Belgelerle Osmanlı'nın dünya savaşına giriş
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tarihinde Kala’da Bahr-i Sefid Boğazı Umum Kumandanı Cevad Bey’in Enver Paşa”ya<br />
“mahrem ve mahsustur” kaydıyla çektiği şifreli telgraf da bunu onaylamaktadır:<br />
“Vata<strong>nın</strong> menafi-i âlilerini her şeyden mukaddem nazar-ı teemmüle alan<br />
hükûmetimizin pek nazik olan şu zamanda bitaraflığa tamamen riayeti üssü'l hareket ittihaz<br />
etmiş olduğuna ve buna muhalif ef’al ve tesirat-ı muhtelifeye karşı ahvalin icab ettirdiği<br />
tedabir-i hâkimane ve dur-ı endişane ile mukabele olunmasına dair telakki olunan o emr-i<br />
mükerrer-i kumandanilerine rağmen kıyafet-i askeriyemizle gelecekleri iş’ar buyurulan<br />
Alman efradı bugün nazar-ı dikkati câlib bir surette kıyafet-i hâliyeleriyle buraya muvasalat<br />
etmişlerdir. Şimdiye kadar gerek Weber Paşa ve gerek Amiral Souchon... bitaraflığa<br />
mugayir olub hükûmat-ı saire memuriyn-i siyasiyesince bittabi gizli kalamayacak icraat ile<br />
inkita-yı münasebeti bir emr-i vaki haline sokmak arzusunda bulundukları kanaatini<br />
vermekte olduğundan bu babda nazar-ı dikkat-i âli-i kumandanilerini celbe ve mezkûr<br />
Alman zabitan ve efradı hakkında ifa-yı muamele için talimat-ı devletlerine intizara mecbur<br />
olduğumu arza müsaraat eylerim. 11 ”<br />
Ertesi gün çekilen bir tel 12 ile Alman efradı<strong>nın</strong> kasaba haricinde bulunmaları ve<br />
kasabaya kesinlikle girmemeleri yolunda bir talimat Cevad Bey’e gönderilmiştir.<br />
Görülüyor ki, Almanlar Türk yönetiminin acele etmemek yolundaki eğilimine rağmen<br />
bir oldu bitti yaratmak yolundaki niyetlerini pek de gizlemeden bir an önce Türkiye'nin<br />
savaşa girmesini sağlamaya çalışmışlardır.<br />
9 Eylül 1914 tarihindeki şifreli telgrafıyla Cemil Bey, Krupp fabrikalarından<br />
silah ve cephane sevkine ilişkin bilgi verirken topların sevkinin ivedileştirilmesi için<br />
görüştüğünü ve aldığı yanıtı dile getirmektedir. Buradan anlaşılan şudur ki, Enver Paşa<br />
Romanya’<strong>nın</strong> durumu ile ilgili kaygılarını dile getirmiş ve bu da Cemil Bey aracılığıyla<br />
Alman makamlarına iletilmiştir. Açıkçası Romanya’<strong>nın</strong> karşı tarafa yanaşması ve<br />
bundan dolayı yapılan sevkiyatın zorlaşması ihtimalinden endişe edilmektedir. Cemil<br />
Bey Harbiye Nazırı yerinde olmadığından O'nun yerine siyasi işler müdürü ile<br />
görüşmüştür. Anılan müdür, Enver Paşa’yı kaygılandıran emarelere rağmen; ayrıca<br />
aldıkları pek samimi malûmata göre, Romenlere güveni korumak gerektiğini onların<br />
Ruslar’a savaş açmasalar bile ittifak devletlerine karşı savaşa girmelerinin de muhtemel<br />
olmadığını söylemiştir. Cemil Bey konuşma<strong>nın</strong> bundan sonraki kısmını şöyle aktarır:<br />
11 K:243, D:1009, F:15.<br />
12 K:243, D:1009, F:15/1.
Change language