elapopsi dyllo 1397 8-3-2018

6
ÐÅÌÐÔÇ 8 ÌÁÑÔÉÏÕ 2018
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÁÐÏØÇ
Ïìéëßá ôïõ ê. ÃéÜííç ÓôïõñíÜñá, ÄéïéêçôÞ ôçò ÔñÜðåæáò ôçò ÅëëÜäïò, óôçí 85 ç ÅôÞóéá ÔáêôéêÞ
ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç ôùí Ìåôü÷ùí ôçò ÔñÜðåæáò ôçò ÅëëÜäïò ÄåõôÝñá, 26 Öåâñïõáñßïõ 2018
ÐÑÏÕÐÏÈÅÓÅÉÓ ÄÉÁÔÇÑÇÓÉÌÇÓ ÁÍÁÐÔÕÎÇÓ: ÏËÏÊËÇÑÙÓÇ ÔÏÕ
ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÏÓ ÊÁÉ ÅÌÐÅÄÏÓÇ ÔÇÓ ÅÌÐÉÓÔÏÓÕÍÇÓ
ÐÑÏÓ ÔÇÍ ÏËÏÊËÇÑÙÓÇ ÔÏÕ ÔÑÉÔÏÕ ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÏÓ
ÊÁÉ ÔÇÍ ÅÎÏÄÏ ÓÔÉÓ ÁÃÏÑÅÓ
Ç åðéôõ÷Þò ïëïêëÞñùóç ôïõ ôñßôïõ ðñïãñÜììáôïò ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2018 èá
óçìáôïäïôÞóåé ôï ôÝëïò ìéáò ìáêñÜò ðåñéüäïõ ïéêïíïìéêÞò ðñïóáñìïãÞò, èá åðéôñÝøåé
ôçí åðÜíïäï óôçí êáíïíéêüôçôá êáé ìðïñåß, õðü ðñïûðïèÝóåéò, íá áðïäåé÷èåß
áöåôçñßá ôá÷åßáò êáé äéáôçñÞóéìçò áíÜðôõîçò.
Ôá êñßóéìá æçôÞìáôá ðïõ èá åðéäñÜóïõí êáèïñéóôéêÜ óôçí ðïñåßá ôçò ïéêïíïìßáò
áðü ôþñá êáé óôï åîÞò åßíáé ôÝóóåñá:
(á) Ç âéùóéìüôçôá ôïõ äçìüóéïõ ÷ñÝïõò
Ôï ìåãÜëï ýøïò ôïõ äçìüóéïõ ÷ñÝïõò ôñïöïäïôåß ôçí áâåâáéüôçôá, õðïóêÜðôåé
ôçí åìðéóôïóýíç óôéò ðñïïðôéêÝò ôçò ïéêïíïìßáò, åðçñåÜæåé äõóìåíþò ôçí ðéóôïëçðôéêÞ
áîéïëüãçóç ôçò ÷þñáò êáé äõó÷åñáßíåé ôçí ïìáëÞ Ýîïäï áðü ôï ðñüãñáììá.
Ç Ýêèåóç âéùóéìüôçôáò ôïõ ÷ñÝïõò áðü ôïõò èåóìïýò êáé ç ëÞøç ôùí ìåóïðñüèåóìùí
ìÝôñùí áíáäéÜñèñùóÞò ôïõ áðü ôï Eurogroup ðñÝðåé íá ãßíïõí üóï ôï
äõíáôüí óõíôïìüôåñá êáé ìå ôç ìåãáëýôåñç äõíáôÞ óáöÞíåéá, þóôå íá åíéó÷õèåß
ðåñáéôÝñù ç åìðéóôïóýíç ôùí ÷ñçìáôïðéóôùôéêþí áãïñþí êáé íá äñïìïëïãçèåß ç
ïìáëÞ Ýîïäïò áðü ôï ðñüãñáììá.
(â) Ç åìðÝäùóç ôçò åìðéóôïóýíçò
Ãéá íá åðéôý÷åé ç ÅëëÜäá ôçí Ýîïäï óôéò áãïñÝò ìå åõíïúêïýò üñïõò, ðñÝðåé íá
åìðåäþóåé ôçí åìðéóôïóýíç ôùí åðåíäõôþí ãéá ôç óõíÝ÷éóç ôùí ìåôáññõèìßóåùí êáé
íá äéáâåâáéþóåé üôé ç äçìïóéïíïìéêÞ ðïëéôéêÞ äåí èá äéïëéóèÞóåé åê íÝïõ óå ëÜèïò
êáôåýèõíóç. Ïé äåóìåýóåéò ðïõ Ý÷ïõí áíáëçöèåß ðñÝðåé íá ôçñçèïýí êáé íá ãßíïõí
áðïöáóéóôéêÜ âÞìáôá ãéá ôç óõíÝ÷éóç ôùí ìåôáññõèìßóåùí êáé ôùí áðïêñáôéêïðïéÞóåùí,
ìå ðñþôï âÞìá ôçí Üñóç ôùí ðñïóêïììÜôùí óå ìåãÜëåò åðåíäýóåéò ðïõ Ý÷ïõí
Þäç áðïöáóéóôåß, áëëÜ êáèõóôåñïýí. Óôïí ôïìÝá áõôü, óçìáíôéêü ñüëï äéáäñáìáôßæåé
ç íïìïèåóßá ãéá ôéò ÷ñÞóåéò ãçò.
Ç äéáìüñöùóç ìéáò åèíéêÞò óôñáôçãéêÞò, óôçí ïðïßá èá åíôÜóóïíôáé ïé óôü÷ïé,
äçìïóéïíïìéêïß êáé äéáñèñùôéêïß, ðïõ Ý÷ïõí Þäç áðïöáóéóôåß ãéá ôçí ðåñßïäï ìåôÜ
ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò, èá äþóåé éó÷õñÞ þèçóç óôçí åìðéóôïóýíç. Èá åðçñå-
Üóåé èåôéêÜ ôïõò üñïõò åîüäïõ óôéò áãïñÝò, èá âåëôéþóåé ôï åðåíäõôéêü êëßìá êáé
èá åíéó÷ýóåé ôçí ðñïóÝëêõóç åðåíäýóåùí. ÅðéðëÝïí, èá äéåõêïëýíåé ôçí åðéóôñïöÞ
êáôáèÝóåùí óôéò ôñÜðåæåò êáé èá åíäõíáìþóåé ôçí ðéóôïäïôéêÞ ôïõò éêáíüôçôá. Ôá
ðáñáðÜíù èá èÝóïõí óå êßíçóç Ýíáí åíÜñåôï êýêëï óôçí ïéêïíïìßá êáé óôï ôñáðåæéêü
óýóôçìá êáé èá äéáìïñöþóïõí ôéò ðñïûðïèÝóåéò ðïõ èá åðéôñÝøïõí ôçí ðëÞñç
Üñóç ôùí ðåñéïñéóìþí óôçí êßíçóç êåöáëáßùí.
(ã) ÏìáëÞ Ýîïäïò óôéò áãïñÝò
ÌåôÜ ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò, ç ÅëëÜäá èá ðñÝðåé íá åîáóöáëßóåé ôá áðáéôïýìåíá
êåöÜëáéá ãéá ôçí êÜëõøç ôùí ÷ñçìáôïäïôéêþí ôçò áíáãêþí ðñïóöåýãïíôáò
óôéò äéåèíåßò ÷ñçìáôáãïñÝò ìå äéáôçñÞóéìïõò üñïõò. ¼ðùò áíáöÝñèçêå Þäç, ç
åìðÝäùóç ôçò åìðéóôïóýíçò åßíáé ç êýñéá êáé ïõóéáóôéêÞ ðñïûðüèåóç ãéá íá óõìâåß
áõôü. ÐáñÜëëçëá üìùò, èá ðñÝðåé íá äçìéïõñãçèåß Ýíá ÷ñçìáôïäïôéêü äß÷ôõ áóöáëåßáò
ðïõ èá ðåßèåé üôé ç ÷þñá ìðïñåß íá áíôéìåôùðßóåé åíäå÷üìåíåò óõãêõñéáêÝò
áíôéîïüôçôåò ðïõ êáèéóôïýí ôï êüóôïò ÷ñçìáôïäüôçóçò ìç áíåêôü.
Ìßá ôÝôïéá äéêëßäá áóöáëåßáò åßíáé ôï ðñïâëåðüìåíï “áðüèåìá ñåõóôüôçôáò”,
ðïõ äßíåé ôç äõíáôüôçôá íá áðïöåýãåôáé ç ðñïóöõãÞ óôéò áãïñÝò óå ðåñéüäïõò
áóôÜèåéáò êáé áõîçìÝíïõ êüóôïõò áíá÷ñçìáôïäüôçóçò. Ôï áðüèåìá ñåõóôüôçôáò
äçìéïõñãåßôáé ìå ôéò äïêéìáóôéêÝò åêäüóåéò ïìïëüãùí ðñéí áðü ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò
êáé ìå ôç óõìâïëÞ ôïõ Åõñùðáúêïý Ìç÷áíéóìïý Óôáèåñüôçôáò (ESM).
