utgafa28

28. útgáfa – 27. febrúar 2014 – vika 9baráttanum íslandSeðlabankinn logareftir ummæli forsætisráðherraFyrirtæki hótafjármálaráðherravegna ESBLeynileg áætlunstjórnvalda umafnám hafta

28. útgáfaEfnisyfirlit27. febrúar 2014 – vika 9Bítlarnir fengu ekkisamning á nýársdagTopp 5 listi yfir verstu viðskiptaákvarðanirsögunnarViðtalMesta hættan í Úkraínu liðin hjáRéttarríkisspjaldið ogLippestadÞóra Hallgrímsdóttir skrifar umgrunnreglur réttarríkisins.Lögreglan mikið ásamfélagsmiðlumStefán Eiríksson skrifarum lögregluna og notkunsamfélagsmiðla.ViðskiptiHagamelur fjórfaldaðifjárfestingu í HögumEfnahagsmálHaftaplanið aðteiknast uppEr túrmerik töfrajurt?Anna Rósa grasalæknir segirtúrmerik hafa óvenju fjölbreyttanlækningamátt.Laugavegi 71, 101 ReykjavíkSími 551-0708kjarninn@kjarninn.iswww.kjarninn.isISSN 2298-4402Ritstjóri: Þórður Snær JúlíussonFramkvæmdastjórar: Gísli JóhannEysteinsson og Hjalti HarðarsonKjarninn miðlar ehf.gefa Kjarnann út.

MADEBY SWEDEN- VOLVO XC60 OG ZLATAN -Svíþjóð, líkt og Ísland, er land andstæðna. Þar tekst ljósið á við myrkrið.Stórbrotið landslag, langar vegalengdir, snjór, rigning og ís.Þetta er heimili Volvo XC60. Bíll sem er byggður fyrir ólíkar aðstæður.Upplifðu einstaka hönnun og skandinavískan lúxus.KYNNTU ÞÉR NÝJAN OG ÖFLUGRI VOLVO XC60Volvo xc60 awdverð frá 8.790.000 kr.volvo.isKomdu og skoðaðu Volvo XC60 AWD með nýrri og öflugri dísilvélMeira afl, aukin sparneytni og enn skemmtilegri í akstriOpið virka daga kl. 9-17 og laugardaga kl. 12-16.Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 6, sími 515 7000 I Brimborg Akureyri: Tryggvabraut 5, sími 515 7050 I volvo.isVolvo XC60 AWD, D4 dísil, 20 ventlar, 5 strokkar, 181 hö, tog 420 Nm, sjálfskiptur. Eldsneytisnotkun í blönduðum akstri 6,4 l/100 km. CO2 169 g/km.Brimborg og Volvo áskilja sér rétt til að breyta verði og búnaði án fyrirvara. Útbúnaður getur verið frábrugðinn mynd í auglýsingu.

Siðvæðing og hófsemiÁ grundvelli þessa var ákveðið að gerð yrði rannsóknarskýrsla.Skýrslan var gerð, var mjög viðamikil og um hanaríkti nokkur sátt. Það var helst að þeir sem fjallað var umværu ósáttir, en það mátti alltaf vera ljóst að þeir sem áttuþátt í því hvernig fór myndu reyna að fegra sinn hlut. Slíkendurskrifun sögunnar hefur verið í gangi allar götur síðan.Meðal þess sem fjallað var um í skýrsl unni var þörfin ásiðvæðingu á Íslandi, enda siðferði ábótavant víða. „Leggja„Sú sjálfsmyndþjóðar sem stjórnvöldreyna nú aðdraga fram geturhins vegar hvorkitalist raunsæ, ábyrgné hófstillt, heldurer hún byggð áIcesave-sigurhrokaog blindri vissu umað Ísland sé bestog mest. Það varhætt við hófseminaá miðri leið.“þarf rækt við raunsæja, ábyrga og hófstilltasjálfsmynd íslensku þjóðarinnar sembyggist á þekkingu og skilningi á menninguokkar og samfélagi,“ er til dæmis einnlærdómurinn sem skýrsluhöfundar tölduað draga mætti af hruninu. Sú sjálfsmyndþjóðar sem stjórnvöld reyna nú að dragafram getur hins vegar hvorki talist raunsæ,ábyrg né hófstillt, heldur er hún byggð áIcesave-sigurhroka og blindri vissu um aðÍsland sé best og mest. Það var hætt viðhófsemina á miðri leið.Betri fjölmiðlar, fræðimenn ogstjórnarskráAnnað sem átti að breyta og bæta var þátturfjölmiðla og fræðimanna. Vandaðir fjölmiðlareru enda helsta upplýsingaveitaalmennings og vettvangur borgara til að tjásig, svo aftur sé vitnað í skýrsluna. Staðafjölmiðla er hins vegar síst betri nú, fjórum árum eftir útgáfuna,en hún var þá. Til dæmis var fjallað um mikilvægi þessað efla hér Ríkisútvarpið. Það hefur aldeilis ekki verið gertheldur hætt við á miðri leið. Ef einhver velkist í vafa um þaðmá skoða nýskipaða stjórn, nýleg ummæli forsætis ráðherraog aðeins eldri ummæli liðsmanns hagræðingarhópsríkisstjórnarinnar.Þá var í skýrslunni talað um háskólamenn, sem þyrfti að02/03 Leiðari

hvetja „til að sýna samfélagslega ábyrgð, svo sem með þátttökuí opinberri umræðu um málefni á fræðasviði þeirra“.Fræðimenn hefðu getað lagt meira af mörkum í umræðunniá grundvelli sérþekkingar sinnar, segir þar, en „móttökuskilyrðifyrir gagnrýni í samfélaginu voru þó„Það þarf ekki aðfara mörgum orðumum það hvernig talforsætisráðherraum fræðimenn sempólitíska krossfaraeða fjölmiðla semstundi loftárásirgegn honum passainn í þetta.“slæm og þöggun jafnvel beitt“.Það þarf ekki að fara mörgum orðum umþað hvernig tal forsætisráðherra um fræðimennsem pólitíska krossfara eða fjölmiðlasem stundi loftárásir gegn honum passa inní þetta.Um tíma eftir hrun var það síðan vinsælskoðun að nauðsynlegt væri að breytastjórnarskrá landsins. Til þess var ráðist íkosningar og síðar skipun stjórnlagaráðs,sem skilaði af sér tillögum og blásið var tilatkvæðagreiðslu á ný. Þrátt fyrir að yfirgnæfandimeirihluti þeirra sem tóku þarþátt hafi viljað breyta stjórnarskránni varhætt við það á miðri leið.Hægt væri að nefna fleira sem nú er búið er að hætta viðeða allt útlit er fyrir að hætt verði við á miðri leið. Breytingará kvótakerfinu, fagleg yfirstjórn í ýmsum stofnunum og áðurnefndumsókn um aðild að Evrópusambandinu eru nokkurdæmi.Til skamms tíma var útlit fyrir að íslensku samfélagi yrðibreytt. Fólk getur síðan haft mismunandi skoðanir á þvíhvort slíkar breytingar væru æskilegar eða ekki. En þegaröllu er á botninn hvolft er það samt þannig að Íslendingarætluðu að byggja upp nýtt Ísland en hættu svo við á miðrileið.03/03 Leiðari

01/07 Efnahagsmál kjarninn 27. febrúar 2014seðlabankinn logarstafna á milliMikil ólga er innan Seðlabankans eftir að forsætisráðherra sakaðibankann um pólitík. Lykilstarfsmenn íhuga að segja starfi sínu lausu.Þeir segja ummælin vega að trúverðugleika bankans og íhuga hvortfyrirhugaðar breytingar á bankanum séu liður í hefndaraðgerð.

EfnahagsmálÆgir Þór Eysteinssongagnrýni Sigmundar Davíðs Gunnlaugs sonarforsætisráðherra á störf Seðlabankans ítengslum við skuldaleiðréttinguna hefur valdiðmikilli ólgu á meðal starfsmanna bankans. Þáóttast margir þeirra að ákvörðun stjórnvalda,um að auglýsa stöðu Más Guðmundssonar seðlabankastjóralausa til umsóknar, bendi til þess að færa eigi bankann afturtil þess horfs sem hann var í fyrir bankahrun.Stjórnvöld hafa boðað endurskoðun á lögum um SeðlabankaÍslands. Skipa skal starfshóp til að leggja mat áæskilegar breytingar með það að markmiði að treystatrúverðugleika og sjálfstæði bankans og traust á íslenskumefnahagsmálum. Stjórnvöld segja að ákveðið hafi verið aðauglýsa stöðu seðlabankastjóra lausa til umsóknar til aðskapa svigrúm til þessarar vinnnu. Bjarni Benediktsson, fjármála-og efnahagsráðherra, hefur fullyrt að í ákvörðuninnifelist ekki vantraust á núverandi seðlabankastjóra.Erfitt að sjá umrætt svigrúmÍ sérstakri umræðu sem fór fram á Alþingi á þriðjudaginn ummálefni Seðlabankans, að frumkvæði Katrínar Jakobs dóttur,formanns Vinstri grænna, kom fram í máli fjármála- og efnahagsráðherraað ólíklegt væri að frumvarp um breytingar álögum um Seðlabankann yrði lagt fram á vorþingi. SkipunartímiMás Guðmundssonar rennur út í júlí, þannig að vandséðer að auglýsing á stöðu hans hafi skapað umrætt svigrúm.Í bréfi sem seðlabankastjóri sendi á starfsmenn bankanssegir hann að sér hafi verið tjáð að ekki standi til að gangagegn sjálfstæði bankans né faglegri yfirstjórn. Hann hafiáður lýst því yfir að hann sé tilbúinn að hefja nýtt tímabilsem seðlabankastjóri og sú yfirlýsing standi. Hins vegar segirhann í bréfinu að verði gerðar lagabreytingar sem feli í sérað eðli starfsins breytist eða breytingar verði á umsóknarferlinusjálfu muni hann endurskoða afstöðu sína.Már Guðmundsson var skipaður Seðlabankastjóri árið2009, í tíð þáverandi ríkisstjórnar Samfylkingar og Vinstrigrænna. Ráðning hans markaði ákveðin tímamót. Þegar Már02/07 Efnahagsmál

„Hvort fyrirhugaðar breytingará lögum um Seðlabankannfela í sér breyttar hæfniskröfurmun tíminn einn leiða í ljós.“var ráðinn voru í fyrsta skipti í sögu Seðlabankans gerðarhæfniskröfur um menntun og reynslu til verðandi seðlabankastjóra.Sérstök nefnd, sem Jónas Haralz veitti forstöðu,mat hæfi umsækjendanna og komst að þeirri niðurstöðu aðMár væri hæfastur þeirra sem sóttu um stöðuna. Áður hafðiráðning seðlabankastjóra verið i höndum sitjandi forsætisráðherra.Hvort fyrirhugaðar breytingar á lögum um Seðlabankannfela í sér breyttar hæfniskröfur mun tíminn einnleiða í ljós.Væringar sem engum eiga að koma á óvartVæringarnar í kringum Seðlabankanum eiga í raun ekki aðkoma neinum á óvart sem fylgst hefur með umræðunni umhann undanfarin misseri. Eftir að ráðamenn Seðlabankans,með Má Guðmundsson í broddi fylkingar, sögðu fyrir efnahags-og viðskiptanefnd Alþingis í nóvember að lánshæfiseinkunnríkissjóðs yrði mögulega lækkuðniður í ruslflokk ef sjálfstæði bankansyrði haft að engu og hann skikkaður tilað fjármagna boðaðar skuldaleiðréttingarbrást Sigmundur Davíð Gunnlaugssonforsætisráðherra ókvæða við.Í sjónvarpsviðtali í fréttatíma Stöðvar2 í kjölfarið, hinn 18. nóvember síðastliðinn, sakaði hannSeðlabankann um að stunda pólitík fremur en að sinnalög bundnum verkefnum sínum um almenna stjórn efnahagsmála.Þetta ætti ekki við um alla starfsmenn bankansen þar innan húss væru nokkrir starfsmenn sem væru ístöðugri pólitík. Menn sem væru greinilega að gíra sig uppí það að vera á móti fyrirhuguðum hugmyndum um skuldaleiðréttingar,en ríkisstjórnin myndi ekki láta Seðlabankannstöðva sig.Ummæli forsætisráðherra urðu til þess að viðtal við MáGuðmundsson seðlabankastjóra birtist hinn 26. nóvember ávefsíðunni CentralBanking.com, sem er alþjóðleg fréttaveitasem sérhæfir sig í fréttaflutningi af seðlabönkum, alþjóðlegumfjármálastofnunum og innviðum og regluverkum03/07 Efnahagsmál

alþjóðlegra fjármálamarkaða. Þar neitaði seðlabankastjóriþví að hann ætti í deilum við forsætisráðherra vegna fyrirhugaðraskuldaleiðréttinga og sagði að ráðherrann hefðifullvissað sig um að áðurnefnd ummæli hefðu ekki beinstgegn honum.En þar með var skærunum ekki lokið, langt í frá.Forsætisráðherra gagnrýndi því næst Seðlabankann áViðskipta þingi 12. febrúar síðastliðinn. Þann sama dag hafðikomið fram greining peningastefnunefndar Seðlabankansá áhrifum skuldaleiðréttingar á efnahagshorfur. Þar voruáhrifin metin töluvert meiri en forsætisráðherra og fjármálaogefnahagsráðherra fullyrtu þegar skuldaleiðréttingin varkynnt í lok nóvember. Á Viðskiptaþingi furðaði SigmundurDavíð Gunnlaugsson forsætisráðherra sig á forgangsröðunSeðlabankans, að leggja í mikla vinnu við slíka greiningu„óumbeðinn“.Í frægu viðtali Gísla Marteins Baldurssonar við forsætisráðherraí sjónvarpsþættinum Sunnudagsmorgunn áRÚV, þann 16. febrúar, staðfesti ráðherrann að til stæðiað breyta lögunum um Seðlabankann. Skoða þyrfti þærhröðu breytingar sem gerðar hefðu verið á bankanum eftir04/07 Efnahagsmál

ankahrunið, en þá var seðlabankastjórunum fækkað úrþremur í einn.Sigmundur Davíð hvorki neitaði því né játaði í áðurnefnduviðtali að til stæði að fjölga seðlabankastjórunumaftur í þrjá, eins og greint hefur verið frá í fjölmiðlum, oghinir tveir nýju bankastjórar yrðu handvaldir af stjórnarflokkunum.Þá greindi hann sömuleiðis frá því að hann hefðiverið ósammála mörgu í stefnu Seðlabankans um nokkurtskeið og það væri mikilvægara að standa vörð um sjálfstæðiSeðlabankans ef önnur ríkisstjórn væri við stjórnvölinn en súsem nú sæti.En gagnrýni stjórnarliða á Seðlabankann hefur komið úrfleiri áttum. Jón Helgi Egilsson, fulltrúi Framsóknarflokksí bankaráði Seðlabankans, hefur til að mynda ítrekað gagnrýntseðlabankastjóra harðlega á opinberum vettvangi ískrifum sínum fyrir Pressuna. Jón Helgi á sæti í starfshópiforsætisráðherra um afnám gjaldeyrishafta. Þá hefur RagnarÁrnason, fulltrúi Sjálfstæðisflokks í bankaráði Seðla bankans,gagnrýnt bankann harðlega fyrir vinnubrögð hans varðandiveittar undanþágur frá gjaldeyrishöftum, sem og peningastefnuhans. Ragnar á sæti sérstöku ráðgjafaráði fjármála- ogefnahagsráðherra í efnahagsmálum.starfsmenn seðlabankans í uppnámiSamkvæmt heimildum Kjarnans hafa áðurnefnd ummæliSigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherraum Seðlabankann valdið mikilli reiði á meðal starfsfólksbankans. Heimildarmenn Kjarnans innan úr Seðlabankanumsegja að ekki sé hægt að túlka ummælin öðruvísi en semalvarlega aðför að faglegu sjálfstæði bankans. Þá hafi gagnrýniforsætis ráðherrans verið ómálefnaleg og hvergi hafihann bent á rök máli sínu til stuðnings.Þá herma heimildir Kjarnans að starfsfólk Seðlabankanssé mjög uggandi yfir stöðu bankans, ekki síst í ljósi þess aðstjórnvöld ákváðu að auglýsa stöðu Más Guðmundssonarseðlabankastjóra, sem það óttast að séu tilburðir til að færabankann aftur til áranna fyrir bankahrun. Þá sé ákvörðunin05/07 Efnahagsmál

augljós liður í áætlun stjórnvalda að losa sig við „óþægilegan“seðlabankastjóra.Viðmælendur Kjarnans segja ummæli forsætisráðherrahafa slegið starfsfólk bankans illa. Starfsfólk sé upp til hópamjög sárt vegna þeirra og telji þau ómakleg. Lítil stemmningsé á meðal þess að fara aftur að vinna í álíka umhverfi ogtíðkaðist innan bankans fyrir efnahagshrun.Starfsmennirnir benda á þann árangur sem náðst hefurí efnahagsmálum á undanförnum árum máli sínu til stuðnings.Á þeim fimm árum sem liðin séu frá því að núverandipeningamálastefnunefnd Seðlabankans hafi tekið við hafiverðbólga hjaðnað umtalsvert, atvinnuleysi minnkað og ásíðasta ári hafi mælst hér á landi þriggja prósenta hagvöxtur,sem sé mesti hagvöxtur á meðal vestrænna þjóða.Kjarninn hefur heimildir fyrir því að lykilstarfsmenninnan bankans séu á meðal þeirra starfsmanna sem íhugi aðsegja starfi sínu lausu vegna væringanna. Þeir, eins og aðrirstarfsmenn bankans, ætla hins vegar að bíða og sjá hvaðverður.Vegið að trúverðugleika bankansHeimildarmenn Kjarnans segja aðummæli forsætisráðherra hafi vegiðað trúverðugleika bankans. Þau geribankanum erfitt um vik að stundatrúverðuga og sjálfstæða peningastefnumeð ummælin hangandi yfirsér. Þá sé peningastefna hans í veikristöðu eftir þau, því möguleg lækkunhans á stýrivöxtum verði túlkuð semsvo að bankinn sé að þóknast stjórnvöldum.Þá verði skrefin sömuleiðisþung bankanum ef til komi hækkuná stýrivöxtum. Ummælin séuvanhugsuð og setji bankann í mjögerfiða stöðu.Þá velta heimildarmenn Kjarnans06/07 Efnahagsmál

því fyrir sér hvort fyrirhugaðar breytingar á lögum um bankannséu liður í hefndaraðgerð stjórnvalda vegna breytingannasem ráðist var í á bankanum í kjölfar bankahrunsins.Grátlegt sé til þess að hugsa að uppbyggingin sem ráðisthafi verið í á faglegu starfi innan Seðlabankans sé mögulegaá leið í súginn og nýir bankastjórar verði handvaldir inn afstjórnvöldum. Þetta sé ekki einkamál bankans, heldur varðisamfélagið í heild sinni.Heimildarmenn Kjarnans benda sömuleiðis á nýlegarafleiðingar í Serbíu og Ungverjalandi á lánakjör og gengigjaldmiðla eftir að „óþægir“ seðlabankar voru vængstýfðir afstjórnvöldum þar.Eins og áður segir hafa bankaráðsmennirnir RagnarÁrnason og Jón Helgi Egilsson gengið hart gegn seðlabankastjóraog stefnu bankans á opinberum vettvangi.Heimildarmenn Kjarnans furða sig á framgöngu bankaráðsmannanna,þar sem hlutverk þeirra eigi fyrst og síðast aðsnúast um að tala fyrir hagsmunum bankans og verja starfsmennhans út á við, og segja þá ekki lengur njóta trausts ámeðal starfsmanna bankans.07/07 Efnahagsmál

NÚ GETUR ÞÚ FENGIÐPÓSTINN RAFRÆNTMeð Skönnunarþjónustu Póstsins nýtir þú þér nútímatækninaog sendum þér rafrænt. Þú kemur skipulagi á póstinn þinn oggetur nálgast hann þegar þér hentar.Kynntu þér málið á www.postur.isVIÐ KOMUM ÞVÍ TIL SKILA – RAFRÆNT

