Determinación de ácido acético en una muestra de vinagre comercial
Determinación de ácido acético en una muestra de vinagre comercial
Determinación de ácido acético en una muestra de vinagre comercial
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Asignatura:<br />
Química Analítica (Minerva)<br />
DETERMINACIÓN DE ACIDO ACÉTICO<br />
EN UNA MUESTRA DE VINAGRE<br />
COMERCIAL<br />
Código <strong>de</strong> control:<br />
ACT-TE-INQM 13- 09<br />
Rev. 1<br />
Laboratorio <strong>de</strong> Análisis Cuantitativo Hoja 1 <strong>de</strong> 2<br />
Elaboraron: Dra. Ma. El<strong>en</strong>a Hernán<strong>de</strong>z Torres<br />
M.C. Yolanda Ángeles Cruz<br />
Ing. Tania Meza Gaspar<br />
1. OBJETIVO:<br />
Determinar <strong>ácido</strong> <strong>acético</strong> <strong>en</strong> la <strong>muestra</strong> analizada mediante <strong>una</strong> titulación alcalinométrica.<br />
2. FUNDAMENTOS:<br />
El cont<strong>en</strong>ido total <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> <strong>de</strong> un <strong>vinagre</strong> o <strong>de</strong> un vino se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar fácilm<strong>en</strong>te<br />
mediante titulación con <strong>una</strong> base fuerte. El cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> <strong>de</strong> un <strong>vinagre</strong> suele expresarse<br />
como cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> <strong>acético</strong> (CH3COOH), ya que es el principal compon<strong>en</strong>te <strong>ácido</strong>, aunque<br />
también están pres<strong>en</strong>tes otros <strong>ácido</strong>s. Así mismo, el cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> <strong>de</strong> un vino se conoce<br />
como porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> tartárico, aunque la <strong>muestra</strong> también conti<strong>en</strong>e otros <strong>ácido</strong>s. Casi todos<br />
los <strong>vinagre</strong>s conti<strong>en</strong><strong>en</strong> alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 5% <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> (p/v) expresado como <strong>ácido</strong> <strong>acético</strong>, los vinos<br />
suel<strong>en</strong> t<strong>en</strong>er poco m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> 1% <strong>de</strong> acido (p/v) expresado como <strong>ácido</strong> tartárico. Se conoc<strong>en</strong> varios<br />
tipos <strong>de</strong> <strong>vinagre</strong> según sea su proce<strong>de</strong>ncia, <strong>en</strong>tre ellos pue<strong>de</strong>n m<strong>en</strong>cionarse el <strong>vinagre</strong> <strong>de</strong> vino, el<br />
<strong>vinagre</strong> <strong>de</strong> cerveza, el <strong>vinagre</strong> <strong>de</strong> frutas, etc.<br />
Se cuantifica el <strong>ácido</strong> <strong>acético</strong> (<strong>ácido</strong> débil) pres<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>una</strong> <strong>muestra</strong> <strong>de</strong> <strong>vinagre</strong> (<strong>comercial</strong><br />
o casero) mediante valoración con <strong>una</strong> solución estándar <strong>de</strong> <strong>una</strong> base fuerte (reacción <strong>de</strong><br />
neutralización <strong>ácido</strong>–base), se expresa <strong>en</strong> gramos <strong>de</strong> <strong>ácido</strong> <strong>acético</strong>/100 ml <strong>de</strong> <strong>muestra</strong>.<br />
3. MATERIALES:<br />
1 Bureta <strong>de</strong> 50 ml<br />
2 Matraces aforados <strong>de</strong> 250 ml<br />