Óôçí ðáñïýóá öÜóç, ç ðñþôç äïêéìáóôéêÞ Ýîïäïò óôéò áãïñÝò ðñáãìáôïðïéÞèçêå
ôïí Éïýëéï ôïõ 2017 ìå ôçí Ýêäïóç ðåíôáåôïýò ïìïëüãïõ, åíþ ôï ÍïÝìâñéï ôïõ ßäéïõ
Ýôïõò ðñáãìáôïðïéÞèçêå áíôáëëáãÞ ïìïëüãùí ýøïõò 25,8 äéóåê. åõñþ. Óôç óõíÝ-
÷åéá, ìå ôçí ïëïêëÞñùóç ôçò ôñßôçò áîéïëüãçóçò, äñïìïëïãÞèçêå ìßá áêüìç Ýîïäïò
ìå ôçí Ýêäïóç åðôáåôïýò ïìïëüãïõ, åíôáóóüìåíç óôï ó÷åäéáóìü ôçò êõâÝñíçóçò
ãéá åðÜíïäï ôçò ÷þñáò óôéò äéåèíåßò áãïñÝò ðñéí áðü ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò. Ç
Ýêäïóç áõôÞ, ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå åí ìÝóù áíáôáñÜîåùí óôéò äéåèíåßò ÷ñçìáôïðéóôùôéêÝò
áãïñÝò, Þôáí åðéôõ÷Þò.
Ïé áíáôáñá÷Ýò, üðùò ïé ðñüóöáôåò, öáßíåôáé üìùò üôé åðçñåÜæïõí ðåñéóóüôåñï
ôéò ÷þñåò ìå áäýíáìç ðéóôïëçðôéêÞ äéáâÜèìéóç êáé ëéãüôåñï éó÷õñÞ ïéêïíïìßá, ïé
ïðïßåò åßäáí ôéò áðïäüóåéò ôùí êñáôéêþí ïìïëüãùí ôïõò íá áõîÜíïíôáé óçìáíôéêÜ.
ÊáôÜ óõíÝðåéá, õðü ôéò ðáñïýóåò áâÝâáéåò óõíèÞêåò, ç Ýîïäïò ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ
óôéò áãïñÝò, áí êáé åßíáé åðéâåâëçìÝíç ðñïêåéìÝíïõ ç ÷þñá íá åðáíÝëèåé óôçí
êáíïíéêüôçôá, ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ðñïóåêôéêÜ âÞìáôá.
Ç äéåèíÞò åìðåéñßá Ý÷åé äåßîåé üôé ç äïêéìáóôéêÞ Ýîïäïò óôéò áãïñÝò ãéá ôç äçìéïõñãßá
åíüò áóöáëïýò áðïèÝìáôïò ñåõóôüôçôáò ðñéí áðü ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò
äçìéïõñãåß êëßìá åìðéóôïóýíçò êáé ðñïåôïéìÜæåé ôï Ýäáöïò ãéá ôçí Ýîïäï ôçò
÷þñáò áðü ôï ðñüãñáììá. Ùóôüóï, óõìðëçñùìáôéêÜ èá ðñÝðåé íá åîåôáóôåß êáé ôï
åíäå÷üìåíï åíüò ðñïëçðôéêïý ðñïãñÜììáôïò óôÞñéîçò. Ôï åíäå÷üìåíï ðñïóöõãÞò
óå ðñïëçðôéêü ðñüãñáììá óôÞñéîçò, éäéáßôåñá ìÜëéóôá åÜí ïé óõíèÞêåò óôéò ÷ñçìáôïðéóôùôéêÝò
áãïñÝò óõíçãïñïýí, äåí èá ðñÝðåé íá äñáìáôïðïéåßôáé, êáèþò ïé åõñùðáúêïß
ìç÷áíéóìïß äçìéïõñãÞèçêáí ãéá íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé üôáí õðÜñ÷åé áíÜãêç. Ç
ýðáñîç åíüò ôÝôïéïõ ðñïëçðôéêïý ðëáéóßïõ óôÞñéîçò åêôéìÜôáé üôé ìðïñåß íá äñÜóåé
õðïóôçñéêôéêÜ ãéá ôçí åëëçíéêÞ ïéêïíïìßá, ìåéþíïíôáò ôï êüóôïò äáíåéóìïý, êáèþò
èá ðáñÝ÷åé áóöÜëåéá ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðñüóâáóç ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ êáé ôùí ôñáðåæþí
óå ÷ñçìáôïäüôçóç ìåôÜ ôç ëÞîç ôïõ ðñïãñÜììáôïò ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2018. Ç
ðñïëçðôéêÞ ðéóôïëçðôéêÞ ãñáììÞ ôïõ Åõñùðáúêïý Ìç÷áíéóìïý Óôáèåñüôçôáò (ESM)
èá êáèéóôïýóå áõôïýò ôïõò ðüñïõò äéáèÝóéìïõò, ÷ùñßò íá åßíáé áðáñáßôçôç åê ðñïïéìßïõ
ç ÜíôëçóÞ ôïõò. Áíôßèåôá, ç óõóóþñåõóç ôáìåéáêþí äéáèåóßìùí óõíåðÜãåôáé
Üìåóá ðñüóèåôï äáíåéóìü, ï ïðïßïò åðéâáñýíåé ôï åôÞóéï êüóôïò åîõðçñÝôçóçò ôïõ
÷ñÝïõò. ÅðéðëÝïí, áõôü ôï ðëáßóéï ðñïëçðôéêÞò óôÞñéîçò åîáóöáëßæåé ôç äéáôÞñçóç
ôçò “ðáñÝêêëéóçò” (waiver) ãéá ôá åëëçíéêÜ êñáôéêÜ ïìüëïãá ðñïêåéìÝíïõ áõôÜ íá
÷ñçóéìïðïéïýíôáé ùò åîáóöáëßóåéò óôéò ðñÜîåéò íïìéóìáôéêÞò ðïëéôéêÞò ôïõ ÅõñùóõóôÞìáôïò
ìÝ÷ñéò üôïõ ç ÅëëÜäá áðïêôÞóåé åðåíäõôéêÞ ðéóôïëçðôéêÞ äéáâÜèìéóç.
Åðéðñüóèåôá, óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï áðüèåìá áóöáëåßáò ãéá ôéò óõóôçìéêÝò ôñÜðåæåò
åêôéìÜôáé üôé èá åßíáé äéáèÝóéìï êáé ðÝñáí ôïõ Áõãïýóôïõ ôïõ 2018. ÔÝëïò, ç
äéáôÞñçóç ôçò ðáñÝêêëéóçò (waiver) óå óõíäõáóìü ìå ôá ìÝôñá ãéá ôç âéùóéìüôçôá
ôïõ ÷ñÝïõò èá åðéôñÝøïõí ôçí áãïñÜ ïìïëüãùí ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ
ÊåíôñéêÞ ÔñÜðåæá óôï ðëáßóéï ôïõ ðñïãñÜììáôïò áãïñÜò êñáôéêþí ôßôëùí
åßôå óôçí êáíïíéêÞ ôïõ äéÜñêåéá åßôå êáôÜ ôçí ðåñßïäï åðáíåðÝíäõóçò, åðçñåÜæïíôáò
ðôùôéêÜ ôï êüóôïò äáíåéóìïý ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ.
(ä) Ôï ðëáßóéï åðïðôåßáò ìåôÜ ôï ðñüãñáììá
Óýìöùíá ìå ôï åõñùðáúêü ðëáßóéï, ðñïêýðôåé üôé ç ëÞîç ôïõ åëëçíéêïý ðñïãñÜììáôïò
ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2018 äåí óõíåðÜãåôáé áðïäÝóìåõóç ôçò ÷þñáò áðü
õðï÷ñåþóåéò ðïõ Ý÷åé áíáëÜâåé Ýíáíôé ôùí äáíåéóôþí ôçò. Áõôü ðïõ áëëÜæåé åßíáé ç
ìïñöÞ ôïõ ðëáéóßïõ åðïðôåßáò ôçò ÷þñáò, ôï ïðïßï ðñÝðåé íá áíôáðïêñßíåôáé óôïõò
ãåíéêïýò üñïõò êáé êáíïíéóìïýò åðïðôåßáò ðïõ éó÷ýïõí óôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç.
Ï Êáíïíéóìüò 472/2013 ôïõ Åõñùðáúêïý Êïéíïâïõëßïõ êáé ôïõ Óõìâïõëßïõ,
ðñïâëÝðåé áõôüìáôç Üóêçóç åðïðôåßáò ìåôÜ ôï ðñüãñáììá ìÝ÷ñéò üôïõ ç ÷þñá áðïðëçñþóåé
ôï 75% ôùí äáíåßùí ðïõ Ý÷åé ëÜâåé áðü Üëëá êñÜôç-ìÝëç ôçò æþíçò ôïõ
åõñþ, ôï Åõñùðáúêü Ôáìåßï ×ñçìáôïðéóôùôéêÞò Óôáèåñüôçôáò êáé ôïí Åõñùðáúêü
Ìç÷áíéóìü Óôáèåñüôçôáò. ÅðéðëÝïí, ç ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ äéáôçñåß ôï äéêáßùìá íá
áóêÞóåé åíéó÷õìÝíç åðïðôåßá, áí êñßíåé üôé óõíôñÝ÷ïõí ïé óõíèÞêåò.