01/05 stjórnmál kjarninn 27. febrúar 2014ákafar deilur umEsb bak við tjöldinStjórnvöld hafa átt í vök að verjast vegna ákvörðunar um að dragaumsókn um aðild að ESB til baka. Forsvarsmenn í atvinnulífinuhótuðu að draga úr fjárveitingum til Sjálfstæðisflokksins.

stjórnmálMagnús Halldórsson„Hreggviður Jónsson ogBjörgúlfur Jóhannsson hafabáðir átt einkafundi meðBjarna Benediktssyni ...“ákvörðun stjórnvalda um að draga til bakaumsókn um aðild að Evrópusambandinu(ESB), með formlegri þingsályktunartillögu,kom ekki eins og þruma úr heiðskíru lofti enþað sem olli mestum titringi var samráðsleysivið hagsmunasamtök í atvinnulífinu. Forsvarsmenn allrastærstu hagsmunasamtaka atvinnulífsins, að LÍÚ undanskildu,voru andsnúnir ákvörðunum stjórnvalda og tölduþað „hreina móðgun“ að stjórnvöld væru ekki tilbúin að bíðaþess að fá skýrslu frá Alþjóðamálastofnun Háskóla Íslandsum aðildarumsóknina og valkostina sem væru í boði. HreggviðurJónsson, formaður Viðskiptaráðs, ogBjörgúlfur Jóhannsson, formaður Samtakaatvinnu lífsins, hafa báðir átt einkafundimeð Bjarna Benediktssyni, formanni Sjálfstæðisflokksinsog fjármála- og efnahagsráðherra,til þess að koma skilaboðummilliliðalaust á framfæri þar sem megininntakiðvar endurómun óánægjuradda úr atvinnulífinu meðákvörðun stjórnvalda.hitafundurFundur Sjálfstæðra Evrópusinna í hádeginu 21. febrúarendurómaði einarða afstöðu forystu hagsmunasamtakannagegn ákvörðun stjórnvalda. Á fundinum tóku margir til málsog höfðu sumir þeirra meðal annars orð á því að þeir „gætuekki sagt sig úr flokknum“ í mótmælaskyni þar sem þeirværu „þegar búnir að því“. Einblínt var á það á fundinumað forysta flokksins, einkum Bjarni Benediktsson, þyrfti aðstanda við gefin loforð um að halda þjóðaratkvæðagreiðsluum framhald ESB-aðildarumsóknar. Á fundinum ræddumargir þeirra sem voru hvað reiðastir yfir gangi mála aðfyrirtæki ættu að skrúfa fyrir fjármagn til Sjálfstæðisflokksinsí mótmælaskyni. Það hefði lítið upp á sig að styrkjaflokk sem væri að berjast gegn hagsmunamálum fyrirtækja íalþjóðlegri starfsemi.02/05 stjórnmál

Bjarni lagði spilin á Borðin á fundi í Valhöll„Það er pólitískur ómöguleiki fyrir hendi, hann eröllum ljós,“ sagði Bjarni Benediktsson, formaðurSjálfstæðisflokksins og fjármála- og efnahagsráðherra,í ræðu sinni á hádegisfundi í Valhöllsíðastliðinn þriðjudag, þar sem hann ræddi umþá ákvörðun stjórnvalda að draga umsóknina umaðild að ESB til baka. Bjarni sagði málið þurfa aðskoðast í pólitísku ljósi, þeirri stöðu sem væri uppi ííslenskum stjórnmálum eftir að Sjálfstæðis flokkurog Framsóknarflokkur mynduðu stjórn. Báðirflokkar væru á móti aðild að ESB og það væri ekkitrúverðugt að „draga 28 þjóðir í Evrópusambandinuá asnaeyrum lengur“. Ferlið þyrfti að stöðva. Bjarnisagðist sannfærður um að Ísland stæði frammi fyrirmiklum tækifærum utan ESB og stjórnvöld þyrftuað ná betri tökum á fjármálum ríkisins og hagstjórn,samhliða afnámi fjármagnshafta. Á fundinum vorumestmegnis stuðningsmenn Bjarna og ákvörðunarum að draga umsóknina til baka. Það heyrðist vel álófaklappi gesta þegar Bjarni gerði hlé á ræðu sinnistöku sinnum. Þekktir stuðningsmenn umsóknar umaðild að ESB, eins og Þorsteinn Pálsson, fyrrverandiformaður flokksins, létu ekki sjá sig á fundinum.Bjarni hvatti í lok fundarins flokksmenn til þess aðslíðra sverðin og taka saman höndum um að réttaþjóðarskútuna af og horfa björtum augum til framtíðar.Tækifærin fyrir Ísland væru svo sannarlegafyrir hendi.í lausu loftiTil viðbótar hefur þeim skilaboðum verið komið til Bjarnaað nauðsynlegt sé að skýra betur hvað standi til að geraþegar kemur að fjármagnshöftunum og peningastefnunnií landinu. Verst sé að skilja framtíðarstefnuna eftir í lausulofti.Innan hagsmunasamtakanna eru þó skiptar skoðanirum málefni ESB, eins og nýlegar skoðanakannanir hafaleitt í ljós. Um 38,1 prósent þeirra sem svöruðu könnun fyrirSamtök atvinnulífsins vildi slíta viðræðunum við ESB en 55,6prósent vildu halda þeim áfram. Ríflega sex prósent tókuekki afstöðu.03/05 stjórnmál

sakar ríkisstjórnina um að fremja skemmdarVerk á tækifærum íslandsJón Sigurðsson, forstjóri Össurar, kveðst hafabrugðið illilega við áformum ríkisstjórnarinnar umað slíta aðildarviðræðum við Evrópusambandið ogdraga aðildarumsókn Íslands til baka.Hann sakar ríkisstjórnina um ábyrgðarleysi meðþví að kippa til baka eina skýra valmöguleika þjóðarinnarvarðandi afnám gjaldeyrishafta og vandamáltengd íslensku krónunni, án þess að leggja á borðiðaðra raunhæfa áætlun.Hann segir afstöðu Framsóknarflokks ekkikoma á óvart en segir afstöðu Sjálfstæðisflokksinsvera óskiljanlega. Flokkurinn fari nú í fyrsta skiptigegn stærstum hluta atvinnulífsins og verkalýðsforystunnarog greinilegt sé að ákveðnar atvinnugreinarnjóti forréttinda umfram aðrar. Umræðansnúist um mjög þrönga hagsmuni.Hann tekur undir þær raddir að með ákvörðunsinni brjóti stjórnarflokkarnir gefin loforð í aðdragandasíðustu alþingiskosninga.Ekki sé hægt að ætlast til þess að ríkisstjórnsem sé mótfallin aðgöngu í Evrópusambandið haldiþeirri vegferð áfram. Hins vegar sé hægt að ætlasttil þess að hún haldi möguleikanum opnum með þvíað setja viðræðurnar á ís.Með ákvörðun sinni sé ríkisstjórnin að fremjaskemmdarverk á tækifærum Íslands um ókomin ár.deilt á þingiSamhliða umfjöllun um þingsályktunartillöguna, þar semlagt er til að umsóknin um aðild að ESB verði formlegadregin til baka, voru mótmælafundir á Austurvelli þar semandstæðingar stefnu stjórnvalda komu saman og gerðu hrópað Alþingi og stjórnvöldum. Meginkrafan frá mótmælunumvar sú að þjóðin ætti að fá að ráða för og segja hug sinn tilmálefnisins með þjóðaratkvæðagreiðslu, eins og formennstjórnarflokkanna ræddu ítrekað um í aðdraganda kosningannaí fyrra, en fyrsti mótmælafundurinn var mánudaginn24. febrúar. Innan veggja Alþingishússins var harkalegadeilt um þingsályktunartillöguna og ekki síst orðalaghennar. Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar,04/05 stjórnmál

gagnrýndi tillöguna harðlega, bæði hvað varðaði efni ogekki síður orðalag. Sagði hann tillöguna „óboðlega“ og ekkitæka til að undirbyggja ákvörðun stjórnvalda. SteingrímurJ. Sigfússon, þingmaður Vinstri grænna og fyrrverandiformaður flokksins, var einnig gagnrýninn á tillöguna ogsagði að Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráðherra ættiað sjá sóma sinn í því að draga tillöguna „að öllu leyti“ tilbaka. Gunnar Bragi kallaði fram í ræðu Steingríms að hannværi í það minnsta ekki að segja þinginu ósatt. Steingrímursnöggreiddist við þetta og bað forseti Alþingis, sem þá varValgerður Gunnarsdóttir þingkona Sjálfstæðisflokksins,þingmenn um að gæta orða sinna. Gunnar Bragi bað Steingrímsíðar afsökunar á orðum sínum.Þingsályktunartillagan bíður þess enn að vera samþykktformlega af Alþingi, en allt útlit er fyrir að það gerist fyrren seinna, í ljósi þess að afgerandi stuðningur er við hana íþingflokkum beggja stjórnarflokkanna.05/05 Stjórnmál

Smelltu hér til aðfyrir baðherbergiðá www.IKEA.is

01/06 topp 5 kjarninn 27. febrúar 2014topp 5ákvarðanirsem borguðusig ekkiKjarninn tók saman lista fyrir fimm verstuviðskiptaákvarðanir sögunnar. Google,Microsoft, E.T., síminn og Bítlarnir komavið sögu. Að baki velgengni í viðskiptum eroft einnig saga glataðra tækifæra. Sérstaklegaá þetta við um alþjóðlega fjárfestasem fá viðskiptatækifæri inn á borð sittsvo til daglega og þurfa að velja og hafna.Sumar ákvarðanir reynast réttar á meðanaðrar reynast hrein afglöp. Kjarninnskoðaði sögu glataðra tækifæra í alþjóðlegumviðskiptum. mh01/06 topp 5

5 m&m hafnar E.t.Síðastliðna þrjá áratugi hefur Reese´s Pieces sælgætiðverið eitt það vinsælasta í heimi. Það sem skiptisköpum fyrir markaðssetningu á sælgætinu varatriði í kvikmyndinni E.T. þar sem nammið kemurfyrir. Myndin var gífurlega vinsæl og er almenntálitin ein besta barna- og fjölskyldumynd sögunnar.Tilraun geimverunnar E.T. til þess að borða nammivarð að ótrúlega áhrifaríkri markaðsherferð fyrirReese´s Pieces, og tókst fyrirtækinu í kjölfarið að nýtasér atriðið til mikillar útbreiðslu á skömmum tíma.Forsvarsmenn M&M áttu fund með framleiðendummyndarinnar og var þeim boðið að koma vörumsínum á framfæri í myndinni. Það var mat forsvarsmannaM&M að þessi vettvangur væri ekki heppilegurfyrir nammið víðfræga, einhverra hluta vegna.Þetta reyndist afar, afar slæm ákvörðun.02/06 topp 5

4 nei takk, ekki microsoftRoss Perot stýrði Electronic Data Systems(EDS) árið 1979. Maður að nafni Bill Gatesbauð honum að fjárfesta í athyglisverðunýsköpunarfyrirtæki sem hann stýrði áþeim tíma, Microsoft. Gates var að leitaað 40 til 60 milljónum Bandaríkjadala,til að fjármagna þróun á stýrikerfi oghugbúnaði, sem Gates taldi að myndi byltatölvuheiminum. Perot ákvað að segja neitakk. Honum fannst verðið of hátt, en EDSvar á þessum tíma virði um eins milljarðsBandaríkjadala. Ótrúleg velgengniMicrosoft fylgdi í kjölfarið og var þaðekki fyrr en á þessu ári sem Gates lét afstjórnarformennsku. Ákvörðun Perot varafdrifarík. Ef hann hefði ákveðið að kaupaí Microsoft hefði hann getað tekið þátt íeinni mestu velgengnissögu sögunnar.Markaðsvirði Microsoft er nálægt 240milljörðum Bandaríkjadala, samkvæmtlista Forbes. Perot sagði í viðtali viðSeattle Times að þessi ákvörðun væri hansversta á ferlinum. Það er ekki hægt annaðen að taka undir það með Perot, að þettareyndist óskaplega röng ákvörðun.03/06 topp 5

3 google? hvað er það?Excite var vinsælasta leitarvélin áinternetinu í smá tíma. Árið 1999, árieftir að Google var stofnað, stóð Excite átímamótum og gátu forsvarsmenn félagsinstekið mikilvægar ákvarðanir um vöxtþess. Meðal þess sem kom til greina var aðkaupa kjölfestuhlut í Google á 750 þúsundBandaríkjadali, sem er aðeins minna entæplega 200 milljarða Bandaríkjadalaverðmiðinn sem er á Google í dag. Excitevar eitt margra fyrirtækja sem fjárfestarhorfðu til í netbólunni svokölluðu. Þegarhalla tók undan fæti hrundi markaðsvirðiExcite og fór svo að lokum að það lítiðfyrirtækið, AskJeeves, keypti Excite þegarþað var á barmi gjaldþrots. ForstjóriExcite sem hafnaði kaupum á hlut íGoogle heitir George Bell. Hann hefurþetta glataða tækifæri á samviskunni enlét víst hafa eftir sér þegar hann hafnaðiboðinu að hann vissi ekkert hvað Googleværi eða hvað það ætti að vera.04/06 topp 5

1 Þessir gítarar eru ekki að virkaÁ nýársdag 1962 mættu fjórir drengir fráLiverpool í stúdíóið hjá Decca Records ogvildu fá plötusamning. Þeir kölluðu sig TheBeatles, eða Bítlana. Þeir voru frekar illafyrirkallaðir þennan dag, enda hafði bílstjórinnþeirra villst og bílferðin frá Liverpooltil London tekið tíu klukkutíma. Þeirtöldu sig þó hafa komið vel fyrir og fluttlögin eins vel og þeir gátu. ForsvarsmennDecca Records voru ekki á sama máli. Þeirsögðu Bítlunum að þessir „gítarar væruekki að virka“, það vantaði einhvern neista.Líklega myndu þeir alls ekki slá í gegn.Bítlarnir gengu út, hnípnir. Decca Recordsákvað frekar að veðja á band frá London,Brian Poole and the Tremeloes. Bítlarnirhéldu sínu striki, fengu útgáfusaming aðlokum. Það sem gerðist í kjölfarið er geymtá spjöldum sögunnar sem áhrifaríkastainnreið í listaheiminn frá upphafi. Bítlarnirsigruðu heiminn og leiddu rokkbyltingu íleiðinni. Þeir eru áhrifamesta hljómsveitsögunnar og munu líklega selja plöturog búa til miklar tekjur svo lengi semmannfólkið verður á jörðinni. Það er vægttil orða tekið að Decca Records hafi ekkiveðjað á réttan hest.06/06 topp 5

01/06 EFnahagsmál kjarninn 27. febrúar 2014uppgjörsplaniðað opinberastLokaður hópur vinnur hörðum höndum aðþví að hrinda í framkvæmd afnámi hafta oguppgjöri á þrotabúum gömlu bankanna

EfnahagsmálÞórður Snær Júlíussonríkisstjórnin hefur virkjað áætlun sína um afnámgjaldeyrishafta. Hún var virkjuð í haust. Umþetta var upplýst í vikunni. Áætlunin verðurekki birt opinberlega, þar sem forsætisráðherratelur slíkt þjóna hagsmunum vogunarsjóða ogannarra kröfuhafa, enda er uppgjör föllnu bankanna lykilatriðií áætluninni.Verið er að bíða eftir mati Seðlabanka Íslands á greiðslujöfnuðiog þegar það liggur fyrir ætti framkvæmdarhlutaáætlunarinnar að vera hrint af stað. Samkvæmt heimildumKjarnans er matið í lokavinnslu og verður afhent innanskamms. Það er skilgreint sem vinnugagn og verður ekki birtopinberlega.Það ætti því að vera stutt í að ríkisstjórnin sýni á spilin.Búist er við að það gerist í lok mars„Það ætti því að vera stutt íað ríkisstjórnin sýni á spilin.Búist er við að það gerist ílok mars eða byrjun apríl.“eða byrjun apríl og þá mun afstaða tilnauðasamnings umleitana föllnu bankannaverða kynnt.Mun ríkisstjórnin fara samningsleiðvið kröfuhafa þar sem þeir gera nauðasamningog fá að leysa til sín erlendareignir gegn því að gefa frá sér stærstan hluta krónueigna,eða verða gömlu bankarnir settir í gjaldþrot og kröfuhöfumborgað út í íslenskum krónum? Ljóst er að sú leið sem verðurvalin mun móta íslenskan veruleika um ókomna tíð.ráðamenn halda áætlunum sínum nærri sérÞað kom flestum, sérstaklega þingheimi, í opna skjöldu þegarBjarni Benediktsson, fjármálaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins,upplýsti um það á fundi í Valhöll á þriðjudagað áætlun um afnám gjaldeyrishafta hefði verið virkjuð íhaust. Það kom þeim sömu líka mikið á óvart að skipaðurhefði verið sérstakur ráðgjafahópur um afnám gjaldeyrishafta.Pólitískur samráðshópur um afnám hafta, sem fulltrúarallra kjörinna flokka sitja í, kannast í það minnsta viðhvorugt. Sigmundur Davíð sagði að þeir þyrftu einfaldlegaað mæta á fundi til að fá upplýsingar. Fulltrúarnir kannast02/06 Efnahagsmál

glitnir og hópur ríkisstjórnar skiptast á gögnumKjarninn greindi frá því fyrr í þessum mánuði að þrotabúGlitnis ynni að því að skrá Íslandsbanka, sem þaðá 95 prósenta hlut í, á markað í Noregi og á Íslandi.Slík skráning myndi gera það að verkum að erlendurgjaldeyrir myndi fást fyrir stóran hluta eignarinnar,sem er langstærsta innlenda eign Glitnis. Verkefniðgengur undir nafninu „Project Puffin“.Samkvæmt heimildum Kjarnans hafa þeir semvinna að verkefninu fyrir hönd Glitnis fundað meðráðamönnum, meðal annars Bjarna Benediktssynifjármálaráðherra, til að kynna þeim málið. Það hefureinnig ítrekað verið kynnt fyrir Seðlabanka Íslands.Heimildir Kjarnans herma að aukin samskipti hafiátt sér stað á milli aðila að undanförnu, meðal annarsvegna „Project Puffin“ og annarra lykilatriða semsnúa að mögulegum slitum á þrotabúum bankanna.Nú stendur til að ráðgjafahópur um afnám hafta fáiákveðnar upplýsingar frá þrotabúinu um þessarraatriða. Skýrt er tekið fram að ekki sé um formlegarviðræður að ræða. Vegna viðkvæmni ástandsins erallt eins búist við því að upplýsingaskiptin fari fram ígegnum Seðlabanka Íslands.ekki við að neinir fundir hafi verið boðaðir í lengri tíma.Óskað hefur verið eftir sérstakri umræðu um afnám hafta ogviðræðna við kröfuhafa í þinginu. Hún mun væntanlega farafram í dag.Á sama tíma situr yfirstjórn Seðlabankans og klórar sér íhausnum yfir ástandinu. Frá því að höftin voru sett á hefurþað verið á forræði bankans að leggja fram afnámsáætlanir,enda eitt af skilgreindum hlutverkum hans samkvæmtlögum að stuðla að fjármálastöðugleika. Seðlabankinn kynntimeðal annars áætlun um afnám hafta í ágúst 2009 og birtiopinberlega skýrslu um losun hafta í lok mars 2011. Forsætisráðherrahefur reyndar sagt þá áætlun hafa byggt á röngumforsendum.Það er því eðlilegt að almenningur, líkt og þingmenn,spyrji sig að því hver fer með forræði yfir áætlum umlosun hafta? Er það Bjarni Benediktsson, Sigmundur DavíðGunnlaugs son eða Seðlabanki Íslands?bjarni og sigmundur davíð við stýriðSvarið er ráðherranefnd um efnahagsmál, sem þeir Bjarni ogSigmundur Davíð skipa. Undir þeirri nefnd starfar stýrinefndsem fulltrúar ýmissa ráðuneyta eiga sæti í ásamt MáGuðmunds syni seðlabankastjóra og Unni Gunnarsdóttur,forstjóraFjármálaeftirlitsins. Þar fyrir utan er ad-hoc-nefnd semer skipuð fulltrúum sömu aðila auk Alþjóðagjaldeyrissjóðsinsog utanaðkomandi sérfræðings. Þar til í vetur átti fulltrúi03/06 Efnahagsmál

