fi - Kitabxana

QUR’ANOXUMA⁄AG‹R‹fi(WL‹FBA)1

Diyanwt ‹fllwri Baflqanl›¤›n›n Nwflri ................................................... 382Xalq Kitablar› .................................................................................. 10797.06.Y.0003-382ISBN 975-19-1770-0© Diyanwt ‹fllwri Baflqanl›¤›––––––––––––––––––––––Y›¤an: Rwcwb QAYA2

DD‹YANWT ‹fiLWR‹ BAfiQANLI⁄I NWfiR‹QUR’ANOXUMA⁄AG‹R‹fi(WL‹FBA)1. NwflrLat›n wsasl› Azwrbaycan wlifbas›na çevirwn:Rwcwb QAYAAnkara – 19973

Bu WlifbaDiyanwt ‹fllwri Baflqanl›¤› twrwfindwn Twyyar Alt›qulaç,Dwmirxan Ünlü vw fievki Özkandan ibarwt komissiyatwrwfindwn haz›rlanm›fld›r.Bu Kitab Din ‹fllwri Yükswk Kurulunun8.3.1972 ci il tarixli vw 423 say›l› qwrar› ilw nwflr edilmifldir.4

ÖN SÖZQurani Kwrimi öyrwnwnlwr çox gözwl bilir ki, Quran› öz hwrflwriylwöyrwnmwk çox çwtin bir ifl deyil, ona görw dw yeni hwrflwrlw Quran›öyrwtmw vw oxuma twrzinin twrwfdarlar› art›q yox olmufldur. Çünki bufikri do¤uran swbwb Quran› öz hwrflwriylw oxuman›n çwtinliyi anlay›fl›idi. Hwtta bu anlay›fldan vw önwmli bir ehtiyac› qarfl›lamaq düflüncwsinwgörw hwrwkwt edwrwk onu ye'ni hwrflwrlw çap edwnlwr dw oldu. Wlimizdwkibu "Wlifba" ilw Allah›n kitab› Qurani Kwrimi oxuya bilwcwksiniz. Biz bukitab› yeni, bw'zi twcrübwlwri diqqwtw alaraq xalq üçün haz›rlad›q.Bu kitabla öyrwdwnlwrin bw'zi nöqtwlwrw diqqwt etmwlwrini istwyirik:1- Bilindiyi kimi hwr bir dilin gözwl swslwnifli o dili dan›flan millwtwmwxsusdur. Buna görw dw wn gözwl türkçwni türklwrin, frans›zcan›frans›zlar›n, wrwbcwni wrwblwrin... dan›fld›qlar› vw bu dillwrw aid wn do¤ruswslwrin dw yenw eyni millwtin a¤z›ndan ç›xaca¤› bir hwqiqwtdir. Buhwqiqwti ölçü olaraq qwbul etdiyimiz vaxt görürük ki, wrwbcw olanQuran›n oxunuflunda fonetika e'tibar› ilw çox aç›q bir swhv vwtwnimizdwyay›lm›fl vwziyywtdwdir. Bu swhv hwrflwrin vw wsas e'tibarilw "dammwimemdudwlwrin" (uzad›laraq oxunan hwrflwrin) "ü" swsi ilw vw çox incwoxunmas›d›r. Halbuki incwlik vw qal›nl›q hwrflwrin mwxrwclwrindw vwswslwrindw göstwrilwcwk, hwrwkwdw mutlwq "u" swsinw çatacaqd›r. Bunagörw dw mwswlwn ve kwlmwlwrindw görünwn vwhwrflwrinin hwrwkwlwri vw mwdlwri eyni istiqamwtdw olacaq, bu hwrflwrinincwlik vw qal›nl›qlar› isw, hwrwkw vw mwddwn wvvwl mwhrwclwrindw vwswslwrindw görülwcwkdir. Ashabdan bw'zilwrinw nisbwt edilwn mwflhur birsöz belwdir. "Quran› oxuma ifli, sonrak› nwsillwrin bir öncwliklwrdwndevr alacaqlar› bir sünnwtdir." (1)وَاَنْ‏ تَصُومُواالر ُّسُلُ‏Bizdwn öncwki nwslw baxd›qda görürük ki, nw wrwb, nw dw mwflhurص س(1) Bk. Wbu fiame, wl-Murflidu'l-Veciz, s. 170, Beyrut, 1975.5

يَعْلَمُونْ‏‹stanbul a¤z›nda (dan›fl›¤›nda) mwswlwn deywrkwn "ü" swsi ilwuzad›lan bir "mim" swsi eflitmirik. Öyrwdwnlwrin öyrwnwnlwrw bu baradw"Ü" demwsi uy¤un olar.2- Quran oxuma¤› öyrwnmwk, çwtin bir ifl olmamaqla bwrabwr,öyrwnwn üçün bir kömwkliyin olmas› da vacibdir. Hwr nw qwdwr wlifbalarda,kwlmwlwrin alt›nda oxunufllar› yeni hwrflwrlw yaz›lm›fl olsa da, buyaz›lara uy¤un hwqiqi swslwri tapmaq çwtin vw hwtta imkans›zd›r. Bubax›mdan "Öz-özünw Quran öyrwnmw" kimi wlifba reklamlar›na aldanmamal›vw bafllan¤›c dövründw, hwrflwrin hwqiqi swslwriylw qulaqlar›m›z›doldurdu¤umuz vw bu swslwri swslwndirmwyw a¤z›m›z› al›fld›rd›¤›m›zgünw qwdwr whil kiflilwrdwn yararlanmal›y›q.3- Öyrwnmw ifli sistemi bir programla olmal›d›r. Buna görw dwhwftwnin müxtwlif günlwrdw çox vaxt ay›rmaqdansa, bu iflw gündwlik 35-40 dwqiqw vaxt ayr›lmal›d›r. Vw bu zaman görülwcwkdir ki, 15-20 güniçindw Quran oxuma¤› öyrwnmiflsiniz. Art›q bundan sonra bol-bol oxumaqvw oxunuflda sür'wt qazanmaq olar.4- Twcvid elmi ilw mwflqul olma¤a hwr kwsin vaxt› olmaya bilwr.Onsuz da hwr kwsin bu elmi bütün qaydalar›yla öyrwnmwsi vacib deyil.Belw olunca wlifba haz›rl›¤›ndan Qurana keçwnlwrw gördürülwnhaz›rl›qlarda praktik olaraq bu qaydalara wsaswn oxuma al›flqanl›¤› qazand›r›lmal›d›r.Buna görw dw mwswlwn; deywrkwn, "¤afurunrw¥im" flwklindw deyil, "¤afurur rw¥im" deyw oxudulmal›d›r.5- Öyrwdwn hwrf, kwlmw vw ya aywlwri wvvwlcw özü çox-çox twlwffüzetmwli, oxumal›, sonra isw öyrwnwn dw eyni flwkildw twkrar etmwlidir.Swslwrin do¤ru olaraq qula¤a çatmas› üçün bunun bir flwrt olmas› yaddanç›xar›lmamal›d›r.6- Wlinizdwki "Wlifba"da kwlmwlwrin alt›nda Azwrbaycan hwrflwriylwoxunufllar› da yaz›l›rkwn bwzi iflarwlwr ifllwdilmifldir. Bütün hwrflwrinoxunufllar› üçün dw sadwcw "i" hwrfinw yer verilmifldir. Wsrw üçün "›"hwrfindwn heç istifadw edilmwmifldir. Buna görw dw, mwswlwn, vwkwlmwlwrinin oxunufllar› "tun¯irhum" vw "&ilalin" flwklindwyaz›lm›fl, "¯" ve "&" dwn sonra "i" hwrfinw yer verilmifldir. Alt›ndak›ظِلاَلٍ‏غَفُورٌ‏ رَحِيمٌ‏تُنْذِرْهُمْ‏6

iflarwlwrlw dw bu hwrflwrin incwlik vw qal›nl›qlar›na diqqwt verilmifldir.Bu iflarwlwrw görw hwrflwrin incwlik vw ya qal›nl›¤› göstwrilwcwk, ammawsrw hwrwkw qal›n hwrflwrdw "‹" swsi ilw göstwrilwcwkdir. Ötrwli bütünhwrflwr üçün dw "y" hwrfi ifllwdilmwsi hwrflwrin wsl swslwrinin verilwbilmwsi üçün laz›mi söylwnifl vw iflarwlwr haz›rlanm›fld›r."Quran oxuma¤a girifl"in yeddidwn yetmiflw qwdwr bütün Quranöyrwnwnlwr üçün asan olmas›n› vw ham›m›za Quran yolunda ifllwrimizinqwbulunu Rwbbimizdwn niyaz edirwm.9 Aprel 1972Twyyar Alt›kulaç7

B‹R‹NC‹ DWRSQURAN‹ KWR‹M WL‹FBASIHwr dilin oldu¤u kimi, wrwbcwnin vw wrwbcw olan Qurani Kwrimin dwözünw mwxsus bir wlifbas› vard›r. Bu wlifba 29 hwrfdwn ibarwtdir vwsa¤dan sola do¤ru yaz›l›b oxunur.Qurani Kwrim hwrflwri içindw dilimizdw swsi vw wlifbada qarfl›l›¤› olmayanhwrflwr vard›r. Öyrwnwnw asan olmaq üçün Azwrbaycancayaz›lan oxunufllar›n vw bu hwrflwrin qarfl›l›¤› olsun deyw wlifbam›z›nbw'zi hwrflwrinin alt›na iflarwlwr qoymufluq. Amma bu hwrflwrin verwcwyiwn do¤ru swslwr öyrwdwnin a¤z›ndan vw oxunuflundan öyrwnilwcwkdir.Arxa swhifwdw 29 hwrfdwn meydana gwlwn Quran wlifbas›n›, sadw olaraqQuran hwrflwrinin dilimizdw söylwndiyi flwkliylw adlar›n› vw wlifbam›zdaqwbul edilwn qarfl›l›¤›n› görwcwksiniz. Bu cwdvwl üzwrindw çoxdayan›lmamal›d›r. ‹rwlidwki dwrslwrimizdw yavafl-yavafl ham›s› öyrwnilwcwkdir.8

