Satır Başı

DergiSahibi 

85.YılAnadoluLisesiadına 

HasanBasriKARAOĞLU 

DergiYönetim Kurulu 

CihanCELEP 

EmineKARA 

İrem KAYA 

DergidenSorumluEditörler 

EmineKARA 

İrem KAYA 

GrafikveTasarım 

MustafaEREN 

AyşeZeycanÇETİN 

Görkem TAYFUN 

BurakKURTULMUŞ

BİR ATATÜRK 

BİN EMANET 

Türkmiletinin doğuşudurMustafa Kemal. 

Birromanın tasvirlerine sığmayan,halkın en 

gürsesiolan,geleceğe umutla bakan mavi 

gözleriyle Türklerin kaderinideğiştiren eşsiz 

birliderdir.Yaşamıboyunca,yaşadığı 

topraklardan düşmana birkarışvermemek 

için canıpahasına savaşmıştır.Geride 

bıraktığımanevideğerlere bakıldığında 

vatanın iyiliğiiçin ne kadarçaba gösteren 

birönderolduğu görülebilmektedir.O ki; 

milete 'milet'demenin ne olduğunu öğreten 

mücadelenin,cesaretin yürekle inanılıp 

hissedilmesigerektiğinihissettiren,kesin 

olmanın öneminialdığıkararve yaptığı 

antlaşmalarla simgeleyen idealistbirliderdir. 

Merhametikalbinden taşan Mustafa Kemalinsana 

değervermiş,vatandaşlarının da 'insan'gibiçağdaş, 

cahilikten uzak,cesaretliolabilmesiiçin çeşitli 

haklargetirmişve adaletin en doğru biçimde 

uygulanabilmesiiçin birçokyeniliğe imza atmıştır. 

İlerigörüşlülüğünün getirdiği,elatmadığısürece Türk 

miletinin en büyükdüşmanıolacakcahiliğiyenmek 

için çağdaşuygarlıklarseviyesine çıkmayıyaşamın 

koşulu be leyen Mustafa Kemal,bu sorunun peşinden 

kararlılıkla koşmuştur.Vatanına hayırlıbirevlatolabilmekiçin önce istediği, 

hedeflediğimesleğin peşinden durmaksızın koşan Atatürkibu yönüyle Türk 

Milet'ne en büyükörneklerden biriolmuştur.Çizgimizideğiştiren verdiğien 

önemlikarardırcumhuriyet.Çünkü bizler;benliğimizitanımışızdır,yaşamanın 

ve insan olmanın ne demekolduğunu öğrenmişizdir.Bizibüyükanlamda 

etkileyip,değiştirecekkararlara kapıaçmışızdırcumhuriyetile.Atatürk'ün 

bizlere kalıcıolarakbıraktığımirastır,adaletigetiren,insanlığıtattıran, 

en hususiaçısıda düşman miletlere karşıbağımsızve egemen olduğumuzu 

ortaya koyan,yönetim şeklimizdircumhuriyet.İşte birçoğumuzun varoluşunun 

en güzelsebebidir,ulusalkararlarımızda bizivatanımıza yakışırşekilde insan 

olarakyetişmemizi sağlayan Ulu ÖnderMustafa Kemal... 

'Neden Mustafa Kemal?'sorusunun karşılıkbulabildiğien büyükcevaptır, 

nesilerin kaderinideğiştiren bu karar.O,baskılarla boğuşmuşolan vatandaşlarının,şehitolmuşoğularının 

arkalarından feryateden annelerin ,acıların 

en gürsesidir.Mavigözlü aydınlıkışığımız;bizlere bugünlerde 'Türküm!' 

biyebilmemizin öncüsü olmuştur. 'Bu dünyaya birdaha böyle Mustafa Kemal 

gelmez.' diyorlardıya hani,ne kadardoğru.Bu memlekete birkarışvatan 

toprağıiçin bin canıolsa hepsiniverebilecekolan Mustafa KemalAtatürk 

gelmezama O'nun Türkmiletine verdiğiemanetlerden sonra şu sözü bize tam 

güvenle söyleyip,sonsuza kadararamızda varolacağıçokaçık. 

'Ne mutlu Türk'üm diyene!' 

Sinem GÜNEŞ

CÜSALE 

Kasım da sev benisevgili, 

Kasım da gelbana. 

Güz yağm uru okşasın giriftsaçlarını, 

Toprağın kokusu saklasının ikim izin sırrını. 

Gelki, 

Anlam kazansın hazanın son yaprakları, 

Teslim etkasım patılara sensizlik kokan akşam ları. 

Söyle de gitsin artık boşduvarlarım dan hasretin. 

Sonbaharın hüznü sardıuzuvlarım ısevgili, 

Parçalıum utlu biryalnızlık... 

Ve gözlerindisözlerim , 

Kaybolurdu kelim elerdekianlam sızlık. 

Sislidenize eşdeğerkokunla doldurnefesim i. 

Kışın gölgesidüşm eden yüzüm e, 

Karanlığıdeğm eden tenim e, 

Kasım da bak gözlerim e sevgili,kasım da dokun bana... 

Güzde dökülürdü tüm hüzünleryapraklargibi.Um utvaad 

ederdisonbaharaslında,ilkbaharın ve yazın um udunu... 

Ve çocuk okudu kızın şiirini.Hatta hoşuna gittibirkaç 

dizesi.Am a anlam adı.Tanıyam adıkendinikızın gözünden. 

Sonunda defterikapattıve kızıyalnız bıraktığıkışın 

um utsuzluğu ile.Güzün suçuydu kışısevm ek,kışın suçuysa 

ilkbahara aşık olup güzün hüzünleriniyeşertm ek. 

Em ine KARA

ANTİKÇAĞINONURLUKENTİ 

XANTHO S 

LikyauygarlığınındiniveidarimerkeziolanXanthosFethiye'ye46km 

uzaklıktaKınıkKöyü'nünyakınındaEşençayınınayırdığıAntalyaMuğla 

ilsınırınınAntalyatarafındadır.1988'deUNESCO tarafından"Dünya 

KültürMirasıListesi"nealınmıştır.İlkçağlardaAnadoluinsanıtarafından 

Arnnaadıyladenizkenarınakurulankent,zamanlaEşenÇayı'nın 

denizidoldurmasıylaiçeridekalmıştır.DahasonraXanthosdiyeanılan 

kentLikyanınbaşkentliğinideyapmıştır.Troyasavaşınadakatılmış 

kentLikyanınbaşkentliğinideyapmıştır.Troyasavaşınadakatılmış 

olduklarıbilindiğindentarihiMÖ.1200yılarınakadaruzanır. 

Xanthos'unonurunukoruduğuyerlerartıkseradenizi.Xanthosbir 

felaketlerşehridirdeanızamanda.Gücünüaşanbüyüksavaşlar 

sırasındüşmanateslim olmamakiçintopluölümleridetercihedebilmiş 

onurluinsanlarınşehridir.MÖ 545yılında5-6binkişilikXanthosordusu, 

Perslerinyüzbinleriaşanordusunakarşıkahramancasavaşmış, 

yenileceklerinianlayıncakadın,çocukveköleleriniöldürerekkendileri 

yenileceklerinianlayıncakadın,çocukveköleleriniöldürerekkendileri 

debirtekaskerkalmayanakadarsavaşarakölmüşlerdir.O sırada 

oradaolmayan80ailedöndüklerindekentiyenidenkurmuştur. 

TarihinbabasıHeredotbuhikâyeyişöyleanlatır."Persordusu,başında 

komutanlarıolduğuhaldeXanthosOvası'naindiğizaman,Xanthoslular 

bitmeztükenmezkuvvetlerekarşıazsayıiledövüştüler,yiğitliktenam 

saldılar,amayenildiler,kentlerinegeriatıldılar,kadınları,çocukları, 

hazinelerivekölelerikaleyedoldurdular.Altan,yandanateşeverdiler. 

hazinelerivekölelerikaleyedoldurdular.Altan,yandanateşeverdiler. 

Öylekiyangınkaleyiyerlebireti.Bundansonrabirbirlerinekorkunç 

yeminlerlebağlanarakdüşmanasaldırdılarveXanthos'taoturanların 

tümüdesavaşaraköldüler." 

BusavaşlaalakalıbirXanthostabletindeyazanşirideAzraErhat 

tercümeetmiş. 

Evlerimizimezaryaptık, 

Vemezarlarımızıkendimizeev… 

Evlerimizateşeverildi, 

Vemezarlarımızyağmalandı… 

Yüksektepeleresığındık, 

Yerindibinesaklandık, 

Suiçindegizlendik, 

Suiçindegizlendik, 

Geldilervebizibuldular… 

Biziyaktılarveyoketiler, 

Biziyağmaladılar… 

Vebiz,Analarımızınuğruna, 

Kadınlarımızınuğruna… 

Vebiz,Onurumuzuğruna, 

Veözgürlüğümüzün… 

Veözgürlüğümüzün… 

Biz,butopraklarıninsanları, 

Toplucaintiharıaradık 

Arkamızdabirateşbıraktık, 

Hiçsönmeyecek…

Xanthos'unbaşınagelenfelaketlerneyazıkkibukadarladakalmamış. 

MÖ 475-450sırasındaşehirbüyükbiryangınlatamamenyanmıştır. 

Kazılardabutarihlereaitşehirtamamenkaplayanbüyükbirkül 

tabakasıortayaçıkmıştır.MÖ.429daAtinalıkomutanMelesandros 

vergitoplamayakalkıncagenebirsavaşçıkar.Atinalıkomutanölür 

vekentinAtina'ylabağlantılarıkesilir.Sonrasındaİskender'inişgal 

etiğikentonunölümüylePtolemaioslarınelinegeçer.Onunardından 

etiğikentonunölümüylePtolemaioslarınelinegeçer.Onunardından 

SuriyeKralıI.Antiokhos'unelinegeçenkentbudönemdebüyük 

gelişmeyaşamıştır.MÖ.2.yydaLikyaBirliğininbaşkentiolanşehirMÖ. 

42deBrutustarafındanişgaledilir.BrutusAkropolüyerlebirederek 

bütünXanthoslularıkılıçtangeçirir.Onateslim olmayanhalkgene 

toplucaintiharıseçer.Kucağındabebeğiileateşeatlayanbirkadını 

görenBrutusaskerlerineXanthoslularıkurtaranlarıödülendireceğini 

söylesedeçokgeçkalmıştır.HemenbiryılsonraMarcusAntoninusve 

söylesedeçokgeçkalmıştır.HemenbiryılsonraMarcusAntoninusve 

diğerLikyalızenginlerXanthos'ayardım eleriniuzatırveşehriyeniden 

yaparlar.BizansdönemindebirpiskoposlukmerkeziolankentArap 

akınlarıbaşlayıncatamamenterkedilmiştir.Xanthos'umaalesef 

Osmanlı'nınsondöneminde1838deCh.Felowskeşfetmişvedeğerli 

bütünrölyefvekabartmalarıvehatabüyükmimariparçaları 

Patara'yayanaşanharpgemisiyleİngiltere'yeBritishMuseum'a 

taşımıştır.ŞuandaMüzeninLykiasalonundasergilenmektedirler. 

taşımıştır.ŞuandaMüzeninLykiasalonundasergilenmektedirler. 

1950denberidekazılarıFransızarkeologlardevam etirmektedir. 

KentinAkropolis'eaçılanHelenistikDönemeaitbirkapısıveRoma 

İmparatoruVespasianustarafındanyaptırılmışolanGüney'debir 

kapısıdahavardı.Bukapınınsaçaklığındakentinanatanrıve 

tanrıçalarındanApolon,ArtemisveLeto’nunkabartmalarıylasüslü 

metoplarbulunmaktaydı.NeyazıkkibunlardanikisişuandaBritish 

Museum’dadır.Anıtsalbir“heroon”olanvegünümüzeyalnızbir 

Museum’dadır.Anıtsalbir“heroon”olanvegünümüzeyalnızbir 

bölümüulaşabilmiş,üzerindemermerdenbirmezaryapısıbulunan 

ünlüNereidlerAnıtı,anakapınınkuzeydoğusundayeralmaktadır. 

Hükümdarınzaferlerini,avlarınınkutlanmasını,kurbanveyemek 

sahnelerigibikonularıiçerenkabartmalarıilebirlikteüstbölümüBritish 

Museum’dabulunananıtınyalnıztemeleriyerindedurmaktadır. 

Harpanıtıdaaynışekildebütünkabartmalarıgötürülmüş,yerine 

alçıdanyapılmışkopyalarıkonmuşolaraksergilenmektedir.Gezdiğimiz 

alçıdanyapılmışkopyalarıkonmuşolaraksergilenmektedir.Gezdiğimiz 

diğerantikkentlerinaksineözensizbirçalışmavarXanthos'da. 

Günışığınaçıkartılanmozaiklerortadaöyleceduruyor.Parçaları 

gelenturistlervehavaşartlarısebebiyleortalığasaçılmışhalde.Keşke 

kıymetinibilenbirileriilgilenenekadarkazılarhiçyapılmasadiyor 

insan.Likyaantikkentlerigezilirken,mutlakauğranmasıgerekenbir 

yerXanthos. 

Günay,GüneşGüler(2017)bit.ly/2Xc3yRF 

09.04.2019’daerişildi.

CUMHURİYET 

Canlarınıfeda ettiler,bu kuru toprağa. 

Umutlu,gözü yaşlıanalarını,bıraktılararkalarında. 

Mavigökyüzüne bakıp başladılarduaya, 

Hürriyetimiziçin,istikbalimiziçin,bizim için... 

Umutlaryeşeriyorbirbirkalplerde, 

Rengidaha da parlakgörünüyor,bayrağın gökte. 

İnliyorkurt,köpekanlıyoronlarbile, 

Yeminlerediliyor,vatan aşkıgizleniyorkalpte, 

En çokda boyunlarıeğikçıkmaktan korkuyorlar, 

Ta ki,sokaklar"Cumhuriyet,cumhuriyet!"diye inleyince... 

Duygu Ersan

TürkOlmakveŞehtlk 

Şehitnedir?Kimedenirşehit?Sadeceölenaskerdiyebasitbirtabirmidir? 

Hayır.Şehit,vataniçinkorkusuzcacanverenyiğitlerdirşehit.Alahyolunda 

miletiiçin,dininiözgürceyaşamakiçincanınıfedaeden,nekadarzaman 

geçersegeçsinherdaim minnetduygusuylaandığımız,Alahonlardanrazı 

olsundediğimizkişilerdirşehit.Nedemişler"Atölürmeydankalır,yiğitölür 

şankalır." 

Şehitlikkutsalbirmertebedir.Herkulanasipolmaz.Onlarkigeridekalan 

ailesinidüşünmez,öncevatanderler.Namusumuzuveşerefimizikorumak 

içincanverir.Tabişehitlerleberaberevladınınşehithaberinialdığında 

başınıdikleştirip"vatansağolsun"diyenokocayüreklianalardanda 

bahsetmekgerekir.Bumiletvatansözkonusuysaölümdenkorkmaz.O 

gafileredünyayıdaretmeyegider.Zatenoşanlıalsancaktarengini 

şehitlerimizinkanındanalmamışmıdır?Nedemişler:"Bayraklarıbayrak 

yapanüzerindekikandır,toprakeğeruğrunaölenvarsavatandır."Türk 

miletizatencesaretinibirçokkezkanıtlamıştır.Kanıtlıyorvetabi 

kanıtlayacaktır.BakÇanakkale'yegörürsün,bakSakarya'ya,bakİzmir'e, 

bakAnadolu'yagörürsün.Devletnasılkurulur,vatannasılkorunurgörürsün. 

Türküzbiz.Anamızınkarnındankorkusuzdoğarız.Bizşehitolmakiçinbirbiriyle 

rekabetedenbirmiletiz.VataniçinşehadetşerbetiiçmekherTürk’ün 

hayalidir.Helebirdetabutaoalbayraksarılıphepbirağızdanvatan 

sağolsundiyebağrıldığındaişteoanoşehithuzurlubirşekildeebedi- 

yetegözleriniyumar. 

Elbetbirgünaileleringözyaşıdinecek.Çünkü"Birbaktarihe,Türk’ebaş 

kaldıranınsonuneolmuş?"demiştirBilgeKağan.BizTürküz.Sadecekendimiz 

içindeğil,dardaolan,bizdenyardım isteyeniçindesavaşırveşehit 

düşmektençekinmeyiz.BakınAfrin'e,görürsünüz.Hem oradakiyardıma 

muhtaçinsanlariçinhem deteröristlerdenkurtulmakiçincanveriyor 

Mehmetçikler. 

Bizdeböylemiletoldukçasırtımızyeregelmez.AlahTürk'ükorusun.Türklük 

övünçkaynağıdır.BizlerinadıTürksoyadıİslam'dır.Askerlerimizülkemizin 

koruyucusudur.ÜlkemizinMehmetçiklerininbiradımıtüm dünyayıayağa 

kaldırabilecekgüçtedir. 

