dereito do traballo - Consello Galego de Relacións Laborais - Xunta ...
dereito do traballo - Consello Galego de Relacións Laborais - Xunta ...
dereito do traballo - Consello Galego de Relacións Laborais - Xunta ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DIRECTORA<br />
TERESA PEDROSA SILVA<br />
SUBDIRECTORA<br />
PILAR CANCELA RODRIGUEZ<br />
CONSELLO DE REDACCIÓN<br />
JOSÉ M. BOTANA LÓPEZ<br />
Maxistra<strong>do</strong> <strong>do</strong> Tribunal Superior <strong>de</strong> Xustiza <strong>de</strong> Galicia.<br />
Profesor asocia<strong>do</strong> <strong>de</strong> Dereito <strong>do</strong> Traballo na Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
Dereito da Universida<strong>de</strong> da Coruña.<br />
JAIME CABEZA PEREIRO<br />
Catedrático <strong>de</strong> Dereito <strong>do</strong> Traballo na Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Dereito<br />
da Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Vigo.<br />
JAVIER GÁRATE CASTRO<br />
Catedrático <strong>de</strong> Dereito <strong>do</strong> Traballo na Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Dereito<br />
da Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela.<br />
JESÚS MARTINEZ GIRÓN<br />
Catedrático <strong>de</strong> Dereito <strong>do</strong> Traballo na Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Dereito<br />
da Universida<strong>de</strong> da Coruña.<br />
TERESA PEDROSA SILVA<br />
Presi<strong>de</strong>nta <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>.<br />
PABLO SANDE GARCÍA<br />
Maxistra<strong>do</strong> <strong>do</strong> Tribunal Superior <strong>de</strong> Xustiza <strong>de</strong> Galicia.<br />
Profesor asocia<strong>do</strong> <strong>de</strong> Dereito Civil na Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Dereito<br />
da Universida<strong>de</strong> da Coruña.<br />
JOSÉ VÁZQUEZ PORTOMEÑE<br />
Director xeral <strong>de</strong> Relacions <strong>Laborais</strong> da Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>.
ÍNDICE XERAL<br />
PÁXINA<br />
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS<br />
EXTRAXUDICIAIS DE SOLUCIÓN DE CONFLICTOS DE TRABALLO 5<br />
Detalle <strong>do</strong>s expedientes xestiona<strong>do</strong>s 6<br />
Lau<strong>do</strong>s arbitrais e propostas <strong>de</strong> mediación aceptadas 9<br />
DOUTRINA CIENTÍFICA 13<br />
Índice <strong>do</strong>utrinal 14<br />
Tópicos 15<br />
Índice 16<br />
Artigos <strong>do</strong>utrinais 84<br />
- Aspectos laborais e <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> social das pensións alimenticias<br />
por José Fernan<strong>do</strong> Lousada Arochena 85<br />
- As unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación no Art.83 <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res<br />
por Consuelo Ferreiro Regueiro 94
PÁXINA<br />
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO<br />
DO TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA DE GALICIA 134<br />
Índices 135<br />
Cronolóxico 136<br />
Disposicions aplicadas 138<br />
Tópicos xurídicos 160<br />
Sentencias e Autos 168<br />
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS 591<br />
Recursos e sancións 592<br />
Regulación <strong>de</strong> emprego 602<br />
LEXISLACIÓN 606<br />
Relación <strong>de</strong> normas publicadas no DOG 607<br />
Relación <strong>de</strong> normas publicadas no BOE 611<br />
Relación <strong>de</strong> disposicións publicadas no DOCE 616<br />
NEGOCIACIÓN COLECTIVA 618<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s<br />
cronolóxicamente por data <strong>de</strong> publicación 619<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s por<br />
ámbito xeográfico 641<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s por claves <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong> 663<br />
A negociación colectiva galega 685
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE<br />
PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS DE<br />
SOLUCIÓN DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
(AGA)<br />
Detalle <strong>do</strong>s expedientes<br />
xestiona<strong>do</strong>s<br />
Lau<strong>do</strong>s arbitrais e propostas <strong>de</strong><br />
mediación aceptadas
DETALLE DOS EXPEDIENTES XESTIONADOS<br />
Causas <strong>de</strong> remate <strong>do</strong>s expedientes:<br />
1. Por falta <strong>de</strong> aceptación da contraparte afectada.<br />
2. Polo transcurso <strong>do</strong> prazo sinala<strong>do</strong> para a<br />
aceptación expresa .<br />
3. Por acor<strong>do</strong> das partes en conflicto en canto ó<br />
tema <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> (solución previa á tramitación<br />
total <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento).<br />
4. Por falta <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> entre as partes.<br />
5. Por acor<strong>do</strong> entre as partes, en conciliación ou<br />
mediación.<br />
6. Por lau<strong>do</strong> arbitral.
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS DE SOLUCIÓN DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
D A T A<br />
Escrito <strong>de</strong><br />
iniciación<br />
Acta <strong>de</strong><br />
compromiso<br />
arbitral/<br />
Constitución<br />
Comisión <strong>de</strong><br />
Conciliación/<br />
Mediación<br />
Lau<strong>do</strong> Arbitral/<br />
Acor<strong>do</strong> en<br />
Conciliación<br />
Mediación<br />
Arquivo das<br />
actuacións<br />
Suxeitos<br />
promotores<br />
Contraparte<br />
afectada<br />
Tipo <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo<br />
Obxecto <strong>do</strong><br />
conflicto<br />
Nº traball. afecta<strong>do</strong>s Resulta<strong>do</strong> final <strong>de</strong><br />
cada expediente<br />
Expte.1/00-M<br />
Comunida<strong>de</strong><br />
Autónoma<br />
(Mediación)<br />
14/02/00 12/06/00 -- -- Mesa negocia<strong>do</strong>ra<br />
Convenio<br />
autonómico arrastre<br />
-- Intereses<br />
(conflicto <strong>de</strong> sector)<br />
Bloqueo<br />
negociación<br />
convenio<br />
autonómico<br />
1.000 En tramitación<br />
Expte. 2/00-A<br />
Pontevedra<br />
(Arbitraxe)<br />
23/03/00 29/02/00 31/03/00 03/04/00(6) Empresa CROWN<br />
CORK, S.A.<br />
CC.OO<br />
UGT<br />
CIG<br />
Intereses<br />
(Conflicto <strong>de</strong><br />
empresa)<br />
Aplicación<br />
complemento<br />
compensación<br />
vacacións<br />
119 Resulta<strong>do</strong> positivo<br />
Expte. 3/00-A<br />
A Coruña<br />
(Arbitraxe)<br />
(Servicios<br />
mantemento)<br />
06/04/00 07/04/00 10/04/00 10/04/00(6) Comité <strong>de</strong> folga URBASER, S.A.<br />
FERROL<br />
Servicios <strong>de</strong><br />
mantemento<br />
(Conflicto <strong>de</strong><br />
empresa)<br />
Fixación servicios<br />
mantemento <strong>de</strong><br />
folga<br />
95 Resulta<strong>do</strong> positivo<br />
Expte. 4/00-A<br />
Lugo<br />
(Arbitraxe)<br />
12/04/00 27/04/00 02/05/00 04/05/00(6) UGT<br />
CC.OO<br />
URBASER, S.A.<br />
LUGO<br />
Interpretación<br />
(Conflicto <strong>de</strong><br />
empresa)<br />
Interpretación<br />
cláusula revisión<br />
salarial convenio<br />
116 Resulta<strong>do</strong> positivo<br />
Expte. 5/00-C<br />
A Coruña<br />
(Conciliación)<br />
18/04/00 18/04/00 -- 24/04/00(1) Comité <strong>de</strong> folga Xestión <strong>de</strong> Serv. De<br />
emerxencia e<br />
atención ó cidadán,<br />
S.A.<br />
(G.S.E.)<br />
Interpretación<br />
(Conflicto <strong>de</strong><br />
empresa)<br />
Interpretaciónn <strong>do</strong><br />
artigo 44 <strong>do</strong> ET<br />
75 Resulta<strong>do</strong> positivo<br />
7
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS DE SOLUCIÓN DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
D A T A<br />
Escrito <strong>de</strong><br />
iniciación<br />
Acta <strong>de</strong> compromiso<br />
arbitral/ Constitución<br />
Comisión <strong>de</strong><br />
Conciliación/<br />
Mediación<br />
Lau<strong>do</strong> Arbitral/<br />
Acor<strong>do</strong> en<br />
Conciliación<br />
Mediación<br />
Arquivo das<br />
actuacións<br />
Suxeitos<br />
promotores<br />
Contraparte<br />
afectada<br />
Tipo <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo<br />
Obxecto <strong>do</strong><br />
conflicto<br />
Nº traball.<br />
afecta<strong>do</strong>s<br />
Resulta<strong>do</strong> final <strong>de</strong><br />
cada expediente<br />
Expte. 6/00-A<br />
Pontevedra<br />
(Arbitraxe)<br />
14/02/00 28/04/00 02/06/00 14/06/00(6) Comité <strong>de</strong> empresa<br />
(CC.OO, UGT e<br />
CIG)<br />
Grupo <strong>de</strong> empresas<br />
Álvarez, S.A.<br />
Intereses<br />
(Conflicto <strong>de</strong> empresa)<br />
Aplicación tempos<br />
e ren<strong>de</strong>mentos<br />
mínimos esixibles<br />
22 Resulta<strong>do</strong> positivo<br />
Expte. 7/00-C<br />
A Coruña<br />
(Conciliación)<br />
26/04/00 -- -- 24/05/00(1) Comité <strong>de</strong> empresa ERIMSA Intereses<br />
(Conflicto <strong>de</strong> empresa)<br />
I<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong><br />
postos con riscos <strong>de</strong><br />
penosida<strong>de</strong><br />
100 Rexeitamento<br />
Expte. 8/00-C<br />
A Coruña<br />
(Conciliación)<br />
26/04/00 -- -- 09/05/00(1) Comité <strong>de</strong> empresa CRTVG Interpretación<br />
(Conflicto <strong>de</strong> empresa)<br />
Desacor<strong>do</strong><br />
interpretación art.<br />
21 convenio<br />
50 Rexeitamento<br />
Expte. 9/00-A<br />
Ourense<br />
(Arbitraxe)<br />
22/05/00 -- -- 26/05/00(1) CIG Asoc. Empres.<br />
Fabricantes<br />
cadaleitos<br />
Ourense<br />
UGT<br />
CC.OO<br />
Interpretación<br />
(Conflicto <strong>de</strong> sector)<br />
Interpretación art.<br />
11 <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong><br />
sector.<br />
Situación IT<br />
320 Rexeitamento<br />
Expte. 10/00-A<br />
Lugo<br />
(Arbitraxe)<br />
24/05/00 -- -- 28/06/00(1) UGT LUGO Asoc. empresa.<br />
Limpeza edif. E<br />
locais<br />
CIG<br />
CC.OO<br />
Interpretación<br />
(Conflicto <strong>de</strong> sector)<br />
Determinación<br />
unida<strong>de</strong>s<br />
negociación<br />
convenio<br />
2.960 Rexeitamento<br />
8
LAUDOS ARBITRAIS E PROPOSTAS<br />
DE MEDIACIÓN ACEPTADAS
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS<br />
DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
EXPEDIENTE 6/00<br />
LAUDO ARBITRAL<br />
JOSE Mª CASAS DE RON, <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> polas partes árbitro en acta <strong>de</strong> compromiso arbitral <strong>de</strong> data 28 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 2000, en proce<strong>de</strong>mento <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> conflictos, baseán<strong>do</strong>se no estableci<strong>do</strong> no Capítulo III <strong>do</strong><br />
Acor<strong>do</strong> Interprofesional <strong>Galego</strong> sobre Proce<strong>de</strong>mentos Extraxudiciais <strong>de</strong> Solución <strong>de</strong> Conflictos <strong>de</strong> Traballo<br />
(AGA), proce<strong>de</strong>mento número <strong>de</strong> referencia 6/00, no que son interesa<strong>do</strong>s dunha parte a representación legal<br />
<strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res a través <strong>do</strong> seu Comité <strong>de</strong> Empresa, e <strong>do</strong>utra o “G.E.A., S.A.”, mediante acta <strong>de</strong><br />
compromiso arbitral remitida na data 28 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, como partes lexitimadas <strong>do</strong> conflicto sobre<br />
diverxencias xurdidas entre as partes ó aplica-los tempos e ren<strong>de</strong>mentos mínimos esixibles, nas operacións<br />
dalgúns tipos <strong>de</strong> artigos, resolvo a cuestión presentada, visto o expediente e oídas as partes, por medio <strong>do</strong><br />
presente lau<strong>do</strong>, baseán<strong>do</strong>se nos seguintes.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes<br />
Debi<strong>do</strong> ás graves discrepancias xurdidas na aplicación <strong>do</strong>s tempos esixibles en <strong>de</strong>terminadas operacións<br />
por parte da dirección da empresa en diversas seccións <strong>de</strong>sta, e toda vez que non se aca<strong>do</strong>u acor<strong>do</strong> ningún<br />
nesta cuestión na Comisión <strong>de</strong> Ritmos e Tempos, as partes consi<strong>de</strong>raron acudir ó sistema <strong>de</strong> solución <strong>de</strong><br />
conflictos previstos no AGA, co fin <strong>de</strong> que se dicte resolución que estableza os tempos e ren<strong>de</strong>mentos<br />
mínimos esixibles nas seccións afectadas, incluín<strong>do</strong>se para estes efectos os dictames técnicos que se<br />
consi<strong>de</strong>ren necesarios.<br />
Efectuan<strong>do</strong> o compromiso arbitral na data 28 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, e <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> como árbitro o que subscribe,<br />
comezouse co proce<strong>de</strong>mento, <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co estableci<strong>do</strong> no Acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> Solución Extraxudicial <strong>de</strong> Conflictos<br />
Colectivos <strong>de</strong> Traballo. Con este fin, e en presencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>na P.C.R., secretaria xeral <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong><br />
Relacións <strong>Laborais</strong> e o letra<strong>do</strong> <strong>do</strong> Servicio <strong>de</strong> Solución <strong>de</strong> Conflictos, o árbitro reuniu na data 28.04.00 ás<br />
partes interesadas no <strong>do</strong>micilio social/centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, co fin <strong>de</strong> comeza-lo proce<strong>de</strong>mento, nas condicións<br />
establecidas na súa norma <strong>de</strong> aplicación. Con este fin, comparecen, por parte da representación legal <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res, <strong>do</strong>na M.R.M, <strong>do</strong> Sindicato <strong>de</strong> CC.OO., presi<strong>de</strong>nta <strong>do</strong> Comité Intercentros; <strong>do</strong>na M.G.G., <strong>do</strong><br />
Sindicato <strong>de</strong> CC.OO., <strong>do</strong>n C.D.F., <strong>do</strong> Sindicato CC.OO., <strong>do</strong>na M.N.F., <strong>do</strong> Sindicato C.I.G., <strong>do</strong>n J.P.D., da<br />
Unión Sindical Obreira (U.S.O), e <strong>do</strong>na M.S.L., <strong>do</strong> Sindicato U.G.T., membros os cinco da Comisión <strong>de</strong><br />
Ritmos e Tempos da empresa; e <strong>do</strong>utra parte, os representantes da empresa GEA, <strong>do</strong>n L.T.L.B., director <strong>de</strong><br />
Recursos Humanos <strong>do</strong> Grupo, e <strong>do</strong>n R.S.D., responsable <strong>de</strong> tempos e méto<strong>do</strong>s da empresa.<br />
O árbitro signifícalles as fases <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento, sinalan<strong>do</strong> que, para tó<strong>do</strong>los efectos, garantiranse os<br />
principios <strong>de</strong> audiencia, contradicción e igualda<strong>de</strong> e comunícalle-las obrigas das partes <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> coas<br />
previsións establecidas no art. 24 <strong>do</strong> AGA. Aberta dita comparecencia, as partes expoñen ó árbitro a súa<br />
postura, posición e pretensións, expresan<strong>do</strong> ó actuante as graves diferencias que se consignaron no fixa<strong>do</strong> e<br />
aplicación <strong>de</strong> tempos nas operacións da sección <strong>de</strong> <strong>de</strong>coración e croma<strong>do</strong>, e as súas consecuencias no sistema<br />
Bedaux en 16 artigos.<br />
Para estes efectos, o árbitro comunica que se solicitará un dictame ou informe técnicos e que se obterá polos<br />
propios medios <strong>do</strong> Servicio Técnico <strong>de</strong> Solución <strong>de</strong> Conflictos <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>,<br />
centran<strong>do</strong> o técnico interveniente as súas activida<strong>de</strong>s nas operacións que interesan para os efectos <strong>de</strong> que o<br />
árbitro poida dictar lau<strong>do</strong> sobre o presuposto técnico e coas garantías que sexan esixibles. Comunica<br />
igualmente o árbitro que para a emisión <strong>de</strong>ste dictame, o técnico actuante comunicarase coas partes<br />
interesadas co fin <strong>de</strong> que estes poidan efectua-las suxestións e consi<strong>de</strong>racións que estimen oportunas. Unha<br />
10
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS<br />
DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
vez emiti<strong>do</strong> dito informe, o árbitro encaixarao <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> suposto arbitral, dictan<strong>do</strong> resolución que,<br />
naturalmente consi<strong>de</strong>rará a solución técnica aportada no dictame.<br />
Por último, comparecen<strong>do</strong>, a petición <strong>do</strong> árbitro actuante, o director <strong>de</strong> Méto<strong>do</strong>s da empresa <strong>do</strong>n R.S.D., co<br />
fin <strong>de</strong> facilita-los datos técnicos, reséñase a táboa empresarial obxecto da discrepancia entre partes, referida ós<br />
<strong>de</strong>cora<strong>do</strong>s “Ancora Salmón” e “Vilanova Azul”.<br />
Artigo/Formato<br />
Producción u/h normal Producción u/h óptima<br />
Prato pan 62 83<br />
Prato sobremesa 55 74<br />
Prato 26 cm. 46 61<br />
Prato 28 cm. 39 52<br />
Prato 31 cm. 36 48<br />
Prato fon<strong>do</strong> 50 67<br />
Fonte 16 cm. 43 58<br />
Fonte 22 cm. 41 55<br />
Fonte 28 cm. 40 53<br />
Fonte 31 cm. 35 47<br />
Cazoleta 13 cm. 36 48<br />
Informe técnico<br />
Baseán<strong>do</strong>se nos anteriores presupostos, solicitouse a colaboración <strong>do</strong> Tribunal Laboral <strong>de</strong> Cataluña para a<br />
elaboración dun dictame técnico, <strong>de</strong>stinán<strong>do</strong>se para estes efectos ó enxeñeiro <strong>do</strong>n A.T.C., que se<br />
<strong>de</strong>sprazou ó centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> os días 9, 10 e 11 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 2000 para os efectos da recollida <strong>de</strong> datos e<br />
medicións oportunas, co fin <strong>de</strong> emiti-lo informe solicita<strong>do</strong> e po<strong>de</strong>r <strong>de</strong>terminar e asigna-los tempos<br />
normais e óptimos, para os efectos da aplicación <strong>do</strong> sistema puntos Bedaux que correspondan ós niveis<br />
normais e óptimos en producción <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s/hora, efectuán<strong>do</strong>se as tomas <strong>de</strong> datos <strong>de</strong> cronometraxe, e<br />
oscilan<strong>do</strong> en mostras <strong>de</strong> entre 20 e 80 valores para cada unha das operacións, pon<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> as mostras<br />
parciais <strong>de</strong> 2 e 4 operarios/as distintos para cada un <strong>de</strong>les nas operacións e artigos <strong>do</strong> croma<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cora<strong>do</strong> “Ancora Salmón” e “Vilanova azul”. O <strong>de</strong>vandito informe foi remiti<strong>do</strong> ó Servicio <strong>de</strong> Solución<br />
<strong>de</strong> Conflictos xunto cun cadro <strong>de</strong> valores vinculantes ó que se fará referencia, unha vez obti<strong>do</strong>s por<br />
medición directa establecen<strong>do</strong> artigo, puntos minuto/unida<strong>de</strong>, e producción unida<strong>de</strong>s/hora, normal e<br />
óptima.<br />
Conclusións<br />
Remiti<strong>do</strong> o informe técnico, o árbitro consi<strong>de</strong>ra en primeiro lugar que o <strong>de</strong>vandito dictame realizouse<br />
dan<strong>do</strong> satisfacción ós requisitos <strong>de</strong> audiencia, contradicción e igualda<strong>de</strong>, po<strong>de</strong>n<strong>do</strong> as partes interesadas<br />
dar conta ó técnico actuante <strong>de</strong> suxestións e formalida<strong>de</strong>s no exercicio da súa función; por outra parte, o<br />
<strong>de</strong>vandito dictame supón para o árbitro o aporte <strong>de</strong> datos necesarios co fin <strong>de</strong> dictar lau<strong>do</strong> no conflicto <strong>de</strong><br />
intereses por aplicación <strong>de</strong> disposición técnica ante as diferencias na implantación e funcionamento <strong>do</strong><br />
sistema puntos Bedaux.<br />
Para estes efectos, hai que sinalar antes o seguinte: o árbitro, como consecuencia das estimacións<br />
efectuadas polo técnico actuante, non tivo en conta os valores técnicos pertencentes ó artigo que se<br />
<strong>de</strong>signa como cazoleta 13, ó realizarse con mostras moi cortas, provocan<strong>do</strong> unha alta dispersión entre os<br />
valores obti<strong>do</strong>s nos <strong>do</strong>us postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> elixi<strong>do</strong>s para a toma <strong>de</strong> datos. Así mesmo, os artigos saleiro,<br />
pementeiro, palilleiro, cinceiro <strong>de</strong> auga, e floreiro baixo, artigos to<strong>do</strong>s eles <strong>de</strong> moi pouca producción, non<br />
foron obxecto <strong>de</strong> <strong>de</strong>scomposición e medición, pero o árbitro obtivo da dirección da empresa a segurida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> que polo seu moi baixo nivel <strong>de</strong> inci<strong>de</strong>ncia non presentará problemas na aplicación <strong>do</strong> sistema <strong>de</strong><br />
medición <strong>de</strong> tempos/productivida<strong>de</strong>, polo que unicamente a parte dispositiva <strong>do</strong> presente lau<strong>do</strong> afecta ós<br />
restantes 11 artigos.<br />
11
ACORDO INTERPROFESIONAL GALEGO SOBRE PROCEDEMENTOS EXTRAXUDICIAIS<br />
DE CONFLICTOS DE TRABALLO<br />
Por to<strong>do</strong> o anterior e baseán<strong>do</strong>se nas consi<strong>de</strong>racións expostas, resolvo a cuestión en equida<strong>de</strong> baseán<strong>do</strong>me<br />
nas previsións <strong>do</strong> dictame técnico que o árbitro actuante converte en vinculantes, dictan<strong>do</strong> o seguinte<br />
lau<strong>do</strong> <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co artigo 3 <strong>do</strong> Acor<strong>do</strong> Interprofesional <strong>Galego</strong> sobre Proce<strong>de</strong>mentos Extraxudiciais <strong>de</strong><br />
Conflictos Colectivos <strong>de</strong> Traballo, dictán<strong>do</strong>se no prazo excepcional previsto no aparta<strong>do</strong> 2º <strong>do</strong> artigo 24<br />
<strong>do</strong> <strong>de</strong>vandito acor<strong>do</strong>, xustifica<strong>do</strong> na propia petición <strong>do</strong> informe técnico a que se fixo referencia, e sen<strong>do</strong><br />
advertidas as partes da excepcionalida<strong>de</strong> á que se acolle o presente pronunciamento en canto ó seu prazo,<br />
Único<br />
Os valores, artigos, puntos e produccións esixibles ou acada<strong>do</strong>s no conflicto sobre tempos formula<strong>do</strong><br />
polas partes serán os que a continuación se explicitan no seguinte cadro, afectan<strong>do</strong> ós <strong>de</strong>cora<strong>do</strong>s “Ancora<br />
Salmón” e “Vilanova Azul”, e en tó<strong>do</strong>los supostos similares.<br />
Artigo/Formato Puntos min/u. Producción u/h normal Producción u/h óptima<br />
Prato pan 1,296 46,30 61,71<br />
Prato sobremesa 1,302 46,08 61,42<br />
Prato 26 cm. 1,380 43,48 57,96<br />
Prato 28 cm. 1,452 41,32 55,08<br />
Prato 31 cm. 1,932 31,06 41,39<br />
Prato fon<strong>do</strong> 1,362 44,05 58,72<br />
Fonte 16 cm. 1,314 45,66 60,87<br />
Fonte 22 cm. 1,746 34,36 45,80<br />
Fonte 28 cm. 1,812 33,11 44,14<br />
Fonte 31 cm. 1,968 30,49 40,64<br />
Cazoleta 13 cm. * 31,06 41,39<br />
*Por proxección <strong>do</strong> árbitro.<br />
O presente lau<strong>do</strong> po<strong>de</strong>rá ser obxecto <strong>de</strong> recurso ante a xurisdicción social nos termos estableci<strong>do</strong>s no pr. 4<br />
<strong>do</strong> art. 24 <strong>do</strong> Acor<strong>do</strong> Interprofesional <strong>Galego</strong> sobre Proce<strong>de</strong>mentos Extraxudiciais <strong>de</strong> Solución <strong>de</strong><br />
Conflictos <strong>de</strong> Traballo (AGA).<br />
Da<strong>do</strong> en Vigo, o <strong>do</strong>us <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> <strong>do</strong>us mil<br />
12
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Índice DOUTRINAL<br />
tópicos<br />
índice<br />
Artigos DOUTRINAIS
ÍNDICE DOUTRINAL<br />
TOPICOS<br />
ÍNDICE
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
TÓPICOS<br />
Acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Administracións Públicas<br />
Afiliación e alta. Baixas<br />
Asistencia sanitaria<br />
Asistencia social<br />
Asociacións empresariais<br />
Clasificación profesional<br />
Cesión <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res<br />
Colocación<br />
Conflictos colectivos<br />
Contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Contratos formativos<br />
Convenios colectivos<br />
Cotización<br />
Demanda<br />
Dereito <strong>do</strong> <strong>traballo</strong><br />
Dereitos e <strong>de</strong>beres <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r<br />
Descansos<br />
Descentralización productiva<br />
Descentralización productiva. Contratas<br />
Desemprego<br />
Despedimento<br />
Discapacita<strong>do</strong>s<br />
Emigración<br />
Emprego<br />
Empresa e empresarios<br />
Empresas <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> temporal<br />
Enfermida<strong>de</strong> profesional<br />
Estranxeiros<br />
Exce<strong>de</strong>ncia<br />
Execucións<br />
Extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Faltas e sancións laborais <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r<br />
Folga<br />
Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial<br />
Fontes <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong><br />
Igualda<strong>de</strong> e non discriminación. Outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s<br />
fundamentais<br />
Incapacida<strong>de</strong> permanente<br />
Incapacida<strong>de</strong> temporal<br />
Infraccións e sancións<br />
Leis<br />
Maternida<strong>de</strong><br />
Mobilida<strong>de</strong> funcional<br />
Mobilida<strong>de</strong> xeográfica<br />
Modificación das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Permisos<br />
Po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario<br />
Prescrición e caducida<strong>de</strong><br />
Prestacións<br />
Prestacións non contributivas<br />
Proce<strong>de</strong>mento laboral<br />
Recadación<br />
Recursos<br />
Regulación <strong>de</strong> emprego<br />
Relación laboral<br />
Relacións laborais <strong>de</strong> carácter especial<br />
Representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res<br />
Risco durante o embarazo<br />
Salarios<br />
Sancións<br />
Saú<strong>de</strong> laboral<br />
Sentencia<br />
Segurida<strong>de</strong> social complementaria<br />
Segurida<strong>de</strong> social. Réximes especiais<br />
Sindicatos<br />
Sistema <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> social<br />
Sucesión <strong>de</strong> empresa<br />
Suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Tempo <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Traballa<strong>do</strong>res estranxeiros<br />
Traballo a tempo parcial<br />
Unión Europea<br />
Vacacións<br />
Xestión da segurida<strong>de</strong> social<br />
Xornada<br />
Xubilación<br />
Xurisdicción laboral<br />
15
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ÍNDICE<br />
Esta sección inclúe, sistematizada, por conceptos xurídicos, a reseña <strong>de</strong> tó<strong>do</strong>los artigos <strong>do</strong>utrinais publica<strong>do</strong>s nas<br />
seguintes revistas especializadas: (AL) ACTUALIDAD LABORAL/ (AS) ARANZADI SOCIAL/ (DL)<br />
DOCUMENTACIÓN LABORAL/ (REDT) REVISTA ESPAÑOLA DE DERECHO DEL TRABAJO/ (RGDS)<br />
REVISTA GALEGA DE DEREITO SOCIAL / (RL) RELACIONES LABORALES-LA LEY / (RMTAS)<br />
REVISTA DEL MINISTERIO DE TRABAJO Y ASUNTOS SOCIALES / (TSoc) TRIBUNA SOCIAL.<br />
ACCIDENTE DE TRABALLO<br />
Infarto <strong>de</strong> miocardio sufri<strong>do</strong> en el <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el centro <strong>de</strong> trabajo al<br />
aeropuerto y acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo in itinere STSJ Baleares <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 (AL<br />
5/2000). Rodríguez Izquier<strong>do</strong>, R.<br />
Sumario: I. El infarto <strong>de</strong> miocardio como acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo. II. El acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo in itinere como<br />
modalidad <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo. III. Elementos <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte in itinere. IV. Distinción <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo típico <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte in itinere. V. El infarto <strong>de</strong> miocardio como acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo in itinere. VI. La<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial sobre el infarto <strong>de</strong> miocardio como acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo in itinere. VII. Distinción <strong>de</strong>l<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo in itinere <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo en misión. VIII. Conclusión.<br />
La responsabilidad empresarial en contingencias profesionales tras la STS 1 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 2000 (AS 4/2000). Sempere Navarro, A.V.<br />
Sumario: 1. Planteamiento. 2. Jurispru<strong>de</strong>ncia sobre impago <strong>de</strong> cuotas y prestaciones por contingencias<br />
profesionales. 3. Jurispru<strong>de</strong>ncia sobre impago <strong>de</strong> cotizaciones y prestaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> contingencias<br />
comunes. 4. ¿Hay que trasladar el principio <strong>de</strong> proporcionalidad a la responsabilidad respecto <strong>de</strong> contingencias<br />
profesionales?. 5. Una primera valoración. (ver prestacións)<br />
Virtualidad <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> 1900 (AS 18/2000). Sempere<br />
Navarro, A.V.<br />
Sumario: Artículo 1: Concepto <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo.- Artículo 2: Responsabilidad empresarial.- Artículo 3:<br />
Ámbito funcional <strong>de</strong> la Ley.- Artículo 4: Protección por incapacidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r.- Artículo 5: Protección por<br />
muerte y supervivencia.- Artículos sexto a noveno: Administración especializada en seguridad industrial.-<br />
Artículo 10: Posibilidad <strong>de</strong> abonar pensión.- artículo 11: Módulo regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong> las in<strong>de</strong>mnizaciones. – Artículo<br />
12: Aseguramiento facultativo <strong>de</strong> la responsabilidad patronal.- Artículo 13: Extensión <strong>de</strong> la norma al sector<br />
público.- Artículo 14: Jurisdicción competente.- Artículo 15: Prescripción <strong>de</strong> acciones.- Artículo 16:<br />
Funcionalidad <strong>de</strong> las reglas generales.- Artículos 17 y 18: Responsabilidad civil “ex” <strong>de</strong>licto.- Artículo 19:<br />
Irrenunciabilidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos. Artículo 20.- Desarrollo reglamentario.- Artículo 21: Publicidad <strong>de</strong> la ley.<br />
16
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Seguridad Social, riesgo profesional y acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo (RL 1/2000). Rodríguez<br />
Piñero, M.<br />
Muestra el ensayo reseña<strong>do</strong> cuál ha si<strong>do</strong> la evolución <strong>de</strong> la protección <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r frente al acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo y la necesidad <strong>de</strong> a<strong>do</strong>ptar una concepción <strong>de</strong> esa protección en la que se sustituya la i<strong>de</strong>a <strong>de</strong>l<br />
aseguramiento <strong>de</strong> la responsabilidad objetiva y directa <strong>de</strong>l empresario por la <strong>de</strong> un aseguramiento en interés <strong>de</strong>l<br />
propio trabaja<strong>do</strong>r acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>, el cual sería el único titular <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a las prestaciones frente a la entidad<br />
gestora. En términos <strong>de</strong>l autor, la protección <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo en el plano jurídico no se realizará<br />
“mediante una imputación <strong>de</strong> responsabilidad sino mediante el reconocimiento <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho directo <strong>de</strong>l<br />
perjudica<strong>do</strong> frente a la entidad gestora, como “aseguramiento social” <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo”.<br />
Génesis y evolución <strong>de</strong> la protección <strong>de</strong> los acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l trabajo (TSoc. 109/2000).<br />
Tatay Pucha<strong>de</strong>s, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La Ley 30 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1900. II.1. Antece<strong>de</strong>ntes y <strong>de</strong>senca<strong>de</strong>nantes <strong>de</strong> la<br />
intervención normativa. II.2. Una responsabilidad objetiva pero limitada. II.3. Una responsabilidad empresarial<br />
con eficacia <strong>de</strong>bilitada. III. La Ley 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1922: una tímida pero trascen<strong>de</strong>nte reforma. IV. La Ley 4 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1932: un salto hacia el seguro obligatorio. V. El inicio <strong>de</strong> un tratamiento unitario.<br />
El acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo. (Actualidad <strong>de</strong> un concepto centenario) (TSoc. 109/2000).<br />
García Ortega, J.<br />
Sumario: I. El acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo, contingencia protegida por la Seguridad Social. II. Lesión corporal. III.<br />
Trabajo por cuenta ajena. 1. Asimilación a trabaja<strong>do</strong>res por cuenta ajena. 2. Trabajos marginales. 3. El trabajo al<br />
margen <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo. 4. Otros supuestos. A) Viaje <strong>de</strong> salida o <strong>de</strong> regreso <strong>de</strong> los emigrantes. B)<br />
Desempeño <strong>de</strong> cargos electivos <strong>de</strong> carácter sindical. IV. Relación <strong>de</strong> causalidad. 1. Causalidad directa. A)<br />
Infartos. B) Acci<strong>de</strong>ntes en misión. 2. Causalidad indirecta. A) Lesiones con ocasión <strong>de</strong> huelga o cierre patronal.<br />
B) Lesiones con ocasión <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>portivas organizadas por las empresas. C) Suicidios. V. Expresa<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo. 1. Acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trayecto o “in itinere”. A) Finalidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>splazamiento.<br />
B) El trayecto. C) La duración <strong>de</strong>l recorri<strong>do</strong>. D) Los medios <strong>de</strong> <strong>de</strong>splazamiento. E) Los agentes lesivos. 2. En<br />
tareas distintas a las propias <strong>de</strong> su categoría profesional. 3. En actos <strong>de</strong> salvamento. 4. Enfermeda<strong>de</strong>s contraídas<br />
en el trabajo. 5. Enfermeda<strong>de</strong>s o <strong>de</strong>fectos agrava<strong>do</strong>s por lesión. 6. Enfermeda<strong>de</strong>s intercurrentes. VI. Lesiones<br />
sufridas durante el tiempo y en el lugar <strong>de</strong> trabajo. 1. El tiempo y el lugar <strong>de</strong> trabajo. 2. Alcance <strong>de</strong> la presunción.<br />
3. Las lesiones. 4. Desvirtuación <strong>de</strong> la presunción. VII. Ruptura <strong>de</strong> la relación <strong>de</strong> causalidad. 1. Acto propio <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r. A) Dolo e impru<strong>de</strong>ncia temeraria. B) Impru<strong>de</strong>ncia profesional. 2. Fuerza mayor. 3. Culpa <strong>de</strong> tercero.<br />
Reseña jurispru<strong>de</strong>ncial sobre acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo y enfermeda<strong>de</strong>s profesionales (1903-<br />
1949) (TSoc. 109/2000). Moreno Cáliz, S.<br />
Sumario: Presentación. 1) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1903. 2)<br />
Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1905. 3) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1913. 4) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1914. 5) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1921. 6) Sentencia<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Civil) <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1927. 7) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo<br />
Civil) <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1927. 8) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Social) <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1936. 9) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Social) <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1940. 10) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Supremo (Sala <strong>de</strong> lo Social) <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1941. 11) Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (sala <strong>de</strong> lo Social) <strong>de</strong><br />
22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1949. (ver enfermida<strong>de</strong> profesional)<br />
17
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS<br />
Trabaja<strong>do</strong>res temporales al servicio <strong>de</strong> la Administración local: conversión en<br />
funcionarios (AL 3/2000). Barreiro González, G.<br />
Sumario: I. Introducción. La cuestión objeto <strong>de</strong> análisis. II. La contratación laboral <strong>de</strong> la administración. III. La<br />
aplicación <strong>de</strong> la normativa laboral y sus posibles consecuencias. IV. La conversión <strong>de</strong> la relación laboral en<br />
funcionarial interina. V. El consentimiento <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a la citada conversión. VI. Transformación <strong>de</strong><br />
funcionario interino en funcionario <strong>de</strong> carrera. La cobertura <strong>de</strong> la plaza. 1. Actuación administrativa contraria a<br />
la buena fe. 2. Sobre la convocatoria <strong>de</strong>l concurso-oposición. VII. Consi<strong>de</strong>raciones finales.<br />
Personal estatutario <strong>de</strong> la Seguridad Social y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo. Comentario a la STSJ <strong>de</strong><br />
Andalucía –Sevilla- <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 (AL 7/2000). López Balaguer, M.<br />
Sumario: 1. Efectos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l carácter injustifica<strong>do</strong> <strong>de</strong>l cese <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra eventual: ¿Despi<strong>do</strong><br />
nulo?. 2. Personal estatutario al servicio <strong>de</strong> la Seguridad Social. 3. La resolución injustificada <strong>de</strong>l contrato<br />
eventual por sustitución <strong>de</strong>l personal estatutario al servicio <strong>de</strong> la Seguridad Social. (Ver <strong>de</strong>spedimento)<br />
La contratación laboral temporal irregular en la administración pública: evolución<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (AS 2/2000). Nicolás Bernad, J.A.<br />
Sumario: 1. La contratación laboral temporal en las administraciones públicas: referencias normativas<br />
autorizantes. 2. La etapa preconstitucional y la in<strong>de</strong>finición contractual como rigurosa consecuencia <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong>.<br />
Ambivalencia <strong>de</strong> tratamiento en el sector público y priva<strong>do</strong>. 3. La reacción postconstitucional.- 3.1. La dicotomía<br />
laboral-personal funcionario. La excepcionalidad <strong>de</strong> la forma laboral para los cometi<strong>do</strong>s públicos.- 3.2. El<br />
sacrificio <strong>de</strong> las consecuencias impuestas por la aplicación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l trabajo a favor <strong>de</strong> los principios<br />
constitucionales <strong>de</strong> igualdad, mérito y capacidad.- 3.3. La no presunción <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong> en la contratación temporal<br />
por las Administraciones públicas.- 3.3.1. La apariencia <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> y los presupuestos necesarios.- 3.3.2. Los<br />
posicionamientos jurispru<strong>de</strong>nciales más radicales: relación laboral como relación jurídica no presumida.- 3.3.3.<br />
La irregular contratación temporal como mera infracción administrativa.- 3.3.4. La teoría <strong>de</strong> la compensión <strong>de</strong><br />
culpas.- 3.3.5. La tesis <strong>do</strong>ctrinal <strong>de</strong> cumplimiento <strong>de</strong> los principios <strong>de</strong> igualdad, mérito y capacidad por el<br />
contrata<strong>do</strong> laboral, en <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> su in<strong>de</strong>finición contractual en caso <strong>de</strong> frau<strong>de</strong>. 4. La nueva etapa abierta por la<br />
STS <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1988.- 4. El principio <strong>de</strong> legalidad como límite <strong>de</strong> la no presunción <strong>de</strong> frau<strong>de</strong>.- 4.2. Los<br />
supuestos especialmente cualifica<strong>do</strong>s como constitutivos <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley.- 4.3. La irrenunciabilidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
como obstáculo a la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> temporal <strong>de</strong>l contrato posterior a otro concerta<strong>do</strong> fraudulentamente. 5. La<br />
etapa posterior a la sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1991: ¿Continuidad o cambio?. 6. La<br />
situación jurídico laboral <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r cuyo contrato se ha concerta<strong>do</strong> en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley: el término in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong><br />
frente al <strong>de</strong> fijo como necesaria observancia <strong>de</strong> los principios constitucionales. (ver contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Laborales y funcionarios al servicio <strong>de</strong> las Administraciones Públicas. ¿Derecho <strong>de</strong>l<br />
trabajo versus <strong>de</strong>recho administrativo? (AS 3/2000). Cor<strong>de</strong>ro Saavedra, L.<br />
Sumario: 1. La coexistencia en las administraciones públicas <strong>de</strong> personal sujeto a <strong>de</strong>recho administrativo y<br />
personal regula<strong>do</strong> por el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l trabajo. 2. El mo<strong>de</strong>lo dual instaura<strong>do</strong> por el legisla<strong>do</strong>r y su compatibilidad.<br />
3. La singular práctica “contra legem” <strong>de</strong> adscripción indistinta <strong>de</strong> funciones y puestos <strong>de</strong> trabajo. 4. La<br />
justificación al paradigma <strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> funcionarios y laborales con régimen jurídico diferencia<strong>do</strong>. 5. A<br />
mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> conclusiones. (ver relación laboral)<br />
18
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La contratación laboral temporal por las Administraciones Públicas; especial referencia<br />
a la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Navarra (AS<br />
18/2000). Ollo Luri, M.P. y Gómara Hernán<strong>de</strong>z, J.L.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La contratación laboral por las administraciones públicas. III. Los contratos <strong>de</strong><br />
trabajo temporales. IV. Especial consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> causalidad en la contratación laboral temporal.-<br />
1. El contrato para o obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>.- 2. El contrato eventual.- 3. El contrato <strong>de</strong> interinidad.- 4.<br />
Otras modalida<strong>de</strong>s contractuales.- a) El contrato por lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad.- b) El contrato a tiempo<br />
parcial. V. La celebración sucesiva <strong>de</strong> contratos temporales. VI. A título <strong>de</strong> ejemplo: irregularida<strong>de</strong>s cometidas<br />
por las administraciones públicas en la contratación temporal. VII. Extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo<br />
temporales. VIII. Conclusiones. (ver contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
La organización y gestión <strong>de</strong> la prevención <strong>de</strong> riesgos en las Administraciones Públicas<br />
(REDT 99/2000). Valle Muñoz, F.A.<br />
Sumario: 1. La adaptación <strong>de</strong> la legislación <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riesgos laborales a la Administración General <strong>de</strong>l<br />
Esta<strong>do</strong>. 1.1. Normas regula<strong>do</strong>ras. 1.1.1 La Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales y el Reglamento <strong>de</strong> los<br />
Servicios <strong>de</strong> Prevención. 1.1.2. El Real Decreto 1.488/1998, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio, <strong>de</strong> adaptación <strong>de</strong> la legislación <strong>de</strong><br />
prevención <strong>de</strong> riesgos laborales a la Administración General <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>. 1.1.3. El Acuer<strong>do</strong> entre Administración<br />
y Sindicatos <strong>de</strong> adaptación <strong>de</strong> la legislación <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riesgos laborales a la Administración General <strong>de</strong>l<br />
Esta<strong>do</strong>. 1.1.4. La Instrucción <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1996 <strong>de</strong> la Secretaría <strong>de</strong> Esta<strong>do</strong> para la Administración Pública<br />
para la aplicación <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales. 2. Ambito <strong>de</strong> aplicación. 2.1. Sujetos inclui<strong>do</strong>s.<br />
2.1.1. La Administración General <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> y los Organismos públicos <strong>de</strong>pendientes. 2.1.2. El personal<br />
funcionario o estatutario a su servicio. 2.2. Activida<strong>de</strong>s con particularida<strong>de</strong>s. 3. La participación y la<br />
representación <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s públicos. 4. Los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención en las Administraciones Públicas.<br />
4.1. Designación. 4.2. Composición. 4.3. Competencias. 4.4. Faculta<strong>de</strong>s. 4.5. Garantías. 4.6. Formación <strong>de</strong> los<br />
Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención. 5. El Comité <strong>de</strong> Seguridad y Salud en las Administraciones Públicas. 5.1.<br />
Constitución y composición. 5.2. Competencias. 5.3. Faculta<strong>de</strong>s. 5.4. Reuniones <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Seguridad y<br />
Salud. 6. Los Servicios <strong>de</strong> Prevención en las Administraciones Públicas. 6.1. Constitución <strong>de</strong> los Servicios <strong>de</strong><br />
Prevención. 6.2. Los Servicios <strong>de</strong> Prevención propios. 6.3. Los Servicios <strong>de</strong> Prevención ajenos. 6.4. La<br />
<strong>de</strong>signación <strong>de</strong> uno o varios emplea<strong>do</strong>s públicos para llevar a cabo la actividad preventiva. 6.5. Los Servicios <strong>de</strong><br />
Prevención mancomuna<strong>do</strong>s. 6.6. Los Servicios <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> los hospitales y centros sanitarios. 6.7.<br />
Funciones y niveles <strong>de</strong> cualificación <strong>de</strong>l personal que lleve a cabo las tareas <strong>de</strong> prevención. 7. Los instrumentos<br />
<strong>de</strong> control <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> prevención en las Administraciones Públicas: Las auditorías. 8. La responsabilidad <strong>de</strong><br />
las Administraciones Públicas en el cumplimiento <strong>de</strong> sus obligaciones sobre prevención <strong>de</strong> riesgos. 8.1.<br />
Responsabilidad <strong>de</strong> las Administraciones Públicas en materia <strong>de</strong> Seguridad Social. 8.2. Responsabilidad<br />
administrativa <strong>de</strong> las Administraciones Públicas. 8.3. Responsabilidad civil <strong>de</strong> las Administraciones Públicas.<br />
8.4. Responsabilidad penal <strong>de</strong> las Administraciones Públicas. (ver saú<strong>de</strong> laboral)<br />
La nueva regulación <strong>de</strong>l personal estatutario: Análisis <strong>de</strong> la Ley 30/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
octubre, <strong>de</strong> selección y provisión <strong>de</strong> plazas <strong>de</strong>l personal estatutario <strong>de</strong> los Servicios <strong>de</strong><br />
Salud (TSoc. 112/2000). Mut Oltra, S.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Características <strong>de</strong> la Ley 30/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> octubre, <strong>de</strong> selección y provisión <strong>de</strong><br />
plazas <strong>de</strong>l personal estatutario <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> salud. III. La selección <strong>de</strong>l personal. IV. La promoción interna.<br />
V. La provisión <strong>de</strong> plazas. (ver asistencia sanitaria)<br />
AFILIACIÓN E ALTAS. BAIXAS<br />
Sobre la opción entre el RETA y la Mutualidad <strong>de</strong> la Abogacía (AS 1/2000). Sempere<br />
Navarro, A. V.(Ver sumario en Segurida<strong>de</strong> Social, réximes especiais)<br />
19
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Bajas extemporáneas y cotización a la Seguridad Social (TSoc. 110/2000). Ruíz<br />
Landáburu, M.J.<br />
Sumario: I. Introducción. 1. Planteamiento <strong>de</strong>l problema. 2. Regulación. II. Posibles soluciones. 1. Fundamento y<br />
finalidad <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong> cotizar. 2. Evitación <strong>de</strong> comportamientos fraudulentos. 3. Deber <strong>de</strong> colaboración <strong>de</strong>l<br />
empresario. Posible naturaleza sancionatoria. 4. Finalidad recaudatoria. 5. Conclusión. III. Soluciones<br />
jurispru<strong>de</strong>nciales. 1. Tesis realista. 2. Tesis formalista. 3. Competencia. IV. Reforma legislativa. 1. Conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la reforma. 2. Retroactividad. 3. Carga <strong>de</strong> la prueba. V. Conclusiones. (ver cotización)<br />
ASISTENCIA SANITARIA<br />
La competencia en materia <strong>de</strong> reclamaciones sobre responsabilidad <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la<br />
incorrecta prestación <strong>de</strong> los servicios sanitarios por las entida<strong>de</strong>s gestoras <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. El artículo 2.e) <strong>de</strong> la Ley 29/1998 y la disposición adicional 12ª <strong>de</strong> la<br />
Ley 4/1999: ¿El final <strong>de</strong>l conflicto? (AS 1/2000). Olmeda Freire, G.B.<br />
Sumario: I. Planteamiento. II. Los perfiles <strong>de</strong> un eterno conflicto a la luz <strong>de</strong> las últimas reformas.- 1.<br />
Introducción.- 2. Marco normativo <strong>de</strong>l conflicto.- 3. Marco jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l conflicto.- 4. El artículo 2.e) <strong>de</strong> la<br />
Ley 29/1998 y la disposición adicional 12ª <strong>de</strong> la Ley 4/1999: ¿el final <strong>de</strong>l conflicto?. III. Las difíciles relaciones<br />
entre el or<strong>de</strong>n social y el contencioso-administrativo: algunas reflexiones críticas. (ver xurisdicción laboral)<br />
La nueva regulación <strong>de</strong>l personal estatutario: Análisis <strong>de</strong> la Ley 30/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
octubre, <strong>de</strong> selección y provisión <strong>de</strong> plazas <strong>de</strong>l personal estatutario <strong>de</strong> los Servicios <strong>de</strong><br />
Salud (TSoc. 112/2000). Mut Oltra, S. (Ver sumario en administracións públicas)<br />
ASISTENCIA SOCIAL<br />
Las pensiones asistenciales por ancianidad a favor <strong>de</strong> españoles no resi<strong>de</strong>ntes en España<br />
(AL 25/2000). Blasco Lahoz, J.F.<br />
Sumario: I. Introducción: legislación aplicable. II. Beneficiarios <strong>de</strong> las pensiones asistenciales por ancianidad: 1.<br />
Requisitos; 2. La carencia <strong>de</strong> ingresos o rentas suficientes: 3. La excepción a la condición <strong>de</strong> emigrante. III.<br />
Cuantía <strong>de</strong> la pensión asistencial por ancianidad: 1. Base <strong>de</strong> cálculo; 2. Coeficientes aplicables a la base <strong>de</strong><br />
cálculo; 3. Pertenencia a una unidad económico familiar. IV. Desarrollo <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la pensión asistencial por<br />
ancianidad. V. Procedimiento para el reconocimiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la pensión asistencial por ancianidad. VI.<br />
Procedimientos especiales: 1. Procedimiento para el reconocimiento <strong>de</strong> pensión a favor <strong>de</strong> los emigrantes<br />
españoles retorna<strong>do</strong>s; 2. Procedimiento para el abono <strong>de</strong> las mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>vengadas y no percibidas por<br />
fallecimiento; 3. Procedimiento para el reintegro <strong>de</strong> las cantida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>bidamente percibidas.<br />
ASOCIACIÓNS EMPRESARIAIS<br />
La representación institucional <strong>de</strong> los empresarios (En torno a la disposición adicional<br />
6ª) (REDT 100/2000). Quintanilla Navarro, R.Y.<br />
Sumario: I. Planteamiento <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> al hilo <strong>de</strong> la STS, Sala 3ª, Sección 4ª, <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999.-<br />
II. La disposición adicional 6ª ET: participación institucional <strong>de</strong> las asociaciones empresariales. 1. La capacidad<br />
representativa. 2. La participación institucional. 3. La Ley 21/1991, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> junio, <strong>de</strong> creación <strong>de</strong>l Consejo<br />
20
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Económico y Social.- III. La aplicación práctica <strong>de</strong>l criterio <strong>de</strong> la mayor representatividad <strong>de</strong> las Asociaciones<br />
Empresariales. 1. Doctrina <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional. 2. Conclusión final.<br />
CLASIFICACIÓN PROFESIONAL<br />
La profesionalidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (En torno a los artículos 22, 23, 24 y 25) (REDT<br />
100/2000). Aparicio Tovar, J.(Ver sumario en <strong><strong>de</strong>reito</strong>s e <strong>de</strong>beres <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r)<br />
CESIÓN DE TRABALLADORES<br />
Cesión <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res y empresas <strong>de</strong> trabajo temporal (En torno al artículo 43) (REDT<br />
100/2000). Del Rey Guanter, S.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. El requisito numérico <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res estructurales <strong>de</strong> las ETT.- III. La<br />
modificación <strong>de</strong> la normativa sobre el contrato <strong>de</strong> puesta a disposición.- IV. La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la norma<br />
colectiva aplicable a efectos <strong>de</strong> la equiparación retributiva.- V. El alcance <strong>de</strong> la equiparación retributiva entre<br />
trabaja<strong>do</strong>r en misión y trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa usuaria.- VI. Sobre el (eventual) carácter discriminatorio <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización prevista en el artículo 11.2 <strong>de</strong> la Ley 14/1994 a la terminación <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en misión. (ver empresas <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> temporal)<br />
COLOCACIÓN<br />
El Convenio sobre las agencias <strong>de</strong> empleo privadas, 1997 Convenio nº 181 <strong>de</strong> la OIT (AL<br />
4/2000). Borrajo Dacruz, E. y Dilla Catalá, M.J.<br />
Sumario: Ambito <strong>de</strong> aplicación. 1. Delimitación funcional. 2. Ambito subjetivo. IV. Régimen jurídico. 1.<br />
Remisión a la legislación nacional: sus límites. V. Garantías <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. 1. Derechos colectivos. 2. No<br />
discriminación y acción positiva promocional. 3. Confi<strong>de</strong>ncialidad y profesionalidad. 4. Gratuidad: sus límites.<br />
5. Garantías específicas en la puesta a disposición <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res emplea<strong>do</strong>s al efecto. 6. Emigrantes y niños.<br />
VI. Relaciones con la Administración. 1. Principio general <strong>de</strong> cooperación. 2. Deber específico <strong>de</strong> información.<br />
VII. Desarrollo <strong>de</strong>l Convenio. VIII. Cláusula <strong>de</strong> mejora. IX. Entrada en vigor. X. Denuncia. XI. Valoración<br />
general.<br />
El convenio número 181 <strong>de</strong> la OIT sobre agencias <strong>de</strong> empleo privadas (DL 61/2000). Gil<br />
y Gil, J.L.<br />
Sumario: I. Aspectos generales <strong>de</strong>l convenio: 1. Ambito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong>l Convenio. 2. Determinación <strong>de</strong>l<br />
régimen jurídico <strong>de</strong> las agencias <strong>de</strong> empleo privadas. 3. Prohibición <strong>de</strong> cobro <strong>de</strong> honorarios o tarifas a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res. 4. Promoción <strong>de</strong> la cooperación entre el servicio público <strong>de</strong>l empleo y las agencias <strong>de</strong> empleo<br />
privadas. II. Protección <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res: 1. Protección <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res emplea<strong>do</strong>s por las agencias <strong>de</strong> empleo privadas. 2. Derechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en las empresas <strong>de</strong><br />
trabajo temporal. III. Bibliografía citada.<br />
21
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La transformación <strong>de</strong> la intermediación en el merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo a la luz <strong>de</strong>l Convenio<br />
181 OIT: Iniciativa privada y nuevas tecnologías (RL 11/2000). Del Rey Guanter, S. y<br />
Lázaro Sánchez, J.L.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La evolución <strong>de</strong>l marco jurídico <strong>de</strong> la intermediación. III. El nuevo papel concedi<strong>do</strong><br />
a las agencias privadas <strong>de</strong> colocación: breves apuntes sobre las causas y los cauces <strong>de</strong> este proceso: 1. Las<br />
restricciones a la actuación <strong>de</strong> las agencias privadas <strong>de</strong> colocación. 2. Las causas <strong>de</strong> tales limitaciones. 3. La<br />
reconsi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l funcionamiento <strong>de</strong> las agencias privadas. IV. Sobre el concepto <strong>de</strong> intermediación. V.<br />
Intermediación y nuevas tecnologías: 1. La calificación jurídica <strong>de</strong> las nuevas formas <strong>de</strong> actuación en el merca<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> trabajo. 2. Las repercusiones en la privacidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>mandantes y oferentes <strong>de</strong> empleo. 3. Otras consi<strong>de</strong>raciones<br />
en torno al intermediario virtual. VI. Conclusiones<br />
La <strong>de</strong>scentralización <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo (Comentario a la STS 4ª 30 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1999) (RL 12/2000). Valdés Dal-Ré, F.(Ver sumario en emprego)<br />
El ingreso al trabajo (En torno al artículo 16) (REDT 100/2000). Landa Zapirain, J.P.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Algunas consi<strong>de</strong>raciones sobre el alcance actual para la política <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> una<br />
norma como el artículo 16 ET incardinada en el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. 1. La discutible ubicación <strong>de</strong> dicho<br />
precepto en el ET. 2. Servicio público <strong>de</strong> empleo y agencias <strong>de</strong> colocación: El mo<strong>de</strong>lo español <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong><br />
empleo. 3. Reforma <strong>de</strong>l servicio público <strong>de</strong> empleo y garantía <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.- III. Otras<br />
reflexiones en torno al contexto europeo <strong>de</strong> la política nacional <strong>de</strong> empleo. 1. La actividad pública <strong>de</strong> colocación<br />
frente a la jurispru<strong>de</strong>ncia comunitaria <strong>de</strong>l Tribunal <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Luxemburgo. 2. La política comunitaria sobre<br />
el empleo: La coordinación <strong>de</strong> las políticas nacionales <strong>de</strong> empleo.- IV. Descentralización competencial y<br />
negociación colectiva en el horizonte <strong>de</strong> la reforma <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> colocación.- V. Conclusión.<br />
CONFLICTOS COLECTIVOS<br />
Enfoques alternativos en el análisis <strong>de</strong>l conflicto laboral (DL 61/2000). Marco Ale<strong>do</strong>, M.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El estudio <strong>de</strong>l conflicto laboral <strong>de</strong>s<strong>de</strong> diferentes escuelas <strong>de</strong> pensamiento: 1. La<br />
perspectiva sociológica. 2. El enfoque hetero<strong>do</strong>xo. 3. El análisis económico neoclásico. III. Resumen y<br />
conclusiones. IV. Referencias bibliográficas. (ver proce<strong>de</strong>mento laboral)<br />
La tutela colectiva por los trabaja<strong>do</strong>res autónomos <strong>de</strong> sus intereses profesionales (RL 7-<br />
8/2000). Cruz Villalón, J.<br />
Sumario: I. Asociacionismo profesional y libertad sindical. 1. Los antece<strong>de</strong>ntes. 2. Cambios en el sistema<br />
productivo y extensión <strong>de</strong>l trabajo autónomo en el sector servicios. 3. Las claves constitucionales. 4. Las vías <strong>de</strong><br />
articulación en la legalidad ordinaria. II. La negociación colectiva. III. Medidas <strong>de</strong> conflictos colectivos. IV.<br />
Procedimientos <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> conflictos colectivos. (ver sindicatos)<br />
El conflicto laboral en España durante el perío<strong>do</strong> 1986/1994 (RMTAS 21/2000) Marco<br />
Ale<strong>do</strong>, M.<br />
Sumario: 1. Introducción. 2. La estadística <strong>de</strong> huelgas y cierres patronales. 3. Análisis <strong>de</strong>scriptivo <strong>de</strong> las huelgas<br />
en España, como fenómeno socioeconómico. 3.1. Distribución <strong>de</strong> las huelgas por motivos y secuencia temporal.<br />
3.2. Descripción <strong>de</strong> las huelgas por su ubicación sectorial y geográfica. 3.3. Análisis <strong>de</strong> las huelgas por variables<br />
<strong>de</strong> tipo institucional. 3.4. Relación <strong>de</strong> las huelgas con su forma <strong>de</strong> finalización. 3.5. Descripción <strong>de</strong> las huelgas<br />
por su intensidad e inci<strong>de</strong>ncia. 4. Aplicación <strong>de</strong> un mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> regresión. 4.1. Observaciones meto<strong>do</strong>lógicas <strong>de</strong>l<br />
ejercicio. 4.2. Resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l ejercicio. 5. Conclusiones y consi<strong>de</strong>raciones finales. (ver folga)<br />
22
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
CONTRATO DE TRABALLO<br />
Personal estatutario <strong>de</strong> la Seguridad Social y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo. Comentario a la STSJ <strong>de</strong><br />
Andalucía –Sevilla- <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 (AL 7/2000). López Balaguer, M. (Ver<br />
sumario en administracións públicas)<br />
La <strong>de</strong>scentralización productiva (outsourcing). Algunos apuntes en relación con las<br />
cuestiones que plantea <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista judicial (AL 12/2000). Quintana Pellicer,<br />
J. (Ver sumario en <strong>de</strong>scentralización productiva)<br />
El alcance personal <strong>de</strong> la responsabilidad solidaria en los supuestos <strong>de</strong> enca<strong>de</strong>namiento<br />
<strong>de</strong> contratas y subcontratas (AL 12/2000). Llano Sánchez, M. (Ver sumario en<br />
<strong>de</strong>scentralización productiva)<br />
La concesión administrativa como presupuesto <strong>de</strong>l contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>. Reflexiones sobre los últimos pronunciamientos jurispru<strong>de</strong>nciales (AL<br />
14/2000). Alameda Castillo, M.T.<br />
Sumario: I. Introducción: el <strong>de</strong>bate en torno a la contratación temporal. II. Delimitaciones conceptuales previas:<br />
1. La concesión administrativa. 2. El contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>. III. La concesión administrativa<br />
como supuesto autorizante <strong>de</strong>l contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>: 1. Consi<strong>de</strong>raciones iniciales. 2.<br />
Regulación sectorial: 2.1. La negociación colectiva sectorial estatal. 2.2. La negociación colectiva sectorial<br />
provincial e interprovincial. 3. Interpretación jurispru<strong>de</strong>ncial: 3.1. Líneas generales. 3.2. La posición <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia en sectores con previsiones específicas. 3.3. La ausencia <strong>de</strong> regulación convencional y el arbitrio<br />
judicial. IV. La <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong>l contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> por finalización <strong>de</strong> la concesión<br />
administrativa: Extinción versus subrogación: 1. La tramitación <strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo. 2. La<br />
posición <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> la Comunidad Europea y la Directiva 98/50/CE sobre traspaso <strong>de</strong><br />
empresas. V. Conclusiones.<br />
Las nuevas interrogantes sobre la legalidad <strong>de</strong>l “contrato <strong>de</strong> interinidad por vacante”.<br />
Reflexiones a propósito <strong>de</strong> la nueva redacción dada al art. 6.2 <strong>de</strong> la Ley 14/1994, sobre<br />
ETTs, por la Ley 29/1999, y <strong>de</strong> la STS, Sala 3ª, 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998 (AL 26/2000).<br />
Molina Navarrete, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La pérdida <strong>de</strong> la cobertura <strong>de</strong> la LETT: reapertura legal <strong>de</strong> una cuestión zanjada<br />
judicialmente en falso. III. La legalidad <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> interinidad por vacante: su carácter <strong>de</strong> “complemento<br />
indispensable” <strong>de</strong>l art. 15 LET. IV. Legitimidad <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> puesta a disposición celebra<strong>do</strong> para cubrir<br />
interinamente una vacante: ¿un silencio elocuente?. V. Una cuestión implícita: ¿es lícita la práctica<br />
administrativa <strong>de</strong> contratar a través <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> trabajo temporal?<br />
La contratación laboral temporal irregular en la administración pública: evolución<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (AS 2/2000). Nicolás Bernad, J.A.(Ver sumario en administracións<br />
públicas)<br />
23
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Sobre el régimen jurídico-laboral <strong>de</strong> contratas y subcontratas (un apunte con la última<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> los tribunales <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n social) (AS 18/2000). Montoya Melgar, A. y Aguilera<br />
Izquier<strong>do</strong>, R.(Ver sumario en <strong>de</strong>scentralización productiva)<br />
La nueva regulación reglamentaria <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo temporales <strong>de</strong> carácter<br />
estructural (REDT 99/2000). Nicolás Bernad, J.A.<br />
Sumario: 1. El contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s. 1.2. El tratamiento <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> obra o servicio en<br />
el nuevo Reglamento. La autonomía y sustantividad propias como garantes frente al frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> Ley. Limitaciones<br />
a la autorización <strong>de</strong>l convenio. 1.3. La continuidad reglamentaria <strong>de</strong> la sujección <strong>de</strong>l contrato a término. La<br />
nueva previsión reglamentaria <strong>de</strong> la fijación orientativa <strong>de</strong>l término. 2. El contrato eventual por circunstancias <strong>de</strong><br />
la producción. 2.1. El convenio colectivo como instrumento <strong>de</strong>limita<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l sector proclive a eventualidad. La<br />
proporcionalidad respecto a la plantilla empresarial. 2.2. El mantenimiento <strong>de</strong> la causa como límite al<br />
agotamiento <strong>de</strong> la duración máxima autorizada por convenio: Límites legales y reglamentarios a la extensión<br />
temporal <strong>de</strong>l contrato. 2.3. La nueva limitación reglamentaria en el número <strong>de</strong> prórrogas. 3. El contrato <strong>de</strong><br />
interinidad. 3.1. El concepto <strong>de</strong> interinidad en la nueva norma reglamentaria y su sujección a término. 3.2. Los<br />
supuestos <strong>de</strong> interinidad y los requisitos reglamentarios <strong>de</strong>l contrato. 3.3. El <strong>de</strong>sarrollo contractual: la nueva<br />
previsión reglamentaria <strong>de</strong>l trabajo interino a tiempo completo. Extinción y sucesión <strong>de</strong> contratos.<br />
Pactos <strong>de</strong> no concurrencia y <strong>de</strong> permanencia (En torno a los art. 5.d) y 21) (REDT<br />
100/2000). Gómez Abelleira, F.J.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Conductas contempladas por el artículo 21 ET. 1. La “concurrencia <strong>de</strong>sleal”. 2. La<br />
“plena <strong>de</strong>dicación”. 3. La “no competencia <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> extingui<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong> trabajo”. 4. La “permanencia en<br />
la empresa”.- III. Acciones judiciales en relación con dichas conductas. 1. La “acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”. 2. La “acción<br />
<strong>de</strong> compensación”. 3. La “acción <strong>de</strong> daños y perjuicios”.<br />
El trabajo <strong>de</strong> los menores (En torno al artículo 6) (REDT 100/2000). Ramos Quintana,<br />
M.I.<br />
Sumario: I. De las leyes sobre menores a la regulación <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> los menores.- II. El tratamiento <strong>de</strong>l trabajo<br />
<strong>de</strong> los menores en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. 1. Una prohibición genérica: la edad mínima <strong>de</strong> admisión al<br />
trabajo. 2. Condiciones distintas <strong>de</strong> trabajo y no discriminación por razón <strong>de</strong> edad. 3. Prohibiciones específicas:<br />
trabajos nocturnos, activida<strong>de</strong>s con riesgo y horas extraordinarias. 4. Un supuesto excepcional <strong>de</strong> autorización: la<br />
intervención <strong>de</strong> menores en espectáculos públicos.<br />
Capacidad para contratar (En torno al artículo 7) (REDT 100/2000). Suárez González,<br />
F.<br />
Sumario: I. Distinción entre capacidad <strong>de</strong> obrar y prohibiciones <strong>de</strong> trabajo.- II. La <strong>de</strong>fectuosa redacción <strong>de</strong>l<br />
artículo 7 ET.- III. Los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l precepto.- IV. El <strong>de</strong>bate <strong>de</strong>l ET en el Parlamento.- V. La capacidad <strong>de</strong><br />
obrar en el CC.- VI. La capacidad <strong>de</strong> obrar <strong>de</strong> los menores <strong>de</strong> dieciséis años.- VII. Las prohibiciones <strong>de</strong> trabajo.-<br />
VIII. La autorización a los mayores <strong>de</strong> dieciséis años. no in<strong>de</strong>pendientes.- IX. La pretensión <strong>de</strong> incapacitar al<br />
mayor.- X. Otras causas <strong>de</strong> incapacidad <strong>de</strong> obrar.- XI. La situación <strong>de</strong>l extranjero.- XII. Conclusiones.<br />
La forma <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 8) (REDT 100/2000). García<br />
Fernán<strong>de</strong>z, M.<br />
Sumario: I. Las formas <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y la presunción <strong>de</strong> su existencia. 1. Las formas <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
trabajo. 2. Forma <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y presunción <strong>de</strong> su existencia.- II. Exigencia <strong>de</strong> forma escrita. 1.<br />
Contratos que <strong>de</strong>ben <strong>do</strong>cumentarse por escrito ex artículo 8.2 ET. 2. Exigencia <strong>de</strong> disposición legal. 3. Exigencia<br />
<strong>de</strong> una <strong>de</strong> las partes. 4. Efectos <strong>de</strong> la omisión <strong>de</strong> forma escrita.- III. Documentación. La entrega <strong>de</strong> copia básica.<br />
24
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
1. El concepto <strong>de</strong> copia básica. 2. Supuestos en los que proce<strong>de</strong> la entrega <strong>de</strong> la copia básica. 3. Destinatarios <strong>de</strong><br />
la entrega <strong>de</strong> la copia básica. 4. Tramitación <strong>de</strong> las copias básicas.- IV. Obligación <strong>de</strong> informar al trabaja<strong>do</strong>r<br />
sobre sus condiciones <strong>de</strong> trabajo.<br />
Vali<strong>de</strong>z e invali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 9) (REDT 100/2000). Gil<br />
Suárez, L.<br />
Sumario: I. La ineficacia y sus clases. 1. La inexistencia. 2. La rescisión. 3. La resolución.- II. La nulidad <strong>de</strong>l<br />
contrato. 1. Causas <strong>de</strong> nulidad. A) Contravención <strong>de</strong> normas imperativas y prohibitivas. B) Falta <strong>de</strong> elementos<br />
esenciales. C) El consentimiento. D) El objeto. E) La causa. F) Forma <strong>de</strong>l contrato. 2. La nulidad y el contrato <strong>de</strong><br />
trabajo. A) Contrato <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res menores <strong>de</strong> dieciséis años. B) Contratos <strong>de</strong> extranjeros. C) Contratos <strong>de</strong><br />
extranjeros comunitarios. D) Falta <strong>de</strong> consentimiento. E) Objeto y causa. Ausencia e ilicitud. F) Requisitos o<br />
elementos específicos. Carencia. Falta <strong>de</strong> titulación. G) La forma en el contrato <strong>de</strong> trabajo.- III. Efectos <strong>de</strong> la<br />
nulidad <strong>de</strong>l contrato.- IV. Anulabilidad <strong>de</strong>l contrato.- V. Mo<strong>do</strong>s o formas <strong>de</strong> hacer efectivas la nulidad y la<br />
anulabilidad <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo. 1. Criterios <strong>de</strong> Derecho común. 2. En relación con el contrato <strong>de</strong> trabajo.-<br />
VI. La nulidad parcial. 1. Criterios <strong>de</strong> Derecho Común. 2. Sustitución <strong>de</strong> la cláusula nula. 3. La nulidad parcial<br />
<strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo.<br />
Trabajo en común y contrato <strong>de</strong> grupo (En torno al art. 10) (REDT 100/2000). Ramos<br />
Quintana, M.I.<br />
Sumario: I. El trabajo en común. 1. La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> un jefe <strong>de</strong> equipo <strong>de</strong>l trabajo en común y sus<br />
consecuencias jurídicas. 2. La conservación <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos y <strong>de</strong>beres <strong>de</strong>l empresario con los trabaja<strong>do</strong>res que<br />
realizan el trabajo en común.- II. El contrato <strong>de</strong> grupo. 1. Los <strong>de</strong>rechos y <strong>de</strong>beres inherentes a la relación <strong>de</strong><br />
trabajo y su particular tratamiento en el contrato <strong>de</strong> grupo. 2. Designación y funciones <strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong>l grupo.- III. El<br />
auxiliar asocia<strong>do</strong>.<br />
Los contratos formativos (En torno al artículo 11) (REDT 100/2000). Sala Franco, T.<br />
Sumario: I. La normativa aplicable.- II. El contrato para la formación. 1. El objeto <strong>de</strong>l contrato. 2. Los sujetos <strong>de</strong>l<br />
contrato. 3. La duración <strong>de</strong>l contrato. 4. La formalización <strong>de</strong>l contrato. 5. El perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba. 6. Las<br />
obligaciones <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en formación. 7. Las obligaciones <strong>de</strong>l empresario. A) La obligación <strong>de</strong> proporcionar<br />
formación teórica al trabaja<strong>do</strong>r. B) La obligación <strong>de</strong> proporcionar trabajo efectivo y a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> a la formación. C)<br />
La obligación <strong>de</strong> tutela en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l proceso formativo. D) La obligación <strong>de</strong> retribución al trabaja<strong>do</strong>r. E)<br />
La obligación <strong>de</strong> certificación <strong>de</strong>l fin <strong>de</strong>l trabajo. 8. La jornada laboral. 9. La suspensión <strong>de</strong>l contrato. 10. La<br />
extinción <strong>de</strong>l contrato. 11. La protección social <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en formación. 12. Conclusiones acerca <strong>de</strong> la<br />
evolución normativa.- III. El contrato <strong>de</strong> trabajo en prácticas. 1. El objeto <strong>de</strong>l trabajo. 2. Las limitaciones a la<br />
contratación. 3. La duración <strong>de</strong>l contrato. 4. La formalización <strong>de</strong>l contrato. 5. El perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba. 6. Las<br />
obligaciones <strong>de</strong>l empresario. A) La obligación <strong>de</strong> proporcionar trabajo efectivo y a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>. B) La obligación <strong>de</strong><br />
retribución al trabaja<strong>do</strong>r. C) La obligación <strong>de</strong> certificación <strong>de</strong>l fin <strong>de</strong>l trabajo. 7. La suspensión <strong>de</strong>l contrato. 8.<br />
La extinción <strong>de</strong>l contrato. 9. Conclusiones acerca <strong>de</strong> la evolución normativa. (ver contratos formativos)<br />
Los contratos <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial: contrato a tiempo parcial, contrato fijodiscontinuo<br />
y contrato <strong>de</strong> relevo (En torno al artículo 12) (REDT 100/2000). Casas<br />
Baamon<strong>de</strong>, M.E.<br />
Sumario: I. El trabajo a tiempo parcial en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res veinte años <strong>de</strong>spués. 1. El trabajo a<br />
tiempo parcial en el primer Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> 1980 y su reforma <strong>de</strong> 1984: <strong>de</strong> su inicial enfoque<br />
restrictivo a su consi<strong>de</strong>ración positiva. 2. El trabajo a tiempo parcial en las reformas legislativas laborales <strong>de</strong><br />
1993-1994 y en el texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> 1995: la ampliación flexibiliza<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la<br />
contratación a tiempo parcial. 3. Las reformas legislativas <strong>de</strong> la regulación estatutaria sobre el trabajo a tiempo<br />
parcial <strong>de</strong> 1997 y 1998: entre su normalización e incentivación. 4. La regulación estatutaria vigente <strong>de</strong> los<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial: caracterización formal general.- II. La consi<strong>de</strong>ración legal <strong>de</strong>l trabajo a<br />
tiempo parcial como modalidad contractual. 1. El nuevo concepto legal <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial.<br />
25
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
2. Las exigencias <strong>de</strong> forma <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial. 3. El principio <strong>de</strong> voluntariedad en el acceso<br />
al trabajo a tiempo parcial. A) Principio <strong>de</strong> voluntariedad y modificación sustancial <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong><br />
trabajo. B) Principio <strong>de</strong> voluntariedad y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. C) Principio <strong>de</strong> voluntariedad y movilidad contractual (la<br />
conversión o novación extintiva contractual). 4. Los principios <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos y <strong>de</strong> proporcionalidad en<br />
el reconocimiento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a tiempo parcial (en relación con el trabajo a tiempo<br />
completo). 5. La distribución y realización <strong>de</strong> la jornada en el contrato <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial.- III. Contrato<br />
a tiempo parcial y contratación temporal.- IV. El régimen <strong>de</strong> jornada específica <strong>de</strong>l trabajo a tiempo parcial: la<br />
institución <strong>de</strong> las horas complementarias y la prohibición legal <strong>de</strong> realización <strong>de</strong> horas extraordinarias.- 1. El<br />
pacto <strong>de</strong> horas complementarias. 2. La ejecución <strong>de</strong>l pacto <strong>de</strong> horas complementarias; su distribución y forma <strong>de</strong><br />
realización. 3. La consolidación <strong>de</strong> las horas complementarias y la modificación <strong>de</strong> la jornada ordinaria pactada.-<br />
V. Tipos especiales <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial: la insuficiente atención por la nueva regulación<br />
estatutaria <strong>de</strong> los problemas específicos <strong>de</strong>l trabajo fijo discontinuo y <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> jubila<strong>do</strong>s parciales y <strong>de</strong><br />
relevo. 1. El trabajo fijo discontinuo. 2. El contrato a tiempo parcial <strong>de</strong>l jubila<strong>do</strong> parcial y el contrato <strong>de</strong> relevo.-<br />
VI. Negociación colectiva y autonomía individual en los contratos <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial. 1. El espacio <strong>de</strong> la<br />
negociación colectiva: la naturaleza <strong>de</strong> la regulación legal y las remisiones legales expresas a los convenios<br />
colectivos (y a la negociación colectiva). 2. La autonomía individual. (ver <strong>traballo</strong> a tempo parcial)<br />
El trabajo a <strong>do</strong>micilio (En torno al artículo 13) (REDT 100/2000). Cruz Villalón, J.<br />
Sumario: I. Orígenes y evolución histórica.- II. Cambios <strong>de</strong>l sistema productivo versus inmanencia <strong>de</strong>l régimen<br />
jurídico.- III. Trabajo civil y asalaria<strong>do</strong> a <strong>do</strong>micilio.- IV. La inadaptación <strong>de</strong> la regulación <strong>de</strong> trabajo a <strong>do</strong>micilio<br />
al teletrabajo.- V. Régimen singular <strong>de</strong>l contrato y condiciones <strong>de</strong> trabajo.- Bibliografía básica <strong>de</strong> referencia.<br />
El perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba (En torno al artículo 14) (REDT 100/2000). Rodríguez-Piñero<br />
Royo, M.C.<br />
Sumario: I. Introducción: ensayo sobre una figura singular.- II. La constitución <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.- III. La<br />
dinámica <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.- IV. La extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo durante el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.- V.<br />
Prueba <strong>de</strong> la capacidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.- VI. El perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba en el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo<br />
<strong>de</strong> la flexibilidad.<br />
La duración <strong>de</strong>l contrato (En torno al artículo 15) (REDT 100/2000). Marín Correa,<br />
J.M.<br />
Sumario: I. A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> introducción. II. Naturaleza, finalidad y conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l precepto.- III. Las tres formas <strong>de</strong><br />
temporalidad. 1. Obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s. 2. Eventualidad por acumulación <strong>de</strong> tareas. 3. Interinidad.- IV.<br />
La medida <strong>de</strong> conversión <strong>de</strong> estos contratos en termporalmente in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>s.- V. La fijeza <strong>de</strong>l silencia<strong>do</strong> ante la<br />
Seguridad Social.- VI. La presunción <strong>de</strong> in<strong>de</strong>finición temporal.- VII.- El <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> información <strong>de</strong>l empresario.-<br />
VIII. La autorización al ejecutivo para el <strong>de</strong>sarrollo reglamentario <strong>de</strong>l precepto.- Breve nota bibliográfica.<br />
Luces y sombras en la aplicación práctica <strong>de</strong> los Convenios <strong>de</strong> Bruselas <strong>de</strong> 1968 y <strong>de</strong><br />
Roma <strong>de</strong> 1980 al contrato individual <strong>de</strong> trabajo (A propósito <strong>de</strong>l personal laboral <strong>de</strong><br />
organismos públicos españoles que presta sus servicios en el extranjero) (RL 3/2000).<br />
Palao Moreno, G.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la competencia judicial internacional <strong>de</strong> los Tribunales<br />
españoles en materia <strong>de</strong> contratos individuales <strong>de</strong> trabajo en el seno <strong>de</strong> organismos públicos españoles en el<br />
extranjero: 1. El problema <strong>de</strong> las fuentes y la aplicación prioritaria <strong>de</strong>l Convenio <strong>de</strong> Bruselas <strong>de</strong> 1968. 2. La<br />
atribución <strong>de</strong> la competencia judicial internacional a los Tribunales españoles, para conocer <strong>de</strong> los litigios<br />
basa<strong>do</strong>s en un contrato individual <strong>de</strong> trabajo suscrito con un organismo público español en el extranjero. III.<br />
Cuestiones relativas a la concreción <strong>de</strong> la ley aplicable, con respecto a los contratos individuales <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l<br />
personal laboral <strong>de</strong> instituciones públicas españolas que prestan sus servicios en el extranjero. 1. El carácter<br />
universal <strong>de</strong>l Convenio <strong>de</strong> Roma <strong>de</strong> 1980 y sus repercusiones en el sistema autónomo español <strong>de</strong> Derecho<br />
Internacional Priva<strong>do</strong>. Consecuencias en la regulación <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo examina<strong>do</strong>s. 2. La<br />
26
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la ley aplicable al contrato individual <strong>de</strong> trabajo en las situaciones analizadas. IV. Reflexiones<br />
finales. (ver fontes <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong>)<br />
Los estímulos a la contratación laboral: una apuesta, no <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> uniforme, a favor <strong>de</strong>l<br />
empleo estable (RL 6/2000). Escu<strong>de</strong>ro Rodríguez, R.<br />
Sumario: I. Introducción: la gran variedad <strong>de</strong> los incentivos al empleo. II. Los rasgos generales <strong>de</strong> las medidas<br />
a<strong>do</strong>ptadas para favorecer la contratación laboral: 1. La complejidad y relativa opacidad <strong>de</strong> las normas<br />
regula<strong>do</strong>ras: un ejemplo <strong>de</strong> cierto marasmo legislativo. 2. La fortísima movilidad legislativa <strong>de</strong> las medidas<br />
a<strong>do</strong>ptadas: el difícil empeño <strong>de</strong> contrarrestar una temporalidad <strong>de</strong>sbocada. 3. La proliferación <strong>de</strong> normas<br />
provenientes <strong>de</strong> diferentes po<strong>de</strong>res públicos: las competencias <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> y <strong>de</strong> las Comunida<strong>de</strong>s Autónomas. 4.<br />
La coexistencia <strong>de</strong> un régimen común y <strong>de</strong> algunos especiales: la creciente centralidad <strong>de</strong>l empleo estable, sea a<br />
tiempo completo o a tiempo parcial. 5. Una protección encuadrable en las políticas activas y muy diversificada<br />
en el plano subjetivo y objetivo: las dudas respecto <strong>de</strong> su efectividad como contrapunto. 6. La creciente<br />
corresponsabilización <strong>de</strong> los interlocutores sociales en la materia. 7. El progresivo acercamiento <strong>de</strong> las opciones<br />
legislativas <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros <strong>de</strong> la Unión Europea. III. El régimen troncal a favor <strong>de</strong> la contratación<br />
estable; <strong>de</strong> la opción <strong>de</strong> 1997 a los programas anuales <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong>l empleo: 1. El ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> los<br />
estímulos a la contratación: los colectivos cuyo empleo se incentiva. 2. Los incentivos a la contratación estable:<br />
la indiscutible centralidad <strong>de</strong> las bonificaciones <strong>de</strong> cuotas. 3. Beneficiarios <strong>de</strong> los incentivos y requisitos<br />
generales <strong>de</strong> los mismos. IV. Régimen <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong>s para <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s colectivos y situaciones: 1. La<br />
pluralidad y diversidad <strong>de</strong> estímulos a la contratación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res minusváli<strong>do</strong>s. 2. La realización <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> interinidad con motivo <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ncia por cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> hijos, <strong>de</strong>scanso por maternidad, a<strong>do</strong>pción y<br />
acogimiento. (ver emprego)<br />
El término final <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> interinidad: el cese <strong>de</strong> la causa <strong>de</strong> sustitución<br />
(Comentario a la STS 4ª 24 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000) (RL 11/2000). Lahera Forteza, J.<br />
El transporte <strong>de</strong> mercancías y su régimen jurídico (TSoc. 113/2000). García Murcia, J.<br />
(Ver sumario en relación laboral)<br />
CONTRATOS FORMATIVOS<br />
Los contratos formativos (En torno al artículo 11) (REDT 100/2000). Sala Franco, T.<br />
(Ver sumario en contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
CONVENIOS COLECTIVOS<br />
Dos décadas <strong>de</strong> experiencia <strong>de</strong> negociación colectiva: funciones y disfunciones <strong>de</strong> la<br />
regulación estatutaria (AL 10/2000). Borrajo Dacruz, E.<br />
Sumario: I. Planteamiento meto<strong>do</strong>lógico y temático. 1. Criterios explícitos y factores latentes en el proceso <strong>de</strong><br />
cambio. 2. El cambio legislativo. 3. La diversidad jurispru<strong>de</strong>ncial. 4. Delimitación <strong>de</strong>l tema. II. Principios<br />
manifiestos y criterios latentes en el Et-1980. I. Primera cuestión: el nombre <strong>de</strong>l ET. 2. Naturaleza polémica <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> huelga. 3. Comités <strong>de</strong> empresa frente a sindicato en la empresa. 4. Conteni<strong>do</strong><br />
efectivo <strong>de</strong>l ET: la partición salomónica. 5. La persistencia <strong>de</strong> la estructura histórica. 6. La tácita aceptación <strong>de</strong><br />
las secciones sindicales. III. Factores dinámicos manifiestos y latentes en la regulación <strong>de</strong> la negociación<br />
colectiva (Título II-ET). 1. El mo<strong>de</strong>lo histórico español <strong>de</strong> negociación colectiva <strong>de</strong> trabajo. 1.1. Presupuestos<br />
político-sociales: el sindicato único y total. 1.2. El convenio colectivo normativo y <strong>de</strong> eficacia general: rasgos<br />
27
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
corporativos. 1.3. Las nuevas bases constitucionales: sindicato libre y plural. 1.4. Eficacia personal limitada<br />
frente a eficacia general. 2. Centralización frente a <strong>de</strong>scentralización en la negociación colectiva. 2.1. Los<br />
Convenios-marco. 2.2. Apertura <strong>de</strong> la concurrencia <strong>de</strong> convenios en 1994. 3. La negociación en la empresa:<br />
sección sindical frente a Comité. 3.1. La aceptación tácita <strong>de</strong> las secciones sindicales. 3.2. Sindicalización <strong>de</strong> los<br />
Comités <strong>de</strong> empresa. 3.3. Sindicalización <strong>de</strong> las elecciones en la empresa: el sindicato representativo. 4.<br />
Sucesión normativa y convenio colectivo regular. 4.1. Cambio normativo y arqueología jurispru<strong>de</strong>ncial. 4.2.<br />
Reversibilidad <strong>de</strong> las mejoras laborales. 4.3. Efectos peyorativos <strong>de</strong> la Ley 11/1994. 5. Otras modificaciones en<br />
materia <strong>de</strong> estabilidad <strong>de</strong> los convenios colectivos. 5.1. Descuelgue salarial. 5.2. Modificación <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong><br />
trabajo fijadas en convenio regular. 6. Conclusiones.<br />
La legitimación para negociar convenios colectivos “franja”. A propósito <strong>de</strong> la sentencia<br />
<strong>de</strong> la Audiencia Nacional <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 (AL 11/2000). López Terrada, E. y<br />
Nores Torres, L.E.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La existencia <strong>de</strong> una legitimación “dual” para negociar convenios <strong>de</strong> franja. III. La<br />
legitimación <strong>de</strong> las representaciones sindicales.<br />
La lenta agonía <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas laborales y reglamentaciones <strong>de</strong> trabajo (1980-2000):<br />
crónica y balance <strong>de</strong> su proceso <strong>de</strong> sustitución en el vigésimo aniversario <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res (AS 2/2000). Cavas Martínez, F.<br />
Sumario: I. La supervivencia <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas laborales en el estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> 1980. II. La<br />
<strong>de</strong>saparición <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas laborales con la reforma laboral <strong>de</strong> 1994. III. Síntesis y <strong>de</strong>senlace previsible <strong>de</strong><br />
una historia aún inacabada. (ver fontes <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong>)<br />
Concepto y eficacia <strong>de</strong>l convenio colectivo (En torno al artículo 82) (REDT 100/2000).<br />
Goerlich Peset, J.M.<br />
Sumario: I. Continuidad y novedad en el artículo 82 ET. 1. Los elementos <strong>de</strong>l “concepto” estatutario <strong>de</strong> convenio<br />
colectivo. 2. La “eficacia” normativa y general y su evolución.- II. La eficacia normativa <strong>de</strong>l convenio entre<br />
promoción y crisis. 1. La potenciación <strong>de</strong>l carácter normativo <strong>de</strong>l convenio: especial referencia al artículo 82.4<br />
ET. 2. Crisis interpretativa <strong>de</strong> la imperatividad convencional: ¿un nuevo papel <strong>de</strong> la autonomía individual?.- III.<br />
La tipología <strong>de</strong> los convenios colectivos en atención a su eficacia personal: los convenios colectivos<br />
extraestatutarios.- IV. Erosión <strong>de</strong> la eficacia general: el <strong>de</strong>scuelgue salarial. 1. La legalización <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scuelgue y<br />
sus causas. 2. Resistencias frente al funcionamiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scuelgue.- V. A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> conclusión.<br />
Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación y concurrencia <strong>de</strong> convenios (En torno a los artículos 83 y 84)<br />
(REDT 100/2000). Baylos, A.<br />
Sumario: I. Algunas observaciones introductorias.- II. La “tipificación” <strong>de</strong> un instrumento negocial particular: el<br />
acuer<strong>do</strong> interprofesional.- III. La difícil “racionalización” <strong>de</strong> la estructura <strong>de</strong> la negociación colectiva.- IV.<br />
Concurrencia <strong>de</strong> convenios y concurrencia <strong>de</strong>scentraliza<strong>do</strong>ra tras la reforma <strong>de</strong> 1994.<br />
El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l convenio colectivo (En torno al artículo 85) (REDT 100/2000). García<br />
Blasco, J.<br />
Sumario: I. El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l convenio colectivo en la redacción originaria <strong>de</strong>l artículo 85 <strong>de</strong>l ET <strong>de</strong> 1980.- II.<br />
Ejercicio <strong>de</strong> la autonomía colectiva y papel <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia en la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo. 1. La libertad negocial y las nuevas fronteras <strong>de</strong> los límites legales al conteni<strong>do</strong> material <strong>de</strong>l convenio.<br />
2. La evolución material <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l convenio colectivo: <strong>de</strong> la anterior regulación general a la actual<br />
selección convencional.- III. El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>limita<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l convenio colectivo: <strong>de</strong> la configuración formal a la<br />
28
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
alteración <strong>de</strong> su eficacia normativa. 1. La <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong>l convenio colectivo. 2. La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> la<br />
comisión paritaria. 3. Las cláusulas <strong>de</strong> inaplicación salarial y la eficacia normativa <strong>de</strong>l convenio colectivo.- IV.<br />
Previsión legal, reforma laboral y conteni<strong>do</strong> negocial: la experiencia y las ten<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> la negociación colectiva<br />
más reciente.<br />
La vigencia <strong>de</strong>l convenio colectivo estatutario (En torno al artículo 86) (REDT<br />
100/2000). Martínez Abascal, V.A.<br />
Sumario: I. El factor temporal y los intereses <strong>de</strong> las partes en el convenio colectivo.- II. Duración <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo y autonomía negocial. 1. Entrada en vigor <strong>de</strong>l convenio colectivo. 2. Fin <strong>de</strong> vigencia <strong>de</strong>l convenio.- III.<br />
Denuncia y prórroga automática <strong>de</strong>l convenio: el favorecimiento legal <strong>de</strong> la autonomía colectiva. 1. El alcance<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia y su evitación. 2. Disciplina <strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia.- IV. Prórroga provisional <strong>de</strong>l convenio: el repliegue<br />
<strong>de</strong> la imperatividad y su sostenimiento legal supletorio. 1. El alcance <strong>de</strong> la prórroga provisional. A) La<br />
distribución <strong>de</strong> funciones entre la ley y el convenio colectivo. B) La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> los conteni<strong>do</strong>s<br />
convencionales. C) La eficacia temporal <strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia. 2. El instrumento colectivo activa<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la prórroga<br />
provisional.- V. Sucesión <strong>de</strong> convenios: los límites <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> irretroactividad.<br />
La legitimación para negociar colectivamente (En torno al artículo 87) (REDT<br />
100/2000). Rodríguez Sañu<strong>do</strong>, F.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. La legitimación convencional, eje <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> negociación.- III. El conteni<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l artículo 87 ET en perspectiva histórica.- 1. La legitimación en las normas preconstitucionales. 2. Redacción<br />
original y modificaciones posteriores <strong>de</strong>l artículo 87 ET.- IV. En torno a las reglas <strong>de</strong> legitimación convencional.<br />
1. Legitimación convencional y unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación. 2. Legitimación en convenios <strong>de</strong> empresa e inferiores.<br />
3. Legitimación en convenios <strong>de</strong> ámbito superior. 4. La garantía <strong>de</strong> participación <strong>de</strong> los sujetos legitima<strong>do</strong>s. 5.<br />
Irradiación <strong>de</strong> las reglas <strong>de</strong>l artículo 87 ET.- V. La aplicación en la práctica <strong>de</strong> las normas sobre legitimación.<br />
La comisión negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l convenio colectivo (En torno al artículo 88) (REDT<br />
100/2000). Pérez Pérez, M.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Los orígenes <strong>de</strong>l artículo 88 ET.- III. Válida constitución <strong>de</strong> la comisión<br />
negocia<strong>do</strong>ra según el ámbito <strong>de</strong>l convenio. 1. Comisión negocia<strong>do</strong>ra para elaborar convenios <strong>de</strong> ámbito<br />
empresarial o inferior. 2. Comisión negocia<strong>do</strong>ra para elaborar convenios <strong>de</strong> ámbito superior a la empresa. A)<br />
Formación <strong>de</strong>l “banco social”. B) Formación <strong>de</strong>l “banco patronal”.- IV. Designación y número <strong>de</strong> los<br />
componentes necesarios <strong>de</strong> la comisión.- V. Designación <strong>de</strong> los componentes acci<strong>de</strong>ntales <strong>de</strong> la comisión y actas<br />
<strong>de</strong> sesiones.<br />
La tramitación <strong>de</strong>l convenio colectivo (En torno al artículo 89) (REDT 100/2000).<br />
Fernán<strong>de</strong>z López, M.F.<br />
El comentario reseña<strong>do</strong> proporciona al lector una i<strong>de</strong>a general <strong>de</strong> los problemas que suscita, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
procedimiento <strong>de</strong> elaboración <strong>de</strong>l convenio colectivo (estatutario), las reglas <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
sobre la comunicación <strong>de</strong>l inicio <strong>de</strong> la negociación, la actuación <strong>de</strong> la comisión negocia<strong>do</strong>ra, el régimen <strong>de</strong><br />
a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong>s en el seno <strong>de</strong> la misma y el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar.<br />
Vali<strong>de</strong>z, impugnación, aplicación e interpretación <strong>de</strong>l convenio colectivo (En torno a los<br />
artículos 90 y 91) (REDT 100/2000). Alonso Olea, M. y Casas Baamon<strong>de</strong>, M.E.<br />
Sumario: I. Vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l convenio. 1. Terminación normal <strong>de</strong> la negociación. 2. La eficacia normativa <strong>de</strong>l<br />
convenio.- II. Impugnación <strong>de</strong>l convenio: ilegalidad y lesividad. 1. La impugnación administrativa <strong>de</strong>l convenio.<br />
2. La impugnación procesal <strong>de</strong>l convenio. 3. La pretensión individual.- III. La interpretación <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo. 1. Interpretación general. 2. Interpretación judicial ordinaria. 3. Reglas <strong>de</strong> interpretación.- Bibliografía.<br />
29
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Adhesión y extensión <strong>de</strong> los convenios colectivos (En torno al artículo 92) (REDT<br />
100/2000). Manrique López, V.F.<br />
Sumario: I. Concepto legal. Adhesión-extensión.- II. Configuración <strong>do</strong>ctrinal.- III. Procedimiento.- IV. Análisis<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial.<br />
Nueve años <strong>de</strong> flexibilización laboral en el Perú (RL 4/2000). Canessa Montejo, M.F.<br />
(Ver salarios e sumario en emprego)<br />
El referéndum <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> un convenio colectivo. Antisindicalidad <strong>de</strong> las<br />
interferencias empresariales (RL 4/2000). Escribano Gutiérrez, J.<br />
Sumario: I. La escasa virtualidad <strong>de</strong> las figuras participativas en nuestro or<strong>de</strong>namiento jurídico. II. Viabilidad <strong>de</strong>l<br />
referéndum. La experiencia comparada. III. Riesgos <strong>de</strong>l referéndum. Interferencias empresariales en su normal<br />
<strong>de</strong>sarrollo.<br />
COTIZACIÓN<br />
El nuevo régimen jurídico <strong>de</strong> la base <strong>de</strong> cotización en el Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social: el Real Decreto 1.890/1999, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> diciembre (AL 7/2000). Martínez<br />
Lucas, J.A.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la base <strong>de</strong> cotización. 1. Consi<strong>de</strong>raciones generales. 2. El<br />
<strong>de</strong>slin<strong>de</strong> conceptual entre base <strong>de</strong> cotización y salario real. III. La <strong>de</strong>limitación positiva. 1. La remuneración<br />
total. 2. Las percepciones en dinero. 3. Las percepciones en especie. IV. La <strong>de</strong>limitación negativa: conceptos<br />
exclui<strong>do</strong>s. 1. Consi<strong>de</strong>raciones previas. 2. Análisis <strong>de</strong> los conceptos exclui<strong>do</strong>s. 2.1. Las dietas <strong>de</strong> viaje, gastos <strong>de</strong><br />
locomoción, pluses <strong>de</strong> transporte urbano y <strong>de</strong> distancia. 2.1.1. Dietas y asignaciones para gastos <strong>de</strong> viaje. 2.1.2.<br />
Gastos <strong>de</strong> locomoción. 2.1.3. Pluses <strong>de</strong> transporte urbano y <strong>de</strong> distancia. 2.2. In<strong>de</strong>mnizaciones por fallecimiento,<br />
trasla<strong>do</strong>s, suspensiones, <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s y ceses. 2.3. Las cantida<strong>de</strong>s por quebranto <strong>de</strong> moneda y las in<strong>de</strong>mnizaciones<br />
por <strong>de</strong>sgaste <strong>de</strong> útiles o herramientas y adquisición <strong>de</strong> prendas <strong>de</strong> trabajo. 2.4. Los productos en especie<br />
concedi<strong>do</strong>s voluntariamente por la empresa. 2.5. Las percepciones por matrimonio. 2.6. Las prestaciones <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, sus mejoras y asignaciones asistenciales. 2.7. Las horas extraordinarias.<br />
RD 1.890/1999, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> diciembre, por el que se modifica el Reglamento General sobre<br />
la cotización y liquidación <strong>de</strong> otros <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la Seguridad Social (AL 8/2000).<br />
Navarro Gallel, C.<br />
Sumario: 1. Antece<strong>de</strong>ntes. 2. Motivación. 3. Modificaciones introducidas en materia <strong>de</strong> cotización a la Seguridad<br />
social: 3.1. Retribución en especie. A) Concepto a efectos <strong>de</strong> su inclusión en la base <strong>de</strong> cotización. B) Valoración<br />
<strong>de</strong> las retribuciones en especie. 3.2. Dietas, gastos <strong>de</strong> locomoción y plus <strong>de</strong> transporte urbano. 3.3. Quebranto <strong>de</strong><br />
moneda, <strong>de</strong>sgaste <strong>de</strong> útiles o herramientas y adquisición y mantenimiento <strong>de</strong> prendas <strong>de</strong> trabajo. 3.4. Mejoras<br />
concedidas por el empresario a sus trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong> la Seguridad Social. 3.5. Prestaciones<br />
asistenciales concedidas por la empresa: a) Productos entrega<strong>do</strong>s a precios rebaja<strong>do</strong>s en come<strong>do</strong>res sociales. B)<br />
Entrega gratuita, o a precio inferior al <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong>, <strong>de</strong> acciones <strong>de</strong> la empresa. C) Primas satisfechas por el<br />
empresario en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> seguro <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte laboral, enfermedad profesional o responsabilidad civil<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r; así como primas abonadas por el empresario para la cobertura <strong>de</strong> la enfermedad común <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r: d) Entrega <strong>de</strong> los propios productos <strong>de</strong> la empresa o los <strong>de</strong>scuentos o compensaciones en la compra<br />
<strong>de</strong> los mismos. 3.6. Horas extraordinarias. 4. Aplicación <strong>de</strong> medios técnicos en materia <strong>de</strong> cotización.<br />
30
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El conteni<strong>do</strong> socio-laboral <strong>de</strong> las leyes <strong>de</strong> presupuestos y <strong>de</strong> acompañamiento para el año<br />
2000 (AS 22/2000). Cavas Martínez, F.(Ver leis e sumario en emprego)<br />
Bajas extemporáneas y cotización a la Seguridad Social (TSoc. 110/2000). Ruíz<br />
Landáburu, M.J.(Ver sumario en afiliación e alta, baixas)<br />
Modificaciones operadas en la base <strong>de</strong> cotización al régimen general <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social por el R.D. 1.890/1999, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> diciembre (TSoc. 111/2000). Otxoa Crespo, I. y<br />
De la Fuente Lavin, M.<br />
Sumario: I. Tratamiento distinto <strong>de</strong> algunos ingresos a efectos <strong>de</strong> inclusiones y exclusiones en la base <strong>de</strong><br />
cotización. 1. Inclusión en la base <strong>de</strong> la entrega gratuita o a precio rebaja<strong>do</strong> <strong>de</strong> productos propios <strong>de</strong> la empresa.<br />
2. Nueva condición en la exclusión <strong>de</strong> las dietas y asignaciones para gastos <strong>de</strong> viaje. 3. Ampliación <strong>de</strong> las<br />
cantida<strong>de</strong>s exentas en los gastos <strong>de</strong> locomoción. 4. Condición nueva <strong>de</strong> exclusión <strong>de</strong> los pluses <strong>de</strong> distancia y<br />
transporte. 5. Exclusión <strong>de</strong> la base <strong>de</strong> la entrega dineraria para gasto <strong>de</strong> come<strong>do</strong>r. 6. Exclusión <strong>de</strong> las<br />
aportaciones empresariales a los planes <strong>de</strong> pensiones y planes <strong>de</strong> previsión social complementaria. 7. Exclusión<br />
<strong>de</strong> las cuotas satisfechas por el empresario a entida<strong>de</strong>s asegura<strong>do</strong>ras para la cobertura <strong>de</strong> enfermedad común <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r. 8. Condiciones <strong>de</strong> exclusión <strong>de</strong> la entrega <strong>de</strong> acciones o participaciones <strong>de</strong> la empresa. II. Cambios en<br />
las reglas <strong>de</strong> valoración <strong>de</strong> algunas prestaciones en especie. 1. La utilización <strong>de</strong> vivienda cedida por la empresa.<br />
2. La utilización <strong>de</strong> vehículo cedi<strong>do</strong> por la empresa. 3. Cómputo <strong>de</strong>l límite <strong>de</strong>l 20% <strong>de</strong>l S.M.I. para la exclusión<br />
<strong>de</strong> la base. 4. Breves conclusiones.<br />
DEMANDA<br />
La <strong>de</strong>manda laboral como forma <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r al proceso: subsanación <strong>de</strong> <strong>de</strong>fectos.<br />
Análisis jurispru<strong>de</strong>ncial (AL 13/2000) Casajuana Palet, M.P.<br />
Sumario: I. El acceso al proceso. II. La <strong>de</strong>manda laboral: subsanación <strong>de</strong> <strong>de</strong>fectos. III. Supuestos <strong>de</strong> nulidad por<br />
<strong>de</strong>fectos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda. 1. Por no concretarse la cantidad reclamada. 2. Por no concretar <strong>de</strong>bidamente los hechos<br />
y la consecuente petición. 3. Por no haber dirigi<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda frente a la entidad correspondiente. 4. Por falta <strong>de</strong><br />
litisconsorcio pasivo necesario. 5. Por acumulación in<strong>de</strong>bida o por falta <strong>de</strong> acumulación prescrita legalmente. 6.<br />
Falta <strong>de</strong> acompañamiento <strong>de</strong> la reclamación previa. 7. Por variación sustancial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda respecto a la<br />
reclamación previa. 8. Falta <strong>de</strong> acompañamiento <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong> conciliación previa. 9. Falta <strong>de</strong>l informe <strong>de</strong> la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo. 10. Requisitos propios <strong>de</strong> cada proceso específico. 11. Otros <strong>de</strong>fectos <strong>de</strong> entidad<br />
insuficiente para acordar el archivo <strong>de</strong> las actuaciones. (ver Proce<strong>de</strong>mento laboral)<br />
DEREITO DO TRABALLO<br />
El trabajo autónomo y el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo (RL 7-8/2000). Rodríguez-Piñero, M. y<br />
Casas Baamon<strong>de</strong>, M.E.<br />
La expansión <strong>de</strong>l uso <strong>de</strong> trabajo autónomo discurre paralelamente a una nueva <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> las fronteras <strong>de</strong>l<br />
Derecho <strong>de</strong>l Trabajo que lleva a plantear la conveniencia <strong>de</strong> introducir cambios normativos que permitan superar<br />
la configuración <strong>de</strong> éste como el Derecho propio <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>pendiente. Se postula, en suma, que el Derecho<br />
<strong>de</strong>l Trabajo no pue<strong>de</strong> permanecer indiferente ante formas <strong>de</strong> trabajo autónomo que requieren algún tipo <strong>de</strong><br />
protección justificada por la situación socioeconómica <strong>de</strong> quienes lo realizan (<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia económica). A partir<br />
<strong>de</strong> ahí, se analiza el proceso <strong>de</strong> extensión parcial <strong>de</strong> aquél al trabajo autónomo, los campos en los que se<br />
<strong>de</strong>scubre tal extensión y las perspectivas <strong>de</strong> futuro que presenta el fenómeno. (ver relación laboral)<br />
31
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El trabajo autónomo y las propuestas <strong>de</strong> refundación <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo (RL 7-<br />
8/2000). Palomeque López, M.C.<br />
Sumario: I. La diferenciación esencial en la configuración institucional <strong>de</strong>l objeto <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. II. El<br />
mo<strong>de</strong>lo legal <strong>de</strong> “laboralización” excepcional <strong>de</strong>l trabajo autónomo: 1. La libertad sindical <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
autónomos. 2. La aplicación <strong>de</strong> las normas sobre prevención <strong>de</strong> riesgos laborales a los trabaja<strong>do</strong>res autónomos.<br />
3. La laboralización <strong>de</strong> los socios trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> las cooperativas <strong>de</strong> trabajo asocia<strong>do</strong> (y <strong>de</strong> los socios <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> las restantes). 4. La laboralización <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong>l aparcero. III. El <strong>de</strong>bate europeo sobre las fronteras <strong>de</strong>l<br />
trabajo por cuenta ajena y la ampliación <strong>de</strong>l campo <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. IV. El voluntarismo<br />
meto<strong>do</strong>lógico <strong>de</strong> las propuestas ampliatorias y la razón <strong>de</strong> ser <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. V. La actualización <strong>de</strong> la<br />
función legitima<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento laboral en territorios fronterizos a su esfera <strong>de</strong> actuación genuina: la<br />
protección social <strong>de</strong>l trabajo autónomo y la suficiencia <strong>de</strong> la fórmula legal <strong>de</strong> su laboralización parcial. (ver<br />
relación laboral)<br />
Trabajo por cuenta propia (En torno a la disposición final 1ª) (REDT 100/2000). Valdés<br />
Alonso, A.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Tipología <strong>de</strong>l trabajo autónomo.- III. Trabajo autónomo y Derecho <strong>de</strong>l Trabajo.<br />
(ver relación laboral)<br />
DEREITOS E DEBERES DO TRABALLADOR<br />
La profesionalidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (En torno a los artículos 22, 23, 24 y 25) (REDT<br />
100/2000). Aparicio Tovar, J.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Las <strong>de</strong>terminaciones constitucionales protectoras <strong>de</strong> la profesionalidad.- III.<br />
Manifestaciones <strong>de</strong> la profesionalidad en la legalidad estatutaria. 1. La clasificación profesional piedra angular<br />
<strong>de</strong>l tratamiento estatutario <strong>de</strong> la profesionalidad.- IV. Conclusiones. (ver clasificación profesional)<br />
Derechos y <strong>de</strong>beres laborales (En torno a los artículos 4 y 5) (REDT 100/2000). Ramírez<br />
Martínez, J.M.<br />
Sumario: I. Las críticas al artículo 4 ET.- II. Derechos constitucionales y contrato <strong>de</strong> trabajo.- III. Los <strong>de</strong>beres<br />
básicos. 1. Derecho al trabajo y libre elección <strong>de</strong> profesión y oficio. 2. Derecho a la libre sindicación. 3. Derecho<br />
a la negociación colectiva. 4. Derecho a a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> conflicto colectivo. 5. Derecho a la huelga. 6.<br />
Derecho <strong>de</strong> reunión. 7. Derecho a la participación en la empresa.- IV. Derechos en la relación <strong>de</strong> trabajo. 1.<br />
Derecho a la ocupación efectiva. 2. Derecho a la promoción y formación profesional en el trabajo. 3. Derecho a<br />
la no discriminación. 4. Derecho a la integridad física y seguridad e higiene. 5. Derecho al respeto <strong>de</strong> la<br />
intimidad y consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>bida a su dignidad. 6. Derecho a la percepción puntual <strong>de</strong> la remuneración. 7.<br />
Derecho al ejercicio individual <strong>de</strong> las acciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l contrato. 8. Otros <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l contrato.-<br />
V. Los <strong>de</strong>beres laborales básicos. 1. Deber <strong>de</strong> cumplimiento <strong>de</strong> obligaciones, <strong>de</strong> buena fe y diligentemente. 2.<br />
Deber <strong>de</strong> observar las medidas <strong>de</strong> seguridad. 3. Deber <strong>de</strong> obediencia. 4. Deber <strong>de</strong> no concurrencia. 5. Deber <strong>de</strong><br />
productividad. 6. Otros <strong>de</strong>beres.<br />
El <strong>de</strong>ber <strong>de</strong>l empresario <strong>de</strong> informar al trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> sus condiciones <strong>de</strong> trabajo (RL<br />
4/2000). Rodríguez-Piñero, M. y Bravo-Ferrer.<br />
Sumario: I. Deberes <strong>de</strong> información y disciplina contractual. II. El <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> información en la Contract of<br />
Employment Act. <strong>de</strong> 1963. III. El <strong>de</strong>recho a la información y la Directiva 91/533/CEE. IV. La sentencia TJCE<br />
Kampelmann y el re<strong>de</strong>scubrimiento <strong>de</strong> la Directiva 91/533/CEE. V. La transposición tardía <strong>de</strong> la Directiva<br />
91/533/CEE y el Real Decreto 1.659/1998. VI. La información <strong>de</strong>bida por el empresario. VII. Información en<br />
caso <strong>de</strong> trasla<strong>do</strong> al extranjero. VIII. Información en caso <strong>de</strong> modificación <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo. IX. Medios<br />
32
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
e instrumentos <strong>de</strong> suministro <strong>de</strong> la información. X. Información sobre las relaciones laborales en curso. XI. El<br />
aparato sanciona<strong>do</strong>r. XII. El valor instrumental <strong>de</strong> la información.<br />
DESCANSOS<br />
La Directiva 93/104/CE, sobre or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo (AL 23/2000). Rabanal<br />
Carbajo, P.<br />
Sumario: La peculiar génesis <strong>de</strong> la directiva y su consolidación por el TJCE. 1. El tiempo <strong>de</strong> trabajo y su<br />
ubicación en el Derecho <strong>de</strong>l trabajo: Prestación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r; factor <strong>de</strong> seguridad y salud, factor <strong>de</strong> empleo y<br />
factor <strong>de</strong> gestión empresarial. 2. El camino <strong>de</strong> elaboración <strong>de</strong> la Directiva y su <strong>de</strong>finitivo asentamiento: la<br />
STSJCE <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996. II. La cómoda y sigilosa transposición <strong>de</strong> la Directiva al <strong>de</strong>recho interno.<br />
1. Las condiciones preexistentes y la referencia en el proyecto <strong>de</strong> ley. 2. La falta <strong>de</strong> referencia en la Ley 11/1994<br />
y la efectiva transposición: altibajos entre lo preexistente y lo copia<strong>do</strong>. III. El tiempo <strong>de</strong> trabajo ordinario y los<br />
“perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> referencia”. 1. Jornada. Parámetros. Cómputo. 2. El trabajo efectivo y su <strong>de</strong>limitación. 3. Ritmos <strong>de</strong><br />
trabajo. IV. El tiempo <strong>de</strong> trabajo extraordinario. 1. La <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo extraordinario. 2. La<br />
notable falta <strong>de</strong> prescripciones sobre el tiempo <strong>de</strong> trabajo extraordinario. V. El trabajo nocturno. 1. El concepto<br />
<strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r nocturno. 2. Las previsiones sobre seguridad y salud. VI. El trabajo a turnos. 1. Noción <strong>de</strong><br />
turnicidad. 2. Vinculación con la regulación <strong>de</strong>l trabajo nocturno. VII. Los <strong>de</strong>scansos. 1. Descanso semanal. 2.<br />
Vacaciones. VIII. Bibliografía. (ver xornada, vacacións)<br />
Descanso semanal, fiestas, permisos y reducción <strong>de</strong> jornada por lactancia y guarda legal<br />
(En torno al artículo 37) (REDT 100/2000). Cabeza Pereiro, J.<br />
Sumario: I. Descanso semanal.- II. Días festivos.- III. Permisos. 1. Elementos configura<strong>do</strong>res. 2. Análisis<br />
particulariza<strong>do</strong> <strong>de</strong> los permisos. A) Permiso por matrimonio. B) Permiso por nacimiento <strong>de</strong> hijo o fallecimiento,<br />
acci<strong>de</strong>nte, enfermedad grave y hospitalización <strong>de</strong> parientes. C) Permiso por trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>micilio habitual. D)<br />
Permiso por cumplimiento <strong>de</strong> un <strong>de</strong>ber inexcusable <strong>de</strong> carácter público y personal. E) Realización <strong>de</strong> funciones<br />
sindicales o <strong>de</strong> representación <strong>de</strong>l personal. F) Realización <strong>de</strong> exámenes prenatales y técnicas <strong>de</strong> preparación al<br />
parto. G) Otros permisos.- IV. Lactancia <strong>de</strong> un hijo menor <strong>de</strong> nueve meses.- V. Guarda legal. (ver permisos)<br />
Sobre el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> vacaciones (En torno al artículo 38) (REDT 100/2000). García-<br />
Perrote Escartín, I.<br />
Sumario: I. El diferente senti<strong>do</strong> y finalidad <strong>de</strong> las reformas <strong>de</strong> 1983 y <strong>de</strong> 1994 <strong>de</strong>l artículo 38 ET: <strong>de</strong> la mejora<br />
<strong>de</strong>l mínimo legal al aligeramiento <strong>de</strong> la carga normativa y la clarificación <strong>de</strong> la relación entre la autonomía<br />
colectiva y la individual.- II. El grupo normativo en el que se inserta el artículo 38 ET: Artículo 40.2 Const.,<br />
Directiva 93/104/CE, Convenio núm. 132 OIT, artículo 58.3 ET y artículos 115.2, 125 y 126 LPL. 1.<br />
Introducción. 2. El Convenio núm. 132 <strong>de</strong> la OIT y la Directiva 93/104/CE. 3. El artículo 40.2 Const. 4. El<br />
artículo 58.3. ET y los artículos 115.2, 125 y 126 LPL.- III. Parquedad legal y consiguiente relevancia <strong>de</strong> la<br />
negociación colectiva <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia. Las vacaciones como <strong>de</strong>recho a disfrutar in natura.- IV. Dinámica <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho a las vacaciones: nacimiento, duración, fijación <strong>de</strong> su perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> disfrute y retribución. 1. Nacimiento y<br />
duración. 2. Fijación <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> disfrute. 3. La retribución <strong>de</strong> las vacaciones.- V. Las garantías <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a<br />
vacaciones. 1. La prohibición <strong>de</strong> compensación en metálico. 2. La no acumulación y la “caducidad” anual <strong>de</strong> las<br />
vacaciones. 3. El resto <strong>de</strong> las garantías: la inexistencia <strong>de</strong> un tiempo mínimo <strong>de</strong> trabajo, disfrute proporcional al<br />
tiempo trabaja<strong>do</strong>, ausencias por motivos in<strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong> la voluntad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, fraccionamiento y la<br />
prohibición <strong>de</strong> sancionar con disminución <strong>de</strong> las vacaciones. 4. Un supuesto peculiar: la prestación <strong>de</strong> trabajo<br />
durante las vacaciones.- Bibliografía. (ver vacacións)<br />
33
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
DESCENTRALIZACIÓN PRODUCTIVA<br />
Descentralización productiva, externalización y subcontratación (AL 10/2000). Gómez<br />
Albo, P.<br />
Breve apunte general sobre el significa<strong>do</strong> <strong>de</strong> las técnicas adaptativas <strong>de</strong> las empresas a las que se refiere el título.<br />
(ver contratos)<br />
El alcance personal <strong>de</strong> la responsabilidad solidaria en los supuestos <strong>de</strong> enca<strong>de</strong>namiento<br />
<strong>de</strong> contratas y subcontratas (AL 12/2000). Llano Sánchez, M.<br />
Defien<strong>de</strong> la autora la tesis contraria a la extensión <strong>de</strong> la responsabilidad solidaria <strong>de</strong>l art. 42 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res a cada comitente (principal o contratista) en relación con to<strong>do</strong>s aquellos que le sigan en una ca<strong>de</strong>na<br />
<strong>de</strong> sucesivas contratas. (ver contratos)<br />
La <strong>de</strong>scentralización productiva (outsourcing). Algunos apuntes en relación con las<br />
cuestiones que plantea <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista judicial (AL 12/2000). Quintana Pellicer,<br />
J.<br />
Tras una breve introducción sobre los factores que inci<strong>de</strong>n en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l fenómeno <strong>de</strong> la <strong>de</strong>scentralización<br />
productiva, aborda el autor las cuestiones <strong>de</strong>: 1) la aplicabilidad a esta <strong>de</strong> los criterios <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> la<br />
responsabilidad que regula el art. 42 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; 2) su diferencia con la cesión ilegal <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res; 3) su materialización a través <strong>de</strong> la constitución <strong>de</strong> un grupo <strong>de</strong> empresas; y 4) su empleo<br />
simultáneo con el recurso a los servicios <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res facilita<strong>do</strong>s por empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. (ver<br />
contratos)<br />
Sobre el régimen jurídico-laboral <strong>de</strong> contratas y subcontratas (un apunte con la última<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> los tribunales <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n social) (AS 18/2000). Montoya Melgar, A. y Aguilera<br />
Izquier<strong>do</strong>, R.<br />
Sumario: 1. El supuesto <strong>de</strong> base. 2. Régimen civil <strong>de</strong> la contrata. 3. Régimen laboral <strong>de</strong> la contrata.- A) Norma<br />
laboral básica.- B) Norma <strong>de</strong> Seguridad Social contenida en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.- C) Norma <strong>de</strong><br />
Seguridad Social contenida en la Ley General <strong>de</strong> Seguridad Social.- D) Norma <strong>de</strong> seguridad y salud en el<br />
trabajo. 4. Bibliografía. (ver contratas)<br />
Trabajo autónomo y <strong>de</strong>scentralización productiva: nuevas perspectivas <strong>de</strong> una relación<br />
en progresivo <strong>de</strong>sarrollo y <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia (RL 7-8/2000). Del Rey Guanter, S. y Gala<br />
Durán, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La relación entre <strong>de</strong>scentralización productiva y trabajo autónomo: Algunas<br />
reflexiones generales. III. Descentralización productiva, trabajo autónomo y or<strong>de</strong>namiento jurídico: 1. Marco<br />
general y regulación jurídico-civil y mercantil <strong>de</strong> la <strong>de</strong>scentralización productiva. 2. Descentralización<br />
productiva y <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l trabajo autónomo en el marco jurídico-laboral. IV. Algunos supuestos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scentralización productiva en la jurispru<strong>de</strong>ncia reciente: 1. Cooperativas. 2. Subcontratación, cesión y<br />
trabaja<strong>do</strong>res autónomos: El sector <strong>de</strong> las telecomunicaciones. 3. Trabaja<strong>do</strong>res autónomos y sociedad civil. 4.<br />
Descentralización productiva y transportistas. 5. Descentralización productiva y contrato <strong>de</strong> agencia. 6. Trabajo<br />
autónomo y empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. V. Conclusiones generales.<br />
34
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
DESCENTRALIZACIÓN PRODUCTIVA. CONTRATAS.<br />
Responsabilidad empresarial en contratas y subcontratas (En torno al artículo 42)<br />
(REDT 100/2000). Barreiro González, G.<br />
Comentario <strong>de</strong>stacan<strong>do</strong> la infinidad <strong>de</strong> problemas interpretativos que suscita el art. 42 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res: concepto <strong>de</strong> “propia actividad”, consecuencias <strong>de</strong>l incumplimiento <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong><br />
comprobación <strong>de</strong> que el contratista no tiene <strong>de</strong>scubiertos con la seguridad social, relación entre los <strong>do</strong>s aparta<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>l artículo, responsabilida<strong>de</strong>s en las que incurre el comitente, alcance material y personal <strong>de</strong> tales<br />
responsabilida<strong>de</strong>s, etc.<br />
Aspectos problemáticos <strong>de</strong> la responsabilidad salarial en el ámbito <strong>de</strong> las contratas y<br />
subcontratas <strong>de</strong> obras o servicios (RL 1/2000). Gala Durán, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El alcance personal <strong>de</strong> la responsabilidad salarial en el ámbito <strong>de</strong> las contratas o<br />
subcontratas. III. El alcance material <strong>de</strong> la responsabilidad salarial. IV. El alcance temporal <strong>de</strong> la responsabilidad<br />
salarial en el marco <strong>de</strong> las contratas y subcontratas. V. Los límites <strong>de</strong> la responsabilidad en materia salarial. VI.<br />
La articulación <strong>de</strong> la responsabilidad salarial en el ámbito <strong>de</strong> las contratas y subcontratas: situación vigente y<br />
propuestas <strong>de</strong> reforma. VII. Los supuestos <strong>de</strong> exoneración <strong>de</strong> responsabilidad. (ver salarios)<br />
DESEMPREGO<br />
Sobre la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la pérdida <strong>de</strong> un trabajo a tiempo parcial<br />
(AS 6/2000). Cabeza Pereiro, J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Cálculo <strong>de</strong> los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> carencia. Interpretación <strong>de</strong>l artículo 3.4 RPD. III.<br />
Cálculo <strong>de</strong> la base regula<strong>do</strong>ra. IV. Sobre supuestos problemas transitorios. (ver <strong>traballo</strong> a tempo parcial)<br />
El concepto <strong>de</strong> empleabilidad en la estrategia europea <strong>de</strong> lucha contra el <strong>de</strong>sempleo: una<br />
perspectiva crítica (RMTAS 21/2000). Serrano Pascual, A.<br />
(Ver sumario en emprego)<br />
La medición <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sempleo en España: la EPA y el paro registra<strong>do</strong> (RMTAS 21/2000).<br />
Pérez Infante, J.I.<br />
Sumario: I. Introducción. 2. La medición <strong>de</strong>l paro en la EPA: meto<strong>do</strong>logía, concepto, problemas y resulta<strong>do</strong>s.<br />
2.1. Meto<strong>do</strong>logía. 2.2. Concepto <strong>de</strong> paro. 2.3. Cambios <strong>de</strong> meto<strong>do</strong>logía. 2.4. Problemas e insuficiencias <strong>de</strong> la<br />
EPA. 2.5. Las estimaciones <strong>de</strong>l paro según la EPA. 3. La medición <strong>de</strong>l paro registra<strong>do</strong>: conceptos, problemas y<br />
resulta<strong>do</strong>s. 3.1. Concepto <strong>de</strong> paro registra<strong>do</strong>. 3.2. Problemas e insuficiencias <strong>de</strong>l paro registra<strong>do</strong>. 3.3. Las cifras<br />
<strong>de</strong>l paro registra<strong>do</strong>. 4. Diferencias en la cuantificación <strong>de</strong>l paro entre la EPA y la estadística <strong>de</strong>l ÍNEM. 5.<br />
Resumen y conclusiones.<br />
Evolución <strong>de</strong>l gasto en protección al <strong>de</strong>sempleo (RMTAS 21/2000). Tobes Portillo, P.<br />
Sumario: 1. Políticas pasivas <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo versus políticas activas <strong>de</strong> empleo. 2. Evolución normativa <strong>de</strong>l<br />
sistema <strong>de</strong> protección por <strong>de</strong>sempleo. 3. El gasto público en protección por <strong>de</strong>sempleo. 4. La financiación <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. 5. Conclusiones.<br />
35
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La geografía <strong>de</strong>l gasto público en prestaciones por <strong>de</strong>sempleo (RMTAS 21/2000). López<br />
López, M.T. y Melguizo Sánchez, A.<br />
Sumario: 1. Paro y tasa <strong>de</strong> paro. 2. Sistema institucional vigente. 3. Beneficiarios <strong>de</strong> las prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo. 4. Novel <strong>de</strong> protección <strong>de</strong> las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. 5. El gasto público en prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo en las comunida<strong>de</strong>s autónomas. 6. Gasto público en prestaciones por <strong>de</strong>sempleo y PIB <strong>de</strong> las<br />
comunida<strong>de</strong>s autónomas.<br />
Efectos <strong>de</strong>mográficos sobre el gasto en <strong>de</strong>sempleo en el horizonte 2050 (RMTAS<br />
21/2000). Angoitia Grijalba, M.<br />
Sumario: Introducción.- El futuro <strong>de</strong> la población española.- Demografía y gasto social.- Demografía y gasto en<br />
<strong>de</strong>sempleo.- Hipótesis y resulta<strong>do</strong>s.- Conclusiones.<br />
DESPEDIMENTO<br />
La imposible unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina relativa a la naturaleza jurídica <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación. Comentario a la STSJ <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 (AL 4/2000).<br />
Matorras Díaz-Caneja, A.<br />
Sumario: I. Introducción: los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho y la cuestión central <strong>de</strong>batida en la STSJ <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999. II. La vacilante evolución jurispru<strong>de</strong>ncial ante el problema <strong>de</strong> la naturaleza jurídica <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación y sus causas. III. El último giro jurispru<strong>de</strong>ncial: la calificación <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación como<br />
percepciones <strong>de</strong> naturaleza mixta. La a<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> esta <strong>do</strong>ctrina para la solución <strong>de</strong>l problema interpretativo<br />
plantea<strong>do</strong>. IV. La relevancia <strong>de</strong>l análisis <strong>de</strong> la responsabilidad por <strong>de</strong>udas salariales atribuida a la empresa<br />
principal: fundamento último y límites legales. V. El “efecto útil” <strong>de</strong> la mo<strong>de</strong>rna <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> la Sala 4ª <strong>de</strong>l TS.<br />
(ver salarios)<br />
Personal estatutario <strong>de</strong> la Seguridad Social y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo. Comentario a la STSJ <strong>de</strong><br />
Andalucía–Sevilla- <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 (AL 7/2000). López Balaguer, M. (Ver<br />
sumario en administracións públicas)<br />
Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida laboral y familiar: Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre. Aspectos laborales (AL 15/2000). Carrillo Márquez, D. (Ver suspensión <strong>de</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e sumario en permisos)<br />
El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por ofensas en la <strong>do</strong>ctrina judicial gallega (AS 17/2000). Sempere Navarro,<br />
A.V.<br />
Sumario: I. Las ofensas como causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. II. Elenco <strong>de</strong> supuestos estudia<strong>do</strong>s.- 1. Marinero embriaga<strong>do</strong>.- 2.<br />
Encargada <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> limpieza muy enérgica.- 3. Administrativo veterano.- 4. Práctico <strong>de</strong> buque pesquero.-<br />
5. Administrativo en cofradía <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong>res.- 6. Conserje <strong>de</strong> comunidad <strong>de</strong> propietarios.- 7. Repostero en<br />
plataforma petrolífera.- 8. Inductor <strong>de</strong> familiares.- 9. Encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> supermerca<strong>do</strong> bromista.- 10. Delineante<br />
virulento.- 11. Electricista crítico.- 12.- Cajero <strong>de</strong> casino.- 13. Administrativa reprendida por Gerente amigo.- 14.<br />
Oficial <strong>de</strong> ebanistería.- 15. Cónyuges laboralmente vincula<strong>do</strong>s.- 16. Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrata municipal.-17.<br />
Entrena<strong>do</strong>r <strong>de</strong> fútbol entrevista<strong>do</strong> en radio.- 18. Sindicalista emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong>l propio sindicato. II. Una breve<br />
valoración conjunta.<br />
36
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Las causas económicas, técnicas, organizativas o productivas en el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> individual:<br />
un análisis jurispru<strong>de</strong>ncial (AS 19/2000). San Martín Mazzucconi, C.<br />
Sumario: I. Introducción: la configuración legal <strong>de</strong> las causas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo regula<strong>do</strong> en el artículo 52 c)<br />
<strong>de</strong>l ET. II. Presupuesto general: necesidad objetivamente acreditada <strong>de</strong> amortizar el puesto <strong>de</strong> trabajo. III. Causa<br />
económica.- 1. Definición <strong>de</strong> la situación económica negativa.- A) Requisitos exigi<strong>do</strong>s para su apreciación.- B)<br />
Unidad <strong>de</strong> referencia <strong>de</strong> la situación económica negativa.- 2. Finalidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> funda<strong>do</strong> en causa económica.<br />
IV. Causa técnica, organizativa y productiva.- 1. Distinción respecto <strong>de</strong> causas económicas.- 2. Finalidad <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> funda<strong>do</strong> en causa técnica, organizativa o productiva. V. Acreditación <strong>de</strong> la concurrencia <strong>de</strong> causa<br />
justificativa. VI. Conclusiones. VII. Relación <strong>de</strong> sentencias citadas. (ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
La Ley 39/1999, <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral y el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (AS 20/2000). Sempere Navarro, A.V. (Ver exce<strong>de</strong>ncias, maternida<strong>de</strong>,<br />
suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e sumario en permisos)<br />
El permiso parental por maternidad y a la protección frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tras la Ley<br />
39/1999 (AS 20/2000). Molina González-Pumariega, R. (Ver maternida<strong>de</strong> e sumario en<br />
permisos)<br />
El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo: causas, forma y efectos (En torno a los artículos 52 y 53) (REDT<br />
100/2000). Durán López, F.<br />
Sumario: I. La parábola incompleta <strong>de</strong> la regulación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.- II. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por circunstancias objetivas: la<br />
ampliación <strong>de</strong> las causas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. III. La reforma <strong>de</strong> 1994: la apertura <strong>de</strong> un espacio para la libertad<br />
empresarial <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir, por necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> funcionamiento <strong>de</strong> la empresa, sin previo control administrativo<br />
(pero con control judicial a posteriori).- IV. La reforma <strong>de</strong> 1997: el intento <strong>de</strong> dar credibilidad a la reforma <strong>de</strong><br />
1994 (mientras que, por si acaso, se abarata el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo improce<strong>de</strong>nte).- V. Nota sobre la Ley 39/1999.<br />
(ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Causas, forma y efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario (En torno a los artículos 54 y 55)<br />
(REDT 100/2000). Ortiz Lallana, M.C.<br />
Sumario: I. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res: <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> 1980 al texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
1995. 1. El concepto amplio <strong>de</strong>l género “<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>” y la especie “disciplinario”. 2. La conformación<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l concepto y sus causas. 3. La reforma legal <strong>de</strong> su formalización y calificación jurídica. La<br />
sistematización <strong>de</strong> las exigencias formales y las innovaciones legales sobre la calificación. 4. Delimitación<br />
temática.- II. La tipificación <strong>de</strong> las conductas incumpli<strong>do</strong>ras y su ejemplificación (art. 54 ET). 1. Presupuestos y<br />
caracteres <strong>de</strong>l incumplimiento <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. 2. El principio <strong>de</strong> proporcionalidad. La “teoría gradualista” y su<br />
extensión a la revisión judicial <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 3. El lista<strong>do</strong> legal <strong>de</strong> las causas <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario. A)<br />
Cuestiones previas. B) Faltas repetidas e injustificadas <strong>de</strong> asistencia o puntualidad al trabajo. C) La indisciplina o<br />
<strong>de</strong>sobediencia en el trabajo. D) Las ofensas verbales o físicas al empresario o a las personas que trabajan en la<br />
empresa o los familiares que conviven con ellos. E) La transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual y el abuso <strong>de</strong><br />
confianza. F) La disminución voluntaria y continuada <strong>de</strong>l rendimiento habitual o pacta<strong>do</strong>. G) La embriaguez<br />
habitual o toxicomanía.- III. La forma y efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario (art. 55 ET). 1. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como<br />
institución formal. 2. La “carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”. Conteni<strong>do</strong>: fecha <strong>de</strong> efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y hechos que lo motivan. 3.<br />
La necesaria recepción <strong>de</strong> la comunicación escrita con el trabaja<strong>do</strong>r. 4. Otras garantías adicionales. En particular<br />
las relativas al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r afilia<strong>do</strong>. A) El expediente<br />
contradictorio. B) La audiencia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales. 5. La subsanación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> formalmente<br />
irregular. 6. La calificación judicial <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. A) Proce<strong>de</strong>ncia, improce<strong>de</strong>ncia y efectos. B) Nulidad <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. IV. Síntesis conclusiva.<br />
37
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> (En torno al artículo 56) (REDT 100/2000). Alonso Olea,<br />
M.<br />
Sumario: I. La revisión <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en general.- II. Improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 1. La improce<strong>de</strong>ncia por vicio <strong>de</strong><br />
forma y sus efectos peculiares; el “nuevo” <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 2. Improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>. 3. Efectos especiales <strong>de</strong> la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>. A) Presunción legal <strong>de</strong> inocencia. B) Valoración <strong>de</strong> faltas y sanciones.- III. Efectos <strong>de</strong><br />
la improce<strong>de</strong>ncia. 1. Salarios <strong>de</strong> tramitación. 2. In<strong>de</strong>mnización. 3. Readmisión. A) Cumplimiento voluntario. B)<br />
Ejecución judicial; el “inci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> no readmisión”. 4. Despi<strong>do</strong> en contrato por tiempo limita<strong>do</strong>. 5. Ejecución<br />
provisional <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>; remisión.- IV. Despi<strong>do</strong>s especiales. 1. Despi<strong>do</strong> <strong>de</strong> representante <strong>de</strong>l<br />
personal; <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical; <strong>de</strong> afilia<strong>do</strong> a sindicato. 2. Otros <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s.- Bibliografía.<br />
Pago por el esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong> tramitación (En torno al artículo 57) (REDT 100/2000).<br />
De Miguel Lorenzo, A.<br />
Sumario: I. Del artículo 56.5 ET 1980 al artículo 57 ET 1995.- II. El papel <strong>de</strong> la LPL en la regulación <strong>de</strong> la<br />
figura.- III. El fundamento jurídico <strong>de</strong> la responsabilidad <strong>de</strong>l esta<strong>do</strong> prevista en el artículo 57 ET.- IV. El<br />
supuesto <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la responsabilidad <strong>de</strong>l esta<strong>do</strong> y su caracterización jurispru<strong>de</strong>ncial.- 1. El<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como presupuesto. 2. El requisito <strong>de</strong> la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 3. El transcurso <strong>de</strong> los sesenta días.-<br />
V. El alcance <strong>de</strong> la responsabilidad estatal en el artículo 57 ET: la evolución <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial. (ver:<br />
salarios).<br />
Despi<strong>do</strong>s colectivos y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s objetivos, por causa económicas, técnicas organizativas y<br />
<strong>de</strong> producción. (I, II, III, IV y V) (RL 4, 5, 6, 9 y 12/2000). García Tena, J. y Alarcón<br />
Beira, F. (Ver regulación <strong>de</strong> emprego e sumario en extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Los sujetos responsables <strong>de</strong> las mejoras voluntarias <strong>de</strong> la Seguridad Social en supuestos<br />
<strong>de</strong> contratas y subcontratas (comentario a la STS 4ª 9 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999) (RL<br />
5/2000). Gutiérrez-Solar Calvo, B. (Ver sumario en segurida<strong>de</strong> social complementaria)<br />
El reconocimiento <strong>de</strong> error judicial en el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo. (Comentario a la STS 4ª 13 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999) (RL 5/2000). Lahera Forteza, J. (Ver sumario en proce<strong>de</strong>mento laboral)<br />
La responsabilidad <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> empresas en el supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por las causas <strong>de</strong>l<br />
art. 52.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (estudio jurispru<strong>de</strong>ncial) (TSoc. 113/2000).<br />
Rivera, J.R.<br />
Sumario: I. Planteamiento <strong>de</strong> la cuestión. II. La consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> empresas como el auténtico<br />
empresario. III. La responsabilidad <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> empresas en los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s efectua<strong>do</strong>s con base en el artículo<br />
52.c) T.R.L.E.T. 1. La apreciación <strong>de</strong> la causa extintiva en el conjunto <strong>de</strong> empresas integrantes <strong>de</strong>l grupo. 2. La<br />
aplicación <strong>de</strong> la responsabilidad solidaria y los efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo. (ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, empresa e empresario)<br />
38
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
DISCAPACITADOS<br />
El trabajo <strong>de</strong> los discapacita<strong>do</strong>s [En torno a los artículos 2.1.g) 45.1.c) 48.2, 49.e) y<br />
Disposición Adicional 2ª] (REDT 100/2000). Alonso García, B.<br />
Sumario: I. Introducción. 1. Terminología. 2. Políticas <strong>de</strong> empleo. Comunitarias y <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento interno. A)<br />
Políticas <strong>de</strong> empleo comunitarias. B) Políticas <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento interno. 3. Materias a tratar. II. La<br />
relación laboral <strong>de</strong> carácter especial <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res minusváli<strong>do</strong>s.- 1. El centro como empresa. 2. El<br />
minusváli<strong>do</strong> como trabaja<strong>do</strong>r. 3. El contrato: forma, modalida<strong>de</strong>s y conteni<strong>do</strong>.- III. La incapacidad temporal y la<br />
incapacidad permanente parcial como causas <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo. 1. La incapacidad temporal.<br />
2. La incapacidad permanente parcial. A) Trabaja<strong>do</strong>r afecta<strong>do</strong> por una incapacidad permanente parcial para su<br />
profesión habitual. B) Trabaja<strong>do</strong>r que <strong>de</strong>je <strong>de</strong> ser incapaz permanente parcial por mejoría <strong>de</strong> su esta<strong>do</strong><br />
incapacitante.- IV. La incapacidad permanente (en los gra<strong>do</strong>s <strong>de</strong> total, absoluta y gran invali<strong>de</strong>z) como causa <strong>de</strong><br />
extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo; supuesto especial <strong>de</strong> suspensión. 1. La incapacidad permanente. A) Readmisión<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> incapaz permanente total o absoluto que recobra su plena capacidad laboral. B)<br />
Readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> incapaz total o absoluto que, pese a la mejoría, pase a la situación <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente parcial. 2. Supuesto especial <strong>de</strong> suspensión contempla<strong>do</strong> en el artículo 48.2 ET, V. Las<br />
bonificaciones <strong>de</strong> los contratos formativos celebra<strong>do</strong>s con trabaja<strong>do</strong>res minusváli<strong>do</strong>s. (ver incapacida<strong>de</strong><br />
permanente, relación laboral e relacións laborais <strong>de</strong> carácter especial)<br />
Centros especiales <strong>de</strong> empleo y cuota <strong>de</strong> reserva para trabaja<strong>do</strong>res con minusvalía (RL<br />
5/2000). Rodríguez Piñero, M.<br />
Estudio sobre las modificaciones que introduce el Real Decreto 427/1999, <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> marzo, en el régimen jurídico<br />
<strong>de</strong> la relación laboral <strong>de</strong> carácter especial <strong>de</strong> los minusváli<strong>do</strong>s que trabajen en centros especiales <strong>de</strong> empleo, así<br />
como <strong>de</strong> las medidas alternativas que pue<strong>de</strong>n sustituir con carácter excepcional a la cuota <strong>de</strong> reserva <strong>de</strong> empleo<br />
directo <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res discapacita<strong>do</strong>s en empresas <strong>de</strong> cincuenta o más trabaja<strong>do</strong>res, <strong>de</strong>sarrolladas por el Real<br />
Decreto 27/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero. (ver relaciones laborales <strong>de</strong> carácter especial)<br />
Sobre las medidas alternativas <strong>de</strong> carácter excepcional al cumplimiento <strong>de</strong> la cuota <strong>de</strong><br />
reserva <strong>de</strong>l 2 por 100 a favor <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res discapacita<strong>do</strong>s en empresas <strong>de</strong> 50 o más<br />
trabaja<strong>do</strong>res (un comentario <strong>de</strong> urgencia) (TSoc. 110/2000). García Ninet, J.I.<br />
Comentario sobre las referidas medidas alternativas, establecidas por el Real Decreto 27/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero,<br />
en el que el autor aborda, entre otras cuestiones, la cuantificación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res con que cuenta la empresa a<br />
efectos <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar si pesa sobre la misma la obligación <strong>de</strong> reserva, la inaplicación <strong>de</strong> ésta por falta <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res discapacita<strong>do</strong>s que puedan ocupar los puestos, la posibilidad excepcional <strong>de</strong> solicitar la empresa la<br />
exención <strong>de</strong> la obligación, las medidas alternativas a la reserva, el control <strong>de</strong> la asunción y cumplimiento <strong>de</strong> estas<br />
medidas alternativas y el control <strong>de</strong>l buen uso <strong>de</strong> las medidas alternativas por parte <strong>de</strong> los centros especiales <strong>de</strong><br />
empleo y e las entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> utilidad pública. (ver emprego)<br />
EMIGRACIÓN<br />
Integración regional y merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo en la Unión Europea: análisis <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
Derecho español (AL 1/2000). Argüelles Blanco, A.R.<br />
Sumario: 1. Cooperación en integración en Europa: la dimensión social <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> único. 2. La libre<br />
circulación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res. Fundamento y conteni<strong>do</strong>. 3. Los límites al principio <strong>de</strong> libre circulación <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res. 4. El acceso al merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo español <strong>de</strong> los nacionales <strong>de</strong> terceros Esta<strong>do</strong>s. En particular,<br />
sobre los trabaja<strong>do</strong>res iberoamericanos. (ver emprego, Unión Europea e traballa<strong>do</strong>res estranxeiros)<br />
39
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Tráfico intracomunitario <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>ntro y fuera <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
servicios y conflictos <strong>de</strong> normas laborales en el espacio (AL 2/2000). Gutiérrez-Solar<br />
Calvo, B. (Ver mobilida<strong>de</strong> xeográfica e sumario en emprego)<br />
El trabajo <strong>de</strong> los extranjeros en España en la Ley Orgánica 4/2000, <strong>de</strong> 11 enero (AS<br />
21/2000). Luján Alcaraz, J. (Ver sumario en traballa<strong>do</strong>res estranxeiros)<br />
Las garantías jurídicas y los <strong>de</strong>rechos sociales en la nueva Ley <strong>de</strong> Extranjería (RL<br />
12/2000). Tolosa Tribiño, C. (Ver sumario en estranxeiros)<br />
EMPREGO<br />
Integración regional y merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo en la Unión Europea: análisis <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
Derecho español (AL 1/2000). Argüelles Blanco, A.R. (Ver unión europea, traballa<strong>do</strong>res<br />
estranxeiros e sumario en emigración)<br />
Tráfico intracomunitario <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>ntro y fuera <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
servicios y conflictos <strong>de</strong> normas laborales en el espacio (AL 2/2000). Gutiérrez-Solar<br />
Calvo, B.<br />
Sumario: I. Planteamiento general: <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong> los diferentes supuestos jurídicos <strong>de</strong> tráfico intracomunitario<br />
<strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res asalaria<strong>do</strong>s en la Unión Europea. II. Condiciones laborales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res circulantes en la<br />
Unión Europea. 1. Condiciones laborales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>s temporalmente por su empresario a<br />
otro país comunitario. A. La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la ley aplicable. B. La competencia judicial. 2. Condiciones<br />
laborales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res contrata<strong>do</strong>s por un empresario estableci<strong>do</strong> en otro país comunitario. III. Protección<br />
en materia <strong>de</strong> Seguridad Social <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res circulantes en la Unión Europea. 1. Protección <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>s temporalmente por su empresario a otro país comunitario. 2. Protección <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res contrata<strong>do</strong>s por un empresario estableci<strong>do</strong> en otro país comunitario. (Ver emigración e mobilida<strong>de</strong><br />
xeográfica)<br />
La gestión privada <strong>de</strong>l empleo. El papel <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal (AL<br />
9/2000). Iglesias Cabero, M.<br />
Sumario: 1. El empleo en la Constitución y en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. 2. Las empresas <strong>de</strong> trabajo<br />
temporal y la gestión <strong>de</strong>l empleo. 3. La contratación por las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. 4. Contribuciones<br />
prohibidas. 5. Duración y extinción <strong>de</strong>l contrato. (ver empresas <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> temporal)<br />
Las medidas <strong>de</strong> incentivación <strong>de</strong> la contratación y el programa <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong>l empleo<br />
<strong>de</strong>l año 2000 (AL 16/2000). Lafuente Suárez, J.L.<br />
Sumario: 1. Introducción. II. El contrato para el fomento <strong>de</strong> la contratación in<strong>de</strong>finida. III. El Programa <strong>de</strong><br />
fomento <strong>de</strong> empleo para el año 2000. IV. Las específicas medidas <strong>de</strong> incentivación <strong>de</strong> la contratación <strong>de</strong><br />
discapacita<strong>do</strong>s. V. A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> reflexión.<br />
40
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El régimen comunitario <strong>de</strong> ayuda al cese anticipa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actividad agraria a partir <strong>de</strong>l<br />
Reglamento (CE) núm. 1.257/1999 (AL 22/2000). Castro Argüelles, M.A.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Origen y evolución <strong>de</strong> la intervención comunitaria en el <strong>de</strong>sarrollo rural. III.<br />
Objetivos <strong>de</strong> la ayuda comunitaria al cese anticipa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actividad agraria. IV. Beneficiarios <strong>de</strong> la ayuda. V.<br />
Conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> las ayudas. VI. Tramitación y papel <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros. VII. Financiación <strong>de</strong> las ayudas.<br />
VIII. Reflexión final.<br />
El conteni<strong>do</strong> socio-laboral <strong>de</strong> las leyes <strong>de</strong> presupuestos y <strong>de</strong> acompañamiento para el año<br />
2000 (AS 22/2000). Cavas Martínez, F.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Sistematización <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> socio-laboral <strong>de</strong> la Ley 54/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre,<br />
<strong>de</strong> presupuestos generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para el año 2000. 1. Política <strong>de</strong> personal (Título III). 1.2. Oferta <strong>de</strong> empleo<br />
público (art. 21). 1.3. Contratación <strong>de</strong> personal laboral con cargo a los créditos <strong>de</strong> inversiones (art. 36). 2.<br />
Pensiones Públicas (Tít. IV y disps. adics. 2ª, 3ª, 4ª, 9ª y 16ª). 3. Cotizaciones sociales (Tít. VIII). 4. Otras<br />
previsiones económico-financieras referidas a la Seguridad Social que se contienen en la LPGE/2000. III.<br />
Noveda<strong>de</strong>s laborales y <strong>de</strong> Seguridad Social en la Ley 55/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> medidas fiscales,<br />
administrativas y <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n social. 1. Modificaciones en el ámbito <strong>de</strong> las Relaciones Laborales. 1.1. Modificación<br />
<strong>de</strong>l artículo 12 <strong>de</strong>l ET, que regula el contrato a tiempo parcial (art. 19). 1.2. Permiso <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> personal<br />
extracomunitario en buques españoles (art. 20). 1.3. Nueva autorización al Gobierno para que regule la relación<br />
laboral especial <strong>de</strong> los pena<strong>do</strong>s que realicen activida<strong>de</strong>s laborales en instituciones penitenciarias (art. 21). 2.<br />
Fomento <strong>de</strong>l empleo (art. 28). 2.1. Colectivos <strong>de</strong>sfavoreci<strong>do</strong>s cuya contratación se incentiva. 2.2. Beneficiarios<br />
<strong>de</strong> los incentivos. Requisitos <strong>de</strong> los beneficiarios. 2.3. Incentivos. 3. Infracciones y Sanciones <strong>de</strong>l Or<strong>de</strong>n Social<br />
(disp. adic. 1ª). 4. Medidas <strong>de</strong> Seguridad Social contenidas en la LA/2000. 4.1. Relativas al encuadramiento en el<br />
sistema <strong>de</strong> Seguridad Social. 4.1.1. Inclusión en el Régimen General <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a las<br />
operaciones <strong>de</strong> manipulación, empaqueta<strong>do</strong>, envasa<strong>do</strong> y comercialización <strong>de</strong>l plátano (art. 22, ap.9). 4.1.2.<br />
Particularida<strong>de</strong>s en el encuadramiento <strong>de</strong> socios y <strong>de</strong> los administra<strong>do</strong>res <strong>de</strong> socieda<strong>de</strong>s mercantiles capitalistas,<br />
inscritas en el Régimen Especial <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Mar (art. 22, aps. 5 y 8). 4.1.3.<br />
Régimen <strong>de</strong> Seguridad Social aplicable al personal <strong>do</strong>cente universitario con plaza asistencial vinculada (art. 27).<br />
4.2. En el ámbito económico-financiero. 4.2.1. Aplazamientos <strong>de</strong> cuotas a la Seguridad Social (art. 22, ap. 1).<br />
4.2.2. Liquidación <strong>de</strong> las cotizaciones sociales por vía informática (art. 22, ap. 2). 4.2.3. Realización <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
<strong>de</strong> créditos en las Mutuas <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo y Enfermeda<strong>de</strong>s Profesionales <strong>de</strong> la Seguridad social (art.<br />
22, ap. 3). 4.2.4. Cotización en el Régimen Especial Agrario <strong>de</strong> la Seguridad Social (art. 25). 4.2.5. Régimen<br />
económico-patrimonial <strong>de</strong> las Mutualida<strong>de</strong>s Generales <strong>de</strong> Funcionarios Públicos. (art. 50). 4.2.6. Modificación<br />
<strong>de</strong> las tarifas <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo y enfermeda<strong>de</strong>s profesionales <strong>de</strong> la Seguridad Social (disp. adic. 35ª). 4.3.<br />
En el ámbito <strong>de</strong> la acción protectora. 4.3.1. Pensiones no contributivas (art. 22, ap. 6). 4.3.2. Plazo <strong>de</strong> reintegro<br />
<strong>de</strong> cantida<strong>de</strong>s correspondientes a prestaciones sociales in<strong>de</strong>bidamente percibidas (art. 24). 4.3.3. Prestación<br />
económica por Incapacidad Temporal en el Régimen Especial <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Mar (art. 26). 4.3.4.<br />
Protección social en el extranjero (art. 40). 4.3.5. Pensiones <strong>de</strong> Clases Pasivas (art. 41). 4.3.6. Ayudas sociales a<br />
los afecta<strong>do</strong>s por el virus <strong>de</strong> inmuno<strong>de</strong>ficiencia humana (VIH) (Art. 79). 4.3.7. Ayudas sociales a los afecta<strong>do</strong>s<br />
por la hepatitis C (art. 80). 4.3.8. Refundición <strong>de</strong> la normativa <strong>de</strong> Seguridad Social aplicable a los funcionarios.<br />
(disp. adic. 2ª). 4.3.9. Régimen <strong>de</strong> previsión <strong>de</strong> los médicos <strong>de</strong> asistencia médico-sanitaria y <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong><br />
trabajo (disp. adic. 18ª). 4.3.10. La cobertura <strong>de</strong>l riesgo <strong>de</strong> la “<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia” (disp. adic. 14ª). 4.3.11. La<br />
protección social <strong>de</strong> los afecta<strong>do</strong>s por el síndrome tóxico (disp. adic. 21ª). 4.3.12. Sistema <strong>de</strong> previsión social a<br />
favor <strong>de</strong> los <strong>de</strong>portistas profesionales (disp. adic. 26 ª). 4.3.13. Otras previsiones. (ver cotización e leis)<br />
Las políticas <strong>de</strong> empleo comunitarias sobre inserción <strong>de</strong> la mujer en el merca<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
trabajo. Del principio <strong>de</strong> igualdad retributiva en el Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Roma a la<br />
constitucionalización comunitaria <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato y <strong>de</strong> oportunida<strong>de</strong>s<br />
en el trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam (REDT 99/2000). López López, J. y Chacartegui Jávega, C.<br />
Sumario: 1. La formación <strong>de</strong> la política <strong>de</strong> empleo comunitaria como política <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> la política<br />
económica. II. Las bases para la construcción <strong>de</strong> una política comunitaria <strong>de</strong> empleo sensible a la inserción <strong>de</strong> las<br />
mujeres: el principio <strong>de</strong> no discriminación retributiva y el principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato. 1. Los efectos sobre la<br />
política <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> la ausencia <strong>de</strong> una <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Roma. 2. El papel <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad entre hombres y mujeres en los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> empleo.<br />
A) El principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> retribuciones entre hombres y mujeres. B) El principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato en el<br />
empleo. C) El principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato en materia <strong>de</strong> protección social. III. El trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam: la<br />
41
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
constitucionalización comunitaria <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato y <strong>de</strong> oportunida<strong>de</strong>s. 1. Los antece<strong>de</strong>ntes y<br />
contexto comunitario. 2. Las modificaciones introducidas por el Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam y su inci<strong>de</strong>ncia en las<br />
políticas <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> inserción <strong>de</strong> la mujer. IV. La política negociada <strong>de</strong> normas comunitarias que afectan al<br />
empleo <strong>de</strong> las mujeres: la Directiva sobre trabajo a tiempo parcial. V. Reflexiones finales. (ver igualda<strong>de</strong> e non<br />
discriminación. Outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s fundamentais)<br />
Nueve años <strong>de</strong> flexibilización laboral en el Perú (RL 4/2000). Canessa Montejo, M.F.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> flexibilización laboral aplica<strong>do</strong> en el Perú. III. Los efectos <strong>de</strong> la<br />
flexibilización laboral peruana: 1. Los efectos <strong>de</strong> la flexibilización en el empleo. 2. Los efectos <strong>de</strong> la<br />
flexibilización en las remuneraciones. 3. Los efectos <strong>de</strong> la flexibilización sobre las relaciones colectivas <strong>de</strong><br />
trabajo. IV. Balance <strong>de</strong> la flexibilización laboral. (ver salarios e convenios colectivos)<br />
Los estímulos a la contratación laboral: una apuesta, no <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> uniforme, a favor <strong>de</strong>l<br />
empleo estable (RL 6/2000). Escu<strong>de</strong>ro Rodríguez, R. (Ver sumario en contrato <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>)<br />
Autoempleo y fomento <strong>de</strong>l espíritu empresarial en la Unión Europea (RL 7-8/2000).<br />
Ortiz Lallana, M.C.<br />
Sumario: I. Autoempleo y políticas activas <strong>de</strong> empleo: 1. El paro como principal problema <strong>de</strong> la Unión Europea:<br />
el empleo autónomo y la economía social como posibles paliativos. 2. La renovada vigencia <strong>de</strong>l autoempleo en<br />
el contexto macroeconómico europeo y <strong>de</strong> las “Directrices” comunitarias. 3. Delimitación temática. II. La<br />
trayectoria <strong>de</strong> las iniciativas sobre empleo en el ámbito comunitario y las sucesivas referencias y medidas sobre<br />
fomento <strong>de</strong> empleo autónomo y la economía social: 1. Del Libro blanco sobre crecimiento, competitividad y<br />
empleo a la Declaración <strong>de</strong> Dublín. 2. El Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam y la introducción <strong>de</strong> un título específico sobre el<br />
empleo. 3. La Cumbre Extraordinaria <strong>de</strong> Luxemburgo y las Directrices para el empleo en 1998. 4. El Consejo<br />
Europeo <strong>de</strong> Cardiff y los Planes Nacionales <strong>de</strong> Acción para el Empleo. 5. Los Congresos Europeos <strong>de</strong> Viena y<br />
Colonia. III. Desarrollo <strong>de</strong>l espíritu <strong>de</strong> empresa y autoempleo: 1. Empleo autónomo y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un entorno<br />
empresarial favorable. 2. Algunas iniciativas sobre los instrumentos financieros y la simplificación <strong>de</strong><br />
procedimientos en ayuda <strong>de</strong> las pequeñas empresas. 3. Breve anotación sobre el autoempleo juvenil. 4. El<br />
fomento <strong>de</strong> la economía social. 5. Fiscalidad <strong>de</strong> las microempresas y empresas individuales. Reorientación <strong>de</strong> las<br />
ayudas estatales y mejora <strong>de</strong>l acceso a otros Programas comunitarios. IV. Síntesis conclusiva.<br />
Política, globalización y condiciones <strong>de</strong> trabajo (RL 11/2000). Rodríguez Piñero, M.<br />
Se pasa revista en este ensayo a los efectos que ha produci<strong>do</strong> el fenómeno <strong>de</strong> la globalización en los merca<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
trabajo, tanto <strong>de</strong>ntro como fuera <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s, llamán<strong>do</strong>se la atención, especialmente, sobre las consecuencias<br />
más negativas <strong>de</strong> aquélla, que llegan a poner en peligro “el mantenimiento <strong>de</strong> unos niveles satisfactorios <strong>de</strong><br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo y más genéricamente <strong>de</strong> unos <strong>de</strong>rechos sociales que, no sin gran<strong>de</strong>s esfuerzos y luchas,<br />
los trabaja<strong>do</strong>res habían llega<strong>do</strong> a conseguir”.<br />
La <strong>de</strong>scentralización <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo (Comentario a la STS 4ª 30 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1999) (RL 12/2000). Valdés Dal-Ré, F.<br />
Una vez senta<strong>do</strong> que las regulaciones <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo en los países <strong>de</strong> la Unión Europea convergen hacia<br />
una <strong>de</strong>scentralización <strong>de</strong> la organización <strong>de</strong> dicho merca<strong>do</strong>, analiza el autor cuáles son las principales<br />
manifestaciones <strong>de</strong> esa <strong>de</strong>scentralización. (ver colocación)<br />
42
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El concepto <strong>de</strong> empleabilidad en la estrategia europea <strong>de</strong> lucha contra el <strong>de</strong>sempleo: una<br />
perspectiva crítica (RMTAS 21/2000). Serrano Pascual, A.<br />
Sumario: Introducción.-1. Deconstrucción <strong>de</strong> la noción <strong>de</strong> empleabilidad. 2. Consecuencias políticas y sociales<br />
<strong>de</strong> la estrategia europea <strong>de</strong> lucha contra el <strong>de</strong>sempleo juvenil orientada en torno a la noción <strong>de</strong> empleabilidad.<br />
2.1. Perspectiva a<strong>de</strong>cuacionista <strong>de</strong> la empleabilidad y construcción <strong>de</strong> la juventud <strong>de</strong>ficitaria: redistribución <strong>de</strong><br />
las responsabilida<strong>de</strong>s frente al <strong>de</strong>sempleo juvenil. 2.2. Perspectiva preventiva y construcción <strong>de</strong> una<br />
representación <strong>de</strong> la transición profesional: naturalización <strong>de</strong> las dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> inserción. 2.3. Empleabilidad<br />
como activación: el trabajo como <strong>de</strong>ber civil. Conclusiones. (ver <strong>de</strong>semprego)<br />
La situación laboral <strong>de</strong> las mujeres españolas: una perspectiva regional (RMTAS<br />
21/2000). Hernanz, V. y Jimeno, J.F.<br />
Sumario: 1. Introducción. 2. La participación laboral <strong>de</strong> las mujeres españolas. 3. La evolución <strong>de</strong>l empleo<br />
femenino. 4. La composición <strong>de</strong>l empleo femenino. 5. Diferencias salariales entre hombres y mujeres por<br />
regiones. 6. Comentarios finales.<br />
Formación y orientación universitaria para el empleo (RMTAS 21/2000). De la Torre<br />
Pra<strong>do</strong>s, I.<br />
Sumario: 1. Evolución <strong>de</strong>l empleo <strong>de</strong> los titula<strong>do</strong>s universitarios. 2. Situación <strong>de</strong>l empleo entre las titulaciones<br />
universitarias. 3. Oferta <strong>de</strong> empleo genérica y específica. 4. Formación <strong>de</strong> postgra<strong>do</strong>. 5. El empleo cualifica<strong>do</strong> y<br />
la relación laboral flexible. 6. Sistema <strong>de</strong> competencias.- A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> epílogo.<br />
El impacto económico <strong>de</strong> la universidad sobre la producción, la renta y el empleo local<br />
(RMTAS 21/2000). Sala Rios, M., Enciso Rodríguez, J.P., Farré Perdiguer, M. y Torres<br />
Solé, T.<br />
Sumario: Introducción. 1. Aproximaciones meto<strong>do</strong>lógicas. 1.1. Técnicas meto<strong>do</strong>lógicas para evaluar los<br />
impactos <strong>de</strong>l gasto. A) Mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> base <strong>de</strong> exportación (economic base mo<strong>de</strong>ls). B) Mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong>l multiplica<strong>do</strong>r<br />
Keynesiano. C) Mo<strong>de</strong>los input-output. 1.2. Técnicas meto<strong>do</strong>lógicas para evaluar los impactos <strong>de</strong>l conocimiento.<br />
2. Aplicación <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo input-output a la Universidad <strong>de</strong> Lleida. 2.1. La Universidad <strong>de</strong> Lleida: evolución y<br />
situación actual. 2.2. Mo<strong>de</strong>lo Input-Output: contextualización. 3. Mo<strong>de</strong>lo input-output: resulta<strong>do</strong>s. 3.1. Impacto<br />
sobre la producción. 3.2. Impacto sobre la renta. 3.3. Impacto sobre los ingresos salariales. 3.4. Impacto sobre el<br />
empleo. 3.5. Impacto <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda final <strong>de</strong> la universidad. Conclusiones.<br />
Sobre las medidas alternativas <strong>de</strong> carácter excepcional al cumplimiento <strong>de</strong> la cuota <strong>de</strong><br />
reserva <strong>de</strong>l 2 por 100 a favor <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res discapacita<strong>do</strong>s en empresas <strong>de</strong> 50 o más<br />
trabaja<strong>do</strong>res (un comentario <strong>de</strong> urgencia) (TSoc. 110/2000). García Ninet, J.I. (Ver<br />
sumario en discapacita<strong>do</strong>s)<br />
Programa <strong>de</strong> inserción laboral para trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>semplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> larga duración, en<br />
situación <strong>de</strong> necesidad, mayores <strong>de</strong> cuarenta y cinco años: Plan para el año 2000 (TSoc.<br />
112/2000). García Ninet, J.I.<br />
Nota sobre el referi<strong>do</strong> programa, aproba<strong>do</strong> por Real Decreto 236/2000, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> febrero.<br />
43
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
EMPRESA E EMPRESARIOS<br />
El centro <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 1.5) (REDT 100/2000). Miñambres Puig, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La empresa en el ámbito laboral. 1. La empresa versus centro <strong>de</strong> trabajo. 2. La<br />
distinción conceptual entre empresa y centro <strong>de</strong> trabajo. 3. El reflejo jurídico <strong>de</strong> la distinción. III. La<br />
configuración legal <strong>de</strong>l concepto centro <strong>de</strong> trabajo. 1. Innovación terminológica en el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. 2. El concepto legal <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo: relatividad <strong>de</strong>l concepto. 3. Los elementos<br />
configura<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l concepto legal. 4. El buque como centro <strong>de</strong> trabajo.- IV. La “unidad productiva” <strong>de</strong> trabajo. 1.<br />
La singularidad <strong>de</strong>l fin técnico-laboral. 2. La “unidad productiva-autónoma”. 3. La localización geográfica <strong>de</strong> la<br />
unidad productiva: el lugar <strong>de</strong> trabajo. V. La “organización específica” <strong>de</strong> la unidad <strong>de</strong> producción. 1. La<br />
autonomía <strong>de</strong> la dirección técnica. 2. La unidad <strong>de</strong>l colectivo laboral.- VI. El requisito <strong>de</strong> “alta ante la autoridad<br />
laboral”.<br />
La responsabilidad <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> empresas en el supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por las causas <strong>de</strong>l<br />
art. 52.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (estudio jurispru<strong>de</strong>ncial) (TSoc. 113/2000).<br />
Rivera, J.R. (Ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e sumario en <strong>de</strong>spedimento)<br />
EMPRESAS DE TRABALLO TEMPORAL<br />
Tráfico intracomunitario <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>ntro y fuera <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
servicios y conflictos <strong>de</strong> normas laborales en el espacio (AL 2/2000). Gutiérrez-Solar<br />
Calvo, B. (Ver sumario en emprego)<br />
Las limitaciones convencionales a la utilización <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> trabajo temporal (AS<br />
4/2000). Lousada Arochecha, J.F.<br />
Sumario: I. La introducción <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal por la Ley 14/1994, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> junio, y la reacción<br />
<strong>de</strong> la negociación colectiva <strong>de</strong> las potenciales empresas usuarias. II. La problemática vali<strong>de</strong>z y eficacia <strong>de</strong> las<br />
limitaciones convencionales a la utilización <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. III. Pronunciamientos judiciales.<br />
IV. La <strong>de</strong>cisiva inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia unifica<strong>do</strong>ra y <strong>de</strong> la Ley 29/1999, <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> julio.<br />
El éxito <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. Una revisión <strong>de</strong> la literatura económica<br />
(DL 61/2000). García <strong>de</strong>l Barrio, P. y Car<strong>de</strong>nal Carro, M.<br />
Sumario: I. La realidad social y jurídica <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal: A) Introducción. B) El recurso al<br />
trabajo temporal. C) Definición y características diferenciales <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. D) El<br />
merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal en España. II. Las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal en la literatura<br />
económica: A) Enfoques actuales. B) Una propuesta concurrente: la teoría <strong>de</strong> la señalización y las empresas <strong>de</strong><br />
trabajo temporal.<br />
Cesión <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res y empresas <strong>de</strong> trabajo temporal (En torno al artículo 43) (REDT<br />
100/2000). Del Rey Guanter, S. (Ver sumario en cesión <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res)<br />
44
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La reforma <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> puesta a disposición (RL 5/2000). Molero Marañón, Mª.L.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El nuevo marco <strong>de</strong> utilización causal <strong>de</strong> las Empresas <strong>de</strong> Trabajo Temporal. III. El<br />
elemento temporal en la puesta a disposición: 1. La remisión a la contratación <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada. 2. El<br />
tiempo <strong>de</strong> formación preventiva. 3. La prohibición <strong>de</strong> la puesta a disposición más allá <strong>de</strong>l término máximo<br />
dispuesto por la Ley. IV. La intensificación <strong>de</strong> los conteni<strong>do</strong>s formales que ha <strong>de</strong> reunir el contrato<br />
interempresarial: 1. La obligación <strong>de</strong> información por escrito <strong>de</strong> los riesgos laborales. 2. La cláusula <strong>de</strong><br />
consignación salarial.<br />
La Ley 29/1999, <strong>de</strong> reforma <strong>de</strong> la Ley 14/1994, sobre empresas <strong>de</strong> trabajo temporal: un<br />
empeño a medio camino (I y II) (RL 10 y 11/2000). Escu<strong>de</strong>ro Rodríguez, R. y Merca<strong>de</strong>r<br />
Uguina, J.R.<br />
Sumario: I. El nuevo régimen jurídico <strong>de</strong> las ETT en materia <strong>de</strong> control administrativo, contratación y<br />
obligaciones formativas. 1. Introducción: un núcleo temático sucesivamente modifica<strong>do</strong>. 2. La reforzada<br />
intervención administrativa en el control <strong>de</strong> las ETT. A) La exigencia <strong>de</strong> una estructura organizativa propia como<br />
fundamento <strong>de</strong> los nuevos controles administrativos. B) La exigencia <strong>de</strong>l informe preceptivo y no vinculante <strong>de</strong><br />
la Inspección <strong>de</strong> Trabajo. C) Obligaciones <strong>de</strong> información periódica a la autoridad laboral. D) Modificaciones en<br />
el régimen sanciona<strong>do</strong>r. 3. El reforzamiento <strong>de</strong> la equivalencia causal entre contrato <strong>de</strong> puesto a disposición y el<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo. A) La clarificación <strong>de</strong> una cuestión antes controvertida. B) El impacto <strong>de</strong> la equivalencia<br />
causal en la duración <strong>de</strong> los contratos. 4. La elevación <strong>de</strong> rango en el tratamiento <strong>de</strong> ciertas obligaciones<br />
formativas. II. El nuevo régimen salarial aplicable a los trabaja<strong>do</strong>res puestos a disposición: las manifiestas<br />
limitaciones <strong>de</strong> una regla <strong>de</strong> garantía. 1. Brevemente, los prece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la reforma legislativa. 2. Una reforma a<br />
medio camino: entre la grandilocuencia <strong>de</strong> la Exposición <strong>de</strong> Motivos y una novedad legislativa muy limitada. 3.<br />
Síntesis <strong>de</strong> los rasgos <strong>de</strong>l viejo y <strong>de</strong>l nuevo, y enigmático, art. 11.1. <strong>de</strong> la Ley 14/1994. II. El nuevo régimen<br />
salarial aplicable a los trabaja<strong>do</strong>res puestos a disposición: las manifiestas limitaciones <strong>de</strong> una regla <strong>de</strong> garantía.<br />
1. Brevemente, los prece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la reforma legislativa. 2. Una reforma a medio camino: entre la<br />
grandilocuencia <strong>de</strong> la Exposición <strong>de</strong> Motivos y una novedad legislativa muy limitada. 3. Síntesis <strong>de</strong> los rasgos<br />
<strong>de</strong>l viejo y <strong>de</strong>l nuevo, y enigmático, artículo 11.1 <strong>de</strong> la Ley 14/1994. 4. El alcance material <strong>de</strong> la referencia legal<br />
a la “retribución total establecida para el puesto <strong>de</strong> trabajo a <strong>de</strong>sarrollar”. A) Una reflexión previa sobre los<br />
problemas terminológicos <strong>de</strong>l artículo 11.1 y su impacto en las percepciones extrasalariales. B) Alcance <strong>de</strong> los<br />
conceptos salariales inclui<strong>do</strong>s en la garantía retributiva. C) En especial, la problemática inclusión <strong>de</strong> los<br />
complementos por cantidad o calidad <strong>de</strong> trabajo: las fuertes limitaciones <strong>de</strong> la referencia a la retribución<br />
calculada por unidad <strong>de</strong> tiempo. D) Inclusión o no <strong>de</strong> complementos por situación y resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa y<br />
<strong>de</strong> ciertos conceptos salariales. 5. La dinámica <strong>de</strong> la garantía <strong>de</strong> mínimos. A) La i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> la variable<br />
funcional referida a los puestos <strong>de</strong> trabajo a <strong>de</strong>sarrollar como paso previo. B) La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> las concretas<br />
cuantías retributivas y la responsabilidad <strong>de</strong> la cuantificación. C) La existencia <strong>de</strong> posibles disparida<strong>de</strong>s en la<br />
comparación <strong>de</strong> las cuantías salariales. 6. Determinación <strong>de</strong>l alcance <strong>de</strong> la imprecisa mención legal al convenio<br />
colectivo aplicable a la empresa usuaria. A) Una consi<strong>de</strong>ración previa: <strong>de</strong> la aplicación subsidiaria <strong>de</strong>l convenio<br />
<strong>de</strong> la empresa usuaria a la función general <strong>de</strong> garantía <strong>de</strong> un mínimo retributivo. B) La inclusión en la garantía<br />
salarial <strong>de</strong> los convenios colectivos <strong>de</strong> la empresa usuaria, tanto <strong>de</strong> eficacia general como limitada. C) La<br />
polémica inclusión <strong>de</strong> otros pactos y acuer<strong>do</strong>s colectivos en la garantía <strong>de</strong> mínimos. 7. Una valoración <strong>de</strong> la<br />
reforma a la luz <strong>de</strong>l II convenio colectivo <strong>de</strong> las ETT: algunos elementos <strong>de</strong> relativización <strong>de</strong> la quimérica<br />
equiparación salarial.<br />
La contratación a través <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> trabajo temporal: ten<strong>de</strong>ncias normativas y<br />
jurispru<strong>de</strong>nciales (1) (TSoc. 114/2000). González <strong>de</strong>l Rey Rodríguez, I.<br />
Sumario: I. Finalida<strong>de</strong>s y disfunciones <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. II. La representación profesional <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res en misión. III. Negociación colectiva y equiparación salarial. IV. El ajuste entre contratación<br />
temporal directa y puesta a disposición. V. La puesta a disposición por circunstancias <strong>de</strong> la producción. VI. La<br />
puesta a disposición por interinidad por vacante. VII. La contratación por las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal VIII.<br />
Resolución <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> puesta a disposición y extinción anticipada <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo.<br />
45
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ENFERMIDADE PROFESIONAL<br />
Reseña jurispru<strong>de</strong>ncial sobre acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo y enfermeda<strong>de</strong>s profesionales (1903-<br />
1949) (TSoc. 109/2000). Moreno Cáliz, S. (Ver sumario en acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
ESTRANXEIROS<br />
Las garantías jurídicas y los <strong>de</strong>rechos sociales en la nueva Ley <strong>de</strong> Extranjería (RL<br />
12/2000). Tolosa Tribiño, C.<br />
Sumario: I. El principio <strong>de</strong> igualdad ante la ley y los extranjeros en España. II. El tratamiento <strong>de</strong> la política<br />
migratoria en la Unión Europea. III. La nueva Ley sobre Derechos y Liberta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los Extranjeros en España y<br />
su integración social. IV. El reconocimiento <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos en la nueva Ley. V. Las garantías en la tramitación <strong>de</strong><br />
los procedimientos administrativos. VI. Especial referencia al <strong>de</strong>recho a la tutela judicial efectiva. VII. El<br />
<strong>de</strong>recho al trabajo en la nueva Ley. VIII. Otros <strong>de</strong>rechos sociales <strong>de</strong> carácter accesorio. (ver emigración)<br />
EXCEDENCIA<br />
La ley aplicable al reingreso <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ntes voluntarios en supuestos <strong>de</strong> sucesión<br />
normativa. Comentario a la STSJ <strong>de</strong> Extremadura <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 (AL<br />
10/2000) Rivas Vallejo, P.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La exigencia <strong>de</strong> condiciones adicionales en convenio colectivo para hacer efectivo<br />
el reingreso. III. Ley aplicable al reingreso: la vigente en el momento <strong>de</strong> hacerse efectivo el mismo. IV. El<br />
reingreso en supuestos <strong>de</strong> transferencia <strong>de</strong> servicios entre Administraciones Públicas.<br />
Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida laboral y familiar: Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre. Aspectos laborales (AL 15/2000). Carrillo Márquez, D. (ver suspensión <strong>do</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, <strong>de</strong>spedimento, maternida<strong>de</strong> e sumario en permisos)<br />
La Ley 39/1999, <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral y el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (AS 20/2000). Sempere Navarro, A.V. (ver suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, <strong>de</strong>spedimento, maternida<strong>de</strong> e sumario en permisos)<br />
Permisos, reducción <strong>de</strong> jornada y exce<strong>de</strong>ncias por razones familiares tras la Ley 39/1999<br />
(AS 20/2000) Alarcón Castellanos, M. (ver xornada e sumario en permisos)<br />
Las exce<strong>de</strong>ncias (En torno al artículo 46) (REDT 100/2000). Tortuero Plaza, J.L.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. La exce<strong>de</strong>ncia por cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> hijos. 1. El impacto <strong>de</strong> la Ley 3/1989, <strong>de</strong> 3 <strong>de</strong> marzo,<br />
y otras normas complementarias. 2. El impacto <strong>de</strong> la Ley 4/1995, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> marzo, <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong>l permiso<br />
parental y por maternidad. 3. El impacto <strong>de</strong> la Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> noviembre, para promover la conciliación <strong>de</strong><br />
la vida familiar y laboral <strong>de</strong> las personas trabaja<strong>do</strong>ras.- III. Las in<strong>de</strong>mnizaciones por daños y perjuicios en las<br />
46
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
exce<strong>de</strong>ncias: su naturaleza jurídica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los or<strong>de</strong>namientos laboral y <strong>de</strong> Seguridad Social. (ver suspensión <strong>do</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
EXECUCIÓNS<br />
Anticipos reintegrables (En torno a la Disposición Adicional 9ª) (REDT 100/2000).<br />
Gutiérrez-Solar Calvo, B. (ver sentencia e sumario en proce<strong>de</strong>mento laboral)<br />
Capitales coste <strong>de</strong> rentas o pensiones y competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social en la<br />
fase <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> sentencia (Comentario a la STS 4ª 3 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999) (RL<br />
12/2000), Martín Jiménez, R.<br />
Sumario: I. La competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social en la resolución <strong>de</strong> las “reclamaciones” o “cuestiones<br />
litigiosas” en materia <strong>de</strong> Seguridad Social. II. La competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional contenciosoadministrativo<br />
en la resolución <strong>de</strong> las pretensiones impugnatorias <strong>de</strong> los actos dicta<strong>do</strong>s por la Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social en materia <strong>de</strong> gestión recaudatoria: los capitales coste <strong>de</strong> pensiones. III. La competencia<br />
<strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social en la fase <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> sentencia con<strong>de</strong>natoria al pago <strong>de</strong> los capitales coste <strong>de</strong><br />
pensiones fija<strong>do</strong>s por la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social. IV. Bibliografía. (ver xurisdicción laboral)<br />
EXTINCION DO CONTRATO DE TRABALLO.<br />
La causa en las extinciones consensuales <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo (RL 2/2000). Valdés<br />
Dal-Ré, F.<br />
Tras i<strong>de</strong>ntificar los elementos afines que permiten un tratamiento jurídico integra<strong>do</strong> <strong>de</strong> las extinciones por<br />
término, condición resolutoria y mutuo acuer<strong>do</strong>, critica el autor la aplicación <strong>de</strong> los efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario improce<strong>de</strong>nte a tales extinciones cuan<strong>do</strong> su causa resulta torpe e ilícita.<br />
Las causas económicas, técnicas, organizativas o productivas en el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> individual:<br />
un análisis jurispru<strong>de</strong>ncial (AS 19/2000). San Martín Mazzucconi, C. (ver sumario en<br />
<strong>de</strong>spedimento)<br />
¿Inestabilidad o disminución <strong>de</strong>l empleo?. La rigi<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l sistema jurídico portugués en<br />
materia <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y <strong>de</strong> trabajo atípico (REDT 99/2000).<br />
Palma Ramalho, M.R. (ver relación laboral)<br />
El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo: causas, forma y efectos (En torno a los artículos 52 y 53) (REDT<br />
100/2000). Durán López, F. (ver sumario en <strong>de</strong>spedimento)<br />
La extinción por jubilación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r [en torno al artículo 49.1.f) y a la Disposición<br />
Adicional 10ª) (REDT 100/2000). Goñi Sein, J.L. (ver sumario en xubilación)<br />
47
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Suspensión y extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por causas económicas, técnicas,<br />
organizativas o <strong>de</strong> producción; y por fuerza mayor (En torno a los artículos 47 y 51)<br />
(REDT 100/2000). Des<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> Bonete, A. (ver regulación <strong>de</strong> emprego e sumario en<br />
suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Suspensión y extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por mutuo acuer<strong>do</strong> y por causas<br />
consignadas en el contrato [en torno a los artículos 45.1.a) y b)] (REDT 100/2000).<br />
Álvarez <strong>de</strong> la Rosa, M. (ver sumario en suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Dimisión sin causa y por incumplimiento <strong>de</strong>l empresario [en torno al artículo 49.1.d) y<br />
j)] (REDT 100/2000). Diéguez Cuervo, G.<br />
Sumario: I. Exclusiones previas.- II. Dimisión sin causa: el aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong> trabajo.- III. Dimisión por<br />
incumplimiento.<br />
Extinción <strong>de</strong>l contrato por voluntad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (En torno al artículo 50) (REDT<br />
100/2000). Nogueira Guastavino, M.<br />
Sumario: I. Las causas <strong>de</strong> resolución contractual por voluntad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. 1. Modificaciones sustanciales y<br />
extinción <strong>de</strong>l contrato por voluntad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. A)Modificaciones sustanciales que redundan en perjuicio <strong>de</strong><br />
la formación profesional o dignidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. [art. 51.1.a) ET]. B) La negativa empresarial a cumplir<br />
regularmente con la sentencia que <strong>de</strong>clara las modificaciones sustanciales injustificadas [art. 50.1.c) 2º ET]. 2.<br />
La falta <strong>de</strong> pago y los retrasos continua<strong>do</strong>s en el abono <strong>de</strong>l salario [art. 50.1.b) ET]. 3. Otros incumplimientos<br />
graves <strong>de</strong>l empresario, salvo los supuestos <strong>de</strong> fuerza mayor [art. 50.1.c) 1ª ET].- II. Las consecuencias <strong>de</strong> la<br />
resolución <strong>de</strong>l contrato: in<strong>de</strong>mnizaciones extintivas.<br />
Despi<strong>do</strong>s colectivos y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s objetivos, por causa económicas, técnicas organizativas y<br />
<strong>de</strong> producción (I, II, III, IV y V) (RL 4, 5, 6, 9 y 12/2000). García Tena, J. y Alarcón<br />
Beira, F.<br />
Sumario: I. Generalida<strong>de</strong>s. Concepto. Características. II. Causas económicas. III. Causas técnicas. IV. Causas<br />
organizativas. V. Causas productivas. VI. Medidas. (Ver <strong>de</strong>spedimento e regulación <strong>do</strong> emprego)<br />
La regulación extintiva <strong>de</strong> las causas objetivas y colectivas <strong>de</strong> reestructuración<br />
empresarial en la práctica convencional (TSoc. 111/2000). Sellas i Benvingut, R.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El ámbito objetivo <strong>de</strong> la negociación colectiva en materia <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> las<br />
causas objetivas y colectivas <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong> la relación laboral. III. La práctica convencional en materia <strong>de</strong><br />
concurrencia y <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> las causas <strong>de</strong> reestructuración empresarial justificativas <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> trabajo. IV. Los convenios colectivos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la industria vinícola <strong>de</strong> Vilafranca <strong>de</strong>l Penedés y<br />
<strong>de</strong> las empresas “Componentes Mecánicos, S.A.” y <strong>de</strong>sarrollo y explotación <strong>de</strong> áreas logísticas “Stockauto,<br />
S.A.”, y los Pactos Colectivos <strong>de</strong> las empresas “Essa Palau, S.A.” (antes “Estampaciones Saba<strong>de</strong>ll, S.A.”) y<br />
“Pont Aureli i Armengol” sobre creación <strong>de</strong> empleo fijo (47). (ver regulación <strong>de</strong> emprego)<br />
La responsabilidad <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> empresas en el supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por las causas <strong>de</strong>l<br />
art. 52.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (estudio jurispru<strong>de</strong>ncial) (TSoc. 113/2000).<br />
Rivera, J.R. (ver empresa e empresario e sumario en <strong>de</strong>spedimento)<br />
48
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
FALTAS E SANCIÓNS LABORAIS DO TRABALLADOR<br />
Faltas y sanciones <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res (En torno al artículo 58) (REDT 100/2000). San<br />
Martín Mazzucconi, C.<br />
Sumario: I. Consi<strong>de</strong>raciones previas sobre el proceso <strong>de</strong> juridificación <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r disciplinario <strong>de</strong>l empresario.- II.<br />
La irrenunciabilidad <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r disciplinario.- III. La regulación <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r disciplinario en el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res: el artículo 58. 1. Las faltas laborales. 2. Las sanciones disciplinarias. A) Las sanciones prohibidas.<br />
B) El procedimiento para la imposición <strong>de</strong> sanciones. C) La impugnación <strong>de</strong> sanciones.<br />
Prescripción <strong>de</strong> infracciones y faltas laborales (En torno al artículo 60) (REDT<br />
100/2000). Pra<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Reyes, F.J.<br />
Sumario: I. Antece<strong>de</strong>ntes normativos y or<strong>de</strong>nación actual.- II. La prescripción <strong>de</strong> las infracciones <strong>de</strong>l<br />
empresario.- III. La prescripción <strong>de</strong> las faltas laborales. 1. Criterios <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> los plazos <strong>de</strong> prescripción.<br />
2. El fundamento <strong>de</strong> la prescripción laboral. 3. Cómputo. A) Carácter <strong>de</strong> los plazos. B) El inicio <strong>de</strong>l cómputo. C)<br />
La interrupción en el cómputo. La instrucción <strong>de</strong> expediente sanciona<strong>do</strong>r. Inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> actuaciones judiciales<br />
penales. D) La prescripción <strong>de</strong> los seis meses. E) La finalización <strong>de</strong>l cómputo.<br />
FOLGA<br />
Sustitución virtual <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en huelga (comentario a la STS 4ª 27 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1999) (RL 1/2000). Martín Jiménez, R.<br />
El conflicto laboral en España durante el perío<strong>do</strong> 1986/1994 (RMTAS 21/2000) Marco<br />
Ale<strong>do</strong>, M. (ver sumario en conflictos colectivos)<br />
FONDO DE GARANTÍA SALARIAL<br />
El fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial (En torno al artículo 33) (REDT 100/2000). Cavas<br />
Martínez, F.<br />
Sumario: I. Caracterización y regulación <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía Salarial.- II. Ambito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la garantía<br />
salarial.- III. La responsabilidad <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> en situaciones <strong>de</strong> insolvencia empresarial. 1. La contingencia<br />
protegida por el F.G.S. Naturaleza jurídica <strong>de</strong> la garantía salarial. 2. Créditos garantiza<strong>do</strong>s por el FGS. A)<br />
Salarios. B) In<strong>de</strong>mnizaciones por extinción <strong>de</strong> la relación laboral. C) Concurrencia <strong>de</strong> créditos laborales e<br />
imputación <strong>de</strong> pagos.- IV. La responsabilidad <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> sin insolvencia empresarial. 1. La responsabilidad <strong>de</strong>l<br />
FGS como medida <strong>de</strong> protección a la pequeña empresa. 2. La responsabilidad <strong>de</strong>l FGS en caso <strong>de</strong> fuerza mayor<br />
con exoneración <strong>de</strong>l empresario.- V. Requisitos para que actúe la garantía salarial.- VI. La reclamación <strong>de</strong><br />
prestaciones al fon<strong>do</strong>.- VII. La financiación <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong>. (ver salarios)<br />
49
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
FONTES DE DEREITO<br />
La lenta agonía <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas laborales y reglamentaciones <strong>de</strong> trabajo (1980-2000):<br />
crónica y balance <strong>de</strong> su proceso <strong>de</strong> sustitución en el vigésimo aniversario <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res (AS 2/2000). Cavas Martínez, F. (ver sumario en convenios colectivos)<br />
La aplicación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l trabajo (En torno al artículo 3) (REDT 100/2000). Alarcón<br />
Caracuel, M.R.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. El papel <strong>de</strong> la Constitución en la fijación <strong>de</strong> las fuentes y <strong>de</strong> las reglas para su<br />
aplicación.- III. La enumeración <strong>de</strong> las fuentes jurídico-laborales en el artículo 3 <strong>de</strong>l ET.- IV. Las peculiarida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong> fuentes en el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. 1. El falso planteamiento <strong>de</strong>l artículo 3.3 <strong>de</strong>l ET. 2. La<br />
relación entre ley y convenio colectivo: el principio <strong>de</strong> norma mínima y otras formas <strong>de</strong> relación. A) El principio<br />
<strong>de</strong> norma mínima. B) Otras formas <strong>de</strong> relación entre ley y convenio colectivo. 3. La relación entre convenios<br />
colectivos: el principio <strong>de</strong> norma más favorable. Su crisis.- V. La relación entre las normas laborales y el<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo. 1. La relación en secuencia directa: el principio <strong>de</strong> indisponibilidad <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
reconoci<strong>do</strong>s por normas imperativas. 2. La relación en secuencia inversa: el principio <strong>de</strong> condición más<br />
beneficiosa.- Epílogo.<br />
Sobre la aplicación extraterritorial <strong>de</strong> las normas <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 1.4)<br />
(REDT 100/2000). Galiana Moreno, J.M.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Sobre la compatibilidad <strong>de</strong>l artículo 1.4. ET con el sistema conflictual <strong>de</strong>l convenio<br />
<strong>de</strong> Roma.- III. Algunos problemas suscita<strong>do</strong>s en la aplicación <strong>de</strong>l artículo 1.4. ET. 1. Determinación <strong>de</strong>l lugar <strong>de</strong><br />
celebración <strong>de</strong>l contrato. 2. Determinación <strong>de</strong>l empresario contratante en los grupos <strong>de</strong> empresa. 3. Respecto al<br />
or<strong>de</strong>n público extranjero. 4. Garantía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos económicos reconoci<strong>do</strong>s por el or<strong>de</strong>namiento español. (ver<br />
leis)<br />
Pre e intrahistoria <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (REDT 100/2000). Sagar<strong>do</strong>y<br />
Bengoechea, J.A.<br />
Sumario: I. La creación <strong>de</strong>l Instituto <strong>de</strong> Estudios Sociales(1). II. Los primeros pasos. III. Los distintos actores <strong>de</strong>l<br />
Anteproyecto. IV. Valoración <strong>de</strong> aspectos concretos. 1. El ámbito <strong>de</strong> aplicación y fuentes. 2. La jornada. 3.<br />
Movilidad geográfica y funcional. 4. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 5. La representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. 6. La negociación<br />
colectiva. V. A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> conclusión. (ver leis)<br />
Las or<strong>de</strong>nanzas <strong>de</strong> trabajo (En torno a la disposición transitoria 6ª) (REDT 100/2000).<br />
Albiol Montesinos, I.<br />
Sumario: I. Las previsiones <strong>de</strong>l DLRT <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1977.- II. La Const. <strong>de</strong> 1978 y su posible inci<strong>de</strong>ncia<br />
sobre las Or<strong>de</strong>nanzas laborales.- III. El ET <strong>de</strong> 1980 y las or<strong>de</strong>nanzas laborales.- IV. La Ley 11/1984, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong><br />
mayo y la nueva disposición transitoria 6ª ET.- V. La suerte <strong>de</strong> las Or<strong>de</strong>nanzas prorrogadas durante el año 1995.-<br />
VI. La situación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996 hasta el acuer<strong>do</strong> interprofesional <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> vacíos la (AICV):<br />
posibles soluciones.- VII. El AICV.- VIII. Perspectivas <strong>de</strong> futuro.<br />
Luces y sombras en la aplicación práctica <strong>de</strong> los Convenios <strong>de</strong> Bruselas <strong>de</strong> 1968 y <strong>de</strong><br />
Roma <strong>de</strong> 1980 al contrato individual <strong>de</strong> trabajo (A propósito <strong>de</strong>l personal laboral <strong>de</strong><br />
organismos públicos españoles que presta sus servicios en el extranjero) (RL 3/2000).<br />
Palao Moreno, G. (ver sumario en contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
50
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
IGUALDADE E NON DISCRIMINACIÓN. OUTROS DEREITOS<br />
FUNDAMENTAIS<br />
Los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong> la persona <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y los po<strong>de</strong>res empresariales:<br />
la Constitución como marco y como límite <strong>de</strong> su ejercicio (AL 4/2000). Pedrajas Moreno,<br />
A.<br />
Sumario: I. La Constitución como marco <strong>de</strong>limita<strong>do</strong>r <strong>de</strong> una confrontación <strong>de</strong> intereses. II. Las claves <strong>de</strong>l<br />
conflicto. 1. La posición subordinada <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y el interés empresarial. 2. Los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r: <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la persona y <strong>de</strong>rechos laborales. III. Derechos fundamentales <strong>de</strong> la persona <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
y relación <strong>de</strong> trabajo. 1. El contrato como clave <strong>de</strong> la infravaloración histórica <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong><br />
la persona <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. 2. El renova<strong>do</strong> interés <strong>de</strong> la problemática estudiada en el momento presente. 3. Bases<br />
para el análisis actualiza<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión. IV. La eficacia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales en las relaciones entre<br />
particulares. V. Las actuaciones para fomentar la garantía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong> la persona <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r. VI. La progresiva Jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional. (ver po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario)<br />
El acoso sexual: elementos sustantivos y problemas procesales. A propósito <strong>de</strong> la STC <strong>de</strong><br />
13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 (AL 15/2000). Molero Manglano, C.<br />
Sumario: I. Sistema normativo. II. Derechos constitucionales afecta<strong>do</strong>s. III. Elementos sustantivos<br />
configura<strong>do</strong>res. 1. Solicitud. 2. Rechazo. 3. Persistencia. IV. Otras circunstancias a valorar. 1. Chantaje. 2. La<br />
posición <strong>de</strong> prevalencia. 3. El perjuicio. 4. Antece<strong>de</strong>ntes y contextos. 5. Posición socialmente vulnerable. V.<br />
Problemas procesales. 1. Competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional. 2. Procedimiento a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>. 3. Constitución <strong>de</strong> la<br />
relación procesal. 4. Prueba. 5. In<strong>de</strong>mnizaciones. 6. Carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 7. Una última observación.<br />
El principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato entre trabaja<strong>do</strong>res y trabaja<strong>do</strong>ras en materia <strong>de</strong><br />
Seguridad Social. Las Directivas 79/7 y 86/378 (AL 16/2000). Tarabini-Castellani Aznar,<br />
M.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La Directiva <strong>de</strong>l Consejo 79/7/CEE, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1978, relativa a la<br />
aplicación progresiva <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato entre hombres y mujeres en materia <strong>de</strong> Seguridad Social.<br />
1. El ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Directiva 79/7. 1.1. El ámbito <strong>de</strong> aplicación personal. 1.2. El ámbito <strong>de</strong><br />
aplicación material. 2. El conteni<strong>do</strong> y significa<strong>do</strong> <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato <strong>de</strong> la Directiva 79/7. 3. Las<br />
obligaciones <strong>de</strong> los esta<strong>do</strong>s miembros respecto <strong>de</strong> la Directiva 79/7. III. La Directiva <strong>de</strong>l Consejo 86/378/CEE,<br />
<strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1986, relativa a la aplicación <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato entre hombres y mujeres en los<br />
regímenes profesionales <strong>de</strong> Seguridad Social, modificada por la Directiva 96/97, <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> diciembre. 1. El<br />
ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Directiva 86/378. 1.1. El ámbito <strong>de</strong> aplicación personal. 1.2. El ámbito <strong>de</strong> aplicación<br />
material. 2. El conteni<strong>do</strong> y significa<strong>do</strong> <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato en la Directiva 86/378. 3. Las<br />
obligaciones <strong>de</strong> los esta<strong>do</strong>s miembros respecto <strong>de</strong> la Directiva 86/378.<br />
Consumo <strong>de</strong> bebidas alcohólicas en el lugar <strong>de</strong> trabajo y po<strong>de</strong>res empresariales:<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales y relación laboral. STSJ <strong>de</strong> la Comunidad Valenciana <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 (AL 19/2000). López Balaguer, M.<br />
Sumario: 1. La eficacia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. 1.1. Alcance <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales en la relación laboral. 1.2. La modalización <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales en la relación laboral:<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional. 2. El criterio <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> la Comunidad<br />
Valenciana: la medida empresarial y su falta <strong>de</strong> justificación. (ver po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario)<br />
51
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Vi<strong>de</strong>ocámaras y po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vigilancia (AS 19/2000). Sánchez-Rodas Navarro, C.<br />
Sumario: I. Siempre ha habi<strong>do</strong> ten<strong>de</strong>ncia en los humanos a que sus diferencias fuesen resueltas por otras<br />
personas, tal vez por el orgullo y la vanidad <strong>de</strong> que los <strong>de</strong>más comprobaran nuestro <strong>de</strong>recho. II. El po<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
vigilancia como manifestación <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección. III. La tutela <strong>de</strong>l hombre que trabaja en el interior <strong>de</strong> la<br />
organización productiva como límite al po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> la empresa.- A) Sobre los <strong>de</strong>rechos que la grabación <strong>de</strong><br />
imágenes <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r podría lesionar.- 1. El honor.- 2. La intimidad.- 3. Derecho a la propia imagen. IV.<br />
Previsiones <strong>de</strong>l estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res respecto a la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> control y vigilancia.- A) El<br />
artículo 64 ET.- B) ¿Control <strong>de</strong>l trabajo es sinónimo <strong>de</strong> vigilancia <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res?. V. Deber <strong>de</strong> buena fe y<br />
<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> información. VI. La eficacia probatoria <strong>de</strong> las imágenes grabadas <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r –A) El incumplimiento<br />
contractual como ilícito laboral y penal. VII. Al igual que un explora<strong>do</strong>r, <strong>de</strong>bo hacer un alto, verificar el camino<br />
ya recorri<strong>do</strong> y la concordancia con el mapa confuso que me ha traí<strong>do</strong> hasta este punto. (ver outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s<br />
fundamentais)<br />
Las políticas <strong>de</strong> empleo comunitarias sobre inserción <strong>de</strong> la mujer en el merca<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
trabajo. Del principio <strong>de</strong> igualdad retributiva en el Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Roma a la<br />
constitucionalización comunitaria <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> trato y <strong>de</strong> oportunida<strong>de</strong>s<br />
en el trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam (REDT 99/2000). López López, J. y Chacartegui Jávega, C.<br />
(ver sumario en emprego)<br />
¿Igualdad, o no discriminación en las relaciones <strong>de</strong> trabajo? (En torno al artículo 17.1)<br />
(REDT 100/2000). Rodríguez-Zapata Pérez, J.<br />
Sumario: I. Algunas cuestiones acerca <strong>de</strong>l significa<strong>do</strong> normativo e institucional <strong>de</strong>l artículo 17.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res.- II. Manifestaciones <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad: consi<strong>de</strong>ración especial <strong>de</strong>l ámbito laboral.- III.<br />
Aplicación <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad en las relaciones entre particulares: cuestiones que vuelven a poner <strong>de</strong><br />
actualidad las privatizaciones <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> neoliberal.- IV. La afirmación <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad en las<br />
relaciones entre particulares: el caso <strong>de</strong> Esta<strong>do</strong>s Uni<strong>do</strong>s.- V. La eficacia entre particulares <strong>de</strong>l artículo 14 <strong>de</strong> la<br />
Constitución, según la jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional.- VI. Eficacia entre particulares <strong>de</strong>l principio<br />
<strong>de</strong> igualdad según la jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo.- VII. La relevancia <strong>de</strong> las normas <strong>de</strong> Derecho<br />
Internacional y la consi<strong>de</strong>ración <strong>do</strong>gmática <strong>de</strong>l artículo 14 Const. como un to<strong>do</strong> unitario.- VIII. Reflexiones<br />
finales.<br />
Inviolabilidad <strong>de</strong> la persona <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (En torno al artículo 18) (REDT 100/2000).<br />
Molero Manglano, C.<br />
Sumario: I. Características generales y referencias <strong>de</strong>l precepto.- II. Estructura <strong>de</strong> conteni<strong>do</strong>. Su alcance.- III. La<br />
cuestión <strong>de</strong> la inconstitucionalidad.- IV. Observaciones procesales.<br />
Tutela judicial efectiva <strong>de</strong>l sindicato y discriminación por razón <strong>de</strong> sexo en el acceso al<br />
empleo (comentario a la STC 41/1999, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> marzo) (RL 2/2000). Terradillos<br />
Ormaetxea, E.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho: 1. La Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1994: la legitimación activa <strong>de</strong>l sindicato. 2. La Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1995: el<br />
rechazo <strong>de</strong> las modificaciones fácticas <strong>de</strong>mandadas por el sindicato. III. La sentencia 41/1999, <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Constitucional: 1. El giro hacia la elección <strong>de</strong>l procedimiento ordinario. 2. La pertinencia <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong>negada<br />
y su condicionamiento <strong>de</strong>l fallo. 3. La apreciación <strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> indicios <strong>de</strong> discriminación: su relación con<br />
la labor colabora<strong>do</strong>ra que se <strong>de</strong>manda al juez en procesos <strong>de</strong> esta naturaleza. 4. La in<strong>de</strong>fensión <strong>de</strong>l sindicato<br />
como resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la violación <strong>de</strong>l “<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> prueba”. IV. Conclusiones. (ver sindicatos)<br />
52
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El concepto <strong>de</strong> acoso sexual laboral según la sentencia <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Constitucional (RL 3/2000). Lousada Arochena, J.F.<br />
Sumario: I. El estándar objetivo y el estándar subjetivo en el concepto <strong>de</strong> acoso sexual laboral. II. Un breve<br />
apunte <strong>de</strong> Derecho ampara<strong>do</strong> y comunitario. La postura <strong>de</strong>l Derecho español. III. La sentencia recurrida en<br />
amparo constitucional y su rígida interpretación <strong>de</strong>l estándar subjetivo. IV. La mixtura <strong>de</strong> elementos subjetivos y<br />
objetivos en la sentencia <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional. V. Un apunte sobre los<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales objeto <strong>de</strong> protección: intimidad y discriminación.<br />
Igualdad <strong>de</strong> género y políticas comunitarias (RL 6/2000). Rodríguez Piñero, M.<br />
Pasa revista el ensayo al reforzamiento que experimenta la protección comunitaria <strong>de</strong> la igualdad <strong>de</strong> trato entre<br />
mujeres y hombres a raíz <strong>de</strong>l Trata<strong>do</strong> <strong>de</strong> Amsterdam.<br />
INCAPACIDADE PERMANENTE<br />
Las activida<strong>de</strong>s profesionales se<strong>de</strong>ntarias y la incapacidad permanente absoluta (AL<br />
17/2000. Marín Correa, J.M.<br />
Sumario: I. Introducción y concepto. II. La visión profesional. III. Las activida<strong>de</strong>s compatibles. IV. La visión<br />
economicista-laboral.<br />
El trabajo <strong>de</strong> los discapacita<strong>do</strong>s [En torno a los artículos 2.1.g) 45.1.c) 48.2, 49.e) y<br />
Disposición Adicional 2ª] (REDT 100/2000). Alonso García, B. (ver relación laboral,<br />
relacións laborais <strong>de</strong> carácter especial e sumario en discapacita<strong>do</strong>s)<br />
Algunas consi<strong>de</strong>raciones en torno a la Gran Invali<strong>de</strong>z. (TSoc.114/2000). García Ninet,<br />
J.I.<br />
Versan las aludidas consi<strong>de</strong>raciones sobre el concepto <strong>de</strong> gran invali<strong>de</strong>z y su relación con la necesidad <strong>de</strong>l<br />
incapacita<strong>do</strong> <strong>de</strong> recibir asistencia <strong>de</strong> otra persona para realizar los actos esenciales <strong>de</strong> la vida, la prestación<br />
económica correspondiente a la situación y la posible compatibilidad <strong>de</strong> esa prestación con el trabajo.<br />
INCAPACIDADE TEMPORAL<br />
Problemas actuales <strong>de</strong> la incapacidad temporal (TSoc. 114/2000). Fernán<strong>de</strong>z<br />
Domínguez, J.J.<br />
Estudio sobre las variaciones en la gestión <strong>de</strong> la incapacidad temporal introducidas por el Real Decreto<br />
575/1997, <strong>de</strong> 18 abril (modifica<strong>do</strong> por el Real Decreto 1117/1998, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> junio).<br />
53
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
INFRACCIÓNS E SANCIÓNS<br />
Las infracciones laborales <strong>de</strong>l empresario (En torno a los artículos 93, 94, 95, 96 y 97)<br />
(REDT 100/2000). López López, J .<br />
Sumario: I. Los principios informa<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l sistema administrativo sanciona<strong>do</strong>r. El valor <strong>de</strong> las actas <strong>de</strong> la<br />
Inspección en la configuración <strong>de</strong> los elementos que componen la infracción laboral. 1. Reserva <strong>de</strong> Ley y<br />
tipificación <strong>de</strong> las infracciones laborales. 2. La presunción <strong>de</strong> certeza <strong>de</strong> las Actas <strong>de</strong> Inspección <strong>de</strong> Trabajo.- II.<br />
La tipificación <strong>de</strong> conductas sancionables en materia laboral recogidas en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. La<br />
tipificación <strong>de</strong> los <strong>de</strong>fectos formales en la fijación <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba y <strong>de</strong> los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s como faltas laborales<br />
<strong>de</strong>l empresario. 1. Principales rasgos <strong>de</strong> la configuración legal y convencional <strong>de</strong> las infracciones. A)<br />
Infracciones laborales que afectan a incumplimientos formales. Los <strong>de</strong>fectos <strong>de</strong> forma en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba y<br />
en la formalización <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como infracciones laborales. B) Infracciones que afectan a incumplimientos <strong>de</strong><br />
normas sobre condiciones <strong>de</strong> trabajo y contratación. La cesión ilegal <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res. C) Infracciones laborales<br />
que afectan a <strong>de</strong>rechos fundamentales, <strong>de</strong> representación y proceso electoral. 2. Valoraciones finales.<br />
LEIS<br />
El conteni<strong>do</strong> socio-laboral <strong>de</strong> las leyes <strong>de</strong> presupuestos y <strong>de</strong> acompañamiento para el año<br />
2000 (AS 22/2000). Cavas Martínez, F. (ver cotización e sumario en emprego)<br />
Las reformas <strong>de</strong> la ley <strong>de</strong>l estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res (1980-1999) (REDT 100/2000).<br />
Martín Valver<strong>de</strong>, A.<br />
Sumario: I. El papel <strong>de</strong> la legislación en el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo Español.- II. El estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res y la<br />
evolución <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo español.- III. Reseña <strong>de</strong> las reformas <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (1980-1999).- IV. La refundición <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res aprobada por Real Decreto<br />
Legislativo 1/1995, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo.- V. Tres niveles <strong>de</strong> importancia normativa <strong>de</strong> las disposiciones <strong>de</strong><br />
modificación <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.- VI. Origen e instrumentos normativos <strong>de</strong> las reformas <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.- VII. Las reformas <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> 1984, 1994 y 1997.- VIII.<br />
Las fuentes <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> la relación <strong>de</strong> trabajo en las leyes <strong>de</strong> reforma <strong>de</strong>l ET.- IX. Un balance <strong>de</strong> conjunto.<br />
Sobre la aplicación extraterritorial <strong>de</strong> las normas <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 1.4)<br />
(REDT 100/2000). Galiana Moreno, J.M. (ver sumario en fontes <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong>)<br />
Pre e intrahistoria <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (REDT 100/2000). Sagar<strong>do</strong>y<br />
Bengoechea, J.A. (ver sumario en fontes <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong>)<br />
El conteni<strong>do</strong> social <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Presupuestos y <strong>de</strong> Acompañamiento para el año 2000<br />
(TSoc. 109/2000). García Ninet, J.I.<br />
Sumario: I. La ley <strong>de</strong> Presupuestos Generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para el año 2000. 1. El Presupuesto <strong>de</strong> Seguridad Social<br />
y el Presupuesto <strong>de</strong> Sanidad. 2. Revalorización <strong>de</strong> las Pensiones para el año 2000. 3. La Cotización a la<br />
Seguridad Social. II. La Ley <strong>de</strong> Medidas Fiscales, Administrativas y <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>n Social (Ley <strong>de</strong> Acompañamiento).<br />
Tratamiento cronológico: explicación. 1. La estructura <strong>de</strong> la Ley y su Exposición <strong>de</strong> Motivos. 2. Título II. De lo<br />
Social, Capítulo I. Relaciones Laborales. 3. Título III. Del personal al servicio <strong>de</strong> las Administraciones Públicas.<br />
Capítulo II. 4. Título IV. Normas <strong>de</strong> gestión y organización administrativa. 5. Título V. De la acción<br />
54
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
administrativa. Capítulo XII. Acción administrativa en materia <strong>de</strong> sanidad. 6. Delegación legislativa en el<br />
Gobierno para la aprobación <strong>de</strong> un texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la L.I.S.O.S.: Disp. Adicional Primera. 7. Delegación<br />
legislativa en el Gobierno para la aprobación <strong>de</strong> textos refundi<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las disposiciones legales regula<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> los<br />
regímenes especiales <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> los funcionarios públicos y <strong>de</strong>l mutualismo administrativo: Disp.<br />
Adicional segunda. 8. Extinción <strong>de</strong>l régimen <strong>de</strong> previsión <strong>de</strong> los médicos <strong>de</strong> asistencia médico-farmaceútica y <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo: Disp. adicional décimooctava. 9. Sistema <strong>de</strong> previsión social a favor <strong>de</strong> los <strong>de</strong>portistas<br />
profesionales (Disp. adicional 26ª). 10. Modificación <strong>de</strong>l Real Decreto 2.930/1979, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> las<br />
tarifas <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo y enfermeda<strong>de</strong>s profesionales: Disp. Adicional vigésima quinta (sic), <strong>de</strong>be ser<br />
trigésima quinta. 11. Epílogo: preguntas finales, ¿qué se ha hecho con las siguientes promesas <strong>de</strong> la Ley<br />
50/1998? Por no <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>r a anteriores años. 1. Integración en el Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong>l<br />
personal <strong>de</strong> la Comunidad Foral y <strong>de</strong> las Entida<strong>de</strong>s Locales <strong>de</strong> Navarra (Disp. Adicional Segunda).<br />
Deslegalización a plazo fijo <strong>de</strong> seis meses. 2. Ampliación <strong>de</strong>l plazo previsto en la disp. transitoria quinta bis <strong>de</strong>l<br />
T.R.L.G.S.S. (Disp. Adicional trigésima novena).<br />
MATERNIDADE<br />
Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida laboral y familiar: Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre. Aspectos laborales (AL 15/2000). Carrillo Márquez, D. (ver suspensión <strong>do</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, <strong>de</strong>spedimento, exce<strong>de</strong>ncias e sumario en permisos)<br />
Maternidad y prevención <strong>de</strong> los riesgos laborales en la Ley 39/1999 (AS 20/2000). Pizá<br />
Grana<strong>do</strong>s, J.<br />
Sumario: I. La conciliación <strong>de</strong> los riesgos laborales con la maternidad. II. La maternidad en la Ley <strong>de</strong> prevención<br />
<strong>de</strong> riesgos laborales. III. Las noveda<strong>de</strong>s preventivas aportadas por la Ley 39/1999 en relación con la maternidad.<br />
IV. Conclusiones. (ver saú<strong>de</strong> laboral)<br />
La Ley 39/1999, <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral y el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (AS 20/2000). Sempere Navarro, A.V. (ver suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, <strong>de</strong>spedimento, exce<strong>de</strong>ncia e sumario en permisos)<br />
El permiso parental por maternidad y a la protección frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tras la Ley<br />
39/1999 (AS 20/2000). Molina González-Pumariega, R. (ver <strong>de</strong>spedimento e sumario en<br />
permisos)<br />
Notas sobre la Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral <strong>de</strong> las<br />
personas trabaja<strong>do</strong>ras (DL 61/2000). Cabeza Pereiro, J. (ver suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong> e sumario en permisos)<br />
55
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
MOBILIDADE FUNCIONAL<br />
La interpretación jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l concepto normativo <strong>de</strong> retribución <strong>de</strong> origen en la<br />
movilidad funcional <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte. A propósito <strong>de</strong> la SSTS <strong>de</strong> 25 febrero y 7 julio 1999<br />
(AS 3/2000). Toscani Giménez, D. (ver sumario en salarios)<br />
La movilidad funcional en la negociación colectiva (AS 4/2000). Rodríguez Pastor, G.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Sistemas <strong>de</strong> clasificación profesional.- 1. Sistemas <strong>de</strong> clasificación en el ET y en el<br />
AINC <strong>de</strong> 1997.- 2. Sistemas <strong>de</strong> clasificación profesional en la negociación colectiva. III. La movilidad funcional<br />
por iniciativa <strong>de</strong>l empresario <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l grupo.- 1. La movilidad funcional <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l grupo en el ET y en el<br />
AINC <strong>de</strong> 1997.- 2. Límites a la movilidad funcional <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l grupo en la negociación colectiva.- 2.1. La<br />
“equivalencia profesional” o la “i<strong>do</strong>neidad y aptitud necesaria” como límite a la movilidad funcional <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
grupo.- 2.2. Otros límites previstos en la negociación colectiva a la movilidad funcional <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l grupo. IV. La<br />
movilidad funcional por iniciativa <strong>de</strong>l empresario fuera <strong>de</strong>l grupo profesional.- 1. La movilidad funcional fuera<br />
<strong>de</strong>l grupo profesional en el ET.- 2. Límites a la movilidad funcional fuera <strong>de</strong>l grupo profesional en los convenios<br />
colectivos. V. Reglas comunes a ambos tipos <strong>de</strong> movilidad funcional.<br />
La movilidad funcional (En torno al artículo 39) (REDT 100/2000). Gárate Castro, J.<br />
Comentario sobre los tres tipos <strong>de</strong> movilidad funcional que se <strong>de</strong>scubren en el artículo 39 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, con especial referencia a los límites propios <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong> ellos.<br />
Sistemas <strong>de</strong> estructura profesional y movilidad funcional: entre la continuidad y el<br />
cambio (I y II) (RL 9 y 10/2000). Valdés Dal-Ré<br />
Análisis <strong>de</strong> las innovaciones introducidas por la Ley 11/1994 en el acto <strong>de</strong> encuadramiento profesional y en la<br />
movilidad funcional <strong>de</strong>l art. 39 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, así como <strong>de</strong> la relación y <strong>de</strong>sajustes existentes<br />
entre la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>bida, ese encuadramiento profesional y los po<strong>de</strong>res<br />
empresariales <strong>de</strong> alteración <strong>de</strong> funciones que contempla el cita<strong>do</strong> artículo <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
MOBILIDADE XEOGRÁFICA<br />
Tráfico intracomunitario <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>ntro y fuera <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
servicios y conflictos <strong>de</strong> normas laborales en el espacio (AL 2/2000). Gutiérrez-Solar<br />
Calvo, B. (ver emigración e sumario en emprego)<br />
La Ley 45/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> noviembre, sobre el <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el<br />
marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios transnacional (AL 12/2000). Beltrán Miralles, S.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Ambito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Ley. 1. Requisitos objetivos y subjetivos. 2.<br />
Exclusiones. III. Conteni<strong>do</strong>: condiciones <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>. IV. Garantías. V. Competencia<br />
judicial. VI. Extensión <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong> aplicación a las empresas establecidas en España.<br />
56
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Comentario a la Directiva comunitaria 96/71/CE sobre <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res<br />
efectua<strong>do</strong> en el marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios (AL 19/2000). Beltrán Miralles, S.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Ambito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la norma. 1. Ambito objetivo <strong>de</strong> aplicación. A)<br />
Desplazamientos en la empresa y grupos <strong>de</strong> empresa. B) Desplazamientos en el marco <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> trabajo<br />
temporal. C) Exclusiones. 2. Ambito subjetivo <strong>de</strong> aplicación: el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>. III. El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
Directiva: condiciones <strong>de</strong> trabajo y empleo aplicables al trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>. 1. La regla general <strong>de</strong> aplicación<br />
<strong>de</strong> las condiciones más favorables. A) Normas objeto <strong>de</strong> comparación. B) condiciones comparables. C)<br />
Ampliación potestativa por los esta<strong>do</strong>s miembros. 2. Excepciones a la regla general. 3. Tratamiento específico <strong>de</strong><br />
las empresas <strong>de</strong> trabajo temporal. IV. Competencia judicial. V. Medidas <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Directiva. VI.<br />
Conclusión. VII. Anexo bibliográfico.<br />
La movilidad geográfica disciplinaria a la luz <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al respeto <strong>de</strong> la vida privada y<br />
familiar <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (AL 21/2000). (ver po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario e sumario en<br />
sancións)<br />
Movilidad geográfica <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (En torno al artículo 40) (REDT 100/2000). Pérez<br />
<strong>de</strong> los Cobos Orihuel, F.<br />
Sumario: I. Cambios <strong>de</strong> centro <strong>de</strong> trabajo sin cambio <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia.- II. Desplazamientos.- III. Trasla<strong>do</strong>s.<br />
Breve comentario <strong>de</strong> la Ley 45/1999 sobre <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el marco<br />
<strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios transnacional, que incorpora al or<strong>de</strong>namiento jurídico<br />
español la Directiva 96/71/CE (RL 9/2000). Landa Zapirain, J.P. y Fotinopoulou<br />
Basurko, O.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la Directiva 96/71/CE: 1. La sentencia Rush Portuguesa contra<br />
Office National d´Inmigration. 2. La sentencia RaymondVan<strong>de</strong>r Elst contra Office <strong>de</strong>s Migrations<br />
Internationales (OMI). 3. Las sentencias acumuladas Ministère Public contra Jean Arbla<strong>de</strong> y otros; Ministère<br />
Public contra Bernard Leloup y otros. III. La Directiva 96/71/CE <strong>de</strong>l Parlamento Europeo y <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> 16<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996, sobre el <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res efectua<strong>do</strong> en el marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
servicios. IV. La Ley 45/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> noviembre, sobre el <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el marco <strong>de</strong> una<br />
prestación <strong>de</strong> servicios transnacional: 1. El instrumento <strong>de</strong> transposición <strong>de</strong> las Directivas al Derecho interno. 2.<br />
El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley 45/1999. (ver po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario)<br />
El <strong>de</strong>splazamiento temporal <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios<br />
transnacional (TSoc 110/2000). De Vicente Pachés, F.<br />
Sumario: I. El origen y fundamento <strong>de</strong> la Ley 45/1999. II. El ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Ley 45/1999. III.<br />
Obligaciones empresariales en el supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>splazamiento temporal <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res. IV. Tutela administrativa<br />
y judicial. V. Competencias administrativas. VI. Desplazamientos <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res efectua<strong>do</strong>s por empresas<br />
establecidas en España. VII. Breve valoración final. (ver po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario)<br />
57
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
MODIFICACIÓN DAS CONDICIÓNS DE TRABALLO<br />
La modificación sustancial <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 41)<br />
(REDT 100/2000). Rivero Lamas, J.<br />
Sumario: I. Caracterización general <strong>de</strong>l artículo 41 ET y evolución legislativa.- II. Los cauces modificatorios <strong>de</strong><br />
la relación laboral y el artículo 41 ET. 1. Sobre las funciones llamadas a cumplir por un régimen legal <strong>de</strong><br />
modificaciones sustanciales. 2. Po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección, ius variandi y modificación <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo. 3.<br />
Modificaciones sustanciales y cláusula rebus sic stantibus. 4. La insuficiencia <strong>de</strong> los cauces convencionales <strong>de</strong><br />
modificación contractuales y colectivos. A) Las cláusulas contractuales <strong>de</strong> reserva <strong>de</strong> modificación. B) La<br />
novación contractual como instrumento modificatorio. C) Las cláusulas colectivas <strong>de</strong> modificación <strong>de</strong> los<br />
convenios colectivos.- III. La configuración jurídica <strong>de</strong>l instituto modificatorio <strong>de</strong>l artículo 41 ET.-IV.<br />
Consi<strong>de</strong>raciones finales.- Bibliografía.<br />
La modificación colectiva <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo: <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar, causas y<br />
supuesto <strong>de</strong> hecho (Comentario a la STS 4ª 8 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000) (RL 11/2000). Cuenca<br />
Alarcón, M.<br />
La subrogación empresarial en la actividad <strong>de</strong> limpieza <strong>de</strong> edificios y locales (RL<br />
11/2000). Blanco Martín, J.M.<br />
Sumario: I. Sobre el requisito <strong>de</strong> la contradicción a los efectos <strong>de</strong>l RCUD. II. La sucesión <strong>de</strong> contratas <strong>de</strong><br />
limpieza como supuesto específico <strong>de</strong> subrogación empresarial. III. Los convenios colectivos como norma que<br />
impone la sucesión empresarial en las relaciones laborales. IV. Los requisitos <strong>de</strong> la subrogación a los que se<br />
refiere la sentencia. V. Conclusiones.<br />
PERMISOS<br />
Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida laboral y familiar: Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre. Aspectos laborales (AL 15/2000). Carrillo Márquez, D.<br />
Sumario: I. Antece<strong>de</strong>ntes. II. Motivación. III. Modificaciones <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. Medidas<br />
contractuales. 1. Ampliación <strong>de</strong> los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> interrupción y suspensión <strong>de</strong> la prestación laboral. 1.1. Permisos<br />
retribui<strong>do</strong>s. 1.2. Reducciones <strong>de</strong> la jornada <strong>de</strong> trabajo. 1.3. Suspensiones <strong>de</strong> la relación laboral. 2. Protección<br />
frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. IV. Modificaciones adjetivas. V. El ejercicio <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos reconoci<strong>do</strong>s por la Ley y el<br />
interés empresarial. VI. El fomento <strong>de</strong> la paridad entre hombres y mujeres. (ver <strong>de</strong>spedimento, e suspensión <strong>de</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Las noveda<strong>de</strong>s en el régimen <strong>de</strong> los permisos parentales introducidas en la Ley 39/1999,<br />
<strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> noviembre (AL 25/2000). Lousada Arochena, J.F.<br />
Sumario: Introducción. I. La disfuncional configuración <strong>de</strong> los permisos parentales en el Derecho español<br />
compara<strong>do</strong> con el comunitario. II. La individualización <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos: una reforma positiva, pero que no se lleva<br />
hasta el final. III. Las reformas <strong>de</strong> <strong>de</strong>talle en los permisos parentales preexistentes. IV. Las nuevas figuras <strong>de</strong><br />
reducción <strong>de</strong> jornada y <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ncia para cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> familiares. V. El ejercicio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a los permisos<br />
parentales: el principio limita<strong>do</strong> <strong>de</strong> voluntariedad, la modalidad procesal especial y la garantía relativa <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnidad. VI. La ausencia al trabajo por motivos <strong>de</strong> fuerza mayor familiar.<br />
58
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La Ley 39/1999, <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral y el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (AS 20/2000). Sempere Navarro, A.V.<br />
Comentario general sobre las modificaciones que introduce en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res la Ley que se<br />
indica en el título <strong>de</strong>l estudio.(ver: suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, <strong>de</strong>spedimento, exce<strong>de</strong>ncias e<br />
maternida<strong>de</strong>)<br />
Permisos, reducción <strong>de</strong> jornada y exce<strong>de</strong>ncias por razones familiares tras la Ley 39/1999<br />
(AS 20/2000) Alarcón Castellanos, M.<br />
Sumario: I. La LCFL y su repercusión en los permisos <strong>de</strong>l artículo 37.3 B) ET.- 1. El artículo primero <strong>de</strong> la Ley<br />
39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> noviembre (en a<strong>de</strong>lante LCFL) modifica el régimen <strong>de</strong> los permisos retribui<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l artículo<br />
37.3 b).- 2. Derecho a la ausencia por lactancia <strong>de</strong>l hijo y a la reducción <strong>de</strong> la jornada laboral (aparta<strong>do</strong>s 4, 5 y 6<br />
<strong>de</strong>l artículo 37 ET).- 2. A. Derecho a la ausencia por lactancia <strong>de</strong>l hijo.- 2.B. Derecho a la reducción <strong>de</strong> la<br />
jornada laboral. II. Exce<strong>de</strong>ncia por cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> familiares (art. 4 Ley 39/1999). (ver xornadas e exce<strong>de</strong>ncias)<br />
El permiso parental por maternidad y a la protección frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tras la Ley<br />
39/1999 (AS 20/2000). Molina González-Pumariega, R.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La nueva regulación <strong>de</strong>l permiso parental por maternidad.- 1. Protección por<br />
maternidad biológica.- a) Disfrute por la madre.- b) Disfrute por el padre o por ambos.- 2. Protección en los<br />
supuestos <strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción y acogimiento. III. Protección frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. (ver maternida<strong>de</strong> e <strong>de</strong>spedimento)<br />
Notas sobre la Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral <strong>de</strong> las<br />
personas trabaja<strong>do</strong>ras (DL 61/2000). Cabeza Pereiro, J.<br />
Sumario: I. Antece<strong>de</strong>ntes. II. Génesis. III. Objetivos y conteni<strong>do</strong> general <strong>de</strong> la ley. (ver suspensión <strong>do</strong> contrato<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e maternida<strong>de</strong>)<br />
Descanso semanal, fiestas, permisos y reducción <strong>de</strong> jornada por lactancia y guarda legal<br />
(En torno al artículo 37) (REDT 100/2000). Cabeza Pereiro, J. (ver sumario en<br />
<strong>de</strong>scansos)<br />
Trabajo nocturno y a turnos y ritmo <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 36) (REDT<br />
100/2000). Pérez Amorós, F. (ver sumario en tempo <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
PODERES DO EMPRESARIO<br />
Los <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong> la persona <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y los po<strong>de</strong>res empresariales:<br />
la Constitución como marco y como límite <strong>de</strong> su ejercicio (AL 4/2000). Pedrajas Moreno,<br />
A. (ver sumario en igualda<strong>de</strong> e non discriminación. Outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s fundamentais)<br />
Consumo <strong>de</strong> bebidas alcohólicas en el lugar <strong>de</strong> trabajo y po<strong>de</strong>res empresariales:<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales y relación laboral. STSJ <strong>de</strong> la Comunidad Valenciana <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 (AL 19/2000). López Balaguer, M. (ver sumario en igualda<strong>de</strong> e non<br />
discriminación. Outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s fundamentais)<br />
59
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La movilidad geográfica disciplinaria a la luz <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al respeto <strong>de</strong> la vida privada y<br />
familiar <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (AL 21/2000). Serrano Olivares, R. (ver mobilida<strong>de</strong> xeográfica e<br />
sumario en sancións)<br />
El po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong>l empresario (En torno al artículo 20) (REDT 100/2000).<br />
Montoya Melgar, A.<br />
Sumario: I. El po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong>l empresario, factor sustancial <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y la organización<br />
laboral <strong>de</strong> la empresa.- II. Po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección y constitución.- III. Problemas actuales <strong>de</strong> la titularidad <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> dirección.- IV. El po<strong>de</strong>r directivo <strong>de</strong>l empresario y la <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> trabajo.- V. “Ejercicio<br />
regular” <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección: presunción <strong>de</strong> legitimidad <strong>de</strong> las ór<strong>de</strong>nes empresariales y jus resistentiae <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r.- VI. Las faculta<strong>de</strong>s empresariales <strong>de</strong> vigilancia y control.- VII. Nuevos horizontes <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
dirección <strong>de</strong>l empresario, apunte final.<br />
Breve comentario <strong>de</strong> la Ley 45/1999 sobre <strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el marco<br />
<strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios transnacional, que incorpora al or<strong>de</strong>namiento jurídico<br />
español la Directiva 96/71/CE (RL 9/2000). Landa Zapirain, J.P. y Fotinopoulou<br />
Basurko, O. (ver sumario en mobilida<strong>de</strong> xeográfica)<br />
El <strong>de</strong>splazamiento temporal <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en el marco <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios<br />
transnacional (TSoc. 110/2000). De Vicente Pachés, F. (ver sumario en mobilida<strong>de</strong><br />
xeográfica)<br />
PRESCRICÓN E CADUCIDADE<br />
Prescripción y caducidad <strong>de</strong> acciones (En torno al artículo 59) (REDT 100/2000).<br />
Martínez Girón, J.<br />
Sumario: I. Planteamiento: el impacto innova<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l artículo 59 ET.- II. Por obra <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia laboral. En<br />
especial, la normalización en el or<strong>de</strong>namiento laboral, adjetivo y sustantivo, <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> prescripción <strong>de</strong> un<br />
año.- III. Por obra mediata <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia constitucional. En especial, el esclarecimiento <strong>de</strong> la naturaleza<br />
sustantiva <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.- IV. Por obra <strong>de</strong>l legisla<strong>do</strong>r ordinario. En especial, el<br />
plazo <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> las acciones individuales o plurales para la impugnación <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones empresariales<br />
sobre movilidad geográfica y modificación sustancial <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo.<br />
PRESTACIÓNS<br />
Ampliación <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> familia numerosa. Ley 47/1999, 16 diciembre (AL 24/2000).<br />
López Alvarez, M.J.<br />
Sumario. I. Motivación. II. Alcance <strong>de</strong> la modificación legal. III. Elementos subjetivos <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> familia.<br />
1. El cabeza <strong>de</strong> familia. 2. Los hijos. IV. Disposiciones complementarias. V. Entrada en vigor.<br />
60
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El Tribunal Supremo frente a las pensiones europeas: una acci<strong>de</strong>ntada historia (AS<br />
1/2000). Ojeda Avilés, A.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El problema. III. El rechazo <strong>de</strong>l convenio bilateral hispano-alemán. IV. Las bases<br />
máximas según el convenio bilateral hispano-alemán. V. Conclusiones.<br />
La responsabilidad empresarial en contingencias profesionales tras la STS 1 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 2000 (AS 4/2000). Sempere Navarro, A.V. (ver sumario en acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo)<br />
Muerte, supervivencia y protección familiar: situación actual y perspectivas <strong>de</strong> futuro<br />
(AS 5/2000). Fernán<strong>de</strong>z Domínguez, J.J.<br />
Reflexión sobre el régimen vigente <strong>de</strong> las prestaciones por muerte y supervivencia, completada con una<br />
indicación sobre la oportunidad <strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r las nuevas <strong>de</strong>mandas <strong>de</strong> protección social <strong>de</strong> la familia.<br />
Base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> las pensiones causadas por los trabaja<strong>do</strong>res comunitarios: esta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la cuestión (AS 22/2000). Alonso García, R.M.<br />
Sumario: 1. Planteamiento. 2. Base regula<strong>do</strong>ra conforme al convenio hispano-alemán. 3. Base regula<strong>do</strong>ra<br />
conforme al reglamento 1.408/71. 4. Base regula<strong>do</strong>ra conforme al reglamento 1.248/92. Tres cuestiones<br />
prejudiciales.<br />
Sobre la caducidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a percibir prestaciones a tanto alza<strong>do</strong>. (Comentario a la<br />
STS 4ª 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000) (RL 12/2000). Valdés Alonso, A.<br />
PRESTACIÓNS NON CONTRIBUTIVAS<br />
El requisito <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia en el nivel no contributivo <strong>de</strong> la Seguridad Social. A propósito<br />
<strong>de</strong> la STJCE <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999, asunto C-90/1997, Swaddling (AL 6/2000).<br />
Mal<strong>do</strong>na<strong>do</strong> Molina, J.A.<br />
Sumario: I. Introducción. El principio <strong>de</strong> territorialidad: entre la previsión y la prevención. II. El requisito <strong>de</strong><br />
resi<strong>de</strong>ncia en nuestro Sistema. III. La Seguridad Social comunitaria y el requisito <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia. 1. La<br />
inexportabilidad <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong>l nivel no contributivo. 2. Los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia previa. LA STJCE<br />
<strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999, asunto C-90/1997, Swadding y los emigrantes retorna<strong>do</strong>s. IV. Conclusiones.<br />
La carencia <strong>de</strong> rentas o ingresos suficientes como requisito imprescindible para causar<br />
<strong>de</strong>recho a las pensiones no contributivas (su <strong>de</strong>terminación legal y judicial) (AS<br />
17/2000). Blasco Lahoz, J.F.<br />
Sumario: I. Introducción.- 1. La pensión <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z no contributiva.- 2. La pensión <strong>de</strong> jubilación no<br />
contributiva. II. Requisitos exigi<strong>do</strong>s para ser beneficiario <strong>de</strong> las pensiones no contributivas.- 1. Pensión <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z no contributiva.- 2. Pensión <strong>de</strong> jubilación no contributiva. III. Un requisito común a las pensiones no<br />
contributivas: la carencia <strong>de</strong> rentas o ingresos suficientes.- 1. Los límites <strong>de</strong> acumulación <strong>de</strong> recursos.- 2. La<br />
aplicación <strong>de</strong>l límite <strong>de</strong> acumulación en los supuestos <strong>de</strong> pertenencia a una unidad económica familiar.- A) El<br />
concepto <strong>de</strong> unidad económica familiar.- B) La aplicación <strong>de</strong>l límite <strong>de</strong> acumulación <strong>de</strong> recursos.- 3. Rentas o<br />
ingresos computa<strong>do</strong>s.- 4. Exclusiones <strong>de</strong>l cómputo <strong>de</strong> rentas o ingresos.<br />
61
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
PROCEDEMENTO LABORAL<br />
La <strong>de</strong>manda laboral como forma <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r al proceso: subsanación <strong>de</strong> <strong>de</strong>fectos.<br />
Análisis jurispru<strong>de</strong>ncial (AL 13/2000) Casajuana Palet, M.P. (ver sumario en <strong>de</strong>manda)<br />
La nueva Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil y su influencia sobre el proceso laboral ordinario<br />
(AS 3/2000). Luján Alcaraz, J.<br />
Sumario: 1. Inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la LECIV 2000 respecto <strong>de</strong> la contestación a la <strong>de</strong>manda en el proceso laboral. 2.<br />
Inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la LECIV 2000 en materia <strong>de</strong> pruebas.<br />
Sobre el “Procedimiento <strong>de</strong> Oficio” (AS 5/2000). Martín Jiménez, R. y Sempere<br />
Navarro, A.V.<br />
Sumario: 1. Introducción. 2. Iniciación <strong>de</strong>l procedimiento.- A) Actas <strong>de</strong> infracción con perjuicios económicos.-<br />
B) Acuer<strong>do</strong>s colectivos con posibles irregularida<strong>de</strong>s.- C) Calificación <strong>de</strong> vínculo o dudas jurisdiccionales. 3. La<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> oficio. 4. Acumulación <strong>de</strong> <strong>de</strong>mandas y representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. 5. Especialida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l<br />
proceso.<br />
Sobre el “Procedimiento <strong>de</strong> Oficio” (AS 6/2000). Martín Jiménez, R. y Sempere<br />
Navarro, A.V.<br />
Sumario: 1. Los procesos <strong>de</strong> oficio regula<strong>do</strong>s en el artículo 149 LPL: cuestiones generales. 2. El proceso para<br />
<strong>de</strong>terminar la naturaleza <strong>de</strong> la relación inspeccionada <strong>de</strong>l artículo 149.1 LPL. 3. El proceso para <strong>de</strong>terminar la<br />
competencia <strong>de</strong> la jurisdicción social <strong>de</strong>l artículo 149.2 LPL. 4. Desarrollo <strong>de</strong> los procedimientos contempla<strong>do</strong>s<br />
en el artículo 149 LPL.<br />
Disposiciones “extravagantes” y otras cuestiones reguladas en la Ley 39/1999 (AS<br />
20/2000). Martín Jiménez, R.<br />
Sumario: I. Consi<strong>de</strong>raciones preliminares. II. Disposición adicional primera. III. Disposición adicional segunda.<br />
IV. Disposición adicional tercera. V. Disposición adicional cuarta. VI. Disposición adicional quinta. VII.<br />
Modalidad procesal en materia <strong>de</strong> permisos <strong>de</strong> lactancia y reducciones <strong>de</strong> jornada por motivos familiares.<br />
Enfoques alternativos en el análisis <strong>de</strong>l conflicto laboral (DL 61/2000). Marco Ale<strong>do</strong>, M.<br />
(ver sumario en conflictos colectivos)<br />
Anticipos reintegrables (En torno a la Disposición Adicional 9ª) (REDT 100/2000).<br />
Gutiérrez-Solar Calvo, B.<br />
Sumario: I. La evolución <strong>de</strong>l tratamiento normativo <strong>de</strong> los anticipos reintegrables: un proceso <strong>de</strong><br />
transformación.- II. La superación <strong>de</strong> la ecuación entre eficacia y firmeza <strong>de</strong> las resoluciones judiciales sobre el<br />
fon<strong>do</strong>.- III. La ejecución provisional en el proceso laboral y sus peculiarida<strong>de</strong>s. 1. La ejecución provisional en el<br />
proceso laboral y su excepcional fundamentación en el artículo 24.1 Const. 2. Las funciones <strong>de</strong> la ejecución<br />
provisional en el proceso laboral: genéricas y específicas. A) Funciones genéricas <strong>de</strong> la ejecución provisional. B)<br />
Funciones específicas <strong>de</strong> la ejecución provisional en el proceso laboral. IV. Anticipos reintegrables y eficacia a<br />
las sentencias <strong>de</strong>finitivas con<strong>de</strong>natorias al pago <strong>de</strong> cantida<strong>de</strong>s en el ámbito laboral. 1. Los anticipos reintegrables:<br />
una respuesta concilia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> los diversos intereses laborales afecta<strong>do</strong>s. 2. Sistemas <strong>de</strong> reconocimiento <strong>de</strong><br />
62
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
eficacia <strong>de</strong> sentencias <strong>de</strong>finitivas y su recepción por nuestras normas laborales: tutela administrativa o tutela<br />
judicial efectiva. 3. El sistema mixto <strong>de</strong> anticipos reintegrables <strong>de</strong> nuestra Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral <strong>de</strong><br />
1992.- V. Valoración final <strong>de</strong> la disposición adicional 9ª ET. (ver execucións e sentencia)<br />
Procedimiento <strong>de</strong> conflictos colectivos e impugnación <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> revisión salarial<br />
que excluye a los trabaja<strong>do</strong>res temporales (Comentario a la STS 4ª <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999) (RL 1/2000). Cuenca Alarcón, M.<br />
Medidas cautelares y reforma <strong>de</strong>l proceso civil (RL 3/2000). Rodríguez Piñero, M.<br />
Examina el autor las influencias que ha recibi<strong>do</strong> la regulación <strong>de</strong> las medidas cautelares contenida en la nueva<br />
Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil y la repercusión que dicha regulación pue<strong>de</strong> tener sobre el proceso laboral.<br />
La extinción <strong>de</strong>l vínculo <strong>de</strong>l personal estatutario interino al servicio <strong>de</strong> Instituciones<br />
Sanitarias <strong>de</strong> la Seguridad Social: la calificación jurídica <strong>de</strong>l cese no ajusta<strong>do</strong> a Derecho<br />
y la modalidad procesal <strong>de</strong> impugnación (RL 3/2000). Santiago Re<strong>do</strong>n<strong>do</strong>, K.M.<br />
Sumario: I. El cese en los Estatutos Profesionales. II. El problema calificativo <strong>de</strong>l cese no ajusta<strong>do</strong> a Derecho. La<br />
terminación irregular (acausal) <strong>de</strong> la relación estatutaria interina. III. Tesis calificativa <strong>de</strong>l cese no ajusta<strong>do</strong> a<br />
Derecho <strong>de</strong>l personal estatutario interino al servicio <strong>de</strong> Instituciones Sanitarias <strong>de</strong> la Seguridad Social. IV. La<br />
modalidad procesal <strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong>l cese. V. Un breve apunte sobre al anteproyecto <strong>de</strong> Estatuto-Marco <strong>de</strong>l<br />
personal estatutario <strong>de</strong> los Servicios <strong>de</strong> Salud.<br />
La prueba <strong>de</strong> confesión <strong>de</strong> las personas jurídicas privadas en el proceso laboral (RL<br />
4/2000). Eguarás Mendiri, F. y Asenjo Pinilla, J.L.<br />
Sumario: I. Aproximación. II. La prueba <strong>de</strong> confesión. III. Caracteres generales <strong>de</strong> la confesión judicial <strong>de</strong> las<br />
personas jurídicas privadas: 1. Configuración procesal <strong>de</strong> la prueba confesoria. 2. La petición y citación previas.<br />
IV. Sujetos <strong>de</strong> la prueba confesoria <strong>de</strong> las personas jurídicas privadas: 1. Cuestiones previas. 2. Sujetos idóneos<br />
para confesar. V. Posturas en la <strong>do</strong>ctrina científica. VI. Postura jurispru<strong>de</strong>ncial: Tribunal Supremo. VII. Postura<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial: Tribunales Superiores <strong>de</strong> Justicia. 1. Criterio <strong>de</strong> interpretación legal. 2. Criterio extensivo. 3.<br />
Otras manifestaciones <strong>de</strong>l criterio extensivo. VIII. Valoración y conclusiones.<br />
El reconocimiento <strong>de</strong> error judicial en el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo. (Comentario a la STS 4ª 13 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999) (RL 5/2000). Lahera Forteza, J. (ver <strong>de</strong>spedimento)<br />
Incompetencia <strong>de</strong> la jurisdicción social y principio <strong>de</strong> confianza legítima (Comentario a<br />
la STC 58/2000, <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> febrero) (RL 9/2000). Santiago Re<strong>do</strong>n<strong>do</strong>, K.M.<br />
63
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
RECADACIÓN<br />
Los aplazamientos <strong>de</strong> pago <strong>de</strong> las <strong>de</strong>udas con la Seguridad Social y el problema <strong>de</strong> las<br />
garantías (RL 1/2000). Martínez Lucas, J.A.<br />
Sumario: I. El privilegio <strong>de</strong> la ejecutoriedad y los aplazamientos. II. El grupo normativo. III. Las garantías en los<br />
aplazamientos ordinarios: 1. I<strong>de</strong>a general. 2. Requisitos. 3. Procedimiento. 4. Efectos. IV. Las garantías en los<br />
aplazamientos extraordinarios: 1. I<strong>de</strong>a general. 2. Requisitos. 3. Procedimiento. 4. Efectos.<br />
RECURSOS<br />
La regulación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> reposición en la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral tras la<br />
publicación <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, núm. 1 (AL<br />
18/2000). Lorenzo <strong>de</strong> Membiela, J.B.<br />
Sumario: I. Concepto, naturaleza y fundamento. II. Normativa regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l Recurso e inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los<br />
principios <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000: el criterio restrictivo <strong>de</strong>l acceso a la<br />
suplicación <strong>de</strong>l auto resolutorio <strong>de</strong> la reposición. III. Elementos: Partes y órgano jurisdiccional. Materias no<br />
susceptibles e reposición. IV. Sustantación vigente. V. Sustanciación <strong>de</strong>l remedio <strong>de</strong> reposición en la Ley <strong>de</strong><br />
Enjuiciamiento Civil <strong>de</strong> 2000.<br />
La afectación a un gran número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res como requisito <strong>de</strong> acceso al recurso <strong>de</strong><br />
suplicación (Comentario a las sentencias <strong>de</strong>l TS 4ª <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999) (RL 9/2000).<br />
Blanco Martín, J.M.<br />
Sumario: I. Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho. II. Cuestiones jurídicas a reseñar: 1. La afectación general como requisito <strong>de</strong><br />
recurribilidad. 2. Organo judicial al que correspon<strong>de</strong> <strong>de</strong>cidir sobre la afectación general. 3. La inadmisión <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> casación en unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina por parte <strong>de</strong> la primera sentencia que comentamos. III. La tesis<br />
<strong>de</strong>l voto particular: 1. EL acceso al recurso como <strong>de</strong>recho fundamental. 2. La naturaleza mixta <strong>de</strong>l requisito <strong>de</strong> la<br />
afectación general. 3. Sobre la alegación y prueba <strong>de</strong> la afectación general. IV. La sentencia que resuelve el<br />
recurso 1.606/1998. V. Conclusiones.<br />
REGULACIÓN DE EMPREGO<br />
Suspensión y extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por causas económicas, técnicas,<br />
organizativas o <strong>de</strong> producción; y por fuerza mayor (En torno a los artículos 47 y 51)<br />
(REDT 100/2000). Des<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> Bonete, A. (ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e<br />
sumario en suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Despi<strong>do</strong>s colectivos y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s objetivos, por causa económicas, técnicas organizativas y<br />
<strong>de</strong> producción (I, II, III, IV y V) (RL 4, 5, 6, 9 y 12/2000). García Tena, J. y Alarcón<br />
Beira, F. (ver <strong>de</strong>spedimento e sumario en extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
64
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La regulación extintiva <strong>de</strong> las causas objetivas y colectivas <strong>de</strong> reestructuración<br />
empresarial en la práctica convencional (TSoc. 111/2000). Sellas i Benvingut, R. (ver<br />
sumario en extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
RELACIÓN LABORAL<br />
Laborales y funcionarios al servicio <strong>de</strong> las Administraciones Públicas. ¿Derecho <strong>de</strong>l<br />
trabajo versus <strong>de</strong>recho administrativo? (AS 3/2000). Cor<strong>de</strong>ro Saavedra, L. (ver sumario<br />
en administracións públicas)<br />
Modificación <strong>de</strong> la calificación jurídica <strong>de</strong> la relación contractual como consecuencia <strong>de</strong><br />
una reforma normativa acaecida durante la sustanciación <strong>de</strong>l proceso (Comentario a la<br />
STC 92/1999, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> mayo) (AS 5/2000). Gala Durán, C.<br />
Sumario: I. Relato <strong>de</strong> los hechos y antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la sentencia. II. La posición <strong>de</strong>l tribunal constitucional: los<br />
fundamentos jurídicos <strong>de</strong> la sentencia. III. La transcen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la STC 92/1999, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> mayo: los problemas<br />
<strong>de</strong> “retroactividad” <strong>de</strong>l artículo 1.3.g) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
¿Inestabilidad o disminución <strong>de</strong>l empleo?. La rigi<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l sistema jurídico portugués en<br />
materia <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y <strong>de</strong> trabajo atípico (REDT 99/2000).<br />
Palma Ramalho, M.R. (ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Trabajo por cuenta propia (En torno a la disposición final 1ª) (REDT 100/2000). Valdés<br />
Alonso, A. (ver sumario en <strong><strong>de</strong>reito</strong> <strong>do</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
El trabajo <strong>de</strong> los discapacita<strong>do</strong>s [En torno a los artículos 2.1.g) 45.1.c) 48.2, 49.e) y<br />
Disposición Adicional 2ª] (REDT 100/2000). Alonso García, B. (ver incapacida<strong>de</strong><br />
permanente, relacións laborais <strong>de</strong> carácter especial e sumario en discapacita<strong>do</strong>s)<br />
El concepto <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r (En torno al artículo 1.1) (REDT 100/2000). De la Villa Gil,<br />
L.E.<br />
Sumario: I. Concepto <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r antes <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. 1. Las primeras aproximaciones. 2. La<br />
sumisión a la concurrencia <strong>de</strong> los presupuestos sustantivos y adjetivos.- II. Concepto <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r en el Estatuto<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y su evolución hasta la actualidad. 1. La herencia <strong>de</strong>l pasa<strong>do</strong> y su reflejo en el texto legal<br />
originario. 2. Las reformas sobrevenidas con rango <strong>de</strong> ley. 3. Las <strong>de</strong>cisiones jurispru<strong>de</strong>nciales innova<strong>do</strong>ras. 4. El<br />
conformismo <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina científica.- III. Desbordamiento social <strong>de</strong>l concepto jurídico <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r.<br />
Administra<strong>do</strong>res y altos directivos [En torno a los artículos 1.3.c) y 2.1.a)] (REDT<br />
100/2000). Sánchez-Urán Azaña, Y.<br />
Sumario: I. De la exclusión <strong>de</strong>l personal directivo <strong>de</strong> la legislación laboral a su inclusión como trabaja<strong>do</strong>r<br />
especial. 1. Influencia <strong>de</strong> la nota <strong>de</strong> <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia. 2. Las relaciones laborales <strong>de</strong> carácter especial como vía<br />
65
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
normativa <strong>de</strong> expansión <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo. En particular, su significa<strong>do</strong> para el personal <strong>de</strong> alta dirección.<br />
II. Configuración <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> alta dirección.1. Configuración sistemática <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong><br />
personal <strong>de</strong> alta dirección: indicios jurispru<strong>de</strong>nciales. 2. Ambito subjetivo <strong>de</strong> la exclusión legal: <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l<br />
Alto Cargo no laboral. 3. Delimitación “hacia abajo”: competencia funcional y “mo<strong>do</strong>” <strong>de</strong> ejercicio. (ver<br />
relacións laborais <strong>de</strong> carácter especial)<br />
Trabajos amistosos, benévolos o <strong>de</strong> buena vecindad. Trabajos familiares [(En torno al<br />
artículo 1.3.d) y e)] (REDT 100/2000). Alonso Olea, M.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Trabajos amistosos y familiares. La <strong>do</strong>nación <strong>de</strong> servicios.- III. Trabajos<br />
benévolos. La <strong>do</strong>nación generalizada.- IV. Trabajos <strong>de</strong> buena vecindad. El contrato <strong>de</strong> intercambio <strong>de</strong> servicios.<br />
El trabajo autónomo y las propuestas <strong>de</strong> refundación <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo (RL 7-<br />
8/2000). Palomeque López, M.C. (ver sumario en <strong><strong>de</strong>reito</strong> <strong>do</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
El trabajo autónomo y el Derecho <strong>de</strong>l Trabajo (RL 7-8/2000). Rodríguez-Piñero, M. y<br />
Casas Baamon<strong>de</strong>, M.E. (ver sumario en <strong><strong>de</strong>reito</strong> <strong>do</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
El transporte <strong>de</strong> mercancías y su régimen jurídico (TSoc. 113/2000). García Murcia, J.<br />
Sumario: I. El transporte <strong>de</strong> mercancías y su configuración contractual. 1. Tipos y modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> transporte. 2.<br />
Las relaciones jurídicas <strong>de</strong> transporte. 3. La contratación <strong>de</strong> personal para las tareas <strong>de</strong> transporte. II. La<br />
intervención jurispru<strong>de</strong>ncial y la pervivencia <strong>de</strong> zonas grises. 1. La calificación jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong> los servicios<br />
<strong>de</strong> transporte. 2. La nota <strong>de</strong> <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia y el valor <strong>de</strong> los indicios. 3. La progresiva importancia <strong>de</strong>l vehículo <strong>de</strong><br />
transporte. III: La nueva cláusula legal: naturaleza jurídica y ámbito <strong>de</strong> aplicación. 1. Nueva cláusula legal y<br />
nuevos problemas interpretativos. 2. El carácter híbri<strong>do</strong> <strong>de</strong> la exclusión <strong>de</strong> laboralidad <strong>de</strong>l artículo 1.3.g) E.T. 3.<br />
La exclusión legal como presunción iuris et <strong>de</strong> iure. 4. El radio <strong>de</strong> acción <strong>de</strong>l artículo 1.3.g) E.T. y los márgenes<br />
<strong>de</strong> “laboralidad” en los servicios <strong>de</strong> transporte. IV. El encaje constitucional <strong>de</strong>l artículo 1.3.g) <strong>de</strong>l E.T. 1. La<br />
dimensión constitucional <strong>de</strong> la nueva cláusula legal. 2. El papel <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res en la regulación<br />
<strong>de</strong>l trabajo asalaria<strong>do</strong>. 3. La exigencia <strong>de</strong> proporcionalidad en las diferencias <strong>de</strong> trato. 4. La técnica <strong>de</strong> remisión y<br />
los riesgos <strong>de</strong> <strong>de</strong>slegalización <strong>de</strong> la materia. 5. La posible afectación a la distribución <strong>de</strong> competencias en materia<br />
laboral. V. Los problemas <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho transitorio en el artículo 1.3.g) <strong>de</strong>l E.T. (ver contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
RELACIÓNS LABORAIS DE CARÁCTER ESPECIAL<br />
Comentario sobre el mandato al gobierno para una nueva regulación reglamentaria <strong>de</strong><br />
la relación laboral <strong>de</strong> los pena<strong>do</strong>s (AS 21/2000). Elías Ortega, A.<br />
Sumario: 0. Introducción. 1. Situación actual en las relaciones laborales especiales. 2. Autorización y <strong>de</strong>sarrollo<br />
<strong>de</strong> la relación laboral especial. 3. Aspectos constitucionales <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong>l pena<strong>do</strong>.- A) Planteamiento.- B) La<br />
reserva <strong>de</strong> ley orgánica. 4. La inclusión <strong>de</strong> esta RLE en el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l trabajo: la voluntariedad.- A) Normas <strong>de</strong><br />
la OIT y finalidad rescializa<strong>do</strong>ra.- B) La Constitución.- C) La LOGP-D) El <strong>de</strong>sarrollo reglamentario.- E)<br />
Ausencia <strong>de</strong> trabajo en las prisiones. 5. Crítica a la regulación en el vigente reglamento penitenciario.- A)<br />
Carácter supletorio <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y aplicación <strong>de</strong> los principios generales.- B) Concepto <strong>de</strong> la<br />
REL: Exclusión <strong>de</strong> los servicios auxiliares.- C) Derecho a la retribución salarial.- D) Duración <strong>de</strong>l contrato.- E)<br />
Horario, <strong>de</strong>scansos, permisos y vacaciones.- F) Faltas y sanciones laborales. 6. Derechos colectivos.- A) La<br />
libertad sindical.- B) La negociación colectiva.- C) La huelga. 7. La seguridad social.- A) El marco normativo<br />
vigente.- B) Propuesta <strong>de</strong> regulación. 8. Conclusiones.<br />
66
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El trabajo <strong>de</strong> los discapacita<strong>do</strong>s [En torno a los artículos 2.1.g) 45.1.c) 48.2, 49.e) y<br />
Disposición Adicional 2ª] (REDT 100/2000). Alonso García, B. (ver incapacida<strong>de</strong><br />
permanente, relación laboral e sumario en discapacita<strong>do</strong>s)<br />
Administra<strong>do</strong>res y altos directivos [En torno a los artículos 1.3.c) y 2.1.a)] (REDT<br />
100/2000). Sánchez-Urán Azaña, Y. (ver sumario en relación laboral)<br />
Los representantes <strong>de</strong> comercio [En torno a los artículos 1.3.f) y 2.1.f) <strong>de</strong>l ET)] (REDT<br />
100/2000). Cámara Botía, A.<br />
Sumario: I. Los artículos 1.3.f) y 2.1.f) <strong>de</strong>l ET, la LCA y la jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo. II. La ajenidad.<br />
III. La <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia. IV. El criterio <strong>de</strong> la “organización”. 1. El intuitu personae <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo y el intuitu<br />
instrumenti <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> agencia. 2. Los elementos <strong>de</strong>fini<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la organización empresarial autónoma. V.<br />
La autonomía privada y la calificación <strong>de</strong>l contrato.<br />
La relación especial <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong>l hogar familiar [En torno al artículo 2.1.b)] (REDT<br />
100/2000). López Cumbre, L.<br />
Sumario: I. Efectos <strong>de</strong> la plena integración en el ámbito laboral <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong>l hogar familiar tras el <strong>de</strong>sarrollo<br />
reglamentario <strong>de</strong>l artículo 2.1.b) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.- II. Determinación <strong>de</strong> los conceptos<br />
“emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong>l servicio <strong>do</strong>méstico”, “titular <strong>de</strong>l hogar familiar”, “hogar familiar” y “tareas <strong>do</strong>mésticas”. III.<br />
Principales interpretaciones jurispru<strong>de</strong>nciales en el régimen jurídico laboral <strong>de</strong> la relación especial <strong>de</strong>l hogar<br />
familiar. Especial consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> hogar. 1. Inicio y conservación <strong>de</strong> la relación<br />
laboral. 2. Instituciones básicas <strong>de</strong> la relación <strong>de</strong>l hogar familiar: <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l salario y <strong>de</strong> la jornada. 3.<br />
Extinción <strong>de</strong> la relación laboral. La prevalencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sistimiento <strong>de</strong>l emplea<strong>do</strong>r sobre la figura <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.- IV.<br />
Las lagunas <strong>de</strong> protección social en el servicio <strong>do</strong>méstico.<br />
Las relaciones laborales especiales <strong>de</strong> los <strong>de</strong>portistas y artistas en espectáculos públicos<br />
[En torno al artículo 2.1.d) y e)] (REDT 100/2000). Torollo González, F.J.<br />
Sumario: I. El trabajo presta<strong>do</strong> como espectáculo: <strong>de</strong>slin<strong>de</strong> <strong>de</strong>l <strong>de</strong>porte y la actividad artística profesional. II. La<br />
relación laboral <strong>de</strong> los <strong>de</strong>portistas profesionales. 1. Un punto <strong>de</strong> partida: los viejos y actuales problemas <strong>de</strong> la<br />
práctica profesional <strong>de</strong>l <strong>de</strong>porte. 2. Concepto <strong>de</strong> “Deportista Profesional”. 3. La figura <strong>de</strong>l entrena<strong>do</strong>r. 4. Los<br />
árbitros.- III. La capacidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>portista profesional para ser sujeto <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo. IV. La<br />
temporalidad <strong>de</strong> la relación laboral <strong>de</strong>l <strong>de</strong>portista profesional.- V. La extinción <strong>de</strong>l contrato temporal <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>portista profesional. A) La in<strong>de</strong>mnización por formación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>portista profesional. B) La extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato por voluntad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>portista: las cláusulas <strong>de</strong> rescisión.- VI. El régimen <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>portista profesional.- VII. La relación laboral especial <strong>de</strong> los artistas.- VIII. Ámbito subjetivo <strong>de</strong> la relación<br />
laboral <strong>de</strong> los artistas. 1. El concepto <strong>de</strong> “artista en espectáculo público”. 2. El concepto <strong>de</strong> empresario en la<br />
relación laboral especial con el “artista en espectáculo público”.- IX. La presunción <strong>de</strong> temporalidad <strong>de</strong>l trabajo<br />
<strong>de</strong>l artista.- X. La extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo: especial consi<strong>de</strong>ración al supuesto <strong>de</strong> inejecución total <strong>de</strong>l<br />
contrato.- XI. La relación jurídica <strong>de</strong>l artista con la Seguridad Social.<br />
Centros especiales <strong>de</strong> empleo y cuota <strong>de</strong> reserva para trabaja<strong>do</strong>res con minusvalía (RL<br />
5/2000). Rodríguez Piñero, M. (ver sumario en discapacita<strong>do</strong>s)<br />
67
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
REPRESENTANTES DOS TRABALLADORES<br />
Derechos para la libre expresión y comunicación <strong>de</strong> los representantes unitarios: local y<br />
tablón <strong>de</strong> anuncios (AL 22/2000). Argüelles Blanco, A.R.<br />
Sumario: I. Introducción. 1. Fundamento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> comunicación <strong>de</strong> los representantes. 2.<br />
Consi<strong>de</strong>raciones iniciales sobre el artículo 81 ET. II. La cesión <strong>de</strong> un local a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>. 1. Factores que pue<strong>de</strong>n<br />
incidir en el nacimiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho. 2. Características <strong>de</strong> la cesión. 3. Características <strong>de</strong>l local. III. La cesión <strong>de</strong><br />
tablones <strong>de</strong> anuncios. 1. Localización <strong>de</strong>l tablón y características. 2. Conteni<strong>do</strong> y elaboración <strong>de</strong> la información<br />
expuesta. 3. La libre disposición <strong>de</strong>l tablón y sus límites. IV. Régimen jurídico común. 1. Solución <strong>de</strong><br />
discrepancias entre el empresario y los representantes. 2. Protección jurídica <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> comunicación.<br />
Instituciones <strong>de</strong> participación y, en especial, <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal (En torno a los<br />
artículos 61 y 62) (REDT 100/2000). Aguilera Izquier<strong>do</strong>, R.<br />
Sumario: I. El sistema <strong>de</strong> participación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res regula<strong>do</strong> en el Título II ET.- II. La participación<br />
institucional en los órganos directivos <strong>de</strong> las empresas con forma jurídica <strong>de</strong> sociedad.- III. El <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong><br />
nuevas formas <strong>de</strong> participación directa <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la organización <strong>de</strong>l trabajo.- IV. La participación<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a través <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal: el artículo 62 ET.<br />
El comité <strong>de</strong> empresa y sus competencias (En torno a los artículos 63 y 64) (REDT<br />
100/2000). Palomeque López, M.C.<br />
Sumario: I. La representación colegiada <strong>de</strong>l conjunto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa: el “comité <strong>de</strong> empresa”.-<br />
II. La regla general <strong>de</strong> constitución <strong>de</strong> comités a partir <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo y sus excepciones: comités <strong>de</strong><br />
empresa “conjuntos” e “intercentros”.- III. Las competencias <strong>de</strong> los comités <strong>de</strong> empresa. 1. Las competencias <strong>de</strong><br />
negociación. 2. Las competencias <strong>de</strong> información. 3. La información en materia <strong>de</strong> contratación laboral. 4. Las<br />
competencias <strong>de</strong> vigilancia y control. 5. Otras competencias y funciones.<br />
Capacidad y sigilo profesional <strong>de</strong> los órganos <strong>de</strong> representación unitaria (En torno al<br />
artículo 65) (REDT 100/2000). Duén<strong>de</strong>z Sáez, I.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Órganos <strong>de</strong> representación afecta<strong>do</strong>s por el artículo 65 <strong>de</strong>l ET.- III. La capacidad.<br />
1. Presupuestos. 2. Extención.- IV. El <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> sigilo profesional. 1. Noción <strong>de</strong> sigilo profesional. 2. Fundamento<br />
y naturaleza <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> sigilo profesional. 3. Conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> sigilo profesional. 4. Límites <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong><br />
sigilo profesional. A) Deber <strong>de</strong> sigilo y <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> participación en la empresa. B) Deber <strong>de</strong> sigilo y <strong>de</strong>recho a la<br />
libertad <strong>de</strong> expresión y <strong>de</strong> información. C) Deber <strong>de</strong> sigilo y <strong>de</strong>recho a la intimidad. D) Deber <strong>de</strong> sigilo y <strong>de</strong>recho<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia. 5. El incumplimiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> sigilo profesional.<br />
Composición, promoción <strong>de</strong> elecciones y mandato electoral <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa (En<br />
torno a los artículos 66 y 67) (REDT 100/2000). Mella Mén<strong>de</strong>z, L.<br />
Sumario: I. Promoción <strong>de</strong> elecciones. 1. Titularidad. 2. Supuestos. 3. Eficacia.- II. Composición y mandato.- III.<br />
Revocación. 1. Asamblea. 2. Límites. 3. Impugnación.<br />
68
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Las garantías <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa (En torno al artículo 68) (REDT<br />
100/2000). Sempere Navarro, A.V.<br />
Sumario: I. Cuestiones generales.- II. La apertura <strong>de</strong> expediente contradictorio.- III. La prioridad <strong>de</strong><br />
permanencia.- IV. La inmunidad <strong>de</strong>l representante.- V. La proscripción <strong>de</strong> discriminaciones.- VI. La libertad <strong>de</strong><br />
expresión.- VIII. El crédito horario.<br />
El comité <strong>de</strong> empresa, procedimiento electoral (En torno a los artículos 69 a 72) (REDT<br />
100/2000). Fernán<strong>de</strong>z Domínguez, J.J.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. El número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res como primer y fundamental referente en el proceso<br />
electoral.- III. Electores y elegibles.- IV. La constitución <strong>de</strong> colegios electorales.- V. Candidaturas electorales.-<br />
VI. Votación. Atribución <strong>de</strong> resulta<strong>do</strong>s.<br />
La mesa electoral y la votación para <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal y comités <strong>de</strong> empresa (En<br />
torno a los artículos 73, 74 y 75) (REDT 100/2000). Sánchez Trigueros, C.<br />
Sumario: I. La mesa electoral. 1. Constitución y clases. 2. Funciones y competencias. A) Vigilancia <strong>de</strong>l proceso<br />
electoral; a) Elecciones a <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal; b) Elecciones a miembros <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa. B)<br />
Presi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la votación. C) Realización <strong>de</strong>l escrutinio. D) Levantamiento <strong>de</strong>l acta. E) Resolución <strong>de</strong><br />
reclamaciones. F) Otros cometi<strong>do</strong>s. 3. Composición.- II. La votación para <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal y Comités <strong>de</strong><br />
Empresa. 1. Circunstancias <strong>de</strong> la votación. A) Lugar. B) Momento. C) Voto por correo. D) Medios materiales. E)<br />
Características <strong>de</strong>l voto. 2. Registro <strong>de</strong> las actas.<br />
Las reclamaciones en materia electoral (En torno al artículo 76) (REDT 100/2000).<br />
Cristóbal Roncero, M.R.<br />
Sumario: I. Consi<strong>de</strong>raciones previas.- II. El nuevo sistema <strong>de</strong> impugnación electoral: objetivos <strong>de</strong> la reforma.-<br />
III. El procedimiento arbitral. 1. Determinación <strong>de</strong> su ámbito objetivo. 2. Tramitación <strong>de</strong>l procedimiento arbitral:<br />
imparcialidad <strong>de</strong>l árbitro. A) Designación <strong>de</strong> árbitros. B) Tramitación <strong>de</strong>l arbitraje.- IV. Modalida<strong>de</strong>s procesales<br />
en materia electoral. 1. Impugnación judicial <strong>de</strong> los lau<strong>do</strong>s arbitrales. 2. Impugnación judicial <strong>de</strong> la resolución<br />
administrativa que <strong>de</strong>niega el registro <strong>de</strong> un acta electoral.<br />
La asamblea <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res (En torno a los artículos 77 a 80) (REDT 100/2000).<br />
Serrano Carvajal, J.<br />
Sumario: I. El <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> reunión laboral.- II. La asamblea y otras formas <strong>de</strong> representación.- III. Convocatoria.-<br />
IV. Presi<strong>de</strong>ncia.<br />
Locales y tablón <strong>de</strong> anuncios (En torno al artículo 81) (REDT 100/2000). Ojeda Avilés,<br />
A.<br />
Sumario: I. El reparto <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r <strong>do</strong>minical en la empresa.- II. Los casos.- III. Naturaleza jurídica.- IV. Extinción<br />
o limitación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> uso. Sobre el abuso grave y el término resolutorio.- V. El tratamiento en los<br />
convenios colectivos.- VI. Breve nota sobre aspectos procesales.<br />
69
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
RISCO DURANTE O EMBARAZO<br />
La prestación por “riesgo durante el embarazo” tras la Ley 39/199 (AS 20/2000).<br />
Melén<strong>de</strong>z Morillo-Velar<strong>de</strong>, L.<br />
Sumario: I. Apreciaciones previas. II. Situación protegida. III. Beneficiarias. IV. Dinámica <strong>de</strong> la prestación. V.<br />
Cálculo <strong>de</strong> la prestación económica. VI. Procedimiento <strong>de</strong> gestión. (ver saú<strong>de</strong> laboral)<br />
Situación <strong>de</strong> riesgo durante el embarazo: aspectos laborales y <strong>de</strong> seguridad social (AS<br />
21/2000). Mella Mén<strong>de</strong>z, L.<br />
Sumario: I. General. II. Evaluación <strong>de</strong> riesgos y a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> medidas. III. Situación <strong>de</strong> riesgo durante el<br />
embarazo. 1. Suspensión contractual. 2. Prestación económica. IV. Garantías <strong>de</strong> estabilidad durante el embarazo<br />
y la maternidad. 1. Irrelevancia <strong>de</strong> las faltas <strong>de</strong> asistencia al trabajo.- 2. Nulidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. (ver suspensión <strong>do</strong><br />
contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
SALARIOS<br />
La imposible unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina relativa a la naturaleza jurídica <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación. Comentario a la STSJ <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 (AL 4/2000).<br />
Matorras Díaz-Caneja, A. (ver sumario en <strong>de</strong>spedimento)<br />
La Directiva 80/987/CEE sobre protección <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en caso <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong>l<br />
empresario: su conteni<strong>do</strong> y adaptaciones recientes en la legislación española (AL<br />
6/2000). Lopera Castillejo, M.J.<br />
Sumario: La Directiva 80/987/CEE como manifestación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho comunitario <strong>de</strong> la reestructuración<br />
empresarial. II. Estructura normativa y carácter mínimo. III. Ambito subjetivo. Exclusiones. IV. Conteni<strong>do</strong>. 1.<br />
Créditos protegi<strong>do</strong>s. 2. El crédito laboral garantiza<strong>do</strong>. 3. Limitaciones temporales y cuantitativas <strong>de</strong> los créditos<br />
garantiza<strong>do</strong>s. 4. Garantía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la Seguridad Social. 5. El Reglamento <strong>de</strong> 1999 sobre<br />
instrumentación <strong>de</strong> los compromisos por pensiones como mecanismo garantiza<strong>do</strong>r <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong><br />
Seguridad Social complementarias. 6. La situación <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la protección. 7.<br />
Configuración <strong>de</strong> la institución <strong>de</strong> garantía. V. Aplicación <strong>de</strong> la directiva y responsabilidad <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s. VI.<br />
Las transmisiones producidas en el marco <strong>de</strong> procedimientos <strong>de</strong> insolvencia: la Directiva 97/50/CEE. VII.<br />
Bibliografía.<br />
La interpretación jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l concepto normativo <strong>de</strong> retribución <strong>de</strong> origen en la<br />
movilidad funcional <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte. A propósito <strong>de</strong> la SSTS <strong>de</strong> 25 febrero y 7 julio 1999<br />
(AS 3/2000). Toscani Giménez, D.<br />
Sumario: 1. Líneas judiciales <strong>de</strong> interpretación <strong>de</strong>l anterior concepto normativo <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos económicos. 2. Un<br />
concreto análisis <strong>de</strong> la interpretación jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l actual concepto <strong>de</strong> retribución <strong>de</strong> origen.- A)<br />
Interpretación sistemática.- B) Criterio teleológico.- C) Interpretación literal.- D) Criterio <strong>de</strong> la mayor<br />
favorabilidad. 3. I<strong>de</strong>ntidad sustantiva o cuantitativa entre la retribución <strong>de</strong> las funciones inferiores y las<br />
prece<strong>de</strong>ntes.- A) Modificación sustancial <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo. (ver mobilida<strong>de</strong> funcional)<br />
Pago por el esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong> tramitación (En torno al artículo 57) (REDT 100/2000).<br />
De Miguel Lorenzo, A. (ver sumario en <strong>de</strong>spedimento)<br />
70
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial (En torno al artículo 33) (REDT 100/2000). Cavas<br />
Martínez, F. (ver sumario en fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial)<br />
Concepto y estructura <strong>de</strong>l salario (En torno al artículo 26) (REDT 100/2000). García<br />
Murcia, J.<br />
Sumario: I. El régimen jurídico <strong>de</strong>l salario: trayectoria histórica.- II. Fuentes regula<strong>do</strong>ras e instrumentos <strong>de</strong><br />
fijación <strong>de</strong>l salario.- III. El concepto legal <strong>de</strong> salario.- IV. Las percepciones extrasalariales.- V. Estructura y<br />
composición <strong>de</strong>l salario.- VI. Or<strong>de</strong>nación jurídica <strong>de</strong>l salario y política salarial.<br />
El salario mínimo interprofesional y la igualdad <strong>de</strong> remuneración por razón <strong>de</strong> sexo (En<br />
torno a los artículos 27 y 28) (REDT 100/2000). Valdés Dal-Ré, F.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. La suficiencia <strong>de</strong>l salario: el Salario Mínimo Interprofesional.- III. El <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
no discriminación por razón <strong>de</strong> sexo en materia retributiva.<br />
Liquidación y pago <strong>de</strong>l salario (En torno al artículo 29) (REDT 100/2000). Rayón<br />
Suárez, E.<br />
Sumario: I. Liquidación. 1. El pago <strong>de</strong> retribuciones en especie.- 2. El pago <strong>de</strong> prestaciones retributivas <strong>de</strong><br />
vencimiento superior al mes.- 3. El supuesto <strong>de</strong> “entrega <strong>de</strong> acciones” (stock options) por parte <strong>de</strong>l empresario a<br />
sus emplea<strong>do</strong>s.- I. Pago. 1. Modalida<strong>de</strong>s. 2. Lugar. 3. Tiempo. 4. Forma.- III. Anticipos.- IV. Salario a<br />
comisión.- V. Interés por mora.<br />
Imposibilidad <strong>de</strong> la prestación y sobre las gratificaciones extraordinarias (En torno a los<br />
artículos 30 y 31) (REDT 100/2000). Botana López, J.M.<br />
Sumario: I. El texto legal y sus prece<strong>de</strong>ntes.- II. Vigencia <strong>de</strong>l contrato.- III. Supuestos <strong>de</strong> imposibilidad <strong>de</strong> la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios. 1. Reingreso <strong>de</strong> situación <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ncia. 2. Acuer<strong>do</strong>s en acto <strong>de</strong> conciliación. 3.<br />
Suspensión <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumento profesional. 4. Reingreso <strong>de</strong>l servicio militar. 5. Incumplimiento empresarial respecto<br />
<strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> obras. 6. Incumplimiento <strong>de</strong> resoluciones judiciales. 7. Jubilación impuesta por la empresa. 8.<br />
Extinción <strong>de</strong>l contrato por voluntad unilateral <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. 9. Invali<strong>de</strong>z permanente. 10. Regulación <strong>de</strong> empleo.<br />
11. Huelga. 12. Clasificación profesional.<br />
Las garantías salariales (En torno al artículo 32) (REDT 100/2000). Ríos Salmerón, B.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Aspecto sustantivo <strong>de</strong>l artículo 32: la preferencia. 1. La preferencia general<br />
extraordinaria (superprivilegio): artículo 32.1. 2. La preferencia general ordinaria: artículo 32.3. 3. La<br />
preferencia especial refaccionaria: artículo 32.2.- III. El aspecto procesal <strong>de</strong>l artículo 32 1. La efectividad<br />
procesal <strong>de</strong> la preferencia: artículo 32.4. 2. Ejecuciones sociales separadas: artículo 32.5.- IV. La prescripción <strong>de</strong><br />
la preferencia: artículo 32.6<br />
Aspectos problemáticos <strong>de</strong> la responsabilidad salarial en el ámbito <strong>de</strong> las contratas y<br />
subcontratas <strong>de</strong> obras o servicios (RL 1/2000). Gala Durán, C. (ver sumario en<br />
<strong>de</strong>scentralización productiva. Contratas)<br />
Nueve años <strong>de</strong> flexibilización laboral en el Perú (RL 4/2000). Canessa Montejo, M.F.<br />
(ver convenios colectivos e sumario en emprego)<br />
71
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
SANCIÓNS<br />
La movilidad geográfica disciplinaria a la luz <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al respeto <strong>de</strong> la vida privada y<br />
familiar <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (AL 21/2000). Serrano Olivares, R.<br />
Sumario: I. La movilidad geográfica disciplinaria: caracterización jurídica. II. Lugar <strong>de</strong> trabajo, vida privada y<br />
familiar <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y movilidad geográfica disciplinaria. III. La fuente regula<strong>do</strong>ra y el alcance <strong>de</strong> la<br />
movilidad geográfica disciplinaria. IV. El régimen jurídico <strong>de</strong> la movilidad geográfica disciplinaria. V.<br />
Conclusiones. (ver Po<strong>de</strong>res <strong>do</strong> empresario e mobilida<strong>de</strong> xeográfica)<br />
SAÚDE LABORAL<br />
La utilización <strong>de</strong> pantallas <strong>de</strong> visualización en el trabajo: seguridad y salud (AL<br />
11/2000). Monteblanco Montesinos, S.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Derecho positivo. III. Obligaciones generales. IV. Vigilancia <strong>de</strong> la salud. V.<br />
Obligaciones en materia <strong>de</strong> información y formación. VI. Conclusiones. VII. Bibliografía.<br />
La responsabilidad <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> prevención ajenos a la empresa y <strong>de</strong>l personal a su<br />
servicio (AL 12/2000). Sala Franco, T.<br />
Sumario: I. Las bases jurídicas <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s. II. El sistema <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s. 1. Las<br />
responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> prevención ajenos. 1.1. Responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l incumplimiento <strong>de</strong><br />
las obligaciones legales respecto <strong>de</strong> la constitución y funcionamiento <strong>de</strong> los servicios. 1.2. Responsabilida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l incumplimiento <strong>de</strong> las obligaciones legales y contractuales en materia <strong>de</strong> seguridad y salud laboral<br />
respecto <strong>de</strong> una empresa concertada. 2. Las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> las empresas subcontratistas <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong><br />
prevención ajenos. 3. Las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> prevención ajenos y <strong>de</strong> las<br />
empresas subcontratistas.<br />
La responsabilidad <strong>de</strong> los administra<strong>do</strong>res <strong>de</strong> las socieda<strong>de</strong>s mercantiles en la<br />
prevención <strong>de</strong> riesgos laborales (AL 24/2000). Arastey Sahún, M.L.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Cuestiones previas. III. Responsabilidad penal. 1. El principio societas <strong>de</strong>linquere<br />
non potest. 2. Distintos tipos <strong>de</strong>l Código Penal. 2.1. Delitos contra los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. 2.2. Resto <strong>de</strong><br />
tipos aplicables. 3. Responsabilidad civil <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> <strong>de</strong>lito. IV. Responsabilidad civil. V. Bibliografía.<br />
El concepto <strong>de</strong> salud laboral y vigilancia <strong>de</strong> la salud (AS 6/2000). Pedrosa Alquézar, I.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Concepto <strong>de</strong> salud.- 1. La <strong>de</strong>finición dada por la Organización Mundial <strong>de</strong> la Salud.-<br />
2. Su carácter <strong>de</strong> <strong>de</strong>finición básica.- 3. ¿Concepto jurídico in<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>?. III. La regulación <strong>de</strong> la salud en la<br />
constitución española <strong>de</strong> 1978.- 1. El artículo 43 <strong>de</strong> la Constitución. Generalida<strong>de</strong>s.- 2. Derecho a la salud como<br />
principio rector <strong>de</strong> la política social y económica y como <strong>de</strong>recho fundamental.- 3. Consi<strong>de</strong>raciones en torno al<br />
artículo 40.2 <strong>de</strong> la Constitución <strong>de</strong> 1978. IV. Hacia un a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> concepto <strong>de</strong> salud laboral. V. Concepto <strong>de</strong><br />
vigilancia <strong>de</strong> la salud en el trabajo. Vigilancia <strong>de</strong> factores y vigilancia <strong>de</strong> efectos. VI. Conclusiones.<br />
La normativa elaborada por las Administraciones Públicas en materia <strong>de</strong> Seguridad y<br />
Salud en el Trabajo (AS 19/2000). Car<strong>de</strong>nal Carro, M.<br />
Sumario: A) Las “llamadas legales” a la actuación normativa autonómica. B) Estructura administrativa y<br />
participación institucional. C) Acción administrativa <strong>de</strong> control. D) Normas sobre servicios <strong>de</strong> prevención para<br />
72
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
los emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s autónomas. E) Normas sobre acreditación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> prevención. F) Un<br />
problema competencial. G) Otras cuestiones. H) Una valoración <strong>de</strong> conjunto.<br />
Maternidad y prevención <strong>de</strong> los riesgos laborales en la Ley 39/1999 (AS 20/2000). Pizá<br />
Grana<strong>do</strong>s, J. (ver sumario en maternida<strong>de</strong>)<br />
La prestación por “riesgo durante el embarazo” tras la Ley 39/199 (AS 20/2000).<br />
Melén<strong>de</strong>z Morillo-Velar<strong>de</strong>, L. (ver sumario en risco durante o embarazo)<br />
La organización y gestión <strong>de</strong> la prevención <strong>de</strong> riesgos en las Administraciones Públicas<br />
(REDT 99/2000). Valle Muñoz, F.A. (ver sumario en administracións públicas)<br />
La suspensión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por riesgo durante el embarazo (REDT 99/2000).<br />
Sánchez Trigueros, C.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El trabajo <strong>de</strong> la mujer embarazada en la Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales. 1.<br />
Evaluación <strong>de</strong> los riesgos. 2. A<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> medidas por la empresa. 3. Régimen jurídico <strong>de</strong>l cambio <strong>de</strong> puesto o<br />
función. A) El peligro potencial. B) La certificación <strong>de</strong>l perjuicio potencial. C) Características <strong>de</strong>l nuevo puesto<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong>. D) Extensión <strong>de</strong>l beneficio a la trabaja<strong>do</strong>ra lactante. III. La imposibilidad <strong>de</strong> que la mujer<br />
embarazada trabaje. 1. En la originaria Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales. 2. El Derecho comunitario. 3.<br />
En la reformada Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales. A) Naturaleza jurídica <strong>de</strong>l supuesto. B) Supuestos en<br />
que surge la suspensión contractual. C) Carácter automático <strong>de</strong> la suspensión. D) Duración <strong>de</strong> la causa<br />
suspensiva. E) Cuestiones <strong>de</strong> Seguridad Social. (ver suspensión <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Seguridad y salud en el trabajo (En torno al artículo 19) (REDT 100/2000). González<br />
Ortega, S.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. El significa<strong>do</strong> general y particular <strong>de</strong> la regulación estatutaria <strong>de</strong> la seguridad e<br />
higiene en el trabajo.- III. El balance <strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong>l artículo 19 <strong>de</strong>l ET a través <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia o <strong>de</strong><br />
cómo la innovación normativa pue<strong>de</strong> pasar <strong>de</strong>sapercibida.- IV. El artículo 19 <strong>de</strong>l ET tras la aprobación <strong>de</strong> la Ley<br />
<strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales.- V. Observación final.<br />
Trabajo autónomo y seguridad y salud en el trabajo (RL 7-8/2000). García Murcia, J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. El ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales y el trabajo<br />
autónomo. III. Los <strong>de</strong>beres <strong>de</strong> cooperación e información <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res autónomos. IV. Autónomos y<br />
coordina<strong>do</strong>res en el sector <strong>de</strong> la construcción. V. Las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r autónomo. VI. El trabajo<br />
<strong>de</strong> los socios <strong>de</strong> cooperativas. VII. La protección especial por riesgos durante el embarazo.<br />
Las técnicas <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> la normativa sobre prevención <strong>de</strong> riesgos laborales y sus<br />
efectos en la aplicación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> prevención (RL 12/2000). González <strong>de</strong> Lena<br />
Alvarez, F.<br />
Sumario: I. El concepto legal <strong>de</strong> normativa sobre prevención <strong>de</strong> riesgos laborales. II. Las normas no laborales<br />
que se integran en la normativa <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riesgos laborales. III. El origen <strong>de</strong> las normas preventivas y el<br />
papel <strong>de</strong> las Directivas <strong>de</strong> la Unión Europea. IV. Características generales <strong>de</strong> las normas preventivas. V.<br />
Técnicas <strong>de</strong> actuación administrativa para la aplicación <strong>de</strong> las normas preventivas. VI. Deber <strong>de</strong> prevención y<br />
faculta<strong>de</strong>s empresariales. VII. Obligaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> prevención. Activida<strong>de</strong>s y medidas<br />
73
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
preventivas. VIII. Definición <strong>de</strong> las medidas preventivas por la aplicación conjunto <strong>de</strong> normas. El papel <strong>de</strong> las<br />
“normas” o especificaciones técnicas.<br />
Reflexiones acerca <strong>de</strong> la aplicación y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riesgos<br />
Laborales. Una llamada <strong>de</strong> atención (TSoc. 111/2000). García Ninet, J.I.<br />
Repara el autor en las razones <strong>de</strong> los posibles <strong>de</strong>sajustes entre la entrada en vigor <strong>de</strong> la normativa <strong>de</strong> prevención<br />
<strong>de</strong> riesgos laborales y la creciente siniestralidad laboral<br />
SENTENCIA<br />
Anticipos reintegrables (En torno a la Disposición Adicional 9ª) (REDT 100/2000).<br />
Gutiérrez-Solar Calvo, B. (ver execucións e sumario en proce<strong>de</strong>mento laboral)<br />
SEGURIDADE SOCIAL COMPLEMENTARIA<br />
El <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res al rescate <strong>de</strong> los fon<strong>do</strong>s <strong>de</strong> pensiones <strong>de</strong> “La Caixa” al<br />
amparo <strong>de</strong>l Derecho comunitario (AS 2/2000). Biurrun Abad, F. J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La libre circulación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res. III. La <strong>do</strong>ctrina sobre situaciones puramente<br />
internas. IV. Las medidas que <strong>de</strong>saniman a ejercitar la libre circulación. V. Conclusión. VI. Anexo <strong>de</strong><br />
jurispru<strong>de</strong>ncia.<br />
Los planes <strong>de</strong> pensiones en la negociación colectiva: su regulación en el or<strong>de</strong>namiento<br />
esta<strong>do</strong>uni<strong>de</strong>nse (DL 61/2000). Suárez Corujo, B.<br />
Sumario: I. Introducción: algunas claves <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> protección social en Esta<strong>do</strong>s Uni<strong>do</strong>s. 1. La negociación<br />
colectiva sobre planes <strong>de</strong> pensiones. A) NLRA: los planes <strong>de</strong> pensiones como materia obligatoria en la<br />
negociación colectiva. B) ERISA y los planes <strong>de</strong> pensiones <strong>de</strong> origen convencional. C) Los límites a la<br />
negociación colectiva como fuente <strong>de</strong> creación <strong>de</strong> un plan <strong>de</strong> pensiones. 2. El gobierno <strong>de</strong> los planes <strong>de</strong><br />
pensiones: los trustees como órgano in<strong>de</strong>pendiente. A) Cuestión preliminar: la i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> los trustees. B)<br />
El nombramiento <strong>de</strong> los trustees. C) Su in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia. D) Obligaciones. 3. Reflexiones finales.<br />
Mejoras voluntarias <strong>de</strong> la Seguridad Social y negociación colectiva concesiva: los<br />
términos <strong>de</strong> un <strong>de</strong>bate (RL 4/2000). Valdés Dal-Ré, F.<br />
Al tiempo que <strong>de</strong>scribe el esta<strong>do</strong> general <strong>de</strong> la cuestión relativa a la medida en que los regímenes<br />
complementarios <strong>de</strong> seguridad social estableci<strong>do</strong>s a través <strong>de</strong> la negociación colectiva pue<strong>de</strong>n o no modificarse<br />
e, incluso, suprimirse por un convenio colectivo posterior, ofrece este estudio una reseña <strong>de</strong> las principales<br />
sentencias que han teni<strong>do</strong> ocasión <strong>de</strong> pronunciarse sobre el particular.<br />
Los sujetos responsables <strong>de</strong> las mejoras voluntarias <strong>de</strong> la Seguridad Social en supuestos<br />
<strong>de</strong> contratas y subcontratas (comentario a la STS 4ª 9 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999) (RL<br />
5/2000). Gutiérrez-Solar Calvo, B. (ver <strong>de</strong>spedimento)<br />
74
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
SEGURIDADE SOCIAL. RÉXIMES ESPECIAIS<br />
Sobre la opción entre el RETA y la Mutualidad <strong>de</strong> la Abogacía (AS 1/2000). Sempere<br />
Navarro, A. V.<br />
Sumario: 1. Planteamiento. 2. El marco jurídico. 3. La protección social <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s antes <strong>de</strong> la Ley<br />
30/1995: imposibilidad <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r al reta. 4. La protección social <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s antes <strong>de</strong> la Ley 30/1995:<br />
forzosidad <strong>de</strong> la pertenencia a la MPA. 5. La protección social <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s antes <strong>de</strong> la Ley 30/1995:<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia respecto <strong>de</strong> la Seguridad Social. 6. La protección social <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s tras las leyes 30/1995 y<br />
50/1998: alternativa entre RETA y MPA. 7. Alcance <strong>de</strong> la alternativa legal entre RETA y MPA: la sentencia <strong>de</strong><br />
25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000. 8. Posibilidad <strong>de</strong> ejercer la abogacía y quedar fuera <strong>de</strong>l reta. 9. Doctrina judicial sobre el<br />
papel actual <strong>de</strong> la MPA. 10. El tema <strong>de</strong> la equiparación <strong>de</strong> prestaciones con la Seguridad Social. 11.<br />
Recapitulación. (ver afiliación e alta. Baixas)<br />
La protección social <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r autónomo: el transplante <strong>de</strong>l esquema previsto para<br />
el trabaja<strong>do</strong>r por cuenta ajena como posible origen <strong>de</strong> “<strong>de</strong>sajuste” (RL 7-8/2000).<br />
Piñeyroa <strong>de</strong> la Fuente, A.J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Breve referencia histórica: 1. La incorporación a posteriori <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r autónomo<br />
en la protección social específica. 2. El encaje <strong>de</strong>l esquema <strong>de</strong>l seguro social laboral en la implantación <strong>de</strong> la<br />
cobertura <strong>de</strong>l autónomo. III. La situación en España: 1. La <strong>de</strong>limitación subjetiva: elementos <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>. 2. Las<br />
contingencias/situaciones <strong>de</strong> necesidad cubiertas. IV. Consi<strong>de</strong>raciones finales: reflexiones <strong>de</strong> planteamiento<br />
SINDICATOS<br />
Tutela judicial efectiva <strong>de</strong>l sindicato y discriminación por razón <strong>de</strong> sexo en el acceso al<br />
empleo (comentario a la STC 41/1999, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> marzo) (RL 2/2000). Terradillos<br />
Ormaetxea, E. (ver sumario en igualda<strong>de</strong> e non discriminación. Outros <strong><strong>de</strong>reito</strong>s<br />
fundamentais)<br />
La tutela colectiva por los trabaja<strong>do</strong>res autónomos <strong>de</strong> sus intereses profesionales (RL 7-<br />
8/2000). Cruz Villalón, J. (ver sumario en conflictos colectivos)<br />
SISTEMA DE SEGURIDADE SOCIAL<br />
La Seguridad Social en la Constitución vista por el Tribunal Constitucional (AS<br />
17/2000) Car<strong>de</strong>nal Carro, M.<br />
