Beldowski, J. - Chemsea

Rys. 1. Lokalizacja składowisk zatopionej Broni chemicznej w Bałtyku 29
pociski artyleryjskie z iperytem, luizytem, Clark I oraz Clark II), Kołobrzegu (głębokość 65
m; bomby, amunicja artyleryjska, miny oraz pojemniki z iperytem, luizytem, Clark I i Clark II,
chloroacetofenonem), Darłowa (głębokość 90 m; bomby z iperytem) oraz Helu (głębokość
105 m; bomby, amunicja artyleryjska, miny oraz pojemniki z iperytem, luizytem, Clark I i Clark
II, chloroacetofenonem). Jednak największym nieoficjalnym rejonem na polskich wodach jest
Głębia Gdańska, gdzie wg. niektórych źródeł 30 zatopiono około 60 ton amunicji zawierającej gaz
musztardowy. Zatapiane bomby z bojowymi środkami chemicznymi mogły pomieścić od 13 do
200 kg BST (!). Grubość skorupy pocisków wynosiła od 1,5 do 3,0 mm. Dzisiejszy stan zatopionej
amunicji w dużym stopniu uzależniony jest właśnie od grubości skorupy bomb oraz materiału
z jakiego został wykonany korpus pocisku i zapalnik (stal, stopy aluminium). Istotne jest również
w jaki sposób broń chemiczna była zatopiona: czy w drewnianych skrzyniach, czy w kadłubie statku
lub może w betonowych blokach. Bardzo ważny również jest rodzaj osadu na którym znajduje
się obecnie amunicja. Pociski zagrzebane w mule, zwłaszcza te znajdujące się w pojemnikach, są
w dobrym, prawie nienaruszonym stanie, często nadają się do użycia. Skorupy bomb o grubości
1,5-3,0 mm leżące na twardym dnie, skorodowały całkowicie, zaś ich zawartość już od dawna
wpisała się w zanieczyszczenie Bałtyku 31 .
Działania w Sprawie Broni Chemicznej Zatopionej w Bałtyku
29 www.chemsea.eu
30 Barański J., Broń chemiczna zatopiona w Morzu Bałtyckim, materiały z sympozjum naukowego 22 kwietnia 1997 r., AMW,
Gdynia, 1998.
31 HELCOM (1995). Final Report of the ad hoc Working Group on Dumped Chemical Munition (HELCOM CHEMU) to the 16th
Meeting of the Helsinki Commission (March 1995) I, HELCOM: 20.
21