Votoni biznesmenin e vitit 2013 - Koha Jone

EKONOMI2E hënë, 30 DHJETOR 2013PËRTEJ LAJMITShlyerja e detyrimeve të prapambetura ndaj biznesit, mosrritja e mëtejshme e borxhitpublik, shtimi i të ardhurave në buxhet dhe në tërësi, rigjenerimi i sistemit financiarEglantina NASIAjo i ka mbushur tashmë 100ditët e saj dhe gjendet nëvigjiljen e vitit të ri 2014, menjë shpurë të vërtetë sfidash për t’izgjidhur përgjatë muajve të tij. Tëcilat për të thënë të drejtën, shfaqenkryesisht të aspektit ekonomik, sëpari për shkak të masës së madhe tëpremtimeve elektorale të 23 qershoritqë qeveria “Rama” i kishte tëkëtij profili, por edhe falë një situatejo fort të kënaqshme që gëzonaktualisht sistemi makro-ekonomiknë vend. Në këtë këndvështrim, vitii ri që po troket, duket se paraqetnjë listë të vërtetë detyrimesh qëkabineti i ri qeverisës i së majtësduhet t’i zgjidhë me çdo kusht. Kutë parët mes tyre, mund të përmendenpikërisht detyrimet e prapambeturaqë janë akumuluar ndërvitet e fundit prej institucionevepublike ndaj kategorisë së biznesit.Nuk janë pak, por rreth 600 milionëdollarë, siç ka pohuar vetë kryeministriEdi Rama, që shteti i detyrohetkësaj kategorie. Dhe që pas fazëssë parë të auditimit të firmës ndërkombëtare“Deloitte & Touche”, kanërezultuar se janë të paktën 24 miliardëlekë. Një shumë kjo, e cila kapër të shërbyer edhe si fillesa e parëe pagesës së borxheve ndaj bizneseve.Dhe që siç ka pohuar ministrii Financave, Shkëlqim Cani,është një proces i cili do të pasohetnga një fazë e dytë auditimi, poredhe e verifikimit në terren të kryerjessë punimeve publike prej kompaniveprivate që pretendojnë seshteti u ka borxhe të papaguara.Nëse gjithçka shkon siç duhet, mesiguri që biznesi ka për të shpëtuarnga një ngërç financiar i krijuarprej kohësh, duke ringjeneruar kështukapitale dhe investime të reja, ekësisoj, duke i shërbyer edhe njëpërtëritjeje të ekonomisë. E nëse dotë vijojmë me këtë analizë të programimitekonomik për vitin eardhshëm që ka parashikuar qeveria“Rama”, i bie që financat e vendittë kenë një përmirësim të tyre, pikërishtfalë freskimit të aktivitetit privattë sipërmarrjes së lirë. E reflektuarkjo në më shumë të ardhura tësiguruara për buxhetin e shtetit, qëSkaneri ekonomik 2014, cilatsfida do përballë qeveria “Rama”?sipas parashikimeve të buxhetit2014, nuk kanë për ta kaluar nivelinprej 364 miliardë lekësh. Dhe potë ketë më shumë të ardhura, natyrisht,që edhe nevoja për të marrëborxh të ri publik nga qeveriazvogëlohet, duke bërë kështu që aitë qëndrojë brenda parashikimevetë ekspertëve rreth tij, saktësisht,jo më shumë se niveli prej 74% gjatëvitit të ardhshëm, 2014. Një kusht ivendosur ky edhe nga ana e FonditMonetar Ndërkombëtar (FMN), përnjë marrëveshje prej rreth 300 milionëdollarë, e cila do të shkojë nëJJJWWW “Thesi” i buxhetit të shtetit padyshim qëështë dhe “çengeli” ku do të varenshpresat e qeverisë së re. Kësisoj, i bieqë cilido të jetë programi mbi të cilin atado nisin punën e tyre për vitin e ardhshëm, ministrate qeverisë së re kanë nevojë patjetër përfrymëmarrjen që do t’u falë ekonomia dhe pjesa qëu takon nga “torta” e buxhetit. Më konkretisht, secilitdikaster i duhen patjetër të ardhurat e nevojshmepër të nisur nga puna mbi realizmin e premtimeveqë iu bënë elektoratit gjatë fushatës zgjedhorMbajtja e premtimeve elektoraletë aspektit ekonomik,një pikë e fortë politikendihmë të qeverisë për të shlyerborxhin ndaj biznesit. Dhe teksaborxhi vjen e ulet, qeveria realizonnë këtë mënyrë një nga premtimet esaj elektorale të 23 qershorit, gjatësë cilës, ajo ka proklamuar bujshëmproblematikën e trashëguar ngaqeveria “Berisha”, pikërisht për shkaktë nivelit të lartë të borxhitpublik