1265

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Θέματα
29 Ιουλίου 2022 19
> Κείμενα του Χαρ. Δ. Ασημακόπουλου για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821
Δημήτριος Καλλέργης (1803-1867)
Με αφορμή τα 200 χρόνια από την έναρξη
της Επανάστασης του 1821,
ο «Σ.Ε» δημοσιεύει περιοδικά «κείμενα συμβολής
στην Εθνική αυτογνωσία» του συγγραφέα
Χαράλαμπου Δ. Ασημακόπουλου.
Στόχος τους η ευρύτερη γνώση
των πολιτικοστρατιωτικών γεγονότων
και προσώπων που συνέβαλαν στη δημιουργία του
νέου ελεύθερου ελληνικού κράτους.
αφιέρωμα
Ο Νικόλαος Σπηλιάδης ήταν
Φιλικός, πρωτεργάτης και αγωνιστής
του Αγώνα του 1821,
Ο Δημήτριος Καλλέργης κρητικός
την καταγωγή, αγωνιστής
της Ελληνικής Επανάστασης
του 1821, στρατιωτικός και πολιτικός
και ένας από τους βασικούς
πρωταγωνιστές της επανά
στασης της 3ης Σεπτεμβρίου
1843 για την παραχώρηση συντάγματος
από τον Όθωνα.
Γεννήθηκε το 1803 στην Κρήτη,
γόνος ιστορικής οικογένειας
του Μυλοποτάμου, με ρίζες
Βυζαντινές που διατηρούσε την
επιρροή της και επί Βενετοκρατίας.
Έμεινε ορφανός από πατέρα
μικρός και στάλθηκε νεαρός
στη Ρωσία κοντά στον
υπουργό των εξωτερικών Νέσελροντ
που εμφανίζεται ως
θείος, από κάποιες πηγές. Μετά
των εγκύκλιων σπουδών του,
μετέβη στη Βιέννη με σκοπό να
σπουδάσει ιατρική. Εγκατέλειψε
όμως τις σπουδές του, για
να συμμετάσχει στην Ελληνική
Επανάσταση και το Γενάρη
του 1822 αποβιβάστηκε μαζί με
τους συγγενείς του στην Ύδρα,
προσκομίζοντας πολεμοφόδια
αξίας εκατό χιλιάδων ρουβλίων
και μια συστατική επιστολή
του Ιγνατίου Ουγγαροβλαχίας.
Το καλοκαίρι του 1825 ανέλαβε
μαζί με τον συμπατριώτη
του Εμμανουήλ Αντωνιάδη την
ηγεσία εκστρατείας στην Κρήτη.
Με 200 επαναστάτες κατέλαβαν
το οχυρό της Γραμβούσας,
το οποίο εξελίχθηκε σε άνδρο
πειρατείας. Η εκστρατεία τελικά
απέτυχε και κατά τον Αμερικανό
φιλέλληνα Σάμουελ Χάου,
ο Καλλέργης ήταν ακατάλληλος
για τη θέση του αρχηγού.
Αργότερα συμμετείχε στην εκστρατεία
του Καραϊσκάκη στη
Ρούμελη όπου διακρίθηκε.
Κατά την καταστροφική για τα
ελληνικά στρατεύματα μάχη του
Αναλάτου στην οποία διετέλεσε
αρχηγός των κρητικών πολεμιστών,
πιάστηκε αιχμάλωτος.
Απελευθερώθηκε με την
καταβολή μεγάλου χρηματικού
ποσού από την οικογένειά
του, όμως κατά την ομηρία του
ακρωτηριάστηκε το ένα του αυτί.
Μετά την απελευθέρωση
Κατά τη περίοδο της κυβέρνησης
του Ιωάννη Καποδίστρια
υπήρξε υποστηρικτής του, διατελώντας
μάλιστα υπασπιστής
του. Οργάνωσε τακτικό σώμα
ιππικού και ανέλαβε χρέη υπαρχηγού.