ÐÝñáí ôùí äéáôÜîåùí ðïõ åßíáé Þäç óå éó÷ý, Ý÷ïõí ðñïôáèåß áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ
ÅðéôñïðÞ áëëáãÝò óôçí ïéêïíïìéêÞ äéáêõâÝñíçóç ôçò æþíçò ôïõ åõñþ, ïé ïðïßåò
áöïñïýí æçôÞìáôá ðïõ ìðïñïýí íá åðçñåÜóïõí ôç öýóç ôçò åðïðôåßáò ôçò
åëëçíéêÞò ïéêïíïìßáò ìåôÜ ôï ðñüãñáììá êáé èá óõæçôçèïýí áðü ôï Åõñùðáúêü
Óõìâïýëéï ôï ðñþôï åîÜìçíï ôïõ 2018. Ôá æçôÞìáôá áõôÜ áöïñïýí ôïí áõîçìÝíï
ñüëï ôïõ ESM êáé ôç äõíáôüôçôá ÷ñçìáôïäüôçóçò ãéá ôçí õëïðïßçóç äéáñèñùôéêþí
ìåôáññõèìßóåùí.
Ãßíåôáé åðïìÝíùò öáíåñü üôé ç ïìáëÞ Ýîïäïò ôçò ÅëëÜäïò áðü ôï ðñüãñáììá
êáé ç åðéôõ÷Þò ðïñåßá ôçò óôç íÝá, ìåôÜ ôçí êñßóç, åõñùðáúêÞ êáíïíéêüôçôá óõíåðÜãïíôáé
äåóìåýóåéò ãéá ôç äéáóöÜëéóç ôùí ìÝ÷ñé óÞìåñá åðéôåõãìÜôùí, ôçí Üóêçóç
óõíåôÞò ïéêïíïìéêÞò ðïëéôéêÞò ìåôÜ ôï ðñüãñáììá êáé ôç óõíÝ÷éóç ôçò åöáñìïãÞò
ôùí äéáñèñùôéêþí ìåôáññõèìßóåùí ìÝ÷ñé ôçí ïëïêëÞñùóÞ ôïõò.
ÅÎÉÓÏÑÑÏÐÇÓÇ ÊÁÉ ÐÑÏÓÁÑÌÏÃÇ ÔÇÓ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁÓ
ÔÇÍ ÐÅÑÉÏÄÏ 2009-2017
Ïé èåôéêÝò åíäåßîåéò ãéá âéþóéìç åðéóôñïöÞ óôçí áíÜðôõîç åßíáé ôï áðïôÝëåóìá
ôçò ìáêñü÷ñïíçò êáé åîáéñåôéêÜ åðþäõíçò ðñïóðÜèåéáò ïéêïíïìéêÞò ðñïóáñìïãÞò.
Ç ðñüïäïò ðïõ Ý÷åé óõíôåëåóôåß áðü ôçí Ýíáñîç ôçò êñßóçò äçìüóéïõ ÷ñÝïõò ôï
2009 Ýùò óÞìåñá åßíáé åíôõðùóéáêÞ êáé ðñùôïöáíÞò óôá éóôïñéêÜ ÷ñïíéêÜ äéåèíþò.
ÓõãêåêñéìÝíá, ç ÷þñá ðÝôõ÷å:
• Ôçí ðëÞñç åîÜëåéøç ôùí äßäõìùí åëëåéììÜôùí, äçëáäÞ ôïõ õðåñâïëéêïý
äçìïóéïíïìéêïý åëëåßììáôïò êáé ôïõ ìåãÜëïõ åëëåßììáôïò ôïõ éóïæõãßïõ ôñå÷ïõóþí
óõíáëëáãþí.
• Ôçí ðëÞñç áðïêáôÜóôáóç ôçò áíôáãùíéóôéêüôçôáò óå üñïõò êüóôïõò
åñãáóßáò êáé ôç óçìáíôéêÞ âåëôßùóç óå üñïõò ôéìþí. Áîßæåé íá óçìåéùèåß üôé áõôü
åðéôåý÷èçêå ìÝóù ìéáò åðþäõíçò äéáäéêáóßáò åóùôåñéêÞò õðïôßìçóçò ðïõ Ýëáâå
÷þñá ìÝóù ôçò óçìáíôéêÞò ìåßùóçò ôùí ïíïìáóôéêþí ìéóèþí êõñßùò óôïí éäéùôéêü
ôïìÝá.
• ÐáñÜëëçëá, åöáñìüæåôáé Ýíá ôïëìçñü ðñüãñáììá ìåôáññõèìßóåùí,
éäéùôéêïðïéÞóåùí êáé åêóõã÷ñïíéóìïý ôçò ïéêïíïìßáò óå ôïìåßò üðùò ïé áãïñÝò
åñãáóßáò êáé ðñïúüíôùí, ôï óýóôçìá õãåßáò êáé êïéíùíéêÞò áóöÜëéóçò, ôï äçìïóéïíïìéêü
ðëáßóéï, ôï öïñïëïãéêü óýóôçìá êáé ç äçìüóéá äéïßêçóç.
• Ùò áðïôÝëåóìá üëùí áõôþí ôùí ðïëý óçìáíôéêþí áëëáãþí ðïõ óõíôåëÝóôçêáí
óôçí ïêôáåôßá ôçò êñßóçò, áõîÞèçêå ç åîùóôñÝöåéá ôçò ïéêïíïìßáò êáé Ý÷åé
îåêéíÞóåé ç áíáäéÜñèñùóç ôïõ ðáñáãùãéêïý õðïäåßãìáôïò õðÝñ êëÜäùí ìå åîáãùãéêü
ðñïóáíáôïëéóìü.
• ÔÝëïò, ç áíáäéÜñèñùóç êáé ç áíÜôáîç ôïõ ôñáðåæéêïý óõóôÞìáôïò, ìå
êýñéï ÷áñáêôçñéóôéêü ôç óçìáíôéêÞ áíáêåöáëáéïðïßçóç ìåôÜ áðü áõóôçñÝò áóêÞóåéò
ðñïóïìïßùóçò áêñáßùí êáôáóôÜóåùí êáé ôïí Ýëåã÷ï ðïéüôçôáò óôïé÷åßùí ôïõ
åíåñãçôéêïý ôïõò, äéáóöáëßæïõí õøçëïýò äåßêôåò êåöáëáéáêÞò åðÜñêåéáò (CET1),
õøçëüôåñïõò ôïõ åõñùðáúêïý ìÝóïõ üñïõ, ðïõ, óå óõíäõáóìü ìå ôïí éêáíïðïéçôéêü
äåßêôç êÜëõøçò ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí áðü ðñïâëÝøåéò, åðéôñÝðïõí
óôéò åëëçíéêÝò ôñÜðåæåò ôçí áðïôåëåóìáôéêÞ äéá÷åßñéóç ôïõ ðïëý õøçëïý áðïèÝìáôïò
ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí.
ÐñÝðåé ùóôüóï íá óçìåéùèåß üôé, ðáñÜ ôçí ðñüïäï ðïõ óõíôåëÝóôçêå, ç êñßóç
åðÝöåñå óçìáíôéêü êüóôïò óå üñïõò áðþëåéáò ðñïúüíôïò êáé áðáó÷üëçóçò êáé
óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ ðëïýôïõ ôùí íïéêïêõñéþí. Ìåôáîý 2008 êáé 2016, ç ÷þñá
áðþëåóå ðåñéóóüôåñï áðü ôï ¼ ôïõ ÁÅÐ óå óôáèåñÝò ôéìÝò êáé ç áíåñãßá áõîÞèçêå
ó÷åäüí êáôÜ 16 ðïóïóôéáßåò ìïíÜäåò. ÅðéðëÝïí, ôï êáôÜ êåöáëÞí ÁÅÐ óå éóïäýíáìá
áãïñáóôéêÞò äýíáìçò äéáìïñöþèçêå ôï 2016 óå ìüëéò 68% ôïõ êïéíïôéêïý ìÝóïõ
üñïõ, áðü 93% ôï 2008. ÐáñÜëëçëá, Ýëáâå ÷þñá Ýíá ìåãÜëï êýìá ìåôáíÜóôåõóçò
ÅëëÞíùí ìå õøçëÜ ðñïóüíôá, óôåñþíôáò ôçí åëëçíéêÞ êïéíùíßá êáé ïéêïíïìßá áðü Ýíá
ðáñáãùãéêü ôìÞìá ôçò, ìå áíõðïëüãéóôåò äçìïãñáöéêÝò, ïéêïíïìéêÝò êáé êïéíùíéêÝò
óõíÝðåéåò.