Sumario: I. Un acercamiento general a la configuración <strong>de</strong> la Seguridad Social en la Constitución. II. La amplia<br />
discrecionalidad <strong>de</strong>l legisla<strong>do</strong>r. III. En especial, la tensión contributividad/asistencialidad. IV. En especial, el<br />
alcance <strong>de</strong> las expresiones la “situación <strong>de</strong> necesidad” y la “protección suficiente”. V. Seguridad Social e<br />
igualdad.<br />
75
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
El <strong>de</strong>sarrollo normativo <strong>de</strong>l Pacto <strong>de</strong> Tole<strong>do</strong> (AS 22/2000). Montoya Melgar, A.<br />
Ensayo sobre el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo o aplicación alcanza<strong>do</strong> por las recomendaciones formuladas en el Pacto <strong>de</strong><br />
Tole<strong>do</strong>, sobre la reforma <strong>de</strong> la seguridad social.<br />
“Globalización” económica y Seguridad Social: su porfía en la Europa <strong>de</strong>l euro (RL<br />
2/2000). Gonzálo González, B.<br />
Ensayo sobre las repercusiones <strong>de</strong> la “globalización” en los regímenes <strong>de</strong> prestaciones <strong>de</strong> seguridad social. El<br />
análisis se centra en la situación apreciable en Europa, constatán<strong>do</strong>se la presencia <strong>de</strong> una nueva etapa <strong>de</strong><br />
transformaciones <strong>de</strong> la seguridad social europea, caracterizada por la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> reacción frente a<br />
los excesos proteccionistas <strong>de</strong>l pasa<strong>do</strong> y, en suma, por un retroceso <strong>de</strong> la protección. I<strong>de</strong>ntifica el autor tanto las<br />
razones que impulsan tales cambios como las medidas a través <strong>de</strong> las cuales se materializan estos.<br />
SUCESIÓN DE EMPRESA<br />
Sucesión <strong>de</strong> empresa entre socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> un mismo grupo empresarial: primacía <strong>de</strong> la<br />
forma jurídica sobre la realidad económica. Comentario a la STJCE <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1999, Asunto C-234/98, Allen y otros frente a Amalgamated Construction Co. Itd.<br />
(AL 8/2000). Gutiérrez-Solar Calvo, B.<br />
Sumario: 1. Concurrencia <strong>de</strong>l elemento subjetivo <strong>de</strong>l cambio <strong>de</strong> titularidad en las transmisiones empresariales<br />
entre socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> un grupo <strong>de</strong> empresas que tienen los “mismos propietarios, la misma dirección, las mismas<br />
instalaciones” y que trabajan en la misma obra. 2. Delimitación <strong>de</strong> los conceptos <strong>de</strong> transmisión <strong>de</strong> empresa y <strong>de</strong><br />
“entidad económica con i<strong>de</strong>ntidad propia”. A) Indicios para la <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> entidad económica<br />
objeto <strong>de</strong> la transmisión. B) Indicios para la <strong>de</strong>limitación <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> transmisión <strong>de</strong> empresa.<br />
Directiva 77/187/CEE <strong>de</strong>l Consejo, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1977, sobre la aproximación <strong>de</strong><br />
las legislaciones <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros relativas la mantenimiento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res en caso <strong>de</strong> traspasos <strong>de</strong> empresas, <strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad o <strong>de</strong> partes <strong>de</strong><br />
empresas o <strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad DOCE <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1977 (AL 18/2000) Mal<strong>do</strong>na<strong>do</strong><br />
Molina, J.A.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Campo <strong>de</strong> aplicación. 1. Ambito objetivo. La transmisión <strong>de</strong> empresa (art. 1). A)<br />
Concepto. B) Sujetos. C) Objeto: la empresa y su <strong>de</strong>finición. D) Causa. 2. Ambito subjetivo. Los trabaja<strong>do</strong>res<br />
(art. 2) III. Conteni<strong>do</strong>. Los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res y la transmisión. 1. Reglas Generales. Mantenimiento <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res (arts. 3 y 4). A) Estabilidad <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (art. 3) B) Estabilidad<br />
en el empleo. Garantías frente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y modificaciones sustanciales <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo (art. 4). 2.<br />
Reglas especiales para el traspaso <strong>de</strong> empresa en crisis (art. 4 bis). IV. Los representantes <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res y la<br />
transmisión. 1. Concepto. 2. Mantenimiento <strong>de</strong> su estatuto y funciones (art. 5). 3. Competencias informativas:<br />
información y consulta (art. 6). V. Prescripciones para la efectividad <strong>de</strong> la Directiva. 1. Mandatos a los Esta<strong>do</strong>s<br />
miembros (art. 7 bis). 2. Mandatos a la Comisión <strong>de</strong> la Unión Europea. VI. Bibliografía.<br />
Sucesión <strong>de</strong> empresa y convenio colectivo <strong>de</strong> eficacia retroactiva. STSJ <strong>de</strong> Cataluña <strong>de</strong> 7<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999 (AL 25/2000). Mella Mén<strong>de</strong>z, L.<br />
Sumario: I. Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho. II. Comentario. 1. Tesis voluntarista. 2. Tesis<br />
expansiva. 3. Tesis restrictiva. 4. Conclusión. (ver convenios colectivos)<br />
76
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La sucesión <strong>de</strong> empresa (En torno al artículo 44) (REDT 100/2000). Monereo Pérez, J.L.<br />
Sumario: I. Prolegómeno.- II. El senti<strong>do</strong> político-jurídico <strong>de</strong> la sucesión legal en la íntegra posición laboral <strong>de</strong>l<br />
emplea<strong>do</strong>r.- III. La conservación <strong>de</strong>l empleo y <strong>de</strong> la empresa en dificultad como centro <strong>de</strong> atención preferente<br />
<strong>de</strong>l actual sistema normativo y el fomento <strong>de</strong> la solución negociada.<br />
SUSPENSIÓN DO CONTRATO DE TRABALLO<br />
Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida laboral y familiar: Ley 39/1999, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre. Aspectos laborales (AL 15/2000). Carrillo Márquez, D. (ver <strong>de</strong>spedimento,<br />
exce<strong>de</strong>ncias, maternida<strong>de</strong> e sumario en permisos)<br />
La Ley 39/1999, <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral y el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (AS 20/2000). Sempere Navarro, A.V. (ver <strong>de</strong>spedimento, exce<strong>de</strong>ncias,<br />
maternida<strong>de</strong> e sumario en permisos)<br />
Situación <strong>de</strong> riesgo durante el embarazo: aspectos laborales y <strong>de</strong> seguridad social (AS<br />
21/2000). Mella Mén<strong>de</strong>z, L. (ver sumario en risco durante o embarazo)<br />
Notas sobre la Ley para promover la conciliación <strong>de</strong> la vida familiar y laboral <strong>de</strong> las<br />
personas trabaja<strong>do</strong>ras (DL 61/2000). Cabeza Pereiro, J. (ver maternida<strong>de</strong> e sumario en<br />
permisos)<br />
La suspensión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por riesgo durante el embarazo (REDT 99/2000).<br />
Sánchez Trigueros, C. (ver sumario en saú<strong>de</strong> laboral)<br />
La suspensión <strong>de</strong>l contrato con reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 48)<br />
(REDT 100/2000). García-Trevijano Garnica, E.<br />
Sumario: I. Reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo y <strong>de</strong>recho a la reincorporación. 1. Alcance <strong>de</strong> la reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong><br />
trabajo. 2. ¿Se reserva el puesto concreto <strong>de</strong> trabajo?. 3. La reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo y el contrato <strong>de</strong><br />
interinidad. 4. Reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo y contrato temporal. 5. Forma <strong>de</strong> ejercitar el <strong>de</strong>recho a la<br />
reincorporación. A) Peculiarida<strong>de</strong>s sobre el <strong>de</strong>recho a la reincorporación. B) Plazo para su ejercicio. C) Cómputo<br />
<strong>de</strong>l plazo para el ejercicio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la reincorporación. D) Sobre la acreditación <strong>de</strong>l cese <strong>de</strong> la causa <strong>de</strong><br />
suspensión. 5. Consecuencias <strong>de</strong> la no reincorporación.- II. La incapacidad: artículo 48.2 <strong>de</strong>l ET. III.<br />
Peculiarida<strong>de</strong>s sobre los supuestos <strong>de</strong> suspensión recogi<strong>do</strong>s en el artículo 48.3 <strong>de</strong>l ET.- IV. La maternidad como<br />
causa <strong>de</strong> suspensión. 1. Duración. 2. Opción para el reparto <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso. 3. ¿Es preciso que los <strong>do</strong>s<br />
progenitores sean trabaja<strong>do</strong>res por cuenta ajena?. 4. Suspensión por riesgo durante el embarazo.- V.<br />
Acogimiento y a<strong>do</strong>pción.<br />
Las exce<strong>de</strong>ncias (En torno al artículo 46) (REDT 100/2000). Tortuero Plaza, J.L. (ver<br />
sumario en exce<strong>de</strong>ncia)<br />
77
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Suspensión y extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por mutuo acuer<strong>do</strong> y por causas<br />
consignadas en el contrato [en torno a los artículos 45.1.a) y b)] (REDT 100/2000).<br />
Álvarez <strong>de</strong> la Rosa, M.<br />
Sumario: I. Notas comunes a las causas a) y b) <strong>de</strong>l artículo 45 ET.- II. La suspensión <strong>de</strong>l contrato por acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
las partes.- III. La voluntad concurrente como causa <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato.- IV. Extinción por mutuo<br />
acuer<strong>do</strong>.- V. La extinción por causas consignadas válidamente en el contrato. 1. Requisitos <strong>de</strong> las causas<br />
consignadas válidamente. 2. Pactos que tienen que ver con el cumplimiento <strong>de</strong>l objeto <strong>de</strong>l contrato. 3. Cláusulas<br />
consignadas válidamente con naturaleza <strong>de</strong> condición resolutoria. 4. Supuestos <strong>de</strong> conditio iuris. (ver extinción<br />
<strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Suspensión y extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por causas económicas, técnicas,<br />
organizativas o <strong>de</strong> producción; y por fuerza mayor (En torno a los artículos 47 y 51)<br />
(REDT 100/2000). Des<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> Bonete, A.<br />
Sumario: I. La configuración <strong>de</strong> los supuestos <strong>de</strong> regulación y la formación histórica <strong>de</strong> ésta. 1. El surgimiento<br />
<strong>de</strong>l sistema actual y los intentos <strong>de</strong> reforma. 2. Suspensión y extinción por causas económicas y fuerza mayor:<br />
elementos comunes y diferenciación.- II. La frontera entre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s colectivos y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s individuales o<br />
plurales. El carácter <strong>de</strong> la intervención administrativa y el <strong>de</strong>bate sobre su conveniencia. 1. La <strong>de</strong>limitación entre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s colectivos y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s individuales o plurales. 2. La intervención arbitral <strong>de</strong> la Administración: más<br />
sombras que luces.- III. La justificación <strong>de</strong> las medidas <strong>de</strong> suspensión y extinción. 1. El esquema general. 2. Las<br />
causas económicas, técnicas, organizativas y <strong>de</strong> producción: una crisis <strong>de</strong>l contrato. A) La situación económica<br />
negativa y su posible o imposible superación. B) El cambio técnico u organizativo en la empresa. El problema <strong>de</strong><br />
la justificación <strong>de</strong> las medidas extintivas en función <strong>de</strong> la garantía <strong>de</strong> la viabilidad futura <strong>de</strong> la empresa. 3.<br />
Imposibilidad y fuerza mayor.- IV. Perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas, procedimiento administrativo y <strong>de</strong>cisión sobre la<br />
autorización. 1. Un procedimiento dual y simultáneo: consultas y actuaciones administrativas. 2. Algunas<br />
cuestiones <strong>de</strong>batidas: la posición <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s como interesa<strong>do</strong>s, el carácter <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión<br />
administrativa y la impugnación <strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s en perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> consultas. A) Los trabaja<strong>do</strong>res como interesa<strong>do</strong>s.<br />
B) ¿Decisión reglada o <strong>de</strong>cisión discrecional?, ¿discrecionalidad empresarial, administrativa o judicial?. C) Un<br />
caso difícil: la impugnación <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong>s en perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> consultas. 3. La <strong>de</strong>cisión administrativa, sus efectos y los<br />
<strong>de</strong> su revocación. Conclusiones. Algunas propuestas para otra reforma: una alternativa a la autorización<br />
administrativa. (ver extinción <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e regulación <strong>de</strong> emprego)<br />
TEMPO DE TRABALLO<br />
Trabajo nocturno y a turnos y ritmo <strong>de</strong> trabajo (En torno al artículo 36) (REDT<br />
100/2000). Pérez Amorós, F.<br />
Sumario: I. Introducción.- II. Trabajo nocturno. 1. Configuración <strong>de</strong>l trabajo nocturno. 2. Deber empresarial <strong>de</strong><br />
informar a la autoridad laboral. 3. Retribución <strong>de</strong>l trabajo nocturno.- III. Trabaja<strong>do</strong>r nocturno. 1.<br />
Conceptualización legal. 2. Condiciones <strong>de</strong> trabajo y garantías. A) condiciones <strong>de</strong> trabajo especiales. B)<br />
Protección en materia <strong>de</strong> seguridad y salud. IV. Trabajo a turnos. 1. Configuración legal. 2. Rotación <strong>de</strong> turnos y<br />
equipos <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res correturnos. A) Rotación <strong>de</strong> turnos. B) Equipos <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res correturnos. 3.<br />
Condiciones <strong>de</strong> trabajo especiales. A) Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> la jornada. 4. Protección en materia <strong>de</strong> seguridad y <strong>de</strong><br />
salud.- V. Ritmo <strong>de</strong> trabajo. (ver permisos)<br />
Horas extraordinarias (En torno al artículo 35) (REDT 100/2000). Escu<strong>de</strong>ro Rodríguez<br />
R. (ver sumario en xornada)<br />
78
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
TRABALLADORES ESTRANXEIROS<br />
Integración regional y merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo en la Unión Europea: análisis <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
Derecho español (AL 1/2000). Argüelles Blanco, A.R. (ver emprego, unión europea e<br />
sumario en emigración)<br />
El trabajo <strong>de</strong> los extranjeros en España en la Ley Orgánica 4/2000, <strong>de</strong> 11 enero (AS<br />
21/2000). Luján Alcaraz, J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Ambito <strong>de</strong> aplicación. III. Las situaciones <strong>de</strong> los extranjeros en España. IV: Los<br />
<strong>de</strong>rechos y liberta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los extranjeros en España. V. El trabajo <strong>de</strong> los extranjeros en España. (ver emigración)<br />
TRABALLO A TEMPO PARCIAL<br />
Directiva 97/81, <strong>de</strong>l Consejo, relativa al Acuer<strong>do</strong> Marco sobre el trabajo a tiempo<br />
parcial, conclui<strong>do</strong> por la UNICE, el CEEP y la CES (AL 20/2000). Cabeza Pereiro, J.<br />
Sumario: I: Introducción. II. La Directiva 97/81. III. El Acuer<strong>do</strong> Marco sobre el trabajo a tiempo parcial. 1.<br />
Preámbulo. 2. Objetivo y ámbito <strong>de</strong> aplicación. 3. Definiciones. 4. Principio <strong>de</strong> no discriminación. 5.<br />
Posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial. 6. Disposiciones <strong>de</strong> aplicación. IV. Conclusión. V. Bibliografía.<br />
Cotizaciones a tiempo parcial y cobertura <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> carencia: especial referencia a<br />
la pensión <strong>de</strong> jubilación (AL 26/2000). Navarro Gallel.<br />
Sumario: I. Planteamiento <strong>de</strong>l supuesto <strong>de</strong> hecho. II. Consi<strong>de</strong>raciones previas en cuanto a la importancia práctica<br />
<strong>de</strong> la cuestión analizada: especial referencia a la importancia <strong>de</strong> la pensión <strong>de</strong> jubilación en el sistema público <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social. III. La norma que introduce la proporcionalidad entre tiempo cotiza<strong>do</strong> y cobertura <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> carencia: el RD 2.319/1993, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre. IV. Cómputo <strong>de</strong> las cotizaciones a tiempo parcial a<br />
efectos <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> carencia: 1. Situación anterior al RD 2.319/1993, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre. 2. El<br />
RD 2.319/1993, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre y su recepción jurispru<strong>de</strong>ncial. 3. La situación posterior al RD 2.319/1993:<br />
el RDL 15/1998, <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong> noviembre y el RD 144/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> enero. V. Eficacia temporal <strong>de</strong> las normas<br />
dictadas en esta materia. VI. Últimas reflexiones en este tema en relación con la pensión <strong>de</strong> jubilación: 1.<br />
Legislación aplicable e imprescriptibilidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la pensión <strong>de</strong> jubilación. 2. Años <strong>de</strong> cotización<br />
acredita<strong>do</strong>s y cotización a tiempo parcial. (ver xubilación)<br />
Sobre la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la pérdida <strong>de</strong> un trabajo a tiempo parcial<br />
(AS 6/2000). Cabeza Pereiro, J. (ver sumario en <strong>de</strong>semprego)<br />
Los contratos <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial: contrato a tiempo parcial, contrato fijodiscontinuo<br />
y contrato <strong>de</strong> relevo (En torno al artículo 12) (REDT 100/2000). Casas<br />
Baamon<strong>de</strong>, M.E. (ver sumario en contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
79
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
UNIÓN EUROPEA<br />
Integración regional y merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo en la Unión Europea: análisis <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
Derecho español (AL 1/2000). Argüelles Blanco, A.R. (ver emprego, traballa<strong>do</strong>res<br />
estranxeiros e sumario en emigración)<br />
La merecida normalización <strong>de</strong> la política social comunitaria (DL 61/2000). Torrents<br />
Margalef, J.<br />
Sumario: I. Introducción. II. Refuerzos <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos sociales: 1. La constitucionalización <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
sociales. 2. La extensión <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> no discriminación. III. La reunificación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho social comunitario.<br />
IV. El nuevo título sobre empleo. 1. La coordinación <strong>de</strong> las políticas <strong>de</strong> empleo. 2. La intervención <strong>de</strong> los<br />
interlocutores sociales. V. Balance: convergencia final. VI. Bibliografía. (ver sumario en emigración)<br />
VACACIÓNS<br />
La Directiva 93/104/CE, sobre or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo (AL 23/2000). Rabanal<br />
Carbajo, P. (ver xornada e sumario en <strong>de</strong>scansos)<br />
Sobre el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> vacaciones (En torno al artículo 38) (REDT 100/2000). García-<br />
Perrote Escartín, I. (ver sumario en <strong>de</strong>scansos)<br />
XESTION DA SEGURIDADE SOCIAL<br />
La colaboración voluntaria <strong>de</strong> las empresas en la gestión <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social (TSoc. 112/2000). Ballester Pastor, I.<br />
Sumario: I. Algunas notas previas acerca <strong>de</strong>l papel <strong>de</strong> la empresa en la gestión <strong>de</strong> la Seguridad Social. (1). 1. La<br />
intervención <strong>de</strong> la empresa en la relación jurídica <strong>de</strong> Seguridad Social y su responsabilidad en la gestión <strong>de</strong><br />
ciertas prestaciones. 2. La <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> la empresa como entidad colabora<strong>do</strong>ra en la gestión <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social. II. La colaboración voluntaria <strong>de</strong> las empresas en la gestión. 1. El iter legislativo <strong>de</strong> la institución. 2. La<br />
<strong>de</strong>scripción actual <strong>de</strong> las modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> colaboración voluntaria. 3. Requisitos y trámites procedimentales<br />
preceptivos para ejercitar la colaboración voluntaria por las empresas. 3.1. Condiciones previas para acce<strong>de</strong>r a la<br />
misma. 3.2. Procedimiento para la concesión inicial <strong>de</strong> la autorización. 3.3. Procedimiento para la pérdida <strong>de</strong> la<br />
colaboración voluntaria. 4. El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la colaboración voluntaria. 4.1. Las obligaciones <strong>de</strong> las empresas<br />
colabora<strong>do</strong>ras. 4.2. Los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la empresa colabora<strong>do</strong>ra. 5. El ejercicio <strong>de</strong> la labor <strong>de</strong> colaboración<br />
voluntaria consistente en gestionar el otorgamiento <strong>de</strong> las prestaciones objeto <strong>de</strong> la colaboración. 5.1. La<br />
colaboración en la gestión respecto <strong>de</strong> la incapacidad temporal. 5.2. La colaboración en la gestión <strong>de</strong> la<br />
asistencia sanitaria. 6. Las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> la colaboración voluntaria. 6.1. Los límites <strong>de</strong> la<br />
asunción <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s por parte <strong>de</strong> la empresa colabora<strong>do</strong>ra. 6.2. Las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l<br />
incumplimiento <strong>de</strong> la colaboración en la gestión.<br />
80
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
La colaboración obligatoria <strong>de</strong> las empresas en la gestión <strong>de</strong> la Seguridad Social (1)<br />
(TSoc. 114/2000). Ballester Pastor, I.<br />
Sumario: I. Consi<strong>de</strong>raciones previas. II. El “Iter” normativo <strong>de</strong> la colaboración obligatoria. III. Las excepciones<br />
a la colaboración obligatoria. El pago directo por el I.N.S.S. <strong>de</strong> las prestaciones objeto <strong>de</strong> la colaboración. IV. La<br />
puesta en práctica <strong>de</strong>l pago <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>. 1. Respecto <strong>de</strong> la prestación por I.T. 2. Respecto <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sempleo parcial. V.<br />
Reintegro <strong>de</strong> las cantida<strong>de</strong>s abonadas a la empresa por el I.N.S.S. VI. El pago in<strong>de</strong>bi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la prestación. VII.<br />
Incumplimiento <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong>l pago <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>: la responsabilidad <strong>de</strong>l I.N.S.S.<br />
XORNADA<br />
La Directiva 93/104/CE, sobre or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo (AL 23/2000). Rabanal<br />
Carbajo, P. (ver vacacións e sumario en <strong>de</strong>scansos)<br />
Permisos, reducción <strong>de</strong> jornada y exce<strong>de</strong>ncias por razones familiares tras la Ley 39/1999<br />
(AS 20/2000) Alarcón Castellanos, M. (ver exce<strong>de</strong>ncia e sumario en permisos)<br />
La jornada (En torno al artículo 34) (REDT 100/2000) González Biedma, E.<br />
Sumario: I. Estructura y senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l precepto. 1. La regulación <strong>de</strong> los límites <strong>de</strong> la duración y distribución <strong>de</strong> la<br />
jornada como materia <strong>de</strong> continua atención por el legisla<strong>do</strong>r. 2. Una cuestión previa. ¿Qué es jornada?. Jornada y<br />
horario <strong>de</strong> trabajo. 3. Estructura y contexto <strong>de</strong>l artículo 34.- II. Conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l artículo 34 ET y principales<br />
conceptos maneja<strong>do</strong>s en el mismo: jornadas especiales, irregulares, extraordinarias y tiempo <strong>de</strong> trabajo efectivo.<br />
1. La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la jornada <strong>de</strong> trabajo. Máximo anual y distribución. 2. La distribución irregular <strong>de</strong> la<br />
jornada a lo largo <strong>de</strong>l año. 3. La jornada máxima diaria y el <strong>de</strong>scanso entre jornadas. 4. Descanso durante la<br />
jornada <strong>de</strong> trabajo. 5. Inicio y final <strong>de</strong>l cómputo <strong>de</strong> la jornada <strong>de</strong> trabajo. 6. Calendario laboral. 7. Jornadas<br />
especiales.<br />
Horas extraordinarias (En torno al artículo 35) (REDT 100/2000). Escu<strong>de</strong>ro Rodríguez<br />
R.<br />
Sumario: I. Algunos rasgos básicos <strong>de</strong> la regulación <strong>de</strong> las horas extraordinarias. 1. La dispersa regulación legal<br />
y el difícil equilibrio entre los intereses en juego. 2. Los nuevos planteamientos <strong>de</strong> la relación entre fuentes<br />
regula<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> las horas extraordinarias.- II. La incierta caracterización <strong>de</strong> las horas extraordinarias. 1. La<br />
inseguridad en la i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> las horas extraordinarias: la anualización <strong>de</strong> la jornada como síntoma. 2. El<br />
creciente vaciamiento legal <strong>de</strong> las horas extraordinarias y la flexibilización <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo como elemento<br />
<strong>de</strong> relativización <strong>de</strong> las mismas. A) La progresiva diversificación <strong>de</strong>l régimen jurídico aplicable a la superación<br />
<strong>de</strong>l tiempo ordinario <strong>de</strong> trabajo. B) La flexibilización <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> trabajo como elemento <strong>de</strong> evanescencia <strong>de</strong><br />
las mismas. 3. La creciente diversidad <strong>de</strong> las horas extraordinarias y la persistente atracción <strong>de</strong> las estructurales.<br />
4. La condicionada voluntariedad <strong>de</strong> las horas extraordinarias.- III: La aminoración <strong>de</strong>l coste salarial <strong>de</strong> las horas<br />
extraordinarias y el creciente protagonismo <strong>de</strong> la compensación por <strong>de</strong>scanso. 1. La progresiva dilución <strong>de</strong>l coste<br />
salarial. 2. El relativo auge <strong>de</strong> la compensación por <strong>de</strong>scanso y el surgimiento <strong>de</strong> nuevos problemas procesales.<br />
3. El juego cruza<strong>do</strong> <strong>de</strong>l menor coste salarial y el encarecimiento <strong>de</strong> la cotización a la Seguridad Social.- IV. Las<br />
limitaciones <strong>de</strong> la regulación y <strong>de</strong>l control <strong>de</strong> las horas extraordinarias <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la perspectiva <strong>de</strong>l reparto <strong>de</strong>l<br />
empleo. (ver tempo <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
81
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
XUBILACIÓN<br />
Cotizaciones a tiempo parcial y cobertura <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> carencia: especial referencia a<br />
la pensión <strong>de</strong> jubilación (AL 26/2000). Navarro Gallel. (ver sumario en <strong>traballo</strong> a tempo<br />
parcial)<br />
La extinción por jubilación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r [en torno al artículo 49.1.f) y a la Disposición<br />
Adicional 10ª) (REDT 100/2000). Goñi Sein, J.L.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La jubilación como <strong>de</strong>recho al <strong>de</strong>scanso. III. La jubilación como instrumento <strong>de</strong><br />
política <strong>de</strong> empleo. IV. La jubilación como medida <strong>de</strong> reestructuración <strong>de</strong> plantilla. Bibliografía. (ver extinción<br />
<strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
XURISDICCION LABORAL<br />
Conflictos laborales en las Administraciones Públicas y jurisdicción competente (AL<br />
5/2000). Sala Franco, T.<br />
Comentario sobre el auto <strong>de</strong>l Tribunal Supremo (Sala <strong>de</strong> conflictos) <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, que proclama la<br />
competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social para conocer <strong>de</strong> la pretensión <strong>de</strong>ducida por el Aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong><br />
contra un convenio colectivo firma<strong>do</strong> por un Ayuntamiento con su personal laboral, aparecien<strong>do</strong> fundada la<br />
impugnación en el hecho <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse ilegales <strong>de</strong>terminadas cláusulas <strong>de</strong>l mismo, referidas a un incremento<br />
salarial que excedía <strong>de</strong> los límites legales presupuestarios.<br />
Las jurisdicciones sociales en los países <strong>de</strong> la Unión Europea: convergencias y<br />
divergencias (AL 8/2000). Valdés Dal-Ré.<br />
Sumario: I. Introducción. II. La convergencia <strong>de</strong> los principios. 1. La asociación <strong>de</strong> los justificables al<br />
funcionamiento <strong>de</strong> la jurisdicción. 2. El tratamiento <strong>de</strong> favor a las soluciones pactadas. 3. La accesibilidad a la<br />
tutela jurisdiccional. III. La divergencia en las formas <strong>de</strong> organización. 1. La jurisdicción social como<br />
jurisdicción especializada. A. El caso francés: los Conseils <strong>de</strong> Prud´hommes como órganos jurisdiccionales <strong>de</strong><br />
composición bipartita. B. El caso alemán: los Arbeitsgerichtes como órganos jurisdiccionales <strong>de</strong> composición<br />
tripartita. C. El caso español: una jurisdicción especializada, compuesta por jueces <strong>de</strong> carrera. 2. La integración<br />
<strong>de</strong> los procesos <strong>de</strong> trabajo en la jurisdicción ordinaria. IV. A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> conclusión o sobre los <strong>do</strong>s gran<strong>de</strong>s<br />
principios rectores <strong>de</strong>l proceso laboral.<br />
La competencia en materia <strong>de</strong> reclamaciones sobre responsabilidad <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la<br />
incorrecta prestación <strong>de</strong> los servicios sanitarios por las entida<strong>de</strong>s gestoras <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. El artículo 2.e) <strong>de</strong> la Ley 29/1998 y la disposición adicional 12ª <strong>de</strong> la<br />
Ley 4/1999: ¿El final <strong>de</strong>l conflicto? (AS 1/2000). Olmeda Freire, G.B. (ver sumario en<br />
asistencia sanitaria)<br />
La responsabilidad <strong>de</strong> los administra<strong>do</strong>res y la competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional<br />
social (Comentario a la STS 4ª 17 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000)(RL 12/2000). Gutiérrez-Solar Calvo,<br />
B.<br />
82
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Capitales coste <strong>de</strong> rentas o pensiones y competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social en la<br />
fase <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> sentencia (Comentario a la STS 4ª 3 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999) (RL<br />
12/2000), Martín Jiménez, R. (ver sumario en execucións)<br />
83
ARTIGOS DOUTRINAIS
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ASPECTOS LABORAIS E DE SEGURIDADE SOCIAL<br />
DAS PENSIÓNS ALIMENTICIAS (*)<br />
José Fernan<strong>do</strong> Lousada Arochena<br />
Maxistra<strong>do</strong>-Xuíz <strong>do</strong> Xulga<strong>do</strong> <strong>do</strong> Social nº 1 <strong>de</strong> Pontevedra<br />
SUMARIO<br />
I.- A EXCEPCIÓN Á INEMBARGABILIDADE DE SOLDOS E PENSIÓNS POR OBRIGAS<br />
ALIMENTICIAS: A) A SÚA EVOLUCIÓN LEXISLATIVA, B) O ÁMBITO DA EXCEPCIÓN, C)<br />
OS CRITERIOS DE DISTRIBUCIÓN, D) A CONCORRENCIA DE EMBARGOS<br />
II.- A DERROGACIÓN POR OBRIGAS ALIMENTICIAS DO BENEFICIO DE ORDE DOS<br />
EMBARGOS<br />
III.-·OS CRÉDITOS ALIMENTICIOS COMO INGRESOS DO BENEFICIARIO DE<br />
PRESTACIÓNS ASISTENCIAIS<br />
IV.- AS DÉBEDAS ALIMENTICIAS COMO CARGAS DO BENEFICIARIO DE PRESTACIÓNS<br />
ASISTENCIAIS<br />
V.- ALGUNHAS CONCLUSIÓNS<br />
A unida<strong>de</strong> <strong>do</strong> or<strong>de</strong>namento xurídico <strong>de</strong>termina que, en non poucas ocasións, institucións alleas a unha das<br />
súas ramas presenten implicacións <strong>de</strong>ntro da <strong>de</strong>vandita rama. Tal ocorre coas pensións alimenticias,<br />
institución <strong>do</strong> Dereito Civil <strong>de</strong> Familia, en relación ó Dereito <strong>do</strong> Traballo e da Segurida<strong>de</strong> Social. O noso<br />
estudio preten<strong>de</strong> examinar esas implicacións, as cales, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> unha ou outra perspectiva, refírense á<br />
efectivida<strong>de</strong> das pensións alimenticias:<br />
1º. No ámbito <strong>do</strong> Dereito <strong>do</strong> Traballo, as implicacións formúlanse entre o embargo por débedas<br />
alimenticias e os privilexios <strong>do</strong>s salarios e pensións obxecto <strong>do</strong> embargo, a saber, o privilexio <strong>de</strong><br />
inembargabilida<strong>de</strong> absoluta ou relativa -Epígrafe I- e o <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>do</strong>s embargos -Epígrafe II-.<br />
2º. No ámbito da Segurida<strong>de</strong> Social, as implicacións formúlanse, no ámbito asistencial, na medida en que<br />
se valoren, á marxe ou non da súa efectivida<strong>de</strong>, <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong>s ingresos <strong>do</strong> beneficiario os seus créditos<br />
alimenticios -Epígrafe III-, ou, <strong>de</strong>ntro das súas cargas, as súas débedas alimenticias -Epígrafe IV-.<br />
(*) Traducción ó galego: Mª José García Vallejo, funcionaria <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong><br />
85
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
I. A EXCEPCIÓN Á INEMBARGABILIDADE DE SOLDOS<br />
E PENSIÓNS POR OBRIGAS ALIMENTICIAS:<br />
a) A súa evolución lexislativa<br />
A Lei <strong>de</strong> Axuizamento Civil <strong>de</strong> 03.02.1881, no seu artigo 1.451, recoñeceu a inembargabilida<strong>de</strong> relativa,<br />
en función dunha escala, <strong>do</strong>s sol<strong>do</strong>s e as pensións, aínda que sen establecer ningunha excepción en<br />
relación coas obrigas alimenticias <strong>do</strong> <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r. Esta omisión era criticable. Se a inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
sol<strong>do</strong>s e pensións se fundamenta na garantía dun mínimo sustento vital para o traballa<strong>do</strong>r ou pensionista e<br />
para a súa familia, <strong>de</strong> admitirse a súa utilización polo traballa<strong>do</strong>r ou pensionista fronte ós seus familiares<br />
<strong>de</strong>be<strong>do</strong>res alimenticios, estaríase burlan<strong>do</strong> o seu mesmo fundamento. Ó mesmo tempo, estaríase burlan<strong>do</strong><br />
o fundamento <strong>de</strong> solidarieda<strong>de</strong> familiar da obriga alimenticia legal. De aí a <strong>de</strong>sconexión entón existente<br />
co artigo 146 <strong>do</strong> Código Civil, on<strong>de</strong> se dicía, e aínda hoxe se di, que : podíase obter, en<br />
función <strong>do</strong>s <strong>de</strong>vanditos parámetros, unha con<strong>de</strong>na que, ó non existir, na lexislación procesual civil,<br />
excepción á inembargabilida<strong>de</strong>, resultaba limitada na súa execución se se intentaba realizar sobre sol<strong>do</strong>s<br />
ou pensións.<br />
O Decreto <strong>de</strong> 16.06.1931, o cal foi ratifica<strong>do</strong> pola Lei <strong>de</strong> 30.12.1931, introduciu importantes<br />
modificacións na regulación da inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e pensións e, entre elas, estableceu unha<br />
<strong>do</strong>bre escala segun<strong>do</strong> se tratase <strong>de</strong> embargos , escala esta menos beneficiosa<br />
para o <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r, ou <strong>de</strong> embargos , escala esta<br />
máis beneficiosa para o <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r. Non obstante a mellora, seguía persistin<strong>do</strong> a <strong>de</strong>sconexión coa<br />
lexislación substantiva ó aten<strong>de</strong>rse a unha escala ríxida <strong>de</strong> inembargabilida<strong>de</strong>.<br />
Coas Leis <strong>de</strong> 20.12.1952 e <strong>de</strong> 23.12.1961 mantívose a <strong>do</strong>bre escala, aínda que, a<strong>de</strong>mais, introduciuse<br />
unha nova excepción á inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e salarios . Deste xeito, as débedas<br />
alimenticias coa esposa ou fillos xustificaban o embargo <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s ou pensións a criterio xudicial en<br />
atención ó estableci<strong>do</strong> na lexislación substantiva, mentres nas <strong>de</strong>mais débedas alimenticias estábase á<br />
escala establecida na lexislación procesual.<br />
Importantes modificacións producíronse a través da Lei 34/1984, <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> Reforma Urxente da<br />
Lei <strong>de</strong> Axuizamento Civil, a cal <strong>de</strong>u nova redacción ó artigo 1.451 e, no seu último parágrafo, estableceu<br />
o seguinte: . Un so réxime se<br />
mantén, o <strong>de</strong> débedas alimenticias <strong>de</strong>bidas ó cónxuxe ou ós fillos <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r ou pensionista.<br />
Obsérvese o carácter moi limita<strong>do</strong> da norma: a excepción á inembargabilida<strong>de</strong> 1 , a saber, os procesos só os <strong>de</strong><br />
nulida<strong>de</strong>, separación ou divorcio ou os <strong>de</strong> alimentos provisionais ou <strong>de</strong>finitivos, os <strong>de</strong>mandantes só o<br />
cónxuxe ou fillos, as débedas só as alimenticias.<br />
Tal situación normativa é a inmediata anterior á Lei 1/2000, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> xaneiro, <strong>de</strong> Axuizamento Civil, a cal,<br />
no seu artigo 608, baixo o epígrafe , establece o<br />
seguinte:<br />
1 Como di A. Pedrajas Moreno, El embargo sobre retribuciones, Editorial Tirant lo Blanch, Valencia, 1998, páxina<br />
101.<br />
86
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
.<br />
Novida<strong>de</strong>s introducidas son, en consecuencia, as seguintes: a) a excepción á inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s<br />
e pensións estén<strong>de</strong>se á totalida<strong>de</strong> das débedas alimenticias, sempre que nazan da lei; b) inclúese<br />
expresamente tanto a execución <strong>de</strong> sentencias como as medidas cautelosas 2 .<br />
b) O ámbito da excepción<br />
1. Ámbito causal. Indubidablemente, a novida<strong>de</strong> máis importante introducida na Lei 1/2000, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong><br />
xaneiro, <strong>de</strong> Axuizamento Civil, foi a ampliación <strong>do</strong> ámbito da excepción, que, na lexislación<br />
inmediatamente anterior, se refería só a , e que, na nova lexislación, se refire a . A excepción á<br />
inembargabilida<strong>de</strong> actualmente abarca a totalida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s alimentos <strong>de</strong> orixe legal, sexan recoñeci<strong>do</strong>s ó<br />
abeiro das normas xerais -artigos 142 a 152 <strong>do</strong> Código Civil-, sexan recoñeci<strong>do</strong>s ó abeiro <strong>do</strong>utras normas<br />
especiais -por exemplo, a obriga <strong>de</strong> alimentos <strong>do</strong> titor para co seu pupilo ex artigo 269.1º <strong>do</strong> Código<br />
Civil-.<br />
Unha interesante Sentencia <strong>do</strong> 27.03.1995 da Audiencia Provincial <strong>de</strong> Girona, Aranzadi Civil 631 <strong>de</strong><br />
1995, inclúe a pensión compensatoria <strong>de</strong>ntro da excepción á inembargabilida<strong>de</strong> en atención a que, aínda<br />
que . Tamén se argumenta sobre a existencia, na<br />
realida<strong>de</strong> social, dunha .<br />
Sen entrar na problemática da natureza xurídica da pensión compensatoria, o certo é que, a semellanza<br />
das obrigas alimenticias legais, a súa contía <strong>de</strong>termínase, entre outras varias circunstancias, polo >, <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co artigo 97.1.8º <strong>do</strong><br />
Código Civil. De admitirse a inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e pensións fronte á execución dunha pensión<br />
compensatoria, estaríanse vulneran<strong>do</strong>, aínda que indirectamente, esas circunstancias <strong>de</strong>terminantes <strong>do</strong> seu<br />
establecemento.<br />
2. Ámbito subxectivo. As débedas alimenticias legais xeran a excepción á inembargabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e<br />
salarios sexa cal sexa o carácter <strong>do</strong> <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r. Ó respecto, convén lembrar que, fronte ás históricas<br />
normativas especiais que, por obsoletas razóns <strong>de</strong> <strong>de</strong>coro social, establecían unha excepción <strong>de</strong> carácter<br />
máis matiza<strong>do</strong>, ou simplemente non a recollían, en relación a <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s funcionarios públicos, como<br />
ocorría cos militares, alzouse a interpretación da Sentencia 54/1983, <strong>do</strong> 21 <strong>de</strong> xuño, <strong>do</strong> Tribunal<br />
Constitucional, on<strong>de</strong> se razoou o seguinte:<br />
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
emprega<strong>do</strong>s civís. En canto ó artigo 39 porque como consecuencia <strong>do</strong> anterior as familias <strong>do</strong>s militares<br />
atópanse menos protexidas que as familias <strong>do</strong>s civís en casos <strong>de</strong> crise e rupturas matrimoniais. A<br />
violación <strong>do</strong> artigo 14 e, en consecuencia, <strong>do</strong> 39, resulta evi<strong>de</strong>nte. A <strong>de</strong>sigualda<strong>de</strong> <strong>de</strong> trato entre as<br />
esposas <strong>do</strong>s militares que ven reducida a súa pensión alimenticia á cuarta parte como máximo e as <strong>do</strong>s<br />
funcionarios civís, emprega<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais cidadáns perceptores <strong>de</strong> salarios ou sol<strong>do</strong>s, é patente, sen que se<br />
poida aducir unha causa razoable que a explique, pois a conveniencia <strong>de</strong> que o militar goce <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia económica que lle permita manter dignamente o seu status <strong>de</strong>be ser recoñecida tamén ós<br />
funcionarios civís e a tó<strong>do</strong>los cidadáns>>.<br />
c) Os criterios <strong>de</strong> distribución<br />
Nada di o artigo 608 da Lei 1/2000, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> xaneiro, <strong>de</strong> Axuizamento Civil, sobre os criterios <strong>de</strong><br />
distribución <strong>do</strong>s sol<strong>do</strong>s e pensións entre o <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r embarga<strong>do</strong> e o seu <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r alimenticio, limitán<strong>do</strong>se a<br />
sinalar que . Aten<strong>de</strong>n<strong>do</strong> ó fundamento da<br />
excepción <strong>de</strong> inembargabilida<strong>de</strong>, concluiremos, como expresamente se dicía nalgúns textos da lexislación<br />
histórica, a submisión xudicial ó disposto no artigo 146 <strong>do</strong> Código Civil: . Tales criterios<br />
serán os usa<strong>do</strong>s xudicialmente para fixa-la contía que hai que embargar <strong>do</strong>s sol<strong>do</strong>s ou pensións.<br />
Resulta factible que, ó consi<strong>de</strong>ra-lo caudal <strong>do</strong> obriga<strong>do</strong> a alimentos ou outras rendas diferentes ós sol<strong>do</strong>s<br />
ou pensións, o xuíz executor acor<strong>de</strong> o embargo total <strong>do</strong>s seus sol<strong>do</strong>s ou pensións. A <strong>do</strong>utrina civil a<strong>do</strong>ita<br />
inclinarse, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> maioritario, por consi<strong>de</strong>rar, á hora <strong>de</strong> <strong>de</strong>termina-la contía <strong>do</strong>s alimentos, as rendas<br />
<strong>de</strong>rivadas <strong>do</strong> capital <strong>do</strong> obriga<strong>do</strong>, e non só as <strong>do</strong> seu <strong>traballo</strong>. Mesmo admitin<strong>do</strong> a obriga <strong>de</strong> sacrificio<br />
pru<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong> capital ou <strong>de</strong> razoable toma <strong>de</strong> diñeiro a préstamo 3 . De aí facilmente se <strong>de</strong>duce que, se o<br />
obriga<strong>do</strong> non resulta prexudica<strong>do</strong> na súa subsistencia, os seus sol<strong>do</strong>s ou pensións po<strong>de</strong>n ser totalmente<br />
embarga<strong>do</strong>s por débedas alimenticias.<br />
d) A concorrencia <strong>de</strong> embargos<br />
Unha última cuestión obxecto <strong>de</strong> estudio será a concorrencia <strong>do</strong> embargo por débedas alimenticias con<br />
outros embargos basea<strong>do</strong>s en débedas da mesma natureza ou <strong>de</strong> natureza diferente. Respecto da<br />
concorrencia con outros embargos basea<strong>do</strong>s en débedas da mesma natureza, haberá que aterse ó disposto<br />
no artigo 145.3 <strong>do</strong> Código Civil. Respecto da concorrencia con outros embargos basea<strong>do</strong>s en débedas <strong>de</strong><br />
natureza diferente, haberá que aterse ós criterios xerais <strong>de</strong> priorida<strong>de</strong>, <strong>de</strong> xeito que, se as débedas <strong>de</strong><br />
natureza diferente fosen privilexiadas respecto das débedas alimenticias, o embargo por estas só po<strong>de</strong>ría<br />
afectar ó remanente non embarga<strong>do</strong> por aquelas, ben na parte embargable non esgotada ata o seu límite<br />
legal, ben na parte inferior a ese límite en canto este non afecta ó embargo por débedas alimenticias 4 .<br />
II. A DERROGACIÓN POR OBRIGAS ALIMENTICIAS DO<br />
BENEFICIO DE ORDE DOS EMBARGOS<br />
A Lei 34/1984, <strong>do</strong> 6 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> Reforma Urxente da Lei <strong>de</strong> Axuizamento Civil, estableceu, no último<br />
parágrafo <strong>do</strong> artigo 1.447, unha <strong>de</strong>rrogación <strong>do</strong> beneficio <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>do</strong>s embargos en favor das obrigas<br />
alimenticias:
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
fillos ou <strong>do</strong> cónxuxe <strong>do</strong> <strong>de</strong>be<strong>do</strong>r, po<strong>de</strong>rá o xuíz, motivadamente, autoriza-lo embargo <strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e<br />
pensións, con preferencia ós <strong>de</strong>mais bens e <strong><strong>de</strong>reito</strong>s, agás os cartos, que lle prece<strong>de</strong>n no parágrafo<br />
anterior>>. Non son poucos, a<strong>de</strong>mais, os bens e <strong><strong>de</strong>reito</strong>s que lle precedían, na medida en que, no<br />
<strong>de</strong>vandito parágrafo anterior, os sol<strong>do</strong>s e pensións aparecían enumera<strong>do</strong>s no ordinal octavo.<br />
Semella unha norma <strong>de</strong> boa lóxica, tanto porque, normalmente, son os sol<strong>do</strong>s e pensións os que serven<br />
para satisface-las obrigas alimenticias, como porque, dada a urxencia das obrigas alimenticias, a retención<br />
<strong>de</strong> sol<strong>do</strong>s e pensións é un mecanismo executorio máis eficaz que unha poxa xudicial. En to<strong>do</strong> caso, non se<br />
trataba dunha norma automática que, sen intervención xudicial, trasladase ós sol<strong>do</strong>s e pensións <strong>do</strong> octavo<br />
ó segun<strong>do</strong> lugar na or<strong>de</strong> <strong>do</strong>s embargos, senón que, en to<strong>do</strong> caso, esixíase unha resolución xudicial, a cal<br />
<strong>de</strong>bía ser motivada 5 .<br />
Coa Lei 1/2000, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> xaneiro, <strong>de</strong> Axuizamento Civil, a norma <strong>de</strong>sapareceu, aínda que, probablemente,<br />
se poidan acadar iguais resulta<strong>do</strong>s coa aplicación <strong>do</strong> seu artigo 592, en canto ó beneficio <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
embargos establécese cun carácter claramente subsidiario, en primeiro lugar, ó pacta<strong>do</strong> por acre<strong>do</strong>r e<br />
<strong>de</strong>be<strong>do</strong>r, e, en segun<strong>do</strong> lugar, ó <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> xudicialmente aten<strong>de</strong>n<strong>do</strong> á >. Tales circunstancias satisfanse, nos supostos máis<br />
habituais, can<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong> embargar sol<strong>do</strong>s e pensións por obrigas alimenticias, en atención ó carácter<br />
periódico <strong>do</strong>s sol<strong>do</strong>s e pensións e das obrigas alimenticias.<br />
III. OS CRÉDITOS ALIMENTICIOS COMO INGRESOS DO<br />
BENEFICIARIO DE PRESTACIÓNS ASISTENCIAIS<br />
O momento <strong>de</strong> verifica-la concorrencia da situación <strong>de</strong> necesida<strong>de</strong> xera<strong>do</strong>ra <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> a prestacións<br />
sociais asistenciais -en concreto, o subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego e as pensións non contributivas <strong>de</strong> xubilación<br />
e invali<strong>de</strong>z-, os cónxuxes separa<strong>do</strong>s ou divorcia<strong>do</strong>s coa custodia <strong>de</strong> fillos, ou se o seu matrimonio se<br />
anulou, <strong>de</strong>ben computar, como un ingreso da unida<strong>de</strong> familiar, a pensión alimenticia que o outro cónxuxe<br />
<strong>de</strong>ba aboarlle para o sustento <strong>de</strong>ses fillos ou, se é o caso, a pensión compensatoria. Ata aquí to<strong>do</strong> resulta<br />
correcto. A sorpresa atópanlla can<strong>do</strong>, como criterio <strong>de</strong> actuación administrativa, se lles nega o <strong><strong>de</strong>reito</strong> ás<br />
prestacións aínda que efectivamente non se lles pague a pensión alimenticia ou compensatoria. Os que<br />
recorresen ós tribunais -sempre mulleres- para repara-lo absur<strong>do</strong> da actuación administrativa tropezaban,<br />
ata fai pouco, cun panorama xudicial bastante <strong>de</strong>salenta<strong>do</strong>r.<br />
I. Respecto <strong>do</strong> subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego, unha STSJ <strong>de</strong> Valencia <strong>de</strong> 04.10.1994 razoou, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> rotun<strong>do</strong>,<br />
que . Afirmacións, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> logo, non moi<br />
apegadas á realida<strong>de</strong> social, on<strong>de</strong> non é inusual, antes pola contra, o incumprimento das pensións<br />
alimenticias ou compensatorias. Maior estupor causa o razoamento adicional <strong>de</strong>negatorio, on<strong>de</strong> se trata <strong>de</strong><br />
eventual <strong>de</strong>frauda<strong>do</strong>r a quen pa<strong>de</strong>ce o incumprimento: .<br />
Semella abrir unha porta á proba da falta <strong>de</strong> pagamento, aínda que <strong>de</strong> novo a <strong>de</strong>cisión é <strong>de</strong>negatoria <strong>do</strong><br />
subsidio, a STSJ <strong>de</strong> Cataluña <strong>de</strong> 16.10.1995, Ar 3.993: o recoñecemento dunha pensión alimenticia para a<br />
filla común é un dato
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
que, <strong>de</strong> resultar fali<strong>do</strong>s por imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> realización, si podían <strong>de</strong>ixar aberta a vía para o<br />
recoñecemento que agora preten<strong>de</strong>>>. Certamente, é unha <strong>do</strong>utrina máis flexible.<br />
A sensatez aflora nunha STSJ Andalucía <strong>de</strong> 12.04.1996, Ar. 1.395, aínda que, como o subsidio<br />
recoñeceuse baseán<strong>do</strong>se noutros motivos xurídicos diferentes, o razoamento relativo á cuestión obxecto<br />
<strong>do</strong> noso estudio é un obiter dicta: .<br />
Non moito <strong>de</strong>spois se volve ó criterio restrictivo nunha STSJ <strong>de</strong> Cantabria <strong>do</strong> 19.11.1996, Ar 3816, on<strong>de</strong><br />
se di que, .<br />
Unha Sentencia <strong>de</strong> 23.04.1998 TSJ Murcia, Ar 2.215, maniféstase, agora si no seu ratio <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>ndi,<br />
facén<strong>do</strong>a válida como sentencia <strong>de</strong> contraste para os efectos dun eventual recurso <strong>de</strong> casación para a<br />
unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que .<br />
Curiosamente, ningunha das anteriores resolucións vincula a cuestión obxecto <strong>do</strong> noso estudio cun<br />
problema <strong>do</strong> xénero feminino, nin o fan as que se citarán relativas ás pensións non contributivas <strong>de</strong><br />
xubilación e invali<strong>de</strong>z. Sen embargo, é evi<strong>de</strong>nte o substrato sociolóxico das <strong>de</strong>mandantes: son cabezas <strong>de</strong><br />
familias monoparentais, isto é, as compostas por un so proxenitor, normalmente unha muller, con fillos a<br />
súa custodia. Efectivamente, o proxenitor monoparental é pre<strong>do</strong>minantemente feminino e, <strong>de</strong>ixan<strong>do</strong> á<br />
marxe os grupos <strong>de</strong> viúvas e nais solteiras, o groso <strong>do</strong>s números estatísticos compóñeno separadas e<br />
divorciadas con fillos a súa custodia. De xeito que están comprometidas a prohibición <strong>de</strong> discriminación<br />
por razón <strong>de</strong> sexo -art. 14 CE-, a protección da familia -art. 38 CE- e ante situacións <strong>de</strong> necesida<strong>de</strong> -art.<br />
41 CE-. Resulta plausible, en consecuencia, que estas vinculacións si saian a relucir nunha Sentencia <strong>do</strong><br />
18.10.1997 <strong>do</strong> Xulga<strong>do</strong> <strong>do</strong> Social núm. 2 <strong>de</strong> Pontevedra, a cal enfrontouse a un suposto, resolto<br />
satisfactoriamente, no que, con <strong>do</strong>us anos <strong>de</strong> antelación ó feito causante <strong>do</strong> subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego, había<br />
unha sentencia penal con<strong>de</strong>natoria, aínda que non constaba a súa execución. Para a xulga<strong>do</strong>ra, foi proba<br />
suficiente da falta <strong>de</strong> pagamento, estiman<strong>do</strong> a <strong>de</strong>manda:<br />
.<br />
II. Respecto das pensións non contributivas <strong>de</strong> xubilación e invali<strong>de</strong>z, o panorama xudicial, ata fai pouco,<br />
era igual <strong>de</strong> <strong>de</strong>salenta<strong>do</strong>r. Unha STSJ Galicia <strong>do</strong> 27.02.1997, Ar 883, razoou, para estima-lo recurso<br />
90
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
contra a sentencia <strong>de</strong> instancia estimatoria da prestación, que . Contén esta sentencia un voto particular máis razoable e, a<strong>de</strong>mais, moito máis razoa<strong>do</strong>.<br />
Outra STSJ <strong>de</strong> Aragón <strong>do</strong> 24.09.1997, Ar 2.966, razoa con crueza, e na mesma liña, que .<br />
Acaso para evitar que, conforme a esta <strong>do</strong>utrina xudicial, unha pensión compensatoria nunca aboada lle<br />
resultase un impedimento absoluto para acce<strong>de</strong>r a unha pensión non contributiva, acaso por outros<br />
motivos, o certo é que a <strong>de</strong>mandante, no caso resolto, e ben resolto, na STSJ <strong>de</strong> Cataluña <strong>do</strong> 29.01.1999,<br />
Ar 879, renunciou a ela en convenio regula<strong>do</strong>r. A sentencia <strong>de</strong> instancia recoñeceu a prestación e os<br />
motivos <strong>de</strong> recurso son case insultantes: a actora cometeu frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> lei. A sentencia <strong>de</strong> suplicación razoa<br />
que o frau<strong>de</strong> non se presume, que non é frau<strong>de</strong> o exercicio dunha faculta<strong>de</strong> legalmente recoñecida e que,<br />
en to<strong>do</strong> caso, o transcen<strong>de</strong>nte é a carencia <strong>de</strong> rendas suficientes, á marxe da causa <strong>de</strong>sa carencia, .<br />
Con este panorama xudicial, non resulta estraña unha nova <strong>de</strong>negación na STSJ <strong>de</strong> Madrid <strong>do</strong><br />
15.03.1999. Pero, neste caso, a <strong>de</strong>mandante, cunha exposición intelixente, interpuxo casación para<br />
unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina, utilizan<strong>do</strong> como <strong>de</strong> contraste unha sentencia referida a outras débedas diferentes.<br />
Na Sentencia <strong>do</strong> 22.05.2000 <strong>do</strong> Tribunal Supremo, a Lei 8.930, <strong>de</strong>spois <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar ,<br />
resólvese a contradicción nun senti<strong>do</strong> razoable: . Argumentacións <strong>de</strong>mostrativas <strong>de</strong> que,<br />
dito sexa a mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> breve comentario, a Razón non está rifada co Dereito.<br />
Saudaremos con agra<strong>do</strong> esta <strong>de</strong>cisión que, sen ningunha dúbida, é o principio <strong>do</strong> fin dunha irrazoable<br />
<strong>do</strong>utrina xudicial e, aínda que referida ás pensións non contributivas, facilmente se esten<strong>de</strong>n os seus<br />
argumentos xurídicos ó subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego. A situación das familias monoparentais mellorará.<br />
Desgraciadamente, non é o único problema <strong>de</strong> cobertura ó que se enfrontan, e convén lembrar, antes <strong>de</strong><br />
concluír, cal é a causa <strong>de</strong>ses problemas: as familias monoparentais non preocupan ó noso lexisla<strong>do</strong>r da<br />
segurida<strong>de</strong> social. A diferencia, por exemplo, <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> francés, o cal recoñece prestacións a favor <strong>de</strong><br />
proxenitores sós con fillos a cargo -a allocation <strong>de</strong> parent isolé 6 .<br />
IV. AS DÉBEDAS ALIMENTICIAS COMO CARGAS DO<br />
BENEFICIARIO DE PRESTACIÓNS ASISTENCIAIS<br />
Xa analiza<strong>do</strong> o réxime legal <strong>do</strong>s créditos alimenticios como ingresos <strong>do</strong>s beneficiarios <strong>de</strong> prestacións<br />
asistenciais -normalmente mulleres-, agora toca analiza-la outra cara da moeda: o réxime legal das<br />
débedas alimenticias como cargas <strong>do</strong> beneficiario <strong>de</strong> prestacións asistenciais -normalmente homes-. Neste<br />
aspecto, unha crítica básica: o lexisla<strong>do</strong>r establece un réxime para o subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego, pero, en<br />
relación coas pensións non contributivas <strong>de</strong> xubilación e invali<strong>de</strong>z, cala.<br />
6<br />
A allocation <strong>de</strong> parent isolé aparece reflectida, nos seus trazos básicos, en Introducción al <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> los Países Miembros <strong>de</strong> la Comunidad Económica Europea, Danny Pieters, Editorial Civitas, Madrid,<br />
1992, páx. 140.<br />
91
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
I. Respecto <strong>do</strong> subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego, o artigo 18.3 <strong>do</strong> Real Decreto 625/1985, <strong>do</strong> 2 <strong>de</strong> abril,<br />
Regulamento da Lei 31/1984, <strong>do</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> Protección por Desemprego, sinala que, para os efectos<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>termina-la existencia <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s familiares, . Fora <strong>de</strong>ses casos, si será<br />
necesaria, o que ratifica a <strong>do</strong>utrina xudicial, e, neste senti<strong>do</strong>, a STSJ <strong>de</strong> Canarias <strong>do</strong> 29.04.1994, Az<br />
1.631: .<br />
O tema da efectivida<strong>de</strong> da débeda alimenticia formúlase <strong>de</strong> novo na <strong>do</strong>utrina xudicial, aínda que as<br />
resolucións xudiciais son menos. Unha STSJ <strong>de</strong> Valencia <strong>do</strong> 25.05.1993, Ar 2.680, razoou que .<br />
Pola contra, unha STSJ <strong>de</strong> Andalucía <strong>do</strong> 14.10.1983, Ar 4.585, consi<strong>de</strong>ra que .<br />
II. Respecto das pensións non contributivas <strong>de</strong> xubilación e invali<strong>de</strong>z, non hai regulación expresa. A<br />
<strong>do</strong>utrina xudicial procurou eménda-la lagoa lexislativa nos seguintes termos:<br />
-Sentencia TSJ <strong>de</strong><br />
Madrid <strong>do</strong> 09.03.1999, Ar 760; aínda que varían os seus argumentos, <strong>de</strong> sumo interese é, así mesmo, a<br />
Sentencia <strong>do</strong> 04.10.1999 TSJ <strong>de</strong> Murcia, Ar 3.391-.<br />
Non ofrece dúbida razoable que, para acce<strong>de</strong>r ou para conservar unha prestación asistencial, <strong>de</strong>beríanse<br />
consi<strong>de</strong>rar como carga os alimentistas <strong>do</strong> beneficiario, sempre que este efectivamente cumpra as súas<br />
obrigas alimenticias. Resulta criticable, en consecuencia, a posición <strong>do</strong> lexisla<strong>do</strong>r <strong>de</strong> non preve-lo suposto<br />
en relación coas pensións non contributivas <strong>de</strong> xubilación e invali<strong>de</strong>z. Tamén resulta criticable o<br />
establecemento <strong>de</strong> límites en relación co subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego. Neglixencias lexislativas que, aínda<br />
que non sexan razoables, non sempre se po<strong>de</strong>n corrixir a<strong>de</strong>cuadamente a través da interpretación xudicial.<br />
Convén precisar, a<strong>de</strong>mais, que, para os efectos <strong>de</strong> promove-lo aboamento das pensións alimenticias ou, se<br />
é o caso, as compensatorias, non resulta indiferente a regulación en materia <strong>de</strong> Segurida<strong>de</strong> Social: bastaría<br />
con esixir, para consi<strong>de</strong>rar como carga unha débeda alimenticia, o seu cumprimento efectivo.<br />
92
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
V. ALGUNHAS CONCLUSIÓNS<br />
Comprobamos, ó longo <strong>do</strong> estudio, a existencia dunha certa preocupación <strong>do</strong> noso lexisla<strong>do</strong>r social<br />
respecto da efectivida<strong>de</strong> das pensións alimenticias, aínda que só plasmada no relativo á limitación <strong>de</strong><br />
privilexios <strong>de</strong> salarios e pensións en colisión con embargos por débedas alimenticias, xa que, no relativo a<br />
seguros sociais, non hai ningunha medida, o que resulta altamente criticable, tanto porque se posibilitan<br />
interpretacións xudiciais inconvenientes, como porque se acurtan múltiples posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> fomento da<br />
efectivida<strong>de</strong> das pensións alimenticias 7 . A nova <strong>de</strong>mostración <strong>de</strong> que, no Século XXI, o noso Dereito da<br />
Segurida<strong>de</strong> Social aínda non coñece totalmente a igualda<strong>de</strong> <strong>de</strong> trato 8 , a cal non <strong>de</strong>be ser algo alleo ó<br />
sistema normativo <strong>de</strong> protección social, que o corrixa <strong>de</strong>s<strong>de</strong> fóra, senón un <strong>do</strong>s seus principios<br />
fundamentais, que o inspire <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>de</strong>ntro. Iso obrigaría, entre outras cousas, a a<strong>do</strong>ptar medidas <strong>de</strong><br />
fomento da efectivida<strong>de</strong> das prestacións alimenticias ou compensatorias, que a súa ausencia, en materia<br />
<strong>de</strong> prestacións sociais, contrasta coa sensibilida<strong>de</strong> que o noso lexisla<strong>do</strong>r <strong>de</strong>mostrou no próximo ámbito <strong>do</strong><br />
Dereito <strong>do</strong> Traballo, ó limitar, para fomentar esa efectivida<strong>de</strong>, os privilexios <strong>de</strong> salarios e pensións.<br />
7 Hai algúns anos propuxen, en relación co subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>semprego, a introducción <strong>de</strong> <strong>do</strong>us parágrafos no aparta<strong>do</strong> 2<br />
<strong>do</strong> artigo 215 da Lei Xeral da Segurida<strong>de</strong> Social: . . “Familias monoparentales y Seguridad Social (Un supuesto <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sprotección en el subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo)”, Social Mes a Mes, núm. 30, febreiro 1998.<br />
8 Dúas recentes monografías, <strong>de</strong> recomendable lectura, <strong>de</strong>móstrano. Unha <strong>de</strong> Susana Torrete Gari, “La mujer y la<br />
protección social”, Ministerio <strong>de</strong> Traballo e Asuntos Sociais, Madrid, 1999. Outra <strong>de</strong> Juan José Fernán<strong>de</strong>z<br />
Domínguez, “La mujer ante el Derecho <strong>de</strong> la Seguridad Social”, La Ley, Madrid, 1999.<br />
93
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
AS UNIDADES DE NEGOCIACIÓN NO ART. 83 DO<br />
ESTATUTO DOS TRABALLADORES (**)<br />
Consuelo Ferreiro Regueiro<br />
Profesora Titular da Escola Universitaria <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong><br />
Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela<br />
SUMARIO<br />
I.·A CONSIDERACIÓNS PREVIAS: A) ÁMBITO E UNIDADE DE NEGOCIACIÓN B)<br />
UNIDADE ELECTORAL E UNIDADE DE NEGOCIACIÓN. C) UNIDADE DE NEGOCIACIÓN:<br />
REALIDADE POSTERIOR Ó ÁMBITO DE APLICACIÓN. D) A SÚA DETERMINACIÓN<br />
II. CONSTITUCIÓN DAS UNIDADES DE NEGOCIACIÓN: A) INESCINDIBILIDADE ENTRE<br />
LEXITIMACION PARA NEGOCIAR E UNIDADE DE NEGOCIACIÓN: 1- O PROBLEMA DAS<br />
UNIDADES DE NEGOCIACIÓN EXTRAESTATUTARIAS 2-O DAS UNIDADES DE<br />
NEGOCIACIÓN MULTIEMPRESARIAIS 3- O DOS CONVENIOS “FRANXA” B)<br />
PROHIBICIÓN DE CONCORRENCIA: 1- PROHIBICIÓN DE CONCORRENCIA E VIXENCIA<br />
DO CONVENIO 2- CONCORRENCIA LEGALMENTE PERMITIDA 3- PACTO EN<br />
CONTRARIO<br />
III. ACORDOS E CONVENIOS MARCO: A) FUNCIÓNS B) O CONFLICTO ENTRE OS ARTS.<br />
83.2 E 84, PARÁGRAFOS 2º E 3º ET C) DA DESCENTRALIZACIÓN Á CENTRALIZACIÓN<br />
DA ESTRUCTURA DA NEGOCIACIÓN<br />
IV. ACORDOS SOBRE MATERIAS CONCRETAS<br />
(**) O presente artigo reproduce un comentario <strong>do</strong> art. 83 ET conti<strong>do</strong> no vol. Comentarios a las leyes laborales, coord.<br />
BORRAJO DACRUZ, EDERSA (Madrid, 2001), T. XII, páx. 1 e ss.<br />
94
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
I. CONSIDERACIÓNS PREVIAS<br />
O art. 83 ET, situa<strong>do</strong> na Sec. 1ª <strong>do</strong> Cap. Primeiro, <strong>do</strong> Tit. III (“Da negociación colectiva e <strong>do</strong>s convenios<br />
colectivos”), trata das “Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación”. É sabi<strong>do</strong> que tó<strong>do</strong>los preceptos <strong>do</strong> ET van presidi<strong>do</strong>s<br />
por un epígrafe, reflexo <strong>do</strong> seu conti<strong>do</strong>, razón pola que ha <strong>de</strong> tratarse a orixe e significa<strong>do</strong> <strong>de</strong>sta<br />
expresión. Neste senti<strong>do</strong>, parece posible que a citada expresión sexa o resulta<strong>do</strong> da traducción literal da<br />
equivalente “bargaining unit” <strong>do</strong> Dereito norteamericano, on<strong>de</strong> a lexislación fe<strong>de</strong>ral e, en concreto, a Lei<br />
Nacional <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> (National Labor Relations Act) 9 , <strong>de</strong> 1935, acuñou o seu uso na secc. 9.a),<br />
á vez que utilizou tamén a <strong>de</strong> “unida<strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuada <strong>de</strong> negociación” (appropriate bargaining unit). Tras ela,<br />
a vixente Lei <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> entre Empresarios e Traballa<strong>do</strong>res (Labor Management Relations<br />
Act) 10 , <strong>de</strong> 1947, que contén no Tit. I á Lei Wagner, con certas emendas, continúa a empregar ámbalas<br />
dúas na secc. 9.a) e b).<br />
Den<strong>de</strong> logo, o uso <strong>de</strong>stas expresións rexístrase nas nosas leis <strong>de</strong> forma tardía se se compara coa rápida<br />
recepción propiciada pola <strong>do</strong>utrina 11 . En efecto, nin a Lei <strong>de</strong> 24 abril 1958, sobre Convenios Colectivos<br />
Sindicais, nin a súa sucesora a Lei 39/1973, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong>cembro, tamén sobre convenios colectivos,<br />
empregaron as citadas expresións, pois, no seu lugar, utilizaron as <strong>de</strong> “ámbito” e “ámbito <strong>de</strong> aplicación”,<br />
moi arraigadas, como se comprobará, na normativa legal. Houbo que esperar ó Proxecto <strong>de</strong> Lei <strong>de</strong><br />
Convenios Colectivos <strong>de</strong> 1979 12 , que as consigna nos arts. 2 e 10 e <strong>de</strong> aí a certos pactos sociais 13 para<br />
acce<strong>de</strong>r xa á regulación disposta polo ET na súa redacción <strong>de</strong> 1980, no que os arts. 83 e 92 alu<strong>de</strong>n con<br />
toda naturalida<strong>de</strong> a “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratación” e “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación”, ó mesmo tempo que sancionan<br />
as expresións “ámbito” e “ámbito <strong>de</strong> aplicación”. Entre tanto, outros <strong>do</strong>s seus preceptos, como son os arts.<br />
82.3, 85.3.a), 87, 88 e 89.1 reiteran os últimos termos sen mención ulterior das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación.<br />
Trala promulgación <strong>do</strong> RDLexis. 1/1995, <strong>de</strong> 24 marzo, polo que se aproba o Texto refundi<strong>do</strong> <strong>do</strong> Estatuto<br />
<strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res, séguese a conservar o uso simultáneo das expresións <strong>de</strong> referencia aínda que<br />
incorporan<strong>do</strong> no novo parágrafo 2º <strong>do</strong> art. 84 a <strong>de</strong> “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación” e no art. 85.3.c) a relativa a<br />
“ámbito <strong>de</strong> convenio”. Pois ben, esta ambigüida<strong>de</strong> terminolóxica suscita a dúbida <strong>de</strong> se existe ou non<br />
unha cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>, esto é, se ámbitos e unida<strong>de</strong>s son realida<strong>de</strong>s distintas ou unha mesma <strong>de</strong>signada<br />
<strong>de</strong> forma diferente 14 .<br />
9 Esta disposición, tamén coñecida por Lei Wagner-Coonery ou simplemente por Lei Wagner, po<strong>de</strong>r ser consultada<br />
en TAYLOR e WITNEY, Labor relations Law, Prentice-Hall, Inc. (New Jersey, 1971), páx. 688 a 696. Recór<strong>de</strong>se<br />
que, antes da promulación da Lei Wagner, víñanse utilizan<strong>do</strong> expresións <strong>de</strong> maior ambigüida<strong>de</strong> na lexislación fe<strong>de</strong>ral<br />
norteamericana tales como clase (class) e oficio (craft), consignadas na Lei Fe<strong>de</strong>ral sobre o Traballo nos Ferrocarrís<br />
(Railway Labor Relations Act), <strong>de</strong> 1926.<br />
10 Tamén coñecida como Lei Taft-Hartley, vid. TAYLOR e WITNEY, op. cit., páxs. 697 a 732.<br />
11 PALANCAR foi a primeira en facerse eco <strong>de</strong>stas expresións americanas a través da traducción e <strong>do</strong> comentario da<br />
Lei Taft-Hartley, conti<strong>do</strong> no seu artigo “Ley Taft-Hartley <strong>de</strong> relaciones entre trabaja<strong>do</strong>res y empresas”, REP,<br />
suplemento <strong>de</strong> Política Social, núm. 6, 1948, páxs. 87 e ss. Pero, cunha maior implicación no conti<strong>do</strong> da figura,<br />
ALONSO OLEA utilizounas can<strong>do</strong> no noso or<strong>de</strong>namento nin tan sequera existía lexislación regula<strong>do</strong>ra <strong>do</strong>s<br />
convenios colectivos no seu estudio sobre “La configuración <strong>de</strong> los sindicatos norteamericanos”, REP, 1953, núm. 70<br />
a 71, páxs. 107 e ss. E 41 e ss. respectivamente. Así mesmo, RODRÍGUEZ-PIÑERO fixo o propio no seu <strong>traballo</strong>,<br />
con elocuente título, “Las unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación en el convenio colectivo”, RPS, núm. 84, 1969, páxs. 3 e ss. Neste<br />
caso, a<strong>de</strong>mais da tan citada expresión unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación, o autor empregou as <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> oficio (craft-unit),<br />
unida<strong>de</strong> centro (plant-unit) e unida<strong>de</strong> empresario (employer-unit). Novamente, ALONSO OLEA volve recolle-la<br />
expresión <strong>de</strong> referencia no seu manual Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 1ª ed., Servicio <strong>de</strong> Publicacións da Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
Madrid (Madrid, 1971), páxs. 333 e ss. e, GARCÍA FERNÁNDEZ continúa nesta liña coa súa monografía sobre Las<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación en el convenio colectivo. Capacidad convencional y representación en el Derecho Positivo<br />
Español, Servicio <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS (Madrid, 1977), páx. 17<br />
12 BOCG, Serie A, 19 maio 1979, núm. 36-I.<br />
13 Exemplo das primeiras manifestacións da concertación social na transición política foron o Acor<strong>do</strong> Básico<br />
Interconfe<strong>de</strong>ral, <strong>do</strong> 10 xulio 1979, e o Acor<strong>do</strong> Marco Interconfe<strong>de</strong>ral, <strong>de</strong> 5 xaneiro 1980, ámbolos <strong>do</strong>us anteriores á<br />
promulgación <strong>do</strong> ET, que empregaron as expresións “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación”, así como “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratación”<br />
(puntos 5ª ABI e IX AMI, respectivamente). Acor<strong>do</strong>s que se po<strong>de</strong>n consultar en DE LA VILLA GIL, Los gran<strong>de</strong>s<br />
pactos colectivos a partir <strong>de</strong> la transición <strong>de</strong>mocrática, Centro <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS (Madrid, 1985).<br />
14 Precisamente, GARCÍA FERNÁNDEZ inci<strong>de</strong> na confusión <strong>do</strong> ET entre unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación e ámbitos para<br />
convir, sosten<strong>do</strong> que unhas e outras “son realida<strong>de</strong>s distintas”, pois “o réxime [das unida<strong>de</strong>s] vén configura<strong>do</strong> polas<br />
regras estatutarias referentes á lexitimación para negociar segun<strong>do</strong> os niveis –o que implica obviamente a fixación <strong>de</strong><br />
niveis ou unida<strong>de</strong>s- e o nivel apropia<strong>do</strong> para negociar <strong>de</strong>terminadas materias, o que significa unha fixación colectiva<br />
`ratione materiae´” (cfr. “Las unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación colectiva <strong>de</strong> trabajo”, AL, 1988-I, páx. 1.067).<br />
95
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
A)Ámbito e unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
Como é sabi<strong>do</strong>, o art. 3.1 Cc dispón que as normas “interpretaranse segun<strong>do</strong> o senti<strong>do</strong> propio das súas<br />
palabras”, aplican<strong>do</strong> esta interpretación literal ós cita<strong>do</strong>s preceptos <strong>do</strong> ET pouco ou nada se conclúe. Así,<br />
o seu art. 83.2 parece apostar pola distinción entre ámbito e unida<strong>de</strong> can<strong>do</strong> sinala que “mediante acor<strong>do</strong>s<br />
interprofesionais ou por convenios colectivos [fixaranse] as regras que han <strong>de</strong> resolve-los conflictos <strong>de</strong><br />
concorrencia entre convenios <strong>de</strong> distinto ámbito e os principios <strong>de</strong> complementarieda<strong>de</strong> entre as diversas<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratación”; to<strong>do</strong> o contrario débese concluír ó observar que, tralo seu epígrafe “Unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> negociación”, o mesmo precepto afirma que os convenios colectivos “terán o ámbito <strong>de</strong> aplicación que<br />
acor<strong>de</strong>n as partes”. Igual predicamento merece o art. 84, no que o parágrafo 1º prohibe que un convenio<br />
colectivo vixente se vexa afecta<strong>do</strong> “polo disposto en convenios <strong>de</strong> ámbito distinto”, para, no seu<br />
parágrafo 2º, indicar que a prohibición <strong>de</strong> concorrencia exceptúase <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o momento en que se admite a<br />
negociación <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> ámbito superior ó da empresa “que afecten ó disposto nos <strong>de</strong> ámbito<br />
superior”, sempre que “dita <strong>de</strong>cisión obteña o respal<strong>do</strong> das maiorías esixidas para constituír a comisión<br />
negocia<strong>do</strong>ra na correspon<strong>de</strong>nte unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación”. Significa esto que as unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación<br />
preexistentes están protexidas fronte ás inxerencias <strong>do</strong>utras posteriores, salvo excepcións ou, <strong>do</strong>utro xeito,<br />
que o ámbito <strong>de</strong> aplicación dun convenio permanece incólume durante a vixencia <strong>de</strong>se convenio, salvo<br />
excepcións. E entonces ámbito e unida<strong>de</strong> son o mesmo ou, pola contra, o ámbito é diferente e resulta<br />
anterior á unida<strong>de</strong>, Nin que dicir ten que a confusión é tamén o resulta<strong>do</strong> da interpretación literal <strong>do</strong>s<br />
restantes artigos <strong>do</strong> ET que mencionan as expresións obxecto <strong>de</strong> estudio.<br />
Pero, o cita<strong>do</strong> art. 3.1 Cc alu<strong>de</strong> a outro tipo <strong>de</strong> interpretación das normas, a relativa ós antece<strong>de</strong>ntes<br />
“históricos e lexislativos”; e, tal vez furgan<strong>do</strong> na estructura da negociación colectiva <strong>de</strong> épocas<br />
prece<strong>de</strong>ntes se atope xustificación ó uso das expresións “ámbito” e “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación”.<br />
Pois ben, coa Lei <strong>de</strong> 16 outubro <strong>de</strong> 1942, pola que se establecían normas para regula-la elaboración <strong>de</strong><br />
Regulamentacións <strong>de</strong> Traballo, introduciuse unha or<strong>de</strong>nación das relacións laborais centralizada e<br />
controlada por e <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o Esta<strong>do</strong>. Tratábase <strong>de</strong> normas sectoriais, as regulamentacións, -ás que, nos anos<br />
60, suce<strong>de</strong>ron outras <strong>de</strong> igual natureza: as Or<strong>de</strong>nanzas- que fixaban o seu propio ámbito <strong>de</strong> aplicación –<br />
que era daquela un ámbito normativo- a expensas da vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res e empresarios –aínda que<br />
en ocasións contasen coa aprobación da Organización Sindical-, procuran<strong>do</strong> que ese ámbito chegase a<br />
to<strong>do</strong> o territorio nacional “co fin <strong>de</strong> evita-lo confusionismo que produciría o feito <strong>de</strong> que varias<br />
regulamentacións <strong>de</strong> ámbito territorial restrinxi<strong>do</strong> regulasen as condicións laborais dunha mesma rama <strong>de</strong><br />
producción” 15 . Algún tempo <strong>de</strong>spois, promúlgase a LCCSS <strong>de</strong> 1958, que subtrae ó Esta<strong>do</strong>, en beneficio<br />
das partes sociais, a competencia exclusiva na regulación das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, que se establecerán<br />
por regulamentación –a partir <strong>de</strong> 1961, tamén por Or<strong>de</strong>nanzas- e por convenios colectivos 16 . Non cabe<br />
dúbida <strong>de</strong> que a estructura da negociación proposta por esa LCCSS tiña como base a estructura das<br />
regulamentacións. En efecto, o ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong>s convenios colectivos po<strong>de</strong> ser <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> caso<br />
por caso –como ocorre coas “bargaining units” no Dereito norteamericano- ou, distintamente, a través<br />
dun criterio xeral e abstracto conti<strong>do</strong> na lei. Esta segunda opción, que implica unha maior limitación da<br />
autonomía colectiva, foi escollida polo lexisla<strong>do</strong>r <strong>de</strong> 1958 que enumerou os posibles ámbitos <strong>de</strong><br />
aplicación <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> xeito taxativo 17 ; os ámbitos estaban daquela pre<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s pola lei, eran<br />
así normativos. A<strong>de</strong>mais, o criterio <strong>de</strong>cisivo para fixar eses ámbitos non foron as categorías profesionais<br />
15 Art. 2, pfo. 2º Vid. “La naturaleza jurídica <strong>de</strong> las Reglamentaciones <strong>de</strong> Trabajo”, RPS, núm. 53, 1962, páx. 27.<br />
16 Repárese no dato <strong>de</strong> que, amén das regulamentacións e <strong>do</strong>s convenios, concorrían tamén na fixación das condicións<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> as coñecidas como “disposicións específicas <strong>de</strong> obriga<strong>do</strong> cumprimento”, pois os arts. 8 e 9 LCCSS <strong>de</strong><br />
1958 sancionaban a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que a Autorida<strong>de</strong> laboral dictase unha <strong>de</strong>stas disposicións se unha das partes<br />
convocadas non se presentase á reunión para a celebración dun novo convenio ou a parte que non solicitou a apertura<br />
das negociacións cometera <strong>do</strong>lo, frau<strong>de</strong> ou coacción contra a outra. Neste senti<strong>do</strong>, vid. MARVALL CASESNOVES;<br />
“las negociaciones colectivas”, RPS, núm. 63, 1957, páx. 45. Non obstante, parece que o art. 2, parágrafo 2º D<br />
2.354/1962, <strong>de</strong> 20 setembro, sobre conflictos colectivos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e a súa solución (BOE <strong>de</strong> 24 setembro), utiliza a<br />
expresión máis precisa <strong>de</strong> “lau<strong>do</strong> <strong>de</strong> obriga<strong>do</strong> cumprimento”. De todas formas, o problema <strong>de</strong> concorrencia <strong>de</strong>sta<br />
diversida<strong>de</strong> <strong>de</strong> normas era tamén o da súa compatibilida<strong>de</strong>, que se resolvía a través <strong>do</strong> art. 3 LCCSS, segun<strong>do</strong> o cal as<br />
condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> en canto que fixadas “en leis, <strong>de</strong>cretos, regulamentacións, or<strong>de</strong>s ministeriais e <strong>de</strong>mais<br />
disposicións oficiais” podían ser “completadas ou melloradas illadamente, ou no seu conxunto, mediante convenios<br />
colectivos sindicais”.<br />
17 O art. 4 LCCSS <strong>de</strong> 1958 recollía ata un total <strong>de</strong> catro diferentes ámbitos <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong>s convenios, que eran: 1)<br />
sector ou, na súa terminoloxía, “rama da producción, que abarca a “totalida<strong>de</strong> das empresas afectadas por unha<br />
mesma regulamentación, no ámbito local, comarcal, provincial ou interprovincial”; 2) “un grupo <strong>de</strong> empresas<br />
<strong>de</strong>finidas polas súas especiais características no ámbito local, comarcal ou provincial”; 3) unha soa empresa; e, 4) “un<br />
grupo ou sección <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res dunha mesma empresa”.<br />
96
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
establecidas para a composición das representacións sindicais electivas; ou, o que é igual, non <strong>de</strong>pendían<br />
da estructuración da organización sindical, senón <strong>do</strong> “esquema <strong>de</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> representa<strong>do</strong><br />
polos ámbitos das regulamentacións existentes” 18 . Como era <strong>de</strong> esperar, as directrices básicas da seguinte<br />
LCCSS <strong>de</strong> 1973 non se afastaron moito das que inspiraron á súa pre<strong>de</strong>cesora <strong>de</strong> 1958. Así, os ámbitos <strong>do</strong>s<br />
convenios colectivos continuaban pre<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s pola lei e coincidían nalgúns casos cos previstos na<br />
normativa anterior 19 . Deste xeito, a LCCSS <strong>de</strong> 1973 mantivo a estructura da negociación colectiva <strong>de</strong><br />
carácter sincrético que her<strong>do</strong>u, cunha clara ten<strong>de</strong>ncia centraliza<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>rivada <strong>do</strong>s convenios colectivos<br />
que proviñan da base territorial e funcional na que se apoiaban as regulamentacións, aínda que cada vez<br />
máis apreciábase a ten<strong>de</strong>ncia contraria, esto é, <strong>de</strong>scentraliza<strong>do</strong>ra, evi<strong>de</strong>nciada polos convenios <strong>de</strong> empresa<br />
ou <strong>de</strong> centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>.<br />
Sobra dicir que a promulgación <strong>do</strong> RDL-RT 17/1977, <strong>de</strong> 4 marzo, non alterou un ápice o panorama<br />
<strong>de</strong>scrito, e <strong>de</strong> aí a afirmación <strong>de</strong> que, aínda <strong>de</strong>spois da promulgación da CE <strong>de</strong> 1978, a lexislación<br />
aplicable á negociación colectiva constituía “un cadro normativo particularmente abigarra<strong>do</strong> e con visos<br />
<strong>de</strong> inconstitucionalida<strong>de</strong> en máis dun extremo” 20 . En realida<strong>de</strong>, a difícil concordancia entre a CE e o<br />
RDL-RT, en especial a cuestión da liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong> sindicación e das regras <strong>de</strong> lexitimación para negociar,<br />
provocaron intentos modificativos <strong>de</strong>sta normativa que <strong>de</strong>rivaron no cita<strong>do</strong> Proxecto <strong>de</strong> Lei sobre<br />
Convenios Colectivos <strong>de</strong> 1979 –tralo seu fracaso, foi incorpora<strong>do</strong> ó Proxecto <strong>de</strong> Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s<br />
Traballa<strong>do</strong>res-, que rexistrou por vez primeira nun texto con pretensión <strong>de</strong> lei a expresión “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación”, e fíxoo no seu art. 2, que contén, ó mesmo tempo, unha relación <strong>do</strong>s ámbitos <strong>de</strong> aplicación<br />
<strong>do</strong>s convenios. Tratouse <strong>de</strong> introducir esta expresión por motivos <strong>de</strong> novida<strong>de</strong>, en especial polo seu uso<br />
reitera<strong>do</strong> a través da <strong>do</strong>utrina, pero non porque se cambiara repentinamente dun sistema <strong>de</strong> negociación<br />
apoia<strong>do</strong> en ámbitos normativos a outro basea<strong>do</strong> en unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación en canto unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
traballa<strong>do</strong>res electores e elixibles que agochan e constitúen o conxunto <strong>de</strong> relacións laborais ás que se lles<br />
aplica un convenio. Con esta afirmación estase a adiantar un elemento diferencia<strong>do</strong>r entre ámbito e<br />
unida<strong>de</strong> sobre o que o ABI e o AMI volveron incidir. Curiosamente, estes acor<strong>do</strong>s non estableceron a<br />
tradicional enumeración <strong>do</strong>s ámbitos <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong>s convenios –como viña sen<strong>do</strong> habitual nas<br />
disposicións legais prece<strong>de</strong>ntes, incluso no RDL-RT, vixente nesa época-, senón que con pleno respecto<br />
pola vonta<strong>de</strong> das partes en cada unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratación, recollían tres niveis <strong>de</strong> negociación –o <strong>de</strong><br />
empresa, ámbito inferior a esta e ámbito superior ou <strong>de</strong> rama ou <strong>de</strong> sector- co fin <strong>de</strong> esgotar tó<strong>do</strong>los<br />
posibles. Formulación que asume o ET, que sanciona no seu art. 87 <strong>do</strong>us niveis <strong>de</strong> negociación, o <strong>de</strong><br />
empresa ou ámbito inferior e o <strong>de</strong> ámbito superior a este; postergan<strong>do</strong> a enumeración <strong>de</strong>tallada <strong>do</strong>s<br />
ámbitos <strong>do</strong>s convenios. Con isto, pretendíase lograr que a elección <strong>do</strong> ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> convenio,<br />
utilizada esta expresión, neste caso, como sinónimo <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación, <strong>de</strong>scansase na exclusiva<br />
vonta<strong>de</strong> das partes, alleas entonces ó criterio legal <strong>do</strong>s ámbitos negocia<strong>do</strong>res, podén<strong>do</strong>se admitir neste<br />
senti<strong>do</strong> a existencia <strong>de</strong> auténticas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación.<br />
A cuestión estriba entonces en saber se a liberda<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res para escolle-lo nivel <strong>de</strong> negociación<br />
que estimen oportuno implica a diferencia entre ámbito, en canto campo <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> convenio<br />
colectivo pre<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> pola lei, e unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación ou conxunto <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res que escollen e<br />
constitúen por si mesmos ese campo <strong>de</strong> aplicación.<br />
B) Unida<strong>de</strong> electoral e unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
Pois ben, se a expresión “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación” proce<strong>de</strong> da traducción literal da súa homónima no<br />
Dereito norteamericano “bargaining unit”, cómpre coñece-lo significa<strong>do</strong> <strong>de</strong>sta no cita<strong>do</strong> or<strong>de</strong>namento<br />
foráneo para face-lo propio no Dereito español. Así “bargaining unit” alu<strong>de</strong> á pluralida<strong>de</strong> <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res<br />
(<strong>do</strong>us ou máis) que preten<strong>de</strong>n elixir ós seus representantes para negociar un convenio; mentres que<br />
“appropriate bargaining unit” refírese a esa mesma pluralida<strong>de</strong> <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res can<strong>do</strong> a pretensión <strong>de</strong><br />
18 Cfr. RODRÍGUEZ-PIÑERO, “La unidad <strong>de</strong> negociación…”, cit., páx. 12. Por maior abastanza, convén lembrar<br />
que se intentou propicia-la celebración <strong>de</strong> convenios con ámbitos equivalentes ós das regulamentacións, como reflicte<br />
a Or<strong>de</strong> <strong>de</strong> 13 xuño 1958 (BOE <strong>de</strong> 19 xuño) que limitaba a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> celebrar convenios colectivos ás empresas<br />
ou grupos <strong>de</strong> empresas que tiveran un censo laboral non superior a 500 traballa<strong>do</strong>res.<br />
19 No art. 5.a) da citada LCCSS <strong>de</strong> 1973 enumerábanse, recollen<strong>do</strong> ata un total <strong>de</strong> cinco diferentes, tres <strong>de</strong>les –<br />
empresa, rama <strong>de</strong> producción e grupo <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong>finidas polas súas especiais características- xa foran rexistra<strong>do</strong>s<br />
na lexislación prece<strong>de</strong>nte, e os <strong>do</strong>us restantes –centro e ámbito interprofesional, que aludía á negociación colectiva<br />
articulada- citábanse por vez primeira nunha disposición legal.<br />
20 MONTOYA MELGAR, “Ejercicios y garantías <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales en materia laboral”, RPS, núm, 121,<br />
1979, páx. 339.<br />
97
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
<strong>de</strong>signar ós seus representantes negocia<strong>do</strong>res resulta xuridicamente viable 21 . A unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
a<strong>de</strong>cuada <strong>de</strong>sempeña a función fundamental <strong>de</strong> constituí-lo distrito electoral na elección <strong>do</strong>s seus axentes<br />
negocia<strong>do</strong>res ou, o que vén a ser igual, a unida<strong>de</strong> abrangue ós traballa<strong>do</strong>res electores e elixibles; é unha<br />
unida<strong>de</strong> electoral (election unit) 22 . Entonces, a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación preexiste ó convenio, pois este<br />
negóciase polo ou polos traballa<strong>do</strong>res ou polo sindicato que foi elixi<strong>do</strong> polos electores da propia unida<strong>de</strong>.<br />
No noso or<strong>de</strong>namento xurídico, tamén os traballa<strong>do</strong>res elixen ós seus representantes, que teñen entre as<br />
súas funcións a <strong>de</strong> negociar convenios colectivos (art. 87.1 ET). Precisamente, os arts. 67 ET e 2 RD<br />
1.844/1994, <strong>de</strong> 9 setembro, que aproba o Regulamento <strong>de</strong> eleccións ós órganos <strong>de</strong> representación <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res na empresa, dispoñen a existencia <strong>de</strong> catro circunscricións electorais diferentes, dúas <strong>de</strong>las,<br />
empresa e centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, xa previstas na lexislación prece<strong>de</strong>nte, e as dúas restantes, múltiples centros<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> dunha empresa para a constitución dun comité conxunto e sector, introducidas ex novo polo<br />
cita<strong>do</strong> RD 1.844/1994. Pois ben, a circunscrición <strong>de</strong> sector posibilita a ruptura <strong>do</strong> sistema electoral<br />
prece<strong>de</strong>nte no que as eleccións, aínda que celebradas a nivel <strong>de</strong> empresa ou <strong>de</strong> centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, tiñan un<br />
alcance xeral, e, por iso, achegaríase ó sistema electoral norteamericano on<strong>de</strong> a circunscrición electoral é<br />
a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación, sen obrigación <strong>do</strong> seu alcance <strong>de</strong> empresa, centro, múltiples empresas, oficio,<br />
etc. De forma cautelosa, cabería admiti-la hipótese <strong>de</strong> que a elección <strong>do</strong>s representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res<br />
en calquera das catro circunscricións citadas presumiría a celebración dun convenio que tivera o alcance<br />
<strong>de</strong> corpo electoral. Incluso, que as eleccións, pese á súa celebración cada catro anos –salvo circunstancias<br />
extraordinarias- e non ó termo da vixencia <strong>do</strong> convenio, <strong>de</strong>ixaran <strong>de</strong> convocarse a nivel nacional, e que<br />
a<strong>de</strong>mais saian <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>s os representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res na empresa ou centro, reforzaría a hipótese<br />
<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>ra-la unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación como unha unida<strong>de</strong> electoral.<br />
Sen embargo, a citada hipótese non é <strong>de</strong> recibo, en primeiro lugar, polas regras <strong>de</strong> lexitimación <strong>do</strong>s arts.<br />
87 e 88 ET. En efecto, aínda can<strong>do</strong> neles se enumeran con carácter aberto os ámbitos <strong>do</strong>s convenios e se<br />
preten<strong>de</strong> aproxima-la lexitimación “ó ámbito específico sobre o que se proxecta a mesma negociación” 23 ,<br />
a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación non se <strong>de</strong>fine polos negocia<strong>do</strong>res <strong>do</strong> convenio, ten<strong>do</strong> en conta que esta función<br />
correspon<strong>de</strong>, por parte <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res, ás representacións unitarias –comités <strong>de</strong> empresa e <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
persoal- e ás sindicais, po<strong>de</strong>n<strong>do</strong> negociar estas últimas, tanto nos distintos niveis <strong>de</strong> sector, como no <strong>de</strong><br />
empresa ou ámbito inferior, a través das seccións sindicais e das fe<strong>de</strong>racións <strong>de</strong> oficios. As eleccións<br />
sindicais, pese ó seu nome, son unhas eleccións para <strong>de</strong>termina-los representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res na<br />
empresa, que po<strong>de</strong>n ou non negociar un convenio 24 ; noutras palabras, a través <strong>de</strong>sas eleccións non se<br />
<strong>de</strong>signa ó suxeito negocia<strong>do</strong>r <strong>do</strong> convenio. E, <strong>de</strong> aí que, a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación non se poida configurar<br />
como unha “election unit”.<br />
En segun<strong>do</strong> termo, porque a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong>termínase unha vez celebra<strong>do</strong> o convenio. En<br />
efecto, o art. 89.1 ET, con ocasión <strong>do</strong>s trámites previos ó inicio das negociacións, esixe á representación<br />
<strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res ou <strong>do</strong>s empresarios que as promoven, a indicación <strong>do</strong> “ámbitos <strong>do</strong>s convenios” que,<br />
obviamente, se converten en materia negociable, ou, mellor dito, na “materia previa sobre a que aqueles<br />
[os negocia<strong>do</strong>res] teñen que poñerse <strong>de</strong> acor<strong>do</strong>” 25 . Esto corrobórase polo art. 85.2 ET que esixe a<br />
constancia, como conti<strong>do</strong> mínimo <strong>do</strong>s convenios xa negocia<strong>do</strong>s, <strong>do</strong> seu “ámbito persoal, funcional,<br />
21 Vid. MARTÍNEZ GIRÓN, “Las elecciones sindicales en los Esta<strong>do</strong>s Uni<strong>do</strong>s”, RPS, núm. 198, 1985, páx. 42, on<strong>de</strong><br />
se contén un interesante estudio sobre o réxime xurídico das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación e <strong>do</strong>s proce<strong>de</strong>mentos <strong>de</strong><br />
selección <strong>do</strong>s seus representantes negocia<strong>do</strong>res. Vid., tamén, COX, BOK e GORMAN, Cases and materials on Labor<br />
Law, 9ª ed., The Foundation Press, Inc. (Mineola-New York, 1981), páx. 270, que afirman que a unida<strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuada <strong>de</strong><br />
negociación “<strong>de</strong>bería <strong>de</strong> ser cualificada como unida<strong>de</strong> electoral a<strong>de</strong>cuada”, pois “os traballa<strong>do</strong>res representa<strong>do</strong>s nesta<br />
unida<strong>de</strong> electoral concreta po<strong>de</strong>n elixir reagruparse noutra unida<strong>de</strong>” co fin <strong>de</strong> “comezar novas negociacións” no seu<br />
seo, con antelación ás cales proce<strong>de</strong>rán a <strong>de</strong>signar ó seu axente negocia<strong>do</strong>r. A to<strong>do</strong> isto, convén engadir que a<br />
unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación a<strong>de</strong>cuada non ten que se-la máis a<strong>de</strong>cuada, senón a unida<strong>de</strong> per se a<strong>de</strong>cuada, como precisa<br />
KAMINSKY, “Overview of the Law, and the Basic Manufacturing Unit”, no vol. NASH e BLAKE, Appropriate<br />
units for collective bargaining, Practising Law Institute (New York, 1979), páx. 3.<br />
22 Por iso, o “leading case” NLRB v. Transamerican Freight Lines, Inc. (Tribunal <strong>de</strong> Apelacións, Circuito Sétimo, 3<br />
marzo 1960 [Labor cases, T. 36, páx. 69.535, pgfo. 66.264]) <strong>de</strong>clinou o recoñecemento dunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación composta por un único traballa<strong>do</strong>r, xa que os traballa<strong>do</strong>res son os que constitúen o corpo electoral dunha<br />
auténtica unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra.<br />
23 STCo 57/1989, <strong>de</strong> 16 marzo (BOE <strong>de</strong> 19 abril [BJC, núm. 96, páx. 585]), f.j. 2º.<br />
24 DIÉGUEZ sostén esta i<strong>de</strong>a ó dicir que as eleccións sindicais son “indiscretas” en canto á <strong>de</strong>signación <strong>do</strong> axente<br />
negocia<strong>do</strong>r e, neste senti<strong>do</strong>, “os órganos <strong>de</strong> representación <strong>do</strong> persoal só se po<strong>de</strong>n ver como unha estructura<br />
interferida, e, polo tanto, obstructiva dunha xenuina representación para a negociación <strong>do</strong>s convenios” (cfr.<br />
“Elecciones sindicales y <strong>de</strong>rechos sindicales fundamentales”, REDT, núm. 34, 1988, páx. 255).<br />
25 VALDÉS DAL-RE, “Crisis y continuidad en la estructura <strong>de</strong> la negociación colectiva”, RPS, núm. 137, 1983, páx.<br />
401.<br />
98
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
territorial e temporal” 26 , o que evi<strong>de</strong>ncia o inicial <strong>de</strong>scoñecemento das partes negocia<strong>do</strong>ras acerca <strong>do</strong><br />
alcance exacto <strong>do</strong> convenio a negociar, e, <strong>de</strong> rexeitamento, da composición da unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra.<br />
C) Unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación: realida<strong>de</strong> posterior ó ámbito <strong>de</strong> aplicación<br />
Resulta sobradamente coñecida a polémica sobre a preexistencia ou non da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación ó<br />
convenio que a regula, pese a isto a súa solución carece <strong>de</strong> resposta pacífica na xurispru<strong>de</strong>ncia e, <strong>de</strong> xeito<br />
especial, na <strong>do</strong>utrina. Así, algún autor <strong>de</strong>finiu á unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación como “o conxunto <strong>de</strong><br />
traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s polo convenio” 27 , <strong>de</strong> tal xeito que to<strong>do</strong> convenio ten pre<strong>de</strong>terminada a unida<strong>de</strong> e<br />
acostuma ser coextenso con ela. Da mesma maneira, unha recente corrente na xurispru<strong>de</strong>ncia aposta pola<br />
preexistencia da unida<strong>de</strong>, pero faino con certa cautela. En efecto, a STS 20 outubro 1997 28 , por un la<strong>do</strong>,<br />
insiste na necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> distinguir entre “unida<strong>de</strong>s naturais” –en alusión ás <strong>de</strong> empresa ou sector-, que<br />
teñen unha “existencia allea á vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res” 29 <strong>do</strong> convenio, pois estes “non crean a empresa<br />
nin o sector” 30 , por seren realida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes e con fins distintos <strong>do</strong> simple proceso negocia<strong>do</strong>r; e<br />
“unida<strong>de</strong>s artificiais” –por exemplo, <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas ou, nalgunhas ocasións, <strong>de</strong> franxa-, creadas<br />
“pola propia <strong>de</strong>cisión das partes que interveñen no convenio e coa exclusiva finalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratar” 31 . De<br />
tal sorte que as “unida<strong>de</strong>s naturais” preexisten ó convenio e as “artificiais” constitúense con<br />
posteriorida<strong>de</strong> á súa celebración. E, por outra banda, co obxecto <strong>de</strong> reforza-lo argumento anterior, avoga<br />
por unha interpretación estricta <strong>do</strong> <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar conti<strong>do</strong> no art. 89.1 ET, <strong>de</strong> maneira que este<br />
<strong>de</strong>saparece can<strong>do</strong> se trata da revisión <strong>de</strong> convenios que regulaban unida<strong>de</strong>s artificiais. Pois, sen<strong>do</strong> a<br />
vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res a que dá vida a esas unida<strong>de</strong>s, se calquera <strong>do</strong>s da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> separarse <strong>do</strong><br />
grupo, unha vez <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> o convenio e concluída a súa vixencia pactada, esa vonta<strong>de</strong> consensuada<br />
<strong>de</strong>ixa <strong>de</strong> existir e con isto o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> renegociar. A<strong>de</strong>mais apostila, que soste-lo contrario implicaría levar<br />
“o mandato <strong>do</strong> art. 89.1 moito máis lonxe <strong>do</strong> que se or<strong>de</strong>na nel” 32 , ata o extremo <strong>de</strong> que se estaría<br />
obrigan<strong>do</strong> ás partes a manter sempre a mesma unida<strong>de</strong> 33 .<br />
En contraposición, outros autores propoñen a ruptura <strong>do</strong> que se chamou “concepción orgánica” da<br />
negociación colectiva, para a que “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratación e ámbito <strong>do</strong> convenio son realida<strong>de</strong>s<br />
obxectivas, anteriores e in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes da vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras” 34 . De sorte que, aceptaríase<br />
que o ámbito preexiste ó convenio, pero non así a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación. Esta posición non ten sanción<br />
expresa na xurispru<strong>de</strong>ncia, a salvo algunha sentencia illada como a proce<strong>de</strong>nte <strong>do</strong> extinto TCT <strong>de</strong> 24 maio<br />
1985 35 , na que se trataba <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntifica-la “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación á que alcanza o ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong><br />
26 O argumento esboza<strong>do</strong> supra refórzase trala recente <strong>do</strong>utrina <strong>do</strong> TS sobre o carácter normativo das cláusulas que<br />
<strong>de</strong>terminan o ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> convenio colectivo. Vid. STS 16 xuño 1998 (Ar. 5.398), que trae causa das SS<br />
20 <strong>de</strong>cembro 1995 (Ar. 9.486) e 28 outubro 1997 (Ar. 7.682).<br />
27 Cfr. DIÉGUEZ, “Determinación <strong>de</strong> las unida<strong>de</strong>s apropiadas <strong>de</strong> negociación colectiva”, no vol. VI Jornadas Luso-<br />
Hispano-Brasileñas <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, Servicio <strong>de</strong> Publicacións da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Santiago <strong>de</strong> Compostela,<br />
1990), páx. 34. Esta posición tamén foi sostida por ALONSO OLEA e CASAS BAAMONDE, para os que unida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> negociación era “o conxunto <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s polo convenio” (cfr. Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 13ª ed. rev.,<br />
Servicio <strong>de</strong> Publicacións da Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Dereito da Universida<strong>de</strong> Complutense [Madrid, 1993], páx. 761). Os<br />
mesmos autores matizaron recentemente a súa posición ó indicaren que “o ámbito preexiste ó convenio, e que,<br />
celebra<strong>do</strong> este, converterase no seu ámbito <strong>de</strong> aplicación, ó que se <strong>de</strong>nomina unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratación ou <strong>de</strong><br />
negociación” (cfr. Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 17ª ed., Civitas [Madrid, 1999], páx. 793).<br />
28 Ar. 8.083. Con conti<strong>do</strong> semellante suce<strong>de</strong>u a STS 17 novembro 1998 (Ar. 9.750). Nesta liña, a STSJ Andalucía<br />
(Málaga) 28 maio 1999 (As. 1.766), segun<strong>do</strong> a cal “os convenios colectivos, como expresión libre <strong>de</strong> empresarios e<br />
traballa<strong>do</strong>res, regulan as condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> das partes asinantes <strong>de</strong>stes, <strong>de</strong> tal sorte que, por mandato <strong>do</strong> art. 83.1,<br />
configúranse unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación nas que se acorda o ámbito <strong>de</strong> aplicación” (f.d. 1º).<br />
29 F.D. 4º.<br />
30 Ibíd.<br />
31 Ibíd.<br />
32 Ibíd.<br />
33 Neste senso hai que enten<strong>de</strong>-la afirmación, bastante confusa, da citada STS 17 novembro 1998, segun<strong>do</strong> a cal “o<br />
mandato legal [o <strong>do</strong> art. 89.1 ET] non alcanza ás unida<strong>de</strong>s artificiais <strong>de</strong> negociación orixinadas pola vonta<strong>de</strong> dunha<br />
soa das partes” (f.d. 5º), noutras palabras, se as “unida<strong>de</strong>s artificiais” nacen da vonta<strong>de</strong> consensuada das partes, o<br />
<strong>de</strong>sexo <strong>de</strong> calquera <strong>de</strong>las <strong>de</strong> aban<strong>do</strong>ala non po<strong>de</strong> ser cercena<strong>do</strong> pola imposición dun <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar nesa unida<strong>de</strong>.<br />
34 Cfr. VALDÉS DAL-RE, “Crisis y continuidad…”, cit. páx. 432. Vid., a<strong>de</strong>mais, SALA FRANCO e GOERLICH<br />
PESSET, “La problemática jurídica <strong>de</strong> las unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación colectiva, con especial referencia a los supuestos<br />
<strong>de</strong> cambio <strong>de</strong> unidad”, REDT, núm. 35, 1988, páx. 329, sobre “a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> conseguir no convenio a <strong>de</strong>limitación<br />
da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación escollida”. Tamén, OJEDA AVILÉS, Derecho Sindical, 7ª ed., Tecnos (Madrid, 1995),<br />
páx. 689 e ss.<br />
35 R. 3.640.<br />
99
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
convenio” 36 , presumín<strong>do</strong>se que este é anterior a aquela. Máis disto non se infire a improce<strong>de</strong>ncia da tese<br />
favorable á existencia da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación con posteriorida<strong>de</strong> á celebración <strong>do</strong> convenio. En<br />
efecto, se a unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra preexistise ó convenio o seu alcance exacto coñeceríase con antelación á<br />
negociación <strong>do</strong> convenio que a regula, e, <strong>de</strong> aí que, non existirían dúbidas sobre cal é o convenio<br />
aplicable a un ou varios traballa<strong>do</strong>res. Como xa se dixo, a práctica mostra que isto non é así e que a<br />
<strong>de</strong>terminación da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación a<strong>de</strong>cuada pasa pola <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> convenio colectivo<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, en canto que é o máis idóneo <strong>do</strong>s aplicables a un grupo <strong>de</strong> relacións laborais. Des<strong>de</strong> logo, o art.<br />
85.3.e) ET ó obrigar, en canto conti<strong>do</strong> mínimo <strong>do</strong>s convenios colectivos, a <strong>de</strong>signación dunha comisión<br />
paritaria, atribúelle a esta unha función importante, esto é, a <strong>de</strong> “administra-lo convenio” 37 , e con ela, a <strong>de</strong><br />
precisa-lo alcance da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación. A<strong>de</strong>mais, outro dato reforza a tese <strong>de</strong> que a unida<strong>de</strong> non<br />
preexiste ó convenio; trátase <strong>de</strong> que as partes, <strong>de</strong>ntro das regras <strong>de</strong> lexitimación, po<strong>de</strong>n elixi-lo ámbito <strong>de</strong><br />
aplicación <strong>do</strong> convenio con certas coor<strong>de</strong>nadas xeográficas e funcionais, “excluín<strong>do</strong> da aplicación <strong>do</strong><br />
convenio a algunhas categorías, grupos ou empresas comprendidas inicialmente no ámbito <strong>de</strong>sas<br />
coor<strong>de</strong>nadas” 38 ou, ó contrario, inclúenas can<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>ría a súa exclusión pola concorrencia <strong>de</strong><br />
convenios. De aí que os tribunais teñan unha función <strong>de</strong>cisiva na <strong>de</strong>limitación da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
unha vez negocia<strong>do</strong> o convenio, suposto que se aprecia especialmente na coñecida exclusión <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res con contratos <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, a tempo parcial ou nos fixos-<strong>de</strong>scontinuos 39 .<br />
É evi<strong>de</strong>nte que as dúas posicións comentadas, dada a súa formulación, son irreconciliables. Vólvase entón<br />
á <strong>do</strong>utrina das citadas SSTS 20 outubro 1997 e 17 novembro 1998, <strong>de</strong>fensoras da preexistencia da<br />
unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación ó convenio que a regula –salvo no caso das “unida<strong>de</strong>s artificiais”-, e po<strong>de</strong>rase<br />
apreciar que a súa argumentación non resulta convincente en absoluto. En efecto, o TS, en primeiro lugar,<br />
distingue entre unida<strong>de</strong>s “naturais” e “artificiais”, distinción baseada en que as primeiras –aludin<strong>do</strong> á<br />
empresa e ó sector- teñen unha existencia allea á vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res <strong>do</strong> convenio en canto que son<br />
realida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes e anteriores a el; en cambio, as segundas nacen da propia vonta<strong>de</strong> das partes<br />
negocia<strong>do</strong>ras coa exclusiva finalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contratar. En to<strong>do</strong> caso, trátase dunha distinción aceptable ó<br />
mesmo tempo que discutible 40 , pois máis correcto sería diferenciar entre unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación<br />
36 C<strong>do</strong>. 2º.<br />
37 Vid. MARTÍNEZ GIRÓN, que, ó estudia-lo uso e orixe das comisións paritarias, indica que a expresión<br />
negociación colectiva alu<strong>de</strong> “ó exercicio polos empresarios e sindicatos <strong>do</strong>s <strong><strong>de</strong>reito</strong>s distintos: o <strong>de</strong> negociar e o <strong>de</strong><br />
administrar, así chama<strong>do</strong>s porque se exercitan en fase <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> convenios colectivos (…) e <strong>de</strong><br />
administración (…) <strong>do</strong>s xa negocia<strong>do</strong>s” (cfr. Los pactos <strong>de</strong> procedimiento en la negociación colectiva, IELSS<br />
[Madrid, 1985], páx. 2 e 31 e ss.).<br />
38 Cfr. OJEDA AVILÉS, Derecho Sindical, cit. páx. 689.<br />
39 Proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> numerosas SSTCT, entre elas as <strong>de</strong> 29 agosto e 3 novembro 1983 (R. 7.308 e 10.370), 13 xaneiro e<br />
18 outubro 1984 (R. 778 e 8.295), 26 abril e 11 <strong>de</strong>cembro 1985 (R. 2.890 e 7.115), 3 febreiro 1986 (R. 1.310) e 30<br />
<strong>de</strong>cembro 1987 (R. 29.669), o TS fíxose eco, nas súas SS <strong>de</strong> 13 e 22 maio 1991 (Ar. 3.909 e 6.826), da <strong>do</strong>utrina que<br />
consi<strong>de</strong>raba discriminatoria a exclusión <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res temporais da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>do</strong>s <strong>de</strong> a tempo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, afirman<strong>do</strong> que “a temporalida<strong>de</strong> <strong>do</strong> contrato laboral en canto elemento puramente acci<strong>de</strong>ntal na<br />
conformación <strong>de</strong>ste non <strong>de</strong>be conlevar, no seu tratamento legal, outro tipo <strong>de</strong> efectivida<strong>de</strong> distinta respecto da<br />
contratación fixa ou por tempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> que a propia da súa natural <strong>de</strong>limitación cronolóxica” (STS 13 maio 1991,<br />
f.d. 5º). Pola súa parte, o propio TCo sentara as bases sobre o alcance <strong>do</strong> principio <strong>de</strong> igualda<strong>de</strong> ante a lei, nas súas SS<br />
22/1981, <strong>de</strong> 2 julio (BOE <strong>de</strong> 20 julio [BJC, núm. 4, páx. 243]) e 34/1981, <strong>de</strong> 10 novembro (BOE <strong>de</strong> 19 novembro<br />
[BJC, núm. 7, páx. 508]), on<strong>de</strong> se sostivo que ese principio “non prohibe que o lexisla<strong>do</strong>r contemple un tratamento<br />
diverso para situacións distintas”, pero si impi<strong>de</strong> que “a <strong>de</strong>sigualda<strong>de</strong> <strong>de</strong> tratamento legal sexa inxustificada por non<br />
ser razoable”(STCo 34/1981, f.j. 3º). Destes primeiros pronuciamentos pasouse con toda naturalida<strong>de</strong> ás SSTCo<br />
52/1987, <strong>de</strong> 7 maio (BOE <strong>de</strong> 5 xuño [BJC, núm, 74, páx. 743]), e 136/1987, <strong>de</strong> 22 xullo (BOE <strong>de</strong> 11 agosto [BJC,<br />
núm. 76/77, páx. 137]), que, resolven<strong>do</strong> os recursos <strong>de</strong> amparo interpostos polas empresas que se viran obrigadas, por<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>do</strong> TCT, a incluír na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>do</strong>s seus traballa<strong>do</strong>res fixos ós temporais, entraron no fon<strong>do</strong> <strong>do</strong><br />
tema e cualificaron como nulas as cláusulas convencionais polas que estes últimos eran excluí<strong>do</strong>s toda vez que<br />
<strong>de</strong>cretaron a súa readmisión na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación da que foran expulsa<strong>do</strong>s. Agora ben, o máximo Tribunal<br />
matizou que o menciona<strong>do</strong> principio <strong>de</strong> igualda<strong>de</strong> non era invocable para constituír unha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
“con tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res dunha empresa ou dun ámbito xeográfico ou funcional <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>”, nin para impedir<br />
“que <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s grupos <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res con suficiente forza negocia<strong>do</strong>ra pacten por separa<strong>do</strong> as súas condicións<br />
<strong>de</strong> emprego” (STCo 136/1987, f.j. 5º). Por conseguinte, a inclusión na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res<br />
temporais excluí<strong>do</strong>s fundamentábase máis nos prexuízos que se lles irrogaban ó careceren <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r negocia<strong>do</strong>r que<br />
no tipo <strong>de</strong> contrato. En palabras da STCo 177/1993, <strong>de</strong> 31 maio (BOE <strong>de</strong> 5 xullo [BJC, núm. 147, páx. 33]), “a<br />
<strong>de</strong>sigualda<strong>de</strong> convértese así en discriminación, por non ofrecer máis soporte visible que unha minusvaloración das<br />
funcións <strong>de</strong>senvolvidas polo grupo notoriamente débil no momento da contratación”, pois carecen “<strong>de</strong> po<strong>de</strong>r<br />
negocia<strong>do</strong>r por si sós” (f.j. 3º).<br />
40 Nesa distinción apréciase a influencia <strong>do</strong> Dereito norteamericano, da<strong>do</strong> que a sección 9,b) Lei Taft-Hartley<br />
cualifica como unida<strong>de</strong>s presumiblemente a<strong>de</strong>cuadas as <strong>de</strong> oficio (craft unit), empresa (employer unit), centro (plant<br />
unit) ou subdivisións <strong>de</strong>stas, o que non implica a inexistencia <strong>do</strong>utras unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras tales como as<br />
100
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
“típicas”, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> habituais por teren sanción no art. 87 ET, atribuín<strong>do</strong> este cualificativo ás <strong>de</strong><br />
franxa, centro, empresa e sector, e unida<strong>de</strong>s “atípicas”, en canto que son amparadas xenericamente no art.<br />
83 ET 41 , pola súa escasa presencia, con referencia, por exemplo, á unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas ou <strong>de</strong><br />
empresas illadas relacionadas ós efectos <strong>de</strong> celebrar un convenio 42 . En segun<strong>do</strong> termo, faise <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>r <strong>do</strong><br />
carácter consensua<strong>do</strong> das unida<strong>de</strong>s “atípicas”, a súa constitución no momento da celebración <strong>do</strong> convenio,<br />
mentres que a ausencia <strong>de</strong>ste requisito nas unida<strong>de</strong>s “típicas”, convérteas en unida<strong>de</strong>s preexistentes ó<br />
convenio porque a empresa e o sector, en si mesmos, son, como se ten repeti<strong>do</strong>, realida<strong>de</strong>s anteriores á<br />
negociación das normas. Pois ben, cabe alegar que unha cousa é que a empresa, como entida<strong>de</strong>, exista con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia da unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra e outra moi distinta é que a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> empresa<br />
teña tamén unha existencia “permanente” na sucesión <strong>de</strong> convenios, <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o momento en que na empresa<br />
se po<strong>de</strong>n aplicar convenios <strong>de</strong> diferente ámbito e que, aínda existin<strong>do</strong> un convenio <strong>de</strong> empresa, este non<br />
ten por que compren<strong>de</strong>r a tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res daquela. Moito máis complica<strong>do</strong> resulta a <strong>de</strong>fensa dunha<br />
entida<strong>de</strong> propia <strong>do</strong> sector, porque algúns convenios coinci<strong>de</strong>n co ámbito <strong>de</strong> aplicación disposto nas<br />
regulamentacións e or<strong>de</strong>nanzas, pero, especialmente a partir <strong>do</strong> fomento <strong>de</strong> marcos autonómicos <strong>de</strong><br />
negociación coa reforma articulada basicamente a través da Lei 11/1994, <strong>de</strong> 19 maio 43 , creáronse novos<br />
sectores <strong>de</strong> activida<strong>de</strong> ou subscritores. A<strong>de</strong>mais, presumi-la consensualida<strong>de</strong> das unida<strong>de</strong>s “atípicas”<br />
implica negar ou reduci-la das unida<strong>de</strong>s “típicas” e o certo é que unhas e outras apóianse na exclusiva<br />
vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras segun<strong>do</strong> o art. 83.1 ET, aínda que <strong>de</strong>be dicirse que as unida<strong>de</strong>s “típicas”<br />
pó<strong>de</strong>nse <strong>de</strong>terminar a través <strong>de</strong> diversos criterios (por exemplo, o principio <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa ou o<br />
mantemento <strong>do</strong> ámbito proce<strong>de</strong>nte da regulamentación ou or<strong>de</strong>nanza), mentres que nas “atípicas” o<br />
criterio exclusivo é o da indicada vonta<strong>de</strong> das partes. E, en terceiro lugar, o TS sostén que se calquera das<br />
partes negocia<strong>do</strong>ras, unha vez <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> o convenio e concluída a súa vixencia pactada, <strong>de</strong>ci<strong>de</strong><br />
separarse da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación “atípica”, non existe <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar no concepto <strong>de</strong> revisión o<br />
aludi<strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>. É evi<strong>de</strong>nte que se escolleu unha interpretación estricta <strong>do</strong> <strong>de</strong>ber <strong>de</strong><br />
negociar conti<strong>do</strong> no art. 89.1 ET, como era <strong>de</strong> esperar, por outro la<strong>do</strong>, trala reforma <strong>de</strong> 1994, co fin <strong>de</strong><br />
corrixi-la <strong>do</strong>utrina xurispru<strong>de</strong>ncial que avoga por unha interpretación lata 44 , segun<strong>do</strong> a cal este <strong>de</strong>ber<br />
existía unha vez vencida a vixencia dun convenio, para negociar outros <strong>do</strong> mesmo ou <strong>de</strong> diferentes<br />
ámbitos. Así as cousas, a interpretación estricta incorre no erro <strong>de</strong> prioriza-lo <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> revisa-lo convenio<br />
venci<strong>do</strong> nas “unida<strong>de</strong>s típicas”, estimulan<strong>do</strong> a “petrificación” <strong>de</strong>sas unida<strong>de</strong>s e, o que é peor, limitan<strong>do</strong><br />
máis <strong>do</strong> disposto –polas regras <strong>de</strong> lexitimación <strong>do</strong>s arts. 87 e 88 ET, a prohibición <strong>de</strong> concorrencia <strong>do</strong> seu<br />
art. 84 e a or<strong>de</strong>nación da estructura da negociación a través <strong>do</strong>s convenios e acor<strong>do</strong>s marco e sobre<br />
materias concretas- a liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong> elección das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación polos suxeitos negocia<strong>do</strong>res.<br />
Efectivamente, a inestabilida<strong>de</strong> das unida<strong>de</strong>s “atípicas”, ó non atopárense reforzadas polo <strong>de</strong>ber <strong>de</strong><br />
revisión <strong>do</strong> convenio venci<strong>do</strong>, induce a escoller outras que ofrezan maior segurida<strong>de</strong>, <strong>de</strong> xeito que a<br />
<strong>do</strong>utrina das citadas SSTS 20 outubro 1997 e 17 novembro 1998 fai lembra-la estructura da negociación<br />
colectiva baseada en ámbitos normativos, pois, pese a que o art. 87 ET omite a relación pechada <strong>do</strong>s<br />
ámbitos nos que se po<strong>de</strong> negociar, esta existe <strong>de</strong> feito ó limitarse, como xa se dixo, <strong>de</strong> forma excesiva a<br />
elección da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación.<br />
Por to<strong>do</strong>, segue a ser posible soster que a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación non se constitúe antes da entrada en<br />
vigor <strong>do</strong> convenio que a regula, senón <strong>de</strong>spois. A unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra intégrase polos traballa<strong>do</strong>res ós<br />
que inicialmente se lles aplica o convenio, coincidin<strong>do</strong> nese momento ámbito <strong>de</strong> aplicación e unida<strong>de</strong>,<br />
para que <strong>de</strong>spois o ámbito se estenda máis alá da unida<strong>de</strong> a través <strong>de</strong> figuras tales como a adhesión<br />
estatutaria ou extraestatutaria e a extensión. Curiosamente só nas unida<strong>de</strong>s “atípicas” ou, en expresión<br />
recente <strong>do</strong> TS, “artificiais”, po<strong>de</strong>ríase soste-la súa constitución previa á negociación <strong>do</strong> convenio, pois, en<br />
atención á súa consensualida<strong>de</strong>, coñécese a súa composición exacta antes <strong>do</strong> inicio <strong>do</strong> proceso<br />
negocia<strong>do</strong>r.<br />
multiempresariais, aínda que estas teñen unha natureza estrictamente contractual ó naceren da vonta<strong>de</strong> consensuada<br />
das partes negocia<strong>do</strong>ras.<br />
41 Clasificación proposta por RIVERO LAMAS, “A lexitimación empresarial para a negociación colectiva.<br />
Asociacións empresariais lexitimadas para negociar. A lexitimación nos grupos <strong>de</strong> empresas”, no vol. Los límites <strong>de</strong>l<br />
convenio colectivo, la legitimación empresarial y órganos para la resolución <strong>de</strong> conflictos. V Jornadas <strong>de</strong> Estudio<br />
sobre la negociación colectiva, Centro <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS (Madrid, 1992), páx. 28.<br />
42 Fenómeno cada vez máis introduci<strong>do</strong> no noso or<strong>de</strong>namento xurídico e que ten a súa reproducción nos “joint<br />
employers” <strong>do</strong> Dereito norteamericao ou empresarios uni<strong>do</strong>s para obteren maior forza no proceso negocia<strong>do</strong>r, <strong>do</strong> que<br />
atopamos o réxime basicamente consigna<strong>do</strong> nos casos NLRB v. Lund (Tribuna <strong>de</strong> Apelacións, Circuito Octavo, 10<br />
maio 1939 [Labor Cases, T. 1, páx. 1.030, pgfo. 18.358]) e NLRB v. Checker Cab Co. (Tribunal <strong>de</strong> Apelacións,<br />
Circuito Sexto, 4 outubro 1986 [Labor Cases, T. 54, páx. 17.613, pgfo. 11.492]).<br />
43 BOE <strong>de</strong> 23 maio.<br />
44 Recór<strong>de</strong>nse neste extremo as antigas SSTCT 29 outubro 1986 (R. 10.762), 17 marzo, 26 maio e 23 <strong>de</strong>cembro 1987<br />
(R. 7.080, 11.678 e 29.658, respectivamente) e 7 <strong>de</strong>cembro 1988 (R. 596).<br />
101
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
D) A súa <strong>de</strong>terminación<br />
O art. 83.1 ET atópase intimamente conecta<strong>do</strong> co <strong>do</strong> art. 82.3, á vista <strong>do</strong> cal “os convenios colectivos<br />
regula<strong>do</strong>s por esta Lei obrigan a tó<strong>do</strong>los empresarios e traballa<strong>do</strong>res incluí<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> seu ámbito <strong>de</strong><br />
aplicación e durante o tempo da súa vixencia”, é dicir, o convenio goberna, inicialmente, ós incluí<strong>do</strong>s na<br />
unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación. Pero, da<strong>do</strong> que a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación é posterior ó convenio e, como xa se<br />
repetiu, <strong>de</strong>scoñécese a priori o seu alcance exacto, suce<strong>de</strong> que en múltiples ocasións hai que resolve-lo<br />
conflicto entre normas convencionais ós efectos <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar cal é a aplicable a un ou varios<br />
traballa<strong>do</strong>res 45 . Así, a <strong>de</strong>terminación da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación a<strong>de</strong>cuada pasa pola previa <strong>de</strong>terminación<br />
<strong>do</strong> convenio colectivo a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, como o máis idóneo <strong>do</strong>s aplicables a un grupo <strong>de</strong> relacións laborais. E,<br />
<strong>de</strong> aí a radical diferencia co Dereito norteamericano no que, ó preexisti-la unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación ó<br />
convenio colectivo, non se aprecia colisión normativa; cada unida<strong>de</strong> ten o seu convenio, perseguín<strong>do</strong>se<br />
que a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminada sexa a<strong>de</strong>cuada, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia da que <strong>de</strong>veña máis a<strong>de</strong>cuada.<br />
En principio, os Tribunais Superiores <strong>de</strong> Xustiza 46 , subscribin<strong>do</strong> a <strong>do</strong>utrina elaborada polo <strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong><br />
TCT 47 , consi<strong>de</strong>raron ó convenio colectivo <strong>de</strong> empresa –e por en<strong>de</strong> á unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación homónimacomo<br />
o convenio per se a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, da<strong>do</strong> que este tipo <strong>de</strong> normas pactadas materializan con maior<br />
precisión os intereses <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res e empresarios intrinsecamente vincula<strong>do</strong>s á situación económica<br />
da empresa. Por isto, ante a existencia dun convenio <strong>de</strong> empresa, e <strong>de</strong>ixan<strong>do</strong> a un la<strong>do</strong> os problemas <strong>de</strong><br />
concorrencia <strong>de</strong> convenios, ex. Art. 84 ET, esta <strong>do</strong>utrina xurispru<strong>de</strong>ncial non parecía un conflicto <strong>de</strong><br />
normas entre aquel e outros posiblemente aplicables ás relacións laborais incluídas no ámbito <strong>do</strong><br />
primeiro, senón que se sostería a existencia dun só convenio, en si mesmo a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, como é o <strong>de</strong><br />
empresa. Pero esta postura creba coa propia creba <strong>do</strong> principio <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa, enuncia<strong>do</strong><br />
expresamente no art. 5 LRT <strong>de</strong> 1942 e carente <strong>de</strong> sanción legal na actualida<strong>de</strong>. Por iso, optouse ou por<br />
rexeitar a súa aplicación en canto vestixio da época regulamentista 48 , ou por aceptala con certos límites.<br />
Neste senti<strong>do</strong>, non cabe dúbida <strong>de</strong> que nunha pequena empresa cunha única activida<strong>de</strong> ou unha única<br />
activida<strong>de</strong> principal 49 o convenio <strong>de</strong> empresa po<strong>de</strong> ser en si mesmo axeita<strong>do</strong>, pero non tanto polo<br />
principio <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa, senón porque a propia realida<strong>de</strong> limita a existencia dun conflicto<br />
normativo. En cambio, en empresas <strong>de</strong> maior tamaño ou con múltiples activida<strong>de</strong>s 50 , a aplicación dun<br />
mesmo convenio non ten razón <strong>de</strong> ser, ata o extremo <strong>de</strong> que se chegou a consi<strong>de</strong>rar non discriminatorio a<br />
aplicación <strong>de</strong> diferentes convenios –<strong>de</strong> centro, <strong>de</strong> empresa, <strong>de</strong> sector- a unha mesma empresa, en especial<br />
can<strong>do</strong> ten centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> en distintas provincias 51 . E isto está intimamente conecta<strong>do</strong> co feito <strong>de</strong> que a<br />
reforma <strong>de</strong> 1994, entre os seus múltiples obxectivos, procurou a <strong>de</strong>scentralización <strong>do</strong>s marcos estatais <strong>de</strong><br />
negociación a favor <strong>do</strong>s autonómicos a<strong>de</strong>mais <strong>do</strong> propio fomento <strong>de</strong> articulación da estructura negocial<br />
<strong>de</strong>n<strong>de</strong> eses marcos autonómicos, razón pola cal os tribunais aceptaron, con toda naturalida<strong>de</strong>, a aplicación<br />
da normativa sectorial ós centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> empraza<strong>do</strong>s nunha <strong>de</strong>terminada Comunida<strong>de</strong> Autónoma<br />
aínda que houbese un convenio <strong>de</strong> empresa.<br />
45 Vid. MERCADER UGUINA, “Problemas <strong>de</strong> conflicto y coordinación entre convenios colectivos en el seno <strong>de</strong> la<br />
empresa: notas para un estudio”, RTSS, núm. 11, 1993, páx. 10 e ss.<br />
46 Entre outras, SS País Vasco 26 outubro e 1 <strong>de</strong>cembro 1994 (As. 4.077 e 4.977, respectivamente), Aragón 20 xullo<br />
1995 (As. 2.850) e Canarias 11 xullo 1995 (As. 2.726).<br />
47 Dan cumprida proba <strong>de</strong>sto as SS 15 marzo 1984 (R. 3.056), 22 maio 1986 (R. 3.562), 5 febreiro e 11 <strong>de</strong>cembro<br />
1987 (R. 2.464 e 27.964, respectivamente) que chegaron a soste-la aplicación preferente <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong> empresa<br />
sobre o <strong>de</strong> sector, incluso can<strong>do</strong> este é menos favorable có primeiro.<br />
48 No caso da STSJ País Vasco 3 febreiro 1998 (As. 5.398), para a cal ese principio operaba en contra da aplicación<br />
<strong>de</strong> máis dunha regulamentación ás mesmas empresas, pero que non actúa no campo <strong>do</strong>s convenios colectivos, “nos<br />
que non existe norma similar e a autonomía das partes que os negocian po<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar” que a unha empresa con<br />
diversos centros se lle apliquen non só os convenios <strong>de</strong> cada un <strong>de</strong>les, senón incluso (…) en cada un <strong>de</strong>les o convenio<br />
axusta<strong>do</strong> ó seu ámbito territorial” (f.d. 2º).<br />
49 Vid. STSJ Andalucía (Málaga) 28 maio 1999 (cit. nota 17).<br />
50 Máis explicitamente, no caso <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> diversas activida<strong>de</strong>s nunha mesma empresa, non cabe esgrimi-lo<br />
principio <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa nin <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio. Así o confirman, entre outras, SSTS 1 xuño 1978 (Ar.<br />
2.247) e 6 maio 1981 (Ar. 2.103); SSTSJ Cataluña 6 marzo 1995 (As. 1.102), Baleares 29 xaneiro 1997 (As. 596) e<br />
La Rioja 6 outubro 1998 (As. 3.588).<br />
51 Arguméntase que o feito <strong>de</strong> que a empresa teña centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> en diversos puntos <strong>do</strong> Esta<strong>do</strong> ós que se lles<br />
aplica convenios diferentes, non “implica unha infracción <strong>do</strong> principio <strong>de</strong> igualda<strong>de</strong> nin discriminación nas relacións<br />
laborais da empresa, xa que os diferentes medios culturais, económicos, sociais, etc. <strong>de</strong> cada unha das poboacións e<br />
zonas nas que se insira cada centro po<strong>de</strong> xustificar un tratamento diverso” (STSJ País Vasco 3 febreiro 1998 [cit. nota<br />
39], f.d. 2º). De forma similar, STSJ País Vasco 2 marzo 1999 (As. 1.532).<br />
102
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Así as cousas, ante a posible aplicación <strong>de</strong> varios convenios, incluí<strong>do</strong> o <strong>de</strong> empresa, a <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong><br />
máis axeita<strong>do</strong> é obra <strong>do</strong>s tribunais que, xa <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o TCT 52 , elaboraron con ese fin unha serie <strong>de</strong> criterios,<br />
uns sen maior fundamentación legal, -por exemplo, o principio da norma máis específica ou especial-,<br />
outros, en cambio, apoia<strong>do</strong>s na interpretación <strong>de</strong> certos preceptos <strong>do</strong> ET e <strong>do</strong>utras leis laborais –tal é o<br />
caso <strong>do</strong> convenio máis favorable-. Sexa como fose, o criterio <strong>de</strong> partida, alleo ó marco xurídico-positivo,<br />
tradúcese en que o convenio elixi<strong>do</strong> o sexa conforme á “natureza das cousas” ou á “razón ou á lóxica”.<br />
Noutras palabras, o convenio máis axeita<strong>do</strong> será aquel no que os traballa<strong>do</strong>res e empresarios reclamantes<br />
se atopen efectivamente representa<strong>do</strong>s ou a activida<strong>de</strong> da empresa teña o seu encaixe exacto ou, en fin,<br />
responda á comunida<strong>de</strong> <strong>de</strong> intereses <strong>do</strong>s incluí<strong>do</strong>s no seu ámbito 53 .<br />
Se con esto, os convenios aplicables foran varios actuaría o criterio que se formaliza a través <strong>do</strong> principio<br />
da norma máis específica, que non ten un emprego pola xurispru<strong>de</strong>ncia que poidamos cualificar <strong>de</strong><br />
orixinal nin tampouco <strong>de</strong> recente. Nos pronunciamentos <strong>do</strong> TCT inmediatos á publicación <strong>do</strong> ET 54 ,<br />
<strong>de</strong>clarouse <strong>de</strong> forma concisa: a “norma específica referente a industria ou activida<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminada <strong>de</strong>be <strong>de</strong><br />
prevalecer sobre as <strong>de</strong> carácter xenérico” 55 . Esto non é máis que a translación ó Dereito da negociación<br />
colectiva <strong>do</strong> principio xeral <strong>do</strong> “específico”, que rexe as relacións entre o noso Código Civil e as<br />
Compilacións forais, optan<strong>do</strong> pola aplicación preferente <strong>do</strong> Dereito privativo fronte ó estatal. Afondan<strong>do</strong><br />
no tema, aínda cabe enunciar cadanseu carácter <strong>do</strong> principio da especialida<strong>de</strong>. O primeiro refírese á súa<br />
formulación en termos comparativos; predícase dun convenio en relación con outro ou outros 56 , pois non<br />
en van é instrumento idóneo <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> conflictos <strong>de</strong> normas convencionais. E, o segun<strong>do</strong> alu<strong>de</strong> ó seu<br />
carácter excluínte en relación con outros criterios, como o <strong>do</strong> principio <strong>do</strong> convenio máis favorable, que<br />
se supedita <strong>de</strong>se mo<strong>do</strong> á cualificación <strong>do</strong> convenio como específico 57 , en contradicción co aforismo<br />
favorabilia sunt amplianda odiosa restringenda. En realida<strong>de</strong>, só <strong>de</strong> seren varios os convenios específicos<br />
<strong>de</strong>virá a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> o máis beneficioso.<br />
Noutra or<strong>de</strong> <strong>de</strong> cousas e salvo o suposto típico <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> principio <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong> –o <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> convenio a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> entre <strong>do</strong>us ou máis convenios <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> igual ámbito territorial e<br />
distinto ámbito funcional-, convén poñer <strong>de</strong> relevo como, no resto <strong>do</strong>s casos, outro criterio, o principio <strong>de</strong><br />
territorialida<strong>de</strong>, procura incidir na selección <strong>do</strong> que resulte máis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> 58 , procuran<strong>do</strong> que o sexa o <strong>do</strong><br />
ámbito territorial máis reduci<strong>do</strong>. Non obstante, a ausencia dunha regra <strong>de</strong> aplicación automática segun<strong>do</strong><br />
a cal o convenio <strong>de</strong> ámbito territorial reduci<strong>do</strong> prima sobre o máis extenso resulta evi<strong>de</strong>nte, pois “o<br />
52 Por exemplo, SS 17 <strong>de</strong>cembro 1982 (R. 7.841), 8 febreiro e 10 outubro 1983 (R. 1.646 e 8.310, respectivamente),<br />
15 xullo 1985 (R. 4.943) e 26 xuño 1983 (R. 5.133).<br />
53 Non po<strong>de</strong> resultar extraño entonces que a STCT 26 xuño 1986 (R. 5.133) consi<strong>de</strong>rase inaplicable o Convenio<br />
Interprovincial para Ingeniería y Oficinas <strong>de</strong> Estudios Técnicos y Delineantes a un arquitecto con un só traballa<strong>do</strong>r ó<br />
seu cargo, pois non se atopaba representa<strong>do</strong> pola asociación empresarial que o negociou, e nos seus estatutos esixía<br />
que o empresario ocupase, polo menos, a vintecatro traballa<strong>do</strong>res e cinco titula<strong>do</strong>s superiores. Por circunstancias<br />
similares o convenio negocia<strong>do</strong> pola Asociación Provincial <strong>de</strong> Talleres <strong>de</strong> Reparación y Ven<strong>de</strong><strong>do</strong>res <strong>de</strong> Recambios<br />
non rexe, segun<strong>do</strong> a STCT 10 outubro 1983 (R. 8.310), nas empresas <strong>de</strong> si<strong>de</strong>rometalúrxia da provincia <strong>de</strong> Málaga,<br />
por canto que o su ámbito funcional se circunscribe a unha tarefa moi específica, a <strong>de</strong> venda <strong>de</strong> accesorios e<br />
recambios, que evi<strong>de</strong>ntemente non é a <strong>de</strong> ditas empresas. Para a STCT 17 <strong>de</strong>cembro 1982 (R. 7.941), a diferencia <strong>de</strong><br />
intereses –dadas as peculiarida<strong>de</strong>s económicas- entre a Asociación Nacional <strong>de</strong> Agentes <strong>de</strong> Seguros e as Entida<strong>de</strong>s<br />
Asegura<strong>do</strong>ras e Corre<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Reaseguros forzou a reclamación dun “ámbito funcional autóctono” para esas últimas,<br />
e a correlativa inaplicación <strong>do</strong> Convenio Nacional <strong>de</strong> Seguros negocia<strong>do</strong> pola primeira (c<strong>do</strong>. 5º). En fin, a STSJ<br />
Castilla-León (Burgos) 23 febreiro 1999 (As. 630) dispuxo que o Convenio Provincial para a Industria<br />
Si<strong>de</strong>rometalúrgica <strong>de</strong> Burgos non po<strong>de</strong> conter cláusulas que afecten ós que non estean comprendi<strong>do</strong>s no seu ámbito<br />
<strong>de</strong> aplicación, e, por tanto, as recollidas en dito Convenio sobre a posta a disposición <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res polas ETT non<br />
son aplicables a estas.<br />
54 Por exemplo, as SS 20 maio e 9 outubro 1980 (R. 25.884 e 4.914, respectivamente), 20 febreiro 1981 (R. 1.138) e 4<br />
maio 1982 (R. 2.367).<br />
55 STCT 4 maio 1982 (cit. supra), c<strong>do</strong>. 5º.<br />
56 Así o puxo <strong>de</strong> relevo a STSJ Navarra 17 <strong>de</strong>cembro 1993 (As. 5.253), ó soste-la “primacía <strong>do</strong> marco normativo<br />
específico” (f.d. 1º).<br />
57 Vid. FERNÁNDEZ LÓPEZ et al., Temas <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, Centro <strong>de</strong> Estudios Ramón Areces (Madrid,<br />
1994), páx. 91, para quen “parece impoñerse o xogo <strong>do</strong> principio <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong>” sobre o da norma máis favorable,<br />
<strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que “élle aplicable á relación laboral o convenio <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong>, por ser o máis próximo á<br />
realida<strong>de</strong> que se trata <strong>de</strong> regular”.<br />
58 Por exemplo, na STSJ La Rioja 20 abril 1993 (As. 1902), o convenio aplicable resultou se-lo <strong>do</strong> Metal da<br />
Comunidad Autónoma <strong>de</strong> La Rioja –na que estaba sita a empresa- e non o General <strong>de</strong> la Construcción; se ben hai que<br />
recoñecer que a <strong>de</strong>terminación non se apoiou tanto no ámbito territorial <strong>do</strong> convenio, senón no encaixe exacto da<br />
activida<strong>de</strong> daquela no ámbito funcional da norma pactada.<br />
103
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ámbito xeográfico non [é] <strong>de</strong>cisivo para a i<strong>de</strong>ntificación <strong>do</strong> ámbito funcional <strong>do</strong> convenio colectivo” 59 .<br />
Con isto adiántase que a “activida<strong>de</strong>” <strong>de</strong>senvolvida pola empresa eríxese como un <strong>do</strong>s factores ou<br />
baremos emprega<strong>do</strong>s pola xurispru<strong>de</strong>ncia para comproba-la especialida<strong>de</strong> dun <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> convenio. En<br />
efecto, non son poucas as SS nas que o convenio se <strong>de</strong>clara aplicable á empresa “por razón da súa<br />
activida<strong>de</strong>” 60 –a que el regula-, ou por ser el “específico da tal activida<strong>de</strong>” 61 , ó tempo que tamén son<br />
numerosos os convenios que sosteñen a relación das activida<strong>de</strong>s concretas que se poidan incluír no seu<br />
ámbito funcional, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> tal, que o convenio específico pasa por ser aquel no que a activida<strong>de</strong> da<br />
empresa atopa o seu encaixe exacto.<br />
En canto á aplicabilida<strong>de</strong> <strong>do</strong> principio da norma máis favorable como criterio <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong><br />
convenio a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, cabe indica-lo seu carácter subsidiario, entendi<strong>do</strong> no senti<strong>do</strong> da inaplicabilida<strong>de</strong> <strong>do</strong><br />
convenio específico a pesar da súa favorabilida<strong>de</strong> ou, noutras palabras, “non se trata <strong>de</strong> que prevaleza un<br />
convenio porque a súa aplicación sexa máis favorable (…), senón <strong>de</strong> que a elección aplicativa se faga da<br />
norma <strong>de</strong>bida, encamiñada a regula-las condicións laborais propias <strong>do</strong> ámbito que lle corresponda” 62 . Sen<br />
embargo, convén <strong>de</strong>stacar que o principio <strong>de</strong> norma máis favorable, a diferencia <strong>do</strong> da especialida<strong>de</strong>, foi<br />
formula<strong>do</strong> legalmente, en concreto polo art. 3.3 ET. Pero esto, lonxe <strong>de</strong> aclara-lo tema, obriga a unha<br />
reconsi<strong>de</strong>ración <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> precepto á vista da súa ambigüida<strong>de</strong>, salientada na nosa <strong>do</strong>utrina. Co dicir <strong>do</strong><br />
art. 3.3 referi<strong>do</strong> a que “os conflictos orixina<strong>do</strong>s entre os preceptos <strong>de</strong> dúas ou máis normas laborais, tanto<br />
estatais como pactadas (…) resolveranse mediante a aplicación da máis favorable para o traballa<strong>do</strong>r”,<br />
parece dar a enten<strong>de</strong>r que tó<strong>do</strong>los conflictos <strong>de</strong> leis, <strong>de</strong> leis e convenios, <strong>de</strong> convenios, e ata o seu<br />
momento, regulamentacións e or<strong>de</strong>nanzas ou <strong>de</strong> convenios entre si, atopan nel a súa panacea. Nada máis<br />
lonxe da verda<strong>de</strong>, pois o cita<strong>do</strong> principio resulta inoperante ó frustrarse a súa aplicación tanto nos<br />
supostos <strong>de</strong> colisión <strong>de</strong> normas laborais estatais, solucionables polo principio <strong>de</strong> xerarquía, canto nas<br />
relacións entre a lei e o convenio, nas que non é posible apreciar un conflicto normativo, toda vez que o<br />
segun<strong>do</strong> completa, suple ou <strong>de</strong>senvolve a primeira.<br />
Entonces, a <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> convenio colectivo máis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> <strong>de</strong> entre varios específicos non<br />
concorrentes, ou concorrentes, se existe o pacto previsto no art. 84, parágrafo 1º ET e os suxeitos non<br />
especificaran a forma <strong>de</strong> facelo efectivo ou se estivese ante un caso <strong>de</strong> concorrencia contempla<strong>do</strong> no<br />
parágrafo 2º <strong>do</strong> mesmo artigo, rexerase polo principio da norma máis favorable <strong>do</strong> art. 3.3 ET 63 ; <strong>de</strong> aí a<br />
súa cualificación como criterio <strong>de</strong> selección <strong>do</strong> convenio máis favorable 64 .<br />
59 STS 15 febreiro 1993 (Ar. 1.165), f.d. 3º. Precisamente, a STSJ Cataluña 2 setembro 1993 (As. 3.806) consi<strong>de</strong>rou<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> o convenio <strong>de</strong> sector xeral fronte ó convenio <strong>de</strong> sector provincial, da<strong>do</strong> que a activida<strong>de</strong> da empresa<br />
encontraba o seu encaixe específico no primeiro. En efecto, á empresa, <strong>de</strong>dicada ó embotellamento <strong>de</strong> augas naturais<br />
minerais, éralle <strong>de</strong> aplicación o Convenio Colectivo General <strong>de</strong> Embotella<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Aguas Minerales, e non o<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> Distribui<strong>do</strong>res y Mayoristas <strong>de</strong> Alimentación da Provincia <strong>de</strong> Barcelona.<br />
60 SSTCT 6 marzo 1981 (R. 2.288) e 10 setembro 1981 (R. 5.550).<br />
61 SSTCT 25 novembro 1985 (R. 6.427) e 26 xaneiro 1988 (R. 808).<br />
62 STCT 17 maio 1983 (R. 3.599), c<strong>do</strong>. 2º.<br />
63 Vid. PALOMEQUE e ALVÁREZ DE LA ROSA, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, Centro <strong>de</strong> Estudios Ramón Areces, S.A.<br />
(Madrid, 1993), páx. 300.<br />
64 Convén apuntar que por convenio máis favorable entén<strong>de</strong>se, sempre segun<strong>do</strong> o reitera<strong>do</strong> art. 3.3 ET, o que “no seu<br />
conxunto e cómputo anual respecto <strong>do</strong>s conceptos cuantificables” ostente tal condición para os traballa<strong>do</strong>res. Malia a<br />
aparente sinxeleza <strong>do</strong> precepto, a <strong>do</strong>utrina inclinouse por tres diferentes vías <strong>de</strong> interpretación. Unha opta pola<br />
comparación parcial entre grupos homoxéneos <strong>de</strong> materias, aplicán<strong>do</strong>se o convenio máis favorable sobre o tema<br />
concreto (cfr. PALOMEQUE LÓPEZ e ÁLVAREZ DE LA ROSA, op. cit., páx. 301); outra, pola selección das<br />
disposicións favorables <strong>do</strong>s convenios en xogo (cfr. DESPAX, Négotiations, conventions et accords collectifs, 12ª<br />
ed., Dalloz [Paris, 1989], páx. 308 e 309); e, a terceira pola comparación global <strong>do</strong>s convenios, priorizán<strong>do</strong>se o que<br />
no seu conxunto resulta máis favorable con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que non o sexa para o tema concreto (cfr. OJEDA<br />
AVILÉS, Derecho Sindical, 4ª ed., Tecnos [Madrid, 1988], páx. 615). A consi<strong>de</strong>ración da norma convencional como<br />
un to<strong>do</strong> unitario que, segun<strong>do</strong> o art. 82.3 ET, “vincula a tó<strong>do</strong>los empresarios e traballa<strong>do</strong>res incluí<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> seu<br />
ámbito <strong>de</strong> aplicación e durante to<strong>do</strong> o tempo da súa vixencia”, e a prohibición xurispru<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong> “espigueo”, esto é,<br />
a mera aplicación <strong>de</strong> disposicións soltas <strong>de</strong> diversos convenios –polo xeral as máis beneficiosas-, son argumentos <strong>de</strong><br />
interese para acollerse á interpretación bosquexada ultimamente.<br />
104
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
II. CONSTITUCIÓN DAS UNIDADES DE NEGOCIACIÓN<br />
Tralo título, “Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación”, o parágrafo 1º <strong>do</strong> art. 83 ET proclama a súa libre constitución ó<br />
afirmar que “os convenios colectivos terán o ámbito <strong>de</strong> aplicación que as partes acor<strong>de</strong>n”. Liberda<strong>de</strong> que<br />
se <strong>de</strong>duce tamén da ausencia, no art. 87 ET da enumeración <strong>do</strong>s ámbitos negocia<strong>do</strong>res, e referendada polo<br />
propio TCo, para o que “a <strong>de</strong>limitación funcional e territorial <strong>do</strong> campo <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> convenio<br />
correspon<strong>de</strong> ás partes”, en clara diferencia “ <strong>do</strong> que suce<strong>de</strong>ría nun réxime <strong>de</strong> tipo corporativo ou <strong>de</strong> signo<br />
autoritario”, que se atribuiría ó lexisla<strong>do</strong>r 65 . Pero, esa liberda<strong>de</strong> non é absoluta, pois hai que <strong>de</strong>stacar uns<br />
límites <strong>de</strong> orixe legal, tales como a inescindibilida<strong>de</strong> entre ámbito negocia<strong>do</strong>r e capacida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra<br />
(art. 87 e 88 ET), a prohibición <strong>de</strong> concorrencia <strong>de</strong> convenios (art. 84 ET) combinada co <strong>de</strong>ber <strong>de</strong><br />
negociar (art. 89.1), así como outros <strong>de</strong> natureza convencional, ou sexa, froito <strong>do</strong>s convenios e acor<strong>do</strong>s<br />
marco e <strong>do</strong>s <strong>de</strong> “materias concretas”.<br />
A) Inescindibilida<strong>de</strong> entre lexitimación para negociar e unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
O art. 87 ET ó precisa-la lexitimación necesaria para negociar nun <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> nivel provoca a<br />
inescindibilida<strong>de</strong> entre unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación e capacida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que as partes só<br />
po<strong>de</strong>n negociar naqueles niveis para os que se atopan lexitima<strong>do</strong>s e, con isto, limítase a libre elección <strong>do</strong><br />
ámbito e, por extensión, da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación 66 . Como se indicou, é certo que o cita<strong>do</strong> precepto<br />
omitiu a relación <strong>do</strong>s ámbitos <strong>de</strong> negociación, tan frecuente en disposicións legais anteriores, e no seu<br />
lugar <strong>de</strong>señou <strong>do</strong>us niveis <strong>de</strong> negociación amplos –o <strong>de</strong> empresa e sector-, subdivisibles noutros máis<br />
pequenos –centro, múltiples centros e “franxa”-, cos que se pretendía esgotar tó<strong>do</strong>los posibles ámbitos <strong>de</strong><br />
negociación. Sen embargo, o resulta<strong>do</strong> alcanza<strong>do</strong> non só se traduce na configuración das regras <strong>de</strong><br />
lexitimación como límite na elección <strong>do</strong> ámbito, senón que a rixi<strong>de</strong>z <strong>de</strong>sas regras estimulou, <strong>de</strong> forma<br />
indirecta, o <strong>de</strong>senvolvemento da negociación colectiva extraestatutaria ou informal, e dificultou a<br />
creación <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras non encaixables nos niveis <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong>seña<strong>do</strong>s polo art. 87,<br />
como é o caso, das unida<strong>de</strong>s multiempresariais, ou <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s que encaixaban pero mostraban<br />
dificulta<strong>de</strong>s para a <strong>de</strong>terminación da lexitimación correcta, como ocorría cos convenios <strong>de</strong> “franxa”.<br />
1-O problema das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación extraestatutarias<br />
En efecto, a citada inescindibilida<strong>de</strong> forza a celebración <strong>de</strong> convenios “informais”, “impropios” ou<br />
“extraestatutarios”, e, por en<strong>de</strong>, a constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> igual cualificativo, feito<br />
este que, aínda ten<strong>do</strong> un extraordinario <strong>de</strong>senvolvemento na década <strong>do</strong>s oitenta, constátase no noso<br />
or<strong>de</strong>namento <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o primeiro cuarto <strong>do</strong> século XX 67 . Acéptase unanimemente que este tipo <strong>de</strong><br />
negociación constitúe unha manifestación máis <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> á negociación colectiva <strong>do</strong>s representantes <strong>do</strong>s<br />
65 Cfr. STCo 136/1987, <strong>de</strong> 22 xullo (cit. nota 31), f.j. 5º.<br />
66 Lémbrese a rápida STCo 12/1983, <strong>de</strong> 22 febreiro (BOE <strong>de</strong> 23 marzo [BJC, núm. 23, páx. 274]), ó sinalar que o art.<br />
87 “contén unha fórmula pechada, da<strong>do</strong> o carácter normativo que o convenio ten para tó<strong>do</strong>los afecta<strong>do</strong>s por el, polo<br />
que `lexitimación´ aquí significa máis que representación nun senti<strong>do</strong> propio un po<strong>de</strong>r `ex lege´ <strong>de</strong> actuar e <strong>de</strong> afectar<br />
a esferas xurídicas <strong>do</strong>utros” (f.j. 2º).<br />
67 O seu primeiro exemplo tivo lugar con ocasión da promulgación das RR.OO <strong>de</strong> 1907 e 1908 que trataban <strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>mento <strong>de</strong> aprobación oficial <strong>do</strong>s pactos colectivos sobre mellora das condicións <strong>do</strong> <strong>de</strong>scanso <strong>do</strong>minical<br />
establecidas na homónima Lei <strong>de</strong> 1904. Sobre esta cuestión, vid. GALLART FOLCH, Derecho Español <strong>de</strong>l Trabajo,<br />
Labor, S.A. (Barcelona, 1936), páx. 152; MARTÍNEZ GIRÓN, Los pactos <strong>de</strong> procedimiento en la negociación<br />
colectiva, cit. páx. 173 e ss.; MONTOYA MELGAR, I<strong>de</strong>ología y lenguaje en las primeras leyes laborales <strong>de</strong><br />
España, Civitas (Madrid, 1975), páx. 77 e 78; e PALOMEQUE LÓPEZ, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo e i<strong>de</strong>ología, 5ª ed. rev.,<br />
Tecnos (Madrid, 1995), páx. 71 e ss. E 142, e ss. A estas disposicións únese un RD <strong>de</strong> 1919 que fixo o propio en<br />
relación coa xornada na <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia mercantil. Xa na década <strong>do</strong>s corenta, promulgáronse cadanseu Decreto <strong>de</strong><br />
política salarial <strong>de</strong> 31 marzo 1944 (BOE <strong>de</strong> 9 abril) e 16 xaneiro 1948 (BOE <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> 28 xaneiro), polos que se<br />
autorizaba ós empresarios a elevar unha proposta sobre o aumento <strong>do</strong> salario previsto na regulamentación que lle era<br />
aplicable á Autorida<strong>de</strong> laboral competente por razón <strong>do</strong> territorio. E, co fin <strong>de</strong> obvia-lo trámite ante a citada<br />
Autorida<strong>de</strong> laboral, os incrementos salariais pactábanse entre empresarios e traballa<strong>do</strong>res. Así o <strong>de</strong>staca GARCÍA<br />
GONZÁLEZ, “Pactos colectivos extrasindicales”, RPS, núm. 110, 1970, páx. 5. De forma tanxencial, vid. tamén,<br />
BLANCO, J.E., Estudio <strong>de</strong> los convenios colectivos, Servicio <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> INO (Madrid, 1963), páx. 20 e ss.,<br />
que alu<strong>de</strong> ós convenios “informais” ou “sui generis” celebra<strong>do</strong>s ó amparo <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminadas disposicións legais.<br />
105
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
traballa<strong>do</strong>res e <strong>do</strong>s empresarios, e <strong>de</strong> aí o seu amparo no art. 37 CE 68 e o seu paralelo illamento das regras<br />
sobre negociación <strong>do</strong>s convenios, contidas no Tít. III <strong>do</strong> ET. Precisamente o illamento <strong>de</strong>sas regras<br />
débese a causas moi variadas que amplían a tipoloxía <strong>do</strong>s convenios informais clasificables como<br />
convenios con “vocación estatutaria” frustrada, convenios voluntariamente informais e convenios<br />
necesariamente informais, a algunha das súas peculiarida<strong>de</strong>s e inci<strong>de</strong>ncia nas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación se<br />
alu<strong>de</strong> <strong>de</strong> segui<strong>do</strong>.<br />
Utilízase a expresión convenios con “vocación estatutaria” frustrada 69 para aludir a aqueles negocia<strong>do</strong>s<br />
conforme ás regras <strong>do</strong> Tít. III, pero que a súa eficacia se ve reducida pola Autorida<strong>de</strong> laboral, no rexistro<br />
<strong>do</strong> convenio, ou polos tribunais a posteriori 70 , ou <strong>do</strong>s naci<strong>do</strong>s con esa mesma vocación que simplemente<br />
se frustra no proceso negocia<strong>do</strong>r 71 . Esto ten lugar porque non se cumpriron as regras <strong>de</strong> lexitimación<br />
“inicial” previstas no art. 87 ET 72 , ou as <strong>de</strong> composición da comisión negocia<strong>do</strong>ra –tamén coñecida como<br />
lexitimación “reforzada”, en contraposición á anteriormente citada- <strong>do</strong> art. 88 ET 73 , ou, incluso, tanto pola<br />
falta <strong>do</strong> quórum <strong>do</strong> 50% <strong>de</strong> cada unha das dúas representacións na comisión negocia<strong>do</strong>ra para a<br />
68 O TCo admitíu a eficacia e vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>stes convenios <strong>de</strong>n<strong>de</strong> datas remotas como se aprecia nas súas SS 4/1983, <strong>de</strong><br />
28 xaneiro (BOE <strong>de</strong> 17 febreiro [BJC, núm. 22, páx. 169]), 12/1983, <strong>de</strong> 22 febreiro (cit. nota 58), 73/1984, <strong>de</strong> 27<br />
xuño (BOE <strong>de</strong> 11 xullo [BJC, núm. 39, páx. 947]), 98/1985, <strong>de</strong> 29 xullo (BOE <strong>de</strong> 14 agosto [BJC, núm. 52/53, páx.<br />
965]) e <strong>de</strong> forma especial, 108/1989, <strong>de</strong> 8 xuño (BOE <strong>de</strong> 4 xullo [BJC, núm. 99, páx. 1.130]). O TS fíxose eco <strong>de</strong>sta<br />
<strong>do</strong>utrina na súa S. 30 novembro 1998 (AR. 10.047), dictada en resolución dun recurso <strong>de</strong> casación para unificación<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina, enga<strong>de</strong> que o amparo xurídico da negociación informal tamén se atopa no art. 151 LPL, que consi<strong>de</strong>ra<br />
idóneo o proceso <strong>de</strong> conflictos colectivos como medio para resolve-los problemas <strong>de</strong> interpretación e aplicación <strong>de</strong><br />
“un convenio colectivo, calquera que sexa a súa eficacia” (f.d. 2º), a<strong>de</strong>mais <strong>do</strong> art. 82.3 ET que afirma que “os<br />
convenios colectivos regula<strong>do</strong>s por esta Lei obrigan a tó<strong>do</strong>los empresarios e traballa<strong>do</strong>res incluí<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> seu<br />
ámbito <strong>de</strong> aplicación”, <strong>de</strong> sorte que ó lerse en senti<strong>do</strong> negativo admítese a existencia <strong>do</strong>utros convenios non regula<strong>do</strong>s<br />
polo ET. Sobre a eficacia limitada <strong>de</strong>stes convenios, pronúncianse reiteradamente, entre outras, as SSTS 22 outubro<br />
1993 (Ar. 7.856), 14 <strong>de</strong>cembro 1996 (Ar. 9.462), 24 xaneiro 1997 (Ar. 572), e 2 xuño 1998 (Ar. 4.942).<br />
69 De acor<strong>do</strong> con DIEGUEZ, neste suposto xa non se trata <strong>de</strong> que “xurda unha negociación á marxe da oficial, senón<br />
que esta se converta en informal, incoán<strong>do</strong>se así a ocupación na súa vantaxe (…) <strong>de</strong> campos que ata agora lles eran<br />
estraños” (cfr. “Nueva Lección sobre la negociación colectiva informal”, no vol. Cuestiones actuales <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l<br />
Trabajo, Centro <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS [Madrid, 1990], páx. 251).<br />
70 A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> exemplo, vid. STSJ País Vasco 15 xullo 1997 (As. 2.146).<br />
71 Fenómeno este que se canaliza mediante o “principio <strong>de</strong> conversión negocial”, consistente, segun<strong>do</strong> a TSJ País<br />
Vasco 15 xullo 1997 (As. 2.147), no feito <strong>de</strong> que un convenio con vocación estatutaria perda a súa eficacia xeral e se<br />
converta nun convenio extraestatutario <strong>de</strong> eficacia limitada. Sobre esta discutiron, non obstante, os tribunais <strong>de</strong> forma<br />
contun<strong>de</strong>nte. A cuestión xa se formulou no extingui<strong>do</strong> TCT, en realida<strong>de</strong> tamén se resolveu no seu seo. En verda<strong>de</strong>,<br />
chegouse a <strong>de</strong>creta-la nulida<strong>de</strong> total <strong>do</strong> convenio que ve frustrada a súa eficacia xeral, como reflicte a STCT 26<br />
xaneiro 1981 (R. 591), o que permitía que “as partes puid(esen) inicia-las negociacións conforme ó estableci<strong>do</strong> no art.<br />
87 a 90” <strong>do</strong> ET (c<strong>do</strong>. 3º). Ou <strong>de</strong>clarábase a súa nulida<strong>de</strong> gardan<strong>do</strong> silencio sobre a súa vali<strong>de</strong>z como acor<strong>do</strong><br />
extraestatutario, pois, segun<strong>do</strong> a STCT 20 <strong>de</strong>cembro 1980 (R. 6.779), non procedía o pronunciamento “sobre a<br />
vali<strong>de</strong>z e a nulida<strong>de</strong> <strong>do</strong> acor<strong>do</strong>, en canto pacto colectivo <strong>de</strong> eficacia limitada, subscrito á marxe <strong>do</strong> Estatuto, por ser<br />
cuestión non resolta na sentencia <strong>de</strong> instancia”, que tratou, unicamente, da ausencia <strong>de</strong> lexitimación <strong>do</strong>s que o<br />
negociaron (c<strong>do</strong>. 9º). Pero, posteriormente, optouse por continuar sancionan<strong>do</strong> a nulida<strong>de</strong> en relación coa eficacia<br />
xeral <strong>de</strong> tales convenios, para avogar pola súa vali<strong>de</strong>z en canto pactos priva<strong>do</strong>s segun<strong>do</strong> as normas <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> común.<br />
Neste senti<strong>do</strong>, vid. as SSTCT 20 febreiro e 10 xuño 1985 (R. 1.443 e 4.358, respectivamente).<br />
72 O carácter extraestatutario dun convenio por incumprimento das regras <strong>de</strong> lexitimación inicial ten lugar con maior<br />
frecuencia nos convenios <strong>de</strong> sector, dádalas diversas componendas <strong>do</strong>s sindicatos e das asociacións empresariais que<br />
po<strong>de</strong>n negocialos. De tó<strong>do</strong>los xeitos, a complexa regra para <strong>de</strong>termina-la lexitimación dunha sección sindical <strong>de</strong> cara<br />
á negociación dun convenio <strong>de</strong> empresa non é o único suposto <strong>de</strong> frustración da eficacia xeral dun convenio <strong>de</strong>se<br />
ámbito, toda vez que e, como mero exemplo, a STS 24 xaneiro 1997 (cit. nota 60) refírese ó carácter informal <strong>do</strong><br />
convenio <strong>de</strong> empresa negocia<strong>do</strong> por un comité intercentros pero subscrito polos seus membros afilia<strong>do</strong>s ó sindicato<br />
CIG.<br />
73 Polo tanto, será extraestatutario o convenio aproba<strong>do</strong> nunha comisión negocia<strong>do</strong>ra incorrectamente constituída ó<br />
non contar, a parte empresarial, coa maioría <strong>do</strong>s empresarios que ocupen á maioría <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> ámbito <strong>de</strong><br />
aplicación <strong>do</strong> convenio, tal e como sinala a STSJ Extremadura 15 setembro 1997 (As. 3.291). Cuestión distinta sería<br />
“a forzada exclusión <strong>de</strong> [un] sindicato da comisión negocia<strong>do</strong>ra dun convenio que sería así subscrito por outros<br />
representantes sindicais con carácter extraestatutario”, xa que se vulneraría o <strong><strong>de</strong>reito</strong> á liberda<strong>de</strong> sindical (cfr. STSJ<br />
Cantabria 19 novembro 1993 [As. 4.774], f.d. 2º). Neste mesmo senti<strong>do</strong>, o TCo, na súa S 137/1991, <strong>de</strong> 20 xuño (BOE<br />
<strong>de</strong> 22 xullo [BJC, núm. 137, páx. 181]), apostila que as representacións sindicais que son parte da comisión<br />
negocia<strong>do</strong>ra teñen <strong><strong>de</strong>reito</strong> a participar na <strong>de</strong>signación da comisión, “aínda can<strong>do</strong> poida ser impracticable polas<br />
limitacións numéricas que to<strong>do</strong>s teñan que contar con algún membro na dita comisión” (f.j. 4º). Esto significa que, <strong>de</strong><br />
acor<strong>do</strong> coa STS 18 xaneiro 1993 (Ar. 94), a composición da comisión negocia<strong>do</strong>ra, <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong>s límites numéricos,<br />
sexa dispoñible polas partes sempre que esa disposición non responda a motivacións inxustificadas, arbitrarias ou<br />
lesivas <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> á liberda<strong>de</strong> sindical. Por iso, na STCT 14 xullo 1987 (R. 17.718) sinalouse que, se un sindicato se<br />
autoexclúe <strong>de</strong> participar na comisión negocia<strong>do</strong>ra, e esta po<strong>de</strong> quedar validamente constituída sen a súa presencia, o<br />
proceso negocia<strong>do</strong>r non se verá afecta<strong>do</strong> e o seu froito, un novo convenio “estatutario”.<br />
106
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
aprobación <strong>do</strong> convenio colectivo, <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co or<strong>de</strong>na<strong>do</strong> polo art. 89.3 ET 74 , tanto por incumprimento<br />
<strong>do</strong>s requisitos formais e procedimentais como da súa publicación no Boletín oficial correspon<strong>de</strong>nte, ex<br />
art. 90 ET 75 . Pois ben, dúas cuestións se formulan <strong>de</strong> inmediato, a primeira refírese ó alcance <strong>de</strong>stes<br />
convenios, dada a súa eficacia limitada, cuestión que se <strong>de</strong>be respon<strong>de</strong>r indican<strong>do</strong> que estes convenios se<br />
aplican ós “traballa<strong>do</strong>res e empresarios afilia<strong>do</strong>s e subscritos, respectivamente, ás organizacións sindicais<br />
e patronais pactantes” 76 , ou no seu caso “ós traballa<strong>do</strong>res representa<strong>do</strong>s polas [organizacións] sindicais e<br />
patronais pactantes” 77 , ou, incluso, “ós traballa<strong>do</strong>res representa<strong>do</strong>s polas candidaturas pertencentes a<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s sindicatos integra<strong>do</strong>s no órgano unitario <strong>de</strong> representación e a empresa” 78 . A segunda alu<strong>de</strong><br />
a se cabe aplicar estes convenios a tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res incluí<strong>do</strong>s na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación que ditos<br />
convenios regularían <strong>de</strong> teren eficacia xeral. Tal vez a solución máis correcta, aínda que ecléctica 79 , se<br />
traduza en facer <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>-la extensión da súa eficacia á vonta<strong>de</strong> empresarial, argüín<strong>do</strong> que “tanto é lícito<br />
que [as cláusulas xerais] <strong>do</strong> pacto (…) só se apliquen ós afecta<strong>do</strong>s polo mesmo excluín<strong>do</strong> ós <strong>de</strong>mais” 80 ,<br />
en tanto que a empresa as proxecte sobre to<strong>do</strong> o seu persoal, sempre que non se opoñan os non afecta<strong>do</strong>s<br />
directamente polo convenio. Con to<strong>do</strong>, non se <strong>de</strong>be <strong>de</strong> esquecer que os convenios informais po<strong>de</strong>n<br />
alcanza-lo ámbito <strong>de</strong> aplicación, aínda que non gozar da eficacia 81 , <strong>do</strong>s “estatutarios” por vía das<br />
adhesións <strong>do</strong>s empresarios e traballa<strong>do</strong>res individuais ou colectivas realizadas á marxe <strong>do</strong> disposto no art.<br />
92.1 ET 82 .<br />
74 Advírtase que o art. 89.3 ET foi modifica<strong>do</strong> pola Lei 11/1994, pois, antes <strong>de</strong>la, dispoñía a esixencia dun quorum <strong>do</strong><br />
60% das partes negocia<strong>do</strong>ras <strong>do</strong> convenio para que este resultase aproba<strong>do</strong> no seo da comisión negocia<strong>do</strong>ra, <strong>de</strong> aí que<br />
na STCT 23 setembro 1985 (R. 5.328) se sancionara a natureza informal <strong>do</strong> convenio aproba<strong>do</strong> por só seis membros<br />
<strong>do</strong> comité intercentros que non eran suficientes para alcanzar o quorum indica<strong>do</strong>. De acor<strong>do</strong> con DÍEGUEZ, a<br />
informalida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s convenios por incumprimento <strong>do</strong> quorum <strong>do</strong> 60% <strong>de</strong>pendía da “simple incapacida<strong>de</strong> dunha das<br />
partes <strong>de</strong> <strong>de</strong>clara-la súa vonta<strong>de</strong> por mor da escisión pa<strong>de</strong>cida na común representación que ostentababa” e, con base<br />
en que tal <strong>de</strong>cisión se orixinaba pola adsrición a un sindicato dalgúns <strong>do</strong>s representantes, cabería cualifica-la como<br />
“conflicto intersindical” (cfr. “Nueva lección sobre negociación colectiva informal”, cit., páx. 249). Vid. S Xulga<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong> Social núm. 3 <strong>de</strong> Navarra 9 xuño 1998 (As. 2.729), sobre a aprobación <strong>do</strong> convenio polos membros <strong>do</strong> comité <strong>de</strong><br />
empresa integrantes <strong>do</strong>s sindicatos UGT, FITC e CGT, e non polo resto que estaban afilia<strong>do</strong>s a CC.OO.<br />
75 No caso contempla<strong>do</strong> na STSJ Aragón 1999 (As. 1.022), on<strong>de</strong> a falta <strong>de</strong> publicación <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong> empresa foi<br />
<strong>de</strong>bida a que a Autorida<strong>de</strong> Laboral competente apreciou <strong>de</strong>fectos que impedían facelo. Sobre o incumprimento <strong>do</strong>s<br />
requisitos formais e procedimentais <strong>do</strong>s convenios colectivos, vid. STS 17 outubro 1994 (As. 8.052).<br />
76 STS 17 outubro 1994 (cit. supra), f.d. 3º.<br />
77 Ibíd.<br />
78 Ibíd.<br />
79 No seu momento, <strong>de</strong>tectáronse pronunciamentos xudiciais en senti<strong>do</strong> contrario, como a STCT 15 xuño 1988 (R.<br />
4.252) que consi<strong>de</strong>raba inaplicable as cláusulas salariais ós traballa<strong>do</strong>res non afilia<strong>do</strong>s ó sindicato que negociou o<br />
convenio informal, pois “para que estas adquiran a cualida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio colectivo con toda a súa eficacia vinculante<br />
`erga omnes´ que lles atribúe o art. 82.3 <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res” han <strong>de</strong> observar “as esixencias formais que<br />
legalmente estean preceptuadas” (f.d. 3º).<br />
80 STCT 23 setembro 1985 (cit. nota 66), cd. 4º. Sobre esta cuestión, VALDÉS DAL-RE, afirma que “a conversión<br />
<strong>do</strong> convenio colectivo <strong>de</strong> eficacia limitada en norma obrigatoria para to<strong>do</strong>s ou, alomenos, para os máis pó<strong>de</strong>se lograr,<br />
polo pronto, pola vía <strong>de</strong> feito, can<strong>do</strong> o empresario non obriga<strong>do</strong> por un pacto aplícao voluntariamente ós traballa<strong>do</strong>res<br />
ó seu servicio”, e, así mesmo, can<strong>do</strong> “<strong>de</strong>ben<strong>do</strong> aplica-lo só ós traballa<strong>do</strong>res afilia<strong>do</strong>s ó sindicato ou sindicatos<br />
pactantes estén<strong>de</strong>o tamén ós traballa<strong>do</strong>res non afilia<strong>do</strong>s ou afilia<strong>do</strong>s a organizacións sindicais que non participaron na<br />
negociación” (cfr. Configuración y eficacia <strong>de</strong> los convenios colectivos extraestatutarios, Acarl [Madrid, 1988], páx.<br />
113). Repárese en que a vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong> esten<strong>de</strong>-lo convenio por parte <strong>do</strong> empresario ten que contar co consentimento <strong>de</strong><br />
cada traballa<strong>do</strong>r, <strong>de</strong> xeito que ó prestalo o traballa<strong>do</strong>r estase adherin<strong>do</strong> ó pacto informal. Agora ben, parece admiti<strong>do</strong><br />
como váli<strong>do</strong> que o consentimento <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r po<strong>de</strong> ser expreso ou tácito. En efeco, na SAN 5 <strong>de</strong>cembro 1997 (As.<br />
4.242) sosténse a vali<strong>de</strong>z da extensión <strong>do</strong> convenio informal ós traballa<strong>do</strong>res que non estaban directamente<br />
representa<strong>do</strong>s polos que o negociaran en atención a que esa extensión non era un acto unilateral, pois os traballa<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s por ela aceptárana e, por tanto, adheríranse ó pacto, ó consentiren tacitamente a través <strong>do</strong> cobro mensual<br />
<strong>do</strong>s incrementos salariais nel previstos.<br />
81 Hai que precisar que, no noso or<strong>de</strong>namento xurídico, non existe, salvo a negociación, ningunha canle para remedialos<br />
<strong>de</strong>fectos dun convenio informal, ou, <strong>do</strong>utra forma, “ninguén po<strong>de</strong> substitui-la capacida<strong>de</strong> e vonta<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra<br />
das partes”, <strong>de</strong> xeito que a eficacia limitada <strong>de</strong>stes convenios vén “pola vía obrigacional, pero non pola vía<br />
normativa” (STCT 17 xuño 1985 [R. 4.379], c<strong>do</strong>. 4º).<br />
82 Trátase <strong>de</strong> adhesións efectuadas polos que non están lexitima<strong>do</strong>s para facelo. En efecto, o art. 92.1 ET dispón que<br />
están lexitima<strong>do</strong>s para práctica-la adhesión a un convenio preexistente, aqueles que o están para negociar na unida<strong>de</strong><br />
á que se adhire, segun<strong>do</strong> as regras <strong>do</strong> art. 87 ET. Se a adhesión se practica por traballa<strong>do</strong>res individuais, grupos <strong>de</strong>stes<br />
e sindicatos carentes <strong>de</strong> capacida<strong>de</strong> para negociar no ámbito no que se practica a adhesión, esta resultará informal ó<br />
igual que o acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> adhesión, se o houbera. Sobre isto, vid. RABANAL CARBAJO, “La adhesión en la vigente<br />
normativa <strong>de</strong> negociación colectiva”, DL, núm. 37, 1992, páx. 122 e ss; e SALA FRANCO, Los convenios colectivos<br />
extraestatutarios, Instituto <strong>de</strong> Estudios Sociales (Madrid, 1981), páx. 27; e, especialmente, GÓMEZ ABELLEIRA,<br />
La adhesión al convenio colectivo, Servicio <strong>de</strong> Publicacións da EGAP (Santiago <strong>de</strong> Compostela, 1997), páx. 178 e ss.<br />
Polo que atinxe ó feito <strong>de</strong> que un pacto informal alcance o mesmo ámbito <strong>de</strong> aplicación que outro <strong>de</strong> eficacia xeral,<br />
OJEDA AVILÉS refírese a unha práctica negocial que se <strong>de</strong>u en chamar “adhesións inducidas” para aludir a aquelas<br />
107
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
Os convenios informais por vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras citáronse como outra modalida<strong>de</strong> da<br />
negociación colectiva extraestatutaria 83 . Neste caso, os suxeitos negocia<strong>do</strong>res actúan <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o comezo <strong>do</strong><br />
proceso negocia<strong>do</strong>r á marxe das regras contidas no Tít. III ET, pois, no ámbito da empresa, son convenios<br />
firma<strong>do</strong>s por tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> cadro <strong>de</strong> persoal reuni<strong>do</strong>s en asemblea 84 ou por referen<strong>do</strong> 85 ou por<br />
un órgano ad hoc 86 ou por un <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res 87 . Apréciase a particularida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que nestes<br />
convenios can<strong>do</strong> resultan subscritos por tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> cadro <strong>de</strong> persoal logo <strong>de</strong> asemblea ou<br />
referen<strong>do</strong> rexen en unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación que coincidirían coa que regularía un convenio <strong>de</strong> eficacia<br />
xeral. Mentres que eses mesmos convenios <strong>de</strong> empresa negocia<strong>do</strong>s por órganos ad hoc ou por un ou<br />
varios <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res non ofrecen a solución acabada <strong>de</strong> comentar, pois estes non emulan a<br />
eficacia dun convenio formal <strong>de</strong> empresa, coa excepción <strong>de</strong> que tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res apo<strong>de</strong>ren ós<br />
negocia<strong>do</strong>res 88 ou, unha vez celebra<strong>do</strong> o convenio, emitan un po<strong>de</strong>r para adherirse <strong>de</strong> motu propio ó pacto<br />
subscrito 89 . Polo que concirne ó ámbito sectorial, trátase <strong>de</strong> pactos negocia<strong>do</strong>s por representacións<br />
unitarias en funcións <strong>de</strong> sindicato sen personalida<strong>de</strong> 90 ou, incluso, por un ou varios traballa<strong>do</strong>res<br />
apo<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s tanto individualmente por cada un <strong>do</strong>s representa<strong>do</strong>s, como <strong>de</strong> forma xenérica, é dicir,<br />
<strong>de</strong>signa<strong>do</strong>s polos diversos comités das empresas afectadas polo convenio 91 ou por acor<strong>do</strong> toma<strong>do</strong> polos<br />
traballa<strong>do</strong>res reuni<strong>do</strong>s en asemblea 92 . Pero os convenios <strong>de</strong> sector voluntariamente informais tamén<br />
xor<strong>de</strong>n ante a ausencia <strong>de</strong> lexitimación empresarial, se son, por exemplo, varios os empresarios que<br />
negocian sen intervención das asociacións empresariais ás que alu<strong>de</strong> o art. 87.2 ET 93 . Nestes casos, a<br />
posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que o convenio <strong>de</strong> eficacia limitada rexa nunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación idéntica á que<br />
regularía un <strong>de</strong> eficacia xeral, materialízase <strong>de</strong> novo se os empresarios negocia<strong>do</strong>res ou a asociación<br />
empresarial <strong>de</strong>cidisen aplicalos a tó<strong>do</strong>los seus traballa<strong>do</strong>res con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia da súa afiliación ós<br />
sindicatos que os concluísen ou da súa apropiación ós órganos ou persoas partícipes en dita negociación;<br />
ou, se se aco<strong>de</strong> ás adhesións informais individuais ou colectivas <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res e empresarios.<br />
nas que o chamamento para adherirse se realiza “<strong>de</strong>n<strong>de</strong> o acor<strong>do</strong> obxecto <strong>de</strong> adhesión” (cfr. Derecho Sindical, 6ª ed.,<br />
Tecnos [Madrid, 1992], páx. 761).<br />
83 Precisamente, a STCo 12/1983, <strong>de</strong> 22 febreiro (BOE <strong>de</strong> 23 marzo [BJC, núm. 23, páx. 274]), resolveu un recurso<br />
<strong>de</strong> amparo no que o recorrente consi<strong>de</strong>raba vulnera<strong>do</strong> o seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> a non sindicarse, ex art. 28 CE, da<strong>do</strong> que o art. 87<br />
ET optaba por unha lista cerrada ó enumera-los lexitima<strong>do</strong>s para negociar, con especial peso para as representacións<br />
sindicais. Dicía o recorrente que se para ser membros <strong>do</strong>s comités <strong>de</strong> empresa e <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> persoal se admitían<br />
candidatos in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes, <strong>de</strong>bería aceptarse a posibilida<strong>de</strong>, non prohibida expresamente polo art. 87.2 ET, <strong>de</strong> que<br />
eses mesmos “apo<strong>de</strong>ren ós sindicatos negocia<strong>do</strong>res mediante un apo<strong>de</strong>ramento voluntario, pois se esta forma <strong>de</strong><br />
participación se lles negara, ó impedírselles toda, estaríaselles obrigan<strong>do</strong> a sindicarse en contra <strong>do</strong> art. 28 da<br />
Constitución” (f.j. 2º). Ó cal o máximo Tribunal respon<strong>de</strong>u afirman<strong>do</strong> a imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> soster que o lexisla<strong>do</strong>r raie<br />
na ilicitu<strong>de</strong> ó “a<strong>do</strong>ptar medidas <strong>de</strong> fomento da sindicación, con tal <strong>de</strong> que non empañen a liberda<strong>de</strong><br />
constitucionalmente consagrada” (f.j. 1º), e, en alusión ó art. 87, alegou que “nin directa nin indirectamente obriga á<br />
sindicación ou á afiliación ós Sindicatos constituí<strong>do</strong>s” (f.j. 3º).<br />
84 por exemplo, as SSTCT 11 xuño 1987 (R. 14.703) e 16 xuño 1987 (R. 14.713).<br />
85 Tal é o caso consigna<strong>do</strong> na STCT 17 xuño 1985 (cit. nota 73), relativo á celebración dun convenio <strong>de</strong> empresa<br />
informal que, coa finalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> amplia-lo seu ámbito a tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong>sta foi someti<strong>do</strong> a un referen<strong>do</strong>, e <strong>do</strong><br />
seu resulta<strong>do</strong> favorable pendía a ampliación.<br />
86 Así, na STSJ Andalucía (Granada) 14 xuño 1994 (As. 955), sobre o celebra<strong>do</strong> entre unha subcomisión <strong>de</strong><br />
segurida<strong>de</strong> e hixiene e o empresario; ou, na STSJ Cataluña 7 novembro 1998 (As. 7.880), referi<strong>do</strong> ó pacto celebra<strong>do</strong><br />
entre un “comité” <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res e a empresa.<br />
87 Con relación con este tema, vid., por to<strong>do</strong>s, OJEDA AVILÉS, “Delimitación <strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s y pactos colectivos”,<br />
AL, 1995-I, páx. 268.<br />
88 Así, a STS 22 xaneiro 1994 (Ar. 3.228) afirma que a eficacia dun convenio informal entén<strong>de</strong>se reducida a “aqueles<br />
traballa<strong>do</strong>res e empresas representa<strong>do</strong>s na negociación, ben por vínculos <strong>de</strong> afiliación, ou ben por apo<strong>de</strong>ramento<br />
expreso” (f.d. 3º).<br />
89 La STCT 8 marzo 1989 (R. 114) foi aínda máis avanzada, da<strong>do</strong> que ó tratar sobre a negociación dun convenio por<br />
un empresario e unha traballa<strong>do</strong>ra, non apo<strong>de</strong>rada expresamente polos seus compañeiros, enten<strong>de</strong>u que ese convenio<br />
vinculaba a toda a empresa ante a falta <strong>de</strong> obxeccións <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res ó respecto; dábase a enten<strong>de</strong>r entonces, que<br />
os traballa<strong>do</strong>res se adheriran implicitamente a dito pacto.<br />
90 En efecto, para DÍEGUEZ, fronte ós sindicatos oficiais, que adquiren a súa personalida<strong>de</strong> co <strong>de</strong>pósito <strong>do</strong>s estatutos,<br />
“os `negocia<strong>do</strong>res´ <strong>do</strong>s convenios informais non a adquiren”, <strong>de</strong> aí que “poidan <strong>de</strong>signárselles unións ou sindicatos<br />
sen personalida<strong>de</strong>, engadin<strong>do</strong> que existe, sen embargo, unha certa confusión pois eses negocia<strong>do</strong>res son na práctica os<br />
representantes legais <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res na empresa” (cfr. Lecciones <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 4ª ed., Marcial Pons<br />
[Madrid, 1995], páx. 213).<br />
91 Suposto contempla<strong>do</strong> na STCT 29 marzo 1982 (R. 2.118).<br />
92 Vid. STCT 8 febreiro 1983 (R. 1.646).<br />
93 A negociación dun convenio colectivo, que pretendía regula-lo sector da pel dunha provincia, consi<strong>de</strong>rouse, na<br />
STCT 31 marzo 1982 (R. 2.124), <strong>de</strong> eficacia limitada ó ser asina<strong>do</strong> por cinco empresarios e seis traballa<strong>do</strong>res non<br />
pertencentes a ningunha asociación empresarial ou sindicato respectivamente.<br />
108
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
E, en último lugar, os convenios “necesariamente informais”, en referencia ós negocia<strong>do</strong>s en empresas<br />
con un censo inferior a seis traballa<strong>do</strong>res, que se atopan excluídas ad initio con base nos arts. 62.1 e 87.1<br />
ET da negociación <strong>de</strong>señada neste corpo legal 94 . En realida<strong>de</strong>, o primeiro <strong>de</strong>ses preceptos dispón que a<br />
elección <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> persoal terá lugar en empresas con máis <strong>de</strong> seis traballa<strong>do</strong>res; <strong>de</strong> xeito que, en<br />
senti<strong>do</strong> negativo, as que teñan cinco ou menos poidan negocia-los seus propios convenios “oficiais”.<br />
A inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s estes convenios informais nas unida<strong>de</strong>s resúmese en que a súa eficacia limitada,<br />
canto que oposta á eficacia erga omnes, permite coñecer <strong>de</strong> antemán os suxeitos por eles afecta<strong>do</strong>s, é<br />
dicir, a unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra, que se apoia no máis puro consenso 95 . Esto acontece <strong>de</strong> forma significativa<br />
nos casos <strong>de</strong> negociación colectiva informal por vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res ou por que <strong>de</strong>be <strong>de</strong>senvolverse<br />
necesariamente así. Pero, nos convenios informais por frustración da súa “vocación estatutaria”, da<strong>do</strong> que<br />
as partes inician as negociacións <strong>de</strong> conformida<strong>de</strong> coas regras dispostas no Tít. III ET, e só no transcurso<br />
<strong>de</strong>sas negociacións ou ó final verifícase o incumprimento <strong>de</strong> ditas regras, é necesario que as comisións<br />
paritarias ou os tribunais especifiquen os afecta<strong>do</strong>s por tales convenios, esto é, os integrantes da unida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> negociación, que se coñecerá unha vez concluí<strong>do</strong> o convenio informal, ó igual que na negociación<br />
“oficial”.<br />
2-O das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación multiempresariais<br />
Como se puxo <strong>de</strong> relevo, o art. 87 ET fixa <strong>do</strong>us niveis amplos <strong>de</strong> negociación –o <strong>de</strong> empresa ou ámbito<br />
inferior e o <strong>de</strong> ámbito superior a esta-, co fin <strong>de</strong> abarcar tó<strong>do</strong>los posibles ámbitos negocia<strong>do</strong>res. Pero no<br />
fon<strong>do</strong>, o lexisla<strong>do</strong>r está a pensar nos ámbitos <strong>de</strong> negociación “típicos” –empresa, centro e sector-, fixan<strong>do</strong><br />
para eles as regras <strong>de</strong> lexitimación e esquecén<strong>do</strong>se que a riqueza negocial provoca problemas sobre quen<br />
po<strong>de</strong> negociar noutros ámbitos consi<strong>de</strong>rables a estes efectos como “atípicos”. Este é o caso das unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> negociación multiempresariais, en relación coas que o ET non dispón os suxeitos lexitima<strong>do</strong>s para<br />
negocia-lo convenio, xustificán<strong>do</strong>se esta omisión no feito que a consolidación da estructura negocia<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong> España aconteceu en “unhas décadas nas que o fenómeno <strong>do</strong>s grupos <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o punto <strong>de</strong><br />
vista económico” 96 posuía “moi escasa inci<strong>de</strong>ncia” 97 . Pero, o elocuente silencio <strong>do</strong> ET non impi<strong>de</strong> nega-la<br />
existencia <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación multiempresariais, pois o seu socorri<strong>do</strong> art. 83.1, encabeza<strong>do</strong> polo<br />
epígrafe “unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación”, ampara a posición extrema <strong>de</strong> atribuír ás partes liberda<strong>de</strong> para fixa-lo<br />
ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong>s convenios.<br />
Agora ben, a expresión unida<strong>de</strong>s multiempresariais abriga en realida<strong>de</strong> diversas modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
vinculación empresarial que presentan tamén diversos problemas <strong>de</strong> cara á negociación colectiva. A<br />
primeira <strong>de</strong>sas modalida<strong>de</strong>s é a unida<strong>de</strong> multiempresarial <strong>de</strong> “grupo <strong>de</strong> empresas”. Como é sabi<strong>do</strong>, este<br />
carece <strong>de</strong> personalida<strong>de</strong> xurídica propia 98 , da que gozan, sen embargo, a título individual cada unha das<br />
empresas <strong>do</strong> grupo 99 . Ó mesmo tempo, o art. 1.2 ET consi<strong>de</strong>ra empresario ás “comunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> bens que<br />
94 En canto á eficacia limitada <strong>de</strong>stes convenios, MARTÍNEZ GIRÓN sostén a súa circunscrición ó censo actual da<br />
empresa, pois “os traballa<strong>do</strong>res ou os seus mandatarios ad hoc non po<strong>de</strong>n, ó negocia-lo convenio, preten<strong>de</strong>r actuar no<br />
nome <strong>de</strong> eventuais ou futuros traballa<strong>do</strong>res” (cfr. “Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación colectiva sen representantes legais ou<br />
sindicais <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res”, no vol. VI Jornadas Luso-Hispano-Brasileñas <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, Servicio <strong>de</strong><br />
Publicacións da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia [Santiago <strong>de</strong> Compostela, 1990], páx. 69). Sobre os límites á negociación colectiva<br />
<strong>de</strong>stes convenios e <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s naci<strong>do</strong>s ó amparo <strong>do</strong> art. 41 ET, vid. GÓMEZ ABELLEIRA, “La negociación<br />
colectiva en empresas sin representantes legales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en especial tras la reciente reforma <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> trabajo”, REDT, núm 70, 1995, páx. 227.<br />
95 Ese consenso maniféstase na STSJ Andalucía (Málaga) 11 setembro 1998 (As. 6.843), segun<strong>do</strong> a cal o pacto<br />
celebra<strong>do</strong> entre un Concello e un grupo <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res non vincula ó primeiro por canto que se <strong>de</strong>cidira, no art. 3 <strong>de</strong><br />
dito pacto, que a súa entrada en vigor tería lugar a partir da súa ratificación polo Pleno da Corporación Municipal,<br />
feito que nunca chegou a ocorrer, e que evi<strong>de</strong>ncia a vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong> non constituí-la correspon<strong>de</strong>nte unida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación.<br />
96 Cfr. BRUZ VILLALÓN, “La negociación colectiva en los grupos <strong>de</strong> empresa”, no vol. Grupos <strong>de</strong> empresa y<br />
Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, Trotta (Madrid, 1994), páx. 283.<br />
97 Ibíd.<br />
98 En efecto, a LPL alu<strong>de</strong>, no seu art. 80.1.b) á constancia no escrito <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda <strong>do</strong> “grupo carente <strong>de</strong> personalida<strong>de</strong><br />
xurídica” contra o que se dirixise esta, e no seu art. 82.3.a) á ampliación <strong>do</strong> prazo ordinario que discorre <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a<br />
citación á celebración da conciliación ou <strong>do</strong> xuízo, can<strong>do</strong> a citación se practique cun grupo sen personalida<strong>de</strong>. En fin,<br />
os arts. 16.5 e 247.2 LPL, relativos á capacida<strong>de</strong> e lexitimación procesual <strong>do</strong>s “grupos” e á posta en coñecemento <strong>do</strong>s<br />
bens e <strong><strong>de</strong>reito</strong>s <strong>do</strong>s “grupos sen personalida<strong>de</strong>” no caso <strong>de</strong> execución pecuniaria, contén tamén referencias<br />
significativas ó tema que nos ocupa.<br />
99 Advírtase que no concepto <strong>de</strong> grupo inclúense tanto os grupos <strong>de</strong> empresa por subordinación, caracteriza<strong>do</strong>s<br />
porque as diversas socieda<strong>de</strong>s se atopan sometidas a unha dirección única da socieda<strong>de</strong> que se consi<strong>de</strong>ra nai sobre as<br />
filiais, e os grupos empresariais por coordinación, que se manifesta a través dun órgano central <strong>de</strong> dirección e<br />
109
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
reciban a prestación <strong>de</strong> servicios” <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res, o que permitiría aceptar, como punto <strong>de</strong> partida, que<br />
o grupo <strong>de</strong> empresas equivale a un único empresario 100 e que os seus compoñentes respon<strong>de</strong>n<br />
solidariamente das obrigas <strong>de</strong>ste 101 , <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas<br />
equipárase á unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> empresa. Pero, esta equiparación non é absoluta a efectos <strong>de</strong><br />
negociación, pois o ámbito multiempresarial xor<strong>de</strong> da vonta<strong>de</strong> consensuada <strong>do</strong>s suxeitos negocia<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
celebrar un convenio carente <strong>de</strong> vocación sectorial, en canto que é irrelevante o seu alcance territorial ó<br />
ce<strong>de</strong>r diante da priorida<strong>de</strong> <strong>do</strong> seu ámbito funcional; <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que, as empresas negocian ad nominatim e<br />
non buscan impoñerse a outras que non sexan elas mesmas 102 .<br />
Con to<strong>do</strong>, a reiterada falta <strong>de</strong> regras <strong>de</strong> lexitimación no ET sobre a negociación <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> grupos <strong>de</strong><br />
empresa provocou arriscadas opinións <strong>do</strong>utrinais e xurispru<strong>de</strong>nciais. Parece consolidarse, non obstante,<br />
vixilancia <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s ou sen el, existin<strong>do</strong> meros pactos <strong>de</strong> dirección empresarial. Sobre esta cuestión, a <strong>do</strong>utrina<br />
utilizou diversas teorías e sobre to<strong>do</strong> diversa terminoloxía. Así, RIVERO LAMAS, facén<strong>do</strong>se eco das posicións<br />
iusmercantilistas, distingue os grupos <strong>de</strong> empresas “horizontais”, en canto que “integra<strong>do</strong>s por un conxunto <strong>de</strong><br />
empresas xuridicamente in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes”, pero que “a certos efectos están someti<strong>do</strong>s a unha mesma dirección<br />
económica”, <strong>do</strong>s “subordina<strong>do</strong>s”, nos que o elemento <strong>de</strong>terminante é a relación entre “a empresa <strong>do</strong>minante ou matriz<br />
e as empresas <strong>do</strong>minadas” (cfr. “La legitimación empresarial para la negociación colectiva…”, cit. páx. 109 e 110). A<br />
distinción para BROSETA PONTE é entre grupo <strong>de</strong> empresas horizontais que “afectan a socieda<strong>de</strong>s que a<strong>do</strong>itan<br />
<strong>de</strong>sempeñar ou realiza-las mesmas activida<strong>de</strong>s económicas”, e grupos <strong>de</strong> empresas verticais, relativos a “socieda<strong>de</strong>s<br />
que <strong>de</strong>senvolven a súa activida<strong>de</strong> en distintas fases <strong>do</strong> proceso <strong>de</strong> elaboración ou prestación dun servicio ou ben<br />
productivo” (cfr. Manual <strong>de</strong> Derecho Mercantil, 8ª ed., corrixida, Tecnos [Madrid, 1990], páx. 344). De forma<br />
semellante, pronúnciase MONEREO PÉREZ, “Aspectos laborales <strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> empresas”, REDT, núm. 21,<br />
1985, páx. 85 e 86. Pola súa parte, VICENT CHULIÁ apunta a existencia <strong>de</strong> “unións, asociacións ou agrupacións <strong>de</strong><br />
empresas (…) con fins <strong>de</strong> colaboración, a veces crean<strong>do</strong> unha socieda<strong>de</strong> común, sen control <strong>de</strong> ningún <strong>do</strong>s seus<br />
socios ou empresas/membros: (…) grupo <strong>de</strong> socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> cooperación” (cfr. Compendio <strong>de</strong> Derecho Mercantil, 3º<br />
ed., José Mª Bosch S.A. [Barcelona, 1991], páx. 208). De forma máis extensa, vid., tamén VICENT CHULIÁ,<br />
Introducción al Derecho Mercantil, 12ª ed., Tirant lo Blanch (Valencia, 1999), páx. 550 e ss. En fin, outra<br />
clasificación é a empregada por SÁNCHEZ CALERO, ó diferenciar entre agrupacións constituídas por un vínculo <strong>de</strong><br />
natureza real, é dicir, “o que resulta da titularida<strong>de</strong> por unha socieda<strong>de</strong> das accións ou participacións <strong>do</strong>utra”, das<br />
constituídas por un vínculo <strong>de</strong> natureza obrigacional, esto é, o que “nace dun contrato ou dun acor<strong>do</strong>”, engadin<strong>do</strong><br />
que, en ocasións, “estes vínculos (…) aparecen combina<strong>do</strong>s” (cfr. Instituciones <strong>de</strong> Derecho Mercantil, 22ª ed., Mc<br />
Graw Hill [Madrid, 1999], páx. 590).<br />
100 Diversamente, nas STS 19 maio 1969 (Ar. 2.773), a primeira na que, segun<strong>do</strong> MARTÍNEZ GIRÓN, “uns<br />
traballa<strong>do</strong>res preten<strong>de</strong>ron obte-la <strong>de</strong>claración xudicial <strong>de</strong> estaren vincula<strong>do</strong>s” a un grupo <strong>de</strong> empresas (cfr. El<br />
empresario aparente, Civitas [Madrid, 1992], páx. 40), sostívose que a pertenza <strong>do</strong>s empresarios a un “grupo” –<br />
repárese que o suposto <strong>de</strong> feito da sentencia non se refire a un grupo senón a unha asociación patronal- non <strong>de</strong>struía a<br />
súa singularida<strong>de</strong> e in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong> maneira que “os <strong>do</strong>nos <strong>do</strong>s autobuses cos que contrataran individualmente os<br />
productores” eran “os respectivos patróns <strong>do</strong>s reclamantes” (c<strong>do</strong>. Único). Como o grupo <strong>de</strong> empresas, a efectos<br />
laborais, foi unha creación xurispru<strong>de</strong>ncial, a partir da STS acabada <strong>de</strong> citar e, en especial, na década <strong>do</strong>s oitenta ata a<br />
actualida<strong>de</strong>, foise <strong>de</strong>limitan<strong>do</strong> o seu réxime xurídico, partin<strong>do</strong> da i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> que o grupo <strong>de</strong> empresas actúa como un<br />
empresario único, pero que a esixencia <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong> solidaria ós membros <strong>do</strong> grupo non <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> da exclusiva<br />
dirección unitaria das empresas <strong>do</strong> grupo, senón <strong>do</strong>utros factores. Entre eles atópanse: 1) A necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que as<br />
empresas <strong>do</strong> grupo teñan confusión patrimonial ou “caixa única” (STS 30 xuño 1993 [Ar. 4.939], SSTCT 24 xaneiro<br />
1977 [R. 270], e 15 outubro 1982 [R. 5.878]; 2) A unida<strong>de</strong> <strong>do</strong> sistema contable (SSTS 6 maio 1981 [Ar. 2.103] e 10<br />
novembro 1987 [Ar. 7.838]; 3) a creación <strong>de</strong> empresas sen substrato real para obviar responsabilida<strong>de</strong>s laborais<br />
(SSTS 11 <strong>de</strong>cembro 1985 [Ar, 6.094], 3 marzo 1987 [Ar. 1.321] e 12 xullo 1988 [Ar. 5.802]; e, 4) a realización por<br />
parte <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res dunha prestación indiferenciada <strong>de</strong> servicios, ben <strong>de</strong> forma simultánea a tódalas empresas <strong>do</strong><br />
grupo (STS 13 xuño 1990 [Ar. 6.112]) ou alternativa (SSTCT 4 novembro 1981 [R. 6.441] e 9 xullo 1982 [RTCT<br />
4.314]), ben <strong>de</strong> forma sucesiva (STS 8 outubro 1987 [Ar. 6.973]). Vid., incidin<strong>do</strong> aínda máis sobre estes factores,<br />
SSTS 28 marzo e 23 xuño 1983 (Ar. 1.207 e 3.043), 8 febreiro e 12 setembro 1988 (Ar. 594 e 6.873). Do réxime <strong>do</strong>s<br />
grupos <strong>de</strong> empresas a efectos laborais e <strong>do</strong>s supostos <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong> solidaria, dá cumprida conta a STS 26<br />
xaneiro 1998 (Ar. 1.062), dictada en resolución dun recurso <strong>de</strong> casación para a unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina. Sobre este<br />
tema, vid., a<strong>de</strong>mais, MORENEO PÉREZ, “Aspectos laborales <strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> empresas”, cit., páx. 111; e,<br />
SANTIAGO REDONDO, “Consi<strong>de</strong>raciones en torno a los grupos <strong>de</strong> empresas. En especial, las prácticas <strong>de</strong><br />
circulación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res”, RL, 1991-II, páx. 469. Polo <strong>de</strong>mais, nesta construcción <strong>de</strong> equiparación <strong>do</strong> grupo <strong>de</strong><br />
empresas ó empresario único apréciase unha estreita vinculación entre o Dereito norteamericano da negociación<br />
colectiva e o noso propio Dereito. En efecto, naquel, <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o caso Shipowners Associations of Pacific Coast (1937),<br />
sancionouse a viabilida<strong>de</strong> das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación multiempresariais, utilizan<strong>do</strong> o sutil argumento <strong>de</strong> incluír na<br />
expresión “employer”, recollida na sec. 2.2 Lei Wagner, ás asociacións empresariais legalmente constituídas, e, trala<br />
NLRB v. Bagel Bakers Council of Greater New York (Tribunal <strong>de</strong> Apelacións, Circuito Segun<strong>do</strong>, 20 novembro 1970<br />
[Labor Cases, T. 64, páx. 20.242, pgfo. 11.309]), non que<strong>do</strong>u albisco <strong>de</strong> dúbida sobre que tal expresión alcanzase<br />
tamén ós empresarios que constituían un grupo ou unha unión negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> feito.<br />
101 Por todas, a temperá STCO 46/1983, <strong>de</strong> 27 maio (BOE <strong>de</strong> 17 xuño [BJC, núm, 26, páx. 268]).<br />
102 OJEDA AVILÉS, Derecho Sindical, cit., páx. 682.<br />
110
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
polo TS a <strong>do</strong>utrina sobre a aplicación 103 das regras <strong>de</strong> lexitimación propias <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> empresa, por<br />
conseguinte son os empresarios <strong>do</strong> grupo, individualmente consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s, os chama<strong>do</strong>s a negocialos, ex<br />
art. 87.1 ET. En canto a se tal lexitimación po<strong>de</strong> ou non esten<strong>de</strong>rse ás asociacións patronais constituídas<br />
ad hoc para o grupo <strong>de</strong> empresas, cabería aceptar unha postura favorable sempre que ditas asociacións<br />
fosen apo<strong>de</strong>radas para tal función, <strong>de</strong> forma expresa e concreta, é dicir, conforme ás regras <strong>do</strong> mandato<br />
representativo <strong>do</strong> Cc. Dese mo<strong>do</strong>, a exclusión das regras <strong>de</strong> lexitimación cuasi política <strong>do</strong> art. 87.2 ET<br />
“impediría aplica-lo requisito <strong>do</strong> 105 e da maioría absoluta a efectos <strong>de</strong> fixa-la lexitimación inicial e a<br />
lexitimación plena”, conti<strong>do</strong> no parágrafo 3º <strong>do</strong> mesmo precepto 104 . Polo que respecta á composición da<br />
mesa negocia<strong>do</strong>ra, o art. 88.1 ET non admite in<strong>de</strong>cisións, ó dispoñer que “nos convenios <strong>de</strong> ámbito<br />
empresarial [aquela] constituirase polo empresario ou os seus representantes”. Así, as empresas <strong>do</strong> grupo<br />
<strong>de</strong>signarán ós compoñentes da comisión, sen<strong>do</strong> necesaria a participación <strong>de</strong> todas e cada unha <strong>de</strong>las ou<br />
dun representante común <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> por estas, ó resultar inaplicable o art. 88.1, parágrafo 2º ET, que,<br />
dirixi<strong>do</strong> ós convenios <strong>de</strong> sector, só o esixe coa participación da maioría das empresas <strong>do</strong> dito grupo.<br />
Maiores dificulta<strong>de</strong>s ofrece a <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong>s que están lexitima<strong>do</strong>s para negocia-los convenios <strong>de</strong><br />
referencia polo la<strong>do</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res. Neste punto, reitérase novamente que o ET <strong>de</strong>scoñece un nivel <strong>de</strong><br />
negociación intermedio, superior ó <strong>de</strong> empresa e inferior ó <strong>de</strong> sector, e <strong>de</strong> aí que os órganos <strong>de</strong><br />
representación unitarios arranquen <strong>do</strong>s centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> ou da mesma empresa. De forma paralela,<br />
tamén resulta reiterada a opinión <strong>do</strong>utrinal 105 favorable a que se institúa legalmente un órgano <strong>de</strong><br />
representación unitaria <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> grupo <strong>de</strong> empresas, que ben podía chamarse “comité <strong>de</strong><br />
grupo”. A favor <strong>de</strong>sta posición, cabe argumenta-la ausencia <strong>de</strong> preceptos no ET que expresamente<br />
prohiban a creación <strong>de</strong> dito comité, así como a practica convencional <strong>do</strong> seu establecemento, aínda que<br />
nin un nin outro permiten <strong>do</strong>ta-lo convenio así negocia<strong>do</strong> <strong>de</strong> eficacia erga omnes, con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>o a unha<br />
natureza informal e privada. Por conseguinte, para que o convenio colectivo <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas goce<br />
da eficacia xeral sancionada no art. 82.3 ET, sería necesario que interviñesen na súa negociación as<br />
representacións unitarias –comités intercentros, comités <strong>de</strong> empresa e <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> persoal- <strong>de</strong> tódalas<br />
socieda<strong>de</strong>s integrantes <strong>do</strong> grupo. Esta postura é a <strong>de</strong>fendida pola STS 30 outubro 1995 106 sen reparar en<br />
que o convenio así celebra<strong>do</strong> non sería entonces un convenio <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas, senón unha<br />
xustaposición <strong>de</strong> convenios: tantos como representacións unitarias <strong>de</strong>se grupo. Esta xustaposición tamén<br />
se predicou <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> grupo asina<strong>do</strong>s por tó<strong>do</strong>los representantes das empresas que o integran –<br />
solución que se consi<strong>de</strong>rou correcta con base no art. 87.1 ET- 107 . Aínda que a i<strong>de</strong>ntificación <strong>do</strong> grupo <strong>de</strong><br />
empresas con un único empresario permitiría falar dunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación multiempresarial na que<br />
os empresarios voluntariamente actúan como un só e <strong>de</strong> aí, con caución, o correlativo carácter único <strong>do</strong><br />
convenio asina<strong>do</strong>, sempre que a xustaposición non <strong>de</strong>rive da forma <strong>de</strong> organización da representación <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res.<br />
Pois ben, como o art. 61 ET non atribúe o monopolio da representación <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res ás<br />
representacións unitarias, senón que admite outras formas representativas, sinaladamente as sindicais,<br />
cabe referirse á negociación por estas <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> grupos <strong>de</strong> empresas. De aí que novamente a STS<br />
15 <strong>de</strong>cembro 1994 108 , tentan<strong>do</strong> <strong>de</strong> supera-lo problema da articulación das representacións unitarias na<br />
negociación en unida<strong>de</strong>s multiempresariais así como a comentada xustaposición <strong>de</strong> convenios que se<br />
103 En efecto, a STS 15 <strong>de</strong>cembro 1994 (Ar. 4.436) confirma unha <strong>do</strong>utrina xurispru<strong>de</strong>ncial, sostida polas SS<br />
posteriores <strong>do</strong> mesmo Tribunal como as <strong>de</strong> 27 abril e 30 outubro 1995 (Ar. 3.273 e 7.930, respectivamente), na que se<br />
afirmaba que, en or<strong>de</strong> á lexitimación para negociar nun grupo <strong>de</strong> empresas, serán <strong>de</strong> aplicación as regras <strong>do</strong>s arts.<br />
87.1 e 88.1 Et (f.d. 2º). Co que se corrixen fallos <strong>de</strong> carácter ambiguo, como o conti<strong>do</strong> na SAN 19 outubro 1992<br />
(Boletín <strong>do</strong> MTSS, núm. 12, 1992, páx. 295), que, a pesar <strong>de</strong> sinalar que nos convenios que non rebasen o ámbito <strong>de</strong><br />
empresa “non son os sindicatos, nin as asociacións empresariais as lexitimadas para negociar [o convenio], senón que<br />
haberá que aterse o art. 87.1 <strong>do</strong> ET, en canto facilita regras sobre lexitimación nos ámbitos que non excedan ó <strong>de</strong><br />
empresa” (f.d. 2º), cualifica <strong>de</strong> “estatutario” o convenio <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas negocia<strong>do</strong> por unha sección sindical<br />
“con máis <strong>do</strong> 50% <strong>do</strong>s representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res no ámbito da empresa” e quince <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> persoal <strong>de</strong><br />
diferentes empresas <strong>do</strong> grupo, mesturan<strong>do</strong> as representacións unitarias e sindicais cun <strong><strong>de</strong>reito</strong> a negociar convenios <strong>de</strong><br />
empresa ou inferior alternativo e non acumulativo.<br />
104 Cfr. CRUZ VILLALÓN, “La negociación colectiva en los grupos <strong>de</strong> empresa”, cit., páx. 289 e 290.<br />
105 Por exemplo, CRUZ VILLALÓN, op. cit. páx. 293; e MARTÍNEZ BARROSO, “Análisis jurídico-laboral <strong>de</strong> los<br />
grupos <strong>de</strong> empresas”, REDT, núm. 62, 1993, páx. 915.<br />
106 Cit. nota 95.<br />
107 Entonces, cabería distingui-lo convenio único <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas <strong>do</strong>s convenios plurais que se celebran se non<br />
existe un grupo empresarial senón empresarios in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes na organización e dirección das súas respectivas<br />
empresas que acordaron unirse ós efectos <strong>de</strong> negocia-los seus convenios, ou, existin<strong>do</strong> tal grupo, os seus integrantes<br />
amosan a vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociar a título individual, aínda que <strong>de</strong> forma coordinada, en unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes.<br />
108 Cit. supra.<br />
111
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
po<strong>de</strong> xerar, avoga por que a representación <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res sexa asumida directamente polos sindicatos.<br />
Ó respecto, convén indicar que a LOLS só xoga sobre o binomio empresa-centro, sen enfronta-lo tema da<br />
constitución <strong>de</strong> seccións sindicais ou da <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicais no seo <strong>do</strong> grupo. Pero resulta<br />
evi<strong>de</strong>nte que a intervención dunha asociación sindical en tal grupo, <strong>de</strong> cara á negociación colectiva, é<br />
unha cuestión, máis que legal, interna ou, <strong>do</strong>utra forma, <strong>de</strong> organización da asociación nun novo nivel<br />
negocia<strong>do</strong>r. De admitir esto, as seccións sindicais que no seu conxunto sumasen a maioría <strong>do</strong>s membros<br />
<strong>do</strong> comité das distintas empresas <strong>do</strong> grupo ou as <strong>do</strong>s sindicatos máis representativos, ex. art. 8.2 LOLS,<br />
po<strong>de</strong>rían celebrar tales convenios. Recalcan<strong>do</strong> que as seccións sindicais <strong>do</strong> grupo <strong>de</strong> empresas carecen <strong>de</strong><br />
competencias negocia<strong>do</strong>ras pola vía legal –a LOLS garda silencio ó respecto-, cómpre sinalar que tales<br />
seccións só celebrarán un convenio colectivo ou <strong>do</strong>s respectivos estatutos sindicais 109 . Con to<strong>do</strong>, tamén<br />
ofrece dificulta<strong>de</strong>s a negociación a través <strong>de</strong> seccións sindicais, por iso a citada STS 15 <strong>de</strong>cembro 1994<br />
atribúe a representación <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res ós sindicatos que acrediten “uns niveis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
implantación e representativida<strong>de</strong>” 110 .<br />
Como xa se sinalou, xunto coa unida<strong>de</strong> multiempresarial <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas, existen outras unida<strong>de</strong>s<br />
multiempresariais que respon<strong>de</strong>n ás diversas modalida<strong>de</strong>s asociativas <strong>do</strong>s empresarios. Entre elas cabe<br />
resalta-las agrupacións <strong>de</strong> interese económico 111 e as unións temporais <strong>de</strong> empresa 112 , que non encaixan<br />
na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas tal e como se ten <strong>de</strong>limita<strong>do</strong>. Isto é así por falta-lo<br />
elemento esencial para atribuír ó conxunto <strong>de</strong> empresarios a condición <strong>de</strong> empresario único, ou sexa, a<br />
unida<strong>de</strong> económica. Fronte á pluralida<strong>de</strong> xurídica e á citada unida<strong>de</strong> económica <strong>do</strong>s grupos <strong>de</strong> empresa,<br />
as agrupacións <strong>de</strong> interese económico e as unións temporais <strong>de</strong> empresa esgrimen a in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia, a<br />
tó<strong>do</strong>los efectos, <strong>do</strong>s seus integrantes, en especial as citadas en último lugar, carentes, incluso, dunha<br />
figura superior que as aglutine, aínda <strong>de</strong> forma tanxencial. En calquera caso, comparten coas unida<strong>de</strong>s<br />
multiempresariais <strong>de</strong> grupos <strong>de</strong> empresa a súa vocación consensuada, aínda que non resultan equivalentes<br />
a unha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa ó constituír unha fracción máis ou menos reducida dunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sector.<br />
Por tal motivo, é posible que se atopen lexitima<strong>do</strong>s para negociar no seu seo, pola parte <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res,<br />
os sindicatos máis representativos, a nivel estatal ou autonómico, os entes sindicais afilia<strong>do</strong>s, fe<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s<br />
ou confe<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s a estes, e os sindicatos que teñan un certo grao <strong>de</strong> implantación –o 10%- nas<br />
representacións unitarias <strong>do</strong> ámbito funcional <strong>do</strong> convenio, segun<strong>do</strong> o disposto no art. 87.2.a), b) e c) ET.<br />
Polo que se refire á comisión negocia<strong>do</strong>ra, constituirase segun<strong>do</strong> o disposto no art. 88.1, parágrafo 2º ET,<br />
participan<strong>do</strong> na súa formación as seccións sindicais, se as houbera, e, na súa ausencia, os órganos<br />
territoriais <strong>do</strong> sindicato. Sen embargo, nas propias agrupacións <strong>de</strong> interese económico, se os seus<br />
membros as apo<strong>de</strong>raron expresamente, os empresarios individuais ou os seus representantes, incluso unha<br />
asociación empresarial ad hoc son os lexitima<strong>do</strong>s para negociar coa necesaria presencia <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s e cada<br />
un <strong>de</strong>les na comisión negocia<strong>do</strong>ra.<br />
Por último, cabe admiti-la hipótese <strong>de</strong> unións <strong>de</strong> feito <strong>de</strong> empresarios para convir 113 , ou noutros termos,<br />
dunha varieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresarios que, libres <strong>de</strong> calquera forma asociativa, <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>n negociar múltiples<br />
109 Posición introducida e <strong>de</strong>fendida por CRUZ VILLALÓN, “La negociación colectiva…”, cit., páx. 295; e, La<br />
representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la empresa y en el grupo. Un marco legal insuficiente, Trotta (Madrid, 1992),<br />
páx. 234.<br />
110 F.d. 2º. Nos mesmos termos, víd. a SAN 1 xuño 1998 (As. 2.606), a teor <strong>do</strong> cal “a representación contractual <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res [<strong>de</strong>bería <strong>de</strong> ser] asumida directamente polos sindicatos, dada a notoria dificulta<strong>de</strong> <strong>de</strong> que sexa<br />
exercitada polos órganos <strong>de</strong> representación unitaria daquelas, ou por seccións sindicais, sempre claro está que o<br />
sindicato correspon<strong>de</strong>nte acredite uns niveis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s <strong>de</strong> implantación e representativida<strong>de</strong>” (f.d. 5º).<br />
111 Reguladas pola Lei 12/1991, <strong>de</strong> 29 abril (BOE <strong>de</strong> 30 abril), substitúen ás antigas agrupacións <strong>de</strong> empresas<br />
previstas na Lei 196/1963, <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong>cembro (BOE <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong>cembro). Teñen personalida<strong>de</strong> xurídica propia,<br />
respon<strong>de</strong>n<strong>do</strong> persoal e solidariamente das súas débedas os socios que as integran, que conservan a súa propia<br />
personalida<strong>de</strong> xurídica, da<strong>do</strong> que o obxecto social <strong>de</strong>stas agrupacións consiste no <strong>de</strong>sempeño dunha activida<strong>de</strong><br />
económica auxiliar da que <strong>de</strong>senvolven os seus socios, que lle sirve como instrumento para alcanza-los seus fins, pero<br />
que non po<strong>de</strong>rá alcanza-las dificulta<strong>de</strong>s ou activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> un <strong>do</strong>s seus membros.<br />
112 O seu réxime xurídico está conti<strong>do</strong> na Lei 18/1982, <strong>de</strong> 26 maio (BOE <strong>de</strong> 9 xuño), segun<strong>do</strong> a cal estas unións<br />
carecen <strong>de</strong> personalida<strong>de</strong> xurídica, recaen<strong>do</strong> sobre os seus integrantes –persoas físicas ou xurídicas- a<br />
responsabilida<strong>de</strong> solidaria e ilimitada fronte a terceiros polos actos e operacións en beneficio común. Trátase, en<br />
realida<strong>de</strong>, dunha modalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> colaboración interempresarial para o <strong>de</strong>senvolvemento ou execución dunha obra ou<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, coordinada por un xerente único con po<strong>de</strong>res abon<strong>do</strong> <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s e cada un <strong>do</strong>s seus membros<br />
para exercita-los <strong><strong>de</strong>reito</strong>s e contrae-las obrigacións correspon<strong>de</strong>ntes. O seu risco máis significativo é a brevida<strong>de</strong> da<br />
súa duración, pois a obra ou servicio non po<strong>de</strong>rá exce<strong>de</strong>r <strong>do</strong>s <strong>de</strong>z anos.<br />
113 Este tipo <strong>de</strong> vinculación empresarial para convir parece gardar parentesco cos “joint employers” <strong>do</strong> Dereito<br />
norteamericano. Asumin<strong>do</strong> as súas indubidables diferencias, especialmente en materia <strong>de</strong> formas <strong>de</strong> asociación<br />
mercantil e <strong>de</strong> asociacionismo para negociar, os “joint employers”, como se pon <strong>de</strong> relevo no leading case NLRB v.<br />
112
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
convenios <strong>de</strong> idéntico conti<strong>do</strong>, ou sexa, convenios plurais 114 . Trátase, por tanto, dunha <strong>de</strong>cisión libre <strong>de</strong><br />
varios patróns <strong>de</strong> que, <strong>de</strong>ntro dun mesmo proceso negocia<strong>do</strong>r, nun mesmo acto, se aca<strong>de</strong>n tantos<br />
convenios colectivos como empresarios e con idéntico conti<strong>do</strong>. É lóxico que eses empresarios se<br />
<strong>de</strong>diquen a activida<strong>de</strong>s, senón idénticas, si que se po<strong>de</strong>n incluír alomenos nunha mesma rama da<br />
industria, pois o que se preten<strong>de</strong> é aproveita-las vantaxes propias dun convenio <strong>de</strong> empresa ou, o que é<br />
igual, obte-la regulación máis axustada ás particularida<strong>de</strong>s propias <strong>de</strong> cada empresa, así como as<br />
<strong>de</strong>rivadas dun convenio sectorial, é dicir, uniforma-las condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> par evita-la concorrencia ó<br />
respecto e fortalecer o po<strong>de</strong>r sindical. Pero tampouco se <strong>de</strong>be <strong>de</strong> rexeita-la postura contraria: empresarios<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a diversas activida<strong>de</strong>s con certo grao <strong>de</strong> conexión. Non en van, ó igual que noutros supostos <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s multiempresariais, as constituídas por empresarios uni<strong>do</strong>s <strong>de</strong> feito para convir teñen tamén<br />
natureza consensuada. E se a isto se suma a ausencia dun substrato territorial, non <strong>de</strong>be <strong>de</strong> estraña-la súa<br />
exclusión das sectoriais propiamente ditas. De todas formas, é conveniente precisar que o froito <strong>de</strong>sta<br />
negociación, convenios plurais, non se <strong>de</strong>senvolve no seo dunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
multiempresarial, senón <strong>de</strong> tantas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> empresa como empresarios partícipes, razón pola que as<br />
regras <strong>de</strong> lexitimación son as previstas nos art. 87 e 88 ET para o ámbito da empresa.<br />
3-O <strong>do</strong>s convenios “franxa”<br />
A problemática das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> “franxa” ou sector profesional vén <strong>de</strong> antigo. Recór<strong>de</strong>se a<br />
disputa da <strong>do</strong>utrina <strong>de</strong>bida á imprevisión <strong>do</strong> lexisla<strong>do</strong>r acerca da lexitimación para negociar nestas<br />
unida<strong>de</strong>s. O art. 87.1 ET, na súa redacción inicial, dispoñía que os convenios colectivos <strong>de</strong> ámbito inferior<br />
á empresa podían ser negocia<strong>do</strong>s polas representacións unitarias, é dicir, polo comité <strong>de</strong> empresa e tamén<br />
o comité intercentros, se este tivera atribuída tal función, así como polos <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> persoal,<br />
enten<strong>de</strong>n<strong>do</strong> “aquel como órgano e estes na súa totalida<strong>de</strong>” 115 , sen conce<strong>de</strong>r lexitimación a membros<br />
illa<strong>do</strong>s das <strong>de</strong>vanditas representacións 116 . Pero o cita<strong>do</strong> precepto engadía que “nos convenios que afecten<br />
á totalida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res da empresa será necesario que tales representacións sindicais, no seu<br />
conxunto, sumen a maioría <strong>do</strong>s membros <strong>do</strong> comité”, o que motivou que un certo sector da <strong>do</strong>utrina<br />
admitira a existencia <strong>de</strong> convenios colectivos <strong>de</strong> franxa <strong>de</strong> eficacia limitada e “extraestatutarios”, se se<br />
interpretaba a sensu contrario o artigo transcrito, ou sexa, para o caso <strong>de</strong> que a sección sindical que<br />
negociase dito convenio non contase coa maioría <strong>de</strong> membros no comité <strong>de</strong> empresa 117 . Doutro xeito,<br />
outro sector <strong>do</strong>utrinal sostivo que a sección sindical non necesitaba contar cunha porcentaxe sinalada,<br />
toda vez que o art. 87.1, parágrafo 2º esixía este requisito <strong>de</strong> forma expresa para a negociación <strong>de</strong><br />
convenios que afectasen a tó<strong>do</strong>los traballa<strong>do</strong>res da empresa pero non a unha porción máis ou menos<br />
ampla <strong>de</strong>stes. A cuestión a <strong>de</strong>bater trasladábase entonces a que sindicatos ou que seccións sindicais<br />
estaban lexitimadas para negociar tales convenios, cuestión que foi resolta a través <strong>do</strong> concepto <strong>de</strong><br />
“notoria implantación” acuña<strong>do</strong> polo TCo 118 , segun<strong>do</strong> o cal era preciso que o sindicato negocia<strong>do</strong>r tivese<br />
como afilia<strong>do</strong>s á maioría <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res da franxa, permitín<strong>do</strong>se “a extensión <strong>do</strong> convenio a todas<br />
elas” 119 e evitán<strong>do</strong>se así o “seu carácter discriminatorio” 120 .<br />
Agora ben, o problema sobre a lexitimación sindical para convir en unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación “franxa” foi<br />
supera<strong>do</strong> pola adicción dun novo inciso ó art. 87.1, parágrafo 2º trala modificación operada pola Lei<br />
Chechker Cab Co. (cit. nota 34), son tamén colectivos <strong>de</strong> empresarios dunha mesma activida<strong>de</strong> que, conservan<strong>do</strong> a<br />
súa in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia xurídica, negocian conxuntamente para obteren beneficios mutuos.<br />
114 Vid. nota 99.<br />
115 Cfr. ALONSO OLEA e BARREIRO GONZÁLEZ, El Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. Texto actualiza<strong>do</strong>,<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, comentario, 3ª ed., Civitas (Madrid, 1991), páx. 385.<br />
116 DEL REY GUANTER discrepou <strong>de</strong> tal posición e sostivo a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que os convenios <strong>de</strong> sector profesional<br />
pui<strong>de</strong>sen ser negocia<strong>do</strong>s por compoñentes específicos das representacións unitarias, sempre que existise “unha<br />
<strong>de</strong>legación <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa no seu conxunto nun sector <strong>de</strong>ste para que este negocie un convenio colectivo <strong>de</strong><br />
franxa respecto <strong>do</strong> grupo profesional” (cfr. “Los convenios colectivos <strong>de</strong> franja”, REDT, núm, 17, 1984, páx. 123).<br />
117 Neste senti<strong>do</strong>, RAYÓN SUÁREZ afirmaba que si a sección ou seccións non acadaban “tal porcentaxe <strong>de</strong><br />
representación [esto é, a maioría <strong>do</strong>s membros <strong>do</strong> comité] o convenio non afectará a to<strong>do</strong>s”, pois unicamente<br />
entrarían no seu ámbito <strong>de</strong> aplicación “os afilia<strong>do</strong>s a tal ou tales seccións sindicais, xa que noutro caso chegaríase a<br />
<strong>de</strong>ixar sen conti<strong>do</strong> o precepto legal”, en alusión o art. 87.1, parágrafo 2º ET (cfr. Los convenios colectivos para grupo<br />
<strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res, IES [Madrid, 1982], páx. 38). Esta opinión foi compartida por SERRANO MARTÍNEZ, “El<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> franja en el Or<strong>de</strong>namiento Español”, no vol. Lecciones <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo en homenaje a<br />
los profesores Bayón Chacón y Del Peso y Calvo, Servicio <strong>de</strong> Publicacións da Universida<strong>de</strong> Complutense (Madrid,<br />
1982), páx. 286.<br />
118 Vid. STCo 45/1984, <strong>de</strong> 27 marzo (BOE <strong>de</strong> 25 abril [BJC, núm. 36, páx. 613]).<br />
119 Cfr. ALONSO OLEA e CASAS BAAMONDE, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, cit., páx. 768.<br />
120 Ibíd.<br />
113
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
11/1994 121 , inciso que, en realida<strong>de</strong>, acolle a <strong>do</strong>utrina prece<strong>de</strong>nte con algún adiantamento máis. Atópanse<br />
entón lexitima<strong>do</strong>s para negociar ditos convenios, amén das representacións unitarias 122 , as sindicais con<br />
notoria implantación na franxa ou grupo <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong> que se trate e que foran <strong>de</strong>signadas a<strong>de</strong>mais<br />
por eses traballa<strong>do</strong>res mediante acor<strong>do</strong> expreso, a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> por maioría absoluta a través <strong>de</strong> voto persoal,<br />
directo e segre<strong>do</strong> 123 .<br />
Resulta evi<strong>de</strong>nte que na negociación <strong>de</strong> convenios “franxa” polas representacións sindicais cabe<br />
distinguir con certa clarida<strong>de</strong> a unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación e o ámbito <strong>do</strong> convenio. Así, o grupo <strong>de</strong><br />
traballa<strong>do</strong>res ós que se lles vai aplica-la norma pactada atópase pre<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o momento en que<br />
<strong>de</strong>signan o seu representante negocia<strong>do</strong>r, é dicir, constitúen unha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación no máis puro<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> electoral. E o ámbito <strong>do</strong> convenio franxa coinci<strong>de</strong> inicialmente con esa unida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación, pese a que dito ámbito pui<strong>de</strong>se sufrir ampliacións, durante a vixencia <strong>do</strong> convenio, a través,<br />
por exemplo, <strong>de</strong> adhesións individuais <strong>do</strong>utros traballa<strong>do</strong>res, que entran no campo da negociación<br />
colectiva informal.<br />
B) Prohibición <strong>de</strong> concorrencia<br />
No que se refire ó art. 84, parágrafo 1º ET, non se di nada novo se se conceptúa como o límite legal máis<br />
férreo á constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación. De facto, que “un convenio colectivo, durante a súa<br />
vixencia non [poida] ser afecta<strong>do</strong> polo disposto en convenios <strong>de</strong> ámbito distinto”, revela, en principio, a<br />
imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> constituír unha nova unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación na que coincida o convenio co ámbito<br />
territorial persoal, funcional, e, en certos tramos, <strong>do</strong> temporal, co vixente noutra preestablecida 124 . Así, o<br />
precepto <strong>de</strong> referencia formaliza o seu límite a través <strong>do</strong>s principios “prior in tempore, potior in iure” e<br />
“pacta sunt servanda”, expresións da necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> xurídica en materia <strong>de</strong> negociación<br />
colectiva co obxecto <strong>de</strong> <strong>do</strong>tar dunha estabilida<strong>de</strong> mínima ás relacións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>.<br />
Con to<strong>do</strong>, o art. 84, parágrafo 1º ET <strong>de</strong>be matizarse para <strong>de</strong>limita-lo seu alcance e significa<strong>do</strong>. Así, a non<br />
afectación dun convenio por outro concorrente posterior suscita a dúbida sobre o <strong>de</strong>stino <strong>de</strong>ste último,<br />
podén<strong>do</strong>se utilizar como resposta a que sanciona a inaplicación ou aprazamento da súa entrada en vigor (a<br />
<strong>de</strong> convenio invasor) durante a vixencia <strong>do</strong> convenio invadi<strong>do</strong>, sen ocasionar a súa nulida<strong>de</strong> 125 . Non<br />
obstante, esta solución xenérica só é <strong>de</strong> recibo con relación a <strong>do</strong>us tipos concretos <strong>de</strong> concorrencia.<br />
Alú<strong>de</strong>se ós supostos <strong>de</strong> que un convenio se vexa afecta<strong>do</strong> por outro posterior <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong> ou<br />
á xustaposición ou intersección <strong>de</strong> convenios, é dicir, convenios regula<strong>do</strong>res <strong>de</strong> sectores <strong>de</strong> activida<strong>de</strong> que<br />
se solapan parcialmente entre si, ben persoal ben territorialmente. Pero, como toda xeneralida<strong>de</strong>, esta<br />
necesita a súa excepción que se atopa no caso <strong>de</strong> que o convenio concorrente teña un ámbito máis amplo<br />
121 Vid. ESCUDERO RODRÍGUEZ, “Ley, convenios colectivos y acuer<strong>do</strong>s <strong>de</strong> empresa”, no vol. VALDÉS DAL-<br />
RE, coord., La reforma <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo, Lex Nova (Valla<strong>do</strong>lid, 1994), páx. 37 e ss.<br />
122 Vid., por todas, a STS 4 maio 1998 Ar. 4.088), sobre a <strong>do</strong>bre lexitimación para negociar estes convenios.<br />
123 O cita<strong>do</strong> art. 87.1, parágrafo 2º ET remítese ó seu art. 80, relativo ó voto para a a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> acor<strong>do</strong>s en asembleas<br />
<strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res. Pois ben, ALONSO OLEA e BARREIRO GONZÁLEZ consi<strong>de</strong>ran dubi<strong>do</strong>sa a necesida<strong>de</strong> dunha<br />
asemblea para <strong>de</strong>signar ós representantes negocia<strong>do</strong>res na celebración dun convenio <strong>de</strong> franxa (cfr. El Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. Texto, comentarios y jurispru<strong>de</strong>ncia, 4ª ed., Civitas [Madrid, 1995], páx. 398).<br />
124 Precísase a<strong>de</strong>mais unha regulación contradictoria entre os convenios, o anterior e o invasor ou concorrente, para<br />
distingui-la concorrencia da xustaposición <strong>de</strong> convenios. Vid. STS 29 xaneiro 1992 (Ar. 134) e STSJ Estremadura 19<br />
agosto 1998 (As. 3.280).<br />
125 No caso consigna<strong>do</strong> na STCT 12 maio 1986 (R. 3.926), relativa á negociación dun convenio <strong>de</strong> empresa durante a<br />
vixencia <strong>do</strong> <strong>de</strong> sector polo que aquela se rexía, e que concluíu coa inaplicación <strong>do</strong> primeiro ata a data <strong>de</strong> termo da<br />
vixencia <strong>do</strong> segun<strong>do</strong>. Des<strong>de</strong> logo non faltaron SS <strong>de</strong> signo contrario que chegaron a soste-la nulida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s convenios<br />
concorrentes con outros anteriores, aínda que non se lles negara a súa vali<strong>de</strong>z en canto extraestatutarios; vid. SSTCT<br />
30 xaneiro 1981 (R. 611), 4 marzo 1982 (R. 2.071) e 8 xullo 1985 (R. 5.088). Trala reforma realizada pola Lei<br />
11/1994, hai que distinguir, como fai a STSJ Galicia 20 abril 1998 (As. 957), entre concorrencia prohibida e<br />
concorrencia permitida, pois no parágrafo 2º <strong>do</strong> art. 84 permítese a celebración <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> sector durante a<br />
vixencia <strong>do</strong>utros convenios <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> ámbito máis amplo, sempre que, entre outros requisitos, respecten a asunción<br />
<strong>de</strong> competencias nas materias enunciadas no seu parágrafo 3º por parte <strong>do</strong>s convenios superiores. Ós efectos que aquí<br />
interesan, esta distinción carrexa tamén a nulida<strong>de</strong> das cláusulas <strong>do</strong> convenio concorrente inferior que non respecten a<br />
distribución <strong>de</strong> competencias <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> art. 84, parágrafo 3º, pero ese convenio será váli<strong>do</strong> en canto ó resto <strong>do</strong> seu<br />
conti<strong>do</strong>, salvo que vulnere a prohibición <strong>de</strong> concorrencia <strong>do</strong> seu parágrafo 1º, nese caso po<strong>de</strong>ría atrasa-la súa entrada<br />
en vigor como convenio estatutario ata a <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong> <strong>de</strong> ámbito superior afecta<strong>do</strong>. Con to<strong>do</strong>, algunha sentencia<br />
recente, como a <strong>do</strong> TSJ País Vasco 26 maio 1998 (As. 2.305), retoma a posición <strong>do</strong> extinto TCT e cualifica como<br />
nulo o convenio colectivo posterior concorrente.<br />
114
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
que o <strong>do</strong>s preexistentes, <strong>de</strong> xeito que <strong>de</strong>berá respecta-las unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación reguladas por estes,<br />
aínda que sen atrasa-la súa propia entrada en vigor 126 .<br />
Polo <strong>de</strong>mais, a prohibición <strong>de</strong> concorrencia non po<strong>de</strong> ser utilizada como criterio <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> conflictos<br />
normativos, xa que, na concorrencia <strong>de</strong> convenios, non se trata <strong>de</strong> indagar cal é o máis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, e en<br />
resultas a unida<strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuada 127 . O convenio e a unida<strong>de</strong> xa se <strong>de</strong>terminaron con anteriorida<strong>de</strong>, utilizan<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong> ser necesario, os verda<strong>de</strong>iros criterios <strong>de</strong> selección, esto é, o principio <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong> e <strong>de</strong> norma<br />
máis favorable. En fin, o “prior in tempore” <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º, ó conseguir que as unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
negociación existentes que<strong>de</strong>n protexidas durante a vixencia <strong>do</strong> convenio que as regula, logra así a<br />
“or<strong>de</strong>nación <strong>do</strong> teci<strong>do</strong> convencional e [a] estabilización <strong>do</strong>s convenios concluí<strong>do</strong>s” 128 . Sen embargo, esta<br />
interpretación <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ET non ten o placet <strong>de</strong> certos sectores <strong>do</strong>utrinais 129 , que viron nel<br />
un criterio máis <strong>de</strong> solución <strong>de</strong> conflictos normativos ou un criterio especial fronte a outro <strong>de</strong> carácter<br />
xeral –por exemplo, o art. 3.3 ET-, o que provocou serias dúbidas sobre as relacións entre ambos<br />
preceptos. Tal vez a confusión, excesivamente xeneralizada, traia a súa causa da proposta legal tan<br />
arraigada <strong>de</strong> soluciona-los problemas <strong>de</strong> concorrencia <strong>de</strong> convenios a través da aplicación <strong>do</strong> principio da<br />
norma máis favorable, como o <strong>de</strong>mostran os arts. 6, parágrafo 2º LCCSS 1973, 4.1.a) Lei 16/1976, <strong>de</strong> 8<br />
abril, <strong>de</strong> relacións laborais 130 , a<strong>de</strong>mais <strong>do</strong> 3.1 <strong>do</strong> aborta<strong>do</strong> Proxecto <strong>de</strong> Lei <strong>de</strong> convenios colectivos <strong>de</strong><br />
1979. Sexa como fose, a aplicación <strong>do</strong> art. 3.3 ET toma como premisa a existencia dun conflicto <strong>de</strong><br />
normas, ou sexa, <strong>de</strong> <strong>do</strong>us ou máis convenios validamente celebra<strong>do</strong>s 131 . Esta premisa falla no suposto <strong>de</strong><br />
concorrencia, da<strong>do</strong> que o convenio posterior concorrente atrasa a súa eficacia ata a <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong> anterior –<br />
salvo no caso <strong>de</strong> que o convenio concorrente teña un ámbito maior que o <strong>do</strong>s convenios preexistentes-;<br />
ata esa data, o <strong>de</strong>vandito convenio non é váli<strong>do</strong> como estatutario. Evi<strong>de</strong>ntemente, nos casos <strong>de</strong><br />
concorrencia convencional, o reitera<strong>do</strong> art. 3.3 ET carece <strong>de</strong> protagonismo; antes á inversa <strong>de</strong>sempeña un<br />
papel residual, salvo que os suxeitos negocia<strong>do</strong>res, por pacto en contrario conti<strong>do</strong> nalgún <strong>do</strong>s<br />
instrumentos previstos no art. 83.2 ET, disipen o límite da priorida<strong>de</strong> temporal e <strong>de</strong>svíen as colisións entre<br />
convenios á norma citada.<br />
Agora ben, a prohibición <strong>de</strong> concorrencia que, en principio, pesa sobre os convenios colectivos<br />
estatutarios en senti<strong>do</strong> estricto, inci<strong>de</strong> tamén noutros pactos <strong>de</strong> natureza convencional como é o suposto<br />
<strong>do</strong> acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> adhesión (art. 92.1 ET), que é, en verda<strong>de</strong>, un convenio colectivo <strong>de</strong> remisión a outro<br />
convenio. Entonces, o acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> adhesión durante a súa vixencia –que coinci<strong>de</strong> coa vixencia pactada <strong>do</strong><br />
convenio ó que se adhire- non po<strong>de</strong>rá verse afecta<strong>do</strong> por outro convenio posterior 132 . Por outra parte,<br />
como a extensión (art. 92.2 e 3 ET) “está sempre subordinada á autonomía colectiva e ten carácter<br />
provisional” 133 , a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> que o acto <strong>de</strong> extensión comparte a natureza dun regulamento, “non só é<br />
posible negociar outro convenio durante a vixencia da extensión 134 , senón que tamén cesa <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o<br />
momento en que se aproba un propio no ámbito que operaba” 135 .<br />
126 Tema amplamente <strong>de</strong>senvolvi<strong>do</strong> na STSJ País Vasco 6 outubro 1998 (As. 7.752).<br />
127 Nesta liña, RODRÍGUEZ-PIÑERO, e GONZÁLEZ ORTEGA, que confirman que a regra <strong>do</strong> art. 84 “é unha<br />
disposición negativa <strong>de</strong> `non afectación´ que non po<strong>de</strong> ser lida no senti<strong>do</strong> positivo <strong>de</strong> criterio <strong>de</strong> selección” (cfr.<br />
“Acuer<strong>do</strong>s interprofesionales, centralización <strong>de</strong> la negociación colectiva y Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, RPS,<br />
núm. 137, 1983, páx. 356). E, MARTÍNEZ MORENO ó afirmar que o cita<strong>do</strong> precepto “non presenta alternativa<br />
ningunha na posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> máis dunha norma” (cfr. “Sobre el alcance y significa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la prohibición<br />
<strong>de</strong> concurrencia <strong>de</strong> convenios colectivos contenida en el art. 84 <strong>de</strong>l ET”, REDT, núm. 42, 1990, páx. 269). En igual<br />
senti<strong>do</strong>, PALOMEQUE LÓPEZ e ÁLVAREZ DE LA ROSA, sinalan a necesida<strong>de</strong>, para que se suscite a colisión <strong>de</strong><br />
convenios <strong>do</strong> art. 3.3 ET, <strong>de</strong> “indagar primeiro se a concorrencia entre convenios é legal e non vulnera a prohibición<br />
<strong>do</strong> art. 84 ET”, e, no caso <strong>de</strong> pacto <strong>de</strong> non concorrencia, “só se as partes non tiveran previsto solucións” para dirimilo<br />
(cfr. Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, cit., páx, 300).<br />
128 MERCADER URGUINA, Estructura <strong>de</strong> la negociación colectiva y relaciones entre convenios, Civitas (Madrid,<br />
1994), páx. 142.<br />
129 En efecto, algúns autores inclúen <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong>s criterios <strong>de</strong> selección das normas en conflicto o <strong>do</strong> convenio máis<br />
favorable, máis específico e, ó seu mesmo nivel, o <strong>de</strong> convenio anterior no tempo. Neste senti<strong>do</strong>, vid., por to<strong>do</strong>s,<br />
MONTOYA MELGAR, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 16ª ed., Tecnos (Madrid, 1995), páx. 180 a 182.<br />
130 BOE <strong>de</strong> 21 abril.<br />
131 Vid. STS 19 febreiro 1987 (Ar. 1.077), da que se a<strong>do</strong>pta a <strong>do</strong>utrina, entre outras polas SSTSJ País Vasco 20<br />
outubro 1998 (As. 7.285) e Andalucía (Málaga) 28 maio 1999 (cit. nota 17).<br />
132 Vid., ó respecto, ALONSO OLEA e BARREIRO GONZÁLEZ, El Estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res…, cit., páx. 422.<br />
133 STS 23 xaneiro 1995 (Ar. 396), f.d. 2º.<br />
134 En canto á natureza <strong>do</strong> acto <strong>de</strong> extensión, non existe opinión unánime na <strong>do</strong>utrina. Para algún autor, como<br />
GÁRATE CASTRO, non cabe dúbida sobre a súa natureza regulamentaria, habida conta <strong>de</strong> que a extensión <strong>do</strong><br />
convenio “representa unha creación <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> tan manifesta como a que se producira coa conclusión dun convenio<br />
colectivo propio”, non en van esta extensión “constitúe un instrumento <strong>de</strong> regulación” das relacións laborais <strong>do</strong>s<br />
afecta<strong>do</strong>s por ela (cfr. “Sobre a natureza xurídica <strong>do</strong> acto <strong>de</strong> extensión dun convenio colectivo. A propósito da STC<br />
115
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
En cambio, a aplicabilida<strong>de</strong> ou non da prohibición <strong>de</strong> concorrencia po<strong>de</strong> levantar dúbidas en relación cos<br />
acor<strong>do</strong>s <strong>de</strong> empresa que irromperon <strong>de</strong> forma <strong>de</strong>finitiva no panorama da negociación colectiva <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a<br />
modificación <strong>do</strong> ET pola Lei 11/1994. Cabe sinalar ó respecto que a citada prohibición <strong>de</strong> concorrencia<br />
non xoga na relación entre convenios e acor<strong>do</strong>s “<strong>de</strong>fectivos” ou “supletorios”, é dicir, os menciona<strong>do</strong>s<br />
nos arts. 22.1, 24.1, 29.1, parágrafo 3º, 34.2 e 3 e 67.1, parágrafo 5º ET, pois correspon<strong>de</strong> ó propio<br />
convenio <strong>de</strong> sector autorizar indirectamente a súa celebración ó non regular certas materias co fin <strong>de</strong> que<br />
sexan asumidas por estes. A unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación segue a ser a <strong>de</strong>limitada polo convenio, coa<br />
peculiarida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que todas ou algunhas das súas relacións laborais réxense conxuntamente por ámbalas<br />
dúas normas pactadas: o convenio e o acor<strong>do</strong>. Idéntica solución <strong>de</strong>be predicarse <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s consigna<strong>do</strong>s<br />
nos arts. 41.2, parágrafo 2º e 82.3, parágrafos 2º e 3º ET, extremo acepta<strong>do</strong> por un sector maioritario da<br />
<strong>do</strong>utrina, aínda que con matices diferentes 136 . Estes acor<strong>do</strong>s, en canto que modificativos ou substitutivos –<br />
a<strong>de</strong>mais, in peius- <strong>do</strong> disposto no convenio <strong>de</strong> sector, configúranse como una clara excepción ó principio<br />
<strong>de</strong> non afectación, da<strong>do</strong> que, <strong>de</strong> aplica-la regra “prior in tempore, potior in iure”, atacaríase <strong>de</strong> raíz a<br />
mesma existencia <strong>de</strong> calquera acor<strong>do</strong> posterior e modificativo <strong>do</strong> convenio. Por iso, a necesaria aplicación<br />
<strong>do</strong> acor<strong>do</strong> non se fundamenta en motivos <strong>de</strong> temporalida<strong>de</strong>, senón na causa ou, mellor dito, na <strong>do</strong>bre<br />
causa que motiva a súa celebración. Dun la<strong>do</strong>, tanto o acor<strong>do</strong> polo que se modifican algunhas condicións<br />
esenciais <strong>de</strong> emprego establecidas no convenio colectivo <strong>de</strong> sector –sinaladamente horario, réxime <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong> por quendas, sistema <strong>de</strong> remuneración e sistema <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e ren<strong>de</strong>mento-, como o que <strong>de</strong>termine<br />
o réxime salarial da empresa, respon<strong>de</strong>n a situacións <strong>de</strong> crise no seu seo. Non en van o art. 41.1 ET, en<br />
alusión ó primeiro <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s cita<strong>do</strong>s, utiliza a expresión “can<strong>do</strong> existan probadas razóns económicas,<br />
técnicas, organizativas ou <strong>de</strong> producción”, mentres que o art. 82.3, parágrafo 2º ET, en referencia ó<br />
segun<strong>do</strong> <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s, invoca os danos que pui<strong>de</strong>ran altera-la “estabilida<strong>de</strong> económica da empresa”. E,<br />
<strong>do</strong>utro, ambos acor<strong>do</strong>s abordan a regulación dunhas materias concretas; novamente, as enumeradas nos<br />
aparta<strong>do</strong>s b), c), d) e e) <strong>do</strong> art. 41.1 para o que altere as condicións substanciais, mentres que para o que<br />
fixe o réxime salarial, precisamente a materia salarial 137 .<br />
En cambio, poucas dúbidas existen sobre a non aplicación <strong>do</strong> art. 84 ós convenios informais, da<strong>do</strong> que<br />
este precepto refírese en exclusiva ós convenios “oficiais”, <strong>do</strong>ta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> eficacia erga omnes, por<br />
“axustarse ós requisitos subxectivos, obxectivos e <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mento que o propio Estatuto establece” no<br />
86/1991, <strong>de</strong> 25 abril”, RL, 1991-II, páx. 527). Aínda máis explícito é VALDÉS DAL-RE, para quen, “pola súa<br />
eficacia xurídica, polo círculo in<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> <strong>de</strong> persoas ás que se dirixe, pola súa xeneralida<strong>de</strong> e abstracción e pola<br />
súa vocación <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nar un conxunto <strong>de</strong> relacións laborais, o acto <strong>de</strong> extensión preséntase como un verda<strong>de</strong>iro e<br />
auténtico regulamento (cfr. “Sobre a competencia para dictar actos <strong>de</strong> extensión <strong>de</strong> convenios colectivos”, RL, 1987-<br />
II, páx. 6). De forma contraria maniféstase DURÁN LÓPEZ, que nega a natureza normativa (en concreto,<br />
regulamentaria) <strong>do</strong> acto <strong>de</strong> extensión e aposta pola súa condición <strong>de</strong> acto administrativo (cfr. “A extensión <strong>de</strong><br />
convenios colectivo: natureza e competencias das Comunida<strong>de</strong>s Autónomas”, no vol. La intervención administrativa<br />
y jurisdiccional en las relaciones colectivas <strong>de</strong> trabajo, Consejo Andaluz <strong>de</strong> Relaciones Laborales [Sevilla, 1989],<br />
páx. 155). De igual mo<strong>do</strong>, JIMENEZ VELASCO in<strong>de</strong>ntifica a extensión cun acto administrativo, por canto se<br />
concreta en “esten<strong>de</strong>r a vixencia <strong>do</strong> convenio” e en “<strong>de</strong>clara-los extremos que resulten inaplicables baixo (o eventual)<br />
control xurisdiccional (…) <strong>do</strong> convenio estendi<strong>do</strong>” (cfr. “La naturaleza jurídica <strong>de</strong>l acto <strong>de</strong> extensión <strong>de</strong> convenios<br />
colectivos”, RL, 1988-I, páx. 269 e ss).<br />
135 STS 23 xaneiro 1995, cit., f.d. 2º.<br />
136 Estas diferencias <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>n en gran medida da postura a<strong>do</strong>ptada sobre o tipo <strong>de</strong> relación entre os convenios<br />
colectivos e estes acor<strong>do</strong>s. Así para GARRIDO PÉREZ, “a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que o convenio <strong>de</strong> empresa (…)<br />
<strong>de</strong>termine condicións salariais in peius en relación co réxime disposto no convenio superior, non orixina unha<br />
concorrencia conflictiva” (cfr. “Las cláusulas <strong>de</strong> <strong>de</strong>scuelgue salarial en la nueva or<strong>de</strong>nación estatutaria”, RL, 1995-I,<br />
páx. 363). CRUZ VILLALÓN vai aínda máis lonxe ó i<strong>de</strong>ntifica-lo acor<strong>do</strong> <strong>do</strong> art. 41.2, parágrafo 2º ET cun convenio<br />
colectivo, <strong>de</strong> xeito que o primeiro po<strong>de</strong> modifica-lo segun<strong>do</strong>, aínda que só en materias obxecto da súa competencia –<br />
horario, réxime <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> por quendas, sistema <strong>de</strong> remuneración e sistema <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e ren<strong>de</strong>mento-, e <strong>de</strong> aí a<br />
inaplicación <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ET (cfr. “El art. 41 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res tras la reforma <strong>de</strong> 1994”, RL,<br />
núms. 17-18, 1995, páx. 132). En fin, OJEDA AVILÉS, partin<strong>do</strong> da “eficacia erga omnes e [da] natureza<br />
contractual” <strong>de</strong>stes acor<strong>do</strong>s, aposta pola non aplicación “nestes casos [<strong>do</strong>] principio `prior in tempore´ fixa<strong>do</strong> polo<br />
art. 84 LET para a concorrencia entre convenios” e sostén, en cambio, a proce<strong>de</strong>ncia <strong>do</strong> principio da norma máis<br />
favorable” (cfr. “Delimitación <strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s y…”, cit., páx. 255).<br />
137 En relación con este tema pronúnciase a STSJ País Vasco 26 maio 1998 (cit. nota 117), que afirma que a cláusula<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>scolgue prevista no art. 82.3, parágrafos 2º e 3º ET non po<strong>de</strong> utilizarse como vía <strong>de</strong> feito para enerva-la<br />
prohibición <strong>de</strong> concorrencia disposta no art. 84, parágrafo 1º <strong>do</strong> mesmo Texto legal. En efecto, a citada cláusula <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scolgue autoriza á empresa e ós representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res para a celebración dun acor<strong>do</strong> sobre a materia<br />
salarial, non sen<strong>do</strong> <strong>de</strong> recibo que ese acor<strong>do</strong> regule materias distintas das indicadas ou que se converta nun auténtico<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> empresa que trate, en exclusiva ou non, a materia salarial, pois, nese último caso, concorrería<br />
ilicitamente co convenio <strong>de</strong> sector que permite o “<strong>de</strong>scolgue” (f.d. 5º).<br />
116
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
seu Tít. III 138 , requisitos incumpri<strong>do</strong>s polos outros convenios, os informais 139 . Sobra entrar entonces no<br />
estudio 140 da existencia <strong>de</strong> factores que permitan soste-la afectación ou estricta coinci<strong>de</strong>ncia obxectiva,<br />
subxectiva e temporal dun convenio “informal” por outro posterior “oficial” ou <strong>de</strong>ste por un convenio<br />
informal, da<strong>do</strong> que a preexistencia ou celebración posterior dun convenio informal <strong>de</strong>vén inocua para os<br />
convenios “oficiais”. En canto á coexistencia dun convenio oficial con outro informal, claro exemplo dun<br />
conflicto <strong>de</strong> norma máis favorable, ex art. 3.3. ET, dán<strong>do</strong>lle priorida<strong>de</strong> o convenio, consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como un<br />
to<strong>do</strong>, que mereza tal cualificación 141 , pero non aplican<strong>do</strong> as cláusulas benévolas dun e outro, práctica esta<br />
coñecida como “espigueo” que foi prohibida polos tribunais 142 . Esta solución trasladable igualmente ós<br />
eventuais conflictos entre convenios informais.<br />
1-Prohibición <strong>de</strong> concorrencia e vixencia <strong>do</strong> convenio<br />
O art. 8.4, parágrafo 1º ET prohibe a concorrencia entre convenios durante a vixencia <strong>do</strong> anterior no<br />
tempo, <strong>de</strong> xeito que se precisa coñece-las regras sobre a vixencia <strong>do</strong> convenio contidas basicamente,<br />
aínda que non <strong>de</strong> forma exclusiva, no art. 86 ET. Así a constitución ex novo <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación<br />
está vedada <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o inicio da vixencia <strong>do</strong> convenio –momento no que cesa tamén o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociarcoa<br />
unida<strong>de</strong> da cal po<strong>de</strong>rían coincidi-las acordadas nun futuro. A <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> momento no que esa<br />
vixencia comeza é unha cuestión fácil aparentemente, pero difícil no fon<strong>do</strong>, dada a dispersión das<br />
disposicións <strong>do</strong> ET ó respecto. En efecto, son varios os criterios utilizables para precisa-lo inicio da<br />
vixencia da norma pactada, a saber: 1) a data na que as partes acor<strong>de</strong>n, segun<strong>do</strong> o art. 90.4 ET, que gozan<br />
a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> liberda<strong>de</strong> para pactar perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> vixencia distintos para cada materia ou grupo <strong>de</strong> materias <strong>do</strong><br />
convenio, á vez que para fixa-la duración <strong>do</strong>s convenios, así como a concreción da súa eficacia<br />
retroactiva, ex. 86.1 ET 143 . Evi<strong>de</strong>ntemente, nada obsta para que os convenios teñan duración in<strong>de</strong>finida, a<br />
138 Cfr. QUINTANILLA NAVARRO, Convenios colectivos extraestatutarios, Tecnos (Madrid, 1992), páx. 19 e 20.<br />
139 STCT 17 xuño 1986 (R. 5.330), f.d. 2º. Como se po<strong>de</strong> apreciar, a <strong>do</strong>utrina sobre a improce<strong>de</strong>ncia <strong>do</strong> art. 84 para<br />
resolve-la concorrencia entre convenios informais ou entre estes e os estatutarios vén <strong>do</strong> extinto TCT, manifestada,<br />
a<strong>de</strong>mais da sentencia recentemente citada noutras tales como a <strong>de</strong> 8 maio 1984 (R. 4.856) e 25 maio 1987 (R.<br />
10.920); esta <strong>do</strong>utrina foi acollida polos Tribunais Superiores <strong>de</strong> Xustiza e así o reflicten, entre outras, as SS Navarra<br />
7 abril 1993 (As. 1.775), Galicia 3 marzo 1994 (As. 895) e STSJ Andalucía (Sala 15 marzo 1995 (As. 1.020), que<br />
<strong>de</strong>fen<strong>de</strong> a aplicabilida<strong>de</strong> <strong>do</strong> principio da norma máis favorable conti<strong>do</strong> no art. 3.3. ET. Esta mesma posición é<br />
<strong>de</strong>fendida por numerosos autores, como é o caso <strong>de</strong> PALOMEQUE LÓPEZ, Derecho Sindical Español, cit., páx.<br />
435; QUINTANILLA NAVARRO, op., cit. páx. 19 e 20; e VALDÉS DAL-RÉ, Configuración y eficacia…, cit., páx.<br />
49 e ss. En canto a SALA FRANCO <strong>de</strong>fen<strong>de</strong> tamén a non aplicación <strong>do</strong> art. 84 ó suposto estudia<strong>do</strong>, pero, dada a<br />
eficacia contractual <strong>do</strong>s convenios extraestatutarios, matiza que “os eventuais conflictos <strong>de</strong> concorrencia entre [estes<br />
e os estatutarios] haberán <strong>de</strong> resolverse con base no disposto polo art. 3.1.c) e 5 <strong>do</strong> ET, esto é, mediante a aplicación<br />
<strong>do</strong> convenio que, cláusula por cláusula, resultase máis favorable para os traballa<strong>do</strong>res”, excluín<strong>do</strong> a regra <strong>do</strong> art. 3.3.<br />
(cfr. Los convenios colectivos…, cit., páx. 28).<br />
140 A pesar <strong>de</strong> que algunhas SS, como a <strong>do</strong> TSJ Galicia 3 marzo 1994 (cit. supra), o fan.<br />
141 Cuestión que resolve <strong>de</strong> forma <strong>de</strong>finitiva e nos termos expostos o TS, na súa S. 30 novembro 1998 (Ar. 10.047),<br />
dictada na resolución dun recurso <strong>de</strong> casación para a unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina.<br />
142 Así a STSJ Andalucía (Málaga) 30 setembro 1998 (As. 3.990) rexeita o “espigueo”, pois “non é lícito tratar <strong>de</strong><br />
aproveitar o que beneficia <strong>de</strong> cada un <strong>do</strong>s réximes normativos, <strong>de</strong>sprezan<strong>do</strong> o que é <strong>de</strong>sfavorable, porque é principio<br />
consagra<strong>do</strong> en Dereito Laboral que a asunción dun sistema <strong>de</strong> normas ten que verificarse <strong>de</strong> forma unitaria” (f.d. 2º).<br />
A xustificación <strong>de</strong>sta <strong>do</strong>utrina encóntrase na STS 15 xullo 1985 (Ar. 3.773) que, a voltas sobre o emprego <strong>do</strong> art. 3.3<br />
ET, afirmou que “o convenio ha <strong>de</strong> ser interpreta<strong>do</strong> ten<strong>do</strong> en conta que cada cláusula é contemplada non <strong>de</strong> forma<br />
illada e separada <strong>do</strong> conxunto, senón inserida na relación xurídica da que forma parte”, pois o dito convenio é “un<br />
to<strong>do</strong> orgánico e indivisible” e as súas partes “forman un armazón unitario” (ibid).<br />
143 Sobre a eficacia retroactiva <strong>do</strong> convenio, a <strong>do</strong>utrina maioritaria limítaa ás materias salariais –solución dada polo<br />
art. 11 LCCSS <strong>de</strong> 1973-, dada a <strong>de</strong>mora coa que soe concluírse a súa negociación ou, incluso, <strong>do</strong>utras materias<br />
cuantificables en termos económicos (por exemplo, ascensos), optan<strong>do</strong> pola solución inversa en canto ás restantes<br />
materias negociables. Sobre este extremo, vid. RODRÍGUEZ-SAÑUDO GUTÍERREZ, “Vigencia <strong>de</strong> los convenios<br />
colectivos <strong>de</strong> trabajo”, no vol. BORRAJO DACRUZ, coord., Comentarios a las Leyes laborales, EDERSA<br />
(MADRID, 1985), T. XII, vol 2º, páx. 102; e SALA FRANCO e ALBIOL MONTESINOS, Derecho Sindical, 4ª ed.,<br />
Tirant lo Blanch (Valencia, 1996), páx. 418. Agora ben, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia das materias que eventualmente posúan<br />
eficacia retroactiva, a retroactivida<strong>de</strong> da vixencia <strong>do</strong>s convenios xera serios problemas ó ocasiona-la <strong>de</strong>saparición das<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong> ámbito que teñan convenios <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>s, así como ó subtraer <strong>de</strong>stas unida<strong>de</strong>s<br />
to<strong>do</strong>s ou algúns <strong>do</strong>s seus integrantes, que se incluirán na unida<strong>de</strong> máis extensa regulada polo convenio <strong>do</strong>ta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
eficacia retroactiva. Esta postura infírese da STS 15 setembro 1989 (Ar. 6.444), que dispuxo que “unha vez (…)<br />
aproba<strong>do</strong> o novo convenio [e se tivese] efectos retroactivos no económico (…), este extremo entre en vigor <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a<br />
data que nel se <strong>de</strong>termine”, substituín<strong>do</strong> <strong>de</strong>n<strong>de</strong> ese momento e nese aspecto ó anterior (f.d. 3º). Desta maneira, estase<br />
a infrinxi-lo dicir <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ET, e infrínxese a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> forma equívoca, esto é, eliminan<strong>do</strong> a protección<br />
que este ofrece ás unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación preexistentes como se elas foran as concorrentes, can<strong>do</strong> a solución xusta<br />
sería outra, pois o convenio con eficacia retroactiva é o que concorre e afecta ás unida<strong>de</strong>s prece<strong>de</strong>ntes e ós seus<br />
convenios. Por tanto, a vixencia <strong>do</strong> convenio acordada polas partes resulta incompatible, en certos casos, co cita<strong>do</strong><br />
117
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
pesar <strong>de</strong> que se procurou relegar esta práctica en pro da mobilida<strong>de</strong> da estructura negocial. Por este<br />
motivo, xa <strong>de</strong>n<strong>de</strong> antigo os nosos pactos sociais e disposicións normativas avogaron en favor dunha<br />
duración “racional” 144 . 2) Trala súa publicación no diario oficial, segun<strong>do</strong> o art. 2.1 Cc, criterio asumi<strong>do</strong><br />
polo art. 90.3 ET que impón a publicación “obrigatoria e gratuíta no `Boletín <strong>do</strong> Esta<strong>do</strong>´ou en función <strong>do</strong><br />
ámbito territorial [<strong>do</strong> convenio], no `Boletín Oficial da Comunida<strong>de</strong> Autónoma´ou no `Boletín Oficial´da<br />
provincia correspon<strong>de</strong>nte”. Recór<strong>de</strong>se que os tribunais 145 veñen rexeitan<strong>do</strong> este criterio en atención a que<br />
a publicación po<strong>de</strong> sufrir retrasos, xustifica<strong>do</strong>s ou non, por causas alleas á vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res, o<br />
que trae un grave problema na <strong>de</strong>terminación e concorrencia das unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras. 3) A data <strong>de</strong><br />
rexistro <strong>do</strong> convenio (art. 90.2), requisito cronolóxico previo ó da citada publicación, que vén avala<strong>do</strong><br />
pola segurida<strong>de</strong> xurídica <strong>de</strong> quen disto se encarga, a Autorida<strong>de</strong> laboral. A obxección ó uso <strong>de</strong>ste criterio<br />
é <strong>do</strong>bre. Por un la<strong>do</strong>, provoca o peche <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación posiblemente reguladas por convenios<br />
<strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>s <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong> ámbito, se o convenio rexistra<strong>do</strong> é <strong>de</strong> ámbito superior, á par que a reducción <strong>do</strong><br />
alcance <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> gran extensión, para o caso <strong>de</strong> que o convenio rexistra<strong>do</strong> fose <strong>de</strong><br />
ámbito menor. E, por outro, potencia os procesos <strong>de</strong> revisión <strong>de</strong> convenios en atención á súa maior<br />
celerida<strong>de</strong> se se comparan con aqueles que <strong>de</strong>sembocan nun cambio <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> 146 . 4) A data na que as<br />
partes alcancen un acor<strong>do</strong>. Non obstante, este criterio non po<strong>de</strong> ser <strong>de</strong>terminante, con segurida<strong>de</strong>, <strong>do</strong><br />
inicio da vixencia <strong>do</strong> convenio, habida conta <strong>de</strong> que nese momento o texto aproba<strong>do</strong> só vincula ós<br />
subscritores que aínda teñen capacida<strong>de</strong> para fixar unha data <strong>de</strong> entrada en vigor distinta da da súa<br />
aceptación 147 . E, 5) a data <strong>do</strong> acor<strong>do</strong> das partes para o inicio das negociacións, da que <strong>de</strong>bemos reitera-la<br />
improce<strong>de</strong>ncia ós efectos que interesan, non en van, como co criterio da data <strong>de</strong> rexistro <strong>do</strong> convenio, o<br />
uso <strong>do</strong> actual provocaría presas <strong>de</strong>smesuradas <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res para o inicio e clausura <strong>do</strong> novo proceso<br />
negocia<strong>do</strong>r.<br />
Á vista está a inexistencia <strong>de</strong> criterios que <strong>de</strong>terminen con exactitu<strong>de</strong> can<strong>do</strong> comeza a vixencia dun<br />
convenio <strong>de</strong> cara ó xogo <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ET. A causa <strong>de</strong>sa inexistencia po<strong>de</strong> radicar na<br />
versatilida<strong>de</strong> e no casuismo connaturais ó <strong>de</strong>senvolvemento da negociación colectiva e <strong>do</strong>s niveis nos que<br />
se levará a termo, razón pola cal se precisará se existe ou non concorrencia entre convenios en cada caso<br />
concreto. Mais esto non impi<strong>de</strong> formular tres regras que inci<strong>de</strong>n <strong>de</strong> forma directa na constitución <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación. A primeira, aplicable ós supostos <strong>de</strong> constitución <strong>de</strong> novas unida<strong>de</strong>s máis<br />
reducidas que as preexistentes (segregación), tradúcese en que <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> un convenio <strong>de</strong> ámbito<br />
superior, os suxeitos lexitima<strong>do</strong>s po<strong>de</strong>rán solicita-la apertura <strong>de</strong> negociacións noutros niveis inferiores en<br />
tanto non se alcance a revisión <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>. O ámbito <strong>de</strong> negociación froito da segregación<br />
quedará protexi<strong>do</strong>, aínda can<strong>do</strong> entre en vigor o convenio revisor da unida<strong>de</strong> prece<strong>de</strong>nte, mentres non se<br />
logre un acor<strong>do</strong> expreso ou este se frustre. A segunda regra refírese, en cambio, á <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación reducidas para a súa incorporación noutras <strong>de</strong> maior tamaño (agregación),<br />
sufrin<strong>do</strong> estas últimas continuas segregacións mentres non se logre a publicación no Diario oficial<br />
correspon<strong>de</strong>nte <strong>do</strong> seu convenio. E a terceira alu<strong>de</strong> á necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que as partes negocia<strong>do</strong>ras manifesten<br />
o seu interese <strong>de</strong> negociar no ámbito <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, co fin <strong>de</strong> obter protección fronte a certos<br />
art. 84, parágrafo 1º, sería correcto entonces que a retroacción <strong>do</strong> convenio producira efectos sobre as relacións<br />
laborais propias da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación á que se aplicaba o convenio prece<strong>de</strong>nte ó <strong>do</strong>ta<strong>do</strong> <strong>de</strong> eficacia retroactiva,<br />
e non sobre as incluídas nunha nova unida<strong>de</strong> como consecuencia <strong>do</strong> cambio ou da mobilida<strong>de</strong> da prece<strong>de</strong>nte. Esta<br />
posición hai que tomala con cautela, pois, como sostivo LINARES LORENTE, <strong>do</strong> contrario impediríase “o<br />
nacemento <strong>de</strong> novos convenios en perío<strong>do</strong>s nos que legalmente non está prohibi<strong>do</strong>” (cfr. “Análisis jursipru<strong>de</strong>ncial<br />
sobre la concurrencia <strong>de</strong> convenios colectivos”, DL, núm. 14, 1984, páx. 61)<br />
144 Tradición que se remonta á LCT <strong>de</strong> 1931, que no seu art. 12 prevía unha duración mínima <strong>de</strong> <strong>do</strong>us anos, duración<br />
da que podían dispoñe-las partes na LCCSS <strong>de</strong> 1958, ó sinalarse que “<strong>de</strong> non establecerse neles o contrario, haberá <strong>de</strong><br />
estimarse que o prazo <strong>de</strong> vixencia <strong>do</strong>s convenios ten unha duración <strong>de</strong> <strong>do</strong>us anos”, para retomar novamente o seu<br />
carácter imperativo coa LCCSS <strong>de</strong> 1973, na que o art. 11 sostiña a duración “non inferior a <strong>do</strong>us anos” (art. 11). Xa<br />
na transición política, o RDL-RT 17/1997 reduciu o perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> duración a un ano na súa disp. adic. 3ª. Así mesmo, os<br />
primeiros pactos sociais, como o AMI, recomendan que “os convenios colectivos teñan unha vixencia non inferior a<br />
<strong>do</strong>us anos” (cap. IX); ou o AES ó postular unha vixencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>us anos (art. 12, Tít. II), concluín<strong>do</strong> co AI que optou<br />
por un termo non superior a un ano (art. 9).<br />
145 Por todas, STSJ País Vasco 21 marzo 1995 (As. 1.226).<br />
146 Cabería formular unha ulterior obxección, esto é, a falta <strong>de</strong> eficacia constitutiva <strong>do</strong> rexistro <strong>do</strong> convenio, pois,<br />
segun<strong>do</strong> CABEZA PEREIRO, “non é senón un momento intermedio na tramitación <strong>de</strong>ste para que produza plenos<br />
efectos erga omnes” (cfr. La buena fe en la negociación colectiva, Servicio <strong>de</strong> Publicacións da EGAP [Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela, 1995], páx. 137).<br />
147 Recór<strong>de</strong>se que, en palabras da STS 19 xullo 1991 (Ar. 5.155), os acor<strong>do</strong>s parciais “que se <strong>de</strong>ran ó longo da<br />
negociación” carecen <strong>de</strong> valor xurídico <strong>do</strong> convenio se son consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s illadamente (f.d. 3º).<br />
118
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
intentos <strong>de</strong> agregación ou segregación 148 . Deste xeito, ó igual que na primeira das regras citadas, a<br />
protección <strong>do</strong> ámbito no que se negociará manterase ata que se aprobe o convenio ou se frustren <strong>de</strong> forma<br />
<strong>de</strong>finitiva as negociacións 149 .<br />
Pois ben, é tradicional no noso or<strong>de</strong>namento 150 que a situación <strong>de</strong> prórroga automática <strong>do</strong> convenio ante a<br />
súa falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia se asimile ó seu perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> vixencia, tal e como indica o art. 86.2 ET. De mo<strong>do</strong> que,<br />
durante esa prórroga, non cabe a constitución <strong>de</strong> novas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación, po<strong>de</strong>n<strong>do</strong> negarse a parte<br />
receptora da comunicación a negociar invocan<strong>do</strong> como causa legal a concorrencia <strong>de</strong>sta negociación co<br />
convenio prorroga<strong>do</strong>. Así, algunha sentencia 151 apoiou a i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> que o mero transcurso <strong>do</strong> tempo non<br />
priva <strong>de</strong> eficacia ós convenios non <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>s, o que ocasiona un alto grao <strong>de</strong> inmobilismo na estructura<br />
da negociación e sanciona ata límites insospeita<strong>do</strong>s a incolumida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s convenios colectivos ó longo <strong>do</strong><br />
tempo, moitos <strong>do</strong>s cales <strong>de</strong> non encontraren amparo no cita<strong>do</strong> art. 86.2 ET con<strong>de</strong>naríanse por <strong>de</strong>suso.<br />
Apreciáronse tamén fallos <strong>de</strong> signo contrario 152 , os cales, ante a “petrificación” das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
negociación, concluíron que a prohibición legal <strong>de</strong> concorrencia “só opera durante o prazo <strong>de</strong> vixencia<br />
pacta<strong>do</strong> para o convenio colectivo invadi<strong>do</strong>, sen que teña que esten<strong>de</strong>rse (…) ó <strong>de</strong> prórroga <strong>de</strong>ste” 153 . É<br />
obvio que esta última posición atópase en consonancia coa “natureza das cousas”, é dicir, coa necesaria<br />
mobilida<strong>de</strong> da estructura negocial; pero tamén é certo o carácter imperativo <strong>do</strong> art. 86.2 ET e o correlativo<br />
silencio <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ó respecto. Por tanto, aínda incorren<strong>do</strong> na aludida “petrificación” das<br />
unida<strong>de</strong>s, non po<strong>de</strong>n constituírse outras novas durante a vixencia <strong>do</strong> convenio, salvan<strong>do</strong> o pacto en<br />
contrario e os supostos <strong>de</strong> concorrencia permitida <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET. Sen embargo a<br />
xurispru<strong>de</strong>ncia, a voltas co tema, a<strong>do</strong>ptou medidas flexibiliza<strong>do</strong>ras que <strong>de</strong> forma indirecta permitan<br />
resolve-lo problema. En efecto, a primeira medida inci<strong>de</strong> na <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong> convenio, que, en principio, só<br />
se atopa ó alcance <strong>do</strong>s suxeitos que o negociaron. Pero, por pouco que se afon<strong>de</strong>, afloran supostos on<strong>de</strong> o<br />
cumprimento <strong>de</strong>sta regra <strong>de</strong>vén imposible. Así, o convenio será <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> por suxeitos distintos <strong>do</strong>s<br />
negocia<strong>do</strong>res se o comité <strong>de</strong> empresa que o subscribiu se disolve por dimisión <strong>de</strong> tó<strong>do</strong>los seus membros,<br />
atribuín<strong>do</strong>lle a función <strong>de</strong> <strong>de</strong>nunciar ás seccións sindicais 154 . Ou, tamén no suposto <strong>de</strong> <strong>de</strong>saparición da<br />
lexitimación sindical ou empresarial durante a vixencia dun convenio, como consecuencia <strong>do</strong>s cambios<br />
<strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>do</strong>s resulta<strong>do</strong>s das eleccións sindicais ou <strong>de</strong> nivel <strong>do</strong> asociacionismo empresarial. Con to<strong>do</strong>,<br />
estes supostos son extraordinarios e a rixi<strong>de</strong>z da lexitimación para <strong>de</strong>nunciar continúa sen resolverse, polo<br />
que se insinuou a oportunida<strong>de</strong> <strong>de</strong> esten<strong>de</strong>-la faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>nunciar a outros suxeitos non asinantes <strong>do</strong><br />
convenio, “que, no momento en que <strong>de</strong>bera <strong>de</strong> finalizar [a súa] vixencia (…) teñan lexitimación para<br />
148 Manifestación que po<strong>de</strong>n canalizar a través <strong>de</strong> cláusulas convencionais tales como “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio”,<br />
“vinculación á totalida<strong>de</strong>”, ou “inmobilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio”. Vid. STSJ Andalucía (Málaga) 6 outubro 1998 (As.<br />
7.752).<br />
149 Precisamente, a STS 29 xaneiro 1997 (Ar. 909), ó tratar da suposta concorrencia entre un convenio <strong>de</strong> sector<br />
nacional e outro <strong>de</strong> empresa, sinalou que “non hai (…) preferencia temporal <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong> sector, senón<br />
conservación dunha unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación no ámbito empresarial xa existente antes da publicación <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong><br />
sector”, pois, na data <strong>de</strong> dita publicación, xa se estaba a renegociar na unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> empresa, renegociación que<br />
concluíu coa publicación oficial <strong>do</strong> correspon<strong>de</strong>nte convenio (f.d. 3º).<br />
150 Recór<strong>de</strong>se que o art. 12, parágrafo 2º LCCSS <strong>de</strong> 1958 consi<strong>de</strong>raba ós convenios colectivos prorrogables “pola<br />
tácita”, é dicir, a falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia, e <strong>de</strong> ano en ano. Pola súa parte, o art. 10 LCCSS <strong>de</strong> 1973 especificaba que, “se<br />
non se <strong>de</strong>nuncia por calquera das partes”, os convenios prorróganse anualmente co incremento salarial pertinente. En<br />
fin, o art. 16 RDL-RT 17/1977 facía o mesmo ó afirmar que “os convenios colectivos enten<strong>de</strong>ranse prorroga<strong>do</strong>s nos<br />
seus propios termos <strong>de</strong> ano en ano se non se <strong>de</strong>nunciaran por calquera das partes”.<br />
151 Po<strong>de</strong>ríase cualificar <strong>de</strong> “extrema<strong>do</strong>” o suposto <strong>de</strong> feito coñeci<strong>do</strong> pola STSJ Andalucía (Málaga) 6 setembro 1994<br />
(As. 3..74), que, diante dun convenio celebra<strong>do</strong> en 1977, e prorroga<strong>do</strong> ano a ano por falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia expresa,<br />
impedía a negociación <strong>do</strong>utro posterior concorrente, argumentan<strong>do</strong>, por unha parte, que “os convenios colectivos<br />
aproba<strong>do</strong>s conforme á normativa vixente con anteriorida<strong>de</strong> á Constitución non se viron automaticamente <strong>de</strong>rroga<strong>do</strong>s<br />
por esta”, salvo que se opuxeran a ela (f.d. 4º); e, pola outra, que a disp. Trans. 5º ET –na redacción <strong>de</strong> 1980-<br />
<strong>de</strong>claraba expresamente que lles eran aplicables os preceptos <strong>do</strong> <strong>de</strong>vandito Texto legal sobre prórroga da vixencia <strong>do</strong>s<br />
convenios. En termos semellantes, vid. SSTSJ Aragón 28 novembro 1990, Cataluña 2 setembro 1993 (As. 3.806) e<br />
Estremadura 19 agosto 1998 (cit. nota 116).<br />
152 A mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> exemplo, vid. STCT 12 maio 1986 (cit. nota 117).<br />
153 Ibíd, f.d. 4º<br />
154 Na STCT 26 abril 1985 (cit. nota 31), <strong>de</strong>use resposta á pregunta <strong>de</strong> se a sección sindical recoñecida nun convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> empresa po<strong>de</strong>ría <strong>de</strong>nunciar un convenio <strong>de</strong>se ámbito como consecuencia da dimisión en bloque <strong>do</strong><br />
comité que o celebrou. O Tribunal, que asentiu a tal proposta, argumentou que, “nun suposto como o presente no que<br />
existe baleiro <strong>de</strong> representativida<strong>de</strong> colectiva interna pola circunstancia exposta, hai que enten<strong>de</strong>r que se a teor <strong>do</strong><br />
estableci<strong>do</strong> no art. 87.1 <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res a sección sindical (…) está lexitimada para negociar convenios<br />
<strong>de</strong> empresa, tamén <strong>de</strong>be gozar <strong>de</strong> lexitimación para <strong>de</strong>nuncialo can<strong>do</strong> concorre aquela excepcional circunstancia <strong>de</strong><br />
disolución <strong>do</strong> comité” (c<strong>do</strong>. único).<br />
119
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
negocia-lo novo convenio” 155 . De facto, o propio TCo 156 acolleu timidamente esta posibilida<strong>de</strong>, en<br />
especial para os convenios <strong>de</strong> sector, trasladan<strong>do</strong>, mutatis mutandi, ó terreo <strong>de</strong> referencia, a posibilida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> que a composición da comisión negocia<strong>do</strong>ra para a revisión dun convenio se rexa polas regras xerais<br />
<strong>de</strong> lexitimación, dan<strong>do</strong> entrada a sindicatos que non participaran na negociación inicial daquel.<br />
Outra medida flexibiliza<strong>do</strong>ra afecta á <strong>de</strong>nuncia. Como é sabi<strong>do</strong> <strong>de</strong>ben <strong>de</strong> consta-las súas formalida<strong>de</strong>s<br />
como conti<strong>do</strong> mínimo ou esencial <strong>do</strong>s convenios colectivos, tal e como dispón o art. 85.3.d) ET, coa<br />
única limitación, recollida no seu art. 86.2 ET, sobre o seu carácter expreso ou, noutras palabras, a<br />
inadmisión da <strong>de</strong>nuncia tácita, a pesar <strong>de</strong> que da realización <strong>de</strong> certos actos pui<strong>de</strong>ra presumirse a vonta<strong>de</strong><br />
das partes <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia-lo convenio 157 ; e a to<strong>do</strong> isto engá<strong>de</strong>se a cuestión, xa aludida, sobre lexitimación<br />
para <strong>de</strong>nunciar. Motivos que xustificaron a posición xurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong> sanciona-la licitu<strong>de</strong> das cláusulas<br />
convencionais <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia automática ou auto<strong>de</strong>nuncia 158 , é dicir, a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que o convenio se<br />
entenda <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> coa chegada <strong>do</strong> tempo <strong>de</strong> vixencia pacta<strong>do</strong> sen precisa-la intervención das partes.<br />
Tamén cabe citar unha ulterior medida que contrarresta o conti<strong>do</strong> <strong>do</strong> art. 86.2 ET, a saber: o pacto en<br />
contrario. Expresión, sobre a que se volverá a incidir, pois alu<strong>de</strong> ós acor<strong>do</strong>s interprofesionais ou ós<br />
convenios colectivos sectoriais que or<strong>de</strong>nan a estructura negocial, <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co art. 83.2 ET; pero faise<br />
referencia a<strong>de</strong>mais a certas cláusulas <strong>de</strong> calquera convenio que dispoñan sobre o comezo e termo da súa<br />
propia vixencia. Neste aspecto, a prórroga anual a través <strong>do</strong> pacto en contrario cambia a súa natureza<br />
imperativa en dispositiva, po<strong>de</strong>n<strong>do</strong> acordarse unha prórroga máis ou menos extensa que a legal ou,<br />
incluso, a <strong>de</strong>nuncia automática á que se fixo referencia.<br />
De tódalas formas, a <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong> convenio non implica a conclusión da súa vixencia, senón que esta<br />
continúa ata o termo da duración pactada polas partes, e, a chegada <strong>do</strong> termo, é o momento no que o<br />
convenio per<strong>de</strong> a súa vixencia e pó<strong>de</strong>nse negociar novos convenios e, por en<strong>de</strong>, constituír novas unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> negociación. Pois ben, co obxectivo <strong>de</strong> colma-los baleiros normativos nos grupos <strong>de</strong> relacións laborais<br />
para os que concluíra a vixencia <strong>do</strong> convenio, o art. 86.3 ET regula o fenómeno coñeci<strong>do</strong> como<br />
“ultraactivida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio”, que consiste na prórroga das súas cláusulas <strong>de</strong> carácter normativo ou,<br />
incluso, <strong>de</strong> obrigación, en tanto as partes non logren “acor<strong>do</strong> expreso” 159 . O <strong>de</strong>vandito fenómeno ten<br />
como risco principal a súa temporalida<strong>de</strong> ata o extremo <strong>de</strong> que algúns <strong>do</strong>s efectos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s da prórroga<br />
da vixencia <strong>de</strong> certas cláusulas, e só para certos casos, po<strong>de</strong>n ser enerva<strong>do</strong>s a posteriori se o novo<br />
convenio celebra<strong>do</strong> ten alcance retroactivo nalgunhas das súas disposicións. Co dito, ben se po<strong>de</strong> afirmar<br />
que durante a ultraactivida<strong>de</strong> <strong>de</strong>saparece a prohibición <strong>de</strong> concorrencia <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º ET,<br />
quedan<strong>do</strong> as partes libres para cambiar <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> ou renegociar no ámbito <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>,<br />
ten<strong>do</strong> en conta que “non se está en presencia dun suposto no que vaia resultar afecta<strong>do</strong> un convenio<br />
vixente por outro distinto” ó non resultaren coinci<strong>de</strong>ntes no tempo 160 ; non existe concorrencia, senón<br />
sucesión <strong>de</strong> convenios 161 . En efecto, o art. 86.3 ET, na redacción dada pola Lei 11/1994, afirma, como o<br />
facía antes da reforma, que concluída a vixencia pactada <strong>do</strong> convenio tamén as cláusulas obrigacionistas<br />
per<strong>de</strong>rán a súa, pero introduce a novida<strong>de</strong>, no seu parágrafo 2º, <strong>de</strong> que “a vixencia <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> normativo<br />
(…) producirase nos termos que se estableceran no propio convenio”. Dunha primeira lectura <strong>de</strong>sta<br />
disposición infírese a súa distinta natureza en canto que comparada coa contida no mesmo precepto antes<br />
155 Cfr. RAMÍREZ MARTÍNEZ et al., Curso <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, cit., páx. 188. En oposición, vid. MONTOYA<br />
MELGAR, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, cit., páx. 180; e SALA FRANCO e ALBIOL MONTESINOS, Derecho Sindical,<br />
cit., páx. 418.<br />
156 Vid. STCo 73/1984 (cit. nota 50)<br />
157 Por exemplo, a constitución da comisión negocia<strong>do</strong>ra para celebrar un novo convenio sen mediar <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong><br />
anterior (STCT 10 abril 1986 [R. 2.975]) ou a existencia dunha acta que acredite o fin das negociacións <strong>do</strong>utro<br />
convenio (STSJ Castilla-León [Burgos] 27 xullo 1994 [As. 2.950]).<br />
158 Por todas, Vid. STS 9 xullo 1991 (Ar. 5.877), sobre a cláusula I.3 <strong>do</strong> CC <strong>do</strong> persoal laboral <strong>do</strong> Ministerio <strong>de</strong><br />
Defensa <strong>de</strong> 1986, segun<strong>do</strong> o cal o <strong>de</strong>vandito convenio entendíase automaticamente <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> un mes antes da fin da<br />
súa vixencia pactada.<br />
159 Unha disposición –a <strong>do</strong> art. 86.3 ET-, como afirmou MATÍA PRIM, “certamente singular no Dereito compara<strong>do</strong><br />
aínda que tamén acor<strong>de</strong> coa propia singularida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s convenios normativos e <strong>de</strong> eficacia xeral”, que se converteu “no<br />
centro <strong>do</strong> <strong>de</strong>bate político e social sobre a reforma” (cfr. “Senti<strong>do</strong> y alcance <strong>de</strong> la reforma <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo”, no<br />
vol. VALDÉS DAL-RÉ, coord., La reforma <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo, cit., páx. 33).<br />
160 STCT 29 outubro 1986 (R. 10.762), f.d. 3º.<br />
161 É posible que as partes, dada a dispoñibilida<strong>de</strong> que sobre a ultraactivida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio se establece no art. 86.3<br />
ET, acor<strong>de</strong>n que, <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> e concluída a súa vixencia pactada, se prorrogue to<strong>do</strong> el, sen distinción entre as súas<br />
cláusulas normativas e as obrigacionistas; o que motivou que algunha sentencia como a <strong>do</strong> TSJ Galicia 20 abril 1998<br />
(cit. nota 117) equipararan esta forma <strong>de</strong> ultraactivida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio co tempo <strong>de</strong> vixencia ou <strong>de</strong> prórroga tácita da<br />
súa vixencia contida no art. 86.2 ET, impedin<strong>do</strong> a celebración <strong>de</strong> convenios se non é a través dun proce<strong>de</strong>mento<br />
negocia<strong>do</strong>r <strong>de</strong> revisión.<br />
120
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
da citada Lei 11/1994 que imperativamente or<strong>de</strong>naba a perda <strong>de</strong> vixencia das cláusulas obrigacionistas,<br />
para manter en vigor “o seu conti<strong>do</strong> normativo”. É dicir, a prórroga <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> normativo <strong>do</strong> convenio<br />
ce<strong>de</strong> o seu carácter imperativo e a súa indispoñibilida<strong>de</strong> polas partes para que estas <strong>de</strong>cidan se o convenio<br />
producirá ou non ultraactivida<strong>de</strong>, e, <strong>de</strong> resultar afirmativo, en que materias. Pero o cita<strong>do</strong> art. 86.3,<br />
parágrafo 2º ET enga<strong>de</strong> que “en <strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> pacto manterase en vigor o conti<strong>do</strong> normativo <strong>do</strong> convenio”, o<br />
que significa que a dispoñibilida<strong>de</strong> sobre a súa prórroga automática non é absoluta, ó contrario, a falta <strong>de</strong><br />
previsión das partes negocia<strong>do</strong>ras sobre o tema castígase coa ultraactivida<strong>de</strong> imperativa propia da<br />
lexislación anterior 162 . O réxime <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>do</strong> novo art. 86.3 ET non é entonces curativo, senón paliativo,<br />
<strong>do</strong>s efectos nocivos que se arrastran da súa anterior redacción. Porque, se ben é certo que ó quedar nas<br />
mans das partes o alcance <strong>do</strong>s efectos normativos dun convenio concluída a súa vixencia, suavízase o<br />
problema da distinción entre cláusulas obrigacionistas e normativas, á vez que se imprime un novo ritmo<br />
máis proclive ós cambios das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación, non o é menos que os tan menciona<strong>do</strong>s efectos<br />
nocivos repetiríanse no caso <strong>de</strong> que o convenio colectivo gardase silencio sobre o seu futuro trala<br />
conclusión da súa vixencia. Do mesmo mo<strong>do</strong>, interesa mencionar que os beneficios orixina<strong>do</strong>s pola<br />
imperativida<strong>de</strong> da prórroga <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> normativo <strong>do</strong> convenio, esto é, a cobertura <strong>de</strong> baleiros normativos<br />
e a celebración dun proceso negocia<strong>do</strong>r or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>, po<strong>de</strong>n acadarse a través da regulación que as partes<br />
dispoñan ó efecto. Sexa como fose, a ultraactivida<strong>de</strong> pactada ou imposta legalmente, que preten<strong>de</strong> a<br />
sucesión or<strong>de</strong>nada <strong>de</strong> convenios, non constitúe a técnica máis correcta para tal fin. Ó contrario, o quid da<br />
cuestión está, dunha parte, no “establecemento dun verda<strong>de</strong>iro <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar <strong>de</strong> boa fe,<br />
a<strong>de</strong>cuadamente tutela<strong>do</strong>”, e na precisión <strong>do</strong> momento no que tal <strong>de</strong>ber entrará en xogo 163 . Pero, aínda que<br />
a <strong>do</strong>utrina 164 e, noutro momento, a xurispru<strong>de</strong>ncia 165 <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>ron unha interpretación ampla <strong>do</strong> art. 89.1 ET,<br />
<strong>de</strong> maneira que este existira en tó<strong>do</strong>los niveis negocia<strong>do</strong>res e non só nos casos <strong>de</strong> revisión <strong>do</strong> convenio, a<br />
reforma <strong>de</strong> 1994 parece apostar pola priorida<strong>de</strong> da “autonomía da vonta<strong>de</strong> e da liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación” 166 , <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que xa se empezaron a coñecer interpretacións restrictivas e estas serán as<br />
protagonistas nun futuro inmediato 167 . Así, a sucesión <strong>de</strong> convenios e o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar in<strong>de</strong>ntificaranse<br />
en non poucos casos coa simple revisión <strong>do</strong> convenio 168 . E, por outra parte, coa regulación ou, en <strong>de</strong>fecto<br />
<strong>de</strong>sta, a fixación <strong>de</strong> criterios a través da xurispru<strong>de</strong>ncia, sobre o “impasse” no proceso negocia<strong>do</strong>r, pois é<br />
imposible que os ámbitos negocia<strong>do</strong>res permanezan abertos á espera da conclusión dun proceso<br />
negocia<strong>do</strong>r que perdura e <strong>do</strong> que existe unha certa segurida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que non chegará a bo termo, caso no que<br />
xa non se estaría nun “impasse”, senón ante unha ruptura tácita das negociacións 169 . Advírtase que a única<br />
162 Como afirma RIVERO LAMAS: “A Lei só autoriza a pactar sobre o alcance da prórroga, pero non sobre a súa<br />
eliminación pura e simple” (cfr. “Estructuras e conti<strong>do</strong>s da negociación colectiva na Lei 11/1994 [unha aproximación<br />
interpretativa]”, DL, núm. 43, 1994, páx. 53).<br />
163 VALDÉS DAL-RÉ, “Algunos aspectos <strong>de</strong> la reforma <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> la negociación colectiva”, RL, núms. 17-18,<br />
1994, páx. 288.<br />
164 GARCÍA BLASCO, “Obligación legal <strong>de</strong> negociar en los convenios colectivos <strong>de</strong> trabajo”, AL, 1988-II, páx.<br />
2.229; e SALA FRANCO e GOERLICH PESET, “La problemática jurídica…”, cit., páx. 333.<br />
165 Vid. por todas SSTCT 12 maio 1986 (cit. nota 117) e 17 maio 1987 (cit. nota 36). Apréciese o cambio <strong>de</strong> senti<strong>do</strong><br />
da xurispru<strong>de</strong>ncia, evi<strong>de</strong>ncia<strong>do</strong> na SSTS 20 outubro 1997 e 17 novembro 1998 (cit., notas 18 e 19), que avogaron por<br />
unha interpretación restrictiva <strong>do</strong> <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar ó soster que este non existe nas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación<br />
“artificiais”, can<strong>do</strong>, <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> o seu convenio, un <strong>do</strong>s seus integrantes <strong>de</strong>sexa aban<strong>do</strong>ala; argumenta o TS que o<br />
carácter netamente consensual <strong>de</strong>ste tipo <strong>de</strong> unida<strong>de</strong> <strong>de</strong>bilita o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar ante a revisión <strong>do</strong> convenio.<br />
166 Cfr. OJEDA AVILÉS, Derecho Sindical, cit., páx. 701.<br />
167 Neste senti<strong>do</strong>, resulta suficientemente expresiva a posición <strong>de</strong> SAEZ LARA, segun<strong>do</strong> a cal: “En tanto que a<br />
garantía legal <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> á negociación colectiva (art. 37.1 EC) neste precepto estatutario [art. 89.1] articúlase a través<br />
dun mecanismo <strong>de</strong> fomento ou promoción da negociación colectiva dirixi<strong>do</strong> a asegura-la súa efectivida<strong>de</strong> para a<br />
regulación das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, non é claro que semellante fin <strong>de</strong> eficacia poida conectarse á existencia <strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>ber legal <strong>de</strong> negociar nun maior número <strong>de</strong> casos”, pois non po<strong>de</strong> aceptarse a “i<strong>de</strong>ntificación entre o<br />
establecemento dun <strong>de</strong>ber legal <strong>de</strong> negociar e a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociar” (cfr. “Limitación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar en<br />
los supuestos <strong>de</strong> cambio <strong>de</strong> unidad negocial”, no vol. NAVARRO NIETO, coord., XI Jornadas Universitarias<br />
Andaluzas <strong>de</strong> Derecho <strong>de</strong>l Trabajo y Relaciones Laborales, Trotta, D.L. [Madrid, 1994], páx. 63). Na mesma liña,<br />
MUGA ROBLEDO sostivo que a xurispru<strong>de</strong>ncia incorre na confusión <strong>de</strong> non distinguir “posibilida<strong>de</strong>” <strong>de</strong> negociar e<br />
“<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar”, engadin<strong>do</strong> que “para po<strong>de</strong>r negociar no é necesario <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar” ou, noutras palabras, “a<br />
inexistencia <strong>de</strong> obrigación <strong>de</strong> negociar non implica (…) a prohibición ou a imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociar” (cfr. “El<br />
<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar colectivamente”, RL, 1992-I, páx. 1.229).<br />
168 Especialmente, nos convenios colectivos que conteñen cláusulas <strong>de</strong> “unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio”, “vinculación á<br />
totalida<strong>de</strong>” ou “inmobilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio”, on<strong>de</strong> se reflicte a vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s negocia<strong>do</strong>res <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>-lo convenio como<br />
unha regulación completa que preten<strong>de</strong> evita-la intromisión <strong>de</strong> calquera outro convenio. Estas cláusulas <strong>de</strong> salvagarda<br />
<strong>do</strong> ámbito negocial ocupa<strong>do</strong> polo convenio, incluso trala <strong>de</strong>nuncia e fin da súa vixencia pactada, limitan a mobilida<strong>de</strong><br />
das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación e reforzan o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> revisión <strong>do</strong> convenio venci<strong>do</strong>. Vid., neste senti<strong>do</strong>, STSJ Andalucía<br />
(Málaga) 6 outubro 1998 (cit. nota 140).<br />
169 A problemática <strong>do</strong> “impasse” no proceso negocia<strong>do</strong>r tamén se formulou no Dereito norteamericano, xeran<strong>do</strong> unha<br />
ardua polémica que se silenciou a través <strong>de</strong> tres diferentes casos, <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> <strong>do</strong>s cales se extrae o réxime xurídico<br />
121
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
achega sobre esta cuestión contense no Acor<strong>do</strong> Interconfe<strong>de</strong>ral sobre Estructura da Negociación<br />
Colectiva (AINC) <strong>de</strong> 1997, que no punto 8º dispón ó efecto o “establecemento [nos convenios] <strong>de</strong><br />
proce<strong>de</strong>mentos e canles para evitar bloqueos e rupturas” mediante a <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> “perío<strong>do</strong>s máximos<br />
<strong>de</strong> paralización”, ó termo <strong>do</strong> cal “as partes se someteran a solucións <strong>de</strong> mediación e arbitraxe no seu<br />
caso”.<br />
En calquera caso, o art. 86.3, parágrafo 2º ET ofrece a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociar convenios, cos problemas<br />
expostos, “ata que non se aca<strong>de</strong> acor<strong>do</strong> expreso”, gardan<strong>do</strong> silencio sobre o momento exacto <strong>de</strong><br />
constitución <strong>de</strong> novas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación. Non obstante, <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a Lei 11/1994, parece que o tema<br />
aclarouse ó indicarse que a prórroga das cláusulas normativas <strong>do</strong> convenio, ou daquelas que as partes<br />
<strong>de</strong>cidiran, terá lugar unha vez concluída a vixencia pactada <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, intervin<strong>do</strong> o <strong>de</strong>ber<br />
<strong>de</strong> negociar <strong>de</strong>n<strong>de</strong> esa conclusión e non <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a <strong>de</strong>nuncia; algo sobre o que viña falan<strong>do</strong> a <strong>do</strong>utrina. A<br />
pesares disto, a xurispru<strong>de</strong>ncia herdada da redacción inicial <strong>do</strong> ET fundiuse nun mar <strong>de</strong> dúbidas. Certas<br />
sentencias 170 consi<strong>de</strong>raron que a vixencia residual <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> impedía a negociación <strong>do</strong>utros<br />
convenios por concorrencia prohibida, segun<strong>do</strong> o art. 84.1 ET. Outras 171 apostaron pola ausencia <strong>de</strong><br />
concorrencia legal entre o convenio negocia<strong>do</strong> e aquel <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> con vixencia pactada extinguida.<br />
Algunhas 172 , en fin, chegan ó extremo <strong>de</strong> adianta-lo <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar ó momento da <strong>de</strong>nuncia <strong>do</strong><br />
convenio, aínda can<strong>do</strong> non coincidise, como é habitual, coa data <strong>de</strong> conclusión da súa vixencia. Como era<br />
<strong>de</strong> esperar, este caos xurispru<strong>de</strong>ncial impulsou unha inestimable achega da <strong>do</strong>utrina 173 , que non po<strong>de</strong><br />
pasarse por alto. Distingue esta o suposto <strong>de</strong> negociación ex novo dun convenio <strong>de</strong> ámbito inferior ó<br />
<strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, o cal non incorre prohibitivamente con este último; e é que, <strong>de</strong> non admitilo así, cercenaríase<br />
a liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong> elección da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación por parte <strong>do</strong>s suxeitos negocia<strong>do</strong>res sancionada no art.<br />
83.1 ET que se comenta. Diversamente, si xogaría a prohibición <strong>de</strong> concorrencia <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 1º<br />
ET, no caso <strong>de</strong> que se preten<strong>de</strong>se negociar un convenio <strong>de</strong> ámbito superior ó <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que o<br />
primeiro <strong>de</strong>be respecta-la unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación cuberta polo segun<strong>do</strong>, a cal se mantén ou se<br />
“impermeabiliza”. Pero, como consecuencia da esixencia legal <strong>de</strong> que só se po<strong>de</strong>rán constituír novas<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación á fin da vixencia pactada <strong>do</strong> convenio prece<strong>de</strong>nte, unicamente haberá entonces<br />
<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar se tó<strong>do</strong>los convenios colectivos <strong>de</strong> ámbito inferior afecta<strong>do</strong>s en potencia pola<br />
celebración dun convenio <strong>de</strong> maior alcance teñen igual vixencia 174 . Sen embargo, to<strong>do</strong> esto <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
que a vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras fora a <strong>de</strong> <strong>do</strong>tar <strong>de</strong> “ultraactivida<strong>de</strong>” ó convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>; <strong>de</strong> non<br />
ser así, esto é, se concluída a vixencia pactada <strong>do</strong> convenio, se excluíra expresamente a prórroga<br />
dalgunhas das súas cláusulas, abriríanse múltiples procesos negocia<strong>do</strong>res e a súa cristalización nun<br />
convenio rexeríase polas regras que <strong>de</strong>terminan o comezo e vixencia <strong>de</strong>stes.<br />
Pois ben, partin<strong>do</strong> <strong>de</strong> que durante a prórroga das cláusulas normativas ou daquelas que as partes quixeran<br />
esten<strong>de</strong>r máis alá da vixencia pactada <strong>do</strong> convenio, pó<strong>de</strong>nse negociar outros “ata que non se aca<strong>de</strong> acor<strong>do</strong><br />
expreso”, é preciso, como xa se anticipou, coñece-lo significa<strong>do</strong> <strong>de</strong>sta expresión. Evi<strong>de</strong>ntemente, a<br />
<strong>de</strong>sta figura. O primeiro, NLRB v. Hi-Way Billboards, Inc. (Tribunal <strong>de</strong> Apelacións, Circuito Quinto, 8 febreiro 1973<br />
[Labor Cases, T. 70, páx. 26.361, pgfo. 13.397]), cualificou o “impasse” como un “hiato”, un “simple remuíño” ou<br />
un paro temporal no proceso negocia<strong>do</strong>r; a súa permanencia no tempo non só mina a negociación, senón que o<br />
<strong>de</strong>snaturaliza para confundilo cunha ruptura das negociacións. No NLRB v., In<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nt Association of Seel<br />
Fabricators (Tribunal <strong>de</strong> Apelacións, Circuíto Segun<strong>do</strong>, 30 xuño 1978 [Labor Cases, T. 84, páx. 18.647, pgfo.<br />
10.688]), o segun<strong>do</strong> <strong>do</strong>s casos, impónselle á parte que non <strong>de</strong>sexa continuar coa negociación a comunicación <strong>de</strong>ste<br />
extremo á contraparte, co fin <strong>de</strong> que non confunda o “impasse” coa ruptura e poida iniciar negociacións con outro<br />
interlocutor. Por último, en Charles D. Bonanno Linen Services, v. NLRB (Tribunal Supremo, 12 xaneiro 1982 [Labor<br />
Cases, T. 92, páx. 19.019, pgfo. 13.127]), fixouse o límite <strong>de</strong> tempo <strong>do</strong> “impasse”, isto é, un paro pru<strong>de</strong>ncial da<br />
negociación, non superior a un mes, sempre que a súa causa non tivese a envergadura suficiente como para aniquílalo<br />
proceso negocia<strong>do</strong>r.<br />
170 Por exemplo, SSTCT 15 xullo 1981 (R. 5.027), 14 e 22 marzo, 21 abril e 7 xullo 1983 (R. 2.718, 2.731, 3.771 e<br />
7.271, respectivamente), 30 xaneiro e 3 febreiro 1984 (R. 80’7 e 1.878), 23 abril e 13 setembro 1985 (R. 2.877 e<br />
5.316), 5 marzo 1986 (R. 1.978) e 16 maio 1989 (R. 242).<br />
171 É o caso das SSTCT 4 outubro 1982 (R. 5.869), 14 –tres sentencias <strong>de</strong> igual data- e 17 xuño 1984 (R. 5.924,<br />
5.925, 5.926 e 5.9234), 6 febreiro e 17 marzo 1987 (cita nota 36 e R. 7.080, respectivamente); e, SSTSJ Galicia 15<br />
maio 1991 (As. 3.098), Baleares 21 xuño 1991 (As. 3.971) e Navarra 2 <strong>de</strong>cembro 1993 (As. 5.246).<br />
172 Por todas, vid. STSJ Castela-León (Valla<strong>do</strong>lid) 15 xullo 1991 (As. 4.319).<br />
173 Sinaladamente, CABEZA PEREIRO, La buena fe…, cit., páx. 145 e 146; LOPERA CASTILLEJO, “Límites <strong>de</strong><br />
aplicación <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> normativo <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>”, RL, 1988.I, páx. 196; e SALA FRANCO, “La<br />
problemática jurídica…”, cit., páx. 343.<br />
174 De aí que SALA FRANCO apuntou que “a esixencia <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s e cada un <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> ámbito inferior<br />
convertería o <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar nunha imposibilida<strong>de</strong> formal <strong>de</strong> imposible ou moi difícil materialización” (cfr.<br />
“Sucesión <strong>de</strong> convenios colectivos y cambios <strong>de</strong> unidad <strong>de</strong> negociación: el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar”, no vol. Pluralidad y<br />
sucesión <strong>de</strong> convenios y control <strong>de</strong> su cumplimiento, Centro <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS [Madrid, 1992], páx. 34).<br />
122
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
primeira e máis clara acepción <strong>de</strong> “acor<strong>do</strong> expreso” é o convenio colectivo “estatutario” 175 e revisor dun<br />
prece<strong>de</strong>nte. Con to<strong>do</strong>, a voluntas legis non parece ser tan estricta, <strong>de</strong> aí que tamén abranga ó convenio<br />
substitutivo, evi<strong>de</strong>ntemente estatutario, propio da constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación distintas das<br />
prece<strong>de</strong>ntes 176 . Nin que dicir ten que na expresión “acor<strong>do</strong>” inclúense tamén os celebra<strong>do</strong>s para a<br />
adhesión a un convenio colectivo xa vixente, ex. art. 92.1 ET 177 . Ou, incluso, po<strong>de</strong>ría aludir ós supostos<br />
<strong>de</strong> conflictos colectivos, nos que se acadase a solución por calquera <strong>do</strong>s proce<strong>de</strong>mentos extraxudiciais<br />
previstos no art. 21 RDL-RT 17/1977 ou dispostos nos convenios colectivos ou nos acor<strong>do</strong>s marco ou<br />
sobre materias concretas, segun<strong>do</strong> o art. 83.2 e 3 ET 178 . Deste mo<strong>do</strong>, o acor<strong>do</strong> naci<strong>do</strong> da conciliación ou<br />
mediación ou o lau<strong>do</strong> arbitral terán, como sinala mutatis mutandi o art. 91, parágrafo 3º ET, a eficacia<br />
xurídica <strong>do</strong>s convenios.<br />
En fin, interesa sinalar que o acto <strong>de</strong> extensión dun convenio colectivo, previsto no art. 92.2 ET non ten a<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> expreso e, por tanto, tampouco serve como canle para enerva-la prórroga das<br />
cláusulas normativas ou <strong>do</strong>utras, segun<strong>do</strong> as partes, dun convenio. Esto é <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a que o <strong>de</strong>vandito acto<br />
ten o carácter, en realida<strong>de</strong>, dunha resolución administrativa na que se substitúen a vonta<strong>de</strong> negocial das<br />
partes pola <strong>de</strong>cisión heterónoma dun factum principis 179 .<br />
2-Concorrencia legalmente permitida<br />
Coa reforma operada pola Lei 11/1994, introdúcense parágrafos novos no art. 84 ET, <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> <strong>do</strong> cal se<br />
infire a existencia dunha excepción á prohibición <strong>de</strong> concorrencia; non se trata <strong>de</strong> disipa-la, senón <strong>de</strong><br />
recoñecela <strong>de</strong> forma directa e, polo tanto, <strong>de</strong> permitila, razón pola que se po<strong>de</strong> <strong>de</strong>nominar concorrencia<br />
legalmente permitida ou concorrencia legal. Máis en concreto, libera da prohibición <strong>de</strong> concorrencia, no<br />
caso <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> sector, ós “sindicatos e asociacións empresariais que reúnan os requisitos <strong>de</strong><br />
lexitimación <strong>do</strong>s arts. 87 e 88”. Estas organizacións po<strong>de</strong>rán negociar, nun ámbito superior ó da empresa,<br />
“acor<strong>do</strong>s e convenios que afectan ó disposto nos <strong>de</strong> ámbito superior”, sempre que tales representacións<br />
obteñan “o respal<strong>do</strong> das maiorías esixidas para constituí-la comisión negocia<strong>do</strong>ra na correspon<strong>de</strong>nte<br />
unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación”. To<strong>do</strong> isto, lonxe <strong>de</strong> supoñe-la <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong>finitiva da prohibición <strong>de</strong><br />
concorrencia sanciona o mantemento das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> empresa e as <strong>de</strong> ámbito inferior,<br />
<strong>de</strong>stas fronte ás <strong>de</strong> sector, así como das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> sector entre elas, sempre que –e só nese caso- os<br />
lexitima<strong>do</strong>s para negociar inicialmente non obteñan o respal<strong>do</strong> esixi<strong>do</strong> para crear unha nova unida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
negociación concorrente con outra anterior.<br />
Con to<strong>do</strong>, non se po<strong>de</strong> nega-lo feito <strong>de</strong> que o art. 84, parágrafo 2º ET, ten unha redacción cualificable<br />
como ambigua. Así, a súa afirmación <strong>de</strong> que “nun ámbito <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> (…) superior ó <strong>de</strong> empresa”<br />
po<strong>de</strong>ranse negociar “acor<strong>do</strong>s ou convenios que afecten ós <strong>de</strong> ámbito superior”, impi<strong>de</strong> coñecer cales son<br />
as unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación non suxeitas á prohibición <strong>de</strong> concorrencia, ata o extremo <strong>de</strong> que se po<strong>de</strong>ría<br />
chegar a apuntar, alomenos inicialmente, que tal precepto contén un erro, e que, por conseguinte, na<br />