opinberun á fundiBjarni Benediktsson hélt fundí Valhöll á þriðjudag þar semhann tilkynnti meðal annarsað áætlun um afnám haftahefði verið virkjuð í haust. Þaðkom flestum þingmönnum íopna skjöldu.Evrópska Seðlabankans sæti þar líka en hann hefur dregiðsig út úr starfinu. Auk þess á að vera til áðurnefnd samráðsnefndallra þingflokka.Í vikunni kom svo upp úr krafsinu að skipaður hefðiverið sérstakur ráðgjafahópur um afnám hafta. Samkvæmtupplýsingum frá forsætisráðuneytinu var hópurinn formlegaskipaður 27. nóvember 2013. Í hópnum sitja sex manns, sumirmeð tengingar í íslenskt viðskiptalíf. Í honum sitja: Sigurbjörn Þorkelsson fjárfestir Jón Helgi Egilsson, verkfræðingur og hagfræðingur Jón Birgir Jónsson verkfræðingur Eiríkur Svavarsson lögfræðingur Ragnar Árnason hagfræðiprófessor Reimar Pétursson lögfræðingurÞeir Eiríkur, Reimar og Jón Helgi tóku allir þátt í starfiAdvice- og Indefence-hópanna, sem börðust hart gegn því að04/06 Efnahagsmál

nauðasamningsleiðin Þrotabú bankanna sækja um undanþágu frágjaldeyrishöftum til að geta klárað nauðasamninga.Til að þær undanþágur verði samþykktar þurfatillögurnar að uppfylla skilyrði laga um stöðugleika ígengis- og peningamálum. Takist það verða erlendar eignir þrotabúanna, semhlaupa á þúsundum milljarða króna, greiddar út tilþeirra. Til að stöðugleikinn í gengis- og peningamálum náistþurfa kröfuhafarnir að gefa eftir þorra íslenskraeigna sinna eða binda þær til mjög langs tíma.Tillögur þeirra hafa miðað við að reyna að selja aðminnsta kosti einn nýju bankanna, Íslandsbanka,til erlendra aðila. Afgangur eigna þeirra innanhafta yrði „seldur“ fyrir litla upphæð til opinbersaðila, líklega dótturfélags Seðlabanka Íslands, eðabundinn í langtímaendurfjármögnun á t.d. íslenskafjármálakerfinu á kjörum sem eru mun hagstæðarien því bjóðast á alþjóðamörkuðum í dag.samið yrði um Icesave. Reimar hefurauk þess skrifað um að knýja eigiföllnu bankana í gjaldþrot og greiðaút til kröfuhafa þeirra í íslenskumkrónum. Jón Helgi situr í bankaráðiSeðlabanka Íslands ásamt RagnariÁrnasyni. Samkvæmt svari forsætisráðuneytisinsvið fyrirspurn Kjarnansum málið er hópurinn skipaðurmönnum sem „taldir eru búa yfirsérfræðiþekkingu á sviði fjármála,gjaldeyrismála og gjaldþrotaréttar.Hlutverk þeirra er m.a. að vinnaúr tölfræðilegum upplýsingum umstöðu þjóðarbúsins, leggja heildarmatá stöðuna og koma með tillögurtil ráðherranefndarinnar“.talin stýra vinnunnigjaldþrotaleiðinÞessi hópur er talinn stýra vinnunni Gömlu bankarnir verða settir í gjaldþrot samkvæmtum afnám hafta. Aðalatriði þeirraríslenskum gjaldþrotalögum. Erlendar eignir þeirra verða skilaskyldar til SeðlabankaÍslands, sem mun með því eignast mikinn bankanna verði gerð upp. Þar eruvinnu er hvernig þrotabú föllnugjaldeyri. Sá gjaldeyrir yrði væntanlega vistaður inni tveir skólar í gangi: annars vegar aðí dótturfélagi Seðlabanka Íslands.heimila kröfuhöfum að greiða sér út Allir kröfuhafar fá í kjölfarið greitt í íslenskum krónumog slíkum mun þar af leiðandi fjölga gríðarlega.erlendar eignir sínar gegn því að þeir Seðlabanki Íslands, eða dótturfélag hans, hefði samþykki lausn á því hvað verði umumsjón með því að koma þeim eignum sem hann krónueign þeirra sem sé þess eðlis aðmyndi leysa til sín í verð. Á meðal þeirra yrðu tveir hún valdi engum gjaldeyrisójöfnuðiviðskiptabankar: Arion banki og Íslandsbanki. hérlendis. Hins vegar er sú leið sem Vonir standa til þess að kröfuhafarnir myndu þá viljaýmsir innan ráðgjafahópsins hafalosna við þessar krónueignir með gríðarlega miklumafslætti. Íslenskir aðilar myndu þá verða tilbúnir að talað sterkt fyrir og í felst að setjakaupa þær af þeim.gömlu bankanna í gjaldþrot, gera allarerlendu eignir þeirra skilaskyldarog borga kröfuhöfum út í íslenskum krónum.Þarna er um mikla hagsmuni að ræða. Þrotabú föllnubankanna eru risavaxin. Eignarsafn Glitnis er til að mynda05/06 Efnahagsmál

mótmæliTilkynning um ætlaðarbreytingar á lögum umSeðlabanka Íslands og slitá Evrópusambandsaðild ísíðustu viku hleypti íslenskusamfélagi í uppnám. Þúsundirhafa mótmælt við Alþinginokkra daga í röð.metið á 924 milljarða króna. Einungis 275 milljarðar eru ííslenskum krónum. Restin er bundin í erlendum lánum ogreiðufé. Búist er við því að allar eignir búsins verði orðnar aðreiðufé í lok árs 2016. Í þrotabúi Kaupþings eru 790 milljarðarkróna. Rúmlega 18 prósent af þeirri upphæð eru eignir ííslenskum krónum.Ljóst er að það eruaðilar innan ráðgjafarhópsinssem vilja faragjaldþrotaleiðina. Kröfuhafareru henni eðlilegamjög andsnúnir. Þeir teljaað það muni ekki hafa neinkerfisleg áhrif á íslenskaefnahagskerfið að þeir fáiað greiða sér út erlendareignir þrotabúanna. Íeinkasamtölum fullyrðaþeir að barist verði gegnslíkri leið með kjafti ogklóm verði ákveðið að fara hana. Það muni þeir meðal annarsgera með því að hunsa skilaskyldu til Seðlabankans og fádómstóla í þeim löndum þar sem eignirnar eru geymdar í liðmeð sér í þeirri baráttu.margir geta orðið ríkirSú leynd sem ríkir yfir starfinu veldur mörgum áhyggjum.Um er að ræða ákvörðun sem mun hafa gríðarleg áhrif á íslensktsamfélag, óháð því hvor leiðin verður valin. Það liggurlíka fyrir að á meðan að afnámsáætlunin er ekki opin berríkir mikið ójafnræði á markaði á milli þeirra sem vita hvaðí henni felst og hinna sem vita það ekki. Afnámsáætluninmun enda hafa verðmyndandi áhrif á allar fjármálavörur.Slíkt ástand þykir ekki til þess fallið að auka trú á íslensktmarkaðshagkerfi.06/06 Efnahagsmál

Spurningin um aðild að Evrópusambandinuer stærri og mikilvægari en svo að einstakirstjórnmálaflokkar eða ríkisstjórnir eigi aðráða svarinu.Alþingi ber að sýna þjóðinni þá virðingu aðleggja framhald aðildarviðræðna Íslands ogEvrópusambandsins í dóm allra Íslendinga.Þess vegna er hafin undirskriftasöfnun ávefnum Þjóð.is þar sem skorað er á Alþingiað leita þjóðarviljans.Alþingismenn starfa í umboði okkar. Látumþá vita hvað við viljum og skrifum undir.www.þjóð.is

01/05 viðskipti kjarninn 27. febrúar 2014Mesti hagnaðureinkafjárfesta eftirbankahrunHagamelur, félag Árna Haukssonar, Hallbjörns Karlssonar og SigurbjörnsÞorkelssonar, hefur fjórfaldað fjárfestingu sína í Högum4020janúar2012júlí2012október2012janúar2013apríl2013júlí2013október2013janúar2014

ViðskiptiÞórður Snær Júlíusson„Það þýðir að Hagamelurinnleysti um 2,2 milljarðakróna hagnað og heldursamt sem áður eftir 1,53prósenta hlut í Högumog er enn langstærstieinka fjárfestirinn ísmásölurisanum.“Hagamelur ehf., félag í eigu fjárfestanna ÁrnaHaukssonar, Hallbjörns Karlssonar og SigurbjörnsÞorkelssonar, seldi á mánudag 6,6prósenta hlut í smásölurisanum Högum. Meðsölunni innleystu þeir um 2,3 milljarða krónahreinan hagnað á fjárfestingu sinni í félaginu, en tæp þrjúár eru síðan þeir lögðu út í hana. Hagamelur á enn tæplega1,6 prósenta hlut. Sá hlutur er metinn á tæplega 800 milljónirkróna, sem er svipuð upphæð og þeir fjárfestu upprunalega íHögum.Um er að ræða mesta hagnað sem einkafjárfestir hefurinnleyst frá hruni vegna hlutabréfaviðskipta. Fyrri stórarhagnaðarsölur, til dæmis með bréf í Icelandair,hafa flestar verið þannig að Framtakssjóður Íslands,að mestu í eigu lífeyrissjóða, hefur veriðað selja lífeyrissjóðunum sem eiga sjóðinn.Þannig hafa peningar verið færðir úr einumvasa í annan.Það kemur væntanlega engum á óvart aðþað voru að mestu lífeyrissjóðir sem keyptuhlut Hagamels í Högum. Mest keypti Lífeyrissjóðurverslunarmanna, en hann borgaði um 1,7milljarða króna fyrir um 3,4 prósenta hlut.Voru valdir til að kaupaHagar voru fyrsta félagið sem skráð var á markað eftirhrunið. Arion banka hafði þá tekist að losa um eignarhaldBaugsfjölskyldunnar á félaginu sem hún hafði stofnað ogrekið í hartnær tvo áratugi. Bankinn hóf í kjölfarið leit aðeinhverjum til að taka kjölfestuhlut í Högum áður en félagiðyrði skráð á markað. Vorið 2010 hafði starfsmaður Arionbanka samband við Árna og Hallbjörn til að kanna áhugaþeirra á að fylla þetta hlutverk. Þeir höfðu ekki áhuga þá,enda stóð til fá þá til að kaupa 30 prósenta hlut. Það fannstþeim of mikið.Í nóvember sama ár rann síðan út óskuldbindandi fresturtil að skila inn tilboðum í kjölfestuhlut í Haga. Tíu aðilar,02/05 Viðskipti

lykilstjórnendur fengu bréf gefins og hafa selt hluta þeirraÝmsir aðrir en kjölfestufjárfestarnir í Högumhafa hagnast vel á endurskipulagningu félagsinseftir bankahrun. Fimm stjórnendur Haga fengu 1,4prósenta hlut gefins frá Arion banka, sem hafðiáður yfirtekið félagið, áður en Hagar voru skráðir ámarkað. Tveir þeirra, þeir Finnur Árnason forstjóriog Guðmundur Marteinsson, framkvæmdastjóriBónuss, voru á meðal þriggja stjórnenda sem höfðuáður selt hluti í Högum til félagsins sjálfs á rúmlegaeinn milljarð króna. Þetta átti sér stað á árunum 2008og 2009. Þeir fengu því gefins hlutabréf í félagi semþeir höfðu selt bréf í með miklum hagnaði skömmuáður. Vert er að taka fram að stjórnendurnir notuðuhluta þess fjár sem þeir fengu úr sölunum á árunum2008 og 2009 í að greiða niður lán sem tekin voru tilhlutabréfakaupanna.Guðmundur seldi síðan tvær milljónir hluta íHögum um miðjan janúar síðastliðinn. Fyrir þaðfékk hann 81,3 milljónir króna. Hann á enn um 2,2milljónir hluta og er sú eign metin á annað eins. Þríraðrir lykilstjórnendur innan Hagasamstæðunnar, eðamakar þeirra, hafa einnig selt hluti. Þeir eru LárusÓskarsson, framkvæmdastjóri Aðfanga, Kjartan MárFriðsteinsson, framkvæmdastjóri Banana, og GunnarIngi Sigurðsson, framkvæmdastjóri Hagkaupa.innlendir og erlendir, gerðu tilboð. Einn þessara aðila varStefnir, sjóðstýringarfyrirtæki í eigu Arion banka. YfirmennStefnis buðu í kjölfarið Árna og Hallbirni aftur að vera með,og taka nú minni hlut. Eftir tveggja tíma umhugsun þáðuþeir það. Þeir buðu vini sínum til áratuga, Sigurbirni Þorkelssyni,og Tryggingamiðstöðinni að vera með sér og samanmynduðu þessir aðilar félagið Hagamel.Fengu lán fyrir kaupunumVogabakki, fjárfestingarfélag þeirra Árna og Hallbjörns,hafði fjárfest erlendis og gengið vel. Allar eignir þess voruutan hafta. Þeir fengu fyrirgreiðslu hjá Íslandsbanka, sínumviðskiptabanka, fyrir kaupunum sem var með veði í erlendumeignum þeirra. Þannig þyrftu þeir ekki að flytja neinapeninga inn í gjaldeyris höftin. Því fengu þeir lánað fyrirkaupunum.Hagamelur leiddi hóp sem kallaðist Búvellir og fékk aðkaupa 34 prósenta hlut í Högum á 10 krónur á hlut áður en03/05 Viðskipti

gamlir vinir sem voru saman í námi í stanfordÁrni Hauksson og Hallbjörn Karlsson hafa fylgst aðum áratugaskeið og eiga í dag fjárfestingarfélagiðVogabakka ehf. Þeir komu fyrst fram sem stórir leikendurí íslensku viðskiptalífi þegar þeir keyptu ráðandihlut í Húsasmiðjunni snemma á síðasta áratug.Þeir seldu eignarhlut sinn til félags í eigu Baugs árið2005. Næstu ár, og fram yfir bankahrun, fjárfestuþeir að mestu erlendis og tóku lítinn þátt í íslenskuviðskiptalífi þar til þeir keyptu hlutinn í Högum.Síðan þá hafa þeir aukið umsvif sín á Íslandi tilmuna ásamt Sigurbirni Þorkelssyni, sem er gamallvinur þeirra. Allir þrír námu verkfræði saman ogfóru síðan saman í framhaldsnám í Stanford íBandaríkjunum. Sigurbjörn hefur starfað í alþjóðlegafjármálageiranum árum saman. Hannstarfaði meðal annars hjá hinum alræmda LehmanBrothers-fjárfestingarbanka en færði sig síðar yfir tilBarclays-bankans þar sem hann var með starfstitillinn„Managing Director and Head of Equities inAsia Pacific“. Hann hætti þar í maí 2013 og rekur núfjárfestingarfyrirtækið Fossa. Hann veitir auk þessráðgjafahópi forsætisráðherra um afnám hafta, semskipaður var í lok nóvember 2013, forstöðu.Hagamelur tók þátt í hlutafjárútboði á bréfum íVÍS, sem þá var á leið á markað. Hagamelur tryggðisér þar 9,9 prósenta hlut í tryggingafélaginu ágenginu 8,52 krónur á hlut. Í byrjun júní sama ár,skömmu fyrir hluthafafund í VÍS, seldu þeir 4,7 prósentaf hlut í félaginu og héldu eftir 5,2 prósentum.Um það leyti var gengi bréfa í VÍS um 10 krónur áhlut. Salan skilaði þeim félögum því fínum hagnaði.Hallbjörn er stjórnarformaður VÍS.Fjárfestingargeta Hagamels í íslenskumkrónum er mikil eftir söluna í Högum. Líklegtverður að teljast að félagið muni leita að nýjumfjárfestingarkosti til að binda það fjármagn í, endaávöxtun á innstæðureikningum ekki beysin á Íslandinútímans.félagið var sett á markað. Aðrir í Búvöllum voru lífeyrissjóðirog sjóðir í stýringu hjá Stefni. Inni í samkomulaginu varlíka forkaupsréttur á 10 prósentum til viðbótar á genginu11 krónur á hlut áður en restin af hlutafé Haga var skráð ámarkað í desember 2011. Þann forkaupsrétt nýttu Búvellirsér. Félagið var síðan leyst upp og hver eining hélt eftir þaðsínum hlut. TM fór auk þess út úr Hagamelssamstarfinu ogeftir sátu þar þeir Árni, Hallbjörn og Sigurbjörn.Fjórfaldast í verðiHlutur þeirra var 8,2 prósent. Upprunalega greiddi félagiðfyrir hann 982 milljónir króna. Þegar Hagar voru skráðir ámarkað var byrjunargengi bréfanna 13,5 krónur á hlut. Áðuren viðskipti hófust hafði því Hagamelshópurinn hagnast um314 milljónir króna. Sá hagnaður átti eftir að aukast mikið.Fyrir skemmstu fóru þeir að kanna þann möguleika áað selja hlut sinn í Högum. Samkvæmt upplýsingum Kjarnansvar áhuginn á að kaupa gríðarlegur. Hagamelur hefðiauðveld lega getað selt allan hlut sinn, sem þarna hafðiþynnst í um 7,9 prósent. Af varð hins vegar að félagið seldi04/05 Viðskipti

