09.05.2013 Views

Destinos para ecoturismo p poco aprovechados en el d PR oeste de ...

Destinos para ecoturismo p poco aprovechados en el d PR oeste de ...

Destinos para ecoturismo p poco aprovechados en el d PR oeste de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Destinos</strong> <strong>para</strong> p <strong>ecoturismo</strong><br />

<strong>poco</strong> <strong>aprovechados</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

<strong>oeste</strong> d <strong>de</strong> P P.R. R<br />

Carlos A. D<strong>el</strong>annoy D<strong>el</strong>annoy-Juliá Juliá<br />

Y<br />

Julia S. S. Mignucci Mignucci-Sánchez Sánchez


<strong>Destinos</strong> <strong>para</strong> p <strong>ecoturismo</strong> p <strong>poco</strong><br />

<strong>aprovechados</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>oeste</strong> <strong>de</strong> P.R.<br />

Objetivos Objetivos.<br />

Mostrar un s<strong>el</strong>eccionado l i d <strong>de</strong> d dichos di h<br />

<strong>de</strong>stinos.<br />

Destacar las fortalezas y limitaciones<br />

d <strong>de</strong> estos <strong>de</strong>stinos.<br />

d i


Canales Canales <strong>de</strong> Riego Riego-Isab<strong>el</strong>a. Isab<strong>el</strong>a Isab<strong>el</strong>a.<br />

Joya <strong>de</strong> infraestructura fluvial.


Canales <strong>de</strong> Riego-Isab<strong>el</strong>a.<br />

Riego g Isab<strong>el</strong>a.<br />

Se abrió al público una primera y<br />

única vez vez <strong>el</strong> <strong>el</strong> 22/02/09.<br />

22/02/09


Canales Canales <strong>de</strong> <strong>de</strong> Riego Riego-Isab<strong>el</strong>a. Isab<strong>el</strong>a.<br />

Con área <strong>de</strong><br />

estacionami<strong>en</strong>to<br />

i i<br />

espaciosa.<br />

B Bu<strong>en</strong>a acogida id<br />

ciudadana.<br />

Exc<strong>el</strong><strong>en</strong>te información<br />

información<br />

provista por estudiantes<br />

<strong>de</strong> Escu<strong>el</strong>a<br />

Arquitectura<br />

Arquitectura-Univ. Univ.<br />

Politécnica.<br />

AEE custodio legal <strong>de</strong><br />

canales.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Exc<strong>el</strong><strong>en</strong>te sistema <strong>de</strong> veredas <strong>para</strong> caminatas.<br />

Observación y fotografía <strong>de</strong> <strong>de</strong> naturaleza. naturaleza<br />

Vida silvestre variada y abundante.<br />

Sistema <strong>de</strong> cueva seguro y accesible.


Bosque q <strong>de</strong> Guajataca, j , Isab<strong>el</strong>a.<br />

Sobresale su exc<strong>el</strong><strong>en</strong>te sistema <strong>de</strong><br />

veredas y rotulación rotulación.


Bosque q <strong>de</strong> Guajataca, j , Isab<strong>el</strong>a.<br />

Entrada y acceso a Cueva d<strong>el</strong><br />

Vi<strong>en</strong>to Vi<strong>en</strong>to.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Interior <strong>de</strong> Cueva d<strong>el</strong> Vi<strong>en</strong>to.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Veredas espaciosas y gazebos <strong>para</strong><br />

<strong>de</strong>scanso <strong>de</strong>scanso.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Observación y fotografía <strong>de</strong> vida<br />

silvestre silvestre.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Hábitat d<strong>el</strong> Culebrón nativo.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Flora nativa nativa-Moralón. Moralón.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca Guajataca, Isab<strong>el</strong>a Isab<strong>el</strong>a.<br />

Abundancia <strong>de</strong> invertebrados<br />

terrestres.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Variedad y abundancia <strong>de</strong> hongos.


