Przegląd Piaseczyński, wydanie 195

OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA
NR 195 (6) 16 MAJA 2018
11
Sztukmistrz z Góry Kalwarii
Fot. Wikipedia Fot. Wikipedia
Góra Kalwaria pierwsza połowa XX wieku
olf Messing, sławny do dziś w
W Rosji, a w Polsce zupełnie zapomniany,
urodził się i spędził dzieciństwo
w Górze Kalwarii. W czasie II
wojny światowej Hitler wyznaczył za
dostarczenie Messinga do Berlina nagrodę
200 tys. marek. Powodem była
przepowiednia, którą Messing wygłosił
w 1937 r. w warszawskim teatrze,
stwierdził, że Hitler przegra wojnę, gdy
Wolf Messing
wyruszy na wschód, i w finale popełni
samobójstwo. Przepowiednia była
szokująca, bo jeszcze nie było wojny,
a w 1939 r., po podpisaniu paktu Ribbentrop–Mołotow,
stało się niemożliwe,
żeby Niemcy zaatakowały ZSRR, a jednak.
W czasie wojny Hitler, który sam
korzystał z różnej maści szarlatanów i
wróżbitów, zadawał sobie sprawę, że
tak niebezpieczny doradca u boku Stalina
może wpływać na sukcesy wojenne
Rosji; był przekonany, że Messing jest
„tajną bronią” Stalina.
Wolf Messing jasnowidz czy szarlatan?
Ile z tego, co zostało o nim napisane,
jest prawdą, a ile legendą lub zwyczajnym
zabiegiem marketingowym,
bo z działalności, którą się zajmował,
czerpał spore zyski.
Analizując życie Messinga, przychodzi
mi do głowy wiele pytań. Czy dar
jasnowidzenia, telepatii i umiejętność
czytania myśli ludzi jest „darem Bożym”
czy przekleństwem? No i przede
wszystkim podstawowe pytanie: czy
takie umiejętności są możliwe? Messing
wyjaśniał dar czytania myśli ludzi, jako
umiejętność obserwacji drgania mięśni,
niedostrzegalne dla wielu, pewne
zmiany w wyglądzie obserwowanego
człowieka. Na pewno miał ponadprzeciętną
zdolność do stosowania sugestii.
Ta umiejętność pozwoliła mu przetrwać
Holokaust, przeżyć spotkania ze Stalinem,
Berią i Chruszczowem. Musiał
być bardzo potrzebny Stalinowi i Berii,
skoro go nie zlikwidowali. Współpracownicy
NKWD w większości nie dożywali
starości, a niewątpliwie Messing
współpracownikiem był. Stalin ponoć
sprawdził umiejętności Wolfa już przy
Góra Kalwaria w 1939 r.
pierwszym spotkaniu. Dał Messingowi
zadanie: Wolf ma wyjść z Kremla,
gdzie przebywał ze Stalinem, bacznie
oczywiście strzeżonym, bez przepustki.
Strażnicy zostali uprzedzeni o eksperymencie
i dostali rozkaz zatrzymania
Wielką popularnością
cieszą się
występy cyrkowe
z udziałem Messinga
Messinga. Messing przeszedł przez
posterunki bez problemu, co więcej,
strażnicy okazywali mu szacunek i prężyli
się w postawie na baczność! Co się
wydarzyło? Wszyscy widzieli w osobie
Messinga... Stalina, ulegli zbiorowej
sugestii. Messing chciał, aby ktoś zajął
się badaniem jego umiejętności, ale
niewiele osób traktowało go poważnie.
Był narzędziem w rękach ludzi roszczących
sobie prawo władzy nad światem.
W Rosji przewrotnie przedstawiano go
jako kuglarza, nie mogło być inaczej, ludzie
musieli wierzyć w materialistyczną
ideę istnienia, zgodnie z wolą partii.
Stalin na pewno wiedział, z jaką materią
ma do czynienia, ale to, co myślał było
tajemnicą. Twierdzi się, że świat nauki
lekceważył Messinga; jestem przekonana,
że to, co pokazywał na estradach, było
impulsem do wielu badań z dziedziny
psychologii. Wolf Messing uwielbiał występy
estradowe, jeszcze w dzieciństwie
występował w cyrku obok baby z brodą
i tańczących na linie akrobatów.