29. DESEMBER 2011 FIMMTUDAGURFIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 2011FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN8Kaup Búvalla í Högumeru viðskipti ársinsHópur sem settur var saman af Stefni keypti 44% hlut í Högum í tveimur atrennum áður en félagið var skráð íKauphöllina. Kaupin voru gerð í nafni Búvalla. Virði hlutarins hefur hækkað um tugi prósenta. Árni Hauksson ogHallbjörn Karlsson fóru fyrir hópnum og Sigþór Jónsson, forstöðumaður hjá Stefni, var lykilmaður í ferlinu.VIÐSKIPTI ÁRSINSÞórður Snær Júlíusson skrifarthordur@frettabladid.isViðskipti ársins að matidómnefndar Markaðarinseru kaup Búvallaá 44% hlut í Högum.Niður staðan var mjögafgerandi og viðskiptin fengulangflest atkvæði.Í febrúar 2011 var tilkynnt aðArion banki hefði selt 34% hlut ísmásölurisanum Högum til hópssem kallaðist Búvellir slhf. Þaðvar Stefnir, sjóðstýringarfyrirtækií eigu Arion banka, semkom hópnum saman til að kaupaViðskipti stjórnenda Haga með bréf líka nefndBúvellir eru ekki þeir einu sem hafa hagnastvel á Högum. Dómnefnd Markaðarins nefndilíka viðskipti stjórnenda Haga með hluti í félaginusem bestu viðskipti ársins. Hluti þeirraseldi nefnilega bréf í Högum fyrir samtalsrúman milljarð króna til félagsins sjálfs á árunum2008 og 2009 og fékk síðan nýja hluti íþví án endurgjalds seint á árinu sem senn erað líða.Seldu fyrir milljarðHagar keyptu 3,74% hlut í sjálfum sér í þremuratrennum á árunum 2008 og 2009. Seljendurnirvoru þrír lykilstarfsmenn; Finnur Árnason,forstjóri Haga, Guðmundur Marteinsson, framkvæmdastjóriBónuss, og Jóhanna Waagfjörð,þáverandi fjármálastjóri Haga. Fyrst vorukeypt bréf af starfsmönnunum þremur hinn6. júlí og 6. september 2008. Samtals greidduHagar starfsmönnunum þremur 712,7 milljónirkróna fyrir hlutina. Miðað við það var viðskiptagengið25,01 krónur á hlut.Í október 2009 keyptu Hagar síðan 1,4%hlut af starfsmönnunum þremur. Fyrir hanngreiddi félagið 315 milljónir króna. Viðskiptagengiðvar 18,53 krónur á hlut. Alls greidduHagar því 1.027,7 milljónir króna fyrir samanlagt3,74% hlut í sjálfu sér. Stór hluti af kaupverðinufór í að greiða lán sem stjórnendurnirhöfðu tekið til að eignast hlutabréfin til aðbyrja með.Hinn 19. október 2009, í sama mánuði ogErum ekki í spákaupmennskuhlutinn af bankanum. SigþórJónsson, forstöðumaður sérhæfðrafjárfestinga hjá Stefni,var lykilmaður í því ferli.Eigendur Búvalla voru Hagamelurehf. (í eigu Árna Haukssonar,Hallbjörns Karlssonar,Sigurbjörns Þorkelssonar ogTM), nokkrir lífeyrissjóðir,tveir fagfjárfestasjóðir semlúta stjórn Stefnis, Miranda ehf.(í eigu Berglindar Jónsdóttur)og Draupnir fjárfestingafélag(í eigu Jóns Diðriks Jónssonar).Árni og Hallbjörn settust ístjórn Haga eftir kaupin. Árnier stjórnarformaður Haga. Hópurinngreiddi 10 krónur á hlutog fékk auk þess forkaupsréttá 10% hlut til viðbótar á genginu11. Þann forkaupsrétt nýttiFINNUR ÁRNASON, FORSTJÓRI HAGA.seinni kaupin áttu sér stað, leysti Arion bankitil sín 95,7% hlut í Högum vegna skulda fyrrieigenda hans. Önnur útistandandi bréf voruannars vegar þau sem Hagar áttu sjálfir eftirað hafa keypt af eigendunum og 0,5% hlutursem enn er í eigu Finns, Jóhönnu og Guðmundar,samkvæmt upplýsingum frá Arion banka.Óbeinn eignarhlutur Hagamelsehf. (í eigu Árna Haukssonar,Hallbjörns Karlssonar, SigurbjörnsÞorkelssonar og TM) íHögum er 10,5%. Hann er vistaðurinni í Búvöllum slhf. sem erstærsti einstaki eigandi félagsinsmeð 20,9% hlut.Árni, sem er stjórnarformaðurHaga, segir að hann og Hallbjörn,viðskiptafélagi hans, hafi upphaflegakannað að kaupa þannhlut sem Búvellir keyptu einir ígegnum fjárfestingarfélag sittVogabakka ehf. en hafi horfið fráþví vegna stærðarinnar á hlutnum.„Við höfðum mikinn áhugaá fjárfestingu í Högum en þettavoru það stór kaup að við gátumekki farið einir í þau. Því sögðumvið okkur frá þeim. Síðan hafðiSigþór Jónsson hjá Stefni sambandvið okkur og hafði þá fengiðtil liðs við tilboðið lífeyrissjóði ogaðra fjárfesta. Þá varð þetta gerlegt.En þetta átti sér ekki langanaðdraganda.“Spurður hvað hafi verið svonaspennandi við að fjárfesta íHögum segir Árni það einfaldlegavera félagið sjálft. „Við þekkjumHaga og rekstur félagsins ágætlegaog kynntumst stjórnendumþess ágætlega þegar við rákumHúsasmiðjuna á sínum tíma. Þvíhöfðum við mikinn áhuga á fjárfestinguí Högum. Það sem gerirþetta áhugavert fyrir okkur er félagiðsjálft, rekstur þess og stjórnendurnirsem stýra því. Þetta erstöðugur bransi, félagið er meðsterka markaðsstöðu og skuldarlítið á íslenskan mælikvarða. Þaðer í traustum og góðum rekstri ogmeð öfluga stjórnendur. Það hentarokkur vel og uppfyllti okkarhelstu viðmið um fjárfestingar.“Virði bréfa í Högum hefurhækkað töluvert frá því að Búvellirkeyptu sinn hlut í félaginu.hópurinn sér í nóvember. Samtalsgreiddi hann um 5,4 milljarðakróna fyrir alls 44% hlut.Í kjölfarið klufu lífeyrissjóðirnirsig út úr Búvöllum ogleystu til sín rúmlega helmingaf eign félagsins í Högum oghalda nú á þeim hlutum í eiginnafni. Eftir þetta áttu þeir fjóriraðilar sem áfram standa aðBúvöllum 20,9% hlut í Högumog eru stærsti einstaki eigandifélagsins. Um helmingur þesshlutar, 10,5%, er í eigu Hagamels.Í lok árs var síðan tilkynnt aðHagar yrðu skráðir á markað ídesember. Arion banki myndi þáselja allt að 30% af hlut sínum ífélaginu, en um fyrstu nýskráninguí kauphöll eftir hrun var aðÁRNI HAUKSSON, STJÓRNARFORMAÐURHAGA.Á fyrsta degi viðskipta með bréfiní Kauphöll Íslands hækkuðu þautil að mynda um rúm 18%. Árnisegist þó ekki sjá eftir því aðhafa ekki keypt stærri hlut þegarum 6,4 prósent á genginu 42 krónur á hlut. Fyrir það fengustrúmlega 3,2 milljarðar króna. Það þýðir að Hagamelurinnleysti um 2,2 milljarða króna hagnað og heldur samt semáður eftir 1,53 prósenta hlut í Högum og er enn langstærstieinkafjárfestirinn í smásölurisanum. Uppistaða annarrabréfa er í eigu lífeyrissjóða, sem hafa ryksugað þau upp ámarkaði eftir skráningu félagsins. Þá voru eigendur Haga2.744. Í dag eru þeir um 1.100 talsins.Arion banki seldi líka hlut í Högum samhliða Hagamel.Alls losaði bankinn um 1,6 prósent og fékk fyrir það 841milljón króna. Eftir viðskiptin á Arion 3,7 prósenta hlut.Með tvo af fimm í stjórnEftir þessar hræringar eru lífeyrissjóðir, fagfjárfestingasjóðirog Arion banki eigendur að tæplega ¾ hlutabréfa í Högumræða. Bréfin áttu að seljast á 11-13,5 krónur á hlut. Endanlegtverð átti að ráðast af eftirspurn.Skemmst er frá því að segjaað áttföld eftirspurn var eftirhlutabréfunum og 95% tilboðannavoru gerð á genginu 13,5.Miðað við það gengi var hluturBúvallahópsins þegar orðinn7,2 milljarða króna virði. Hannhafði því grætt um 1,8 milljarðakróna áður en viðskipti með bréfí Högum hófust í kauphöll. Þauhófust síðan föstudaginn 16. desember.Í lok fyrsta viðskiptadagsvar gengi bréfanna komiðí 15,95 krónur á hlut. Þau höfðuþví hækkað um 18,1% frá því aðútboðið fór fram og um tæp 60%frá því að Búvellir keyptu fyrstí Högum.Vert er að taka fram að samkomulag láfyrir milli Haga og starfsmannanna þriggjaum kaup á umræddum hlutabréfum áður enArion banki leysti félagið til sín.Án endurgjalds og engir skattarÍ febrúar 2010 var gert samkomulag viðJóhannes Jónsson, þáverandi stjórnarformannHaga, og helstu stjórnendur félagsins um forkaupsréttá 15% hlut í því til að tryggja áframhaldandistarfskrafta þeirra á næstu árum. Íágúst sama ár var síðan gert annað samkomulagvið Jóhannes um að hann hyrfi frá félaginu.Eftir stóð samkomulag sem tryggði fimm lykilstjórnendumHaga forkaupsrétt að 5% hlut meðafslætti. Auk þess var skaðleysisákvæði í samkomulaginusem tiltók að Arion banki myndigreiða skatta þeirra vegna kaupanna.Í tengslum við ákvörðun um sölu á 20-30%hlut í Högum í gegnum Kauphöll í nóvember2011 var samið upp á nýtt við lykilstjórnendurnafimm. Nú var ákveðið að tveir þeirra,Finnur Árnason og Guðmundur Marteinsson,fengju gefins 0,4% hlut hvor og þeir GunnarIngi Sigurðsson, framkvæmdastjóri Hagkaupa,Kjartan Már Friðriksson, framkvæmdastjóriBanana, og Lárus Óskarsson, framkvæmdastjóriAðfanga, 0,2% hlut hver. Samtals fengustjórnendurnir fimm því gefins 1,4% hlut íHögum frá Arion banka, miðað við gengið 10.Virði þessa hlutar miðað við það gengi er 170milljónir króna.9hið minnsta.Hagamelurþeirra Árna,Hallbjörns ogSigurbjörns erenn langstærstieinkafjárfestirinní félaginu.Það skiptir máliþar með út á seðlabankagenginuTurnerSalan á Latabæ tilvegna þess aðHæstaréttardómur sem Kaup lífeyrissjóða áúrskurðaði um lögmæti 25% hlut í HS Orku afneyðarlaganna. (Innlán Magma Energygerð að forgangskröfum).Tryggði íslenskumRisasamningur Marorkuvið Kongsbergofangreindirinnstæðueigendumþúsundir milljarðasjóðir og fjármálafyrirtækiBÚVELLIR Viðskiptafélagarnir Hallbjörn Karlsson og Árni Hauksson hættu upphaflega við að kaupa í Högum vegna þess að þeim fannst hluturinn of stór. Þegar Sigþór Jónsson, forstöðumaður sérhæfðra viðskipta hjá Stefni, leitaði til til þeirra og og vildi fá fá þá þá sem hluta af af Búvallahópnum horfðimálið öðruvísi við.Viðskipti FSÍ meðKaup Samherja áSÆTI Vestia og Icelandair SÆTI starfsemi Brims á Akureyrieru ekki Framtakssjóður mikið Íslands (FSÍ), sem að taka ráðandi stöður Samherji keypti eignir í stjórnum þeirraer í eigu Landsbankans, flestra lífeyrissjóðalandsins og Vátrygginga-maí. Um var að ræða fisk-Brims á Akureyri í byrjunfélags Íslands, hefur verið stórtækastifjárfestir landsins eftir banka-Laugum, tvo ísfisktogara ogvinnslu á Akureyri oghrun. Dómnefnd Markaðarins taldiveiðiheimildir í þorski, ýsu,félaga sem þeir kaupa í. Þess vegna hafa Árni og Hallbjörnkaup hans á eignarhaldsfélaginusteinbít og skarkola. Eignirnarvoru settar í dóttur-Vestia af Landsbankanum, og viðskiptihans með bréf í Icelandair,félag sem fékk hið gamalgrónanafn Útgerðarfélagvera næstbestu viðskipti ársins.FSÍ keypti Vestia reyndar í ágústAkureyringa (ÚA).til að mynda 2010 en sjóðurinn og Samkeppniseftirlitiðnáðu ekki samkomulagiarða króna fyrir og lagðibáðir setið í fimm manna Samherji greiddi 14,5 millj-stjórn Haga þráttum skilyrði fyrir kaupunum fyrr enauk þess fram 3,6 milljarðakróna fram í nýtt eigiðum miðjan janúar 2011. Sjóðurinngreiddi 15,5 milljarða króna fyrir,fé sem fjármagnað var aðfyrir að auk eiga þess sem Landsbankinn lítinn keypti hlut miðað við hluta marga til með sölu erlendra sjóðina. Árni er auk27,5% hlut í FSÍ við sama tækifæri.eigna. Landsbankinn lánaði10,9 milljarða króna tilBankinn tryggði sér þar með hlutaí framtíðararðsemi fyrirtækjannakaupanna. Viðskiptin erusem áður tilheyrðu Vestia.þau stærstu sem átt hafaþess stjórnarformaður Með kaupunum á Vestia eignaðist félagsins. Næsti sér stað í íslenskum sjávarútvegium árabil.aðalfundur HagaFSÍ 81% hlut í sjávarútvegsfyrirtækinuIcelandic Group, 79% hlutGuðmundur Kristjánsson,í Vodafone, 79% hlut í upplýsingatæknirisanumSkýrr og allt hlutafé í FINNBOGI JÓNSSON Framkvæmdastjóri Framtakssjóðs Íslands.samtali við Fréttablaðið hinnforstjóri Brims, neitaði því íHúsasmiðjunni og Plastprenti. Flestareignirnar höfðu farið í gegnum FSÍ eignaðist 30% hlut í Icelandair 2010. Kaupendurnir voru reyndar skuldauppgjöri við Lands-3. maí að kaupin tengdustverður byrjun júní. Áhugavert verður að sjá hvort Hagamelur,í sjávarútvegs krafti fyrirtækisins High 1,53 milljarða króna prósenta í Icelandair á þeim allir eigendurnir eignarhluts, fái strax greitt landsins, með u m 8 % muni halda þeirrafjárhagslega endurskipulagningu og í tveimur útboðum á árinu 2010. að mestu þeir sömu og eiga FSÍ en bankann. Viðskiptin hefðuvoru vel rekstrarhæf. FSÍ seldi síðan Sjóðurinn greiddi 2,5 krónur á andvirði sölunnar rann beint til eigendaFSÍ í samræmi við skilmála Eftir kaupin er Samherjiverið að frumkvæði Brims.starfsemi Icelandic Group í Bandaríkjunumog Asíu til kanadíska festi hann samtals fyrir um 3,6 sjóðsins, sem gera ráð fyrir því að næstkvótahæsta útgerðhlut í þeim útboðum og því fjár-Að sögn Árna er stefna þeirraLiner Foods á 26,9 milljarða króna tíma. Í byrjun nóvember tilkynnti við sölu í samræmi við eignar hlut af kvótanum mældum íí nóvember. Sjóður hefur auk þess sjóðurinn að hann hefði selt 10% sinn. Það þýddi að Landsbankinn, þorskígildistonnum. AðaleigendurSamherja eruselt Húsasmiðjuna til danska fyrirtækisinsBygma og stefnir að því króna, á genginu 5,42. Bréfin höfðu ekki hlut, fékk um 745 milljónir frændurnir Þorsteinn Máraf eignarhlut sínum á 2,7 milljarða stærsti eigandi FSÍ, sem keyptistjórnarformennsku.að skrá Skýrr og Icelandic Group á þá ávaxtast um 120% frá því að króna greiddar vegna sölunnar. Baldvinsson og Kristján GAMLI OG NÝI Þorsteinn Már Baldvinsson, einn eigenda Samherja, og Guðmundur Kristjánsson, eigandiVogabakka bauðst það. „Við erumánægðir með það sem við eigumog höfum forðast að taka of stórarstöður í hlutfalli við okkar efnahagsreikning.Við viljum ekkiveðja öllu á einn hest. Það geturverið voða gaman þegar vel gengur,en markaðir sveiflast. Þeir erustundum upp og stundum niður.Þessi staða okkar í Högum er stóren ekki svo stór að við þyrftum aðmissa mikinn svefn yfir því ef illafæri. Þegar við fórum fyrst inní Haga var þetta um fjórðunguraf efnahagsreikningi Vogabakka.Staðan hefur eitthvað stækkaðnúna.“félaga að eiga í Högum til langframa.„Við lítum á þetta semalvöru fjárfestingu en ekki spákaupmennsku.Félagið er að geraþað sem við viljum að það sé aðgera. Á meðan svo er erum viðánægðir.“2.markað á næstu árum.þau voru keypt í júní og desem ber3.Vilhelmsson.Brims.ANNAÐ SEM VAR NEFNTKaupin á MP bankaKaup FSÍ á N1Viðskipti erlendrafjárfesta sem vegnaafglapa SÍ geta nýtt séraflandskrónur til aðkaupa stutt verðtryggðíbúðabréf og komist05/05 Viðskipti

01/01 sjö spurningar kjarninn 27. febrúar 2014sjö spurningarhugrún halldórsdóttirSjónvarpskonaHvað á að gera um helgina?Látum okkur nú sjá. Ég ætla allavegaað byrja á því að fá mér gottað borða á Höfninni á föstudagskvöldog upplifa Food & Fun ífyrsta sinn. Laugardeginum verðurvarið með lífsglöðum frænkum ogkvöldið verður mjög menningarlegt– Óperan Ragnheiður í Hörpu.Sunnudagur er alveg óráðinn, semer ansi gott því ég get gert þaðsem ég elska: að hangsa.Hvaða plata kemur þér í stuð(og af hverju)?Sama hvað ég leita í hausnum þáfinn ég ekki svarið, kannski þarsem maður er eiginlega alveghættur að hlusta á plötur í heildsinni og gerir eigin lagalista. Ég ermeð skotheldan hlaupalista semkemur mér í gírinn en hann er stútfulluraf spænskum lögum.Hvaða sjónvarpsþættir eru íuppáhaldi þessa dagana?Var að byrja á True Detective og þaðlofar góðu. Matthew McConaughey,sem hefur hingað til alltaf leikiðsæta gaurinn og ekki verið að vinnaleiksigra, er ótrúlegur. Annars hefég líka verið að horfa á Seinfeld enþættirnir fóru framhjá mér á sínumtíma, sem þýðir að ég fór á mis viðlífið! Þeir eru bestir!Hvaða samstarfsfélagi á 365 erfyndnastur (og af hverju)?Þessi er erfið, þ.e.a.s. að velja baraeinn, og ég hef þess vegna ákveðiðað svindla. Hödd Vilhjálms dóttir erALLTAF í góðu skapi, Sindri Sindrasoner eins hnyttinn og þeir gerast,Gissur Sigurðsson fær mann til aðhlæja og vilja faðmlag og svo erþað Egill Aðalsteinsson, sem hefurlengt líf mitt um tíu ár. Ef ég gerigrínmynd verður hann fyrirmyndaðalpersónunnar.Hvaða land er í sérstöku uppáhaldihjá þér (og af hverju)?Spánn, Spánn og aftur Spánn. Éghef tvisvar farið þangað til að læratungumálið og svo í fjöldamörgskipti í frí. Finnst alltaf eins og égsé komin heim enda á því að hafaverið Spanjóli í fyrra lífi.Hvað finnst þér um ákvörðunstjórnarflokkanna að dragaaðildarumsóknina að ESB tilbaka?No comment.Af hverju hefur þú mestaráhyggur í íslensku samfélagi ídag?Þegar stórt er spurt. Ég hef í mörgár haft áhyggjur af stöðu eldriborgara og ekkert bendir til þessað áhersla stjórnvalda breytist íþeim efnum. Ég verð að segja aðég hræðist örlítið að eldast.01/01 sjö spurningar

af nEtinusamfélagið segirkjarninn 27. febrúar 2014facebooktwitterhelgi seljanPant ekki bera út í götunni hennar Katrínar...miðvikudagur 26. febrúarsteinunn stefánsdóttirÞá er ekkert annað eftir en að pakka og kveðja.http://www.buzzfeed.com/marietelling/whateuropean-country-do-you-actually-belong-inmiðvikudagur 26. febrúarhildur sVerrisdóttirHeyrst á Laugaveginum: Karlmaður #1: "Hey,heyrðir þú að það var einhver stjórnmálamaðurað segja að Malta væri ekki sjálfstætt ríki?Karlmaður #2: "Já, var það ekki einhversjálfstæðismaður?" Dæs.þriðjudagur 25. febrúarjúlíana sól @julianasolPósthús í Ameríku eru einhverskonar torturechambersfimmtudagur 20. febrúarmagnús sigurBjörnsson @sigurbjornssonÉg brosi alltaf þegar Framsókn er kallaðurFarmsóknarflokkurinn í blöðunum. Eiginlegaekki innsláttarvilla.þriðjudagur 25. febrúarsVandís sVaVarsdóttir @svasvaVerður spennandi að sjá hvað GBS tekur út úrgreinargerðinni í dag.miðvikudagur 26. febrúarVar skúla mogensen sagt upp?Í byrjun síðustu viku birtust fréttir um að WOW airværi enn og aftur að skipta um auglýsingastofu.Markaðsstjóri WOW, Ágústa Hrund Steinarsdóttir,lét einnig af störfum, en hún náði ekki að starfa þar íheilt ár. Fyrirrennari hennar, Guðmundur Arnar Guðmundsson,hætti í apríl 2013 eftir svipaðar hræringar.Í viðtali við Morgunblaðið lét Skúli í það skína að hannhefði ákveðið að hætta í viðskiptum við Hvíta húsið ogað WOW ætlaði að sinna sínum markaðsmálum sjálf.Í bakherbergjunum er hins vegar fullyrt að þessu hafiverið öfugt farið, Hvíta húsið hafi hætt með Skúla.ráðuneyti sem er ekki til sér um framkvæmdÞingsályktunartillaga Gunnars Braga Sveinssonarutanríkis ráðherra um að slíta viðræðum við Evrópusambandiðhefur vakið margháttaða athygli. Hún þykirbera þess merki að vera skrifuð af pólitíkusi, ekkiembættismanni líkt og vaninn er, enda sterkur and-Evrópusambandstónn ríkjandi í orðalagi tillögunar. Íhenni er líka sagt frá því að framkvæmd Schengensamningsinshvíli að mestu á dóms- og kirkjumálaráðuneytinu.Vandamálið við þessa fullyrðingu erað slíkt ráðuneyti hefur ekki verið til síðan 1. janúar2011, þegar innanríkisráðuneytið tók til starfa.01/01 samfélagið sEgir

kjarninn 27. febrúar 2014ErlEntgallerí

mótmælt í einn og hálfan mánuðVegna viðvarandi skorts á nauðsynjavörum og hárrar glæpatíðni í Venesúelahafa tugir þúsunda tekið þátt í tíðum mótmælum gegn stjórn sósíalistansNicolàs Maduro forseta, arftaka Hugo Chavez. Verðbólga í Venesúela er meðmesta móti; stendur nú í 56,2 prósentum.Mynd: AFP

mótmælt um allt landAlmenningur hefur mótmælt víða í Venesúela síðan í janúar, þegar leik konanMonica Spear var myrt af vegaræningjum. Alls staðar hafa öryggissveitirríkisins mætt mótmælendum á götum og sums staðar hefur hefur komið tilátaka. Sextán hafa fallið í átökunum og mörg hundruð hafa særst.Mynd: AFP

