Miti, një fermer në mizerabilitetin bujqësor të Myzeqesë _ Shoqeria Civile
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
<strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong><br />
<strong>Myzeqesë</strong><br />
Nga <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> - 06/12/2017<br />
Nga Luan Kondi<br />
Kishim udhëtuar më shumë se <strong>një</strong> orë nga Tirana disa morëm kthesën <strong>në</strong> <strong>të</strong> djathë <strong>në</strong> rrugën<br />
që përshkon thuajse <strong>të</strong> gjithë <strong>një</strong>si<strong>në</strong> administrative <strong>të</strong> Libofshës.<br />
Fillimisht shfaqet Petova tek tuk me ndo<strong>një</strong> kodër <strong>të</strong> bu<strong>të</strong> <strong>në</strong> <strong>të</strong> djath<strong>të</strong> <strong>të</strong> rrugës që ashtu<br />
vazhdoj<strong>në</strong> deri <strong>në</strong> afërsi <strong>të</strong> Libofshë qendër, ndërsa shtyhen tej nga Lushnja e ngrihen <strong>në</strong> male<br />
më <strong>në</strong> thellësi. Majtas fushat ja<strong>në</strong> pambarim deri <strong>në</strong> horizontin që duket sikur e prek detin.<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 1/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
Ndarjen me rrugën kryesore e kupton nga gropat <strong>në</strong> hyrje <strong>të</strong> Libofshës ku qar<strong>të</strong>sisht humbet<br />
komoditetin që ofron ky udhëtim. Megjitha<strong>të</strong>, <strong>në</strong> rrugëkalimin to<strong>në</strong> shfaqen e mbeten pas<br />
sh<strong>të</strong>pi<strong>të</strong> e reja dhe oborret e tyre plot pemë, hurma, agrume dhe <strong>të</strong> tjera, ndërsa degët e<br />
shegëve gati thyhen nga kokrrat e pa vjela, që ashtu <strong>të</strong> ndara <strong>të</strong> jepnin përshtypjen se ka<strong>në</strong><br />
<strong>një</strong> mesazh për <strong>të</strong> zotin e sh<strong>të</strong>pisë.<br />
Pasi kalon fshatin Agim merr majtas <strong>në</strong>se ke vendosur <strong>të</strong> vizitosh skajin më perëndimor <strong>të</strong><br />
kësaj treve, Ndër<strong>në</strong>nasin.<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 2/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
Kjo zo<strong>në</strong> ësh<strong>të</strong> e njohur për bujqësi<strong>në</strong> intensive dhe së bashku me simotrat e Fierit e Lushnjes<br />
mbaj<strong>në</strong> peshë <strong>të</strong> rëndësishme <strong>në</strong> furnizimin e tregut me perime <strong>në</strong> <strong>të</strong> gjithë vendin.<br />
Së largu duket se <strong>në</strong> fermat dhe bizneset <strong>bujqësor</strong>e <strong>në</strong> kë<strong>të</strong> zo<strong>në</strong> fushore realiteti ësh<strong>të</strong><br />
optimist.<br />
Ashtu ngadalë <strong>në</strong> rrugën e ngush<strong>të</strong> ia dolëm <strong>të</strong> mbërrinim <strong>në</strong> sh<strong>të</strong>pi<strong>në</strong> e <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> prej<br />
<strong>fermer</strong>ëve <strong>të</strong> Ndër<strong>në</strong>nasit.<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 3/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
Përpara kishim <strong>një</strong> por<strong>të</strong> <strong>të</strong> thjesh<strong>të</strong> oborri që ishte po aq i madh sa edhe ndërtesa dyka<strong>të</strong>she,<br />
banesë e re ndërtuar këto vitet e fundit.<br />