última das frases transcritas <strong>de</strong>beríase substituír o adxectivo “superior” por “inferior”. Ben é certo que,<br />
con isto, o cita<strong>do</strong> artigo reiteraría case nos mesmos termos o conti<strong>do</strong> <strong>do</strong> art. 83.2 ET. Pero, que a voluntas<br />
175 En efecto, os convenios colectivos extraestatutarios non se consi<strong>de</strong>ran “acor<strong>do</strong> expreso” ós efectos <strong>de</strong> cerra-lo<br />
nivel <strong>de</strong> negociación <strong>do</strong> que se <strong>de</strong>nunciara o convenio e concluíra a súa vixencia pactada. A STS 30 novembro 1998<br />
(cit. nota 50), dictada en resolución dun recurso <strong>de</strong> casación para a unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>utrina, indicou que, ante a<br />
celebración dun convenio informal durante a fase <strong>de</strong> ultractivida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, continúa aberta a<br />
posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociar un novo convenio estatutario e ós traballa<strong>do</strong>res representa<strong>do</strong>s polos asinantes <strong>do</strong> primeiro<br />
pacto cita<strong>do</strong> élles <strong>de</strong> aplicación este se as súas cláusulas “apreciadas no seu conxunto e cómputo anual (art. 3.3 <strong>do</strong><br />
Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res) son máis favorables”, en caso contrario, seguirá a ser <strong>de</strong> aplicación o convenio colectivo<br />
en fase <strong>de</strong> ultraactivida<strong>de</strong> (f.d. 4º).<br />
176 Neste senti<strong>do</strong>, a interesante STCT 14 xuño 1984 (R. 5.924) rexeitou calquera interpretación <strong>do</strong> art. 86.3 distinta da<br />
relativa a que a expresión “acor<strong>do</strong> expreso” aludise ó convenio revisor e substitutivo, pois, <strong>de</strong> non ser así, estaríase<br />
admitin<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma groseira que as partes visen frustra<strong>do</strong>s os “seus lexítimos <strong><strong>de</strong>reito</strong>s a pactar colectivamente pola<br />
existencia dun convenio anterior no tempo e que periodicamente se fora negocian<strong>do</strong>” (c<strong>do</strong>. 3º).<br />
177 Contrariamente, VALDÉS DAL-RÉ indica que “existen indicios para consi<strong>de</strong>rar que a tese que equipara `acor<strong>do</strong><br />
expreso´á entrada en vigor dun novo convenio goza <strong>de</strong> respal<strong>do</strong> xurispru<strong>de</strong>ncial” (cfr. “Sobre a prórroga da vixencia<br />
<strong>do</strong>s convenios colectivos <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>s e venci<strong>do</strong>s”, AL, 1986-II, páx. 1.372). O autor ampárase para a <strong>de</strong>fensa da súa<br />
postura na STCT 8 febreiro 1983 (cit. nota 84), e enten<strong>de</strong> que a frase nela consignada, “que os convenios teñan<br />
vixencia ata que non sexan substituí<strong>do</strong>s por outra normativa acordada polas partes sociais” (c<strong>do</strong>. 1º), circunscríbese ó<br />
fenómeno da sucesión no tempo <strong>do</strong>s convenios colectivos stricto sensu.<br />
178 Vid., especialmente, MONTOYA MELGAR, “El arbitraje en los conflictos <strong>de</strong> trabajo”, REDT, núm. 5, 1982, páx.<br />
14.<br />
179 Sobre a substitución da vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras por <strong>de</strong>cisións administrativas, vid. STCo 11/1981, <strong>de</strong> 8<br />
abril (BOE <strong>de</strong> 25 abril [BJC, núm. 2, páx. 23]), f.x. 24 e 25.<br />
123
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
legis fora a introducción <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>s cambios na estructura da negociación permite aparta-la hipótese <strong>do</strong><br />
erro. En verda<strong>de</strong>, trátase <strong>de</strong> constituír unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> ámbito superior ó da empresa, esto é,<br />
<strong>de</strong> sector, que concorren permisivamente con outras <strong>de</strong> “ámbito superior”, neste senti<strong>do</strong> tamén <strong>de</strong><br />
sector 180 . Den<strong>de</strong> unha perspectiva territorial, a cuestión recondúcese á posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> constituír unida<strong>de</strong>s<br />
sectoriais <strong>de</strong> ámbito territorial máis reduci<strong>do</strong> e, en concreto, <strong>do</strong> fomento <strong>de</strong> marcos autonómicos <strong>de</strong><br />
negociación colectiva. Den<strong>de</strong> unha perspectiva funcional, tampouco cabe rexeita-la constitución <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> alcance funcional máis reduci<strong>do</strong> que as preestablecidas, como é o caso das que<br />
abranguen a varias empresas dun sector funcional <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> 181 . Non obstante, esta posibilida<strong>de</strong> po<strong>de</strong>ría<br />
admitir certas obxeccións como a relativa a que o sentir <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET tradúcese en<br />
establecer, segun<strong>do</strong> se dixo, marcos negocia<strong>do</strong>res autonómicos.<br />
Así as cousas, os efectos da concorrencia legalmente permitida actúan como oposición á ten<strong>de</strong>ncia<br />
centraliza<strong>do</strong>ra da estructura da negociación emanada <strong>do</strong> antigo ET, oposición que substitúe, como se<br />
pui<strong>do</strong> comprobar, o principio <strong>de</strong> “prior in tempore, potior in iure” polo <strong>de</strong> priorida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio<br />
sectorial posterior e <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong>, introducín<strong>do</strong>se un severo efecto <strong>de</strong>scentraliza<strong>do</strong>r <strong>do</strong> marco<br />
das relacións colectivas. De maneira que é posible negociar un novo convenio e, por en<strong>de</strong>, constituír unha<br />
nova unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación, durante a vixencia dun convenio <strong>de</strong> sector anterior no tempo, sempre que o<br />
convenio posterior teña un ámbito sectorial máis reduci<strong>do</strong> que o <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> convenio anterior e sempre que<br />
a<strong>de</strong>mais se “obteña o respal<strong>do</strong> das maiorías esixidas para constituí-la comisión na correspon<strong>de</strong>nte unida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> negociación” (art. 84, parágrafo 2º ET). Para o caso contrario, ou sexa, que o convenio posterior tivese<br />
un ámbito diferente <strong>do</strong> sectorial (por exemplo, <strong>de</strong> empresa, centro, etc.) ou non se acadase ese respal<strong>do</strong><br />
maioritario na comisión negocia<strong>do</strong>ra, o <strong>de</strong>vandito convenio sería nulo en canto “estatutario”, pois<br />
concorrería prohibitivamente co convenio <strong>de</strong> sector anterior, o que non obstaculazaría, sen embargo, o<br />
recoñecemento da súa condición “extraestatutaria” 182 .<br />
Suce<strong>de</strong> que a problemática <strong>do</strong> art. 84 ET non conclúe, da<strong>do</strong> que, amén <strong>de</strong> permiti-lo xogo da prohibición<br />
<strong>de</strong> concorrencia no seu parágrafo 1º, encóntrase condiciona<strong>do</strong> polo disposto no parágrafo 3º. En efecto,<br />
este último parágrafo contén unha relación <strong>de</strong> materias, en concreto “o perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> proba, as modalida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> contratación” –con excepción dalgunhas cuestións adaptables ó ámbito da empresa-, “os grupos<br />
profesionais, en réxime disciplinario e as normas mínimas en materia <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e hixiene no <strong>traballo</strong><br />
e a mobilida<strong>de</strong> xeográfica”, que non po<strong>de</strong>n negociarse polos convenios <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong>; noutras<br />
palabras, trátase <strong>de</strong> materias reservadas a convenios sectoriais <strong>de</strong> maior alcance ou, incluso, a acor<strong>do</strong>s<br />
interprofesionais ou sobre materias concretas 183 . Esta distribución <strong>de</strong> materias entre os convenios en<br />
atención ó seu ámbito <strong>de</strong> aplicación inci<strong>de</strong>, como non podía ser <strong>do</strong>utra forma, na constitución ex novo <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación. Non se trata unicamente <strong>de</strong> que o novo convenio <strong>de</strong> sector que concorre<br />
permisivamente con outro anterior <strong>de</strong> ámbito maior cumprira co requisito da correcta composición da<br />
comisión negocia<strong>do</strong>ra, senón que se <strong>de</strong>be abster <strong>de</strong> regular materias non reservadas a aquel pola vía <strong>do</strong><br />
art. 84, parágrafo 3º 184 . Por conseguinte, se negociase algunha das materias reservadas ó convenio <strong>de</strong><br />
180 A sensu contrario, sostense a inaplicabilida<strong>de</strong> <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET, can<strong>do</strong> “a relación <strong>de</strong> concorrencia<br />
prodúcese entre un convenio <strong>de</strong> ámbito supraempresarial e un convenio <strong>de</strong> empresa, e non entre convenios <strong>de</strong> ámbito<br />
supraempresarial” (STS 29 xaneiro 1997 [cit. nota 141] f.d. 3º). Precisamente, en canto ós convenios <strong>de</strong> ámbito<br />
supraempresarial formúlase a dúbida <strong>de</strong> se os grupos <strong>de</strong> empresas, por exemplo, entrarían no réxime <strong>de</strong> concorrencia<br />
legalmente permitida <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET. Claramente, MARTÍN VALVERDE rexeita tal posibilida<strong>de</strong> por<br />
enten<strong>de</strong>r que “existen no or<strong>de</strong>namento outros mecanismos <strong>de</strong> <strong>de</strong>scentralización da negociación ata o nivel das<br />
singulares unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> producción”, como o previsto no art. 41.2 ET (cfr. “Concurrencia”, no vol. BORRAJO<br />
DACRUZ, coord., Comentarios a las Leyes laborales, cit., páx. 85).<br />
181 Non en van a lexitimación sindical e empresarial <strong>de</strong>termínase con base en criterios xeográficos e tamén temporais.<br />
Ó respecto, vid., SSTCo 98/1985, <strong>de</strong> 29 xullo (BOE <strong>de</strong> 14 agosto [BJC, núms. 52-53, páx. 965]), e 57/1989 (cit. nota<br />
15).<br />
182 Doutrina contida nas SSTS 22 setembro 1998 (Ar. 7.576) e 18 febreiro (Ar. 2.600).<br />
183 Convén precisar que os obxectivos persegui<strong>do</strong>s polo parágrafo 3º <strong>do</strong> art. 84 ET, relativos a evita-la regulación das<br />
mesmas materias en convenios colectivos distintos coinci<strong>de</strong>ntes parcialmente, así como a reduci-la competencia<br />
material <strong>do</strong>s suxeitos negocia<strong>do</strong>res en unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> reducida extensión, resultan escasamente pouco eficaces en or<strong>de</strong> á<br />
estructura xerarquizada da negociación colectiva. Isto é así polo feito <strong>de</strong> que as materias excluídas <strong>de</strong> negociación por<br />
convenios <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong> alcance son poucas, <strong>de</strong>vin<strong>do</strong> irrelevantes <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o punto <strong>de</strong> vista económico, e supoñen<strong>do</strong> a<br />
translación ós convenios <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> ámbito superior das cuestións tradicionalmente reguladas polas<br />
regulamentacións e or<strong>de</strong>nanzas laborais, co único senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> achanda-la <strong>de</strong>finitiva substitución <strong>de</strong>stas polos<br />
amenta<strong>do</strong>s convenios. Vid. CASAS BAAMONDE, “La estructura <strong>de</strong> la negociación colectiva y las nuevas reglas<br />
sobre competencias y concurrencias <strong>de</strong> los convenios colectivos”, RL, núms. 17-18, 1994, páx. 107.<br />
184 Contrariamente, se o convenio <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> ámbito reduci<strong>do</strong> é anterior ó <strong>de</strong> superior ámbito non se ve afecta<strong>do</strong><br />
pola reserva <strong>de</strong> materias contida no cita<strong>do</strong> art. 84, parágrafo 3º ET, pois nese caso entraría en xogo o principio “prior<br />
in tempore, potior in iure”, que sancionaría a incólumida<strong>de</strong> <strong>do</strong> convenio anterior.<br />
124
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
superior ámbito, as cláusulas que as recollesen serían nulas, pero non así o resto <strong>do</strong> convenio, nin por<br />
suposto, a unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra 185 . De sorte que, o conti<strong>do</strong> <strong>do</strong> convenio inferior incidirá sobre o<br />
<strong>de</strong>senvolvemento e, no seu caso, mellora <strong>de</strong> tódalas materias non incluídas na relación <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> art. 84,<br />
parágrafo 3º ET, aínda que estivesen reguladas no convenio anterior <strong>de</strong> ámbito maior, así como <strong>de</strong> tódalas<br />
materias non tratadas por este último 186 . Indubidablemente, esto po<strong>de</strong>ría levar a unha “situación<br />
combinada”, na que “se aplicarían as materias exceptuadas <strong>do</strong> acor<strong>do</strong> marco, xunto coas autorizadas <strong>do</strong><br />
instrumento <strong>de</strong>safecta<strong>do</strong>r” nunha mesma unida<strong>de</strong> negocia<strong>do</strong>ra 187 .<br />
3- Pacto en contrario<br />
Resulta evi<strong>de</strong>nte que se po<strong>de</strong>n constituír novas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación que incidan sobre outras<br />
preexistentes con convenios vixentes ou en situación <strong>de</strong> prórroga automática, se ese tipo <strong>de</strong> concorrencia<br />
encaixa no art. 84, parágrafo 2º ET ou se media “pacto en contrario” <strong>de</strong> acor<strong>do</strong> co parágrafo 1º <strong>do</strong> cita<strong>do</strong><br />
precepto, ou sexa, pacto polo que os suxeitos negocia<strong>do</strong>res enervaran a prohibición <strong>de</strong> concorrencia. De<br />
acor<strong>do</strong> coa <strong>do</strong>utrina maioritaria 188 , tal pacto é o estableci<strong>do</strong> en acor<strong>do</strong>s ou convenios colectivos marco<br />
concluí<strong>do</strong>s polas organizacións sindicais e asociacións empresariais máis representativas <strong>de</strong> carácter<br />
estatal ou <strong>de</strong> comunida<strong>de</strong> autónoma, que autorizan a concorrencia <strong>de</strong> convenios. Polo <strong>de</strong>mais parece esta<br />
a posición máis acertada xa que o mesmo art. 84, parágrafo 1º ET remítese ó seu art. 83.2, que atribúe ós<br />
acor<strong>do</strong>s e convenios recentemente cita<strong>do</strong>s o establecemento das regras para “resolve-los conflictos <strong>de</strong><br />
concorrencia” e <strong>do</strong>s “principios <strong>de</strong> complementarieda<strong>de</strong>” entre unida<strong>de</strong>s 189 . Pero a xurispru<strong>de</strong>ncia tamén<br />
situou baixo o “pacto en contrario” outras figuras arbitradas polos suxeitos negocia<strong>do</strong>res –por exemplo, as<br />
<strong>do</strong> principio <strong>de</strong> normas máis favorables o da especialida<strong>de</strong> 190 -, que, estan<strong>do</strong> principalmente <strong>de</strong>stinadas á<br />
resolución <strong>de</strong> conflictos normativos, serven aquí para enerva-la prohibición <strong>de</strong> concorrencia contida no<br />
art. 84, parágrafo 1º ET 191 .<br />
185 En contra da nulida<strong>de</strong> dalgunhas cláusulas <strong>do</strong> convenio e non da súa totalida<strong>de</strong>, utilizouse o argumento <strong>do</strong><br />
“equilibrio interno” <strong>do</strong> convenio, que se apoia no seu carácter contractual, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que “a regulación estatuída no<br />
convenio compón ou constrúe unha estructura equilibrada <strong>de</strong> situacións, obrigacións e <strong><strong>de</strong>reito</strong>s” que se crebaría “no<br />
suposto <strong>de</strong> que algunhas normas concretas <strong>do</strong> convenio fosen anuladas, mantén<strong>do</strong>se o resto” (STS 22 setembro 1998<br />
[cit. nota 174], f.d. 2º). Pero, este argumento non é <strong>de</strong> recibo, pois, como puxo <strong>de</strong> relevo a STS 20 outubro 1990 (Ar.<br />
7.937), estaríase a ofrecer unha intanxibilida<strong>de</strong> absoluta ó convenio, toda vez que se reduciría a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que as<br />
partes pui<strong>de</strong>sen impugna-las cláusulas infractoras <strong>de</strong> normas <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> necesario ou a propia Constitución, á vez que<br />
se introduciría un obstáculo para o exercicio <strong>do</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> á tutela xudicial efectiva <strong>do</strong> art. 24.1 CE.<br />
186 Vid. STSJ Galicia 20 abril 1998 (nota 117).<br />
187 Cfr. OJEDA AVILÉS, Derecho Sindical, cit., páx. 757.<br />
188 Entre outros, LINARES LORENTE, “Análisis jurispru<strong>de</strong>ncial sobre la concurrencia…”, cit., páx. 68; MARÍN<br />
CORREA, “Sucesión <strong>de</strong> convenios colectivos y cambio <strong>de</strong> unidad <strong>de</strong> negociación: el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> negociar”, no vol.<br />
Pluralidad y sucesión <strong>de</strong> convenios y control <strong>de</strong> su cumplimiento, Centro <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS (Madrid, 1992),<br />
páx. 51; e SALA FRANCO, “Sucesión <strong>de</strong> convenios colectivos y cambio <strong>de</strong> unidad <strong>de</strong> negociación…”, cit., páx. 38.<br />
189 Neste senti<strong>do</strong>, a STCT 30 maio 1985 (R. 3.656) recollía unha mostra <strong>do</strong> pacto en contrario típico, ó sanciona-la<br />
vali<strong>de</strong>z dunha cláusula dun convenio provincial da construcción que incluía no seu ámbito <strong>de</strong> aplicación tódalas<br />
empresas <strong>do</strong> sector con centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> na provincia, salvo as que comunicasen á Autorida<strong>de</strong> laboral nos trinta días<br />
seguintes á súa publicación, o seu <strong>de</strong>sexo <strong>de</strong> inicia-las negociacións <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> centro ou empresa. Como era <strong>de</strong><br />
esperar, este Tribunal sostivo que tal cláusula contiña en realida<strong>de</strong> un pacto <strong>de</strong> levantamento da prohibición <strong>de</strong><br />
concorrencia; non en van “está(ba)se permitin<strong>do</strong> [<strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> prazo sinala<strong>do</strong>] a creación <strong>de</strong> novas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
regulación colectiva <strong>do</strong> ámbito inferior ó que [tiña] o convenio sectorial” (c<strong>do</strong>. 5º). O Tribunal engadía que, “<strong>de</strong> non<br />
ser por esta cláusula, [estas unida<strong>de</strong>s] non po<strong>de</strong>rían nacer na vida xurídica” (ibíd.), na medida que “afectaría ó<br />
convenio provincial ó subtraérense <strong>do</strong> seu ámbito <strong>de</strong> aplicación as empresas e traballa<strong>do</strong>res que, estan<strong>do</strong> inicialmente<br />
incluí<strong>do</strong>s, crearan as súas propias normas colectivas” (ibíd.). No mesmo senti<strong>do</strong>, a STSJ Cantabria 21 marzo 1995<br />
(As. 1.061), con outra mostra <strong>de</strong> pacto en contrario típico, ó sanciona-la vali<strong>de</strong>z dunha cláusula dun convenio estatal<br />
<strong>de</strong> sector que excluía <strong>do</strong> seu ámbito <strong>de</strong> aplicación a tódalas empresas <strong>do</strong> sector que tivesen convenio propio, salvo<br />
acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> signo contrario <strong>de</strong>stas. Ou, a STSJ País Vasco 3 febreiro 1998 (As. 5.398), ó aludir ós convenios colectivos<br />
para o ensino priva<strong>do</strong> non universitario <strong>de</strong> Euskadi <strong>de</strong> 1995 e 1996, que dispón no art. 2 que os centros <strong>de</strong> ensino non<br />
regra<strong>do</strong> po<strong>de</strong>rían negociar un convenio <strong>de</strong> ámbito funcional inferior, incluso <strong>de</strong> empresa, <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> ámbito territorial<br />
autonómico. Vid., tamén STSJ País Vasco 20 outubro 1998 (cit. nota 123).<br />
190 Vid., STCT 8 xuño 1983 (R. 6.263).<br />
191 Así, a STCT 24 maio 1983 (R. 5.040) refírese á aplicación dun convenio <strong>de</strong> sector “a un sector máis reduci<strong>do</strong> da<br />
rama <strong>de</strong> activida<strong>de</strong> can<strong>do</strong> as súas condicións laborais sexan inferiores ás nel reguladas” (c<strong>do</strong>. 3º). A incursión <strong>do</strong><br />
convenio <strong>de</strong> sector máis amplo no máis pequeno <strong>de</strong>scansa na vonta<strong>de</strong> <strong>do</strong>s integrantes da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación<br />
regulada polo convenio <strong>de</strong> sector funcional máis reduci<strong>do</strong>, mediante a súa adhesión –a <strong>do</strong>s integrantes <strong>de</strong>ste últimoindividual<br />
e informal ó convenio <strong>de</strong> maior extensión. En purida<strong>de</strong>, ámbalas dúas unida<strong>de</strong>s, a <strong>do</strong> sector xeral e a <strong>do</strong><br />
funcional máis reduci<strong>do</strong>, constituíronse no seu momento <strong>de</strong> forma válida; e foi a través da adhesión informal como se<br />
introduciu outra regulación, a <strong>do</strong> convenio <strong>de</strong> superior ámbito, nalgunhas das relacións laborais individuais integradas<br />
na unida<strong>de</strong> inferior, sen que esta unida<strong>de</strong> <strong>de</strong>saparecese.<br />
125
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
III. ACORDOS E CONVENIOS MARCO<br />
O parágrafo 2º <strong>do</strong> art. 83 ET, que como o resto <strong>do</strong> precepto non sufriu modificación ningunha <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a<br />
promulgación <strong>de</strong>se Texto legal, contempla a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> celebrar acor<strong>do</strong>s no “cumio” ou<br />
“interprofesionais” ou “estructurais” ou, simplemente “marco”, pois sinala que, “mediante acor<strong>do</strong>s<br />
interprofesionais ou por convenios colectivos”, as organizacións sindicais e as asociacións patronais máis<br />
representativas a nivel estatal ou autonómico, establezan a estructura da negociación colectiva. Advírtase<br />
que o precepto non só se refire ós acor<strong>do</strong>s en senti<strong>do</strong> estricto, senón tamén ós convenios <strong>de</strong> amplo alcance<br />
que asuman a función <strong>de</strong> crear e or<strong>de</strong>nar “marcos” na negociación; <strong>de</strong> aí que uns e outros po<strong>de</strong>n<br />
englobarse baixo a <strong>de</strong>nominación <strong>de</strong> acor<strong>do</strong>s e convenios marco 192 . Pois ben, o art. 83 dótaos <strong>de</strong> eficacia<br />
erga omnes se son subscritos polas representacións sindicais e empresariais previstas no art. 87.2 ET 193 , o<br />
que non quere dicir que o seu ámbito sexa o autonómico ou estatal. O art. 83 esixe o cumprimento das<br />
citadas regras <strong>de</strong> lexitimación, pero <strong>de</strong>ixa liberda<strong>de</strong> para que os negocia<strong>do</strong>res fixen outros ámbitos tanto<br />
territoriais, como funcionais. E, neste senti<strong>do</strong>, aínda que foi habitual, sobre to<strong>do</strong> nos primeiros anos da<br />
<strong>de</strong>mocracia, a celebración <strong>de</strong> acor<strong>do</strong>s marco intersectoriais, apreciouse a existencia <strong>do</strong>utros <strong>de</strong> signo<br />
oposto 194 .<br />
Pois ben, estes acor<strong>do</strong>s e convenios marco gozan <strong>do</strong> réxime da<strong>do</strong> polo ET ós <strong>de</strong>mais convenios, pero,<br />
dada a ambigüida<strong>de</strong> <strong>do</strong> art. 83, parágrafo 2º, esta conclusión non foi fácil. En canto ós acor<strong>do</strong>s, a<br />
xurispru<strong>de</strong>ncia máis recente, que tomou o relevo da anterior 195 , glosou os seus elementos <strong>de</strong>fini<strong>do</strong>res que<br />
ben po<strong>de</strong>n resumirse en tres. O primeiro refírese a que tales acor<strong>do</strong>s obrigan directamente ás “partes ou<br />
suxeitos negocia<strong>do</strong>res”, pero “non ós traballa<strong>do</strong>res e empresarios individualmente consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s”, pois “a<br />
192 Estas normas convencionais parecen te-lo seu antece<strong>de</strong>nte inmediato na LCCSS <strong>de</strong> 1973. En efecto, nesa época o<br />
Esta<strong>do</strong> iniciou unha cesión <strong>de</strong> parcelas <strong>do</strong> seu case omnímo<strong>do</strong> po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> fixación das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>,<br />
sancionan<strong>do</strong> o fenómeno coñeci<strong>do</strong> por “negociación colectiva articulada” ou regulación das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> e<br />
<strong>do</strong>s posibles niveis <strong>de</strong> negociación polos suxeitos negocia<strong>do</strong>res <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> maior alcance funcional e<br />
territorial, e <strong>do</strong>s que se po<strong>de</strong> afirmar a súa falta <strong>de</strong> éxito na práctica negocial. O risco <strong>de</strong>finitivo <strong>de</strong>stes convenios<br />
traducíase, segun<strong>do</strong> GARCÍA FERNÁNDEZ, na ruptura <strong>do</strong> “ríxi<strong>do</strong> marco que implica(ba) o aliñamento sobre unha<br />
<strong>de</strong>terminada regulamentación <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>” (cfr. Unidad <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong>l convenio colectivo…, cit., páx. 52), razón<br />
pola cal foron coñeci<strong>do</strong>s como convenios interprofesionais en canto que, <strong>de</strong>ntro dun ámbito territorial <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>,<br />
afectaban a traballa<strong>do</strong>res e empresarios que <strong>de</strong>senvolvían activida<strong>de</strong>s esencialmente distintas. Pois ben, o art. 5.A).4<br />
LCCSS aludía a unha modalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenio interprofesional que afectaba a tó<strong>do</strong>los empresarios dunha<br />
<strong>de</strong>terminada <strong>de</strong>marcación territorial co fin <strong>de</strong> fixa-las normas “que sirvan <strong>de</strong> pauta á actuación das comisións<br />
<strong>de</strong>libera<strong>do</strong>ras <strong>do</strong> ámbito intersectorial, sectorial, territorial inferior”, ou ben <strong>de</strong> regular “as materias <strong>de</strong> acusa<strong>do</strong><br />
interese xeral que <strong>de</strong>ban or<strong>de</strong>narse mediante convenio”. Este precepto foi recibi<strong>do</strong> con ausencia <strong>de</strong> unanimida<strong>de</strong> na<br />
<strong>do</strong>utrina, por que para algúns autores (ALONSO OLEA, Derecho <strong>de</strong>l Trabajo, 3ª ed., Servicio <strong>de</strong> Publicacións da<br />
Universida<strong>de</strong> Complutense [Madrid, 1974], páx. 381), tratábase <strong>de</strong> convenios impropios, carentes <strong>de</strong> eficacia<br />
normativa sobre os contratos, nos que aqueles <strong>de</strong>bían <strong>de</strong> incluírse; mentres que para outros (CAMPS RUIZA, Los<br />
principios <strong>de</strong> norma más favorable y condición más beneficiosa en las fuentes <strong>de</strong>l Derecho <strong>de</strong>l Trabajo Español,<br />
Servicio <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS [Madrid, 1976], páx 305), facíase preciso distinguir entre os convenios con regras<br />
que servían <strong>de</strong> pauta ás comisións <strong>de</strong>libera<strong>do</strong>ras <strong>do</strong>s convenios inferiores, carentes <strong>de</strong> eficacia normativa, e aqueles<br />
outros convenios regula<strong>do</strong>res <strong>de</strong> materias <strong>de</strong> “acusa<strong>do</strong> interese xeral”, cunhas cláusulas que or<strong>de</strong>naban e vinculaban<br />
ós convenios <strong>de</strong> ámbito inferior, incluí<strong>do</strong>s os <strong>de</strong> empresa. Pero o art. 5.c) LCCSS introducía unha segunda<br />
modalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenios interprofesionais, relativa ós “<strong>de</strong> sector ou rama <strong>de</strong> activida<strong>de</strong> <strong>de</strong> ámbito nacional” que<br />
podían acordar que “todas ou algunhas das súas cláusulas vinculasen ás partes na negociación <strong>do</strong>s <strong>de</strong> ámbito<br />
territorial inferior e nos <strong>de</strong> empresa <strong>do</strong> mesmo sector ou rama”. A <strong>do</strong>utrina apoiouse probablemente no art. 2.b) DL<br />
5/1975, <strong>de</strong> 22 maio, sobre regulación <strong>do</strong>s conflictos colectivos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> (BOE <strong>de</strong> 28 maio), que sostiña a<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>do</strong>s conflictos colectivos para negociar un novo convenio, no que o ámbito estivese afecta<strong>do</strong> por outro<br />
<strong>de</strong> sector ou rama no que se tiña pactada a vinculación <strong>de</strong> todas ou dalgunhas das súas cláusulas, to<strong>do</strong> isto <strong>de</strong><br />
conformida<strong>de</strong> co cita<strong>do</strong> art. 5.c) LCCSS. E, por este motivo, a mesma <strong>do</strong>utrina consi<strong>de</strong>rou que esta segunda<br />
modalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> convenios marco “eran in<strong>de</strong>rrogables pola vonta<strong>de</strong> das partes negocia<strong>do</strong>ras, se ben carecían <strong>de</strong><br />
eficacia directa sobre os contratos individuais” (cfr. MERCADER UGUINA, Estructura <strong>de</strong> la negociación<br />
colectiva…, cit., páx. 75).<br />
193 En cambio, para OJEDA AVILÉS, a lexitimación recae sobre “as fe<strong>de</strong>racións e confe<strong>de</strong>racións <strong>de</strong>se ámbito”, en<br />
alusión ó estatal ou <strong>de</strong> comunida<strong>de</strong> autónoma (cfr. Derecho Sindical, cit., páx. 793).<br />
194 Neste senti<strong>do</strong>, vid. RODRÍGUEZ-PIÑERO e GONZÁLEZ ORTEGA, “Acuer<strong>do</strong>s interprofesionales…”, cit., páx.<br />
359. Tamén BOILOS GRAU, CRUZ VILLALÓN e FERNÁNDEZ, Instituciones <strong>de</strong> Derecho Procesal Laboral, 1ª<br />
ed., Trotta (Madrid, 1991), páx. 84.<br />
195 Neste senti<strong>do</strong>, SSTCT 21, 23 e 28 xuño, 30 setembro e 20 <strong>de</strong>cembro 1983 (R. 6.284, 6.292, 6.300, 7.982 e 11.344,<br />
respectivamente).<br />
126
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
súa pretensión inicial resi<strong>de</strong> en fixar un marco á negociación colectiva” 196 . En canto ó segun<strong>do</strong>, alu<strong>de</strong> á<br />
súa inaplicabilida<strong>de</strong> directa ou, noutros termos, “a súa utilización directa revélase claramente<br />
improce<strong>de</strong>nte”, porque a imperativida<strong>de</strong> <strong>do</strong> seu conti<strong>do</strong> “establécese en función da ulterior negociación<br />
colectiva a <strong>de</strong>senvolver conforme ás regras ou pautas marcadas” polos acor<strong>do</strong>s 197 : son convenios para<br />
convir ou convenios “paraugas” 198 . Finalmente, o terceiro trata da imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que un acor<strong>do</strong><br />
substitúa a un convenio <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>, precisamente porque a causa dun e outro difire 199 . Nin que dicir ten<br />
que os convenios marco diferéncianse <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s polo feito <strong>de</strong> que aqueles son, en realida<strong>de</strong> auténticos<br />
convenios, po<strong>de</strong>n<strong>do</strong> conter cláusulas <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nación da estructura da negociación colectiva e outras típicas<br />
<strong>do</strong>s convenios: só en relación á aplicación das primeiras rexe a peculiarida<strong>de</strong> predicada para os acor<strong>do</strong>s<br />
marco.<br />
A) Funcións<br />
De novo, o art. 83.2 ET <strong>de</strong>limita o obxecto <strong>de</strong>stes acor<strong>do</strong>s e convenios para que actúen como<br />
“instrumento <strong>de</strong> goberno <strong>do</strong> sistema negocial”, evitan<strong>do</strong> a proliferación <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong><br />
reduci<strong>do</strong> alcance ou distribuín<strong>do</strong> as materias a negociar entre os diferentes niveis. 200 Por iso, a súa<br />
principal, aínda que non exclusiva función, é a <strong>de</strong> “establece-la estructura da negociación colectiva”. Con<br />
este fin, o acor<strong>do</strong> ou o convenio marco eríxense como límite á constitución ex novo <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
negociación, aínda que se trata dun límite convencional en contraposición ós xa estudia<strong>do</strong>s <strong>de</strong> carácter<br />
legal, isto é, lexitimación para negociar e prohibición <strong>de</strong> concorrencia. Suce<strong>de</strong> entonces que estes<br />
instrumentos prohiben a creación <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong> tamaño 201 ou provocan a súa<br />
<strong>de</strong>saparición, total ou parcial, ad futurum, unha vez concluída a vixencia <strong>do</strong> convenio que as cobre 202 ;<br />
pero tamén é posible que enerven este tipo <strong>de</strong> medidas se son a<strong>do</strong>ptadas por acor<strong>do</strong>s ou convenios marco<br />
anteriores.<br />
Outra función, cada vez con maior importancia, é a <strong>de</strong> fixar “os principios <strong>de</strong> complementarieda<strong>de</strong> das<br />
diversas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratación”, ou sexa, distribuí-las materias negociables nos diferentes ámbitos –<br />
principio <strong>de</strong> competencia ou <strong>de</strong> complementarieda<strong>de</strong>-, establecen<strong>do</strong> o que se <strong>do</strong>u en chamar negociación<br />
en “cascada”, <strong>de</strong> sorte que os diferentes convenios, segun<strong>do</strong> o seu ámbito, asuman a regulación das<br />
materias que lles son atribuídas polos acor<strong>do</strong>s ou convenios marco 203 ou, incluso, os convenios das<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación máis reducidas respecten e, no seu caso, superen os conti<strong>do</strong>s mínimos dispostos<br />
neses instrumentos. A complementarieda<strong>de</strong> distínguese así da concorrencia, porque os convenios entre os<br />
que se distribúen as materias negociables negociáronse validamente, esto é, non se afectan entre eles,<br />
196 STSJ Andalucía (Málaga) 30 setembro 1998 (cit. nota 134), f.d. 2º.<br />
197 Ibíd.<br />
198 Vid. STS 16 xuño 1989 (Ar. 4.593), f.d. 2º.<br />
199 STS 16 xuño 1998 (Ar. 5.398), para a que o acor<strong>do</strong> marco “carece <strong>de</strong> aplicación directa para regula-las relacións<br />
laborais <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res” e a cláusula sobre o ámbito <strong>de</strong> aplicación <strong>do</strong> convenio colectivo é unha cláusula normativa,<br />
por tanto vixente mentres non se alcance acor<strong>do</strong>, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> norma pactada que regule as condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
(f.d. 3º).<br />
200 Cfr. VALDÉS DAL-RÉ, “La reestructuración <strong>de</strong> la negociación colectiva en el sector <strong>de</strong> la construcción: una<br />
experiencia a imitar”, RL, 1989-I, páx. 56 e ss.<br />
201 Por exemplo, na STSJ Estremadura 19 agosto <strong>de</strong> 1998 (cit. nota 116), ó fío da <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> convenio<br />
aplicable, o Tribunal referiuse o art. 1 <strong>do</strong> Convenio Colectivo Nacional para la Industria Textil y la Confección, que<br />
contiña o compromiso <strong>do</strong>s suxeitos negocia<strong>do</strong>res <strong>de</strong> non negociar en ámbitos inferiores.<br />
202 Como se recolle na STCT 8 xuño 1983 (cit. nota 182), no art. 1 <strong>do</strong> Convenio General <strong>de</strong> la Marina Mercante <strong>de</strong><br />
1982 dispoñía a súa aplicación a tódalas compañías navais que non tivesen o seu propio convenio, e as que o tivesen,<br />
unha vez <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> e concluída a súa vixencia pactada, po<strong>de</strong>rían proce<strong>de</strong>r á aplicación directa <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> Convenio<br />
General, o que implicaría a <strong>de</strong>saparición das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación inferiores. En termos semellantes, a STSJ<br />
Andalucía (Málaga) 30 setembro 1998 (cit. nota 134), refírese á <strong>de</strong>saparición das unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> sector<br />
provincial que, nas sucesivas negociacións <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong> ámbito <strong>de</strong> sector nacional, iranse incorporan<strong>do</strong> a esa<br />
unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> negociación.<br />
203 Por exemplo, na STSJ País Vasco 6 xullo 1999 (As. 2.527), alú<strong>de</strong>se ó Convenio Colectivo Estatal <strong>de</strong> Enseñanza y<br />
Formación no reglada <strong>de</strong> 1996, que no art. 1 dispón que “nos convenios <strong>de</strong> ámbito territorial inferior que pui<strong>de</strong>ran<br />
negociarse a partires da sinatura <strong>do</strong> presente convenio, excluiranse expresamente da súa negociación: salarios,<br />
xornada…”, razón pola que se consi<strong>de</strong>raron nulas as cláusulas salariais <strong>do</strong> Convenio Colectivo <strong>de</strong> la Enseñanza<br />
Privada <strong>de</strong> Euskadi sobre estes conceptos. Nos mesmos termos, vid. STSJ País Vasco 3 febreiro 1998 (cit. nota 39).<br />
Con esta distribución <strong>de</strong> competencias, “non se limitan as faculta<strong>de</strong>s das partes negocia<strong>do</strong>ras” <strong>do</strong>s convenios <strong>de</strong><br />
ámbito máis reduci<strong>do</strong>, “estas teñen autonomía para negociar este tipo <strong>de</strong> convenio [os máis reduci<strong>do</strong>s], pero<br />
respectan<strong>do</strong> o estableci<strong>do</strong> no convenio (…) <strong>de</strong> sector” (STS 18 febreiro 1999 [cit. nota 174], f.d. 4º). Vid., sobre o<br />
mesmo tema, STS 22 setembro 1998 (cit. nota 174).<br />
127
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
da<strong>do</strong> que ou ben se suce<strong>de</strong>n no tempo uns ós outros, ou ben se celebraron <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong> suposto <strong>de</strong><br />
concorrencia permitida legalmente ou baixo o amparo <strong>do</strong> pacto en contrario, excepcións estas á<br />
prohibición <strong>de</strong> concorrencia disposta no art. 84, parágrafos 1º e 2º ET, respectivamente.<br />
Den<strong>de</strong> logo, o reitera<strong>do</strong> art. 83.2 ET consi<strong>de</strong>ra propio <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s e convenios marco a función <strong>de</strong><br />
establecer “as regras que resolveron a concorrencia entre convenios <strong>de</strong> distinto ámbito”. Así, é posible,<br />
como xa se adiantou, que estes instrumentos conteñan un “pacto en contrario” polo que se enerve a<br />
prohibición <strong>de</strong> concorrencia, é dicir, polo que se permita a constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación novas<br />
que ata esa data estaban integradas noutra <strong>de</strong> maior extensión, <strong>de</strong>ixan<strong>do</strong> á marxe o suposto <strong>do</strong> art. 84,<br />
parágrafo 2º ET; ou, incluso, o pacto que levante os efectos da prórroga automática <strong>do</strong>s convenios ante a<br />
súa falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncia, prevista no art. 86.2 ET, para axiliza-la constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación.<br />
Agora ben, ese pacto en contrario po<strong>de</strong> ser limita<strong>do</strong>, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que a permisión na creación <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación serao para a negociación <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminadas materias; precisamente, aquelas que o<br />
acor<strong>do</strong> ou convenio marco non atribúen ós convenios <strong>de</strong> superior alcance, producín<strong>do</strong>se entonces unha<br />
combinación entre as regras para resolve-la concorrencia e as relativas á complementarieda<strong>de</strong> entre as<br />
unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras 204 . Sexa como fose, tamén <strong>de</strong>vén habitual que os acor<strong>do</strong>s e convenios marco<br />
conteñan disposicións para resolve-los problemas <strong>de</strong> concorrencia das unida<strong>de</strong>s negocia<strong>do</strong>ras,<br />
empregan<strong>do</strong> para isto o principio <strong>de</strong> norma máis favorable, entendida esta tanto como norma máis<br />
favorable na comparación global entre os convenios concorrentes, como na “comparación analítica <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> cada materia” 205 , <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que neste último caso disiparíase a prohibición <strong>de</strong> concorrencia se o<br />
convenio afectante, normalmente <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong> que o afecta<strong>do</strong>, mellorase en cada materia a<br />
este último 206 .<br />
B) O conflicto entre os arts. 83.2 e 84, parágrafos 2º e 3º ET<br />
En principio, a imperativida<strong>de</strong> <strong>do</strong> art. 83.2 ET é <strong>de</strong> tal grao que parece ocultar unha evi<strong>de</strong>nte xerarquía <strong>de</strong><br />
convenios, on<strong>de</strong> a maior extensión equivale a superior rango 207 . Por iso, o vela<strong>do</strong> principio <strong>de</strong> xerarquía<br />
obriga a soste-la nulida<strong>de</strong> da constitución <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong> tamaño, si prohibidas<br />
polo acor<strong>do</strong> ou polo convenio marco, como resultaría tamén nulo o convenio que as regulase. Igual sorte<br />
correrían as cláusulas <strong>do</strong>s convenios que regulasen materias reservadas por estes instrumentos ós<br />
convenios <strong>de</strong> maior alcance 208 . Sen embargo, esta hipótese disparátase ante a reforma que a Lei 11/1994<br />
efectuou, entre outros, no art. 84 ET. Como xa se indicou, o seu parágrafo 2º permite a negociación <strong>de</strong><br />
convenios <strong>de</strong> ámbito superior ó <strong>de</strong> empresa que afecten ó disposto en convenios tamén <strong>de</strong> ámbito superior<br />
ó empresarial. Formúlase entonces a cuestión <strong>de</strong> se esta regra <strong>de</strong> <strong>de</strong>safectación ten ou non aplicación<br />
prioritaria sobre a or<strong>de</strong>nación da estructura da negociación prevista nos acor<strong>do</strong>s e convenios marco. Así<br />
mesmo, o parágrafo 3º <strong>do</strong> art. 84 ET, reserva ós convenios <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> maior alcance a negociación <strong>de</strong><br />
certas materias que quedan vedadas para os outros convenios sectoriais concorrentes, co que se reitera,<br />
noutros termos, a cuestión <strong>de</strong> se esta distribución competencial ten que ser respectada polos pactos <strong>do</strong> art.<br />
83.2 ET.<br />
Pois ben, a propia redacción <strong>do</strong> art. 84 ET dá pistas sobre a cuestión controvertida. O seu parágrafo 1º,<br />
como se reiterou, sanciona a prohibición <strong>de</strong> concorrencia entre convenios <strong>de</strong> ámbito distinto, “salvo pacto<br />
en contrario, conforme ó disposto no aparta<strong>do</strong> 2 <strong>do</strong> artigo 83 e salvo o previsto no aparta<strong>do</strong> seguinte” –<br />
este último refírese á concorrencia legalmente permitida-, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que levanta esa prohibición <strong>de</strong><br />
concorrencia a través das dúas excepcións citadas. Prima facie, existe a impresión <strong>de</strong> que ámbalas<br />
excepcións teñen o mesmo valor, pero non é así. De inmediato o parágrafo 2º <strong>do</strong> art. 84 afirma que “en<br />
204 Este é o suposto <strong>de</strong> feito contempla<strong>do</strong> na STJ Galicia 20 abril 1998 (cit. nota 117), que, con ocasión <strong>de</strong> coñece-lo<br />
Convenio Colectivo Estatal <strong>de</strong> Empresas Organiza<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>l Juego <strong>de</strong> Bingo <strong>de</strong> 1997, concluíu que se podían crear<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> ámbito territorial autonómico para o mesmo sector funcional sempre que estas<br />
respectasen a reserva competencial contida no cita<strong>do</strong> Convenio estatal.<br />
205 STS 29 xaneiro 1997 (cit. nota 141), f.d. 3º.<br />
206 Ibíd.<br />
207 Cfr. RODRÍGUEZ PIÑERO e GONZÁLEZ ORTEGA, “Acuer<strong>do</strong>s interprofesionales…”, cit., páx. 370.<br />
208 Este é o sentir das SSTSJ Cataluña 18 outubro 1989 (As. 2.408) y País Vasco 21 marzo 1995 (As. 1.226). Ó<br />
respecto, pronunciouse tamén MERCADER UGUINA, para quen “a regulación non conforme [co acor<strong>do</strong> ou o<br />
convenio marco] efectuada por un convenio colectivo supoñería un irregular <strong>de</strong>senvolvemento da competencia<br />
atribuída ós niveis inferiores polo acor<strong>do</strong> marco”, e, como consecuencia, “un exceso ultra vires cunha sanción que<br />
<strong>de</strong>bería pasar pola cualificación previa da concorrencia” (cfr. Estructura <strong>de</strong> la negociación colectiva…, cit., páx.<br />
474).<br />
128
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
to<strong>do</strong> caso, a pesares <strong>do</strong> estableci<strong>do</strong> no parágrafo anterior”, po<strong>de</strong>rase negociar “nun ámbito <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
que sexa superior ó <strong>de</strong> empresa (…) acor<strong>do</strong>s ou convenios que afecten ó disposto nos <strong>de</strong> ámbito<br />
superior”, <strong>de</strong>paran<strong>do</strong> un “plus <strong>de</strong> imperativida<strong>de</strong>” a esta excepción sobre a prohibición <strong>de</strong> concorrencia.<br />
Des<strong>de</strong> logo, esta é a interpretación que <strong>do</strong>u a xurispru<strong>de</strong>ncia 209 para a que, partin<strong>do</strong> <strong>de</strong> que a reforma <strong>de</strong><br />
1994 potenciaba a negociación en certos niveis <strong>de</strong> ámbito reduci<strong>do</strong>, a aplicación prioritaria <strong>do</strong> art. 84,<br />
parágrafo 2º ET sobre o seu art. 83.2 é innegable, porque no primeiro trátase dun “precepto <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong><br />
necesario que obrigatoriamente ten que ser respecta<strong>do</strong>” 210 , e, como tal, “non é dispoñible a través <strong>de</strong> (…)<br />
instrumentos contractuais” 211 , resultan<strong>do</strong> “ineficaces os pactos en contrario, sexa cal fora o seu ámbito<br />
territorial e funcional” 212 . Por conseguinte, as cláusulas <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s ou <strong>do</strong>s convenios marco que, fixan<strong>do</strong><br />
a estructura da negociación colectiva, impidan a negociación nos niveis ós que se refire o art. 84,<br />
parágrafo 2º ET son nulas, sen prexuízo da distribución <strong>do</strong>utras materias entre os diferentes pactos<br />
colectivos ós que alu<strong>de</strong> <strong>de</strong> inmediato.<br />
O establecemento <strong>do</strong>s principios <strong>de</strong> complementarieda<strong>de</strong> entre as diversas unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación, das<br />
que a manifestación máis clara consiste na distribución <strong>de</strong> materias negociables nos diversos niveis da<br />
estructura negocial, é, segun<strong>do</strong> se veu, unha función <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s e <strong>do</strong>s convenios marco previstos no art.<br />
83.2 ET. Así mesmo, a negociación <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> sector que afecten ó disposto en convenios tamén<br />
sectoriais condiciónase, entre outras cousas, a que os afectantes non negocien as materias enumeradas no<br />
art. 84, parágrafo 3º ET. De mo<strong>do</strong> que, se un acor<strong>do</strong> ou un convenio marco atribuíse a contratación <strong>de</strong>stas<br />
materias ós convenios <strong>de</strong> ámbito máis reduci<strong>do</strong>, esta regulación ce<strong>de</strong>ría ante a distribución proposta polo<br />
cita<strong>do</strong> art. 84 con base novamente no seu carácter <strong>de</strong> norma <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> necesario. Incluso no suposto <strong>de</strong><br />
que durante a vixencia dun acor<strong>do</strong> ou dun convenio marco, que tratase algunha ou tódalas materias<br />
relacionadas no reitera<strong>do</strong> art. 84, parágrafo 3º ET, concluíse un acor<strong>do</strong> ou convenio <strong>do</strong>s previstos no art.<br />
83.2 ET, tamén regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong>stas materias, sería <strong>de</strong> aplicación prioritaria este art. 84, parágrafo 3º, pois<br />
po<strong>de</strong>ríase invocar, a<strong>de</strong>mais, a regra <strong>de</strong> concorrencia prohibitiva contida no seu parágrafo 1º, polo que se<br />
daría preferencia ó convenio anterior no tempo 213 . Con to<strong>do</strong>, non se po<strong>de</strong> admitir que a operativida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
acor<strong>do</strong>s e <strong>do</strong>s convenios marco <strong>do</strong> art. 83.2 ET quedara regulada por completo; simplemente sostense que<br />
sufriu unha mingua. De sorte que non tó<strong>do</strong>los convenios <strong>de</strong> ámbito superior ó <strong>de</strong> empresa quedan fóra <strong>do</strong><br />
alcance <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> art. 83.2. Ó contrario, este último precepto ten plena forza vinculante en relación cos<br />
convenios <strong>de</strong> ámbito <strong>de</strong> empresa ou inferior, traten ou non das materias comprendidas no art. 84,<br />
parágrafo 3º, e ós <strong>de</strong> ámbito superior, ou sexa, <strong>de</strong> sector, que non reúnan os requisitos <strong>do</strong> <strong>de</strong>vandito art.<br />
84, parágrafos 2º e 3º.<br />
C) Da <strong>de</strong>scentralización á centralización da estructura da negociación<br />
Coa reforma <strong>de</strong> 1994 apostouse pola <strong>de</strong>scentralización da estructura da negociación colectiva ó<br />
permitirse, a través <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET, a celebración <strong>de</strong> convenios <strong>de</strong> ámbito superior ó <strong>de</strong><br />
empresa que “afecten ó disposto nos <strong>de</strong> ámbito superior”. Noutras palabras, resulta posible constituír<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> sector territorial ou funcional reduci<strong>do</strong> durante a vixencia <strong>do</strong> convenio que<br />
cobre as unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> sector territorial ou funcional <strong>de</strong> maior extensión, dan<strong>do</strong> paso a unha or<strong>de</strong>nación <strong>do</strong><br />
teci<strong>do</strong> convencional mediante marcos autonómicos en substitución <strong>do</strong>s estatais. Ben é certo que esta<br />
<strong>de</strong>scentralización atópase limitada, pois os convenios afectantes non po<strong>de</strong>n trata-las materias enumeradas<br />
no parágrafo 3º <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> art. 84, pero tamén o é que tal limitación matízase porque as materias reservadas<br />
a convenios <strong>de</strong> superior alcance son poucas e <strong>de</strong> escasa relevancia <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o punto <strong>de</strong> vista económico e<br />
polo <strong>de</strong>scargo <strong>de</strong> competencias en beneficio <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s <strong>de</strong> empresa. En efecto, estes acor<strong>do</strong>s, a falta <strong>de</strong><br />
regulación nos convenios, tratan <strong>de</strong>: 1) a fixación <strong>do</strong> sistema <strong>de</strong> clasificación profesional por medio <strong>de</strong><br />
categorías ou grupos profesionais (art. 22.1 ET); 2) o réxime <strong>de</strong> ascensos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>ste sistema (art. 24.1);<br />
3) o mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> recibo <strong>de</strong> salarios (art. 29.1, parágrafo 3º); 4) o vencemento das gratificacións<br />
extraordinarias (art. 31.1); a distribución irregular da xornada (art. 34.2); 6) o límite máximo da xornada<br />
diaria ordinaria (art. 34.3, parágrafo 2º); e 7) a acomodación da representación <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res ás<br />
diminucións significativas <strong>do</strong>s cadros <strong>de</strong> persoal (art. 67.1, parágrafo 5º). Fronte a estes acor<strong>do</strong>s,<br />
cualifica<strong>do</strong>s, segun<strong>do</strong> se dixo, como <strong>de</strong>fectivos, impropios ou especiais, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que teñen como fin<br />
completa-la regulación convencional, existen outros acor<strong>do</strong>s, os previstos nos arts. 41.2, parágrafo 2º,<br />
209 SSTS 29 xaneiro 1997 (cit. nota 201), 22 setembro 1998 (cit. nota 174) e 18 febreiro 1999 (cit. nota 174).<br />
210 STS 22 setembro 1998 (cit. supra), f.d. 4º.<br />
211 Ibíd.<br />
212 Ibíd.<br />
213 Cfr. MERCADER UGUINA, Estructura <strong>de</strong> la negociación…, cit., páx. 233.<br />
129
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
relativo á modificación substancial das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, e 82.3, parágrafos 2º e 3º, sobre a<br />
inaplicación <strong>do</strong> réxime salarial <strong>do</strong> convenio sectorial, que, lonxe <strong>de</strong> completa-lo disposto no convenio,<br />
modifícano incluso in peius, polo que, a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> provocar unha crise no principio <strong>de</strong> xerarquía<br />
normativa, evi<strong>de</strong>ncian un maior grao <strong>de</strong> <strong>de</strong>scentralización.<br />
Pero, esa <strong>de</strong>scentralización ofrece unha ulterior manifestación, isto é, a <strong>de</strong>legación <strong>de</strong> funcións en<br />
beneficio <strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>. Non se trata xa da interposición dun pacto <strong>de</strong> empresa entre o convenio<br />
e o contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, senón da supletorieda<strong>de</strong> <strong>de</strong>ste último en relación co cita<strong>do</strong> convenio. Outra vez o<br />
ET resulta prolixo na enumeración <strong>de</strong> materias asumibles pola contratación individual. Recór<strong>de</strong>se, entre<br />
outras, as seguintes: 1) a promoción económica <strong>do</strong> traballa<strong>do</strong>r (art. 25.1); 2) a <strong>de</strong>terminación da estructura<br />
<strong>do</strong> salario (art. 26.1); 3) a duración da xornada <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> (art. 34.1); 5) o pacto <strong>de</strong> realización <strong>de</strong> horas<br />
extraordinarias (art. 35.4) e, 6) o establecemento <strong>do</strong> perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> vacacións (art. 38.1). Acó<strong>de</strong>se entonces ó<br />
fenómeno da autonomía individual en aras da colectiva ou, no mellor <strong>do</strong>s casos, “<strong>do</strong> uso alternativo <strong>do</strong><br />
convenio colectivo ou <strong>do</strong> po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección para conseguir obxectivos empresariais” 214 .<br />
No ano 1997 afróntase a modificación das relacións laborais, motivada pola bonanza económica <strong>do</strong> País,<br />
a través <strong>de</strong> tres acor<strong>do</strong>s, asina<strong>do</strong>s o 28 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong>se ano, o Acor<strong>do</strong> Interprofesional para a Estabilida<strong>de</strong> no<br />
Emprego (AIEE), o Acor<strong>do</strong> Interprofesional sobre Negociación Colectiva (AINC) e o Acor<strong>do</strong><br />
Interprofesional sobre Cobertura <strong>de</strong> Vacíos (AICV). O primeiro <strong>de</strong>les é exemplo <strong>do</strong> que se <strong>de</strong>nominou<br />
“lexislación pactada”, é dicir, reflicte a coinci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> posicións <strong>do</strong> goberno e das forzas sociais que<br />
habería <strong>de</strong> proxectarse necesariamente nun proceso <strong>de</strong> reformas lexislativas 215 inicia<strong>do</strong> co RRDDLL<br />
8/1997 e 9/1997, <strong>de</strong> 16 maio. En cambio, o AINC 216 institúe –coa axuda das cláusulas <strong>do</strong> AICV que, no<br />
caso <strong>de</strong> concorrencia con outros convenios ou acor<strong>do</strong>s, dá priorida<strong>de</strong> absoluta a estes últimos 217 - o marco<br />
convencional no que esas medidas terán a súa se<strong>de</strong>, marco convencional no que se aprecia un cambio <strong>de</strong><br />
dirección na or<strong>de</strong>nación da estructura negocial que novamente seguirá os camiños da centralización. Por<br />
unha parte, o AINC fomenta o ámbito territorial estatal <strong>de</strong> negociación para os convenios <strong>de</strong> sector, e así<br />
preten<strong>de</strong> corrixi-los marcos autonómicos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>do</strong> art. 84, parágrafo 2º ET. E, por outra parte,<br />
estimula “a dimensión funcional sectorial” 218 , para contrarresta-la forza atribuída ós acor<strong>do</strong>s <strong>de</strong> empresa e<br />
á autonomía individual trala reforma <strong>de</strong> 1994. Con tal fin, o AINC vén a consi<strong>de</strong>rar como unida<strong>de</strong> máis<br />
a<strong>de</strong>cuada a <strong>de</strong> sector nacional, tanto no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que o convenio que a regula constitúa a única norma<br />
convencional existente, como <strong>de</strong> que concorra con outras unida<strong>de</strong>s, pero nese caso sempre que se permita<br />
“unha regulación sistemática e articulada <strong>do</strong> correspon<strong>de</strong>nte sector” 219 . Por iso, o AINC non pecha o paso,<br />
aínda que tampouco po<strong>de</strong>ría, da<strong>do</strong> o reitera<strong>do</strong> carácter <strong>de</strong> norma <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong> necesario <strong>do</strong> art. 84, parágrafo<br />
2º ET, ás unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong> sector máis reduci<strong>do</strong> e <strong>de</strong> empresa; incluso, estima conveniente o<br />
reenvío <strong>de</strong> materias para a súa regulación en unida<strong>de</strong>s inferiores, isto é, unha distribución <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
funcións, o que permitiría que o convenio <strong>de</strong> sector nacional <strong>de</strong>finise o alcance exacto das unida<strong>de</strong>s<br />
inferiores e se consumase así unha estructura negocial piramidal e xerarquizada. Pero este reenvío <strong>de</strong><br />
materias a unida<strong>de</strong>s inferiores consiste, en realida<strong>de</strong>, nun simple cambio <strong>de</strong> fachada, pois a ten<strong>de</strong>ncia<br />
centraliza<strong>do</strong>ra apréciase contun<strong>de</strong>ntemente no tratamento que <strong>de</strong>seña sobre a distribución <strong>de</strong> materias.<br />
Precisamente, para supera-las carencias da relación <strong>de</strong> materias recollida no art. 84, parágrafo 3º ET, o<br />
AINC (punto IV) especifica ou aclara as funcións <strong>do</strong>s convenios colectivos sectoriais <strong>de</strong> ámbito estatal ó<br />
respecto. Así, estes convenios <strong>de</strong>berán fomenta-lo novo contrato <strong>de</strong> duración in<strong>de</strong>finida e velar por un<br />
“a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> uso das modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratación”, a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> potencia-la utilización <strong>do</strong>s novos contratos<br />
<strong>de</strong> formación e prácticas. De igual mo<strong>do</strong>, estimúlase a substitución das categorías profesionais por grupos<br />
profesionais en liña coa modificación <strong>do</strong>s arts. 22 e 39 ET pola Lei 11/1994. Para esto, o convenio<br />
sectorial <strong>de</strong>berá precisa-lo proce<strong>de</strong>mento polo que a empresa adaptará as antigas categorías profesionais<br />
ós novos grupos, ata o extremo <strong>de</strong> constituír comisións paritarias nos correspon<strong>de</strong>ntes ámbitos da<br />
214 RODRÍGUEZ-PIÑERO, “La contractualización <strong>de</strong>l convenio colectivo”, AL, 1998-I, páx. 6<br />
215 Neste senti<strong>do</strong>, vid. RODRÍGUEZ-PIÑERO, “La reforma legislativa anunciada y el Acuer<strong>do</strong> Interconfe<strong>de</strong>ral para<br />
la Estabilidad en el Empleo”, RL, 1997-I, páx. 70 e ss.<br />
216 Trátase dun auténtico acor<strong>do</strong> marco <strong>do</strong>s previstos no art. 83.2 ET, é dicir, un “convenio para convir”, ó que, como<br />
pon <strong>de</strong> manifesto CASAS BAAMONDE en relación co seu cap. II “as confe<strong>de</strong>racións asinantes atribúen<br />
expresamente `carácter obrigacional´” (cfr. “Diálogo e concertación social: o Acor<strong>do</strong> Interconfe<strong>de</strong>ral sobre a<br />
estructura da Negociación Colectiva” RL, 1997-I, páx. 91).<br />
217 Con isto, o AICV <strong>de</strong>spreza as regras <strong>de</strong> concorrencia <strong>do</strong> art. 84 ET. En primeiro lugar faino coa regra xeral <strong>do</strong><br />
“prior in tempore, potior in iure”, pois invita á aplicación preferente <strong>do</strong> convenio concorrente posterior. En segun<strong>do</strong><br />
termo, exceptúa tamén a contida no parágrafo 2º <strong>do</strong> cita<strong>do</strong> precepto, toda vez que admite a aplicación <strong>de</strong> calquera<br />
convenio posterior, incluso <strong>de</strong> empresa. E, en último lugar, a preferencia <strong>do</strong> convenio posterior non está suxeita a que<br />
este respecte as materias enumeradas no parágrafo 3º <strong>do</strong> art. 84 como propias <strong>do</strong> AICV.<br />
218 Crf. CASAS BAAMONDE, “Diálogo y concertación…”, cit., páx. 95.<br />
219 Punto IV, 4º.<br />
130
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
negociación colectiva <strong>de</strong>stinadas ó seguimento <strong>do</strong>s procesos <strong>de</strong> reclasificación profesional. En materia <strong>de</strong><br />
Segurida<strong>de</strong> e Hixiene, aparte <strong>do</strong> reenvío <strong>de</strong> certas cuestións ós convenios <strong>de</strong> ámbito inferior, o AINC<br />
atribúe ós <strong>de</strong> sector nacional o <strong>de</strong>senvolvemento inmediato das materias que a Lei <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong><br />
Riscos <strong>Laborais</strong> ce<strong>de</strong> á negociación colectiva, permitín<strong>do</strong>se a constitución neses convenios dunha<br />
“Comisión <strong>de</strong> Segurida<strong>de</strong> e Saú<strong>de</strong>”, <strong>de</strong> natureza paritaria, que vixíe o cumprimento das medidas<br />
a<strong>do</strong>ptadas no seu seo. En fin, tamén se autoriza o establecemento <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mentos <strong>de</strong> solución<br />
extraxudicial <strong>de</strong> conflictos na materia <strong>de</strong> mobilida<strong>de</strong> xeográfica e modificación substancial das<br />
condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> co pleno respecto ó disposto no Acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> Solución Extraxudicial <strong>de</strong> Conflictos<br />
(ASEC). De calquera xeito, non contento con iso, o AINC <strong>de</strong>sexa supera-lo teito competencial <strong>do</strong> cita<strong>do</strong><br />
art. 84, parágrafo 3º ET, coa atribución novamente ós convenios <strong>de</strong> sector estatal da regulación <strong>do</strong>utras<br />
materias que no ET asignaba ora ós convenios colectivos, ora ó contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>. Exemplo disto<br />
atópase en: 1) a duración da xornada, pois o art. 34.1 ET sinala que se fixará polos “convenios colectivos<br />
ou contratos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>”, sen especificación sobre que convenio. Evi<strong>de</strong>ntemente, para o AINC, ese<br />
convenio é o “nacional <strong>de</strong> rama <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>”, que <strong>de</strong>berá respecta-la duración máxima legal (art. 34.1,<br />
parágrafo 2º ET) e permitir a outros <strong>de</strong> ámbito inferior a súa forma <strong>de</strong> distribución, os perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scanso, etc.; 2) a reducción <strong>de</strong> horas extraordinarias e a súa compensación por tempo <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso,<br />
atribuíble tamén ós convenios sectoriais nacionais en relación co disposto no art. 35.1 ET; e 3) a fixación<br />
<strong>do</strong>s criterios da estructura salarial, incluso alteran<strong>do</strong> o disposto no art. 26.3 ET. Neste punto <strong>de</strong>be<br />
mencionarse que o AINC invita a eses convenios sectoriais estatais a non concreta-la contía <strong>do</strong> salario en<br />
coherencia co art. 82.3, parágrafo 3º ET, relativo ó “<strong>de</strong>scolgue” por unha empresa <strong>do</strong> réxime salarial<br />
previsto no convenio <strong>de</strong> sector aplicable.<br />
Suce<strong>de</strong> que a estructura da negociación colectiva bosquexada polo AINC recorda á da etapa anterior á Lei<br />
11/1994; a pre<strong>do</strong>minio da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong> sector e, en concreto, a estatal, e a distribución ascen<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
materias xa se prevían nos antigos AMI e AI. Pero, na actualida<strong>de</strong>, o principal inconveniente para<br />
plasmala atópase no art. 84, parágrafo 2º ET, non só porque fomenta a <strong>de</strong>scentralización mediante os<br />
coñeci<strong>do</strong>s marcos autonómicos <strong>de</strong> negociación, senón tamén por unha cuestión puramente sociolóxica, a<br />
aceptación <strong>de</strong>se mo<strong>de</strong>lo polos interlocutores sociais, en especial, polos sindicatos máis representativos a<br />
nivel autonómico. Non obstante, esta aceptación é relativa <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o momento en que en ningunha<br />
Comunida<strong>de</strong> Autónoma, con excepción <strong>do</strong> País Vasco se po<strong>de</strong>n aglutina-las maiorías previstas nos art. 87<br />
e 88 ET a través <strong>de</strong> sindicatos estrictamente “autonómicos”, sen<strong>do</strong> precisa a intervención <strong>do</strong>s estatais.<br />
A<strong>de</strong>mais, a pesares da natureza obrigacional <strong>do</strong> AINC, parece que a súa auténtica vonta<strong>de</strong> é a <strong>de</strong><br />
establecer, como se indicou, o ámbito <strong>de</strong> negociación estatal como ámbito mínimo, para que a<br />
negociación en ámbitos territoriais máis reduci<strong>do</strong>s a supere, mellore e complete. En fin, a<br />
<strong>de</strong>scentralización mantense aparentemente, aínda que apremada por un forte correctivo centraliza<strong>do</strong>r que<br />
o AINC puxo en mans <strong>do</strong>s propios suxeitos negocia<strong>do</strong>res.<br />
IV. ACORDOS SOBRE MATERIAS CONCRETAS<br />
O último aparta<strong>do</strong> <strong>do</strong> art. 83 ET <strong>de</strong>dícase ós acor<strong>do</strong>s sobre materias concretas, <strong>de</strong>rivación <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s<br />
marco estudia<strong>do</strong>s cunha particularida<strong>de</strong> que se traduce no seu carácter “monográfico” como se <strong>de</strong>duce <strong>do</strong><br />
seu propio nome; perseguen o establecemento directo e inmediato dunha <strong>de</strong>terminada regulación. Atribúe<br />
o cita<strong>do</strong> art. 83.3 lexitimación para negocialos ás mesmas organizacións sindicais e asociacións patronais<br />
que a teñen en relación cos instrumentos previstos no seu aparta<strong>do</strong> 2º; <strong>de</strong> on<strong>de</strong>, ó igual que estes, gozan<br />
<strong>do</strong> tratamento que o ET atribúe ós convenios colectivos.<br />
Prima facie, os acor<strong>do</strong>s sobre materias concretas diferéncianse con clarida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s marco. Os<br />
primeiros teñen a eficacia normativa <strong>do</strong>s convenios, sen<strong>do</strong> directamente aplicables sen precisar un<br />
instrumento intermedio entre este e o contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> que o “traspoña”; en cambio, os segun<strong>do</strong>s son,<br />
segun<strong>do</strong> se dixo, convenios para convir, conteñen unhas directrices dirixidas ós suxeitos negocia<strong>do</strong>res co<br />
fin <strong>de</strong> que as fagan cumprir por acción, esto é, negocian<strong>do</strong> na forma e niveis que o acor<strong>do</strong> indica, ou, por<br />
omisión, abstén<strong>do</strong>se <strong>de</strong> facelo en <strong>de</strong>terminadas materias ou nun <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> nivel. Non cabe dúbida <strong>de</strong><br />
que a <strong>de</strong>scentralización <strong>de</strong>rivada da reforma <strong>de</strong> 1994, que supuxo, a<strong>de</strong>mais, unha ampliación da<br />
autonomía individual, <strong>de</strong>ixara, <strong>de</strong> forma indirecta, o terreo abona<strong>do</strong> para a proliferación <strong>de</strong>stes acor<strong>do</strong>s,<br />
131
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
que po<strong>de</strong>n compensa-lo “<strong>de</strong>ixamento” <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r no que se situou a norma estatal 220 . Con isto, non se quere<br />
dicir que antes da reiterada reforma o papel <strong>do</strong>s acor<strong>do</strong>s sobre materias concretas fose reduci<strong>do</strong>, non en<br />
van os <strong>Consello</strong>s autonómicos <strong>de</strong> relacións laborais viñan fomentan<strong>do</strong> a súa celebración, especialmente<br />
en materia <strong>de</strong> solución extraxudicial <strong>de</strong> conflictos 221 , <strong>de</strong>senvolven<strong>do</strong> un labor <strong>de</strong> aproximación <strong>do</strong>s<br />
interlocutores sociais para facer efectiva a antiga invitación á creación <strong>de</strong> “órganos <strong>de</strong> comunicación,<br />
conciliación, mediación e arbitraxe voluntarios”, formulada no ABI, repetida no AMI e sancionada,<br />
noutra or<strong>de</strong> <strong>de</strong> cousas, polo propio TCo 222 . Co impulso que estes órganos autonómicos <strong>de</strong>ron a estes<br />
acor<strong>do</strong>s estase a apreciar un novo fenómeno <strong>de</strong> centralización, o que actúa no binomio<br />
Esta<strong>do</strong>/Comunida<strong>de</strong> Autónoma, é dicir, <strong>de</strong>ntro da liberalización da negociación a favor <strong>do</strong>s marcos<br />
autonómicos, as Comunida<strong>de</strong>s Autónomas sitúanse tamén na función que viña <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> o goberno<br />
central.<br />
Pero, ó coñece-la praxe negocia<strong>do</strong>ra apréciase que a distinción entre os acor<strong>do</strong>s esboza<strong>do</strong>s no art. 83 ET<br />
non é tan clara como se <strong>de</strong>scribiu. A realida<strong>de</strong> das relacións colectivas imprime un casuismo que<br />
<strong>de</strong>senbocou na existencia <strong>de</strong> pactos <strong>de</strong> natureza híbrida; ó mesmo tempo, acor<strong>do</strong>s marco e sobre materias<br />
concretas 223 . Deixan<strong>do</strong> a un la<strong>do</strong> os acor<strong>do</strong>s subscritos sen cumpriren os requisitos <strong>de</strong> lexitimación<br />
dispostos no propio art. 83 ou aqueles nos que foi asinante o goberno, que son pactos cuasipolíticos,<br />
alú<strong>de</strong>se ós que conteñen cláusulas <strong>de</strong> eficacia normativa directa e, simultaneamente, <strong>de</strong> eficacia<br />
contractual. Esta natureza híbrida pó<strong>de</strong>se predicar <strong>do</strong> ACV, que ten como obxectivo cubri-los baleiros<br />
normativos que a perda <strong>de</strong> vixencia das or<strong>de</strong>nanzas pui<strong>de</strong>sen ocasionar, regulan<strong>do</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
<strong>de</strong> directa aplicación. Por tal motivo non só se limita a substituí-la ausencia absoluta <strong>de</strong> regulación nun<br />
colectivo 224 , senón tamén a colma-las lagoas materiais dalgúns convenios existentes. Pero, ó mesmo<br />
tempo, contén normas <strong>de</strong> articulación da estructura da negociación colectiva. Póñase, por exemplo, o seu<br />
art. 1.2 que permite ó ACV reduci-lo seu campo <strong>de</strong> aplicación ante a celebración dun convenio –pola<br />
remisión que fai ós art. 87 e 88 ET, hai que enten<strong>de</strong>r calquera convenio estatutario, incluí<strong>do</strong> o <strong>de</strong><br />
adhesión- que afecte a un colectivo carente, ata a data, <strong>de</strong> regulación convencional específica. Trátase, en<br />
verda<strong>de</strong>, dunha norma sobre concorrencia que contradí á xeral disposta no art. 84, parágrafo 1º ET 225 , pois<br />
dá priorida<strong>de</strong> ó convenio posterior invasor, e que converte ó propio ACV nunha “norma subsidiaria” 226 ,<br />
esto é, aplicable a falta <strong>de</strong> convenio colectivo.<br />
Por último, convén <strong>de</strong>stacar que, noutros casos, non se po<strong>de</strong> dicir que os acor<strong>do</strong>s sobre materias concretas<br />
teñan natureza híbrida en canto que convivan no seu seo cláusulas con diferente conti<strong>do</strong> e grao <strong>de</strong><br />
eficacia, pero si téñena pola propia disposición que os negocia<strong>do</strong>res fixeron sobre esa eficacia. Así, o<br />
220 Vid. SANTIAGO REDONDO, La negociación colectiva en la cumbre (art. 83.3 ET), Tirant lo Blanch (Valencia,<br />
1998), páx. 20 e ss; e VALDÉS-DAL RÉ, “El paradigma legal en la negociación colectiva”, en el vol. Relaciones<br />
laborales, negociación colectiva y pluralismo social, Servicio <strong>de</strong> Publicacións <strong>do</strong> MTSS (Madrid, 1996), páx. 217 e<br />
ss.<br />
221 Esta práctica iniciouse no Consejo <strong>de</strong> Relaciones Laborales <strong>do</strong> País Vasco a raíz da sinatura <strong>do</strong> primeiro Acor<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Proce<strong>de</strong>mentos Voluntarios <strong>de</strong> Solución <strong>de</strong> Conflictos (PRECO), ó que suce<strong>de</strong>ron outros <strong>de</strong> semellante conti<strong>do</strong>. A<br />
isto engadiuse, a Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia, co Acor<strong>do</strong> <strong>de</strong> Solución Extraxudicial <strong>de</strong> Conflictos <strong>de</strong> Traballo<br />
(AGA). Co fin <strong>de</strong> soluciona-la temporalida<strong>de</strong> <strong>do</strong>s proce<strong>de</strong>mentos conti<strong>do</strong>s neses acor<strong>do</strong>s, o Tribunal Laboral <strong>de</strong><br />
Mediación, Conciliación y Arbitraje, naci<strong>do</strong> <strong>do</strong> Acor<strong>do</strong> Interprofesional <strong>de</strong> Cataluña (1990), foi <strong>do</strong>ta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
personalida<strong>de</strong> xurídica propia a través da creación dunha fundación privada que leva o seu nome.<br />
222 A súa S 210/1990, <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong>cembro (BOE <strong>de</strong> 10 xaneiro 1991 [BJC, núm. 117, páx. 11), que resolveu unha<br />
cuestión <strong>de</strong> inconstitucionalida<strong>de</strong> formulada contra a disp. Trans. da Lei 4/1983, <strong>de</strong> 29 xuño, <strong>de</strong> reforma <strong>do</strong> ET en<br />
materia <strong>de</strong> xornada máxima legal e <strong>de</strong> vacacións anuais mínimas, sinalou, en relación co tema que nos ocupa, que “a<br />
solución extraxudicial resulta especialmente <strong>de</strong>sexable ó estar en xogo tamén a propia autonomía colectiva” (f.j. 1º).<br />
223 Sobre este particular, a STS 16 novembro 1990 (Ar. 8.086) afirmou expresamente que non po<strong>de</strong>ría pasarse por<br />
alto “a posibilida<strong>de</strong> dunha modalida<strong>de</strong> mixta ou híbrida, na que no mesmo corpo <strong>do</strong> convenio ou acor<strong>do</strong> colectivo se<br />
[integrasen] cláusulas que respon<strong>de</strong>n a características das normas marco e outras que teñan, en cambio, virtualida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> aplicación directa e inmediata” (f.d. 3º).<br />
224 Especial importancia ten o ACV en relación cos que se po<strong>de</strong>ría <strong>de</strong>nominar “unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negociación residuais”, é<br />
dicir, as que aglutinan a empresas ou grupos <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res que carecen <strong>de</strong> convenio propio. Suce<strong>de</strong> que, utilizan<strong>do</strong><br />
os criterios <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>do</strong> convenio máis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> e, en concreto, o principio <strong>do</strong> convenio máis específico, non<br />
existe ningún no que encaixe exactamente a activida<strong>de</strong> <strong>de</strong>senvolvida pola empresa ou os traballa<strong>do</strong>res. En ocasións,<br />
os tribunais –por exemplo SSTCT 31 <strong>de</strong>cembro 1981 (R. 7.734), 21 outubro 1983 (R. 9.088), 30 outubro 1984 (R.<br />
8.171) e 30 xaneiro 1985 (R. 669)- concluíron coa aplicación <strong>do</strong> convenio máis a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> por aproximación ou<br />
asimilación, co fin <strong>de</strong> cubrir baleiros normativos. E, ó mesmo tempo, sostiveron a provisionalida<strong>de</strong> <strong>de</strong>sa aplicación,<br />
<strong>de</strong> sorte que se entrase en vigor unha regulación convencional máis específica, non se apreciaría un problema <strong>de</strong><br />
concorrencia <strong>de</strong> convenios segun<strong>do</strong> o parágrafo 1º <strong>do</strong> art. 84 ET. Nese caso, o novo convenio tería preferencia<br />
aplicativa pois regularía “unha activida<strong>de</strong> que estaba orfa <strong>de</strong> normativa” (STCT 21 outubro 1983 [cit. supra] c<strong>do</strong>. 2º).<br />
225 Vid. nota 209.<br />
226 Cfr. VALDÉS DAL-RÉ, “El Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> vacíos”, RL, 1997-I, páx. 115.<br />
132
DOUTRINA CIENTÍFICA<br />
ASEC sería un auténtico acor<strong>do</strong> sobre materias concretas e, por tanto, directamente aplicable, pero<br />
excé<strong>de</strong>se <strong>do</strong> conti<strong>do</strong> <strong>do</strong> art. 83.3 ET ó facer <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>-la súa aplicación da ratificación <strong>do</strong> seu conti<strong>do</strong> nos<br />
niveis negocia<strong>do</strong>res a través <strong>de</strong> acor<strong>do</strong>s marco ou convenios colectivos. De mo<strong>do</strong> que el mesmo está a<br />
renunciar á súa eficacia normativa 227 .<br />
227 Neste senti<strong>do</strong>, vid. PIQUERAS PIQUERAS, El Acuer<strong>do</strong> sobre Solución Extrajudicial <strong>de</strong> Conflictos. Una<br />
reflexión sobre su naturaleza y eficacia, Ibi<strong>de</strong>m (Madrid, 1998), páx. 79 e ss.<br />
133
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO<br />
CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO TRIBUNAL<br />
SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Índices<br />
cronolóxico<br />
disposicións aplicadas<br />
tópicos xurídicos<br />
Sentencias e autos
ÍNDICES<br />
Cronolóxico<br />
Disposicións aplicadas<br />
Tópicos xurídicos
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ÍNDICE CRONOLÓXICO<br />
Nº REF. DATA Nº REF. DATA<br />
2849 Sent. S.S. 13.01.00<br />
2850 Sent. S.S. 14.01.00<br />
2851 Sent. S.S. 14.01.00<br />
2852 Sent. S.S. 20.01.00<br />
2853 Sent. S.S. 20.01.00<br />
2854 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2855 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2856 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2857 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2858 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2859 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2860 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2861 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2862 Sent. S.S. 21.01.00<br />
2863 Sent. S.S. 22.01.00<br />
2864 Sent. S.S. 22.01.00<br />
2865 Sent. S.S. 24.01.00<br />
2866 Sent. S.CA. 26.01.00<br />
2867 Sent. S.S. 26.01.00<br />
2868 Sent. S.S. 27.01.00<br />
2869 Sent. S.CA. 28.01.00<br />
2870 Sent. S.CA. 28.01.00<br />
2871 Sent. S.CA. 28.01.00<br />
2872 Sent. S.S. 28.01.00<br />
2873 Sent. S.CA. 31.01.00<br />
2874 Sent. S.S. 04.02.00<br />
2875 Sent. S.S. 07.02.00<br />
2876 Sent. S.S. 07.02.00<br />
2877 Sent. S.S. 10.02.00<br />
2878 Sent. S.S. 11.02.00<br />
2879 Sent. S.S. 11.02.00<br />
2880 Sent. S.S. 11.02.00<br />
2881 Sent. S.S. 14.02.00<br />
2882 Sent. S.S. 14.02.00<br />
2883 Sent. S.S. 15.02.00<br />
2884 Sent. S.S. 17.02.00<br />
2885 Sent. S.S. 17.02.00<br />
2886 Sent. S.S. 18.02.00<br />
2887 Sent. S.S. 21.02.00<br />
2888 Sent. S.S. 23.02.00<br />
2889 Sent. S.CA. 25.02.00<br />
2890 Sent. S.S. 25.02.00<br />
2891 Sent. S.S. 25.02.00<br />
2892 Sent. S.S. 28.02.00<br />
2893 Sent. S.CA. 29.02.00<br />
2894 Sent. S.CA. 29.02.00<br />
2895 Sent. S.CA. 29.02.00<br />
2896 Sent. S.S. 03.03.00<br />
2897 Sent. S.S. 03.03.00<br />
2898 Sent. S.S. 03.03.00<br />
2899 Sent. S.S. 04.03.00<br />
2900 Sent. S.S. 06.03.00<br />
136
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
2901 Sent. S.S. 10.03.00<br />
2902 Sent. S.S. 13.03.00<br />
2903 Sent. S.S. 14.03.00<br />
2904 Sent. S.S. 14.03.00<br />
2905 Sent. S.S. 15.03.00<br />
2906 Sent. S.S. 16.03.00<br />
2907 Sent. S.S. 17.03.00<br />
2908 Sent. S.S. 17.03.00<br />
2909 Sent. S.S. 20.03.00<br />
2910 Sent. S.S. 21.03.00<br />
2911 Sent. S.S. 22.03.00<br />
2912 Sent. S.S. 23.03.00<br />
2913 Sent. S.S. 24.03.00<br />
2914 Sent. S.S. 28.03.00<br />
2915 Sent. S.S. 29.03.00<br />
2916 Sent. S.S. 30.03.00<br />
2917 Sent. S.S. 31.03.00<br />
2918 Sent. S.CA. 31.03.00<br />
2919 Sent. S.CA. 31.03.00<br />
2920 Sent. S.CA. 31.03.00<br />
2921 Sent. S.CA. 31.03.00<br />
2922 Sent. S.CA. 31.03.00<br />
2923 Sent. S.S. 05.04.00<br />
2924 Sent. S.S. 06.04.00<br />
2925 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2926 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2927 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2928 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2929 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2930 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2931 Sent. S.S. 07.04.00<br />
2932 Sent. S.S. 10.04.00<br />
2933 Sent. S.S. 11.04.00<br />
2934 Sent. S.S. 13.04.00<br />
2935 Sent. S.S. 13.04.00<br />
2936 Sent. S.S. 14.04.00<br />
2937 Sent. S.S. 14.04.00<br />
2938 Sent. S.S. 14.04.00<br />
2939 Sent. S.S. 24.04.00<br />
2940 Sent. S.S. 24.04.00<br />
2941 Sent. S.S. 25.04.00<br />
2942 Sent. S.CA. 26.04.00<br />
2943 Sent. S.CA. 26.04.00<br />
2944 Sent. S.CA. 26.04.00<br />
2945 Sent. S.S. 28.04.00<br />
2946 Sent. S.CA. 28.04.00<br />
2947 Sent. S.CA. 28.04.00<br />
2948 Sent. S.S. 03.05.00<br />
2949 Sent. S.S. 05.05.00<br />
2950 Sent. S.S. 05.05.00<br />
2951 Sent. S.S. 08.05.00<br />
2952 Sent. S.S. 09.05.00<br />
2953 Sent. S.S. 10.05.00<br />
2954 Sent. S.S. 10.05.00<br />
2955 Sent. S.S. 10.05.00<br />
2956 Sent. S.S. 12.05.00<br />
2957 Sent. S.S. 12.05.00<br />
2958 Sent. S.CA. 12.05.00<br />
2959 Sent. S.S. 15.05.00<br />
2960 Sent. S.S. 16.05.00<br />
2961 Sent. S.S. 16.05.00<br />
2962 Sent. S.S. 18.05.00<br />
2963 Sent. S.S. 22.05.00<br />
2964 Sent. S.S. 25.05.00<br />
2965 Sent. S.S. 29.05.00<br />
2966 Sent. S.CA. 30.05.00<br />
2967 Sent. S.CA. 30.05.00<br />
2968 Sent. S.CA. 31.05.00<br />
2969 Sent. S.CA. 31.05.00<br />
2970 Sent. S.CA. 31.05.00<br />
2971 Sent. S.S. 01.06.00<br />
2972 Sent. S.S. 02.06.00<br />
2973 Sent. S.S. 02.06.00<br />
2974 Sent. S.S. 02.06.00<br />
2975 Sent. S.S. 07.06.00<br />
2976 Sent. S.S. 08.06.00<br />
2977 Sent. S.S. 09.06.00<br />
2978 Sent. S.S. 12.06.00<br />
2979 Sent. S.S. 12.06.00<br />
2980 Sent. S.S. 15.06.00<br />
2981 Sent. S.S. 15.06.00<br />
2982 Sent. S.S. 15.06.00<br />
2983 Sent. S.S. 23.06.00<br />
2984 Sent. S.S. 24.06.00<br />
2985 Sent. S.S. 26.06.00<br />
2986 Sent. S.S. 26.06.00<br />
2987 Sent. S.S. 30.06.00<br />
2988 Sent. S.S. 30.06.00<br />
2989 Sent. S.S. 30.06.00<br />
2990 Sent. S.CA. 30.06.00<br />
2991 Sent. S.CA. 30.06.00<br />
2992 Sent. S.CA. 30.06.00<br />
2993 Sent. S.CA. 30.06.00<br />
137
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ÍNDICE DE DISPOSICIÓNS APLICADAS<br />
Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil, <strong>de</strong> 3 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1881<br />
Art. 359<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Art. 372.3<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Art. 408<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 524<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 533.6<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 632<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 04.02.00 2874<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 659<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 660<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Código <strong>de</strong> comercio, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1885<br />
Art. 6<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Art. 12<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Código Civil, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1889<br />
Art. 1<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 6.3<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Art. 6.4<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
138
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2940<br />
Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 7.1<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Art. 7.2<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Art. 1.088<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Art. 1.091<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.101<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.124<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.214<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.218<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Art. 1.225<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Art. 1.231<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 1.232<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Art. 1.252<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
Art. 1.253<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.254<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Art. 1.256<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.258<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.259<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.261<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 1.262<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.265<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 1.270<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 1.278<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 1.281<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2878<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 1.282<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2878<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 1.288<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 1.300<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 1.301<br />
139
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 1.365.2<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Art. 1.698<br />
Sent. S.S. 31.03.00 2918<br />
Ley 27 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1956, regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
la Jurisdicción Contencioso-Administrativa<br />
Art. 1.3.c)<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Art. 1.4<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Art. 40.a)<br />
Sent. S.CA. 12.05.00 2958<br />
Art. 74.2<br />
Sent. S.CA 26.04.00 2942<br />
Art. 81.2<br />
Sent. S.CA. 26.01.00 2866<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Sent. S CA. 29.02.00 2893<br />
Sent. S CA. 29.02.00 2895<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2918<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2920<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2943<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2944<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2946<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2947<br />
Sent. S.CA. 12.05.00 2958<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Art. 82.a)<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Art. 82.1<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Art. 83<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Art. 131<br />
Sent. S.CA. 26.01.00 2866<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2893<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2895<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2918<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2920<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2922<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2942<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2943<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2944<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2946<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2947<br />
Sent. S.CA. 12.05.00 2958<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2970<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2990<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2991<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2992<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2993<br />
Art. 131.1<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2968<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Administrativo <strong>de</strong> 17<br />
julio 1958<br />
Art. 80.2<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2918<br />
Art. 99.2<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2918<br />
140
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Decreto 907/1966, <strong>de</strong> 21 abril, por el que se<br />
aprueba el Texto Articula<strong>do</strong> Primero <strong>de</strong> la<br />
Ley 193/1963, <strong>de</strong> 28 diciembre, <strong>de</strong> bases <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social<br />
Art. 94.2.b)<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Art. 94.4<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Decreto 2530/1970, <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> agosto, que<br />
regula el régimen especial <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res por cuenta propia<br />
o autónomos<br />
Art. 2<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Art. 8<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2968<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 9 marzo 1971,<br />
aproban<strong>do</strong> la Or<strong>de</strong>nanza General <strong>de</strong><br />
seguridad e higiene en el trabajo<br />
Art. 19.5<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2890<br />
Art. 19.6<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2890<br />
Art. 20<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2890<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Art. 23<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Art. 115.2<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Art. 141<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Art. 143<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Ley 25/1971, <strong>de</strong> 19 junio, <strong>de</strong> protección <strong>de</strong> las<br />
familias numerosas<br />
Art. 9<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Art. 25<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Decreto 3140/1971, <strong>de</strong> 23 diciembre,<br />
aproban<strong>do</strong> el reglamento <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
protección a las familias numerosas<br />
Art. 23<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Art. 24<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Art. 25<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 31 julio 1972, <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l Decreto <strong>de</strong> 23 junio, sobre<br />
prestaciones <strong>de</strong>l régimen general <strong>de</strong><br />
Seguridad Social<br />
Art. 5.1<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2911<br />
Decreto 2380/1973, <strong>de</strong> 17 agosto, sobre<br />
or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l salario<br />
Art. 5.b)<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 26 abril 1973,<br />
aproban<strong>do</strong> el Estatuto <strong>de</strong>l personal sanitario<br />
no facultativo <strong>de</strong> las instituciones sanitarias<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
Art. 45<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2881<br />
Art. 46<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2881<br />
Art. 48<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2860<br />
141
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Decreto 2065/1974, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> mayo, por el que<br />
se aprueba el texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley<br />
general <strong>de</strong> la seguridad social<br />
Art. 93<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2890<br />
Decreto 2864/1974, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> agosto, por el<br />
que se aprueba el texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> las leyes<br />
116/1969, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre y 24/1972, <strong>de</strong> 21<br />
<strong>de</strong> junio, por el que se regula el régimen<br />
especial <strong>de</strong> seguridad social <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l mar<br />
Art. 18<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2991<br />
Real Decreto 1860/1975, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio, sobre<br />
procedimiento administrativo especial <strong>de</strong><br />
imposición <strong>de</strong> sanciones por infracción <strong>de</strong><br />
leyes sociales y liquidación <strong>de</strong> cuotas <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social<br />
Art. 38<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Directiva <strong>de</strong>l Consejo 77/187/CEE, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong><br />
febrero, sobre la aproximación <strong>de</strong> las<br />
legislaciones <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros<br />
relativas al mantenimiento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res en caso <strong>de</strong> traspasos <strong>de</strong><br />
empresas, <strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad o <strong>de</strong> partes<br />
<strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad<br />
Art. 1<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 4<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 6<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Constitución Española<br />
Art. 9<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 9.1<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Art. 9.2<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Art. 9.3<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Art. 10<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Art. 14<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Art. 18.1<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 20.1.a)<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Art. 23.2<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 24<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
142
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 24.1<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Sent. S.S. 26.04.00 2942<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Art. 27.10<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 28<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Art. 28.1<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Art. 28.2<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2940<br />
Sent. S.S. 18.05.00 2962<br />
Art. 35<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Art. 35.1<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 38<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 40<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Art. 53<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Art. 53.2<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 91.1<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Art. 103<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Art. 103.1<br />
Sent. S.S. 10.03.00 2901<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Sent. S.S. 31.03.00 2918<br />
Art. 120<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Art. 120.3<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Real Decreto 696/1980, <strong>de</strong> 14 abril, para la<br />
aplicación <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res a<br />
los expedientes <strong>de</strong> modificación sustancial <strong>de</strong><br />
las condiciones <strong>de</strong> trabajo y <strong>de</strong> suspensión y<br />
extinción <strong>de</strong> las relaciones <strong>de</strong> trabajo<br />
Art. 16.2<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Art. 20<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Convenio 158 OIT, <strong>de</strong> 22 junio <strong>de</strong> 1982, sobre<br />
terminación <strong>de</strong> las relaciones <strong>de</strong> trabajo por<br />
iniciativa <strong>de</strong>l emplea<strong>do</strong>r, ratifica<strong>do</strong> el 18 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1985<br />
Art. 5.c)<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Real Decreto 1451/1983, <strong>de</strong> 11 mayo, que<br />
regula el empleo selectivo y las medidas <strong>de</strong><br />
fomento <strong>de</strong>l empleo <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
minusváli<strong>do</strong>s<br />
Art. 8<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2970<br />
Ley 30/1984, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> la Función<br />
Pública<br />
Art. 19<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 20.2<br />
143
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Real Decreto 1989/1984, <strong>de</strong> 17 octubre, por el<br />
que se regula la contratación temporal como<br />
medio <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo<br />
Art. 3.1<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Real Decreto 2104/1984, <strong>de</strong> 21 noviembre,<br />
por el que se regulan diversos contratos <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada y el<br />
contrato <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res fijos discontinuos<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Art. 2.2.d)<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Art. 4<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 4.2.a)<br />
Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Art. 8<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Ley 53/1984, <strong>de</strong> 26 diciembre, <strong>de</strong><br />
incompatibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l personal al servicio <strong>de</strong><br />
las administraciones públicas<br />
Art. 3.1<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Ley 7/1985, <strong>de</strong> 2 abril, <strong>de</strong> bases <strong>de</strong> régimen<br />
local<br />
Art. 89<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Art. 104.2<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Ley 6/1985, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> julio, Orgánica <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r<br />
Judicial<br />
Art. 6.3<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Art. 9.4<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Art. 9.5<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Art. 50<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Art. 67<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 230.2<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 238.3<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Art. 248.3<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Real Decreto 625/1985, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril, por el<br />
que se <strong>de</strong>sarrolla la Ley 31/1984, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong><br />
agosto, <strong>de</strong> protección por <strong>de</strong>sempleo<br />
Art. 7<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Art. 18<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2992<br />
Art. 28.2<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
144
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Real Decreto 1438/1985, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> agosto, por<br />
el que se regula la relación laboral especial <strong>de</strong><br />
las personas que intervengan en operaciones<br />
mercantiles por cuenta <strong>de</strong> uno o más<br />
empresarios sin sumir el riesgo y ventura <strong>de</strong><br />
las mismas<br />
Art. 10<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Ley 11/1985, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, Orgánica <strong>de</strong><br />
libertad sindical<br />
Art. 2.d)<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 2.1.d)<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 10.3<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Art. 12<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Art. 15<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Ley 21/1986, <strong>de</strong> 23 diciembre, <strong>de</strong><br />
presupuestos generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong><br />
Disposición transitoria 6ª<br />
Sent. S.S. 21.03.00 2910<br />
Real Decreto 126/1988, <strong>de</strong> 22 febrero, sobre<br />
regulación <strong>de</strong> la integración en el INSS <strong>de</strong> la<br />
Mutualidad <strong>de</strong> Previsión<br />
Art. 3.2<br />
Sent. S.S. 21.03.00 2910<br />
Ley 8/1988, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril, <strong>de</strong> Infracciones y<br />
Sanciones en el Or<strong>de</strong>n Social<br />
Art. 4<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Art. 10.9<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Art. 14.1.2<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2895<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2943<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2944<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2990<br />
Art. 14.1.5<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 29.3.2<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
Art. 30.1.3<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2920<br />
Art. 30.2.2<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Art. 30.3.2<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2992<br />
Art. 30.3.3<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2942<br />
Art. 36.1<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2990<br />
Art. 37.1<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2990<br />
Art. 46.1<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2942<br />
Art. 46.2<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Art. 46.4<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
Art. 52<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Sent. S.CA. 25.03.00 2889<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2920<br />
Art. 52.2<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2946<br />
145
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Ley 4/1990, <strong>de</strong> 29 junio, <strong>de</strong> presupuestos<br />
generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para 1990<br />
Art. 34<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2860<br />
Ley Orgánica 1/1990, <strong>de</strong> 3 octubre, <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>nación general <strong>de</strong>l sistema educativo<br />
Art. 7<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Art. 8<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Art. 9<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Art. 10<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Real Decreto 1517/1991, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> octubre,<br />
aproban<strong>do</strong> el Reglamento General <strong>de</strong><br />
recaudación <strong>de</strong> recursos <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong><br />
Seguridad Social<br />
Art. 42<br />
Sent. S.CA. 26.01.00 2866<br />
Art. 79<br />
Sent. S.CA. 26.01.00 2866<br />
Ley 30/1992, <strong>de</strong> 26 noviembre, <strong>de</strong> régimen<br />
jurídico <strong>de</strong> las administraciones públicas y<br />
<strong>de</strong>l procedimiento administrativo común<br />
Art. 38.4.c)<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 43.4<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Art. 54<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Art. 58<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2946<br />
Art. 89.1<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Art. 89.3<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Art. 130.2<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 131.3<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 137.2<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 17 enero 1994, sobre<br />
presentación <strong>de</strong> solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> afiliación y<br />
altas <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la Seguridad<br />
Social<br />
Art. 1.4<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Art. 83<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Real Decreto Legislativo 1/1994, <strong>de</strong> 20 junio,<br />
por el que se aprueba el Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
Art. 7<br />
Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Art. 15.2<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 31.3<br />
Sent. S.CA. 12.05.00 2958<br />
Art. 104<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2922<br />
Art. 106.4<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2991<br />
Art. 109<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 124<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2907<br />
Art. 126.2<br />
Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
146
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Art. 126.3<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Art. 127.2<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2922<br />
Art. 128.1.a)<br />
Sent. S.S. 04.02.00 2874<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2936<br />
Art. 137.4<br />
Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
Art. 137.6<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
Art. 143<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
Art. 172<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2907<br />
Art. 205.1<br />
Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Art. 221<br />
Sent. S.CA 25.02.00 2889<br />
Art. 231.e)<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Real Decreto 1844/1994, <strong>de</strong> 9 septiembre,<br />
aproban<strong>do</strong> el Reglamento <strong>de</strong> elecciones a<br />
órganos <strong>de</strong> representación <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res en la empresa<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Art. 4<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Real Decreto 2546/1994, <strong>de</strong> 29 diciembre, por<br />
el que se <strong>de</strong>sarrolla el artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res en materia <strong>de</strong><br />
contratación (<strong>de</strong>roga<strong>do</strong> por el Real Decreto<br />
2720/1998, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> diciembre)<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 2.a)<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 2.b)<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 2.1<br />
Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Art. 2.2.a)<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Art. 2.2.b)<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Art. 4.2.a)<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Art. 5<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Art. 8<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Art. 8.2<br />
Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 8.3<br />
Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
Art. 9<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 1.a)<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 2<br />
147
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Real Decreto Legislativo 1/1995, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong><br />
marzo, por el que se aprueba el Texto<br />
Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res<br />
Art. 1<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Art. 1.1<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Art. 1.2<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 1.3.a)<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Art. 1.3.c)<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2880<br />
Art. 1.3.d)<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Art. 2.1<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 2.1.a)<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2880<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 3.1.b)<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Art. 3.1.c)<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Art. 3.5<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Art. 4.2<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Art. 4.2.a)<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Art. 4.2.b)<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 4.2.c)<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Art. 4.2.e)<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Art. 4.2.f)<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Art. 5<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 5.a)<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 8<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 8.1<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Art. 9<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 12.2<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Art. 12.3<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Art. 14.1<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Art. 14.2<br />
Sent. S.S. 10.04.00 2932<br />
148
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Art. 15<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 14.03.03. 2903<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 15.1<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 15.1.a)<br />
Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Art. 15.1.c)<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Art. 15.1.d)<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 15.3<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 16.1<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2970<br />
Art. 17<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Art. 17.1<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Art. 17.2<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Art. 20<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 20.1<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Art. 20.2<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 20.3<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 22<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 23<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Sent. S.S. 30.05.00 2967<br />
Art. 23.2<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Art. 24<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Art. 25<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Art. 25.1<br />
Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Art. 26<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Art. 26.2<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Art. 26.3<br />
Sent. S.S. 18.05.00 2962<br />
Art. 27.2<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Art. 34<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Art. 34.6<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2930<br />
Art. 37.1<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2930<br />
Art. 38<br />
Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Art. 39.1<br />
149
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Art. 39.3<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Art. 39.5<br />
Sent. S.S. 30.03.00 2916<br />
Art. 40<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Art. 41<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Art. 41.1<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Art. 41.2<br />
Sent. S. S. 28.01.00 2872<br />
Art. 41.3<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 41.4<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Art. 42<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 43<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 44<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Sent. S.CA. 31.03.00 2922<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2931<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 44.1<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 45<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Art. 45.c)<br />
Sent. S.CA. 30.06.00 2991<br />
Art. 45.1.e)<br />
Sent. S.S. 18.05.00 2962<br />
Art. 48.2<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 49<br />
Sent. S.S. 11.04.00 2933<br />
Art. 49.1.a)<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 49.1.b)<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 49.1.c)<br />
Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 49.1.d)<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Art. 49.5<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2991<br />
Art. 50<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 50.1.a)<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Art. 50.1.b)<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Art. 50.1.c)<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Art. 51<br />
150
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 51.1<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2979<br />
Art. 51.11<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Art. 52.c)<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2979<br />
Art. 53<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Art. 54<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Art. 54.1<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 54.2.a)<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Art. 54.2.b)<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2855<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Art. 54.2.d)<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2855<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Sent. S.S. 31.03.00 2917<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 54.2.e)<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2855<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Art. 55<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Art. 55<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 55.1<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2850<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 55.2<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2850<br />
Art. 55.3<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 55.4<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Sent. S.S. 10.04.00 2932<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 55.5<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
151
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Art. 55.6<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Art. 56<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 28.03.00 2914<br />
Sent. S.S. 31.03.00 2917<br />
Sent. S.S. 10.04.00 2932<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 56.a)<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Art. 56.b)<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Art. 56.1.a)<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2878<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Art. 56.1.b)<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Art. 57<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Art. 58.1<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 59<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 59.3<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Art. 60<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Art. 60.2<br />
Sent. S.S. 28.03.00 2914<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 62<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Art. 62.1<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Art. 63<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 64<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Art. 64.1.4.c)<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Art. 67<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Art. 67.1<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Art. 67.3<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Art. 75<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Art. 82<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Art. 82.2<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Art. 82.3<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Art. 85<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
152
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Art. 87<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Art. 86.4<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Art. 89.1<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Art. 91<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 95.4<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Art. 96.2<br />
Sent. S.CA. 28.04.00 2947<br />
Art. 97<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
Art. 110<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Art. 188<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Art. 194<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Real Decreto Legislativo 2/1995, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong><br />
abril, por el que se aprueba el Texto<br />
Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral<br />
Art. 1<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Art. 1.2.a)<br />
Sent. S. S. 20.03.00 2909<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Art. 2.a)<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Art. 3.a)<br />
Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Art. 3.b)<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Art. 6.8<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 7.a)<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2891<br />
Art. 10<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 10.h).2<br />
Sent. S.S. 25.02.00 2891<br />
Art. 21.1<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 27.2<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Art. 28.1<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Art. 64.2.a)<br />
Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Art. 64.2.b)<br />
Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Art. 66.3<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 68<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 74<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Art. 76<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 80.1.c)<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 81.1<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
Sent. S.S. 24.06.00 2984<br />
Art. 83.1<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 85<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Art. 85.2<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 87.4<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 91<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
153
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Art. 91.2<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Art. 92<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Art. 92.2<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Art. 96<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Art. 97<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Art. 97.1<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Art. 97.2<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 04.02.00 2874<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 103<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Art. 103.1<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Art. 105<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 105.1<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Art. 105.2<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 108<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Art. 108.2<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Art. 109<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Art. 110<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Art. 115.1<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 115.2<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 125<br />
Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Art. 125.b)<br />
Sent. S.S. 10.03.00 2901<br />
Art. 126<br />
Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Art. 138<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Art. 138.2<br />
Sent. S.S. 24.06.00 2984<br />
Art. 138.6<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 148.2<br />
Sent. S.S. 30.03.00 2916<br />
Art. 151<br />
154
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Art. 151.1<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 10.03.00 2901<br />
Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Sent. S.S. 24.06.00 2984<br />
Art. 154.2<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 164.3<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Art. 175<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 175.3<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Art. 176<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 179.2<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 180.1<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Art. 181<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Art. 182<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Art. 189.1.b)<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 189.2<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 191.a)<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2854<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 191.b)<br />
Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2854<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2936<br />
155
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2937<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 25.04.00 2941<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Sent. S.S 02.06.00 2973<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2979<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 191.c)<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2854<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Sent. S.S. 21.03.00 2910<br />
Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Sent. S.S. 28.03.00 2914<br />
Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Sent. S.S. 10.04.00 2932<br />
Sent. S.S. 11.04.00 2933<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2936<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2937<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 25.04.00 2941<br />
Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2954<br />
Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 18.05.00 2962<br />
Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
156
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2979<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Art. 192.2<br />
Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
Art. 193.1<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 193.2<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 194<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Art. 194.2<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Art. 194.3<br />
Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 200<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Art. 201<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2855<br />
Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Art. 201.1<br />
Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 202<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 202.1<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 202.3<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Art. 202.4<br />
Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 219<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Art. 228<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Art. 231<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Art. 232<br />
Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Art. 233<br />
Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2926<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
Art. 233.1<br />
Sent. S.S. 14.04.00 2937<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Art. 235<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 237<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 239<br />
Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Art. 277<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 278<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 279<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
157
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Art. 280<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Art. 286<br />
Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
Disposición adicional 1ª.1<br />
Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Real Decreto 1637/1995, <strong>de</strong> 6 octubre, que<br />
aprueba el reglamento general <strong>de</strong><br />
recaudación <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social<br />
Art. 103<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Art. 111<br />
Sent. S.CA. 31.01.00 2873.<br />
Ley 31/1995, <strong>de</strong> 8 noviembre, <strong>de</strong> prevención<br />
<strong>de</strong> riesgos laborales<br />
Art. 34<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Art. 34.1<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 34.2<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 35<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Art. 35.1<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 35.2<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 35.4<br />
Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Art. 38<br />
Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Art. 47.16<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Art. 49.1.f)<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Art. 49.4.b)<br />
Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Real Decreto 396/1996, <strong>de</strong> 1 marzo, que<br />
aprueba el Reglamento sobre procedimiento<br />
para la imposición <strong>de</strong> sanciones por<br />
infracciones en el or<strong>de</strong>n social y para la<br />
extensión <strong>de</strong> actas <strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social<br />
Art. 32.4<br />
Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Real Decreto 575/1997, <strong>de</strong> 18 abril, regulan<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s aspectos <strong>de</strong> la gestión y control<br />
<strong>de</strong> la prestación económica por incapacidad<br />
temporal<br />
Art. 2.2<br />
Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Real Decreto 1426/1997, <strong>de</strong> 15 septiembre,<br />
sobre cotización y liquidación <strong>de</strong> otros<br />
<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
Art. 23.1.a)<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2993<br />
Art. 23.2<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2993<br />
Ley 5/1998, <strong>de</strong> 18 diciembre, <strong>de</strong> cooperativas<br />
<strong>de</strong> Galicia<br />
Art. 2<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
Art. 3<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
Art. 25.3.c)<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
Art. 108.4<br />
Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
158
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Directiva CEE 98/50, <strong>de</strong> 29 junio, que<br />
modifica la Directiva 77/187/CEE, <strong>de</strong> 14<br />
febrero, sobre la aproximación <strong>de</strong> las<br />
legislaciones <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros<br />
relativas al mantenimiento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res en caso <strong>de</strong> traspasos <strong>de</strong><br />
empresas, <strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad o <strong>de</strong> partes<br />
<strong>de</strong> centros <strong>de</strong> actividad<br />
Art. 1.1<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Real Decreto 2720/1998, <strong>de</strong> 18 diciembre, que<br />
<strong>de</strong>roga el RD 2546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre,<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res en materia <strong>de</strong> contratación<br />
Art. 1.a)<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 2.1<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 2.2<br />
Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Art. 3.2<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Disposición <strong>de</strong>rogatoria única<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Ley 49/1998, <strong>de</strong> 30 diciembre, <strong>de</strong><br />
presupuestos generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para 1999<br />
Art. 26<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
159
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ÍNDICE DE TÓPICOS XURÍDICOS<br />
DATA<br />
Nº REF.<br />
ACCIDENTE DE TRABALLO<br />
Descuberto <strong>de</strong> cotización. Responsabilida<strong>de</strong>s Sent. S.S. 15.06.00 2980<br />
Incapacida<strong>de</strong> permanente total Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS<br />
Salarios. Discriminación Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
SERGAS. Interinos e eventuais Sent. S.S. 14.02.00 2881<br />
CADUCIDADE<br />
Despedimento:Inexistencias Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
CESIÓN DE TRABALLADORES<br />
Inexistencias Sent. S.S. 28.04.00 2947<br />
Sent. S.S 10.05.00 2954<br />
160
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
CONFLICTOS COLECTIVOS<br />
Salarios. Discriminación inexistente Sent. S.S. 17.02.00 2884<br />
Sentencia nula. Falta <strong>de</strong> motivación Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Inexistencia. Modificación <strong>de</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
CONTRATO DE TRABALLO<br />
Contrato civil inexistente Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Eventual. Fraudulento Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Extinción. Incumprimento <strong>do</strong> empresario Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Fixo. Descontinuo inexistente. Profesores <strong>de</strong> relixión Sent. S. CA. 25.05.00 2964<br />
Inexistencia. Autónomo Sent. S.S. 26.06.00 2986<br />
Inexistencia. Oferta non aceptada Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
Inexistencia. Traballos amigables Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Obra ou servicio. Fraudulento Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> proba. Extinción lícita Sent. S.S. 10.04.00 2932<br />
Perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> proba. Nulida<strong>de</strong> Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Rescisión. Incumprimento empresarial inexistente Sent. S.S. 18.02.00 2886<br />
Temporal fraudulento. Antigüida<strong>de</strong> Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Temporal fraudulento. Lanzamento <strong>de</strong> nova activida<strong>de</strong> Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Temporal. Administracións Públicas Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Temporais. Obra ou servicio Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
CONVENIOS COLECTIVOS<br />
Ámbito persoal <strong>de</strong> aplicación Sent. S.S. 11.02.00 2880<br />
Conciliación en conflicto colectivo. Eficacia Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Interpretación. Libera<strong>do</strong>s Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
Nulida<strong>de</strong>. Tramitación <strong>de</strong>fectuosa Sent. S.S. 06.04.00 2924<br />
Protocolo sindical tripartito Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Cobertura <strong>de</strong> vacante Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
DESEMPREGO<br />
Ocupación <strong>de</strong> perceptores <strong>de</strong> prestacións Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
Prestacións. Sanción <strong>de</strong> extinción Sent. S.CA. 26.04.00 2942<br />
Prestacións. Simulación <strong>de</strong> contratación Sent. S.CA. 25.02.00 2889<br />
Reintegro improce<strong>de</strong>nte Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Subsidio. Extinción. Límite <strong>de</strong> ingresos Sent. S.S. 07.04.00 2925<br />
Subsidio. Sanción <strong>de</strong> extinción Sent. S.CA. 30.06.00 2992<br />
Subsidio. Non comunicación da perda <strong>de</strong> requisito Sent. S.CA. 28.01.00 2871<br />
DESPEDIMENTO<br />
Caducida<strong>de</strong>. Empresario aparente Sent. S.S. 04.03.00 2899<br />
Caducida<strong>de</strong>. Inexistencia Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
161
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Extinción <strong>de</strong> interinida<strong>de</strong> Sent. S.S. 08.05.00 2951<br />
Faltas <strong>de</strong> puntualida<strong>de</strong> Sent. S.S. 05.05.00 2950<br />
Grupo <strong>de</strong> empresas. Responsabilida<strong>de</strong> solidaria Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Improce<strong>de</strong>ncia. Faltas <strong>de</strong> asistencia Sent. S.S. 28.02.00 2892<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Cálculo da antigüida<strong>de</strong> Sent. S.S. 23.02.00 2888<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contratación temporal fraudulenta Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contrato <strong>de</strong> obra fraudulento Sent. S.S. 09.05.00 2952<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contrato <strong>de</strong> obra ou servicios fraudulento Sent. S.S. 10.05.00 2955<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contrato <strong>de</strong> servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> Sent. S.S. 15.06.00 2982<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contrato fraudulento <strong>de</strong> obra ou servicio Sent. S.S. 15.06.00 2981<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Contrato temporal fraudulento Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Sent. S.S. 24.04.00 2939<br />
Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Existencia <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 16.05.00 2960<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Faltas <strong>de</strong> asistencia Sent. S.S. 08.06.00 2976<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Finiquito non liberatorio Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Finiquito nulo Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Grupo <strong>de</strong> empresas Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Interinida<strong>de</strong> por vacantes Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Non nulo por discriminatorio Sent. S.S. 21.01.00 2861<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Nulida<strong>de</strong> <strong>de</strong> contrato inexistente Sent. S.S. 09.06.00 2977<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Prescrición da falta Sent. S.S.. 28.03.00 2914<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Salario regula<strong>do</strong>r Sent. S.S. 03.03.00 2897<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Salarios <strong>de</strong> tramitación Sent. S.S. 11.02.00 2878<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Sucesión <strong>de</strong> empresa Sent. S.S. 07.04.00 2931<br />
Improce<strong>de</strong>nte. Transgresión da boa fe contractual Sent. S.S. 31.03.00 2917<br />
Sent. S.S. 12.06.00 2978<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2989<br />
Improce<strong>de</strong>nte.<br />
Transgresión da boa fe contractual inexistente Sent. S.S. 21.02.00 2887<br />
Indirecto Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Inexistencia. Cese <strong>de</strong> contrato Sent. S.S. 24.01.00 2865<br />
Inexistencia. Continuación da prestación laboral Sent. S.S. 20.01.00 2853<br />
Inexistencia. Contrato <strong>de</strong> obra ou servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s Sent. S.S. 15.02.00 2883<br />
Inexistencia. Contrato temporal lícito Sent. S.S. 14.02.00 2882<br />
Inexistencia. Falta <strong>de</strong> acción Sent. S.S. 05.05.00 2949<br />
Inexistencia. Incapaz permanente absoluto Sent. S.S. 11.04.00 2933<br />
Inexistencia. Incompetencia <strong>de</strong> xurisdicción Sent. S.S. 21.01.00 2854<br />
Inexistencia. Interinos <strong>do</strong> SERGAS Sent. S.S. 14.02.00 2881<br />
Inexistencia. Traballa<strong>do</strong>res “in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>s”<br />
ó servicio <strong>de</strong> Administracón Pública. Sent. S.S. 21.01.00 2856<br />
Inexistente. Profesores <strong>de</strong> relixión Sent. S.S. 25.05.00 2964<br />
Mutuo acor<strong>do</strong> extintivo Sent. S.S. 23.03.00 2912<br />
Nulo inexistente. Condición resolutoria válida Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Nulo inexistente. Improce<strong>de</strong>nte Sent. S.S. 07.04.00 2929<br />
Sent. S.S. 13.04.00 2935<br />
Nulo. Grupo <strong>de</strong> empresas Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Obxectivo improce<strong>de</strong>nte. Causa económica Sent. S.S. 12.06.00 2979<br />
Obxectivo. Proce<strong>de</strong>nte. Causa económica Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
Proce<strong>de</strong>nte. Contrato temporal fraudulento Sent. S.S. 07.06.00 2975<br />
Proce<strong>de</strong>nte. Forma Sent. S.S. 14.01.00 2850<br />
Proce<strong>de</strong>nte. Ofensas a persoal directivo Sent. S.S. 21.01.00 2858<br />
Proce<strong>de</strong>nte. Transgresión da boa fe contractual Sent. S.S. 20.01.00 2852<br />
Sent. S.S. 21.01.00 2859<br />
Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
Sent. S.S. 14.03.00 2904<br />
Sent. S.S. 17.03.00 2908<br />
Sent. S.S. 26.06.00 2985<br />
Proce<strong>de</strong>nte. Transgresión da boa fe contractual.<br />
Presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong> Comité <strong>de</strong> empresa Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
162
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Proce<strong>de</strong>nte.Transgresión da boa fe contractual Sent. S.S. 21.01.00 2855<br />
Salarios <strong>de</strong> tramitación.<br />
Traballa<strong>do</strong>r en situación <strong>de</strong> incapacida<strong>de</strong> temporal Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Inexistencia. Extinción <strong>de</strong> contrato<br />
para obra ou servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s Sent. S.S. 13.01.00 2849<br />
DISCRIMINACIÓN<br />
Extinción <strong>do</strong> contrato. Inexistente Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
Sindical inexistente. Sanción disciplinaria Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
EMPREGO<br />
Preferencias. Nais <strong>de</strong> familias numerosas. Inexistencia Sent. S.S. 21.01.00 2862<br />
EMPRESA E EMPRESARIO<br />
Cooperativas. Sanción a socio traballa<strong>do</strong>r Sent. S.S. 12.05.00 2956<br />
ETTs. Límites convencionais Sent. S.S. 14.04.00 2937<br />
Grupo. Responsabilida<strong>de</strong> solidaria Sent. S.S. 06.03.00 2900<br />
Sent. S.S. 24.03.00 2913<br />
Sent. S.S. 03.03.00 2896<br />
Sociedad anónima laboral. Despedimento Sent. S.S. 07.04.00 2931<br />
EEMPRESAS DE TRABALLO<br />
Contratos <strong>de</strong> posta a disposición. Supostos Sent. S.S. 25.02.00 2891<br />
EXTINCIÓN DO CONTRATO DE TRABALLO<br />
Mutuo acor<strong>do</strong> inexistente Sent. S.S. 30.06.00 2987<br />
Sent. S.S. 30.06.00 2988<br />
FOLGA<br />
Servicios <strong>de</strong> mantemento Sent. S.S. 24.04.00 2940<br />
Salarios. Descontos Sent. S.S. 18.05.00 2962<br />
FOMENTO DO EMPREGO<br />
Minusváli<strong>do</strong>s. Solicitu<strong>de</strong>s Sent. S.CA. 31.05.00 2970<br />
FRAUDE DE LEI<br />
Contrato eventual Sent. S.S. 14.03.00 2903<br />
Contrato temporal Sent. S.S. 21.01.00 2857<br />
Sent. S.S. 27.01.00 2868<br />
Contratación temporal. Inexistente Sent. S.S. 07.04.00 2928<br />
163
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
INCAPACIDADE PERMANENTE<br />
Gran invali<strong>de</strong>z. Existencia Sent. S.S. 10.05.00 2953<br />
INCAPACIDADE TEMPORAL<br />
Alta in<strong>de</strong>bida. Improce<strong>de</strong>ncia Sent. S.S. 14.04.00 2936<br />
Alta médica improce<strong>de</strong>nte Sent. S.S. 04.02.00 2874<br />
LIBERDADE SINDICAL<br />
Salarios. Anticipos Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Vulneracion. Inexistencia Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
Sent. S.S. 03.05.00 2948<br />
Vulneración. In<strong>de</strong>mnización non automática Sent. S.S. 02.06.00 2973<br />
MOBILIDADE FUNCIONAL<br />
Acor<strong>do</strong> coa empresa Sent. S.S. 30.03.00 2916<br />
Traballos <strong>de</strong> categoría superior Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
MODIFICACIÓN SUBSTANCIAL DAS CONDICIÓNS DE<br />
TRABALLO<br />
Individual e non colectiva Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Vacante Sent. S.S. 16.03.00 2906<br />
MORTE E SUPERVIVENCIA<br />
Carencia Sent. S.S. 17.03.00 2907<br />
PRESCRICIÓN E CADUCIDADE<br />
Caducida<strong>de</strong> convencional.<br />
Valoración <strong>de</strong> postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 25.04.00 2941<br />
De faltas <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res Sent. S.S. 28.03.00 2914<br />
Despedimento Sent. S.S. 22.05.00 2963<br />
Despedimento indirecto Sent. S.S. 26.01.00 2867<br />
Despedimento. Empresario aparente Sent. S.S. 04.03.00 2899<br />
PRESTACIÓNS DA SEGURIDADE SOCIAL<br />
Morte e supervivencia. Carencia Sent. S.S. 17.03.00 2907<br />
164
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS<br />
Comité <strong>de</strong> Segurida<strong>de</strong> e Saú<strong>de</strong>. Composición Sent. S.S. 07.02.00 2875<br />
Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> prevención. Designación Sent. S.S. 07.04.00 2927<br />
Infracción administrativa <strong>do</strong> empresario Sent. S.CA. 31.05.00 2969<br />
Sent. S.CA. 28.01.00 2870<br />
Infracción empresarial Sent. S.CA. 31.03.00 2921<br />
Recargo <strong>de</strong> prestacións Sent. S.S. 25.02.00 2890<br />
PRINCIPIOS XURÍDICOS<br />
“In dubio pro operario” Sent. S.S. 11.02.00 2880<br />
Irrenunciabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong><strong>de</strong>reito</strong>s Sent. S.S. 22.01.00 2863<br />
PROCEDEMENTO LABORAL<br />
Conciliación en conflicto colectivo.<br />
Imposibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> execución Sent. S.S. 16.05.00 2961<br />
Ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mento.<br />
Modificación <strong>de</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 28.01.00 2872<br />
Modificación substancial <strong>de</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
Nulida<strong>de</strong> <strong>de</strong> actuacións.<br />
Existencia <strong>de</strong> conflicto colectivo Sent. S.S. 24.06.00 2984<br />
Nulida<strong>de</strong> <strong>de</strong> actuacións. Improce<strong>de</strong>ncia Sent. S.S. 29.05.00 2965<br />
Nulida<strong>de</strong> <strong>de</strong> actuacións. Sentencia. Falta <strong>de</strong> motivación Sent. S.S. 10.02.00 2877<br />
Vacacións. Ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mento Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
Probas. Vi<strong>de</strong>o Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
PROCEDEMENTO SANCIONADOR<br />
Actas da Inspección. Presunción <strong>de</strong> veracida<strong>de</strong> Sent. S.S. 28.04.00 2946<br />
Actas. Defectos Sent. S.CA. 31.03.00 2919<br />
RECURSOS<br />
Modificación substancial <strong>de</strong> condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> Sent. S.S. 13.04.00 2934<br />
REGULACIÓN DE EMPREGO<br />
Extinción <strong>de</strong> contratos. Competencia xurisdiccional Sent. S.S. 02.06.00 2972<br />
Plan social. Incumprimento Sent. S.S. 23.06.00 2983<br />
RELACIÓNS LABORAIS ESPECIAIS<br />
Deportistas. Futbolista Sent. S.S. 02.06.00 2974<br />
RENFE<br />
Concurso. Impugnación Sent. S.S. 07.04.00 2926<br />
165
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
REPRESENTANTES DOS TRABALLADORES<br />
Legais. Despedimento proce<strong>de</strong>nte Sent. S.S. 22.01.00 2864<br />
Mandato. Caducida<strong>de</strong> Sent. S.S. 03.03.00 2898<br />
SALARIOS<br />
De tramitación Sent. S.S. 11.02.00 2878<br />
De tramitación.<br />
Traballa<strong>do</strong>r en situación <strong>de</strong> incapacida<strong>de</strong> temporal Sent. S.S. 01.06.00 2971<br />
Discriminación. Traballa<strong>do</strong>res temporais Sent. S.S. 13.03.00 2902<br />
Traballos <strong>de</strong> categoría superior Sent. S.S. 11.02.00 2879<br />
Sent. S.S. 17.02.00 2885<br />
Tutela <strong>de</strong> liberda<strong>de</strong> sindical Sent. S.S. 28.04.00 2945<br />
Percepcións extrasalariais Sent. S.S. 14.01.00 2851<br />
SANCION<br />
Disciplinaria ó traballa<strong>do</strong>r. Desobediencia Sent. S.S. 07.02.00 2876<br />
Disciplinaria a traballa<strong>do</strong>r.<br />
Transgresión da boa fe contractual Sent. S.S. 12.05.00 2957<br />
SEGURIDADE SOCIAL<br />
Administra<strong>do</strong>res sociais. Encadramento Sent. S.CA. 29.02.00 2893<br />
Sent. S.CA. 29.02.00 2895<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2943<br />
Sent. S.CA. 26.04.00 2944<br />
Autónomos. Cotización. Baixa real Sent. S.CA. 31.05.00 2968<br />
Complementaria. Rescate <strong>de</strong> capital Sent. S.S. 21.03.00 2910<br />
Do Mar. Falta <strong>de</strong> cotización Sent. S.CA. 30.06.00 2991<br />
Do Mar. Infracotización Sent. S.CA. 31.03.00 2918<br />
Emprega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> fogar. Descubertos <strong>de</strong> cotización Sent. S.CA. 26.01.00 2866<br />
Especial <strong>do</strong> Mar. Desemprego Sent. S.S. 05.04.00 2923<br />
Réxime xeral. Base <strong>de</strong> cotización Sent. S.CA. 30.06.00 2993<br />
Réxime xeral. Falta <strong>de</strong> alta <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res Sent. S.CA. 30.06.00 2990<br />
Réxime xeral. Falta <strong>de</strong> cotización Sent. S.CA. 30.05.00 2966<br />
Réxime xeral. Falta <strong>de</strong> cotización e altas Sent. S.CA. 12.05.00 2958<br />
Réxime xeral. Invali<strong>de</strong>z permanente total Sent. S.S. 22.03.00 2911<br />
Réxime xeral. Obriga <strong>de</strong> cursar alta Sent. S.CA. 28.01.00 2869<br />
Traballa<strong>do</strong>res autónomos. Descubertos <strong>de</strong> cotización Sent. S.CA. 31.01.00 2873<br />
Traballa<strong>do</strong>res Autónomos.<br />
Descubertos <strong>de</strong> cotización. Xurisdicción competente Sent. S.CA. 29.02.00 2894<br />
Traballa<strong>do</strong>res Autónomos. Liquidación <strong>de</strong> cotas Sent. S.CA. 31.03.00 2920<br />
Réxime xeral. Alta médica. Incapacida<strong>de</strong> temporal Sent. S.S. 04.02.00 2874<br />
SINDICATOS<br />
Eleccións a representantes legais. Convocatoria Sent. S.S. 29.03.00 2915<br />
Libera<strong>do</strong>s. Interpretación <strong>de</strong> convenios Sent. S.S. 15.03.00 2905<br />
166
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SUCESIÓN DE EMPRESA<br />
Determinación Sent S. CA. 31.03.00 2922<br />
Socieda<strong>de</strong> anónima laboral Sent. S.S. 07.04.00 2931<br />
TEMPO DE TRABALLO<br />
Descanso semanal Sent. S.S. 07.04.00 2930<br />
Infracción administrativa <strong>do</strong> empresario Sent. S.CA. 30.05.00 2967<br />
VACACIÓNS<br />
Ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mento Sent. S.S. 15.05.00 2959<br />
SERGAS. Persoal estatutario Sent. S.S. 10.03.00 2901<br />
XORNADA DE TRABALLO<br />
Horas extra Sent. S.S. 14.04.00 2938<br />
XURISDICCIÓN LABORAL<br />
Competencia territorial Sent. S.S. 25.02.00 2891<br />
Incompetencia. Contrato administrativo Sent. S.S. 20.03.00 2909<br />
Persoal estatutario. Situación especial en activo Sent. S.S. 21.01.00 2860<br />
Incompetencia.<br />
Libera<strong>do</strong> órgano <strong>de</strong> representación dun sindicato Sent. S.S. 21.01.00 2854<br />
167
SENTENCIAS E AUTOS
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2849 RECURSO Nº 5.234/99<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO, Ó<br />
TERSE PRODUCIDO A EXTINCIÓN DO<br />
CONTRATO PARA OBRA OU SERVICIO<br />
DETERMINADOS POR CUMPRIMENTO DO<br />
TERMO INCERTO PACTADO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a trece <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.234/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n D.G.M. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. TRES <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n D.G.M. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>ña “M.P.P.R” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 670/99<br />
sentencia con fecha once <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante,<br />
D.G.M., ha presta<strong>do</strong> servicios para la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19.05.98, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Oficial Primera – albañil y<br />
percibien<strong>do</strong> una remuneración mensual <strong>de</strong><br />
141.538 ptas./mes, inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extras./ SEGUNDO.- El <strong>de</strong>mandante suscribió<br />
con la actora los siguientes contratos <strong>de</strong> obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>: 1º) suscrito el día 19.05.98<br />
“realizar trabajos <strong>de</strong> albañil en el Centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong>… Alongos (Ourense); 2º) suscrito el<br />
día 28.10.98 para realizar trabajos <strong>de</strong> albañil en la<br />
obra sita en… – A Peroxa; 3º) Suscrito el día<br />
25.04.99 para prestar servicios como albañil en la<br />
obra <strong>de</strong>…, A Peroxa, obra esta última que estaba<br />
finalizada el día 06.08.99. Con fecha 07.08.99 la<br />
empresa comunicó al <strong>de</strong>mandante que su contrato<br />
había finaliza<strong>do</strong>./ TERCERO.- Con fecha<br />
26.08.99 se celebró, SIN AVENENCIA, acto <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por D.G.M. contra la<br />
empresa “M.P.P.R.”, absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la misma”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, por enten<strong>de</strong>r que el<br />
contrato se había extingui<strong>do</strong>, no por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino<br />
por realización <strong>de</strong> la obra o servicio objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato, en base a lo previsto en el art. 49.1.c)<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; se interpone<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por el actor, que con<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, preten<strong>de</strong> la revisión<br />
<strong>de</strong>l ordinal primero <strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
sentencia a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor<br />
literal siguiente: “Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante,<br />
D.G.M., ha presta<strong>do</strong> servicios para la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 19.05.98, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Oficial Primera-Albañil y<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> percibir por ello, una remuneración<br />
mensual <strong>de</strong> 141.538 ptas./mes, inclui<strong>do</strong> el<br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extras, tal y como aparece<br />
estipula<strong>do</strong> en el Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
Construcción para la provincia <strong>de</strong> Ourense <strong>de</strong>l<br />
año 1998”. Modificación que no merece<br />
favorable acogida, pues, la redacción que se<br />
interesa coinci<strong>de</strong> literalmente con la que se<br />
contiene en el ordinal que se preten<strong>de</strong> modificar,<br />
salvo en su redacción final, “tal como aparece<br />
estipula<strong>do</strong> en el Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
Construcción para la provincia <strong>de</strong> Ourense para el<br />
año 1998”, que aun sien<strong>do</strong> cierta, es<br />
intrascen<strong>de</strong>nte. Se preten<strong>de</strong>, igualmente, la<br />
modificación <strong>de</strong>l ordinal segun<strong>do</strong>, a fin <strong>de</strong> que<br />
que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “El<br />
<strong>de</strong>mandante suscribió con la actora los siguientes<br />
contratos <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>: 1º)<br />
suscrito el día 19.05.98, para realizar trabajos <strong>de</strong><br />
albañil en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>… Alongos<br />
(Ourense); 2º) suscrito el día 28.10.98, para<br />
realizar trabajos <strong>de</strong> albañil en la obra sita en… A<br />
Peroxa ; 3º) suscrito el día 25.04.99, para prestar<br />
servicios como albañil en la obra <strong>de</strong>… A Peroxa,<br />
que estaba sin finalizar el día 06.08.99. Con fecha<br />
07.08.99, la empresa comunicó al <strong>de</strong>mandante<br />
que su contrato había finaliza<strong>do</strong>”. Modificación<br />
que se rechaza, salvo lo que ya consta en los<br />
169
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
hechos proba<strong>do</strong>s, sin que se acepte la afirmación<br />
“<strong>de</strong> que la obra <strong>de</strong>… A Peroxa, estaba sin<br />
finalizar el día 06.08.99”, al no aportarse<br />
<strong>do</strong>cumental que así lo acredite, sin que sea<br />
suficiente afirmar que los hechos que el juzga<strong>do</strong>r<br />
estima proba<strong>do</strong>s no lo han si<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma<br />
suficiente, pues es jurispru<strong>de</strong>ncia reiterada, que<br />
no es vía a<strong>de</strong>cuada para obtener la revisión la<br />
<strong>de</strong>nominada prueba negativa, por lo que sería<br />
necesario que <strong>de</strong> la resultancia probatoria fluyese<br />
directamente la ausencia total <strong>de</strong> soporte para los<br />
datos consigna<strong>do</strong>s o bien una realidad contraria,<br />
máxime en el supuesto <strong>de</strong> autos en que el Juez “a<br />
quo” tuvo en cuenta la <strong>do</strong>cumental obrante en<br />
autos (certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> obra).<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida-, sin cita <strong>de</strong>l precepto procesal en que se<br />
ampara, se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> distintas<br />
normas sustantivas y jurispru<strong>de</strong>nciales, sin que<br />
concrete las primeras y en cuanto a las segundas<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
contenida en las sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo<br />
<strong>de</strong> fechas 10 y 30.12.96 y 14-3 y 07.07.97;<br />
alegan<strong>do</strong> sustancialmente: A) que la relación<br />
contractual entablada entre el actor y la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>bía consi<strong>de</strong>rarse <strong>de</strong> tipo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>,<br />
pues su objeto es el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> una actividad<br />
permanente y normal <strong>de</strong> la empresa, habién<strong>do</strong>se<br />
produci<strong>do</strong> una sucesión <strong>de</strong> contratos por obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> sin que entre ellos hubiere<br />
media<strong>do</strong> inactividad, lo que suponía un frau<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
ley; B) que el contrato suscrito el 25.04.99 para<br />
prestar servicios como albañil en la obra <strong>de</strong>… A<br />
Peroxa estaba sin terminar el 06.08.99 y C) en<br />
último término se había incumpli<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong><br />
preaviso, pues el cese por terminación <strong>de</strong> los<br />
trabajos <strong>de</strong> su oficio y categoría <strong>de</strong>be<br />
comunicarse al trabaja<strong>do</strong>r por escrito y con una<br />
antelación <strong>de</strong> 15 días naturales.<br />
La cuestión que se <strong>de</strong>bate consiste en <strong>de</strong>terminar,<br />
-si como se sostiene por la empresa y se sostuvo<br />
por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia-, el contrato se<br />
extinguió por la realización <strong>de</strong> la obra o servicio<br />
objeto <strong>de</strong> aquél, o, -como se sostiene por la parte<br />
actora, ahora recurrente-, se ha produci<strong>do</strong> un<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, que cabe calificar <strong>de</strong> improce<strong>de</strong>nte, al<br />
tratarse <strong>de</strong> una actividad permanente y normal <strong>de</strong><br />
la empresa, no haber finaliza<strong>do</strong> la obra y no<br />
haberse da<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong> preaviso.<br />
Para una más acertada resolución <strong>de</strong> esta litis, se<br />
ha <strong>de</strong> tener en cuenta: que el contrato temporal<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> –autoriza<strong>do</strong> por<br />
el art. 15.1.a) ET- viene regula<strong>do</strong> por el Real<br />
Decreto 2.546/94 <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> noviembre, que<br />
establece, como objeto <strong>de</strong>l mismo en su art. 2.1º,<br />
“la realización <strong>de</strong> una obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s, con autonomía y sustantividad<br />
propias <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> la empresa y<br />
cuya ejecución, aunque limitada en el tiempo, es<br />
en principio <strong>de</strong> duración incierta” precisan<strong>do</strong> su<br />
aparta<strong>do</strong> 2.b) que “su duración será la <strong>de</strong>l tiempo<br />
exigi<strong>do</strong> para la realización <strong>de</strong> obra o servicio” y<br />
el art. 8.2 que “se extinguirá cuan<strong>do</strong> se realice la<br />
obra o servicio objeto <strong>de</strong>l contrato”. De esta<br />
formulación legal se <strong>de</strong>duce clara y repetidamente<br />
que la duración <strong>de</strong>l contrato no viene <strong>de</strong>terminada<br />
por un mero dato temporal –su establecimiento no<br />
hubiera podi<strong>do</strong> ampararse en el art. 15.1 <strong>de</strong>l ET-,<br />
sino por la realización efectiva <strong>de</strong> la obra o<br />
servicio contrata<strong>do</strong>, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que la referencia a<br />
un perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo ha <strong>de</strong> tener carácter <strong>de</strong><br />
simple previsión y no el <strong>de</strong> inserción <strong>de</strong> un<br />
término cierto y fatal (sentencia <strong>de</strong>l TS <strong>de</strong><br />
28.12.93), es <strong>de</strong>cir: el contrato es temporal porque<br />
su extinción se basa en un hecho que ciertamente,<br />
va a sobrevenir: la realización <strong>de</strong>l servicio, pero<br />
sin embargo es incierto en cuanto a la fijación<br />
exacta <strong>de</strong> tal ejecución. Por su parte la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo en sentencia<br />
<strong>de</strong> unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> 08.06.99 señala: “no<br />
cabe objetar que la realización <strong>de</strong> este tipo <strong>de</strong><br />
trabajos constituya la actividad normal <strong>de</strong> la<br />
empresa , porque esa normalidad no altera el<br />
carácter temporal <strong>de</strong> la necesidad <strong>de</strong> trabajo, pues<br />
lo que interesa aquí es la proyección temporal <strong>de</strong>l<br />
servicio sobre el contrato <strong>de</strong> trabajo y para ello,<br />
salvo supuestos <strong>de</strong> cesión en que la contrata actúa<br />
sólo como un mecanismo <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> un<br />
negocio interpositorio, lo <strong>de</strong>cisivo es el carácter<br />
temporal <strong>de</strong> la actividad para quien asume la<br />
posición empresarial en este contrato”.<br />
Como antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la cuestión litigiosa, se<br />
estiman como proba<strong>do</strong>s los siguientes hechos (tal<br />
como resulta <strong>de</strong>l inaltera<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong><br />
hechos proba<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>l examen complementario<br />
<strong>de</strong> los autos): el <strong>de</strong>mandante ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
19.05.98 con la categoría profesional <strong>de</strong> oficial<br />
primera albañil, percibien<strong>do</strong> una remuneración<br />
mensual <strong>de</strong> 141.538 pts/mes, habien<strong>do</strong> suscrito<br />
los siguientes contratos <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>: 1º) el 19.05.98 celebró contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res hasta<br />
el fin <strong>de</strong> la obra sien<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong>l presente<br />
contrato: “realizar los trabajos <strong>de</strong> albañil oficial<br />
<strong>de</strong> 2ª en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>… (Alongos-<br />
Ourense)”; 2º) el 28 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 suscribió<br />
con la misma empresa contrato por obra y hasta el<br />
fin <strong>de</strong> la misma, sien<strong>do</strong> su objeto: “realizar los<br />
trabajos <strong>de</strong> albañil-oficial 2ª <strong>de</strong> la obra sita en…<br />
A Peroxa; 3º) con fecha 25.04.99 para prestar<br />
servicios como albañil en la obra <strong>de</strong>… A Peroxa<br />
consistentes en trabajos <strong>de</strong> albañilería y pintura<br />
en vivienda unifamiliar, obra esta última que<br />
quedó finalizada el día 06.08.99. Con fecha<br />
170
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
07.08.99 la empresa comunicó al actor que su<br />
contrato había finaliza<strong>do</strong>.<br />
Por lo que en aplicación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina expuesta a<br />
los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y a lo consigna<strong>do</strong><br />
en la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la resolución<br />
impugnada, (con ese mismo valor), llevan a la<br />
conclusión <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> que producida la<br />
efectiva finalización <strong>de</strong> las obras –por trabajos <strong>de</strong><br />
albañilería y pintura- lo que tuvo lugar el<br />
06.08.99 (certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> obra, obrante al<br />
folio 109 <strong>de</strong> los autos) es claro que el contrato<br />
suscrito no a<strong>do</strong>lece <strong>de</strong> ilegalidad alguna, sino que<br />
producida la finalización <strong>de</strong> la obra en la fecha<br />
expresada, la comunicación <strong>de</strong> cese, no constituye<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino extinción <strong>de</strong> dicho contrato <strong>de</strong><br />
trabajo por expiración <strong>de</strong>l tiempo conveni<strong>do</strong> (art.<br />
49.1.c) <strong>de</strong>l ET), sin que se pueda objetar –<strong>de</strong><br />
conformidad con la <strong>do</strong>ctrina expuesta- que este<br />
tipo <strong>de</strong> trabajo forme parte <strong>de</strong> la actividad normal<br />
<strong>de</strong> la empresa, ni que se haya incumpli<strong>do</strong> el<br />
requisito <strong>de</strong>l preaviso, que aparte <strong>de</strong> no ser<br />
exigible <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> la reforma, en ningún caso<br />
produce las consecuencias que se preten<strong>de</strong>n por el<br />
recurrente, sino que únicamente daría lugar al<br />
abono <strong>de</strong> una in<strong>de</strong>mnización equivalente a los<br />
salarios correspondientes al plazo incumpli<strong>do</strong>,<br />
cuan<strong>do</strong> la duración <strong>de</strong>l contrato sea superior a un<br />
año (art. 8.3 R.D. 2.546/94). En base a lo que, al<br />
haberlo entendi<strong>do</strong> así el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia,<br />
sien<strong>do</strong> ajustada a <strong>de</strong>recho la resolución recurrida,<br />
proce<strong>de</strong> en consecuencia <strong>de</strong>sestimar el recurso y<br />
confirmar íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por <strong>do</strong>n<br />
D.G.M., contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. TRES <strong>de</strong> Ourense, <strong>de</strong> fecha once <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada en autos núm. 670/99 segui<strong>do</strong>s a instancia<br />
<strong>de</strong>l recurrente contra <strong>do</strong>ña “M.P.P.R.” sobre<br />
DESPIDO, confirman<strong>do</strong> íntegramente la<br />
resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2850 RECURSO Nº 5.249/99<br />
REQUISITOS DE COMUNICACIÓN DA<br />
CARTA DE DESPEDIMENTO A<br />
TRABALLADOR PROCEDENTEMENTE<br />
DESPEDIDO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.249/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.D.B. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.D.B. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “E.T.V., S.A.”<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 538/99 sentencia con fecha<br />
16 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante, J.D.B., ha<br />
presta<strong>do</strong> servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.10.96 en el centro <strong>de</strong> trabajo situa<strong>do</strong><br />
en la Avda…, <strong>de</strong> Ourense, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> <strong>de</strong>pendiente, realizan<strong>do</strong> la<br />
actividad <strong>de</strong> ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r <strong>de</strong> electro<strong>do</strong>mésticos y<br />
percibien<strong>do</strong> por ello una remuneración <strong>de</strong><br />
104.606 ptas. /mes, inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extras.- 2º) La empresa <strong>de</strong>mandada remite carta<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> al <strong>de</strong>mandante la que es enviada por<br />
correo al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong>l actor en la C/…<br />
(Ourense), en dicha carta se fija como fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> el día 01.06.99, carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que fue<br />
<strong>de</strong>vuelta por correos por no hallarse el<br />
<strong>de</strong>mandante en ese <strong>do</strong>micilio, figuran<strong>do</strong> en el<br />
reverso <strong>de</strong>l sobre la palabra “<strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong>”. En el<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo que vincula a las litigantes<br />
figura como <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante “Avda…<br />
(Ourense).- 3º) La carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> literalmente<br />
dice: “Muy señor nuestro: Des<strong>de</strong> hace ya diez o<br />
quince días esta dirección viene siguiente la pista<br />
a posibles irregularida<strong>de</strong>s con la mercancía y la<br />
recaudación <strong>de</strong> la tienda <strong>de</strong> Ourense.- Después <strong>de</strong><br />
practicadas las averiguaciones oportunas, les<br />
llamó el apo<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> suscribiente a Vd. Y a<br />
J.M.D.R. y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> efectua<strong>do</strong> inventario en<br />
presencia <strong>de</strong> ambos, reconoció Vd. la apropiación<br />
in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l valor <strong>de</strong> mercancía por un importe<br />
que supera SIETE millones <strong>de</strong> pesetas.- En el<br />
acto <strong>de</strong>l inventario, pu<strong>do</strong> comprobarse también<br />
que había varias cajas <strong>de</strong> mercancías cerradas,<br />
pero que faltaba la mercancía <strong>de</strong> su interior.-<br />
Estan<strong>do</strong> por estas faltas reconocidas por Vd.,<br />
incurso en las causas legales <strong>de</strong> DESPIDO a las<br />
que se refiere el artículo 54.2 <strong>de</strong> la Ley Estatuto<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, por medio <strong>de</strong> la presente<br />
171
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ponemos en su conocimiento que con esta fecha<br />
proce<strong>de</strong>mos a la extinción <strong>de</strong> su contrato por la<br />
causa <strong>de</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”.- 4º) En el inventario<br />
realiza<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada y que figura aporta<strong>do</strong><br />
al proce<strong>do</strong> (folios 111 a 190, ambos inclusive), se<br />
hace constar las mercancías que faltan y que a su<br />
vez figuran reseñadas en los folios <strong>de</strong> este<br />
proceso <strong>de</strong>l 35 al 61, ambos inclusive.- 5º)<br />
Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante expidió las siguientes<br />
garantías: “Expert. por 3 años”, sin la<br />
contraportada <strong>de</strong> la factura ni pago <strong>de</strong> la<br />
mercancía: Sr. S.F.F., 26.289 ptas; Sr. C.A.Q.,<br />
28.340 ptas.; Sr. T.C.P., 28.340 ptas; Sr. J.L.D.V.,<br />
60.768 ptas.; Sra. R.M.F.C., 20.505 ptas.; Sr.<br />
D.P.G., 20.503 ptas.; Sr. C.P.P., 24.066 ptas.; Sr.<br />
J.B.A., 18.306 ptas.; Sr. J.P.C., 18.306 ptas.; Sr.<br />
J.L.G.G., 34.020 ptas.; Sra. M.M.B., 52.872 ptas.;<br />
total 331.341 ptas.- 6º) El <strong>de</strong>mandante no ostenta<br />
cargo sindical alguno.- 7º) Con fecha 23.06.99 se<br />
celebró, SIN AVENENCIA, acto <strong>de</strong> conciliación<br />
ante el SMAC.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por J.D.B. contra la empresa “E.T.V.,<br />
S.L.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante realiza<strong>do</strong> por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 01.06.99,<br />
absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las pretensiones<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que estimó la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, se<br />
interpone recurso <strong>de</strong> Suplicación por el trabaja<strong>do</strong>r<br />
accionante –hoy recurrente-, pretendien<strong>do</strong>, como<br />
primer motivo <strong>de</strong> recurso y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo<br />
procesal la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s y en concreto el ordinal 2º, a fin <strong>de</strong> que<br />
que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “La<br />
empresa <strong>de</strong>mandada remite carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> al<br />
<strong>de</strong>mandante en fecha 08.06.99 que es enviada por<br />
correo al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong>l actor en la C/… (Orense);<br />
no llegan<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>stino hasta el día 10.06.99. En<br />
dicha carta se fija como fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> el<br />
01.06.99, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>vuelta por correos esa carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por no hallarse el <strong>de</strong>mandante en ese<br />
<strong>do</strong>micilio, figuran<strong>do</strong> en el reverso <strong>de</strong>l sobre la<br />
palabra “<strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong>”. En el contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
que vincula a los litigantes figura como <strong>do</strong>micilio<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante “Avda… (Orense)”.<br />
Modificación que se acepta, si bien es<br />
intranscen<strong>de</strong>nte, al estar acreditada por la<br />
<strong>do</strong>cumental obrante en autos (folio 22 y 218). Se<br />
interesa igualmente la modificación <strong>de</strong>l ordinal 7º<br />
<strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia recurrida,<br />
a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “SÉPTIMO: Con fecha 08.06.99 se<br />
presentó papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC,<br />
celebrán<strong>do</strong>se el correspondiente Acto <strong>de</strong><br />
conciliatorio el día 23.06.99 que finalizó SIN<br />
AVENENCIA”. Modificación que igualmente se<br />
acepta al estar acreditada por la <strong>do</strong>cumental<br />
(obrante a los folios 27 y 28). Se preten<strong>de</strong> la<br />
adición <strong>de</strong> un nuevo hecho proba<strong>do</strong>, el octavo,<br />
que quedaría redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>:<br />
“OCTAVO: El actor, ante la actitud <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, impidién<strong>do</strong>le el acceso a su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo, presentó <strong>de</strong>nuncia por esta<br />
situación ante la Inspección <strong>de</strong> Trabajo en fecha<br />
04.06.99”. Adición que se acepta en parte, en lo<br />
que se refiere a que presentó <strong>de</strong>nuncia ante la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo en fecha 4 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999, como consta así acredita<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>cumentalmente (al folio 26), rechazán<strong>do</strong>se lo<br />
restante al implicar calificación o expresiones<br />
más propias <strong>de</strong> la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la<br />
sentencia, que <strong>de</strong>l relato fáctico <strong>de</strong> hechos<br />
aproba<strong>do</strong>s.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo, -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida- y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, se<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción por aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l<br />
art. 55.1. <strong>de</strong>l ET, alegan<strong>do</strong> fundamentalmente que<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> era improce<strong>de</strong>nte, por omisión <strong>de</strong> los<br />
requisitos formales que la Ley exige para la<br />
notificación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, `pues habién<strong>do</strong>se<br />
produci<strong>do</strong> éste el 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, al impedirle<br />
el acceso a su puesto <strong>de</strong> trabajo, lo que le llevo a<br />
presentar <strong>de</strong>nuncia ante la Inspección <strong>de</strong> Trabajo,<br />
hasta el día 8 en el que se le remitió por correo<br />
certifica<strong>do</strong> carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, no se le notificó<br />
dicho <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a su último <strong>do</strong>micilio en la<br />
empresa, no llegan<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>stino hasta el día 10<br />
y sin que pueda ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> un nuevo<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, encuadrable en el art. 55.2 <strong>de</strong>l ET (al<br />
remitirle la carta <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los 20 días que<br />
conce<strong>de</strong> la Ley para realizar este nuevo <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>),<br />
porque en ningún momento por la empresa se<br />
puso a disposición <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r los salarios<br />
<strong>de</strong>venga<strong>do</strong>s en los días intermedios, ni se le<br />
mantuvo durante los mismos en situación <strong>de</strong> alta<br />
en la Seguridad Social.<br />
Censura jurídica que se rechaza, pues si bien y <strong>de</strong><br />
conformidad, con el art. 55.1 y 2 <strong>de</strong>l ET. “El<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>berá ser notifica<strong>do</strong> por escrito al<br />
trabaja<strong>do</strong>r, hacien<strong>do</strong> figurar los hechos que lo<br />
motivan y la fecha en que tendrá efectos. Y si se<br />
realiza inobservan<strong>do</strong> lo estableci<strong>do</strong> en el aparta<strong>do</strong><br />
anterior, el empresario podrá realizar un nuevo<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en el que cumpliese los requisitos<br />
omiti<strong>do</strong>s en el prece<strong>de</strong>nte. Dicho nuevo <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
172
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que sólo surtirá efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su fecha, sólo cabrá<br />
efectuarlo en el plazo <strong>de</strong> 20 días, a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
siguiente al primer <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Al realizarlo, el<br />
empresario pondrá a disposición <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
los salarios <strong>de</strong>venga<strong>do</strong>s en los días intermedios,<br />
mantenién<strong>do</strong>le durante los mismo en alta en la<br />
Seguridad Social”; en el presente supuesto<br />
litigioso, en ningún caso se han omiti<strong>do</strong> los<br />
requisitos formales que la Ley exige para<br />
notificación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, ni se trata <strong>de</strong> uno nuevo,<br />
por cuanto ha queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que por la<br />
empresa se le envió la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por correo<br />
certifica<strong>do</strong> con acuse <strong>de</strong> recibo al <strong>do</strong>micilio que<br />
figuraba en el contrato <strong>de</strong> trabajo, no sién<strong>do</strong>le<br />
entregada la misma, al resultar en para<strong>de</strong>ro<br />
<strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong> (que según el trabaja<strong>do</strong>r lo había<br />
aban<strong>do</strong>na<strong>do</strong> por hallarse en trámite <strong>de</strong> separación<br />
matrimonial), no notifican<strong>do</strong> a la empresa su<br />
nuevo <strong>do</strong>micilio, por lo que en ningún caso pue<strong>de</strong><br />
imputarse a ésta, omisión alguna <strong>de</strong> diligencia en<br />
la notificación <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, trámite que<br />
estaba correctamente cumpli<strong>do</strong>, al remitirla al<br />
<strong>do</strong>micilio que constaba en el contrato, pues, como<br />
ha señala<strong>do</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l TS en sus<br />
sentencias <strong>de</strong> 13-abril-1987 y 17-abril-1985: “No<br />
cabe imputar los <strong>de</strong>fectos en la notificación, a<br />
quien ha puesto para ello to<strong>do</strong>s los medios<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s a la finalidad perseguida”. “Y si la<br />
empresa procedió a notificar el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en el<br />
<strong>do</strong>micilio que fue <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> por el propio<br />
<strong>de</strong>mandante, si existió variación <strong>de</strong>l mismo, tal<br />
variación, <strong>de</strong>bió comunicarse a la empresa por<br />
quien realizó la <strong>de</strong>signación inicial, sin que pueda<br />
imputarse a la <strong>de</strong>mandada un retraso en la<br />
recepción <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l que sólo el<br />
remitente es responsable” (Sentencia TS 23-<br />
mayo-1990).<br />
Por otro la<strong>do</strong>, tampoco pue<strong>de</strong> aceptarse la tesis<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se había<br />
produci<strong>do</strong> el 1-junio-1999, al impedirle la<br />
empresa el acceso a su puesto <strong>de</strong> trabajo, contra<br />
lo que presentó <strong>de</strong>nuncia ante la Inspección <strong>de</strong><br />
Trabajo, y ello, por cuanto, según reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (<strong>de</strong> ociosa cita) para que pueda<br />
aceptarse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tácito, se exige una voluntad<br />
clara e inequívoca por parte <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong><br />
extinguir la relación laboral y aún cuan<strong>do</strong> es<br />
cierto, (y así consta en la fundamentación jurídica<br />
<strong>de</strong> la sentencia con valor <strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>) que<br />
por aquélla al <strong>de</strong>tectar distintas irregularida<strong>de</strong>s o<br />
anomalías, consistentes: en la emisión <strong>de</strong> tarjetas<br />
<strong>de</strong> garantía <strong>de</strong> electro<strong>do</strong>mésticos que no<br />
concordaban con los que realmente habían si<strong>do</strong><br />
vendi<strong>do</strong>s, así como mantener en el almacén como<br />
existencias, cajas vacías <strong>de</strong> sus respectivos<br />
conteni<strong>do</strong>s, existien<strong>do</strong> un <strong>de</strong>sfase entre la<br />
mercancía que hay en la tienda y la que <strong>de</strong>bería<br />
existir, comunicó al <strong>de</strong>mandante con fecha 1-<br />
junio-1999, que no volviera a la tienda, hasta<br />
nuevo aviso, porque tenía que realizar un<br />
inventario sobre la situación <strong>de</strong> la empresa en la<br />
Sucursal <strong>de</strong> Orense en la que prestaba sus<br />
servicios y una vez realiza<strong>do</strong> dicho inventario y al<br />
comprobar su resulta<strong>do</strong>, le remitió la carta; resulta<br />
evi<strong>de</strong>nte, y así lo entien<strong>de</strong> esta Sala, que en<br />
ningún caso la voluntad <strong>de</strong> la empresa fue<br />
<strong>de</strong>spedir al trabaja<strong>do</strong>r, en la indicada fecha, sino<br />
suspen<strong>de</strong>rle cautelarmente en sus funciones, en<br />
tanto hacía las averiaguaciones oportunas, por lo<br />
que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se entien<strong>de</strong> produci<strong>do</strong> en el<br />
momento que se intentó la notificación <strong>de</strong> la carta<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, la que si bien no llegó a ser recibida<br />
por el <strong>de</strong>stinatario, fue por causa no imputable a<br />
aquélla, sino única y exclusivamente al<br />
trabaja<strong>do</strong>r. En to<strong>do</strong> caso, y da<strong>do</strong> que, se le hizo<br />
entrega el día <strong>de</strong> la celebración <strong>de</strong>l acto<br />
conciliatorio, sus efectos se habrían produci<strong>do</strong> en<br />
esa fecha al facilitarle el conocimiento <strong>de</strong> los<br />
hechos que se le imputaban, lo que tuvo lugar con<br />
fecha 8-junio-1999. En base a lo que, al ser<br />
conforme a <strong>de</strong>recho al resolución recurrida,<br />
proce<strong>de</strong> en consecuencia <strong>de</strong>sestimar el recurso y<br />
confirmar íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por <strong>do</strong>n<br />
J.D.B., contra la sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Ourense, en fecha 16 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999, autos nº 538/99, contra<br />
empresa “E.T.V., S.L.” sobre DESPIDO,<br />
confirmán<strong>do</strong>se íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>.<br />
S. S.<br />
2851 RECURSO Nº 5.305/99<br />
DISCORDANCIA ENTRE POSTO REAL E<br />
FORMALMENTE OCUPADO, QUE<br />
IMPOSIBILITA A EXTINCIÓN DO<br />
CONTRATO POR ASIGNACIÓN DEFINITIVA<br />
DA VACANTE FORMALMENTE OCUPADA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
En A Coruña, a catorce <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.305/99,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.R.C., en nombre<br />
173
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
y representación <strong>de</strong> la “CONSELLERÍA DE<br />
PRESIDENCIA E ADMINISTRACIÓN<br />
PÚBLICA-XUNTA DE GALICIA”, contra<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 502/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña A.A.D., sobre<br />
DESPIDO, frente a la “CONSELLERÍA DE<br />
PRESIDENCIA E ADMINISTRACIÓN<br />
PÚBLICA-XUNTA DE GALICIA. En su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 21 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- <strong>do</strong>ña A.A.D., mayor <strong>de</strong> edad, D.N.I…, fue<br />
contratada a 02.11.1992 por la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
mediante un contrato <strong>de</strong> interinidad por vacante.<br />
Su categoría profesional es <strong>de</strong> moza <strong>de</strong> servicios<br />
adscrita al centro <strong>de</strong> tecnificación <strong>de</strong>portiva <strong>de</strong><br />
Pontevedra. No obstante, siempre ha realiza<strong>do</strong><br />
funciones <strong>de</strong> limpieza y atención <strong>de</strong> las<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ntes, adscrita a otro puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo. Al momento <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la<br />
relación laboral, el salario era <strong>de</strong> 190.063 pts.<br />
mensuales, inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias. La trabaja<strong>do</strong>ra no ostenta ni ha<br />
ostenta<strong>do</strong>, en el año último, la condición <strong>de</strong><br />
Delegada <strong>de</strong> Personal, miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong><br />
Empresa o Delegada Sindical. Tampoco consta su<br />
afiliación a sindicato.- II.- Con ocasión <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong> nuevo ingreso, la plaza asignada a la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra en virtud <strong>de</strong> su contrato fue cubierta<br />
por otro trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> <strong>de</strong>finitivo. Por ello,<br />
se le comunicó con efectos 03.06.1999, su cese.-<br />
III.- El puesto <strong>de</strong> trabajo efectivamente<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> no ha si<strong>do</strong> cubierto <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>finitivo.- IV.- Quedó agotada la vía previa<br />
administrativa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
<strong>do</strong>ña A.A.D., contra CONSELLERÍA DE<br />
PRESIDENCIA Y ADMINISTRACIÓN<br />
PÚBLICA DE LA XUNTA DE GALICIA,<br />
<strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>mandante y, en su consecuencia, con<strong>de</strong>no a la<br />
<strong>de</strong>mandada a la readmisión en las mismas<br />
condiciones que regían antes <strong>de</strong> producirse el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación<br />
previstos en el párrafo b) <strong>de</strong> esta resolución o, a<br />
su elección, al pago <strong>de</strong> las siguientes<br />
percepciones económicas: a) Una in<strong>de</strong>mnización,<br />
cifrada en cuarenta y cinco días <strong>de</strong> salario por año<br />
<strong>de</strong> servicio, prorrateán<strong>do</strong>se por meses los<br />
perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> tiempo inferiores a un año y hasta un<br />
máximo <strong>de</strong> cuarenta y <strong>do</strong>s mensualida<strong>de</strong>s, que se<br />
concreta en la cuantía <strong>de</strong> 1.875.160 pesetas.- b)<br />
Una cantidad igual a la suma <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hasta la notificación <strong>de</strong> esta sentencia o hasta que<br />
encontrara otro empleo, si tal colocación fuera<br />
anterior a esta sentencia y se probase por la<br />
<strong>de</strong>mandada lo percibi<strong>do</strong>, para o su (sic) <strong>de</strong>scuento<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación. A estos efectos, el<br />
salario regula<strong>do</strong>r se concreta en 6.335 pesetas<br />
diarias.- La opción <strong>de</strong>berá ejercitarse mediante<br />
escrito o comparecencia ante la Secretaría <strong>de</strong> este<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> cinco<br />
días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta sentencia, sin<br />
esperar a su firmeza. En el supuesto <strong>de</strong> no optar la<br />
<strong>de</strong>mandada por la readmisión o in<strong>de</strong>mnización se<br />
enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la primera. En to<strong>do</strong> caso<br />
<strong>de</strong>berá mantener en alta al trabaja<strong>do</strong>r en la<br />
Seguridad Social durante el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>vengo<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación.- Notifíquese...<br />
etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estima la<br />
<strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora y con<strong>de</strong>na a la <strong>de</strong>mandada,<br />
Consellería <strong>de</strong> Presi<strong>de</strong>ncia y Administración<br />
Pública <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, a soportar las<br />
consecuencias legales inherentes a tal<br />
<strong>de</strong>claración, fijan<strong>do</strong> como importe <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización un millón ochocientas setenta y<br />
cinco mil ciento sesenta pesetas y como cuantía<br />
<strong>de</strong>l salario regula<strong>do</strong>r, tanto <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización<br />
como <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación, seis mil<br />
trescientas treinta y cinco pesetas diarias. Este<br />
pronunciamiento se impugna por la<br />
representación letrada <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
construyen<strong>do</strong> el primero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso que formula al amparo <strong>de</strong>l art. 191, letra<br />
b), <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral, solicitan<strong>do</strong> la<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s I, II y<br />
III, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que su redacción que<strong>de</strong><br />
establecida <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>: “I.- Doña A.A.D.,<br />
mayor <strong>de</strong> edad y con D.N.I…, ha si<strong>do</strong> contratada<br />
por la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia el 02.11.92, mediante un<br />
contrato <strong>de</strong> interinidad por vacante, con la<br />
categoría superior <strong>de</strong> Moza <strong>de</strong> Servicio, plaza…,<br />
para el Centro <strong>de</strong> Tecnificación Deportiva <strong>de</strong><br />
Pontevedra. En el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1997 a<br />
marzo <strong>de</strong> 1998, ha recibi<strong>do</strong> diferencias salariales<br />
por la realización <strong>de</strong> trabajos <strong>de</strong> categoría<br />
inferior. En el momento <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la<br />
relación laboral su salario era <strong>de</strong> : Suel<strong>do</strong> 126.435<br />
ptas. I.P.: C.G. 476 126.911 ptas. más <strong>do</strong>s pagas<br />
174
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
extraordinarias, que hacen el total incluidas<br />
dichas pagas, <strong>de</strong> 148.063 ptas. mensuales. La<br />
trabaja<strong>do</strong>ra no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> en el<br />
último año la condición <strong>de</strong> Delegada <strong>de</strong> Personal.<br />
miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa o Delega<strong>do</strong><br />
Sindical. Tampoco consta su afiliación a<br />
Sindicato”. “II.- Como consecuencia <strong>de</strong>l proceso<br />
selectivo convoca<strong>do</strong> por Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1996 y resuelto por Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999 la plaza que ocupaba la actora es cubierta <strong>de</strong><br />
forma <strong>de</strong>finitiva por el trabaja<strong>do</strong>r laboral fijo <strong>do</strong>n<br />
J.B.P.F. que toma posesión <strong>de</strong> la misma el día<br />
04.06.99, por lo que se le da el cese a la actora el<br />
03.06.99”. "III.- El puesto <strong>de</strong> trabajo que se cubre<br />
es el que había si<strong>do</strong> <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> por la actora,<br />
siguiente:<br />
Nom.y apelli<strong>do</strong>s: K.B.P.G<br />
DNI<br />
Categoría:12<br />
Código:<br />
Denominación: Mozo/a servicio<br />
Destino: C.Gal.Tec.Deport.<br />
Se acepta parcialmente la primera <strong>de</strong> las<br />
indicadas revisiones; en el único senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
modificar el importe <strong>de</strong>l salario, fiján<strong>do</strong>lo en la<br />
cuantía que señala la parte recurrente, por así<br />
evi<strong>de</strong>nciarlo la certificación <strong>de</strong> salarios que obra<br />
al folio 35 <strong>de</strong> los autos. Rechazán<strong>do</strong>se, en lo<br />
<strong>de</strong>más, la redacción alternativa que se propone,<br />
ya que los medios <strong>de</strong> prueba en que se preten<strong>de</strong><br />
sustentar -contrato <strong>de</strong> trabajo, <strong>de</strong>l folio 23; cese<br />
<strong>de</strong> la actora, folio 24, y sentencia <strong>de</strong>l folio 28-, en<br />
mo<strong>do</strong> alguno autorizarían la supresión <strong>de</strong><br />
afirmaciones vertidas por el juzga<strong>do</strong>r, ajenas, en<br />
absoluto, al conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> tales medios<br />
probatorios.<br />
No se admiten las restantes revisiones, por cuanto<br />
la plaza que ha si<strong>do</strong> asignada al trabaja<strong>do</strong>r laboral<br />
fijo, <strong>do</strong>n J.B.P.F., ha <strong>de</strong> estimarse, como afirma el<br />
juzga<strong>do</strong>r “a quo”, en el hecho proba<strong>do</strong> II, en<br />
consonancia con los asertos verti<strong>do</strong>s en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> I, es la que la <strong>de</strong>mandante tenia asignada<br />
en su contrato -moza <strong>de</strong> servicios-, aunque<br />
siempre ha realiza<strong>do</strong> funciones <strong>de</strong> limpieza y<br />
atención <strong>de</strong> las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ntes,<br />
adscrita a otro puesto <strong>de</strong> trabajo.<br />
SEGUNDO.- Por la vía <strong>de</strong> censura jurídica -sin<br />
cita <strong>de</strong> norma procesal <strong>de</strong> amparo, lo que no obsta<br />
a su examen-, en el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los motivos se<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida o<br />
interpretación errónea, <strong>de</strong> los arts. 15.1.a) y<br />
49.1.b) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, 6.4 <strong>de</strong>l<br />
Código Civil y 2 <strong>de</strong>l Real <strong>de</strong>creto 2.104/1984 <strong>de</strong><br />
21 <strong>de</strong> noviembre; por estimar, esencialmente, que<br />
la sentencia recurrida parte <strong>de</strong>l hecho incierto <strong>de</strong><br />
que "El puesto <strong>de</strong> trabajo efectivamente<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> no ha si<strong>do</strong> cubierto <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>finitivo", con base en una prueba testifical,<br />
cuan<strong>do</strong> menos confusa e imprecisa, que se hace<br />
prevalecer sobre la prueba <strong>do</strong>cumental aportada<br />
por la recurrente; <strong>de</strong>stacan<strong>do</strong> que el puesto <strong>de</strong><br />
Mozo/a <strong>de</strong> Servicio está equipara<strong>do</strong> al <strong>de</strong> peón,<br />
en el que caben perfectamente los trabajos<br />
esporádicos <strong>de</strong> la actora ayudan<strong>do</strong> a la limpieza,<br />
como el <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que la sustituye ayudan<strong>do</strong><br />
en las labores <strong>de</strong> mantenimiento <strong>de</strong> las<br />
instalaciones; añadien<strong>do</strong> que existe un contrato <strong>de</strong><br />
interinidad por vacante válidamente celebra<strong>do</strong>,<br />
que el puesto <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la actora está<br />
perfectamente individualiza<strong>do</strong>, que este puesto ha<br />
si<strong>do</strong> legalmente cubierto, y que, por ello, se<br />
cumplen las previsiones establecidas en el<br />
contrato <strong>de</strong> la actora, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> estimarse<br />
extingui<strong>do</strong> el contrato por la cobertura <strong>de</strong> la<br />
plaza, la que estaba subordinada a su provisión en<br />
forma <strong>de</strong>finitiva; por lo que se está en presencia<br />
<strong>de</strong> un cese por terminación <strong>de</strong> contrato, <strong>de</strong><br />
conformidad con la normativa que cita como<br />
infringida; invocan<strong>do</strong>, finalmente, diversas<br />
sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo y <strong>de</strong> esta Sala.<br />
La censura no prospera, ya que la <strong>de</strong>mandanterecurrida,<br />
como se recoge en el hecho proba<strong>do</strong><br />
número uno <strong>de</strong> la sentencia recurrida, fue<br />
contratada el 2 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1992 por la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, mediante un contrato <strong>de</strong><br />
interinidad por vacante, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> moza <strong>de</strong> servicios, en el centro <strong>de</strong><br />
tecnificación <strong>de</strong>portiva <strong>de</strong> Pontevedra; sin<br />
embargo, siempre ha realiza<strong>do</strong> funciones <strong>de</strong><br />
limpieza y atención <strong>de</strong> las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong><br />
resi<strong>de</strong>ntes, adscrita a otro puesto <strong>de</strong> trabajo: y si<br />
bien es cierto, cual se afirma en el hecho proba<strong>do</strong><br />
número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> instancia, que la<br />
plaza asignada a la actora, en virtud <strong>de</strong> su<br />
contrato, fue cubierta por otro trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>finitivo, motivo éste, por el que se comunicó a<br />
la actora su cese, con efectos <strong>de</strong>l día 3 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999, no es menos veraz que, como se asevera en<br />
el hecho proba<strong>do</strong> número tres, el puesto <strong>de</strong><br />
trabajo efectivamente <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> no ha si<strong>do</strong><br />
cubierto <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> <strong>de</strong>finitivo. Y si el puesto <strong>de</strong><br />
trabajo que la <strong>de</strong>mandante venía ocupan<strong>do</strong>, real y<br />
efectivamente, no ha si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> cobertura -el<br />
realmente cubierto fue el que la actora tenía<br />
“asigna<strong>do</strong>” en su contrato, pero que no ocupaba<br />
realmente- ni amortiza<strong>do</strong>, resulta evi<strong>de</strong>nte que la<br />
<strong>de</strong>cisión unilateral <strong>de</strong> la emplea<strong>do</strong>ra accionada <strong>de</strong><br />
dar por extinguida la relación jurídico-laboral que<br />
la unía con la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, es<br />
constitutiva <strong>de</strong> un acto <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, que <strong>de</strong>be<br />
calificarse como improce<strong>de</strong>nte; y al haberlo<br />
aprecia<strong>do</strong> y <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> así el juzga<strong>do</strong>r “a quo”, su<br />
resolución, como queda dicho, no es merece<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>l reproche jurídico que en el motivo que se<br />
analiza se le dirige; <strong>de</strong> ahí que, en este particular,<br />
proceda confirmar el fallo censura<strong>do</strong>.<br />
175
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
TERCERO.- En el correlativo, y último, <strong>de</strong> los<br />
motivos <strong>de</strong> Suplicación -con omisión, al igual que<br />
en el inmediato anterior, <strong>de</strong> norma procesal <strong>de</strong><br />
apoyatura- se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> los arts. 26 y<br />
siguientes y 56 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
por consi<strong>de</strong>rar que el salario que la actora venía<br />
percibien<strong>do</strong> hasta su cese era el señala<strong>do</strong> en la<br />
primera <strong>de</strong> las revisiones fácticas, más arriba<br />
analizada; aducien<strong>do</strong> que no se pue<strong>de</strong>n computar<br />
las 36.000 ptas. “Ayuda Disminui<strong>do</strong>s”, por<br />
tratarse <strong>de</strong> una prestación social <strong>de</strong> carácter<br />
extrasalarial y, por ello, no incluida en el salario<br />
que ha <strong>de</strong> computarse a efectos <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>ntes y salarios <strong>de</strong><br />
tramitación; por lo que estima que si se tiene en<br />
cuenta la in<strong>de</strong>mnización que se conce<strong>de</strong> a la<br />
actora en la sentencia que impugna es <strong>de</strong> 296<br />
días, se habrá <strong>de</strong> concluir que la in<strong>de</strong>mnización<br />
que le correspon<strong>de</strong>ría percibir, por un posible<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, seria <strong>de</strong> 1.460.760 ptas.,<br />
sien<strong>do</strong> errónea la cantidad que se hace constar en<br />
la sentencia por los conceptos antedichos. El<br />
reproche <strong>de</strong>be compartirse, no sólo por haberse<br />
acepta<strong>do</strong> la revisión fáctica al respecto postulada,<br />
sino también, porque la parte recurrida, en su<br />
escrito <strong>de</strong> impugnación, la admite expresamente.<br />
Debe, pues, revocarse en este aspecto la sentencia<br />
recurrida y, en <strong>de</strong>finitiva, dar acogida parcial al<br />
recurso; en consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> parcialmente el recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación interpuesto por la representación<br />
procesal <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Presi<strong>de</strong>ncia y<br />
Administración Pública <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
contra la sentencia <strong>de</strong> fecha veintiuno <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve, dictada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número Uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong><br />
Pontevedra, en proceso por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> promovi<strong>do</strong><br />
por <strong>do</strong>ña A.A.D., frente a la recurrente, con<br />
revocación parcial <strong>de</strong> la misma, <strong>de</strong>bemos señalar<br />
y señalamos como importe <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización<br />
en ella fijada la cantidad <strong>de</strong> un millón<br />
cuatrocientas sesenta mil setecientas sesenta<br />
pesetas y como cuantía diaria <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación la <strong>de</strong> cuatro mil novecientas treinta y<br />
cinco pesetas; mantenien<strong>do</strong> inaltera<strong>do</strong>s,<br />
<strong>de</strong>clarán<strong>do</strong>los firmes, los restantes<br />
pronunciamientos <strong>de</strong>l fallo censura<strong>do</strong>. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2852 RECURSO Nº 5.207/99<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE DE<br />
TRABALLADOR BANCARIO, POR<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a veinte <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.207/99<br />
interpuesto por “C.E.I., C.A. y M.P.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. UNO <strong>de</strong><br />
Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.G.M. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “C.E.I., C.A. y<br />
M.P.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 492/99<br />
sentencia con fecha cinco <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- D. J.G.M., mayor <strong>de</strong> edad, D.N.I…, fue<br />
contrata<strong>do</strong> a 26.05.1981 por el “B.F., S.A.”, en<br />
cuya posición se subrogó <strong>de</strong>spués “C.E.I., C.A. y<br />
M.P.”, prestan<strong>do</strong> servicios, al momento <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con categoría profesional <strong>de</strong> Oficial<br />
superior y un salario <strong>de</strong> 416.850 ptas. mensuales,<br />
inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias. No<br />
ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> la condición <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Personal, miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa o<br />
Delega<strong>do</strong> Sindical. Tampoco consta su afiliación<br />
sindical.- II.- Tanto antes como <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> la<br />
subrogación empresarial, el trabaja<strong>do</strong>r realiza, en<br />
gran medida, su actividad fuera <strong>de</strong> la oficina<br />
bancaria, actuan<strong>do</strong> como gestor comercial, esto<br />
es, captan<strong>do</strong> clientes y <strong>de</strong>splazán<strong>do</strong>se a sus<br />
<strong>do</strong>micilios para hacer las operaciones usuales en<br />
el tráfico bancario –ingresos <strong>de</strong> dinero,<br />
176
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
reintegros...- III.- A 01.10.1998 efectuó una<br />
consulta <strong>de</strong> intervinientes en la cuenta <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.D.N.R., única titular según los archivos<br />
informáticos <strong>de</strong>l banco, y, esa misma fecha,<br />
a<strong>de</strong>udó un recibo <strong>de</strong> 19.339 ptas. a nombre <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>n B.P.F. Posteriormente, a 15.10.1998 y a<br />
27.10.1998 anuló la libreta <strong>de</strong> la cuenta y emitió<br />
otra nueva.- IV.- La Sra. N.R. falleció a<br />
04.12.1998. Antes <strong>de</strong> su fallecimiento, <strong>de</strong>signó,<br />
como cotitulares <strong>de</strong> su cuenta a <strong>do</strong>ña M.C.N. y a<br />
<strong>do</strong>ña M.I.N.C., y, como autorizada, a <strong>do</strong>ña<br />
M.T.J.F., esposa <strong>de</strong>l Sr. P.F. Fue la Sra. J.F. quien<br />
solicitó <strong>de</strong>l Sr. G.M. el a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> <strong>de</strong> un recibo a<br />
nombre <strong>de</strong> su esposo en la cuenta <strong>de</strong> la Sra. N.R.-<br />
V.- A 21.01.1999 extrajo <strong>de</strong> la cuenta <strong>de</strong> la Sra.<br />
N.R. la cantidad <strong>de</strong> 146.500 ptas., <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> un<br />
sal<strong>do</strong> <strong>de</strong> 542 ptas. Previa solicitud <strong>de</strong> explicación<br />
hecha por la Auditoría Interna <strong>de</strong> la “C.A.”, el Sr.<br />
G.M. reintegró esa cantidad, <strong>de</strong>trayén<strong>do</strong>la <strong>de</strong> otra<br />
cuenta titularidad <strong>de</strong> <strong>do</strong>n M.R.S., y emitió otra<br />
libreta <strong>de</strong> la cuenta <strong>de</strong> la Sra. N.R.- VI.- El Sr.<br />
R.S., cliente <strong>de</strong>l Banco, no solía acudir a las<br />
oficinas, sien<strong>do</strong> el Sr. G.M. quien gestionaba sus<br />
operaciones, y, antes <strong>de</strong>l 21.01.1999, le había<br />
solicita<strong>do</strong> el reintegro <strong>de</strong> una cantidad <strong>de</strong> su<br />
cuenta, a cuyo efecto le entregó la libreta <strong>de</strong> dicha<br />
cuenta. La operación la realizó el Sr. G.M. con la<br />
libreta <strong>de</strong> la Sra. N.R. y le entregó la cantidad<br />
extraída al Sr. R.S., quien firmó el justificante <strong>de</strong>l<br />
reintegro./ VII.- Previas las investigaciones <strong>de</strong> la<br />
Auditoría interna <strong>de</strong> la Caja <strong>de</strong> Ahorros, ésta le<br />
entregó a 14.06.1999 al trabaja<strong>do</strong>r la siguiente<br />
carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>: “Muy Sr. Nuestro: La Dirección<br />
<strong>de</strong> ésta Entidad, a través <strong>de</strong> las averiguaciones<br />
realizadas por la Unidad <strong>de</strong> Auditoría Interna, ha<br />
teni<strong>do</strong> conocimiento <strong>de</strong> los siguientes hechos:<br />
Mediante la utilización en una ocasiones <strong>de</strong>l<br />
terminal informático <strong>de</strong> su propio puesto <strong>de</strong><br />
trabajo, y en otras diferentes terminales <strong>de</strong> la<br />
oficina <strong>de</strong> Pontevedra, abiertos con la clave <strong>de</strong><br />
usuario <strong>de</strong> otros emplea<strong>do</strong>s, a lo largo <strong>de</strong> los<br />
últimos meses ha veni<strong>do</strong> usted efectuan<strong>do</strong><br />
diversas consultas, modifican<strong>do</strong> soportes y<br />
contabilizan<strong>do</strong> operaciones <strong>de</strong> a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> y abono en<br />
la cuenta número…, en la que figura como única<br />
titular la cliente <strong>do</strong>ña M.D.N.R., quien, según<br />
hemos llega<strong>do</strong> a conocer mediante certificación<br />
expedida el día tres <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Registro Civil <strong>de</strong> Vigo, había falleci<strong>do</strong> el día<br />
cinco <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1988. Las operaciones a las<br />
que se alu<strong>de</strong> en el párrafo anterior, son las<br />
siguientes: El día uno <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 efectuó<br />
una consulta <strong>de</strong> intervinientes <strong>de</strong> la mencionada<br />
cuenta… Posteriormente, en el mismo día,<br />
contabilizó en la citada cuenta un a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
19.339 pesetas correspondiente a un recibo <strong>de</strong><br />
“A.” libra<strong>do</strong> a nombre <strong>de</strong> <strong>do</strong>n B.P.F., cliente que<br />
en aquella fecha figuraba con liquidaciones <strong>de</strong><br />
préstamos impaga<strong>do</strong>s, y que nada tenía que ver<br />
con la cuenta <strong>de</strong> la Sra. N., tal y como había<br />
podi<strong>do</strong> comprobar en la consulta <strong>de</strong> intervinientes<br />
realizada con anterioridad. Con intención <strong>de</strong><br />
ocultar lo anterior, el día quince <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1998, procedió usted a la anulación por <strong>de</strong>terioro<br />
<strong>de</strong>l soporte (libreta) <strong>de</strong> la cuenta <strong>de</strong> la Sra. N. a<br />
dar <strong>de</strong> alta un nuevo soporte. Posteriormente, y<br />
con la finalidad mencionada anteriormente, el día<br />
veintisiete <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 efectuó una nueva<br />
anulación <strong>de</strong>l soporte <strong>de</strong> la cuenta (en este caso<br />
por robo/extravío), generan<strong>do</strong> una nueva libreta<br />
para dicha cuenta. El día veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1999 efectuó en la cuenta <strong>de</strong> la Sra. N.R. una<br />
nueva consulta <strong>de</strong> soporte y a continuación,<br />
transcurri<strong>do</strong>s unos segun<strong>do</strong>s, un reintegro <strong>de</strong><br />
146.500 ptas. (la práctica totalidad <strong>de</strong>l sal<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
cuenta, 146.542 pesetas). Posteriormente, y tras<br />
una petición <strong>de</strong> explicaciones efectuada por<br />
Auditoría Interna da<strong>do</strong> que se trataba <strong>de</strong> una<br />
cuenta inactiva, el día nueve <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999,<br />
efectuó un ingreso en la cuenta <strong>de</strong>l Sra. N. por<br />
importe <strong>de</strong> 146.500 pesetas, proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> una<br />
transferencia interior efectuada <strong>de</strong> la cuenta… En<br />
esa misma mañana <strong>de</strong>l nueve <strong>de</strong> febrero, procedió<br />
nuevamente a la anulación por <strong>de</strong>terioro <strong>de</strong> la<br />
libreta <strong>de</strong> la Sra. N. y a emitir un nuevo soporte<br />
(libreta). Como datos significativos que han <strong>de</strong><br />
tenerse en cuenta para valorar plenamente su<br />
actuación, ha <strong>de</strong> indicarse lo siguiente: Solamente<br />
usted, <strong>de</strong> entre los componentes <strong>de</strong> la plantilla <strong>de</strong><br />
la oficina, conoció a la Sra. N.R., sien<strong>do</strong> usted el<br />
emplea<strong>do</strong> que aperturó la cuenta y que poseía un<br />
<strong>do</strong>cumento en el que la cliente manifestaba su<br />
voluntad <strong>de</strong> incluir a <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s cotitulares, lo<br />
que en ningún momento notificó usted a “C.E.” a<br />
pesar <strong>de</strong> haber comproba<strong>do</strong> en varias ocasiones<br />
que éstos no figuraban en nuestros archivos. La<br />
<strong>do</strong>cumentación <strong>de</strong> la cuenta no se hallaba en la<br />
oficina, sino que la tenía usted en su po<strong>de</strong>r y<br />
únicamente la presentó tras iniciarse la oportuna<br />
investigación por nuestra Auditoría Interna. Por<br />
otra parte, el correo <strong>de</strong> la cuenta lo había<br />
<strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> usted en la propia sucursal. El<br />
a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> efectua<strong>do</strong> el día uno <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998,<br />
lo contabilizó usted con pleno conocimiento <strong>de</strong><br />
que el titular <strong>de</strong>l recibo, <strong>do</strong>n B.P., no figuraba en<br />
la cuenta ni como titular ni como autoriza<strong>do</strong>,<br />
puesto que había usted comproba<strong>do</strong> ese mismo<br />
día dicho extremo mediante una consulta <strong>de</strong><br />
intervinientes. Aunque ello no supondría una<br />
justificación <strong>de</strong>l a<strong>de</strong>u<strong>do</strong>, tampoco figuraba como<br />
cotitular <strong>de</strong> la cuenta <strong>do</strong>ña M.T.J., esposa <strong>de</strong>l Sr.<br />
P., puesto que su inclusión no figura en ningún<br />
<strong>do</strong>cumento firma<strong>do</strong> por la Sra. N.R. y sólo<br />
aparece su nombre, escrito a máquina, en la<br />
libreta que usted confecciona el día nueve <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1999, ara intentar justificar su<br />
actuación ante nuestra Auditoría Interna. En<br />
cuanto al a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> efectua<strong>do</strong> el día veintiuno <strong>de</strong><br />
enero, tampoco es posible el error en el que usted<br />
intenta justificar su actuación, puesto que, a<strong>de</strong>más<br />
<strong>de</strong> no parecerse la numeración <strong>de</strong> la cuenta y<br />
haber efectua<strong>do</strong> el reintegro en la modalidad<br />
177
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
“con libreta”, previamente –pocos segun<strong>do</strong>s<br />
antes- efectuó usted una consulta <strong>de</strong> soporte. Por<br />
otra parte el reintegro que según usted se utilizó,<br />
no tiene validación mecánica, sino que aparece<br />
escrito a máquina, habien<strong>do</strong> hecho figurar la<br />
cuenta <strong>de</strong> la Sra. N.R. y la firma <strong>de</strong> otro cliente.<br />
Los hechos <strong>de</strong>scritos, no <strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong>s por usted<br />
en la contestación al pliego <strong>de</strong> cargos, constituyen<br />
una grave y culpable transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual y un abuso <strong>de</strong> confianza respecto <strong>de</strong> la<br />
Entidad y sus clientes, por lo que, al amparo <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el artículo 54.2.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, se ha <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> imponerle a usted la<br />
sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario, medida que<br />
tendrá efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día catorce fe junio <strong>de</strong><br />
1999”.- VIII.- Se intentó sin avenencia la<br />
obligatoria conciliación ante el Servicio <strong>de</strong><br />
Mediación, Arbitraxe e Conciliación”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
<strong>do</strong>n J.G.M., contra “C.E.I., C.A. Y M.P.”, <strong>de</strong>claro<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong>mandante y, en su consecuencia, con<strong>de</strong>no al<br />
empresario, a la readmisión en las mismas<br />
condiciones que regían antes <strong>de</strong> producirse el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación<br />
previstos en el párrafo b) <strong>de</strong> esta resolución, o, a<br />
su elección, al pago <strong>de</strong> las siguientes<br />
percepciones económicas: a) Una in<strong>de</strong>mnización,<br />
cifrada en cuarenta y cinco días <strong>de</strong> salario por año<br />
<strong>de</strong> servicio, prorrateán<strong>do</strong>se por meses los<br />
perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> tiempo inferiores a un año y hasta un<br />
máximo <strong>de</strong> cuarenta y <strong>do</strong>s mensualida<strong>de</strong>s, que se<br />
concreta en la cuantía <strong>de</strong> 11.296.635 pesetas.- b)<br />
Una cantidad igual a la suma <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hasta la notificación <strong>de</strong> esta Sentencia o hasta que<br />
encontrara otro empleo si tal colocación fuera<br />
anterior a esta Sentencia y se probase por el<br />
empresario lo percibi<strong>do</strong>, para o(sic) su <strong>de</strong>scuento<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación. A estos efectos, el<br />
salario regula<strong>do</strong>r se concreta en 13.895 pesetas<br />
diarias.- La opción <strong>de</strong>berá ejercitarse mediante<br />
escrito o comparecencia ante la Secretaría <strong>de</strong> este<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> cinco<br />
días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta Sentencia, sin<br />
esperar a su firmeza. En el supuesto <strong>de</strong> no optar el<br />
empresario por la readmisión o in<strong>de</strong>mnización, se<br />
enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la primera. En to<strong>do</strong> caso<br />
<strong>de</strong>berá mantenerse en alta al trabaja<strong>do</strong>r en la<br />
Seguridad Social durante el perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>vengo<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la empresa <strong>de</strong>mandada la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia que acogien<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
rectora <strong>de</strong> los autos <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor, solicitan<strong>do</strong> la revocación <strong>de</strong> la<br />
misma para lo cual con amparo en el art. 191.b)<br />
LPL solicita la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s, y así: a) para que se dé nueva redacción<br />
al ordinal cuarto, cuya propuesta sería: “La Sra.<br />
N.R., falleció el 05.12.88. Antes <strong>de</strong> su<br />
fallecimiento, <strong>de</strong>signó como cotitulares a <strong>do</strong>ña<br />
M.C.N. y a <strong>do</strong>ña M.I.N.C. Fue la Sra. J. quien<br />
solicitó <strong>de</strong>l Sr. G.M. el a<strong>de</strong>u<strong>do</strong> <strong>de</strong> un recibo a<br />
nombre <strong>de</strong> su esposo en la cuenta <strong>de</strong> la Sra.<br />
N.R.”. La comparación <strong>de</strong> la redacción propuesta<br />
y la judicial permite observar que se preten<strong>de</strong><br />
corregir la fecha <strong>de</strong> fallecimiento <strong>de</strong> la Sra. N.,<br />
modificación que se funda en el <strong>do</strong>cumento<br />
obrante al folio 131 <strong>de</strong> los autos, consistente en<br />
certificación <strong>de</strong> <strong>de</strong>función <strong>de</strong> dicha Sra., por lo<br />
que goza <strong>de</strong> fehaciencia suficiente y permite tal<br />
modificación; la segunda modificación postulada<br />
preten<strong>de</strong> suprimir <strong>de</strong>l relato judicial la afirmación<br />
<strong>de</strong>: “como autorizada <strong>do</strong>ña M.T.J.F.”, citan<strong>do</strong> en<br />
apoyo <strong>de</strong> dicha pretensión los <strong>do</strong>cumentos<br />
obrantes a los autos como folios 170 y 171<br />
consistentes en solicitud <strong>de</strong> apertura <strong>de</strong> cuenta<br />
corriente por la Sra. N. y posterior solicitud <strong>de</strong><br />
que consten como cotitulares <strong>do</strong>s personas, no<br />
aparecien<strong>do</strong> la Sra. J. entre ellas; se admite esta<br />
modificación pues <strong>de</strong> una parte es cierto que en<br />
dichos <strong>do</strong>cumentos no aparece como autorizada la<br />
Sra. J., lo que constituye un hecho positivo, y <strong>de</strong><br />
otra lo cierto es que el <strong>do</strong>cumento <strong>de</strong>l f. 20 –<br />
tarjeta <strong>de</strong> firmas- no conlleva la afirmación que<br />
vierte el Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia en la resolución<br />
recurrida <strong>de</strong> que la citada Sra. se hallaba<br />
autorizada, por otra parte el <strong>do</strong>cumento obrante al<br />
f. 81 en el que aparece dicha señora como<br />
autorizada en relación con la cuenta <strong>de</strong> aquella en<br />
dicha entidad (…), no pue<strong>de</strong> tomarse en cuenta<br />
por cuanto la fecha <strong>de</strong>l mismo es muy posterior al<br />
fallecimiento <strong>de</strong> la titular <strong>de</strong> dicha cuenta, única<br />
persona que podía haber autoriza<strong>do</strong> a la citada<br />
Sra., por lo que mal pu<strong>do</strong> autorizarla, por to<strong>do</strong> lo<br />
cual ha incurri<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia en la<br />
errónea valoración <strong>de</strong> la prueba que se le imputa<br />
por lo que se admite la modificación postulada; b)<br />
Para que se adicione al hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong><br />
5º un párrafo cuya redacción propone: “El Sr. R.<br />
no tenía sal<strong>do</strong> en su cuenta para reintegrar<br />
146.500 ptas.” se cita en apoyo <strong>de</strong> la pretensión el<br />
informe <strong>de</strong> Auditoría obrante a los autos f. 132 y<br />
siguientes que fue ratifica<strong>do</strong> en juicio, proce<strong>de</strong> la<br />
adición postulada pues se apoya en <strong>do</strong>cumental<br />
con valor probatorio suficiente e indiscuti<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- En se<strong>de</strong> jurídica con amparo en el<br />
art. 191.c) LPL se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong>l art.<br />
54.2.d) LET que consi<strong>de</strong>ra como incumplimiento<br />
178
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contractual “la transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual, así como el abuso <strong>de</strong> confianza en el<br />
<strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l trabajo”, la <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong>be<br />
prosperar por cuanto <strong>de</strong>l relato histórico con las<br />
modificaciones introducidas resulta acredita<strong>do</strong><br />
que el actor manejó sin autorización <strong>de</strong> su titular<br />
o <strong>de</strong> persona <strong>de</strong>bidamente autorizada una cuenta<br />
<strong>de</strong> un cliente en beneficio <strong>de</strong> terceros ajenos a la<br />
Entidad Bancaria, lo que supone un perjuicio<br />
económico para la misma que ha <strong>de</strong> reponer los<br />
fon<strong>do</strong>s extraí<strong>do</strong>s <strong>de</strong> dicha cuenta por el actor, así<br />
como un caro <strong>de</strong>scrédito para la misma en el<br />
ámbito comercial, conducta que se califica como<br />
quebrantamiento <strong>de</strong> la buena fe contractual y<br />
abuso <strong>de</strong>sconfianza en el cumplimiento <strong>de</strong> sus<br />
obligaciones, quebrantamiento calificable <strong>de</strong><br />
grave que viene a justificar la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial <strong>de</strong> extinguir la relación laboral que<br />
unía al actor con la <strong>de</strong>mandada, pues como viene<br />
señalan<strong>do</strong> la <strong>do</strong>ctrina: a) la transgresión <strong>de</strong> la<br />
buena fe constituye una actuación contraria a los<br />
especiales <strong>de</strong>beres <strong>de</strong> conducta que <strong>de</strong>ben presidir<br />
la ejecución <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo –arts. 5.a) y<br />
20.1 <strong>de</strong>l ET-, y el abuso <strong>de</strong> confianza constituye<br />
una modalidad cualificada <strong>de</strong> aquélla, consistente<br />
en el uso <strong>de</strong>svia<strong>do</strong> <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s conferidas,<br />
con lesión o riesgo para los intereses <strong>de</strong> la<br />
empresa (Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 26<br />
<strong>de</strong> febrero 1991 [RJ 1991/875] y 18 mayo 1987<br />
[RJ 1987/3.725]; b) la buena fe es consustancial<br />
al contrato <strong>de</strong> trabajo; c) la esencia <strong>de</strong>l<br />
incumplimiento no está en el daño causa<strong>do</strong>, sino<br />
en el quebranto <strong>de</strong> la buena fe <strong>de</strong>positada y <strong>de</strong> la<br />
lealtad <strong>de</strong>bida, al configurarse la falta por la<br />
ausencia <strong>de</strong> valores éticos y no queda enervada<br />
por la inexistencia <strong>de</strong> perjuicios (SSTS 8 febrero<br />
1991 [RJ 1991/817] y 9 diciembre 1986 [RJ<br />
1986/7.294]; <strong>de</strong> igual manera que no es necesario<br />
que la conducta tenga carácter <strong>do</strong>loso, pues<br />
también se engloban en el art. 54.2.d) <strong>de</strong>l ET, las<br />
acciones simplemente culposas, cuan<strong>do</strong> la<br />
negligencia sea grave e inexcusable (Sentencias<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 30 abril 1991 [RJ<br />
1991/3.397], 4 febrero 1991 [RJ 1991/792], 30<br />
junio 1988 [RJ 1988/5.495], 19 enero 1987 [RJ<br />
1987/66], 25 septiembre 1986 [RJ 1986/5.168] y<br />
7 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1986 [RJ 1986/3.963]); d) a los<br />
efectos <strong>de</strong> valorar la gravedad y culpabilidad <strong>de</strong> la<br />
infracción pasan a un primer plano la categoría<br />
profesional, la responsabilidad <strong>de</strong>l puesto<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> y la confianza <strong>de</strong>positada,<br />
agravan<strong>do</strong> la responsabilidad <strong>de</strong>l personal directo<br />
(así, en Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 12<br />
mayo 1988 [RJ 1988/3.616] y 19 diciembre 1989<br />
[RJ 1989/9.250]); y, e) en la materia <strong>de</strong> pérdida<br />
<strong>de</strong> confianza no <strong>de</strong>be establecer graduación<br />
alguna (SSTS 29 noviembre 1985 [RJ<br />
1985/5.886] y 16 julio 1982 [RJ 1982/4.633] y<br />
STSJ Andalucía/Málaga 18 abril 1994 [AS<br />
1994/1.676]), y el reintegro <strong>de</strong> la cantidad<br />
extraída no obsta a la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
(Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 19 enero<br />
1987 [RJ 1987/68], 9 mayo 1988 [RJ 1988/3.581]<br />
y 5 julio 1988 [RJ 1988/5.762]), <strong>do</strong>ctrina que<br />
aplicada al presente supuesto implica estimar el<br />
recurso y con revocación <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida, se <strong>de</strong>clara convalidada la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial <strong>de</strong> extinguir al actor su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo y se <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> los<br />
autos.<br />
TERCERO.- La estimación <strong>de</strong>l recurso formula<strong>do</strong><br />
implica la <strong>de</strong>volución al recurrente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito<br />
constitui<strong>do</strong> para recurrir, así como que se alcen<br />
los aseguramientos presta<strong>do</strong>s (art. 232 LPL).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por “C.E.I., C.A. y M.P.”, contra la<br />
sentencia dictada el 05.10.99 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Pontevedra en autos nº 492/99<br />
sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> segui<strong>do</strong>s a instancias <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.G.M.<br />
contra la recurrente, y con revocación <strong>de</strong> dicha<br />
resolución <strong>de</strong>claramos convalidada la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial <strong>de</strong> extinguir el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l<br />
actor sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización alguna ni a<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación, <strong>de</strong>sestimán<strong>do</strong>se la<br />
<strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> los autos.<br />
S. S.<br />
2853 RECURSO Nº 5.791/99<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO, Ó<br />
MANTERSE A PRESTACIÓN DE SERVICIOS<br />
CON PAGAMENTO DE RETRIBUCIÓNS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. Outeiriño<br />
Fuente<br />
A Coruña, a veinte <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.791/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.A.P.B. y <strong>do</strong>ña M.C.V.<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
TRES <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.A.P.B. y <strong>do</strong>ña<br />
179
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
M.C.V. en reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el SERVICIO GALEGO DE SAÚDE<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 422/99 sentencia con fecha<br />
catorce <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Don J.A.P.B. inició su prestación<br />
<strong>de</strong> servicios para el Ministerio <strong>de</strong> Defensa el día 8<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994, mediante contrato laboral<br />
eventual, por necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> servicio, como<br />
licencia<strong>do</strong> en Medicina y Cirugía, especialista en<br />
Medicina Intensiva. El contrato tendría efectos<br />
hasta el 23.09.94, establecién<strong>do</strong>se una cláusula<br />
añadida con fecha 18.07.94, en la que se señala<br />
que el contrato mantendrá su vigencia en tanto<br />
persistan las circunstancias <strong>de</strong> servicios<br />
eventuales que lo motivaron. El contrato se<br />
suscribe al amparo <strong>de</strong>l Rdto. 2.205/80, prestan<strong>do</strong><br />
sus servicios en el Hospital Militar <strong>de</strong> A Coruña./<br />
SEGUNDO.- Con fecha 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996 se le<br />
notifica por el Ministerio <strong>de</strong> Defensa que en<br />
virtud <strong>de</strong> resolución <strong>de</strong> 19.12.95, <strong>de</strong>l Secretario<br />
<strong>de</strong> esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> Administración Militar, se proce<strong>de</strong> a<br />
la supresión <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los puestos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l<br />
Cuadro numérico <strong>de</strong>l Hospital Militar <strong>de</strong> A<br />
Coruña, por lo que se extingue su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo con efectos <strong>de</strong> 25.01.96, en virtud <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el art. 49.2 <strong>de</strong>l ET. El actor recibe<br />
dicha comunicación en la que hace constar su<br />
disconformidad./ TERCERO.- Por Rdto. 1.432/96<br />
se traspasan a la Comunidad Autónoma Gallega<br />
los medios personales <strong>de</strong>l Hospital Militar <strong>de</strong> A<br />
Coruña, en virtud <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> por la<br />
Comisión Mixta <strong>de</strong> Transferencias <strong>de</strong> fecha 21 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1995. El actor aparece en la lista <strong>de</strong><br />
personal transferi<strong>do</strong> como Laboral Eventual,<br />
Médico Especialista en Medicina Intensiva,<br />
integrán<strong>do</strong>se en el SERGAS./ CUARTO.- Doña<br />
M.C.V., inició la prestación <strong>de</strong> servicios<br />
igualmente para el Ministerio <strong>de</strong> Defensa en el<br />
Hospital Militar <strong>de</strong> A Coruña, con la misma<br />
figura contractual el día 04.05.93, con duración<br />
prevista hasta el 03.11.93, suscribien<strong>do</strong> en esta<br />
última fecha prórroga <strong>de</strong> aquél <strong>de</strong> seis meses y<br />
una nueva cláusula con fecha 03.05.94 <strong>de</strong> igual<br />
redacción que la <strong>de</strong>l otro actor. La notificación <strong>de</strong><br />
cese en el Ministerio <strong>de</strong> Defensa y su pase a la<br />
Comunidad Autónoma Gallega son coinci<strong>de</strong>ntes<br />
con las <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.A.P./ QUINTO.- Ambos actores<br />
solicitaron en fecha 22.01.99 su integración en el<br />
Régimen Estatutario <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong>l<br />
Personal <strong>de</strong>l Hospital Militar <strong>de</strong> A Coruña<br />
<strong>de</strong>sestimadas por Resolución <strong>de</strong>l SERGAS <strong>de</strong> 16<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, en base a que no acreditan la<br />
condición <strong>de</strong> propietario da<strong>do</strong> que su vínculo es<br />
temporal no pudien<strong>do</strong> ejercer el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
opción./ SEXTO.- Con fecha 30 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999<br />
los actores reciben comunicación <strong>de</strong>l SERGAS<br />
por la que con efectos <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 se<br />
le extingue el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
cubrir plaza vacante <strong>de</strong> especialista por<br />
amortización <strong>de</strong>l mismo, basa<strong>do</strong> to<strong>do</strong> ello en la<br />
interpretación <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1998./ SÉPTIMO.- Con fecha 16 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999, los actores suscriben sen<strong>do</strong>s<br />
nombramientos con carácter <strong>de</strong> interinos hasta<br />
que se produzca la cobertura <strong>de</strong> plaza en la forma<br />
reglamentaria. Los actores manifiestan su<br />
disconformidad expresamente en el<br />
nombramiento./ Octavo.- Ambos actores vienen<br />
prestan<strong>do</strong> el mismo servicio antes y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
este nuevo nombramiento y en la misma plaza./<br />
Noveno.- Los actores percibieron en el mes <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1999 las cantida<strong>de</strong>s brutas <strong>de</strong> 683.452<br />
pts. y 459.180 pts. respectivamente. En la nómina<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 que el actor aporta se mantiene la<br />
antigüedad anterior al nuevo nombramiento.<br />
Percibe los mismos conceptos retributivos que<br />
hasta el momento”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong><br />
acción, <strong>de</strong>claro la inexistencia <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en la<br />
actuación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, SERVICIO<br />
GALEGO DE SAÚDE, por lo que, sin entrar a<br />
resolver sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, la absuelvo <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda, y sin perjuicio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los<br />
actores a formular su pretensión por la vía <strong>de</strong> la<br />
modalidad procesal que consi<strong>de</strong>ren a<strong>de</strong>cuada”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia aprecia la<br />
excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> acción y <strong>de</strong>sestima la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesta por los actores -<br />
por inexistencia <strong>de</strong>l mismo- absolvien<strong>do</strong><br />
libremente al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong><br />
Saú<strong>de</strong> (Sergas).<br />
Y contra este pronunciamiento recurren los<br />
<strong>de</strong>mandantes articulan<strong>do</strong> un primer motivo <strong>de</strong><br />
suplicación, al amparo <strong>de</strong>l art. 191.a) <strong>de</strong> la LPL,<br />
en el que interesan la reposición <strong>de</strong> los autos al<br />
esta<strong>do</strong> en que se encontraban en el momento <strong>de</strong><br />
haberse infringi<strong>do</strong> normas o garantías <strong>de</strong><br />
procedimiento <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión; y<br />
ello por enten<strong>de</strong>r que la sentencia recurrida<br />
rechaza la <strong>de</strong>manda sin efectuar la <strong>de</strong>bida<br />
distinción entre “legitimatio ad causam” y<br />
“legitimatio ad processum”, ya que la existencia o<br />
no <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> es una cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> sobre la<br />
180
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que existe diversidad <strong>de</strong> criterio entre las <strong>do</strong>s<br />
partes intervinientes en el pleito. Por ello, afirman<br />
los recurrentes, el juzga<strong>do</strong>r a quo <strong>de</strong>bió resolverla<br />
con la sentencia entran<strong>do</strong> a conocer <strong>de</strong> la cuestión<br />
<strong>de</strong>batida, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que el acogimiento <strong>de</strong> la<br />
excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> acción constituye -a su<br />
juicio- infracción <strong>de</strong> las garantías<br />
procedimentales y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la tutela judicial<br />
efectiva consagra<strong>do</strong> en el art. 24 CE, lo que<br />
provoca la nulidad <strong>de</strong> la sentencia.<br />
El motivo no pue<strong>de</strong> prosperar, pues la excepción<br />
<strong>de</strong> falta <strong>de</strong> acción que la sentencia recurrida<br />
aprecia fundadamente se refiere a la cuestión <strong>de</strong><br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la litis; esto es, a que no le asiste a los<br />
<strong>de</strong>mandantes el <strong>de</strong>recho que reclaman por no<br />
haber existi<strong>do</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong> ahí que su <strong>de</strong>manda<br />
haya si<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimada por infundada.<br />
Consecuentemente, no cabe apreciar una<br />
pretendida nulidad <strong>de</strong> la sentencia por infracción<br />
<strong>de</strong> las garantías procedimentales y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a<br />
la tutela judicial efectiva, cuan<strong>do</strong> la resolución<br />
recurrida cumple con las exigencias <strong>de</strong><br />
motivación establecidas en los arts. 120. 3 CE y<br />
97.2 LPL, ya que resuelve la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong><br />
planteada en la litis, lo cual es distinto <strong>de</strong> que la<br />
pretensión <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> formulada en las<br />
respectivas <strong>de</strong>mandas acumuladas haya si<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>sestimada por infundada, pues, en tal caso, no<br />
concurre infracción alguna <strong>de</strong> las normas<br />
regula<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> la sentencia, que pudiera dar lugar<br />
a su nulidad.<br />
SEGUNDO.- Con cita procesal <strong>de</strong>l art. 191.b)<br />
LPL interesan los recurrentes la revisión <strong>de</strong> los<br />
numerales octavo y noveno <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, para que se modifiquen en<br />
el senti<strong>do</strong> siguiente:<br />
El hecho octavo, hacien<strong>do</strong> constar que: “Los<br />
actores percibieron en el mes <strong>de</strong> marzo 99<br />
cantida<strong>de</strong>s y conceptos retributivos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
su situación <strong>de</strong> personal laboral, regula<strong>do</strong>s por el<br />
convenio aplicable a su caso, mientras que en el<br />
mes siguiente, tras el nombramiento como<br />
interinos estatutarios, percibieron la retribución<br />
consecuente a los conceptos y cantida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> su condición <strong>de</strong> personal<br />
estatutario”.<br />
El hecho noveno, para que se haga constar que:<br />
“A partir <strong>de</strong> la firma <strong>de</strong>l nombramiento suscrito el<br />
30.03.99 el recurrente pasa a regirse por las<br />
normas estatutarias, que incluyen una<br />
reglamentación retributiva con conceptos como:<br />
suel<strong>do</strong> base, complemento <strong>de</strong> <strong>de</strong>stino,<br />
complemento <strong>de</strong> productividad fija y variable,<br />
complemento PRD etc.”<br />
Ambas modificaciones propuestas han <strong>de</strong> ser<br />
<strong>de</strong>sestimadas: la primera, porque la <strong>do</strong>cumental<br />
que se cita -consistente en nóminas obrantes a los<br />
folios 117 y 118- sólo se refiere al <strong>de</strong>mandante<br />
Sr. P.B., sin citar para nada a la también actora<br />
Sra. C.V., ello aparte <strong>de</strong> que lo que se preten<strong>de</strong> ya<br />
resulta, implícitamente, <strong>de</strong>l hecho séptimo <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, cuan<strong>do</strong> expresa que los<br />
actores suscribieron sen<strong>do</strong>s nombramientos con<br />
carácter interino hasta que se produzca la<br />
cobertura <strong>de</strong> la plaza en forma reglamentaria.<br />
Y la segunda, porque la redacción alternativa que<br />
se propone envuelve un conjunto <strong>de</strong> valoraciones<br />
jurídicas que no <strong>de</strong>ben figurar en el relato fáctico,<br />
al intentar plasmar, in<strong>de</strong>bidamente, en un hecho<br />
proba<strong>do</strong>, el régimen jurídico <strong>de</strong> los respectivos<br />
nombramientos suscritos por los <strong>de</strong>mandantes.<br />
TERCERO.- Ya en se<strong>de</strong> jurídica sustantiva<br />
articulan los accionantes tres motivos <strong>de</strong><br />
suplicación -que por su relación han se ser<br />
examina<strong>do</strong>s conjuntamente- en los que se alega,<br />
en el primero, infracción <strong>de</strong>l art. 56 <strong>de</strong>l ET y <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia que cita, por enten<strong>de</strong>r que tras la<br />
comunicación <strong>de</strong>l Director Gerente <strong>de</strong>l Hospital<br />
“J.C.”, el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los actores<br />
quedaba extingui<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong> 15.03.99 por<br />
amortización <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo, pasan<strong>do</strong> a<br />
mantener seguidamente con el Sergas una<br />
relación estatutaria, <strong>de</strong> naturaleza completamente<br />
distinta a la laboral, por lo que la extinción <strong>de</strong> su<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo da pie a la consiguiente acción<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, da<strong>do</strong> que en nuestra legislación<br />
cualquier extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo es<br />
causal, y en el presente supuesto no pue<strong>de</strong><br />
afirmarse que los actores continúen en el mismo<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo y en las mismas condiciones, al<br />
modificarse por completo aspectos importantes <strong>de</strong><br />
su relación (plus <strong>de</strong> antigüedad, licencias y<br />
permisos, el régimen <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ncia, el mismo<br />
cese).<br />
En el segun<strong>do</strong>, se invoca infracción <strong>de</strong>l art. 52.c)<br />
ET, en su redacción dada al mismo por la Ley<br />
63/97, sin que se hubiese produci<strong>do</strong> ninguno <strong>de</strong><br />
los requisitos exigibles para una extinción por<br />
amortización tal como alega el Sergas, por lo que<br />
ha <strong>de</strong> concluirse que su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>be calificarse<br />
como <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte. Y, en el tercero, se<br />
alega violación por omisión <strong>de</strong>l art. 6 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> 04.12.98, <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> (DOG<br />
28.12.98) que establece que “al personal que no<br />
se integre en los Estatutos <strong>de</strong>l Personal <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social se le respetará el régimen<br />
económico y jurídico que se <strong>de</strong>rive <strong>de</strong> su<br />
situación <strong>de</strong> origen”, to<strong>do</strong> ello en relación con lo<br />
dispuesto en el RD 1.432/1996, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> junio, que<br />
en su Anexo párrafo B contiene la lista nominal<br />
<strong>de</strong>l personal traspasa<strong>do</strong> <strong>de</strong> Defensa al Sergas, en<br />
la que se incluye a los recurrentes como personal<br />
laboral. Por ello, median<strong>do</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
ordinario, que se hace extinguir por <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l<br />
181
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
emplea<strong>do</strong>r, con lo que no está conforme el<br />
trabaja<strong>do</strong>r contrata<strong>do</strong>, se está ante un verda<strong>de</strong>ro<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, aunque se ofrezca a continuación un<br />
nombramiento como personal interino estatutario,<br />
que abre una nueva relación jurídica muy distinta<br />
y mucho menos favorable, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin valor la<br />
condición con que el recurrente fue traspasa<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Ministerio <strong>de</strong> Defensa a la Comunidad Autónoma<br />
<strong>de</strong> Galicia que, en resumen, era la <strong>de</strong> respetar el<br />
régimen jurídico <strong>de</strong> su anterior relación.<br />
CUARTO.- La censura jurídica que se <strong>de</strong>nuncia<br />
no pue<strong>de</strong> prosperar por las siguientes razones: En<br />
primer término, consta proba<strong>do</strong> y es un hecho<br />
indiscuti<strong>do</strong>, que ambos <strong>de</strong>mandantes comenzaron<br />
la prestación <strong>de</strong> sus servicios, como médicos<br />
especialistas, para Ministerio <strong>de</strong> Defensa,<br />
realizan<strong>do</strong> dicha prestación en el Hospital Militar<br />
<strong>de</strong> A Coruña en virtud <strong>de</strong> sen<strong>do</strong>s contratos<br />
laborales eventuales, suscritos al amparo <strong>de</strong>l RD<br />
2.205/80, y por necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> servicio, sien<strong>do</strong><br />
transferi<strong>do</strong>s como personal laboral eventual al<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Sergas, como consecuencia <strong>de</strong>l RD<br />
1.432/96, por el que se traspasaron a la<br />
Comunidad Autónoma Gallega los medios<br />
personales <strong>de</strong>l Hospital Militar <strong>de</strong> A Coruña, en<br />
virtud <strong>de</strong> la Comisión Mixta <strong>de</strong> Transferencias <strong>de</strong><br />
fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995.<br />
En segun<strong>do</strong> término, consta igualmente que con<br />
fecha 30 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 ambos <strong>de</strong>mandantes<br />
recibieron comunicación <strong>de</strong>l Sergas, por la que se<br />
les participaba que con efectos <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999 se le extinguiría el contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong>jan<strong>do</strong> <strong>de</strong> cubrir plaza vacante <strong>de</strong> especialista<br />
por amortización <strong>de</strong>l mismo, según la<br />
interpretación <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1998. Previamente, con fecha 16 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999, los actores suscribieron -manifestan<strong>do</strong><br />
expresamente su disconformidad- sen<strong>do</strong>s<br />
nombramientos con carácter <strong>de</strong> interinos hasta<br />
que se produzca la cobertura <strong>de</strong> plaza en forma<br />
reglamentaria. Antes y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> este<br />
nombramiento, ambos vienen prestan<strong>do</strong> el mismo<br />
servicio que antes y en la misma plaza.<br />
En función <strong>de</strong> lo anterior, la Sala estima que no<br />
pue<strong>de</strong> apreciarse la existencia <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tal<br />
como afirman los recurrentes, pues éste comporta<br />
la resolución <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por voluntad<br />
unilateral -expresa o tácita- <strong>de</strong>l empresario, esto<br />
es, la terminación <strong>de</strong>l vínculo que liga a las partes<br />
con la consiguiente cesación <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> las<br />
obligaciones <strong>de</strong> ambas, en especial, <strong>de</strong> la<br />
obligación <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong> servicios por parte <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r y <strong>de</strong>l correlativo abono <strong>de</strong>l salario por<br />
el empresario.<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> al mantenerse vigente sus respectivas<br />
relaciones <strong>de</strong> trabajo, y ello aun cuan<strong>do</strong> la<br />
comunicación <strong>de</strong>l Sergas, <strong>de</strong> fecha 30 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1999, les hubiese participa<strong>do</strong> que con efectos <strong>de</strong><br />
15 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 se extinguiría el contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, pues previamente -con fecha 16 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999- ambos recurrentes habían suscrito<br />
sen<strong>do</strong>s nombramientos con carácter <strong>de</strong> interinos,<br />
hasta que se produjera la cobertura <strong>de</strong> la plaza en<br />
forma reglamentaria, lo que evi<strong>de</strong>ncia la<br />
imposibilidad <strong>de</strong> apreciar la existencia <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>cisión extintiva empresarial con las<br />
consecuencias legales inherentes a la misma y<br />
previstas en los arts. 54, 55 y 56 <strong>de</strong>l ET, ya que<br />
mantenién<strong>do</strong>se la prestación <strong>de</strong> servicios con<br />
pago <strong>de</strong> retribuciones, cualquier modificación que<br />
haya podi<strong>do</strong> producirse afectan<strong>do</strong> a la naturaleza<br />
<strong>de</strong>l vínculo (como consecuencia <strong>de</strong> la<br />
interpretación y aplicación realizada por el Sergas<br />
<strong>de</strong> la Disposición Adicional Segunda <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998, por la que se reguló la<br />
integración en el régimen estatutario <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> personal <strong>de</strong>l Hospital Militar <strong>de</strong> A<br />
Coruña), ha <strong>de</strong> ser objeto, en su caso, <strong>de</strong>l ejercicio<br />
<strong>de</strong> una acción distinta <strong>de</strong> la <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, tal como<br />
resulta <strong>de</strong> la propia <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que<br />
los recurrentes citan, pues las <strong>do</strong>s STS <strong>de</strong><br />
03.03.97 (Ar. 2.195 y 2.202) se refieren<br />
precisamente a supuestos <strong>de</strong> acciones <strong>de</strong>clarativas<br />
-no <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>- en las que se postula el carácter<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong> la relación, y las <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1996 (Ar. 9.062 y 9.640) enjuician supuestos<br />
distintos en los que sí se había produci<strong>do</strong> el<br />
“cese” <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. Proce<strong>de</strong>, por tanto,<br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar íntegramente el<br />
fallo impugna<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por los actores <strong>do</strong>n J.A.P.B. y <strong>do</strong>ña<br />
M.C.V., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha 14 <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1999 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3<br />
<strong>de</strong> esta Capital, en los presentes autos sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> los recurrentes<br />
frente al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong><br />
(Sergas), <strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos<br />
íntegramente dicha sentencia.<br />
Por ello, continuan<strong>do</strong> como continúan en el<br />
presente caso los <strong>de</strong>mandantes prestan<strong>do</strong><br />
servicios en la misma plaza, es claro que no existe<br />
182
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2854 RECURSO Nº 5.198/99<br />
INEXISTENCIA DE CONTRATO DE<br />
TRABALLO ENTRE LIBERADO, QUE<br />
OCUPA ÓRGANO DE REPRESENTACIÓN<br />
SINDICAL, E O SEU SUPOSTO SINDICATO<br />
EMPREGADOR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José-Elías López Paz<br />
En A Coruña, a 21 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.198/99,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n G.B.A.C., y <strong>do</strong>n<br />
F.E.F., en nombre y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
M.Z.G., contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 2 <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 445/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por M.Z.G., sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
frente CC.OO. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha trece <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- El actor M.Z.G. presta servicios en el<br />
Sindicato CC.OO. <strong>de</strong> Vigo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.05.92<br />
como sindicalista y retribución mensual <strong>de</strong><br />
198.795 pesetas. 2º.- El 01.05.95 el actor firmó un<br />
contrato <strong>de</strong> relación laboral especial en el que<br />
estipulan: 1) Que M.Z.G. es afilia<strong>do</strong> al Sindicato<br />
Nacional <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong> Galicia y vino<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> importantes tareas <strong>de</strong><br />
responsabilidad y colaboración sindical. 2).- Que<br />
en virtud <strong>de</strong> la importancia <strong>de</strong> sus tareas <strong>de</strong><br />
responsabilidad y <strong>de</strong> la recíproca confianza y<br />
lealtad entre la Organización Sindical y el afilia<strong>do</strong><br />
con cargo <strong>de</strong> responsabilidad, ambas partes están<br />
<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> en la conveniencia <strong>de</strong> que M.Z.G.,<br />
<strong>de</strong>sempeñe con profesionalidad y <strong>de</strong>dicación<br />
exclusiva tareas <strong>de</strong> colaboración en los asuntos <strong>de</strong><br />
la F.G. <strong>de</strong> Hostelería <strong>de</strong>l Sindicato Nacional <strong>de</strong><br />
CC.OO. <strong>de</strong> Galicia. 3) Que dada la naturaleza <strong>de</strong><br />
las prestaciones y la tarea <strong>de</strong> colaboración que<br />
<strong>de</strong>sempeña es <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> ambas partes que la<br />
<strong>de</strong>dicación profesional, exclusiva y retribuida <strong>de</strong><br />
M.Z.G., se efectúe <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista laboral,<br />
conforme las prescripciones <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
1.382/85, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> agosto, y que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong><br />
vista organizativo la relación contractual sea la<br />
prevista en el artículo 35 aparta<strong>do</strong> a.1, <strong>de</strong> los<br />
estatutos <strong>de</strong>l Sindicato Nacional <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong><br />
Galicia, es <strong>de</strong>cir, la propia <strong>de</strong> los libera<strong>do</strong>s<br />
sindicales. 3º.- El 21.06.99 se le notifica al actor<br />
lo siguiente: Como bien conoces el pasa<strong>do</strong> 16 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Comercio, Hostelería y Turismo,<br />
tomó el acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> tu cese en las tareas <strong>de</strong><br />
colaboración en la dirección ordinaria <strong>de</strong> las<br />
cuestiones propias <strong>de</strong> la FECOHT, que hasta<br />
ahora venías <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong>, y como<br />
consecuencia <strong>de</strong> ello la revocación <strong>de</strong> tu<br />
condición <strong>de</strong> libera<strong>do</strong> con cargo al presupuesto<br />
<strong>de</strong>l S.N. con efectos <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999. 4º.- El<br />
actor forma parte <strong>de</strong> la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
FECOHT <strong>de</strong> Galicia y como tal, y en<br />
representación <strong>de</strong> CC.OO. interviene en los<br />
procesos electorales, negociación y firma <strong>de</strong> los<br />
convenios colectivos <strong>de</strong> las distintas empresas<br />
que forman parte <strong>de</strong> la Fe<strong>de</strong>ración, y es Secretario<br />
<strong>de</strong> Salud Laboral <strong>de</strong> la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> comercio,<br />
Hostelería y Turismo. 5º.- Figura el actor <strong>de</strong> alta<br />
en la Seguridad Social en el Régimen General por<br />
cuenta <strong>de</strong>l Sindicato Nacional <strong>de</strong> CC.OO. 6º.- Se<br />
ha intenta<strong>do</strong> conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción alegada por la<br />
<strong>de</strong>mandada Sindicato Nacional <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong><br />
Galicia, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por M.Z.G., absolvien<strong>do</strong> a CC.OO. en<br />
la instancia sin entrar a conocer el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
reclamación”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, estimó la<br />
excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción por<br />
enten<strong>de</strong>r que la relación laboral existente “inter<br />
partes” es <strong>de</strong> naturaleza estrictamente sindical y<br />
no laboral, por ostentar el actor la condición <strong>de</strong><br />
cargo electo <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Sindicato CC.OO. Y<br />
disconforme con dicho pronunciamiento,<br />
interpone el <strong>de</strong>mandante recurso <strong>de</strong> Suplicación,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong> normas o garantías <strong>de</strong>l<br />
procedimiento con amparo en el artículo 191.a)<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, y por el<br />
183
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cauce <strong>de</strong> los aparta<strong>do</strong>s b) y c) <strong>de</strong>l mismo precepto<br />
legal, interesa asimismo la revisión <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y el examen <strong>de</strong> infracción <strong>de</strong><br />
normas substantivas; sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> por el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- Con carácter previo, y por afectar al<br />
or<strong>de</strong>n público procesal, el tema <strong>de</strong> la<br />
incompetencia <strong>de</strong> la jurisdicción social <strong>de</strong>be<br />
analizarse y examinarse preferentemente a los<br />
motivos <strong>de</strong> recurso, ya que <strong>de</strong> estimase que este<br />
or<strong>de</strong>n jurisdiccional no es competente “ratione<br />
materiae” para conocer <strong>de</strong> la cuestión litigiosa,<br />
será innecesario cualquier análisis o <strong>de</strong>cisión<br />
sobre tales motivos. Y en relación con el examen<br />
<strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong> incompetencia, la misma <strong>de</strong>be<br />
ser resuelta por esta Sala con plena libertad, sin<br />
sujetarse a los presupuestos y concretos motivos<br />
<strong>de</strong>l recurso, sin someterse a los límites <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia y con amplitud en el examen <strong>de</strong> toda la<br />
prueba practicada, para <strong>de</strong>cidir fundadamente y<br />
con sujeción a <strong>de</strong>recho, sobre una cuestión cuya<br />
especial naturaleza la sustrae al po<strong>de</strong>r dispositivo<br />
<strong>de</strong> las partes (sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo,<br />
entre otras, <strong>de</strong> 16-febrero-1990, Ar. 1.099; 4-<br />
julio-1997, Ar. 2.466).<br />
También conviene significar, que la calificación<br />
jurídica que merezca la relación mantenida entre<br />
las partes, no viene condicionada por la<br />
<strong>de</strong>nominación que se le atribuya o por la opinión<br />
que al respecto puedan manifestar los propios<br />
interesa<strong>do</strong>s, pues como reiteradamente <strong>de</strong>clara la<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, los contratos tienen la<br />
naturaleza jurídica que se <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong><br />
obligacional, in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>nominación que le otorguen los intervinientes<br />
(Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1990); <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> estarse para <strong>de</strong>terminar su<br />
auténtica naturaleza a la realidad <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong><br />
manifesta<strong>do</strong> por los actos realiza<strong>do</strong>s en su<br />
ejecución, lo que <strong>de</strong>be prevalecer sobre el<br />
“nomen iuris” emplea<strong>do</strong> por los contratantes<br />
(Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1989); sien<strong>do</strong> así que la <strong>de</strong>terminación<br />
<strong>de</strong>l carácter laboral o no <strong>de</strong> la relación que une a<br />
las partes, no es algo que que<strong>de</strong> a la libre<br />
disposición <strong>de</strong> éstas, sino que es una calificación<br />
que <strong>de</strong>be surgir <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> real <strong>de</strong> las<br />
prestaciones concertadas y <strong>de</strong> la concurrencia <strong>de</strong><br />
los requisitos que legalmente <strong>de</strong>limitan el tipo<br />
contractual (Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong><br />
21 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1988 y <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> e1990). De<br />
lo que se <strong>de</strong>riva que no pue<strong>de</strong>n estimase como<br />
fundamentales, las opiniones manifestadas por las<br />
partes en confesión, sino que lo esencial a tal<br />
efecto, será la valoración que merezcan las<br />
circunstancias concretas en que efectivamente se<br />
venía <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> la relación entre los<br />
litigantes.<br />
TERCERO.- Y para <strong>de</strong>terminar este extremo, la<br />
Sala goza <strong>de</strong> total libertad –como anteriormente<br />
se dijo-, pudien<strong>do</strong> analizar la totalidad <strong>de</strong> la<br />
prueba practicada para formar su propia<br />
convicción sobre estos hechos.<br />
Así, y <strong>de</strong> un pormenoriza<strong>do</strong> examen <strong>de</strong> la<br />
propuesta <strong>de</strong>splegada por las partes, que obra en<br />
las actuaciones, la Sala consi<strong>de</strong>ra proba<strong>do</strong> lo<br />
siguiente: a) Que el actor <strong>do</strong>n M.Z.G., afilia<strong>do</strong> a<br />
la Central Sindical Comisiones Obreras, en fecha<br />
24 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1992 suscribió contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
temporal con el Sindicato Nacional CC.OO. <strong>de</strong><br />
Galicia, celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
1.989/74, para el Fomento <strong>de</strong>l Empleo, inician<strong>do</strong><br />
la prestación <strong>de</strong> servicios el 1º <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1992,<br />
como sindicalista adjunto y retribución mensual<br />
<strong>de</strong> 198.795 pesetas; b) Dicho contrato fue<br />
prorroga<strong>do</strong> hasta el 1º <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1995, en que<br />
ambas partes firman un nuevo contrato que<br />
reviste la forma jurídica <strong>de</strong> “relación laboral <strong>de</strong><br />
carácter especial” en el que estipulan que el<br />
<strong>de</strong>mandante tendrá <strong>de</strong>dicación exclusiva y<br />
profesional a las tareas <strong>de</strong> colaboración sindical<br />
en la Fe<strong>de</strong>ración Gallega <strong>de</strong> Hostelería en el<br />
Sindicato Nacional CC.OO. <strong>de</strong> Galicia, y que<br />
dicha relación se enmarcará en las previstas para<br />
los cargos directivos en el Real Decreto 1.382/85<br />
<strong>de</strong> 1º <strong>de</strong> agosto y en el art. 35 <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> a.1 <strong>de</strong><br />
los Estatutos <strong>de</strong>l S.N. <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong> Galicia,<br />
como libera<strong>do</strong> sindical; c) El actor fue miembro<br />
<strong>de</strong> la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong><br />
Comercio, Hostelería y Turismo <strong>de</strong> Galicia<br />
(FECOHT); y en la reunión <strong>de</strong> la Comisión<br />
Ejecutiva <strong>de</strong> la FECOHT celebrada en Vigo el 3<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999, el recurrente fue <strong>de</strong>signa<strong>do</strong><br />
para asumir las responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la Secretaría<br />
<strong>de</strong> Salud Laboral <strong>de</strong>l Sindicato, cesan<strong>do</strong> como<br />
representante <strong>de</strong> la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
FECOHT. El <strong>de</strong>mandante había forma<strong>do</strong> parte<br />
también <strong>de</strong>l Consejo Nacional <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
Sindicato; d) En fecha 16 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, tuvo<br />
lugar una reunión <strong>de</strong> la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
FECOHT - Galicia, en la que se informó <strong>de</strong> las<br />
tareas encomendadas al actor, primero llevan<strong>do</strong> la<br />
Secretaría Sectorial <strong>de</strong> Hostelería durante el<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>s años y <strong>de</strong>spués la Secretaría <strong>de</strong><br />
Salud Laboral, indicán<strong>do</strong>se que dichas tareas no<br />
habían si<strong>do</strong> cumplidas en el ámbito que le<br />
correspon<strong>de</strong>, y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> un amplio <strong>de</strong>bate se<br />
sometió a votación la propuesta <strong>de</strong> remoción <strong>de</strong><br />
cargo <strong>de</strong>l actor M.Z., y por siete votos a favor y<br />
tres votos en contra se acordó su cese en las tareas<br />
como miembro <strong>de</strong> la Dirección Ordinaria <strong>de</strong> la<br />
FECOHT y la revocación <strong>de</strong> su condición <strong>de</strong><br />
libera<strong>do</strong> con cargo a los presupuestos <strong>de</strong> la<br />
FECOHT y efectos <strong>de</strong>l día 1º <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999; e)<br />
Y el día 21 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 al actor le fue<br />
notifica<strong>do</strong> escrito <strong>de</strong> cese <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “Como bien conoces, el pasa<strong>do</strong> 16 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
184
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Comercio, Hostelería y Turismo,<br />
tomó el acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> tu cese en las tareas <strong>de</strong><br />
colaboración en la dirección ordinaria <strong>de</strong> las<br />
cuestiones propias <strong>de</strong> la FECOHT, que hasta<br />
ahora venías <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong>, y como<br />
consecuencia <strong>de</strong> ello la revocación <strong>de</strong> tu<br />
condición <strong>de</strong> libera<strong>do</strong> con cargo al presupuesto<br />
<strong>de</strong>l S.N. con efectos <strong>de</strong>l 1º <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999; y f)<br />
El <strong>de</strong>mandante-recurrente venía realizan<strong>do</strong> tareas<br />
exclusivamente <strong>de</strong> carácter sindical, y según los<br />
partes diarios <strong>de</strong> visitas (folios 60 al 88) entre sus<br />
cometi<strong>do</strong>s figuraba la organización <strong>de</strong> las<br />
elecciones en representación <strong>de</strong>l Sindicato<br />
CC.OO., en diversos locales <strong>de</strong> hostelería,<br />
resi<strong>de</strong>ncias, hoteles, etc.; fomentar la afiliación al<br />
Sindicato, participar en la negociación <strong>de</strong><br />
Convenios Colectivos, constan<strong>do</strong> en autos<br />
diversos convenios en los que el actor formó parte<br />
<strong>de</strong> la Comisión Negocia<strong>do</strong>ra por el Sindicato<br />
CC.OO.; y por realizar tales labores, el recurrente<br />
percibía una compensación económica en la<br />
cuantía anteriormente indicada <strong>de</strong> 198.795<br />
pesetas, figuran<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en el Régimen General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social, por cuenta <strong>de</strong>l Sindicato<br />
Nacional <strong>de</strong> CC.OO. que satisfacía sus cuotas.<br />
CUARTO.- Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> los prece<strong>de</strong>ntes datos<br />
fácticos, <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminarse si las funciones o tareas<br />
que venía <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> el actor para el<br />
Sindicato CC.OO. se encuadran entre las propias<br />
<strong>de</strong> un trabaja<strong>do</strong>r común u ordinario, que presta<br />
sus servicios en régimen <strong>de</strong> alineidad y<br />
retribución; o si, por el contrario, las funciones<br />
<strong>de</strong>sempeñadas son las típicas <strong>de</strong> la representación<br />
sindical, prestadas en el marco <strong>de</strong> una relación<br />
asociativa y ajenas a toda vinculación <strong>de</strong><br />
naturaleza o carácter laboral.<br />
De to<strong>do</strong>s los datos que se constatan como<br />
acredita<strong>do</strong>s, <strong>de</strong> la valoración <strong>de</strong> la prueba que<br />
obra en autos, la Sala entien<strong>de</strong> que las tareas que<br />
venía <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> el actor para el Sindicato<br />
CC.OO. se equiparan a las <strong>de</strong> los sindicalistas,<br />
dada la <strong>de</strong>dicación exclusiva <strong>de</strong> sus servicios, la<br />
<strong>de</strong> su condición <strong>de</strong> libera<strong>do</strong>, la <strong>de</strong> su <strong>de</strong>signación<br />
<strong>de</strong> dirigente, ostentan<strong>do</strong> cargos <strong>de</strong> representación<br />
<strong>de</strong>l Sindicato como miembro <strong>de</strong> la Comisión<br />
Ejecutiva <strong>de</strong> la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Comercio y<br />
Hostelería y Turismo <strong>de</strong> Galicia (FECOHT); y<br />
estos datos, objetivamente constata<strong>do</strong>s, privan a<br />
la relación que se cuestiona <strong>de</strong> la nota o requisito<br />
esencial <strong>de</strong> alienidad que ha <strong>de</strong> concurrir para que<br />
resulte atribuible la condición o naturaleza <strong>de</strong><br />
laboral. Y en estos casos, es reiterada la postura<br />
<strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina científica y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia, en<br />
el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar la incompetencia <strong>de</strong>l Or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional social en estos supuestos <strong>de</strong><br />
reclamaciones planteadas ante él, por quienes<br />
ostentan cargos <strong>de</strong> representación en los órganos<br />
<strong>de</strong> un Sindicato.<br />
Esta misma Sala, en un supuesto similar al aquí<br />
enjuicia<strong>do</strong>, <strong>de</strong>clara en su Sentencia <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1997 (A.S. 3.057), que “…los<br />
autores y los Tribunales distinguen claramente -<br />
respecto <strong>de</strong> las personas que prestan servicios<br />
para un sindicato- ente los sindicalistas y los<br />
asalaria<strong>do</strong>s, y aunque no falten supuestos límite<br />
en los que la diferenciación entre una y otra<br />
categoría resulte un tanto difusa, <strong>de</strong> todas formas<br />
“a priori” es clara la diferenciación, sien<strong>do</strong> así<br />
que por “sindicalista” (con <strong>de</strong>dicación exclusiva,<br />
con crédito horario o como simple colabora<strong>do</strong>r)<br />
habrá <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse aquella persona elegida para<br />
<strong>de</strong>sempeñar funciones <strong>de</strong> representación sindical<br />
y en el marco <strong>de</strong> una relación asociativa (medie o<br />
no compensación económica), en tanto que por<br />
trabaja<strong>do</strong>r habrá <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse a quien presta<br />
servicios en régimen <strong>de</strong> alineidad y retribución,<br />
sin –nota negativa- la existencia <strong>de</strong><br />
responsabilidad sindical”.<br />
En el presente supuesto, <strong>de</strong> las propias<br />
<strong>de</strong>claraciones testificales y <strong>de</strong> confesión, no<br />
ofrece la menor duda que las tareas y<br />
responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l actor –como anteriormente<br />
se dijo- eran las propias <strong>de</strong> un sindicalista, y en<br />
estos casos, y tal como lo entendió esta Sala en la<br />
Sentencia antes citada <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1997, la actividad <strong>de</strong>splegada por el recurrente no<br />
cabe atribuirle naturaleza o carácter laboral; sin<br />
que se oponga a esta conclusión “el dato<br />
puramente formal, relativo al alta en el régimen<br />
general <strong>de</strong> la Seguridad Social, al no ser <strong>de</strong>cisivo<br />
para la calificación <strong>de</strong> la relación”, -sentencias <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo, entre otras, <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1983 (R. 3.770), 15 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1985 (R. 1.864),<br />
13 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1987 (R. 3.694), 3 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1988 (R. 7.497) y 6 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1990 (R. 5.025).<br />
Y el mismo Tribunal <strong>de</strong>clara en su sentencia <strong>de</strong> 7<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1987 (R. 2.364) que “...tal conclusión<br />
no pue<strong>de</strong> verse enervada por el hecho <strong>de</strong> que se<br />
perciba una remuneración mensual, que en tales<br />
supuestos no juega como indicio <strong>de</strong> laboralidad,<br />
sino más bien como compensación por la<br />
<strong>de</strong>dicación exclusiva que correspon<strong>de</strong> al<br />
libera<strong>do</strong>”.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, para la Sala resulta incuestionable<br />
que la relación mantenida entre actor y sindicato<br />
es una relación <strong>de</strong> tipo asociativo, que la labor<br />
que el actor <strong>de</strong>sarrolló para el Sindicato no pue<strong>de</strong><br />
calificarse <strong>de</strong> laboral, -coincidien<strong>do</strong> con el<br />
informe <strong>de</strong>l Ministerio Fiscal- consiguientemente,<br />
el or<strong>de</strong>n jurisdiccional en el que <strong>de</strong>ben ventilarse<br />
las diferencias surgidas entre <strong>de</strong>mandante y<br />
Sindicato no pue<strong>de</strong> ser el social, sino que <strong>de</strong>ben<br />
acudir, si lo <strong>de</strong>sean, a la jurisdicción ordinaria; y<br />
al haberlo aprecia<strong>do</strong> <strong>de</strong> igual mo<strong>do</strong> la Magistrada<br />
<strong>de</strong> instancia, se impone, con la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l<br />
recurso, la confirmación <strong>de</strong> la sentencia recurrida,<br />
advirtién<strong>do</strong>se a la parte actora que pue<strong>de</strong> ejercitar<br />
185
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
las acciones correspondientes ante la jurisdicción<br />
ordinaria, si a su <strong>de</strong>recho conviniere; en<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la representación letrada <strong>de</strong>l actor<br />
<strong>do</strong>n M.Z.G., contra la sentencia dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo,<br />
<strong>de</strong> fecha trece <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve, en proceso sobre Despi<strong>do</strong>,<br />
promovi<strong>do</strong> por el recurrente contra el Sindicato<br />
Nacional <strong>de</strong> Comisiones Obreras <strong>de</strong> Galicia,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos la sentencia<br />
recurrida que <strong>de</strong>clara la incompetencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional social para conocer <strong>de</strong> la cuestión<br />
planteada; advirtien<strong>do</strong> a la parte actora que el<br />
conocimiento <strong>de</strong> la misma incumbe a la<br />
jurisdicción ordinaria, ante la cual pue<strong>de</strong> acudir<br />
en tutela <strong>de</strong> su interés.<br />
S. S<br />
2855 RECURSO Nº 5.229/99<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE NON POR<br />
DESOBEDIENCIA OU DIMINUCIÓN DE<br />
RENDEMENTO, SENÓN POR<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.229/99<br />
interpuesto por “R.B.C., S.A.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. UNO <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.C.E. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “R.B.C., S.A.”<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 409/99 sentencia con fecha<br />
cuatro <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- El <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n J.A.C.E., mayor <strong>de</strong><br />
edad y con DNI…, viene prestan<strong>do</strong> servicios para<br />
la empresa “R.B.C., S.A”, <strong>de</strong>dicada a la actividad<br />
<strong>de</strong> edición <strong>de</strong> prensa (“A.D.”), <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 3 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1988, con la categoría profesional<br />
<strong>de</strong> or<strong>de</strong>nanza y un salario mensual <strong>de</strong> 141.000<br />
pesetas, inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias./ Segun<strong>do</strong>.- Por medio <strong>de</strong> carta <strong>de</strong><br />
fecha 22 <strong>de</strong> junio, notificada al actor el mismo<br />
día, se le comunicó que se le <strong>de</strong>spedía con efectos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 22.06.99 en base a los siguientes<br />
hechos:” El pasa<strong>do</strong> día 28 <strong>de</strong> mayo usted recibe<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> Orense una llamada <strong>de</strong>l Consejero<br />
Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> “R.B.C., S.A” para hablar con el<br />
Dir. General <strong>de</strong> la citada empresa para convocarlo<br />
a una reunión en Orense, reca<strong>do</strong> que usted no<br />
transmite a esta persona, y ni siquiera le<br />
comunica que lo han llama<strong>do</strong>. Asimismo el<br />
pasa<strong>do</strong> martes 25 a las 2:30 <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong> fue<br />
encontra<strong>do</strong> por el Dir. General <strong>de</strong> la Empresa en<br />
un or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r jugan<strong>do</strong>, con el consiguiente<br />
aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong> la centralita telefónica, sabien<strong>do</strong><br />
usted que la buena atención en su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo es un factor fundamental para el buen<br />
funcionamiento <strong>de</strong> una empresa <strong>de</strong> estas<br />
características. Este tipo <strong>de</strong> negligencias por su<br />
parte se repiten continuamente a pesar <strong>de</strong> los<br />
reitera<strong>do</strong>s avisos verbales e incluso la<br />
amonestación por escrito <strong>de</strong> fecha 27 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1998 y la suspensión <strong>de</strong> empleo y<br />
suel<strong>do</strong> por FALTA GRAVE <strong>de</strong> fecha 8 <strong>de</strong><br />
Febrero <strong>de</strong> este año”./ Tercero.- De los hechos<br />
imputa<strong>do</strong>s al actor en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha<br />
resulta<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong>. A) El actor, cuyas funciones<br />
en la empresa consistían en aten<strong>de</strong>r el teléfono en<br />
la centralita, hacer fotocopias y enviar faxes<br />
cuan<strong>do</strong> le era or<strong>de</strong>na<strong>do</strong> y salir a veces a hacer<br />
reca<strong>do</strong>s como comprar otros periódicos o sellos,<br />
lo que hacía el sólo en su turno, fue adverti<strong>do</strong><br />
verbalmente en diversas ocasiones por no aten<strong>de</strong>r<br />
correctamente el teléfono y no dar los reca<strong>do</strong>s que<br />
le <strong>de</strong>jaban para otros; mediante carta <strong>de</strong> fecha 27<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1998 fue amonesta<strong>do</strong> por escrito<br />
por mala atención al teléfono, no transmitir al<br />
personal los reca<strong>do</strong>s llega<strong>do</strong>s y aban<strong>do</strong>nar sin<br />
justificación su puesto <strong>de</strong> trabajo, sanción que no<br />
consta que haya recurri<strong>do</strong>; asimismo, mediante<br />
carta <strong>de</strong> fecha 8 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 fue<br />
sanciona<strong>do</strong> por falta grave con 10 días <strong>de</strong><br />
suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong> por no haber<br />
entrega<strong>do</strong> al <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> publicidad un<br />
paquete que contenía un anuncio <strong>de</strong> “C.P.”, que<br />
por ello no se pu<strong>do</strong> publicar, paquete que había<br />
recibi<strong>do</strong> el actor por medio <strong>de</strong> la empresa “V.C.”.<br />
B) El día 28 <strong>de</strong> mayo recibió el actor una llamada<br />
telefónica <strong>de</strong>l Consejero Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa<br />
para hablar con el Director General y convocarlo<br />
a una reunión en Orense y no le dio el reca<strong>do</strong> al<br />
cita<strong>do</strong> Director ni le indicó que lo habían<br />
186
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
llama<strong>do</strong>, con lo que no pu<strong>do</strong> acudir a dicha<br />
reunión, <strong>de</strong> la que no consta la importancia. En el<br />
momento <strong>de</strong> la llamada el actor estaba mandan<strong>do</strong><br />
diversos faxes. C) el día 25 <strong>de</strong> mayo fue<br />
encontra<strong>do</strong> por el Director General jugan<strong>do</strong> en un<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r en una habitación cercana a la<br />
centralita telefónica, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la cuál sólo <strong>de</strong> reojo<br />
podía ver la entrada, no constan<strong>do</strong> que durante<br />
ese tiempo se halla produci<strong>do</strong> inci<strong>de</strong>nte alguno en<br />
la centralita o que el actor fuera requeri<strong>do</strong> para<br />
algún reca<strong>do</strong>. D) El actor, cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong>bía salir a<br />
hacer reca<strong>do</strong>s o estaba hacien<strong>do</strong> fotocopias o<br />
envian<strong>do</strong> faxes, podía, accionan<strong>do</strong> una clavija,<br />
hacer que el teléfono sonase en lugares distintos a<br />
la centralita./ Cuarto.- Antes <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir al actor,<br />
el Director General le propuso, para evitar que se<br />
quedase sin trabajo, hacerle un nuevo contrato<br />
según el cuál sólo prestaría servicios los fines <strong>de</strong><br />
semana y el resto <strong>de</strong> días sólo en las horas <strong>de</strong><br />
menor número <strong>de</strong> llamadas; no consta que en<br />
dicho contrato se le respetase su antigüedad y<br />
salario, contrato que el actor no aceptó. Para el<br />
puesto <strong>de</strong>l actor, una vez <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> éste, el<br />
Director General contrató a una chica que él ya<br />
conocía <strong>de</strong> trabajar en la Asociación Territorial <strong>de</strong><br />
Comercio <strong>de</strong> C. y que consi<strong>de</strong>ra que hacía bien su<br />
trabajo./ Quinto.- Presentada papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC el día 7 <strong>de</strong> julio, la<br />
misma tuvo lugar en fecha 21 con el resulta<strong>do</strong> sin<br />
efecto. / Sexto.- El <strong>de</strong>mandante no es ni fue<br />
durante el ultimo año representante legal <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la petición subsidiaria<br />
contenida en la <strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>n<br />
J.A.C.E., <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto el mismo con fecha<br />
22.06.99 por parte <strong>de</strong> la empresa “R.B.C., S.A”, a<br />
la que con<strong>de</strong>no a que en el plazo <strong>de</strong> cinco días<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta resolución opte entre<br />
la readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r o abonarle una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 2.250.592 pesetas, opción que<br />
<strong>de</strong>berá ejercitar mediante escrito o comparecencia<br />
ante la Secretaría <strong>de</strong> este Juzga<strong>do</strong> en el plazo<br />
indica<strong>do</strong> y sin esperar a la firmeza <strong>de</strong> la presente<br />
sentencia, así como a que en ambos casos le<br />
abone los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> esta<br />
resolución, advirtien<strong>do</strong> a la citada empresa que en<br />
caso <strong>de</strong> no optar en el plazo <strong>de</strong> forma expresa<strong>do</strong>s<br />
se enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la readmisión,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la petición principal <strong>de</strong> nulidad, <strong>de</strong><br />
la que absuelvo a la citada <strong>de</strong>mandada.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- “R.B.C., SA” recurre la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, que <strong>de</strong>claró la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso, y solicita con amparo procesal<br />
correcto el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho que contiene<br />
aquel pronunciamiento, por enten<strong>de</strong>r que infringe<br />
el artículo 54.2.b), d) y e) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res (ET), pues la conducta <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante se i<strong>de</strong>ntifica con la indisciplina o<br />
<strong>de</strong>sobediencia en el trabajo, con la transgresión <strong>de</strong><br />
la buena fe contractual y el abuso <strong>de</strong> confianza en<br />
el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> sus funciones, así como con la<br />
disminución continuada y voluntaria en el<br />
rendimiento <strong>de</strong> trabajo normal o pacta<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- De acuer<strong>do</strong> con el relato <strong>de</strong> hechos<br />
<strong>de</strong> la sentencia impugnada, los datos objetivos <strong>de</strong><br />
la cuestión se resumen en los siguientes: 1) El<br />
actor prestó servicios para la recurrente, <strong>de</strong>dicada<br />
a la edición <strong>de</strong> prensa (“A.D.”), <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 03.11.88<br />
con la categoría <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nanza. Sus funciones<br />
consistían en aten<strong>de</strong>r el teléfono en la centralita,<br />
hacer fotocopias, enviar faxes y, a veces, hacer<br />
reca<strong>do</strong>s como comprar periódicos o sellos. 2) En<br />
diversas ocasiones, la empresa le advirtió<br />
verbalmente por no aten<strong>de</strong>r <strong>de</strong> forma correcta el<br />
teléfono y no dar los avisos que recibía. Por carta<br />
<strong>de</strong> 27.11.98 fue amonesta<strong>do</strong> por mala atención al<br />
teléfono, no transmitir los reca<strong>do</strong>s y aban<strong>do</strong>nar<br />
sin justificación su puesto <strong>de</strong> trabajo. Por carta <strong>de</strong><br />
08.02.99 fue sanciona<strong>do</strong> con diez días <strong>de</strong><br />
suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong> por falta grave, al<br />
no haber entrega<strong>do</strong> al <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> publicidad<br />
un paquete, recibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa “V.C.”, que<br />
contenía un anuncio <strong>de</strong> C.P. que, por ello, no se<br />
pu<strong>do</strong> publicar. 3) El 25.05.99 el director general<br />
le encontró jugan<strong>do</strong> en un or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r, ubica<strong>do</strong> en<br />
una habitación cercana a la centralita telefónica,<br />
sin que durante ese tiempo conste haberse<br />
produci<strong>do</strong> ningún inci<strong>de</strong>nte. El 28.05.99, cuan<strong>do</strong><br />
estaba envian<strong>do</strong> diversos faxes, recibió una<br />
llamada telefónica <strong>de</strong>l consejero <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> con el<br />
fin <strong>de</strong> avisar al director general para una reunión;<br />
nada comunicó al director, por lo que éste no<br />
acudió a la reunión señalada. 4) Antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
y para evitar se quedase sin trabajo, el director<br />
general le ofreció un contrato para prestar<br />
servicios los fines <strong>de</strong> semana y en las horas <strong>de</strong><br />
menos llamadas el resto <strong>de</strong> los días, sin que<br />
conste se respetase su antigüedad y salario; el<br />
<strong>de</strong>mandante no aceptó. Produci<strong>do</strong> el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, el<br />
director general contrató a una joven a la que ya<br />
conocía por haber trabaja<strong>do</strong> en la asociación<br />
territorial <strong>de</strong>l comercio <strong>de</strong>…<br />
TERCERO.- La jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>fine las causas<br />
legales <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> invocadas por la recurrente <strong>de</strong>l<br />
siguiente mo<strong>do</strong>: A) La indisciplina es una actitud<br />
<strong>de</strong> rebeldía abierta y enfrentada a las ór<strong>de</strong>nes<br />
recibidas <strong>de</strong>l empresario en el ejercicio regular<br />
187
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
por éste <strong>de</strong> sus funciones directivas (s. 15.03.83).<br />
La <strong>de</strong>sobediencia es la directa y grave<br />
contradicción a una or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l empresario, dada en<br />
base al po<strong>de</strong>r rector que le reconoce la ley, sujeto<br />
a las exigencias <strong>de</strong> la buena fe, que pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>rivar<br />
<strong>de</strong> una conducta intencional, maliciosa o <strong>de</strong> la<br />
omisión <strong>de</strong> la diligencia necesaria sin necesidad<br />
<strong>de</strong> reiteración (ss. 25.01, 30.04.85; 19.01., 01.10,<br />
03.12.87; 14.10.88, 19.09.89). B) La transgresión<br />
<strong>de</strong> la buena fe contractual o el abuso <strong>de</strong> confianza<br />
exige un incumplimiento grave y culpable <strong>de</strong> las<br />
obligaciones laborales, que pue<strong>de</strong> provenir no<br />
sólo <strong>de</strong> conductas intencionales o <strong>do</strong>losas sino<br />
también <strong>de</strong> la falta <strong>de</strong> diligencia, sin que resulte<br />
necesario para su apreciación la existencia <strong>de</strong><br />
lucro personal ni la causación <strong>de</strong> daños a la<br />
empresa (ss. 18.01.84, 16.05.85, 26.05.86,<br />
19.01.87, 19.09.89, 04.03.91). C) La disminución<br />
en el rendimiento es la efectiva, reiterada o<br />
continuada y voluntaria reducción <strong>de</strong> la actividad<br />
con cuantificación <strong>de</strong> su diferencia con el trabajo<br />
normal o pacta<strong>do</strong> exigible, salvo que concurra<br />
causa objetiva ajena a la voluntad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
(ss. 14.07, 15.11.82; 07.07, 10.10.83; 07.01.87).<br />
CUARTO.- Mientras que la indisciplina o<br />
<strong>de</strong>sobediencia y la disminución continuada y<br />
voluntaria en el rendimiento <strong>de</strong> trabajo no son<br />
apreciables en el actual supuesto, porque la<br />
empresa no imputó la primera al <strong>de</strong>mandante en<br />
la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y respecto <strong>de</strong> la segunda no<br />
fijó el trabajo normal u ordinario exigible como<br />
término <strong>de</strong> comparación con la conducta <strong>de</strong> aquél,<br />
por el contrario sí apreciamos en ésta una<br />
evi<strong>de</strong>nte transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual o<br />
abuso <strong>de</strong> confianza en el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l trabajo,<br />
si tenemos en cuenta, a) que se proyectó sobre su<br />
tarea esencial, cual era aten<strong>de</strong>r <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> correcto<br />
las llamadas telefónicas que la empresa recibía a<br />
través <strong>de</strong> su persona <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a su condición <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>nanza, b) que fue adverti<strong>do</strong> verbalmente y<br />
sanciona<strong>do</strong> con anterioridad en diversas<br />
ocasiones, por razones semejantes a aquellas en<br />
que la empresa fundamenta su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spedir, c) que las faltas atribuidas en la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, a<strong>de</strong>más, no carecen <strong>de</strong> trascen<strong>de</strong>ncia,<br />
porque a través <strong>de</strong> la comisión <strong>de</strong> una <strong>de</strong> ellas<br />
impidió al director general <strong>de</strong> la empresa acudir a<br />
una reunión a la que había si<strong>do</strong> cita<strong>do</strong> mediante<br />
llamada telefónica <strong>de</strong>l consejero <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>, pues<br />
omitió cursar al convoca<strong>do</strong> el oportuno aviso, y la<br />
otra supuso el aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo sin<br />
justificación, pues no sirve <strong>de</strong> disculpa la<br />
utilización lúdica, <strong>de</strong> recreo o divertimento <strong>de</strong> un<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r en <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia cercana a aquél.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, la naturaleza y características <strong>de</strong>l<br />
ilícito proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong>scrito, <strong>de</strong> mayor relevancia si<br />
cabe da<strong>do</strong>s los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r,<br />
suponen una clara infracción <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> lealtad<br />
laboral que justifica la <strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong><br />
extinguir el contrato <strong>de</strong> trabajo con base en el<br />
cita<strong>do</strong> artículo 54.2.d) ET, sin que, a los mismos<br />
fines y frente a lo consigna<strong>do</strong> en la sentencia<br />
impugnada, resulte necesario esperar a que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r cometa nuevas y similares<br />
infracciones.<br />
La conclusión que a<strong>do</strong>ptamos no se altera por<br />
ignorarse la importancia <strong>de</strong> la reunión a la que el<br />
director no acudió por omisión <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante ni<br />
porque éste pudiera observar la centralita <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
lugar <strong>de</strong> ubicación <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r, pues se trata <strong>de</strong><br />
particularida<strong>de</strong>s ajenas a la esencia <strong>de</strong> las faltas<br />
cometidas, así como tampoco por el ofrecimiento<br />
<strong>de</strong> un nuevo contrato, da<strong>do</strong> el momento y<br />
finalidad a que obe<strong>de</strong>ció, ni por su antigüedad en<br />
la empresa, pues incluso la falta pue<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse<br />
que adquiere mayor entidad al tratarse <strong>de</strong> persona<br />
con larga vinculación con el emplea<strong>do</strong>r (TTSSJJ<br />
ss. Cataluña 09.05.91, Galicia 08.11.91).<br />
QUINTO.- De acuer<strong>do</strong> con el artículo 201 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> procedimiento laboral, ha <strong>de</strong> darse el<br />
<strong>de</strong>stino legal al <strong>de</strong>pósito para recurrir y al<br />
aseguramiento <strong>de</strong> la cantidad objeto <strong>de</strong> con<strong>de</strong>na<br />
efectua<strong>do</strong>s por la recurrente.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Estimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong> “R.B.C.,<br />
SA” contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 1 <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 en autos<br />
nº 409/99, que revocamos, y <strong>de</strong>sestimamos la<br />
<strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.A.C.E. contra la<br />
recurrente, cuya proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>claramos, así<br />
como convalidada la extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
trabajo producida por tal causa sin <strong>de</strong>recho a<br />
in<strong>de</strong>mnización ni a salarios <strong>de</strong> tramitación.<br />
S. S.<br />
2856 RECURSO Nº 5.330/99<br />
DISTINCIÓN ENTRE TRABALLADORES<br />
“INDEFINIDOS” E FIXOS EMPREGADOS<br />
POR UNHA ADMINISTRACIÓN PÚBLICA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez López<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
188
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.330/99<br />
interpuesto por M.P.F., <strong>do</strong>ña M.P.A.M., <strong>do</strong>ña<br />
M.C.F.M., <strong>do</strong>ña S.R.B., <strong>do</strong>ña J.C.L. y <strong>do</strong>ña<br />
C.O.R. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 471/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.P.F. y otros en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
Consellería <strong>de</strong> Educación y Or<strong>de</strong>nación<br />
Universitaria <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- (1) <strong>do</strong>ña M.P.F., con D.N.I… y <strong>do</strong>micilio en<br />
Vigo, (2) <strong>do</strong>ña M.P.A.M., con D.N.I… y<br />
<strong>do</strong>micilio en Re<strong>do</strong>n<strong>de</strong>la, (3) <strong>do</strong>ña M.C.F.M., con<br />
D.N.I… y <strong>do</strong>micilio en Arca<strong>de</strong>, (4) <strong>do</strong>ña S.R.B.<br />
con D.N.I… y con <strong>do</strong>micilio en Nigrán, (5) <strong>do</strong>ña<br />
J.C.L. con D.N.I… y con <strong>do</strong>micilio en Vigo, y (6)<br />
<strong>do</strong>ña C.O.R. con D.N.I… y <strong>do</strong>micilio en Vigo,<br />
todas ellas mayores <strong>de</strong> edad, vienen prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la Conselleria <strong>de</strong> Educación y<br />
Or<strong>de</strong>nación Universitaria, como limpia<strong>do</strong>ras y un<br />
salario mensual <strong>de</strong> 147.000 pesetas.- 2º.- Que las<br />
actoras han veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, en base a diferentes<br />
modalida<strong>de</strong>s contractuales:- (1) <strong>do</strong>ña M.P.F.:- 1.-<br />
Des<strong>de</strong> el 28.01.92 en base a un contrato celebra<strong>do</strong><br />
al amparo <strong>de</strong>l real Decreto 2.104/84,<br />
Conservatorio <strong>de</strong> Música <strong>de</strong> Vigo.- 2.- Des<strong>de</strong> el<br />
19.02.92 al 18.08.92, en base a un contrato<br />
celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 1.989/84,<br />
I:B: nº 11, Carrasqueira-Coruxo.- 3.- Des<strong>de</strong> el<br />
19.08.92 hasta la actualidad, en base a un contrato<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/84 (sustituir a trabaja<strong>do</strong>res<br />
con <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo).- (2)<br />
<strong>do</strong>ña M.P.A.M.- 1.- Des<strong>de</strong> el 04.10.92 hasta el<br />
13.10.93 en base a un contrato celebra<strong>do</strong> al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 89/84.- 2.- Des<strong>de</strong> el<br />
14.10.93 hasta la actualidad, en base a un contrato<br />
<strong>de</strong> interinidad, celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
<strong>de</strong>creto 2.104/84.- (3) <strong>do</strong>ña M.C.F.M.- 1.- Des<strong>de</strong><br />
el 02.01.90 al 18.01.90, mediante un contrato<br />
celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 1.991/84<br />
sustitución en I.B. Re<strong>do</strong>n<strong>de</strong>la.- 2.- Des<strong>de</strong> el<br />
14.11.90 mediante un contrato suscrito al amparo<br />
<strong>de</strong>l Real Decreto 91/84 sustitución, en el I.B.<br />
Re<strong>do</strong>n<strong>de</strong>la.- 3.- Des<strong>de</strong> el 11.04.92 hasta la<br />
actualidad mediante un contrato <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l real Decreto<br />
2.104/84 (sustituir a trabaja<strong>do</strong>res con <strong>de</strong>recho a<br />
reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo).- (4) <strong>do</strong>ña S.R.B.-<br />
Des<strong>de</strong> el 25.09.92 sien<strong>do</strong> el ultimo contrato<br />
suscrito por el reclamante <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.104/84 (sustituir a trabaja<strong>do</strong>res con<br />
<strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo).- (5) <strong>do</strong>ña<br />
J.C.L.- 1.- Des<strong>de</strong> el 25.04.89 al 13.07.89.- 2.-<br />
Des<strong>de</strong> el 23.11.89 al 06.10.92.- 3.- Des<strong>de</strong> el<br />
08.05.92 hasta la actualidad mediante un contrato<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/94 (sustituir a trabaja<strong>do</strong>res<br />
con <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo)- (6)<br />
<strong>do</strong>ña C.O.R.- 1.- Des<strong>de</strong> el 07.05.90 al 01.06.90<br />
mediante un contrato celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 1.991/84, en el I.F.P. Meixoeiro,<br />
Vigo.- 2.- Des<strong>de</strong> el 07.12.90 mediante un contrato<br />
suscrito al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84, en<br />
el I.B. Santo Tomé.- 3.- Des<strong>de</strong> el 18.11.91 al<br />
05.03.92 mediante un contrato suscrito al amparo<br />
<strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84, en el I.F.P. Teis.- 4.-<br />
Des<strong>de</strong> el 16.03.92 al 17.07.92 mediante un<br />
contrato suscrito al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.104/84 en el Conservatorio <strong>de</strong> Música.- 5.-<br />
Des<strong>de</strong> el 28.09.92 hasta la actualidad mediante un<br />
contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84 (sustituir a<br />
trabaja<strong>do</strong>res con <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong><br />
trabajo).- 3º.- El objeto <strong>de</strong>l ultimo contrato<br />
suscrito por las reclamantes es: (1) Según la<br />
cláusula séptima <strong>de</strong>l mismo: “Sustitución <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r que resulte selecciona<strong>do</strong> a través <strong>de</strong> la<br />
OPEL anunciada por Decreto 403/1991, <strong>de</strong><br />
22.11” asimismo en la cláusula sexta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
contrato se establece que la duración <strong>de</strong>l mismo<br />
se exten<strong>de</strong>rá “<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19.08.92 hasta la provisión<br />
<strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> carácter fijo”.- (2) Según la cláusula<br />
séptima <strong>de</strong>l mismo: “la sustitución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
que en su día resulte selecciona<strong>do</strong> por los<br />
procedimientos<br />
reglamentariamente<br />
estableci<strong>do</strong>s”, asimismo en la cláusula Sexta <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> contrato se establece que la duración <strong>de</strong>l<br />
mismo se exten<strong>de</strong>rá “...<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 14.10.93 hasta la<br />
provisión <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo con carácter fijo”.<br />
(3) Según la cláusula séptima <strong>de</strong>l mismo:<br />
“Sustitución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que resulte<br />
selecciona<strong>do</strong> a través <strong>de</strong>l OPEL anunciada por<br />
Decreto 403/1991 <strong>de</strong> 22.11”, asimismo en la<br />
cláusula sexta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> contrato se establece que<br />
la duración <strong>de</strong>l mismo se exten<strong>de</strong>rá “<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
11.04.92 hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> carácter<br />
fijo”.- (4). Según la cláusula séptima <strong>de</strong>l mismo:<br />
“sustitución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que resulte<br />
selecciona<strong>do</strong> a través <strong>de</strong> la OPEL anunciada por<br />
Decreto 403/1991, <strong>de</strong> 22.11 asimismo en la<br />
cláusula sexta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> contrato se establece que<br />
la duración <strong>de</strong>l mismo se exten<strong>de</strong>rá “<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
25.09.92 hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto con<br />
carácter fijo”.- (5) Según la cláusula séptima <strong>de</strong>l<br />
mismo: “sustitución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que resulte<br />
selecciona<strong>do</strong> a través <strong>de</strong>l la OPEL anunciada por<br />
Decreto 403/1991, <strong>de</strong> 22.11 asimismo en la<br />
cláusula sexta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> contrato se establece que<br />
189
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
la duración <strong>de</strong>l mismo se exten<strong>de</strong>rá “<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
08.05.92 hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto con<br />
carácter fijo”.- (6) Según la cláusula séptima <strong>de</strong>l<br />
mismo: “sustitución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que resulte<br />
selecciona<strong>do</strong> a través <strong>de</strong>l la OPEL anunciada por<br />
Decreto 403/1991, <strong>de</strong> 22.11 asimismo en la<br />
cláusula sexta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> contrato se establece que<br />
la duración <strong>de</strong>l mismo se exten<strong>de</strong>rá “<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
28.09.92 hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto con<br />
carácter fijo”.- 4º.- Por sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social número Dos autos 21/99, las actoras<br />
fueron <strong>de</strong>claradas como personal laboral <strong>de</strong><br />
carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19.08.92 para <strong>do</strong>ña<br />
M.P.F., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 14.10.93 para <strong>do</strong>ña M.P.A.M.,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 11.04.92 para <strong>do</strong>ña M.C.F.M., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
25.09,.92, para <strong>do</strong>ña S.R.B., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 23.11.89<br />
para <strong>do</strong>ña J.C.L. y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 28.09.92 para <strong>do</strong>ña<br />
C.O.R., al apreciarse irregularida<strong>de</strong>s en –la<br />
contratación por no haberse celebra<strong>do</strong> la<br />
convocatoria anunciada en el Decreto 403/91.-<br />
5º.- Que la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia notificó el cese <strong>de</strong><br />
las actoras alegan<strong>do</strong> como causa “Ocupación <strong>de</strong><br />
posto por laboral fixo en concurso-oposición<br />
1/96”, en las siguientes fechas y plazas <strong>de</strong><br />
limpia<strong>do</strong>ras:- (1) 30.06.1999 EDC<br />
994031136560011.- (2) 04.07.1999 EDC<br />
994031436560009.- (3) 01.07.1999 EDC<br />
994030136440006.- (4) 30.06.1999. EDC<br />
99403013635008.- (5) 30.06.1999 EDC<br />
994030736560009.- (6) 30.06.1999 EDC<br />
994030136550007.- 6º.- Se formularon<br />
reclamaciones previas, agotán<strong>do</strong>se la via<br />
administrativa.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda planteada<br />
por (1) <strong>do</strong>ña M.P.F., (2) <strong>do</strong>ña M.P.A.M., (3) <strong>do</strong>ña<br />
M.C.F.M., (4) <strong>do</strong>ña S.R.B., (5) <strong>do</strong>ña J.C.L. y (6)<br />
<strong>do</strong>ña C.O.R., contra la XUNTA DE GALICIA-<br />
CONSELLERÍA DE EDUCACION E<br />
ORDENACION UNIVERSITARIA, <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo a dicha <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las<br />
pretensiones <strong>de</strong> las <strong>de</strong>mandantes.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- Disconformes las <strong>de</strong>mandantes con la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia que <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda<br />
formulada sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> absolvien<strong>do</strong> a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong>ducidas en el<br />
escrito rector, interponen recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
para <strong>de</strong>nunciar a través <strong>de</strong> un único motivo la<br />
infracción por aplicación incorrecta <strong>de</strong>l artículo<br />
49.1.b) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res e<br />
infracción <strong>de</strong> los artículos 52, 53, 54 y 55 <strong>de</strong>l<br />
menciona<strong>do</strong> Texto Legal, alegan<strong>do</strong>, en síntesis,<br />
que en virtud <strong>de</strong> sentencia dictada en su día por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social, las trabaja<strong>do</strong>ras fueron<br />
<strong>de</strong>claradas como personal laboral <strong>de</strong> carácter<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, por lo que su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sólo pue<strong>de</strong><br />
llevarse a cabo por la vía <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo en<br />
la forma establecida en el artículo 53 y conforme<br />
al 52.c) por razones organizativas, en relación con<br />
el artículo 51.1, ya que – aña<strong>de</strong>n – no pue<strong>de</strong> la<br />
Administración tener <strong>do</strong>s personas para un único<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo, por lo que se le faculta para<br />
extinguir el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> al cubrirse reglamentariamente la plaza<br />
por el titular aspirante a la misma, dan<strong>do</strong> lugar al<br />
cese por razones objetivas y ponien<strong>do</strong> a su<br />
disposición la in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 20 días por año.<br />
Para una mejor comprensión <strong>de</strong> la cuestión<br />
<strong>de</strong>batida es importante resaltar las siguientes<br />
circunstancias: a) Las <strong>de</strong>mandantes vienen<br />
prestan<strong>do</strong> servicios para la Consellería <strong>de</strong><br />
Educación y Or<strong>de</strong>nación Universitaria (<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia) como limpia<strong>do</strong>ras, en virtud <strong>de</strong> contratos<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, celebra<strong>do</strong>s al amparo<br />
<strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84 para sustituir a<br />
trabaja<strong>do</strong>res con <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong><br />
trabajo y b) La <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia notificó el cese<br />
<strong>de</strong> las actoras alegan<strong>do</strong> como causa la ocupación<br />
<strong>de</strong>l puesto por personal laboral fijo en concurso<br />
oposición 1/96.<br />
La Sala ya ha teni<strong>do</strong> ocasión <strong>de</strong> abordar y<br />
resolver la misma cuestión planteada, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
al respecto que la interinidad opera para sustituir<br />
plazas vacantes hasta su cobertura reglamentaria<br />
o amortización mientras que la eventualidad <strong>de</strong>be<br />
actuar para sustituir plaza ocupada durante la<br />
ausencia justificada <strong>de</strong> quien la ostenta.<br />
Consiguientemente la interina cesa cuan<strong>do</strong> la<br />
plaza queda cubierta por <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> su titular<br />
o por amortización <strong>de</strong> la misma, y la eventual ha<br />
<strong>de</strong> sufrir el cese cuan<strong>do</strong> se produzca la<br />
incorporación <strong>de</strong>l sustitui<strong>do</strong>. Las <strong>de</strong>mandantes<br />
que habían suscrito unos contratos <strong>de</strong> trabajo<br />
celebra<strong>do</strong>s al amparo <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84, en<br />
sustitución <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>ras con <strong>de</strong>recho a reserva<br />
<strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo, hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo con carácter fijo, son cesadas por<br />
haberse ocupa<strong>do</strong> el puesto por personal laboral<br />
fijo que superó los procesos selectivos para su<br />
ingreso, ocupan<strong>do</strong> la plaza que venía<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> la actora.<br />
Por otro la<strong>do</strong> y en lo que atañe a la alegación <strong>de</strong><br />
las recurrentes cabe señalar que la relación<br />
laboral in<strong>de</strong>finida en una Administración Pública<br />
no equivale a la adscripción <strong>de</strong> la plaza o puesto<br />
con carácter <strong>de</strong>finitivo ni implica la condición <strong>de</strong><br />
fijo <strong>de</strong> plantilla, ni por tanto es obstáculo para la<br />
extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> aquellos<br />
190
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
trabaja<strong>do</strong>res con relación laboral in<strong>de</strong>finida<br />
cuan<strong>do</strong> se produce la cobertura <strong>de</strong> las plazas<br />
ocupadas por personal laboral fijo provisto <strong>de</strong><br />
forma reglamentaria. Pues tal distinción entre<br />
trabaja<strong>do</strong>res fijos <strong>de</strong> plantilla (condición ligada a<br />
la contratación por el procedimiento<br />
reglamentario) y trabaja<strong>do</strong>res vincula<strong>do</strong>s por un<br />
contrato por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, ya ha si<strong>do</strong><br />
reiteradamente aclara<strong>do</strong> por el Tribunal Supremo,<br />
entre otras muchas, sentencia <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1997 (Rec. 3.940/1996) al <strong>de</strong>clarar que la<br />
contratación laboral <strong>de</strong> la Administración Pública,<br />
al margen <strong>de</strong> un sistema a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> <strong>de</strong> pon<strong>de</strong>ración<br />
<strong>de</strong> mérito y capacidad impi<strong>de</strong> equiparar a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res fijos <strong>de</strong> plantilla, condición ligada a<br />
la contratación por procedimiento reglamentario,<br />
a aquellos otros trabaja<strong>do</strong>res vincula<strong>do</strong>s por un<br />
contrato por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>.<br />
En tales circunstancias es evi<strong>de</strong>nte que sus ceses<br />
no constituyen un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino que se produjeron<br />
como consecuencia <strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong> la<br />
normativa concerniente al caso al cumplirse la<br />
condición resolutoria <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
“hasta la provisión <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo con<br />
carácter fijo”.<br />
En consecuencia y al haberlo entendi<strong>do</strong> así la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación<br />
<strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> suplicación formula<strong>do</strong> y la<br />
confirmación <strong>de</strong> la resolución recurrida<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por <strong>do</strong>ña<br />
M.P.F., <strong>do</strong>ña M.P.A.M., <strong>do</strong>ña M.C.F.M., <strong>do</strong>ña<br />
S.R.B., <strong>do</strong>ña J.C.L. y <strong>do</strong>ña C.O.R., contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
número cinco <strong>de</strong> Vigo <strong>de</strong> fecha 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999, confirman<strong>do</strong> la expresada resolución.<br />
S. S.<br />
2857 RECURSO Nº 5.377/99<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE, POR<br />
INDEBIDA EXTINCIÓN DE CONTRATO DE<br />
LANZAMENTO DE NOVA ACTIVIDADE<br />
CELEBRADO EN FRAUDE DE LEI.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.377/99<br />
interpuesto por la Consellería <strong>de</strong> Familia,<br />
Promoción <strong>de</strong> Emprego Muller e Xuventu<strong>de</strong><br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
tres <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 408/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.T.P.M. y <strong>do</strong>n<br />
J.M.S.T. en reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>mandada la Consellería <strong>de</strong> Familia Promoción<br />
<strong>de</strong> Emprego Muller e Xuventu<strong>de</strong> en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 20 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que ESTIMÓ la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Los actores M.T.P.M. y J.M.S.T., mayores<br />
<strong>de</strong> edad, con D.N.I… y nº… respectivamente,<br />
vienen prestan<strong>do</strong> servicios para la <strong>de</strong>mandada<br />
Consellería <strong>de</strong> Familia e Promoción <strong>de</strong> Emprego,<br />
Muller e Xuventu<strong>de</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia y ello<br />
ambos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.06.1996 con la categoría<br />
profesional la primera <strong>de</strong> Asistente Social y el<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> Psicólogo y con una retribución<br />
mensual <strong>de</strong> 249.000.-pts. y 300.000 pts.<br />
respectivamente./2º.- Que los actores,<br />
suscribieron con la <strong>de</strong>mandada contrato eventual<br />
<strong>de</strong> 5 meses <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>l 01.02.1995 al<br />
28.04.1996, contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/1994 <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
diciembre para aten<strong>de</strong>r circunstancias <strong>de</strong><br />
merca<strong>do</strong>, acumulación <strong>de</strong> tareas o exceso <strong>de</strong><br />
