02.11.2014 Views

Informe sobre los Trabajos Fin de Carrera en la Licenciatura de ...

Informe sobre los Trabajos Fin de Carrera en la Licenciatura de ...

Informe sobre los Trabajos Fin de Carrera en la Licenciatura de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

REUNIÓN SOBRE LOS TRABAJOS FIN DE CARRERA<br />

DE LA TITULACIÓN DE GEOGRAFÍA<br />

Sevil<strong>la</strong>, 3 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2004<br />

ÍNDICE<br />

1. PERFIL ACADÉMICO, OBJETIVOS DE LA ASIGNATURA<br />

2. ORGANIZACIÓN ADMINISTRATIVA<br />

2.1. Programas y Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tos<br />

2.2. Matrícu<strong>la</strong> <strong>de</strong> alumnos<br />

2.3. Responsabilidad administrativa <strong>de</strong> <strong>los</strong> profesores<br />

2.4. Actas<br />

3. ORGANIZACIÓN DOCENTE<br />

3.1. Coordinadores <strong>de</strong> asignatura<br />

3.2. Profesores tutores<br />

3.3. Propuesta <strong>de</strong> Líneas <strong>de</strong> trabajo<br />

3.4. Líneas <strong>de</strong> trabajo y tipos <strong>de</strong> trabajo admitidos<br />

3.5. Asignación <strong>de</strong> trabajos<br />

3.6. Procedimi<strong>en</strong>tos para el seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> trabajos<br />

3.7. Criterios <strong>de</strong> calificación<br />

3.8. Procedimi<strong>en</strong>tos para <strong>la</strong> calificación<br />

3.9. Resultados<br />

CUADROS<br />

D<strong>en</strong>ominación <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura según Universidad<br />

Carácter <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura<br />

Período lectivo<br />

Contabilización académica <strong>en</strong> créditos para el profesor y el alumno<br />

Número <strong>de</strong> alumnos matricu<strong>la</strong>dos<br />

Porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> alumnos calificados <strong>en</strong> cada curso<br />

Cantabria. Calificaciones 1999-2004<br />

ANEXOS<br />

Líneas <strong>de</strong> trabajo <strong>en</strong> Cantabria, Sevil<strong>la</strong> y Zaragoza.<br />

UNIVERSIDADES <strong>en</strong> <strong>la</strong>s que se imparte esta asignatura:<br />

Cantabria<br />

Girona<br />

Lleida<br />

Oviedo<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

Zaragoza


1. PERFIL ACADÉMICO OBJETIVOS DE LA ASIGNATURA<br />

1.1. Objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura<br />

Cantabria<br />

Figuran <strong>en</strong> el Programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura, disponible <strong>en</strong> página web:<br />

1º, i<strong>de</strong>ntificar y acotar un objeto <strong>de</strong> trabajo <strong>en</strong> el marco <strong>de</strong> una<br />

problemática ci<strong>en</strong>tífica o profesionalm<strong>en</strong>te relevante;<br />

2º, i<strong>de</strong>ntificar, localizar e interrogar productivam<strong>en</strong>te fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong><br />

docum<strong>en</strong>tación primaria (impresa o no) y concebir y diseñar <strong>los</strong> instrum<strong>en</strong>tos<br />

para <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> información nueva (observación, <strong>en</strong>cuesta, <strong>en</strong>trevista,<br />

etc.);<br />

3º, conocer y valorar <strong>la</strong> principal bibliografía g<strong>en</strong>eral y específica<br />

refer<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> problemática y al objeto <strong>de</strong> estudio;<br />

4º, i<strong>de</strong>ntificar <strong>los</strong> difer<strong>en</strong>tes aspectos implicados <strong>en</strong> el objeto <strong>de</strong> estudio y<br />

jerarquizar su tratami<strong>en</strong>to; y<br />

5º, expresar a<strong>de</strong>cuadam<strong>en</strong>te <strong>los</strong> resultados o conclusiones <strong>de</strong>l trabajo,<br />

tanto textual como estadística, gráfica o cartográficam<strong>en</strong>te, y <strong>de</strong> acuerdo con<br />

<strong>la</strong>s mínimas conv<strong>en</strong>ciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunicación ci<strong>en</strong>tífica (sistema <strong>de</strong> citas,<br />

aparato bibliográfico y docum<strong>en</strong>tal, etc.)<br />

Girona<br />

- Capacitar para el mundo profesional. El alumno ha <strong>de</strong> diseñar <strong>la</strong><br />

metodología <strong>de</strong> trabajo para obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> información requerida por <strong>la</strong><br />

empresa.<br />

- Combinar <strong>la</strong> práctica <strong>en</strong> empresa con el mundo académico. En cada<br />

trabajo ha <strong>de</strong> realizarse una búsqueda <strong>de</strong> fu<strong>en</strong>tes y lectura <strong>de</strong><br />

bibliografía.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Iniciación a <strong>los</strong> métodos y técnicas <strong>de</strong> investigación <strong>en</strong> distintas<br />

especialida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Geografía (según aparece <strong>en</strong> B.O.E.).<br />

Zaragoza<br />

- Utilización y puesta <strong>en</strong> práctica <strong>de</strong> <strong>los</strong> conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>los</strong> alumnos <strong>en</strong><br />

el diseño y realización <strong>de</strong> un trabajo, sea <strong>en</strong> el ámbito <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación<br />

fundam<strong>en</strong>tal o <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica profesional.<br />

2


2. ORGANIZACIÓN ADMINISTRATIVA<br />

2.1. Programas y Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tos<br />

Cantabria<br />

- Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to para <strong>la</strong> organización <strong>de</strong>l Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> Geografía, aprobado <strong>en</strong> Junta <strong>de</strong> Facultad y vig<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el curso 2002-2003.<br />

- Programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura aprobado por Junta <strong>de</strong> Facultad <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

organización doc<strong>en</strong>te <strong>de</strong> cada curso, disponible <strong>en</strong> página Web.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- La asignatura Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> es impartida, al m<strong>en</strong>os, por 18<br />

profesores doctores, responsables <strong>de</strong> otras tantas líneas <strong>de</strong> trabajo,<br />

cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales dispone <strong>de</strong> su propio programa doc<strong>en</strong>te.<br />

- Esta asignatura no cu<strong>en</strong>ta con reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tación específica, asumi<strong>en</strong>do su<br />

coordinación una Comisión sub<strong>de</strong>legada <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong> P<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> Estudio <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Geografía e Historia, e integrada por un repres<strong>en</strong>tante <strong>de</strong><br />

cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s tres áreas <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> Geografía.<br />

Zaragoza<br />

- La asignatura Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> pue<strong>de</strong> ser impartida por todos <strong>los</strong><br />

profesores <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to, responsables <strong>de</strong> <strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong> trabajo para<br />

<strong>los</strong> proyectos fin <strong>de</strong> carrera que oferta el Departam<strong>en</strong>to durante el curso<br />

académico.<br />

2.2. Matrícu<strong>la</strong> <strong>de</strong> alumnos<br />

Cantabria<br />

- Se realiza <strong>en</strong> septiembre y da <strong>de</strong>recho a dos convocatorias: junio y<br />

septiembre.<br />

- Un alumno con 15 créditos p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes (6 <strong>de</strong>l TFC y resto <strong>de</strong><br />

asignaturas) pue<strong>de</strong> solicitar <strong>la</strong> convocatoria extraordinaria <strong>de</strong> diciembre,<br />

previa formalización <strong>de</strong> matrícu<strong>la</strong> <strong>en</strong> septiembre y solicitud dirigida al<br />

Decano. En este caso <strong>la</strong> matrícu<strong>la</strong> da <strong>de</strong>recho a dos convocatorias: <strong>la</strong> <strong>de</strong><br />

diciembre y <strong>la</strong> <strong>de</strong> septiembre.<br />

Girona<br />

- Los alumnos han <strong>de</strong> buscar <strong>la</strong> empresa con ante<strong>la</strong>ción (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el curso<br />

anterior) a fin <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r realizar el conv<strong>en</strong>io con <strong>la</strong> misma.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Según se especifica <strong>en</strong> el P<strong>la</strong>n <strong>de</strong> Estudios, para po<strong>de</strong>r matricu<strong>la</strong>rse <strong>de</strong>l<br />