Bosque <strong>de</strong> Guajataca, Isab<strong>el</strong>a.<br />

Carretera <strong>de</strong> <strong>de</strong> acceso acceso muy<br />

muy<br />

estrecha.<br />

Pocos espacios p <strong>de</strong><br />

estacionami<strong>en</strong>to.<br />

Pocos servicios<br />

sanitarios y zafacones.<br />

Interior <strong>de</strong> Cueva d<strong>el</strong><br />

Vi<strong>en</strong>to requiere <strong>en</strong>trar<br />

con linternas.<br />

Limitaciones


Sistemas Estuarinos <strong>de</strong> la Bahía <strong>de</strong><br />

Mayagüez<br />

Caño Caño La La Boquilla Boquilla-Observación Boquilla Observación y<br />

y<br />

fotografía <strong>de</strong> vida silvestre,navegación <strong>en</strong><br />

k kayak,caminatas.<br />

k i t


Caño La Boquilla Boquilla.<br />

Playas, Barras <strong>de</strong> Ar<strong>en</strong>a Ar<strong>en</strong>a-Hábitat Hábitat <strong>de</strong><br />

aves marinas.<br />

i


Caño La Boquilla.<br />

Pantano Pantano<strong>de</strong>Palo<strong>de</strong>Pollo<br />

Pantano<strong>de</strong>Palo<strong>de</strong>Pollo-Ecosistema<br />

Pantano <strong>de</strong> Palo <strong>de</strong> Pollo Ecosistema<br />

raro <strong>en</strong> P.R.


Caño Caño La Boquilla, Boquilla, orillas.<br />

Orillas aptas <strong>para</strong><br />

construcción <strong>de</strong><br />

plataforma <strong>para</strong><br />

lanzami<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

kayaks.<br />

Canal principal<br />

ancho permite p<br />

navegación <strong>en</strong> kayak<br />

aguas aguas g arriba por p<br />

1km.


Caminos <strong>de</strong> acceso<br />

necesitan limpieza y<br />

mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to.<br />

Hay que habilitar áreas<br />

<strong>para</strong> estacionami<strong>en</strong>to.<br />

C Carece <strong>de</strong> d facilida<strong>de</strong>s f ilid d<br />

sanitarias y zafacones.<br />

S Se necesita it un operador d<br />

<strong>de</strong> alquiler <strong>de</strong> kayaks y<br />

<strong>de</strong> excursiones<br />

ecoturísticas.<br />

Caño La Boquilla.<br />

Limitaciones


Bahía <strong>de</strong> Mayagüez Mayagüez-El Mayagüez El El Seco.<br />

Seco.<br />

Observación y<br />

y<br />

fotografía <strong>de</strong> vida<br />

marina marina.<br />

Disfrute <strong>de</strong> festivales<br />

gastronómicos<br />

gastronómicos.


Bahía <strong>de</strong> <strong>de</strong> Mayagüez Mayagüez-El El Seco.<br />

Seco.<br />

Aves marinas <strong>de</strong>scansando sobre<br />

paseo t tablado.<br />

bl d


B Bahía hí <strong>de</strong> d M MMayagüez Mayagüez-El ü El Seco. S<br />

D<strong>el</strong>fines <strong>en</strong> <strong>el</strong> exterior <strong>de</strong> la bahía.


Bahía <strong>de</strong> Mayagüez Mayagüez-El El Seco.<br />

Tradición y y cultura cultura gastronómica.<br />

gastronómica


Bahía <strong>de</strong> Mayagüez Mayagüez-El El Seco.<br />

Se necesitan<br />

necesitan<br />

operadores <strong>de</strong><br />

excursiones<br />

ecoturísticas que<br />

aprovech<strong>en</strong> lo que<br />

que<br />

ofrece <strong>el</strong> <strong>de</strong>stino.<br />

Promoción más<br />

más<br />

agresiva d<strong>el</strong> <strong>de</strong>stino.<br />

Limitaciones


Caño Corazones,Río Guanajibo,Isla<br />

Ratones. Mayagüez Mayagüez-Cabo Cabo Rojo.<br />

Navegación <strong>en</strong><br />

<strong>en</strong><br />

kayaks.<br />

Observación y<br />

y<br />

fotografía <strong>de</strong> vida<br />

silvestre silvestre.<br />

Pesca <strong>de</strong> orilla.<br />

Vista panorámica.<br />

Pasadía,picnic,playa.<br />

,p ,p y


Caño Corazones, Mayagüez.<br />

Vida Silvestre.


Río Guanajibo. Cauce y<br />

<strong>de</strong>sembocadura d<strong>el</strong> río.


Río Guanajibo. j Manatíes frecu<strong>en</strong>tan<br />

<strong>de</strong>sembocadura a tomar agua dulce.


Vista panorámica <strong>de</strong> planicie<br />

aluvial y bahía.


Isla Ratones.<br />

Playa,picnic y pasadías.