<strong>Miti</strong>, bashkëshortja dhe prindërit e tij ja<strong>në</strong> mikpri<strong>të</strong>s, qëndroj<strong>në</strong> me ne gjithë kohën, duke na<br />
folur për <strong>të</strong> shteruar kuriozitetin to<strong>në</strong>.<br />
Sh<strong>të</strong>pia ësh<strong>të</strong> shumë e madhe për ka<strong>të</strong>r ve<strong>të</strong>, por <strong>Miti</strong> tho<strong>të</strong> se e ndan me <strong>të</strong> vëlla<strong>në</strong>, emigrant<br />
<strong>në</strong> Greqi. Aty dallohen qar<strong>të</strong> nga jash<strong>të</strong> dy hyrje, <strong>një</strong>ra <strong>në</strong> krahun e maj<strong>të</strong> dhe tjetra <strong>në</strong><br />
qendër, <strong>të</strong> cilat kufizoj<strong>në</strong> hapësirat e veçanta <strong>të</strong> banimit.<br />
Kjo sh<strong>të</strong>pi ësh<strong>të</strong> ngritur me kursimet nga puna e <strong>të</strong> vëllait <strong>në</strong> Greqi. <strong>Miti</strong>, tani, pas vitesh <strong>të</strong><br />
<strong>të</strong>ra dhe me shumë sakrificë, po bënte rregullimet e fundit, brenda hapësirës ku banon, për<br />
kushte normale jetese për fëmijët, <strong>të</strong> cilët studioj<strong>në</strong> <strong>një</strong>ri <strong>në</strong> universitet <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong> dhe tjetra<br />
<strong>në</strong> <strong>një</strong> shkollë profesionale <strong>në</strong> Fier.<br />
<strong>Miti</strong> nuk ësh<strong>të</strong> nga ata që ankohet për gjithçka por me shumë përulje evidenton problemet që<br />
ndesh <strong>fermer</strong>i <strong>në</strong> a<strong>të</strong> zo<strong>në</strong>, <strong>të</strong> cilat sipas tij ia bëj<strong>në</strong> <strong>të</strong> vështirë je<strong>të</strong>n.<br />
Përveç tokës së vet, ka <strong>në</strong> përdorim edhe parcelat e vëllait dhe prindërve, që <strong>të</strong> gjitha bashkë<br />
ja<strong>në</strong> rreth 3.2 hektarë, <strong>të</strong> shpërndara sa andej- këndej.<br />
Mban edhe ka<strong>të</strong>r lopë dhe <strong>në</strong> oborrin para dhe pas sh<strong>të</strong>pisë kultivon perimet e sti<strong>në</strong>s. Nga larg<br />
mendon se <strong>Miti</strong> ka <strong>të</strong> ardhura mbi mesataren, por <strong>në</strong> <strong>të</strong> vërte<strong>të</strong> fizionomia e tij tregon se<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 4/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
vuajtjet ja<strong>në</strong> pjesë e je<strong>të</strong>s së tij.<br />
Ai nuk e fsheh faktin se ka marrë së fundmi kredi <strong>në</strong> <strong>një</strong> institucion financiar që operon <strong>në</strong><br />
zo<strong>në</strong>. “Kur nuk ia del për <strong>të</strong> mbyllur pak prej halleve, do ta bësh edhe kë<strong>të</strong>”, – tho<strong>të</strong>, ndërsa e<br />
di që do <strong>të</strong> kthejë pas, si interes 25 % më tepër <strong>të</strong> vlerës së marrë hua. Interesi i dukej<br />
shumë i lar<strong>të</strong>, por përsëri i ishte mirënjohës personave që e kishin ndihmuar, <strong>të</strong> mbyllte <strong>një</strong><br />
kredi tje<strong>të</strong>r marrë më herët.<br />
“Kështu e ka puna <strong>në</strong> bujqësi. Ndo<strong>një</strong>herë nuk ecën dhe duhet <strong>të</strong> jetosh apo jo?”, shprehet<br />
modestisht njeriu që gjithë kohën ve<strong>të</strong>m punon, aq sa muajt nuk ka<strong>në</strong> ndryshim nga <strong>një</strong>ritjetri<br />