9Quranhwrflwrininyaz›l›fl›Sadwadlar›Qwbuledilwnqarfl›l›¤›Quranhwrflwrininyaz›l›fl›Sadwadlar›Qwbuledilwnqarfl›l›¤›WlifBeTeSeCimHaX›DalZelR›ZeSinfiinSadDadebt∑c¥xd¯rzsflæπT›Z›Ay›n⁄ay›nFeKafKefLâmMimNunVavHeLâmelifYeÊ&Œa¤fµklmnvhlâyابتثجحخدذرزسشصضطظعغفقكلمنوهلاى

AÇIQLAMA1- Wlifban›n ilk hwrfi olan "wlif"in ad› hwrflwri swslwndirwniflarwlwrdwn (hwrwkwlwrdwn) birini al›nca "hwmzw" olar vw bu vwziyywtdw(¡) flwklindw yaz›ld›¤› görünür.2- Hwrflwrin adlar› olaraq yan›ndak› tabloda verilwn kwlmwlwr dilimizdwöyrwnilmifl flwkliylwdir. Wslindw wrwb dilindw hwrflwrin adland›r›lmalar›daha fwrqlidir. Mwswlwn, ( “ ) hwrfi dilimizdw "ze" deyw bildirilir.Wsli "zay"d›r. Digwr hwrflwr üçün dw bu belwdir.Cwnab› haqq buyurur:"Heç flubhw yoxdur ki, bu kitab (Quran) qorunanlar üçün do¤ruyolun ta özüdür." (wl-Bakara, 2)Allah›n Rwsulu buyurur:1- "Sizin wn xeyirlilwriniz, Quran› öyrwnwn vw baflqas›na öyrwdwnlwrinizdir."(Sahihu'l-Buxari, VI, 108, ‹stanbul, 1315)2- "Quran› oxuyunuz. Çünki Quran, qiyamwt günündw oxuyanlar›nqarfl›s›na flwfawtçi olaraq ç›xar" (Müslim, I, 552, Qahire, 1955).‹mam Qwzali deyir ki:"Quran bir ifl›qd›r. Hataya düflmwkdwn qurtulmaq, ancaq onunlamümkündür. Qwlblwrdw olan xwstwliklwrin flwfas› ondad›r." (1)‹ngilis filosofu Edmond deyir ki:"Quran› incwlwdikcw onun mükwmmwlliyini vw ucal›¤›n› anlam›fl oluruq.Wvvwlcw insan› cwzb edwn Quran, sonra onu heyrwtlwndirir. Sonraisw onu özünw mwftun edir. ‹nsan› özünw hörmwt etmwyw vw hwr bir kwsidwrindwn düflünmwyw mwcbur edir." (2)–––––––––––––––––––––––––(1) wl-Qwzali, ‹hyau Ulumi'd-Din, 1. 280, Qahirw, Tarihsiz.(2) Do¤rul Ömwr R›za, Quran nwdir, s. 132, Ankara, 1967.10

‹K‹NC‹ DWRSHWRWKWLWRQurani Kwrimdw bütün hwrflwr hwrwkwlwrin vw sonrak› dwrslwrimizdwgörwcwyimiz bw'zi iflarwlwrin kömwyi ilw oxunur. Bu iflarwlwrdwn biriolmad›qda heç bir hwrf özbafl›na oxunmaz.Üç hwrwkw vard›r:1- Üstün: Hwrflwrin üstünw yaz›lan incw wyri bir cizgidir ( ) "e" vwya "a" swsi ilw oxunur.: be, : †a, : µa, : ¤a, : de… kimi.2- Esrw: Hwrflwrin alt›na yaz›l›r, ( ) "i" swsi ilw oxunur:: bi, : fi, : xi, : ki, : li… kimi.3- Ötre: Hwrflwrin üstünw yaz›lan, balaca vav flwklindw bir iflarwdir,( ) vw "u" swsi ilw oxunur.: zu, : cu, : æu, : †u, : &u… kimiWrwb wlifbas›nda "ü" swsini bildirwn heç bir hwrf vw iflarw yoxdur.Yurdumuzda ötrwli hwrflwrin bw'zilwri "ü" swsi ilw oxunursa da, buoxunufl yanl›fld›r.َبَ‏طَ‏ قَ‏ غَ‏ دَ‏ ِبِ‏فِ‏ خِ‏ كِ‏ لِ‏ ظُ‏ طُ‏ صُ‏ جُ‏ زُ‏ُ11

12tu¥u¯usuπuŒuµumuhuseti¥i¯isiπiŒiµimihikite¥a¯eseπaŒaµamehefubucuduzuæu&ufuluvu†abicidiziæi&ifilivimibecedezeæa&afeleveeu∑uxuruflu†u¤ukunuyui∑ixirifli†i¤ikiniyie∑exarafle†a¤akeneye

OXUMA PARÇASI - IQURAN NWD‹R?Quran swmavi dinlwrin sonuncusu olan müswlmanl›¤›n qüdsikitab›d›r. Onun müraciwt etdiyi bir qwbilw vw ya bir millwt deyil, bütünbwflwriyywtdir. Quran›n ifadwsinw görw, müswlmanl›q insanl›¤›n fitri dinidir."Allah›n yaratd›¤› fitrwt ki, bütün insanlar onunla yarad›lm›fld›r.Allah›n yaratd›¤›nda dwyifliklik yoxdur. Budur wn do¤ru din." (1) Bue'tibarla Quran› twbli¤ edwn Hwzrwti Mwhwmmwddwn wvvwl göndwrilwnbütün Pey¤wmbwrlwr eyni dini twbli¤ etmifllwr. Buradan belw anlafl›l›r ki,ibtidadan bwri müswlmanl›q bütün insanlar› qucaqlayacaq qabiliyywtdwdir.Bütün Pey¤wmbwrlwrin twbli¤ etdiyi eyni bir dindir. Ancaqbwflwriyywtin dwyiflwn ehtiyaclar›na görw, wsaslar deyil, yaln›z twfwrrüatdwyifldiyindwn ‹slamiyywtin son flwkli Pey¤wmbwrimiz twrwfindwn twbli¤edilwn vw Quran ilw ifadw olunan flwklidir. (2)––––––––––––(1) wr-Rum, 30.(2) Do¤rul Ömwr R›za, Quran nwdir, s. 9, Ankara 1967.13

ÜÇÜNCÜ DWRSHWRFLWR‹N BAfiDA, ORTADA VW SONDAYAZILIfiLARI (I)BafldaOrtadaSondaŒamidwlemeŒaemelwelekiekelwŒamideŒamilwŒumilwŒulimeLumiŒakemuleKemulwmulikeemeleelemewlemwkudimewlwkideŒamwduŒameduŒimwleemeukilwdumiŒademeŒalemwwŒalimemelekekedemeluimelemee14

15KudimeŒudileŒumideŒadaleMeeleLekiŒaŒalimeŒadekeŒalidedemekekedeelemekeŒulimeŒukileMeedelekedelemeŒaŒudilelumikekudiedemeŒalumiŒaŒulideŒakemedemelelekidelemedeŒadileludimeukideumilelukimeŒadimeukidedumikeledemelumideŒaduleemeledumileŒumileledemeŒadeleekedeŒadekeleemelekemelumikeemedeŒamile

DÖRDÜNCÜ DWRSHWRFLWR‹N BAfiDA, ORTADA VW SONDAYAZILIfiLARI (II)BafldaOrtadaSondasebe¤aberi¥ara¤adeseelexusirara¥imefede¤asubiŒasu¥ife¤afelerafeŒa¤abira¥asibefesedebe¤ararafeŒaseba¥axarume¤ufiraru¤idebedeeradifeferasefeserabeisefera¤aburike¤abisefu¥imebedera16

¥asikeberade¤abirarabi¥abe¤ara¤ubise¥asifebesule¤asele¤asemebeŒalebugira¤adimebekesebekele¥ameleradu¥aferusefedumebe¤araburide¥asurarudi¥aradeŒafe¥imesuŒifesuŒirasedelesederasedime¤amese¤umiraŒakireŒakibeŒakeseQURANIN ‹LK WMR‹“Yaradan Rwbbinin ad›yla oxu.”Alak surwsi, ayw: 117

BEfi‹NC‹ DWRSHWRFLWR‹N BAfiDA, ORTADA VW SONDAYAZILIfiLARI (III)BafldaOrtadaSondavehiyerabeæaæaµibeµutileµaderayediyeæaµabeæudiratebiŒatebirametiheratebeyehimeyeisebeæuradeŒiyevuæileyedekefeleµaµarubehedibeµahedeµuhiraæuviyeæabeeŒabedehuvehuvebeliheyesiraheµime18

OXUMA PARÇASI - IIQURAN‹ KWR‹MS: Quran necw bir kitabd›r?C: Quran Allah Taala Hwzrwtlwri twrwfindwn Pey¤wmbwrimiz HwzrwtiMwhwmmwdw nazil olan, ona göndwrilwn kitabd›r.S: Quran Pey¤wmbwrimizw necw gwldi?C: Allah Taala Hwzrwtlwri, mwlwklwrin böyüklwrindwn olan Cwbray›lWleyhüsswlam ilw öz wmrlwrini, öz kwlam›n› Pey¤wmbwrimizw söylwdi.Pey¤wmbwrimizin Cwbray›l vasitwsilw ald›¤› vwhiylwr vw ilhamlarQurand›r.S: Pey¤wmbwrimizw Quran haz›rm› göndwrildi?C: Xeyr, ayw-ayw, surw-surw göndwrildi; bw'zwn bir ayw, bw'zwn dw birsurw flwklindw Pey¤wmbwrimizw Allah twrwfindwn göndwrilmifldir.S: Pey¤wmbwrimizw bir ayw vw ya bir surw gwldiyi zaman nw edwrdi?C: Allah Taaladan özünw gwlwn ayw vw ya surwni yan›nda olanlaraoxuyurdu: onlar da Pey¤wmbwrimizin wmriylw aywlwri hwmwzbwrlwywrdilwr, hwm dw yazard›lar. Bundan baflqa, aywlwri yazmaq üçünayr›ca katiblwr dw var idi. Onlar Pey¤wmbwrimizin sa¤l›¤›nda Quran›nham›s›n› Pey¤wmbwrimizin wmriylw yazm›fld›lar. (1)–––––––––––––––(1) Wkswki Whmwt Hamdi, Wsgwrw din kitab›, s. 45, ‹stanbul, 1945.20