“NeMutluTürküm Diyene!” 

DilaraSılaKURTKAFA 

CihanEnginDigitalArts

Telofonum hiçdurmadanzırzırçalıyordu.Benseüşengeçlikten 

duymamışgibidavranıpdizimekaldığım yerdendevam etim.Birkaç 

saniyesonrasustuzaten."Demekkiabartılacakbirşeyyok.Kesin 

fırsatsıztetikçilerininsanlarıkandırmakiçinyaptıklarıaramalardan 

biridir."diyedüşünmüştüm.Oysakiherşeyinbaşlangıcıymış.Bense 

bunlardanhabersizçikolatam,cipsim vekumandamlasaatlerimi 

geçiriyormuşum.Telefonum birkaçdakikasonratekrarçalmaya 

başladı,durmasınıbeklesem debirtürlüdurmadı.İşteoanbirşeylerin 

tersgitiğinianlayıpyerimdenhışımlakalktım.Bendenikimetre 

uzağımda,babamdanyadigar,oturmayabilekıyamadığım koltuğa 

fırlatılmıştelefonualdım.Aramayacevapverdiğimdeisetelefonda 

hiçduymayaalışıkolmadığım sestonundabirkadınbanabiryerin 

adresiniveriyordu.Kadınhiçdurmadan,telaşlaaceleetdiye 

haykırıyorduvebirdensesikesildi.Neolduğunuanlamayaçalıştım. 

Amahiçbirşeyçıkaramıyordum.Neysekiadresi,yanımdaolanbir 

gazeteninköşesineküçücükyazılarlasığdırmıştım.Hiçdüşünmeden 

montumu,çantamıvetelefonumualıpçıktım.Taksidurağınagidip 

adresiverdim.Şoförbeniadresinolduğuyeregötürdü.Adresküçük 

amadışıgayetrenklibireveaiti.İlkbaştaşaşırdım.Aklımailkkez 

mantıklıdüşüncelergeliyordu.Amaneolursaolsunhiçdüşünmeden 

içeriyegirdim.Kapıyıçalmakiçindokunduğumdakapıyıitmiş 

bulundum.Kapıiğrenç,gıcırtılıbirsesleaçıldı.İlkbaştaiçeriyegirmeye 

çekinsem bileanlıkgelenbircesaretileomuzlarımısilkipiçerigirdim. 

İçerisiağırvemidebulandırıcıbirkokuyasahipti.Aynızamanda 

yüzümeçarpansoğukhavakütlesiiledışarıdandahasoğukolduğunu 

anladım.Montumadahasıkısarılsam belkibirazdahaısınırım 

düşüncesiylemontumunetekleriniaşağıyadoğruçekiştiripdahasıkı 

sarıldım.Bulunduğum ortamasoğukvekokuyuesgeçerekgöz 

gezdirdim.Evüçoda,mutfak,banyovetuvaletenoluşuyordu.Mutfak 

veikiodabomboştu.

Geriyetekbirodakalmıştı.İçeriyegirmekiçinkapınınkolunututum 

vesankibirşeygörsem ardımabakmadankoşacakzamanısağlayacak 

dinginliktekapıyıaçtım.Sonundatamamenkapıyıaçtığımdakorkuyerini 

şaşkınlığabıraktı.Birminder,parçalanmışbirbataniye,birtabakdolusu 

elmaveölmeküzereolanmindereuzanmışbirkadınvardı.Şaşkınlığımı 

kısasürelierteledim vekadınadoğrukoştum.Başınıkaldırıpnasılolduğu- 

nusormakisterken'yastığımınaltında.'diyesayıkladıvekucağımda 

gülümseyerekbuhayatavereceğisonsıcaknefesiverdi.Yavaşçakucağımdakikadınınbaşınıyerekoydum 

veardındanusulusulsönmeye 

başlayanelagözlerinigözkapaklarınıkapatarakkaranlıklabuluşturdum. 

Meraklayastığıkaldırdım.Hayatımdahiçgörmediğim kadarzarifbirel 

yazısıylayazılmıştonlakağıtvardı.Kağıtlarıaldım veiçimdekiburukhisi 

tanımadığım kadınınölümünebağlayarakokumayabaşladım.Her 

okuduğum kağıtparçasındagözyaşlarım yanaklarımıardıarkası 

kesilmeyenyağmurmisaliçiziyor,çenemdebirleşipkağıtlara 

düşüyordu.Okudukçainandığım gerçeklerbirerbirerkendilerini 

belirsizliğebırakıpyokoluyorlardı.Yerleriniumutsuzcakabuletmekten 

başkaçaremizinolmadığı'acı'gerçekleralıyordu.Meğerkendisiyle 

azöncevedalaşırkentanıştığım birablam,banayanlışlarladolu 

kutularıniçindenefrethediyeetiklerindebunefretiyöneltiğim hata 

ölmesinesevindiğim birannem vetabiölmeseydiçocuklarayakışan 

renktekicıvıltılıhayatımıbirkovaziftilekaplayacakbirbabaya 

sahipmişim.Buzamanakadarhayatımınanlamıolnakişi,babam . 

Ablamızorlahenüzdahaonbeşindengünalırkenokulbirincisioluğu 

haldeonualıpparaiçinbiradamınkucağınaatmış.Anneminkarşı 

çıkmasıylaatığıdayaklarla,türlüişgencelerleonuölümeitenkişiymiş. 

Evlendiğiadam onuburaya,dışırenkliiçiisekapkaranlıkgerçeklerle 

yıkanmışevehapsetmiş.Gökyüzünü,aydınlığı,ferahlatıcıhavayı 

yılarcagörmemişbenim ablam.Göremedendegiti.Birkaçşirle 

doldurmuşbazıkağıtları,bazılarıisegözyaşlarıileıslandığıiçin 

okunmasızorlaşmış.Onlarbenim renkligökyüzümezıtbirsiyaha 

bakmışlaryılarca,hem deaydınlatacakayveyıldızlarıolmadan . 

NaciyeNazanEREN

KARADELİKLER 

Karadeliklerimerakettinizmihiç? Hiç araştırdınızmı? Aslında ne kadar 

ilginçlerherşeyiiçlerine çekiyorlarçokilginç ve çokgözalıcıduruyorlar 

KARADELİK NEDİR ? 

Kara delik,astrofizikte,çekim alanıhertürlü maddeseloluşumun ve ışınımın 

kendisinden kaçmasına izin vermeyecekderecede güçlü olan,kütlesibüyük 

birkozmikcisimdir.Kara delik,uzayda belirliniceliktekimaddenin birinci 

noktaya toplanmasıile meydana gelen birnesnedirde denilebilir. 

→ Uzayın derinliklerinde bulunan ve olağanüstü çekim gücüyle çekim alanına 

giren herşeyikendine çekip yokeden,herhangibirbiçimiolmayan, 

varsayımsalgökcismi. 

İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ 

•Kara delikerin üç boyutlu olmadığı,sıfırhacimliolduğu kabulediliyor. 

•Karadeliklerin içinde zamanın yavaşaktığıya da akmadığıdüşünülüyor. 

•Karadelikerde ölürler. 

•Karadeliklerigöremeyiz. 

•Birkaradeliğin çekim alanına kapılmışmaddenin karadelikçe yutulmadan 

önce müthişsıcaklıkderecesine ulaştığıve bu yüzden önemlimiktarda X ışını 

yaydığısaptanmıştır.Bizde bunu görürüz. 

•Devkaradelikleriölen yıldızlaroluşturur. 

•Güneşimizden çokdaha büyükdevkütleliyıldızlar,kurama göre "öldüklerinde" 

çekim gücü sonsuzkaradeliğe dönüşebiliyor. 

•Sadece büyükkütleliyıldızlarsüpernova patlamasıyla kendiüstüne çökerek 

nötron yıldızıveya karadelikoluşturabiliyor. 

•Samanyolu Galaksi'sinde birden fazla kara deliksaptanmışdurumda ama bu 

karadelikerin çoğu galaksimizin ortasına daha yakın.GüneşSistemiise 

galaksinin dışkısmında bulunuyor.Bu yüzden bizim için şu an birtehlike yok. 

KARADELİKERİN 3BOYU BULUNUR. 

NASA en azüç boyda kara delikolduğunu söylüyor.En küçükleribiratom 

büyüklüğünden birdağ boyuna erişebiliyor.İkincikategoridekilerGüneş'in 

20katıbüyüklükte yıldızların oluşturduğu kara delikler.Bunlardan galaksimizde 

birkaç tane var.En büyükboyise ‘süperyoğun kara delik've bu ancak 

galaksinin merkezinde oluşuyor.

İlkkara delik1960'larda bulunmuşama birkara delikolduğu anlaşılmamış. 

X-IŞINIASTRONOMİSİ 

Ancakx-ışınıastronomiteknolojilerigelişince CygnusX-1adıverilen kara delik 

olduğu saptanmış.Bu da ancakgalaksiye x-ışınıtarayıcıuydularla bakmaya 

başladığımız1970'lerin başında mümkün olmuş. 

EN YAKIN KARADELİK 

Uzakgibigelse bile,galaksinin büyüklüğü açısından çokyakın sayılıyor. 

Fakatyeniaraştırmalaraslında 20bin ışıkyılıuzakta olduğuna işaretediyor. 

SOLUCAN DELİKLERİNİN VARLIĞI 

Bilimkurgu filmlerive edebiyatında sıkça kulanılan birkonu,kara deliklerin 

evrenin başka noktalarına bağlanan birer‘solucan deliği'yaratmasıdır.Ne 

yazıkkihenüzkara deliklerhakkında bu teoriyikanıtlayacakkadarçokşey 

bilmiyoruz.Yanikara deliklerievrende biratlama tahtasıolarakkulanıp 

kulanamayacağımızbe lideğil.En iyisiuzaygeminizibirkara deliğe fazla 

yaklaştırmayın. 

IŞIK HIZI ZAMAN VEUZAY 

Einstein'ın GörecelikTeorisi'ne bakılırsa,kara deliğe düşmekte olan birkişinin 

zamanı,ona dışarıdan bakan birkişiye göre gittikçe yavaşlarve hatta 

duruyormuşgibigörünebilirBu da ışıkhızına yaklaştıkça zamanın etkilendiği 

teorisinden yola çıkıyor.Buna bakarakkara deliklerin zamanıve uzayı 

bozduğunu söyleyebiliriz. 

STEPHEN HAWKİNG'İN KARADELİKLER 

ÜZERİNDEKİARAŞTIRMASI 

Stephen Hawking'e göre Kara delikçokgenişolmayabilirfakateğer 

dönüyorsa mutlaka farklıbirevrene geçişsağlıyordur.Fakatbirkere diğer 

evrene geçerseniztekrardan bu evrene gelemezsiniz. 

Stephen Hawking'e göre Kara deliklerresmedildiklerigibikara değilerdir. 

Onlarherşeyiiçerisine alıp yokeden ve sonsuzluğa buluşturan bireröğütücü 

değilerdir. 

Stephen Hawking'e göre bilgi,kara delikten geçmiyor,süperçeviridediğimiz 

aşamada "olayufku"denilen yerde saklanıyor.Hawking'e göre kara deliklertop 

gibiyuvarlakcisimlerdeğilerdir 

Hazırlayan 

Selin UZUN

Herkesinduyduğu,üzerinebirkaçcümlekurabildiğifakatbirkaç 

cümlelikbilgininötesinegeçebilmekiçindepekçabasarfetmediği 

birkonudur‘KüreselIsınmaveİklim Değişiklikleri’.Hemenhemenherkes 

bukonuyuduyduğundabirkutupmanzarası,eriyenbuzularvebir 

zavalıkutupayısıcanlandırırgözünde.Ancakbukonuinsanlığıve 

doğayıtehditeden,sonuçlarıfelaketboyutlarınaulaşacakönümüzdeki 

yüzyılınenciddisorunudur.İklim sistemiyerküremizinyaklaşık4,5milyar 

yılıkgeçmişisüresincefarklızamanölçeklerindedoğalbirdeğişme 

eğilimigöstermiştir.İklimlerdebüyükdeğişmelerolmuşyeryüzünün 

buzularlakaplandığıbuzulvebuzulararasıdönemleryaşanmışdoğal 

vebeşeriçevrebüyükölçüdeetkilenmiştir.Ancakgüneşlekeleri 

atmosferdekigazlarınoranı,volkanikpatlamalarvekıtahareketlerigibi 

sebeplerleçokuzunsürelerdemeydanagelenbudeğişikliklersanayi 

devrimiilebirlikteson200yılözelikledeson50yıliçerisindeinsanları, 

hayvanlarıvebitkileriçokhızlıetkileyenbirşekildegerçekleşmektedir 

İklim değişikliği,BirleşmişMiletlerİklim DeğişikliğiÇerçeveSözleşmesi'nde 

“Karşılaştırılabilirbirzamanperiyodundagözlenendoğaliklim 

değişikliğineekolarak,doğrudanyadadolaylıolarakküreselatmosferin 

bileşiminibozaninsanetkinliklerisonucundaiklimdeoluşanbirdeğişiklik” 

biçimindetanımlanmıştır.Küreselısınmaveiklim değişikliğisadece 

dünyanınheryerindeyaşananbirsıcaklıkartışıolayıdeğildir.Dünyanın 

biryerindekavurucusıcaklarınveuzunsürenkuraklıklarınsonucunda 

günlercesürenveçokgenişalanlarıetkileyenormanyangınlarıolarak 

,başkabiryerdeaşırıyağışlarınsonucundayaşanansel,heyelanveya 

şiddetlierozyonlatüm canlılarıetkileyenbirfelaketlerzinciriolarak 

karşımızaçıkabilmektedir.Küreselısınmanınenönemlisebebiseragazı 

adıverilenbazıgazlarınenerjiüretimi,sanayiveulaşım faaliyetleri 

sonucuyoğunşekildeatmosferebırakılmasıdır.Bugazlarınbaşında 

Karbondioksit,metan,karbonmonoksit,diazotoksitgelmektedir.Bu 

gazlarınoranındakiyükselişatmosferdeseraetkisidenenolayı 

artırmaktaveküreselısınmanınbaşlıcasebebiolmaktadır.Atmosferde 

düşükoranlardabulunmalarınarağmenyeryüzündeiklim sistemlerinin 

dengededevam edebilmesiiçin,seragazlarınınatmosferdeki 

oranlarınıngeçmiştekiseviyesindekorunmasıçokönemlidir

Küreselısınmaveiklim değişikliğininnedenolduğuolaylarınbazılarını 

sıralayacakolursakOrtalamasıcaklıklarınyükselmesiKuzeyKutbu, 

Grönland,Antarktikaveyüksekdağlardakibuzulardaerimeyesebep 

olmaktaveokyanusseviyelerindeyükselmeilekıyıçizgilerindedeğişikliklermeydanagelmektedir.Sel,heyelan,erozyonormanyangınıgibi 

doğalfelaketlerdeartışgörülmektedir.Karadavedenizlerdeyaşayan 

bazıcanlıtürlerininsayısında,yaşam alanlarındavegöçyolarında 

değişikliklermeydanagelmektedirSuhavzalarıverezervlerinde 

meydanagelenazalmaveartanihtiyaçsonucuçevrekirliliği,salgın 

hastalıklarınyaygınlaşması,tarımsalüretiminazalmasıvegıdafiyatlarının 

yükselmesigibidurumlaryaşanmaktadır.Kasırga,hortum gibiatmosferik 

olaylarınşiddetindevegörülmesıklığındaartışlaryaşanmaktadır.YukarıdabahsedilenolaylarınbirçoğununTürkiyeüzerindedeetkiliolacağı 

söylenebilir.Küreselısınmaveiklim değişikliğiniönlemeyeyönelikiklim ve 

çevredostubazıpolitikalarşöylesıralanabilir: 

-Tüm sektörlerdeenerjiverimliliğivetasarufunuartırmak. 

-Yenilenebilirenerjikaynaklarının(rüzgar,güneş,jeotermal)payının 

artırılması. 

-Fosilyakıtyakmateknolojileriningeliştirilmesi. 

-Kentiçiulaşımdatoplutaşımaaraçlarınınkulanımınınartırılması. 

Küreselısınmayabağlıiklim değişikliğininönlenebilmesiiseancak, 

nihaiamacıatmosferdekiseragazıbirikimlerini,insanıniklim sistemi 

üzerindekitehlikelietkileriniönleyecekbirdüzeydedurdurmak 

olanBirleşmişMiletlerİklim DeğişikliğiÇerçeveSözleşmesi’nden 

kaynaklananyükümlülüklerinetkin,gerçekçiveadilbirbiçimde 

yürütülmesiilemümkünolacaktır. 