e vitet ikin <strong>një</strong>soj.<br />
Nga <strong>Miti</strong> mëson gjithçka për kostot, produktet sezonale, shitjen, ujitjen, taksat dhe<br />
marrëdhënien me shtetin. Nga biseda me <strong>të</strong> kupton se situata ësh<strong>të</strong> tejet e vështirë. E më<br />
pas, mundohesh <strong>të</strong> kuptosh se si <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> me këto asete dhe <strong>në</strong> zo<strong>në</strong>n më <strong>të</strong> mirë<br />
<strong>bujqësor</strong>e <strong>të</strong> Shqipërisë, ta ke<strong>të</strong> <strong>të</strong> pamundur sigurimin e <strong>të</strong> ardhurave <strong>të</strong> nevojshme për<br />
jetesë. <strong>Miti</strong> nuk ia del <strong>të</strong> sigurojë as 500 mijë lekë <strong>të</strong> ardhura <strong>në</strong> vit, aq sa ësh<strong>të</strong> kredia e<br />
marrë për pesë vjet.<br />
<strong>Miti</strong> dhe familjarët e nisin pu<strong>në</strong>n që <strong>në</strong> orën pesë <strong>të</strong> mëngjesit, çdo di<strong>të</strong> <strong>të</strong> vitit. I shërbej<strong>në</strong><br />
tokës duke e mbjellë me ç’<strong>të</strong> mundin. Kë<strong>të</strong> herë radhën e ka eksperimenti i <strong>të</strong>rshërës.<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 5/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
Ai dhe fqi<strong>një</strong>t, që e ka<strong>në</strong> ndarë mendjen për <strong>të</strong> mbjellë <strong>të</strong>rshërë, nuk ka<strong>në</strong> lexuar asgjë për<br />
veçori<strong>të</strong> e kultivimit <strong>të</strong> kësaj kulture, dhe nuk e di<strong>në</strong> se si mund ta tejkaloj<strong>në</strong> problemin e ujit<br />
me kripë që vadisin. Nuk ka<strong>në</strong> ku dhe kë <strong>të</strong> pyesin. Nuk di<strong>në</strong> çfarë rendimenti do <strong>të</strong> ke<strong>në</strong> dhe<br />
as ku do ta shesin. Në zo<strong>në</strong> nuk ka as<strong>një</strong> grumbullues produktesh <strong>bujqësor</strong>e. Pra edhe kë<strong>të</strong><br />
vit, <strong>Miti</strong> dhe fqi<strong>një</strong>t ja<strong>në</strong> <strong>në</strong> dorën e zotit, dhe jeta e tyre <strong>në</strong> shpresë <strong>të</strong> tij.<br />
Askush s’i orienton, madje as<strong>një</strong> strukturë shte<strong>të</strong>rore nuk do t’ia dijë për ta. Njerëzit me<br />
pushtet i ka parë për herë <strong>të</strong> fundit gja<strong>të</strong> fusha<strong>të</strong>s elektorale.<br />
Tokën, fare pra<strong>në</strong> detit, e ka më përbërje <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> kripe. Analizat e ujit që ujisnin prodhimet, <strong>të</strong><br />
bëra nga i vëllai <strong>në</strong> Greqi, rekomandoj<strong>në</strong> mospërdorimin e tij për vaditje.<br />
“Me a<strong>të</strong> ujë nuk mund <strong>të</strong> rritet asgjë”, u kishin thë<strong>në</strong> <strong>në</strong> Greqi, por <strong>Miti</strong> dhe <strong>fermer</strong>ët e zo<strong>në</strong>s<br />
vazhdoj<strong>në</strong> <strong>të</strong> torturohen e shpenzoj<strong>në</strong> për <strong>të</strong> prodhuar a<strong>të</strong> që munden.<br />
Shërbimi këshillimor dhe <strong>të</strong> tjera terma për <strong>fermer</strong>ët e kësaj zone ja<strong>në</strong> <strong>të</strong> panjohur, <strong>në</strong>se i<br />
pyet heshtin dhe nga biseda kupton se sa nevojë ka<strong>në</strong> për informacion <strong>bujqësor</strong>, por ku ta<br />
