10.05.2013 Views

Las matemáticas en el Museo Elder de la Ciencia y la Tecnología ...

Las matemáticas en el Museo Elder de la Ciencia y la Tecnología ...

Las matemáticas en el Museo Elder de la Ciencia y la Tecnología ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

SUMA 44<br />

Noviembre 2003<br />

itinerantes o carpas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia- se caracterizan -y esto los<br />

difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los museos y <strong>la</strong>s exposiciones clásicas- <strong>en</strong> que<br />

han evolucionado, han cambiado, han pasado <strong>de</strong> <strong>la</strong> vitrina al<br />

experim<strong>en</strong>to, d<strong>el</strong> “cuidado no toques” al “prohibido no tocar”,<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> etiqueta académica a <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> una información<br />

int<strong>el</strong>igible, d<strong>el</strong> s<strong>en</strong>tido único <strong>de</strong> <strong>la</strong> vista a poner <strong>en</strong> marcha casi<br />

todos los s<strong>en</strong>tidos, <strong>de</strong> <strong>la</strong> preparación <strong>de</strong> respuestas a <strong>en</strong>fatizar<br />

<strong>la</strong> preparación <strong>de</strong> preguntas. En suma, tratan <strong>de</strong> favorecer lo<br />

que consi<strong>de</strong>ramos c<strong>la</strong>ve: <strong>la</strong> provisión <strong>de</strong> estímulos basados <strong>en</strong><br />

los objetos y los f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad para hacer posible<br />

<strong>la</strong> creación <strong>de</strong> una opinión tecno-ci<strong>en</strong>tífica.<br />

Para <strong>en</strong><strong>la</strong>zar con <strong>la</strong> frase con <strong>la</strong> que empezamos este artículo,<br />

diremos que <strong>en</strong> los sistemas educativos, <strong>la</strong> principal motivación<br />

para apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r es externa, se aprobará un exam<strong>en</strong>, se conseguirá<br />

un título que ayudará a conseguir un trabajo, se evitará<br />

<strong>la</strong> regañina d<strong>el</strong> padre, etc. Sin embargo, <strong>en</strong> un SC, <strong>la</strong> motivación<br />

es interna. El visitante va porque quiere y <strong>el</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>to<br />

fundam<strong>en</strong>tal por <strong>el</strong> que toma <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> ir es <strong>la</strong> curiosidad.<br />

En España, aparte <strong>de</strong> los pioneros Museu <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Caixa (Barc<strong>el</strong>ona) y <strong>la</strong> Casa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias (La Coruña), exist<strong>en</strong><br />

c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> ci<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> Madrid, Cosmocaixa; Granada,<br />

Parque <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias; Val<strong>en</strong>cia, <strong>Museo</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia<br />

Príncipe F<strong>el</strong>ipe, d<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ciudad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias y <strong>la</strong>s<br />

Artes, Murcia, <strong>Museo</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y <strong>el</strong> Agua; La Laguna-<br />

T<strong>en</strong>erife, <strong>Museo</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y <strong>el</strong> Cosmos; San Sebastián,<br />

Miramon Kuxcha-Espacio <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia; La Coruña, Domus y<br />

Acuario Finisterrae; Má<strong>la</strong>ga, Principia; Cu<strong>en</strong>ca, <strong>Museo</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Ci<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> Castil<strong>la</strong> La Mancha; Val<strong>la</strong>dolid, <strong>Museo</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Ci<strong>en</strong>cia, Logroño, Casa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias y <strong>Las</strong> Palmas <strong>de</strong> Gran<br />

Canaria, <strong>Museo</strong> <strong>El<strong>de</strong>r</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> <strong>Tecnología</strong>, d<strong>el</strong> que<br />

soy director. Se <strong>de</strong>b<strong>en</strong> incluir también los P<strong>la</strong>netarios <strong>de</strong><br />

Pamplona, Cast<strong>el</strong>lón, Barc<strong>el</strong>ona, Santan<strong>de</strong>r, <strong>en</strong>tre otros.<br />

También hay exposiciones itinerantes y carpas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia,<br />

como por ejemplo <strong>la</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> Fundación La Caixa.<br />

<strong>Museo</strong> <strong>El<strong>de</strong>r</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> <strong>Tecnología</strong><br />

El <strong>Museo</strong> <strong>El<strong>de</strong>r</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> <strong>Tecnología</strong> está ubicado <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> Parque Santa Catalina <strong>de</strong> <strong>Las</strong> Palmas <strong>de</strong> Gran Canaria,<br />

don<strong>de</strong> abrió sus puertas <strong>en</strong> Diciembre <strong>de</strong> 1999. Está gestionado<br />

por una Fundación <strong>en</strong> <strong>la</strong> que es mayoritaria <strong>el</strong> Gobierno <strong>de</strong><br />

Canarias. Con 6.800 m2 <strong>de</strong> superficie edificada y 4.600 m2 <strong>de</strong><br />

superficie expositiva, está dispuesto <strong>en</strong> cuatro p<strong>la</strong>ntas con<br />

más <strong>de</strong> 200 exhibits, 150 <strong>de</strong> <strong>el</strong>los interactivos y dos áreas <strong>de</strong><br />

exposiciones temporales. La p<strong>la</strong>nta baja conti<strong>en</strong>e <strong>la</strong> sa<strong>la</strong><br />