ALTINCI DWRSHWRFLWR‹N BAfiDA, ORTADA VW SONDAYAZILIfiLARI (IV)BafldaOrtadaSondacurimebe¯ele¥adu∑e†amu∑e∑eµabebese†afuπi¥abe†ale†ubiŒafeliceπacirake¯ebe¯uibe†abexafexu¯eraceŒacu¥idecedeleve∑ebe†umiseraπiyeπacirabe¤uπafuxi¯e¯ubi¥a†ameŒa¥abeπabexulexabu∑e†abexa21

xasifexa∑uracexife¯eebe¯ukira¯eraµaxaπaraxa∑imecebe¯e¯ecelecelese¯uxiraxa†ubexacilecubilexu¯ifecela¥a¯ehilexa†uraxaderaxafeπaxari†acelihe¯euyexaficeπa¤a∑eπa¥ikeπaceŒaxaæiraπubi∑eπahebeπamideπa¤ameπahe∑eπaluŒa“Ona, (Qurana) ancaq tamamilw twmiz olanlar toxunabilwr. O, alwmlwrin Rwbbi twrwfindwn endirilmifldir.”Vak›'a Surwsi ayw, 79-8022

YEDD‹NC‹ DWRSHWRFLWR‹N BAfiDA, ORTADA VW SONDAYAZILIfiLARI (V)BafldaOrtadaSonda&ulimeflekerekenezeleziµa†ubizenuµilezuhiyele¥a&aŒa&umeyeµa&aveŒa&aµaranekebefleleµunefle†anefleribe¥afezezehiferazeµaberazenedimeflukirafefle¤a¥afiflefeflelefe&uŒazehidenefla†afenide†aŒune23

nuziŒazeximenezelezu¥imezeleµazemiŒa&arufeneπarazemeleramienefli†azunixaflekiseflekelene&amezehimefleveranefliyezeheµaflebiŒafleriheneæara&uviyeflerufenuæibekefledenukibekufli†afle†araneπaleflehidenemisetu&imeflenibenekile“Günahlar›n wn böyüyü yalan dan›flmaqd›r.”Hwzrwti Mwhwmmwd (s.a.s.)24

OXUMA PARÇASI - IIIQWND‹L‹N YA⁄IXilafwt mwqam›ndaykwn hwz. Ömwrin Mwkkwli bir dostu qonaqgwlir. Axflam vaxt› idi. Hwz. Ömwr evindw dövlwt ifllwriylw mwflquldu.Dostuna hörmwtlw bir az gözlwmwsini xahifl edir. Rwsmi ifllwr bitwn kimiyanmaqda olan qwndili söndürüb, baflqa bir qwndili yand›r›r. Qonaqçaflaraq bunun swbwbini soruflur. Hwz. Ömwr bu cavab› verir: "Söndürdüyümqwndildwki ya¤ xwzinwyw aid olub, Beytül-mal›n ya¤›d›r. Ancaqdövlwtin vw xalq›n ifllwri görüldükcw mwnw halal olur. Swn isw dostumsanvw xususi surwtdw söhbwt edwcwyik. Bu ikinci qwndilin ya¤› flwhsi pulumlaal›nm›fld›r. Dövlwt mal› xüsüsi ifllwrdw ifllwdilirsw, ifl›q deyil,zülmwt ve hicab nwflr edwr." (1)––––––––––––––––(1) ‹slam Mwcmuwsi, (IV, 15, 1951-52).25

SWKK‹Z‹NC‹ DWRS) ( CWZM ْYan-yana gwlwn iki hwrfdwn birincisini ikincisinw ba¤layaraq, birlikdwoxunmalar›n› sa¤layan bir iflarw olub s›f›r rwqwmi flwklindwdir.Hwrwkwsizlik hal›n›n bir iflarwsidir. Bir hwrfin hwrwkwsizlik hal›na sukundeyilir. Bu iflarw hans› hwrfw aidsw o hwrfin üzwrindw olur. Buna görw(Mim) vw (Nun) hwrflwrinin birlwfldirilwrwk oxunmalar› üçünhwrfinin üzwrinw bu iflarwni qoyarsaq, hwrfinw dw wsrw hwrwkwsi verdiyimizi qwbul edwrswk = M‹N deyw oxunur. = ŒAn, = BEL,= ‹N misallar› üçün dw vwziyywt eynidir.نعَنْ‏ بَلْ‏منمِنْ‏ماِنْ‏ÇALIfiMALAR:µadmenismi¥ay∑uxu¯levvaŒdu†a¤avhellemna¥nulesteµullenenteniŒmei¯envekemsevfe26

27erπueµrabuifte¥exraceelµatselhumturceŒuŒaleyhimyusµavnelemyuxleµsebŒaiπribuktubmeryemetar¥eµuen¯eranuæibetemertumbuŒ∑iratentenµu¯ekeyfeuskunyer¤abumedyeneedberaunæuryunfexuemrahumuzlifetenfle'tum¤aybuve fevµaunzileyu'xa¯utercufuevelemeµberae¥æanetnevmekumenbi'humiŒlemyaŒbuduudxulyuŒrafukuntumevelevenflera&alemtumileykumemhilhum

DOQQUZUNCU DWRSّfiWDDW ( )Üzwrindw oldu¤u hwrfin iki dwfw oxunmas›n› tw'min edwn biriflarwdir. fiwddwli hwrf; birinci dwfw cwzmli kimi, ikincisindw isw özhwrwkwsi ilw oxunur.Buna görw; kwlmwsi = ‹NNE, kwlmwsi =„ÜMME, kwlmwsi = RWBB‹ flwklindw oxunur.ثُمْ‏ مَ‏ ثُم َّ اِنْ‏ نَ‏ اِن َّرَبْ‏ بِ‏رَبّ‏ÇALIfiMALAR:fekkueyyuleŒalleeµallu¤arrakeneŒudduhunneflerrucennetuŒarrafeµadderaneŒŒamekulluπalleŒallemee¥allefekkerau¥illemesse¥a&&i†ahhera¥arramesebbe¥au¥ibbuŒammemittuevveleeŒuddeefledduŒaleyye28

29essesemumidduyeteŒaddecehennememutimmubeddeleteaxxarayuµalliluteberraenufeππiluve tebbeyuveffenebiyyuketu¥arrimuubelli¤uteme∑∑eletaŒacceleyu∑ebbituyettexi¯umeveddeteyu¥ibbuŒiddeteyubeflfliruyuŒa¯¯ibuve texirruittebeŒave tüŒizzuliyu¥iµµafe∑ebbe†anettebiŒabiennee¥aµµubibekketeyukellifurakkebekenufaææiluyuæarrifutebeyyeneeimmeteedullekezuyyineussisete¥illeteyukeffirunuke¯¯ibutee¯¯eneve lehunneyusebbi¥uve ellefefeye¥ille

kuvviratfettexi¯te¥arravrabbuhumuŒiddetteneffessuŒŒiratzuvvicetŒu††iletsuyyiratµa††aŒnetexalletexxaratµaddemetfucciratyetenezzeluve in kunneeceluhunnemen yetteµi†allaµtumyeteµaddemuve mehhedtuve tebettelmuzzemmiluve keeyyinleteravunnehel tu¥issulitubeflflirave tenflaµµuinflaµµatsenuµattilui¯hemmetfe†avveŒat¯ukkirtumŒarraftumliyu†ahhiramehhilhumve æaddeµatvelleytumfetevekkelyunebbiuhumyetevellevneleterkebunnebelle¤tukumyetefe††arneteu¯¯uhummuŒa¯¯ibuhum leyebŒa∑enneuµa††iŒannebelli¤kum30