pedi<strong>do</strong>s, establecién<strong>do</strong>se en la cláusula séptima<br />
<strong>de</strong> los respectivos contratos que el objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato es la acumulación <strong>de</strong> tareas, con la<br />
finalidad <strong>de</strong> agilizar la tramitación <strong>de</strong> los<br />
expedientes <strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción, en cumplimiento <strong>de</strong> las<br />
plazas establecidas por la Disposición Transitoria<br />
Única <strong>de</strong>l Decreto 112/1995 <strong>de</strong>l 31 <strong>de</strong> marzo. Y<br />
con fecha <strong>de</strong> 01.06.1996, los actores suscribieron<br />
con la <strong>de</strong>mandada sen<strong>do</strong>s contratos <strong>de</strong> trabajo por<br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad celebradas al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
diciembre, establecién<strong>do</strong>se que la nueva actividad<br />
consiste en el otorgamiento <strong>de</strong> habilitación,<br />
seguimiento y control <strong>de</strong> entida<strong>de</strong>s colabora<strong>do</strong>ras<br />
<strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción internacional, inicián<strong>do</strong>se la misma<br />
con fecha <strong>de</strong> 01.06.1996 y terminan<strong>do</strong> el perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lanzamiento el 31.05.1999./3º.- Que con fecha<br />
<strong>de</strong> 12.04.1999, la Consellería <strong>de</strong>mandada notificó<br />
a los actores el cese, con efectos <strong>de</strong> 31.05.1999<br />
191
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
comunicaciones <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “Para<br />
os efectos previstos nos artigos 15 e 49 <strong>do</strong> Texto<br />
Refundi<strong>do</strong> da Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res<br />
aproba<strong>do</strong> polo Real Decreto Lexislativo 1/1995,<br />
<strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo (B.O.E. <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> marzo) segun<strong>do</strong><br />
a redacción dada pola Lei 63/1997, <strong>do</strong> 26 <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cembro (BOE <strong>do</strong> 30 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro), e ten<strong>do</strong> en<br />
conta que o contrato subscrito por voste<strong>de</strong> é <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada e próximo a expirar, pola<br />
presente comunícaselle que ó remata-la xornada<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> <strong>do</strong> día 31.05.1999 darase por<br />
termina<strong>do</strong> e quedará sen efecto ningún o contrato<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> concerta<strong>do</strong> por voste<strong>de</strong> con data<br />
01.06.1996. o que se lle comunica para o seu<br />
coñecemento e efectos cita<strong>do</strong>s”./4º.- Que ha<br />
resulta<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> en autos, que los actores<br />
realizaron las siguientes funciones en el Servicio<br />
<strong>de</strong> Familia, Infancia y Menor <strong>de</strong> la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Familia, e Promoción <strong>de</strong> Emprego, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong>: Valoración <strong>de</strong> parejas solicitantes<br />
para la A<strong>do</strong>pción Nacional e Internacional (<strong>de</strong>l<br />
01.06.96 al 30.10.96), el actor J.M.S.T. <strong>de</strong>l<br />
01.01.96 al 21.05.99 realiza la coordinación <strong>de</strong>l<br />
Equipo <strong>de</strong> Urgencias con las siguientes funciones:<br />
investigación, valoración, atención y a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong><br />
las medidas <strong>de</strong> protección necesarias sobre los<br />
menores en situación <strong>de</strong> riesgo o <strong>de</strong>samparo <strong>de</strong> la<br />
que se tiene conocimiento a través <strong>de</strong>l teléfono<br />
<strong>de</strong>l menor, <strong>de</strong> los distintos Juzga<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> otros<br />
organismos, emitien<strong>do</strong> en su caso, los<br />
correspondientes informes. Y atención,<br />
información investigación y valoración <strong>de</strong> los<br />
casos nuevos que acudan directamente al Servicio<br />
<strong>de</strong> Menores y la actora M.T.P.M. realiza<br />
colaboración en el Equipo <strong>de</strong> Urgencias <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
01.11.1996 al 14.01.1997, fecha en la que se<br />
integra como trabaja<strong>do</strong>ra social en el Equipo <strong>de</strong><br />
Atención y Valoración (J.M. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 14.01.97 al<br />
31.05.99) con las siguientes funciones: -<br />
Investigación, Valoración, Atención y a<strong>do</strong>pción<br />
<strong>de</strong> las Medidas <strong>de</strong> Protección necesarias sobre los<br />
menores en situación <strong>de</strong> riesgo o <strong>de</strong>samparo <strong>de</strong><br />
los que se tiene conocimiento a través <strong>de</strong><br />
Atención Primaria, o bien <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s por otros<br />
equipos./Pase <strong>de</strong> expedientes <strong>de</strong> menores,<br />
susceptibles <strong>de</strong> ser a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>s al Equipo <strong>de</strong><br />
A<strong>do</strong>pción. Promover acogimientos en familia<br />
extensa o ajena./Seguimiento <strong>de</strong> los menores<br />
ingresa<strong>do</strong>s en centros propios o colabora<strong>do</strong>res<br />
mantenien<strong>do</strong> reuniones periódicas con el personal<br />
<strong>de</strong> los centros y Coordinación con los Servicios<br />
<strong>de</strong> Atención Primaria en la elaboración <strong>de</strong> planes<br />
<strong>de</strong> trabajo con las familias <strong>de</strong> los niños, a fin <strong>de</strong><br />
facilitar el retorno <strong>de</strong> los niños al seno <strong>de</strong> su<br />
familia./5º.- Que ha resulta<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> en autos,<br />
que los actores no realizaron en ningún momento,<br />
la actividad <strong>de</strong> control <strong>de</strong> las entida<strong>de</strong>s<br />
colabora<strong>do</strong>ras y que el Servicio <strong>de</strong> Urgencias, no<br />
se creó nuevo, sino que existía anteriormente,<br />
aunque con otra <strong>de</strong>nominación./6º.- Se agotó la<br />
vía administrativa previa./7º.- Se presentaron<br />
<strong>de</strong>mandas ante esta Jurisdicción social, con fecha<br />
<strong>de</strong> 20.07.1999 que fueron turnadas en este<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social y el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
número 4 al que se tramita en este Juzga<strong>do</strong> con el<br />
nº. 408/1999, que se discutirá en su mismo juicio<br />
y serán resueltos en una sola sentencia, y se<br />
seguirán en lo sucesivo en el procedimiento nº<br />
408/1999./8º.- En la tramitación <strong>de</strong> los presentes<br />
autos se han observa<strong>do</strong> las formalida<strong>de</strong>s legales<br />
<strong>de</strong>l procedimiento.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
M.T.P.M. y J.M.S.T. contra la CONSELLERÍA<br />
DE FAMILIA E PROMOCIÓN DE EMPREGO,<br />
MULLER E XUVENTUDE, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte los presentes <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s<br />
litigiosos con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a que en el<br />
plazo <strong>de</strong> CINCO DÍAS a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
notificación <strong>de</strong> la presente resolución opte entre<br />
readmitir a los actores, o abonarle en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización la cantidad <strong>de</strong>: a M.T.P.M. la <strong>de</strong><br />
UN MILLÓN CIENTO DIECIOCHO MIL<br />
CUATROCIENTAS VEINTICINCO PESETAS<br />
(1.118.425.-Ptas) y a J.M.S.T., la <strong>de</strong> UN<br />
MILLON TRESCIENTAS CUARENTA Y<br />
SIETE MIL QUINIENTAS PESETAS<br />
(1.347.500.-ptas) y en ambos casos con el abono<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, hasta la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Consellería <strong>de</strong><br />
Familia e Promoción <strong>de</strong> Emprego, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong>) recurre la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
<strong>de</strong>claró la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s<br />
litigiosos, y solicita con amparo procesal correcto<br />
el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho que contiene aquel<br />
pronunciamiento, por enten<strong>de</strong>r que infringe los<br />
artículos 15.1.a), 49.1.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (ET), 6.4 <strong>de</strong>l Código civil y 5 <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/94 <strong>de</strong> 29.12 (Desarrolla el<br />
artículo 15 ET en materia <strong>de</strong> contratación), pues<br />
entre los servicios presta<strong>do</strong>s por los <strong>de</strong>mandantes<br />
a partir <strong>de</strong>l 01.06.96 se incluyeron los expedientes<br />
<strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción internacional lleva<strong>do</strong>s a cabo<br />
mediante organizaciones supranacionales, <strong>de</strong> ahí<br />
que efectuaran su seguimiento y control, sin que a<br />
ello se oponga la presentación <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos<br />
para la homologación <strong>de</strong> estas entida<strong>de</strong>s en<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia ajena al centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los<br />
192
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
actores, lo que supuso la creación <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong><br />
atención al menor <strong>de</strong> ámbito internacional, que<br />
justificó la celebración <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong>l<br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad cuyo fin fue el<br />
fomento <strong>de</strong>l empleo.<br />
SEGUNDO.- De acuer<strong>do</strong> con el relato <strong>de</strong> hechos<br />
<strong>de</strong> la sentencia impugnada, los datos objetivos <strong>de</strong><br />
la cuestión se resumen en los siguientes: 1) Al<br />
amparo <strong>de</strong>l RD. 2.546/94, los <strong>de</strong>mandantes (uno,<br />
con categoría <strong>de</strong> psicólogo; otra, con categoría <strong>de</strong><br />
asistente social) y la recurrente suscribieron<br />
contratos eventuales, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.12.95 al<br />
28.04.96, por acumulación <strong>de</strong> tareas con el fin <strong>de</strong><br />
agilizar la tramitación <strong>de</strong> los expedientes <strong>de</strong><br />
a<strong>do</strong>pción. 2) Con la misma cobertura legal y para<br />
el perío<strong>do</strong> 01.06.96/31.05.99, firmaron contratos<br />
por lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad, cuyo objeto<br />
fue el otorgamiento <strong>de</strong> habilitaciones,<br />
seguimiento y control <strong>de</strong> las entida<strong>de</strong>s<br />
colabora<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción internacional. 3) El<br />
12.04.99 la recurrente les notificó el cese con<br />
efectos <strong>de</strong> 31.05.99. 4) Los actores realizaron las<br />
siguientes funciones en el servicio <strong>de</strong> familia,<br />
infancia y menor <strong>de</strong> la <strong>de</strong>legación provincial <strong>de</strong><br />
Pontevedra <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong>mandada: a)<br />
Des<strong>de</strong> el 01.06 al 30.10.96, valoración <strong>de</strong> parejas<br />
solicitantes para la a<strong>do</strong>pción nacional e<br />
internacional. b) Des<strong>de</strong> el 01.11.96 al 31.05.99, el<br />
<strong>de</strong>mandante Sr. S.T. coordinó el equipo <strong>de</strong><br />
urgencias con las siguientes funciones:<br />
- Investigación, valoración, atención y a<strong>do</strong>pción<br />
<strong>de</strong> las medidas <strong>de</strong> protección necesarias sobre los<br />
menores en situación <strong>de</strong> riesgo o <strong>de</strong>samparo<br />
conocidas a través <strong>de</strong>l teléfono <strong>de</strong>l menor, <strong>de</strong> los<br />
distintos juzga<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> otros organismos, con la<br />
emisión en su caso <strong>de</strong>l correspondiente informe.<br />
- Investigación, valoración, atención e<br />
información <strong>de</strong> los casos nuevos que acudan<br />
directamente al servicio <strong>de</strong>l menor.<br />
c) Des<strong>de</strong> el 01.11.96 al 14.01.97, la <strong>de</strong>mandante<br />
Sra. P.M. colabora con el equipo <strong>de</strong> urgencias.<br />
d) Des<strong>de</strong> el 14.01.97, los actores se integraron en<br />
el equipo <strong>de</strong> atención y valoración con las<br />
siguientes funciones:<br />
- Investigación, valoración, atención y a<strong>do</strong>pción<br />
<strong>de</strong> las medidas <strong>de</strong> protección necesarias sobre los<br />
menores en situación <strong>de</strong> riesgo o <strong>de</strong>samparo<br />
conocidas a través <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> atención<br />
primaria o <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s por otros equipos.<br />
- Pase <strong>de</strong> expedientes <strong>de</strong> menores, susceptibles <strong>de</strong><br />
ser a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>s, al equipo <strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción.<br />
- Promover acogimientos en familia extensa o<br />
ajena.<br />
- Seguimiento <strong>de</strong> los menores ingresa<strong>do</strong>s en<br />
centros propios o colabora<strong>do</strong>res, mantenien<strong>do</strong><br />
reuniones con el personal <strong>de</strong> dichos centros.<br />
- Coordinación con los servicios <strong>de</strong> atención<br />
primaria en la elaboración <strong>de</strong> planes <strong>de</strong> trabajo<br />
con las familias <strong>de</strong> los niños, a fin <strong>de</strong> facilitar su<br />
retorno al seno familiar.<br />
5) Los <strong>de</strong>mandantes no realizaron la actividad <strong>de</strong><br />
control <strong>de</strong> las entida<strong>de</strong>s colabora<strong>do</strong>ras.<br />
6) El servicio <strong>de</strong> urgencias existía con<br />
anterioridad, aunque con otra <strong>de</strong>nominación.<br />
TERCERO.- El contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva<br />
actividad persigue incentivar el empleo, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
que las empresas puedan contratar a nuevos<br />
trabaja<strong>do</strong>res sin asumir el riesgo que supone su<br />
contratación in<strong>de</strong>finida cuan<strong>do</strong> aún se <strong>de</strong>sconoce<br />
la rentabilidad <strong>de</strong> la nueva actividad.<br />
Con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> las características y fines a<br />
que respon<strong>de</strong> la administración <strong>de</strong>mandada, esta<br />
modalidad contractual que, en principio y<br />
conforme a los artículos 15.1.a) ET y 5.1 D.<br />
2.546/94, resultó apta al ser a cargo <strong>de</strong> aquélla<br />
por vez primera y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces el servicio <strong>de</strong><br />
a<strong>do</strong>pción internacional, sin embargo se vio<br />
<strong>de</strong>svirtuada porque los <strong>de</strong>mandantes no<br />
ejecutaron las tareas contractualmente<br />
convenidas, propias <strong>de</strong> dicha actividad, sino otras<br />
funciones similares o comprendidas en las que, ya<br />
antes, habían realiza<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong> otro contrato<br />
con el apoyo legal <strong>de</strong>l litigioso.<br />
La argumentación <strong>de</strong> la recurrente carece <strong>de</strong> la<br />
respectiva base <strong>de</strong> hecho; a<strong>de</strong>más y frente a lo<br />
que alega <strong>de</strong> forma específica, las parejas<br />
solicitantes <strong>de</strong> a<strong>do</strong>pción no son las entida<strong>de</strong>s<br />
colabora<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>bidamente habilitadas (requisito<br />
éste cuya comprobación era tarea contractual <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong>mandantes), pues según los artículos 68 y<br />
71 <strong>de</strong>l Decreto 169/99 <strong>de</strong> 14.05 (Regula las<br />
medidas <strong>de</strong> protección <strong>de</strong> menores y la a<strong>do</strong>pción;<br />
Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia 08.06.99) también<br />
correspon<strong>de</strong> a éstas tramitar las solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
a<strong>do</strong>pción internacional así como diversas labores<br />
<strong>de</strong> intermediación.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, esa falta <strong>de</strong> conexión entre el<br />
trabajo <strong>de</strong> los <strong>de</strong>mandantes y la nueva actividad<br />
empresarial, que expresamente <strong>de</strong>clara el hecho<br />
proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la sentencia y que la entidad<br />
recurrente no impugna, produce la pérdida <strong>de</strong><br />
eficacia y revela el carácter fraudulento <strong>de</strong> la<br />
cláusula contractual <strong>de</strong> temporalidad que, en<br />
consecuencia, obliga a i<strong>de</strong>ntificar el cese <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, basa<strong>do</strong> precisamente en la<br />
expiración <strong>de</strong>l tiempo pacta<strong>do</strong> (hecho proba<strong>do</strong><br />
3º), con un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte.<br />
193
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
CUARTO.- La conclusión que a<strong>do</strong>ptamos está <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con la jurispru<strong>de</strong>ncia (ss. 01.07-,<br />
25.09.95), anterior al D. 2.546/94 pero vigente<br />
da<strong>do</strong> su carácter genérico, elaborada sobre el<br />
contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad y con<br />
la <strong>do</strong>ctrina referente a las irregularida<strong>de</strong>s<br />
contractuales <strong>de</strong> las administraciones públicas: En<br />
un primer momento, el Tribunal Supremo afirmó<br />
que dichas alteraciones no pue<strong>de</strong>n <strong>de</strong>terminar, por<br />
la simple inobservancia <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> las<br />
formalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l contrato, <strong>de</strong>l término o <strong>de</strong> los<br />
requisitos aplicables a las prórrogas, la atribución<br />
con carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> (s. 27.11.89), aunque esa<br />
contratación irregular pone normalmente <strong>de</strong><br />
relieve que existe un puesto <strong>de</strong> trabajo laboral<br />
cuya provisión no ha si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> cobertura<br />
reglamentaria y, en consecuencia, el contrato<br />
temporal se orienta en realidad a la finalidad <strong>de</strong><br />
permitir, también con ese carácter temporal, el<br />
<strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> esa plaza hasta que pueda cubrirse<br />
<strong>de</strong> forma <strong>de</strong>finitiva (ss. 07.02, 24.04, 18.07.90).<br />
Posteriormente, consi<strong>de</strong>ró que las<br />
administraciones públicas están plenamente<br />
sometidas a los límites que la legislación laboral<br />
establece sobre contratación temporal y que las<br />
infracciones <strong>de</strong> esa legislación pue<strong>de</strong>n <strong>de</strong>terminar<br />
la adquisición <strong>de</strong> fijeza (s. 18.03.91), aunque la<br />
contratación en la administración pública al<br />
margen <strong>de</strong> un sistema a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> <strong>de</strong> pon<strong>de</strong>ración<br />
<strong>de</strong> mérito y capacidad impi<strong>de</strong> equiparar a los<br />
<strong>de</strong>mandantes a trabaja<strong>do</strong>res fijos <strong>de</strong> plantilla,<br />
condición ligada a la contratación por el<br />
procedimiento reglamentario, sin perjuicio <strong>de</strong> su<br />
contratación, en su caso, como trabaja<strong>do</strong>res<br />
vincula<strong>do</strong>s por un contrato <strong>de</strong> trabajo por tiempo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> (s. 07.10.96), principios que luego<br />
llevaron a distinguir entre el carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l contrato y la fijeza <strong>de</strong> plantilla, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que<br />
aunque el primero implica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una perspectiva<br />
temporal que no está someti<strong>do</strong>, directa o<br />
indirectamente, a un término, ello no supone que<br />
el trabaja<strong>do</strong>r consoli<strong>de</strong>, sin superar los<br />
procedimientos <strong>de</strong> selección, una condición <strong>de</strong><br />
fijeza en plantilla que no sería compatible con las<br />
normas legales sobre selección <strong>de</strong> personal fijo en<br />
las administraciones públicas, <strong>de</strong> ahí que éstas<br />
resulten obligadas a a<strong>do</strong>ptar las medidas<br />
necesarias para la provisión regular <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong><br />
trabajo y, producida ésta en la forma legalmente<br />
proce<strong>de</strong>nte, existirá una causa lícita para extinguir<br />
el contrato (ss. 10, 30.12.96; 14.03, 24.04.97).<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Desestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Consellería <strong>de</strong> Familia e<br />
Promoción <strong>do</strong> Emprego, Muller e Xuventu<strong>de</strong>)<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3<br />
<strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 en autos nº<br />
408/99, que confirmamos.<br />
S. S.<br />
2858 RECURSO Nº 5.385/99<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE, E NON<br />
NULO, POR OFENSAS A PERSOAL<br />
DIRECTIVO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.385/99<br />
interpuesto por M.S.P. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n M.S.P. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “A.T.G., S.L.”<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 385/99 sentencia con fecha<br />
veinticuatro <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- El actor <strong>do</strong>n M.S.P., mayor <strong>de</strong> edad,<br />
con DNI…, prestó sus servicios para la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “A.T.G., S.L”, <strong>de</strong>dicada a la actividad<br />
<strong>de</strong> transportes <strong>de</strong> mercancías./ Segun<strong>do</strong>.- El actor<br />
prestó sus servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
“A.T.G., S.L” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1977<br />
(22 años, 2 meses y 21 días); ocupan<strong>do</strong> la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> conductor (Lugo), por lo<br />
que recibía un salario mensual <strong>de</strong> 141.354 pesetas<br />
(equivalente a 4.712 pesetas diarias, con inclusión<br />
<strong>de</strong> pagas extraordinarias)./ Tercero.- El actor en<br />
fecha recibió comunicación <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong><br />
fecha 21 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999, que <strong>de</strong>cía lo siguiente:<br />
“moi Sr. noso: A dirección da empresa “T.A.G.,<br />
S.L”, comunícalle por medio da presente que, en<br />
base ás faculta<strong>de</strong>s que á mesma lle son<br />
recoñecidas polo artigo 54 <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s<br />
194
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Traballa<strong>do</strong>res, tomou a <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> dar por<br />
rescindi<strong>do</strong> o seu contrato <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> proce<strong>de</strong>n<strong>do</strong><br />
ao seu DESPEDIMENTO DISCIPLINARIO. As<br />
razóns que fundamentan esta <strong>de</strong>cisión son as<br />
seguintes: O pasa<strong>do</strong> dia 28 <strong>de</strong> abril, sobre as<br />
09:30 h, negouse a facer o reparto que se lle tiña<br />
encomenda<strong>do</strong>, proferin<strong>do</strong> insultos e ameazas<br />
contra o responsable <strong>do</strong> almacén <strong>do</strong>n J.A.V.P.,<br />
inician<strong>do</strong> posteriormente unha pelexa contra el, á<br />
consecuencia da cal ergueuse o correspon<strong>de</strong>nte<br />
Atesta<strong>do</strong> pola Policía Nacional. Tívose en contra,<br />
a<strong>de</strong>máis, que non é a primeira vez que suce<strong>de</strong>n os<br />
feitos como estes, e aten<strong>de</strong>use á habitualida<strong>de</strong> ca<br />
que ven amosan<strong>do</strong> unha actitu<strong>de</strong> <strong>de</strong> hostilida<strong>de</strong> e<br />
<strong>de</strong>sobediencia. Estes feitos constitúen causa legal<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spedimento disciplinario a teor <strong>do</strong><br />
estableci<strong>do</strong> nos aparta<strong>do</strong>s “b” e “c” <strong>do</strong> art. 54 <strong>do</strong><br />
Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res, e <strong>do</strong>s puntos “3” e<br />
“4” <strong>do</strong> Acor<strong>do</strong> Xeral para as Empresas <strong>de</strong><br />
Transportes <strong>de</strong> Merca<strong>do</strong>rías por Estrada” <strong>do</strong> 13<br />
<strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1998 (BOE 29.01.1998). O<br />
<strong>de</strong>spedimento surtirá efectos a partir <strong>do</strong> día da<br />
data <strong>de</strong>ste escrito”./ Cuarto.- En fecha 27 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1999, sobre las 9,30 horas al actor <strong>do</strong>n M.S. y<br />
el responsable <strong>de</strong>l almacen <strong>do</strong>n J.A.V.P.<br />
discutieron e iniciaron posteriormente una pelea./<br />
Quinto.- El actor suele discutir con frecuencia las<br />
tareas que se le encargan, sien<strong>do</strong> ya con<br />
anterioridad sanciona<strong>do</strong> por <strong>de</strong>sobediencia al<br />
empresario e incumplir su cometi<strong>do</strong> como se<br />
recoge en la sentencia <strong>de</strong> fecha 21.09.98 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> nº 3 <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> Lugo./ Sexto.- El<br />
actor en fecha 24 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 <strong>de</strong>claró ante el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Instrucción nº 6 <strong>de</strong> Lugo como testigo<br />
por una supuesta falsificación en <strong>do</strong>cumento<br />
oficial y estafa en la que está implicada la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada./ Séptimo.- El actor en el<br />
último año no ha si<strong>do</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal ni<br />
miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa. El actor está<br />
afilia<strong>do</strong> a la Central sindical Confe<strong>de</strong>ración<br />
Intersindical Galega (CIG).”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n M.S.P. contra la EMPRESA<br />
“A.T.G., S.L” sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> absolver a<br />
la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>mandada.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- En su recurso frente a la sentencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la acción por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se<br />
ejercitaba y calificó la medida empresarial como<br />
proce<strong>de</strong>nte, el trabaja<strong>do</strong>r solicita –al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 191.a) LPL– que se repongan las actuaciones<br />
al momento <strong>de</strong> dictar sentencia. La base<br />
argumental <strong>de</strong> tal pretensión consiste en enten<strong>de</strong>r<br />
que la valoración judicial <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong> testigos<br />
no fue realizada conforme a las reglas <strong>de</strong> la sana<br />
crítica, con infracción <strong>de</strong> los arts. 659 y 660 LEC.<br />
1.- El motivo es inviable, pues por la indirecta vía<br />
<strong>de</strong> alegar <strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> tutela judicial y <strong>de</strong> solicitar<br />
nulidad <strong>de</strong> actuaciones, lo que hace el recurrente<br />
es <strong>de</strong>sconocer la naturaleza extraordinaria <strong>de</strong>l<br />
presente recurso y la limitación <strong>de</strong> las<br />
posibilida<strong>de</strong>s revisorias, que no se extien<strong>de</strong>n a la<br />
prueba testifical, conforme evi<strong>de</strong>ncia el art.<br />
191.b) LPL y unánimemente reitera la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong><br />
los Tribunales Superiores (entre las últimas, las<br />
SSTSJ País Vasco 8-junio-99 AS 2.377, Madrid<br />
26-mayo-99 AS 1.953, Cataluña 18-marzo-99 AS<br />
1.819 y 8-febrero-99 AS 1.116, Aragón 21-junio-<br />
99 AS 1.757 y 24-marzo-99 AS 1.181, La Rioja<br />
2-marzo-99 AS 1.530...), que insiste en que el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación no es un recurso <strong>de</strong><br />
apelación ni una segunda instancia, sino un<br />
recurso extraordinario, <strong>de</strong> objeto limita<strong>do</strong>, en el<br />
que el Tribunal ad quem, no pue<strong>de</strong> valorar ex<br />
novo toda la prueba practicada ni revisar el<br />
Derecho aplicable, sino que <strong>de</strong>be limitarse a las<br />
concretas cuestiones planteadas por la parte<br />
recurrente, que por ello mismo <strong>de</strong>be respetar una<br />
serie <strong>de</strong> requisitos formales impuestos por la ley y<br />
concreta<strong>do</strong>s por la jurispru<strong>de</strong>ncia; requisitos que<br />
se justifican por «el carácter extraordinario y casi<br />
casacional» <strong>de</strong> dicho recurso, plasmán<strong>do</strong>se en el<br />
art. 191 LPL (STC 294/1993, <strong>de</strong> 18-octubre),<br />
cuya regulación evi<strong>de</strong>ncia que para el legisla<strong>do</strong>r<br />
es al Juez <strong>de</strong> instancia, cuyo conocimiento directo<br />
<strong>de</strong>l asunto garantiza el principio <strong>de</strong> inmediación<br />
<strong>de</strong>l proceso laboral, a quien correspon<strong>de</strong> apreciar<br />
los elementos <strong>de</strong> convicción –concepto más<br />
amplio que el <strong>de</strong> medios <strong>de</strong> prueba–, para<br />
establecer la verdad procesal intentan<strong>do</strong> su<br />
máxima aproximación a la verdad real, valoran<strong>do</strong>,<br />
en conciencia y según las reglas <strong>de</strong> la sana crítica,<br />
la prueba practicada en autos conforme a las<br />
amplias faculta<strong>de</strong>s que a tal fin le otorgan los arts.<br />
632 y 659 LEC, así como el art. 97.2 LPL.<br />
2.- De otra parte ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse que la<br />
<strong>de</strong>fectuosa valoración <strong>de</strong> la testifical que se<br />
afirma por el autor <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong>scansa en la<br />
comprensible –pero interesada– apreciación<br />
subjetiva que la parte hace, y en <strong>de</strong>sconocer que<br />
en el ámbito <strong>de</strong> la jurisdicción laboral no existe<br />
tacha <strong>de</strong> testigos, “y únicamente en conclusiones,<br />
las partes podrán hacer las observaciones que<br />
sean oportunas respecto <strong>de</strong> sus circunstancias<br />
personales y <strong>de</strong> la veracidad <strong>de</strong> sus<br />
manifestaciones” (art. 92.2 LPL).<br />
195
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SEGUNDO.- Con la cobertura <strong>de</strong>l art. 191.b)<br />
LPL, el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los motivos interesa la<br />
modificación <strong>de</strong>l cuarto <strong>de</strong> los HDP, con el nuevo<br />
texto que sigue: “Con fecha 27 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999,<br />
sobre las 9,30 horas, <strong>do</strong>n J.A.V.P. agredió<br />
físicamente a <strong>do</strong>n M.S.P. Como resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
pelea el actor sufrió un herida en la mejilla<br />
izquierda al recibir un golpe. El actor avisó a la<br />
Policía Nacional a fin <strong>de</strong> que se personara en el<br />
lugar <strong>de</strong> los hechos y optó finalmente por no<br />
formular <strong>de</strong>nuncia como consecuencia <strong>de</strong> la<br />
agresión sufrida”.<br />
Se basa la pretensión revisoria en (a) el<br />
argumento <strong>de</strong> que no es razonable que el actor<br />
comenzase una pelea con alguien más joven y <strong>de</strong><br />
mayor fortaleza física; (b) que el <strong>de</strong>mandante fue<br />
quien llamó a la Policía Nacional y que sangraba<br />
(folio 21); y (c) que el accionante per<strong>do</strong>nó al<br />
agresor, según indicó un testigo (acta <strong>de</strong> juicio,<br />
folio 24). Y con el mismo amparo procesal <strong>de</strong>l<br />
art. 191.b) LPL se solicita que el quinto ordinal<br />
fáctico sea expresivo –tan solo– <strong>de</strong> que “El actor<br />
fue sanciona<strong>do</strong> el día 9 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1998 por<br />
negarse a repartir mercancía sin ayudante en ese<br />
mismo día, no constan<strong>do</strong> ninguna otra sanción<br />
durante la relación laboral mantenida con la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada”. No se propone <strong>do</strong>cumento<br />
alguno que avale la pretensión, limitán<strong>do</strong>se el<br />
recurso a negar que el trabaja<strong>do</strong>r discutiera con<br />
frecuencia las tareas encomendadas, con el<br />
argumento que si ello fuese cierto ya habría si<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> antes.<br />
El rechazo <strong>de</strong> tales modificaciones viene<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> por lo prece<strong>de</strong>ntemente indica<strong>do</strong>,<br />
pues como el Juez <strong>de</strong> instancia es el único<br />
competente para valorar en su integridad la<br />
prueba, por cuanto que conoce <strong>de</strong> la cuestión<br />
suscitada en instancia única, a través <strong>de</strong> un juicio<br />
regi<strong>do</strong> por los principios <strong>de</strong> inmediación, oralidad<br />
y concentración, sien<strong>do</strong> así que la potestad<br />
jurisdiccional conlleva, al nivel fáctico y con<br />
carácter privativo, la admisión, pertinencia y<br />
práctica <strong>de</strong> los medios <strong>de</strong> prueba utilizables y la<br />
libre valoración <strong>de</strong> su conjunto, conforme a las<br />
reglas <strong>de</strong> la sana crítica (STC 17-octubre-94 Ar.<br />
272), lo que implica –<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la perspectiva <strong>de</strong>l<br />
Magistra<strong>do</strong> a quo– que el Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia<br />
pueda realizar inferencias lógicas <strong>de</strong> la actividad<br />
probatoria llevada a cabo, siempre que no sean<br />
arbitrarias, irracionales o absurdas (STC 15-<br />
febrero-85 Ar. 175), por cuanto –conforme a la<br />
STS 31-mayo-90 Ar. 4.524– la facultad <strong>de</strong> libre<br />
apreciación <strong>de</strong> la prueba otorgada al Juez <strong>de</strong><br />
instancia no pue<strong>de</strong> convertirse en instrumento que<br />
permita llegar a conclusiones fácticas<br />
inadmisibles o contrarias a la más elemental<br />
lógica jurídica, y que su libre apreciación sea<br />
a<strong>de</strong>más razonada para que las partes puedan<br />
conocer el proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducción lógica <strong>de</strong>l juicio<br />
fáctico segui<strong>do</strong> por el Órgano judicial (STC 15-<br />
febrero-90 Ar. 24), en el que incluso cuenta como<br />
elemento <strong>de</strong> convicción la conducta <strong>de</strong> las partes<br />
en el proceso (SSTCT 4-abril-75 Ar. 1.660, 5-<br />
octubre-77 Ar. 4.607, y STS 12-junio-75 Ar.<br />
2.709), lo que <strong>de</strong>termina que el Tribunal Superior<br />
haya <strong>de</strong> limitarse normalmente a efectuar un mero<br />
control <strong>de</strong> la legalidad <strong>de</strong> la sentencia y sólo<br />
excepcionalmente pueda revisar sus conclusiones<br />
fácticas, reserván<strong>do</strong>la –supuesto <strong>de</strong> que se haya<br />
practica<strong>do</strong> la “mínima actividad probatoria” a que<br />
se refieren la SSTCT 12-junio-87 Ar. 13.090, TC<br />
37/1985, <strong>de</strong> 8-marzo, TS 21-marzo-90 Ar. 2.204<br />
y TSJ Galicia 20-abril-96 R. 813/94, 22-mayo-96<br />
R. 4.668/93, 28-junio-96 R. 2.824/96, 15-octubre-<br />
96 R. 4.269/96, 23-septiembre-97 R. 538/95, 25-<br />
noviembre-98 R. 4.263/98, 17-diciembre-98 R.<br />
4.717/98 y 4-noviembre-99 R. 4.742/97– para<br />
cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong> algún <strong>do</strong>cumento o pericia obrante en<br />
autos e invoca<strong>do</strong> por el recurrente pongan <strong>de</strong><br />
manifiesto <strong>de</strong> manera incuestionable el error <strong>de</strong>l<br />
Juez «a quo», sin que esté permiti<strong>do</strong> acudir a<br />
hipótesis, conjeturas, especulaciones o<br />
razonamientos más o menos lógicos, que siempre<br />
implican ausencia <strong>de</strong> lo evi<strong>de</strong>nte, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que lo<br />
que preten<strong>de</strong> el recurrente es sustituir el criterio<br />
objetivo e imparcial <strong>de</strong> la Magistrada<br />
sentencia<strong>do</strong>ra por su criterio propio y subjetivo en<br />
favor <strong>de</strong> sus intereses o cuan<strong>do</strong> los razonamientos<br />
que han lleva<strong>do</strong> a éste a su conclusión fáctica, a<br />
los que <strong>de</strong>be referirse en los fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho –art. 97.2 LPL–, carezcan <strong>de</strong> la más<br />
elemental lógica, por no haberse ajusta<strong>do</strong> la<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba a la sana crítica si es<br />
testifical (art. 659 LEC) o al sistema legal si se<br />
trata <strong>de</strong> prueba <strong>do</strong>cumental (arts. 1.228 y<br />
siguientes CC), tal como reiteradamente ha<br />
señala<strong>do</strong> la Jurispru<strong>de</strong>ncia (SSTS 13-octubre-86<br />
Ar. 5.456, 22-marzo-88 Ar. 2.345 y 27-julio-88<br />
Ar. 6.208), <strong>de</strong> manera que –por regla general– las<br />
conclusiones fácticas <strong>de</strong> la sentencia recurrida<br />
han <strong>de</strong> prevalecer sobre cualquier interpretación<br />
objetiva o interesada <strong>de</strong> la parte recurrente y <strong>de</strong> su<br />
pretensión el criterio objetivo e imparcial <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia por su personal e interesa<strong>do</strong><br />
criterio.<br />
TERCERO.- Con la misma finalidad revisoria se<br />
pi<strong>de</strong>, finalmente, que el sexto <strong>de</strong> los HDP pase a<br />
tener esta redacción: “El actor, en fecha 12 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong>claró ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Instrucción nº 6 <strong>de</strong> Lugo, como testigo por una<br />
supuesta falsificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumento oficial y<br />
estafa en la que está implicada la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada”. Se apoya la pretensión en los folios<br />
34, 35 y 36.<br />
Muy contrariamente se admite esta precisión<br />
temporal, porque erróneamente la <strong>de</strong>cisión<br />
recurrida sitúa en fecha 24-mayo la <strong>de</strong>claración<br />
ante el Juzga<strong>do</strong>, y la prueba <strong>do</strong>cumental invocada<br />
196
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
evi<strong>de</strong>ncia que ello tuvo lugar el día 12-mayo; lo<br />
que –cuan<strong>do</strong> menos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la perspectiva<br />
argumental <strong>de</strong>l recurrente– tiene innegable<br />
trascen<strong>de</strong>ncia, pues alegán<strong>do</strong>se represalia por tal<br />
<strong>de</strong>claración, obviamente el testimonio habría <strong>de</strong><br />
prece<strong>de</strong>r –como efectivamente así fue– al hecho<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, ocurri<strong>do</strong> el día 21-mayo.<br />
CUARTO.- En el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
Derecho –vía art. 191.c) LPL– el recurso<br />
<strong>de</strong>nuncia las infracciones siguientes: (a) <strong>de</strong> los<br />
arts. 659 y 660 LEC, en relación con el art. 24<br />
CE, por la <strong>de</strong>fectuosa valoración <strong>de</strong> la prueba; (b)<br />
<strong>de</strong>l art. 14 CE, en relación con el principio <strong>de</strong><br />
igualdad, al no haber si<strong>do</strong> <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> el otro<br />
trabaja<strong>do</strong>r; (c) <strong>de</strong> los arts. 52 y 59 <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong><br />
General para las Empresas <strong>de</strong> Transporte <strong>de</strong><br />
Mercancías por Carreteras, por no tratarse <strong>de</strong> falta<br />
muy grave; (d) <strong>de</strong>l art. 60 ET, por haber prescrito<br />
la falta como simplemente grave.<br />
QUINTO.- Sobre las primeras infracciones<br />
<strong>de</strong>nunciadas (arts. 659 y 660 LEC, y 24 CE) nos<br />
remitimos a lo anteriormente indica<strong>do</strong> (primer<br />
fundamento jurídico); si bien parece oportuno<br />
<strong>de</strong>stacar la corrección que apreciamos en la<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba testifical que efectuó la<br />
Magistrada, pues que el actor discutía con el<br />
Encarga<strong>do</strong> casi to<strong>do</strong>s los días es algo que afirman<br />
el Sr. S. y el Sr. L.; y que el acometimiento fue<br />
mutuo lo sostienen el propio Encarga<strong>do</strong> (aunque<br />
atribuyen<strong>do</strong> la iniciativa al <strong>de</strong>mandante) y un<br />
testigo ajeno a la Empresa (Sr. M.). Y estas<br />
conclusiones, con el referi<strong>do</strong> apoyo, en manera<br />
alguna pue<strong>de</strong>n verse privadas <strong>de</strong> razonabilidad<br />
por el hecho <strong>de</strong> que fuese el Sr. S. quien llamase a<br />
la Policía o porque un testigo afirmase haberle<br />
oí<strong>do</strong> que “por esta vez per<strong>do</strong>naba a S.”; máxime<br />
cuan<strong>do</strong> en el informe policial (folio 31) se hace<br />
constar que “ambos comunicaron a los actuantes<br />
que no <strong>de</strong>seaban formular ninguna <strong>de</strong>nuncia ni<br />
llevar a cabo otras actuaciones”.<br />
SEXTO.- Respecto <strong>de</strong> la segunda vulneración, la<br />
<strong>de</strong>l art. 14 CE, ha <strong>de</strong> indicarse con carácter<br />
general que «es discriminatoria y atenta contra lo<br />
que se establece en los artículos 14 <strong>de</strong> la CE y 17<br />
<strong>de</strong>l ET la conducta <strong>de</strong> la empresa que, ante<br />
hechos iguales o análogos realiza<strong>do</strong>s por diversos<br />
trabaja<strong>do</strong>res, <strong>de</strong>spi<strong>de</strong> a algunos <strong>de</strong> ellos y a otros<br />
no, sin acreditar las razones <strong>de</strong> estas <strong>de</strong>siguales<br />
<strong>de</strong>cisiones» (así, SS <strong>de</strong> 30-noviembre-1982 Ar.<br />
6.911, 2-noviembre-1984 Ar. 5.798, 5-febrero-<br />
1985 Ar. 602, 7-febrero-1989 y 26.11.1990), por<br />
lo que no cabe apreciar tratamiento <strong>de</strong>sigual<br />
cuan<strong>do</strong> la empresa «aprecia indiciariamente en<br />
virtud <strong>de</strong> su propia <strong>de</strong>puración <strong>de</strong> los hechos,<br />
como titular <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r disciplinario, que no ha<br />
si<strong>do</strong> la misma la actitud <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s y la <strong>de</strong> los restantes» (STS 24-<br />
septiembre-1986 Ar. 5.161).<br />
Efectivamente, el art. 14 CE no constitucionaliza<br />
“un principio <strong>de</strong> igualdad en términos tan<br />
absolutos que impida tener en consi<strong>de</strong>ración la<br />
existencia <strong>de</strong> razones objetivas que<br />
razonablemente justifiquen la <strong>de</strong>sigualdad <strong>de</strong><br />
tratamiento” (entre tantas otras, las SSTC 52/87,<br />
<strong>de</strong> 7-mayo, 84/1992, 9/1995, <strong>de</strong> 16-enero y la<br />
125/1995, <strong>de</strong> 24-julio; SSTSJ Galicia 17-abril-96<br />
R. 991/96, 28-mayo-96 R 1.237/94, 25-<br />
septiembre-97 R. 3.515/97, 25-noviembre-97 R.<br />
3.315/95 y 15-octubre-98 R. 3.793/95, 17-junio-<br />
99 R. 2.269/99 y 24-septiembre-99 R. 3.291/99),<br />
<strong>de</strong> manera que –como indica la STC 52/1987, <strong>de</strong><br />
7-mayo–, «no toda diferencia es efectivamente<br />
discriminatoria, pero sí lo es aquella que se basa<br />
en alguna <strong>de</strong> las condiciones o circunstancias<br />
enunciadas en el art. 14 <strong>de</strong> la Constitución (STC<br />
34/1984, <strong>de</strong> 9-marzo) o que supone la lesión <strong>de</strong><br />
un <strong>de</strong>recho o la vulneración <strong>de</strong> una norma (STC<br />
59/1982, <strong>de</strong> 28-julio)»; y ello sin olvidar que el<br />
art. 14 CE no constitucionaliza «un principio <strong>de</strong><br />
igualdad en términos tan absolutos que impida<br />
tener en consi<strong>de</strong>ración la existencia <strong>de</strong> razones<br />
objetivas que razonablemente justifiquen la<br />
<strong>de</strong>sigualdad <strong>de</strong> tratamiento legal ni, mucho<br />
menos, que excluya la necesidad <strong>de</strong>l<br />
establecimiento <strong>de</strong> un tratamiento <strong>de</strong>sigual para<br />
supuestos <strong>de</strong> hecho que, en sí mismos, son<br />
<strong>de</strong>siguales», <strong>de</strong> manera que la igualdad sólo es<br />
violada cuan<strong>do</strong> la diferencia <strong>de</strong> trato carece <strong>de</strong><br />
justificación objetiva y razonable (entre tantas<br />
otras, las SSTC 84/1992, 9/1995, <strong>de</strong> 16-enero y la<br />
125/1995, <strong>de</strong> 24-julio). Es más, como también ha<br />
precisa<strong>do</strong> la propia Jurispru<strong>de</strong>ncia (STS 17-<br />
octubre-1990 Ar. 7.929), en el art. 14 CE han <strong>de</strong><br />
distinguirse entre su inciso inicial referi<strong>do</strong> al<br />
principio <strong>de</strong> igualdad ante la ley y en la<br />
aplicación <strong>de</strong> la ley por los po<strong>de</strong>res públicos, y el<br />
resto en que se concreta la prohibición <strong>de</strong><br />
discriminaciones y tien<strong>de</strong> a la eliminación <strong>de</strong><br />
éstas en cuanto implican una violación más<br />
cualificada <strong>de</strong> la igualdad en función <strong>de</strong>l carácter<br />
particularmente rechazable <strong>de</strong>l criterio <strong>de</strong><br />
diferenciación aplica<strong>do</strong>. Esta distinción tiene,<br />
según la jurispru<strong>de</strong>ncia constitucional, especial<br />
relevancia cuan<strong>do</strong> se está en presencia <strong>de</strong><br />
diferencias <strong>de</strong> trato que se producen en el ámbito<br />
<strong>de</strong> las relaciones privadas. En éstas, como señala<br />
la STC 34/1984 (9-marzo), la igualdad <strong>de</strong><br />
tratamiento ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>rivar <strong>de</strong> un principio jurídico<br />
que imponga su aplicación; pero en el<br />
or<strong>de</strong>namiento laboral ese principio no existe con<br />
un senti<strong>do</strong> absoluto y carácter general, sino que se<br />
vincula a las prohibiciones concretas <strong>de</strong><br />
discriminación que <strong>de</strong>rivan directamente <strong>de</strong>l<br />
segun<strong>do</strong> inciso <strong>de</strong>l art. 14 CE, y a las que, en<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la norma constitucional, establecen<br />
los arts. 17.1 y 4.2.c) ET.<br />
Y en el caso <strong>de</strong> autos, las circunstancias<br />
personales <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (constantes discusiones<br />
197
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
con el Encarga<strong>do</strong> y previa sanción por<br />
<strong>de</strong>sobediencia), hacen no sólo comprensible que<br />
la medida disciplinaria fuese acordada tan solo<br />
contra el mismo y no contra su superior, sino que<br />
incluso hacen factible que la empresa diese<br />
verosimilitud a la versión ofrecida por el Sr. V.,<br />
respecto <strong>de</strong> que el actor fue el primero en<br />
acometerle, tal como se manifiesta en la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Y en estas circunstancias la Sala no<br />
aprecia vulneración alguna <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong><br />
igualdad en términos justificativos <strong>de</strong> la nulidad<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> (arts. 55.5 ET y 108.2 LPL), siquiera<br />
eche en falta alguna sanción para el otro<br />
contendiente.<br />
SÉPTIMO.- En el curso <strong>de</strong> la misma <strong>de</strong>nuncia<br />
normativa y en otras partes <strong>de</strong>l recurso, aunque<br />
sin aparta<strong>do</strong> específico, la <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
sostiene que su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> es una mera represalia<br />
por las manifestaciones efectuadas ante el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Instrucción, en causa por la que está<br />
imputa<strong>do</strong> el empresario como posible autor <strong>de</strong><br />
falsedad <strong>do</strong>cumental.<br />
Sobre este punto se ha <strong>de</strong> recordar (entre otras,<br />
con las SSTSJ Galicia 24-enero-96 R. 5.579/95,<br />
19-julio-96 R. 3.474/96, 15-noviembre-96 R.<br />
4.779/96, 27-noviembre-97 R. 4.407/97, 26-<br />
enero-98 R. 4.882/97, 23-marzo-99 R. 794/99 y<br />
11-mayo-99 R. 1.522/99) que la mera afirmación<br />
<strong>de</strong>l componente discriminatorio o lesivo <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales no basta para justificar el<br />
<strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> la carga probatoria a la<br />
Empresa, obligada así a acreditar cumplidamente<br />
que su <strong>de</strong>cisión se hallaba <strong>de</strong>sconectada <strong>de</strong><br />
aquellas ilegítimas motivaciones, sino que esa<br />
inversión <strong>de</strong>l onus probandi requiere que se<br />
acredite cumplidamente –por parte <strong>de</strong> quien lo<br />
afirma– un ambiente favorable a la<br />
discriminación o atenta<strong>do</strong> contra el <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, conforme a muy conocida <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (STC 34/84, <strong>de</strong> 9-marzo, 21/1992<br />
y 266/1993; SSTS <strong>de</strong> 28-marzo-85 Ar. 1.404, 15-<br />
enero-87 Ar. 35, 23-julio-90 Ar. 6.457, 27-<br />
septiembre-93 Ar. 7.044 y 25-marzo-98 Ar.<br />
3.012). Con la consecuencia <strong>de</strong> que ese indicio <strong>de</strong><br />
trato discriminatorio o atentatorio contra <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>splaza al empresario la carga <strong>de</strong><br />
probar causas suficientes, reales y serias para<br />
calificar <strong>de</strong> razonable la <strong>de</strong>cisión a<strong>do</strong>ptada (SSTC<br />
266/1993, 21/1992, 197/1990, 187/1990,<br />
135/1990, 114/1989, 166/1988, 104/1987,<br />
88/1985, 47/1985, 94/1984 y 38/1981), tanto por<br />
la primacía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales y<br />
liberta<strong>de</strong>s públicas, cuanto por la dificultad que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r tiene para acreditar la existencia <strong>de</strong> una<br />
causa discriminatoria o lesiva <strong>de</strong> otros <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales. En el bien entendi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el<br />
empresario no tiene que <strong>de</strong>mostrar el hecho<br />
negativo –verda<strong>de</strong>ra prueba diabólica– <strong>de</strong> que no<br />
haya móvil lesivo <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales,<br />
sino tan solo probar que su <strong>de</strong>cisión obe<strong>de</strong>ce a<br />
motivos razonables, extraños a to<strong>do</strong> propósito<br />
contrario al <strong>de</strong>recho fundamental en cuestión<br />
(SSTC 266/1993, 135/1990 y 114/1989) y con<br />
entidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> la medida<br />
a<strong>do</strong>ptada, acreditan<strong>do</strong> que su medida se presenta<br />
ajena a to<strong>do</strong> móvil discriminatorio o atentatorio<br />
<strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> alcanzar<br />
necesariamente dicho resulta<strong>do</strong> probatorio, sin<br />
que baste el intentarlo (STC 95/1993), <strong>de</strong> manera<br />
que se ha admiti<strong>do</strong> por el Tribunal Constitucional<br />
la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> –que no su nulidad<br />
radical– cuan<strong>do</strong> a pesar <strong>de</strong> los referi<strong>do</strong>s indicios y<br />
<strong>de</strong> que la medida empresarial resultase a la postre<br />
antijurídica (por ina<strong>de</strong>cuada), <strong>de</strong> todas formas se<br />
había exclui<strong>do</strong> en el relato fáctico la presencia <strong>de</strong><br />
cualquier propósito discriminatorio o atentatorio<br />
al <strong>de</strong>recho constitucional invoca<strong>do</strong>, por llegarse a<br />
la convicción <strong>de</strong> que “puesta entre paréntesis” la<br />
circunstancia supuestamente <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la<br />
alegada discriminación (actividad sindical, sexo,<br />
raza, etc.), “el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> habría teni<strong>do</strong> lugar<br />
verosímilmente en to<strong>do</strong> caso, por existir causas<br />
suficientes, reales y serias para enten<strong>de</strong>r que es<br />
razonable la <strong>de</strong>cisión disciplinaria a<strong>do</strong>ptada por el<br />
empresario” (STC 21/1992, <strong>de</strong> 14-febrero).<br />
Igualmente ha <strong>de</strong> tenerse en cuenta que esa<br />
apreciación indiciaria supone para la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia –STS 1-octubre-1996 Ar. 7.220–<br />
una valoración jurisdiccional provisional <strong>de</strong><br />
carácter complejo, correspondiente en principio al<br />
Juez <strong>de</strong> instancia, que versa tanto sobre elementos<br />
<strong>de</strong> hechos («indicios») como sobre calificaciones<br />
o elementos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho («violación» <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
fundamental), y cuya revisión en Suplicación sólo<br />
tiene trascen<strong>de</strong>ncia o efecto práctico cuan<strong>do</strong> el<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia entienda que el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>bió haber aplica<strong>do</strong> esta<br />
regla atenuada <strong>de</strong> inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la<br />
prueba. Y no es éste el caso, porque la Magistrada<br />
a quo consi<strong>de</strong>ra –con razón– que no media<br />
indicio alguno <strong>de</strong> <strong>de</strong>sigualdad <strong>de</strong> trato o<br />
persecución apreciable, “pues el actor ya en<br />
varias ocasiones había plantea<strong>do</strong> problemas a la<br />
empresa por <strong>de</strong>sobediencia y el encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
almacén no había causa<strong>do</strong> nunca ningún<br />
problema con nadie”; a lo que añadimos nosotros<br />
que los términos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración efectuada ante<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Instrucción (folios 35 y 36) no<br />
sugieren una posible reacción represaliante por<br />
parte <strong>de</strong> la Empresa, y que si la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
es posterior a ella muy factiblemente se <strong>de</strong>be a<br />
que la Empresa no consi<strong>de</strong>ró oportuno –temor a<br />
represalia– hacerlo antes <strong>de</strong> la comparecencia<br />
ante la Autoridad judicial.<br />
OCTAVO.- Igual suerte <strong>de</strong>sestimatoria<br />
correspon<strong>de</strong> a las infracciones <strong>de</strong> los arts. 52 y 59<br />
<strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> General para las Empresas <strong>de</strong><br />
Transporte <strong>de</strong> Mercancías por Carreteras, por no<br />
198
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
tratarse <strong>de</strong> falta muy grave, y a la <strong>de</strong>l art. 60 ET,<br />
por haber prescrito la falta como simplemente<br />
grave.<br />
Una y otra presuponen –para su posible éxito–<br />
que la conducta <strong>de</strong>l actor no sea calificada como<br />
muy grave, pero no lo admitimos. Como esta<br />
misma Sala ha recorda<strong>do</strong> en prece<strong>de</strong>ntes<br />
ocasiones (así, en sentencias <strong>de</strong> 3-julio-97 R.<br />
2.739/97, 17-diciembre-98 R. 4.717/98 y 11-<br />
mayo-99 R. 1.522/99), es innegable que no to<strong>do</strong><br />
incumplimiento pue<strong>de</strong> calificarse como<br />
susceptible <strong>de</strong> justificar la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
sino que tan sólo han <strong>de</strong> serlo aquéllos que por su<br />
especial cualificación revistan una especial<br />
gravedad (STS <strong>de</strong> 28-junio-88), puesto que los<br />
“más elementales principios <strong>de</strong> justicia exigen<br />
una perfecta a<strong>de</strong>cuación entre el hecho, la persona<br />
y la sanción, con pleno y especial conocimiento<br />
<strong>de</strong>l factor humano” (STS <strong>de</strong> 21-marzo-88), <strong>de</strong> tal<br />
forma que han <strong>de</strong> “pon<strong>de</strong>rarse to<strong>do</strong>s sus aspectos,<br />
objetivos y subjetivos, tenien<strong>do</strong> presente los<br />
antece<strong>de</strong>ntes [...] y las circunstancias coetáneas,<br />
así como la realidad social” (STS <strong>de</strong> 11-julio-88).<br />
Pero también se nos evi<strong>de</strong>ncia que la propia<br />
<strong>do</strong>ctrina gradualista no pue<strong>de</strong> sino llevar a<br />
justificar la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en el caso <strong>de</strong><br />
autos, en que acomete al inmediato superior<br />
jerárquico, con el que ya habitualmente se<br />
discutían las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> trabajo, y en el curso <strong>de</strong><br />
la cual –dice el Sr. M., testigo presencial– “los<br />
<strong>do</strong>s tenían unos hierros en la mano”. Y la<br />
casuística jurispru<strong>de</strong>ncial –lo recordábamos en la<br />
Sentencia <strong>de</strong> 15-septiembre-94 AS 3.410– se hace<br />
más contun<strong>de</strong>nte cuan<strong>do</strong> las referidas ofensas van<br />
dirigidas al personal directivo, pues si bien la<br />
dignidad personal <strong>de</strong>l mismo ha <strong>de</strong> ser respetada<br />
y protegida en forma idéntica a la <strong>de</strong> cualquier<br />
otro miembro <strong>de</strong> la Empresa ni más, ni menos, <strong>de</strong><br />
todas formas no cabe omitir que en el ataque<br />
verbal o material a los superiores compromete<br />
muy acusadamente la disciplina y jerarquía, que<br />
son indispensables para la organización y<br />
<strong>de</strong>senvolvimiento <strong>de</strong>l trabajo» (STS 30-marzo-<br />
1967 Ar. 1.275), pues si el «or<strong>de</strong>n y autoridad son<br />
necesarios en toda colectividad humana, resultan<br />
indispensables si quienes la integran tien<strong>de</strong>n al<br />
logro <strong>de</strong> un resulta<strong>do</strong> común, que es la buena<br />
marcha <strong>de</strong> la empresa» (STS 27-septiembre-1984<br />
Ar. 4.490).<br />
Así, pues, el hecho enjuicia<strong>do</strong> se produce<br />
precisamente <strong>de</strong> tal manera –repetimos palabras<br />
<strong>de</strong> Jurispru<strong>de</strong>ncia ya lejana en el tiempo, pero<br />
vigente en su acierto– que la conducta ya relatada<br />
no consiente la futura y a<strong>de</strong>cuada integración en<br />
la Empresa, que “en cuanto comunidad humana<br />
no está en condiciones <strong>de</strong> rendir los frutos que<br />
<strong>de</strong>terminaron su constitución [...] si las personas<br />
que la integran carecen –por la conducta <strong>de</strong><br />
alguna o <strong>de</strong> varias <strong>de</strong> ellas– <strong>de</strong> posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
continuar sus tareas ordinarias en paz y con el<br />
mutuo respeto” necesarios en el trabajo (STS <strong>de</strong><br />
23-septiembre-86). En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por <strong>do</strong>n M.S.P., confirmamos la sentencia que<br />
sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con fecha 24-julio-1999 ha si<strong>do</strong><br />
dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº tres <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Lugo, y por la que se<br />
rechazó la <strong>de</strong>manda formulada y se absolvió a la<br />
Empresa “A.T.G., S.L.”<br />
S. S.<br />
2859 RECURSO Nº 5.507/99<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL, POR REALIZACIÓN DE<br />
TRABALLOS DURANTE A SITUACIÓN DE<br />
BAIXA POR INCAPACIDADE TEMPORAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José-Elías López Paz<br />
En A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.507/99,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.B.V.E., en<br />
nombre y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n P.O.R., contra<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Nº tres <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 467/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n P.O.R., sobre<br />
DESPIDO, frente a la empresa “C.H., S.A.”. En<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 27 <strong>de</strong> septiembre por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- El actor, P.O.R., mayor <strong>de</strong> edad, con<br />
D.N.I…, viene prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada “C.H., S.A.”, y ello <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
19.12.1978, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Especialista, y percibien<strong>do</strong> por sus servicios una<br />
retribución mensual <strong>de</strong> 255.000.- pts., inclui<strong>do</strong> el<br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias.- 2º.- Que con<br />
199
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
fecha <strong>de</strong> 21.07.1999, la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>spidió al actor mediante carta <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “Coinci<strong>de</strong>nte con el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal comenza<strong>do</strong> el 6 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999 y con diagnóstico <strong>de</strong> “<strong>do</strong>lor lumbar”, se ha<br />
comproba<strong>do</strong> que usted realiza actividad laboral<br />
incompatible con el diagnóstico antes cita<strong>do</strong>.<br />
Concretamente, el día 09.07.00 a las 9 horas y 11<br />
minutos, en las inmediaciones <strong>de</strong> la firma “F.A.,<br />
S.L.”, sita en carretera Porto nº…, en compañía<br />
<strong>de</strong> otra persona, transporta y carga en la furgoneta<br />
C-15, matrícula PO…AH sacos <strong>de</strong> cemento para,<br />
posteriormente y con otra carga <strong>de</strong> ladrillos<br />
recogida en “C.C., S.L.”., proce<strong>de</strong>r a su trasla<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong>scarga en el Centro Cultural <strong>de</strong> Vincios. Por<br />
otra parte, el día 14 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, en compañía<br />
<strong>de</strong> otras personas y sobre las 17 horas y 33 min.,<br />
proce<strong>de</strong> a la <strong>de</strong>scarga <strong>de</strong> tres pilares cilíndricos<br />
que Vd. había transporta<strong>do</strong> en la furgoneta<br />
aludida hasta el campo <strong>de</strong> fútbol <strong>de</strong> Vincios.<br />
In<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> la concreta actividad<br />
<strong>de</strong>scrita, <strong>de</strong> las observaciones realizadas resulta<br />
que Vd. <strong>de</strong>sarrolla una actividad relacionada con<br />
la construcción, intermedian<strong>do</strong> entre mayoristas y<br />
constructores, transportan<strong>do</strong> materiales,<br />
realizan<strong>do</strong> labores administrativas, recogida <strong>de</strong><br />
pedi<strong>do</strong>s, etc. Esta conducta está tipificada como<br />
causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en el artículo 54.2.d) E.T., por<br />
lo que la Empresa acuerda proce<strong>de</strong>r al mismo con<br />
efectos <strong>de</strong>l día <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> este escrito.<br />
Sírvase acusar recibo firman<strong>do</strong> el duplica<strong>do</strong> que<br />
se acompaña”.- 3º.- El actor causó baja por<br />
incapacidad temporal, <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> enfermedad<br />
común, con fecha <strong>de</strong> 06.04.1999, por lumbalgia y<br />
<strong>do</strong>rsalgia <strong>de</strong> repetición, sin que conste el Alta.-<br />
4º.- Que según prueba <strong>de</strong> resonancia magnética<br />
<strong>de</strong> columna lumbosacra <strong>de</strong> fecha 02.08.1999, el<br />
diagnóstico es sin hallazgos significativos.- 5º.-<br />
Que han resulta<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong>s en autos, los<br />
siguientes hechos: Que el día 09.07.1999, sobre<br />
las 9 horas y 11 minutos el actor se dirigió a las<br />
inmediaciones <strong>de</strong> la firma “F.A., S.L.”, sita en la<br />
carretera … y <strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> venta <strong>de</strong><br />
materiales <strong>de</strong> construcción y en compañía <strong>de</strong> otra<br />
persona, carga y transporta en la furgoneta <strong>de</strong> su<br />
propiedad C-15, matrícula PO…AH sacos <strong>de</strong><br />
comento, posteriormente acu<strong>de</strong> con su furgoneta<br />
a las instalaciones <strong>de</strong> la empresa “C.C., S.L.”, en<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa,<br />
utilizan<strong>do</strong> para ello una carretilla eleva<strong>do</strong>ra,<br />
transporta un palé <strong>de</strong> ladrillos que introduce en la<br />
parte trasera <strong>de</strong> la furgoneta <strong>de</strong>l actor para<br />
proce<strong>de</strong>r a su trasla<strong>do</strong> y <strong>de</strong>scarga en las<br />
proximida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Centro Cultural <strong>de</strong> Vincios.- Y<br />
asimismo el día 14.07.1999, el actor, en compañía<br />
<strong>de</strong> otras personas, sobre las 17 horas y 33<br />
minutos, procedió a la <strong>de</strong>scarga <strong>de</strong> tres pilares<br />
cilíndricos que había transporta<strong>do</strong> en la furgoneta<br />
C-15 matrícula PO…AH, hasta el campo <strong>de</strong><br />
fútbol <strong>de</strong> Vincios.- 6º.- Que el actor, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace<br />
años, viene realizan<strong>do</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
intermediación entre mayoristas y constructores,<br />
para venta <strong>de</strong> materiales <strong>de</strong> construcción,<br />
<strong>de</strong>dican<strong>do</strong> a ello su jornada libre.- 7º.- Que el<br />
actor, afilia<strong>do</strong> al Sindicato <strong>de</strong> Comisiones<br />
Obreras, no consta que la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
conociese la afiliación sindical <strong>de</strong>l actor, ni consta<br />
que le <strong>de</strong>scuente en la nómina la cuota sindical.-<br />
8º.- Se intentó Conciliación ante el S.M.A.C.<br />
instada y celebrada los días 29.07 y 13.08.1999,<br />
con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> Sin Efecto.- 9º.- Se presentó<br />
<strong>de</strong>manda ante esta Jurisdicción Social, con fecha<br />
<strong>de</strong> 20.08.1999.- 10º.- En la tramitación <strong>de</strong> los<br />
presentes autos se han observa<strong>do</strong> las formalida<strong>de</strong>s<br />
legales <strong>de</strong>l procedimiento”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO.- Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por P.O.R. contra “C.H., S.A.”, <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro proce<strong>de</strong>nte el presente <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
litigioso, convalidan<strong>do</strong> la extinción <strong>de</strong>l contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo que con aquél se produjo, sin <strong>de</strong>recho a<br />
in<strong>de</strong>mnización, ni a salarios <strong>de</strong> tramitación.-<br />
Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>clara<br />
proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor y frente a la<br />
misma se interpone por su representación letrada<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación a través <strong>de</strong> tres motivos.<br />
En el primero <strong>de</strong> ellos y al amparo <strong>de</strong>l artículo<br />
191.a) <strong>de</strong> la L.P.L. –cuyo conteni<strong>do</strong> transcribe,<br />
pero sin citar el precepto legal-, interesa la<br />
reposición <strong>de</strong> los autos al esta<strong>do</strong> en que se<br />
encontraban en el momento <strong>de</strong> infringirse normas<br />
o garantías <strong>de</strong> procedimiento que hayan<br />
produci<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión, y ello por haberse dicta<strong>do</strong><br />
provi<strong>de</strong>ncia por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia limitan<strong>do</strong><br />
el número <strong>de</strong> testigos propuestos por el cita<strong>do</strong><br />
actor.<br />
No se pue<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a la reposición interesada,<br />
porque el actor mostró su conformidad con dicha<br />
resolución judicial, y no sólo no recurrió la<br />
misma, sino que, acatán<strong>do</strong>la en todas sus<br />
consecuencias, su letra<strong>do</strong> compareció en el<br />
Juzga<strong>do</strong> proponien<strong>do</strong> los testigos <strong>de</strong> que iba a<br />
valerse en el acto <strong>de</strong>l juicio (folio 15 <strong>de</strong> autos). A<br />
mayor abundamiento, en el acto <strong>de</strong>l juicio no<br />
consta que formulase protesta alguna respecto <strong>de</strong><br />
la prueba testifical, la cual propuso y se practicó<br />
con tres testigos, no utilizan<strong>do</strong> al testigo I.S.T.,<br />
propuesto y cita<strong>do</strong> judicialmente (provi<strong>de</strong>ncia,<br />
folio 16 <strong>de</strong> los autos). Estos antece<strong>de</strong>ntes son<br />
200
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
claros exponentes <strong>de</strong> que no se infringieron<br />
normas o garantías procedimentales que hayan<br />
provoca<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión.<br />
SEGUNDO.- Con amparo legal en el artículo<br />
191.b) <strong>de</strong> la L.P.L., se solicita la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, interesan<strong>do</strong> que <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> quinto se supriman las siguientes<br />
expresiones: a) “...Carga y transporta en la<br />
furgoneta <strong>de</strong> su propiedad C-15, matrícula<br />
PO…AH sacos <strong>de</strong> cemento; posteriormente acu<strong>de</strong><br />
con su furgoneta a las instalaciones <strong>de</strong> la empresa<br />
“C.C., S.L.”, en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
empresa, utilizan<strong>do</strong> para ello una carretilla<br />
eleva<strong>do</strong>ra, transporta un palé <strong>de</strong> ladrillos que<br />
introduce en la parte trasera <strong>de</strong> la furgoneta <strong>de</strong>l<br />
actor para proce<strong>de</strong>r a su trasla<strong>do</strong>...”; b) “…y<br />
<strong>de</strong>scarga en las proximida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Centro Cultural<br />
<strong>de</strong> Vincios...”, y c) “...procedió a la <strong>de</strong>scarga”,<br />
interesan<strong>do</strong> en este último aparta<strong>do</strong> que la<br />
supresión se sustituya por “se procedió por los<br />
acompañantes a la <strong>de</strong>scarga <strong>de</strong> tres pilares...”.<br />
A las supresiones que se acaban <strong>de</strong> indicar no<br />
pue<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>rse, porque se fundamentan en las<br />
fotografías incorporadas al informe <strong>de</strong> la agencia<br />
privada <strong>de</strong> investigación, elabora<strong>do</strong> a petición <strong>de</strong><br />
la patronal <strong>de</strong>mandada, pero tal informe tiene<br />
carácter <strong>de</strong> prueba testifical y no es hábil a<br />
efectos revisorios. A<strong>de</strong>más, <strong>de</strong> dicho reportaje<br />
fotográfico no se evi<strong>de</strong>ncia error judicial en la<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba, porque la Magistrada <strong>de</strong><br />
instancia no extrajo sus convicciones probatorias,<br />
reflejadas en el hecho proba<strong>do</strong> quinto,<br />
exclusivamente <strong>de</strong>l reportaje fotográfico, sino <strong>de</strong>l<br />
testimonio <strong>de</strong> los investiga<strong>do</strong>res priva<strong>do</strong>s,<br />
valora<strong>do</strong> en su conjunto con el resto <strong>de</strong> las<br />
pruebas propuestas.<br />
TERCERO.- En el tercero y último motivo <strong>de</strong><br />
recurso, y por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo<br />
191 <strong>de</strong> la L.P.L., <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong> las<br />
infracciones <strong>de</strong> normas sustantivas y <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, se <strong>de</strong>nuncia infracción por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l artículo 54.2 <strong>de</strong>l E.T.;<br />
argumentan<strong>do</strong>, en esencia, que la jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
ha suaviza<strong>do</strong> el criterio rigorista al consi<strong>de</strong>rar que<br />
no toda actividad <strong>de</strong>sarrollada durante la situación<br />
<strong>de</strong> incapacidad temporal es sancionable con<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino que ha <strong>de</strong> aten<strong>de</strong>rse a la inci<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l actuar sobre la enfermedad, citan<strong>do</strong> en apoyo<br />
<strong>de</strong> su tesis la sentencia <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1996. Igualmente se alega que las<br />
labores realizadas por el actor, <strong>de</strong> carga y<br />
<strong>de</strong>scarga <strong>de</strong> materiales <strong>de</strong> construcción, se<br />
mantuvieron en el acto <strong>de</strong> juicio por testigos que<br />
tenían intereses evi<strong>de</strong>ntes en el pleito,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> la vali<strong>de</strong>z y eficacia <strong>de</strong> los informes<br />
y testimonios emiti<strong>do</strong>s por investiga<strong>do</strong>res<br />
priva<strong>do</strong>s.<br />
Del inaltera<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong> la sentencia<br />
impugnada, consta, entre otros extremos: A) Que<br />
el actor es trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa “C.H., S.A.”<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19.12.78, con la categoría <strong>de</strong><br />
especialista. B) Que el <strong>de</strong>mandante, el día 6 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 1999, causó baja laboral por enfermedad<br />
común, con diagnóstico <strong>de</strong> “lumbalgia y<br />
<strong>do</strong>rsalgia”, y encontrán<strong>do</strong>se en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal, el 9 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, sobre<br />
las 9´00 horas, se dirigió a una tienda <strong>de</strong><br />
materiales <strong>de</strong> construcción, conducien<strong>do</strong> su<br />
vehículo, furgoneta C-15…, y en compañía <strong>de</strong><br />
otra persona carga y transporta sacos <strong>de</strong> cemento.<br />
C) Posteriormente, acu<strong>de</strong> a otro centro comercial<br />
y uno <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s, utilizan<strong>do</strong> una carretilla<br />
eleva<strong>do</strong>ra, introduce un palet <strong>de</strong> ladrillos en la<br />
parte trasera <strong>de</strong> su furgoneta. To<strong>do</strong> este material<br />
es transporta<strong>do</strong> hasta las proximida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Centro<br />
Cultural <strong>de</strong> Vincios.<br />
D) El día 14 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, continuan<strong>do</strong> el<br />
actor <strong>de</strong> baja laboral, sobre las 17 horas y 33<br />
minutos, procedió a la <strong>de</strong>scarga <strong>de</strong> tres pilares<br />
cilíndricos que había transporta<strong>do</strong>, en la furgoneta<br />
anteriormente indicada, hasta el campo <strong>de</strong> fútbol<br />
<strong>de</strong> Vincios; y E) que el actor, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace años,<br />
viene realizan<strong>do</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> intermediación<br />
entre mayoristas y constructores para la venta <strong>de</strong><br />
materiales <strong>de</strong> construcción durante sus jornadas<br />
libres.<br />
Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> estos datos fácticos, el recurso no<br />
pue<strong>de</strong> prosperar, y ello a pesar <strong>de</strong> ser cierto lo que<br />
en el mismo se afirma <strong>de</strong> que se ha i<strong>do</strong><br />
imponien<strong>do</strong> un criterio menos rígi<strong>do</strong>, según el<br />
cual no toda actividad <strong>de</strong>sarrollada durante la<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal es sancionable<br />
con el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino aquélla que a la vista <strong>de</strong> las<br />
circunstancias concurrentes es susceptible <strong>de</strong><br />
perturbar la curación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (sentencia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1990, Ar.<br />
6.465); este criterio se contrapone a la <strong>do</strong>ctrina<br />
más restrictiva que entendía que toda actuación<br />
laboral en situación <strong>de</strong> baja era merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por transgredir la buena fe contractual y<br />
por romper el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> lealtad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r para<br />
con la empresa.<br />
Ahora bien, en el presente caso, aun sin<br />
<strong>de</strong>sconocer esa <strong>do</strong>ctrina menos rigorista, el<br />
recurso no pue<strong>de</strong> acogerse, porque el actor,<br />
especialista en la empresa “C.H., S.A.”,<br />
encontrán<strong>do</strong>se en situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal, aqueja<strong>do</strong> <strong>de</strong> lumbalgia y <strong>do</strong>rsalgia <strong>de</strong><br />
repetición, realizó los trabajos que constan<br />
acredita<strong>do</strong>s en el relato fáctico <strong>de</strong> instancia (que<br />
se han resumi<strong>do</strong> anteriormente) y resulta claro e<br />
indiscutible que su esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> salud evi<strong>de</strong>nciaba<br />
una evi<strong>de</strong>nte aptitud laboral para el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong><br />
los cometi<strong>do</strong>s propios <strong>de</strong> su profesión, pues quien<br />
conduce una furgoneta y carga y <strong>de</strong>scarga<br />
201
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
material <strong>de</strong> importante peso, como sacos <strong>de</strong><br />
cemento o pilares cilíndricos, se halla plenamente<br />
apto para realizar labores <strong>de</strong> especialista que<br />
requieren un esfuerzo físico menor; por tanto, en<br />
el presente supuesto, los trabajos realiza<strong>do</strong>s<br />
durante la situación <strong>de</strong> baja laboral por<br />
enfermedad común, son constitutivos <strong>de</strong> la<br />
infracción contractual tipificada en el art. 54.2,<br />
aparta<strong>do</strong> d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, no<br />
dán<strong>do</strong>se una <strong>de</strong>sproporción entre el<br />
incumplimiento imputa<strong>do</strong> al trabaja<strong>do</strong>r y la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a<strong>do</strong>ptada por la empresa, sino<br />
que, acreditada la infracción laboral cometida por<br />
el trabaja<strong>do</strong>r, la Sala entien<strong>de</strong> que se da una<br />
a<strong>de</strong>cuación entre el incumplimiento laboral y la<br />
sanción laboral <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, se trata <strong>de</strong> una conducta<br />
constitutiva <strong>de</strong> transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual, grave y culpable, como establece el<br />
artículo 54.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
que, al igual que el precepto anteriormente cita<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l mismo texto estatutario –art. 54.2.d)-, ha si<strong>do</strong><br />
correctamente aplica<strong>do</strong> por la sentencia recurrida,<br />
por lo que se impone su confirmación y la<br />
consiguiente <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso<br />
interpuesto contra la misma.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n P.O.R. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha 27 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº tres <strong>de</strong> Vigo en autos<br />
insta<strong>do</strong>s por el recurrente frente a la empresa<br />
“C.H., S.A.” sobre DESPIDO, <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar y confirmamos íntegramente la<br />
resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2860 RECURSO Nº 5.538/99<br />
SITUACIÓN ESPECIAL EN ACTIVO DO<br />
PERSOAL SANITARIO NON FACULTATIVO<br />
DE CARÁCTER ESTATUTARIO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.538/99<br />
interpuesto por Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> contra<br />
la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco<br />
<strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 514/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n C.F.G. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) <strong>do</strong>n C.F.G., con D.N.I…, viene prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios para el Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, con la<br />
categoría titular <strong>de</strong> Cela<strong>do</strong>r, en el Servicio <strong>de</strong><br />
Urgencias <strong>de</strong> Ponteareas.- Por la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong>l Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, se<br />
<strong>de</strong>claró al actor en situación especial en activo, <strong>de</strong><br />
conformidad con lo dispuesto en el artículo 34 <strong>de</strong><br />
la Ley 4/90 <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> junio, para la plaza <strong>de</strong> que es<br />
propietario. La titulación es <strong>de</strong> Diploma<strong>do</strong> en<br />
Enfermería, y se le nombra para la plaza S-B-277<br />
ATS/DUE AP, como interino, en reserva <strong>de</strong> Plaza<br />
<strong>de</strong>l propietario <strong>de</strong> la misma <strong>do</strong>n S.P., durante la<br />
liberación sindical <strong>de</strong>l mismo. La fecha <strong>de</strong>l<br />
contrato es <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998.- 2º) Con<br />
fecha 13 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, el representante <strong>de</strong> la<br />
Organización Sindical UGT propone la<br />
sustitución <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.S.P., ATS/DUE con <strong>de</strong>stino<br />
en la Gerencia <strong>de</strong> Atención Primaria <strong>de</strong> Vigo en<br />
el permiso retribui<strong>do</strong> con exención total <strong>de</strong><br />
servicio por acumulación <strong>de</strong> crédito horario que<br />
venía disfrutan<strong>do</strong>, por <strong>do</strong>n A.S.L., cela<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong>stina<strong>do</strong> en el Hospital <strong>de</strong>l “M.” en Vigo. En<br />
virtud <strong>de</strong> ello se comunicó a <strong>do</strong>n J.S.P., que con<br />
efecto <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> julio cesaba en su permiso a<br />
tiempo total. Por la carta: “Le comunicamos por<br />
la presente que en la fecha <strong>de</strong> hoy finaliza la<br />
situación especial en activo en la que se encuentra<br />
por finalizar la causa que la originó. Por otra parte<br />
quedan anuladas las vacaciones que tenía<br />
solicitadas como enfermero <strong>de</strong>l 16 al 31 <strong>de</strong> julio y<br />
se le autorizan las mismas fechas como cela<strong>do</strong>r”.-<br />
3º) Durante las vacaciones <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante se le<br />
nombró un sustituto <strong>do</strong>n J.S.P., solicitó<br />
vacaciones <strong>de</strong>l 16 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 al 15 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> dicho año, que le fueron concedidas,<br />
realizan<strong>do</strong> su sustitución la misma persona que<br />
sustituía a <strong>do</strong>n C.F.G.- 4º) Con fecha <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong><br />
julio se remite telegrama al actor comunican<strong>do</strong> su<br />
cese. El cinco <strong>de</strong> agosto formuló reclamación<br />
previa, contra tal cese que consi<strong>de</strong>ró <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, que<br />
fue <strong>de</strong>sestimada por resolución <strong>de</strong> la Dirección<br />
202
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Provincial <strong>de</strong>l Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong><br />
septiembre.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>n C.F.G., contra EL SERVICIO GALEGO DE<br />
SAÚDE, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el<br />
cese <strong>de</strong>l actor <strong>de</strong>creta<strong>do</strong> por la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada, y en su virtud con<strong>de</strong>no a dicho<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, a que reponga al <strong>de</strong>mandante en la<br />
misma condición y puesto <strong>de</strong> trabajo que existía<br />
antes <strong>de</strong> su cese, o, a su elección le abone la<br />
cantidad siguiente: Una cantidad igual a la suma<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha<br />
<strong>de</strong>l cese hasta que se cubra la plaza<br />
reglamentariamente. A estos efectos, el salario<br />
regula<strong>do</strong>r será <strong>de</strong> 8.003 pts. diarias.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada no<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- El Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong><br />
(Sergas) recurre la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
<strong>de</strong>claró la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso, y<br />
solicita con amparo procesal correcto la revisión<br />
<strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s y el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
que contiene aquel pronunciamiento.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito histórico, propone: A)<br />
Con relación al aparta<strong>do</strong> 1º (“Don C.F.G., con<br />
D.N.I..., viene prestan<strong>do</strong> sus servicios para el<br />
Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, con la categoría titular<br />
<strong>de</strong> Cela<strong>do</strong>r, en el Servicio <strong>de</strong> Urgencias <strong>de</strong><br />
Ponteareas. Por la Dirección Provincial <strong>de</strong>l<br />
Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, se <strong>de</strong>claró al actor en<br />
situación especial en activo, <strong>de</strong> conformidad con<br />
lo dispuesto en el artículo 34 <strong>de</strong> la Ley 4/90 <strong>de</strong> 29<br />
<strong>de</strong> junio, para la plaza <strong>de</strong> que es propietario. La<br />
titulación es <strong>de</strong> Diploma<strong>do</strong> en Enfermería, y se le<br />
nombra para la plaza S-B-277 ATS/DUE AP,<br />
como interino, en reserva <strong>de</strong> Plaza <strong>de</strong> Propietario<br />
<strong>de</strong> la misma <strong>do</strong>n S.P., durante la liberación<br />
sindical <strong>de</strong>l mismo. La fecha <strong>de</strong>l contrato es <strong>de</strong> 2<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998”), suprimir los términos<br />
“como interino” y sustituir su último párrafo por<br />
“la fecha <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> es <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1997”;<br />
se basa en que carecen <strong>de</strong> soporte <strong>do</strong>cumental.<br />
La pretensión no se acepta, porque la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>clara que “no basta con alegar la<br />
inexistencia <strong>de</strong> prueba que respal<strong>de</strong> el criterio <strong>de</strong>l<br />
juzga<strong>do</strong>r” (s. 15.01.90) y que “el error <strong>de</strong> hecho<br />
no pue<strong>de</strong> ponerse <strong>de</strong> manifiesto mediante la<br />
invocación <strong>de</strong> prueba negativa” (s. 13.03.90),<br />
como hace la entidad recurrente a pesar <strong>de</strong> la<br />
<strong>do</strong>cumental incorporada a los autos (folio 44); en<br />
cualquier caso, la expresión “como interino” es<br />
innecesaria, una vez que el hecho impugna<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>scribe la razón <strong>de</strong>l nombramiento <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante, y también es intrascen<strong>de</strong>nte al signo<br />
<strong>de</strong>l fallo la forma (contrato/acuer<strong>do</strong>) y fecha <strong>de</strong>l<br />
mismo (02.02.97/02.02.98).<br />
B) Respecto <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 2º (“Con fecha 13 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999, el representante <strong>de</strong> la Organización<br />
Sindical UGT propone la sustitución <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.S.P., ATS/DUE con <strong>de</strong>stino en la Gerencia <strong>de</strong><br />
Atención Primaria <strong>de</strong> Vigo en el permiso<br />
retribui<strong>do</strong> con exención total <strong>de</strong> servicio por<br />
acumulación <strong>de</strong> crédito horario que venía<br />
disfrutan<strong>do</strong>, por <strong>do</strong>n A.S.L. cela<strong>do</strong>r <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> en<br />
el Hospital <strong>de</strong>l “M.” <strong>de</strong> Vigo. En virtud <strong>de</strong> ello se<br />
comunicó a <strong>do</strong>n J.S.P., que con efecto <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong><br />
julio cesaba en su permiso a tiempo total. Por la<br />
carta: “Le comunicamos por la presente que en la<br />
fecha <strong>de</strong> hoy finaliza la situación especial en<br />
activo en la que se encuentra por finalizar la<br />
causa que la originó. Por otra parte quedan<br />
anuladas las vacaciones que tenía solicitadas<br />
como enfermero <strong>de</strong>l 16 al 31 <strong>de</strong> julio y se le<br />
autorizan las mismas fechas como cela<strong>do</strong>r”),<br />
añadir que el cambio <strong>de</strong>l Sr. S. por el Sr. S. fue<br />
autoriza<strong>do</strong> por la Subdirección General <strong>de</strong><br />
Recursos Humanos y que la carta transcrita fue<br />
remitida al <strong>de</strong>mandante; se basa en los folios 35,<br />
41 y 42.<br />
La pretensión se acepta porque consta en los<br />
<strong>do</strong>cumentos alega<strong>do</strong>s, aunque indicar el<br />
organismo que autorizó la sustitución <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r libera<strong>do</strong> sindical en sus funciones<br />
representativas carece <strong>de</strong> importancia respecto <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>cisión a a<strong>do</strong>ptar, una vez que su reemplazo<br />
no se discute; por otra parte, el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
carta que transcribe el hecho impugna<strong>do</strong> es,<br />
efectivamente, la dirigida por la entidad<br />
recurrente al actor como revela su propio<br />
conteni<strong>do</strong>.<br />
C) Sustituir el aparta<strong>do</strong> 3º (“Durante las<br />
vacaciones <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante se le nombró un<br />
sustituto. <strong>do</strong>n J.S.P. solicitó vacaciones <strong>de</strong>l 16 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999 al 15 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> dicho año, que le<br />
fueron concedidas, realizan<strong>do</strong> su sustitución la<br />
misma persona que sustituía a <strong>do</strong>n C.F.G.”), por<br />
“El <strong>de</strong>mandante disfruta <strong>de</strong> sus vacaciones como<br />
ATS <strong>de</strong>l 1 al 31 <strong>de</strong> julio; sien<strong>do</strong> sustitui<strong>do</strong> por<br />
<strong>do</strong>ña. P.R.; el titular <strong>de</strong> la plaza, realiza sus<br />
vacaciones una vez cesa<strong>do</strong> en la situación <strong>de</strong><br />
liberación sindical, <strong>de</strong>l 16 al 31 <strong>de</strong> julio, que son<br />
cubiertas por la persona que venía sustituyen<strong>do</strong><br />
ya a <strong>do</strong>n C.F.G.”; se basa en los folios 35 y 40.<br />
La pretensión se acepta en los siguientes<br />
términos: a) La certificación oficial <strong>de</strong>l folio 35<br />
acredita la alegada i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong> la persona que<br />
203
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sustituyó al actor y al libera<strong>do</strong> sindical en el<br />
ejercicio <strong>de</strong> las ocupaciones profesionales <strong>de</strong> cada<br />
uno <strong>de</strong> ellos. b) El hecho impugna<strong>do</strong> no fija las<br />
vacaciones <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante; por referencia <strong>de</strong>l<br />
aparta<strong>do</strong> 2º no sería correcto limitarlas <strong>de</strong>l 16 al<br />
31.07.99 porque, conforme a lo sugeri<strong>do</strong> y <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con los folios 35 y 40, ese perío<strong>do</strong> es<br />
sólo una parte <strong>de</strong> la totalidad <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> julio al<br />
que se extendieron. c) Por el contrario, el<br />
trabaja<strong>do</strong>r libera<strong>do</strong> sindical, una vez sustitui<strong>do</strong> en<br />
dicha función, disfrutó sus vacaciones entre el<br />
16.07 y el 15.08.99 como recoge el folio 40, aún<br />
cuan<strong>do</strong> según el folio 35 únicamente solicitara en<br />
tal concepto <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16 al 31.07.99.<br />
D) Añadir un nuevo hecho proba<strong>do</strong> (5º), que haga<br />
constar: “El titular <strong>de</strong> la plaza se reincorpora a la<br />
misma el día 16.07.1999, encontrán<strong>do</strong>se en la<br />
actualidad <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en ella sus tareas”; se<br />
basa en el folio 35.<br />
La pretensión se acepta, porque la certifica el<br />
invoca<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumento oficial, aunque proyectada a<br />
la fecha <strong>de</strong>l mismo (26.10.99).<br />
TERCERO.- En consecuencia, los datos objetivos<br />
<strong>de</strong> la cuestión litigiosa se resumen en los<br />
siguientes: 1) El <strong>de</strong>mandante (Sr. F.G.) trabaja<br />
para el Sergas como cela<strong>do</strong>r titular en el servicio<br />
<strong>de</strong> urgencias <strong>de</strong> Ponteareas. 2) La entidad<br />
recurrente <strong>de</strong>claró su situación especial en activo<br />
para la plaza <strong>de</strong> que es propietario, al nombrarle,<br />
por ser diploma<strong>do</strong> en enfermería, para la plaza S-<br />
B-277 Ats/Due Ap en reserva <strong>de</strong> plaza <strong>de</strong> su<br />
titular (Sr. S.P.) durante la liberación sindical <strong>de</strong><br />
éste. 3) El 15.07.99, el Sr. S.P. cesó en su permiso<br />
a tiempo total a causa <strong>de</strong> sus funciones sindicales<br />
y fue sustitui<strong>do</strong> por el Sr. S.L. 4) El mismo<br />
15.07.99, el Sergas dirigió al <strong>de</strong>mandante la<br />
siguiente carta: “Le comunicamos por la presente<br />
que en la fecha <strong>de</strong> hoy finaliza la situación<br />
especial en activo en la que se encuentra por<br />
finalizar la causa que la originó. Por otra parte<br />
quedan anuladas las vacaciones que tenía<br />
solicitadas como enfermero <strong>de</strong>l 16 al 31 <strong>de</strong> julio y<br />
se le autorizan las mismas fechas como cela<strong>do</strong>r”.<br />
5) El 16.07.99, el Sr. S.P. se reincorporó a su<br />
plaza; en esa fecha solicitó vacaciones, que<br />
disfrutó <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cita<strong>do</strong> 16.07 al 15.08.99. 6) El<br />
<strong>de</strong>mandante disfrutó sus vacaciones en el mes <strong>de</strong><br />
julio: <strong>de</strong>l 1 al 15, como Ats/Due; <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16 al<br />
31, como cela<strong>do</strong>r. 7) La Sra. R.P. <strong>de</strong>sempeñó las<br />
funciones profesionales <strong>de</strong> los Sres. F.G. y S.P.<br />
durante las vacaciones <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong> ellos.<br />
CUARTO.- En el ámbito jurídico, <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l artículo 34 <strong>de</strong> la Ley 4/90 <strong>de</strong> 29.06<br />
(Presupuestos Generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para 1990) en<br />
relación con el artículo 48 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n 26.04.73<br />
(Estatuto <strong>de</strong>l personal sanitario no facultativo <strong>de</strong><br />
las instituciones sanitarias <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social), pues el cese <strong>de</strong>l actor vino <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
por la extinción <strong>de</strong> la causa que había motiva<strong>do</strong><br />
su situación especial en activo, es <strong>de</strong>cir, la<br />
liberación sindical por acumulación <strong>de</strong>l crédito<br />
horario <strong>de</strong>l titular sustitui<strong>do</strong>, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> disfrute <strong>de</strong> las vacaciones, a cuyo<br />
término el titular se reincorporó <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que, en<br />
to<strong>do</strong> caso, la con<strong>de</strong>na no podría ir más allá <strong>de</strong> este<br />
límite temporal.<br />
El artículo 34 L. 4/90, añadió a la Ley 30/84 <strong>de</strong><br />
02.08 (Medidas para la Reforma <strong>de</strong> la Función<br />
Pública) un nuevo artículo, el 29 bis, cuyo<br />
aparta<strong>do</strong> 4.3 establece que “la situación especial<br />
en activo, regulada en el artículo 48 <strong>de</strong>l Estatuto<br />
<strong>de</strong> personal sanitario no facultativo, será<br />
aplicable, en los mismos casos y con idénticos<br />
efectos, al personal no sanitario <strong>de</strong> las<br />
instituciones sanitarias <strong>de</strong> la Seguridad Social”.<br />
El cita<strong>do</strong> artículo 48 dispone que “será situación<br />
especial en activo la <strong>de</strong>l personal que, sien<strong>do</strong><br />
titular en propiedad <strong>de</strong> una plaza, acepte<br />
voluntariamente <strong>de</strong>sempeñar otra en la Seguridad<br />
Social con carácter temporal para la que sea<br />
<strong>de</strong>signa<strong>do</strong> por razones especiales o <strong>de</strong> urgencia.<br />
En esta situación conservará los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la<br />
plaza <strong>de</strong> la que es titular y se le seguirá<br />
computan<strong>do</strong> el tiempo <strong>de</strong> servicios a efectos <strong>de</strong><br />
antigüedad”. Los antece<strong>de</strong>ntes expuestos y la<br />
normativa señalada llevan a estimar el recurso.<br />
Admiti<strong>do</strong> que fue a<strong>de</strong>cuada la modalidad <strong>de</strong>l<br />
nombramiento <strong>de</strong>l actor para <strong>de</strong>sempeñar la plaza<br />
<strong>de</strong> Ats, su cese el 15.07.99 estuvo motiva<strong>do</strong> por<br />
cumplirse ese día la causa prevista a tal efecto en<br />
aquella <strong>de</strong>signación, esto es, el fin la actividad<br />
sindical <strong>de</strong>l titular sustitui<strong>do</strong>.<br />
A<strong>de</strong>más, éste se reintegró a su puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
siquiera formalmente el 16.07.99. Esta<br />
reincorporación produce las siguientes<br />
consecuencias: 1ª) Impi<strong>de</strong> apreciar que su plaza<br />
permaneciera vacante <strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces, aunque en<br />
esa fecha comenzara las vacaciones. 2ª) Otorga<br />
legitimidad al nombramiento como Ats <strong>de</strong> una<br />
nueva sustituta hasta el 15.08.99, fin <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong><br />
vacacional <strong>de</strong>l titular sustitui<strong>do</strong> por el actor y<br />
reintegra<strong>do</strong> al trabajo, aunque aquélla ejecutara<br />
las funciones <strong>de</strong> cela<strong>do</strong>r propias <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.07.99. 3ª) Hace inaplicable al caso el<br />
artículo 11.2 <strong>de</strong> la resolución conjunta <strong>de</strong><br />
28.02.97 (Diario oficial <strong>de</strong> Galicia 10.03.97) <strong>de</strong> la<br />
secretaría general <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais y <strong>de</strong> la Dirección General <strong>de</strong><br />
Recursos Humanos <strong>de</strong>l Sergas (Or<strong>de</strong>na la<br />
publicación <strong>de</strong>l pacto suscrito por la<br />
administración sanitaria con las centrales<br />
sindicales Cig, Ccoo, Ugt, Csi-Csif y Satse, esta<br />
última en condición <strong>de</strong> adherida, sobre<br />
vinculaciones temporales <strong>de</strong>l personal estatutario<br />
<strong>de</strong> las instituciones sanitarias gestionadas por el<br />
204
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Sergas), así como la jurispru<strong>de</strong>ncia que, con<br />
carácter general y especialmente respecto <strong>de</strong> las<br />
administraciones públicas, mantiene la<br />
continuidad <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> interinaje<br />
(calificación jurídica aplicable al nombramiento<br />
<strong>de</strong>l actor, dada su naturaleza y finalidad) en los<br />
supuestos <strong>de</strong> no reincorporación <strong>de</strong>l sustitui<strong>do</strong> en<br />
el plazo legal o reglamentario estableci<strong>do</strong>.<br />
La conclusión que a<strong>do</strong>ptamos también se<br />
confirma porque el <strong>de</strong>mandante, que había<br />
inicia<strong>do</strong> sus vacaciones el 01.07.99 como ATS,<br />
<strong>de</strong>jó <strong>de</strong> hacerlo con dicha categoría el 15.07.99<br />
(fecha <strong>de</strong>l cese) y las prosiguió, sin solución <strong>de</strong><br />
continuidad y ya como cela<strong>do</strong>r hasta su<br />
finalización el 31.07.99, sin impugnar el cambio<br />
<strong>de</strong>l título profesional al que obe<strong>de</strong>cieron las <strong>do</strong>s<br />
fases <strong>de</strong>scritas <strong>de</strong> su perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Estimamos el recurso <strong>de</strong> Suplicación <strong>de</strong>l Servicio<br />
<strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social nº 5 <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 en autos nº 514/99, que revocamos, y<br />
<strong>de</strong>sestimamos la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>do</strong>n C.F.G. contra la<br />
entidad recurrente, a la que absolvemos.<br />
S. S.<br />
2861 RECURSO Nº 5.589/99<br />
DESPEDIMENTO INXUSTO, CUALIFICABLE<br />
DE IMPROCEDENTE, PERO NON DE NULO,<br />
Ó NON ACREDITÁRENSE INDICIOS DE<br />
VULNERACIÓN DE DEREITO<br />
FUNDAMENTAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.589/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.P.C. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 726/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.P.C. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
EXCELENTÍSIMO AYUNTAMIENTO DE<br />
MELIDE en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 21 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
ESTIMÓ la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Que el actor viene prestan<strong>do</strong> servicios para<br />
el Ayuntamiento <strong>de</strong> Meli<strong>de</strong> como Personal<br />
Laboral Fijo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 28 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1991, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> “Operario Municipal <strong>de</strong><br />
Oficios Varios” y percibien<strong>do</strong> un salario mensual<br />
<strong>de</strong> 117.000 pesetas con prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias./2º.- Que en fecha 29 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999 el actor recibió notificación <strong>de</strong>l Decreto <strong>de</strong><br />
la Alcaldía por el que se proce<strong>de</strong> al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
alegan<strong>do</strong> “el no acudir a su puesto <strong>de</strong> trabajo pese<br />
a haber si<strong>do</strong> da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta por el médico forense en<br />
fecha 30 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, así como transgresión<br />
<strong>de</strong> la buena fe contractual <strong>de</strong> forma grave y<br />
culpable omitien<strong>do</strong> información sobre su<br />
situación sanitaria forense al Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Meli<strong>de</strong>, provocan<strong>do</strong> que la empresa le siga<br />
pagan<strong>do</strong> el salario sin que usted esté realmente <strong>de</strong><br />
baja médica”./3º.- Que el actor causó baja por<br />
Incapacidad Temporal el 04.04.97 con el<br />
diagnostico <strong>de</strong> “sección flexor <strong>de</strong><strong>do</strong> pulgar <strong>de</strong> la<br />
mano <strong>de</strong>recha”, situación que se mantiene en la<br />
actualidad, sien<strong>do</strong> el último parte <strong>de</strong> confirmación<br />
<strong>de</strong> I.T. <strong>de</strong> fecha 27 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999./4º.- Que en<br />
fecha 24 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1994 el actor fue<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada, presentán<strong>do</strong>se en su<br />
momento la correspondiente <strong>de</strong>manda, la cual fue<br />
turnada a este Juzga<strong>do</strong> y tras la celebración <strong>de</strong>l<br />
correspondiente juicio se dictó Sentencia en fecha<br />
16 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1995 por la que se le reconoció la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, Sentencia que fue<br />
confirmada por la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> fecha 27 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 1995, habien<strong>do</strong> opta<strong>do</strong> el actor por la<br />
readmisión dada su condición <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Personal en aquella fecha./5º.- Que el actor no<br />
ostentaba durante el año anterior al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> la<br />
condición <strong>de</strong> representante legal <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res./6º.- Que el actor ha agota<strong>do</strong> la vía<br />
administrativa previa.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.P.C., contra el EXCMO.<br />
AYUNTAMIENTO DE MELIDE, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar<br />
y <strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicho <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> a que, en el plazo<br />
<strong>de</strong> cinco días opte por la readmisión <strong>de</strong>l actor en<br />
su puesto <strong>de</strong> trabajo o le abone la suma <strong>de</strong><br />
205
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
1.489.800 pesetas en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización,<br />
más los salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> la<br />
presente resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia que <strong>de</strong>claró la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, propone el trabaja<strong>do</strong>r<br />
recurrente –con amparo en el art. 191.b) LPL–<br />
que al cuarto <strong>de</strong> los HDP se le añada la indicación<br />
siguiente: “Con posterioridad y previa <strong>de</strong>nuncia al<br />
efecto se promovió acta <strong>de</strong> infracción por la<br />
Inspección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social proponien<strong>do</strong> la imposición <strong>de</strong> sanción al<br />
Concello <strong>de</strong> Meli<strong>de</strong> por importe <strong>de</strong> Ptas. 500.000,<br />
y ello por no dar ocupación efectiva al trabaja<strong>do</strong>r<br />
y discriminación; sanción que fue reducida en vía<br />
<strong>de</strong> recurso al importe <strong>de</strong> 50.001 Ptas.<br />
A consecuencia <strong>de</strong> los problemas surgi<strong>do</strong>s con la<br />
indicada readmisión y merced a una serie <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>claraciones realizadas por el Alcal<strong>de</strong> Sr. P.R. el<br />
trabaja<strong>do</strong>r presentó <strong>de</strong>nuncia ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Instrucción <strong>de</strong> Arzúa que tras haber si<strong>do</strong><br />
archivada, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la Audiencia Provincial<br />
se continuó la tramitación; y que culminó con<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Penal nº 1 <strong>de</strong> A<br />
Coruña <strong>de</strong> fecha 15.04.98 que absolvía al Sr. P.R.<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>lito <strong>de</strong> que era acusa<strong>do</strong>”. Con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que uno y otro extremos no<br />
haya <strong>de</strong> trascen<strong>de</strong>r a la parte dispositiva –ya lo<br />
a<strong>de</strong>lantamos–, el inciso primero no pue<strong>de</strong><br />
aceptarse en su sesgada literalidad, <strong>de</strong> un la<strong>do</strong> por<br />
cuanto que la propuesta <strong>de</strong>l Inspector <strong>de</strong> Trabajo<br />
lo fue exclusivamente en causa a falta <strong>de</strong><br />
ocupación efectiva, sin mención alguna a la<br />
discriminación que el recurso cita (así, el folio<br />
17), y en tales términos fue acogida por la<br />
resolución <strong>de</strong> la Delegación Provincial (folio 18)<br />
y por la Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong><br />
(folios 19 a 21); y <strong>de</strong> otra parte, porque para ser<br />
ciertamente expresivo <strong>de</strong> la realidad, el texto<br />
<strong>de</strong>biera igualmente hacer mención a que el<br />
Organismo superior redujo la entidad <strong>de</strong> la<br />
sanción por consi<strong>de</strong>rar que la conducta<br />
empresarial se hallaba ausente <strong>de</strong> gravedad, sin<br />
que tampoco sobrase la indicación <strong>de</strong> que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r –cuyo <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> fue califica<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte, por irregular contratación para<br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> (sentencia <strong>de</strong> este<br />
Tribunal: folios 132 a 136)– venía prestan<strong>do</strong><br />
servicios mayoritarios en la recogida <strong>de</strong> basuras y<br />
que a la fecha en que tiene lugar la readmisión ya<br />
se había privatiza<strong>do</strong> el mismo (fundamento cuarto<br />
<strong>de</strong> nuestra precitada sentencia).<br />
Muy contrariamente ha <strong>de</strong> aceptarse íntegramente<br />
el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los incisos, pese a su ya aludida<br />
intranscen<strong>de</strong>ncia, por cuanto que la prueba<br />
invocada al efecto así lo acredita (folios 124 a<br />
131).<br />
SEGUNDO.- En el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
Derecho el recurso <strong>de</strong>nuncia –vía art. 191.c)<br />
LPL– la inaplicación <strong>de</strong>l art. 24 CE y su<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia interpretativa, así como los arts.<br />
55.5 ET, 108.2 LPL, 6.4 CC y 5.c) Convenio 158<br />
OIT.<br />
1.- Aparte <strong>de</strong> las referencias incorporadas en el<br />
aparta<strong>do</strong> revisorio, como presupuesto fáctico se<br />
ha <strong>de</strong> recordar –HDP– que el trabaja<strong>do</strong>r había<br />
inicia<strong>do</strong> situación <strong>de</strong> IT en 4-abril-97 por sección<br />
<strong>de</strong>l flexor <strong>de</strong><strong>do</strong> pulgar <strong>de</strong> la mano <strong>de</strong>recha,<br />
produci<strong>do</strong> en agresión; que en 30-junio-99 es<br />
da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta por el Médico Forense, con mínimas<br />
secuelas (folios 62 a 65); que el SERGAS<br />
continuó emitien<strong>do</strong> partes <strong>de</strong> confirmación,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 27-agosto-99 el último <strong>de</strong> ellos;<br />
que en 29-julio-99 el Concello <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> le<br />
<strong>de</strong>spi<strong>de</strong>, por hallarse apto para el trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> examen <strong>de</strong>l Médico Forense y no<br />
haberse reincorpora<strong>do</strong>; que en noviembre-94<br />
había si<strong>do</strong> <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> por pretendida finalización<br />
<strong>de</strong> la obra pactada, calificán<strong>do</strong>se tal medida como<br />
improce<strong>de</strong>nte; y tampoco sobra indicar que la<br />
actividad sindical <strong>de</strong>l actor cesó en 1997 cuan<strong>do</strong><br />
fue revoca<strong>do</strong> en su cargo <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Personal en Asamblea celebrada al efecto<br />
(afirmación contenida en el fundamento segun<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la sentencia, pero con innegable valor fáctico:<br />
SSTS 17-octubre-89 Ar. 7.284, 9-diciembre-89<br />
Ar. 9.195, 19-diciembre-89 Ar. 9.049, 30-enero-<br />
90 Ar. 6.236, 2-marzo-90 Ar. 1.748 y 27-julio-92<br />
Ar. 5.664; y SSTSJ Galicia 12-febrero-99 R.<br />
4.364/96, 5-marzo-99 R. 5.546/96, 15-marzo-99<br />
R. 5.254/96, 24-mayo-99 R. 1.536/97, 27-mayo-<br />
99 R. 1.536/97, 27-mayo-99 R. 1.913/99, 30-<br />
junio-99 R. 3.243/96, 30-junio-99 R. 3.262/96,<br />
23-septiembre-99 R. 3.479/99, 30-septiembre-99<br />
R. 3.761/96, 4-octubre-99 R. 3.602/99 y 3-<br />
noviembre-99 R. 4.497/96).<br />
2.- En lo que se refiere ya al aspecto normativo y<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial se ha <strong>de</strong> indicar (entre otras, con<br />
las SSTSJ Galicia 24-enero-96 R. 5.579/95, 19-<br />
julio-96 R. 3.474/96, 15-noviembre-96 R.<br />
4.779/96, 27-noviembre-97 R. 4.407/97, 26-<br />
enero-98 R. 4.882/97, 23-marzo-99 R. 794/99 y<br />
11-mayo-99 R. 1.522/99) que la mera afirmación<br />
<strong>de</strong>l componente discriminatorio o lesivo <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales no basta para justificar el<br />
<strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> la carga probatoria a la<br />
Empresa, obligada así a acreditar cumplidamente<br />
206
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que su <strong>de</strong>cisión se hallaba <strong>de</strong>sconectada <strong>de</strong><br />
aquellas ilegítimas motivaciones, sino que esa<br />
inversión <strong>de</strong>l onus probandi requiere que se<br />
acredite cumplidamente –por parte <strong>de</strong> quien lo<br />
afirma– un ambiente favorable a la<br />
discriminación o atenta<strong>do</strong> contra el <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, conforme a muy conocida <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (STC 34/84, <strong>de</strong> 9-marzo, 21/1992<br />
y 266/1993; SSTS <strong>de</strong> 28-marzo-85 Ar. 1.404, 15-<br />
enero-87 Ar. 35, 23-julio-90 Ar. 6.457, 27-<br />
septiembre-93 Ar. 7.044 y 25-marzo-98 Ar.<br />
3.012). Con la consecuencia <strong>de</strong> que ese indicio <strong>de</strong><br />
trato discriminatorio o atentatorio contra <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>splaza al empresario la carga <strong>de</strong><br />
probar causas suficientes, reales y serias para<br />
calificar <strong>de</strong> razonable la <strong>de</strong>cisión a<strong>do</strong>ptada (SSTC<br />
266/1993, 21/1992, 197/1990, 187/1990,<br />
135/1990, 114/1989, 166/1988, 104/1987,<br />
88/1985, 47/1985, 94/1984 y 38/1981), tanto por<br />
la primacía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales y<br />
liberta<strong>de</strong>s públicas, cuanto por la dificultad que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r tiene para acreditar la existencia <strong>de</strong> una<br />
causa discriminatoria o lesiva <strong>de</strong> otros <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales. En el bien entendi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el<br />
empresario no tiene que <strong>de</strong>mostrar el hecho<br />
negativo –verda<strong>de</strong>ra prueba diabólica– <strong>de</strong> que no<br />
haya móvil lesivo <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales,<br />
sino tan sólo probar que su <strong>de</strong>cisión obe<strong>de</strong>ce a<br />
motivos razonables, extraños a to<strong>do</strong> propósito<br />
contrario al <strong>de</strong>recho fundamental en cuestión<br />
(SSTC 266/1993, 135/1990 y 114/1989) y con<br />
entidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> la medida<br />
a<strong>do</strong>ptada, acreditan<strong>do</strong> que su medida se presenta<br />
ajena a to<strong>do</strong> móvil discriminatorio o atentatorio<br />
<strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> alcanzar<br />
necesariamente dicho resulta<strong>do</strong> probatorio, sin<br />
que baste el intentarlo (STC 95/1993), <strong>de</strong> manera<br />
que se ha admiti<strong>do</strong> por el Tribunal Constitucional<br />
la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> –que no su nulidad<br />
radical– cuan<strong>do</strong> a pesar <strong>de</strong> los referi<strong>do</strong>s indicios y<br />
<strong>de</strong> que la medida empresarial resultase a la postre<br />
antijurídica (por ina<strong>de</strong>cuada), <strong>de</strong> todas formas se<br />
había exclui<strong>do</strong> en el relato fáctico la presencia <strong>de</strong><br />
cualquier propósito discriminatorio o atentatorio<br />
al <strong>de</strong>recho constitucional invoca<strong>do</strong>, por llegarse a<br />
la convicción <strong>de</strong> que “puesta entre paréntesis” la<br />
circunstancia supuestamente <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la<br />
alegada discriminación (actividad sindical, sexo,<br />
raza, etc.), “el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> habría teni<strong>do</strong> lugar<br />
verosímilmente en to<strong>do</strong> caso, por existir causas<br />
suficientes, reales y serias para enten<strong>de</strong>r que es<br />
razonable la <strong>de</strong>cisión disciplinaria a<strong>do</strong>ptada por el<br />
empresario” (STC 21/1992, <strong>de</strong> 14-febrero).<br />
Igualmente ha <strong>de</strong> tenerse en cuenta que esa<br />
apreciación indiciaria supone para la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia –STS 1-octubre-1996 Ar. 7.220–<br />
una valoración jurisdiccional provisional <strong>de</strong><br />
carácter complejo, correspondiente en principio al<br />
Juez <strong>de</strong> instancia, que versa tanto sobre elementos<br />
<strong>de</strong> hechos («indicios») como sobre calificaciones<br />
o elementos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho («violación» <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
fundamental), y cuya revisión en Suplicación sólo<br />
tiene trascen<strong>de</strong>ncia o efecto práctico cuan<strong>do</strong> el<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia entienda que el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>bió haber aplica<strong>do</strong> esta<br />
regla atenuada <strong>de</strong> inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la<br />
prueba.<br />
3.- Pues bien, to<strong>do</strong> lo anteriormente indica<strong>do</strong> no<br />
pue<strong>de</strong> llevar sino a confirmar la conclusión <strong>de</strong><br />
instancia, en la que la Magistrada a quo consi<strong>de</strong>ra<br />
–con razón– que si bien el marco litigioso<br />
prece<strong>de</strong>nte evi<strong>de</strong>ncia “el ánimo <strong>de</strong> contienda<br />
entre las partes, no acredita que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se<br />
<strong>de</strong>biera a causas políticas o sindicales”. Es más,<br />
enten<strong>de</strong>mos que el alta por curación apreciada por<br />
el Médico Forense, si bien en manera alguna<br />
justifica el cese <strong>de</strong>l actor por inasistencia al<br />
trabajo (exclusivamente obligada por el parte <strong>de</strong><br />
alta expedi<strong>do</strong> por los servicios médicos <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social), a pesar <strong>de</strong> to<strong>do</strong> pone <strong>de</strong><br />
manifiesto que la <strong>de</strong>cisión obe<strong>de</strong>ce a los motivos<br />
razonables, extraños a to<strong>do</strong> propósito contrario a<br />
<strong>de</strong>recho fundamental que indicaba la prece<strong>de</strong>nte<br />
<strong>do</strong>ctrina constitucional (SSTC 266/1993,<br />
135/1990 y 114/1989).<br />
En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por <strong>do</strong>n J.P.C., confirmamos la sentencia que con<br />
fecha 21-octubre-1999 ha si<strong>do</strong> dictada en autos<br />
tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº Uno <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong> A Coruña, a instancia <strong>de</strong> aquél y por la que<br />
se acogió parcialmente la <strong>de</strong>manda formulada<br />
frente al Excmo. Ayuntamiento <strong>de</strong> Meli<strong>de</strong>.<br />
S. S.<br />
2862 RECURSO Nº 5.881/99<br />
DESPEDIMENTO OBXECTIVO<br />
PROCEDENTE, POR CONSECUENCIA DE<br />
CAUSA ECONÓMICA XUSTIFICATIVA DE<br />
AMORTIZACIÓN INDIVIDUAL DE POSTO<br />
DE TRABALLO. FALTA DE PREFERENCIA<br />
DE NAIS DE FAMILIAS NUMEROSAS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
En A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
207
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el Rollo nº 5.881/99, comprensivo <strong>de</strong> recursos<br />
<strong>de</strong> suplicación respectivamente interpuestos por<br />
el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n D.V.C., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.P.A. <strong>do</strong>ña P.R.M., <strong>do</strong>ña<br />
S.C.M.M. y <strong>do</strong>n F.J.F.F., y por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
R.H.M., en nombre y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.A.E.F., contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 439/99<br />
se presentaron respectivas <strong>de</strong>mandas<br />
(acumuladas) por <strong>do</strong>ña M.A.E.F., <strong>do</strong>n J.P.A.,<br />
<strong>do</strong>ña P.R.M., <strong>do</strong>ña S.C.M.M. y <strong>do</strong>n F.J.F.F.,<br />
sobre DESPIDO, frente a la empresa “M.M.S. –<br />
G.I., S.A.”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha treinta <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia,<br />
que <strong>de</strong>sestimó las <strong>de</strong>mandas.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes: “I.<br />
La actora M.A.E.F. presta servicios para la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada “G.I., S.A. – M.M.S.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 01.01.73, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Dependienta y salario <strong>de</strong> 153.000 pts., con la<br />
prorrata <strong>de</strong> pagas extras. J.P.A., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
26.12.62, como Mozo Especialista y 170.572´- <strong>de</strong><br />
salario. F.J.F.F. lo hace como Dependiente y<br />
salario <strong>de</strong> 166.418´- pts. P.R.M. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 15.02.82 y<br />
salario <strong>de</strong> 75.467´- pts. y S.C.M.M. <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
14.03.77 y salario <strong>de</strong> 167.256´- pts.- II. La<br />
actividad <strong>de</strong> la empresa es la compraventa al por<br />
mayor y menor <strong>de</strong> material eléctrico y<br />
electro<strong>do</strong>mésticos.- III. La empresa tiene 22<br />
trabaja<strong>do</strong>res en plantilla <strong>de</strong> los que 11 estuvieron<br />
durante 6 meses en expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong><br />
empleo (año 1998).- IV. A los actores el 25.06.99<br />
se les notifica la siguiente carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>: La<br />
dirección <strong>de</strong> la Empresa, le comunica por medio<br />
<strong>de</strong>l presente escrito, que al amparo <strong>de</strong>l artículo<br />
52.c) <strong>de</strong>l R.D.L. 1/95 <strong>de</strong>l 24 <strong>de</strong> marzo, por el que<br />
se aprueba el Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley Estatuto<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, ha toma<strong>do</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
AMORTIZAR SU PUESTO DE TRABAJO con<br />
efectos <strong>de</strong>l día 25.06.99 por las causas previstas<br />
en el artículo 51.1 (DESPIDO POR CAUSAS<br />
OBJETIVAS). Las ventas han i<strong>do</strong> <strong>de</strong>crecien<strong>do</strong> en<br />
los últimos años, su causa principal se <strong>de</strong>be: al<br />
incremento <strong>de</strong> la competencia, la aparición <strong>de</strong><br />
nuevos almacenes y distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a la<br />
misma actividad (con menores gastos <strong>de</strong><br />
estructura y <strong>de</strong> personal: con subvención por<br />
nuevos empleos y sin antigüedad), que obligó a<br />
trabajar con márgenes más estrechos, estas<br />
circunstancias unidas al exceso <strong>de</strong> plantilla han<br />
motiva<strong>do</strong> que las ventas por emplea<strong>do</strong>, se<br />
reduzcan a un valor muy por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> las ventas<br />
medias <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong>l sector.- La cifra <strong>de</strong><br />
ventas está estancada y con ligero <strong>de</strong>cremento<br />
que por causas impuestas por el merca<strong>do</strong>, en la<br />
práctica no ha si<strong>do</strong> posible incrementarlas. De<br />
seguir así las pérdidas acumuladas colocarían a la<br />
empresa en situación <strong>de</strong> que sus obligaciones con<br />
tercero (provee<strong>do</strong>res, banco, personal, etc.),<br />
serían mayores que la <strong>de</strong> los ingresos obteni<strong>do</strong>s,<br />
por lo que se llegaría a una situación <strong>de</strong> quiebra.-<br />
La continuidad futura <strong>de</strong> esta Empresa <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>,<br />
principalmente, según el informe <strong>de</strong> viabilidad <strong>de</strong><br />
la reducción <strong>de</strong> cinco puestos <strong>de</strong> trabajo en la<br />
plantilla (excesiva y costosa), y<br />
consecuentemente <strong>de</strong> los gastos <strong>de</strong> personal, que<br />
suponen los gastos fijos más importantes.- Gastos<br />
<strong>de</strong> personal que esta empresa, ha trata<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
reducir mediante cauces menos traumáticos,<br />
como la Suspensión <strong>de</strong> las Relaciones <strong>de</strong> Trabajo<br />
(con lo que se ha consegui<strong>do</strong> durante su<br />
aplicación, <strong>de</strong> 6 meses, cambiar la ten<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
las pérdidas), cuyo fin era negociar el cese<br />
incentiva<strong>do</strong> <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, negociación que<br />
ha resulta<strong>do</strong> totalmente infructuosa.- Se quiere<br />
<strong>de</strong>jar constancia <strong>de</strong> la menor pérdida producida<br />
en el año 1998, es consecuencia <strong>de</strong>l Expediente<br />
<strong>de</strong> Suspensión <strong>de</strong> las Relaciones <strong>de</strong> Trabajo (que<br />
afectó a los tres últimos meses) que redujo los<br />
gastos <strong>de</strong> personal.- V. La empresa <strong>de</strong>mandada en<br />
los ejercicios 1996, 1997 y 1998 ha teni<strong>do</strong><br />
pérdidas. En los últimos años ha disminui<strong>do</strong> el<br />
volumen <strong>de</strong> ventas, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> al incremento <strong>de</strong> la<br />
competencia: su situación patrimonial es <strong>de</strong><br />
75.000.000 pts., proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> reservas,<br />
Beneficios no reparti<strong>do</strong>s, etc.; los gastos por la<br />
compra <strong>de</strong> materias primas han disminui<strong>do</strong>, con<br />
lo que el en<strong>de</strong>udamiento ha si<strong>do</strong> menor.- VI. La<br />
competencia en el sector ha aumenta<strong>do</strong> por la<br />
implantación <strong>de</strong> empresas a nivel provincial,<br />
regional y <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>s almacenes, que tienen<br />
mayores márgenes <strong>de</strong> beneficios y menores costes<br />
que los <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada.- VII. Los actores no son<br />
ni han si<strong>do</strong> representantes <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.-<br />
VIII. La actora, M.A.E. tiene <strong>do</strong>s hijos.- IX. Se ha<br />
intenta<strong>do</strong> conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Debo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda que sobre Despi<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> interpuesta<br />
por M.A.E.F., J.P.A., P.R.M., S.C.M.M. y<br />
F.J.F.F. contra “M.M.S.–G.I., S.A.”, a la que<br />
absuelvo.- Notifíquese... etc.”.<br />
En 15 <strong>de</strong> octubre siguiente, se dictó Auto, cuya<br />
Parte Dispositiva es <strong>de</strong>l siguiente tenor literal:<br />
“Debo aclarar y aclaro la sentencia nº 398/99 <strong>de</strong><br />
30.09.99, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> sustituir al letra<strong>do</strong><br />
208
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
consigna<strong>do</strong> como representante <strong>de</strong> M.A.E.F. por<br />
el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n R.H.M. Asimismo se aclara el<br />
Fallo añadien<strong>do</strong> que se <strong>de</strong>clara extinguida la<br />
relación laboral <strong>de</strong> los actores con la empresa y<br />
no ha lugar a hacer mención <strong>de</strong> las cantida<strong>de</strong>s<br />
sobre in<strong>de</strong>mnización y salarios <strong>de</strong> preaviso, por<br />
cuanto que no fue discuti<strong>do</strong> en juicio y se da por<br />
válida la cantidad fijada por el empresario”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
los actores por causas objetivas; <strong>de</strong>cisión judicial<br />
que es recurrida por aquéllos y, en concreto, por<br />
<strong>do</strong>n J.P.A. y otros, así como por M.A.E.F.,<br />
quienes preten<strong>de</strong>n, por un la<strong>do</strong>, la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y, por otro, la<br />
censura <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida.<br />
Así, en primer lugar, por <strong>do</strong>n J.P.A. y otros, se<br />
preten<strong>de</strong> la revisión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> quinto y,<br />
en concreto su párrafo segun<strong>do</strong>, cuan<strong>do</strong> dice que:<br />
“en los últimos años ha disminui<strong>do</strong> el volumen <strong>de</strong><br />
ventas, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> al incremento <strong>de</strong> la competencia”,<br />
interesán<strong>do</strong>se la supresión <strong>de</strong>l último párrafo,<br />
“<strong>de</strong>bi<strong>do</strong> al incremento <strong>de</strong> la competencia”, así<br />
como, en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se afirma: “los gastos por la<br />
compra <strong>de</strong> materias primas han disminui<strong>do</strong>, con<br />
lo que el en<strong>de</strong>udamiento ha si<strong>do</strong> menor”, se<br />
interesa la supresión <strong>de</strong>l subraya<strong>do</strong> <strong>de</strong> este último<br />
párrafo: “con lo que”, por enten<strong>de</strong>r que no tiene<br />
base objetiva alguna, al no apoyarse en prueba<br />
<strong>do</strong>cumental, sino que es afirmación interesada <strong>de</strong><br />
la empresa <strong>de</strong>mandada y que predispone, <strong>de</strong><br />
alguna manera, la argumentación jurídica y<br />
pre<strong>de</strong>termina el fallo. Modificación que se<br />
rechaza, pues, aun cuan<strong>do</strong> no es valoración<br />
jurídica -se trata <strong>de</strong> un hecho-, no se aporta<br />
<strong>do</strong>cumental o pericial que <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong>muestre la equivocación <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, sin<br />
necesidad <strong>de</strong> raciocinios o <strong>de</strong>ducciones, tratan<strong>do</strong>,<br />
en realidad, <strong>de</strong> sustituir el criterio objetivo e<br />
imparcial <strong>de</strong>l juez “a quo” por el parcial e<br />
interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte, hacien<strong>do</strong> una nueva<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba practicada y ya valorada<br />
por el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia. En to<strong>do</strong> caso, es<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial reiterada, que no es vía<br />
a<strong>de</strong>cuada para obtener la revisión la <strong>de</strong>nominada<br />
“prueba negativa”, consistente en afirmar que los<br />
hechos que el juzga<strong>do</strong>r estima proba<strong>do</strong>s no lo han<br />
si<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma suficiente (sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong><br />
10.11.96), por lo que sería necesario que <strong>de</strong> la<br />
resultancia probatoria fluyese directamente la<br />
ausencia total <strong>de</strong> soporte para los datos<br />
consigna<strong>do</strong>s o bien una realidad contraria, nada<br />
<strong>de</strong> lo qué acontece en el caso enjuicia<strong>do</strong>. Se<br />
interesa igualmente se adicione al ordinal quinto<br />
un párrafo <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “Las <strong>de</strong>udas<br />
a corto plazo en el año 1995 ascendía a<br />
132.846.630´- pts., mientras que en el año 1998<br />
fueron <strong>de</strong> 76.658.794´- pts. La tesorería <strong>de</strong> la<br />
empresa en el año 1995 era 23.352.749´- pts. y en<br />
el año 1998, <strong>de</strong> 17.061.169´- pts. Y el sal<strong>do</strong> a<br />
<strong>de</strong>u<strong>do</strong>res en el año 1995 era <strong>de</strong> 78.501.896´- pts.<br />
y en el año 1998 fue <strong>de</strong> 40.107.755´- pts.”.<br />
Adición que se acepta al estar amparada en la<br />
<strong>do</strong>cumental existente a los folios 185, 186, 195 y<br />
196 <strong>de</strong> los autos (certificación <strong>de</strong> cuentas <strong>de</strong>l<br />
Registro Mercantil <strong>de</strong> Pontevedra). Preten<strong>de</strong><br />
igualmente la supresión completa <strong>de</strong>l hecho sexto<br />
en el que se hace constar: “la competencia en el<br />
sector ha aumenta<strong>do</strong> por la implantación <strong>de</strong><br />
empresas a nivel provincial, regional y <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>s<br />
almacenes, que tienen mayores márgenes <strong>de</strong><br />
beneficios y menores costes que los <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada”. Supresión que igualmente se<br />
rechaza, <strong>de</strong> conformidad con lo que se argumentó<br />
anteriormente; en to<strong>do</strong> caso, los informes<br />
periciales emiti<strong>do</strong>s y ratifica<strong>do</strong>s en el acto <strong>de</strong>l<br />
juicio oral, coinci<strong>de</strong>n en afirmar la veracidad <strong>de</strong><br />
tal hecho, sien<strong>do</strong> especialmente significativo, por<br />
tratarse <strong>de</strong> un dictamen emiti<strong>do</strong> por un perito <strong>de</strong><br />
la parte actora, las observaciones que con<br />
respecto al hecho que nos ocupa realiza, al<br />
exponer en su informe (obrante al folio 200 <strong>de</strong> los<br />
autos): “también es cierto el incremento <strong>de</strong> la<br />
competencia que la empresa alega, aun cuan<strong>do</strong><br />
atribuya la crisis <strong>de</strong> la empresa al hecho <strong>de</strong> que no<br />
hubiere opta<strong>do</strong> por aliarse con otras empresas<br />
afines y no haber inverti<strong>do</strong> en mo<strong>de</strong>rnizar sus<br />
instalaciones”.<br />
Por la actora, <strong>do</strong>ña M.A.E.F., se preten<strong>de</strong><br />
igualmente, con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, la<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
sentencia, a fin <strong>de</strong> que se adicionen diversos<br />
hechos <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “A) La empresa<br />
tiene una serie <strong>de</strong> recursos que indican una alta<br />
capacidad <strong>de</strong> autofinanciación, en concreto un<br />
46% <strong>de</strong> los recursos que la empresa utiliza para<br />
financiarse son propios, lo que significa que no<br />
tienen coste financiero. B) ...La situación<br />
financiera <strong>de</strong> la empresa es buena..., mejor que<br />
cualquier otra empresa <strong>de</strong>dicada a la misma<br />
actividad..., situán<strong>do</strong>se los fon<strong>do</strong>s propios sobre<br />
su financiación entre un 30% y un 40%,<br />
conducién<strong>do</strong>nos dicha situación a una menor<br />
necesidad <strong>de</strong>l recurso al en<strong>de</strong>udamiento a corto<br />
plazo... Por ello habrá que <strong>de</strong>stacar que la<br />
empresa reduce <strong>de</strong> manera continuada entre el<br />
perío<strong>do</strong> 1995 a 1998 su en<strong>de</strong>udamiento, pasan<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 143 millones <strong>de</strong> pesetas en 1995 a tan sólo 87<br />
millones <strong>de</strong> pesetas en 1998. C) Reducción <strong>de</strong>l<br />
en<strong>de</strong>udamiento a corto plazo que pasa <strong>de</strong> 132,8<br />
209
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
millones <strong>de</strong> pesetas en 1995 a 76,6 millones <strong>de</strong><br />
pesetas en 1998, reducién<strong>do</strong>se el en<strong>de</strong>udamiento<br />
a corto plazo en el 42% en los últimos cuatro<br />
años...”. “Primera.- ...los gastos en compras <strong>de</strong><br />
materias primas necesarias para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la<br />
actividad también han disminui<strong>do</strong>, ajustán<strong>do</strong>se a<br />
los volúmenes <strong>de</strong> ventas. Los gastos <strong>de</strong> personal<br />
disminuyen <strong>de</strong> manera continuada al pasar <strong>de</strong> 65<br />
millones a 61 millones en 1998, tenien<strong>do</strong> en<br />
cuenta que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> estos gastos <strong>de</strong> personal se<br />
incluyen el salario <strong>de</strong>l gerente y propietario <strong>de</strong> la<br />
sociedad mercantil... Segunda.- A pesar <strong>de</strong>l<br />
estancamiento <strong>de</strong> las ventas, las pérdidas<br />
soportadas en 1998 se reducen a la mitad <strong>de</strong> 1997,<br />
al mantenerse el margen bruto <strong>de</strong> la empresa. En<br />
<strong>de</strong>finitiva, la empresa pier<strong>de</strong> 5 millones <strong>de</strong><br />
pesetas, frente a los 10 millones que perdió en<br />
1997. Solicita<strong>do</strong> Expediente <strong>de</strong> Regulación <strong>de</strong><br />
Empleo <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong> contratos para 17<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la plantilla por un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> 6<br />
meses, es autoriza<strong>do</strong> por la Autoridad Laboral, a<br />
través <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> fecha 29 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1998. La regulación <strong>de</strong> los componentes <strong>de</strong> la<br />
plantilla se lleva a cabo tenien<strong>do</strong> en cuenta la<br />
menor afección a la reducción <strong>de</strong> las ventas.<br />
Mediante esta medida se preten<strong>de</strong> la recuperación<br />
<strong>de</strong> la situación <strong>de</strong> crisis provocada por un<br />
<strong>de</strong>crecimiento <strong>de</strong> las ventas..., sin tener que<br />
recurrir a la extinción, tenien<strong>do</strong> en cuenta que,<br />
<strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a la edad <strong>de</strong>l personal, en plazo breve<br />
quedará reducida <strong>de</strong> forma natural al acce<strong>de</strong>r a la<br />
jubilación parte <strong>de</strong>l mismo”, que trata <strong>de</strong> amparar<br />
en el informe económico-contable (existente a los<br />
folios 200 a 206 <strong>de</strong> los autos) propuesto por los<br />
propios actores. Motivo que no pue<strong>de</strong> merecer<br />
favorable acogida, pues el juicio emiti<strong>do</strong> en el<br />
cita<strong>do</strong> informe por la perito propuesta por los<br />
recurrentes diverge <strong>de</strong>l que se tuvo en cuenta por<br />
la juez “a quo”, sin que se pueda <strong>de</strong>sconocer,<br />
como viene señalan<strong>do</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia, que,<br />
respecto a la valoración <strong>de</strong> los dictámenes<br />
periciales contradictorios, <strong>de</strong>be aceptarse, en<br />
principio, el que haya servi<strong>do</strong> <strong>de</strong> base a la<br />
resolución recurrida, pues, aparte <strong>de</strong> que dichos<br />
dictámenes periciales ya fueron teni<strong>do</strong>s en cuenta<br />
por la Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia al realizar la<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba practicada, es<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia reiterada: “que dada la naturaleza<br />
extraordinaria <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> suplicación, para<br />
que proceda la revisión <strong>de</strong> hechos, se requiere<br />
<strong>do</strong>cumento o pericia que, <strong>de</strong> forma evi<strong>de</strong>nte y<br />
manifiesta, ponga <strong>de</strong> relieve la equivocación que<br />
se atribuye al juzga<strong>do</strong>r, sin necesidad <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ducciones o argumentaciones más o menos<br />
lógicas, al que correspon<strong>de</strong> valorar la prueba, <strong>de</strong><br />
conformidad con los artículos 97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral y 632 <strong>de</strong> la L.E.C., sin que<br />
su pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> juicio pueda ser <strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong> por los<br />
criterios subjetivos <strong>de</strong> las partes, a menos que<br />
medie prueba concluyente e inequívoca <strong>de</strong>l yerro<br />
imputa<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo –sobre<br />
examen <strong>de</strong>l Derecho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida- y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, se<br />
<strong>de</strong>nuncia por <strong>do</strong>n J.P.A. y otros y por <strong>do</strong>ña<br />
M.A.E.F., respectivamente, infracción por<br />
interpretación errónea <strong>de</strong> los arts. 52.c) y 51.1 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y estos mismos<br />
artículos, más el 54 y 56 <strong>de</strong>l mismo Estatuto, 6.4<br />
y 7.1 <strong>de</strong>l C.C., 9 y 25 <strong>de</strong> la Ley 25/1971, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong><br />
junio, sobre protección <strong>de</strong> las familias numerosas,<br />
y arts. 23, 24 y 25 <strong>de</strong>l Decreto 3.140/1971, <strong>de</strong> 23<br />
<strong>de</strong> diciembre, alegan<strong>do</strong>, sustancialmente, que la<br />
empresa no sólo no había proba<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong><br />
una situación económica negativa, <strong>de</strong> forma<br />
objetiva, real y actual, sino que, por el contrario,<br />
con los datos objetivos <strong>de</strong> la misma, podía<br />
<strong>de</strong>ducirse que la situación <strong>de</strong> la misma era buena<br />
y que la extinción <strong>de</strong>l contrato por causas<br />
objetivas no se consi<strong>de</strong>raba como una facultad<br />
omnímoda <strong>de</strong>l empresario para prescindir <strong>de</strong><br />
alguno <strong>de</strong> sus trabaja<strong>do</strong>res, sino como una<br />
facultad concedida única y exclusivamente para<br />
que la empresa pueda, a través <strong>de</strong> tal medida,<br />
englobada en aquellas otras más amplias<br />
necesarias, para la superación <strong>de</strong> la crisis,<br />
coadyuvar a la recuperación <strong>de</strong> la misma,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> probar en to<strong>do</strong> caso la empresa, como<br />
condición sine qua non, la certeza <strong>de</strong> la situación<br />
económica negativa, y una vez aprobada la<br />
misma, la existencia <strong>de</strong> un plan mediante el cual<br />
se trate <strong>de</strong> remontar la misma, y la necesidad <strong>de</strong><br />
la amortización <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> dicho plan, y,<br />
finalmente, la inci<strong>de</strong>ncia que la misma tenga para<br />
su viabilidad, sin que la viabilidad económica <strong>de</strong><br />
la empresa <strong>de</strong>penda <strong>de</strong>l tamaño <strong>de</strong> la plantilla,<br />
sino que se hacía preciso tomar otras medidas,<br />
potencian<strong>do</strong> la actividad comercial y<br />
mo<strong>de</strong>rnizan<strong>do</strong> la gestión; y por <strong>do</strong>ña M.A.E.F.,<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> lo anterior, se alega que por ser madre<br />
<strong>de</strong> familia numerosa tenía <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
permanencia en su puesto <strong>de</strong> trabajo, frente al<br />
resto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> su categoría.<br />
Para una más a<strong>de</strong>cuada resolución <strong>de</strong> la litis, se<br />
ha <strong>de</strong> tener en cuenta: 1) que el art. 52.1.c) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, al regular los<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s no colectivos funda<strong>do</strong>s en la necesidad<br />
objetivamente acreditada <strong>de</strong> amortizar puestos <strong>de</strong><br />
trabajo, se remite a las mismas causas que para<br />
los colectivos establece el art. 51 (económicas,<br />
técnicas, organizativas o <strong>de</strong> producción) y el<br />
mismo artículo nos da cierta pauta interpretativa<br />
al <strong>de</strong>cir: “se enten<strong>de</strong>rá que concurren las causas a<br />
que se refiere el presente artículo cuan<strong>do</strong> la<br />
a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> las medidas propuestas “contribuya”,<br />
si las aducidas son económicas, “a superar una<br />
situación económica negativa <strong>de</strong> la empresa”, o si<br />
son técnicas organizativas o <strong>de</strong> producción “a<br />
garantizar la viabilidad futura <strong>de</strong> la empresa y <strong>de</strong>l<br />
empleo en la misma a través <strong>de</strong> una mas a<strong>de</strong>cuada<br />
organización <strong>de</strong> los recursos”. Después <strong>de</strong> la<br />
210
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
reforma <strong>de</strong> 1997 ha queda<strong>do</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
siguiente tenor: “el empresario acreditara la<br />
<strong>de</strong>cisión extintiva en causas económicas “con el<br />
fin <strong>de</strong> contribuir a la superación <strong>de</strong> situaciones<br />
económicas negativas”. La jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo, ha matiza<strong>do</strong> el artículo<br />
comenta<strong>do</strong>, en sus sentencias <strong>de</strong> 24.04.96 (Rec.<br />
3.543/95) y <strong>de</strong> 14.06.96: “...la Ley no exige que<br />
tenga que <strong>de</strong>mostrarse <strong>de</strong> forma plena e<br />
indubitada que la extinción <strong>de</strong>l nexo contractual<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong> lleve consigo necesariamente la<br />
consecuencia <strong>de</strong> superar la crisis económica <strong>de</strong> la<br />
empresa; las exigencias que la Ley impone en<br />
este senti<strong>do</strong> son <strong>de</strong> menos intencionalidad y<br />
vigor” “...hay que tener en cuenta que el art. 52.c)<br />
se remite, en lo que concierne a las causas <strong>de</strong> la<br />
extinción, al art. 51.1 y según éste se ha <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>r que concurren causas económicas<br />
“cuan<strong>do</strong> la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> las medidas propuestas”<br />
contribuya “... a superar una situación económica<br />
y negativa <strong>de</strong> “la empresa”. La simple lectura <strong>de</strong><br />
este precepto pone <strong>de</strong> manifiesto que la expresión<br />
“contribuya” es elemento clave y <strong>de</strong>cisivo para el<br />
cabal entendimiento <strong>de</strong>l mismo, y es sabi<strong>do</strong> que<br />
contribuir equivale a “ayudar” y concurrir con<br />
otros al logro <strong>de</strong> algún fin”, no es preciso, por<br />
en<strong>de</strong>, que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> sea por sí<br />
solo medida suficiente e ineludible a la supresión<br />
<strong>de</strong> la crisis, pues basta, a tal fin, que esa rescisión<br />
contractual “contribuya” a la mejoría <strong>de</strong> la<br />
empresa, es <strong>de</strong>cir que ayu<strong>de</strong> o favorezca la<br />
consecución <strong>de</strong> esta mejoría; y si bien tal<br />
contribución ha <strong>de</strong> ser directa y a<strong>de</strong>cuada al<br />
objetivo que se persigue, no <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> tomarse en<br />
consi<strong>de</strong>ración la contribución meramente<br />
ocasional, tangencial o remota” (Sentencia <strong>de</strong>l<br />
T.S. <strong>de</strong> 24.04.96). “...son tres los elementos que<br />
<strong>de</strong>finen e integran el supuesto extintivo <strong>de</strong> los<br />
arts. 51 y 52.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res:<br />
en primer lugar, se precisa que concurra una<br />
causa o factor <strong>de</strong>senca<strong>de</strong>nante que inci<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
manera <strong>de</strong>sfavorable en la rentabilidad <strong>de</strong> la<br />
empresa o en la eficiencia <strong>de</strong> la misma. En<br />
segun<strong>do</strong> lugar, se precisa que por concurrir esas<br />
causas <strong>de</strong>ba amortizarse uno o varios puestos <strong>de</strong><br />
trabajo, y en tercer y último lugar se precisa que<br />
concurra una conexión <strong>de</strong> funcionalidad o<br />
instrumentalidad entre la extinción <strong>de</strong>l contrato y<br />
la contribución a la superación <strong>de</strong> la situación<br />
<strong>de</strong>sfavorable <strong>de</strong> la empresa” (Sentencia <strong>de</strong>l TS <strong>de</strong><br />
14.06.96); <strong>de</strong> to<strong>do</strong> ello se infiere, que cuan<strong>do</strong> la<br />
causa es económica, no se exige que la patronal<br />
tenga que <strong>de</strong>mostrar <strong>de</strong> forma plena e indubitada<br />
que las extinciones contractuales que acuer<strong>de</strong><br />
lleven consigo necesariamente la consecuencia <strong>de</strong><br />
superar la crisis económica, ya que el tan cita<strong>do</strong><br />
artículo 51.1 exige simplemente “que la medida<br />
contribuya a superar tal situación”. Ahora bien es<br />
evi<strong>de</strong>nte que la medida ha <strong>de</strong> contribuir a superar<br />
la situación económica negativa <strong>de</strong> la empresa<br />
consi<strong>de</strong>rada en su conjunto. La reciente sentencia<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 17.09.98 <strong>de</strong> casación<br />
para unificación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina ha resuelto la<br />
cuestión que se planteaba en el caso <strong>de</strong> tener la<br />
empresa varias secciones autónomas o diversos<br />
centros <strong>de</strong> trabajo, señalan<strong>do</strong> sustancialmente que<br />
para <strong>de</strong>clarar la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s<br />
objetivos por causas económicas ex. Art. 52.c) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, la situación<br />
económica negativa <strong>de</strong>be afectar a la empresa en<br />
su conjunto sin que sea suficiente con que aquélla<br />
incida o se refleje en una sola <strong>de</strong> sus diversas<br />
secciones o centros, en aquél en el que se a<strong>do</strong>pte<br />
la concreta medida extintiva, llegan<strong>do</strong> a la<br />
conclusión, que es fundamental para a<strong>do</strong>ptar tal<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo por causas económicas, que la<br />
situación económica negativa “afecte a la<br />
empresa en su conjunto...” “Esta interpretación es<br />
la que se <strong>de</strong>duce, en primer lugar, <strong>de</strong>l tenor literal<br />
<strong>de</strong>l art. 51.1.II al que se remitía el entonces<br />
vigente art. 52.c), ambos <strong>de</strong>l ET, en el que se<br />
exige, genéricamente, que la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> las<br />
medidas extintivas propuestas contribuya, si las<br />
causas aducidas son económicas; “a superar una<br />
situación económica negativa <strong>de</strong> la empresa”, sin<br />
la distinción, contenida en otros preceptos <strong>de</strong>l<br />
propio Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, entre<br />
“empresa”, “centro <strong>de</strong> trabajo” o “unidad<br />
productiva autónoma” que a los efectos <strong>de</strong> la<br />
sucesión empresarial especifica el art. 44 ET, ni<br />
entre “la totalidad <strong>de</strong> la empresa” o “parte <strong>de</strong> la<br />
misma” que, a los propios fines para el caso <strong>de</strong><br />
venta judicial, se efectúa en el propio art. 51.11<br />
ET./ Corrobora la expuesta interpretación literal,<br />
la sistemática y finalista <strong>de</strong>l precepto, atendien<strong>do</strong><br />
a los fines justificativos <strong>de</strong> la medida extintiva<br />
por tal concreta causa económica y a las<br />
exigencias legales para su concurrencia. Da<strong>do</strong><br />
que: a) La existencia <strong>de</strong> una “situación económica<br />
negativa” comporta, para la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> su<br />
concurrencia, la valoración <strong>de</strong>l esta<strong>do</strong> económico<br />
<strong>de</strong> la empresa en su conjunto. Suministra<br />
argumentos a favor <strong>de</strong> esta conclusión la STS/IV<br />
24.04.1996 (recurso 3.543/1995) al exigir que la<br />
situación económica negativa sea importante, o<br />
mejor, suficiente o trascen<strong>de</strong>nte, pues como<br />
señalaba en relación al concreto supuesto en ella<br />
enjuicia<strong>do</strong>, “la situación económica negativa <strong>de</strong> la<br />
empresa es mas que suficiente a los fines<br />
comenta<strong>do</strong>s, puesto que las pérdidas sufridas por<br />
ésta son elevadas”. b) Deben compararse, en<br />
consecuencia, beneficios y pérdidas a nivel global<br />
empresarial y no separadamente por centros o<br />
secciones, pues, en senti<strong>do</strong> contrario, tampoco<br />
será <strong>de</strong>fendible que si la empresa estuviera en<br />
trascen<strong>de</strong>nte situación económica negativa a nivel<br />
global no pudiera, en ningún caso, a<strong>do</strong>ptar<br />
medidas extintivas a<strong>de</strong>cuadas que afectaran a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que prestaran sus servicios en los<br />
centros o secciones <strong>de</strong> aquélla que aisladamente<br />
pudieran generar ganancias o no estar en concreta<br />
situación económica negativa. c) La situación<br />
211
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
económica negativa, suficiente o trascen<strong>de</strong>nte, ha<br />
<strong>de</strong> afectar, por en<strong>de</strong>, a la empresa en su conjunto<br />
o globalidad, lo que no posibilita en este ámbito<br />
económico la disgregación <strong>de</strong> la empresa en<br />
secciones o centros separa<strong>do</strong>s. Así es dable<br />
<strong>de</strong>ducirlo también <strong>de</strong> una interpretación <strong>de</strong>l<br />
precepto acor<strong>de</strong>: 1) tanto con la exigencia <strong>de</strong><br />
justificar mediante la concurrencia <strong>de</strong> la causa<br />
económica “la necesidad objetivamente<br />
acreditada <strong>de</strong> amortizar puestos <strong>de</strong> trabajo”<br />
como exige el art. 52.c) ET, lo que <strong>de</strong>be también<br />
referirse a la empresa en su conjunto, sin<br />
perjuicio <strong>de</strong> la necesaria conexión entre la<br />
situación <strong>de</strong>sfavorable existente en la empresa y<br />
los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s acorda<strong>do</strong>s; 2) como con relación a la<br />
finalidad <strong>de</strong> la medida extintiva, pues<br />
“precisamente con la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> esas medidas<br />
extintivas se busca y preten<strong>de</strong> superar esa<br />
situación <strong>de</strong>ficitaria <strong>de</strong> la entidad y conseguir un<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> funcionamiento económico <strong>de</strong> la<br />
misma” (argumento ex STS/IV 24.04.1996)... y<br />
que “las pérdidas tenidas en cuenta a estos<br />
efectos son las <strong>de</strong> la compañía en su conjunto”.<br />
De to<strong>do</strong> ello se <strong>de</strong>duce que la existencia <strong>de</strong><br />
pérdidas constituye la i<strong>de</strong>a central <strong>de</strong> la “situación<br />
económica negativa” <strong>de</strong> la empresa, pero es obvio<br />
que no toda clase <strong>de</strong> pérdidas pue<strong>de</strong> ser tenida en<br />
cuenta a este objeto, pues no pue<strong>de</strong> conce<strong>de</strong>rse<br />
relevancia a este fin a pérdidas <strong>de</strong> escasa entidad<br />
en proporción al volumen <strong>de</strong> la empresa, sino<br />
que, para que puedan ser tomadas en<br />
consi<strong>de</strong>ración, las pérdidas han <strong>de</strong> ser importantes<br />
en relación con las coor<strong>de</strong>nadas económicas y<br />
envergadura <strong>de</strong> la compañía. Ahora bien, la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> esa importancia es algo que se<br />
ha <strong>de</strong> hacer en cada caso concreto, sin que sea<br />
posible establecer reglas <strong>de</strong> antemano; como regla<br />
general se ha <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r que las pérdidas son<br />
importantes cuan<strong>do</strong> la viabilidad <strong>de</strong> la empresa<br />
esté amenazada, sin que sea necesario que se<br />
extiendan a varios ejercicios económicos,<br />
pudien<strong>do</strong> afectar a la viabilidad <strong>de</strong> la empresa si<br />
las pérdidas <strong>de</strong> un solo ejercicio son claramente<br />
relevantes, sin que, obviamente, puedan ser<br />
tenidas en cuenta las pérdidas meramente<br />
circunstanciales, sin que sea preciso que la<br />
empresa se encuentre en una situación <strong>de</strong> crisis<br />
total o una situación irreversible (Ss. <strong>de</strong> los<br />
TT.SS.JJ. <strong>de</strong> Andalucía-Málaga <strong>de</strong> 07.06.96, <strong>de</strong><br />
Asturias <strong>de</strong> 26.05.95 y <strong>de</strong> Castilla-León <strong>de</strong><br />
17.01.95).<br />
Por lo que en aplicación <strong>de</strong> tal <strong>do</strong>ctrina al<br />
supuesto <strong>de</strong> autos, da<strong>do</strong> que la causa es<br />
económica y sien<strong>do</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, según<br />
resulta <strong>de</strong>l relato fáctico <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s y <strong>de</strong><br />
la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la sentencia (que<br />
aunque no es lugar a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, se le atribuye el<br />
mismo valor) que la empresa “G.I., S.A.”, que<br />
tiene por objeto la compraventa al por mayor y<br />
menor <strong>de</strong> material eléctrico y electro<strong>do</strong>mésticos,<br />
en los ejercicios 1996, 1997 y 1998, ha teni<strong>do</strong><br />
pérdidas que se cifran en el año 1996 en<br />
1.983.613´- pts., en el 1997 en 9.289.217´- pts. y<br />
en el 1998 en 5.503.562´- pts., al haber<br />
disminui<strong>do</strong> las ventas por el incremento <strong>de</strong> la<br />
competencia, que ha aumenta<strong>do</strong> en el sector por<br />
la implantación <strong>de</strong> empresas a nivel regional y<br />
gran<strong>de</strong>s almacenes, que tienen mayores márgenes<br />
<strong>de</strong> beneficios y menores costes que la <strong>de</strong>mandada<br />
y que para evitar mayores pérdidas, redujo gastos<br />
<strong>de</strong> compra <strong>de</strong> materias primas, con lo que el<br />
en<strong>de</strong>udamiento ha si<strong>do</strong> menor; gastos que no<br />
podrá seguir reducien<strong>do</strong> porque la falta <strong>de</strong><br />
existencias, aunque no genere gastos y reduzca su<br />
en<strong>de</strong>udamiento, impi<strong>de</strong> el tener ingresos, por lo<br />
que los únicos gastos que pue<strong>de</strong> reducir para<br />
evitar pérdidas son los <strong>de</strong> personal, habida cuenta<br />
que los gastos <strong>de</strong> materia prima, financieros y<br />
otros fijos, no se pue<strong>de</strong>n reducir más por estar<br />
muy ajusta<strong>do</strong>s y que para la viabilidad <strong>de</strong> la<br />
empresa y mejora evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> su situación<br />
económica, los gastos <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>ben<br />
reducirse, como lo confirma el informe <strong>de</strong><br />
auditoría, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se hace constar “que con la<br />
reducción <strong>de</strong> los costos <strong>de</strong> personal la empresa<br />
<strong>de</strong>be continuar su actividad sin sobresaltos, pese a<br />
la caída <strong>de</strong> volumen <strong>de</strong> ventas que ha teni<strong>do</strong> (que<br />
admiten to<strong>do</strong>s los peritos) y po<strong>de</strong>r salir <strong>de</strong> la<br />
crisis que atraviesa”, y que la menor pérdida<br />
producida en el año 1998, fue consecuencia <strong>de</strong>l<br />
expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo que afectó a<br />
once <strong>de</strong> los veintiún trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> plantilla,<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta que <strong>de</strong> la situación financiera<br />
y en<strong>de</strong>udamiento <strong>de</strong> la empresa no se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong><br />
que su intención sea <strong>de</strong>struir empleo fijo,<br />
contribuyen<strong>do</strong> la reducción <strong>de</strong> plantilla<br />
pretendida a superar la circunstancia económica<br />
negativa en que aquélla se encuentre y a<br />
garantizar su futura viabilidad, así como al<br />
sostenimiento <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> los puestos <strong>de</strong> trabajo,<br />
esta Sala entien<strong>de</strong> que en el supuesto <strong>de</strong> autos<br />
concurre la circunstancia prevista en el art. 52.c)<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, “necesidad<br />
objetivamente acreditada <strong>de</strong> amortizar puestos <strong>de</strong><br />
trabajo”, y que las medidas propuestas<br />
“contribuyen a superar la situación económica<br />
negativa <strong>de</strong> la empresa”, tal como acertadamente<br />
se entendió por la Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia.<br />
Se <strong>de</strong>nuncia igualmente por la accionante –hoy<br />
recurrente- M.A.E.F.-, la infracción <strong>de</strong>l art. 9 y 24<br />
<strong>de</strong> la Ley 25/71, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> Protección <strong>de</strong><br />
familia numerosa, alegan<strong>do</strong> que por ser madre <strong>de</strong><br />
familia numerosa tiene <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> permanencia<br />
en su puesto <strong>de</strong> trabajo, frente al resto <strong>de</strong> las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> su categoría. Se rechaza por<br />
cuanto, si bien es cierto que <strong>de</strong> conformidad con<br />
el artículo cita<strong>do</strong> “Se conce<strong>de</strong> prioridad a los<br />
cabezas <strong>de</strong> familia numerosa y a sus cónyuges<br />
para ser emplea<strong>do</strong>s en cualquier puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
212
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
siempre que reúnan la aptitud, conocimientos y<br />
<strong>de</strong>más condiciones exigidas para <strong>de</strong>sempeñarlos y<br />
se trate <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> libre contratación o<br />
<strong>de</strong>signación y en la forma que<br />
reglamentariamente se <strong>de</strong>termine. Se exceptúan<br />
<strong>de</strong> esta prioridad los puestos <strong>de</strong> carácter directivo<br />
o que puedan consi<strong>de</strong>rarse como <strong>de</strong> confianza. Lo<br />
dispuesto en el párrafo anterior será <strong>de</strong> aplicación<br />
tanto a los cita<strong>do</strong>s puestos <strong>de</strong> las empresas como<br />
a los <strong>de</strong> igual carácter <strong>de</strong> la Administración<br />
Pública central, institucional y local. Asimismo,<br />
en aquellos casos en que se produzcan <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s,<br />
ceses <strong>de</strong> personal, reducciones temporales <strong>de</strong><br />
jornada o trasla<strong>do</strong>s forzosos, gozarán, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
su especialidad y categoría, <strong>de</strong> especial<br />
protección, en la forma que reglamentariamente<br />
se <strong>de</strong>termine, para la conservación <strong>de</strong> sus<br />
situaciones laborales. En su beneficio se<br />
duplicarán los plazos señala<strong>do</strong>s legalmente para<br />
<strong>de</strong>salojar la vivienda que ocuparan por razón <strong>de</strong><br />
su trabajo. Lo dispuesto en el presente artículo se<br />
enten<strong>de</strong>rá sin perjuicio <strong>de</strong> las <strong>de</strong>más preferencias<br />
establecidas por la legislación que se encuentren<br />
en vigor en cada momento”; como acertadamente<br />
se razona por la Magistrada <strong>de</strong> instancia, dichos<br />
preceptos y beneficios no han si<strong>do</strong> <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong>s<br />
reglamentariamente y no existe preferencia en<br />
favor <strong>de</strong> las madres <strong>de</strong> familias numerosas, pues,<br />
como recoge la propia sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong><br />
19.01.98, la selección <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s correspon<strong>de</strong> al empresario y esta<br />
<strong>de</strong>cisión sólo será revisable judicialmente cuan<strong>do</strong><br />
se aprecie frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley o motivos<br />
discriminatorios. Por lo que se estima ajustada a<br />
<strong>de</strong>recho la sentencia recurrida, procedien<strong>do</strong>, en<br />
consecuencia, <strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar<br />
íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> los recursos <strong>de</strong> Suplicación<br />
formula<strong>do</strong>s, respectivamente, por la<br />
representación letrada <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.P.A., y por la <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>ña P.R.M., <strong>do</strong>ña S.C.M.M. y <strong>do</strong>n F.J.F.F., y<br />
<strong>do</strong>ña M.A.E.F., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha<br />
treinta <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo en<br />
autos insta<strong>do</strong>s por los recurrentes frente a la<br />
empresa “M.M.S.-G.I., S.A.”, sobre DESPIDO,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos íntegramente<br />
la resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2863 RECURSO Nº 5.433/99<br />
NULIDADE DE PERÍODO DE PROBA<br />
CONVIDO TRALO INICIO VERBAL DA<br />
RELACIÓN LABORAL. DESPEDIMENTO<br />
PROCEDENTE POR TRANSGRESIÓN DA<br />
BOA FE CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez López<br />
A Coruña, a veintidós <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.433/99,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n C.L.P. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. Cuatro <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 534/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña V.R.P., <strong>do</strong>ña<br />
M.P.P. y <strong>do</strong>ña A.C.C. en reclamación sobre<br />
DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n C.L.P. en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 5 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Para la empresa “C.L.P.”, <strong>de</strong>dicada a<br />
la actividad <strong>de</strong> hostelería, vienen prestan<strong>do</strong><br />
servicios los actores con las siguientes<br />
antigüeda<strong>de</strong>s, categorías y salarios mensuales<br />
prorratea<strong>do</strong>s: V.R. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 27.06.99 como<br />
ayudante <strong>de</strong> camarera, si bien suscribió contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo con fecha 01.07.99 <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada por acumulación <strong>de</strong> tareas, y un<br />
salario 110.828 pts. mensuales con prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extras; A.C.C. con la misma categoría y<br />
salario, habien<strong>do</strong> suscrito igual modalidad<br />
contractual en fecha 01.07.99 si bien comenzó su<br />
trabajo el 24.06.99; y M.P.P. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 10.07.99<br />
sin haber formaliza<strong>do</strong> contrato alguno ni haber<br />
si<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social, con la<br />
misma categoría y salario que las anteriores./ La<br />
jornada <strong>de</strong> trabajo pactada era <strong>de</strong> 40 horas<br />
semanales, establecién<strong>do</strong>se un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba<br />
<strong>de</strong> tres meses./ Segun<strong>do</strong>.- Por medio <strong>de</strong> cartas <strong>de</strong><br />
213
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
fecha 04.08.99 dirigidas a V.R.P. y A.C.C., se les<br />
comunicó que: “encontrán<strong>do</strong>se Vd. <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba durante el cual esta empresa<br />
venía verifican<strong>do</strong> su correcta adaptación al puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo y el cumplimiento <strong>de</strong> sus obligaciones<br />
contractuales, se produjeron los siguientes<br />
hechos: en la jornada <strong>de</strong>l lunes día 2 <strong>de</strong>l corriente<br />
mes, sin justificación alguna, aban<strong>do</strong>nó Vd. su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo, cerran<strong>do</strong> el puesto <strong>de</strong> ventas en<br />
playas, lo que provocó perjuicios a la empresa<br />
tanto económicos (que se cifran en una cuantía<br />
mínima <strong>de</strong> 100.000 pts.) como especialmente <strong>de</strong><br />
imagen, al <strong>de</strong>jar sin servicio a los clientes. Estos<br />
hechos han provoca<strong>do</strong> que esta empresa dé por no<br />
supera<strong>do</strong> satisfactoriamente el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba,<br />
al consi<strong>de</strong>rar que quiebra el principio <strong>de</strong> buena fe<br />
y <strong>de</strong> confianza propias <strong>de</strong> las relaciones laborales,<br />
por cuyo motivo le notificamos la extinción <strong>de</strong> su<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo”./ Tercero.- Las actoras venían<br />
realizan<strong>do</strong> una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las 10<br />
horas hasta las 21 horas, sin <strong>de</strong>scanso para comer,<br />
toda vez que lo hacían <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l chiringuito; sin<br />
<strong>de</strong>scanso semanal, trabajan<strong>do</strong> media jornada los<br />
días que hacía mal tiempo, no habien<strong>do</strong> percibi<strong>do</strong><br />
salario alguno. Habien<strong>do</strong> reclama<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
empresario en distintas ocasiones el<br />
cumplimiento <strong>de</strong> sus obligaciones laborales, el<br />
día 02.08.99 las actoras comenzaron su jornada a<br />
las 10 horas y cerraron el chiringuito a las 17<br />
horas. Personadas al día siguiente en el trabajo, el<br />
empresario les dijo que estaban <strong>de</strong>spedidas. A las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras que habían si<strong>do</strong> dadas <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social, se le dio <strong>de</strong> baja el día<br />
01.08.99./ Cuarto.- Presentada la papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación ante el S.M.A.C. el día 19.08.99, la<br />
misma tuvo lugar en fecha 02.09.99 con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin avenencia, presentan<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<br />
los actores el día 06.09.99./ Quinto.- Las actoras<br />
no son ni fueron durante el último año<br />
representantes legales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
los actores, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fueron objeto los mismos con<br />
fecha 04.08.99 por parte <strong>de</strong> la empresa “C.L.P.”,<br />
a la que con<strong>de</strong>no a que en el plazo <strong>de</strong> cinco días<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta resolución opte entre<br />
la readmisión <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res o abonarles las<br />
siguientes in<strong>de</strong>mnizaciones: a V.R.P. en 17.763<br />
pts., a M.P.P. en 11.842 pts. y a A.C.C. en 19.129<br />
pts., así como los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong><br />
esta sentencia, advirtien<strong>do</strong> a la citada empresa<br />
que en caso <strong>de</strong> no optar en el plazo expresa<strong>do</strong> se<br />
enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la readmisión.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la empresa <strong>de</strong>mandada la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada <strong>de</strong>clara improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> las<br />
tres <strong>de</strong>mandantes con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>le a que opte entre<br />
la readmisión o a abonarles las in<strong>de</strong>mnizaciones<br />
<strong>de</strong> 17.763 pts, 11.842 pts y 19.129 pts, así como<br />
los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> la sentencia, y en<br />
el primer motivo <strong>de</strong>l recurso propone la revisión<br />
<strong>de</strong> los hechos primero y tercero <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida, para los que propone la siguiente<br />
redacción alternativa: 1º.-“Para la empresa<br />
“C.L.P.”, vienen prestan<strong>do</strong> servicios las actoras<br />
V.R.P. y A.C.C., con las siguientes antigüeda<strong>de</strong>s,<br />
categorías y salarios mensuales prorratea<strong>do</strong>s:<br />
V.R.P. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, como<br />
ayudante <strong>de</strong> camarera en virtud <strong>de</strong> contrato<br />
suscrito <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada por<br />
acumulación <strong>de</strong> tareas y un salario <strong>de</strong> 108.000 pts<br />
mensuales con prorrateo <strong>de</strong> pagas extras. A.C.C.<br />
con la misma antigüedad categoría y salario,<br />
habien<strong>do</strong> suscrito igual contrato en la misma<br />
fecha. M.P.P. nunca trabajó para el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> ni<br />
ha teni<strong>do</strong> con él relación laboral alguna”. 3º.-<br />
“Las actoras V.R.P. y A.C.C. venían realizan<strong>do</strong><br />
una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las 12 horas hasta<br />
las 21 horas, <strong>de</strong>scansan<strong>do</strong> para comer <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
kiosco y no tenien<strong>do</strong> día <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso semanal<br />
fijo, que se le concedía cuan<strong>do</strong> hacía mal tiempo<br />
y se cerraba el kiosco to<strong>do</strong> el día o por la tar<strong>de</strong>. El<br />
día 2 <strong>de</strong> agosto, por su sola voluntad, las citadas<br />
actoras comenzaron su jornada a las <strong>do</strong>ce horas y<br />
cerraron los kioscos a las 17 horas sin<br />
autorización <strong>de</strong>l empresario. Personadas al día<br />
siguiente en el trabajo, el empresario les dijo que<br />
se fueran a casa, que ya recibirían una carta. A las<br />
<strong>do</strong>s citadas se les dio <strong>de</strong> baja el día 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1999, con efectos <strong>de</strong>l día 1 <strong>de</strong> agosto”.<br />
Tales propuestas han <strong>de</strong> venir rechazadas pues si<br />
bien los contratos <strong>de</strong> V.R.P. y A.C.C. fueron<br />
suscritos el día 1 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, el Juzga<strong>do</strong>r ha<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> que han comenza<strong>do</strong> a trabajar<br />
los días 27 y 24 <strong>de</strong> junio, respectivamente, y que<br />
M.P.P. lo hizo el día 10 <strong>de</strong> julio sin haber<br />
formaliza<strong>do</strong> contrato alguno ni haber si<strong>do</strong> dada <strong>de</strong><br />
alta en la Seguridad Social; que el día 02.08.99<br />
las actoras comenzaron la jornada a las 10 horas y<br />
cerraron el chiringuito a las 17 horas. Por otro<br />
la<strong>do</strong>, el carácter extraordinario <strong>de</strong> la suplicación<br />
supone el respeto <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> hechos<br />
proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, solo<br />
impugnable cuan<strong>do</strong> se evi<strong>de</strong>ncia error en los<br />
mismos, a través <strong>de</strong> prueba <strong>do</strong>cumental o pericial<br />
obrante en autos, por lo que las <strong>de</strong>claraciones<br />
testificales en las que la recurrente apoya la<br />
214
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
revisión, carecen <strong>de</strong> eficacia para modificar la<br />
relación fáctica.<br />
SEGUNDO.- En el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong><br />
se <strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l artículo 14 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, alegan<strong>do</strong> que aún en<br />
el supuesto nega<strong>do</strong> <strong>de</strong> que hubiesen conveni<strong>do</strong> la<br />
contratación uno o <strong>do</strong>s días antes <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> julio,<br />
nunca esa ínfima <strong>de</strong>mora pue<strong>de</strong> llegar a las<br />
drásticas conclusiones a las que ha llega<strong>do</strong> la<br />
Juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong> negar toda vali<strong>de</strong>z y<br />
eficacia al perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba pacta<strong>do</strong>, por lo que<br />
no existen tales <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s sino extinción <strong>de</strong> los<br />
contratos por no superar el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.<br />
Con carácter subsidiario <strong>de</strong> no estimarse la<br />
extinción por no superación <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba<br />
invoca la existencia <strong>de</strong> un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario,<br />
con base al cierre <strong>de</strong> los kioscos realiza<strong>do</strong>s por la<br />
actoras V.R.P. y A.C.C. a las 17 horas <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>l día 02.08.99, por la sola voluntad y con el<br />
consiguiente perjuicio para el empresario por la<br />
pérdida <strong>de</strong> recaudación hasta el cierre normal <strong>de</strong><br />
las 21 horas. Respecto a la otra <strong>de</strong>mandante,<br />
M.P.P. se invoca la infracción <strong>de</strong>l artículo 1 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, aparta<strong>do</strong>s 1 y 2,<br />
alegan<strong>do</strong> que no ha manteni<strong>do</strong> relación laboral<br />
con la empresa <strong>de</strong>mandada.<br />
La inalterada relación histórica <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida <strong>de</strong>clara proba<strong>do</strong> que las actoras V.R.P. y<br />
A.C.C. venían trabajan<strong>do</strong> como ayudantes <strong>de</strong><br />
camarera en un chiringuito <strong>de</strong> playa para la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, <strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> la<br />
hostelería, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 27 y 24 <strong>de</strong> junio,<br />
respectivamente, si bien no suscribieron contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo hasta <strong>de</strong> 01.07.99; la otra <strong>de</strong>mandante<br />
M.P.P. lo hacía <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 10.07.99 sin haber<br />
formaliza<strong>do</strong> contrato alguno, con la misma<br />
categoría y salario que las anteriores. Las actoras<br />
venían realizan<strong>do</strong> una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
las 10 horas hasta las 21 horas.<br />
Sobre la base <strong>de</strong> tales hechos la Juzga<strong>do</strong>ra “a<br />
quo” consi<strong>de</strong>ró que la circunstancia <strong>de</strong> haber<br />
comenza<strong>do</strong> a trabajar las <strong>do</strong>s citadas con<br />
anterioridad a la firma <strong>de</strong>l contrato, convierte en<br />
nula la cláusula que fijó el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba, y el<br />
hecho <strong>de</strong> aban<strong>do</strong>nar su puesto <strong>de</strong> trabajo el día<br />
02.08.99 a las 17 horas no pue<strong>de</strong>, a su juicio, ser<br />
consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> causa justa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, al no disfrutar<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong>scansos semanales estableci<strong>do</strong>s en<br />
convenio <strong>de</strong> día y medio por semana y porque el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> reconoce que nunca había teni<strong>do</strong><br />
quejas con respecto al trabajo <strong>de</strong> las actoras, por<br />
lo que en to<strong>do</strong> caso – dice – <strong>de</strong>bía haberlas<br />
apercibi<strong>do</strong> o sanciona<strong>do</strong>.<br />
El artículo 14.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
establece que podrá concertarse por escrito un<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba, señalan<strong>do</strong> en su párrafo<br />
tercero que será nulo el pacto que establezca un<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba cuan<strong>do</strong> el trabaja<strong>do</strong>r haya ya<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> las mismas funciones con<br />
anterioridad en la empresa, bajo cualquier<br />
modalidad <strong>de</strong> contratación. La Jurispru<strong>de</strong>ncia que<br />
interpreta dicho precepto viene establecien<strong>do</strong><br />
“que es contrario al principio <strong>de</strong> estabilidad en el<br />
empleo señalar un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba en un<br />
contrato ya inicia<strong>do</strong>” (entre otras sentencia <strong>de</strong>l<br />
T.S. <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1986), pues cuan<strong>do</strong><br />
la relación laboral se inicia verbalmente y<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> algún tiempo se establece en<br />
<strong>do</strong>cumento un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba – que es el<br />
supuesto que estamos enjuician<strong>do</strong> – este perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> prueba ha <strong>de</strong> reputarse nulo porque su<br />
establecimiento implica una renuncia <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r a una relación laboral anterior,<br />
renuncia que prohibe terminantemente el artículo<br />
3.5 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. En<br />
consecuencia, y en coinci<strong>de</strong>ncia con la resolución<br />
<strong>de</strong> instancia, por lo que a este extremo se refiere,<br />
hemos <strong>de</strong> señalar que las actoras en la relación<br />
laboral que les liga con la empresa <strong>de</strong>mandada,<br />
no estaban sujetas a perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba alguna.<br />
TERCERO.- En la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se imputa<br />
también a las actoras el haber cerra<strong>do</strong> los<br />
quioscos el día 02.08.99 a las cinco <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong><br />
por su sola voluntad, cuan<strong>do</strong> el horario <strong>de</strong> cierre<br />
normal estaba estableci<strong>do</strong> a las nueve. La<br />
Juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia consi<strong>de</strong>ra que este hecho<br />
no es merece<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino <strong>de</strong><br />
un apercibimiento o sanción; y la Sala discrepa <strong>de</strong><br />
dicha apreciación, pues que las <strong>de</strong>mandantes<br />
cierren los chiringuitos en los que trabajaban,<br />
cuatro horas antes <strong>de</strong> su horario habitual y lo<br />
hagan por iniciativa propia y sin autorización <strong>de</strong>l<br />
empresario, constituye un incumplimiento grave y<br />
culpable que legitima un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, a través <strong>de</strong>l<br />
artículo 54.2.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
por ser una notoria transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual y un manifiesto abuso <strong>de</strong> confianza en<br />
el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l trabajo encomenda<strong>do</strong>, a<strong>de</strong>más<br />
<strong>de</strong> un claro perjuicio a la empresa, tanto a su<br />
imagen como a la pérdida <strong>de</strong> recaudación,<br />
conducta que entraña la suficiente gravedad que<br />
no pue<strong>de</strong> venir disminuida por el hecho <strong>de</strong> que<br />
nunca antes el empresario había teni<strong>do</strong> quejas <strong>de</strong>l<br />
trabajo <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> por las <strong>de</strong>mandantes,<br />
cuan<strong>do</strong> solo llevaban trabajan<strong>do</strong> un mes en el<br />
caso <strong>de</strong> V.R.P. y A.C.C. y veinte días en el caso<br />
<strong>de</strong> M.P.P.<br />
En consecuencia y por lo expuesto proce<strong>de</strong><br />
estimar el recurso <strong>de</strong> Suplicación formula<strong>do</strong> y<br />
revocar la resolución recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que con estimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n C.L.P. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha 5 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
215
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> lo Social número Cuatro <strong>de</strong> Vigo, en proceso<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña V.R.P., <strong>do</strong>ña M.P.P.<br />
y <strong>do</strong>ña A.C.C. frente al recurrente sobre<br />
DESPIDO, <strong>de</strong>bemos revocar y revocamos la<br />
sentencia recurrida y con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda planteada <strong>de</strong>bemos absolver a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la petición <strong>de</strong>ducida en el<br />
escrito rector.<br />
S. S.<br />
2864 RECURSO Nº 5.809/99<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE DE<br />
PRESIDENTE DE COMITÉ DE EMPRESA,<br />
POR TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL. O VÍDEO COMO MEDIO<br />
DE PROBA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a veintidós <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.809/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña P.G.G. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 392/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña P.G.G. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
“D.G., S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 13 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la actora prestó sus servicios<br />
por cuenta y bajo la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada<br />
“D.G., S.L.” <strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> Masas<br />
Fritas y con <strong>do</strong>micilio en Santiago…, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
seis <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y<br />
cuatro, con categoría profesional <strong>de</strong> Oficial <strong>de</strong> 2ª<br />
y percibien<strong>do</strong> un salario mensual con prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extras <strong>de</strong> <strong>do</strong>scientas seis mil novecientas<br />
setenta y tres pesetas (206.973 pts).-<br />
SEGUNDO.- Que la actora se encuentra<br />
<strong>de</strong>stinada en la nave nº 1 en la sección <strong>de</strong><br />
limpieza <strong>de</strong> chapas, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el uno <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y ocho, en jornada <strong>de</strong> 40<br />
horas semanales <strong>de</strong> 15 a 22,30 horas con<br />
<strong>de</strong>scanso <strong>de</strong> media hora, <strong>de</strong> lunes a viernes y el<br />
sába<strong>do</strong> <strong>de</strong> 4,30 horas <strong>de</strong> 15 a 19,30 horas.-<br />
TERCERO.- Que el trabajo <strong>de</strong> la actora consiste<br />
en recoger chapas <strong>de</strong> hornea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Burguer<br />
protegidas con teflón y con un guante especial<br />
limpiarlas y arrojar los restos <strong>de</strong> sésamo en una<br />
caja para su reutilización.-<br />
CUARTO.- Que los días 24, 25, 28, 29 y 30 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1999 y 332, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14,<br />
16, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 26 y 27 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999 la jornada laboral <strong>de</strong> la actora comenzaba a<br />
las 15 horas, habien<strong>do</strong> hecho constar en los partes<br />
<strong>de</strong> trabajo que hasta las l5,35 horas se <strong>de</strong>dicó a<br />
tareas <strong>de</strong> preparación <strong>de</strong> limpieza.- QUINTO.-<br />
Que los días 28 <strong>de</strong> marzo a las 15,20 horas, el 29<br />
<strong>de</strong> marzo a las l5,19 horas, el 30 <strong>de</strong> marzo a las<br />
l5,l5 horas, el 4 <strong>de</strong> abril a las l5,33 horas, el 6 <strong>de</strong><br />
abril a las l5,l5 horas, el 7 <strong>de</strong> abril a las 15,22<br />
horas, el 8 <strong>de</strong> abril a las 15,34 horas, el 13 <strong>de</strong><br />
abril a las 15,05 horas y el 18 <strong>de</strong> abril a las 15,16<br />
horas, la actora se encontraba, <strong>de</strong>splazada a la<br />
nave nº 5, en la que no realiza trabajo alguno,<br />
habien<strong>do</strong> teni<strong>do</strong> que pasar por otras tres naves<br />
<strong>de</strong>stinadas a pan <strong>de</strong> mol<strong>de</strong>, hojaldre y<br />
Baña<strong>do</strong>/Envasa<strong>do</strong>.- SEXTO.- Que el 30 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999 a las 15,15 horas, cuan<strong>do</strong> se encontraba<br />
en la nave nº 5, la actora procedió a remover en<br />
las cajas <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se encontraban los bono<strong>do</strong>nuts –<br />
promoción especial <strong>de</strong> bonos con diez <strong>de</strong> los<br />
cuales se entregaban gratis <strong>do</strong>s unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>nuts-, cogien<strong>do</strong> uno o varios paquetes <strong>de</strong> ellas,<br />
<strong>de</strong> 100 unida<strong>de</strong>s cada uno, metién<strong>do</strong>selos en el<br />
bolsillo <strong>de</strong> la bata y lleván<strong>do</strong>selos sin dar cuenta<br />
ni solicitar autorización a nadie.- SÉPTIMO.-<br />
Que entre las 15,33 y las 15,36 horas <strong>de</strong>l día 6 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 1999 la actora se encontraba en la nave nº<br />
5, removien<strong>do</strong> diversas cajas y abrien<strong>do</strong> el<br />
armario <strong>de</strong> material auxiliar, extrayen<strong>do</strong> y<br />
lleván<strong>do</strong>se un puña<strong>do</strong> <strong>de</strong> guantes <strong>de</strong> látex <strong>de</strong> los<br />
emplea<strong>do</strong>s para envasar productos.- OCTAVO.-<br />
Que entre las 15,20 y las 15,21 horas <strong>de</strong>l día 28<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 la actora estuvo en la nave nº 5,<br />
lleván<strong>do</strong>se un puña<strong>do</strong> <strong>de</strong> guantes <strong>de</strong> látex <strong>de</strong> los<br />
emplea<strong>do</strong>s para envasar productos.- NOVENO.-<br />
Que a partir <strong>de</strong> las 15,15 horas <strong>de</strong>l día 6 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1999 la actora estuvo en la nave nº 5,<br />
resolvien<strong>do</strong> las cajas y lleván<strong>do</strong>se un puña<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
guantes <strong>de</strong> látex <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s para envasar<br />
productos.- DÉCIMO.- que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las 15,28 horas<br />
hasta las 15,58 horas <strong>de</strong>l día 7 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la<br />
actora permaneció en la nave nº 5 lleván<strong>do</strong>se un<br />
puña<strong>do</strong> <strong>de</strong> guantes <strong>de</strong> látex <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s para<br />
envasar productos.- DÉCIMO PRIMERO.- Que<br />
entre las 15,34 y las 15,36 horas <strong>de</strong>l día 8 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1999 la actora permaneció en la nave nº 5<br />
216
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
revolvien<strong>do</strong> en las cajas y en el armario <strong>de</strong> los<br />
guantes.- DÉCIMO SEGUNDO. Que sobre las<br />
17,35 horas <strong>de</strong>l día 8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 la<br />
actora aban<strong>do</strong>nó su puesto <strong>de</strong> trabajo con<br />
permiso, para acudir al médico, pasan<strong>do</strong> consulta<br />
entre las 18 y las 19,30, no volvien<strong>do</strong> a supuesto<br />
<strong>de</strong> trabajo a pesar <strong>de</strong> finalizar la jornada a las<br />
22,30 horas.- DÉCIMO TERCERO.- Que entre<br />
las 15,47 y las 15,48 horas <strong>de</strong>l día 11 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999 la actora permaneció en la nave nº 5<br />
revolvien<strong>do</strong> cajas <strong>de</strong> guantes en el armario y<br />
lleván<strong>do</strong>se las manos llenas <strong>de</strong> dichos elementos.-<br />
DÉCIMO CUARTO.- Que sobre las 18,40 horas<br />
<strong>de</strong>l día 11 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la actora se <strong>de</strong>dicó a<br />
pasar por la nave nº 4 entretenien<strong>do</strong> al personal, y<br />
al ser amonestada por el Jefe <strong>de</strong> Línea, le<br />
manifestó que estaba en el tiempo <strong>de</strong>l bocadillo y<br />
se negó a aban<strong>do</strong>nar la nave.- DÉCIMO<br />
QUINTO.- Que entre las 15,05 y las 15,06 horas<br />
<strong>de</strong>l día 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la actora se encontraba<br />
en la nave nº 5 intentan<strong>do</strong> abrir el armario <strong>de</strong><br />
utensilios y herramientas, que estaba cerra<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>dicán<strong>do</strong>se a hablar con varios productores.-<br />
DÉCIMO SEXTO.- Que entre las 15,20 y las<br />
16,15 <strong>de</strong>l día 16 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la actora se<br />
<strong>de</strong>dicó a pasear por la nave nº 5 y a charlar con<br />
los trabaja<strong>do</strong>res que se <strong>de</strong>dicaban a envasar,<br />
pasan<strong>do</strong> luego al obra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> empanadas y al lugar<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se encuentran los productos <strong>de</strong>formes.<br />
Posteriormente y sobre las 16,45 horas fue al<br />
servicio, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> permaneció hasta las 17,25<br />
hacien<strong>do</strong> constar en el parte <strong>de</strong> producción que<br />
fue al servicio entre las 16 y las 16,06 horas,<br />
luego se <strong>de</strong>dicó a pasear, volvió al servicio varias<br />
veces, sin reflejarlo en el parte <strong>de</strong> producción y<br />
aban<strong>do</strong>nó el puesto <strong>de</strong> trabajo a las 19,20 horas,<br />
cuan<strong>do</strong> su jornada acababa a las 19,30 horas,<br />
señalan<strong>do</strong> en el parte que se <strong>de</strong>dicó a limpiar y<br />
recoger.- DÉCIMO SÉPTIMO.- Que sobre las<br />
15,05 <strong>de</strong>l día 18 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la actora fue a<br />
los vestuarios, permanecien<strong>do</strong> en los mismos<br />
hasta las 15,15 horas, marchan<strong>do</strong> a la nave nº 5 y<br />
lleván<strong>do</strong>se varios guantes, permanecien<strong>do</strong> por allí<br />
hasta las 15,22 en que se <strong>de</strong>splazó a la nave nº 2,<br />
volvien<strong>do</strong> a su puesto <strong>de</strong> trabajo a las 15,30 horas<br />
con un palet <strong>de</strong> chapas <strong>de</strong> burguer para limpiar.<br />
Entre las 17,15 y las 17,40 horas permaneció en<br />
el servicio reflejan<strong>do</strong> en el parte que permaneció<br />
entre las 17 y las 17,07 horas.- DÉCIMO<br />
OCTAVO. Que entre las 16,30 y las 16,55 horas<br />
<strong>de</strong>l día 20 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la actora se ausentó <strong>de</strong><br />
su puesto <strong>de</strong> trabajo, sin hacerlo constar en su<br />
parte <strong>de</strong> trabajo.- DÉCIMO NOVENO. Que entre<br />
las 15 y las 15,35 horas <strong>de</strong>l día 22 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999 la actora se ausentó <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />
dan<strong>do</strong> vueltas por la fábrica, hacien<strong>do</strong> constar en<br />
el parte <strong>de</strong> trabajo que se <strong>de</strong>dicó a preparar<br />
limpieza. A las 18,30 horas tuvo que ser advertida<br />
por el Jefe <strong>de</strong> línea <strong>de</strong> que volviera a su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo, estan<strong>do</strong> en la nave nº 3.- VIGÉSIMO.<br />
Que sobre las 15 horas <strong>de</strong>l día 25 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999<br />
la actora fue a la nave nº 5, extrayen<strong>do</strong> un lote <strong>de</strong><br />
guantes <strong>de</strong> armario. A las 15,25 horas volvió a la<br />
misma nave, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> permaneció hasta las 15,50<br />
horas, hacien<strong>do</strong> constar en el parte <strong>de</strong> trabajo que<br />
se <strong>de</strong>dicó a labores <strong>de</strong> preparación <strong>de</strong> limpieza <strong>de</strong><br />
15 a 15,36 horas.- VIGÉSIMO PRIMERO.- El<br />
día 27 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 fichó la salida <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber solicita<strong>do</strong> permiso para ir al<br />
médico, sien<strong>do</strong> consultada a las 17,50 horas no<br />
volvien<strong>do</strong> a incorporarse a pesar <strong>de</strong> que su<br />
jornada no finalizaba hasta las 22,30 horas.-<br />
VIGÉSIMO SEGUNDO.- Que en fecha 28 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 1999 y con base en estos y otros hechos,<br />
la empresa comunicó a la actora su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
incoarle expediente contradictorio, dán<strong>do</strong>le<br />
trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong>l pliego <strong>de</strong> cargos y concedién<strong>do</strong>le<br />
cinco días para formular pliego <strong>de</strong> <strong>de</strong>scargos. Del<br />
cita<strong>do</strong> pliego se dio trasla<strong>do</strong> al Comité <strong>de</strong><br />
Empresa.- VIGÉSIMO SEGUNDO. Que la actora<br />
formuló el pliego <strong>de</strong> <strong>de</strong>scargos el 3 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1999 y el Comité formuló alegaciones el 10 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999.- VIGÉSIMO TERCERO.- Que en<br />
fecha 14 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 la empresa notificó a la<br />
actora por escrito carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su recepción.-<br />
VIGÉSIMO CUARTO.- Que la actora era<br />
miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa por la central<br />
sindical UGT en las elecciones celebradas en<br />
1995, sien<strong>do</strong> nombrada Presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong>l mismo y<br />
ha si<strong>do</strong> elegida miembro <strong>de</strong>l Comité y Presi<strong>de</strong>nta<br />
<strong>de</strong>l mismo en las elecciones celebradas el 20 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, en las listas <strong>de</strong>l Sindicato CIG,.-<br />
VIGÉSIMO QUINTO.- Que a la actora se le ha<br />
exigi<strong>do</strong> cumplimentar minuciosamente los partes<br />
<strong>de</strong> trabajo, sin que esto se haya hecho con otros<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa y ha si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> un<br />
seguimiento especial por parte <strong>de</strong> los encarga<strong>do</strong>s<br />
y Jefes <strong>de</strong> Línea.- VIGÉSIMO SEXTO.- Que la<br />
empresa intentó impedir el acceso <strong>de</strong> la actora a<br />
la se<strong>de</strong> <strong>de</strong> la empresa por estar <strong>de</strong>spedida, a pesar<br />
<strong>de</strong> haber si<strong>do</strong> nombrada interventora por el<br />
sindicato, tenien<strong>do</strong> que intervenir la Inspección<br />
<strong>de</strong> Trabajo y permitien<strong>do</strong> finalmente la empresa<br />
su acceso al centro <strong>de</strong> trabajo.- VIGÉSIMO<br />
SEPTIMO.- Que en fecha cuatro <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve tuvo lugar el<br />
preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación ante el Servicio<br />
<strong>de</strong> Mediación, Arbitraje y Conciliación, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> celebra<strong>do</strong> sin avenencia.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada<br />
por <strong>do</strong>ña M.P.G.G. contra la empresa “D.G.,<br />
S.L.” <strong>de</strong>bía <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claraba la<br />
PROCEDENCIA DEL DESPIDO efectua<strong>do</strong> y<br />
extinguida la relación laboral sin <strong>de</strong>recho a<br />
in<strong>de</strong>mnización ni a salarios <strong>de</strong> tramitación y <strong>de</strong>bía<br />
<strong>de</strong> absolver y absolvía a la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la misma.”<br />
217
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Disconforme la actora con que, en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, se <strong>de</strong>sestime su <strong>de</strong>manda,<br />
dirigida a que se <strong>de</strong>clare su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo, o,<br />
subsidiariamente, improce<strong>de</strong>nte; formula recurso<br />
<strong>de</strong> suplicación, en primer lugar, por el cauce <strong>de</strong>l<br />
aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, a fin <strong>de</strong><br />
que, por una parte, se añada al hecho proba<strong>do</strong><br />
quinto <strong>de</strong> aquélla, otro aparta<strong>do</strong>, en el que se<br />
afirme, “recogien<strong>do</strong> <strong>de</strong>l armario, <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a<br />
material, sito en tal nave, varios pares <strong>de</strong> guantes<br />
<strong>de</strong> látex <strong>de</strong>l mismo mo<strong>do</strong> que otras compañeras”;<br />
por otra, se sustituya la expresión <strong>de</strong>l hecho<br />
proba<strong>do</strong> sexto “cogien<strong>do</strong> uno o varios paquetes<br />
<strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> cien unida<strong>de</strong>s cada uno”, por<br />
“cogien<strong>do</strong> un objeto impreciso y <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong><br />
tamaño que guarda en el bolsillo <strong>de</strong> la bata”; por<br />
otra, se elimine el duodécimo, que dice “que<br />
sobre las 17,35 horas <strong>de</strong>l día 8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1959 la actora aban<strong>do</strong>nó su puesto <strong>de</strong> trabajo con<br />
permiso, para acudir al médico, pasan<strong>do</strong> consulta<br />
entre las 18 y las 19,30, no volvien<strong>do</strong> a su puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo a pesar <strong>de</strong> finalizar la jornada a las<br />
22,30 horas”; por otra, se sustituya la expresión<br />
<strong>de</strong>l décimo cuarto, que dice “se <strong>de</strong>dicó a pasear<br />
por la nave cuarta entretenien<strong>do</strong> al personal”, por<br />
“la actora, en tiempo <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso para el<br />
bocadillo, estaba en la nave cuarta hablan<strong>do</strong> con<br />
algunos trabaja<strong>do</strong>res”; por otra, se añada al<br />
vigésimo primero, “en el parte médico <strong>de</strong><br />
consulta, emiti<strong>do</strong> por el facultativo <strong>de</strong>l SERGAS,<br />
se recoge que la actora acu<strong>de</strong> a consulta<br />
pa<strong>de</strong>cien<strong>do</strong> <strong>do</strong>lor muscular <strong>de</strong> pre<strong>do</strong>minio en<br />
zona lumbar y <strong>do</strong>lor ab<strong>do</strong>minal con diagnóstico<br />
<strong>de</strong> dismenorrea”; y, por otra, se adicione un<br />
nuevo hecho proba<strong>do</strong>, el vigésimo octavo, que<br />
afirme “que, en fecha 28 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999, la<br />
actora, en su condición <strong>de</strong> Presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong>l Comité<br />
<strong>de</strong> Empresa, presentó <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> Santiago a<br />
fin <strong>de</strong> que se anulase el calendario laboral<br />
impuesto en la empresa por consi<strong>de</strong>rar que<br />
vulneraba los acuer<strong>do</strong>s alcanza<strong>do</strong>s en la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo, en fecha 13 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1998, señalán<strong>do</strong>se como fecha para la celebración<br />
<strong>de</strong>l correspondiente juicio el 3 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1999, en cuyo momento, <strong>de</strong> común acuer<strong>do</strong>, las<br />
partes accedieron a la suspensión <strong>de</strong>l<br />
procedimiento a fin <strong>de</strong> negociar un posible<br />
acuer<strong>do</strong>, sin que se llegase a la resolución <strong>de</strong>l<br />
conflicto en el espacio <strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la actora”; y, en segun<strong>do</strong>, por el <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c)<br />
<strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong>, por<br />
una parte, infracción, por interpretación errónea,<br />
<strong>de</strong>l artículo 18.1 <strong>de</strong> la Constitución, y, por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l 7.1 <strong>de</strong> la ley 1/1992, <strong>de</strong><br />
Protección Civil <strong>de</strong>l Derecho al Honor, Intimidad<br />
Personal y Familiar y <strong>de</strong> la propia imagen en<br />
relación con los 20.3 y 64.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res; y asimismo, vulneración <strong>de</strong> los<br />
artículos 24 y 28 <strong>de</strong> la Constitución, en relación<br />
con los 2.d) y 12 <strong>de</strong> la Ley Orgánica 11/1985, <strong>de</strong><br />
Libertad Sindical; y, por otra, infracción, por<br />
interpretación errónea, <strong>de</strong>l artículo 25 <strong>de</strong>l<br />
Acuer<strong>do</strong> Marco Estatal <strong>de</strong> Pastelerías,<br />
Confiterías, Bolos, Hela<strong>do</strong>s..., publica<strong>do</strong> en el<br />
BOE <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1996, en relación con la<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> Tribunales Superiores <strong>de</strong> Justicia, que<br />
cita.<br />
SEGUNDO.- Destaca, entre las revisiones<br />
fácticas, interesadas en el primer motivo <strong>de</strong>l<br />
recurso –por la transcen<strong>de</strong>ncia que tiene para<br />
resolver la cuestión <strong>de</strong>batida, pues inci<strong>de</strong> en si es<br />
cierta o no la imputación, que efectúa la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada a la <strong>de</strong>mandante, <strong>de</strong> que se apropió,<br />
sin autorización y sin dar cuenta a nadie, <strong>de</strong> uno o<br />
varios paquetes, <strong>de</strong> cien bono<strong>do</strong>nuts unida<strong>de</strong>s<br />
cada uno-, la que se refiere a que se sustituya, en<br />
el hecho proba<strong>do</strong> sexto <strong>de</strong> la resolución<br />
impugnada, la expresión “cogien<strong>do</strong> uno o varios<br />
paquetes <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> cien unida<strong>de</strong>s cada uno” por<br />
“cogien<strong>do</strong> un objeto impreciso y <strong>de</strong> reduci<strong>do</strong><br />
tamaño, que guarda en el bolsillo <strong>de</strong> la bata”; pero<br />
la Sala estima que no pue<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a ella, pues,<br />
una vez efectua<strong>do</strong> el visiona<strong>do</strong> <strong>de</strong>l ví<strong>de</strong>o, que cita<br />
en su apoyo –cosa perfectamente posible, <strong>de</strong>spués<br />
que quedaron <strong>de</strong>spejadas las dudas, que existían<br />
sobre la utilización <strong>de</strong> tal medio como prueba<br />
<strong>do</strong>cumental, por la redacción, que dio al artículo<br />
230.2 <strong>de</strong> la LOPJ, la Ley Orgánica 16/1994, <strong>de</strong> 8<br />
<strong>de</strong> noviembre, al <strong>de</strong>terminar que los <strong>do</strong>cumentos,<br />
emiti<strong>do</strong>s por medios técnicos, electrónicos,<br />
informáticos y telemáticos, cualquiera que sea su<br />
soporte, gozarán <strong>de</strong> la vali<strong>de</strong>z y eficacia <strong>de</strong> un<br />
<strong>do</strong>cumento original siempre que que<strong>de</strong><br />
garantizada su autenticidad, integridad y el<br />
cumplimiento <strong>de</strong> los requisitos exigi<strong>do</strong>s por las<br />
leyes procesales-, no llega a tal conclusión, ya<br />
que, si bien es cierto que, mediante dicho<br />
visiona<strong>do</strong>, no pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminarse cual es el<br />
objeto, que coge la <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>l interior <strong>de</strong><br />
una caja y guarda en el bolsillo, tampoco pue<strong>de</strong><br />
excluir que fueren el paquete o paquetes <strong>de</strong><br />
bono<strong>do</strong>nuts, <strong>de</strong> 100 unida<strong>de</strong>s cada uno, que<br />
afirma el Sr. Juez “a quo”, pues no cabe olvidar<br />
que éste tuvo a su alcance otros medios<br />
probatorios, en el curso <strong>de</strong>l juicio, <strong>de</strong> los que<br />
pu<strong>do</strong> obtener la <strong>de</strong>ducción, que expone –que sin<br />
embargo, no pue<strong>de</strong>n ser valora<strong>do</strong>s en esta alzada,<br />
a los efectos <strong>de</strong> examinar el recurso, plantea<strong>do</strong><br />
por la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l<br />
TRLPL, porque no se citan en él, como aptos al<br />
respecto-, y que, complementan<strong>do</strong> el ví<strong>de</strong>o, con<br />
ellos, pu<strong>do</strong> perfectamente llegar a ella.<br />
218
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
TERCERO.- De las restantes revisiones fácticas,<br />
interesadas en el primer motivo <strong>de</strong>l recurso, la<br />
Sala estima factibles, aunque con los nulos<br />
efectos prácticos, que se verán -, las referentes a<br />
eliminar el hecho proba<strong>do</strong> duodécimo, pues es<br />
cierto que el día 8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 no pu<strong>do</strong><br />
aban<strong>do</strong>nar su puesto <strong>de</strong> trabajo, con permiso, para<br />
acudir al médico, por la sencilla razón <strong>de</strong> que, en<br />
esa fecha, ya había si<strong>do</strong> <strong>de</strong>spedida -se afirma, en<br />
el vigésimo tercero, que el 14 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999,<br />
la empresa le notificó, por escrito, la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>l día anterior-; y a añadir al vigésimo<br />
primero que, en el parte médico <strong>de</strong> consulta,<br />
emiti<strong>do</strong> por el facultativo <strong>de</strong>l SERGAS, se recoge<br />
que la actora acudió a consulta, pa<strong>de</strong>cien<strong>do</strong> los<br />
<strong>do</strong>lores, que se señalan; y otro nuevo, acerca <strong>de</strong><br />
que presentó, en su condición <strong>de</strong> Presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong>l<br />
Comité <strong>de</strong> Empresa, la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo, que se indica; pues <strong>de</strong> la prueba<br />
<strong>do</strong>cumental, que cita en apoyo <strong>de</strong> una y otra,<br />
resulta la certeza <strong>de</strong> ambas; y no consi<strong>de</strong>ra<br />
viables, en cambio, ni la adición, que solicita en<br />
el hecho proba<strong>do</strong> quinto, acerca <strong>de</strong> que recogió<br />
varios pares <strong>de</strong> guantes <strong>de</strong> látex <strong>de</strong> la misma<br />
forma que otras compañeras, al tratarse <strong>de</strong> una<br />
conclusión valorativa, no susceptible <strong>de</strong> realizarse<br />
a través <strong>de</strong>l motivo <strong>de</strong>l recurso, que se analiza; ni<br />
la revisión, que interesa se efectúe en el décimo<br />
cuarto, para que se afirme que la actora, en<br />
tiempo <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scanso para el bocadillo, estaba en<br />
la nave cuarta, hablan<strong>do</strong> con algunos<br />
trabaja<strong>do</strong>res, ya que no se estima suficiente para<br />
llegar a tal conclusión, la prueba <strong>do</strong>cumental, que<br />
señala.<br />
CUARTO.- Ataca la recurrente, por la vía <strong>de</strong>l<br />
aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, la<br />
<strong>de</strong>cisión a que llega el Sr. Juez “a quo”, <strong>de</strong> que el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora es proce<strong>de</strong>nte, porque, por<br />
una parte, entien<strong>de</strong> que se procedió a instalar el<br />
ví<strong>de</strong>o, sin notificación al Comité <strong>de</strong> Empresa, sin<br />
ajustarse a lo estableci<strong>do</strong> en el artículo 64.d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, y sin estar dirigi<strong>do</strong>,<br />
precisamente, a controlar la actividad laboral <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res; por otra, consi<strong>de</strong>ra que la<br />
actuación <strong>de</strong> la empresa, con relación a la<br />
<strong>de</strong>mandante, no fue la misma, que mantuvo con el<br />
resto <strong>de</strong> personal; por otra, la acusación <strong>de</strong><br />
apropiación <strong>de</strong> bono<strong>do</strong>nuts, se basa, únicamente,<br />
en la grabación <strong>de</strong> ví<strong>de</strong>o, en la que solo se<br />
observa que coge un objeto, <strong>de</strong> pequeño tamaño;<br />
por otra, aunque fuere cierta tal apropiación, su<br />
escaso valor, llevaría a la aplicación <strong>de</strong> la teoría<br />
gradualista, con la consiguiente imposición <strong>de</strong><br />
una sanción, <strong>de</strong> menor entidad que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>; y,<br />
por otra, las restantes imputaciones, que se<br />
efectúan en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, carecen <strong>de</strong><br />
consistencia, para fundamentar éste.<br />
QUINTO.- No son aceptables los argumentos,<br />
expuestos, <strong>de</strong> la recurrente, para impugnar la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l Sr. Juez “a quo”, ya que: a) si bien es<br />
cierto que, en el artículo 64.1.4.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res se establece, entre las<br />
competencias <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa, la <strong>de</strong> emitir<br />
informe con carácter previo a la ejecución por<br />
parte <strong>de</strong>l empresario <strong>de</strong> las <strong>de</strong>cisiones a<strong>do</strong>ptadas<br />
por éste sobre implantación o revisión <strong>de</strong> sistemas<br />
<strong>de</strong> organización y control <strong>de</strong> trabajo, la ausencia<br />
<strong>de</strong> dicho informe, en el caso que se analiza, sobre<br />
la concreta colocación <strong>de</strong>l ví<strong>de</strong>o, en un punto <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> trabajo, que gravó la actuación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante, no pue<strong>de</strong> tener el efecto<br />
invalidatorio sobre la prueba, que se preten<strong>de</strong>,<br />
pues no pasa <strong>de</strong> ser un mero informe, que, en su<br />
caso, <strong>de</strong>bería haber emiti<strong>do</strong> el Comité <strong>de</strong> Empresa<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, como órgano colegia<strong>do</strong>, que<br />
representa el interés <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res<br />
(artículo 63 <strong>de</strong>l ET); y cuya omisión, en este<br />
supuesto, no repercute <strong>de</strong>cisivamente en el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> imagen, que garantizan a la actora los<br />
artículos 18.1 <strong>de</strong> la Constitución y 7.1 <strong>de</strong> la<br />
LOPJ; b) es, igualmente, cierto, que la actuación<br />
<strong>de</strong> la empresa, con relación a la <strong>de</strong>mandante,<br />
tuvo, comparada con la generalmente tenida con<br />
los restantes trabaja<strong>do</strong>res, unas connotaciones<br />
especiales – así se señala, incluso en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> vigésimo quinto <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, al afirmar que se le exigió<br />
cumplimentar minuciosamente los partes <strong>de</strong><br />
trabajo, sin que ello se hiciere con otros, y que fue<br />
objeto <strong>de</strong> un seguimiento especial por parte <strong>de</strong> los<br />
Encarga<strong>do</strong>s y Jefes <strong>de</strong> Línea-, pero, sin embargo,<br />
también lo es que ello –y también el dato <strong>de</strong> ser<br />
miembro <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> Empresa, como<br />
representante sindical-, ya se tuvo en cuenta por<br />
el Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia, para enten<strong>de</strong>r que<br />
existían elementos, con entidad suficiente, para<br />
<strong>de</strong>terminar la presencia <strong>de</strong>l indicio <strong>de</strong><br />
discriminación <strong>de</strong>nunciada, con su consiguiente<br />
efecto procesal <strong>de</strong> invertir la carga <strong>de</strong> la prueba;<br />
pero que, a partir <strong>de</strong> ahí, las reglas <strong>de</strong> juego <strong>de</strong>l<br />
procedimiento, permitían a la <strong>de</strong>mandada probar<br />
las imputaciones, que sirvieron <strong>de</strong> base para el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>; c) no es cierto que el Sr. Juez “a quo” se<br />
basare, exclusivamente, en la grabación <strong>de</strong>l ví<strong>de</strong>o,<br />
para llegar a la conclusión <strong>de</strong> que la <strong>de</strong>mandante<br />
se apropió <strong>de</strong> los bono<strong>do</strong>nuts, sien<strong>do</strong> buena<br />
prueba <strong>de</strong> ello lo que expone al efecto en la<br />
sentencia –lo que, por otra parte, según ya se<br />
expuso, <strong>de</strong>be ser respeta<strong>do</strong>, ya que la Sala<br />
solamente pue<strong>de</strong> entrar en el análisis <strong>de</strong>l ví<strong>de</strong>o, a<br />
la vista <strong>de</strong> cómo se planteó el recurso-; d) no<br />
existe base para aplicar la teoría gradualista, tal<br />
como interesa la recurrente, porque la<br />
mencionada sustracción <strong>de</strong> bono<strong>do</strong>nuts, en<br />
principio, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su valor,<br />
representa una actuación, que inci<strong>de</strong><br />
negativamente en la buena fe, que <strong>de</strong>be presidir<br />
las relaciones laborales, y cuya transgresión, por<br />
parte <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, es un incumplimiento grave,<br />
que da lugar al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, según el artículo 54.2.d)<br />
219
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; y esta<br />
conclusión se confirma, a<strong>de</strong>más, a la vista <strong>de</strong> los<br />
restantes incumplimientos, que menciona y<br />
analiza, con acierto, el Sr. Juez “a quo”.<br />
Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, plantea<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña M.P.G.G., contra<br />
la sentencia, dictada por el Ilmo. Sr. Magistra<strong>do</strong>-<br />
Juez <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Santiago, en fecha 13 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos el fallo <strong>de</strong> la misma.<br />
S. S.<br />
2865 RECURSO Nº 5.506/99<br />
EXTINCIÓN DE CONTRATO DE TRABALLO<br />
PARA OBRA OU SERVICIO<br />
DETERMINADOS<br />
LICITAMENTE<br />
CONCLUÍDO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José M. Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a veinticuatro <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.506/99<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n P.R.G., <strong>do</strong>n F.C.V., <strong>do</strong>n<br />
S.A.R.A., <strong>do</strong>n C.A.A. y <strong>do</strong>n J.M.C. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco <strong>de</strong><br />
Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n C.A.A., <strong>do</strong>n J.M.C.,<br />
<strong>do</strong>n P.R.G., <strong>do</strong>n F.C.V. y <strong>do</strong>n S.A.R.A. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
“A.A.C.E., S.A.”, “S.B.G., S.A.”, “S.I.M.A.,<br />
S.A.”, U.T.E. formada por “D.C., S.A., G.C., S.A.<br />
y C.R.C., S.A.”, en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 348/99 y<br />
354/99 sentencia con fecha 30 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Don C.A.A., con D.N.I…, comenzó a<br />
trabajar para la Empresa “S.I.M.A., S.A.”,<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> Señalización <strong>de</strong><br />
calzadas, con fecha 04.01.93, en virtud <strong>de</strong> un<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo temporal como medida <strong>de</strong><br />
fomento <strong>de</strong> empleo al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
1.989/84, con la categoría <strong>de</strong> Peón, jornada <strong>de</strong> 40<br />
horas semanales, salario según convenio, sien<strong>do</strong><br />
la duración <strong>de</strong> <strong>do</strong>ce meses, <strong>de</strong>l 04.01.93 a<br />
03.01.94. En esta fecha firmó finiquito, causan<strong>do</strong><br />
baja por terminación <strong>de</strong> contrato. La Empresa<br />
tenía concerta<strong>do</strong> contrato para la prestación <strong>de</strong><br />
servicios <strong>de</strong> asistencia técnica a la conservación y<br />
mantenimiento <strong>de</strong> la Autopista A-9 con “A.A.,<br />
S.A.” Con fecha 05.01.94, el actor suscribe<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo temporal como medida <strong>de</strong><br />
fomento <strong>de</strong> empleo, al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
1.989/84 con la empresa “SEBAGASA”,<br />
<strong>de</strong>dicada a la señalización y balizamiento, con la<br />
categoría <strong>de</strong> oficial <strong>de</strong> 2ª, jornada <strong>de</strong> 40 horas<br />
semanales, un salario base <strong>de</strong> 88.360 pesetas,<br />
duración <strong>de</strong> 12 meses <strong>de</strong> 05.01.94 a 04.01.95.<br />
Este contrato fue prorroga<strong>do</strong> sucesivamente por<br />
12 meses, en <strong>do</strong>s ocasiones, hasta el 04.01.97. El<br />
7 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1997, entre las mismas partes se<br />
suscribe contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/94<br />
<strong>de</strong> 29.12, para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como<br />
oficial 1ª, y el objeto es Prestación <strong>de</strong> sus<br />
servicios en la obra sita en autovía Padrón-Tui.<br />
Con fecha <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> marzo, el trabaja<strong>do</strong>r suscribe<br />
nuevo contrato, otra vez con la empresa<br />
“S.I.M.A., S.A.” (SIMA), para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como opera<strong>do</strong>r en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo Autopista A-9, Padrón-Vigo. El 28.05.99<br />
recibe la carta siguiente: “Muy Sr. Nuestro: Por la<br />
presente ponemos en su conocimiento que el día<br />
20 <strong>de</strong> los presentes Audasa nos comunica,<br />
lamentablemente, la rescisión <strong>de</strong>l Contrato <strong>de</strong><br />
Mantenimiento con la mencionada Sociedad,<br />
puesto que consi<strong>de</strong>raron conveniente<br />
adjudicárselo a otra Empresa. Por lo cual el<br />
próximo día 31 <strong>de</strong>l presente mes, concluye<br />
también nuestra relación laboral, a no ser que<br />
tenga pendiente días <strong>de</strong> vacaciones, los cuales<br />
disfrutará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> junio inclusive hasta su<br />
fin, día en el cual se le dará <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>finitiva. En<br />
las oficinas <strong>de</strong> esta Empresa sitas en la Calle…,<br />
en Vigo, tendrá a su disposición la liquidación <strong>de</strong><br />
partes proporcionales que le correspon<strong>de</strong>n, así<br />
como la <strong>do</strong>cumentación necesaria para acce<strong>de</strong>r a<br />
las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. Agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le<br />
su colaboración y compungi<strong>do</strong>s por la obligatoria<br />
necesidad <strong>de</strong> esta comunicación <strong>de</strong>searíamos<br />
tener ocasión para po<strong>de</strong>r ofrecerle nuestra nueva<br />
OFERTA DE TRABAJO. Reciba nuestro<br />
agra<strong>de</strong>cimiento y nuestro salu<strong>do</strong> más afectuoso”.<br />
El 31 <strong>de</strong> mayo firmó recibo <strong>de</strong> liquidación. El<br />
salario mensual percibi<strong>do</strong> por el trabaja<strong>do</strong>r era <strong>de</strong><br />
220
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
128.025 pesetas, con inclusión <strong>de</strong> pagas extras./<br />
2º.- Don J.M.C. con D.N.I… comenzó su relación<br />
laboral con la Empresa “S.I.M.A, S.A.” El<br />
04.01.93 en virtud <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
temporal <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 1.989/84, con la categoría <strong>de</strong> peón,<br />
jornada <strong>de</strong> 40 horas semanales, salario según<br />
convenio y <strong>do</strong>ce meses <strong>de</strong> duración, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
04.01.93 al 03.01.94. En esta fecha firmó<br />
finiquito, causan<strong>do</strong> baja por término <strong>de</strong> contrato.<br />
El 05.01.94 suscribe contrato <strong>de</strong> trabajo temporal<br />
como fomento <strong>de</strong> empleo al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 1.989/84, como especialista, jornada <strong>de</strong><br />
40 horas, salario base <strong>de</strong> 82.013 pesetas, <strong>de</strong> <strong>do</strong>ce<br />
meses <strong>de</strong> duración, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 05.01.94 al 04.01.95,<br />
con la Empresa “SEBAGASA”, <strong>de</strong>dicada a la<br />
Señalización Balizamiento. Este contrato se<br />
prorroga <strong>do</strong>s veces por 12 meses cada una hasta<br />
04.01.97. El 7 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1997, entre las mismas<br />
partes se suscribe contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada, al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.546/94 <strong>de</strong> 29.12, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, con la categoría <strong>de</strong> Oficial 2ª, centro<br />
<strong>de</strong> trabajo Autovía Padrón-Tui, 40 horas <strong>de</strong><br />
jornada semanales, salario según convenio,<br />
duración 07.01.97 a fin <strong>de</strong> obra. Con fecha <strong>de</strong><br />
09.03.98, el actor firma con la Empresa<br />
“S.I.M.A., S.A.”, contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l artículo 15 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, según Ley 63/97<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> como opera<strong>do</strong>r,<br />
en la autopista A-9 Padrón-Vigo, nivel Oficial 2ª,<br />
extendién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> 09.03.98 a fin <strong>de</strong> obra. El<br />
28.05.99, recibe <strong>de</strong> la Empresa la carta: “Muy Sr.<br />
Nuestro: Por la presente ponemos en su<br />
conocimiento que el día 20 <strong>de</strong> los presentes<br />
Audasa nos comunica, lamentablemente, la<br />
rescisión <strong>de</strong>l Contrato <strong>de</strong> Mantenimiento con la<br />
mencionada Sociedad, puesto que consi<strong>de</strong>raron<br />
conveniente adjudicárselo a otra Empresa. Por lo<br />
cual el próximo día 31 <strong>de</strong>l presente mes, concluye<br />
también nuestra relación laboral, a no ser que<br />
tenga pendiente días <strong>de</strong> vacaciones, los cuales<br />
disfrutará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> junio inclusive hasta su<br />
fin, día en el cual se le dará <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>finitiva. En<br />
las oficinas <strong>de</strong> esta Empresa sitas en la Calle… en<br />
Vigo, tendrá a su disposición la liquidación <strong>de</strong><br />
partes proporcionales que le correspon<strong>de</strong>n, así<br />
como la <strong>do</strong>cumentación necesaria para acce<strong>de</strong>r a<br />
las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. Agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le<br />
su colaboración y compungi<strong>do</strong>s por la obligatoria<br />
necesidad <strong>de</strong> esta comunicación, <strong>de</strong>searíamos<br />
tener ocasión para po<strong>de</strong>r ofrecerle nuestra nueva<br />
OFERTA DE TRABAJO. Reciba nuestro<br />
agra<strong>de</strong>cimiento y nuestro salu<strong>do</strong> más afectuoso”.<br />
El 31 <strong>de</strong> mayo firma liquidación. El salario que<br />
percibía el trabaja<strong>do</strong>r era <strong>de</strong> 125.824 pesetas,<br />
inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas extras./ 3º.- Don<br />
P.R.G. con D.N.I…, inició su relación laboral en<br />
fecha 15.01.96 con la empresa “SEBAGASA”<br />
(Señalización Balizamiento), con un contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/94 <strong>de</strong> 29.12 para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como Peón, en la Autopista<br />
Padrón-Tui, 40 horas semanales, salario según<br />
convenio, sien<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong> contrato la<br />
prestación <strong>de</strong> sus servicios en la obra <strong>de</strong> la<br />
autopista Padrón-Tui. El 8 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1998<br />
firma liquidación figuran<strong>do</strong> como causa <strong>de</strong> cese:<br />
Subrogación. El 9 <strong>de</strong> marzo suscribe con la<br />
Empresa “S.I.M.A., S.A.”, contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l artículo 15<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, con la categoría <strong>de</strong> Peón, y<br />
nivel Peón, centro <strong>de</strong> trabajo Autopista A-9<br />
Padrón-Vigo, salario según convenio, 40 horas<br />
jornada semanal, extendién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> 09.03.98 a fin<br />
<strong>de</strong> obra, objeto: mantenimiento y conservación en<br />
la Autopista A-9, Tramo Vigo límite <strong>de</strong> Provincia<br />
para la Empresa “A.A.”. El 28.05.99 recibió la<br />
carta: “Muy Sr. Nuestro: Por la presente ponemos<br />
en su conocimiento que el día 20 <strong>de</strong> los presentes<br />
Audasa nos comunica, lamentablemente, la<br />
rescisión <strong>de</strong>l Contrato <strong>de</strong> Mantenimiento con la<br />
mencionada Sociedad, puesto que consi<strong>de</strong>raron<br />
conveniente adjudicárselo a otra Empresa. Por lo<br />
cual el próximo día 31 <strong>de</strong>l presente mes.<br />
Concluye también nuestra relación laboral, a no<br />
ser que tenga pendiente días <strong>de</strong> vacaciones, los<br />
cuales disfrutará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> junio inclusive<br />
hasta su fin, día en el cual se le dará <strong>de</strong> baja<br />
<strong>de</strong>finitiva. En las oficinas <strong>de</strong> esta Empresa sitas<br />
en la Calle… en Vigo, tendrá a su disposición la<br />
liquidación <strong>de</strong> partes proporcionales que le<br />
correspon<strong>de</strong>n, así como la <strong>do</strong>cumentación<br />
necesaria para acce<strong>de</strong>r a las prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo. Agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le su colaboración y<br />
compungi<strong>do</strong>s por la obligatoria necesidad <strong>de</strong> esta<br />
comunicación, <strong>de</strong>searíamos tener ocasión para<br />
po<strong>de</strong>r ofrecerle nuestra nueva OFERTA DE<br />
TRABAJO. Reciba nuestro agra<strong>de</strong>cimiento y<br />
nuestro salu<strong>do</strong> más afectuoso”. El 31 <strong>de</strong> mayo<br />
firmó liquidación. El salario mensual que percibía<br />
era <strong>de</strong> 118.526 pesetas inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extras./ 4º.- Don S.R.A., con D.N.I…,<br />
trabajó para la empresa “S.I.M.A., S.A.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
02.03.98, en virtud <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l artículo 15<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, según Ley 63/97<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como peón,<br />
centro <strong>de</strong> trabajo autopista A-9, 40 horas <strong>de</strong><br />
jornada semanal, salario según convenio,<br />
duración <strong>de</strong> 02.03.98 a fin <strong>de</strong> obra, objeto:<br />
trabajos <strong>de</strong> mantenimiento en el tramo <strong>de</strong><br />
Autopista Padrón-Tui. El 28.05.99 recibió la<br />
carta: “Muy Sr. Nuestro: Por la presente ponemos<br />
en su conocimiento que el día 20 <strong>de</strong> los presentes<br />
Audasa nos comunica, lamentablemente, la<br />
rescisión <strong>de</strong>l Contrato <strong>de</strong> Mantenimiento con la<br />
mencionada Sociedad, puesto que consi<strong>de</strong>raron<br />
conveniente adjudicárselo a otra Empresa. Por lo<br />
cual el próximo día 31 <strong>de</strong>l presente mes, concluye<br />
221
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
también nuestra relación laboral, a no ser que<br />
tenga pendiente días <strong>de</strong> vacaciones, los cuales<br />
disfrutará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> junio inclusive hasta su<br />
fin, día en el cual se le dará <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>finitiva. En<br />
las oficinas <strong>de</strong> esta Empresa sitas en la Calle… en<br />
Vigo, tendrá a su disposición la liquidación <strong>de</strong><br />
partes proporcionales que le correspon<strong>de</strong>n, así<br />
como la <strong>do</strong>cumentación necesaria para acce<strong>de</strong>r a<br />
las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. Agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le<br />
su colaboración y compungi<strong>do</strong>s por la obligatoria<br />
necesidad <strong>de</strong> esta comunicación, <strong>de</strong>searíamos<br />
tener ocasión para po<strong>de</strong>r ofrecerle nuestra nueva<br />
OFERTA DE TRABAJO. Reciba nuestro<br />
agra<strong>de</strong>cimiento y nuestro salu<strong>do</strong> más afectuoso”.<br />
El 31.05.99 firmó liquidación. El salario mensual<br />
era <strong>de</strong> 118.526 pesetas, inclui<strong>do</strong> prorrata <strong>de</strong> pagas<br />
extras./ 5º.- Don F.C.V., con D.N.I…, trabajó<br />
para la Empresa “S.I.M.A., S.A.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
02.03.98, con un contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l artículo 15 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, según Ley 63/97,<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como peón,<br />
centro <strong>de</strong> trabajo Autopista A-9, 40 horas jornada<br />
semanal, salario según convenio, extendién<strong>do</strong>se<br />
<strong>de</strong> 02.03.98 a fin <strong>de</strong> obra, sien<strong>do</strong> el objeto<br />
trabajos <strong>de</strong> mantenimiento en el tramo <strong>de</strong><br />
Autopista Padrón-Tui. El 28.05.99 recibió la<br />
carta: “Muy Sr. Nuestro: Por la presente ponemos<br />
en su conocimiento que el día 20 <strong>de</strong> los presentes<br />
Audasa nos comunica, lamentablemente, la<br />
rescisión <strong>de</strong>l Contrato <strong>de</strong> Mantenimiento con la<br />
mencionada Sociedad, puesto que consi<strong>de</strong>raron<br />
conveniente adjudicárselo a otra Empresa. Por lo<br />
cual el próximo día 31 <strong>de</strong>l presente mes, concluye<br />
también nuestra relación laboral, a no ser que<br />
tanga pendiente días <strong>de</strong> vacaciones, los cuales<br />
disfrutará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> junio inclusive hasta su<br />
fin, día en el cual se le dará <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>finitiva. En<br />
las oficinas <strong>de</strong> esta Empresa sitas en la Calle… en<br />
Vigo, tendrá a su disposición la liquidación <strong>de</strong><br />
partes proporcionales que le correspon<strong>de</strong>n, así<br />
como la <strong>do</strong>cumentación necesaria para acce<strong>de</strong>r a<br />
las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo. Agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le<br />
su colaboración y compungi<strong>do</strong>s por la obligatoria<br />
necesidad <strong>de</strong> esta comunicación, <strong>de</strong>searíamos<br />
tener ocasión para po<strong>de</strong>r ofrecerle nuestra nueva<br />
OFERTA DE TRABAJO. Reciba nuestro<br />
agra<strong>de</strong>cimiento y nuestro salu<strong>do</strong> más afectuoso”.<br />
El 31 <strong>de</strong> mayo firmó liquidación. El salario<br />
mensual era <strong>de</strong> 122.012 pesetas, inclui<strong>do</strong><br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extras./ 6º.- La Empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada SIMA y la Sociedad Estatal<br />
AUTOPISTAS DEL ATLÁNTICO, “C.E., S.A.”<br />
(AUDASA), suscribieron contrato <strong>de</strong> prestación<br />
por SIMA <strong>de</strong> Servicios <strong>de</strong> asistencia técnica a la<br />
conservación y mantenimiento <strong>de</strong>l Tramo<br />
Coruña-Padrón <strong>de</strong> la A-9 Autopista <strong>de</strong>l Atlántico,<br />
con fecha 23.01.92. En dicho contrato se<br />
especifican las cláusulas y condiciones que rigen<br />
el mismo y se dan por reproducidas, entre ellas la<br />
duración <strong>de</strong>l contrato, que entró en vigor el<br />
01.02.92, y será <strong>de</strong> 5 años, prorrogable<br />
automáticamente por perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> 2 años, salvo<br />
que cualquiera <strong>de</strong> las partes <strong>de</strong>cida darlo por<br />
extingui<strong>do</strong>. La dirección <strong>de</strong> servicios y trabajos<br />
<strong>de</strong>l presente contrato correspon<strong>de</strong>rá al Jefe <strong>de</strong><br />
Departamento <strong>de</strong> Audasa (cláusula 8). La<br />
contratista no podrá subcontratar a terceros, sin<br />
previa autorización <strong>de</strong> AUDASA. A este contrato<br />
se añadió un complemento para la prestación <strong>de</strong><br />
los mismos servicios en el tramo Coruña-Caldas<br />
<strong>de</strong> Reyes, y otro segun<strong>do</strong> hasta Vigo./ 7º.- El 27<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1991, por escritura pública nº 1.372<br />
<strong>de</strong>l Sr. notario <strong>do</strong>n L.M.L.R., con resi<strong>de</strong>ncia en…<br />
(La Coruña), se constituyó por <strong>do</strong>n E.B.M., en<br />
nombre y representación <strong>de</strong> la Entidad Mercantil<br />
“D.I.V., S.A.” (DIVISAS), en calidad <strong>de</strong><br />
Administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la misma <strong>do</strong>miciliada en A<br />
Coruña, C/…; <strong>do</strong>n J.C.A.C., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> la Entidad Mercantil “S.B.G.,<br />
S.A.” con <strong>do</strong>micilio en Vigo, <strong>do</strong>n S.T.V., en<br />
nombre <strong>de</strong> la Entidad Mercantil “X., S.A.” con<br />
<strong>do</strong>micilio en Pontevedra, y <strong>do</strong>n J.O.A., en nombre<br />
y representación <strong>de</strong> “H.O.G., S.A.”<br />
(HORTEGONSA), en calidad <strong>de</strong> Administra<strong>do</strong>r<br />
con <strong>do</strong>micilio en A Coruña, Avda… la sociedad<br />
“S.I.M.A., S.A.” (SIMA), con un capital social <strong>de</strong><br />
10.000.000 <strong>de</strong> pesetas, representa<strong>do</strong> por 200<br />
acciones <strong>de</strong> 50.000 pesetas cada una, suscrito y<br />
<strong>de</strong>sembolsa<strong>do</strong> por los socios funda<strong>do</strong>res: <strong>do</strong>n<br />
J.E.B.M. en nombre <strong>de</strong> DIVISAS 25 acciones por<br />
importe <strong>de</strong> 1.250.000 pesetas, <strong>do</strong>n J.C.A.C.<br />
“S.B.G., S.A” 25 acciones por importe <strong>de</strong><br />
1.250.000 pesetas, <strong>do</strong>n S.T.V. en nombre <strong>de</strong><br />
“XERMOLO, S.A.”, 25 acciones por importe <strong>de</strong><br />
1.250.000 pesetas y <strong>do</strong>n J.O.A., en nombre <strong>de</strong><br />
HORTEGONSA, 125 acciones por importe <strong>de</strong><br />
6.250.000 pesetas. Se nombró Administra<strong>do</strong>r<br />
Único a <strong>do</strong>n J.O.A./ 8º.- El 29 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1998, UDASA remite a SIMA la carta: “Muy<br />
Sres. Nuestros: Les comunicamos, con referencia<br />
al contrato que tenemos suscrito con V<strong>de</strong>s. De<br />
Conservación y Mantenimiento <strong>de</strong> la Autopista<br />
A-9 <strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992, cuya<br />
expiración habría <strong>de</strong> tener lugar el próximo día 31<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999, que, no habién<strong>do</strong>se conclui<strong>do</strong><br />
la tramitación <strong>de</strong>l procedimiento para la<br />
adjudicación <strong>de</strong>l nuevo contrato, <strong>de</strong>searíamos<br />
prorrogar aquel hasta el día 31 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 –<br />
esto es, cuatro meses más-. De ser <strong>de</strong> interés <strong>de</strong><br />
esa Sociedad la prórroga, les rogamos nos<br />
<strong>de</strong>vuelvan la copia adjunta <strong>de</strong>bidamente firmada.<br />
Aprovechamos para agra<strong>de</strong>cerles los servicios<br />
que vienen prestan<strong>do</strong> hasta la fecha y que<br />
esperamos sigan en igual forma en el futuro.<br />
Atentamente”. El 20 <strong>de</strong> mayo la que dice: “Muy<br />
Sres. Nuestros: Ponemos en su conocimiento que,<br />
resuelto <strong>de</strong>finitivamente el concurso y por<br />
haberse presenta<strong>do</strong> ofertas más favorables, no ha<br />
si<strong>do</strong> adjudicada a esa Empresa la contratación <strong>de</strong><br />
los servicios <strong>de</strong> referencia. Pero queremos <strong>de</strong>jar<br />
expresa constancia <strong>de</strong> nuestro sincero<br />
222
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
agra<strong>de</strong>cimiento por su participación en él y la<br />
calidad <strong>de</strong> la propuesta por uste<strong>de</strong>s presentada. La<br />
adjudicación se ha realiza<strong>do</strong> a favor <strong>de</strong> la U.T.E.<br />
a constituir por las empresas “D.C., S.A.”, “G.C.,<br />
S.A.” y “C.R.C.O.S., S.L.”. Les recordamos que<br />
el contrato que esta Sociedad mantiene con V<strong>de</strong>s.<br />
quedará extingui<strong>do</strong> el día 31 <strong>de</strong>l corriente mes <strong>de</strong><br />
mayo, según oportunamente les fue comunica<strong>do</strong>.<br />
Con esta oportunidad, les saludamos muy<br />
atentamente”./ 9º.- AUDASA publicó en el BOE<br />
<strong>de</strong> 3 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 anuncio sobre licitación<br />
para la adjudicación <strong>de</strong> contrato sobre<br />
Mantenimiento y reparación <strong>de</strong> la A-9./ 10º.- El<br />
31 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999, entre AUDASA y la<br />
“UT.E.” “D.C., S.A., G.C., S.A. y C.R.C.O.S.,<br />
S.L.”, abreviadamente “Mantenimiento y<br />
conservación <strong>de</strong> autopistas A-9”, se otorga<br />
contrato <strong>de</strong> adjudicación, <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong><br />
servicios <strong>de</strong> mantenimiento y conservación, y en<br />
su caso <strong>de</strong> reparación en la A-9 Autopista <strong>de</strong>l<br />
Atlántico, como resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l concurso y <strong>de</strong>l<br />
acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> mayo, con las cláusulas y<br />
condiciones que figuran en dicho contrato y se da<br />
por reproducidas. Sus efectos se inician a partir<br />
<strong>de</strong>l día 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999./ 11º.- La nueva<br />
empresa concesionaria, con fecha 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999, suscribió contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada según el artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, con varios trabaja<strong>do</strong>res, que estaban<br />
al servicio <strong>de</strong> la Empresa anterior./ 12º.- Se<br />
intentó Conciliación ante el Servicio <strong>de</strong><br />
Mediación, Arbitraxe e Conciliación, que resultó<br />
sin efecto y sin avenencia./ 13º.- Los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>mandantes no ostentan cargo <strong>de</strong> representación<br />
laboral o sindical, con excepción <strong>de</strong> <strong>do</strong>n S.R.A.,<br />
que fue elegi<strong>do</strong> representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
por CCOO en la empresa SIMA”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las <strong>de</strong>mandas<br />
formuladas por <strong>do</strong>n C.A.A., <strong>do</strong>n J.M.C., <strong>do</strong>n<br />
P.R.G., <strong>do</strong>n S.R.A. y <strong>do</strong>n F.C.V., contra las<br />
Empresas “A.A.C.E., S.A.”, (AUDASA),<br />
“S.I.M.A., S.A.” (SIMA), “S.B.G., S.A.”<br />
(SEBAGASA), U.T.E. “D.C., S.A., G.C., S.A., y<br />
C.R.C., S.A.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dichos<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Con fecha 17 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999,<br />
se dictó auto <strong>de</strong> aclaración cuya parte dispositiva<br />
es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “que <strong>de</strong>bía aclarar y<br />
aclaraba el Encabezamiento <strong>de</strong> la sentencia<br />
número 354/99, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que <strong>do</strong>n C.A.A.<br />
y <strong>do</strong>n J.M.C. están asisti<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la Letrada <strong>do</strong>ña<br />
I.B.P., y <strong>do</strong>n P.R.G., <strong>do</strong>n F.C.V. y <strong>do</strong>n S.A.R.A.,<br />
están representa<strong>do</strong>s por el Letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n R.H.M.”.<br />
QUINTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO. Contra la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las <strong>de</strong>mandas acumuladas números<br />
348/99 y 354/99, en su día formuladas,<br />
respectivamente, por C.A.A., J.M.C., y por<br />
P.R.G., S.R.A. y F.C.V., absolvió a las empresas<br />
co<strong>de</strong>mandadas “A.A.C.E., SA (Audasa),<br />
S.I.M.A., SA ( Sima), S.B.G., SA (Sebagasa),<br />
U.T.E. – D.C., SA, G.C., SA, y C.R.C., SA”, se<br />
alzan en suplicación los actores y, aquietán<strong>do</strong>se<br />
con los hechos proba<strong>do</strong>s, con amparo procesal en<br />
el artículo 191.c) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, preten<strong>de</strong>n el examen <strong>de</strong> las normas<br />
sustantivas y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia.<br />
SEGUNDO. Así los Sres. R.G.C.V. y R.A.,<br />
<strong>de</strong>nuncian la infracción por no aplicación <strong>de</strong> los<br />
artículos 15.1.a), 42 y 44 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res; 6.4 y 7.2 <strong>de</strong>l Código Civil; 1, 2, 3,<br />
4 y 6 <strong>de</strong> la Directiva 77/87 y artículos 2.1 y 2.a),<br />
b) <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/94 por el que se<br />
<strong>de</strong>sarrolla el artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res en materia <strong>de</strong> contratación, y los<br />
otros <strong>do</strong>s <strong>de</strong>mandantes, Sres. A.A. y M.C invocan<br />
la interpretación errónea <strong>de</strong>l artículo 15.1.a) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res en relación con el<br />
artículo 15.3 <strong>de</strong>l mismo Texto Legal.<br />
TERCERO. Los recurrentes cita<strong>do</strong>s “ut supra” en<br />
primer lugar preten<strong>de</strong>n, en esencia, que si el<br />
régimen jurídico <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> obra<br />
<strong>de</strong>termina que son duración incierta, si la obra no<br />
ha finaliza<strong>do</strong> los contratos continúan vigentes por<br />
lo que existiría <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y no extinción <strong>de</strong> contrato<br />
por finalización <strong>de</strong> obra, así como que, al no<br />
haber finaliza<strong>do</strong> al no existir un trabajo <strong>de</strong><br />
naturaleza temporal objetivamente <strong>de</strong>fini<strong>do</strong> como<br />
tal habien<strong>do</strong> únicamente varia<strong>do</strong> el sujeto activo<br />
<strong>de</strong>l trabajo, que pasó a ser <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> por la<br />
U.T.E. co<strong>de</strong>mandada, no existe causa o motivo<br />
para la resolución <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> obra, con lo<br />
que llega a la propia conclusión <strong>de</strong> que los hechos<br />
constituyen <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, manifestan<strong>do</strong> en último<br />
término que habría subrogación empresarial; por<br />
su parte, los otros <strong>do</strong>s trabaja<strong>do</strong>res entien<strong>de</strong>n que<br />
no se trata <strong>de</strong> un trabajo <strong>de</strong> carácter temporal,<br />
aludien<strong>do</strong> a una situación <strong>de</strong> fraudulencia<br />
genera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> fijeza, por lo que los ceses<br />
constituirían <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, así como que, aún hacien<strong>do</strong><br />
constar que sobre ello no se pronuncia el Juez <strong>de</strong><br />
instancia, estaríamos ante un supuesto <strong>de</strong><br />
sucesión <strong>de</strong> empresas en aplicación <strong>de</strong> la<br />
Directiva Comunitaria 77/187.<br />
CUARTO. No ha <strong>de</strong> tener éxito la censura<br />
jurídica a que se contraen los recursos articula<strong>do</strong>s<br />
223
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
por los <strong>de</strong>mandantes y es que <strong>de</strong>be tenerse en<br />
cuenta, en primer lugar, que tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong><br />
relaciones laborales relativas a la prestación <strong>de</strong><br />
servicios para la empresa Simasa, consistentes en<br />
trabajos <strong>de</strong> mantenimiento en la autopista Padrón<br />
– Tuy, no pue<strong>de</strong> soslayarse el hecho <strong>de</strong> que los<br />
servicios a realizar por los actores en atención a<br />
aquellas están supeditadas a la propia duración <strong>de</strong><br />
la concesión a la empresa antes citada como<br />
adjudicataria que era <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> asistencia<br />
técnica a la conservación y mantenimiento <strong>de</strong> la<br />
Autopista <strong>de</strong>l Atlántico A-9, habien<strong>do</strong><br />
estableci<strong>do</strong>, al efecto la jurispru<strong>de</strong>ncia, sentencia<br />
Tribunal Supremo, Sala 4ª <strong>de</strong> 18.12.98 que “el<br />
problema <strong>de</strong>bati<strong>do</strong> queda limita<strong>do</strong> a <strong>de</strong>cidir si el<br />
servicio objeto <strong>de</strong>l contrato previsto en los<br />
artículos 15.1.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
y 2 <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84 ha <strong>de</strong> ser por su<br />
naturaleza un servicio limita<strong>do</strong> en el tiempo o si,<br />
aún tenien<strong>do</strong> vocación <strong>de</strong> permanencia, pue<strong>de</strong> ser<br />
objeto <strong>de</strong> esta modalidad <strong>de</strong> contratación un<br />
servicio que, para el emplea<strong>do</strong>r, queda limita<strong>do</strong><br />
en el tiempo, por las condiciones en que se ha<br />
pacta<strong>do</strong> su realización con un tercero. Tal es el<br />
caso contempla<strong>do</strong> y resuelto por la sentencia <strong>de</strong><br />
esta Sala <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1997 (recurso<br />
3.827/95), si bien contempla un supuesto <strong>de</strong><br />
realización <strong>de</strong> un servicio <strong>de</strong> vigilancia por<br />
empresa <strong>de</strong> este ramo para una cliente y en el que<br />
se había concerta<strong>do</strong> el contrato con el trabaja<strong>do</strong>r<br />
por obra <strong>de</strong>terminada mientras durara la contrata.<br />
Abordaba el problema que antes hemos apunta<strong>do</strong><br />
y, tras referir la falta <strong>de</strong> respuesta judicial<br />
uniforme, señalaba que la dificultad <strong>de</strong><br />
calificación se produce en estos casos por la<br />
distinta perspectiva a partir <strong>de</strong> la que pue<strong>de</strong><br />
consi<strong>de</strong>rarse la limitación <strong>de</strong>l objeto <strong>de</strong>l contrato.<br />
El artículo 2.1 <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/1984<br />
establece que los contratos <strong>de</strong> la modalidad<br />
prevista en el artículo 15.1.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res “tienen por objeto la realización <strong>de</strong><br />
obras o servicios <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s con autonomía y<br />
sustantividad propias <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> la<br />
empresa y cuya ejecución, aunque limitada en el<br />
tiempo, es en principio <strong>de</strong> duración incierta. En<br />
casos como el presente es claro que no existe un<br />
trabajo dirigi<strong>do</strong> a la ejecución <strong>de</strong> una obra<br />
entendida como elaboración <strong>de</strong> una cosa<br />
<strong>de</strong>terminada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un proceso con principio y<br />
fin, y tampoco existe un servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
entendi<strong>do</strong> como una prestación <strong>de</strong> hacer que<br />
concluye con su total realización. Sin embargo,<br />
existe una necesidad <strong>de</strong> trabajo temporalmente<br />
limitada para la empresa y objetivamente <strong>de</strong>finida<br />
y ésa es -es importante subrayarlo- una limitación<br />
conocida por las partes en el momento <strong>de</strong><br />
contratar y que opera, por tanto, como un límite<br />
temporal previsible en la medida en que el<br />
servicio se presta por encargo <strong>de</strong> un tercero y<br />
mientras se mantenga éste”, añadien<strong>do</strong> que “en<br />
este senti<strong>do</strong> no cabe argumentar que la<br />
realización <strong>de</strong> este tipo <strong>de</strong> trabajos constituye la<br />
actividad normal <strong>de</strong> la empresa, porque esa<br />
normalidad no altera el carácter temporal <strong>de</strong> la<br />
necesidad <strong>de</strong> trabajo, como muestra el supuesto<br />
típico <strong>de</strong> este contrato (las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
construcción). Y tampoco es <strong>de</strong>cisivo para la<br />
apreciación <strong>de</strong>l carácter objetivo <strong>de</strong> la necesidad<br />
temporal <strong>de</strong> trabajo el que éste pueda respon<strong>de</strong>r<br />
también a una exigencia permanente <strong>de</strong> la<br />
empresa comitente, pues lo que interesa aquí es la<br />
proyección temporal <strong>de</strong>l servicio sobre el contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo y para ello, salvo supuestos <strong>de</strong> cesión<br />
en que la contrata actúa sólo como un mecanismo<br />
<strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> un negocio interpositorio, lo<br />
<strong>de</strong>cisivo es el carácter temporal <strong>de</strong> la actividad<br />
para quien asume la posición empresarial en ese<br />
contrato”.<br />
QUINTO. Por otro la<strong>do</strong>, en el supuesto <strong>de</strong> autos,<br />
el inaltera<strong>do</strong> relato histórico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia es <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> que con fecha 31 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, quedó extingui<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong><br />
Conservación y mantenimiento <strong>de</strong> la Autopista A-<br />
9 que habían suscrito Audasa y Sima, habien<strong>do</strong><br />
otorga<strong>do</strong> aquella nuevo contrato con la U.T.E.<br />
co<strong>de</strong>mandada el referi<strong>do</strong> día 31.05.99, por lo que<br />
la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la co<strong>de</strong>mandada Sima <strong>de</strong> dar por<br />
concluida la relación laboral con los actores no se<br />
revela como constitutiva <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino como<br />
consecuencia <strong>de</strong> lo pacta<strong>do</strong> en los contratos,<br />
singularmente <strong>de</strong> lo dispuesto en la cláusula 7ª <strong>de</strong><br />
los mismos, por lo que el cese <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
se ofrece a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> a <strong>de</strong>recho, sin que se haya<br />
evi<strong>de</strong>ncia<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong> una situación<br />
incardinable en el ámbito <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley por el<br />
hecho <strong>de</strong> que, en relación con algunos <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, hubiesen media<strong>do</strong> otros contratos<br />
temporales con anterioridad al concerta<strong>do</strong> en<br />
marzo <strong>de</strong> 1998, pues el contrato <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong><br />
empleo suscrito por los actores, dada su<br />
naturaleza no causal, <strong>de</strong>berá enten<strong>de</strong>rse que<br />
conserva su propio régimen jurídico sin que<br />
pue<strong>de</strong> presumirse un ánimo fraudulento, lo que<br />
<strong>de</strong>termina que la suscripción <strong>de</strong> un finiquito entre<br />
las partes a su finalización <strong>de</strong>be consi<strong>de</strong>rarse<br />
como un fin <strong>de</strong> contrato por expiración <strong>de</strong>l tiempo<br />
conveni<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> tal lo acaeci<strong>do</strong> en el caso<br />
presente, como recoge el relato histórico <strong>de</strong> la<br />
resolución, sin que conste que hubiese habi<strong>do</strong><br />
oposición o controversia alguna entre partes a la<br />
finalización <strong>de</strong> tales convenciones suscritas con<br />
anterioridad al pacto <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1998 lleva<strong>do</strong> a<br />
cabo entre los actores y la mercantil Sima y sin<br />
que, por último, se constate la conculcación <strong>de</strong> la<br />
normativa referida a la subrogación empresarial<br />
así en el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res como en la<br />
Directiva Comunitaria a que se contrae el recurso,<br />
pues, por más que la sentencia <strong>de</strong> instancia ni<br />
siquiera examina las connotaciones o<br />
circunstancias que pudieran <strong>de</strong>rivarse <strong>de</strong><br />
supuestas subrogaciones empresariales o<br />
224
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sucesiones <strong>de</strong> empresas, no pue<strong>de</strong> olvidarse que<br />
ni en el clausula<strong>do</strong> <strong>de</strong>l concurso ni en el ámbito<br />
convencional se especifica la obligación <strong>de</strong> que la<br />
nueva empresa adjudicataria <strong>de</strong> la contrata se<br />
subrogase en la posición <strong>de</strong> la anterior, por lo que<br />
la mera circunstancia <strong>de</strong> la i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong><br />
prestaciones no implica transmisión <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad<br />
económica ni es predicable que se hubiese<br />
transmiti<strong>do</strong> una unidad productiva autónoma por<br />
el hecho <strong>de</strong> que el servicio pasase a ser<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> por una empresa distinta a la que<br />
venía hacién<strong>do</strong>lo en virtud <strong>de</strong> la extinguida<br />
relación contractual con la concesionaria <strong>de</strong> la<br />
autopista A-9.<br />
SEXTO. En consonancia con lo estableci<strong>do</strong> en los<br />
fundamentos anteriores, proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación<br />
<strong>de</strong> los recursos articula<strong>do</strong>s por la parte actora<br />
contra la sentencia <strong>de</strong> instancia y la confirmación<br />
<strong>de</strong> dicha resolución.<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> los recursos articula<strong>do</strong>s por los<br />
<strong>de</strong>mandantes contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social nº 5 <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> fecha 30.07.99, en<br />
autos nº 348/99 y 354/99 acumula<strong>do</strong>s, sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, confirmamos dicha resolución.<br />
S. CA.<br />
2866 RECURSO Nº:<br />
03/0008426/1996<br />
PRIMACÍA DO PRINCIPIO REALISTA<br />
SOBRE O FORMALISTA, A EFECTOS DA<br />
ESIXENCIA DE COTAS Ó RÉXIME<br />
ESPECIAL DE EMPREGADOS DE FOGAR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiséis <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008426/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
J.A.S.G., con D.N.I…, <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (A<br />
Coruña), representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>n R.L.M., contra Resolución <strong>de</strong> 30.04.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra<br />
provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio sobre certificaciones <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scubierto 940750203 y 940750304, perío<strong>do</strong> 1-<br />
12/92, Régimen Hogar. Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
representada por el LETRADO DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
<strong>de</strong>terminada en 346.728 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 2 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999,<br />
fecha en que tuvo lugar. Por provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
misma fecha y con suspensión <strong>de</strong>l término para<br />
dictar sentencia se acordó para mejor proveer<br />
oficiar a la Dirección Provincial <strong>de</strong> la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social en esta capital al<br />
objeto <strong>de</strong> que, a la mayor brevedad, se participe si<br />
<strong>do</strong>ña N.M.F., con número <strong>de</strong> afiliación… y <strong>do</strong>ña<br />
B.B.A. con número <strong>de</strong> afiliación… figuraban <strong>de</strong><br />
alta en algunos <strong>de</strong> los regímenes <strong>de</strong> cotización a<br />
la Seguridad Social en el perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong><br />
entre el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1991 y el 1 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1993. Practicada la prueba se acordó unirla a los<br />
autos, ponién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> manifiesto a las partes por<br />
tres días a fin <strong>de</strong> que alegasen lo que estimaren<br />
conveniente presentan<strong>do</strong> escrito <strong>de</strong> alegaciones el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte recurrente y el <strong>de</strong> la parte<br />
<strong>de</strong>mandada, que se unieron a los autos, alzán<strong>do</strong>se<br />
la suspensión acordada y quedan<strong>do</strong> los autos para<br />
dictar sentencia.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna a través <strong>de</strong>l presente recurso la<br />
resolución <strong>de</strong>l Director Provincial <strong>de</strong> la TGSS<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso ordinario interpuesto<br />
contra <strong>do</strong>s provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio dictada en<br />
sendas certificaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto por cuotas<br />
225
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
correspondientes al Régimen Especial <strong>de</strong><br />
Empleadas <strong>de</strong> Hogar, ofrecién<strong>do</strong>se como razones<br />
<strong>de</strong> tal <strong>de</strong>sestimación: a) que no era <strong>de</strong> apreciar<br />
nulidad <strong>de</strong>l procedimiento, pues tanto los previos<br />
requerimientos <strong>de</strong> pago como la provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
apremio le fueran oportunamente notifica<strong>do</strong>s, y<br />
que dichos requerimientos especificaban la<br />
naturaleza <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda; b) frente al alegato <strong>de</strong> que<br />
la “<strong>de</strong>uda no era cierta”, “que presentó la baja <strong>de</strong><br />
las <strong>do</strong>s empleadas <strong>de</strong> hogar fuera <strong>de</strong> plazo, el<br />
11.08.93, por lo que en fecha 13.08.93 se le<br />
comunicó que la fecha real <strong>de</strong> baja era el<br />
01.07.91, y por tanto tiene obligación <strong>de</strong> cotizar<br />
hasta el 01.08.93, fecha <strong>de</strong> efectos <strong>de</strong> la baja, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con lo estableci<strong>do</strong> en el art. 18.3 <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 28.12.66”.<br />
II.- El recurrente insiste en la nulidad <strong>de</strong>l<br />
procedimiento recaudatorio, pues los<br />
requerimientos no se ajustaran a las exigencias<br />
formales <strong>de</strong>l art. 79 <strong>de</strong>l R.D. 1.517/91<br />
(Reglamento <strong>de</strong> Recaudación <strong>de</strong> los recursos <strong>de</strong>l<br />
sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social), motivo que ha <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sestimarse, como ya lo hizo la resolución<br />
recurrida, por cuanto <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong> los aludi<strong>do</strong>s<br />
requerimientos se observa que en los mismos se<br />
expresaron los datos relaciona<strong>do</strong>s en aquel<br />
precepto, y si bien es cierto que en la indicación<br />
referida a los “trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s”, se<br />
consignó tan solo el número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res, a tal<br />
incompleta i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> las trabaja<strong>do</strong>ras, no<br />
se le pue<strong>de</strong> reconocer el efecto anulatorio<br />
pretendi<strong>do</strong>, pues ha <strong>de</strong> señalarse que, con carácter<br />
previo, se le notificara la resolución que se<br />
pronunciara sobre la solicitud <strong>de</strong> baja <strong>de</strong> las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras con la eficacia ya señalada, y en la<br />
que aparece tal i<strong>de</strong>ntificación.<br />
A la misma conclusión se llega respecto <strong>de</strong> las<br />
certificaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto en las que se<br />
insertaron las provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio, pues<br />
aquéllas reúnen to<strong>do</strong>s los requisitos formales<br />
preveni<strong>do</strong>s en el referi<strong>do</strong> Reglamento, ya se tome<br />
el aproba<strong>do</strong> por el R.D. 1.517/91, o el aproba<strong>do</strong><br />
por R.D. 1.637/95.<br />
III.- En cuanto al fon<strong>do</strong>, aduce la recurrente que<br />
la propia Tesorería reconociera como fechas<br />
reales <strong>de</strong> cese en el trabajo las que comunicara el<br />
recurrente, pero con efectos referi<strong>do</strong>s a la fecha<br />
<strong>de</strong> comunicación tardía <strong>de</strong> la baja.<br />
Si bien es cierto que la referida alegación <strong>de</strong><br />
fon<strong>do</strong> no se correspon<strong>de</strong>, <strong>de</strong> forma específica, con<br />
ninguno <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong> oposición al apremio,<br />
también lo es, como se tiene dicho en otras<br />
ocasiones, que a los motivos <strong>de</strong> oposición <strong>de</strong>ben<br />
superponerse aquellas circunstancias que, <strong>de</strong><br />
concurrir, generarían la nulidad <strong>de</strong> la provi<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> apremio, cuales son en la materia que nos<br />
ocupa la inexistencia <strong>de</strong>l supuesto <strong>de</strong> hecho<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda o la falta <strong>de</strong><br />
correspon<strong>de</strong>ncia subjetiva entre éste y la persona<br />
a quien primero el requerimiento y, más tar<strong>de</strong>, la<br />
provi<strong>de</strong>ncia se notifican. Y ello porque la <strong>de</strong>fensa<br />
a ultranza <strong>de</strong> los aspectos formales <strong>de</strong>l<br />
procedimiento posterior <strong>de</strong> <strong>de</strong>volución <strong>de</strong><br />
ingresos in<strong>de</strong>bi<strong>do</strong>s (arts. 42 y siguientes <strong>de</strong>l<br />
Reglamento).<br />
Como tiene dicho esta Sala en otras ocasiones, si<br />
bien es cierto que el Decreto regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong> aquel<br />
Régimen especial dispone que la obligación <strong>de</strong><br />
cotizar será exigible hasta la fecha <strong>de</strong> la baja <strong>de</strong>l<br />
emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong>l hogar, también lo es que la<br />
exigencia <strong>de</strong> cuotas <strong>de</strong>vengadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
producción <strong>de</strong> dicho evento hasta la fecha en que<br />
tardíamente se comunicó la baja en aquel<br />
Régimen especial carece <strong>de</strong> causa jurídica, pues<br />
ya no concurrirían las condiciones que conforme<br />
a la normativa que regula dicho régimen<br />
obligaban a la permanencia en el mismo, sin que<br />
empece a ello, el incumplimiento <strong>de</strong> aquella<br />
obligación formal, pues no es la observancia <strong>de</strong><br />
requisitos formales la que produce inmediata<br />
eficacia en or<strong>de</strong>n a la inclusión o baja en el<br />
Régimen examina<strong>do</strong>, sino única y exclusivamente<br />
el <strong>de</strong>sarrollo por parte <strong>de</strong>l sujeto <strong>de</strong> la actividad<br />
que conforme a esa normativa obliga a la<br />
permanencia en el mismo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong>, por tanto,<br />
imperar la tesis realista sobre la formalista. Ahora<br />
bien, la preeminencia <strong>de</strong> la tesis realista sobre la<br />
formalista exige que sea el interesa<strong>do</strong>, y no la<br />
propia Tesorería, el que acredite la cesación en la<br />
actividad a fin <strong>de</strong> <strong>de</strong>struir la presunción <strong>de</strong><br />
actividad <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la permanente situación <strong>de</strong><br />
alta.<br />
Pues bien, en el presente caso, el recurrente no<br />
aportó la más mínima probanza y, aún, indicio<br />
(prestación <strong>de</strong> trabajo por cuenta propia o ajena,<br />
alta en otro Régimen, etc.) <strong>de</strong> que el cese en la<br />
actividad como empleadas <strong>de</strong>l hogar a su servicio<br />
se hubiera produci<strong>do</strong> en la fecha consignada en la<br />
comunicación <strong>de</strong> la baja a la Tesorería, vinién<strong>do</strong>le<br />
a confirmar la prueba practicada para mejor<br />
proveer, sendas certificaciones <strong>de</strong> la TGSS, que<br />
vienen a revelar que dichas trabaja<strong>do</strong>ras durante<br />
aquel perío<strong>do</strong> intermedio no causaron alta para<br />
otra empresa, ya en el Régimen General, o en este<br />
Régimen Especial <strong>de</strong> Empleadas <strong>de</strong> Hogar.<br />
Sien<strong>do</strong> ello así, proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
IV.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por J.A.S.G. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 30.04.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
226
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ordinario contra provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio sobre<br />
certificaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto 940750203 y<br />
940750304, perío<strong>do</strong> 1-12/92, Régimen Hogar,<br />
dicta<strong>do</strong> por TESORERÍA GENERAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. S.<br />
2867 RECURSO Nº 5.344/99<br />
A PROCEDENCIA DE EXTINCIÓN DE<br />
CONTRATO DE TRABALLO POR<br />
INCUMPRIMENTO CONTRACTUAL GRAVE<br />
DO EMPRESARIO MEDIANTE O EXERCICIO<br />
DE ACCIÓN POLO TRABALLADOR<br />
TEMPORANEAMENTE DEDUCIDA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. Outeiriño<br />
Fuente<br />
A Coruña, a veintiséis <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.344/99<br />
interpuesto por Empresa “C., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.1 <strong>de</strong><br />
Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n D.L.N. en reclamación<br />
<strong>de</strong> EXTINCIÓN CONTRATO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Empresa “C., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 402/99<br />
sentencia con fecha veintitrés <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n D.L.N., mayor<br />
<strong>de</strong> edad y con D.N.I…, viene prestan<strong>do</strong> servicios<br />
para la empresa “C., S.A.” con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> gerente y un salario mensual <strong>de</strong><br />
538.173 pesetas, inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias.- SEGUNDO.- El actor inició su<br />
relación laboral el día 21 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1983 con la<br />
empresa Cooperativa Industrial “D.”, con<br />
<strong>do</strong>micilio en…, <strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong><br />
distribución y venta al por mayor <strong>de</strong> productos <strong>de</strong><br />
droguería y perfumería, hacién<strong>do</strong>lo como gerente<br />
en virtud <strong>de</strong> contrato suscrito en la referida fecha,<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios en la nave propiedad <strong>de</strong><br />
esta empresa sita en la Carretera Peina<strong>do</strong>r-<br />
Re<strong>do</strong>n<strong>de</strong>la, ...El día 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 dicha<br />
empresa suscribió contrato <strong>de</strong> arrendamiento <strong>de</strong><br />
empresa con la <strong>de</strong>mandada “C., S.A.” arrendan<strong>do</strong><br />
a ésta la explotación <strong>de</strong> su empresa, <strong>de</strong> “D.”,<br />
como conjunto unitario integra<strong>do</strong> por: la nave, los<br />
muebles, medios <strong>de</strong> transporte y equipo<br />
informático, así como la organización, esfuerzo,<br />
actividad y relaciones <strong>de</strong> hecho, por un perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 3 años, por un precio inicial <strong>de</strong> 12 millones <strong>de</strong><br />
pesetas anuales y <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> la arrendataria<br />
continuar con el mismo objeto y actividad, si bien<br />
se le permitía ampliarlos. La arrenda<strong>do</strong>ra se<br />
comprometía a colaborar con la arrendataria<br />
asesorán<strong>do</strong>la durante un año y en cuanto al<br />
personal se pactó la compensación <strong>de</strong> los gastos<br />
sin merma <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos y obligaciones<br />
<strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l artículo 42 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. En su virtud, el actor siguió<br />
prestan<strong>do</strong> servicios sin solución <strong>de</strong> continuidad<br />
para la empresa “C., S.A.”, la cuál le notificó el<br />
día 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 escrito <strong>de</strong> igual fecha por<br />
el que le comunicaba que si el proyecto <strong>de</strong><br />
cooperación entre las <strong>do</strong>s empresa daba<br />
resulta<strong>do</strong>s positivos y “C., S.A.” seguía con el<br />
Cash <strong>de</strong>… <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> los 3 años previstos como<br />
duración inicial <strong>de</strong> la colaboración entre las <strong>do</strong>s<br />
empresas, “C., S.A.” le reconocería la antigüedad<br />
que tenía en “D.”, y que si el actor <strong>de</strong>jaba <strong>de</strong><br />
pertenecer a la empresa en ese plazo <strong>de</strong> 3 años<br />
por cierre <strong>de</strong> la empresa, <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o cualquier otra<br />
razón, el actor reconocía como fecha <strong>de</strong><br />
antigüedad la <strong>de</strong>l 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, fecha ésta<br />
en la que las partes, previa liquidación al actor <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 1 al 25 <strong>de</strong> enero, suscribieron un<br />
contrato in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong>l que cabe <strong>de</strong>stacar que en<br />
su cláusula tercera se disponía que el actor<br />
prestaría sus servicios como gerente <strong>de</strong>l Cash <strong>de</strong><br />
“C.” en… tenien<strong>do</strong> su lugar <strong>de</strong> trabajo básico en<br />
este municipio, Carretera <strong>de</strong> Peina<strong>do</strong>r-<br />
Re<strong>do</strong>n<strong>de</strong>la… (Pontevedra), con obligación <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>splazarse para realizar visitas a clientes y<br />
provee<strong>do</strong>res, tanto en la provincia como en la<br />
Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia y cualquier otra<br />
gestión que le encargue la Dirección General <strong>de</strong><br />
la empresa.- TERCERO.- De los 10 trabaja<strong>do</strong>res<br />
que “D.” tenía con contrato en vigor el día 25 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1994, el actor fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja en la<br />
Seguridad Social ese mismo día y otros 6 el 28 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1995, causan<strong>do</strong> alta respectivamente<br />
en “C.” el 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 el actor y el 1 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1995 los otros 6. Los <strong>de</strong>más no pasaron<br />
a “C.”.- CUARTO.- El actor, como gerente, venía<br />
en la práctica dirigien<strong>do</strong> las 3 áreas <strong>de</strong> la<br />
empresa: administrativa, logística-almacén<br />
227
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
(transporte y stock) y ventas coordinan<strong>do</strong> el<br />
equipo <strong>de</strong> ventas y visitan<strong>do</strong> <strong>de</strong> manera puntual a<br />
algún cliente. El día 16 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 la<br />
empresa comunicó al actor carta <strong>de</strong> igual fecha en<br />
la que se disponía que <strong>do</strong>n T.F.S.S. pasaba a<br />
dirigir las áreas <strong>de</strong> administración y almacén,<br />
dan<strong>do</strong> cuenta al actor <strong>de</strong> los cambios que<br />
efectuase en las tareas o méto<strong>do</strong>s <strong>de</strong> trabajo en el<br />
área <strong>de</strong> administración y compartien<strong>do</strong> con él las<br />
cuestiones <strong>de</strong> recursos humanos, y disponien<strong>do</strong><br />
que el actor asumiese las siguientes funciones:<br />
negociaciones con provee<strong>do</strong>res para ofertas,<br />
promociones y campañas distintas <strong>de</strong> las<br />
concertadas por la se<strong>de</strong> social <strong>de</strong> la empresa,<br />
encargán<strong>do</strong>se <strong>do</strong>n T. <strong>de</strong> la reposición diaria; y<br />
coordinar el equipo <strong>de</strong> ventas pero incrementan<strong>do</strong><br />
las visitas semanales a los clientes más<br />
importantes en cuanto a facturación mensual<br />
mantenien<strong>do</strong> con ellos un contacto muy directo<br />
por encima <strong>de</strong> la habitual con el ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r<br />
correspondiente y visitas colegiadas con cada<br />
ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r a cada área o ruta propia por lo menos<br />
una vez al mes con cada uno <strong>de</strong> ellos; y estudiar<br />
la apertura <strong>de</strong> nuevas zonas, como el norte <strong>de</strong><br />
Portugal, que pudieran ser interesantes, mediante<br />
carta <strong>de</strong> fecha 27 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> este año la empresa<br />
le comunicó al actor que disfrutaría <strong>de</strong> vacaciones<br />
<strong>de</strong>l 28 <strong>de</strong> mayo al 27 <strong>de</strong> junio, en contra <strong>de</strong> lo<br />
habitual en la empresa es tomar vacaciones por<br />
quincenas, y que antes <strong>de</strong> irse <strong>de</strong> vacaciones<br />
entregase las llaves <strong>de</strong> la caja <strong>de</strong> seguridad, puerta<br />
<strong>de</strong> entrada y <strong>de</strong>más instalaciones al Sr. T.F.<br />
Finalmente, el día 28 <strong>de</strong> junio la empresa le<br />
comunicó, en aplicación <strong>de</strong> la cláusula tercera <strong>de</strong><br />
su contrato, otra carta <strong>de</strong> igual fecha encargán<strong>do</strong>le<br />
con más <strong>de</strong>talle la prospección <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong><br />
portugués <strong>de</strong> la zona norte, hasta Oporto, y la<br />
recuperación <strong>de</strong> clientes que lo habían si<strong>do</strong> pero<br />
ya no lo eran o sólo compraban en el propio Cash,<br />
visitán<strong>do</strong>los para convertirlos <strong>de</strong> nuevo en<br />
clientes, fijan<strong>do</strong> un plazo <strong>de</strong> 4 meses para la<br />
primera gestión y hasta el 30 <strong>de</strong> septiembre para<br />
la segunda, informan<strong>do</strong> a la Dirección <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>l resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> ambas tareas <strong>de</strong> cada<br />
semana; asimismo, se le indicaba que si precisaba<br />
medios materiales o humanos para realizar dichas<br />
tareas, que lo indicase por escrito.- QUINTO.- En<br />
fecha 9 <strong>de</strong> julio el actor remitió carta a la empresa<br />
solicitan<strong>do</strong> directrices sobre clientes a visitar,<br />
precios y márgenes <strong>de</strong> cobro a ofertar,<br />
condiciones <strong>de</strong> entrega y transporte, etc. en sus<br />
visitas a Portugal, solicitan<strong>do</strong> el apoyo <strong>de</strong> una<br />
personal portuguesa y un vehículo y comunican<strong>do</strong><br />
que los clientes que se le or<strong>de</strong>naba visitar eran<br />
poco importantes, que no querían ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r y<br />
otros motivos por lo que los habían aban<strong>do</strong>na<strong>do</strong>,<br />
reiteran<strong>do</strong> las comunicaciones mediante <strong>do</strong>s fases<br />
remiti<strong>do</strong>s a media<strong>do</strong>s y finales <strong>de</strong> julio,<br />
contestán<strong>do</strong>le la empresa en ambos que siguiese<br />
con su visitas a Portugal averiguan<strong>do</strong> la situación<br />
real <strong>de</strong>l nivel <strong>de</strong> precios y que visitase a los<br />
clientes que aún no había visita<strong>do</strong>.- SEXTO.- El<br />
día 11 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> este año el actor presentó<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales,<br />
por enten<strong>de</strong>r vulnera<strong>do</strong>s los <strong>de</strong> libertad, dignidad,<br />
promoción y formación profesional y ocupación<br />
efectiva, y ello en base a los cambios que había<br />
sufri<strong>do</strong> en virtud <strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s toma<strong>do</strong>s por la<br />
empresa y recogi<strong>do</strong>s en las citadas cartas <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong><br />
febrero y 27 <strong>de</strong> mayo, dictan<strong>do</strong> sentencia el 30 <strong>de</strong><br />
junio el Juzga<strong>do</strong> número 2, al que se turnó la<br />
<strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> ésta, consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que<br />
no se vulneraban tales <strong>de</strong>rechos y que el actor<br />
<strong>de</strong>bía acudir a las vías previstas por los artículos<br />
41 y 5º <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y 138 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, sentencia que<br />
no consta que haya si<strong>do</strong> recurrida.- SÉPTIMO.-<br />
Presentada papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
S.M.A.C. el día 2 <strong>de</strong> julio, la misma tuvo lugar en<br />
fecha 15 con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin efecto".<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las excepciones <strong>de</strong><br />
caducidad, cosa juzgada e ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento alegadas por la <strong>de</strong>mandada y<br />
estima<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>n D.L.N.,<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro rescindida en la fecha <strong>de</strong><br />
la presente resolución la relación laboral que le<br />
une con la empresa “C., S.A.”, a la que con<strong>de</strong>no a<br />
que le abone el referi<strong>do</strong> actor una in<strong>de</strong>mnización<br />
<strong>de</strong> 13.469.069 pesetas".<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estima la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por el actor, <strong>de</strong>clara<br />
extinguida su relación laboral con la <strong>de</strong>mandada<br />
“C., S.A.”, y con<strong>de</strong>na a dicha empresa a abonarle<br />
en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización la cantidad <strong>de</strong><br />
13.469.069 ptas.<br />
Y contra este pronunciamiento recurre la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada articulan<strong>do</strong> un primer motivo <strong>de</strong><br />
suplicación, al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la LPL,<br />
en el que <strong>de</strong>nuncia error en los hechos proba<strong>do</strong>s,<br />
en concreto, en el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> ellos, por estimar<br />
que el actor no fue contrata<strong>do</strong> en fecha<br />
21.01.1983, sino el 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 en virtud<br />
<strong>de</strong> un nuevo contrato, infringien<strong>do</strong> en este punto<br />
la sentencia recurrida la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> los actos<br />
propios y llevan<strong>do</strong> al extremo el beneficio en<br />
favor pro operario.<br />
El motivo no pue<strong>de</strong> prosperar, pues aparte <strong>de</strong> no<br />
aparecer correctamente formula<strong>do</strong> al intercalarse<br />
228
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
en él cuestiones <strong>de</strong> hecho y <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le jurídica, es<br />
lo cierto que no cabe modificar la antigüedad <strong>de</strong>l<br />
actor fundán<strong>do</strong>se exclusivamente en el contrato<br />
<strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, pues el hecho proba<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>scribe minuciosamente cuan<strong>do</strong> empezó a<br />
trabajar para la empresa Cooperativa Industrial<br />
“D.” (el 21.01.1983, según resulta <strong>de</strong>l primer<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo que suscribió), y las<br />
vicisitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> su relación laboral, así como el<br />
contrato <strong>de</strong> arrendamiento <strong>de</strong> industria entre su<br />
anterior emplea<strong>do</strong>ra y la <strong>de</strong>mandada “C., S.A.”,<br />
en virtud <strong>de</strong>l cual la primera arrendó a la segunda<br />
la explotación <strong>de</strong> su empresa como conjunto<br />
unitario integra<strong>do</strong> por: la nave, los muebles,<br />
medios <strong>de</strong> transporte y equipo informático, así<br />
como la organización, esfuerzo, actividad y<br />
relaciones <strong>de</strong> hecho por un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tres años...,<br />
lo que pone <strong>de</strong> manifiesto que el Juzga<strong>do</strong>r a quo<br />
expresó su convicción aprecian<strong>do</strong> conjuntamente<br />
la <strong>do</strong>cumental que cita la empresa “C., S.A.” con<br />
otros medios probatorios, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con las<br />
reglas <strong>de</strong> la sana crítica (art. 97.2 LPL), sin que<br />
exista base alguna para sustituir su objetivo e<br />
imparcial criterio por el mas subjetivo e<br />
interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> parte que es lo que, en <strong>de</strong>finitiva, la<br />
recurrente preten<strong>de</strong>.<br />
SEGUNDO.- Con idéntica cita procesal formula<br />
la recurrente otros tres motivos <strong>de</strong> suplicación en<br />
los que <strong>de</strong>nuncia error en la apreciación <strong>de</strong> las<br />
pruebas, sin proponer redacción alternativa<br />
alguna y limitán<strong>do</strong>se a efectuar su particular<br />
valoración <strong>de</strong> las pruebas, intercalan<strong>do</strong>, a<strong>de</strong>más,<br />
en el tercero <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s motivos cuestiones <strong>de</strong><br />
ín<strong>do</strong>le jurídica (cosa juzgada, ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento y caducidad, reiteradas mas<br />
a<strong>de</strong>lante en los motivos <strong>de</strong> censura jurídica)<br />
Los tres motivos <strong>de</strong>vienen inaceptables, pues<br />
como tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> reiteradamente este<br />
Tribunal, la flexibilización en el formalismo<br />
exigible para interponer el recurso <strong>de</strong> suplicación,<br />
no pue<strong>de</strong> llevar a una impugnación abierta y libre<br />
que obligue a la Sala a colaborar en la<br />
construcción <strong>de</strong> dicho recurso, ya que ello<br />
atentaría contra la seguridad jurídica y situaría a<br />
la parte recurrida en manifiesta in<strong>de</strong>fensión.<br />
Consecuentemente, una vez que la revisión <strong>de</strong><br />
hechos que se propone no contiene expresa<br />
indicación <strong>de</strong> la redacción alternativa, adición,<br />
modificación o supresión que haya <strong>de</strong> darse al<br />
hecho o hechos impugna<strong>do</strong>s, <strong>de</strong>be llegarse a la<br />
conclusión <strong>de</strong> que el motivo resulta inviable al<br />
incurrir en vicios o <strong>de</strong>fectos formales insalvables.<br />
TERCERO.- Ya en se<strong>de</strong> jurídica sustantiva, y<br />
aunque sin cita procesal alguna, <strong>de</strong>nuncia la<br />
recurrente infracción <strong>de</strong>l art. 1.252 <strong>de</strong>l C.c. por<br />
enten<strong>de</strong>r que concurre la excepción <strong>de</strong> cosa<br />
juzgada ya invocada en la instancia.<br />
El motivo es claro que no prospera, pues el art.<br />
1.252 <strong>de</strong>l C.c. exige tres i<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>s para que la<br />
excepción <strong>de</strong> cosa juzgada surta efecto en otro<br />
juicio: la real u objetiva (“ea<strong>de</strong>m res”), la causal<br />
(“ea<strong>de</strong>m causa petendi”), y la subjetiva referida a<br />
las personas <strong>de</strong> los litigantes y la calidad con que<br />
lo fueron, sien<strong>do</strong> así que en el presente caso,<br />
como correctamente razona el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, la <strong>de</strong>manda anterior presentada por el<br />
Sr. L.N., y que fue resuelta por sentencia <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 2 <strong>de</strong> Vigo, supuso el ejercicio <strong>de</strong> una acción<br />
distinta por una presunta vulneración <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales, con un petitum completamente<br />
diferente, que impi<strong>de</strong> apreciar la invocada<br />
excepción por no coincidir el requisito objetivo y<br />
la “causa petendi” <strong>de</strong> ambos procesos, aunque las<br />
partes sean las mismas.<br />
CUARTO.- El sexto motivo <strong>de</strong> recurso <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong> los arts. 138 <strong>de</strong> la LPL, 41.3 y<br />
50.1.a) <strong>de</strong>l ET, reiteran<strong>do</strong> que concurre la<br />
excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento por<br />
cuanto, a su juicio, la presente <strong>de</strong>manda solo<br />
tendría cabida en el art. 41.3 <strong>de</strong>l ET y por el<br />
cauce procedimental <strong>de</strong>l art. 138 <strong>de</strong> la LPL, pero<br />
no sería posible su tramitación, ya que dichas<br />
acciones tendrían un plazo legal <strong>de</strong> 20 días<br />
hábiles para su interposición, conta<strong>do</strong>s a partir <strong>de</strong><br />
los hechos que los generan, por lo que si éstos<br />
comenzaron el 16.02.99 ya habrían prescrito,<br />
mencionan<strong>do</strong> la misma fundamentación jurídica<br />
en el motivo siguiente (el séptimo) y, a<strong>de</strong>más, el<br />
art. 59 <strong>de</strong>l ET para sostener la existencia <strong>de</strong><br />
caducidad.<br />
Ambos motivos -que por su relación han <strong>de</strong> ser<br />
examina<strong>do</strong>s conjuntamente- <strong>de</strong>vienen<br />
inaceptables, por cuanto, abundan<strong>do</strong> en los<br />
correctos razonamientos <strong>de</strong>l Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
instancia, la acción que se ejercita en <strong>de</strong>manda es<br />
la <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por<br />
voluntad <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r, fundada en el art. 50.1.a)<br />
<strong>de</strong>l ET, al sostener el <strong>de</strong>mandante la existencia <strong>de</strong><br />
modificaciones substanciales en las condiciones<br />
<strong>de</strong> trabajo que redundan en perjuicio <strong>de</strong> su<br />
formación profesional o en menoscabo <strong>de</strong> su<br />
dignidad; caso éste que el art. 41.3 <strong>de</strong>l ET <strong>de</strong>ja<br />
expresamente a salvo cuan<strong>do</strong> establece que en los<br />
supuestos previstos en los párrafos a), b) y c) <strong>de</strong>l<br />
aparta<strong>do</strong> 1 <strong>de</strong> este artículo, si el trabaja<strong>do</strong>r<br />
resultare perjudica<strong>do</strong> por la modificación<br />
sustancial, tendrá <strong>de</strong>recho a rescindir su contrato<br />
y percibir una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 20 días <strong>de</strong> salario<br />
por año <strong>de</strong> servicio... “sin perjuicio <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el art. 50.1.a) ET”, cuyo cauce<br />
procedimental a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> es <strong>de</strong>l proceso ordinario<br />
<strong>de</strong> los arts. 76 y siguientes <strong>de</strong> la LPL, y no el<br />
especial <strong>de</strong>l art. 138 <strong>de</strong> la misma Ley Procesal<br />
Laboral.<br />
229
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Por ello, no cabe apreciar la pretendida<br />
ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento ni la invocada<br />
caducidad <strong>de</strong> la acción por superar el plazo <strong>de</strong> 20<br />
días, ya que la ejercitada en <strong>de</strong>manda es la acción<br />
rescisoria <strong>de</strong>l aludi<strong>do</strong> art. 50.1.a) <strong>de</strong>l ET que está<br />
sometida al plazo general <strong>de</strong> prescripción <strong>de</strong> un<br />
año previsto en los nº 1 y 2 <strong>de</strong>l art. 59 <strong>de</strong>l ET.<br />
Consecuentemente, si la primera notificación <strong>de</strong><br />
la modificación <strong>de</strong> las condiciones laborales se<br />
realizó al trabaja<strong>do</strong>r el 16 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999,<br />
reiterán<strong>do</strong>sele el 28 <strong>de</strong> junio siguiente, y la<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC se<br />
presentó el 02.07.99, interponién<strong>do</strong>se la <strong>de</strong>manda<br />
ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social el 20 <strong>de</strong> julio<br />
siguiente, es claro que no había transcurri<strong>do</strong> el<br />
menciona<strong>do</strong> plazo <strong>de</strong> prescripción <strong>de</strong> un año, y<br />
ello tanto si se computa <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el primer acto <strong>de</strong><br />
notificación <strong>de</strong> la modificación <strong>de</strong> las condiciones<br />
laborales como <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong>, reiterán<strong>do</strong>la.<br />
QUINTO.- El octavo <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> los arts. 59 y 44 <strong>de</strong>l ET<br />
invocan<strong>do</strong> caducidad <strong>de</strong> la instancia, por enten<strong>de</strong>r<br />
que el juzga<strong>do</strong>r “a quo” ha hecho una<br />
interpretación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> art. 59, y<br />
extensiva <strong>de</strong> las <strong>de</strong>más normas e, incluso, <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, alargan<strong>do</strong> el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
reclamación <strong>de</strong> la antigüedad por el actor.<br />
Respecto <strong>de</strong>l art. 44, sostiene que si no hay<br />
vinculación jurídica entre el contrato <strong>de</strong><br />
arrendamiento y el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l actor,<br />
se ha aplica<strong>do</strong> in<strong>de</strong>bidamente el aludi<strong>do</strong> precepto<br />
en cuanto al <strong>de</strong>mandante, forzan<strong>do</strong><br />
extensivamente la aplicación <strong>de</strong>l mismo, máxime<br />
cuan<strong>do</strong> el actor formalizó contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
específico e in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> con “C., S.A.”, liquidan<strong>do</strong><br />
el suyo con “D.” S.C., habién<strong>do</strong>se extralimita<strong>do</strong><br />
el juzga<strong>do</strong>r a quo cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong>clara nulo dicho<br />
contrato suscrito el 35 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, sin que<br />
ninguna <strong>de</strong> las partes lo hubiese pedi<strong>do</strong>.<br />
El motivo es claro que tampoco pue<strong>de</strong> prosperar<br />
por las siguientes razones: 1.- Nada impi<strong>de</strong><br />
discutir en este proceso la antigüedad que<br />
correspon<strong>de</strong> al trabaja<strong>do</strong>r a efectos <strong>de</strong> fijar, en su<br />
caso, la in<strong>de</strong>mnización que pudiera<br />
correspon<strong>de</strong>rle por la extinción <strong>de</strong> su contrato<br />
fundada en un incumplimiento grave <strong>de</strong>l<br />
empresario, pues tal cuestión no está sometida a<br />
un plazo <strong>de</strong> caducidad como alega la recurrente,<br />
ya que al tratarse <strong>de</strong> una situación continuada o<br />
reiterada, y no <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong> tracto único,<br />
en cualquier momento pue<strong>de</strong> el trabaja<strong>do</strong>r,<br />
durante la vigencia <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong> trabajo,<br />
reclamar frente a la antigüedad que la empresa le<br />
ha reconoci<strong>do</strong> y que refleja <strong>de</strong> forma reiterada en<br />
sus hojas <strong>de</strong> salario. Igual criterio rige también<br />
para la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l salario regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, tanto en el proceso por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
como en el <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato por voluntad<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (STS <strong>de</strong> 02.02.1990, Ar. 807 y<br />
25.02.1993, Ar. 1.441). 2.- En función <strong>de</strong> lo<br />
anterior, ha <strong>de</strong> llegarse a la conclusión <strong>de</strong> que<br />
<strong>de</strong>be mantenerse la antigüedad reconocida al<br />
actor por la sentencia recurrida, esto es, la <strong>de</strong> 21<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1983, según consta en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el contrato <strong>de</strong><br />
trabajo que suscribió -en esa fecha- con la<br />
empresa Cooperativa Industrial “D.”. Y es que, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el inaltera<strong>do</strong> relato fáctico, no cabe<br />
apreciar la invocada infracción <strong>de</strong>l art. 44 <strong>de</strong>l ET,<br />
pues el contrato <strong>de</strong> arrendamiento <strong>de</strong> industria<br />
celebra<strong>do</strong> el 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 entre su anterior<br />
emplea<strong>do</strong>ra y la <strong>de</strong>mandada “C., S.A.”, comportó<br />
una sucesión empresarial en cuanto cambio en la<br />
titularidad <strong>de</strong> la misma, al haberse produci<strong>do</strong> la<br />
transmisión -por vía <strong>de</strong> arrendamiento, que<br />
también está comprendi<strong>do</strong> en el art. 44 ET- <strong>de</strong> un<br />
conjunto unitario integra<strong>do</strong> por la nave industrial,<br />
los muebles, medios <strong>de</strong> transporte y equipo<br />
informático, así como la organización, esfuerzo,<br />
actividad y relaciones <strong>de</strong> hecho por un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
tres años..., lo que produjo el efecto <strong>de</strong> la<br />
subrogación <strong>de</strong>l nuevo empresario en los<br />
<strong>de</strong>rechos y obligaciones laborales <strong>de</strong>l anterior<br />
(art. 44.1 ET), pasan<strong>do</strong> el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>mandante<br />
a la empresa cesionaria con el mismo contrato y,<br />
por tanto, con la antigüedad que tuviera en la<br />
ce<strong>de</strong>nte.<br />
El hecho <strong>de</strong> que el actor hubiera suscrito con la<br />
<strong>de</strong>mandada un nuevo contrato <strong>de</strong> trabajo con<br />
fecha 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 ni afecta a la<br />
subrogación empresarial producida con<br />
anterioridad (art. 44 ET), ni tampoco permite<br />
apreciar una nueva antigüedad en su relación, ya<br />
que aparte que dicha cláusula sería nula por<br />
abusiva conforme a lo dispuesto en el art. 49.1.b)<br />
ET, es lo cierto que en el presente caso la<br />
<strong>de</strong>mandada -en <strong>do</strong>cumento distinto <strong>de</strong> la misma<br />
fecha- participó al actor que si el proyecto <strong>de</strong><br />
cooperación entre las <strong>do</strong>s empresas daba<br />
resulta<strong>do</strong>s positivos, y “C., S.A.” seguía con el<br />
Cash <strong>de</strong>… <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> tres años previstos como <strong>de</strong><br />
duración inicial <strong>de</strong> la colaboración entre las <strong>do</strong>s<br />
empresas, “C.” le reconocería la antigüedad que<br />
tenía en “D.”..., reconocimiento éste que <strong>de</strong>be<br />
enten<strong>de</strong>rse “a to<strong>do</strong>s los efectos”, no sólo por ser<br />
ésta la interpretación más acor<strong>de</strong> con el art. 44 <strong>de</strong>l<br />
ET, sino porque “la prestación <strong>de</strong> servicios se<br />
produjo siempre <strong>de</strong> forma ininterrumpida y sin<br />
solución <strong>de</strong> continuidad”, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que no cabe<br />
establecer una antigüedad distinta a los efectos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>terminar la in<strong>de</strong>mnización que pudiera<br />
correspon<strong>de</strong>rle en caso <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato<br />
al amparo <strong>de</strong>l art. 50.1.a) ET, da<strong>do</strong> que ésta <strong>de</strong>be<br />
calcularse en función <strong>de</strong> los servicios presta<strong>do</strong>s y<br />
<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el or<strong>de</strong>n normativo aplicable.<br />
SEXTO.- Finalmente, el último motivo <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong>l art. 50.1.a) ET por<br />
enten<strong>de</strong>r que no ha existi<strong>do</strong> actividad <strong>do</strong>losa <strong>de</strong>l<br />
230
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresario, ya que ésta ha ajusta<strong>do</strong> las<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> trabajo a su organigrama,<br />
respetan<strong>do</strong> la categoría, salario y gran parte <strong>de</strong> las<br />
funciones <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r recogidas en su contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> fecha 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, y sin que<br />
haya existi<strong>do</strong> vulneración <strong>de</strong> la dignidad y<br />
formación profesional <strong>de</strong>l actor, ya que -a su<br />
juicio- no se ha podi<strong>do</strong> <strong>de</strong>mostrar que haya hecho<br />
funciones <strong>de</strong> ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r, trayen<strong>do</strong> pedi<strong>do</strong>s o<br />
elementos similares, habién<strong>do</strong>se comprometi<strong>do</strong> a<br />
prestar servicios como Gerente <strong>de</strong>l Cash... con<br />
obligación <strong>de</strong> <strong>de</strong>splazarse para realizar visitas <strong>de</strong><br />
clientes y provee<strong>do</strong>res, tanto en la provincia como<br />
en la Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia, y<br />
cualquier otra gestión que le encargue la<br />
Dirección General <strong>de</strong> la empresa.<br />
El motivo tampoco prospera, pues <strong>de</strong>l inaltera<strong>do</strong><br />
relato fáctico y <strong>de</strong> la fundamentación jurídica <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que el actor,<br />
como gerente, venía dirigien<strong>do</strong> las tres áreas <strong>de</strong> la<br />
empresa: administrativa, lógistica-almacén<br />
(transporte y stock) y ventas, coordinan<strong>do</strong> el<br />
equipo <strong>de</strong> ventas y visitan<strong>do</strong> <strong>de</strong> manera puntual a<br />
algún cliente. El 16 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 la empresa<br />
le comunicó que la administración y almacén<br />
pasaría a ser llevada por el trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n T.F.,<br />
encargan<strong>do</strong> al <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> la coordinación <strong>de</strong>l<br />
equipo <strong>de</strong> ventas y las negociaciones con<br />
provee<strong>do</strong>res, así como <strong>de</strong> estudiar la apertura <strong>de</strong><br />
la zona norte <strong>de</strong> Portugal. El 27 <strong>de</strong> mayo<br />
siguiente la <strong>de</strong>mandada le comunicó el inicio <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> vacacional hasta el 27 <strong>de</strong> junio,<br />
or<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>le la entrega a <strong>do</strong>n T.F. <strong>de</strong> las llaves <strong>de</strong><br />
la caja <strong>de</strong> seguridad, puerta <strong>de</strong> entrada e<br />
instalaciones, llaves que al finalizar sus<br />
vacaciones no recuperó al igual que su <strong>de</strong>spacho<br />
que pasó a otro emplea<strong>do</strong>, comunicán<strong>do</strong>le la<br />
empresa el 28 <strong>de</strong> junio que sus funciones<br />
consistirían en la recuperación <strong>de</strong> clientes<br />
perdi<strong>do</strong>s, <strong>de</strong> poca importancia, y en que tratase <strong>de</strong><br />
abrir el merca<strong>do</strong> portugués, averiguan<strong>do</strong> la<br />
situación real <strong>de</strong>l nivel <strong>de</strong> precios y que<br />
continuase con las visitas a los clientes que aun<br />
no había visita<strong>do</strong>.<br />
Es claro, como correctamente razona el Juzga<strong>do</strong>r<br />
“a quo”, que tras las referidas comunicaciones el<br />
actor quedó priva<strong>do</strong> <strong>de</strong> las principales funciones<br />
que como gerente venía realizan<strong>do</strong>, en las que<br />
pasó a ser sustitui<strong>do</strong> por otro trabaja<strong>do</strong>r a quien<br />
hubo <strong>de</strong> entregar, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la empresa, las<br />
llaves <strong>de</strong> la caja <strong>de</strong> seguridad, las <strong>de</strong> la puerta <strong>de</strong><br />
entrada e instalaciones, quedan<strong>do</strong> también<br />
priva<strong>do</strong> <strong>de</strong> su <strong>de</strong>spacho, converti<strong>do</strong> en un<br />
visita<strong>do</strong>r <strong>de</strong> clientes <strong>de</strong> poca importancia y con un<br />
abstracto cometi<strong>do</strong> <strong>de</strong> abrir merca<strong>do</strong> en la zona<br />
norte <strong>de</strong> Portugal, quedan<strong>do</strong> bajo las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r que asumió realmente sus funciones<br />
directivas en el centro <strong>de</strong> trabajo, por lo que tal<br />
comportamiento empresarial <strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse<br />
como constitutivo <strong>de</strong> un incumplimiento<br />
contractual grave, que le legitima para solicitar la<br />
resolución <strong>de</strong> su contrato, ya que <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
una reiterada <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, (STS <strong>de</strong><br />
13.07.83, 12.03.84, 24.11.86, 29.01.1990,<br />
26.07.1990, 16.01.91, 31.05.91, 08.02.1993) «la<br />
extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo que autoriza y<br />
prevé el núm. 1.a) <strong>de</strong>l art. 50 <strong>de</strong>l E.T., requiere un<br />
<strong>do</strong>ble requisito: por una parte, que la empresa<br />
unilateralmente introduzca una modificación<br />
sustancial en las condiciones <strong>de</strong> trabajo, esto es,<br />
revela<strong>do</strong>r <strong>de</strong> un voluntario y grave<br />
incumplimiento <strong>de</strong> sus obligaciones por el<br />
empresario, que suponga un <strong>de</strong>libera<strong>do</strong><br />
enfrentamiento a la continuidad <strong>de</strong>l anterior<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la relación laboral; y, por otra, que<br />
esta modificación redun<strong>de</strong> en perjuicio <strong>de</strong> la<br />
formación profesional <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r o en<br />
menoscabo <strong>de</strong> la dignidad; supuestos ambos que<br />
<strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse concurren en el caso presente al<br />
infringir la <strong>de</strong>mandada los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
a la promoción y formación profesional en el<br />
trabajo estableci<strong>do</strong>s en los arts. 4.2.b), 22 <strong>de</strong>l E.T.<br />
y 35.1 <strong>de</strong> la C.E. y, que a la vez, comporta una<br />
abierta lesión "a la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>bida a su<br />
dignidad" al ser priva<strong>do</strong> <strong>de</strong> las principales<br />
funciones que venía realizan<strong>do</strong> (art. 4.2.e) <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> ET). Proce<strong>de</strong>, por tanto, <strong>de</strong>sestimar el<br />
recurso y confirmar íntegramente el fallo<br />
impugna<strong>do</strong>.<br />
SÉPTIMO.- Las costas <strong>de</strong>l presente recurso han<br />
<strong>de</strong> ser impuestas a la parte vencida, incluyén<strong>do</strong>se<br />
en las mismas la cantidad <strong>de</strong> 25.000 ptas. en<br />
concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l Letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte<br />
impugnante; suma ésta que constituye la<br />
habitualmente fijada para supuestos semejantes<br />
por esta Sala <strong>de</strong> lo Social (art. 233 LPL).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la empresa <strong>de</strong>mandada “C., S.A.”,<br />
contra la sentencia <strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong><br />
Vigo, en los presentes autos sobre rescisión <strong>de</strong><br />
contrato tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong>l actor <strong>do</strong>n<br />
D.L.N. frente a la empresa <strong>de</strong>mandada, <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar y confirmamos íntegramente dicha<br />
sentencia, con imposición a la parte recurrente <strong>de</strong><br />
las costas causadas en el recurso, que incluirán la<br />
cantidad <strong>de</strong> 25.000 ptas. en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte impugnante.<br />
231
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2868 RECURSO Nº 5.814/99<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
CONTRATACIÓN TEMPORAL SUCESIVA<br />
DE CARÁCTER FRAUDULENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a veintisiete <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.814/99,<br />
interpuesto por el AYUNTAMIENTO DE<br />
RIBEIRA contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. Uno <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 103/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.I.R.B. en<br />
reclamación sobre DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
el AYUNTAMIENTO DE RIBEIRA en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 10 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la actora comenzó a prestar sus<br />
servicios por cuenta y bajo la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, sin suscribir contrato<br />
alguno ni ser dada <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social,<br />
el día uno <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y nueve, a tiempo parcial, como Auxiliar <strong>de</strong><br />
Ayuda a Domicilio./ SEGUNDO.- Que en fecha<br />
diez <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y <strong>do</strong>s y<br />
sin que la actora cesara <strong>de</strong> prestar servicios en<br />
ningún momento, las partes suscribieron contrato<br />
<strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad, a tiempo<br />
parcial, para la prestación <strong>de</strong> servicios como<br />
Personal <strong>de</strong> Ayuda a Domicilio, en jornada <strong>de</strong> 20<br />
horas semanales y por término <strong>de</strong> seis meses,<br />
tenien<strong>do</strong> por objeto el contrato el lanzamiento <strong>de</strong><br />
nueva actividad. Dicho contrato fue prorroga<strong>do</strong><br />
por idéntico término en fecha treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y <strong>do</strong>s, por un año el<br />
dieciocho <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y <strong>do</strong>s y por seis meses el siete <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y cuatro, continuan<strong>do</strong><br />
prestan<strong>do</strong> servicios hasta el nueve <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y seis, fecha en la que fue<br />
dada <strong>de</strong> baja en la Seguridad Social./<br />
TERCERO.- Que en fecha quince <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y seis las partes suscribieron<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, bajo<br />
la modalidad <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad,<br />
a tiempo parcial, para la prestación <strong>de</strong> servicios<br />
como Auxiliar <strong>de</strong> Ayuda a Domicilio, con jornada<br />
<strong>de</strong> 20 horas semanales, a razón <strong>de</strong> cuatro horas<br />
diarias, <strong>de</strong> lunes a viernes y por término <strong>de</strong> un<br />
año, tenien<strong>do</strong> por objeto el contrato la prestación<br />
<strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong> ayuda a <strong>do</strong>micilio a personas<br />
necesitadas. Dicho contrato fue prorroga<strong>do</strong> por<br />
idéntico término en fecha catorce <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete y veintinueve <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y siete./<br />
CUARTO.- Que la actora fue cesada por fin <strong>de</strong><br />
contrato el quince <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve, sien<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> baja en la<br />
Seguridad Social./ QUINTO.- Que la actora<br />
percibía un salario mensual <strong>de</strong> setenta mil<br />
setecientas setenta y una pesetas (70.771 pts.),<br />
con inclusión <strong>de</strong> la parte proporcional <strong>de</strong> pagas<br />
