gazette juni 2004 - Gent

Sint-R in ochus och s Gaz G ette
10
jaar
De Zonnewende
Wat heeft de zonnewende met onze gilde te
maken, zullen waarschijnlijk enkelen onder
u denken?
Wel op 21 juni blikken wij reeds naar de
eindmeet van een half jaar activiteiten, zowel
op sportief, cultureel en sociaal vlak in onze
gilde.
Ondanks alle goede voornemens en beloften
bij het nieuwe jaar, hebben diverse broeders
met gezondheidsproblemen te kampen gehad.
Gelukkig zijn zij aan de beterhand want
enkele konden wij reeds verwelkomen in ons
midden .
Echter, enkele van onze “vergrijsde” broeders
zijn praktisch niet meer in staat onze
rangen te vervoegen en moeten tot hun grote
spijt steeds meer afhaken en de gezelligheid
van ons gildelokaal missen. Langs deze weg
hou ik eraan, in naam van alle leden deze
broeders nogmaals te danken voor hun jarenlange
inzet en broederlijkheid. Moge de
“zonnewende” u allen een straaltje zon en
licht van hoop en beterschap brengen in deze
moeilijke momenten.
Gelukkig zijn er nog een aantal gildebroeders
die hoopvol en vol goede moed onze kleuren
“out-door” verdedigen. Mits verre en langdurige
verplaatsingen hebben zij nog de wil,
deel te nemen aan diverse selecties, plaatselijke
challenges en wedstrijden. Al wordt er
soms nipt verloren,... van tegenslag gesproken
! ,... de Sint-Rochusschutters zijn alom
gekend en gevreesd, de overwinningsdrang is
trouwens nog steeds van de partij.
Zoals elk jaar reken ik dan ook op de goede
medewerking van allen, gedurende de
komende traditionele zomeractiviteiten zoals
de Gravensteenschieting en de Patersholfeesten.
Tevens zijn wij dit jaar uitgenodigd
nl. op zondag 11 juli aanstaande voor een
initiatieschieting “met goed doel “ bij een
Gentse roeivereniging in samenwerking met
diverse andere sportverenigingen. Gelieve dus
uw agenda met deze evenementen aan te vullen
en vooral te reserveren.
Verder wens ik aan allen een deugdzame,
stresslose en vooral zonnige vakantie toe met
familie en vrienden.
Mocht er iemand de moed gevonden hebben
om de pen ter hand te nemen, dan zal ons
volgend nummer in september u hiervoor
eeuwig dankbaar zijn.
Hoofdman Marc Reynvoet
Broeder schiet voor broeder
als broeders kragt ontbreekt
Jaargang 10 • Nr. 2 • juni 2004 • Kantoor van afgifte: Gent X
Vakantietijd?
Boekentijd!
In navolging van onze vorige boekenlijstjes
(zie de Sint-Rochus Gazette
van maart 2001 en juni 2002) is onze
gilde terug twee titels rijker geworden.
Voor alle duidelijkheid: deze titels zijn
ter inzage.
• 50 jaar Hoge gildenraad der
Kempen
Dit is een zeer goed en gedetailleerd
werkje van meer dan honderd bladzijden
over de geschiedenis van de Hoge
Gildenraad die opgericht werd in 1952.
Onze bevriende Sint-Jorisgilde uit
Nieuwmoer heeft zich in 1959 aangesloten.
• Le Haut et Noble Serment des
Arbalétriers de Monsieur
Saint-Jean-Baptiste à Enghien
De geschiedenis van de middeleeuwse
gilde uit Edingen die tot het midden
van de 19e eeuw heeft bestaan.
De nieuwe Serment d’Enghien is opgericht
in 1984.
De Eed vraagt u aandacht te
schenken aan volgende punten
Om veiligheidsredenen vangen de
schietstonden slechts aan om
19u30.
Respecteer uw beurtrol indien u
meerdere reeksen schiet op dezelfde
afstand.
Vul vanaf juli het aanwezigheidsregister
in.
Driemaandelijks tijdschrift van de v.z.w. Oude Koninglyke Gilde Sint-Rochus • Sint-Pietersplein 13, 9000 Gent
Verantw. uitg.: Reynvoet Marc, Adolf Daensstraat 1, B-9040 Gent • www.sint-rochus.be

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 2
Constructief werken aan een heropbouw van de N.U.K.B.
In de marge van de herdenkingswedstrijd
voor Charles Declercq –
of eerlijker gezegd aan de toog –
had ik een langdurig en goed
gesprek met Secretaris Generaal
Willy Hemeleers en beheerder
Roger Godefroid, die beiden deel
uitmaken van de beheerraad van de
Nationale Unie.
Positief is in ieder geval dat zij met
hun tweeën een rondgang gestart
zijn, waarbij zij alle kruisboogschuttersverenigingen
van België
willen bezoeken, om zo meer voeling
te krijgen met wat leeft in de
verenigingen en bij de schutters. We
kunnen dat alleen maar toejuichen
en hen veel doorzettingsvermogen
en succes toewensen.
Het is al lang geen geheim meer dat
sinds het wegvallen van kopstukken
als Gilbert Roegiers, Charles De
Raedt en Charles Declercq, de
N.U.K.B. alle moeite van de wereld
heeft om de eindjes financieel en
organisatorisch aan elkaar te knopen.
Het aantal leden in de verenigingen
daalt, de gemiddelde leeftijd
van de schutters stijgt. Sommige
verenigingen zien het nut niet langer
in deel uit maken van de Unie.
Het aantal deelnemers aan nationale
en internationale wedstrijden slinkt
tot een zorgwekkend laag peil. De
subsidiekraan wordt steeds meer
dichtgedraaid.
We kunnen daar op twee manieren
mee omgaan: ofwel blijven zeuren
dat het vroeger beter was, ofwel op
een positieve en constructieve
manier zoeken naar oplossingen om
de ontspoorde trein terug op de
Een mooie Paasschieting
Maandagavond 12 april was er nog eens een specialleke
in de Gilde, namelijk de Paasschieting.
Een mooie prijzentafel doet nog eens ander volk naar
de Gilde komen. Niet minder dan zeventien schutters
hanteerden de kruisboog met als primus, hoe kan het
anders, Peter Van De Wiele.
Omdat iedereen, zoals hoger vermeld, met een mooi
pakket chocolade-eieren naar huis ging, werd er niet
al te zwaar getild aan de rangschikking.
Als klap op de (vuur)pijl schonk onze Wapenmeester
Gaston Hanquet nog een prijs voor de mooiste roos,
gewonnen door Marnix Leliaert. Een initiatief dat
navolging verdient...
rails, en hopelijk dan ook opnieuw
aan het rijden te krijgen.
De recente reactie van sportvoorzitter
Wilfried Van Quekelberghe op
mijn artikel uit de vorige editie van
deze Gazette was tekenend. Eerder
dan de terechte en gegronde opmerkingen
over de 20 m-selecties op te
nemen en er constructief iets aan te
doen, gaat hij in het defensief en
wijst ons met de vinger dat we te
weinig doen voor de N.U.K.B. Wat
bedoelt hij hiermee? Verwijst dit
naar het feit dat Sint-Rochus niet
inging op de vraag om een afgevaardigde
naar de N.U.K.B. of het
nationaal sportcomité te sturen?
Jarenlang hebben Gilbert Roegiers
en Octaaf Peeters meegeholpen om
de N.U.K.B. in goede banen te leiden.
Al jaren zorgen wij voor
afvaardiging van schutters naar de
nationale en internationale wedstrijden.
Herhaaldelijk bezorgden wij,
mondeling en schriftelijk, suggesties
voor de aanpassing en verbetering
van de wedstrijdformules en
reglementen, zonder dat ook maar
één enkel van onze voorstellen werd
ingewilligd. Men zou voor minder
de moed verliezen. Het gekende
resultaat is, dat verschillende van
onze schutters – in het verleden en
vandaag nog altijd – deelname aan
bijvoorbeeld de interland 20 m
tegen Nederland, principieel weigeren.
Persoonlijk geloof ik niet in het
gunstige effect van een ‘staking’,
maar ik kan wel begrijpen dat sommige
mensen in hun wanhoop, de
behoefte hebben om hun ongenoe-
gen op die manier vorm te geven.