TFC <strong>los</strong> alumnos <strong>de</strong>b<strong>en</strong> t<strong>en</strong>er superado el 75% <strong>de</strong> <strong>los</strong> créditos totales <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Titu<strong>la</strong>ción. No obstante, <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica, este requisito no suele<br />

contemp<strong>la</strong>rse <strong>en</strong> el mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> matrícu<strong>la</strong>, sino a <strong>la</strong> hora <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r<br />

a <strong>la</strong> evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

3


Zaragoza<br />

- Se ofrece como optativa <strong>en</strong> 5º curso <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

- No exist<strong>en</strong> condiciones previas <strong>de</strong> carácter administrativo para po<strong>de</strong>r<br />

efectuar <strong>la</strong> matrícu<strong>la</strong>.<br />

- Suel<strong>en</strong> matricu<strong>la</strong>rse <strong>los</strong> mejores alumnos, qui<strong>en</strong>es finalizan <strong>en</strong> 2ª ó 3ª<br />

convocatoria por lo regu<strong>la</strong>r. Se les reconoce un <strong>sobre</strong>esfuerzo, respecto<br />

al resto <strong>de</strong> <strong>los</strong> alumnos que obti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> Lic<strong>en</strong>ciatura, que no queda<br />

reflejado administrativam<strong>en</strong>te.<br />

2.3. Responsabilidad administrativa <strong>de</strong> <strong>los</strong> profesores<br />

Cantabria<br />

- Los tutores califican pero firma <strong>la</strong>s actas el responsable <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

- Cada tutor firma un informe <strong>sobre</strong> cada alumno y calificación.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Evaluar a sus alumnos <strong>en</strong> función <strong>de</strong>l trabajo realizado, y firmar un<br />

acta única junto con el resto <strong>de</strong> profesores responsables <strong>de</strong> esta<br />

asignatura.<br />

Zaragoza<br />

- La evaluación <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong>l alumno mediante <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa pública ante un<br />

tribunal compuesto por todos <strong>los</strong> profesores responsables <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

proyectos <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> carrera que se pres<strong>en</strong>tan <strong>en</strong> esa convocatoria.<br />

- El tribunal firma <strong>la</strong> calificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> convocatoria <strong>en</strong> acta única.<br />

2.4. Actas<br />

Cantabria<br />

- Firma y se responsabiliza <strong>de</strong>l acta: el profesor coordinador <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura.<br />

- Cada profesor tutor ha <strong>de</strong> emitir un breve informe <strong>sobre</strong> <strong>la</strong>s razones <strong>de</strong><br />

calificación (v. mo<strong>de</strong>lo).<br />

- No se califica <strong>en</strong> acta hasta que no se haya completado el conjunto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s asignaturas que forman <strong>la</strong> Lic<strong>en</strong>ciatura<br />

Girona<br />

- Firma y se responsabiliza <strong>de</strong>l acta: un tribunal.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Existe un acta única que <strong>de</strong>be ser firmada por todos <strong>los</strong> profesores<br />

responsables <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

- Previam<strong>en</strong>te a su cumplim<strong>en</strong>tación el profesor <strong>de</strong>be comprobar que<br />

el alumno ti<strong>en</strong>e superado el 75% <strong>de</strong> <strong>los</strong> créditos totales.<br />

Zaragoza<br />

- Firma y se responsabiliza <strong>de</strong>l acta: un tribunal.<br />

- Hay dos convocatorias: <strong>en</strong> septiembre y diciembre.<br />

4


3. ORGANIZACIÓN DOCENTE<br />

3.1. Coordinadores <strong>de</strong> asignatura<br />

Cantabria<br />

- Será un profesor doctor.<br />

- El responsable es el coordinador y también pue<strong>de</strong> ser tutor.<br />

Girona<br />

- Dos responsables que actúan también como tutores.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- No hay profesor coordinador. Esta misión correspon<strong>de</strong> a <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong>l<br />

Trabajo <strong>de</strong> <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong>, <strong>de</strong>legada <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong> P<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Facultad.<br />

Zaragoza<br />

- La coordinación <strong>la</strong> realiza, bajo <strong>de</strong>legación <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />

Departam<strong>en</strong>to, <strong>la</strong> Comisión Perman<strong>en</strong>te.<br />

3.2. Profesores tutores<br />

Cantabria<br />

- Podrán ser profesores tutores todos <strong>los</strong> profesores doctores <strong>de</strong>l<br />

Departam<strong>en</strong>to.<br />

Girona<br />

- Dos tutores, in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l número <strong>de</strong> alumnos (<strong>en</strong> torno a 20-<br />

30), que son también <strong>los</strong> responsables <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

- El tutor se coordinará con el tutor <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa asignado al alumno.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- En teoría cada profesor responsable no <strong>de</strong>be dirigir más <strong>de</strong> 6 trabajos y<br />

alumnos a <strong>la</strong> vez, aunque <strong>en</strong> algunas ocasiones esta cifra se ha visto<br />

superada con el cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l profesor.<br />

Zaragoza<br />

- De 6 a 10 profesores, según <strong>los</strong> años, asum<strong>en</strong> <strong>la</strong>s 4 líneas aprobadas<br />

por el Departam<strong>en</strong>to.<br />

3.3. Propuesta <strong>de</strong> Líneas <strong>de</strong> trabajo<br />

Cantabria<br />

- Los alumnos dispondrán <strong>de</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajo, tutores y<br />

número <strong>de</strong> p<strong>la</strong>zas disponibles <strong>en</strong> cada línea, 15 días naturales <strong>de</strong>spués<br />

<strong>de</strong>l cierre efectivo y no oficial <strong>de</strong> <strong>la</strong> matrícu<strong>la</strong>, y <strong>en</strong>tre 4 y 15 días antes<br />

<strong>de</strong>l sorteo <strong>de</strong> trabajos, sigui<strong>en</strong>do p<strong>la</strong>zos fijados <strong>en</strong> el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

5


- Los alumnos ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una sesión informativa <strong>sobre</strong> el procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

asignación <strong>de</strong> trabajos y para <strong>en</strong>trega <strong>de</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajo,<br />

tutores y número <strong>de</strong> p<strong>la</strong>zas disponibles. Dicha sesión se convoca según<br />

p<strong>la</strong>zos que figuran <strong>en</strong> el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

Girona<br />

- Dep<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa <strong>en</strong> que se integre el alumno.<br />

- La realizan <strong>los</strong> tutores conjuntam<strong>en</strong>te.<br />

- Flexibilidad para que algunos alumnos propongan el trabajo si así lo<br />

<strong>de</strong>sean y <strong>los</strong> tutores lo v<strong>en</strong> a<strong>de</strong>cuado.<br />

Oviedo<br />

- Falta coordinación <strong>en</strong> <strong>la</strong> elección <strong>de</strong> <strong>los</strong> temas <strong>en</strong> función <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

intereses <strong>de</strong> <strong>los</strong> grupos <strong>de</strong> investigación respectivos o <strong>de</strong> <strong>la</strong> oportunidad<br />

<strong>de</strong>l tema <strong>en</strong> un mom<strong>en</strong>to dado.<br />

- Los alumnos elig<strong>en</strong> el tema y, con apoyo <strong>de</strong>l director <strong>de</strong>l proyecto, <strong>la</strong><br />

especialidad y el objeto <strong>de</strong> trabajo, obt<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do prioridad aquel<strong>los</strong> temas<br />

y cuestiones transversales o sintéticos que forman parte <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

investigaciones <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to, y que reún<strong>en</strong> interés por su<br />

actualidad, carácter innovador o por <strong>la</strong> <strong>de</strong>manda social o <strong>la</strong>boral que<br />

g<strong>en</strong>eran.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Cada profesor responsable <strong>de</strong>termina su línea <strong>de</strong> trabajos <strong>de</strong> fin <strong>de</strong><br />

carrera.<br />

Zaragoza<br />

- El Departam<strong>en</strong>to selecciona, cada año, 4 líneas <strong>en</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

áreas <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>to (12 trabajos <strong>en</strong> total).<br />

- Los profesores se ofrec<strong>en</strong> como tutores <strong>en</strong> dichas líneas.<br />