OXUMA PARÇASI - IVHWZRWT‹ ÖMWR‹NMÜSWLMAN OLMASIXwttabo¤lu Ömwr heç bir fleydwn qorxmaz, flwfqwt, mwrhwmwt nwdirbilmwz, daflürwkli bir adam idi. Müswlmanlar›n vw müswlmanl›¤›n wnböyük düflmwnlwrindwn biri idi. Qohumlar›ndan müswlman olanlarabelw a¤›r iflgwncw vermwkdwn çwkinmwzdi. Bunlardan bir zavall› qad›n›,müswlman oldu¤u üçün hwr gün yorulana qwdwr döywr, sonra da, "Swniyaz›¤›m gwldiyi üçün deyil, yoruldu¤um üçün burax›ram", deywrdi. Buqad›n da heç qorxmadan; "Swn etdiklwrindwn peflman olmasan vwAllah›n birliyinw inanmasan, Allah swnw a¤›r cwza verwcwkdir" deywrdi.Bir gün Qureyflin irwli gwlwnlwri topland›lar vw müswlmanl›¤› büsbütünortadan qald›rmaq üçün, Pey¤wmbwrimizi öldürmwyw qwrar verdilwr.Amma bu çox twhlükwli bir ifl idi. Buna kim cwsarwt edw bilwrdi? Ömwrdwrhal ortaya at›l›b, "Bu ifl mwnim iflimdir, mwn onun öhdwsindwngwlwrwm", dedi. Q›l›nc›n› wlinw al›b yola ç›xd›. Gedwrkwn rastlafld›¤› biradam Ömwrin vwhflicwsinw bax›fl›ndan vw yürümwyindwn flübhwlwnwrwk:"Belw wldw q›l›nc hara gedirswn?" deyw sorufldu. Ömwr: "Mwhwmmwdi öldürmwyw",dedi. O adam bunun çox müflkül olaca¤›n›, Mwhwmmwdwiman etmifl olanlar›n wtraf›nda pwrvanw kimi doland›¤›n› söylwyincw,Ömwr ondan flübhwlwndi. "Swndwmi onlardansan? O halda birinci swniniflini bitirwrwm" deyib q›l›nca sar›ld›. O adam da belw cavab verdi: "Swnwvvwlcw öz ailwnw bax: Bac›n vw qayn›n da müswlman oldular", dedi.Bunu eflidwn Ömwr çox flübhwlwndi, bac›s›n›n evinw getdi. O zamanevdw Quran›n yeni bir surwsi oxunurdu. Ömwr bunu qap›da eflitdi.Evdwkilwr Ömwrin gwldiyini görüncw Quran›n swhifwlwrini gizlwtdilwr.Ömwr içwri girwn kimi evdw nw oxuduqlar›n› sorufldu. Bac›s›: "Bir fleydeyil", dedi. Ömwr bundan hiddwtlwndi vw: "Demwk eflitdiklwrim do¤ruimifl" deywrwk qayn›n›n üzwrinw at›ld›, onu yerw swrib twpiklwmwywbafllad›. Bac›s› wrini qurtarmaq üçün araya girwn kimi, fliddwtli yumruqilw onu da yerw swrdi. Qad›n›n üzü, gözü qan içindw qalm›fld›. Amma31

Ömwrin vwhflicwsinw olan bu hwrwkwti iman nuru ilw içi dolmufl olanqad›n› heç qorxutmad›, özünü wlw alaraq ba¤›rd›: "Ömwr, nweylwywcwkswn elw, istwrswn bizi parça-parça et, swndwn qorxmuruq. Bizmüswlman olduq, ölwrik, amma müswlmanl›qdan uzaqlaflmar›q." Ömwrüzü-gözü qan içindw olan bac›s›n›n bu sözlwrini eflidwn kimi nwoldu¤unu bilmwdi. Bu qwdwr quvvwtli iman onu düflündürdü. Yerw oturduvw sorufldu: "Oxudu¤unuz nw idi? Onu hwr halda görmwk istwyirwm".Ömwrin twkidi nwticwsindw Quran›n swhifwlwrini verdilwr. Ömwr aywlwridiqqwtlw oxuma¤a bafllad›. Aywlwrin mw'nas›ndak› sonsuz yükswkliyin,geniflliyin, ilahi zövq vw gözwlliyin qarfl›s›nda birdwn-birw dwyifldi, odaflürwkli Ömwr wrimwyw, kiçilmwyw vw hwqiqwti anlama¤a bafllad›. ‹ndio baflqa bir adam olmufldu. Hwmwn: "Mwn dw inand›m ki, Allahdanbaflqa inan›lacaq tanr› yoxdur, yenw inand›m ki, Mwhwmmwd onun quluvw elçisidir" dedi, orada da müswlman oldu. Ömwr o saat oradan qalxd›,iman›n verdiyi yeni bir ruhla Pey¤wmbwrin oldu¤u evw gedwrwk qap›n›döydü. Onu wliq›l›ncl› görwn müswlmanlar qap›n› açmaq istwmwdilwr.Amma Ömwr qwdwr cwsur vw qüvvwtli olan Hwmzw orada idi. "Burax›nÖmwri, içwri girsin. Xeyirli mwqswdlw gwldisw çox gözwl, yox pis niyywtivarsa onun bafl›n› öz q›l›nc› ilw kwswrwm", dedi.Bunun üzwrinw qap› aç›ld›. ‹çwriyw girwn Ömwri Pey¤wmbwrimizqarfl›lad› vw gülwrwk sorufldu: "Ömwr niyw gwldin? Ömwr Pey¤wmbwrinswsini eflidwndw sars›ld›, titrwdi, hörmwtlw: "Müswlman olma¤a gwldim",dedi. Pey¤wmbwrimiz, "Allahu Wkbwr" deywrwk twkbir ald›. Bütün oradaolan müswlmanlar da ham›s› birlikdw twkbir gwtirdilwr. Mwkkw da¤lar›bu twkbir swsiylw inlwdi, bu hal müswlmanlar› sevindirdi, bütw inananlar›pis-pis düflündürdü.Ömwrin müswlmanl›¤› qw'bul etmwsiylw art›q her fley dwyifldi. Ogünw qwdwr Kw'bwdw ibadwt edw bilmwywn müswlmanlar o günPey¤wmbwrlw birlikdw Kw'bwyw gwldilwr vw orada namaz q›ld›lar. Bundansonra da müswlmanlar Kw'bwdw aç›qca namazlar›n› q›lma¤a davametdilwr.Hwz. Ömwrin müswlmanl›q üçün gördüyü ifllwr böyükdür. (1)––––––––––––––––(1) Akseki Whmwt Hamdi, Din Dwrslwri s. 70-72, Ankara, 1949.32

ONUNCU DWRSTWNV‹N ( ‡‡Î‡‡ ‡‡Ì‡‡ ‡‡Ï‡‡ )Bw'zi kwlmwlwrin sonunda görülwn iki üstün, iki wsrw vw iki ötrwywtwnvin deyilir. Twnvinin mw'nas› nunlamaq demwkdir. Cwzimli nun olaraqoxunur. Twnvin iki üstün isw bwrabwrindw oldu¤u hwrfi "AN-EN";iki ötrw isw "UN"; iki wsrw isw "‹N" swsi ilw oxunur.ÇALIfiMALAR:µavlenvw faπlinµaryetunµ›radetenvehninŒavratun†ayyibetenra¤adenbiniŒmetinxayrun¥aramen¥izbinmu¥sinun¥a&&ancehraten leyletenbiµuvvetin bi¤aπabinπurrun Œilmunmiæran zecranravπatin humezetinmuµteæidun ¤aniyyunŒivecen huzuven∑emenenkutubinŒadlunriczenmin flerrinmevcunbeµaraten33

¥abbetin¥aµµunve †ameŒanæaxratinmevŒi&atenminπaŒfinle&ulmunmubeyyinetinnuzulenelfe senetinxalµinyevmunke¯ibenzevcinme∑elunmin ribenfleybetenmeraπunnefsinsundusineb¥urinecelunkisefenŒamedinfleceratinlehvundaŒvetenzerŒanmuste†arunmustekbiranravπatinemrunrusulenve &illinæaræaranseyyietenyevmei¯inmünhemirinmuddekirinxavfenve furuflinusvetunŒurubenve †al¥inve naxlunba¤tetenleŒibunmunteflirunmuxteπarunmuzdecerun34

ON B‹R‹NC‹ DWRSMWD HWRFLWR‹ (UZADAN HWRFLWR)Kwlmwdw özündwn wvvwlki hwrfi uzadaraq oxudan hwrflwrw mwdhwrflwri deyilir vw bunlar üç dwnwdir. Bu hwrflwrin uzatmaq vwzifwsiniyerinw yetirmwk üçün:1- = VAV hwrfi: özü sakit (yw'ni hwrwkwsiz), özündwn wvvwlkihwrfin hwrwkwsi ötrw olacaqd›r. Özündwn wvvwlki hwrf "Û" diywuzad›laraq oxunur. = BÛ, = MÛ, = HÛ kimi.2- = Y hwrfi: özündwn wvvwlki hwrfin hwrwkwsi wsrw olacaqd›r.= FÎ, = ˜ÎLE kimi.3- = Wlif hwrfi: özü daima sakit, özündwn wvvwlki hwrfin hwrwkwsiisw üstün olacaqd›r. = MÂ, = Y kimi.هُو مُو بُومَا يَاقِيلَ‏وىافِىÇALIfiMALAR:bimâkulûbedîŒulemmâminnâekûnuyehdîkulâhunâeŒû¯ufîhilenâinnâµûlûinnîkânenâutûevfûµâle35

36nâdeynâmâŒarafûminhâlekumâturîdûneŒâbidîne¤âfilîneyurîkumæayâæîhimfâti¥înemeµâmuµâmûfîhâbiexîkemâhîŒâkifînemufsidîneyeruddûneferhebûnefetekûnârabbenâhâdûeµîmûmesâcidemâlikiŒâlimînemusrifînemâyusirrûneburhânânimenâsikenâiyyâyekânûcâŒiluyekâdubibâbilemu'minîne¤âfilûnebieŒyuninâeydîhimsemiŒnâkunnâµâlûfetâbesinîneexâfumuslimîneyesûmûneecmaŒîneyûµinûne&âherû