Anderzijds zijn er nog altijd heel
wat mensen die de moed hebben om
door te gaan. Zo was ik blij te horen
dat vanuit onze Eed het signaal
werd gegeven dat men nog altijd
verder constructief wil meewerken
aan de groei en bloei van de kruisboogsport
binnen de N.U.K.B.
Diezelfde positieve instelling hoorde
ik ook bij Willy en Roger, die
vrijdagavond in de Sablon. Zij zijn
zich er ten volle van bewust dat het
een opdracht van lange adem wordt.
Hun luisterbereidheid is in ieder
geval de enige goede manier om de
verhitte en misnoegde gemoederen
te kalmeren en zo opnieuw tot
opbouwende communicatie te
komen.
Voor alle duidelijkheid, wil ik
onderstrepen dat ik dit artikel, net
als het vorige in de editie van maart,
in mijn persoonlijke naam geschreven
heb. Doch wel in de overtuiging
dat wat erin gezegd wordt op waarheid
berust en een weerspiegeling is
van wat leeft bij verschillende
schutters. Mijn enige bedoeling en
hoop is dat ook in de toekomst, de
kritiek als constructief element tot
de hopelijk spoedige heropstanding
van onze sport en haar nationale
federatie kan leiden.
Laat ons rond de tafel gaan zitten en
overleggen wat er kan en moet
gebeuren om het tij te keren, dat
was ook de conclusie van mijn
gesprek met twee beheerders van de
Unie. Peter Van De Wiele
Hoofdman Marc Reynvoet
aangesteld als erelid
Naar oude traditie is op zondag 25 april onze nieuwe
Hoofdman Marc Reynvoet plechtig aangesteld als erelid
van de Koninklijke en Soevereine Hoofdgilde van
Sint-Joris. Deze plechtigheid heeft plaatsgehad tijdens
het Patroonsfeest van deze bevriende gilde in de “Zaal
der Gilden” van het Bijlokemuseum.
Hij treedt daarmee in de voetsporen van zijn illustere
voorgangers Robert Dekoning, Octaaf Peeters,
Gildbert Roegiers en Peter Van De Wiele.
Gildekledij hoort in de vestiaire

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 3
Wat brengt de sfeer van vroeger terug?
Sint-Sebastiaan Gooreind / vs / Sint-Rochus Gent:
kleine delegatie kan schade beperken in uitgebluste verbroedering
Toen ik in 2002 verslag uitbracht van de terugwedstrijd
in Gooreind, haalde ik al aan dat de opkomst
voor deze wedstrijd beneden alle peil gedaald was. In
2004 was het niet anders: slechts 7 schutters deden op
16 mei de moeite om naar Gooreind af te reizen en er
onze kleuren te verdedigen. Uiteindelijk verloren zij
met 2 puntjes verschil. Deze nipte overwinning was
voor de Kempenaars niet genoeg om de achterstand
van de heenwedstrijd weg te werken (in 2003 wonnen
wij in Gent met 492 tegen 487, in 2004 verloren wij
met 491 tegen 493).
Sportief is nog maar eens gebleken dat niet alleen de
topscores doorslaggevend zijn, maar vooral het resultaat
dat behaald wordt door de 4 de en 5 de ploegschutter.
In die zin zijn meer deelnemende schutters absoluut
noodzakelijk, ook diegenen die van zichzelf vinden
dat ze niet zo’n goede schutters zijn. Meer deelnemers
zorgen voor meer ambiance en vormen het basisingrediënt
om dergelijke verbroederingen te laten overleven.
Als pijnlijk teken aan de wand moesten beide partijen
toegeven dat ze op het moment van de wedstrijd
eigenlijk niet meer wisten hoe het nu zat met de
onderlinge wedstrijd: interesse en motivatie zijn duidelijk
zoek bij beide partijen. En vaststellen dat er nog
altijd geen nieuw wisselstuk is.
Aan gulheid ontbreekt het de gastheren nochtans niet:
Nationale
kampioenschappen
20 M
De 20 m-selecties zijn voorbij en we voldoen aan de
voorwaarden om onze titel per ploeg te verdedigen.
Volgende schutters wisten zich individueel te selecteren
en komen in aanmerking voor eventuele opstelling
in onze ploeg: Johan en Julien Bauters, Gaston
Hanquet, Johan Hoste, Carlo Schollaert, Danny
Staelens, Roland Van den Bossche, Christophe
Vanderhaeghen en Peter Van De Wiele.
6 en 10 M
Na vier van de zes wedstrijden blijven onze kansen op
medaillewinst gaaf, zowel individueel als per ploeg.
Christophe en Peter VDW hebben individueel de
beste vooruitzichten, respectievelijk op 10 m met
diopter en 6 m, maar hun voorsprong is miniem. Per
ploeg waren de verschillen na drie wedstrijden zeer
klein. Een jammerlijk buitenschot stak tijdens de vierde
wedstrijd stokken in de wielen op 6 m. De nieuwe
tussenstanden waren nog niet beschikbaar toen dit
artikeltje geschreven werd.
In ieder geval blijft versterking welkom voor de wedstrijden
in Ciney (25 en 26 juni) en Dampremy (4 en 5
september). Wie draagt een steentje bij? Al wie zich in
staat acht om meer dan 90 op 100 te schieten in deze
disciplines kan een positieve bijdrage leveren. En
morele steun is ook altijd welkom!
Sport kort...
de schotels met heerlijke belegde sandwiches en zoetere
lekkernijen bleven maar komen. Of had Gooreind
alsnog gehoopt dat er wat meer Gentenaars op de
afspraak zouden zijn?
Stof tot nadenken dus. Wat beweegt de mensen ertoe
om zich nog te verplaatsen voor een verbroedering of
een wedstrijd. Wanneer we het in onze Gilde bekijken
zien we dat enkel de verbroederingen met Sint-Joris
Nieuwmoer en Sint-Joris Gent nog aanslaan. Vooral
de komst van en de verplaatsing naar Nieuwmoer is
uitgegroeid tot een topper in de verbroederingen. Het
geheim van dit succes: veel ambiance, plezier en …
het kruisboogschieten enkel als voorwendsel om
elkaar terug te zien, weg van elke vorm van competitie
dus. Een formule die overigens ook de verbroedering
met Sint-Joris Gent ietwat uit het slop haalde.
Betekent dit dat we elke vorm van competitie definitief
moeten afzweren bij verbroederingen? Moet de
kruisboogsport definitief in de categorie van de folkloristische
sportbeoefening een plaats zoeken? Het
zijn geluiden die de kop opsteken.
De werkelijkheid is vandaag in ieder geval dat het
competitieschieten altijd maar minder in trek is. En
toch hebben we als Gilde een traditie van topschuttersgilde
in eer te houden. En topschutters kunnen we
maar hebben, houden en kweken door wedstrijden te
schieten. Peter Van De Wiele
Kennismaken met
minder gekende disciplines
11 juli: Field outdoor 35 - 50 - 65 m
Wie reist mee naar Zundert op 11 juli? Dan vindt ons
nationaal kampioenschap met de field plaats. We verschieten
deze wedstrijd samen met de Nederlanders,
kwestie van toch een minimum aan schutters bij
elkaar te brengen. Misschien een gelegenheid om eens
kennis te maken met deze toffe discipline. De wedstrijd
bestaat uit drie maal 30 wedstrijdschoten op drie
verschillende afstanden, 65, 50 en 35 m. Voorzien vertrek
rond 7u15.
29 augustus: 10 m Trophy
Kom eens een kijkje nemen in Zwevegem, tijdens het
nationale kampioenschap met het 10 m-matchwapen.
Ook in deze discipline schieten we samen met de
Nederlanders. Het is overigens een prachtige gelegenheid
om de mooie accommodatie van Sint-Barnabas te
ontdekken. De wedstrijd bestaat uit 60 wedstrijdschoten,
af te werken in een maximum van 130 minuten.
Aanvangsuur 9u30. Voorzien vertrek om 8u15.
5 september: 30 m Match
30 schoten staand en 30 schoten knielend met de
moderne kruisboog, in 2 maal anderhalf uur, met een
half uur pauze. Ook nu weer samen met de Nederlanders,
in de schietstand van Sint-Barnabas Zwevegem.
Aanvang van de wedstrijd om 9u30. Voorzien vertrek
om 8u15.