3.4. Líneas <strong>de</strong> trabajo y tipos <strong>de</strong> trabajo admitidos<br />

Cantabria<br />

- Se admit<strong>en</strong> dos tipos <strong>de</strong> trabajo:<br />

o Investigación fundam<strong>en</strong>tal.<br />

• Justificación y diseño <strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación.<br />

• Investigación básica: recogida <strong>de</strong> información, <strong>de</strong>scripción,<br />

análisis, bibliografía, interpretación.<br />

• Estudios regionales a distintas esca<strong>la</strong>s.<br />

o Práctica aplicada y profesional: informe, diagnóstico, proposición.<br />

- El TFC se difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Técnicas y Reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Campo y <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s Prácticas <strong>en</strong> Empresas, que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> otras dinámicas y objetivos y que<br />

también figuran <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

- Oferta <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajos fin <strong>de</strong> carrera para <strong>los</strong> cursos 2001-2005 y<br />

títu<strong>los</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> trabajos pres<strong>en</strong>tados <strong>en</strong> junio y septiembre <strong>de</strong> 2003 (ver<br />

anexo).<br />

6


Girona<br />

- Trabajo profesional que combina investigación aplicada a <strong>la</strong>s<br />

necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa.<br />

- Estudios muy concretos <strong>de</strong> interés para <strong>la</strong> empresa. Ej.: número <strong>de</strong><br />

vivi<strong>en</strong>das vacías <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad.<br />

- Se realiza una Memoria <strong>en</strong> <strong>la</strong> que figure: experi<strong>en</strong>cia personal <strong>en</strong> el<br />

lugar <strong>de</strong> trabajo, metodología, aportación <strong>de</strong>l estudio a <strong>la</strong> empresa,<br />

conclusiones.<br />

- Antes <strong>de</strong> 1998: trabajo <strong>de</strong> investigación según interés <strong>de</strong>l estudiante.<br />

Lleida<br />

- De investigación (pre-tesinas)<br />

Oviedo<br />

- <strong>Trabajos</strong> <strong>de</strong> campo.<br />

- Estudios bibliográficos.<br />

- Combinación <strong>de</strong> prácticas <strong>en</strong> empresas u organismos públicos con un<br />

trabajo académico.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Oferta <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajos <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> carrera para el curso 2004-2005<br />

(ver anexo).<br />

Zaragoza<br />

- Se combina <strong>la</strong> investigación y <strong>la</strong> aplicación profesional.<br />

- Temas: Impacto ambi<strong>en</strong>tal y riesgos, Climatología aplicada, Or<strong>de</strong>nación<br />

<strong>de</strong>l Territorio, Geografía Industrial, Tele<strong>de</strong>tección y SIG, Geografía<br />

radical y social, Estudio <strong>de</strong> <strong>los</strong> sue<strong>los</strong>.<br />

3.5. Asignación <strong>de</strong> trabajos<br />

Cantabria<br />

- Procedimi<strong>en</strong>to: sorteo.<br />

- Realizada <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> asignación y repartida <strong>la</strong><br />

re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajo, tutores ynúmero <strong>de</strong> p<strong>la</strong>zas disponibles, se<br />

proce<strong>de</strong>r al sorteo, previa convocatoria pública regu<strong>la</strong>da por el<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

- El sorteo estará presidido por el profesor responsable <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

- Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l sorteo:<br />

1º) cada alumno <strong>de</strong>positará su opción, anotando, <strong>en</strong> el impreso que<br />

se le proporcione, su nombre y apellidos, <strong>la</strong> línea <strong>de</strong> trabajo y el<br />

nombre <strong>de</strong>l tutor;<br />

2º) una vez <strong>de</strong>positadas <strong>la</strong>s opciones, se iniciará el sorteo<br />

extray<strong>en</strong>do <strong>los</strong> impresos al azar, quedando <strong>de</strong> esta forma asignado al<br />

alumno, cuyo impreso se extraiga, <strong>la</strong> línea <strong>de</strong> trabajo elegida.<br />

3º) agotado el cupo <strong>de</strong> p<strong>la</strong>zas <strong>en</strong> una línea <strong>de</strong> trabajo, el alumno que<br />

no haya conseguido su opción <strong>en</strong> esta primera vuelta pasará a una<br />

segunda vuelta <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se proce<strong>de</strong>rá a una nueva elección <strong>en</strong>tre<br />

<strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong> trabajo sobrantes, según el mismo procedimi<strong>en</strong>to, y se<br />

7


einiciará el sorteo <strong>en</strong> <strong>la</strong> misma forma que el anterior. Y así<br />

sucesivam<strong>en</strong>te, pudi<strong>en</strong>do celebrarse varias vueltas hasta que todos<br />

<strong>los</strong> alumnos t<strong>en</strong>gan asignada una línea <strong>de</strong> trabajo.<br />

- Los alumnos podrán mant<strong>en</strong>er <strong>la</strong> misma línea <strong>de</strong> trabajo durante dos<br />

cursos completos. La tercera matrícu<strong>la</strong> obligará a participar <strong>de</strong> nuevo <strong>en</strong><br />

el sorteo correspondi<strong>en</strong>te <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> trabajo.<br />

Girona<br />

- Sin norma especial.<br />

- Se divi<strong>de</strong>n <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> dos responsables-tutores.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Para <strong>la</strong> asignación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong> trabajo <strong>los</strong> alumnos cumplim<strong>en</strong>tan,<br />

<strong>en</strong> el período habilitado a tal efecto durante el mes <strong>de</strong> octubre, un<br />

impreso <strong>en</strong> el que seleccionan, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prefer<strong>en</strong>cia, tres líneas<br />

prioritarias y tres supl<strong>en</strong>tes.<br />

- La Comisión <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> realiza con posterioridad el<br />

ajuste <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s solicitu<strong>de</strong>s y <strong>la</strong> oferta <strong>de</strong> líneas, reequilibrando <strong>la</strong>s<br />

peticiones si es necesario, y procurando que ninguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s líneas<br />

<strong>sobre</strong>pase el número máximo <strong>de</strong> seis alumnos.<br />

- Esto último se consigue mediante <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> <strong>los</strong> sigui<strong>en</strong>tes<br />

criterios:<br />

1.- Haber estado adscrito a esa línea <strong>de</strong> Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> el<br />

año anterior (repetidores)<br />

2.- T<strong>en</strong>er superado el 75% <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga lectiva <strong>de</strong> <strong>la</strong> Titu<strong>la</strong>ción.<br />

3.- Nota media <strong>de</strong>l expedi<strong>en</strong>te académico.<br />

Zaragoza<br />

- Los alumnos que <strong>de</strong>se<strong>en</strong> realizar un proyecto fin <strong>de</strong> carrera,<br />

pres<strong>en</strong>tarán, antes <strong>de</strong>l día 26 <strong>de</strong> junio una solicitud indicando <strong>en</strong> el<strong>la</strong> 4<br />

<strong>de</strong> <strong>los</strong> temas propuestos por el <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prefer<strong>en</strong>cia.<br />

- A <strong>la</strong> vista <strong>de</strong> <strong>la</strong>s solicitu<strong>de</strong>s pres<strong>en</strong>tadas el Departam<strong>en</strong>to distribuirá a <strong>los</strong><br />

alumnos <strong>de</strong> forma equilibrada <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> profesores responsables,<br />

respetando al máximo posible <strong>la</strong>s prefer<strong>en</strong>cias temáticas <strong>de</strong> aquél<strong>los</strong>. La<br />

lista correspondi<strong>en</strong>te se hará pública antes <strong>de</strong>l 10 <strong>de</strong> julio<br />