átökin í úkraínu náðu hámarkiFyrir réttri viku gerðu mótmælendur og stjórnvöld í Úkraínu með sérvopnahlés samning eftir blóðugasta dag mótmælanna á þriðjudag í síðustuviku. Vopnahléið stóð ekki lengi því átök milli lögreglu og mótmælenda hófustá ný nokkrum klukkustundum síðar, með enn meira mannfalli.Mynd: AFP

janúkovitsj í felumForseti Úkraínu var flæmdur úr höll sinni nærri Kænugarði eftir að handtökuskipunvar gefin út á hann á mánudag fyrir fjöldamorð á mótmælendum.Almenningur og fjölmiðlar fengu því að kanna forsetahöllina þar sem ViktorJanúkovitsj hefur lifað í vellystingum, svo vægt sé til orða tekið.Mynd: AFP

#evróputorgiðÞessi mesta stjórnmálakreppa Úkraínu síðan landið hlaut sjálfstæði árið 1991er nú kölluð Evróputorgið. Vísað er í deilurnar um samstarf við Evrópu og íSjálfstæðistorgið þar sem hörðustu átökin fóru fram. Var heitinu fyrst slegiðorðið æ mikilvægari þáttur í átökum borgara gegn stjórnvöldum víða um heim.Mynd: AFP

hot wingsmáltíðaðeins990krónursvooogott W

01/06 Viðtal kjarninn 27. febrúar 2014Viðmælandi Vikunnar Sviatoslav Khanenko, mótmælandi í Úkraínuhættulegasti tíminn liðinn

ViðtalÆgir Þór Eysteinssonmótmælin í Kænugarði, höfuðborg Úkraínu,kostuðu að minnsta kosti hundrað mótmælendurlífið. Hundruð þúsunda tóku þáttí mótmælunum þegar mest lét, en upphafþeirra má rekja til þeirrar ákvörðunarViktors Janúkovitsj, þáverandi forseta að skrifa ekki undirsögulegan samstarfssamning við Evrópusambandið semhafði verið í undirbúningi um árabil. Janúkovitsj hefur þótthallur undir Rússa, og talið er að hann hafi hætt við að skrifaundir samninginn vegna þrýstings frá hinum risavaxnanágranna.Úkraínumenn litu á ákvörðun forsetans sem alvarlegsvik við þjóðina, sökuðu hann um að framselja hagsmuniþjóðarinnar til Vladimírs Pútín, forseta Rússlands, og tóku aðflykkjast út á götur Kænugarðs 21. nóvember síðastliðinn tilað mótmæla. Einn þeirra var Sviatoslav Khanenko, sem óraðiekki fyrir að þau ættu eftir að verða að blóðbaði.„Blóðið fossaði, margirslösuðust og þriggja stúdentaer enn saknað.“friðsöm mótmæli sem urðu að blóðugri byltinguSviatoslav Khanenko er fæddur og uppalin í Kænugarði.Hann er 31 árs og lauk prófi læknisprófi frá háskólanumí borginni. Hann starfaði sem heimilislækniren hélt til Barcelona á Spáni árið 2010 tilað stunda nám í markaðsfræði. Hann starfar núsem markaðsstjóri hjá alþjóðlegu lyfjafyrirtæki.Hann tók þátt í mótmælunum á Sjálfstæðistorginuí Kænugarði, bæði sem mótmælandi og læknir ísjálfboðastarfi sem gerði að sárum mótmælenda. Þá tók hannþátt í því að verja torgið fyrir áhlaupi lögreglunnar þegar alltætlaði um koll að keyra í Úkraínu vegna ástandsins.Hann segir mótmælin hafa skyndilega stigmagnast þegarsérsveit lögreglunnar, Berkut, hafi ráðist á friðsöm mótmælistúdenta á Sjálfstæðistorginu 30. nóvember. Torgið vareinmitt vettvangur appelsínugulu byltingarinnar sem átti sérstað frá nóvember 2004 til janúar 2005, eftir að Janúkovitsjvar kjörinn forseti landsins, sakaður um umfangsmikilkosningasvik. „Stúdentarnir veittu lögreglunni mótspyrnu,02/06 Viðtal

fyrstu mótmælinHinn 21. nóvember hófustmótmælin á Frelsistorginu íKænugarði. Myndin er tekin afþví tilefni.sem svo réðst á þá með hræðilegum hætti. Blóðið fossaði,margir slösuðust og þriggja stúdenta er enn saknað,“ segirSviatoslav í samtali við Kjarnann.Árás Berkut hélt áfram daginn eftir, 1. desember. „Eftirþau átök byrjuðum við að reisa varnargarða til að girðatorgið af frá árásum lögreglu. Ég vil taka fram að hvorkiverslunar- né skrifstofuhúsnæði í námunda við torgið varðfyrir skemmdum af völdum mótmælenda.“Sviatoslav segir átök lögreglu og mótmælenda áSjálfstæðis torginu hafa fyrst náð hámarki 11. desember þegarlögregla umkringdi torgið og reyndi að fækka í hópi mótmælenda.Þá hafi allt soðið upp úr 17. janúar þegar úkraínskaþingið samþykkti umdeild lög sem bönnuðu mótmælastöðurog hópamyndanir. „Eftir það hófu mótmælendur að ráðastá lögreglu, sem hafði myndað varnarstöðu í kringum þinghúsið.Átökin leiddu svo til þess að þingið felldi lögin úr gildiog samið var um tímabundið vopnahlé, sem átti ekki eftir aðendast lengi,“ segir Sviatoslav.Hann segir fyrstu mótmælendurna hafa fallið fyrir sérsveitlögreglu 18. janúar og mótmælin hafi á ný náð hámarkisínu dagana 19. til 21. febrúar þegar lögregla reyndi í síðastaskipti að fækka í hópi mótmælenda á torginu með brynvörðumfarartækjum og sjálfvirkum skotvopnum. Sviatoslavþakkar guði fyrir að hvorki hann né aðrir vinir í hans hópihafi slasast í átökunum.03/06 Viðtal

lögregla grá fyrir járnumÞessi mynd er tekin 19. febrúarþegar lögregla og mótmælendurtókust á í síðastaskiptið. Hér má sjá lagannaverði nálgast Frelsistorgiðgráa fyrir járnum.Þjóðin langþreytt á langvarandi spillinguSviatoslav segir kröfur úkraínsku þjóðarinnar vera einfaldar.Þegnar þjóðarinnar séu orðnir langþreyttir á rányrkjufyrrverandi stjórnvalda undir forystu Janúkovitsj á auðæfumþjóðarinnar. Andrúmslofti lyga og spillingar sem varaðhefur um áraraðir. „En aðalástæðan fyrir því að við, fólkiðí Úkraínu, stóðum upp núna til að berjast var til að berjastfyrir virðingu okkar, sem stjórnvöld voru að traðka á. Viðkölluðum einmitt mótmælin það, Virðuleikabyltinguna.Mótmælin hlutu það nafn eftirað ráðist var á stúdentana 30.nóvember. Kornið sem fylltimælinn var þegar stjórnvöldætluðu að stöðva samstarfiðvið Evrópusambandið og hefjafrekara samstarf við Rússland.Þjóðin vill fá að njóta sambærilegraréttinda í dómskerfinu ogþekkist í Evrópusambandinuog sömuleiðis sambærilegrarheilbrigðisþjónustu.“Eins og kunnugt er hefurJanúkovitsj forseti hrökklast frávöldum. Oleksandr Túrsjínovforseti þingsins hefur verið skipaður forseti landsins tilbráðabirgða, eða þar til gengið verður til kosninga í landinuá ný í maí. Hann hefur sömuleiðis tekið við æðstu yfirstjórnherafla landsins.Gefin hefur verið út handtökuskipun á hendurJanúkovitsj, sem fer huldu höfði í Úkraínu. Þá hefur sérsveitlögreglunnar, Berkut, verið leyst upp, en liðsmennhennar eru sakaðir um að bera ábyrgð á fjöldamorðunum ámótmælendum í miðborg Kænugarðs. Allt að fimm þúsundlögreglumenn eru í sérsveitinni, og búist er við að einhverjirþeirra verði ákærðir fyrir að myrða mótmælendur. Upplýsthefur verið að leyniskyttur lögreglunnar hafi drepið meira enhundrað manns á meðan á mótmælunum stóð.04/06 Viðtal

sviatoslav og klitsjkóHér má sjá SviatoslavKhanenko og Vítalí Klitsjkóvið mótmælin á Frelsistorginuí Kænugarði. Þungavigtarmeistarinnfyrrverandi hefurboðað framboð sitt til forseta íkomandi kosningum.Þurfum ekki að breyta nöfnunum heldur kerfinuVítalí Klitsjkó, fyrrverandi heimsmeistari í hnefaleikum,varð á tímabili ein helsta rödd mótmælanna í Úkraínu og tókvirkan þátt í þeim. Hann hefur tilkynnt að hann muni bjóðasig fram til forseta í komandi kosningum. Þá var pólitískifanginn og fyrrverandi forseti Úkraínu, Júlía Tímósjenkó,leyst úr haldi eftir mótmælin.„Fólkið á Sjálfstæðistorgi var hvorki aðberjast fyrir Klitskó né Tímósjenkó. Þaðvar að berjast fyrir réttindum sínum ogvirðuleika. Þar að auki fer ekki gott orð afTímósjenkó á meðal mótmælendanna, hún erhluti af sama kerfinu þó að hún komi úr öðrumstjórnmálaflokki. Klitsjkó nýtur virðingarsem íþróttamaður en ekki sem stjórnmálamaður.Fólkið vill ekki breyta nöfnunum semstýra landinu, heldur kerfinu sjálfu. Það villstuðla að pólitísku kerfi þar sem lýðræði ogábyrgð verði höfð að leiðarljósi, fremur enrótgróin spilling. Ef fram stíga einstaklingarsem vilja stuðla að þessu munu þeir vafalausthljóta stuðning en við munum aldrei gefastupp fyrr en ráðist verður í þessar úrbætur.“Fyrrverandi þegnar Rússlands nú búsettirí Úkraínu hafa lýst yfir andstöðu við stjórnarskiptiní Úkraínu og finna Virðuleikabyltingunniallt til foráttu. „Rússnesk yfirvöldhafa gert allt sem í þeirra valdi stendur til að skemmafyrir samstarfinu við Evrópusambandið. Það eru fjölmargarástæður fyrir því, en aðalástæðan er sú að Pútín getur ekkihugsað sér að þegnar sínir sjái hvernig Úkraína mun dafnaí samstarfinu og njóta sambærilegra forréttinda og aðrarþjóðir innan Evrópusambandsins. Pútín óttast að þá muniþjóðin snúast gegn honum, hætta að trúa bullinu í honum, ogsteypa honum af valdastóli,“ segir Sviatoslav.Forsetahöll Janúkovitsj hefur verið opnuð almenningi,eftir að forsetanum var steypt af stóli. Smekklaus íburðurinn05/06 Viðtal

í höllinni hefur gert marga orðlausa. „Ég er búinn að skoðaforsetahöllina. Hún ber smekkleysi forsetans mikinn vitnisburð,og hvernig margur verður af aurum api. Peningar ogvöld voru það eina sem skiptu hann máli.”frelsistorgið í björtu báliÞúsundir mótmælendasamankomin á Frelsistorginu íKænugarði 19. febrúar.hvekkt en bjartsýn þjóðSviatoslav segir bjartsýni gæta á meðal úkraínsku þjóðarinnar.„Hættulegasti tíminn er nú liðinn, og sá erfiðasti framundan. Hvernig við byggjum upp nýja þjóð og gætum þessað vera ekki svikin eins og hefur gerst svo oft áður. Reynslasíðustu 23 byltingarára sýnir að fyrrverandi og núverandikommúnistar, studdir af KGB, eru mesta vandamálið. Viðerum bjartsýn en gerum okkurgrein fyrir því að baráttan er rétt aðbyrja.“Eins og fram hefur komið eru aðeinsliðin nokkur ár frá appelsínugulubyltingunni í Úkraínu, þar semJanúkovitsj var fyrst steypt af stóli.Telur Sviatoslav að nú muni hlutirfyrir alvöru breytast fyrir land ogþjóð?„Við höfum haft þrjár byltingará síðustu 23 árum. Þá fyrstu árið1991, hina svokölluðu ókláruðubyltingu, þar sem kommúnistarnirkomust aftur til valda með hjálpglæpamanna. Appelsínugulu byltinguna árið 2004, hinasvokölluðu sviknu byltingu, þar sem Júsjenkó, sem tók viðvalda taumunum af Janúkovitsj, sveik það sem hann hafðilofað. En Virðuleikabyltingin hófst einmitt sama dag og súappelsínugula nokkrum árum áður, 21. nóvember. Við trúumað byltingin núna muni loksins færa okkur mannsæmandi lífí heimalandi okkar. Við erum reynslunni ríkari og það munhjálpa okkur að stuðla að velmegun í Úkraínu fyrir fólkiðokkar. En það er mikil vinna fram undan.”06/06 Viðtal

álitÞóra hallgrímsdóttirLögfræðingurkjarninn 27. febrúar 2014réttarríkisspjaldiðÞóra Hallgrímsdóttir skrifar um skilaboðin sem Geir Lippestad,lögmaður Anders Behring Breivik, talaði fyrir á fundi Lögmannafélags Íslandsföstudaginn 14. febrúar síðastliðinn kom tillandsins norski lögmaðurinn Geir Lippestad,sem er einn af eigendum lögmannsstofunnarAdvokatfirmaet Lippestad. Geir Lippestad erþekktur fyrir að hafa verið verjandi AndersBehring Breivik, sem ekki þarf að gera frekari greinfyrir eftir þau hræðilegu manndráp og hryðjuverksem hann var dæmdur fyrir og áttu sér stað þann22.júlí 2011. Á fundi sem Lögmannafélag Íslandsstóð fyrir síðastliðinn föstudag sagði Lippestadfrá þeirri ákvörðun sinni að verja slíkan sakborning,en í Noregi eins og hér á landi er réttur mannatil réttlátrar málsmeðferðar fyrir dómstólum talinn hlutiaf grundvallarréttindum hvers einstaklings í lýðræðisríki.Lippestad lagði áherslu á samfélagslegt hlutverk verjendaí sakamálum og lýsti því hvaða áhrif það hefði á verjandaað sinna slíku hlutverki þegar gæta þyrfti réttarhagsmuna01/04 álit

manns eins og Breivik. Fyrir áhugasama má einnig bendaá bók sem gefin var út á árinu 2013 um verjandastörf GeirsLippestad í umræddu máli.Í Kastljósi hjá RÚV mánudaginn 17. febrúar síðastliðinnvar síðan birt viðtal við Lippestad þar sem hann svaraðispurningum um þetta tiltekna mál og áhrif máls sem þessaá heilt samfélag sem og viðbrögð samfélagsins við því.Í viðtalinu lagði hann áherslu á að mikilvægt væri fyrirsamfélag að ræða mannréttindi sem grundvallarréttindi tilþess að leitast eftir því að vera sammála um hvaða skilningvið setjum í þau hugtök sem þar koma fyrir.„Aðallega væriþað til þess að viðgætum treyst áþau grundvallarréttindiþegar syrfiað í samfélaginu.“Aðallega væri það til þess að við gætumtreyst á þau grundvallarréttindi þegar syrfiað í samfélaginu. Það, að hans mati, er mikilvægtfyrir réttarríkið.hvað er réttarríki?Við einfalda leit á internetinu má lesa sér tilum grundvallarhugmyndir um réttarríkiðí erindi dr. Oddnýjar Mjallar Arnardóttur,prófessors við Háskóla Íslands, sem flutt var á fundi semhaldinn var í Háskólanum í Reykjavík í nóvember 2008,rétt eftir bankahrunið. Já, eða á ég kannski að segja hiðsvokallaða bankahrun í ljósi ályktunar stjórnar LögmannafélagsÍslands frá 23. júní 2009. Þessi ályktun birtistnokkrum mánuðum eftir umsögn laganefndar sama félagsþar sem nefndin lýsti því að hætta væri á að grundvallarmannréttindumværi hætta búin vegna fyrirhugaðra laga umrannsóknarheimildir þeirra sem átti að fela rannsókn á hinusvokallaða bankahruni. Það er ljóst að lögmannastéttin hafðisnemma áhyggjur af réttarríkinu þegar kom að rannsókn áflóknum fjármálagerningum.frekari ályktanirÍ fjölmiðlum hafa síðastliðin misseri verið birtar fjölmargarblaðagreinar þar sem verjendur sakborninga í efnahagsbrotamálumlýsa miklum áhyggjum af því að skjólstæðingar02/04 álit