ÅÎÅËÉÎÅÉÓ – ÐÑÏÏÐÔÉÊÅÓ ÔÇÓ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁÓ ÔÏ 2018
Ôï 2017 Þôáí Ýôïò åðéóôñïöÞò ôçò åëëçíéêÞò ïéêïíïìßáò óôçí áíÜðôõîç ìåôÜ áðü
ðïëõåôÞ ðåñßïäï ýöåóçò, ìå åîáßñåóç ôï 2014. Ï ñõèìüò áýîçóçò ôïõ ÁÅÐ áíáìÝíåôáé
íá äéáìïñöùèåß óå 1,6% ôï 2017 êáé ðñïâëÝðåôáé íá åíéó÷õèåß óå 2,4% êáé 2,5%
ôï 2018 êáé ôï 2019 áíôßóôïé÷á. ÕðÜñ÷ïõí åðïìÝíùò âÜóéìåò åíäåßîåéò üôé, ìåôÜ áðü
ìéá ìáêñü÷ñïíç êáé åîáéñåôéêÜ åðþäõíç ïéêïíïìéêÞ ðñïóáñìïãÞ, åìðåäþíåôáé ìéá
áíáðôõîéáêÞ äõíáìéêÞ, ðïõ ðñïóäéïñßóôçêå ôüóï áðü ôéò åõíïúêÝò åã÷þñéåò åîåëßîåéò
üóï êáé áðü ôçí êáëÞ åõñùðáúêÞ óõãêõñßá.
Ïé âåëôéùìÝíåò ðñïïðôéêÝò ãéá ôçí åã÷þñéá ïéêïíïìßá åíßó÷õóáí ôï ïéêïíïìéêü
êëßìá êáé ïäÞãçóáí óå áýîçóç ôùí ôñáðåæéêþí êáôáèÝóåùí, óå áíáâÜèìéóç ôçò äéåèíïýò
ðéóôïëçðôéêÞò éêáíüôçôáò ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ êáé óå äéáäï÷éêÝò ìåéþóåéò
ôçò åîÜñôçóçò ôùí åëëçíéêþí ôñáðåæþí áðü ôï ìç÷áíéóìü Ýêôáêôçò åíßó÷õóçò óå
ñåõóôüôçôá (ELA). Ìåßùóáí ôéò áðïäüóåéò ôùí êñáôéêþí ïìïëüãùí óôá åðßðåäá ôïõ
Éáíïõáñßïõ ôïõ 2006, ãåãïíüò ðïõ åðÝôñåøå ôçí åðéóôñïöÞ ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ
ôïí Éïýëéï ôïõ 2017 óôéò äéåèíåßò áãïñÝò ìåôÜ áðü ìßá ôñéåôßá áðïêëåéóìïý. Ìåßùóáí
åðßóçò ôéò áðïäüóåéò ôùí åôáéñéêþí ïìïëüãùí êáé ïé åëëçíéêÝò ôñÜðåæåò åðÝóôñåøáí
óôéò äéåèíåßò ÷ñçìáôïðéóôùôéêÝò áãïñÝò åêäßäïíôáò êáëõììÝíá ïìüëïãá.
Ìå áõôÜ ôá äåäïìÝíá, åßíáé âÜóéìï íá ðñïâëåöèåß üôé ôï 2018 ç áíÜðôõîç èá
åðéôá÷õíèåß êáé ï ñõèìüò áýîçóçò ôïõ ÁÅÐ èá äéáìïñöùèåß óå 2,4%. ÐáñÜãïíôåò
þèçóçò èá åßíáé: á) ç éó÷õñÞ áíïäéêÞ ðïñåßá ôïõ ôïõñéóìïý, â) ç ìåãÜëç åíßó÷õóç ôçò
ìåôáðïéçôéêÞò ðáñáãùãÞò, ðïõ áíôáíáêëÜ ôç âåëôßùóç ôùí óõíèçêþí ëåéôïõñãßáò
ôùí åðé÷åéñÞóåùí êáé ðñïåîïöëåß ôçí áýîçóç ôùí åðé÷åéñçìáôéêþí åðåíäýóåùí, ã) ç
áýîçóç ôùí åîáãùãþí êáé ä) ç åõíïúêÞ äéåèíÞò ïéêïíïìéêÞ óõãêõñßá.
Ï åíáñìïíéóìÝíïò ðëçèùñéóìüò åðáíÞëèå ôï 2017 óå èåôéêü Ýäáöïò, êáôáãñÜöïíôáò
ìÝóï åôÞóéï ñõèìü 1,1%, Ýíáíôé ìçäåíéêïý ñõèìïý ôï 2016. Ç åîáóèÝíçóç
ôùí áðïðëçèùñéóôéêþí ðéÝóåùí ïöåßëåôáé êõñßùò óôçí Ýíôïíá áíïäéêÞ ðïñåßá ôùí
äéåèíþí ôéìþí ôïõ ðåôñåëáßïõ éäßùò óôï ðñþôï ðåíôÜìçíï ôïõ Ýôïõò, áëëÜ êáé
óôçí ðëçèùñéóôéêÞ åðßäñáóç ôùí íÝùí Ýììåóùí öüñùí ðïõ ôÝèçêáí óå éó÷ý óôéò
áñ÷Ýò ôïõ 2017. Ãéá ôï 2018, ç åîÝëéîç ôïõ åã÷þñéïõ ðëçèùñéóìïý áíáìÝíåôáé íá
ðñïóäéïñéóôåß óå ìåãÜëï âáèìü áðü ôéò åðéäñÜóåéò âÜóçò (base el ects), ïé ïðïßåò
èá óõãêñáôÞóïõí ôïí ðëçèùñéóìü óå èåôéêü Ýäáöïò, áëëÜ óå ÷áìçëüôåñá åðßðåäá
óå ó÷Ýóç ìå ôï 2017.
ÐñÝðåé ùóôüóï íá óçìåéùèåß üôé ïé åõïßùíåò ðñïâëÝøåéò âáóßæïíôáé êõñßùò óôçí
õðüèåóç üôé ç ôÝôáñôç êáé ôåëåõôáßá áîéïëüãçóç ôïõ ôñÝ÷ïíôïò ðñïãñÜììáôïò
ïéêïíïìéêÞò ðñïóáñìïãÞò èá ïëïêëçñùèåß ïìáëÜ êáé âÜóåé ôïõ ðñïâëåðüìåíïõ ÷ñïíïäéáãñÜììáôïò,
÷ùñßò êáèõóôåñÞóåéò êáé ðáëéíäñïìÞóåéò, êáé üôé ç åöáñìïãÞ ôùí
ìåôáññõèìßóåùí èá óõíå÷éóôåß ìå áìåßùôç Ýíôáóç êáé óôç ìåôáìíçìïíéáêÞ åðï÷Þ.
ÄÇÌÏÓÉÏÍÏÌÉÊÇ ÐÏËÉÔÉÊÇ
ÊáôÜ ôï 2016 õðÞñîå õðÝñâáóç ôïõ ðñùôïãåíïýò áðïôåëÝóìáôïò ôçò ãåíéêÞò
êõâÝñíçóçò (âÜóåé ôïõ ïñéóìïý ôïõ ðñïãñÜììáôïò), ãéá äåýôåñï óõíå÷Ýò Ýôïò, óå
ó÷Ýóç ìå ôï óôü÷ï ôïõ ðñïãñÜììáôïò. ÓõãêåêñéìÝíá, ôï ðñùôïãåíÝò áðïôÝëåóìá
ôçò ãåíéêÞò êõâÝñíçóçò ãéá ôï 2016, óýìöùíá ìå ôïí ïñéóìü ôïõ ðñïãñÜììáôïò,
äéáìïñöþèçêå óå ðëåüíáóìá 3,8% ôïõ ÁÅÐ, Ýíáíôé óôü÷ïõ 0,5% ôïõ ÁÅÐ. Óôçí
õðÝñâáóç ôïõ óôü÷ïõ óõíåôÝëåóáí ç êáëýôåñç ðïñåßá ôùí åóüäùí áðü Üìåóïõò êáé
Ýììåóïõò öüñïõò êáèþò êáé ç óõãêñÜôçóç ôüóï ôùí äáðáíþí êïéíùíéêÞò ðñüíïéáò
üóï êáé ôïõ ðñïãñÜììáôïò äçìïóßùí åðåíäýóåùí. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ 2017 êáé óôï
ðëáßóéï ôçò äåýôåñçò áîéïëüãçóçò ôïõ ðñïãñÜììáôïò èåóìïèåôÞèçêå ìéá óåéñÜ áðü
äçìïóéïíïìéêÝò ñõèìßóåéò ìå óêïðü ôçí áýîçóç ôùí öïñïëïãéêþí åóüäùí, ôïí ðåñéïñéóìü
ôçò öïñïäéáöõãÞò êáé ôçí áíáäéÜôáîç ìåóïðñüèåóìá ôïõ ôñÝ÷ïíôïò ìßãìáôïò
äçìïóéïíïìéêÞò ðïëéôéêÞò. Ç íïìïèÝôçóç äçìïóéïíïìéêþí ñõèìßóåùí óõíå÷ßóôçêå êáé
ôï 2018 ìå ôçí øÞöéóç ôïõ í. 4512/2018 ôïí ÉáíïõÜñéï óôï ðëáßóéï ôçò ïëïêëÞñùóçò
ôçò ôñßôçò áîéïëüãçóçò ôïõ ðñïãñÜììáôïò.