3.6. Procedimi<strong>en</strong>tos para el seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> trabajos.<br />

Cantabria<br />

- Los alumnos se dirigirán a cada profesor tutor <strong>en</strong> el transcurso <strong>de</strong>l<br />

primer trimestre. Éste, <strong>de</strong> forma individual o mediante convocatoria<br />

dirigida al conjunto <strong>de</strong> alumnos asignados <strong>en</strong> el sorteo o por líneas <strong>de</strong><br />

trabajo, establecerá <strong>la</strong>s directrices teóricas, metodológicas y técnicas<br />

para <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> <strong>los</strong> trabajos, e informará a <strong>los</strong> alumnos <strong>de</strong>l<br />

procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>en</strong>trevistas y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condiciones que estime<br />

conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes (<strong>en</strong>trega <strong>de</strong> esquemas, borradores, discusión <strong>de</strong> fu<strong>en</strong>tes,<br />

compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> <strong>la</strong> bibliografía, etc.) para el seguimi<strong>en</strong>to continuado <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> evolución <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> cada alumno y para resolver <strong>los</strong> problemas<br />

que éste vaya p<strong>la</strong>nteando.<br />

8


- Los alumnos <strong>de</strong>berán registrar, <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to, un<br />

anteproyecto <strong>de</strong>l trabajo (mecanografiado, y con un mínimo <strong>de</strong> 3 páginas<br />

tamaño DIN A4) consist<strong>en</strong>te <strong>en</strong> una pres<strong>en</strong>tación razonada <strong>de</strong>l tema <strong>de</strong><br />

trabajo y <strong>de</strong> <strong>los</strong> aspectos que, a su juicio y previa lectura <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

bibliografía g<strong>en</strong>eral, <strong>de</strong>ban ser abordados. La pres<strong>en</strong>tación <strong>en</strong> tiempo <strong>de</strong><br />

tal docum<strong>en</strong>to será condición ineludible para po<strong>de</strong>r evaluar<br />

positivam<strong>en</strong>te el trabajo según <strong>los</strong> p<strong>la</strong>zos sigui<strong>en</strong>tes: Los alumnos que<br />

opt<strong>en</strong> por <strong>la</strong> convocatoria <strong>de</strong> junio <strong>de</strong>berán registrar dicho proyecto<br />

durante <strong>la</strong> primera semana lectiva <strong>de</strong> <strong>en</strong>ero; <strong>los</strong> que opt<strong>en</strong> por <strong>la</strong><br />

convocatoria <strong>de</strong> septiembre lo harán durante <strong>la</strong> primera semana lectiva<br />

<strong>de</strong> abril, y <strong>los</strong> que contempl<strong>en</strong> <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> solicitar <strong>la</strong> convocatoria<br />

extraordinaria <strong>de</strong> diciembre lo harán durante <strong>la</strong> primera semana <strong>de</strong> junio<br />

previa.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Al no existir <strong>la</strong> figura <strong>de</strong> coordinador, no se realiza un seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>los</strong> trabajos más allá <strong>de</strong>l efectuado por cada profesor responsable.<br />

Zaragoza<br />

- Los alumnos matricu<strong>la</strong>n como asignatura optativa el proyecto fin <strong>de</strong><br />

carrera.<br />

- El <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l mismo se realiza bajo <strong>la</strong> supervisión <strong>de</strong>l profesor<br />

tutor, e<strong>la</strong>borando una memoria <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong>s características <strong>de</strong>l<br />

proyecto.<br />

3.7. Criterios <strong>de</strong> calificación<br />

Cantabria<br />

- De cont<strong>en</strong>idos: a discreción <strong>de</strong>l tutor, si bi<strong>en</strong> t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>los</strong><br />

criterios <strong>de</strong> originalidad, rigor <strong>en</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntificación y primer tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes, capacidad para organizar el análisis, y corrección <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

expresión textual y gráfica, <strong>de</strong> acuerdo con <strong>los</strong> objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura.<br />

- Formales: <strong>en</strong>trega <strong>de</strong> un docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes características:<br />

<strong>de</strong>berá estar mecanografiado a doble espacio y con una ext<strong>en</strong>sión<br />

recom<strong>en</strong>dable <strong>en</strong> torno a <strong>la</strong>s 50 páginas tamaño DIN A4 y máxima <strong>de</strong><br />

100, incluido el aparato crítico, gráfico y docum<strong>en</strong>tal.<br />

Girona<br />

- No se dispone <strong>de</strong> unos criterios unificados <strong>de</strong> calificación.<br />

Oviedo<br />

- Se constatan disparida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> <strong>los</strong> trabajos, <strong>de</strong> profesores y<br />

<strong>de</strong> temas.<br />

- En <strong>la</strong> mayor parte <strong>de</strong> <strong>los</strong> casos es insufici<strong>en</strong>te para su publicación <strong>en</strong><br />

revistas locales o para pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> paneles y comunicaciones a<br />

congresos.<br />

- No se dispone <strong>de</strong> unos criterios unificados <strong>de</strong> calificación.<br />

- No hay coordinación <strong>en</strong>tre profesores para estos fines.<br />

9


Sevil<strong>la</strong><br />

- No se dispone <strong>de</strong> unos criterios unificados <strong>de</strong> calificación.<br />

Zaragoza<br />

- No se dispone <strong>de</strong> unos criterios unificados <strong>de</strong> calificación.<br />

- No hay coordinación <strong>en</strong>tre profesores para estos fines.<br />

- Flexibilidad <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> cont<strong>en</strong>idos <strong>de</strong>l trabajo.<br />

3.8. Procedimi<strong>en</strong>tos para <strong>la</strong> calificación<br />

Cantabria<br />

- Con ante<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> 15 días a <strong>la</strong> <strong>en</strong>trega y registro final para evaluación, el<br />

alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar al tutor un borrador <strong>de</strong>l trabajo completo para<br />

que éste, <strong>en</strong> p<strong>la</strong>zo muy breve, realice <strong>la</strong>s últimas observaciones y<br />

correcciones que el alumno podrá completar <strong>en</strong> el tiempo disponible<br />

antes <strong>de</strong>l registro.<br />

- El docum<strong>en</strong>to final, a su <strong>en</strong>trega para evaluación, <strong>de</strong>berá ser registrado<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to, y <strong>en</strong> su portada <strong>de</strong>berá figurar el<br />

título <strong>de</strong>l trabajo, <strong>los</strong> nombres <strong>de</strong>l autor y el tutor, y <strong>la</strong> convocatoria a <strong>la</strong><br />

que se pres<strong>en</strong>ta.<br />

- El Departam<strong>en</strong>to se compromete a llevar un registro, <strong>en</strong> forma <strong>de</strong><br />

re<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong> todos <strong>los</strong> trabajos que hayan sido aprobados <strong>en</strong> <strong>la</strong>s distintas<br />

convocatorias.<br />

- Cada profesor tutor <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> <strong>la</strong> calificación e incluso <strong>la</strong>s matrícu<strong>la</strong>s <strong>de</strong><br />

honor (1 por cada 10 alumnos). Hasta el mom<strong>en</strong>to no ha habido<br />

problemas.<br />

Girona<br />

- Def<strong>en</strong>sa ante un tribunal. También <strong>en</strong> el tipo <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> investigación<br />

que se realizaba antes <strong>de</strong> 1998 se hacía una <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa ante un tribunal<br />

compuesto <strong>de</strong> 3 personas que eran qui<strong>en</strong>es evaluaban.<br />

- El alumno actuará como empresario o repres<strong>en</strong>tante <strong>de</strong> <strong>los</strong> intereses <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> empresa.<br />

- El tutor <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa emite un informe.<br />

Oviedo<br />

- Se <strong>en</strong>tregan <strong>los</strong> trabajos sin corrección previa <strong>de</strong>l profesor <strong>en</strong> muchos<br />

casos.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- La calificación correspon<strong>de</strong> al profesor-tutor <strong>de</strong>l trabajo.<br />

- Se <strong>de</strong>tecta una dificultad organizativa para <strong>la</strong> concesión <strong>de</strong> matrícu<strong>la</strong>s <strong>de</strong><br />

honor, dado que el Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> está consi<strong>de</strong>rado como una<br />

única asignatura, aunque impartida por más <strong>de</strong> 18 profesores, que<br />

<strong>de</strong>berían coordinar <strong>la</strong> asignación <strong>de</strong> esta máxima calificación para<br />

respetar <strong>la</strong> ratio establecida <strong>en</strong> <strong>la</strong> Universidad <strong>de</strong> Sevil<strong>la</strong>.<br />

10


Zaragoza<br />

- Tribunal formado por todos <strong>los</strong> profesores tutores <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

- El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un trabajo escrito, con carácter individual,<br />

<strong>de</strong>l cual <strong>de</strong>positará dos ejemp<strong>la</strong>res, para su exam<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong>l<br />

Departam<strong>en</strong>to al m<strong>en</strong>os siete días antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha establecida para <strong>la</strong><br />

exposición oral.<br />

- La exposición oral <strong>de</strong> <strong>los</strong> proyectos (<strong>de</strong> una duración aproximada <strong>de</strong> 15<br />