SüleymanHanÖzdik 

CoğrafyaÖğretmeni

YILDIZLARA BAKIYORUM 

Yıldızlara bakıyorum 

Yaşadıklarım geçiyorgözümün önünden 

Üzüntülerim,acılarım 

Sevinçlerim ve daha binlercesi 


Onların yerinde olsam diyorum 

Ben de gökyüzünde 

Sonsuzbiryolculukla 

Dimdikayakta dursam diyorum 


Gecelerietrafıne de güzelaydınlatıyorlar 


Küçücüklerama 

Parılparılparlıyorlar 


Küçücükduruyorlar 


Albirkumaşın üstünde 

Hilalin yanında 

Ne de güzelduruyorlar 

Beyza NurBADEMCİ

SuedaKarakaş 

TÜRKİYE'NİNAZİZGURURU

→

HalitKaraaslan

DİLENCİ 

Sen,hergünköşebaşlarında 

Yırtıkurbanlakirlielerinle 

Avuçaçan,sefilinsan. 

İnanyokfarkımızbirbirimizden. 

Senbelkitüm yaşamıncadilenecek; 

Beklediğinbeşkuruşubirivermezse, 

Ötekindenisteyeceksin. 

Amaben,tüm yaşamım boyunca 

Tekbirkezdilendim, 

Biracımasızkalbinsevdasıilealevlendim. 

Öylesineboşöylesineaçıkkaldıkielim, 

Yeminetim birdahadilenmeyeceğim. 

VICTORHUGO

MEYUS 

Kaldırım taşlarınatakılmışgözlerim, 

Ruhumdaeskimeyengözlervar. 

Bumeyusgecedeyankılanırsözlerlakin, 

Benim aklımda,tutamadığım sözlervar. 

Birsokaklambasıileaydınlanmışyüzün, 

Görüyorum kiyineiçindevarbirhüzün. 

Zihnimdedünyayaküskünbirtahayyülün, 

İçimdemuhayyelbirsenköşesivar. 

Yokoluyorbelkiküçükdikişizleri, 

Lakinsöksem dekalıyorderinseizi. 

Nekadarkoparıpatsam dayüreğimdekiseni, 

Kapanmayanoyaradayineizlerinvar. 

İREM KAYA

Hiç kimse yokkimsesiz, 

Herkesin varbirkimsesi. 

Ben bugün kimsesizkaldım, 

Eykimsesizlerkimsesi. 

Kimse aradığım yo larda, 

Kimsesizlikkimsem oldu. 

Dinsin artıkhicranın cana. 

Kimse aradığım yo lar, 

Kimsesizkimselerle doldu. 

Fatih Sultan Mehmet

CUMHURİYET 

Cumhuriyet,basitçe tanımlamakgerekirse halkın kendisiniyönetmesidir. 

FakatbizTürkleriçin bundan çokdaha fazlasıdır. 

Bizim devletimizde Ulu ÖnderMustafa KemalAtatürkve onun saygıdeğer 

arkadaşlarısayesinde cumhuriyetle yönetilmektedir.Cumhuriyetiilan etmesi 

onlardan,korumak,ilelebetsürmesinisağlamakbizTürkmiletindendir.Bizlerin 

boynunun borcudur.Bugün seçme ve seçilme hakkımızvarsa,fikrimizikorkusuz- 

ca dile getirebiliyorsakbunu bizlerin cumhuriyetile yönetilen demokratikbir 

ülkede yaşamamızısağlayan atalarımıza borçluyuz.Bunlargibibirçoksebepten 

cumhuriyetile yönetildiğimiziçin şanslıyızdır.Bugün Arabistan’a baktığımızda 

kadınlarsürücü olma hakkınıbile daha yenikazanırken Atamız1923’te 

cumhuriyetiilan etmiştir.Başka birsebepten dolayıda şanslıyızdır.Diğerinsanlara 

nazaran bizlerin ikibabasıvardır.HerTürkgenciAtatürk’ün evladıdır. 

Bununla gururduymalıyız.Çünkü bizlerin manevibabasıolan Ulu Önder 

Atatürkmiletimizin içindekivatan aşkınıkorkusuzca ortaya çıkarmasınısağlamış, 

düşmanıgeripüskürtmeye önderliketmiş,sadece sen özgürol,A lah’tan başka 

kimseye boyun eğme diye cumhuriyetiilan etmiş,kadınlarbaşımızın tacıdır 

diyerekkadın haklarına sahip çıkmıştır.Senin atan bu ülkeyikurmuşturve sen 

ona layıkbirTürkevladıolmalıgerektiğinde bu vatan için canınıortaya koymalı 

gerektiğinde okumuş,bilgilibirvatan evladıolup bu miletiyüceltmelisin. 

Sen şu an okula gidiyorsan,bunu o cumhuriyetiilan eden koca yürekliadama, 

ayakbastığıheryerde çiçekaçan,heryeriaydınlatan,Türk’ü birleştiren, 

koskoca cumhuriyetiilan eden Paşa’ya ve onun arkadaşlarına borçlusun. 

Ne kadargüzelcumhuriyetbiro kadarda özgürhürriyetdeğilmi? Gitve bak 

aynaya.Sorkendine.Onun kurduğu devlete,ilan ettiğicumhuriyete sahip 

çıkabiliyormusun? Senin için,bizim için Çanakkale’de,İzmir’de,Sakarya’da, 

yurdumun dörtbiryanında şehitdüşen,bu vatan için kan akıtan askerlere 

önderliketmiştir.Atatürk’e layıkbirvatan evladımısın? Atatürk:“Benim naçiz 

vücudum elbetbirgün toprakolacaktır.FakatTürkiye Cumhuriyetiilelebet 

payidarolacaktır.”demiştir.Birincivazifen olan Türkistiklalini,Türk 

Cumhuriyeti’niilelebetmuhafaza ve müdafaa etmeyigerçekleştirebilecekmisin? 

Mustafa KemalAtatürk’ün ilkelerine uygun yaşıyormusun? İleride bu milete 

hayırlıbirevlatolmakiçin derslerine önem veriyormusun ya da Cumhuriyet’in 

öneminin ne kadarfarkındasın? TürkGençliğitüm olanaklarınıülkeniçağdaş 

medeniyetlerseviyesine çıkarmakiçin kulanmalısı.Dön ve bak aynaya.İncele 

kendini.Bedeninin hangiparçasınıyurdumun birköşesinde teröriste karşı 

koymak için bıraktın?Ben daha ortaokula,liseye gidiyorum diye kabuğuna 

çekilme TürkGençliği!Sizlerin hem kendigeleceğinizhem de devletimizin 

geleceğiiçin dersçalışmanızbile bu vatan için birçabadır. 

EyTürkGençliği! 

Osmanlıİmparatorluğu başta olmaküzere geçmişinle övün tabi!Onlarsenin 

atalarının yaptıkları.Pekisen neyinle övüneceksin?ÇalışTürkMileti! 

Atalarımızın emanetiolan bu devleti,Cumhuriyetiilelebetkorumakiçin çalış! 

TekyürekolTürkiye!Ne demişAtatürk:”CumhuriyetdüşmanlarıTürkGençliği 

tarafından yenilmekzorundadır.”EyTürkGençliği!Emanetiömrün yettiğince 

korumakiçin,bu vatana,senidoğuran annene layıkolmakiçin bundan yüzyıl 

sonra da “Ne mutlu Türküm diyene!”diyerekbağırabilmekiçin diren! 

Dilara Sıla KURTKAFA

TECRÜBENİNENKAZI 

Öğrenmemizgerekennevarsacanımızı 

Acıtaacıtaöğretihayat 

Tecrübededikbizde 

Tecrübegüzelşeydibirbakıma 

Belkidebardağındolutarafından 

bakmakdahakolaygeliyordu 

Evetherseferindebirşeyler 

öğreniyorduk 

Beynimizdüşüncelerimizgelişiyordu 

Fakathertecrübekalbimizdebirçizik 

Hatabazenbirenkazbırakıyordu 

Sonranemioldu 

Neyigeliştirdiysekonunladevam etikyaşamaya 

Duygularıölüyorduinsanoğlunun 

Tecrübelerimizegörebeyliklaflaretmeyibiliyorduk 

Fakatkimseyisevemiyordukeskisigibi 

ŞEVVALSARI

ŞEMSİYE 

Şemsiyemiavutamıyorum 

Doğabedenim veşemsiyem 

Beynimekarşıbirlikolmuşlar 

Artıkşemsiyemiavutamıyorum 

Rüzgaradetabirdavetiye 

Yağmureğikçizgilerhalindeyağıyor 

Islanıyorbedenim 

Vebenşemsiyemiavutamıyorum 

Gökyüzünüdüşleyenbirşemsiyevar 

elimde 

Artıkbenşemsiyemi 

Yüreğimiavutamıyorum 

ŞEVVALSARI

Uzayuçsuzbucaksız,boşlukolaraktarifedilenbirkavram.Bukavramınneolduğu, 

AMAÇLARIYLAYAŞAYANLAR 

nelerbarındırdığıhakkındaaraştırmalaryapmakmühim meselelerdenbiridir.Uzun 

seneleröncesinebakıldığındaincelemeyapabilmekiçinrasathanelerkuruluyordu. 

Rasathanelergünümüzgözlemevleriileaynımantığıtaşıyorvebirbakımaonların 

temelinioluşturuyordu.Rasathanelerenüstkatındaaçıkbirkubbebarındıran,içi 

birçokrasataletiiledoldurulmuşbiryerdi. 

RasathanetarihinebakıldığındaBabil,EskiYunanveMısırMedeniyetinedek 

dayanıyorolsada,Avrupa’da1400senesindeortayaçıkmayabaşlamıştır.İslam 

Medeniyetinde829yılındaçıkmış,Osmanlı’yaise1421senesindekatılmıştır. 

Rasathanelerdebirçokinsanaraştırmayapmış,eserleryazmışveonlarıdevlet 

yöneticileriilehalkasunmuşlardı.Avrupadahernekadardinetersdüşüldüğü 

savunulupbilim insanlarıcezayatabitutulsalarda,budönemlerdeİslam Medeniyeti 

akademikkazanımlareldeediyordu.Nitekim,İslam inancınagöreAlah’ıtanıyabilmek 

içinevrenitanımakgerekiyordu. 

İslamiyetbağındayönetilenOsmanlıyabakıldığında,ilkrasathanesi1421yılındaUluğ 

Beytarafındanbüyükarzususayesindekurulmuştur.UluğBey,Azerbaycan’dadoğmuş, 

gençyaşındaHorasanveMaveraünnehirbölgelerininyönetiminielinealmıştı.Siyasi 

göreviniustalıklayerinegetirirkenaynızamandaiçindeyananilim aşkıiçinde 

uğraşıyordu.O zamanınünlüisimlerindenolanBursalıKadızadeRumivebilgeastronom 

GıyasuddinCemşitsayesindematematikveastronomiilimlerindeyolkateti.Onun 

ışığındayapılançalışmalargünümüzastronomisineçokyakındır.UluğBey,astronomi 

ilmiüzerindeuğraşırkenmatematiğintrigonometridalındanilerleyerekçeşitli 

hesaplamalardayaptı.Çalışmalarındacebirilematematiğipekyaygınolarak 

kulandıvebusayedematematiğeyenibirkulvardahakazandırdı. 

Batıbilim adamlarıbelkidebizim hiçtanımıyorolduğumuzbilim insanımızı‘OnBeşinci 

YüzyılAstronomu’olaraknitelendirmişveMiletlerarasıAstronomiDerneği(IAU),Ay’ın 

görünmeyenyüzündekibirbölgeye‘UluğBeyKrateri’lisanınıvermiştir.

UluğBey’inyaşadığıdönemehitabenbüyükbirinsanolmasınınfarklımevzularıdavardır. 

Hükümdarlığıboyuncapekçokmedreseaçtırması,SemerkandRasathanesininkurdurulmasına 

öncülüketmesi,çeşitlirasataletleriüzerindeçalışmasıveilmieserleribunlardanbazılarıdır.Uluğ 

Bey’inendikkatçekeneseriise‘UluğBey’inZiyci’adlıeseridir.Kırksekiztakımyıldızıiçerisindeki 

1018yıldızınkoordinatınıgerçeğeyakınbirşekildetespitetmişvebunlarıYıldızlarKitabı’nda 

toplamıştır.Aynızamandadünyamerkezlibirgezegenhareketsistemideoluşturmuştur. 

UluğBey’inhükümdarlığısırasındaSemerkand'daeğitiminisürdürmüşbirdiğerastronomi 

alimiise,adınısıkduyduğumuzAliKuşçu’dur.AliKuşçu,odevrinbüyükalimlerindendersler 

almış,aldığıdersleronayeterligelmeyinceçeşitlihocalarıntoplandığıKirman’agitmiştir. 

BuradaeğitiminedeğerkatarakçalışmalarüzerineyoğunlaşmışveAy’ınhareketlerini 

gözlemlemiştir.BununlaalakalıHal-ülEşkal-ilKamer(Ay’ınSafhalarınınAçıklanması)adlı 

eserikalemealmıştır. 

BirsüresonraSemerkand’ageridönenAliKuşçu’ya,rasathanedemüdürlükgöreviverilmiştir. 

Buradatalebelereeğitim vermiş,çalışmalarınısürdürmüştür.YazdığıRisalefi’l-Fethiyeeserinde, 

ekliptiğinderecesinihesapetmiştir.Kendisi,gerçekhesabı23°27’olaneğimi23°30’17”bularak 

zekakudretinibelietmiştir. 

OsmanlıdabirbaşkarasathaneyikurankişiiseTakiyüddinEr-Rasid’dir.Şam’dadoğmuşve 

oradaeğitiminitamamlamıştır.Mısırdadahilbirçokyerdeöğretmenlikyapmış,çeşitliçevrelerde 

ilim öğrenmeyeveöğretmeyedevam etmiştir.Birgünbabasıileİstanbul’a,döneminmeşhur 

bilgikentine,geridönerekozamanınbilginlerininderslerinekatılmıştır.Busüreçtegeliştirdiği 

astronomivematematikfikirlerihakkındaalimleredanışmıştır. 

Takiyüddin,1571yılındamüneccimbaşıolmuştur.Müneccimbaşılıkönceleriİslam Devleti’nde 

ortayaçıkmışdahasonraOsmanlı’nındabünyesinekatılmışolanresmibirgruptur. 

Müneccimler,medreseokumuş,ilim vekültürsahibikimselerdi.Genelikletakvimlerihazırlamak 

(Ramazan’ıveözelgünleribelirlemekihtiyacıyla),Padişahiçinözelveuğurlugünleritespit 

etmek,gökyüzünüveyaşananolaylarıincelemekmüneccimleringöreviydi.Dahadadetaya 

inilirse,hangivakitgemilerindenizeindirilmesilazım geldiğini,uğurlugeçeceksavaştarihlerini 

belirlemekonlarınvazifesiidi.BuişisürdürürkenTakiyüddin'inaklındabirrasathanekurmafikri 

dönüpduruyordu.Takiyüddinbugörevsırasında .MuradHan’arasathanefikrinisunmafırsatı 

eldeeti,padişahtanpozitifbiryaklaşım yakaladı.SonucundaİstanbulRasathanesi1576 

tarihindekurulmuşoldu.İstanbulRasathanesineGalataKulesidebağlandıveTakiyüddin 

çalışmalarınınbirkısmınıkendibulduğurasataletleriile buradadevam etirdi.

Eğereserlerindenbahsetmemizgerekiyorsabirkaçındansözedebiliriz:Kadranadıylada 

bilinenrub-udefne,ekliptiğebakılarakyıldızlarınenlemiileboylamınıbulmayayarayan 

zatül-helak,yineyıldızlararasıuzaklığıtespitedenmüsebbehetübilmanatik,Güneş’inbahar 

noktalarınageldiğinibeliedensatül-evtarbunlardanbazılarıdır.Buicatlarınınyanısırabirçok 

eserkalemealmış,çoğuBerlin,Paris,LeydenveKandiliRasathanesiKütüphanesi’ndebiraraya 

getirilmiştir. 

İsminiçokçaduyduğumuzbirbaşkaalim iseHezarfenAhmedÇelebiyadahalkarasındaki 

ismiyle‘binfenli’dir.Binfenlidenmesininsebebihalkınonunilim vebilgisinekarşısaygı 

duymasındankaynaklanmaktadır.ÖylekiHezarfen,hepimizinörnekalmasıgereken, 

araştırmaktanveçalışmaktanusanmayanbiryiğiti.HezarfenAhmedÇelebi,kendisinden 

önceuçmayaçalışanİsmailCevher’imodelalmış;yaptığıhatalarıtetkikedipçözümlerini 

buluncabuişiyenidendenemeyekararvermişti. 

ÇalışmalarınınnihayetindetasarladığıkanatlarlaGalataKulesi’ninenyükseknoktasına 

çıkmış,birkaçkanatdenemesindensonrakendinihavayabırakmıştı.Halkendişedolu 

dakikalardaonuizlemişti.KanatlarınıadetakuşgibihareketetirerekhavadasüzülenHezarfen, 

İstanbulBoğazı’nıgeçerekÜsküdar’dakiDoğancılarmeydanınainişyapmıştır. 