OXUMA PARÇASI - VUSEYD DEY‹R K‹Pey¤wmbwrimizin swhabilwrindwn Useyd B. Huday›r›n çox gözwl vwyan›ql› swsi vard›. Onun bu gözwl swsi vw flirin swdayla oxudu¤u QuraniKwrimi dinlwmwk Pey¤wmbwrimizin xofluna gwlirdi. Hwtta bir günmwsciddw onun Quran oxudu¤unu eflidwn Rwsuli Wkrwm: "Bu Useyd nwgözwl adamd›r", demifldi.Useyd deyir ki: Bir gecw Bakara Surwsini oxuyurdum. At›m› dayan›ma ba¤lam›fld›m. Quran oxuyan zaman birdwn at h›rç›nlafl›btwrpwnmwyw bafllad›. Susdum. O zaman at da sakitlwfldi. Twkraroxuma¤a bafllad›m. At yenw flahw qalxd›. Yenw susdum, at›n dah›rç›nl›¤› keçdi. Bir daha oxuma¤a bafllad›m, at yenw h›rç›nlafld›. Mwndw oxuma¤› dayand›rd›m. O¤lum Ywhya isw ata yax›n bir yerdw yat›rd›.At›n ufla¤a bir zwrwr vermwsindwn qorxaraq, ufla¤› geri çwkdim. Buarada bafl›m› qald›r›b göyw baxd›qda a¤ bulud kölgwsinw bwnzwr bir sisiçindw ifl›qlar kimi bir neçw cismin parlad›¤›n› gördüm. Swhwrisi günübu olanlar› Pey¤wmbwrw dan›fld›m. Rwsuli Wkrwm dw:– Oxu ey Useyd, oxu ey Useyd! deywrwk oxuma¤a davam edilmwsininlaz›m oldu¤unu bildirdi.Useyd sözlwrinw davamla deyir ki;– Ya Rwsulüllah, dedim, at›n Ywhyan› tapdamas›ndan qorxdum.Çünki uflaq ata yax›n bir yerdw yat›rd›. Onun üçün oxuma¤› kwsdim. Ozaman bafl›m› göyw qald›randa bulud gölgwsi kimi a¤ bir fley içindwifl›¤a bwnzwywn cisimlwrin parlad›¤›n› gördüm. Sonra bu a¤ kölgwtwbwqwsi içindwki par›lt›larla göyw çwkilib yox oldu. Nwhaywt gözdwnitdi! O zaman Rwsuli Wkrwm:– Ey Useyd! O swnin gördüklwrin mwlwklwrdir. Oxudu¤un QuraniKwrimi eflidib gwlmifldilwr. Wgwr oxuma¤a davam etswydin, sabahaqwdwr swni dinlwywcwkdilwr. O zaman da hwr kws onlar› görwrdi vw xalq›ngözündwn yay›nmazd›lar.–––––––––––(1) Miras Kamil, Sahih-i Buxari Muhtasar› Twcrid-i Sarih Twrcümwsi, XI, 273-274. ‹stanbul1947.37

ON ‹K‹NC‹ DWRSUZADAN WL‹F VW YER‹N‹ TUTANVAV VW YA HWRFLWR‹Qurani Kwrimin yaz›l›fl›na xas olmaq üzrw mwd hwrfi olan wlifinbw'zwn vav ( ), bw'zwn dw ya ( ) flwklindw yaz›ld›¤› görünür. Bu"vav" vw "ya"lar eyni uzad›lan wlif kimi wvvwlki hwrfi "â" deywuzad›rlar. Oxucuya asan olsun deyw, bu "vav" vw "ya"lar›n uzatd›¤›hwrflwr üzwrinw çox zaman q›sa bir dik çwkmw iflarwsi ( ' ) qoyulur.ىوÇALIfiMALAR:zekâtunfenâdâseŒâtevellâfeæallânecâtunmûsâmu∑lâ†ûbâfe¤a∑∑â¥ayâtenkefâvu∑µâuxrâeŒlâmenâtenzulfâtezekkâ†a¤âŒîsâæalâtunsukârâ¤adâtinŒasâyenhâ38

ON ÜÇÜNCÜ DWRSYAZIDA GÖRÜNMWYWN MWD(UZATMA) HWRFLWR‹Mwd hwrflwri yaz›da hwmiflw aç›q olaraq görünmwz. Bw'zwn dw gizliolurlar. Belw ki:1- Kwlmwlwrin sonlar›nda olan "he" ( ) lwrdwn wvvwlki hwrflwrhwrwkwli isw bu "he"lwr uzad›laraq oxunurlar.a) "He"dwn wvvwlki hwrfin hwrwkwsi üstün vw ya ötrw isw, "he"dwnsonra uzadan bir "vav" varm›fl kimi oxunur: = Lehû, = Rabbuhûkimi.b) "He"dwn wvvwlki hwrfin hwrwkwsi wsrw isw "he"dwn sonra uzadanbir "ya" varm›fl kimi oxunur: = Bihî, = Hâ¯ihî kimi.2- Qurani Kwrimdw bw'zi hwrflwr, özlwrindwn sonra wlif olmad›¤›halda wlif varm›fl kimi uzad›laraq oxunur. Oxuyana asan olsun deyw, buwliflwrin yerinw keçmwk üzrw çox vaxt dik vw q›sa bir uzatma iflarwsi ( ' )qoyulur:= Hârûne, = Velâkin, Tâhâ kimi.ÇALIfiMALAR:رَب ُّهُ‏لَهُ‏ههذِهِ‏طهبِهِ‏وَلكِنْ‏هرُونَ‏ekramehûyetexabbe†uhû¯âlikecemŒahûyuŒa¯¯ibuhûâlihîexledehuxitâmuhûâlemâlehûve mizâcuhûŒalâmevtihîinnehûkulluhûnefsihî39

40birizµihîve kutubihîliâdemexalµahûekbernehûyetŒamuhûve âtûmin¯enbihîve eyyedehûâxarînebi&ulmihîbitilâvetihîra¥mânuemerahû&ahrihîmi∑luhûâmenûve laµµihiyu†îµûnehûmeâbubiŒibâdihîyetlûnehûis¥âµaenflerahûehlihîrâvedtuhû∑elâ∑etebirizµihîte'xuzûnehûfeâtetminbaŒdihîemânetehûismâŒîlefeeµberahûve æâ¥ibetihîµamîæuhûhâhunâebæirbih&amehûâteynâbiŒilmihîfla†rahûâminîneemâtehû†aŒâmihîâmuruhûhudâbiemrihîbeynehûâyâtu

OXUMA PARÇASI - VIQURANIN B‹R C‹LD HALINDA CWM‹Qurani Kwrim Pey¤wmbwrimiz hwyatda ikwn tamamilw yaz›lm›fl,twsnif vw twrtib edilmifldir. Buna görw dw Quran ancaq Pey¤wmbwrin irtihal›ndansonra bir cild hal›nda toplanm›fld›r. "Yemame" müharibwsindwflwhid olan hafizlwrin çoxlu¤u vw yenw dw Quran› wzbwr bilwnlwrin hwrmüharibwdw flwhid olmas› Qurani Kwrimdwn bir qisminin yox olmas›naswbwb olaca¤› düflünülmüfl vw bu narahatç›l›q Hwz. Ömwri kefsizetmifldi. Belw bir twhlükwyw qarfl› ç›xmaq üçün Hwz. Ömwr bütünQuran›n bir cild hal›nda toplanmas› fikrini Hwz. Wbu Bwkirw söylwmifldi.Hwz. Wbu Bwkir bu ifli katibi Zeyd b. Sabitw tapfl›rm›fld›, o dabütün Quran› bir yerw y›¤araq bir cild hal›nda toplam›fld›. (1)–––––––––––(1) Do¤rul Ömwr, R›za, Quran nwdir, s. 62, Ankara, 1967.41

ON DÖRDÜNCÜ DWRSWL‹F LÂM ( ال ) B‹RLWfiMWS‹N‹N OXUNUfiUKwlmwlwrin wvvwlinw birlwflwnoxunufl flwkillwri:birlwflmwsinin hwmzw vw lâm›'n›na) birlwflmwsinin wvvwl hwrwkwli bir hwrf olursa, bu birlwflmwninhwmzwsi oxunmaz. = vw'l-µameru, = vw'l-cinnu kimi.b) dwn sonra hwrflwrindwn biri olursacwzimli olaraq oxunur vw bu hwrflwrw qwmwri hwrflwr deyilir. (1)= wl-bâbu, = wl-kitâbu kimi.c) dwn sonra digwr hwrflwrdwn biri olursa, (2) lâm oxunmaz, buhwrflwrw flwmsi hwrflwr deyilir vw flwddwli olurlar.اَلس َّلاَمُ‏= e¯-¯ikru, = ws'swlâmu kimi.اَلْ‏وَالْقَمَرُ‏وَالْجِن ُّاَبْغِ‏ حَج َّكَ‏ وَخَفْ‏ عَقِيمَهُ‏اَلْكِتَابُ‏اَلْ‏اَلْ‏اَلْبَابُ‏اَلْ‏اَلذّكْرُ‏–––––––––––ا،‏ ب،‏ ج،‏ ح،‏ خ،‏ ع،‏ غ،‏ ف،‏ ق،‏ ك،‏ م،‏ و،‏ ه،‏ ىن،‏ ل،‏ ظ،‏ ط،‏ ض،‏ ص،‏ ش،‏ س،‏ ز،‏ ر،‏ ذ،‏ د،‏ ث،‏ ت(1) Bu hwrflwr bilindiyi kimi hwrflwridir.(2) Bu hwrflwr bilindiyi kimi hwrflwridir.42

min'el-xavfiel-fâsiµuve'l-Œudvânive'l-µurâfi'l-yemmiel-melikubi'l-hezliel-xâliµuel-fet¥uel-Œa¯âbuel-˜ur'ânuel-yevmuel-mu'minuel-hudâve'l-umûrubi'l-buxlifi'l-¤ayyiel-¥akîmuve'l-cinnuel-ki¯buel-vitruel-âxiruel-bâ†inuel-¤aniyyuel-¥amduel-câhiluel-kerîmuel-vâ¥idu“Suçlar›n wn büyüyü yalan söylwmwktir."Hwz. Mwhwmmwd (s.a.s.)43

ve'fl-flemsieæ-æâ¥ibuve'π-πu¥âe†-†alâµue&-&illuel-la†îfuen-nâruefl-fluhedâueæ-æalâtueπ-πalâletue†-†ayrue&-&âhiruve'l-leylien-necmufi't-tâbûtie∑-∑iµâlued'dimâue¯-¯unûbuer-ra¥metufi'z-zuburies-sufehâuet-tâibûnee∑-∑âµibued-duŒâue¯-¯ehebuer-ra¥îmuez-zekâtues-sebîlu“Ona (Qurana) ancaq tamamilw twmiz olanlar toxunabilwr. O alwmlwrin Rwbbi twrwfindwn göndwrilmifldir.”Vak›'a Surwsi, 79-80.44

ile'd-dâŒihumu'l-¤âlibûneŒani'l-yemîniel-kâ¯ibûneel-vu¥ûfluel-¤urûruile'n-nûriel-¥aflruel-vâri∑ûneefl-flefâŒatuta¥te∑-∑erâel-xâsirûneel-vâri∑ûneel-mufli¥ûneel-cebbârumine'l-lehebiulu'†-†avlies¥âbu'n-nârihumu'l-xâliµûneez-zeµµûmufit-tevrâtive'l-evlâdiyevme'l-µ›yâmetihuve'l-hudâer-râsixûneel-fâizûneve'l-Œudvânimine&-&ahîrative¯-¯âkirâtiel-bâriu45