Óýìöùíá ìå ôçí ÅéóçãçôéêÞ ¸êèåóç ôïõ Ðñïûðïëïãéóìïý ôïõ 2018, ðñïâëÝðåôáé
ç åðßôåõîç ðñùôïãåíïýò ðëåïíÜóìáôïò ãéá ôï 2017 ýøïõò 2,44% ôïõ ÁÅÐ, Ýíáíôé
óôü÷ïõ 1,75%. Ìå âÜóç üìùò ôá ìÝ÷ñé óÞìåñá äéáèÝóéìá äçìïóéïíïìéêÜ óôïé÷åßá
åêôéìÜôáé üôé ôï ðñùôïãåíÝò äçìïóéïíïìéêü áðïôÝëåóìá ôïõ 2017 èá õðåñâåß ôçí åí
ëüãù ðñüâëåøç. Åíôïýôïéò, üðùò äåß÷íïõí ôá óôïé÷åßá åêôÝëåóçò ôïõ ðñïûðïëïãéóìïý,
ç õðÝñâáóç ôïõ äçìïóéïíïìéêïý óôü÷ïõ ãéá ôï 2017 ðñïÝñ÷åôáé êõñßùò áðü
ôçí áýîçóç ôùí åóüäùí ðáñåëèüíôùí ïéêïíïìéêþí åôþí (êáôáó÷Ýóåéò, ðñüóèåôïé
öüñïé áðü ïéêåéïèåëÞ áðïêÜëõøç åéóïäçìÜôùí, ñõèìßóåéò ïöåéëþí) ðïõ óõíäÝåôáé
ðñùôßóôùò ìå óõãêõñéáêïýò ëüãïõò, áëëÜ êáé áðü ôç ìåßùóç ôùí äçìüóéùí äáðáíþí.
Áíôßèåôá, ç áýîçóç ôùí åóüäùí áðü Üìåóïõò êáé Ýììåóïõò öüñïõò åßíáé ïñéáêÞ,
ðáñÜ ôçí áýîçóç ôùí öïñïëïãéêþí óõíôåëåóôþí êáé ôçí åðéâïëÞ íÝùí öüñùí. Áõôü
åðéâåâáéþíåé ôçí Üðïøç ãéá öïñïëïãéêÞ êüðùóç ôùí ðáñáãùãéêþí äõíÜìåùí ôçò
÷þñáò êáé õðïäçëþíåé ôçí áíáãêáéüôçôá áëëáãÞò ôïõ ìßãìáôïò äçìïóéïíïìéêÞò
ðïëéôéêÞò.
ÔÑÁÐÅÆÉÊÏ ÓÕÓÔÇÌÁ ÊÁÉ ÅÐÉ×ÅÉÑÇÓÅÉÓ ÉÄÉÙÔÉÊÇÓ ÁÓÖÁËÉÓÇÓ
Êýñéá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò åîÝëéîçò ôïõ åã÷þñéïõ ôñáðåæéêïý ôïìÝá ôï 2017 Þôáí
ç óôáäéáêÞ áíÜêáìøç ôçò ïñãáíéêÞò êåñäïöïñßáò, ç äéáôÞñçóç ôçò êåöáëáéáêÞò
åðÜñêåéáò óå éêáíïðïéçôéêü åðßðåäï, ç äéáöïñïðïßçóç ôùí ðçãþí ÷ñçìáôïäüôçóçò
ôùí ôñáðåæþí êáé ç ìéêñÞ õðï÷þñçóç ôïõ áðïèÝìáôïò ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí
áíïéãìÜôùí óýìöùíá ìå ôïõò ôåèÝíôåò óôü÷ïõò, ìå ôï áðüèåìá ùóôüóï íá ðáñáìÝíåé
õøçëü (100,4 äéóåê. åõñþ ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 2017). Óçìåéþíåôáé ðÜíôùò üôé,
óýìöùíá ìå ôá ðñïóùñéíÜ óôïé÷åßá Äåêåìâñßïõ 2017, ðáñáôçñåßôáé óçìáíôéêÞ åðéôÜ÷õíóç
ôïõ ñõèìïý ìåßùóçò ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí êáôÜ ôï ôÝôáñôï
ôñßìçíï ôïõ Ýôïõò (ôï áðüèåìá äéáìïñöþíåôáé óå ðåñßðïõ 95 äéóåê. åõñþ).
Ôï 2017 ðáñáôçñÞèçêå áýîçóç ôùí ôñáðåæéêþí êáôáèÝóåùí åðé÷åéñÞóåùí êáé íïéêïêõñéþí,
ùò áðïôÝëåóìá ôçò áíüäïõ ôçò ïéêïíïìéêÞò äñáóôçñéüôçôáò êáé ôçò óôáäéáêÞò
áíÜêôçóçò ôçò åìðéóôïóýíçò ôïõ êïéíïý ðñïò ôï ôñáðåæéêü óýóôçìá. ÐåñáéôÝñù,
ç åðéâñÜäõíóç ôçò ðéóôùôéêÞò åðÝêôáóçò êáôÜ ôá ÷ñüíéá ôçò êñßóçò öáßíåôáé
íá ìçí åßíáé ôüóï Ýíôïíç ðëÝïí. Ôá ôñáðåæéêÜ åðéôüêéá êáôáèÝóåùí åîáêïëïýèçóáí íá
ìåéþíïíôáé, ìå ÷áìçëüôåñï üìùò ñõèìü, êáé ôá åðéôüêéá ôñáðåæéêïý äáíåéóìïý ãéá ôéò
ìç ÷ñçìáôïðéóôùôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò óõíÝ÷éóáí íá áðïêëéìáêþíïíôáé.
Ìç åîõðçñåôïýìåíá áíïßãìáôá
Ç áðïôåëåóìáôéêÞ äéá÷åßñéóç ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí áðïôåëåß ôï
êñéóéìüôåñï ðñüâëçìá ðïõ ç êñßóç êëçñïäüôçóå óôéò ôñÜðåæåò êáé ðïõ áõôÝò êáëïýíôáé
óÞìåñá íá áíôéìåôùðßóïõí, ðñïêåéìÝíïõ íá åîõãéáíèåß ðëÞñùò ôï äáíåéáêü
÷áñôïöõëÜêéü ôïõò êáé íá êáôáóôåß Ýôóé äõíáôÞ ç áýîçóç ôçò ôñáðåæéêÞò ÷ñçìáôïäüôçóçò.
Ãéá ôï óêïðü áõôü, ôï èåóìéêü ðëáßóéï Ý÷åé åìðëïõôéóôåß êáé ïé ôñÜðåæåò Ý÷ïõí
áíáëÜâåé óçìáíôéêÝò äñÜóåéò. ÓõãêåêñéìÝíá, ôÝèçêáí óå ëåéôïõñãßá çëåêôñïíéêÝò
ðëáôöüñìåò ãéá ôïí åîùäéêáóôéêü ìç÷áíéóìü ñýèìéóçò ïöåéëþí êáé ãéá ðëåéóôçñéáóìïýò
áêéíÞôùí, áðëïõóôåýèçêå ôï èåóìéêü ðëáßóéï áäåéïäüôçóçò åôáéñéþí äéá÷åßñéóçò
ðéóôùôéêþí áðáéôÞóåùí êáé ðñáãìáôïðïéÞèçêáí ïé ðñþôåò ðùëÞóåéò äáíåéáêþí
÷áñôïöõëáêßùí. Åðßóçò, äéáìïñöþèçêå ôï ðëáßóéï ðñïóôáóßáò ôùí ôñáðåæéêþí
óôåëå÷þí áðü ðïéíéêÝò äéþîåéò êáé åíéó÷ýèçêáí ôá äéêáéþìáôá åêåßíùí ôùí ðéóôùôþí
ïé ïðïßïé êáôÝ÷ïõí åîáóöáëßóåéò. Ç ðñüïäïò ðïõ Ý÷åé åðéôåõ÷èåß ùò ðñïò ôçí áðïìÜêñõíóç
ôùí åìðïäßùí ãéá ôç äéá÷åßñéóç ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí êáé åéäéêüôåñá
ç åðßðôùóç áðü ôçí Ýíáñîç ôùí ðñþôùí çëåêôñïíéêþí ðëåéóôçñéáóìþí óôç
óõìðåñéöïñÜ ôùí óôñáôçãéêþí êáêïðëçñùôþí áðïôÝëåóå Ýíáí áðü ôïõò âáóéêïýò
ðáñÜãïíôåò ãéá ôç èåôéêÞ åéêüíá ôïõ ôÝôáñôïõ ôñéìÞíïõ.
Ïé ôñÜðåæåò áêïëïõèïýí óõãêåêñéìÝíï ÷ñïíïäéÜãñáììá ãéá ôïí ðñïïäåõôéêü
ðåñéïñéóìü ôïõ áðïèÝìáôïò ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí, ìå óôü÷ï ôç
ìåßùóç ôïõ óõíüëïõ ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí ìåôáîý Éïõíßïõ 2017 êáé
Äåêåìâñßïõ 2019 ðåñßðïõ êáôÜ 37%. ÅîÜëëïõ, ç êÜëõøç ôùí ìç åîõðçñåôïýìåíùí
áíïéãìÜôùí ìå óõóóùñåõìÝíåò ðñïâëÝøåéò åßíáé éêáíïðïéçôéêÞ êáé ç ôéìÞ ôïõ äåßêôç
êåöáëáßïõ êïéíþí ìåôï÷þí ôçò êáôçãïñßáò 1 (CET1) Þôáí ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 2017
17,1%, õøçëüôåñç ôïõ ìÝóïõ üñïõ ôçò ÅÅ (15%).