extras./ SEXTO.- Que el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> convocó, entre otros, el puesto <strong>de</strong><br />
trabajo que ocupaba la actora, en fecha <strong>do</strong>ce <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y uno y el<br />
diecinueve <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y cinco, publicán<strong>do</strong>se anuncios en el<br />
“C.G.”, en la primera ocasión, y en “L.V.G.”, en<br />
la segunda, presentan<strong>do</strong> la actora instancia en<br />
ambas ocasiones y sien<strong>do</strong> seleccionada./<br />
SEPTIMO.- Que el Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
retribuía a la actora en virtud <strong>de</strong> los planes<br />
concerta<strong>do</strong>s suscritos con el Ministerio <strong>de</strong><br />
Asuntos Sociales y la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais, habien<strong>do</strong> solicita<strong>do</strong> en 1998<br />
subvención para Ayuda <strong>de</strong> <strong>do</strong>micilio por importe<br />
<strong>de</strong> quinientas mil pesetas (500.000 pts.), que le<br />
fue concedida; en 1989 <strong>de</strong> un millón <strong>de</strong> pesetas<br />
(1.000.000 pts.); en 1990 <strong>de</strong> un millón <strong>do</strong>scientas<br />
mil pesetas (1.200.000 pts.); en 1991 <strong>de</strong><br />
trescientas mil ciento diez pesetas (300.110 pts.);<br />
en 1992 <strong>de</strong> ochocientas noventa y nueve mil<br />
ochocientas noventa pesetas (899.890 pts.); en<br />
1993 <strong>de</strong> un millón ciento noventa y nueve mil<br />
ochocientas noventa pesetas (1.199.890 pts.); en<br />
1994 <strong>de</strong> un millón quinientas noventa y nueve mil<br />
ochocientas noventa pesetas (1.599.890 pts.); en<br />
1995 <strong>de</strong> idéntica cuantía; en 1996 <strong>de</strong> un millón<br />
setecientas cuarenta y nueve mil ochocientas<br />
noventa pesetas (1.749.890 pts.); en 1997 <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
millones cuarenta y nueve mil ochocientas<br />
noventa pesetas (2.049.890 pts.); en 1998 <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
millones trescientas cuarenta y nueve mil<br />
ochocientas noventa pesetas (2.349.890 pts.) y en<br />
1999 <strong>de</strong> tres millones cuatrocientas noventa y<br />
ocho mil treinta y seis pesetas (3.498.036 pts.)./<br />
232
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
OCTAVO.- Que hasta 1996 las Ayudas para<br />
mantenimiento <strong>de</strong> Servicios Sociales Municipales<br />
acogi<strong>do</strong>s a los Planes Concerta<strong>do</strong>s se convocaban<br />
año a año, y a partir <strong>de</strong> 1996 se suscribió<br />
Convenio entre el Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y a<br />
la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, que se prorroga <strong>de</strong> forma<br />
automática <strong>de</strong> año en año./ NOVENO.- Que la<br />
actora no ha ostenta<strong>do</strong> la condición <strong>de</strong><br />
representante legal o sindical <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
en el año inmediatamente anterior a la fecha <strong>de</strong> su<br />
cese./ DÉCIMO.- Que la actora formuló la<br />
preceptiva reclamación previa en fecha <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimada por Resolución <strong>de</strong> fecha <strong>do</strong>ce<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>ña. I.R.B. contra el AYUNTAMIENTO DE<br />
RIBEIRA, <strong>de</strong>bía <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claraba la<br />
IMPROCEDENCIA DEL DESPIDO<br />
EFECTUADO, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a<br />
estar y pasar por esta <strong>de</strong>claración y a que opte, en<br />
término <strong>de</strong> cinco días, a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siguiente<br />
al <strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta sentencia, entre<br />
readmitir a la actora en su puesto <strong>de</strong> trabajo, <strong>de</strong><br />
forma inmediata y en las mismas condiciones que<br />
tenía antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o abonarle la cantidad un<br />
millón cincuenta y seis mil ochocientas noventa y<br />
siete pesetas (1.056.897 pts.), en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y a que le abone, en<br />
to<strong>do</strong> caso, la cantidad <strong>de</strong> setecientas cinco mil<br />
trescientas cuarenta y una pesetas (705.341 pts.),<br />
en concepto <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong> tramitación<br />
<strong>de</strong>venga<strong>do</strong>s hasta el día <strong>de</strong> la fecha, más el haber<br />
diario <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil trescientas cincuenta y nueve<br />
pesetas (2.359 pts.) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> este día hasta la fecha<br />
<strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> esta sentencia.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Disconforme el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> con que, en la sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
se <strong>de</strong>clare improce<strong>de</strong>nte el cese <strong>de</strong> la actora, en la<br />
relación laboral, que unía a ambos; formula<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación, en primer lugar, por el<br />
cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL,<br />
a fin <strong>de</strong> que se suprima el hecho proba<strong>do</strong> primero<br />
<strong>de</strong> aquélla –que afirma “que la actora comenzó a<br />
prestar servicios por cuenta y bajo la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, sin suscribir<br />
contrato alguno ni ser dada <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social, el día 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989, a<br />
tiempo parcial, como Auxiliar <strong>de</strong> Ayuda a<br />
<strong>do</strong>micilio”-; en segun<strong>do</strong>, por el mismo cauce,<br />
dirigi<strong>do</strong> a que, en el hecho proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
misma, se suprima la referencia a “sin que la<br />
actora cesara <strong>de</strong> prestar servicios en ningún<br />
momento”, y se añada “previo proceso selectivo<br />
convoca<strong>do</strong> el 12.12.91, anuncia<strong>do</strong> en el “C.G.” el<br />
21.12.91 y resuelto el 09.01.92”; en tercero, por<br />
igual cauce, para que, el hecho proba<strong>do</strong> tercero,<br />
que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que “en fecha<br />
15.01.96 las partes suscribieron contrato <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada, bajo la modalidad <strong>de</strong><br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad, a tiempo parcial,<br />
para la prestación <strong>de</strong> servicios como Auxiliar <strong>de</strong><br />
Ayuda a <strong>do</strong>micilio, con jornada <strong>de</strong> 20 horas<br />
semanales, a razón <strong>de</strong> cuatro horas diarias, <strong>de</strong><br />
lunes a viernes y por término <strong>de</strong> un año, tenien<strong>do</strong><br />
por objeto el contrato la prestación <strong>de</strong> servicio <strong>de</strong><br />
ayuda a <strong>do</strong>micilio a personas necesitadas. Dicho<br />
contrato fue prorroga<strong>do</strong> por idéntico término en<br />
fechas 14.01.97 y 29.12.97”; en cuarto, por<br />
idéntico cauce, dirigi<strong>do</strong> a que se adicione un<br />
segun<strong>do</strong> aparta<strong>do</strong> al hecho proba<strong>do</strong> séptimo, que<br />
afirme que “las ayudas solicitadas y las<br />
subvenciones otorgadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1988 hasta el cese<br />
<strong>de</strong> la actora lo eran para la prestación <strong>de</strong>l servicio<br />
durante 12 meses al año”; en quinto, también por<br />
el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo menciona<strong>do</strong>,<br />
dirigi<strong>do</strong> a que se revise el hecho proba<strong>do</strong> octavo,<br />
para que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que<br />
“hasta 1996 <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
solicitaba año a año, las ayudas para<br />
mantenimiento <strong>de</strong> servicios sociales municipales<br />
acogi<strong>do</strong>s a los Planes Concerta<strong>do</strong>s y, a partir <strong>de</strong><br />
1996, el Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> suscribió<br />
Convenio <strong>de</strong> Colaboración con la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia para la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> atención<br />
primaria cuya duración se extendía al ejercicio<br />
económico <strong>de</strong> dicho año, sien<strong>do</strong> prorrogable <strong>de</strong><br />
forma automática para ejercicios económicos<br />
sucesivos <strong>de</strong> no mediar <strong>de</strong>nuncia expresa por las<br />
partes, quedan<strong>do</strong> la prórroga sujeta –en to<strong>do</strong> casoa<br />
la existencia <strong>de</strong> crédito y al cumplimiento <strong>de</strong> los<br />
trámites preceptivos, tenien<strong>do</strong> en cuenta la<br />
aportación económica <strong>de</strong> la Comunidad<br />
Autónoma al Convenio el límite <strong>de</strong> las<br />
disponibilida<strong>de</strong>s presupuestarias <strong>de</strong> cada año”; y,<br />
en sexto, por el <strong>de</strong>l c) <strong>de</strong>l mismo precepto,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción, por no aplicación, <strong>de</strong> los<br />
artículos 49.1.c) y 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, 2 y 8 <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/1984,<br />
y 2 y 9 <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/1994; y, por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong> los artículos 6.4 y 7.2 <strong>de</strong>l<br />
Código Civil, y 55.3 y 56 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SEGUNDO.- De las revisiones fácticas <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, interesadas con los cinco<br />
primeros motivos <strong>de</strong>l recurso, la Sala estima<br />
proce<strong>de</strong>ntes –aunque con los nulos efectos<br />
prácticos, que se verán-, la <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong> punto <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong>, ten<strong>de</strong>nte a añadir a éste,<br />
233
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que el contrato, celebra<strong>do</strong> el 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992,<br />
tuvo lugar “previo proceso selectivo convoca<strong>do</strong> el<br />
12.12.91, anuncia<strong>do</strong> en “E.C.G.” el 21.12.91 y<br />
resuelto el 09.01.92”, pues <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos,<br />
que se citan en su apoyo, consta su certeza; la <strong>de</strong>l<br />
tercero, interesan<strong>do</strong> una nueva redacción <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> tercero <strong>de</strong> aquélla, por la misma<br />
razón y porque la nueva redacción sirve para<br />
completar la <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia; y la <strong>de</strong>l<br />
quinto, por idénticos motivos que en el caso<br />
anterior; y no consi<strong>de</strong>rar viables, en cambio, ni la<br />
solicitada en el primer motivo, porque no basta<br />
para suprimir la conclusión valorativa probatoria,<br />
que expone el Sr. Juez “a quo”, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
que “la actora comenzó a prestar servicios por<br />
cuenta y bajo la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989, sin suscribir<br />
contrato alguno ni ser dada <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social”, con que, en las cartas <strong>de</strong> pago,<br />
que el recurrente cita en su apoyo, se haga<br />
referencia a que los pagos se efectuaban como<br />
contraprestación a las colaboraciones <strong>de</strong> la actora<br />
al programa <strong>de</strong> ayuda a <strong>do</strong>micilio, da<strong>do</strong> que <strong>de</strong> las<br />
mismas, aisladamente consi<strong>de</strong>radas, no cabe<br />
inferir, como se preten<strong>de</strong>, que dichas<br />
colaboraciones no implicaban relación laboral<br />
alguna; ni la interesada en el primer punto <strong>de</strong>l<br />
motivo segun<strong>do</strong>, porque no pue<strong>de</strong> suprimirse la<br />
referencia a “sin que la actora cesara <strong>de</strong> prestar<br />
servicios en ningún momento”, por el hecho <strong>de</strong><br />
que el contrato, celebra<strong>do</strong> el 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992,<br />
fuere precedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> un proceso selectivo,<br />
convoca<strong>do</strong> el 12.12.91 y resuelto el 09.01.92,<br />
cuan<strong>do</strong> nada consta en contra <strong>de</strong> que continuare<br />
trabajan<strong>do</strong> durante ese tiempo; ni la solicitada en<br />
el hecho cuarto , porque entra en el terreno <strong>de</strong> lo<br />
redundante y <strong>de</strong> lo innecesario, exponer un dato<br />
sobre las ayudas solicitadas y las subvenciones<br />
otorgadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1998 hasta el cese <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante, cuan<strong>do</strong> el mismo ya aparece<br />
recogi<strong>do</strong>, con valor <strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>, en la<br />
fundamentación jurídica <strong>de</strong> la sentencia.<br />
TERCERO.- Impugna el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista jurídico, la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia –que, tras estimar proba<strong>do</strong><br />
que la actora comenzó a prestar sus servicios para<br />
aquél, sin suscribir contrato alguno ni ser dada <strong>de</strong><br />
alta en la Seguridad Social, el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1989, a tiempo parcial, como Auxiliar <strong>de</strong> Ayuda a<br />
Domicilio; que el 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992, y sin que<br />
cesara <strong>de</strong> prestar servicios en ningún momento,<br />
suscribió contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva<br />
actividad, a tiempo parcial, para la prestación <strong>de</strong><br />
servicios como Personal <strong>de</strong> Ayuda a <strong>do</strong>micilio, en<br />
jornada <strong>de</strong> 20 horas semanales, por tiempo <strong>de</strong> seis<br />
meses y tenien<strong>do</strong> por objeto el lanzamiento <strong>de</strong><br />
nueva actividad, que fue prorroga<strong>do</strong> hasta el 9 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1996, fecha en que fue dada <strong>de</strong> baja en<br />
la Seguridad Social; que el 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996,<br />
suscribió otro contrato, igual que el anterior, que<br />
tenía como objeto la prestación <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong><br />
ayuda a <strong>do</strong>micilio a personas necesitadas, y que<br />
fue prorroga<strong>do</strong> en <strong>do</strong>s ocasiones, hasta que fue<br />
cesada, por fin <strong>de</strong> contrato, el 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1999, sien<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> baja en la Seguridad Social;<br />
y que fue retribuida en virtud <strong>de</strong> los planes<br />
concerta<strong>do</strong>s, celebra<strong>do</strong>s por el Ayuntamiento con<br />
el Ministerio <strong>de</strong> Asuntos Sociales y con la<br />
Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais;<br />
<strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte dicho cese, porque, según<br />
estimación el Sr. Juez “a quo”, que la dictó, la<br />
relación laboral fue in<strong>de</strong>finida <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio, y<br />
porque la aparente temporalidad <strong>de</strong> los <strong>do</strong>s<br />
contratos, suscritos con posterioridad, no sirve<br />
para justificar la pretendida naturaleza temporal<br />
<strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> servicios, pues los preceptos,<br />
que regulaban el contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong><br />
nueva actividad, exigían, para su vali<strong>de</strong>z, que en<br />
el contrato se consigue, con precisión y claridad,<br />
la causa o circunstancia que lo justifique, extremo<br />
éste no cumpli<strong>do</strong>-, porque entien<strong>de</strong>, por una parte,<br />
que, en las contrataciones sucesivas, haya o no<br />
solución <strong>de</strong> continuidad en la prestación <strong>de</strong><br />
servicios, ha <strong>de</strong> estarse al examen <strong>de</strong>l último<br />
contrato celebra<strong>do</strong>, ya que los anteriores han si<strong>do</strong><br />
concerta<strong>do</strong>s por el trabaja<strong>do</strong>r, y que, en el caso <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>mandante, entre el contrato, que suscribió el<br />
10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992, y el que celebró el 15 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1996, tuvo lugar un proceso selectivo, al<br />
que aquélla concurrió voluntariamente; por otra,<br />
el frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley no se presume; y, por otra, las<br />
meras irregularida<strong>de</strong>s formales no pue<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>svirtuar la naturaleza real <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong><br />
duración temporal, máxime cuan<strong>do</strong> la naturaleza<br />
temporal <strong>de</strong> los contratos, celebra<strong>do</strong>s por los<br />
Ayuntamientos para la prestación ayuda a<br />
<strong>do</strong>micilio, en el marco <strong>de</strong> los Planes Concerta<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> Servicios Sociales, es plenamente reconocida<br />
en la más reciente jurispru<strong>de</strong>ncia.<br />
CUARTO.- La Sala estima, a la vista <strong>de</strong> la<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, surgida al resolver<br />
litigios, <strong>de</strong> alguna forma similares, a éste –que se<br />
centra en que, en las series <strong>de</strong> contratos<br />
temporales masivos, que respon<strong>de</strong>n a una misma<br />
relación laboral, cuan<strong>do</strong> cualquiera <strong>de</strong> ellos<br />
carece <strong>de</strong> causa o resulta inváli<strong>do</strong> por contravenir<br />
las disposiciones impuestas en su regulación<br />
propia con carácter necesario, la relación laboral<br />
<strong>de</strong>viene en in<strong>de</strong>finida, cualquiera que sea el<br />
contrato temporal <strong>de</strong> los celebra<strong>do</strong>s, el<br />
<strong>de</strong>fectuoso; que las novaciones aparentes <strong>de</strong> los<br />
contratos temporales posteriores al inváli<strong>do</strong>,<br />
carecen <strong>de</strong> valor para transformar en temporal<br />
una relación in<strong>de</strong>finida ya constituida como tal<br />
entre las partes; y que la afirmación <strong>de</strong> que “en el<br />
caso <strong>de</strong> contrataciones temporales sucesivas el<br />
examen <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong>be limitarse al último<br />
<strong>de</strong> ellos, sólo pue<strong>de</strong> ser aceptada <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
excepcional, cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong> las series contractuales<br />
reflejadas en los hechos proba<strong>do</strong>s no se infiere<br />
234
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>fecto sustancial alguno en los contratos<br />
temporales, o frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, o bien cuan<strong>do</strong><br />
concurrien<strong>do</strong> éstos el plazo para el ejercicio <strong>de</strong> la<br />
acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> había caduca<strong>do</strong> por inactividad<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r... (sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo<br />
<strong>de</strong> 20 y 21 <strong>de</strong> febrero, 25 <strong>de</strong> marzo, 5 y 29 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1997, etc.)-, que no existe base para<br />
aceptar las <strong>de</strong>nuncias jurídicas, que formula el<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en el recurso, pues,<br />
partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el <strong>de</strong>fecto sustancial, en la<br />
contratación sucesiva, que existió entre las partes,<br />
ya estuvo en su inicio- pues comenzó entre ellas<br />
una relación laboral temporal, a tiempo parcial,<br />
<strong>de</strong> auxilio <strong>de</strong> ayuda a <strong>do</strong>micilio, el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1989, sin que mediare suscripción <strong>de</strong> contrato<br />
alguno, no obstante <strong>de</strong>terminar el articulo 6.1 <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/1984, <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> noviembre,<br />
vigente en esas fechas, que los contratos por<br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad <strong>de</strong>berán<br />
instrumentarse, en to<strong>do</strong> caso, por escrito..., con lo<br />
que era aplicable al mismo lo dispuesto en el<br />
artículo 8 a) <strong>de</strong> dicho Real Decreto, respecto a<br />
que los contratos <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada se<br />
presumirán celebra<strong>do</strong>s por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>,<br />
salvo que <strong>de</strong> la propia naturaleza <strong>de</strong> la actividad o<br />
<strong>de</strong> los servicios contrata<strong>do</strong>s se <strong>de</strong>duzca la<br />
naturaleza temporal <strong>de</strong> los mismos, entre otros<br />
casos, cuan<strong>do</strong> no se hubiese observa<strong>do</strong> la<br />
exigencia <strong>de</strong> la forma escrita-; <strong>de</strong> que, ante ello,<br />
las sucesivas novaciones temporales, que, en<br />
forma escrita, tuvieron lugar el 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1992 y el 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996, carecieron <strong>de</strong><br />
valor para transformar en temporal la relación,<br />
que era in<strong>de</strong>finida, ante lo expuesto, existente<br />
entre las partes; y <strong>de</strong> que carece <strong>de</strong> efectos<br />
cualquier llamada a la caducidad <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, por el hecho <strong>de</strong> que el contrato, <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1996, hubiere esta<strong>do</strong> precedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> un<br />
proceso selectivo, ya que, no obstante él, consta<br />
en la relación fáctica <strong>de</strong> la sentencia, que los<br />
servicios, presta<strong>do</strong>s, como consecuencia <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992, se prolongaron<br />
hasta el 9 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996, y que, el <strong>de</strong> 15<br />
siguiente se celebró el siguiente lo que significa<br />
que ello tuvo lugar antes <strong>de</strong> transcurrir el plazo <strong>de</strong><br />
veinte días para reclamar contra el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
(artículo 103.1 TRLPL); las alegaciones <strong>de</strong>l<br />
recurrente caen por su base, ya que, no se está en<br />
el caso <strong>de</strong> examinar el último contrato celebra<strong>do</strong>,<br />
cuan<strong>do</strong> el <strong>de</strong>fecto en la contratación ya existía<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio; no se pue<strong>de</strong> afirmar que, en el<br />
caso que se analiza, el frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley no se<br />
presume, cuan<strong>do</strong> existe prueba suficiente que lo<br />
acredita; no es <strong>de</strong>fendible hacer referencia a<br />
meras irregularida<strong>de</strong>s formales en la contratación,<br />
cuan<strong>do</strong> en el primer contrato se prescindió<br />
totalmente <strong>de</strong> la forma escrita, imperativamente<br />
exigida; y no es a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> acudir, para justificar la<br />
anormal actuación municipal, al celebrar el<br />
primer contrato, en que estuvo enmarcada en el<br />
ámbito <strong>de</strong> los Planes Concerta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Asuntos<br />
Sociales, cuan<strong>do</strong> este dato no pasa <strong>de</strong> ser<br />
circunstancial, a los efectos que se analizan.<br />
QUINTO.- Lo anterior lleva a la <strong>de</strong>sestimación<br />
<strong>de</strong>l recurso plantea<strong>do</strong>, en su integridad –incluso,<br />
por lo tanto, en lo que se concierne a la petición<br />
subsidiaria <strong>de</strong>l escrito en que se plantea, relativa a<br />
que, en el supuesto <strong>de</strong> que se siga consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> al<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, se señale la in<strong>de</strong>mnización<br />
pertinente, partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> la antigüedad <strong>de</strong> tres años<br />
(<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996, fecha <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong><br />
contrato escrito celebra<strong>do</strong>), ya que, como se<br />
<strong>de</strong>duce <strong>de</strong> lo anterior, ello no es posible, al<br />
enten<strong>de</strong>rse que la relación laboral se inició el 1 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1989-.<br />
Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación, plantea<strong>do</strong> por el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Ribeira, contra la sentencia, dictada por el Ilmo.<br />
Sr. Magistra<strong>do</strong>-Juez <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Santiago,<br />
en fecha 10 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar y confirmamos el fallo <strong>de</strong> la misma. Se<br />
imponen al Ayuntamiento cita<strong>do</strong> las costas <strong>de</strong>l<br />
recurso, con inclusión <strong>de</strong> los honorarios <strong>de</strong>l<br />
Letra<strong>do</strong> impugnante, que se fijan en la suma <strong>de</strong><br />
25.000 pesetas.<br />
S. CA.<br />
2869 RECURSO Nº<br />
03/0008747/1996<br />
PECULIARIDADES DA OBRIGACIÓN DE<br />
CURSAR ALTA NAS EMPRESAS DE<br />
EXHIBICIÓN CINEMATOGRÁFICA, SALAS<br />
DE BAILE, DISCOTECAS, SALAS DE FESTA<br />
E OUTROS LOCAIS DE ESPECTÁCULOS<br />
ANÁLOGOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiocho <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008747/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
235
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
Discoteca “C., S.L.”, con D.N.I/C.I.F…<br />
<strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (Lugo), representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong><br />
por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.P.A., contra Resolución <strong>de</strong><br />
20.05.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo<br />
y Seguridad Social <strong>de</strong> Lugo sobre acta <strong>de</strong><br />
infracción nº 489/95; Expte. nº 2.319/96. Es parte<br />
la Administración <strong>de</strong>mandada MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL,<br />
representada por el ABOGADO DEL ESTADO.<br />
La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 501.000<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Es objeto <strong>de</strong> impugnación a través <strong>de</strong>l presente<br />
recurso contencioso-administrativo las<br />
resoluciones <strong>de</strong> la Administración Laboral que<br />
ratificaron acta <strong>de</strong> infracción en la que se imputó<br />
a la empresa recurrente la infracción tipificada en<br />
el art. 29.3.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88, en razón <strong>de</strong> haber<br />
da<strong>do</strong> ocupación a un trabaja<strong>do</strong>r titular <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, sin haberle da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
alta con carácter previo en la Seguridad Social.<br />
La <strong>de</strong>mandante aduce, <strong>de</strong> una parte, la<br />
inexistencia <strong>de</strong> infracción pues el art. 1.4º <strong>de</strong> la<br />
O.M <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, que regula la<br />
afiliación, altas y bajas en la Seguridad Social,<br />
<strong>de</strong>jaba a salvo los plazos especiales para la<br />
solicitud <strong>de</strong>l alta <strong>de</strong> <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s colectivos<br />
inclui<strong>do</strong>s en sistemas especiales, entre ellos, el <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res que prestan sus servicios en salas<br />
<strong>de</strong> fiesta y discoteca, regula<strong>do</strong> por la O.M <strong>de</strong> 17<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1980, cuyo art. 2 obliga a las<br />
empresas a presentar en los primeros cinco días<br />
<strong>de</strong> cada mes un parte <strong>de</strong> alta con la relación <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, <strong>de</strong> otra, que la Administración no<br />
acreditara el elemento <strong>de</strong> la culpabilidad, esto es,<br />
que la empresa tuviera conocimiento <strong>de</strong> la<br />
circunstancia <strong>de</strong> ser el trabaja<strong>do</strong>r perceptor <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo.<br />
II.- A la fecha <strong>de</strong> comisión <strong>de</strong> la infracción<br />
imputada, ésta quedara afectada por la reforma<br />
operada por la Ley 22/93, <strong>de</strong> 29-XII, que dio<br />
nueva redacción a las <strong>do</strong>s modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
infracción tipificadas en el art. 29.3.2 <strong>de</strong> la Ley<br />
8/88, <strong>de</strong>scribién<strong>do</strong>se la submodalidad comisiva <strong>de</strong><br />
que aquí se trata como: “dar ocupación a<br />
trabaja<strong>do</strong>res titulares o solicitantes <strong>de</strong><br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo cuan<strong>do</strong> no se les haya<br />
da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social con carácter<br />
previo al inicio <strong>de</strong> la relación laboral”. La<br />
<strong>de</strong>scripción <strong>de</strong>l tipo ha <strong>de</strong> complementarse con<br />
las prescripciones contenidas en la O.M <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1994, sobre presentación <strong>de</strong> solicitu<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> afiliación y altas <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la<br />
Seguridad Social, que vino a <strong>de</strong>rogar el art. 17.2<br />
<strong>de</strong> la O.M <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1966, que<br />
otorgaba al empresario el plazo <strong>de</strong> cinco días para<br />
proce<strong>de</strong>r a dar <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social al<br />
trabaja<strong>do</strong>r que iniciara la relación laboral, y en<br />
cuyo art.1º se establece que “las solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
afiliación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res a la Seguridad Social y<br />
<strong>de</strong> altas, iniciales o sucesivas, <strong>de</strong> los mismos en el<br />
Régimen <strong>de</strong> Seguridad Social que corresponda<br />
<strong>de</strong>berán formularse por los sujetos obliga<strong>do</strong>s, ante<br />
las Direcciones Provinciales <strong>de</strong> la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social o<br />
Administraciones <strong>de</strong> la misma, con anterioridad a<br />
la iniciación <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r, mediante la presentación en las citadas<br />
Depen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos estableci<strong>do</strong>s al<br />
efecto o su remisión, a través <strong>de</strong> correo o fax,<br />
acompaña<strong>do</strong>s <strong>de</strong> fotocopia <strong>de</strong>l <strong>do</strong>cumento<br />
nacional <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r o, en caso <strong>de</strong><br />
ser extranjero, <strong>de</strong>l <strong>do</strong>cumento i<strong>de</strong>ntificativo <strong>de</strong>l<br />
mismo… En los casos excepcionales en que no<br />
hubiera podi<strong>do</strong> preverse con antelación suficiente<br />
la iniciación <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> servicios, si el día<br />
o días anteriores a la misma fueran inhábiles, o si<br />
la prestación <strong>de</strong> servicios se iniciare en horas<br />
asimismo inhábiles, las solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> afiliación<br />
y/o <strong>de</strong> alta <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res podrán<br />
comunicarse mediante la remisión a las<br />
Direcciones Provinciales <strong>de</strong> la Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social o Administraciones <strong>de</strong> la<br />
misma, y a través <strong>de</strong> fax o por cualquier otro<br />
medio informático, electrónico o telemático”.<br />
Ahora bien, senta<strong>do</strong> lo anterior, ha <strong>de</strong> advertirse<br />
que la O.M <strong>de</strong> 17.06.80 establece un régimen<br />
específico <strong>de</strong> alta para el personal <strong>de</strong> plantilla <strong>de</strong><br />
empresas <strong>de</strong> exhibición cinematográfica, salas <strong>de</strong><br />
236
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
baile, discotecas, salas <strong>de</strong> fiesta y otros locales <strong>de</strong><br />
espectáculos análogos que no trabaje to<strong>do</strong>s los<br />
días <strong>de</strong> la semana, excepcionan<strong>do</strong> el régimen<br />
general que regulaba la O.M <strong>de</strong> 28.12.66<br />
consistente en presentar los partes <strong>de</strong> alta y baja<br />
al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social en el<br />
plazo <strong>de</strong> cinco días naturales, conta<strong>do</strong>s a partir<br />
<strong>de</strong>l siguiente al <strong>de</strong> la iniciación o cese en el<br />
trabajo, disponien<strong>do</strong> su art. 2 que las Empresas<br />
presentarán, durante los cinco primeros días<br />
naturales <strong>de</strong> cada mes, un parte <strong>de</strong> alta, que<br />
contendrá los siguientes datos: relación nominal<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a los que se refiere el artículo<br />
anterior y días fijos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> cada semana<br />
durante dicho perío<strong>do</strong>, régimen específico que<br />
quedó respeta<strong>do</strong> por el art. 1.4 <strong>de</strong> la mencionada<br />
O.M. <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994, cuyo art. 1.4<br />
salvaguarda el régimen específico <strong>de</strong> altas, plazos<br />
y efectos respecto <strong>de</strong> los profesionales taurinos,<br />
para el Régimen Especial Agrario, para el<br />
Régimen Especial <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Mar, para<br />
el Régimen Especial <strong>de</strong> Emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Hogar,<br />
para el Régimen Especial <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res por<br />
Cuenta Propia o Autónomos, y para los colectivos<br />
inclui<strong>do</strong>s en los sistemas especiales en el ámbito<br />
<strong>de</strong>l Régimen General.<br />
Pues bien, aplican<strong>do</strong> dichas consi<strong>de</strong>raciones<br />
jurídicas al supuesto <strong>de</strong> autos, referi<strong>do</strong> a un<br />
trabaja<strong>do</strong>r que presta servicios en una discoteca<br />
que regenta la recurrente los sába<strong>do</strong>s, <strong>do</strong>mingos,<br />
festivos y vísperas (jornada <strong>de</strong> 4 horas), fiján<strong>do</strong>se<br />
por la propia Inspección como <strong>de</strong> fecha <strong>de</strong> inicio<br />
<strong>de</strong> la relación laboral la <strong>de</strong> la visita al centro <strong>de</strong><br />
trabajo (21 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1995), ya se advierte<br />
que la imputación a la empresa <strong>de</strong> la infracción <strong>de</strong><br />
referencia sería tanto como anticipar la dinámica<br />
comisiva <strong>de</strong> la infracción y el propio <strong>do</strong>lo <strong>de</strong>l<br />
autor, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento mismo en que la<br />
empresa disponía <strong>de</strong> plazo para el cumplimiento<br />
<strong>de</strong> la obligación formal <strong>de</strong> alta <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en<br />
la Seguridad Social. Proce<strong>de</strong> en consecuencia, la<br />
estimación <strong>de</strong>l recurso.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por discoteca “C., S.L.”<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 20.05.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
recurso ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> Lugo<br />
sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 489/95; Expte. nº<br />
2.319/96, dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL; y en<br />
consecuencia, anulamos las resoluciones<br />
recurridas, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin efecto la sanción<br />
impuesta. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2870 RECURSO Nº<br />
03/0008741/19962736<br />
INFRACCIÓNS ADMINISTRATIVAS DO<br />
EMPRESARIO EN MATERIA DE<br />
PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Margarita Pazos Pita<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiocho <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008741/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
“F.N.M., S.A.”, con D.N.I…, <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…<br />
(Pontevedra), representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n V.L.R, y B. y<br />
dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña M.E.D.F.<br />
(HABILITADA), contra Resolución <strong>de</strong> 20.05.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> r. ordinario interpuesto por la<br />
recurrente contra otra <strong>de</strong> 11.12.95 <strong>de</strong> Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> Pontevedra confirman<strong>do</strong> sanción<br />
por infracción grave (Acta <strong>de</strong> Infrac. nº…<br />
Expte…). Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
CONSELLERÍA DE XUSTIZA, INTERIOR E<br />
R. LABORAIS, representada por el LETRADO<br />
DE LA XUNTA DE GALICIA. La cuantía <strong>de</strong>l<br />
asunto es <strong>de</strong>terminada en 260.000 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
237
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna a través <strong>de</strong>l presente recurso la<br />
Resolución dictada el día 20.05.96 por la<br />
Dirección Xeral <strong>de</strong> Relaciones <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong>, <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso ordinario<br />
interpuesto por la recurrente contra la dictada el<br />
día 11.12.95 por la Delegación Provincial <strong>de</strong><br />
Pontevedra <strong>de</strong> la misma Consellería, y que<br />
impuso al recurrente una sanción <strong>de</strong> 260.000 ptas<br />
por la comisión <strong>de</strong> <strong>do</strong>s infracciones graves<br />
tipificadas en el art. 10.9º <strong>de</strong> la Ley 8/88 <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong><br />
abril.<br />
II.- En primer lugar proce<strong>de</strong> examinar las<br />
consi<strong>de</strong>raciones que, en torno al expediente, se<br />
articulan en el escrito <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda y que se<br />
exponen a continuación:<br />
a) La alegación relativa a que no se ha produci<strong>do</strong><br />
el trámite <strong>de</strong> audiencia, violán<strong>do</strong>se con ello el art.<br />
35 <strong>de</strong> la L. 30/92 <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> noviembre, y a que no<br />
se ha lleva<strong>do</strong> a cabo otra diligencia procedimental<br />
que no sea la primitiva acta <strong>de</strong> iniciación ha <strong>de</strong><br />
ser plenamente rechazada, y, así, <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong>l<br />
expediente administrativo no sólo resulta la total<br />
observancia <strong>de</strong>l procedimiento estableci<strong>do</strong> en la<br />
Ley 8/88 <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril, sino que, a<strong>de</strong>más, aparece<br />
plenamente acredita<strong>do</strong> que el recurrente ha teni<strong>do</strong><br />
total oportunidad <strong>de</strong> exponer los puntos <strong>de</strong> vista y<br />
las argumentaciones conducentes a su <strong>de</strong>recho,<br />
tanto en fase <strong>de</strong> alegaciones como a través <strong>de</strong> los<br />
pertinentes recursos, como lo <strong>de</strong>muestra el hecho<br />
<strong>de</strong> que, en base a las alegaciones y <strong>do</strong>cumental<br />
presentada por el mismo, y <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el<br />
informe obrante al folio 10 <strong>de</strong>l expediente, se<br />
procedió a la anulación <strong>de</strong> la infracción señalada<br />
en el acta con el núm. 2.<br />
b) Del mismo mo<strong>do</strong> tampoco es <strong>de</strong> recibo la<br />
alegada vulneración por la Resolución <strong>de</strong> fecha<br />
20.05.96, <strong>de</strong> lo dispuesto en los arts. 89.1º y 3º y<br />
54 <strong>de</strong> la L. 30/92, y ello toda vez que, por una<br />
parte, dicha resolución incluye tanto los hechos,<br />
persona responsable, infracciones cometidas y<br />
sanciones proce<strong>de</strong>ntes, como la valoración <strong>de</strong> la<br />
prueba practicada, y especialmente <strong>de</strong> aquélla que<br />
constituye el fundamento básico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión,<br />
dan<strong>do</strong> por lo tanto solución a la contienda<br />
suscitada en el expediente, y, por otra parte, toda<br />
vez que la falta <strong>de</strong> motivación suficiente que<br />
constituye vulneración <strong>de</strong>l art. 24.1º <strong>de</strong> la LE por<br />
infracción <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho fundamental <strong>de</strong> tutela<br />
judicial efectiva, es preciso que sea total, <strong>de</strong><br />
forma que el interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong>sconozca la causa o<br />
motivo <strong>de</strong> la misma, lo que no proce<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse<br />
en mo<strong>do</strong> alguno produci<strong>do</strong> en el caso <strong>de</strong> autos, en<br />
que la motivación es clara y suficiente.<br />
c) Finalmente, y en cuanto al <strong>de</strong>fecto que -se<br />
alega- contiene el acta, por no incluir, en cuanto a<br />
la 3ª <strong>de</strong> las sanciones, el número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s por la infracción cuan<strong>do</strong> tal requisito<br />
sirva para graduar la sanción o calificar la<br />
sanción, se ha <strong>de</strong> señalar que el mismo no es<br />
atendible, y ello toda vez que, por una parte, el<br />
Acta contiene la i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> un trabaja<strong>do</strong>r<br />
concretamente afecta<strong>do</strong>, y, por otra parte, tal<br />
singularidad o pluralidad no tiene relevancia para<br />
la calificación <strong>de</strong> la infracción, y ello sin perjuicio<br />
<strong>de</strong> su repercusión en cuanto a la graduación <strong>de</strong> la<br />
sanción, extremo que se abordará con<br />
posterioridad.<br />
III.- Senta<strong>do</strong> lo anterior, han <strong>de</strong> ser igualmente<br />
rechazadas las argumentaciones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
dirigidas a <strong>de</strong>svirtuar el Fundamento <strong>de</strong> Derecho<br />
2º <strong>de</strong> la Resolución <strong>de</strong> fecha 20.05.96 -presunción<br />
<strong>de</strong> certeza y veracidad <strong>de</strong> las Actas <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con el art. 52 <strong>de</strong> la Ley 8/88 -, en base a que <strong>do</strong>s<br />
apreciaciones contenidas en el Acta fueron<br />
rectificadas por la propia actuaria, y ello toda vez<br />
que, en el presente caso y conforme resulta <strong>de</strong>l<br />
examen <strong>de</strong>l expediente administrativo, tal<br />
modificación no fue en mo<strong>do</strong> alguno arbitraria o<br />
caprichosa, respondien<strong>do</strong> y obe<strong>de</strong>cien<strong>do</strong>, por el<br />
contrario, a la plena vigencia en el procedimiento<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong>l hoy recurrente. Así,<br />
refirién<strong>do</strong>se la concreta infracción a la ausencia<br />
<strong>de</strong> barandillas protectoras en las escaleras <strong>de</strong><br />
acceso a <strong>do</strong>s buques, la misma fue anulada<br />
precisamente en base a la acreditación que, en<br />
fase <strong>de</strong> alegaciones, efectuó el recurrente,<br />
incorporan<strong>do</strong> por lo tanto los elementos <strong>de</strong> prueba<br />
necesarios, y que vinieron a acreditar la falta <strong>de</strong><br />
uso <strong>de</strong> una <strong>de</strong> ellas y la pertenencia al buque <strong>de</strong> la<br />
otra”; anulación que, por lo tanto, en mo<strong>do</strong><br />
alguno viene a <strong>de</strong>svirtuar la presunción <strong>de</strong> certeza<br />
respecto <strong>de</strong> los hechos refleja<strong>do</strong>s en el acta.<br />
IV.- En cuanto a la imputación a la recurrente <strong>de</strong><br />
la infracción tipificada en el art. 10.9 <strong>de</strong> la LISOS<br />
por incumplimiento <strong>de</strong> lo dispuesto en el art.<br />
115.2º <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>nanza General <strong>de</strong> Seguridad e<br />
Higiene en el Trabajo, se ha <strong>de</strong> señalar que no son<br />
<strong>de</strong> recibo las alegaciones que se vierten respecto<br />
<strong>de</strong> la no acreditación <strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> un<br />
peligro grave o no implicar la dicción <strong>de</strong>l<br />
precepto que esté hablan<strong>do</strong> <strong>de</strong> dispositivo <strong>de</strong><br />
seguridad para ganchos.<br />
Así, <strong>de</strong>l tenor <strong>de</strong>l art. en cuestión resulta con<br />
claridad que al carecer los ganchos <strong>de</strong> las grúas<br />
238
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> pestillo <strong>de</strong> seguridad, es conducta que<br />
constituye infracción <strong>de</strong>l art. 115.2º <strong>de</strong> la referida<br />
Or<strong>de</strong>nanza General, que exige que los ganchos<br />
estén equipa<strong>do</strong>s <strong>de</strong> pestillos y otros dispositivos<br />
<strong>de</strong> seguridad; actuación que, asimismo, no pue<strong>de</strong><br />
negarse que constituya por ser un riesgo grave<br />
para los trabaja<strong>do</strong>res, dada su potencial lesivo en<br />
caso <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte. Asimismo, lo anterior no<br />
pue<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse <strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong> por el hecho <strong>de</strong> que<br />
el gancho <strong>de</strong> seguridad estuviese ya peticiona<strong>do</strong> y<br />
la utilización <strong>de</strong> la grúa hubiese respondi<strong>do</strong> a<br />
necesida<strong>de</strong>s que se alegan inaplazables, y ello<br />
toda vez que, sin perjuicio <strong>de</strong> no estimarse tales<br />
circunstancias como motiva<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> una<br />
agravación <strong>de</strong> la sanción, sin embargo, no<br />
<strong>de</strong>svirtúan el riesgo grave para la salud <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que implica su utilización en tales<br />
condiciones.<br />
Por otra parte, por lo que se refiere al<br />
incumplimiento <strong>de</strong> lo dispuesto en los arts. 141 y<br />
143 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>nanza General <strong>de</strong> Seguridad e<br />
Higiene, al no usar el operario <strong>do</strong>n E.P.P. el<br />
preceptivo casco protector <strong>de</strong> la cabeza, tampoco<br />
son <strong>de</strong> recibo las argumentaciones <strong>de</strong> la sociedad<br />
recurrente en cuanto al error <strong>de</strong> tipificación y<br />
vulneración <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> tipicidad, y, así, no<br />
discuti<strong>do</strong> que dicho trabaja<strong>do</strong>r carecía <strong>de</strong>l casco,<br />
se ha <strong>de</strong> tener en cuenta que en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la<br />
actividad laboral <strong>de</strong> una empresa existe como<br />
indica la S. 22 abril 1989 un “<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> seguridad<br />
por parte <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> aquella que obliga a exigir<br />
al trabaja<strong>do</strong>r la utilización <strong>de</strong> los medios<br />
dispositivos preventivos <strong>de</strong> seguridad,<br />
impidien<strong>do</strong>, si ello fuera necesario, la actividad<br />
laboral <strong>de</strong> quienes, por impru<strong>de</strong>ncia o<br />
negligencia, incumplan el <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> uso <strong>de</strong> aquellos,<br />
incluso a través <strong>de</strong>l ejercicio <strong>de</strong> la actividad<br />
disciplinaria” y es que, como se dice en la S. 22<br />
octubre 1982 “la <strong>de</strong>uda <strong>de</strong> Seguridad <strong>de</strong> la<br />
empresa con los trabaja<strong>do</strong>res no se agota con<br />
darles los medios normales <strong>de</strong> protección, sino<br />
que viene a<strong>de</strong>más obligada a la a<strong>de</strong>cuadas<br />
vigilancia <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> sus instrucciones que<br />
<strong>de</strong>ben ten<strong>de</strong>r no sólo, a la finalidad <strong>de</strong>l proteger a<br />
los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l riesgo genérico que crea o<br />
exige el servicio encomenda<strong>do</strong>, sino a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la<br />
prevención <strong>de</strong> las ordinarias impru<strong>de</strong>ncias<br />
profesionales”.<br />
La aplicación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
prece<strong>de</strong>nte en el asunto examina<strong>do</strong>, permite<br />
concluir que la empresa no observó la <strong>de</strong>bida<br />
vigilancia en el cumplimiento <strong>de</strong> las normas,<br />
consistente en el preceptivo uso <strong>de</strong>l casco <strong>de</strong><br />
protección, que es la medida protectora <strong>de</strong><br />
carácter general prevista en la normativa <strong>de</strong><br />
aplicación: arts. 143 OM 3 marzo 1971; lo que<br />
conduce a la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la argumentación<br />
<strong>de</strong> la recurrente a este respecto.<br />
Finalmente se ha <strong>de</strong> señalar que, no obstante to<strong>do</strong><br />
lo anterior, sí se han <strong>de</strong> tener en cuenta las<br />
alegaciones relativas a la no especificación <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que –según el acta- tampoco usaban<br />
el casco protector <strong>de</strong> la cabeza, y, así, si bien tal<br />
in<strong>de</strong>terminación no <strong>de</strong>svirtúa la calificación <strong>de</strong> las<br />
infracciones como graves, sin embargo, sí ha <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse que no pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse –dada su<br />
plasmación sin concreción alguna- como criterio<br />
a tener en cuenta para graduar la infracción,<br />
máxime cuan<strong>do</strong>, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> no especificar<br />
nombre ni dato alguno, tampoco establece<br />
relación alguna con el número total <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa.<br />
Así las cosas, y en virtud <strong>de</strong> lo expuesto, lo<br />
proce<strong>de</strong>nte es imponer las sanciones, no en su<br />
gra<strong>do</strong> medio, sino en su gra<strong>do</strong> mínimo,<br />
cumplién<strong>do</strong>se también con ello el principio <strong>de</strong><br />
proporcionalidad.<br />
V.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos en parte el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “F.N.M., S.A.”<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 20.05.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
r. ordinario interpuesto por la recurrente contra<br />
otra <strong>de</strong> 11.12.95 <strong>de</strong> Delegación Provincial <strong>de</strong><br />
Pontevedra confirman<strong>do</strong> sanción por infracción<br />
grave (Acta <strong>de</strong> Infrac. nº 1.391/95; Expte.<br />
404/95)dicta<strong>do</strong> por CONSELLERÍA DE<br />
XUSTIZA, INTERIOR E R. LABORAIS; y en<br />
consecuencia, anulamos parcialmente las<br />
resoluciones recurridas, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> rebajar<br />
las sanciones impuestas a la cuantía y extensión<br />
<strong>de</strong> 50.001 ptas. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2871 RECURSO Nº<br />
03/0008796/1996<br />
NON COMUNICACIÓN POLO<br />
BENEFICIARIO DA PERDA DE REQUISITOS<br />
PARA CONTINUAR LUCRANDO A<br />
PERCEPCIÓN DE SUBSIDIO POR<br />
DESEMPREGO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Margarita Pazos Pita<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiocho <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
239
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008796/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
J.M.L.C., con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…<br />
(Santiago <strong>de</strong> Compostela), representa<strong>do</strong> y<br />
dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n P.B.L., contra Silencio<br />
administrativo a reclamación previa a la vía<br />
jurisdiccional laboral por extinción <strong>de</strong> prestación<br />
por <strong>de</strong>sempleo recaída en expediente nº 1.025/95.<br />
Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
DIRECCIÓN PROVINCIAL DEL I.N.E.M. A<br />
CORUÑA, representada por el ABOGADO DEL<br />
ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Son antece<strong>de</strong>ntes relevantes para la resolución<br />
<strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong>batida los siguientes que resultan<br />
<strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong> en el procedimiento:<br />
a) Con fecha 06.03.95 se reconoció al recurrente<br />
la prestación <strong>de</strong> subsidio por <strong>de</strong>sempleo por tener<br />
cargas familiares.<br />
b) Posteriormente, y con el fin <strong>de</strong> comprobar que<br />
el recurrente continuaba reunien<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los<br />
requisitos que en su día <strong>de</strong>terminaron el<br />
reconocimiento <strong>de</strong>l subsidio por <strong>de</strong>sempleo, se<br />
requirió al mismo para presentar el día 11.08.95<br />
<strong>de</strong>terminada <strong>do</strong>cumentación en la Oficina <strong>de</strong><br />
Empleo <strong>de</strong> Santiago-Centro.<br />
c) Con fecha 30.08.95 se formuló propuesta <strong>de</strong><br />
sanción <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong> la prestación, notificada<br />
al recurrente el día 04.09.95, “por no comunicar<br />
la pérdida <strong>de</strong> los requisitos para seguir<br />
percibien<strong>do</strong> el subsidio por <strong>de</strong>sempleo, ya que<br />
con fecha 01.07.95 los ingresos <strong>de</strong> la unidad<br />
familiar dividi<strong>do</strong> entre el número <strong>de</strong> miembros<br />
supera el 75% <strong>de</strong>l salario mínimo<br />
interprofesional”.<br />
d) Formuladas alegaciones por el recurrente<br />
mediante escrito presenta<strong>do</strong> al efecto, el día<br />
27.10.95 recayó Resolución <strong>de</strong> la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong>l INEM <strong>de</strong> A Coruña, imponien<strong>do</strong> al<br />
recurrente, con base en los arts. 30.2.2 y 46,<br />
números 1, 2 y 4 <strong>de</strong> la Ley 8/88 <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril, la<br />
sanción <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong> la prestación por<br />
<strong>de</strong>sempleo.<br />
e) Presentada por el interesa<strong>do</strong> reclamación<br />
previa a la vía jurisdiccional, la misma no fue<br />
contestada expresamente, emitién<strong>do</strong>se<br />
certificación <strong>de</strong> acto presunto el día 12.06.96.<br />
II.- De los varios motivos en que se fundamenta<br />
el recurso interpuesto ha <strong>de</strong> ser examina<strong>do</strong> en<br />
primer término el relativo a la existencia <strong>de</strong> vicios<br />
procedimentales, motivo que ha <strong>de</strong> ser rechaza<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> plano, y, así, basán<strong>do</strong>se el mismo en la falta <strong>de</strong><br />
notificación <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> en que se proponía la<br />
sanción, sin embargo, consta con toda claridad en<br />
el expediente la notificación al respecto<br />
practicada personalmente al recurrente el día<br />
04.09.95, como por otra parte viene a reconocer<br />
el mismo en el escrito <strong>de</strong> alegaciones presenta<strong>do</strong><br />
en vía administrativa.<br />
III.- Del mismo mo<strong>do</strong> ha <strong>de</strong> ser rechazada la<br />
incompetencia <strong>de</strong>l órgano sanciona<strong>do</strong>r que se<br />
postula, y ello toda vez que, si bien el recurrente<br />
parte <strong>de</strong> la calificación <strong>de</strong> la infracción tipificada<br />
en el art. 30.2.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88 como muy grave,<br />
sin embargo, y como ya pone <strong>de</strong> manifiesto la<br />
Resolución dictada el día 27.10.95, conforme al<br />
art. 30.2.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88, en la redacción dada<br />
por la Ley 22/93, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> diciembre, constituye<br />
infracción grave “no comunicar, salvo causa<br />
justificada, las bajas en las prestaciones cuan<strong>do</strong> se<br />
produzcan situaciones <strong>de</strong> suspensión o extinción<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho o se <strong>de</strong>jen <strong>de</strong> reunir los requisitos<br />
para su percepción cuan<strong>do</strong> por dicha causa se<br />
haya percibi<strong>do</strong> in<strong>de</strong>bidamente la prestación”,<br />
correspondien<strong>do</strong>, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el art. 46.4º, la<br />
240
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
imposición <strong>de</strong> sanciones, por infracciones graves<br />
y leves, a la Entidad Gestora.<br />
Por lo tanto, visto lo anterior, y habien<strong>do</strong> si<strong>do</strong><br />
impuesta en el presente caso la sanción por la<br />
Directora Provincial <strong>de</strong>l INEM, que igualmente<br />
certifica el acto presunto, proce<strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la incompetencia alegada a este<br />
respecto.<br />
IV.- Finalmente el recurrente alega que los<br />
hechos <strong>de</strong>scritos en la comunicación <strong>de</strong>l INEM<br />
no son subsumibles bajo el tipo <strong>de</strong> infracción que<br />
se <strong>de</strong>scribe en ninguno <strong>de</strong> los aparta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l art. 30<br />
<strong>de</strong> la LISOS, en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se habla <strong>de</strong> obtención<br />
fraudulenta <strong>de</strong> prestaciones.<br />
Sin embargo, tal alegación tampoco pue<strong>de</strong> ser<br />
acogida, y, así, conforme ya se ha expuesto y se<br />
recoge con toda claridad en el expediente<br />
administrativo, la infracción que se imputa al<br />
recurrente no es la “obtención fraudulenta” que<br />
invoca, sino, por el contrario, la concretamente<br />
prevista y recogida en el art. 30.2.2 anteriormente<br />
transcrito y redacta<strong>do</strong> conforme a la ley 22/93,<br />
esto es, la “no comunicación” <strong>de</strong> la pérdida <strong>de</strong> los<br />
requisitos para la percepción <strong>de</strong> la prestación; no<br />
comunicación y pérdida que, por otra parte, no se<br />
vienen a discutir.<br />
Por lo tanto, resultan<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que el actor se<br />
encuentra incurso en la conducta tipificada en el<br />
art. 30.2.2 anteriormente transcrito, resulta<br />
proce<strong>de</strong>nte la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso<br />
interpuesto, máxime cuan<strong>do</strong> carece <strong>de</strong><br />
trascen<strong>de</strong>ncia alguna y, por lo tanto, no pue<strong>de</strong> ser<br />
admitida, la alegación relativa al <strong>de</strong>sconocimiento<br />
<strong>de</strong> la obligación legal <strong>de</strong> comunicación <strong>de</strong> la<br />
pérdida <strong>de</strong> los requisitos necesarios para la<br />
percepción <strong>de</strong> la prestación, y resultar, por otra<br />
parte, plenamente ajustada a Derecho la sanción<br />
concretamente impuesta (art. 46.1.2 <strong>de</strong> la Ley<br />
8/88 redacta<strong>do</strong> conforme a la Ley 22/93).<br />
V.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por J.M.L.C. contra<br />
Silencio administrativo a reclamación previa a la<br />
vía jurisdiccional laboral por extinción <strong>de</strong><br />
prestación por <strong>de</strong>sempleo recaída en expediente<br />
1.025/95 dicta<strong>do</strong> por DIRECCIÓN<br />
PROVINCIAL DEL INEM A CORUÑA. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2872 RECURSO Nº 5.143/99<br />
EXISTENCIA DE MODIFICACIÓNS<br />
SUBSTANCIAIS DE CONDICIÓNS DE<br />
TRABALLO DE CARÁCTER NON<br />
COLECTIVO, SENÓN INDIVIDUAL.<br />
TRAMITACIÓN PROCESUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a veintiocho <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.143/99,<br />
interpuesto por “B.P., S.A.” y Comité <strong>de</strong> empresa<br />
<strong>de</strong> “B.P.”, contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº uno <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 613/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong>l<br />
“B.P.”, sobre conflicto colectivo, frente a “B.P.,<br />
S.A.”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha dieciocho<br />
<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- Que el presente conflicto colectivo afecta a<br />
to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong> cartería <strong>de</strong>l<br />
CPD <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada, que prestaban sus<br />
servicios en turno <strong>de</strong> tar<strong>de</strong> y noche. 2º.- Que la<br />
<strong>de</strong>mandada ha procedi<strong>do</strong> a modificar el horario<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s anteriormente<br />
referi<strong>do</strong>s, que venían <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en jornada<br />
<strong>de</strong> tar<strong>de</strong> y noche, notifican<strong>do</strong> al comité <strong>de</strong><br />
empresa en fecha 01.07.99 que se había<br />
recorda<strong>do</strong> su reincorporación a to<strong>do</strong>s los efectos<br />
al turno <strong>de</strong> tar<strong>de</strong> ordinario a partir <strong>de</strong>l 01.01.99.<br />
Igualmente se notificó a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s la modificación horaria en fecha<br />
23.03.95, no habién<strong>do</strong>lo efectua<strong>do</strong> antes a pesar<br />
<strong>de</strong> haberse a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> la medida <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mes <strong>de</strong><br />
enero, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a las conversaciones habidas con<br />
los trabaja<strong>do</strong>res con ánimo <strong>de</strong> lograr un acuer<strong>do</strong>,<br />
en las que tomó parte la representación legal <strong>de</strong><br />
241
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
los trabaja<strong>do</strong>res. 3º.- En fecha 29.04.99 se<br />
interpuso <strong>de</strong>manda por los trabaja<strong>do</strong>res que dio<br />
lugar a los autos nº 351/99 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº uno <strong>de</strong> esta ciudad que culminaron por<br />
sentencia firme por la que se <strong>de</strong>clara la nulidad <strong>de</strong><br />
la medida acordada por la empresa con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a<br />
la misma a estar y pasar por la mencionada<br />
<strong>de</strong>claración. Dicha sentencia obra en autos y se da<br />
aquí por reproducida. 4º.- Obra en autos informe<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>n A.S.R. sobre la evolución <strong>de</strong>l turno <strong>de</strong><br />
noche en la sección <strong>de</strong> centro <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong> centros operativos, y que se da<br />
aquí por reproduci<strong>do</strong>. 5º.- Con fecha 30.06.97 se<br />
modificó el horario <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s<br />
por el presente conflicto colectivo que por medio<br />
<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> suscrito con la empresa aceptaron<br />
asumir una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> 17.30 a 00.30<br />
verano e invierno y a<strong>de</strong>más lo sába<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
invierno <strong>de</strong> 15.30 a 21.00 horas. Con anterioridad<br />
a dicha fecha su jornada era <strong>de</strong> 21.30 a 02.00<br />
horas. 6º.- En fecha 26.07.99 se celebró acto <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC con resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin<br />
avenencia”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>ducida por el<br />
Comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong>l “B.P.” contra el “B.P.,<br />
S.A.” <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los pedimentos <strong>de</strong> la<br />
misma”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por ambas partes, que fue<br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este<br />
Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al<br />
Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong>sestima<br />
la pretensión <strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda en la que el<br />
Secretario y Presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> empresa<br />
instaba una acción <strong>de</strong> conflicto colectivo, contra<br />
el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “B.P., S.A.” solicitan<strong>do</strong> se<br />
<strong>de</strong>clarase nula y sin efecto la modificación<br />
llevada a acabo por la empresa y se reponga a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s en las condiciones<br />
laborales que regían con anterioridad a tal<br />
modificación. Y dicho pronunciamiento es<br />
recurri<strong>do</strong> por ambas partes litigantes.<br />
El banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> articula <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong><br />
Suplicación. El motivo primero, con amparo en el<br />
aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la LPL, para que se revisen los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, y en concreto el hecho<br />
proba<strong>do</strong> primero <strong>de</strong> la Sentencia recurrida,<br />
proponién<strong>do</strong>se la siguiente redacción: “Que el<br />
presente conflicto colectivo afecta a los cuatro<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong> cartería <strong>de</strong>l CPD <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada”.<br />
No pue<strong>de</strong> acogerse la revisión interesada porque<br />
no se cita ninguna prueba <strong>do</strong>cumental en apoyo<br />
<strong>de</strong> la misma, resultan<strong>do</strong> intranscen<strong>de</strong>nte dicha<br />
revisión porque es un hecho admiti<strong>do</strong> por las<br />
partes que el número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s<br />
por la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong> modificar su<br />
horario, son los cuatro que prestan servicio en el<br />
CPD.<br />
Asimismo se interesa la revisión <strong>de</strong>l hecho<br />
proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong>, consistente en modificar las<br />
fechas <strong>de</strong> 01.01.99 por la 01.08.99 y la <strong>de</strong><br />
23.03.95 por la <strong>de</strong> 23.03.99. Se acepta la<br />
modificación propuesta, por tratarse <strong>de</strong> meros<br />
errores materiales pa<strong>de</strong>ci<strong>do</strong>s por la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
instancia, como se <strong>de</strong>duce <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumental<br />
obrante en las actuaciones (folios 77 a 80).<br />
SEGUNDO.- Por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l<br />
artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
se insta el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> la<br />
violación <strong>de</strong>l artículo 151.1 <strong>de</strong> la LPL y <strong>de</strong>l<br />
artículo 41.4 párrafo 5º <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong>l artículo 24 <strong>de</strong> la Constitución<br />
y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia, citan<strong>do</strong> las sentencias <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1998 (Ar.<br />
4.921) y 12 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1996 (Ar. 5.061);<br />
solicitan<strong>do</strong> se aprecie la excepción <strong>de</strong><br />
ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento, que fue<br />
<strong>de</strong>sestimada por la sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
Sobre el examen <strong>de</strong> esta cuestión conviene<br />
recordar que conforme a reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (entre otras, Sentencia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1994, Ar.<br />
7.155), la ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento podría<br />
ser igualmente apreciable <strong>de</strong> oficio, dada la<br />
naturaleza <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho necesario absoluto <strong>de</strong> las<br />
normas rectoras <strong>de</strong>l proceso y atendi<strong>do</strong> el<br />
principio <strong>de</strong> legalidad que lo presi<strong>de</strong> (artículo 9.3<br />
<strong>de</strong> la Constitución Española). Por consiguiente,<br />
aunque no se hubiese alega<strong>do</strong> dicha excepción, se<br />
podría examinar por iniciativa <strong>de</strong> la Sala; y <strong>de</strong><br />
prosperar la misma se hace innecesario el examen<br />
<strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandante (también<br />
recurrente).<br />
TERCERO.- Según el art. 151 <strong>de</strong>l Texto<br />
Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento laboral, se<br />
tramitarán a través <strong>de</strong>l proceso especial <strong>de</strong><br />
conflictos colectivos “las <strong>de</strong>mandas que afecten a<br />
intereses generales <strong>de</strong> un grupo genérico <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res y que versen sobre la aplicación e<br />
interpretación <strong>de</strong> una norma estatal, convenio<br />
colectivo, cualquiera que sea su eficacia, o <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>cisión o práctica <strong>de</strong> empresa”.<br />
242
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
La <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, interpretan<strong>do</strong> el<br />
cita<strong>do</strong> artículo 151 <strong>de</strong> la LPL, señala que la<br />
trascen<strong>de</strong>ncia colectiva <strong>de</strong>l proceso viene dada<br />
por <strong>do</strong>s elementos 1) el subjetivo, vincula<strong>do</strong> a la<br />
afectación <strong>de</strong> un grupo genérico <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res,<br />
entendien<strong>do</strong> por tal no la mera pluralidad, suma o<br />
agrega<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res singularmente<br />
consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s, sino un conjunto estructura<strong>do</strong> a<br />
partir <strong>de</strong> un elemento <strong>de</strong> homogeneidad; y, 2) el<br />
elemento objetivo, que consiste en la presencia <strong>de</strong><br />
un interés general que es el que se actúa a través<br />
<strong>de</strong>l conflicto, y que se <strong>de</strong>fine como un interés<br />
indivisible correspondiente al grupo en su<br />
conjunto y, por tanto, no susceptible <strong>de</strong><br />
fraccionamiento entre sus miembros” (sentencias<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1991; Ar.<br />
3.796.- 22 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1996: Ar. 3.335 y 19 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1997, Ar. 4.274, entre otras).<br />
Aplican<strong>do</strong> la anterior <strong>do</strong>ctrina al supuesto que nos<br />
ocupa y partien<strong>do</strong> <strong>de</strong>l inaltera<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong><br />
la Sentencia, y da la valoración <strong>de</strong> cuantos<br />
medios probatorios obran en autos, da<strong>do</strong> que en el<br />
examen <strong>de</strong> la excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento, la Sala goza <strong>de</strong> plena libertad, no<br />
estan<strong>do</strong> limitada por la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> probanza<br />
<strong>de</strong> la sentencia recurrida, hay que <strong>de</strong>stacar los<br />
datos fácticos siguientes: a).- El conflicto<br />
plantea<strong>do</strong> afecta a cuatro trabaja<strong>do</strong>res que prestan<br />
servicios en el Centro <strong>de</strong> Proceso <strong>de</strong> Datos <strong>de</strong>l<br />
banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>. b) Que dichos trabaja<strong>do</strong>res en<br />
su día suscribieron, individualmente, acuer<strong>do</strong>s<br />
alcanza<strong>do</strong>s con la empresa, con efectos <strong>de</strong> 1º <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1997, sobre el horario <strong>de</strong> su jornada<br />
laboral, fiján<strong>do</strong>se el mismo <strong>de</strong> 17.30 a 00.30<br />
horas <strong>de</strong> lunes a viernes, y en horario <strong>de</strong> invierno<br />
también se trabajarían los sába<strong>do</strong>s <strong>de</strong> 15.30 a<br />
21.00 horas; (folios 90 d 93 <strong>de</strong> los autos);<br />
aparecien<strong>do</strong> suscritos los <strong>do</strong>cumentos por los<br />
cuatro trabaja<strong>do</strong>res a los que afecta el presente<br />
conflicto. c) La empresa, por escrito <strong>de</strong> fecha 1º<br />
<strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 participó a los cuatro<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l CPD que con fecha 1º <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999 quedaban adscritos a to<strong>do</strong>s los efectos al<br />
turno <strong>de</strong> tar<strong>de</strong> en su centro <strong>de</strong> trabajo, por haberse<br />
suprimi<strong>do</strong> el turno <strong>de</strong> noche; y d) Que en otros<br />
<strong>de</strong>partamentos <strong>de</strong>l banco, otros trabaja<strong>do</strong>res<br />
continúan hacien<strong>do</strong> el turno <strong>de</strong> noche.<br />
Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> dichos datos fácticos, <strong>de</strong>be <strong>de</strong>cidirse<br />
si estamos en presencia <strong>de</strong> una modificación <strong>de</strong><br />
carácter colectivo –en cuyo caso el procedimiento<br />
segui<strong>do</strong> sería el a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>-, o si, por el contrario,<br />
nos hallamos ante una modificación individual,<br />
<strong>de</strong> carácter plural. Para ello es preciso acudir a la<br />
<strong>de</strong>finición contenida en el artículo 41.2 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, según el cual, las<br />
modificaciones sustanciales <strong>de</strong> carácter individual<br />
son aquellas que tienen por objeto las condiciones<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> que disfrutan los trabaja<strong>do</strong>res a<br />
título individual; mientras que las <strong>de</strong> carácter<br />
colectivo, son aquellas condiciones reconocidas<br />
en virtud <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> o pacto colectivo o<br />
disfrutadas por los trabaja<strong>do</strong>res en virtud <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l empresario <strong>de</strong> efectos colectivos. De<br />
este precepto estatutario se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que si el<br />
empresario a<strong>do</strong>pta la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> modificar las<br />
condiciones laborales <strong>de</strong> varios trabaja<strong>do</strong>res, y si<br />
éstos vienen disfrutan<strong>do</strong> <strong>de</strong> tales condiciones en<br />
virtud <strong>de</strong> pacto individual, dicha modificación en<br />
ningún caso entrañaría el carácter <strong>de</strong> colectiva,<br />
aunque simultáneamente afecte a una pluralidad<br />
<strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res.<br />
De lo expuesto fácilmente se colige que en el<br />
presente caso no concurren los elementos<br />
subjetivo y objetivo que configuran el proceso <strong>de</strong><br />
conflicto colectivo; ya que los cuatro trabaja<strong>do</strong>res<br />
a los que afecta el conflicto no forman un<br />
conjunto estructura<strong>do</strong>, sino que se trata <strong>de</strong> un<br />
pequeño o mínimo colectivo con unas<br />
condiciones particulares, y que las mismas<br />
respecto <strong>de</strong>l horario <strong>de</strong> su jornada laboral fueron<br />
pactadas individualmente en virtud <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong>s<br />
suscritos con cada uno <strong>de</strong> los cuatro trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>l CPD; no concurrien<strong>do</strong> tampoco un interés<br />
general sino un interés particular, perfectamente<br />
individualiza<strong>do</strong> en función <strong>de</strong> las condiciones<br />
pactadas, tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> unas modificaciones<br />
individuales, que como tales se venían<br />
disfrutan<strong>do</strong>, por lo que la vía jurisdiccional<br />
a<strong>de</strong>cuada para la reclamación no es la <strong>de</strong>l proceso<br />
<strong>de</strong> conflicto colectivo, sino que pu<strong>do</strong> seguirse la<br />
modalidad procesal prevista en el artículo 138 <strong>de</strong><br />
la Ley Procesal Laboral <strong>de</strong> modificación<br />
sustancial <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo; modalidad<br />
que ya emprendieran los trabaja<strong>do</strong>res en otra<br />
ocasión prece<strong>de</strong>nte y que había alcanza<strong>do</strong> éxito<br />
por no haber cumpli<strong>do</strong> la empresa con el plazo <strong>de</strong><br />
preaviso <strong>de</strong> 30 días previsto en el artículo 41<br />
número 3 <strong>de</strong>l ET.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, la Sala estima que se trata <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong> carácter individual, que<br />
afecta a cuatro trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa y a<br />
unas condiciones laborales <strong>de</strong> las que venían<br />
disfrutan<strong>do</strong> a título individual, consecuentemente<br />
no se consi<strong>de</strong>ra a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> el proceso <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo, y al no haberlo aprecia<strong>do</strong> así la<br />
sentencia recurrida proce<strong>de</strong> la estimación <strong>de</strong>l<br />
Recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “B.P., S.A.”, la nulidad <strong>de</strong> la misma y<br />
apreciar la excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento; con <strong>de</strong>volución a la citada<br />
recurrente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> para recurrir,<br />
<strong>de</strong> conformidad con el artículo 201.1 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral; en consecuencia:<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por el “B.P., S.A.”, contra la sentencia<br />
243
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número uno<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña, <strong>de</strong> fecha dieciocho <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve, <strong>de</strong>bemos<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claramos la nulidad <strong>de</strong> la misma y<br />
aprecian<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento, y sin entrar a conocer <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l asunto, <strong>de</strong>bemos absolver y absolvemos a la<br />
mercantil recurrente.<br />
S. CA.<br />
2873 RECURSO Nº<br />
03/0008807/1996<br />
PROCEDENCIA DA IMPUGNACIÓN DE<br />
RESOLUCIÓN ADMINISTRATIVA EN<br />
MATERIA DE DESCUBERTOS DE<br />
COTIZACIÓN Ó RETA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contenciso-administrativo que, con<br />
el número 03/0008807/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> resolución<br />
ante esta Sala, interpuesto por O.C.I., con<br />
D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña N.R.C. (<strong>de</strong> oficio) y<br />
dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n L.A.P. (<strong>de</strong> oficio),<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 17.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
R. ordinario contra provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio<br />
correspondientes a los certifica<strong>do</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto<br />
nº 94037081 a 94037084, perío<strong>do</strong>s 1-91 a 12-93,<br />
Régimen Especial Trabaja<strong>do</strong>res Autónomos,<br />
c.c.c… Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 25 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna a través <strong>de</strong>l presente recurso<br />
contencioso-administrativo resolución <strong>de</strong>l<br />
Director Provincial <strong>de</strong> la TGSS en A Coruña<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso ordinario formula<strong>do</strong><br />
por el aquí <strong>de</strong>mandante contra sendas<br />
provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio correspondientes a<br />
<strong>de</strong>scubiertos <strong>de</strong> cotización al RETA.<br />
El <strong>de</strong>mandante reproduce en se<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda los<br />
mismos motivos aduci<strong>do</strong>s en vía administrativa:<br />
que nunca ejerciera actividad como autónomo,<br />
que no procedía el apremio <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda, pues<br />
como ya adujera frente a los requerimientos,<br />
procedía la suspensión <strong>de</strong>l procedimiento en tanto<br />
estuviera pendiente la causa penal promovida por<br />
el <strong>de</strong>mandante por falsedad <strong>de</strong> firma en el<br />
<strong>do</strong>cumento <strong>de</strong> solicitud <strong>de</strong> alta en el RETA.<br />
Pues bien, frente al alegato <strong>de</strong> la Tesorería en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que frente al apremio sólo eran<br />
oponibles los motivos <strong>de</strong> oposición previstos en<br />
el art. 111 <strong>de</strong>l Reglamento General <strong>de</strong><br />
Recaudación <strong>de</strong>l Sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social,<br />
<strong>de</strong>be <strong>de</strong>cirse, como ya se argumentó en otras<br />
ocasiones, hacién<strong>do</strong>nos eco <strong>de</strong> una reiterada y<br />
conocida <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, que si bien es<br />
cierto que “iniciada la actividad <strong>de</strong> ejecución en<br />
virtud <strong>de</strong> un título a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, no pue<strong>de</strong>n<br />
trasladarse a dicha fase las cuestiones que<br />
<strong>de</strong>bieron solventarse en la fase <strong>de</strong>clarativa, por lo<br />
que el administra<strong>do</strong> no pue<strong>de</strong> oponer frente a la<br />
provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio motivos <strong>de</strong> nulidad<br />
afectantes a la propia liquidación practicada sino<br />
sólo los referentes al cumplimiento <strong>de</strong> las<br />
garantías inherentes al propio proceso <strong>de</strong><br />
ejecución, que se traduce en los motivos tasa<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> oposición <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s en el art. 137 <strong>de</strong> la<br />
LGT y art. 99 <strong>de</strong>l RGR (o art. 103 <strong>de</strong>l<br />
Reglamento General <strong>de</strong> Recaudación <strong>de</strong> los<br />
Recursos <strong>de</strong>l Sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social)”,<br />
también lo es, como establece, entre otras, la STS<br />
16 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1991, que “tal limitación<br />
restrictiva no empece para po<strong>de</strong>r reconducir,<br />
como ha hecho la sentencia apelada, a esos<br />
tasa<strong>do</strong>s motivos aquellos otros que, no<br />
244
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
menciona<strong>do</strong>s expresamente en los cita<strong>do</strong>s<br />
preceptos, guardan con los en ellos reseña<strong>do</strong>s un<br />
fundamento idéntico o concurrente o una misma<br />
unidad <strong>de</strong> razón, sobre to<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong>, en relación,<br />
especialmente con “la falta <strong>de</strong> la notificación<br />
reglamentaria <strong>de</strong> la liquidación” o el “<strong>de</strong>fecto<br />
formal en el título expedi<strong>do</strong> para la ejecución”,<br />
quepa resaltar la ausencia <strong>de</strong> elementos o<br />
requisitos previos que, <strong>de</strong> constatarse su<br />
inexistencia o invali<strong>de</strong>z, <strong>de</strong>terminen forzosamente<br />
la inviabilidad <strong>de</strong>l apremio y <strong>de</strong>l procedimiento<br />
incoa<strong>do</strong>”. En consecuencia, la ausencia <strong>de</strong><br />
elementos o requisitos previos que, <strong>de</strong><br />
constatarse, <strong>de</strong>terminarían la inexistencia o<br />
invali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda apremiada, es susceptible <strong>de</strong><br />
oponerse con éxito al apremio, como, sin duda,<br />
pues en tal trance la exigencia <strong>de</strong> cuotas carecería<br />
<strong>de</strong> causa jurídica, pues ya no concurrían las<br />
condiciones que conforme a la normativa que<br />
regula dicho Régimen Especial obligan a cotizar.<br />
II.- En el presente caso, quedan evi<strong>de</strong>nciadas <strong>do</strong>s<br />
circunstancias, que <strong>de</strong>terminan la estimación <strong>de</strong>l<br />
recurso:<br />
a) que el <strong>de</strong>mandante, ya con anterioridad a la<br />
apertura <strong>de</strong> la vía <strong>de</strong> apremio con ocasión <strong>de</strong><br />
impugnar los requerimientos <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto,<br />
advertía a la Administración, acreditán<strong>do</strong>lo<br />
oportunamente, <strong>de</strong> la pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> aquella causa<br />
penal tramitada ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Instrucción<br />
núm. 3 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña, a lo que la Tesorería<br />
hizo caso omiso, lo que ya <strong>de</strong> por sí <strong>de</strong>termina la<br />
improce<strong>de</strong>ncia y nulidad <strong>de</strong> la apertura <strong>de</strong><br />
apremio, al <strong>de</strong>sconocerse por aquella Entidad los<br />
efectos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> aquella prejudicialidad penal<br />
y <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> vinculación para la<br />
Administración <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s por resoluciones penales firmes (art.<br />
137.2 <strong>de</strong> la Ley 30/92), en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que ante<br />
la concurrencia o planteamiento <strong>de</strong> una cuestión<br />
prejudicial penal <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l alcance e<br />
integridad <strong>de</strong> la propia resolución administrativa,<br />
se impone la preeminencia <strong>de</strong> la Jurisdicción<br />
penal, a la que con carácter exclusivo y<br />
excluyente le correspon<strong>de</strong> su enjuiciamiento,<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la suspensión <strong>de</strong>l procedimiento<br />
administrativo (sea sanciona<strong>do</strong>r, o meramente<br />
liquidatorio) hasta en tanto se pronuncie con<br />
firmeza aquella Jurisdicción, aparecien<strong>do</strong> como<br />
una <strong>de</strong> las manifestaciones <strong>de</strong> este aspecto <strong>de</strong> la<br />
preeminencia <strong>de</strong> la Jurisdicción Penal, la prevista<br />
en el art. 514 <strong>de</strong> la L. E. Crim., esto es, cuan<strong>do</strong><br />
una <strong>de</strong> las partes sostenga la falsedad <strong>de</strong> un<br />
<strong>do</strong>cumento <strong>de</strong> influencia notoria en el pleito,<br />
prescripción que si es aplicable en el supuesto <strong>de</strong><br />
relaciones entre procesos ante distintas<br />
Jurisdicciones, con mayor razón lo es cuan<strong>do</strong> la<br />
relación se produce entre un procedimiento<br />
administrativo y un proceso penal. En<br />
consecuencia, <strong>de</strong>bió aquí la Tesorería suspen<strong>de</strong>r<br />
el procedimiento <strong>de</strong> gestión y no aperturar la vía<br />
<strong>de</strong> apremio.<br />
b) que el <strong>de</strong>mandante estaba da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en el<br />
Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social por<br />
cuenta ajena al servicio <strong>de</strong> la empresa por la que,<br />
simultáneamente, aparecía formalmente da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
alta en el RETA, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> advertir que el propio<br />
INEM le reclamó en su momento la <strong>de</strong>volución<br />
<strong>de</strong> prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo capitalizada como<br />
consecuencia <strong>de</strong> no reunir el requisito <strong>de</strong><br />
causación, como era la <strong>de</strong> realizar una actividad<br />
como trabaja<strong>do</strong>r autónomo, to<strong>do</strong> lo cual viene a<br />
evi<strong>de</strong>nciar que, al margen <strong>de</strong>l resulta<strong>do</strong> que pueda<br />
<strong>de</strong>rivarse <strong>de</strong> aquellas diligencias penales, no se<br />
dieron en el <strong>de</strong>mandante, más allá <strong>de</strong> una mera<br />
alta formal en el RETA (cuya solicitud dio lugar<br />
al referi<strong>do</strong> procedimiento penal), las condiciones<br />
para consi<strong>de</strong>rarlo como trabaja<strong>do</strong>r por cuenta<br />
propia, faltan<strong>do</strong>, por tanto, el requisito habilitante<br />
esencial <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong> cotizar en dicho<br />
Régimen, cual es la realización por el sujeto <strong>de</strong><br />
una actividad con las condiciones que <strong>de</strong>termina<br />
el art. 2 <strong>de</strong>l Decreto regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong> dicho Régimen.<br />
Proce<strong>de</strong>, en consecuencia, la estimación <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por O.C.I. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 17.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> R.<br />
ordinario contra provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio<br />
correspondientes a los certifica<strong>do</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto<br />
nº 94037081 a 94037084, perio<strong>do</strong>s 1-91 a 12-93,<br />
Régimen Especial Trabaja<strong>do</strong>res Autónomos,<br />
c.c.c…, dicta<strong>do</strong> por TESORERÍA GENERAL DE<br />
LA SEGURIDAD SOCIAL A CORUÑA; y en<br />
consecuencia, anulamos la resolución recurrida<br />
así como las provi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> apremio <strong>de</strong> que trae<br />
causa, así como las <strong>de</strong>más actuaciones que le<br />
precedieron, incluida la afiliación y alta <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante en el RETA. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
245
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2874 RECURSO Nº 5.128/96<br />
IMPUGNACIÓN DE ALTA MÉDICA POR<br />
TRABALLADOR ACCIDENTADO EN<br />
SITUACIÓN DE INCAPACIDADE<br />
TEMPORAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José M. Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a cuatro <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.128/96<br />
interpuesto por la “M.G.A.T.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.F.P. en<br />
reclamación <strong>de</strong> impugnación alta médica sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, el Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, la<br />
“M.G.A.T.”, la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social y la empresa “L., S.L.” en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
163/96 sentencia con fecha 22 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1996<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó en parte<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n J.M.F.P. cuyos<br />
datos personales constan en autos, naci<strong>do</strong> el 30 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1962, afilia<strong>do</strong> a la Seguridad Social con<br />
el nº..., en el régimen General, como trabaja<strong>do</strong>r<br />
por cuenta ajena <strong>de</strong> la empresa “L., S.L.”,<br />
empresa que realiza su actividad en instalación <strong>de</strong><br />
re<strong>de</strong>s telefónicas, con la categoría <strong>de</strong> especialista,<br />
percibía en julio <strong>de</strong> 1994 un salario mensual <strong>de</strong><br />
108.500 pesetas correspondientes a 31 días<br />
cotiza<strong>do</strong>s. La citada empresa tiene cubierto el<br />
riesgo <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo con la<br />
“M.G.A.T.”, a quien dio cuenta <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte que<br />
se dirá, mediante el oportuno parte./ SEGUNDO.-<br />
El día 26 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994, el actor sufrió un<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> circulación cuan<strong>do</strong> se dirigía a su<br />
trabajo, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a un choque con un trailer carga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Keroseno. El actor sufrió un trauma craneal<br />
severo con hundimiento fronto-parieto-temporal,<br />
<strong>de</strong>recho, con <strong>de</strong>sgarro <strong>de</strong> duramadre y laceración<br />
<strong>de</strong> masa encefálica, fue interveni<strong>do</strong>./TERCERO.-<br />
Con fecha 26 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994 inició un proceso<br />
<strong>de</strong> Incapacidad Laboral Transitoria<br />
extendién<strong>do</strong>sele parte médico por los servicios <strong>de</strong><br />
la “M.G.A.T.”, por acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo y<br />
diagnóstico <strong>de</strong> “fractura cuero cabellu<strong>do</strong> frontotemporal<br />
con pérdida <strong>de</strong> sustancia que <strong>de</strong>ja ver<br />
masa encefálica”. El día 22 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1995, los servicios médicos le extendieron parte<br />
<strong>de</strong> alta por curación./ CUARTO.- El actor<br />
presenta hoy día discreta bradipsquia con TA <strong>de</strong><br />
120/80 y fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> ojo normal. La E.E.Gcautografía<br />
muestra focalidad lenta <strong>de</strong> tipo<br />
lesional fronto temporal <strong>de</strong>recha persistente,<br />
estabilizada y residual y discreta irritabilidad<br />
subcortisal difusa. El TAC craneal muestra un<br />
extenso área <strong>de</strong> porencefalia post-traumática<br />
fronto-parietal, <strong>de</strong>recha y el <strong>de</strong>fecto óseo<br />
correspondiente./ QUINTO.- Contra el alta <strong>de</strong> 22<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1995 presentó el actor<br />
reclamación previa el 30 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996 ante la<br />
“M.G.A.T.”, I.N.S.S. y SERGAS. El I.N.S.S. , se<br />
<strong>de</strong>claró incompetente entendien<strong>do</strong> que <strong>de</strong>be ser la<br />
Mutua co-<strong>de</strong>mandada la que habrá <strong>de</strong> <strong>de</strong>cidir la<br />
cuestión. El SERGAS dictó resolución <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1996 remitien<strong>do</strong> al actor a la citada<br />
Mutua. No consta resolución <strong>de</strong> la Mutua co<strong>de</strong>mandada”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que, estiman<strong>do</strong> parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>n J.M.F.P. contra el<br />
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE, la<br />
“M.G.A.T.”, el INSTITUTO NACIONAL DE<br />
LA SEGURIDAD SOCIAL, la TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL y la<br />
empresa “L., S.L.”, <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el alta<br />
médica <strong>de</strong> veintidós <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y cinco extendida por los<br />
servicios médicos <strong>de</strong> la Mutua co-<strong>de</strong>mandada y,<br />
en consecuencia, tiene el actor <strong>de</strong>recho a<br />
mantenerse en la situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal hasta que dicho proceso termine, y<br />
con<strong>de</strong>no a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a estar y pasar por esta<br />
<strong>de</strong>claración, sien<strong>do</strong> la “M.G.A.T.” la principal<br />
responsable en or<strong>de</strong>n a las prestaciones,<br />
absolvien<strong>do</strong> a la empresa “L., S.L.” <strong>de</strong> toda<br />
responsabilidad”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO. La sentencia <strong>de</strong> instancia estima la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por la actora sobre<br />
impugnación <strong>de</strong> alta médica en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte<br />
246
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el alta médica <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995<br />
extendida por los servicios médicos <strong>de</strong> la Mutua y<br />
que el actor tiene <strong>de</strong>recho a mantenerse en la<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal hasta que dicho<br />
proceso termine, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada a estar y pasar por tal <strong>de</strong>claración y a<br />
la Mutua <strong>de</strong>mandada al abono <strong>de</strong> las prestaciones<br />
correspondientes y absolvien<strong>do</strong> libremente <strong>de</strong> la<br />
misma a la empresa “L., S.L.”, y contra dicha<br />
resolución recurre en suplicación la “M.G.A.T.”,<br />
articulan<strong>do</strong> un primer motivo <strong>de</strong> recurso en el que<br />
interesa la revisión <strong>de</strong>l relato fáctico a fin <strong>de</strong> que<br />
se modifiquen el ordinal tercero <strong>de</strong> los hechos<br />
proba<strong>do</strong>s en base a la <strong>do</strong>cumental a que se refirió,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> en se<strong>de</strong> jurídica la infracción por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l artículo 128.1.a <strong>de</strong> la Ley<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
SEGUNDO. Las modificaciones que se proponen<br />
en relación con el hecho proba<strong>do</strong> tercero <strong>de</strong> la<br />
resolución “a quo” no pue<strong>de</strong>n prosperar, pues<br />
conforme tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> reiteradamente esta<br />
Sala, la revisión fáctica <strong>de</strong> la sentencia<br />
necesariamente ha <strong>de</strong> resultar <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumento o<br />
pericia que, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> directo y evi<strong>de</strong>nte, ponga <strong>de</strong><br />
manifiesto la existencia <strong>de</strong> error en la valoración<br />
<strong>de</strong> los elementos <strong>de</strong> prueba llevada a cabo por el<br />
Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, a quien correspon<strong>de</strong> tal<br />
facultad conforme a las normas <strong>de</strong> la sana crítica -<br />
artículos 97.2 Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral y<br />
632 Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil - sin que su<br />
objetiva y pon<strong>de</strong>rada apreciación pueda ser<br />
<strong>de</strong>svirtuada por los razonamientos o criterios<br />
interesa<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las partes, a menos que exista<br />
prueba concluyente e inequívoca <strong>de</strong>l error<br />
imputa<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> así que, en el presente caso, ese<br />
supuesto error no se da <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que<br />
el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> Instancia ha recogi<strong>do</strong> en el<br />
ordinal impugna<strong>do</strong> las circunstancias fácticas<br />
atinentes a la situación <strong>de</strong> alta medica en<br />
situación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z temporal a que se contrae<br />
la litis, y en concreto, la mención <strong>de</strong> que la actora<br />
fue dada <strong>de</strong> alta, por curación, por los servicios<br />
médicos <strong>de</strong> la Mutua, aunque no el día 22.11.95<br />
como sin duda por mero error material establece<br />
el referi<strong>do</strong> ordinal, sino el día 22.12.95, que, por<br />
otra parte es el que se menciona en la parte<br />
dispositiva <strong>de</strong> la propia sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
pretendien<strong>do</strong>, en esencia, la entidad recurrente<br />
que se haga expresa mención <strong>de</strong> los pruebas<br />
médicas a que fue someti<strong>do</strong>, invocan<strong>do</strong> los<br />
diversos informes dimanantes <strong>de</strong> la medicina no<br />
oficial, incluso algunos <strong>de</strong> los propios servicios<br />
<strong>de</strong> la Mutua, ni siquiera ratifica<strong>do</strong>s en el acto <strong>de</strong>l<br />
juicio, que aún merece<strong>do</strong>res <strong>de</strong> to<strong>do</strong> respeto no<br />
constituyen bagase asaz para <strong>de</strong>svirtuar el<br />
objetivo criterio <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong>r “a quo”, cuya<br />
valoración e interpretación <strong>de</strong> los elementos <strong>de</strong><br />
prueba no vulnera los límites <strong>de</strong> la sana crítica; en<br />
consecuencia, no ha <strong>de</strong> tener éxito la<br />
modificación pretendida, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> permanecer<br />
inaltera<strong>do</strong> el relato histórico <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong><br />
instancia.<br />
TERCERO. Tampoco ha <strong>de</strong> tener éxito la censura<br />
jurídica contenida en el motivo segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
recurso articula<strong>do</strong> por la “M.G.A.T.”, y es que<br />
cabe aseverar que el alta médica <strong>de</strong> fecha 22 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1995 fue improce<strong>de</strong>nte, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>stacar que la pericial y <strong>do</strong>cumental llevadas a<br />
cabo ponen <strong>de</strong> relieve que el proceso <strong>de</strong><br />
incapacidad laboral transitoria inicia<strong>do</strong> el día 26<br />
<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994, <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo acaeci<strong>do</strong> en dicha fecha, a consecuencia<br />
<strong>de</strong>l cual el actor sufrió trauma craneal severo con<br />
hundimiento fronto-parieto-temporal <strong>de</strong>recho, con<br />
<strong>de</strong>sgarro <strong>de</strong> duramadre y laceración <strong>de</strong> masa<br />
encefálica, no pue<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse finiquita<strong>do</strong> en la<br />
fecha, antes referida, en la que los servicios<br />
médicos <strong>de</strong> la entidad recurrente extendieron el<br />
alta por curación, sien<strong>do</strong> así, que pese a la<br />
mejoría experimentada por el trabaja<strong>do</strong>r<br />
acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> en virtud <strong>de</strong>l tratamiento que se le<br />
impuso, la concurrencia <strong>de</strong> datos clínicos <strong>de</strong><br />
sintomatología postcontusional constituyen<br />
factores <strong>de</strong> riesgo que <strong>de</strong>terminan la persistencia<br />
<strong>de</strong> tratamiento anticomicial, lo que, conllevan<strong>do</strong><br />
la necesidad <strong>de</strong> evitar situaciones <strong>de</strong> riesgo,<br />
manejo <strong>de</strong> maquinaria y esfuerzos físicos<br />
intensos, habida cuenta <strong>de</strong> la profesión <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante, a la sazón especialista en la<br />
instalación <strong>de</strong> re<strong>de</strong>s telefónicas, <strong>de</strong>termina la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l recurso y la consiguiente<br />
confirmación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
imponien<strong>do</strong> a la Mutua las costas <strong>de</strong>l actor<br />
impugnante en cuantía <strong>de</strong> 25.000 pesetas<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> el recurso articula<strong>do</strong> por la<br />
“M.G.A.T.” contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 2 <strong>de</strong> Lugo, <strong>de</strong> fecha 22 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1996,<br />
en autos nº 163/96 sobre impugnación <strong>de</strong> alta<br />
médica en situación <strong>de</strong> incapacidad temporal,<br />
confirmamos dicha resolución.<br />
S. S.<br />
2875 RECURSO Nº 5.436/96<br />
CRITERIOS PARA DETERMINAR A<br />
COMPOSICIÓN DO COMITÉ DE<br />
SEGURIDADE E SAÚDE, EN PROCESO<br />
SOBRE TUTELA DE LIBERDADE SINDICAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
247
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.436/99<br />
interpuesto por “C.G.T.” contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por “C.G.T.” en reclamación<br />
<strong>de</strong> tutela libertad sindical sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“C.E.P.T.” CIG. CC.OO. UGT. U.T.S., “O.S.<br />
C.T.I.” y Ministerio Fiscal. En su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
437/99 sentencia con fecha trece <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- La CGT <strong>de</strong>mandante tiene constituida<br />
Sección Sindical en la Empresa “T.”, <strong>de</strong> la<br />
provincia <strong>de</strong> Pontevedra, contan<strong>do</strong> con <strong>do</strong>s<br />
miembros en el Comité <strong>de</strong> Empresa Provincial.<br />
En las elecciones <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, se<br />
eligió un Comité Provincial <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> 21<br />
miembros, sien<strong>do</strong> los resulta<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
CANDIDATURAS VOTOS MIEMBROS<br />
CIG 197 6<br />
UGT 189 5<br />
CCOO 181 5<br />
CGT 77 2<br />
UTS 54 2<br />
CTI 41 1<br />
Segun<strong>do</strong>.- Dicho Comité en reunión <strong>de</strong>l día 6 <strong>de</strong><br />
abril <strong>de</strong> 1999 aprueba su reglamento, <strong>de</strong>cidien<strong>do</strong><br />
los miembros <strong>de</strong> las Comisiones <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong>l<br />
Comité. Dicho reglamento en su artículo 3º<br />
dispone la organización para llevar a cabo el<br />
cometi<strong>do</strong> y en el punto 5 dice: “As Comisións <strong>de</strong><br />
Traballo, cuia composición, competencias e<br />
normas <strong>de</strong> funcionamento serán as que se acor<strong>de</strong>n<br />
polo pleno, incorporán<strong>do</strong>se o acta da súa creación<br />
como anexo <strong>do</strong> presente Reglamento”. Para<br />
cubrir los seis miembros <strong>de</strong> la “C.S. y S.” se<br />
aprobó por mayoría la propuesta <strong>de</strong> CCOO y<br />
UGT. La propuesta <strong>de</strong> esta última UGT<br />
“proporcional al número <strong>de</strong> votos en las últimas<br />
elecciones y la CCOO proporcional al resulta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> las últimas elecciones, por tanto 2 miembros<br />
para la CIG, 2 para UGT y <strong>do</strong>s para CCOO. El<br />
sindicato <strong>de</strong>mandante entien<strong>de</strong> que el criterio<br />
proporcional según el resulta<strong>do</strong> electoral daría<br />
una proporción distinta a la aprobada. Es <strong>de</strong>cir, en<br />
relación a los puestos <strong>de</strong>l Comité con que cuenta<br />
cada Sindicato respecto a los 21, los 6 miembros<br />
<strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>n así: PRIMERO para CIG. y le<br />
queda un resto <strong>de</strong> 0,71; SEGUNDO para UGT. y<br />
le queda un resto <strong>de</strong> 0,42; TERCERO para<br />
CC.OO y le queda un resto <strong>de</strong> 0,42; CUARTO<br />
para CIG. y le queda un resto <strong>de</strong> 0,71; QUINTO<br />
para CGT. por su resto <strong>de</strong> 0,71; SEXTO para<br />
UTS. por su resto <strong>de</strong> 0,57. Si la relación, como<br />
dice UGT, se ha <strong>de</strong> establecer con los votos<br />
obteni<strong>do</strong>s en relación al total <strong>de</strong> 739 votos, el<br />
reparto resultante es: PRIMERO para CIG. y le<br />
queda un resto <strong>de</strong> 0,59; SEGUNDO para UGT. y<br />
le queda un resto <strong>de</strong> 0,53; TERCERO para<br />
CC.OO y le queda un resto <strong>de</strong> o,46; CUARTO<br />
para CGT. por su resto <strong>de</strong> 0,62; QUINTO para<br />
CIG. por su resto <strong>de</strong> 0,59; SEXTO para UGT por<br />
su resto <strong>de</strong> 0,53.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
planteada por la “F.L.V.” <strong>de</strong> la CGT., contra<br />
ACCOO, CIG, UGT, EL “C.E.P.T.”, EL<br />
MINISTERIO FISCAL, “U.T.S.” y “O.S. C.T.I.”,<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro no haber lugar a la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> nulidad <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong> los<br />
Comités <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s ni a la nulidad <strong>de</strong>l<br />
nombramiento <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l Comité, no<br />
habien<strong>do</strong> existi<strong>do</strong> vulneración alguna <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
<strong>de</strong> libertad sindical alega<strong>do</strong>.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte “C.G.T.”<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia rechazó la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por el concepto <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong><br />
libertad sindical, que la parte accionante entien<strong>de</strong><br />
conculca<strong>do</strong> por no haber si<strong>do</strong> elegida para formar<br />
parte <strong>de</strong> la “C.S. y S.” <strong>de</strong> la empresa “T.” en la<br />
provincia <strong>de</strong> Pontevedra; y al efecto <strong>de</strong>nuncia la<br />
inaplicación <strong>de</strong>l art. 28.1 CE y <strong>de</strong>l art. 2.1.d)<br />
LOLS (Ley 11/1985, <strong>de</strong> 2-agosto), en relación<br />
con los aparta<strong>do</strong>s 1 y 2 <strong>de</strong>l art. 34, y 1, 2 y 4 <strong>de</strong>l<br />
art. 35 LPRL (Ley 31/1995, <strong>de</strong> 8-noviembre).<br />
SEGUNDO.- Ciertamente ha <strong>de</strong> coincidirse con<br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia respecto <strong>de</strong> que el<br />
criterio <strong>de</strong> proporcionalidad que inspira la<br />
composición <strong>de</strong> los órganos <strong>de</strong> representación <strong>de</strong><br />
los intereses laborales tiene sus excepciones<br />
respecto a los Comités <strong>de</strong> Seguridad y Salud que<br />
han sustitui<strong>do</strong> a los antiguos <strong>de</strong> Seguridad e<br />
Higiene en el trabajo, da<strong>do</strong> el carácter técnico <strong>de</strong><br />
los mismos; así lo sostienen las SSTS <strong>de</strong> 14-<br />
junio-99 Ar. 6.007 y 15-junio-1998 Ar. 5.702,<br />
siguien<strong>do</strong> criterio previamente estableci<strong>do</strong> por las<br />
SSTS 24-septiembre-1991 Ar. 7.182, 24-<br />
diciembre-1992 Ar. 10.364 y 6-abril-1993 Ar.<br />
2.911. A las razones dadas en tal jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
nos remitimos (básicamente la Exposición <strong>de</strong><br />
248
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Motivos y los arts. 34, 35 y 38 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Prevención <strong>de</strong> Riesgos Laborales, <strong>de</strong> 8-<br />
noviembre-95), varian<strong>do</strong> incluso –en obligada<br />
aplicación <strong>de</strong>l criterio unifica<strong>do</strong>– el<br />
planteamiento sosteni<strong>do</strong> en las SSTSJ Galicia 26-<br />
septiembre-98 AS 2.805/98 y 17-agosto-92 AS<br />
4.103, respecto <strong>de</strong> que en ausencia <strong>de</strong> norma legal<br />
o convencional al respecto «el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad<br />
sindical exige que to<strong>do</strong>s y cada uno <strong>de</strong> los<br />
sindicatos y asociaciones profesionales con<br />
representación en el Comité <strong>de</strong> Empresa tenga<br />
representación en las comisiones operativas que<br />
se constituyan», producién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> otro mo<strong>do</strong><br />
violación <strong>de</strong> la libertad sindical; opinión<br />
ciertamente compartida por otros Tribunales<br />
Superiores (SSTSJ Cantabria 28-febrero-94 AS<br />
537, Andalucía <strong>de</strong> 18-marzo-93 AS 1.338,<br />
Cataluña 16-febrero-93 AS 842, Aragón 27-<br />
enero-93 AS 98, Andalucía 10-septiembre-92 AS<br />
6.556, Cantabria 21-octubre-91 AS 5.533, La<br />
Rioja 11-septiembre-91 AS 4.938, Madrid 15-<br />
enero-91 AS 780) y que cuenta con prece<strong>de</strong>ntes<br />
en la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l extingui<strong>do</strong> Tribunal Central <strong>de</strong><br />
Trabajo (Sentencia <strong>de</strong> 16-marzo-84 Ar. 3.061; 20-<br />
mayo-85 Ar. 3.627, 29-noviembre-85 Ar. 6.677),<br />
entendien<strong>do</strong> que había <strong>de</strong> primar la regla <strong>de</strong><br />
proporcionalidad y limitarse el uso <strong>de</strong>l voto<br />
mayoritario para <strong>de</strong>signar la composición <strong>de</strong> los<br />
miembros <strong>de</strong> las diversas comisiones emanadas<br />
<strong>de</strong>l comité.<br />
TERCERO.- Pero la cuestión realmente no es<br />
ésta, porque la <strong>de</strong>cisión recurrida <strong>de</strong>clara proba<strong>do</strong><br />
(ordinal segun<strong>do</strong>) que “Para cubrir los seis<br />
miembros <strong>de</strong> la “C.S. y S.” se aprobó por mayoría<br />
la propuesta <strong>de</strong> CCOO y UGT. La propuesta <strong>de</strong><br />
esta última UGT “proporcional al número <strong>de</strong><br />
votos en las última elecciones y la <strong>de</strong> CCOO<br />
proporcional al resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> las últimas<br />
elecciones, por tanto 2 miembros para la CIG, 2<br />
para UGT y 2 para CCOO”.<br />
A la vista <strong>de</strong> lo redacta<strong>do</strong> está claro que lo<br />
<strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> por el Comité <strong>de</strong> Empresa es que para<br />
formar la Comisión <strong>de</strong> Seguridad y Salud habría<br />
<strong>de</strong> seguirse el criterio <strong>de</strong> la proporcionalidad,<br />
resultan<strong>do</strong> <strong>de</strong> esta forma el nombramiento <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
miembros por cada uno <strong>de</strong> los tres sindicatos<br />
mayor vota<strong>do</strong>s una mera consecuencia –<br />
equivocada, según veremos– <strong>de</strong>l sistema por el<br />
que previamente se había opta<strong>do</strong> la mayoría <strong>de</strong> la<br />
representación unitaria. Consecuencia equivocada<br />
porque la Sala, admitien<strong>do</strong> las infracciones<br />
normativas que el recurso <strong>de</strong>nuncia, consi<strong>de</strong>ra<br />
que en el concreto nombramiento no se ha<br />
segui<strong>do</strong> la indicada proporcionalidad.<br />
Efectivamente, sobre la base <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s pueda hacerse la siguiente<br />
tabla:<br />
Candidaturas Votos<br />
obteni<strong>do</strong>s<br />
Plazas logradas<br />
en CE<br />
% sobre los<br />
votos<br />
% obteni<strong>do</strong><br />
en CE<br />
% en CSS<br />
por votos<br />
% en CSS<br />
presencian<br />
en CE<br />
CIG 197 6 26´658 28´571 1´599 1´714<br />
UGT 189 5 25´575 23´809 1´534 1´429<br />
CCOO 181 5 24´492 23´809 1´469 1´429<br />
CGT 77 2 10´419 9´524 0´625 0´571<br />
UTS 54 2 7´307 9´524 0´438 0´571<br />
CTI 41 1 5´548 4´762 0´332 0´286<br />
Y con arreglo a ello se obtienen los siguientes<br />
resulta<strong>do</strong>s en la composición <strong>de</strong> la Comisión <strong>de</strong><br />
Seguridad y Salud:<br />
(A).- Aplican<strong>do</strong> el criterio <strong>de</strong> proporcionalidad<br />
al número <strong>de</strong> votos obteni<strong>do</strong>s:<br />
- Primer puesto para la CIG, con resto <strong>de</strong> 0´599<br />
- Segun<strong>do</strong> puesto para la UGT, con resto <strong>de</strong><br />
0´534<br />
- Tercer puesto para CCOO, con resto <strong>de</strong> 0´469<br />
- Cuarto Puesto para CGT, por su 0´625<br />
- Quinto puesto para la CIG, por su resto <strong>de</strong><br />
0´599<br />
- Sexto puesto para la UGT, por su resto <strong>de</strong><br />
0´534<br />
(B).- Aplican<strong>do</strong> la proporcionalidad a las plazas<br />
obtenidas en el Comité <strong>de</strong> Empresa:<br />
- Primer puesto para la CIG, con resto <strong>de</strong> 0´714<br />
- Segun<strong>do</strong> puesto para UGT, con resto <strong>de</strong> 0´428<br />
- Tercer puesto para CCOO, con resto <strong>de</strong> 0´428<br />
- Cuarto puesto para CIG, por el resto <strong>de</strong> 0´714<br />
- Quinto puesto para CGT, por su 0´571<br />
- Sexto puesto para UTS, por su 0´571.<br />
CUARTO.- Así pues, se obtiene resulta<strong>do</strong><br />
diferente cuan<strong>do</strong> el criterio <strong>de</strong> la<br />
proporcionalidad se aplica al número <strong>de</strong> votos<br />
obteni<strong>do</strong>s que si se traslada a los puestos<br />
ocupa<strong>do</strong>s en el Comité <strong>de</strong> Empresa; y si bien –<br />
nos remitimos a lo indica<strong>do</strong> al principio <strong>de</strong> este<br />
mismo fundamento <strong>de</strong> Derecho– la postura <strong>de</strong><br />
UGT era expresamente alusiva al número <strong>de</strong><br />
votos, la <strong>de</strong> CCOO va referida al resulta<strong>do</strong>, con<br />
lo que más bien parece que <strong>de</strong>ba enten<strong>de</strong>rse<br />
249
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
referida a la composición producida en el<br />
Comité <strong>de</strong> Empresa.<br />
A favor <strong>de</strong> esta última solución, aten<strong>de</strong>r a los<br />
respectivos miembros en el comité, hallamos<br />
tres argumentos. El primero <strong>de</strong> ellos es que la<br />
representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en materia <strong>de</strong><br />
seguridad y salud tiene cualidad <strong>de</strong><br />
especializada y es <strong>de</strong> segun<strong>do</strong> gra<strong>do</strong>, habida<br />
cuenta <strong>de</strong> composición se haya vinculada a los<br />
preexistentes órganos <strong>de</strong> representación legal, al<br />
disponerse en el art. 35.2 LPRL que los<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> prevención «serán <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>s por<br />
y entre los representantes <strong>de</strong>l personal», «en el<br />
ámbito <strong>de</strong> los órganos <strong>de</strong> representación<br />
previstos en las normas a que se refiere el<br />
artículo anterior», o lo que es igual, en el ámbito<br />
fija<strong>do</strong> para los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal y comité<br />
<strong>de</strong> empresa por el ET, y en el marco <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s y juntas <strong>de</strong> personal estableci<strong>do</strong>s para<br />
las Administraciones Públicas. En segun<strong>do</strong><br />
término consi<strong>de</strong>ramos que esta solución, al<br />
llevar también a UTS al seno <strong>de</strong> la “C.S. y S.”,<br />
se muestra más respetuosa con la participación<br />
<strong>de</strong> las minorías y posibilita <strong>de</strong> esta forma que en<br />
tal órgano <strong>de</strong> representación –siquiera <strong>de</strong><br />
segun<strong>do</strong> gra<strong>do</strong>– se hallen presentes el mayor<br />
número <strong>de</strong> criterios y sensibilida<strong>de</strong>s<br />
concurrentes en el propio comité <strong>de</strong> empresa,<br />
facilitan<strong>do</strong> así el juego pleno <strong>de</strong> la<br />
representatividad por parte <strong>de</strong>l mayor número<br />
<strong>de</strong> ten<strong>de</strong>ncias sindicales existentes, en cuanto<br />
las comisiones son precisamente el cauce<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> para dar cumplimiento a sus<br />
respectivos intereses, y con ello se da más<br />
cumplida satisfacción al <strong>de</strong>seable respeto a las<br />
minorías, que no <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> estar presente en los<br />
arts. 1.1 CE y 4.2.c) LOLS. Y el tercero, ya<br />
apunta<strong>do</strong> en el recurso, es que los resulta<strong>do</strong>s<br />
contradictorios a que pue<strong>de</strong>n llevar las<br />
propuestas –ambas aceptadas simultáneamente–<br />
<strong>de</strong> UGT y CCOO, suponen una oscuridad que<br />
no pue<strong>de</strong> beneficiar precisamente a la parte que<br />
la ocasiona (art. 1.288 CC).<br />
Pero <strong>de</strong> todas formas esta cuestión es<br />
intrascen<strong>de</strong>nte, habida cuanta <strong>de</strong> que el petitum<br />
<strong>de</strong> la CGT accionante va referida tan solo a su<br />
inclusión en la comisión, sin que pueda<br />
exten<strong>de</strong>rse el pronunciamiento favorable a la<br />
organización UTS, que no es accionante en las<br />
presentes actuaciones y que no ha cuestiona<strong>do</strong><br />
la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong>, y cuya presencia en autos<br />
–con incomparecencia en el acto <strong>de</strong> juicio– se<br />
<strong>de</strong>be muy contrariamente a su cualidad <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>mandada. Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Que con estimación <strong>de</strong>l recurso que ha si<strong>do</strong><br />
interpuesto por la “C.G.T.”, revocamos la<br />
sentencia que con fecha 13-octubre-1999 ha<br />
si<strong>do</strong> dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social nº cinco <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo, y<br />
acogien<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>claramos parcialmente<br />
nulo el acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 6-abril-1999 sobre<br />
composición <strong>de</strong> la “C.S. y S.” <strong>de</strong> “T.”<br />
(provincia <strong>de</strong> Pontevedra) y que tal comisión ha<br />
<strong>de</strong> estar integrada por <strong>do</strong>s miembros <strong>de</strong> la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega, otros <strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> la Unión General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res (UGT),<br />
uno <strong>de</strong> Comisiones Obreras (CCOO) y otro <strong>de</strong><br />
la Confe<strong>de</strong>ración General <strong>de</strong>l Trabajo (CGT). Y<br />
con<strong>de</strong>namos a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s “C.E.P.T.”, CIG,<br />
CCOO, UGT, UTS y ORGANIZACIÓN<br />
SINDICAL C.T.I. a estar y pasar por la presente<br />
<strong>de</strong>claración, con to<strong>do</strong>s sus efectos.<br />
S. S.<br />
2876 RECURSO Nº 5.877/96<br />
PROCEDENCIA DE SANCIÓN<br />
DISCIPLINARIA DE SUSPENSIÓN DE<br />
EMPREGO E SOLDO IMPOSTA A<br />
TRABALLADOR, POR DESOBEDIENCIA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez<br />
López<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.877/99,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.B.V. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº<br />
340/99 se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.B.V. en<br />
reclamación sobre sanción sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
empresa “G.V., S.L.” en su día se celebró acto<br />
<strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha<br />
30 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Don J.B.V., con D.N.I. número..., trabaja<br />
para la empresa “G.V., S.L.”, <strong>do</strong>miciliada en<br />
la... (Vigo), <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 02.08.73, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> oficial 1ª y una retribución<br />
mensual <strong>de</strong> 114.831 pesetas, <strong>de</strong> salario base;<br />
23.859 pesetas <strong>de</strong> antigüedad y 8.987 pesetas <strong>de</strong><br />
retribución voluntaria./ 2º.- El día 25.05.99 la<br />
250
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresa le notifica sanción <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong><br />
empleo y suel<strong>do</strong>, con la siguiente carta:/<br />
“Recibi<strong>do</strong> su pliego <strong>de</strong> <strong>de</strong>scargo <strong>de</strong> fecha 7 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, y analiza<strong>do</strong>s los mismos, se llega<br />
a la conclusión <strong>de</strong> la comisión por Vd. <strong>de</strong> los<br />
siguientes hechos:/ 1º.- El día 3 <strong>de</strong> mayo, a las<br />
10 <strong>de</strong> su mañana, se le or<strong>de</strong>nó por el empresario<br />
<strong>de</strong>splazarse a la Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Tercera Edad<br />
<strong>de</strong>l... para instalar allí un Grupo <strong>de</strong> motobomba,<br />
utilizan<strong>do</strong> para dicho <strong>de</strong>splazamiento la<br />
furgoneta <strong>de</strong> la empresa conducida por Vd.,<br />
como ha veni<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> siempre <strong>de</strong> forma<br />
habitual. Ha llama<strong>do</strong> Vd. a tres personas y en el<br />
medio <strong>de</strong> la nave, se ha nega<strong>do</strong> a efectuar tal<br />
<strong>de</strong>splazamiento, alegan<strong>do</strong> que estaba toman<strong>do</strong><br />
unas medicinas y no podía conducir./ Ello<br />
ocasionó que, con quebranto manifiesto <strong>de</strong> la<br />
disciplina, el equipo no pudiese ser instala<strong>do</strong>,<br />
ocasionan<strong>do</strong> los consiguientes perjuicios<br />
económicos y <strong>de</strong> imagen <strong>de</strong> la empresa./ Tal<br />
manifestación <strong>de</strong> no po<strong>de</strong>r conducir, ha<br />
supuesto una versión engañosa constitutiva <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>slealtad hacia la empresa, ya que ese mismo<br />
día. Vd. acudió al trabajo conducien<strong>do</strong> su propio<br />
vehículo por la mañana, como igualmente lo<br />
hizo al finalizar la jornada <strong>de</strong> mañana,<br />
conducién<strong>do</strong>lo Vd. y acompañán<strong>do</strong>lo en el<br />
mismo <strong>de</strong> pasajera M.S./ No se admiten sus<br />
alegaciones <strong>de</strong> no estar obliga<strong>do</strong> a conducir,<br />
pues <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la obtención <strong>de</strong>l permiso <strong>de</strong><br />
conducir, ha veni<strong>do</strong> conducien<strong>do</strong> habitualmente<br />
la furgoneta <strong>de</strong> la misma para realizar los<br />
trabajos, y se ha nega<strong>do</strong> en las <strong>do</strong>s últimas<br />
ocasiones, buscan<strong>do</strong> no se sabe muy bien qué.<br />
A<strong>de</strong>más, esta manifestación la realiza ahora y<br />
no en el momento <strong>de</strong> los hechos, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> lo único<br />
que manifestó fue que se negaba al<br />
<strong>de</strong>splazamiento por estar toman<strong>do</strong> medicinas y<br />
no po<strong>de</strong>r conducir, lo que resultó falso, no<br />
manifestan<strong>do</strong> tampoco entonces nada <strong>de</strong> que se<br />
le facilitase transporte público./ Sus propias<br />
alegaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>scargo vienen a confirmar la<br />
existencia <strong>de</strong> la <strong>de</strong>sobediencia y <strong>de</strong> la mentira<br />
cuan<strong>do</strong> afirmaba no po<strong>de</strong>r conducir por estar<br />
medica<strong>do</strong>, a lo que no alu<strong>de</strong> ahora para nada./<br />
2º.- Con fecha 26 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong>l actual, previo<br />
expediente instrui<strong>do</strong>, ya fue sanciona<strong>do</strong> como<br />
autor <strong>de</strong> una falta grave motivada por causa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sobediencia, negarse a realizar un trabajo<br />
conducien<strong>do</strong> la furgoneta <strong>de</strong> la empresa. Por<br />
tratarse aquélla <strong>de</strong> la primera vez, fue<br />
sanciona<strong>do</strong> con amonestación, y al no haberse<br />
reclama<strong>do</strong> contra la misma, es firme. Con estos<br />
segun<strong>do</strong>s hechos realiza<strong>do</strong>s, ha incurri<strong>do</strong> Vd. en<br />
reinci<strong>de</strong>ncia./ 3º.- No se admite en mo<strong>do</strong> alguno<br />
por ser rotundamente falsa, su manifestación<br />
que <strong>de</strong> estos hechos son represalias por su<br />
actividad sindical. Vd. sabe que siempre y con<br />
habitualidad ha conduci<strong>do</strong> la furgoneta <strong>de</strong> la<br />
empresa para <strong>de</strong>splazarse a realizar sus trabajos<br />
y que nunca había existi<strong>do</strong> el menor problema al<br />
respecto ni nadie le había sanciona<strong>do</strong>. El pasa<strong>do</strong><br />
día 26 <strong>de</strong> marzo, se niega por primera vez, se le<br />
instruye un expediente y se le sanciona. Vuelve<br />
a <strong>de</strong>sobe<strong>de</strong>cer el día 3 <strong>de</strong> mayo y se le abre el<br />
expediente actual. En los cuatro años anteriores<br />
en que ha si<strong>do</strong> representante sindical, nadie le<br />
ha sanciona<strong>do</strong> por no incurrir en causas para<br />
ello, por lo que escudarse ahora en represalias<br />
sindicales es inadmisible, cuan<strong>do</strong> lo único que<br />
ocurre es que mantiene una actitud<br />
indisciplinada y la empresa entien<strong>de</strong> que ha <strong>de</strong><br />
cumplir con sus obligaciones como cualquier<br />
otro trabaja<strong>do</strong>r, sin que su condición le pueda<br />
eximir <strong>de</strong> las obligaciones <strong>de</strong> su trabajo y <strong>de</strong><br />
obe<strong>de</strong>cer al empresario./ Por to<strong>do</strong> lo<br />
anteriormente expuesto, la empresa consi<strong>de</strong>ra<br />
que los hechos <strong>de</strong>scritos, y objeto <strong>de</strong>l<br />
expediente son constitutivos <strong>de</strong> una falta muy<br />
grave <strong>de</strong> disciplina y <strong>de</strong>sobediencia, con<br />
<strong>de</strong>slealtad a la empresa y suponien<strong>do</strong> quebranto<br />
<strong>de</strong> la disciplina y perjuicio económico,<br />
incurrien<strong>do</strong> a<strong>de</strong>más en reinci<strong>de</strong>ncia con respecto<br />
a la falta grave ya sancionada el 26 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999 en expediente instrui<strong>do</strong> el 5 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999, a tenor <strong>de</strong> lo dispuesto en los arts. 5, 20 y<br />
54 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y 94 y 95 <strong>de</strong><br />
la Or<strong>de</strong>nanza Laboral Si<strong>de</strong>rometalúrgica en<br />
relación con el artículo 34 <strong>de</strong>l vigente Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong>l Sector./ Por ello, se le impone la<br />
sanción <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong><br />
durante un mes, que comenzará a cumplir a<br />
partir <strong>de</strong>l lunes día 24.05.99”./ 3º.- El día cuatro<br />
<strong>de</strong> mayo se le había comunica<strong>do</strong> el escrito que<br />
dice:/ “Muy señor nuestro: Con fecha 06.04.99<br />
le fue incoa<strong>do</strong> un expediente disciplinario por<br />
<strong>de</strong>sobediencia al empresario, al negarse a<br />
cumplimentar ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> trabajos <strong>de</strong> carácter<br />
habitual en su actividad en la empresa./ Como<br />
consecuencia <strong>de</strong> este expediente, con fecha<br />
26.04.99, le fue notificada la sanción <strong>de</strong><br />
amonestación por escrito, sanción muy por<br />
<strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> la importancia <strong>de</strong> su falta, pero que<br />
creíamos sería suficiente para que en el futuro<br />
<strong>de</strong>saparecieran estas <strong>de</strong>sobediencias a las<br />
ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong>l servicio./ No obstante lo antedicho,<br />
el pasa<strong>do</strong> día 3 <strong>de</strong> los corrientes, a las 10,00 <strong>de</strong><br />
la mañana, el director <strong>de</strong> la empresa le ha da<strong>do</strong><br />
or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> <strong>de</strong>splazarse a la Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
Tercera Edad <strong>de</strong>l..., para instalar allí un grupo<br />
<strong>de</strong> motobomba. Su reacción fue llamar a tres<br />
testigos y en medio <strong>de</strong> la nave se ha<br />
pronuncia<strong>do</strong>, como si el diálogo afectara a to<strong>do</strong>s<br />
los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la Empresa, dicien<strong>do</strong> que<br />
estaba “toman<strong>do</strong> unas medicinas y no pue<strong>do</strong><br />
conducir”./ Así, el equipo a instalar no le pu<strong>do</strong><br />
ser monta<strong>do</strong> al cliente y al no po<strong>de</strong>r la empresa<br />
mandar a otra persona por estar ya sus <strong>de</strong>más<br />
compañeros con trabajos urgentes, ha queda<strong>do</strong><br />
mal la empresa con el mismo, afectan<strong>do</strong><br />
obviamente a su imagen en el merca<strong>do</strong>./<br />
Sorpren<strong>de</strong>ntemente, se ha podi<strong>do</strong> verificar que<br />
251
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Vd. había acudi<strong>do</strong> al trabajo con su vehículo, y<br />
a la salida <strong>de</strong> la jornada <strong>de</strong> mañana, a las 13,00<br />
horas, se dirigió a su vehículo en el<br />
aparcamiento y entran<strong>do</strong> en él Vd. y su<br />
compañera <strong>de</strong> trabajo, M.S., cogió el man<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
coche y lo condujo normalmente./ Pudien<strong>do</strong><br />
encontrarnos ante faltas <strong>de</strong> <strong>de</strong>sobediencia<br />
reiterada con posibles excusas que pudieran<br />
tratarse <strong>de</strong> engaño y por tanto <strong>de</strong> conculcar el<br />
principio <strong>de</strong> buena fe, pasamos a poner en su<br />
conocimiento./ 1) Que esta dirección consi<strong>de</strong>ra<br />
que estas faltas reiteradas pue<strong>de</strong>n ser<br />
constitutivas <strong>de</strong> sanción por falta muy grave./ 2)<br />
Que por ello y <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el artículo 68 <strong>de</strong><br />
la Ley Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, se proce<strong>de</strong><br />
con fecha <strong>de</strong> hoy a la apertura <strong>de</strong> expediente<br />
contradictorio./ 3) Que asimismo se abre un<br />
plazo <strong>de</strong> CUATRO DÍAS laborales para que se<br />
incorpore Vd. al expediente y alegue en su<br />
<strong>de</strong>fensa lo que consi<strong>de</strong>re oportuno./ 4)<br />
Finaliza<strong>do</strong> este plazo y <strong>de</strong> no recibir noticias<br />
suyas al respecto, esta dirección enten<strong>de</strong>rá que<br />
no le interesa argumentar nada en su <strong>de</strong>fensa y<br />
proce<strong>de</strong>rá en consecuencia./ Rogan<strong>do</strong> firme “el<br />
entera<strong>do</strong>” <strong>de</strong> esta comunicación, sin otro<br />
particular, le saludamos atentamente”./ 4º.- El<br />
día 7 <strong>de</strong> mayo el actor entregó a la empresa el<br />
escrito <strong>de</strong> alegaciones o <strong>de</strong>scargo siguiente:/<br />
J.B.V., a la vista <strong>de</strong> la notificación recibida<br />
sobre el segun<strong>do</strong> expediente disciplinario <strong>de</strong><br />
fecha 04.05.99, viene a alegar el siguiente<br />
PLIEGO DE DESCARGOS: / 1.- En primer<br />
lugar, estimo que no estoy obliga<strong>do</strong> a conducir,<br />
pues en ningún momento se estipuló entre las<br />
partes la prestación <strong>de</strong> dicho servicio, que en<br />
to<strong>do</strong> caso comporta un riesgo que la empresa no<br />
me cubre./ 2.- En ningún momento me negué a<br />
realizar el trabajo que, según su escrito era<br />
necesario realizar. Y he manifesta<strong>do</strong>, como<br />
siempre, mi disposición a realizarlo, si me<br />
llevan, bien en coche a la empresa, o en taxi, o<br />
en transporte público, como acontece en<br />
múltiples ocasiones./ 3.- De nuevo <strong>de</strong>bo<br />
manifestarle que estas anomalías no son más<br />
que represalias por mi actividad sindical y<br />
reivindicativa./ En consecuencia, no he<br />
incurri<strong>do</strong> en falta alguna.”/ 5º.- El actor ostenta<br />
el cargo <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> por la CIG <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
25.05.95, habien<strong>do</strong> si<strong>do</strong> reelegi<strong>do</strong> el 01.06.99./<br />
6º.- El 12 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong>l presente año,<br />
compareció como testigo en juicio número<br />
140/99 segui<strong>do</strong> en el Juzga<strong>do</strong> Social número 4<br />
<strong>de</strong> Vigo, en un juicio por vacaciones./ Des<strong>de</strong> el<br />
mes <strong>de</strong> febrero ha veni<strong>do</strong> usan<strong>do</strong> con relativa<br />
frecuencia el crédito horario sindical para el<br />
ejercicio <strong>de</strong> su labor./ 7º.- El 10 <strong>de</strong> marzo elevó<br />
a la dirección <strong>de</strong> la empresa la solicitud <strong>de</strong> un<br />
tablero <strong>de</strong> anuncios en un lugar visible. Y la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo giró visita <strong>de</strong> inspección<br />
el día 06.04.99 y 19.04.99, requirién<strong>do</strong>le para la<br />
puesta a disposición <strong>de</strong> un tablón <strong>de</strong> anuncios y<br />
recordán<strong>do</strong>le el cumplimiento, ponien<strong>do</strong> como<br />
fecha tope el 23.04.99. Se extendió acta <strong>de</strong><br />
infracción contra la empresa, en virtud <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>nuncia formulada contra ella el 7 <strong>de</strong> mayo,<br />
por el Sr. B.V. como <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>, por carecer <strong>de</strong><br />
tablero <strong>de</strong> anuncios./ El empresario arrancó <strong>de</strong>l<br />
tablón <strong>de</strong> anuncios propaganda <strong>de</strong> la huelga <strong>de</strong>l<br />
metal./ 8º.- Durante el año 1998 el <strong>de</strong>mandante<br />
realizó por mandato <strong>de</strong> la empresa 19 salidas<br />
para trabajar conducien<strong>do</strong> el vehículo <strong>de</strong> dicha<br />
empresa./ 9º.- El día tres <strong>de</strong> mayo cuan<strong>do</strong> fue<br />
llama<strong>do</strong> para que se <strong>de</strong>splazase al Meixoeiro a<br />
montar una bomba, se excusó dicien<strong>do</strong> ante<br />
testigos, que no podía conducir. Ese mismo día<br />
había llega<strong>do</strong> al trabajo conducien<strong>do</strong> su propio<br />
vehículo y a la salida <strong>de</strong>l trabajo volvió a<br />
conducirlo llevan<strong>do</strong> a una compañera <strong>de</strong> trabajo,<br />
como suele hacer habitualmente./ La bomba<br />
referida estaba en el taller <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 22 <strong>de</strong><br />
abril, en que se <strong>de</strong>smontó y se trajo para su<br />
reparación. No se volvió a llevar hasta el día 13<br />
<strong>de</strong> mayo./ 10º.- Se intentó conciliación ante el<br />
Servicio <strong>de</strong> Mediación, Arbitraxe e Conciliación<br />
que resultó sin avenencia.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.B.V., contra la empresa<br />
“G.V., S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dicha<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda,<br />
confirman<strong>do</strong> la sanción impuesta por falta muy<br />
grave <strong>de</strong> disciplina y <strong>de</strong>sobediencia.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima la<br />
<strong>de</strong>manda formulada y confirma la sanción<br />
impuesta al actor <strong>de</strong> un mes <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong><br />
empleo y suel<strong>do</strong> por una falta muy grave <strong>de</strong><br />
disciplina y <strong>de</strong>sobediencia. Frente a dicha<br />
resolución se alza en suplicación el <strong>de</strong>mandante<br />
para <strong>de</strong>nunciar la infracción por vulneración <strong>de</strong>l<br />
artículo 24.1 en relación con el 120, ambos <strong>de</strong> la<br />
Constitución Española y <strong>de</strong>l artículo 97.2 <strong>de</strong> la<br />
L.P.L. alegan<strong>do</strong>, en síntesis, que la prueba<br />
practicada en juicio ha puesto <strong>de</strong> relieve que el<br />
actor estaba toman<strong>do</strong> medicación<br />
psicofarmacológica que podía restarle capacidad<br />
para conducir, por lo que la relevancia <strong>de</strong> estos<br />
extremos probatorios, como fundamento <strong>de</strong> la<br />
pretensión <strong>de</strong>l actor, no han si<strong>do</strong> teni<strong>do</strong>s en<br />
cuenta por el Juzga<strong>do</strong>r, que no formula<br />
convicción sobre hechos tan relevantes para el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l fallo ni exterioriza ninguna<br />
valoración sobre las pruebas testificales<br />
practicadas y las <strong>do</strong>cumentales aportadas, por<br />
252
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
to<strong>do</strong> lo cual postula la nulidad <strong>de</strong> la sentencia,<br />
retrotrayen<strong>do</strong> las actuaciones el momento <strong>de</strong><br />
dictar sentencia para que se subsane la<br />
<strong>de</strong>ficiencia apuntada.<br />
Conviene advertir, en primer lugar, que si lo que<br />
se preten<strong>de</strong> es la nulidad <strong>de</strong> la sentencia y la<br />
remisión <strong>de</strong> los autos al Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>ncia<br />
para que dicte una nueva resolución, el amparo<br />
procesal que había <strong>de</strong> invocarse era el a) y no el<br />
c) al que acu<strong>de</strong> el recurrente.<br />
Por otro la<strong>do</strong> lo que en realidad persigue el<br />
recurrente es, utilizan<strong>do</strong> un cauce distinto al<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, introducir una serie <strong>de</strong> matizaciones<br />
que vengan a cuestionar los hechos que se<br />
recogen en la relación histórica <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida y en los que se ha basa<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> instancia, para así llegar a una conclusión<br />
distinta a la obtenida por el magistra<strong>do</strong> “a quo”,<br />
pues no cabe alegar que el Juzga<strong>do</strong>r no ha hecho<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba cuan<strong>do</strong> en los<br />
fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho se hace constar<br />
expresamente que “<strong>de</strong> lo alega<strong>do</strong> y admiti<strong>do</strong> por<br />
las partes en el acto <strong>de</strong> juicio y <strong>de</strong> las pruebas<br />
practicadas en él, <strong>do</strong>cumental, confesión y<br />
testifical, las cuales valoradas legalmente,<br />
conforme a los artículos 1.218, 1.225 y 1.232 y<br />
siguientes <strong>de</strong>l Código Civil, producen en ánimo<br />
<strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r el convencimiento <strong>de</strong> la verdad<br />
formal <strong>de</strong> los recogi<strong>do</strong>s en el relato fáctico...”,<br />
pasan<strong>do</strong> a continuación a analizar los motivos<br />
en los que se basa el actor para impugnar la<br />
sanción impuesta y a rechazarlos al consi<strong>de</strong>rar<br />
que el accionante ha incurri<strong>do</strong> en un claro<br />
supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>sobediencia grave que justifica la<br />
sanción impuesta por la empresa <strong>de</strong> un mes <strong>de</strong><br />
suspensión y empleo y suel<strong>do</strong>.<br />
Si realmente el actor estaba toman<strong>do</strong> una<br />
medicación que <strong>de</strong>saconsejaba o hacía poco<br />
recomendable la conducción <strong>de</strong> un vehículo,<br />
algo que por otro la<strong>do</strong> venía realizan<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
forma habitual, el mo<strong>do</strong> correcto <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r<br />
hubiera si<strong>do</strong> poner en conocimiento <strong>de</strong> la<br />
dirección <strong>de</strong> la empresa, en el momento <strong>de</strong><br />
incorporarse esa mañana al trabajo, tal<br />
circunstancia, exhibien<strong>do</strong> el correspondiente<br />
certifica<strong>do</strong> médico o informe pertinente en el<br />
que claramente se especificara la medicación<br />
que estaba toman<strong>do</strong>, la necesidad <strong>de</strong> la misma y<br />
si entre los posibles efectos que producía podría<br />
restarle capacidad para conducir. Pero lo que no<br />
resulta admisible es que el actor, que esa misma<br />
mañana se había incorpora<strong>do</strong> a su trabajo<br />
pilotan<strong>do</strong> su propio vehículo, cuan<strong>do</strong> a las 10 <strong>de</strong><br />
la mañana recibe la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l empresario para<br />
que se <strong>de</strong>splace a la Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Tercera<br />
Edad <strong>de</strong>... para instalar allí un grupo <strong>de</strong><br />
motobomba, utilizan<strong>do</strong> para dicho<br />
<strong>de</strong>splazamiento la furgoneta <strong>de</strong> la empresa<br />
conducida por el mismo como ha veni<strong>do</strong><br />
realizan<strong>do</strong> siempre <strong>de</strong> forma habitual, es<br />
negarse rotundamente a efectuar tal<br />
<strong>de</strong>splazamiento, alegan<strong>do</strong> que estaba toman<strong>do</strong><br />
unas pastillas y que no podía conducir, pues<br />
como se <strong>de</strong>ja expuesto, tal circunstancia <strong>de</strong> ser<br />
cierta, <strong>de</strong>bió ponerse en conocimiento <strong>de</strong> la<br />
empresa en el momento <strong>de</strong> su incorporación al<br />
trabajo, acreditan<strong>do</strong> tal necesidad y las<br />
consecuencias negativas para pilotar un<br />
vehículo, máxime cuan<strong>do</strong> el actor ya era<br />
reinci<strong>de</strong>nte en el mismo tipo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sobediencia,<br />
pues el pasa<strong>do</strong> 26 <strong>de</strong> marzo, previo expediente<br />
instrui<strong>do</strong>, ya había si<strong>do</strong> sanciona<strong>do</strong> como autor<br />
<strong>de</strong> una falta grave motivada por causa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sobediencia al negarse a realizar un trabajo<br />
conducien<strong>do</strong> la furgoneta <strong>de</strong> la empresa, que<br />
ésta sancionó, por tratarse <strong>de</strong> la primera vez,<br />
con una amonestación que, al no haber<br />
reclama<strong>do</strong> contra la misma ha queda<strong>do</strong> firme.<br />
Con tal prece<strong>de</strong>nte lo correcto hubiera si<strong>do</strong> que<br />
el día 3 <strong>de</strong> mayo no esperase a recibir la or<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> la empresa para que se <strong>de</strong>splazase pilotan<strong>do</strong><br />
la furgoneta, sino que <strong>de</strong>bió antes justificar y<br />
acreditar la imposibilidad <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r llevar a cabo<br />
tal cometi<strong>do</strong>, que al parecer era bastante<br />
habitual lo que hacía previsible que el actor<br />
recibiera tal or<strong>de</strong>n, y no negarse a cumplirla<br />
bajo un pretexto que, como se indica, pu<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong>bió poner en conocimiento <strong>de</strong> la empresa<br />
antes <strong>de</strong> recibirla para que aquella pudiera<br />
disponer y aten<strong>de</strong>r aquella necesidad <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>splazamiento.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto es proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>sestimar el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación formula<strong>do</strong> y confirmar la<br />
resolución recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
suplicación interpuesto por <strong>do</strong>n J.B.V. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha treinta <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número cinco <strong>de</strong> Vigo, en<br />
autos segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong>l recurrente frente a<br />
la empresa “G.V., S.L.” sobre sanción, <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar y confirmamos la sentencia recurrida.<br />
S. S.<br />
2877 RECURSO Nº 5.547/96<br />
NULIDADE DE ACTUACIÓNS EN<br />
PROCESO DE CONFLICTO COLECTIVO,<br />
POR FALTA DE MOTIVACIÓN DA<br />
SENTENCIA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elias López Paz<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
253
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.547/99,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.B.V. en nombre y<br />
representación <strong>de</strong>l sindicato CC.OO <strong>de</strong> Galicia<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
núm. cuatro <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº<br />
381/99 se presentó <strong>de</strong>manda por el sindicato<br />
nacional <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong> Galicia sobre Conflicto<br />
colectivo <strong>de</strong> trabajo, frente a la “Consellería <strong>de</strong><br />
Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais - <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha diez <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que<br />
estimó en parte la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO: El presente Conflicto Colectivo<br />
afecta a la “R.A.T.E.” <strong>de</strong> Oleiros, <strong>de</strong>pendiente<br />
<strong>de</strong>l Organismo <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, y a la totalidad <strong>de</strong>l<br />
personal que presta servicios en dicho centro, en<br />
número aproxima<strong>do</strong> <strong>de</strong> 250 trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SEGUNDO: Que el Convenio Colectivo Único<br />
para el personal laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
en su artículo 32, establece que “nos centros <strong>de</strong><br />
asisti<strong>do</strong>s as situacións <strong>de</strong> incapacida<strong>de</strong> laboral<br />
transitoria <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> enfermida<strong>de</strong> común,<br />
enfermida<strong>de</strong> profesional, acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>,<br />
acci<strong>de</strong>nte non laboral ou maternida<strong>de</strong>s, nas que<br />
a duración previsible sexa dun mes ou superior,<br />
cubriranse inmediatamente por contratos <strong>de</strong><br />
interinida<strong>de</strong>s, mentres dure esta situación.<br />
Excepcionalmente e por necesida<strong>de</strong>s <strong>do</strong><br />
servicio, este límite po<strong>de</strong>rá ser inferior”.<br />
TERCERO: Que la <strong>de</strong>mandada en los perío<strong>do</strong>s<br />
que a continuación se <strong>de</strong>talla y durante los años<br />
señala<strong>do</strong>s, ha <strong>de</strong>ja<strong>do</strong> <strong>de</strong> cubrir con persona<br />
contrata<strong>do</strong> en régimen <strong>de</strong> interinidad las bajas<br />
por enfermedad acaecidas, con duración<br />
superior al mes.<br />
ENERO y FEBRERO 1996<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica P.Z., P. 20.01.96 a 29.02.96 59<br />
Auxiliar Clínica V.A., M. 27.01.95 a 17.01.96 74<br />
Auxiliar Clínica G.N., A. 11.01.96 a 07.03.96 48<br />
Camarera-limpia<strong>do</strong>ra V.G., C. 26.11.95 a 01.12.95 57<br />
Camarera-limpia<strong>do</strong>ra V.V., A. 07.12.96 a 12.01.96 36<br />
MARZO y ABRIL 1996<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica P.M., D. 19.02.96 a 19.04.96 60<br />
JULIO y AGOSTO 1996<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Camarera-limpia<strong>do</strong>ra F.N., I. 06.07.96 a 27.08.96 52<br />
Camarera-limpia<strong>do</strong>ra V.G., C. 10.09.96<br />
Or<strong>de</strong>nanza B.L., R. 25.06.96 a 27.08.96 62<br />
Administra<strong>do</strong>r V.G., R. 08.01.96 a 23.07.96 195<br />
Auxiliar Clínica G.F., L. 06.05.96 a 02.09.96 118<br />
Auxiliar Clínica V.G., J. 26.06.96 a 03.09.96 69<br />
254
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SEPTIEMBRE y OCTUBRE 1996<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Or<strong>de</strong>nanza O.F., C. 06.09.96 a 18.10.96 42<br />
Auxiliar Clínica A.R., P. 15.10.96 a (sic) 57<br />
Auxiliar Clínica I.A., E. 30.08.96<br />
Auxiliar Clínica D.G., A. 16.09.96<br />
Auxiliar Clínica C.R., C. 01.10.96<br />
Auxiliar Clínica N.A., B. 01.10.96<br />
Auxiliar Clínica V.G., J.0 07.10.96<br />
Auxiliar Clínica P.S., S. 10.10.96<br />
Auxiliar Clínica C.L. 30.10.96<br />
NOVIEMBRE y DICIEMBRE 1996<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Camarera-limpia<strong>do</strong>ra F.N. 03.01.98<br />
Auxiliar Clínica G.F., L. 15.01.97<br />
Auxiliar Clínica A.R., P. 10.01.97<br />
Auxiliar Clínica L.C., A. 13.01.97<br />
Auxiliar Clínica L.A., L. 20.01.97<br />
Auxiliar Clínica M.B., J. 08.01.97<br />
Asistente Técnico Sanitario R.G., J. 01.01.97<br />
Terapeuta A.G., T. 15.01.97<br />
Fisioterapeuta C.P., M. 15.01.97<br />
ENERO y FEBRERO 1997<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica D.G., A. 16.09.96 a 22.01.97 126<br />
MARZO, ABRIL y MAYO 1997<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Oficial 2ª Cocina R.N., M. 04.02.97 a 31.03.97 56<br />
Auxiliar Clínica I.C., A. 29.03.97 a 07.05.97 40<br />
Terapeuta A.G., T. 15.01.97 a 28.04.97 104<br />
Auxiliar Clínica M.B., J. 08.01.97 a 14.04.97 97<br />
Auxiliar Clínica G.V., E. 24.01.97 a 27.02.97 35<br />
Auxiliar Clínica T.L., C. 26.02.97 a 09.04.97 43<br />
SEPTIEMBRE, OCTUBRE y NOVIEMBRE 1997<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica I.L., M. 30.06.97 a 31.07.97 32<br />
Auxiliar Clínica F.N., F. 21.07.97 a 30.09.97 86<br />
Auxiliar Clínica P.D., E. 15.10.97 a 17.11.97 34<br />
255
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
DICIEMBRE/97 y ENERO y FEBRERO/98<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica B.V., F. 26.11.97 a 05.01.98 41<br />
ABRIL, MAYO, JUNIO, JULIO y AGOSTO 1998<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica V.P., M. 29.04.98 a 08.06.98 41<br />
SEPTIEMBRE, OCTUBRE y NOVIEMBRE 1998<br />
CATEGORÍA PROFESIONAL NOMBRE DURACIÓN BAJA DÍAS BAJA<br />
Auxiliar Clínica R.D., M. 21.07.98 a 30.09.98 71<br />
Auxiliar Clínica D.G., A. 27.07.98 a 16.10.98 81<br />
Auxiliar Clínica B.R., C. 11.01.99 a 05.03.99 53<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO. Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
promovida por el SINDICATO NACIONAL<br />
DE COMISIONES OBRERAS DE GALICIA<br />
contra la “CONSELLERÍA DE SANIDADE E<br />
SERVICIOS SOCIAIS DA XUNTA DE<br />
GALICIA”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro que el art.<br />
32, párrafos 2º y 3º <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
Único <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia es <strong>de</strong> aplicación a<br />
la “R.A.T.E.” <strong>de</strong> Oleiros, y que la <strong>de</strong>mandada<br />
tiene obligación <strong>de</strong> cubrir las situaciones <strong>de</strong><br />
incapacidad que se produzcan en dicho Centro y<br />
que sean previsiblemente <strong>de</strong> duración superior<br />
al mes, con contratos <strong>de</strong> interinidad concerta<strong>do</strong>s<br />
al efecto, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a estar y<br />
pasar por la anterior <strong>de</strong>claración, absolvién<strong>do</strong>la<br />
en cuanto a la pretensión contenida en el tercer<br />
punto <strong>de</strong>l suplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> Conflicto<br />
Colectivo interpuesta por el Sindicato Nacional<br />
<strong>de</strong> Comisiones Obreras <strong>de</strong> Galicia, <strong>de</strong>clara que<br />
la <strong>de</strong>mandada Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, viene<br />
obligada a cubrir las situaciones <strong>de</strong> incapacidad<br />
que se produzcan en la “R.A.T.E.” <strong>de</strong> Oleiros y<br />
que sean previsiblemente <strong>de</strong> duración superior<br />
al mes, con contratos <strong>de</strong> interinidad que <strong>de</strong>ben<br />
concertarse al efecto, absolvien<strong>do</strong> a la citada<br />
Consellería en cuanto a la pretensión contenida<br />
en el punto tercero <strong>de</strong>l súplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda,<br />
en el que se postula “que se cubran <strong>de</strong> inmediato<br />
las bajas que se ocasionen y que afecten a áreas<br />
fundamentales <strong>de</strong>l centro cuyo personal se<br />
encuentre en contacto directo con los resi<strong>de</strong>ntes<br />
asisti<strong>do</strong>s”. Y disconforme el sindicato<br />
<strong>de</strong>mandante con la absolución <strong>de</strong> la Consellería,<br />
en relación con el cita<strong>do</strong> punto tercero <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, interpone recurso <strong>de</strong> suplicación que<br />
consta <strong>de</strong> un solo motivo <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong><br />
las infracciones legales y, bajo el amparo<br />
procesal <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción, por interpretación errónea, <strong>de</strong>l<br />
artículo 32, párrafos 2º y 3º <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo Único para el Personal Laboral <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, en relación con los artículos<br />
3.1.b) y 82 y siguientes <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, alegan<strong>do</strong>, en síntesis, que en la<br />
fundamentación jurídica <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida no se efectúa alusión alguna a la<br />
absolución, <strong>de</strong>sestimán<strong>do</strong>se la <strong>de</strong>manda en este<br />
punto, sustrayen<strong>do</strong> a la parte recurrente <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>bida argumentación y fundamentación<br />
jurídica que proce<strong>de</strong>ría ante dicha <strong>de</strong>cisión.<br />
A la vista <strong>de</strong> la argumentación contenida en el<br />
motivo <strong>de</strong> recurso, ciertamente el objeto <strong>de</strong>l<br />
mismo va referi<strong>do</strong> a <strong>de</strong>nunciar infracción <strong>de</strong><br />
normas o garantías que han produci<strong>do</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión, y el cauce a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> que <strong>de</strong>bió<br />
seguirse sería el aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, con cita <strong>de</strong> los<br />
preceptos constitucionales vulnera<strong>do</strong>s por la<br />
sentencia recurrida. En cualquier caso, con<br />
carácter previo al examen <strong>de</strong>l motivo <strong>de</strong><br />
256
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
recurso, la Sala <strong>de</strong>be examinar, con carácter<br />
preferente y <strong>de</strong> oficio, si en el presente caso se<br />
han observa<strong>do</strong> todas las prescripciones legales,<br />
puesto que constituye un <strong>de</strong>ber inexcusable <strong>de</strong><br />
los Tribunales el <strong>de</strong> velar por la legalidad y el<br />
estricto cumplimiento <strong>de</strong> las normas procesales,<br />
en cuanto cauce <strong>de</strong> to<strong>do</strong> Or<strong>de</strong>namiento jurídico.<br />
SEGUNDO.- Según ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
reiteradamente la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, sobre<br />
los tribunales pesa el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> que, al dictar sus<br />
sentencias, éstas sean claras, precisas y<br />
congruentes con las <strong>de</strong>mandas y con las<br />
pretensiones <strong>de</strong>ducidas oportunamente en el<br />
pleito, hacien<strong>do</strong> las <strong>de</strong>claraciones que éstas<br />
exijan, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> o absolvien<strong>do</strong> al<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, y <strong>de</strong>cidien<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los puntos<br />
litigiosos que hayan si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate;<br />
<strong>de</strong>ber que viene impuesto por el artículo 359 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil, <strong>de</strong> aplicación<br />
subsidiaria a la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
en virtud <strong>de</strong> lo previsto en la disposición<br />
adicional primera, número uno.<br />
Por su parte, el Tribunal Constitucional en su<br />
sentencia <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1991 (S.T.C. 1/91)<br />
ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> que “el <strong>de</strong>recho fundamental a la<br />
tutela judicial efectiva incluye como conteni<strong>do</strong><br />
básico el <strong>de</strong>recho a obtener <strong>de</strong> los órganos<br />
judiciales una respuesta a las pretensiones<br />
planteadas que sea motivada y fundada en<br />
<strong>de</strong>recho y no manifiestamente arbitraria o<br />
irracional”. Así lo or<strong>de</strong>na el nº 3 <strong>de</strong>l art. 120 <strong>de</strong><br />
la Constitución, al disponer que “las sentencias<br />
serán siempre motivadas”, y este mandato<br />
constitucional encuentra su <strong>de</strong>sarrollo ordinario<br />
en el artículo 248.3 <strong>de</strong> la Ley Orgánica <strong>de</strong>l<br />
Po<strong>de</strong>r Judicial al <strong>de</strong>cir que “las sentencias se<br />
formularán expresan<strong>do</strong>, tras un encabezamiento,<br />
en párrafos separa<strong>do</strong>s y numera<strong>do</strong>s, los<br />
antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho, los hechos proba<strong>do</strong>s, en<br />
su caso, los fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho y, por<br />
último, el fallo”; en el artículo 372.3 <strong>de</strong> la<br />
supletoria Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil: “...se<br />
apreciarán los puntos <strong>de</strong> Derecho fija<strong>do</strong>s por las<br />
partes, dan<strong>do</strong> las razones y fundamentos legales<br />
que se estimen proce<strong>de</strong>ntes para el fallo que<br />
haya <strong>de</strong> dictarse y citan<strong>do</strong> las leyes y <strong>do</strong>ctrinas<br />
que se consi<strong>de</strong>ren aplicables al caso”. Y en el<br />
artículo 97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral se establece que “la sentencia <strong>de</strong>berá<br />
expresar, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho,<br />
resumen suficiente <strong>de</strong> los que hayan si<strong>do</strong> objeto<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>bate en el proceso. Asimismo, y<br />
aprecian<strong>do</strong> los elementos <strong>de</strong> convicción,<br />
<strong>de</strong>clarará expresamente los hechos que estime<br />
proba<strong>do</strong>s, hacien<strong>do</strong> referencia en los<br />
fundamentos <strong>de</strong> Derecho a los razonamientos<br />
que le han lleva<strong>do</strong> a esta conclusión. Por último,<br />
<strong>de</strong>berá fundamentar suficientemente los<br />
pronunciamientos <strong>de</strong>l fallo”.<br />
Asimismo, la sentencia <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Constitucional <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1987 (S.T.C.<br />
13/87 – R.T.C. 1987-13) nos recuerda que “el<br />
artículo 120.3º <strong>de</strong> la Constitución establece que<br />
las sentencias serán siempre motivadas, y la<br />
relación sistemática <strong>de</strong> este precepto con el<br />
artículo 24 lleva a la conclusión ineludible <strong>de</strong><br />
que el ciudadano que tiene <strong>de</strong>recho, como tutela<br />
efectiva, a la sentencia, lo tiene también al<br />
requisito o condición <strong>de</strong> motivada... requisito<br />
que expresa un <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l justiciable y el<br />
interés legítimo <strong>de</strong> la comunidad jurídica en<br />
general <strong>de</strong> conocer las razones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión<br />
que se a<strong>do</strong>pta y, por tanto, el enlace <strong>de</strong> esta<br />
<strong>de</strong>cisión con la Ley y el Sistema General <strong>de</strong><br />
Fuentes, en cuanto aplicación <strong>de</strong> ellas que es”.<br />
Establecién<strong>do</strong>se, igualmente, en la misma<br />
sentencia que “el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong>be explicar la<br />
interpretación <strong>de</strong>l Derecho que realiza”.<br />
Y en la sentencia <strong>de</strong>l mismo Tribunal <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1986 (R.T.C. 1986-116) se señala<br />
que “la mera emisión <strong>de</strong> una <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
voluntad no <strong>de</strong>be estimarse ni respuesta judicial<br />
suficiente ni satisfacción a<strong>de</strong>cuada al <strong>de</strong>recho a<br />
la tutela judicial efectiva que proclama el<br />
artículo 24.1 <strong>de</strong> la Constitución”.<br />
La aplicación <strong>de</strong> esta <strong>do</strong>ctrina constitucional y<br />
los claros mandatos <strong>de</strong> la legalidad<br />
constitucional (arts. 24 y 120) y <strong>de</strong> la legalidad<br />
ordinaria anteriormente cita<strong>do</strong>s (arts. 372<br />
L.E.C., 97.2 L.P.L. y 284.3 L.O.P.J.), la Sala<br />
entien<strong>de</strong> que no se han cumpli<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida, la cual absuelve a la Consellería<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la pretensión <strong>de</strong>ducida en el<br />
punto tercero <strong>de</strong>l súplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, sin<br />
contener razonamiento o motivación alguna<br />
respecto a dicha absolución, por lo que se ha<br />
produci<strong>do</strong> la vulneración <strong>de</strong>nunciada en el<br />
recurso, sustrayen<strong>do</strong> a la parte recurrente <strong>de</strong> los<br />
razonamientos que han lleva<strong>do</strong> a la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
instancia a no estimar el cita<strong>do</strong> punto tercero <strong>de</strong>l<br />
súplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, lo que produce una<br />
evi<strong>de</strong>nte incongruencia omisiva o negativa por<br />
falta <strong>de</strong> motivación.<br />
TERCERO.- La apreciación <strong>de</strong> la citada<br />
vulneración lleva a la sala a la revocación <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida y, sin entrar a conocer el<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, acuerda la nulidad <strong>de</strong> la<br />
misma y la reposición <strong>de</strong> los autos al esta<strong>do</strong> en<br />
que se encontraban en el momento <strong>de</strong> cometerse<br />
la infracción, tal como expresamente or<strong>de</strong>na el<br />
artículo 200 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral; en este concreto caso, la reposición<br />
<strong>de</strong>be hacerse al momento inmediatamente<br />
posterior a la celebración <strong>de</strong>l Juicio, para que<br />
por la magistrada <strong>de</strong> instancia se dicte nueva<br />
sentencia con libertad <strong>de</strong> criterio y con arreglo a<br />
<strong>de</strong>recho.<br />
Fallamos<br />
Que aprecian<strong>do</strong> <strong>de</strong> oficio la infracción <strong>de</strong><br />
normas o garantías <strong>de</strong> procedimiento, en que<br />
incurre la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
257
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
número cuatro <strong>de</strong> A Coruña, <strong>de</strong> fecha 10 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999, en proceso sobre Conflicto<br />
Colectivo, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claramos la<br />
nulidad <strong>de</strong> la sentencia recurrida y, sin entrar a<br />
conocer el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, se acuerda la<br />
reposición <strong>de</strong> los autos al momento inmediato<br />
posterior a la celebración <strong>de</strong>l Juicio, para que<br />
por la magistrada <strong>de</strong> instancia, con plena<br />
libertad <strong>de</strong> criterio, se dicte nueva sentencia,<br />
motivan<strong>do</strong> y fundamentan<strong>do</strong> la pretensión<br />
<strong>de</strong>ducida en el punto tercero conteni<strong>do</strong> en el<br />
súplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda y consiguiente<br />
absolución <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong>mandada sobre<br />
dicha pretensión.<br />
S. S.<br />
2878 RECURSO Nº 72/2000<br />
DIFERENCIAS ENTRE “ANTIGÜIDADE” E<br />
“TEMPO DE SERVICIOS”, A EFECTOS DA<br />
FIXACIÓN DE SALARIOS DE<br />
TRAMITACIÓN EN DESPEDIMENTOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a once <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 72/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.L.B.P. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> La<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.L.B.P. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
“B.S.C.H., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 797/99<br />
sentencia con fecha 4 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó en parte la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Que el actor, <strong>do</strong>n J.L.B.P., inició su<br />
relación laboral en el “B.H.A., S.A.” el<br />
01.11.64, ostentan<strong>do</strong> la categoría <strong>de</strong> “Inspector<br />
2ª” (Jefe <strong>de</strong> 4ª en plaza <strong>de</strong> grupo A), en el año<br />
1974, correspondién<strong>do</strong>le un salario mensual <strong>de</strong><br />
354.221 pesetas con prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias./ 2º) Que en el año 1974 el<br />
entonces “B.H.A.”, tiene una importante<br />
participación accionarial (13%) en la empresa<br />
“A.A., S.A.” y por ello, <strong>de</strong>recho a proponer un<br />
cargo directivo en esta entidad. La dirección <strong>de</strong>l<br />
banco, por estimar que el actor reunía los<br />
requisitos <strong>de</strong> capacidad y confianza, le propusoor<strong>de</strong>nó,<br />
pasase a <strong>de</strong>sempeñar la Jefatura<br />
financiera <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l director financiero en<br />
“A.A., S.A.”, tenien<strong>do</strong> previsto cargo futuro <strong>de</strong><br />
más responsabilidad; y así, <strong>de</strong> común acuer<strong>do</strong>,<br />
se redactó el 8 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1974 escrito dirigi<strong>do</strong><br />
al entonces subdirector general y director <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l “B.H.A.” <strong>do</strong>n<br />
J.Z.G., <strong>de</strong>l siguiente tenor literal: “Mi estima<strong>do</strong><br />
y respeta<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.: Por indicación <strong>de</strong> la<br />
superioridad, me he puesto en contacto con el<br />
Sr. R., Director-Gerente <strong>de</strong> la empresa “A.A.,<br />
S.A.” en cuyo capital tiene una importante<br />
participación <strong>de</strong>l 13% nuestro banco, y que se<br />
halla interesada en cubrir una vacante en sus<br />
cuadros directivos <strong>de</strong> personal. Como resulta<strong>do</strong>,<br />
y enfocan<strong>do</strong> este asunto como un acto <strong>de</strong><br />
servicio más hacia nuestro banco, al cual me<br />
<strong>de</strong>bo, he manteni<strong>do</strong> conversaciones con dicho<br />
representante <strong>de</strong> esta sociedad en cuanto a<br />
condiciones y categoría –jefatura financiera<br />
<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> un director financiero- para ser<br />
sometidas al criterio <strong>de</strong> esa superioridad por si<br />
estimaran oportuno mi pase a dicha empresa.<br />
Desconoce<strong>do</strong>r <strong>de</strong> las condiciones precisas bajo<br />
las cuales podría formalizarse mi cese en el<br />
banco, <strong>de</strong> forma que pudieran mantener una<br />
estrecha y máxima vinculación, sin lo cual en<br />
mo<strong>do</strong> alguno acce<strong>de</strong>ría a este cambio <strong>de</strong><br />
empresa, someto este asunto a su superior<br />
consi<strong>de</strong>ración para llegar a una solución, <strong>de</strong><br />
mo<strong>do</strong> y manera en que tal ha ocurri<strong>do</strong> en casos<br />
similares que se han presentan<strong>do</strong> en ocasiones<br />
prece<strong>de</strong>ntes. Mi <strong>de</strong>seo sería que, en caso <strong>de</strong><br />
serme concedida una exce<strong>de</strong>ncia, ésta fuera por<br />
tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> y mantenién<strong>do</strong>se mi actual<br />
categoría y antigüedad, junto con los aumentos<br />
y mejoras otorgadas en los convenios colectivos<br />
durante mi permanencia fuera <strong>de</strong> la empresa,<br />
para preveer la circunstancia <strong>de</strong> que interesara<br />
mi reintegro a la plantilla <strong>de</strong>l banco en cualquier<br />
momento. A<strong>de</strong>más, <strong>de</strong>seo exponer que “A.A.,<br />
S.A.” esperaba mi incorporación para el pasa<strong>do</strong><br />
día 1 <strong>de</strong> abril, sin que ello fuera posible por<br />
circunstancias <strong>de</strong> trabajo –mi reciente visita <strong>de</strong><br />
inspección y la confección <strong>de</strong>l informe<br />
correspondiente y no <strong>de</strong>sean<strong>do</strong> causar en mis<br />
nuevos superiores una impresión inicial <strong>de</strong> falta<br />
<strong>de</strong> interés, ruego sea resuelto este expediente a<br />
la mayor brevedad, presentán<strong>do</strong>le mis disculpas<br />
por las molestias que pudiera ocasionar con tal<br />
motivo. Esperan<strong>do</strong> que me pase las<br />
instrucciones convenientes, a las cuales me<br />
someto <strong>de</strong> antemano, le saluda atentamente suyo<br />
s.s. y subordina<strong>do</strong>”./ 3º) Que en escrito <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong><br />
258
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
mayo <strong>de</strong> 1974 el director regional <strong>de</strong>l “B.H.A.”<br />
conce<strong>de</strong> dicha exce<strong>de</strong>ncia en los siguientes<br />
términos: “Nos referimos al escrito que tiene<br />
cursa<strong>do</strong> con fecha 9 <strong>de</strong> abril pp<strong>do</strong>. Al director<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> nuestro banco,<br />
por nuestra mediación. Nos agrada comunicar a<br />
usted que, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con su exposición, le ha<br />
si<strong>do</strong> concedida exce<strong>de</strong>ncia por tiempo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> mientras preste sus servicios en la<br />
empresa “A.A., S.A.”, reconocién<strong>do</strong>sele a<br />
efectos <strong>de</strong> antigüedad el tiempo que dura la<br />
exce<strong>de</strong>ncia. Le rogamos nos informe <strong>de</strong> la fecha<br />
exacta en que se ha <strong>de</strong> producir su baja para los<br />
trámites pertinentes”. Que en fecha 15 <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> 1974 el actor comienza a prestar servicios en<br />
la empresa “A.A., S.A.”/ 4º) Que el actor fue<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa “A.A., S.A.” el 19 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999, interponién<strong>do</strong>se la<br />
correspondiente <strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y<br />
celebrán<strong>do</strong>se acto <strong>de</strong> conciliación que finalizó<br />
con avenencia el 28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, por la que<br />
se reconocía la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
percibien<strong>do</strong> el actor la suma <strong>de</strong> 34.500.000<br />
pesetas en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización, más<br />
1.333.311 pesetas en concepto <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong><br />
tramitación y finiquito <strong>de</strong> la relación laboral./<br />
5º) que el actor en cumplimiento <strong>de</strong> las<br />
condiciones que figuraban en el escrito <strong>de</strong> fecha<br />
10 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1974, solicitó <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> realizar<br />
varias gestiones a medio <strong>de</strong> escrito <strong>de</strong> fecha<br />
23.08.99 su reincorporación automática e<br />
inmediata a la plantilla fusionada e integrada en<br />
el “B.S.”, y posteriormente comunica al actor:<br />
“Acusamos recibo a su atenta carta <strong>de</strong>l 23 <strong>de</strong><br />
agosto pasa<strong>do</strong>, por la que solicita la<br />
reincorporación a nuestra entidad, para<br />
participarle que <strong>de</strong> ningún mo<strong>do</strong> po<strong>de</strong>mos<br />
aten<strong>de</strong>r su petición puesto que no concurren las<br />
causas por las cuales podría solicitar su<br />
reingreso en el banco. En primer lugar, y como<br />
Vd. conoce, el motivo <strong>de</strong> su pase a “A.A.,<br />
S.A.”, fue motivada por la fuerte participación<br />
<strong>de</strong> capital que entonces tenía en dicha empresa<br />
el “B.H.A., S.A.”, que se elevaba al 13%.<br />
Posteriormente en el año 1984, el banco <strong>de</strong>jó <strong>de</strong><br />
tener tal importante participación, momento en<br />
el cual podría haber solicita<strong>do</strong> su reingreso,<br />
puesto que ya no se daban las circunstancias por<br />
las cuales Vd. disfrutaba <strong>de</strong> la exce<strong>de</strong>ncia<br />
especial. Pero, en cualquier caso, para que su<br />
solicitud <strong>de</strong> reingreso hubiese podi<strong>do</strong> tener<br />
acogida favorable, tendría que haberse<br />
produci<strong>do</strong> estan<strong>do</strong> en activo en la mencionada<br />
empresa, y no cursar su petición una vez<br />
produci<strong>do</strong> el cese en la misma, cese que, da<strong>do</strong>s<br />
los términos en los que se ha produci<strong>do</strong>, no <strong>de</strong>ja,<br />
al menos, <strong>de</strong> causar una sorpren<strong>de</strong>nte extrañeza.<br />
Consecuentemente, no le asiste ningún <strong>de</strong>recho<br />
al reingreso en el Banco, al no tener ninguna<br />
vinculación laboral con el mismo”./ 6º) Que por<br />
consi<strong>de</strong>rar el actor que los hechos conteni<strong>do</strong>s en<br />
la citada carta son constitutivos <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
interpuso papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC el 17 <strong>de</strong> setiembre <strong>de</strong> 1999, que finalizó<br />
“sin avenencia” en virtud <strong>de</strong> acto <strong>de</strong><br />
conciliación celebra<strong>do</strong> el 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999./<br />
7º) Que el actor no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> cargo<br />
<strong>de</strong> representación sindical alguno”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.L.B.P., contra la empresa<br />
“B.S.C.H., S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la<br />
“improce<strong>de</strong>ncia” <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada a fin <strong>de</strong> que, en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días, opte por la readmisión <strong>de</strong>l actor en<br />
su puesto <strong>de</strong> trabajo o le in<strong>de</strong>mnice en la suma<br />
5.184.207 pesetas, más los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, 23.08.99, hasta la <strong>de</strong> la presente<br />
resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- En su recurso frente a la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia, el trabaja<strong>do</strong>r solicita la revisión <strong>de</strong><br />
los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s en <strong>do</strong>s<br />
concretos extremos.<br />
1.- La primera <strong>de</strong> las revisiones va dirigida a<br />
corregir el salario que en la sentencia se hace<br />
constar (354. 221 pts.), ponien<strong>do</strong> <strong>de</strong> manifiesto<br />
que la juzga<strong>do</strong>ra ha incurri<strong>do</strong> en error<br />
mecanográfico, puesto que el salario que toma –<br />
<strong>de</strong> hoja <strong>de</strong> cálculo proporcionada por la<br />
empresa: folio 79– expresa la cantidad <strong>de</strong><br />
364.221 pts; y que a tal cantidad ha <strong>de</strong><br />
añadírsele 24.586 pts/mes previstas en el art. 16<br />
<strong>de</strong>l CC por “antigüedad en el grupo <strong>de</strong> técnicos”<br />
y 113.200 pts/mes más “como gratificación <strong>de</strong><br />
jefatura actualizada”. El primer extremo ha <strong>de</strong><br />
aceptarse, por razonarse expresamente en la<br />
sentencia que se acepta la remuneración<br />
expuesta por la empresa y haberse sufri<strong>do</strong> –es<br />
evi<strong>de</strong>nte– el error que se <strong>de</strong>nuncia. Pero el<br />
segun<strong>do</strong> no pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong>, pues en <strong>de</strong>manda<br />
y acto <strong>de</strong> juicio únicamente se sostiene la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> salario 477.240<br />
pts/mes, sin explicación alguna; y ni siquiera se<br />
hace oposición formal u objeción alguna a la<br />
hoja salarial explicativa aportada por la<br />
<strong>de</strong>manda. De esta forma, sostener en este<br />
trámite por primera vez la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s conceptos retributivos,<br />
jurídicamente objetables (véase los argumentos<br />
ofreci<strong>do</strong>s al efecto en el escrito <strong>de</strong> impugnación<br />
<strong>de</strong>l recurso), se traduce en <strong>de</strong>sconocer que el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación tiene naturaleza<br />
259
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
extraordinaria y que por ello en él tan sólo tiene<br />
cabida –aparte <strong>de</strong> cuestiones procesales y <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>n público– el examen <strong>de</strong> materias<br />
suscitadas y <strong>de</strong>cididas en la instancia, <strong>de</strong> manera<br />
que no cabe innovar cuestiones diversas y que<br />
han <strong>de</strong> rechazarse precisamente por nove<strong>do</strong>sas<br />
(a título <strong>de</strong> ejemplo, la STS 22-diciembre-89 Ar.<br />
9.261; y las SSTSJ Galicia –entre tantas– <strong>de</strong> 27-<br />
marzo-98 R. 859/98, 13-abril-98 R. 2.844/95,<br />
30-abril-98 R. 3.622/95, 22-octubre-98 R.<br />
3.732/98, 29-octubre-98 R. 3.744/98, 6-<br />
noviembre-98 R. 4.184/95, 16-diciembre-98 R.<br />
5.517/95, 21-enero-99 R. 5.021/98, 21-enero-99<br />
R. 57/96, 22-enero-99 R. 4.830/98, 15-febrero-<br />
99 R. 169/96 y 10-junio-99 R. 2.894/96).<br />
2.- La segunda variación fáctica va dirigida a<br />
incorporar al relato <strong>de</strong> hechos como ordinal<br />
tercero bis el texto íntegro <strong>de</strong> una carta –fechada<br />
en 9/abril/74– que la dirección regional remitió<br />
al <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> personal, en la que se<br />
expone la conveniencia que para el Banco<br />
supondría disponer <strong>de</strong> una persona <strong>de</strong> confianza<br />
en “A., S.A.” y se propone a la persona <strong>de</strong>l hoy<br />
actor, a la que se consi<strong>de</strong>ra persona idónea a los<br />
cita<strong>do</strong>s efectos, indican<strong>do</strong> que se acompaña<br />
escrito <strong>de</strong>l mismo solicitan<strong>do</strong> sea aproba<strong>do</strong> su<br />
pase a la citada empresa “<strong>de</strong>sean<strong>do</strong> se le pudiera<br />
complacer”. Y aunque básicamente e conteni<strong>do</strong><br />
ya se encuentra en la <strong>de</strong>cisión recurrida, la<br />
existencia <strong>do</strong>cumentada (folio 74) <strong>de</strong> tal carta<br />
justifica que se acepte la propuesta revisoria,<br />
cuyo literal texto damos por reproduci<strong>do</strong> y cuyo<br />
resumen hemos expuesto, prescindien<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencias que en nada afectan a la litis.<br />
SEGUNDO.- En el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho, la parte recurrente <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l art. 56.1.a) ET, en relación con<br />
los arts. 1.281 y 1.282 Código Civil. Con tal<br />
<strong>de</strong>nuncia, el trabaja<strong>do</strong>r sostiene que los salarios<br />
<strong>de</strong> trámite y la in<strong>de</strong>mnización se <strong>de</strong>ben ajustar<br />
al módulo salarial pretendi<strong>do</strong> y que proce<strong>de</strong><br />
computar el tiempo <strong>de</strong> servicios en que el Sr. B.<br />
permaneció en situación <strong>de</strong> exce<strong>de</strong>ncia<br />
voluntaria.<br />
1.- El primero <strong>de</strong> los extremos ha <strong>de</strong> acogerse<br />
en parte, habida cuenta <strong>de</strong>l éxito parcial <strong>de</strong> la<br />
pretendida modificación <strong>de</strong>l salario (364. 221<br />
pts), que ha <strong>de</strong> reflejarse en los correspondientes<br />
salarios <strong>de</strong> trámite; pero no así en el montante<br />
<strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización, por cuanto que si el<br />
perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> servicios computables se concreta –<br />
sobre ello razonaremos acto continuo– en las<br />
fechas 01.11.64 a 15.05.74 (se produce el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en la misma fecha en que se formula<br />
oficialmente la solicitud <strong>de</strong> reingreso: 23-<br />
agosto-99), aquella retribución <strong>de</strong>termina una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 5.161.991 pts, cifra inferior a<br />
la <strong>de</strong> 5.184.207 pts fijada en sentencia.<br />
2.- En los que toca al tiempo a tener en cuenta<br />
para calcular la in<strong>de</strong>mnización, ha <strong>de</strong> observarse<br />
que el art. 56.1.a) ET la fija precisamente “por<br />
año <strong>de</strong> servicio” y no en función <strong>de</strong> la<br />
antigüedad reconocida en la empresa, y en tal<br />
criterio abunda la jurispru<strong>de</strong>ncia –tratán<strong>do</strong>se<br />
precisamente <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l sector <strong>de</strong> la<br />
banca–, al no admitir con carácter general que el<br />
«reconocimiento» <strong>de</strong> antigüedad efectuada en<br />
contrato o <strong>de</strong>terminada por la exce<strong>de</strong>ncia<br />
forzosa implique la ficción <strong>de</strong> que en caso <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se entienda que han presta<strong>do</strong> servicios<br />
efectivos, sin perjuicio <strong>de</strong> que haya un pacto o<br />
disposición expresa e inequívoca en contra<br />
(SSTS 30-noviembre-1998 Ar. 10.043, 30-<br />
junio-1997 Ar.4.950 8-marzo-1993 Ar. 1.712,<br />
27-junio-1991 Ar. 5.168, 15-febrero-1990 Ar.<br />
1.094, 24-julio-1989 Ar. 5.909, 19-diciembre-<br />
1989 Ar. 9.049, 28-abril-1988 Ar. 3.037, 8-<br />
junio-1988 Ar. 5.252, 14-julio-1988 Ar. 5.826,<br />
5-mayo-1987 Ar. 3.233, 2-junio-1987 Ar. 4.099,<br />
21-diciembre-1987 Ar. 8.994, 25-febrero-1986<br />
Ar. 822, 30-abril-1986 Ar. 2.283, 20-<br />
noviembre-1985 Ar. 5.822, 17-diciembre-1985<br />
Ar. 6.134, 30-octubre-1984 Ar. 5.349, 16-enero-<br />
1984 Ar. 52...). Y esa voluntad o disposición<br />
opuesta a la norma general no es <strong>de</strong>ducible –<br />
antes al contrario– <strong>de</strong> la indicación<br />
“reconocién<strong>do</strong>sele a efectos <strong>de</strong> antigüedad el<br />
tiempo que dure la exce<strong>de</strong>ncia”.<br />
Y esta conclusión no se invalida por la<br />
circunstancia <strong>de</strong> que la <strong>de</strong>cisión recurrida haga<br />
indicación <strong>de</strong> que la <strong>de</strong>mandada “propusoor<strong>de</strong>nó”<br />
el pase a “A., S.A.”, porque con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que resultan términos<br />
antitéticos <strong>de</strong> los que resulta imposible <strong>de</strong>ducir<br />
la exacta conclusión al respecto <strong>de</strong> la<br />
magistrada, lo cierto y verdad es que tal<br />
expresión –invalorable, por ambigua– ha <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse sustituida por la intencionalidad que<br />
se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> la carta fechada en 9/abril/74 y<br />
remitida por la dirección regional al<br />
<strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> personal, que aceptamos<br />
incluir en los HDP y en cuyo texto se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> manera indubitada tanto el interés <strong>de</strong> la<br />
Empresa como el <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en el pase <strong>de</strong><br />
éste a “A., S.A.” como cargo directivo (Jefatura<br />
Financiera), obviamente <strong>do</strong>ta<strong>do</strong> <strong>de</strong> una mayor<br />
retribución (baste fijarse en importe <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización obtenida en el acto<br />
conciliatorio). Y a mayor abundamiento ha <strong>de</strong><br />
observarse que si se accediese a lo pretendi<strong>do</strong>,<br />
se computarían <strong>do</strong>s veces –en “A., S.A.” y en el<br />
Banco recurri<strong>do</strong>– los mismos servicios, con<br />
evi<strong>de</strong>nte enriquecimiento sin causa. Por to<strong>do</strong><br />
ello,<br />
Fallamos<br />
Que con estimación parcial <strong>de</strong>l recurso que ha<br />
si<strong>do</strong> interpuesto por <strong>do</strong>n J.L.B.P., revocamos en<br />
parte la sentencia que con fecha 4-noviembre-<br />
1999 ha si<strong>do</strong> dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº Uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> La<br />
260
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Coruña, y <strong>de</strong>claramos que la retribución a tener<br />
en cuenta a los efectos <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación es <strong>de</strong> 364.221 pts al mes, y<br />
mantenemos los restantes pronunciamientos <strong>de</strong><br />
instancia respecto <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandada<br />
“B.S.H., S.A.”<br />
S. S.<br />
2879 RECURSO Nº 4.278/96<br />
PROCEDENCIA DE RECLAMACIÓN<br />
SALARIAL POLA REALIZACIÓN DE<br />
TRABALLOS DE CATEGORÍA SUPERIOR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a once <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 4.278/96<br />
interpuesto por la Consellería <strong>de</strong> Familia,<br />
Muller e Xuventu<strong>de</strong> contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 9/96<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.V.C. en<br />
reclamación <strong>de</strong> reclamación <strong>de</strong> cantidad<br />
(personal <strong>Xunta</strong>) sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Familia, Muller e Xuventu<strong>de</strong><br />
(<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia) en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 27<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó parcialmente la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- La actora <strong>do</strong>ña M.V.C., cuyos datos<br />
personales constan en autos, personal laboral<br />
fijo adscrito a la Consellería <strong>de</strong>mandada, viene<br />
prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la<br />
citada Consellería, ocupan<strong>do</strong> la plaza <strong>de</strong><br />
Directora <strong>de</strong> la Guar<strong>de</strong>ría “V.P.” <strong>de</strong>..., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
3 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994./2º.- La actora, con titulo<br />
académico <strong>de</strong> Puericultora y Profesora <strong>de</strong><br />
E.G.B., fue contratada inicialmente como<br />
Auxiliar Puericultora” para la Escuela Infantil,<br />
<strong>de</strong> (Vigo) labor que vino <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
año 1991, hasta su trasla<strong>do</strong> al <strong>de</strong>stino actual, al<br />
que accedió previo concurso <strong>de</strong> ascensos./3º.-<br />
Inicialmente, las labores <strong>de</strong> la actora<br />
consistieron en la asistencia y cuida<strong>do</strong> y<br />
vigilancia <strong>de</strong> los niños y, hasta el año 1992, eran<br />
parvulistas las que se ocupaban <strong>de</strong> las tareas<br />
educativas <strong>de</strong> los niños. Tras la reforma <strong>de</strong>l<br />
sistema educativo, al dividirse la educación<br />
infantil en <strong>do</strong>s ciclos <strong>de</strong> tres años cada uno (el<br />
primero <strong>de</strong> 0-3 años y el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> 3-6 años)<br />
se limitó la edad <strong>de</strong> admisión <strong>de</strong> los niños en las<br />
guar<strong>de</strong>rías y, como consecuencia <strong>de</strong> ello, se han<br />
suprimi<strong>do</strong> las parvulistas, ocupán<strong>do</strong>se los<br />
auxiliares puericultores <strong>de</strong> las funciones tanto<br />
asistenciales como educativas y otras<br />
complementarias./4º.- La actora, durante el<br />
perío<strong>do</strong> 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1993 a 30 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1994 participó en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> las tareas<br />
psicomotoras, enseñanza <strong>de</strong> primeras letras,<br />
lenguaje, comunicación, <strong>de</strong>sarrollo especial y<br />
relaciones con los padres./5º.- Las diferencias<br />
retributivas, entre el Grupo IV (auxiliares<br />
puericultura) y el grupo II (educa<strong>do</strong>ra) ascien<strong>de</strong><br />
a 861.658 pesetas brutas anuales./6º.-La actora<br />
dirigió reclamación previa al 19 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1994, <strong>de</strong>sestimada por “silencio”, y formuló<br />
<strong>de</strong>manda el 19 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1995, ante los<br />
Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> Vigo, repartida al<br />
Social nº 2, éste Juzga<strong>do</strong> dictó sentencia el día<br />
28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1995 (autos 55/95), sentencia<br />
que apreció la excepción <strong>de</strong> Incompetencia<br />
Territorial.- Formula<strong>do</strong> recurso <strong>de</strong> suplicación,<br />
el Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia dictó<br />
auto <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1995, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no<br />
haber lugar al recurso interpuesto. La actora<br />
presentó nueva <strong>de</strong>manda ante el Juzga<strong>do</strong><br />
Decano <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Lugo, el día 13 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1995, recayen<strong>do</strong> sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Lugo, al que dicha <strong>de</strong>manda fue<br />
repartida, con fecha 19 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995.<br />
Una vez más, la actora presentó reclamación<br />
previa el 27 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995, presentan<strong>do</strong><br />
nueva <strong>de</strong>manda que fue repartida a este Juzga<strong>do</strong><br />
el 4 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996, y recayen<strong>do</strong>, con<br />
posterioridad, resolución <strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong> la<br />
reclamación previa (resolución <strong>de</strong> 22.01.96).<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que, estiman<strong>do</strong> parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>ña M.V.C. contra la<br />
CONSELLERÍA DE FAMILIA, MULLER E<br />
XUVENTUDE DE LA XUNTA DE GALICIA,<br />
<strong>de</strong>bo con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>no a la Consellería<br />
<strong>de</strong>mandada a abonar a la actora la suma <strong>de</strong><br />
QUINIENTAS SETENTA Y TRES MIL<br />
SEISCIENTAS CINCUENTA Y DOS<br />
(573.652.-) pesetas en concepto <strong>de</strong> diferencias<br />
salariales correspondientes al perío<strong>do</strong> uno <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y tres a<br />
treinta <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
261
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cuatro, ambos inclusive, y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> en lo<br />
<strong>de</strong>más dicha <strong>de</strong>manda, absuelvo a la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> pretensiones contra ella<br />
formuladas”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia resolvió<br />
estimar la <strong>de</strong>manda que ha formula<strong>do</strong> la actora<br />
–con categoría profesional <strong>de</strong> Auxiliar <strong>de</strong><br />
Puericultura– en reclamación <strong>de</strong> diferencias<br />
salariales por el ejercicio <strong>de</strong> funciones <strong>de</strong><br />
superior categoría <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>ra. Sentencia que<br />
recurre la Consellería <strong>de</strong> Familia, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, solicitan<strong>do</strong><br />
por el cauce <strong>de</strong>l art. 191.b) LPL: (a) que se<br />
sustituya el tercero <strong>de</strong> los HDP por el siguiente<br />
texto: “La actora, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su incorporación viene<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> las funciones propias<br />
<strong>de</strong> su categoría laboral (atención y guarda <strong>de</strong> los<br />
niños), otras <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le puramente educativas,<br />
cumplimentación <strong>de</strong> fichas educativas y<br />
unida<strong>de</strong>s didácticas”; y (b) que se añada nuevo<br />
ordinal, expresivo <strong>de</strong> que “No existen<br />
educa<strong>do</strong>res en ninguna <strong>de</strong> las guar<strong>de</strong>rías<br />
infantiles pertenecientes a la Comunidad<br />
Autónoma <strong>de</strong> Galicia, salvo en el Centro “R.C.”<br />
<strong>de</strong> Vigo (Guar<strong>de</strong>ría Infantil). En dicho centro<br />
existen <strong>do</strong>s educa<strong>do</strong>res proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l Hogar<br />
Escolar “E.C.”, <strong>de</strong> Tuy. Las condiciones <strong>de</strong><br />
trabajo y funciones que <strong>de</strong>sempeñaban como<br />
educa<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l hogar escolar “E.C.”, <strong>de</strong> Tuy, no<br />
concuerdan en mo<strong>do</strong> alguno con las que<br />
actualmente <strong>de</strong>sempeñan, dada la distinta<br />
naturaleza <strong>de</strong>l centro y <strong>de</strong> la población a la que<br />
éste asiste”. Y ya en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho, vía art. 191.c) LPL, la parte recurrente<br />
sostiene la aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 39 ET, en<br />
relación con el art. 15 <strong>de</strong>l Tercer Convenio<br />
Colectivo para el personal laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong><br />
<strong>de</strong> Galicia (Resolución <strong>de</strong> 19-diciembre-94).<br />
SEGUNDO.- No pue<strong>de</strong> aceptarse ninguna <strong>de</strong> las<br />
variaciones fácticas, por cuanto que para la<br />
primera <strong>de</strong> ellas dice el autor <strong>de</strong>l recurso que “se<br />
ampara [...] en la <strong>do</strong>cumentación obrante en<br />
autos”; y respecto <strong>de</strong> la segunda, ya ni siquiera<br />
se hace referencia a prueba alguna que le sirva<br />
<strong>de</strong> apoyo. Está claro que con ello no se da<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> cumplimiento a las prevenciones<br />
establecidas en los arts. 191.b) y 194.3 LPL, con<br />
<strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> especificación <strong>de</strong> prueba habilitante<br />
para revisar los hechos que no pue<strong>de</strong> ser<br />
subsanada por la dala, a virtud <strong>de</strong>l principio<br />
dispositivo y <strong>de</strong> la obligada imparcialidad <strong>de</strong>l<br />
tribunal<br />
TERCERO.- Para resolver la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong><br />
ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse el cometi<strong>do</strong> que la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia atribuye a las <strong>de</strong>mandantes y cuyo<br />
cuestionamiento no ha prospera<strong>do</strong>: “Cuarto.- La<br />
actora, durante el perio<strong>do</strong> 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1993<br />
a 30 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994 participó en el <strong>de</strong>sarrollo<br />
<strong>de</strong> las tareas psicomotoras, enseñanza <strong>de</strong><br />
primeras letras, lenguaje, comunicación,<br />
<strong>de</strong>sarrollo especial y relaciones con los padres”.<br />
Y sobre esta base se ha <strong>de</strong> reiterar criterio ya<br />
expuesto en nuestras sentencias <strong>de</strong> 18-mayo-99<br />
R.1.929/96 y 30-junio-99 R. 2.591/96 . 1.-<br />
Des<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista normativo ha <strong>de</strong> tenerse<br />
en cuenta (a) que el aplicable Convenio<br />
Colectivo Único para el personal laboral <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (DOG 28-diciembre-1994)<br />
contempla las respectivas categorías<br />
profesionales <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>r Diploma<strong>do</strong> y<br />
Auxiliar-Puericultor (no aparece recogida la <strong>de</strong><br />
Puericultor), pero sin precisar sus cometi<strong>do</strong>s,<br />
preceptuan<strong>do</strong> por ello que “mientras no se<br />
<strong>de</strong>finan las funciones <strong>de</strong> cada categoría, en<br />
relación con cada puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
efectivamente <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong>, serán <strong>de</strong> aplicación<br />
las que tenía recogidas cada colectivo en su<br />
convenio <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>ncia” (Disposición<br />
Transitoria Tercera); (b) que el Anexo III <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong>l INAS-GALICIA –DOG<br />
22-junio-1988– se limita a señalar con<br />
indudable vaguedad que son Educa<strong>do</strong>res<br />
Diploma<strong>do</strong>s los que en posesión <strong>de</strong>l<br />
correspondiente título, “prestan servicios<br />
complementarios para la formación <strong>de</strong>l alumno,<br />
cuidan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n y compostura <strong>de</strong> éste en<br />
to<strong>do</strong>s los actos <strong>de</strong>l día” y que en la misma<br />
categoría se incluyen los “Educa<strong>do</strong>res infantiles<br />
y los <strong>de</strong> centros <strong>de</strong> Educación Especial”,<br />
mientras que se <strong>de</strong>finen los Auxiliares <strong>de</strong><br />
Puericultura como quienes “bajo la dirección”<br />
<strong>de</strong> Puericultor “realizan las funciones auxiliares<br />
que les encomien<strong>de</strong>n”. 2.- Asimismo, en la<br />
LOGSE (Ley 1/1990, <strong>de</strong> 3-octubre) se dispone<br />
que la educación infantil –hasta los seis años <strong>de</strong><br />
edad– “contribuirá al <strong>de</strong>sarrollo físico,<br />
intelectual, afectivo, social y moral <strong>de</strong> los<br />
niños” (art. 7), con los concretos objetivos <strong>de</strong><br />
aprendizaje que señalan los arts. 8 y 9<br />
(conocimiento y control <strong>de</strong>l propio cuerpo y sus<br />
posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> acción, formas <strong>de</strong> expresión y<br />
comunicación, lenguaje, pautas <strong>de</strong> convivencia,<br />
entorno natural, familiar y social), y que<br />
<strong>de</strong>sarrollan el art. 2 RD 1.330/1991, <strong>de</strong> 6-<br />
septiembre, y el art. 4 <strong>de</strong>l RD 133/1991, <strong>de</strong> 6-<br />
septiembre, razón por la cual se dispone en el<br />
art. 10 LOGSE que la misma “será impartida<br />
por maestros con la especialización<br />
correspondiente”, sin perjuicio <strong>de</strong> que “en el<br />
primer ciclo los centros dispondrán asimismo <strong>de</strong><br />
262
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
otros profesionales con la <strong>de</strong>bida cualificación”;<br />
mandato reitera<strong>do</strong> por el art. 14 RD 1.004/1991<br />
(14-junio) y que <strong>de</strong>sarrolla el art. 15 <strong>de</strong>l mismo<br />
al disponer que los centros en los que se<br />
imparta, exclusivamente, el primer ciclo <strong>de</strong><br />
Educación Infantil –hasta los tres años,<br />
conforme al art. 9.1 LOGSE– (a) <strong>de</strong>berán contar<br />
con personal cualifica<strong>do</strong> en número igual al <strong>de</strong><br />
unida<strong>de</strong>s en funcionamiento, más uno; (b) por<br />
cada seis unida<strong>de</strong>s o fracción <strong>de</strong>berá haber, al<br />
menos, un maestro especialista en Educación<br />
Infantil o Profesor <strong>de</strong> Educación General Básica<br />
especialista en Preescolar; (c) que el personal<br />
cualifica<strong>do</strong> estará forma<strong>do</strong> por maestros<br />
especialistas en Educación Infantil o Profesores<br />
<strong>de</strong> Educación General Básica especialistas en<br />
Preescolar, y por Técnicos superiores en<br />
Educación Infantil o Técnicos especialistas en<br />
Jardín <strong>de</strong> Infancia; y (d) que los niños serán<br />
atendi<strong>do</strong>s en to<strong>do</strong> momento por el personal<br />
cualifica<strong>do</strong>. En tanto que los centros que<br />
proporcionen, exclusivamente, el segun<strong>do</strong> ciclo<br />
<strong>de</strong> Educación Infantil (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> los tres hasta los<br />
seis años, conforme al precita<strong>do</strong> art. 9.1<br />
LOGSE), <strong>de</strong>berán contar –art. 16–, como<br />
mínimo, con un maestro especialista en<br />
Educación Infantil o un Profesor <strong>de</strong> Educación<br />
General Básica especialista en Preescolar, por<br />
cada unidad. Y los centros en los que se<br />
impartan los ciclos primero y segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>berán<br />
contar –art. 17– “con el personal cualifica<strong>do</strong><br />
menciona<strong>do</strong> en los arts. 15 y 16 <strong>de</strong>l presente<br />
Real Decreto”. 3.- Lo anteriormente indica<strong>do</strong><br />
pone <strong>de</strong> manifiesto que en materia <strong>de</strong> Educación<br />
Infantil el nomenclator proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l INAS y<br />
todavía acogi<strong>do</strong> por el Convenio Único <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> –Educa<strong>do</strong>r/a y Auxiliar <strong>de</strong> Puericultura–<br />
resulta en la actualidad <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> obsoleto y en<br />
manera alguna respon<strong>de</strong> a las exigencias<br />
profesionales y funcionales impuestas por la<br />
LOGSE, que –acabamos <strong>de</strong> <strong>de</strong>cirlo– atribuye en<br />
exclusividad la formación <strong>de</strong> los niños a quienes<br />
tienen titulación <strong>de</strong> maestro, Profesor <strong>de</strong> EGB,<br />
Técnico Superior o Técnico Especialista en<br />
Educación Infantil. Si bien ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse –<br />
posteriormente veremos su trascen<strong>de</strong>ncia– que<br />
esta última categoría ya viene recogida en el<br />
Anexo II <strong>de</strong>l indica<strong>do</strong> convenio único, <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l Grupo III y con el ordinal (50).<br />
CUARTO.- 1.- A la vista <strong>de</strong> lo anteriormente<br />
indica<strong>do</strong> –en lo fáctico y en lo normativo– para<br />
la sala es claro que las funciones atribuidas a las<br />
recurrentes y que prece<strong>de</strong>ntemente se han<br />
recorda<strong>do</strong> –la atención integral a infantes, en los<br />
términos previamente indica<strong>do</strong>s–, en manera<br />
alguna pue<strong>de</strong>n calificarse como “servicios<br />
complementarios para la formación <strong>de</strong>l<br />
alumno”, y que poco o nada tienen que ver con<br />
el “or<strong>de</strong>n y compostura” en los actos diarios. Es<br />
más, se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>cir que la función <strong>de</strong>l Educa<strong>do</strong>r<br />
–en la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong>l<br />
INAS-Galicia– ofrece un primordial aspecto <strong>de</strong><br />
apoyo <strong>do</strong>cente que no es el específico <strong>de</strong> las<br />
escuelas infantiles o <strong>de</strong> educación preescolar,<br />
cuyo objetivo fundamental era –así se señalaba<br />
en el art. 13 <strong>de</strong> la <strong>de</strong>rogada Ley 14/1970, <strong>de</strong> 4-<br />
agosto, vigente a la fecha <strong>de</strong> pactarse el referi<strong>do</strong><br />
Convenio <strong>de</strong>l INAS– “el <strong>de</strong>sarrollo armónico <strong>de</strong><br />
la personalidad <strong>de</strong>l niño” (con formación –se<br />
<strong>de</strong>cía– “<strong>de</strong> carácter semejante a la vida <strong>de</strong>l<br />
hogar” hasta los tres años, y que “ten<strong>de</strong>rá a<br />
promover las virtualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l niño” entre los<br />
cuatro y cinco años); y que actualmente consiste<br />
–el referi<strong>do</strong> objetivo– en contribuir “al<br />
<strong>de</strong>sarrollo físico, intelectual, afectivo, social y<br />
moral <strong>de</strong> los niños” (cita<strong>do</strong> art. 7 LOGSE).<br />
Tal como está planteada la cuestión en autos, no<br />
creemos que la <strong>de</strong>cisión a a<strong>do</strong>ptar haya <strong>de</strong> ser<br />
coinci<strong>de</strong>nte con la STS 25-marzo-1994 Ar.<br />
2.638, en la que a Auxiliares <strong>de</strong> Puericultura –<br />
también proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l INAS y transferidas a<br />
la Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Madrid– se les<br />
reconoció el <strong>de</strong>recho a percibir la retribución<br />
correspondiente a la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Educa<strong>do</strong>r, (a) porque existía el ejercicio efectivo<br />
<strong>de</strong> tales funciones (este era presupuesto <strong>de</strong><br />
hecho indiscuti<strong>do</strong>, inexistente en el presente<br />
caso), cuyo conteni<strong>do</strong> en el correlativo<br />
Convenio Colectivo se <strong>de</strong>sconoce, (b) porque no<br />
mediaba una exigencia legal, que no<br />
convencional, <strong>de</strong> título oficial específico<br />
habilitante <strong>de</strong>l que careciesen (reiteran<strong>do</strong> en este<br />
aspecto, criterio ya senta<strong>do</strong> por las SSTS 30-<br />
marzo-1992 Ar. 1.887, 25-marzo-1994 Ar.<br />
2.638, 27-diciembre-1994 Ar. 10.710, 30-mayo-<br />
1996 Ar. 4.709, 19-abril-1996 Ar. 3.327, 4-<br />
junio-1996 Ar. 4.481, 12-junio-1996 Ar. 5.066,<br />
15-julio-1996 Ar. 5.989, 22-julio-1996 Ar.<br />
6.384, 23-septiembre-1996 Ar. 6.767, 23-<br />
septiembre-1996 Ar. 6.768, 30-septiembre-1996<br />
Ar. 6.955, 10-octubre-1996 Ar. 7.612, 23-<br />
octubre-1996 Ar. 7.788, 20-marzo-1997 Ar.<br />
2.593, 11-mayo-1997 Ar. 3.974, 11-mayo-1997<br />
Ar. 3.974, 15-mayo-1997 Ar. 4.099 y 3-julio-<br />
1997 Ar. 5.696), y (c) porque tampoco se<br />
trataba <strong>de</strong> una relación estatutarioadministrativa<br />
(SSTS 26-julio-1993 Ar. 5.983,<br />
29-octubre-1993 Ar. 8.054 y auto <strong>de</strong> 11-junio-<br />
1997 Ar. 4.702). 2.- Ahora bien, este tribunal<br />
también entien<strong>de</strong> –como entendió en las<br />
precitadas sentencias <strong>de</strong> 18-mayo-99 R.1.929/96<br />
y 30-junio-99 R. 2.591/96, rectifican<strong>do</strong> la<br />
solución a<strong>do</strong>ptada en prece<strong>de</strong>nte resolución <strong>de</strong><br />
8-abril-99 R. 435/96 y tras reconsi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l<br />
tema– que el cometi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante<br />
exce<strong>de</strong>, con mucho, <strong>de</strong>l previsto para el/la<br />
auxiliar <strong>de</strong> puericultura que el anexo III <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> convenio <strong>de</strong>l INAS (“funciones auxiliares<br />
que les encomien<strong>de</strong>n”), o <strong>de</strong>l contempla<strong>do</strong> en el<br />
art. 12 <strong>de</strong> reglamentación <strong>de</strong> trabajo para<br />
263
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
guar<strong>de</strong>rías infantiles, aprobada por OM <strong>de</strong> 18-<br />
enero-72 (alimentación, aseo y bienestar <strong>de</strong> los<br />
niños), precisamente porque el quehacer <strong>de</strong> la<br />
misma –ya referi<strong>do</strong>– se encuentra en coherente<br />
línea con la previsiones contenidas en la<br />
LOGSE y que han queda<strong>do</strong> indicadas. Y esta<br />
consi<strong>de</strong>ración nos lleva a estimar parcialmente<br />
la <strong>de</strong>manda, por enten<strong>de</strong>r que las funciones<br />
ejercitadas tienen perfecta cabida en la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> técnicos especialistas en Jardín<br />
<strong>de</strong> Infancia que refiere el art. 15 <strong>de</strong>l RD<br />
1.004/1991 (14-junio) y que expresamente se<br />
contempla en el anexo II <strong>de</strong>l Convenio Único<br />
<strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
en el Grupo III y bajo el nº 50, recogien<strong>do</strong> así<br />
una categoría profesional y correlativas<br />
funciones señaladas imperativamente en la<br />
LOGSE para la educación primaria. Y aunque a<br />
la sala no le consta la necesidad <strong>de</strong> concreta<br />
titulación para el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> la misma, tiene<br />
la convicción –creemos que razonable– <strong>de</strong> que<br />
la misma se halla alcanzada por la que ostenta la<br />
actora (en concreto, la <strong>de</strong> maestra <strong>de</strong> primera<br />
enseñanza, según acredita el título cuya<br />
fotocopia figura como folio 35); aparte <strong>de</strong> que –<br />
en <strong>de</strong>finitiva– rechazamos como inaceptable<br />
hipótesis que la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia pretendiese<br />
cumplir la trascen<strong>de</strong>nte misión <strong>de</strong> educar la<br />
infancia (nos remitimos a la Exposición <strong>de</strong><br />
Motivos <strong>de</strong> los RRDD 1.330 y 1.333/1991, <strong>de</strong><br />
6-septiembre) sin observar las previsiones <strong>de</strong> la<br />
LOGSE en or<strong>de</strong>n al gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> formación y/o<br />
titulación exigible a los educa<strong>do</strong>res, una vez<br />
supera<strong>do</strong> –con mucho– el perio<strong>do</strong> transitorio<br />
contempla<strong>do</strong> en aquélla y en la normativa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sarrollo (RD 1.004/1991, <strong>de</strong> 14-junio). Es<br />
más, las prece<strong>de</strong>ntes conclusiones vienen<br />
reforzadas por los <strong>do</strong>nosos términos <strong>de</strong> los<br />
propios recursos efectua<strong>do</strong>s prece<strong>de</strong>ntemente<br />
por la <strong>de</strong>mandada en las en las actuaciones que<br />
dieron lugar a nuestras sentencias <strong>de</strong> 18-mayo y<br />
30-junio-99, al referir la existencia en el<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> la aludida categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Técnico Especialista en Jardín <strong>de</strong><br />
Infancia e indicar –en manera que claramente<br />
invita a la solución a<strong>do</strong>ptada por la Sala– “que<br />
lo lógico sería instar <strong>de</strong> la administración la<br />
urgente convocatoria <strong>de</strong>l proceso habilitante<br />
para acce<strong>de</strong>r” a la indicada categoría <strong>de</strong> Técnico<br />
Especialista; con ello no se hacía sino reiterar<br />
insinuación ya efectuada en la propia vía<br />
administrativa, también en autos (folios 75 a<br />
79), cuan<strong>do</strong> en la Resolución que <strong>de</strong>sestimó la<br />
reclamación previa y subraya<strong>do</strong> se indica que<br />
“El nuevo sistema educativo <strong>de</strong> la LOGSE [...]<br />
<strong>de</strong>termina las titulaciones habilitantes <strong>de</strong>l<br />
personal competente para aten<strong>de</strong>r a los niños<br />
comprendi<strong>do</strong>s en el primer ciclo (0 a 3 años),<br />
Técnicos Especialistas en Jardín <strong>de</strong> Infancia y<br />
Técnicos Superiores en Educación Infantil<br />
(FP2), inclui<strong>do</strong>s en el Grupo III, Categoría 50<br />
<strong>de</strong>l vigente convenio colectivo, categoría no<br />
pretendida por la reclamante”. palabras que,<br />
junto con la máxima “quien pi<strong>de</strong> lo más, pi<strong>de</strong> lo<br />
menos”, nos llevan a excluir que el<br />
reconocimiento <strong>de</strong> retribución por el ejercicio<br />
<strong>de</strong> las funciones <strong>de</strong> aquella categoría <strong>de</strong> técnico<br />
pueda consi<strong>de</strong>rarse una distorsión <strong>de</strong> las<br />
pretensiones y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate, integrante <strong>de</strong><br />
censurable incongruencia. 3.- Por to<strong>do</strong> ello, en<br />
observación <strong>de</strong>l sinalagma existente entre los<br />
servicios presta<strong>do</strong>s y los correlativos salarios<br />
que a aquéllos correspon<strong>de</strong>n (SSTS 30-<br />
septiembre-1996 Ar. 6.955, 11-mayo-1997 Ar.<br />
3.974 y 3-julio-1997 Ar. 5.696), sin el obstáculo<br />
–ya aludi<strong>do</strong>– <strong>de</strong> la titulación oficial habilitante,<br />
proce<strong>de</strong> por aplicación <strong>de</strong> los arts. 4.2.f) y 39.3<br />
ET, así como 35 CE, el reconocimiento <strong>de</strong> la<br />
retribución propia <strong>de</strong> la funciones realmente<br />
<strong>de</strong>sempeñadas, <strong>de</strong> Técnico Especialista en<br />
Jardín <strong>de</strong> Infancia; consecuencia que se apoya<br />
igualmente en la interdicción <strong>de</strong>l<br />
enriquecimiento sin causa <strong>de</strong> que en supuestos<br />
similares habla la jurispru<strong>de</strong>ncia (SSTS 20-<br />
marzo-1997 Ar. 2.593, 30-mayo-1996 Ar. 4.709<br />
y 30-septiembre-1992 Ar. 6.828). En<br />
consecuencia y habida cuenta <strong>de</strong> que nuestra<br />
competencia (lo hemos <strong>de</strong>staca<strong>do</strong> en diversas<br />
ocasiones: así, las sentencias <strong>de</strong> 9-junio-92 R.<br />
2.541/91, 25-junio-92 R. 1.895/91, 27-marzo-98<br />
R. 2.271/95 y 3-julio-98 R. 4.633/95), no se<br />
extien<strong>de</strong> a las operaciones matemáticas y los<br />
cálculos contables, que no son misión propia <strong>de</strong>l<br />
tribunal, sino que las ciertamente complejas han<br />
<strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> la correspondiente prueba<br />
pericial a valorar por los organismos<br />
jurisdiccionales, y las que revistan una mayor<br />
elementalidad han <strong>de</strong> ser realizadas por la parte<br />
y meramente comprobadas por la sala,<br />
Fallamos<br />
Que acogien<strong>do</strong> parcialmente el recurso,<br />
revocamos la sentencia que con fecha 27-mayo-<br />
1996 ha si<strong>do</strong> dictada en autos proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Lugo y<br />
estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda que dio origen a<br />
las presentes actuaciones, <strong>de</strong>claramos el <strong>de</strong>recho<br />
<strong>de</strong> la actora <strong>do</strong>ña M.V.C. a percibir en el<br />
perio<strong>do</strong> reclama<strong>do</strong> 1-octubre-93 a 30-mayo-94–<br />
el salario correspondiente a la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Técnico Especialista en Jardín <strong>de</strong><br />
Infancia, y con<strong>de</strong>namos a la <strong>de</strong>mandada<br />
CONSELLERÍA DE FAMILIA, MULLER E<br />
XUVENTUDE DE LA XUNTA DE GALICIA<br />
a estar y pasar por la presente <strong>de</strong>claración y a<br />
que le abone las diferencias entre la<br />
remuneración percibida y la propia <strong>de</strong> aquella<br />
categoría.<br />
264
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2880 RECURSO Nº 5.563/96<br />
DETERMINACIÓN DO ÁMBITO PERSOAL<br />
DE APLICACIÓN DUN CONVENIO<br />
COLECTIVO, POR INTERPRETACIÓN<br />
DESTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez<br />
López<br />
A Coruña, a once <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.563/96,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.M.G. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº<br />
552/96 se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.M.G.<br />
en reclamación <strong>de</strong> In<strong>de</strong>mnización por Convenio<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la empresa “T.A., S.A.” y<br />
Compañía <strong>de</strong> seguros “H.H., S.A.” en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- El trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n J.M.M.G.,<br />
fue contrata<strong>do</strong> por la empresa co<strong>de</strong>mandada<br />
“T.A., S.A.” en fecha 22 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994, en<br />
virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real-<br />
Decreto 2.104/84, para prestar servicios como<br />
peón en los municipios <strong>de</strong> Fonsagrada y<br />
Negueira <strong>de</strong> Muñiz, realizan<strong>do</strong> labores<br />
forestales.- 2º).- El <strong>de</strong>mandante en fecha 3 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1994 sufrió lesiones en ojo <strong>de</strong>recho<br />
cuan<strong>do</strong> cortaba uces en el monte, al romperse la<br />
ca<strong>de</strong>ra <strong>de</strong> la motosierra que manejaba, la cual a<br />
su vez rompió la tapa que cubre el embrague y<br />
un fragmento <strong>de</strong> la misma le alcanzó en el ojo.-<br />
3º).- La empresa co<strong>de</strong>mandada “T.A., S.A.”<br />
tenía cubierto el riesgo <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo<br />
con la Mutua “L.F.”.- 4º) En fecha 13-junio-<br />
1995 la Comisión <strong>de</strong> Evaluación <strong>de</strong><br />
Incapacida<strong>de</strong>s formuló propuesta <strong>de</strong> resolución<br />
consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que le actor pa<strong>de</strong>cía como secuela<br />
<strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte laboral “leucoma corneal con una<br />
agu<strong>de</strong>za visual <strong>de</strong> 0,1 en el ojo <strong>de</strong>recho”,<br />
proponien<strong>do</strong> a aquel para ser <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> en<br />
situación <strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z Permanente Parcial.<br />
Dicha propuesta fue confirmada por la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong>l INSS que reconoció a<br />
favor <strong>de</strong>l anteriormente nombra<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong>r<br />
una in<strong>de</strong>mnización a tanto alza<strong>do</strong> por<br />
Incapacidad Permanente Total en la cuantía <strong>de</strong><br />
2.129.568 pesetas, a cargo <strong>de</strong> la Mutua “L.F.”,<br />
entidad asegura<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la contingencia <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo.- Disconforme el<br />
trabaja<strong>do</strong>r con el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z reconoci<strong>do</strong><br />
en vía administrativa, promovió <strong>de</strong>manda ante<br />
la jurisdicción social y el J. <strong>de</strong> la Social nº 2 <strong>de</strong><br />
esta ciudad ratificó la resolución administrativa<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>l actor: habien<strong>do</strong><br />
recurri<strong>do</strong> en suplicación la sentencia dictada,<br />
cuyo recurso pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> sustanciación ante la Sala<br />
<strong>de</strong> la Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong><br />
Galicia.- 5º).- La empresa co<strong>de</strong>mandada “T.A.,<br />
S.A.” se <strong>de</strong>dica a la actividad <strong>de</strong> la construcción<br />
y a otras relacionadas con el sector agrario o <strong>de</strong>l<br />
campo, emplean<strong>do</strong> en la primera actividad a<br />
unos 2.500 trabaja<strong>do</strong>res y en la segunda a unos<br />
5.000, aproximadamente, con centros <strong>de</strong> trabajo<br />
en todas las Comunida<strong>de</strong>s Autónomas <strong>de</strong>l<br />
Esta<strong>do</strong>.- 6º).- El Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
Empresa aplicable al sector <strong>de</strong> la construcción,<br />
recoge el compromiso <strong>de</strong> la misma –por<br />
remisión <strong>de</strong>l Convenio General <strong>de</strong>l Sector- <strong>de</strong><br />
suscribir, como mejora voluntaria <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, un seguro que cubra los<br />
riesgos <strong>de</strong> muerte o invali<strong>de</strong>z cuan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>rive<br />
<strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte.- 7º).- La empresa <strong>de</strong>mandada,<br />
cumplien<strong>do</strong> con el compromiso <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
convenio, tiene suscrita una póliza <strong>de</strong> seguro<br />
con la Compañía <strong>de</strong> seguros “H.H., S.A.”,<br />
ascendien<strong>do</strong> el capital asegura<strong>do</strong> por esta<br />
contingencia a 10.090.859 pts., y según las<br />
condiciones generales <strong>de</strong> la póliza, la pérdida<br />
total <strong>de</strong> visión <strong>de</strong> un ojo se in<strong>de</strong>mniza con un<br />
porcentaje <strong>de</strong>l 30% <strong>de</strong> dicho capital.- 8º).- En<br />
fecha 8 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1996 se presentó papeleta<br />
conciliatoria ante el SMAC, celebrán<strong>do</strong>se el<br />
preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación el día 24 <strong>de</strong> julio<br />
que concluyó “sen avinza”.- 9º).- Agotada la vía<br />
previa, se interpuso la <strong>de</strong>manda origen <strong>de</strong> los<br />
presentes autos que fue repartida a este Juzga<strong>do</strong><br />
el 1º <strong>de</strong> agosto último.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
promovida por <strong>do</strong>n J.M.M.G., contra la empresa<br />
“T.A., S.A.” y la Compañía <strong>de</strong> seguros “H.H.,<br />
S.A.”, sobre reclamación <strong>de</strong> cantidad, <strong>de</strong>bo<br />
265
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
absolver y absuelvo a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
pretensión <strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda en la que el actor<br />
pedía el abono <strong>de</strong> 3.027.258 Pts, fundamentan<strong>do</strong><br />
su pretensión en el Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa para la que venía prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios cuan<strong>do</strong> sufrió el acci<strong>de</strong>nte laboral<br />
realizan<strong>do</strong> tareas forestales y a consecuencia <strong>de</strong>l<br />
cual perdió la visión <strong>de</strong> un ojo que <strong>de</strong>terminó la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> una invali<strong>de</strong>z permanente<br />
parcial, interpone el actor recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
para pedir la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s en la resolución recurrida y para<br />
<strong>de</strong>nunciar la infracción, por interpretación<br />
errónea <strong>de</strong> diversos artículos <strong>de</strong>l convenio.<br />
La revisión solicitada tiene por objeto la<br />
modificación <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> sexto <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida para que se supriman las<br />
frases “aplicable al sector <strong>de</strong> la construcción...”<br />
y “por revisión <strong>de</strong>l convenio general <strong>de</strong>l<br />
sector...”, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> quedar redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
siguiente mo<strong>do</strong>: “El convenio colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa, recoge el compromiso <strong>de</strong> la misma <strong>de</strong><br />
suscribir, como mejora voluntaria <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, un seguro que cubra los<br />
riesgos <strong>de</strong> muerte o invali<strong>de</strong>z cuan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>rive<br />
<strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte”.<br />
Petición que ha <strong>de</strong> encontrar favorable acogida<br />
pues si la cuestión litigiosa se centra en<br />
<strong>de</strong>terminar si la póliza <strong>de</strong> seguro a la que se<br />
refiere el convenio colectivo afecta o no al<br />
accionante, la inclusión <strong>de</strong> aquellas frases<br />
pre<strong>de</strong>terminarían el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l fallo, hacien<strong>do</strong><br />
innecesaria cualquier discusión jurídica sobre la<br />
proce<strong>de</strong>ncia o no <strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong> dicha<br />
póliza, <strong>de</strong> ahí que proceda la supresión <strong>de</strong> las<br />
frases antedichas.<br />
SEGUNDO.- En el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong> se <strong>de</strong>nuncia la infracción, por<br />
interpretación errónea <strong>de</strong> los artículos 1, 15 y<br />
anexo I <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong> la empresa<br />
“T.A., S.A.”, así como la aplicación <strong>de</strong>l artículo<br />
4 y 73 <strong>de</strong> dicho convenio y <strong>de</strong>l principio “in<br />
dubio pro operario” que rige el <strong>de</strong>recho social.<br />
La sentencia <strong>de</strong> instancia rechaza la petición<br />
actora al consi<strong>de</strong>rar que <strong>de</strong> los preceptos <strong>de</strong>l<br />
convenio, en concreto <strong>de</strong> los artículos 1, 2, 13,<br />
15 y <strong>de</strong>l Anexo I, se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que el mismo es<br />
<strong>de</strong> aplicación exclusivamente a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
que presten sus servicios en el sector <strong>de</strong> la<br />
construcción a que se <strong>de</strong>dica “T.A., S.A.” y no a<br />
aquellos trabaja<strong>do</strong>res que como el actor realizan<br />
funciones <strong>de</strong> peón forestal encontrán<strong>do</strong>se<br />
afilia<strong>do</strong> en el Régimen Especial Agrario. Por el<br />
contrario el actor consi<strong>de</strong>ra que <strong>de</strong>l artículo<br />
primero se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que el convenio colectivo<br />
no afecta únicamente a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a la actividad <strong>de</strong> la construcción y al<br />
personal administrativo <strong>de</strong> dicha actividad, sino<br />
que se extien<strong>de</strong> a aquellos otros trabaja<strong>do</strong>res<br />
cuya actividad profesional coincida con las<br />
recogidas en el artículo 15 y anexo I, en dón<strong>de</strong><br />
se recoge la categoría <strong>de</strong> capataz forestal,<br />
interpretación que, a su juicio, viene avalada por<br />
la redacción <strong>de</strong>l artículo 4 <strong>de</strong>l repeti<strong>do</strong> convenio<br />
cuan<strong>do</strong> establece que este “...afectara a la<br />
totalidad <strong>de</strong>l personal que presta sus servicios en<br />
la empresa...”, sin distinguir actividad alguna.<br />
Aña<strong>de</strong>, por último, que <strong>de</strong> existir alguna duda<br />
en le interpretación <strong>de</strong>l convenio por la<br />
redacción dada a alguno <strong>de</strong> sus artículos, la<br />
misma tiene que resolverse a favor <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r, en virtud <strong>de</strong>l principio “in dubio pro<br />
operario”.<br />
Así plantea<strong>do</strong>s los términos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate, es<br />
importante resaltar: a) que la empresa “T.A.,<br />
S.A.” tiene entre sus fines la realización <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> producción propias en distintas<br />
ramas sectoriales, entre las que <strong>de</strong>stacan el<br />
sector <strong>de</strong> la construcción y el sector agrario b)<br />
que el artículo primero <strong>de</strong>l convenio <strong>de</strong> “T.A.,<br />
S.A.” establece que “viene a regular las<br />
relaciones laborales <strong>de</strong>l personal que, estan<strong>do</strong><br />
inclui<strong>do</strong> en su ámbito personal presten sus<br />
servicios en las activida<strong>de</strong>s señaladas en el<br />
artículo 13 <strong>de</strong>l convenio general <strong>de</strong>l sector <strong>de</strong> la<br />
construcción, comprendien<strong>do</strong> también al<br />
personal adscrito a tales activida<strong>de</strong>s, así como a<br />
aquellos otros trabaja<strong>do</strong>res cuya categoría<br />
profesional se encuentre recogida en el artículo<br />
15 y anexo I <strong>de</strong>l Convenio”.<br />
Los propios términos en que este artículo viene<br />
redacta<strong>do</strong> da a enten<strong>de</strong>r que el convenio<br />
colectivo no afecta solamente a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la construcción y al<br />
personal adscrito a tales activida<strong>de</strong>s, como ha<br />
entendi<strong>do</strong> el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, sino que<br />
también se extien<strong>de</strong> a aquellos otros<br />
trabaja<strong>do</strong>res cuya categoría profesional se<br />
encuentre recogida en el artículo 15 y el Anexo<br />
I <strong>de</strong>l convenio, entre las que figura la <strong>de</strong> capataz<br />
forestal el que, según se establece en dicho<br />
anexo, “<strong>de</strong>berá tener conocimiento suficientes<br />
<strong>de</strong> los trabajos y técnicas forestales...” y que<br />
“realiza trabajos <strong>de</strong> gabinete relaciona<strong>do</strong>s con<br />
su actividad en el campo”; lo que induce a<br />
266
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
pensar que el convenio no se refiere en<br />
exclusiva a la actividad <strong>de</strong> la construcción, sino<br />
no tendría senti<strong>do</strong> que en la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> las<br />
funciones <strong>de</strong> las diversas categorías<br />
profesionales que se relacionan en el anexo I <strong>de</strong>l<br />
convenio se incluyera la <strong>de</strong> capataz forestal.<br />
Por otro la<strong>do</strong> el artículo 4 <strong>de</strong> dicho convenio al<br />
regular el ámbito personal establece<br />
textualmente: “El presente convenio afectara a<br />
la totalidad <strong>de</strong>l personal que presta sus servicios<br />
en la empresa con las excepciones siguientes: a)<br />
El personal <strong>de</strong> alta dirección, a que se refiere el<br />
artículo 2º.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y<br />
b) Los consejeros, a que se refiere el artículo<br />
1.3.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, salvo<br />
aquellos que estén vincula<strong>do</strong>s por relación<br />
laboral <strong>de</strong> la empresa”. Si en dicho artículo se<br />
dice que afectará a la totalidad <strong>de</strong>l personal que<br />
presta sus servicios en la empresa y en las<br />
exclusiones que expresamente se efectúan en el<br />
mismo no figuran aquellos trabaja<strong>do</strong>res que<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios para la empresa lo hacen<br />
en el sector agrícola, no hay razón alguna para<br />
excluir al actor <strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong><br />
convenio.<br />
Tenien<strong>do</strong> en cuenta que en el artículo 73 <strong>de</strong>l<br />
convenio se establece como mejora <strong>de</strong> las<br />
prestaciones <strong>de</strong> la Seguridad Social un seguro<br />
que cubra los riesgos <strong>de</strong> muerte o invali<strong>de</strong>z<br />
cuan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>rive <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte, establecién<strong>do</strong>se<br />
en el mismo su cuantía, a la que tendrán <strong>de</strong>recho<br />
los trabaja<strong>do</strong>res inclui<strong>do</strong>s en el ámbito personal<br />
<strong>de</strong> este convenio y, vinien<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> que el<br />
<strong>de</strong>mandante en fecha 3 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994 sufrió<br />
lesiones en el ojo <strong>de</strong>recho cuan<strong>do</strong> cortaba uces<br />
en el monte, al romperse la ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> la<br />
motosierra que manejaba que a su vez rompió la<br />
tapa que cubre el embrague y un fragmento <strong>de</strong><br />
la misma le alcanzó en el ojo, ocasionán<strong>do</strong>le<br />
como secuela “leucoma corneal con una<br />
agu<strong>de</strong>za visual <strong>de</strong> 0.1 en el ojo <strong>de</strong>recho” que<br />
<strong>de</strong>terminó la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente parcial, es evi<strong>de</strong>nte que las<br />
<strong>de</strong>mandadas, empresa y entidad asegura<strong>do</strong>ra<br />
con quien tenía concerta<strong>do</strong> el seguro <strong>de</strong> riesgos<br />
<strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes, habrán <strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r la reclamación<br />
<strong>de</strong>l actor, con la única salvedad <strong>de</strong> que no<br />
proce<strong>de</strong> el incremento <strong>de</strong>l 20% <strong>de</strong> intereses<br />
solicita<strong>do</strong>s <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte, pues tal<br />
recargo viene supedita<strong>do</strong> a que el retraso<br />
obe<strong>de</strong>zca a causa no justificada o a una actitud<br />
rebel<strong>de</strong> y culpable en el retraso <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, lo que no concurre en el<br />
supuesto enjuicia<strong>do</strong> en el que se discutía la<br />
inclusión o no <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en el convenio<br />
colectivo.<br />
En consecuencia y por lo expuesto proce<strong>de</strong> la<br />
revocación <strong>de</strong> la sentencia recurrida y la<br />
estimación parcial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos estimar y estimamos en parte el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por <strong>do</strong>n J.<br />
M.M.G. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número uno <strong>de</strong> Lugo <strong>de</strong> fecha 1 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996, con revocación <strong>de</strong> la misma y<br />
estimación parcial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>bemos<br />
con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>namos a las <strong>de</strong>mandadas,<br />
empresa “T.A., S.A.” y Compañía <strong>de</strong> seguros<br />
“H.H., S.A.” a que abonen al actor la suma <strong>de</strong><br />
3.027.258 Pts.<br />
S. S.<br />
2881 RECURSO Nº 138/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO DE<br />
PERSOAL ESTATUTARIO INTERINO DO<br />
SERGAS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez<br />
López<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 138-00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña E.P.P. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº<br />
544/99 se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña E.P.P. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> y <strong>do</strong>ña J.R.P. en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 9 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- La actora E.P.P. ha presta<strong>do</strong> servicios para<br />
el Sergas como auxiliar <strong>de</strong> clínica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
06.11.97 con diferentes contratos eventuales, el<br />
primero <strong>de</strong> dicha fecha para sustituir a la<br />
co<strong>de</strong>mandada J.R.P. y el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> 09.11.98<br />
267
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
para sustituir a J.S.A.; con salario mensual <strong>de</strong><br />
175.000 ptas.- II. La co<strong>de</strong>mandada J.R.P. prestó<br />
servicios para el Sergas con la categoria <strong>de</strong><br />
Auxiliar <strong>de</strong> Clínica-Enfermera, con contrato<br />
eventual para sustituir a J.S.A. por S.E.A. <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 01.01.95.- III.- El 20.10.97 J.R. es dada <strong>de</strong><br />
baja por incapacidad temporal y la sustituye<br />
E.P.P. (contrato <strong>de</strong> 06.11.97).- IV.- El 21.10.98<br />
la Inspección Medica da <strong>de</strong> alta a J.R. con<br />
propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente y el<br />
09.07.98, E.P.P. firma el segun<strong>do</strong> contrato para<br />
sustituir a J.S.A. en S.E.A.- V.- El 21.10.98 al<br />
<strong>de</strong>negársele a la co<strong>de</strong>mandada J.R.P. la<br />
invali<strong>de</strong>z permanente y repuesta a la situación<br />
<strong>de</strong> incapacidad temporal, el Sergas notifica a la<br />
actora lo siguiente: “Ponemos en su<br />
conocimiento que por la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social fue<br />
<strong>de</strong>negada la solicitud <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente a<br />
<strong>do</strong>ña J.R.P. por lo que <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
estableci<strong>do</strong> en la Ley 42/4 <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre,<br />
<strong>de</strong>berá ser repuesta en la situación contractual<br />
que venia <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en este complejo<br />
hospitalario en la reserva <strong>de</strong> plaza <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
J.S.A.. Da<strong>do</strong> que Vd. paso a ocupar dicha<br />
reserva <strong>de</strong> plaza al producirse la propuesta <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña J.R.P. por encontrarse<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en este momento contrato <strong>de</strong><br />
sustitución <strong>de</strong> la misma por incapacidad<br />
temporal y que <strong>do</strong>ña J.R.P. permanece en la<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal a partir <strong>de</strong>l<br />
dia siguiente <strong>de</strong> fecha <strong>de</strong> la resolución<br />
<strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social (26.09.98), como<br />
consecuencia <strong>de</strong> lo anterior le comunico que a<br />
partir <strong>de</strong> esta misma fecha volverá Vd. a<br />
<strong>de</strong>sempeñar el contrato que venia realizan<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
sustitución <strong>de</strong> incapacidad temporal <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
J.R.P.- VI.- El 30.10.98 se le hace a la actora<br />
nueva comunicación: Como continuación a<br />
nuestro escrito <strong>de</strong> fecha 21.10.98 le recordamos<br />
que <strong>de</strong>berá pasar por el servicio <strong>de</strong> personal <strong>de</strong><br />
este centro con el fin <strong>de</strong> firmar el contrato<br />
correspondiente a la sustitución por la<br />
incapacidad temporal <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña J.R.P. con efectos<br />
<strong>de</strong> fecha 26.09.98 y el 24.11.98 la actora no<br />
quiere firma el nuevo contrato.- VII.- El<br />
11.05.99 a la co<strong>de</strong>mandada J.R. le hace nueva<br />
propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente y una vez<br />
que le fue <strong>de</strong>negada se reincorpora a la plaza<br />
con fecha 11.08.99.- VIII.- El 10.08.99 el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> comunica a la actora E.P.P. lo<br />
siguiente: Le comunicamos que al finalizar la<br />
jornada <strong>de</strong>l dia 10 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999, cesará en<br />
la plaza que viene <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> al serle<br />
<strong>de</strong>negada la incapacidad permanente e<br />
incorporarse en su plaza la titular <strong>de</strong> la misma<br />
J.R.P.- IX.- La actora no es ni ha si<strong>do</strong><br />
representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.- X.- Se ha<br />
agota<strong>do</strong> la vía administrativa previa.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Debo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda que sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> interpuesta<br />
por E.P.P. contra Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> y<br />
J.R.P., a los que absuelvo.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
no sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la <strong>de</strong>mandante la sentencia<br />
que <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> para<br />
proponer la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s y para <strong>de</strong>nunciar la infracción <strong>de</strong><br />
normas sustantivas y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia. La<br />
revisión solicitada tiene por objeto la<br />
modificación <strong>de</strong>l ordinal primero <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida para el que propone el<br />
siguiente texto alternativo: “La actora, E.P.P.,<br />
ha presta<strong>do</strong> servicios para el SERGAS como<br />
auxiliar <strong>de</strong> clínica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 6 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1997 con diferentes contratos eventuales <strong>de</strong><br />
“nomeamento <strong>de</strong> personal sanitario non<br />
facultativo para a sustitución <strong>do</strong> titular con<br />
<strong><strong>de</strong>reito</strong> a reserva <strong>de</strong> praza; el primero <strong>de</strong> dicha<br />
fecha para sustituir a la co<strong>de</strong>mandada J.R.P. y el<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 9 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1998 para<br />
sustituir a J.S.A.; con salario mensual <strong>de</strong><br />
175.000 Pts”. Petición que ha <strong>de</strong> encontrar<br />
favorable acogida al venir apoyada en la prueba<br />
<strong>do</strong>cumental obrante a los autos, concretamente<br />
en los contratos <strong>de</strong> trabajo suscritos por la<br />
<strong>de</strong>mandante y el SERGAS, obrantes a los folios<br />
9-10, 13-14 <strong>de</strong> las presentes actuaciones.<br />
SEGUNDO.- En el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong> se <strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l artículo<br />
46 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> Personal Sanitario no<br />
Facultativo <strong>de</strong> las Instituciones Sanitarias <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, y la no aplicación <strong>de</strong>l artículo<br />
45 <strong>de</strong>l mismo texto legal, alegan<strong>do</strong>, en síntesis,<br />
que la actora tras haber suscrito un primer<br />
contrato en sustitución <strong>de</strong> J.R.P. suscribió un<br />
segun<strong>do</strong> nombramiento eventual, esta vez en<br />
sustitución <strong>de</strong> la titular <strong>de</strong> la plaza, J.S.A.; y este<br />
segun<strong>do</strong> contrato suscrito <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> que la<br />
co<strong>de</strong>mandada J.R. fuese dada <strong>de</strong> alta por la<br />
Inspección Médica con propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente, no ha queda<strong>do</strong> supedita<strong>do</strong> ni<br />
condiciona<strong>do</strong> por la prosperabilidad <strong>de</strong>l proceso<br />
<strong>de</strong> incapacidad permanente, por ello el cese en<br />
la plaza que venía <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> la actora por<br />
habérsele nega<strong>do</strong> la incapacidad permanente a<br />
J.R., ni estaba prevista en el contrato ni en la<br />
disposición adicional cuarta <strong>de</strong>l R.D. 118/1991<br />
y <strong>de</strong>l Real Decreto-Ley 1/1999, cuya infracción<br />
también se <strong>de</strong>nuncia, pues la actora no estaba<br />
sustituyen<strong>do</strong> a J.R.P. sino a J.S.A., que es la<br />
268
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
verda<strong>de</strong>ra titular <strong>de</strong> la plaza, por lo que al no<br />
haberse incorpora<strong>do</strong> la persona sustituida, no<br />
existe causa para el cese <strong>de</strong> la actora. Para una<br />
mejor compresión <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong>batida es<br />
importante resaltar los siguientes datos y<br />
circunstancias: a) La co<strong>de</strong>mandada J.R.P. prestó<br />
servicios para el SERGAS, con la categoría <strong>de</strong><br />
auxiliar clínica enfermera, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.01.95 con<br />
contrato eventual para sustituir a la titular<br />
J.S.A.; b) El 20.10.97 J.R. es dada <strong>de</strong> baja por<br />
incapacidad temporal y la sustituye la<br />
<strong>de</strong>mandante E.P.P., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 06.11.97; c) El<br />
08.07.98 la Inspección Médica da <strong>de</strong> alta a J.R.<br />
con propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente y el<br />
09.07.98, es <strong>de</strong>cir al día siguiente, la actora E.P.<br />
firma el segun<strong>do</strong> contrato para sustituir a la<br />
titular J.S.A.; d). El 21.10.98 al <strong>de</strong>negársele a la<br />
co<strong>de</strong>mandada J.R.P. la invali<strong>de</strong>z permanente y<br />
repuesta a la situación <strong>de</strong> incapacidad temporal,<br />
el Sergas notifica a la actora lo siguiente:<br />
“Ponemos en su conocimiento que por la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong>l Instituto nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social fue <strong>de</strong>negada la solicitud <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente a <strong>do</strong>ña J.R.P. por lo que<br />
<strong>de</strong> conformidad con lo estableci<strong>do</strong> en la Ley<br />
42/4 <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong>berá ser repuesta en<br />
la situación contractual que venia<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en este complejo hospitalario en<br />
la reserva <strong>de</strong> plaza <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña J.S.A. Da<strong>do</strong> que Vd.<br />
paso a ocupar dicha reserva <strong>de</strong> plaza al<br />
producirse la propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
J.R.P. por encontrarse <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> en este<br />
momento contrato <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> la misma<br />
por incapacidad temporal y que <strong>do</strong>ña J.R.P.<br />
permanece en la situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal a partir <strong>de</strong>l día siguiente <strong>de</strong> fecha <strong>de</strong> la<br />
resolución <strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social (26.09.98), como<br />
consecuencia <strong>de</strong> lo anterior le comunico que a<br />
partir <strong>de</strong> esta misma fecha volverá Vd. a<br />
<strong>de</strong>sempeñar el contrato que venia realizan<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
sustitución <strong>de</strong> incapacidad temporal <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
J.R.P.; El 30.10.98 se le hace a la actora nueva<br />
comunicación: Como continuación a nuestro<br />
escrito <strong>de</strong> fecha 21.10.98 le recordamos que<br />
<strong>de</strong>berá pasar por el servicio <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> este<br />
centro con el fin <strong>de</strong> firmar el contrato<br />
correspondiente a la sustitución por la<br />
incapacidad temporal <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña J.R.P. con efectos<br />
<strong>de</strong> fecha 26.09.98 y el 24.11.98 la actora no<br />
quiere firma el nuevo contrato.- El 11.05.99 a la<br />
co<strong>de</strong>mandada J.R. se le hace nueva propuesta <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente y una vez que le fue<br />
<strong>de</strong>negada se reincorpora a la plaza con fecha<br />
11.08.99; y e) El día 10.08.99 el SERGAS<br />
comunica a la actora que al finalizar la jornada<br />
<strong>de</strong> ese día, cesará en la plaza que viene<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong>, al serle <strong>de</strong>negada la incapacidad<br />
permanente e incorporarse en su plaza J.R.P. La<br />
interinidad opera para sustituir plazas vacantes<br />
hasta su cobertura reglamentaria o amortización<br />
mientras que la eventualidad <strong>de</strong>be actuar para<br />
sustituir plaza ocupada durante la ausencia<br />
justificada <strong>de</strong> quien la ostenta.<br />
Consiguientemente la interina cesa cuan<strong>do</strong> la<br />
plaza queda cubierta por <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> su<br />
titular o por amortización <strong>de</strong> la misma, y la<br />
eventual ha <strong>de</strong> sufrir el cese cuan<strong>do</strong> se produzca<br />
la incorporación <strong>de</strong>l sustitui<strong>do</strong>. De los hechos<br />
expuestos anteriormente, en mo<strong>do</strong> alguno cabe<br />
<strong>de</strong>ducir que el SERGAS persiguiera un fin<br />
fraudulento o torticero, sino más bien el <strong>de</strong><br />
gestionar una necesidad <strong>de</strong>l servicio surgida con<br />
motivo <strong>de</strong> una eventualidad que supuso que la<br />
interina que venía sustituyen<strong>do</strong> a la titular <strong>de</strong> la<br />
plaza fue dada <strong>de</strong> baja por incapacidad<br />
temporal, lo que <strong>de</strong>terminó que la actora viniera<br />
a sustituir a aquella, en la forma temporal<br />
concertada y hasta que se reintegrara la que<br />
sustituía a la titular. Bien es cierto que el<br />
SERGAS, una vez efectuada la propuesta <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente <strong>de</strong> la interina J.R.,<br />
suscribe un segun<strong>do</strong> contrato con la actora para<br />
sustituir a la titular J.S., pero este error que, sin<br />
duda vino propicia<strong>do</strong> por existir aquella<br />
propuesta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente, trató <strong>de</strong><br />
subsanarse una vez que aquella propuesta ha<br />
si<strong>do</strong> rechazada, comunican<strong>do</strong> a la actora que era<br />
repuesta a la situación contractual que venía<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> <strong>de</strong> sustituir a J.R. mientras esta<br />
permanecía en incapacidad temporal; sin que el<br />
mero error en que pudiera haber incurri<strong>do</strong> la<br />
Administración pueda consolidar una situación<br />
contraria a <strong>de</strong>recho, pues resulta evi<strong>de</strong>nte que<br />
no pue<strong>de</strong> el SERGAS tener <strong>do</strong>s personas para<br />
un único puesto <strong>de</strong> trabajo, por lo que la<br />
incorporación <strong>de</strong> la co<strong>de</strong>mandada Sra. R.P. que<br />
sustituye a la titular <strong>de</strong> la plaza, conlleva el cese<br />
<strong>de</strong> la actora que venía sustituyen<strong>do</strong> a la<br />
incorporada mientras permaneció en<br />
incapacidad temporal. En consecuencia y por lo<br />
expuesto, es proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>sestimar el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación formula<strong>do</strong> y confirmar la resolución<br />
recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por <strong>do</strong>ña<br />
E.P.P. contra la sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social número Dos <strong>de</strong> Vigo <strong>de</strong> fecha 9 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999, confirman<strong>do</strong> la expresada<br />
resolución.<br />
269
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S.S.<br />
2882 RECURSO Nº 180/2000<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO, Ó<br />
TER MEDIADO CESAMENTO LÍCITO DE<br />
CONTRATO TEMPORAL CONCERTADO<br />
CON ADMINISTRACIÓN PÚBLICA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 180/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.G.F.P. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº<br />
543/99 se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.G.F.P.<br />
en reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Familia, Muller e Xuventu<strong>de</strong> en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 22 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Proba<strong>do</strong> que la <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>ña<br />
M.G.F.P. prestó servicios para la Consellería<br />
<strong>de</strong>mandada con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
educa<strong>do</strong>ra en el Centro <strong>de</strong> Menores <strong>de</strong> “M.”<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1991 al 17 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1996 mediante un contrato <strong>de</strong> fomento<br />
<strong>de</strong> empleo. Posteriormente la actora vino<br />
prestan<strong>do</strong> servicios para la Consellería<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1996<br />
mediante un contrato <strong>de</strong> interinidad, cuyo<br />
conteni<strong>do</strong> por constar en autos se da por<br />
reproduci<strong>do</strong>, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
educa<strong>do</strong>ra en el Centro educativo <strong>de</strong> “M.”,<br />
percibien<strong>do</strong> un salario <strong>de</strong> 259.000 pesetas,<br />
incluida la prorrata <strong>de</strong> gratificaciones<br />
extraordinarias./SEGUNDO.- La actora el día<br />
13 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 recibe una carta en la que<br />
se le comunica que cesa ese día en su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo por haber toma<strong>do</strong> posesión <strong>de</strong> la plaza la<br />
titular <strong>de</strong> la misma, consignán<strong>do</strong>se como fecha<br />
<strong>de</strong> efectos <strong>de</strong>l cese el 13 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong>l presente<br />
año./TERCERO.- En el Diario Oficial <strong>de</strong><br />
Galicia <strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 salió<br />
publicada la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 por la<br />
que se procedió al nombramiento como personal<br />
fijo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> las aspirantes que<br />
superaron las pruebas selectivas <strong>de</strong> distintos<br />
grupos y categorías convoca<strong>do</strong>s por la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
2 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996, en la que se le conce<strong>de</strong><br />
un plazo <strong>de</strong> un mes para tomar posesión a los<br />
titulares <strong>de</strong> las plazas a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día<br />
siguiente a la publicación <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n en el<br />
Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia./CUARTO.- En dicho<br />
concurso, se cubrieron 3 <strong>de</strong> las 9 plazas <strong>de</strong><br />
Educa<strong>do</strong>ras cubiertas por personal interino en el<br />
centro <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>./QUINTO.- El día 14 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999 tomó posesión <strong>de</strong> la plaza <strong>de</strong><br />
Educa<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> dicho centro señalada con el<br />
código 994040232001003 M.C.C.R.,<br />
extendién<strong>do</strong>se diligencia <strong>de</strong> cese <strong>de</strong> la<br />
actora./SEXTO.- El cuadro <strong>de</strong> ceses y toma <strong>de</strong><br />
posesión tras el concurso es el siguiente.<br />
POSTO<br />
994040232001015 M.T.V.G. M.T.V.G.<br />
994040232001003 M.G.F.P. M.C.C.R.<br />
994040232001004 M.C.R.B. R.C.Q.<br />
994040232001005 J.A.P.L. J.A.P.L.<br />
994040232001006 M.M.V.G. M.M.V.G.<br />
994040232001010 M.Q.F. M.L.S.B.<br />
994040232001012 J.A.F.B. J.A.F.B.<br />
994040232001013 I.E.A.F. I.E.A.F.<br />
994040232001014 M.L.C.I. M.L.C.I.<br />
270
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SÉPTIMO.- Formulada reclamación previa en<br />
fecha 2 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, fue <strong>de</strong>sestimada por<br />
resolución <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999. La actora<br />
presentó <strong>de</strong>manda ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
Decano el 15 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada<br />
por <strong>do</strong>ña M.G.F.P. contra la Consellería <strong>de</strong><br />
Familia, Muller e Xuventu<strong>de</strong>, <strong>de</strong>bo absolver y<br />
absuelvo a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la pretensión<br />
formulada contra ella por la actora.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la actora en solicitud <strong>de</strong> que<br />
con revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, se<br />
estime la <strong>de</strong>manda y se <strong>de</strong>clare improce<strong>de</strong>nte el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> produci<strong>do</strong> el 14.05.99 con sus<br />
consecuencias oportunas, a cuyo efecto y al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) y c) interesa la revisión <strong>de</strong><br />
los H.P. y <strong>de</strong>nuncia que se han infringi<strong>do</strong> los arts.<br />
3.1 R.D. 1.989/84 en relación con el art. 15.3 E.T.<br />
y 6.4 <strong>de</strong>l C. Civil, y el art. 4.2.a) <strong>de</strong>l R. D.<br />
2.546/94 en relación con el art. 15.1.c) y 15.3<br />
E.T. y 6.4 <strong>de</strong>l C. Civil y 49.1.c) E.T.<br />
SEGUNDO.- Invocan<strong>do</strong> la <strong>do</strong>cumental <strong>de</strong> los<br />
folios 103 Vtº. y 132, pi<strong>de</strong> la parte se revise el<br />
H.P. 1º en su párrafo 2º <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que pase a<br />
<strong>de</strong>clarar lo literal siguiente: “Posteriormente la<br />
actora vino prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
Consellería <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1996 mediante un contrato <strong>de</strong> interinidad, en el<br />
que se estipuló una duración <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1996 hasta que se cubra la plaza vacante por el<br />
procedimiento legalmente estableci<strong>do</strong>, se<br />
reconvierta o se amortice, sien<strong>do</strong> su objeto la<br />
cobertura <strong>de</strong> plaza vacante hasta que sea cubierta<br />
por el procedimiento legalmente estableci<strong>do</strong>, se<br />
reconvierta o se amortice, con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra en el Centro Educativo<br />
<strong>de</strong> “M.”, percibien<strong>do</strong> un salario <strong>de</strong> 259.000 pts.<br />
mensuales incluida la prorrata <strong>de</strong> gratificaciones<br />
extraordinarias”. La innovación que encierra la<br />
revisión se reduce a incorporar al H.P. cierto<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> interinidad suscrito el<br />
18.03.96; lo cual resulta innecesario <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
momento en que el H.P. 1º <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida da “por reproduci<strong>do</strong>” el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
referi<strong>do</strong> contrato, obrante al folio 132, <strong>de</strong> tal<br />
mo<strong>do</strong> que el tal conteni<strong>do</strong> está <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong><br />
al margen <strong>de</strong> que no se transcriba en su literalidad<br />
en el Pfº. 2º <strong>de</strong>l H.P. 1º, que en to<strong>do</strong> caso ahora se<br />
da por formalmente incorpora<strong>do</strong> al mismo.<br />
TERCERO.- Pi<strong>de</strong> asimismo la parte con base a<br />
los recibos salariales <strong>de</strong> los folios 20 a 25 y 91, 92<br />
y 93 “se <strong>de</strong>clare como H.P. que la antigüedad <strong>de</strong><br />
la actora, en la entidad <strong>de</strong>mandada, data <strong>de</strong><br />
18.09.91”. No proce<strong>de</strong> tal revisión, puesto que al<br />
margen <strong>de</strong> que en las nóminas <strong>de</strong> la actora<br />
aparezca como “fecha <strong>de</strong> ingreso” la <strong>de</strong> 18.09.91,<br />
es lo cierto que en el H.D.P. 1º ya se recoge<br />
cuan<strong>do</strong> empezó a prestar servicios para la<br />
Consellería <strong>de</strong>mandada y los contratos en virtud<br />
<strong>de</strong> los cuales lo hizo y su duración, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> así<br />
<strong>de</strong>bidamente fijadas las fechas <strong>de</strong> inicio<br />
(18.09.91) y terminación (17.03.96) <strong>de</strong>l primer<br />
contrato y <strong>de</strong> inicio <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong> (18.03.96), lo<br />
que permite resolver en su caso y en clave<br />
jurídica la cuestión <strong>de</strong> la antigüedad al margen y<br />
sin necesidad <strong>de</strong> adicionar a los H.P. lo ahora<br />
solicita<strong>do</strong>.<br />
CUARTO.- La censura jurídica que se formula en<br />
el recurso ha <strong>de</strong> ser valorada toman<strong>do</strong> en<br />
consi<strong>de</strong>ración lo fundamental proba<strong>do</strong> siguiente:<br />
A) La actora ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
Consellería <strong>de</strong>mandada con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>ra en el Centro <strong>de</strong><br />
Menores <strong>de</strong> “M.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18.09.91 al 17.03.96,<br />
mediante contrato <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo (H.P.<br />
1º), el cual fue suscrito al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 1.989/84 y prorroga<strong>do</strong> sucesivamente,<br />
constan<strong>do</strong> que lo fue por última vez en 01.02.95<br />
(F. 41 ó 101) como acogi<strong>do</strong> al Real Decreto 18/93<br />
y Ley 10/94 por el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 18.03.95 al<br />
17.03.96; y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18.03.96 (H.P. 1º) mediante<br />
el contrato <strong>de</strong> interinidad suscrito al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/94 que obra al folio 38 ó 132<br />
y en los términos que en él constan. B) En fecha<br />
13.05.99 le fue comunica<strong>do</strong> a la actora su cese en<br />
el propio día por tomar posesión <strong>de</strong> la plaza que<br />
ocupaba la titular <strong>de</strong> la misma (H.P. 2º); toman<strong>do</strong><br />
efectivamente posesión al día siguiente <strong>de</strong> la<br />
plaza <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra que ocupaba la actora en el<br />
Centro “M.”, señalada con el código<br />
994040232001003, M.C.C.R. (H.P. 5º y 6º). Y C)<br />
Mediante Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 06.05.99, publica<strong>do</strong> en DOG<br />
<strong>de</strong> 13.05.99, se procedió al nombramiento como<br />
personal fijo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> los<br />
aspirantes que superaron las pruebas selectivas <strong>de</strong><br />
los diversos grupos y categorías convocadas por<br />
la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 02.12.96, cubrién<strong>do</strong>se en tal concurso<br />
3 <strong>de</strong> las 9 plazas <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ras servidas por<br />
interinos en el centro <strong>de</strong> la actora, constan<strong>do</strong> el<br />
cuadro <strong>de</strong> ceses y tomas <strong>de</strong> posesión en puestos<br />
tras el concurso que se recoge en el H.P. 6º.<br />
QUINTO.- Este Tribunal, en sentencias como las<br />
<strong>de</strong> 24.06.94, 02.04.96, 20.11.96, 12.03.99..., tiene<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> que la complejidad que plantea la<br />
contratación temporal por parte <strong>de</strong> las<br />
271
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Administraciones Públicas, respon<strong>de</strong> –según es<br />
común <strong>do</strong>ctrina- a que en la misma concurren<br />
or<strong>de</strong>namientos jurídicos diversos (el laboral y el<br />
administrativo) que obe<strong>de</strong>cen a principios que<br />
incluso llegan a ser contrapuestos y cuya<br />
interpretación integra<strong>do</strong>ra no siempre resulta<br />
fácil. Con ello es claro que se justifica una línea<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial no siempre coinci<strong>de</strong>nte, pero en la<br />
que parecen consolidarse <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s<br />
planteamientos, y entre ellos los siguientes: a) con<br />
carácter general pue<strong>de</strong> afirmarse que cuan<strong>do</strong> las<br />
Administraciones Públicas actúan como<br />
empresarios (en el senti<strong>do</strong> a que se refiere el art.<br />
1.2 E.T.) y celebran contratos temporales, el<br />
principio <strong>de</strong> legalidad estableci<strong>do</strong> por el art. 9.1<br />
CE les lleva a sujetarse a la normativa general,<br />
coyuntural o sectorial, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> someterse –con<br />
el mayor rigor posible- a las específicas normas<br />
regula<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo, y que su<br />
especial posición respecto a la selección <strong>de</strong>l<br />
personal a su servicio no pue<strong>de</strong> legitimar, siempre<br />
y en to<strong>do</strong> caso, una inercia en los mecanismos<br />
propios <strong>de</strong> selección que justifique el uso anormal<br />
y antirreglamentario <strong>de</strong> fórmulas sustitutorias <strong>de</strong><br />
contratación laboral, en manifiesto<br />
quebrantamiento <strong>de</strong> la normativa regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
esta última y en notorio perjuicio <strong>de</strong> las personas<br />
que acce<strong>de</strong>n a tal forma <strong>de</strong> vinculación jurídica;<br />
b) a la par, la Administración Pública se halla<br />
sujeta en materia <strong>de</strong> selección <strong>de</strong> su personal a los<br />
principios <strong>de</strong> igualdad, <strong>de</strong> mérito y <strong>de</strong> capacidad<br />
(arts. 14 y 103 CE) y a la preceptiva oferta<br />
pública <strong>de</strong> empleo mediante la oportuna<br />
convocatoria a través <strong>de</strong> los sistemas <strong>de</strong> concurso,<br />
oposición o concurso-oposición (art. 19 Ley<br />
30/1984, <strong>de</strong> la Función Pública), lo que lleva a<br />
que no sea dable presumir el frau<strong>de</strong> en su<br />
actuación selecciona<strong>do</strong>ra y contratación, cuan<strong>do</strong><br />
las Instituciones y Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> las diversas<br />
Administraciones utilizan los instrumentos<br />
legales para subvenir al <strong>de</strong>sempeño temporal <strong>de</strong><br />
vacantes; c) las posibles irregularida<strong>de</strong>s que<br />
afecten a la referida contratación <strong>de</strong> personal a su<br />
servicio no necesariamente <strong>de</strong>terminan la<br />
atribución con carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong> un contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo, no bastan<strong>do</strong> con que concurra una<br />
simple inobservancia <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> las<br />
formalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l contrato, <strong>de</strong>l término o <strong>de</strong> los<br />
requisitos aplicables a las prórrogas, sino que es<br />
preciso que se incurra en un <strong>de</strong>fecto esencial que<br />
lleve a hacer subsistir la relación laboral más allá<br />
<strong>de</strong>l tiempo pacta<strong>do</strong>.<br />
La Sentencia <strong>de</strong> este Tribunal <strong>de</strong> 23.06.99<br />
también se hacía eco <strong>de</strong> que “es reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo<br />
entre otras <strong>de</strong> 06.11.96, 22.05.97 y 20.01.98), la<br />
<strong>de</strong> que: “las Administraciones Públicas pue<strong>de</strong>n<br />
utilizar la contratación temporal no sólo en los<br />
casos <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res con <strong>de</strong>recho a<br />
reservas <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo (interinos por<br />
sustitución), a cuyo supuesto se refiere el art.<br />
15.1.c) <strong>de</strong>l ET y el art. 4 <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.104/84, sino también para la cobertura<br />
provisional <strong>de</strong> vacantes hasta que se cubran<br />
<strong>de</strong>finitivamente por sus titulares a través <strong>de</strong> los<br />
procedimientos estableci<strong>do</strong>s al efecto (interinidad<br />
por vacante), lo que admite expresamente el Real<br />
Decreto 2.104/96 <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, que<br />
sustituye al anterior; añadien<strong>do</strong> a propósito <strong>de</strong> la<br />
i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> la plaza que, “no se precisa una<br />
formalidad particular, bastan<strong>do</strong> con que se realice<br />
con criterios objetivos <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que la actividad<br />
posterior <strong>de</strong> la Administración no ocasiones<br />
in<strong>de</strong>fensión al afecta<strong>do</strong>”.<br />
De otra parte, el frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley es algo más que la<br />
simple omisión <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminadas formalida<strong>de</strong>s en<br />
la constitución <strong>de</strong> la relación jurídica y requiere<br />
una clara voluntad <strong>de</strong> eludir un mandato<br />
imperativo, por lo que los <strong>de</strong>fectos en la<br />
contratación no conllevan la aplicación <strong>de</strong>l art.<br />
6.4 CC, sino tan solo en el supuesto <strong>de</strong> que<br />
resulten <strong>de</strong>mostrativos <strong>de</strong> aquella voluntad <strong>de</strong><br />
obtener un resulta<strong>do</strong> prohibi<strong>do</strong> por el<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico (a mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> ejemplo, la<br />
STS <strong>de</strong> 04.04.90 Ar. 3.104).<br />
Finalmente, la sentencia <strong>de</strong> este tribunal <strong>de</strong><br />
17.06.99 se hace eco <strong>de</strong> y <strong>de</strong>ja estableci<strong>do</strong> lo<br />
siguiente: “...porque –tal como señala la STS 22-<br />
septiembre-98 Ar. 7423 a partir <strong>de</strong> la STS 7-<br />
octubre-96 Ar. 7.492 (seguida por las sentencias<br />
<strong>de</strong> 10-diciembre-96 Ar. 9.139, 30-diciembre-96<br />
Ar. 9.864, 11-marzo-97 Ar. 2.312 y 14-marzo-97<br />
Ar. 2.471) se establece nueva línea<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial que distingue, en or<strong>de</strong>n a la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> los efectos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
irregularida<strong>de</strong>s trascen<strong>de</strong>ntes en la contratación<br />
temporal por parte <strong>de</strong> las Administraciones<br />
Públicas, entre trabaja<strong>do</strong>r “fijo <strong>de</strong> plantilla” y<br />
“contrata<strong>do</strong> con carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>”, reservan<strong>do</strong><br />
la primera calificación a los contrata<strong>do</strong>s por el<br />
procedimiento reglamentario. Y precisan<strong>do</strong> tal<br />
distinción, las SSTS 20-enero-98 Ar. 1.000 y 21-<br />
enero-98 Ar. 1.138, dictadas en Sala General,<br />
sientan la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> que las AA PP están<br />
situadas “en una posición especial en materia <strong>de</strong><br />
contratación laboral, en la medida en que las<br />
irregularida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los contratos temporales, no<br />
pue<strong>de</strong>n dar lugar a la adquisición <strong>de</strong> la fijeza,<br />
pues con ello se vulnerarían las normas <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho necesario sobre la limitación <strong>de</strong> los<br />
puestos <strong>de</strong> trabajo en régimen laboral y la reserva<br />
general a favor <strong>de</strong> la cobertura funcionarial, así<br />
como las reglas imperativas que garantizan que la<br />
selección <strong>de</strong>be someterse a los principios <strong>de</strong><br />
igualdad, mérito y publicidad en el acceso al<br />
empleo público”. Añadien<strong>do</strong> las mismas que el<br />
reconocimiento <strong>de</strong> las irregularida<strong>de</strong>s no llevará a<br />
consecuencias prácticas distintas <strong>de</strong> las que se<br />
<strong>de</strong>rivarían <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> interinidad con la<br />
272
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
garantía <strong>de</strong> empleo hasta la cobertura <strong>de</strong>l puesto<br />
que se <strong>de</strong>sempeñase, y que el “carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l contrato” implica que no esté someti<strong>do</strong> –<br />
directa o indirectamente- a un término, pero como<br />
la Administración emplea<strong>do</strong>ra está obligada a<br />
a<strong>do</strong>ptar las medidas precisas para la provisión<br />
regular <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo, resulta que<br />
“producida esa provisión en la forma legalmente<br />
proce<strong>de</strong>nte, existirá una causa lícita para extinguir<br />
en contrato”. 2- De esta forma y cualquiera que<br />
sean las irregularida<strong>de</strong>s apreciables en las<br />
sucesivas contrataciones <strong>de</strong>l actor, pese a to<strong>do</strong><br />
éste no pasó a ser trabaja<strong>do</strong>r “fijo” <strong>de</strong>l SERGAS<br />
y en manera alguna quedó protegi<strong>do</strong> su contrato<br />
frente al evento <strong>de</strong> que la plaza por él ocupada<br />
fuese cubierta en la forma reglamentaria...”<br />
SEXTO.- Las prece<strong>de</strong>ntes consi<strong>de</strong>raciones,<br />
aplicadas en forma oportuna a la situación<br />
probada, lleva a concluir que el recurso<br />
formula<strong>do</strong> resulta inviable, sien<strong>do</strong> correcta la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia al enten<strong>de</strong>r que el cese <strong>de</strong><br />
la actora ha si<strong>do</strong> ajusta<strong>do</strong> a <strong>de</strong>recho y que no cabe<br />
apreciar <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada.<br />
El contrato temporal <strong>de</strong> fomente <strong>de</strong> empleo<br />
celebra<strong>do</strong> entre las partes el día 18.09.91 al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 1.989/84, si bien no se<br />
extinguió hasta el 17.03.96, tenien<strong>do</strong> así una<br />
duración total <strong>de</strong> 4 años y 6 meses, ello consta<br />
que lo fue por sucesivas prorrogas; al hilo <strong>de</strong> ello,<br />
también consta que el contrato se prorrogó en su<br />
última etapa <strong>de</strong> vigencia acogién<strong>do</strong>se al Real<br />
Decreto 18/93 <strong>de</strong> 03.12.93 –que en su D.A. 3ª<br />
disponía que los contratos temporales <strong>de</strong> fomento<br />
<strong>de</strong>l empleo celebra<strong>do</strong>s al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 1.989/84 cuya duración máxima <strong>de</strong> 3<br />
años expirase entre el 1/1 y el 31.12.94 podían ser<br />
prorroga<strong>do</strong>s por una sola vez por un plazo<br />
máximo <strong>de</strong> 18 meses- y a la Ley 10/94 –<br />
<strong>de</strong>rogatoria <strong>de</strong>l Real Decreto 18/93 y cuya D. A.<br />
3ª dispuso para los mismos contratos dichos, <strong>de</strong><br />
fomento <strong>de</strong>l empleo celebra<strong>do</strong>s al amparo <strong>de</strong>l<br />
R.D. 1.989/84 cuya duración máxima <strong>de</strong> 3 años<br />
expirase entre el 1/1 y el 31.12.94, como el <strong>de</strong> la<br />
actora, que podrían ser objeto <strong>de</strong> <strong>do</strong>s prórrogas<br />
como máximo hasta un plazo <strong>de</strong> 18 meses-. De<br />
esta manera, el contrato <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo<br />
suscrito en 18.09.91 no fue extingui<strong>do</strong> hasta el<br />
17.03.96, sin que en to<strong>do</strong> caso llegase a tener una<br />
duración total superior a las previsiones <strong>de</strong> la Ley<br />
10/94 en su D.A. 3ª.<br />
A partir <strong>de</strong> lo anterior, no cabe consi<strong>de</strong>rar que el<br />
referi<strong>do</strong> contrato celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l R. D.<br />
1.989/84 como medida <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo<br />
obstase al <strong>de</strong> interinidad inmediatamente suscrito<br />
tras su extinción, o lo viciase en la forma que se<br />
sostiene en el recurso; en ningún caso con el<br />
efecto pretendi<strong>do</strong> en él, puesto que como ya se<br />
<strong>de</strong>jó puntualiza<strong>do</strong> en el fundamento anterior, las<br />
posibles irregularida<strong>de</strong>s en la contratación<br />
temporal no podrían dar lugar a la adquisición <strong>de</strong><br />
fijeza, sino, aún <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r sostenerse el carácter<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato, precisamente a<br />
consecuencias asimilables a la interinidad, solo<br />
con garantía <strong>de</strong> empleo hasta la cobertura <strong>de</strong>l<br />
puesto que se <strong>de</strong>sempeñase y sin impedir que la<br />
Administración emplea<strong>do</strong>ra a<strong>do</strong>ptase las medidas<br />
precisas para la provisión regular <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong><br />
trabajo. Y a esta previsión y efecto en to<strong>do</strong> caso<br />
respondía el contrato <strong>de</strong> interinidad suscrito al<br />
amparo <strong>de</strong>l R.D. 2.546/94, en cuyas cláusulas 6ª y<br />
7ª se <strong>de</strong>jó estableci<strong>do</strong> tanto que su objeto era la<br />
cobertura <strong>de</strong> la plaza vacante hasta que fuera<br />
cubierta por el procedimiento estableci<strong>do</strong>,<br />
reconvertida o amortizada, como que la duración<br />
<strong>de</strong>l contrato se exten<strong>de</strong>ría <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18.03.96 hasta<br />
que fuera cubierta, reconvertida o amortizada la<br />
dicha plaza ocupada por la actora. Y<br />
efectivamente, el cese <strong>de</strong>finitivo <strong>de</strong> la actora en<br />
fecha 13.05.99 respondió a las dichas previsiones<br />
legales-contractuales, da<strong>do</strong> que fue <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a<br />
tomar posesión <strong>de</strong>l puesto y plaza que ocupaba la<br />
persona que en concurso legalmente convoca<strong>do</strong> y<br />
celebra<strong>do</strong> al efecto había obteni<strong>do</strong> la titularidad<br />
<strong>de</strong> la misma y, por ello, había si<strong>do</strong> nombrada<br />
como personal fijo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
quedan<strong>do</strong> así legalmente extinguida la<br />
interinidad. No obsta a ello lo relativo a la<br />
i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> la plaza que se alega en el<br />
recurso. La sentencia <strong>de</strong> instancia ha consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
oportunamente i<strong>de</strong>ntificada la plaza ocupada<br />
interinamente por la actora y su coinci<strong>de</strong>ncia con<br />
la cubierta reglamentariamente por M.C.C.R.,<br />
nombrada titular <strong>de</strong> la misma tras el proceso<br />
selectivo correspondiente, refleján<strong>do</strong>lo así en sus<br />
H.P. y en su fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho primero;<br />
conclusiones que <strong>de</strong>ben ser mantenidas en<br />
suplicación por avaladas por prueba oportuna y<br />
ajustarse a <strong>de</strong>recho. La actora vino ocupan<strong>do</strong><br />
puesto <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra en el Centro <strong>de</strong> Menores <strong>de</strong><br />
“M”; y así se <strong>de</strong>terminaba en los contratos<br />
suscritos. A partir <strong>de</strong> ello, ya en 1994 la<br />
Consellería <strong>de</strong> Familia, Muller e Xuventu<strong>de</strong><br />
aparece participan<strong>do</strong> a la actora (folio 127) que<br />
aprobada la relación <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l<br />
personal laboral, el que ocupaba, “educa<strong>do</strong>r... <strong>de</strong><br />
la extinguida Consellería <strong>de</strong> Traballo...”, figuraba<br />
en la relación <strong>de</strong> la Consellería con la<br />
<strong>de</strong>nominación <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>r, C.P. FAC<br />
994040232001003; e igual cuan<strong>do</strong> se extinguió<br />
aquella Consellería y pasó a ser Consellería <strong>de</strong><br />
Familia e Promoción <strong>de</strong> Emprego, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong> (Folio 128). De igual mo<strong>do</strong>, en el<br />
concurso resuelto por Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 06.05.99, DOG<br />
<strong>de</strong> 13.05.99, en que se nombra como personal<br />
laboral fijo a los aspirantes que superaron el<br />
proceso selectivo convoca<strong>do</strong> por Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
02.12.96, figura nombrada como titular y para<br />
ocupar el puesto <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>r en el Centro <strong>de</strong><br />
Menores “M.” FAC 994040232001003, el<br />
273
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ocupa<strong>do</strong> por la actora, M. C.C.R., que fue quien<br />
el día 14.05.99 tomó posesión <strong>de</strong> tal plaza tras<br />
haber motiva<strong>do</strong> el cese <strong>de</strong> la actora el día anterior<br />
(H.P. 2º, 5º y 6º). Por encima, se recuerda la<br />
<strong>do</strong>ctrina anteriormente mencionada relativa a que<br />
respecto a la i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> la plaza no se<br />
precisa una formalidad particular, bastan<strong>do</strong> con<br />
que se realice con criterios objetivos <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que<br />
la actividad posterior <strong>de</strong> la Administración no<br />
ocasione in<strong>de</strong>fensión al afecta<strong>do</strong>.<br />
En <strong>de</strong>finitiva, consecuencia última <strong>de</strong> lo expuesto<br />
es que la actora en ningún momento consolidó un<br />
<strong>de</strong>recho a mantener su relación laboral con la<br />
<strong>de</strong>mandada al margen o con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
cobertura reglamentaria <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong>;<br />
<strong>de</strong>recho que no se le otorgó ni el contrato inicial<br />
<strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo ni el posterior <strong>de</strong><br />
interinidad, <strong>de</strong> tal manera que oportunamente<br />
i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> aquel puesto y constan<strong>do</strong> su<br />
cobertura en forma reglamentaria, al haber<br />
acorda<strong>do</strong> la <strong>de</strong>mandada su cese laboral en<br />
13.05.99 como consecuencia <strong>de</strong> tomar posesión<br />
<strong>de</strong> la plaza por ella ocupada el titular <strong>de</strong> la misma,<br />
no existe el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> reclama<strong>do</strong> sino extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato por una causa lícita. Se rechaza, pues, el<br />
recurso y se confirma la sentencia recurrida, que<br />
no ha incurri<strong>do</strong> en la infracción legal que aquel<br />
<strong>de</strong>nunciaba.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.G.F.P. contra la sentencia<br />
dictada por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo social nº 3 <strong>de</strong><br />
Ourense <strong>de</strong> fecha 22.10.99 en autos tramita<strong>do</strong>s<br />
bajo el nº 543/99 a instancias <strong>de</strong> la recurrente<br />
frente a la Consellería <strong>de</strong> Familia, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong> –<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, confirmamos la<br />
sentencia recurrida.<br />
S. S.<br />
2883 RECURSO Nº 225/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO, Ó TER<br />
MEDIADO EXTINCIÓN LÍCITA DE<br />
CONTRATO PARA OBRA OU SERVICIO<br />
DETERMINADOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 225/2000,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n O.B.R. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Núm. uno <strong>de</strong> La Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 651/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n O.B.R. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “T.S.A.S.R., S.L.” en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 5 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Que el actor, <strong>do</strong>n O.B.R., vino prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 28<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
“patrón Cabo” y salario mensual <strong>de</strong> 150.000<br />
pesetas con prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias.-<br />
2º) Que el actor suscribió con la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada un contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, pactan<strong>do</strong> como duración <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 28<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 hasta “fin <strong>de</strong> obra”,<br />
constituyen<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong> dicho contrato “la<br />
realización <strong>de</strong> una obra en el “M.E.”.- 3º) Que el<br />
actor cesó voluntariamente en la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en fecha 22 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999,<br />
comenzan<strong>do</strong> a prestar servicios para la empresa<br />
“L.M.O., S.L.” el 28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999.- 4º) Que el<br />
actor no ha ostenta<strong>do</strong> la cualidad <strong>de</strong> representante<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.- 5º) Que se ha celebra<strong>do</strong> “sin<br />
efecto” acto <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n O.B.R., contra la empresa “T.S. A.S.R.,<br />
S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dicha<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Disconforme el actor con que, en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, se <strong>de</strong>sestime la <strong>de</strong>manda,<br />
dirigida a que se <strong>de</strong>clare la nulidad, o,<br />
subsidiariamente, la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
que alega; formula recurso <strong>de</strong> suplicación, en<br />
primer lugar, por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l<br />
274
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, a fin <strong>de</strong> que, en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> tercero <strong>de</strong> la resolución impugnada –que<br />
dice “que el actor cesó voluntariamente en la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada en fecha 22 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999,<br />
comenzan<strong>do</strong> a prestar servicios para la empresa<br />
2L.M.O., S.L., el 28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999”-, se<br />
sustituya la expresión “voluntariamente”, por<br />
“por fin <strong>de</strong> obra”; en segun<strong>do</strong>, por el mismo<br />
cauce, dirigi<strong>do</strong> a que se añada un nuevo hecho<br />
proba<strong>do</strong> a dicha resolución, que afirme “que el<br />
actor trabajó los días 28 y 29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 en<br />
la extracción <strong>de</strong> los restos <strong>de</strong>l buque “M.E.”,<br />
quedan<strong>do</strong> finaliza<strong>do</strong>s los trabajos a instancias <strong>de</strong>l<br />
Servicio Marítimo <strong>de</strong> la Guardia Civil <strong>de</strong> A<br />
Coruña, por carecer la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la<br />
preceptiva autorización administrativa para los<br />
mismos”; en tercero, por el <strong>de</strong>l c) <strong>de</strong>l mismo<br />
precepto, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción, por aplicación<br />
in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l artículo 49.1.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, y, por interpretación errónea, <strong>de</strong>l<br />
1.214 <strong>de</strong>l Código Civil; en cuarto, por igual cauce<br />
que el anterior, alegan<strong>do</strong> infracción, por<br />
inaplicación, <strong>de</strong>l artículo 2 y concordantes <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, y<br />
<strong>de</strong>l 15.1.a) <strong>de</strong>l ET, según la redacción dada por el<br />
Real Decreto Ley 8/1997, <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, en<br />
relación con el 6.4 <strong>de</strong>l Código Civil; y, en quinto,<br />
también por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo<br />
191 <strong>de</strong>l TRLPL, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción, por no<br />
aplicación, <strong>de</strong> los artículos 55, en relación con el<br />
15.3, <strong>de</strong>l ET, y 108 <strong>de</strong> la LPL.<br />
SEGUNDO.- De las revisiones fácticas, en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, que preten<strong>de</strong> el<br />
<strong>de</strong>mandante, con los <strong>do</strong>s primeros motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso, la sala estima proce<strong>de</strong>nte –aunque con<br />
los nulos efectos prácticos, que se verán-, la que<br />
se interesa en el primero, referente a sustituir la<br />
expresión “voluntariamente”, utilizada para<br />
referirse al cese <strong>de</strong> aquél, por “fin <strong>de</strong> obra”, ya<br />
que, <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la prueba<br />
<strong>do</strong>cumental, que se cita en su apoyo -el finiquito<br />
(folio 10), no firma<strong>do</strong> por las partes, pero no<br />
impugna<strong>do</strong> por la empresa, y la certificación <strong>de</strong><br />
ésta (folio 11)-, resulta la certeza <strong>de</strong> lo interesa<strong>do</strong>;<br />
y no estima, en cambio, proce<strong>de</strong>nte, la que se<br />
solicita en el segun<strong>do</strong>, pues el recurrente preten<strong>de</strong><br />
que se hagan constar que solamente trabajó los<br />
días 28 y 29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999, en la extracción <strong>de</strong><br />
restos <strong>de</strong>l buque “M.E.”, al paralizar los trabajos<br />
el Servicio Marítimo <strong>de</strong> la Guardia Civil, por<br />
carecer la empresa <strong>de</strong> autorización administrativa<br />
para llevarlos a cabo, con fundamento en un<br />
medio probatorio, que, al no po<strong>de</strong>r consi<strong>de</strong>rársele<br />
como <strong>do</strong>cumental o pericial –pues no pue<strong>de</strong>,<br />
obviamente, consi<strong>de</strong>rarse como prueba<br />
<strong>do</strong>cumental a la <strong>de</strong>claración, por él efectuada<br />
sobre ello, ante el Servicio Marítimo <strong>de</strong> la<br />
Guardia Civil <strong>de</strong> A Coruña, pues, aunque se<br />
recoja, mediante un acta, el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
misma, en ese extremo, tiene, a los efectos <strong>de</strong> este<br />
procedimiento, un claro matiz <strong>de</strong> confesión<br />
judicial-, no está inclui<strong>do</strong>, en el aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l<br />
artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, entre los aptos para<br />
revisar los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s.<br />
TERCERO.- Estima el <strong>de</strong>mandante, en el cuarto<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso –único, por cierto, <strong>de</strong> los que<br />
se formulan por la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo<br />
191 <strong>de</strong>l TRLPL, que tiene interés, a efectos <strong>de</strong><br />
análisis, porque el tercero se centra en examinar<br />
la valoración probatoria, que llevó a cabo la<br />
juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia, y con ello se reitera, por<br />
un cauce ina<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, una cuestión, ya planteada<br />
en los <strong>do</strong>s primeros; y el quinto es, como se<br />
reconoce expresamente, un mero corolario <strong>de</strong> lo<br />
anteriormente expuesto, pues su única<br />
argumentación consiste, en que, al cometerse<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, “es consecuencia jurídica evi<strong>de</strong>nte,<br />
a la luz <strong>de</strong> la legislación aplicable, que el cese<br />
opera<strong>do</strong>… <strong>de</strong>viene en un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>ne”-,<br />
que, como la obra, objeto <strong>de</strong> contrato, finalizó a<br />
los <strong>do</strong>s días <strong>de</strong> haberse inicia<strong>do</strong>, y como, a pesar<br />
<strong>de</strong> ello, el actor continuó prestan<strong>do</strong> servicios para<br />
la empresa <strong>de</strong>mandada en otras obras y al amparo<br />
<strong>de</strong>l mismo contrato <strong>de</strong> trabajo, el contrato<br />
temporal inicial, <strong>de</strong>vino en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>; pero esta<br />
argumentación, una vez que no resultó acredita<strong>do</strong>,<br />
por las razones ya expuestas, que la duración <strong>de</strong>l<br />
contrato inicial <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>,<br />
con el objeto <strong>de</strong> “la realización <strong>de</strong> una obra en el<br />
“M.E.”, fue <strong>de</strong> solamente <strong>do</strong>s días; carece <strong>de</strong>l<br />
necesario sustento y, por lo tanto, no es aceptable.<br />
CUARTO.- To<strong>do</strong> lo anterior lleva a la<br />
<strong>de</strong>sestimación global <strong>de</strong>l recurso y a la<br />
confirmación <strong>de</strong>l fallo <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia. Por lo expuesto.<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, plantea<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n O.B.R., contra la<br />
sentencia, dictada por la Ilma. Sra. Magistra<strong>do</strong>-<br />
Juez <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> A Coruña, en fecha 5 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999; <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos el fallo <strong>de</strong> la misma.<br />
S. S.<br />
2884 RECURSO Nº 8/99<br />
INEXISTENCIA DE DISCRIMINACIÓN<br />
SALARIAL, Ó TER MEDIADO ERRO<br />
INVOLUNTARIO DA EMPRESA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a diecisiete <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
275
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En los presentes autos segui<strong>do</strong>s con el número <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda 8/99 a instancia <strong>de</strong>l COMITÉ DE<br />
EMPRESA DE “C., S.A.” representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n<br />
F.M.R., contra la Empresa “C., S.A.”<br />
representada por <strong>do</strong>n B.L.L. y asisti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>n A.F.C., sien<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong>l litigio<br />
CONFLICTO COLECTIVO.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
ÚNICO.- En fecha <strong>de</strong> 28.12.99, se recibió en la<br />
sala comunicación sobre conflicto colectivo<br />
presentada por la <strong>de</strong>legación provincial <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacions<br />
<strong>Laborais</strong>, sien<strong>do</strong> proveida en fecha 03.01.2000,<br />
convocan<strong>do</strong> a las partes a la celebración <strong>de</strong> los<br />
actos <strong>de</strong> conciliación y juicio para el dia 20 <strong>de</strong><br />
enero a las 10,30 horas. En la indicada fecha se<br />
celebraron los referi<strong>do</strong>s actos, no llegán<strong>do</strong>se a<br />
avenencia y exponien<strong>do</strong> las partes lo que a su<br />
<strong>de</strong>recho convino, con práctica <strong>de</strong> prueba<br />
<strong>do</strong>cumental y testifical, eleván<strong>do</strong>se a <strong>de</strong>finitiva<br />
las conclusiones y quedan<strong>do</strong> los autos vistos para<br />
sentencia.<br />
Hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s<br />
PRIMERO.- En fecha 13.12.99 el Comité <strong>de</strong><br />
Empresa <strong>de</strong> “C., S.A.”, remitió a la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> da <strong>Xunta</strong><br />
<strong>de</strong> Galicia, exposición sobre conflicto colectivo<br />
<strong>de</strong> trabajo, versan<strong>do</strong> el mismo sobre el trato<br />
discriminatorio respecto <strong>de</strong>l personal <strong>de</strong> nueva<br />
contratación en lo referente al reconocimiento <strong>de</strong>l<br />
beneficio <strong>de</strong> <strong>de</strong>scuento en la compra <strong>de</strong> productos<br />
comercializa<strong>do</strong>s por la empresa, habida cuenta <strong>de</strong><br />
que se concedió a unos y a otros no, interesan<strong>do</strong>,<br />
en consecuencia, la con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> la empresa a<br />
eliminar <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los nuevos contratos la cláusula<br />
que hace <strong>de</strong>saparecer el indica<strong>do</strong> beneficio.<br />
SEGUNDO.- El 28.12.99 la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> la Consellería correspondiente <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia presentó comunicación sobre<br />
Conflicto Colectivo. TERCERO.- La empresa<br />
“S.C., S.A.”, fue absorbida por el Grupo “G.”,<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a la misma actividad. A partir <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> 1999 la sociedad excluyó <strong>de</strong>l beneficio <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scuento al personal <strong>de</strong> nueva contratación,<br />
mantenién<strong>do</strong>lo respecto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la<br />
empresa “C., S.A.” que lo habían veni<strong>do</strong> hasta<br />
entonces percibien<strong>do</strong>. En alguno <strong>de</strong> los nuevos<br />
contratos suscritos (un porcentaje mínimo <strong>de</strong> los<br />
696 contratos nuevos realiza<strong>do</strong>s en total) no se<br />
incluyó la cláusula <strong>de</strong> exclusión <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scuento.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- Los términos <strong>de</strong>l conflicto pue<strong>de</strong>n<br />
sintetizarse así: la sociedad “S.C., S.A.” venía<br />
otorgan<strong>do</strong> a su personal un <strong>de</strong>scuento en la<br />
compra <strong>de</strong> productos <strong>de</strong> la empresa; en febrero <strong>de</strong><br />
1988 fue absorbida por el Grupo “G.”, <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a<br />
la misma actividad; a partir <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999 la<br />
sociedad excluyó <strong>de</strong>l beneficio <strong>de</strong> <strong>de</strong>scuento a<br />
personal <strong>de</strong> nueva contratación, mantenién<strong>do</strong>lo<br />
respecto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res que lo habían veni<strong>do</strong><br />
percibien<strong>do</strong>; los <strong>de</strong>mandantes se consi<strong>de</strong>ran<br />
discrimina<strong>do</strong>s en razón a que en alguno <strong>de</strong> los<br />
contratos <strong>de</strong> la nueva plantilla (696 contratos en<br />
total) no se consigna la cláusula <strong>de</strong> <strong>de</strong>saparición<br />
<strong>de</strong> la tarjeta <strong>de</strong> <strong>de</strong>scuento. Pues bien, <strong>de</strong>l análisis<br />
<strong>de</strong> los contratos aporta<strong>do</strong>s por los litigantes, se<br />
constata que, en alguno <strong>de</strong> ellos, como los<br />
referi<strong>do</strong>s a <strong>do</strong>ña S.F.R., <strong>do</strong>n J.A.Y.G. y <strong>do</strong>ña<br />
E.L.B. (<strong>de</strong> un total <strong>de</strong> 696), no figura incorporada<br />
al clausula<strong>do</strong> adicional, la cláusula (quinta)<br />
excluyente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scuento en compra. De ello no<br />
pue<strong>de</strong>, sin embargo, <strong>de</strong>ducirse la discriminación<br />
alegada como único sustento <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda (el<br />
colectivo afecta<strong>do</strong> admite explícitamente que “la<br />
empresa no tendría por qué aplicar la ventaja <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>scuento al personal <strong>de</strong> nueva contratación”),<br />
da<strong>do</strong> que tal concepto implica dar un trato <strong>de</strong><br />
inferioridad por motivos reprobables (raza, sexo,<br />
religión, i<strong>de</strong>ología…), sien<strong>do</strong> así que la empresa<br />
alega error en la confección <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong>l<br />
nuevo personal en los que no se hizo figurar la<br />
cláusula <strong>de</strong> exclusión <strong>de</strong>l beneficio, y la sala<br />
consi<strong>de</strong>ra real el alegato en valoración <strong>de</strong>l<br />
testimonio ofreci<strong>do</strong> por el Jefe <strong>de</strong> Personal, que<br />
suscribió los contratos en nombre <strong>de</strong> la empresa,<br />
exteriorizan<strong>do</strong> su confusión a la vista <strong>de</strong> los<br />
contratos exhibi<strong>do</strong>s por la parte actora en los que<br />
no se incluía la supresión <strong>de</strong> la tarjeta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scuento. Es más, no se correspon<strong>de</strong> con la<br />
lógica empresarial el realizar un estudio<br />
económico <strong>de</strong>l beneficio otorga<strong>do</strong> a la plantilla,<br />
<strong>de</strong>cidir mantenerlo respecto <strong>de</strong> ella y suprimirlo –<br />
por su eleva<strong>do</strong> coste- en relación a los nuevos<br />
contrata<strong>do</strong>s, para, a su vez, otorgarlo a tres ó<br />
cuatro <strong>de</strong> ellos por motivos arcanos. En suma, la<br />
discriminación es volitiva, y como fruto <strong>de</strong> la<br />
voluntad or<strong>de</strong>nada a un fin, incompatible con un<br />
error en la confección <strong>de</strong> <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s<br />
<strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> entre los centenares suscritos,<br />
circunstancia que no pue<strong>de</strong> generar la adquisición<br />
<strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho al margen <strong>de</strong>l común acuer<strong>do</strong> o,<br />
parafrasean<strong>do</strong> la argumentación accionante, en<br />
contra <strong>de</strong> la legítima <strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong><br />
excluir al personal <strong>de</strong> nuevo ingreso <strong>de</strong>l beneficio<br />
ostenta<strong>do</strong> por la plantilla.<br />
Por lo expuesto,<br />
276
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> Conflicto Colectivo planteada a<br />
través <strong>de</strong> la comunicación a que se refiere el<br />
artículo 156 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
absolvien<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los<br />
pedimentos en aquélla conteni<strong>do</strong>s.<br />
S. S.<br />
2885 RECURSO Nº 4.919/96<br />
PROCEDENCIA DE RECLAMACIÓN<br />
SALARIAL POR REALIZACIÓN DE<br />
TRABALLOS DE CATEGORÍA SUPERIOR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a diecisiete <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 4.919/96<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña A.P.L. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 185/96<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña A.P.L. en<br />
reclamación <strong>de</strong> personal <strong>Xunta</strong> sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Consellería <strong>de</strong><br />
Familia, Muller e Xuventu<strong>de</strong>) en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 12 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1996 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- La <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>ña A.P.L. viene prestan<strong>do</strong><br />
servicios laborales para la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el día 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1979 ocupan<strong>do</strong> la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> Auxiliar <strong>de</strong> Puericultura<br />
(Grupo IV) en la Guar<strong>de</strong>ría Infantil “V.C.” <strong>de</strong><br />
Ferrol y percibien<strong>do</strong> el salario previsto en el<br />
Convenio Colectivo aplicable./2º.- La<br />
<strong>de</strong>mandante, que está en posesión <strong>de</strong>l título <strong>de</strong><br />
Gradua<strong>do</strong> Escolar, viene realizan<strong>do</strong> las funciones<br />
siguientes: Alimentación <strong>de</strong>l niño: administración<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>sayuno, comida y merienda, según el menú<br />
<strong>de</strong>l día, usan<strong>do</strong> correctamente los útiles <strong>de</strong><br />
comida.- Higiene, aseo <strong>de</strong>l niño: lava<strong>do</strong>, peina<strong>do</strong><br />
y control <strong>de</strong> esfínteres- Administración <strong>de</strong><br />
medicamentos según indicaciones <strong>de</strong> los padres o,<br />
en su caso, <strong>de</strong>l médico o enfermera <strong>de</strong> la<br />
guar<strong>de</strong>ría.- Vigilancia y cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> los niños<br />
durante los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso, juego y<br />
comidas.- Dinamizar las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> juegos <strong>de</strong><br />
grupos, discriminación <strong>de</strong> colores, tamaños y<br />
formas y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l lenguaje.- Inculcación <strong>de</strong><br />
hábitos básicos <strong>de</strong> comportamiento./3º.- En la<br />
guar<strong>de</strong>ría Infantil en la que la actora presta sus<br />
servicios laborales no existe la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>r./4º.- La diferencia<br />
salarial mensual entre la categoría profesional que<br />
ostenta la actora y la <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>ra Ascien<strong>de</strong> a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 63.461 pesetas mensuales./5º.- La<br />
actora agotó la vía administrativa previa.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Desestimo la <strong>de</strong>manda sobre cantida<strong>de</strong>s<br />
formulada por <strong>do</strong>ña A.P.L. contra la XUNTA DE<br />
GALICIA, y, en consecuencia, absuelvo a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la misma”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante no<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- En recurso formula<strong>do</strong> frente a la<br />
sentencia que <strong>de</strong>sestimó <strong>de</strong>manda en reclamación<br />
<strong>de</strong> diferencias salariales por el ejercicio <strong>de</strong><br />
funciones correspondientes a la superior categoría<br />
profesional <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra, la accionante solicita<br />
en que el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los HDP haga expresa<br />
indicación <strong>de</strong> que “La actora está adscrita a un<br />
grupo <strong>de</strong> niños <strong>de</strong> 3 a 4 años (12 niños)”. No se<br />
admite la adición en los términos propuestos,<br />
porque el informe <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo –<br />
sin foliar y fecha<strong>do</strong> en 5/julio/96– que se invoca<br />
como fundamento revisorio afirma literalmente<br />
que “la <strong>de</strong>mandante, en el presente Curso, está<br />
adscrita al grupo <strong>de</strong> niños <strong>de</strong> 3 a 4 años (12<br />
niño)”; precisión importante que ha <strong>de</strong> añadirse al<br />
texto incorpora<strong>do</strong>, por cuanto que las diferencias<br />
salariales que en <strong>de</strong>manda se pi<strong>de</strong>n correspon<strong>de</strong>n<br />
al perio<strong>do</strong> 18/enero/95 a 18/enero/96. De esta<br />
forma, el texto a añadir es el siguiente: “En el<br />
Curso 95/96 la actora ha esta<strong>do</strong> adscrita al grupo<br />
<strong>de</strong> niños <strong>de</strong> 3 a 4 años”.<br />
SEGUNDO.- También se interesa que el segun<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> los HDP sea indicativo <strong>de</strong> que “Las funciones<br />
<strong>de</strong> la actora consisten en las siguientes<br />
activida<strong>de</strong>s programadas: Experiencia social y<br />
natural: 1-Conocimiento <strong>de</strong> sí mismo: - I<strong>de</strong>ntificar<br />
y nombrar las principales partes extremas <strong>de</strong>l<br />
cuerpo.- Descubrir las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
movimiento <strong>de</strong> las distintas partes <strong>de</strong>l cuerpo<br />
(cabeza, manos, etc.).- Empezar a orientarse en el<br />
espacio (<strong>de</strong>ntro, fuera, arriba, abajo, etc.).-<br />
277
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Adquirir hábitos <strong>de</strong> higiene, lava<strong>do</strong> <strong>de</strong> cara,<br />
manos.- Adquirir hábitos <strong>de</strong> vestirse y<br />
<strong>de</strong>svestirse, abrochar y <strong>de</strong>sabrochar, etc.2-<br />
Conocimiento e integración en el medio natural:-<br />
Adaptación a la escuela.- Explorar el entorno y<br />
observar las plantas y los animales que podamos<br />
encontrar en él.- Empezar a enseñarles el cuida<strong>do</strong><br />
y el respeto <strong>de</strong>l medio natural. 3- Conocimiento e<br />
integración en el medio social: - Adaptación al<br />
personal <strong>de</strong>l Centro.- Adaptación al resto <strong>de</strong> los<br />
niños con los que van a convivir.- Conseguir la<br />
participación en las distintas tareas y juegos que<br />
se realicen tanto en la clase como en el patio.<br />
Lenguaje: comprensión auditiva y visual: - Ser<br />
capaces <strong>de</strong> mantener la atención en perio<strong>do</strong>s<br />
cortos <strong>de</strong> tiempo.- Comprensión y realización <strong>de</strong><br />
mandatos orales sencillos.- I<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong><br />
soni<strong>do</strong>s que hacen los animales conoci<strong>do</strong>s (gato,<br />
pato, etc.).- Observar los objetos e i<strong>de</strong>ntificarlos<br />
por tamaños (gran<strong>de</strong>-pequeño). Educación<br />
artística: expresión corporal:- I<strong>de</strong>ntificarse con su<br />
propio cuerpo.- Establecer ritmos sencillos:<br />
andar, correr, palmas, etc. Desarrollo <strong>de</strong> la<br />
creatividad: - Estimular y motivar la fantasía <strong>de</strong>l<br />
niño. Formación rítmica: - Despertar el ritmo<br />
natural <strong>de</strong>l niño, andar, correr, saltar, etc.<br />
Expresión plástica: - Trabajar con barro,<br />
plastilina, etc.- Cortar papel y pegarlo.- Iniciación<br />
al pica<strong>do</strong>.”.<br />
Tampoco aceptamos la variación propuesta, por<br />
cuanto que en apoyo <strong>de</strong> la misma únicamente se<br />
cita el Proyecto Educativo <strong>de</strong>l Centro (folios 83 a<br />
85), realiza<strong>do</strong> para el curso 89/90 y<br />
exclusivamente referi<strong>do</strong> a niños <strong>de</strong> 3 a 4 años<br />
(nos remitimos a la anterior revisión fáctica). Y<br />
este “proyecto” no evi<strong>de</strong>ncia error alguno por<br />
parte <strong>de</strong>l magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia al tener por<br />
acreditadas las funciones que señala el informe<br />
elabora<strong>do</strong> por el Equipo Técnico <strong>de</strong> la Dirección<br />
Xeral <strong>de</strong> Familia (folios 228 a 233); y aunque ha<br />
<strong>de</strong> observarse que éste solamente hace referencia<br />
a tres grupos <strong>de</strong> edad (0-1 años, 1-2 años y 2-3<br />
años) y no se hace mención ninguna a las<br />
funciones que correspon<strong>de</strong>n al grupo <strong>de</strong> niños <strong>de</strong><br />
3-4 años, con el que la accionante trabaja en el<br />
curso 95/96, lo cierto y verdad es que el referi<strong>do</strong><br />
informe <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
concretar ese dato sobre los menores, aña<strong>de</strong> que<br />
las funciones realizadas con ellas son<br />
exactamente las que señala el equipo técnico, que<br />
literalmente reproduce. Por ello, pues, ha <strong>de</strong><br />
mantenerse íntegramente el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los HDP,<br />
expresivo <strong>de</strong> que “La <strong>de</strong>mandante, que está en<br />
posesión <strong>de</strong>l titulo <strong>de</strong> Gradua<strong>do</strong> Escolar, viene<br />
realizan<strong>do</strong> las funciones siguientes: -<br />
Alimentación <strong>de</strong>l niño: administración <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>sayuno, comida y merienda, según el menú <strong>de</strong>l<br />
día, usan<strong>do</strong> correctamente los útiles <strong>de</strong> comida. -<br />
Higiene, aseo <strong>de</strong>l niño: lava<strong>do</strong>, peina<strong>do</strong> y control<br />
<strong>de</strong> esfínteres. - Administración <strong>de</strong> medicamentos<br />
según indicaciones <strong>de</strong> los padres o, en su caso,<br />
<strong>de</strong>l médico o enfermera <strong>de</strong> la guar<strong>de</strong>ría. -<br />
Vigilancia y cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong> los niños durante los<br />
perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso, juego y comidas. -<br />
Dinamizar las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> juegos <strong>de</strong> grupos,<br />
discriminación <strong>de</strong> colores, tamaños y formas y<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l lenguaje. - Inculcación <strong>de</strong> hábitos<br />
básicos <strong>de</strong> comportamiento”.<br />
Y como se recoge igualmente por el magistra<strong>do</strong><br />
