PODKARPACKI INFORMATOR KULTURALNY PODKARPACKI ...
PODKARPACKI INFORMATOR KULTURALNY PODKARPACKI ...
PODKARPACKI INFORMATOR KULTURALNY PODKARPACKI ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14 Muzea<br />
Podkarpacki Informator Kulturalny PIK<br />
muzeum narodoWe<br />
zIemI PrzemySKIej<br />
37-700 Przemyśl, Pl. Berka Joselewicza 1<br />
p.o. Dyrektora: Wojciech Władyczyn<br />
Telefon: 16 679 30 00<br />
Faks: 16 679 30 10<br />
E-mail: mnzp@autograf.pl,<br />
edukacja@muzeum.przemysl.pl<br />
Internet: www.muzeum.przemysl.pl<br />
Wystawy stałe<br />
• Credo na dwa głosy. Sztuka religijna ze zbiorów Muzeum<br />
Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu<br />
• Twierdza Przemyśl (od 23 września)<br />
Wystawy czasowe<br />
• Świat przeszły dokonany. Judaika ze zbiorów MNZP<br />
(do końca grudnia)<br />
• Wystawa mebli ze zbiorów własnych Muzeum<br />
• Żydzi przemyscy i judaika ze zbiorów MNZP (do końca<br />
grudnia)<br />
• Malarstwo Marka Mikruta i Alicji Czerneckiej-Mikrut<br />
(do końca listopada)<br />
Godziny otwarcia<br />
• wtorki, piątki 10.30–17.30 • środy 10.00–14.00<br />
• czwartki 9.00–15.00 • soboty 9.00–16.00<br />
• niedziele 11.00–15.00<br />
• poniedziałki – nieczynne<br />
ceny biletów<br />
• 8 zł i 4 zł (ulgowy)<br />
• przewodnik (w jęz. polskim) – 20 zł<br />
Twierdza Przemyśl<br />
Si vis pacem para bellum – to łacińskie przysłowie<br />
znane było zapewne cesarzowi Franciszkowi Józefowi,<br />
gdy po zakończeniu wojny krymskiej (1853–1856) podjął<br />
decyzję o fortyfikacji miast austriackich. Stosunki<br />
między Rosją a Austrią uległy wtedy znacznemu pogorszeniu,<br />
a nowa wojna była nieunikniona. Po aneksji<br />
Galicji Rada Wojenna Dworu powołała Państwową<br />
Komisję Fortyfikacyjną. Wyznaczona grupa oficerów<br />
rozpoczęła poszukiwania najlepszego miejsca do budowy<br />
twierdzy. Pod uwagę brano Stryj, Lwów, Andrychów,<br />
Zaleszczyki i Przemyśl. Przemyśl w tych latach był<br />
małym 10-tysięcznym miasteczkiem i nie był uważany<br />
za najlepsze miejsce do budowy twierdzy, która mogła<br />
w przyszłości zaważyć o losach Cesarstwa. Jednakże<br />
kandydatura Przemyśla została poparta przez majora<br />
Sztabu Generalnego, kwatermistrza Emmericha Blagojevića,<br />
który widział doskonałą możliwość do ufortyfikowania<br />
Przemyśla po obu brzegach rzeki San, jako<br />
głównego placu zaporowego w Galicji do obrony szlaków<br />
węgierskich. Ufortyfikowanie Przemyśla poparł arcyksiążę<br />
Karol oraz Generalny Dyrektor Inżynierii arcyksiążę<br />
Jan, który uznał Przemyśl za miejsce łączące cztery główne<br />
szlaki komunikacyjne, nie leżące wprawdzie na strategicznie<br />
ważnym punkcie. Jednak z przyczyn politycznych<br />
– jeśli nie chce się oddać tej prowincji i mieć mocną pozycję<br />
– proponuje się ufortyfikować je.<br />
W 1871 roku cesarz Franciszek Józef podjął decyzję<br />
o rozpoczęciu prac budowlanych. Projekt fortyfikacji<br />
ukończono w roku 1873. Koszty pierwotnie oszacowano<br />
na 24 miliony guldenów, a czas realizacji na 24 lata.<br />
Na początku XX wieku twierdza Przemyśl była<br />
jedną z największych w Europie. Nazywano ją „Verdun<br />
frontu wschodniego”. Podczas I wojny światowej, w latach<br />
1914–1915, rozegrały się w jej obrębie krwawe<br />
walki. W dniu 22 marca 1915 roku, gdy ogłoszono kapitulację,<br />
forty zostały zniszczone.<br />
Budowa twierdzy w 2. poł. XIX wieku wywarła<br />
trwały wpływ na charakter Przemyśla i jego okolic.<br />
Charakter ów niegdyś obronny, dziś stanowi atrakcję<br />
historyczno-turystyczną i krajobrazową.<br />
k Honorowi goście wernisażu wystawy „Twierdza<br />
Przemyśl” (od lewej): poseł RP Piotr Tomański,<br />
wicemarszałek Województwa Podkarpackiego<br />
Anna Kowalska, prezydent Przemyśla Robert<br />
Choma, starosta przemyski Jan Pączek oraz<br />
p.o. dyrektora MNZP Wojciech Władyczyn<br />
w towarzystwie cesarza Franciszka Józefa<br />
(w tej roli dr Jan Hołówka) i jego adiutanta<br />
(Kamil Policht) • fot. M. Gdula<br />
W zbiorach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej<br />
w Przemyślu znajduje się wiele zabytków z okresu<br />
I wojny, które posłużyły do przygotowania wystawy.<br />
Warte podkreślenia jest, iż budynek, w którym wystawa<br />
będzie prezentowana, swą formą przestrzenną również<br />
nawiązuje do obiektów architektury fortecznej.<br />
Wystawa Twierdza Przemyśl to pierwsza ekspozycja<br />
całościowo przedstawiająca historię Twierdzy Przemyśl<br />
– jednej z najsłynniejszych warowni I wojny światowej.
Change language