Óôï áìÝóùò ðñïóå÷Ýò äéÜóôçìá ïé ôñÜðåæåò ðñÝðåé íá åíôåßíïõí ôéò ðñïóðÜèåéÝò
ôïõò ãéá ôçí åðßôåõîç ôùí åðé÷åéñçóéáêþí ôïõò óôü÷ùí ãéá ôá ìç åîõðçñåôïýìåíá
áíïßãìáôá, ïé ïðïßïé ãéá ôá åðüìåíá äýï Ýôç åßíáé õøçëïß êáé öéëüäïîïé, áëëÜ åöéêôïß,
éäßùò ôþñá ðïõ ç ïéêïíïìßá Ý÷åé åðáíÝëèåé óå èåôéêïýò ñõèìïýò áíÜðôõîçò. Ïé ôñÜðåæåò
åðéâÜëëåôáé íá äéåõñýíïõí ôï ôá÷ýôåñï äõíáôüí ôéò ëýóåéò ðïõ ðñïôåßíïõí óôïõò
äáíåéïëÞðôåò êáé íá ðñï÷ùñÞóïõí óôç ëÞøç ðéï äñáóôéêþí áðïöÜóåùí, éäßùò üóïí
áöïñÜ ôéò åíÝñãåéåò áíáäéÜñèñùóçò âéþóéìùí åðé÷åéñÞóåùí, ôç óõíôïíéóìÝíç áíôéìåôþðéóç
ôùí ïöåéëåôþí ìå ðïëëáðëïýò ðéóôùôÝò, ôïí åíôïðéóìü ôùí óôñáôçãéêþí
êáêïðëçñùôþí êáé ôçí åöáñìïãÞ ïñéóôéêÞò ëýóçò ãéá ôéò ìç âéþóéìåò åðé÷åéñÞóåéò.
ÌåôÜ ôç äçìïóßåõóç ó÷åôéêþí êáôåõèýíóåùí áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ, èá ìðïñïýóå
íá åîåôáóôåß ôï åíäå÷üìåíï ìåôáâßâáóçò ìç åîõðçñåôïýìåíùí áíïéãìÜôùí óå
Ýíáí Þ ðåñéóóüôåñïõò êåíôñéêïýò öïñåßò ðïõ èá ìðïñïýóáí íá äçìéïõñãçèïýí ãéá
ôï óêïðü áõôü. Åðßóçò, ïé ôñÜðåæåò èá ðñÝðåé íá áíáèåùñÞóïõí ôï åðé÷åéñçóéáêü
ôïõò ó÷Ýäéï äßíïíôáò Ýìöáóç óôçí áíÜðôõîç íÝùí åñãáóéþí êáé óôçí ðåñáéôÝñù
ðåñéóôïëÞ ôïõ ëåéôïõñãéêïý ôïõò êüóôïõò.
Ùóôüóï, äåí õðÜñ÷ïõí ðåñéèþñéá åöçóõ÷áóìïý. Ôï åã÷þñéï ÷ñçìáôïðéóôùôéêü
óýóôçìá ðáñáìÝíåé åõÜëùôï óå ìáêñïïéêïíïìéêÝò êáé ÷ñçìáôïðéóôùôéêÝò äéáôáñá÷Ýò.
Ôï 2018 ïé ôñÜðåæåò êáëïýíôáé íá ðñïóáñìïóôïýí óå íÝåò ðñïêëÞóåéò, ìå
êõñéüôåñåò ôçí åöáñìïãÞ ôïõ Äéåèíïýò Ðñïôýðïõ ×ñçìáôïïéêïíïìéêÞò ÁíáöïñÜò
9 (IFRS 9), ôçí áõóôçñïðïßçóç ôïõ ÷åéñéóìïý ôùí ðñïâëÝøåùí ãéá ôá íÝá ìç
åîõðçñåôïýìåíá áíïßãìáôá, áëëÜ êáé ôç äéåíÝñãåéá ôçò ðáíåõñùðáúêÞò Üóêçóçò
ðñïóïìïßùóçò áêñáßùí êáôáóôÜóåùí áðü ôçí ÅÊÔ. Õðü áõôÝò ôéò óõíèÞêåò, åßíáé
èåôéêü ôï üôé ðñïâëÝöèçêå êáé õðÜñ÷åé Ýíá áðüèåìá áóöáëåßáò, óôï ðëáßóéï ôçò
÷ñçìáôïäüôçóçò ôïõ ôñßôïõ ðñïãñÜììáôïò, ìå óêïðü ôç äéáóöÜëéóç ôçò ÷ñçìáôïðéóôùôéêÞò
óôáèåñüôçôáò ãéá ôçí åíäå÷üìåíç óôÞñéîç ôïõ ôñáðåæéêïý ôïìÝá, åÜí áõôÞ
êáôáóôåß áíáãêáßá.
ÁóöáëéóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò
Óýìöùíá ìå ôï íÝï åðïðôéêü ðëáßóéï ãéá ôçí åíßó÷õóç ôçò öåñåããõüôçôáò ôïõ
ðáñü÷ïõ áóöáëéóôéêþí õðçñåóéþí êáé ôç äéáöÜíåéá óôçí ðëçñïöüñçóç ìå óêïðü
ôçí ðñïóôáóßá ôïõ êáôáíáëùôÞ, ïé åëëçíéêÝò áóöáëéóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò áðü ôï 2017
äçìïóéåýïõí åôÞóéá Ýêèåóç áíáöïñéêÜ ìå ôç ÷ñçìáôïïéêïíïìéêÞ ôïõò êáôÜóôáóç êáé
ôçí êáôÜóôáóç öåñåããõüôçôáò. Ôá âáóéêÜ ÷ñçìáôïïéêïíïìéêÜ ìåãÝèç ãéá ôï 2017
ðáñÝìåéíáí óôáèåñÜ êáé ïé äåßêôåò öåñåããõüôçôáò áíáìÝíåôáé íá âåëôéùèïýí. Ãéá ôï
ìåôñéáóìü üìùò ôùí óõíåðåéþí ôïõ êéíäýíïõ ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôï ðåñéâÜëëïí ÷áìçëþí
åðéôïêßùí êáé ôçí áíáæÞôçóç õøçëþí áðïäüóåùí, ïé áóöáëéóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò
ðñï÷þñçóáí óå áíáðñïóáñìïãÞ ôçò åðåíäõôéêÞò ôïõò óôñáôçãéêÞò êáé ôñïðïðïßçóç
ôùí ðñïúüíôùí ðïõ äéáèÝôïõí ìå ìåßùóç ôçò áðüäïóçò ðïõ åããõþíôáé êáé ðñïþèçóç
áóöáëßóåùí ìå åðåíäýóåéò ôïí êßíäõíï ôùí ïðïßùí öÝñïõí ïé áóöáëéóìÝíïé.
ÊÉÍÄÕÍÏÉ ÊÁÉ ÐÇÃÅÓ ÁÂÅÂÁÉÏÔÇÔÁÓ
ÐáñÜ ôç èåôéêÞ ðñüïäï ðïõ Ý÷åé óõíôåëåóôåß êáé êáôáãñÜöåôáé óå óçìáíôéêÜ
ïéêïíïìéêÜ ìåãÝèç, ïé êßíäõíïé, åã÷þñéïé êáé åîùôåñéêïß, ðïõ åíäÝ÷åôáé íá áðåéëÞóïõí
ôçí ðïñåßá ôçò åëëçíéêÞò ïéêïíïìßáò ðáñáìÝíïõí.
Âñá÷õðñüèåóìá, ïé óçìáíôéêüôåñïé êßíäõíïé åßíáé ç êáèõóôÝñçóç óôçí õëïðïßçóç
ôùí óõìöùíçèÝíôùí ìÝôñùí óôï ðëáßóéï ôçò ôñßôçò áîéïëüãçóçò, ðïõ èá ïäçãïýóå
óå êáèõóôÝñçóç ôçò ïëïêëÞñùóçò ôçò ôÝôáñôçò êáé ôåëåõôáßáò áîéïëüãçóçò ôïõ
ôñÝ÷ïíôïò ðñïãñÜììáôïò, êáé ç ôõ÷üí áðüêëéóç áðü ôçí åðßôåõîç ôùí äçìïóéïíïìéêþí
óôü÷ùí. ÅðéðëÝïí, ç ìç Ýãêáéñç áðïóáöÞíéóç ôùí ìÝôñùí åëÜöñõíóçò ôïõ
÷ñÝïõò åßíáé áéôßá ðïõ ìðïñåß íá áíáæùðõñþóåé áâåâáéüôçôåò.
Åîßóïõ óçìáíôéêüò åßíáé ï êßíäõíïò áðü ôçí áíôéóôñïöÞ ôçò ìÝ÷ñé óÞìåñá èåôéêÞò
ðïñåßáò ôùí áðïäüóåùí ôùí åëëçíéêþí êñáôéêþí ïìïëüãùí. Ç ðñüóöáôç áíáâÜèìéóç
ôçò ðéóôïëçðôéêÞò éêáíüôçôáò ôçò ÷þñáò áðïôåëåß èåôéêÞ åîÝëéîç óôçí ðïñåßá
ðñïò ôçí áðüêôçóç åðåíäõôéêÞò âáèìßäáò áðü ôá åëëçíéêÜ ïìüëïãá, åíþ ôï 2017 ïé
õøçëÝò áðïäüóåéò ôùí åëëçíéêþí êñáôéêþí ïìïëüãùí óçìåßùóáí óçìáíôéêÞ ðôþóç.