Aslındaşöylebirdüşününce,onlarınyaşadığıdevrinbutüraraştırmalariçinfazlagelişmediği 

ortadadır.Buyetersizliğiısrarlıçalışmaları,azimliduruşlarıvederinakılarısayesindeyoketikleri, 

nitekim açıktır.Uykudakitembelbirağustosböceğinebenzeyenülkemizancakverimli 

çalışmalarlakarıncadöneminegirebilecektir.Budönemioluşturmak,bizim uyanıpistikrara 

ulaşmamızilegerçekleşecektir. 

MerakındanbüyüyenarzusuylarasathanekurduranUluğBey,hesaplamalarındailminin 

kadrinisaklayanAliKuşçu,rasathanesinişenlendirecekmucitiolduğualetlerleTakiyüddin, 

kanatlarınınarasındansüzülenrüzgardacesaretisaklıHezarfen,KatipÇelebi,PiriReis,Osman 

HamdiBeyvenicesi… Onlarbunlarıyaptıklarısıradaemelerimerakıyenmek,sınırlarıaşmak, 

olmayanınneolduğunubulabilmekvebelkidevarolanlardanneeldeedilebileceğiidi. 

Fakatbizim göremediğimizyadatarihışığındagördüğümüztüm engeleronlariçinhedefe 

götürenbireradımdıveonlargayretlerisayesindesonucaulaşabildiler.

Velhasılşuanelimizebirmikrofonalsakvetanıdığınızalimlerkimlerdirdiyesorsak, 

alacağımızcevaplarbüyükihtimaleyabancıinsanlarınisimleriolacaktır.Oysabizim 

topraklarımızdayetişmiş,olgunlaşmışbirçokilim sahibikimsevar.Bizbilmiyoruz,tarihimizi 

bilmiyoruz.Atalarımızınnekadarkıvrakvekeskinbirzekayasahipolduğuhakkındabir 

fikrimizinolmayışıgibiüzerindeuğraştığımızderinbirmevzudayok. 

Peki,biznedengirişimdebulunmuyoruz?Biznedenüretkenzekamızıkulanmıyoruz? 

Biznedentarihimizibilmiyoruzvehâlâdahakulaktıkıyoruz?Bunlaraverilecekcevapbir 

cümledeğil,sahicibireylemdir. 

Birgünzamangelipgeçecek, 

senişyap,itimatedilecek. 

Birgünzamangelipgeçecek, 

senişyap,takdiredilecek. 

SuedaKarakaş

BirYanılgıBirHayat 

Çevremizde;hayatınıhoşnutbulmayanbirçokinsanıgörür,tanır,şahitoluruz.Kimisifakirlikten, 

kimisiyalnızlıktan,kimisiistediklerinevaramamışolmaktan .Amahayataöylekimselervardırki 

insanlartarafındansiyahaboyanmış,toplum dışıgörünmelerinesebepolaninsanlar.Kimibirinin 

suratıyla,kimibirininsaçıylaalayeder,eğlenir.Pekiyakarşısındakiinsan?Sizceogülüpeğlenebiliyor 

mudur?O istemezmiydikiinsanlaronunhem kişiliğinehem dışgörünüşünehayranhayranbaksın . 

Hepimizyapmıyormuyuzbunu?İkielmanınbirindeufacıkbirçürükolsadiğeriniseçmiyormuyuz? 

Herşeydışgörünüşmüdür?Hayır,hayır,hayır!Eminoluninsanlarhayatlarındakimutluluğuarayışları 

esnasındaherzamandışgörünüşyanılgısınakapılarakenbüyükhatalarıyapıyorlar.Dışgörünüşümüz 

hakkındakiçirkinyorumlarartıktoplumumuzusaranyanılgılardanbirihalinegeldi.İnsanlarartık 

empatikurmayıunutu.Asıliyiinsandışgörünüştedeğilkalptegüzelolandır.Farkındaolmadano 

kadarçokinsankırıyoruzkikendimizeyapılsasankionlargibihisetmeyecekmişizalgısındayız. 

Hepimizinsanız.Hiçbirinsanbuhayatyargılanmak,hakaretedilmekiçingelmedi.Vehiçbirimiz 

duygusuzdeğiliz.Artıkbunlarıdageçelim.İnsanlarfarkındadeğilermidışgüzeliğiniçgüzeliğebir 

faydasınınolmadığını?Nedenkendimiziüstüngörüpyeniarkadaşlıklarkuramayıpsonradanben 

yalnızım diyoruz?İştebuyüzden.Toplumun,zamanın,kendimizinkalıplaşmışdüşüncelerinebağlı 

kaldığımıziçinyalnızızesasında.Gelişençevreseldüşüncelerinsanıyalnızkılıyor.Halbukibuönyargılı 

düşüncelerimizdensıyrılıpyargılanmaksızınherinsanaarkadaşlıkolgusunuaşılasakyalnızlıkdiyebir 

sorunortadakalmazdı. 

Neyazıkkibizinsanlarbirdüşünceylealmışızbaşımızısonupsikolojiksorunlaraçıkanbiryoladoğru 

hızlailerliyor,durmuyoruz.Nedenhayatımızınısızlaşmasıyerinebizeiyigelecekolanyenilikçi 

düşüncelerekatılmıyoruz?Evet,buhayataherkesinsandıramainsanıinsanyapacaközelikleri 

taşıyanlarçokazdır.Kumsaldakikum taneleri,gökyüzündekiyıldızlarkadarçokarkadaşdeğil;sayısı 

az,nadirbulunanincitanelerigibiarkadaşolun . 

Sinem GÜNEŞ

HALKOYUNLARI 

Halkoyunları;insan,hayvan,vedoğadakihareketlerinveolayların 

yineinsanlartarafındanfigürleştirilereksahnelenmesidir.Halkoyunları 

insanlıktarihikadareskiveçokzenginbiriçeriğesahiptir. 

Okulumuzhalkoyunlarıekibineyaklaşık5yıldırgösterilerinedevam 

etmektedir.Sadecemüzikeşliğindeyapılanbiretkinlikolmakdışında 

insanlaravedolayısıileöğrencilerimizekazandırdığıfiziksel,zihinsel, 

ruhsalvesosyalkazanımlarladamükemmelbirfaaliyetir.Yurdumuzun 

zenginkültürünündeöğrencilerimizetanıtılmasıayrıcatoplumsal 

barış,hoşgörüveanlayışaoldukçakatkıdabulunmaktadır. 

Okulumuzhalkoyunlarıekibinde5yıldayaklaşık130'yeyakın 

öğrencimizfaaliyetgöstermiş,halihazırdada60öğrencimizyılsonu 

yapılacakgösterileriçinhazırlıklarınısürdürmektedir.Buvesileyle 

12Haziran2019TepeKuleKongreveSergiMerkezi’ndeyapılacak 

olangösterimizetüm öğrencilerimizibekliyoruz.Selam vesevgiyle . 

HakanMiloğlu

Birlikveberaberlikölümden 

başkaherşeyiyener 

MustafaKemalAtatürk

SARILBANA 

Buyaşageldim içimdebirçocukhâlâ 

Sevgilerbekliyorsüreklisenden. 

İnsanınbiryanınedensehepeksik 

Veoeksiğitamamlayayım derken, 

Varolanaşınıyorazarazarzamanla. 

Anamınbıraktığıyerdensarılbana. 

Anılarım kartopluyorinceden, 

Biryorgangibigeçmişiminüstüne. 

Amayinedeunutuşdeğilbu, 

Sızlatıyorsensizliğitersine. 

Seninkim olduğunubilebilmezken. 

Sevgidencaydığım yerdedarılbana. 

METINALTIOK

Yokluğunaalıştığınbirinsanatekraralışmak 

Güçlübirduvarıyıkmakdeğilmidiraslında 

Benyıktım duvarlarımı 

Seniniçin 

Sanatekrargüvenebilmekiçin 

Varkenalışmışolmakistemedim yokluğuna 

Biliyordum gideceğiniamailerisinidüşünmekde 

istemedim 

O ansadeceoanmutluolmakistedim 

Anıyaşamak 

Şimdiysetuğlasıacıdançimentosugözyaşından 

olanbirenkazvarkarşımda 

Tekrarörmem gerekenbirduvar 

Birandaolsamutluoldum belkiama 

Acısınıömürboyuçekeceğim 

Dinmeyecekgözyaşlarını. 

ŞEVVALSARI

KUZEYIŞIKLARI 

Kuzeyışıkları,yaniadınıŞafakTanrıçasıAurora'danalanAurora 

Borealis,dünyanınmanyetikalanıileGüneş'tengelenyüklü 

parçacıklarınetkileşimisonucugökyüzündeortayaçıkan 

doğalışımalardır.KutupışıklarıyadaKutupaurorası,Kutup 

bölgelerindegökyüzündegörülen,yeryüzününmanyetikalanı 

ileGüneş'tengelenyüklüparçacıklarınetkileşimisonucuortaya 

çıkandoğalışımalardır.KuzeyenlemlerdebuetkiAuroraBorealis 

yadakuzeyışıklarıolarakadlandırılır.

ENCHANTEDNEHRİ 

EnchantedNehri.İştebukarşınızdagördüğünüzgüzelergüzeli 

nehir,EnchantedNehri.İlkbakıştaturistleriçinçokgüzelbirtatil 

yeriveyadalgıçlariçinefsanebirdalışyeriolarakgözüküyor 

olabilir.Amatabikibunehirsadecebundanibaretdeğil. 

Bunehrinasılgizemineredengeldiğivenereyeaktığının 

bilinmemesi.Bencebunehiryerinaltındabiryerleregidiyor, 

çünkünormalsuyüzeyindeolsaydı,helikopterlerleveya 

dronelarlayukardanbakılıpnereyegitiğiaçıklanabilirdi.Ama 

bencecesurbirdalgıçekibiyanındayeterikadargüvenlik 

önlemialaraktanufakbirtekneylebunehringizeminiaçığa 

çıkarmakiçinbirkeşifgezisineçıkabilir.Nedersiniz?

HERKESVEBİRKAÇ KİŞİ 

Yağmurherkeseyağar 

Güneşısıtırherkesi 

Mevsimlerherkesiçindir 

Yalnızçığaltındakalan 

Selekapılanherzamanbirkaçkişi 

Herkesiçindiraşkdaayrılıkda 

Yalnızcabirkaçkişiölüracıdan 

Eskidenölümletartılırdıayrılık 

Kimininhayatıyalnızcaunutkanlıktan 

Herşey,herkesiçindeğildiroysa 

Kimihiçbirşeyöğrenmezkaranlıktan 

Yalnızlığıkulanmayıbilmezkimi 

Kimiayrılamazkaranlıktan 

Yağmurherkeseyağar 

Amaçokazinsantutaryağmurunelerini 

Oncaşarkıoncafilm oncaroman 

Amasevmeyeyetmezherkesinkalbi 

Çığaltındakalanselekapılan 

Aşktanveacıdanölen 

Birkaçkişidünyayıbaşkabiryeryapmayayeter 

Aslındaonlarınhikayesidiranlatılan 

Diğerleridinler,seyreder,geçergider 

Geçergiderherkes 

Hikayelerdirgeriyekalan. 

MURATHANMUNGAN

NASILBAŞLADI? 

Bu okula yaklaşıkbeşyılönce atandım.Çokheyecanlıydım.Benim için her 

şeyçokyeniydi.Yılardırbu işiyapıyorolmama rağmen ,heyecanım sankiilkkez 

atanan öğretmenin heyecanıgibiydi.Okulyeniöğrencileryeni,çevre yeni 

öğretmen arkadaşlaryeni,kısacasıherşeyçokyeniydi.Yeniliklere açıkbirisi 

olduğum için bu beniaynızamanda sevindiriyordu da. 

Daha sonra dersprogramlarıdağıtıldı.Programıma şöyle birbaktığımda, 

sorumlu olduğum kulüp bölümünde gezikulübü olduğunu gördüm.Daha önce 

bu kulübü hiç yürütmediğim için ,tecrübem de yoktu.Ne yapacağım?Nerelere 

gezidüzenleyeceğim diye düşünmeye başladım.Değerlimeslektaşım Ayla TİROL 

ile birlikte çalışacaktık.Bazışehirlerarasıve şehiriçigezilerplanladık.Birkısmını 

gerçekleştirdikbirkısmınıgerçekleştiremedik.Öğrencileryeterlikatılım sağlamıyordu.Ücretlerin 

fazla olduğundan şikayetediyorlardı.Başka ne yapabilirizdiye 

düşünürken benim aklıma huzurevive çocukyuvasıziyaretlerigeldi.Hem ücreti 

düşükhem de kısa süreligezilerdi.Öğrencilere duyurduğumuzda olağanüstü bir 

ilgiyle karşılaştık.Herkeskatılmakistiyordu.Aralarından seçmekzorunda kaldık 

Hatta katılamadığıiçin bana küsenlerbile olmuştu. 

Bu yoğunluk,o zamankimüdüryardımcımız Ersin ÖZEN’in dikkatiniçekmiş. 

Bana “Hocam ,Enge lilerle Dayanşma Kulübü’nü kuruyorum.Bunu en iyibir 

şekilde yapabileceğinizden eminim “dedi."Sevinerekbüyükbiriçtenlikle olur.” 

dedim.Öğrencilerimizin yapılacakolan faaliyetlere yoğun ilgigöstereceğinden 

emindim.Kulübümüze aitözelbelirligün ve haftalarda ard arda etkinlikler 

düzenledik.Gezilere gittik.Okulumuza misafirkabulettik.Seminerlerdüzenledik 

.Bütün bunlarıheryılaynıheyecanla tekrartekraryaptık.Etkinliklere 

çağıramadığımızsınıflargüceniyordu.Ben de birsonrakietkinlikte önce sizin 

sınıfıçağıracağım diye sözveriyordum.Amacımıza ulaşıyorduk.Enge libireylere 

karşıöğrencilerimizdeki,farkındalıkve bilinç artıyordu. 

ÖNCESİ 

Ben bu okula gelmeden önce ,toplumdakienge libireyler,onların haklarıve 

önceliklerikonusunda bu kadarbilinçlideğildim.Otobüsdurağında tekerlekli 

sandalyede otobüsbekleyen ortopedikenge libireylerigörüyordum.Hatta bir 

bijuteridükkanında tekerleklisandalyede kendisine kolye beğenmeye çalışan 

birgenç kızıgördüğümü hatırlıyorum.Ama üstünde durmayıp,çabucakunutmuş- 

tum.Birgün kızımla Çankaya’da ana cadde üzerinde yürüyorduk.”Bu uzun uzun 

sarışeritlerde ne? “diye sordum.”Anne,bunlargörme enge lileriçin “diye 

cevap verdi.Şirinyer’de otobüse binip inmeye çalışan görme enge libireyleri 

hatırlıyorum.Etrafta gördüğüm enge liişaretleri,Enge liHaftasında düzenlenen 

etkinlikler,kamusalalanlarda ,enge live yaşlıbireylere ayrılan özelalanlarşimdiolduğu 

kadardikkatimiçekmiyordu.Yakın akrabalarımda birailenin ikitane 

enge liçocuğu var.Ailenin bu çocuklara bakabilmekiçin nasılçabaladığını 

maddimanevinasılbiremekharcadığınışimdidaha iyianlayabiliyorum ve 

düşünmeden edemiyorum.Sağlık,sağlık,sağlık.Bunun bilincinde olmalıyız.Her 

sağlıklıbireyin birenge liadayıolduğunu herzaman hatırlamalıyız.

FARKINDALIK ARTIYOR 

Birgün kızım akşama doğru okuldan geldi.Kendisiüniversite 1.sınıföğrencisidir.Çokheyecanlıydı.Sanırım 

okulun 1.haftasıydı.Anne biliyormusun dedi.Bizim sınıfta görme enge libirkızarkadaşımızvar.Hepimiz 

ona yardımcıolmakçokçabalıyoruzdedi.Buradan çıkardığım sonuç şu oldu.Daha önce O’nun bu kadar 

heyecanlıbirşekilde böyle konuştuğunu duymamıştım.Demekkiilkkez birşeylerifarkediyordu.Zaman 

zaman O’nun bu görme enge liarkadaşıyla yaptığıtelefon konuşmalarına kulakmisafirioluyorum.Buram 

buram olağanüstü birsamimiyetve içtenliğe tanıkoluyorum.Arkadaşın nasıldiye bazen soruyorum.Çok 

iyi.Hatta en yakın arkadaşıbenim diye cevap veriyorve derslerisınıfımızdakipekçoköğrenciden daha 

yüksekdiye de ekliyor.Ben de gerçekten takdire değerdiye cevap veriyorum. 

OKULUMUZDAKİ ENGELLİBİREYLER 

Okulumuza dörtyılönce enge liöğrencikabuletmeye başladık.Öğrencilerimizin okuliçindekidurumunu, 

arkadaşlarıyla olan ilişkilerini,derslere karşıolan ilgileriniçokyakından takip ediyorum.Herşeyçokgüzel. 