Wolf urodził się w Górze Kalwarii, w
ubogiej rodzinie mieszkającej w domu
przy ulicy św. Antoniego. Opis dzielnicy
miasta, w której żyli Messingowie,
przygnębia; zabłocone ulice, połamane
płoty, na których sztachetach suszą się
garnki i kociołki, ubogie domki ze ślepymi
oknami. W akcie urodzenia czytamy:
Wolf, a właściwie Srul-Wołek Messing
urodził się 10 września 1899 r. w Górze
Kalwarii. Jego ojcem był handlowiec
– Gersz Haim, a matką – Małka Liba z
domu Stocka. Świadkami spisania aktu
urodzenia byli; Aron-Bera Nejman, lat
pięćdziesiąt trzy i Jakow (Jakub) Rozenbaum,
lat sześćdziesiąt trzy, obaj mieszkający
w osadzie Góra Kalwaria.
Messingowie mieli kilkoro dzieci:
Wolfika, Siemionka, Zosię i Bietkę, tak
je wymienia Eduard Włodarski w książę
pod tytułem „Wolf Messing Jasnowidz
z Góry Kalwarii”. Treści z książki Rosjanina,
scenarzysty Włodarskiego nie są
niestety wiarygodnym źródłem wiedzy
o Messingu.
Około 1912 r. mały Wolfik ucieka z
Góry Kalwarii, wsiada w pociąg i udaje
się do Berlina, oczywiście bez biletu.
Konduktorowi pokazuje kawałek gazety,
ten kasuje skrawek jak bilet, jest
zahipnotyzowany. W Berlinie Wolf zatrudnia
się w redakcji pisma jako roznosiciel
gazet lub goniec w sklepach.
Oszukuje pracodawców co do swojego
wieku, dodając sobie kilka lat. Pewnego
dnia mdleje na ulicy i... umiera, a właściwie
wpada w letarg. Odwieziony do
miejskiej kostnicy, budzi się na stole w
prosektorium. Studenci sprowadzają
profesora Abla, znanego neuropatologa.
Profesor odkrywa, że Wolf ma dar
wchodzenia w stan katalepsji na zawołanie.
Świat dowiaduje się o Messingu.
Wielką popularnością cieszą się występy
cyrkowe z udziałem Messinga, w
Fot. fotopolska
trakcie których cudotwórca odnajduje
zagubione przedmioty, odczytuje myśli
widzów i prawie nigdy się nie myli. Zarabia
spore sumy, pomaga rodzinie. Tak
pisze o tych czasach Wojciech Chudziński:
Darem telepatii, jaki był w stanie
prezentować praktycznie na zawołanie,
zainteresowali się naukowcy; między
innymi Albert Einstein, który w tym
czasie mieszkał w Zurychu, i Zygmunt
Freud. W 1917 r. Messing został zaproszony
do słynnego gabinetu Freuda na
Berggasse 19 w Wiedniu. Umówiono
Plakat z występów Wolfa Messinga
się, że Wolf wykona polecenie Freuda,
które ten wypowie w myślach. Tak też
się stało. Messing bez namysłu sięgnął
po leżące na stole nożyczki i – ku zaskoczeniu
gości – obciął nimi trzy włosy z
brody Einsteina. Freud był zachwycony.”
Messig wyrusza w świat, po 1918
r. występował w Japonii, Argentynie,
Brazylii, Indiach i w Stanach Zjednoczonych
i w całej Europie. Powrócił do
Polski w 1921 r. w celu odbycia służby
wojskowej; ponoć rzadko go było można
spotkać w koszarach w Przemyślu.
Organizowano przedstawienia na które
zapraszano oficerów, na jednym z nich
był sam Naczelnik Państwa Polskiego
Cudotwórca
odnajduje zagubione
przedmioty, odczytuje
myśli widzów i prawie
nigdy się nie myli
Józef Piłsudski. Ciekawa jest ta fascynacja
przywódców państw zdolnościami
tu opisywanymi, bo przecież Piłsudski
żywo był zainteresowany też zdolnościami
najsławniejszego jasnowidza tych
czasów inż. Stefana Ossowieckiego,
eksperymenty z nim traktował bardzo
poważnie.
Tymczasem ja udaję się do Góry
Kalwarii celem wytropienia śladów
rodziny Messingów, szczególnie interesuje
mnie dom przy ul. Św. Antoniego i
karczma, w której – ku rozpaczy żony –
lubił biesiadować już od rana pan Gersz
Messing. ( cdn)
Małgorzata Szturomska
napisz do autorki
m.szturomska@przegladpiaseczynski.pl
Fot. ZBIORY MS