Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
MATEMATİĞİN TARİHÇESİ<br />
Milattan Önce Mate<strong>mat</strong>ik Buluşları<br />
Mate<strong>mat</strong>ik sözcüğü, ilk kez, M.Ö. 550 civarında Pisagor okulu üyeleri tarafından<br />
kullanılmıştır.<br />
Yazılı literatüre girmesi, Platon’la birlikte, M.Ö. 380 civarında olmuştur<br />
<strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>iğin M.Ö. 3000-2000 yılları arasında Mısır ve Mezopotamya’da başladığını<br />
söyleyebiliriz.<br />
Herodotos’a (M.Ö. 485-415) göre <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>ik Mısır’da başlamıştır<br />
3000 Mısır Hiyeroglif denen yazı sistemi bulundu<br />
3000 Babil’de ilk toplama makinesi kullanıldı<br />
540 Miletli (Batı Anadolu’da liman kenti) THALES geometri okulunu kurdu ve kendi<br />
teoremini geliştirdi<br />
Milattan Sonra Mate<strong>mat</strong>ik Buluşları<br />
1614 İskoçyalı John NAPİER Logaritma cetvelini icat etti<br />
” 1642 Fransız <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>ikçi Blaise PASCAL ilk toplama makinesini icat etti<br />
Olasılığın (prior) tanımı 1654 yılında Pascal ve Fer<strong>mat</strong> arasındaki yazışmalarda<br />
formüle edildi<br />
1855 İskoç James MAXWELL Faraday kanunlarını <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>iksel olarak kanıtladı ve<br />
kendi kuramını yazdı<br />
Meşhur Bernoulli teoremi ve binom dağılımı 1713 yılında ortaya atıldı<br />
“Minifici Logaritmorum Canonis Descripto’’logaritma cetveli tanımı ve iki ayrı<br />
trigonometri ile bütün <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>ik hesaplarında kolay ve çabuk kullanılmasına genel<br />
açıklaması) adlı, zamanın bilim dili olan Latince olarak kaleme alınmış eser, ilk kez<br />
1614 yılında Edinburg şehrinde yayınlandı.
Mate<strong>mat</strong>ik Buluşları Tarihi<br />
Şeridi ve Mate<strong>mat</strong>ikçiler<br />
(Mate<strong>mat</strong>ik Tarihi ve<br />
Gelişmeler)<br />
1- Sayıların cisimlerden ‘kurtulması’ (örneğin 12<br />
sayısının 12 elmadan ayrılması), insanlık tarihinin<br />
en büyük düşünsel devrimlerinden biridir.<br />
2- Basamak kavramının oluşumu ,<strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>iğin<br />
önünü açmıştır.Basamak olmasaydı,en fazla tek<br />
rakamlı sayılarla yine tek rakamlı sonuçlar veren<br />
dört işlem yapabilirdik.<br />
3- Bilim kendini geometri ile belli<br />
etmiştir.Algılanabilir nesnelerden çizgileri,açıları<br />
ve yüzeyleri soyutlama onuru ilk olarak Tales’e<br />
aittir.<br />
4- Bir şeklin önemli noktalarını harflerle gösterme<br />
düşüncesi ilkin Euclides’e aittir.<br />
logaritmayı geliştirdi.
Mate<strong>mat</strong>ik Buluşları Tarihi Şeridi ve<br />
Mate<strong>mat</strong>ikçiler<br />
(Mate<strong>mat</strong>ik Tarihi ve Gelişmeler)<br />
5- M.S. 700 yıllarında sıfır kavramı bulundu.Sıfır olmasaydı,<br />
ne bilim ,ne sanayi, ne de ticaret hızlı bir biçimde<br />
ilerleyebilirdi.<br />
6- Bayağı kesirler (örneğin 24/5 ) 4000 yıldan beri<br />
biliniyordu.Ama ondalık sayılar (örneğin 4.8 ) ilk kez 16.<br />
yüzyılda François Vi’ete (1579′da) ve Simon Stevin<br />
(1585′de) tarafından kullanılmaya başlandı.<br />
7- İsveç’li <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>ikçi John Napier,1614′te logaritmayı<br />
geliştirdi.<br />
1 2 3<br />
8- 10 Kasım 1619 tarihi, modern <strong>mat</strong>e<strong>mat</strong>iğin doğuşunun<br />
resmi tarihidir. O günde ,geometri cebirselleşti, cebir de<br />
görselleşti. Ka r t e z ye n g e o m e t r i h e m f o n k s i yo n<br />
kuramının ,hem de uzayın sayısallaştırılmasının başlangıç<br />
noktasıdır.
Mate<strong>mat</strong>ik Buluşları Tarihi Şeridi ve<br />
Mate<strong>mat</strong>ikçiler<br />
(Mate<strong>mat</strong>ik Tarihi ve Gelişmeler)<br />
9- Değişmezler için a,b,c, değişkenler için de x,y,z, Descartes’ten beri<br />
(1637′den beri) kullanılmaktadır.<br />
10- Sonsuz sembolü ilk kez 1655′de John Wallis tarafından kullanılmış<br />
ve bu sembol genel kabul görmüştür.<br />
11- Diferansiyel ve integral hesap metodu, 1666 yılında Newton<br />
tarafından geliştirildi.Leibniz’in de eşzamanlı olarak geliştirdiği bu metot<br />
olmasaydı, mühendislik ve mimarlık ancak dahilerin işi olarak<br />
kalırdı.Limiti sıfıra giden bir değişkene, Newton ve Leibniz ‘den beri<br />
‘sonsuz küçük’ denmektedir.<br />
12- Olasılık hesabı ,17. yüzyılda Fer<strong>mat</strong> ve Pascal tarafından kuruldu.<br />
Galileo, olasılık hesabının olabilirliğini ve gerekliliğini sezmişti.Olasılık<br />
hesabını daha sonra Laplace ve Gauss geliştirdiler.<br />
13- Euclides, bütünün parçasından daha büyük olduğunu söylemişti.<br />
19.yüzyılın ikinci yarısında kümeler kavramı ve teorisi doğdu.<br />
14- Öklitçi olmayan geometrinin kurucuları, Lobaçevski,Bolyai ve Gauss<br />
‘tur. Küresel geometri, paraleli olmayan geometridir.
Change language