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 4
Hij kwam...hij ging. Jaar na jaar.... steeds zijn kennis
uitbreidend.
Dit is het verhaal van een broeder die op rijpere leeftijd,
uiteindelijk zijn “stek” gevonden heeft in het zonnige
zuiden.
Reeds op jonge, weerspannige leeftijd moest hij zijn
kennis uitbreiden buiten de Nederlandse landsgrenzen.
Als belangrijk veehandelsbedrijf, hadden zijn ouders
uiteraard diverse contacten in Europa.
Dat was dan ook de ideale manier om de rebelse zoon
wat te laten afkoelen en het vak beter aan te leren.
Zo begon een zwerftocht alover Frankrijk, Italië,
Duitsland en uiteindelijk Schotland, waar de familie
een bedrijf bezat. Onze broeder kon daar voor enige
tijd de “puntjes op de i“ gaan zetten en zijn kunnen als
handelsman bewijzen.
Na zijn succesvolle aanpak had hij blijkbaar zijn
thuisbasis gevonden, doch onder moeders ijzeren hand
en druk werd de thuisreis opnieuw aangevat.
Uiteindelijk verzeilde hij in ons Belgenland en na een
succesvol compagnonschap, vestigde hij zich in de
bloemenstad Gent. Hoe kon het anders...... van veehandelaar
naar bloemenhandelaar is maar een stap.
Begrijpe wie begrijpen kan ?
Een nieuwe uitdaging, doch blijkbaar met groot succes,
want daar vond hij zijn superbloem tussen de
bloemen in een groene vallei. Aldus werd een driftige
Nederlandse stier een rustige, noeste buffel.
Het moment was gekomen om nieuwe uitdagingen
aan te gaan. Eens te meer was het maar een “kleine
stap“... van bloemenhandelaar naar industrieel/fabrikant
van dakkoffers en aanverwanten. Zo werd Deck-
Line synoniem voor kwaliteit en een gevestigde waarde
in binnen- en buitenland.
Na een tiental jaren van hard labeur, ten koste van de
gezondheid, en een ervaring rijker, werd de zaak succesvol
verkocht. De “trekmicrobe“ begon te steken
want blijkbaar was het moment gekomen om hun
jarenlange “droom” te verwezelijken.
Met vrouwtje Ann werd dan ook besloten een uitgestrekt
landgoed aan te kopen in de streek die zij zo
goed kenden van hun jaarlijkse vakanties nl. de
Dordogne.
Op vrijdag 28 mei vond de derde
editie plaats van de individuele herdenkingsschieting
ter nagedachtenis
van Nationaal Voorzitter Charles
Declercq, in de lokalen van de
Sablon, dit jaar op 10 m zonder
diopter. Dit derde treffen bracht zo
weinig volk op de been dat beslist
werd deze wedstrijd – die normaal 8
jaar zou ingericht worden – vroegtijdig
te stoppen. De organisatoren
zullen op basis van de geschoten
wedstrijden beslissen wie de mooie
Een veelzijdig immigrant
Uit het oog,
uit het hart?
In memoriam Charles Declercq:
individuele schieting 10 m, Peter
boekt eenzame winst in Brussel
kristallen vaas in de wacht sleept.
Als ik het goed heb, nam Keizer
Carlo Schollaert deel aan de eerste
wedstrijd met de balboog. Vorig jaar
Met man en macht werden de werken aangevat om het
prachtige landhuis, waar voorheen wijnbouwers huisden,
te restaureren in zijn oorspronkelijke staat en om
te vormen in een gezellig “Chambres d’Hôtes“. Het
zoveelste talent van onze broeder Ruud nl. een kok
werd geboren. Ik kan u verzekeren, gezien mijn recent
verblijf aldaar, een kok met enkele sterren !
Vrouwtje Ann is zeker in haar element want de rust,
de prachtige omgeving, de natuur en haar eeuwige
bezorgdheid om dieren, waar zij nu ruimte voor heeft,
is voor haar het ultieme tot het einde der dagen.
Of ongedurige echtgenoot Ruud uiteindelijk en definitief
zijn “stek” gevonden heeft zal de toekomst uitmaken!
Het is voor eenieder die zich naar het Zuiden begeeft,
een aanrader even te stoppen in de Dordogne, met
name in Nojals et Clottes, nabij Bergerac en even te
vertoeven op het domein “Au Marchay“, genietend
van de kookkunst van onze broeder Ruud en zijn
regionale specialiteiten, de rust en het knusse verblijf
onder toezicht van vrouwtje Ann.
Hopelijk zien wij hen nog dikwijls in onze Gilde waar
zij steeds van harte welkom zijn. Uiteraard wensen
wij hen nog veel succes toe en hopen dat hun droom
eeuwige realiteit wordt.
Marc Reynvoet
bleven we afwezig tijdens de schieting
op 20 m, die gewonnen werd
door onze Gentse collega’s van
Sint-Joris. Ik vond het mijn plicht
om ook mijn steentje bij te dragen
en de nagedachtenis van Charles in
eer te houden. Na enige navraag
zonder succes, trok ik dan maar
alleen ten strijde en dat dan wel met
succes: winst met 99/100.
Afwachten wat dit betekent in de
uiteindelijke beslissing voor de toewijzing
van de beker.

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 5
Niets nieuws onder de zon... V
In juli 1870 breekt de Frans/Duitse oorlog uit. Die duurt
ongeveer zes maanden en is een bloedig conflict. Napoleon III
is er niet op voorbereid en lijdt grote verliezen. Duitsland
neemt wel de krijgsgevangenen op maar de gewonden worden
vanzelfsprekend niet binnengelaten. Aangezien de strijd zich
in het noorden van Frankrijk afspeelt komen er velen naar
België én zelfs naar Gent. Dit brengt onrust mee bij de Gentse
bevolking door al die vreemdelingen. De criminaliteit stijgt en
de honderden genezen soldaten vervelen zich want zij kunnen
voorlopig niet teruggestuurd worden. Er zijn zelfs Gentenaars
1870
Wij nemen de draad weer op bij de eerste vergadering
van 1870 – zondag 16 januari – Lieven (of Lievin)
Vanlaeken wordt aanvaard als werkend lid en August
Taylor wordt op zijn vraag tijdelijk ontslagen om lidgeld
te betalen wegens gedwongen afwezigheid.
Ziekte of werk in een andere stad? Wie zal het zeggen?
Op zondag 6 februari wil men een concert geven
gevolgd door een bal – dat 30 fr. zal kosten voor
muzikanten – terwijl de heer Dangotte nog steeds
behoorlijke happen uit de kas neemt voor de prijzen
van de vereniging. Hij zal dit nog eens doen in maart
en mei.
De volgende maand zal J. Wingender (lid geworden in
oktober 1867) eveneens opschorting van retributiën
vragen voor gedwongen afwezigheid.
Nu gebeurt er iets merkwaardigs in de verslagen.
Treedt er een soort moeheid in bij Westendorp of is hij
ziek? Feit is dat er tot in juni geen uitgebreide verslagen
meer zijn: in de maand maart vergadert men niet
bij gebrek aan agendapunten. In april vermeldt het
verslag alleen dat men een prijsschieting zal houden
op zondag 17 april en in mei en juni zijn er blijkbaar
ook geen agendapunten aan de orde.
Wat we wel weten is dat men op zondag 8 mei aanwezig
was op het feest voor de viering van het 25-jarig
bestaan van Gemmy in de Zaaimanstraat (nu
Dobbelslot bij het Sint-Lucasziekenhuis).
En dan plots komt er terug een beetje leven in de verslagen.
Zes nieuwe leden sluiten zich aan in juli maar
het vermelden van ontvangsten en uitgaven dat jaren
maandelijks in het kort vermeld wordt verschuift men
naar augustus.
Het jaarlijks beschrijf tijdens de Gentse Feesten wordt
dit jaar ook ingericht door Gemmy. 251 schutters kwamen
daarop af waaronder ook schutters uit Mechelen 1
en Sint-Niklaas 2 . Hier haalde Sint-Rochus nogmaals
een medaille voor het grootste aantal deelnemers.
Het is Constant Vandeweghe die zich op zondag 15
augustus Koning van de maatschappij schiet en zo lid
wordt van het bestuur.
