Dz.U. 2002 Nr 208 poz. 1778 WYROK z dnia 2 grudnia 2002 r. Sygn ...

6
skarżącego (wyrok z 9 lutego 2000 r., sygn. akt I SA 1535/99), a przed wniesieniem skargi do
Trybunału Konstytucyjnego.
Dokonana zmiana brzmienia art. 230 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami
skutkuje koniecznością rozważenia, czy zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania na
podstawie art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643
ze zm.). Należy bowiem mieć na względzie, że utrata mocy obowiązującej przepisu wyłącza
w zasadzie możliwość prowadzenia dalszego postępowania w sprawie. Pogląd ten – mutatis
mutandis – odnieść również do zmiany przepisu (por. P. 7/98, OTK ZU nr 4/1999, s. 344).
Dalsze prowadzenie postępowania uzasadnione jest wówczas, gdy Trybunał Konstytucyjny
dojdzie do przekonania, że wydanie orzeczenia o akcie normatywnym, który utracił moc
obowiązującą przed wydaniem orzeczenia, jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych
wolności i praw (art. 39 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).
Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 maja 2001 r., uznanie celowości
objęcia kontrolą kwestionowanego przepisu na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o Trybunale
Konstytucyjnym nie przesądza jeszcze per se o kierunku rozstrzygnięcia. Przesłanką
uzasadniającą kontrolę konstytucyjności przepisu jest ustalenie, że zachodzi związek
pomiędzy daną regulacją a ochroną konstytucyjnych praw i wolności. Związek ten zachodzi
wówczas, gdy spełnione są trzy przesłanki: po pierwsze, przepis będący przedmiotem oceny
zawiera treści normatywne odnoszące się do sfery praw i wolności konstytucyjnie
chronionych; po drugie, nie istnieje żaden alternatywny instrument prawny (poza
ewentualnym uznaniem przepisu za niekonstytucyjny), który mógłby spowodować zmianę
sytuacji prawnej ukształtowanej definitywnie zanim ów przepis utracił moc obowiązującą; po
trzecie, ewentualna eliminacja danego przepisu z systemu prawnego stanowić będzie
skuteczny środek dla przywrócenia ochrony praw naruszonych obowiązywaniem
kwestionowanej regulacji prawnej (sygn. SK 15/01, OTK ZU nr 4/2001, s. 510).
O ile uwzględnienie powyższych przesłanek nie da wyniku jednoznacznego, za trafną
należy uznać swoistą dyrektywę interpretacyjną art. 39 ust. 3 ustawy o Trybunale
Konstytucyjnym, wyrażoną w wyroku TK z 12 grudnia 2000 r., sygn. SK 9/00 (OTK ZU nr
8/2000, poz. 297, s. 1439), zgodnie z którą „w razie wątpliwości w tym względzie
domniemanie przemawia na rzecz merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej”.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego w niniejszej sprawie, stosownie do art. 39 ust. 3
ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, istnieje podstawa do przeprowadzenia oceny zgodności
przepisu art. 230 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym
przed nowelizacją, ze wskazanymi w skardze wzorcami konstytucyjnymi. Postępowanie w
sprawie skarżącego zmierzało do stwierdzenia jego uprawnień zawodowych w zakresie
rzeczoznawstwa majątkowego. Zdaniem skarżącego, zastosowanie zaskarżonego przepisu
spowodowało odmowę nadania tych uprawnień zainteresowanemu, co skutkowało
niemożnością wykonywania zawodu rzeczoznawcy. Zgodnie bowiem z art. 198 ustawy o
gospodarce nieruchomościami ten, kto prowadzi działalność zawodową w zakresie
rzeczoznawstwa majątkowego bez uprawnień, podlega grzywnie do 5000 zł. Zarzut
skarżącego, dotyczący naruszenia praw nabytych przed wejściem w życie ustawy o
gospodarce nieruchomościami oraz ograniczenia wolności wykonywania zawodu, wymaga
zatem rozważenia. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w niniejszej sprawie zostały
spełnione przesłanki wskazujące na celowość objęcia kontrolą konstytucyjności art. 230 ust. 3
ustawy o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym do 15 lutego 2000 r.
2. Przed przystąpieniem do merytorycznej oceny zaskarżonego przepisu należy
zwrócić uwagę na zakres przedmiotowy skargi. Jak wynika z jej uzasadnienia, skarżący
kwestionuje przepis art. 230 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, będący podstawą