Diğeröğrencilerin herzaman yardıma hazırolduğunu ,onlarla çokyakından ilgilendiklerinigözlemliyorum 

Girişve çıkışlarda,asansörde önceliğiherzaman onlara vermeye çalışıyorlar.Farklıetkinlikleriçin okulumuza 

çağırdığımızenge libireylerle çokyakından ilgilenip uzun uzun sohbetediyorlar.Hatta birtanesine 

sürprizbirdoğum günü bile düzenlediler.Ne kadargüzeldeğilmi? 

BAŞARILARI 

Bazen haberleridinlerken ya da gazete okurken hemen dikkatimiçekiyor.İşitme enge liler,ortopedik 

enge lilerotistikbireylerulusalve uluslararasıparalimpikoyunlarda ve yarışmalarda hatırısayılırdereceler 

elde ediyorlar.Çoğu zaman birinciikinciya da üçüncü oluyorlar.Ama ben bunun basında hakettiğiyeri 

bulduğunu düşünmüyorum.Dereceye giren enge libireylerya da takımlaryeterikadarödülendiriliyormu? 

Bununla ilgiliherhangibirşeyduyduğumu ya da okuduğumu hatırlamıyorum.Hatta Paralimpikoyunlarda 

takım halinde derece elde eden birenge litakımına hiçbirödülverilmediğine ilişkin birhaberokuduğum 

aklıma geldişimdi.Hepsitakdire değer.Heralanda çokazimlive istikrarlılar.Çokistekliler.Herşeyi 

yapabilmekistiyorlar.Çokiyibilgisayarve cep telefonu kulanıyorlar.Günü ve en son teknolojiyikolaylıkla 

takip edebiliyorlar. 

DERSALALIM 

Hiçbirengeliolmadığıhalde hayatta başarısızolan yandım,öldüm ,bittim diyerekdepresyona giren 

kişilere olağan üstü birörnekoluşturuyorlar.Hepimizin kendilerinden alacağımızçokbüyükderslervar. 

Yılardırbu kulübü yürütüyorolmam hiç olmadığıkadarbenim de farkındalığımıartırdı.Artıkben de 

dünyaya birbaşka gözle bakıyorum. 

Yaşasın hayat,yaşasın gelecek.Toplumdakitüm bireylerin eşitkoşularda yaşadığıbirDünya 

dileğiyle... 

Ayşe ADAKAYA 

İngilizce Öğretmeni

DONUKAŞK 

Yineakşam oldu, 

Yalnızlıkomuzlarımaçivisiniçaktıyine, 

Uzaklıkaynıgerçi, 

Heryerdeykenolanuzaklığınpekdeğişmedi, 

Yineakşam olduordaolduğugibi, 

Görebiliyorum seniburdanda, 

Aynısıydıordaykende, 

Uzaklıktankorkmuyorum belkide, 

Oradadaaynıydıuzaklıkgerçi 

Donuklaşmışolduartıkbu, 

Birokadardahüzünlüromanlargibi, 

Galibabenbaştankaybetmişim, 

Belkidebenbaştankazanmışım,insanlıkkaybetmiş… 

SEZAİKARAKOÇ

GüzBahçesi 

Gözündekigüzhüznünügizlemekistercesinebaksa 

dafırtınanınetkisiylegözündebirikenyaş,dökülen 

yaprakmisalisüzülüyoryanaklarından.Mesele 

dökülenyapraklarınardındansarsılmakdeğilasıl 

meseleyapraklarınanılargibidökülsedeoçırılçıplak 

gövdesiyleayaktakalabilmişağaçgibisapasağlam 

durabilmekte.Yalnızsanaslaüzülme,rüzgarsadece 

hüzüngetirmez.Belkibirtohum bırakırtoprağa.O 

tohum birağaçolurveyalnızlığınısararbelkide. 

Gözlerindekisonbaharhiçgeçmeyecekgibidursa 

dadökülenyapraklarınardındanyenileriçıkarve 

yalnızlığınısaranoağaçsanayaşam verir.Dalarında 

sadeceyaprakdeğilogüzeldostlukveyeni 

duygularlaçiçekaçargönülbahçen.Birbakmışsın 

hüzünlügüzünsadecesanatecrübeolmuş.Birgüz 

bahçesişimdikalbim,tam ortayerindeçiçek 

açıyorsun . 

İrem Kaya

OKULGEZİLERİMİZ 

OkulumuzGeziKulübüolarakilkgezimiziİsviçre’yeyaptık.Bugezi 

programıokulumuziçinilkyurtdışıdeneyimiydi.Öğrencilerimizle 

birlikteAvrupaNükleerAraştırmaMerkeziCern’deTürkbilim 

adamlarınınrehberliğindebilim merkezinigezipdeneylerigözleme 

olanağıbulmaköğrencilerimiziçinoldukçaverimlibirdeneyim oldu. 

Bunundışındaİsviçre’deMondreuxveLozanşehirlerindebulunan 

veulusaltarihimiziçinoldukçaönemliolanyerlerMontröPalas 

Otel’deMontröAntlaşmasınınyapıldığısalonuvehalabuotelino 

günlerdekigibiaktifhizmetverdiğinigördük.AyrıcaÜlkemizintüm 

dünyatarafındankabuledildiğiLozanAntlaşmasınınimzalandığı 

şimdilerdeLozanÜniversitesiolarakhizmetverenRiminiSarayını 

büyükbirheyecaniledolaşırken,öğrencilerimizeAvrupa’dabir 

üniversitehavasınıdatatırmışolduk. 

ZürihÜniversitesiZoolojibölümüisehayranlıklagezdiğimizbir 

başkaufuklaraaçılmamızanedenolanönemlideneyimlersundu 

öğrencilerimize 

AyrıcabaşkakültürleritanımaamacıylaAlpDağlarınayaptığımız 

geziİsviçrevekültürühakkındabilgisahibiolmamızıvepeynirinbu 

kültürdekiöneminikavramamızısağladı. 

İsviçregezimizbizebirdeDünyaBankacılıkSektörüveekonomi 

alanındadabilgisahibiolmamızkonusundaoldukçayararlıoldu. 

OkulumuzunikincigezisiiseÇanakkale’yeyapıldı.Bugezimiz 

tamamengeçmişianlamayaveanmayayönelikti.Ulusumuzve 

ülkemiziçinçokönemliolanÇanakkaleMuharebeleri’ninolduğu 

alanlarıgezerek1915yılındavatanevlatlarınınyaşadığısavaşınyanı 

sıra yaşadıklarısıkıntılarıdahisetmişveoradacanverentüm 

askerlerimizeminnetduygularımızısunmayaçalıştık. 

Çiğdem Kozakçı

BİRFOTOĞRAFTAN 

1950’lerdekimseninhaberiolmadığıfakatşimdi 

UNESCO tarafındanDünyaMiraslarılistesinealınmış 

birtarihikentimizvar.Bukentinkeşfedilmehikayesiise 

1958’ekadaruzanıyor. 

Birbarajaçılışınıresmetmekvehaberedökmek 

içinAydın’ınGeyreilçesinegelengazetecive 

fotoğrafçıAraGüler,dönüşüsırasındayolunukaybeti 

vetamamentesadüfibirşekildebuköyeulaştı.Önceyerleşkeyinormalbir 

köysandı.Antikkent,köylühalktarafındangayetnormalbiryapıgibi 

kulanılıyordu.Tarihilahitleridahiüzüm şırasınısüzebilmekiçinkulanıyorlardı. 

AraGülerburayıkeşfedinceöncesiyahbeyazbir 

kareçekti.İstanbul’adönmek,dönünceulaşabileceği 

tüm yerlereresimlerigöndermekvebutarihinkalbi 

olacakyeridünyayaduyurmakistiyordu.Nevarki, 

ülkemizdenyeterligeridönüşalamadı.Bununüzerine 

AraGüler,Aydın’dakibuönemlikentiTimes’a 

gönderdi. 

Times,fotoğraflarınsiyahbeyazhalini 

aldıktansonrarenkligörüntülerinideistedi. 

Güler,renklifotoğraflarıgönderdi, 

fotoğraflarbüyükilgiuyandırdı.Amerikalı 

arkeologlarenhızlışekildeAydın’ageldi, 

kazıçalışmalarınabaşladı.Çalışmalar 

sonucundabuantikkentinMÖ.500’li 

yılaradayandığı,isminiiseaşkvegüzelik 

tanrıçasıAphrodit’tenalanAphrodisiasantikkentiolduğuanlaşıldı.Buantik 

kente,birhamam,birtiyatro,birtapınakvebirstadyum bulunuyor. 

AphroditeTapınağıherseneüzerineekleme 

yapılarakgünümüzekadarulaşmışbirtapınaktır. 

Birzamanlarçoktanrılıdinemensupkişilerinhac 

yaparkenkulandıklarıyerken,Hıristiyanlığageçiş 

ilekilisehalinialmıştır.

UNESCO LİSTESİNE 

BanyolariseRomaİmparatoruHadrian’aözel 

olarakayarlanmıştır.Bubanyolarkadınve 

erkeklerinayrıayrıyıkanabileceğibirbölümden 

veHadrian’ınkulanabileceğibirdiğerbölümden 

oluşmaktadır.Buradakibanyolarbirnevi 

hamamdır. 

DünyaçapındaünsalmışAntikTiyatroburada 

bulunuyor.Kazısırasındabirçokkabartmave 

heykelbulunmuş,aynızamandatiyatronun 

yalnızcakültürelanlamdakulanılmadığıortaya 

çıkmıştır.Yani,gladyatörvevahşihayvanların 

dövüştürüldüğüyerolarakdakulanılmıştır. 

Buarkeolojikazısındabulunanbirdiğeryerise 

AphrodisiasStadyumu’dur.Stadyumun30.000 

kişilikkapasitesivardır.Genişliği50,uzunluğu262 

metreolanelipsşeklindekibuyerdezamanında 

atletizm,halkoyunlarıvefestivalgibikültürel 

etkinliklergerçekleştiriliyordu. 

KentibudenliönemlikılansebepGeçHelenistik, 

RomaveBizansdevirlerineaitçoksayıda 

kabartmaveyazıtlarasahipolmasıdır.Bahsigeçen 

dönemleriçin,hiçkuşkusuzbüyükörnekler 

taşımaktadır.Ayrıca,keşfedilişiilginçantikkent 

Aphrodisias,UNESCO’nunDünyaMirasıListesi’ndeki 

varlığıylaberaber,Türkiye’ninlistedekivarlıksayısı 

onyedioldu.Anadolu,binlerceyılıkhayatında 

birçokmedeniyetiyaşatı.Şimdiyaşayanlarbizizve 

öyleyse,yaşadığımıztopraklarhakkındadahaçok 

bilgiedinmelivearaştırmalıyız.İlktemennimiz,tarihi 

doğrubilmekvedoğrusunuöğrenmekolmalıdır. 

SuedaKarakaş

SEVGİLERDE 

Sevgileriyarınlarabıraktınız 

Çekingen,tutuk,saygılı. 

Bütünyakınlarınız 

Siziyanlıştanıdı. 

Bitmeyenişleryüzünden 

(Sizböyleolsunistemezdiniz) 

Birbakışbileyeterkenanlatmayaherşeyi 

Kalbinizidolduranduygular 

Kalbinizdekaldı. 

Sizgenişzamanlarumuyordunuz 

Çirkindidarvakitlerdebirsevgiyisöylemek. 

Yılarıntelâşlardabukadarçabuk 

Geçeceğiaklınızagelmezdi. 

Gizlibahçenizde 

Açançiçeklervardı, 

Gecelerdeveyalnız. 

Vermeyeazbuldunuz 

Yahutvaktinizolmadı. 

BEHÇETNECATİGİL

DüşlerimdeSen 

Karanlıkbiryoldayürüyorum şimdi.Rüzgar 

yüzümeyüzümeçarpıyor,ağaçlarusulca 

fısıldıyor,uzaklardanbirmüziksesigeliyorkulağıma.Eskiyihatırlatıyorherşey.Herköşe 

başındakigölgeyisensanıyorum,koşuyorum . 

Duyduğum hersesteseninsesiniarıyorum, 

gördüğüm herresimdeseni.Seninleaydınlanantarafım 

karanlığagömülüyoryavaşça,silikleşiyoranılar.Gözyaşlarım 

adınıhaykırarak 

dökülüyoryanaklarımdan.Zamanlahissizleşiyorkalbim.Bıraktığınboşlukyeridoldurulamayacakbirkaradelikgibibüyüyor.Yanındayım, 

yakınındayım oysaamaneseninruhunduyuyor,nedebenim 

ruhum sanagelecekkadar 

güçlü. 

Gelistiyorum .Öylebirgelki;gece,gündüz 

sansınkendini.Aydınlansınkalbim,ruhum 

huzurbulsunsesinde.Gözbebeğindekendimi 

bulayım,anlamlansınhayat.Öylebirgelki; 

aydınlatkaranlığımı. 

Sonhayalkırıntısınıdaseniniçinkulanıyorum.Hatıralarınzihnimdensilinsedekalbime 

kazıyorum herzereni.Sonrafarkediyorum 

gerçeği.Birumutsuzhayaldinzihnimde, 

gözümüaçtığımdasonbulacaksın. 

İREMKAYA1/A

HAYATVEÖLÜM 

“Büyükannebrkeredahaanlatırmısın?Lütfen?” 

Yaşlıkadınküçükkızınbukadarsteklolmasınagülümsed,gözlüklernçıkarıpkırmızıkadfekoltuğunaoturdu. 

“Buhkayeybanabüyükannem anlatı.Onadabüyükannesanlatmış.Onada” 

“Blyorum!Blyorum!”dedküçükkızsütündenbryudum alıp.“Şmd 

hkayeyegeçeblrmsn?” 

“Pekalaküçükhuysuz,” 

“UzunzamanönceHayatveÖlüm bruçurumunayırdığıkayrı 

vadyehüküm sürermş.Hayatçokgüzel,alımlımıalımlıbrgençmş. 

Ölüm sesessz,gzlbrokadardakaranlıkbrymş.BrgünHayat 

ççektoplamakçnndğuçurum kenarındaÖlüm’ügörmüş,onalk 

görüşteaşıkolmuş.” 

“Amaksdezıtlar!Nasılonaaşıkolmuş?”dyesorduküçükkız. 

Busoruyuherzamansorardı. 

“Çünkühayatböyledrcanım.Sentamamlayanbrneaşıkolursun.” 

Büyükannemasadakfotoğrafabaktıhüzünle.Eşnngülerekpozverdğtekfotoğrafoydubelkde. 

“Hergeceonaolanaşkınıtemsletmesçnhedyelergöndermşama 

Ölüm herseferndeonlarıdenzeatmış.Hayatbunugörüncedayanamamışvekarşıyageçmennbryolunubulmuş.AmaaslındaÖlüm 

onu 

koruyablmekçnböyleyapıyormuş,onudakaranlığınçneçekmek 

stemyormuş.Hayatnekadarüzüldüğününfarkındabledeğlmş. 

Suçlulukhssylekavrulmuş,Hayat’ıngözyaşlarınısleblmekçneln 

onunyanağınagötürmüş.Hayatsıcacıkmış,tıpkıgüneşgb.Busıcaklığınondanyavaşçauzaklaştığınıhssedncekendnhemengerye 

çekmş. 

Ölüm’leHayatayrıolmakzorundakalmışlar.Hayattatlıbryalanmış, 

Ölüm seacıbrgerçek. 

Amabrbrlernhçbrzamanunutamamışlar.” 

Büyükanneuyuyanküçükkızınüzernörtü. 

Yaşlıkadınçerçeveyelnealıpfotoğrafatekrarbaktı.“İygeceler, 

'hayatım'.” 

Veışıklarıkapatı. 

EsraSAĞLAM

MUCİZE 

Özgürolmak;çimlereyatıpgökyüzünüizlemek,gökyüzündekiyıldızlarıtekteksaymaktır. 

Sevmek;gökyüzündekiheryıldızısayamayacağınıbilebilesaymayaçalışmaktır. 

Pekiyaumut? 

Umut;yıldızlarısaymayaçalışırkenbir 

mucizeolmasınıdilemektir. 

Eğerbirmucizeolmuyorsakendinyaratmalısın. 

Olmayacakşeyleriçinmucizedileme.Oluru 

olanşeyleriçinmucizeyarat.Yıldızlarısayamayacağınıbiliyorsançabalama.Bazışeyler 

bilinmezkengüzel.Sendeoturupyıldızların 

kaymasınıbekleyebilirsinmesela.Beklemek 

umutetmektir.Sevmeyiumutedeninsanlar, 

umutetmeyiseverler.Hayalkuraraközgür 

olupkurduklarıhayalingerçekleşmesiiçin 

mucizedilerler. 