Μετά τη δολοφονία του
κυβερνήτη τάχθηκε στο πλευρό
του Αυγουστίνου Καποδίστρια
που συμμετείχε ενεργά στις εμφύλιες
συγκρούσεις της εποχής:
Το Γενάρη του 1832 πολέμησε
στις σφοδρές μάχες μέσα στο
Άργος και το Μάρτιο στη μάχη
του Λουτρακίου όπου οι δυνάμεις
του ιδίου και του Νικηταρά
νικήθηκαν από τα Ρουμελιώτικα
στρατεύματα του Κωλέττη.
Αναμείχθηκε ενεργά και στις
πολιτικές ζυμώσεις της περιόδου
πρώτα ως οπαδός του Ρωσικού
κόμματος και έπειτα του
Γαλλικού.
συγγραφέας και πολιτικός της
νεοσύστατης Ελλάδας, πληρεξούσιος
στην Δ΄ και Ε΄ Εθνοσυνέλευση
το 1829 και το
1832 αντίστοιχα και Γραμματέας
της Επικρατείας στην κυβέρνηση
Καποδίστρια
Γεννήθηκε στην Τριπολιτσά με
καταγωγή από την Ανδρίτσαινα.
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία
από τον Νικόλαο Σκουφά
και είχε δραστηριοποιηθεί
για τη διάδοση της ιδέας της
Επανάστασης. Όταν επέστρεψε
στην πατρίδα του την Τριπολιτσά,
παρακινούσε τους Έλληνες
να επαναστατήσουν.
Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς
έγινε γραμματέας της
Πελοιποννησιακής Γερουσίας,
αργότερα πληρεξούσιος
και γραμματέας στη Γ΄ Εθνοσυνέλευση
Ερμιόνης, γραμματέας
στη Γ Εθνοσυνέλευση
Νικόλαος Σπηλιάδης (1785-1862)
Τροιζήνας πληρεξούσιος στην
Δ΄Εθνοσυνέλευση Άργους και
την Ε΄ Εθνοσυνέλευση 1932,
μέλος επιτροπής του Πανελληνίου.
Στις 5 Φεβρουαρίου 1829 γίνεται
Γραμματέας της Επικρατείας
(Πρωθυπουργός) στην Κυβέρνηση.
Το 1841 ο Σπηλιάδης ήταν
μάρτυρας στη διαθήκη του Θεόδωρου
Κολοκοτρώνη, στο
Ναύπλιο, όπου αναφέρεται με
την ιδιότητα του κτηματία.
Συγγραφικό έργο
Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο,
το σημαντικότερο έργο του
ήταν τα «απομνημονεύματα της
Ελληνικής Επανάστασης του
1821». Για να χρησιμεύσουν
Η επανάσταση της
3ης Σεπτεμβρίου 1843
Συνταγματάρχης του ιππικού το
1843, μυήθηκε, κατά πάσα πιθανότητα
από τον Ανδρέα Μεταξά
και τον τότε πρεσβευτή της
Ρωσίας, Κατακάζη, στην συνωμοσία
εναντίον του βασιλιά
Όθωνα με σκοπό την παραχώρηση
συντάγματος.
Το βράδυ της 2ας προς 3ης Σεπτεμβρίου
1843, ο Καλλέργης
ξεσήκωσε τη φρουρά της Αθήνας,
τέθηκε επικεφαλής της και
βάδισε κατά των ανακτόρων,
αναγκάζοντας τον Όθωνα να παραχωρήσει
σύνταγμα, βάζοντας
τέλος στο πολίτευμα της απόλυτης
μοναρχίας.