en el primero <strong>de</strong> los fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho,<br />
hacien<strong>do</strong> suya la conclusión <strong>de</strong>l equipo técnico y<br />
con pleno valor <strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>, “De estas<br />
activida<strong>de</strong>s laborales, [...] el 80% tiene carácter<br />
asistencial, mientras que el 20% restante va<br />
dirigi<strong>do</strong> a funciones complementarias referidas a<br />
la adquisición <strong>de</strong> pautas <strong>de</strong> comportamiento y<br />
hábitos <strong>de</strong> autonomía personal”.<br />
TERCERO.- En el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho, el recurso <strong>de</strong>nuncia la interpretación<br />
errónea <strong>de</strong>l art. 39 ET, en relación con el art. 15 y<br />
la Disposición Transitoria Tercera <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo Único para el personal laboral <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia. Y se ha <strong>de</strong> reiterar criterio ya<br />
expuesto en nuestras sentencias <strong>de</strong> 18-mayo-99<br />
R.1.929/96, 30-junio-99 R. 2.591/96 y 11-<br />
febrero-99 R. 4.278/96.<br />
1.- Des<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista normativo ha <strong>de</strong><br />
tenerse en cuenta (a) que el aplicable Convenio<br />
Colectivo Único para el personal laboral <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (DOG 28-diciembre-1994)<br />
contempla las respectivas categorías profesionales<br />
<strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>r Diploma<strong>do</strong> y Auxiliar-Puericultor<br />
(no aparece recogida la <strong>de</strong> Puericultor), pero sin<br />
precisar sus cometi<strong>do</strong>s, preceptuan<strong>do</strong> por ello que<br />
“mientras no se <strong>de</strong>finan las funciones <strong>de</strong> cada<br />
categoría, en relación con cada puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
efectivamente <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong>, serán <strong>de</strong> aplicación<br />
las que tenía recogidas cada colectivo en su<br />
convenio <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>ncia” (Disposición<br />
Transitoria Tercera); (b) que el Anexo III <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong>l INAS-GALICIA –DOG<br />
22-junio-1988– se limita a señalar con indudable<br />
vaguedad que son Educa<strong>do</strong>res Diploma<strong>do</strong>s los<br />
que en posesión <strong>de</strong>l correspondiente título,<br />
“prestan servicios complementarios para la<br />
formación <strong>de</strong>l alumno, cuidan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n y<br />
compostura <strong>de</strong> éste en to<strong>do</strong>s los actos <strong>de</strong>l día” y<br />
que en la misma categoría se incluyen los<br />
“Educa<strong>do</strong>res Infantiles y los <strong>de</strong> centros <strong>de</strong><br />
Educación Especial”, mientras que se <strong>de</strong>finen los<br />
Auxiliares <strong>de</strong> Puericultura como quienes “bajo la<br />
dirección” <strong>de</strong> Puericultor “realizan las funciones<br />
auxiliares que les encomien<strong>de</strong>n”.<br />
2.- Asimismo, en la LOGSE (Ley 1/1990, <strong>de</strong> 3-<br />
octubre) se dispone que la educación infantil –<br />
hasta los seis años <strong>de</strong> edad– “contribuirá al<br />
<strong>de</strong>sarrollo físico, intelectual, afectivo, social y<br />
moral <strong>de</strong> los niños” (art. 7), con los concretos<br />
objetivos <strong>de</strong> aprendizaje que señalan los arts. 8 y<br />
9 (conocimiento y control <strong>de</strong>l propio cuerpo y sus<br />
posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> acción, formas <strong>de</strong> expresión y<br />
comunicación, lenguaje, pautas <strong>de</strong> convivencia,<br />
278
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
entorno natural, familiar y social), y que<br />
<strong>de</strong>sarrollan el art. 2 RD 1330/1991, <strong>de</strong> 6-<br />
septiembre, y el art. 4 <strong>de</strong>l RD 1.330/1991, <strong>de</strong> 6-<br />
septiembre, razón por la cual se dispone en el art.<br />
10 LOGSE que la misma “será impartida por<br />
maestros con la especialización correspondiente”,<br />
sin perjuicio <strong>de</strong> que “en el primer ciclo los<br />
centros dispondrán asimismo <strong>de</strong> otros<br />
profesionales con la <strong>de</strong>bida cualificación”;<br />
mandato reitera<strong>do</strong> por el art. 14 RD 1.004/1991<br />
(14-junio) y que <strong>de</strong>sarrolla el art. 15 <strong>de</strong>l mismo al<br />
disponer que los centros en los que se imparta,<br />
exclusivamente, el primer ciclo <strong>de</strong> Educación<br />
Infantil –hasta los tres años, conforme al art. 9.1<br />
LOGSE– (a) <strong>de</strong>berán contar con personal<br />
cualifica<strong>do</strong> en número igual al <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s en<br />
funcionamiento, más uno; (b) por cada seis<br />
unida<strong>de</strong>s o fracción <strong>de</strong>berá haber, al menos, un<br />
maestro especialista en Educación Infantil o<br />
Profesor <strong>de</strong> Educación General Básica<br />
especialista en Preescolar; (c) que el personal<br />
cualifica<strong>do</strong> estará forma<strong>do</strong> por maestros<br />
especialistas en Educación Infantil o Profesores<br />
<strong>de</strong> Educación General Básica especialistas en<br />
Preescolar, y por Técnicos Superiores en<br />
Educación Infantil o Técnicos Especialistas en<br />
Jardín <strong>de</strong> Infancia; y (d) que los niños serán<br />
atendi<strong>do</strong>s en to<strong>do</strong> momento por el personal<br />
cualifica<strong>do</strong>. En tanto que los centros que<br />
proporcionen, exclusivamente, el segun<strong>do</strong> ciclo<br />
<strong>de</strong> Educación Infantil (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> los tres hasta los seis<br />
años, conforme al precita<strong>do</strong> art. 9.1 LOGSE),<br />
<strong>de</strong>berán contar –art. 16–, como mínimo, con un<br />
maestro especialista en Educación Infantil o un<br />
Profesor <strong>de</strong> Educación General Básica<br />
especialista en Preescolar, por cada unidad. Y los<br />
centros en los que se impartan los ciclos primero<br />
y segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>berán contar –art. 17– “con el<br />
personal cualifica<strong>do</strong> menciona<strong>do</strong> en los arts. 15 y<br />
16 <strong>de</strong>l presente Real Decreto”.<br />
3.- Lo anteriormente indica<strong>do</strong> pone <strong>de</strong> manifiesto<br />
que en materia <strong>de</strong> Educación Infantil el<br />
nomenclator proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l INAS y todavía<br />
acogi<strong>do</strong> por el Convenio Único <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> –<br />
Educa<strong>do</strong>r/a y Auxiliar <strong>de</strong> Puericultura– resulta en<br />
la actualidad <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> obsoleto y en manera<br />
alguna respon<strong>de</strong> a las exigencias profesionales y<br />
funcionales impuestas por la LOGSE, que –<br />
acabamos <strong>de</strong> <strong>de</strong>cirlo– atribuye en exclusividad la<br />
formación <strong>de</strong> los niños a quienes tienen titulación<br />
<strong>de</strong> Maestro, Profesor <strong>de</strong> EGB, Técnico Superior o<br />
Técnico Especialista en Educación Infantil. Si<br />
bien ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse –posteriormente veremos su<br />
trascen<strong>de</strong>ncia– que esta última categoría ya viene<br />
recogida en el Anexo II <strong>de</strong>l indica<strong>do</strong> Convenio<br />
Único, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Grupo III y con el ordinal (50).<br />
CUARTO.- 1.- A la vista <strong>de</strong> lo anteriormente<br />
indica<strong>do</strong> –en lo fáctico y en lo normativo– para la<br />
sala es claro que las funciones atribuidas a la<br />
recurrente y que prece<strong>de</strong>ntemente se han<br />
recorda<strong>do</strong> –la atención integral a infantes, en los<br />
términos previamente indica<strong>do</strong>s–, en manera<br />
alguna pue<strong>de</strong>n calificarse como “servicios<br />
complementarios para la formación <strong>de</strong>l alumno”,<br />
y que poco o nada tienen que ver con el “or<strong>de</strong>n y<br />
compostura” en los actos diarios. Es más, se<br />
pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>cir que la función <strong>de</strong>l Educa<strong>do</strong>r –en la<br />
<strong>de</strong>finición <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong>l INAS-<br />
Galicia– ofrece un primordial aspecto <strong>de</strong> apoyo<br />
<strong>do</strong>cente que no es el específico <strong>de</strong> las escuelas<br />
infantiles o <strong>de</strong> educación preescolar, cuyo<br />
objetivo fundamental era –así se señalaba en el<br />
art. 13 <strong>de</strong> la <strong>de</strong>rogada Ley 14/1970, <strong>de</strong> 4-agosto,<br />
vigente a la fecha <strong>de</strong> pactarse el referi<strong>do</strong><br />
Convenio <strong>de</strong>l INAS– “el <strong>de</strong>sarrollo armónico <strong>de</strong><br />
la personalidad <strong>de</strong>l niño” (con formación –se<br />
<strong>de</strong>cía– “<strong>de</strong> carácter semejante a la vida <strong>de</strong>l hogar”<br />
hasta los tres años, y que “ten<strong>de</strong>rá a promover las<br />
virtualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l niño” entre los cuatro y cinco<br />
años); y que actualmente consiste –el referi<strong>do</strong><br />
objetivo– en contribuir “al <strong>de</strong>sarrollo físico,<br />
intelectual, afectivo, social y moral <strong>de</strong> los niños”<br />
(cita<strong>do</strong> art. 7 LOGSE). Tal como está planteada la<br />
cuestión en autos, no creemos que la <strong>de</strong>cisión a<br />
a<strong>do</strong>ptar haya <strong>de</strong> ser coinci<strong>de</strong>nte con la STS 25-<br />
marzo-1994 Ar. 2.638, en la que a Auxiliares <strong>de</strong><br />
Puericultura –también proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l INAS y<br />
transferidas a la Comunidad Autónoma <strong>de</strong><br />
Madrid– se les reconoció el <strong>de</strong>recho a percibir la<br />
retribución correspondiente a la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Educa<strong>do</strong>r, porque existía el<br />
ejercicio efectivo <strong>de</strong> tales funciones (este era<br />
presupuesto <strong>de</strong> hecho indiscuti<strong>do</strong>, inexistente en<br />
el presente caso), cuyo conteni<strong>do</strong> en el correlativo<br />
Convenio Colectivo se <strong>de</strong>sconoce, porque no<br />
constaba mediase una exigencia legal, que no<br />
convencional, <strong>de</strong> título oficial específico<br />
habilitante <strong>de</strong>l que careciesen (reiteran<strong>do</strong> en este<br />
aspecto, criterio ya senta<strong>do</strong> por las SSTS 30-<br />
marzo-1992 Ar. 1.887, 25-marzo-1994 Ar. 2.638,<br />
27-diciembre-1994 Ar. 10.710, 30-mayo-1996<br />
Ar. 4.709, 19-abril-1996 Ar. 3.327, 4-junio-1996<br />
Ar. 4.481, 12-junio-1996 Ar. 5.066, 15-julio-1996<br />
Ar. 5.989, 22-julio-1996 Ar. 6.384, 23-<br />
septiembre-1996 Ar. 6.767, 23-septiembre-1996<br />
Ar. 6.768, 30-septiembre-1996 Ar. 6.955, 10-<br />
octubre-1996 Ar. 7.612, 23-octubre-1996 Ar.<br />
7.788, 20-marzo-1997 Ar. 2.593, 11-mayo-1997<br />
Ar. 3.974, 15-mayo-1997 Ar. 4.099 y 3-julio-<br />
1997 Ar. 5.696), y porque –en ello coinci<strong>de</strong> el<br />
caso <strong>de</strong> autos– tampoco se trataba <strong>de</strong> una relación<br />
estatutario-administrativa, excluyente <strong>de</strong> aplicarse<br />
el art. 23.3 ET (SSTS 26-julio-1993 Ar. 5.983,<br />
29-octubre-1993 Ar. 8.054 y Auto <strong>de</strong> 11-junio-<br />
1997 Ar. 4.702).<br />
2.- Ahora bien, este tribunal también entien<strong>de</strong> –<br />
como había hecho en las precitadas sentencias,<br />
rectifican<strong>do</strong> la solución a<strong>do</strong>ptada en prece<strong>de</strong>nte<br />
resolución <strong>de</strong> 8-abril-99 R. 435/96 y tras<br />
reconsi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l tema– que el cometi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante exce<strong>de</strong>, con mucho, <strong>de</strong>l previsto para<br />
el/la Auxiliar <strong>de</strong> Puericultura que el Anexo III <strong>de</strong>l<br />
279
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cita<strong>do</strong> Convenio <strong>de</strong>l INAS (“funciones auxiliares<br />
que les encomien<strong>de</strong>n”), o <strong>de</strong>l contempla<strong>do</strong> en el<br />
art. 12 <strong>de</strong> Reglamentación <strong>de</strong> Trabajo para<br />
Guar<strong>de</strong>rías Infantiles, aprobada por OM <strong>de</strong> 18-<br />
enero-72 (alimentación, aseo y bienestar <strong>de</strong> los<br />
niños), precisamente porque el quehacer <strong>de</strong> la<br />
misma –ya referi<strong>do</strong>– se encuentra en coherente<br />
línea con la previsiones contenidas en la LOGSE<br />
y que han queda<strong>do</strong> indicadas. Y esta<br />
consi<strong>de</strong>ración nos lleva a estimar parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda, por enten<strong>de</strong>r que las funciones<br />
ejercitadas tienen perfecta cabida en la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Técnicos especialistas en Jardín <strong>de</strong><br />
Infancia que refiere el art. 15 <strong>de</strong>l RD 1.004/1991<br />
(14-junio) y que expresamente se contempla en el<br />
Anexo II <strong>de</strong>l Convenio Único <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, en el Grupo III<br />
y bajo el nº 50, recogien<strong>do</strong> así una categoría<br />
profesional y correlativas funciones señaladas<br />
imperativamente en la LOGSE para la educación<br />
primaria.<br />
3.- Aunque a la Sala no le consta los concretos<br />
estudios (presumiblemente Formación<br />
Profesional) para la obtención <strong>de</strong>l<br />
correspondiente título <strong>de</strong> Técnico, pero en to<strong>do</strong><br />
caso se ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar: (a).- Que la sala tiene la<br />
convicción –creemos que razonable– <strong>de</strong> que la<br />
formación a<strong>de</strong>cuada se halla alcanzada no sólo<br />
por hecho <strong>de</strong> que se vienen realizan<strong>do</strong> las mismas<br />
funciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1979, sino por los<br />
numerosos cursillos que ostenta la actora –los<br />
folios 24 a 30– y cuya incorporación a autos<br />
viene a proponerse <strong>de</strong> forma implícita (con cita<br />
<strong>de</strong>tallada <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumentos y conteni<strong>do</strong>) en el<br />
propio recurso: “Psicomotricidad”, “El Juego”,<br />
“El Proyecto Educativo”, “Atención a la Primera<br />
Infancia”, “Atención Familiar <strong>de</strong>l Niño con<br />
Parálisis Cerebral”, “La prevención <strong>de</strong><br />
problemáticas <strong>de</strong> menores <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el campo<br />
educativo” y “Perspectivas actuales <strong>de</strong> la Escuela<br />
Infantil en Europa”; es más, rechazamos como<br />
inaceptable hipótesis que la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia<br />
pretendiese cumplir la trascen<strong>de</strong>nte misión <strong>de</strong><br />
educar la infancia (nos remitimos a la Exposición<br />
<strong>de</strong> Motivos <strong>de</strong> los RRDD 1.330 y 1.333/1991, <strong>de</strong><br />
6-septiembre) sin observar las previsiones <strong>de</strong> la<br />
LOGSE en or<strong>de</strong>n al gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> formación y/o<br />
titulación exigible a los educa<strong>do</strong>res, sin someter<br />
al personal al Plan <strong>de</strong> Formación convoca<strong>do</strong> y<br />
homologa<strong>do</strong> por la Administración Educativa al<br />
efecto <strong>de</strong> que el personal carente <strong>de</strong> titulación<br />
obtenga la que resulte habilitante, antes <strong>de</strong> que se<br />
supere el perio<strong>do</strong> transitorio contempla<strong>do</strong> en<br />
aquélla y en la normativa <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo (RD<br />
1.004/1991, <strong>de</strong> 14-junio), tal como se recuerda en<br />
la propia resolución <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> la<br />
reclamación previa. (b).- Que –es más– las<br />
prece<strong>de</strong>ntes conclusiones vienen reforzadas por<br />
los <strong>do</strong>nosos términos <strong>de</strong> los propios recursos<br />
efectua<strong>do</strong>s prece<strong>de</strong>ntemente por la <strong>de</strong>mandada en<br />
las en las actuaciones que dieron lugar a nuestras<br />
sentencias <strong>de</strong> 18-mayo y 30-junio-99, al referir la<br />
existencia en el Convenio Colectivo <strong>de</strong> la aludida<br />
categoría profesional <strong>de</strong> Técnico Especialista en<br />
Jardín <strong>de</strong> Infancia e indicar –en manera que<br />
claramente invita a la solución a<strong>do</strong>ptada por la<br />
Sala– “que lo lógico sería instar <strong>de</strong> la<br />
Administración la urgente convocatoria <strong>de</strong>l<br />
proceso habilitante para acce<strong>de</strong>r” a la indicada<br />
categoría <strong>de</strong> Técnico Especialista; con ello no se<br />
hacía sino reiterar insinuación ya efectuada en la<br />
propia vía administrativa, también en autos<br />
(folios 5 a 9), cuan<strong>do</strong> en la Resolución que<br />
<strong>de</strong>sestimó la reclamación previa y subraya<strong>do</strong> se<br />
indica que “El nuevo sistema educativo <strong>de</strong> la<br />
LOGSE [...] <strong>de</strong>termina las titulaciones<br />
habilitantes <strong>de</strong>l personal competente para aten<strong>de</strong>r<br />
a los niños comprendi<strong>do</strong>s en el primer ciclo (0 a 3<br />
años), Técnicos Especialistas en Jardín <strong>de</strong><br />
Infancia y Técnicos Superiores en Educación<br />
Infantil (FP2), inclui<strong>do</strong>s en el Grupo III,<br />
Categoría 50 <strong>de</strong>l vigente Convenio Colectivo,<br />
categoría no pretendida por la reclamante”.<br />
Palabras que, junto con la máxima “quien pi<strong>de</strong> lo<br />
más, pi<strong>de</strong> lo memos”, nos llevan a excluir que el<br />
reconocimiento <strong>de</strong> retribución por el ejercicio <strong>de</strong><br />
las funciones <strong>de</strong> aquella categoría <strong>de</strong> Técnico<br />
pueda consi<strong>de</strong>rarse una distorsión <strong>de</strong> las<br />
pretensiones y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate, integrante <strong>de</strong><br />
censurable incongruencia. (c).- Lo anteriormente<br />
indica<strong>do</strong> no se obsta por el hecho <strong>de</strong> que sea<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial consolidada en la<br />
interpretación <strong>de</strong>l art. 23.2 ET la <strong>de</strong> que en caso<br />
<strong>de</strong> ejercicio <strong>de</strong> funciones <strong>de</strong> categoría superior<br />
por quienes carecían <strong>de</strong> la titulación exigida, para<br />
tener <strong>de</strong>recho a retribuciones superiores es<br />
necesario no sólo que el ejercicio <strong>de</strong> dichas<br />
funciones <strong>de</strong> categoría superior excedan <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> las que son atribuidas a su categoría<br />
propia, sino que es preciso también que entren <strong>de</strong><br />
lleno en las asignadas a la categoría superior y<br />
sean llevadas a cabo en posesión <strong>de</strong> un título y en<br />
función justamente <strong>de</strong>l título que <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
específico habilita o capacita para su realización<br />
(en tal senti<strong>do</strong>, la STS 12-febrero-1997 Ar. 1.261,<br />
dictada en supuesto –también– <strong>de</strong> Educación<br />
Infantil). Y no se obsta, porque –en el caso <strong>de</strong><br />
autos– la Disposición Transitoria Octava <strong>de</strong>l RD<br />
1.004/91 (14-junio) norma que “El personal que<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la entrada en vigor <strong>de</strong> la Ley Orgánica<br />
1/1990, <strong>de</strong> 3 <strong>de</strong> octubre, <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación General<br />
<strong>de</strong>l Sistema Educativo, preste servicios <strong>de</strong> forma<br />
ininterrumpida en los centros a los que se refiere<br />
la disposición transitoria quinta, 1, <strong>de</strong> este Real<br />
Decreto [Centros <strong>de</strong> Educación Preescolar], sin<br />
titulación suficiente, dispondrá <strong>de</strong> un plazo <strong>de</strong><br />
diez años a partir <strong>de</strong> la entrada en vigor <strong>de</strong> la<br />
citada ley para obtener dicha titulación. Durante<br />
este perío<strong>do</strong>, el personal indica<strong>do</strong> podrá seguir<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> su actual puesto <strong>de</strong> trabajo”. O lo<br />
que es igual, la necesidad <strong>de</strong>l título <strong>de</strong> Técnico<br />
Especialista en Jardín <strong>de</strong> Infancia únicamente<br />
280
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
resulta legalmente imperativa –base <strong>de</strong> la citada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia– para la actora a partir <strong>de</strong><br />
concluirse el perio<strong>do</strong> transitorio <strong>de</strong> los diez años<br />
(finales <strong>de</strong>l 2000), <strong>de</strong> manera que en el perio<strong>do</strong><br />
objeto <strong>de</strong> reclamación el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> aquellas<br />
funciones <strong>de</strong> superior categoría era plenamente<br />
legítimo.<br />
4.- Por to<strong>do</strong> ello, en observación <strong>de</strong>l sinalagma<br />
existente entre los servicios presta<strong>do</strong>s y los<br />
correlativos salarios que a aquéllos correspon<strong>de</strong>n<br />
(SSTS 30-Septiembre-1996 Ar. 6.955, 11-mayo-<br />
1997 Ar. 3.974 y 3-julio-1997 Ar. 5.696), sin el<br />
obstáculo –ya aludi<strong>do</strong>– <strong>de</strong> la titulación oficial<br />
habilitante, proce<strong>de</strong> por aplicación <strong>de</strong> los arts.<br />
4.2.f) y 39.3 ET, así como 35 CE, el<br />
reconocimiento <strong>de</strong> la retribución propia <strong>de</strong> la<br />
funciones realmente <strong>de</strong>sempeñadas, <strong>de</strong> Técnico<br />
Especialista en Jardín <strong>de</strong> Infancia; consecuencia<br />
que se apoya igualmente en la interdicción <strong>de</strong>l<br />
enriquecimiento sin causa <strong>de</strong> que en supuestos<br />
similares habla la jurispru<strong>de</strong>ncia (SSTS 20-<br />
marzo-1997 Ar. 2.593, 30-mayo-1996 Ar. 4.709 y<br />
30-septiembre-1992 Ar. 6.828). En consecuencia<br />
y habida cuenta <strong>de</strong> que nuestra competencia (lo<br />
hemos <strong>de</strong>staca<strong>do</strong> en diversas ocasiones: así, las<br />
sentencias <strong>de</strong> 9-junio-92 R. 2.541/91, 25-junio-92<br />
R. 1.895/91, 27-marzo-98 R. 2.271/95 y 3-julio-<br />
98 R. 4.633/95), no se extien<strong>de</strong> a las operaciones<br />
matemáticas y los cálculos contables, que no son<br />
misión propia <strong>de</strong>l tribunal, sino que las<br />
ciertamente complejas han <strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> la<br />
correspondiente prueba pericial a valorar por los<br />
organismos jurisdiccionales, y las que revistan<br />
una mayor elementalidad han <strong>de</strong> ser realizadas<br />
por la parte y meramente comprobadas por la<br />
sala,<br />
Fallamos<br />
Que acogien<strong>do</strong> parcialmente el recurso,<br />
revocamos la sentencia que con fecha 12-julio-<br />
1996 ha si<strong>do</strong> dictada en autos proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Ferrol y<br />
estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda que dio origen a<br />
las presentes actuaciones, <strong>de</strong>claramos el <strong>de</strong>recho<br />
<strong>de</strong> la actora <strong>do</strong>ña A.P.L. a percibir en el perio<strong>do</strong><br />
reclama<strong>do</strong> 18-enero-95 a 18-enero-96– el salario<br />
correspondiente a la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Técnico Especialista en Jardín <strong>de</strong> Infancia, y<br />
con<strong>de</strong>namos a la <strong>de</strong>mandada CONSELLERÍA<br />
DE FAMILIA, MULLER E XUVENTUDE DE<br />
LA XUNTA DE GALICIA a estar y pasar por la<br />
presente <strong>de</strong>claración y a que le abone las<br />
diferencias entre la remuneración percibida y la<br />
propia <strong>de</strong> aquella categoría.<br />
S. S.<br />
2886 RECURSO Nº 0276/00<br />
IMPROCEDENCIA DE DEMANDA SOBRE<br />
REVISIÓN DE CONTRATO, DADA A<br />
INEXISTENCIA DE INCUMPRIMENTO<br />
CONTRACTUAL DO EMPRESARIO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a dieciocho <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 0276/00,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n R.H.M., en nombre<br />
y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n A.M.A.M., <strong>do</strong>n A.C.B.,<br />
<strong>do</strong>n M.C.R., <strong>do</strong>n M.R.F., <strong>do</strong>n P.P.D., <strong>do</strong>n R.M.B.<br />
y <strong>do</strong>n J.F.M., contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 632/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.M.A.M., <strong>do</strong>n<br />
A.C.B., <strong>do</strong>n M.C.R., <strong>do</strong>n M.R.F., <strong>do</strong>n P.P.D., <strong>do</strong>n<br />
R.M.B. y <strong>do</strong>n J.F.M, sobre rescisión <strong>de</strong> contrato,<br />
frente a las empresas “V.I.M., S.A.” y “P.V.,<br />
S.A.”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha siete <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia,<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Para la empresa “V.I.M., S.A.”.,<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> concesionario <strong>de</strong><br />
vehículos (BMW), vienen prestan<strong>do</strong> servicios los<br />
actores con las siguientes antigüeda<strong>de</strong>s,<br />
categorías y salarios mensuales prorratea<strong>do</strong>s: <strong>do</strong>n<br />
A.M.A.M. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 27 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1990, como<br />
oficial <strong>de</strong> 2ª y 133.539.- pts., <strong>do</strong>n A.C.B., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1990, como peón y 117.931.- pts.,<br />
<strong>do</strong>n M.C.R., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1990, como<br />
Oficial <strong>de</strong> 1ª y 139.537.- pts., <strong>do</strong>n M.R.F., <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1996, como peón y 113.303.-<br />
pts., <strong>do</strong>n P.P.D., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 6 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1.993,<br />
como oficial <strong>de</strong> 2ª administrativo y 132.757.- pts.,<br />
<strong>do</strong>n R.M.B., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 7 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1993,<br />
como peón y 117.930.- pts. y <strong>do</strong>n J.F.M., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
6 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996, como or<strong>de</strong>nanza y 108.625.-<br />
281
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
pts. Segun<strong>do</strong>.- Solicitan los actores la rescisión <strong>de</strong><br />
su contrato en base a que, según ellos, la empresa<br />
les a<strong>de</strong>uda el salario <strong>de</strong> octubre y no le da trabajo<br />
efectivo, y que está retiran<strong>do</strong> material <strong>de</strong> la<br />
empresa.- Tercero.- La empresa abonó a los<br />
actores el salario <strong>de</strong> octubre a principios <strong>de</strong><br />
noviembre, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo habitual en la<br />
empresa. Asimismo, abonó las cuotas a la<br />
Seguridad Social al menos hasta el mes <strong>de</strong><br />
septiembre inclusive.- Cuarto.- El día 20 <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong>l presente año, “BMW I., S.A.” remitió escrito<br />
a la <strong>de</strong>mandada “V., S.A.” comunicán<strong>do</strong>le que<br />
rescindía el contrato <strong>de</strong> concesión <strong>de</strong> forma<br />
inmediata y asimismo publicó diversos anuncios<br />
en la prensa local ponien<strong>do</strong> tal circunstancia en<br />
conocimiento <strong>de</strong> los usuarios para que se<br />
dirigiesen a otros concesionarios en Galicia. A<br />
raíz <strong>de</strong> esta circunstancia “V., S.A.” empezó <strong>de</strong><br />
forma paulatina a tener menos trabajo, si bien aún<br />
en los meses <strong>de</strong> octubre y noviembre tuvo<br />
actividad que se tradujo en: ventas <strong>de</strong> recambios<br />
por importe <strong>de</strong> 8.570.790 pesetas en octubre <strong>de</strong><br />
las que 5.846.121 pesetas fueron <strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s al<br />
propio taller y 9.064.990 en noviembre, <strong>de</strong> las<br />
que 2.620.721 fueron al propio taller; en octubre<br />
entraron en taller para cambios <strong>de</strong> aceite,<br />
pequeñas reparaciones, etc. 219 vehículos y en<br />
noviembre 125, habién<strong>do</strong>se factura<strong>do</strong> por tal<br />
concepto 640´49 horas en octubre y 225´36 en<br />
noviembre. En tales meses los actores tuvieron el<br />
siguiente trabajo: <strong>do</strong>n P. es el encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
recibir los vehículos, <strong>do</strong>n R. es encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
recambios, <strong>do</strong>n J. estuvo <strong>de</strong> vacaciones en<br />
noviembre, <strong>do</strong>n A.M. es mecánico electricista y<br />
se <strong>de</strong>dicó a cambiar aceite a los vehículos por<br />
falta <strong>de</strong> otra actividad, <strong>do</strong>n A. está en lava<strong>do</strong> y<br />
viene lavan<strong>do</strong> 3 ó 4 coches por semana y limpia<br />
su sección y el taller cuan<strong>do</strong> antes lavaba más<br />
coches y sólo limpiaba su sección, <strong>do</strong>n M. es<br />
mecánico y tiene menos trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que la<br />
empresa perdió la concesión pero to<strong>do</strong>s los días<br />
tiene algo <strong>de</strong> trabajo y <strong>do</strong>n M.C. es pintor y<br />
realizó algún trabajo en noviembre, pero poco.-<br />
Quinto.- El día 11 <strong>de</strong> noviembre la empresa “V.,<br />
S.A.” dirigió carta a to<strong>do</strong>s sus emplea<strong>do</strong>s<br />
comunicán<strong>do</strong>les que se le había anula<strong>do</strong> el<br />
contrato <strong>de</strong> concesión por parte <strong>de</strong> “BMW I.,<br />
S.A.”, y ello <strong>de</strong>jaba a la empresa prácticamente<br />
sin actividad, por lo que iba plantear expediente<br />
<strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo para extinguir los<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo por causas económicas y <strong>de</strong><br />
producción y que ese día empezaba el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
consultas. El mismo día presentó escrito ante la<br />
<strong>de</strong>legación provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> instan<strong>do</strong> la<br />
incoación <strong>de</strong>l correspondiente expediente <strong>de</strong><br />
regulación <strong>de</strong> empleo. El día 22 <strong>de</strong> noviembre se<br />
celebró reunión <strong>de</strong> la dirección <strong>de</strong> la empresa con<br />
to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res, salvo 4 que estaban<br />
ausentes, con el siguiente resulta<strong>do</strong>: aprobación<br />
<strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> los contratos: 10 votos a favor<br />
y 3 abstenciones, no aprobación: 5 votos a favor<br />
que fueron <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> los <strong>de</strong>mandantes, no estan<strong>do</strong><br />
presentes los otros 2: <strong>do</strong>n J.F. y <strong>do</strong>n M.R., ambos<br />
<strong>de</strong> vacaciones. El perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas terminó el<br />
día 29 y no consta aún resolución <strong>de</strong> la autoridad<br />
laboral.- Sexto.- Presentada por los actores<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el S.M.A.C. el día 4<br />
<strong>de</strong> noviembre, instan<strong>do</strong> la resolución <strong>de</strong> sus<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo, la misma tuvo lugar en fecha<br />
12 con resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin efecto. Séptimo.- “V.,<br />
S.A.” fue constituida mediante escritura público<br />
otorgada en fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1984 por<br />
<strong>do</strong>n M.P.A., <strong>do</strong>ña M.P.P.E., <strong>do</strong>n R.P.E. y <strong>do</strong>n<br />
J.A.P.E., con <strong>do</strong>micilio en Vigo, c/..., capital <strong>de</strong><br />
2´5 millones <strong>de</strong> pesetas, dividi<strong>do</strong> en 2.500<br />
acciones <strong>de</strong> 1.000 pesetas cada una, suscritas<br />
1.000 por <strong>do</strong>n M., 750 por <strong>do</strong>n R. y 375 cada uno<br />
<strong>de</strong> los otros <strong>do</strong>s socios, sien<strong>do</strong> nombra<strong>do</strong><br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>do</strong>n M., secretario, <strong>do</strong>n J.A.; su objeto<br />
es la venta, reparación, alquiler, guar<strong>de</strong>ría, lava<strong>do</strong><br />
y engrase <strong>de</strong> vehículos, así como la venta <strong>de</strong><br />
recambios y accesorios. El 13 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998<br />
se otorgó escritura por la que cesó el consejo <strong>de</strong><br />
administración y fueron nombra<strong>do</strong>s miembros <strong>de</strong>l<br />
mismo los 4 socios y <strong>do</strong>ña M.P.E.M. y <strong>do</strong>n<br />
M.P.E., sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>s: presi<strong>de</strong>nte: <strong>do</strong>n<br />
M.P.A., vicepresi<strong>de</strong>nte: <strong>do</strong>ña M.P.E.M.,<br />
secretaria: <strong>do</strong>ña M.P.P.E., y los otros 3: vocales.<br />
La co<strong>de</strong>mandada “P.V., S.A.” fue constituida<br />
mediante escritura pública otorgada el 20 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1987 por <strong>do</strong>n M.P.A., <strong>do</strong>ña<br />
M.P.P.E., <strong>do</strong>n R.P.E. y <strong>do</strong>n J.A.P.E., con un<br />
capital <strong>de</strong> 10 millones <strong>de</strong> pesetas dividi<strong>do</strong> en<br />
1.000 acciones <strong>de</strong> 10.000 pesetas cada una que<br />
fue suscrito: 400 por el primero, 150 por <strong>do</strong>ña<br />
M.P. y <strong>do</strong>n J.A. y 300 <strong>do</strong>n R.; fueron nombra<strong>do</strong>s<br />
presi<strong>de</strong>nte: <strong>do</strong>n M., secretario: <strong>do</strong>n J.A., vocales:<br />
los otros <strong>do</strong>s socios, y consejero <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>: <strong>do</strong>n<br />
R.; su <strong>do</strong>micilio se fijó en Vigo...., y su objeto es<br />
la gestión inmobiliaria en general; por escritura<br />
<strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998 cesó el consejo <strong>de</strong><br />
administración y los 4 socios fueron reelegi<strong>do</strong>s<br />
miembros <strong>de</strong>l consejo <strong>de</strong> administración con los<br />
siguientes cargos: presi<strong>de</strong>nte: <strong>do</strong>n M., secretario:<br />
<strong>do</strong>n R. y vocales los otros <strong>do</strong>s socios.- Octavo.-<br />
Por auto <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong> noviembre se <strong>de</strong>cretó el<br />
embargo preventivo <strong>de</strong> bienes <strong>de</strong> las <strong>de</strong>mandadas,<br />
que se llevó a cabo el día 19, procedién<strong>do</strong>se al<br />
embargo <strong>de</strong> los bienes relaciona<strong>do</strong>s en la<br />
diligencia efectuada este último día”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO.- Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong><br />
rescisión <strong>de</strong> contrato interpuesta por <strong>do</strong>n<br />
A.M.A.M., <strong>do</strong>n A.C.B., <strong>do</strong>n M.C.R., <strong>do</strong>n M.R.F.,<br />
<strong>do</strong>n P.P.D., <strong>do</strong>n R.M.B. y <strong>do</strong>n J.F.M. contra las<br />
empresas “V.I.M., S.A.” y “P.V., S.A.”, <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo a éstas <strong>de</strong> las pretensiones<br />
contra ellas <strong>de</strong>ducidas. Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>jar sin efecto el<br />
embargo preventivo <strong>de</strong> bienes <strong>de</strong> las <strong>de</strong>mandadas<br />
acorda<strong>do</strong> mediante Auto <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong><br />
282
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
noviembre y lleva<strong>do</strong> a cabo mediante diligencia<br />
<strong>de</strong> fecha 19 <strong>de</strong> noviembre, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>rse a<br />
alzar dicho embargo una vez que la presente<br />
sentencia sea firme y en caso <strong>de</strong> ser confirmada<br />
<strong>de</strong> ser recurrida.- Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurren los actores la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia que <strong>de</strong>sestimó sus <strong>de</strong>mandas <strong>de</strong><br />
rescisión <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo, solicitan<strong>do</strong> la<br />
revocación <strong>de</strong> la misma y estimación <strong>de</strong> sus<br />
pretensiones, para lo cual, al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.b) LPL, solicitan la revisión <strong>de</strong>l relato<br />
histórico <strong>de</strong> dicha resolución al objeto <strong>de</strong> que se<br />
adicione: A) un ordinal (9) cuya redacción sería<br />
“La sociedad “V.I.M., S.A.” <strong>de</strong> Vigo ha <strong>de</strong>ja<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
pertenecer a la Red <strong>de</strong> concesionarios oficiales <strong>de</strong><br />
“BMV I.”. Para cualquier servicio que precise<br />
pue<strong>de</strong> dirigirse a los concesionarios oficiales <strong>de</strong><br />
Galicia”, cita en apoyo <strong>de</strong> tal pretensión el<br />
<strong>do</strong>cumento obrante al folio 60 <strong>de</strong> los autos. No se<br />
admite dicha modificación por intranscen<strong>de</strong>nte ya<br />
que la existencia <strong>de</strong> tal anuncio aparece recogida<br />
en el hecho cuarto <strong>de</strong> la resolución recurrida. B)<br />
Para adicionar otro hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> (10)<br />
cuyos términos serían: “se le comunica la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> “BMW I., S.A.” <strong>de</strong> poner fin al<br />
mismo. “V.I. S.A.” no dispone <strong>de</strong> la capacidad ni<br />
la credibilidad financiera para <strong>de</strong>sarrollar <strong>de</strong><br />
forma a<strong>de</strong>cuada sus obligaciones”. Grave<br />
incumplimiento <strong>de</strong> las obligaciones <strong>de</strong> pago<br />
contraídas con “BMW F.I. EFC., S.A.”, retraso en<br />
la entrega <strong>de</strong> vehículos a los clientes y la<br />
retención <strong>de</strong> vehículos nuevos en las instalaciones<br />
<strong>de</strong> BMW que conlleva un <strong>de</strong>sprestigio para la<br />
marca”. “Procedan a cesar el uso <strong>de</strong> los signos<br />
distintivos <strong>de</strong> BMW”. Dar cumplimiento a las<br />
disposiciones contractuales para los supuestos <strong>de</strong><br />
extinción <strong>de</strong>l contrato”. Se cita en apoyo <strong>de</strong> tal<br />
pretensión el <strong>do</strong>cumento obrante a los folios 215<br />
y 216 <strong>de</strong> los autos, consistentes en carta <strong>de</strong><br />
extinción <strong>de</strong> la contrata entre la <strong>de</strong>mandada y<br />
“BMW I., S.A.”. No se admite la adición<br />
postulada por cuanto el hecho <strong>de</strong> la rescisión <strong>de</strong> la<br />
concesión resulta indiscuti<strong>do</strong> entre las partes,<br />
acepta<strong>do</strong> y referencia<strong>do</strong> por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia en el relato <strong>de</strong> proba<strong>do</strong>s, hecho<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> cuarto, por lo que la extracción<br />
<strong>de</strong> expresiones <strong>de</strong> dicha carta para referenciarlas<br />
en el relato histórico carece <strong>de</strong> viabilidad alguna.<br />
C) Para que se adicione un ordinal nuevo (11) <strong>de</strong>l<br />
siguiente tenor “…caída en pica<strong>do</strong> <strong>de</strong> las ventas<br />
por la rescisión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> la concesión <strong>de</strong><br />
BMW. Facturación perío<strong>do</strong> mayo a noviembre<br />
98: 7641.027.000 ptas.; perío<strong>do</strong> mayo noviembre<br />
99: 539.576. 000 ptas.; febrero a mayo 99:<br />
374.961.000 ptas.; agosto a noviembre<br />
196.273.000 ptas.; -178.688.000 ptas. en los<br />
últimos cuatro meses antes <strong>de</strong>l cierre <strong>de</strong><br />
“VEINSA”. Ventas vehículos nuevos BMW<br />
enero a mayo 99 88 unida<strong>de</strong>s. enero septiembre 9<br />
unida<strong>de</strong>s”. Cita en apoyo <strong>de</strong> su pretensión<br />
revisora los <strong>do</strong>cumentos obrantes a los folios 218<br />
y 219 <strong>de</strong> los autos. Se admite la adición que se<br />
propone si bien con las correcciones relativas al<br />
último perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> ventas que será junio a<br />
noviembre y el signo negativo <strong>de</strong>l importe <strong>de</strong> los<br />
últimos meses <strong>de</strong> facturación, adición que<br />
constituirá el ordinal noveno <strong>de</strong> los autos.<br />
SEGUNDO.- En se<strong>de</strong> jurídica, con amparo en el<br />
art. 191.c) LPL, se <strong>de</strong>nuncia infracción por<br />
inaplicación o aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 50.1.a)<br />
y c) LET. El argumento consiste en que los<br />
actores son trabaja<strong>do</strong>res cualifica<strong>do</strong>s que no se<br />
hallan <strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s a la realización <strong>de</strong> sus funciones<br />
por falta <strong>de</strong> trabajo efectivo y limpian<strong>do</strong> el taller,<br />
lo que estiman que constituye modificación<br />
substancial <strong>de</strong> sus condiciones <strong>de</strong> trabajo que<br />
redunda en perjuicio <strong>de</strong> su formación profesional<br />
y menoscabo <strong>de</strong> su dignidad por lo que se solicita<br />
la estimación <strong>de</strong>l recurso y <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda rectora<br />
<strong>de</strong> los autos. El recurso ha si<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> por la<br />
<strong>de</strong>mandada. Para la resolución <strong>de</strong>l litigio se ha <strong>de</strong><br />
partir <strong>de</strong> los siguientes extremos: a) que las<br />
categorías profesionales <strong>de</strong> los actores son <strong>de</strong><br />
oficial 2º, A.M., peón A., M.R., y R.; or<strong>de</strong>nanza<br />
J. ; oficial 1º M.C., y oficial 2º administrativo P.<br />
(HP 1º); b) que la <strong>de</strong>mandada pier<strong>de</strong> el contrato<br />
<strong>de</strong> concesión <strong>de</strong> vehículos BMW en mayo 99; c)<br />
que la <strong>de</strong>mandada ha abona<strong>do</strong> a los actores sus<br />
retribuciones hasta octubre 99 inclui<strong>do</strong>; d) que los<br />
actores han teni<strong>do</strong> ocupación efectiva hasta mayo<br />
99 sin contratiempo alguno sien<strong>do</strong> a partir <strong>de</strong><br />
dicha mensualidad cuan<strong>do</strong> con motivo <strong>de</strong> la<br />
rescisión <strong>de</strong> la concesión disminuye el trabajo no<br />
obstante se mantuvo la actividad con ventas <strong>de</strong><br />
vehículos (9) y recambios, así como actividad en<br />
el taller en el que entraron para reparaciones 219<br />
vehículos en octubre y 125 en noviembre,<br />
habien<strong>do</strong> teni<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los actores ocupación,<br />
salvo los que estuvieron <strong>de</strong> vacaciones en<br />
noviembre, sien<strong>do</strong> el que menos trabajo tuvo<br />
M.C. que es pintor y el mecánico electricista,<br />
A.M., que se <strong>de</strong>dico a cambios <strong>de</strong> aceite; e) que la<br />
empresa instó expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong><br />
empleo el 11.11.99 para la extinción <strong>de</strong> los<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la plantilla, cuyo resulta<strong>do</strong><br />
no consta; f) que la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> rescisión <strong>de</strong> los<br />
contratos <strong>de</strong> los actores es <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong><br />
noviembre 99 en la que se invoca como causa <strong>de</strong><br />
la rescisión el impago <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong> octubre 99 y<br />
falta <strong>de</strong> ocupación efectiva. Estableci<strong>do</strong> lo<br />
anterior la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> los autos tiene <strong>do</strong>s<br />
pilares claros: a) impago <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong><br />
octubre (art. 50.1.b) LET; y, b) falta <strong>de</strong> ocupación<br />
efectiva a los actores art. 50.1.c) LET; se efectúa<br />
283
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
esta matización por cuanto así aparece redactada<br />
la <strong>de</strong>manda en sus hechos tercero y quinto <strong>de</strong> la<br />
misma, habién<strong>do</strong>se pronuncia<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia sobre tales extremos en senti<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>sestimatorio especifican<strong>do</strong> en su<br />
fundamentación jurídica precisamente el segun<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> los preceptos cita<strong>do</strong>s, preten<strong>de</strong>n los recurrentes<br />
imponer en esta alzada un giro a su acción cual es<br />
el tratar <strong>de</strong> llevar la cuestión a modificaciones<br />
sustanciales <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo que<br />
redundan en perjuicio <strong>de</strong> su formación, por lo que<br />
se invoca como vulnera<strong>do</strong> el art. 50.1.a) LET y<br />
esta invocación constituye una cuestión nueva ya<br />
que las modificaciones sustanciales que redundan<br />
en perjuicio <strong>de</strong> la formación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y que<br />
pue<strong>de</strong>n justificar la rescisión <strong>de</strong>l contrato a<br />
instancias <strong>de</strong>l mismo, han <strong>de</strong> ser las relacionadas<br />
en el art. 41.1 LET, esto es las modificaciones<br />
referidas a jornada, horario, régimen <strong>de</strong> trabajo a<br />
turnos, sistema <strong>de</strong> remuneración… etc., y ni en<br />
<strong>de</strong>manda ni en acto <strong>de</strong> juicio se invocó por los<br />
<strong>de</strong>mandantes alguna <strong>de</strong> dichas circunstancias, por<br />
lo que en principio tal alegación <strong>de</strong>be ser<br />
<strong>de</strong>sestimada. No obstante y a mayor<br />
abundamiento, dadas las categorías profesionales<br />
<strong>de</strong> los actores y acredita<strong>do</strong> que han segui<strong>do</strong><br />
trabajan<strong>do</strong> en la empresa, aunque con menor<br />
volumen <strong>de</strong> ocupación, en sus respectivas<br />
funciones (pues el mecánico electricista que<br />
realiza cambios <strong>de</strong> aceite, tal actividad no queda<br />
fuera <strong>de</strong> su categoría profesional) no cabe<br />
apreciar ninguna modificación substancial que<br />
implique perjuicio para su formación profesional<br />
o menoscabo <strong>de</strong> su dignidad, por lo que no<br />
vulnera la resolución recurrida el art. 50.1.a) LET<br />
rechazán<strong>do</strong>se el motivo propuesto. En cuanto a la<br />
causa invocada <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> pago, no solo no es<br />
cierta, pues el salario cuya falta <strong>de</strong> pago se<br />
invoca, Octubre 99, les fue abona<strong>do</strong> a principios<br />
<strong>de</strong> noviembre 99 “<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo que es habitual<br />
en la empresa” –<strong>de</strong>clara proba<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia y no se ataca-, sino que a<strong>de</strong>más tal falta<br />
<strong>de</strong> pago en ningún caso podría ser calificada <strong>de</strong><br />
incumplimiento contractual grave y culpable con<br />
entidad suficiente para justificar la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo como preten<strong>de</strong>n los actores,<br />
sien<strong>do</strong> reiterada la <strong>do</strong>ctrina que exige que al<br />
menos existan pendientes <strong>de</strong> pago varias<br />
mensualida<strong>de</strong>s o <strong>de</strong> tratarse <strong>de</strong> impagos parciales<br />
que el montante total impaga<strong>do</strong> sea una cantidad<br />
importante, <strong>de</strong> tal manera que en uno u otro<br />
supuesto que<strong>de</strong> patentizada la voluntad<br />
empresarial <strong>de</strong> incumplir la primera <strong>de</strong> sus<br />
obligaciones, la <strong>de</strong> retribuir el trabajo recibi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>sconocien<strong>do</strong> el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res al<br />
percibo puntual <strong>de</strong> su salario (art. 4.2.f) LET )<br />
circunstancias que no concurren en el presente<br />
supuesto. Por último y aunque ahora ya no se<br />
menciona, la falta <strong>de</strong> ocupación efectiva como<br />
causa <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo a<br />
instancias <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, como vulneración<br />
empresarial <strong>de</strong> art. 4.2.a) LET, exige que tal falta<br />
<strong>de</strong> ocupación sea grave no sien<strong>do</strong> suficiente para<br />
justificar la extinción <strong>de</strong>l contrato la existencia <strong>de</strong><br />
breves espacios <strong>de</strong> tiempo sin ocupación <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r o cuan<strong>do</strong> tales faltas <strong>de</strong> ocupación<br />
carecen <strong>de</strong> culpabilidad en el emplea<strong>do</strong>r por no<br />
respon<strong>de</strong>r a una intención <strong>de</strong> perjudicar al<br />
trabaja<strong>do</strong>r, gravedad que en el presente supuesto<br />
no concurre pues la patronal ha manteni<strong>do</strong><br />
abiertas al público sus instalaciones, liquidan<strong>do</strong><br />
existencias <strong>de</strong> su almacén, vendien<strong>do</strong> vehículos y<br />
reparan<strong>do</strong> los que solicitaron sus servicios,<br />
consecuentemente si bien existió una clara<br />
disminución <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> trabajo en la empresa,<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la contrata <strong>de</strong><br />
concesión, la <strong>de</strong>mandada ha actua<strong>do</strong> con<br />
corrección y prontitud frente a tal situación<br />
tramitan<strong>do</strong> el oportuno expediente <strong>de</strong> regulación<br />
<strong>de</strong> empleo cuan<strong>do</strong> la liquidación <strong>de</strong> la actividad<br />
se acerca a su fin por ello no concurre en su<br />
conducta causa alguna que justifique la extinción<br />
<strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> los actores por su voluntad,<br />
por lo que la resolución recurrida ha <strong>de</strong> ser<br />
confirmada en su integridad. En similar senti<strong>do</strong> se<br />
pronuncian STSJ <strong>de</strong> Valencia 30.01.96 y 28.04.95<br />
y STSJ <strong>de</strong> Cataluña 18.01.93.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto, vistos los preceptos cita<strong>do</strong>s<br />
y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> Sr. H.M., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> los actores, contra la sentencia<br />
dictada el 07.12.99 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº<br />
1 <strong>de</strong> Vigo en autos nº 632-99 sobre rescisión <strong>de</strong><br />
contrato, segui<strong>do</strong>s a instancias <strong>de</strong> A.M.A.M.,<br />
A.C.B., M.C.R., M.R.F., P.P.D., R.M.B. y J.F.M.,<br />
contra “V.I.M., S.A. ” y contra “P.V., S.A.”,<br />
resolución que se mantiene en su integridad.<br />
S. S.<br />
2887 RECURSO Nº 378/00<br />
INEXISTENCIA DE TRANGRESIÓN DA BOA<br />
FE CONTRACTUAL, DETERMINANTE DA<br />
IMPROCEDENCIA DO DESPEDIMENTO<br />
OCORRIDO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Manuel Mariño<br />
Cotelo<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
284
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 378/2000<br />
interpuesto por la empresa “S.C., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 751/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña J.C.M.L. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
“S.C., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 29 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La actora presta servicios para la<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1974, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> auxiliar <strong>de</strong> caja y<br />
percibien<strong>do</strong> un salario mensual prorratea<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
96.000 ptas. mensuales. Es miembro <strong>de</strong>l Comité<br />
<strong>de</strong> Empresa./SEGUNDO.- Con fecha 3 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999 se le notifica el inicio <strong>de</strong> expediente<br />
disciplinario, finaliza<strong>do</strong> el 27 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999<br />
por carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en base a los hechos que en<br />
la misma se recogen./TERCERO.- De los hechos<br />
imputa<strong>do</strong>s a la actora han queda<strong>do</strong> proba<strong>do</strong>s los<br />
siguientes: En relación a los <strong>de</strong>l día 21 <strong>de</strong> julio,<br />
un miembro <strong>de</strong> la empresa “L.S.” adquirió unos<br />
productos en el supermerca<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> presta<br />
servicios la actora por importe <strong>de</strong> 1289 pts. Esta a<br />
la hora <strong>de</strong> cobrar pasó los productos por el<br />
scanner <strong>de</strong> la caja registra<strong>do</strong>ra, y anuló la<br />
operación emitien<strong>do</strong> un ticket que refleja<br />
TRANSACCION ANULADA. Seguidamente<br />
otro miembro <strong>de</strong> la empresa citada adquirió<br />
artículos por valor <strong>de</strong> 653 pts. que la actora ticó, y<br />
seguidamente un tercer miembro adquirió <strong>do</strong>s<br />
artículos por valor <strong>de</strong> 648 pts. que pagó y la<br />
actora ticó, y seguidamente otro artículo por valor<br />
<strong>de</strong> 415 pts, compra <strong>de</strong> la que la actora hizo la<br />
operación <strong>de</strong> transacción anulada. El día 20 <strong>de</strong><br />
julio se repiten las operaciones, adquirien<strong>do</strong><br />
productos por importe <strong>de</strong> 1.443 pts, y llevan<strong>do</strong> a<br />
cabo la actora la operación <strong>de</strong> transacción<br />
anulada. El día 21 <strong>de</strong> julio se repiten las<br />
operaciones, adquirien<strong>do</strong> productos por importe<br />
<strong>de</strong> 1.609 pts y efectuan<strong>do</strong> la actora la operación<br />
<strong>de</strong> transacción anulada, lo que igualmente sucedió<br />
el día 26 <strong>de</strong> julio. CUARTO.- Verifica<strong>do</strong>s los días<br />
señala<strong>do</strong>s los rollos <strong>de</strong> caja, se comprueba que en<br />
los mismos constan las operaciones señaladas<br />
como transacciones anuladas. Al realizar cuadre<br />
final <strong>de</strong> caja en cada uno <strong>de</strong> los días se comprobó<br />
un sal<strong>do</strong> negativo <strong>de</strong> 534 pts, 526 pts, 311 pts y<br />
199 pts en cada uno <strong>de</strong> los días señala<strong>do</strong>s. No ha<br />
queda<strong>do</strong> suficientemente proba<strong>do</strong> que el personal<br />
<strong>de</strong> LODGE haya abona<strong>do</strong> las compras anuladas<br />
ni que los productos señala<strong>do</strong>s hayan si<strong>do</strong><br />
retira<strong>do</strong>s por aquellos. QUINTO.- Se acordó para<br />
mejor proveer la práctica <strong>de</strong> diligencia judicial<br />
consistente en la comprobación en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> la posibilidad o no <strong>de</strong> realización <strong>de</strong> la<br />
operaciones señaladas. Se comprobó que para<br />
po<strong>de</strong>r efectuar la operación <strong>de</strong> transacción<br />
anula<strong>do</strong> se ha <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> emitir previamente el ticket<br />
<strong>de</strong> compra, por cuanto la caja no permite dicha<br />
operación, al margen <strong>de</strong> que el cliente se lleve o<br />
no dicho ticket. Dicha compra, que aparece como<br />
anulada no se integra en el dinero <strong>de</strong> caja.<br />
SEXTO.- La empresa “L.S.” se <strong>de</strong>dica a estudios<br />
<strong>de</strong> merca<strong>do</strong> y control <strong>de</strong> calidad. SÉPTIMO.- Se<br />
celebró acto conciliatorio previo sin avenencia”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>ña J.C.M.L., <strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y con<strong>de</strong>no a la empresa, “S.C., S.A.” que<br />
a elección <strong>de</strong> la actora dada su condición <strong>de</strong><br />
representante sindical, a readmitirla en su puesto<br />
y condiciones <strong>de</strong> trabajo, que ha <strong>de</strong> efectuarse en<br />
el plazo <strong>de</strong> cinco días, o lo in<strong>de</strong>mnice con la<br />
cantidad <strong>de</strong> tres millones quinientas ochenta y<br />
seis mil quinientas ochenta y seis pesetas<br />
(3.586.586 pts.), con abono en to<strong>do</strong> caso <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> esta sentencia,<br />
y que hasta la fecha ascien<strong>de</strong>n a la cantidad <strong>de</strong><br />
294.400 pesetas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Contra la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por J.C.M.L.<br />
<strong>de</strong>claró la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y<br />
con<strong>de</strong>nó a la empresa “S.C., S.A.” a que a<br />
elección <strong>de</strong> la actora dada su condición <strong>de</strong><br />
representante sindical a readmitirla en su puesto y<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo, a efectuar en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días o la in<strong>de</strong>mnice con la cantidad <strong>de</strong><br />
3.586.586 pesetas con abono en to<strong>do</strong> caso <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación, se alza en suplicación la<br />
parte <strong>de</strong>mandada, articulan<strong>do</strong> su recurso en base a<br />
<strong>do</strong>s motivos, en el primero <strong>de</strong> los cuales con<br />
amparo procesal en el artículo 191.b) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, preten<strong>de</strong> la revisión <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
y en el segun<strong>do</strong>, con la cobertura procesal <strong>de</strong>l<br />
artículo 191.c) <strong>de</strong> la propia Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, <strong>de</strong>nuncia, en se<strong>de</strong> jurídica, la infracción<br />
<strong>de</strong>l artículo 54.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SEGUNDO.- En relación con la pretendida<br />
modificación <strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la resolución<br />
<strong>de</strong> instancia, cabe establecer que como tiene<br />
285
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> reiteradamente este tribunal, la<br />
flexibilización en el formalismo exigible para<br />
interponer el recurso <strong>de</strong> suplicación, no pue<strong>de</strong><br />
llevar a una impugnación abierta y libre ya que<br />
ello atentaría contra la seguridad jurídica y<br />
situaría a la parte recurrida en manifiesta<br />
in<strong>de</strong>fensión, sien<strong>do</strong> así que, a tenor <strong>de</strong> reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong> ociosa cita, el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, por su naturaleza extraordinaria, no<br />
permite una nueva valoración <strong>de</strong> la prueba<br />
practicada como si <strong>de</strong> una segunda instancia se<br />
tratara, ni la parte interesada pue<strong>de</strong> conseguir<br />
modificar los hechos proba<strong>do</strong>s si no es por el<br />
cauce y con los requisitos legales exigi<strong>do</strong>s por el<br />
artículo 190 (hoy 191.b)) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral y ello siempre que las<br />
pruebas <strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas<br />
pongan <strong>de</strong> manifiesto un error inequívoco y<br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, es <strong>de</strong>cir, que se <strong>de</strong>sprenda<br />
<strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> claro y concluyente sin necesidad <strong>de</strong><br />
acudir a conjeturas o hipótesis más o menos<br />
razonables o lógicas, sin que pueda <strong>de</strong>s<strong>de</strong>ñarse el<br />
hecho <strong>de</strong> que tampoco es admisible que la parte<br />
intente sustituir con su interesa<strong>do</strong> parecer el<br />
siempre más objetivo criterio <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, sien<strong>do</strong><br />
así que, en el presente supuesto la parte<br />
<strong>de</strong>mandada no apoya su pretensión revisoria en<br />
prueba <strong>do</strong>cumental o pericial, únicas hábiles al<br />
efecto, llevan<strong>do</strong> a cabo una serie <strong>de</strong><br />
disquisiciones y conjeturas en or<strong>de</strong>n a lo que,<br />
para dicha parte, <strong>de</strong>be extraerse <strong>de</strong>l resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la testifical, en concreto la rendida por el personal<br />
al servicio <strong>de</strong> la entidad “L.S.”, cuyos informes<br />
obran en el expediente disciplinario que se le<br />
instruyó a la actora, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong>stacarse que en<br />
to<strong>do</strong> caso el propio informe no sería sino “prueba<br />
testifical <strong>do</strong>cumentada” y por en<strong>de</strong>, sin<br />
virtualidad a efectos <strong>de</strong> la modificación <strong>de</strong>l relato<br />
histórico en base a ellos, <strong>de</strong> manera que lo que se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l motivo primero <strong>de</strong>l recurso es la<br />
pretensión <strong>de</strong> la entidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> que se<br />
sustituya la tesis argumental <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia por la suya propia, lo que no <strong>de</strong>viene<br />
proce<strong>de</strong>nte en atención a lo antedicho, sin que la<br />
pretendida contradicción que dice existente entre<br />
el hecho cuarto y los prece<strong>de</strong>ntes ordinales <strong>de</strong> la<br />
resultancia fáctica <strong>de</strong> la resolución “a quo”, por<br />
más que no constatada, constituya bagaje asaz<br />
para el éxito <strong>de</strong> sus pretensiones, pues aún cuan<strong>do</strong><br />
el juez utilice, en el ordinal tercero, el verbo<br />
“adquirir” para referirse a la actuación <strong>de</strong>l<br />
personal <strong>de</strong> “L.S.”, el contexto <strong>de</strong>l propio ordinal<br />
y <strong>de</strong> los siguientes, revela que la tesis argumental<br />
<strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r es, en to<strong>do</strong> momento, proclive a la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que no se produjo el abono <strong>de</strong><br />
los productos y por en<strong>de</strong> que no hubo apropiación<br />
por parte <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra, habien<strong>do</strong> hecho uso,<br />
el referi<strong>do</strong> juez “a quo” <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s que en<br />
or<strong>de</strong>n a la valoración e interpretación <strong>de</strong> la prueba<br />
le confiere el artículo 97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, en consecuencia, ha <strong>de</strong><br />
rechazarse la pretensión <strong>de</strong> la mercantil<br />
<strong>de</strong>mandada relativa a la modificación <strong>de</strong>l ordinal<br />
cuarto <strong>de</strong> los que constituyen el relato histórico <strong>de</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
TERCERO.- En lo atinente a la censura jurídica a<br />
que se contrae el motivo segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso, en<br />
el que se <strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l artículo 54.d)<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, la misma suerte<br />
<strong>de</strong>sestimatoria ha <strong>de</strong> acompañar a lo postula<strong>do</strong><br />
por la empresa interpelada y es que, inaltera<strong>do</strong> el<br />
relato fáctico <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> instancia,<br />
tampoco existe base para apreciar un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>nte por transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual o abuso <strong>de</strong> confianza en el <strong>de</strong>sempeño<br />
<strong>de</strong>l trabajo, pues no ha queda<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente<br />
acredita<strong>do</strong> el abono <strong>de</strong> los productos ni la retirada<br />
<strong>de</strong> estos por parte <strong>de</strong> las personas al servicio <strong>de</strong> la<br />
entidad “L.S.” y por en<strong>de</strong> tampoco se ha<br />
constata<strong>do</strong> que la <strong>de</strong>mandante se hubiese<br />
apropia<strong>do</strong> <strong>de</strong> cantidad alguna <strong>de</strong> dinero, por<br />
cuanto su certeza no resulta ni <strong>de</strong>l relato fáctico ni<br />
<strong>de</strong> la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida, como refleja el fundamento jurídico<br />
tercero <strong>de</strong> la sentencia “a quo” sien<strong>do</strong> así que “es<br />
evi<strong>de</strong>nte que la actividad probatoria <strong>de</strong>bió ser más<br />
amplia por parte <strong>de</strong> la empresa porque si ya el día<br />
<strong>de</strong>l juicio los hechos imputa<strong>do</strong>s ofrecieron serias<br />
dudas al juzga<strong>do</strong>r, a la vista <strong>de</strong> la prueba en su<br />
conjunto, todavía estas se acrecientan”, esto es, <strong>de</strong><br />
lo asevera<strong>do</strong> por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia es<br />
da<strong>do</strong> colegir que no existe actividad probatoria<br />
asaz para adverar la existencia <strong>de</strong> actuación<br />
irregular por parte <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra que<br />
justificase el pretendi<strong>do</strong> incumplimiento<br />
contractual grave y culpable <strong>de</strong>l artículo 54.d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res que le imputa la<br />
contraparte, ponien<strong>do</strong> <strong>de</strong> manifiesto, por un la<strong>do</strong>,<br />
la penuria probatoria <strong>de</strong>sarrollada por la empresa<br />
en el acto <strong>de</strong> juicio y, por otra, contrastan<strong>do</strong> y<br />
aprecian<strong>do</strong> razonadamente el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> las<br />
distintas pruebas practicadas bajo los principios<br />
<strong>de</strong> oralidad, inmediación y contradicción, a tenor<br />
<strong>de</strong>l antes cita<strong>do</strong> artículo 97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, en concreto, la testifical<br />
propuesta por la empresa y <strong>de</strong>l reconocimiento<br />
judicial efectua<strong>do</strong>, en se<strong>de</strong> <strong>de</strong> diligencias para<br />
mejor proveer, en el centro <strong>de</strong> trabajo, <strong>de</strong> las que<br />
ha extraí<strong>do</strong> unos elementos <strong>de</strong> convicción que<br />
<strong>de</strong>svirtúan las manifestaciones <strong>de</strong> la empresa, por<br />
lo que ha <strong>de</strong> concluirse que la <strong>de</strong>cisión<br />
jurisdiccional <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte, con las consecuencias previstas en<br />
el artículo 56 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
<strong>de</strong>be reputarse correcta y ajustada a <strong>de</strong>recho al no<br />
existir apoyatura asaz para sustituir su objetivo e<br />
imparcial criterio por el mas subjetivo e<br />
interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandada.<br />
CUARTO.- Las costas <strong>de</strong>l presente recurso,<br />
incluyen<strong>do</strong> en concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la actora impugnante la suma <strong>de</strong> 25.000<br />
pesetas, han <strong>de</strong> ser impuestas a la empresa<br />
286
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
recurrente, ex artículo 233 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral.<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la <strong>de</strong>mandada “S.C., S.A.” contra<br />
la sentencia <strong>de</strong> fecha 29 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> esta<br />
ciudad, en los autos nº 751/99 sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> J.C.M.L., confirmamos<br />
dicha resolución <strong>de</strong> instancia, con imposición a la<br />
empresa recurrente <strong>de</strong> las costas causadas en el<br />
recurso, incluyen<strong>do</strong> la cantidad <strong>de</strong> 25.000 ptas. en<br />
concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte<br />
impugnante. Ha <strong>de</strong> darse a los <strong>de</strong>pósitos<br />
constitui<strong>do</strong>s el <strong>de</strong>stino legal.<br />
S. S.<br />
2888 RECURSO Nº 452/99<br />
SECUENCIA DE CONTRATOS TEMPORAIS<br />
CON SOLUCIÓNS DE CONTINUIDADE<br />
SUPERIORES Ó PRAZO DE CADUCIDADE<br />
DA ACCIÓN POR DESPEDIMENTO, EN<br />
PREITO POR DESPEDIMENTO<br />
IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. Outeiriño<br />
Fuente<br />
A Coruña, a veintitrés <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.452/99<br />
interpuesto por M.L.D.V. y E.I.V. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por A.C.F. en reclamación <strong>de</strong><br />
rescisión <strong>de</strong> contrato y <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
M.L.D.V. y E.I.V. en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 224/99 y<br />
405/99 y 405/99 acumula<strong>do</strong>s sentencia con fecha<br />
veintitrés <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> rescisión <strong>de</strong> contrato y estimó la<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Proba<strong>do</strong> que la actora viene<br />
trabajan<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 12 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1990 a 12 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1993, primero para <strong>do</strong>n E.I.V. y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 15 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1993 para <strong>do</strong>ña M.L.D.V.,<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> comercio textil,<br />
ostentan<strong>do</strong> la categoría profesional <strong>de</strong> encargada<br />
<strong>de</strong> establecimiento, percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> cotización <strong>de</strong> 156.149 pesetas;<br />
a<strong>de</strong>más percibe una comisión <strong>de</strong>l 1% mensual<br />
sobre las ventas hasta <strong>do</strong>s millones <strong>de</strong> pesetas y el<br />
3% sobre lo que sobrepase <strong>de</strong> dicha cifra. E.I.V. y<br />
M.L.D.V. son matrimonio y las diversas tiendas<br />
<strong>de</strong> las que son titulares y en la que prestó<br />
servicios la actora, pertenecen a la sociedad <strong>de</strong><br />
gananciales./ SEGUNDO.- La actora estuvo <strong>de</strong><br />
baja por incapacidad temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 28 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1998; permanecien<strong>do</strong> en dicha<br />
situación hasta el día 23 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999, en<br />
que fue dada <strong>de</strong> alta./ TERCERO.- Entre las<br />
tareas que realizaba la actora como encargada <strong>de</strong><br />
la tienda que la parte <strong>de</strong>mandante tiene en la c/...<br />
<strong>de</strong> A Coruña, eran la <strong>de</strong> abrir y cerrar la tienda,<br />
hacer escaparates, cobrar, hacer caja, colocar y<br />
or<strong>de</strong>nar la mercancía, dar instrucciones a los<br />
<strong>de</strong>más emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la tienda./ CUARTO.- A<br />
partir <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
nombró a M.M.C.M. encargada <strong>de</strong> hacer o<br />
montar los escaparates <strong>de</strong> todas las tiendas que<br />
tiene la empresa <strong>de</strong>mandada; así mismo <strong>de</strong>signó a<br />
S.D.O. como cajera <strong>de</strong> la tienda en la que<br />
prestaba sus servicios la <strong>de</strong>mandante./ QUINTO.-<br />
La <strong>de</strong>mandante no ostenta cargo sindical alguno./<br />
SEXTO.- En fecha 16.03.99 se celebró sin<br />
avenencia acto <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC./<br />
SÉPTIMO.- Con fecha 12.04.99 la <strong>de</strong>mandante<br />
recibe comunicación escrita la que literalmente<br />
dice: “M.L.D.V. Sra. <strong>do</strong>ña A.C.F. C/... Ourense.<br />
Vila <strong>de</strong> Cruces, 09.04.99. Muy Sra. Mía: En los<br />
últimos meses se están producien<strong>do</strong> una serie <strong>de</strong><br />
inci<strong>de</strong>ntes en nuestro establecimiento <strong>de</strong> la c/... <strong>de</strong><br />
A Coruña, <strong>de</strong>l que Vd. es encargada, <strong>de</strong> to<strong>do</strong><br />
punto inadmisibles, crean<strong>do</strong> con su conducta un<br />
absoluto <strong>de</strong>sconcierto en sus compañeras <strong>de</strong><br />
trabajo y una falta <strong>de</strong> atención a los clientes, al no<br />
realizar Vd. ninguna <strong>de</strong> las tareas que tiene<br />
encomendadas, ausentán<strong>do</strong>se <strong>de</strong>l trabajo y<br />
provocan<strong>do</strong> serios conflictos, que han<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> enfrentamiento con las <strong>de</strong>más<br />
trabaja<strong>do</strong>ras, que reiteradamente han expresa<strong>do</strong><br />
sus quejas a esta dirección ante las numerosas<br />
irregularida<strong>de</strong>s por Vd. cometidas. Así: El día 24<br />
<strong>de</strong> febrero a media mañana manifestó que se<br />
marchaba <strong>de</strong> compras, no regresan<strong>do</strong> hasta<br />
pasa<strong>do</strong>s 30 minutos. Esta situación se repitió en<br />
días sucesivos, llegan<strong>do</strong> el día 04 <strong>de</strong> marzo a<br />
hacer lo mismo en jornada <strong>de</strong> tar<strong>de</strong>, ausentán<strong>do</strong>se<br />
a las 19,15 horas y no regresan<strong>do</strong> hasta las 20,30<br />
horas. El día 06 <strong>de</strong> marzo apareció a las 10,45<br />
horas, manifestan<strong>do</strong> que venía <strong>de</strong> la peluquería y<br />
287
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
a media mañana, con abrigo y bolso puestos,<br />
atendió a unas clientes, marchán<strong>do</strong>se a las 13,20<br />
horas. El día 11, al producirse una inundación en<br />
el escaparate y mientras sus compañeras<br />
intentaban retirar las prendas para que no se<br />
vieran afectadas, se negó Vd. –como era su<br />
obligación- a informar <strong>de</strong>l suceso a la central. El<br />
día 15 se ausentó a las 11,30 <strong>de</strong> la mañana,<br />
indican<strong>do</strong> que iba al médico y ya no regresó, y en<br />
la jornada <strong>de</strong> tar<strong>de</strong> hizo lo mismo a las 17,00<br />
horas, regresan<strong>do</strong> a las 19,30 horas. EL día 17 <strong>de</strong><br />
marzo se pasó la mañana toman<strong>do</strong> el sol en el<br />
escaparate y los días 18 y 20 <strong>de</strong>l mismo mes no se<br />
presentó en el centro <strong>de</strong> trabajo. El día 22 se negó<br />
a colaborar en recuento <strong>de</strong> mercancías. Al día<br />
siguiente salió a las 16,55 horas y no regresó<br />
hasta las 17,40 horas. El 24 <strong>de</strong> marzo volvió a<br />
manifestar que la operación <strong>de</strong> recuento no era <strong>de</strong><br />
su competencia, y se limitó a recontar perchas. El<br />
día 27 salió a las 10,10 horas y no regresó hasta<br />
las 10,40 horas y el día 29 <strong>de</strong> marzo apareció en<br />
la tienda a las 10,15 horas y en jornada <strong>de</strong> tar<strong>de</strong><br />
salió a las 17,55, no aparecien<strong>do</strong> hasta las 18,30<br />
horas. Estas actuaciones no sólo han <strong>de</strong>teriora<strong>do</strong><br />
el buen clima <strong>de</strong> trabajo que existía en el centro,<br />
sino que, al persistir en las mismas, a pesar <strong>de</strong> las<br />
observaciones <strong>de</strong> las otras trabaja<strong>do</strong>ras,<br />
provocan<strong>do</strong> hechos lamentables como los<br />
anteriormente reseña<strong>do</strong>s o los <strong>de</strong> bailar y cantar<br />
incluso con clientes <strong>de</strong>lante, aban<strong>do</strong>nar el centro<br />
<strong>de</strong> trabajo sin previo aviso, etc., <strong>de</strong>muestran una<br />
conducta <strong>de</strong> continua transgresión a sus<br />
obligaciones y responsabilida<strong>de</strong>s, que nos obligan<br />
a tomar la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> prescindir <strong>de</strong> sus<br />
servicios al amparo <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en el art. 54,<br />
aparta<strong>do</strong>s a), b), d) y e), <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. Dicho <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tendrá efectos <strong>de</strong>l<br />
próximo lunes, día 12, fecha en que tendrá a su<br />
disposición la liquidación <strong>de</strong> haberes y la<br />
<strong>do</strong>cumentación correspondiente. Atentamente.<br />
F<strong>do</strong>. M.L.D.V.”./ OCTAVO.- El importe <strong>de</strong> las<br />
ventas en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada en<br />
el que presta sus servicios la actora sito en la c/...<br />
<strong>de</strong> A Coruña son los siguientes:<br />
Agosto1996, 6.518.777 pesetas<br />
Septiembre1996, 3.919.629 pesetas<br />
Octubre 1996, 5.187.254 pesetas<br />
Noviembre 1996, 4.218.799 pesetas<br />
Diciembre 1996, 5.996.968 pesetas<br />
Enero 1997, 7.316.424 pesetas<br />
Febrero 1997, 5.072.149 pesetas<br />
Marzo 1997, 4.316.666 pesetas<br />
Abril 1997, 4.320.055 pesetas<br />
Mayo 1997, 5.002.152 pesetas<br />
Junio 1997, 5.807.368 pesetas<br />
Julio 1997, 7.532.916 pesetas<br />
Agosto 1997, 5.216.870 pesetas<br />
Septiembre 1997, 3.605.960 pesetas<br />
Octubre 1997, 3.33.369 pesetas(sic)<br />
Noviembre 1997, 3.026.202 pesetas<br />
Diciembre 1997, 3.788.007 pesetas<br />
Enero 1998,<br />
Febrero 1998,<br />
Marzo 1998,<br />
Abril 1998,<br />
Mayo 1998,<br />
Junio 1998,<br />
Julio 1998,<br />
5.522.410 pesetas<br />
4.203.822 pesetas<br />
3.254.149 pesetas<br />
2.610.206 pesetas<br />
4.388.128 pesetas<br />
5.374.063 pesetas<br />
7.758.610 pesetas./<br />
NOVENO.- La <strong>de</strong>mandante acudió a consulta<br />
médica los días siguientes: 11.03.99, 12.03.99,<br />
15.03.99 y 18.03.99./ DÉCIMO.- Con fecha<br />
13.05.99 se celebró sin avenencia acto <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> rescisión <strong>de</strong> contrato formulada por<br />
A.C.F., absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada “M.L.D.V.”<br />
Y “E.I.V.” <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la misma; así<br />
mismo ESTIMANDO la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
formulada por la <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> realiza<strong>do</strong><br />
por la <strong>de</strong>mandada con efectos <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999; en consecuencia <strong>de</strong> tal <strong>de</strong>claración, DEBO<br />
CONDENAR Y CONDENO a la <strong>de</strong>mandada a<br />
que a su opción y en el plazo <strong>de</strong> cinco días,<br />
readmita a la actora en las mismas condiciones<br />
laborales que regían antes <strong>de</strong> producirse el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o que le in<strong>de</strong>mnice en la cantidad <strong>de</strong><br />
3.613.087 pesetas, con abono en ambos casos <strong>de</strong><br />
los salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
sentencia a razón <strong>de</strong> 8.759 pesetas/día”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> rescisión <strong>de</strong> contrato, y acogien<strong>do</strong><br />
la acumulada <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>clara éste<br />
improce<strong>de</strong>nte y con<strong>de</strong>na a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a que<br />
a su opción y en el plazo <strong>de</strong> cinco días, readmita a<br />
la actora en las mismas condiciones laborales que<br />
regían antes <strong>de</strong> producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o a que le<br />
in<strong>de</strong>mnicen en la cantidad <strong>de</strong> 3.613.087 ptas., con<br />
abono en ambos casos <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> dicha sentencia a razón <strong>de</strong> 8.759<br />
ptas. día.<br />
Y contra este pronunciamiento recurren los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>do</strong>ña M.L.D.V. y <strong>do</strong>n E.I.V.<br />
articulan<strong>do</strong> un primer motivo <strong>de</strong> recurso, al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la LPL, en el que<br />
interesan que el hecho proba<strong>do</strong> primero que<strong>de</strong><br />
redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la siguiente forma: “La actora<br />
comenzó a prestar servicios para la empresa<br />
288
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
E.I.V. el 12.02.90, en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
trabajo suscrito al amparo <strong>de</strong>l RD 1.989/89, para<br />
la realización <strong>de</strong> trabajos propios <strong>de</strong> la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> ayte. <strong>de</strong>pendienta, en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo sito en C/... <strong>de</strong> Ourense. Dicho contrato<br />
fue formaliza<strong>do</strong> por una duración inicial <strong>de</strong> seis<br />
meses sien<strong>do</strong> prorroga<strong>do</strong> hasta su duración<br />
máxima legal, finalizan<strong>do</strong> el mismo el 12.02.93, a<br />
cuyo término la trabaja<strong>do</strong>ra percibió y firmó la<br />
correspondiente liquidación y finiquito. El<br />
15.03.93 la patronal M.L.D.V. contrata a la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, como <strong>de</strong>pendienta para<br />
la realización <strong>de</strong> tareas propias <strong>de</strong> dicha categoría<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo que dicha mercantil tiene<br />
en C/... Ourense. En 1994, la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>mandante pasa a <strong>de</strong>sempeñar la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> encargada <strong>de</strong> establecimiento. El<br />
15.05.97, ya en calidad <strong>de</strong> fija <strong>de</strong> plantilla, la<br />
actora se hace cargo <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo sito en<br />
C/... <strong>de</strong> A Coruña”.<br />
La modificación que se propone ha <strong>de</strong> ser<br />
parcialmente acogida, pues la nueva redacción<br />
resulta -con las modificaciones que se dirán- <strong>de</strong> la<br />
<strong>do</strong>cumental que se cita obrante en las actuaciones<br />
(folios 463, 473 a 518 y 521 a 583), <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
rechazarse tal revisión en el particular relativo a<br />
que la trabaja<strong>do</strong>ra -el 12.02.93- percibió y firmó<br />
la correspondiente liquidación y finiquito, ya que<br />
aunque el contrato <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong> empleo que<br />
suscribió con son E.I.V. finalizó en esa fecha, la<br />
hoja <strong>de</strong> salarios en la que consta la liquidación y<br />
finiquito no aparece firmada por la actora.<br />
Igualmente, <strong>de</strong>be mantenerse el salario que la<br />
<strong>de</strong>mandante percibía (156.149 ptas. mensuales),<br />
mas la comisión <strong>de</strong>l 1% mensual sobre las ventas<br />
<strong>de</strong> hasta <strong>do</strong>s millones <strong>de</strong> pesetas, y <strong>de</strong>l 3% sobre<br />
lo que sobrepasase dicha cifra, ascendien<strong>do</strong> tales<br />
comisiones a la cantidad <strong>de</strong> 106.614 ptas.<br />
mensuales, tal como se concreta -aunque con<br />
valor <strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>- en la fundamentación<br />
jurídica <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, pues en este<br />
punto el Juzga<strong>do</strong>r “a quo” ha valora<strong>do</strong><br />
conjuntamente la prueba testifical practicada con<br />
los <strong>de</strong>más medios probatorios obrantes en las<br />
actuaciones, sin que la sala pueda volver a<br />
apreciar la fiabilidad o no <strong>de</strong> dicha prueba<br />
testifical, al ser su valoración privativa <strong>de</strong>l<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia en base a los principios<br />
<strong>de</strong> oralidad, inmediación y contradicción que<br />
rigen en el proceso laboral (arts. 74 y 97.2 LPL).<br />
Por otro la<strong>do</strong>, el hecho octavo en el que consta la<br />
relación <strong>de</strong> ventas durante los <strong>do</strong>s últimos años,<br />
permanece incólume extrayén<strong>do</strong>se <strong>de</strong>l mismo el<br />
promedio mensual <strong>de</strong> comisiones en los <strong>do</strong>s<br />
últimos años.<br />
Consecuentemente, el hecho proba<strong>do</strong> primero<br />
<strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse redacta<strong>do</strong> en los siguientes<br />
términos: “La actora comenzó a prestar servicios<br />
para la empresa E.I.V. el 12.02.90, en virtud <strong>de</strong><br />
contrato <strong>de</strong> trabajo suscrito al amparo <strong>de</strong>l RD<br />
1.989/89, para la realización <strong>de</strong> trabajos propios<br />
<strong>de</strong> la categoría profesional <strong>de</strong> ayte. <strong>de</strong>pendienta,<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo sito en C/... <strong>de</strong> Ourense.<br />
Dicho contrato fue formaliza<strong>do</strong> por una duración<br />
inicial <strong>de</strong> seis meses sien<strong>do</strong> prorroga<strong>do</strong> hasta su<br />
duración máxima legal, finalizan<strong>do</strong> el mismo el<br />
12.02.93. El 15.03.93 la patronal M.L.D.V.<br />
contrata a la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, como<br />
<strong>de</strong>pendienta para la realización <strong>de</strong> tareas propias<br />
<strong>de</strong> dicha categoría en el centro <strong>de</strong> trabajo que<br />
dicha mercantil tiene en C/... Ourense. En 1994,<br />
la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante pasa a <strong>de</strong>sempeñar la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> encargada <strong>de</strong><br />
establecimiento. El 15.05.97, ya en calidad <strong>de</strong> fija<br />
<strong>de</strong> plantilla, la actora se hace cargo <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong><br />
trabajo sito en C/... <strong>de</strong> A Coruña.<br />
La <strong>de</strong>mandante venía percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> 156.149 ptas., mas la comisión <strong>de</strong>l<br />
1% mensual sobre las ventas <strong>de</strong> hasta <strong>do</strong>s<br />
millones <strong>de</strong> pesetas, y <strong>de</strong>l 3% sobre lo que<br />
sobrepasase dicha cifra, ascendien<strong>do</strong> el promedio<br />
<strong>de</strong> tales comisiones en los <strong>do</strong>s últimos años a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 106.614 ptas. mensuales, e<br />
importan<strong>do</strong> su retribución mensual total, incluidas<br />
pagas extras, la suma <strong>de</strong> 262.763 ptas. <strong>do</strong>n E.I.V.<br />
y <strong>do</strong>ña M.L.D.V. son matrimonio”.<br />
SEGUNDO.- Con idéntica cita procesal,<br />
formulan los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s un segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong><br />
suplicación en el que interesan la sustitución <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> cuarto por la redacción alternativa<br />
siguiente: “Las compañeras <strong>de</strong> la actora,<br />
M.M.C.M. y S.D.O. asumieron respectivamente y<br />
con anterioridad al reingreso <strong>de</strong> la actora al<br />
trabajo, las labores <strong>de</strong> diseño y montaje <strong>de</strong><br />
escaparates y control <strong>de</strong> caja. En febrero <strong>de</strong> 1999,<br />
produci<strong>do</strong> el reingreso <strong>de</strong> la actora, la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>ci<strong>de</strong> continuar con dicho esquema <strong>de</strong><br />
funcionamiento, mantenien<strong>do</strong> el po<strong>de</strong>r<br />
direccional <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la tienda”.<br />
El motivo no resulta acogible, pues la<br />
modificación propuesta, aparte <strong>de</strong> ser irrelevante<br />
para la <strong>de</strong>cisión final, se sustenta únicamente en<br />
el parte <strong>de</strong> baja <strong>de</strong> IT que se cita, <strong>de</strong>l cual para<br />
nada se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la citada<br />
modificación.<br />
TERCERO.- Con el mismo amparo procesal<br />
interesan los recurrentes la adición <strong>de</strong> un nuevo<br />
hecho proba<strong>do</strong> con el siguiente conteni<strong>do</strong>: “Los<br />
hechos figura<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> fueron<br />
puestos en conocimiento <strong>de</strong> la empresa por las<br />
compañeras <strong>de</strong> la actora, a medio <strong>de</strong> carta <strong>de</strong><br />
fecha 31.03.99”.<br />
El motivo tampoco prospera, pues dicha carta no<br />
constituye <strong>do</strong>cumento hábil a los efectos <strong>de</strong><br />
revisión (art. 191.b) LPL) en cuanto que su<br />
conteni<strong>do</strong> se refiere a simples manifestaciones <strong>de</strong><br />
otras personas que, a lo sumo, podrían ser<br />
valoradas como prueba testifical, pero no como<br />
<strong>do</strong>cumental apta para la modificación <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s. Por otro la<strong>do</strong>, el que<br />
los hechos imputa<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hayan podi<strong>do</strong> ser o no puestos en conocimiento<br />
289
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> la emplea<strong>do</strong>ra por otras compañeras <strong>de</strong> trabajo,<br />
no modifica las normas relativas a la carga <strong>de</strong> la<br />
prueba que imponían a la empresa la obligación<br />
<strong>de</strong> acreditarlos en el acto <strong>de</strong>l juicio.<br />
CUARTO.- El último <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong> revisión<br />
<strong>de</strong>l relato fáctico interesa asimismo que se recoja<br />
como hecho proba<strong>do</strong> lo siguiente: “La<br />
<strong>de</strong>mandante no justificó <strong>do</strong>cumentalmente ante la<br />
empresa que los días 11, 12, 15 y 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999 tuvo que acudir a consultas médicas<br />
aportan<strong>do</strong> dicha <strong>do</strong>cumental acreditativa en el<br />
acto <strong>de</strong>l juicio. En la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> no se<br />
imputa aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo en los días<br />
11 y 12 <strong>de</strong> marzo. El justificante correspondiente<br />
al día 15 <strong>de</strong> marzo, sólo palia el aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong>l<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo en jornada <strong>de</strong> tar<strong>de</strong>,<br />
permanecien<strong>do</strong> injustificada la ausencia <strong>de</strong> la<br />
actora en jornada <strong>de</strong> mañana.<br />
No consta envío a la empresa <strong>de</strong> justificante por<br />
el aban<strong>do</strong>no <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo durante toda la<br />
jornada <strong>de</strong> los días 18 y 20 <strong>de</strong> marzo, no<br />
<strong>de</strong>tallán<strong>do</strong>se en el recibo correspondiente al día<br />
18, aporta<strong>do</strong> en el acto <strong>de</strong>l juicio, la hora en que<br />
la trabaja<strong>do</strong>ra acudió a consultas, como tampoco<br />
consta entrega <strong>de</strong> baja médica en ninguna <strong>de</strong><br />
dichas fechas”.<br />
El motivo no pue<strong>de</strong> tener favorable acogida, por<br />
cuanto, por un la<strong>do</strong>, preten<strong>de</strong> la adición <strong>de</strong> hechos<br />
negativos que no resultan <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumental<br />
obrante en autos y, por otro, <strong>de</strong> dicha <strong>do</strong>cumental,<br />
obrante a los folios 464 a 470, resulta -<strong>de</strong> forma<br />
positiva- el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> noveno<br />
<strong>de</strong> la resolución recurrida.<br />
QUINTO.- Ya en se<strong>de</strong> jurídica sustantiva, al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la LPL <strong>de</strong>nuncian los<br />
recurrentes infracción <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en los<br />
arts. 54 y 56 <strong>de</strong>l ET, 97 <strong>de</strong> la LPL, 10 <strong>de</strong>l RD<br />
1.438/85, así como <strong>de</strong> lo dispuesto en el RD<br />
1.989/84 y <strong>de</strong>más concordantes, to<strong>do</strong> ello sobre la<br />
base <strong>de</strong> sostener que el juzga<strong>do</strong>r “a quo”, al<br />
estimar la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, ha incurri<strong>do</strong> en<br />
un error, ya que -a su juicio- ni siquiera fueron<br />
cuestiona<strong>do</strong>s por la trabaja<strong>do</strong>ra los hechos<br />
enumera<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, limitán<strong>do</strong>se a<br />
presentar cuatro justificantes <strong>de</strong> asistencia a<br />
consultas médicas, cuyo simple examen revela<br />
que ni son concordantes con los aban<strong>do</strong>nos <strong>de</strong><br />
puesto <strong>de</strong> trabajo que le fueron imputa<strong>do</strong>s, ni<br />
<strong>de</strong>svirtúan el resto <strong>de</strong> las faltas enumeradas, que -<br />
a<strong>de</strong>más- abarcan un perío<strong>do</strong> mucho mayor (<strong>de</strong>l<br />
24/2 al 29/3) al que la actora ha intenta<strong>do</strong><br />
justificar. Asimismo, la in<strong>de</strong>mnización ha si<strong>do</strong><br />
incorrectamente tasada, no solo por fijarse<br />
erróneamente la antigüedad, sino por consi<strong>de</strong>rar<br />
in<strong>de</strong>bidamente proba<strong>do</strong> que la actora percibía<br />
comisiones mensuales sobre ventas.<br />
La censura jurídica que se <strong>de</strong>nuncia no pue<strong>de</strong><br />
prosperar, pues <strong>de</strong>l relato fáctico <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que los hechos imputa<strong>do</strong>s<br />
a la trabaja<strong>do</strong>ra en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> no han<br />
queda<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente acredita<strong>do</strong>s. En efecto, por<br />
un la<strong>do</strong>, consta que la <strong>de</strong>mandante acudió a<br />
consulta médica los días 11, 12, 15 y 18 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que las ausencias <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong><br />
trabajo que se le atribuyen, relativas a los días 15<br />
y 18 <strong>de</strong> dicho mes, <strong>de</strong>ben enten<strong>de</strong>rse como<br />
justificadas y, por tanto, impeditivas <strong>de</strong> la<br />
posibilidad <strong>de</strong> apreciar la existencia <strong>de</strong> un<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte funda<strong>do</strong> en el art. 54.2.a) <strong>de</strong>l<br />
ET, sin que tampoco haya queda<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente<br />
acreditada la ausencia total al trabajo que se le<br />
atribuye como ocurrida el día 20 <strong>de</strong> marzo, según<br />
se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> la valoración realizada en<br />
fundamentación jurídica <strong>de</strong> la sentencia recurrida.<br />
Por otro la<strong>do</strong>, tampoco los restantes hechos que<br />
se <strong>de</strong>scriben en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> -y que hacen<br />
referencia a faltas <strong>de</strong> puntualidad, indisciplina o<br />
<strong>de</strong>sobediencia en el trabajo, y a disminución <strong>de</strong>l<br />
rendimiento (art. 54.2.b) y e) <strong>de</strong>l ET- han si<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>bidamente justifica<strong>do</strong>s, sin que pueda aceptarse<br />
la afirmación <strong>de</strong> recurso relativa a que ni siquiera<br />
fueron cuestiona<strong>do</strong>s por la trabaja<strong>do</strong>ra,<br />
limitán<strong>do</strong>se ésta a presentar cuatro justificantes <strong>de</strong><br />
asistencia a consultas médicas, pues en su<br />
<strong>de</strong>manda niega tajantemente la veracidad <strong>de</strong> tales<br />
imputaciones, sien<strong>do</strong> así que es a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada a quien incumbía la prueba <strong>de</strong> los<br />
hechos motiva<strong>do</strong>res <strong>de</strong> su <strong>de</strong>cisión extintiva (art.<br />
1.214 C.c.), sin que esta sala, da<strong>do</strong> el carácter<br />
extraordinario <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> suplicación, pueda<br />
volver a valorar medios probatorios, como la<br />
confesión o testifical, practica<strong>do</strong>s en el acto <strong>de</strong><br />
juicio <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con los principios <strong>de</strong> oralidad,<br />
inmediación y contradicción. Consecuentemente,<br />
<strong>de</strong>be mantenerse la calificación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como<br />
improce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con lo dispuesto en el<br />
art. 55.4 ET, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> rechazarse igualmente la<br />
alegación relativa al cálculo equivoca<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización por consi<strong>de</strong>rar in<strong>de</strong>bidamente<br />
proba<strong>do</strong> que la actora percibía comisiones<br />
mensuales sobre ventas, ya que rechazada en este<br />
punto -según se razonó-, la revisión <strong>de</strong> hechos<br />
proba<strong>do</strong>s, y acreditada la existencia <strong>de</strong> tales<br />
comisiones, <strong>de</strong>be mantenerse también el salario<br />
total <strong>de</strong> 262.763 ptas. mensuales.<br />
SEXTO.- Finalmente, <strong>de</strong>nuncian los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
en el último motivo <strong>de</strong> recurso, infracción -por<br />
aplicación errónea- <strong>de</strong>l art. 56 <strong>de</strong>l ET, así como<br />
<strong>de</strong> la reiterada <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que citan,<br />
por enten<strong>de</strong>r que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia<br />
infringió el precepto aludi<strong>do</strong> y la <strong>do</strong>ctrina<br />
indicada al calcular la antigüedad <strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l primer contrato en<br />
que trabajó para el empresario E.I.V., en vez <strong>de</strong><br />
hacerlo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15.03.93 en que inició una<br />
relación laboral nueva y distinta para la también<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>do</strong>ña M.L.D.V., habien<strong>do</strong> existi<strong>do</strong><br />
entre ambas solución <strong>de</strong> continuidad y, en to<strong>do</strong><br />
caso, media<strong>do</strong> un plazo superior al <strong>de</strong> 20 días,<br />
previsto para la caducidad <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
290
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
El motivo <strong>de</strong>be prosperar, pues consta acredita<strong>do</strong><br />
que el primer contrato suscrito por la actora con<br />
<strong>do</strong>n E.I.V., en la modalidad <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong><br />
empleo prevista en el RD 1.989/84, <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong><br />
octubre, finalizó el 12.02.93, esto es, al cumplirse<br />
el plazo máximo <strong>de</strong> tres años previsto en el art. 3<br />
<strong>de</strong>l aludi<strong>do</strong> Real Decreto, y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su finalización<br />
hasta la celebración -el 15.03.93- <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong><br />
contrato que la <strong>de</strong>mandante suscribió con la<br />
co<strong>de</strong>mandada <strong>do</strong>ña M.L.D.V., esposa <strong>de</strong>l<br />
anterior, existió solución <strong>de</strong> continuidad y<br />
transcurrieron mas <strong>de</strong> 20 días sin que la<br />
<strong>de</strong>mandante hubiese impugna<strong>do</strong> la extinción <strong>de</strong>l<br />
anterior contrato o, incluso, reclama<strong>do</strong> una<br />
antigüedad superior a la reconocida en ese<br />
segun<strong>do</strong> contrato.<br />
Por ello, resulta aplicable la reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (STS, Sala 4ª, <strong>de</strong> 20 febrero 1997,<br />
21 febrero 1997, 25 marzo 1997, 5 mayo 1997 y<br />
29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1997 (<strong>do</strong>s sentencias) y 17 marzo<br />
1998), conforme a la cual si se ha produci<strong>do</strong> una<br />
interrupción en la secuencia contractual superior a<br />
los veinte días previstos como plazo <strong>de</strong> caducidad<br />
para la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, entonces sólo proce<strong>de</strong><br />
el examen o control <strong>de</strong> legalidad <strong>de</strong> los contratos<br />
celebra<strong>do</strong>s con posterioridad; <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> atenerse<br />
ese control <strong>de</strong> legalidad exclusivamente al último<br />
contrato celebra<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> entre él y el anterior<br />
exista una solución <strong>de</strong> continuidad superior al<br />
plazo <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> la referida acción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, supuesto este último que es el que<br />
concurre en el caso presente.<br />
En consecuencia, los efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte han <strong>de</strong> comportar, en primer<br />
término, que la in<strong>de</strong>mnización prevista en el art.<br />
56 <strong>de</strong>l ET <strong>de</strong>ba calcularse toman<strong>do</strong> como<br />
antigüedad <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra la <strong>de</strong> 15.03.93, fecha<br />
<strong>de</strong>l segun<strong>do</strong> contrato que suscribió con la<br />
co<strong>de</strong>mandada <strong>do</strong>ña M.L.D.V., ascendien<strong>do</strong> dicha<br />
in<strong>de</strong>mnización -salvo error aritmético- a la<br />
cantidad 2.397.263 ptas. Y, en segun<strong>do</strong> término,<br />
que <strong>de</strong> dicha suma <strong>de</strong>ba respon<strong>de</strong>r únicamente la<br />
emplea<strong>do</strong>ra que <strong>de</strong>spidió <strong>do</strong>ña M.L.D.V., pues<br />
aunque ésta sea esposa <strong>de</strong>l co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
E.I.V., ambos son empresarios que regentan<br />
establecimientos comerciales distintos (tenien<strong>do</strong><br />
números <strong>de</strong> empresa también diferentes), <strong>de</strong><br />
mo<strong>do</strong> que la responsabilidad por las<br />
consecuencias legales <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> una <strong>de</strong>cisión<br />
extintiva empresarial <strong>de</strong>clarada improce<strong>de</strong>nte, y<br />
acordada por la esposa respecto <strong>de</strong> una <strong>de</strong> sus<br />
trabaja<strong>do</strong>ras, ha <strong>de</strong> ser asumida solo por ella, lo<br />
cual es distinto <strong>de</strong> la eventual responsabilidad, en<br />
su caso, <strong>de</strong> los bienes gananciales <strong>de</strong>l matrimonio<br />
<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con lo dispuesto en los arts. 1.365. 2º<br />
<strong>de</strong>l C.c. y 6 a 12 <strong>de</strong>l C. <strong>de</strong> co. Proce<strong>de</strong>, por tanto,<br />
estimar en parte el recurso y revocar parcialmente<br />
la sentencia impugnada en el senti<strong>do</strong> que se<br />
concreta en la parte dispositiva <strong>de</strong> esta resolución.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> en parte el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>do</strong>ña M.L.D.V. y<br />
<strong>do</strong>n E.I.V., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 3 <strong>de</strong> Ourense, en los presentes autos<br />
acumula<strong>do</strong>s sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y rescisión <strong>de</strong> contrato,<br />
tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> la actora <strong>do</strong>ña A.C.F.<br />
frente a los referi<strong>do</strong>s recurrentes, <strong>de</strong>bemos<br />
revocar y revocamos parcialmente dicha<br />
sentencia, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> absolver libremente <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n E.I.V.,<br />
y <strong>de</strong> fijar como in<strong>de</strong>mnización por el referi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, la cantidad <strong>de</strong> 2.397.263<br />
ptas., a abonar a la actora, según el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> su<br />
opción, por la con<strong>de</strong>nada <strong>do</strong>ña M.L.D.V. Y<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso en lo <strong>de</strong>más,<br />
confirmamos íntegramente los restantes<br />
pronunciamientos que el fallo impugna<strong>do</strong><br />
contiene.<br />
S. CA.<br />
2889 RECURSO Nº<br />
03/0008947/1996<br />
SIMULACIÓN DE CONTRATACIÓN PARA<br />
OBTER FRAUDULENTAMENTE<br />
PRESTACIÓNS POR DESEMPREGO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veinticinco <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008947/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por S.E.O.,<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (Corcubión (A<br />
Coruña)), representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>n C.C.M., contra Resolución <strong>de</strong> 26.06.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> r. ordinario contra <strong>de</strong> la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> A Coruña confirman<strong>do</strong> Acta <strong>de</strong><br />
Infracción nº 80/95 por obtención in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong><br />
prestaciones <strong>de</strong>sempleo (Expte. 1.792/96). Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD<br />
291
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SOCIAL, representada por el ABOGADO DEL<br />
ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 15 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l Recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- A través <strong>de</strong>l primer motivo <strong>de</strong> impugnación<br />
que esgrime el <strong>de</strong>mandante se viene a alegar el<br />
instituto <strong>de</strong> la prescripción, que <strong>de</strong>be ser<br />
rechazada sin mayor esfuerzo dialéctico, por<br />
cuanto el <strong>de</strong>mandante apela al plazo <strong>de</strong><br />
prescripción <strong>de</strong> <strong>do</strong>s meses (el previsto en el C.<br />
Penal para las faltas) y, subsidiariamente, al plazo<br />
<strong>de</strong> un año, sien<strong>do</strong> así que conforme a art. 4 <strong>de</strong> la<br />
Ley 8/88, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril, <strong>de</strong> Infracciones y<br />
Sanciones <strong>de</strong>l Or<strong>de</strong>n Social, una infracción como<br />
la imputada por la resolución recurrida (la<br />
tipificada en el art. 30.3.3 <strong>de</strong> la referida Ley),<br />
prescribe a los cinco años, to<strong>do</strong> lo más, a los tres<br />
años, si no la incardinamos en el ámbito <strong>de</strong> las<br />
infracciones en materia <strong>de</strong> Seguridad Social o <strong>de</strong><br />
protección por <strong>de</strong>sempleo.<br />
II.- En segun<strong>do</strong> término, se aduce la caducidad<br />
<strong>de</strong>l expediente sanciona<strong>do</strong>r con el argumento <strong>de</strong><br />
que el expediente estuviera paraliza<strong>do</strong> por más <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s meses, referi<strong>do</strong> a <strong>do</strong>s momentos, uno, entre la<br />
fecha <strong>de</strong> la visita <strong>de</strong>l Controla<strong>do</strong>r al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante (31.03.95) y la <strong>de</strong> promoción <strong>de</strong>l acta<br />
<strong>de</strong> infracción (06.07.95), el otro, entre la fecha <strong>de</strong><br />
interposición <strong>de</strong>l recurso ordinario (20.12.95) y la<br />
fecha <strong>de</strong> su resolución (26.06.96).<br />
Una vez más yerra el <strong>de</strong>mandante en cuanto a la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> aquel concreto plazo <strong>de</strong><br />
caducidad (2 meses), pues el plazo <strong>de</strong> caducidad a<br />
consi<strong>de</strong>rar es el <strong>de</strong> seis meses, ya consi<strong>de</strong>remos el<br />
régimen jurídico representa<strong>do</strong> por el art. 61 <strong>de</strong> la<br />
LPA <strong>de</strong> 1958, que aunque no anudaba el efecto<br />
propio <strong>de</strong> la caducidad a la transgresión <strong>de</strong>l<br />
mandato <strong>de</strong> que la tramitación <strong>de</strong>l procedimiento<br />
sanciona<strong>do</strong>r no <strong>de</strong>bía exce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> 6 meses (<strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
que se inicia hasta que se dicta resolución<br />
sanciona<strong>do</strong>ra), o el representa<strong>do</strong> por la Ley 30/92<br />
y su norma <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo, el R.D. 1.398/93, <strong>de</strong> 4<br />
<strong>de</strong> agosto, por el que se aprueba el Reglamento <strong>de</strong><br />
Procedimiento para el ejercicio <strong>de</strong> la potestad<br />
sanciona<strong>do</strong>ra, o en fin, la normativa específica<br />
regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l procedimiento para la imposición<br />
<strong>de</strong> sanciones por infracciones <strong>de</strong> las leyes<br />
sociales, representada por la Ley 8/88, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong><br />
abril, sobre Infracciones y Sanciones <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n<br />
social, y el Decreto 1.869/75, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio, o en<br />
la actualidad, los términos <strong>de</strong>l R.D. 396/96, <strong>de</strong> 1<br />
<strong>de</strong> marzo, que aprueba el Reglamento sobre<br />
Procedimiento para la imposición <strong>de</strong> Sanciones<br />
por Infracciones en el Or<strong>de</strong>n Social y para la<br />
extensión <strong>de</strong> Actas <strong>de</strong> Liquidación <strong>de</strong> Cuotas <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social, que regula en su art. 32.4 la<br />
forma en como opera el instituto <strong>de</strong> la caducidad<br />
adaptán<strong>do</strong>la a la regulación <strong>de</strong> la Ley 30/92, en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> anudarla al momento <strong>de</strong> inicio <strong>de</strong>l<br />
expediente sanciona<strong>do</strong>r propiamente dicho, y que<br />
no es otro que el <strong>de</strong> emisión <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong><br />
infracción, al disponer que si no hubiese recaí<strong>do</strong><br />
resolución transcurri<strong>do</strong>s seis meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha<br />
<strong>de</strong>l acta, tenien<strong>do</strong> en cuenta las posibles<br />
interrupciones <strong>de</strong> su cómputo por causas<br />
imputables a los interesa<strong>do</strong>s o por la suspensión<br />
<strong>de</strong>l procedimiento a que se refieren los arts. 5.1 y<br />
6.1 <strong>de</strong> este Reglamento, se iniciará el cómputo <strong>de</strong>l<br />
plazo <strong>de</strong> treinta días estableci<strong>do</strong> en el art. 43.4 <strong>de</strong><br />
la Ley 30/92, y que transcurri<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong><br />
caducidad el órgano competente emitirá, a<br />
solicitud <strong>de</strong>l interesa<strong>do</strong>, certificación en la que<br />
conste que ha caduca<strong>do</strong> el procedimiento y se ha<br />
procedi<strong>do</strong> al archivo <strong>de</strong> actuaciones.<br />
A la vista <strong>de</strong> lo razona<strong>do</strong>, ya se advierte que no es<br />
<strong>de</strong> estimar la caducidad <strong>de</strong>l expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r en ninguno <strong>de</strong> los <strong>do</strong>s tramos<br />
temporales a que se refiere el <strong>de</strong>mandante, en el<br />
primero, en razón <strong>de</strong> no haber transcurri<strong>do</strong> el<br />
plazo <strong>de</strong> 6 meses, a contar, como se dijo, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
emisión <strong>de</strong>l acta, en el segun<strong>do</strong>, por cuanto el<br />
transcurso <strong>de</strong>l plazo sin haberse dicta<strong>do</strong> la<br />
resolución expresa <strong>de</strong>l recurso ordinario, produce<br />
otros efectos jurídicos que no son los <strong>de</strong> la<br />
caducidad, sien<strong>do</strong> más bien aplicable la<br />
normativa disciplina<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l silencio<br />
administrativo vigente en aquel momento en el<br />
ámbito <strong>de</strong> la revisión <strong>de</strong> los actos en vía<br />
administrativa, y que autorizaba al <strong>de</strong>mandante,<br />
bien a interponer el oportuno recurso<br />
292
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
jurisdiccional o, como hizo, aguardar al dicta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la resolución expresa <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> tal<br />
recurso.<br />
III.- En cuanto al fon<strong>do</strong>, aduce el <strong>de</strong>mandante que<br />
la imputación <strong>de</strong> la referida infracción se<br />
fundamenta en meras sospechas o conjeturas,<br />
apelán<strong>do</strong>se a un frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, no acredita<strong>do</strong> por<br />
la Administración.<br />
Conviene aludir a los términos <strong>de</strong>l acta: “…<br />
efectuada visita el 31.03.95 al <strong>do</strong>micilio y<br />
revisada la <strong>do</strong>cumentación aportada… se ha<br />
comproba<strong>do</strong> que <strong>do</strong>n S. (el <strong>de</strong>mandante)… ha<br />
firma<strong>do</strong> contrato el 17.11.94 para realizar trabajos<br />
en la obra que la empresa Construcciones…<br />
realiza en el poli<strong>de</strong>portivo <strong>de</strong>… El contrato por<br />
obra se registró en la Oficina <strong>de</strong> Empleo <strong>de</strong><br />
Zalaeta el 18.11.94 y se dio <strong>de</strong> alta en el Régimen<br />
General con efectos <strong>de</strong> 17.11.94 pero el 21.11.94,<br />
se tramita baja y se certifica al trabaja<strong>do</strong>r la<br />
terminación <strong>de</strong> obra. Para esa misma obra fue<br />
contrato el 04.05.94 el trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n E…<br />
actualmente continúa trabajan<strong>do</strong>, por lo que la<br />
obra no ha termina<strong>do</strong>, como se certifica al<br />
trabaja<strong>do</strong>r menciona<strong>do</strong> en primer lugar. Con la<br />
certificación <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> obra, <strong>do</strong>n S. solicita la<br />
prestación por <strong>de</strong>sempleo, situación que no había<br />
podi<strong>do</strong> acreditar al haber causa<strong>do</strong> baja voluntaria<br />
en la empresa Edificaciones… con un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
relación laboral comprendi<strong>do</strong> entre el 03.03.93 al<br />
01.11.94. To<strong>do</strong> ello, conduce a la existencia <strong>de</strong><br />
una simulación en la contratación para obtener<br />
fraudulentamente la prestación por <strong>de</strong>sempleo.<br />
No queda acredita<strong>do</strong>, por parte <strong>de</strong> la empresa, la<br />
causa y objeto <strong>de</strong>l contrato, ya que, la obra<br />
comenzó con anterioridad a la contratación <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>n S., en mayo/94 y no ha termina<strong>do</strong>, pues el<br />
trabaja<strong>do</strong>r contrata<strong>do</strong> por ella continúa prestan<strong>do</strong><br />
servicios. Si el trabajo realiza<strong>do</strong> en los cinco días<br />
que permaneció <strong>de</strong> alta fuera tan especial y<br />
cualifica<strong>do</strong>, <strong>de</strong>bería haberse consigna<strong>do</strong> en el<br />
contrato, pero ni se especifica, ni existe<br />
cualificación profesional por el trabaja<strong>do</strong>r. Al ser<br />
una duración tan corta, era previsible en el<br />
momento <strong>de</strong> firmar el contrato, por lo que,<br />
también <strong>de</strong>bería haberse señala<strong>do</strong>. Resulta,<br />
cuanto menos sorpren<strong>de</strong>nte, que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> una<br />
relación <strong>de</strong> más <strong>de</strong> un año, tar<strong>de</strong> quince días en<br />
encontrar trabajo <strong>do</strong>n S., y que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> cinco<br />
días <strong>de</strong> trabajo, no tenga la misma facilidad para<br />
lograrlo, salvo que por la primera relación laboral<br />
no tenía <strong>de</strong>recho a la prestación económica por<br />
ser baja voluntaria y que por la segunda sí. Tales<br />
hechos suponen incumplimiento al art. 221 y 231.<br />
e) <strong>de</strong>l Real Decreto Legislativo 1/94 <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong><br />
junio por el que se aprueba el Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social, y al art.<br />
28.2 <strong>de</strong>l Real Decreto 625/85, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril, que<br />
<strong>de</strong>sarrolla la Ley 31/84 citada”.<br />
Recordan<strong>do</strong> que una cosa es que la presunción <strong>de</strong><br />
certeza o veracidad a que se refiere el art. 52.2 <strong>de</strong><br />
la Ley 8/88 no pueda exten<strong>de</strong>rse a las simples,<br />
impresiones, <strong>de</strong>ducciones, juicios <strong>de</strong> valor o<br />
calificaciones jurídicas que pueda hacer el<br />
funcionario actuante, y otra muy distinta es la<br />
i<strong>do</strong>neidad, como prueba <strong>de</strong> cargo, <strong>de</strong> las<br />
presunciones o indicios que permita dar por<br />
acreditada la concurrencia <strong>de</strong> los elementos<br />
constitutivos <strong>de</strong> la infracción, no se opone a los<br />
principios que rigen en el ámbito <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
sanciona<strong>do</strong>r la circunstancia <strong>de</strong> que la<br />
Administración recurra a la prueba <strong>de</strong> indicios o<br />
presunciones para dar por acreditada la<br />
concurrencia <strong>de</strong> los elementos constitutivos <strong>de</strong> la<br />
infracción, siempre que el indicio/os aparezcan, a<br />
su vez, clara y suficientemente acredita<strong>do</strong>s, que<br />
presenten cierta pluralidad, que el proceso<br />
<strong>de</strong>ductivo o <strong>de</strong> inferencia sea racional y lógico, y<br />
que esa operación <strong>de</strong>ductiva no resulte<br />
<strong>de</strong>svirtuada o <strong>de</strong> alguna forma tachada por la<br />
concurrencia <strong>de</strong> otras circunstancias <strong>de</strong> signo<br />
exculpatorio (STC 62/94, <strong>de</strong> 28-II y 133/95, <strong>de</strong><br />
25-IX entre otras).<br />
Pues bien, en el presente caso, to<strong>do</strong>s aquellos<br />
datos que recoge el acta, que hacen referencia a la<br />
singular clase <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo por la que el<br />
<strong>de</strong>mandante acce<strong>de</strong> a la relación laboral, fugaz<br />
duración <strong>de</strong> la misma, incerteza <strong>de</strong> la causa<br />
<strong>de</strong>teminante <strong>de</strong>l cese laboral, to<strong>do</strong> ello uni<strong>do</strong> a<br />
una previa relación laboral <strong>de</strong> mayor duración<br />
que finalizara por causas que no daba <strong>de</strong>recho a la<br />
prestación por <strong>de</strong>sempleo, circunstancia que sí<br />
propiciaba la segunda e inmediata relación<br />
laboral, son indicios que por su carácter proba<strong>do</strong>,<br />
y plural, se presentan como a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s para inferir<br />
la existencia <strong>de</strong> simulación contractual, principal<br />
elemento constitutivo <strong>de</strong> la infracción imputada,<br />
al resultar innecesaria la prestación <strong>de</strong> servicios<br />
por aquella concreta persona, existente sólo en el<br />
aspecto formal, y que se articuló con la sola<br />
finalidad <strong>de</strong> procurar la percepción <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, que no se podían<br />
obtener con una extinguida relación laboral<br />
inmediatamente anterior.<br />
IV.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por S.E.O. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 26.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> r.<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> A Coruña<br />
confirman<strong>do</strong> Acta <strong>de</strong> Infracción nº 80/95 por<br />
obtención in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong> prestaciones <strong>de</strong>sempleo<br />
(Expte. 1.792/96) dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE<br />
293
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2890 RECURSO Nº 5.652/96<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Fernán<strong>de</strong>z<br />
Otero<br />
A Coruña, a veinticinco <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.652/96<br />
interpuesto por “C.S., S.A.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. UNO <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por “C.S., S.A.” en<br />
reclamación <strong>de</strong> MEDIDAS DE SEGURIDAD E<br />
HIGIENE sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL y J.A.D.S.G. en su día se celebró acto<br />
<strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
438/96 sentencia con fecha dieciocho <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y seis por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- El trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> J.A.D.S.G., naci<strong>do</strong><br />
ele 19 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1966 y con D.N.I..., figura<br />
afilia<strong>do</strong> al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social con el nº..., habien<strong>do</strong> presta<strong>do</strong> servicios<br />
para la empresa “C.S., S.A.”, <strong>de</strong>dicada a la<br />
limpieza <strong>de</strong> edificios y locales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 12.01.93<br />
como limpia<strong>do</strong>r mediante contrato <strong>de</strong> interinidad<br />
suscrito al amparo <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84 para<br />
sustituir al trabaja<strong>do</strong>r A.M.R., en I.L.T., sien<strong>do</strong><br />
cesa<strong>do</strong> y liquida<strong>do</strong> el 26.02.94 por fin <strong>de</strong><br />
contrato. Su salario era <strong>de</strong> 95.700 pesetas<br />
mensuales.- 2º.- el día 02.02.93 el trabaja<strong>do</strong>r<br />
sufrió un acci<strong>de</strong>nte laboral cuan<strong>do</strong> se hallaba<br />
subien<strong>do</strong> a una escalera metálica <strong>de</strong> aluminio,<br />
<strong>do</strong>ble, para limpiar los cristales <strong>de</strong> la zona<br />
superior <strong>de</strong> la nave que el Consorcio <strong>de</strong> la Zona<br />
Franca tiene en el Muelle <strong>de</strong>... Vigo, a unos 5,5<br />
metros <strong>de</strong>l suelo. Otro compañero, J.A.M.M.,<br />
sujetaba la escalera en su base cuan<strong>do</strong>, en un<br />
momento da<strong>do</strong>, en un movimiento brusco el<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> se inclinó a su <strong>de</strong>recha y<br />
cayó sobre el suelo <strong>de</strong> cemento, <strong>de</strong> pié, sufrien<strong>do</strong><br />
fractura-luxación <strong>de</strong> astrágalo <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong><br />
escafoi<strong>de</strong> tarsiano izquier<strong>do</strong> y traumatismo<br />
lumbar, permanecien<strong>do</strong> en I.L.T. e invali<strong>de</strong>z<br />
provisional hasta el 01.12.94 en que, mediante<br />
resolución <strong>de</strong>l I.N.S.S. <strong>de</strong> fecha 12.02.95, le fue<br />
reconocida una invali<strong>de</strong>z permanente total<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo en cuantía <strong>de</strong>l<br />
55% <strong>de</strong> una base regula<strong>do</strong>ra mensual <strong>de</strong> 91.806<br />
pesetas con cargo a la Mutua “FREMAP”<br />
asegura<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada, “C.S.,<br />
S.A.”.- 3º.- Con motivo <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte, la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo giró visita a la nave <strong>de</strong>l<br />
Consorcio el 09.03.93 y a los locales <strong>de</strong> “C.S.,<br />
S.A.” el 10.03.93, proponien<strong>do</strong> sancionar a la<br />
empresa por falta grave, en su gra<strong>do</strong> medio, por<br />
omisión <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> seguridad con una multa<br />
<strong>de</strong> 125.000 pesetas que, tras ser recurrida por la<br />
empresa, se <strong>de</strong>jó finalmente en 51.000 pesetas<br />
que la empresa abonó.- 4º.- La Inspección <strong>de</strong><br />
Trabajo cursó comunicación al I.N.S.S. el<br />
20.03.93 proponien<strong>do</strong> imponer a la empresa un<br />
recargo <strong>de</strong>l 30% en las prestaciones a abonar al<br />
trabaja<strong>do</strong>r por faltas <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> seguridad,<br />
inician<strong>do</strong> el I.N.S.S. expediente que, previo<br />
informe <strong>de</strong> la Inspección y oí<strong>do</strong>s la empresa y el<br />
trabaja<strong>do</strong>r, resolvió el 20.02.96 <strong>de</strong>clarar la<br />
existencia <strong>de</strong> responsabilidad empresarial por<br />
falta <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> seguridad en el acci<strong>de</strong>nte<br />
sufri<strong>do</strong> por el trabaja<strong>do</strong>r el 02.02.93 y <strong>de</strong>clarar la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> incrementar en un 30% y con<br />
cargo exclusivo a la empresa “C.S., S.A.” las<br />
prestaciones <strong>de</strong> Seguridad Social <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo correspondientes al<br />
trabaja<strong>do</strong>r J.A.D.S.G. Notificada la resolución al<br />
trabaja<strong>do</strong>r y a la empresa, ésta interpuso<br />
reclamación previa el 27.03.96 que le fue<br />
<strong>de</strong>sestimada por el I.N.S.S. mediante resolución<br />
<strong>de</strong> fecha 07.05.96, presentan<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda la<br />
empresa el 06.06.96 contra el trabaja<strong>do</strong>r, el<br />
I.N.S.S. y la TESORERÍA solicitan<strong>do</strong> la<br />
revocación <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong>l I.N.S.A.- 5º.- La<br />
escalera tenía una extensión aproximada <strong>de</strong> 9<br />
metros extendi<strong>do</strong>s sus 2 tramos, disponía <strong>de</strong><br />
calzos anti<strong>de</strong>slizantes, peldaños semicirculares <strong>de</strong><br />
pequeño grosor y plance en su cara superior sin<br />
material anti<strong>de</strong>slizante <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> los<br />
mismos, sin sujeción en su parte superior, que se<br />
apoyaba en una viga <strong>de</strong> la pared <strong>de</strong> la nave a unos<br />
5 metros <strong>de</strong>l suelo ni en su parte inferior, <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
era sujetada por un trabaja<strong>do</strong>r compañero <strong>de</strong>l<br />
acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>. El trabaja<strong>do</strong>r iba a limpiar un cristal<br />
<strong>de</strong> 1,5 metros <strong>de</strong> altura aproximadamente situa<strong>do</strong><br />
encima <strong>de</strong>l mismo. La empresa dispone <strong>de</strong><br />
cinturón <strong>de</strong> seguridad pero no los usaban por no<br />
tener puntos <strong>de</strong> anclaje. La altura entre el tubo y<br />
el suelo era <strong>de</strong> 6,5 metros y estaba constituida por<br />
pared sólida hasta 5 metros y el resto era zona<br />
294
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
acristalada.- 6º.- El trabaja<strong>do</strong>r acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> pesa<br />
unos 100 kilos y no consta que tuviese<br />
experiencia en limpieza <strong>de</strong> cristales <strong>de</strong> edificios”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por la empresa “C.S., S.A.” contra el<br />
INSTITUTO NACIONAL DE EMPLEO, la<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL y <strong>do</strong>n J.A.D.S.G., <strong>de</strong>bo absolver y<br />
absuelvo a dichos <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las<br />
pretensiones contra ellos <strong>de</strong>ducidas, mantenien<strong>do</strong><br />
en consecuencia la resolución <strong>de</strong>l INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL<br />
recurrida en esta litis”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Desestimada la <strong>de</strong>manda, recurre la<br />
empresa a través <strong>de</strong> una inicial revisión fáctica,<br />
ten<strong>de</strong>nte a la modificación <strong>de</strong>l ordinal quinto <strong>de</strong>l<br />
relato histórico en los términos interesa<strong>do</strong>s (“los<br />
peldaños <strong>de</strong> la escalera tenían estria<strong>do</strong><br />
anti<strong>de</strong>slizante”), y en <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong> infracción, por<br />
interpretación errónea, <strong>de</strong>l art. 93 <strong>de</strong> la Ley<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, en relación con<br />
los arts. 19.5 y 6 y 20 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>nanza General <strong>de</strong><br />
Seguridad e Higiene en el Trabajo, para concluir<br />
en la inexistencia <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong><br />
seguridad que justifique el recargo <strong>de</strong>l 30% <strong>de</strong> las<br />
prestaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte laboral<br />
sufri<strong>do</strong> por el trabaja<strong>do</strong>r.<br />
SEGUNDO.- No pue<strong>de</strong> aceptarse la modificación<br />
interesada basada en el folleto propagandístico<br />
obrante a los folios 31 a 33, habien<strong>do</strong> conforma<strong>do</strong><br />
el Juez “a quo” su versión fáctica en conjunto<br />
análisis <strong>de</strong>l material probatorio (Confesión,<br />
testifical y <strong>do</strong>cumental).<br />
En cuanto a la <strong>de</strong>nuncia jurídica, es preciso partir<br />
<strong>de</strong>l relato fáctico conteni<strong>do</strong> en la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia: el trabaja<strong>do</strong>r prestaba sus servicios para<br />
la <strong>de</strong>mandante, <strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong><br />
limpieza <strong>de</strong> edificios y locales, el día 02.02.93,<br />
tenien<strong>do</strong> una antigüedad inferior a un mes, subi<strong>do</strong><br />
a una escalera metálica <strong>de</strong> aluminio <strong>de</strong> una<br />
extensión <strong>de</strong> 9 metros, para limpiar los cristales<br />
<strong>de</strong> la Zona superior <strong>de</strong> una nave a unos 5,5 metros<br />
<strong>de</strong>l suelo; la escalera disponía <strong>de</strong> calzos<br />
anti<strong>de</strong>slizantes, peldaños semicirculares <strong>de</strong><br />
pequeño grosor y planos en su cara superior, sin<br />
material anti<strong>de</strong>slizante <strong>de</strong> cobertura; carecía <strong>de</strong><br />
sujeción en su parte superior, que se apoyaba en<br />
una viga <strong>de</strong> la pared <strong>de</strong> la nave a unos 5 metros<br />
<strong>de</strong>l suelo, y en la parte inferior, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> era<br />
sujetada por otro trabaja<strong>do</strong>r; no tenía puesto el<br />
cinturón <strong>de</strong> seguridad por no existir puntos <strong>de</strong><br />
anclaje; la altura entre el tubo y el suelo era <strong>de</strong> 6,5<br />
metros; en un momento <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, se inclinó y<br />
cayó al suelo <strong>de</strong> cemento, sufrien<strong>do</strong> traumatismos<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong>l reconocimiento <strong>de</strong> una<br />
incapacidad permanente total a cargo <strong>de</strong> la Mutua<br />
asegura<strong>do</strong>ra.<br />
Así las cosas, <strong>de</strong>caen las <strong>de</strong>nuncias jurídicas,<br />
habien<strong>do</strong> aplica<strong>do</strong> correctamente el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> los arts. 19 <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>nanza General y 66 y 67 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>nanza <strong>de</strong><br />
Limpieza <strong>de</strong> Edificios y Locales, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l art.<br />
93 <strong>de</strong> la L.G.S.S. y 28 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
Provincial: la escalera carecía <strong>de</strong> la necesaria<br />
estabilidad (un simple movimiento precipitó al<br />
trabaja<strong>do</strong>r al suelo), sus peldaños <strong>de</strong> material<br />
anti<strong>de</strong>slizante, no existían puntos <strong>de</strong> anclaje para<br />
el cinturón <strong>de</strong> seguridad, ni estaba firmemente<br />
apoyada en superficie plana o sólida, o en planos<br />
horizontales, <strong>de</strong>pendien<strong>do</strong> su estabilidad <strong>de</strong> la<br />
sujeción <strong>de</strong> otro trabaja<strong>do</strong>r (el acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong> pesaba<br />
100 kilos); y to<strong>do</strong> ello cuan<strong>do</strong> el propio Convenio<br />
Colectivo Provincial ya califica <strong>de</strong> tarea <strong>de</strong> riesgo<br />
la limpieza <strong>de</strong> cristales a alturas superiores a 1,80<br />
metros.<br />
En <strong>de</strong>finitiva y por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por “C.S.,<br />
S.A.”, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. UNO <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> fecha dieciocho <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis, dictada<br />
en autos núm. 438/96 segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong><br />
“C.S., S.A.” contra INSTITUTO NACIONAL<br />
DE LA SEGURIDAD SOCIAL, TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL y<br />
J.A.D.S.G. sobre MEDIDAS DE SEGURIDAD E<br />
HIGIENE, confirman<strong>do</strong> la resolución recurrida y<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la recurrente al abono <strong>de</strong> 10.000<br />
ptas. en concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong><br />
impugnante <strong>de</strong>l recurso. Dése a los <strong>de</strong>pósitos y<br />
consignaciones constituidas para recurrir el<br />
295
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2891 RECURSO Nº 5.842/99<br />
INTERPRETACIÓN DE LIMITACIÓNS<br />
IMPOSTAS POR CONVENIO COLECTIVO Á<br />
UTILIZACIÓN DE CONTRATOS DE POSTA<br />
A DISPOSICIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a veinticinco <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.842/99<br />
interpuesto por “C.E., S.A.U.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo social nº uno <strong>de</strong> Santiago.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por Sindicato Nacional <strong>de</strong><br />
Comisiones Obreras <strong>de</strong> Galicia en reclamación <strong>de</strong><br />
conflicto colectivo sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “C.E.,<br />
S.A.U.”, C.I.G., comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> “C.E.,<br />
S.A.U.”, “C.E.G.” y U.G.T. en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
441/99 sentencia con fecha cuatro <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> referencia que estima la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que por medio <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda <strong>de</strong><br />
fecha 29 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, el Sindicato Nacional<br />
<strong>de</strong> Comisiones Obreras <strong>de</strong> Galicia promovió ante<br />
los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> esta ciudad Conflicto<br />
Colectivo sobre interpretación <strong>de</strong>l artículo 7 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo Nacional <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong><br />
conservas <strong>de</strong> mariscos y pesca<strong>do</strong>s, contra la<br />
empresa “C.E., S.A.U.”/ SEGUNDO.- Que el<br />
Conflicto Colectivo afecta a to<strong>do</strong>s los<br />
trabaja<strong>do</strong>res contrata<strong>do</strong>s a través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong><br />
puesta a disposición con la empresa <strong>de</strong> trabajo<br />
temporal “A.E.T.T., S.A.”./ Que en el año 1995 la<br />
empresa “C.E., S.A.U.” realizó un total <strong>de</strong> 47<br />
contrataciones por circunstancias <strong>de</strong> la<br />
producción y una por obra o servicios<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>; en 1996; 293 contrataciones por<br />
obra o servicio y 53 por circunstancias <strong>de</strong> la<br />
producción; en 1997: 197 contrataciones por obra<br />
o servicios; en 1998: 268 contrataciones por<br />
acumulación <strong>de</strong> tareas y el resto hasta 661 por<br />
objetos distintos o inciertos, todas ellas a través<br />
<strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición con empresa<br />
<strong>de</strong> trabajo temporal; en 1999: 82 por<br />
contrataciones por acumulación <strong>de</strong> tareas./<br />
CUARTO.- Que en fecha veintitrés <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve se alcanzó un<br />
preacuer<strong>do</strong> entre la empresa y la mayoría <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa, compuesta por <strong>do</strong>s<br />
representantes <strong>de</strong>l Sindicato U.G.T. y uno <strong>de</strong> la<br />
C.I.G., señalán<strong>do</strong>se que en función <strong>de</strong> la reforma<br />
<strong>de</strong> la fábrica, <strong>de</strong> la organización futura prevista y<br />
<strong>de</strong>l número <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> trabajo a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> para<br />
cubrir las necesida<strong>de</strong>s se iría optimizan<strong>do</strong> el<br />
personal necesario, quedan<strong>do</strong> fijada la<br />
contratación <strong>de</strong> cinco personas fijas discontinuas<br />
y <strong>de</strong> 20 temporales a la firma <strong>de</strong>l preacuer<strong>do</strong>,<br />
sien<strong>do</strong> conveniente su revisión en septiembreoctubre./<br />
QUINTO.- Que en fecha veintiséis <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve las<br />
mismas partes suscribieron acuer<strong>do</strong> para, entre<br />
otros extremos, contratar 25 personas como fijas<br />
discontinuas a partir <strong>de</strong> la primera semana <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999./ SEXTO.- Que el sindicato<br />
accionante ha promovi<strong>do</strong> y está promovien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>mandas ante otros juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Galicia, con el<br />
mismo objeto y contra empresas <strong>de</strong>l mismo grupo<br />
y otras empresas./ SÉPTIMO.- Que el grupo <strong>de</strong><br />
empresas “L.C.S.” lleva contabilidad consolidada<br />
conjunta./ OCTAVO.- Que en fecha diez <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> mil novecientos novena y nueve se celebró<br />
acto <strong>de</strong> conciliación ante el S.M.A.C., con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> celebra<strong>do</strong> sin avenencia”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las excepciones <strong>de</strong><br />
incompetencia funcional y <strong>de</strong>fecto legal en el<br />
mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> proponer la <strong>de</strong>manda formulada por la<br />
representación <strong>de</strong> “C.E., S.A.U.” y las <strong>de</strong> falta <strong>de</strong><br />
litisconsorcio pasivo necesario y falta <strong>de</strong> acción,<br />
formulada por la representación <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa y estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
el SINDICATO NACIONAL <strong>de</strong> CC. OO. DE<br />
GALICIA, contra la empresa “C.E., S.A.U”, a la<br />
que se ha adheri<strong>do</strong> el SINDICATO<br />
CONFEDERACIÓN INTERSINDICAL<br />
GALEGA, contra la empresa “C.E., S.A.U”, a la<br />
que se ha adheri<strong>do</strong> el COMITÉ DE EMPRESA,<br />
<strong>de</strong>bía <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claraba que la práctica<br />
empresarial <strong>de</strong> contratación eventual o <strong>de</strong><br />
personal temporal a través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta<br />
a disposición con Empresa <strong>de</strong> Trabajo Temporal<br />
exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> las excepciones contempladas en el<br />
convenio colectivo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong> acudirse a la<br />
contratación <strong>de</strong> personal fijo discontinuo para<br />
realizar la actividad prevista, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada a estar y pasar por esta<br />
<strong>de</strong>claración y a que así lo reconozca, cumpla<br />
acate”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
“C.E., S.A.U.” sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario.<br />
296
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se dispuso el<br />
paso <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las excepciones <strong>de</strong> incompetencia<br />
por razón <strong>de</strong>l territorio, <strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> proponer la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> litisconsorcio<br />
pasivo necesario y falta <strong>de</strong> acción y estiman<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> Conflicto Colectivo, planteada por el<br />
Sindicato Nacional <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> Comisiones<br />
Obreras, <strong>de</strong>claró que la práctica empresarial <strong>de</strong><br />
contratación eventual <strong>de</strong> personal temporal a<br />
través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición, con<br />
empresa <strong>de</strong> trabajo temporal, exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> las<br />
excepciones contempladas en el Convenio<br />
Colectivo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> acudirse a la contratación <strong>de</strong><br />
personal fijo-discontinuo para realizar la<br />
actividad prevista, sin perjuicio <strong>de</strong> que <strong>de</strong> darse<br />
puntualmente las situaciones excepcionalmente<br />
previstas convencionalmente, pueda acudir a la<br />
contratación eventual o a través <strong>de</strong> E.T.T.<br />
Decisión judicial que es recurrida por la empresa,<br />
pretendien<strong>do</strong> por un la<strong>do</strong> la revisión <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y por otro, la censura <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia recurrida.<br />
SEGUNDO.- Como trámite previo, y por ser<br />
materia <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n público -apreciable incluso <strong>de</strong><br />
oficio-, proce<strong>de</strong> analizar la excepción alegada <strong>de</strong><br />
incompetencia por razón <strong>de</strong>l territorio,<br />
<strong>de</strong>nuncián<strong>do</strong>se infracción por interpretación<br />
errónea <strong>de</strong>l art. 10.h).2, en relación con el art. 7.a)<br />
<strong>de</strong> la L.P.L., por enten<strong>de</strong>r que la cuestión litigiosa<br />
era <strong>de</strong> la competencia <strong>de</strong> la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> la<br />
Audiencia Nacional, al tratarse <strong>de</strong> la<br />
interpretación <strong>de</strong> un convenio <strong>de</strong> ámbito nacional,<br />
-o, en to<strong>do</strong> caso, en <strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> aquélla, <strong>de</strong> la Sala<br />
<strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> este Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia<br />
<strong>de</strong> Galicia, al haber presenta<strong>do</strong> el sindica<strong>do</strong><br />
accionante varias <strong>de</strong>mandas sobre el tema que<br />
ahora se discute en distintos Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> lo Social<br />
<strong>de</strong> esta Comunidad Autónoma.<br />
Excepción que se rechaza, pues, <strong>de</strong> conformidad<br />
con la sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong><br />
06.06.94: “lo normal para <strong>de</strong>terminar la<br />
competencia es el área a que se extien<strong>de</strong> la norma<br />
aplicable, no es el único criterio para i<strong>de</strong>ntificar el<br />
órgano que ha <strong>de</strong> conocer <strong>de</strong>l conflicto plantea<strong>do</strong><br />
con motivo <strong>de</strong> su interpretación o aplicación,<br />
puesto que, si bien la controversia jurídica no<br />
pue<strong>de</strong> plantearse en un ámbito superior al <strong>de</strong> la<br />
norma, el conflicto pue<strong>de</strong> tener un área <strong>de</strong><br />
aceptación coextensa con la <strong>de</strong> la norma o<br />
producirse en un área más reducida...”; por lo que<br />
en aplicación <strong>de</strong> tal <strong>do</strong>ctrina al supuesto <strong>de</strong> autos,<br />
si bien es evi<strong>de</strong>nte que se trata <strong>de</strong> la<br />
interpretación <strong>de</strong> una norma <strong>de</strong> ámbito nacional, y<br />
aún cuan<strong>do</strong> se hayan presenta<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandas <strong>de</strong><br />
Conflicto Colectivo ante distintos juzga<strong>do</strong>s, con<br />
el mismo objeto y contra otras empresas <strong>de</strong>l<br />
mismo grupo y otras diferentes, es evi<strong>de</strong>nte, que<br />
lo que en realidad se está discutien<strong>do</strong> y lo que el<br />
sindicato accionante plantea, es que la empresa<br />
con centro <strong>de</strong> trabajo situa<strong>do</strong> en Esteiro, es <strong>de</strong>cir<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong> <strong>de</strong>marcación <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social <strong>de</strong> A Coruña, no cumple las previsiones<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong> Trabajo Temporal y el<br />
art. 7 <strong>de</strong>l Convenio Sectorial Nacional en materia<br />
<strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición; en base a<br />
ello se estima correcta la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l magistra<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> instancia al estimar que es el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
social <strong>de</strong> A Coruña el competente para conocer<br />
<strong>de</strong>l conflicto plantea<strong>do</strong>, aun cuan<strong>do</strong> existan<br />
conflictos análogos en otras empresas <strong>de</strong>l mismo<br />
grupo o diferentes que afecten a distintas<br />
circunscripciones jurisdiccionales, pues, podría<br />
darse la circunstancia <strong>de</strong> que en unas empresas se<br />
diera la recta aplicación <strong>de</strong>l Convenio Colectivo,<br />
en cuanto solo excepcionalmente se proce<strong>de</strong> a la<br />
celebración <strong>de</strong> contratos temporales con<br />
Empresas <strong>de</strong> Trabajo Temporal, en tanto que en<br />
otras, se incumpliera dicha normativa.<br />
TERCERO.- Como segun<strong>do</strong> motivo se preten<strong>de</strong><br />
la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y<br />
en concreto se adicione al ordinal primero un<br />
nuevo párrafo <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “El<br />
Convenio Colectivo reseña<strong>do</strong> se publicó en el<br />
BOE <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998 por haberlo<br />
acorda<strong>do</strong> la resolución <strong>de</strong> la Dirección General <strong>de</strong><br />
Trabajo <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998”. Adición que se<br />
acepta, al estar acredita<strong>do</strong> por la <strong>do</strong>cumental<br />
(existente al folio 51 <strong>de</strong> los autos). Se preten<strong>de</strong><br />
igualmente se adicione al ordinal segun<strong>do</strong>, un<br />
nuevo párrafo <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Inclui<strong>do</strong>s 2 trabaja<strong>do</strong>res contrata<strong>do</strong>s el 23, 8<br />
trabaja<strong>do</strong>res contrata<strong>do</strong>s el día 24, 5 trabaja<strong>do</strong>res<br />
contrata<strong>do</strong>s el día 25 y 2 contrata<strong>do</strong>s el día 30 <strong>de</strong>l<br />
mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1998 para apoyar a la “C.C.” en<br />
Carballo por saturación <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong> Internacional<br />
y los 9 auxiliares contrata<strong>do</strong>s para la fabricación<br />
<strong>de</strong> atún durante los meses <strong>de</strong> octubre y noviembre<br />
<strong>de</strong> 1998 en la “C.C.” <strong>de</strong> Carballo para campaña<br />
publicitaria”. Adición que se rechaza, al no<br />
aportarse <strong>do</strong>cumento que <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> directo y<br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>muestre la equivocación <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r,<br />
sin necesidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducciones, presunciones o<br />
conjeturas; máxime cuan<strong>do</strong> lo aporta<strong>do</strong> no son<br />
mas que simples manifestaciones <strong>de</strong> parte. Se<br />
interesa igualmente modificar el hecho tercero,<br />
suprimien<strong>do</strong> la relación <strong>de</strong> contrataciones <strong>de</strong> 1998<br />
y 1999 por la <strong>de</strong> “En 1998: enero 69,<br />
acumulación tareas: 27 origina<strong>do</strong>s por la escasez<br />
<strong>de</strong> túni<strong>do</strong>s y 42 por cierre fábrica vacaciones<br />
Navidad; marzo 21, acumulación tareas cierre<br />
fábrica Semana Santa; mayo 22, acumulación<br />
tareas apoyo “C.C.” Carballo por saturación<br />
merca<strong>do</strong> internacional y acondicionamiento línea<br />
sardina y mejillón y sustitución bajas enfermedad;<br />
julio 58, acumulación tareas por vacaciones<br />
personal fábrica; septiembre 70, acumulación<br />
tareas por vacaciones personal y exceso pedi<strong>do</strong><br />
297
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
“H.J.N.”, “G.” y apoyo “C.C.” Carballo; octubre<br />
160 acumulación tareas, exceso pedi<strong>do</strong>s “G.” y<br />
“D.F.”; diciembre 1 para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, puesta a punto fábrica. En 1999:<br />
enero 11, acumulación tareas: exceso pedi<strong>do</strong>s<br />
“G.”, Stock para campaña 99 y avicera<strong>do</strong> línea<br />
exterior mejillón; marzo 2, acumulación tareas:<br />
lanzamiento nueva línea chipirón y zamburiña;<br />
abril 1 obra o servicio: reparar instalaciones”.<br />
Modificación que se rechaza, <strong>de</strong> conformidad con<br />
lo argumenta<strong>do</strong> anteriormente. Y en último<br />
término se preten<strong>de</strong> rectificar el hecho séptimo a<br />
fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “El grupo <strong>de</strong> empresas “L.C.S., SA” y<br />
socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong>pendientes, entre las que está como<br />
sociedad <strong>do</strong>minada “C.E.” SA-A15537376-<br />
tributan consolidadamente durante los ejercicios<br />
1997, 1998 y 1999 con nº <strong>de</strong> grupo 65/97”.<br />
Modificación que igualmente se rechaza, por las<br />
mismas razones expresadas anteriormente.<br />
CUARTO.- Como tercer motivo -sobre examen<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia recurrida-, se<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción por interpretación errónea <strong>de</strong>l<br />
art. 7.3 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> ámbito estatal<br />
para las Industrias <strong>de</strong> Conservas, Semiconservas,<br />
Salazones <strong>de</strong> Pesca<strong>do</strong> y Marisco, aproba<strong>do</strong> por<br />
resolución <strong>de</strong> la Dirección General <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong><br />
6-febrero-98 (publica<strong>do</strong> en el BOE 25.02.98).<br />
El problema que se discute en la presente litis,<br />
consiste en <strong>de</strong>terminar, si por la empresa “C.E.,<br />
S.A.U.” se cumplen las previsiones <strong>de</strong>l art. 7 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Sectorial Nacional en virtud <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> puesta a disposición, <strong>de</strong> tal manera<br />
que si en las contrataciones que se llevaron a cabo<br />
en los años 98 y 99 se respetaron las previsiones<br />
<strong>de</strong>l art. 7.3 <strong>de</strong>l Convenio, en el que se establece<br />
con carácter general el que <strong>de</strong>ba acudirse a la<br />
contratación <strong>de</strong> personal fijo discontinuo y<br />
excepcionalmente acudir a la contratación<br />
temporal cuan<strong>do</strong> se trate <strong>de</strong> cubrir bajas <strong>de</strong>rivadas<br />
<strong>de</strong> 1)- incapacidad temporal, 2)- por ausencias<br />
imprevistas, 3)- trabajos que por su especial<br />
cualificación no puedan ser cubiertos por personal<br />
<strong>de</strong> plantilla, 4)- la realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s<br />
imprevistos y no contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los<br />
planes productivos <strong>de</strong> las empresas, 5)-<br />
abundancias <strong>de</strong> materias primas y siempre que<br />
suponga una excepción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> cada campaña.<br />
Como señala la sentencia <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> 16.07.99<br />
(Rec. 2.660/99) –en un caso similar al <strong>de</strong> autos:<br />
“Parece proce<strong>de</strong>nte recordar que el Conflicto<br />
Colectivo a que se contrae el presente<br />
procedimiento es encuadrable en el ámbito <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong>s conflictos jurídicos, sien<strong>do</strong> así que<br />
la <strong>do</strong>ctrina y la propia jurispru<strong>de</strong>ncia –STS <strong>de</strong><br />
23.12.91 y 24.02.92, entre otras-, entien<strong>de</strong> por<br />
tales “los que persiguen una <strong>de</strong>claración judicial<br />
que <strong>de</strong>termine la aplicación <strong>de</strong> una norma<br />
preexistente o que concrete su significa<strong>do</strong> y<br />
alcance, diferencián<strong>do</strong>se <strong>de</strong>l conflicto <strong>de</strong><br />
regulación cuya finalidad es crear una nueva<br />
norma o modificar la ya existente”. Al respecto la<br />
la STS <strong>de</strong> 06.02.84 aseveró que “en el conflicto<br />
jurídico la discrepancia <strong>de</strong> las partes respecto <strong>de</strong><br />
la aplicación o interpretación <strong>de</strong> una norma<br />
constituye la razón <strong>de</strong> ser <strong>de</strong>l conflicto” en tanto<br />
que el <strong>de</strong> regulación “surge <strong>de</strong>l propósito <strong>de</strong><br />
modificar el or<strong>de</strong>namiento existente a través <strong>de</strong>l<br />
cambio <strong>de</strong> las condiciones que lo integran o <strong>de</strong><br />
crear condiciones nuevas ab origine”./<br />
Determina<strong>do</strong>, pues, el carácter y naturaleza <strong>de</strong> la<br />
presente controversia cabe establecer que, como<br />
ya <strong>de</strong>jó patente la resolución <strong>de</strong> instancia no está<br />
sometida a la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> la Sala, a través<br />
<strong>de</strong>l presente procedimiento, la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> los<br />
diversos contratos suscritos por la empresa a los<br />
que se refiere el ordinal III <strong>de</strong>l relato fáctico <strong>de</strong> la<br />
aquella resolución, sino que lo que constituye el<br />
nu<strong>do</strong> gordiano <strong>de</strong> la cuestión se circunscribe a<br />
dilucidar si se ha conculca<strong>do</strong>, <strong>de</strong> alguna manera,<br />
el convenio en base a tales contrataciones <strong>de</strong><br />
carácter temporal./ En tal senti<strong>do</strong> no <strong>de</strong>be<br />
soslayarse que el artículo 7 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo para el sector <strong>de</strong> Conservas,<br />
Semiconservas y Salazones <strong>de</strong> Pesca<strong>do</strong>s y<br />
Mariscos para los años 1997, 1998, 1999 y 2000,<br />
relativo a la “Clasificación (<strong>de</strong>l personal) según la<br />
permanencia”, <strong>de</strong>termina que “En las distintas<br />
figuras <strong>de</strong> contratación temporal que pueda<br />
practicar la empresa <strong>de</strong>berá dar preferencia en lo<br />
posible en las reiteraciones <strong>de</strong> tales tipos <strong>de</strong><br />
contratación a aquellos productores que ya hayan<br />
presta<strong>do</strong> servicio en la misma. Cuan<strong>do</strong><br />
circunstancias tales como exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s,<br />
presión <strong>de</strong> los merca<strong>do</strong>s, abundancia <strong>de</strong> primeras<br />
materias u otras, lo exigieran, aún tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la<br />
actividad normal <strong>de</strong> la empresa, podrá el contrato<br />
temporal tener una duración <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>ce mensualida<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> nueve meses,<br />
atendien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> momento y en lo posible a lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el párrafo anterior”, en tanto que el<br />
párrafo 3 <strong>de</strong>l propio precepto convencional, bajo<br />
la rúbrica “Estabilidad <strong>de</strong> plantillas”, establece,<br />
entre otras consi<strong>de</strong>raciones, que “Es objetivo a<br />
alcanzar, durante la vigencia <strong>de</strong>l presente<br />
convenio, la estabilidad <strong>de</strong> las plantillas y en la<br />
que la contratación eventual y externa respon<strong>de</strong><br />
única y exclusivamente a las circunstancias<br />
excepcionales”, añadien<strong>do</strong> que “A los efectos <strong>de</strong><br />
alcanzar tal objetivo, en los parámetros <strong>de</strong><br />
actividad productiva irregular, las partes<br />
consi<strong>de</strong>ran que la elasticidad que proporciona el<br />
personal fijo-discontinuo se adapta perfectamente<br />
a las necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la industria conservera y que<br />
es por tanto precisa la incentivación <strong>de</strong> esta<br />
modalidad <strong>de</strong> contratación”, para luego <strong>de</strong>jar<br />
senta<strong>do</strong> que “las partes acuerdan: Causalizar la<br />
contratación temporal y provenientes <strong>de</strong> ETT con<br />
la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> criterios y condiciones para su<br />
eventual utilización”, citan<strong>do</strong> al efecto diversas<br />
situaciones <strong>de</strong> excepción y entre ellas, puntos 4 y<br />
5, “la realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s imprevistos y no<br />
298
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los planes productivos <strong>de</strong><br />
las empresas” y “abundancia <strong>de</strong> materias primas y<br />
siempre que suponga una excepción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
cada campaña”.<br />
Esto senta<strong>do</strong>, esta Sala entien<strong>de</strong>, que el Convenio<br />
Colectivo aplicable, <strong>de</strong>l sector, no prohibe la<br />
contratación <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, ni el<br />
empleo <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> empresas<br />
<strong>de</strong> trabajo temporal, sino que con el propósito <strong>de</strong><br />
favorecer la estabilidad <strong>de</strong> las plantillas, mediante<br />
la limitación <strong>de</strong> la situación en la que es posible el<br />
recurso <strong>de</strong> la contratación eventual o temporal o<br />
proveniente <strong>de</strong> E.T.T. sin que ello suponga,<br />
evi<strong>de</strong>ntemente sobrecargar la nómina <strong>de</strong> las<br />
empresas por encima <strong>de</strong> lo necesario y razonable,<br />
pues, precisamente entre los objetivos<br />
persegui<strong>do</strong>s, a tenor <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> artículo, está<br />
lograr una mejor organización y unos mayores<br />
índices <strong>de</strong> productividad, entendien<strong>do</strong> que las<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra pue<strong>de</strong>n ser<br />
satisfechas <strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> mas eficaz, a través <strong>de</strong> la<br />
contratación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res fijos discontinuos la<br />
cual se preten<strong>de</strong> incentivar.<br />
A la vista <strong>de</strong> las consi<strong>de</strong>raciones anteriores y<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta lo recogi<strong>do</strong> en el inaltera<strong>do</strong><br />
relato fáctico <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s y en concreto<br />
en el ordinal tercero, <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se <strong>de</strong>duce, que al<br />
menos con las E.T.T. se realizaron 661 contratos<br />
en 1998: 268 por acumulación <strong>de</strong> tareas y el resto<br />
(hasta 661) por objetos distintos o inciertos, todas<br />
ellas a través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición<br />
con empresa <strong>de</strong> trabajo temporal y 82<br />
contrataciones por acumulación <strong>de</strong> tareas en<br />
1999, lo que pone en evi<strong>de</strong>ncia, que la plantilla <strong>de</strong><br />
personal <strong>de</strong> la empresa era claramente<br />
insuficiente para la realización <strong>de</strong> la producción,<br />
con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la posible legalidad <strong>de</strong><br />
alguno <strong>de</strong> los contratos para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> o <strong>de</strong> circunstancias <strong>de</strong> la producción,<br />
realiza<strong>do</strong>s por la empresa <strong>de</strong> trabajo temporal,<br />
suscritos al amparo <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> puesta a<br />
disposición, la gran mayoría no son lícitos, pues,<br />
al ser el volumen normal <strong>de</strong> la actividad excesivo<br />
a las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> producción a través <strong>de</strong>l<br />
personal fijo, <strong>de</strong>bió acudirse a la contratación <strong>de</strong><br />
fijos discontinuos (fundamento <strong>de</strong>recho, con valor<br />
<strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>); por lo que ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse el<br />
acierto <strong>de</strong>l magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia al estimar que<br />
no es compatible con la recta aplicación <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> que se trata, el proce<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada, en el que se observa un<br />
muy escaso empleo <strong>de</strong> la contratación <strong>de</strong> fijos<br />
discontinuos, frente a un eleva<strong>do</strong> número <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> puesta a disposición celebra<strong>do</strong>s con<br />
empresas <strong>de</strong> trabajo temporal, sin que se acredite<br />
que se <strong>de</strong>n las circunstancias excepcionales<br />
previstas en el art. 7.3 <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> Convenio<br />
Colectivo (realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s imprevistos y<br />
no contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los plantes<br />
productivos <strong>de</strong> la empresa, abundancia <strong>de</strong><br />
materias primas siempre que supongan una<br />
excepción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> cada campaña, etc, ni que la<br />
mayoría <strong>de</strong> los pedi<strong>do</strong>s sean <strong>de</strong> carácter urgente),<br />
que hiciera inviable la posibilidad <strong>de</strong> actuación<br />
<strong>de</strong>l personal discontinuo, por lo que se ha <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>r que la empresa ha utiliza<strong>do</strong> la vía <strong>de</strong><br />
contratación <strong>de</strong> personal con contratos temporales<br />
excedién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la convencionalmente previsto,<br />
procedien<strong>do</strong> en consecuencia, <strong>de</strong>sestimar el<br />
recurso y confirmar íntegramente el fallo<br />
combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por “C.E.,<br />
S.A.U.”, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. UNO <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela, <strong>de</strong><br />
fecha cuatro <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve, dictada en autos núm. 441/99<br />
segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> SINDICATO<br />
NACIONAL DE COMISIONES OBRERAS DE<br />
GALICIA contra la recurrente, la<br />
CONFEDERACIÓN DE EMPRESARIOS DE<br />
GALICIA y la UNIÓN GENERAL DE<br />
TRABAJADORES sobre -CONFLICTO<br />
COLECTIVO-, confirman<strong>do</strong> íntegramente la<br />
resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2892 RECURSO Nº 437/2000<br />
EXCLUSIÓN DE GRAVIDADE E<br />
CULPABILIDADE EN FALTAS DE<br />
ASISTENCIA, A EFECTOS DE<br />
DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veintiocho <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 437/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña P.C.T. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña P.C.T. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “H.DN., S.L.” <strong>do</strong>n J.R.L. y la empresa<br />
“H.DN. S.C” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
299
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 764/99<br />
sentencia con fecha 26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La actora <strong>do</strong>ña P.C.T., ha veni<strong>do</strong><br />
prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta y bajo la<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la empresa co<strong>de</strong>mandada sin<br />
solución <strong>de</strong> continuidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1985, ostentan<strong>do</strong> la categoría profesional <strong>de</strong><br />
auxiliar <strong>de</strong> comercio y percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> 131.856 pesetas, inclui<strong>do</strong> el prorrateo<br />
<strong>de</strong> las pagas extraordinarias en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo sito en C/... Ourense./ SEGUNDO.- La<br />
actora inició la relación laboral el 21 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1985, con “H.D.N., S.C.”, constituida por <strong>do</strong>n<br />
J.R.D.R. y <strong>do</strong>n A.N.C. esposo <strong>de</strong> la actora y<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a la venta <strong>de</strong> calza<strong>do</strong>, prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios en el centro sito en la C/... O Carballino,<br />
hasta el 30 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1987, en que fue<br />
dada <strong>de</strong> baja en la Seguridad Social. El 1 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1987, es da<strong>do</strong> nuevamente <strong>de</strong> alta y<br />
causa baja el 4 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1992. El 5 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1992, suscribe contrato con la empresa<br />
“H.DN., S.L.”, prestan<strong>do</strong> sus servicios en el<br />
mismo centro sito en C/... Ourense./ TERCERO.-<br />
La empresa co<strong>de</strong>mandada “H.DN., S.L.”, fue<br />
constituida a medio <strong>de</strong> escritura pública <strong>de</strong> fecha<br />
16 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1991, por los esposos <strong>do</strong>n<br />
J.D.N. y <strong>do</strong>n J.R.L., nombrán<strong>do</strong>se a esta<br />
Administra<strong>do</strong>r Único. Por Acuer<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la Junta<br />
General Extraordinaria y Universal <strong>de</strong> la citada<br />
sociedad, celebrada el 3 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1995, se<br />
cesó en el cargo <strong>de</strong> administra<strong>do</strong>r a <strong>do</strong>n J.R.L.,<br />
<strong>de</strong>signán<strong>do</strong>se nuevo administra<strong>do</strong>r a <strong>do</strong>n A.N.C.<br />
Dichos acuer<strong>do</strong>s fueron eleva<strong>do</strong>s a públicos. Por<br />
escritura pública <strong>de</strong> fecha 12 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 los<br />
esposos <strong>do</strong>n J.D.N. y <strong>do</strong>ña J.R.L. ven<strong>de</strong>n a <strong>do</strong>n<br />
A.N.C. y su esposa, la actora <strong>do</strong>ña P.C.T.,<br />
respectivamente las 150 participaciones sociales,<br />
<strong>de</strong> que cada uno, era titular en la sociedad<br />
“H.DN., S.L.”, renován<strong>do</strong>se el cargo <strong>de</strong><br />
administra<strong>do</strong>res al esposo <strong>de</strong> la actora <strong>do</strong>n<br />
A.N.C./ CUARTO.- En fecha 17 <strong>de</strong> septiembre la<br />
actora recibe comunicación escrita <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la empresa co<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>l siguiente tenor<br />
literal: “Muy estimada señora: una vez recibida<br />
en esta empresa su parte <strong>de</strong> baja por enfermedad<br />
el día 09.09.99, sin justificación algunas, y una<br />
vez agota<strong>do</strong> con magnimidad el tiempo legal,<br />
hemos procedi<strong>do</strong> a la rescisión <strong>de</strong> nuestra<br />
relación laboral. Sin otro particular, le rogamos<br />
que nos indique el día que pasara por nuestra<br />
oficina a recoger la liquidación correspondiente.<br />
Atentamente”./ QUINTO.- La actora tras disfrutar<br />
su perío<strong>do</strong> vacacional en el mes <strong>de</strong> agosto pasa<strong>do</strong>,<br />
no se reincorporó al trabajo, presentan<strong>do</strong> en fecha<br />
9 <strong>de</strong> septiembre parte médico <strong>de</strong> baja. La actora<br />
está <strong>de</strong> baja médica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 6 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999, con el diagnóstico <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión. Des<strong>de</strong> el 3<br />
<strong>de</strong> agosto, vino acudien<strong>do</strong> a consultas médicas,<br />
indicán<strong>do</strong>sele tratamiento a seguir./ SEXTO.- La<br />
actora y su esposo <strong>do</strong>n A.N. se encuentra en<br />
trámites <strong>de</strong> separación matrimonial, presentan<strong>do</strong><br />
la actora <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> separación el 8 <strong>de</strong><br />
septiembre pasada, la cual se tramita en el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> 1º Instancia <strong>de</strong> O Carballiño./<br />
SÉPTIMO.- La actora no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong><br />
la condición <strong>de</strong> presentante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res./<br />
OCTAVO.- Se tuvo por intenta<strong>do</strong> sin efecto la<br />
conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>ña P.C.T. contra las<br />
EMPRESAS “H.DN., S.L.”, “H.DN., S.C.” y<br />
contra <strong>do</strong>ña J.R.L. <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro<br />
proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora lleva<strong>do</strong> a cabo<br />
por la co<strong>de</strong>mandada “H.DN., S.L.”, consolidan<strong>do</strong><br />
la extinción <strong>de</strong> la relación laboral que aquel<br />
produjo sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización ni salario <strong>de</strong><br />
tramitación y en consecuencia, absuelvo a los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las pretensiones en su contra<br />
esgrimidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La <strong>de</strong>mandante recurre la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia, que rechazó su acción por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y<br />
solicita con amparo procesal correcto, revisar los<br />
hechos proba<strong>do</strong>s y examinar el <strong>de</strong>recho que<br />
contiene aquel pronunciamiento.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito histórico, propone<br />
sustituir el aparta<strong>do</strong> 3º -se entien<strong>de</strong>, 5º- (“La<br />
actora tras disfrutar su perío<strong>do</strong> vacacional en el<br />
mes <strong>de</strong> agosto pasa<strong>do</strong>, no se reincorporó al<br />
trabajo, presentan<strong>do</strong> en fecha 9 <strong>de</strong> septiembre<br />
parte médico <strong>de</strong> baja. La actora está <strong>de</strong> baja<br />
médica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 6 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, con el<br />
diagnóstico <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión. Des<strong>de</strong> el 3 <strong>de</strong> agosto,<br />
vino acudien<strong>do</strong> a consultas médicas,<br />
indicán<strong>do</strong>sele tratamiento a seguir”) por: “La<br />
actora tras disfrutar su perío<strong>do</strong> vacacional en el<br />
mes <strong>de</strong> agosto pasa<strong>do</strong>, no se reincorporó al<br />
trabajo, presentan<strong>do</strong> en fecha 9 <strong>de</strong> septiembre<br />
parte médico <strong>de</strong> baja. La actora está <strong>de</strong> baja<br />
médica <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 6 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, con el<br />
diagnóstico <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión. Des<strong>de</strong> el 3 <strong>de</strong> agosto,<br />
vino acudien<strong>do</strong> regularmente a consultas médicas<br />
por síndrome ansioso <strong>de</strong>presivo, no estan<strong>do</strong><br />
capacitada para la actividad laboral”); se basa en<br />
los folios 130 y 131.<br />
La pretensión se acepta para concretar la <strong>do</strong>lencia<br />
-síndrome ansioso <strong>de</strong>presivo- que pa<strong>de</strong>cía y que<br />
motivó su consulta y tratamiento médicos; sin<br />
embargo, no es proce<strong>de</strong>nte incorporar al relato <strong>de</strong><br />
300
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
hechos las consecuencias que pudieran <strong>de</strong>rivarse<br />
<strong>de</strong> ese pa<strong>de</strong>cimiento -entre ellas, la capacidad o<br />
no para el trabajo- porque no expresan un dato<br />
objetivo sino una conclusión a fijar, en su caso,<br />
en el plano jurídico.<br />
TERCERO.- En el ámbito <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong>nuncia<br />
infringi<strong>do</strong>s: A) El artículo 55.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (ET), pues la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se<br />
limita a comunicar la rescisión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
trabajo. B) Los artículos 55.3 y 56 en relación con<br />
el 54.1, 54.2.a) ET y 110 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, pues su no<br />
reincorporación al trabajo se <strong>de</strong>bió a la consulta y<br />
tratamiento médico <strong>de</strong> su enfermedad psíquica,<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> su situación familiar que le obligó a<br />
formular <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> separación matrimonial,<br />
circunstancias que conocía su esposo,<br />
administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada.<br />
CUARTO.- La primera <strong>de</strong>nuncia jurídica no es<br />
aceptable, porque la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> 17.09.99<br />
(hecho proba<strong>do</strong> 4º.- “Muy estimada Sra.: Una vez<br />
recibida en esta empresa su parte <strong>de</strong> baja por<br />
enfermedad el día 09.09.99 se le comunica que<br />
con fecha 06.09.99 Ud. ha causa<strong>do</strong> baja ante la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social, da<strong>do</strong><br />
que una vez disfruta<strong>do</strong> su perío<strong>do</strong> vacacional en<br />
el mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 Ud. no se presentó a su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo el día 31.08.99, sin justificación<br />
alguna, y una vez agota<strong>do</strong> con magnimidad el<br />
tiempo legal, hemos procedi<strong>do</strong> a la rescisión <strong>de</strong><br />
nuestra relación laboral. Sin otro particular, le<br />
rogamos que nos indique el día que pasará por<br />
nuestra oficina a recoger la liquidación<br />
correspondiente”) se ajusta a la jurispru<strong>de</strong>ncia (ss.<br />
30-septiembre-85, 24-junio-87) cuan<strong>do</strong> afirma<br />
que no tiene por qué ser circunstanciada y prolija<br />
ni contener un relato <strong>de</strong>talla<strong>do</strong> o pormenoriza<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> los hechos, sino que basta con que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>stinatario pueda compren<strong>de</strong>r los<br />
hechos a que se refiere o los cargos que le imputa,<br />
proporcionán<strong>do</strong>le la oportunidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>rse<br />
con los medios <strong>de</strong> prueba necesarios para ello. En<br />
efecto, los términos transcritos <strong>de</strong> la<br />
comunicación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>spejan, sin necesidad<br />
<strong>de</strong> otra aclaración, cualquier duda racional acerca<br />
<strong>de</strong> las razones esenciales que configuraron la<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir, es <strong>de</strong>cir, la<br />
inasistencia al trabajo <strong>de</strong> la recurrente y, al<br />
tiempo, permitieron a ésta articular la <strong>de</strong>fensa<br />
oportuna <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>rechos.<br />
QUINTO.- Según los hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
sentencia impugnada y el fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la presente resolución, los<br />
antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> la segunda <strong>de</strong>nuncia jurídica se<br />
resumen así: - La <strong>de</strong>mandante presta servicios<br />
con la categoría profesional <strong>de</strong> auxiliar <strong>de</strong><br />
comercio y salario <strong>de</strong> 131.856 pesetas mensuales<br />
inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> las pagas extraordinarias.<br />
- En los perío<strong>do</strong>s 21.01.85/30.09.87 y<br />
01.10.87/04.02.92 trabajó para “H.DN., S.C.”,<br />
constituida por los Sres. D.R. y N.C., éste mari<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la actora. - El 05.02.92 comienza a trabajar<br />
para “H.DN. S.L.”, constituida por el matrimonio<br />
<strong>de</strong> los Sres. D.R. y R.L. Des<strong>de</strong> el 03.03.95, el<br />
esposo <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante, Sr. N.C., es<br />
administra<strong>do</strong>r único. Por escritura notarial <strong>de</strong><br />
12.04.99, el matrimonio indica<strong>do</strong> vendió sus<br />
participaciones sociales a la actora y a su mari<strong>do</strong>.<br />
- El objeto social <strong>de</strong> ambas empresas fue la<br />
compraventa <strong>de</strong> calza<strong>do</strong> y su <strong>do</strong>micilio social se<br />
fijó en la c/... <strong>de</strong> Ourense. - Des<strong>de</strong> el 03.08.99 la<br />
<strong>de</strong>mandante acudió a consulta médica por<br />
síndrome ansioso <strong>de</strong>presivo; se le indicó<br />
tratamiento a seguir. - Permaneció <strong>de</strong> vacaciones<br />
en agosto <strong>de</strong> 1999; a su término, no se<br />
reincorporó al trabajo. - Des<strong>de</strong> el 06.09.99 está <strong>de</strong><br />
baja médica por <strong>de</strong>presión; el 09.09.99, presentó<br />
en la empresa el parte <strong>de</strong> baja. - El 09.09.99<br />
formuló <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> separación matrimonial, que<br />
tramita el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> 1ª Instancia <strong>de</strong> O<br />
Carballiño. - El 17.09.99 recibió carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
con efectos <strong>de</strong>l día 06.09.99.<br />
SEXTO.- Los datos objetivos reseña<strong>do</strong>s nos<br />
llevan a las siguientes conclusiones: 1ª.- La<br />
petición principal <strong>de</strong> la recurrente, nulidad <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso, no es aceptable porque no<br />
concurre -tampoco hubo alegación previa<br />
fundamentada- ninguna <strong>de</strong> las causas que legal y<br />
exclusivamente justifican dicha <strong>de</strong>claración, es<br />
<strong>de</strong>cir y según el artículo 55.5 ET, la<br />
discriminación o la violación <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos y<br />
liberta<strong>de</strong>s fundamentales. 2ª.- Sin embargo,<br />
<strong>de</strong>bemos estimar la petición subsidiaria,<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso: Es cierto que<br />
la recurrente no acudió al trabajo hasta diez días<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> conclui<strong>do</strong> su perío<strong>do</strong> vacacional y<br />
que, entonces, su presencia en la empresa se<br />
limitó a aportar el <strong>do</strong>cumento que incorporaba su<br />
baja médica. La ausencia al trabajo, como causa<br />
que ampara el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> según el artículo 54.2.a)<br />
ET, supone la inasistencia repetida e injustificada<br />
que, como afirma la jurispru<strong>de</strong>ncia respecto <strong>de</strong><br />
to<strong>do</strong>s los motivos legales que fundamentan la<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir, ha <strong>de</strong> ser grave<br />
y culpable, con aplicación <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong><br />
proporcionalidad previa valoración<br />
pormenorizada <strong>de</strong> las circunstancias <strong>de</strong>l caso<br />
concreto. Aunque la recurrente reiteró su ausencia<br />
al trabajo, no apreciamos que su inasistencia<br />
laboral fuera injustificada, si tenemos en cuenta,<br />
in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> su cualidad <strong>de</strong><br />
copropietaria empresarial, el cumplimiento <strong>de</strong> la<br />
obligación <strong>de</strong> presentar en tiempo el parte <strong>de</strong> baja<br />
a la empresa que, como trabaja<strong>do</strong>ra, le imponen<br />
los artículos 2.2 <strong>de</strong>l Real Decreto 575/97 <strong>de</strong> 18-4<br />
(Regula <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s aspectos <strong>de</strong> la gestión y<br />
control <strong>de</strong> la prestación económica por<br />
incapacidad temporal) y <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 19.06.97<br />
(Desarrolla el RD 575/97), las visitas y el<br />
tratamiento médicos que seguía a consecuencia<br />
<strong>de</strong>l síndrome <strong>de</strong>presivo ansioso antes <strong>de</strong> aquella<br />
baja médica y <strong>de</strong>l que ésta fue consecuencia, su<br />
301
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
vínculo matrimonial con el administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la<br />
emplea<strong>do</strong>ra, que le hacía conoce<strong>do</strong>r <strong>de</strong> las<br />
circunstancias relatadas, o la situación conyugal<br />
que <strong>de</strong>terminó su <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> separación,<br />
revela<strong>do</strong>ra, aún sin <strong>de</strong>cisión judicial que la<br />
convali<strong>de</strong>, <strong>de</strong> la cotidiana tirantez entre los<br />
esposos cotitulares <strong>de</strong> la empresa; <strong>de</strong> este mo<strong>do</strong>,<br />
se configura una realidad que impidió su<br />
comparecencia al trabajo que, al tiempo, excluye<br />
la voluntariedad grave y culpable exigida para<br />
imponer la máxima sanción disciplinaria, cual<br />
tenemos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> en supuestos semejantes (s.<br />
27.03.98). La conclusión que a<strong>do</strong>ptamos se<br />
proyecta exclusivamente sobre “H.DN., S.L.”,<br />
pero no sobre los también <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s “H.DN.,<br />
S.C.” y la Sra. R.L., tanto porque la actora no<br />
interesó <strong>de</strong> forma expresa su con<strong>de</strong>na según el<br />
suplico <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda reitera<strong>do</strong> en este trámite,<br />
como porque estamos en presencia <strong>de</strong> una<br />
subrogación <strong>de</strong>l artículo 44 ET entre las empresas<br />
citadas, cual expresa y se <strong>de</strong>duce respectivamente<br />
<strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s 1º y 2º <strong>de</strong> la sentencia<br />
impugnada, que excluye la responsabilidad <strong>de</strong> los<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s referi<strong>do</strong>s. Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Estimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
P.C.T. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 2 <strong>de</strong> Ourense, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999 en autos nº 764/99, que revocamos,<br />
acogemos la petición subsidiaria <strong>de</strong> su <strong>de</strong>manda<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> contra “H.DN., S.L.”, “H.DN., S.C.”<br />
y <strong>do</strong>ña J.R.L., <strong>de</strong>claramos la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con<strong>de</strong>namos a “H.DN., S.L.”, en el<br />
plazo <strong>de</strong> cinco días a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación<br />
<strong>de</strong> esta sentencia, opte entre readmitirle o<br />
abonarle una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> <strong>do</strong>s millones<br />
novecientas mil setecientas pesetas (2.900.700<br />
pts), con abono en cualquier caso <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación a razón <strong>de</strong> cuatro mil trescientas<br />
noventa y cinco pesetas diarias (4.395 pts/día)<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 6 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 hasta la<br />
fecha <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> esta sentencia; <strong>de</strong> no<br />
ejercitar la opción, se entien<strong>de</strong> que proce<strong>de</strong> la<br />
readmisión. Absolvemos a los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
“H.D.N., S.C.” y <strong>do</strong>ña J.R.L<br />
S. CA.<br />
2893 RECURSO Nº<br />
03/0007285/1996<br />
ENCADRAMENTO DE ADMINISTRADORES<br />
SOCIAIS NA SEGURIDADE SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Antonio Vesteiro<br />
Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintinueve <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0007285/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por J.C.C.,<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.B.C.G., contra Resolución <strong>de</strong> 25.01.96<br />
estimatoria en parte <strong>de</strong> recurso ordinario contra<br />
reclamación <strong>de</strong> 11.12.95 sobre reclamación <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>uda nº…, régimen trabaja<strong>do</strong>res autónomos.. Es<br />
parte la administración <strong>de</strong>mandada TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
representada por el LETRADO DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
<strong>de</strong>terminada en 1.451.312 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
302
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
votación y fallo el día 26 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999,<br />
fecha en que tuvo lugar. Por provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
misma fecha y con suspensión <strong>de</strong>l término para<br />
dictar sentencia se acordó para mejor proveer<br />
someter a la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> las partes<br />
personadas en este recurso durante el plazo <strong>de</strong> 10<br />
días la cuestión sobre la posible prejudicialidad<br />
<strong>de</strong> la jurisdicción social, competente para<br />
dilucidar sobre la afiliación <strong>de</strong>l recurrente, socio y<br />
gerente <strong>de</strong> la sociedad, a un <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> régimen<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social. Practicada la prueba se<br />
unió a los autos alzán<strong>do</strong>se la suspensión acordada<br />
y quedan<strong>do</strong> los autos para dictar sentencia.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l Recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Por el recurrente director gerente y miembro<br />
<strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Administración <strong>de</strong> una Sociedad<br />
Limitada preten<strong>de</strong> la anulación o modificación <strong>de</strong><br />
la resolución <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996 dictada por<br />
la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social, por<br />
la que se <strong>de</strong>ja sin efecto el alta <strong>de</strong> oficio y<br />
subsiguiente reclamación <strong>de</strong> las cuotas en<br />
<strong>de</strong>scubierto correspondiente al año 1994 por el<br />
Régimen Especial <strong>de</strong> autónomos, en base, no solo<br />
al cambio <strong>de</strong> encuadramiento al Régimen General<br />
que hasta la fecha vino y continuaba cotizan<strong>do</strong>,<br />
sino también que ello suponía un enriquecimiento<br />
injusto por parte <strong>de</strong> la Administración al percibir<br />
mayor cotización al ingresar en el Régimen<br />
General una base <strong>de</strong> cotización mayor que la <strong>de</strong><br />
autónomos, compensan<strong>do</strong> las diferencias entre lo<br />
que venía cotizan<strong>do</strong> por un Régimen y otro.<br />
II.- Se opone a la ejecución a pesar <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994 dictada por el J.<br />
Social núm. 3 <strong>de</strong> A Coruña por la que <strong>de</strong>sestima<br />
la inclusión <strong>de</strong>l recurrente <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Régimen<br />
General, cuestión que fue resuelta por la misma<br />
Tesorería General con fecha 18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999<br />
por la que se <strong>de</strong>clara la baja en el Régimen<br />
Especial <strong>de</strong> Autónomos con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 31<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1997 y alta en el Régimen<br />
General <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.01.98 con exclusión <strong>de</strong> la<br />
protección por <strong>de</strong>sempleo y F.G.S., <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> ser<br />
compensa<strong>do</strong> en el expediente <strong>de</strong> <strong>de</strong>volución <strong>de</strong><br />
sus cuotas a<strong>de</strong>udadas por el RETA en el 1994 con<br />
los <strong>de</strong>l Régimen General, es <strong>de</strong>cir, que el<br />
recurrente socio y director gerente <strong>de</strong>be tener en<br />
cuenta el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l párrafo 2 inciso 2.4 <strong>de</strong> la<br />
Circular <strong>de</strong> la T.G. <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong><br />
29.12.92, así como la comunicación respecto al<br />
ejercicio 1994 la comunicación <strong>de</strong>l D.P. <strong>de</strong> la<br />
T.G. <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong><br />
13.03.96, pese al conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> las Sentencias<br />
dictadas por la Jurisdicción Social que lo<br />
consi<strong>de</strong>raba como trabaja<strong>do</strong>r autónomo cuyas<br />
bases <strong>de</strong> cotización son diferentes en el Régimen<br />
General y Régimen Especial.<br />
III.- en conclusión hemos <strong>de</strong> partir <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
perío<strong>do</strong>s distintos que afectan al recurrente en<br />
cuanto hay que distinguir, <strong>de</strong> una parte la<br />
sentencia <strong>de</strong>clarada firme dictada por la Sala <strong>de</strong> lo<br />
Social <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1997, por la que se consi<strong>de</strong>ra al<br />
recurrente como trabaja<strong>do</strong>r autónomo y en<br />
consecuencia durante los años 1994, 1995, 1996 y<br />
1997 ha <strong>de</strong> cotizar por el cita<strong>do</strong> Régimen Especial<br />
y <strong>de</strong> otra la Resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> la T.G. <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong><br />
18 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 se <strong>de</strong>clara a la vista <strong>de</strong>l<br />
examen <strong>de</strong> la Constitución y Estatutos <strong>de</strong> la<br />
Sociedad recurrente como asimila<strong>do</strong> a trabaja<strong>do</strong>r<br />
por cuenta ajena a partir <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998,<br />
es cierto por tanto que al ser reintegra<strong>do</strong> al<br />
Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social ha <strong>de</strong><br />
cotizar con unas bases <strong>de</strong> cotización superiores al<br />
RETA y por consiguiente hemos <strong>de</strong> tener en<br />
cuenta que no proce<strong>de</strong> la ejecución a<strong>de</strong>lantada<br />
<strong>de</strong>cretada por la Seguridad social respecto a los<br />
intereses <strong>de</strong> <strong>de</strong>mora y recargos que se le impuso<br />
atendien<strong>do</strong> a las fechas <strong>de</strong> las resoluciones<br />
dictadas en la vía <strong>de</strong> apremio, al admitirle por la<br />
resolución <strong>de</strong> 25.01.96 que se le iba a compensar<br />
y por la <strong>de</strong> 15.03.96 que se iba a proce<strong>de</strong>r a su<br />
<strong>de</strong>volución.<br />
IV.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por J.C.C. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 25.01.96 estimatoria en parte <strong>de</strong><br />
recurso ordinario contra reclamación <strong>de</strong> 11.12.95<br />
sobre reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda nº…, régimen<br />
trabaja<strong>do</strong>res autónomos, dicta<strong>do</strong> por<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2894 RECURSO Nº<br />
03/0009162/1996<br />
DETERMINACIÓN DA XURISDICCIÓN<br />
COMPETENTE EN MATERIA DE<br />
DESCUBERTOS DE COTIZACIÓN Ó RETA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintinueve <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
303
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009162/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por S.V.V.,<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Pontevedra),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.A.G.P. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña C.C.H., contra Resolución <strong>de</strong><br />
28.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo<br />
y S. Social <strong>de</strong> Pontevedra, <strong>de</strong> 28.02.95 sobre acta<br />
<strong>de</strong> liquidación nº 571/94; Expte. nº 19.189/95. Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD<br />
SOCIAL, representada por el ABOGADO DEL<br />
ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada<br />
en 653.566 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 22 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Las resoluciones que aquí se impugnan<br />
ratificaron un acta <strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas por<br />
<strong>de</strong>scubierto en el RETA durante el perío<strong>do</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1992 a mayo <strong>de</strong> 1994.<br />
La Abogacía <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>, sin ofrecer argumento<br />
alguno respecto <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>, opone la<br />
causa <strong>de</strong> inadmisibilidad prevista en el art. 82.a)<br />
<strong>de</strong> la LJCA, aducien<strong>do</strong> que el conocimiento <strong>de</strong> la<br />
pretensión planteada correspon<strong>de</strong> a la<br />
Jurisdicción <strong>de</strong> lo Social, inadmisibilidad que es<br />
preciso <strong>de</strong>sestimar, pues la circunstancia <strong>de</strong> que la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social (en<br />
a<strong>de</strong>lante, TGSS), por resolución <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1995, a instancia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, hubiera<br />
acorda<strong>do</strong> o resuelto que éste no reunía los<br />
requisitos para su inclusión en el RETA,<br />
disponien<strong>do</strong> que contra dicha resolución podría<br />
interponer <strong>de</strong>manda ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
competente, no enerva la competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional contencioso-adminsitrativo para<br />
conocer <strong>de</strong> la impugnación planteada frente a las<br />
resoluciones que ratificaron el acta <strong>de</strong> liquidación<br />
<strong>de</strong> referencia, pues estamos ante resoluciones y<br />
materias distintas, to<strong>do</strong> ello sin perjuicio <strong>de</strong> la<br />
influencia jurídica que <strong>de</strong>ba reconocerse a aquella<br />
resolución <strong>de</strong> la TGSS sobre aquel acto<br />
liquidatorio, lo que viene a constituir el aspecto<br />
más sobresaliente <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> que<br />
plantea la cita <strong>de</strong> la STS <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 en<br />
el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que “no pue<strong>de</strong> mantenerse la<br />
competencia <strong>de</strong> este último or<strong>de</strong>n jurisdiccional<br />
(social) porque el alta y baja <strong>de</strong> oficio se<br />
producen en el ámbito <strong>de</strong> la gestión recaudatoria<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social, anudadas a unas actas<br />
respecto <strong>de</strong> las que competencia correspon<strong>de</strong> la<br />
jurisdicción contencioso-administrativa,<br />
conforme a los arts. 9.4 y 5 <strong>de</strong> la LOPJ, 1.3.c) y 4<br />
LJCA y 3.b) LPL (entonces R. D. Legislativo<br />
2/95, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril), en este senti<strong>do</strong>, la Sentencia<br />
<strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998”.<br />
II.- Antes <strong>de</strong> analizar la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong><br />
conviene significar que la actuación inspectora<br />
<strong>de</strong>terminó el levantamiento <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong><br />
liquidación que indirectamente se impugna aquí<br />
y, a la vez, el alta <strong>de</strong> oficio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante en el<br />
RETA por parte <strong>de</strong> la TGSS, si bien este<br />
Organismo, estiman<strong>do</strong> la reclamación previa<br />
formulada por el <strong>de</strong>mandante, resolvió que éste<br />
no reunía los requisitos para su inclusión en el<br />
cita<strong>do</strong> Régimen, aspecto que no fue consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
por la resolución <strong>de</strong> segun<strong>do</strong> gra<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong>l<br />
presente recurso, pese a que el <strong>de</strong>mandante aportó<br />
con el escrito <strong>de</strong>l recurso ordinario copia <strong>de</strong><br />
aquella resolución <strong>de</strong> la TGSS.<br />
Si, como aquí suce<strong>de</strong>, la TGSS, órgano gestor que<br />
acumula las funciones gestoras (altas, bajas y<br />
<strong>de</strong>más inci<strong>de</strong>ncias), <strong>de</strong> recaudación y <strong>de</strong>volución<br />
<strong>de</strong> ingresos in<strong>de</strong>bi<strong>do</strong>s, <strong>de</strong>cidió por resolución<br />
firme la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l alta en el RETA <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante, no tiene senti<strong>do</strong> mantener la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l acto recaudatorio, pues faltaría la<br />
causa o condición principal para el <strong>de</strong>vengo <strong>de</strong> las<br />
cuotas liquidadas. Por to<strong>do</strong> ello, proce<strong>de</strong> la<br />
estimación <strong>de</strong>l recurso.<br />
304
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadminsitrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por S.V.V. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 28.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y S. Social <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> 28.02.95<br />
sobre acta <strong>de</strong> liquidación nº 571/94; Expte. nº<br />
19.189/95, dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL; y en<br />
consecuencia, anulamos las resoluciones<br />
recurridas, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin efecto el acta <strong>de</strong><br />
liquidación <strong>de</strong> que traen causa. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2895 RECURSO Nº<br />
03/0009163/1996<br />
ENCADRAMENTO DE ADMINSITRADORES<br />
SOCIAIS NA SEGURIDADE SOCIAL. FALTA<br />
DE ÁNIMO DEFRAUDATORIO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Antonio Vesteiro<br />
Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintinueve <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009163/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por S.V.V.<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (Pontevedra)<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n A.G.P. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña C.C.H., contra Resolución <strong>de</strong><br />
28.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo<br />
y S. Social <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> 27.02.95 sobre actas<br />
<strong>de</strong> infracción y liquidación coordinadas 1.686 y<br />
571/94; Expte. 19.190/95. Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL,<br />
representada por el ABOGADO DEL ESTADO.<br />
La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 100.000<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 22 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna la resolución <strong>de</strong> la Autoridad<br />
Laboral por la que sanciona a la Sociedad<br />
recurrente por no haber si<strong>do</strong> da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en el<br />
Régimen Especial <strong>de</strong> Autónomos al mismo,<br />
califican<strong>do</strong> como infracción grave <strong>de</strong>l art. 14.1.2<br />
<strong>de</strong> la LISOS a la multa <strong>de</strong> 100.000 pts. y ello en<br />
base a que el recurrente a la vista <strong>de</strong> la escritura<br />
<strong>de</strong> constitución <strong>de</strong> la sociedad y estatutos como<br />
administra<strong>do</strong>r y partícipe en el capital social con<br />
carácter mayoritario incidien<strong>do</strong> en una categoría<br />
laboral no como trabaja<strong>do</strong>r por cuenta ajena da<strong>do</strong><br />
que tenía funciones <strong>de</strong> dirección y gestión en la<br />
empresa societaria, así como por las faculta<strong>de</strong>s<br />
ejercitadas como conce<strong>de</strong>r autorizaciones,<br />
celebrar contratos <strong>de</strong> trabajo, etc., según la<br />
<strong>de</strong>scripción <strong>de</strong>l Acta <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> trabajo<br />
por lo que ha <strong>de</strong> ser cataloga<strong>do</strong> o afilia<strong>do</strong> al<br />
Régimen Especial. Sin embargo <strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong> se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> la discrepancia existente entre el<br />
criterio sosteni<strong>do</strong> por la actuación inspectora y la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social en la<br />
cual se <strong>de</strong>clara incompetente en la liquidación<br />
como trabaja<strong>do</strong>r por cuenta propia lo que obliga a<br />
anular la liquidación que le fue girada.<br />
II.- En consecuencia si <strong>de</strong> una parte existe una<br />
discrepancia en la categoría o afiliación <strong>de</strong>l<br />
recurrente por enten<strong>de</strong>r la Inspección <strong>de</strong> Trabajo<br />
que <strong>de</strong>be ser califica<strong>do</strong> como autónomo; y <strong>de</strong> otra<br />
parte se <strong>de</strong>clara su improce<strong>de</strong>ncia por la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, es evi<strong>de</strong>nte que<br />
se produce un conflicto sobre su calificación y<br />
afiliación en el recurrente, como se <strong>de</strong>muestra por<br />
305
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el hecho <strong>de</strong> una parte repetimos, por la resolución<br />
dictada por la Dirección General <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación<br />
Jurídica que lo consi<strong>de</strong>ra como trabaja<strong>do</strong>r<br />
autónomo y <strong>de</strong> otra la resolución <strong>de</strong> fecha 27 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1995 <strong>de</strong> la D.P. <strong>de</strong> Trabajo y 28 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1996 <strong>de</strong> la D.G. <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación Jurídica<br />
y al mismo tiempo se dicta la resolución <strong>de</strong> la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la S. Social <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1995 que <strong>de</strong>clara improce<strong>de</strong>nte la<br />
consi<strong>de</strong>ración como trabaja<strong>do</strong>r autónomo, por<br />
consiguiente tal catalogación in<strong>de</strong>pendientemente<br />
<strong>de</strong> no ser materia competencial administrativa,<br />
sino <strong>de</strong> la jurisdicción social, hemos <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar<br />
que al faltar el ánimo <strong>de</strong>fraudatorio para imputar<br />
la conducta que se tacha por la Administración<br />
como reprobable.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por S.V.V. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 28.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y S. Social <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> 27.02.95<br />
sobre actas <strong>de</strong> infracción y liquidación<br />
coordinadas 1.686 y 571/94; Expte. 19.190/95,<br />
dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE TRABAJO Y<br />
SEGURIDAD SOCIAL; y en consecuencia<br />
anulamos las resoluciones recurridas por ser<br />
contrarias a Derecho. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2896 RECURSO Nº 0482/00<br />
RESPONSABILIDADE EMPRESARIAL<br />
SOLIDARIA DE UNIDADE PRODUCTIVA,<br />
EN PREITO POR DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a tres <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación nº 0482/00,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.F.A., en nombre<br />
y representación <strong>de</strong> la entidad mercantil “H.,<br />
S.L.”, contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº<br />
tres <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 357/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.P.F.P., sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, frente a las empresas “L.A.C., S.L.” y<br />
“H., S.L.” y a <strong>do</strong>ña C.H.V. En su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 25 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia, que estimó parcialmente la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes: “I.<br />
Doña M.P.F.P., mayor <strong>de</strong> edad, D.N.I..., vino<br />
prestan<strong>do</strong> servicios como oficial-ayudante, en un<br />
taller <strong>de</strong> arreglos <strong>de</strong> ropa confeccionada, sito en...<br />
<strong>de</strong> Pontevedra, en las siguientes circunstancias: a)<br />
Des<strong>de</strong> el 11.03.98, a medio <strong>de</strong> contrato eventual<br />
<strong>de</strong> 3 meses por 30 horas semanales, cuyo objeto<br />
se <strong>de</strong>fine como “aten<strong>de</strong>r el exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s”,<br />
firma<strong>do</strong> con “L.A.C., S.L.”, firman<strong>do</strong> el 01.11.98<br />
recibo <strong>de</strong> finiquito que, por obrar en autos, se<br />
tiene por reproduci<strong>do</strong>. b) Des<strong>de</strong> el 02.11.98, a<br />
medio <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> fecha 31.10.98, a medio <strong>de</strong><br />
contrato a tiempo parcial <strong>de</strong> 30 horas semanales,<br />
cuyo objeto se <strong>de</strong>fine como “prestar un nuevo<br />
servicio al cliente en su fase <strong>de</strong> lanzamiento”,<br />
firma<strong>do</strong> con “H., S.L.”. El salario a percibir es <strong>de</strong><br />
86.963´- pesetas., con prorrata <strong>de</strong> pagas extras. II.<br />
“L.A.C., S.L.” se constituyó el 06.02.98 por <strong>do</strong>ña<br />
C.H.V. y sus hijas L. e I.C.H., ésta última menor<br />
<strong>de</strong> edad y representada por su padre, <strong>do</strong>n J.C., su<br />
<strong>do</strong>micilio social es en... y su objeto “to<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s relacionadas con las artes gráficas,<br />
impresión y activida<strong>de</strong>s anexas a la misma y la<br />
distribución, publicación y edición <strong>de</strong> libros.- La<br />
sociedad se <strong>de</strong>dicará al comercio al por mayor y<br />
menor, fabricación, reparación, importación,<br />
exportación y gestión <strong>de</strong> productos naturales,<br />
servicios <strong>de</strong> restaurantes, cafetería, bar,<br />
alimentación, hospedaje y reparaciones.-<br />
Construcción, reparación y conservación <strong>de</strong> toda<br />
clase <strong>de</strong> obras, edificación completa y obra civil,<br />
consolidación y preparación <strong>de</strong> terrenos,<br />
<strong>de</strong>moliciones y perforaciones, cementaciones y<br />
pavimentaciones, preparación y montaje <strong>de</strong><br />
estructuras y cubiertas, postes, torres metálicas,<br />
compuestas, instalaciones y montajes, acaba<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
obras, servicios auxiliares <strong>de</strong> la construcción y<br />
draga<strong>do</strong>s.- También podrá tener por actividad<br />
impartir cursos <strong>de</strong> formación.- Las activida<strong>de</strong>s<br />
enumeradas pondrán también ser <strong>de</strong>sarrolladas<br />
por la sociedad, total o parcialmente, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
indirecto, mediante la participación en otras<br />
socieda<strong>de</strong>s con objeto idéntico o análogo. La Sra.<br />
H. fue nombrada Administra<strong>do</strong>ra única. III. “H.,<br />
S.L.” se constituyó el 04.09.97 por <strong>do</strong>ña C.H. y<br />
sus hijas L. e I.C.H., representada esta última,<br />
como menor <strong>de</strong> edad, por su padre <strong>do</strong>n J.C. El<br />
<strong>do</strong>micilio social se fijó en el <strong>do</strong>micilio familiar<br />
en... Poio. El objeto social era “La sociedad tiene<br />
por objeto: a) La explotación electrónica por<br />
306
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cuenta <strong>de</strong> terceros.- b) La organización <strong>de</strong> ferias y<br />
actos culturales.- c) la edición y compraventa <strong>de</strong><br />
libros, periódicos, revistas y to<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>cumentos en papel impreso”. Doña C.H. fue<br />
nombrada Administra<strong>do</strong>ra única. IV. Des<strong>de</strong><br />
octubre-98 a mayo-99, “H., S.L.” contrató al<br />
menos a otras cuatro trabaja<strong>do</strong>ras, con contratos<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada a tiempo parcial, para el<br />
centro <strong>de</strong> trabajo sito en..., <strong>do</strong>s <strong>de</strong> ellas con<br />
categoría <strong>de</strong> costurera y otras <strong>do</strong>s con categoría<br />
<strong>de</strong> auxiliar administrativo. V. Con fecha 15.04.99<br />
se entregó a la actora carta que dice: “Por la<br />
presente se le comunica que el próximo día 1-<br />
mayo-1999 finaliza el contrato <strong>de</strong> trabajo que<br />
firmó con esta empresa el día 2-noviembre-1998.<br />
Por ello, a partir <strong>de</strong> la fecha indicada, causa Vd.<br />
baja en esta empresa y, en consecuencia, quedará<br />
rota toda relación laboral entre ambas partes<br />
firmantes. Se le comunica, a<strong>de</strong>más, que se pone a<br />
su disposición la liquidación por finiquito<br />
correspondiente, certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> empresa, copia <strong>de</strong><br />
boletines <strong>de</strong> cotizaciones y <strong>de</strong>más <strong>do</strong>cumentación<br />
que <strong>de</strong>berá aportar la Empresa para que pueda, si<br />
es el caso, solicitar la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo”;<br />
en esa misma fecha se le conce<strong>de</strong>n 15 días <strong>de</strong><br />
vacaciones hasta el 01.05.99. El día 03.05.99 la<br />
actora firmó recibo que, por obrar en autos, se<br />
tiene por reproduci<strong>do</strong>. VI. A partir <strong>de</strong>l 01.06.99,<br />
la actora inició por cuenta propia, una actividad<br />
semejante a la realizada por las <strong>de</strong>mandadas, en la<br />
que continúa. VII. Se intentó, sin efecto, la<br />
conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña M.P.F.P., <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong><br />
solidariamente a “L.A.C., S.L.” y “H., S.L.”, a<br />
que en el plazo <strong>de</strong> cinco días opten entre la<br />
readmisión <strong>de</strong> la actora a su puesto <strong>de</strong> trabajo o el<br />
abono <strong>de</strong> una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> CIENTO<br />
CINCUENTA Y DOS MIL CIENTO NOVENTA<br />
Y SIETE PESETAS (152.197.- pesetas.), con<br />
pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
02.05.99 al 31.05.99, ambos inclusive, a razón <strong>de</strong><br />
2.899.- pesetas./día. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada “H., S.L.”, que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se<br />
dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Frente la sentencia <strong>de</strong> instancia que<br />
acogió la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora y<br />
con<strong>de</strong>no a las co<strong>de</strong>mandadas a que en plazo <strong>de</strong><br />
cinco días la readmitieran en legal forma o la<br />
in<strong>de</strong>mnizaran en la suma <strong>de</strong> 152.197 ptas. se alza<br />
la co<strong>de</strong>mandada mercantil “H., S.L.”, formulan<strong>do</strong><br />
cinco aparta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> alegaciones sin cita <strong>de</strong><br />
precepto procesal que ampare los motivos y,<br />
salvo en la tercera <strong>de</strong> las mismas, sin cita <strong>de</strong><br />
precepto alguno como infringi<strong>do</strong>, tan anómala<br />
formalización <strong>de</strong>l recurso sería merece<strong>do</strong>ra, <strong>de</strong><br />
por sí, <strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación, sin más tramite, a la<br />
vista <strong>de</strong>l incumplimiento <strong>de</strong> lo dispuesto en el art.<br />
194.2 y 3 LPL, pues mas que un recurso el<br />
recurrente lo que formaliza es una serie <strong>de</strong><br />
comentarios <strong>de</strong>sfavorables a la resolución<br />
recurrida<br />
No obstante, siguien<strong>do</strong> la <strong>do</strong>ctrina sentada por<br />
TCO en S. 69/84 <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> junio y 164/86 <strong>de</strong> 17<br />
<strong>de</strong> diciembre y STS 12.12.73, así como la vieja<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> TCT sentada en S. 15.12.80 y<br />
21.12.82 y mas mo<strong>de</strong>rnamente STSJ Aragón <strong>de</strong><br />
19.05.93 sobre el principio pro actione, como<br />
integrante <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la tutela judicial efectiva<br />
(art. 24 CE), que obliga a entrar en el análisis <strong>de</strong>l<br />
recurso cuan<strong>do</strong> puedan <strong>de</strong>ducirse los motivos e<br />
infracciones que se viene a invocar, proce<strong>de</strong><br />
entrar en el análisis <strong>de</strong>l recurso e impugnación al<br />
mismo.<br />
SEGUNDO.- Entran<strong>do</strong> en el análisis <strong>de</strong> las<br />
diversas alegaciones/motivos <strong>de</strong>l recurso, en la<br />
primera, se plantea la impugnación <strong>de</strong> la parte<br />
dispositiva <strong>de</strong> la resolución recurrida en el<br />
aspecto relativo al quantum in<strong>de</strong>mnizatorio<br />
fija<strong>do</strong>, alegan<strong>do</strong> que el salario diario que fija la<br />
resolución recurrida es el que correspon<strong>de</strong> a<br />
jornada completa y que como la actora sólo<br />
realizaba jornada parcial <strong>de</strong>be reducirse dicho<br />
salario e in<strong>de</strong>mnización en proporción. La Sala,<br />
en la labor <strong>de</strong> cuasi construcción <strong>de</strong>l recurso,<br />
entien<strong>de</strong> que se <strong>de</strong>nuncia como infringi<strong>do</strong> el art.<br />
56.1.a) LET. El motivo no prospera por cuanto: a)<br />
la resolución recurrida en el hecho primero <strong>de</strong><br />
proba<strong>do</strong>s fija el salario mensual <strong>de</strong> la actora en<br />
86.963 ptas. mes, este hecho no ha si<strong>do</strong><br />
combati<strong>do</strong> en <strong>de</strong>bida forma; b) la actora en<br />
<strong>de</strong>manda solicitaba un salario <strong>de</strong> 107.000 ptas.<br />
mes; c) la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia razona que el<br />
salario que <strong>de</strong>clara proba<strong>do</strong> es el acepta<strong>do</strong> por las<br />
<strong>de</strong>mandadas en acto <strong>de</strong> juicio, y así consta en el<br />
acta sin que se hiciese en tal momento<br />
especificación alguna <strong>de</strong> que tal salario era el <strong>de</strong><br />
jornada completa; por otra parte mal pue<strong>de</strong><br />
acudirse en vía <strong>de</strong> recurso a un convenio como<br />
prueba <strong>de</strong> lo que se afirma, cuan<strong>do</strong> dicho<br />
convenio no obra en las actuaciones, ni consta<br />
cual sea, por to<strong>do</strong> ello y tenien<strong>do</strong> en cuenta que la<br />
in<strong>de</strong>mnización ha <strong>de</strong> calcularse con arreglo al<br />
salario real que viniera percibien<strong>do</strong> la actora, y<br />
que <strong>de</strong>be constar como proba<strong>do</strong> en la sentencia,<br />
calculada la in<strong>de</strong>mnización en razón a este no<br />
existe vulneración alguna <strong>de</strong>sestimán<strong>do</strong>se el<br />
motivo invoca<strong>do</strong>.<br />
La segunda alegación/motivo, viene a invocar que<br />
no ha existi<strong>do</strong> subrogación empresarial alguna<br />
entre las co<strong>de</strong>mandadas sino una simple cesión <strong>de</strong><br />
uso <strong>de</strong>l local <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se <strong>de</strong>sarrollaba la actividad.<br />
La Sala estima que se preten<strong>de</strong> invocar como<br />
307
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
infringi<strong>do</strong> el art. 44 LET. El motivo no pue<strong>de</strong> ser<br />
atendi<strong>do</strong>, la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia razona en el<br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho segun<strong>do</strong> que la<br />
responsabilidad solidaria <strong>de</strong> las co<strong>de</strong>mandadas<br />
<strong>de</strong>viene, no <strong>de</strong> una sucesión empresarial ex art. 44<br />
LET, sino <strong>de</strong> que ambas constituyen una única<br />
unidad productiva, con confusión patrimonial, <strong>de</strong><br />
socios y <strong>de</strong> administración que las constituye en<br />
empresarios únicos <strong>de</strong> la actora, con<br />
responsabilidad solidaria, a tenor <strong>de</strong>l art. 1 LET,<br />
por lo tanto mal pue<strong>de</strong> infringir la resolución<br />
recurrida una norma que no aplica.<br />
La tercera alegación/motivo viene a invocar que<br />
no se superó en ninguno <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong><br />
trabajo suscritos entre las partes la duración<br />
máxima permitida, partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> la afirmación <strong>de</strong><br />
que ambos contratos fueron concerta<strong>do</strong>s para<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>. Como la parte cita el RD<br />
2.546/94 ha <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse que consi<strong>de</strong>ra<br />
infringi<strong>do</strong>s los arts. 2 y 3 <strong>de</strong> dicho <strong>de</strong>creto. El<br />
motivo no pue<strong>de</strong> prosperar por cuanto el primero<br />
<strong>de</strong> los contratos fue concerta<strong>do</strong> por circunstancias<br />
<strong>de</strong> la producción “exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s”, dicho<br />
contrato razona el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia es nulo<br />
en cuanto a la temporalidad <strong>de</strong>l mismo por cuanto<br />
no especifica con claridad la causa <strong>de</strong> la<br />
temporalidad, y ello es cierto, y a<strong>de</strong>más excedió<br />
su duración máxima <strong>de</strong> seis meses por lo que se<br />
convirtió en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, como consecuencia <strong>de</strong><br />
ello y vincula<strong>do</strong> a la unidad patronal <strong>de</strong> ambas<br />
mercantiles el segun<strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo,<br />
celebra<strong>do</strong> –sin solución <strong>de</strong> continuidad -, como<br />
temporal carece <strong>de</strong> causa tal temporalidad al<br />
haber alcanza<strong>do</strong> la actora la condición <strong>de</strong> fija <strong>de</strong><br />
la empresa única, por ello el finiquito, con el que<br />
preten<strong>de</strong> ponerse fina al primero <strong>de</strong> dichos<br />
contratos en base a aquella temporalidad, carece<br />
<strong>de</strong> fuerza extintiva contractual pues como indica<br />
esta sala en R. 3.454-99 y SCT 06.05.77, si el<br />
finiquito se refiere a la extinción <strong>de</strong> un contrato<br />
temporal y el contrato resulta ser por tiempo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, tal finiquito no es váli<strong>do</strong> en este<br />
aspecto. Estableci<strong>do</strong> lo anterior, el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
contratos celebra<strong>do</strong> entre las partes, no para obra<br />
o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, como señala el recurrente<br />
con cita <strong>de</strong> la cláusula cuarta <strong>de</strong>l mismo referida<br />
al perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba, sino “para aten<strong>de</strong>r<br />
circunstancias <strong>de</strong> la producción” consistentes en<br />
“prestar un nuevo servicio al cliente en su fase <strong>de</strong><br />
lanzamiento”, incurre a<strong>de</strong>más en el vicio <strong>de</strong>l<br />
anterior y por tanto en nula la temporalidad<br />
pactada, que como ya se dijo no cabía por haberse<br />
converti<strong>do</strong> en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> el anterior contrato, por<br />
ello el último finiquito que se firma, incurre en el<br />
mismo <strong>de</strong>fecto que el anterior y por ello solo<br />
tiene valor liberatorio entre las partes en relación<br />
con las cantida<strong>de</strong>s abonadas a la actora mas no en<br />
cuanto a la extinción <strong>de</strong> un contrato temporal que<br />
no lo era, por ello no incurre la resolución<br />
recurrida en <strong>de</strong>fecto alguno.<br />
La cuarta y quinta <strong>de</strong> las alegaciones/motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso, inci<strong>de</strong> en el valor probatorio y liberatorio<br />
<strong>de</strong> los finiquitos, en particular el último <strong>de</strong> los<br />
firma<strong>do</strong>s entre las partes citan<strong>do</strong> como infringi<strong>do</strong>s<br />
el art. 1.214 y 1.281 <strong>de</strong>l Código Civil,<br />
pretendien<strong>do</strong> sostener que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia no ha atendi<strong>do</strong> al valor <strong>de</strong> la prueba<br />
<strong>do</strong>cumental (los finiquitos) ni a la voluntad <strong>de</strong> las<br />
partes expresada en los mismos, esto es la<br />
extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo sin que la<br />
actora tuviera nada mas que reclamar, el motivo<br />
no pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong> por cuanto como tiene<br />
señala<strong>do</strong> el Tribunal Supremo, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la Sentencia<br />
<strong>de</strong> 30.09.92 (RJ 1992\6.830), dictada para la<br />
unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina, y aun partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
reiterada <strong>do</strong>ctrina sobre el carácter liberatorio <strong>de</strong><br />
las obligaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
que tiene el llama<strong>do</strong> recibo <strong>de</strong> sal<strong>do</strong> y finiquito<br />
para las partes que lo firman al término <strong>de</strong>l<br />
mismo, viene establecien<strong>do</strong> que “el acuer<strong>do</strong> que<br />
se plasma en tal <strong>do</strong>cumento ha <strong>de</strong> estar sujeto a<br />
las reglas <strong>de</strong> la interpretación <strong>de</strong> los contratos que<br />
establecen los artículos 1.281 y siguientes <strong>de</strong>l<br />
Código Civil, pues no se trata <strong>de</strong> una fórmula<br />
sacramental con efectos preestableci<strong>do</strong>s y<br />
objetiva<strong>do</strong>s”, consecuentemente y conforme a<br />
tales normas hermenéuticas, artículo 1.282 <strong>de</strong>l<br />
mismo código, «para juzgar <strong>de</strong> la intención <strong>de</strong> los<br />
contratantes, <strong>de</strong>berá aten<strong>de</strong>rse principalmente a<br />
los actos <strong>de</strong> éstos, coetáneos y posteriores al<br />
contrato», <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> enten<strong>de</strong>rse comprendi<strong>do</strong>s<br />
también los actos anteriores conforme a reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (STS 30.03.74), <strong>do</strong>ctrina que<br />
aplicada al presente supuesto conlleva la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l motivo pues mal podrían tener<br />
las partes intención <strong>de</strong> extinguir un contrato <strong>de</strong><br />
trabajo califica<strong>do</strong> <strong>de</strong> temporal que ha <strong>de</strong>veni<strong>do</strong> en<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> y que es segui<strong>do</strong> <strong>de</strong> otro contrato que<br />
se vuelve a calificar <strong>de</strong> temporal, tal actuación<br />
sería constitutiva <strong>de</strong> un verda<strong>de</strong>ro frau<strong>de</strong> en la<br />
contratación que no pue<strong>de</strong> ser admiti<strong>do</strong>, por ello<br />
el vicio <strong>de</strong>l primer contrato se extien<strong>de</strong> al<br />
segun<strong>do</strong> y el recibo <strong>de</strong> finiquito para este, basa<strong>do</strong><br />
en la temporalidad carece <strong>de</strong> tal valor liberatorio,<br />
por to<strong>do</strong> lo cual se rechazan los cita<strong>do</strong>s motivos y<br />
el recurso confirmán<strong>do</strong>se la resolución recurrida.<br />
TERCERO.- De conformidad con lo dispuesto en<br />
el art. 202 LPL al confirmarse la resolución<br />
recurrida proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>cretar la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito<br />
constitui<strong>do</strong> para recurrir y dése a las<br />
consignaciones efectuadas el <strong>de</strong>stino legal.<br />
Igualmente, <strong>de</strong> conformidad con lo dispuesto en<br />
el art. 233 LPL, proce<strong>de</strong> imponer las costas <strong>de</strong>l<br />
presente recurso al recurrente, con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>le al<br />
abono <strong>de</strong> 25.000 ptas. en concepto <strong>de</strong> honorarios<br />
<strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte actora impugnante <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto, vistos los preceptos cita<strong>do</strong>s<br />
y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
308
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por “H., S.L.” contra la sentencia<br />
dictada el 25.08.99 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº<br />
3 <strong>de</strong> Pontevedra en autos nº 357/99 segui<strong>do</strong>s a<br />
instancias <strong>de</strong> M.P.F.P., sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> contra el<br />
recurrente, “L.A.C., S.L.” y contra C.H.V.,<br />
resolución que se mantiene en su integridad. Una<br />
vez firme esta resolución dése a las<br />
consignaciones efectuadas el <strong>de</strong>stino legal, y se<br />
<strong>de</strong>creta la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>posito constitui<strong>do</strong> para<br />
recurrir. Igualmente, proce<strong>de</strong> imponer las costas<br />
<strong>de</strong>l presente recurso al recurrente, con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>le<br />
al abono <strong>de</strong> 25.000 ptas. en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte actora<br />
impugnante <strong>de</strong>l recurso.<br />
S. S.<br />
2897 RECURSO Nº 499/00<br />
POSIBILIDADE DE DEBATER EN PREITOS<br />
POR DESPEDIMENTO CAL SEXA O<br />
SALARIO PROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a tres <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 499/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n A.E.G. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.E.G. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> A Bola en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 839/99<br />
sentencia con fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor <strong>do</strong>n A.E.G., ha veni<strong>do</strong><br />
prestan<strong>do</strong> servicios para el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> A Bola, como apareja<strong>do</strong>r<br />
municipal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 17 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1992.<br />
Dicha prestación <strong>de</strong> servicios consistía en emitir<br />
informes acerca <strong>de</strong> las solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> licencias <strong>de</strong><br />
obras presentadas por particulares en el concello<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, para lo cual acudía una vez al mes al<br />
concello para recoger dichas solicitu<strong>de</strong>s, giran<strong>do</strong><br />
visitas <strong>de</strong> inspección a los lugares en que se<br />
pretendían efectuar las obras y emitien<strong>do</strong> el<br />
correspondiente informe. Por dichos servicios<br />
comenzó percibien<strong>do</strong> una retribución mensual <strong>de</strong><br />
23.000 pesetas pasan<strong>do</strong> posteriormente a percibir<br />
24.150 pesetas y posteriormente 25.000 pesetas y<br />
percibien<strong>do</strong> actualmente una retribución mensual<br />
<strong>de</strong> 27.000 pesetas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1998./<br />
SEGUNDO.- En fecha 4 <strong>de</strong> octubre pasa<strong>do</strong> el<br />
actor recibió comunicación escrita <strong>de</strong>l organismo<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente tenor literal: “Muy Sr.<br />
Mío.- Me veo en la obligación <strong>de</strong> comunicarle<br />
que <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a la carencia <strong>de</strong> recursos económicos<br />
<strong>de</strong> este ayuntamiento, y <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plan <strong>de</strong><br />
saneamiento <strong>de</strong> la hacienda municipal que como<br />
responsable <strong>de</strong> la administración <strong>de</strong> este<br />
ayuntamiento me propongo llevar a cabo, se ha<br />
previsto la eliminación <strong>de</strong> una serie <strong>de</strong> gastos<br />
corrientes entre los que se encuentran los<br />
honorarios que se le satisfacen mensualmente por<br />
sus servicios como apareja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> este<br />
ayuntamiento. Por consiguiente en la confianza<br />
<strong>de</strong> que entienda la <strong>de</strong>cisión tomada como<br />
necesidad ineludible a partir <strong>de</strong>l día 1º <strong>de</strong> octubre<br />
próximo, se consi<strong>de</strong>ra rescindida su relación con<br />
el ayuntamiento. Le agra<strong>de</strong>zco los servicios<br />
porta<strong>do</strong>s durante estos años en que ha ejerci<strong>do</strong> a<br />
plena satisfacción su servicios profesionales al<br />
ayuntamiento que presi<strong>do</strong>”./ TERCERO.- El actor<br />
no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> la condición <strong>de</strong><br />
representante legal <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res./<br />
CUARTO.- En fecha 15 <strong>de</strong> octubre pasa<strong>do</strong>, el<br />
actor interpuso reclamación previa, en<br />
reclamación por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> la cual no consta haya<br />
si<strong>do</strong> contestada”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n A.E.G. contra la empresa Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> A Bola <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor lleva<strong>do</strong> a cabo por la<br />
<strong>de</strong>mandada el uno <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve y, en consecuencia, con<strong>de</strong>no a la<br />
referida empresa a que a su opción readmita al<br />
actor en su mismo puesto <strong>de</strong> trabajo y<br />
condiciones que regían antes <strong>de</strong> producirse el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o que le in<strong>de</strong>mnice la cantidad <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>scientas setenta y ocho mil <strong>do</strong>scientas <strong>do</strong>ce<br />
pesetas, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> caso la empresa abonar<br />
al actor los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> esta<br />
sentencia advirtién<strong>do</strong>se que la antedicha opción<br />
<strong>de</strong>berá efectuarse por la empresa ante este<br />
juzga<strong>do</strong> en el plazo <strong>de</strong> los cinco días siguientes a<br />
la notificación <strong>de</strong> la presente resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
309
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- En su recurso frente a la sentencia<br />
parcialmente estimatoria <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, el<br />
trabaja<strong>do</strong>r: (a).- Interesa la modificación <strong>de</strong>l<br />
primero <strong>de</strong> los HDP, al objeto <strong>de</strong> que se añada<br />
“Debien<strong>do</strong> percibir una retribución mensual <strong>de</strong><br />
265.212 pts (salario base, complemento <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>stino y <strong>do</strong>s trienios), con inclusión <strong>de</strong> la<br />
prorrata <strong>de</strong> gratificaciones extraordinarias, que es<br />
la correspondiente a los funcionarios <strong>de</strong>l Grupo<br />
B, diploma<strong>do</strong>s universitarios, técnicos <strong>de</strong> tipo<br />
medio, con nivel 24, <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
dispuesto en el art. 26 <strong>de</strong> la Ley 30 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1998, número 49/1998, que rige los<br />
Presupuestos <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para el año 1999.<br />
Remuneración mensual sobre la que <strong>de</strong>be<br />
calcularse la in<strong>de</strong>mnización por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación, en base a la absoluta <strong>de</strong>dicación<br />
<strong>de</strong>l actor a la entidad <strong>de</strong>mandada, puesto que se<br />
encontraba a su total disposición, acudien<strong>do</strong><br />
siempre que lo precisaban y se le llamaba, aparte<br />
<strong>de</strong>l día en el que obligatoriamente acudía cada<br />
mes a dicho ayuntamiento”. (b).- Denuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l art. 27 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SEGUNDO.- En primer término ha <strong>de</strong> salirse al<br />
paso <strong>de</strong> la afirmación que se hace por el<br />
ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> respecto <strong>de</strong> que en los<br />
procesos por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha <strong>de</strong> estarse al salario<br />
efectivamente percibi<strong>do</strong> y no al que<br />
hipotéticamente pudiera tenerse <strong>de</strong>recho el<br />
trabaja<strong>do</strong>r. Ciertamente ha si<strong>do</strong> reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
–<strong>de</strong> la que esta misma sala se ha hecho eco en<br />
diversas ocasiones: así, Sentencias <strong>de</strong> 28-octubre-<br />
94 AS 3.929, 16-marzo-95 R.635/95, 6-octubre-<br />
95 R. 3.979/95, 15-noviembre-95 R.4.617/95 y<br />
12-mayo-97 R. 1.525/ 97– la <strong>de</strong> que el salario a<br />
computar como módulo a los efectos<br />
in<strong>de</strong>mnizatorios y <strong>de</strong> tramitación ha <strong>de</strong> ser el<br />
percibi<strong>do</strong> a la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> (con la<br />
peculiaridad <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l mar: STSJ<br />
Galicia 14-septiembre-94 R. 3.515/94),<br />
resultan<strong>do</strong> únicamente factible el plantear y<br />
resolver el extremo relativo a salario regula<strong>do</strong>r<br />
diverso al realmente percibi<strong>do</strong> tan solo en los<br />
supuestos excepcionales <strong>de</strong> unilateral reducción<br />
previa a la <strong>de</strong>cisión extintiva o <strong>de</strong> que la<br />
retribución real fuese inferior al salario mínimo<br />
interprofesional; admitir lo contrario en los<br />
supuestos generales –se <strong>de</strong>cía por tal <strong>do</strong>ctrina–<br />
equivaldría a conculcar la norma prohibitiva<br />
sobre acumulación <strong>de</strong> acciones, establecida en el<br />
art. 27.2 LPL (SSTS 10-diciembre-86 Ar. 7.315,<br />
24-julio-89 Ar. 5.909 y 2-febrero-90 Ar. 807).<br />
Pero como recordábamos en sentencias <strong>de</strong> 25-<br />
noviembre-98 R.4.263/98 y <strong>de</strong> 18-octubre-99 R.<br />
3.960/99, tal criterio no es que se ha consolida<strong>do</strong><br />
en la jurispru<strong>de</strong>ncia, sino que actualmente se<br />
sostiene (SSTS 21-septiembre-98 Ar. 7.296, 8-<br />
junio-98 Ar. 5.114, 12-abril-93 Ar. 2.922, 25-<br />
febrero-93 Ar. 1.441 y 7-diciembre-1990 Ar.<br />
9.760) que «el <strong>de</strong>bate sobre cuál <strong>de</strong>be ser el<br />
salario proce<strong>de</strong>nte es un tema <strong>de</strong> controversia<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> al proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>», pues se trata <strong>de</strong><br />
un elemento esencial <strong>de</strong> la acción ejercitada sobre<br />
el que <strong>de</strong>be pronunciarse la sentencia y, en<br />
consecuencia, es «en el proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>be precisarse el salario que correspon<strong>de</strong> al<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> sin que se <strong>de</strong>snaturalice la<br />
acción ni <strong>de</strong>ba enten<strong>de</strong>rse que se acumula a ella<br />
en contra <strong>de</strong> la ley [...] una reclamación<br />
ina<strong>de</strong>cuada».<br />
TERCERO.- De todas formas la <strong>de</strong>fectuosa<br />
formulación <strong>de</strong>l motivo necesariamente ha <strong>de</strong> llevar<br />
a que el mismo sea rechaza<strong>do</strong>. En primer término<br />
es inviable porque en gran medida va referida a<br />
conceptos claramente pre<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong>l fallo,<br />
anticipán<strong>do</strong>lo, y que –por lo mismo– no pue<strong>de</strong>n<br />
incluirse entre los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y<br />
en su caso tendrían a<strong>de</strong>cuada ubicación en la<br />
fundamentación jurídica (a título <strong>de</strong> ejemplo, las<br />
SSTS 19-junio-89 Ar. 4.811 y 7-junio-94 Ar.<br />
5.409; STSJ Galicia 25-enero-99 R. 47/96, 27-<br />
enero-99 R. 5.908/96, 13-mayo-99 R. 1.847/96,<br />
3-junio-99 R. 2.604/96, 15-julio-99 R. 1.963/97,<br />
15-julio-99 R. 1.976/97...); únicamente cabría<br />
atribuir componente fáctico al inciso “se<br />
encontraba a su total disposición, acudien<strong>do</strong><br />
siempre que lo precisaban y se le llamaba, aparte<br />
<strong>de</strong>l día en el que obligatoriamente acudía cada<br />
mes a dicho ayuntamiento”.<br />
Pero aún concreta<strong>do</strong> el aparta<strong>do</strong> revisorio en tales<br />
extremos, también ha <strong>de</strong> recordarse que la<br />
suplicación es un recurso extraordinario y no una<br />
apelación que permita valorar nuevamente toda la<br />
prueba obrante en autos, por lo que sólo permite<br />
una excepcional fiscalización <strong>de</strong> la labor <strong>de</strong><br />
valoración probatoria llevada a cabo en la<br />
instancia, en tanto que a tales efectos únicamente<br />
son invocables <strong>do</strong>cumentos y pericias, carecien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> to<strong>do</strong> valor la testifical y la confesión judicial, y<br />
exclusivamente en tanto evi<strong>de</strong>ncien por sí mismos<br />
el error sufri<strong>do</strong> en la instancia, <strong>de</strong> manera que –<br />
por ello– a los efectos modificativos <strong>de</strong>l relato <strong>de</strong><br />
hechos siempre son rechazables los posibles argumentos<br />
y las conjeturas e interpretaciones<br />
valorativas más o menos lógicas <strong>de</strong>l recurrente<br />
(valgan por todas las SSTS <strong>de</strong> 17-octubre-90 Ar.<br />
7.929 y 13-diciembre-90 Ar. 9.784), hasta el<br />
punto <strong>de</strong> que –precisamente– se haya dicho que la<br />
certidumbre <strong>de</strong>l error excluye toda situación<br />
dubitativa, <strong>de</strong> manera que si la parte recurrente no<br />
aduce un hábil medio revisorio y el mismo no<br />
acredita palmariamente el yerro valorativo <strong>de</strong>l<br />
juzga<strong>do</strong>r, estaremos en presencia <strong>de</strong>l vano e<br />
interesa<strong>do</strong> intento <strong>de</strong> sustituir el objetivo criterio<br />
judicial por el comprensiblemente subjetivo <strong>de</strong> la<br />
310
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
propia parte (así, SSTSJ Galicia 12-febrero-98 R.<br />
5.112/97, 3-junio-98 R.2.075/98, 30-octubre-98 R.<br />
3.570/98, 21-enero-99 R. 57/96, 21-enero-99 R.<br />
22/96, 26-febrero-99 R. 585/96, 23-marzo-99 R.<br />
794/99, 10-junio-99 R. 2.689/96, 11-junio-99 R.<br />
2.133/96...). Y la circunstancia <strong>de</strong> que el recurso<br />
intente apoyar la modificación <strong>de</strong> los hechos<br />
exclusivamente en prueba testifical y <strong>de</strong> confesión,<br />
por necesidad ha <strong>de</strong> llevar –conforme a la <strong>do</strong>ctrina<br />
antes citada– a rechazar tal pretensión.<br />
CUARTO.- En último término se ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar<br />
que el recurso únicamente sostiene, en el aparta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho, la infracción <strong>de</strong>l art. 27<br />
ET; pero como tal <strong>de</strong>nuncia se dirige a modificar<br />
el importe <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación y <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización fijadas en la sentencia, es claro<br />
que la cita <strong>de</strong> precepto relativo al SMI no es<br />
suficiente a los fines pretendi<strong>do</strong>s, sino que la<br />
<strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong>biera exten<strong>de</strong>rse a las normas<br />
relativas a la fijación <strong>de</strong> aquellas consecuencias<br />
legales (arts. 56 ET y 110 LPL). Y no pue<strong>de</strong><br />
omitirse que el recurso <strong>de</strong> suplicación no se halla<br />
exento <strong>de</strong> un mínimo formalismo en su<br />
planteamiento, tal como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> su<br />
regulación en los arts. 188 y sigs. LPL y muy<br />
particularmente <strong>de</strong> las prevenciones contenidas en<br />
el art. 194 LPL (“en el escrito <strong>de</strong> interposición <strong>de</strong>l<br />
recurso se expresarán, con suficiente precisión y<br />
claridad, el motivo o los motivos en que se<br />
ampare, citán<strong>do</strong>se las normas <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento<br />
jurídico o la jurispru<strong>de</strong>ncia que se consi<strong>de</strong>ren<br />
infringidas”). Y este precepto –sostiene unánime<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial– obliga a <strong>de</strong>nunciar y<br />
razonar a<strong>de</strong>cuadamente la infracción <strong>de</strong> una<br />
específica disposición legal, por cuanto que la<br />
parte dispositiva <strong>de</strong> la sentencia que se recurre –<br />
exclusivo objeto final <strong>de</strong>l recurso– únicamente es<br />
rectificable en virtud <strong>de</strong> una apreciada<br />
vulneración infracción normativa que<br />
previamente se hubiese señala<strong>do</strong> y argumenta<strong>do</strong>,<br />
sien<strong>do</strong> inconteste <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial la <strong>de</strong><br />
que la ausencia <strong>de</strong> aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho en el recurso y/o la falta <strong>de</strong> una correcta<br />
<strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong> vulneración <strong>de</strong> disposiciones legales<br />
o jurispru<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong>terminan que el recurso<br />
<strong>de</strong>venga estéril y <strong>de</strong>ba ser <strong>de</strong>sestima<strong>do</strong>, dada la<br />
inutilidad <strong>de</strong> una revisión fáctica que no pue<strong>de</strong><br />
trascen<strong>de</strong>r a la parte dispositiva (en tal senti<strong>do</strong>, y<br />
por citar algunas recientes, las SSTSJ Galicia 10-<br />
febrero-99 R. 4.877/96, 12-marzo-99 R. 5.671/96,<br />
26-marzo-99 R. 910/99, 14-abril-99 R. 1.589/96,<br />
10-mayo-99 R. 1.894/96, 13-mayo-99 R. 855/97,<br />
15-julio-99 R. 1.956/97, 15-septiembre-99 R.<br />
3.460/96, 15-octubre-99 R. 4.104/96, 20-octubre-<br />
99 R. 4.359/97, 30-octubre-99 R. 4.419/99, 30-<br />
octubre-99 R. 5.159/97, 15-diciembre-99 R.<br />
4.972/96, 17-diciembre-99 R. 5.386/96, 20-<br />
diciembre-99 R. 162/98, 21-enero-00 R.<br />
5.254/99...); en la misma forma <strong>de</strong> que esa<br />
naturaleza extraordinaria <strong>de</strong>l recurso –STS 7-<br />
mayo-1996 Ar. 4.381– implica que el tribunal <strong>de</strong><br />
suplicación tan sólo <strong>de</strong>ba examinar –cuestiones<br />
<strong>de</strong> or<strong>de</strong>n público procesal aparte– aquellas<br />
infracciones legales que hayan si<strong>do</strong> aducidas por<br />
la parte o partes recurrentes, no sién<strong>do</strong>le hace<strong>de</strong>ro<br />
abordar las infracciones no <strong>de</strong>nunciadas o que no<br />
lo hubiesen si<strong>do</strong> con arreglo a las referidas<br />
formalida<strong>de</strong>s, porque –STS 24-junio-1992 Ar.<br />
4.669– el incumplimiento <strong>de</strong> tal carga procesal <strong>de</strong><br />
la parte no pue<strong>de</strong> ser suplida por el órgano<br />
judicial, aboca<strong>do</strong> a la neutralidad y a velar por el<br />
equilibrio procesal y tutela judicial en los<br />
términos exigi<strong>do</strong>s por el art. 75 <strong>de</strong> la LPL que, en<br />
la fase actual <strong>de</strong>l recurso, actúa como causa <strong>de</strong><br />
inadmisión. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que inadmitien<strong>do</strong> el recurso interpuesto por <strong>do</strong>n<br />
A.E.G., <strong>de</strong>claramos firme la sentencia que con<br />
fecha 21-diciembre-1999 ha si<strong>do</strong> dictada en autos<br />
tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Orense, y por la que se estimó<br />
parcialmente la <strong>de</strong>manda que sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> había<br />
si<strong>do</strong> interpuesta contra el AYUNTAMIENTO DE<br />
A BOLA.<br />
S. S.<br />
2898 RECURSO Nº 532/00<br />
CADUCIDADE DO MANDATO DE<br />
DELEGADO DE PERSOAL, TRALO<br />
TRANSCURSO DOS SEUS CATRO ANOS DE<br />
DURACIÓN, Ó QUEDAR REDUCIDO A<br />
CINCO TRABALLADORES O CADRO DE<br />
PERSOAL DA EMPRESA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a tres <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 532/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.C.M. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 2 <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.C.M. en reclamación<br />
<strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> libertad sindical sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“T., S.A.”, Ministerio Fiscal y <strong>do</strong>n J.L.L.F. en su<br />
311
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 745/99 sentencia con fecha<br />
veintiséis <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor <strong>do</strong>n J.C.M., presta sus<br />
servicios para la empresa “T., S.A.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 988, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
conductor-mecánico y con un salario mensual <strong>de</strong><br />
187.128 pesetas.- Ha ostenta<strong>do</strong> la representación<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, sien<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
personal en representación <strong>de</strong> la Central Sindical<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega, en las<br />
elecciones celebradas en la empresa en julio <strong>de</strong><br />
1995, hasta septiembre <strong>de</strong> 1999.- SEGUNDO.- El<br />
día 10 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 el actor sufre un<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> tráfico con el camión que conducía,<br />
y que según el informe <strong>de</strong> la agrupación <strong>de</strong><br />
tráfico, que obra en autos, pu<strong>do</strong> <strong>de</strong>berse a que en<br />
un tramo curvo, el firme probablemente hela<strong>do</strong>, el<br />
semiremolque pier<strong>de</strong> adherencia sobre la vía,<br />
perdien<strong>do</strong> el conductor el control sobre el mismo,<br />
hacien<strong>do</strong> el efecto “tijera” e invadien<strong>do</strong> el carril<br />
contrario <strong>de</strong> circulación, colisionan<strong>do</strong> en un<br />
turismo. Según el menciona<strong>do</strong> informe el<br />
acci<strong>de</strong>nte pu<strong>do</strong> haberse produci<strong>do</strong> como<br />
consecuencia <strong>de</strong> circulación a velocidad<br />
ina<strong>de</strong>cuada para el traza<strong>do</strong> y condiciones <strong>de</strong> la vía<br />
(tamo curvo, señaliza<strong>do</strong> y hela<strong>do</strong>). Según los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s han interpuesto <strong>de</strong>manda civil,<br />
contra <strong>do</strong>n J.C.M., autos (folios 2) en relación a<br />
estos hechos.- TERCERO.- El actor interpuso<br />
<strong>de</strong>manda sobre vacaciones el 15 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1999, y una vez celebra<strong>do</strong> el juicio<br />
correspondiente, se dictó sentencia por este<br />
juzga<strong>do</strong> el día 4 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, estiman<strong>do</strong> la<br />
misma. Autos (folio 3).- CUARTO.- En escrito <strong>de</strong><br />
fecha 22 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 “T., S.A.”, le<br />
comunica al actor que a partir <strong>de</strong>l día 29 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999 y hasta el 8 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong>l mismo año,<br />
disfrutará <strong>de</strong> 11 días <strong>de</strong> vacaciones. El actor<br />
presenta <strong>de</strong>manda sobre vacaciones sien<strong>do</strong><br />
estimada tal y como consta en Autos (folio 5).-<br />
QUINTO.- El 30 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 la empresa<br />
comunica a <strong>do</strong>n J.C.M. que prestará sus servicios<br />
en la nave que la misma tiene en el polígono<br />
<strong>de</strong>l…, el actor presenta la correspondiente<br />
<strong>de</strong>manda sobre reclamación por modificación en<br />
las condiciones <strong>de</strong> trabajo, sien<strong>do</strong> estimada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> Lugo en fecha 26 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999.- SEXTO.- El 12 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1999 la empresa “T., S.A.” proce<strong>de</strong> a modificar el<br />
horario <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l actor, interponien<strong>do</strong> éste<br />
<strong>de</strong>manda ante este juzga<strong>do</strong>, estimán<strong>do</strong>se la misma<br />
en Sentencia <strong>de</strong> fecha 22 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999.-<br />
SÉPTIMO.- Un nuevo escrito <strong>de</strong> la empresa con<br />
fecha 26 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999, comunicán<strong>do</strong>le al<br />
actor, el acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa, por el que se le<br />
impone una sanción económica <strong>de</strong> 25.000 pesetas<br />
y un día <strong>de</strong> salario a <strong>de</strong>scontar <strong>de</strong> la nómina <strong>de</strong><br />
agosto.- OCTAVO.- El 2 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999<br />
la empresa pone en conocimiento <strong>de</strong>l actor que<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> septiembre cuenta con 5 emplea<strong>do</strong>s<br />
y por ello la figura <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>ja<br />
<strong>de</strong> tener senti<strong>do</strong>. Se aporta TC-2 que consta en<br />
autos”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
presentada por <strong>do</strong>n J.C.M., contra la empresa “T.,<br />
S.A.”, y contra su titular <strong>do</strong>n J.L.L.F., habien<strong>do</strong><br />
si<strong>do</strong> parte el MINISTERIO FISCAL, <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> todas<br />
las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Por el actor se interpone recurso <strong>de</strong><br />
suplicación contra la sentencia que <strong>de</strong>sestimó su<br />
<strong>de</strong>manda sobre tutela <strong>de</strong> la libertad sindical,<br />
pretendien<strong>do</strong> como primer motivo <strong>de</strong>l recurso,<br />
con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, y en concreto se<br />
modifique el párrafo 2º <strong>de</strong>l ordinal 1º, a fin <strong>de</strong> que<br />
que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Ostenta la representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
sien<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal por la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega en las<br />
elecciones celebradas en julio <strong>de</strong> 1995”.<br />
Modificación que se rechaza por cuanto no<br />
contradice al indica<strong>do</strong> ordinal y lo que en realidad<br />
se preten<strong>de</strong> es la supresión <strong>de</strong> la frase “hasta<br />
septiembre <strong>de</strong> 1999”, sin que aporte <strong>do</strong>cumental<br />
alguna, y así se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l art. 67.3 <strong>de</strong>l E.T. en<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se señala que el mandato <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> personal es por cuatro años. Se interesa<br />
igualmente la modificación <strong>de</strong>l ordinal 8º <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “El 2 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 la empresa comunica al <strong>de</strong>mandante que por<br />
contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 con únicamente 5<br />
trabaja<strong>do</strong>res entien<strong>de</strong> que la figura <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
personal carece <strong>de</strong> senti<strong>do</strong>, por lo que le insta a<br />
aban<strong>do</strong>nar tal cargo representativo”.<br />
Modificación que se acepta, al estar acredita<strong>do</strong><br />
por la <strong>do</strong>cumental (existente al folio 51 <strong>de</strong> los<br />
autos), si bien es irrelevante <strong>de</strong> conformidad con<br />
lo que se razonará en la fundamentación jurídica.<br />
Se preten<strong>de</strong> igualmente la modificación <strong>de</strong>l inciso<br />
final <strong>de</strong>l párrafo 2º <strong>de</strong>l ordinal 2º: “según los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s han interpuesto <strong>de</strong>manda civil contra<br />
<strong>do</strong>n J.C.M. en relación a estos hechos”, por el<br />
siguiente texto: “Los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s interpusieron<br />
<strong>de</strong>manda civil contra el <strong>de</strong>mandante a causa <strong>de</strong>l<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> tráfico habi<strong>do</strong>. Sin embargo, no<br />
312
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
interpusieron nunca con anterioridad una<br />
<strong>de</strong>manda civil contra ningún conductor por<br />
hechos semejantes, ni en concreto formularon<br />
<strong>de</strong>manda contra otro compañero, llama<strong>do</strong><br />
N.S.M.M., quien por las mismas fechas sufrió un<br />
acci<strong>de</strong>nte similar, salién<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la carretera<br />
también por el efecto “tijera”, si bien en este<br />
acci<strong>de</strong>nte el camión se salió sólo <strong>de</strong> la carretera,<br />
no circulan<strong>do</strong> en esos momentos otro vehículo<br />
por la misma. Modificación que si bien se acepta,<br />
en cuanto al primer párrafo, al estar acredita<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>cumentalmente, no así en cuanto al resto <strong>de</strong> la<br />
redacción alternativa que se preten<strong>de</strong>, al estar<br />
amparada en prueba testifical, medio no idóneo a<br />
efectos revisorios. Se interesa que al ordinal<br />
tercero se adicione un párrafo <strong>de</strong>l siguiente tenor:<br />
“fue notificada a la empresa con fecha 16 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1999”. Adición que se acepta al estar<br />
acredita<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumentalmente (a los folios 59 a 62<br />
<strong>de</strong> los autos). Interesa igualmente la modificación<br />
<strong>de</strong>l ordinal sexto a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
tenor literal siguiente: “El 12 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 la<br />
empresa “T., S.A.”, proce<strong>de</strong> a modificar la<br />
jornada y horario <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, establecien<strong>do</strong><br />
una jornada <strong>de</strong> lunes a viernes <strong>de</strong> 8 a 15 h., y los<br />
sába<strong>do</strong>s <strong>de</strong> 8 a 13 h; interponien<strong>do</strong> el trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong>manda contra tal modificación sustancial,<br />
estimada por medio <strong>de</strong> sentencia <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999, que repone al operario en su<br />
anterior jornada y horario, consistente en prestar<br />
servicios únicamente <strong>de</strong> lunes a viernes, y en<br />
jornada partida <strong>de</strong> 9 a 13 h., y <strong>de</strong> 16 a 20 h.”.<br />
Modificación que si bien se acepta al estar<br />
acredita<strong>do</strong>, es irrelevante, <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
que se razonará en la fundamentación jurídica <strong>de</strong><br />
la sentencia. Interesa la modificación <strong>de</strong>l ordinal<br />
séptimo a fin <strong>de</strong> que se adicione al mismo un<br />
texto <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “La falta grave<br />
consiste en retener el camión ante toda la tar<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>l día 25 <strong>de</strong> agosto”. Adición que se acepta al<br />
estar acredita<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumentalmente (al folio 84 <strong>de</strong><br />
los autos). Igualmente se interesa se adicione un<br />
párrafo segun<strong>do</strong> al ordinal séptimo <strong>de</strong>l tenor<br />
literal siguiente: “El <strong>de</strong>mandante fue sanciona<strong>do</strong><br />
por carta <strong>de</strong> fecha 25 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por no<br />
presentarse al trabajo el Sába<strong>do</strong> día 23 <strong>de</strong> octubre,<br />
imponién<strong>do</strong>sele una multa <strong>de</strong> 20.000 pesetas así<br />
como el <strong>de</strong>scuento <strong>de</strong> un día <strong>de</strong> trabajo”. Adición<br />
que igualmente se acepta, al estar acredita<strong>do</strong> por<br />
la <strong>do</strong>cumental (obrante al folio 93). Y en último<br />
término se interesa se adicione un nuevo ordinal,<br />
el noveno <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “Por<br />
sentencia <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996 fue estimada<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> libertad sindical<br />
presentada por <strong>do</strong>n J.C.M. contra la mercantil “T.,<br />
S.A.” y contra <strong>do</strong>n J.L.L.F. Posteriormente el 17<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> igual año fue <strong>de</strong>clarada una<br />
huelga in<strong>de</strong>finida en la empresa “T., S.A.”<br />
forman<strong>do</strong> el <strong>de</strong>mandante parte <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
huelga”. Adición que se acepta al estar acredita<strong>do</strong><br />
por la <strong>do</strong>cumental (existente a los folios 95 y<br />
siguiente <strong>de</strong> los autos), si bien es irrelevante.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida- se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong>l art. 179.2 <strong>de</strong><br />
la L.P.L., alegan<strong>do</strong> fundamentalmente, que se<br />
había produci<strong>do</strong> una vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la<br />
libertad sindical, pues, el <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal <strong>de</strong><br />
la empresa fue cesa<strong>do</strong> en sus funciones sin que<br />
concurrieran circunstancias que justificaran tal<br />
medida, habien<strong>do</strong> sufri<strong>do</strong> una actitud<br />
discriminatoria por parte <strong>de</strong> aquélla en materia <strong>de</strong><br />
vacaciones, modificación <strong>de</strong> las condiciones y<br />
horas <strong>de</strong> trabajo, sanción económica, que dio<br />
lugar a las correspondientes <strong>de</strong>mandas que<br />
terminaron por sentencia favorable a la pretensión<br />
<strong>de</strong>l actor, y que <strong>de</strong> conformidad con el art. 179.2<br />
<strong>de</strong> la L.P.L. una vez constatada la concurrencia <strong>de</strong><br />
indicios <strong>de</strong> que se ha produci<strong>do</strong> violación <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho a la libertad sindical, correspon<strong>de</strong>rá al<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> -en este caso a la empresa- la<br />
aportación <strong>de</strong> una justificación objetiva y<br />
razonable suficientemente probada <strong>de</strong> las medidas<br />
a<strong>do</strong>ptadas y <strong>de</strong> su proporcionalidad. Para una mas<br />
acertada resolución <strong>de</strong> esta litis, se ha <strong>de</strong> tener en<br />
cuenta: A) Conforme tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> reiterada<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional y <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo (STC 38/1986, <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong><br />
marzo; 14/1993, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> enero; 180/1994, <strong>de</strong> 20<br />
<strong>de</strong> junio; 85/95 <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> junio; STS <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1993, Ar. 7.045), “cuan<strong>do</strong> se<br />
alegue por el trabaja<strong>do</strong>r que un acto <strong>de</strong>l<br />
empresario encubre una conducta lesiva a sus<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, o una represalia por su<br />
ejercicio legítimo, incumbe al empresario probar<br />
que tal acto obe<strong>de</strong>ce a motivos razonables y<br />
ajenos a aquel propósito. Con ello se respon<strong>de</strong> no<br />
sólo al interés <strong>de</strong> tutelar <strong>de</strong> manera primordial los<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, sino a la dificultad que<br />
en la práctica encuentra el trabaja<strong>do</strong>r para probar<br />
la existencia <strong>de</strong> una actuación lesiva a aquellos<br />
<strong>de</strong>rechos (SSTC 38/1981, 104/1987, 114/1989,<br />
135/1990, 197/1990, 21/1992, 266/1993 y<br />
293/93). Pero igualmente tampoco se ha <strong>de</strong> situar<br />
al empresario ante la prueba diabólica <strong>de</strong> un<br />
hecho negativo, como es la inexistencia <strong>de</strong>l<br />
referi<strong>do</strong> móvil lesivo, y que sólo se le pue<strong>de</strong><br />
exigir el acreditamiento <strong>de</strong> que su proce<strong>de</strong>r<br />
obe<strong>de</strong>ce a motivos razonables ajenos a to<strong>do</strong><br />
propósito contrario al <strong>de</strong>recho fundamental en<br />
cuestión. A lo que <strong>de</strong>be añadirse que para<br />
imponer esta carga probatoria al empresario no<br />
basta la simple alegación por parte <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r,<br />
sino que ha <strong>de</strong> comprobarse la existencia <strong>de</strong><br />
indicios <strong>de</strong> que la causa atentatoria a un <strong>de</strong>recho<br />
fundamental se hubiera produci<strong>do</strong> (SSTC<br />
135/1990, 21/1992, 266/1993); y a ello se<br />
refieren, precisamente los arts. 96, 179.2 y 181 <strong>de</strong><br />
la L.P.L que precisan, que <strong>de</strong> lo alega<strong>do</strong> por la<br />
parte actora se ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducir la existencia <strong>de</strong><br />
indicios <strong>de</strong> discriminación por razón <strong>de</strong> sexo, por<br />
313
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
motivos sindicales o por vulneración <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>más <strong>de</strong>rechos fundamentales. B) La tutela <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong>rechos fundamentales está articulada en el<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico con un gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> protección<br />
<strong>de</strong> fuerte intensidad como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l art. 53<br />
<strong>de</strong> la Constitución Española, <strong>de</strong> las normas que lo<br />
<strong>de</strong>sarrollan y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia que las<br />
interpreta, y por eso dada la grave dificultad, que<br />
comporta el acreditar la voluntad discriminatoria,<br />
el art. 96 <strong>de</strong> la LPL, establece una especie <strong>de</strong><br />
contrapeso procesal a la posición en principio<br />
prevalente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y, una vez que<br />
aparecen los indicios <strong>de</strong> violación <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, impone una corrección a los<br />
principios <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong>l art. 1.214<br />
<strong>de</strong>l Código Civil para hacer que ésta se <strong>de</strong>splace<br />
al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, no para que acredite la<br />
inexistencia <strong>de</strong>l ataque que, como prueba que<br />
versa sobre hechos negativos es difícilmente<br />
practicable, sino que le impone la carga procesal<br />
<strong>de</strong> acreditar que su actuación ha esta<strong>do</strong> movida<br />
por causas objetivas o razonables que excluyen la<br />
voluntad discriminatoria o lesiva <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
fundamental y esto no viola el principio <strong>de</strong><br />
igualdad <strong>de</strong> armas que <strong>de</strong>ben inspirar el proceso,<br />
sino que viene a recomponer el <strong>de</strong>sequilibrio que<br />
normalmente se produce en lo laboral, y más en<br />
materia <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales, por lo que se<br />
entien<strong>de</strong> que sólo preten<strong>de</strong> acercarse al principio<br />
<strong>de</strong> igualdad real proclama<strong>do</strong> en el art. 9.2 CE. C)<br />
El art. 67.1 párrafo 3º <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res señala: “los Convenios Colectivos<br />
podrán prever lo necesario para acomodar la<br />
representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a las<br />
disminuciones significativas <strong>de</strong> plantilla que<br />
puedan tener lugar en la empresa. En su <strong>de</strong>fecto,<br />
dicha acomodación <strong>de</strong>berá realizarse por acuer<strong>do</strong><br />
entre la empresa y los representantes <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res; y en su párrafo 3º “la duración <strong>de</strong>l<br />
mandato <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal... será <strong>de</strong><br />
cuatro años entendién<strong>do</strong>se que se mantendrán en<br />
funciones en el ejercicio <strong>de</strong> sus competencias y <strong>de</strong><br />
sus garantías hasta tanto no se hubiesen<br />
promovi<strong>do</strong> y celebra<strong>do</strong> nuevas elecciones.<br />
Solamente podrán ser revoca<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
personal... durante su mandato por <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que los hayan elegi<strong>do</strong> mediante<br />
asamblea convocada al efecto a instancia <strong>de</strong> un<br />
tercio como mínimo <strong>de</strong> los electores y por<br />
mayoría absoluta <strong>de</strong> éstos mediante sufragio<br />
personal, libre directo y secreto, no obstante esta<br />
revocación no podrá efectuarse durante la<br />
tramitación <strong>de</strong> un Convenio Colectivo, ni<br />
replantearse durante al menos transcurri<strong>do</strong>s 6<br />
meses”. A la vista <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s, ha queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que el actor<br />
“<strong>do</strong>n J.C.M., presta sus servicos para la empresa<br />
“T., S.A.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1988, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> conductor-mecánico y<br />
con un salario mensual <strong>de</strong> 187.128 pesetas.- Ha<br />
ostenta<strong>do</strong> la representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res,<br />
sien<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal en<br />
representación <strong>de</strong> la Central Sindical<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega, en las<br />
elecciones celebradas en la empresa en julio <strong>de</strong><br />
1995, hasta septiembre <strong>de</strong> 1999.- El 2 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 la empresa pone en<br />
conocimiento <strong>de</strong>l actor que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong><br />
septiembre cuenta con 5 emplea<strong>do</strong>s y por ello la<br />
figura <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> tener<br />
senti<strong>do</strong>, por lo que le insta a aban<strong>do</strong>nar tal cargo<br />
representativo. Esto senta<strong>do</strong>, el problema<br />
fundamental en la presente litis, consiste en<br />
<strong>de</strong>terminar, si al haber queda<strong>do</strong> reduci<strong>do</strong> el<br />
número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res a una cantidad inferior a<br />
6, lo que motivó que la empresa le comunicase<br />
dicha circunstancia, instán<strong>do</strong>le a aban<strong>do</strong>nar tal<br />
cargo representativo, -como se sostiene por el<br />
actor-, supone un atenta<strong>do</strong> a la libertad sindical,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> esperarse a la celebración <strong>de</strong> nuevas<br />
elecciones, o, por el contrario, -como se sostiene<br />
por la empresa- habién<strong>do</strong>se produci<strong>do</strong> la<br />
finalización <strong>de</strong> su mandato y carecien<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
senti<strong>do</strong> un nuevo nombramiento al haberse<br />
reduci<strong>do</strong> el número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res a cinco, se<br />
trata <strong>de</strong> una actuación objetiva y proporcionada y<br />
en ningún caso discriminatoria y atentatoria al<br />
<strong>de</strong>recho sindical. Aceptán<strong>do</strong>se esta segunda<br />
conclusión, pues, aun sin <strong>de</strong>sconocer, que como<br />
acertadamente se razona por la magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
instancia, a raíz <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte sufri<strong>do</strong> por el actor,<br />
la empresa ha toma<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma constante<br />
<strong>de</strong>cisiones que una y otra vez han busca<strong>do</strong><br />
dificultar el trabajo <strong>de</strong> aquél, quizás con el ánimo<br />
<strong>de</strong> que al verse someti<strong>do</strong> a esa presión <strong>de</strong>cidiera<br />
aban<strong>do</strong>nar la empresa en ningún caso pue<strong>de</strong><br />
aceptarse que se hayan conculca<strong>do</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales, al instarle a aban<strong>do</strong>nar tal cargo<br />
representativo, pues, como ha señala<strong>do</strong> esta sala<br />
en su sentencia <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 (Recurso<br />
nº 2.351/99) “<strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse ajusta<strong>do</strong> a <strong>de</strong>recho<br />
el criterio sosteni<strong>do</strong> por la recurrida, pues <strong>de</strong><br />
conformidad con la <strong>do</strong>ctrina sentada por la STC<br />
57/1989, <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> marzo, la prórroga <strong>de</strong>l mandato<br />
representativo que previene el inciso final <strong>de</strong>l art.<br />
67.3 ET no significa autorizar a los promotores <strong>de</strong><br />
las elecciones a mantenerla in<strong>de</strong>finidamente o por<br />
tiempo superior al estrictamente necesario al<br />
objeto <strong>de</strong> evitar vacíos <strong>de</strong> representación; lo que<br />
supone que si bien no hay caducidad automática<br />
<strong>de</strong>l mandato a su término, tampoco comporta una<br />
prórroga por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> ni superior al<br />
estrictamente necesario para la promoción y<br />
celebración <strong>de</strong> nuevas elecciones; prórroga ésta<br />
sin término cierto pero que -como señala la STSJ<br />
<strong>de</strong> Andalucía-Sevilla <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1998 (Ac.<br />
Lab. nº 1.138)- exige una condición esencial, cual<br />
es “la posibilidad <strong>de</strong> promoción y celebración <strong>de</strong><br />
esas nuevas elecciones”, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que no cabe<br />
que el representante goce <strong>de</strong> un mandato<br />
ilimita<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> esa promoción ha “<strong>de</strong>veni<strong>do</strong><br />
imposible”, como así ocurre en el supuesto<br />
314
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
presente al haber <strong>de</strong>scendi<strong>do</strong> el número <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo -<strong>do</strong>n<strong>de</strong> el actor<br />
había resulta<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong>- a una cantidad inferior a<br />
seis (art. 62.1 ET), pues en tal caso se produce la<br />
caducidad <strong>de</strong> su mandato. A la interpretación<br />
expuesta no se opone la dicción literal <strong>de</strong>l párrafo<br />
último <strong>de</strong>l art. 67.1 <strong>de</strong>l ET cuan<strong>do</strong> establece que<br />
los convenios colectivos podrán prever lo<br />
necesario para acomodar la representación <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res a las disminuciones significativas <strong>de</strong><br />
plantilla que puedan tener lugar en la empresa. En<br />
su <strong>de</strong>fecto, dicha acomodación <strong>de</strong>berá realizarse<br />
por acuer<strong>do</strong> entre la empresa y los representantes<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, pues el precepto se asienta<br />
sobre el presupuesto y la finalidad <strong>de</strong> que<br />
continúe existien<strong>do</strong> en el centro <strong>de</strong> trabajo la<br />
posibilidad <strong>de</strong> representación y, por tanto, <strong>de</strong><br />
promoción y celebración <strong>de</strong> nuevas elecciones, ya<br />
que, en otro caso, la negociación y el acuer<strong>do</strong> se<br />
convierten en algo imposible e innecesario”. Por<br />
ello, la actuación <strong>de</strong> la empresa, consistente en<br />
<strong>de</strong>sconocer la representatividad <strong>de</strong>l actor por<br />
enten<strong>de</strong>r que se había produci<strong>do</strong> la finalización <strong>de</strong><br />
su mandato (art. 67.3 <strong>de</strong>l ET), no pue<strong>de</strong> estimarse<br />
como lesiva <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho fundamental a la libertad<br />
sindical, ni tampoco como una intromisión en el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a elegir libremente a<br />
sus representantes, ya que a la empresa le asiste<br />
un indudable interés en conocer si se ha<br />
produci<strong>do</strong> o no la caducidad <strong>de</strong>l mandato<br />
representativo que el actor ostentaba, por afectar<br />
la subsistencia <strong>de</strong> dicho mandato a los <strong>de</strong>rechos y<br />
obligaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> la relación laboral y a<br />
las garantías inherentes a su condición o no <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal, sin que ello haya supuesto<br />
interferencia alguna en los <strong>de</strong>rechos sindicales <strong>de</strong><br />
su emplea<strong>do</strong>. Proce<strong>de</strong> por tanto, <strong>de</strong>sestimar el<br />
recurso y confirmar íntegramente el fallo<br />
combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.C.R. , contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 2 <strong>de</strong> Lugo, <strong>de</strong><br />
fecha veintiséis <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve, dictada en autos segui<strong>do</strong>s a<br />
instancia <strong>de</strong>l recurrente contra “T., S.A.”,<br />
Ministerio Fiscal y <strong>do</strong>n J.L.L.F. sobre tutela <strong>de</strong><br />
libertad sindical, <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos íntegramente la resolución<br />
recurrida.<br />
2899 RECURSO Nº 571/00<br />
S. S.<br />
REAPERTURA DO CÓMPUTO DO PRAZO<br />
DE CADUCIDADE DA ACCIÓN DE<br />
DESPEDIMENTO, POR APLICACIÓN DA<br />
DOUTRINA DO EMPRESARIO APARENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez López<br />
A Coruña, a cuatro <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 571/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.J.B.D. y <strong>do</strong>ña T.L.O.<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
uno <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 551/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.J.B.D. y <strong>do</strong>ña<br />
T.L.O. en reclamación sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s el Excmo. Ayuntamiento <strong>de</strong> Santa<br />
Eugenia <strong>de</strong> Ribeira, el Patronato Deportivo<br />
Municipal <strong>de</strong> Ribeira y la Asociación Cultural y<br />
Deportiva “A.F.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 14<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la excepción <strong>de</strong> caducidad<br />
<strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sin entrar a conocer sobre<br />
el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- que las actoras comenzaron a<br />
prestar servicios como monitoras <strong>de</strong> natación y<br />
socorristas en la Piscina Municipal “A.F.” <strong>de</strong><br />
Ribeira, propiedad <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira y<br />
explotada por el Patronato Municipal <strong>de</strong><br />
Deportes, Organismo Autónomo <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l<br />
mismo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1991, sien<strong>do</strong> retribuidas<br />
en mano o por medio <strong>de</strong> cheque, sin suscribir<br />
contrato alguno y sin ser dadas <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social./ SEGUNDO.- Que en fecha <strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y cinco se<br />
constituyó la Asociación Cultural y Deportiva<br />
“A.F.”, tenien<strong>do</strong> como fines la organización <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s culturales y <strong>de</strong>portivas diversas, tales<br />
como la lectura comentada <strong>de</strong> libros y revistas, la<br />
315
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
proyección <strong>de</strong> películas y diapositivas, la<br />
audición <strong>de</strong> discos <strong>de</strong> música <strong>de</strong> calidad y <strong>de</strong>más<br />
activida<strong>de</strong>s musicales, conferencias charlas <strong>de</strong><br />
divulgación cultural, activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> fomento <strong>de</strong>l<br />
teatro, la visita a museos, la protección <strong>de</strong>l<br />
patrimonio artístico, la organización <strong>de</strong><br />
exposiciones, campeonatos <strong>de</strong>portivos y, en<br />
general, cuantas activida<strong>de</strong>s culturales y<br />
<strong>de</strong>portivas puedan <strong>de</strong>sarrollar, sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>bidamente legalizada. Doña T.L.O. fue elegida<br />
presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong> la misma y <strong>do</strong>ña M.J.B.D. vocal, en<br />
Asamblea General Extraordinaria celebrada el<br />
once <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
cinco./ TERCERO.- En fecha once <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y ocho la Asociación<br />
Cultural y Deportiva “A.F.” celebró Asamblea<br />
General Extraordinaria, resultan<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong><br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la misma <strong>do</strong>n J.C.B.L./ CUARTO.-<br />
Que sien<strong>do</strong> presi<strong>de</strong>nta <strong>do</strong>ña T.L.O., la asociación<br />
citada realizó gestiones para la suscripción <strong>de</strong><br />
convenio <strong>de</strong> colaboración con el Patronato<br />
Deportivo Municipal <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Ribeira, suscribién<strong>do</strong>se el mismo en fecha<br />
diecinueve <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y ocho, sien<strong>do</strong> ya presi<strong>de</strong>nte <strong>do</strong>n J.C.B.L. En el<br />
clausula<strong>do</strong> <strong>de</strong>l convenio se establecieron, entre<br />
otros puntos, los siguientes: Promocionar el<br />
<strong>de</strong>porte en el término municipal <strong>de</strong> Ribeira, tanto<br />
a través <strong>de</strong> las activida<strong>de</strong>s propias <strong>de</strong> la<br />
asociación como por medio <strong>de</strong> las escuelas<br />
<strong>de</strong>portivas municipales y los centros <strong>de</strong> enseñanza<br />
pública; colaborar con el Patronato Deportivo<br />
Municipal en la organización <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>portivas; proporcionar el personal técnico<br />
necesario para el buen funcionamiento <strong>de</strong> las<br />
activida<strong>de</strong>s objeto <strong>de</strong> este convenio, mediante la<br />
contratación <strong>de</strong> entrena<strong>do</strong>res o monitores<br />
<strong>de</strong>bidamente cualifica<strong>do</strong>s. El patronato se<br />
comprometía a entregar a la asociación una<br />
subvención mensual <strong>de</strong>stinada al pago <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s<br />
los gastos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la contratación <strong>de</strong>l<br />
personal técnico./ QUINTO.- Que el Patronato<br />
Municipal <strong>de</strong> Deportes ingresaba mensualmente a<br />
la asociación cantida<strong>de</strong>s comprendidas entre las<br />
novecientas dieciséis mil pesetas (916.000 pts.) y<br />
las novecientas treinta y nueve mil pesetas<br />
(939.000 pts.)./ SEXTO.- Que <strong>do</strong>ña M.J.B.D.<br />
percibía una retribución mensual <strong>de</strong> cien mil<br />
pesetas (100.000 pts.) y <strong>do</strong>ña T.L.O. <strong>de</strong> ochenta y<br />
ocho mil pesetas (88.000 pts.)./ SÉPTIMO.- Que<br />
la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
giró visita a la Piscina Municipal “A.F.” <strong>de</strong><br />
Ribeira a partir <strong>de</strong>l veintiséis <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve, levantán<strong>do</strong>se las<br />
correspondientes actas <strong>de</strong> infracción por falta <strong>de</strong><br />
alta y afiliación y actas <strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas<br />
<strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre el uno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y cinco y el treinta y uno<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve al<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira./ OCTAVO.- Que en<br />
fecha uno <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
nueve el concejal <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>portes <strong>de</strong>l<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira manifestó a las actoras<br />
que no se contaba con ellas./ NOVENO.- que las<br />
actoras no han ostenta<strong>do</strong> la condición <strong>de</strong><br />
representantes legales o sindicales <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res en el año inmediatamente anterior a<br />
su cese./ DÉCIMO.- Que las actoras formularon<br />
la correspondiente reclamación previa ante el<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira y el Patronato<br />
Municipal <strong>de</strong> Deportes el día diecinueve <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve, sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>sestimada por resolución <strong>de</strong> fecha dieciocho <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
notificada a las actoras en la misma fecha,<br />
presentan<strong>do</strong> éstas <strong>de</strong>manda ante los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
lo Social <strong>de</strong> esta ciudad el día diecinueve <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
sien<strong>do</strong> turnada a este juzga<strong>do</strong> y amplian<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda contra la Asociación Cultural y<br />
Deportiva “A.F.” en fecha veintisiete <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> falta<br />
<strong>de</strong> legitimación pasiva formulada por la<br />
representación <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira y <strong>de</strong>l<br />
Patronato Municipal <strong>de</strong> Deportes, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong><br />
la excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción por<br />
razón <strong>de</strong> la materia formulada por la<br />
representación <strong>de</strong> la Asociación Cultural y<br />
Deportiva “A.F.” y estiman<strong>do</strong> la EXCEPCIÓN<br />
DE CADUCIDAD <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
formulada por la representación <strong>de</strong> la Asociación<br />
Cultural y Deportiva “A.F.”, <strong>de</strong>bía absolver y<br />
absolvía a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, sin entrar a conocer<br />
sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> asunto.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia se abstiene<br />
<strong>de</strong> entrar a conocer sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ejercitada por las <strong>de</strong>mandantes al estimar<br />
la excepción <strong>de</strong> caducidad alegada por la<br />
representación legal <strong>de</strong> la co<strong>de</strong>mandada<br />
Asociación Cultural y Deportiva “A.F.”; y frente<br />
a dicha resolución interponen recurso <strong>de</strong><br />
suplicación las actoras, proponien<strong>do</strong> la revisión<br />
<strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia y<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> la infracción <strong>de</strong> normas sustantivas,<br />
postulan<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong> la sentencia recurrida y<br />
la remisión <strong>de</strong> los autos al juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> origen para<br />
que dicte una nueva resolución que entre a<br />
conocer sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión planteada.<br />
El cese verbal, que nadie discute, se produjo el<br />
día 1 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 y las <strong>de</strong>mandantes<br />
formularon la correspondiente reclamación previa<br />
316
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ante el Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira y el Patronato<br />
Municipal <strong>de</strong> Deportes el día 19 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999;<br />
al ser <strong>de</strong>sestimada por resolución <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999, notificada a las actoras el mismo día,<br />
presentan <strong>de</strong>manda ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social el<br />
día 19 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong>l mismo año, amplian<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda contra la Asociación Cultural y<br />
Deportiva “A.F.” en fecha 27 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999.<br />
El juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia consi<strong>de</strong>ró que esta<br />
actuación constituye un auténtico frau<strong>de</strong> procesal,<br />
habida cuenta <strong>de</strong> que las actoras pudieron y<br />
<strong>de</strong>bieron tener conocimiento <strong>de</strong> quien era, al<br />
menos aparentemente, su empresario o<br />
emplea<strong>do</strong>r, ya que según manifiestan en su<br />
<strong>de</strong>manda las retribuciones se las abonaba un<br />
compañero <strong>de</strong> trabajo que resulta ser el nuevo<br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la asociación y, como quiera que a<br />
la fecha <strong>de</strong> la ampliación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda contra<br />
dicha Asociación ya había transcurri<strong>do</strong> el plazo<br />
<strong>de</strong> 20 días, acoge la caducidad <strong>de</strong> la acción. Sin<br />
necesidad <strong>de</strong> entrar a analizar si proce<strong>de</strong> o no la<br />
revisión fáctica propuesta por las recurrentes que,<br />
en buena medida afecta a la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> y<br />
lo que aquí se cuestiona es si la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
ejercitada por las actoras estaba caducada, el<br />
tema, pues, a dilucidar estriba en <strong>de</strong>terminar si la<br />
ampliación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda contra la citada<br />
asociación, pue<strong>de</strong> calificarse como una actuación<br />
fraudulenta como ha consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia al estimar la excepción <strong>de</strong> caducidad. La<br />
base fundamental para llegar a tal conclusión ha<br />
si<strong>do</strong> que las actoras <strong>de</strong>bieron tener conocimiento<br />
<strong>de</strong> que la asociación era su aparente emplea<strong>do</strong>r,<br />
ya que eran miembros <strong>de</strong> la misma y porque,<br />
según hacen constar en el escrito <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda, las<br />
retribuciones se las abonaba un compañero <strong>de</strong><br />
trabajo, que resulta ser el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> dicha<br />
asociación. Aunque admitamos tal circunstancia,<br />
existen otras lo suficientemente importantes y<br />
revela<strong>do</strong>ras para, cuan<strong>do</strong> menos, po<strong>de</strong>r dudar <strong>de</strong><br />
que se pueda atribuir a tal asociación, con la<br />
contun<strong>de</strong>ncia que lo hace la resolución recurrida,<br />
la cualidad <strong>de</strong> empresario <strong>de</strong> las <strong>de</strong>mandantes,<br />
tales como: a) las actoras venían prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios como monitoras <strong>de</strong> natación y<br />
socorristas en la piscina municipal “A.F.” <strong>de</strong><br />
Ribeira, propiedad <strong>de</strong>l ayuntamiento y explotada<br />
por el Patronato Municipal <strong>de</strong> Deportes,<br />
organismo autónomo <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l mismo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1991, sien<strong>do</strong> retribuidas a mano o<br />
por medio <strong>de</strong> cheque, sin suscribir contrato<br />
alguno y sin ser dadas <strong>de</strong> alta en la Seguridad<br />
Social; b) que la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Seguridad Social como consecuencia <strong>de</strong> la visita<br />
girada a la piscina municipal, levantó las<br />
correspondientes actas <strong>de</strong> infracción por falta <strong>de</strong><br />
alta y afiliación y actas <strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas<br />
<strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre el 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1995 y el 31 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1999, imponien<strong>do</strong> al<br />
ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira una sanción <strong>de</strong> 100.000<br />
Pts y c) que ha si<strong>do</strong> el Concejal Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Deportes <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong> Ribeira quien el 1<br />
<strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 manifestó a las actoras que no se<br />
contaba con ellas. Esta última circunstancia, por<br />
sí sola, excluye la mala fe en las actoras, pues el<br />
hecho <strong>de</strong> no dirigir inicialmente la <strong>de</strong>manda<br />
contra la asociación sino solo contra el<br />
ayuntamiento y el patronato, pue<strong>de</strong> estar apoyada<br />
por la lógica y razonable <strong>de</strong>ducción <strong>de</strong> que quien<br />
a<strong>do</strong>pta tal <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> dar por terminada la<br />
relación tiene que ser su emplea<strong>do</strong>r, al menos<br />
aparentemente, aunque <strong>de</strong>spués resulte, al entrar a<br />
analizar la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>, que pudiera resultar<br />
otro. Por ello, en principio, es lógico pensar que<br />
la <strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> promovida por las<br />
actoras se dirigió contra quien podía presumirse<br />
que era su emplea<strong>do</strong>r (ayuntamiento y patronato),<br />
<strong>de</strong> ahí que la posterior ampliación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
contra la asociación, lejos <strong>de</strong> constituir un frau<strong>de</strong><br />
procesal como <strong>de</strong>duce el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia,<br />
venga motivada por la lógica confusión creada al<br />
alegar los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s que no tienen relación<br />
laboral con las actoras, lo que conlleva que<br />
resulte <strong>de</strong> aplicación la Jurispru<strong>de</strong>ncia que <strong>de</strong>clara<br />
que el cómputo <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> caducidad no<br />
comience a correr hasta el momento en que<br />
conste quien se el empresario. Por otro la<strong>do</strong>, el<br />
que en el escrito rector hagan constar que la<br />
persona que les viene pagan<strong>do</strong> sus salarios es el<br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la asociación, carece <strong>de</strong> la<br />
relevancia que parece darle el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, sobre to<strong>do</strong> tenien<strong>do</strong> en cuenta que<br />
también hacen constar que lo hace sin que les<br />
diera explicación alguna, hacién<strong>do</strong>lo en mano sin<br />
recibo ni justificante alguno, cuestión y aspecto<br />
sobre el que las actoras no incidieron <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a su<br />
precaria e irregular situación laboral, puesta <strong>de</strong><br />
relieve en la aludida acta <strong>de</strong> inspección. En<br />
consecuencia y por lo expuesto, proce<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sestimar la excepción <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> la acción<br />
acogida por la sentencia <strong>de</strong> instancia con<br />
<strong>de</strong>volución <strong>de</strong> los autos al juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> origen para<br />
que, con absoluta libertad <strong>de</strong> criterio, se<br />
pronuncie sobre la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos la<br />
excepción <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> la acción acogida por<br />
la sentencia <strong>de</strong> sentencia, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la nulidad<br />
<strong>de</strong> la misma, con <strong>de</strong>volución <strong>de</strong> los autos al<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> origen para que, con absoluta libertad<br />
<strong>de</strong> criterio, se entre a resolver sobre la cuestión <strong>de</strong><br />
fon<strong>do</strong>.<br />
317
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
2900 RECURSO Nº 440/00<br />
S. S.<br />
RESPONSABILIDADE SOLIDARIA DE<br />
GRUPO DE EMPRESAS EN PREITO POR<br />
DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a seis <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 440/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.P.C.L. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.F.R. y <strong>do</strong>ña C.E.F.<br />
en reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>n A.C.Q., <strong>do</strong>ña P.C.L., <strong>do</strong>ña O.L.C., “A.T.,<br />
S.L.”, “A.C., S.L.” y el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial,<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 406/99 sentencia con fecha<br />
veintiséis <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y nueve, por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes: “I.<br />
Las actoras M.F.R. y M.C.E.F. vienen prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada “O.L.C.” en<br />
el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>..., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15.12.89 y<br />
01.05.85, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>pendientes y salario mensual <strong>de</strong> 123.000 y<br />
135.000 Ptas. respectivamente.- II. Con fecha<br />
18.06.99, la empresa <strong>de</strong>mandada entrega a las<br />
actoras cartas <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “La dirección <strong>de</strong> esta empresa le<br />
comunica, a medio <strong>de</strong>l presente escrito, que ha<br />
toma<strong>do</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> dar por rescindida su<br />
relación laboral con la misma. El motivo <strong>de</strong> esta<br />
<strong>de</strong>cisión se fundamenta concretamente en las<br />
dificulta<strong>de</strong>s económicas por las que atraviesa la<br />
empresa, que hacen inviable el funcionamiento <strong>de</strong><br />
la misma. Asimismo y <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a las circunstancias<br />
expresadas en el párrafo anterior, esta empresa se<br />
ve en la obligación <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r al cierre <strong>de</strong> la<br />
misma el día 18 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, ante la<br />
imposibilidad <strong>de</strong> hacer frente a los gastos<br />
genera<strong>do</strong>s y las <strong>de</strong>udas contraídas”.- III. No han<br />
resulta<strong>do</strong> acreditadas en autos las causas<br />
económicas alegadas por la empresa para<br />
fundamentar el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> los actores.- IV. Con<br />
fecha 28.07.94 el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong><br />
Vigo dictó sentencia en el procedimiento 461/99,<br />
sobre rescisión <strong>de</strong> contrato, a instancia <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res que prestaban servicios en la<br />
confitería, sita en la calle..., para J.C.C.L.,<br />
“O.L.C.” y “C.L., S.L.”, y en dicha sentencia se<br />
estimó la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> extinguidas las<br />
relaciones laborales <strong>de</strong> los actores con los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> solidariamente a<br />
“O.L.C.”, J.C.C. y “C.L., S.L.” Firme la<br />
sentencia, se procedió a ejecutar, inicián<strong>do</strong>se<br />
ejecución nº 154/94, embargán<strong>do</strong>se los bienes que<br />
figuran en la relación anexa <strong>de</strong>l edicto publica<strong>do</strong>,<br />
señalán<strong>do</strong>se la celebración <strong>de</strong> subasta para el día<br />
24 <strong>de</strong> abril la 1ª, 15 <strong>de</strong> mayo la 2ª y 5 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1996, la 3ª subasta, y en dicho acto<br />
comparecieron varios licita<strong>do</strong>res, el licita<strong>do</strong>r<br />
P.C.L. (co<strong>de</strong>mandada en los presentes autos)<br />
ofreció por los lotes <strong>de</strong>l 1 al 20, que constituían<br />
los bienes muebles y maquinaria (hornos,<br />
amasa<strong>do</strong>res, neveras, congela<strong>do</strong>r, etc...) las<br />
cantida<strong>de</strong>s que cubren las 2/3 partes <strong>de</strong>l avalúo,<br />
aprobán<strong>do</strong>se el remate; el licita<strong>do</strong>r A.C.Q.<br />
(co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y casa<strong>do</strong> con la también<br />
co<strong>de</strong>mandada “O.L.C.”) ofrecien<strong>do</strong> por los lotes<br />
32 y 33 (a saber inmuebles, mitad indivisa <strong>de</strong> un<br />
local sito en Villagarcía y local en planta baja,<br />
sito en Villagarcía), ofrecien<strong>do</strong> cantida<strong>de</strong>s que<br />
cubrían las 2/3 partes <strong>de</strong>l avalúo, aprobán<strong>do</strong>se el<br />
remate; el licita<strong>do</strong>r “P.B.G., S.L.”, el licita<strong>do</strong>r<br />
“M.G.R., S.L.”, el licita<strong>do</strong>r J.A.L.R., ofrecien<strong>do</strong><br />
por el lote 30 (mitad indivisa <strong>de</strong>l local letra C en<br />
Villagarcía), cantida<strong>de</strong>s que cubren las 2/3 partes<br />
<strong>de</strong> su avalúo, aprobán<strong>do</strong>se el remate en dicho acto<br />
y otro licita<strong>do</strong>r por bienes muebles. Y con fecha<br />
20.06.96, se dictó Auto <strong>de</strong> Adjudicación.- V. Con<br />
fecha 06.09.94, los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s A.C.Q. y<br />
“O.L.C.”, otorgaron ante notario escritura <strong>de</strong><br />
capitulaciones matrimoniales y liquidación <strong>de</strong><br />
sociedad <strong>de</strong> gananciales, pactan<strong>do</strong> el régimen<br />
económico <strong>de</strong>l matrimonio, <strong>de</strong> absoluta<br />
separación <strong>de</strong> bienes, procedien<strong>do</strong> a la<br />
liquidación <strong>de</strong> sociedad <strong>de</strong> gananciales mediante<br />
las siguientes adjudicaciones: a “O.L.C.” <strong>do</strong>s<br />
industrias <strong>de</strong> confitería, dulcería y pastelería,<br />
conocidas con los nombres <strong>de</strong> “P.C.”, instaladas,<br />
una en un local comercial sito en... y otra en...,<br />
con to<strong>do</strong> su activo, pasivo, maquinaria, utensilio y<br />
vehículos, valorada esta adjudicación en cuarenta<br />
millones <strong>de</strong> pesetas y a A.C.Q., to<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>más<br />
bienes, <strong>de</strong>scritos en el inventario, a saber, plaza<br />
<strong>de</strong> garaje nº…, tras las casas nº <strong>de</strong> la plaza... <strong>de</strong><br />
Pontevedra, sito en la primera planta alta <strong>de</strong>l<br />
edificio interior <strong>de</strong> las casas nº... <strong>de</strong> la plaza… <strong>de</strong><br />
Pontevedra, piso..., en un edificio en Villagarcía,<br />
casa en ruinas en Pontevedra, compuesta <strong>de</strong> bajo<br />
y piso y ocho mil participaciones sociales, los<br />
318
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
números..., ambos inclusive, en la sociedad <strong>de</strong><br />
responsabilidad limitada “A.C., S.L.”.- VI. Con<br />
fecha 05.06.96, P.C.L., como arrenda<strong>do</strong>r y<br />
“O.L.C.” como arrendataria, suscriben contrato<br />
<strong>de</strong> arrendamiento <strong>de</strong> maquinaria, por el cual la<br />
primera arrienda a la segunda la maquinaria <strong>de</strong><br />
uso industrial (que adquirió en la subasta<br />
anteriormente referida) por un plazo <strong>de</strong> 10 años,<br />
sien<strong>do</strong> el precio <strong>de</strong>l arrien<strong>do</strong> <strong>de</strong> 55.000 Ptas.<br />
mensuales más IVA.- VII. La Sociedad “A.C.,<br />
S.L.”, ha si<strong>do</strong> constituida por escritura otorgada<br />
ante notario el día 01.02.89, por A.C.Q. y su<br />
esposa O.L.C., M.A.C.L. y M.P.C.L., con un<br />
capital social <strong>de</strong> 10.000.000 ptas, asumien<strong>do</strong> por<br />
los socios las siguientes participaciones: A.C.Q.,<br />
8.000 participaciones, M.A.C.L., asume 1.000<br />
participaciones y P.C.L. asume 1.000<br />
participaciones. Y con arreglo a los estatutos<br />
dicha sociedad tiene como objeto social la<br />
elaboración y comercialización <strong>de</strong> confitería y<br />
pastelería, y cualquier otra actividad que<br />
lícitamente acuer<strong>de</strong> la Junta General <strong>de</strong> Socios y<br />
con <strong>do</strong>micilio social en Villagarcía <strong>de</strong> Arosa,<br />
C/...- VIII. Con fecha 04.03.99, por A.C.Q.<br />
otorgó ante el notario escritura <strong>de</strong> <strong>do</strong>nación <strong>de</strong><br />
participaciones sociales a sus hijos M.A.C.L. y<br />
M.P.C.L. por el cual el primero hace <strong>do</strong>nación a<br />
sus hijos <strong>de</strong> la nuda propiedad <strong>de</strong> las<br />
participaciones sociales, que le correspon<strong>de</strong>n en<br />
la sociedad “A.C., S.L.”, cuatro mil<br />
participaciones a cada uno.- IX. La pastelería sita<br />
en la calle..., que giraba bajo el nombre comercial<br />
<strong>de</strong> “D.V.”, hacía los pedi<strong>do</strong>s a la “P.A., S.L.” en<br />
Villagarcía, a <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se dirigía el chófer <strong>de</strong> la<br />
empresa “O.L.C.”, <strong>do</strong>s días a la semana, para<br />
recoger la mercancía (y no firmaba albarán <strong>de</strong><br />
entrega), <strong>do</strong>n<strong>de</strong> recogía parte <strong>de</strong> los productos<br />
congela<strong>do</strong>s, que luego cocinaban en la pastelería<br />
“D.V.”, sien<strong>do</strong> “A.C., S.L.” la principal<br />
provee<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la pastelería “D.V.”, sita en la C/...,<br />
mercancía que era remitida a la confitería <strong>de</strong> la<br />
C/..., centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> las actoras.- X. Las<br />
actoras prestaban servicios en la pastelería y las<br />
ór<strong>de</strong>nes relativas al trabajo se las daba P.C. y su<br />
padre A.C., así como J.C. (compañero y padre <strong>de</strong>l<br />
hijo <strong>de</strong> P.C.).- XI. Con fecha 05.07.96, O.L.C.<br />
otorgó ante notario, po<strong>de</strong>r a favor <strong>de</strong> su hija<br />
M.P.C.L. y a favor <strong>de</strong> F.J.C. “Souto, con las<br />
faculta<strong>de</strong>s, entre otras, <strong>de</strong> ejercer el comercio y la<br />
industria, celebrar contratos <strong>de</strong> compraventa <strong>de</strong><br />
mercancías, transportes y seguros, operar en<br />
bancos y cajas, instar actos materiales,<br />
comparecer ante juzga<strong>do</strong>s, otorgar contratos <strong>de</strong><br />
trabajo, rescindirlos, etc.- XII. O.L.C. envió carta<br />
al Sr. S., administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> fincas, comunicán<strong>do</strong>le<br />
que O., inquilina <strong>de</strong> su local, sito en la C/... <strong>de</strong><br />
Vigo, tiene intención <strong>de</strong> traspasar el local y tiene<br />
un cliente, el cual ofrece 5.500.000 Ptas.- XIII. El<br />
02.12.81 se otorgó ante notario escritura <strong>de</strong><br />
constitución <strong>de</strong> la sociedad “A.A., S.L.”, por<br />
J.M.F.L. y su esposa, A.P.G., con un capital<br />
social <strong>de</strong> <strong>do</strong>s millones <strong>de</strong> pesetas, sien<strong>do</strong> su<br />
objeto social el comercio al por mayor <strong>de</strong><br />
artículos <strong>de</strong> mercería, paquetería y comercio al<br />
por menor <strong>de</strong> artículos <strong>de</strong> mercería, que<br />
posteriormente pasó a <strong>de</strong>nominarse Sociedad<br />
“A.T., S.L.”, sien<strong>do</strong> el distintivo comercial <strong>de</strong><br />
“A.T., S.L.” “F., S.L.” .- XIV. El co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
A.C.Q. percibe pensión <strong>de</strong> jubilación con efectos<br />
<strong>de</strong> 01.02.89.- XV.- Se presentó conciliación ante<br />
el SMAC, frente a O.L.C., A.C.Q. y P.C.L. el<br />
06.07.96 celebrada el 20 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin avenencia.- XV. Con fecha<br />
11.09.99 las actoras presentaron escrito ante este<br />
juzga<strong>do</strong> amplian<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda contra “A.C.,<br />
S.L.” y “F., S.L.” (que comparece como “A.T.,<br />
S.L.”).<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar<br />
y <strong>de</strong>claro IMPROCEDENTES los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
que las actoras fueron objeto, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong><br />
solidariamente a los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s O.L.C.,<br />
M.P.C.L. y “A.C., S.L.”, a que en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta<br />
sentencia, opten entre abonar a las actoras las<br />
siguientes in<strong>de</strong>mnizaciones: a M.F.R., 1.819.888<br />
ptas y a M.C.E.F., 2.933.438 ptas, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> en<br />
to<strong>do</strong> caso hacerles entrega <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o<br />
readmitirlas a sus puestos <strong>de</strong> trabajo. Absolvien<strong>do</strong><br />
a los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s A.C.Q. y “A.T., S.L.”, to<strong>do</strong><br />
ello con la intervención <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía<br />
salarial.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte co<strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> solamente por el Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Garantía Salarial. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este<br />
tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al<br />
ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estima la<br />
<strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las actoras y con<strong>de</strong>na solidariamente<br />
a los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s O.L.C., M.P.C.L. y “A.C.,<br />
S.L.” a soportar las consecuencias legales<br />
inherentes a tal <strong>de</strong>claración, fijan<strong>do</strong> el importe <strong>de</strong><br />
la in<strong>de</strong>mnización que correspon<strong>de</strong> a cada una <strong>de</strong><br />
las <strong>de</strong>mandantes y absuelve a los también<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s A.C.Q. y “A.T., S.L.”. Este<br />
pronunciamiento se impugna por la<br />
representación procesal <strong>de</strong> los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>scon<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s<br />
<strong>do</strong>ña M.P.C.L. y “A.C., S.L.”, los<br />
que construyen los recursos que formulan <strong>de</strong>l<br />
mo<strong>do</strong> que se pasa a exponer.<br />
SEGUNDO.- El recurso <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña M.P.C.L., en el<br />
primero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong> suplicación y con se<strong>de</strong><br />
en el art. 191, letra a) <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral,<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong><br />
319
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
los arts. 80.1.c) <strong>de</strong> este texto legal, en relación <strong>de</strong><br />
supletoriedad con los arts. 524 y 533.6 <strong>de</strong> la Ley<br />
<strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil y art. 24 <strong>de</strong> la<br />
Constitución, con la pretensión <strong>de</strong> reposición <strong>de</strong><br />
los autos al momento en que se encontraban en el<br />
momento <strong>de</strong> haberse infringi<strong>do</strong> normas o<br />
garantías <strong>de</strong> procedimiento productoras <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión; por estimar, esencialmente, que la<br />
juzga<strong>do</strong>ra “a quo” cuan<strong>do</strong> resuelve la excepción<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> proponer la<br />
<strong>de</strong>manda, invocada por la recurrente, no aplica<br />
<strong>de</strong>bidamente los preceptos que por ésta se citan<br />
como infringi<strong>do</strong>s, ya que la <strong>de</strong>manda le causa<br />
in<strong>de</strong>fensión al traerla a juicio, según el relato<br />
fáctico -hecho tercero- <strong>de</strong>la sentencia por ser “...la<br />
empresaria real”, sin hacerse relación <strong>de</strong> hechos<br />
en que se basan las actoras; sien<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte,<br />
aña<strong>de</strong>, que no pue<strong>de</strong> preparar a<strong>de</strong>cuadamente la<br />
<strong>de</strong>fensa, al no conocer los motivos o razones por<br />
los que es traída a juicio; sien<strong>do</strong> un tanto pobre <strong>de</strong><br />
conteni<strong>do</strong>, aduce, el razonamiento <strong>de</strong> la juzga<strong>do</strong>ra<br />
al <strong>de</strong>cir que “...para <strong>de</strong>mandar a otras empresas<br />
posibles responsables subsidiarias con la empresa<br />
principal”, que no respon<strong>de</strong> a la excepción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> proponer la <strong>de</strong>manda;<br />
estiman<strong>do</strong>, en <strong>de</strong>finitiva, que ante la existencia <strong>de</strong><br />
omisiones o <strong>de</strong>fectos en la <strong>de</strong>manda, habría <strong>de</strong><br />
imponérsele a las actoras la subsanación <strong>de</strong><br />
dichos <strong>de</strong>fectos y no proce<strong>de</strong>r al señalamiento <strong>de</strong>l<br />
juicio y dictar sentencia ante una clara situación<br />
<strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión. La censura no pue<strong>de</strong> prosperar,<br />
por cuanto el escrito <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda cumple<br />
<strong>de</strong>bidamente las exigencias previstas en el art. 80<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Laboral y<br />
concretamente el aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> precepto,<br />
al atribuir a la recurrente la cualidad <strong>de</strong><br />
empresaria real.<br />
TERCERO.- En el primero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> la correcurrente “A.C., S.L.”, con se<strong>de</strong><br />
en el art. 191, aparta<strong>do</strong> a), <strong>de</strong> la Ley Adjetiva<br />
Laboral, se formula idéntica censura jurídica que<br />
en el motivo prece<strong>de</strong>nte, con fundamento en que<br />
la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia, al resolver la excepción<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>fecto legal en la formulación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda,<br />
no aplica <strong>de</strong>bidamente los preceptos que la<br />
recurrente cita como infringi<strong>do</strong>s, causán<strong>do</strong>le la<br />
<strong>de</strong>manda in<strong>de</strong>fensión al traerla a juicio cuan<strong>do</strong> ni<br />
en una sola palabra <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda ampliatoria se<br />
cita el porqué o la razón por la que se dirige la<br />
acción frente a ella; no pudien<strong>do</strong>, por ello,<br />
preparar a<strong>de</strong>cuadamente su <strong>de</strong>fensa, al no conocer<br />
las razones o motivos alega<strong>do</strong>s por las<br />
<strong>de</strong>mandantes para traerla a juicio, existien<strong>do</strong> un<br />
ocultismo implícito en la <strong>de</strong>manda que impi<strong>de</strong>n<br />
utilizar los medios <strong>de</strong> <strong>de</strong>fensa necesarios,<br />
pudien<strong>do</strong> cometerse errores, como así ha ocurri<strong>do</strong><br />