ó 20 minutos <strong>en</strong> cada caso) se realizará ante un tribunal, <strong>en</strong> sesión<br />

pública, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l período establecido para <strong>la</strong> convocatoria <strong>de</strong><br />

exám<strong>en</strong>es correspondi<strong>en</strong>te.<br />

- La evaluación <strong>de</strong> <strong>los</strong> proyectos correspon<strong>de</strong>rá al citado tribunal, que<br />

estará integrado por <strong>los</strong> directores <strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> cada curso<br />

académico. La evaluación se basará <strong>en</strong> el trabajo pres<strong>en</strong>tado por el<br />

alumno y su exposición oral.<br />

3.9. Resultados<br />

Cantabria<br />

- Notas elevadas, posiblem<strong>en</strong>te superiores a <strong>la</strong>s medias <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

expedi<strong>en</strong>tes.<br />

- Como <strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>más asignaturas, <strong>los</strong> resultados son variados.<br />

Girona<br />

- Elevado porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> trabajos que se pres<strong>en</strong>tan <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con el<br />

número <strong>de</strong> matricu<strong>la</strong>dos (23 <strong>de</strong> 32 <strong>en</strong> 2003-2004).<br />

- Posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratación por parte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas (<strong>en</strong> 2002-2003,<br />

<strong>de</strong> 19 alumnos pres<strong>en</strong>tados 10 firmaron distintos tipos <strong>de</strong> contrato).<br />

Oviedo<br />

- Sólo algunos alumnos se toman <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> <strong>la</strong> Memoria con <strong>la</strong><br />

<strong>de</strong>bida seriedad.<br />

- Algunos trabajos ti<strong>en</strong><strong>en</strong> interés por su carácter innovador o por <strong>la</strong><br />

<strong>de</strong>manda social o <strong>la</strong>boral.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

- Las calificaciones son, con frecu<strong>en</strong>cia, superiores a <strong>la</strong>s que<br />

habitualm<strong>en</strong>te obti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>los</strong> alumnos <strong>en</strong> el resto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas.<br />

Zaragoza<br />

- Notas elevadas con abundancia <strong>de</strong> matrícu<strong>la</strong>s.<br />

11


DENOMINACIÓN DE LA ASIGNATURA Sig<strong>la</strong>s Universida<strong>de</strong>s<br />

Memoria <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> MFC Oviedo<br />

Proyecto <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> PFC Zaragoza<br />

Girona<br />

Proyecto <strong>de</strong> Investigación <strong>en</strong> Geografía PIG Barcelona<br />

Trabajo Académicam<strong>en</strong>te Dirigido TAD Lleida<br />

Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> TFC Cantabria<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

CARÁCTER DE LA ASIGNATURA<br />

Universidad Oblig. Opt. Observaciones<br />

Barcelona<br />

X<br />

Cantabria X Se matricu<strong>la</strong>n <strong>en</strong> el último curso (4º): una<br />

parte finaliza <strong>en</strong>tre septiembre y diciembre y<br />

un porc<strong>en</strong>taje algo mayor lo hace al año<br />

sigui<strong>en</strong>te.<br />

Girona<br />

X<br />

Lleida X Sólo lo han <strong>en</strong>tregado 15 estudiantes<br />

Oviedo X Asignatura <strong>de</strong> 5º curso<br />

Sevil<strong>la</strong> X En teoría el alumno <strong>de</strong>bería t<strong>en</strong>er superado,<br />

antes <strong>de</strong> matricu<strong>la</strong>rse, el 75% <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga<br />

lectiva.<br />

Zaragoza X Se matricu<strong>la</strong> <strong>en</strong>tre el 25 y 30 % <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

alumnos <strong>de</strong> 5º curso.<br />

PERÍODO LECTIVO<br />

Universidad Oficial Tiempo real<br />

estimado<br />

empleado por el<br />

profesor<br />

Barcelona<br />

Cantabria Oct.-Jun. 15 horas por<br />

alumno<br />

Período real estimado<br />

empleado por el alumno<br />

2, 3 y 4 convocatorias, es<br />

<strong>de</strong>cir, <strong>en</strong>tre uno y dos cursos.<br />

Unas 150 horas <strong>en</strong> total.<br />

Girona 180 horas <strong>en</strong> <strong>la</strong> empresa 1 ,<br />

que incluye <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración<br />

final <strong>de</strong> <strong>la</strong> memoria, si bi<strong>en</strong> se<br />

estima un suplem<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

trabajo hasta 220 horas<br />

Lleida<br />

Oviedo<br />

2, 3 y 4 convocatorias, es<br />

<strong>de</strong>cir, <strong>en</strong>tre uno y dos cursos.<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

Nov.-Jun.<br />

Zaragoza 12 horas alumno 90 horas como mínimo<br />

1 Número máximo <strong>de</strong> horas <strong>de</strong> trabajo <strong>en</strong> empresas sin remuneración.<br />

12


Contabilización académica <strong>en</strong> créditos para el profesor y el alumno<br />

Universidad Créditos para el profesor Créditos para el alumno<br />

Por alumno Total Total Teóricos Prácticos<br />

Barcelona 12<br />

Cantabria 0,6 2 Hasta 6 3 6 0 6<br />

= 10 trabajos<br />

Girona 6 6 4<br />

Lleida 9 1 8<br />

Oviedo 6<br />

Sevil<strong>la</strong> 0,6 5 En torno a 4 aprox. 9 3 6<br />

= 6 trabajos máx.<br />

Zaragoza 0,1 Máximo 1 9 6 1 8<br />

2 Los alumnos que suscrib<strong>en</strong> un mismo trabajo se contabilizan como uno sólo y, por tanto,<br />

como 0,6 créditos.<br />

3 Se supera esta cifra cuando exist<strong>en</strong> necesida<strong>de</strong>s doc<strong>en</strong>tes. Está p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el reconocimi<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> 1-2 créditos por trabajo <strong>de</strong> coordinación al profesor responsable <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

4 Antes <strong>de</strong> 1998 eran 9 créditos.<br />

5 Inicialm<strong>en</strong>te se reconocieron 3 créditos por todos <strong>los</strong> alumnos tute<strong>la</strong>dos, <strong>de</strong>spués 6. En <strong>la</strong><br />

actualidad el rectorado contabiliza una carga lectiva <strong>de</strong> 0,6 créditos por alumno<br />

aproximadam<strong>en</strong>te. No obstante, a efectos internos, <strong>los</strong> <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>tos continúan contabilizando<br />

6 créditos <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>dicación <strong>de</strong> cada profesor responsable.<br />

6 Igual que <strong>la</strong>s <strong>de</strong>más asignaturas anuales, aunque al inicio se habían adjudicado 12 créditos.<br />

13


Número <strong>de</strong> alumnos matricu<strong>la</strong>dos<br />

1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005<br />

Barcelona<br />

Cantabria 102 116 134 133 105 87<br />

Girona 32<br />

Lleida<br />

Oviedo<br />

Sevil<strong>la</strong> 109<br />

Zaragoza 18 21 19 10 9<br />

Porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> alumnos calificados <strong>en</strong> cada curso<br />

1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004<br />

Barcelona<br />

Cantabria 68 % 52 % 54 % 56 % 50 %<br />

Girona<br />

Lleida<br />

Oviedo<br />

Sevil<strong>la</strong><br />

Zaragoza<br />

Cantabria. Calificaciones 1999-2004.<br />

Curso<br />

Alumnos Aprobado Notable Sobresali<strong>en</strong>te M. H.<br />

calificados Total % Total % Total % Total %<br />

1999-2000 69 9 13 25 36 32 46 2 3<br />

2000-2001 60 12 20 21 35 22 37 2 3<br />

2001-2002 73 20 27 31 42 17 23 4 5<br />

2002-2003 75 24 32 40 53 6 8 5 7<br />

2003-2004 53 18 34 21 40 11 21 3 5<br />

TOTAL 330 85 26 138 42 88 27 16 5<br />

14


Anexo: CANTABRIA.<br />

Trabajo <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong>. Líneas <strong>de</strong> trabajo ofrecidas <strong>en</strong> cada curso<br />