Belkibirgünaynıyıldızkayarkendilektutarızseninle.Dileğimizkabul,mucizemizyıldızlardançokolsun.Birdilektutum 

ben;mucizelergerçekolsun. 

Birmucizebekleyenlere. 

İrem Kaya

İSLÂM DOĞRULUĞUEMREDER 

BiziyoktanvaredenAlah(c.c.),yaratmaklakalmayıpdünyaveahiretemutluolabilmemiz 

içinilahikitaplarvepeygamberlergöndermiştir.BizibizdendahaiyibilenAlah,hayat 

yolculuğumuzungüzelgeçmesiiçinyaşamımızıdüzenleyenbirtakım ahlakiilkelerveölçüler 

ortayakoymuştur.Doğrulukbuilkelerinenbaşındagelenlerdendir.Alahbizdendoğrusöz 

söylemeyivedoğruolmayıistemektedir.Eğerdoğrusöylersekişlerimizindüzgünolacağınıve 

günahlarımızıafedeceğini,“Eyimanedenler!Alah’akarşıgelmektensakınınvedoğrusöz 

söyleyinkiAlahsizinişlerinizidüzeltsinvegünahlarınızıbağışlasın.Kim Alah’aveResûlüneitaat 

ederse,büyükbirkurtuluşaermişolur.”sözüylebelirtmiştir.Alah’ainanıpdünyahayatını 

dosdoğrubirçizgideyaşayarakgeçirenlercennetlemüjdelenmiştir."RabbimizAlah'tırdeyip, 

sonradadoğruluktadevam edenleregelince,onlarınüzerinemeleklerinervederlerki' 

Korkmayın,üzülmeyin,sizevaadolunancennetlesevinin!"ayet-ikerimesibumüjdeyiifade 

etmektedir.MüminleriçinengüzelörnekolanAlahResûlü(s.a.v.),yalankonusundaokadar 

hasasdavranmıştırkiçocuklarayalansöylemeyihatayalansöyleyerekşakayapmayıdahi 

uygungörmemiştir.Nitekim birdefasında,birkadınınçocuğunuçağırıp,“Gelsanabirşey 

vereceğim”dediğiniişitinceona,“Nevereceksin?”diyesormuş,“Kuruhurma”cevabını 

alınca“Dikkatliol,onabirşeyvermemişolsaydın,buseniniçinbiryalanolarakyazılacaktı” 

buyurmuştur.BuhadiseyiAbdulahb.Âmir(r.a.)şöyleanlatıyor:"Rasulülah(s.a.v.)evimizde 

bulunduğubirgündeannem beniyatıştırmakiçin:‘Yavrum,gelsanabirşeyvereceğim’, 

diyebeniçağırdı.Peygamberefendimizanneme:‘Çocuğanevermekistedin?’diyesordu. 

Annem:‘Hurmavermekistedim’,dedi.BununüzerineHz.Peygamber:‘Eğerbirşey 

vermeseydin(deçocuğualdatmışolsaydın)sanabiryalangünahıyazılırdı’,uyarısında 

bulundu.AlahResulü,müminkardeşinialdatankimseyi,kendine ümmetolarakkabul 

etmemiştir.BudurumuEbûHureyre(r.a.)şöylehabervermektedir:"Peygamberimizbirgün 

birekinyığınınauğramış;mübarekelinionuniçinedaldırmışdaparmaklarınaıslaklıkdokunmuş. 

(Yaniekininüstükurualtınıniseyaşolduğunugörmüş)Bununüzerineekinsahibine:Bune? 

diyesormuş.Ekinsahibi:Onuyağmurıslatı,eyAlah'ınResulü,deyince,Peygamberimiz:O 

ıslakkısmıinsanlarıngörmesiiçinonuekininüstünekoysaidinya.Aldatanbendendeğildir, 

buyurdu.” AlahResulününsözdeveiştedoğruluğutavsiyeetmesionunhakpeygamber 

olduğunugösterendelilerdenbirtanesidir.EbûSüfyân,BizansKralıHerakliyusilearalarında 

geçenuzunkonuşmayınaklederkenşöylededi:“Herakliyus:‘O (peygamberolduğunu 

söyleyen)adam sizeneleriemrediyor?’diyesordu.Bende:‘SadeceAlah’akulukediniz, 

O’nahiçbirşeyiortakkoşmayınız.Atalarınızınimanetiklerinisöylediklerişeyleriterkediniz, 

diyorvebizenamazkılmayı,sözdeveiştedoğruluğu,ifetliyaşamayıveakrabaile 

ilgilenmeyiemrediyor.’dedim.” Dosdoğruolmak,İslam’ıntemelözeliğivemüminenbelirgin 

karakteridir.EbûAmr(veyaEbûAmre)Süfyânb.Abdulah(r.a.)şöyledemiştir:–Yâ 

Resûlalah!Banaİslâm’ıöylesinetanıtki,onubirdahasendenbaşkasınasormayaihtiyaç 

hisetmeyeyim,dedim.Resûlulah(s.a.v):–“Alah’ainandım de,sonradadosdoğruol!” 

buyurdu.Gönülerancakdoğruluksayesindehuzurbulabilir.EbûMuhammedHasanb.Alib. 

EbûTâlib(r.anhümâ)şöyledemiştir:BenResûlulah(s.a.v.)’den:“Şüpheliyibırak,şüphe 

vermeyenebak.Ziragönül,(sözdeveişte)doğrudanhuzur,yalandankuşkuduyar” 

buyurduğunubeledim.

SelamiÇÖLBEYİ 

Ahzâb,33/70-71. 

Fussîlet,41/30. 

EbûDavud,Edep,80. 

Müslim,İman,43. 

Buhârî,Bed’u’l-vahy, 

Müslim,Cihâd,74. 

Müslim,İmân,62. 

Tirmizî,Kıyâmet,60. 

Buhâri,Edeb,69;Müslim,Bir,103–105. 

İbnü’l-Cevzî,Sıfatü’s-safve,I,203.

ModelBirleşmişMiletler(MBM)KonferanslarıNedir? 

ModelBirleşmişMiletler(MBM)konseptidünyanındörtbiryanında, 

ortaokul,liseveüniversitelerde,dersdışıaktiviteolarakuygulanan; 

danışmanlareşliğindeöğrencilertarafındandüzenlenen,yürütülen 

vesonuçlandırılan;katılımcılarınBirleşmişMiletler(BM)delegesirolünü 

üstlendiğivebukapsamdakendiülkeleridışındakiülkeleriaraştırıp 

temsilederek,çeşitliBM komitelerindedünyaproblemlerinitartışıp, 

çözüm önerileriüretiklerikonferanslardır. 

ModelBirleşmişMiletler(MBM)Konferansları 

KatılımcılaraNelerKazandırır? 

Katılımcılarının,dünyadakisorunlarveuluslararasıilişkilerhakkında 

bilgilenip,küreseldüşünmeyiöğrendikleriMBM konferansları,gençlere; 

-toplum önündekonuşabilme, 

-fikirlerinivedüşüncelerinirahatçaifadeedebilme, 

-moderntartışmakültürübecerilerinigeliştirme, 

-başkalarınınfikirlerinesaygıduymayıöğrenme, 

-karşıtarafıiknaedebilme, 

-pragmatikdüşünebilme, 

-günümüzdünyasındabaşarılıolabilmekiçingerekeniletişim 

yeteneklerinivetakım olarakhareketedebilmebecerilerinigeliştirme 

gibiçokbüyükfaydalarsağlamaktavekişiselgelişimlerini 

desteklemektedir. 

ModelBirleşmişMiletler(MBM)KonferanslarınıNeden 

TürkçeDüzenliyoruz? 

ÜlkemizdedüzenlenenMBM konferanslarıçoğunluklaİngilizce 

dilindedüzenlenmektevekatılımcılarınileriseviyedeİngilizceyesahip 

olmalarıistenmektedir.Bunedenlerlekonferanslaraçoğunluklaözel 

okulardaöğrenim görenöğrencilerkatılmaktadır.İleriseviyede 

İngilizceşartıfarklıokultürlerindenöğrencilerinbukonferanslara 

katılmasınınönündekienbüyükengeldir. 

MBM KonferanslarınıanadilimizTürkçeyikulanarakdüzenlemek 

suretiyle;katılımcıöğrencisayısınınistenilenseviyeyeulaşmasının 

önündekienbüyükengeliortadankaldıracak,buorganizasyonlara 

dahaçokgencimizinkatılmasınaortam hazırlayacakveanadilimizi 

.

kulanmanınverdiğirahatlıkveözgüvenleBM konferanslarının 

hedeflediğikazanımlaraulaşmışolacağız. 

Buimkânlarısağlamakvedahaçokgencinbukonferansların 

faydalarındanyararlanmasınafırsatsunabilmekiçin,MBM 

konferanslarınınTürkçeolarakyürütülmesiveresmi-özelortaöğretim 

kurumlarındandahafazlasayıdaöğrencininkatılımınınsağlanmasıve 

bukonferansınsüreklihalegetirilmesigerektiğinidüşünmekteyiz. 

MİSYONUMUZ 

ModelBirleşmişMiletlerTürkçeKonferansları(MBMTR),ModelBirleşmi 

MiletlerorganizasyonlarınınyararlarınıanadiliTürkçeolantoplumun 

gençlerinedahafazlasunabilmekiçin,bukonferanslarıTürkçe 

gerçekleştiripbirilkeimzaatmanınheyecanıyla,katılımcılarınmodern 

tartışmakültürününgelişeceği,fikirleriniözgürcebelirtip 

savunabilecekleribirortam yaratmayı,özgüvenlerininartacağı, 

değişikkültürlere,sosyo-ekonomikdurumlaravegörüşleresahip 

gençlerinbirarayagelerek,açıkfikirlivefikirleresaygılıbirortamda, 

uluslararasıpolitikavedünyaproblemlerihakkındabilinçleneceğive 

buproblemlerisorgulayarakçözüm önerisiüreteceğibirsüreci 

başlatmayıveyaygınlaştırmayıilkeedinmiştir. 

VİZYONUMUZ 

Yarının,özgüveniyüksek,açıkfikirli,moderntartışmakültürünesahip 

veiletişim becerilerigelişmişöndertoplumunuoluşturacakgençlere 

buyetileriaşılamak. 

TEMELDEĞERLERİMİZ 

MBMTRkonferanslarınaaşağıdabelirtilendeğerleryönverir: 

SaygıveHoşgörü:MBMTRkonferanslarınınkatılımcılarıveorganizatörleri, 

bireylerevefikirleresaygıvehoşgörüileyaklaşır.AçıkFikirliOlmak: 

MBMTRkonferanslarındayeralanherbireyyenifikirlerevebirbirlerinin 

fikirlerineönyargısızveaçıkfikirlibirşekildeyaklaşmalıdır.Demokrasive 

TartışmaKültürü:MBMTRkonferanslarınınkatılımcılarakatmayı 

amaçladığıenönemlideğerlerdenbiridemodernvedemokratik 

tartışmakültürününedinilmesidir.Doğruİletişim:MBMTRkonferansları, 

doğruiletişiminbirbireyinbaşarılıolmasıiçingerekenenönemli 

yetilerdenbiriolduğunubilirvebütünkatılımcılarveorganizatörlerin 

buyetisinigeliştirmeyiamaçlar.Takım Çalışması:Takım çalışması 

çağımızınenönemliyetilerindenbiridir.MBMTRdebununfarkındadır 

vebunedenle,konferansöncesindeorganizatörler,konferans 

sırasındadakatılımcılararasındatakım çalışmasıesastır.

HEDEFLERİMİZ 

MBMTRkonferansınınhedefkitlesiortaöğretim çağındakigençlerdir. 

Konferanslarımızgençlereaşağıdabelirtilendeğerlerikazandırmayı 

hedefler: 

-Kişiselvesosyalgelişimlerinindesteklenmesi,potansiyeleriniaçığa 

çıkarmalarınaimkânsağlanması; 

-Kararalma/uygulamasüreçlerinekatılmalarıvebusürece 

katılımlarınınsağlanmasıiçinfırsatyaratılması; 

-Sahipolduklarıhakları,kendilerinesunulanimkânvehizmetleri 

öğrenmeleriiçinşartlarınsağlanması; 

-Ulusalveuluslararasıdüzeydeuygulamalarakatılmave/veyaliderlik 

etmekapasiteleriningüçlendirilmesi; 

-Kendilerigibiolmayanlarlabiraradaolmavebunubir 

zenginlik/birleştiriciunsurolarakalgılayabilmekapasitelerininartırılması 

hedeflenmektedir. 

OkulumuzTarafındanDüzenlenenTürkçeModelBirleşmiş 

MiletlerKonferansları 

Buca85.YılAnadoluLisesiModelBirleşmişMiletlerÖğrenciKulübü 

tarafından Ortaöğretim çağındakigençlerekendifikirlerinianadilimiz 

Türkçeyikulanaraközgürbirbiçimdeaçıklayacaklarıveifade 

edebilecekleri,moderntartışmakültürüiçindeuluslararasıpolitikave 

dünyaproblemlerihakkındabilinçleneceklerivebuproblemleri 

sorgulayarakçözüm önerileriüreticekleriortamlaroluşturmak 

amacıyla,BirleşmişMiletler’ingündemindekigüncelkonulararasından 

seçilenbölgesel/küreselsorunlarınmüzakereedildiğiveçözüm yolarının 

arandığıaşağıdakitablodagösterildiğigibiokul,ilçeveildüzeyinde 

Türkçekonferanslardüzenlenmiştir.

Tarih Tema Kapsam Delegeler 

114-15 Kasım 2014 

I.MBM-85.Yıl“ÇocukHakları” Okuldüzeyi 50 

225-26 Nisan 2015 

I.MBM-Buca“İklim Değişikliği 

İlçedüzeyi 

veSu” 

125 

324-25 Ekim 2015 

I.MBM-Buca“MaddeBağımlılığı 

veKaçakçılığıileMücadele” 

İlçedüzeyi 125 

Okuldüzeyi 

4 3-4 Aralık 2016 

I.MBM-İzmir“SıcakSavaşınEseri 

İldüzeyi 

295 

Mülteciler” 

54-5Mart2017 

I.MBM-85.Yıl“AçlıkveYoksuluk” Okuldüzeyi 80 

69-10Aralık 2017 I.MBM-İzmir“Toplumsal 

İlDüzeyi 

250 

AyrımcılıkveŞiddet” 

75-6Mayıs2018 

I.MBM-85.Yıl“Teknoloji 

Okuldüzeyi 65 

BilinçsizliğiveSiberSuçlar” 

815-16Aralık2018 

IV.MBM-85Yıl“Sürdürülebilir 

100 

KalkınmaveKüreselHedefler” 

I.MBM-İzmir(I.MBM-Ege) 

920-21Nisan2019 

Bölge/İlDüzeyi 

“KüreselTerörveTerörizm” 

250

YURTDIŞINDAKİTARİHNİŞANELERİMİZ 

Medeniyetler,kaybolupgitselerbilearkalarındabıraktıklarıizlersayesindetarihteki 

tahtlarınıkorurlar.Buizler,geçmiştengeleceğeatılanbirerilmekvazifesigörür.Bir 

medeniyetintarihtekikonumunu,ustalığını,yaşayışını,bilim vesanataverdiğideğeri, 

oluşturduklarıyapıtlarveeserlerışığındainceleriz. 

Türklerdeyaşadıklarıtopraklardabirçokeserbıraktı.Uzunyılarfarklıvegeniş 

coğrafyadayaşadıklarıiçinTürkeserlerininbirkısmıülkemizde,birkısmıiseyurtdışında 

bulunuyor.İştebuyazıdayurtdışındaolanbirkaçTürkeseriniderledik. 

1.Göktürk(Orhun)Yazıtları 

GöktürkYazıtları,TürklerinbilinenilkalfabesiOrhunalfabesiileyazılmış 

kitabelerdir. BilgeKağanveKülTiginyazıtlarınıBilgeKağan’ınyeğeniYolıg 

Tiginyazmıştır.İsminesonsuzadekkalmasıümidiile“BengüTaşlar”yani 

“SonsuzTaşlar”dadenmiştir.BuyazıtlardaTürklerindevletanlayışıileyönetimi, 

kültürüvekomşuilişkilerianlaşılabilmektedir.YazıtlarMoğolistan’dakiOrhun 

Vadisi’ndebulunmaktadır. 

2.Mostar(İskodra)Köprüsü 

Bosna-Hersek’inMostarşehrinitam ortadanbölenNeretvaNehri’nin 

üzerineinşaedilmişbirköprüdür.MimarSinan’ınöğrencisiMimarHayreddin 

tarafındanyapılmıştır.Bosna-HersekSavaş’ısırasındabüyükdarbealanköprü, 

UNESCO veDünyaBankasıöncülüğündeonarılmıştır.Orijinalhalinde 

kulanılantaşlariçin,kapatılantaşocağıaçıldıveeskiözeliğinikaybetmeden 

hayatadöndürüldü.DünyaMirasıListesi’negirenMostarKöprüsü,1664 

yılındanberiNeretvaNehri’neatlamaetkinliğinesahiplikediyor. 

