islami çocuk edebiyatı 2

414 / Araş. Gör. Adem ÇALIŞKAN
74). Böylece insandaki neslini devam ettirme arzusu, İslâm’ın çizdiği sınırlar
içerisinde kişinin kendisine ve bütün insanlığa faydalı olacak bir faaliyete
kaynaklık yapar...” 9
Kur’ân-ı Kerim’de bilindiği gibi daha pek çok konu ile ilgili ayetler
ve açıklamalar vardır. Kur’ân aynı zamanda mal ve çocuğun Türkçe’deki
anlamıyla birer fitne değil, birer imtihan nedeni olduğunu ifade eder. Hiç
şüphesiz imtihanı başarmak için emrolunan şekilde bir tavır
sergilenmelidir... 10
bb.Sünnet’te Çocuk
Hz. Peygamber (s.a.v.)’in çocuklara ilişkin özel ilgisi ve onların
önemine dair pek çok değerli sözü vardır. O, “Çocuk bulunmayan bir hanede
bereket yoktur.” 11 , “Çocuk kokusu cennet kokularındandır.” 12 buyurarak
çocuğun değerini ve önemini çok güzel bir şekilde dile getirir.
“Çocuklara karşı derin bir sevgi ve şevkât besleyen, onlarla yakından
ilgilenen Rasûl-i Ekrem’in, “Kimin çocuğu varsa onunla çocuklaşsın” diyerek
çocuğu ciddiye alıp seviyesine inmeyi ve problemlerini dinleyerek
yönlendirmeyi öğütlemiştir. Hz. Peygamber her fırsatta çocukları kucağına
alır, öper ve okşardı. Bir defasında torunlarını öperken kendisini gören Akra’
b Hâbis’in bunu yadırgayarak, “Benim on çocuğum var, hiçbirini de
öpmedim” demesine karşılık, “Merhamet etmeyene merhamet edilmez”
cevabını vermiştir (Buhârî, “Edeb”, 18; Ebû Dâvud, “Edeb”, 144; Tirmizî,
“Birr”, 12). Başka bir hadiste, çocuklara gösterilen sevgi ve ilginin merhamet
duygusunun tabii bir sonucu olduğunu belirterek herhangi bir şekilde bu
duygudan mahrum kalmanın normal bir durum sayılmayacağına işaret
edilmektedir (İbn Mâce, “Edeb”, 3).
Sahih hadis kitaplarında Hz.Peygamber’in çocuklara sevgi ve ilgisini
9 Prof. Dr. Hayati Hökelekli, “Çocuk”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul,
1993, c.8, s.355...(Not: Hayati Hökelekli’nin kaleme aldığı bu maddede yer alan bazı Kur’ân
ayetlerinin yorumunda yanılgılar var. Özellikle “fitne ...apaçık bir düşman”dır” biçimindeki
yorum...bkz.: s.355.)
10 Bu konuda müstakil çalışmalar da vardır. Bkz.: Prof. Dr. Beyza Bilgin, İslâm ve Çocuk,
1.bs., Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1987, 182 s.; Prof. Dr. İbrahim Canan,
İslam’da Çocuk Hakları, Yeni Asya Yayınları, İstanbul, 1981, 176 s.; Çocuk Yayınları
Sempozyumu ‘Bildiriler’ 11-13 Kasım 1981. Ankara, Ankara, 1987; Prof. Dr. İbrahim
Canan, Kur’ân’da Çocuk Eğitimi, Yeni Asya Yayınları, İstanbul, 1996, 219 s.; Yurdagül
Konuk, Okul Öncesi Çocuklarda Dinî Duygunun Gelişimi ve Eğitimi, Türkiye Diyanet
Vakfı Yayınları, Ankara, 1994.
11 Celâlüddîn Ebu’l-Fadl Abdirrahman b. Ebî Bekr b. Muhammed es-Suyûtî, Câmi’u’s-Sağîr
fî Ehâdîsi’l-Beşîri’n-Nezîr, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1981, c.1, s.190, Hadis
no:3166; İsmâil b. Muhammed el-Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs ‘ammâ İştehera
mine’l-Ehâdîsi ‘alâ Elsineti’n-Nâs, 2.tb., Dâru’l-İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, 1351, c.1,
s.294, hadis no:938; Muhammed b. Şeyh İbrahim el-Azîzî, es-Sirâcü’l-Münîr Şerhu’l-
Câmi’u’s-Sağîr, Mısır, 1312, c.2, s.134.
12 Nureddin Ali b. Ebî Bekr Heysemî, Mecma’u’z-Zevâ’id ve Menba’u’l-Fevâ’id, Dâru’l-
Küttâbi’l-Arabî, Beyrut, h.1408, c.8, s.156.