þeirra fái ekki réttláta málsmeðferð í sakamálum sem eru tilrannsóknar eða komin fyrir íslenska dómstóla. Verjendurnirhafa einnig lýst þem áhyggjum sínum að dómskerfið sé ekkií stakk búið til að taka við flóknum málum sem þessum ogsumir þeirra hafa ekki séð sér fært að sinna samfélagsleguhlutverki sínu sem verjendur vegna þess að þeir treystaekki íslenskum dómstólum til að gæta grundvallarréttindaskjólstæðinga þeirra. Einnig hefur verið rætt um ætlaðaþöggun fjölmiðla og ætlaða þögn fræðasamfélagsins í þessusamhengi. Þrátt fyrir ætlaða þöggun eða þögn hefur stjórnLögmanna félagsins ályktað um þessi mál oftar en nokkurmál, í það minnsta ef tekið er mið af heimasíðunni www.lmfi.is Á heimasíðu félagsins fann ég tvær nýlegar ályktanir semvarða báðar niðurstöður dómstóla í sakamálum sem varðaefnahagsbrot sem tengjast hinu svokallaða„Já, eða á égkannski að segjahið svokallaðabankahrunsí ljósiályktunar stjórnarLögmannafélagsÍslands.“bankahruni. Annars vegar frá því í júní2013 varðandi framlagningu gagna. Hinsvegar frá því fyrr í þessum mánuði varðandisamskipti verjanda við vitni og aðfinnslurhéraðsdómara í svokölluðu Al-Thani málivegna þess, en áður hefur verið fjallað umþað mál á heimasíðu Kjarnans. Tengill á umfjöllunKjarnans: http://kjarninn.is/stjornlogmannafelagsins-alyktar-i-al-thani-maliÍ ljósi þessa hugsaði ég að fyrst við værumsvona illa stödd hlyti stjórn Lögmannafélagsins einnig aðhafa ályktað oft um grunnstoðir réttarríkisins á undanförnumárum í hinum ýmsu sakamálum.Ég fann ekki eina einustu ályktun um önnur mál.staðan í réttarríkinu íslandiHinn 15. febrúar síðastliðinn birtist frétt á vef Morgunblaðsinsum fyrrnefndan fyrirlestur Geirs Lippestad. Í þessarifrétt vakti athygli mína að sagt var frá því að að formaðurLögmannafélags Íslands hefði haldið stutta tölu áður enfyrirlesturinn byrjaði þar sem hann benti á að líkindi meðmáli Breiviks mætti finna í íslensku samfélagi þar sem einnig03/04 álit

væri þrýst á um sakfellingu í málum tengdum bankahruni,bæði úr fjölmiðlum og meðal almennings. Á einum mestlesna fréttamiðli landsins var sem sagt haft eftir formanniLögmannafélags Íslands að líkindi væru annars vegar milliþeirra fjölmörgu sakamála sem tengjast efnahagsbrotumvegna hins svokallað bankahruns og þeirra aðstæðna þegarhryðjuverkamaðurinn Breivik drap 69 manneskjur og slasaði66 á einum degi í júlí 2011.Í alvöru.ályktun mínÍ meðferð þeirra efnahagsbrotamála sem komið hafa upp íkjölfar hruns íslenskra banka á árinu 2008 er áberandi hvaðverjendur sakborninga hafa skrifað margar greinar í fjölmiðlaum meðferð þeirra mála og réttindi sakborninga semþeir telja ekki gætt nægilega vel hjá rannsóknaraðilum eðadómstólum. Það fær mig til að hugsa hvers vegna í ósköpunumþað kemur bara fram í sakamálum sem kennd eru viðefnahagsbrot en ekki varðandi nokkur önnur sakamál. Hversvegna ætli dómstólar geti ekki leyst úr sekt eða sakleysiþeirra sem sakaðir eru um flókin efnahagsbrot, þegar sömudómstólar dæma í fjölda sakamála ár hvert án háværraathugasemda lögmanna eða ályktana stjórnar LögmannafélagsÍslands um meðferð slíkra mála? Hvers vegna erréttarríkisspjaldið nær eingöngu á lofti þegar kemur aðþessum málum?Þeir sem ég vísa til hafa fært rök fyrir máli sínu í greinumog viðtölum. Gott og vel. Ég vil trúa því að íslenskir dómstólarstandist þær kröfur sem til þeirra eru gerðar. Þeirvirðast gera það í öðrum sakamálum. Það hjálpar hins vegarekki umræðunni að bera aðstæður í samfélagi sem þarf aðtakast á við fordæmalaus fjöldamorð og hryðjuverk samanvið aðstæður þar sem þarf að takast á við við flókna fjármálagerninga.Það hefur frekar tilhneigingu til að afvegaleiðahana.04/04 álit

álitÞorvaldur Víðissonbiskupsritarikjarninn 27. febrúar 2014gjaldtaka sóknavegna kirkjuvörsluÞorvaldur Víðisson biskupsritari um umfjöllun Kjarnans um gjaldtökusem innanríkisráðuneytið telur ólögmætaádögunum féll dómur í máli sem KirkjugarðarReykjavíkurprófastsdæma höfðuðu gegnútfararþjónustu í Reykjavík vegna innheimtuá gjaldi fyrir kirkjuvörslu og þrif við útfarir.Það var niðurstaða Hæstaréttar aðkirkjugarðarnir gætu ekki krafist þess af útfararþjónustunniað hún innheimti gjald vegna kirkjuvörslueða þrifa heldur yrðu þeir að innheimtaþað sjálfir: „Ef kostnaður hlýst af aðstöðu fyrirkistulagningabænir eða útför fellur hann að réttulagi á dánarbú viðkomandi eða þá aðstandendursem að athöfn standa.“Sóknir þjóðkirkjunnar eru sjálfstæðar fjárhagslegarog félagslegar einingar. Það kemur fram í lögum um stöðu,stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar nr. 78/1997. Það er þvíekki hægt að líta á þær sem opinberar stofnanir sem þurfi aðhafa lagaheimild til að rukka fyrir þá þjónustu sem er veitt01/02 álit

innan vébanda hverrar sóknar. Innanríkisráðuneytið hefurgert athugasemd við að rukkað sé fyrir þjónustu kirkjuvarðaog ræstitækna í tengslum við athafnir en gerir ekkiathugasemdir við að rukkað sé fyrir þjónustu annars starfsfólkssóknanna, s.s. organista eða söngfólks.„Í hinumNorðurlandaríkjunumer það svoað meðlimir kirkjunnareiga rétt áþjónustu kirkjunnar,en þeir sem standautan kirkjunnarverða að greiða sérstaklegafyrir hana,og getur gjaldiðverið verulegt.“Ástæðan kann að vera sú að ruglað sésaman prestum sem eru, vegna samningsríkis og kirkju, opinberir embættismennog starfa fyrir þjóðkirkjuna, og starfsfólkisóknanna sem eru ekki opinberir starfsmenn.Brýnt er að skýra þetta þannig aðenginn velkist í vafa um sjálfstæði sóknannaog þjóðkirkjunnar, enda er þjóðkirkjan ekkiríkisstofnun og því síður eru sóknirnar það.Í Kjarnanum sem kom út 20. febrúar sl.líkti Ægir Þór Eysteinsson gjaldtöku vegnakirkjuvörslu við vasaþjófnað. Það er ósmekkleglíking sem dæmir sig sjálf.Þjóðkirkjan þjónar öllumÞjóðkirkjan á Íslandi þjónar öllum sem tilhennar leita. Ekki er gerður greinarmunurá meðlimum og þeim sem ekki eru meðlimir. Þar sem sóknirinnheimta gjald vegna kirkjuvörslu við útfarir er ekki spurtum félagsskírteini; sama gjald er innheimt af öllum.Í hinum Norðurlandaríkjunum er það svo að meðlimirkirkjunnar eiga rétt á þjónustu kirkjunnar, en þeir semstanda utan kirkjunnar verða að greiða sérstaklega fyrirhana, og getur gjaldið verið verulegt. Sóknargjöldin eruí þeim löndum skilgreind á þennan máta að þau tryggjameðlimunum ákveðna þjónustu, án þess að þeir þurfi aðgreiða sérstaklega fyrir hana. Kannski verður það framtíðiná Íslandi líka.02/02 álit

Álitlína Petra Þórarinsdóttirkjarninn 27. febrúar 2014Deildu meðumheiminumÞetta erpersónulegtLína Petra Þórarinsdóttir skrifar um viðræður Íslandsvið EvrópusambandiðAldrei hefur mér ókunnugt fólk vegið að mérmeð jafn alvarlegum hætti og sitjandi ríkisstjórngerir nú. Þú hváir ef til vill og telur aðhér fari „öfga“ ESB-sinni fram með offorsi, ennei, hér situr bara ósköp venjulegur Íslendingursem veit að matvöruverð mun halda áframað hækka og að hann er heppinn ef húsnæðislániðendurgreiðist ekki nema fimm til sex sinnum áðuren kofinn verður loksins hans.Aðgerðir ríkisstjórnarinnar eru nefnilega ekkibara einhver stjórnmálaleg ákvörðun sem eðlilegter að flokkar sem ekki vilja ESB-aðild taki. Nei, þæreru persónuleg móðgun við kjósendur í landinu, persónulegaðför að lýðræðislegum rétti þeirra og persónuleg aðför aðhagsmunum þeirra. Þetta eru stór orð en ég skal gjarnanrökstyðja þau.Þær eru persónuleg móðgun við vitsmuni kjósenda því01/04 Álit

skýringarnar sem boðið er upp á eru með þeim hætti aðekki virðist vera gert ráð fyrir að þeir hafi yfir sérstökumvitsmunum að ráða eða hæfileika til að afla sér upplýsinga ogtaka upplýsta ákvörðun um hagsmuni sína. Engin nauðsyner á að fara út í svo afgerandi aðgerðir og loka á möguleikaÍslands til framtíðar. Kjósendum er hins vegar sagt að„heiðarlegra“ sé að fara fram með þessum hætti en að haldaáfram að draga 28 þjóðir á asnaeyrunum,„Hvað ætla stjórnvöldað gera viðt.a.m. fjórfrelsisákvæðiEESsamningsins,semmeðal annarskveður á um frjálstflæði fjármagns,þegar umsóknarferlinuvið ESBverður slitið? “sem enginn Íslendingur er að biðja um að ségert. Einungis er farið fram á að fólk sem vartil þess kosið standi við gefin loforð og vinniað hagsmunum þjóðarinnar. Það er ekkimikill ráðamaður sem ekki treystir sér út ísamningaviðræður því að öllum líkindumverði „díllinn“ ekki góður! Góður og lýðræðislegasinnaður ráðamaður myndi sendabestu samningamenn sem völ er á til að náfram sem bestum samningi Íslandi til handaog leggja hann svo í dóm þjóðarinnar.Kjósendum er ekki heldur sýnd sú virðingað vera sagt „hvað þá?“ Hvað ætla stjórnvöldað gera við t.a.m. fjórfrelsisákvæði EESsamningsins,sem meðal annars kveður áum frjálst flæði fjármagns, þegar umsóknarferlinu við ESBverður slitið? Því hefur ekki verið svarað og ég spyr hvortþað er vegna þess að stjórnvöld treysti kjósendum ekki tilað skilja ráðasnilld þeirra eða er það vegna þess að það erekkert plan B?Aðgerðirnar eru persónuleg aðför að lýðræðislegum réttikjósenda til að taka sjálfir ákvarðanir um sín hagsmunamál.Með þessu á ekki að veita þeim færi á að kjósa um hvort þeirvilji klára viðræður við ESB og þar af leiðandi verður þeimekki gefið færi á að kjósa um samning sem hefði getað veriðtil þess fallinn að bæta lífskjör þeirra verulega. Nú segireinhver að samningurinn hefði getað orðið vondur og aðförað frelsi okkar og sjálfstæði. Það má vel vera en í lýðræðisríkihefur þjóðin líka rétt á að kjósa um vonda samninga. Þeir02/04 Álit

sem tala með þessum hætti treysta þjóðinni væntanlega ekkitil að taka upplýsta ákvörðun um hagsmunamál sín. Migundrar að flokkur á borð við Sjálfstæðisflokkinn sem kennirsig við frelsi einstaklingsins og atvinnulífsins telji rétt aðfara fram með svo fordæmalausri forræðishyggju sem nú ergert. Hvorki einstaklingum né forystumönnum atvinnulífsinsí þessu landi er, af þessu að dæma, treystandi til að þekkja ogskilja sína eigin hagsmuni.Þær eru persónuleg aðför að hagsmunum fólksins ílandinu sem býr við lengri vinnudag, mun hærra vöruverð ogóhagstæðari íbúðalánakjör en gengur og gerist í nágrannalöndumokkar. Ástæða þessa er lokaðurmarkaður, ofurtollar og ónýtur gjaldmiðill.Með því að loka á aðildarviðræður við ESB ertekinn af okkur eini raunhæfi möguleikinná að taka upp nýtan gjaldmiðil á næstu tíuárum eða svo. Með því fer einnig möguleikinná að markaðurinn opnist og tollar lækki.Er það svo mikilvægt að Íslendingar fáiekki að sjá hvað stendur í hugsanlegumsamning við ESB að það er á sig leggjandiað almenningur vinni lengri vinnudagfyrir mun lægri laun, dýrari matvöru ogóhagstæðari íbúðalán en nágrannar hans? Ég geri mér fullagrein fyrir því að innganga í ESB er engin töfralausn semgerir allt betra daginn eftir að undirritun á sér stað. En húner möguleiki, möguleiki á að taka upp traustari gjaldeyrisem bakkaður er upp af mun stærra hagkerfi, möguleiki áinngöngu inn á opnari markað með því frelsi sem því fylgirfyrir neytendur og möguleiki á að tollar og vörugjöld lækkifyrirtækjum og einstaklingum í landinu til handa. Um þaðeigum við rétt á að kjósa!Að lokum vil ég segja að mér þykir það í raun ótrúlegtað fólk skuli vera komið á þann stað í lífinu að vera orðiðþingmenn og ráðherrar og hafa ekki lært að fara frammeð ábyrgari hætti og af meiri þroska og virðingu en þeirstjórnar liðar sem hafa farið hvað mestan í þessu máli eru nú„Þær eru persónulegmóðgun viðkjósendur í landinu,persónuleg aðför aðlýðræðislegum réttiþeirra og persónulegaðför að hagsmunumþeirra. “03/04 Álit

að sýna. Íslensku þjóðinni hefur verið sýnd vanvirðing oghroki sem ákaflega vont er að sitja undir frá sínum ráðamönnumog erlendum samstarfsaðilum okkar hefur veriðsýndur fádæma dónaskapur, talað um þá af vanþekkinguog jafnvel sagt að þeir vilji okkur ekkert nema illt. Og tilhvers? Ekki til neins því málatilbúningurinn er fullkomlegaónauðsynlegur. ESB er ekki að fara að innlima Ísland ámorgun. Það var ekkert neyðarástand sem þurfti að bregðastvið. Ríkisstjórnin og þeir þingmenn sem henni fylgja aðmálum hefði getað nálgast málið með allt öðrum og munvandaðri hætti en kaus þess í stað að kasta skítabombuvanvirðingar út í íslenskt þjóðfélag og koma af stað klofningihjá þjóð sem enn er í sárum eftir hið mikla hrun sem átti sérhér stað fyrir ekki nema tæpum sex árum síðan.04/04 Álit

pistillstefán Eiríkssonlögreglustjórilögreglan ogsamfélagsmiðlarnirStefán Eiríksson lögreglustjóri fjallar um hvernig lögreglan hefurtekið helstu samfélagsmiðlana í sína þáguÞegar Harry Potter steig fram á sjónarviðið seintá síðustu öld var í fyrstu bókinni lýst framandiheimi töfra og galdramanna. Meðal þess semgerði þennan heim framandi var dagblaðiðDaily Prophet, eða Spádómstíðindi, sem lesiðvar af þeim sem réðu yfir náðargáfu galdursins. Þar vorufluttar fréttir með hefðbundnum hætti auk þess sem á síðumblaðsins birtust hreyfimyndir rétt eins og fyrir einhverngaldur. Þeir muggar sem lesa þessa grein á spjaldtölvu ívefritinu Kjarnanum kippa sér væntanlega lítið upp við þanngaldur sem þar má sjá á hverri síðu við miðlun frétta, greinaog annarra upplýsinga, þó svo að þar virðist flest jafnvelkomið fram úr því galdraverki sem lýst er í áðurnefndumævintýrabókum.Ég hef áður gert að umtalsefni hér á þessum vettvangiþær öru breytingar sem orðið hafa í fjölmiðlun á síðustuárum. Byltingu síðustu tíu ára á því sviði má auk01/06 pistill

tækninýjunga einna helst rekja til samfélagsmiðla. Þeir verðasífellt stærri hluti af daglegu lífi fólks, ekki síst með tilkomuog útbreiðslu snjallsíma. Lögreglan á höfuðborgarsvæðinuhefur með skipulögðum hætti reynt að tileinka sér þessamiðla, fyrst og fremst með það að markmiði að nýta þessanýju miðla og nýju tækni til að vinna að því grundvallarmarkmiðiað auka öryggi og öryggistilfinningu þeirra sembúa, starfa og dvelja á höfuðborgarsvæðinu með aukinniupplýsingamiðlun og gagnvirkum samskiptum við þá semlögreglan á að sinna og þjóna.En hvaða miðlar eru þetta og hvernig nýtast þeir lögreglunni?Í þessari grein er ætlunin að fara yfir það helstasem lögreglan er að gera á sviði samfélagsmiðla og af hverju.facebookFyrstu skref lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu ásamfélags miðlum voru stigin á Facebook. Notkun á þessumsamfélagsmiðli átti sér nokkurn aðdraganda, enda var þarnaverið að þreifa sig áfram á nýju sviði. Nokkur lögreglulið,bæði í Evrópu og Bandaríkjunum, höfðu þá þegar stigið framá sjónarsviðið á þessum vettvangi og þóttu þau skref jafnvelþó nokkuð djörf fyrir stofnun eins og lögregluna, sem hefurá sér yfirbragð íhaldssemi og fyrirsjáanleika. Að sama skapihefur lögreglan þörf fyrir það að vera í góðum tengslum viðfólk, en bæði til þess að miðla og taka við upplýsingum ogvegna umtalsverðrar notkunar fólks á þessum samfélagsmiðlivar kominn nýr vettvangur fyrir lögregluna líkt og aðratil að hasla sér völl. Síða lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinuá Facebook sló strax í gegn og er fram á þennan dag mikilvægastisamfélagsmiðillinn fyrir lögregluna vegna þess hvemargir Íslendingar nota Facebook. Í dag fylgjast ríflega 47þúsund manns daglega með því sem lögreglan sendir þar frásér og útbreiðslan er enn meiri þegar mikilvæg skilaboð eðaupplýsingar koma frá lögreglunni. Nefna má sem dæmi að áeinum sólarhring sá tæplega helmingur Íslendinga skilaboðog myndband sem lögreglan sendi frá sér vegna rannsóknará neyðarkalli og þegar mikið hefur verið um að vera, eins og02/06 pistill