3.GaziHüsrevBeyMedresesi 

GaziHüsrevBey,I.SüleymandönemindeyaşamışBosnasancakbeyiydi. 

HayatıcihatilegeçmişolsadaBosnaileilgilenmeyiihmaletmemiş,Gazi 

HüsrevBeyMedresesigibiçeşitlieğitim binalarıyaptırmıştır. 

KurşunluMedreseolarakdaanılanilim yuvasıhâlâeğitim vermeyedevam 

ediyor. 

4.AlacaİmaretCam i 

İkinciBayeziddönemindeSelanikSancakBeyiİshakPaşatarafından 

yaptırılmıştır.1987yılındaSelanik’tegerçekleşendeprem sonrasıhasargöre 

cami,YunanistanKültürveTurizm Bakanlığıtarafındanrestoreedilmiştir.1986 

senesindenitibarenkonser,sergivebenzerikültüreletkinlikleriçin 

kulanılmayabaşlanmıştır.

5.GaziRüstem PaşaHamamı 

1573yılındaPrizren’deRüstem Paşatarafındanyaptırılanhamam, 

Balkanlar’ıneneskiOsmanlıeseriolmaözeliğinitaşıyor.Tarihihamam 

yıkılmayaterkedilmişti.TürkiyeCumhuriyetiyaklaşıkyüzelibinEuroile 

UNESCO’nunonarım işlerinebaşlamasınısağladıancakyetersizbütçe 

sebebiyleonarım durduruldu. 

6.KanuniSultanSüleymanCam i 

Yunanistan’abağlıRodosAdası’ndabulunan,Osmanlı’nınhâkimiyetini 

sergileyencami1523senesindeyapılmıştır.1987senesindeminaresitehlikeli 

olduğugerekçesiyleyıkılmıştır. 

RodosMüslümanTürkVakfı’naaitolancami,gününbelirlivakitlerinde 

müzeolarak,ziyareteaçıkbulunuyor. 

7.Taşköprü 

FatihSultanMehmetKöprüsüolarakdabilinenköprü,1451-1469yılarında 

I.Mehmet’inhimayesindeyaptırılmıştır. 

KimikaynaklaragöreköprününMimarSinantarafındanyapıldığı 

söylenmektedir.KöprüMakedonya-Üsküp’tebulunmaklabirlikte,Üsküp’ün 

sembolühalinegelmişdurumda. 

8.BayraklıCam i 

BayraklıCam ieskiBelgradsınırlarıiçerisinde,KanuniSultanSüleyman 

zamanındayapılmışbircam i.Araştırmacılarınortakgörüşünegöre1575 

yılındayapıldığısavunuluyor.İsmineBayraklıCamidenilmesininnedeni, 

üzerindeİslamiyet’isimgeleyenbirbayrağınolmasıdır. 

PasarofçaAntlaşmasıileBelgrad’ınAvusturyaverilmesindensonracam i 

yirmiikiyılboyuncakiliseolarakkulanıldı. 

9.GülBabaTürbesi 

Osmanlı'nınengüçlüdönemindeFatihSultanMehmet,YavuzSultanSelim 

veKanuniSultanSüleyman'ınbütünseferlerinekatılanGülBaba'nıntürbesi, 

BudinBeylerbeyiMehmetPaşatarafından1548'deyaptırılmış. 

Çelebi'ninnakletiğinegöreGülBaba,MerzifonlubirBektaşidervişidir.Evliya 

Çelebi,elindebüyükbirkılıçlasavaşlarakatılanGülBaba'yabulakabın 

verilmesine,külahındadaimabirgültaşımasınınsebepolduğunuda 

belirtmiştir. 

AdınısarığındataşıdığıgüldenalanGülBaba,Macarlarınsaygıduyduğuvehoşgörüyle 

bahsetiğibaşlıcatarihifigürlerdenbirisiolmayadevam ediyor. 

SuedaKarakaş

Kût’ül-AmâreZaferi 

Yakındönem tarihimizinenönemlidönüm noktalarındanbirininbaşlangıcınıoluşturan 

BirinciDünyaSavaşı,Türkmiletininiçeridevedışarıdatopyekûnmücadeleederek 

varlıkvebirliğinidevam etirmeazminisergilediğiönemlibirolaydır.OsmanlıDevleti, 

BirinciDünyaSavaşıboyuncabirçokcephedesavaşmış,ancakbunlardanyalnızca 

ikisindebaşarılıolabilmiştir.Zaferlesonuçlanancephelerdenbirisiçokiyitanınan,öğrenilen,öğretilenvehaketiğiönem 

vedeğeribilinenÇanakkaleCephesiiken,Osmanlı’nınbaşarılıolduğudiğercepheolanIrakCephesiveKut’ülAmâreZaferiçokfazla 

biliniptanınmaz. 

BirinciDünyaSavaşıbaşladığındaIrak,birOsmanlıtoprağıidi.Ancaksömürgeciİngiltere,savaştanönceIrak’ıngüneybölgelerindebeliölçüdenüfuztesisetmişti.İngiltere’ninIrak’ailgisiningerçeksebepleri:“IrakyoluilesömürgesiolanHindistan’ayönelebilecektehlikeleriönlemek,GüneybatıIrak’takipetrolkaynaklarınıkontrolaltınaalmak 

veböylecehem ekonomik,hem destratejikmenfaatlersağlamak”tı. 

İştebuamaçlarıgerçekleştirmekiçinaçılancephedeİngilizler,Irak’ındenizeaçılantek 

kapısıolanFavBoğazı’ndan6Kasım 1914sabahındasaldırıyageçmiş,6-7Kasım gecesi 

Favkalesiniişgaletmişve8Kasım’danitibarendeIrakiçlerinedoğruilerlemeye 

başlamışlardı.İngilizler,1915Mayıs’ınakadarBağdatyakınındakiKut’ü’lAmârecivarına 

kadarilerlemişlerdi. 

Kut'ülAmâre,DicleNehrikıyısındaŞatülarapkanalıilebirleşenBasraKörfezi'nin350 

km kuzeyinde,Bağdat'ın170km güneyindebulunanbirkasabadır.1915yılınüfus 

sayımınagöreburada6500kişibulunmaktaydı. 

GeneralTownshendkomutasındakiİngiliz6.PoonaTümeni(HintTümeni)Bağdat'ailerlemeyeçalışırken22-23Kasım 

1915'teSelman-ıPakMuharebesi'ni(Ctesiphon)kazanamayarakgeriçekildive3Aralık'taKut'asığındı. 

YenikurulanOsmanlı6.Ordusu'nunkomutanlığınaatanarak5Aralık'taBağdat'avaran 

AlmanMareşalvonderGoltzPaşa'nınemriyleIrakveHavalisiKomutanıMiralay(Albay) 

'Sakalı'NuretinBey'inbirlikleri27Aralık'taKut'ukuşatı. 

İngilizlerKut'ukurtarmakiçinGeneralAylmerkomutasındakiTigris(Dicle)Kolordusuyla 

hücumageçtiysede6Ocak1916tarihliŞeyhSaadMuharebesi'nde4.000askerinikaybederekgeriçekildi.Bumuharebedegeriçekilmeemriniveren9.KolorduKomutanı 

Miralay(Albay)'Sakalı'NuretinBeygörevindenalındıveyerineEnverPaşa'nınkendisindenbiryaşküçükamcasıolanMirlivaHalilPaşa(Kut)getirildi. 

İngilizOrdusu,13Ocak1916tarihliVadiMuharebesi'nde1.600,21OcakHannahMuharebesi'nde2.700askerikaybederekgeripüskürtüldü.İngilizlerMartbaşındatekrar 

taaruzageçti.Ancak8Mart1916'daSabis(Dujaila)mevkindeMiralay(Albay)Aliİhsan 

Bey(Sabis)komutasındaki13.Kolordu'yahücum etiysede3.500askerkaybederekgeri 

çekildi.BuyenilgidendolayıGeneralAylmerazledilerekyerineGeneralGoringegetirildi. 

19Nisan1916'da6.OrduKomutanıMareşalVonderGoltzPaşa,Bağdat'tabulunan 

karargâhındatifüstenölünce,yerineMirlivaHalilPaşagetirildi. 

KaradanKut’aulaşamayanİngilizler6’ncıHintTümeni’nindayanmagücünüartırmak 

için24Nisan1916günüFelahiye’den270tonyiyecektaşıyanJulnaradlıbirgemiyi 

hareketetirdiler.Julnarnehirdekienhızlıgemiolmaözeliğinesahipti.Gemideun, 

şeker,çikolata,konserve,peksimet,reçelvepatatesgibiniteliklimalzemelertaşınmaktaydı.FakatçokgeçmedenaçılanateşlersonucundakarayaoturangemiTürklerin 

elinegeçti.Julnar’daneldeedilenerzaklar,6.Ordumensuplarınadağıtılarakaskerler 

içerisindecoşkulubirhayatyaratmıştır.Buyüzdenbugemiyeaskerlerdahasonra 

“KendiGelen”adınıverdi.

İngilizlerde,hergünuçaklarla8-10seferyaparakKut’takikuvvetlerineyiyecekatıyorlarveonlaradayanmagücüvermeyeçalışıyorlardı. 

Kut’auçaklarlaatılanyiyecekler,buradakiaçlığaçareolmuyordu. 

Açlıktehlikesibüyükboyutlaraulaştığıgibi,açlıktandoğanbirçok 

hastalıkdabaşgöstermişti.İngilizlerKut’ül-Amâre’desongünlerini 

geçirmekteydiler.GeneralTownshendartıkbirkararvermekdurumundaydı.Askerleriarasındayalnızcayiyecekvegıdasıkıntısıdeğil,dizan 

teri,yüksekateş,sıtmavetüberkülozgibihastalıklarbaşgöstermişti. 

Hergün20civarındakiaskerinibuhastalıklarnedeniylekaybediyordu. 

YineKut’ül-Amârehalkıdaşehriterkedip,Türktarafınasığınıyordu. 

Çünküşehirdekiyiyeceksıkıntısınedeniylehalkdaaçlıktankırılmaya 

başlamıştı. 

İngilizler,teslimdenönceKut’ubiryangınyerihalinegetirmişlerdir. 

Silahlarınıkırmışlar,cephaneveeşyalarınıyakmışlar,hayvanlarınıkesmişler,gemileriateşevermişler,elerindekiparayıdaaskerleredağıtmışlardır. 

Kut’ül-Amâre’deTürkbirliklerincekuşatılanveyaklaşıkdörtayboyuncakuşatmayadirenenGeneralTownshend,GeneralLake’dengelen 

telgrafsonrasındahementeslim görüşmelerinebaşlamıştı.Yapılan 

teslim görüşmelerindeGeneralTownshend,kendielerindebulunan42 

top,yaklaşık10bintüfekvemakinelitüfeğisağlam olarakTürklere 

vereceğini,ayrıcayanlarındaki1milyonİngilizlirasıteklifederek, 

Kutü’l-Amâre’dekiİngilizkuvvetlerininserbestbırakılmasınıveHindistan’agitmelerineizinverilmesiniistemiştir.GeneralTownshend’inbu 

teklifiniHalilPaşa,EnverPaşa’nınbilgisidâhilinderetetmiştir.Bilahare 

HalilPaşa,GeneralTownshendileyaptığıyüzyüzegörüşmedeondan 

kayıtsızveşartsızbirşekildeteslim olmasınıistemiştir.Kut’ül-Amâre’deki 

İngilizbirliklerininbaşındabulunanGeneralTownshendyiyecek 

sıkıntısınınhadsafhayaçıkmasıvekaledeaçlığınbaşlamışolmasınedeniyle147günboyuncakarşıkoyduğukuşatmayaartıkdayanamaya 

cağınıanlayarakteslim olacaktır. 

Tüm umutlarınsönmesiüzerineGeneralTownshend29Nisan1916’da 

teslim oldu.HalilPaşa,aynıgünöğledensonraKut’ül-Amâre’yegirerek 

13general,481subayve7biniHintli13.300erileİngiliztümeniniesir 

aldı.İngilizTümeninikurtarmakiçindörtaydaİngilizler23.000kişizayi 

etmişlerdi.Kut’taölenlerveteslim olanlarlabumiktar40binkişiyeyaklaştı.Ayrıcaİngilizlerdenesiralınanaskerlerdışındatahripedilmişdurumdabulunan2gemi,40otomobil,3uçak,40top,25makinelitüfek 

ve500tüfekdeelegeçirilmiştir.

HalilPaşa,Kut’unteslimindensonra29Nisan1916günü,bütünbirliklerineşu 

genelgeyiyayınlamıştır. 

“Orduma, 

Arslanlarım, 

1.Bugün,Türklereşanveşeref,İngilizlereisekarameydanolanşukızgıntoprağın 

güneşlisemasındaşehitlerimizinruhlarısevinçiçindeuçarken,bendehepinizinpâk 

alınlarındanöpüyorvehepinizitebrikediyorum. 

2.Bize,ikiyüzyıldanberitarihimizdebulunmayanbirolayıkaydetirenCenabı 

Alah’ahamdveşükürederim.Alah’ınbüyüklüğünebakınızki,binbeşyüzyılık 

İngilizdevletinintarihineböylebüyükbirolayıilkdefayazdıran,Türksüngüsüoldu. 

İkiyıldırsürendünyasavaşı,böyleparlakbirolayıdahagöstermemiştir. 

3.Ordumuz,gerekKutkarşısındavegerekseKut’ukurtarmayagelenordular 

karşısında350subayve10.000neferinişehîdvermiştir.BunakarşılıkKut’ta,13General,481subayve13.300erteslim 

alıyorum.Buteslim aldığımızorduyukurtarmaya 

gelenİngilizkuvvetleride30.000zayiatvererekgeridönmüşlerdir. 

4.Şuhalebakınca,dünyayıhayretleredüşürecekikibüyükfarkgörülür.Tarih,bu 

olayıyazmakiçinkelimebulmaktazorlukçekecektir. 

5.İşte,TürksebatınınİngilizinadınıkırdığıbirinciolayıÇanakkale’de,ikinciolayı 

daburadagörüyoruz. 

6.Yalnızsüngüvegöğsümüzlekazandığımızbuzafer,yeniolgunlaşansavaşdurumumuzkarşısında,gelecektekibaşarımızındaparlakbirbaşlangıcıdır. 

7.Bugüne“KUTBAYRAMI”adınıveriyorum.Ordumunherferdi,heryılbugünü 

kutlarken,şehitlerimizeYasinler,Tebârekeler,Fatihalarokusunlar.Şehitlerimizyüce 

hayatlarında,semâvâtakızılkanlarlauçarlarken,gazilerimizdeistikbâldekizaferlerimizlegururlansınlar. 

AltıncıOrduKomutanıTuğgeneralHalil” 

İngiliztarihçisiJamesMoris,Kut'unkaybını"Britanya(İngiltere)askeritarihindeki 

enaşağılıkşartlıteslimi"olaraktanımlamıştır.Buyenilgiİngilizbasınındave 

kamuoyundaçokbüyükbirinfialuyandırdı.BununüzerineGeneralLakeveGeneralGoringeİngilizordusundagörevlerindenalınmışveyerlerineGeneralMaude 

getirilmiştir. 

Kut’taalınanesirgeneraler;baştaGeneralTownshendolmaküzereGeneral 

Dilman,GeneralHamilton,GeneralMelis’tir.BuGeneralerlebirlikteesiralınansubaylardansadecekomutanGeneralTownshend’ınkılıcıOrduKomutanıTuğgeneral 

HalilPaşatarafındankendisineiadeedilmiştir.GeneralTownshendTürkkuvvetleri 

tarafındanesiredildiktensonraİstanbul’adiğergeneralerBursa’yagönderilmiştir. 

GeneralTownshendyaklaşıkikibuçuksenesürenesarethayatını,İstanbulyakınındakiHeybeliadaveBüyükada’dageçirmiştir. 

BuaradaİngilizOrdusu’ndabulunanveesiredilen1.306hastaveyaralıerile694 

bakıcıveyardımcıhizmeteri,vaktiyleİngilizlereesirdüşmüşbulunanhakikiTürk 

birliğiOsmancıktaburundanvesonra7,9,37,40,43,44.alaylardanaynımevcuta 

Türkaskeriiledeğiştokuşyapılmıştır.GerikalanesirlerAnkara,Bursa,Konya, 

Kastamonu,KütahyaEskişehir,Burdur,Yozgat,Kırşehirvs.Anadoluşehirlerine 

gönderilmiştir.

