chương 3. nghiên cứu lựa chọn các mô hình khí hậu khu ... - Việt Nam

v8i %. phân gi/i ngang c,a các miCn con %9i v8i miCn mV %&'c qui %Dnh theo tM l( 3:1,
nghRa là miCn con có %. phân gi/i ngang mDn h6n miCn mV ba l=n (hình 3.8).
Hình 3.7b S- '. h6 th3ng mô hình MM5
Hình 3.7a S- '. h6 th3ng mô hình MM5
có s< d=ng '.ng hóa s3 li6u ba chi0u
K: thu#t l&8i l?ng c,a MM5 có th$ %&'c th"c hi(n theo nguyên t2c t&6ng tác
m.t chiCu (không có h?i ti*p t3 miCn con ra miCn mV) hoHc hai chiCu (có s" h?i ti*p t3
miCn con ra miCn mV). Ngoài ra các miCn con l?ng trong miCn mV còn có th$ di
chuy$n trong quá trình tính toán. Tr&;ng h'p này th&;ng %&'c áp dBng khi d" báo bão
trong %ó miCn con di chuy$n theo s" di chuy$n c,a bão. Các l&8i l?ng nhau ph/i b/o
%/m sao cho miCn con ph/i n)m tr-n vVn trong miCn mV, t0c là không %&'c %è lên
biên miCn mV, nh&ng các miCn con %?ng c7p trong m.t miCn mV có th$ %&'c phép %è
lên nhau (hình 3.9).
Trong lDch sA phát tri$n c,a MM5, nh4ng phiên b/n %=u tiên c,a mô hình d"a
trên %.ng l"c h-c th,y tRnh, vì kích th&8c l&8i ngang th&;ng t&6ng %&6ng hoHc l8n
h6n qui mô thEng %0ng c,a các hi(n t&'ng %&'c quan tâm. Do %ó g=n %úng th,y tRnh
là th!a mãn và khí áp hoàn toàn có th$ %&'c xác %Dnh b@i kh9i l&'ng c.t không khí
phía trên. Tuy nhiên, khi qui mô c,a nh4ng hi(n t&'ng có th$ gi/i %&'c trong mô hình
t&6ng %&6ng v8i kích th&8c ngang c,a l&8i, hoHc khi qui mô ngang nh! h6n qui mô
thEng %0ng thì không th$ b! qua %.ng l"c h-c phi th,y tRnh. T3 phiên b/n th0 3 (MM5
V3.*) tr@ %i ch< hG tr' %.ng l"c h-c phi th,y tRnh. Trong phiên b/n phi th,y tRnh ch< có
m.t h1ng tA thêm vào trong %.ng l"c h-c là gia t9c thEng %0ng mà nó %óng góp vào
gradient khí áp thEng %0ng sao cho cân b)ng th,y tRnh không còn th!a mãn n4a. Thêm
vào %ó nhiJu %.ng khí áp kh!i tr1ng thái tham chi*u cùng v8i %.ng l&'ng thEng %0ng
sI là các bi*n d" báo ba chiCu c=n ph/i %&'c ban %=u hóa.
Tr1ng thái tham chi*u trong phiên b/n phi th,y tRnh là profile nhi(t %. l+ t&@ng
trong cân b)ng th,y tRnh. Nó %&'c ch< rõ b@i ph&6ng trình:
= T A ( P /( P ))
(3.11.1)
T0 S 0 loge 0 00
+
T0 (p0) %&'c xác %Dnh b@i 3 h)ng s9: p00 là khí áp m"c bi$n %&'c l7y b)ng 10 5 pa,
TS0 là nhi(t %. tham chi*u t1i p00, và A là %. %o s" suy gi/m nhi(t %. th&;ng nh#n giá
trD b)ng 50K, bi$u thD s" khác bi(t nhi(t %. gi4a p00 và p00/e = 36788 Pa. Các h)ng s9
này %&'c ch-n trong ch&6ng trình INTERP. Thông th&;ng chính TS0 c=n %&'c ch-n
d"a trên phân b9 thEng %0ng tiêu bi$u trong miCn mô hình. Profile tham chi*u bi$u
diJn m.t %&;ng thEng trên gi/n %? nhi(t %.ng T-logp. O. chính xác c,a s" trùng kh8p
126