Ùóôüóï, ôï ãåãïíüò üôé ç ÅëëÜäá äéáôçñåß áêüìá ôç ÷áìçëüôåñç ðéóôïëçðôéêÞ
äéáâÜèìéóç óôçí åõñùæþíç, áðÝ÷ïíôáò 5 âáèìßäåò áðü ôçí åðåíäõôéêÞ âáèìßäá,
óçìáßíåé üôé, ìå ôç ÷þñá åêôüò ðñïãñÜììáôïò, ôá åëëçíéêÜ ïìüëïãá èá ðáýóïõí
íá ãßíïíôáé áðïäåêôÜ ùò åîáóöáëßóåéò ãéá ôçí ðñüóâáóç ôùí åëëçíéêþí ôñáðåæþí
óôç öèçíÞ ÷ñçìáôïäüôçóç ðïõ ðñïóöÝñåé ç ÅÊÔ. Ìå äåäïìÝíï üôé ç áðüäïóç
ôïõ äåêáåôïýò åëëçíéêïý êñáôéêïý ïìïëüãïõ õðåñâáßíåé óÞìåñá ôï 4%, Ýíáíôé ðåñßðïõ
2% ãéá ôçí Ðïñôïãáëßá êáé ôçí Éôáëßá, ãßíåôáé ðéèáíüò ï êßíäõíïò äõóìåíþí
åðéðôþóåùí óôç äõíáìéêÞ ôïõ ÷ñÝïõò. Ôï ðñüâëçìá åíäÝ÷åôáé íá ïîõíèåß, êáèþò ïé
ðáñÜãïíôåò ðïõ äéáìüñöùóáí åõíïúêÝò óõíèÞêåò êáôÜ ôï ðåñáóìÝíï Ýôïò öáßíåôáé
üôé áíôéóôñÝöïíôáé.
Åëëï÷åýïõí ùóôüóï êáé åîùôåñéêïß êßíäõíïé, ðïõ äçìéïõñãïýí áíçóõ÷ßåò ãéá ôç
äéáôÞñçóç ôçò åîáéñåôéêÜ åõíïúêÞò äéåèíïýò ïéêïíïìéêÞò óõãêõñßáò êáé ôçò ðáãêüóìéáò
óôáèåñüôçôáò. Åéäéêüôåñá, óå åðßðåäï ÅÅ, åêêñåìüôçôåò ðïõ èá ìðïñïýóáí
íá äçìéïõñãÞóïõí ðñïâëÞìáôá óôçí êáëÞ ïéêïíïìéêÞ ðïñåßá ôçò ÅÅ åßíáé: ç ðñïåôïéìáóßá
ôïõ Brexit ìåôÜ ôç óõìöùíßá ôçò 15çò Äåêåìâñßïõ 2017 ãéá óõíôåôáãìÝíç
Ýîïäï, êáé ç áíÜãêç ãéá åîåýñåóç êïéíÜ áðïäåêôÞò óõìöùíßáò ùò ðñïò ôïí ôñüðï
áíôéìåôþðéóçò ôçò ðñïóöõãéêÞò êñßóçò óôï ðëáßóéï ôçò ðñïóå÷ïýò áíáèåþñçóçò
ôïõ êáíïíéóìïý ôïõ Äïõâëßíïõ ôïí Éïýíéï ôïõ 2018. Åðéðñüóèåôá, óå åðßðåäï åõñùæþíçò,
óçìáíôéêÝò áëëáãÝò ðïõ áöïñïýí ôçí áñ÷éôåêôïíéêÞ ôçò áíáìÝíåôáé íá
äñïìïëïãçèïýí åöÝôïò, üðùò ç óýóôáóç ôïõ Åõñùðáúêïý Íïìéóìáôéêïý Ôáìåßïõ
êáé ç ïëïêëÞñùóç ôçò ôñáðåæéêÞò Ýíùóçò. ÊáèõóôåñÞóåéò ôùí ðñïóäïêþìåíùí
áëëáãþí åíäÝ÷åôáé íá åíéó÷ýóïõí ôéò áâåâáéüôçôåò. Óå äéåèíÝò åðßðåäï, áíáôáñÜîåéò
ðñïêáëïýíôáé áðü ôçí åðéäåßíùóç ôùí ó÷Ýóåùí ôùí ÇÐÁ ìå ôç Â. ÊïñÝá êáé ôï ÉñÜí.
ÔÝëïò, óå ðïëëÝò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ ç Ýîáñóç ôïõ ëáúêéóìïý ìåéþíåé ôçí åìðéóôïóýíç
ôùí ðïëéôþí óôïõò äçìïêñáôéêïýò èåóìïýò êáé óôï êñÜôïò äéêáßïõ.
ÓÔÑÁÔÇÃÉÊÇ ÄÉÁÔÇÑÇÓÉÌÇÓ ÁÍÁÐÔÕÎÇÓ: ÔÏ ÍÅÏ ÐÁÑÁÃÙÃÉÊÏ ÐÑÏÔÕÐÏ
Ç ÅëëÜäá âñßóêåôáé óÞìåñá ìðñïóôÜ óå ìéá éóôïñéêÞ ðñüêëçóç: íá åðáíÝëèåé
óôçí êáíïíéêüôçôá êáé íá âñåèåß îáíÜ óå ðïñåßá óýãêëéóçò ìå ôïõò Åõñùðáßïõò
åôáßñïõò. Ç åðéóôñïöÞ óå éó÷õñÞ ïéêïíïìéêÞ áíÜðôõîç áðáéôåß ôç äéáôÞñçóç êáé
åöáñìïãÞ ôùí äéáñèñùôéêþí ìåôáññõèìßóåùí ðïõ Ý÷ïõí Þäç íïìïèåôçèåß, êáèþò
êáé ïõóéáóôéêÝò áëëáãÝò óå ôïìåßò ðïõ åîáêïëïõèïýí êáé óÞìåñá íá õóôåñïýí, üðùò
åßíáé ôï öïñïëïãéêü óýóôçìá, ç äçìüóéá äéïßêçóç, ôï äéêáóôéêü óýóôçìá êáé ïé áãïñÝò
áãáèþí êáé õðçñåóéþí. Ãéá íá óõìâïýí üìùò ôá ðáñáðÜíù êáé íá êáôáóôåß ç ÅëëÜäá
êáé ðÜëé öéëéêüò ðñïïñéóìüò ôïõ åðé÷åéñåßí êáé ôùí ðáñáãùãéêþí åðåíäýóåùí,
èá ðñÝðåé ôï ôÝëïò ôïõ ôñÝ÷ïíôïò ðñïãñÜììáôïò ðñïóáñìïãÞò íá ãßíåé áöåôçñßá
åíüò ïëïêëçñùìÝíïõ åèíéêïý ó÷åäßïõ ðáñáãùãéêÞò áíáóõãêñüôçóçò, ôïõ ïðïßïõ
ôçí ðáôñüôçôá ôùí éäåþí êáé ôçí åõèýíç èá áíáëÜâåé ç åëëçíéêÞ êõâÝñíçóç. Ï ó÷åäéáóìüò
ôçò ïéêïíïìéêÞò ðïëéôéêÞò ãéá ôçí åðüìåíç çìÝñá ôçò åîüäïõ ôçò ÅëëÜäïò áðü
ôá ðñïãñÜììáôá ïéêïíïìéêÞò ðñïóáñìïãÞò èá ðñÝðåé íá åðéêåíôñùèåß ü÷é ìüíï óôç
ëÞøç ìÝôñùí åîéóïññüðçóçò ôùí äéáôáñá÷þí ôïõ ïéêïíïìéêïý êýêëïõ, áëëÜ ðñùôßóôùò
óôçí Üóêçóç ìåóïìáêñïðñüèåóìçò áíáðôõîéáêÞò ðïëéôéêÞò ìå äéôôü óôü÷ï ôçí
ðëÞñç áîéïðïßçóç ôùí ðáñáãùãéêþí äõíáôïôÞôùí ôçò ïéêïíïìßáò êáé ôáõôü÷ñïíá ôç
äéáóöÜëéóç äçìïóéïíïìéêÞò óôáèåñüôçôáò.