LÍNEAS DE TRABAJO 2001-2002<br />

Arqueología <strong>de</strong> <strong>los</strong> paisajes litorales.<br />

Trabajo, industria y <strong>de</strong>sarrollo local <strong>en</strong> el valle <strong>de</strong>l Asón.<br />

Transformaciones <strong>en</strong> el medio rural <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> <strong>la</strong> conc<strong>en</strong>tración parce<strong>la</strong>ria.<br />

Transformaciones <strong>en</strong> el medio rural <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> <strong>la</strong> difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s resi<strong>de</strong>ncias<br />

secundarias y <strong>de</strong>l establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> neorrurales.<br />

Cambios <strong>en</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas rurales.<br />

Procesos <strong>de</strong> urbanización <strong>en</strong> espacios rurales: áreas rururbanas y c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong><br />

articu<strong>la</strong>ción territorial <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Los espacios rurales <strong>de</strong> montaña <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Las re<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> género <strong>en</strong> el uso y organización <strong>de</strong>l territorio.<br />

Cambios <strong>de</strong> uso <strong>de</strong>l suelo agrario y forestal<br />

Morfogénesis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s montañas y valles cantábricos y su repres<strong>en</strong>tación<br />

cartográfica.<br />

Evolución <strong>de</strong> <strong>los</strong> paisajes vegetales <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Protección <strong>de</strong> espacios naturales <strong>en</strong> Europa.<br />

Estudios regionales (Cantabria, Castil<strong>la</strong> y León, Asturias y País Vasco).<br />

Espacios urbanos (Cantabria, Castil<strong>la</strong> y León, Asturias y País Vasco).<br />

Los aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> Cantabria.<br />

La contaminación fluvial<br />

Procesos <strong>de</strong> terciarización <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales: dinámicas, conflictos y<br />

<strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias.<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es territoriales y repres<strong>en</strong>taciones espaciales.<br />

Dinámica <strong>de</strong> vegetación.<br />

Aprovechami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> recursos naturales.<br />

La construcción <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales cantábricos.<br />

P<strong>la</strong>nificación e iniciativas turísticas <strong>en</strong> espacios rurales.<br />

Comercio ambu<strong>la</strong>nte <strong>en</strong> áreas rurales.<br />

Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l comercio rural <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Políticas urbanísticas <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l suelo industrial<br />

P<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to geográfico.<br />

Gana<strong>de</strong>ría bovina <strong>en</strong> el norte <strong>de</strong> España.<br />

Transporte <strong>en</strong> áreas rurales.<br />

Métodos <strong>de</strong> análisis <strong>en</strong> climatología.<br />

Pob<strong>la</strong>ción y territorio.<br />

Nuevas t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>en</strong> Geografía.<br />

Conservación y utilización <strong>de</strong> espacios naturales.<br />

Re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> empresas industriales <strong>en</strong> Cantabria.<br />

El patrimonio industrial <strong>en</strong> Cantabria: <strong>los</strong> ing<strong>en</strong>ios hidráulicos<br />

15


LÍNEAS DE TRABAJO Curso 2002-2003<br />

Arqueología <strong>de</strong>l paisaje: <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s camineras.<br />

Procesos <strong>de</strong> industrialización rural.<br />

Transformaciones <strong>en</strong> el medio rural <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> <strong>la</strong> difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s resi<strong>de</strong>ncias<br />

secundarias y <strong>de</strong>l establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> neorrurales.<br />

Reconstrucción <strong>de</strong> paisajes históricos.<br />

Cambios <strong>de</strong> uso <strong>de</strong>l suelo agrario y forestal<br />

Morfogénesis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s montañas y valles cantábricos y su repres<strong>en</strong>tación<br />

cartográfica.<br />

Distribución <strong>de</strong> <strong>la</strong> fauna <strong>de</strong> Cantabria <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l medio.<br />

Catástrofes naturales <strong>en</strong> España <strong>en</strong> época histórica.<br />

Estudios regionales (Cantabria, Castil<strong>la</strong> y León, Asturias y País Vasco).<br />

Espacios urbanos (Cantabria, Castil<strong>la</strong> y León, Asturias y País Vasco).<br />

Los aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> Cantabria.<br />

La contaminación fluvial<br />

Procesos <strong>de</strong> terciarización <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales: dinámicas, conflictos y<br />

<strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias.<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> repres<strong>en</strong>taciones espaciales e imág<strong>en</strong>es territoriales.<br />

Dinámica <strong>de</strong> vegetación.<br />

Aprovechami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> recursos naturales*.<br />

Los espacios rurales metropolitanos.<br />

P<strong>la</strong>nificación e iniciativas turísticas <strong>en</strong> espacios rurales.<br />

Explotaciones gana<strong>de</strong>ras <strong>de</strong> carne y espacio rural <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Análisis <strong>de</strong> <strong>los</strong> cambios <strong>en</strong> <strong>la</strong>s superficies agrarias (Cantabria).<br />

Pob<strong>la</strong>ción y territorio.<br />

Itinerarios ci<strong>en</strong>tífico-didácticos.<br />

El patrimonio industrial <strong>en</strong> Cantabria: <strong>los</strong> ing<strong>en</strong>ios hidráulicos<br />

LÍNEAS DE TRABAJO 2003-2004<br />

Transformaciones <strong>en</strong> el medio rural <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> <strong>la</strong> difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s resi<strong>de</strong>ncias<br />

secundarias y <strong>de</strong>l establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> neorrurales.<br />

Reconstrucción <strong>de</strong> paisajes históricos.<br />

Los espacios rurales <strong>de</strong> montaña <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Las re<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> género <strong>en</strong> el uso y organización <strong>de</strong>l territorio.<br />

Los procesos <strong>de</strong> urbanizacion <strong>en</strong> <strong>los</strong> espacios rurales <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Cambios <strong>de</strong> uso <strong>de</strong>l suelo agrario y forestal<br />

Los aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> áreas fluviales.<br />

Dinámica <strong>de</strong> vegetación.<br />

Aprovechami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> recursos naturales*.<br />

Los espacios rurales metropolitanos.<br />

P<strong>la</strong>nificación e iniciativas turísticas <strong>en</strong> espacios rurales.<br />

Evolución urbanística <strong>de</strong> Santan<strong>de</strong>r.<br />

Explotaciones gana<strong>de</strong>ras <strong>de</strong> carne y espacio rural <strong>en</strong> Cantabria.<br />

Análisis <strong>de</strong> <strong>los</strong> cambios <strong>en</strong> <strong>la</strong>s superficies agrarias (Cantabria).<br />

Pob<strong>la</strong>ción y territorio.<br />

El patrimonio industrial <strong>en</strong> Cantabria: <strong>los</strong> ing<strong>en</strong>ios hidráulicos<br />

16


LÍNEAS DE TRABAJO 2004-2005<br />

Geografía histórica <strong>de</strong>l paisaje. Los caminos<br />

Prácticas gana<strong>de</strong>ras y pastoriles <strong>en</strong> <strong>la</strong> Montaña Cantábrica<br />

Reconstrucción <strong>de</strong> paisajes rurales históricos<br />

Transformaciones reci<strong>en</strong>tes y dinámica territorial <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

montaña cantábrica<br />

Recursos naturales y turismo <strong>en</strong> áreas rurales <strong>de</strong> montaña<br />

Evolución morfológica <strong>de</strong> <strong>los</strong> valles y montañas cantábricos y su repres<strong>en</strong>tación<br />

cartográfica<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> guías didácticas: el arbo<strong>la</strong>do <strong>de</strong> Santan<strong>de</strong>r<br />

Riesgos naturales <strong>en</strong> el litoral <strong>de</strong> Cantabria<br />

La evolución histórica <strong>de</strong> <strong>la</strong> vegetación <strong>en</strong> Cantabria: fu<strong>en</strong>tes históricas y<br />

arqueológicas<br />

Los aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> Cantabria<br />

Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> áreas fluviales<br />

Procesos <strong>de</strong> terciarización <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales<br />

Dinámica <strong>de</strong> <strong>la</strong> vegetación<br />

Aprovechami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> recursos naturales<br />

Transporte <strong>de</strong> viajeros y territorio<br />

Itinerarios geográficos<br />

El patrimonio industrial <strong>en</strong> Cantabria. Los ing<strong>en</strong>ios hidráulicos<br />