Hay que habilitar áreas<br />

<strong>para</strong> estacionami<strong>en</strong>to.<br />

Carece <strong>de</strong> facilida<strong>de</strong>s<br />

sanitarias y zafacones.<br />

Se necesita un operador<br />

<strong>de</strong> alquiler <strong>de</strong> kayaks y<br />

d <strong>de</strong> excursiones i<br />

ecoturísticas.<br />

Caño Corazones.<br />

Limitaciones.


Necesita plataforma p o<br />

redond<strong>el</strong> <strong>para</strong> mirador.<br />

Hay que habilitar áreas<br />

<strong>para</strong> estacionami<strong>en</strong>to.<br />

Carece <strong>de</strong> facilida<strong>de</strong>s<br />

sanitarias y zafacones.<br />

Necesita actividad que<br />

sirva <strong>de</strong> polo <strong>de</strong><br />

atracción turística- turística<br />

Torneo <strong>de</strong> pesca <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong><br />

orilla.<br />

Río Guanajibo.<br />

Limitaciones.


Completar<br />

restauración <strong>de</strong><br />

infraestructura <strong>para</strong><br />

<strong>para</strong><br />

recreación.<br />

Reactivar servicio <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong><br />

lancha <strong>para</strong> llevar y<br />

recoger visitantes visitantes.<br />

Isla Ratones.<br />

Limitaciones.


Boquerón Boquerón-Guaniquilla.<br />

Guaniquilla.<br />

Paseo tablado tablado sobre mangle<br />

P Paseo tablado bl d sobre b<br />

manglar.<br />

Observación y<br />

y<br />

fotografía <strong>de</strong> vida<br />

silvestre.<br />

Oportunidad <strong>para</strong><br />

operadores excursiones<br />

turísticas turísticas-Ofrecer Ofrecer<br />

experi<strong>en</strong>cia educativa y<br />

recreativa.<br />

olvidado.


Boquerón Boquerón-Guaniquilla.<br />

Guaniquilla.<br />

Paseo tablado y vida silvestre.


Boquerón Boquerón-Guaniquilla.<br />

Guaniquilla.<br />

P Pocos espacios i <strong>de</strong> d<br />

estacionami<strong>en</strong>to.<br />

Carece <strong>de</strong> servicios<br />

sanitarios y<br />

zafacones.<br />

Limitaciones.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a Cartag<strong>en</strong>a, Lajas. Lajas<br />

Refugio <strong>de</strong> Vida Silvestre SFPVS SFPVS-<br />

EUA EUA.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a, Lajas.<br />

Entrada y Estacionami<strong>en</strong>to.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a, Lajas.<br />

Torre <strong>de</strong> <strong>de</strong> Observación Obser ación y Paseo<br />

Paseo<br />

Tablado.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a, Lajas.<br />

Vista a la laguna <strong>de</strong>s<strong>de</strong> torre <strong>de</strong> observación.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a, Lajas.<br />

Vida Silvestre.


Laguna Cartag<strong>en</strong>a, Lajas.<br />

Limitaciones<br />

Limitaciones.<br />

Necesita <strong>de</strong> servicios sanitarios y zafacones.<br />

Camino hacia torre <strong>de</strong> observación necesita <strong>de</strong><br />

rotulación.


Manglares <strong>de</strong> la Pitahaya,Cabo<br />

Rojo.<br />

Sistema <strong>de</strong> canales espectaculares.<br />

Uno <strong>de</strong> los mejores y<br />

más ext<strong>en</strong>sos ext<strong>en</strong>sos sistemas<br />

<strong>de</strong> canales <strong>para</strong><br />

navegación <strong>en</strong> kayak<br />

<strong>en</strong> P.R. Se exti<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

hasta La Parguera.<br />

Observación y<br />

fotografía <strong>de</strong> vida<br />

silvestre silvestre.<br />

Caminatas


Manglares <strong>de</strong> la Pitahaya, Cabo Rojo.<br />

Vida Silvestre.


Manglares <strong>de</strong> la Pitahaya, Cabo Rojo.<br />

E Espacios i <strong>de</strong> d estacionami<strong>en</strong>to.<br />

t i i t


Manglares <strong>de</strong> la Pitahaya,Cabo Rojo.<br />

Camino <strong>de</strong> acceso muy<br />

estrecho y no está<br />

asfaltado <strong>en</strong> su<br />

totalidad.<br />

Si Sistema t <strong>de</strong> d canales l no<br />

está rotulado.<br />

Carece <strong>de</strong> <strong>de</strong> facilida<strong>de</strong>s<br />

sanitarias y zafacones.<br />

Se necesita un operador<br />

<strong>de</strong> alquiler <strong>de</strong> kayaks y<br />

<strong>de</strong> excursiones<br />

ecoturísticas ecoturísticas.<br />

No ti<strong>en</strong>e rampa <strong>para</strong><br />

lanzami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> kayaks.<br />

Limitaciones.