marrin.<br />
Për mbrojtjen e bimëve vazhdoj<strong>në</strong> <strong>të</strong> mos e ke<strong>në</strong> <strong>një</strong> derë ku <strong>të</strong> trokasin, ndërsa me taksat<br />
tona paguajmë <strong>një</strong> rrjet <strong>të</strong> <strong>të</strong>rë ekstensionis<strong>të</strong>sh, që duhet ta asistoj<strong>në</strong> <strong>fermer</strong>in edhe <strong>në</strong> kë<strong>të</strong><br />
drejtim.<br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 6/7
12/6/2017 <strong>Miti</strong>, <strong>një</strong> <strong>fermer</strong> <strong>në</strong> <strong>mizerabilitetin</strong> <strong>bujqësor</strong> <strong>të</strong> <strong>Myzeqesë</strong> | <strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong> .Com<br />
Edhe <strong>fermer</strong>ët paguar e ka<strong>në</strong> taksën e tokës rregullisht…<br />
<strong>Miti</strong> merr <strong>një</strong> sasi qumështi nga lopët, që pasi ndan a<strong>të</strong> që konsumon për vete, tepricat ia jep<br />
<strong>një</strong> tregtari me 39 lekë për li<strong>të</strong>r, por ve<strong>të</strong>m 30 merr <strong>në</strong> dorë. Nën<strong>të</strong> lekë ia mbaj<strong>në</strong> “<strong>të</strong><br />
mëdhenj<strong>të</strong>” e përpunimit <strong>të</strong> këtij produkti si TVSh, kundrejt <strong>një</strong> cope le<strong>të</strong>r. U thuhet se kë<strong>të</strong><br />
vlerë do ta ke<strong>në</strong> <strong>të</strong> depozituar <strong>në</strong> bankë. Megjitha<strong>të</strong>, prej vitesh nuk ka<strong>në</strong> parë <strong>të</strong> mbërrijë <strong>në</strong><br />
llogari<strong>në</strong> e tyre as edhe <strong>një</strong> qindarkë.<br />
Megjitha<strong>të</strong>, këta <strong>fermer</strong>ë <strong>të</strong> skajshëm u ja<strong>në</strong> mirënjohës grumbulluesve zemërgjerë, që luaj<strong>në</strong><br />
me çmimin si shoqëria me mjerimin e tyre. Një javë më parë ua kishin ulur çmimin edhe me 3<br />
lekë për li<strong>të</strong>r. Grumbulluesi ësh<strong>të</strong> i ve<strong>të</strong>m <strong>në</strong> a<strong>të</strong> zo<strong>në</strong> dhe <strong>fermer</strong>i e ka më mirë t’ia japë atij<br />
se sa ta hedhë, ta çojë dëm.<br />
<strong>Miti</strong> ka vendosur t’i bëjë ballë i ve<strong>të</strong>m fatit <strong>të</strong> tij. Të birin e ka çuar <strong>të</strong> studiojë <strong>në</strong> universitetin<br />
<strong>bujqësor</strong>, për veterinari. Në kë<strong>të</strong> mënyrë do ta ke<strong>të</strong> krahë dhe mendje <strong>të</strong> shkolluar fare pra<strong>në</strong>.<br />
Të pak<strong>të</strong>n do <strong>të</strong> sigurojë mbarëvajtjen e gjedhëve…<br />
Kur e sheh <strong>në</strong> këmbë aq <strong>të</strong> lidhur me tokën, haurin, traktorin e vje<strong>të</strong>r e çdo gjë që ka lidhje<br />
me fermën e tij, nuk mund <strong>të</strong> ndjesh asgjë tje<strong>të</strong>r veç respektit.<br />
Respekt për pu<strong>në</strong>n, mundin dhe shpresën për <strong>të</strong> gjithë ata që si <strong>Miti</strong> mbjellin e korrin çdo di<strong>të</strong><br />
<strong>në</strong> errësirën e informacionit për sektorin ku vuaj<strong>në</strong> më shumë se gjysma e shqiptarëve.<br />
<strong>Shoqeria</strong> <strong>Civile</strong><br />
http://shoqeriacivile.com/2017/12/06/miti-nje-<strong>fermer</strong>-ne-<strong>mizerabilitetin</strong>-bujqesor-te-myzeqese/ 7/7
Change language