17


TÍTULOS DE LOS TRABAJOS CALIFICADOS EN JUNIO<br />

Y SEPTIEMBRE DE 2003<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> un espacio turístico: Parque <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Naturaleza <strong>de</strong> Cabárc<strong>en</strong>o.<br />

Arqueología <strong>de</strong>l paisaje: <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s camineras. Análisis <strong>de</strong>l segm<strong>en</strong>to V<strong>en</strong>ta <strong>de</strong><br />

Tajahierro - Ozcaba.<br />

La evolución <strong>de</strong>l paisaje vegetal <strong>en</strong> el valle <strong>de</strong> Ruesga.<br />

Morfogénesis <strong>de</strong>l valle <strong>de</strong> Peñarrubia.<br />

Procesos <strong>de</strong> terciarización <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales: dinámicas, conflictos y<br />

<strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias. Aplicado al municipio <strong>de</strong> Los Tojos (Cantabria).<br />

La nueva geografía política. Análisis comparativo <strong>de</strong> tres obras reci<strong>en</strong>tes.<br />

Procesos y formas geomorfológicos <strong>en</strong> alta montaña: macizo <strong>de</strong> Andara.<br />

El crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> urbanización <strong>en</strong> un espacio rural <strong>de</strong> <strong>la</strong> costa ori<strong>en</strong>tal <strong>de</strong><br />

Cantabria: Noja.<br />

La presión urbana e industrial <strong>en</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ca <strong>de</strong>l río Besaya. La <strong>de</strong>gradación <strong>de</strong><br />

un curso fluvial.<br />

Los procesos <strong>de</strong> urbanización <strong>en</strong> espacios rurales: áreas rururbanas y c<strong>en</strong>tros<br />

<strong>de</strong> articu<strong>la</strong>ción territorial <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Arqueología <strong>de</strong>l paisaje: <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s camineras. Análisis g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong>l tramo V<strong>en</strong>ta<br />

<strong>de</strong> Tajahierro - Bárc<strong>en</strong>a Mayor.<br />

Proceso <strong>de</strong> industrialización <strong>en</strong> el valle <strong>de</strong> Toranzo (1976-2003).<br />

Arqueología <strong>de</strong>l paisaje: <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s camineras. Análisis <strong>de</strong>l segm<strong>en</strong>to V<strong>en</strong>ta <strong>de</strong>l<br />

Mobejo - Casas <strong>de</strong> Avel<strong>la</strong>nedo.<br />

Las nuevas activida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> el medio rural: el turismo rural <strong>en</strong> el área Saja-<br />

Nansa (<strong>los</strong> casos <strong>de</strong> estudio).<br />

Itinerario geográfico ci<strong>en</strong>tífico-didáctico. El Alto Miera.<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es territoriales. Imag<strong>en</strong> turística <strong>de</strong> Santil<strong>la</strong>na<br />

<strong>de</strong>l Mar.Producción y difusión <strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es territoriales. Imag<strong>en</strong> turística <strong>de</strong><br />

Santil<strong>la</strong>na <strong>de</strong>l Mar<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es territoriales. La imag<strong>en</strong> geoliteraria <strong>de</strong><br />

Santan<strong>de</strong>r según <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Manuel Arce<br />

Itinerario geográfico: didáctico-ci<strong>en</strong>tífico (costa occi<strong>de</strong>ntal <strong>de</strong> Cantabria).<br />

La construcción <strong>de</strong> un espacio rural turístico. Arnuero, Bareyo, Meruelo y<br />

Ribamontán al Mar.<br />

Análisis urbanístico <strong>de</strong> Sarón<br />

Evolución y cambios <strong>en</strong> el municipio <strong>de</strong> Campoo <strong>de</strong> Suso <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>los</strong><br />

procesos <strong>de</strong> terciarización<br />

Evolución <strong>de</strong>l relieve <strong>en</strong> valles <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cordillera Cantábrica: el valle <strong>de</strong> Soba.<br />

Morfogénesis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s montañas y valles cantábricos y su repres<strong>en</strong>tación<br />

cartográfica. Características geomorfológicas <strong>de</strong> <strong>los</strong> valles <strong>de</strong>l Besaya y<br />

Barc<strong>en</strong>al.<br />

La construcción <strong>de</strong> un espacio rural cantábrico: Val <strong>de</strong> San Vic<strong>en</strong>te.<br />

Ing<strong>en</strong>ios hidráulicos <strong>en</strong> Cartes.<br />

P<strong>la</strong>nificación y gestión turística <strong>en</strong> espacios rurales. La Unión Europea. El caso<br />

francés.<br />

Producción y difusión <strong>de</strong> repres<strong>en</strong>taciones espaciales e imág<strong>en</strong>es territoriales<br />

<strong>en</strong> el antiguo Parque Nacional <strong>de</strong> <strong>la</strong> Montaña <strong>de</strong> Covadonga o Peña Santa.<br />

Aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> el municipio <strong>de</strong> Los Corrales <strong>de</strong> Buelna: <strong>la</strong>s<br />

18


transformaciones <strong>en</strong> el río Besaya.<br />

La dinámica <strong>de</strong> un espacio metropolitano. El corredor <strong>de</strong>l H<strong>en</strong>ares: Azuqueca<br />

<strong>de</strong> H<strong>en</strong>ares<br />

Evolución reci<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>los</strong> usos <strong>de</strong>l suelo agrarios. El municipio costero <strong>de</strong><br />

Suances.<br />

Aproximación al estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s aguas <strong>de</strong> Cantabria. La calidad<br />

ambi<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ca <strong>de</strong>l Río Asón.<br />

Interés creci<strong>en</strong>te por <strong>la</strong>s razas autóctonas bajo el marco <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

PAC.<br />

La pesca como recurso natural <strong>en</strong> el río Nansa.<br />

El proceso <strong>de</strong> urbanización <strong>de</strong>l campo <strong>en</strong> Pié<strong>la</strong>gos.<br />

El relieve kárstico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s montañas ori<strong>en</strong>tales cantábricas: <strong>la</strong> garganta <strong>de</strong>l río<br />

Gándara.<br />

Análisis geomorfológico <strong>de</strong>l valle <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>baró.<br />

Procesos <strong>de</strong> industrialización, <strong>de</strong>sindustrialización y reestructuración industrial<br />

<strong>en</strong> el medio rural. El sector alim<strong>en</strong>tario-industria láctea (Medio Cu<strong>de</strong>yo,<br />

Riotuerto y Liérganes).<br />

El g<strong>la</strong>ciarismo pleistoc<strong>en</strong>o <strong>en</strong> Peña Bistruey, sector meridional <strong>de</strong> La Liébana,<br />

Cantabria.<br />

Procesos y formas geomorfológicos <strong>en</strong> alta montaña: macizo <strong>de</strong> Andara.<br />

Análisis territorial <strong>de</strong> <strong>los</strong> condados <strong>de</strong> condados <strong>de</strong> Cornwall y Devon suroeste<br />

<strong>de</strong> Ing<strong>la</strong>terra.<br />

Procesos <strong>de</strong> industrialización, <strong>de</strong>sindustrialización y reestructuración industrial<br />

<strong>en</strong> el medio rural (Medio Cu<strong>de</strong>yo, Riotuerto y Liérganes).<br />

La distribución <strong>de</strong> <strong>los</strong> mamíferos <strong>en</strong> Cantabria <strong>en</strong> función <strong>de</strong>l estado <strong>de</strong>l medio.<br />

Itinerario geográfico: ci<strong>en</strong>tífico-didáctico. Zona norte <strong>de</strong> Campoo.<br />

Perman<strong>en</strong>cias y r<strong>en</strong>ovación <strong>en</strong> <strong>los</strong> espacios forestales <strong>de</strong> Cantabria: <strong>los</strong><br />

cambios <strong>de</strong> uso y aprovechami<strong>en</strong>to.<br />

At<strong>la</strong>s industrial <strong>de</strong> Cantabria 2000.<br />

Los mamíferos <strong>en</strong> Cantabria: distribución <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l medio<br />

ambi<strong>en</strong>te.<br />

Pob<strong>la</strong>ción y p<strong>la</strong>nificación <strong>en</strong> <strong>la</strong> comarca costera c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Los ing<strong>en</strong>ios hidráulicos <strong>en</strong> el Alto Valle <strong>de</strong>l Miera: <strong>los</strong> molinos <strong>de</strong> río.<br />