OXUMA PARÇASI - VIIALLAHI GÖSTWR ‹NANIM‹mam Azam Wbu Hwnifwnin uflaql›q illwri idi. Allah deyw biryarad›c›n›n olmad›¤›n›, hwr fleyi twbiwtin yaratd›¤›n› iddia edwn vw hwrgetdiyi yerdw alimlwrlw görüflwrwk söhbwt edwn bir dinsiz dönüb dolafl›bKufw flwhwrinw gwlir.Bofl fikirlwrini söylwmwyw bafllayan bu dinsizin, Kufw alimlwriylwgörüflüb bir elmi müzakirw twflkil etmwk istwyinw gülwn müswlmanlar:"Bizim balaca bir alimimiz var, wgwr onunla qarfl›lafl›b ona qalibgwlswn, böyük alimlwrimiz swninlw görüflwr" deyw cavab verirlwr. Sonundagörüflmw yerini vw saat›n› müwyywnlwfldirwrwk da¤›l›fl›rlar.Kufwlilwr salonu doldurmufldular. Aradan yar›m saat keçdiyi halda,balaca alim hwlw gwlmwmifldi. Saatlar keçdikcw dinsiz alim qürurlan›rvw "mwndwn qorxdu" deywrwk gülürdü.Elw bu zaman balaca alim Wbu Hwnifw içwri girdi.Dinsiz alim:– Nw üçün gecikdin balaca? Yoxsa qorxdun? deyw sorufldu.O da:– Xeyr, qorxmad›m. Evimiz çay›n yan›ndad›r. Bu twrwfw keçmwkistwywndw köprünün da¤›lm›fl oldu¤unu gördüm. Keçw bilmwywcwyimibafla düfldüm, oradak› a¤aclara, hwmwn bir bwrw olub mwni keçirmwlwriniwmr etdim. Onlar da bwrw olub mwni keçirtdilwr. Buna görw gecgwldim, üzr istwyirwm.Bu cavab qarfl›s›nda qwhqwhwylw gülmwyw bafllayan dinsiz alim:– Ay a¤›ls›z uflaq! Heç a¤acda özü-özünw bwrw olurmu? deywn kimibirdwn-birw ciddilwflwn Wbu Hwnifw:46

– Wsl a¤l› olmayan swnswn! Bir bwrwnin belw özü-özünw düzwldiyiniqwbul etmirswnsw, bu ucsuz-buca¤s›z alwmin öz-özünw var oldu¤ununecw iddia edirswn?Bu hazarcavabl›¤›n qarfl›s›nda çafl›b qalan twbiwtçi alim:– Mwni ba¤lad›n balaca! Yaxfl› bu varl›¤›n› iddia etdiyin Allah›göstwr biz dw inanaq, dedi.Wbu Hwnifw wlinw bir stwkan süd alaraq sorufldu:– Ya¤ vw pendir nwdwn haz›rlan›r?– Wlbwttw, süddwn.– Elw isw bu stwkandak› südün içindwki ya¤ vw pendiri göstwr!Dinsiz alim çafl›b qald›.– Wlbwttw bu südün içindw ya¤ vw pendir var, amma görünmwz, dedi.Dinsizin wn zwif yerindwn tutan Wbu Hwnifw dedi:– Bu südün içindw ya¤ vw pendirin oldu¤unu iddia etdiyin haldagöstwrw bilmirswn. Allah›, "Allah budur" deyw göstwrmwk mümkün olabilwrmi? Südün hwr zwrrwsindw ya¤ necw vard›rsa, Allah da bu alwmdwelwcw vard›r, amma görünmwz."Bu inand›r›c› cavablardan sonra da Allah›n varl›¤›na inanmayanadam:– Son sual›ma da cavab verswn üstünlüyünü qwbul edwcwywm.Madam ki, "Allah vard›r" deyirswn, indi o, nw ifl görür? deyw sorufldu.Bir az fikirlwflwn balaca alim dedi:Oturdu¤un kürsüdwn afla¤› düfl, sual›n›n cavab›n› orda verwcwywm,deywrwk dinsizin düfldüyü kürsüyw ç›xd› vw:‹ndi, Allah swnin kimi bir dinsizi bu kürsüdwn afla¤› düflürwrwk,mwnim kimi balaca bir qulunu bura ç›xard› deyincw, dinsiz alimindeywcwk sözü qalmam›fld›. Minlwrcw insan›n gözü qarfl›s›nda "Kwlmeyiflwhadwt"gwtirwrwk müswlman oldu.47

ON BEfi‹NC‹ DWRSHURUF-‹ MUKATTA'AWlifban›n 29 hwrfinw bwrabwr olaraq 29 surwnin bafl›nda olanafla¤›dak› hwrflwrw huruf-i mukatta'a vw ya sadwcw mukattaat deyilir. Buhwrflwr haqq›nda Quran› flwrh eylwywn müfwssirlwr: "daxil oldu¤u surwninad›d›r, andd›r vw ya Cwnabi Haq'la sevgili Pey¤wmbwr aras›nda birflifrwdir demifllwr". Bu hwrflwrin yaz›l›fl vw oxunufllar› afla¤›da göstwrilmifldir.Êâ, hâÊâ, sîiiinÆâaaad˜âaaafNûuuunWlif, lâaaam, râÊâ, sîiiin, mîiiimYâ, sîiiinÁâ, mîiiimWlif, lâaaam, mîiiimWlif, lâaaam, mîiiim, æâaaadWlif, lâaaam, mîiiim, râKâaaaf, hâ, yâ, Œayyyyn, æâaaadÁâ, mîiiim, Œayyyyn, sîiiin, µâaaaf48

ON ALTINCI DWRSWZAN VW ‹KAMWT (1)(1) Wzan vw ikamwt cümlwlwrinin sonu sükunla oxunur. Mwswlwn, "AllahuWkbwru" oxunmaz, "Allahu wkbwr" oxunur.(2) Bu cümlw wzanda olmay›b, sadwcw ikamwtdw oxunur.49

(fiafii mwzhwbi mwnsublar›, Wzan vw ikamwtdwn wvvwl bu duan› oxuyurlar.)Mw'nas›:Mwn Allaha, mwlwklwrinw, kitablar›na, Pwy¤wmbwrlwrinw, axirwt gününw,qwdwrw, yw'ni xeyir vw ya flwr hwr nw olursa, Allah›n qwza vw twqdiriilw oldu¤una, ölümdwn sonra twkrar dirilmwyw, bwli bunlar›nham›s›n›n haqq oldu¤una iman etdim.fiwhadwt edirwm ki, Allahdan baflqa heç bir ilah yoxdur. Yenwflwhadwt edirwm ki, Hwzrwti Mwhwmmwd onun qulu vw rwsuludur.50

ON YWDD‹NC‹ DWRSSÜBHANWKW(Bu dua namaza bafllama twkbirindwn sonra oxunur).Mw'nas›:Allah›m! Swn wskik üzlwrdwn twmiz vw uzaqsan, swni daima belwyada sal›r vw tw'riflwyirwm. Swnin ad›n mübarwkdir. Wzamwt vw Cwlal›nyükswkdir. -Swni tw'riflwmwk ucal›qd›r- (1) vw swndwn baflqa tanr› yoxdur.ET-TWH‹YYATU(Bu dualar, namazda oturuldu¤u zaman oxunur).(1) Bu qismi yaln›z cwnazw namaz›nda oxunur.51

Mw'nas›:Dil ilw, bwdwn vw mal ilw olan ibadwtlwrin ham›s› yaln›z Allahad›r.Ey mwrtwbwsi uca olan Nwbi Mwhwmmwd! Allah›n salam›, rwhmwti vwbwrwkwti swnw olsun! Salam vw salamatl›q bizim üzwrimizw vw Allah›nyaxfl› qullar›na olsun! fiwhadwt edirwm ki, Allahdan baflqa heç bir tanr›yoxdur; yenw flwhadwt edirwm ki, Mwhwmmwd onun qulu vw elçisidir.ALLAHÜMME SALL‹(Bu vw bundan sonrak› dua namazda salam verilwcwk oturmalarda,ayr›ca ikindinin sünnwti ilw yats›n›n ilk sünnwtinin hwr iki oturufllar›ndaoxunur.)Mw'nas›:Allah›m! ‹brahimw vw yax›nlar›na rwhmwt etdiyin kimiMwhwmmwdw, onun övlad vw yax›nlar›na da rwhmwt et; muhakkak ki,Swn tw'rife layiq vw uca flan sahibiswn.ALLAHÜMME BAR‹KMw'nas›:Allah›m! Mwhwmmwdi vw yax›nlar›n›, ‹brahimi vw yax›nlar›n› mübarwkq›ld›¤›n kimi mübarwk q›l; flübhw yoxdur ki, tw'riflwnmifl yaln›zSwnswn, hwqiqwtwn flan vw flwrwf sahibi dw Swnswn!.52