të krijuar gjatë viteve të fundittë qeverisjes së saj. Por në tënjëjtën kohë, krijon edhe një besueshmërimë të lartë tek institucionetndërkombëtare, të tilla siFMN-ja, i cili është treguar i gatshëmpër të lidhur një marrëveshjeme qeverinë shqiptare në të mirë tëpërmirësimit të treguesve makroekonomikëtë vendit, e cila në fakt,u komentua negativisht nga ana esë djathtës. Dhe nëse kjo është “pjesae tortës” që qeveria “Rama”ofron gjatë vitit të ardhshëm përaspektin ekonomik të vendit, natyrishtqë “qershia sipër saj” mbetetbuxheti dhe paketa fiskale, si njëpikë e fortë orientuese e të gjithapolitikave ekonomike që ajoparashikon të ndërmarrë vitin eardhshëm. Sepse pa një buxhet optimalnë përmbushjen e kërkesavekryesore që ka ekonomia e venditsi e tillë, dhe pa politika fiskalembështetëse të saj, asnjë nga sfidate lartpërmendura nuk mund të jetëlehtësisht e implementueshme. Ethënë ndryshe, “thesi” i buxhetit tështetit, padyshim që është edhe“çengeli” ku do të varen shpresat eqeverisë së re. Kësisoj, i bie që cilidotë jetë programi mbi të cilin atado nisin punën e tyre për vitin eardhshëm, ministrat e qeverisë sëre kanë nevojë patjetër për frymëmarrjenqë do t’u falë ekonomia dhepjesa që u takon nga “torta” e buxhetit.Më konkretisht, secilitdikaster i duhen patjetër të ardhurate nevojshme për të nisur ngapuna mbi realizmin e premtimeveqë iu bënë elektoratit gjatë fushatëszgjedhore. Pa harruar as faktin, sevendi është nën regjimin e një rritjetë ngadalësuar ekonomike, e cilapër këtë vit, sipas parashikimevetë Bankës së Shqipërisë, por edheFondit Monetar Ndërkombëtar apoBankës Botërore, nuk e tejkalondot nivelin prej 2%. Prandaj, taniJJJWWW Nëse gjithçka shkon siç duhet, mesiguri që biznesi ka për të shpëtuar nganjë ngërç financiar i krijuar prej kohësh,duke ringjeneruar kështu kapitale dheinvestime të reja, e kësisoj, duke i shërbyer edhe njëpërtëritjeje të ekonomisë. Dhe teksa borxhi vjen eulet, qeveria realizon në këtë mënyrë një ngapremtimet e saj elektorale të 23 qershorit, gjatë sëcilës, ajo ka proklamuar bujshëm problematikën etrashëguar nga qeveria “Berisha”që qeveria “Rama” ka në dorë buxhetindhe paketën fiskale e propozuarprej saj, pa thuajse asnjë ndryshimbrenda tij, duket se do ta ketëmë të lehtë të operojë sipas pikavekryesore që ka parashikuar në programine saj për zhvillimin e ekonomisë.Dhe jo, siç e pati tre muajt eparë të qeverisjes, kur iu desh që tëoperonte në një situacion të vështirëfinanciar, teksa i takonte tëvinte në përdorim paratë e mbeturapjesën e fundit e vitit, nga qeveriapararendëse e së djathtës. Tani,ajo çka mbetet për t’u pritur, ështëveçse të nisin të vihen në zbatimgjithçka qeveria “Rama” premtoiteksa ishte në opozitë. Teksapërveçse problematikave, nukmund të lihen në harresë edhe përfitimetekonomike që ajo pati si njëtrashëgimi nga qeveria “Berisha”,të tilla si infrastruktura rrugore epërmirësuar, por edhe më shumë investimetë kryera në tërësi në sektorintonë ekonomik, edhe pse menjë kosto të lartë, si rritja e borxhitpublik.Sondazhi i përditshëm në www.kohajone.comNjoftim për gazetashitësit e rretheveRedaksia e “Koha Jonë” ju njofton se për çdo komunikim meredaksinë për rritje apo ulje tirazhi, dhe për çdo problem tjetër qëlidhet me transportin e gazetës ju lutemi komunikoni me:Igli Dhima, celular: 0692021602, email: igli.dhima@gmail.comSTAFI I GAZETËS:Botues:Nikoll LESIKryeredaktor: Agim NEZAZv/kryeredaktor: Qamil XHANIADRESA E REDAKSISË:Rruga: “Sami Frashëri”,Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr.2, TiranëWeb: www.kohajone.comShef i marketingut dhe reklamës:Bardhyl Ucaj Cel. 0664000103e-mail: reklama@kohajone.comArtdesignerAlbert Vataj