La imag<strong>en</strong> geoliteraria <strong>de</strong>l norte <strong>de</strong> León <strong>en</strong> <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Julio L<strong>la</strong>mazares.<br />

Los ing<strong>en</strong>ios hidráulicos <strong>en</strong> el Alto Valle <strong>de</strong>l Miera: <strong>los</strong> molinos <strong>de</strong> río.<br />

Evolución <strong>de</strong>l espacio agropecuario <strong>en</strong> el sector ori<strong>en</strong>tal cántabro, caso<br />

concreto: Noja.<br />

La climatología histórica <strong>en</strong> España. Ensayo para una serie <strong>de</strong> datos <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

sig<strong>los</strong> XVI y XVII.<br />

Aprovechami<strong>en</strong>tos hídricos <strong>en</strong> el valle <strong>de</strong>l Nansa (Cantabria): <strong>los</strong> conflictos <strong>de</strong><br />

uso.<br />

Morfogénesis <strong>de</strong> <strong>los</strong> valles cantábricos y su repres<strong>en</strong>tación cartográfica. El<br />

karst <strong>en</strong> el Macizo San Vic<strong>en</strong>te.<br />

Cambios <strong>en</strong> <strong>la</strong>s superficies agrarias <strong>de</strong> Cantabria.<br />

Imag<strong>en</strong> geoliteraria <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cantabria interior <strong>en</strong> <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Manuel L<strong>la</strong>no.<br />

Los procesos <strong>de</strong> terciarización <strong>de</strong> <strong>los</strong> espacios rurales: dinámicas, conflictos y<br />

<strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias. Nacimi<strong>en</strong>to y evolución <strong>de</strong>l sector terciario <strong>en</strong> un espacio <strong>de</strong><br />

montaña <strong>en</strong> Cantabria: Peñarrubia.<br />

Análisis regional <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ca alta <strong>de</strong>l río Miera.<br />

19


Anexo: SEVILLA<br />

Oferta <strong>de</strong> líneas <strong>de</strong> TFC para el curso 2004-2005<br />

LÍNEAS DEL ÁREA DE GEOGRAFÍA FÍSICA<br />

“Conservación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Naturaleza y Biogeografía”<br />

“Dinámica climática: <strong>la</strong>s series más <strong>la</strong>rgas <strong>de</strong> observación climatológica <strong>en</strong> Andalucía”.<br />

“Aplicación <strong>de</strong> <strong>los</strong> SIGS al análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> erosión costera <strong>en</strong> Andalucía”<br />

“Evaluación <strong>de</strong> Impacto Ambi<strong>en</strong>tal y Patrimonio Natural e Histórico”<br />

“Cartografía ecológica y sus aplicaciones <strong>en</strong> <strong>la</strong> or<strong>de</strong>nación y gestión <strong>de</strong>l medio<br />

ambi<strong>en</strong>te”.<br />

“Análisis y mo<strong>de</strong><strong>los</strong> digitales <strong>de</strong> terr<strong>en</strong>o”<br />

LÍNEAS DEL ÁREA DE ANÁLISIS GEOGRÁFICO REGIONAL<br />

“Delimitación territorial: <strong>los</strong> barrios <strong>de</strong> Sevil<strong>la</strong>”.<br />

“Proyecto <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> un espacio singu<strong>la</strong>rizado”.<br />

“Análisis y diagnosis <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización <strong>en</strong> el Área Metropolitana <strong>de</strong><br />

Sevil<strong>la</strong>”.<br />

“Recuperación <strong>de</strong> espacios forestales <strong>en</strong> tierras agrarias marginales”.<br />

“Evaluación <strong>de</strong> impactos visuales <strong>en</strong> espacios urbanos”.<br />

“Repercusiones socio-económicas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Vías Ver<strong>de</strong>s: aplicación <strong>de</strong>l método <strong>de</strong><br />

análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> matriz DAFO”.<br />

“Ciudad, urbanismo y pob<strong>la</strong>ción”.<br />

LÍNEAS DEL ÁREA DE GEOGRAFÍA HUMANA<br />

“Activida<strong>de</strong>s económicas <strong>en</strong> <strong>los</strong> espacios ganadores y emerg<strong>en</strong>tes”.<br />

“El paisaje rural: <strong>los</strong> cambios socioeconómicos y <strong>la</strong>s nuevas dinámicas territoriales”.<br />

“Ciudad y p<strong>la</strong>neami<strong>en</strong>to”.<br />

“Or<strong>de</strong>nación y P<strong>la</strong>nificación Territorial <strong>en</strong> Áreas Rurales vincu<strong>la</strong>das a Espacios<br />

Protegidos”.<br />

“Evaluación <strong>de</strong> equipami<strong>en</strong>tos públicos. Aplicación <strong>en</strong> casos prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l<br />

20


sistema <strong>de</strong> espacios libres, parques y viario ambi<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> aglomeración <strong>de</strong> Sevil<strong>la</strong>”.<br />

Anexo: ZARAGOZA<br />

Temas propuestos para Proyectos <strong>de</strong> <strong>Fin</strong> <strong>de</strong> <strong>Carrera</strong> 2004-2005<br />

Nº TEMA Profesor(es) responsable(s)<br />

1. Geomorfología y reconstrucciones paleoambi<strong>en</strong>tales José Luis Peña Monné<br />

(2 alumnos)<br />

2. Sue<strong>los</strong> y evapotranspiración <strong>en</strong> el Moncayo Dra. Mª Teresa Echeverría<br />

(2 alumnos) Dra. Paloma Ibarra<br />

3. La climatología y el cambio global (2 alumnos) Dr. José Car<strong>los</strong> González<br />

4. Desarrollo local: capital territorial y competitividad Dr. Ana Isabel Escalona<br />

(4 alumnos)<br />

5. Sistemas productivos locales y <strong>de</strong>sarrollo local Dr. Eug<strong>en</strong>io Clim<strong>en</strong>t<br />

6. Análisis Territorial y tele<strong>de</strong>tección (3 alumnos) Dr. Juan <strong>de</strong> <strong>la</strong> Riva<br />

Dr. Fernando Pérez<br />

7. Actividad agropecuaria y <strong>de</strong>sarrollo rural (4 alumnos) Dra. Luisa Mª Frutos<br />

8. Insust<strong>en</strong>tabilidad <strong>de</strong>l crecimi<strong>en</strong>to urbano disperso Dr. Severino Esco<strong>la</strong>no<br />

(3 alumnos)<br />

9. Clima y recursos hídricos (2 alumnos) Dr. Javier <strong>de</strong>l Valle<br />

10. Singu<strong>la</strong>rida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> zonas <strong>de</strong> montaña (2 alumnos) Dr. Javier <strong>de</strong>l Valle<br />

11. Cartografía <strong>de</strong> movimi<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> masa <strong>en</strong> áreas <strong>de</strong> Dra. Asunción Julián<br />

montaña a partir <strong>de</strong> SIG (2 alumnos)<br />

Dr. Javier Chueca<br />

12. La comarcalización <strong>en</strong> Aragón: análisis <strong>de</strong> casos Dr. Luis Silván<br />

(2 alumnos)<br />

13. Análisis <strong>de</strong> cu<strong>en</strong>cas y sistemas fluviales (2 alumnos) Dr. Alfredo Ollero<br />

Dr. Miguel Sánchez<br />

NOTAS:<br />

- Los temas re<strong>la</strong>cionados son g<strong>en</strong>éricos. Antes <strong>de</strong> matricu<strong>la</strong>rse convi<strong>en</strong>e<br />

hab<strong>la</strong>r con el profesor correspondi<strong>en</strong>te para concretar el título <strong>de</strong>l proyecto.<br />

- Los alumnos que <strong>de</strong>se<strong>en</strong> realizar proyecto fin <strong>de</strong> carrera, pres<strong>en</strong>tarán, antes<br />

<strong>de</strong>l día 12 <strong>de</strong> julio (13 h.), una solicitud indicando <strong>en</strong> el<strong>la</strong> 4 <strong>de</strong> <strong>los</strong> temas<br />

propuestos por el Departam<strong>en</strong>to, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prefer<strong>en</strong>cia.<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!