Το 1845 με αφορμή περιστατικό
έντασης μεταξύ του ιδίου
και της βασίλισσας Αμαλίας,
παύθηκε από το στρατό και
αποχώρησε από την Ελλάδα,
μεταβαίνοντας στο Λονδίνο,
όπου απέκτησε φιλικές σχέσεις
με τον Λουδοβίκο Ναπολέοντα,
ανιψιό του Μεγάλου
Ναπολέοντα και μεταγενέστερα
αυτοκράτορα των Γάλλων ως
Ναπολέων Γ΄, τον οποίο ακολούθησε
αργότερα στο Παρίσι,
με αποτέλεσμα να αποτελέσει
έκτοτε οπαδός της Γαλλικής
πολιτικής.
Το 1854 την περίοδο του Κριμαϊκού
πολέμου χρημάτισε
υπουργός των Εξωτερικών και
Στρατιωτικών στην Κυβέρνηση
Μαυροκορδάτου.
Κατά τη διάρκεια της υπουργίας
του, σχηματίστηκε με δική τουπρωτοβουλία
για πρώτη φορά
στην Ελλάδα πυροσβεστικό
σχήμα, η διλοχία των πυροσβεστών.
Τον Σεπτέμβριο του 1855, σοβαρό
επεισόδιο του Καλλέργη
με το βασιλικό ζεύγος είχε ως
επακόλουθο την πτώση της κυβέρνησης
Μαυροκορδάτου.
Με την αποχώρησή του από
την κυβέρνηση επέστρεψε στο
Παρίσι όπου με αίτηση της Γαλλικής
κυβέρνησης ορίστηκε
πρέσβης. Τον Δεκέμβριο του
1860 κλήθηκε από τον Όθωνα
για να σχηματίσει κυβέρνηση,
πρόταση που ο ίδιος απέρριψε.
Το 1866 μετείχε στη βραχύβια
κυβέρνηση Βούλγαρη ως
υπουργός Στρατιωτικών. Στα
μέσα του 1866 επέστρεψε στην
Ελλάδα έχοντας διοριστεί σταυλάρχης
του βασιλιά Γεωργίου.
Μάλιστα ζήτησε να του αναθέσει
το υπουργείο Εξωτερικών
υποστηρίζοντας ότι με τη βοήθεια
της Γαλλίας και Ιταλίας
θα κατόρθωνε να πραγματοποιήσει
το όραμα της Μεγάλης
Ιδέας, όμως δεν έγινε πιστευτός
από τον Γεώργιο. Το καλοκαίρι
του ιδίου έτους εξελέγη
από τους Κρητικούς αρχηγός
της επανάστασής τους. Ο ίδιος
όμως δεν δέχτηκε λόγω προβλημά
των υγείας.
Τον Ιανουάριο του 1867 διορίστηκε
πρέσβης της Ελλάδας
στις ΗΠΑ, όμως κατά τη διάρκεια
του ταξιδίου αρρώστησε
στο Παρίσι και επέστρεψε στην
Αθήνα όπου και απεβίωσε το
1867.
Η κόρη του Καρλότα παντρεύτηκε
τον Ανδρέα Κουντουριώτη.
Ο γιός του Ιωάννης είχε εγγονό
τον Ιωάννη Καλλέργη.
Πήγες: Βικιπαίδεια
εις την νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν
1821-1843 (τρείς τόμοι).
Εκδόθηκαν το 1857.
Στο έργο αυτό αφηγείται την
ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης,
περιγράφοντας πολλά
περιστατικά και μάχες του
Απελευθερωτικού Αγώνα του
1821.
Έτσι τα «Απομνημονεύματα»
αποτελούν σημαντική ιστορική
πηγή για την επαναστατική και
μετεπαναστατική περίοδο.
Ένα βιβλίο του με τον τίτλο
«Αναίρεσις» κυκλοφόρησε για
πρώτη φορά στα ελληνικά το
2019, μεταφρασμένο από τον
Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Ο Νικόλαος Σπηλιάδης πέθανε
στο Ναύπλιο το 1862.
Πηγές: Βικιπαίδεια