Op diezelfde zondag worden er ook enkele delicate
onderwerpen aangesneden. Waren er leden die het
bestuur wilden voorbijspringen of een andere koers
wilden varen of was men niet gelukkig met het financiële
beleid? Wellicht was het dit laatste, want het
die naar het slagveld van Sedan trekken om oorlogssouvenirs
te zoeken. Terug in Gent worden er tentoonstellingen ingericht
met de verworven buit (wapens, uniformen, helmen).
De kinderen van Gent kunnen het in de zomer niet laten in
de waterlopen te zwemmen wat hen door het stadsbestuur ten
strengste verboden wordt want er gebeuren dodelijke ongelukken
bv. aan de sluizen. Wat ook opvalt in deze periode is het
groot aantal dronken mannen en vrouwen die in het water
sukkelen. Bijna alle dagen verdrinken er mensen aan de
Coupure of in de Lieve.
bestuur legt een voorstel aan de leden voor om het
“het bewind der maatschappij alleen aan het bestuur
toe te vertrouwen”. Een tweede voorstel stelt dat de
bijdragen der ereleden en werkende leden (die blijkbaar
dezelfde waren) zouden verschillen. De bijdragen
van de werkende leden zouden het dubbele van de
ereleden worden, maar de werkende leden zouden aan
alle wedstrijden ingericht door de stad Gent op kosten
van de maatschappij mogen deelnemen. Dit moeten
belangrijke voorstellen geweest zijn want men stelt de
definitieve beslissing én het vernieuwen van het
bestuur voor een week uit, men wil trouwens alle
leden schriftelijk van deze buitengewone vergadering
verwittigen. Op het einde van de vergadering krijgt
Louis Hardy een ereteken voor het schieten van zes
rozen.
Ondertussen zijn het nog altijd de leden die voorrang
krijgen om diensten te leveren aan de maatschappij en
daar geld aan verdienen. Terecht natuurlijk. De heer
Haentjens (een huurhouder) mag een rekening van 16
fr. inbrengen en Theodore Herman, een goudsmid en
lid sinds september 1865, mag twee medailles leveren
(10 fr.), één voor de zes rozen van Louis Hardy en
deze voor de Koning van 1869.
Op zondag 21 augustus blijkt dan dat het om de financiële
werking van de maatschappij te doen is. Men
aanvaardt dan ook het volgende artikel: Het Bestuur
regelt de werkingen der Maatschappij en beslist over
zijn gelden in het algemeen belang. Op diezelfde vergadering
wordt het jaarlijks beschrijf vastgelegd op 4
september. 101 schutters zullen hieraan deelnemen
(inleg 1 fr.) en Gemmy komt blijkbaar met het grootst
aantal schutters.
Maar ten gevolge van perikelen, die er blijkbaar moeten
geweest zijn, kan men maar op zondag 18 september
overgaan tot het jaarlijks vernieuwen van de helft
van het bestuur. Er zijn wel drie kandidaten voor het
voorzitterschap: Hyppoliet Bouckaert, F. Lammens en
Ch. Sierens.
1. In de loop van de 19e eeuw waren er te Mechelen een
negental maatschappijen actief. Het is voorlopig niet
bekend welke in 1870 naar Gent is gekomen. In 1853 zijn
er wel schutters uit Mechelen naar Gent afgezakt – de Oude
Edele Kruisbooggilde – voor een wedstrijd ter gelegenheid
van het huwelijk van de latere Koning Leopold II met aartshertogin
Maria Hendrika van Oostenrijk.
2. Er is voorlopig geen enkel spoor wie deze vereniging zou
kunnen geweest zijn.

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 6
Terwijl er voorstanders zijn voor een directe verkiezing
(Vandergucht) zijn er natuurlijk ook tegenstanders,
o.a. Theodore Herman, die de verkiezing willen
verdagen waarschijnlijk om eerst de plooien glad te
strijken. Het is tenslotte secretaris Westendorp die
beslist om de defintieve verkiezing uit te stellen tot 10
oktober. Er wordt wel een voorlopig voorzitter gekozen,
wellicht om de maatschappij niet onbestuurbaar
te maken. Het is Koning Constant Vandeweghe die, op
9 oktober – waarom een dag vroeger is niet duidelijk –
de vergadering opent met de melding dat er nog een
nieuwe kandidaat voorzitter is, nl. Jan Santy. Ch.
Sierens, die niet aanwezig is, trekt zich terug omdat
hij van mening is dat hij door zijn bezigheden het
voorzitterschap niet naar behoren zal kunnen uitvoeren.
De vier overgebleven bestuursleden (J. Santy,
Henri Westendorp L. Vancoppenolle en P. De Witte),
die mochten aanblijven, leggen ook hun mandaat neer
zodat Constant Vandeweghe besluit dat eigenlijk het
ganse bestuur moet herkozen worden.
De uitslag is als volgt: Hyppoliet Bouckaert, voorzitter;
Jan Santy, ondervoorzitter; Henri Westendorp,
secretaris; Fr. Lammens, ontvanger; Louis Vancoppenolle,
L. Van Hoorde, Fr. Bertels, P. De Witte, Aug.
Vandergucht, L. Steyaert, Cam. Goeminne en Henri
Neyt, commissarissen.
Op 17 oktober komt het nieuwe bestuur samen. Er zijn
reeds vijf afwezigen. De nieuwe voorzitter leest een
brief voor waarin hij oud-voorzitter P. Vanwaijenbergh
bedankt voor bewezen diensten aan de maatschappij.
Hij zal hem tevens voordragen als erevoorzitter, wat
algemeen aanvaard wordt.
Op maandag 7 november vergadert men opnieuw.
Echter zonder voorzitter Bouckaert. Zijn vrouw 3 is
overleden en hij vraagt om hem gedurende gans de
maand november te verontschuldigen. Ook ondervoorzitter
Santy is afwezig. Daarom wordt oudste
bestuurslid Lammens gevraagd de vergadering voor te
zitten. En men wil blijkbaar het reglement herzien.
Om dit te bespoedigen zal men wekelijks één uur (van
zes tot zeven) vergaderen om zo het nieuwe reglement
met spoed klaar te krijgen.
Edouard Vanhecke wordt, op zijn vraag, voor drie
maanden ontslagen van inleg. Tijd die hij doorgebracht
heeft als “binnengeroepen miliciaan, bij den
dienst”.
Op diezelfde vergadering van zondag 13 november
beweert de heer Lammens dat er drie leden van het
bestuur, waaronder hijzelf, op de laatste stemming
(welke is niet duidelijk) geen stemrecht hadden. Het is
terug Henri Westendorp, hij is natuurlijk secretaris
voor iets, die de brokken lijmt met het aanhalen van
een drietal artikelen uit het reglement en zo de stelling
van Lammens, hierin ook gesteund door Aug.
Vandergucht, nietig verklaart.
‘s Anderdaags – maandag de 14de – begint men met
het aanpassen van het reglement (plaatsgebrek verhinderen
ons dit weer te geven, een mooi voorbeeld is het
3. Paulina Ravier (°1827) overleed op 1 november, was
huisvrouw en woonde met Hyppoliet Bouckaert in de
Schepenhuisstraat bij Sint-Jacobs.
reglement uit 1875 verschenen in de Gazette van
2000, nr. 1). De maandag daarop werkt men verder.
Henri Westendorp laat terug zijn invloed gelden. Art.
10 geeft een gehele vergadering in beslag genomen en
Westendorp, allicht niet tevreden met het resultaat,
vraagt om uitstel, wat toegestaan wordt. De 28e
november besluit men, terug na een uiteenzetting van
Westendorp, de resterende artikelen (vanaf art. 10) te
herwerken, met succes overigens. Op maandag 5
december komt terug samen. Na enkele wijzigingen,
schrappingen en samenvoegingen is men eindelijk
klaar tot art. 20.
Maar op zondag 11 december beginnen de heren
Lammens en Vandergucht opnieuw te discussiëren en
dwingen zij het bestuur stelling te nemen over diegenen
die schulden hebben aan de maatschappij. Zij
behouden blijkbaar hun stemrecht zolang zij geen aanmaning
gekregen hebben om te betalen en dat zint
Lammens en co blijkbaar niet. Hij bekomt dat iedereen
die zes maanden en meer zijn inleg niet betaald
heeft tot acht januari de tijd krijgt om zich in orde te
stellen.