í tengslum við óveður sem gekk yfir höfuborgarsvæðið fyrirtæpu ári, fylgdust ríflega tveir þriðju hlutar landsmanna meðþví sem frá lögreglunni kom í gegnum samfélagsmiðla.Facebook er notuð í margvíslegum tilgangi af hálfu„Fyrstu skreflögreglunnar áhöfuðborgarsvæðinuásamfélagsmiðlumvorustigin á Facebook.Notkun á þessumsamfélags miðliátti sér nokkurnaðdraganda, endavar þarna verið aðþreifa sig áframá nýju sviði.“lögreglu. Þar er upplýsingum miðlað umhelstu verkefni lögreglu og komið á framfærileiðbeiningum og viðvörunum ef því erað skipta, svo það helsta sé nefnt. Mikilvægimiðilsins liggur ekki síst í því að þar erusamskipti gagnvirk; lögreglan fær straxviðbrögð frá almenningi við þeim skilaboðumsem hún kemur áleiðis auk þess semfólk er duglegt við að setja þar inn skilaboð,ábendingar, tillögur um áhersluatriði,skammir og hrós. Fólk á þess einnig kostað senda þeim sem halda utan um síðunafyrir hönd lögreglunnar einkaskilaboð, þ.e.pósta sem aðrir notendur á Facebook sjáekki. Í hverjum mánuði berast lögreglunnimörg hundruð slík skilaboð. Þau eru einnigaf öllum gerðum og hafa m.a. í nokkrum tilvikumupplýst mál sem til rannsóknar voruhjá lögreglu. Í könnun sem gerð er árlega afhálfu lögreglunnar um sýnileika lögreglu,störf hennar, aðgengileika og fleira kom fram að á síðasta árinotaði fólk samfélagsmiðla í um helmingi tilvika þegar þaðhafði samband við lögreglu.twitterNotkun á Twitter hófst hjá lögreglunni á svipuðum tímaog notkun Facebook. Twitter á enn langt í land með að návinsældum Facebook hér á landi og hefur notkunin einkumverið bundin við ákveðna hópa. Knattspyrnuáhugamenn eruþar á meðal og það hefur skapað tækifæri fyrir lögregluna tilþess að ná til þess hóps sérstaklega. Twitter hefur m.a. veriðnotaður til þess að koma skilaboðum til þessa hóps, einkumí tengslum við landsleiki á Laugardagsvelli. Þar skapaðist03/06 pistill

gjarnan vandræðaástand vegna ökutækja sem lagt var ólöglega.Með því að senda út skilaboð á twitter með merkjum á borð við#fótbolti eða #landsleikur þar sem áhorfendur voru hvattir til aðleggja löglega náðist undraverður árangur á því sviði.Twitter hentar vel til þess að koma á framfæri stuttum oghnitmiðuðum skilaboðum, ekki síst ef þau skilaboð tengjastviðburðum sem mikið eru til umræðu á samfélagsmiðlinum. Súaðferð að #merkja viðkomandi skilaboð með ákveðnum hættieykur einnig líkurnar á því að þeir sem eru að fylgjast með umræddumerki fái skilaboðin til sín. Þessi aðferð virkar einnig áöðrum samfélagsmiðlum á borð við Instagram.YoutubeHreyfimyndavefurinn Youtube býður upp á margvíslegamöguleika til að miðla myndböndum með einföldum ogaðgengilegum hætti. Til þessa hefur vefur lögreglunnar áyoutube einkum innihaldið auglýsingar og fræðsluefni ásviði umferðarmála frá Samgöngustofu, áður Umferðarstofu.Einfalt er að miðla þessu efni þegar þörf eða ástæðaer til í gegnum aðra samfélagsmiðla og án efa verða þeirmöguleikar sem þarna liggja betur nýttir í framtíðinni. Dæmium frábæra notkun á þessum samfélagsmiðli er verkefniðSignWiki, sem er verkefni á vegum Samskiptamiðstöðvarheyrnarlausra og heyrnarskertra sem tryggir aðgang aðíslenskri táknmálsorðabók á netinu, sem og kennsluefni,æfingum og fræðsluefni.instagramMyndavefurinn Instagram býður upp á miðlun mynda ogstuttra textaskilaboða. Hann nýtur nokkurra vinsælda hérá landi, ekki síst á meðal yngra fólks. Lögreglan hefur umnokkurt skeið notað þennan miðli til að senda út myndir semeinkum tengjast daglegum störfum lögreglunnar á flestumsviðum. Þá er þetta tilvalin leið til þess að senda út myndirsem tengjast áhersluatriðum hverju sinni, t.d. í umferðinni,og minna fólk á þær reglur sem gilda á ýmsum sviðum.04/06 pistill

flickrFlickr er myndavefur sem býður upp á möguleika til aðgeyma og miðla mörgum myndum með ýmsum hætti.Lögreglan hefur einkum notað þennan vef til þess að miðlaeldri myndum úr safni lögreglunnar, en það safn er stórtog mikið að vöxtum og hefur til þessa verið lítt aðgengilegtalmenningi eða starfsmönnum lögreglu. Á þessum myndumer saga lögreglunnar síðustu hundrað ár eða svo varðveitt.Á sama tíma og mikilvægt er að fylgjast með tækninýjungumog nota nýjustu aðferðir, tæki og tól, til samskipta ogupplýsinga miðlunar er mikilvægt að halda góðum tengslumvið fortíðina og söguna, sýna því góða starfi sem unnið hefurverið í lögreglunni á liðnum árum tilhlýðilega virðingu ognýta áfram það sem vel hefur verið gert. Miðlun mynda tilalmennings er liður í því.pinterestFyrsti pistilinn sem ég skrifaði í Kjarnann fjallaði um þörfinaá því að uppfæra reglur sem gilda um meðferð óskilamuna.Umræddar reglur eru heldur betur komnar til ára sinna endaað stofni til settar fyrir frönsku byltinguna. Þær gera m.a. ráðfyrir því að geyma þurfi óskilamuni í heilt ár áður en þeim erráðstafað en þá er heimilt að selja þá á uppboði sem auglýsamá í blöðum eða með bumbuslætti þar sem þeim er ekki tilað dreifa. Meðan enn er beðið eftir því að reglurnar verðiuppfærðar hefur samfélagsmiðillinn Pinterest verið tekinntil handargagns í þeim tilgangi að miðla upplýsingum um þáóskilamuni sem rata til lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu.Allt er þetta gert í þeim tilgangi að auka líkurnar á því aðumræddir munir komist til eigenda sinna. Þetta framtakhefur til þessa ekki verið auglýst víða en frá og með síðustuáramótum hafa myndir og nánari upplýsingar um alla óskilamunisem okkur berast verið settar þarna inn, skipt í nokkraflokka. Reynslan á þessum stutta tíma bendir til þess að munbetur gangi en áður að koma óskilamunum til skila, ekki sísteigendum þeirra til mikillar ánægju.05/06 pistill

livestreamÁ Livestream-vefnum er boðið upp á að senda út efni í beinniútsendingu á netinu, auk þess sem upptökur af slíku efnieru þar sömuleiðis aðgengilegar. Lögreglan hefur einkumnýtt sér þetta til að senda út fundi sem haldnir eru í einstakasveitarfélögum og hverfum á höfuðborgarsvæðinu, til aðtryggja að fleiri eigi þess kost að fylgjast með því sem þar erí gangi. Jafnframt hefur þetta verið nýtt einu sinni fyrir almenntnetspjall undirritaðs, þar sem farið var yfir stöðu málaog horfur og spurningum svarað frá þeim sem fylgdust með.aðrir samfélagsmiðlar og fleiraSamfélagsmiðlarnar sem til eru eru mun fleiri en þeir semlögreglan hefur verið að nota undanfarin ár. Meðal vinsælustumiðla hér á landi má nefna Snapchat og Vine, en tveimurerlendum unglingspiltum sem notið hafa mikilla vinsælda ásíðarnefnda miðlinum tókst að draga umtalsverðan fjölda ungmennaí verslunarmiðstöð á höfuðborgarsvæðinu með litlumfyrirvara fyrir stuttu. Ekki er hægt að útiloka að þessir vinsælumiðlar gætu hentað lögreglunni með einhverjum hætti en þeirhafa þó ekki formlega verið teknir í notkun af henni, hvað semsíðar verður.Um nokkurt skeið hefur verið í vinnslu sérstakt lögguappsem aðgengilegt verður fyrir allar helstu tegundir snjallsímaog spjaldtölva fljótlega. Markmiðið með því er að draga samaná einn stað alla virkni lögreglunnar á samfélagsmiðlum, aukþess sem mögulegt verður að taka þar við áríðandi skilaboðumfrá lögreglunni. Er þetta einn liðurinn í því að nýta áframgaldra samfélagsmiðlanna og auka enn frekar upplýsingamiðlunog gagnvirk samskipti lögreglunnar við þá sem búa,starfa og dvelja á höfuðborgarsvæðinu. Allt miðar þetta að þvígrundvallarmarkmiði lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu aðauka öryggi og öryggistilfinningu íbúa á svæðinu.06/06 pistill

01/05 LífsstíLL kjarninn 27. febrúar 2014Er túrmeriktöfrajurt?Ekkert krydd er jafn vinsælt til rannsóknaí heiminum í dag og túrmerik. Það ernotað gegn ótrúlega mörgum kvillum.lífsstíllAnna Rósagrasalæknirwww.annarosa.isDeildu meðumheiminumÞað má til sanns vegar færa að túrmerik (Curcumalonga) sé töfrajurt, en notkun þess sem krydd- oglækningajurtar er margra alda gömul bæði áIndlandi og í Kína. Túrmerik þykir hafa óvenjufjölbreyttan lækningamátt, en undanfarnaáratugi hafa margar vísindarannsóknir staðfest hefðbundnanotkun þess til lækninga. Ekkert krydd er jafn vinsælt tilrannsókna í heiminum í dag, en túrmerik inniheldur virkaefnið curcumin sem hefur sterk bólgueyðandi og andoxandiáhrif. Túrmerik hefur hefðbundið verið notað fyrir eftirfarandikvilla:

liða-, slit og þvagsýrugigt, liðverkir magabólga, magasár, vindverkir, ristilkrampi, sáraristill,offita, gallsteinar, lifrarbólga, ógleði hár blóðþrýstingur, hátt kólesteról, lélegt blóðflæði,gyllinæð, æðahnútar hósti, hálsbólga, kvef, flensa, astmi, bronkítis alzheimers, þunglyndi sár, bólur, exem og sóríasis áunnin sykursýki tíðaverkir, fyrirtíðaspenna, óreglulegar blæðingar,slímhimnu flakk, góðkynja æxli, útferð krabbameintúrmerikmauk 1 dl lífrænt túrmerikduft 1 tsk. svartur pipar mulinn 1 tsk. ceylon-kanill ½ tsk. engifer 2 dl vatn1 Blandið kryddi saman og setjið ásamtvatni í skaftpott án loks. Sjóðið þartil er orðið að þykku mauki en þaðtekur skamma stund. Kælið og setjið íglerkrukku og geymið í ísskáp. Geymist1-2 mánuði í ísskáp. Þetta mauk ersíðan notað til að gera túrmerikmjólkeftir þörfum, en eins er tilvalið að notaþað í matargerð t.d í kjöt- og fiskrétti.túrmerikmjólk 1-2 tsk. túrmerikmauk 1 tsk. lífræn ólífuolía 2 dl hrísmjólk eða möndlumjólk 1 tsk. hunang eða stevia eftir smekk1 Setjið öll hráefni í blandara og blandiðþar til froðukennt. Drekkið 1-2 glös ádag.Rannsóknir á túrmerik hafa einnig sýnt að upptakaá virka efninu curcumin í meltingarvegi eykstmargfalt ef svartur pipar (virka efnið piperine)er tekinn samhliða og eins eykur fita upptökutúrmeriks. Á Indlandi er einmitt hefðbundið aðnota bæði túrmerik og pipar saman í matargerð,en túrmerik gefur gula litinn í karríblöndum. Þarer einnig venja að blanda túrmerik saman viðkúamjólk og drekka, ýmist sem kaldan eða heitandrykk.rannsóknir á túrmerikFlestar rannsóknir á túrmerik eru gerðar áeinangraða efninu curcumin, en yfir 2.700 rannsóknirhafa verið gerðar á túrmerik undanfarnaáratugi. Þegar skoðaðar eru klínískar rannsóknir átúrmerik kemur ýmislegt áhugavert í ljós. Klínískrannsókn á 50 manns með langvinnt hvítblæði(CML) leiddi í ljós að þeir sem var gefið túrmerikásamt krabbameinslyfjum sýndu meiri áranguren þeir sem eingöngu fengu krabbameinslyf.Niðurstöður rannsóknar á 33 manns með góðkynjastækkun blöðruhálskirtils sýndu að þeir sem fengutúrmerik samhliða annari læknismeðferð náðu02/05 lífsstíll

umtalsvert betri árangri en þeir sem ekki fengu túrmerik.Klínísk rannsókn á 107 manns með slitgigt í hnjám sýndi aðtúrmerik var jafn áhrifaríkt og hefðbundið verkjalyf.Önnur rannsókn á 120 manns með slitgigt í hnjám leiddi íljós að túrmerik hafði jákvæð áhrif þrátt fyrir að búið væri aðfjarlægja virka efnið curcumin. Rannsóknir á fólki með áunnasykursýki leiddi íljós jákvæð áhriftúrmeriks viðsmáæða kvillum ognýrna sjúkdómumtengdum sykursýki.Klínískarrannsókn átúrmerik hafaeinnig sýntjákvæða verkunþess á magabólgurog meltingartruflanir.Rannsókná þremursjúklingummeð alzheimersjúkdóminnsýndimikla framförþeirra við inntökuá túrmerik í þrjá mánuði. Allar ofangreindar rannsóknir hafaverið klínískar þ.e. gerðar á mönnum, en þar að auki hafaverið gerðar ótalmargar rannsóknir á áhrifum túrmeriks ítilraunaglösum og á dýrum. Þessar rannsóknir hafa meðalannars leitt í ljós að túrmerik eða curcumin getur lækkaðblóðsykur, kólesteról og blóðþrýsting ásamt því að hafaandoxandi áhrif og jákvæð áhrif á þunglyndi, astma, parkinson,hjarta- og æðasjúkdóma, svæðisgarnabólgu, sáraristil,slímseigjusjúkdóma, augn sjúkdóma, gallsjúkdóma og offitu.Síðast en ekki síst hafa yfir 1.000 rannsóknir sýnt að túrmerikhefur hamlandi áhrif á vöxt krabbameinsfrumna.03/05 lífsstíll

skammtarTúrmerikduft 1-4 g á dag. Túrmerikmauk (sjá uppskrift) 1-2tsk. einu sinni til tvisvar á dag. Túrmerikhylki (curcumin95%) 350 mg tvisvar á dag. Túrmerikhylki sem fást í heilsubúðumog apótekum eru annaðhvort hreint túrmerikdufteða stöðluð túrmerikhylki þar sem curcumin er allt að 95%styrkleika. Að auki er stundum búið að bæta við svörtumpipar (piperine) sem eykur upptöku túrmeriks. Notist að vildí matargerð en í litlum skömmtum á meðgöngu. Rannsóknirhafa sýnt að fólk þolir allt að 8 g af túrmerikdufti á dag ánaukaverkana.VarúðStórir skammtar af einangraða efninu curcumin teknirtil langs tíma geta ert magaslímhúð og valdið bólgum eðasárum. Stórir skammtar af túrmerikdufti eða stöðluðumtúrmerik hylkjum eru ekki ráðlagðir ef kona á við ófrjósemiað stríða. Mjög stórir skammtar af túrmerik geta valdiðógleði og niðurgangi. Ekki er mælt með því að taka stóraskammta af túrmerik samhliða blóðþynningslyfjum. Þekkter að túrmerik getur valdið ertingu í húð hjá þeim sem eru ímikilli snertingu við það.04/05 lífsstíll

heimildaskráAkazawa N, Choi Y, Miyaki A, et al. Curcuminingestion and exercise training improve vascularendothelial function in postmenopausal women.Nutr Res. 2012 Oct;32(10):795-9.Appendino G, Belcaro G, et al. Potential role ofcurcumin phytosome (Meriva) in controlling theevolution of diabetic microangiopathy. A pilotstudy. Panminerva Med. 2011 Sep;53(3 Suppl1):43-9.Biswas J, Sinha D, et al. Curcumin protects DNAdamage in a chronically arsenic-exposedpopulation of West Bengal. Hum Exp Toxicol.2010 Jun;29(6):513-24.Botanical Safety Handbook. 2013. AHPA (AmericanHerbal Products Association). 2. útg. CRC Press,Florida, USA.Cheng AL, Hsu CH, et al. Phase I clinical trial ofcurcumin, a chemopreventive agent, in patientswith high-risk or pre-malignant lesions.Anticancer Res. 2001 Jul-Aug;21(4B):2895-900.Di Mario F, Cavallaro LG, et al. A curcumin-based1-week triple therapy for eradication of Helicobacterpylori infection: something to learnfrom failure? Helicobacter. 2007 Jun;12(3):238-43.Ghalaut VS, Sangwan L, et al. Effect of imatinibtherapy with and without turmeric powder onnitric oxide levels in chronic myeloid leukemia. JOncol Pharm Pract. 2012 Jun;18(2):186-90.Gupta SC, Patchva S, Aggarwal BB. Therapeuticroles of curcumin: lessons learned from clinicaltrials. AAPS J. 2013 Jan;15(1):195-218.Khajehdehi P, Pakfetrat M, et al. Oral supplementationof turmeric attenuates proteinuria,levels in patients with overt type 2 diabeticnephropathy: a randomized, double-blind andplacebo-controlled study. Scand J Urol Nephrol.2011 Nov;45(5):365-70.Kuptniratsaikul V, Thanakhumtorn S, et al. Efficacyand safety of Curcuma domestica extractsin patients with knee osteoarthritis. J AlternComplement Med. 2009 Aug;15(8):891-7.Lopresti AL, Hood SD, Drummond PD. Multipleantidepressant potential modes of action ofcurcumin: a review of its anti-inflammatory,monoaminergic, antioxidant, immune-modulatingand neuroprotective effects. J Psychopharmacol.2012 Dec;26(12):1512-24.Madhu K, Chanda K, Saji MJ. Safety and efficacy ofCurcuma longa extract in the treatment of painfulknee osteoarthritis: a randomized placebocontrolledtrial. Inflammopharmacology. 2013Apr;21(2):129-36.Nozomi Hishikawa, Yoriko Takahashi, et al. Effects ofturmeric on Alzheimer‘s disease with behavioraland psychological symptoms of dementia. Ayu.2012 Oct-Dec; 33(4): 499–504.

01/01 græjur kjarninn 27. febrúar 2014stígur helgasonVerðlaunablaðamaður ogQuizUp-starfsmaður„Ég er með LG G2“QuizupEn ekkihvað? Þettaer auðvitaðstaðalbúnaður. Ég ermeð prufuútgáfunafyrir Android-síma og áyfirsnúningi við að þefauppi gallana svo að þaðsé hægt að koma þessuút sem fyrst.soundhoundMjögmikilvægt.Var að keyra um daginnog heyrði glatað lag íútvarpinu með mjórómarappara sem ég kom ekkifyrir mig. Soundhoundsagði mér að það væriChingy. Vá hvað hann erleiðinlegur.já núnaÞettaer mjögaggressíftnafn á appi, sem mérfinnst skemmtilegt útaf fyrir sig. Svo er líkaalgjör nauðsyn að hafaeitthvað svona til að geta„screenað“ öll óþægilegusímtölin.tækni Nokia X sameinar Android og Windows-símannÞrátt fyrir að Microsoft, framleiðandi Windowsstýrikerfisins,sé að kaupa finnska farsímaframleiðandannhefur hann haldið sínu striki ogopinberaði þrjá nýja Android-síma á mánudaginnsíðasta. Þeir heita X, X+ og XL. Þessarar línu hefurverið beðið með nokkurri eftirvæntingu síðan tilhennar spurðist í desember síðastliðnum.Ástæðan er einföld, það er verið að klínaWindows-stýrikerfinu saman við Android.01/01 græjur

01/05 KviKmyndir kjarninn 27. febrúar 2014Þeir sem ráðahverjir vinnaóskarinnKjarninn kryfur Óskarsakademíuna og herferðirnarsem ráðist er í til að reyna að vinna styttunakVikmYndirDröfn Ösp Snorradóttir-Rozasóskarinn verður núna haldinn 2. mars og hefurþá verið haldinn áttatíu og sex sinnum og erelsta verðlaunahátíð í sínum flokki í heiminum.Akademían sjálf var stofnuð 11. maí árið 1927,tveimur árum á undan fyrstu Óskarsverðlaunahátíðinni.Louis B. Mayer, framkvæmdastjóri MGMkvikmyndaversins,langaði ásamt þremur öðrum mikilvægumaðilum í geiranum að stofna formleg samtök meðeinvalaliði til að leysa launa- og verkalýðsdeilur meðalannars. Hugmyndin um að þessi samtök héldu síðan árlegaverðlaunaafhendingu fyrir framúrskarandi vinnubrögð var01/05 kVikmYndir

