El futuro de los centros comerciales en España. - Mercasa
El futuro de los centros comerciales en España. - Mercasa
El futuro de los centros comerciales en España. - Mercasa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
CENTROS COMERCIALES<br />
N<br />
EL FUTURO DE LOS CENTROS COMERCIALES EN ESPANA<br />
ROBERTO ALONSO GORDON<br />
Abogado. M.B.A. por LE. Técnico <strong>de</strong>l Programa C<strong>en</strong>tros Comerciales <strong>de</strong> MERCASA.<br />
a asist<strong>en</strong>cia, como profesional<br />
que trabaja <strong>en</strong> el sector <strong>de</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong><br />
<strong>comerciales</strong>, a la Confer<strong>en</strong>cia<br />
Anual <strong>de</strong> la Asociación Internacional<br />
<strong>de</strong> C<strong>en</strong>tros Comerciales,<br />
celebrada <strong>en</strong> Sevilla el pasado<br />
mes <strong>de</strong> abril, constituye una oportunidad<br />
<strong>de</strong> oro para tomar temperatura<br />
a la situación actual y las expectativas<br />
<strong>de</strong> <strong>futuro</strong> que se apuntan, <strong>en</strong> la<br />
actualidad, para una <strong>de</strong> las fórmulas<br />
<strong>comerciales</strong> <strong>de</strong> mayor éxito <strong>en</strong> las<br />
últimas décadas.<br />
Una temperatura que, a pesar <strong>de</strong><br />
la recesión económica g<strong>en</strong>eralizada,<br />
86 g^^=^"^ó^a^ N° 10<br />
parece <strong>de</strong>mostrar síntomas positivos,<br />
basados tanto <strong>en</strong> las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
promoción <strong>de</strong> nuevos <strong>c<strong>en</strong>tros</strong> como<br />
<strong>en</strong> la ampliación <strong>de</strong>l volum<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
negocio <strong>de</strong> <strong>los</strong> ya exist<strong>en</strong>tes, siempre<br />
con <strong>los</strong> matices correspondi<strong>en</strong>tes a la<br />
situación <strong>de</strong>sigual que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>los</strong><br />
<strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong> a nivel internacional<br />
y, <strong>en</strong> nuestro <strong>en</strong>torno más próximo,<br />
a escala europea.<br />
La implantación <strong>de</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong><br />
<strong>comerciales</strong> <strong>en</strong> Europa se ha <strong>de</strong>sarro-<br />
Ilado, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> sus primeros pasos <strong>en</strong><br />
<strong>los</strong> años 50 y 60, a partir <strong>de</strong> la experi<strong>en</strong>cia<br />
previa <strong>de</strong> Estados Unidos,<br />
don<strong>de</strong> surgieron, <strong>en</strong> las primeras<br />
décadas <strong>de</strong>l siglo, las primeras agrupaciones<br />
<strong>de</strong> comercios bajo un<br />
mismo techo y con una oferta difer<strong>en</strong>ciada,<br />
bajo lo que po<strong>de</strong>mos consi<strong>de</strong>rar<br />
como concepción primitiva<br />
<strong>de</strong> "c<strong>en</strong>tro comercial".<br />
Aunque, <strong>en</strong> honor a la verdad, <strong>en</strong><br />
la historia oficial <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong><br />
<strong>comerciales</strong> se olvida siempre el<br />
antece<strong>de</strong>nte que supon<strong>en</strong> <strong>los</strong> tradicionales<br />
mercados minoristas, muy<br />
habituales <strong>en</strong> todos <strong>los</strong> países europeos,<br />
y <strong>de</strong> manera especial <strong>en</strong> <strong>España</strong>,<br />
don<strong>de</strong> aún hoy sigu<strong>en</strong> t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do
un protagonismo importante <strong>en</strong> la<br />
distribución minorista <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tos.<br />
Precisam<strong>en</strong>te, la difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre<br />
el mercado tradicional europeo y <strong>los</strong><br />
primeros <strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong> norteamericanos<br />
radica <strong>en</strong> la casi exclusiva<br />
vocación alim<strong>en</strong>taria <strong>de</strong> <strong>los</strong> primeros<br />
y la aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> establecimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong><br />
alim<strong>en</strong>tación <strong>en</strong> <strong>los</strong> segundos.<br />
Solo ahora, <strong>en</strong> tiempos muy<br />
reci<strong>en</strong>tes, <strong>los</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong> <strong>de</strong><br />
Estados Unidos comi<strong>en</strong>zan a incorporar<br />
establecimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tación,<br />
bajo una fórmula mixta que,<br />
sin embargo, sí es habitual <strong>en</strong> <strong>los</strong><br />
países europeos y, sobre todo, <strong>en</strong><br />