al no haberse aporta<strong>do</strong> al acto <strong>de</strong>l juicio los<br />
albaranes emiti<strong>do</strong>s por la recurrente, acreditativos<br />
<strong>de</strong> la recepción <strong>de</strong> la mercancía por personal <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>ña O.L. y que ahora han <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar<br />
actuaciones penales para contra<strong>de</strong>cir el testimonio<br />
<strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los testigos y ser precisamente ésta una<br />
<strong>de</strong> las causas por la que se con<strong>de</strong>na a la que<br />
recurre; no compartien<strong>do</strong> el razonamiento <strong>de</strong> la<br />
juzga<strong>do</strong>ra, al resolver la excepción, <strong>de</strong> “...para<br />
<strong>de</strong>mandar a otras empresas posibles responsables<br />
subsidiarias con la empresa principal”.<br />
Estiman<strong>do</strong>, finalmente, que ante la existencia <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fecto, omisiones e imprecisiones en la<br />
<strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>bían ser subsana<strong>do</strong>s antes <strong>de</strong> citarse a<br />
juicio y no señalar éste y dictarse sentencia. El<br />
reproche no pue<strong>de</strong> compartirse, no ya por no<br />
apreciarse los <strong>de</strong>fectos u omisiones que la<br />
recurrente alega, puesto que ha si<strong>do</strong> llamada al<br />
proceso, en la ampliación <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda, por la<br />
responsabilidad que podría alcanzarle, sino<br />
porque su intervención, como parte, en la<br />
controversia le ha permiti<strong>do</strong> hacer uso <strong>de</strong> las<br />
probanzas que estimara oportunas en <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong><br />
sus alegatos; <strong>de</strong> ahí que, en mo<strong>do</strong> alguno, se le<br />
hubiera causa<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión, y la inexistencia <strong>de</strong><br />
ésta, obliga por imperio <strong>de</strong> lo norma<strong>do</strong> en el art.<br />
191, letra a), <strong>de</strong> la Ley Rituaria Laboral, a<br />
rechazar, como queda dicho, el motivo.<br />
CUARTO.- En el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña M.P.C.L., y al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.b), <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Trámites Laboral, se interesa<br />
la adición al hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> nº VI <strong>de</strong> lo<br />
siguiente: “...habién<strong>do</strong>se solicita<strong>do</strong> un préstamo<br />
en la entidad “B.P., S.A.” e ingresan<strong>do</strong>, la citada,<br />
el IVA <strong>de</strong>l arrendamiento mediante las<br />
<strong>de</strong>claraciones trimestrales en la Hacienda<br />
Pública”. El recurso <strong>de</strong> la correcurrente “A.C.,<br />
S.L.”, con el mismo apoyo procesal, interesa, en<br />
el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los motivos, la modificación <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> IX <strong>de</strong> la sentencia recurrida para<br />
suprimir la expresión “...y no firmaba albarán <strong>de</strong><br />
entrega...” . No proce<strong>de</strong>n las revisiones; la<br />
primera, porque sólo si las adiciones o las<br />
rectificaciones son susceptibles <strong>de</strong> producir<br />
consecuencias jurídicas que <strong>de</strong>ban trascen<strong>de</strong>r al<br />
fallo pue<strong>de</strong>n ser acogidas, pues en caso contrario,<br />
por más que coincidan con lo proba<strong>do</strong> el motivo<br />
no pue<strong>de</strong> ser proce<strong>de</strong>nte, y en el caso que se<br />
resuelve, la adición sería, en absoluto irrelevante;<br />
y la segunda, porque la recurrente la preten<strong>de</strong><br />
apoyar en la inexistencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumentos y lo<br />
único que la justifica es la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l testigo<br />
<strong>do</strong>n E.F.; y si el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia ha teni<strong>do</strong><br />
en cuenta este testimonio, tal apreciación es<br />
plenamente válida, eficaz y suficiente, para<br />
justificar la afirmación fáctica combatida.<br />
QUINTO.- El tercero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l recurso<br />
articula<strong>do</strong> por “A.C., S.L.” y con cobertura en el<br />
art. 191, aparta<strong>do</strong> c), <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Ritos Laboral,<br />
se <strong>de</strong>nuncia infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida,<br />
<strong>de</strong>l art. 59.3 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en<br />
relación con el art. 103 <strong>de</strong> la citada Ley Rituaria;<br />
por estimar que la acción <strong>de</strong> las actoras está<br />
320
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
caducada por extemporánea, da<strong>do</strong> que si bien han<br />
si<strong>do</strong> <strong>de</strong>spedidas, participán<strong>do</strong>seles tal <strong>de</strong>cisión el<br />
18 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, presentán<strong>do</strong>se por aquéllas<br />
la papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el Servicio <strong>de</strong><br />
Mediación, Arbitraje y Conciliación, el 6 <strong>de</strong> julio<br />
siguiente, e interrumpi<strong>do</strong> el plazo con este acto,<br />
resultan consumi<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los veinte días hábiles,<br />
catorce, y celebrán<strong>do</strong>se el acto conciliatorio el 22<br />
<strong>de</strong>l menciona<strong>do</strong> mes <strong>de</strong> julio, finalizarían los<br />
veinte días hábiles el veintisiete <strong>de</strong>l mismo mes y<br />
habién<strong>do</strong>se presenta<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda el día 22 <strong>de</strong>l<br />
repeti<strong>do</strong> mes <strong>de</strong> julio, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo hábil; pero<br />
la ampliación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda frente a la recurrente<br />
se anuncia el mismo día 8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999,<br />
fecha <strong>de</strong> celebración <strong>de</strong>l juicio, que se suspen<strong>de</strong> y<br />
se presenta <strong>de</strong>manda el 11 <strong>de</strong> esta último mes; es<br />
<strong>de</strong>cir, a los sesenta días hábiles <strong>de</strong> la<br />
comunicación a las actoras <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
La censura no pue<strong>de</strong> alcanzar éxito, ya que, como<br />
la propia recurrente admite, la <strong>de</strong>manda inicial ha<br />
si<strong>do</strong> presentada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> veinte días,<br />
gozan<strong>do</strong> <strong>de</strong> efecto interruptivo tanto respecto a<br />
los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s inicialmente, cuanto a los que se<br />
ha llama<strong>do</strong> con tal carácter al proceso, en la<br />
ampliación <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda, al tener estos últimos un<br />
interés legitimo en el litigio, y ser, por ello,<br />
necesaria su presencia en el mismo a fin <strong>de</strong><br />
constituir <strong>de</strong>bidamente la relación jurídicoprocesal,<br />
al tratarse <strong>de</strong> un supuesto <strong>de</strong><br />
responsabilidad compartida, bien <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
solidario o con carácter subsidiario.<br />
SEXTO.- En el último <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l recurso<br />
que articula <strong>do</strong>ña M.P.C.L., con se<strong>de</strong> en el art.<br />
191, aparta<strong>do</strong> c), <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Trámites Laboral,<br />
se <strong>de</strong>nuncia infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida,<br />
<strong>de</strong>l art. 1.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en<br />
relación con el art. 44 <strong>de</strong>l mismo texto legal, al<br />
consi<strong>de</strong>rar a la recurrente como sucesora <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
O.L.C., así como que conforman un grupo <strong>de</strong><br />
empresas y extien<strong>de</strong> a la primera las<br />
responsabilida<strong>de</strong>s contraídas por la citada <strong>do</strong>ña<br />
O.; por estimar, esencialmente, que la recurrente<br />
adquiere parte <strong>de</strong> los bienes inmuebles subasta<strong>do</strong>s<br />
en 1996 a su madre, la nombrada <strong>do</strong>ña O., como<br />
recoge el hecho proba<strong>do</strong> IV <strong>de</strong> la sentencia y se<br />
los alquila a la misma mediante el<br />
correspondiente contrato, fijan<strong>do</strong> una renta, con la<br />
correspondiente carga fiscal, <strong>de</strong>claración en renta<br />
<strong>de</strong>l IVA; extremos que dice proba<strong>do</strong>s; sin que<br />
pueda conceptuarse tal relación arrendaticia como<br />
un arrendamiento <strong>de</strong> industria, concepto mucho<br />
mas amplia que el <strong>de</strong>l arrendamiento <strong>de</strong><br />
maquinaria, con cita <strong>de</strong> las sentencias <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996 y 8 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1998; no sien<strong>do</strong> posible dicha<br />
conceptuación porque aún cuan<strong>do</strong> las máquinas o<br />
útiles pudieran ser esenciales para continuar el<br />
negocio, no se ce<strong>de</strong>, conjuntamente la cartera <strong>de</strong><br />
clientes ni otros elementos, pues sólo se entrega,<br />
por el negocio jurídico cita<strong>do</strong>, parte <strong>de</strong> la<br />
maquinaria para la elaboración <strong>de</strong> los productos,<br />
si es la necesaria o esencial para continuar el<br />
negocio; sien<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte que, con tal actuar, no se<br />
incumple o contraviene la filosofía <strong>de</strong>l art. 44 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, cual es la <strong>de</strong><br />
mantener la estabilidad en el empleo ante<br />
situaciones <strong>de</strong> cambio <strong>de</strong> titularidad, <strong>de</strong> cesión <strong>de</strong>l<br />
negocio o <strong>de</strong> cualquier otro negocio jurídico<br />
sobre un centro <strong>de</strong> trabajo, empresa o, incluso,<br />
sobre una unidad productiva autónoma; pues la<br />
recurrente trata <strong>de</strong> que su madre mantenga la<br />
actividad laboral <strong>de</strong> su negocio, aún cuan<strong>do</strong> con<br />
posterioridad se <strong>de</strong>gra<strong>de</strong> o <strong>de</strong>termine su cierre; no<br />
existien<strong>do</strong> una novación subjetiva en la persona<br />
<strong>de</strong>l empresario -cita la sentencia <strong>de</strong> este tribunal<br />
<strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1992- , sino la celebración <strong>de</strong><br />
un negocio jurídico por el que se ce<strong>de</strong>n elementos<br />
materiales para la continuidad <strong>de</strong>l negocio por el<br />
mismo empresario: por otro la<strong>do</strong>, la recurrente no<br />
participa <strong>de</strong> los frutos <strong>de</strong> la industria o negocio<br />
conoci<strong>do</strong> como “D.V.”, perteneciente a <strong>do</strong>ña O.,<br />
para que se aprecie la sucesión <strong>de</strong> empresa, sobre<br />
lo que nada se ha acredita<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario, pese a<br />
tener la carga <strong>de</strong> la prueba -art. 1.214 <strong>de</strong>l Código<br />
Civil-; tampoco justifica la existencia <strong>de</strong> sucesión<br />
<strong>de</strong> empresa la ostentación <strong>de</strong> po<strong>de</strong>res por parte <strong>de</strong><br />
la recurrente, otorga<strong>do</strong>s por su madre, con<br />
faculta<strong>de</strong>s para dirigir el negocio (por la<br />
recurrente se hace referencia a las<br />
manifestaciones <strong>de</strong> varios testigo); no existien<strong>do</strong>,<br />
en <strong>de</strong>finitiva, para la que recurre, razones<br />
justificativas <strong>de</strong> su responsabilidad solidaria con<br />
su madre <strong>do</strong>ña O. La censura jurídica a que el<br />
motivo se contrae no pue<strong>de</strong> alcanzar éxito, por<br />
cuanto la responsabilidad solidaria, que en la<br />
sentencia se atribuye a la recurrente, aparece<br />
plenamente justificada por la situación fáctica<br />
<strong>de</strong>scrita en los hechos proba<strong>do</strong>s IV, VI, VII, VIII,<br />
IX, X, y X(sic), transcritos en los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong><br />
hecho <strong>de</strong> la presente resolución, <strong>de</strong> la que son <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>stacar que: a) los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s forman parte <strong>de</strong><br />
un grupo familiar, que explotaba tres confiterías,<br />
sitas, <strong>do</strong>s en la ciudad <strong>de</strong> Vigo -una <strong>de</strong> ellas en la<br />
calle..., <strong>do</strong>n<strong>de</strong> prestaban servicios las trabaja<strong>do</strong>ras<br />
<strong>de</strong>mandantes y la otra en la calle...- y la tercera en<br />
la ciudad <strong>de</strong> Vilagarcía <strong>de</strong> Arosa; b) la recurrente<br />
ha si<strong>do</strong> socia funda<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la “A.C.”, asumien<strong>do</strong>,<br />
en el momento <strong>de</strong> constitución <strong>de</strong> la sociedad, el<br />
1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989, mil -<strong>de</strong> diez milparticipaciones,<br />
su hermano M.A.C.L., ostentaba<br />
la misma participación, y el padre <strong>de</strong> ambos,<br />
A.C.Q., ocho mil participaciones sociales;<br />
habien<strong>do</strong> <strong>do</strong>na<strong>do</strong> éste último, en favor <strong>de</strong> sus<br />
nombra<strong>do</strong>s hijos, la nuda propiedad <strong>de</strong> sus<br />
participaciones, en escritura <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999; c) el arrendamiento, que la recurrente ha<br />
hecho a su madre, <strong>de</strong> maquinaria y enseres,<br />
esenciales para el funcionamiento <strong>de</strong>l negocio;<br />
elementos que la arrenda<strong>do</strong>ra había adquiri<strong>do</strong> en<br />
subasta <strong>de</strong> bienes embarga<strong>do</strong>s en proceso judicial,<br />
sobre rescisión <strong>de</strong> contrato, <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res que<br />
321
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
prestaban servicios en la confitería <strong>de</strong> la calle...;<br />
d) las <strong>de</strong>mandantes, en la prestación <strong>de</strong> sus<br />
servicios, recibían ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> la recurrente, <strong>de</strong>l<br />
padre <strong>de</strong> ésta y <strong>de</strong>l compañero <strong>de</strong> la misma J.C., a<br />
los que había otorga<strong>do</strong> po<strong>de</strong>res -excepto al padrela<br />
madre <strong>de</strong> aquélla, con faculta<strong>de</strong>s, entre otras -<br />
hecho XI- para ejercer el comercio y la industria,<br />
que realmente ejercía. Sien<strong>do</strong> la situación <strong>de</strong>scrita<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l efecto jurídico proclama<strong>do</strong> en la<br />
sentencia suplicada.<br />
SÉPTIMO.- El recurso <strong>de</strong> la co<strong>de</strong>mandada “A.C.,<br />
S.L.” con fundamento en el art. 191, letra c), <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, <strong>de</strong>nuncia,<br />
finalmente, infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida,<br />
<strong>de</strong>l art. 1.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en<br />
relación con el art. 44 <strong>de</strong>l mismo texto legal;<br />
argumentan<strong>do</strong>, sustancialmente, con cita <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1998 y la <strong>de</strong> esta sala <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1997,<br />
que no concurren en el supuesto litigioso los<br />
presupuestos <strong>de</strong> obliga<strong>do</strong> concurso exigi<strong>do</strong>s por<br />
la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial para apreciar la<br />
existencia <strong>de</strong> un grupo <strong>de</strong> empresas; hacien<strong>do</strong> una<br />
serie <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>raciones acerca <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong><br />
los elementos a tener en cuenta para <strong>de</strong>terminar la<br />
existencia o no <strong>de</strong> dicho grupo, con especial<br />
mención <strong>de</strong> la situación fáctica reflejada en la<br />
sentencia recurrida, así como referencias a la<br />
prueba testifical practicada y la confesión <strong>de</strong> la<br />
co<strong>de</strong>mandada <strong>do</strong>ña P.C.; <strong>de</strong>stacan<strong>do</strong> que el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l argumento <strong>de</strong>l fallo es contrario al<br />
principio <strong>de</strong> libertad <strong>de</strong> empresa que regula el art.<br />
38 y el 14 <strong>de</strong> nuestra Constitución; estiman<strong>do</strong>, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, que el razonamiento lógico-jurídico<br />
segui<strong>do</strong> por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia no tiene en<br />
cuenta la búsqueda <strong>de</strong>l empresario unitario, como<br />
la persona física o jurídica que organiza y recibe<br />
la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> ambas empresas,<br />
apreciar la buena fe, el rechazo <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley;<br />
sien<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte, concluye la recurrente, que se<br />
trata <strong>de</strong> empresas sin funcionamiento unitario,<br />
solo con ciertas relaciones mercantiles <strong>de</strong> poca<br />
entidad entre si, pero con sus propias estructuras<br />
organizativas y <strong>de</strong> dirección, sin trasvase <strong>de</strong><br />
personal, sin confusión patrimonial, por<br />
acreditada la mala situación económica <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña O., tal y como incluso<br />
reconocen las actoras, en cuanto a subasta <strong>de</strong><br />
bienes <strong>de</strong> la misma, no suministro, etc.<br />
El reproche jurídico a que el motivo se refiere<br />
está llama<strong>do</strong> a fracasar; <strong>de</strong> un la<strong>do</strong>, por las<br />
situaciones <strong>de</strong>scritas en el párrafo segun<strong>do</strong>,<br />
aparta<strong>do</strong>s a) y b), <strong>de</strong>l fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
inmediato anterior; <strong>de</strong> otro, porque, como se<br />
recoge en el hecho proba<strong>do</strong> IX <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida, la pastelería sita en la calle..., que<br />
giraba bajo el nombre comercial <strong>de</strong> “D.V.”, hacia<br />
los pedi<strong>do</strong>s a la pastelería “A., S.L.” en<br />
Villagarcía, a<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se dirigía el chófer <strong>de</strong> la<br />
empresa “O.L.C.”, <strong>do</strong>s días a la semana, para<br />
recoger la mercancía, y no firmaba albaranes,<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> recogía parte <strong>de</strong> los productos congela<strong>do</strong>s,<br />
que luego cocinaban en la pastelería “D.V.”,<br />
sien<strong>do</strong> “A.C., S.L.” la principal provee<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la<br />
pastelería “D.V.”, mercancía que era remitida a la<br />
confitería <strong>de</strong> la C/..., centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> las<br />
actoras.<br />
OCTAVO.- Por to<strong>do</strong> lo expuesto proce<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sestimar los recursos y, en consecuencia, dictar<br />
un pronunciamiento confirmatorio <strong>de</strong>l recurri<strong>do</strong>;<br />
con los efectos previstos en el art. 202.1 y 4 <strong>de</strong> la<br />
Ley Procesal Laboral. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> los recursos <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuestos por <strong>do</strong>ña M.P.C.L. y “A.C., S.L.”,<br />
contra la sentencia <strong>de</strong> fecha veintiséis <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve, dictada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo, en<br />
proceso por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> promovi<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña M.F.R.<br />
y <strong>do</strong>ña M.C.E.F., frente a los recurrentes, <strong>do</strong>ña<br />
O.L.C., <strong>do</strong>n A.C.Q. y “A.T., S. L.”, con<br />
intervención <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantia Salarial,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos la sentencia<br />
recurrida. Se <strong>de</strong>creta la pérdida <strong>de</strong> la<br />
consignación efectuada y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito necesario<br />
para recurrir.<br />
S. S.<br />
2901 RECURSO Nº 568/00<br />
INTERPRETACIÓNS DE ACORDOS SOBRE<br />
VACACIÓNS DO PERSOAL ESTATUTARIO<br />
Ó SERVICIO DO SERGAS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 568/00<br />
interpuesto por el Sindicato <strong>de</strong> Enfermería<br />
(SATSE) y el Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong> contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Santiago.<br />
322
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por el Sindicato <strong>de</strong> Enfermería<br />
(SATSE) en reclamación <strong>de</strong> conflicto colectivo<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>,<br />
Unión General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res (UGT),<br />
Comisiones obreras (CC.OO) y Converxencia<br />
Intersindical Galega (CIG.) en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
306/98 sentencia con fecha 29 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó en<br />
parte la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El director <strong>de</strong> Recursos Humanos y<br />
RR.LL. <strong>de</strong>l Complejo Hospitalario Universitario<br />
<strong>de</strong> Santiago, Sr. J.D., emitió el 2 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1998 una nota interna sobre el cuadro <strong>de</strong><br />
vacaciones para 1998 que dice textualmente:<br />
“Con la finalidad <strong>de</strong> preparar, como es<br />
preceptivo, el calendario <strong>de</strong> vacaciones <strong>de</strong><br />
personal <strong>de</strong>l Complejo Hospitalario Universitario<br />
correspondiente al año 1998, le rogamos que<br />
antes <strong>de</strong>l día 31 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong>l presente año nos<br />
remita al <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> Recursos Humanos la<br />
pretensión formulada por las personas que<br />
trabajan en su Servicio/Unidad. Para su<br />
conocimiento le recordamos: -Las vacaciones no<br />
pue<strong>de</strong>n ser compensadas en metálico, por lo que<br />
to<strong>do</strong> el personal <strong>de</strong>l Centro <strong>de</strong>be disfrutarlas,<br />
preferentemente en los meses <strong>de</strong> junio a<br />
septiembre. – Se pue<strong>de</strong>n disfrutar: - De manera<br />
ininterrumpida durante treinta días naturales, o el<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo ajusta<strong>do</strong> a su vinculación<br />
contractual a razón <strong>de</strong> <strong>do</strong>s días y medio por mes<br />
trabaja<strong>do</strong>. –Se podrán fraccionar en <strong>do</strong>s perío<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> quince días inicián<strong>do</strong>se las mismas los días 1 o<br />
16 <strong>de</strong>l mes correspondiente. Si la duración <strong>de</strong> las<br />
vacaciones no coincidiera con la duración<br />
máxima prevista para las mismas en el Estatuto<br />
aplicable la fecha <strong>de</strong> su inicio será asimismo el<br />
día 1 o dieciséis <strong>de</strong>l mes correspondiente, no<br />
admitién<strong>do</strong>se perío<strong>do</strong>s inferiores a quince días<br />
naturales, salvo que el <strong>de</strong>recho a las vacaciones<br />
no alcancen el perío<strong>do</strong> mínimo <strong>de</strong> quince días. –<br />
El Jefe <strong>de</strong>l Servicio/Unidad <strong>de</strong>berá planificar las<br />
vacaciones <strong>de</strong> forma que mayoritariamente su<br />
disfrute coincida con el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> menor<br />
actividad <strong>de</strong>l Servicio y, en cualquier caso, no<br />
impi<strong>de</strong> el mantenimiento <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong>l<br />
mismo con sus propios recursos humanos. Se<br />
adjunta mo<strong>de</strong>lo a los efectos <strong>de</strong> cumplimentación<br />
<strong>de</strong> la información solicitada. La información<br />
solicitada tiene por objeto la elaboración <strong>de</strong>l<br />
cuadro <strong>de</strong> vacaciones, por lo que con quince días<br />
<strong>de</strong> antelación al inicio <strong>de</strong> las mismas, será preciso<br />
que cada trabaja<strong>do</strong>r solicite autorización para su<br />
disfrute, sien<strong>do</strong> el perío<strong>do</strong> indica<strong>do</strong> en esa<br />
solicitud el realmente disfruta<strong>do</strong> y que servirá,<br />
entre otros, para el cálculo <strong>de</strong> la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> las noches, festivos en<br />
vacaciones”/ SEGUNDO.- En 1986, el<br />
INSALUD y las Centrales Sindicales convinieron<br />
mediante un Acuer<strong>do</strong> la or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong>l sistema<br />
<strong>de</strong> vacaciones <strong>de</strong>l personal y regulación <strong>de</strong> las<br />
sustituciones que fuera necesario efectuar<br />
(<strong>do</strong>cumento sobre cuya aplicación e<br />
interpretación versa la <strong>de</strong>manda objeto <strong>de</strong> este<br />
procedimiento, adjunto por ambas partes en sus<br />
respectivos ramos <strong>de</strong> prueba, que damos aquí por<br />
reproduci<strong>do</strong> dada su extensión)./ TERCERO.- La<br />
CC.AA. <strong>de</strong> Galicia asumió el traspaso <strong>de</strong><br />
funciones y servicios <strong>de</strong>l INSALUD produci<strong>do</strong><br />
mediante Real Decreto 1.679/1990, <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong><br />
diciembre, con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1991, competencias entre las que se encuentran la<br />
organización y régimen <strong>de</strong> funcionamiento <strong>de</strong> los<br />
centros y servicios <strong>de</strong> asistencia sanitaria <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social./ CUARTO.- Intenta<strong>do</strong> acto <strong>de</strong><br />
conciliación el 14 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1998 ante el<br />
S.M.A.C. <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong>, resultó sin efecto”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> como estimo,<br />
parcialmente, la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo<br />
interpuesta por el SINDICATO DE<br />
ENFERMERÍA SATSE, contra el SERVICIO<br />
GALLEGO DE SALUD, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro:<br />
1º) Que el PSNF tendrá <strong>de</strong>recho, conforme a su<br />
propio estatuto y al Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 1986, a unas<br />
vacaciones anuales retribuidas <strong>de</strong> un mes <strong>de</strong><br />
duración, y ello sin perjuicio <strong>de</strong>l respeto por parte<br />
<strong>de</strong> dicho personal al cumplimiento <strong>de</strong> la jornada<br />
anual efectiva pactada por Administración y<br />
Sindicatos. 2º) Que el disfrute <strong>de</strong> las vacaciones<br />
ha <strong>de</strong> ser, como regla general, con carácter<br />
ininterrumpi<strong>do</strong> y, no obstante, podrá ser<br />
fracciona<strong>do</strong> en <strong>do</strong>s perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong> forma<br />
que la suma <strong>de</strong> los mismos no exceda <strong>de</strong> 24 días<br />
laborales por correspon<strong>de</strong>r a <strong>do</strong>mingos y sába<strong>do</strong>s<br />
libres los días restantes, no contravinien<strong>do</strong> dicha<br />
norma el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la nota interna <strong>de</strong> la<br />
Dirección <strong>de</strong> RR.HH. y RR.LL. <strong>de</strong>l C.H.U.S. <strong>de</strong> 2<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1998 cuan<strong>do</strong> establece que los <strong>do</strong>s<br />
perío<strong>do</strong>s han <strong>de</strong> ser <strong>de</strong> 15 días y comenzan<strong>do</strong> las<br />
mismas los días 1 ó 16 <strong>de</strong>l mes correspondiente./<br />
3º) Que los días <strong>de</strong> licencias por asuntos<br />
particulares podrán acumularse, en caso <strong>de</strong><br />
fraccionamiento <strong>de</strong> las vacaciones, siempre que<br />
tal acumulación se haga fuera <strong>de</strong> los meses <strong>de</strong><br />
junio a septiembre, ambos inclusive, y siempre<br />
toman<strong>do</strong> en consi<strong>de</strong>ración que la regla general es<br />
la <strong>de</strong>l disfrute <strong>de</strong> las vacaciones entre los meses<br />
<strong>de</strong> junio a septiembre, ambos inclusive.<br />
Con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> al SERGAS a estar y pasar por esta<br />
<strong>de</strong>claración a los efectos legales pertinentes,<br />
absolvién<strong>do</strong>lo <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> pretensiones <strong>de</strong>ducidas<br />
en su contra en este procedimiento”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte ambas partes<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
323
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Se recurre por el SERGAS la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, parcialmente estimatoria<br />
<strong>de</strong>l conflicto colectivo, en el que se <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 22-febrero-92,<br />
celebra<strong>do</strong> entre la Administración Sanitaria y las<br />
organizaciones sindicales más representativas,<br />
(Anexo <strong>de</strong> la Resolución <strong>de</strong> 10-junio-92), en<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l cual se celebró el pacto <strong>de</strong> fecha 1-<br />
junio-93, sobre permisos, licencias y vacaciones.<br />
Y más en concreto, en sus aparta<strong>do</strong>s A-2-1 y B-1-<br />
1, relativos a la imposibilidad <strong>de</strong> acumular<br />
permisos o días <strong>de</strong> libre disposición a las<br />
vacaciones anuales retribuidas. Rechazamos tal<br />
planteamiento, y para ello baste <strong>de</strong>cir que la<br />
Resolución <strong>de</strong> 10-junio-92, <strong>de</strong> la Secretaría<br />
General <strong>de</strong>l Sistema Nacional <strong>de</strong> la Salud, hace<br />
referencia al “Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Ministros<br />
que se aprueba el celebra<strong>do</strong> entre la<br />
Administración y las Organizaciones Sindicales<br />
más representativas sobre aspectos profesionales,<br />
económicos y organizativos en las instituciones<br />
sanitarias <strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong><br />
la Salud”; y que el aparta<strong>do</strong> 5 <strong>de</strong>l Pacto <strong>de</strong> 1-<br />
junio-93, en <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> aquél, es inequívoco al<br />
precisar –bajo el epígrafe “ámbito <strong>de</strong> aplicación”–<br />
que “Las presentes normas serán <strong>de</strong> aplicación a<br />
to<strong>do</strong> el Personal Estatutario al servicio <strong>de</strong> las<br />
Instituciones Sanitarias <strong>de</strong>l Insalud”. De otra<br />
parte, si la Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia<br />
asumió el traspaso <strong>de</strong> funciones y servicios <strong>de</strong>l<br />
Insalud por RD 1679/90 (28-diciembre), con<br />
efectos <strong>de</strong> 1-enero-91 (arts. 2 y 4), la<br />
circunstancia <strong>de</strong> que en la referida fecha<br />
permaneciese vigente el Acuer<strong>do</strong> Insalud-<br />
Centrales Sindicales <strong>de</strong> 1986, <strong>de</strong>termina que la<br />
subrogación <strong>de</strong>l SERGAS se extendiese por<br />
necesidad a las obligaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l<br />
indica<strong>do</strong> pacto <strong>de</strong> 1986, y que al mismo se halle<br />
vincula<strong>do</strong> en tanto no que<strong>de</strong> el mismo sin efecto,<br />
tal como con acierto entendió el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
instancia.<br />
SEGUNDO.- Por su parte, <strong>de</strong>nuncia el recurrente<br />
SATSE que la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia incurre en<br />
infracción <strong>de</strong>l punto A) 1-4-2 <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong><br />
Insalud-Centrales Sindicales <strong>de</strong> 1986, sobre<br />
vacaciones, licencias y sustituciones, referi<strong>do</strong> a<br />
los perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> fraccionamiento e inicio <strong>de</strong> los<br />
mismos. 1.- La nota interna <strong>de</strong>l Director <strong>de</strong> RRH<br />
y RRLL <strong>de</strong>l CHUS sobre cuadro <strong>de</strong> vacaciones<br />
para 1998, que es objeto <strong>de</strong> impugnación en el<br />
presente procedimiento, disponía –entre otros<br />
extremos– que el <strong>de</strong>scanso anual sería <strong>de</strong> treinta<br />
días naturales y que “se podrán fraccionar en <strong>do</strong>s<br />
perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> quince días, inicián<strong>do</strong>se las mismas<br />
los días 1 ó 16 <strong>de</strong>l mes correspondiente”. La<br />
<strong>de</strong>manda solicitaba que se reconociese: “2º Que si<br />
bien el disfrute <strong>de</strong> las vacaciones, con carácter<br />
general, se realizará <strong>de</strong> manera ininterrumpida,<br />
podrá, no obstante, fraccionarse su disfrute en <strong>do</strong>s<br />
perio<strong>do</strong>s, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que la suma <strong>de</strong> los mismos no<br />
exceda <strong>de</strong> 24 días laborales [...] 4º.- Que es<br />
contraria a <strong>de</strong>recho la obligación <strong>de</strong> fraccionar<br />
únicamente en <strong>do</strong>s perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> 15 días las<br />
vacaciones <strong>de</strong>l personal y <strong>de</strong> que necesariamente<br />
se inicien las mismas los días 1 ó 16 <strong>de</strong>l mes<br />
correspondiente”. El referi<strong>do</strong> Acuer<strong>do</strong><br />
Administración-Sindicatos expresaba sobre el<br />
mismo extremo que “No obstante, podrá<br />
fraccionarse su disfrute [el <strong>de</strong> las vacaciones] en<br />
<strong>do</strong>s perio<strong>do</strong>s, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que la suma <strong>de</strong> los mismos<br />
no exceda <strong>de</strong> 24 días laborales, por correspon<strong>de</strong>r<br />
a <strong>do</strong>mingos y sába<strong>do</strong>s libres los días restantes”. Y<br />
la <strong>de</strong>cisión recurrida mantiene al respecto “Que el<br />
disfrute <strong>de</strong> las vacaciones ha <strong>de</strong> ser, como regla<br />
general, con carácter ininterrumpi<strong>do</strong> y, no<br />
obstante, podrá ser fracciona<strong>do</strong> en <strong>do</strong>s perio<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong> forma que la suma <strong>de</strong> los mismos no<br />
exceda <strong>de</strong> 24 días laborales por correspon<strong>de</strong>r a<br />
<strong>do</strong>mingos y sába<strong>do</strong>s libres los días restantes, no<br />
contravinien<strong>do</strong> dicha norma el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
nota interna <strong>de</strong> la Dirección <strong>de</strong> RRHH y RRLL<br />
<strong>de</strong>l CHUS <strong>de</strong> 2-marzo-98, cuan<strong>do</strong> establece que<br />
los <strong>do</strong>s perio<strong>do</strong>s han <strong>de</strong> ser <strong>de</strong> 15 días y<br />
comenzan<strong>do</strong> las mismas los días 1 ó 16 <strong>de</strong>l mes<br />
correspondiente”. 2.- Pues bien, el recurso insiste<br />
en su planteamiento respecto <strong>de</strong> que los perio<strong>do</strong>s<br />
no necesariamente tienen que ser <strong>de</strong> 15 días y en<br />
que tampoco pue<strong>de</strong> prefijarse su fecha <strong>de</strong> inicio<br />
en <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s días <strong>de</strong>l mes. Y ello preten<strong>de</strong><br />
justificarse con la <strong>do</strong>ble argumentación <strong>de</strong> que<br />
“los firmantes <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> preten<strong>de</strong>n dar la<br />
mayor flexibilidad posible a la elección <strong>de</strong> las<br />
vacaciones por parte <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r” y que<br />
cualquier otra restricción <strong>de</strong> las contempladas en<br />
el Acuer<strong>do</strong> no se halla justificada por la mejor<br />
organización <strong>de</strong>l servicio. Se trata, a nuestro<br />
juicio, <strong>de</strong> una interpretación tan voluntarista <strong>de</strong>l<br />
Pacto como visión interesada <strong>de</strong> la realidad.<br />
Sobre el primer aspecto ha <strong>de</strong> indicarse que<br />
correspondien<strong>do</strong> las faculta<strong>de</strong>s organizativas a la<br />
dirección, conforme a los preceptos que el<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia cita (art. 7.2.d) Ley<br />
1/1989, <strong>de</strong> 2-enero, en relación con el art. 19.2<br />
Decreto 49/1998, <strong>de</strong> 5-febrero, y –<br />
específicamente para el CHUS– el art. 4 Decreto<br />
178/94, <strong>de</strong> 16-junio), to<strong>do</strong> acuer<strong>do</strong> entre la<br />
Administración Sanitaria y las Centrales<br />
Sindicales no pue<strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> interpretación<br />
extensiva respecto <strong>de</strong> los límites que aquélla se<br />
autoimpone a sus faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> organización con<br />
el pacto, <strong>de</strong> una parte porque la <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> los<br />
legítimos intereses <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res no pue<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sconocer la existencia –en gran medida<br />
preeminente– <strong>de</strong> los intereses generales a cuyo<br />
servicio se encuentra la Administración Pública –<br />
las necesida<strong>de</strong>s sanitarias <strong>de</strong> los ciudadanos–, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> a la prevención <strong>de</strong>l art. 103.1 CE; y <strong>de</strong><br />
324
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
otra parte, porque ese po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección<br />
empresarial pertenece por <strong>de</strong>finición a la esencia<br />
<strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> servicios por cuenta ajena, a<br />
su naturaleza jurídica, por lo que como estructura<br />
institucional que es no pue<strong>de</strong> ni <strong>de</strong>be ser objeto <strong>de</strong><br />
interpretaciones restrictivas. Y en lo que toca al<br />
segun<strong>do</strong> aspecto, es claro que una a<strong>de</strong>cuada y<br />
racional planificación <strong>de</strong> las vacaciones es<br />
ciertamente más factible con la fijación <strong>de</strong><br />
tiempos mínimos <strong>de</strong> disfrute (15 días) y con<br />
inicios prefija<strong>do</strong>s (principio y media<strong>do</strong> <strong>de</strong> mes),<br />
evitan<strong>do</strong> así fraccionamientos menores e<br />
in<strong>de</strong>terminaciones temporales que por necesidad<br />
han <strong>de</strong> multiplicar las dificulta<strong>de</strong>s propias <strong>de</strong> una<br />
atención sanitaria universalizada y <strong>de</strong>sprovista<br />
muchas veces <strong>de</strong> los medios necesarios.<br />
TERCERO.- Asimismo se <strong>de</strong>nuncia la misma<br />
infracción, pero referida al punto A-1-4-3, sobre<br />
concesión o <strong>de</strong>negación <strong>de</strong> las vacaciones y su<br />
fraccionamiento. 1.- El indica<strong>do</strong> punto señala que<br />
“El fraccionamiento <strong>de</strong> vacaciones se producirá a<br />
petición <strong>de</strong>l interesa<strong>do</strong> previo informe favorable<br />
<strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong> la unidad a que figure adscrito el<br />
solicitante; su concesión o <strong>de</strong>negación justificada<br />
quedará al criterio <strong>de</strong> la correspondiente Jefatura<br />
y Dirección <strong>de</strong>l Centro”. La nota interna<br />
impugnada señala que “El Jefe <strong>de</strong><br />
Servicio/Unidad <strong>de</strong>berá planificar las vacaciones<br />
<strong>de</strong> forma que mayoritariamente su disfrute<br />
coincida con el perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> menor actividad <strong>de</strong>l<br />
Servicio y, en cualquier caso, no impida el<br />
mantenimiento <strong>de</strong> la actividad ordinaria <strong>de</strong>l<br />
mismo con sus propios recursos humanos”. La<br />
<strong>de</strong>manda solicitaba –se reitera en el recurso–<br />
fuese <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> “Que es contraria a <strong>de</strong>recho la<br />
potestad <strong>de</strong>l Jefe <strong>de</strong> Servicio/Unidad en la<br />
planificación <strong>de</strong> las vacaciones con la<br />
discrecionalidad que se <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> mencionada<br />
nota interna”.2.- No admitimos el motivo, por<br />
cuanto que es claro que el Acuer<strong>do</strong> subordinaba<br />
la fijación <strong>de</strong> las vacaciones al criterio –<br />
discrecional, pero obviamente justifica<strong>do</strong>– <strong>de</strong>l<br />
Jefe <strong>de</strong> la Unidad, los términos <strong>de</strong> la Nota Interna<br />
en manera alguna exce<strong>de</strong>n <strong>de</strong> lo pacta<strong>do</strong>, pues su<br />
<strong>de</strong>cisión favorable comporta como elemental<br />
presupuesto –a menos <strong>de</strong> incurrir en la<br />
arbitrariedad o el caos– la planificación <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>scanso anual <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los que se hallan en la<br />
Unidad o Servicio; y parece ocioso afirmar que es<br />
encomiable fin <strong>de</strong> la misma –por facilitar la<br />
a<strong>de</strong>cuada atención a los usuarios: nuevamente es<br />
invocable el art. 103.1 CE– que el <strong>de</strong>scanso<br />
coincida mayoritariamente con los perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
menor actividad y que ésta se atienda con los<br />
propios medios.<br />
CUARTO.- Finalmente se cuestiona la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l sexto pedimento <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, relativo a <strong>de</strong>clarar “Que es contraria a<br />
<strong>de</strong>recho la obligación que se impone en la nota<br />
interna <strong>de</strong> 2-marzo-98 a los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
solicitar con 15 días <strong>de</strong> antelación al inicio <strong>de</strong> sus<br />
vacaciones, autorización para el disfrute <strong>de</strong> las<br />
mismas”. 1.- La nota interna objeto <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate<br />
establecía que “La información solicitada tiene<br />
por objeto la elaboración <strong>de</strong>l cuadro <strong>de</strong><br />
vacaciones, por lo que con quince días <strong>de</strong><br />
antelación al inicio <strong>de</strong> las mismas, será preciso<br />
que cada trabaja<strong>do</strong>r solicite autorización para su<br />
disfrute, sien<strong>do</strong> el perio<strong>do</strong> indica<strong>do</strong> en esa<br />
solicitud el realmente disfruta<strong>do</strong>”.<br />
Al respecto nada se especifica en el Acuer<strong>do</strong><br />
Insalud-Centrales Sindicales <strong>de</strong>l año 1986. Y el<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestimó la petición, por<br />
consi<strong>de</strong>rar que ese plazo <strong>de</strong> quince días en<br />
manera alguna excluía que la solicitud se<br />
realizase con mayor antelación y que en to<strong>do</strong> caso<br />
siempre cabría acudir al proceso previsto en el<br />
art. 125.b) LPL. 2.- Nos parece gratuito el<br />
motivo, que la parte recurrente basa en la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que la Nota no dice lo que el<br />
juzga<strong>do</strong>r afirma, el que la autorización pueda<br />
solicitarse antes <strong>de</strong> los quince días. Y nos resulta<br />
censurable, porque nos hallamos en presencia <strong>de</strong><br />
un procedimiento <strong>de</strong> Conflicto Colectivo, cuyo<br />
objeto es precisamente la aplicación e<br />
interpretación <strong>de</strong> las normas (art. 151.1 LPL), y si<br />
el magistra<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>ra que la tan referida nota<br />
ha <strong>de</strong> ser interpretada en la forma que indica, el<br />
objeto <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong>biera haber si<strong>do</strong> –en to<strong>do</strong><br />
caso– a que tal interpretación fuese acogida en la<br />
parte dispositiva <strong>de</strong> la sentencia, pero en manera<br />
alguna a <strong>de</strong>clarar nula una prescripción que la<br />
propia <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia entien<strong>de</strong><br />
precisamente en la forma que satisface la<br />
pretensión <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res interesa<strong>do</strong>s. Y es<br />
más, la sala comparte plenamente el criterio a<br />
quo, porque consi<strong>de</strong>ramos que una hermenéutica<br />
<strong>de</strong> la nota, racional y respetuosa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, necesariamente lleva a<br />
consi<strong>de</strong>rar que los quince días a que la misma<br />
alu<strong>de</strong> no son un término, sino un plazo mínimo,<br />
que –obviamente– no pue<strong>de</strong> excluir que la<br />
solicitud se haga con mayor antelación. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> los recursos<br />
interpuestos por el SERVICIO GALEGO DE<br />
SAÚDE y por SINDICATO DE ENFERMERÍA<br />
SATSE, confirmamos la sentencia que con fecha<br />
29-noviembre-1999 ha si<strong>do</strong> dictada en autos<br />
tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela, en procedimiento<br />
sobre conflicto colectivo promovi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong><br />
y por la que se acogieron parcialmente las<br />
pretensiones <strong>de</strong>l escrito rector.<br />
325
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
2902 RECURSO Nº 5.520/96<br />
S. S.<br />
IMPOSIBILIDADE DE DISCRIMINACIÓN<br />
SALARIAL DE TRABALLADORES<br />
TEMPORAIS, EN ADMINISTRACIÓN<br />
PÚBLICA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a trece <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.520/96<br />
interpuesto por la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais (<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia) contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 3 <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.D.G.D. en<br />
reclamación <strong>de</strong> reconocimiento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho y<br />
cantidad sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la Consellería <strong>de</strong><br />
Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
484/96 sentencia con fecha 2 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996<br />
por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Proba<strong>do</strong> que la <strong>de</strong>mandante viene<br />
prestan<strong>do</strong> servicios en la Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Tercera<br />
Edad <strong>de</strong>..., con una antigüedad que data <strong>de</strong>l<br />
16.04.93, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>nanza y percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong><br />
146.700 pesetas, incluida la prorrata <strong>de</strong><br />
gratificaciones extraordinarias./ SEGUNDO.-<br />
Que la actora fue contratada en fecha 16.04.93 a<br />
través <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo temporal <strong>de</strong><br />
interinidad, y con una duración in<strong>de</strong>terminada<br />
hasta que se cubra la vacante por el<br />
procedimiento correspondiente./ TERCERO.- La<br />
<strong>de</strong>mandante solicitó a la <strong>de</strong>mandada el abono <strong>de</strong>l<br />
complemento <strong>de</strong> antigüedad, no sien<strong>do</strong> contestada<br />
dicha petición, y con fecha 06.06.96 la actora<br />
formula reclamación previa, agotan<strong>do</strong> la vía<br />
previa administrativa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda presentada<br />
por M.D.G.D. contra la CONSELLERÍA DE<br />
SANIDADE E SERVICIOS SOCIAIS, <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante a<br />
percibir complemento <strong>de</strong> antigüedad que solicita<br />
en la <strong>de</strong>manda y que percibirá <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> 1996, según la cuantía establecida en el<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia; en<br />
consecuencia <strong>de</strong>bo con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>no a la<br />
<strong>de</strong>mandada a estar y pasar por tal <strong>de</strong>claración y a<br />
que abone a la <strong>de</strong>mandante la cantidad <strong>de</strong> 3.932<br />
pesetas correspondientes al complemento <strong>de</strong><br />
antigüedad cantidad <strong>de</strong> 3.932 pesetas<br />
correspondientes al complemento <strong>de</strong> antigüedad<br />
<strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996; a que abone a la actora<br />
dicho complemento <strong>de</strong> antigüedad en forma<br />
sucesiva según la cuantía que fijen las normas que<br />
a tal efecto promulgue la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Se recurre por la Consellería <strong>de</strong><br />
Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
instancia, que reconoció complemento <strong>de</strong><br />
antigüedad a trabaja<strong>do</strong>ra que presta servicios<br />
como interina <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16.04.93, con motivos que<br />
<strong>de</strong>stina a la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s y a <strong>de</strong>nunciar como infringi<strong>do</strong> el art.<br />
27.b).1 <strong>de</strong>l III Convenio Colectivo Único para el<br />
personal <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia.<br />
SEGUNDO.- La variación fáctica va dirigida a<br />
hacer constar que “la <strong>de</strong>mandante M.D.G.D.,<br />
solicitó a la <strong>de</strong>mandada el reconocimiento <strong>de</strong>l<br />
tiempo <strong>de</strong> servicios presta<strong>do</strong>s en la Consellería <strong>de</strong><br />
Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais, sien<strong>do</strong> contestada<br />
dicha solicitud por la Consellería, en escrito <strong>de</strong><br />
fecha registro salida <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996. Con<br />
fecha 6-junio-96 la actora formula reclamación<br />
previa agotan<strong>do</strong> la vía administrativa”.<br />
Y en justificación <strong>de</strong> la propuesta se citan los<br />
folios 11, 13 y 14, aducien<strong>do</strong> que (sic) “tiene su<br />
fundamento, en que la situación laboral <strong>de</strong> la<br />
actora, y su relación con la Administración ya que<br />
la misma, no es <strong>de</strong> carácter fijo, sino que presta<br />
sus servicios como personal laboral interino, tal<br />
como que acredita<strong>do</strong> en el contrato <strong>de</strong> trabajo,<br />
obrante en autos”. Pues bien, al margen <strong>de</strong> que no<br />
guardan relación alguna el texto cuya<br />
incorporación se propone y la finalidad con que<br />
se hace, lo cierto es que orientada a esta última la<br />
revisión es innecesaria, por reiterativa, sien<strong>do</strong> así<br />
que el tercero <strong>de</strong> los HDP <strong>de</strong>clara que “la actora<br />
326
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
fue contratada en fecha 16.04.93 a través <strong>de</strong> un<br />
contrato temporal <strong>de</strong> interinidad, y con una<br />
duración in<strong>de</strong>terminada hasta que se cubra la<br />
vacante por el procedimiento correspondiente”.<br />
TERCERO.- Tampoco se acepta la infracción que<br />
se <strong>de</strong>nuncia en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho, relativo a la vulneración <strong>de</strong>l art. 27.b).1<br />
<strong>de</strong>l III Convenio Colectivo Único para el Personal<br />
Laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, con cita <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 12-diciembre-90 (Consellería <strong>de</strong><br />
Presi<strong>de</strong>ncia e Administración Pública).<br />
1.- En primer término ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse que el<br />
diverso tratamiento remuneratorio que es objeto<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>bate ya había mereci<strong>do</strong> un contun<strong>de</strong>nte<br />
reproche jurídico en la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l extingui<strong>do</strong><br />
Tribunal Central <strong>de</strong> Trabajo, que en sentencias <strong>de</strong><br />
24-agosto-83 Ar. 7.298, 23-noviembre-83 Ar.<br />
10.370, 29-agosto-84, 18-octubre-84 Ar. 8.295, 3-<br />
febrero-86 Ar. 1.310, 7-mayo-86 Ar. 3.917, 28-<br />
julio-86 Ar. 7.190 y 7-septiembre-87 Ar. 20.182<br />
había ya sosteni<strong>do</strong> que el principio <strong>de</strong> igualdad<br />
que proclama el artículo 14 <strong>de</strong> la Constitución, en<br />
norma que reitera para el ámbito <strong>de</strong> las relaciones<br />
<strong>de</strong> trabajo el artículo 17.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, si bien no fuerza la instauración en<br />
to<strong>do</strong> caso <strong>de</strong> niveles retributivos idénticos, impi<strong>de</strong><br />
sin embargo que a través <strong>de</strong> convenios colectivos<br />
–incluso no estatutarios– puedan consagrarse<br />
diferencias salariales para trabajos idénticos, sin<br />
otro fundamento que la temporalidad <strong>de</strong>l vínculo<br />
<strong>de</strong> quienes resulten perjudica<strong>do</strong>s, pues tal causa,<br />
por no razonable, supondría discriminación<br />
contraria al cita<strong>do</strong> art. 14 y a lo estableci<strong>do</strong> en los<br />
Convenios OIT números 111 y 117. Como<br />
<strong>de</strong>staca la <strong>do</strong>ctrina más autorizada, para el extinto<br />
TCT era principio jurídico-laboral inamovible el<br />
<strong>de</strong> que constituye una <strong>de</strong>sigualdad <strong>de</strong> trato<br />
irracional e irrazonable la que utiliza como<br />
criterio diferencia<strong>do</strong>r para establecer distintas<br />
condiciones laborales la naturaleza <strong>de</strong> personal<br />
fijo o no fijo <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.<br />
2.- No otra conclusión se impone en el ámbito <strong>de</strong><br />
la jurispru<strong>de</strong>ncia ordinaria propiamente dicha. La<br />
más reciente <strong>de</strong>staca que cuan<strong>do</strong> el art. 25.1 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, bajo la rúbrica <strong>de</strong><br />
«promoción económica», afirma que el trabaja<strong>do</strong>r<br />
«en función <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong>» podrá tener<br />
<strong>de</strong>recho a aquella promoción en los términos<br />
fija<strong>do</strong>s en convenio colectivo o en contrato<br />
individual, en manera alguna menciona una clase<br />
<strong>de</strong> contrato laboral por razón <strong>de</strong> la duración, sino<br />
que viene a retribuir la presumible mayor <strong>de</strong>streza<br />
adquirida por la experiencia en el trabajo, y no la<br />
constancia o permanencia como fijo al servicio <strong>de</strong><br />
la misma empresa (SSTS 29-marzo-99 Ar. 3.769,<br />
5-febrero-99 Ar. 1.595, 25-enero-99 Ar. 1.023,<br />
21-diciembre-98 Ar. 1999\446, 15-diciembre-98<br />
Ar. 1999\438, 4-diciembre-98 Ar. 10.196 y 10-<br />
noviembre-98 Ar. 9.544). De otra parte, aunque<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la Ley 11/1994 haya remiti<strong>do</strong> a la<br />
autonomía colectiva y a la individual la<br />
regulación <strong>de</strong> la estructura <strong>de</strong>l salario o la propia<br />
implantación <strong>de</strong> complementos <strong>de</strong> antigüedad, <strong>de</strong><br />
manera que colectivamente puedan pactarse unos<br />
u otros requisitos para su <strong>de</strong>vengo, ello siempre<br />
ha <strong>de</strong> tener lugar <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> respeto a la<br />
Ley y a la Constitución, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> tenerse en<br />
cuenta –a tales efectos– que el canon <strong>de</strong> la<br />
interpretación conforme a la Constitución orienta<br />
asimismo en la dirección <strong>de</strong> no limitar en<br />
principio a los trabaja<strong>do</strong>res fijos los conceptos<br />
retributivos que tienen su origen en el tiempo <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> (STS 10-noviembre-98 Ar.<br />
9.544). Aparte <strong>de</strong> que –no cabe olvidarlo– las<br />
normas <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, como<br />
disposición que recoge el mandato <strong>de</strong>l art. 35 <strong>de</strong><br />
la Constitución, actúan legalmente como límite<br />
mínimo <strong>de</strong> esa posible regulación colectiva o<br />
individual (STS 4-diciembre-98 Ar. 10.196) y que<br />
–como <strong>de</strong>staca la STS 29-marzo-99 Ar. 3.769– el<br />
criterio favorable al <strong>de</strong>vengo <strong>de</strong> trienios por el<br />
personal contrata<strong>do</strong> temporalmente ha si<strong>do</strong><br />
acepta<strong>do</strong> ya por el Tribunal Supremo en sus<br />
Sentencias <strong>de</strong> 11-noviembre-98 Ar. 9.624, 4-<br />
diciembre-98 Ar. 10.196 y 23-diciembre-98 Ar.<br />
385.<br />
3.- Es más, consi<strong>de</strong>ramos que ese criterio <strong>de</strong>l<br />
legisla<strong>do</strong>r favorable a la promoción económica<br />
sin distinción alguna por razón <strong>de</strong> la naturaleza –<br />
temporal o in<strong>de</strong>finida– <strong>de</strong>l contrato, que a nuestro<br />
parecer es perfectamente <strong>de</strong>ducible <strong>de</strong>l art. 25, se<br />
evi<strong>de</strong>ncia incluso en el art. 2.2.d) <strong>de</strong>l RD<br />
2.104/84 (21-noviembre), al disponer –se trata <strong>de</strong><br />
contratos para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>– que<br />
“el trabaja<strong>do</strong>r, en función <strong>de</strong>l tiempo trabaja<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>vengará [no “podrá <strong>de</strong>vengar”] el complemento<br />
<strong>de</strong> antigüedad en los términos fija<strong>do</strong>s en la<br />
correspondiente norma, convenio colectivo o<br />
contrato individual”. Y la utilización <strong>de</strong> la palabra<br />
“<strong>de</strong>vengará”, que no la expresión “podrá<br />
<strong>de</strong>vengar”, hace pensar en el carácter imperativo<br />
<strong>de</strong>l cuestiona<strong>do</strong> <strong>de</strong>l plus, limitán<strong>do</strong>se la<br />
normación complementaria a <strong>de</strong>terminar su mero<br />
importe y forma <strong>de</strong> abono.<br />
CUARTO.- Por su parte, la jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
constitucional es todavía más clara sobre el<br />
extremo <strong>de</strong>bati<strong>do</strong>. 1.- Sobre el alcance general <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> igualdad, en abstracto, el intérprete<br />
máximo <strong>de</strong> la Constitución le atribuye los<br />
siguientes rasgos esenciales (SSTS 76/1990; y<br />
177/1993, <strong>de</strong> 31-mayo): (a) no toda <strong>de</strong>sigualdad<br />
<strong>de</strong> trato en la ley supone una infracción <strong>de</strong>l art. 14<br />
<strong>de</strong> la Constitución, sino que dicha infracción la<br />
produce sólo aquella <strong>de</strong>sigualdad que introduce<br />
una diferencia entre situaciones que pue<strong>de</strong>n<br />
consi<strong>de</strong>rarse iguales y que carece <strong>de</strong> una<br />
justificación objetiva y razonable; (b) el principio<br />
<strong>de</strong> igualdad exige que a iguales supuestos <strong>de</strong><br />
hecho se apliquen iguales consecuencias<br />
jurídicas, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>rarse iguales <strong>do</strong>s<br />
supuestos <strong>de</strong> hecho cuan<strong>do</strong> la utilización o<br />
introducción <strong>de</strong> elementos diferencia<strong>do</strong>res sea<br />
327
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
arbitraria o carezca <strong>de</strong> fundamento racional; (c) el<br />
principio <strong>de</strong> igualdad no prohibe al legisla<strong>do</strong>r<br />
cualquier <strong>de</strong>sigualdad <strong>de</strong> trato, sino sólo aquellas<br />
<strong>de</strong>sigualda<strong>de</strong>s que resulten artificiosas o<br />
injustificadas por no venir fundadas en criterios<br />
objetivos suficientemente razonables <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con criterios o juicios <strong>de</strong> valor generalmente<br />
acepta<strong>do</strong>s; (d) por último, para que la<br />
diferenciación resulte constitucionalmente lícita<br />
no basta con que lo sea el fin que con ella se<br />
persigue, sino que es indispensable a<strong>de</strong>más que<br />
las consecuencias jurídicas que resultan <strong>de</strong> tal<br />
distinción sean a<strong>de</strong>cuadas y proporcionadas a<br />
dicho fin, <strong>de</strong> manera que la relación entre la<br />
medida a<strong>do</strong>ptada, el resulta<strong>do</strong> que se produce y el<br />
fin pretendi<strong>do</strong> por el legisla<strong>do</strong>r superen un juicio<br />
<strong>de</strong> proporcionalidad en se<strong>de</strong> constitucional,<br />
evitan<strong>do</strong> resulta<strong>do</strong>s especialmente gravosos o<br />
<strong>de</strong>smedi<strong>do</strong>s. 2.- Tratán<strong>do</strong>se más específicamente<br />
<strong>de</strong> materia salarial, tal como indica la STC 2/1998<br />
(12-enero-98), su <strong>do</strong>ctrina al respecto ha<br />
estableci<strong>do</strong> una importante diferencia entre los<br />
casos en los que la <strong>de</strong>sigualdad retributiva se<br />
produce en el ámbito <strong>de</strong> las relaciones entre<br />
particulares, y aquellos otros en los que el<br />
empresario o emplea<strong>do</strong>r es la Administración<br />
Pública, siempre y cuan<strong>do</strong> la diferencia salarial<br />
cuestionada no tenga un significa<strong>do</strong><br />
discriminatorio, por incidir, entre otras, en alguna<br />
<strong>de</strong> las causas prohibidas por la Constitución. Y en<br />
este senti<strong>do</strong>, la STC 34/1984 (9-marzo) <strong>de</strong>claró<br />
que el art. 14 <strong>de</strong> la CE no impone en el ámbito <strong>de</strong><br />
las relaciones laborales una igualdad <strong>de</strong> trato en<br />
senti<strong>do</strong> absoluto, pues la eficacia en este ámbito<br />
<strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> la autonomía <strong>de</strong> la voluntad <strong>de</strong>ja<br />
un margen en el que el acuer<strong>do</strong> priva<strong>do</strong> o la<br />
<strong>de</strong>cisión unilateral <strong>de</strong>l empresario, en ejercicio <strong>de</strong><br />
sus po<strong>de</strong>res <strong>de</strong> organización <strong>de</strong> la empresa, pue<strong>de</strong><br />
libremente disponer la retribución <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r,<br />
respetan<strong>do</strong> los mínimos legales o convencionales.<br />
En la medida pues, en que la diferencia salarial no<br />
tenga un significa<strong>do</strong> discriminatorio, por incidir<br />
en alguna <strong>de</strong> las causas prohibidas por la<br />
Constitución o el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, no<br />
pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse como vulnera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> igualdad. Y también se ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>,<br />
que el Convenio Colectivo, aunque ha <strong>de</strong> respetar<br />
ciertamente las exigencias in<strong>de</strong>clinables <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho a la igualdad y la no discriminación, ésta<br />
no pue<strong>de</strong> tener aquí el mismo alcance que en<br />
otros contextos, pues en el ámbito <strong>de</strong> las<br />
relaciones privadas, en el que el Convenio<br />
Colectivo se incardina, los <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales y entre ellos el <strong>de</strong> igualdad, han <strong>de</strong><br />
aplicarse matizadamente, hacién<strong>do</strong>lo compatible<br />
con otros valores que tienen su origen en el<br />
principio <strong>de</strong> la autonomía <strong>de</strong> la voluntad (SSTC<br />
177/1988, <strong>de</strong> 10-octubre; 108/89, <strong>de</strong> 8-junio;<br />
171/1989, <strong>de</strong> 19-octubre; 28/1992, <strong>de</strong> 9-marzo,<br />
entre otras). Sin embargo, cuan<strong>do</strong> el empresario<br />
es la Administración Pública, ésta no se rige en<br />
sus relaciones jurídicas por el principio <strong>de</strong> la<br />
autonomía <strong>de</strong> la voluntad, sino que <strong>de</strong>be actuar<br />
con sometimiento pleno a la ley y al <strong>de</strong>recho (art.<br />
103.1 CE), con interdicción expresa <strong>de</strong> la<br />
arbitrariedad (art. 9.3 CE). Como po<strong>de</strong>r público<br />
que es, está sujeta al principio <strong>de</strong> igualdad ante la<br />
ley que, como hemos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>, conce<strong>de</strong> a las<br />
personas el <strong>de</strong>recho subjetivo <strong>de</strong> alcanzar <strong>de</strong> los<br />
po<strong>de</strong>res públicos un trato igual para supuestos<br />
iguales (SSTC 161/1991; 95/1996, <strong>de</strong> 29-mayo; y<br />
2/1998, <strong>de</strong> 12-enero). Y la vigencia <strong>de</strong>l principio<br />
<strong>de</strong> igualdad en este ámbito llevaría a afirmar que<br />
el personal que presta servicios para las<br />
Administraciones Públicas tiene <strong>de</strong>recho a un<br />
tratamiento salarial, no sólo que no sea <strong>de</strong>sigual<br />
por aplicación <strong>de</strong> un criterio prohibi<strong>do</strong> por la<br />
Constitución, sino que respete el principio general<br />
<strong>de</strong> igualdad, lo que implica el pago <strong>de</strong> iguales<br />
salarios por trabajos iguales. La diferencia <strong>de</strong><br />
trato aunque esté establecida en un acuer<strong>do</strong> entre<br />
la Administración y los Sindicatos, no es<br />
suficiente para consi<strong>de</strong>rar que la misma está<br />
justificada y se ajusta a las exigencias <strong>de</strong>l art. 14<br />
CE (Sentencia 2/1998, <strong>de</strong> 12-enero), porque el<br />
convenio, con valor normativo y, en<br />
consecuencia, inscrito en el sistema <strong>de</strong> fuentes <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho está por ello mismo subordina<strong>do</strong> a las<br />
normas <strong>de</strong> mayor rango, en virtud <strong>de</strong>l respeto al<br />
principio <strong>de</strong> jerarquía reconoci<strong>do</strong><br />
constitucionalmente como una <strong>de</strong> las facetas <strong>de</strong>l<br />
imperio <strong>de</strong> la ley, atenién<strong>do</strong>se al elenco <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales acogi<strong>do</strong>s en nuestra<br />
Constitución y muy especialmente el que<br />
proclama la igualdad y veda cualquier<br />
discriminación. De ahí que en tales convenios no<br />
se puedan establecer diferencias <strong>de</strong> trato<br />
arbitrarias e irrazonables entre situaciones iguales<br />
o equiparables, y muy especialmente en caso <strong>de</strong><br />
i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong> trabajo (SSTC 52/1987, <strong>de</strong> 7-mayo;<br />
136/1987, <strong>de</strong> 22-julio; y 177/1993, <strong>de</strong> 31-mayo);<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que a los jueces y tribunales se<br />
les impone examinar la posible contradicción<br />
entre lo pacta<strong>do</strong> colectivamente y un <strong>de</strong>recho<br />
fundamental (SSTC 207/1987, <strong>de</strong> 22-diciembre;<br />
56/1988, <strong>de</strong> 24-marzo; 166/1988, <strong>de</strong> 26-<br />
septiembre; 177/1988, <strong>de</strong> 10-octubre; y 28/1992,<br />
<strong>de</strong> 9-marzo). 3.- Tratán<strong>do</strong>se concretamente <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res temporales, la <strong>do</strong>ctrina<br />
constitucional tiene indica<strong>do</strong> (STC 177/1993, <strong>de</strong><br />
31-mayo) que si bien la duración <strong>de</strong>l contrato no<br />
es un dato o factor <strong>de</strong>s<strong>de</strong>ñable a la hora <strong>de</strong><br />
establecer ciertas diferencias en las condiciones<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l personal fijo discontinuo y eventual<br />
(STC 136/1987, <strong>de</strong> 22-julio), como tampoco lo es<br />
el que atien<strong>de</strong> a las características <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong><br />
trabajo, ya que no es contraria al principio <strong>de</strong><br />
igualdad la regulación diferente <strong>de</strong> aquellas<br />
condiciones si va referida a distintas activida<strong>de</strong>s<br />
laborales o profesionales y respon<strong>de</strong> a las<br />
peculiarida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> ellas (por todas,<br />
STC 170/1988, <strong>de</strong> 29-septiembre). Pero en to<strong>do</strong><br />
328
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
caso ha <strong>de</strong> mantenerse, con la ya citada STC<br />
177/1993 (31-mayo), que la modalidad <strong>de</strong><br />
adscripción –fija o temporal– no pue<strong>de</strong> por sí<br />
misma justificar el distinto tratamiento<br />
retributivo, ya que su resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong>struye la<br />
proporcionalidad <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la duración <strong>de</strong> los<br />
respectivos contratos, proporcionalidad que es<br />
uno <strong>de</strong> los aspectos <strong>de</strong> la igualdad. Se hace así <strong>de</strong><br />
peor condición artificiosamente a quienes ya lo<br />
son por la eventualidad <strong>de</strong>l empleo,<br />
intensifican<strong>do</strong> su situación menesterosa, con lo<br />
que en <strong>de</strong>finitiva se enmascara una<br />
infravaloración <strong>de</strong> su trabajo. De esta forma, la<br />
<strong>de</strong>sigualdad se convierte en discriminación, su<br />
cara peyorativa, por no ofrecer más soporte<br />
visible que una minusvaloración <strong>de</strong> las funciones<br />
<strong>de</strong>sempeñadas por el grupo segrega<strong>do</strong> y peor<br />
trata<strong>do</strong>, notoriamente débil y <strong>de</strong>sprotegi<strong>do</strong> en el<br />
momento <strong>de</strong> la contratación, ya que carecen <strong>de</strong><br />
po<strong>de</strong>r negocia<strong>do</strong>r por sí solos (STC 136/1987, <strong>de</strong><br />
22-julio; también la STC 22/1994, <strong>de</strong> 27-enero,<br />
siquiera referi<strong>do</strong> a trabaja<strong>do</strong>res a tiempo parcial),<br />
y en situación <strong>de</strong>sfavorable a priori respecto <strong>de</strong>l<br />
personal <strong>de</strong> plantilla. En <strong>de</strong>finitiva, la ruptura <strong>de</strong><br />
la ecuación o equivalencia entre salario y trabajo<br />
–a igual tarea igual retribución– vulnera el art. 14<br />
en el marco que le prestan los arts. 1 y 9 <strong>de</strong> la<br />
Constitución.<br />
QUINTO.- 1.- En el concreto caso <strong>de</strong> autos, el<br />
art. 27.b).1 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Convenio Colectivo Único<br />
dispone que «El complemento <strong>de</strong> antigüedad será<br />
<strong>de</strong> tres mil seiscientas setenta y una pesetas<br />
mensuales para to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res, cualquiera<br />
que sea su categoría profesional, que perfecciones<br />
trienios a partir <strong>de</strong> la entrada en vigor <strong>de</strong>l presente<br />
convenio [...] Para el cómputo <strong>de</strong> trienios, se<br />
consi<strong>de</strong>rarán los servicios presta<strong>do</strong>s en perio<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
prueba o exce<strong>de</strong>ncia forzosa con cargo público.<br />
Asimismo, se tendrán en cuenta los servicios<br />
presta<strong>do</strong>s durante el tiempo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>l<br />
servicio militar o equivalente. A efectos <strong>de</strong><br />
antigüedad y siguien<strong>do</strong> el procedimiento fija<strong>do</strong><br />
por la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1990, <strong>de</strong> la<br />
Consellería da Presi<strong>de</strong>ncia e Administración<br />
Pública, se reconocerán los servicios presta<strong>do</strong>s en<br />
cualquiera administración pública con<br />
anterioridad a la adquisición <strong>de</strong> la condición <strong>de</strong><br />
personal laboral fijo al servicio <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia. La remuneración por trienios <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res a tiempo parcial será proporcional a<br />
la establecida para los trabaja<strong>do</strong>res fijos a jornada<br />
completa. El cómputo <strong>de</strong>l tiempo para la<br />
consolidación <strong>de</strong> los trienios se <strong>de</strong>terminará como<br />
si fuese contrata<strong>do</strong> a tiempo completo». 2.- A la<br />
vista <strong>de</strong> esta redacción la sala ha sosteni<strong>do</strong> en<br />
diversas ocasiones –sentencias, entre otras, <strong>de</strong> 30-<br />
junio-99 R. 1936/96, 24-marzo-99 R. 797/96 y<br />
22-marzo-99 R. 801/96– que los términos <strong>de</strong>l<br />
referi<strong>do</strong> precepto no excluyen con claridad a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res temporales <strong>de</strong> percibir el premio <strong>de</strong><br />
antigüedad: el primer inciso proclama con<br />
carácter general la atribución <strong>de</strong>l plus a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, sin distinción alguna; el segun<strong>do</strong><br />
ninguna luz aporta a la cuestión <strong>de</strong>batida, por ser<br />
aplicables sus prescripciones tanto a personal fijo<br />
como al temporal; el tercero tampoco avala la<br />
postura <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong>, sien<strong>do</strong> así que la condición<br />
<strong>de</strong> “personal laboral fijo” va exclusivamente<br />
referida a los efectos <strong>de</strong>l reconocimiento <strong>de</strong><br />
servicios presta<strong>do</strong>s “en cualquier administración<br />
pública”, por lo que <strong>de</strong> tal redacción únicamente<br />
es razonable <strong>de</strong>ducir que la exigencia <strong>de</strong> fijeza lo<br />
es tan solo a los efectos <strong>de</strong> lucrar el beneficio <strong>de</strong><br />
cómputo <strong>de</strong> servicios previos que el inciso<br />
específicamente norma, sin que haya términos<br />
hábiles para exten<strong>de</strong>r la misma condición <strong>de</strong><br />
fijeza al inciso primero, sobre cómputo general <strong>de</strong><br />
antigüedad, que no la requiere expresamente; y el<br />
cuarto inciso, si bien pudiera consentir una lectura<br />
–apegada a la letra– que presuponga la exigencia<br />
<strong>de</strong> fijeza para el <strong>de</strong>vengo <strong>de</strong>l plus, <strong>de</strong> todas<br />
formas consi<strong>de</strong>ramos que no tiene suficiente<br />
claridad como para no pensar en una redacción<br />
simplemente <strong>de</strong>safortunada y equívoca. 3.- De<br />
todas formas, si alguna duda hubiese al respecto,<br />
la misma siempre <strong>de</strong>biera dilucidarse –lo<br />
recordábamos más arriba– conforme a los<br />
criterios hermenéuticos que resultasen más<br />
acor<strong>de</strong>s a la Constitución y a la plenitud <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, entre ellos la igualdad,<br />
canon <strong>de</strong> interpretación que orientaría en la<br />
dirección <strong>de</strong> no limitar a los trabaja<strong>do</strong>res fijos los<br />
conceptos retributivos que tienen su origen en el<br />
tiempo <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> (STS 10-<br />
noviembre-98 Ar. 9.544). 4.- Pero es que, en<br />
último término, la pretendida restricción <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho retributivo a los trabaja<strong>do</strong>res fijos<br />
vulnera el art. 14 CE. Si así fuese, y da<strong>do</strong> que la<br />
cualidad <strong>de</strong> temporal no comporta diferencia<br />
alguna respecto <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r fijo en el cometi<strong>do</strong><br />
laboral a realizar, el tiempo viene a resultar el<br />
único factor diferencial en que fundamentar la<br />
diferencia retributiva; lo que es insuficientemente<br />
justificativo y <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> irracional, conforme a<br />
nuestro criterio y a la vista <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia –<br />
constitucional y ordinaria– que hemos cita<strong>do</strong>,<br />
entre las que <strong>de</strong>stacar –en supuestos<br />
sustancialmente idénticos al <strong>de</strong> autos– las ya<br />
citadas SSTC 52/1987 (7-mayo), 136/1987 (22-<br />
julio) y 177/1993 (31-mayo). Y así podríamos<br />
concluir con la última <strong>de</strong> ella –la 177/1993–,<br />
dicien<strong>do</strong> que “una interpretación <strong>de</strong> la cláusula<br />
convencional, no sólo a la luz escueta <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> igualdad sino también <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
perspectiva social que impone esa connotación <strong>de</strong><br />
nuestro esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho en conexión con la<br />
igualdad efectiva <strong>de</strong> individuos y grupos, para<br />
conseguir así la justicia (SSTC 123/1992 y<br />
98/1993), hace caer por su base la referencia<br />
formal a la autonomía colectiva”. En<br />
consecuencia,<br />
329
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por la CONSELLERÍA DE SANIDADE E<br />
SERVICIOS SOCIAIS, confirmamos la sentencia<br />
que con fecha 2-octubre-1996 ha si<strong>do</strong> dictada en<br />
autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº<br />
Tres <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Orense, a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.D.G.D. y por la que se acogió la <strong>de</strong>manda<br />
formulada.<br />
S. S.<br />
2903 RECURSO Nº 28/00<br />
CONTRATO EVENTUAL FRAUDULENTO, A<br />
SÚA EXTINCIÓN CONSTITÚE UN<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José M. Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 28/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n F.S.G. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número uno <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n F.S.G. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda la empresa “R.R.,<br />
S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 601/99<br />
sentencia con fecha 19 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- El <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n F.S.G., mayor <strong>de</strong><br />
edad y con D.N.I. número..., viene prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa “R.R., S.L.”, <strong>de</strong>dicada a<br />
la actividad <strong>de</strong> instalación <strong>de</strong> montajes eléctricos<br />
y <strong>de</strong> fontanería, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 16 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999,<br />
con la categoría profesional <strong>de</strong> peón y un salario<br />
mensual <strong>de</strong> 114.000 pesetas, inclui<strong>do</strong> prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extraordinarias, hacién<strong>do</strong>lo en virtud <strong>de</strong><br />
contrato temporal suscrito al amparo <strong>de</strong>l artículo<br />
15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en redacción<br />
dada al mismo por la Ley 63/97, por<br />
circunstancias <strong>de</strong> la producción, contrato en cuya<br />
cláusula séptima se disponía que su objeto era<br />
“exceso <strong>de</strong> trabajo”./ Segun<strong>do</strong>.- Por medio <strong>de</strong><br />
carta <strong>de</strong> fecha 31 <strong>de</strong> agosto, notificada al actor el<br />
mismo día, se le comunicó que su contrato<br />
finalizaba el día 15.09.99, cese que el actor<br />
consi<strong>de</strong>ra que constituye un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en base a que<br />
el contrato no indica con precisión y claridad la<br />
causa que lo justificaba y que por ello ha <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse que su relación laboral era in<strong>de</strong>finida,<br />
por lo que estima que el cese constituye un<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>./ Tercero.- La empresa <strong>de</strong>mandada<br />
trabaja como subcontratista <strong>de</strong> “F.”, empresa ésta<br />
que le encargó unas labores específicas, por cuyo<br />
motivo se contrató al actor, el cuál sabía cuál era<br />
el motivo <strong>de</strong> su contratación./ Cuarto.- Presentada<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el S.M.A.C, el día 4<br />
<strong>de</strong> octubre, la misma tuvo lugar en fecha 19 con<br />
el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin avenencia./ Quinto.- El<br />
<strong>de</strong>mandante no es ni fue durante el último año<br />
representante legal <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n F.S.G. contra la empresa<br />
“R.R., S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a ésta <strong>de</strong><br />
las pretensiones contra ella <strong>de</strong>ducidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesta por F.S.G.<br />
absolvien<strong>do</strong> libremente <strong>de</strong> la misma a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “R.R., S.L.” y contra este<br />
pronunciamiento recurre el <strong>de</strong>mandante<br />
interesan<strong>do</strong> en un primer motivo <strong>de</strong> suplicación la<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s y en otros <strong>do</strong>s<br />
motivos, en se<strong>de</strong> jurídica, el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong> en la meritada resolución, sobre la base<br />
<strong>de</strong> mantener que el contrato temporal suscrito al<br />
amparo <strong>de</strong>l artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, en la redacción dada al mismo por<br />
la Ley 63/97, por circunstancias <strong>de</strong> la producción,<br />
suscrito entre el <strong>de</strong>mandante y la empresa, fue<br />
celebra<strong>do</strong> en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley al no expresar con<br />
precisión y claridad la causa o circunstancia que<br />
lo justifica, y no haberse señala<strong>do</strong> las<br />
circunstancias motiva<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> la contratación.<br />
SEGUNDO.- En lo atinente a la modificación <strong>de</strong>l<br />
ordinal fáctico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, y más<br />
en concreto, <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> tercero a fin <strong>de</strong><br />
que se suprima la frase “el cual sabía cual era el<br />
motivo <strong>de</strong> su contratación”, extendien<strong>do</strong>, la parte<br />
recurrente, su pretensión supresoria a lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el fundamento jurídico primero,<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se repite la frase antedicha, cabe manifestar<br />
que ha <strong>de</strong> rechazarse la modificación a que se<br />
330
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contrae la petición <strong>de</strong>l actor y es que, como se<br />
<strong>de</strong>riva <strong>de</strong> abundante <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, <strong>de</strong><br />
ociosa cita, el recurso <strong>de</strong> suplicación por su<br />
naturaleza extraordinaria no permite una nueva<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba practicada como si <strong>de</strong> una<br />
segunda instancia se tratara, ni la parte interesada<br />
pue<strong>de</strong> conseguir modificar los hechos proba<strong>do</strong>s si<br />
no es por el cauce y con los requisitos legales<br />
exigi<strong>do</strong>s por el artículo 190 (hoy 191.b)) Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral y ello siempre que las<br />
pruebas <strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas<br />
pongan <strong>de</strong> manifiesto un error inequívoco y<br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, es <strong>de</strong>cir, que se <strong>de</strong>sprenda<br />
<strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> claro y concluyente sin necesidad <strong>de</strong><br />
acudir a conjeturas o hipótesis más o menos<br />
razonables o lógicas”, sien<strong>do</strong> así que en el caso <strong>de</strong><br />
autos, la parte actora recurrente preten<strong>de</strong> la<br />
modificación <strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia arguyen<strong>do</strong> que “no se cumple la<br />
exigencia constitucional <strong>de</strong> que exista una<br />
mínima actividad probatoria al no concurrir en<br />
autos medio <strong>de</strong> prueba alguno que se refiera al<br />
hecho concreto que se trata” no apoyan<strong>do</strong> la<br />
revisión en <strong>do</strong>cumento o pericia hábiles a tal<br />
efecto que <strong>de</strong>mostrasen el error <strong>de</strong>l juez “a quo”<br />
en la valoración <strong>de</strong>l acervo probatorio <strong>de</strong> autos<br />
sin que el mero alegato <strong>de</strong> amparo negativo <strong>de</strong><br />
prueba o <strong>de</strong> la insuficiencia <strong>de</strong> los elementos <strong>de</strong><br />
prueba para configurar el relato <strong>de</strong> hechos esté<br />
revesti<strong>do</strong> <strong>de</strong> virtualidad a tales efectos, por más<br />
que la supresión, que asimismo interesa, <strong>de</strong> la<br />
frase inserta en la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la<br />
sentencia “a quo”, tenga cabida en el ámbito <strong>de</strong> la<br />
revisión ex artículo 191.b) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, sin perjuicio <strong>de</strong> lo que, al<br />
respecto, quepa argumentar en se<strong>de</strong> jurídica.<br />
TERCERO.- En los motivos segun<strong>do</strong> y tercero <strong>de</strong><br />
su recurso, con amparo procesal en el artículo<br />
191.c) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
preten<strong>de</strong> el examen <strong>de</strong> las infracciones <strong>de</strong> normas<br />
sustantivas o <strong>de</strong> la Jurispru<strong>de</strong>ncia, invocan<strong>do</strong> la<br />
infracción por inaplicación <strong>de</strong> la Disposición<br />
Derogatoria Única <strong>de</strong>l Real Decreto 2.720/98 en<br />
relación con la aplicación por el juez <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.546/94 expresamente <strong>de</strong>roga<strong>do</strong> por<br />
aquella norma, así como la infracción por<br />
inaplicación <strong>de</strong>l artículo 3.2 <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.720/98 en cuanto a la necesidad <strong>de</strong> señalar con<br />
claridad y precisión la causa <strong>de</strong>l contrato y<br />
artículo 9 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Real Decreto en cuanto al<br />
carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong> los contratos celebra<strong>do</strong>s en<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley. Ha <strong>de</strong> prosperar la censura jurídica<br />
a que se contrae el recurso articula<strong>do</strong> por el actor<br />
y es que con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que en relación<br />
con la norma aplicable la cuestión no es <strong>de</strong><br />
significativa trascen<strong>de</strong>ncia en relación con el<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto habida cuenta <strong>de</strong> la sustancial<br />
coinci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> ambas normas, es<br />
lo cierto que, como <strong>de</strong>termina la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial, entre otras la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994, “la<br />
nota característica <strong>de</strong> la 'acumulación <strong>de</strong> tareas' es<br />
el <strong>de</strong>sequilibrio existente en el binomio trabajo -<br />
personal, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que el volumen <strong>de</strong> trabajo<br />
exceda notoriamente la capacidad <strong>de</strong> la plantilla”<br />
y como señala la sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo<br />
<strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997, “no sólo requiere el que<br />
se concierten para aten<strong>de</strong>r las exigencias<br />
circunstanciales <strong>de</strong>l merca<strong>do</strong>, acumulación <strong>de</strong><br />
tareas o exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s, aún tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la<br />
actividad normal <strong>de</strong> la empresa, sino, a<strong>de</strong>más que,<br />
al ser concerta<strong>do</strong> sea consignada con precisión y<br />
claridad la causa o circunstancia que lo justifique<br />
y que, en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la relación laboral, el<br />
trabaja<strong>do</strong>r sea ocupa<strong>do</strong> en la ejecución <strong>de</strong> tales<br />
tareas”, esto es, el aspecto causal <strong>de</strong> la modalidad<br />
contractual temporal o dicho <strong>de</strong> otra forma, <strong>de</strong> los<br />
contratos temporales a que se refiere el artículo<br />
15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res comporta la<br />
exigencia <strong>de</strong> que en cada caso se <strong>de</strong>muestre la<br />
existencia <strong>de</strong> dicha causa <strong>de</strong> la contratación, <strong>de</strong><br />
manera que si el contrato no especifica cuales<br />
sean la acumulación <strong>de</strong> tareas, circunstancias <strong>de</strong>l<br />
merca<strong>do</strong> o exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s, que justifique la<br />
contratación, limitán<strong>do</strong>se a hacer constar que el<br />
objeto <strong>de</strong>l contrato es el “exceso <strong>de</strong> trabajo” sin<br />
que luego se acredite la concurrencia <strong>de</strong>l mismo,<br />
se genera la presunción <strong>de</strong> que el contrato sea por<br />
tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, <strong>de</strong>vinien<strong>do</strong>, si cabe, reforzada<br />
la exigencia <strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar la causa <strong>de</strong> la<br />
temporalidad por mor <strong>de</strong> la Ley 63/97, antes Real<br />
Decreto Ley 8/97, sien<strong>do</strong> así que en el caso que<br />
nos ocupa no se evi<strong>de</strong>ncia actividad probatoria<br />
asaz para acreditar, por parte <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada, la concurrencia <strong>de</strong> la causa que<br />
justificase la modalidad temporal <strong>de</strong> contratación<br />
llevada a cabo, por lo que la relación laboral <strong>de</strong>be<br />
consi<strong>de</strong>rarse in<strong>de</strong>finida sin que a ello sea óbice el<br />
hecho <strong>de</strong> que, como refleja el inaltera<strong>do</strong> ordinal<br />
tercero y reitera el fundamento jurídico primero<br />
<strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> instancia, el motivo <strong>de</strong> la<br />
contratación <strong>de</strong>l actor fuese el encargo por parte<br />
<strong>de</strong> “F.” a la mercantil <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> “unas<br />
labores específicas” y que el actor conociese cual<br />
era el motivo <strong>de</strong> su contratación, porque <strong>de</strong> ello<br />
no se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que tales labores específicas<br />
significasen una carga laboral suplementaria que<br />
justificase la contratación <strong>de</strong> nuevos operarios<br />
con carácter coyuntural y sin que puedan<br />
compartirse los argumentos <strong>de</strong>l juez <strong>de</strong> instancia<br />
relativos a que el actor no impugna la causa <strong>de</strong>l<br />
contrato ni su cese como tal y que lo único que<br />
alega es que no se indicó con claridad y precisión<br />
su causa, pues el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l hecho tercero <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda es suficiente para colegir que la parte<br />
actora inci<strong>de</strong> en la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que “ha<br />
habi<strong>do</strong> frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley al no cumplirse las<br />
exigencias legales para la celebración <strong>de</strong> los<br />
contratos eventuales por circunstancias <strong>de</strong> la<br />
producción, en particular, las <strong>de</strong> precisión y<br />
claridad en la causa que lo justifica y carácter<br />
extraordinario <strong>de</strong> las circunstancias que generen<br />
331
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
las tareas a <strong>de</strong>sempeñar por el trabaja<strong>do</strong>r”,<br />
reiteran<strong>do</strong> en el acto <strong>de</strong>l juicio que “no hay causa<br />
que justifique la forma <strong>de</strong> contratación que se ha<br />
utiliza<strong>do</strong>”.<br />
CUARTO. En consecuencia, la relación laboral<br />
<strong>de</strong>be consi<strong>de</strong>rarse in<strong>de</strong>finida y por en<strong>de</strong>, el cese<br />
basa<strong>do</strong> en causa inexistente equivale a un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte por lo que proce<strong>de</strong> estimar el<br />
recurso y revocar la sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
Fallamos<br />
Estiman<strong>do</strong> el recurso articula<strong>do</strong> por F.S.G. contra<br />
la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong><br />
Vigo, <strong>de</strong> fecha 19 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, en autos<br />
nº 601/99, sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con revocación <strong>de</strong> la<br />
citada resolución, reconocien<strong>do</strong> el carácter<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato que une a las partes en<br />
litigio, <strong>de</strong>claramos improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
actor y con<strong>de</strong>namos a la empresa <strong>de</strong>mandada a<br />
que, a su opción, que <strong>de</strong>berá ejercitar en plazo <strong>de</strong><br />
5 días, lo readmita en las mismas condiciones o le<br />
in<strong>de</strong>mnice en la cantidad <strong>de</strong> ochenta y seis mil<br />
<strong>do</strong>scientas tres pesetas (86.203 pts) y en ambos<br />
casos le abone los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong><br />
esta sentencia a razón <strong>de</strong> tres mil ochocientas<br />
pesetas día (3.800 pts), con aplicación, en su caso,<br />
<strong>de</strong> lo dispuesto en el art. 56.1.b) y 57 E.T.<br />
S. S.<br />
2904 RECURSO Nº 356/2000<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE POR<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 356/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.E. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número tres <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n M.E. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa<br />
“M.F.H., S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 679/99<br />
sentencia con fecha treinta <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Don M.E., mayor <strong>de</strong> edad, con NIE...,<br />
vino prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta <strong>de</strong> “M.F.H.,<br />
S.L.”, <strong>de</strong>dicada al comercio por mayor <strong>de</strong><br />
pesca<strong>do</strong> y marisco, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.07.99, para que se<br />
encargara en… Marruecos <strong>de</strong> la compra y<br />
selección <strong>de</strong> berberecho, encargo que<br />
posteriormente se amplió a la compra <strong>de</strong> to<strong>do</strong> tipo<br />
<strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> y cefalópo<strong>do</strong>; el salario pacta<strong>do</strong> fue <strong>de</strong><br />
150.000 pts al mes. Se acordó también que, por<br />
cada mes <strong>de</strong> trabajo, el actor tendría una semana<br />
<strong>de</strong> vacaciones en España./ Segun<strong>do</strong>.- Con fecha<br />
11 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 recibió el actor carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que dice. “Lamentamos comunicarle que,<br />
con efectos <strong>de</strong>l día <strong>de</strong> la fecha, 06.09.99,<br />
proce<strong>de</strong>mos a <strong>de</strong>spedirle <strong>de</strong> esta empresa, por los<br />
siguientes motivos: Esta empresa le envió a VD. a<br />
Marruecos para realizar compras <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> y<br />
marisco, entregán<strong>do</strong>le para este cometi<strong>do</strong> una<br />
cantidad <strong>de</strong> dinero, que VD. no justifica con los<br />
gastos realiza<strong>do</strong>s, por lo que enten<strong>de</strong>mos se ha<br />
queda<strong>do</strong> VD. con parte <strong>de</strong> este dinero. Al mismo<br />
tiempo, justifica como gasto 1000 DH como parte<br />
<strong>de</strong>l suel<strong>do</strong>, cuan<strong>do</strong> éste ya se le había paga<strong>do</strong>.<br />
Faltó al trabajo, sin justificar su ausencia, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
día 10 al 21 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999. Cuan<strong>do</strong> el<br />
administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa le pidió<br />
explicaciones <strong>de</strong> los gastos, VD. le insultó en<br />
presencia <strong>de</strong> otras personas. Alguna <strong>de</strong> dichas<br />
conductas al margen <strong>de</strong> constituir causa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pudieran ser tipificadas como <strong>de</strong>lito, por<br />
lo que nos reservamos las acciones legales<br />
pertinentes”./Tercero.- El 15.07.99 registró la<br />
empresa en el INEM contrato <strong>de</strong> trabajo, con<br />
firma que no pertenecía al actor, <strong>de</strong> “acumulación<br />
<strong>de</strong> tareas”, que no se <strong>de</strong>finen, con duración <strong>de</strong>l<br />
15.07.99 al 14.01.00, con la categoría <strong>de</strong> mozo,<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> O Grove, y una<br />
retribución <strong>de</strong> convenio, remitién<strong>do</strong>se al<br />
Convenio <strong>de</strong> Comercio Alimentación./ Cuarto.-<br />
El actor se trasladó a Marruecos, con billetes<br />
abona<strong>do</strong>s por la empresa, el 01.07.99 y se alojaba<br />
en…, en casa <strong>de</strong>l Sr. G., administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> “C.S.”,<br />
con quien mantiene relaciones comerciales la<br />
<strong>de</strong>mandada, como quiera que el Sr. G., pasaba<br />
buena parte <strong>de</strong>l mes en España, el <strong>de</strong>mandante en<br />
tales perio<strong>do</strong>s, tenía que comer y cenar por su<br />
cuenta. El actor realizaba llamadas telefónicas en<br />
las oficinas <strong>de</strong>l Sr. G., por lo que entregó 1000<br />
dirhams a su encarga<strong>do</strong> por tal concepto.-/<br />
Quinto.- El <strong>de</strong>mandante recibió <strong>de</strong> la empresa una<br />
primera entrega <strong>de</strong> 300.000 pts, y ya en<br />
Marruecos, otra <strong>de</strong> 1.300.000 pts, <strong>de</strong> la que podría<br />
cobrar el mes <strong>de</strong> agosto, ya que en julio la<br />
332
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresa le había entrega<strong>do</strong> a su esposa, en<br />
España, 150.000 pts./Sexto.- El día 30 <strong>de</strong> julio<br />
falleció en Casablanca la madre <strong>de</strong>l actor,<br />
trasladán<strong>do</strong>se éste a dicha ciudad, previa<br />
notificación telefónica a la empresa, el día<br />
02.08.99 regresan<strong>do</strong> a… el día 16 siguiente, tales<br />
trayectos, los realizó en avión, abonan<strong>do</strong> su<br />
precio con dinero <strong>de</strong> la empresa. Los días 7 y 8 <strong>de</strong><br />
agosto, el gerente <strong>de</strong> la empresa estuvo en<br />
Casablanca con el actor y su hermano, realizan<strong>do</strong><br />
visitas a varios puertos cercanos./ Séptimo.- El<br />
<strong>de</strong>mandante adquirió 80 KG <strong>de</strong> pulpo, abonan<strong>do</strong><br />
61.038 dirhams y una partida <strong>de</strong> lenguadiña,<br />
lengua<strong>do</strong> y pulpo, por el que abonó un total <strong>de</strong><br />
5.178 dirhams. En lo que se refiere a esta última<br />
partida, el pesca<strong>do</strong>r acudió posteriormente a<br />
“C.S.” reclaman<strong>do</strong> el dinero y amenazan<strong>do</strong> al Sr.<br />
G. con <strong>de</strong>nunciarlo ante la policía, por lo que éste<br />
instó al gerente <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, Sr. F., a que le<br />
entregara el dinero, lo que éste hizo./ Octavo.- El<br />
<strong>de</strong>mandante, ante la carencia <strong>de</strong> precintos<br />
necesarios para guardar la mercancía en<br />
frigoríficos, compró los mismos y productos <strong>de</strong><br />
limpieza preciso, por valor <strong>de</strong> 1000 dirhams,<br />
remitién<strong>do</strong>los <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Casablanca por autobús el<br />
13.08.99./ Noveno.- El gerente <strong>de</strong> la empresa<br />
volvió a Marruecos a finales <strong>de</strong> agosto,<br />
indicán<strong>do</strong>le al actor que <strong>de</strong>bía darle cuenta <strong>de</strong> los<br />
gastos efectua<strong>do</strong>s, ante lo que el actor reaccionó,<br />
indignán<strong>do</strong>se, sin que consten expresiones<br />
utilizadas. El día 31 <strong>de</strong> agosto, y cuan<strong>do</strong> el actor y<br />
el gerente, Sr. F., iban a tomar el avión hacia<br />
España 8 <strong>do</strong>n<strong>de</strong> el <strong>de</strong>mandante volvía <strong>de</strong><br />
vacaciones), el actor entregó al gerente escrito <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> gastos, por importe <strong>de</strong> 86.136 dh,<br />
en el que se hacía constar que el quedaban 1000<br />
DH en el banco (<strong>do</strong>cumentos que, por obrar en<br />
autos, se da por reproduci<strong>do</strong>). Da<strong>do</strong> que la<br />
empresa presentó <strong>de</strong>nuncia contra el actor, por el<br />
que se siguen Diligencias Penales, en el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Instrucción número 2 <strong>de</strong> Camba<strong>do</strong>s, el actor<br />
ingresó 16.000 ptas. (equivalente a 1000 DH) en<br />
la cuenta <strong>de</strong> consignaciones <strong>de</strong> dicho juzga<strong>do</strong> el<br />
22.11.99.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>do</strong>n M.E., <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto el 11.09.99,<br />
absolvien<strong>do</strong> a la empresa “M.F.” e “H., S.L” <strong>de</strong><br />
las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor la sentencia que<br />
<strong>de</strong>clara proce<strong>de</strong>nte su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en solicitud <strong>de</strong> su<br />
revocación y <strong>de</strong> la estimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, en<br />
el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
aquel <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> con sus consecuencias legales; a<br />
cuyo efecto y al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b), y c) LPL<br />
interesa la revisión <strong>de</strong> los HDP (motivos 1º, 2º, 3º<br />
y 4º) y <strong>de</strong>nuncia (motivo 5º) la infracción <strong>de</strong>l art.<br />
54 E.T., con mención <strong>de</strong> concreta jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
y <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> proporcionalidad, pro<br />
operario..., y también (motivo 6º) la inaplicación<br />
<strong>de</strong>l art. 40 <strong>de</strong>l E.T.<br />
SEGUNDO.- Pi<strong>de</strong> el recurso en su primer motivo<br />
que el H.P. 5º pase a <strong>de</strong>clarar lo literal siguiente:<br />
“...1.- El <strong>de</strong>mandante recibió <strong>de</strong> la empresa una<br />
primera entrega, mediante transferencia, <strong>de</strong><br />
TRESCIENTAS MIL PESETAS (300.000.-<br />
PTAS.) que se convirtieron en DIECIOCHO MIL<br />
SEISCIENTAS SESENTA Y UNO,<br />
CINCUENTA Y CUATRO DIRHAM<br />
(18.661,54.- Dh.). 2.- El valor <strong>de</strong> equivalencia <strong>de</strong><br />
las cotizaciones <strong>de</strong>l Dirham a pesetas, en fecha <strong>de</strong><br />
18.08.99, es el siguiente: 100.- Pesetas equivalen<br />
a 16,2663 Dirham. Dicho <strong>de</strong> otra forma, 1.-<br />
Dh.equivale a 6,1476.- ptas. 3.- En la nota<br />
entregada por el actor (obrante en el ángulo<br />
superior <strong>de</strong>recha <strong>de</strong> los folios núm. 14, 42 y 55),<br />
el <strong>de</strong>mandante hace la equivalencia a razón <strong>de</strong> 1.-<br />
Dh igual 6,03.- ptas. 4.- De la cantidad entregada<br />
en mano (1.300.000.- ptas. menos el salario <strong>de</strong><br />
agosto, resultan<strong>do</strong> 1.150.000.- ptas.), cuan<strong>do</strong> el<br />
actor transformó dicha cantidad en Dirham,<br />
obtuvo por tal cambio la cantidad <strong>de</strong> SETENTA<br />
MIL SEISCIENTAS NOVENTA Y OCHO CON<br />
TRESCIENTAS CATORCE DIRHAM<br />
(70.698,314.- Dh.). 5.- De lo antes expuesto,<br />
resulta que el actor dispuso <strong>de</strong> OCHENTA Y<br />
NUEVE MIL TRESCIENTAS CINCUENTA Y<br />
NUEVE CON OCHOCIENTAS CINCUENTA Y<br />
CUATRO DIRHAM (89.359,854.- DH.)”.<br />
De conformidad con lo dispuesto en los arts.<br />
191.b) y 194 LPL y reiterada <strong>do</strong>ctrina, una<br />
revisión <strong>de</strong> los H.P. en forma exige, aparte <strong>de</strong><br />
fijar el hecho que ha <strong>de</strong> adicionares, rectificarse o<br />
suprimirse, citar correctamente la prueba<br />
<strong>do</strong>cumental o pericial que por sí sola y <strong>de</strong> manera<br />
manifiesta <strong>de</strong>muestre la equivocación <strong>de</strong>l<br />
juzga<strong>do</strong>r, así como precisar los términos en que<br />
<strong>de</strong>ben quedar redacta<strong>do</strong>s los H.P. y su influencia<br />
en el signo <strong>de</strong>l pronunciamiento; asimismo,<br />
pue<strong>de</strong>n y <strong>de</strong>ben ser objeto <strong>de</strong> revisión los hechos<br />
inclui<strong>do</strong>s en los fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
sentencia que se recurre, pero con las mismas<br />
exigencias dichas. Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> ello, la revisión<br />
propuesta, a la vista <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong> y<br />
fundamento probatorio, no prospera por las<br />
siguientes consi<strong>de</strong>raciones: A) El texto que como<br />
revisión se propone, aceptan<strong>do</strong> que como se<br />
<strong>de</strong>clara en el H.P. 5º el actor recibió <strong>de</strong> la<br />
empresa una primera entrega <strong>de</strong> 300.000 ptas. y<br />
ya en Marruecos otras <strong>de</strong> 1.300.000 ptas. (<strong>de</strong> la<br />
que podría cobrar el salario <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> agosto),<br />
gira en torno a la equivalencia <strong>de</strong> peseta –dirham,<br />
333
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
afirman<strong>do</strong> a lo largo <strong>de</strong>l mismo: que las 300.000<br />
ptas. <strong>de</strong> la primera entrega se convirtieron en<br />
18.661,54 DH. (párrafo primero); que el valor <strong>de</strong><br />
equivalencia <strong>de</strong> las cotizaciones DH- ptas. en<br />
18/8/99 era <strong>de</strong> 1 DH= 6,1476 ptas. (párrafo 2);<br />
que en la nota <strong>de</strong>l actor obrante a los folios 14,42<br />
y 55 éste hace la equivalencia a razón <strong>de</strong> 1 DH=<br />
6,03 ptas. (párrafo 3); que <strong>de</strong>l 1.300.000 ptas<br />
entregadas en agosto (menos el salario <strong>de</strong> este<br />
mes) el actor obtuvo 70.698,314 DH (párrafo 4);<br />
y que, consecuentemente, el actor dispuso <strong>de</strong><br />
89.359,854 DH (párrafo 5). B) Sin embargo,<br />
aparte <strong>de</strong> mencionar las notas <strong>de</strong> los folios 14, 42<br />
y 55, que en to<strong>do</strong> caso nada pue<strong>de</strong>n probar en<br />
términos <strong>de</strong>l art. 191.b) L.P.L. y a los efectos<br />
pretendi<strong>do</strong>s, resulta que la revisión interesada no<br />
se funda en prueba alguna admisible obrante en el<br />
proceso, lo que ya propicia la inviabilidad <strong>de</strong> la<br />
revisión. Y es que si al inicio <strong>de</strong>l motivo se dice<br />
pedir la adición <strong>de</strong> ciertos párrafos “da<strong>do</strong> que son<br />
hechos al alcance <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s, por públicos y<br />
notorios...”, en su inciso final se afirma que “se<br />
aportan, a los efectos ilustrativos <strong>do</strong>cumentos<br />
bancarios que acreditan los valores <strong>de</strong> conversión<br />
hasta ahora manteni<strong>do</strong>s”. Si lo primero sosteni<strong>do</strong><br />
en el motivo no es admisible, los “<strong>do</strong>cumentos<br />
bancarios” acompaña<strong>do</strong>s al recurso fueron<br />
rechaza<strong>do</strong>s por el tribunal por constituir una<br />
aportación extemporánea (auto <strong>de</strong> 18.02.00),<br />
aparte la falta <strong>de</strong> fehaciencia que presentaban.<br />
Pero es que, a<strong>de</strong>más, la parte se contradice<br />
esencialmente: 1.- A los folios 14, 42 y 55<br />
aparece la nota: “Cambio en DH 100 ptas. = 6,03<br />
DH”; y esto significa 1DH= 16,58 ptas. 2.- La<br />
afirmación que hace la parte <strong>de</strong> que 300.000 ptas<br />
se convirtieron en 18.661,54 DH significa que<br />
1DH=16,07 ptas; e igual ocurre con las otras<br />
conversiones ptas-dirham que dice. Y 3.- A lo<br />
largo <strong>de</strong>l recurso, el actor sigue utilizan<strong>do</strong> la<br />
dicha equivalencia; como cuan<strong>do</strong> en el motivo 4º<br />
dice literalmente: “...Así, el actor justifica como<br />
gastos en billetes <strong>de</strong> avión la cantidad <strong>de</strong> 2900<br />
DH (esto es, alre<strong>de</strong><strong>do</strong>r <strong>de</strong> 47.172 ptas) frente<br />
al...”. Y C) A mayor abundamiento, a lo largo <strong>de</strong>l<br />
recurso no se impugna expresa y <strong>de</strong>bidamente el<br />
H.D.P. 9, en que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>clara<br />
“...el actor ingresó 16.000 ptas (equivalente a<br />
1000 DH) en la cuenta...” (incluso tampoco<br />
cuan<strong>do</strong> en su fundamento Jurídico 4º la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia dice: “...por lo que existen 3489 DH<br />
(o lo que es lo mismo, 41.868 ptas) que no<br />
justifica el <strong>de</strong>mandante en forma alguna”).<br />
Se constata, en <strong>de</strong>finitiva, que el H.P. 5º que se<br />
<strong>de</strong>clara en la sentencia recurrida <strong>de</strong>be ser<br />
manteni<strong>do</strong> en sus propios términos, carecien<strong>do</strong> en<br />
puridad <strong>de</strong> auténtica relevancia la revisión<br />
propuesta. También la equivalencia ptas-DH que<br />
viene a manejar la resolución <strong>de</strong> instancia, que<br />
a<strong>de</strong>más es la que pue<strong>de</strong> concluirse existía en las<br />
fechas <strong>de</strong> julio y agosto <strong>de</strong> que se trata; si bien no<br />
había una equivalencia <strong>de</strong> cotización directa<br />
establecida entre DH y peseta, sí indirectamente a<br />
través <strong>de</strong> divisa común convertible, aparecien<strong>do</strong><br />
por esta vía y en lo que el tribunal conoce una<br />
equivalencia en julio y agosto <strong>de</strong> 16 ptas=1DH<br />
prácticamente.<br />
TERCERO.- Se interesa en el 2º motivo <strong>de</strong>l<br />
recurso se añada un nuevo párrafo a los H.D.P.,<br />
concretan<strong>do</strong> que el H.P. 8º <strong>de</strong>bía quedar<br />
redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>: “...el actor abonó,<br />
con el dinero <strong>de</strong> la patronal, 1300 DH <strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s<br />
al abono <strong>de</strong>l combustible...”.<br />
No proce<strong>de</strong> la revisión. Su único fundamento<br />
probatorio radica: “En apoyo <strong>de</strong> tal pretensión, se<br />
recurre a la excepcionalidad prevista en la L.E.C.;<br />
en efecto, con posterioridad al acto <strong>de</strong>l juicio oral,<br />
al actor se le hizo llegar una factura por importe<br />
<strong>de</strong> 1.300 DH en gasto <strong>de</strong> combustible”; sin<br />
embargo, menciona<strong>do</strong> “justificante” no fue<br />
admiti<strong>do</strong> por la sala en función <strong>de</strong> las previsiones<br />
<strong>de</strong>l art. 231 L.P.L. (auto <strong>de</strong> 18.02.00); aparte <strong>de</strong><br />
que también la empresa cuestionó fundadamente<br />
su aptitud probatoria en la impugnación <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
CUARTO.- En el tercer motivo <strong>de</strong>l recurso el<br />
actor pi<strong>de</strong>, literalmente, la revisión siguiente:<br />
“...que se añada al 8º H.D.P. la siguiente<br />
puntualización “...el actor remitió los precintos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> Casablanca a Dakhla... sufragan<strong>do</strong> tal envío<br />
con el dinero entrega<strong>do</strong> por la patronal...”. En<br />
apoyo <strong>de</strong> tal adicción, no remitimos al <strong>do</strong>cumento<br />
(cartón) obrante al folio núm. 60. De las<br />
adicciones hasta ahora solicitadas (<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
los motivos Primero, Segun<strong>do</strong> y tercero), en los<br />
H.D.P. se <strong>de</strong>bería hacer constar las siguientes<br />
operaciones: **89.359,854.- Dh. (recibidas <strong>de</strong> la<br />
patronal) ** -87.136,500.- Dh. (<strong>do</strong>c. obrante al<br />
folio 14). **- 1.300,000.- Dh. (gastos<br />
combustible). 923,354.- Dh. Restantes <strong>de</strong><br />
Justificación (esto es, 15.020.- ptas.). Con las que<br />
tuvo que sufragar los portes por enviar los<br />
precintos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Casablanca a Dakhla”. El<br />
“cartón” <strong>de</strong>l folio 60 no acredita oportunamente<br />
la remisión <strong>de</strong> los precintos... sino, a lo sumo, que<br />
el actor remitió en 13.08.99 <strong>de</strong> Casablanca a<br />
Dakhla un paquete en los términos que se reflejan<br />
en dicho folio; único hecho que proce<strong>de</strong> adicionar<br />
al contexto <strong>de</strong>l H.D.P. 8º <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida. Lo restante <strong>de</strong>l motivo revisor ni<br />
siquiera constituye conteni<strong>do</strong> propio <strong>de</strong> H.P. sino<br />
operaciones <strong>de</strong> signo valorativo que, a<strong>de</strong>más,<br />
carecen <strong>de</strong>l apoyo probatorio que se dice, pues no<br />
fueron admitidas las revisiones solicitadas en los<br />
<strong>do</strong>s –primeros motivos <strong>de</strong>l recurso y se mantienen<br />
los H.D.P. <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, y lo<br />
obrante al folio 14 carece <strong>de</strong> eficacia revisora,<br />
habien<strong>do</strong> si<strong>do</strong> ya oportunamente valora<strong>do</strong> por el<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia.<br />
QUINTO.- El 4º motivo <strong>de</strong>l recurso, como<br />
<strong>de</strong>nuncia la empresa en su impugnación, no<br />
encierra verda<strong>de</strong>ramente un motivo <strong>de</strong> revisión <strong>de</strong><br />
los H.D.P., o al menos no se formula <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong><br />
334
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
obliga<strong>do</strong> y con la apoyatura precisa. En ningún<br />
caso pue<strong>de</strong> acogerse. Dice la parte en tal motivo<br />
que “<strong>de</strong> admitirse las adiciones propuestas<br />
resultaría que el actor justificaría, mediante<br />
gastos... el consumo o inversión <strong>de</strong>l total <strong>de</strong>l<br />
dinero entrega<strong>do</strong>...”. Esto no es sino<br />
argumentación y conclusiones <strong>de</strong> parte que no<br />
<strong>de</strong>ben formularse al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) L.P.L.<br />
Acto segui<strong>do</strong>, el recurrente se refiere al pago <strong>de</strong><br />
ciertos billetes <strong>de</strong> avión y a la confesión <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en juicio. Tampoco tiene eficacia<br />
alguna la alegación en términos <strong>de</strong>l art. 191.b)<br />
L.P.L., pues aparte <strong>de</strong> que ni se indica H.P. a<br />
revisar y en qué senti<strong>do</strong>, la confesión no es<br />
prueba apta al efecto. En los párrafos siguientes<br />
<strong>de</strong>l motivo la parte insiste en argumentaciones y<br />
valoraciones subjetivas sin llegar a concretar una<br />
pretensión admisible <strong>de</strong> revisión <strong>de</strong> los H.D.P. y<br />
en qué forma, con qué prueba hábil... En este<br />
contexto, aparte <strong>de</strong> la confesión, se cita el folio<br />
36, que contiene una factura por un viaje en torno<br />
al que la parte sigue hacien<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>raciones sin<br />
otro valor que el argumentativo, terminan<strong>do</strong> por<br />
referirse también al acta <strong>de</strong> juicio. En <strong>de</strong>finitiva,<br />
el motivo 4º <strong>de</strong>l recurso, formula<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 191.b) L.P.L. y “en cuanto a la revisión <strong>de</strong> los<br />
H.D.P.”, resulta inviable por las consi<strong>de</strong>raciones<br />
expuestas.<br />
SEXTO.- En el motivo 5º <strong>de</strong>l recurso, ya<br />
formula<strong>do</strong> vía art. 191.c) L.P.L., el actor aduce,<br />
en esencia, que conforme al art. 54 E.T. el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> precisa <strong>de</strong> un incumplimiento grave y<br />
culpable, consi<strong>de</strong>ra que se ha vulnera<strong>do</strong> el criterio<br />
“gradualista <strong>de</strong> proporcionalidad y a<strong>de</strong>cuación<br />
entre el hecho imputa<strong>do</strong> y el comportamiento <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r...”, que no se han teni<strong>do</strong> en cuenta las<br />
circunstancias <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r... De conformidad<br />
con los H.D.P: el actor fue <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> mediante<br />
carta con la imputación que refleja el H.P. 2º; y<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> ello, el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>clara<br />
acredita<strong>do</strong> (H.P. 4º, 5º, 6º, 7º, 8º y 9º; y<br />
fundamentos Jurídicos 4º y 5º, con su valor<br />
oportuno también fáctico), por un la<strong>do</strong>, que el<br />
actor abonó los billetes <strong>de</strong> Dakhla a Casablanca y<br />
regreso, con dinero <strong>de</strong> la empresa a pesar <strong>de</strong><br />
tratarse <strong>de</strong> un <strong>de</strong>splazamiento en virtud <strong>de</strong> una<br />
licencia retribuida concedida al actor y no <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>splazamiento or<strong>de</strong>na<strong>do</strong> por la empresa y por<br />
motivos laborales o <strong>de</strong> otra clase y que <strong>de</strong>biera<br />
sufragar la empresa; y por otro la<strong>do</strong>, que<br />
habien<strong>do</strong> confia<strong>do</strong> la empresa dinero cierto al<br />
actor, éste no <strong>do</strong>cumentó suficientemente los<br />
justificantes <strong>de</strong> los gastos y los entregó a la<br />
empresa como resultaba obliga<strong>do</strong>, provocan<strong>do</strong><br />
con ello (fundamento jurídico 5º) “dudas o<br />
duplicidad <strong>de</strong> pagos por la empresa” y, a<strong>de</strong>más,<br />
con utilización “<strong>de</strong>l dinero <strong>de</strong> la empresa para<br />
gastos particulares, sin autorización, y la falta <strong>de</strong><br />
justificación <strong>de</strong> parte <strong>de</strong>l dinero entrega<strong>do</strong>”.<br />
Semejante conducta laboral <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante que<br />
el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> acreditada<br />
en función <strong>de</strong> la prueba íntegra practicada en<br />
juicio y <strong>de</strong> sus faculta<strong>de</strong>s al efecto (art. 97.2<br />
L.P.L.), y que no se ha visto <strong>de</strong>svirtuada con el<br />
recurso interpuesto, ni en las cuantías <strong>de</strong>l dinero<br />
entregadas por la empresa (pesetas-dirham) ni en<br />
lo restante, constituye un incumplimiento<br />
contractual grave y culpable que materializa la<br />
causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> prevista en el art. 54.2.d) <strong>de</strong>l<br />
E.T. Y es que tal la supone, <strong>de</strong> un la<strong>do</strong>, la<br />
utilización <strong>de</strong> dinero <strong>de</strong> la empresa para gastos<br />
particulares sin estar autoriza<strong>do</strong> al efecto, como<br />
ocurrió con el abono <strong>de</strong> los billetes en avión <strong>de</strong><br />
Dakhla a Casablanca y regreso (cuan<strong>do</strong> falleció la<br />
madre <strong>de</strong>l actor), que fue con licencia concedida<br />
al efecto por la empresa, sin asunción <strong>de</strong> gastos ni<br />
obligación <strong>de</strong> sufragarlos (Fundamentos Jurídicos<br />
1º y 4º <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> Instancia); y <strong>de</strong> otro,<br />
tanto la falta <strong>de</strong> diligencia a la hora <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>cumentar los justificantes <strong>de</strong> gastos y<br />
entregarlos a la empresa, provocan<strong>do</strong> partidas sin<br />
aclarar e, incluso, duplicidad <strong>de</strong> gastos, cuanto la<br />
falta <strong>de</strong> justificación <strong>de</strong> parte <strong>de</strong>l dinero entrega<strong>do</strong><br />
que a partir <strong>de</strong> los H.D.P. motivadamente<br />
concluye y afirma el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia<br />
(habien<strong>do</strong> ingresa<strong>do</strong> el actor, incluso, 16.000 ptas.<br />
en la cuenta <strong>de</strong> consignaciones <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong> tras<br />
<strong>de</strong>nuncia penal formulada por la empresa; H.P.<br />
9º). En <strong>de</strong>finitiva, la gravedad <strong>de</strong> la conducta<br />
resulta evi<strong>de</strong>nte, máxime cuan<strong>do</strong> tan esencial<br />
como la gestión <strong>de</strong>l dinero <strong>de</strong> la empresa resulta<br />
ser la justificación <strong>de</strong> su uso, con la consiguiente<br />
elaboración y dación <strong>de</strong> cuentas y <strong>de</strong>volución <strong>de</strong><br />
sobrante; lo que el actor no hizo en el momento y<br />
la forma obligadas, infringien<strong>do</strong> <strong>de</strong>beres<br />
esenciales para con la empresa, aparte <strong>de</strong> otras<br />
conductas con ello vinculadas.<br />
SÉPTIMO.- Tampoco, en fin, la infracción que<br />
<strong>de</strong>l art. 40 E.T. se <strong>de</strong>nuncia en el último motivo<br />
<strong>de</strong>l recurso pue<strong>de</strong> propiciar la revocación <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida. Se invoca tal infracción a los<br />
efectos <strong>de</strong> sostener que conforme al contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, el centro laboral estaba en O Grove y que<br />
en caso <strong>de</strong> <strong>de</strong>splazamiento “se tiene <strong>de</strong>recho a<br />
gastos <strong>de</strong> viaje y dietas...” y que es incorrecto<br />
consi<strong>de</strong>rar el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte “en base a que<br />
el actor sufragase los billetes <strong>de</strong> avión (a cargo <strong>de</strong><br />
la empresa) cuan<strong>do</strong> disfruta <strong>de</strong> una semana <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scanso”. Sin embargo, en el H.P. 1º (no<br />
impugna<strong>do</strong> en el recurso) se <strong>de</strong>clara que el actor<br />
vino prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada “para que se encargara en Dakhla-<br />
Marruecos <strong>de</strong> la compra y selección <strong>de</strong><br />
berberecho, encargo que posteriormente se<br />
amplió a la compra <strong>de</strong> to<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> y<br />
cefalópo<strong>do</strong>”; y en el fundamento jurídico 1º la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia se afirma que el contrato no<br />
fue firma<strong>do</strong> por el actor “pues éste ya marchara a<br />
Marruecos, por lo que los pactos allí conveni<strong>do</strong>s<br />
no pue<strong>de</strong>n tenerse como fruto <strong>de</strong> la voluntad <strong>de</strong><br />
las partes...”. En <strong>de</strong>finitiva, <strong>de</strong>cae el fundamento<br />
explicita<strong>do</strong> <strong>de</strong> la infracción y alegación que<br />
335
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contiene el motivo. Motivo en to<strong>do</strong> caso carente<br />
<strong>de</strong> trascen<strong>de</strong>ncia en el contexto proba<strong>do</strong> para<br />
constituir argumento que <strong>de</strong>svirtúe la sentencia<br />
recurrida; la cual da por acredita<strong>do</strong> que la<br />
empresa autorizó al trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor <strong>de</strong> Dakhla a<br />
Casablanca por causa exclusivamente <strong>de</strong> licencia<br />
concedida al hilo <strong>de</strong> haber falleci<strong>do</strong> la madre y<br />
sin ninguna obligación asumida o a asumir <strong>de</strong><br />
sufragar los gastos <strong>de</strong>l viaje (H.P. 6º y<br />
fundamentos jurídicos 2º y 4º); aparte <strong>de</strong> la<br />
existencia <strong>de</strong> una conducta más compleja <strong>de</strong>l<br />
actor, que propicia el encuadramiento en la causa<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l art. 54.2.d) E.T.<br />
OCTAVO.- Por consiguiente, la Sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, por sus propios fundamentos, no<br />
<strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong>s a través <strong>de</strong>l recurso según lo que se<br />
<strong>de</strong>jó razona<strong>do</strong>, se ajusta a <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor hacien<strong>do</strong><br />
aplicación oportuna <strong>de</strong>l art. 54.2.d) E.T. a la<br />
conducta que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> lo imputa<strong>do</strong> al mismo se<br />
ha acredita<strong>do</strong>, por lo que proce<strong>de</strong>, con rechazo <strong>de</strong>l<br />
recurso interpuesto, su confirmación.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.E. contra la sentencia que<br />
con fecha 30.11.99 dictó el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 3 <strong>de</strong> Pontevedra en autos nº 679/99 tramita<strong>do</strong>s<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a instancias <strong>de</strong>l recurrente frente a la<br />
empresa “M.F.H., S.L.”, confirmamos la<br />
sentencia recurrida.<br />
S. S.<br />
2905 RECURSO Nº 7/99<br />
INTERPRETACIÓN DE CONVENIO<br />
COLECTIVO EN MATERIA DE LIBERADOS<br />
SINDICAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En los presentes autos segui<strong>do</strong>s con el núm. 7/99<br />
a instancia <strong>de</strong> la FEDERACIÓN DO ENSINO<br />
DA CONFEDERACIÓN INTERSINDICAL<br />
GALEGA (CIG-ENSINO) representa<strong>do</strong>s por <strong>do</strong>n<br />
B.A.C. y asisti<strong>do</strong>s por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n A.F.M.R.,<br />
contra las <strong>de</strong>mandadas la CONSELLERÍA DE<br />
EDUCACIÓN E ORDENACIÓN<br />
UNIVERSITARIA DA XUNTA DE GALICIA,<br />
representada y asistida por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n S.V.V.,<br />
UNIÓN GENERAL DE TRABAJADORES,<br />
(FETE-UXT), SINDICATOS DE COMISIONES<br />
OBRERAS, (FEDERACIÓN ENSINO), UNIÓN<br />
SINDICAL OBRERA (USO-FEDERACIÓN<br />
ENSINO), SINDICATO DE ENSINO PRIVADO<br />
DE GALICIA (SEPG), FEDERACIÓN DE<br />
SINDICATOS INDEPENDIENTES DE<br />
ENSEÑANZA (FSIE), CONFEDERACIÓN<br />
ESPAÑOLA DE CENTROS DE ENSEÑANZA<br />
(CECE) no comparecieron pese a estar cita<strong>do</strong>s en<br />
legal forma y FEDERACIÓN DE CENTROS DE<br />
EDUCACIÓN E XESTIÓN DE GALICIA,<br />
representada y asistida por la letrada <strong>do</strong>ña<br />
M.B.C.R., sien<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong> la reclamación<br />
CONFLICTO COLECTIVO.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Con fecha 24 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999,<br />
se recibió en esta sala <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> Conflicto<br />
Colectivo formulada por la FEDERACIÓN DO<br />
ENSINO DA CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA, contra las<br />
<strong>de</strong>mandadas antes ya mencionadas, en la que<br />
suplicaba se dicte sentencia por la que se <strong>de</strong>clare<br />
el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la central sindical <strong>de</strong>mandante a<br />
acumular horas <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal pertenecientes a<br />
su organización en uno <strong>de</strong> ellos, que <strong>de</strong>signe la<br />
propia central, que figure como libera<strong>do</strong>, exento<br />
<strong>de</strong> prestación efectiva <strong>de</strong> servicios en su centro <strong>de</strong><br />
trabajo, sin perjuicio <strong>de</strong> su remuneración,<br />
con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>se a las <strong>de</strong>mandadas a pasar por tal<br />
<strong>de</strong>claración, convocán<strong>do</strong>se a las partes a los actos<br />
<strong>de</strong> conciliación y juicio que tuvieron lugar el 20<br />
<strong>de</strong> febrero último, con la asistencia <strong>de</strong> la parte<br />
actora que ratificó su <strong>de</strong>manda, y la Consellería<br />
<strong>de</strong> Educación e Or<strong>de</strong>nación Universitaria da<br />
<strong>Xunta</strong> da Galicia, acordán<strong>do</strong>se en este acto la<br />
ampliación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda contra el resto <strong>de</strong> las<br />
<strong>de</strong>mandadas firmantes tanto <strong>de</strong>l convenio como<br />
<strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> autonómico, señalán<strong>do</strong>se nuevamente<br />
la conciliación y juicio para el próximo día 9 <strong>de</strong><br />
marzo, para cuya fecha fueron convocadas las<br />
partes. Por la parte actora se ratifica en su<br />
<strong>de</strong>manda y por las <strong>de</strong>mandas se opusieron a la<br />
misma por los motivos que constan acredita<strong>do</strong>s<br />
en autos, recibi<strong>do</strong> el juicio a prueba, por las partes<br />
se propuso <strong>do</strong>cumental, que <strong>de</strong>clarada pertinente<br />
se unieron los <strong>do</strong>cumentos a los autos aporta<strong>do</strong>s a<br />
tal fin; seguidamente las partes hicieron uso <strong>de</strong> la<br />
palabra para conclusiones, insistien<strong>do</strong> en sus<br />
peticiones respectivas quedan<strong>do</strong> el juicio visto a<br />
efectos <strong>de</strong> votación y fallo. En la tramitación <strong>de</strong><br />
este juicio se han observa<strong>do</strong> las prescripciones<br />
legales. De to<strong>do</strong> lo actua<strong>do</strong> en juicio se<br />
DECLARAN PROBADOS:<br />
Hechos proba<strong>do</strong>s<br />
336
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
1º) Por la Fe<strong>de</strong>ración DO ENSINO da<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega (CIG-<br />
ENSINO), se interpone <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo contra la Consellería <strong>de</strong> Educación y<br />
Or<strong>de</strong>nación Universitaria <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
Unión General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res (FEITE-UXT),<br />
Comisiones Obreras (CC.OO.- Fe<strong>de</strong>ración <strong>do</strong><br />
Ensino), Unión Sindical Obrera (USO-Fe<strong>de</strong>ración<br />
<strong>do</strong> Ensino), Sindicato <strong>de</strong> Ensino Priva<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia (SEPG), Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Sindicatos<br />
In<strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong> Enseñanza (FSIE),<br />
Confe<strong>de</strong>ración Española <strong>de</strong> Centros <strong>de</strong> Enseñanza<br />
(CECE), Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Centros Educación e<br />
Xestión <strong>de</strong> Galicia, con la pretensión <strong>de</strong> que se<br />
<strong>de</strong>clare el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la central sindical<br />
<strong>de</strong>mandante a acumular horas <strong>de</strong> los miembros<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal,<br />
pertenecientes a su organización, en uno <strong>de</strong> ellos<br />
que <strong>de</strong>signe la propia central <strong>de</strong> manera que<br />
que<strong>de</strong> como libera<strong>do</strong>, y consecuentemente,<br />
exento <strong>de</strong> la prestación efectiva <strong>de</strong> servicios en su<br />
centro <strong>de</strong> trabajo, sin perjuicio <strong>de</strong> su<br />
remuneración, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a las <strong>de</strong>mandadas a<br />
estar y pasar por dicha <strong>de</strong>claración y a a<strong>do</strong>ptar las<br />
medidas necesarias para el cumplimiento <strong>de</strong> la<br />
misma. 2º) Por la central sindical citada, se<br />
solicitó <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Educación y<br />
Or<strong>de</strong>nación Universitaria, con fecha 26.07.99, y<br />
en base al art 79 <strong>de</strong>l tercer Convenio Colectivo <strong>de</strong><br />
Empresas <strong>de</strong> Enseñanza Privada sostenidas total o<br />
parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos, que se emitiese<br />
la correspondiente autorización por parte <strong>de</strong> la<br />
consellería para que una persona <strong>de</strong>signada por la<br />
CIG, en tiempo y forma y con las<br />
correspondientes renuncias individuales <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> dicho sindicato, -a parte <strong>de</strong> su<br />
crédito horario- fuera relevada <strong>de</strong> su trabajo a<br />
tiempo total con efectos <strong>de</strong> 15.09.99;<br />
Comprometién<strong>do</strong>se la CIG a respetar<br />
escrupulosamente esta acumulación <strong>de</strong> los<br />
créditos horarios <strong>de</strong> los distintos <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s y<br />
<strong>de</strong>legadas <strong>de</strong> esta organización sindical, y a<br />
comunicar a las partes la persona <strong>de</strong>signada y la<br />
cesión <strong>de</strong> los correspondientes créditos horarios.<br />
Solicitud que fue <strong>de</strong>negada por escrito o<br />
resolución <strong>de</strong> 29.09.99 <strong>de</strong>l Director General <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Educación y Or<strong>de</strong>nación<br />
Universitaria <strong>de</strong>l siguiente tenor: “Le comunico<br />
que con fecha 01.08.97 se firmó el acuer<strong>do</strong> sobre<br />
<strong>de</strong>rechos sindicales en los centros <strong>de</strong> enseñanza<br />
concerta<strong>do</strong>s entre la Consellería <strong>de</strong> Educación y<br />
Or<strong>de</strong>nación Universitaria, las organizaciones<br />
patronales <strong>de</strong> enseñanza privada concertada y las<br />
organizaciones sindicales U.G.T., F.S.I.E.,<br />
CC.OO., S.E.P.G. e U.S.O. <strong>de</strong> enseñanza privada<br />
<strong>de</strong> la comunidad autónoma <strong>de</strong> Galicia. Dicho<br />
acuer<strong>do</strong> con fecha 28.07.99, fue prorroga<strong>do</strong> hasta<br />
el 31 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 2000, con la consiguiente<br />
redistribución <strong>de</strong> liberaciones adjudicadas:<br />
U.G.T... 4, F.S.I.E...3, U.S.O...2, CC.OO...2,<br />
S.E.P.G...1, C.I.G.A...0. Por lo anteriormente<br />
expuesto, esta Dirección General <strong>de</strong> Centros e<br />
Inspección Educativa entien<strong>de</strong> que no proce<strong>de</strong><br />
acce<strong>de</strong>r a lo solicita<strong>do</strong> por la Organización<br />
Sindical CIG. 3º) Por Resolución <strong>de</strong> 24.09.97 <strong>de</strong><br />
la Dirección General <strong>de</strong> Trabajo, se dispuso la<br />
inscripción en el registro y publicación <strong>de</strong>l tercer<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> Enseñanza<br />
Privada sostenidas total o parcialmente con<br />
fon<strong>do</strong>s públicos; convenio que fue suscrito con<br />
fecha 08.06.97, <strong>de</strong> una parte, por la<br />
Confe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Centros <strong>de</strong> Educación y<br />
Gestión, la Confe<strong>de</strong>ración Española <strong>de</strong> Centros<br />
<strong>de</strong> Enseñanza (CC) y la Asociación Profesional<br />
<strong>de</strong> Servicios Educativos <strong>de</strong> Cataluña en<br />
representación <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong>l sector, y <strong>de</strong><br />
otra, por las organizaciones sindicales U.S.O. y<br />
F.S.I.E. en representación <strong>de</strong>l colectivo laboral<br />
afecta<strong>do</strong>. Dicho Convenio fue prorroga<strong>do</strong> hasta el<br />
31 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong>l año 2000.<br />
4º) Con fecha 01.08.97 se firmó un acuer<strong>do</strong> o<br />
pacto sobre <strong>de</strong>rechos sindicales en los centros <strong>de</strong><br />
enseñanza concerta<strong>do</strong>s, entre la Consellería <strong>de</strong><br />
Educación y Or<strong>de</strong>nación Universitaria <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, las organizaciones patronales<br />
<strong>de</strong> enseñanza privada concertada y las<br />
organizaciones sindicales U.G.T., F.S.I.E.,<br />
CC.OO., S.E.P.G. e U.S.O. <strong>de</strong> enseñanza privada<br />
<strong>de</strong> la comunidad autónoma <strong>de</strong> Galicia,<br />
establecién<strong>do</strong>se en su cláusula tercera, tres<br />
pactos: 1º) se pone un tope <strong>de</strong> libera<strong>do</strong>s entre 12 y<br />
21; 2º) <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> este tope se establece un reparto<br />
proporcional en base a la representatividad <strong>de</strong> las<br />
organizaciones sindicales y 3º) en último término,<br />
se supeditaba la ampliación a las <strong>do</strong>taciones<br />
presupuestarias.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Antes <strong>de</strong> entrar en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
asunto, y con carácter previo, proce<strong>de</strong> analizar las<br />
excepciones alegadas. Así: por la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia se alega falta <strong>de</strong> conciliación previa con<br />
los empresarios y las organizaciones sindicales<br />
<strong>de</strong>l sector, así como <strong>de</strong>fecto legal en la<br />
interposición <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda al no haber acudi<strong>do</strong><br />
con carácter previo a la comisión paritaria; y por<br />
la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Centros <strong>de</strong> Educación y Gestión<br />
<strong>de</strong> Galicia, las excepciones <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento y falta <strong>de</strong> acción, por enten<strong>de</strong>r que<br />
el procedimiento <strong>de</strong> conflicto colectivo no era el<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, sino que <strong>de</strong>bería haberse impugna<strong>do</strong> el<br />
acuer<strong>do</strong> por la vía <strong>de</strong>l procedimiento <strong>de</strong><br />
impugnación <strong>de</strong>l convenio colectivo, en este caso<br />
extraestatutario, así como que la parte actora no<br />
tenía un interés jurídicamente protegible respecto<br />
a la administración. Por lo que respecta a la<br />
primera excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> conciliación previa<br />
con respecto a las patronales <strong>de</strong> enseñanza,<br />
proce<strong>de</strong> su rechazo, por cuanto se intentó sin<br />
efecto conciliación con la administración,<br />
337
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
quedan<strong>do</strong> exceptua<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l cumplimiento <strong>de</strong> este<br />
requisito aquéllos procesos en los que sien<strong>do</strong><br />
parte <strong>de</strong>mandada el esta<strong>do</strong> u otro ente público,<br />
también lo fueren personas privadas, siempre que<br />
la pretensión hubiera <strong>de</strong> someterse al trámite <strong>de</strong><br />
reclamación previa y en éste pudiera <strong>de</strong>cidirse el<br />
asunto, así como los supuestos en que, inicia<strong>do</strong> el<br />
proceso, fuere necesario dirigir la <strong>de</strong>manda frente<br />
a personas distintas <strong>de</strong> las inicialmente<br />
<strong>de</strong>mandadas (art. 64.2. ap. a) y b) <strong>de</strong> la L.P.L.).<br />
Por lo que respecta a la excepción <strong>de</strong> <strong>de</strong>fecto<br />
formal en la presentación <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda <strong>de</strong><br />
conflicto colectivo, por no haber acudi<strong>do</strong> el<br />
sindicato actor a la comisión paritaria, se rechaza<br />
igualmente, por cuanto <strong>de</strong> conformidad con el art.<br />
5 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> Enseñanza Privada,<br />
la intervención <strong>de</strong> la comisión paritaria se refiere<br />
a la interpretación, mediación y arbitraje <strong>de</strong> lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el convenio colectivo <strong>de</strong> ámbito<br />
estatal, que no es el caso, pues el conflicto está<br />
limita<strong>do</strong> a Galicia y en relación con un acuer<strong>do</strong> o<br />
pacto celebra<strong>do</strong> en esta comunidad autónoma. En<br />
lo referente a las excepciones <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento y <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> acción, que también<br />
se alegan, no merecen favorable acogida, pues, en<br />
cuanto a la primera, porque el conflicto versa<br />
sobre la interpretación y alcance <strong>de</strong> una norma <strong>de</strong>l<br />
convenio colectivo estatal en relación con un<br />
acuer<strong>do</strong> o pacto celebra<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la<br />
comunidad autónoma <strong>de</strong> Galicia (art. 151.1 LPL),<br />
y, en cuanto a la falta <strong>de</strong> acción, porque el<br />
conflicto existe, da<strong>do</strong> que se ha pedi<strong>do</strong> en<br />
solicitud a la <strong>Xunta</strong> lo que ahora se interesa en<br />
<strong>de</strong>manda, sien<strong>do</strong> esta última quien está pagan<strong>do</strong> o<br />
va a pagar a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal libera<strong>do</strong>s<br />
por acumulación <strong>de</strong> horas.<br />
SEGUNDO.- Entran<strong>do</strong> en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, el<br />
problema que suscita el Sindicato <strong>de</strong>mandante<br />
consiste en <strong>de</strong>terminar el alcance <strong>de</strong>l art. 79 <strong>de</strong>l<br />
Tercer Convenio Colectivo <strong>de</strong> Centros <strong>de</strong><br />
Enseñanza Priva<strong>do</strong>s Subvenciona<strong>do</strong>s total o<br />
parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos, <strong>de</strong> aplicación<br />
en to<strong>do</strong> el territorio español, en cuanto permite<br />
que las centrales sindicales con <strong>de</strong>recho a formar<br />
parte <strong>de</strong> la mesa negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l convenio<br />
puedan acumular las horas <strong>de</strong> los distintos<br />
miembros <strong>de</strong> los comités <strong>de</strong> empresa y, en su<br />
caso, <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal pertenecientes<br />
a sus organizaciones, en aquellos trabaja<strong>do</strong>res,<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s o miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa,<br />
que las centrales sindicales <strong>de</strong>signen, sin que -a<br />
juicio <strong>de</strong>l sindicato actor- se establezca un tope <strong>de</strong><br />
libera<strong>do</strong>s, frente al acuer<strong>do</strong> o pacto autonómico,<br />
suscrito por la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, las centrales<br />
sindicales y las patronales <strong>de</strong> centros priva<strong>do</strong>s<br />
subvenciona<strong>do</strong>s, en el que se establecen<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s límites para acumular el crédito<br />
horario <strong>de</strong> los representantes, tenien<strong>do</strong> en cuenta<br />
un reparto proporcional en base a su<br />
representatividad en el sector y que supedita su<br />
ampliación a una <strong>do</strong>tación presupuestaria, lo que<br />
implica que en esta Comunidad Autónoma se<br />
haya limita<strong>do</strong> esa libertad <strong>de</strong> los sindicatos<br />
impidien<strong>do</strong> la liberación <strong>de</strong> un representante <strong>de</strong> la<br />
C.I.G., no estan<strong>do</strong> legitimada la comunidad<br />
autónoma para poner dicho tope, conculcán<strong>do</strong>se<br />
los arts. 14 y 28 <strong>de</strong> la Constitución Española. Por<br />
el contrario, la <strong>de</strong>mandada <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia se<br />
opone a pretensión actora alegan<strong>do</strong>,<br />
fundamentalmente, que el convenio colectivo<br />
estatal no es aplicable a esta administración<br />
autonómica al caer la misma fuera <strong>de</strong> su ámbito<br />
<strong>de</strong> aplicación, establecien<strong>do</strong> el párrafo 3º <strong>de</strong> su<br />
art. 79 la necesidad <strong>de</strong> pactar con la<br />
administración; <strong>de</strong> ahí que en virtud <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong><br />
autonómico la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia financia o<br />
subvenciona un total <strong>de</strong> 12 libera<strong>do</strong>s, estan<strong>do</strong> la<br />
ampliación supeditada a los acuer<strong>do</strong>s<br />
presupuestarios, sin que se pueda obligarse a la<br />
misma al pago <strong>de</strong> mas libera<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los que se<br />
citan en el acuer<strong>do</strong>. Por la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Centros<br />
<strong>de</strong> Educación y Gestión <strong>de</strong> Galicia, se entien<strong>de</strong><br />
que en ningún caso sería aplicable el convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> ámbito estatal, al no haberse<br />
cumpli<strong>do</strong> los requisitos que se estipulan en el<br />
cita<strong>do</strong> art. 79 <strong>de</strong>l convenio, al haberse omiti<strong>do</strong> la<br />
comunicación a las organizaciones patronales<br />
correspondientes el <strong>de</strong>seo <strong>de</strong> acumular las horas<br />
<strong>de</strong> sus <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s, así como la obligación <strong>de</strong><br />
comunicar con anterioridad a la liberación, el<br />
nombre <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>, previa expresa<br />
aceptación <strong>de</strong>l mismo (art. 79 <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo), por lo que la patronal <strong>de</strong>l sector, no<br />
sabe si el que se preten<strong>de</strong> liberar está afecta<strong>do</strong> por<br />
el pago <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> o no. En función <strong>de</strong> las<br />
alegaciones expuestas el tribunal llega a la<br />
conclusión <strong>de</strong> que la <strong>de</strong>manda no pue<strong>de</strong> prosperar<br />
por las siguientes consi<strong>de</strong>raciones: 1.- El art. 79<br />
<strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong><br />
Enseñanza Privada, sostenidas total o<br />
parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos dispone lo<br />
siguiente: “Para facilitar la actividad sindical en<br />
la empresa, provincia, Comunidad Autónoma o<br />
Esta<strong>do</strong>, las centrales sindicales con <strong>de</strong>recho a<br />
formar parte <strong>de</strong> la mesa negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l convenio<br />
podrán acumular las horas <strong>de</strong> los distintos<br />
miembros <strong>de</strong> los comités <strong>de</strong> empresa y, en su<br />
caso, <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal pertenecientes<br />
a sus organizaciones, en aquellos trabaja<strong>do</strong>res,<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s o miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa que<br />
las centrales sindicales <strong>de</strong>signen. Para hacer<br />
efectivo lo estableci<strong>do</strong> en este artículo, los<br />
sindicatos comunicarán a la organización patronal<br />
correspondientes el <strong>de</strong>seo <strong>de</strong> acumular las horas<br />
<strong>de</strong> sus <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s. Las organizaciones legitimadas<br />
para la negociación <strong>de</strong> este convenio podrán<br />
pactar con las administraciones competentes la<br />
liberación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res inclui<strong>do</strong>s en pago<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>. Las administraciones correspondientes<br />
harán efectivos los salarios <strong>de</strong> dichos libera<strong>do</strong>s<br />
según la legislación vigente. Los sindicatos tienen<br />
la obligación <strong>de</strong> comunicar por escrito al<br />
338
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresario, con antelación a la liberación, el<br />
nombre <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>, previa<br />
aceptación expresa <strong>de</strong>l mismo”. Asimismo, el art.<br />
1º <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> convenio dispone que: “El presente<br />
convenio es <strong>de</strong> aplicación en to<strong>do</strong> el territorio <strong>de</strong>l<br />
esta<strong>do</strong> español. No obstante, en aquellas<br />
comunida<strong>de</strong>s autónomas con competencias<br />
exclusivas o competencias plenas transferidas,<br />
podrán negociarse convenios colectivos para su<br />
aplicación en su ámbito territorial. Para ello será<br />
necesario el previo acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> las organizaciones<br />
patronales y sindicales, legitimadas en los<br />
ámbitos <strong>de</strong> negociación, que alcancen la mayoría<br />
<strong>de</strong> su respectiva representatividad. En este<br />
supuesto el convenio <strong>de</strong> ámbito estatal será<br />
<strong>de</strong>recho supletorio dispositivo respecto a las<br />
materias no negociadas en el ámbito<br />
autonómico”. 2.- Senta<strong>do</strong> lo anterior, la sala<br />
estima que no existe vulneración <strong>de</strong>l art. 79<br />
párrafo 1º <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> Empresas<br />
<strong>de</strong> Enseñanza Privada, sostenidas total o<br />
parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos, porque su<br />
párrafo tercero se remite expresamente a la<br />
necesidad <strong>de</strong> pactar con las administraciones<br />
competentes, la liberación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
inclui<strong>do</strong>s en pago <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>, que es el supuesto<br />
aquí contempla<strong>do</strong>; y ello porque las<br />
administraciones son las que han <strong>de</strong> hacer<br />
efectivos los salarios <strong>de</strong> dichos libera<strong>do</strong>s, según<br />
se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l párrafo cuarto <strong>de</strong>l indica<strong>do</strong><br />
precepto. Consecuentemente, el acuer<strong>do</strong><br />
autonómico <strong>de</strong> que se ha hecho mención no<br />
conculca los arts. 68 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y 79 <strong>de</strong>l convenio colectivo<br />
nacional, al ser un “<strong>de</strong>sarrollo” <strong>de</strong> lo previsto en<br />
este último y con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su naturaleza<br />
supletoria; sin que tampoco concurra la supuesta<br />
vulneración <strong>de</strong>l art. 14 <strong>de</strong> la CE y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
fundamental a la libertad sindical consagra<strong>do</strong> en<br />
el art. 28 <strong>de</strong> la norma fundamental, ya que ni el<br />
acuer<strong>do</strong> celebra<strong>do</strong> con la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia se<br />
impugna expresamente (en el acto <strong>de</strong>l juicio se<br />
reiteró su no impugnación), ni <strong>de</strong>l mismo se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> esa hipotética vulneración, pues la<br />
posibilidad <strong>de</strong> acumulación subvencionada en<br />
pago <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> -<strong>de</strong> miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa y <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal- se ha<br />
conveni<strong>do</strong> y estableci<strong>do</strong> en base al criterio <strong>de</strong> la<br />
mayor representatividad obtenida por los distintos<br />
sindicatos en los órganos unitarios <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> estar limitada o<br />
condicionada por consi<strong>de</strong>raciones <strong>de</strong> tipo<br />
presupuestario, lo que aleja toda i<strong>de</strong>a <strong>de</strong><br />
discriminación y lesión <strong>de</strong> la libertad sindical,<br />
dada la distinta situación <strong>de</strong> la CIG en función <strong>de</strong><br />
la menor representatividad por ella obtenida, y <strong>de</strong><br />
la remisión que efectúa el art. 79, párrafo 3º <strong>de</strong>l<br />
convenio colectivo nacional a la necesidad <strong>de</strong><br />
pactar con las Administraciones competentes, la<br />
liberación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res inclui<strong>do</strong>s “en pago<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>”, que es precisamente lo que aquí ha<br />
sucedi<strong>do</strong>. Proce<strong>de</strong>, por tanto <strong>de</strong>sestimar la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo y absolver<br />
libremente <strong>de</strong> la misma a to<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y<br />
pertinente aplicación<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo interpuesta por la<br />
representación <strong>de</strong> la FEDERACIÓN DO<br />
ENSINO DA CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (CIG-ENSINO)<br />
absolvien<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s Consellería <strong>de</strong><br />
Educación e Or<strong>de</strong>nación Universitaria <strong>de</strong> la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, Unión General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res<br />
(FEITE-UXT), Comisiones Obreras (CC.OO.-<br />
Fe<strong>de</strong>ración <strong>do</strong> Ensino), Unión Sindical Obrera<br />
(USO-Fe<strong>de</strong>ración <strong>do</strong> Ensino), Sindicato <strong>de</strong><br />
Ensino Priva<strong>do</strong> <strong>de</strong> Galicia (SEPG), Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong><br />
Sindicatos In<strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong> Enseñanza (FSIE),<br />
Confe<strong>de</strong>ración Española <strong>de</strong> Centros <strong>de</strong> Enseñanza<br />
(CECE), Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Centros EDUCACIÓN E<br />
XESTIÓN DE GALICIA .<br />
S. S.<br />
2906 RECURSO Nº 16/97<br />
INTERPRETACIÓN DE CONVENIO<br />
COLECTIVO SOBRE PROCEDEMENTO DE<br />
COBERTURA DE VACANTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a diecisiete <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 16/97<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n F.B.G. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 5 <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n F.B.G. en reclamación<br />
<strong>de</strong> impugnación cobertura vacante sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> ente público Aeropuertos Españoles y<br />
Navegación Aérea (AENA) y <strong>do</strong>n R.L.G. en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 586/96 sentencia con fecha treinta<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis por<br />
339
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Don F.B.G., mayor <strong>de</strong> edad, con D.N.I...,<br />
viene prestan<strong>do</strong> sus servicios por cuenta <strong>de</strong>l Ente<br />
Público Aeropuertos Españoles y Navegación<br />
Aérea (AENA), en el aeropuerto <strong>de</strong> Vigo, como<br />
bombero en el Servicio <strong>de</strong> Salvamento y<br />
Extinción <strong>de</strong> Incendios.- 2º.- El día 29.02.96<br />
causó baja por jubilación anticipada el jefe <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>tación <strong>de</strong>l S.E.I. <strong>do</strong>n J.I.L., quedan<strong>do</strong> vacante<br />
dicha plaza a partir <strong>de</strong> esa fecha. El día 20.03.96<br />
se convocó reunión <strong>de</strong> empresa con el personal,<br />
sometién<strong>do</strong>se a votación la posibilidad <strong>de</strong> cubrir<br />
la vacante mediante promoción o a través <strong>de</strong><br />
reciclaje. To<strong>do</strong>s los presentes, salvo el actor se<br />
manifestaron conformes con el reciclaje. El día<br />
24.04.96 el comité <strong>de</strong> empresa acordó informar<br />
favorablemente la cobertura <strong>de</strong> la plaza indicada<br />
vacante, mediante reciclaje, en la personal <strong>de</strong><br />
mayor antigüedad en el parque <strong>de</strong> bomberos que<br />
hubiera realiza<strong>do</strong> trabajos <strong>de</strong> superior categoría<br />
como jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación. El día 26 <strong>de</strong> junio se<br />
acordó reciclar a la categoría <strong>de</strong> jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación a<br />
R.L.G.- 3º.- Con fecha 22 <strong>de</strong> mayo el secretario<br />
general <strong>de</strong> la Fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Administración<br />
Pública, remite al Sr. Director <strong>de</strong> Planificación y<br />
Desarrollo <strong>de</strong> Recursos Humanos <strong>de</strong> AENA<br />
escrito en el que muestra su <strong>de</strong>sacuer<strong>do</strong> con el<br />
procedimiento <strong>de</strong> cobertura <strong>de</strong> la plaza a través <strong>de</strong><br />
reciclaje.- 4º.- El Convenio Colectivo <strong>de</strong>l Ente<br />
Público Aeropuertos Españoles y Navegación<br />
Aérea, dispone en le capítulo IV y V, la<br />
organización <strong>de</strong>l trabajo y provisión <strong>de</strong> puestos,<br />
contratación e ingresos. En los artículos 10, 11 y<br />
12 se establece la forma <strong>de</strong> provisión en el<br />
artículo 24 <strong>de</strong>l mismo convenio el sistema <strong>de</strong><br />
reciclaje, dán<strong>do</strong>se aquí por reproduci<strong>do</strong>s tales<br />
artículos, para evitar repeticiones.- 5º.- El actor<br />
ostenta la condición <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical por la<br />
C.I.G..- 6º.- Se formuló reclamación previa<br />
agotán<strong>do</strong>se la vía administrativa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n F.B.G. contra AENA, ENTE<br />
PÚBLICO AEROPUERTOS ESPAÑOLES Y<br />
NAVEGACIÓN AEREA y contra <strong>do</strong>n R.L.G.,<br />
<strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dichos <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte<br />
<strong>de</strong>mandante/<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se<br />
dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia que <strong>de</strong>sestimó su <strong>de</strong>manda solicitan<strong>do</strong> la<br />
revocación <strong>de</strong> la misma y acogimiento <strong>de</strong> sus<br />
pretensiones para lo cual invoca motivos fácticos<br />
y jurídicos, entre los primeros –con amparo en el<br />
art. 191.b) LPL-, solicita: a) que al ordinal<br />
segun<strong>do</strong> se añada la expresión que propone:<br />
“Como consecuencia <strong>de</strong> dicha baja por jubilación<br />
<strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación <strong>de</strong>l SEI, el Director <strong>de</strong>l<br />
Aeropuerto <strong>de</strong> Vigo en la misma fecha <strong>de</strong><br />
29.02.96, envió por FAX a la Dirección <strong>de</strong><br />
Planificación <strong>de</strong> RRHH <strong>de</strong> Aena el mensaje <strong>de</strong><br />
que es indispensable la creación <strong>de</strong> una plaza <strong>de</strong><br />
jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación (nivel 3) cuya cobertura se hará<br />
por promoción intracentro. Plaza cuya creación se<br />
propone por dicha dirección <strong>de</strong> planificación y<br />
RRHH el 04.06.96 y que se autoriza por la DG <strong>de</strong><br />
AENA el 10.06.96”; cita en apoyo <strong>de</strong> tal<br />
pretensión los <strong>do</strong>cumentos obrantes a los folios nº<br />
54 y 55. Proce<strong>de</strong> la adición postulada por cuanto<br />
<strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos que se invocan resulta la<br />
propuesta que se efectúa, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> tenerse en<br />
cuenta que dichos <strong>do</strong>cumentos correspon<strong>de</strong>n a la<br />
co<strong>de</strong>mandada AENA, parte contraria <strong>de</strong>l<br />
proponente, y por tanto exentos <strong>de</strong> toda tacha. En<br />
segun<strong>do</strong> lugar se propone: b) que al ordinal<br />
tercero se adicione la expresión: “Dicho director<br />
le contesto por carta <strong>de</strong> fecha 04.06.96,<br />
informán<strong>do</strong>le que la cobertura <strong>de</strong> la plaza por la<br />
que se interesaba se está realizan<strong>do</strong> en base al<br />
procedimiento estableci<strong>do</strong> en el capítulo V, según<br />
lo dispuesto en el art. 10 II y anexo IV <strong>de</strong>l 1<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> AENA”; cita en apoyo <strong>de</strong><br />
su pretensión los <strong>do</strong>cumentos obrantes a los folios<br />
24, 56 y 57 <strong>de</strong> los autos. Proce<strong>de</strong> la adición<br />
postulada por iguales razones que en el anterior<br />
supuesto.<br />
SEGUNDO.- En se<strong>de</strong> jurídica, al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.c) LPL, <strong>de</strong>nuncia el actor la infracción por no<br />
aplicación <strong>de</strong>l capitulo V Art. 10.II y 21 y anexo<br />
IV <strong>de</strong>l I convenio colectivo <strong>de</strong> AENA, en relación<br />
con los arts. 23, 24 y 25 LET, así como aplicación<br />
in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 24 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> convenio colectivo.<br />
El motivo parte <strong>de</strong>l presupuesto <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r que<br />
la vacante producida por la jubilación <strong>de</strong>l anterior<br />
jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación SEI y que fue amortizada, es la<br />
misma vacante cuya creación se autoriza por la<br />
DG RRHH en marzo 96 para la cual se establece<br />
su cobertura por el cauce ordinario, con lo que se<br />
concluye que se ha segui<strong>do</strong> un procedimiento <strong>de</strong><br />
cobertura (el reciclaje) no permiti<strong>do</strong>; en segun<strong>do</strong><br />
lugar se alega que en to<strong>do</strong> caso no existen los<br />
motivos tecnológicos, organizativos o<br />
productivos que justifiquen el reciclaje,<br />
invocación esta no esgrimida en la <strong>de</strong>manda ni en<br />
el acto <strong>de</strong>l juicio. Efectivamente parece un<br />
contrasenti<strong>do</strong> que se incentive una jubilación<br />
anticipada para amortizar un puesto <strong>de</strong> trabajo y a<br />
continuación se solicite autorización para la<br />
creación <strong>de</strong> ese mismo puesto <strong>de</strong> trabajo, no<br />
obstante tal contrasenti<strong>do</strong> tiene plena cabida<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l marco <strong>de</strong> reestructuración <strong>de</strong> plantillas<br />
en las empresas <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se trata <strong>de</strong> lograr<br />
340
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
esencialmente el consenso y la voluntariedad en<br />
dichas bajas <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que no se produzcan<br />
excesivos traumas, dicho marco es el que se<br />
correspon<strong>de</strong> con la existencia <strong>de</strong> causas<br />
organizativas que exigen la mejor utilización <strong>de</strong><br />
los medios materiales y aplicación <strong>de</strong> los recursos<br />
humanos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la empresa, y viene a echar<br />
por tierra el argumento, invoca<strong>do</strong> ex novo por el<br />
recurrente <strong>de</strong> ausencia <strong>de</strong> dicha motivación<br />
justifica<strong>do</strong>ra, basta un mero examen<br />
complementario <strong>de</strong> las actuaciones para hallar el<br />
“Análisis <strong>de</strong> plantilla <strong>de</strong>l Aeropuerto <strong>de</strong> Vigo” <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1993 <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se observa que en el<br />
grupo <strong>de</strong> operaciones aparece que son precisos<br />
tres jefes <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación, los existentes, mientras que<br />
sobran cinco bomberos (plantilla a la sazón 17 y<br />
plantilla horizonte 12), consecuentemente<br />
concurren en la reorganización pretendida las<br />
circunstancias organizativas que la justifican, lo<br />
que supone rechazar el argumento no sólo por<br />
<strong>de</strong>fecto formal (cuestión nueva) sino también en<br />
cuanto al fon<strong>do</strong>. En segun<strong>do</strong> lugar, si bien es<br />
cierto que por la DG RRHH se autorizó la<br />
creación <strong>de</strong> la plaza <strong>de</strong> jefe <strong>de</strong> <strong>do</strong>tación,<br />
previamente amortizada, para cubrirla por el<br />
sistema ordinario lo cierto es que con<br />
posterioridad también se autorizó a los órganos <strong>de</strong><br />
gestión <strong>de</strong>l Aeropuerto <strong>de</strong> Vigo acudir al sistema<br />
<strong>de</strong> reciclaje, <strong>de</strong>l art. 24 <strong>de</strong>l convenio que excluye<br />
el sistema ordinario, siempre que se cumplan las<br />
exigencias establecidas para su aplicación cuales<br />
son: a) la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> AENA <strong>de</strong> acudir a dicho<br />
sistema por motivos tecnológicos, organizativos o<br />
productivos y autorización laboral; ya se dijo en<br />
el prece<strong>de</strong>nte que efectivamente existen en la<br />
emplea<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandada motivos organizativos<br />
que justifican suficientemente que pueda acudir al<br />
sistema <strong>de</strong> reciclaje y así lo acordó. En cuanto a<br />
la autorización administrativa <strong>de</strong>be tenerse por<br />
innecesaria dada la modificación <strong>de</strong> LET<br />
producida en Ley 11/1994, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> mayo, que ha<br />
da<strong>do</strong> lugar al nuevo texto refundi<strong>do</strong>, junto con<br />
otras modificaciones <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> texto, <strong>de</strong>l ET<br />
aproba<strong>do</strong> por Real Decreto Legislativo 1/1995, <strong>de</strong><br />
24 <strong>de</strong> marzo, que da nuevo conteni<strong>do</strong> al vigente<br />
artículo 41, y ya no se precisa autorización, ni<br />
siquiera mera comunicación administrativa que<br />
ahora ve reducidas sus competencias en esta<br />
materia en la forma prevista legalmente, pudien<strong>do</strong><br />
hacerlo la empresa <strong>de</strong> forma unilateral, o pactada<br />
con la representación social, sin perjuicio <strong>de</strong>l<br />
sometimiento a las formalida<strong>de</strong>s prescritas y que<br />
pue<strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> impugnación individual y<br />
colectiva, ante el or<strong>de</strong>n jurisdiccional social, en la<br />
forma, también, expresamente regulada,<br />
consecuentemente aunque el convenio colectivo<br />
exija dicha autorización tal exigencia ha queda<strong>do</strong><br />
vacía <strong>de</strong> conteni<strong>do</strong>, en igual senti<strong>do</strong> se pronuncia<br />
la STSJ <strong>de</strong> Cantabria <strong>de</strong> 29.03.99. En segun<strong>do</strong><br />
lugar, b) el precepto exige el informe previo <strong>de</strong><br />
las secciones sindicales así como informe<br />
favorable <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> centro o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
personal, habién<strong>do</strong>se produci<strong>do</strong> ambos informes<br />
favorablemente para acudir al sistema <strong>de</strong><br />
reciclaje, con proscripción <strong>de</strong>l sistema ordinario<br />
<strong>de</strong> cobertura, consecuentemente no se produce<br />
infracción alguna <strong>de</strong>l art. 10 y concordantes <strong>de</strong>l<br />
convenio por inaplicación ya que la inaplicación<br />
<strong>de</strong> dicha normativa viene prevista en el propio<br />
convenio colectivo, cuan<strong>do</strong> se acu<strong>de</strong> al sistema<br />
excepcional que él mismo regula,<br />
consecuentemente no incurre la resolución<br />
recurrida en los <strong>de</strong>fectos imputa<strong>do</strong>s procedien<strong>do</strong><br />
su confirmación previa <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso<br />
plantea<strong>do</strong>. Por to<strong>do</strong> lo expuesto, vistos los<br />
preceptos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y pertinente<br />
aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por F.B.G. contra la sentencia dictada<br />
el 30.10.96 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 5 <strong>de</strong><br />
Vigo en autos nº 586/96 segui<strong>do</strong>s a su instancia<br />
contra ENTE PÚBLICO AEROPUERTOS<br />
ESPAÑOLES Y NAVEGACIÓN AEREA<br />
(AENA) Y CONTRA R.L.G., resolución que se<br />
mantiene en su integridad.<br />
S. S.<br />
2907 RECURSO Nº 144/97<br />
CONCORRENCIA DO REQUISITO DA<br />
CARENCIA, A EFECTOS DO DEVENGO DE<br />
PENSIÓNS DE VIUVEZ E ORFANDADE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a diecisiete <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 144/97<br />
interpuesto por I.N.S.S. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.C.B.B. en<br />
reclamación <strong>de</strong> viu<strong>de</strong>dad y orfandad sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
341
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Social en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 116/96<br />
sentencia con fecha veintinueve <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y seis por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó parcialmente la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la actora, nacida el día cuatro<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos cincuenta y uno,<br />
solicitó, en fecha trece <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y cinco, el reconocimiento y<br />
pago <strong>de</strong> la pensión <strong>de</strong> viu<strong>de</strong>dad y la <strong>de</strong> orfandad<br />
<strong>de</strong> su hija M.R.B., nacida el catorce <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> mil novecientos ochenta y uno, por el<br />
fallecimiento <strong>de</strong> su esposo <strong>do</strong>n M. R.B., acaeci<strong>do</strong><br />
el día <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y cinco, con el que había contraí<strong>do</strong> matrimonio en<br />
fecha cuatro <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y seis.- SEGUNDO.- Que por<br />
resoluciones <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong>l<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> La<br />
Coruña, <strong>de</strong> fecha veintinueve <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y cinco, se <strong>de</strong>negaron a<br />
la actora las prestaciones solicitadas por no<br />
acreditar el causante un perío<strong>do</strong> mínimo <strong>de</strong><br />
cotización <strong>de</strong> quinientos días en los cinco años<br />
inmediatamente anteriores a la fecha <strong>de</strong>l hecho<br />
causante.- TERCERO.- Que el causante acredita<br />
cuatro mil seiscientos treinta y nueve días<br />
cotiza<strong>do</strong>s al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, en los siguientes perío<strong>do</strong>s: <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el treinta<br />
<strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos setenta y tres hasta el<br />
ocho <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y<br />
tres, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintinueve <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y tres hasta el veintitrés <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y tres, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
veinte <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y<br />
tres hasta el veintitrés <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y cuatro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el tres <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> mil novecientos setenta y cuatro hasta el<br />
veintiocho <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos setenta<br />
y cinco, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el tres <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y cinco hasta el diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y cinco, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el catorce <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> mil novecientos setenta y cinco hasta el<br />
once <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos setenta y<br />
cinco, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el diecinueve <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y cinco hasta el seis <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y cinco,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el dieciséis <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y cinco hasta el veintiséis <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y cinco,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el dieciséis <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y seis hasta el <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintisiete <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> mil novecientos setenta y seis hasta el<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos setenta y seis,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos setenta<br />
y seis hasta el cinco <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintinueve <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y seis hasta el veintiséis <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos setenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
veinticuatro <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y seis hasta el ocho <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintiuno <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete hasta el<br />
seis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veinticinco <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y siete hasta el diecisiete <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el seis <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete hasta el seis <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
veintidós <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos setenta y<br />
siete hasta el <strong>do</strong>s <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el ocho <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y siete hasta el cinco <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cuatro <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
setenta y ocho hasta el once <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veinte <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos setenta y ocho hasta el<br />
diecinueve <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos setenta<br />
y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el uno <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y ocho hasta el trece <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y ocho,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos setenta<br />
y nueve hasta el tres <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el trece <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y nueve<br />
hasta el treinta y uno <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el nueve <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y siete<br />
hasta el treinta y uno <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos setenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el uno <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos setenta y nueve<br />
hasta el diecinueve <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veinte <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta hasta el cinco <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y uno, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el nueve <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y uno hasta el<br />
cuatro <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
uno, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el diecinueve <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y uno hasta el veinticuatro<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y <strong>do</strong>s, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el veintitrés <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta<br />
y <strong>do</strong>s hasta el veinticuatro <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y tres, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siete <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> mil novecientos ochenta y seis hasta el uno <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
cinco <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
seis, hasta el veintiséis <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cinco <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y seis<br />
hasta el <strong>do</strong>s <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y seis, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cinco <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y siete hasta el treinta y uno<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y siete,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintinueve <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y siete hasta el veintiocho <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
mil novecientos ochenta y siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el uno <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y siete hasta<br />
el veinte <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
342
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
siete, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintiocho <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y ocho hasta el diecinueve<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y ocho,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veinte <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y ocho hasta el veinticinco <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
mil novecientos ochenta y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
veintiséis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
ocho hasta el veintiséis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el tres <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y ocho hasta el<br />
tres <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y ocho,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siete <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos ochenta<br />
y ocho hasta el veintisiete <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cuatro <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y ocho hasta el<br />
catorce <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta<br />
y ocho, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el diez <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y nueve hasta el veintiuno <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
mil novecientos ochenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el quince<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y nueve<br />
hasta el diecinueve <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> mil novecientos ochenta y nueve hasta el<br />
nueve <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintiuno <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y nueve hasta el veintidós <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el veinticuatro <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y nueve hasta el dieciséis <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
mil novecientos ochenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el catorce<br />
<strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y<br />
nueve hasta el seis <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
ochenta y nueve, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el ocho <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa hasta el ocho <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el trece <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa hasta el veinticinco<br />
<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
veintiuno <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa hasta el tres <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el veintidós <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y uno hasta el<br />
veinticuatro <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y uno, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el tres <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y <strong>do</strong>s hasta el tres <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y <strong>do</strong>s, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el trece <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y <strong>do</strong>s hasta el<br />
ocho <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
<strong>do</strong>s, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el nueve <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y <strong>do</strong>s hasta el trece <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y tres, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el quince <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
tres hasta el treinta <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y tres, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el dieciséis <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y tres hasta el diez <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y tres,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siete <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y cuatro hasta el ocho <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y cuatro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el once <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y cuatro hasta el veinticinco<br />
<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y cuatro,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el diecisiete <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y cuatro hasta el veintitrés<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
cuatro, y mil ciento ochenta y seis días cotiza<strong>do</strong>s<br />
al Régimen Especial <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res Autónomos<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social, en el perío<strong>do</strong><br />
comprendi<strong>do</strong> entre el uno <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y cuatro y el treinta <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> mil novecientos ochenta y siete; estuvo<br />
inscrito como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo en la<br />
oficina <strong>de</strong> Vigo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cuatro <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y ocho hasta el veintitrés <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y cuatro,<br />
fecha en la que causó baja por no renovación y<br />
nuevamente inscrito como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el dieciocho <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y cinco hasta el dieciocho <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y cinco, en que causó<br />
baja por falta <strong>de</strong> renovación.- CUARTO.- Que el<br />
causante era alcohólico crónico, habien<strong>do</strong> esta<strong>do</strong><br />
someti<strong>do</strong> a tratamiento <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el treinta y uno <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y cinco hasta el<br />
seis <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y cinco<br />
y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el uno al treinta <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos ochenta y seis, recomendán<strong>do</strong>se en<br />
esta última fecha ingreso hospitalario por se<br />
difícil el tratamiento ambulatorio, sin que el<br />
causante accediera al ingreso hospitalario,<br />
dictán<strong>do</strong>se sentencia en fecha veintiuno <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y siete por<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> primera instancia <strong>de</strong> esta ciudad por<br />
la que <strong>de</strong>cretaba la separación <strong>de</strong> los cónyuges<br />
sobre la base <strong>de</strong> malos tratos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia alcohólica <strong>de</strong>l causante.- QUINTO.-<br />
Que la base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l causante es <strong>de</strong> treinta<br />
y seis mil seiscientas cincuenta y ocho pesetas<br />
(36.658 pts).- SEXTO.- Que la actora formuló las<br />
preceptivas reclamaciones previas en fecha tres<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimadas por resoluciones <strong>de</strong> fecha<br />
veintiséis <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
seis”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por <strong>do</strong>ña M.C.B.B., en su<br />
propio nombre y en el <strong>de</strong> su hija menor <strong>de</strong> edad<br />
<strong>do</strong>ña M.R.B., contra el Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la actora y su hija a percibir las<br />
correspondientes pensiones <strong>de</strong> viu<strong>de</strong>dad y<br />
orfandad, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la entidad <strong>de</strong>mandada a<br />
estar y pasar por esta <strong>de</strong>claración y a abonarles<br />
las correspondientes prestaciones, en cuantía <strong>de</strong>l<br />
45% y el 20%, respectivamente, <strong>de</strong> una base<br />
regula<strong>do</strong>ra mensual <strong>de</strong> treinta y seis mil<br />
seiscientas cincuenta y ocho (36.658 pts), con las<br />
revalorizaciones, mejoras y complementos hasta<br />
el mínimo que legalmente procedan, y con efectos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día trece <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y cinco, y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada, en cuanto a la diferencia base<br />
343
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
regula<strong>do</strong>ra reclamada, <strong>de</strong>bía <strong>de</strong> absolver y<br />
absolvía a la entidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
pedimento”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada no<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
estiman<strong>do</strong> parcialmente la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claró el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la actora y su hija a percibir las<br />
correspondientes pensiones <strong>de</strong> viu<strong>de</strong>dad y<br />
orfandad, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la entidad gestora<br />
<strong>de</strong>mandada a abonarle las prestaciones en cuantía<br />
<strong>de</strong>l 45% y el 20%, respectivamente, <strong>de</strong> una base<br />
regula<strong>do</strong>ra mensual <strong>de</strong> 36.658 pts. con la<br />
regularizaciones, mejoras y complementos hasta<br />
el mínimo que legalmente procedan, y con efectos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 13 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1995; <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>manda en cuanto a la diferente base<br />
regula<strong>do</strong>ra reclamada, absolvien<strong>do</strong> a la entidad<br />
gestora <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la citada pretensión; se<br />
interpone por el Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social recurso <strong>de</strong> suplicación, y sin<br />
cuestionar los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s,<br />
<strong>de</strong>nuncia en un único motivo -sobre examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia recurridainfracción<br />
por interpretación errónea <strong>de</strong>l art. 172<br />
en relación con el art. 124 <strong>de</strong> la L.G.S.S.;<br />
alegan<strong>do</strong> fundamentalmente que no era aplicable<br />
la <strong>do</strong>ctrina espiritualista y flexible que se tuvo en<br />
cuenta por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, por estimar<br />
que el causante se <strong>de</strong>svinculó voluntariamente <strong>de</strong>l<br />
merca<strong>do</strong> laboral, en numerosas ocasiones y no<br />
estaba acreditada ni la evolución ni la intensidad<br />
<strong>de</strong> sus <strong>do</strong>lencias que le aquejaron hasta su<br />
fallecimiento en 1995, sin que quepa consi<strong>de</strong>rarlo<br />
como impedi<strong>do</strong> para el acceso a la respectiva<br />
oficina publica como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo,<br />
hasta el punto <strong>de</strong> justificar la interpretación<br />
flexible <strong>de</strong> la exigencia <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> carencia.<br />
Censura jurídica que no pue<strong>de</strong> merecer favorable<br />
acogida, pues, si bien y <strong>de</strong> conformidad con los<br />
arts. que se dicen infringi<strong>do</strong>s, para causar <strong>de</strong>recho<br />
a las prestaciones por muerte y supervivencia, las<br />
personas genera<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> las mismas <strong>de</strong>berán estar<br />
en alta o en situación asimilada a la <strong>de</strong> alta, o ser<br />
inváli<strong>do</strong>s provisionales o perceptores <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente y jubilación, en su modalidad<br />
contributiva, así como reunir el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
cotización exigi<strong>do</strong> legal y reglamentariamente,<br />
esto es un mínimo <strong>de</strong> 500 días <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l los 5<br />
años anteriores al fallecimiento; (hecho causante),<br />
sien<strong>do</strong> jurispru<strong>de</strong>ncia reiterada <strong>de</strong>l T.S. sentencia,<br />
entre otras, <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> julio 88, así como <strong>do</strong>ctrina<br />
<strong>de</strong> suplicación, (sentencias entre otras <strong>de</strong> esta<br />
sala, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> febrero y 4 <strong>de</strong> diciembre 91 y <strong>de</strong> 5<br />
<strong>de</strong> marzo 92), si bien el art. 94.1 -hoy 124- <strong>de</strong> la<br />
LGSS viene exigien<strong>do</strong> para percibir prestaciones<br />
por muerte y supervivencia la condición <strong>de</strong><br />
hallarse en alta en la seguridad social o en<br />
situación asimilada al alta al sobrevenir dicha<br />
contingencia, la jurispru<strong>de</strong>ncia, viene<br />
interpretan<strong>do</strong> con carácter humanitario tal<br />
extremo señalan<strong>do</strong> al efecto “que dicho requisito<br />
no <strong>de</strong>be ser exigi<strong>do</strong> con rigor formalista sino<br />
atendien<strong>do</strong> a las circunstancias concurrentes en<br />
cada caso concreto y si el trabaja<strong>do</strong>r ha esta<strong>do</strong><br />
afilia<strong>do</strong> y en alta con regularidad durante el<br />
tiempo <strong>de</strong> trabajo activo, no pue<strong>de</strong> negársele la<br />
condición <strong>de</strong> mutualista aun cuan<strong>do</strong> se halle <strong>de</strong><br />
baja al solicitar la prestación”; “la flexibilización<br />
<strong>de</strong>l requisito aludi<strong>do</strong> sólo opera cuan<strong>do</strong> existe una<br />
dilatada vida laboral y concurren unas<br />
circunstancias especiales que explican la falta <strong>de</strong><br />
alta (S. esta Sala 5 marzo 92)”; a la vista <strong>de</strong> los<br />
hechos que se <strong>de</strong>claran proba<strong>do</strong>s, estan<strong>do</strong><br />
acredita<strong>do</strong>, que el causante aparte <strong>de</strong> una dilatada<br />
vida laboral en que permaneció afilia<strong>do</strong> a la<br />
seguridad social, acreditan<strong>do</strong> cotizaciones en el<br />
Régimen General <strong>de</strong> 4.639 días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 30 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1973 hasta el 23 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1994 y<br />
en el Régimen Especial <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res<br />
Autónomos 1.186 días en el perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong><br />
entre el 1 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1984 y el 30 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1987, ha esta<strong>do</strong> inscrito como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong><br />
empleo en la oficina <strong>de</strong> Vigo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 4 <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1988 hasta el 23 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1994, fecha<br />
en la que causó baja por no renovación y<br />
nuevamente inscrito como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1995 hasta el 18 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> ese año, en que causó nuevamente baja<br />
por falta <strong>de</strong> renovación, así como que era<br />
alcohólico crónico <strong>de</strong>s<strong>de</strong> al menos el año 1985<br />
habien<strong>do</strong> esta<strong>do</strong> someti<strong>do</strong> a tratamiento que<br />
aban<strong>do</strong>nó, con una conducta agresiva hacia su<br />
esposa, que motivó que la misma presentara<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> separación, que fue <strong>de</strong>cretada por<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> 1ª Instancia <strong>de</strong> la ciudad<br />
<strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong>l 87, y<br />
que los paréntesis en que no estuvo inscrito como<br />
<strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo, fueron muy breves; esta<br />
sala entien<strong>de</strong> que el caso contempla<strong>do</strong> en autos<br />
encaja en el marco <strong>de</strong> esa <strong>do</strong>ctrina excepcional y<br />
humanitaria, pues las inci<strong>de</strong>ncias que se producen<br />
en la última fase <strong>de</strong> su vida laboral, con grave<br />
disminución <strong>de</strong> sus faculta<strong>de</strong>s volativas e<br />
intelectuales y genera<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> una situación<br />
fáctica <strong>de</strong> incapacidad fueron <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> su<br />
no renovación <strong>de</strong> su situación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo, por<br />
lo que <strong>de</strong> conformidad con reiterada <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong><br />
esta sala, estos paréntesis no pue<strong>de</strong>n ser toma<strong>do</strong>s<br />
en consi<strong>de</strong>ración como roturas <strong>de</strong> la situación<br />
asimilada a la <strong>de</strong> alta y <strong>de</strong>ben consi<strong>de</strong>rarse como<br />
paréntesis no computables a efectos <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> carencia; por lo que suman<strong>do</strong> a los 311 días<br />
cotiza<strong>do</strong>s en los 5 años inmediatamente anteriores<br />
a la fecha <strong>de</strong>l hecho causante (fallecimiento <strong>de</strong>l<br />
esposo <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1995) los perío<strong>do</strong>s<br />
344
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cotiza<strong>do</strong>s con anterioridad, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong><br />
inscripción como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo (4 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1988), el causante acredita con creces el<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> 500 días cotiza<strong>do</strong>s exigi<strong>do</strong> para lucrar<br />
las prestaciones por muerte y supervivencia. En<br />
base a lo que, al ser conforme a <strong>de</strong>recho la<br />
resolución recurrida, proce<strong>de</strong>, en consecuencia,<br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar íntegramente el<br />
fallo combati<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. 1 <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela, <strong>de</strong><br />
fecha veintinueve <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y seis, dictada en autos segui<strong>do</strong>s a<br />
instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña M.C.B.B. contra Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social sobre viu<strong>de</strong>dad y<br />
orfandad, <strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos<br />
íntegramente la resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2908 RECURSO Nº 581/2000<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL CONSISTENTE EN<br />
REALIZAR TRABALLOS INCOMPATIBLES<br />
COA SITUACIÓN DE INCAPACIDADE<br />
TEMPORAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a diecisiete <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 581/2000<br />
interpuesto por “M.G.A.T.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. Uno <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña J.J.B.B. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“M.G.A.T.”, en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 815/99<br />
sentencia con fecha catorce <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la actora, <strong>do</strong>ña J.J.B.B., presta<br />
servicios para la “M.G.A.T.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 22.09.97,<br />
con la categoría profesional <strong>de</strong> “Médico” y<br />
percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong> 488.696<br />
pesetas con prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias.<br />
SEGUNDO.- Que en fecha 9 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 la actora fue <strong>de</strong>spedida <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo en virtud <strong>de</strong> carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en la que se<br />
alega como causa <strong>de</strong>l mismo la realización <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s profesionales incompatibles con la<br />
situación <strong>de</strong> baja laboral, que incardina su<br />
conducta <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l art. 54(2) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res “transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual”, (carta que fue recibida por la actora<br />
el 13.09.99, la cual obra unida a las actuaciones y<br />
cuyo conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> da por reproduci<strong>do</strong>).<br />
TERCERO.- Que la actora en fecha 11 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999 causó baja por Incapacidad Temporal<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> enfermedad común con el diagnóstico<br />
<strong>de</strong> “Hernia Discal con esfuerzo”, sien<strong>do</strong> dada <strong>de</strong><br />
alta médica el 04.11.99. CUARTO.- Que en fecha<br />
10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 la actora recibió<br />
comunicación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada por la que se<br />
procedía a suspen<strong>de</strong>r el pago <strong>de</strong> la prestación<br />
económica <strong>de</strong> Incapacidad Temporal alegan<strong>do</strong> la<br />
realización <strong>de</strong> trabajos por cuenta propia.<br />
QUINTO.- Que en fecha 12.08.99 la actora<br />
atendió en su consulta privada sita en la C/… <strong>de</strong><br />
esta ciudad a <strong>do</strong>ña M.S., quien acudió a su<br />
consulta a fin <strong>de</strong> interesarse por una operación <strong>de</strong><br />
cirugía plástica en los lóbulos auriculares, lo que<br />
se efectuó el 13.08.99 a las 17:30 horas acudien<strong>do</strong><br />
a<strong>de</strong>más a dicha consulta los días 23.08.99 y<br />
26.08.99, a fin <strong>de</strong> extraer los puntos <strong>de</strong> sutura,<br />
anteriores y posteriores. SEXTO.- Que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
11.08.99 al 04.11.99 la actora prestó un total <strong>de</strong><br />
dieciocho actos médicos <strong>de</strong> los cuales trece<br />
correspon<strong>de</strong>n a consultas y cinco a intervenciones<br />
con beneficiarios <strong>de</strong> A<strong>de</strong>slas, sien<strong>do</strong> dichas<br />
pacientes atendidas por la Dra. V.B., según<br />
comunicó dicha Doctora al Igualatorio (IMEDIC)<br />
en fecha 15.11.99. SÉPTIMO.- Que el esta<strong>do</strong><br />
patológico <strong>de</strong> la actora según la RMN efectuada<br />
por los servicios médicos <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
con fecha 11.08.99 consiste en: Protusión global<br />
<strong>de</strong>l Disco L4-L5 con impronta sobre saco dural y<br />
también un quiste <strong>de</strong> Tarlov en primera raíz sacra.<br />
Tales <strong>do</strong>lencias se intensifican al estar sentada o<br />
<strong>de</strong> pie parada, toleran<strong>do</strong> caminar cierto tiempo.<br />
OCTAVO.- Que se ha celebra<strong>do</strong> “sin avenencia”<br />
acto <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC. NOVENO.-<br />
Que la actora no ha ostenta<strong>do</strong> durante el último<br />
año la cualidad <strong>de</strong> representante legal <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res”.<br />
345
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>ña J.J.B.B., con la “M.G.A.T.”, <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la “improce<strong>de</strong>ncia” <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha <strong>de</strong>mandada a que,<br />
en el plazo <strong>de</strong> cinco días, opte por la readmisión<br />
<strong>de</strong> la actora en su puesto <strong>de</strong> trabajo o le abone la<br />
suma <strong>de</strong> 1.417.230 pesetas, más los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> la presente resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre “M.G.A.T.” en solicitud <strong>de</strong><br />
que con revocación <strong>de</strong> la Sentencia <strong>de</strong> Instancia,<br />
se <strong>de</strong>sestime la <strong>de</strong>manda “<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora2, a cuyo efecto y al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) y c) LPL interesa la<br />
revisión <strong>de</strong> los H.P. (motivos 1º a 5º) y <strong>de</strong>nuncia<br />
(motivo 6º) que se ha infringi<strong>do</strong> el art. 54.2.d) en<br />
relación con el art. 55.4, ambos <strong>de</strong>l E.T., y con las<br />
Sentencias <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> 11.02.99,<br />
20.09.93 y 27.01.93, <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong> Cataluña <strong>de</strong><br />
07.11.98, 09.07.98 y 13.01.95, y <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong><br />
Gran Canaria <strong>de</strong> 21.07.98.<br />
SEGUNDO.- No pue<strong>de</strong> admitirse la alteración <strong>de</strong>l<br />
or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> los H.D.P. <strong>de</strong> la Sentencia dictada en la<br />
Instancia que preten<strong>de</strong> la recurrente “con carácter<br />
previo al <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong> recurso...”,<br />
da<strong>do</strong> que ello no constituye un motivo <strong>de</strong> recurso<br />
ampara<strong>do</strong> por el art. 191 LPL y sí <strong>de</strong>sconoce las<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Instancia al efecto.<br />
TERCERO.- Se interesa (motivo 1º <strong>de</strong>l recurso)<br />
la adición al H.P. 7º <strong>de</strong> lo siguiente: “Que el<br />
esta<strong>do</strong> patológico <strong>de</strong> la actora según la RMN<br />
efectuada por los servicios médicos <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social con fecha 11.08.99 consistente<br />
en: Protusión global <strong>de</strong>l Disco L4-L5 con<br />
impronta sobre saco dural y también un quiste <strong>de</strong><br />
Tarlov en primera raíz sacra. Tales <strong>do</strong>lencias se<br />
intensifican al estar sentada o <strong>de</strong> pie parada,<br />
toleran<strong>do</strong> caminar cierto tiempo.<br />
El día 10 <strong>de</strong> agosto la actora presentaba un cuadro<br />
<strong>de</strong> lumbociatalgia bilateral intensa y continua que<br />
no remitía al tratamiento conserva<strong>do</strong>r y se le<br />
asociaban parestesias. Se <strong>de</strong>tectó una contractura<br />
muscular paravertebral <strong>do</strong>rsolumbar, que limitaba<br />
los movimientos <strong>de</strong>l tronco y hace <strong>do</strong>lorosos los<br />
mismos.<br />
La prescripción médica fue que la paciente<br />
guardara reposo aproxima<strong>do</strong> <strong>de</strong> un mes, ya que<br />
con el reposo en cama remiten gran parte <strong>de</strong> las<br />
molestias”.<br />
Al efecto invoca la parte la <strong>do</strong>cumental obrante a<br />
los folios 33, 99 y 106. Y a la vista <strong>de</strong> dicha<br />
prueba, la revisión proce<strong>de</strong> en la forma y por las<br />
consi<strong>de</strong>raciones siguientes:<br />
A) El párrafo inicial <strong>de</strong> la revisión que se propone<br />
coinci<strong>de</strong> con el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l H.D.P. 7º, por lo<br />
que éste se mantiene en sus propios términos.<br />
B) El párrafo segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l indica<strong>do</strong> texto, relativo<br />
al cuadro que presentaba la actora a 10 <strong>de</strong> agosto,<br />
lo refleja el informe <strong>de</strong> alta <strong>de</strong>l Servicio <strong>de</strong><br />
Neurología <strong>de</strong>l “J.C.” obrante al folio 33 (o 99,<br />
pues son el mismo informe). Y en él se recoge el<br />
cuadro propuesto, que como tal proce<strong>de</strong><br />
incorporar al H.P. 7º.<br />
C) Respecto <strong>de</strong>l último párrafo <strong>de</strong> la revisión<br />
pretendida, como tal no cabe <strong>de</strong>clararlo proba<strong>do</strong><br />
sino que ha <strong>de</strong> estarse a la prescripción médica<br />
que aparece en el informe <strong>de</strong> alta antedicho, que<br />
<strong>de</strong>splaza en su aptitud y fiabilidad probatoria al<br />
también invoca<strong>do</strong> informe <strong>de</strong>l folio 106 (no<br />
oficial y sin la fiabilidad precisa en las formas <strong>de</strong><br />
su emisión). Y lo que al efecto se contiene en el<br />
dicho informe es que “con el reposo en cama<br />
remiten gran parte <strong>de</strong> las molestias que solamente<br />
se presentan al hacer giros o movimientos en la<br />
misma” y que “viene siguien<strong>do</strong> tratamiento<br />
conserva<strong>do</strong>r con medicación y ortesis lumbosacra<br />
para inmovilización y <strong>de</strong>scarga”. Por tanto, esto<br />
es lo que proce<strong>de</strong> incorporar al conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l H.P.<br />
7º; por ser lo que resulta <strong>de</strong> la prueba que, <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> la invocada, permite legalmente su revisión.<br />
CUARTO.- En su motivo 2º, el recurso interesa<br />
se adiciones como nuevo H.P. lo siguiente:<br />
“Según se recoge en el libro <strong>de</strong> citas <strong>de</strong> pacientes<br />
<strong>de</strong> la consulta particular aportadas por la actora a<br />
los autos el día 23 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, en el<br />
perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre el 11 <strong>de</strong> agosto y el 9<br />
<strong>de</strong> septiembre, se recibió en su consulta a un total<br />
<strong>de</strong> 31 pacientes.<br />
En el perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre el 11 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999 y el 5 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 la Sra. B.<br />
prestó para IMEDIC 18 actos médicos, trece <strong>de</strong><br />
los cuales correspondieron a consultas y 5 a<br />
intervenciones. Conforme recoge el libro <strong>de</strong> citas<br />
<strong>de</strong> pacientes <strong>de</strong> la consulta particular <strong>de</strong> la Sra.<br />
B., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 11 <strong>de</strong> agosto hasta el 5 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1999 recibió al menos a 59 pacientes”.<br />
La prueba que se invoca para tal revisión es la<br />
<strong>do</strong>cumental obrante a los folios 31 y 34 a 57. A la<br />
vista <strong>de</strong> ella y por las siguientes consi<strong>de</strong>raciones,<br />
346
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
proce<strong>de</strong> la admisión parcial <strong>de</strong> la revisión<br />
propuesta:<br />
A) El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l párrafo 1º <strong>de</strong>l texto revisor no<br />
pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>clararse proba<strong>do</strong> en los términos que se<br />
pi<strong>de</strong>n, puesto que su fundamento probatorio está<br />
constitui<strong>do</strong> por el “libro <strong>de</strong> citas <strong>de</strong> pacientes”<br />
aporta<strong>do</strong> a los autos por la propia actora a<br />
solicitud <strong>de</strong> la contraparte (folio 35); y lo que<br />
justifica fehacientemente esta <strong>do</strong>cumental es que<br />
en el perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre el 11/8 y el<br />
09.09.99 estaban cita<strong>do</strong>s en la consulta particular<br />
<strong>de</strong> la actora un total <strong>de</strong> 31 pacientes, cuya<br />
consulta no aparece cancelada; cosa distinta <strong>de</strong><br />
que la actora los atendiese personal y<br />
efectivamente, máxime cuan<strong>do</strong> consta <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
proba<strong>do</strong> (H.P. 6º) que los pacientes <strong>de</strong> A<strong>de</strong>slas-<br />
IMEDIC fueron atendi<strong>do</strong>s por la Dra. V.B.<br />
B) De lo conteni<strong>do</strong> en el párrafo 2º <strong>de</strong> la revisión<br />
propuesta no cabe <strong>de</strong>clarar lo relativo a los<br />
pacientes <strong>de</strong> IMEDIC entre el 11/8 y el 05.11.99,<br />
pues al respecto ya <strong>de</strong>clara lo oportuno la<br />
Sentencia <strong>de</strong> Instancia en el H.P. 6º, extrayen<strong>do</strong> la<br />
Juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> Instancia el hecho <strong>de</strong> que los<br />
pacientes los atendió la Dra. V.B. <strong>de</strong> prueba cierta<br />
(folio 117 en especial). En lo relativo, por último,<br />
a que conforme al “libro <strong>de</strong> citas <strong>de</strong> pacientes <strong>de</strong><br />
la consulta...”, cabe <strong>de</strong>clarar probada la citación a<br />
consulta <strong>de</strong> tales pacientes, que en aquel constan,<br />
en el indica<strong>do</strong> perío<strong>do</strong> en los mismos términos<br />
que anteriormente se dijeron, puntualizan<strong>do</strong> que<br />
en ellos se incluyen los 18 pacientes <strong>de</strong> IMEDIC<br />
(como se reconoce en el motivo).<br />
Así pues, con el conteni<strong>do</strong> dicho se adiciona a los<br />
<strong>de</strong> la Sentencia <strong>de</strong> Instancia un nuevo H.P., que se<br />
i<strong>de</strong>ntificará como H.P. 8º, posponien<strong>do</strong> el número<br />
<strong>de</strong>l 8º y 9º que figuran en aquélla.<br />
QUINTO.- Invocan<strong>do</strong> la <strong>do</strong>cumental obrante a<br />
los folios 46, 52, 160 a 166, 231 y 232, pi<strong>de</strong> la<br />
parte (motivo <strong>de</strong> recurso 3º) se adiciones como<br />
nuevo H.P. lo siguiente: “III. En el libro <strong>de</strong> citas<br />
obrante en los autos no se recoge la consulta <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>ña M.S. <strong>de</strong>l día 12 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 ni la <strong>de</strong>l<br />
23 <strong>de</strong> septiembre. To<strong>do</strong>s los días que acudió a<br />
consulta la Sra. S. se encontraba pasan<strong>do</strong> la<br />
misma exclusivamente la Dra. B. La Sra. S.<br />
coincidió en la Sala <strong>de</strong> espera los días 23 y 26 <strong>de</strong><br />
agosto con otra pacientes, entran<strong>do</strong> a consulta el<br />
día 26 con mas <strong>de</strong> una hora <strong>de</strong> retraso”. Proce<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>clarar como proba<strong>do</strong>, incorporán<strong>do</strong>lo al<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l nuevo H.P. introduci<strong>do</strong> a través <strong>de</strong>l<br />
motivo <strong>de</strong> recurso 2º, que efectivamente en el<br />
libro aporta<strong>do</strong> al proceso por la actora como<br />
“libro <strong>de</strong> citas <strong>de</strong> pacientes” (F. 35. y S.S.) no<br />
aparece la indicada consulta <strong>de</strong> la Sra. S. en<br />
agosto y septiembre, pues así se constata <strong>de</strong> esta<br />
<strong>do</strong>cumental, sien<strong>do</strong> tal consignación precisa al no<br />
concluirse así caso <strong>de</strong> no hacerse la indicación<br />
expresa que se interesa. El resto <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
nuevo H.P. que se propone no se admite: A) El<br />
párrafo 2º <strong>de</strong>l texto revisor (to<strong>do</strong>s los días <strong>de</strong><br />
consulta <strong>de</strong> la Sra. S. pasó la misma la Sra. B.),<br />
pues en el H.P. 5º se <strong>de</strong>clara que la actora atendió<br />
en su consulta a M.S. en concretos días <strong>de</strong> agosto;<br />
asimismo, el fundamento probatorio invoca<strong>do</strong> al<br />
efecto, como ahora se dirá, no es oportuno en<br />
términos <strong>de</strong>l art. 191.b) LPL y B) El párrafo 3º <strong>de</strong><br />
la revisión tampoco pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>clararse proba<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que tiene apoyo en el<br />
informe <strong>de</strong> <strong>de</strong>tectives <strong>de</strong> los folios 160 a 166 y<br />
232. Mencionada prueba no constituye (S.T.S. <strong>de</strong><br />
06.11.90) “modalidad fedataria alguna susceptible<br />
<strong>de</strong> conformar una prueba <strong>do</strong>cumental con garantía<br />
pública”, subyacien<strong>do</strong> en ella una testifical, <strong>de</strong> tal<br />
manera que su informe (S.T.S. <strong>de</strong> 24.02.92)<br />
carece <strong>de</strong> eficacia revisoria como <strong>do</strong>cumento. En<br />
<strong>de</strong>finitiva, el “informe <strong>de</strong> observaciones” alega<strong>do</strong><br />
en el motivo no autoriza la revisión <strong>de</strong> los H.P.<br />
vía art. 191.b) LPL.<br />
SEXTO.- Con invocación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumental <strong>de</strong> los<br />
folios 67, 69, 218, 219 y 223 solicita la recurrente<br />
(motivo <strong>de</strong> recurso 4º) se adiciones el siguiente<br />
nuevo H.P.: “Con fecha 2 <strong>de</strong> septiembre la<br />
empresa, <strong>de</strong> conformidad con lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> aplicación, se dio trasla<strong>do</strong> a<br />
la Sra. B. <strong>de</strong> los hechos que se le imputaban, para<br />
que en el plazo <strong>de</strong> cuatro días realizara las<br />
manifestaciones que tuviera por oportunas.<br />
El 6 <strong>de</strong> septiembre la actora remitió a la empresa<br />
escrito en el cual manifestaba que su consulta<br />
privada era atendida mayoritariamente por su<br />
ayudante quirúrgico, médico especialista en<br />
cirugía plástica, excepto algún caso puntual, cuya<br />
leve patología no requirió más <strong>de</strong> 20 minutos <strong>de</strong><br />
su atención y que había si<strong>do</strong> cita<strong>do</strong> previamente<br />
como urgente según el paciente”.<br />
La adición proce<strong>de</strong> en los términos pedi<strong>do</strong>s,<br />
puesto que la <strong>do</strong>cumental invocada, oportuna para<br />
revisar acreditan<strong>do</strong> la omisión en que ha incurri<strong>do</strong><br />
el Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Instancia al valorar la prueba<br />
practicada, justifica plenamente el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
misma. Y es que a los folios invoca<strong>do</strong>s obran el<br />
escrito <strong>de</strong> cargos y la contestación que al mismo<br />
dio la actora, ambos con las fechas y conteni<strong>do</strong>s<br />
que se indican en la revisión propuesta. Por tanto,<br />
lo que se justifica <strong>do</strong>cumentalmente, y lo que así<br />
se <strong>de</strong>clara proba<strong>do</strong>, es que la Mutua dio trasla<strong>do</strong> a<br />
la actora <strong>de</strong> los hechos que le imputaba y la<br />
contestación que ésta dio al respecto. Esto pasa a<br />
constituir nuevo H.P. 9º, con relegación en<br />
número <strong>de</strong> los que aparecen como 9º y 10º (que se<br />
correspon<strong>de</strong>n con el 8º y 9º <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida).<br />
SÉPTIMO.- Interesa por último el recurso<br />
(motivo 5º) que también como nuevo H.P. se<br />
347
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>clare lo siguiente: “La Sra. B. era responsable<br />
en la Mutua <strong>de</strong>l control <strong>de</strong> la incapacidad<br />
temporal <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, realizan<strong>do</strong> su<br />
actividad profesional tanto en las oficinas <strong>de</strong> la<br />
Mutua como fuera <strong>de</strong> ella, practican<strong>do</strong> revisiones<br />
médicas a los pacientes y acudien<strong>do</strong> a distintos<br />
hospitales y servicios médicos externos para<br />
comprobar e intervenir en pruebas médicas<br />
diagnósticas y <strong>de</strong> evolución que se hacían a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, por lo que permanecía tanto sentada<br />
como <strong>de</strong> pié o caminan<strong>do</strong>, en virtud <strong>de</strong>l trabajo<br />
que <strong>de</strong>sempeñara en cada momento”.<br />
Se invoca al efecto la <strong>do</strong>cumental obrante a los<br />
folios 69 a 92, 240 a 295 y 320. A la vista <strong>de</strong> ello,<br />
proce<strong>de</strong> como nuevo H.P., i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> como 10º<br />
y con relegación en nº <strong>de</strong>l 9º y 10º preexistentes,<br />
<strong>de</strong>clarar lo siguiente: A) Por un la<strong>do</strong>, que la<br />
actora estaba encargada, como médico, <strong>de</strong>l<br />
control <strong>de</strong> la I.T. <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res; lo cual no<br />
sólo surge <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumental que se invoca, sino<br />
que también se reconoce en la impugnación <strong>de</strong>l<br />
recurso (“...el trabajo <strong>de</strong> la actora es<br />
eminentemente burocrático (control <strong>de</strong> la<br />
situación <strong>de</strong> I.T. <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, y para tal<br />
labor...”). B) Por otro, al margen <strong>de</strong> que no sirva<br />
para revisar la testifical que también se invoca (no<br />
sien<strong>do</strong> el acta <strong>de</strong> juicio que recoge la práctica <strong>de</strong><br />
tal prueba <strong>do</strong>cumento potencialmente revisor,<br />
sino sólo medio <strong>de</strong> expresión <strong>de</strong> la dicha prueba),<br />
las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> servicio y partes <strong>de</strong> trabajo<br />
aporta<strong>do</strong>s (folios 69 a 92 y 240 a 295) justifican<br />
que la actora recibía instrucciones para el<br />
reconocimiento médico <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res,<br />
practican<strong>do</strong> las revisiones oportunas y efectuan<strong>do</strong><br />
su labor tanto en las oficinas e instalaciones <strong>de</strong> la<br />
Mutua como acudien<strong>do</strong> a diversos Hospitales y<br />
Servicios médicos.<br />
En este senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>be estimase el motivo revisor<br />
examina<strong>do</strong>, no sien<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>clarar en H.P.<br />
lo que resultan ser conclusiones o valoraciones al<br />
hilo <strong>de</strong>l trabajo que se constata realizaba la<br />
<strong>de</strong>mandante (“...por lo que permanecía...”), cuyo<br />
lugar no es precisamente el <strong>de</strong> los H.D.P.<br />
OCTAVO.- La empresa sostiene en el único<br />
motivo <strong>de</strong> recurso que formula al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.c) LPL que la conducta probada <strong>de</strong> la actora,<br />
“y aún <strong>de</strong> no admitirse las modificaciones y<br />
adiciones propuestas”, materializa causa justa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> “por haber realiza<strong>do</strong> activida<strong>de</strong>s<br />
profesionales por cuenta propia y haber teni<strong>do</strong><br />
ingresos económicos por las mismas a pesar <strong>de</strong><br />
encontrarse en situación <strong>de</strong> I.T...”; asimismo, a lo<br />
largo <strong>de</strong>l motivo la recurrente pone <strong>de</strong> relieve que<br />
la actividad que realizó la actora “podía<br />
perjudicar su recuperación y que precisaba al<br />
igual que en la Mutua...”, que “por mucho que<br />
pueda predicarse que la intensidad <strong>de</strong>l trabajo es<br />
inferior, ello no <strong>de</strong>svirtúa su gravedad ya que lo<br />
realmente grave es por un la<strong>do</strong> estar<br />
supuestamente impedi<strong>do</strong> para el trabajo <strong>de</strong><br />
médico y percibien<strong>do</strong> prestaciones <strong>de</strong> I.T.<br />
mientras se continúa hacien<strong>do</strong> <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
médico y obtenien<strong>do</strong> unos emolumentos...”.<br />
En este contexto, lo que proce<strong>de</strong> es valorar <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> la imputación <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y en<br />
términos <strong>de</strong>l art. 54.2.d) E.T. la conducta <strong>de</strong> la<br />
actora acreditada, sin que en ningún caso<br />
constituya obstáculo al efecto y a la pretensión<br />
<strong>de</strong>l recurso la invocación que se hace en la<br />
impugnación al mismo <strong>de</strong> que se ha incumpli<strong>do</strong> el<br />
trámite previsto en el art. 67.1.4 <strong>de</strong>l Convenio<br />
colectivo aplicable (la indicación que también se<br />
hace acerca <strong>de</strong> la incomparecencia <strong>de</strong>l<br />
representante <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada a rendir confesión<br />
carece <strong>de</strong> la relevancia que la parte parece<br />
preten<strong>de</strong>r, máxime cuan<strong>do</strong> en el acta <strong>de</strong> juicio se<br />
lee lo siguiente: “Por la parte actora, al no<br />
comparecer el representante legal... renuncia a<br />
practicar la prueba <strong>de</strong> confesión judicial en la<br />
persona <strong>de</strong> la letrada compareciente”).<br />
Si bien el precepto referi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Convenio dispone<br />
que la imposición <strong>de</strong> sanciones por faltas graves y<br />
muy graves sea notificada a la representación<br />
legal <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la empresa, la<br />
omisión <strong>de</strong> tal trámite en absoluto resulta<br />
jurídicamente apta para provocar por sí misma y<br />
en to<strong>do</strong> caso la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
actora, pues aunque subyazca en ello una concreta<br />
infracción <strong>de</strong>l Convenio, se trata <strong>de</strong> una mera<br />
“notificación” <strong>de</strong> la imposición <strong>de</strong> la sanción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong> tal manera que constituye un trámite<br />
meramente formal ex post sanción impuesta sin<br />
inci<strong>de</strong>ncia real en los <strong>de</strong>rechos esenciales que han<br />
<strong>de</strong> respetarse en la a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spedir y carente, también, <strong>de</strong> trascen<strong>de</strong>ncia<br />
jurídica valorable respecto a la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> la<br />
misma; máxime cuan<strong>do</strong> la actora no es cargo<br />
sindical, ni consta afiliada a Sindicato alguno (en<br />
este caso, el Convenio prevé algo más que la<br />
mera notificación <strong>de</strong> la imposición <strong>de</strong> la sanción<br />
al representante: una audiencia previa al <strong>de</strong>lega<strong>do</strong><br />
sindical en la empresa); y cuan<strong>do</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada participó a la actora la imputación<br />
antes <strong>de</strong> a<strong>do</strong>ptar la <strong>de</strong>cisión sanciona<strong>do</strong>ra,<br />
dán<strong>do</strong>le la audiencia que prevé el Convenio y<br />
posibilitan<strong>do</strong> con ello la <strong>de</strong>bida <strong>de</strong>fensión <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r en to<strong>do</strong> momento y en los términos <strong>de</strong><br />
aquel Convenio.<br />
NOVENO.- A partir <strong>de</strong> la imputación contenida<br />
en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong> la<br />
actora acreditada en relación con la misma,<br />
proce<strong>de</strong> tomar en consi<strong>de</strong>ración que la<br />
incapacidad laboral <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res si bien es<br />
causa <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo (art.<br />
45 E.T.), no justifica en absoluto que se<br />
conculque la obligación <strong>de</strong> buena fe exigible al<br />
348
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
trabaja<strong>do</strong>r, ya que la suspensión dicha exonera <strong>de</strong><br />
prestar servicios, pero no <strong>de</strong> las <strong>de</strong>más<br />
obligaciones <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo. Por ello, la<br />
realización <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s incompatibles con la<br />
situación <strong>de</strong> I.T. constituye expresión <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>slealtad y una violación grave <strong>de</strong>l <strong>de</strong>ber <strong>de</strong><br />
buena fe, da<strong>do</strong> que impi<strong>de</strong> o dificulta el<br />
restablecimiento <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y provoca un<br />
perjuicio a la empresa y a la S.S. En este senti<strong>do</strong>,<br />
la S. <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 18.12.90 (Ar. 9.805) <strong>de</strong>jó<br />
estableci<strong>do</strong> lo literal siguiente: “Y una reiterada<br />
<strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> esta Sala, <strong>de</strong> la que se cita como<br />
ejemplo la sentencia <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1985 (R.<br />
2.775), que a su vez cita otra <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1983 (R. 2.365), <strong>de</strong>clara que si el trabaja<strong>do</strong>r está<br />
impedi<strong>do</strong> para consumar la prestación laboral a<br />
que contractualmente viene obliga<strong>do</strong>, tiene<br />
veda<strong>do</strong> cualquier tipo <strong>de</strong> quehacer, sea <strong>de</strong> interés<br />
ajeno o propio, máxime cuan<strong>do</strong> su forzosa<br />
inactividad le es compensada económicamente<br />
por la empresa y por la Seguridad Social a las que<br />
perjudica, incurrien<strong>do</strong> así en la causa <strong>de</strong><br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l<br />
contrato, constitutiva <strong>de</strong>l incumplimiento<br />
contractual grave y culpable <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, que<br />
justifica su extinción por <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l empresario<br />
mediante <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”.<br />
Así pues, la realización <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s –por<br />
cuenta propia o ajena, con o sin afán <strong>de</strong> lucro- en<br />
situación <strong>de</strong> I. Temporal que resulten<br />
incompatibles con la misma suponen una<br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual<br />
merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Y esto<br />
pue<strong>de</strong> y <strong>de</strong>be ser así consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> y califica<strong>do</strong> no<br />
sólo por la inci<strong>de</strong>ncia que las dichas activida<strong>de</strong>s<br />
puedan suponer en or<strong>de</strong>n a retrasar objetivamente<br />
la curación o recuperación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, sino<br />
también porque las mismas evi<strong>de</strong>ncien las<br />
posibilidad real <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeñar el trabajo en la<br />
empresa. O como dice la sentencia <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong><br />
Asturias <strong>de</strong> fecha 08.11.96 (As. 4.349), la<br />
apreciación <strong>de</strong> la compatibilidad o<br />
incompatibilidad <strong>de</strong> los trabajos o activida<strong>de</strong>s que<br />
realice el trabaja<strong>do</strong>r en situación <strong>de</strong> baja, a<br />
efectos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> acorda<strong>do</strong> por la empresa no se<br />
circunscribe a la valoración médica <strong>de</strong> la<br />
inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> aquellas activida<strong>de</strong>s sobre el<br />
proceso <strong>de</strong> curación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>lencia diagnosticada,<br />
sino que constituye una cuestión jurídica cuyo<br />
ámbito es el <strong>de</strong> la transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual en la que se incurre cuan<strong>do</strong> sea cual<br />
fuese la patología que originó la Incapacidad<br />
Temporal, la propia conducta <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
muestra su aptitud laboral <strong>de</strong> hecho, es <strong>de</strong>cir, que<br />
la realización <strong>de</strong>l quehacer <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r fuera <strong>de</strong><br />
la empresa indica por sí misma que los<br />
pa<strong>de</strong>cimientos que sufre le permiten actuar <strong>de</strong><br />
forma tal que podría <strong>de</strong>sempeñar su tarea laboral<br />
ordinaria.<br />
También este Tribunal se ha pronuncia<strong>do</strong> al<br />
respecto, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> puntualiza<strong>do</strong> en sentencias<br />
como las <strong>de</strong> 23.03.95 o 12.12.96 y entre otras<br />
cosas que “la <strong>do</strong>ctrina es coinci<strong>de</strong>nte en el senti<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> que cuan<strong>do</strong> el trabaja<strong>do</strong>r a través <strong>de</strong> los actos<br />
que realiza evi<strong>de</strong>ncia que se encuentra en una<br />
situación <strong>de</strong> normalidad, revelada precisamente<br />
por su conducta extralaboral, lo obliga<strong>do</strong> es que<br />
pida su alta y se reincorpore al trabajo, y <strong>de</strong> no<br />
hacerlo así está incurrien<strong>do</strong> en la causa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>...”. Y la sentencia <strong>de</strong> este T.S.J. <strong>de</strong><br />
21.02.00 (Rec. 5.507/99) también hace las<br />
consi<strong>de</strong>raciones siguientes: “...el recurso no<br />
pue<strong>de</strong> prosperar, y ello a pesar <strong>de</strong> ser cierto lo que<br />
en el mismo se afirma <strong>de</strong> que se ha i<strong>do</strong><br />
imponien<strong>do</strong> un criterio menos rígi<strong>do</strong>, según el<br />
cual no toda actividad <strong>de</strong>sarrollada durante la<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal es sancionable<br />
con el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino aquélla que a la vista <strong>de</strong> las<br />
circunstancias concurrentes es susceptible <strong>de</strong><br />
perturbar la curación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r (sentencia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1990, Ar.<br />
6.645); este criterio se contrapone a la <strong>do</strong>ctrina<br />
más restrictiva que entendía que toda actuación<br />
laboral en situación <strong>de</strong> baja era merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por transgredir la buena fe contractual y<br />
por romper el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> lealtad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r para<br />
con la empresa. Ahora bien, en el presente caso,<br />
aún sin <strong>de</strong>sconocer esa <strong>do</strong>ctrina menos rigorista,<br />
el recurso no pue<strong>de</strong> acogerse, porque el actor ... y<br />
resulta claro e indiscutible que su esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> salud<br />
evi<strong>de</strong>nciaba una evi<strong>de</strong>nte aptitud laboral para el<br />
<strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> los cometi<strong>do</strong>s propios <strong>de</strong> su<br />
profesión...”.<br />
DÉCIMO.- Valoran<strong>do</strong> en el contexto legal y<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial conteni<strong>do</strong> en el fundamento<br />
prece<strong>de</strong>nte la conducta probada <strong>de</strong> la actora, el<br />
Tribunal consi<strong>de</strong>ra la existencia <strong>de</strong> la causa <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> prevista en el art. 54.2.d) <strong>de</strong>l E.T. y art.<br />
65.3.A <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> aplicación.<br />
Como se explicitaba en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
fecha 09.09.99, en la cual (folio 227 y 228 y H.P.<br />
2º) se imputaba a la <strong>de</strong>mandante la realización <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s profesionales incompatibles con la<br />
situación <strong>de</strong> baja laboral en la que se encontraba<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 11.08.99; en concreto que en las tar<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> los días 12, 13, 23 y 26.08.99 atendió<br />
pacientes en su consulta privada <strong>de</strong> cirugía<br />
plástica, cobran<strong>do</strong> sus servicios profesionales y<br />
dan<strong>do</strong> citas para días sucesivos; concluyen<strong>do</strong> la<br />
carta con la afirmación <strong>de</strong> que tales hechos<br />
suponían un frau<strong>de</strong>, <strong>de</strong>slealtad... para con la<br />
empresa, requirien<strong>do</strong> los trabajos realiza<strong>do</strong>s “un<br />
esfuerzo similar e incluso superior al que<br />
habitualmente ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollar en la empresa,<br />
cobran<strong>do</strong> en este supuesto, especial gravedad<br />
da<strong>do</strong> que Vd. es la responsable en la Mutua <strong>de</strong><br />
controlar los procesos <strong>de</strong> I.T. <strong>de</strong> los<br />
mutualistas...”.<br />
349
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Efectivamente, la actora, que ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong><br />
servicios para “M.G.A.T” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1997 con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> médico (H.P.1º) y<br />
realizan<strong>do</strong> las funciones que se <strong>de</strong>jaron<br />
puntualizadas en el fundamento jurídico 7º<br />
prece<strong>de</strong>nte al hilo <strong>de</strong> resolver la revisión <strong>de</strong> los<br />
H.D.P., causó baja por I.T. el día 11.08.99 con el<br />
diagnóstico <strong>de</strong> “hernia discal con esfuerzo”,<br />
presentan<strong>do</strong> el esta<strong>do</strong> que se dice en el H.P.7º,<br />
según se <strong>de</strong>jó <strong>de</strong>finitivamente conforma<strong>do</strong> vía<br />
revisión al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) LPL; a pesar <strong>de</strong><br />
ello, consta que la actora realizó en su consulta<br />
privada la actividad médica que se <strong>de</strong>clara en el<br />
H.P.5º , así como que la dicha consulta mantuvo<br />
el flujo <strong>de</strong> pacientes y actividad que indica el<br />
H.P.6º y el adiciona<strong>do</strong> vía revisión, y que se<br />
refleja en el “libro <strong>de</strong> citas <strong>de</strong> pacientes” aporta<strong>do</strong><br />
a los autos; actividad que también vino a<br />
explicitar la actora en su contestación a la Mutua<br />
<strong>de</strong> 05.09.99 (en que aducía que su consulta<br />
privada era atendida “en su mayoría por mi<br />
ayudante quirúrgica, médico especialista en<br />
cirugía plástica, excepto algún caso puntual...”).<br />
Consecuentemente, el Tribunal concluye que la<br />
actividad que consta llevó a cabo la actora resulta<br />
frontalmente incompatible con la situación <strong>de</strong> I.T.<br />
en que se encontraba <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 11.08.99 (habien<strong>do</strong><br />
si<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> alta médica el 04.11.99). Se trató <strong>de</strong><br />
auténtica actividad médica remunerada que la<br />
actora llevó a cabo en diferentes días en su<br />
consulta privada; en particular -H.P.5º- está<br />
constata<strong>do</strong> que en 12.08.99 la actora atendió en su<br />
consulta privada a <strong>do</strong>ña M.S. “quién acudió a su<br />
consulta a fin <strong>de</strong> interesarse por una operación <strong>de</strong><br />
cirugía plástica en los lóbulos auriculares, lo que<br />
se efectuó el 13.08.99 a las 17,30 horas,<br />
acudien<strong>do</strong> a<strong>de</strong>más a dicha consulta los días<br />
23.08.99 y 26.08.99...”; y que a<strong>de</strong>más aparece<br />
efectuada en el contexto <strong>de</strong> una actividad normal<br />
<strong>de</strong> atención <strong>de</strong> pacientes en la clínica, si bien con<br />
intervención asimismo <strong>de</strong> otros facultativos (la<br />
Dra. V.B. respecto <strong>de</strong> los pacientes <strong>de</strong> “A.”…).<br />
De esta manera, si la <strong>de</strong>mandante, sin perjuicio y<br />
a pesar <strong>de</strong> la hernia discal diagnosticada y <strong>de</strong> su<br />
sintomatología, tenía tal actitud laboral y<br />
mantenía capacidad real al efecto, podía y <strong>de</strong>bía<br />
llevar a cabo su actividad profesional también en<br />
la Mutua <strong>de</strong>mandada, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> asimismo tenía<br />
encomendada labor profesional como médico; la<br />
que, a<strong>de</strong>más, llevaba a cabo no meramente<br />
“sentada”, sino hacien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> caso lo propio<br />
<strong>de</strong> un médico y con pacientes a examinar en la<br />
propia Mutua y en centros sanitarios y<br />
hospitalarios diversos. En <strong>de</strong>finitiva, no obsta a la<br />
censura <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong> la actora para con la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada el tipo <strong>de</strong> <strong>do</strong>lencia<br />
diagnosticada y los síntomas que le ocasionaba<br />
según lo que se <strong>de</strong>clara en el H.P. 7º: la opción<br />
voluntariamente asumida <strong>de</strong> trabajar en su<br />
consulta privada como consta que lo hizo,<br />
explicitada una intención laboral inequívoca y la<br />
persistencia <strong>de</strong> una oportuna capacidad al efecto,<br />
obligan<strong>do</strong> consecuentemente a hacerlo también<br />
en la empresa. Y es que en ningún caso la<br />
<strong>de</strong>mandante estaba legitimada para realizar<br />
actividad médica por cuenta y beneficio propio<br />
como la que hizo (incluso a riesgo <strong>de</strong> incidir en la<br />
buena evolución <strong>de</strong>l proceso patológico) y sin<br />
embargo, no llevarla a cabo por cuenta ajena,<br />
cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong> hecho y en forma suficiente podía<br />
<strong>de</strong>sarrollarla según lo que la hacía especialmente<br />
conoce<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>beres en I.T. y la obligaba<br />
en mayor medida si cabe a observar un<br />
comportamiento absolutamente transparente y<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> al respecto.<br />
Por tanto, en el presente supuesto, los trabajos<br />
realiza<strong>do</strong>s durante la situación <strong>de</strong> baja laboral por<br />
enfermedad común son constitutivos <strong>de</strong> la<br />
infracción contractual tipificada en el art. 54.2.d)<br />
<strong>de</strong>l E.T., no dán<strong>do</strong>se una <strong>de</strong>sproporción entre el<br />
incumplimiento imputa<strong>do</strong> al trabaja<strong>do</strong>r y la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a<strong>do</strong>ptada por la empresa, sino<br />
que, acreditada la infracción laboral cometida por<br />
el trabaja<strong>do</strong>r, el Tribunal, pon<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong><br />
prestación <strong>de</strong> servicios en la empresa, esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
actora y actividad realizada y <strong>de</strong>más<br />
circunstancias <strong>de</strong> inci<strong>de</strong>ncia, entien<strong>de</strong> que se da<br />
una a<strong>de</strong>cuación entre el incumplimiento laboral y<br />
la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. En <strong>de</strong>finitiva, se trata <strong>de</strong><br />
una conducta constitutiva <strong>de</strong> transgresión <strong>de</strong> la<br />
buena fe contractual, grave y culpable, como<br />
establece el artículo 54.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
Proce<strong>de</strong>, pues, la estimación <strong>de</strong>l recurso y la<br />
revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> Instancia que ha<br />
infringi<strong>do</strong> los arts. 54.2.d) y 55.4 ET,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda con la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> conforme dispone el art.<br />
55.7 <strong>de</strong>l E.T.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la empresa “M.G.A.T.” contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1<br />
<strong>de</strong> A Coruña el día 14.12.99 en autos tramita<strong>do</strong>s<br />
bajo el nº 815/99, revocamos dicha sentencia; y<br />
en consecuencia, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>ña J.J.B.B. y <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto, sin<br />
<strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización ni a salarios <strong>de</strong><br />
tramitación, absolvemos a la <strong>de</strong>mandada<br />
“M.G.A.T.” <strong>de</strong> las pretensiones contra ella<br />
formuladas.<br />
350
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2909 RECURSO Nº 0410/00<br />
CONTRATO ADMINISTRATIVO CON<br />
ADMINISTRACIÓN LOCAL PARA<br />
DESENVOLVER FUNCIÓNS DE<br />
CONFIANZA, QUE DETERMINA A<br />
INCOMPETENCIA DA XURISDICCIÓN<br />
LABORAL PARA COÑECER DA SÚA<br />
EXTINCIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a veinte <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 0410/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n P.B.L. en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña D.M.P., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 606/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña D.M.P., sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, frente al Concello <strong>de</strong> A Pobra <strong>do</strong><br />
Caramiña. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha <strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia,<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La <strong>de</strong>mandante, mayor <strong>de</strong> edad,<br />
prestó sus servicios por cuenta <strong>de</strong>l Concello <strong>de</strong><br />
Pobra <strong>do</strong> Caramiñal (La Coruña) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1991 hasta el 3 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> auxiliar administrativo,<br />
ocupan<strong>do</strong> la plaza <strong>de</strong> secretaria particular <strong>de</strong> la<br />
alcaldía y percibien<strong>do</strong> un salario bruto mensual<br />
en el año 1999 <strong>de</strong> 194.845´- pts. SEGUNDO.-<br />
Las partes suscribieron, en fecha 15 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1991, previa la selección <strong>de</strong> la actora, tras la<br />
pertinente oferta pública <strong>de</strong> empleo en la que<br />
participaron varios candidatos “contrato <strong>de</strong><br />
trabajo eventual acogi<strong>do</strong> a lo dispuesto en el art.<br />
104 <strong>de</strong> la Ley 7/1985, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril, Regula<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong> las Bases <strong>de</strong>l Régimen Local” en cuya virtud<br />
la contratada se comprometía a la realización, con<br />
la categoría profesional <strong>de</strong> auxiliar administrativa,<br />
<strong>de</strong> los trabajos y obligaciones correspondientes a<br />
la plaza <strong>de</strong> secretaria particular <strong>de</strong> la alcaldía,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> ser el horario <strong>de</strong> trabajo el mismo que el<br />
<strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> funcionarios <strong>de</strong> la corporación,<br />
fiján<strong>do</strong>se la percepción <strong>de</strong> un salario mensual<br />
bruto (en aquel entonces, 85.000´- pts.) y<br />
pactán<strong>do</strong>se que la duración <strong>de</strong>l contrato sería<br />
fijada por la Alcaldía <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
estableci<strong>do</strong> en dicho precepto legal. TERCERO.-<br />
La <strong>de</strong>mandante, que fue dada <strong>de</strong> alta en el<br />
Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social,<br />
realizaba un horario <strong>de</strong> 9:00 a 15:00 horas más<br />
una hora por las tar<strong>de</strong>s y, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con la<br />
<strong>do</strong>tación presupuestaria para el ejercicio <strong>de</strong> 1999,<br />
<strong>de</strong>bería percibir este año la suma <strong>de</strong> 2.338.140.-<br />
pts. CUARTO.- La actora, <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> las<br />
funciones <strong>de</strong> secretaria particular <strong>de</strong> la alcaldía,<br />
atendía las visitas que iba a recibir el Sr. Alcal<strong>de</strong><br />
antes <strong>de</strong> que éste las <strong>de</strong>spachara y recogía<br />
llamadas telefónicas <strong>de</strong> ciudadanos que querían<br />
hablar con el mismo; otros funcionarios, da<strong>do</strong> el<br />
caso, también atendían dichas visitas o recogían<br />
las llamadas. A<strong>de</strong>más, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la<br />
relación contractual, la <strong>de</strong>mandante corregía los<br />
textos que se traducían al gallego y gestionaba y<br />
tramitaba –al menos en el comienzo <strong>de</strong>l<br />
expediente administrativo- todas las subvenciones<br />
municipales (si bien a partir <strong>de</strong>l año 1993 se<br />
<strong>de</strong>socupó <strong>de</strong> las <strong>de</strong> <strong>de</strong>portes, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1994 <strong>de</strong><br />
las <strong>de</strong> cultura y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1997 <strong>de</strong> las <strong>de</strong><br />
juventud) continuan<strong>do</strong> últimamente con las<br />
restantes, que comprendían las referentes a<br />
incendios, ban<strong>de</strong>ra azul, consumo, obras e<br />
infraestructuras, etc.; por otra parte, la contratada<br />
atendía personalmente el Servicio <strong>de</strong> Ventanilla<br />
Única puesto en funcionamiento en el año 1998<br />
(esencialmente, méto<strong>do</strong> <strong>de</strong> enlace con la<br />
administración autonómica <strong>de</strong> los ciudadanos <strong>de</strong>l<br />
municipio) y la oficina municipal <strong>de</strong> información<br />
al consumi<strong>do</strong>r (O.M.I.C.). QUINTO.- El día 4 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999 la actora fue notificada <strong>de</strong> que se<br />
había produci<strong>do</strong> su cese con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 3 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999 (fecha <strong>de</strong> efectos, igualmente, <strong>de</strong> la<br />
baja ante la T.G.S.S.), sien<strong>do</strong> su causa la<br />
expiración <strong>de</strong>l mandato <strong>de</strong>l Alcal<strong>de</strong> que la<br />
<strong>de</strong>signó sin la confirmación posterior <strong>de</strong>l alcal<strong>de</strong><br />
elegi<strong>do</strong> en la sesión constitutiva <strong>de</strong> 3 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999. SEXTO.- Que la <strong>de</strong>mandante ha ostenta<strong>do</strong><br />
en el año anterior la cualidad <strong>de</strong> representante<br />
legal <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en cuanto perteneciente<br />
al comité <strong>de</strong> empresa. SÉPTIMO.- Que en fecha<br />
17 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 se presentó la preceptiva<br />
reclamación previa, que no consta que haya si<strong>do</strong><br />
contestada”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO. Que estiman<strong>do</strong>, como estimo, la<br />
excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción por<br />
razón <strong>de</strong> la materia planteada por el CONCELLO<br />
DE POBRA DO CARAMIÑAL frente a la<br />
<strong>de</strong>manda que, en su contra, interpuso <strong>do</strong>ña<br />
351
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
D.M.P., <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la incompetencia<br />
<strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional social para el<br />
conocimiento <strong>de</strong> este asunto, absolvien<strong>do</strong> a dicho<br />
Concello en esta instancia, sin entrar a conocer<br />
<strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia que, sin entrar en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión<br />
<strong>de</strong>batida, aprecian<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción <strong>de</strong>sestimó su<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, solicitan<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong> la<br />
misma para lo cual, en se<strong>de</strong> jurídica, con amparo<br />
procesal en el art. 191.a) LPL se <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong>l art.1. 2.a) LPL en relación con el<br />
art. 1.3.a) LET, consistien<strong>do</strong> la <strong>de</strong>nuncia en<br />
afirmar la existencia <strong>de</strong> relación laboral entre<br />
actor y <strong>de</strong>mandada y consecuentemente se afirma<br />
la competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n social para conocer <strong>de</strong>l<br />
litigio postulán<strong>do</strong>se la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
competencia por esta sala y la <strong>de</strong>volución <strong>de</strong> los<br />
autos al juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia para resolver el<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l litigio. La invocación <strong>de</strong> la excepción<br />
<strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción - estimada en la<br />
instancia - obliga a la sala a conocer <strong>de</strong> la misma<br />
sin someterse a los estrictos limites formales <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación no quedan<strong>do</strong> vinculada a<br />
las alegaciones <strong>de</strong> las partes, sino que permite el<br />
análisis <strong>de</strong>l total material probatorio existente en<br />
autos, tal como tiene senta<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma reiterada<br />
la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> nuestro mas Alto Tribunal, ( SSTS<br />
23.01.90 y 01.03.90 entre otras), en consecuencia<br />
entran<strong>do</strong> en el análisis <strong>de</strong> los elementos<br />
probatorios obrantes en el pleito se observa la<br />
concurrencia <strong>de</strong> los siguientes datos fácticos, en<br />
esencia: a) que la actora fue contratada al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 104 <strong>de</strong> la LBRL 7/85 <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril, como<br />
secretaria particular <strong>de</strong>l Alcal<strong>de</strong> con categoría <strong>de</strong><br />
Auxiliar Advo., contratación efectuada tras la<br />
correspondiente OPE en la que se hizo constar el<br />
tipo <strong>de</strong> contrato que se ofertaba; b) que la actora<br />
realizaba la misma jornada que el resto <strong>de</strong><br />
funcionarios <strong>de</strong> la corporación; c) que las<br />
funciones que realizaba la actora consistían en<br />
aten<strong>de</strong>r las visitas que iba a recibir el Sr. alcal<strong>de</strong>,<br />
recogía llamadas telefónicas <strong>de</strong> quienes querían<br />
hablar con aquel, corregía textos que se traducían<br />
al gallego, gestionaba y tramitaba todas las<br />
subvenciones municipales actividad que la que<br />
fue aban<strong>do</strong>nan<strong>do</strong> diversas parcelas y últimamente<br />
atendía al servicio <strong>de</strong> ventanilla única y a la<br />
OMIC; d) la actora fue cesada tras la elección <strong>de</strong><br />
nuevo alcal<strong>de</strong> el 03.06.99; e) que la actora ostenta<br />
la condición <strong>de</strong> representante legal <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res; f) que en el ayuntamiento<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, existe y se halla presupuestada la<br />
plaza <strong>de</strong> secretaria <strong>de</strong>l alcal<strong>de</strong> como personal<br />
eventual.<br />
SEGUNDO.- Estableci<strong>do</strong> lo anterior, la cuestión<br />
litigiosa se centra en <strong>de</strong>terminar si la relación que<br />
vinculaba a la actora con el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Concello<br />
<strong>de</strong> A Pobra <strong>do</strong> Caramiñal era <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le laboral<br />
(art.1.1 LET) o por el contrario se trata <strong>de</strong> una<br />
relación excluida por el art. 1.3.a) LET al haberse<br />
vincula<strong>do</strong> las partes a través <strong>de</strong> un contrato con<br />
amparo en la LBRL 7/85 <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril,<br />
sostenien<strong>do</strong> la recurrente que se trata <strong>de</strong> relación<br />
laboral, y por en<strong>de</strong> competencia <strong>de</strong> la jurisdicción<br />
social el conocimiento <strong>de</strong>l litigio, y citan<strong>do</strong> en su<br />
apoyo la jurispru<strong>de</strong>ncia contenida en STS <strong>de</strong><br />
18.02.99 y 21.01.99. De conformidad con el<br />
artículo 20.2 <strong>de</strong> la Ley 30/1984 <strong>de</strong> Reforma <strong>de</strong> la<br />
Función Pública, se autoriza al pleno <strong>de</strong> las<br />
corporaciones locales la contratación <strong>de</strong> personal<br />
eventual, limita<strong>do</strong> al ejercicio <strong>de</strong> funciones<br />
expresamente calificadas <strong>de</strong> confianza o<br />
asesoramiento especial y su nombramiento o cese<br />
serán libres y correspon<strong>de</strong>n exclusivamente a los<br />
presi<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> aquellas corporaciones. A su vez,<br />
el art. 89 <strong>de</strong> la Ley 7/1985, <strong>de</strong> 2 abril, <strong>de</strong> Bases<br />
<strong>de</strong>l Régimen Local, clasifica al personal al<br />
servicio <strong>de</strong> las entida<strong>de</strong>s locales en funcionarios<br />
<strong>de</strong> carrera, contrata<strong>do</strong>s en régimen <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
laboral y personal eventual, cuyo nombramiento o<br />
cese, según el artículo 104.2, correspon<strong>de</strong> al<br />
alcal<strong>de</strong>. La administración pue<strong>de</strong> indistintamente<br />
escoger entre cualquiera <strong>de</strong> las formas <strong>de</strong><br />
contratación señaladas, y para que pueda ser<br />
calificada como administrativa la relación <strong>de</strong><br />
servicios, será preciso que se realice al amparo <strong>de</strong><br />
una ley y se regule por normas administrativas o<br />
estatutarias ya que como sostiene el Tribunal<br />
Supremo “queda claro que es la ley la única<br />
fuente que justifica la ruptura <strong>de</strong> la presunción<br />
legal <strong>de</strong> existencia <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo”<br />
(SSTS 16.02.84; 22.11.82 y 10.05.83) pues, lo<br />
que fundamentalmente <strong>de</strong>termina la adscripción<br />
al área <strong>de</strong> la contratación administrativa con<br />
exclusión <strong>de</strong> la laboral, no es la naturaleza <strong>de</strong>l<br />
servicio presta<strong>do</strong>, sino la existencia <strong>de</strong> una<br />
normativa con rango <strong>de</strong> ley que la autoriza y con<br />
sometimiento a la misma, (STS 17.03.89 y<br />
28.02.85), normativa que en el presente supuesto<br />
se haya constituida por la LBRL. Senta<strong>do</strong> lo<br />
anterior, es correcta la calificación <strong>de</strong> la relación<br />
entre las partes efectuada por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, puesto que los servicios que la actora<br />
prestó para el ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> han <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse ampara<strong>do</strong>s por los arts. 89 y 104 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Bases <strong>de</strong>l Régimen Local, <strong>de</strong> 02.04.85,<br />
como personal eventual que <strong>de</strong>sempeña un puesto<br />
<strong>de</strong> confianza, correspondien<strong>do</strong> su nombramiento<br />
al alcal<strong>de</strong> o presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la entidad local, en<br />
coherencia con tal calificación resulta la<br />
exclusión <strong>de</strong> dicha relación <strong>de</strong>l art. 1.1 LET y su<br />
inclusión <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l nº 3.a) <strong>de</strong> tal precepto, por lo<br />
352
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que se <strong>de</strong>be consi<strong>de</strong>rar que la jurisdicción<br />
competente para conocer <strong>de</strong> las vicisitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la<br />
relación existente entre las partes, no es la social<br />
sino el contencioso-administrativo, según se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l art. 9.4 <strong>de</strong> la LOPJ, por lo que se ha<br />
<strong>de</strong> confirmar la resolución recurrida <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong><br />
el recurso plantea<strong>do</strong> contra la misma. En similar<br />
senti<strong>do</strong> se ha pronuncia<strong>do</strong> esta Sala en S. <strong>de</strong><br />
08.02.99 y STSJ <strong>de</strong> Andalucía (Málaga) <strong>de</strong><br />
22.04.97, STSJ <strong>de</strong> Extremadura <strong>de</strong> 31.07.96, no<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> aplicación la <strong>do</strong>ctrina invocada por el<br />
recurrente, por cuanto se refiere a supuestos<br />
regula<strong>do</strong>s en el RD 1.465/1985 relativos a la<br />
contratación administrativa para la ejecución <strong>de</strong><br />
trabajos “específicos, concretos y no habituales”,<br />
supuesto que no se da en el presente caso. Por<br />
to<strong>do</strong> lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por D.M.P. contra la sentencia dictada<br />
el 02.11.99 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong><br />
Santiago <strong>de</strong> Compostela en autos nº 606-99 sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, segui<strong>do</strong>s a su instancia contra el<br />
CONCELLO DE POBRA DO CARAMIÑAL,<br />
resolución que se mantiene en su integridad y por<br />
tanto se confirma la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> incompetencia<br />
<strong>de</strong> este or<strong>de</strong>n jurisdiccional para conocer <strong>de</strong>l<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong>batida remitién<strong>do</strong>se a la<br />
parte actora a la jurisdicción contencioso<br />
administrativa, si le conviene, para la <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong><br />
sus intereses.<br />
S. S.<br />
2910 RECURSO Nº 0015/97<br />
RESCATE DE CAPITAL POR<br />
FALECEMENTO DE MUTUALISTA DA<br />
MUTUALIDADE DA PREVISIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a veintiuno <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 0015/97<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n R.H.M. en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n B.P.L., contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº cinco <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 642/96<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n B.P.L., sobre<br />
rescate <strong>de</strong>l cien por cien <strong>de</strong>l valor actual <strong>de</strong>l<br />
capital por fallecimiento, frente al INSS y a la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social. En su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 18 <strong>de</strong> noviembre por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Don B.P.L., mayor <strong>de</strong> edad, con D.N.I.<br />
número..., vino prestan<strong>do</strong> servicios hasta el<br />
01.11.78 para el Servicio <strong>de</strong> Reaseguros <strong>de</strong><br />
Acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> Trabajo como Oficial<br />
Administrativo <strong>de</strong> 1ª, mantenién<strong>do</strong>se afilia<strong>do</strong> a la<br />
Mutualidad <strong>de</strong> Previsión <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.02.62. 2º.- El<br />
actor estuvo <strong>de</strong> alta en referida mutualidad<br />
durante 16 años y 9 meses. El I.N.P. en<br />
resolución <strong>de</strong> 14.12.78 le reconoce invali<strong>de</strong>z<br />
permanente absoluta. 3º.- El actor, naci<strong>do</strong> el<br />
21.03.29, solicitó <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social el rescate <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong>l capital<br />
por fallecimiento, como prestación<br />
complementaria, que le fue <strong>de</strong>negada. Interpuso<br />
reclamación previa que le fue asimismo<br />
<strong>de</strong>sestimada. 4º.- El <strong>de</strong>mandante no tiene<br />
ascendientes ni <strong>de</strong>scendientes, estan<strong>do</strong> su esposa<br />
conforme con el rescate <strong>de</strong>l capital. 5º.- El actor<br />
con fecha 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1971 optó por el<br />
artículo 62 <strong>de</strong>l reglamento <strong>de</strong> 1971”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por <strong>do</strong>n B.P.L. contra el INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
<strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dicho <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda. Notifíquese...<br />
etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que no fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda en la que el actor postulaba el<br />
<strong>de</strong>recho al rescate <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong>l capital por<br />
fallecimiento y absuelve al Instituto Nacional <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social y a la Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. Y frente a este<br />
pronunciamiento se interpone recurso por la<br />
representación letrada <strong>de</strong>l actor, articulan<strong>do</strong> un<br />
solo motivo <strong>de</strong> suplicación en el que, con<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal en el artículo 191.c) <strong>de</strong><br />
la Ley Procesal Laboral, <strong>de</strong>nuncia infracción, por<br />
no aplicación, <strong>de</strong> los artículos 61 y 62 <strong>de</strong>l<br />
reglamento <strong>de</strong> la mutualidad, aproba<strong>do</strong> por la<br />
353
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Dirección General <strong>de</strong> la Seguridad Social el 30 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1971; <strong>de</strong> la Disposición Transitoria<br />
Cuarta <strong>de</strong>l mismo texto legal, así como <strong>de</strong>l<br />
artículo 3.2 <strong>de</strong>l Real Decreto 126/1988, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong><br />
febrero, que contiene la regulación reglamentaria<br />
sobre la integración en el I.N.S.S. <strong>de</strong> la<br />
Mutualidad <strong>de</strong> Previsión, y <strong>de</strong> la Disposición<br />
Transitoria Sexta <strong>de</strong> la Ley 21/86, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
diciembre, <strong>de</strong> Presupuestos Generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>,<br />
argumentan<strong>do</strong>, sustancialmente, que el actorrecurrente<br />
tiene <strong>de</strong>recho al rescate <strong>de</strong>l capital<br />
solicita<strong>do</strong> por cumplir to<strong>do</strong>s los requisitos<br />
reglamentarios y legales reconoci<strong>do</strong>s tanto en el<br />
Reglamento <strong>de</strong> 1971 como en las normas<br />
posteriores. En los <strong>do</strong>s últimos puntos <strong>de</strong>l recurso<br />
se citan, en apoyo <strong>de</strong> su pretensión, sentencias <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> fechas 22.12.92 (Ar.<br />
10.355), 28.10.92 (Ar. 8.457) y <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Canarias (Ar. 4.729) y <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Madrid <strong>de</strong><br />
29.11.95 (Ar. 4.351).<br />
SEGUNDO.- Son datos a <strong>de</strong>stacar <strong>de</strong>l<br />
incombati<strong>do</strong> relato probatorio <strong>de</strong> la sentencia que<br />
se impugna, los siguientes: a) El <strong>de</strong>mandante,<br />
naci<strong>do</strong> el 21 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1929, prestó servicios<br />
como oficial administrativo para el Servicio <strong>de</strong><br />
Reaseguro <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo y por tal<br />
motivo se mantuvo afilia<strong>do</strong> a la Mutualidad <strong>de</strong><br />
Previsión <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1º <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1962 hasta el<br />
14 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1978 (16 años y 9 meses) en<br />
que causó baja al ser <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> en situación <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z. b) El actor, con fecha 9 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1971, efectuó opción por el art. 62 <strong>de</strong>l<br />
reglamento <strong>de</strong> 1971. Y c) el <strong>de</strong>mandante solicitó<br />
<strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social el<br />
rescate <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong>l capital por fallecimiento,<br />
como prestación complementaria, que le fue<br />
<strong>de</strong>negada. En el relato fáctico no constan los<br />
motivos <strong>de</strong>negatorios que se recogen en el<br />
<strong>do</strong>cumento obrante al folio 5 <strong>de</strong> autos y son los<br />
siguientes: No ser jubila<strong>do</strong> forzoso (sino<br />
inváli<strong>do</strong>), no tener 70 años (puesto que nació en<br />
marzo <strong>de</strong>l año 1929) y no cumplir el requisito <strong>de</strong><br />
haber opta<strong>do</strong> por la Disposición Transitoria<br />
Cuarta <strong>de</strong>l reglamento <strong>de</strong> 1971 (que permitía la<br />
opción <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong>l rescate <strong>de</strong> capital), sino que<br />
el actor consta que optó por el artículo 62 <strong>de</strong>l<br />
reglamento <strong>de</strong> 1971 (opción por el 50%),<br />
recogi<strong>do</strong> en el artículo 54.2 <strong>de</strong>l reglamento <strong>de</strong><br />
1981 y <strong>de</strong>roga<strong>do</strong> por resolución <strong>de</strong> la Dirección<br />
General <strong>de</strong> Régimen Económico y Jurídico <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social <strong>de</strong> cuatro <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1984.<br />
Con estos antece<strong>de</strong>ntes, la cuestión litigiosa<br />
consiste en <strong>de</strong>terminar si el actor tiene <strong>de</strong>recho al<br />
rescate <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong>l capital por fallecimiento que<br />
postula en su <strong>de</strong>manda, lo que no impi<strong>de</strong> que la<br />
sala pueda examinar igualmente si tiene <strong>de</strong>recho<br />
al 50% <strong>de</strong>l capital, en virtud <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> que<br />
“quien pi<strong>de</strong> lo más, pi<strong>de</strong> lo menos”, o si, por no<br />
cumplirse ninguno <strong>de</strong> los requisitos antes cita<strong>do</strong>s,<br />
el actor no tiene <strong>de</strong>recho al rescate <strong>de</strong>l capital en<br />
ningún porcentaje, que fue la tesis acogida por la<br />
sentencia recurrida, aceptan<strong>do</strong> los argumentos<br />
<strong>de</strong>negatorios <strong>de</strong>l Instituto <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>.<br />
Es <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial reiterada –por toda,<br />
sentencia <strong>de</strong>l tribunal <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997<br />
(Ar. 2.587), recaída en unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrinaque<br />
la prestación <strong>de</strong>nominada rescate <strong>de</strong>l capital<br />
por fallecimiento <strong>de</strong> la Mutualidad <strong>de</strong> Previsión<br />
estuvo reconocida en sus estatutos <strong>de</strong> 1953 –art.<br />
62-, 1971 y 1981 –art. 54.2-, hasta que fue<br />
suprimida en el año 1984 por Resolución <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong><br />
mayo. Este reconocimiento presentó modalida<strong>de</strong>s<br />
distintas en los diversos estatutos; en los <strong>de</strong> 1953<br />
es el rescate <strong>de</strong>l 100%, exigién<strong>do</strong>se la edad <strong>de</strong> 70<br />
años y la jubilación forzosa; en los <strong>de</strong> 1971 y<br />
1981 el rescate sólo alcanza al 50% y se suprimen<br />
los requisitos <strong>de</strong> edad y jubilación forzosa. Por<br />
otra parte, en estos estatutos, aquellos mutualistas<br />
que tenían esta condición a la entrada en vigor <strong>de</strong><br />
1971 pudieron optar entre la nueva modalidad o<br />
la prece<strong>de</strong>nte, según sus Disposiciones<br />
Transitorias y la Disposición Transitoria Décima<br />
<strong>de</strong> los estatutos <strong>de</strong> 1981. Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> esta<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial resulta evi<strong>de</strong>nte que el<br />
actor sólo pue<strong>de</strong> tener <strong>de</strong>recho al rescate <strong>de</strong>l 50%<br />
<strong>de</strong>l capital porque, según consta al folio 36 <strong>de</strong> los<br />
autos -y así se recoge en el ordinal quinto <strong>de</strong>l<br />
relato <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s-, el recurrente optó en<br />
su <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> tiempo –<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> un año que<br />
establecía la Disposición Transitoria Cuarta <strong>de</strong>l<br />
Reglamento <strong>de</strong> la Mutualidad <strong>de</strong> Previsión <strong>de</strong><br />
1971- por el rescate previsto en el artículo 62 <strong>de</strong><br />
este último reglamento, el cual permitía rescatar<br />
“en cualquier momento” el 50% <strong>de</strong>l valor <strong>de</strong>l<br />
capital por fallecimiento. Y esta opción no exige<br />
el cumplimiento <strong>de</strong> los requisitos <strong>de</strong> edad (70<br />
años), ni <strong>de</strong> situación (jubilación forzosa), sino<br />
que, como se señala en el artículo 62 –párrafo 41-<br />
<strong>de</strong>l Reglamento <strong>de</strong> 1971, no sólo los mutualistas<br />
por jubilación tienen <strong>de</strong>recho al rescate, sino<br />
también los que se encuentren en situación <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z –caso <strong>de</strong>l actor-. Consecuentemente, al<br />
<strong>de</strong>mandante-recurrente le asiste el <strong>de</strong>recho al<br />
reconocimiento <strong>de</strong>l 50% <strong>de</strong>l rescate objeto <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>bate, por lo que proce<strong>de</strong> la estimación parcial<br />
<strong>de</strong> su <strong>de</strong>manda, en la mitad <strong>de</strong> la cuantía<br />
reclamada (483.394´- pts.), sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> apreciar las<br />
infracciones jurídicas <strong>de</strong>nunciadas –si bien en los<br />
términos que se <strong>de</strong>jan expuestos- y con la<br />
estimación parcial <strong>de</strong>l recurso proce<strong>de</strong> dictar un<br />
pronunciamiento revocatorio <strong>de</strong>l impugna<strong>do</strong>. Por<br />
to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> en parte el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la representación letrada <strong>de</strong>l actor<br />
<strong>do</strong>n B.P.L. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número cinco <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo, dictada en<br />
fecha dieciocho <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y seis, en proceso sobre reclamación <strong>de</strong><br />
354
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
rescate <strong>de</strong> capital por fallecimiento, segui<strong>do</strong><br />
contra el INSTITUTO NACIONAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL y la TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL, con<br />
revocación <strong>de</strong> la misma y estimación parcial <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, la Sala <strong>de</strong>clara que el actor tiene<br />
<strong>de</strong>recho al CINCUENTA POR CIEN (50%) <strong>de</strong>l<br />
rescate <strong>de</strong>l capital reclama<strong>do</strong> y, en consecuencia,<br />
<strong>de</strong>bemos con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>namos al Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social a que abone al<br />
actor la suma <strong>de</strong> CUATROCIENTAS<br />
OCHENTA Y TRES MIL TRESCIENTAS<br />
NOVENTA Y CUATRO (483.394.-) PESETAS.<br />
S. S.<br />
2911 RECURSO Nº 136/97<br />
PROCEDENCIA DE DECLARACIÓN DE<br />
INCAPACIDADE PERMANENTE EN GRADO<br />
DE TOTAL, E NON PARCIAL, DERIVADA<br />
DE ACCIDENTE DE TRABALLO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José-Elias López Paz<br />
A Coruña, a veintidós <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 136/97<br />
interpuesto por “M.F.” contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. UNO <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.E. en reclamación<br />
<strong>de</strong> INCAPACIDAD E INDEMNIZACIÓN POR<br />
ACCIDENTE sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
“M.F.”, “C.L., S.A.” y los INTERVENTORES<br />
DE LA SUSPENSIÓN DE PAGOS (<strong>do</strong>ña<br />
M.L.A.P., <strong>do</strong>n C.G.F. y “B.S., S.A.”); en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 736/96 sentencia con fecha veintinueve <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
1º.- Don F.J.M.E., D.N.I..., naci<strong>do</strong> el ..., <strong>de</strong><br />
profesión comercial <strong>de</strong>l ramo automovilístico,<br />
afilia<strong>do</strong> con el número…, al Régimen General <strong>de</strong><br />
la seguridad social, sufrió a 02.09.1994 un<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo, cuan<strong>do</strong> prestaba servicios en<br />
la empresa “C.D.L., S.A.”, los riesgos profesiones<br />
<strong>de</strong> tal asegura<strong>do</strong>ra la “M.P.A.T.E.P.”, <strong>de</strong> la<br />
SEGURIDAD SOCIAL. Fue examina<strong>do</strong> a<br />
20.04.1996 Por la Unidad <strong>de</strong> Valoración Médica<br />
<strong>de</strong> Incapacida<strong>de</strong>s. La Comisión <strong>de</strong> Evaluación <strong>de</strong><br />
Incapacida<strong>de</strong>s propuso la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente en el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> parcial para su<br />
profesión habitual. Se reconoció esa invali<strong>de</strong>z,<br />
sobre una base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 2.980.800 ptas.<br />
anuales, <strong>de</strong>cisión impugnada en vía<br />
administrativa y ratificada, por similares<br />
razonamientos, en Resolución <strong>de</strong> 28.06.1996 <strong>de</strong><br />
la Dirección Provincial <strong>de</strong>l Referi<strong>do</strong> Instituto.-<br />
2º.- La base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z, en atención a las cotizaciones <strong>de</strong> la<br />
parte <strong>de</strong>mandante, es <strong>de</strong> 7.444 ptas. diarias.<br />
Pa<strong>de</strong>ce las siguientes enfermeda<strong>de</strong>s o lesiones<br />
<strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> enfermedad común: “Paciente <strong>de</strong> 36<br />
años que sufrió A.T. el 02.09.95., resultan<strong>do</strong> con<br />
quemaduras <strong>de</strong> 2º y 3º gra<strong>do</strong> en 35% <strong>de</strong> la<br />
superficie corporal (rostro, MMSS, MII, tórax y<br />
ab<strong>do</strong>men). Fue trata<strong>do</strong> quirúrgicamente con<br />
injertos molla<strong>do</strong>s 1:3. Antibioterapia. Curas<br />
tópicas y tt. conserva<strong>do</strong>r con fisioterapia<br />
funcional y apoyo psicológico. Causó alta laboral<br />
incorporán<strong>do</strong>se al trabajo el 31.10.95.<br />
Menoscabo: Secuelas <strong>de</strong> quemaduras en rostro,<br />
sin daño estético importante. Queloi<strong>de</strong>s en cara<br />
interna <strong>de</strong>l antebrazo iz<strong>do</strong>. sin limitación en la<br />
funcionalidad <strong>de</strong>l brazo. Daño estético muy<br />
importante en tórax, ab<strong>do</strong>men y parte posterior <strong>de</strong><br />
MM.II., secundarias a injertos y queloi<strong>de</strong>s<br />
cutáneas, refirien<strong>do</strong> gran tirantez, resecamiento<br />
cutáneo, alteraciones <strong>de</strong> la hielosis cutánea no<br />
soportan<strong>do</strong> fuentes <strong>de</strong> calor. Trastorno <strong>de</strong>presivo<br />
reactivo importante.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor siguiente:<br />
FALLO: Estiman<strong>do</strong> totalmente la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.M.E., contra INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL,<br />
“M.F.”, la empresa “C.L., S.L.”, e<br />
INTERVENTORES DE LA SUSPENSIÓN DE<br />
PAGOS (M.L.A.P., C.G.F. y “B.S., S.A.”),<br />
<strong>de</strong>claro que <strong>do</strong>n J.M.E. se encuentra en situación<br />
<strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z Permanente en gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> Total para<br />
su profesión habitual, <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> enfermedad<br />
común, y, en consecuencia, con<strong>de</strong>no a la<br />
“M.P.A.T.E.P.” <strong>de</strong> la SEGURIDAD SOCIAL nº<br />
61 “FREMAP” a abonarle una in<strong>de</strong>mnización a<br />
tanto alza<strong>do</strong> <strong>de</strong> 18.758.880 ptas. con<br />
responsabilidad subsidiaria <strong>de</strong>l INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL.<br />
Queda absuelta la Entidad Mercantil “C.L., S.A.”.<br />
CUARTO.- En fecha veinticinco <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y seis se dictó Auto <strong>de</strong><br />
355
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
aclaración <strong>de</strong>l anterior fallo, cuya parte<br />
dispositiva es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “Se<br />
rectifica el Fallo <strong>de</strong> la sentencia 564/96, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
octubre, <strong>de</strong> este Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social en el senti<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> que, la invali<strong>de</strong>z permanente en gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> total,<br />
para su profesión habitual, <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong>mandante se <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo”.<br />
QUINTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
“FREMAP” no sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario.<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se dispuso el<br />
paso <strong>de</strong> los mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante fue <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> afecto<br />
<strong>de</strong> incapacidad permanente parcial en vía<br />
administrativa; y disconforme con ello, tras<br />
agotar la vía administrativa previa, formuló<br />
<strong>de</strong>manda reclaman<strong>do</strong> el reconocimiento <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente en gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> total,<br />
pretensión que ha si<strong>do</strong> estimada por la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia que <strong>de</strong>claró al actor en la indicada<br />
situación <strong>de</strong> Incapacidad Permanente Total<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> la contingencia <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo, y con<strong>de</strong>na a la M.P. “FREMAP” a<br />
abonarle una in<strong>de</strong>mnización a tanto alza<strong>do</strong> por<br />
importe <strong>de</strong> 18.758.880 ptas. (84 mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
la base regula<strong>do</strong>ra que en la sentencia recurrida se<br />
fija en 7.444 patas/día, equivalente a 223.320<br />
ptas./mes); <strong>de</strong>claran<strong>do</strong>, igualmente, la<br />
responsabilidad subsidiaria <strong>de</strong>l Instituto Nacional<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social y absuelve a la mercantil<br />
“C.L., S.A.”.<br />
Este pronunciamiento se impugna por la<br />
representación procesal <strong>de</strong> la Mutua con<strong>de</strong>nada,<br />
que articula su recurso a través <strong>de</strong> un solo motivo<br />
<strong>de</strong> suplicación, <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong> en la sentencia, y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo<br />
procesal en el aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, <strong>de</strong>nuncia la<br />
Mutua recurrente cuatro distintas infracciones<br />
normativas que se relacionan con cuatro aspectos<br />
normativos diferentes entre sí y que se <strong>de</strong>sarrollan<br />
por separa<strong>do</strong>: A).- En el primero, <strong>de</strong>nuncia<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 4 <strong>de</strong>l artículo<br />
137 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social;<br />
argumentan<strong>do</strong>, en esencia, que las secuelas <strong>de</strong>l<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo sufri<strong>do</strong> por el actor, no tienen<br />
repercusión en lo puramente laboral. B).- En el<br />
segun<strong>do</strong>, <strong>de</strong>nuncia infracción, por inaplicación <strong>de</strong><br />
lo dispuesto en el artículo 126.2 <strong>de</strong> la vigente Ley<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, en relación con<br />
los artículos 94.2.c) y 95.1.4ª <strong>de</strong> la Ley General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1966;<br />
alegan<strong>do</strong>, un supuesto <strong>de</strong> infracotización por<br />
parte <strong>de</strong> la empresa, originán<strong>do</strong>se responsabilidad<br />
empresarial por esa diferencia no cotizada<br />
reglamentariamente, así como la subsidiaria <strong>de</strong>l<br />
I.N.S.A. para el caso <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong> la<br />
empresa, reconocien<strong>do</strong> la obligación <strong>de</strong> anticipo<br />
por parte <strong>de</strong> la asegura<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo (la Mutua recurrente) en virtud <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> automaticidad en el pago <strong>de</strong> las<br />
prestaciones, sin perjuicio <strong>de</strong> su <strong>de</strong>recho para<br />
repetir frente al responsable directo. C).- En el<br />
tercero, se <strong>de</strong>nuncia infracción, por errónea<br />
interpretación, <strong>de</strong>l artículo 5.1 regla 1ª <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1972;<br />
argumentan<strong>do</strong>, en síntesis, que aun sien<strong>do</strong> cierta<br />
la posibilidad legal <strong>de</strong> sustituir la prestación <strong>de</strong><br />
pago periódico por incapacidad permanente total,<br />
por la in<strong>de</strong>mnización a tanto alza<strong>do</strong>, la cantidad<br />
resultante ha si<strong>do</strong> calculada erróneamente por el<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia, ya que a lo que tendrá<br />
<strong>de</strong>recho el actor sería a 84 mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la<br />
pensión y no a 84 mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la base<br />
regula<strong>do</strong>ra que en la sentencia se le conce<strong>de</strong>n. Y,<br />
D).- En el cuarto y último aparta<strong>do</strong>, se <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong> las normas 2ª y 4ª <strong>de</strong>l artículo 5.1 <strong>de</strong><br />
la Or<strong>de</strong>n Ministerial, antes citada, <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1972; alega la Mutua recurrente que la petición<br />
<strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> la pensión por in<strong>de</strong>mnización a<br />
tanto alza<strong>do</strong>, <strong>de</strong>berá formalizarse por el<br />
beneficiario <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los tres años siguientes a la<br />
resolución o sentencia firme que le reconociera el<br />
<strong>de</strong>recho a la pensión, firmeza que no se había<br />
produci<strong>do</strong> todavía.<br />
SEGUNDO.- El <strong>de</strong>mandante, trabaja<strong>do</strong>r por<br />
cuenta ajena <strong>de</strong> la empresa “C.L., S.A.”, <strong>de</strong><br />
profesión ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r <strong>de</strong> automóviles, con ocasión<br />
<strong>de</strong> prestar servicios para dicha empresa sufrió un<br />
acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo el 2 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1994,<br />
que le provocó quemaduras <strong>de</strong> 1º y 2º gra<strong>do</strong> en el<br />
50% <strong>de</strong>l cuerpo, causan<strong>do</strong> baja laboral e inician<strong>do</strong><br />
proceso <strong>de</strong> Incapacidad Temporal que se<br />
prolongó hasta el 31 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1995, fecha en<br />
que causó alta por curación con secuelas. Y las<br />
secuelas que le han queda<strong>do</strong> al trabaja<strong>do</strong>r son las<br />
<strong>de</strong>scritas en el ordinal 2º <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
hechos proba<strong>do</strong>s –no cuestiona<strong>do</strong>- y que, en<br />
resumen, son las siguientes: Quemaduras en<br />
rostro, sin daño estético importante; daño estético<br />
muy importante en tórax, ab<strong>do</strong>men y parte<br />
posterior <strong>de</strong> MM.II. secundarias e injertos y<br />
queloi<strong>de</strong>s cutáneas, alteraciones <strong>de</strong> la hielosis no<br />
soportan<strong>do</strong> fuentes <strong>de</strong> calor. Trastorno <strong>de</strong>presivo<br />
reactivo importante.<br />
Conforma<strong>do</strong> así el cuadro <strong>de</strong> secuelas que<br />
presenta el trabaja<strong>do</strong>r, la Sala entien<strong>de</strong> que el<br />
mismo inhabilita para las fundamentales tareas <strong>de</strong><br />
su profesión; si bien es cierto que las invali<strong>de</strong>ces<br />
protegidas por la Seguridad Social son<br />
eminentemente profesiones, -tal como se afirma<br />
en el recurso-, sin que el artículo 137 <strong>de</strong> la<br />
L.G.S.S. que se cita como infringi<strong>do</strong> contemple o<br />
valore otros menoscabos que no sean los<br />
puramente funcionales; sin embargo, hay que<br />
356
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
resaltar que las secuelas <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r no sólo<br />
están relacionadas con las quemaduras sufridas en<br />
el acci<strong>de</strong>nte, las cuales, efectivamente, por sí<br />
solas no suponen un menoscabo importante para<br />
su trabajo habitual <strong>de</strong> ven<strong>de</strong><strong>do</strong>r <strong>de</strong> automóviles;<br />
pero a dichas secuelas haya que añadir un<br />
“Trastorno <strong>de</strong>presivo reactivo importante”, según<br />
consta en el informe propuesta <strong>de</strong> la propia Mutua<br />
recurrente, y que aparece corrobora<strong>do</strong> por el<br />
dictamen <strong>de</strong> la Unidad Médica <strong>de</strong> Valoración <strong>de</strong><br />
Incapacida<strong>de</strong>s; y esta patología <strong>de</strong>presiva, unida a<br />
las secuelas <strong>de</strong> las quemaduras, supone una<br />
merma funcional que implica la imposibilidad <strong>de</strong><br />
po<strong>de</strong>r llevar a cabo con un mínimo <strong>de</strong> eficacia, las<br />
tareas propias <strong>de</strong> su profesión, por lo que proce<strong>de</strong><br />
el reconocimiento <strong>de</strong> la invali<strong>de</strong>z en el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
I.P.T., tal como acertadamente <strong>de</strong>clara la<br />
Sentencia que se impugna; por lo que este<br />
aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso no resulta acogible.<br />
TERCERO.- En cuanto al aparta<strong>do</strong> II <strong>de</strong>l único<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso, en el que se <strong>de</strong>nuncia la<br />
responsabilidad <strong>de</strong> la empresa por infracotización,<br />
tampoco pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong> en base a <strong>do</strong>s razones<br />
fundamentales: De un la<strong>do</strong>, porque esta cuestión<br />
no aparece claramente planteada en la instancia,<br />
tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> un hecho nuevo alega<strong>do</strong><br />
extemporáneamente; y, <strong>de</strong> otra parte, la sentencia<br />
recurrida explica satisfactoriamente en su<br />
Fundamento Segun<strong>do</strong> el cálculo <strong>de</strong> la cuantía <strong>de</strong><br />
la base regula<strong>do</strong>ra, la cual inicialmente se formó<br />
sin tener en cuenta unas cotizaciones <strong>de</strong> la<br />
empresa efectuadas con posterioridad al<br />
acci<strong>de</strong>nte, pero que no son ficticias, sino que<br />
habitualmente –tal como sucedió en años<br />
prece<strong>de</strong>ntes- la empresa efectuaba las<br />
cotizaciones correspondientes a las comisiones<br />
cada <strong>do</strong>s, tres o cuatro meses, y en este caso el<br />
hecho <strong>de</strong> que se hayan efectua<strong>do</strong> con<br />
posterioridad al acci<strong>de</strong>nte, no supone ninguna<br />
maniobra fraudulenta para intentar incrementar<br />
irregularmente la base regula<strong>do</strong>ra, sino que, tal<br />
como se afirma en la sentencia recurrida, dichas<br />
cotizaciones correspon<strong>de</strong>n a salarios reales, que<br />
también fueron abonadas a otros trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
la empresa, no solo al acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>; y, a<strong>de</strong>más,<br />
dichas comisiones fueron percibidas por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r en años anteriores, con la<br />
correspondiente retención fiscal y <strong>de</strong>claradas en<br />
el I.R.P.F.; to<strong>do</strong> lo cual implica que la alegación<br />
<strong>de</strong> la Mutua es claramente infundada y que la<br />
base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la pensión ha si<strong>do</strong><br />
correctamente calculada.<br />
CUARTO.- En el III aparta<strong>do</strong>, se <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción, por errónea interpretación, <strong>de</strong>l artículo<br />
5.1, regla 1ª <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 3º <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1972, por haberse produci<strong>do</strong> error en el<br />
cálculo <strong>de</strong> la cantidad resultante <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización solicitada.<br />
La censura jurídica <strong>de</strong>be ser acogida, con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a obtener o no la<br />
in<strong>de</strong>mnización solicitada en este momento,<br />
(cuestión que se analizará en el siguiente<br />
aparta<strong>do</strong>) y es que la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
incurre en el error que se <strong>de</strong>nuncia en este<br />
aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso. En efecto, el precepto que se<br />
cita como infringi<strong>do</strong> (art. 5.1 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n<br />
Ministerial <strong>de</strong> 31-julio-92) dispone que “la<br />
cuantía <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización será equivalente al<br />
importe <strong>de</strong> la ochenta y cuatro mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
la pensión...”, por lo tanto, la cuantía a la que<br />
tendrá <strong>de</strong>recho el trabaja<strong>do</strong>r sería <strong>de</strong> ochenta y<br />
cuatro mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l importe <strong>de</strong> la pensión, y<br />
no a ochenta y cuatro mensualida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la base<br />
regula<strong>do</strong>ra que en la sentencia se le reconoce.<br />
Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> la base regula<strong>do</strong>ra que la sentencia<br />
<strong>de</strong>clara <strong>de</strong> 7.444 ptas./día, lo que equivale a<br />
223.320 ptas. mes, la cuantía <strong>de</strong> la pensión que le<br />
correspon<strong>de</strong>ría al <strong>de</strong>mandante por invali<strong>de</strong>z en el<br />
gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> I.P.T. sería <strong>de</strong> 122.826 ptas./mes (55%<br />
<strong>de</strong> la base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 223.320 ptas.), por 84<br />
mensualida<strong>de</strong>s, resulta una suma <strong>de</strong> 10.317.384<br />
ptas., muy inferior a la <strong>de</strong> 18.758.880 ptas. a que<br />
fue con<strong>de</strong>nada la Mutua por la sentencia<br />
recurrida.<br />
QUINTO.- En el IV y último aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l único<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso, la Mutua recurrente <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong> las reglas 2ª y 4ª <strong>de</strong>l artículo 5.1 <strong>de</strong><br />
la Or<strong>de</strong>n Ministerial antes citada, por haberse<br />
opta<strong>do</strong> por la in<strong>de</strong>mnización sin que la sentencia<br />
hubiese gana<strong>do</strong> firmeza.<br />
Proce<strong>de</strong> acoger la censura jurídica que se<br />
contiene en el anterior aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso, por<br />
cuanto, si bien resulta indiscutible que la<br />
prestación económica <strong>de</strong> la incapacidad<br />
permanente total, pue<strong>de</strong> sustituirse por una<br />
in<strong>de</strong>mnización a tanto alza<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> el<br />
beneficiario fuese menor <strong>de</strong> sesenta años (artículo<br />
139.2 <strong>de</strong> la L.G.S.S., en relación con el artículo 5<br />
<strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n Ministerial antes citada) siempre que<br />
se cumplan los <strong>de</strong>más requisitos prescritos en la<br />
regla 3ª <strong>de</strong> este último precepto; sin embargo, la<br />
petición <strong>de</strong>l beneficiario <strong>de</strong>be formalizarse<br />
“<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los tres años siguientes a la fecha <strong>de</strong> la<br />
resolución o sentencia firme que le reconocieran<br />
el <strong>de</strong>recho a la pensión” (regla 2ª <strong>de</strong>l artículo 5.1<br />
<strong>de</strong> la O.M. <strong>de</strong> 31.07.72); así pues, la opción <strong>de</strong>l<br />
beneficiario es un trámite que <strong>de</strong>be <strong>de</strong>sarrollarse<br />
con posterioridad a la firmeza <strong>de</strong> la sentencia,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong> acreditar unos <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s<br />
requisitos que exige la citada regla 3ª <strong>de</strong>l art. 5.2.<br />
La norma en cuestión, no ofrece ninguna duda<br />
interpretativa, y no autoriza en mo<strong>do</strong> alguno a<br />
que pueda efectuarse la opción simultáneamente<br />
con el reconocimiento <strong>de</strong> la prestación, sino que<br />
exige –como ya se dijo- la previa firmeza <strong>de</strong> la<br />
sentencia que reconoce la Invali<strong>de</strong>z; y,<br />
obviamente, la sentencia que reconoció la<br />
357
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
prestación no ganó firmeza, como tampoco es<br />
firme la presente resolución <strong>de</strong> la Sala, por lo que<br />
la opción ejercitada se efectuó<br />
extemporáneamente, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> estimarse este<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso y <strong>de</strong>clarar que el actor tiene<br />
<strong>de</strong>recho a percibir la Incapacidad Permanente<br />
Total reconocida, en la cuantía <strong>de</strong>l 55% <strong>de</strong> la base<br />
regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 223.320 ptas. (pensión inicial<br />
122.826 ptas.), <strong>do</strong>ce veces al año, por <strong>de</strong>rivar <strong>de</strong><br />
la contingencia <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo; sin<br />
perjuicio <strong>de</strong> que firme esta resolución el<br />
beneficiario pueda ejercitar la opción que postula<br />
en la <strong>de</strong>manda; procedien<strong>do</strong> <strong>de</strong>jar sin efecto el<br />
aval bancario emiti<strong>do</strong> en aseguramiento <strong>de</strong> la<br />
cantidad a que fue con<strong>de</strong>nada la Mutua<br />
recurrente, la cual <strong>de</strong>berá constituir en la T.G.S.S.<br />
el capital conste <strong>de</strong> renta en los términos exigi<strong>do</strong>s<br />
por el artículo 286 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, en relación con el art. 192-2 <strong>de</strong>l mismo<br />
texto legal.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> en parte el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la representación letrada <strong>de</strong> la<br />
M.A.T. Número 61 “FREMAP”, contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Social<br />
número UNO <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Pontevedra, <strong>de</strong> fecha<br />
veintinueve <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y seis, en proceso sobre Invali<strong>de</strong>z,<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong>l actor <strong>do</strong>n J.M.E., contra la<br />
citada Mutua recurrente y contra el Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social, la empresa<br />
“C.L., S.A.” y contra los interventores judiciales<br />
<strong>de</strong> la suspensión <strong>de</strong> pagos <strong>de</strong> la citada empresa<br />
“C.L.E.R., S.A.”, <strong>do</strong>ña M.L.A.P., <strong>do</strong>n C.G.F. y<br />
“B.S., S.A.”, y con revocación parcial <strong>de</strong> la<br />
misma, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar al <strong>de</strong>mandante en<br />
situación <strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z Permanente Total para su<br />
profesión habitual, <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la Mutua recurrente a<br />
abonar al actor una pensión en la cuantía <strong>de</strong>l 55%<br />
<strong>de</strong> una base regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 223.320 ptas./mes,<br />
durante <strong>do</strong>ce veces al año, con la responsabilidad<br />
subsidiaria <strong>de</strong>l I.N.S.S.; sin perjuicio <strong>de</strong> que,<br />
firme esta resolución, el beneficiario pueda<br />
ejercitar la opción que postula en la <strong>de</strong>manda; y<br />
con absolución <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s.<br />
Déjese sin efecto el aval bancario emiti<strong>do</strong> en<br />
aseguramiento <strong>de</strong> la cantidad a que fue con<strong>de</strong>nada<br />
la Mutua, la cual <strong>de</strong>berá constituir en la T.G.S.S.<br />
el capital coste <strong>de</strong> renta en los términos<br />
legalmente exigi<strong>do</strong>s por el artículo 286 <strong>de</strong> la<br />
L.P.L., en relación con el artículo 192.2 <strong>de</strong>l<br />
mismo texto legal. Absolvien<strong>do</strong> a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “C.L.E.R., S.A.” y a <strong>do</strong>ña M.L.A.P.,<br />
<strong>do</strong>n C.G.F. y “B.S., S.A.” en su calidad <strong>de</strong><br />
interventores <strong>de</strong> la suspensión <strong>de</strong> pagos.<br />
S. S.<br />
2912 RECURSO Nº 0692/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO, Ó<br />
MEDIAR MUTUO ACORDO EXTINTIVO DO<br />
CONTRATO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio Jesús Outeiriño<br />
Fuente<br />
A Coruña, a veintitrés <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 0692/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.J.C.M. en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.A.N.G., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Santiago.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 636/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.A.N.G., sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, frente a la empresa “Instituto <strong>Galego</strong> <strong>de</strong><br />
Promoción Económica”. En su día se celebró acto<br />
<strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha<br />
20 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia, que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que el actor comenzó a prestar<br />
servicio por cuenta y bajo la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
Instituto <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Promoción Económica, con<br />
<strong>do</strong>micilio en Santiago, C/..., en virtud <strong>de</strong> contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> alta dirección, suscrito en fecha uno<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y ocho para<br />
la prestación <strong>de</strong> servicios como Director <strong>de</strong>l<br />
Centro <strong>de</strong> Promoción <strong>de</strong> Negocios <strong>de</strong> Galicia en<br />
Curitiba (Brasil, bajo la responsabilidad directa<br />
<strong>de</strong>l Director <strong>de</strong>l Área <strong>de</strong> Promoción e Inversiones<br />
<strong>de</strong>l IGAPE y, en su caso, bajo la coordinación <strong>de</strong>l<br />
Director General adjunto <strong>de</strong>l IGAPE, percibien<strong>do</strong><br />
una retribución bruta anual <strong>de</strong> 49.000 dólares<br />
USA, distribuida en catorce pagas, actualizable<br />
anualmente en el mismo porcentaje que el resto<br />
<strong>de</strong>l personal <strong>de</strong>l IGAPE, en la forma fijada por la<br />
Ley <strong>de</strong> Presupuestos <strong>de</strong> la Comunidad Autónoma<br />
<strong>de</strong> Galicia, y una retribución variable, una vez<br />
supera<strong>do</strong>s los objetivos mínimos, <strong>de</strong> 1.500<br />
dólares USA por cada acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> cooperación<br />
implantación <strong>de</strong> filial comercial o inversión<br />
358
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
productiva directa <strong>de</strong> empresas gallegas en Brasil,<br />
con un máximo <strong>de</strong> 49.000 dólares USA anuales y<br />
el 0,5% sobre el importe <strong>de</strong> la inversión neta <strong>de</strong><br />
loso proyectos <strong>de</strong> inversión que empresas<br />
brasileñas implanten en Galicia mediante su<br />
participación directa, con un máximo <strong>de</strong> 49.000<br />
dólares USA por este concepto. SEGUNDO.-<br />
Que en fecha trece <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve el IGAPE remitió fax al actor,<br />
que lo recibió en la misma fecha y prestó su<br />
conformidad, en virtud <strong>de</strong>l cual se extinguía <strong>de</strong><br />
mutuo acuer<strong>do</strong> el contrato suscrito en fecha uno<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y ocho, con<br />
efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el treinta y uno <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve, fiján<strong>do</strong>se una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 45 días <strong>de</strong> su salario fijo.<br />
TERCERO.- Que en fecha <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve el actor entregó las<br />
llaves <strong>de</strong> la oficina, muebles y equipamientos,<br />
conforme a una lista redactada, a <strong>do</strong>n A.V.G.,<br />
to<strong>do</strong> ello en perfectas condiciones <strong>de</strong> uso.<br />
CUARTO.- Que en fecha veintiséis <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve el actor se<br />
dirigió al IGAPE mediante FAX, manifestan<strong>do</strong> su<br />
más rotun<strong>do</strong> rechazo a la extinción <strong>de</strong> mutuo<br />
acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato laboral, indican<strong>do</strong> que<br />
suponía un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y rechazan<strong>do</strong> dicho <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
QUINTO.- Que el IGAPE procedió a dar <strong>de</strong> baja<br />
al actor en la Seguridad Social diez <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve, con efectos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el treinta y uno <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve. SEXTO.- Que el<br />
actor percibió <strong>de</strong>l IGAPE en 1998 una retribución<br />
por importe <strong>de</strong> 28.583 dólares USA y en 1999 <strong>de</strong><br />
32.067 dólares USA. SÉPTIMO.- Que el actor no<br />
ha ostenta<strong>do</strong> la condición <strong>de</strong> representante legal o<br />
sindical <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en el año<br />
inmediatamente anterior. OCTAVO.- Que en<br />
fecha veintisiete <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve tuvo lugar el<br />
preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC <strong>de</strong><br />
Santiago, con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> intenta<strong>do</strong> sin efecto<br />
por incomparecencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por <strong>do</strong>n J.A.N.G., contra el<br />
INSTITUTO GALEGO DE PROMOCIÓN<br />
ECONÓMICA, <strong>de</strong>bía <strong>de</strong> absolver y absolvía a la<br />
entidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s<br />
en la misma. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesta por el actor<br />
absolvien<strong>do</strong> libremente <strong>de</strong> la misma a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada. Y contra este pronunciamiento<br />
recurre la parte actora articulan<strong>do</strong> un primer<br />
motivo <strong>de</strong> suplicación, al amparo <strong>de</strong>l art. 191.a)<br />
<strong>de</strong> la LPL, en el que <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong><br />
normas o garantías <strong>de</strong> procedimiento genera<strong>do</strong>ras<br />
<strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión, en concreto, <strong>de</strong>l art. 105 aparta<strong>do</strong><br />
1º <strong>de</strong> la LPL y <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina constitucional que<br />
cita, por enten<strong>de</strong>r que tras ratificarse en el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, se concedió la palabra a<br />
la parte <strong>de</strong>mandada, y, tras finalizar ésta en su<br />
uso, se <strong>de</strong>negó al ahora recurrente la posibilidad<br />
<strong>de</strong> hacer uso <strong>de</strong> la práctica <strong>de</strong> alegaciones,<br />
entendién<strong>do</strong>se por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia que<br />
no le correspondía al ser tal facultad potestativa<br />
<strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> conformidad con lo preveni<strong>do</strong> en<br />
el art. 85 <strong>de</strong> la Ley Rituaria Laboral, sin que se<br />
entendiera necesario tal uso, lo que a juicio <strong>de</strong>l<br />
recurrente comportó una infracción <strong>de</strong>l art. 105 <strong>de</strong><br />
la LPL que le colocó en una situación <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión. La nulidad que se invoca no pue<strong>de</strong><br />
prosperar, pues si bien <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
dispuesto en el art. 105. 1 <strong>de</strong> la LPL, en los<br />
procedimientos por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ratificada, en su caso,<br />
la <strong>de</strong>manda, tanto en la fase <strong>de</strong> alegaciones como<br />
en la práctica <strong>de</strong> la prueba, y en la fase <strong>de</strong><br />
conclusiones, correspon<strong>de</strong>rá al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
exponer sus posiciones en primer lugar, lo que<br />
significa que el trabaja<strong>do</strong>r pasa a ocupar la<br />
posición <strong>de</strong> parte <strong>de</strong>mandada. Sin embargo, ello<br />
no significa que la omisión <strong>de</strong> la posibilidad <strong>de</strong>l<br />
trámite <strong>de</strong> alegaciones al trabaja<strong>do</strong>r, una vez que<br />
éste ha ratifica<strong>do</strong> -sin más- su <strong>de</strong>manda y la<br />
empresa ha efectua<strong>do</strong> las suyas, <strong>de</strong>ba <strong>de</strong> significar<br />
necesariamente la existencia <strong>de</strong> una situación <strong>de</strong><br />
efectiva in<strong>de</strong>fensión, pues ni en la protesta<br />
realizada por el actor en el acto <strong>de</strong>l juicio, ni<br />
ahora en su escrito <strong>de</strong> recurso, ni tampoco en el<br />
trámite <strong>de</strong> conclusiones en el que se limitó a<br />
insistir en su pretensión <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda, el recurrente<br />
ha manifesta<strong>do</strong> cuales son esas supuestas<br />
alegaciones que pretendía efectuar y <strong>de</strong> las que ha<br />
si<strong>do</strong> priva<strong>do</strong>, sin que en ningún momento haya<br />
revela<strong>do</strong> hecho alguno que pudiera ser<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> una posible ampliación <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>manda sin variación sustancial, ni tampoco<br />
consta que se haya visto impedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> probar las<br />
aludidas alegaciones que pretendía realizar.<br />
Consecuentemente, no cabe apreciar una<br />
situación <strong>de</strong> efectiva in<strong>de</strong>fensión <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong><br />
la nulidad <strong>de</strong> actuaciones que se invoca (art.<br />
238.3 LOPJ), pues <strong>de</strong>be tenerse presente que ésta<br />
constituye siempre una solución extraordinaria y<br />
<strong>de</strong> último recurso en virtud <strong>de</strong> la aplicación <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> principio <strong>de</strong> conservación <strong>de</strong> los<br />
actos procesales, ya que no toda irregularidad <strong>de</strong><br />
tal ín<strong>do</strong>le comporta el efecto <strong>de</strong> la nulidad <strong>de</strong><br />
actuaciones cuan<strong>do</strong>, como ha ocurri<strong>do</strong> en el<br />
presente caso, no se ha produci<strong>do</strong> una efectiva<br />
in<strong>de</strong>fensión.<br />
359
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SEGUNDO.- Al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la<br />
LPL, formula el recurrente un segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong><br />
suplicación en el que interesa la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos proba<strong>do</strong>s segun<strong>do</strong> y cuarto <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida para que se redacten en el<br />
senti<strong>do</strong> siguiente:<br />
* El hecho segun<strong>do</strong>: “Que en fecha 13.08.99 el<br />
IGAPE remitió fax al actor, que /o recibió en la<br />
misma fecha, en virtud <strong>de</strong>l cual el IGAPE le<br />
comunicó la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> extinguir el contrato<br />
laboral <strong>de</strong> alta dirección suscrito con el mismo<br />
con efectos <strong>de</strong> fecha 30.08.99, así como a<br />
abonarle en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización una<br />
cantidad equivalente a cuarenta y cinco días <strong>de</strong> su<br />
salario fijo, ponien<strong>do</strong> a su disposición la<br />
liquidación correspondiente”.<br />
* El hecho cuarto: “Que en fecha veintiséis <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve el<br />
actor se dirigió al IGAPE mediante FAX<br />
manifestan<strong>do</strong> su más profun<strong>do</strong> rechazo a la<br />
afirmación <strong>de</strong>l IGAPE sobre la extinción <strong>de</strong><br />
mutuo acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato laboral, indican<strong>do</strong><br />
que suponía un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y rechazan<strong>do</strong> dicho<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”.<br />
Las modificaciones interesadas no pue<strong>de</strong>n<br />
prosperar por las siguientes razones: la <strong>de</strong>l hecho<br />
segun<strong>do</strong>, porque el recurrente omite <strong>de</strong>l<br />
<strong>do</strong>cumento-fax que transcribe que el actor Sr.<br />
N.G. suscribió con su firma, al pie <strong>de</strong>l mismo, la<br />
siguiente manifestación: “Recibí, conforme con<br />
los términos <strong>de</strong>l presente escrito”; <strong>de</strong>claración<br />
ésta a la que el que el juzga<strong>do</strong>r a quo ha<br />
concedi<strong>do</strong> plena eficacia aprecián<strong>do</strong>la <strong>de</strong> forma<br />
conjunta con la testifical practicada en el acto <strong>de</strong><br />
juicio, llegan<strong>do</strong> a la razonada conclusión <strong>de</strong> su<br />
certeza y veracidad (art. 97.2 LPL), sin que exista<br />
base alguna para sustituir su objetivo e imparcial<br />
criterio por el mas subjetivo e interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> parte,<br />
máxime cuan<strong>do</strong> pese a haber nega<strong>do</strong> el<br />
<strong>de</strong>mandante su firma en el acto <strong>de</strong>l juicio y<br />
habérsele da<strong>do</strong> la oportunidad <strong>de</strong> interponer<br />
querella criminal, <strong>de</strong>jó transcurrir dicho plazo sin<br />
efectuarlo. En idéntica medida, tampoco resulta<br />
acogible la modificación <strong>de</strong>l hecho cuarto, por<br />
cuanto la misma aparece íntimamente ligada y<br />
enca<strong>de</strong>nada a la anterior, ya que no cabe hablar <strong>de</strong><br />
una simple “afirmación <strong>de</strong>l IGAPE” en cuanto a<br />
la extinción <strong>de</strong>l contrato, cuan<strong>do</strong> ha permaneci<strong>do</strong><br />
incólume el hecho anterior en que para nada<br />
aparece <strong>de</strong>svirtuada la <strong>de</strong>claración <strong>do</strong>cumentada<br />
<strong>de</strong>l actor mostran<strong>do</strong> conformidad con los<br />
términos <strong>de</strong>l fax recibi<strong>do</strong>.<br />
TERCERO.- Con cita procesal <strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong><br />
la LPL, articula el <strong>de</strong>mandante un tercer motivo<br />
<strong>de</strong> suplicación en el que <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto por los arts. 2, 3.1.c) y 49.1, 54, 55 y 56<br />
<strong>de</strong>l Real Decreto Legislativo 1/1995, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong><br />
marzo, por el que se aprueba el texto refundi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (ET en lo<br />
sucesivo), y los arts. 1.262 y 1.281 y siguientes<br />
<strong>de</strong>l Código Civil, así como lo señala<strong>do</strong> por el<br />
articulo 1 <strong>de</strong>l Real Decreto 1.382/1985, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong><br />
agosto por el que se regula la relación laboral <strong>de</strong><br />
carácter especial <strong>de</strong>l personal <strong>de</strong> alta dirección, y<br />
la jurispru<strong>de</strong>ncia interpreta<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s<br />
preceptos, to<strong>do</strong> ello sobre la base <strong>de</strong> sostener que<br />
las consecuencias jurídicas que han <strong>de</strong> extraerse<br />
<strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos suscritos por las<br />
partes o faxes envia<strong>do</strong>s y recibi<strong>do</strong>s por ellos, es la<br />
<strong>de</strong> que nos encontramos ante una <strong>de</strong>cisión<br />
extintiva unilateral <strong>de</strong>l empresario, y que la<br />
calificación jurídica <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo no es<br />
la <strong>de</strong> una relación especial <strong>de</strong> alta dirección, sino<br />
la <strong>de</strong> una relación laboral ordinaria. La censura<br />
jurídica que se <strong>de</strong>nuncia tampoco pue<strong>de</strong><br />
prosperar, pues constan<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> que en fecha<br />