TURISMO<br />

Y<br />

ECOTURISMO


EN LOS ZAPATOS DEL VISITANTE<br />

HACER EL RECORRIDO PARA IDENTIFICAR<br />

QUE ES LO QUE HACE FALTA<br />

PARA TODOS LIMPIAR, EMBELLECER,<br />

RESALTAR ATRACTIVOS<br />

LLEGANDO POR AGUA<br />

LLEGANDO POR POR TIERRA<br />

TIERRA<br />

SOBREVOLANDO EL AREA<br />

TRAYECTOS DE RUTAS POR AGUA<br />

COMPETENCIA ENTRE VECINDARIOS


DEFINIR LO QUE Q HAY QUE Q HACER<br />

CREAR COMITÉ Multi Multi-sectorial sectorial QUE DEFINE EL<br />

MARCO DE LO QUE QUEREMOS<br />

DEFINIR ENCARGADO DE CADA LUGAR<br />

CONVOCAR A <strong>PR</strong>OPUESTAS QUE<br />

IMPLEMENTEN LO LO QUE SE QUIERE QUIERE PARA PARA EL<br />

EL<br />

LUGAR<br />

<strong>PR</strong>IORIDAD EN EN EL EL REDESARROLLO REDESARROLLO DE<br />

AREAS YA IMPACTADAS<br />

RESPETAR LOS LOS RECURSOS RECURSOS NATURALES<br />

NATURALES


INVENTARIO<br />

IDENTIFICAR LOS RECURSOS NATURALES,<br />

ARQUEOLOGICOS, ARQUEOLOGICOS ARQUEOLOGICOS, HISTORICOS HISTORICOS, OTROS<br />

OTROS<br />

IDENTIFICAR IDENTIFICAR EXPERTOS CONOCEDORES DE<br />

LA ECOLOGIA Y DE LAS ATRACCIONES<br />

INVOLUCRAR INVOLUCRAR INVOLUCRAR LAS COMUNIDADES<br />

ALEDA ALEDAÑAS AS<br />

ORGANIZAR ORGANIZAR TALLERES y ENTRENAMIENTOS


DEFINIR LA INFRAESTRUCTURA MINIMA<br />

Estacionami<strong>en</strong>tos satélites exist<strong>en</strong>tes integrarles <strong>el</strong><br />

transporte p colectivo y<br />

y otros servicios<br />

Torres <strong>de</strong> observación<br />

Sanitarios<br />

Veredas<br />

Rutas ciclistas y aceras


INFRAESTRUCTURA<br />

Peatonal<br />

Ciclistas<br />

Bancos, Asi<strong>en</strong>tos, cobertizos<br />

O Oasis i V Ver<strong>de</strong>s d <strong>para</strong> D Descanso<br />

Kioscos pre-diseñados pre diseñados <strong>para</strong> v<strong>en</strong>tas<br />

Plan <strong>de</strong> utilización <strong>de</strong> <strong>de</strong> estacionami<strong>en</strong>tos estacionami<strong>en</strong>tos exist<strong>en</strong>tes exist<strong>en</strong>tes acoplados<br />

acoplados<br />

a transporte colectivo y alquiler <strong>de</strong> bicicletas, …<br />

Kioscos <strong>para</strong> alquilar Bicicletas, Kayaks, Botes <strong>de</strong> remos<br />

Atraca<strong>de</strong>ros <strong>para</strong> Embarcaciones<br />

Atraca<strong>de</strong>ros <strong>para</strong> Embarcaciones<br />

Paseos y excursiones,<br />

Para transporte transporte que que Interconecte Interconecte bahías bahías y y los los pueblos pueblos <strong>de</strong> <strong>de</strong> la la región<br />

región<br />

Otros <strong>para</strong> acce<strong>de</strong>r instalaciones <strong>de</strong>portivas, restaurantes, hot<strong>el</strong>es<br />

Designación <strong>de</strong> carriles o calles solo <strong>para</strong> peatones