2 Pipetas volumétricas <strong>de</strong> 10 y 25 ml<br />
2 Matraces Erl<strong>en</strong>meyer <strong>de</strong> 125 ml<br />
1 Soporte universal<br />
2 Vasos <strong>de</strong> precipitado <strong>de</strong> 100 ml<br />
1 Pinzas para bureta<br />
1 Perilla<br />
1 Piceta<br />
SUSTANCIAS:<br />
Solución estándar <strong>de</strong> NaOH<br />
F<strong>en</strong>olftaleína<br />
Agua <strong>de</strong>stilada hervida y fría<br />
Revisa:<br />
Responsable <strong>de</strong>l laboratorio<br />
Docum<strong>en</strong>to ORIGINAL controlado. No fotocopiar <strong>en</strong> color<br />
Aprueba:<br />
Repres<strong>en</strong>tante <strong>de</strong> la dirección
Asignatura:<br />
Química Analítica (Minerva)<br />
DETERMINACIÓN DE ACIDO ACÉTICO<br />
EN UNA MUESTRA DE VINAGRE<br />
COMERCIAL<br />
Código <strong>de</strong> control:<br />
ACT-TE-INQM 13- 09<br />
Rev. 1<br />
Laboratorio <strong>de</strong> Análisis Cuantitativo Hoja 2 <strong>de</strong> 2<br />
4. PARTE EXPERIMENTAL:<br />
Transferir 10 ml <strong>muestra</strong> <strong>de</strong> <strong>vinagre</strong> <strong>en</strong> un matraz volumétrico <strong>de</strong> 100 mL y diluir hasta el<br />
aforo con agua <strong>de</strong>stilada hervida y fría. Mezclar bi<strong>en</strong> la solución y transferir 3 alícuotas <strong>de</strong> 25 mL<br />
<strong>en</strong> matraces Erl<strong>en</strong>meyer <strong>de</strong> 125 mL. Añadir a cada matraz 2 gotas <strong>de</strong> f<strong>en</strong>olftaleína. Titular con<br />
solución estándar <strong>de</strong> NaOH 0.1 N (Nota 1) hasta que se observe un cambio <strong>de</strong> color.<br />
Nota 1. ESTANDARIZACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE NaOH<br />
Pesar 2 porciones <strong>de</strong> 0.2 g <strong>de</strong> ftalato <strong>ácido</strong> <strong>de</strong> potasio el cual fue previam<strong>en</strong>te secado <strong>en</strong> la<br />
estufa durante 2 hrs. a <strong>una</strong> temperatura <strong>de</strong> 100 o C, transferir cada porción a un matraz <strong>de</strong> 125 mL<br />
y disolverlas con 20 mL <strong>de</strong> agua <strong>de</strong>stilada hervida y fría, adicionar a cada matraz 2 gotas <strong>de</strong><br />
f<strong>en</strong>olftaleína, colocar <strong>en</strong> <strong>una</strong> bureta la solución preparada <strong>de</strong> NaOH y <strong>de</strong>jarla caer gota a gota<br />
hasta que aparezca un color rosa ligero, el cual <strong>de</strong>be permanecer unos 30 segundos <strong>en</strong> toda la<br />
solución. Anotar el volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> NaOH gastado <strong>en</strong> la valoración y con éste calcular la<br />
conc<strong>en</strong>tración <strong>de</strong> la misma.<br />
5. BIBLIOGRAFIA<br />
Skoog D. A., West D. M., Holler F. J., Crouch S. R., (2004) Química Analìtica (8a. ed)<br />
Mexico: Thomson.<br />
Day R.A, Un<strong>de</strong>rwodd J.R. (1989) Química Analítica Cuantitativa. (5a. ed.). México:<br />
Pr<strong>en</strong>tice Hall<br />
6. CAMBIOS<br />
Control <strong>de</strong> cambios<br />
Nivel <strong>de</strong> revisión Fecha <strong>de</strong> la emisión Razón <strong>de</strong> cambio<br />
1 20 <strong>de</strong> Enero 2011 G<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>to<br />
Revisa:<br />
Responsable <strong>de</strong>l laboratorio<br />
Docum<strong>en</strong>to ORIGINAL controlado. No fotocopiar <strong>en</strong> color<br />
Aprueba:<br />
Repres<strong>en</strong>tante <strong>de</strong> la dirección