Klimatske promjene i biodiverzitet u Jugoistočnoj Evropi - ECNC

Klimatske promjene i biodiverzitet u Jugoistočnoj EvropiPredgovorPrijetnja koju klimatske promjene predstavljaju za ljude, živi svijet i našu životnu sredinu sada jeprihvaćena u širokim razmjerama, kako na naučnom nivou tako i među donosiocima odluka i, sve više,političarima i javnošću uopšte. Niko ne može da predvidi budućnost; međutim, svi aktuelni podaci iinformacije, kao i niz složenih modela, ukazuju da ekosistemi, proizvodi i usluge koje obezbjeđuju, kao ibiodiverzitet koji je njihov sastavni dio, postaju sve više degradirani i manje sposobni da funkcionišu.Takođe je jasno da će Jugoistočna Evropa biti posebno teško pogođena, kako uopšte tako i posebno, upogledu svog biodiverziteta.Mi zbog toga imamo posebno zadovoljstvo što možemo da koordiniramo izradu međuregionalnog projekta«Uticaj klimatskih promjena na biodiverzitet u Jugoistočnoj Evropi» za koji ovaj izvještaj predstavljajedan od glavnih rezultata. Projekat je zasnovan na pretpostavci da će uticaji klimatskih promjena nabiodiverzitet i usluge ekosistema u Jugoistočnoj Evropi biti snažan. I zaista, posljedice su već vidne navelikom broju lokacija i sa velikim brojem pojava. One obuhvataju povećane temperature, ekstremnipritisak na izvore vode, povećanje učestalosti teških vremenskih uslova i poplave, povećanu eroziju obalai veći broj šumskih požara.Iako je naše razumijevanje složenih procesa koji okružuju uticaje klimatskih promjena još uvek u ranimfazama, ove tendencije i pojavne šeme, kao i njihov uticaj na biodiverzitet, potvrđeni su od stranenaučnika i stručnjaka u regionu Jugoistočne Evrope. Mada na raspolaganju stoje ograničeni podaci zaneke dijelove regiona, mi smo započeli utvrđivanje toga gdje postoje praznine u istraživanju i praćenju imožemo da počnemo sa boljim utvrđivanjem ciljeva za naše napore u tim oblastima.Realizacija ovog projekta vođenog od strane ECNC već je dovela do povećanog razumijevanja i razmjenestručnih znanja o posljedicama klimatskih promjena na biodiverzitet i usluge ekosistema i dovodi, saaspekta povećanja vrijednosti, do sve većeg konsenzusa u pogledu hitnosti dodatnih pravila i mjera. Naprimjer, međuregionalna konferencija koja je predstavljala dio ovog projekta, imala je za rezultat zahtjevza ciljani i konkretan Akcioni plan za klimatske promjene i biodiverzitet u regionu.Ovaj izvještaj, koji koristi stručna znanja vodećih eksperata u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena,opisuje situaciju u Jugoistočnoj Evropi sa posebnim fokusiranjem na Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, CrnuGoru, Srbiju i Tursku. Međutim, izvještaj predstavlja više od samog opisa situacije, on sadrži raznepreporuke i prijedloge aktivnosti u pogledu politike i mjera za ublažavanje posljedica.Ovaj izvještaj je upotpunjen detaljnim (tehničkim) izvještajem o postojećem stanju, koji dajesveobuhvatni pregled uticaja klimatskih promjena u Evropi i u pet zemalja koje su učestvovale u ovomprojektu, a Zbornik konferencije rezimira referate, diskusije i rezultate međuregionalne Konferencije outicaju klimatskih promjena na biodiverzitet u Jugoistočnoj Evropi, koja je održana 18. i 19. juna uBeogradu, u Srbiji.Veoma mi je drago zbog načina na koji je projekat uticao na povećanje stručnih znanja, međuregionalnusaradnju i, takođe, na podizanje opšteg nivoa svijesti kod zainteresovanih subjekata o posljedicamaklimatskih promjena na biodiverzitet.Vjerujem da je kao rezultat projekta stvorena platforma sa koje mogu da se preduzmu aktivnosti koje ćeomogućiti Jugoistočnoj Evropi da bude bolje pripremljena za održavanje kvaliteta svog bogatogbiodiverziteta, svojih ekosistema i proizvoda i usluge koje oni omogućavaju, a koji su od vitalnog značaja.Rob WoltersIzvršni direktor ECNC – Evropskog centra za zaštitu prirodeREC, ECNC, 2008 4