„Akademían hefur aldrei birtmeðlimaskrá. Til að verða meðlimureru tvær megin leiðirí boði; viðkomandi er boðiðsérlega eða er tilnefndur.“þá ekki komin á dagskrá. Aðallega áttu þessi samtök með36 stofnmeðlimi að bæta ímynd kvikmyndageirans og vorustofngreinarnar einugis fimm: leikarar, handritshöfundar,tæknimenn, framleiðendur og leikstjórar.Það er óhætt að fullyrða að mikið sé breytt síðan ogkannski ber helst að nefna að í dag vasast Akademían lítiðsem ekkert í launa- og verkalýðsdeilum félaga sinna og hefurekki gert lengi. Í byrjun var lagt upp með tólf verðlaun semdeilt var milli þessara fimm greina en í dag eru greinarnarorðnar 17 talsins og verðlaunaflokkarnir eru 24. Að auki erusérleg Óskarsverðlaun haldin ár hvert fyrir tækninýjungarí kvikmyndaheiminum en ég mun ekki fjalla um þau hérna.Fjöldi meðlima er rétt rúmlega 6.000 enþað verður fátt um svör þegar Akademíanhefur verið spurð um nákvæman fjölda.Sumir telja þessa launung vera af ásetturáði til að tilnefningaferlið fari ekki illasökum slúðurs, og Akademían hefuraldrei birt meðlimaskrá. Til að verða meðlimureru tvær meginleiðir í boði; viðkomandier boðið sérlega eða er tilnefndur.Meðlimir innan Akademíunnar taka árlega fyrir hugsanlegtnýtt blóð og þegar þú ert meðlimur er það ævilangt. Fólksem hefur ekki leikið í fjölda ára og jafnvel snúið bakinu viðHollywood og kvikmyndageiranum getur kosið og er atkvæðiþess alveg jafn mikilvægt og hvers annars.90 prósent leikararDagblaðið Los Angeles Times gerði ítarlega rannsóknárið 2012 sem varpaði skýru ljósi á Akademíuna. Í dag ermeirihluti meðlima leikarar, um 5.100 af þessum 6.000meðlimum eða tæp 90 prósent, og niðurstöður þeirrarrannsóknar voru sláandi að mörgu leyti. Þegar litið var tileinfaldra breyta eins og aldurs, kyns og kynþáttar er farin aðrenna heldur einsleit gríma yfir andlit Akademíunnar. Miðaðvið tölurnar sem LA Times fékk út er meirihluti meðlimahvítir karlmenn, eða um 90 prósent, og þar sem 43 aðilar sitja02/05 kVikmYndir

margir grunaðir um að hafa keypt óskarMýmörg dæmi eru þar sem uppi ergrunur um að Óskarinn hafi hreinlegaverið „keyptur“ og gekk lengisú saga um Gwyneth Paltrow þegarhún vann sem besta leikkona fyrirShakespeare in Love, en á sama ári varCate Blanchett tilnefnd fyrir Elizabethog sýndi stórleik. Önnur saga var aðMichael Douglas hefði „keypt” Óskarhanda eiginkonunni Catherine ZetaJones fyrir leik sinn í Chicago. Talið erað fólk í þeirra herbúðum hafi einfaldlegabirt auglýsingar í fagtímaritum,hringt út í Akademíumeðlimi, haldiðpartý og gefið gjafir og út að borða tilað tryggja sér atkvæðin. Að sama skapivann Driving Miss Daisy Óskarinn fyrirbestu mynd sama ár og Do the RightThing var tilnefnd en þar kannski spilareinsleit samsetning Akademíunar inní. Driving Miss Daisy verður seint talinálíka tímamótaverk og Do the RightThing hans Spike Lee var en kannski erþað bara mitt mat.Smelltu til að horfa ámyndband af því þegarGwyneth Paltrow fékkÓskarinní efstu stöðum innan deilda eru sex af þeim konur. Það semmeira er; innan við 14 prósent eru yngri en 50 ára og meðalaldurþegar rannsóknin var gerð 2012 var 62 ár. Þannig er umað ræða hvíta gráhærða karla að mestu leyti og kannski erþað þess vegna sem Akademían hefur viljað halda félagatalisínu leyndu, enda fjölbreytileikann hvergi að finnan innanþeirra veggja. Til að sýna lit var kona, Cheryl Boone Isaacs,kosin forseti í þriðja sinn í sögu Akademíunnar í júlí 2013, enhún er fyrsta svarta konan til að sitja í þessu embætti.Glamúrinn og glimmerið bak við silfurtjaldið og á rauðumdreglum fer að fölna þegar við förum síðan að skýra útpólitíkina og refskákirnar sem síðan eiga sér stað hvert árfyrir tilnefningarnar og kosningarnar i kringum þær. Þaðað reyna að koma mynd áleiðis er ekkert ósvipað almennumþingkosningum. Fólk skipar sér í lið, slúðurhernaði oglágkúru brögðum er beitt til að komast áfram og ekkert tilsparað til að fá tilnefninguna og styttuna. Það er að segja03/05 kVikmYndir

„hVíslherferðir“ til að eyðileggjaSögusagnir, umfjöllun og klappstýrur myndaná stundum að fá atkvæði fólks sem hefur ekkilitið augum á þær. Þá er lítið annað en pólitík ogmúg æsingur sem veldur því að sum verðlaun eruveitt fyrir mynd sem kjósendur sáu ekki og dregurvæntan lega úr gildi þeirra um leið að manni finnst.Það er ekkert slys að „hvíslherferð“ sé nú í fullumgangi um að Walt Disney hafi verið hliðhollur Hitlerog karlrembusvín ásamt ásökunum í garð WoodyAllen til að eyðileggja möguleika mynda þeirra.ekkert er til sparað ef viðkomandi mynd á sterka bakhjarlaeins og frægan leikstjóra, leikara eða kvikmyndaver semgetur eytt milljónum dollara í herferð. Minni myndir eiga þvíí vök að verjast þegar kemur að þessu og þurfa að nýta séraðrar aðferðir eins og almenna umfjöllun og samfélagsmiðlaog krossa putta um brautargengi. Þessar upplýsingar eyðileggjaef til vill væntingar og hugmyndir fólks um Óskarinn,þær gerðu það pínulítið fyrir mig. Ég hafði lengi vel þádraumórasýn að bestu myndir ársins kæmust að náttúrulegafyrir að vera framúrskarandi og svo væri kosið eftir kúnstarinnarreglum eftir að þessir dulufullu og flotteríis Akademíumeðlimirhefðu horft á aragrúa mynda og tekið upplýstaákvörðum með atkvæðum sínum. En það virðist ekki beintvera svo einfalt og það sorglegasta sem ég heyrði er aðmeginvandi Akademíunnar er að fá meðlimi til að raunverulegahorfa á myndirnar til að byrja með.herferðirnar þaulskipulagðarLeonardo DiCaprio lét hafa eftir sér í New York núna ídesember 2013 að hann gæti ekki setið lengi í herferðarhádegisverðifyrir myndina sína The Wolf of Wall Street,þar sem hann væri á hraðferð til Washington DC til að sýnaObama Bandaríkjaforseta myndina. Slíkar setningar ratalangt því frá óvart í blöðin og ýta undir umfjöllun og athygli.Hvíta húsið tók fyrir Lincoln hans Spielbergs í fyrra og varmeð formlega sýningu á henni, sem hjálpaði þeirri myndsvo sannarlega í Óskarsherferðinni sinni. Eftir þá sýningulagði Hvíta húsið blátt bann við slíkum sýningum og fannsttalsmönnum forsetaembættisins þeir vera notaðir sem peð átaflborði kvikmyndamógúla í Óskarskappinu. Engu að síður04/05 kVikmYndir

ætlar Hvíta húsið núna í febrúar að lyfta þessu banni aðhluta til og hafa formlega sýningu á Monuments Men, en húner ekki tilnefnd til Óskarsins. Henni er hins vegar leikstýrtaf George Clooney, sem meðal annars hefur haldið fjölmörgboð i Hollywood til fjáröflunar fyrir Obama og rakaði inn aðminnsta kosti 15 milljón dollurum í kosningasjóðinn hans –þannig að þeir ná að klóra hvorum öðrum aðeins á bakið meðþessari sýningu og Clooney fær fleiri til að kíkja í bíó.Þannig hvað stendur eftir fyrir mig, áhorfandann ogkvikmyndaunnandann? Er eitthvert glimmer eftir og skiptirÓskarinn þá einhverju máli fyrir mig fyrst þetta er alltsaman gamlir, hvítir kallar og pólítík? Kannski hefði égviljað fá að sitja í fávissunni og njóta þeirra áfram og hafagaman af kjólunum og ræðunum. Ég mun líklega alltafhafa gaman af Óskarnum og horfa og fyrir mitt leyti haldaí glimmermyndina. Óskarinn skiptir máli fyrir erlendarsölutölur og getur breytt lífi leikara og allra sem koma aðmynd um ókomna tíð. Hann skiptir máli varðandi hvaðamyndir komast í framleiðslu á næsta ári, eins og í fyrra þegardramatískri langloku eins og Lincoln gekk vel í miðasöluog á verðlauna hátíðum ýtir það undir að biðukollurnar íHollywood opni veskið. Myndir sem eru dramatískar ogdrifnar áfram af handritshöfundum en ekki peningamönnumsem vilja bara myndir með vélmennum sem slást við víkingaí geimnum og gera síðan þrjár framhaldsmyndir af því samaog skemmtigarð því að það er búið að skipta út glimmerdollunniút fyrir EBITDA í Hollywood.05/05 kVikmYndir

01/03 MarkaðsMál kjarninn 27. febrúar 2014Þekking bætirefnis tök á vefnumVefakademía Hugsmiðjunnar er ætluð til að bæta vefinn ogauka þekkingu þeirra sem stjórna íslenskum vefjummarkaðsmálHalla KolbeinsdóttirviðskiptastjóriHugsmiðjunnarhaustið 2013 var Vefakademía Hugsmiðjunnarstofnuð. Hjá Hugsmiðjunni fundum viðfyrir þörf á aukinni menntun í vefmálum;veraldar vefurinn er tiltölulega nýtt fyrirbæriog vefurinn nýr miðill. Við höfum lært margtsíðustu árin um hvaða nálgun virkar og hver ekki, en einnighefur tækninni fleygt þannig fram að það sem virkaði velfyrir nokkrum árum er nú orðið úrelt.Þegar eru til alls konar námskeið í vefsíðugerð en viðvildum koma okkar nálgun í vefsíðugerð á framfæri ogeinnig bjóða upp á menntun sem hreinlega vantaði í flóruna.01/03 markaðsmál

„Rétt not á talningar tólunumgetur algjörlega breytt þvíefni sem fer inn á vefinn.“Bakgrunnur Hugsmiðjunnar er í vefsíðugerð. Þar varbyrjað á að þróa vefumsjónarkerfið Eplica árið 2001. Í dagrekur Hugsmiðjan um 500 vefsvæði og opnar nýja vefsíðuað jafnaði einu sinni í viku. Þar hefur einnig verið þróuðákveðin þekking, tækni og hugsunarháttur sem stuðlar aðþví að vefirnir eru aðgengilegir fyrir blinda, sjónskerta oghreyfihamlaða, en einnig að vefurinn lagi sig að öllum skjástærðum.Það þótti því tímabært að miðla reynslunni og eflaíslenskan vefiðnað. Því var Vefakademían sett á laggirnar.frá a til öVefakademíunámskeiðin eru margvísleg. Í janúar var fariðí grunntækni vefviðmótsins, vefhönnun með tilliti til notandansog virkni vefja, og er eitt námskeið eftir á vorönnum smíði snjallvefja þar sem Már Örlygsson, stjórnandivefforritunarsviðs, fer í saumana á hönnunar- og forritunarferlinufyrir notendaviðmót sem virka fyrir öll tæki og allarmanneskjur.En það er ekki nóg að hanna fínan vef ogsetja í loftið; daglegur rekstur er mjög mikilvægurfyrir velgengni vefsvæða. Vefstjórinner lykilmanneskja í þessu samhengi. Sá eroft ritstjóri vefsins, ber ábyrgð á almennuskipulagi og skrifar gjarnan texta á vefinn,en er fyrst og fremst ábyrgur fyrir því að vefurinn skili þeimafköstum sem fyrirtækið þarf.Þetta er tiltölulega nýtt starf, margir sem gegna því hafa„óvart“ lent í starfinu vegna hæfileika á einhverjum af þessumsviðum. Það er talsvert ósamræmi í kröfum fyrirtækja ogkunnáttu starfsmanna í starfinu. Til dæmis kunna ekki allirvefstjórar HTML-kóðun eða á Photoshop og svo framvegis.„Til að líða vel í vefstjórastarfinu þarf starfið að veravel skilgreint og vefstjóri að búa yfir nauðsynlegri þjálfunog færni,“ segir í fyrsta kafla Bókarinnar um vefinn semVefakademía Hugsmiðjunnar og Fúnksjón hyggjast gefaút. Bókinni er ætlað að vera handbók vefstjórans og hjálpahonum að skilja og gegna starfi sínu sem best.02/03 markaðsmál

krefjandi starfStarfsmaður í hefðbundinni verslun sér hvað viðskiptavinirhans skoða áður en þeir kaupa af honum en á vefnum geturþað reynst erfiðara. Fólk á það til að vinna í tómarúmi efheimsóknartölurnar eru ekki skoðaðar á gagnrýninn hátt.Oftar en ekki er vefstjórn krefjandi og misskilið verkefnisem þarf að hlúa að. Starf vefstjórans á 180 mínútum ernámskeið fyrir þá sem vilja fræðast betur um grunnstoðirnarí starfinu. Þá býður Vefakademían upp á kynningu á GoogleAnalytics og Webmaster Tools-greiningarkerfunum í sérstökunámskeiði þar sem rýnt verður í það hvernig tölfræðigetur nýst sem best á vefnum. Rétt not á talningartólunumgetur algjörlega breytt því efni sem fer inn á vefinn. Meðtólunum er hægt að sjá hvaða efni er skoðað og hvert notendurfara áður en notandi tekur ákvörðun um að kaupa vörur,lesa meira eða hvað það er sem vefurinn ætlast til af honum.Ekki má gleyma að tölfræðin á bak við vefinn er öflugttól í samvinnu við stjórnendur fyrirtækja því gott er að getasýnt árangurinn svart á hvítu, hvað virkar eða virkar ekki ávefnum, og nýtt tölurnar til að gera vefinn betri, í stað þessað vinna í blindni og henda inn efni sem ekki á heima ávefnum, bara til að hafa yfirmanninn góðan.stolt yfir vefgeiranumMarkmiðið með námskeiðunum er að hjálpa vefstjórum,markaðs stjórum, kerfisstjórum, viðmótsforriturum,hönnuðum og öllum þeim sem koma að vefmálum í sínudaglega starfi og að efla íslenska vefgeirann enn meira. Aðbaki góðum vef liggur alltaf gott samstarf og þekking, smámetnaður og dass af gleði.Við megum vera mjög stolt af hæfileikum Íslendinga ívefgeiranum en við þurfum að auka fjölda þeirra sem starfaí geiranum. Á hverju ári skapast fleiri störf og til verður ennmeiri eftirspurn eftir góðum starfskröftum.03/03 markaðsmál

kjaftæðihlédís sveinsdóttirFrumkvöðullkjarninn 27. febrúar 2014ofboðslegtframboðHlédís Sveinsdóttir fjallar um hvenær og hvernig hún komst að þeirri niðurstöðuað hún skilur ekkert í pólitíkífullkomnu og í raun algjöru ofmati bauð ég frampólitíska krafta mína síðasta vor. Ég hef nú alltafþorað að vera til, mynda mér skoðanir og segja þær,auk þess sem ég var búin að ganga í gegnum eldhafþroska og lærdóms á því hvað máli skiptir í lífinumisserin á undan. Átti lítin pening en var samt vel í holdum.Fannst sem sagt nokkuð góð hugmynd að bjóða Íslandikrafta mína.Pólitískt gengi mitt var reyndar ágætt, segir mér fróðarafólk, og að í raun hafi árangur minn verið stórkostlegurmiðað við að ég spilaði ekki eftir óskrifuðum, en þó velþekktum, pólitískum leikreglum. Til dæmis hringdi ég hvorkií gamla bekkjar- og vinnufélaga né gamlar frænkur sem éghef ekki gefið mér tíma til að rækta sambandið við í 15 ár.Fólki sem ég myndi alveg vilja heyra í, en ekki með þessumformerkjum. Því kom það ekki til greina. Ég „like-aði“ við öllframboð og flokka á Facebook og sýndi áhuga á starfi þeirra.01/03 kjaftæði

Það er jú fólk sem hefur áhuga á stjórnmálum, uppbyggingusamfélagsins eins og ég. Því þó að við séum ekki sammála umallt tel ég mig deila sameiginlegu áhugamáli með öllum þeimsem áhuga hafa á stjórnmálum.Ég var að vísu lækkuð um eins og eitt sæti vegna kynfæraen það er þá ekki í fyrsta skipti sem þau hafa komið mér ívandræði.Nóg um það! Af stað lagði ég með nesti og góðan vilja.Margt var gaman og annað ekki. Eitt af því sem flokkast í„annað ekki“ eru pólitískir framboðsfundir.„Þreytan gerðiekkert fyrir migandlega eða líkamlegaen reið þó ekkibaggamuninn. Égheld hreinlega aðég hafi aldrei skiliðút á hvað svonafundir ganga.“Nú vil ég ekki hljóma eins og berin séu súraf því að ég fékk þau ekki. En það er baraeitthvað við formið, það er alveg drep! – þáhef ég það líka á tilfinningunni að þeir skililitlu þegar uppi er staðið.Ég sat þá nokkra ágæta, aðra vonda – ognú langar mig að taka það fram að mérfinnst undir flestum kringumstæðum maðurvera manns gaman – en versti fundurinnvar sá síðasti (já, ég held svei mér þá að éghafi farið versnandi eftir því sem á leið).Mér til varnar (eða ekki?) var ég algjörlegaósofin vegna veikinda dóttur þennan fund,fund sem haldinn var í notalega panelklæddu félagsheimiliog stóð milli kl. 21 og 01, það er ekki primetime fyrir ósofnareinstæðar mæður get ég sagt ykkur!Þreytan gerði ekkert fyrir mig andlega eða líkamlegaen reið þó ekki baggamuninn. Ég held hreinlega að ég hafialdrei skilið út á hvað svona fundir ganga. Þarna var verið aðræða samgöngur og fjarskipti. Nokkuð sem brennur mjög áilla net- og símatengdri Staðarsveitarsál. Ég þekki málaflokkinnágætlega – ef ekki bara nokkuð vel – og hef jú skoðanirá þeim. Það vantaði ekki. En framboðin (og þau voru ellefu!)töluðu ýmist öll eins og umhverfisvæn Vinstri græn eða þáað „allir gætu fengið allt“, sem mér fannst lykta af hinu velþekkta pólitíska fyrirbæri: lýðskrumi. Nú skal það tekið framað ég er ekki að benda fingrum á fólk eða flokk – heldur02/03 kjaftæði

fyrirkomulagið. Þarna var ásamt mér um 200 manns víðsvegar að, margir komnir langa leið. Hvorki mér né öðrumtókst að nálgast fundinn út frá sögulegu samhengi fjarskiptaá Vesturlandi, framtíðarsýn eða forgangsröðun.Ég var ekki undir þetta búin, jafnvel þótt ég myndi glöðvilja gera allt fyrir alla. Það vilja auðvitað allir betri fjarskipti,bættar samgöngur og betri heim. Væri ekki árangursríkarileið fyrir svona samkomu til að mynda sér skoðun ogfræðast að farið væri yfir sögu þess málefnis sem er á dagskrá?Stuðst væri við gögn og staðreyndir og reynsla annarraskoðuð? Þannig væri mannauði þeirra sem áhuga hafa ástjórnmálum betur varið og fundurinn gæti vonandi sammælstum forgangsatriði sama hvaða bókstaf það hakar við.Kannski skorti mig (auk svefns) pólitískan þroska ogþekkingu. Frambjóðandi annars flokks og fjölskylduvinurmá eiga það að hann reyndi reglulega að henda til mínbjörgunarkútum þetta kvöld og fyrir það var ég þakklát(svo þakklát að ég hefði kosið hann hefði ég ekki sjálf veriðí framboði). En allt kom fyrir ekki – í fjórar klukkustundirtafsaði ég meira en leikinn Jón Bjarnason. Ég vissi ekkihvort ég væri að spyrja eða svara, byrja eða enda, hver værináttúruverndar sinni og hver ekki og hver var það var aftursem seldi dreifikerfið – því enginn kannaðist við það. Óþægilegt– mjög óþægilegt. Í raun svo óþægilegt að héðan í frálangar mig að segja að Ísland sé flokkurinn minn og samvinnasé eina stefnumál mitt.Niðurstaðan er líklega sú að ég skil ekki pólitík. Enmínusi maður alvarleika málsins frá má líta á þau sem prýðilegaskemmtun og sum viðtöl jafnvel sem uppistand!03/03 kjaftæði

Sigurkarl Eiríksson,áður til heimilis aðStekkjartúni,Akureyri.EKKERT BARNÆTTI AÐ VERAÍ FLÓTTAMANNABÚÐUMSendu sms-ið BARN í númerið 1900 og gefðu 1.900 krónurVíða um heim búa börn við ömurlegar aðstæður í flóttamannabúðum. Þau þurfa öryggi og skjól – rétt eins og öll börn.Framlag þitt hjálpar UNICEF að veita flóttabörnum á átakasvæðum lífsnauðsynlega aðstoð.Hjálpumst að við að gæta að velferð barna í neyð.UNICEF ber engan kostnað af birtingu þessarar auglýsingar.