Tecnos <strong>de</strong>dicada a <strong>la</strong> tecnología pres<strong>en</strong>tada <strong>de</strong> forma interactiva<br />

(áreas <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergía, transportes, espacio, producción industrial<br />

y nuevas tecnologías) y <strong>la</strong> sa<strong>la</strong> Pirino<strong>la</strong> dirigida a los más<br />

pequeños. La p<strong>la</strong>nta primera conti<strong>en</strong>e dos sa<strong>la</strong>s Xploratorium<br />

y Gaia ll<strong>en</strong>as <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>idos interactivos <strong>de</strong> física y <strong>matemáticas</strong><br />

y biología y medicina respectivam<strong>en</strong>te, así como un<br />

102<br />

P<strong>la</strong>netario, un Inverna<strong>de</strong>ro, un espacio exterior <strong>de</strong> meteorología<br />

y un Taller <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias. <strong>Las</strong> p<strong>la</strong>ntas segunda y tercera conti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

una sa<strong>la</strong> <strong>de</strong> cine <strong>de</strong> gran formato (Cinemax´70) y sa<strong>la</strong>s<br />

<strong>de</strong> exposiciones temporales y monográficas. El <strong>Museo</strong> conti<strong>en</strong>e<br />

<strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos escultóricos singu<strong>la</strong>res como un r<strong>el</strong>oj <strong>de</strong> sol, <strong>la</strong><br />

bo<strong>la</strong> <strong>de</strong> agua, <strong>el</strong> motor Sulzer, <strong>la</strong> máquina audio-cinética <strong>de</strong><br />

bo<strong>la</strong>s, y <strong>la</strong> escultura <strong>de</strong> hilos, <strong>de</strong> <strong>la</strong> que hab<strong>la</strong>ré más tar<strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />

su exterior y <strong>en</strong> los accesos.<br />

Des<strong>de</strong> <strong>el</strong> museo se organizan múltiples activida<strong>de</strong>s anuales:<br />

cursos, seminarios, confer<strong>en</strong>cias, concursos, inauguraciones,<br />

activida<strong>de</strong>s empresariales, etc. Semanalm<strong>en</strong>te pres<strong>en</strong>ta sus<br />

activida<strong>de</strong>s educativas al profesorado. Diariam<strong>en</strong>te realiza distintas<br />

activida<strong>de</strong>s que complem<strong>en</strong>tan <strong>la</strong> visita: proyección <strong>de</strong><br />

p<strong>el</strong>ícu<strong>la</strong>s <strong>de</strong> gran formato IMAX, espectáculos <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

P<strong>la</strong>netario, talleres <strong>de</strong> prácticas ci<strong>en</strong>tíficas, y activida<strong>de</strong>s <strong>en</strong><br />

difer<strong>en</strong>tes áreas d<strong>el</strong> <strong>Museo</strong>. La media anual <strong>de</strong> visitantes es <strong>de</strong><br />

155.000 <strong>de</strong> los que casi 45.000 son esco<strong>la</strong>res <strong>en</strong> horario lectivo.<br />

<strong>Las</strong> <strong>matemáticas</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>Museo</strong> <strong>El<strong>de</strong>r</strong><br />

Cuando <strong>de</strong>sarrollé <strong>el</strong> proyecto d<strong>el</strong> <strong>Museo</strong> <strong>El<strong>de</strong>r</strong>, visité y estudié<br />

los cont<strong>en</strong>idos <strong>de</strong> múltiples C<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia, los que<br />

había <strong>en</strong> España y varios <strong>de</strong> Europa, América e incluso<br />

Australia, y pu<strong>de</strong> constatar que <strong>la</strong> mayoría <strong>de</strong> <strong>el</strong>los t<strong>en</strong>ían muy<br />

pocos exhibits r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong>s <strong>matemáticas</strong>. La Cité <strong>de</strong> París; <strong>el</strong><br />

<strong>Museo</strong> Universitario <strong>de</strong> Historia Natural y <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Instrum<strong>en</strong>tación Ci<strong>en</strong>tífica <strong>de</strong> Mód<strong>en</strong>a y Reggio Emilia, <strong>en</strong><br />

Italia y <strong>el</strong> Experim<strong>en</strong>tarium <strong>de</strong> Dinamarca, eran una excepción.<br />

También visité “virtualm<strong>en</strong>te” <strong>de</strong>c<strong>en</strong>as <strong>de</strong> Webs <strong>de</strong><br />

C<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ci<strong>en</strong>cia y constaté lo mismo.<br />

Conocía <strong>la</strong> exposición itinerante “Horizontes Matemáticos”<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Cité que estuvo <strong>en</strong> varios lugares <strong>de</strong> España a principios<br />

<strong>de</strong> los nov<strong>en</strong>ta, y algunas exposiciones realizadas por <strong>la</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!