TRANSPORTE PARA TURISMO<br />

TROLEYS TROLEYS & AUTOBUSES CON BIODISEL<br />

Importante que se conozca <strong>el</strong> HORARIO Y RUTAS<br />

Rótulos con MAPAS DE RUTAS Y HORARIOS<br />

EN LAS PARADAS<br />

Autobuses <strong>de</strong>signados que t<strong>en</strong>gan SISTEMAS DE<br />

AUDIO individualizado individualizado QUE DESCRIBE los sitios<br />

<strong>de</strong> interés EN LA RUTA EN VARIOS IDIOMAS


Inversión<br />

Inversión “<strong>en</strong> especie p “ d<strong>el</strong> Gobierno y<br />

y <strong>de</strong> los individuos<br />

Labor voluntaria<br />

Id<strong>en</strong>tificar fondos<br />

Cooperativas <strong>de</strong> crédito<br />

Cooperativas <strong>de</strong> Trabajadores<br />

Micro Micro-préstamos préstamos<br />

Consignación <strong>de</strong> los fondos y d<strong>el</strong> financiami<strong>en</strong>to <strong>en</strong><br />

activida<strong>de</strong>s empresariales y servicios pre pre-<strong>de</strong>finidos <strong>de</strong>finidos que<br />

sost<strong>en</strong>gan los ofrecimi<strong>en</strong>tos ecoturisticos d<strong>en</strong>tro d<strong>el</strong><br />

marco <strong>de</strong> <strong>de</strong> la la sust<strong>en</strong>tabilidad sust<strong>en</strong>tabilidad y responsabilidad con con los<br />

los<br />

recursos naturales


CONVOCAR<br />

LOS ARTISTAS, DISEÑADORES,<br />

COMUNICADORES ,VENDEDORES,<br />

CARPINTEROS, EBANISTAS, CONTRATISTAS,<br />

ALBA ALBAÑILES, ILES, <strong>PR</strong>OGRAMADORES,<br />

INGENIEROS, EDUCADORES, COCINEROS,<br />

AMAS DE CASA, ARQUITECTOS,<br />

TRANSPORTISTAS TRANSPORTISTAS, PUBLICISTAS<br />

PUBLICISTAS,<br />

EM<strong>PR</strong>ESARIOS (PEQUENOS, MEDIANOS,<br />

GRANDES) GRANDES), EXTENSIONISTAS<br />

EXTENSIONISTAS,<br />

DIVULGADORES Y DE OTROS OFICIOS


Comunicación efectiva<br />

INFORMACIÓN EN EN TODOS TODOS LOS LOS PUNTOS DE<br />

ACTIVIDAD Y EN LOS LUGARES DE<br />

ENTRADA ENTRADA O SALIDA<br />

INFORMACIÓN <strong>PR</strong>ECISA Y CORRECTA<br />

<strong>PR</strong>EPARAR VIDEOS Y DOCUMENTALES<br />

PARA LA <strong>PR</strong>OMOCIÓN Y DIVULGACIÓN


Canal exclusivo <strong>de</strong> TV y <strong>en</strong> Internet<br />

Rt Rutas turísticas t íti<br />

Servicios <strong>de</strong> guías<br />

Transporte privado<br />

Nt Naturaleza, l Lugares, L Ofrecimi<strong>en</strong>tos, Of i i t Historia Hiti Areas y mapas turísticos y ecoturisticos<br />

Hostales, Hot<strong>el</strong>es, Restaurantes, Empresas y Comercios<br />

Rutas d<strong>el</strong> transporte por tierra y agua, agua Galerías <strong>de</strong> arte, arte<br />

Talleres <strong>de</strong> artistas plásticos, Artesanías puertorriqueñas,<br />

Museos, Exhibiciones, Ev<strong>en</strong>tos culturales, Atracciones,<br />

Docum<strong>en</strong>tales, Pesca <strong>de</strong> orilla, Pesca mar afuera, Pesca<strong>de</strong>rías


EDUCACIÓN, ORQUESTRADA, INTENSA<br />

Lo que se quiere trasmitir<br />

¿Quién ¿ lo trasmite?<br />

Precisión <strong>de</strong> la información<br />

G<strong>en</strong>erar publicaciones y artículos<br />

Concordancia <strong>en</strong> la información<br />

Entr<strong>el</strong>azar reciclaje, reciclaje re-uso, re uso reducción<br />

¿Qui<strong>en</strong>es educan?<br />

EEnvolvimi<strong>en</strong>to l i i t <strong>de</strong> d la l comunidad id dy <strong>de</strong> d cada d<br />

ciudadano

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!