732_1_TSKB Saglik Sektoru Raporu_Aralik 2014

Sağlık Sektörü Raporu | Aralık 2014
Tartışmalı bir konu olmakla beraber verimlilik göstergesi olarak kabul edilen hastanede kalış
süresi ortalama 8 gün olup, söz konusu sürenin en kısa olduğu ülkeler Meksika ve Türkiye’dir.
Önümüzdeki dönemde sağlıkta başlıca küresel trendler arasında sonuç odaklı değer bazlı
yaklaşım, mobil sağlık teknolojilerinin daha yoğun kullanımı, kişiselleştirilmiş tıp uygulamaları,
biyolojik ilaçlar bulunmaktadır.
Sağlık harcamaları ve bu harcamaların büyüme oranları ülkelerin sağlık sistemlerinin
finansman modelleri ve kurumsal yapılarıyla olduğu kadar sosyal faktörlerle de
ilişkilendirilebilir. Kişi başına düşen sağlık harcamasının en düşük olduğu ülkeler ortalamanın
üçte birinden daha az olan Meksika ve Türkiye’dir.
İlaç harcamalarında Türkiye 2011’deki 123 dolar kişi başına harcama ile OECD ortalamasının
yaklaşık dörtte biri seviyesindedir. Toplam tüketimin büyük bir kısmı geri ödeme
kapsamındaki ilaçlardan oluşmakla beraber kamunun ilaç giderlerini sınırlama çabaları
sonucunda harcamalar 2013 yılında 105,5 dolara düşmüştür.
Cepten yapılan sağlık harcamaları, harcamaların finansmanında kamudan sonra en önemli
kalem olmakla beraber OECD ülkeleri ortalamasında sağlık harcamalarının beşte birlik kısmını
oluşturmaktadır. Geçtiğimiz on yıllık sürede özel sigorta ya da kamu kaynakları daha fazla
hizmeti kapsadıkça hane halkları sağlık harcamaları büyük ölçüde azalmış, Türkiye ve İsviçre
bu konuda önemli örneklerden olmuştur.
İlaç sektöründe arz tarafında, ilaçların geliştirilmesi ve üretilmesinde yeni seçenekler ile
gelişmekte olan ekonomilerden gelen oyuncuların da rekabete dahil olması öne çıkarken;
talep tarafında küresel ölçekte artan ilaca erişim ve yaşlanan nüfusların değişen hastalık
profilleri endüstriyi yapısal olarak etkilemektedir.
Son 10 yılda 2 kat büyüyen ilaç sektöründe, değer bazında ilaç satışlarının %41’i Kuzey
Amerika’da, %26,7’si Avrupa’da, %11,7’si ise Japonya’da gerçekleştirilmiştir.
2012 itibarıyla dünya reçeteli ilaç pazarının üçte birinin ilk 5, yaklaşık yarısının ilk 10 ilaç
şirketinin elinde olduğu tahmin edilmektedir. Görece daha yüksek rekabet ve daha düşük kar
marjlarının olduğu jenerik (eşdeğer) ilaç pazarında ise dünya piyasasının yaklaşık %48’ini ilk 5
üreticinin oluşturduğu hesaplanmaktadır.
Küresel ilaç ihracatında son 12 yılda özellikle Belçika ve Hollanda’nın büyük gelişme gösterdiği
görülmekte, ithalatta ise 2001’den bu yana ithalatı 15 kat artan Çin pazarı dikkat
çekmektedir.
İlaç sektöründe kaynakların önceliklendirilmesine yönelik eleştirilerden bazıları, tedavi
etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmış moleküllerin marjinal faydalarını artırıcı Ar-Ge
faaliyetlerinin öne çıkarılması, tümüyle yeni moleküllerin geliştirilmesinin ise ticari başarısızlık
riski nedeniyle ikinci plana atılmasıdır.