Doordat de voorzitter een geschenk wil aanbieden aan
de maatschappij (de huidige kader met onze 19e
eeuwse medailles) zal men terzelfder tijd de werkende-
en ereleden een maaltijd aanbieden. Dit alles zal
doorgaan op zondag 8 januari en zal bestaan uit “drie
gerechten vleesch met legumen en een nagerecht”.
Een eigenaardigheidje is wel dat men bij het nagerecht
een fles wijn zal opdienen per vier leden. Misschien
een dessertwijn? Op dat diner schenkt voorzitter
Hyppoliet Bouckaert inderdaad een kader, zoals verder
zal blijken. Uitbater Hardy, die blijkbaar instond
voor de catering, mag 186,20 fr. uit de kas nemen.
Was men vergeten, door deze maandenlange discussies
nieuwe leden te aanvaarden? Wie weet? Niet minder
dan negen nieuwe leden worden eind 1870 nog
opgenomen.
Doordat er op maandag 12 december te weinig
bestuursleden aanwezig zijn moet men de vergadering
verleggen naar de 19 de van dezelfde maand. Op deze
vergadering zijn Westendorp en L. Steyaert verontschuldigd
wegens ziekte.
En het bestuur neemt geen verlofperiode. De dag na
Kerstmis is men opnieuw samen. Eduard Uytens zal
een waarschuwing krijgen tot het betalen van zijn
schulden. Hij is tijdelijk ontlast van betaling maar
gebaart zich blijkbaar van krommen aas wanneer zijn
drie maanden om zijn. Juwelier Herman legt een ontwerp
voor van een koperen ketting – waarschijnlijk
voor het bevestigen van de kader met eremetalen. Hij
mag er 10 fr. voor vragen. Waarschijnlijk is Hyppoliet
Bouckaert reeds een tijdje ziek want men beslist ter
gelegenheid van het nieuwe jaar met een delegatie
naar hem toe te gaan met de nieuwjaarswensen van de
maatschappij.
1871
Na het etentje van 8 januari is men blijkbaar aan rust
toe want pas op zondag 12 februari komt het bestuur
terug samen om een paar leden te aanvaarden en er

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 7
twee uit te sluiten wegens wanbetaling en in maart
heeft men geen verslag gemaakt ofwel is men maar op
9 april terug samengekomen.
Op deze samenkomst wordt Henri Westendorp nogmaals
verkozen als vertegenwoordiger van de maatschappij
in het middenbestuur en zal men de schieting
aangeboden door de Koning vastleggen op 16 april.
In mei en juni beperkt men zich tot het melden van
nieuwe leden wat eerder merkwaardig is, gezien men
zich laat zien in talrijke wedstrijden – o.a. in juli te
Brussel waar men eens te meer met de medaille van
de talrijkste schutters gaat lopen.
Paleys J., sinds juni een nieuw lid, laat zich in juli
reeds betalen voor het repareren van de schietbank.
De 15e augustus verloopt wellicht chaotisch. Andere
jaren wordt de nieuwe Koning als eerste punt van de
feestdag vermeld. Nu verloopt dit anders.
Henri Westendorp geeft lezing van een schrijven
waarin Hyppoliet Bouckaert zijn ontslag aanbiedt
maar enkele leden aanvaarden dat niet en willen
Bouckaert, met succes, terug als voorzitter. Een delegatie
van drie leden, waaronder kersvers lid
Winckelmans F., zalop pad worden gestuurd om hem
te overhalen. Tevens zijn er drie bestuursleden die niet
meer willen herkozen worden omdat hun beroep blijkbaar
voorrang krijgt. Eén bestuurslid is overleden:
Lieven Steyaert 4 .
Als nieuwe leden van het bestuur treden Louis
Hertschap, F. Winckelmans, Jacob Deguenter en
Constant Vandeweghe als commissarissen naar voren.
Tot slot wordt Th. Herman tot Koning van 1871 aangesteld
en krijgt Constant Vandeweghe ook een plakket
voor het schieten van zes rozen.
Op het einde van augustus ontvangt men twee brieven
van een bijzondere schuttersvergadering waar Sint-
Rochus misschien niet bij mocht of wilde zijn. Wat ze
inhielden weten we niet precies maar het ging blijkbaar
over het oprichten van een nieuw middenbestuur.
De twee leden die Sint-Rochus vertegenwoordigen
worden aangemaand alleen het oud middenbestuur als
erkend lichaam van de stad te erkennen.
De heer Bouckaert laat blijkbaar niets van zich horen
zodat men hem een schriftelijk antwoord zal vragen
op de vraag of hij al dan niet terug voorzitter wordt.
En ondertussen verliest men in september in één klap
zeven leden en worden er twee ontslagen wegens weigering
van betaling. De vele afwezigheden van de
bestuursleden noopt diegenen die het nog goed bedoelen
tot een aanmaning van de afwezigen om de vergaderingen
bij te wonen.
Op zaterdag 16 september, om 9 uur ‘s avonds, wordt
een buitengewone vergadering gehouden. Hyp.
Bouckaert is aanwezig en verklaart zijn stilzwijgen als
een aanvaarding van het voorzitterschap. Maar enkele
4. Lieven Steyaert was kleermaker en woonde aan de Oude
Beestenmarkt. Bij zijn overlijden, in juni, was hij 41 jaar.
Lieven was lid geworden in juli 1869.
5. Bouckaert trouwt voor de tweede maal met Melanie
Sergeant, die op het ogenblik van hun huwelijk 41 jaar was.
Hyppoliet was toen 47 jaar en fabrikant. Melanie was
grondeigenaarster en woonde aan de Noordkaai.
leden maken opmerkingen, wellicht over het feit dat
hij nooit aanwezig is. Die treffen Bouckaert diep want
hij wenst nu nog alleen als gewoon lid aanzien te worden
en verlaat de vergadering. Jean Santy, de ondervoorzitter
die reeds maanden de rol van voorzitter op
zich neemt, leidt terug de vergadering.
Ondertussen schijnt er een nieuwe schuttersbond
opgericht. De brieven over dit onderwerp aan Sint-
Rochus zullen voor de leden ter inzage worden
gelegd. Een uitnodiging van deze nieuwe bond wordt
afgewezen en men zal de voorzitters der verenigingen
van het oude middenbestuur, dat blijkbaar ontbonden
is, uitnodigen om de verdeling der gelden te regelen.
Op 30 september is alleen de heer Ingels, voorzitter
van Gemmy, aanwezig. De vergadering wordt uitgesteld.
Men aanvaardt het ontslag van Bouckaert niet en men
zal terug een delegatie sturen om de man tot andere
gedachten te brengen, blijkbaar met succes, want eind
september aanvaard hij terug het voorzitterschap.
Eindelijk vindt men terug tijd om het reglement verder
te herzien. Nu worden de nrs. 21 tot 23 aangepakt.
In oktober komt de aap uit de mouw. Hyp. Bouckaert
is hertrouwd 5 want men stelt terug een delegatie
samen om de gelukwensen te gaan aanbieden. Was de
kersverse bruid misschien niet akkoord met het kruisboogschieten
van haar verloofde, en dan nog in een
herberg, Was het misschien daarom dat de voorzitter
zich niet meer liet zien?
Verliest men de ene maand zeven leden, in november
wint men er negen bij.
En ook in 1871 wil men er de vaart inhouden inzake
de herziening van het reglement. Men wil dat de
bestuursleden vaker aanwezig zijn op de vergaderingen
over de herziening van het reglement. Om dit te
doen lukken legt men direct drie achtereenvolgende
maandagen vast zodat niemand nog een uitvlucht kan
vinden om niet te komen.
Op het einde van het jaar spoort Dewitte het bestuur
aan dat het dringend tijd wordt om een commissie te
vormen om het jubelfeest te vieren en Hyppoliet
Bouckaert wil ten allen prijze de kasboeken der maatschappij
thuis hebben wat hem niet in dank afgenomen
wordt door Vandergucht.
Hierover allicht meer in 1872.
Op 31 mei 2004 is
mevrouw Angela Tytgat overleden.
Zij was de weduwe van kunstenaar
Jan Anteunis, vroeger lid van onze gilde.
