Ks. Jerzy Gocko SDB - Seminare

338JERZY GOCKOod strony społeczności wskazuje na potrzebę solidarności. Sprzeciw natomiastzwraca uwagę na fundamentalne prawo osoby do wolności, do bycia sobą, dozachowania własnej tożsamości i autonomii 25 . Na „konstruktywny” sprzeciw wżyciu społecznym należy patrzeć jako na podstawowy sposób podkreślenia podmiotowościkażdego z jego uczestników. W relacjach wewnątrzspołecznych jestto droga do potwierdzenia się poszczególnych podmiotów życia społecznego wduchu wolności oraz jak najlepszego wykorzystania przestrzeni wolności. Zanegowaniektórejkolwiek z dwóch zasad konstytuujących kategorię uczestnictwaprowadzi do jego nieautentycznych form, czyli do postaw konformizmu i uniku.Oznaczają one albo pozorne zaangażowanie się w życie społeczne, albo też całkowitewycofanie się z niego. Postawa konformizmu wynika z przesadnego poczuciasolidarności i obawy, że ewentualny sprzeciw byłby odebrany jako działanieprzeciwko wspólnocie. Natomiast w postawie uniku następuje przeakcentowanieprawa do własnego zdania tak dalece, że prowadzi to – w przypadku, gdynie zostanie ono uwzględnione – do wycofania się z życia społecznego 26 .Odnosząc kategorię uczestnictwa do posłannictwa świeckich chrześcijan wświecie, widać w pierwszym rzędzie, jak istotną kwestią pozostaje odkrycie i pogłębieniewłasnej tożsamości chrześcijańskiej oraz relacji między całością powołaniachrześcijańskiego a odniesieniem do świata. Od strony pozytywnej wiąże sięto głównie z odniesieniem zaangażowania w sprawy doczesne do uczestnictwachrześcijanina w potrójnej misji Chrystusa: kapłańskiej, prorockiej i królewskiej.Od strony negatywnej zaś wskazuje na konieczność przezwyciężenia różnegorodzaju zafałszowań życia współczesnych chrześcijan związanych z przeciwstawieniemporządku zbawienia wymiarowi doczesnemu, czy z wspomnianą jużambiwalencją świata, która rodzi swoiste napięcie między powołaniem chrześcijańskima stosunkiem do świata i prowadzi do postaw deprecjonowania wartościziemskich (contemptus mundi).Istotne kryterium swojej obecności i zaangażowania w posłannictwo w świeciechrześcijanie odnajdują także w obu zasadach uczestnictwa poddanych ewangelicznejinterpretacji, to znaczy odnoszą je do wzoru samego Chrystusa. Chrystusbowiem w całym swoim posłannictwie – jako Emanuel, czyli „Bóg z nami” –był solidarny ze wszystkimi i solidarnie włączył się we wszystkie sprawy ludzkie.Równocześnie jednak był znakiem sprzeciwu i tym, któremu „sprzeciwiać siębędą” (Łk 2, 34) 27 .25 Z tej racji, że sprzeciw nie jest negacją dobra wspólnego czy odrzuceniem potrzebyuczestnictwa, należy uznać go za postawę zasadniczo solidarną. Kto bowiem w duchu solidarnościdecyduje się na sprzeciw, inaczej pojmuje dobro wspólne albo przynajmniej inaczej widzi drogijego urzeczywistniania, a więc inaczej pojmuje swoje uczestnictwo w realizacji tego dobra.26 Por. J. Nagórny, Solidarność i sprzeciw…, s. 17–21.27 Por. K. Góźdź, Historia – drogą Jezusa Chrystusa, w: Tertio millennio adveniente. U progutrzeciego tysiąclecia, red. G. Witaszek, Lublin 2000, s. 147–153.