1 Historya Polska w Ameryce - tom VIII - Liturgical Center

Historya Polska w Ameryce - tom VIII15sanktuaryum kościoła w Princeton.Jest to miejsce pielgrzymkowe, atoli mało znane, bo przez niewielu uznane, jako takie.Kaplica ta od roku 1901. znajduje się pod opieką polskiego proboszcza z Princeton, ks. Woźnego,który raz na rok, 8. września, odprawia tu nabożeństwo.Wszakże ta kaplica nie sama z siebie, ile raczej ze względu na osobliwe źródło, opodalsączące, nabiera znaczenia i wartości historycznej. Źródło to, jeśli już nie cudowne, to historycznew każdym razie, znajduje się na przeciwległym brzegu rzeki „Fox”, wśród łąki błotnistej,która jest własnością Polaka, Stanisława Bartola, nie więcej jak 500 stóp od lewego brzegurzeki oddalone. Pierwszy z białych ludzi, który to źródło odkrył i krzyż przy niem zatknął, byłmissyonarz Allouez, w roku 1670. Po nim przybył tu w czerwcu roku 1673. sławny jezuickimissyonarz, Ojciec Marquette, który to źródło ku czci N. Maryi Panny poświęcił. Pisarz francuskiCharlevoix opisuje to źródło szczegółowo i uważa je za wielce charakterystyczne z tego względu,że bierze ono swój początek z błotnistego bagna, a jednak zawiera wodę mineralną. Sam O.Marquette w opisach swoich podróży missyonarskich powiada o tem źródle, że zawiera wodęmineralną, nie wspomina wszakże nic o tem, że poświęcił to źródło. Brak więc autentycznegodowodu o poświęceniu tego źródła przez O. Marquette. Wzmiankę atoli o poświęceniu tegożźródła przez O. Marquette, robią późniejsi historycy (zobacz ,,Historyę Północno-ZachodniegoWisconsinu” oraz „Żywot Arcybiskupa Jana Marcina Henni’ego”). Dziś wielki dębowy krzyżstoi przy tem źródle.W tym samym powiecie Green Lake nie brak Polaków w Kingston, Markesan i Dartford;oraz w sąsiednim powiecie Marquette są Polacy w Montello i Neshkoro. W Montellozamierzają własny pobudować kościół.14. Parafia św. Michała w Beaver Dam, Wis., założona r. 1875W Beaver Dam, czyli z polska w Bobrowym Grodzie, mieście w powiecie Dodge,naprzeciw jeziora, w którem kiedyś bobry (beaver) swe domki stawiały, na wyżynie stopniowoopadającego wzgórza wśród zieleni drzew wznosi się kościółek, a obok niego z jednej stronyszkoła a z drugiej skromna plebania, ledwie widna z pomiędzy drzew. Jest to własność parafiiśw. Michała, w którą się zorganizowali roku 1875. Polacy mieszkający po części w samemmieście, po większej części po farmach rozrzuceni w promieniu 10 mil na około Beaver Dam.Pierwsi Polacy przybyli do Beaver Dam w połowie XIX. wieku. Roku 1857 przybyliIgnacy Otto i Jan Neuman; r. 1861. przybył Michał Neumann, a r. 1862. Michał Stempniewicz, októrym powiadają, że już r, 1846. był w Milwaukee i chodził stamtąd pieszo do West Bend dospowiedzi; umarł w szpitalu w Milwaukee r. 1900., zapisawszy na kościół polski w BeaverDam $3,000. Dalej do pierwszych osadników polskioh w Beaver Dam należą: Jan Kulczyk,Ptaszyński, Maciejewski, Hoppe, Fromholz, Bartłomiej Jazgar, Stanisław Jazgar, skarbnik parafii(przybył r. 1867.), Jan Zemla, sekretarz i inni.Około r. 1875. Polacy w Beaver Dam musieli już w dość sporą uróść gromadę, skoro wtym roku, oderwawszy się od niemieckiej parafii, pobudowali swój własny murowany kościół zwyniosłą wieżą (którą niestety później r. 1893. wiatr obalił); przy kościele budynek szkolny,tudzież skromną plebanią. Pierwszym proboszczem tej parafii, który atoli w niej długo niesiedział, lecz po roku awansował do Milwaukee, był franciszkanin ks. Hipolit Górski, późniejszy