Sportflash
Interland België - Nederland 20 m
Ondermaats Sint-Rochus samen met zwakke
nationale ploeg onderuit op 20 juni in Meer
Carlo Schollaert, Christophe Vanderhaeghen en Peter
Van De Wiele presteerden beneden alle peil (92, 94 en
96). Maar zelfs drie maximumscores hadden de
zware pandoering niet kunnen vermijden.

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 8
HET NUMISMATISCH ŒUVRE VAN JAN ANTEUNIS
door Huguette Taymans deel II
Het eerste tornooi voor deze beker (het zestiende in
totaal) werd in 1949 ingericht door “De Moedertaal”
uit Mechelen. De opvoeringen vonden tussen 16 januari
en 10 april plaats in de stadsschouwburg.
Winnaar was “Jhesus metter Balsemblomme” uit
Gent. Deze rederijkerskamer zag af van de inrichting
van het daaropvolgende tornooi in 1950, waardoor de
organisatie te beurt viel aan de “Sint-Augustinuskring”
uit Antwerpen die in 1949 tweede eindigde. Deze
zeventiende wedstrijd ging door in de Huurschouwburg
(Kipdorpbrug) van 5 februari tot 2 april 1950 en
werd gewonnen door “De Verbroedering” uit
Antwerpen. De troonsbestijging van Boudewijn maakte
dat de kampstrijd van 1951 het laatste tornooi werd
voor deze beker. Het vond plaats van 30 september tot
16 december 1951 in het Casino te Waterschei en
werd er ingericht door “Thalia” uit Houthalen, die in
1950 de tweede plaats had veroverd. Ditmaal behaalde
“De Broedermin” uit Antwerpen de eerste prijs 13 .
Met de drie laureaten van 1949, 1950 en 1951 werd
overeengekomen dat geen wedstrijd zou worden ingericht
voor de definitieve toewijzing van de beker,
maar dat die als onverdeeld eigendom van deze drie
kringen bewaard zou worden in een museum of culturele
instelling. Uiteindelijk heeft de Koninklijke
Commissie voor Toekenning van het Landjuweel
besloten om hem zelf in bewaring te nemen. In plaats
van de wedstrijd werden twee plechtigheden georganiseerd
waarop de drie kringen elk met een eenakter
optraden, eerst in de Arenbergschouwburg te
Antwerpen op 25 oktober 1952 en dan in de K.N.S. te
Gent op 15 november 1952.
Anteunis, zelf lid van de rederijkerskamer Sint-
Agnete 14 en betrokken bij de oprichting van de nieuwe
rederijkerskamer “De Toortsen” 15 vervaardigde een
herinneringsmedaille voor het landjuweel, die slaat op
de periode dat voor de beker van de prins-regent werd
gestreden:
2. Penning voor de landjuweelbeker van de prins-regent,
1949.
Vz. De beker van de prins-regent tussen twee korte lauriertakken;
rechts van de voet, Jan / Anteunis; rondom,
Z.K.H. PRINS KAREL REGENT VAN BELGIE - V D
LANDJUWEELBEKER (bovenaan) / - 1949 - (onderaan)
en een dunne effen boord.
Kz. Het effen veld, bestemd voor de gravure, wordt
omringd door een koningskroon (bovenaan), een eikentak
met telkens drie eikels (onderaan links en onderaan
rechts) en een schild met het Belgisch wapen (in de
afsnede); rondom, · · · KONING ALBERT INSTEL-
LING - HET LANDJUWEEL · · · en een dunne effen
boord.
Op de rand is FISCH ingeslagen.
Rond – geslagen – atelier: Fisch (Brussel).
Brons – 70,6 mm Ø - verzameling: Penningkabinet van de
Koninklijke Bibliotheek Albert I.
Zilver – 70,- mm Ø – privé-verzameling: op de rand ingeslagen,
A900 en het fabrieksmerk van Fisch; op de keerzijde
ingegraveerde opdracht, XVIIE TORNOOI (links tussen
de kroon en de linkse eikentak) ANTWERPEN 1950
(rechts tussen de kroon en de rechtse eikentak) in het veld,
LANDJUWEEL / EN PRIJS VAN EENHEID / EN / ZUI-
VERHEID VAN UITSPRAAK / KON. VER. / DE VER-
BROEDERING / ANTWERPEN
Op 13 november 1987 werd in een veiling te New
York 16 een exemplaar aangeboden met een ingegraveerde
inscriptie op de keerzijde: het jaartal 1951 en
de opdracht “Dr. Josef de Meulder”. Deze begunstigde
was ondervoorzitter van “Toneel Thalia Group”, de
vereniging die dat jaar het tornooi inrichtte.
De vernieuwing van Klokke Roeland en de viering
van duizend jaar Gent handelsstad, op initiatief
van de Gentse Gebuurtedekenijen (1949)
Reeds vanaf de middeleeuwen bestonden te Gent de
“Gebuurten” als kleinste territoriale indeling van de
bevolking. Deze entiteiten, met een Deken als verantwoordelijke,
stonden los van de socio-economische en
politieke structuren 17 . Tijdens de negentiende eeuw
hielden de gebuurten zich bezig met alles wat met het
sociaal leven van de wijk te zien had (zoals de melding
van een sterfgeval, het laten versieren van de huizen
voor een primus of een gedecoreerde, het organiseren
van processies, stoeten, banketten en bals, enz.).
In 1902 vond een reorganisatie plaats en werd overgegaan
tot de oprichting van een overkoepelende vereniging,
waarvan het eerste reglement op 8 februari 1903
werd bekrachtigd. Vanaf dan werd van “dekenijen”
gesproken en speelde de middenstand er een vooraanstaande
rol in (die heeft nu trouwens nog altijd in de
meeste gevalllen de organisatie in handen). De nieuwe
vereniging werd eerst de “Bond van Dekens en
Baljuws” genoemd, vervolgens de “Officieele
Dekenbond van Gent” (vanaf 1904) en uiteindelijk het
“Koninklijk Verbond der Gebuurtedekenijen der Stad
Gent” (in 1930) 18 . De omschrijving “Gebuurtedekenijen”
is een neologisme dat de twee facetten van één
en hetzelfde begrip combineert en wordt nu algemeen
gebruikt 19 .
In 1948 zette het Verbond der Gebuurtedekenijen de
actie “Klokke Roeland terug” op. Klokke Roeland (of
de Grote Triomfante) was de grootste klok van het

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 9
Belfort. Ze had tijdens de Gentse feesten van 1914 een
grote barst opgelopen, kort nadat overgeschakeld was
op een systeem van elektrisch luiden. Een herstelling
bleek in die jaren technisch onmogelijk zodat ze noodgedwongen
op non-actief kwam te staan. Met haar
actie wou het Verbond de nodige fondsen verzamelen
om een nieuwe klok te laten gieten. Hiertoe werden op
1 maart 1948 inschrijvingslijsten geopend en onder de
dekenijen verspreid. Ook werden kunstvoorwerpen te
koop aangeboden: prentkaarten met “De Kleppende
Roeland” (een weergave van een werk van beeldhouwer
Cyriel Couvreur) voor 5 en 20 frank, en een houtsnede
in drie verschillende formaten van de hand van
Paul Eeckhout, conservator van het Museum voor
Schone Kunsten, voor 50, 100 en 250 frank.
Prentkaart “De Kleppende Roeland”
Dat ook Jan Anteunis bij dit project betrokken werd is
niet zo verwonderlijk. Voor de dekenij Sleepstraat,
waar hij woonde, had hij in 1947 immers al de koppen
van de reuzen Albrecht en Isabella geboetseerd 20 ; deze
stapten op 23 maart 1947 voor het eerst op (in de
tweede naoorlogse folklore- en handelsstoet) en berusten
nu in het Huis van Alijn (het vroeger Museum
voor Volkskunde).
De folklore- en handelsstoet van 1947
bij haar doortocht aan het Belfort
Houtsnede van Paul Eeckhout
Anteunis ontwierp ten voordele van de actie een bronzen
miniatuurklokje op eiken stoel, dat te koop werd
aangeboden voor 1.000 frank.