Savaşdevam ederkenİngilizHükümeti’ndenesirlerinmübadeleedilmesi 

teklifigelmiştir.Yapılangörüşmelerneticesindebirtakım Osmanlıveİngiliz 

esirlerikarşılıklıolarakdeğiştirilmiştir.OsmanlıDevleti’ninelindeki 

Kut’ül-Amâre’deesiralınanİngilizveHintliaskerlerdendahaönceesir 

değişimidışındakalanesirlerise30Ekim 1918’deimzalananMondros 

Mütarekesi’ndensonraülkelerinedönmeyebaşlamışlardır. 

Kut’ül-Amâre’ninisimsizdiğerkahramanlarıiçinTürkler,Kut’unelegeçirilmesininanısına1920yılındaKut’taetrafıduvarlarlaçevrilibüyükbiranıt 

inşaetmişlerdir.Ayrıca,Kut’taBirinciDünyaSavaşısırasındaIrak’taölmüş 

olanaskerleriçinyapılmışolanTürkŞehitliğibulunmaktadır. 

HalilPaşa14Temmuz1923tarihindeOrdu’danemekliolmuş,Kut'ül 

AmarezaferineistinadenSoyadıKanunuile“Kut”soyadınıalmış,1957yılındadavefâtetmiştir. 

Gelişim süreciyukarıdaözetlenenBirinciDünyaSavaşı’ndaIrakCephesi 

veKut’ül-AmâreZaferikonusu,taşıdığıönem vedeğeritibariyleyeninesillerinfarkındaolması,bilmesivedeğervermesigerekenbirsüreciifade 

etmektedir.Buzaferinkazanılmasındaemeğigeçentüm komutanlarımızın 

veaskerlerimizinruhlarışadolsun. 

ErsinÖZEN 

TarihÖğretmeni 

*“Kût’ül-AmâreZaferi’nin100.Yılı 

MünasebetiyleI.DünyaSavaşı’nda 

IrakCephesiUluslararasıSempozyumuBildirileri(28-29Nisan2016)” 

derlenerekkalemealınmıştır.

AtatürkKöşesi 

ŞafakBOROZANveÖğrencileri

• 

• 

→ Mesleğinizinzoryanlarıvarmıvarsanelerdir? 

Evetvartabihermeslekteolduğugibi.Zoryanlarınagelecekolursakhemensonuç 

alınamamasıdiğerdalargibisınavlaölçülüpsonuçalınamamasıveişindahaçokolumsuz 

yanlarıylailgilenilmesi. 

→ Mesleğiniziseçerkenhangifaktörlersizietkiledi? 

Çokbilinçlibirseçim yapmadım aslındayenivegelişimeaçıkbirbölüm olmasıetkili 

olduğunusöyleyebilirim. 

→ Sizceöğrencilerinenbüyüksorununedir? 

Teknolojiçağındaolmaları,değerleribirazzayıflamışolmasıvebizim çocukluğumuzda 

yaşadığımız(birazdüşüneyim dedi,hocam dahagençsinizdeyişimlegülüyorveekliyor)çokfazla 

bireyselyaşamaları,sorumlulukduygularınınazalması.Genelolarakbakıldığındabunabağlı 

sorunlarınolduğunusöyleyebilirim. 

→ Bizöğrencilermeslekseçiminineyegöreyapmalıyız? 

İlgiyetenekvedeğerlerimizegöreyapmalıyız.İlgiduyduğumuz,meraketiğimiz,severek 

yapabileceğimizbiralanolmasıgerekir.Elbetekiilgiduymamızyeterlideğildiraynı 

zamandabualandayeteneğimizinolupolmadığıdabüyükönem taşır.Bununlabirlikte 

kişinindeğerlerineuygunolmazıgerekir. 

→ Sizcegeleceğinmesleklerinelerdir? 

Teknolojikgelişmelerhermesleğietkilediğiiçindündenbugünegelenmesleklerarasında 

teknolojikolarakgüncelenecekmesleklerolabilir.Tüketim çağındayaşıyorolmamız 

nedeniylegeridönüşüm içerenmesleklerolabileceğinisöyleyebilirim dediveörneklerverdi 

Örneğin,eğitim sistemlerimühendisliği,Türkiye'dehavacılıksektöründekimeslekler,tasarım ile 

ilgiliyaratıcılıkgerektirenmesleklervezorunlubiralanolaraksağlıkmeslekleri. 

→ Psikologolmakmıyoksapdrbölümüdahaavantajlı? 

Türkiye'deistihdam açısındanpdr(RehberlikvePsikolojikDanışmanlık)çünküpsikoloji 

bölümündençokfazlamezunvarvebualandauzmanlıkçokuzunyılargerektiriyor.Zorluk 

açısındanbirbirineyakındiyebilirim.

→ İdealimizdekimesleğimiyoksabizeitibarkazandıracağını 

düşündüğümüzmesleğimiseçmeliyiz? 

Kişiselgörüşüm idealindekimeslek.Çünküidealindekimesleğiseçen birey,sevdiğiilgi 

duyduğualana yöneliyordemektir.Konfüçyus"sevdiğinizişiyaparsanızbirgünbileçalışmış 

olmazsınız"sözüyledestekledivekişininarkasındabaşarıveprestijkendiliğindengelirdedi. 

→ Günümüzgençlerihakkındadüşünceleriniznelerdir? 

Kendigençliğimegöreçevreselolanaklaraçısındanşanslıolduklarınıdüşünüyorum.Ancak 

buşanslarınasıldeğerlendirdikleriyledealakalı.Çünkübireye bukadarolanaksağlanırken 

kendinigeliştirmekaçısındandezavantajolabiliyor.Çünküzorluklarlahiçkarşılaşmamış 

bireylermücadeleetmeyi,zorluklaragöğüsgermeyiörenmektezorlukçekebilir. 

Yaşamımızdakizorluklaraslındahergünsporyapanbirbireyde güngeçtikcegelişen 

kaslargibigeliştiricidir. 

→ Sizceeğitim sistemimizdekienbüyüksorunnedir? 

Benceuygulamayayönelikeğitimininazolması,ağırlıklıolarakteoretikeğitiminverilmesi 

enbüyüksorunlarınbirtanesidirdiyebilirim. 

→ Busorunöğrencilerineölçüdeetkiliyor? 

Öğrenilenteorikbilgininiçseleştirilmesiyaniverileneğitiminalanınıbizzatsomutbirşekilde 

uygulayamadıklarıiçinveeğitim soyutkaldığındanöğrencileröğrenmektezorluk 

çekebiliyor.Veöğrendiğibilgiyibizzatuygulayamadığıiçindahakolayunutmasınaneden 

oluyor.örneğinörgüörmeyibilmeyenbirkişiyeanlatmakilebirliktekişiuygulamalıbirşekilde 

öğrenmeyeçalışmasıtam verimliolabilir.Vekişininunutmasıdahazorlaşır. 

→ Okulhayatınızdanasılbiröğrenciydiniz? 

Liseyaşamımındaçokbilinçlibiröğrencideğildim.Yetenekleriminfarkınahenüz 

varamamıştım.Budahedeflerimizorbelirlenmemenedenoldu.Genelolarakortalama 

biröğrenciydim.Çokbaşarılıolduğumusöyliyemem.Ancakbununbedeliniünüversiteye 

hazırlanmamdaödedim .Çokfazlaçalışmakzorundakaldım.Ünüversiteyılarımdaise 

alanımıilgiduyduğum içinvekendimikeşfetmeyebaşladığım içinbaşarılıbiröğrenciydim. 

→ Pekiöğrenciliğinizdeyapmadığınız 

şuanöğrencilereönerdiğiniz 

Mümkünoldukçaetkinliklerekatılmaları,kendilerinin 

ilgiveyeteneklerinikeşfetmelerini.Veplanlı 

çalışmalarınılisedeyapmadım ancak üniversitede 

yaptım vefaydasınıgördüm.Meselabirspor 

dalındauzmanlaşmakisterdim. 

nelervar? 

→ Sizceöğrencilerdersçalışmaprogramlarınıhangifaktörlere 

görehazırlamalılar? 

Kendidikkatvekonsantrasyonsürelerine,kendiailedüzenlerinevedersyoğunluğunagöre 

(9.sınıftakibiröğrenciile12sınıftakibiröğrencininçalışmayoğunluklarıfarklıolabilir) 

GülistanGöçmen

TheThreeQuestions 

Itonceoccuredtoacertainkingthatifhealwaysknew therighttimetobegin 

everything;ifheknew whoweretherightpeopletolistento,andwhom toavoid;and, 

aboveal,ifhealwaysknew whatwasthemostimportantthingtodo,hewouldnever 

failinanythinghemightundertake. 

Andthisthoughthavingoccuredtohim,hehaditproclaimedthroughouthiskingdom 

thathewouldgiveagreatrewardtoanyonewhowouldteachhim whatwasthe 

righttimeforeveryaction,andwhowerethemostnecesarypeople,andhow hemight 

know whatwasthemostimportantthingtodo. 

Andlearnedmencametotheking,buttheyalansweredhisquestionsdiferently. 

Inreplytothefirstquestion,somesaidthattoknow therighttimeforeveryaction,one 

mustdraw upinadvanceatableofdays,months,andyears,andmustlivestrictly 

accordingtoit.Onlythus,saidthey,couldeverythingbedoneatitspropertime.Others 

declaredthatitwasimposibletodecidebeforehandtherighttimeforeveryaction,but 

that,notletingoneselfbeabsorbedinidlepastimes,oneshouldalwaysatendtoalthat 

wasgoingon,andthendowhatwasmostneedful.Others,again,saidthathowever 

atentivethekingmightbetowhatwasgoingon,itwasimposibleforonemanto 

decidecorectlytherighttimeforeveryaction,butthatheshouldhaveacouncilof 

wisemenwhowouldhelphim tofixthepropertimeforeverything. 

Butthenagainotherssaidthereweresomethingswhichcouldnotwaittobelaidbefore 

acouncil,butaboutwhichonehadatoncetodecidewhethertoundertakethem or 

not.Butinordertodecidethat,onemustknow beforehandwhatwasgoingtohappen. 

Itisonlymagicianswhoknow that;and,therefore,inordertoknow therighttimefor 

everyaction,onemustconsultmagicians. 

Equalyvariousweretheanswerstothesecondquestion.Somesaidthepeopletheking 

mostneededwerehiscouncilors;others,thepriests;others,thedoctors;whilesomesaid 

thewariorswerethemostnecesary. 

Tothethirdquestion,astowhatwasthemostimportantoccupation,somerepliedthat 

themostimportantthingintheworldwasscience.Otherssaiditwasskilinwarfare;and 

others,again,thatitwasreligiousworship. 

Altheanswersbeingdiferent,thekingagreedwithnoneofthem,andgavethereward 

tonone.Butstilwishingtofindtherightanswerstohisquestions,hedecidedtoconsulta 

hermit,widelyrenownedforhiswisdom. 

Thehermitlivedinawoodwhichheneverquited,andhereceivednonebutcommon 

folk.Sothekingputonsimpleclothesand,beforereachingthehermit’scel,dismounted 

from hishorse.Leavinghisbodyguardbehind,hewentonalone.

Whenthekingapproached,thehermitwasdiggingthegroundinfrontofhishut.Seeing 

theking,hegreetedhim andwentondigging.Thehermitwasfrailandweak,andeach 

timehestuckhisspadeintothegroundandturnedalitleearth,hebreathedheavily. 

Thekingwentuptohim andsaid:“Ihavecometoyou,wisehermit,toaskyoutoanswer 

threequestions:How canIlearntodotherightthingattherighttime?Whoarethepeople 

Imostneed,andtowhom shouldI,therefore,paymoreatentionthantotherest?And, 

whatafairsarethemostimportantandneedmyfirstatention?” 

Thehermitlistenedtotheking,butanswerednothing.Hejustspatonhishandand 

recommenceddigging. 

“Youaretired,”saidtheking,“letmetakethespadeandworkawhileforyou.” 

“Thanks!”saidthehermit,and,givingthespadetotheking,hesatdownontheground. 

Whenhehaddugtwobeds,thekingstoppedandrepeatedhisquestions.Thehermit 

againgavenoanswer,butrose,stretchedouthishandforthespade,andsaid: 

“Now restawhile–andletmeworkabit.” 

Butthekingdidnotgivehim thespade,andcontinuedtodig.Onehourpased,and 

another.Thesunbegantosinkbehindthetrees,andthekingatlaststuckthespadeinto 

theground,andsaid: 

“Icametoyou,wiseman,forananswertomyquestions.Ifyoucangivemenone,telme 

so,andIwilreturnhome.” 

“Herecomessomeonerunning,”saidthehermit.“Letusseewhoitis.” 

Thekingturnedroundandsaw abeardedmancomerunningoutofthewood.Theman 

heldhishandspresedagainsthisstomach,andbloodwasflowingfrom underthem.When 

hereachedtheking,hefelfaintingontheground,moaningfeebly.Thekingandthe 

hermitunfastenedtheman’sclothing.Therewasalargewoundinhisstomach.Theking 

washeditasbesthecould,andbandageditwithhishandkerchiefandwithatowelthe 

hermithad.Butthebloodwouldnotstopflowing,andthekingagainandagainremoved 

thebandagesoakedwithwarm blood,andwashedandre-bandagedthewound.When 

atlastthebloodceasedflowing,themanrevivedandaskedforsomethingtodrink.The 

kingbroughtfreshwaterandgaveittohim.Meanwhilethesunhadset,andithad 

becomecool.Sotheking,withthehermit’shelp,cariedthewoundedmanintothehut 

andlaidhim onthebed.Lyingonthebed,themanclosedhiseyesandwasquiet;butthe 

kingwassotiredfrom hiswalkandfrom theworkhehaddonethathecroucheddownon 

thethreshold,andalsofelasleep–sosoundlythathesleptalthroughtheshortsummer 

night. 

Whenheawokeinthemorning,itwaslongbeforehecouldrememberwherehewas,or 

whowasthestrangebeardedmanlyingonthebedandgazingintentlyathim withshining 

eyes. 

“Forgiveme!”saidthebeardedmaninaweakvoice,whenhesaw thatthekingwas 

awakeandwaslookingathim.

SabihaGökçenKimdir? 

Dünya'nınilkkadınsavaşpilotuSabihaGökçen, 

22Mart1913tarihindeİstanbul'dadoğmuş,22 

Mart2001tarihindeGülhaneAskerîTıpAkademisi’nde 

hayatagözleriniyummuştur.Gençyaştaailesini 

kaybetiktensonraüzerineMustafaKemalAtatürk'e 

giderekokumakistedğiniifadeeti.Buolayınardından 

Atatürk,Sabiha'yıevlatlıkedindiveçeşitliokularda 

öğrenim görmesinisağladı. 

HavacılıkKariyeri 

SabihaGökçen,1935'teTürkkuşu'nunaçılıştörenindeyapılan 

planörgösterilerindenetkilenerekhavacılıksektörüneilgiduydu. 

MustafaKemalAtatürk’ündedesteğinialarakTürkKuşuSivilHavacılık 

Okulu'nagirdi.BudönemdeyedierkeköğrenciylebirlikteKırım'agönderilerek 

altıaylıkyüksekplanörcülükeğitiminiKoktebelYüksekPlanörOkulu'nda 

tamamladı.BununyanındaEskişehirHavacılıkOkulu’ndadaSavmiUçanve 

MuhitinBey’denözeluçuşderslerialdı.25Şubat1936tarihindedeilkdefa 

motorluuçakileuçmayabaşladı.Dersim Harekatınakatılanilkkadındır. 

Hataymeselesi 

1937'deFransa'nın,Hatay'ıSuriye'yedevretmeyehazırlandığıyolundaki 

haberler,Ankara'daserttepkiylekarşılandı.MustafaKemalAtatürk'ünemriyle 

üniformasınıgiyenSabihaGökçen,Fransızelçisininönündehavayaüçelateş 

etive"Hatay'ınvatanakatılmasıiçingerekirsesilahlanırız"dedi.Buolayın 

ardındandatutuklanarak1günhapisyatı.Gökçen'inbuteşebbüsüsayesinde 

Atatürk'ünplanıtutmuş,düşmanagözdağıverilmiştir. 

BalkanSeyahati 

SabihaGökçen,1938yılındauçağıylabeşgünsürenbirBalkanturu 

gerçekleştirdi.BuseyahatisırasındaAtina,SofyaveBelgradgibişehirlerigezdi. 

22Haziran1938tarihindedeİstanbul'adöndü.

Gözlerinigöğedoğrudikip, 

Baktınmıgökyüzüne? 

Ağlamamakiçinsıkarkenkendini 

Eğdinmiboynunuyeredoğru? 

Gözlerinikaçırdınmı? 

Sadecekorkarkengözgözegelmekten 

Söylenecekçokşeyvarken, 

Yutkunamayıpsustunmusen? 

Herkesingözüseninüzerindeyken, 

İnsanlardankaçtınmısen? 

Şarkısöylerkenbuldunmusölerde? 

Sonugelincekendindenuzaklaşırgibiolup, 

Başatekrarsardınmışarkıyısen? 

SEDEFKAYA

Satır Başı

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?