Ôï ó÷Ýäéï ðñÝðåé íá óôï÷åýåé óå õøçëïýò êáé äéáôçñÞóéìïõò ñõèìïýò ïéêïíïìéêÞò
ìåãÝèõíóçò ìÝóù ôçò åíßó÷õóçò ôçò éäéùôéêÞò åðé÷åéñçìáôéêÞò ðñùôïâïõëßáò,
ôïõ åîùóôñåöïýò ðñïóáíáôïëéóìïý ôçò ðáñáãùãéêÞò äïìÞò êáé ôçò åõñýôåñçò êïéíùíéêÞò
óõììåôï÷Þò. Ðñïûðüèåóç åðéôõ÷ßáò åßíáé ç õëïðïßçóç ìåãÜëùí ôïìþí óôïí
éóôü ôçò ïéêïíïìßáò. Ç åöáñìïãÞ áõôþí ôùí ôïìþí áðáéôåß ôçí ïõóéáóôéêÞ êáé åõñåßá
óõíáßíåóç êáé óõíåííüçóç üëùí ôùí êïéíùíéêþí ïìÜäùí áëëÜ êáé ôùí ðïëéôéêþí äõíÜìåùí
ôçò ÷þñáò ìå åõñùðáúêü ðñïóáíáôïëéóìü. ÓÞìåñá, óå áõôÞ ôçí êñßóéìç ÷ñïíéêÞ
óõãêõñßá ãéá ôçí åëëçíéêÞ ïéêïíïìßá, äåí ðñÝðåé íá óôáìáôÞóåé ç èåôéêÞ ðïñåßá
ðñïò ôï ìÝëëïí, Þ, áêüìá ÷åéñüôåñá, íá ôåèïýí óå êßíäõíï áõôÜ ðïõ Ý÷ïõí åðéôåõ÷èåß
ìå ìåãÜëåò èõóßåò ôá ôåëåõôáßá åííÝá ÷ñüíéá, ëüãù Ýëëåéøçò êïéíùíéêÞò óõíáßíåóçò
Þ ëüãù ðüëùóçò ôïõ ðïëéôéêïý êëßìáôïò. ÓõãêåêñéìÝíá, áðáéôïýíôáé:
Ðñþôïí, ñéæéêÞ áíáäéïñãÜíùóç ôçò äçìüóéáò äéïßêçóçò ìå óáöÞ ïñéïèÝôçóç ôçò
êñáôéêÞò ðáñÝìâáóçò óôçí éäéùôéêÞ ðñùôïâïõëßá. Ôï êñÜôïò èá ðñÝðåé íá áíáëÜâåé
ñüëï ñõèìéóôÞ ôïõ èåóìéêïý ðëáéóßïõ ëåéôïõñãßáò ôçò éäéùôéêÞò ïéêïíïìßáò êáé íá
áíáðôýîåé åëåãêôéêïýò ìç÷áíéóìïýò êáé ü÷é ôï ñüëï ôïõ ðáñáãùãïý-åðé÷åéñçìáôßá.
ÅðéðëÝïí, ìå ôçí áîéïðïßçóç ôùí óõóôçìÜôùí óýìðñáîçò éäéùôéêïý-äçìüóéïõ ôïìÝá
óå Ýíá ìåãÜëï öÜóìá äéïéêçôéêþí äéáäéêáóéþí êáé ðáñå÷üìåíùí õðçñåóéþí, ìåôáöÝñåôáé
ôï êüóôïò áðü ôïí öïñïëïãïýìåíï óôïí ÷ñÞóôç, ìå ðáñÜëëçëç üìùò ìÝñéìíá
ãéá ôç óôÞñéîç ôùí êïéíùíéêÜ áäýíáìùí.
Äåýôåñïí, åðéôÜ÷õíóç ôùí éäéùôéêïðïéÞóåùí êáé ôçò áîéïðïßçóçò ôçò äçìüóéáò
ðåñéïõóßáò. Êáèþò óôï íÝï ðáñáãùãéêü ðñüôõðï ç ðáñÝìâáóç ôïõ êñÜôïõò ðåñéïñßæåôáé
óôï ñüëï ôïõ åëåãêôÞ-ñõèìéóôÞ, ïé áðïêñáôéêïðïéÞóåéò ü÷é ìüíï èá áõîÞóïõí
ôá äçìüóéá Ýóïäá, áëëÜ êõñßùò èá åíéó÷ýóïõí ôïí áíôáãùíéóìü ðñïò üöåëïò ôïõ
êáôáíáëùôÞ.
Ôñßôïí, áëëáãÝò óôï öïñïëïãéêü óýóôçìá ìå ãíþìïíá ôç äçìéïõñãßá åíüò áðëïý
êáé óôáèåñïý öïñïëïãéêïý ðëáéóßïõ ìå ÷áìçëüôåñïõò öïñïëïãéêïýò óõíôåëåóôÝò
ãéá íïéêïêõñéÜ êáé åðé÷åéñÞóåéò, êáèþò êáé ôç äéåýñõíóç ôçò öïñïëïãéêÞò âÜóçò.
ÔÝôáñôïí, åðÝêôáóç ôùí çëåêôñïíéêþí óõíáëëáãþí óå üëåò ôéò ìïñöÝò ôçò
ïéêïíïìéêÞò äñáóôçñéüôçôáò, þóôå íá ðåñéïñéóôåß áðïôåëåóìáôéêÜ ôï ìÝãåèïò ôçò
Üôõðçò ïéêïíïìßáò êáé íá áõîçèïýí ôá äçìüóéá Ýóïäá ìå äéêáéüôåñç êáôáíïìÞ ôùí
öïñïëïãéêþí âáñþí. Ãéá ôçí åðéôõ÷ßá ôïõ åã÷åéñÞìáôïò áðáéôåßôáé ü÷é ìüíï ç åîïéêåßùóç
ôïõ ðïëßôç ìå ôéò åöáñìïãÝò ôçò øçöéáêÞò ôå÷íïëïãßáò, áëëÜ êáé ç êáëëéÝñãåéá
ôçò öïñïëïãéêÞò óõíåßäçóçò.
ÐÝìðôïí, Ýìöáóç óôï «ôñßãùíï ôçò ãíþóçò» (ðáéäåßá-Ýñåõíá-êáéíïôïìßá) ìå áîéïëüãçóç
ôçò ðáíåðéóôçìéáêÞò åêðáßäåõóçò êáé óýíäåóç ôçò Ýñåõíáò ìå ôç ÷ñçìáôïäüôçóç
êáé ôçí ðáñáãùãéêÞ äéáäéêáóßá. Êáé ôïýôï äéüôé ç óýíäåóç ôçò ðáíåðéóôçìéáêÞò
åêðáßäåõóçò êáé Ýñåõíáò ìå ôçí ðáñáãùãéêÞ äéáäéêáóßá ðñïùèåß ôçí êáéíïôïìßá
êáé ôá áíôáãùíéóôéêÜ ðëåïíåêôÞìáôá ôçò ÷þñáò.
¸êôïí, êáé óçìáíôéêüôåñï, éó÷õñïðïßçóç ôçò áíåîÜñôçôçò ëåéôïõñãßáò ôùí
èåóìþí êáé ôïõ êñÜôïõò äéêáßïõ. Ãéá íá êáôáóôåß áõôü åöéêôü, ðñÝðåé ïé ðïëéôéêÝò
äõíÜìåéò óôï óýíïëü ôïõò íá áðïäå÷èïýí üôé ìüíï êïéíùíéêÜ áðïäåêôïß êáé ìå õøçëü
êýñïò êáé áíåîáñôçóßá èåóìïß, ðïõ äåí åîõðçñåôïýí ôá óõìöÝñïíôá óõãêåêñéìÝíùí
ïìÜäùí åéò âÜñïò Üëëùí, ðñïÜãïõí ôçí åõçìåñßá ôçò êïéíùíßáò ùò óõíüëïõ. Ãéá
íá åðéôý÷åé ç åðáíåêêßíçóç ôçò ïéêïíïìßáò ðñÝðåé ôï êýñïò ôùí èåóìþí, ðïõ åßíáé
óõíþíõìï ìå ôçí åìðéóôïóýíç óôï ìÝëëïí, íá åîõøùèåß. Áäýíáìïé êáé êëåéóôïß èåóìïß
ðáñÜãïõí áâåâáéüôçôá êáé áðþëåéá ðñïóáíáôïëéóìïý, åíþ áíôßèåôá éó÷õñïß, áíåîÜñôçôïé,
áíïéêôïß êáé êïéíùíéêÜ áðïäåêôïß èåóìïß åßíáé áðáñáßôçôïé ãéá ôçí åðéóôñïöÞ
óôçí ïìáëüôçôá.
***
ÓÞìåñá, ç åëëçíéêÞ ïéêïíïìßá âñßóêåôáé êïíôÜ óôçí Ýîïäï áðü ôçí êñßóç êáé ôçí
åðéóôñïöÞ óôçí ïìáëüôçôá. Ïé áíôéêåéìåíéêÝò óõíèÞêåò, üðùò êáôáãñÜöïíôáé áðü ôç
ìÝ÷ñé ôþñá åîÝëéîç ôùí ïéêïíïìéêþí ìåãåèþí, åßíáé åíèáññõíôéêÝò. Ãéá íá áîéïðïéçèïýí
üìùò, áðáéôåßôáé Ýíá óõíïëéêü ó÷Ýäéï ãéá ôï ìÝëëïí ìÝóá óå êëßìá êïéíùíéêÞò
óõíáßíåóçò êáé ðïëéôéêÞò ïìáëüôçôáò, ðïõ èá ðåßèåé ôéò ðáñáãùãéêÝò äõíÜìåéò êáé ôéò
äéåèíåßò áãïñÝò üôé ç ÅëëÜäá Ý÷åé ïñéóôéêÜ áðïìáêñõíèåß áðü ðñáêôéêÝò ôïõ ðáñåëèüíôïò
êáé âñßóêåôáé ðÜëé óå ôñï÷éÜ óýãêëéóçò ìå ôçí Åõñþðç.