Anteunis vervaardigde ook het Gents wapenschild en
de twee medaillons waarmee de nieuwe klok werd
Het “Roeland” klokje
versierd; dit naar een ontwerp van Valentin
Vaerwijck21 . Het linker medaillon verbeeldt de Gentse
Maagd, voorzien van attributen die de grootheid van
Gent verzinnebeelden: bloemen (voor haar Floraliën),
een zeilschip (voor haar haven), een hamer en tandwiel
(voor haar industrie) en een Mercuriusstaf (voor
haar handelsactiviteiten). Het rechter verbeeldt een
feniks die triomfantelijk uit de vlammen herrijst, als
zinnebeeld van de herboren Klokke Roeland.
De nieuwe klok werd gegoten bij de gieterij Michiels
te Doornik en op 14 november 1948 triomfantelijk in
stoet te Gent verwelkomd. Op 7 mei 1949 luidde ze
het begin in van de festiviteiten ter gelegenheid van de
duizendste verjaardag van Gent als handels- en nijverheidsstad22
. Een Lam Gods-spel en een historische
stoet vormden de voornaamste feestactiviteiten. De

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 10
stoet, waarin alle facetten van de Gentse geschiedenis,
handel en nijverheid aan bod kwamen, werd gevormd
door de leerlingen van alle Gentse scholen 23 en trok
door de straten van Gent op 8 mei 1949. Ze werd
afgesloten door een praalwagen met een reproductie
van Klokke Roeland.
Anteunis kreeg van het Verbond der Gebuurtedekenijen
de opdracht om een herdenkingspenning voor
het geheel van deze activiteiten te vervaardigen. Hij
baseerde zich daarbij op de twee medaillons van de
nieuwe Klokke Roeland, die van aangepaste omschriften
werden voorzien.
3. Gedenkpenning Roeland herboren - duizend jaar
Gent handelsstad, 1949
Vz. De Gentse maagd zit in vooraanzicht, met naar rechts
gedraaide kniëen, schuin achter een schild met het
wapen van Gent dat links voor haar staat; ze heeft een
bloemenruiker in de vouw van haar rechterarm die op
het schild rust; op haar uitgestrekte linkerarm houdt ze
een driemaster; links in het veld bevindt zich een verticale
Mercuriusstaf en rechts een tandwiel met een
hamer; onder de maagd en het schild, binnen een gebogen
verdiepte band, het devies HOU ENDE TROU;
rondom, een ronde verdiepte band met het omschrift
KONINKLIJK · VERBOND · GEBUURTEDEKENIJ-
EN (bovenaan) / : DUIZEND · JAAR · GENT · HAN-
DELSSTAD : (onderaan) en een effen boord; langs de
binnenzijde van de ronde band, verzonken, JAN
ANTEUNIS (onderaan links) en VAL. VAERWYCK
(onderaan rechts).
Kz. Een stralende feniks staat met gespreide vleugels en
naar links gewende kop in vooraanzicht; zijn poten zijn
omgeven door gestyleerd weergegeven vlammen;
onder zijn klauwen bevindt zich een klein schild met
het wapen van Gent dat de boord onderaan snijdt;
boven de vogel, binnen een gebogen verdiepte band,
RESVRGAM; rondom, een ronde band die boven de
vleugels van de feniks verzonken is en eronder verheven;
binnen het gedeelte bovenaan bevindt zich het
jaartal MCMIL tussen een laurier- en een eikentak; op
het gedeelte onderaan staat het omschrift: ROELAND .
HERBOREN . – . TERUG . IN . DEN . TOREN :; een
brede geprofileerde boord sluit aan op de ronde band.
Op de rand is FISCH & C IE ingeslagen.
Rond – geslagen – atelier : Fisch (Brussel).
Brons – 70,0 mm Ø – privé verzameling.
Deze penning werd te koop aangeboden tegen de prijs
van 150 frank en was verkrijgbaar bij de firma Albert
Verschraeghen-Vonck op het Sint-Baafsplein te Gent.
Na het beëindigen van de actie ontvingen 41 dekenijen
en gebuurtebonden een miniatuurklokje, herinneringsmedaille
of houtsnede, in functie van de door hen
ingezamelde fondsen.
Als blijvende gedachtenis aan de actie werd op 16 juli
1949 in het secreet van het Belfort een loden kistje
ingemetseld dat een register bevat met de namen van
de schenkers ten voordele van de nieuwe Klokke
Roeland. De bronzen dekplaat van 60 op 80 cm werd
door Anteunis vervaardigd en is versierd met de
medaillons en het wapenschild die ook op de klok
voorkomen.
Bronzen dekplaat in het secreet van het Belfort
Later gebruik van de penning Roeland Herboren -
duizend jaar Gent handelsstad door de Gentse
Gebuurtedekenijen
Enkele teruggevonden exemplaren tonen aan dat de
medailles Roeland Herboren-duizend jaar Gent handelsstad
die na de verkoop en de uitreiking aan de
dekenijen nog resteerden, benut werden om verdienstelijke
personen binnen het Verbond van Dekenijen te
eren. Daartoe werd een passende opdracht gegraveerd

Sint Rochus Gazette juni 2004 - 11
op de effen ruimte binnen de ronde band op de keerzijde.
De gekende stukken worden hieronder beschreven,
maar er bestaan er ongetwijfeld meer.
3.1. Huldepenning, opgedragen aan mevrouw Van
Kerckvoorde (1954)
Als nr. 3, maar op de keerzijde is onder de vleugels van
de Feniks en langs de binnenzijde van de ronde band
“IN DANKBARE HULDE AAN MW. VAN KERCK-
VOORDE” – “DEKENIN OFFICIELE DEKENIJ
KORENMARKT” ingegraveerd.
Rond – geslagen – atelier: Fisch (Brussel).
Brons – 70,0 mm Ø – privé verzameling.
Het echtpaar Van Kerckvoorde had een kledingzaak op
de hoek van de Donkersteeg. Beiden waren actief in de
Dekenij Korenmarkt, maar na het stopzetten van hun
zaak namen ze in januari 1954 ontslag uit hun
functies 24 . Ze werden enkele maanden later gehuldigd
tijdens de algemene vergadering van het Verbond 25 en
men mag aannemen dat mevrouw Van Kerckvoorde
toen deze medaille ontving.
3.2. Huldepenning, opgedragen aan mevrouw Rogge-
Cornelis (1952)
Als nr. 3, maar op de keerzijde is onder de vleugels van
de Feniks en langs de binnenzijde van de ronde band
“HULDE AAN OPPERDEKENIN” – “MEVR. J.
ROGGE-CORNELIS” ingegraveerd.
Rond, gemonteerd in een glasplaat op houten voet –
geslagen – atelier: Fisch (Brussel).
Verguld brons – 70,0 mm Ø – verzameling: Archief
van het Koninklijk Verbond der Gebuurtedekenijen der
Stad Gent.
Mevrouw Rogge werd op 29 oktober 1951 door de
algemene vergadering van het Verbond tot opperdekenin
verkozen en op 17 februari 1952 plechtig aangesteld.
Ze bleef deze functie uitoefenen tot aan haar
overlijden op 2 augustus 1964 26 . In 1952 maakte ze zich
bijzonder verdienstelijk bij de inzameling ten voordele
van de oprichting van een standbeeld van Jan Palfijn.
Aangezien het Jan Palfijncomité aan de meest verdienstelijke
inzamelaars een penning had beloofd, is bovenvermeld
stuk waarschijnlijk de beloning voor haar inzet
bij deze actie 27 .
13 De verslagen en uitslagen van de wedstrijden van 1949, 1950
en 1951 zijn terug te vinden in F. BEKAERT, op. cit., p. 171
tot 178.
14 De Gentse rederijkerskamer Sint-Agnete werd in 1471 erkend
door het stadsbestuur. Ze werd ook “De Boomlooze Mande”
genoemd omdat ze van het vierde kwartaal van de XVe eeuw
tot de XVIe eeuw vergaderde in een huis in de Nederpolder
met die naam. De Kamer had een kapel in de crypte van de
toenmalige Sint-Janskerk, de huidige Sint-Baafskathedraal (F.
DE POTTER, op. cit., deel 5, p. 468 tot 492). Sint-Agnete
werd afgeschaft tijdens de Franse bezetting en hervatte pas in
1933 haar activiteit ; ze werd op 21 januari 1945 door de
hoofdkamer van Retorica “De Fonteine” heraangesteld. Het
wapen van de “Mandisten” was een lam op een berg klaverblaadjes,
met daaronder een mand zonder bodem waar een rol
papier doorsteekt. Hun devies luidde “Elcx Begheerte Es”. De
vereniging is thans niet meer actief.