aquel<strong>los</strong> que, como <strong>España</strong>, se incorporaron<br />
a este tipo <strong>de</strong> fórmula <strong>en</strong><br />
una fase posterior a Francia, Alemania<br />
o Gran Bretaña.<br />
MERCADO EUROPEO<br />
Parti<strong>en</strong>do, <strong>en</strong> todo caso, <strong>de</strong>l concepto<br />
mo<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> "c<strong>en</strong>tro comercial",<br />
<strong>en</strong> la Confer<strong>en</strong>cia Anual celebrada<br />
<strong>en</strong> Sevilla se pusieron <strong>de</strong><br />
manifiesto las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to<br />
que ofrece el mercado europeo<br />
para el <strong>futuro</strong> más inmediato.<br />
A este respecto, se constata el<br />
claro li<strong>de</strong>razgo <strong>de</strong> Francia y Gran<br />
Bretaña <strong>en</strong> cuanto al peso <strong>de</strong> estos<br />
dos países sobre todo el sector <strong>de</strong><br />
<strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong> <strong>en</strong> Europa, porque<br />
<strong>en</strong>tre ambos dispon<strong>en</strong> <strong>de</strong> un<br />
65% <strong>de</strong> <strong>los</strong> cerca <strong>de</strong> 40 millones <strong>de</strong><br />
metros cuadros <strong>de</strong> superficie bruta<br />
arr<strong>en</strong>dable (SBA) total.<br />
Así se justifica, <strong>de</strong> otro lado, que<br />
Francia y Gran Bretaña sean también,<br />
<strong>en</strong> la actualidad, <strong>los</strong> países con<br />
un mayor nivel <strong>de</strong> saturación; mi<strong>en</strong>tras<br />
que, por el contrario, todavía<br />
hay un amplio marg<strong>en</strong> <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to<br />
<strong>en</strong> otros países, como <strong>España</strong>,<br />
Grecia, Portugal o Italia.<br />
Por lo que respecta a <strong>España</strong>, las<br />
expectativas <strong>de</strong> <strong>futuro</strong> más optimistas<br />
hablan <strong>de</strong> alcanzar, <strong>en</strong> un <strong>futuro</strong> próximo,<br />
hasta cerca <strong>de</strong> un 50% <strong>de</strong>l<br />
total <strong>de</strong>l comercio minorista, valorando,<br />
lógicam<strong>en</strong>te, al sector <strong>de</strong><br />
CENTROS COMERCIALES<br />
hipermercados como parte integrante<br />
<strong>de</strong>l sector <strong>de</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong>.<br />
Unas expectativas que part<strong>en</strong> <strong>de</strong>l<br />
fuerte crecimi<strong>en</strong>to registrado <strong>en</strong> <strong>los</strong><br />
últimos años y <strong>de</strong> <strong>los</strong> proyectos <strong>de</strong><br />
nuevas aperturas con carácter inmediato,<br />
y que vi<strong>en</strong><strong>en</strong> avaladas por las<br />
posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> expansión -al marg<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> recesiones económicas<br />
coyunturales- que sigue t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do el<br />
comercio minorista <strong>en</strong> <strong>España</strong>.<br />
A este respecto, comi<strong>en</strong>za a<br />
resultar evi<strong>de</strong>nte que las gran<strong>de</strong>s<br />
ciuda<strong>de</strong>s y áreas metropolitanas<br />
españolas pue<strong>de</strong>n <strong>en</strong>contrarse ya <strong>en</strong><br />
una fase cercana a la saturación, con<br />
un fuerte y creci<strong>en</strong>te nivel <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia<br />
<strong>en</strong>tre <strong>los</strong> <strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong><br />
<strong>en</strong> funcionami<strong>en</strong>to.<br />
Sin embargo, la situación es distinta<br />
<strong>en</strong> medianas y pequeñas poblaciones,<br />
siempre por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong>l<br />
umbral mínimo <strong>de</strong> habitantes que<br />
exige la puesta <strong>en</strong> marcha <strong>de</strong> un c<strong>en</strong>tro<br />
comercial.<br />
Por tanto, parece evi<strong>de</strong>nte que<br />
aún queda camino por recorrer, y<br />
que el sector promotor y gestor <strong>de</strong><br />
<strong>c<strong>en</strong>tros</strong> <strong>comerciales</strong> <strong>en</strong> <strong>España</strong> <strong>de</strong>be<br />
conc<strong>en</strong>trar sus esfuerzos <strong>en</strong> cubrir <strong>los</strong><br />
nichos <strong>de</strong> mercado exist<strong>en</strong>tes, parti<strong>en</strong>do<br />
<strong>de</strong> las mejores experi<strong>en</strong>cias<br />
internacionales pero no trabajando<br />
con mimetismo, porque cada país,<br />
cada ciudad y cada segm<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
consumidores exige respuestas difer<strong>en</strong>tes<br />
y equipami<strong>en</strong>tos <strong>comerciales</strong><br />
a<strong>de</strong>cuados a sus necesida<strong>de</strong>s. q<br />
N^ ÍD ^óñ►úéió on 87