KUNUT DUALARI(Vitir namaz›n›n üçüncü rük'wtindw fatihw vw bir surw (vw ya ayw)oxunduqdan sonra wllwr qald›r›laraq twkbir al›n›r, wllwr twkrarba¤land›qdan sonra bu dualar oxunur.)Mw'nas›:Allah›m! Biz Swndwn kömwk istwyirik, günahlar›m›z› ba¤›fllaman›,do¤ru yolu göstwrmwni istwyirik. Allah›m! Swnw iman edirik. Tövbwedib Swnw dönürük, ifllwrimizdw Swnw wsaslan›r vw Swnw güvwnirik. Swnitw'riflwyirik, bütün xeyirlwr Swndwndir. Verdiyin bu qwdwr ne'mwtlwrwgörw, Swnw flükür edirik vw nankorluq etmirik. Swnw qarfl› nankorluqedwn günahkar› bir yana ay›r vw ondan ayr›lar›q (Onunla olan wlaqwlwrimizikwswrik).Allah›m! Biz ancaq Swnw ibadwt edir vw yaln›z Swni dinlwrik. AncaqSwnin üçün namaz q›l›b, niyaz edirik, yaln›z Swnw swcdw edirik, yaln›zSwnw do¤ru gwlirik. ‹badwtini sevinclw edir, rwhmwtinin çox olmas›n› vwdavam›n› istwyirik, wzab›ndan qorxuruq. fiübhw yoxdur ki, wzablar›n kafirlwrwçat›r.53

(fiafii mwzhwbi mwnsublar› swhwr namaz›n›n fwrzinin ikincirük'wtindw, rükudan sonra bu duan› oxuyurlar).Mw'nas›:"Allah›m, hidaywt etdiyin kimswlwr aras›nda mwnw dw hidaywt et.Nufl verdiklwrinin aras›nda mwnw dw nufl ver. Sevdiyin kimswlwraras›nda mwni dw sev. Ehsan etdiyin fleylwri mwnim üçün davaml› vwbwrwkwtli q›l. Hökm etdiyin hwr hans› bir fleyin flwrindwn mwni qoru,çünki hökm edwn Swnswn, Swnw qarfl› wziz olmaz. Swn ucasan, hwrvarl›qdan üstünswn. Ey Rwbbimiz! hökm etdiyin hwr fleyw qarfl› swnwhwmd olsun. ‹fllwdiyim günahlar üçün swndwn üzr istwyirwm, Swnw tövbwvw rücu edirwm, Allah›m!Hwzrwti Mwhwmmwd vw onun twmiz ailwsi vw wshab›n›n flwrwf vwmwrtwbwlwrini uca elw.54

NAMAZDA OXUNAN BAfiQA QISA DUALARRukuda 3 vw ya 5 dwfwoxunur. (1)Rukudan do¤rulurkwnoxunur. (2)Rukudan do¤rulan kimioxunur. (3)Sadwcw 3 vw ya 5 dwfwoxunur. (4)Namaz bitwrkwn sa¤a vw solasalam verilwrkwn oxunur. (5)Salam verdikdwn sonraoxunur. (6)Mw'nalar›:(1) Ey böyük Rwbbim, swni bütün nöqsanlardan twnzih edirwm.(2) Allah özünw hwmd edwnlwri eflidir.(3) Ey Rwbbimiz, hwr cür hwmd ancaq Swnwdir.(4) Ey uca Rwbbim, swni bütün nöqsanlardan twnzih edirwm.(5) Allah›n salam vw rwhmwti üzwrinizw olsun.(6) Ey Allah›m, Swn bütün nöqsanlardan uzaqsan hwr cür güvwn vwsa¤laml›q Swndwdir. Ey wzwmwt vw kwrwm sahibi Allah›m, Swnin flan›nucad›r.55

CWNAZW DUASI (1)Cwnazw namaz›nda birinci twkbirdwn sonra "sübhanwkw", ikincitwkbirdwn sonra "allahümme salli" vw "allahümme barik" oxunur.Üçüncü twkbirin ard›nca, wgwr cwnazw kifli isw afla¤›dak› dua oxunur.Mw'nas›:Ya Rwbb! Ölümüzün vw dirimizin, burada haz›r olanlar›n vw olmayanlar›n,kiçiyimizin vw böyümüzün, kiflilwrimizin vw qad›nlar›m›z›ngünahlar›n› ba¤›flla. Ya Rwbbim! Sulbümüzdwn hwyat bwhs edwrwk(1) Bu duan›n mw'nas›: "Twcrid-i Sarih twrcümwsindwn (IV. 629-631, ‹stanbul, 1939), eynwnal›nm›fld›r.56

vücud verwcwyin yeni nwsillwri ‹slam dini üzrw yarat. Bizdwn olanlardanwcwli gwlib öldürwcwklwrini dw, iman üzrw öldür. Rwbbim! bu meyidwlütuf vw kwrwmindwn swfa içindw wbwdi rahat, sonsuz rwhmwt et, günahlardanma¤firwt, Cwnnwt vw ne'mwtlwri içindw bir hwyat bwxfl et. Allah›m!Bu ölü yoxsullara ehsan vw swnw iman etdisw, indi dw Swn ona ziyadwsiylwehsan et. Wgwr bu ölü günahkarsa onun günahlar›n› ba¤›flla. YaErhame'r-Rahimin! Bu ölünü qorxdu¤undan wmin et, lütfün ilwmüjdwlw, onu axirwt flwrwfinw vw ali mwrtwbwyw qovufldur. Wgwr namaz›q›l›nan cwnazw qad›nsa, yuxar›dak› duan›n ilk qismi eynwn oxunur( ) dwn e'tibarwn alt twrwfi belw oxunur.وَخُص َّWgwr namaz› q›l›nan o¤lan ufla¤› isw, duan›n ilk qismi yenw eynwnoxunur ( ) dwn alt twrwfindw bu dua oxunur.وَخُص َّ(1) Mw'nas› kifli cwnazwsindw oxunan qismin eynidir.57

Mw'nas›:"Ya Rwbb! Bu o¤lan› bizdwn wvvwl cwnnwtw göndwr. Ya Rwbb! Buo¤lan› bizim üçün wcr-ü savab vw axirwt az›¤› q›l. Ya Rwbb! Bu o¤lan›bizim üçün flwfawtç› q›l vw flwfawt›n› qwbul et."Wgwr namaz› q›l›nan q›z ufla¤› isw, duan›n birinci qismi eynwn oxunub( ) dwn alt twrwfinin yerinw bu dua oxunur.وَخُص َّ–––––––––––––––––––(1) Mw'nas› o¤lan ufla¤› cwnazwsindw oxunan qismin eynidir.58

OXUMA PARÇASI - VIIIV‹DA XÜTBWS‹(Bu xütbw, M.S. 632-ci ildw Hwzrwti Pey¤wmbwr swllallahu aleyhi vwswllwm twrwfindwn yüz mindwn cox müswlmana irad edilmifldir).Hwzrwti Pey¤wmbwr Allaha hwmd vw swnadan sonra belw deyir:EY ‹NSANLAR! Sözümü yaxfl› dinlwyin. Bilmirwm, bwlkw, buildwn sonra sizinlw burada wbwdi olaraq bir daha birlwflw bilmwywcwywm.‹NSANLAR! Bu günlwriniz necw müqwddws bir gün isw, bu aylar›n›znecw müqwddws bir ay isw, bu flwhwriniz (Mwkkw) necw müqwddws birflwhwr isw, canlar›n›z, mallar›n›z da elw müqwddwsdir, hwr cür çwtinliklwrdwnqorunmufldur.ASHABIM! Sabah Rwbbinizw qovuflacaqs›n›z vw bu günkü hwr halvw hwrwkwlwrinizw görw mütlwq cavab verwcwksiniz. Mwndwn sonrawvvwlki hal›n›za dönüb bir-birinizin boynunu vurmay›n! Bu vwsiyywtimiburada olanlar, olmayanlara bildirsin! Ola bilwr ki, bildirilwn kimsw,burada olub eflidwndwn daha yaxfl› anlayaraq mühafizw etmifl olar.ASHABIM! Kimin yan›nda bir wmanwt varsa, onu sahibinw versin.Swlwmin hwr çeflidi qald›r›lm›fld›r, aya¤›m›n alt›ndad›r. Lakin borcunuzunwslini vermwniz laz›md›r. Nw zülm ediniz, nw dw zülmlwqarfl›lafl›n›z. Allah›n wmriylw swlwmçilik art›q qada¤and›r. Cahillikdwnqalma bu çirkin adwtin hwr növü aya¤›m›n alt›ndad›r. ‹lk qald›rd›¤›mswlwm dw Wbdülmüttwlibin (wmim) o¤lu Abbas›n swlwmidir.ASHABIM! Keçwn dövrlwrdw güdülwn qan davalar› da tamamwnaradan qald›r›lm›fld›r. Qald›rd›¤›m ilk qan davas› Wbdülmüttwlibinnwvwsi (wmizadwm) Rwbiwnin qan davas›d›r.‹NSANLAR! Bu gün fleytan sizin bu torpaqlar›n›zda yenidwn tw'sirvw hakimiyywtini itirmifldir. Fwqwt siz bu qald›rd›¤›m fleylwr xaricindwx›rda gördüyünüz ifllwrdw ona uyarsan›zsa, onda bu onu sevindirwcwkdir.Dininizi qorumaq üçün bunlardan ehtiyatl› olun!59