15 De op 3 oktober 1948 door De Fonteine als rederijkerskamer
aangestelde De Toortsen greep niet terug naar een vroegere
kamer. Ze werd opgericht door oud-minister Henri Liebaert en
haar lokaal was gevestigd in Hotel Britannia aan het Sint-
Baafsplein te Gent. Als patroon werd de heilige Michaël gekozen
en als devies “Sursum corda”. De Toortsen had drie afdelingen
: een voor plastische kunsten, een voor muziek en een
voor toneel. De afdeling plastische kunsten stond onder leiding
van kunstschilder-restaurateur Paul Aelman. Ze organiseerde
in haar lokaal tentoonstellingen en kunstsalons ; in
oktober 1947 en in 1948 kwamen daarin ook de werken van
Jan Anteunis aan bod. Ook deze vereniging is niet meer actief
(gegevens verstrekt door archivaris Van Besien van De
Fonteine, waarvoor dank).
16 September 13, 1987 . 1PM . Omni Park Central Hotel, NYC at
the Greater New York Coin Convention, Collectors’ Auctions,
Ltd., Auction Catalog, p. 74, lot 1031.
17 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.6.
18 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.23.
19 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.5.
20 Er werd gekozen voor de Aartshertogen omdat die in 1604 een
bezoek hadden gebracht aan de kerk van de parochie Heilig
Kerst of “Séles Kest” (dekenij Sleepstraat). Ze dankten er de
hemel omdat Oostende, na een beleg van drie jaar, door de
Markies de Spinola was ingenomen en stichtten er de
Confrerie van Sint-Jozef. In de kerk herinneren verscheidene
zaken nu nog aan dit hoog bezoek: het wapenschild van de
Aartshertogen in de kapel van de Heilige Jozef, een in leder
gebonden boek dat de handtekeningen van de hoge gasten
bevat en waarvan de omslag met parels is versierd, het kostbaar
altaarschilderij dat de rust van de Heilige Familie tijdens
de vlucht naar Egypte voorstelt (een meesterwerk van Jan
Erasmus Quellin uit 1606) en dat Albrecht en Isabella hebben
helpen bekostigen, en de door hen geschonken taferelen van
de zeven vreugden van St.-Jozef (Onze dekenijen, 1963, p. 2).
21 Valentin Vaerwijck (Gent, 1882-1959) was provinciaal architect
en een bekend tekenaar. Zijn belangrijkste realisaties zijn
de herstelling van het Gents belfort (1912-1913), het dorp
“Oud-Vlaenderen” op de Wereldtentoonstelling van Gent
(1913), het gemeentehuis van Zomergem en Diksmuide en het
justitiepaleis te Dendermonde (A. ELOY ..., op. cit., p. 179).
22 Hierbij werd Gent als een handelsstad aanzien vanaf de stichting
van de tweede Portus in het midden van de 10 e eeuw.
23 Het eerste deel (groep 4 tot 17) werd verzorgd door de officiële
scholen van Gent; het was ontworpen door Lucien De
Rycke, een leraar aan de Stedelijke Jongensberoepsschool en
aan de Gentse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten.
Vanaf groep 18 kwamen de leerlingen van de aangenomen en
vrije scholen aan bod; dit deel werd ontworpen door Frans
Vanden Broeck, de directeur van de Academie voor Schone
Kunsten te Eeklo. De muzikale omlijsting werd verzorgd door
het Muziekkorps van de Gentse weesjongens. Daarnaast
namen ook de vijf oorspronkelijke Kamers van Rhetorica deel
(De Fonteine, St.-Barbara, St.-Agnete, Mariën Theeren en
Jhesus metter Balsemblomme), en enkele van hun nakomelingen
(De Ghesellen van St Lievens en De Toortsen)
(Stadsarchief Gent, reeks XXI, nr. 296).
24 Brief van 26 januari 1954 (Archief Dekenij Korenmarkt).
25 Brief van 23 april 1954 (Archief Dekenij Korenmarkt).
26 J. DECAVELE, op.cit., p. 72-73.
27 Onze Dekenijen, jaargang 1953, nr. 2, p. 3.

Sint Rochus Gazette maart 2004 - 12
——— Voorlopig klassement Gildekampioenschap 2003-2004 ———
• De
• Zonnewende
• Vakantietijd?
• Boekentijd!
• De Eed vraagt
• uw aandacht
20 m traditioneel
Cat. Elite
Van De Wiele Peter 1399
Schollaert Carlo 1399
Hoste Johan 1389
Van den Bossche Roland 1384
Vanderhaeghen Christophe 1377
Vanderhaeghen Jean 1375
Cat. I
Bauters Johan 1348
Vervaet Jacques 1329
De Groote Marc 1328
De Meyer Wim 1317
Staelens Danny 1311
Bauters Julien 1296
Hanquet Gaston 1296
Cat. II
Antheunis Walter 1256
1
3
• Wat brengt
• de sfeer van
• vroeger terug?
• Sport kort...
8
• Het
• numismatisch
œuvre
van Jan Anteunis,
deel II
Inhoudstafel
12 • Voorlopig
• klassement
• Kalender
• Wist u dat...
10 m traditioneel
Cat. I
Van De Wiele Peter 1399
Vanderhaeghen Christophe 1384
Van den Bossche Roland 1378
Schollaert Carlo 1376
Hoste Johan 1372
Staelens Danny 1327
Cat. II
Bauters Julien 1322
Achtergaele Juliaan 1240
Wist u dat...
• indien u met de auto op vakantie in Spanje of Zwitserland bent, een brildrager
steeds een reserve bril bij de hand moet hebben.
• indien u met de auto op vakantie in Spanje, Finland of Italië bent, u een
veiligheidsvestje bij moet hebben bij pech of ongeval, zoniet riskeert u
een boete van 90 Euro!
• indien u met de auto op doorreis of vakantie in
Frankrijk bent, bij overtredingen... naast het
traditionele cash, voortaan de thuisinning via
post of justitie ook mogelijk is.
• indien u met de auto op doorreis of vakantie in
Zwitserland bent, twee gevarendriehoeken bij
moet hebben.
Een wereldreiziger
4
• Een
• Constructief
• veelzijdig
2 • werken aan • immigrant
• een herop- • Uit het oog,
• bouw van • uit het hart?
• de N.U.K.B.
• Een mooie
• Paaschieting • Niets
• Hoofdman 5 • nieuws
• Marc Reynvoet
onder de zon...
• aangesteld als
• erelid
V
7
• Sportflash
10 m Trophy
Schollaert Carlo 1360
Van De Wiele Peter 1333
Hoste Johan 1289
6 m traditioneel
Cat. I
Van De Wiele Peter 1400
Schollaert Carlo 1400
Achtergaele Eric 1400
Hoste Johan 1394
Vanderhaeghen Christophe 1394
Staelens Danny 1389
Van den Bossche Roland 1387
Cat. II
De Groote Marc 1376
Bauters Johan 1356
Vande Papeliere Dirk 1349
Hellemons Statianus 1178
Cat. III
Geenens Octaaf 1349
Bauters Julien 1324
Antheunis Walter 1312
Achtergaele Juliaan 1291
Casteels Frans 1284
Verleye René 1240
Juli
11 14u00 Initiatieschieting Gentse Roei- en Sportver.
21 10-17u Propagandaschieting ‘s Gravensteen
26 19u30 Gemeentekermisschieting
28 20u00 Vergadering van de Eed
Augustus
14 20u00 Lunch met gezellig samenzijn
15 14-19u Patersholfeesten
25 20u00 Vergadering van de Eed
September
3 20u00 Vergadering van het Sportcomité
11 21u00 Doop nieuwe leden
26 Sint-Rochusdag:
10u00 H. Mis
11u00 Algemene ledenvergadering
12u00 Receptie en lunch
15u45 Aanvang koningsschieting
21u00 Aanstelling v/d koningen
27 20u00 1ste gaaischieting
29 20u00 Vergadering van de Eed
KALENDER
Oktober
4 20u30 Vergadering commissie lokaal en patrimonium
11 20u00 Sint-Joris Gent/Sint-Rochus
16/18 19u30 Challenge wijlen A. Valcke
25 19u30 Herfstschieting
27 20u00 Vergadering van de Eed