‹NSANLAR! Qad›nlar›n haqlar›n› gözlwmwnizi vw bu xüsusdaAllahdan qorxman›z› tövsiyw edirwm. Siz qad›nlar›, Allah›n wmanwtiolaraq ald›n›z, onlar›n namuslar›n› vw iffwtlwrini Allah ad›na sözverwrwk halal etdiniz. Sizin qad›nlar üzwrindw haqq›n›z, onlar›n da sizinüzwrinizdw haqlar› vard›r. Sizin qad›nlar üzwrindwki haqq›n›z onlar›nailw yuvas›n› xofllanmad›¤›n›z heç bir kimswyw çeynwtmwmwlwridir.Wgwr raz› olmad›¤›n›z hwr hans› bir kimswni ailw yuvas›na al›rlarsa,onlar› xwfifcw döyüb qorxuda bilwrsiniz. Qad›nlar›n da sizlwr üzwrindwkihaqlar›, vwtwn göylwrinw qwdwr, hwr cür yeyim vw geymwlwrini tw'minetmwnizdir.MÖ'M‹NLWR! Sizw bir wmanwt verirwm ki, ona sar›ld›qca yolunuzuheç zaman çaflmayacaqs›n›z. O wmanwt Allah›n kitab› Qurand›r.MÖ'M‹NLWR! Sözümü yaxfl› eflidin vw yaxfl› yadda saxlay›n!Müswlman müswlman›n qardafl›d›r, belwcw bütün müswlmanlarqardafld›r. Din qardafl›n›za aid olan hwr hans› bir haqqa twcavüzbaflqas›na halal deyildir. Gwrwk könül xofllu¤u ilw özü vermifl olsun.‹NSANLAR! Rwbbiniz birdir. Atan›z da birdir. Ham›n›z Adwminuflaqlar›s›n›z, Adwm isw torpaqdand›r. Allah yan›nda wn qiymwtliolan›n›z, ona wn çox hörmwt göstwrwndir. Wrwbin wrwb olmayandanAllah hörmwti ölçüsündwn baflqa bir üstünlüyü yoxdur. (1)–––––––––––––––––(1) Kandwmir M. vw Wrayd›n Swlcuq, Din bilgisi II. 47-48, ‹stanbul, 1970.60

ON SWKK‹Z‹NC‹ DWRSFAT‹HW SURWS‹Mw'nas›:1- Rwhman vw Rwhim olan Allah›n ad›yla.2-4- Hwmd olsun-Alwmlwrin Rwbbi, Rwhman, Rwhim, din günününsahibi- Allaha.5- Yaln›z Swnw qulluq edirik, yaln›z Swndwn kömwk istwyirik.6-7- Bizi do¤ru yola, özlwrinw ne'mwt verdiklwrinin yoluna yönwlt,wzaba mw'ruz qalanlar›n vw yolunu azm›fllar›n yoluna yox.61

WL-F‹L SURWS‹Mw'nas›:1- Görmwdinmi nwlwr etdi Rwbbin, bwd wmwl sahiblwrinw?2- Qurduqlar› twlwyi alt-üst etmwdimi?3- Onlar›n üzwrinw sürü-sürü qufllar sald›.4- Ki, bunlar onlara (dolu kimi) swrt, qat› dafllar at›rd›lar.5- Deywrkwn Allah onlar› parçalanm›fl wkin yarpa¤› kimi etdi.QUREYfi SURWS‹62

Mw'nas›:1-2- Qureyfl: güvwn vw salamatlar›, q›fl vw yay swfwrlwrindwsa¤lam›¤a, qarantiyw qovufldurulmalar› swbwbiylw.3- Art›q bu evin (Kw'bwnin) Rwbbinw qulluq etsinlwr.4- O Rwbb ki, onlar› acl›qdan qurtar›b doyurmufl, hwr twhlükwywqarfl› onlara güvwn vermifldir.WL-MA'UN SURWS‹Mw'nas›:1- Dini yalan sayan› gördünmü?2- Odur, yetimi vuran, y›xan.3- Vw odur yoxsulu doyurmaq üçün twflwbbüs etmwywn.4- Vay o namaz q›lanlar›n hal›na ki,5- Onlar namazlar›n›n qiymwtinw dwywr vermwzlwr.6- Göstwrifl edwrlwr.7- Zwkat› da mwn edwrlwr.63

WL-KEVSER SURWS‹Mw'nas›:1- Ya Mwhwmmwd, biz swnw kevseri verdik.2- O halda Rwbbin üçün namaz q›l, qurban kws.3- Swnw bu¤z (kin, nifrwt) edwn yoxmu, odur wsil züriyywtsiz olan.WL-KAF‹RUN SURWS‹Mw'nas›:1- (Hwbibim belw) de: ey kafirlwr.2- Mwn sizin inand›¤›n›za inanmaram.3- Mwnim inand›¤›ma da siz qulluq edwn deyilsiniz.4- Mwn onsuz da sizin inand›¤›n›za (heç bir zaman) inanm›fl deyilwm.5- Siz dw mwnim qulluq etdiyimw heç vaxt qulluq edwn deyilsiniz.6- Sizin dininiz sizw, mwnim dinim mwnw.64

WN-NASIR SURWS‹Mw'nas›:1- Vaxta ki, Allah›n yard›m› çat›r vw zwfwr qazan›l›r.2- Vw swn dw insanlar›n topa-topa Allah›n dininw girdiklwrini görürswn.3- Art›q Rwbbini tw'rif edwrwk yükswlt. Onun ba¤›fllamas›n› istw.fiübhwsiz ki, tövbwlwri çox qwbul edwr.EBU-LWHWB SURWS‹Mw'nas›:1- Wbu Lwhwbin iki wli qurusun, özü dw qurusun.2- Ona nw mal›, nw qazand›¤› fayda vermwdi.3- Alovlu bir atwflw at›lacaq o.4-5- Boynunda xurma liflwrindwn hörülmüfl bir iplw dolaflan arvad›da alovun odunu dafl›yacaqd›r.65

WL-‹HLAS SURWS‹Mw'nas›:1- De ki, Allah birdir.2- Bütün varl›qlar›n möhtac olub, üz tutdu¤u Allahd›r.3- O, do¤mam›fld›r, do¤rulmam›fld›r.4- Onun heç bir bwrabwri vw bwnzwri yoxdur.WL-FWLAK SURWS‹Mw'nas›:1- De ki, s›¤›n›ram mwn, dan yeri a¤ardan Allaha.2- Yaratd›¤› fleylwrin flwrindwn.3- Vw ortal›¤› alan qaranl›¤›n flwrindwn4- Vw düyümlwrw üfürwn nwfwslwrin flwrindwn.5- Vw hwswd edwn pax›llar›n flwrindwn.66

WN-NAS SURWS‹Mw'nas›:1- De ki, s›¤›n›ram bütün insanlar›n Rwbbinw,2- Bütün insanlar›n hökmdar›na,3- Bütün insanlar›n ilah›na,4- O sinsi vwsvwswçinin flwrindwn.5- Ki o, vwsvwswlwr sal›r, insanlar›n içinw,6- Gwrwk cindwn, gwrwk insdwn.67

AYETÜ'L-KURS‹Mw'nas›:Allah o, ondan baflqa heç bir inan›lacaq yoxdur, daima yaflayan,daima dayan›b duran Odur. Nw mürgülleywr, nw yatar. Göydw vw yerdwnw varsa, ham›s› onundur. Onun izni olmadan, qarfl›s›nda flwfawttwolmaq kimin hwddidir? Qullar›n›n qarfl›s›nda, arxas›nda nw varsaham›s›n› bilir: qullar› isw dilwdiyi qwdwrindwn baflqa, onun elmindwn birfley bafla düflmwzlwr. Qüdrwt vw wzwmwti göylwri vw yeri qucaqlam›fld›r.Göylwri vw yeri görüb gözlwmwk, ona wsla a¤›rl›q vermwz. O, birdir vwböyükdür.68

‹Ç‹NDWK‹LWRÖn söz .................................................................................................. 5Birinci dwrsQurani Kwrim wlifbas› .......................................................................... 8‹kinci dwrsHwrwkwlwr ............................................................................................ 11Oxuma parças› (I) .............................................................................. 13Üçüncü dwrsHwrflwrin baflda, ortada vw sonda yaz›l›fllar› (I) .................................. 14Dördüncü dwrsHwrflwrin baflda, ortada vw sonda yaz›l›fllar› (II) ................................ 16Beflinci dwrsHwrflwrin baflda, ortada vw sonda yaz›l›fllar› (III) ............................... 18Oxuma parças› (II) ............................................................................. 20Alt›nc› dwrsHwrflwrin baflda, ortada vw sonda yaz›l›fllar› (IV) ............................... 21Yeddinci dwrsHwrflwrin baflda, ortada vw sonda yaz›l›fllar› (V) ................................ 23Oxuma parças› (III) ............................................................................ 25Swkkizinci dwrsCwzm .................................................................................................. 26Dokkuzuncu dwrsfiwddw .................................................................................................. 28Oxuma parças› (IV) ........................................................................... 31Onuncu dwrsTenvin ................................................................................................ 3369

On birinci dwrsMed (uzatma) hwrflwri ........................................................................ 35Oxuma parças› (V) ............................................................................. 37On ikinci dwrsUzadan "Wlif" yerini tutan "vav" vw "ya" hwrflwri .............................. 38On üçüncü dwrsYaz›da görünmwywn med (uzatma) hwrflwri ....................................... 39Oxuma parças› (VI) ........................................................................... 41On dördüncü dwrs"Wlif lam" tak›s›n›n oxunmas› ............................................................ 42Oxuma parças› (VII) .......................................................................... 46On beflinci dwrsHurufi-muqwttww ................................................................................. 48On alt›nc› dwrsWzan vw ikamet .................................................................................. 49On yeddinci dwrsNamaz dualar› .................................................................................... 51Sübhanwkw .......................................................................................... 51Ettwhiyyatü ......................................................................................... 51Allahümme salli ................................................................................. 52Allahümme barik ............................................................................... 52Kunut dualar› ..................................................................................... 53Namazda oxunan digwr q›sa dualar .................................................... 55Cwnazw duas› ...................................................................................... 56Oxuma parças› (VIII) ......................................................................... 59On swkkizinci dwrsNamaz surwlwri ................................................................................... 61Fatihw surwsi ....................................................................................... 61El-fil surwsi ......................................................................................... 6270

Qureyfl surwsi ..................................................................................... 62El-Ma'un surwsi .................................................................................. 63El-Kevser surwsi ................................................................................. 64El-Kafirun surwsi ................................................................................ 64En-Nas›r surwsi ................................................................................... 65Wbu Lwhwb surwsi ............................................................................... 65El-‹hlas surwsi .................................................................................... 66El-Felak surwsi ................................................................................... 66En-Nas surwsi ..................................................................................... 67Ayetül kursi ....................................................................................... 6871