13 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 el IGAPE remitió fax al<br />
actor, que lo recibió en la misma fecha y “prestó<br />
su conformidad”, en virtud <strong>de</strong>l cual se extinguía<br />
<strong>de</strong> mutuo acuer<strong>do</strong> el contrato suscrito en fecha 1<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 31 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999, fiján<strong>do</strong>se una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong><br />
45 días <strong>de</strong> su salario fijo, es claro que no cabe<br />
apreciar la existencia <strong>de</strong> una <strong>de</strong>cisión extintiva<br />
empresarial calificable como <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino que la<br />
finalización <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo se produjo por<br />
mutuo acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> las partes subsumible en el<br />
aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong>l art. 49 <strong>de</strong>l ET, sin que el posterior<br />
intento <strong>de</strong> retractación por parte <strong>de</strong>l actor pueda<br />
afectar a la vali<strong>de</strong>z y eficacia <strong>de</strong> dicho acuer<strong>do</strong>,<br />
ya que no existe dato objetivo alguno que permita<br />
apreciar la existencia <strong>de</strong> algún vicio <strong>de</strong><br />
consentimiento <strong>de</strong> los previstos en el art. 1.265<br />
<strong>de</strong>l C.c. (error, <strong>do</strong>lo, violencia o intimidación), en<br />
el momento <strong>de</strong> expresar su aceptación. En<br />
consecuencia, no habien<strong>do</strong> existi<strong>do</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar<br />
íntegramente el fallo impugna<strong>do</strong>. Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por el actor <strong>do</strong>n J.A.N.G., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha 20 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong><br />
Santiago <strong>de</strong> Compostela, en los presentes autos<br />
sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong>l<br />
recurrente frente al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Instituto <strong>Galego</strong><br />
<strong>de</strong> Promoción Económica, <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos íntegramente dicha sentencia.<br />
360
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2913 RECURSO Nº 97/2000<br />
DESPEDIMENTO NULO CON<br />
RESPONSABILIDADE SOLIDARIA DO<br />
GRUPO EMPRESARIAL EMPREGADOR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Fernán<strong>de</strong>z<br />
Otero<br />
A Coruña, a veinticuatro <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 97/2000<br />
interpuesto por las empresas “C.L.E., S.A.” y<br />
“C.A.S.S.- C.D.”, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 508-99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n S.M.F. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
empresas “C.L.E., S.A.” y “C.A.S.S.- C.D.” en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 23 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor <strong>do</strong>n S.M.F., vino prestan<strong>do</strong><br />
servicios para el banco “C.L.E., S.A.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1973, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
técnico nivel II, <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> el puesto <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> director <strong>de</strong> la sucursal <strong>de</strong> Ourense sita<br />
en... y percibien<strong>do</strong> un salario bruto mensual <strong>de</strong><br />
705.724.-pts.- SEGUNDO.- En fecha 13 <strong>de</strong> mayo<br />
le es entregada carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>l<br />
día siguiente, cuyo tenor literal es el siguiente:<br />
“Muy Sr. nuestro: La dirección <strong>de</strong>l banco ha<br />
teni<strong>do</strong> conocimiento <strong>de</strong> una serie <strong>de</strong> hechos<br />
anómalos, realiza<strong>do</strong>s por Vd. en la agencia <strong>de</strong><br />
Orense, en la que Vd. <strong>de</strong>sempeña el puesto <strong>de</strong><br />
director <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.09.93, que a continuación se<br />
relacionan: Con fecha 20.10.95, el entonces<br />
Director Comercial <strong>de</strong> la red <strong>de</strong> provincias <strong>de</strong>l<br />
banco, <strong>do</strong>n J.C.B., envió un escrito a la dirección<br />
<strong>de</strong>l banco informan<strong>do</strong> <strong>de</strong> algunas irregularida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>tectadas en la agencia <strong>de</strong> Orense, en la que Vd.<br />
era director, que se <strong>de</strong>scribían como sigue: “El<br />
director percibe 32.000.-Pts., netas al mes por<br />
caja en concepto <strong>de</strong> kilometraje. Este dinero le<br />
fue asigna<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> le nombraron director da<strong>do</strong><br />
que el banco no tiene coche en Orense”.- Como<br />
Vd. conoce perfectamente existe una práctica<br />
habitual en el banco, recogida en una normativa<br />
interna en forma <strong>de</strong> circulares sobre como<br />
liquidar los gastos <strong>de</strong> esta naturaleza, motivo por<br />
la cual y para resolver esta situación irregular, el<br />
propio Sr. C. sugirió a la dirección <strong>de</strong> personal y<br />
RR.HH. incorporara dicho importe <strong>de</strong> 32.000.-<br />
Pts., en su recibo mensual <strong>de</strong> nómina, lo que así<br />
se hizo a partir <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996. Este<br />
importe <strong>de</strong> 32.000.- Pts., se incorporó a partir <strong>de</strong><br />
ese mes en el concepto <strong>de</strong> nómina <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong><br />
“Complemento <strong>de</strong> Carácter Personal”. De dicho<br />
incremento <strong>de</strong> su nómina y <strong>de</strong> las razones <strong>de</strong>l<br />
mismo fue Vd. <strong>de</strong>bidamente informa<strong>do</strong> en su<br />
momento.- Con fecha 22.04.99, <strong>do</strong>ña C.M.,<br />
responsable <strong>de</strong>l <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> administración,<br />
con el visto bueno <strong>de</strong> la dirección <strong>de</strong> personal y<br />
RR.HH., le remitió a Vd. un escrito en la que se<br />
le reflejaban las anomalías <strong>de</strong>tectadas en cuanto a<br />
la liquidación <strong>de</strong> gastos <strong>de</strong> kilometraje,<br />
indicán<strong>do</strong>se que no existe constancia a nivel <strong>de</strong> la<br />
dirección <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> las condiciones<br />
excepcionales <strong>de</strong> su incorporación a la Agencia<br />
<strong>de</strong> Orense; así como que ningún emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Banco pue<strong>de</strong> autorizarse a sí mismos los gastos<br />
que realiza <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> siempre un superior<br />
jerárquico dar su conformidad, y que <strong>de</strong>be existir<br />
una justificación <strong>de</strong> los kilómetros realiza<strong>do</strong>s para<br />
po<strong>de</strong>r acce<strong>de</strong>r al pago <strong>de</strong> los mismos. Asimismo<br />
se le indicaba que con el fin <strong>de</strong> poner en or<strong>de</strong>n<br />
dichas liquidaciones <strong>de</strong>berían incluir en las<br />
mismas las visitas o <strong>de</strong>splazamientos realiza<strong>do</strong>s y<br />
que justifiquen el importe a pagar, con un<br />
máximo <strong>de</strong> 32.000.- pts. mensuales y autorizadas<br />
por el director <strong>de</strong> zona.- Con fecha 24.04.99<br />
dirigió Vd. un escrito a la Sra. M. en respuesta al<br />
referi<strong>do</strong> en el párrafo anterior, en el que Vd.<br />
manifiesta que está en conocimiento <strong>de</strong>l dirección<br />
<strong>de</strong> personal que viene cobran<strong>do</strong> un plus <strong>de</strong><br />
42.000.- pts, mensuales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1º <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1993, así como que Vd. consi<strong>de</strong>ra que “el plus<br />
que mensualmente vengo percibien<strong>do</strong> es<br />
correcto”. Tal afirmación es incierta puesto que,<br />
como Vd. conoce perfectamente, to<strong>do</strong>s los<br />
salarios que perciben los emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l banco<br />
están sujetos tanto a retención fiscal como a<br />
cotización a la Seguridad Social, y en el caso <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnizaciones o supli<strong>do</strong>s paga<strong>do</strong>s fuera <strong>de</strong>l<br />
recibo <strong>de</strong> nómina es obligatoria la justificación <strong>de</strong><br />
los gastos realiza<strong>do</strong>s mediante la presentación <strong>de</strong><br />
las facturas correspondientes. Al cobrar Vd. en<br />
efectivo por caja estos importes, sin autorización<br />
<strong>de</strong> su director <strong>de</strong> zona, incumplía gravemente,<br />
asimismo, las normas <strong>de</strong>l banco, que obligan a<br />
to<strong>do</strong> gasto justificativo <strong>de</strong> percepción <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización o supli<strong>do</strong> esté autoriza<strong>do</strong> por un<br />
superior jerárquico.- Como Vd. tuvo ocasión <strong>de</strong><br />
saber y comprobar en su día, el incremento <strong>de</strong> las<br />
32.000.- Pts. en su recibo <strong>de</strong> nómina fue<br />
361
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
motiva<strong>do</strong> precisamente por la necesidad <strong>de</strong><br />
finalizar la práctica anómala en la que Vd. venía<br />
incurrien<strong>do</strong> en cuanto a liquidación <strong>de</strong> gastos no<br />
justifica<strong>do</strong>s. No obstante Vd. ha continua<strong>do</strong><br />
realizan<strong>do</strong> liquidaciones anómalas to<strong>do</strong>s los<br />
meses, <strong>de</strong>spués incluso por el importe <strong>de</strong> 42.000.-<br />
Pts., incumplien<strong>do</strong> con ello y hacien<strong>do</strong> incumplir<br />
al banco la normativa fiscal como la <strong>de</strong> Seguridad<br />
Social, con el pretexto <strong>de</strong> que era un plus<br />
negocia<strong>do</strong> en su día, que, <strong>de</strong> haberlo si<strong>do</strong>, hubiera<br />
queda<strong>do</strong> perfectamente compensa<strong>do</strong> con la<br />
incorporación <strong>de</strong>finitiva en su recibo <strong>de</strong> nómina<br />
<strong>de</strong> las 32.000.- Pts. que Vd. cobraba entonces,<br />
cosa que se produjo en el mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996.<br />
Pese a ello Vd. ha continua<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> cobros<br />
mensualmente por el importe <strong>de</strong> 42.000.- Pts. <strong>de</strong><br />
forma irregular, ya que esta dirección <strong>de</strong> personal<br />
no tenía conocimiento <strong>de</strong> ello, con el pretexto <strong>de</strong><br />
no haber si<strong>do</strong> informa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la incorporación<br />
citada.- Los hechos anteriormente <strong>de</strong>scritos<br />
configuran graves y reiteradas transgresiones <strong>de</strong><br />
la buena fe contractual así como abuso <strong>de</strong><br />
confianza, por lo que en aplicación <strong>de</strong> lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el Artículo 5º -régimen <strong>de</strong><br />
sanciones-, aparta<strong>do</strong> c) Por faltas muy graves, <strong>de</strong>l<br />
convenio colectivo vigente para la banca privada,<br />
por medio <strong>de</strong> la presente se le aplica la sanción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario, con efectos a partir <strong>de</strong>l día<br />
siguiente a la recepción <strong>de</strong> este escrito.- Sírvase<br />
retirar el duplica<strong>do</strong> <strong>de</strong> esta carta en señal <strong>de</strong>l<br />
entera<strong>do</strong>”.- TERCERO.- El actor en fecha 1 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1993 fue traslada<strong>do</strong> <strong>de</strong> una<br />
sucursal en Vigo a la sucursal <strong>de</strong> Ourense sita<br />
en..., como director. Como dicha sucursal no tenía<br />
vehículo pues se lo llevó el antiguo director, al<br />
actor <strong>de</strong> le ofreció un nuevo vehículo o percibir<br />
una compensación económica por utilizar su<br />
vehículo propio, consistente en una cantidad fija<br />
<strong>de</strong> 42.000.-pts., <strong>de</strong>sglosadas <strong>de</strong> la siguiente<br />
forma: 32.000.- pts. en concepto <strong>de</strong> kilometraje y<br />
10.000.-pts., en concepto garaje, cantida<strong>de</strong>s no<br />
incluidas en nómina que el actor cobraba a través<br />
<strong>de</strong> caja previo relleno <strong>de</strong> un formulario <strong>de</strong>l banco,<br />
<strong>de</strong> informe <strong>de</strong> gastos, en el que hacía constar<br />
“Supli<strong>do</strong>s vehículo banco” rellenan<strong>do</strong> uno por<br />
kilometraje y otro por aparcamiento y sin tener<br />
que justificar kilometraje alguno.- A dicho<br />
acuer<strong>do</strong> llegó con el Sr. G. en el momento <strong>de</strong> su<br />
incorporación, sin que dichos informes <strong>de</strong> gastos<br />
tuviesen que ser ratifica<strong>do</strong>s por su superior<br />
jerárquico el director <strong>de</strong> zona <strong>do</strong>n A.T.R.-<br />
CUARTO.- Por el banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> se informó<br />
al actor mediante carta <strong>de</strong> fecha 21 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1995 que su salario para el año 1995 iba a<br />
ascen<strong>de</strong>r a 6.150.000.-pts. brutas. Por carta <strong>de</strong><br />
fecha 7 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1996 se le informa que su<br />
salario para el año 1996, iba a ascen<strong>de</strong>r a<br />
6.600.000.-pts. brutas.- El actor percibió en<br />
concepto <strong>de</strong> complemento <strong>de</strong> carácter personal las<br />
siguientes cantida<strong>de</strong>s: Año/95: <strong>de</strong> enero a<br />
diciembre: 3.959.- pts., 3.959.- pts., 3.959.- pts.,<br />
53.071.- pts., 16.237.- pts., 16.237.- pts., 16.237.-<br />
pts., 16.237.- pts., 16.237.- pts., 16.237.- pts.,<br />
16.237.- pts.- Total: 216.210.- pts.- Año/96: <strong>de</strong><br />
enero a diciembre: 48.237.-pts.- 48.238.-pts.-<br />
30.967.-pts.- 51.197.-pts.- 51.197.-pts.- 51.197.-<br />
pts.- 38.388.-pts.- 38.388.-pts.- 38.388.-pts.-<br />
38.388.-pts.- 34.761.-pts.- 43.610.-pts.- Total:<br />
512.964.- pts.- Percibió el actor en concepto <strong>de</strong><br />
complemento personal:<br />
-Abril/98………<br />
-Mayo/98……...<br />
-Junio/98.………<br />
-Julio/98………..<br />
-Agosto/98……..<br />
-Setiembre/98….<br />
-Octubre/98……<br />
-Noviembre/98…<br />
-Diciembre/98…<br />
-Enero/99……...<br />
-Febrero/99…….<br />
-Marzo/99……...<br />
-Abril/99……….<br />
-Mayo hasta el día 13…<br />
21.791.- pts.<br />
21.791.- pts.<br />
21.791.- pts.<br />
7.834.- pts.<br />
7.834.- pts.<br />
7-834.- pts.<br />
7.834.- pts.<br />
7.834.- pts.<br />
7.834.- pts.<br />
12.274.- pts.<br />
12.274.- pts.<br />
12.274.- pts.<br />
12.274.- pts.<br />
5.319.- pts.<br />
QUINTO.- En fecha 11 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1998 se<br />
llegó a un acuer<strong>do</strong> por el cual C.D. adquirió el<br />
100% <strong>de</strong> las acciones <strong>de</strong> “C.L.E., S.A.”-<br />
SEXTO.- Como consecuencia <strong>de</strong> esta<br />
adquisición, por el consejo <strong>de</strong> administración <strong>de</strong><br />
C.D. se pretendió integrar en dicha entidad al<br />
personal <strong>de</strong>l banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, hacien<strong>do</strong> por ello<br />
un protocolo <strong>de</strong> integración a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> a propuesta<br />
<strong>de</strong> los representantes <strong>de</strong> la sección sindical <strong>de</strong><br />
U.G.T., en “C.D.”, cuyo conteni<strong>do</strong> por constar en<br />
autos se da por reproduci<strong>do</strong> y que fue firma<strong>do</strong> en<br />
Salamanca el 31 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999.- SEPTIMO.-<br />
En fecha 6 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 se le remite carta al<br />
actor ofrecién<strong>do</strong>le la integración en la plantilla <strong>de</strong><br />
“C.D.”, para lo cual tendría que firmar un<br />
<strong>do</strong>cumento en el que manifestara su adhesión a la<br />
integración y a que esta se realizada en los<br />
términos <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l consejo <strong>de</strong><br />
administración <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 y <strong>de</strong>l<br />
protocolo antes menciona<strong>do</strong>, señalán<strong>do</strong>se que si<br />
no <strong>de</strong>seaba integrarse en “C.D.” continuaría<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios en “C.L.E., S.A.”,<br />
señalán<strong>do</strong>se como fecha tope para firmar la<br />
integración se señalaba el día 30 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999.- OCTAVO.- Con motivo <strong>de</strong> la integración<br />
<strong>de</strong>l personal <strong>de</strong>l banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en “C.D.”, se<br />
produjo una confrontación entre el sindicato <strong>de</strong><br />
Comisiones Obreras mayoritario en el banco<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y el sindicato Unión General <strong>de</strong><br />
Trabaja<strong>do</strong>res mayoritario en “C.D.”, al enten<strong>de</strong>r<br />
el primero que la integración no había si<strong>do</strong><br />
negociada con los representantes <strong>de</strong> la plantilla <strong>de</strong><br />
“C.L.E., S.A.”, al haber si<strong>do</strong> confecciona<strong>do</strong> el<br />
protocolo <strong>de</strong> integración a propuesta <strong>de</strong> la sección<br />
sindical <strong>de</strong> U.G.T. en “C.D.” y aprobada por el<br />
362
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
consejo <strong>de</strong> administración. Ello llevó a que se<br />
dieran consignas <strong>de</strong> no firmar el protocolo por<br />
parte <strong>de</strong> CC.OO., FITC y CSICA, y a que<br />
convocase una huelga para los días 20, 23, 29 y<br />
30 <strong>de</strong> abril por los sindicatos CC.OO y FITC, que<br />
fue <strong>de</strong>sconvocada para el día 20 y en la que el día<br />
23 participaron 35 personas <strong>de</strong> un total <strong>de</strong> 673<br />
personas. El día 23 habían firma<strong>do</strong> el protocolo<br />
569 emplea<strong>do</strong>s.- NOVENO.- En fecha 30 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1999, to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “C.L.E., S.A.”,<br />
salvo <strong>do</strong>s habían firma<strong>do</strong> su adhesión a la<br />
integración <strong>de</strong> “C.D.”, sien<strong>do</strong> uno <strong>de</strong> los no<br />
firmantes el actor. el otro trabaja<strong>do</strong>r no presta<br />
servicios para el empresa en la actualidad.-<br />
DÉCIMO.- En fecha 20 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 por el<br />
director <strong>de</strong> zona <strong>do</strong>n A.T.R., remite una carta a<br />
to<strong>do</strong>s los directores, oficina zona noroeste en la<br />
que ruega comuniquen a vuelta <strong>de</strong> fax, los gastos<br />
fijos que cobren mensualmente tales como<br />
kilometraje, aparcamiento, peaje. Ese mismo día,<br />
el actor le comunica que esta liquidan<strong>do</strong><br />
mensualmente por motivo <strong>de</strong> suplico <strong>de</strong> vehículo<br />
<strong>de</strong>l banco la cantidad <strong>de</strong> 42.000.-pts.-<br />
UNDECIMO.- En fecha 22 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999,<br />
recibe comunicación el actor <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña C.M. <strong>de</strong><br />
administración general con el visto bueno <strong>de</strong>l Sr.<br />
T. <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l siguiente tenor<br />
literal: “1º) No existe constancia a nivel <strong>de</strong> la<br />
dirección <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> las condiciones<br />
contractuales con las que se incorporara a la<br />
sucursal <strong>de</strong> Orense.- 2º) Ninguna persona pue<strong>de</strong><br />
autorizarse a si misma los gastos o pagos que<br />
realiza. Siempre <strong>de</strong>be ser un superior jerárquico el<br />
que dé la conformidad.- 3º) Debe existir una<br />
justificación <strong>de</strong> los kilómetros realiza<strong>do</strong>s para<br />
po<strong>de</strong>r acce<strong>de</strong>r al pago <strong>de</strong> los mismos.- Por ello, y<br />
en base a las normas en vigor, <strong>de</strong>berán anularse<br />
las contabilizaciones y pagos realiza<strong>do</strong>s en el mes<br />
<strong>de</strong> enero, febrero y marzo <strong>de</strong> pesetas 42.000.-<br />
cada mes.- Con el fin <strong>de</strong> poner en or<strong>de</strong>n dichas<br />
liquidaciones, <strong>de</strong>berán incluir en las mismas las<br />
visitas o <strong>de</strong>splazamientos realiza<strong>do</strong>s y que<br />
justifiquen el importe a pagar, con un máximo <strong>de</strong><br />
32.000 pesetas mensuales y autorizadas por el<br />
director <strong>de</strong> zona.- Dada la importancia <strong>de</strong>l tema,<br />
les rogamos que que<strong>de</strong> soluciona<strong>do</strong> durante el<br />
presente mes <strong>de</strong> abril”.- El 29 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 el<br />
actor remite comunicación escrita <strong>de</strong>l siguiente<br />
tenor literal: 1º) No se si existe constancia a nivel<br />
<strong>de</strong> la dirección <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> las condiciones<br />
contractuales con las que me incorporé a la<br />
sucursal <strong>de</strong> Orense, pues no es <strong>de</strong> mi<br />
competencia, pero si le manifiesto que está en<br />
conocimiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> personal que<br />
vengo cobran<strong>do</strong> un plus <strong>de</strong> 42.000.-pts.,<br />
mensuales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong>l año<br />
1993.- 2º) No entro en que una persona pueda o<br />
no autorizarse a si mismo los gastos o pagos que<br />
realiza, pero lo que si le pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>cir es que este<br />
no es mi caso, ya que yo no cobro gastos, y el<br />
plus que liqui<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los meses por caja, que<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> un principio se han contabiliza<strong>do</strong> en los<br />
gastos generales <strong>de</strong> la sucursal, por necesida<strong>de</strong>s<br />
contables, están perfectamente autoriza<strong>do</strong>s por la<br />
dirección competente, como así queda ratificada<br />
por escrito que adjunto <strong>de</strong> mi director <strong>de</strong> zona.-<br />
3ª) Por el mismo punto anterior, le vuelvo a<br />
aclarar <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a que “es un plus y no un gasto, no<br />
tengo nada que justificar.- Por to<strong>do</strong> lo expuesto,<br />
consi<strong>de</strong>ro que el plus que mensualmente vengo<br />
recibien<strong>do</strong> es correcto, quedan<strong>do</strong> a disposición<br />
para corregir la forma <strong>de</strong> contabilización, si la<br />
actual no es la correcta.”.- DUODECIMO.- En<br />
fecha 30 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 el actor remite carta a<br />
<strong>do</strong>n A.S.D., comunicán<strong>do</strong>le lo siguiente: “Muy<br />
Sr. mío: en contestación a su atta. <strong>de</strong>l 6 <strong>de</strong> los<br />
corrientes y en referencia al asunto <strong>de</strong><br />
“INTEGRACION en “C.D.”, quiero manifestarle<br />
lo siguiente: Mi <strong>de</strong>seo personal es la plena<br />
integración en la plantilla <strong>de</strong> “C.D.”, pero me veo<br />
imposibilita<strong>do</strong> a firmar el protocolo <strong>de</strong><br />
integración en la misma, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a que dicho<br />
protocolo, entien<strong>do</strong>, vulnera los <strong>de</strong>rechos que<br />
durante 26 años he adquiri<strong>do</strong> en materia <strong>de</strong><br />
ingresos económicos”.- DECIMOTERCERO.- En<br />
fecha 7 <strong>de</strong> mayo el actor recibe comunicación <strong>de</strong>l<br />
director <strong>do</strong>n E.G.M., comunicán<strong>do</strong>le que a partir<br />
<strong>de</strong>l día 10 <strong>de</strong> este mes se proce<strong>de</strong>ría a realizar una<br />
inspección por parte <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.M.M.S., cuyo<br />
objeto era el verificar el gra<strong>do</strong> cumplimiento <strong>de</strong><br />
las principales acciones correctoras recomendadas<br />
en nuestra anterior misión <strong>de</strong> inspección en esa<br />
agencia, especialmente en sus riesgos <strong>de</strong> crédito,<br />
operativos, contables, <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> y blanqueo <strong>de</strong><br />
capitales, <strong>de</strong> duración <strong>de</strong> 5 días.-<br />
DECIMOCUARTO.- En la sucursal <strong>de</strong>l actor, en<br />
el año 1995 incrementó sus recursos un 28,42%.-<br />
DECIMOQUINTO.- El actor está afilia<strong>do</strong> al<br />
sindicato Unión General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
afiliación que no conocía el banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en<br />
el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor fue<br />
comunica<strong>do</strong> a las secciones sindicales <strong>de</strong> U.G.T.,<br />
CC.OO., FTC y confe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> cuadros.-<br />
DECIMOSEXTO.- El actor no ostenta ni ha<br />
ostenta<strong>do</strong> durante el último año cargo<br />
representativo <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.-<br />
DECIMOSEPTIMO.- En fecha 17 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999 se celebró acto <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
S.M.A.C., con resulta<strong>do</strong> “Sin Avenencia”, en<br />
relación con el banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y “Sin Efecto”<br />
respecto a “C.D.” El actor presentó <strong>de</strong>manda ante<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Decano en fecha 22 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>n S.M.F. contra las empresas “C.L.E., S.A.” y<br />
“C.A.S.S.- C.D.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro nulo el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> conjunta y<br />
solidariamente a las empresas <strong>de</strong>mandadas a que<br />
readmitan al actor en su puesto <strong>de</strong> trabajo en<br />
363
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
iguales condiciones que antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y le<br />
abonen los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandadas<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, estiman<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claró la nulidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y<br />
con<strong>de</strong>nó solidariamente a las empresas<br />
co<strong>de</strong>mandadas (“C.L.E., S.A.” y “C.A.S.S.-<br />
C.D.”) a la readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, y frente a<br />
ella recurren ambas empresas con<strong>de</strong>nadas en un<br />
único recurso basa<strong>do</strong> en los siguientes motivos:<br />
1º) nulidad <strong>de</strong> actuaciones, con reposición al<br />
trámite <strong>de</strong> admisión <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, al no haberse<br />
emplaza<strong>do</strong> al Ministerio Fiscal, lo que supone<br />
infracción <strong>de</strong> los arts. 238.3 <strong>de</strong> la L.O.P.J. y<br />
175.3, 181 y 182 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral; 2º) nulidad <strong>de</strong> actuaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el acto<br />
<strong>de</strong>l juicio (sic) por omitir el acta el trámite <strong>de</strong><br />
conclusiones, citán<strong>do</strong>se al efecto –como<br />
infringi<strong>do</strong>s- los arts. 238.3 <strong>de</strong> la L.O.P.J. y 6.3 <strong>de</strong>l<br />
Código Civil; 3º a 9º), revisión fáctica, atinente a<br />
los cardinales cuarto, séptimo y noveno <strong>de</strong>l relato<br />
histórico, tercero, cuarto y quinto <strong>de</strong> la<br />
fundamentación jurídica, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminadas<br />
adiciones; 10º) infracción <strong>de</strong>l art. 54.2.d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; 11º) violación, por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l art. 55.5 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res en relación con los arts. 17,<br />
20.c) y 14 <strong>de</strong> la C.E., y 12º) infracción <strong>de</strong> la<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que se invoca.<br />
SEGUNDO.- El art. 182 <strong>de</strong> la L.P.L. dispone que<br />
las <strong>de</strong>mandas por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en las que se invoque<br />
lesión <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales, no se<br />
tramitarán por el procedimiento <strong>de</strong> “tutela <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical (capítulo XI <strong>de</strong>l<br />
Título II), sino, inexcusablemente, con arreglo a<br />
la modalidad procesal correspondiente, que en<br />
este caso es la <strong>de</strong>l capítulo II <strong>de</strong>l título II (“De los<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s y sanciones”), en la que no está previsto<br />
el emplazamiento <strong>de</strong>l Ministerio Fiscal.<br />
TERCERO.- No alega el recurrente que en el<br />
juicio <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se hubiera priva<strong>do</strong> a las partes<br />
<strong>de</strong>l trámite <strong>de</strong> conclusiones (<strong>de</strong> hecho, manifiesta<br />
que “según me confirman mis po<strong>de</strong>rdantes, dicho<br />
trámite tuvo una extensa duración, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> al<br />
planteamiento <strong>de</strong> la presunta vulneración <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales y a la valoración <strong>de</strong><br />
to<strong>do</strong>s los medios <strong>de</strong> prueba practica<strong>do</strong>s”), sino<br />
que no se hiciera mención <strong>de</strong> él en el acta <strong>de</strong>l<br />
juicio, omisión meramente formal, susceptible <strong>de</strong><br />
corregirse a instancia <strong>de</strong> las partes al tiempo <strong>de</strong><br />
firmar el acta (no hubo protesta alguna) y en<br />
absoluto <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>fensión alegada.<br />
CUARTO.- En cuanto a la revisión <strong>de</strong> hechos, no<br />
hay inconveniente (al margen <strong>de</strong> su<br />
trascen<strong>de</strong>ncia) en recoger el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s <strong>do</strong>cumentos invoca<strong>do</strong>s, como la<br />
comunicación <strong>de</strong> 07.02.96 (folio 235), ya<br />
parcialmente expuesta en el cuarto <strong>de</strong> los<br />
proba<strong>do</strong>s y relativa al incremento salarial con<br />
efectos <strong>de</strong> 01.03.96, nómina <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996<br />
(folio 180) en la que aparece un plus <strong>de</strong> convenio<br />
<strong>de</strong> 12.404 pts. y un complemento <strong>de</strong> carácter<br />
personal <strong>de</strong> 48.237 pts., al igual que en la nómina<br />
<strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> febrero (folio 181), no aceptán<strong>do</strong>se, en<br />
cambio, la redacción basada en el folio 277,<br />
<strong>do</strong>cumento <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> inhábil para variar la versión<br />
<strong>de</strong>l juez a quo: ni firma, ni sello, ni autoría<br />
conocida. Tampoco consta en las nóminas<br />
invocadas la inclusión <strong>de</strong> 32.000 ptas. en<br />
concepto <strong>de</strong> quilometraje. Tampoco hay<br />
inconveniente en dar por reproducida –según se<br />
interesa- la instrucción nº 13/117, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999 (folios 278 y 279). Ni en lo referente a la<br />
comunicación-propuesta <strong>de</strong>l folio 276, ni que<br />
“C.D.” hubiera adquiri<strong>do</strong> el 99,84% ( y no el cien<br />
por cien) <strong>de</strong> las acciones <strong>de</strong> “C.L.” Por último, se<br />
rechaza la supresión <strong>de</strong>l 9º <strong>de</strong> los <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> parte <strong>de</strong> la fundamentación jurídica<br />
(que también se interesa) <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, pues ni se cita <strong>do</strong>cumento alguno <strong>de</strong><br />
apoyo ni se trata <strong>de</strong> un hecho nuevo o inconexo<br />
en una <strong>de</strong>manda que, precisamente, basa la<br />
nulidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en represión empresarial por<br />
no haberse adheri<strong>do</strong> el trabaja<strong>do</strong>r al protocolo <strong>de</strong><br />
integración.<br />
QUINTO.- El <strong>de</strong>mandante fue traslada<strong>do</strong> el<br />
01.09.93 <strong>de</strong> una sucursal <strong>de</strong> Vigo a otra <strong>de</strong><br />
Ourense, con el cargo <strong>de</strong> director. Como en el<br />
nuevo <strong>de</strong>stino no había vehículo a su disposición<br />
llegó a un acuer<strong>do</strong> con la empresa en cuya virtud<br />
se le pasó a abonar una compensación económica<br />
por utilizar su propio vehículo, consistente en<br />
32.000 pts. mensuales en concepto <strong>de</strong><br />
quilometraje más 10.000 pts. mensuales en<br />
concepto <strong>de</strong> garaje; cantida<strong>de</strong>s no incluidas en<br />
nómina que cobraba a través <strong>de</strong> caja previo<br />
relleno <strong>de</strong> un formulario <strong>de</strong>l banco –<strong>de</strong> informe<br />
<strong>de</strong> gastos-, en el que se hacía constar “supli<strong>do</strong>s<br />
vehículo banco”, no tenien<strong>do</strong> que justificar<br />
quilometraje ni el informe <strong>de</strong> gastos ratifica<strong>do</strong> por<br />
el superior jerárquico (Director <strong>de</strong> zona). El<br />
11.11.98 la “C.D.” adquirió el 100% (o el 99,84<br />
por ciento) <strong>de</strong> las acciones <strong>de</strong> “C.L.E., S.A.” La<br />
entidad adquirente pretendió integrar en su<br />
plantilla al personal <strong>de</strong> “C.L.” a través <strong>de</strong> un<br />
protocolo <strong>de</strong> integración <strong>de</strong> adhesión voluntaria,<br />
lo que motivó un enfrentamiento intersindical y<br />
convocatoria <strong>de</strong> huelga. El 06.04.99 le fue<br />
remitida al actor carta ofrecién<strong>do</strong>le la integración,<br />
con la indicación <strong>de</strong> que si no la aceptaba<br />
continuaría prestan<strong>do</strong> servicios en “C.L.E., S.A.”.<br />
El 30.04.99 (fecha tope) to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
esta última entidad –salvo el actor y otro que en la<br />
actualidad ya no presta servicios- habían firma<strong>do</strong><br />
su adhesión a la integración en “C.D.” Unos días<br />
364
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
antes (20.04.99) el director <strong>de</strong> zona remitió carta<br />
a to<strong>do</strong>s los directores <strong>de</strong> oficina con el ruego <strong>de</strong><br />
comunicarle, a vuelta <strong>de</strong> fax, los gastos fijos que<br />
venían cobran<strong>do</strong> mensualmente en concepto <strong>de</strong><br />
quilometraje, aparcamiento y garaje,<br />
comunicán<strong>do</strong>le el actor ese mismo día que liquida<br />
mensualmente en concepto <strong>de</strong> supli<strong>do</strong> <strong>de</strong> vehículo<br />
la cantidad <strong>de</strong> 42.000 pts. El 22.04.99 recibe<br />
nuevo comunica<strong>do</strong> <strong>de</strong> la administración general,<br />
con el visto bueno <strong>de</strong> la dirección <strong>de</strong> personal, en<br />
el que se le indica que (1) no existe constancia en<br />
la dirección <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> las condiciones<br />
contractuales en las que se incorporó a la sucursal<br />
<strong>de</strong> Ourense, (2) ninguna persona pue<strong>de</strong><br />
autorizarse a sí misma los gastos o pagos que<br />
realiza sin mediar conformidad <strong>de</strong> un superior<br />
jerárquico, (3) <strong>de</strong>ben justificarse los quilómetros<br />
realiza<strong>do</strong>s, (4) <strong>de</strong>berán anularse las<br />
contabilizaciones y pagos realiza<strong>do</strong>s en los meses<br />
<strong>de</strong> enero, febrero y marzo y (5) se <strong>de</strong>berán incluir<br />
las visitas y <strong>de</strong>splazamientos realiza<strong>do</strong>s y que<br />
justifiquen el importe a pagar, con un máximo <strong>de</strong><br />
32.000 pts. mensuales y autorización <strong>de</strong>l director<br />
<strong>de</strong> zona.<br />
El 29.04.99 el actor respon<strong>de</strong>: A) las condiciones<br />
contratadas con las que me incorporé a la sucursal<br />
<strong>de</strong> Ourense son conocidas por el <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong><br />
personal, sabe<strong>do</strong>r <strong>de</strong> que vengo cobran<strong>do</strong> un plus<br />
<strong>de</strong> 42.000 pts. mensuales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.09.93; B) el<br />
plus lo liquidé to<strong>do</strong>s los meses por caja y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
un principio se ha contabiliza<strong>do</strong> en los gastos<br />
generales <strong>de</strong> la sucursal, por necesida<strong>de</strong>s<br />
contables y está perfectamente autoriza<strong>do</strong> por la<br />
dirección competente, como queda ratifica<strong>do</strong> por<br />
escrito que adjunto <strong>de</strong> mi director <strong>de</strong> zona, y C) el<br />
plus que mensualmente vengo percibien<strong>do</strong> no es<br />
un gasto, por lo que lo consi<strong>de</strong>ro correcto,<br />
quedan<strong>do</strong> a su disposición para corregir la forma<br />
<strong>de</strong> contabilización, si la actual no se consi<strong>de</strong>ra<br />
correcta. El 30.04.99 el actor reitera por escrito<br />
que no <strong>de</strong>sea firmar el protocolo <strong>de</strong> integración al<br />
enten<strong>de</strong>r que su conteni<strong>do</strong> vulnera los <strong>de</strong>rechos<br />
económicos adquiri<strong>do</strong>s durante 26 años <strong>de</strong><br />
servicios. El 10.05.99 se realiza una inspección en<br />
su sucursal con objeto <strong>de</strong> verificar aspectos<br />
relativos a riesgos crediticios, operativos,<br />
contables, frau<strong>de</strong> y blanqueo <strong>de</strong> capitales. La<br />
inspección duró cinco días. El 13.05.99 se le<br />
<strong>de</strong>spi<strong>de</strong> en virtud <strong>de</strong> carta reproducida en el<br />
ordinal 2º <strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, impután<strong>do</strong>le transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual y abuso <strong>de</strong> confianza en relación con<br />
el percibo <strong>de</strong>l plus <strong>de</strong> 42.000 ptas. mensuales.<br />
SEXTO.- El juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia afirma que las<br />
causas invocadas en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> “no son<br />
ciertas”, y que la verda<strong>de</strong>ra causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> la<br />
constituye la negativa <strong>de</strong>l actor a firmar el<br />
protocolo <strong>de</strong> integración en la plantilla <strong>de</strong> “C.D.”,<br />
basán<strong>do</strong>se para ello en los siguientes datos: 1º) El<br />
plus <strong>de</strong> quilometraje y aparcamiento (42.000 pts.)<br />
cobra<strong>do</strong> fuera <strong>de</strong> nómina fue pacta<strong>do</strong> en 1993 –<br />
cuan<strong>do</strong> el actor se incorporó a la sucursal <strong>de</strong><br />
Ourense, como director- constan<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente<br />
<strong>do</strong>cumenta<strong>do</strong> en los informes <strong>de</strong> gastos,<br />
conoci<strong>do</strong>s –y rubrica<strong>do</strong>s- por el director <strong>de</strong> zona;<br />
2º) dicho plus no fue en ningún momento objeto<br />
<strong>de</strong> absorción o compensación; 3º) no es cierto que<br />
–como alega la empresa- hubiera duplicidad en el<br />
cobro <strong>de</strong>l plus (por caja y por nómina); 4º) el<br />
trabaja<strong>do</strong>r actuó siempre al respecto con absoluta<br />
transparencia; 5º) es a partir <strong>de</strong>l protocolo <strong>de</strong><br />
adhesión, cuya fecha tope era el 30.04.99, cuan<strong>do</strong><br />
el banco inicia la petición <strong>de</strong> cuentas al actor<br />
acerca <strong>de</strong>l plus, llegan<strong>do</strong> a negar tener<br />
conocimiento <strong>de</strong> las “condiciones en las que el<br />
actor fue <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a Ourense”, una vez quedó<br />
clara la negativa <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r a suscribir el pacto<br />
<strong>de</strong> adhesión, envián<strong>do</strong>le una Inspección (cuyo<br />
resulta<strong>do</strong> no consta) y procedien<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
Así la cosas, comparte la sala la conclusión <strong>de</strong><br />
instancia, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en<br />
cuan<strong>do</strong> que las imputaciones efectuadas no fueron<br />
sino un artificio para resolver el vínculo<br />
contractual <strong>de</strong>l único trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la plantilla<br />
que, en uso <strong>de</strong> su legítimo <strong>de</strong>recho, se negó a<br />
adherirse al protocolo <strong>de</strong> integración en la<br />
plantilla <strong>de</strong> “C.D.”, empresa que había adquiri<strong>do</strong><br />
la práctica totalidad <strong>de</strong>l accionaria<strong>do</strong> <strong>de</strong> “C.L.E.,<br />
S.A.”, conclusión a la que se llega con<br />
fundamento en los vehementes indicios <strong>de</strong><br />
represalia expuestos y en correcta interpretación<br />
<strong>de</strong>l art. 55.5 <strong>de</strong>l estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SÉPTIMO.- Resta, por último, analizar el motivo<br />
<strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a la responsabilidad solidaria <strong>de</strong> las<br />
empresas co<strong>de</strong>mandadas. Argumentan las<br />
recurrentes (con cita <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong><br />
29.11.94) que la adquisición <strong>de</strong> acciones no<br />
propicia por sí misma una sucesión empresarial,<br />
ya que no hay tal en la mera compra <strong>de</strong> las<br />
acciones <strong>de</strong> otra empresa si no ha habi<strong>do</strong><br />
transmisión <strong>de</strong>l conjunto organiza<strong>do</strong>, para fines<br />
productivos, <strong>de</strong> los elementos personales y<br />
materiales que configuran la i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong> la<br />
empresa; añadien<strong>do</strong> que, según la Directiva 98/50<br />
<strong>de</strong> la CEE <strong>de</strong> 29.06.98, será empresa ce<strong>de</strong>nte la<br />
persona física o jurídica que, a causa <strong>de</strong> un<br />
traspaso en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> uno <strong>de</strong>l art. 1,<br />
pierda la condición <strong>de</strong> empresario con respecto a<br />
la empresa, el centro <strong>de</strong> actividad o parte <strong>de</strong> estos;<br />
terminan<strong>do</strong> por interesar –con alguna otra cita <strong>de</strong><br />
sentencias <strong>de</strong> tribunales superiores- que se estime<br />
la falta <strong>de</strong> legitimación pasiva <strong>de</strong> “C.D.” en<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. 44 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. Pues bien, la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
no basa la responsabilidad solidaria en la sucesión<br />
empresarial (art. 44 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res), sino en la existencia <strong>de</strong> un “grupo<br />
empresarial” constitui<strong>do</strong> por las recurrentes, en el<br />
que se dan las notas <strong>de</strong> “dirección única,<br />
apariencia externa <strong>de</strong> unidad empresarial,<br />
confusión <strong>de</strong> plantillas y confusión <strong>de</strong><br />
patrimonios“, lo que <strong>de</strong> por si basta para<br />
365
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>sestimar el motivo en cuestión, articula<strong>do</strong> sobre<br />
<strong>do</strong>ctrina aplicable a supuestos <strong>de</strong> sucesión <strong>de</strong><br />
empresas. Es más, la propia carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se<br />
encabeza así: “C.L.E.”, Grupo “C.D.”; aspecto<br />
que no tocan las recurrentes. En <strong>de</strong>finitiva y por<br />
lo expuesto.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por “C.L.E.,<br />
S.A.” y “C.A.S.S.- C.D.”contra la sentencia <strong>de</strong><br />
23.07.99 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Ourense<br />
(autos 508/99), que confirmamos en su<br />
integridad, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a cada una <strong>de</strong> las<br />
recurrentes al abono <strong>de</strong> 100.000 ptas. en concepto<br />
<strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> impugnante <strong>de</strong>l recurso.<br />
Dése a los <strong>de</strong>pósitos y consignaciones<br />
constitui<strong>do</strong>s para recurrir el <strong>de</strong>stino legal.<br />
S. S.<br />
2914 RECURSO Nº 0405/2000<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE, Ó<br />
MEDIAR PRESCRICIÓN DA FALTA<br />
CONTINUADA DO TRABALLADOR.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a veintiocho <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 0405/00<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.V.F. en nombre y<br />
representación <strong>de</strong>l “B.E.C., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 701/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.C.R., sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, frente al “B.E.C., S.A.”. En su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha quince <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999<br />
por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor, <strong>do</strong>n A.C.R., vino<br />
prestan<strong>do</strong> servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
“B.E.C., S.A. (B.)” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1975, con la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Administrativo, percibien<strong>do</strong> un salario <strong>de</strong><br />
345.180.- pts. mensuales, incluida prorrata <strong>de</strong><br />
pagas extras. SEGUNDO.- En fecha 6 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1999 le es entregada carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha<br />
28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, con efectos <strong>de</strong>l día 6 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999, cuyo tenor literal es el siguiente:<br />
“Muy señor nuestro: A raíz <strong>de</strong> la reclamación<br />
efectuada por un cliente <strong>de</strong> la sucursal <strong>de</strong>..., titular<br />
<strong>de</strong> la cuenta nº..., hemos veni<strong>do</strong> en conocimiento<br />
que Vd., sin conocimiento ni autorización <strong>de</strong>l<br />
mismo ha veni<strong>do</strong> disponien<strong>do</strong> irregularmente <strong>de</strong><br />
la misma hasta alcanzar un importe <strong>de</strong><br />
7.550.000´- pts. Para evitar que la citada<br />
irregularidad fuese <strong>de</strong>tectada, Vd., valién<strong>do</strong>se <strong>de</strong><br />
su condición por aquel entonces <strong>de</strong>l director <strong>de</strong> la<br />
oficina, vino manipulan<strong>do</strong> la libreta que con el<br />
nº... entregó al cita<strong>do</strong> cliente sin haberla anota<strong>do</strong><br />
en los registros <strong>de</strong>l banco, hacien<strong>do</strong> figurar un<br />
sal<strong>do</strong> que no correspondía con el contable,<br />
ocultan<strong>do</strong> <strong>de</strong> esta forma las disposiciones que<br />
había efectua<strong>do</strong> mediante reintegros en los que<br />
había falsifica<strong>do</strong> la firma <strong>de</strong>l titular.- El <strong>de</strong>talle <strong>de</strong><br />
los cita<strong>do</strong>s reintegros es el siguiente: - El<br />
14.10.97 dispuso <strong>de</strong> 1.800.000.- pts. –El 04.09.97<br />
dispuso <strong>de</strong> 300.000.- pts. –El 06.02.98 dispuso <strong>de</strong><br />
150.000.- pts. –El 04.07.97 dispuso <strong>de</strong><br />
5.300.000.- pts. Conducta ésta que tiene<br />
reconocida por escrito <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong>l actual, y<br />
que es constitutiva <strong>de</strong> una transgresión <strong>de</strong> la<br />
buena fe contractual y <strong>de</strong> un abuso <strong>de</strong> confianza,<br />
tipificada en el artículo 54.2.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, así como <strong>de</strong> una falta muy grave<br />
por transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual y<br />
abuso <strong>de</strong> confianza, según el artículo 50.1º <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo para la banca privada, por lo<br />
que, a tenor <strong>de</strong>l artículo 51 <strong>de</strong> ese mismo texto, se<br />
ha acorda<strong>do</strong> sancionarle con <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, causan<strong>do</strong><br />
baja en la plantilla <strong>de</strong>l banco, al finalizar la<br />
jornada <strong>de</strong>l día 6 <strong>de</strong> agosto, tenien<strong>do</strong> a su<br />
disposición la liquidación <strong>de</strong> haberes que<br />
corresponda.- Sírvase firmar en el retiré <strong>de</strong>l<br />
duplica<strong>do</strong> <strong>de</strong> la presente carta”. TERCERO.- El<br />
actor vino prestan<strong>do</strong> servicios <strong>de</strong>s<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1986 como director <strong>de</strong> la oficina que el banco<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> tiene en..., perteneciente a la zona <strong>de</strong><br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia. Como consecuencia <strong>de</strong> una serie<br />
<strong>de</strong> irregularida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>tectadas en la oficina <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
venía prestan<strong>do</strong> servicios, se realizó una<br />
inspección en el banco que dio lugar a la<br />
elaboración <strong>de</strong> un informe en fecha 8 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1998, por auditoría interna, cuyo conteni<strong>do</strong>, por<br />
constar en autos, se da por reproduci<strong>do</strong>,<br />
habién<strong>do</strong>se imputa<strong>do</strong> al actor el haber simula<strong>do</strong><br />
ante cinco clientes que percibían intereses<br />
superiores al que generaban realmente sus<br />
<strong>de</strong>pósitos a plazo mediante abonos ficticios,<br />
retribuyén<strong>do</strong>los para ello la diferencia entre lo<br />
liquida<strong>do</strong> por C.P.A., y lo prometi<strong>do</strong> con cargo al<br />
sal<strong>do</strong> <strong>de</strong> cita<strong>do</strong>s <strong>de</strong>pósitos y abono a la cuenta<br />
366
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
asociada, operación que <strong>de</strong>sconocían los clientes,<br />
y a que sólo se anotaran las partidas acree<strong>do</strong>ras en<br />
las libretas, omitien<strong>do</strong> las anotaciones <strong>de</strong>u<strong>do</strong>ras y<br />
concesión <strong>de</strong> créditos a familiares en beneficio<br />
propio. A consecuencia <strong>de</strong> dichas irregularida<strong>de</strong>s<br />
fue sanciona<strong>do</strong> por el banco <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> con<br />
rebaja <strong>de</strong> categoría, asignán<strong>do</strong>le la categoría<br />
administrativo nivel 9, sien<strong>do</strong> traslada<strong>do</strong> a la<br />
sucursal <strong>de</strong> Viana <strong>do</strong> Bolo, circunstancia que le<br />
fue comunicada mediante carta <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1998. CUARTO.- En mayo <strong>de</strong> este año,<br />
el titular <strong>de</strong> la cuenta… vino al banco –sucursal<br />
<strong>de</strong>...- a solicitar la retirada <strong>de</strong> dinero y como era<br />
mucha cantidad le dijo el director actual, <strong>do</strong>n<br />
A.S.C., que volviera al cabo <strong>de</strong> tres días,<br />
entregán<strong>do</strong>se ese día lo solicita<strong>do</strong> y como tenía<br />
otra cuenta pendiente le dijo que iba a venir a<br />
poner al día la libreta, vinien<strong>do</strong> su hijo al cabo <strong>de</strong><br />
unos veinte días, comproban<strong>do</strong> entonces que se<br />
habían cometi<strong>do</strong> las irregularida<strong>de</strong>s señaladas en<br />
la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. El director habló con el actor<br />
para solucionar el tema y como no lo pu<strong>do</strong><br />
solucionar, puso, sobre el 15 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, los<br />
hechos en conocimiento <strong>de</strong>l director <strong>de</strong> zona, el<br />
que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> comprobar la realidad <strong>de</strong> las<br />
citadas irregularida<strong>de</strong>s, y <strong>de</strong> que el sal<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
citada cuenta era 0, puso los hechos en<br />
conocimiento <strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong> personal en Galicia <strong>de</strong><br />
“B.”, <strong>do</strong>n C.G.L. El actor el día 23 por medio <strong>de</strong><br />
carta manuscrita, cuyo conteni<strong>do</strong> por obrar en<br />
autos se da por reproducida, se responsabilizó <strong>de</strong><br />
las cantida<strong>de</strong>s sustraídas <strong>de</strong> la cuenta...,<br />
reconocien<strong>do</strong> él que las firmas que aparecen en<br />
los reintegros no correspon<strong>de</strong>n a su titular, y<br />
afirmó el no haber toma<strong>do</strong> dinero para uso<br />
propio. El actor entregó al banco la cantidad <strong>de</strong><br />
2.000.000.- pts. QUINTO.- El actor no ostenta ni<br />
ha ostenta<strong>do</strong> durante el último año cargo<br />
representativo <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. El actor está<br />
afilia<strong>do</strong> al Sindicato Unión General <strong>de</strong><br />
Trabaja<strong>do</strong>res, hecho que no comunicó al banco<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>. SEXTO.- En fecha 8 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1999 se celebró acta <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
S.M.A.C., con resulta<strong>do</strong> “Sin Avenencia”,<br />
presentan<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda el actor ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social Decano el 10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO. Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada<br />
por <strong>do</strong>n A.C.R. contra el “B.E.C., S.A.” (B.),<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro IMPROCEDENTE el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> al banco<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> a que en plazo <strong>de</strong> cinco días opte<br />
entre readmitirlo en su puesto <strong>de</strong> trabajo en<br />
iguales condiciones que antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o le<br />
abone una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> DOCE MILLONES<br />
TRESCIENTAS OCHENTA Y CINCO MIL<br />
CUATROCIENTAS TRES PESETAS<br />
(12.385.403´- pts.) con abono en cualquier caso<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> la presente<br />
sentencia. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
que fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La <strong>de</strong>mandada, “B.E.C., S.A.”,<br />
recurre en suplicación ante esta sala la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Ourense <strong>de</strong><br />
15.11.99, dictada en los autos nº 701/99, que ha<br />
califica<strong>do</strong> como improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
actor. Pronunciamiento que el juzga<strong>do</strong> sustenta en<br />
la prescripción <strong>de</strong> la falta cometida, por estimar<br />
que <strong>de</strong>be fijarse el “dies a quo” <strong>de</strong>l plazo<br />
prescriptivo, el día 15 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1998 (fecha en<br />
que <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> prestar servicios como director en la<br />
sucursal <strong>de</strong>... y se incorporó a la sucursal <strong>de</strong>...). Y<br />
al haber notifica<strong>do</strong> el banco al actor la sanción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> el día 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999, mediante<br />
carta <strong>de</strong> fecha 28 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, no cabe duda<br />
<strong>de</strong> que ha transcurri<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong> prescripción<br />
larga <strong>de</strong> seis meses, por lo que las faltas aquí<br />
imputadas al actor están prescritas y por ello<br />
estimó su <strong>de</strong>manda y <strong>de</strong>claró su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como<br />
improce<strong>de</strong>nte, llevan<strong>do</strong> aparejadas como<br />
consecuencias jurídicas las previstas en el art. 56<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. Y el recurso<br />
interpuesto preten<strong>de</strong> cambiar esta <strong>de</strong>cisión por<br />
otra que, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
prescripción, <strong>de</strong>clare la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
y, en consecuencia, la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, para lo que articula un único motivo,<br />
recurso que ha si<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> por el<br />
<strong>de</strong>mandante.<br />
SEGUNDO.- Se <strong>de</strong>nuncia, como único motivo<br />
<strong>de</strong>l recurso y al amparo <strong>de</strong> la letra c) <strong>de</strong>l art. 191<br />
<strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral, infracción <strong>de</strong> normas<br />
sustantivas o <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia, por estimar que<br />
la sentencia recurrida contiene una interpretación<br />
y aplicación incorrecta <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
aplicable al caso, por cuanto estima la<br />
prescripción <strong>de</strong> la falta cometida por el actor,<br />
pese a haber queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que los hechos<br />
recogi<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> son ciertos, que<br />
el banco tuvo conocimiento <strong>de</strong> los hechos el<br />
15.07.99 y que la sanción se produjo el 06.08.99.<br />
Pues la propia sentencia en el hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
proba<strong>do</strong> cuarto, indica que la empresa tuvo<br />
conocimiento <strong>de</strong> las irregularida<strong>de</strong>s el día<br />
15.07.99, por tanto y <strong>de</strong> conformidad con<br />
consolidada jurispru<strong>de</strong>ncia, ésta es la fecha a<br />
partir <strong>de</strong> la cual se <strong>de</strong>be iniciar el plazo <strong>de</strong><br />
prescripción (el 15.07.99) porque es en esta fecha<br />
cuan<strong>do</strong> los hechos son conoci<strong>do</strong>s por el órgano<br />
con capacidad sanciona<strong>do</strong>ra en el banco: recursos<br />
humanos; invocan<strong>do</strong> en este senti<strong>do</strong> sentencia <strong>de</strong>l<br />
T.S. <strong>de</strong> 12.06.96, en casación para unificación <strong>de</strong><br />
367
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>do</strong>ctrina, y sentencia <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong> Aragón <strong>de</strong><br />
08.02.99. Y ello por cuanto que, dada la<br />
naturaleza <strong>de</strong> la irregularidad cometida por el<br />
actor, impi<strong>de</strong> que ésta sea <strong>de</strong>tectable por nadie,<br />
salvo cuan<strong>do</strong> el porta<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la libreta falsa lo<br />
pone en conocimiento <strong>de</strong> la entidad.<br />
TERCERO.- Que el análisis <strong>de</strong> la censura jurídica<br />
que se <strong>de</strong>nuncia, impone la necesidad <strong>de</strong><br />
examinar nuevamente la concurrencia o no <strong>de</strong> la<br />
excepción <strong>de</strong> prescripción invocada por el actor,<br />
al amparo <strong>de</strong>l art. 60.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res. En tal senti<strong>do</strong>, el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia estima que el “dies a quo” para el<br />
cómputo <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> prescripción ha <strong>de</strong> fijarse el<br />
día 15 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1.998 (fecha en que <strong>de</strong>jó <strong>de</strong><br />
prestar servicios como director en la sucursal <strong>de</strong>...<br />
y se incorpora a la sucursal <strong>de</strong>...) y al sancionar el<br />
banco al <strong>de</strong>mandante con la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> el<br />
día 06.08.99, mediante carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha<br />
28.07.99, ha transcurri<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong> prescripción<br />
larga <strong>de</strong> seis meses, por lo que las faltas aquí<br />
imputadas al actor estarían prescritas, y por ello<br />
estimó su <strong>de</strong>manda y <strong>de</strong>claró la improce<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Y tal argumentación se comparte por<br />
la sala, y por ello el motivo no <strong>de</strong>be prosperar,<br />
con fundamento en las siguientes<br />
consi<strong>de</strong>raciones:<br />
1.- Que como ya señaló la sentencia <strong>de</strong> esta sala<br />
<strong>de</strong> 27.10.93 (recurso nº 3.760/97) y la <strong>de</strong> 10.11.97<br />
(recurso 3.936/97), en la regulación <strong>de</strong> la<br />
prescripción (art. 60.2 <strong>de</strong>l E.T.) se suele distinguir<br />
un plazo <strong>de</strong> 60 días para las faltas muy graves –<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> <strong>de</strong> prescripción corta- conta<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha en que el empresario, o quien tenga<br />
la potestad <strong>de</strong> sancionar, tuvo conocimiento <strong>de</strong> la<br />
comisión <strong>de</strong> las faltas, y otro, <strong>de</strong> seis meses,<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> <strong>de</strong> prescripción larga, conta<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha en que se haya cometi<strong>do</strong> la falta,<br />
haya o no teni<strong>do</strong> el empresario conocimiento <strong>de</strong><br />
su comisión. Pero la dificultad surge para fijar el<br />
“dies a quo” o comienzo <strong>de</strong>l cómputo <strong>de</strong> la<br />
prescripción larga, cuan<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong> lo que<br />
jurídicamente se conoce como una “conducta<br />
continuada”, esto es, constituida por una<br />
pluralidad <strong>de</strong> acciones prolongadas en el tiempo,<br />
que obe<strong>de</strong>cen a una unidad <strong>de</strong> propósito y que<br />
vulneran bienes jurídicos <strong>de</strong> la misma o análoga<br />
naturaleza. La regla general en estos casos es la<br />
<strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r al último incumplimiento (sentencia<br />
<strong>de</strong>l T.S. 05.06.90, Ar. 5.465). Que, por otro la<strong>do</strong> y<br />
según reiterada jurispru<strong>de</strong>ncia (sentencia <strong>de</strong>l T.S.<br />
<strong>de</strong> 15.09.98, Ar. 3.243, y 25.01.96, Ar. 199 y <strong>de</strong><br />
26.11.95 y 22.05.96), si bien es cierto que “la<br />
fecha en que se inicia el plazo <strong>de</strong> prescripción<br />
estableci<strong>do</strong> en el art. 60.2 <strong>de</strong>l E.T. no es aquélla<br />
en la que la empresa tiene un conocimiento<br />
superficial, genérico o indiciario <strong>de</strong> las faltas,<br />
sino que, cuan<strong>do</strong> la naturaleza <strong>de</strong> los hechos lo<br />
requiera, ésta se <strong>de</strong>be fijar en el día en que la<br />
empresa tenga un conocimiento cabal, pleno y<br />
exacto <strong>de</strong> los mismos”. Y que “...si concurre un<br />
elemento <strong>de</strong> ocultación que, en cuanto obstativo<br />
<strong>de</strong>l normal ejercicio <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s<br />
disciplinarias, ha si<strong>do</strong> valora<strong>do</strong> para sostener la<br />
persistencia en el tiempo <strong>de</strong> la falta cometida,<br />
entonces, el cómputo no se inicia hasta que se dan<br />
las condiciones normales para su conocimiento<br />
por la empresa...”. Ahora bien, y sigue dicien<strong>do</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> esta sala <strong>de</strong> 10.11.97, que cuan<strong>do</strong> se<br />
trata <strong>de</strong> operaciones fraudulentas que comportan<br />
un ingrediente básico <strong>de</strong> clan<strong>de</strong>stinidad –<br />
frecuentes en las entida<strong>de</strong>s financieras- como el<br />
propio carácter subrepticio y furtivo <strong>de</strong> la<br />
conducta, implica la necesidad <strong>de</strong> una<br />
investigación para obtener una información cabal<br />
<strong>de</strong> las supuestas irregularida<strong>de</strong>s, es por lo que la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> que la persistencia y<br />
la continuidad en el tiempo <strong>de</strong> los efectos <strong>de</strong> las<br />
faltas cometidas <strong>de</strong>be evitar el transcurso <strong>de</strong>l<br />
plazo prescriptivo, hasta que se obtenga el<br />
conocimiento pleno, que normalmente vendrá<br />
da<strong>do</strong> por el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la investigación<br />
practicada (S.T.S.J. Galicia <strong>de</strong> 26.06.91, Rec. nº<br />
2.542/91). Se reafirma la línea jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
(por todas, sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 21.09.87)<br />
expresiva <strong>de</strong> que la ocultación maliciosa <strong>de</strong>l<br />
hecho implica la persistencia <strong>de</strong> la conducta, pues<br />
en otro caso se beneficiaría al infractor,<br />
confirmán<strong>do</strong>se así la tesis <strong>de</strong> que en tales<br />
supuestos se retrasa el comienzo <strong>de</strong>l cómputo <strong>de</strong>l<br />
plazo prescriptivo, como pone <strong>de</strong> relieve la<br />
sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 04.02.91, Ar. 795. Este<br />
elemento <strong>de</strong> ocultación maliciosa cobra especial<br />
relieve cuan<strong>do</strong> esas condiciones normales para el<br />
conocimiento por la empresa <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l mismo<br />
infractor, en cuyo caso, afirma el mismo T.S. (S.<br />
<strong>de</strong> 27.01.90, Ar. 224) estamos ante una acción<br />
permanente que no adquiere carácter <strong>de</strong>finitivo,<br />
es <strong>de</strong>cir, <strong>de</strong> plena ejecución, sino cuan<strong>do</strong> cesa la<br />
posibilidad <strong>de</strong> tenerla encubierta por quien la está<br />
cometien<strong>do</strong>, pues en su persona concurre, en<br />
cierta medida, el autor <strong>de</strong> la falta y el encarga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> que no se cometa...”. 2.- Y en el presente caso,<br />
la aplicación <strong>de</strong> la anterior <strong>do</strong>ctrina lleva a la Sala<br />
a la conclusión <strong>de</strong> que proce<strong>de</strong> acoger la<br />
excepción <strong>de</strong> prescripción (como ha acogi<strong>do</strong> el<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia) y ello por cuanto que,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que el actor <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> prestar<br />
servicios como director en la sucursal <strong>de</strong>..., el 15<br />
<strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1998, cesó la posibilidad <strong>de</strong> tener por<br />
encubierta cualquier infracción cometida con<br />
anterioridad (los hechos imputa<strong>do</strong>s se cometieron<br />
en 1997, en julio, septiembre y octubre <strong>de</strong> 1997 y<br />
hasta febrero <strong>de</strong> 1998), al no coincidir ya en su<br />
persona el autor <strong>de</strong> la falta y el encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> que<br />
no se cometa, y por ello en esa fecha <strong>de</strong>be<br />
situarse el inicio <strong>de</strong>l plazo prescriptivo, al darse<br />
las condiciones normales para su conocimiento<br />
por la empresa y al cesar la posibilidad <strong>de</strong> tener<br />
por encubierta su primitiva acción, pues también,<br />
como director <strong>de</strong> la oficina, <strong>de</strong>bía encontrarse<br />
someti<strong>do</strong> a los controles normales existentes en la<br />
368
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
misma. Y a ello <strong>de</strong>bemos añadir que en la<br />
auditoría practicada en junio <strong>de</strong> 1998 se <strong>de</strong>tectan<br />
las irregularida<strong>de</strong>s cometidas por el actor y que<br />
ante las faltas <strong>de</strong>scubiertas por la inspección el<br />
actor es sanciona<strong>do</strong> con rebaja <strong>de</strong> categoría; faltas<br />
que, junto con las invocadas en la carta <strong>de</strong><br />
28.07.99, obe<strong>de</strong>cen a un mismo propósito<br />
(manipulación <strong>de</strong> cuentas <strong>de</strong> clientes). Y <strong>de</strong><br />
hecho, las faltas imputadas en esta última carta se<br />
refieren a un perío<strong>do</strong> anterior a la fecha <strong>de</strong>l<br />
informe <strong>de</strong> la auditoría <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> junio a octubre <strong>de</strong> 1997 y a febrero <strong>de</strong> 1998.<br />
Que, por otro la<strong>do</strong>, es <strong>de</strong> señalar que ante las<br />
irregularida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>tectadas por la Inspección no<br />
podía en mo<strong>do</strong> alguno <strong>de</strong>scartarse la existencia <strong>de</strong><br />
otras, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> señalar que el banco, como<br />
acertadamente razona el juzga<strong>do</strong>r “a quo”, pu<strong>do</strong><br />
haber lleva<strong>do</strong> a cabo una comprobación, cliente<br />
por cliente, <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los sal<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la oficina, cosa<br />
que pu<strong>do</strong> realizar y no hizo. Que en el caso<br />
enjuicia<strong>do</strong> en los autos la entidad <strong>de</strong>mandada<br />
tuvo conocimiento <strong>de</strong> las irregularida<strong>de</strong>s llevadas<br />
a cabo en la sucursal <strong>de</strong>…, en junio <strong>de</strong> 1998,<br />
cuan<strong>do</strong> se realizó el informe <strong>de</strong> la auditoría, y las<br />
faltas que dieron lugar a la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en<br />
julio <strong>de</strong> 1999 consistían, al igual que las<br />
<strong>de</strong>tectadas en la auditoría <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, en manipulación <strong>de</strong> cuentas <strong>de</strong><br />
clientes. Por lo que la sala estima que, da<strong>do</strong> que<br />
tuvo conocimiento <strong>de</strong> las irregularida<strong>de</strong>s llevadas<br />
a cabo en la sucursal en junio <strong>de</strong> 1998, pu<strong>do</strong> el<br />
banco haber inicia<strong>do</strong> una investigación completa,<br />
a fin <strong>de</strong> estudiar <strong>de</strong> forma completa los hechos<br />
acaeci<strong>do</strong>s en la sucursal y, en lugar <strong>de</strong> ello, se<br />
limitó a preguntarle al actor si había más<br />
irregularida<strong>de</strong>s que las <strong>de</strong>tectadas en la auditoría.<br />
Cuan<strong>do</strong>, como se ha expuesto, se estima que<br />
<strong>de</strong>bió <strong>de</strong> analizar pormenorizadamente la<br />
actividad <strong>de</strong> la sucursal, máxime cuan<strong>do</strong> también<br />
el informe <strong>de</strong> la auditoría señalaba el nulo control<br />
estableci<strong>do</strong> por parte <strong>de</strong>l interventor, y, por<br />
último, también es <strong>de</strong> señalar que los resguar<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> los reintegros se quedan en la caja <strong>de</strong>l banco y<br />
en el caso <strong>de</strong> autos el actor que dispuso <strong>de</strong> las<br />
cantida<strong>de</strong>s reflejadas en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
falsifican<strong>do</strong> la firma <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> la cuenta en los<br />
reintegros, lo cual quedó refleja<strong>do</strong> en la<br />
contabilidad <strong>de</strong>l banco (y no se reflejó en la<br />
libreta que tenía el titular en su po<strong>de</strong>r), los<br />
resguar<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los reintegros quedaron<br />
<strong>de</strong>posita<strong>do</strong>s en la caja <strong>de</strong>l banco por lo que si el<br />
banco (cuan<strong>do</strong> cesa el actor como director <strong>de</strong> la<br />
sucursal) hubiera procedi<strong>do</strong> a una comprobación,<br />
lo hubiera podi<strong>do</strong> <strong>de</strong>tectar. Que sien<strong>do</strong> hecho<br />
incombati<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante cesó como<br />
director <strong>de</strong> la oficina en julio <strong>de</strong> 1998, pasan<strong>do</strong> a<br />
la sucursal <strong>de</strong>..., momento en el que obviamente<br />
ha perdi<strong>do</strong> el control <strong>de</strong> toda posible ocultación.<br />
Que, a<strong>de</strong>más, la sucursal fue auditada en julio <strong>de</strong><br />
1998, <strong>de</strong>tectán<strong>do</strong>se otros hechos distintos <strong>de</strong> las<br />
faltas imputadas en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>; faltas<br />
éstas últimas que abarcan perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l 4 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1997 a febrero <strong>de</strong> 1998, fechas en las que el<br />
actor era director <strong>de</strong> la sucursal, y tras la auditoría<br />
practicada se <strong>de</strong>tectaron irregularida<strong>de</strong>s que<br />
obe<strong>de</strong>cen a un mismo propósito que las<br />
irregularida<strong>de</strong>s imputadas en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y<br />
en julio <strong>de</strong> 1998 se le traslada <strong>de</strong> sucursal y se le<br />
sanciona con rebaja <strong>de</strong> categoría. Por lo que se<br />
estima que a partir <strong>de</strong> esa fecha –el 15.07.98- se<br />
inicia el “dies a quo”, pero el cómputo <strong>de</strong>l plazo<br />
<strong>de</strong> prescripción larga <strong>de</strong> 6 meses. Y la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada a partir <strong>de</strong> esa fecha en que cesa la<br />
posibilidad <strong>de</strong> ocultación pu<strong>do</strong> haber realizada<br />
una comprobación exhaustiva <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong><br />
la sucursal y no lo hizo, y a<strong>de</strong>más estaban los<br />
resguar<strong>do</strong>s <strong>de</strong> reintegros <strong>de</strong> las disposiciones<br />
efectuadas en to<strong>do</strong> momento en po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> la<br />
entidad. Por ello, y estimán<strong>do</strong>se el día inicial <strong>de</strong>l<br />
plazo prescriptivo el 15.07.98, al haber <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong><br />
el banco al actor el 06.08.99 por carta <strong>de</strong> fecha<br />
28.07.99, es obvio que ha transcurri<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong><br />
seis meses <strong>de</strong> prescripción larga, por lo que las<br />
faltas están prescritas. proce<strong>de</strong>, por ello,<br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar integrante el<br />
fallo impugna<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por el “B.E.C., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha quince <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Ourense en autos insta<strong>do</strong>s por <strong>do</strong>n A.C.R.<br />
frente a la entidad financiera recurrente, sobre<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos<br />
íntegramente la resolución recurrida. Dése al<br />
<strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> el <strong>de</strong>stino legal y manténgase<br />
el aval hasta el cumplimiento <strong>de</strong> la sentencia. Se<br />
con<strong>de</strong>na a la <strong>de</strong>mandada, “B.E.C., S.A.”, en<br />
costas, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> abonar en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong> la parte recurrida la cantidad <strong>de</strong><br />
veinticinco mil (25.000.-) pesetas.<br />
S. S.<br />
2915 RECURSO Nº 0701/00<br />
INEXISTENCIA DE CONDUCTA<br />
ANTISINDICAL DA EMPRESA, EN<br />
RELACIÓN COA PROMOCIÓN DE<br />
ELECCIÓNS A REPRESENTANTES LEGAIS<br />
DOS TRABALLADORES.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a veintinueve <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
369
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el rollo nº 0701/00, comprensivo <strong>de</strong> recursos<br />
<strong>de</strong> suplicación respectivamente interpuestos por<br />
la letrada <strong>do</strong>ña C.G.L., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> la Confe<strong>de</strong>ración Intersindical<br />
Galega (CIG.), y por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n F.A.P., en<br />
nombre y representación <strong>de</strong> la empresa “G.,<br />
S.L.”, contra sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº<br />
uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 850/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por la Confedración<br />
Intersindical Galega (C.I.G.), sobre tutela <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical, frente a la empresa<br />
“G., S.L.”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha once <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia,<br />
que estimó en parte la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Que con fecha 19 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 se<br />
presentó en la oficina pública <strong>de</strong> registro por el<br />
Sindicato U.G.T. preaviso <strong>de</strong> elecciones<br />
sindicales en la empresa <strong>de</strong>mandada “G., S.L.”, a<br />
la que le correspondió el nº 3.124 y la fecha<br />
referente al inicio <strong>de</strong>l proceso para el día<br />
19.08.99. 2º) Que persona<strong>do</strong>s los agentes <strong>de</strong>l<br />
sindicato C.I.G., la empresa se negó a constituir la<br />
mesa electoral. 3º) Que el Sindicato <strong>de</strong>mandante<br />
presentó su candidatura, compuesta por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n J.M.G.C., quien ostentaba una<br />
antigüedad en la empresa superior a los seis<br />
meses. Dicho candidato fue <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> por la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada con efectos <strong>de</strong>l 30 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999, al finalizar el perío<strong>do</strong><br />
vacacional <strong>de</strong>l que venía disfrutan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 30.08.99<br />
al 21.09.99, carta que le fue remitida al trabaja<strong>do</strong>r<br />
en fecha 15.09.99. Que dicho <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> finalizó con<br />
avenencia ante el SMAC, reconocien<strong>do</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada la “improce<strong>de</strong>ncia” <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 4º) Que en fecha 24 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 el Sindicato <strong>de</strong>mandante presentó <strong>de</strong>nuncia<br />
ante la inspección <strong>de</strong> trabajo, quien, tras visitar el<br />
centro, levantó acta en la que se constataba, entre<br />
otros extremos, que no se llevó a cabo el proceso<br />
electoral, constatan<strong>do</strong> asimismo dicha acta la<br />
inexistencia <strong>de</strong>l censo electoral; acta que obra<br />
unida a la causa y cuyo conteni<strong>do</strong> se da por<br />
reproduci<strong>do</strong> y en la que se prohibe a la empresa<br />
cualquier inherencia en el proceso electoral. 5º)<br />
Que la empresa <strong>de</strong>mandada tiene <strong>do</strong>ce<br />
trabaja<strong>do</strong>res. 6º) Que en la actualidad, con fecha 4<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, se ha inicia<strong>do</strong> un nuevo<br />
proceso electoral, promovi<strong>do</strong> por la “Unión<br />
General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO. Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por la representación <strong>de</strong> la<br />
CONFEDERACIÓN INTERSINDICAL<br />
GALEGA (C.I.G.), contra la empresa “G., S.L.”,<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la existencia <strong>de</strong><br />
vulneración sindical, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha<br />
<strong>de</strong>mandada, previa <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> nulidad radical<br />
<strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong> la empresa, al cese inmediato<br />
<strong>de</strong> su comportamiento antisindical, reponien<strong>do</strong> su<br />
situación al momento anterior a tal vulneración<br />
con absolución <strong>de</strong> dicha <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los<br />
pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la <strong>de</strong>manda.<br />
Notifíquese... etc.”. En 27.11.99 se dictó auto<br />
cuya parte dispositiva, literalmente, dice: “Que<br />
<strong>de</strong>bo aclarar la sentencia dictada en las presentes<br />
actuaciones, cuyo fallo quedará redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
siguiente tenor: “Que estiman<strong>do</strong> en parte la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por la representación <strong>de</strong> la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega (C.I.G.),<br />
interpuesta por la representación <strong>de</strong> la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega (C.I.G.),<br />
contra la empresa “G., S.L.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro la existencia <strong>de</strong> vulneración sindical,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha <strong>de</strong>mandada, previa<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> nulidad radical <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong><br />
la empresa, al cese inmediato <strong>de</strong> su<br />
comportamiento antisindical, reponien<strong>do</strong> su<br />
situación al momento anterior a tal vulneración,<br />
con absolución <strong>de</strong> dicha <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los<br />
restantes pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por ambas partes,<br />
respectivamente impugna<strong>do</strong>s. Eleva<strong>do</strong>s los autos<br />
a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos<br />
al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estimó<br />
parcialmente la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>ducida por la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega (C.I.G.)<br />
contra la empresa “G., S.L.”, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la<br />
existencia <strong>de</strong> vulneración sindical y con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a<br />
la citada empresa al cese inmediato <strong>de</strong> su<br />
comportamiento antisindical y absolvién<strong>do</strong>la en<br />
cuanto a la in<strong>de</strong>mnización por daños y perjuicios<br />
causa<strong>do</strong>s al Sindicato <strong>de</strong>mandante, que calculaba<br />
en un millón <strong>de</strong> pesetas. Este pronunciamiento se<br />
impugna por ambas partes litigantes, articulan<strong>do</strong><br />
sus respectivos recursos <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong> que se expone<br />
en los siguientes fundamentos.<br />
SEGUNDO.- Con amparo en el aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l<br />
artículo 191 <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral, solicita<br />
la representación letrada <strong>de</strong> la empresa recurrente<br />
la sustitución <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> quinto <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida por uno nuevo que tendría la<br />
siguiente redacción: “La empresa <strong>de</strong>mandada,<br />
370
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
“G., S.L.”, tiene <strong>do</strong>s centros <strong>de</strong> trabajo<br />
in<strong>de</strong>pendientes que, aunque se encuentren<br />
localiza<strong>do</strong>s en el mismo lugar, son físicamente<br />
in<strong>de</strong>pendientes y se <strong>de</strong>dican a activida<strong>de</strong>s<br />
distintas: uno <strong>de</strong> ellos a la producción <strong>de</strong> plantas<br />
y flores y otro a la realización <strong>de</strong> trabajos <strong>de</strong><br />
jardinería para terceros. Ninguno <strong>de</strong> dichos<br />
centros supera la cifra <strong>de</strong> 10 trabaja<strong>do</strong>res. Ambos<br />
centros <strong>de</strong> trabajo tienen una organización<br />
específica y diferenciada, con espacios físicos<br />
in<strong>de</strong>pendientes en el recinto <strong>de</strong> la empresa,<br />
maquinaria y utillaje diferente, así como<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> distinta cualificación en función<br />
<strong>de</strong> la distinta actividad que se realiza en cada<br />
centro <strong>de</strong> trabajo. Igualmente, cada centro <strong>de</strong><br />
trabajo es in<strong>de</strong>pendiente ante la autoridad laboral.<br />
Así, tienen diferente alta como centros <strong>de</strong> trabajo,<br />
los convenios colectivos <strong>de</strong> ambas activida<strong>de</strong>s<br />
son diferentes, los libros <strong>de</strong> matrícula y personal<br />
son distintos, así como los TC1 y TC2. También<br />
cada centro tiene una cuenta <strong>de</strong> cotización a la<br />
Seguridad Social diferente. Por último, el<br />
Impuesto <strong>de</strong> Activida<strong>de</strong>s Económicas <strong>de</strong> ambos<br />
centros se encuadra en epígrafes diferentes”. El<br />
motivo no pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong> por <strong>do</strong>s razones<br />
fundamentales: De un la<strong>do</strong>, porque el recurrente<br />
se acoge in<strong>de</strong>bidamente al cauce previsto en el<br />
aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la Ley Procesal<br />
Laboral para instar una revisión <strong>de</strong> hechos<br />
proba<strong>do</strong>s cuan<strong>do</strong> dicho cauce es el previsto<br />
legalmente para el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong><br />
por la sentencia que se impugna. Por otra parte,<br />
incluso pasan<strong>do</strong> por alto este <strong>de</strong>fecto formal, es<br />
<strong>de</strong> significar que la <strong>do</strong>cumental en que se apoya<br />
la revisión interesada no se cita en este motivo <strong>de</strong><br />
recurso sino en otro <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong> las<br />
infracciones jurídicas y, en cualquier caso, <strong>de</strong>be<br />
recordarse a este respecto que correspon<strong>de</strong> al<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia formar su convicción acerca<br />
<strong>de</strong> los hechos que estime proba<strong>do</strong>s, con<br />
extraordinaria amplitud <strong>de</strong> criterio, valoran<strong>do</strong><br />
to<strong>do</strong>s los elementos <strong>de</strong> convicción aporta<strong>do</strong>s al<br />
proceso con arreglo a su sana crítica, según<br />
dispone el artículo 97.2 <strong>de</strong> la Ley Procesal<br />
Laboral, y en el presente caso, y tal como se<br />
razona en la fundamentación jurídica <strong>de</strong> la<br />
sentencia, la convicción se formó valoran<strong>do</strong> no<br />
sólo la prueba <strong>do</strong>cumental, sino también el<br />
testimonio presta<strong>do</strong> por testigos (fundamento<br />
segun<strong>do</strong> “in fine”), no aprecián<strong>do</strong>se error en la<br />
valoración probatoria, por lo que no cabe acoger<br />
este motivo <strong>de</strong>l recurso. Y tampoco pue<strong>de</strong><br />
acogerse la supresión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> tercero<br />
<strong>de</strong> la sentencia, que se interesa en el cuarto<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso, por las mismas razones antes<br />
señaladas: Se invoca equivocadamente el cauce<br />
revisor y en autos obra <strong>do</strong>cumental <strong>de</strong> que el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r J.M.G.C. se produjo,<br />
constan<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conciliación (folios 73<br />
al 75) y acta <strong>de</strong> conciliación ante el S.M.A.C.<br />
(folio 76).<br />
TERCERO.- La empresa recurrente, alteran<strong>do</strong> el<br />
or<strong>de</strong>n jurídico legalmente estableci<strong>do</strong> para la<br />
suplicación en el artículo 191 <strong>de</strong> la Ley Procesal<br />
Laboral, <strong>de</strong>dica el primero y el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
motivos <strong>de</strong>l recurso a <strong>de</strong>nunciar la infracción <strong>de</strong><br />
normas sustantivas, erran<strong>do</strong>, <strong>de</strong> nuevo, en el<br />
amparo procesal, al citar in<strong>de</strong>bidamente el cauce<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la L.P.L.,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong> los artículos 2 y 4 <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 1.844/94. Argumenta la<br />
representación procesal <strong>de</strong> la empresa recurrente<br />
que se omitió la comunicación a la empresa <strong>de</strong>l<br />
preaviso electoral, tal como exigen los cita<strong>do</strong>s<br />
preceptos legales, y que sin dicha comunicación<br />
el proceso electoral carece <strong>de</strong> vali<strong>de</strong>z, por lo que<br />
no se produjo vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la<br />
libertad sindical. Alegán<strong>do</strong>se, igualmente, que la<br />
prueba <strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong>l preaviso<br />
correspondía a la parte actora, como comprendida<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> probar el supuesto <strong>de</strong> hecho<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la vulneración <strong>de</strong> la libertad<br />
sindical, a partir <strong>de</strong>l cual se produciría la<br />
inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba que rige en este<br />
tipo <strong>de</strong> procesos. El análisis <strong>de</strong>l anterior motivo<br />
<strong>de</strong> recurso, pasan<strong>do</strong> igualmente por alto el <strong>de</strong>fecto<br />
formal <strong>de</strong> citar incorrectamente el cauce <strong>de</strong>dica<strong>do</strong><br />
al examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho, lleva a la sala a la<br />
estimación <strong>de</strong>l mismo, por cuanto en autos no<br />
consta que a la empresa <strong>de</strong>mandada se le hubiese<br />
efectua<strong>do</strong>, por ningún medio váli<strong>do</strong> y eficaz, la<br />
comunicación <strong>de</strong>l preaviso electoral,<br />
constituyen<strong>do</strong> dicha comunicación un requisito<br />
indispensable para la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l proceso<br />
electoral. En efecto, el artículo 2.1 <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 1.844/94 establece la obligatoriedad <strong>de</strong><br />
los promotores <strong>de</strong> comunicar, tanto a la oficina<br />
pública <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> la autoridad laboral, como<br />
a la empresa afectada, el propósito <strong>de</strong> celebrar<br />
elecciones, fijan<strong>do</strong> un plazo mínimo <strong>de</strong>, al menos,<br />
un mes <strong>de</strong> antelación al inicio <strong>de</strong>l proceso<br />
electoral; y el incumplimiento <strong>de</strong> este requisito, al<br />
que se refiere también el artículo 67.1 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, <strong>de</strong>termina la falta <strong>de</strong><br />
vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l correspondiente proceso electoral; no<br />
constan<strong>do</strong> tampoco que la falta <strong>de</strong> comunicación<br />
se hubiese supli<strong>do</strong> <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong> previsto en el<br />
artículo 4 <strong>de</strong>l Real Decreto anteriormente cita<strong>do</strong>,<br />
esto es, por medio <strong>de</strong>l trasla<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong><br />
una copia <strong>de</strong> la comunicación presentada en la<br />
oficina pública. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la razón expuesta, la<br />
sala, analizan<strong>do</strong> y valoran<strong>do</strong> todas las<br />
circunstancias concurrentes en el presente caso,<br />
alcanza la conclusión que no se dio una conducta<br />
antisindical por parte <strong>de</strong> la empresa y ello en base<br />
a las siguientes consi<strong>de</strong>raciones: 1º) Porque la<br />
negativa <strong>de</strong> la empresa a constituir la mesa<br />
electoral cuan<strong>do</strong> se personaron en la se<strong>de</strong> <strong>de</strong> la<br />
misma agentes sindicales, no constituye una<br />
negativa infundada y radical, arbitraria y<br />
caprichosa <strong>de</strong> oposición a celebrar el proceso<br />
electoral, sino que aduce que tiene <strong>do</strong>s centros <strong>de</strong><br />
371
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
trabajo diferentes, que son físicamente<br />
in<strong>de</strong>pendientes, que se <strong>de</strong>dican a activida<strong>de</strong>s<br />
distintas y que solamente acumulan<strong>do</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> las <strong>do</strong>s empresas se alcanzaría el<br />
número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res legalmente estableci<strong>do</strong> en<br />
el artículo 62 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
para po<strong>de</strong>r celebrar elecciones sindicales. Es<br />
<strong>de</strong>cir, que la oposición <strong>de</strong> la empresa a los <strong>de</strong>seos<br />
sindicales contaba con razones jurídicas fundadas<br />
y serias para no tener que constituir la mesa<br />
electoral. 2º) En cuanto al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
que se iba a presentar a las elecciones como<br />
candidato <strong>de</strong>l sindicato <strong>de</strong>mandante, tampoco se<br />
observa en tal circunstancia vulneración <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho a la libertad sindical, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a las<br />
circunstancias que prosiguieron al cese. Y es que<br />
el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> fue concilia<strong>do</strong> por las partes en el<br />
S.M.A.C. como improce<strong>de</strong>nte, percibien<strong>do</strong> el<br />
trabaja<strong>do</strong>r la in<strong>de</strong>mnización convenida, y sin que<br />
por éste se hubiese alega<strong>do</strong> que dicho <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se<br />
hubiese produci<strong>do</strong> con lesión o vulneración <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho fundamental alguno. En cualquier caso,<br />
todas las cuestiones relacionadas con el cese<br />
dieron lugar a otras actuaciones y, fuera <strong>de</strong> la<br />
calificación como tal <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte,<br />
ninguna connotación <strong>de</strong> otro matiz pue<strong>de</strong> ser<br />
traída a esta “litis”.<br />
3ª) Por último, difícilmente se pue<strong>de</strong> calificar <strong>de</strong><br />
antisindical y obstructiva al proceso electoral la<br />
conducta <strong>de</strong> la empresa, cuan<strong>do</strong> ante la <strong>de</strong>nuncia<br />
formulada por el sindicato <strong>de</strong>mandante en la<br />
Inspección Provincial <strong>de</strong> Trabajo, <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> celebrar<br />
las elecciones atendien<strong>do</strong> el requerimiento<br />
efectua<strong>do</strong> por dicha inspección, efectuán<strong>do</strong>se en<br />
forma el correspondiente preaviso <strong>de</strong> elecciones.<br />
En resumen, no se observan injerencias<br />
infundadas <strong>de</strong> la patronal en el proceso electoral,<br />
no constan<strong>do</strong> una privación injustificada por parte<br />
<strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos que la Constitución<br />
reconoce a los trabaja<strong>do</strong>res.<br />
CUARTO.- La estimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> la<br />
empresa, por no constar un comportamiento<br />
antisindical <strong>de</strong> la misma, hace innecesario<br />
analizar el recurso <strong>de</strong> suplicación plantea<strong>do</strong> por el<br />
sindicato <strong>de</strong>mandante, que reclamaba una<br />
in<strong>de</strong>mnización para reparar las consecuencias<br />
<strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l supuesto acto lesivo antisindical <strong>de</strong><br />
la patronal; y al <strong>de</strong>clararse que dicho acto lesivo<br />
no se dio, nada hay que reparar, procedien<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> recurso.<br />
En consecuencia, proce<strong>de</strong> la estimación <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> la empresa, con <strong>de</strong>volución <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> para recurrir, la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la pretensión <strong>de</strong>ducida en la<br />
<strong>de</strong>manda y <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong>l sindicato <strong>de</strong>mandante<br />
y to<strong>do</strong> ello con revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la representación letrada <strong>de</strong> la<br />
empresa “G., S.L.”, y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el formula<strong>do</strong><br />
por el sindicato CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA, contra la sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha once <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, dictada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> la Coruña<br />
en proceso sobre tutela <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad<br />
sindical, promovi<strong>do</strong> por el cita<strong>do</strong> Sindicato<br />
(C.I.G.) contra la mencionada empresa (“G.,<br />
S.L.”), y con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la pretensión<br />
<strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda y revocación <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claramos la no existencia <strong>de</strong> la vulneración <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong>nunciada, con<br />
<strong>de</strong>volución a la empresa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong><br />
para recurrir.<br />
S. S.<br />
2916 RECURSO Nº 5.327/99<br />
MOBILIDADE FUNCIONAL ACORDADA<br />
COA EMPRESA, SEN QUE MEDIE VICIO<br />
NINGÚN DO CONSENTIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a treinta <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 5.327/99<br />
interpuesto por Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por Consellería <strong>de</strong> Xustiza,<br />
Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> en reclamación <strong>de</strong><br />
otros extremos sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “TVG., S.A.”<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 260/99 sentencia con fecha<br />
seis <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda.<br />
372
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- La Inspección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Seguridad Social <strong>de</strong> La Coruña levantó acta <strong>de</strong><br />
infracción bajo el número 618/98, fechada el 6 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1998, fechada el 6 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1998, en<br />
cuya virtud se ponía <strong>de</strong> manifiesto que, realizada<br />
visita inspectora a la empresa “TVG., S.A” los<br />
días 24 y 30 <strong>de</strong> marzo y 3 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1998, se<br />
constató que la misma había <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a<br />
categorías superiores <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l mismo grupo<br />
profesional a los trabaja<strong>do</strong>res que relaciona<br />
durante un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo superior a nueve<br />
meses consecutivos y sin aplicación <strong>de</strong>l carácter<br />
rotatorio, con vulneración <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
art. 37.1 <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong> la empresa y<br />
excedien<strong>do</strong> las condiciones previstas en el art. 39<br />
<strong>de</strong>l E.T., <strong>de</strong> manera que, concluye, se produce<br />
una modificación sustancial <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong><br />
trabajo encuadrada en el art. 41.1.f) <strong>de</strong>l E.T./<br />
Segun<strong>do</strong>.- Efectuadas las correspondientes<br />
alegaciones por parte <strong>de</strong> la empresa en fecha 28<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1998, con las que adjuntaba una serie<br />
<strong>de</strong> escritos fecha<strong>do</strong>s el 4 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1998 a cuyo<br />
tenor los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s manifestaban que<br />
“aceptaron siempre voluntariamente y <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con la empresa la movilidad ascen<strong>de</strong>nte mientras<br />
ésta la consi<strong>de</strong>ró o consi<strong>de</strong>re necesario”, el 19 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1998 se dictó resolución por la<br />
Delegación Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong><br />
<strong>de</strong> Galicia, que imponía una sanción <strong>de</strong> 250.000<br />
ptas. a la empresa <strong>de</strong>mandada./ Tercero.-<br />
Presenta<strong>do</strong> recurso ordinario por dicha sociedad,<br />
se dictó resolución el 3 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999<br />
acordán<strong>do</strong>se la nulidad <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1998, retrotrayén<strong>do</strong>se las actuaciones<br />
al momento inmediatamente posterior a la<br />
formulación <strong>de</strong> alegaciones por parte <strong>de</strong> la<br />
empresa recurrente./ Cuarto.- Que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s por el cambio funcional<br />
ascen<strong>de</strong>nte referi<strong>do</strong> fueron informa<strong>do</strong>s por la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> su producción,<br />
mostrán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma verbal con el<br />
mismo, acuer<strong>do</strong> que se plasmó con posterioridad<br />
en los <strong>do</strong>cumentos ya expuestos <strong>de</strong> fecha 4 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1998.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> como <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por la Consellería <strong>de</strong> Xustiza<br />
Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia contra la empresa “TVG., S.A”, <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> todas las<br />
pretensiones <strong>de</strong>ducidas en su contra en este<br />
procedimiento.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- En su recurso frente a la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, que <strong>de</strong>sestimó <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> oficio sobre<br />
in<strong>de</strong>bida modificación sustancial <strong>de</strong> condiciones<br />
<strong>de</strong> trabajo, la consellería –legitimada para ello:<br />
ATS 5-noviembre-1998 Ar. 9.540 y <strong>do</strong>ctrina que<br />
en el mismo se cita– solicita la revisión <strong>de</strong> los<br />
HDP y <strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l art. 148.2 LPL.<br />
1.- La revisión fáctica va dirigida a hacer constar<br />
que “Las actuaciones <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo<br />
se iniciaron el 24.03.98, por medio <strong>de</strong> visita al<br />
centro <strong>de</strong> trabajo. Las visitas se repitieron en<br />
fechas 30/3 y 03.04.98”. Con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia –lo<br />
a<strong>de</strong>lantamos– <strong>de</strong> su <strong>de</strong>finitiva intranscen<strong>de</strong>ncia,<br />
se acepta la variación <strong>de</strong> los hechos, por cuanto<br />
que así lo acredita la copia <strong>de</strong>l acta que figura<br />
incorporada a autos.<br />
2.- El aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho impone<br />
precisar que la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> oficio se tramita por<br />
alegada infracción <strong>de</strong>l art. 39 ET –tal como ya<br />
indicamos, por modificación sustancial <strong>de</strong><br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo–, que la sentencia<br />
recurrida <strong>de</strong>sestima por consi<strong>de</strong>rar que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s prestaron ya <strong>de</strong> inicio<br />
conformidad verbal al cambio <strong>de</strong> funciones y que<br />
tal acuer<strong>do</strong> se plasmó posteriormente en escritos<br />
<strong>de</strong> 4-mayo-98, presenta<strong>do</strong>s en trámite <strong>de</strong><br />
alegaciones por la empresa. Así las cosas, la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso y confirmación <strong>de</strong> la<br />
sentencia se impone por <strong>do</strong>s razones: (a).- En<br />
primer término, porque si el recurso –por<br />
necesidad– ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>nunciar infracción orientada a<br />
modificar la parte dispositiva, ciertamente que la<br />
norma a citar <strong>de</strong>biera haber si<strong>do</strong> –<br />
fundamentalmente– el art. 39 ET, relativo a la<br />
movilidad funcional y a sus límites, que es<br />
precisamente el precepto que la autoridad laboral<br />
consi<strong>de</strong>ra conculca<strong>do</strong> en su escrito con valor <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda; y no, como el recurso hace, limitarse al<br />
art. 148.2 LPL, que por contemplar los requisitos<br />
<strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s –trabaja<strong>do</strong>res-Empresa–<br />
posteriores al acta <strong>de</strong> infracción, sería meramente<br />
instrumental –acreditativo– en la pretendida<br />
vulneración <strong>de</strong> aquel precepto. (b).- En segun<strong>do</strong><br />
lugar, porque la modificación fáctica –aceptada–<br />
en nada altera la corrección <strong>de</strong>l razonamiento<br />
judicial, pues si el cambio <strong>de</strong> funciones<br />
extramuros <strong>de</strong>l art. 39 ET requiere para su vali<strong>de</strong>z<br />
–aparta<strong>do</strong> quinto– el “acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> las partes” o el<br />
sometimiento a las reglas previstas, legal o<br />
convencionalmente, la circunstancia <strong>de</strong> que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s hubiese presta<strong>do</strong><br />
conformidad, siquiera <strong>de</strong> palabra, a la novación<br />
funcional en el fecha en que fue a<strong>do</strong>ptada<br />
(inmodifica<strong>do</strong> ordinal cuarto <strong>de</strong> los HDP; y con el<br />
mismo valor fáctico –con mayor precisión <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>talles–, el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho), legitima absolutamente la medida <strong>de</strong> la<br />
empresa, resultan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> inaplicable a autos<br />
el art. 148.2 <strong>de</strong> la LPL que se <strong>de</strong>nuncia infringi<strong>do</strong>,<br />
373
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sien<strong>do</strong> así que los escritos <strong>de</strong> fecha 4-mayo-98 –<br />
efectivamente posteriores al acta <strong>de</strong> infracción–<br />
en manera alguna explicitan acuer<strong>do</strong> alguno entre<br />
empresa y trabaja<strong>do</strong>res obteni<strong>do</strong> en la fecha en<br />
que se redactan, sino que simplemente<br />
<strong>do</strong>cumentan el previo acuer<strong>do</strong> anterior y coetáneo<br />
a la movilidad acordada, con inequívoca<br />
literalidad: “aceptó siempre voluntariamente y <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con la empresa”. Y da<strong>do</strong> que el art. 39.5<br />
ET no requiere la forma ad solemnitatem alguna<br />
para la obtención <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> y que no media<br />
indicio <strong>de</strong> que éste hubiese si<strong>do</strong> obteni<strong>do</strong> con<br />
<strong>de</strong>fecto –error, <strong>do</strong>lo, violencia e intimidación–<br />
que vicie <strong>de</strong> nulidad el consentimiento (art. 1.265<br />
CC), la movilidad funcional objeto <strong>de</strong><br />
enjuiciamiento no pue<strong>de</strong> calificarse <strong>de</strong> unilateral e<br />
ilegítima <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la empresa. Por ello,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por la XUNTA DE GALICIA, confirmamos la<br />
sentencia que con fecha 6-octubre-1999 ha si<strong>do</strong><br />
dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela, y<br />
por la que se rechazó la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> oficio<br />
formulada y se absolvió a “TVG., S.A.”.<br />
S. S.<br />
2917 RECURSO Nº 966/00<br />
INEXISTENCIA DE TRANSGRESIÓN DA<br />
BOA FE CONTRACTUAL, DETERMINANTE<br />
DA IMPROCEDENCIA DO DESPEDIMENTO<br />
DECRETADO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez López<br />
A Coruña, a treinta y uno <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 966/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n H.L.C. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 834/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n H.L.C. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“P.F.A., S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 18 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- D.H.L.C., mayor <strong>de</strong> edad, D.N.I..., fue<br />
contrata<strong>do</strong> a 13.04.95 por la empresa “P.F.A.,<br />
S.L.”, <strong>de</strong>dicada al servicio <strong>de</strong> ambulancia y <strong>de</strong><br />
prestación <strong>de</strong> servicios fúnebres, prestan<strong>do</strong><br />
servicios, al momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con categoría<br />
profesional <strong>de</strong> conductor <strong>de</strong> ambulancias y una<br />
retribución <strong>de</strong> 108.571 pts mensuales, sin incluir<br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias. No ostenta ni<br />
ha ostenta<strong>do</strong>, en el año último, la condición <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal, miembro <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical. Tampoco consta su<br />
afiliación a sindicato./II.- Con fecha<br />
31.05.199(sic) la empresa le notificó al trabaja<strong>do</strong>r<br />
la siguiente carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario “Muy<br />
Sr. Nuestro: La dirección <strong>de</strong> esta empresa le<br />
comunica, por medio <strong>de</strong> la presente, que ha<br />
toma<strong>do</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> rescindir su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo procedien<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario.<br />
Los hechos y motivos que fundamentan esta<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial son los siguientes: el pasa<strong>do</strong><br />
día 29 <strong>de</strong> mayo se negó a llevar a 3 pacientes a<br />
diálisis al Hospital Provincial <strong>de</strong> Pontevedra y a<br />
“M.”, incumplien<strong>do</strong> ór<strong>de</strong>nes directas <strong>de</strong> su<br />
superior y originan<strong>do</strong> un grave per(sic) una<br />
<strong>de</strong>manda judicial en reclamación <strong>de</strong> abono <strong>de</strong><br />
horas extraordinarias, en cuantía <strong>de</strong> juicio al<br />
funcionamiento normal <strong>de</strong> la empresa. Tales<br />
hechos entien<strong>de</strong> esta empresa que constituyen un<br />
incumplimiento contractual grave y culpable por<br />
su parte, tipifica<strong>do</strong> y contempla<strong>do</strong> como justa<br />
causa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se le comunica en el<br />
artículo 54 <strong>de</strong>l TRET. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se le<br />
comunica surtirá plenos efectos a partir <strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l presente escrito. Tiene a su disposición<br />
la liquidación <strong>de</strong> sal<strong>do</strong> y finiquito <strong>de</strong> los haberes<br />
<strong>de</strong>venga<strong>do</strong>s hasta la fecha.”./ III.- Presentada<br />
conciliación previa administrativa, se celebra a<br />
17.06.99 con resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> avenencia, acordán<strong>do</strong>se<br />
la readmisión a la mañana <strong>de</strong>l día siguiente./ IV.-<br />
La empresa dispone <strong>de</strong> una flota <strong>de</strong> ambulancias<br />
y, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día <strong>de</strong> la readmisión, se le asigna al<br />
trabaja<strong>do</strong>r la <strong>de</strong> matrícula PO-…-AD, un vehículo<br />
<strong>de</strong> 10 años <strong>de</strong> antigüedad, que supera la<br />
Inspección Técnica <strong>de</strong> Vehículos. No obstante, es<br />
el peor vehículo <strong>de</strong> la empresa. Resultó<br />
in<strong>de</strong>mostra<strong>do</strong> que tuviera estropea<strong>do</strong> el marca<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> gasoil./ V.- A 09.07.99 el trabaja<strong>do</strong>r interpuso<br />
<strong>de</strong>nuncia ante la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Seguridad Social porque la empresa “vino<br />
cotizan<strong>do</strong> hasta junio 1998 por un convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> pompas fúnebres (salario mínimo<br />
interprofesional), cuan<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> la empresa correspon<strong>de</strong>n al convenio <strong>de</strong><br />
transporte y recogida <strong>de</strong> enfermos y<br />
acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>s” y porque “Que to<strong>do</strong>s los<br />
trabaja<strong>do</strong>res venimos prestan<strong>do</strong> a la empresa<br />
374
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
nuestros servicios <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong>l contrato a<br />
razón <strong>de</strong> una media <strong>de</strong> 15 horas diarias,<br />
incluyen<strong>do</strong> sába<strong>do</strong>s y <strong>do</strong>mingos, y la empresa<br />
nunca <strong>de</strong>claró esas horas en las nóminas”./ VI.-<br />
Esa misma fecha, el gradua<strong>do</strong> social Sr. V.J.<br />
envía una carta a la empresa “A instancias <strong>de</strong> mi<br />
cliente <strong>do</strong>n H.L.C., para comunicarles que éste fin<br />
<strong>de</strong> semana <strong>de</strong>l 10 al 11 <strong>de</strong> julio, será el último fin<br />
<strong>de</strong> semana <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> julio en el que dicho<br />
trabaja<strong>do</strong>r prestará servicios en su empresa, pues<br />
está uste<strong>de</strong>s incumplien<strong>do</strong> el convenio colectivo<br />
<strong>de</strong> transporte <strong>de</strong> enfermos y acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>s en<br />
ambulancia, revisa<strong>do</strong> por resolución <strong>de</strong>l 08.08.97;<br />
puesto que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que ha si<strong>do</strong> readmiti<strong>do</strong> en la<br />
empresa con fecha 18.06.199(sic) y tenien<strong>do</strong> un<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> lunes a viernes, uste<strong>de</strong>s se<br />
han <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a hacerle la vida imposible con el<br />
tema <strong>de</strong> los turnos, para intentar conseguir que<br />
dicho trabaja<strong>do</strong>r ceda voluntariamente en la<br />
empresa, o para tener uste<strong>de</strong>s una causa<br />
justificada para po<strong>de</strong>r <strong>de</strong>spedirlo sin<br />
in<strong>de</strong>mnización; algo que no van a conseguir<br />
puesto que tanto el trabaja<strong>do</strong>r como yo mismo<br />
estamos dispuestos a llegar hasta el fin. Les<br />
recuer<strong>do</strong> que el trabaja<strong>do</strong>r ha si<strong>do</strong> readmiti<strong>do</strong> con<br />
fecha 18.06.99 y hasta la fecha <strong>de</strong> hoy<br />
(09.07.199(sic)), le ha asigna<strong>do</strong> <strong>de</strong> manera<br />
unilateral to<strong>do</strong>s los fines <strong>de</strong> semana, es <strong>de</strong>cir los<br />
en junio, los días 19-20, y los días 26-27 y en<br />
julio: los días 3-4; por lo que están incumplien<strong>do</strong><br />
el artículo 19 <strong>de</strong>l convenio y concretamente el<br />
aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso semanal que dice: “Las<br />
empresas podrán programar los <strong>de</strong>scansos <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res según los turnos antes cita<strong>do</strong>s, y se<br />
facilitará en una semana un día <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso y en<br />
la siguiente <strong>do</strong>s días consecutivos o viceversa, no<br />
necesariamente un <strong>do</strong>mingo y festivo. Se<br />
procurará que tales <strong>do</strong>mingos y festivos sean<br />
rotativos para to<strong>do</strong> el personal”. En espera <strong>de</strong> una<br />
solución amistosa y razonable, atentamente les<br />
saluda.”/ VII.- Con fecha 25.08.199(sic) la<br />
empresa le notificó al trabaja<strong>do</strong>r una carta <strong>de</strong><br />
sanción disciplinaria en base a que “el pasa<strong>do</strong> día<br />
13 <strong>de</strong> agosto se negó Ud. a recoger en Pontevedra<br />
al paciente <strong>do</strong>n M.O.A.” y a que “el pasa<strong>do</strong> día<br />
16 <strong>de</strong> agosto no se presentó Ud. a su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo”, imponién<strong>do</strong>sele “una sanción <strong>de</strong> empleo<br />
y suel<strong>do</strong> durante 10 días”. El trabaja<strong>do</strong>r la recibió,<br />
hacien<strong>do</strong> constar “no conforme, to<strong>do</strong> es mentira”.<br />
La sanción no fue impugnada envía judicial./<br />
VIII.- No consta fehacientemente la recepción <strong>de</strong><br />
otra carta <strong>de</strong> sanción disciplinaria imponien<strong>do</strong><br />
“amonestación por escrito”./ IX.- Por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r se presento a 01.09.99 una <strong>de</strong>manda<br />
judicial en reclamación <strong>de</strong> abono <strong>de</strong> horas<br />
extraordinarias, en cuantía <strong>de</strong> 924.000 pts, sien<strong>do</strong><br />
turnada al Juzga<strong>do</strong> Social 2 <strong>de</strong> Pontevedra, y,<br />
señala<strong>do</strong> a 24.11.99 el acto <strong>de</strong> juicio, se interesó<br />
sus suspensión, que se acordó para el día 26 <strong>de</strong><br />
los corrientes.- X.- La Unión General <strong>de</strong><br />
Trabaja<strong>do</strong>res, con fecha 25.10.99, presentó<br />
preaviso <strong>de</strong> elecciones sindicales. Recibi<strong>do</strong> por la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega, se <strong>de</strong>splazó a<br />
la empresa un responsable <strong>de</strong> ese sindicato y,<br />
previa reunión con algunos <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res,<br />
fuera <strong>de</strong>l lugar y tiempo <strong>de</strong> trabajo, se acordó que,<br />
por ese sindicato, se iba a presentar, como<br />
candidato, al Sr. L.C. No llegó, sin embargo, a<br />
presentarse oficialmente la candidatura./ XI.- A<br />
11.11.99 cogió su ambulancia, como la <strong>de</strong>jara el<br />
día anterior, y, sin repostar gasoil en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo, realizó un servicio programa<strong>do</strong> <strong>de</strong> 30<br />
Kms, con <strong>de</strong>stino en el Hospital Provincial <strong>de</strong><br />
Pontevedra. Hecho, recibió una llamada <strong>de</strong> la<br />
empresa para realizar un servicio Vigo-<br />
Pontevedra, manifestan<strong>do</strong> entonces que creía no<br />
le llegaría el gasoil. Se le dijo que repostase a su<br />
cargo, reintegrán<strong>do</strong>sele <strong>de</strong>spués, o que esperase a<br />
otro compañero que le llevaría dinero. Realizó el<br />
servicio y, <strong>de</strong> vuelta a Pontevedra, quedó sin<br />
gasoil en la autopista, con el enfermo recogi<strong>do</strong><br />
por otra ambulancia <strong>de</strong>splazada al efecto./ XII.-<br />
Con fecha 16.11.99 la empresa le notificó al<br />
trabaja<strong>do</strong>r la siguiente carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario: “Muy Sr. Nuestro: La dirección <strong>de</strong><br />
esta empresa le comunica, por medio <strong>de</strong> la<br />
presente, que ha toma<strong>do</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> rescindir<br />
su contrato <strong>de</strong> trabajo procedien<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario. Los hechos y motivos que<br />
fundamentan esta <strong>de</strong>cisión empresarial son los<br />
siguientes: El pasa<strong>do</strong> 11.11.99 cogió la<br />
ambulancia matrícula PO-…-AD para hacer un<br />
servicio. Pasada media hora llama dicien<strong>do</strong> que<br />
no tiene gasoil. Des<strong>de</strong> la empresa se le indica que<br />
eche gasoil al coche que ya se le abonarían los<br />
gastos una vez <strong>de</strong> vuelta. Desoyen<strong>do</strong> las ór<strong>de</strong>nes<br />
<strong>de</strong> su superior entra en la autopista sin haber<br />
reposta<strong>do</strong> quedan<strong>do</strong> poco <strong>de</strong>spués sin gasoil en<br />
plena autopista, causan<strong>do</strong> el lógico perjuicio a la<br />
empresa. Asimismo y a pesar <strong>de</strong> haber si<strong>do</strong><br />
adverti<strong>do</strong> sigue entran<strong>do</strong> diariamente en la sala <strong>de</strong><br />
guardias en una actitud agresiva dan<strong>do</strong> patadas a<br />
la puerta <strong>de</strong> entrada crean<strong>do</strong> un mal ambiente con<br />
sus compañeros los cuales no <strong>de</strong>jan <strong>de</strong> dar quejas<br />
a la dirección. Que a pesar <strong>de</strong> haber si<strong>do</strong><br />
amonesta<strong>do</strong> por escrito y verbalmente en<br />
diferentes ocasiones, e incluso haber si<strong>do</strong><br />
sanciona<strong>do</strong>, su conducta en el trabajo con sus<br />
compañeros y superiores no ha mejora<strong>do</strong>, crean<strong>do</strong><br />
un ambiente difícilmente soportable. Tales hechos<br />
entien<strong>de</strong> esta empresa que constituyen un<br />
incumplimiento contractual grave y culpable por<br />
su parte, tipifica<strong>do</strong> y contempla<strong>do</strong> como justa<br />
causa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se le comunica en el art. 54<br />
<strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, y art. 38 <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong><br />
transporte <strong>de</strong> enfermos y acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>s en<br />
ambulancia. El <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se le comunica surtirá<br />
plenos efectos a partir <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> notificación<br />
<strong>de</strong>l presente escrito. Le comunicamos, igualmente<br />
que se encuentra a su disposición <strong>de</strong>s<strong>de</strong> dicho día<br />
la correspondiente liquidación <strong>de</strong> los haberes<br />
375
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>venga<strong>do</strong>s por Ud. hasta la fecha”./ XIII.- No<br />
quedó acredita<strong>do</strong> “un mal ambiente con sus<br />
compañeros” <strong>de</strong> trabajo. / XIV.- Quedó<br />
acredita<strong>do</strong> que, en otras ocasiones, otros<br />
conductores <strong>de</strong> la empresa habían queda<strong>do</strong><br />
para<strong>do</strong>s en la carretera por averías o por falta <strong>de</strong><br />
gasoil, sin ser sanciona<strong>do</strong>s./ XV.- Se intentó sin<br />
avenencia la obligatoria conciliación ante el<br />
Servicio <strong>de</strong> Mediación, Arbitraxe e<br />
Conciliación.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Desestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
<strong>do</strong>n H.L.C. contra la entidad “P.F.A., S.L.”,<br />
<strong>de</strong>claro proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r y, en<br />
consecuencia, se convalida la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo que aquél produjo, sin <strong>de</strong>recho<br />
a in<strong>de</strong>mnización ni a salarios <strong>de</strong> tramitación.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estima la<br />
<strong>de</strong>manda y <strong>de</strong>clara proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r, convalidan<strong>do</strong> la extinción <strong>de</strong>l contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización ni a<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación. Esta resolución es<br />
recurrida por el actor para solicitar la revisión <strong>de</strong><br />
los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s en la resolución<br />
recurrida y para <strong>de</strong>nunciar la infracción <strong>de</strong><br />
normas sustantivas. Aunque el recurrente expresa<br />
su interés en revisar el décimo primer hecho<br />
proba<strong>do</strong> <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, lo cierto es<br />
que no propone texto alternativo ni postula la<br />
supresión <strong>de</strong>l mismo limitán<strong>do</strong>se a hacer una<br />
serie <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>raciones que no tienen el menor<br />
efecto práctico, como que la sentencia no valora<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s hechos que no fueron objeto <strong>de</strong><br />
prueba por la parte empresarial o que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> no creo ningún riesgo para<br />
el enfermo que llevaba y que no existe una prueba<br />
clara y concluyente <strong>de</strong> la causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Pues<br />
es <strong>do</strong>ctrina reiterada que el carácter extraordinario<br />
<strong>de</strong> la suplicación supone el respeto <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, sólo impugnable cuan<strong>do</strong> se evi<strong>de</strong>ncia<br />
error en los mismos, a través <strong>de</strong> prueba<br />
<strong>do</strong>cumental o pericial; <strong>de</strong>bien<strong>do</strong>, en la <strong>de</strong>nuncia<br />
<strong>de</strong> error <strong>de</strong> hecho respecto al relato histórico <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong> concretarse el dato o<br />
datos <strong>de</strong>l mismo a los que se acusan <strong>de</strong> incidir en<br />
tal vicio y <strong>de</strong> expresarse en que consiste el error,<br />
solicitán<strong>do</strong>se la rectificación o modificación <strong>de</strong>l<br />
hecho <strong>de</strong> que se trate, con expresión <strong>de</strong> la versión<br />
que se preten<strong>de</strong> para sustituir a la que incurre en<br />
el menciona<strong>do</strong> error. También podrá utilizarse<br />
esta vía procesal para la eliminación <strong>de</strong> datos<br />
históricos que se estiman inexactos o para la<br />
adición <strong>de</strong> aquellos que se hubieran omiti<strong>do</strong>. Y<br />
como quiera que la revisión solicitada carece <strong>de</strong>l<br />
más elemental requisito <strong>de</strong> proponer texto<br />
alternativo es obvio que la relación histórica <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida haya <strong>de</strong> permanecer<br />
inalterada. En el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> se<br />
<strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l artículo 54.2.d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res al consi<strong>de</strong>rar el<br />
recurrente que parece exagerada la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial <strong>de</strong> rescindir el contrato, pues <strong>de</strong><br />
aplicarse la <strong>do</strong>ctrina gradualista, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
analizar las circunstancias concurrentes en el<br />
presente caso tendría que llegarse a la conclusión<br />
<strong>de</strong> que la conducta <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r no reviste la<br />
gravedad suficiente para ser merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la<br />
sanción <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, al quedar acredita<strong>do</strong> que en<br />
otras ocasiones otros conductores <strong>de</strong> la empresa<br />
habían queda<strong>do</strong> para<strong>do</strong>s en la carretera por<br />
averías o por falta <strong>de</strong> gasoil sin, ni siquiera, ser<br />
sanciona<strong>do</strong>s. A la hora <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar la<br />
proporcionalidad entre la conducta imputable al<br />
trabaja<strong>do</strong>r en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y la sanción<br />
impuesta por la empresa, es indispensable valorar<br />
las circunstancias especiales que concurren en<br />
cada supuesto, llevan<strong>do</strong> a cabo una indispensable<br />
tarea individualiza<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong>l<br />
operario, a fin <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l cuadro<br />
sanciona<strong>do</strong>r correspondiente, si en virtud <strong>de</strong> los<br />
datos objetivos y subjetivos concurrentes, proce<strong>de</strong><br />
o no, acordar la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que es la<br />
última por su trascen<strong>de</strong>ncia y gravedad entre las<br />
que pue<strong>de</strong>n imponerse, y porque para cumplir los<br />
más elementales principios <strong>de</strong> justicia, las<br />
sanciones han <strong>de</strong> respon<strong>de</strong>r a la proporcionalidad<br />
y a<strong>de</strong>cuación entre el hecho imputa<strong>do</strong>, la sanción<br />
y el comportamiento <strong>de</strong>l asalaria<strong>do</strong>, con el objeto<br />
<strong>de</strong> buscar en su conjunción la auténtica realidad<br />
jurídica que <strong>de</strong> ella nace a través <strong>de</strong> un análisis<br />
específico <strong>de</strong> cada caso concreto; resulta<br />
imprescindible, pues, aten<strong>de</strong>r a todas las<br />
circunstancias que, habien<strong>do</strong> si<strong>do</strong> <strong>de</strong>claradas<br />
probadas por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, vienen<br />
puestas <strong>de</strong> relieve en la relación histórica <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida, entre las que cabe <strong>de</strong>stacar<br />
los hechos o motivos que fundamentan la<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial y que según la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> son los siguientes: El pasa<strong>do</strong> 11.11.99<br />
cogió la ambulancia matrícula PO-…-AD para<br />
hacer un servicio. Pasada media hora llama<br />
dicien<strong>do</strong> que no tiene gasoil. Des<strong>de</strong> la empresa se<br />
le indica que eche gasoil al coche que ya se le<br />
abonarían los gastos una vez <strong>de</strong> vuelta.<br />
Desoyen<strong>do</strong> las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> su superior entra en la<br />
autopista sin haber reposta<strong>do</strong> quedan<strong>do</strong> poco<br />
<strong>de</strong>spués sin gasoil en plena autopista, causan<strong>do</strong> el<br />
lógico perjuicio a la empresa. Asimismo y a pesar<br />
<strong>de</strong> haber si<strong>do</strong> adverti<strong>do</strong> sigue entran<strong>do</strong><br />
diariamente en la sala <strong>de</strong> guardias en una actitud<br />
agresiva dan<strong>do</strong> patadas a la puerta <strong>de</strong> entrada<br />
crean<strong>do</strong> un mal ambiente con sus compañeros los<br />
376
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cuales no <strong>de</strong>jan <strong>de</strong> dar quejas a la dirección. Que<br />
a pesar <strong>de</strong> haber si<strong>do</strong> amonesta<strong>do</strong> por escrito y<br />
verbalmente en diferentes ocasiones, e incluso<br />
haber si<strong>do</strong> sanciona<strong>do</strong>, su conducta en el trabajo<br />
con sus compañeros y superiores no ha mejora<strong>do</strong>,<br />
crean<strong>do</strong> un ambiente difícilmente soportable.<br />
Tales hechos entien<strong>de</strong> esta Empresa que<br />
constituyen un incumplimiento contractual grave<br />
y culpable por su parte, tipifica<strong>do</strong> y contempla<strong>do</strong><br />
como justa causa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> que se le comunica<br />
en el art. 54 <strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res, y art. 38 <strong>de</strong>l convenio colectivo<br />
<strong>de</strong> transporte <strong>de</strong> enfermos y acci<strong>de</strong>nta<strong>do</strong>s en<br />
ambulancia. De los hechos imputa<strong>do</strong>s en dicha<br />
carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha queda<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> que el<br />
<strong>de</strong>mandante el día 11.11.99 cogió su ambulancia,<br />
como la <strong>de</strong>jara el día anterior, y, sin repostar<br />
gasoil en el centro <strong>de</strong> trabajo, realizó un servicio<br />
programa<strong>do</strong> <strong>de</strong> 30 Kms, con <strong>de</strong>stino en el<br />
Hospital Provincial <strong>de</strong> Pontevedra. Hecho, recibió<br />
una llamada <strong>de</strong> la empresa para realizar un<br />
servicio Vigo Pontevedra, manifestan<strong>do</strong> entonces<br />
que creía no le llegaría el gasoil. Se le dijo que<br />
repostase a su cargo, reintegrán<strong>do</strong>sele <strong>de</strong>spués, o<br />
que esperase a otro compañero que le llevaría<br />
dinero. Realizó el servicio y, <strong>de</strong> vuelta a<br />
Pontevedra, quedó sin gasoil en la autopista, con<br />
el enfermo recogi<strong>do</strong> por otra ambulancia<br />
<strong>de</strong>splazada al efecto. Por el contrario no quedó<br />
acredita<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong> un mal ambiente entre<br />
los compañeros <strong>de</strong> trabajo (hecho proba<strong>do</strong> 13);<br />
quedan<strong>do</strong> proba<strong>do</strong>, sin embargo, que en otras<br />
ocasiones otros conductores <strong>de</strong> la misma<br />
empresa, habían queda<strong>do</strong> para<strong>do</strong>s en la carretera<br />
por averías o por falta <strong>de</strong> gasoil, sin ser<br />
sanciona<strong>do</strong>s(hecho proba<strong>do</strong> 14). El juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia <strong>de</strong>clara proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> porque<br />
estima que si bien no hay una <strong>de</strong>sobediencia a<br />
una or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la empresa, “existió – dice<br />
textualmente – la asunción <strong>de</strong> un riesgo<br />
innecesario que fatalmente se actualizó,<br />
parán<strong>do</strong>se la ambulancia en plena autopista con<br />
un enfermo <strong>de</strong>ntro..., y no hay una simple<br />
negligencia en el cumplimiento <strong>de</strong>l trabajo, que<br />
nunca sería muy grave y que, en casos<br />
prece<strong>de</strong>ntes, fue per<strong>do</strong>nada por la empresa, sino<br />
la asunción <strong>de</strong> un riesgo sin importar el<br />
resulta<strong>do</strong>...” A la vista <strong>de</strong> cuanto antece<strong>de</strong> la sala<br />
no comparte la argumentación esgrimida por el<br />
juez “a quo”, pues partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> los propios<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, no es posible llegar<br />
a la conclusión <strong>de</strong> que ha existi<strong>do</strong> un ánimo<br />
premedita<strong>do</strong> y consciente <strong>de</strong> perjudicar a la<br />
empresa, si tenemos en cuenta que el trabaja<strong>do</strong>r<br />
cogió la ambulancia para realizar un servicio<br />
programa<strong>do</strong> <strong>de</strong> 30 Km., con <strong>de</strong>stino al Hospital<br />
<strong>de</strong> Pontevedra. Hecho este servicio recibió una<br />
llamada <strong>de</strong> la empresa para realizar un servicio<br />
Vigo - Pontevedra, manifestan<strong>do</strong> entonces que<br />
creía que no le llegaría el gasoil. Es <strong>de</strong>cir, el<br />
primer servicio, que era el programa<strong>do</strong>, se realizó<br />
sin ningún inci<strong>de</strong>nte, y es en el segun<strong>do</strong> servicio,<br />
<strong>de</strong>l que el actor tuvo conocimiento, una vez<br />
realiza<strong>do</strong> el anterior, a través <strong>de</strong> una llamada y<br />
por lo tanto no estaba inicialmente previsto,<br />
cuan<strong>do</strong> manifiesta su creencia <strong>de</strong> que no le<br />
llegaría el combustible, sospecha que se consumó<br />
cuan<strong>do</strong> al regreso <strong>de</strong> Pontevedra se quedó sin<br />
gasoil en la autopista tenien<strong>do</strong> que <strong>de</strong>splazarse<br />
otra ambulancia a recoger al enfermo que<br />
trasladaba. Bien es cierto que cuan<strong>do</strong> el actor<br />
comunicó aquella sospecha se le dijo que<br />
repostase a su cargo, reintegrán<strong>do</strong>sele <strong>de</strong>spués o<br />
que esperase a otro compañero que le llevaría el<br />
dinero, pero esta falta <strong>de</strong> previsión que no pue<strong>de</strong><br />
reputarse premeditada, no es merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la<br />
máxima sanción como es el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, cuan<strong>do</strong><br />
a<strong>de</strong>más consta proba<strong>do</strong> que en otras ocasiones<br />
otros conductores <strong>de</strong> la empresa habían queda<strong>do</strong><br />
para<strong>do</strong>s en la carretera por averías o por falta <strong>de</strong><br />
gasoil, sin ser siquiera sanciona<strong>do</strong>s. En<br />
consecuencia y por to<strong>do</strong> lo expuesto es<br />
proce<strong>de</strong>nte estimar el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> y revocar la resolución recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que con estimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n H.L.C. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social número 1 <strong>de</strong> Pontevedra en proceso<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>n H.L.C. frente a la<br />
empresa “P.F.A., S.L.” sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>bemos<br />
revocar y revocamos la sentencia recurrida, y<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada se <strong>de</strong>clara<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada a que opte, conforme a lo<br />
dispuesto en el artículo 56 <strong>de</strong>l E.T. por la<br />
readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en las mismas<br />
condiciones que regían antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o a que<br />
le in<strong>de</strong>mnice en la cuantía legalmente establecida<br />
y al abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
S. CA.<br />
2918 RECURSO Nº<br />
03/0009255/1996<br />
INFRACOTIZACIÓN NO RÉXIME ESPECIAL<br />
DE SEGURIDADE SOCIAL DO MAR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
377
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009255/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por M.R.V.<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n C.F.R.,<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 01.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
r. ordinario contra otra <strong>de</strong> 21.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria<br />
<strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong> apremio en expt., C.C.C.<br />
1501961 0181, R. Especial <strong>de</strong>l Mar; perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
octubre 85 a mayo <strong>de</strong> 90 (Certificación<br />
<strong>de</strong>scubierto…). Es parte la Administración<br />
<strong>de</strong>mandada DIRECCIÓN PROVINCIAL DE<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA S. SOCIAL DE<br />
A CORUÑA, representada y dirigida por el<br />
LETRADO DE LA SEGUARIDAD SOCIAL. La<br />
cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 9.505.572<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 21 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna a través <strong>de</strong>l presente recurso<br />
resolución <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso ordinario<br />
que formulara el aquí <strong>de</strong>mandante contra<br />
resolución <strong>de</strong>l Director Provincial <strong>de</strong> la TGSS en<br />
A Coruña, que <strong>de</strong>sestimara las alegaciones <strong>de</strong><br />
oposición a la provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio dictada en<br />
certificación <strong>de</strong> <strong>de</strong>scubierto por infracotización en<br />
el Régimen Especial <strong>de</strong>l Mar.<br />
El recurrente alegara en vía administrativa que la<br />
<strong>de</strong>uda apremiada, <strong>de</strong> existir, estaría generada por<br />
la empresa <strong>de</strong> la que formaba parte con otros tres<br />
socios y <strong>de</strong> la que se había <strong>de</strong>sliga<strong>do</strong> en abril <strong>de</strong><br />
1990, que tampoco se le había notifica<strong>do</strong> con<br />
carácter previo la <strong>de</strong>uda, no tenien<strong>do</strong><br />
conocimiento <strong>de</strong> ésta hasta noviembre <strong>de</strong> 1994,<br />
en que se notifica la provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio en su<br />
<strong>do</strong>micilio particular, por lo que, en to<strong>do</strong> caso la<br />
misma estaba prescrita.<br />
Estos argumentos fueron rechaza<strong>do</strong>s por la<br />
resolución recurrida argumentan<strong>do</strong> que tanto el<br />
acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Instituto Social <strong>de</strong> la Marina (8 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1991) <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la responsabilidad<br />
empresarial en la infracotización como la<br />
liquidación <strong>de</strong>l capital coste <strong>de</strong> pensión (27 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1991), objeto <strong>de</strong> apremio, fueran<br />
notificadas en el <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong> la empresa por<br />
correo certifica<strong>do</strong> con acuse <strong>de</strong> recibo en fechas<br />
13.05.91 y 11.10.91, respectivamente, sin que se<br />
hubiera formula<strong>do</strong> impugnación alguna, por lo<br />
que la reclamación quedará firme antes <strong>de</strong> su pase<br />
a la vía <strong>de</strong> apremio.<br />
En la <strong>de</strong>manda, el recurrente vuelve a reiterar los<br />
mismos argumentos.<br />
II.- Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong>l antece<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> que la empresa<br />
apremiada aparece inscrita en la Seguridad Social<br />
a nombre <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante “y otro”, en lo que<br />
parece configurarse como una sociedad civil<br />
referida a la explotación <strong>de</strong> un número<br />
<strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong> en las actuaciones <strong>de</strong> barcos <strong>de</strong><br />
pesca, resulta que las referidas notificaciones <strong>de</strong><br />
13.05.91 y 11.10.91 se practicaron en el <strong>do</strong>micilio<br />
<strong>de</strong> la empresa coinci<strong>de</strong>nte con el que aparece en<br />
la inscripción empresarial, pero sin que aparezca<br />
i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> en los respectivos acuses <strong>de</strong> recibo la<br />
persona con la que se entendió y recibió el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la notificación, pues en el espacio<br />
reserva<strong>do</strong> al <strong>de</strong>stinatario consta una simple<br />
rúbrica, diferente, por cierto, en uno y otro caso, y<br />
no aparece consigna<strong>do</strong> el DNI <strong>de</strong>l<br />
suscribiente/tes.<br />
Sien<strong>do</strong> ello así, ya se concluye que dichas<br />
notificaciones no se ajustaron a los dicta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l<br />
art. 80 <strong>de</strong> la LPA <strong>de</strong> 1980, aplicable al caso, y en<br />
ese senti<strong>do</strong> ha <strong>de</strong> recordarse que reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo, valien<strong>do</strong>,<br />
por todas, la STS <strong>de</strong> 19.11.96, que se pronuncia<br />
en los términos siguientes: “De acuer<strong>do</strong> con S. 27<br />
<strong>de</strong> enero 1992, <strong>de</strong> revisión, <strong>de</strong> Sec. 1ª <strong>de</strong> esta<br />
Sala, en conexión con las prece<strong>de</strong>ntes SS 28<br />
febrero y 8 abril 1981 y las posteriores <strong>de</strong> 13 abril<br />
1992, 23 septiembre 1994, <strong>de</strong>be señalarse, en<br />
relación con el problema examina<strong>do</strong>, la siguiente<br />
378
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
octrina: La celeridad imprescindible en el<br />
procedimiento administrativo -art. 29 LPA- en<br />
razón <strong>de</strong> las exigencias <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> eficacia<br />
<strong>de</strong> la actuación administrativa (art. 103.1 CE)<br />
hace viable que las notificaciones administrativas<br />
puedan enten<strong>de</strong>rse con persona distinta –receptor<strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>stinatario <strong>de</strong> aquellas, sin menoscabo <strong>de</strong> las<br />
garantías <strong>de</strong>l administra<strong>do</strong> que impone art. 80.2<br />
LPA, al hacer constar el parentesco o razón <strong>de</strong><br />
permanencia en el <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>stinatario. Para<br />
el caso <strong>de</strong> notificaciones por correo -art.80.2 y<br />
99.2 LPA- arts. 4 <strong>de</strong>l D. 2 abril 1954, 2, 5 <strong>de</strong><br />
Or<strong>de</strong>n 20 octubre <strong>de</strong> 1958 y 271, 1 <strong>de</strong>l D.<br />
1.653/64 prescriben que <strong>de</strong> no hacerse entrega al<br />
propio <strong>de</strong>stinatario –a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> indicarse el DNIse<br />
hará constar la condición <strong>de</strong>l firmante en la<br />
libreta <strong>de</strong> entrega, y en su caso, en el aviso <strong>de</strong><br />
recibo to<strong>do</strong> ello con la finalidad <strong>de</strong> que la<br />
<strong>do</strong>cumentación inicialmente entregada al receptor<br />
llegará a recibirse por el <strong>de</strong>stinatario”, y en el<br />
presente caso, al no aparecer reflejada en el acuse<br />
<strong>de</strong> recibo la i<strong>de</strong>ntidad y aquellos otros datos<br />
relativos a la persona firmante <strong>de</strong>l acuse <strong>de</strong><br />
recibo, habrá que acudir, conforme predica<br />
aquella Jurispru<strong>de</strong>ncia, a las reglas generales que<br />
trazan la <strong>do</strong>ctrina sobre la carga <strong>de</strong> la prueba, que<br />
sobre la base <strong>de</strong>l art. 1.214 <strong>de</strong>l Código Civil,<br />
pue<strong>de</strong> resumirse indican<strong>do</strong> que cada parte ha <strong>de</strong><br />
probar el supuesto <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong> la norma cuyas<br />
consecuencias jurídicas invoca a favor, y en<br />
consecuencia, aquella que sostenga la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong><br />
la notificación, frente al carácter irregular que<br />
presenta la reflejada en el acuse <strong>de</strong> recibo, <strong>de</strong>be<br />
soportar la carga <strong>de</strong> la prueba, aportan<strong>do</strong>,<br />
normalmente la libreta <strong>de</strong> entrega, sufrien<strong>do</strong> las<br />
consecuencias negativas correspondientes en el<br />
caso <strong>de</strong> no aportar tal prueba, y otras ten<strong>de</strong>ntes al<br />
mismo fin, o <strong>de</strong> que en dicho <strong>do</strong>cumento tampoco<br />
figuren aquellos datos (STS 29.06.98, entre<br />
otras), sin que en el presente caso, la TGSS, que<br />
era quien <strong>de</strong>bía soportar dicha carga probatoria,<br />
hubiera realiza<strong>do</strong> tal esfuerzo.<br />
III.- La apreciación conclusiva anterior bastaría<br />
para la estimación <strong>de</strong>l recurso, pero ha <strong>de</strong><br />
repararse en que el <strong>de</strong>mandante en la súplica <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, apelan<strong>do</strong> a una innecesaria e inútil<br />
retroacción <strong>de</strong> actuaciones, interesa que se<br />
<strong>de</strong>clare la prescripción <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda, por lo que<br />
proce<strong>de</strong> analizar si concurrente el instituto <strong>de</strong> la<br />
prescripción, supuesto que aquellas actuaciones<br />
irregularmente notificadas no tienen virtualidad<br />
para interrumpir la prescripción.<br />
Pues bien, ya tomemos como fecha inicial <strong>de</strong><br />
cómputo <strong>de</strong>l plazo prescriptivo, en el mejor <strong>de</strong> los<br />
casos, el más favorable para el <strong>de</strong>mandante, el <strong>de</strong><br />
cese <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en la actividad por jubilación<br />
(agosto <strong>de</strong> 1990), es lo cierto que a la fecha <strong>de</strong> 18<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1994, que es cuan<strong>do</strong> se notifica<br />
la provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio, notificación a la que<br />
no pone tacha alguna el <strong>de</strong>mandante, provi<strong>de</strong>ncia<br />
a la que sí <strong>de</strong>be reconocérsele virtualidad<br />
interruptiva <strong>de</strong> la prescripción, no había<br />
transcurri<strong>do</strong> el plazo <strong>de</strong> 5 años <strong>de</strong> prescripción a<br />
que alu<strong>de</strong> el Reglamento <strong>de</strong> Recaudación <strong>de</strong> los<br />
Recursos <strong>de</strong> la Seguridad Social, por lo que no es<br />
<strong>de</strong> apreciar la prescripción alegada.<br />
IV.- Siguien<strong>do</strong> en la misma línea <strong>de</strong> que la falta<br />
<strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> la liquidación apremiada<br />
permite u autoriza la alegación <strong>de</strong> motivos <strong>de</strong><br />
impugnación que tienen que ver con la existencia<br />
e integridad <strong>de</strong> la misma, aduce el <strong>de</strong>mandante<br />
que a él no le es exigible la <strong>de</strong>uda pues por<br />
escritura pública otorgada el 25 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1990<br />
transmitiera su participación indivisa en los <strong>do</strong>s<br />
barcos <strong>de</strong> pesca que eran explota<strong>do</strong>s en régimen<br />
<strong>de</strong> sociedad civil.<br />
Pues bien, es <strong>de</strong> advertir que dicha escritura lo<br />
único que acredita es que el <strong>de</strong>mandante cedió a<br />
terceros la participación que él tenía en los <strong>do</strong>s<br />
barcos <strong>de</strong> pesca que allí se i<strong>de</strong>ntifican, pero este<br />
hecho transmisivo, por sí solo, no revela que el<br />
<strong>de</strong>mandante se hubiera <strong>de</strong>svincula<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
sociedad civil que conformaba con otros socios (o<br />
con otro socio al menos, si hacemos caso a los<br />
términos <strong>de</strong> la inscripción <strong>de</strong> la empresa en la<br />
Seguridad Social, cuya i<strong>de</strong>ntidad no reveló ni<br />
revela), esto es, que tal cesión implicaba o se<br />
refería a la participación que el <strong>de</strong>mandante tenía<br />
en tal sociedad civil, concurrien<strong>do</strong> un indicio <strong>de</strong><br />
signo negativo contrario a esta última posibilidad,<br />
cual que la empresa continuó inscrita o afiliada en<br />
la Seguridad Social con la misma <strong>de</strong>nominación y<br />
número <strong>de</strong> afiliación.<br />
En esas condiciones, es claro que la exigencia <strong>de</strong><br />
aquella responsabilidad empresarial al<br />
<strong>de</strong>mandante venía legitimada, no sólo por el<br />
aspecto formal que revelaba aquella inscripción<br />
empresarial en la Seguridad Social, sino también,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista sustantivo, por el régimen<br />
jurídico que el Código Civil establece para la<br />
sociedad civil, pues si bien es cierto que el art.<br />
1.698 CC excluye en tal caso la responsabilidad<br />
solidaria respecto <strong>de</strong> las <strong>de</strong>udas sociales,<br />
proclaman<strong>do</strong> la responsabilidad mancomunada<br />
simple <strong>de</strong> los socios, también lo es que, al tratarse<br />
<strong>de</strong> una sociedad civil irregular, al resultar<br />
<strong>de</strong>sconocida la i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong>l socio o socios<br />
restantes y cuáles sean sus participaciones, resulta<br />
legítimo exigir la totalidad <strong>de</strong> la <strong>de</strong>uda respecto<br />
<strong>de</strong>l socio conoci<strong>do</strong>, sin perjuicio <strong>de</strong> las acciones<br />
<strong>de</strong> reembolso que éste pueda actuar y <strong>de</strong> los<br />
pactos internos que entre ellos pueda existir.<br />
Proce<strong>de</strong>, en consecuencia, la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
379
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
V.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadminsitrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por M.R.V. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 01.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> r.<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> 21.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria<br />
<strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong> apremio en expt. C.C.C.<br />
1501961 0181, R. Especial <strong>de</strong>l Mar; perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
octubre 85 a mayo <strong>de</strong> 90 (Certificación<br />
<strong>de</strong>scubierto…) dicta<strong>do</strong> por DIRECCIÓN<br />
PROVINCIAL DE TESORERÍA GENERAL DE<br />
LA S. SOCIAL DE A CORUÑA. Sin imposición<br />
<strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2919 RECURSO Nº<br />
03/0009256/1996<br />
ACTA DEFECTUOSAMENTE TRAMITADA,<br />
EN PROCEDEMENTO SANCIONADOR POR<br />
DAR OCUPACIÓN RETRIBUÍDA A<br />
PERCEPTORES DE PRESTACIÓNS POR<br />
DESEMPREGO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Margarita Pazos Pita<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009256/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
“P.C.B.”, <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Pontevedra),<br />
represento y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña C.C.H.,<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 22.08.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
r. ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> Pontevedra<br />
sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 1.806/95; Expte. nº<br />
4.427/96. Es parte la administración <strong>de</strong>mandada<br />
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD<br />
SOCIAL, representada por el ABOGADO DEL<br />
ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada<br />
en 600.000 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 21 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se impugna a través <strong>de</strong>l presente recurso la<br />
Resolución <strong>de</strong> la Secretaría General <strong>de</strong> Empleo <strong>de</strong><br />
fecha 22.08.96, <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso<br />
ordinario interpuesto contra la Resolución <strong>de</strong> la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Trabajo,<br />
Seguridad Social y Asuntos Sociales <strong>de</strong><br />
Pontevedra, por la que se impuso a la Comunidad<br />
recurrente la sanción <strong>de</strong> multa en cuantía <strong>de</strong><br />
600.000 pts., por infracción <strong>de</strong>l art. 29.3.2 <strong>de</strong> la<br />
Ley 8/88 <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril.<br />
II.- Conviene recordar que las actas <strong>de</strong> la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo que reúnan los requisitos<br />
especifica<strong>do</strong>s en los arts. 38 <strong>de</strong>l Decreto 1.860/75<br />
(actas <strong>de</strong> liquidación) y 52 <strong>de</strong> la Ley 8/88 (actas<br />
<strong>de</strong> infracción), gozan <strong>de</strong> la presunción <strong>de</strong> certeza<br />
y veracidad respecto <strong>de</strong> los hechos y<br />
circunstancias refleja<strong>do</strong>s en el acta, y siempre que<br />
fuesen comproba<strong>do</strong>s por el funcionario actuante<br />
con ocasión <strong>de</strong> la visita al centro <strong>de</strong> trabajo, bien<br />
porque su realidad objetiva fuese susceptible <strong>de</strong><br />
percepción directa por el referi<strong>do</strong> funcionario<br />
(inspector o controla<strong>do</strong>r laboral), bien porque lo<br />
fuese a través <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumentos o testimonios<br />
recogi<strong>do</strong>s en aquella ocasión, o en se<strong>de</strong> <strong>de</strong>l propio<br />
expediente. Quiérese <strong>de</strong>cir, por tanto, que el juego<br />
<strong>de</strong> aquella presunción queda condicionada a la<br />
efectiva realización por parte <strong>de</strong>l funcionario <strong>de</strong><br />
una auténtica y real actividad <strong>de</strong> comprobación<br />
que <strong>de</strong>be quedar reflejada e i<strong>de</strong>ntificada en el<br />
acta, con el fin <strong>de</strong> impedir cualquier efecto<br />
in<strong>de</strong>seable <strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión. Por otra parte, la<br />
380
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
referida presunción no pue<strong>de</strong> exten<strong>de</strong>rse a otros<br />
hechos no recogi<strong>do</strong>s en el acta, como tampoco las<br />
meras apreciaciones, valoraciones, conjeturas o<br />
calificaciones y pre<strong>de</strong>terminaciones jurídicas que<br />
el Inspector o Controla<strong>do</strong>r puedan estampar en<br />
aquel <strong>do</strong>cumento. Como quiera que aquella<br />
presunción es <strong>de</strong> carácter iuris tantum, se opera<br />
una inversión <strong>de</strong> la carga probatoria, <strong>de</strong> tal mo<strong>do</strong><br />
que el imputa<strong>do</strong> o titular <strong>de</strong>l acta estará obliga<strong>do</strong><br />
a <strong>de</strong>struirla mediante la presentación <strong>de</strong> la<br />
correspondiente prueba en contrario. Por otra<br />
parte, ya se dijo en otras ocasiones que la prueba<br />
<strong>de</strong> indicios resulta válida para dar por acreditada<br />
la concurrencia <strong>de</strong> los elementos fácticos que<br />
subyacen y justifican la obligación <strong>de</strong> dación <strong>de</strong><br />
alta y cotización, siempre que el indicio/os<br />
aparezcan, a su vez, clara y suficientemente<br />
acredita<strong>do</strong>s, que presenten cierta pluralidad, que<br />
el proceso <strong>de</strong>ductivo o <strong>de</strong> inferencia sea racional<br />
y lógico, y que esa operación <strong>de</strong>ductiva no resulta<br />
<strong>de</strong>svirtuada o <strong>de</strong> alguna forma tachada por la<br />
concurrencia <strong>de</strong> otros factores o circunstancias <strong>de</strong><br />
signo contrario, cuya aportación correspon<strong>de</strong> al<br />
interesa<strong>do</strong>.<br />
III.- Sentada en primer lugar la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
las alegaciones <strong>de</strong> la recurrente respecto <strong>de</strong> la<br />
iniciación <strong>de</strong> las actuaciones y verificación <strong>de</strong> la<br />
segunda visita por una sola controla<strong>do</strong>ra laboral,<br />
al constar con claridad en el acta que tal visita se<br />
giró en el marco <strong>de</strong> las actuaciones <strong>de</strong><br />
colaboración con el INEM y no existir precepto<br />
alguno que imponga que las visitas se efectúen<br />
por más <strong>de</strong> un funcionario actuante, sin embargo<br />
se ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que, en el presente caso, la<br />
controla<strong>do</strong>ra basa la i<strong>de</strong>ntificación que verifica en<br />
el acta en el hecho <strong>de</strong> que “examina<strong>do</strong> el<br />
expediente obrante en el Instituto Nacional <strong>de</strong><br />
Empleo, <strong>do</strong>n B.C.E., con DNI… entre cuyos<br />
<strong>do</strong>cumentos se encuentra fotocopia <strong>de</strong>l DNI, la<br />
Controla<strong>do</strong>ra Laboral que suscribe reconoce al<br />
camarero que vio al entrar en la cafetería el día <strong>de</strong><br />
la visita <strong>de</strong> la Inspección (17.10.95)”. Esto es, que<br />
no habién<strong>do</strong>se procedi<strong>do</strong> a la i<strong>de</strong>ntificación in<br />
situ <strong>de</strong>l supuesto trabaja<strong>do</strong>r perceptor <strong>de</strong><br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, sin embargo, se<br />
verifica la misma con posterioridad, en base a<br />
fotocopia <strong>de</strong> DNI -no incorporada al expediente-;<br />
lo que, a su vez, ha <strong>de</strong> ponerse en conexión con<br />
las circunstancias que, obrantes en el acta, han <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse como posibilita<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> tal posterior<br />
labor <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación, y, concretamente, que “En<br />
el momento <strong>de</strong> atravesar la puerta <strong>de</strong> la cafetería<br />
una persona, que con posterioridad se i<strong>de</strong>ntifica<br />
como B.C.E., uniforma<strong>do</strong> con pantalón oscuro y<br />
camisa a rayas blancas y rojas, con pelo oscuro,<br />
tez clara y ojos claros portan<strong>do</strong> una ban<strong>de</strong>ja con<br />
bebidas hacia la terraza <strong>de</strong> la cafetería, pasa, y<br />
hacién<strong>do</strong>se a un la<strong>do</strong>, <strong>de</strong>ja pasar a la Controla<strong>do</strong>ra<br />
Laboral actuante”.<br />
Así las cosas, y visto lo anterior, no se pue<strong>de</strong> sino<br />
concluir que la valoración que realiza la<br />
Controla<strong>do</strong>ra Laboral, que concluye con la<br />
i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n B.C.E. como la concreta<br />
persona que le <strong>de</strong>jó pasar, no pue<strong>de</strong> acreditar,<br />
ante la ausencia <strong>de</strong> otros datos fácticos que<br />
vengan a avalar tales conclusiones, los hechos<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> la infracción que se imputa, y,<br />
por lo tanto, que la recurrente hubiese<br />
efectivamente da<strong>do</strong> ocupación al trabaja<strong>do</strong>r antes<br />
referencia<strong>do</strong>, y perceptor <strong>de</strong> prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo, lo que conduce, por lo tanto, a la<br />
estimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto.<br />
IV.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “P.C.B.”, contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 22.08.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> r.<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> Pontevedra<br />
sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 1.806/95, Expte. nº<br />
4.427/96, dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL; y en<br />
consecuencia, anulamos la resolución recurrida<br />
por ser contraria a Derecho. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2920 RECURSO Nº<br />
03/0009277/1996<br />
LIQUIDACIÓN DE COTAS Ó RETA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/009277/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
C.A.S.O. con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (A<br />
Coruña), representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong><br />
<strong>do</strong>n J.F.G., contra Resolución <strong>de</strong> 22.07.96<br />
381
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra otra <strong>de</strong><br />
la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y S. Social <strong>de</strong><br />
A Coruña sobre acta <strong>de</strong> liquidación nº 455/94;<br />
Expte. 22.512/95. Es parte la Administración<br />
<strong>de</strong>mandada MINISTERIO DE TRABAJO Y<br />
SEGURIDAD SOCIAL, representada por el<br />
ABOGADO DEL ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l<br />
asunto es <strong>de</strong>terminada en 559.717 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Impugnán<strong>do</strong>se aquí las resoluciones que<br />
ratificaron el acta <strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas<br />
<strong>de</strong>bidas al RETA, y reproducien<strong>do</strong> el <strong>de</strong>mandante<br />
los mismos motivos <strong>de</strong> impugnación y<br />
argumentos que los esgrimi<strong>do</strong>s en el recurso<br />
contencioso-administrativo núm. 8.347/95, en el<br />
que se impugnaban las resoluciones que<br />
ratificaran el acta <strong>de</strong> infracción, proce<strong>de</strong><br />
reproducir aquí los fundamentos jurídicos<br />
conteni<strong>do</strong>s en la sentencia <strong>de</strong> esta Sala, que<br />
<strong>de</strong>sestimaron el aludi<strong>do</strong> recurso.<br />
Se dijo en dicha sentencia: “I.- Se interpone el<br />
presente recurso contra las resoluciones<br />
ratifica<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> acta <strong>de</strong> infracción en la que se<br />
imputa al recurrente la infracción tipificada en el<br />
art. 30.3.1 <strong>de</strong> la Ley 8/88, en razón a haber<br />
compatibiliza<strong>do</strong> el trabajo por cuenta propia con<br />
el percibo <strong>de</strong> prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, to<strong>do</strong><br />
ello con fundamento en la relación<br />
circunstanciada <strong>de</strong> hechos e indicios recogi<strong>do</strong>s en<br />
aquel <strong>do</strong>cumento, complementa<strong>do</strong>s con lo que se<br />
expresa en el posterior informe <strong>de</strong> la Inspección<br />
<strong>de</strong> Trabajo.<br />
El recurrente tras alegar que el acta no reunía los<br />
elementos <strong>de</strong> convicción necesarios que<br />
permitieran dar por acreditada la concurrencia <strong>de</strong><br />
los elementos constitutivos <strong>de</strong> la infracción<br />
imputada, sin que tal omisión pudiera quedar<br />
integrada por lo relata<strong>do</strong> en el posterior informe,<br />
al no serle reconocible a éste la presunción <strong>de</strong><br />
certeza o veracidad, aduce que por parte <strong>de</strong> la<br />
Inspección se incurriera en error <strong>de</strong> apreciación<br />
<strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumentación laboral y económica <strong>de</strong> la<br />
empresa “I.V., S.L.”, ofrecien<strong>do</strong> a continuación<br />
su versión sobre las relaciones comerciales<br />
habidas entre ésta y la empresa “D.” durante el<br />
tiempo en que el recurrente estuvo percibien<strong>do</strong><br />
las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, referida, en<br />
esencia, a que la primera <strong>de</strong> las empresas (<strong>de</strong> la<br />
que era socio coadministra<strong>do</strong>r), fuera dirigida en<br />
ese tiempo, única y exclusivamente, por el tercero<br />
<strong>de</strong> los socios, <strong>do</strong>n V.C.L., quien se encargaba <strong>de</strong><br />
la comercialización <strong>de</strong>l producto (moluscos) que<br />
era <strong>de</strong>pura<strong>do</strong> en la segunda <strong>de</strong> las empresas, y que<br />
ello explicaba que “I.V., S.L.” no necesitara para<br />
realizar su actividad <strong>de</strong> más trabaja<strong>do</strong>res que el<br />
referi<strong>do</strong> Sr. C., pues los trabajos <strong>de</strong> <strong>de</strong>puración y<br />
administración eran lleva<strong>do</strong>s por personal <strong>de</strong><br />
“D.”.<br />
II.- Sobre el valor probatorio <strong>de</strong> las actas <strong>de</strong> la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo, esta Sala tiene dicho,<br />
hacién<strong>do</strong>se eco <strong>de</strong> un criterio jurispru<strong>de</strong>ncial muy<br />
consolida<strong>do</strong>, que la presunción <strong>de</strong> certeza o<br />
veracidad reconocida a aquellos <strong>do</strong>cumentos (art.<br />
38 <strong>de</strong>l Decreto 1.860/75 y art. 52 <strong>de</strong> la Ley 8/88)<br />
alcanza a los datos fácticos que permitan<br />
sustanciar la infracción imputada, siempre que<br />
sean susceptibles, por su realidad objetiva y<br />
visible, <strong>de</strong> ser aprecia<strong>do</strong>s personal y directamente<br />
por el Inspector o Controla<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Empleo en el<br />
acto <strong>de</strong> la visita al centro <strong>de</strong> trabajo, o que<br />
resulten acredita<strong>do</strong>s bien <strong>do</strong>cumentalmente o por<br />
testimonios entonces recogi<strong>do</strong>s o, en su caso,<br />
mediante la instrucción <strong>de</strong>l oportuno expediente;<br />
<strong>de</strong> ello se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que aquella presunción no<br />
pue<strong>de</strong> exten<strong>de</strong>rse a meras apreciaciones,<br />
valoraciones, conjeturas o calificaciones o<br />
pre<strong>de</strong>terminaciones jurídicas que aquellos<br />
funcionarios puedan reflejar en las actas.<br />
Por otra parte, también <strong>de</strong>be reseñarse que una<br />
cosa es que la presunción <strong>de</strong> certeza o veracidad a<br />
que se refiere el art. 52.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88 no pueda<br />
exten<strong>de</strong>rse a las simples, impresiones,<br />
<strong>de</strong>ducciones, juicios <strong>de</strong> valor o calificaciones<br />
jurídicas que pueda hacer el funcionario actuante,<br />
y otra muy distinta es la i<strong>do</strong>neidad, como prueba<br />
<strong>de</strong> cargo, <strong>de</strong> las presunciones o indicios que<br />
permita dar por acreditada la concurrencia <strong>de</strong> los<br />
elementos constitutivos <strong>de</strong> la infracción. Como se<br />
dijo ya en otras ocasiones, no se opone a los<br />
principios que rigen en el ámbito <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
382
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sanciona<strong>do</strong>r la circunstancia <strong>de</strong> que la<br />
Administración recurra a la prueba <strong>de</strong> indicios o<br />
presunciones para dar por acreditada la<br />
concurrencia <strong>de</strong> los elementos constitutivos <strong>de</strong> la<br />
infracción, siempre que el indicio/os aparezcan, a<br />
su vez, clara y suficientemente acredita<strong>do</strong>s, que<br />
presenten cierta pluralidad, que el proceso<br />
<strong>de</strong>ductivo o <strong>de</strong> inferencia sea racional y lógico, y<br />
que esa operación <strong>de</strong>ductiva no resulte<br />
<strong>de</strong>svirtuada o <strong>de</strong> alguna forma tachada por la<br />
concurrencia <strong>de</strong> otros factores o circunstancias <strong>de</strong><br />
signo exculpatorio. Valga como cita <strong>do</strong>s<br />
sentencias <strong>de</strong>l T. C.: 62/94, <strong>de</strong> 28-II y 133/95, <strong>de</strong><br />
25-IX.<br />
Por lo que al valor <strong>de</strong> los posteriores informes <strong>de</strong><br />
la Inspección se refiere, aún estimán<strong>do</strong>los como<br />
testimonios cualifica<strong>do</strong>s, no tienen el mismo<br />
valor que las actas, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la perspectiva <strong>de</strong><br />
aquella presunción, en cuanto que son emiti<strong>do</strong>s<br />
con posterioridad al momento en que el<br />
interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong>spliega su actividad alegatoria <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>scargo, si bien pue<strong>de</strong> reconocérseles una<br />
función <strong>de</strong> complementación <strong>de</strong> las actas, función<br />
que no <strong>de</strong>be alcanzar el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> integración <strong>de</strong><br />
las mismas. En <strong>de</strong>finitiva, si el posterior informe<br />
simplemente complementa lo expresa<strong>do</strong> en el<br />
acta, no existe inconveniente reconocerle a aquel<br />
<strong>do</strong>cumento el mismo o similar valor probatorio <strong>de</strong><br />
que goza el acta, ya que lo emite un funcionario<br />
integra<strong>do</strong> en un órgano <strong>de</strong> la Administración<br />
(Inspección <strong>de</strong> Trabajo y S.S.) caracteriza<strong>do</strong> por<br />
las notas <strong>de</strong> imparcialidad y especialización,<br />
complementación que es entendida por la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia como “<strong>de</strong>tallar las circunstancias<br />
que <strong>de</strong>terminaron la fijación <strong>de</strong> los hechos<br />
precisa<strong>do</strong>s en el acta” (STS 21.XI.91), o como<br />
expresa la conocida STS <strong>de</strong> 18.XII.91 “porque el<br />
acta está complementada por el informe <strong>de</strong> la<br />
Inspección, en el que el inspector da cuenta <strong>de</strong> su<br />
fuente <strong>de</strong> información, la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l<br />
contratista… <strong>de</strong> ahí la credibilidad <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l inspector, lo que refuerza la<br />
eficacia <strong>de</strong>l acta, en la que aquél se limita a<br />
constatar un hecho, y no a hacer juicios <strong>de</strong> valor,<br />
o calificaciones jurídicas”.<br />
III.- En el presente caso, el Controla<strong>do</strong>r Laboral<br />
actuante, llevó a cabo una completa actividad <strong>de</strong><br />
comprobación, que se explicita en el acta <strong>de</strong><br />
infracción, consistente en: visita al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong><br />
las empresas “I.V.” y “D.”, entrevista con el<br />
recurrente y con <strong>do</strong>s trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> esta última<br />
empresa, examen <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumentación laboral y<br />
económica <strong>de</strong> ambas empresas.<br />
Del resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> dicha actividad <strong>de</strong> comprobación<br />
obtuvo el Controla<strong>do</strong>r los datos o circunstancias<br />
que a continuación se expresan:<br />
- que el recurrente, como Jefe <strong>de</strong> Taller, y <strong>do</strong>n<br />
J.J.S.O., como Jefe <strong>de</strong> Administración, prestaron<br />
servicios para la empresa “D.” hasta la fecha<br />
18.12.92, en que celebran acto <strong>de</strong> conciliación por<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, solicitan<strong>do</strong> al día siguiente<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, que le fueron<br />
reconocidas, y <strong>de</strong> las que disfrutaron hasta el<br />
31.12.93.<br />
- previamente, en fecha 02.06.92, el recurrente, el<br />
Sr. S. y el Sr. C. (biólogo <strong>de</strong> profesión),<br />
constituyeron la empresa “I.V., S.L.”, <strong>de</strong> la que<br />
son socios a partes iguales, sien<strong>do</strong> nombra<strong>do</strong>s los<br />
<strong>do</strong>s primeros como administra<strong>do</strong>res<br />
mancomuna<strong>do</strong>s, y cuyo objeto social era la<br />
distribución y venta <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> y especies<br />
marinas en general.<br />
- en la primavera <strong>de</strong> 1992, la empresa “D.”, por<br />
causa <strong>de</strong> <strong>de</strong>scapitalización, paraliza la<br />
producción.<br />
- según <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong>l recurrente prestadas<br />
ante el Controla<strong>do</strong>r Laboral el día <strong>de</strong> la visita, el<br />
objeto <strong>de</strong> la constitución <strong>de</strong> “I.V.”, fuera el <strong>de</strong><br />
asumir el trabajo comercial <strong>de</strong> “D.”, que había<br />
queda<strong>do</strong> en mano <strong>de</strong> sus acree<strong>do</strong>res, asumien<strong>do</strong><br />
“V.” La compra y comercialización <strong>de</strong> mejillón,<br />
que siguió <strong>de</strong>purán<strong>do</strong>se en las instalaciones <strong>de</strong><br />
“D.”, abonán<strong>do</strong>se con el producto <strong>de</strong> la venta los<br />
salarios <strong>de</strong> la plantilla <strong>de</strong> esta última y las<br />
cotizaciones a la Seguridad Social, to<strong>do</strong> lo cual<br />
era oportunamente factura<strong>do</strong>.<br />
- los <strong>do</strong>s trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “D.”, i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong>s en el<br />
acta, reconocieran ante el Controla<strong>do</strong>r Laboral,<br />
que los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “D.” obe<strong>de</strong>cían las<br />
ór<strong>de</strong>nes impartidas por el recurrente y por el Sr.<br />
S., los cuales, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la constitución <strong>de</strong> “V., S.L.”,<br />
siguieron utilizan<strong>do</strong> los mismos <strong>de</strong>spachos y<br />
teléfonos que tenían en “D.”.<br />
Pues bien, to<strong>do</strong> ese conjunto <strong>de</strong> hechos o<br />
circunstancias, obteni<strong>do</strong>s a partir <strong>de</strong> una completa<br />
actividad <strong>de</strong> comprobación, se erigen en<br />
auténticos indicios que, por su carácter proba<strong>do</strong> y<br />
plural, permiten <strong>de</strong>ducir, <strong>de</strong> forma racional y<br />
lógica, que el recurrente compatibilizó el disfrute<br />
<strong>de</strong> las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo con el ejercicio<br />
<strong>de</strong> la actividad laboral por tipo infraccional, o lo<br />
que es lo mismo, el recurrente, inicial trabaja<strong>do</strong>r<br />
por cuenta ajena al servicio <strong>de</strong> la empresa “D.”, y<br />
cuyo cese en la misma propició el acceso a las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, compatibilizó su<br />
percepción con una continuada actividad laboral<br />
ejercida sin solución <strong>de</strong> continuidad, aunque lo<br />
fuera a partir <strong>de</strong> aquel cese bajo la modalidad <strong>de</strong><br />
trabajo por cuenta propia, al asumir, bajo la forma<br />
<strong>de</strong> sociedad y ocupan<strong>do</strong> un cargo que por su<br />
propia naturaleza conllevaba la actuación <strong>de</strong><br />
funciones gerenciales y <strong>de</strong> dirección, la actividad<br />
383
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
comercial que hasta entonces llevaba la empresa<br />
“D.” <strong>de</strong> sus propios productos <strong>de</strong>pura<strong>do</strong>s, sin que<br />
frente a la convicción que se obtiene <strong>de</strong> dichos<br />
indicios, pueda prevalecer la mera afirmación, no<br />
apoyada en el exigible soporte probatorio, <strong>de</strong> que<br />
era el tercer socio, el Sr. C., el que ejercía, con<br />
carácter exclusivo las funciones gerenciales, pues<br />
con insistir en que tal afirmación aparece<br />
huérfana <strong>de</strong> prueba, la misma parece <strong>de</strong>smentida<br />
o, al menor, seriamente <strong>de</strong>smontada o<br />
quebrantada por lo que resulta <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
posterior informe, al referirse allí que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res entrevista<strong>do</strong>s “solo reconocían al Sr.<br />
C. como biólogo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> y mero socio <strong>de</strong><br />
“I.V., S.L.”, y que “los únicos que llevaban la<br />
rama comercial y directiva <strong>de</strong> la factoría <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>puración eran el recurrente y el Sr. S.”, lo que<br />
por otra parte, parece consecuente y lógico con<br />
los cargos y funciones asignadas con aquellos<br />
otros indicios obteni<strong>do</strong>s <strong>de</strong> aquella actividad <strong>de</strong><br />
comprobación que refleja el acta, aspectos que<br />
aunque recogi<strong>do</strong>s en el informe, merecen la<br />
misma credibilidad como si estuvieran plasma<strong>do</strong>s<br />
en el acta, pues se revelan en un informe que<br />
resulta meramente complementario, que no<br />
integra<strong>do</strong>r, <strong>de</strong> los términos y conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l acta.<br />
Por to<strong>do</strong> lo razona<strong>do</strong>, proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación<br />
<strong>de</strong>l recurso”.<br />
Por las mismas razones que se <strong>de</strong>jaron<br />
explicitadas, proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l<br />
presente recurso.<br />
II.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por C.A.S.O contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 22.07.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y S. Social <strong>de</strong> A Coruña sobre acta <strong>de</strong><br />
liquidación nº 455/94; Expte. 22.512/95, dicta<strong>do</strong><br />
por MINISTERIO DE TRABAJO Y<br />
SEGURIDAD SOCIAL. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2921 RECURSO Nº<br />
03/0009282/1996<br />
INFRACCIÓN ADMINISTRATIVA DO<br />
EMPRESARIO EN MATERIA DE<br />
PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco D’Amorín<br />
Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009282/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por “C.E.,<br />
S.L.”, con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.A.C.B. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.C.F. contra Resolución <strong>de</strong> 13.09.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra otra <strong>de</strong><br />
la Delegación Provincial en A Coruña <strong>de</strong> la C.<br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> sobre acta<br />
<strong>de</strong> infracción nº 156/96; Expte. 202/96. Es parte<br />
la Administración <strong>de</strong>mandada CONSELLERÍA<br />
XUSTIZA, INTERIOR E RELACIÓNS<br />
LABORAIS, representada por el LETRADO DE<br />
LA XUNTA DE GALICIA. La cuantía <strong>de</strong>l asunto<br />
es <strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
384
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
votación y fallo el día 28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Frente a las resoluciones recurridas que<br />
imputaron a la empresa constructora <strong>de</strong>mandante<br />
la infracción grave en materia <strong>de</strong> Seguridad e<br />
Higiene en el Trabajo, tipificada en el art. 10.9 <strong>de</strong><br />
la Ley 8/88, en relación con los arts. 20 y 23 <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>nanza General en materia <strong>de</strong> Seguridad e<br />
Higiene en el Trabajo y 187 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>nanza <strong>de</strong> la<br />
Construcción, por falta <strong>de</strong> protección eficaz <strong>de</strong>l<br />
hueco <strong>de</strong>l ascensor abierto en el forja<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
tercera planta, se arguye por la constructora<br />
<strong>de</strong>mandante, en lo que constituye el único motivo<br />
<strong>de</strong>l recurso, que “lo ocurri<strong>do</strong> fue simplemente un<br />
hecho fortuito”, pues el acci<strong>de</strong>nte ocurriera al<br />
tropezar el trabaja<strong>do</strong>r con un puntal <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra<br />
con la consiguiente pérdida <strong>de</strong> equilibrio, y en el<br />
intento por recuperar la verticalidad, provocara<br />
una fuerza <strong>de</strong> empuje superior a los 150 kg. Por<br />
lo que el impacto contra la valla hizo que ésta<br />
cediera con la <strong>de</strong>sgraciada consecuencia <strong>de</strong> caer<br />
por el hueco.<br />
II.- Conviene advertir que aquí no se está<br />
enjuician<strong>do</strong> la responsabilidad que por el<br />
resulta<strong>do</strong> lesivo o dañoso habi<strong>do</strong> pudiera<br />
<strong>de</strong>rivarse <strong>de</strong> un acci<strong>de</strong>nte laboral, y sí la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la imputación <strong>de</strong> una infracción<br />
administrativa que tiene su elemento principal<br />
constitutivo en el incumplimiento por parte <strong>de</strong>l<br />
empresario <strong>de</strong> las disposiciones o prescripciones<br />
legales, reglamentarias o convencionales en<br />
materia <strong>de</strong> seguridad e higiene en el trabajo<br />
(<strong>de</strong>tecta<strong>do</strong>s o alumbra<strong>do</strong>s con ocasión <strong>de</strong> un<br />
acci<strong>de</strong>nte laboral), al margen o con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> otras posibles responsabilida<strong>de</strong>s,<br />
sancionán<strong>do</strong>se, en <strong>de</strong>finitiva, la vulneración <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>ber <strong>de</strong> protección que pesa sobre el empresario,<br />
que alcanza, no sólo a a<strong>do</strong>ptar cuantas medidas <strong>de</strong><br />
seguridad fueran necesarias a los fines <strong>de</strong> una<br />
a<strong>de</strong>cuada prevención general <strong>de</strong> riesgos que<br />
puedan afectar a la vida, integridad y salud <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, sino también a cumplir las concretas<br />
prescripciones previstas en normas legales,<br />
reglamentarias o paccionadas para las distintas<br />
activida<strong>de</strong>s que naturalmente conllevan un riesgo<br />
o peligro concreto.<br />
Pues bien, recordan<strong>do</strong> que aquellos preceptos<br />
reglamentarios exigen que las barandillas que<br />
protejan huecos sean <strong>de</strong> materiales rígi<strong>do</strong>s y<br />
resistentes, capaces <strong>de</strong> resistir una carga <strong>de</strong> 150<br />
Kg. por metro lineal, esas condiciones no se<br />
daban en la barandilla <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> hueco, como<br />
así resulta <strong>de</strong> la propia forma en como el<br />
acci<strong>de</strong>nte se produjo, circunstancia comprobada<br />
por la Inspectora con ocasión <strong>de</strong> visita al centro<br />
<strong>de</strong> trabajo, por los testimonios allí recogi<strong>do</strong>s, que<br />
dieron cuenta <strong>de</strong> que el tropiezo <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r se<br />
produjera al subir el último peldaño <strong>de</strong> la escalera<br />
<strong>de</strong> acceso a la planta, e inmediatamente <strong>de</strong>lante<br />
<strong>de</strong>l hueco <strong>de</strong>l ascensor, por lo que difícilmente,<br />
por no <strong>de</strong>cir imposible, se pu<strong>do</strong> producir una<br />
fuerza <strong>de</strong> empuje igual o superior al referi<strong>do</strong><br />
módulo <strong>de</strong> resistencia, tal y como nos quiere<br />
hacer ver el <strong>de</strong>mandante sin mayor apoyo<br />
probatorio. Por otra parte, la Inspectora comprobó<br />
que la referida valla no <strong>de</strong>jaba <strong>de</strong> ser un mero<br />
“quitamie<strong>do</strong>s”, ineficaz para una protección <strong>de</strong><br />
aquella naturaleza. Proce<strong>de</strong> en consecuencia, la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “C.E., S.L.” contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 13.09.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Delegac. Provinc. en A<br />
Coruña <strong>de</strong> la C. Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 156/96;<br />
Expte. 202/96, dicta<strong>do</strong> por CONSELLERÍA<br />
XUSTIZA, INTERIOR E RELACIÓNS<br />
LABORAIS. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2922 RECURSO Nº<br />
03/0009290/1996<br />
INEXISTENCIA DE SUCESIÓN DE<br />
EMPRESAS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009290/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por “M.,<br />
S.L.”, con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (Ourense),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña P.B.R. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.L.C.B. (Habilita<strong>do</strong>), contra<br />
385
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Resolución <strong>de</strong> 30.08.96 <strong>de</strong>sestimatorio <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Subdirección<br />
Provincial <strong>de</strong> Recaudación Ejecutiva <strong>de</strong> 11.04.96<br />
por la que se <strong>de</strong>riva la <strong>de</strong>uda contraída con la<br />
Seguridad Social por la patronal J.A.V. Es parte<br />
la Administración <strong>de</strong>mandada TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL-<br />
ORENSE, representada por el LETRADO DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Se interpone el presente recurso contra la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso ordinario formulada a<br />
su vez contra la resolución <strong>de</strong> la Subdirección<br />
Provincial <strong>de</strong> la Recaudación Ejecutiva <strong>de</strong> la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong> Ourense <strong>de</strong> la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> fecha 4 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1996.<br />
La recurrente funda su pretensión <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z <strong>de</strong><br />
la pretensión recurrida en la circunstancia <strong>de</strong> que<br />
la supuesta sucesión <strong>de</strong> empresas en base a una<br />
mutación <strong>de</strong> empresario no ha teni<strong>do</strong> lugar,<br />
amparán<strong>do</strong>se la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
únicamente en indicios con el único objeto <strong>de</strong><br />
cobrar a toda costa un crédito <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> falli<strong>do</strong> en<br />
base a las circunstancias referidas en la<br />
exposición fáctica <strong>de</strong> su <strong>de</strong>manda.<br />
La <strong>de</strong>mandada Administración Institucional<br />
comparece en el proceso e interesa la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por cuanto que la<br />
resolución impugnada resulta ser conforme a<br />
Derecho.<br />
II.- La cuestión esencial que se plantea en el<br />
presente recurso se limita a verificar si en realidad<br />
existe sucesión <strong>de</strong> empresas -como sostiene la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada -o no existe sucesión<br />
<strong>de</strong> empresas -como se arguye por la recurrente-.<br />
Premisa fáctica -en síntesis- a consi<strong>de</strong>rar en la<br />
presente litis como presupuesto <strong>de</strong> las normas que<br />
se invocan es la siguiente: El 12 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1975<br />
<strong>do</strong>n J.A.V.V. inscribe su empresa <strong>de</strong>dicada a<br />
carpintería <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra cuyo centro <strong>de</strong> trabajo se<br />
encontraba en…(Ourense); <strong>do</strong>n J.A. contrajo<br />
matrimonio con <strong>do</strong>ña A.M.V. bajo el régimen<br />
legal <strong>de</strong> gananciales el 22.09.72, si bien otorgar<br />
capitulaciones matrimoniales el 26.05.82 y<br />
modifican tal régimen, sustituyén<strong>do</strong>lo por el <strong>de</strong><br />
separación. Divi<strong>de</strong>n sus bienes: un piso en la<br />
C/…, un tojal, el ajuar <strong>do</strong>méstico y la mitad<br />
indivisa <strong>de</strong> una finca, nave y maquinaria que<br />
constituye una fábrica <strong>de</strong>nominada “M.H.B”, sita<br />
en…, correspondiente este bien al mari<strong>do</strong>. Dicho<br />
sujeto fue <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> en esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> quiebra<br />
necesaria, <strong>de</strong>cretán<strong>do</strong>se judicialmente el cierre <strong>de</strong><br />
las instalaciones, adjudicán<strong>do</strong>se bienes y<br />
maquinaria a <strong>do</strong>n A.R.M. y la nave industrial a la<br />
entidad “G., S.L.” <strong>do</strong>ña M.A., tenía un local <strong>de</strong><br />
negocio <strong>de</strong> venta <strong>de</strong> muebles <strong>de</strong> cocina y<br />
accesorios en un local arrenda<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Av…,<br />
causan<strong>do</strong> alta en autónomos el 14 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1989 y baja el 22 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 (enten<strong>de</strong>mos<br />
1989), causan<strong>do</strong> <strong>de</strong> nuevo alta el 7 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1992 instalan<strong>do</strong> una tienda <strong>de</strong> venta <strong>de</strong> muebles<br />
sita en el lugar cita<strong>do</strong> <strong>de</strong>… Posteriormente<br />
constituyó la entidad mercantil “M., S.L.” a la<br />
que arrendó el local <strong>de</strong> su propiedad para<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> sus activida<strong>de</strong>s y contrató a través<br />
<strong>de</strong>l INEM una serie <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res anteriormente<br />
emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> su esposo.<br />
Por la Unidad <strong>de</strong> Recaudación Ejecutiva 32-01 se<br />
siguió procedimiento <strong>de</strong> apremio frente al <strong>de</strong>u<strong>do</strong>r<br />
<strong>do</strong>n J.A.V.V., código cuenta <strong>de</strong> cotización que se<br />
refiere, el cual finalizó con provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
Recauda<strong>do</strong>r por la que se formuló propuesta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> crédito incobrable, y que originó<br />
que la Tesorería promoviera juicio universal <strong>de</strong><br />
quiebra que se ha tramita<strong>do</strong> por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Primera Instancia núm. 1 <strong>de</strong> Ourense bajo el núm.<br />
81/95, dictán<strong>do</strong>se Auto el 15 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1995<br />
por el que se <strong>de</strong>claró al <strong>de</strong>u<strong>do</strong>r en esta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
quiebra necesaria y por Provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1995 se <strong>de</strong>cretó el cierre <strong>de</strong> las instalaciones,<br />
en la que se hace referencia a varios vehículos en<br />
la empresa <strong>de</strong> los que resulta ser titular <strong>do</strong>ña<br />
A.M.V.<br />
El 5 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1995 toda la plantilla <strong>de</strong> la citada<br />
empresa (10 trabaja<strong>do</strong>res) formularon <strong>de</strong>manda<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ante el Or<strong>de</strong>n Jurisdiccional Social.<br />
386
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
III.- La sucesión que se preten<strong>de</strong> por la<br />
Administración no pue<strong>de</strong> existir entre otras<br />
razones porque la propia Inspección <strong>de</strong> Trabajo<br />
en el informe emiti<strong>do</strong> obrante en el expediente<br />
manifiesta que se han extingui<strong>do</strong> las relaciones<br />
laborales y la sucesión por aplicación <strong>de</strong>l art. 44<br />
<strong>de</strong>l ET está condicionada a que se haya produci<strong>do</strong><br />
una novación subjetiva, esto es un cambio <strong>de</strong><br />
titularidad en la empresa, como centro <strong>de</strong> trabajo<br />
o unidad <strong>de</strong> producción autónoma, sin solución <strong>de</strong><br />
continuidad en las prestaciones ni pérdida <strong>de</strong><br />
i<strong>de</strong>ntidad contractual, tal como ha sosteni<strong>do</strong> el<br />
<strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong> TCT en sentencia <strong>de</strong> 11.05.84.<br />
En los supuestos <strong>de</strong> venta judicial <strong>de</strong> los bienes<br />
<strong>de</strong> una empresa señala el mismo TCE en<br />
sentencia <strong>de</strong> 26.06.84 tampoco se produce<br />
subrogación <strong>de</strong> un empresario por otro, incluso<br />
aunque en ella que<strong>de</strong>n comprendi<strong>do</strong>s la totalidad<br />
<strong>de</strong> los que componen la industria, pues la subasta<br />
no transmite el negocio sino los bienes que<br />
componen su soporte.<br />
El concepto <strong>de</strong> cambio <strong>de</strong> titularidad ha <strong>de</strong><br />
matizarse pues en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que la continuidad<br />
<strong>de</strong> la actividad empresarial ha <strong>de</strong> producirse en<br />
virtud <strong>de</strong> un negocio jurídico, <strong>de</strong> suerte que sea<br />
éste el que opere esa transmisión; obviamente si<br />
lo que aquí existió fue una subasta judicial, ello<br />
lleva a concluir que no hubo tal transmisión y que<br />
no es aplicable al art. 44 <strong>de</strong>l ET.<br />
Tampoco es indicio <strong>de</strong> sucesión <strong>de</strong> empresa el<br />
hecho <strong>de</strong> que se hayan contrata<strong>do</strong> parte <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l esposo, por cuanto que si como<br />
arguye la recurrente tenían contrato temporal que<br />
ya había finaliza<strong>do</strong>, la relación laboral <strong>de</strong> los<br />
mismos con la empresa se hallaba extinguida.<br />
Es cierto que la Administración <strong>de</strong>mandada basa<br />
la sucesión en ciertos indicios como son el que<br />
<strong>do</strong>ña A. única social y por tanto administra<strong>do</strong>ra<br />
única <strong>de</strong> “M., S.L.”, estuviere <strong>de</strong> alta en el<br />
Régimen General por cuenta <strong>de</strong> la Empresa<br />
J.A.V.V. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 7 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1990 y hasta el<br />
04.09.92 y que todavía en abril <strong>de</strong> 1992 solicitara<br />
su baja en el régimen <strong>de</strong> autónomos con efectos<br />
<strong>de</strong> 05.06.90 en papel con el siguiente membrete<br />
“fábrica <strong>de</strong> muebles <strong>de</strong> cocina y baño V. Calidad<br />
en cocina <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra”; el que ambas empresas<br />
coincidan en su objeto social, falta <strong>de</strong><br />
imaginación a la hora <strong>de</strong> poner nombre a la<br />
sociedad, puesto que “M.” era el nombre<br />
comercial <strong>de</strong> su mari<strong>do</strong>, por cuanto que éstos y<br />
otros indicios no pue<strong>de</strong>n enervar la falta <strong>de</strong> título<br />
en virtud <strong>de</strong>l cual se ha produci<strong>do</strong> la supuesta<br />
transmisión y sucesión <strong>de</strong> empresas, a fin <strong>de</strong><br />
imputarle en base a lo dispuesto en los arts. 104 y<br />
127.2 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social la<br />
responsabilidad solidaria que se preten<strong>de</strong>.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto, ha <strong>de</strong> estimarse el presente<br />
recurso contencioso-administrativo.<br />
IV.- No son <strong>de</strong> apreciar, sin embargo, motivos<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa con<strong>de</strong>na en costas al no<br />
concurrir las circunstancias que, conforme al art.<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional, harían preceptiva su<br />
imposición.<br />
VISTOS los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “M., S.L.” contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 30.08.96 <strong>de</strong>sestimatorio <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong> 11.04.96 por la que se <strong>de</strong>riva la <strong>de</strong>uda<br />
contraida con la Seguridad Social por la patronal<br />
J.A.V. dicta<strong>do</strong> por TESORERÍA GENERAL DE<br />
LA SEGURIDAD SOCIAL -ORENSE-; y en<br />
consecuencia, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar la nulidad <strong>de</strong> las<br />
resoluciones impugnadas, en concreto el<br />
requerimiento <strong>de</strong> pago por inexistencia <strong>de</strong><br />
vinculación empresarial entre las empresas <strong>de</strong><br />
referencia. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2923 RECURSO Nº 571/97<br />
IMPROCEDENCIA DO REINTEGRO DE<br />
PRESTACIÓNS POR DESEMPREGO, Ó NON<br />
TRATARSE DE AUTÓNOMO, SENÓN DE<br />
TRABALLADOR DO MAR POR CONTA<br />
ALLEA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Mª Cabanas Gance<strong>do</strong><br />
En A Coruña, a cinco <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 571/97<br />
interpuesto por el Instituto Social <strong>de</strong> la Marina<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Núm.<br />
3 <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 923/95<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por Instituto Social <strong>de</strong> la<br />
387
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Marina en reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.G.O., “P.J.D., S.L.”, “P.F.,<br />
Ltd.” y “J.D.F., Ltd.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha<br />
siete <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
seis por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- El co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.G.O., inicia su<br />
relación laboral con la empresa “J.D.F., Ltd.”,<br />
propietaria <strong>de</strong>l “M/P.J.D.”, <strong>de</strong>dicada a la pesca <strong>de</strong><br />
arrastre, el día 2 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1992, mediante<br />
contrato <strong>de</strong> embarque como personal laboral fijo,<br />
y categoría <strong>de</strong> cocinero. La empresa tiene su<br />
<strong>do</strong>micilio social en A Coruña y el buque el puerto<br />
base igualmente en A Coruña.- Segun<strong>do</strong>.- Por<br />
escrito <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1995, se le comunica por<br />
parte <strong>de</strong> la empresa “P.F., Ltd.”, la adquisición<br />
<strong>de</strong>l “M/P.J.D.”, que pasará a <strong>de</strong>nominarse<br />
“MFV/THOR, por lo que dicha empresa se<br />
subroga en los <strong>de</strong>rechos y obligaciones <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r, pasan<strong>do</strong> a integrarse en la plantilla <strong>de</strong><br />
la misma. Igualmente se le comunica el cambio<br />
<strong>de</strong> puerto base, que pasa a ser el <strong>de</strong> Milford<br />
Haven.- En dicho escrito se le ofrece al<br />
trabaja<strong>do</strong>r, <strong>de</strong> no convenirle la continuidad en la<br />
nueva forma <strong>de</strong> prestar servicios, la resolución <strong>de</strong>l<br />
contrato y el abono <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización<br />
correspondiente.- Tercero.- Formulada <strong>de</strong>manda<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, se llega a conciliación en autos <strong>de</strong><br />
este juzga<strong>do</strong> número 526/96, por la que la<br />
empresa primera in<strong>de</strong>mniza al hoy <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, extinguién<strong>do</strong>se la<br />
relación laboral.- Cuarto.- El trabaja<strong>do</strong>r solicita la<br />
prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo que le es concedida por<br />
el perío<strong>do</strong> 04.08.95 a 03.10.96. con una base<br />
regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 4.550 ptas. diarias, habien<strong>do</strong><br />
percibi<strong>do</strong> en los meses <strong>de</strong> agosto y septiembre <strong>de</strong><br />
1995 la cantidad <strong>de</strong> 141.772 ptas.- Quinto.- El<br />
I.S.M. formula <strong>de</strong>manda interesan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>clare la<br />
nulidad <strong>de</strong> la resolución por la que se conce<strong>de</strong> el<br />
<strong>de</strong>sempleo y se con<strong>de</strong>ne al actor a reintegrar las<br />
cantida<strong>de</strong>s percibidas así como las que continúe<br />
percibien<strong>do</strong> hasta la sentencia, por las razones<br />
que en la <strong>de</strong>manda figuran”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es la siguiente: “Fallo.- Que<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por el<br />
Instituto Social <strong>de</strong> la Marina, contra J.G.O.,<br />
contra la empresa “P.J.D., S.L.”, contra la<br />
empresa “P.F., Ltd” y contra “J.D.F., Ltd.”,<br />
absuelvo <strong>de</strong> la misma a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
no sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Ante la sentencia <strong>de</strong> instancia –que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>l Instituto Social <strong>de</strong> la<br />
Marina, dirigida a que se <strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong> la<br />
resolución <strong>de</strong> su Dirección Provincial <strong>de</strong> A<br />
Coruña, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1995, y a que se<br />
con<strong>de</strong>ne al co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.G.O. a<br />
reintegrarle la cantidad in<strong>de</strong>bidamente percibida,<br />
en concepto <strong>de</strong> prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, <strong>de</strong><br />
141.772 pesetas, correspondiente a los meses <strong>de</strong><br />
agosto y septiembre <strong>de</strong> 1995, así como lo que<br />
reciba por este mismo concepto hasta el momento<br />
que recaiga sentencia-, formula la Entidad<br />
Gestora citada recurso <strong>de</strong> Suplicación, en primer<br />
lugar, por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo<br />
191 <strong>de</strong>l T.R.L.P.L., a fin <strong>de</strong> que, en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> primero <strong>de</strong> aquélla, se haga constar que<br />
la empresa “J.D.F., Ltd.” es “<strong>de</strong> pabellón<br />
británico, en el que navegaba el Sr. G.O.”, y que<br />
“está <strong>do</strong>miciliada en..., Gales, y registrada en<br />
Londres, y tiene como representante legal en<br />
España a la empresa “P.J.D., S.L.”, la cual nunca<br />
presentó boletines <strong>de</strong> cotización ni abonó cuotas a<br />
la Seguridad Social española, a pesar <strong>de</strong> los<br />
requerimientos que se le efectuaron”; en segun<strong>do</strong>,<br />
por el mismo cauce, dirigi<strong>do</strong> a que se añada al<br />
segun<strong>do</strong> que “la empresa “P.F., Ltd.” está<br />
<strong>do</strong>miciliada en..., Gales, y registrada en Londres,<br />
no está inscrita en el Régimen Especial <strong>de</strong>l Mar<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social española, ni consta en los<br />
archivos informáticos <strong>de</strong>l Sistema <strong>de</strong> Seguridad<br />
Social”; en tercero, por igual cauce, para que se<br />
adicione al tercero que “<strong>do</strong>n J.G.O. prestaba sus<br />
servicios como autónomo, hacién<strong>do</strong>se cargo el<br />
Impuesto <strong>de</strong> la Renta y <strong>de</strong> las cuotas a la<br />
Seguridad Social británica, sin ninguna<br />
responsabilidad <strong>de</strong> la empresa frente a él como<br />
emplea<strong>do</strong>”; en cuarto, por idéntico cauce, a fin <strong>de</strong><br />
que se añada un nuevo hecho proba<strong>do</strong>, el sexto,<br />
que diga “<strong>do</strong>n J.G.O. nunca estuvo <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social española, pues los partes <strong>de</strong> alta<br />
y baja presenta<strong>do</strong>s por la Dirección General <strong>de</strong><br />
Migraciones eran improce<strong>de</strong>ntes, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
figurar <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social británica”;<br />
y, en quinto, por el <strong>de</strong>l c) <strong>de</strong>l mismo precepto,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción, por interpretación<br />
errónea, <strong>de</strong>l artículo 205.1 <strong>de</strong>l T.R.L.G.S.S., y,<br />
por no aplicación, <strong>de</strong>l 7 <strong>de</strong>l mismo Texto.<br />
SEGUNDO.- No existe base para efectuar en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, las revisiones fácticas, que<br />
interesa la Entidad Gestora recurrente, con los<br />
cuatro primeros motivos <strong>de</strong>l recurso, pues, a la<br />
vista <strong>de</strong> los motivos probatorios, que tuvo a su<br />
alcance el Sr. Juez “a quo” para fundamentar su<br />
valoración probatoria –entre los que se hallan,<br />
como evi<strong>de</strong>ntemente importantes para la cuestión<br />
planteada, el contrato <strong>de</strong> embarco (pesca <strong>de</strong><br />
arrastre), registra<strong>do</strong> en el Instituto Social <strong>de</strong> la<br />
388
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Marina-Oficina <strong>de</strong> Empleo, <strong>de</strong> A Coruña, el 5 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1992 (obrante al folio 62), en el que,<br />
entre otros extremos, se hace constar, “reuni<strong>do</strong>s:<br />
<strong>de</strong> una parte, la empresa arma<strong>do</strong>ra “J.D.F., Ltd.”,<br />
con <strong>do</strong>micilio en A Coruña, calle...”; y el<br />
certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> empresa, a efectos <strong>de</strong> solicitud <strong>de</strong><br />
prestación por <strong>de</strong>sempleo (obrante al folio 63), en<br />
el que constan, como datos <strong>de</strong> la empresa:<br />
“nombre o razón social “J.D.F., Ltd.”, “nº<br />
patronal...”, “<strong>do</strong>micilio social: calle...”, “localidad<br />
A Coruña”. No se estiman suficientes los medios<br />
<strong>de</strong> prueba <strong>do</strong>cumentales que cita la recurrente en<br />
apoyo <strong>de</strong> su pretensión, pues –<strong>de</strong>jan<strong>do</strong> aparte los<br />
extremos referentes al alega<strong>do</strong> <strong>de</strong>scubierto <strong>de</strong> las<br />
empresas, que se indican a la Seguridad Social<br />
española, o a que <strong>do</strong>n J.G.O. nunca estuvo en alta<br />
en la Seguridad Social, da<strong>do</strong> su conteni<strong>do</strong><br />
eminentemente valorativo, y no susceptible, por<br />
lo tanto, <strong>de</strong> ser examina<strong>do</strong>, a través <strong>de</strong> un motivo,<br />
cuyo único objeto es revisar los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, a la vista <strong>de</strong> las pruebas<br />
<strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas-, no basta<br />
con citar el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> una nómina en cuyo<br />
encabeza<strong>do</strong> figura, como <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong> la empresa<br />
“J.D.F., Ltd.”, Gales, y en la que se hizo constar<br />
que “el pesca<strong>do</strong>r es un emplea<strong>do</strong> autónomo y<br />
paga sus impuestos sobre la renta y la Seguridad<br />
Social Nacional. La empresa no tiene<br />
responsabilidad hacia él como empresa<br />
emplea<strong>do</strong>ra”, y una carta, con el mismo<br />
encabeza<strong>do</strong>; para, pasan<strong>do</strong> por alto el conteni<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos anteriormente cita<strong>do</strong>s, y lo<br />
manifesta<strong>do</strong> al efecto por el Sr. Juez “a quo”,<br />
afirmar que es británico el pabellón <strong>de</strong> “J.D.F.,<br />
Ltd.”, o que <strong>do</strong>n J.G.O. prestó sus servicios como<br />
autónomo.<br />
TERCERO.- La inviabilidad <strong>de</strong> los cuatro<br />
primeros motivos <strong>de</strong>l recurso, lleva consigo,<br />
automáticamente, la <strong>de</strong>l quinto, ya que, no<br />
estimán<strong>do</strong>se acredita<strong>do</strong> que <strong>do</strong>n J.G.O. fuere<br />
trabaja<strong>do</strong>r autónomo, su condición <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>r<br />
por cuenta ajena, en su momento, tenida en<br />
cuenta por el Instituto Social <strong>de</strong> la Marina para<br />
reconocerle las prestaciones por <strong>de</strong>sempleo,<br />
mediante resolución, que intenta <strong>de</strong>jar sin efecto<br />
con este procedimiento, no quedó <strong>de</strong>svirtuada, y,<br />
por lo tanto –y también, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> aparte los<br />
<strong>de</strong>scubiertos <strong>de</strong> cotización, que pudieran existir,<br />
ante los que, en su caso, podrá aquél actuar por la<br />
vía a<strong>de</strong>cuada-, proce<strong>de</strong>, al estar comprendi<strong>do</strong> el<br />
cita<strong>do</strong> co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en la protección por<br />
<strong>de</strong>sempleo, y no existir las infracciones, que se<br />
alegan <strong>de</strong> los artículos 205.1 y 7 <strong>de</strong>l<br />
T.R.L.G.S.S.; confirmar el fallo <strong>de</strong> la resolución<br />
impugnada.<br />
Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación, plantea<strong>do</strong> por el Instituto Social <strong>de</strong><br />
la Marina, contra la sentencia, dictada por el<br />
Ilmo. Sr. Magistra<strong>do</strong>-Juez <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> A<br />
Coruña, en fecha 7 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996;<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos el fallo <strong>de</strong> la<br />
misma.<br />
S. S.<br />
2924 RECURSO Nº 699/00<br />
NULIDADE DE CONVENIO COLECTIVO<br />
POR INFRACCIÓN DE NORMAS<br />
RELATIVAS Á INICIATIVA NEGOCIAL.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Rafaela Horcas<br />
Ballesteros<br />
A Coruña, a seis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 699/00<br />
interpuesto por Confe<strong>de</strong>ración Intersindical<br />
Galega (CIG) contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social núm. tres <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 699/00<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por Confe<strong>de</strong>ración<br />
Intersindical Galega (CIG) en reclamación <strong>de</strong><br />
CONFLICTO COLECTIVO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
el “C.A.T., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 15<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- Con fecha 21.11.97 el Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong>l<br />
“C.A.T., S.A.” comunicó a la empresa la<br />
<strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong>l entonces vigente Convenio<br />
Colectivo; en febrero <strong>de</strong>l 98, remitió los puntos<br />
básicos <strong>de</strong> negociación y el 12.06.98 convocó a la<br />
Dirección para el 18.06.98, para la constitución<br />
<strong>de</strong> la Mesa, indican<strong>do</strong> que, por la parte social,<br />
estaría formada por la totalidad <strong>de</strong>l Comité,<br />
compuesto en ese momento por nueve miembros<br />
(<strong>de</strong> los Sindicatos CCOO, CGT y CIG, tenien<strong>do</strong><br />
este último cuatro miembros electos).- II.- Con<br />
fecha 16.07.98, el comité comunica a la empresa<br />
389
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que “aplazan” las negociaciones <strong>de</strong>l Convenio,<br />
ante el expediente sanciona<strong>do</strong>r abierto a sus<br />
miembros; hasta su resolución, acordán<strong>do</strong>se por<br />
ambas partes la reanudación <strong>de</strong> las negociaciones<br />
a partir <strong>de</strong>l 05.06.98.- III.- El 21.11.98 el Comité<br />
ante el proceso <strong>de</strong> elecciones sindicales que<br />
acababa <strong>de</strong> iniciarse acuerda suspen<strong>de</strong>r las<br />
negociaciones para que sean retomadas por el<br />
Nuevo Comité que sea elegi<strong>do</strong>. Dichas<br />
elecciones, por causas que no constan, no se<br />
celebraron hasta el mes <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999.-<br />
IV.- A raíz <strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> una S.T.<br />
Supremo sobre el reparto <strong>de</strong> propinas en el<br />
Departamento <strong>de</strong> Caja, se insta <strong>de</strong>manda <strong>de</strong><br />
reclamación <strong>de</strong> cantidad por cuatro trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> tal sección, entre los que se encontraba el Sr.<br />
A., miembro <strong>de</strong>l Comité, electo por la CIG. El<br />
propio Sr. A. insta al Comité para que intervenga<br />
en lo que se consi<strong>de</strong>ra como una modificación <strong>de</strong><br />
condiciones en los <strong>de</strong>partamentos <strong>de</strong> Caja y<br />
Recepción comisionán<strong>do</strong>se al Sr. A. para que<br />
negocie con la Gerencia, en nombre <strong>de</strong>l Comité y<br />
<strong>de</strong> los afecta<strong>do</strong>s. Tales negociaciones dieron lugar<br />
a varias reuniones, en las que intervenían<br />
diferentes miembros <strong>de</strong>l Comité, y en las que los<br />
miembros electos <strong>de</strong>l CCOO y UGT<br />
manifestaban que, paralelamente al Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
propinas –que <strong>de</strong>bía formar parte <strong>de</strong>l Conveniose<br />
acordaran otros temas, como la revisión<br />
salarial.- V.- El día 8 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 se<br />
convoca urgentemente reunión <strong>de</strong>l Comité para la<br />
firma <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas, ya que el juicio<br />
insta<strong>do</strong> por los trabaja<strong>do</strong>res, antes señala<strong>do</strong>,<br />
estaba fija<strong>do</strong> para el día 09.02.99; el Secretario<br />
<strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong>jó aviso telefónico al miembro <strong>de</strong> la<br />
CIG, Sr. G.O., en tanto que otro miembro electo<br />
por tal sindicato (el Sr. P.) estaba en Incapacidad<br />
Temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 30 <strong>de</strong> enero. Los cinco<br />
miembros <strong>de</strong>l Comité presentes, acordaron que se<br />
vinculaba la firma <strong>de</strong> tal Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas, a<br />
un acuer<strong>do</strong> mínimo <strong>de</strong> otras condiciones <strong>de</strong>l<br />
Convenio, lo que comunicaron a la Empresa,<br />
inicián<strong>do</strong>se un intercambio <strong>de</strong> propuestas y<br />
contrapropuestas, a lo largo <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>-noche,<br />
que culminaron en el Acuer<strong>do</strong> hoy impugna<strong>do</strong>. A<br />
tal reunión compareció, en un momento da<strong>do</strong>, un<br />
sexto miembro, el Sr. A. a quien el resto <strong>de</strong>l<br />
Comité presente le comunicó que iban a<br />
realizarse tales negociaciones, pero éste,<br />
aducien<strong>do</strong> que él sólo había compareci<strong>do</strong> para el<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> Propinas, que pasa a la firma <strong>de</strong> los<br />
miembros <strong>de</strong>l Comité, se ausenta <strong>de</strong> la Sala.- VI.-<br />
El día 10 <strong>de</strong> febrero se convoca a la Mesa para la<br />
firma <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> alcanza<strong>do</strong>, firman<strong>do</strong> los cinco<br />
miembros <strong>de</strong>l Comité participantes en la reunión<br />
negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l 08.02.99 negán<strong>do</strong>se el resto a su<br />
firma. El acuer<strong>do</strong> queda supedita<strong>do</strong> al resulta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la Asamblea <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res que se celebra el<br />
día 13 <strong>de</strong> febrero, a la que asisten algunos <strong>de</strong> los<br />
miembros <strong>de</strong>l Comité, no firmantes <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l Convenio, sin que manifiesten su opinión.-<br />
VII.- Con fecha 22.03.99 se dictó resolución por<br />
la Delegación Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong><br />
<strong>de</strong> Galicia, acordan<strong>do</strong> la inscripción en el Libro<br />
<strong>de</strong> Registro <strong>de</strong> Convenios Colectivos, los<br />
acuer<strong>do</strong>s relativos a efectos económicos para<br />
1998, y modificación <strong>de</strong> categorías, niveles y<br />
funciones correspondientes al Grupo Profesional<br />
Sala <strong>de</strong> Xogo y nuevo reparto <strong>de</strong> propinas <strong>de</strong> Caja<br />
y recepción, como parte <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
<strong>de</strong> la Empresa “C.A.T., S.A.” (B.0.P. 02.07.99).<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
caducidad, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por la CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (CIG), absolvien<strong>do</strong><br />
a la Empresa “C.A.T., S.A.” y al COMITÉ DE<br />
EMPRESA <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda. Y<br />
ello con la presencia procesal <strong>de</strong>l Ministerio<br />
Fiscal.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Se interpone recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
contra la Sentencia <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> Pontevedra<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> la representación <strong>de</strong>l<br />
Sindicato CIG contra la Empresa “C.A.T., S.A.”<br />
y el Comité <strong>de</strong> Empresa, por la propia parte<br />
actora CIG, basán<strong>do</strong>se el mismo, al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 191.b) <strong>de</strong> la L.P.L., la revisión <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, concretamente el hecho<br />
proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la misma el cual dice: “El día 8 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1999 se convoca urgentemente reunión<br />
<strong>de</strong>l Comité para la firma <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas,<br />
ya que el juicio insta<strong>do</strong> por los trabaja<strong>do</strong>res, antes<br />
señala<strong>do</strong>, estaba fija<strong>do</strong> para el día 09.02.99; el<br />
Secretario <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong>jó aviso telefónico al<br />
miembro <strong>de</strong> la CIG, Sr. G.O., en tanto que otro<br />
miembro electo por tal sindicato el Sr. P. estaba<br />
en Incapacidad Temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 30 <strong>de</strong> enero.<br />
Los cinco miembros <strong>de</strong>l Comité presentes,<br />
acordaron que se vinculaba la firma <strong>de</strong> tal<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas, a un acuer<strong>do</strong> mínimo <strong>de</strong><br />
otras condiciones <strong>de</strong>l Convenio, lo que<br />
comunicaron a la Empresa, inicián<strong>do</strong>se un<br />
intercambio <strong>de</strong> propuestas y contrapropuestas, a<br />
lo largo <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>-noche, que culminaron en el<br />
Acuer<strong>do</strong> hoy impugna<strong>do</strong>. A tal reunión<br />
compareció, en un momento da<strong>do</strong>, un sexto<br />
miembro, el Sr. A. a quien el resto <strong>de</strong>l Comité<br />
presente le comunicó que iban a realizarse tales<br />
negociaciones, pero éste, aducien<strong>do</strong> que él sólo<br />
390
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
había compareci<strong>do</strong> para el Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas,<br />
que pasa a la firma <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l Comité,<br />
se ausenta <strong>de</strong> la Sala”, para que se añada el texto<br />
siguiente: “Tanto en las actas <strong>de</strong>l 9 y 10 <strong>de</strong><br />
febrero, como en el Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia, se<br />
hacen figurar como integrantes <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong><br />
negociación a los 9 miembros <strong>de</strong>l Comité, cuan<strong>do</strong><br />
sólo están presentes cinco”, <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos<br />
que cita se pone <strong>de</strong> manifiesto que efectivamente<br />
se señala que integraban la mesa <strong>de</strong> negociación 9<br />
miembros <strong>de</strong>l Comité cuan<strong>do</strong> sólo estaban<br />
presentes cinco según la redacción dada<br />
anteriormente por el hecho proba<strong>do</strong>.<br />
En consecuencia se admite el motivo <strong>de</strong>l recurso,<br />
quedan<strong>do</strong> el hecho proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la manera que<br />
interesa el recurrente.<br />
Ampara<strong>do</strong> en el mismo motivo en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> 7º, el cual dice: “Con fecha 22.03.99 se<br />
dictó resolución por la Delegación Provincial <strong>de</strong><br />
la Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, acordan<strong>do</strong> la<br />
inscripción en el Libro <strong>de</strong> Registro <strong>de</strong> Convenios<br />
Colectivos, los acuer<strong>do</strong>s relativos a efectos<br />
económicos para 1998, y modificación <strong>de</strong><br />
categorías, niveles y funciones correspondientes<br />
al Grupo Profesional Sala <strong>de</strong> Xogo y nuevo<br />
reparto <strong>de</strong> propinas <strong>de</strong> Caja y recepción, como<br />
parte <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> la Empresa<br />
“C.A.T., S.A.” (B.0.P. 02.07.99)”, para que se le<br />
añada lo siguiente: “En la citada resolución <strong>de</strong> la<br />
Delegación Provincial textualmente se dice “…se<br />
dispone el registro, <strong>de</strong>pósito o publicación en el<br />
Diario oficial <strong>de</strong> Galicia, <strong>de</strong> la revisión salarial<br />
<strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> la Empresa “C.A.T.,<br />
S.A.”; en base a los <strong>do</strong>cumentos que cita se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> la realidad <strong>de</strong> dicha afirmación por lo<br />
que se proce<strong>de</strong> a añadir a dicho hecho proba<strong>do</strong> lo<br />
interesa<strong>do</strong> por el recurrente. Se estima, en<br />
consecuencia, el motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
SEGUNDO.- Se alega por el recurrente al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la L.P.L., infracción <strong>de</strong> los arts.<br />
siguientes, 85 <strong>de</strong>l E.T., el art. 86.3 <strong>de</strong>l mismo<br />
texto y el 86.4, así como el art. 89 <strong>de</strong>l E.T., e<br />
interpretación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 67 <strong>de</strong>l texto<br />
anteriormente dicho, interesan<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong>l<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 10 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999.<br />
Según consta en el hecho proba<strong>do</strong> V, el cual dice:<br />
“El día 8 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999 se convoca<br />
urgentemente reunión <strong>de</strong>l Comité para la firma<br />
<strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas, ya que el juicio insta<strong>do</strong><br />
por los trabaja<strong>do</strong>res, antes señala<strong>do</strong>, estaba fija<strong>do</strong><br />
para el día 09.02.99; el Secretario <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong>jó<br />
aviso telefónico al miembro <strong>de</strong> la CIG, Sr. G.O.,<br />
en tanto que otro miembro electo por tal sindicato<br />
(el Sr. P.) estaba en Incapacidad Temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 30 <strong>de</strong> enero. Los cinco miembros <strong>de</strong>l Comité<br />
presentes, acordaron que se vinculaba la firma <strong>de</strong><br />
tal Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> propinas, a un acuer<strong>do</strong> mínimo <strong>de</strong><br />
otras condiciones <strong>de</strong>l Convenio, lo que<br />
comunicaron a la Empresa, inicián<strong>do</strong>se un<br />
intercambio <strong>de</strong> propuestas y contrapropuestas, a<br />
lo largo <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>-noche, que culminaron en el<br />
Acuer<strong>do</strong> hoy impugna<strong>do</strong>. A tal reunión<br />
compareció, en un momento da<strong>do</strong>, un sexto<br />
miembro, el Sr. A. a quien el resto <strong>de</strong>l Comité<br />
presente le comunicó que iban a realizarse tales<br />
negociaciones, pero éste, aducien<strong>do</strong> que él sólo<br />
había compareci<strong>do</strong> para el Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> Propinas,<br />
que pasa a la firma <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l Comité,<br />
se ausenta <strong>de</strong> la Sala”, es <strong>de</strong>cir que la<br />
convocatoria urgente que se hizo a los miembros<br />
<strong>de</strong>l Comité era para la firma <strong>de</strong>l “Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
propinas”, una vez reuni<strong>do</strong>s los asistentes, (cinco<br />
miembros), se <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> por ellos que se iría mas<br />
allá <strong>de</strong>l mismo y se a<strong>do</strong>ptarían otros acuer<strong>do</strong>s<br />
referentes a “revisión salarial <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> la empresa “C.A.T., S.A.” (hecho<br />
proba<strong>do</strong> VII).<br />
Luego efectivamente se infringe la norma<br />
establecida en el ET sobre tramitación en el<br />
procedimiento <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo, concretamente el art. 89.1, el cual<br />
señala que en la comunicación que se haga por<br />
quien promueva la negociación se expresará “las<br />
materias objeto <strong>de</strong> negociación”; una vez<br />
convocadas las partes al efecto y tenien<strong>do</strong> todas<br />
conocimiento <strong>de</strong> los asuntos que se van a tratar se<br />
exige mayoría <strong>de</strong> los asistentes para a<strong>do</strong>ptar el<br />
acuer<strong>do</strong>, pero, aquí es obvio el requisito <strong>de</strong> la<br />
convocatoria legal, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que se<br />
efectuase por teléfono u otro medio, se <strong>de</strong>bería<br />
haber puesto en conocimiento <strong>de</strong> todas las<br />
materias a tratar. Actuan<strong>do</strong> <strong>de</strong> esa manera se<br />
infringe el principio <strong>de</strong> “buena fe” que <strong>de</strong>be<br />
presidir la negociación. Ciertamente el Comité es<br />
un órgano Colegia<strong>do</strong>, y <strong>de</strong>be a<strong>do</strong>ptar sus acuer<strong>do</strong>s<br />
por mayoría, pero esto no es obstáculo para que la<br />
convocatoria <strong>de</strong> reunión se realice cumplien<strong>do</strong> los<br />
requisitos legales para que to<strong>do</strong>s los<br />
representantes que componen la misma puedan<br />
asistir o no, expresar sus opiniones y votar<br />
<strong>de</strong>cisiones en consecuencia, en otro caso, se<br />
privaría a dicho órgano <strong>de</strong> representación <strong>de</strong> los<br />
principios <strong>de</strong> que su organización y<br />
funcionamiento <strong>de</strong>ben ser <strong>de</strong>mocráticos.<br />
Otro tema diferente sería si convoca<strong>do</strong>s al<br />
acuer<strong>do</strong> sobre propinas, dicho acuer<strong>do</strong>, sólo y<br />
exclusivamente se hubiera a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>, puesto que<br />
los integrantes <strong>de</strong>l sindicato impugnante <strong>de</strong>l<br />
mismo tenían conocimiento <strong>de</strong>l mismo y fueron<br />
convoca<strong>do</strong>s para ello, el acuer<strong>do</strong> así a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> por<br />
mayoría no merecería ningún reproche; muy al<br />
contrario, cuan<strong>do</strong> se va mas allá <strong>de</strong> los temas a<br />
tratar en dicha convocatoria, el acuer<strong>do</strong> a<strong>do</strong>lece<br />
<strong>de</strong> un vicio inicial por <strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> convocatoria<br />
que lo hace nulo en su resulta<strong>do</strong>.<br />
391
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Por ello, se estima el motivo <strong>de</strong>l recurso<br />
presenta<strong>do</strong> y se anula en su totalidad el Acuer<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 10.02.99.<br />
De conformidad con el art. 164.3 <strong>de</strong> la L.P.L. la<br />
presente sentencia se publicará en el “Boletín<br />
Oficial” en la que se ha publica<strong>do</strong> el Acuer<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos estimar y estimamos el recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación interpuesto por la representación <strong>de</strong>l<br />
Sindicato<br />
CONFEDERACION<br />
INTERSINDICAL GALEGA (CIG) contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
número Tres <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999, y con revocación <strong>de</strong> la misma,<br />
<strong>de</strong>claramos la nulidad <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha<br />
10.02.99, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a estar<br />
y pasar por dicha <strong>de</strong>claración.<br />
S. S.<br />
2925 RECURSO Nº 706/97<br />
EXTINCIÓN DE SUBSIDIO DE<br />
DESEMPREGO<br />
INDEBIDAMENTE<br />
PERCIBIDO, Ó SUPERAR O PERCEPTOR OS<br />
LÍMITES REGULAMENTARIOS DE<br />
INGRESOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 706/97,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.E.B.G. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 411/96<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.E.B.G. en<br />
reclamación sobre EXTINCIÓN DE LAS<br />
PRESTACIONES POR DESEMPLEO Y<br />
PERCEPCIÓN INDEBIDA sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
INSTITUTO NACIONAL DE EMPLEO en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 5 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>ña M.E.B.G.,<br />
afiliada a la Seguridad Social con el nº…, venía<br />
percibien<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 18 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1994 el<br />
subsidio por <strong>de</strong>sempleo./ SEGUNDO.- El día 5<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995 el I.N.E.M. remitió una<br />
comunicación a la beneficiaria requirién<strong>do</strong>le para<br />
que acreditase que continuaba reunien<strong>do</strong> los<br />
requisitos que en su día <strong>de</strong>terminaron el<br />
reconocimiento <strong>de</strong>l subsidio. Remitida la<br />
<strong>do</strong>cumentación solicitada, el I.N.E.M. elaboró el<br />
28 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996 una propuesta <strong>de</strong> extinción<br />
<strong>de</strong> la prestación, con efectos <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1994, por <strong>de</strong>jar <strong>de</strong> reunir en esa fecha los<br />
requisitos para la percepción <strong>de</strong>l subsidio y, al<br />
mismo tiempo, se le reclamaba la cantidad <strong>de</strong><br />
596.158 pts., en concepto <strong>de</strong> percepción in<strong>de</strong>bida<br />
correspondiente al perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> 01.05.94 a<br />
28.02.96. La <strong>de</strong>mandante contestó a esta<br />
propuesta y, a continuación, el I.N.E.M. dictó una<br />
resolución el día 24 <strong>de</strong> junio acordan<strong>do</strong> “<strong>de</strong>clarar<br />
la percepción in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong> prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo, por una cuantía total <strong>de</strong> 596.158<br />
pesetas, correspondientes a/a los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
01.05.94 a 28.02.96 y por el motivo <strong>de</strong>: Dejar <strong>de</strong><br />
reunir los requisitos para la percepción <strong>de</strong> su<br />
subsidio <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 01.05.94, fecha <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la cual las<br />
rentas <strong>de</strong> su unidad familiar, consi<strong>de</strong>rable a estos<br />
efectos, dividida por el número <strong>de</strong> miembros que<br />
la componen, supera el 74% <strong>de</strong>l salario mínimo<br />
interprofesional, excluida la parte proporcional <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s pagas extraordinarias”./ Contra esta<br />
resolución formuló la <strong>de</strong>mandante escrito <strong>de</strong><br />
reclamación previa que fue <strong>de</strong>sestimada por otra<br />
fechada el 7 <strong>de</strong> agosto siguiente.”/ TERCERO.-<br />
La <strong>de</strong>mandante convive en su <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong> Narón<br />
(La Coruña) con su esposo <strong>do</strong>n J.A.P.F. y sus<br />
hijas, M.E., Y. y L.P.B., ascendien<strong>do</strong> los ingresos<br />
<strong>de</strong> la unidad familiar en mayo <strong>de</strong> 1994 a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 254.345 pts.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO/ Desestimo la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>ña M.E.B.G. contra el INSTITUTO<br />
NACIONAL DE EMPLEO y, en consecuencia al<br />
Instituto <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la<br />
misma.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
no sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
392
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> la pretensión <strong>de</strong>ducida en la<br />
<strong>de</strong>manda, interpone recurso <strong>de</strong> Suplicación la<br />
representación procesal <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante,<br />
construyen<strong>do</strong> el primero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong><br />
Suplicación al amparo <strong>de</strong>l art. 191, letra b), <strong>de</strong> la<br />
Ley Procesal Laboral, solicitan<strong>do</strong> que se<br />
modifique el hecho proba<strong>do</strong> 1º <strong>de</strong> la resolución<br />
que impugna, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que en el mismo se<br />
añada: “que el 24.06.94 <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> percibirlo hasta el<br />
03.01.95; posteriormente lo vuelve a solicitar el<br />
04.01.95 y se lo conce<strong>de</strong>n hasta el 05.07.95, fecha<br />
en que vuelve a trabajar hasta el 04.10.95; por<br />
último el 05.10.95 lo vuelve a solicitar y se lo<br />
conce<strong>de</strong>n”. Se preten<strong>de</strong> apoyar tal adición en las<br />
certificaciones <strong>de</strong>l I.N.E.M. que consta en los<br />
folios 29 a 32. No se acce<strong>de</strong> a ello, por ser la<br />
revisión, en absoluto, intrascen<strong>de</strong>nte a los fines <strong>de</strong><br />
la presente controversia, ya que aun admitida, no<br />
afectaría a la calificación jurídica <strong>de</strong> la situación<br />
litigiosa ni, en <strong>de</strong>finitiva, en el pronunciamiento a<br />
dictar ahora.<br />
SEGUNDO.- Con cobertura en el art. 191,<br />
aparta<strong>do</strong> c), <strong>de</strong> la Ley Adjetiva Laboral, se<br />
construye el segun<strong>do</strong>, y último, <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso, en el que se <strong>de</strong>nuncia el fallo en la<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. 18 <strong>de</strong>l Real <strong>de</strong>creto 625/85, <strong>de</strong><br />
2 <strong>de</strong> abril, en relación con los arts. 7 y<br />
concordantes <strong>de</strong> la misma norma; argumentan<strong>do</strong>,<br />
esencialmente: a) que si bien los ingresos <strong>de</strong>l<br />
esposo <strong>de</strong> la recurrente en el mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1994 fueron <strong>de</strong> 254.345 pesetas, no lo es menos<br />
que se enteró <strong>de</strong> dicha cantidad en el mes <strong>de</strong><br />
junio, como así consta en la expedición <strong>de</strong> la<br />
nómina <strong>de</strong> ASTANO; b) que el hecho <strong>de</strong> que un<br />
mes <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> supere el limite <strong>de</strong>l 75% <strong>de</strong>l<br />
salario mínimo interprofesional. no <strong>de</strong>be dar<br />
lugar, automáticamente, a la extinción <strong>de</strong>l<br />
subsidio, ya que <strong>de</strong>bería ser tenida en cuenta la<br />
media <strong>de</strong>l perio<strong>do</strong> a computar, cuan<strong>do</strong> el salario<br />
variase <strong>de</strong> un mes a otro -hace operaciones sobre<br />
lo percibi<strong>do</strong> en el perío<strong>do</strong> enero-agosto <strong>de</strong> 1995,<br />
en relación con los miembros <strong>de</strong> la unidad<br />
familiar, con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> no alcanzar el salario<br />
mínimo interprofesional-; c) que la resolución<br />
administrativa no se ajusta a <strong>de</strong>recho, pues<br />
comunicó al I.N.E.M. en el mes <strong>de</strong> junio, cuan<strong>do</strong><br />
se enteró, el hecho <strong>de</strong> que no <strong>de</strong>bía seguir<br />
cobran<strong>do</strong> el subsidio.<br />
Del relato histórico <strong>de</strong> la sentencia recurrida,<br />
transcrito en los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong> la<br />
presente resolución, son <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar los siguientes<br />
datos: A) La <strong>de</strong>mandante venia percibien<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 18 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1994 subsidio por <strong>de</strong>sempleo.<br />
B) El 5 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995, el Instituto<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, requirió a la actora para que<br />
acreditara que continuaba reunien<strong>do</strong> los requisitos<br />
que, en su día, <strong>de</strong>terminaron el reconocimiento<br />
<strong>de</strong>l subsidio. C) Remitida la <strong>do</strong>cumentación<br />
solicitada, el INEM elaboró el 28 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1996 propuesta <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la prestación,<br />
dictan<strong>do</strong> resolución con fecha 24 <strong>de</strong> junio<br />
siguiente acordan<strong>do</strong> <strong>de</strong>clarar la percepción<br />
in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong> prestaciones por <strong>de</strong>sempleo, por una<br />
cuantía total <strong>de</strong> 596.158 pesetas, correspondientes<br />
al perio<strong>do</strong> 1 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994 a 28 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1996, por <strong>de</strong>jar <strong>de</strong> reunir los requisitos para la<br />
percepción <strong>de</strong> su subsidio <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1994, fecha <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la cual las rentas <strong>de</strong> su unidad<br />
familiar, consi<strong>de</strong>rada a estos efectos, dividida por<br />
el número <strong>de</strong> miembros que la componen, supera<br />
el 75% <strong>de</strong>l salario mínimo interprofesional,<br />
excluida la parte proporcional <strong>de</strong> <strong>do</strong>s pagas<br />
extraordinarias. D) La <strong>de</strong>mandante convive con<br />
su esposo y tres hijas, ascendien<strong>do</strong> los ingresos <strong>de</strong><br />
la unidad familiar en mayo <strong>de</strong> 1994 a la cantidad<br />
<strong>de</strong> 254.345 pts.<br />
Establecida, en los términos que quedan<br />
expuestos, la situación sometida a <strong>de</strong>bate, resta<br />
ahora <strong>de</strong>terminar si los efectos jurídicos <strong>de</strong> la<br />
misma <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s son los proclama<strong>do</strong>s en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia o si, por el contrario, <strong>de</strong>ben<br />
ser los postula<strong>do</strong>s por la recurrente. El dilema<br />
<strong>de</strong>be solucionarse en favor <strong>de</strong> la tesis mantenida<br />
por el juzga<strong>do</strong>r “a quo”; <strong>de</strong> una parte, porque el<br />
cociente obteni<strong>do</strong> al dividir los ingresos <strong>de</strong> la<br />
unidad familiar -importe <strong>de</strong> la nómina <strong>de</strong>l mari<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994- entre<br />
los integrantes <strong>de</strong> la misma, es superior al importe<br />
<strong>de</strong>l setenta y cinco por ciento <strong>de</strong>l salario mínimo<br />
interprofesional vigente en el año 1994 -60.570<br />
pesetas mensuales-, carecien<strong>do</strong>, por ello la<br />
<strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a percibir la prestación<br />
litigiosa, por aplicación <strong>de</strong> lo norma<strong>do</strong> en el art.<br />
18, en relación con los arts. 7 y concordantes <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 625/85, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril; resultan<strong>do</strong>, <strong>de</strong><br />
este mo<strong>do</strong>, acerta<strong>do</strong> el razonamiento que hace el<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia en su sentencia; por otro<br />
la<strong>do</strong>, es reitera<strong>do</strong> criterio jurispru<strong>de</strong>ncial -<br />
sentencia, entre otras muchas, <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Supremo <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1996- que la<br />
excepción prevista en el art. 145.2 <strong>de</strong> la Ley<br />
Adjetiva Laboral conce<strong>de</strong> faculta<strong>de</strong>s a la entidad<br />
gestora <strong>de</strong> la Seguridad Social para revisar <strong>de</strong><br />
oficio las prestaciones concedidas, entre otros<br />
supuestos, por la constatación <strong>de</strong> omisiones o<br />
inexactitu<strong>de</strong>s en las <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong>l<br />
beneficiario, así como para requerir al interesa<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>volución <strong>de</strong> lo in<strong>de</strong>bidamente percibi<strong>do</strong>;<br />
<strong>do</strong>ctrina éste aplicable al caso litigioso, puesto<br />
que la in<strong>de</strong>bida percepción <strong>de</strong>l subsidio<br />
cuestiona<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> <strong>de</strong>tectada por la actuación <strong>de</strong>l<br />
ente gestor, al requerir a la <strong>de</strong>mandante para la<br />
aportación <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumentación;<br />
TERCERO.- Lo que queda razona<strong>do</strong> habrá <strong>de</strong><br />
conducir, en criterio coinci<strong>de</strong>nte con el manteni<strong>do</strong><br />
393
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
por esta Sala en sentencias <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1997 y 14 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 a rechazar el<br />
reproche jurídico a que el recurso se contrae y,<br />
con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> éste, a dictar un<br />
pronunciamiento confirmatorio <strong>de</strong>l censura<strong>do</strong>. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.E.B.G., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha cinco <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número uno<br />
<strong>de</strong> Ferrol, en proceso sobre subsidio por<br />
<strong>de</strong>sempleo promovi<strong>do</strong> por la recurrente frente al<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> Empleo, <strong>de</strong>bemos confirmar<br />
y confirmamos la sentencia recurrida.<br />
S. S.<br />
2926 RECURSO Nº 2.876/98<br />
POSIBILIDADE DE REVISIÓN<br />
XURISDICCIONAL DAS RESOLUCIÓNS DE<br />
COMISIÓNS DE CONCURSOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.876/98<br />
interpuesto por RENFE y <strong>do</strong>n J.I.P.B. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Santiago.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n C.A.R. en reclamación<br />
<strong>de</strong> IMPUGNACIÓN CONCURSO sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> RENFE y <strong>do</strong>n I.P.B. en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 371/97 sentencia con fecha 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1998 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestima<br />
excepción <strong>de</strong> litis consorcio pasivo necesario y<br />
excepción <strong>de</strong> caducidad y estima la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- Que la <strong>de</strong>mandada Red Nacional <strong>de</strong> los<br />
Ferrocarriles Españoles publicó, en fecha<br />
dieciocho <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil novecientos noventa<br />
y siete una convocatoria para cubrir, en Régimen<br />
<strong>de</strong> Ascenso, <strong>de</strong>terminadas plazas <strong>de</strong> la categoría<br />
<strong>de</strong> Encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Sector Eléctrico <strong>de</strong><br />
Instalaciones <strong>de</strong> Seguridad en la provincia <strong>de</strong> A<br />
Coruña, una <strong>de</strong> ellas vacante en Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela, habién<strong>do</strong>se presenta<strong>do</strong> a esta última<br />
plaza el <strong>de</strong>mandante y el co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.I.P.B.- 2º) Que el programa <strong>de</strong> las pruebas <strong>de</strong><br />
ascenso, consistía en una prueba teórico<br />
profesional sobre: el Reglamento General <strong>de</strong><br />
Circulación, la Circular nº 2 <strong>de</strong> Presi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
01.02.1994; la Instrucción General nº 43 <strong>de</strong>l año<br />
1993; el Reglamento electrónico <strong>de</strong> baja tensión;<br />
las Instrucciones Técnicas <strong>de</strong> Mantenimiento;<br />
tecnología electrónica y Electrónica digital y un<br />
curso consistente en Seminario <strong>de</strong> Instalaciones<br />
<strong>de</strong> Seguridad, suprimién<strong>do</strong>se posteriormente la<br />
Instrucción General 66 y la Circular nº 2 <strong>de</strong><br />
Presi<strong>de</strong>ncia.- 3º) Que en el acto <strong>de</strong> celebración <strong>de</strong>l<br />
examen, consistente en treinta y cinco preguntas<br />
teóricas, el actor manifestó que tres <strong>de</strong> las<br />
preguntas no estaban incluidas en el programa,<br />
aceptan<strong>do</strong> el Tribunal la impugnación,<br />
eliminan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l examen esas tres preguntas y<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> valorar el mismo sobre treinta y <strong>do</strong>s<br />
preguntas.- 4º) Que la puntuación obtenida en el<br />
examen por el actor fue <strong>de</strong> 33,49 puntos y la <strong>de</strong>l<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong> 37,68 puntos, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> sumarse,<br />
en el caso <strong>de</strong>l actor, 10 puntos por antigüedad y<br />
en el caso <strong>de</strong>l co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> 7,26 puntos por<br />
antigüedad.- 5º) Que en fecha veinticinco <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> mil novecientos noventa y siete el actor<br />
solicitó que se aclarara en plantilla <strong>de</strong> corrección<br />
que la pregunta referida a cual era la distancia en<br />
que una señal <strong>de</strong> trayecto que es avanzada ha <strong>de</strong><br />
presentar una visibilidad perfecta, en la que el<br />
Tribunal había da<strong>do</strong> por válida la contestación <strong>de</strong><br />
200 metros, <strong>de</strong>bía <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse que era la <strong>de</strong><br />
500 metros y que dadas las anomalías referentes a<br />
preguntas formuladas en examen y que se<br />
encontraban fuera <strong>de</strong> programa se anulara el<br />
examen y se repitiera para po<strong>de</strong>r optar a un<br />
ascenso y en fecha seis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete el actor formuló<br />
reclamación sobre la pregunta referida a cual era<br />
la distancia en que una señal <strong>de</strong> trayecto que es<br />
avanzada ha <strong>de</strong> presentar una visibilidad perfecta,<br />
en la que el Tribunal había da<strong>do</strong> por válida la<br />
contestación <strong>de</strong> 200 metros, cuan<strong>do</strong> el reclamante<br />
consi<strong>de</strong>raba que <strong>de</strong>bía <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse la <strong>de</strong> 500<br />
metros, interesan<strong>do</strong> que se diera por buena su<br />
contestación y se dictara nueva resolución<br />
provisional, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimada por Resolución<br />
<strong>de</strong>l Tribunal <strong>de</strong> fecha quince <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete.- 6º) Que el actor<br />
formuló impugnación a la convocatoria <strong>de</strong><br />
ascenso <strong>de</strong> fecha veinticinco <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete, en fecha <strong>do</strong>ce <strong>de</strong><br />
394
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
abril <strong>de</strong> mil novecientos noventa y siete, sin que<br />
conste que haya recaí<strong>do</strong> resolución alguna.- 7º)<br />
Que en fecha diez <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y siete el Secretario Provincial <strong>de</strong>l S.F.<br />
<strong>de</strong> CC.OO. impugnó la convocatoria en el ámbito<br />
<strong>de</strong> Orense <strong>de</strong> veinticuatro <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete, y lo mismo hicieron<br />
varios trabaja<strong>do</strong>res, sien<strong>do</strong> aceptadas las<br />
reclamaciones y realizán<strong>do</strong>se un nuevo examen.-<br />
8º) Que en fecha nueve <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete tuvo lugar el<br />
preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación ante el Servicio<br />
<strong>de</strong> Mediación, Arbitraje y Conciliación, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> intenta<strong>do</strong> sin efecto.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> falta<br />
<strong>de</strong> litisconsorcio pasivo necesario formulada por<br />
la representación <strong>de</strong>l la Red Nacional <strong>de</strong> los<br />
Ferrocarriles Españoles y <strong>do</strong>n J.I.P.B. y la<br />
excepción <strong>de</strong> caducidad, formulada por este<br />
último y estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>n C.A.R., contra la Red Nacional <strong>de</strong> los<br />
Ferrocarriles Españoles y <strong>do</strong>n J.I.P.B., <strong>de</strong>bía <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claraba que <strong>de</strong>be <strong>de</strong> otorgarse en el<br />
examen realiza<strong>do</strong> una puntuación <strong>de</strong> 44,99 puntos<br />
al actor y <strong>de</strong> 43,44 puntos al co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.I.P.B. y adjudicar provisionalmente la plaza <strong>de</strong><br />
Encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Sector Eléctrico <strong>de</strong> Instalaciones <strong>de</strong><br />
Seguridad con resi<strong>de</strong>ncia en Santiago al actor,<br />
<strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin efecto la adjudicación realizada a<br />
favor <strong>de</strong>l co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.I.P.B., con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong><br />
a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a estar y pasar por esta<br />
<strong>de</strong>claración y a que la acaten y cumplan.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> litis<br />
consorcio pasivo necesario alegada por la<br />
representación <strong>de</strong> RENFE y <strong>do</strong>n J.I.P.B. y la <strong>de</strong><br />
caducidad formulada por este último, y estiman<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>manda -sobre impugnación <strong>de</strong> concurso-,<br />
<strong>de</strong>claró que <strong>de</strong>be otorgarse en el examen<br />
realiza<strong>do</strong> una puntuación <strong>de</strong> 44,99 puntos al actor<br />
y <strong>de</strong> 43,44 puntos al co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.I.P.B. y<br />
adjudicar provisionalmente la plaza <strong>de</strong> Encarga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Sector Eléctrico <strong>de</strong> Instalaciones <strong>de</strong> Seguridad<br />
con resi<strong>de</strong>ncia en Santiago, al actor, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin<br />
efecto la adjudicación realizada a favor <strong>de</strong>l<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a<br />
pasar por dicha <strong>de</strong>claración. Decisión judicial que<br />
es recurrida por el co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> J.I.P.B. y por<br />
RENFE, quienes sin cuestionar los HDP,<br />
<strong>de</strong>nuncian en un único motivo, -sobre examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia recurrida- y con<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, respectivamente,<br />
infracción <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia y en concreto <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong>l TS <strong>de</strong> 20-marzo-1995 (RJ 3.553/95)<br />
y falta <strong>de</strong> litis consorcio pasivo necesario,<br />
alegan<strong>do</strong> fundamentalmente que no cabe<br />
modificar el criterio <strong>de</strong> los Tribunales que<br />
realizan la calificación <strong>de</strong>l concurso por parte <strong>de</strong><br />
los Tribunales <strong>de</strong> Justicia, pues, <strong>de</strong> conformidad<br />
con la jurispru<strong>de</strong>ncia citada, los Tribunales no<br />
pue<strong>de</strong>n entrar a valorar los ejercicios <strong>de</strong> un<br />
concurso o prueba como la <strong>de</strong> autos existien<strong>do</strong><br />
razones teóricas y prácticas que justifican<br />
claramente el amplio po<strong>de</strong>r concedi<strong>do</strong> a los<br />
tribunales examina<strong>do</strong>res, cuan<strong>do</strong> éstos tienen que<br />
valorar, a base sólo <strong>de</strong> conocimientos científicos<br />
o técnicos, el nivel <strong>de</strong> los participantes, a través<br />
<strong>de</strong> los ejercicios realiza<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l propio<br />
proceso <strong>de</strong> las pruebas; po<strong>de</strong>r que se ha veni<strong>do</strong><br />
consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> como una competencia técnica,<br />
necesitada en su <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un inevitable<br />
margen <strong>de</strong> discrecionalidad, no revisable <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l núcleo esencial <strong>de</strong> la función que les ha si<strong>do</strong><br />
asignada; discrecionalidad que se acepta como<br />
cosa irremediable, ya que, <strong>de</strong> lo contrario, se<br />
necesitaría constituir otro tribunal sobre el<br />
primero que, a su vez, suscitaría en sus<br />
<strong>de</strong>cisiones, las mismas dudas y perplejida<strong>de</strong>s, lo<br />
que atentaría al principio <strong>de</strong> seguridad jurídica y<br />
lo que en <strong>de</strong>finitiva, ha hecho que constituya un<br />
auténtico <strong>do</strong>gma en materia <strong>de</strong> oposiciones y<br />
concursos la indiscutible soberanía <strong>de</strong> los<br />
tribunales a la hora <strong>de</strong> asignar sus calificaciones;<br />
y que en to<strong>do</strong> caso, se daba la excepción <strong>de</strong> falta<br />
<strong>de</strong> litis consorcio pasivo necesario, por no haber<br />
si<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada y traída a proceso la Comisión <strong>de</strong><br />
Empleo Provincial, que fue la que realizó la<br />
convocatoria con el fin <strong>de</strong> dar cumplimiento al<br />
Acuer<strong>do</strong> nº 4, <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> Marco <strong>de</strong> Relaciones<br />
Laborales; y que <strong>de</strong>bieron ser llama<strong>do</strong>s los<br />
Sindicatos intervinientes, en concreto, UGT y<br />
CC.OO., al existir representantes <strong>de</strong> los mismos<br />
en el tribunal <strong>de</strong> examenes, junto con otros<br />
representantes <strong>de</strong> RENFE y da<strong>do</strong> que aquéllos<br />
consi<strong>de</strong>raron válida la respuesta dada por el<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> y <strong>de</strong>satendieron en <strong>de</strong>finitiva la<br />
reclamación <strong>de</strong>l actor.<br />
Como trámite previo, y al ser materia <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n<br />
público –apreciable incluso <strong>de</strong> oficio-, proce<strong>de</strong> el<br />
examen <strong>de</strong> la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> litis consorcio<br />
pasivo necesario. La que se rechaza, pues como<br />
acertadamente se razona, por el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
instancia, la Comisión <strong>de</strong> Empleo Provincial, no<br />
tiene personalidad jurídica in<strong>de</strong>pendiente, por lo<br />
que aún cuan<strong>do</strong> sea la que materialmente realiza<br />
la convocatoria, lo hace por remisión a la<br />
normativa sectorial, sien<strong>do</strong>, en consecuencia,<br />
responsable <strong>de</strong> la convocatoria la empresa<br />
emplea<strong>do</strong>ra. Por lo que respecta a los Sindicatos,<br />
395
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
no participan como tales, ni en la convocatoria <strong>de</strong><br />
plazas, ni en la redacción <strong>de</strong>l programa, ni en la<br />
realización <strong>de</strong> las pruebas, sino que su<br />
participación se limita a <strong>de</strong>signar los<br />
representantes que la normativa <strong>de</strong>l sector les<br />
asigna en el Tribunal.<br />
Entran<strong>do</strong> en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, por la empresa<br />
RENFE se alega que no cabe modificar el criterio<br />
<strong>de</strong> los tribunales que realizan la calificación por<br />
parte <strong>de</strong> los Tribunales <strong>de</strong> Justicia, pues, se<br />
trataría <strong>de</strong> una materia <strong>de</strong> competencia técnica,<br />
necesitada en su <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un inevitable<br />
margen <strong>de</strong> discrecionalidad entendien<strong>do</strong> que<br />
constituye un auténtico <strong>do</strong>gma en oposiciones y<br />
concursos la indiscutible soberanía <strong>de</strong> los<br />
tribunales a la hora <strong>de</strong> asignar sus calificaciones,<br />
salvo en casos límite en que pueda apreciarse<br />
<strong>de</strong>sviación <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r; en tanto que por la parte<br />
actora, -hoy recurrida-, que impugnó la<br />
puntuación <strong>de</strong>l concurso alega que la<br />
discrecionalidad <strong>de</strong>l Tribunal Califica<strong>do</strong>r no es<br />
absoluta, pues aparte <strong>de</strong> los supuestos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sviación <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r, también cabe la revisión<br />
jurisdiccional, en caso <strong>de</strong> error.<br />
Aceptán<strong>do</strong>se esta segunda conclusión, y ello en<br />
base, a que si bien el TS en la sentencia, que se<br />
dice infringida no hace otra cosa más que ratificar<br />
el tradicional criterio <strong>de</strong> discrecionalidad <strong>de</strong> los<br />
tribunales examina<strong>do</strong>res, no revisable<br />
jurisdiccionalmente, cuan<strong>do</strong> juzgan unas pruebas<br />
con criterios técnicos y científicos, para lo que<br />
están totalmente y absolutamente faculta<strong>do</strong>s, la<br />
más mo<strong>de</strong>rna <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, sentencias<br />
<strong>de</strong>l TS Sala Tercera, <strong>de</strong> 12-junio-1996, 28-mayo-<br />
1996 y 29-septiembre-1997, admite la posibilidad<br />
<strong>de</strong> revisar la calificación <strong>de</strong> un tribunal<br />
examina<strong>do</strong>r cuan<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong> evi<strong>de</strong>nciar un error<br />
<strong>de</strong>l mismo, que lógicamente no precisa <strong>de</strong> un<br />
conocimiento técnico-científico, como ocurre<br />
cuan<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong> aplicar unos baremos <strong>de</strong><br />
puntuación a unas respuestas “tipo test” <strong>de</strong> las<br />
cuales sólo una es la correcta <strong>de</strong> las varias<br />
respuestas posibles a la cuestionada pregunta; así,<br />
en las citadas sentencias se señala: “Que una cosa<br />
es el núcleo material <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión técnica,<br />
reserva<strong>do</strong> en exclusiva a las Comisiones<br />
Califica<strong>do</strong>ras y otra diferente sus aledaños,<br />
constitui<strong>do</strong>s por la verificación <strong>de</strong> que se haya<br />
respeta<strong>do</strong> la igualdad <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> los<br />
candidatos y <strong>de</strong> los principios <strong>de</strong> mérito y<br />
capacidad <strong>de</strong> los mismos en el procedimiento <strong>de</strong><br />
adjudicación <strong>de</strong> plazas y que solamente en los<br />
supuestos en que sea evi<strong>de</strong>nte el error pa<strong>de</strong>ci<strong>do</strong><br />
por la Comisión al verificar como correcta o<br />
incorrecta una respuesta, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que sea<br />
realmente inaceptable, con arreglo a los criterios<br />
<strong>de</strong> la sana crítica, admitir la tesis <strong>de</strong> la Comisión<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> aquella valoración, resulta<br />
permisible que los Tribunales <strong>de</strong> Justicia puedan<br />
llegar a la conclusión <strong>de</strong> que no han teni<strong>do</strong> en<br />
cuenta manifiestas condiciones <strong>de</strong> mérito <strong>de</strong>l<br />
partícipe en los concursos y oposiciones o bien<br />
que se han computa<strong>do</strong> favorablemente<br />
contestaciones manifiestamente equivocadas. Por<br />
lo que, tenien<strong>do</strong> en cuenta que en el presente caso<br />
nos encontramos en presencia <strong>de</strong> la impugnación<br />
<strong>de</strong> la respuesta a una pregunta clara, cuya<br />
respuesta se encuentra <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l temario oficial<br />
publica<strong>do</strong> para la prueba y concretamente en la<br />
Instrucción Técnica nº 2 sobre normas <strong>de</strong><br />
mantenimiento <strong>de</strong> señales luminosas”; resulta<br />
evi<strong>de</strong>nte y así lo entien<strong>de</strong> esta Sala, que nada se<br />
opone a que se pueda entrar a conocer sobre la<br />
corrección o incorrección <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión a<strong>do</strong>ptada<br />
por el Tribunal Califica<strong>do</strong>r.<br />
SEGUNDO.- Esto senta<strong>do</strong> y da<strong>do</strong> que según ha<br />
queda<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> en el inaltera<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong><br />
HP, con fecha 25 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997 el actor<br />
solicitó que se aclarara en plantilla <strong>de</strong> corrección<br />
que la pregunta referida, “a cual era la distancia<br />
en que una señal <strong>de</strong> trayecto que es avanzada ha<br />
<strong>de</strong> presentar una visibilidad perfecta”, en la que el<br />
Tribunal, había da<strong>do</strong> por válida la contestación <strong>de</strong><br />
200 mts., cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong>bía consi<strong>de</strong>rarse que la<br />
correcta era la <strong>de</strong> 500 mts. formulan<strong>do</strong> con fecha<br />
6-abril-1997, reclamación sobre la pregunta<br />
referida, interesan<strong>do</strong> que se diera por buena su<br />
contestación, y que el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l examen a la<br />
plaza <strong>de</strong> Encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Sector Eléctrico <strong>de</strong><br />
Instalaciones <strong>de</strong> Seguridad, con resi<strong>de</strong>ncia en<br />
Santiago, <strong>de</strong>bía ser rectifica<strong>do</strong>, otorgán<strong>do</strong>le la<br />
puntuación <strong>de</strong> 44,94 puntos y al co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
43,49 puntos y que como consecuencia <strong>de</strong> la<br />
anterior <strong>de</strong>claración, <strong>de</strong>bía efectuarse la<br />
adjudicación provisional <strong>de</strong> la expresada plaza a<br />
favor <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante anulan<strong>do</strong> y <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin<br />
valor ni efecto alguno la adjudicación efectuada a<br />
favor <strong>de</strong>l co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Sr. P.B., y<br />
subsidiariamente para el supuesto <strong>de</strong> no estimarse<br />
las anteriores <strong>de</strong>claraciones, se <strong>de</strong>clarase nula y<br />
sin valor y efecto alguno la convocatoria y<br />
examen realiza<strong>do</strong> en La Coruña, or<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>se la<br />
repetición <strong>de</strong> las pruebas <strong>de</strong> examen; esta Sala<br />
entien<strong>de</strong> que al ser la repuesta dada a la pregunta<br />
formulada en el test, por parte <strong>de</strong>l actor hoy<br />
recurri<strong>do</strong>, “cual es la distancia en que una señal<br />
<strong>de</strong> trayecto que es avanzada ha <strong>de</strong> presentar una<br />
visualidad perfecta”; correcta, (que fue<br />
consi<strong>de</strong>rada como incorrecta por el Tribunal), en<br />
tanto que la respuesta dada por el co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, -<br />
fijan<strong>do</strong> la distancia en 200 mts., (que el Tribunal<br />
consi<strong>de</strong>ró como correcta) incorrecta, como se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> la pág. 19 <strong>de</strong> la <strong>de</strong>scripción nº 2<br />
sobre normas <strong>de</strong> mantenimientos <strong>de</strong> señales<br />
luminosas <strong>de</strong>nominada N.R.M.S. 5.000 que<br />
señala literalmente: “Estas condiciones son<br />
altamente amplias” y que la instrucción nº 163<br />
exige que las señales <strong>de</strong> trayecto que son<br />
avanzadas <strong>de</strong> estación, presente una visibilidad<br />
396
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
perfecta a 500 mts. antes <strong>de</strong> su emplazamiento, y<br />
las <strong>de</strong> entrada a estación a 200 mts.”, lo que<br />
implicaría la rectificación <strong>de</strong> las calificaciones y<br />
que a la puntuación obtenida por el actor, <strong>de</strong>ban<br />
sumarse 1,5 puntos, en tanto que a la <strong>de</strong>l<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong>be restársele 1,5 puntos,<br />
obtenien<strong>do</strong> el primero una puntuación <strong>de</strong> 44,99<br />
puntos, en tanto el segun<strong>do</strong> 43,44 puntos; por lo<br />
que proce<strong>de</strong> <strong>de</strong> conformidad con lo razona<strong>do</strong> por<br />
el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, adjudicar<br />
provisionalmente la plaza <strong>de</strong> Encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Sector Eléctrico <strong>de</strong> Instalaciones <strong>de</strong> Seguridad en<br />
Santiago, al actor, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin efecto, la<br />
adjudicación realizada a favor <strong>de</strong>l co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> en consecuencia el recurso y<br />
confirman<strong>do</strong> íntegramente el fallo que se<br />
combate.<br />
De conformidad con el art. 233 <strong>de</strong> la LPL, se<br />
imponen las costas <strong>de</strong>l recurso a la empresa, en la<br />
que se incluyen los honorarios <strong>de</strong>l Letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
parte impugnante <strong>de</strong>l recurso, en la cuantía <strong>de</strong><br />
25.000 pesetas, así como a la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito<br />
constitui<strong>do</strong> al que se dará el <strong>de</strong>stino legal.<br />
Por lo expuesto<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por RENFE y<br />
<strong>do</strong>n J.I.P.B. contra la sentencia dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Núm. uno <strong>de</strong> Santiago, en<br />
fecha 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1998, en autos nº 371/97,<br />
sobre IMPUGNACION DE CONCURSO,<br />
confirmán<strong>do</strong>se íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>.<br />
De conformidad con el art. 233 <strong>de</strong> la LPL, se<br />
imponen las costas <strong>de</strong>l recurso a la empresa, en la<br />
que se incluyen los honorarios <strong>de</strong>l Letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
parte impugnante <strong>de</strong>l recurso, en la cuantía <strong>de</strong><br />
veinticinco mil pesetas (25.000 pesetas), así como<br />
a la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> al que se<br />
dará el <strong>de</strong>stino legal.<br />
S. S.<br />
2927 RECURSO Nº 5.245/99<br />
NON TEÑEN CARÁCTER DE CONVENIO<br />
COLECTIVO UN PROTOCOLO SINDICAL<br />
TRIPARTITO, RELATIVO Á DESIGNACIÓN<br />
DE DELEGADOS DE PREVENCIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
En A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 5.245/99,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n P.P.C., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> la “CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (C.I.G.)”, contra<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 344/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por la “CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (C.I.G.)”, sobre<br />
<strong>de</strong>signación <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención, frente a<br />
las Centrales sindicales “UNIÓN GENERAL DE<br />
TRABAJADORES (U.G.T.)” y “COMISIONES<br />
OBRERAS (CC.OO.)”, A LA “E.N.S.B.I.M.,<br />
S.A.” al COMITÉ DE EMPRESA <strong>de</strong> la<br />
FACTORÍA <strong>de</strong> A CORUÑA, “E.N.S.B.I.M.”, a<br />
la FEDERACIÓN MINEROMETALÚRGICA <strong>de</strong><br />
“COMISIONES OBRERAS”, a la<br />
“F.N.G.M.C.A.”, a <strong>do</strong>n J.C.S., a <strong>do</strong>n J.C.P.Z., a<br />
<strong>do</strong>n J.J.V.V., a <strong>do</strong>n J.L.R. y a <strong>do</strong>n F.G.G. En su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha <strong>do</strong>s <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El día 20.01.99 se celebró Reunión<br />
extraordinaria <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> la<br />
fábrica <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong> la “E.N.S.B.I.M., S.A.” a<br />
los efectos <strong>de</strong>l nombramiento <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Salud laboral, sien<strong>do</strong> votadas las propuestas con<br />
el siguiente resulta<strong>do</strong>: “propuesta U.G.T.: 8 a<br />
favor; 4 en contra y 0 abstenciones. Propuesta<br />
397
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
C.I.G.: 3 a favor; 8 e contra y 1 abstenciones;<br />
Propuesta CC.OO.: 1 a favor; 8 en contra, y 3<br />
abstenciones”, quedan<strong>do</strong> aprobada por mayoría la<br />
propuesta presentada por la U.G.T. (<strong>do</strong>n J.L.R.,<br />
<strong>do</strong>n F.G.G. y <strong>do</strong>n J.C.P.Z.), según consta en Acta<br />
<strong>de</strong> la misma fecha, que se reproduce.<br />
SEGUNDO.- El 14.05.99 se proce<strong>de</strong> a nombrar<br />
nuevos miembros <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> empresa, según<br />
se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong> la misma fecha, que se<br />
reproduce. TERCERO.- El día 31.05.99 se<br />
celebró Reunión Ordinaria <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong><br />
Empresa, cuya acta se reproduce, sien<strong>do</strong> votadas<br />
las propuestas sobre elección <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
prevención <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>: “Propuesta <strong>de</strong><br />
U.G.T., votos a favor 6, en contra 3. Propuesta <strong>de</strong><br />
C.I.G. y CC.OO., votos a favor 3, en contra 6.<br />
Quedan<strong>do</strong> aprobada la propuesta <strong>de</strong> U.G.T. por<br />
mayoría” (<strong>do</strong>n J.C.S., <strong>do</strong>n C.P.Z. y <strong>do</strong>n J.C.V.V.).<br />
CUARTO.- Consta protocolo <strong>de</strong> Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
fecha 23.07.96 que se reproduce . QUINTO: La<br />
actora (C.I.G.) solicita en la <strong>de</strong>manda que se dicte<br />
sentencia por la que se reconozca el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
actora a <strong>de</strong>signar a <strong>do</strong>n L.S.M. Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Prevención en virtud <strong>de</strong> lo que se expone en los<br />
hechos 3º y 4º <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, aclarada por<br />
escritos presenta<strong>do</strong>s el 05.07.99 y 06.07.99, to<strong>do</strong>s<br />
los cuales se reproducen. SEXTO: Se celebró acto<br />
<strong>de</strong> conciliación ante el SMAC el día 24.03.99,<br />
con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> “sin efecto”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por la CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (C.I.G.) contra el<br />
SINDICATO U.G.T., el SINDICATO CC.OO., la<br />
“E.N.S.B.I.M., S.A.”, el COMITÉ DE<br />
EMPRESA FACTORÍA DE A CORUÑA,<br />
“N.S.B., la FEDERACIÓN<br />
MINEROMETALÚRGICA DE CC.OO., la<br />
FEDERACIÓN NACIONAL DE GALICIA<br />
METAL CONSTRUCCIÓN Y AFINES, y <strong>do</strong>n<br />
J.C.S., <strong>do</strong>n J.C.P.Z., <strong>do</strong>n J.J.V.V., <strong>do</strong>n J.L.R. y<br />
<strong>do</strong>n F.G.G., <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a los<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en<br />
aquélla. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que no fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la central sindical actora<br />
CIG la sentencia <strong>de</strong> instancia que <strong>de</strong>sestimó su<br />
<strong>de</strong>manda en reclamación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a <strong>de</strong>signar<br />
un Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> Prevención, en la empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada, nombramiento que postula a favor<br />
<strong>de</strong> L.S.M., y admitien<strong>do</strong> el relato fáctico <strong>de</strong> dicha<br />
resolución, en se<strong>de</strong> jurídica al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.c) LPL <strong>de</strong>nuncia como infringi<strong>do</strong>s los arts.<br />
1.088 y siguientes, y 1.254 y siguientes <strong>de</strong>l<br />
Código Civil, en relación con el protocolo <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> firma<strong>do</strong> entre la actora con UGT y<br />
CCOO, sindicatos co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s. El recurso no<br />
ha si<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario y se funda en que<br />
habién<strong>do</strong>se pacta<strong>do</strong> por los tres sindicatos<br />
implica<strong>do</strong>s y con representación en el Comité <strong>de</strong><br />
Empresa <strong>de</strong> la mercantil co<strong>de</strong>mandada, la<br />
elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención <strong>de</strong><br />
forma proporcional, dicho pacto no se ha<br />
cumpli<strong>do</strong> por la co<strong>de</strong>mandada UGT que ha<br />
impuesto en la elección el criterio <strong>de</strong> la mayoría<br />
que ostenta, por lo que se insta el acogimiento <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda rectora y la con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> los<br />
co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s para que se <strong>de</strong>signe como<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> prevención a L.S.M. por el sindica<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>mandante.<br />
Para la resolución <strong>de</strong>l litigio se ha <strong>de</strong> partir <strong>de</strong> los<br />
siguientes extremos: A) en la mercantil<br />
“E.N.S.B.I.M., SA” y en su centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
A Coruña en las últimas elecciones sindicales<br />
celebradas resultaron elegi<strong>do</strong>s seis <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s por<br />
UGT, <strong>do</strong>s por CIG y uno por CCOO; B) El<br />
31.05.99 el comité <strong>de</strong> empresa, procedió a la<br />
elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención, (tres)<br />
sien<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong>s tres miembros <strong>de</strong> UGT, con los<br />
votos <strong>de</strong> dichos <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales<br />
rechazán<strong>do</strong>se la propuesta <strong>de</strong> los otros <strong>do</strong>s<br />
sindicatos que no obtuvieron representación<br />
alguna; C) El 23.07.96 se celebró entre los tres<br />
sindicatos señala<strong>do</strong>s, un protocolo a nivel<br />
Autonómico en el cual se pactó que la elección <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención en empresas <strong>de</strong> mas <strong>de</strong><br />
101 trabaja<strong>do</strong>res, se garantizaría al menos la<br />
asignación <strong>de</strong> un <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> para cada uno <strong>de</strong> los<br />
tres sindicatos y que el resto <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s a elegir<br />
se asignarían proporcionalmente a los<br />
representantes <strong>de</strong> cada sindicato en el comité <strong>de</strong><br />
empresa; D) La mercantil co<strong>de</strong>mandada cuenta<br />
con una plantilla <strong>de</strong> mas <strong>de</strong> <strong>do</strong>scientos<br />
trabaja<strong>do</strong>res; E) El Sr. S.M. no consta que forme<br />
parte <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> la mercantil<br />
co<strong>de</strong>mandada, ni que ostente la condición <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical.<br />
SEGUNDO.- Centra<strong>do</strong> así el <strong>de</strong>bate la cuestión a<br />
resolver consiste en <strong>de</strong>terminar, en primer lugar,<br />
cual es el criterio que ha <strong>de</strong> seguirse para la<br />
elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención si el <strong>de</strong><br />
mayorías o el <strong>de</strong> proporcionalidad, y en segun<strong>do</strong><br />
lugar que inci<strong>de</strong>ncia produce en el sistema el<br />
Protocolo firma<strong>do</strong> entre las tres centrales<br />
sindicales intervinientes, el 23.07.96.<br />
En cuanto a la primera cuestión, si bien esta Sala<br />
se pronunció a favor <strong>de</strong>l criterio <strong>de</strong> la<br />
proporcionalidad para la <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención en su S. 16.09.98<br />
398
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
(AS 1998\2.805) y en similar senti<strong>do</strong> lo hizo la<br />
STSJ <strong>de</strong> Cantabria 06.08.1999, STSJ <strong>de</strong> Aragón<br />
<strong>de</strong> 12.03.97 y STSJ <strong>de</strong> Murcia <strong>de</strong> 16.07.97, el<br />
criterio que ha <strong>de</strong> seguirse es el señala<strong>do</strong> por las<br />
STS <strong>de</strong> 03.12.97, 15.06.98 y ratifica<strong>do</strong> en STS <strong>de</strong><br />
14.06.1999, en esta última tenien<strong>do</strong> a la vista el<br />
Protocolo firma<strong>do</strong> a nivel Nacional por las<br />
co<strong>de</strong>mandadas CCOO y UGT el 01.03.96 según<br />
el cual para la elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Prevención previstos en la L. 31/95 <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong><br />
noviembre, al objeto <strong>de</strong> obtener la máxima<br />
representación posible, “es indispensable<br />
garantizar… que en to<strong>do</strong>s los comités <strong>de</strong> empresa<br />
en que tengan representación, cada uno obtenga al<br />
menos un Delega<strong>do</strong>, tendien<strong>do</strong> a la paridad’ -<br />
protocolo este, que es trasunto <strong>de</strong>l firma<strong>do</strong> a nivel<br />
autonómico por dichos sindicatos con el ahora<br />
accionante-, <strong>do</strong>ctrina esta que excluye la<br />
aplicación <strong>de</strong> la regla <strong>de</strong> proporcionalidad en la<br />
elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención, por<br />
cuanto dicha proporcionalidad no surge <strong>de</strong> lo<br />
norma<strong>do</strong> en los arts. 34 y 35, ni 38 –para la<br />
elección <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Seguridad y Salud-, <strong>de</strong> la<br />
citada LPRI entendien<strong>do</strong> dicho Alto Tribunal que<br />
dicha elección constituye una excepción al<br />
principio <strong>de</strong> proporcionalidad, sin perjuicio <strong>de</strong><br />
que por Convenio Colectivo pueda establecerse<br />
un sistema distinto <strong>de</strong> elección <strong>de</strong> dichos<br />
Delega<strong>do</strong>s, consecuentemente el primer aspecto<br />
<strong>de</strong> la cuestión ha <strong>de</strong> resolverse en tal senti<strong>do</strong>.<br />
En cuanto a la inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Protocolo indica<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>bemos partir <strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong> que tal Protocolo no<br />
constituye un convenio colectivo conforme a la<br />
<strong>de</strong>finición que <strong>de</strong> tal norma efectúa el art. 82.1<br />
LET (pacto entre representantes <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res y<br />
empresarios), por cuanto en dicho Protocolo<br />
ninguna intervención ha teni<strong>do</strong> la representación<br />
empresarial, ello conlleva en primer lugar que tal<br />
pacto no pue<strong>de</strong> modificar lo estableci<strong>do</strong> en los<br />
arts. 34 y 35 LPRI en el aspecto relativo a<br />
electores y elegibles como Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Prevención, esto es sólo pue<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a la<br />
Condición <strong>de</strong> Delega<strong>do</strong> quien forme parte <strong>de</strong>l<br />
Comité <strong>de</strong> Empresa por lo que la propuesta <strong>de</strong> la<br />
parte actora <strong>de</strong> nombrar para tal puesto a quien no<br />
forma parte <strong>de</strong> tal comité no pue<strong>de</strong> ser acogida, y<br />
en cuanto al sistema <strong>de</strong> elección ha <strong>de</strong> imponerse,<br />
en principio el criterio <strong>de</strong> mayorías excluyén<strong>do</strong>se<br />
la regla <strong>de</strong> proporcionalidad, por cuanto dicha<br />
regla sólo pue<strong>de</strong> ser impuesta a medio <strong>de</strong> norma<br />
convencional y el indica<strong>do</strong> Protocolo no alcanza<br />
tal rango.<br />
las partes, a mayor abundamiento resulta que <strong>de</strong><br />
su literalidad no pue<strong>de</strong> extraerse la conclusión<br />
que preten<strong>de</strong> la parte actora <strong>de</strong> que<br />
inexorablemente <strong>de</strong>ba llevarse a cabo el reparto<br />
<strong>de</strong> Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Prevención en los términos que<br />
propone, sino que ese tal Protocolo relata una<br />
voluntad o intención <strong>de</strong> alcanzar tal resulta<strong>do</strong><br />
para lo cual “se pondrán <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong>” los<br />
sindicatos firmantes, lo que implica la posibilidad<br />
<strong>de</strong> que no se alcance tal acuer<strong>do</strong> sin que para este<br />
supuesto –como el ahora <strong>de</strong>bati<strong>do</strong>-, se<br />
establezcan sanciones; hasta tal punto pue<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cirse que el cita<strong>do</strong> Protocolo, no es un contrato<br />
vinculante a to<strong>do</strong>s los efectos, sino una<br />
manifestación <strong>de</strong> intenciones y <strong>de</strong> méto<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
actuación conjunta para el futuro, que<br />
textualmente se establece que “para llevar<br />
a<strong>de</strong>lante el presente acuer<strong>do</strong>, se articulara la<br />
coordinación oportuna a nivel Provincial…, se<br />
llevara a cabo un seguimiento <strong>de</strong> la evolución <strong>de</strong>l<br />
proceso <strong>de</strong> elección <strong>de</strong> los Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Prevención, para lo cual se constituye una<br />
Comisión tripartita”, es <strong>de</strong>cir que el indica<strong>do</strong><br />
Pacto no es inmediatamente ejecutivo, <strong>de</strong> forma<br />
directa y por sí mismo sino que necesita <strong>de</strong> un<br />
<strong>de</strong>sarrollo posterior mediante la coordinación a<br />
nivel Provincial, mediante la constitución <strong>de</strong> una<br />
Comisión tripartita, <strong>de</strong>sarrollo que no consta que<br />
fuera lleva<strong>do</strong> a término, consecuentemente no<br />
incurre la resolución recurrida en los vicios<br />
imputa<strong>do</strong>s, procedien<strong>do</strong> la confirmación <strong>de</strong> la<br />
misma y la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso plantea<strong>do</strong>.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto, vistos los preceptos cita<strong>do</strong>s<br />
y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por LA CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA (CIG) contra la<br />
sentencia dictada el 02.10.99 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 2 <strong>de</strong> A Coruña, en autos Nº 344/99<br />
segui<strong>do</strong>s a su instancia contra SINDICATO UGT,<br />
SINDICATO CCOO, “E.N.S.B.I.M., S.A,”<br />
COMITÉ DE EMPRESA FACTORIA DE A<br />
CORUÑA, “N.S.B.”, FEDERACIÓN MINERO<br />
METALURGICA DE CCOO, “F.N.G.M.C.A.”,<br />
J.C.S., J.C.P.Z., J.J.V.V., J.N.L.R. y F.G.G.,<br />
resolución que se mantiene en su integridad.<br />
Por último indicar que si bien dicho Protocolo<br />
pudiera calificarse <strong>de</strong> contrato a tenor <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el art. 1.254 <strong>de</strong>l Código Civil,<br />
precepto que se <strong>de</strong>nuncia como infringi<strong>do</strong>, no<br />
cabe olvidar que los pactos en el mismo<br />
estableci<strong>do</strong>s no tienen prevista sanción alguna<br />
para el supuesto <strong>de</strong> incumplimiento por alguna <strong>de</strong><br />
399
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2928 RECURSO Nº 808/00<br />
EXTINCIÓN VÁLIDA DE CONTRATO POR<br />
CUMPRIMENTO DE CONDICIÓN<br />
RESOLUTORIA, QUE DETERMINA A<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO NULO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 808/00,<br />
interpuesto por Empresa “E., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 2 <strong>de</strong><br />
Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña R.M.C.A. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Empresa “E., S.A.”, en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 117/99<br />
sentencia con fecha 2 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1. La relación laboral <strong>de</strong> la actora con la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “E., S.A.”, se inicia a medio <strong>de</strong><br />
contrato escrito, <strong>de</strong> fecha 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994,<br />
con efectos <strong>de</strong>l mismo día, prestan<strong>do</strong> servicios<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces en el Complejo Hospitalario<br />
“A.M.-P.N.S.” <strong>de</strong> Ferrol, <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l Sergas,<br />
sien<strong>do</strong> su profesión <strong>de</strong> limpia<strong>do</strong>ra, categoría<br />
peón, y la jornada a tiempo parcial (20 horas<br />
semanales) sien<strong>do</strong> la ordinaria <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo 39 h. y la <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo 37,5<br />
horas semanales (1.624 anuales); percibien<strong>do</strong> una<br />
remuneración mensual <strong>de</strong> 93.700 ptas. (inclui<strong>do</strong><br />
el prorrateo <strong>de</strong> pagas extras), y no ostentan<strong>do</strong> la<br />
representación legal ni sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res.- 2.- El contrato <strong>de</strong> trabajo firma<strong>do</strong>,<br />
se califica como <strong>de</strong> “Duración <strong>de</strong>terminada”<br />
señalán<strong>do</strong>se en la cláusula cuarta: “El contrato <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada se celebra para la<br />
sustitución <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>do</strong>ña M.L.M.G. que<br />
se encuentra en situación <strong>de</strong> I.LT. y su duración<br />
será <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16.08.94 hasta que se incorpore la<br />
persona sustituida y en to<strong>do</strong> caso mientras esta<br />
tenga <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />
extinguién<strong>do</strong>se por lo tanto, este contrato <strong>de</strong><br />
pleno <strong>de</strong>recho, el día en el que se produzca dicha<br />
incorporación, no obstante, ambas partes <strong>de</strong><br />
común acuer<strong>do</strong> convienen que si <strong>do</strong>ña L.M.G. no<br />
llegara a incorporarse a su puesto <strong>de</strong> trabajo o por<br />
cualquier circunstancia se extinguiese la relación<br />
laboral con la empresa, el presente contrato<br />
quedará por tal causa, asimismo finaliza<strong>do</strong>”.- 3.-<br />
Doña L.M.G., prestaba servicios para la<br />
<strong>de</strong>mandada “E., S.A.”, con jornada a tiempo<br />
completo y en turno fijo por las tar<strong>de</strong>s. En fecha<br />
10.08.94 inicia un proceso <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal por enfermedad común agotan<strong>do</strong> el<br />
perío<strong>do</strong> máximo <strong>de</strong> 18 meses el 09.02.96. En<br />
fecha 03.04.96 se le prorrogan los efectos <strong>de</strong> la<br />
incapacidad temporal por otros seis meses. Fue<br />
<strong>de</strong>clarada afecta <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente total por<br />
Resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong>l I.N.S.S.<br />
<strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996 con efectos <strong>de</strong><br />
23.10.96. En fecha 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1998 el INSS<br />
dicta Resolución por la que causa baja a la actora<br />
en la IPT que venía percibien<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong><br />
31.08.98 por mejoría <strong>de</strong> su patología y contra la<br />
que se interpuso la preceptiva Reclamación<br />
Previa en vía administrativa y posterior <strong>de</strong>manda<br />
judicial recayen<strong>do</strong> sentencia en fecha 30.12.98<br />
autos 470/98 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong><br />
Ferrol en la que se <strong>de</strong>claraba el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
L.M.G. a seguir en situación <strong>de</strong> IPT con efectos<br />
<strong>de</strong> 01.09.98. Por provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1999 se <strong>de</strong>claró firme dicha Sentencia. El INSS<br />
por Resolución <strong>de</strong> fecha 26.02.99 proce<strong>de</strong> al<br />
abono <strong>de</strong> la IPT en cumplimiento <strong>de</strong> lo dispuesto<br />
en Sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 autos<br />
470/98 hacien<strong>do</strong> constar que dicha prestación<br />
podrá ser revisada por agravación o mejoría<br />
transcurri<strong>do</strong>s 12 meses conta<strong>do</strong>s a partir <strong>de</strong> la<br />
notificación.- 4.- Al amparo <strong>de</strong> la I.L.T. <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
L.M.G. la empresa procedió también con la<br />
misma causa a la contratación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña J.L.P. a<br />
tiempo parcial con jornada semanal <strong>de</strong> 20 horas,<br />
la cual en fecha 01.06.98 se le ha converti<strong>do</strong> el<br />
contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> a<br />
tiempo completo siguien<strong>do</strong> la actora con el<br />
mismo contrato <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
<strong>do</strong>ña M.L.M. y jornada <strong>de</strong> 20 horas semanales.-<br />
5.- A lo largo <strong>de</strong> la relación laboral, básicamente<br />
y <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> generaliza<strong>do</strong> en el último año prestó<br />
los servicios formalmente contrata<strong>do</strong>s por escrito,<br />
en el turno <strong>de</strong> mañana <strong>de</strong> 7 a 11 o <strong>de</strong> 10 a 14<br />
horas, si bien, a instancia <strong>de</strong> la empresa, prestaba<br />
también sus servicios en jornada <strong>de</strong> noche <strong>de</strong> 22 a<br />
7 horas.- 6.- A lo largo <strong>de</strong> la relación laboral,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994, tuvo <strong>do</strong>s embarazos<br />
malogra<strong>do</strong>s, el primero en 1997 y el segun<strong>do</strong> en<br />
1998, causan<strong>do</strong> las correspondientes bajas por<br />
I.T. (01.05.97 a 09.06.97 por el primero así como<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 26.02.98 a 20.04.98 por el segun<strong>do</strong>).<br />
400
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Encontrán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> nuevo actualmente<br />
embarazada, a finales <strong>de</strong> diciembre pasa<strong>do</strong> le<br />
comunicó a la empresa que <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a tal esta<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>seaba prescindir <strong>de</strong> las horas extras nocturnas<br />
que, estaba efectuan<strong>do</strong> a lo que la encargada le<br />
manifestó que <strong>de</strong> estar ella embarazada tampoco<br />
haría las horas y sin que la empresa le pusiese<br />
impedimento alguno para no hacer las horas.- 7.-<br />
A medio <strong>de</strong> carta <strong>de</strong> fecha 26 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999 se<br />
le comunica: “Por la presente, ponemos en su<br />
conocimiento, que el próximo 31.01.99, finalizará<br />
el contrato <strong>de</strong> sustitución que tenía concerta<strong>do</strong><br />
con esta empresa en aplicación <strong>de</strong> la cláusula<br />
cuarta <strong>de</strong>l menta<strong>do</strong> contrato. Al haber pasa<strong>do</strong> a la<br />
situación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente según<br />
sentencia judicial, la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> esta Empresa<br />
a la que estaba sustituyen<strong>do</strong>, <strong>do</strong>ña M.L.M.G., por<br />
lo que <strong>de</strong>finitivamente no se incorporará a su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo. Con tal motivo en esta misma<br />
fecha, causará baja en nuestra plantilla”.- 8.- El<br />
Sergas tiene contrata<strong>do</strong> los servicios <strong>de</strong> limpieza<br />
y <strong>de</strong>sinfección en los Centros <strong>de</strong>l C.H “A.M.-<br />
P.N.S.” <strong>de</strong> Ferrol a medio <strong>de</strong> contrato<br />
administrativo y previa la adjudicación por el<br />
procedimiento <strong>de</strong> concurso a la Empresa “E.,<br />
S.A.”- 9.- El día 5 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 se celebró el<br />
acto <strong>de</strong> conciliación administrativo con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> SIN EFECTO”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que, <strong>de</strong>bo estimar y estimo íntegramente<br />
las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, y califico como<br />
nulo el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> este proceso y con<strong>de</strong>no<br />
a la empresa “E., S.A.” a que readmita<br />
inmediatamente a <strong>do</strong>ña R.M.C.A. en las mismas<br />
condiciones que regían antes <strong>de</strong> producirse el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con<strong>de</strong>no asimismo a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada a que satisfaga a la actora los salarios<br />
que no haya percibi<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
tomán<strong>do</strong>se en consi<strong>de</strong>ración a tal efecto el salario<br />
que se estima acredita<strong>do</strong> en Hecho Proba<strong>do</strong> 1º”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte co<strong>de</strong>mandada<br />
Empresa “E., S.A.”, sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se<br />
dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estima<br />
íntegramente las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda,<br />
califican<strong>do</strong> como nulo el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong>l<br />
proceso y con<strong>de</strong>na a la empresa <strong>de</strong>mandada a que<br />
readmita inmediatamente a la actora en las<br />
mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong>, asimismo, a<br />
la parte <strong>de</strong>mandada a que satisfaga a la actora los<br />
salarios que no haya percibi<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, tenien<strong>do</strong> en cuenta el salario que fija en<br />
el hecho proba<strong>do</strong> 1º. Este pronunciamiento se<br />
impugna por la representación procesal <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, “E., S.A.”, la que construye<br />
el recurso que formula a través <strong>de</strong> un solo motivo<br />
<strong>de</strong> Suplicación, en el que, con cobertura en el art.<br />
191, letra c), <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral, achaca a<br />
la resolución que combate infracción <strong>de</strong>l art. 15.7<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res -redacta<strong>do</strong> por<br />
Ley 32/1984, que en el texto vigente se<br />
correspon<strong>de</strong> con el art. 15.3-, por aplicación<br />
in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l mismo, en relación con lo dispuesto<br />
en el art. 4 <strong>de</strong>l Real-Decreto 2.104/84 <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong><br />
noviembre; por estimar, esencialmente, que frente<br />
a las afirmaciones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> que la<br />
extinción <strong>de</strong> la relación laboral <strong>de</strong> la actora era un<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> represivo por la negativa a hacer horas<br />
extras y discriminatorio por razón <strong>de</strong> sexo, en la<br />
sentencia recurrida -fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
segun<strong>do</strong> y tercero- se hacen diversas<br />
consi<strong>de</strong>raciones -que la recurrente transcribe<br />
literalmente-, sobre tales extremos y acerca <strong>de</strong> la<br />
reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la persona<br />
sustituida por la actora; añadien<strong>do</strong> que en la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia a pesar <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar<br />
formalmente correcto el cese <strong>de</strong> la actora , se<br />
consi<strong>de</strong>ra como <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo el cese <strong>de</strong> la misma<br />
al enten<strong>de</strong>r que el contrato <strong>de</strong> sustitución fue<br />
suscrito en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, por lo que el recurso se<br />
dirige a poner <strong>de</strong> manifiesto el error <strong>de</strong> la<br />
juzga<strong>do</strong>ra al aplicar la norma según la cual se<br />
presumirán por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> los contratos<br />
temporales celebra<strong>do</strong>s en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley; sin<br />
indicar con claridad en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> que norma se<br />
suscribió el contrato con la actora, y la norma <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, que por la<br />
recurrente se estima infringida, se limita a<br />
establecer una presunción “iuris tantum” que<br />
admite prueba en contrario, y en el caso presente<br />
ha queda<strong>do</strong> acreditada la naturaleza temporal <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> interinidad <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante para<br />
sustitución <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra M.L.M.G. que estaba<br />
en situación <strong>de</strong> I.L.T.; recogién<strong>do</strong>se por la<br />
magistrada <strong>de</strong> instancia en el fundamento <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho quinto <strong>de</strong> su resolución que son <strong>do</strong>s las<br />
cuestiones que, a su juicio, <strong>de</strong>terminan la<br />
existencia <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley: una, que se haya<br />
contrata<strong>do</strong> a <strong>do</strong>s trabaja<strong>do</strong>ras por 20 horas<br />
semanales cada una para sustituir a una<br />
trabaja<strong>do</strong>ra con jornada semanal <strong>de</strong> 37'5 horas, y<br />
otra, el mantener el contrato <strong>de</strong> sustitución en<br />
<strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> jornada y por solo 20 horas semanales<br />
cuan<strong>do</strong> en fecha 01.06.98, a una <strong>de</strong> las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras contratadas por sustitución se le hace<br />
trabaja<strong>do</strong>ra a tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>; consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> la<br />
recurrente que la primera <strong>de</strong> las cuestiones es <strong>de</strong><br />
escasa relevancia y, en to<strong>do</strong> caso, implicaría una<br />
simple irregularidad o error administrativo, que<br />
no <strong>de</strong>svirtuaría la naturaleza temporal <strong>de</strong>l<br />
contrato, y que la duración <strong>de</strong> la jornada habitual,<br />
fijada en el hecho proba<strong>do</strong> primero, se refiere a la<br />
situación actual, en el momento <strong>de</strong> celebración<br />
401
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>l juicio, no a la existente en el momento <strong>de</strong><br />
contratarse a la actora, que es la que realmente<br />
interesa; cita a continuación el art. 57.1 <strong>de</strong> la<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 05.07.71 - Estatuto <strong>de</strong> Personal no<br />
Sanitario en Instituciones Sanitarias <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social-, manifestan<strong>do</strong> que la jornada<br />
legal que correspondía a la trabaja<strong>do</strong>ra sustituida<br />
que, como se indica en el punto 3 <strong>de</strong> hechos<br />
proba<strong>do</strong>s, prestaba servicios en jornada completa<br />
y en turno fijo por las tar<strong>de</strong>s, era <strong>de</strong> 40 horas<br />
semanales el año 1994; mantenién<strong>do</strong>se dicha<br />
jornada hasta el año 1966 en que se publica en el<br />
DOG <strong>de</strong> 16.02.96, resolución <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> enero<br />
anterior, en la que se establece la jornada máxima<br />
anual, en lugar <strong>de</strong> la semanal, fiján<strong>do</strong>la en 1.624<br />
horas para to<strong>do</strong> el personal <strong>de</strong>l SERGAS y <strong>de</strong><br />
aquellos colectivos, como el personal <strong>de</strong>l servicio<br />
<strong>de</strong> limpieza, equipara<strong>do</strong>s a aquél; estiman<strong>do</strong> la<br />
recurrente que en agosto <strong>de</strong> 1994 la jornada<br />
máxima que le correspondía a la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
sustituida era <strong>de</strong> 40 horas semanales, por lo que<br />
fue correcta la contratación <strong>de</strong> <strong>do</strong>s personas para<br />
sustituirla, a razón <strong>de</strong> 20 horas semanales; y en<br />
cuanto a la segunda <strong>de</strong> las cuestiones, la relativa<br />
al mantenimiento <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> sustitución en<br />
<strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> jornada y por solo 20 horas cuan<strong>do</strong> en<br />
fecha 01.06.98 a una <strong>de</strong> las trabaja<strong>do</strong>ras<br />
contratadas por sustitución se le hace trabaja<strong>do</strong>ra<br />
a tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, no cabe hablar <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
ley, ya que al no existir éste en el momento <strong>de</strong> la<br />
celebración, no pue<strong>de</strong> apreciarse el mismo con<br />
posterioridad, y un contrato <strong>de</strong> sustitución pue<strong>de</strong><br />
consi<strong>de</strong>rarse in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> en los supuestos <strong>de</strong>l art. 4<br />
<strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84, pero no en el <strong>de</strong> autos,<br />
pues el contrato <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante seguía<br />
conservan<strong>do</strong> su naturaleza temporal aunque la<br />
otra trabaja<strong>do</strong>ra contratada al mismo tiempo<br />
hubiese si<strong>do</strong> convertida en fija, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l cupo<br />
<strong>de</strong>l centro hospitalario, y nada obligaba a plantear<br />
una novación en el contrato <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante.<br />
SEGUNDO.- Con carácter previo al estudio <strong>de</strong>l<br />
recurso que formula la parte <strong>de</strong>mandada, <strong>de</strong>ben<br />
analizarse las alegaciones vertidas por la parte<br />
actora, en su escrito <strong>de</strong> impugnación, como<br />
cuestión previa, <strong>de</strong> que el recurso no fue<br />
plantea<strong>do</strong> en tiempo y forma, existien<strong>do</strong> <strong>de</strong>fectos<br />
insubsanables que <strong>de</strong>ben motivar la inadmisión<br />
<strong>de</strong>l mismo, <strong>de</strong>cretán<strong>do</strong>se la firmeza <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida, ya que por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social se aplicó erróneamente la normativa<br />
contenida en los arts. 193.1, 2 y 228 <strong>de</strong> la Ley<br />
Adjetiva Laboral; hacien<strong>do</strong> referencia a las<br />
vicisitu<strong>de</strong>s procesales posteriores a la notificación<br />
<strong>de</strong> la sentencia, concretan<strong>do</strong> las resoluciones<br />
recaídas, recursos interpuestos y fechas <strong>de</strong> to<strong>do</strong><br />
ello; por lo que estima que el recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación que ahora se resuelve ha si<strong>do</strong><br />
interpuesto extemporáneamente y con<br />
inobservancia <strong>de</strong> la forma legalmente establecida,<br />
al no haberse consigna<strong>do</strong> el importe <strong>de</strong> la<br />
con<strong>de</strong>na. El reproche no pue<strong>de</strong> compartirse, ya<br />
que las presuntas infracciones procesales han<br />
queda<strong>do</strong> solventadas, por el auto <strong>de</strong> fecha 7 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999, en cuanto resuelve -quizá <strong>de</strong><br />
mo<strong>do</strong> no muy orto<strong>do</strong>xo- “...habién<strong>do</strong>se<br />
acredita<strong>do</strong> que el recurrente ha hecho efectivas al<br />
actor dichas cantida<strong>de</strong>s no proce<strong>de</strong> subsanar<br />
dicho <strong>de</strong>fecto procesal ni tener por inadmiti<strong>do</strong> el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto”; resolución<br />
confirmada por el Auto <strong>de</strong> fecha 19 <strong>de</strong> noviembre<br />
siguiente, resolutorio <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> reposición<br />
interpuesto contra el auto anterior, cuya parte<br />
dispositiva reitera lo manifesta<strong>do</strong> en el recurri<strong>do</strong><br />
en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que se tiene por subsanada la<br />
falta <strong>de</strong> consignación <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong> tramitación,<br />
procedien<strong>do</strong> la tramitación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación contra la sentencia <strong>de</strong> autos. De este<br />
mo<strong>do</strong>, habrá <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse subsanada, como reza<br />
la última resolución, la falta <strong>de</strong> consignación <strong>de</strong><br />
salarios, y, al propio tiempo la <strong>de</strong>mora en la<br />
formalización <strong>de</strong>l recurso, provocada por los<br />
trámites que queda referi<strong>do</strong>s.<br />
TERCERO.- Salva<strong>do</strong> el obstáculo antedicho y<br />
entran<strong>do</strong> en el análisis <strong>de</strong> la temática planteada en<br />
el recurso, la misma está centrada en <strong>de</strong>terminar<br />
si el cese <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, acorda<strong>do</strong><br />
por la emplea<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandada, es constitutivo <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> nulo, como se proclama en la sentencia<br />
recurrida, o si, por el contrario, es ajusta<strong>do</strong> a<br />
<strong>de</strong>recho, consecuencia <strong>de</strong> la cláusula <strong>de</strong><br />
temporalidad estipulada en el contrato que unía a<br />
los litigantes, como sostiene la recurrente. Para<br />
ello habrá <strong>de</strong> partirse <strong>de</strong> la situación <strong>de</strong> hecho<br />
sometida a enjuiciamiento, que no es otra que la<br />
<strong>de</strong>scrita en el incombati<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong> la<br />
sentencia suplicada, <strong>de</strong>l que se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que: A)<br />
La <strong>de</strong>mandante inició la prestación <strong>de</strong> servicios<br />
para la empresa <strong>de</strong>mandada el 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1994, a medio <strong>de</strong> contrato escrito, en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo Complejo Hospitalario “A.M.-P.N.S.”, <strong>de</strong><br />
Ferrol, <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l SERGAS, sien<strong>do</strong> su<br />
profesión <strong>de</strong> limpia<strong>do</strong>ra, categoría <strong>de</strong> peón, y<br />
jornada a tiempo parcial, veinte horas semanales,<br />
sien<strong>do</strong> la ordinaria <strong>de</strong>l Convenio <strong>de</strong> treinta y<br />
nueve horas y la <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> treinta y<br />
siete horas y media semanales (1.624 anuales) y<br />
percibien<strong>do</strong> como retribución mensual 93.700<br />
pesetas, inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas extras; no<br />
ostentan<strong>do</strong> representación legal ni sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res. B) La cláusula cuarta <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
trabajo dice: “El contrato <strong>de</strong> trabajo firma<strong>do</strong>, se<br />
califica como <strong>de</strong> “Duración <strong>de</strong>terminada”<br />
señalán<strong>do</strong>se en la cláusula cuarta: “El contrato <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada se celebra para la<br />
sustitución <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>do</strong>ña M.L.M.G. que<br />
se encuentra en situación <strong>de</strong> I.LT. y su duración<br />
será <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16.08.94 hasta que se incorpore la<br />
persona sustituida y en to<strong>do</strong> caso mientras esta<br />
tenga <strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />
402
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
extinguién<strong>do</strong>se por lo tanto, este contrato <strong>de</strong><br />
pleno <strong>de</strong>recho, el día en el que se produzca dicha<br />
incorporación. No obstante, ambas partes <strong>de</strong><br />
común acuer<strong>do</strong> convienen que si <strong>do</strong>ña L.M.G. no<br />
llegara a incorporarse a su puesto <strong>de</strong> trabajo o por<br />
cualquier circunstancia se extinguiese la relación<br />
laboral con la empresa, el presente contrato<br />
quedará por tal causa, asimismo finaliza<strong>do</strong>”. C)<br />
La trabaja<strong>do</strong>ra sustituida, M.G., que prestaba<br />
servicios para la patronal <strong>de</strong>mandada, con jornada<br />
a tiempo completo y en turno fijo por las tar<strong>de</strong>s,<br />
inició, el 10 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994, un proceso <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal, por enfermedad común,<br />
agotan<strong>do</strong> el perio<strong>do</strong> máximo <strong>de</strong> duración y la<br />
prórroga <strong>de</strong> seis meses que le fue concedida,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>clarada afecta <strong>de</strong> incapacidad<br />
permanente total por resolución <strong>de</strong> la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996, con efectos <strong>de</strong><br />
23 <strong>de</strong> octubre anterior, y en fecha 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1998, en nueva resolución <strong>de</strong>l nombra<strong>do</strong> Instituto<br />
se acuerda la baja <strong>de</strong> la nombrada trabaja<strong>do</strong>ra -no<br />
<strong>de</strong> la actora como, por error, se dice en el hecho<br />
proba<strong>do</strong> número 3- en la incapacidad permanente<br />
total que venía percibien<strong>do</strong>, con efectos <strong>de</strong>l día 31<br />
<strong>de</strong> dicho mes <strong>de</strong> agosto, por mejoría <strong>de</strong> su<br />
patología; interponien<strong>do</strong> reclamación previa y<br />
posterior <strong>de</strong>manda, que dio origen a los autos<br />
núm. 470/98 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número<br />
uno <strong>de</strong> Ferrol, en los que recayó sentencia, con<br />
fecha 30 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la repetida trabaja<strong>do</strong>ra, M.G., a seguir<br />
en situación <strong>de</strong> incapacidad permanente total, con<br />
efectos <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1998; dicha<br />
sentencia fue <strong>de</strong>clarada firme por provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
fecha 26 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999; procedien<strong>do</strong> la<br />
Entidad Gestora, en resolución <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> febrero<br />
siguiente, en cumplimiento <strong>de</strong> la sentencia, al<br />
abono <strong>de</strong> la prestación, hacien<strong>do</strong> constar que la<br />
misma podrá ser revisada, por agravación o<br />
mejoría, transcurri<strong>do</strong>s <strong>do</strong>ce meses, conta<strong>do</strong>s a<br />
partir <strong>de</strong> la notificación. D) Con motivo <strong>de</strong> la baja<br />
<strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra L.M.G., la empresa también<br />
contrató a la co<strong>de</strong>mandada J.L.P., a tiempo<br />
parcial y con jornada semanal <strong>de</strong> veinte horas, a<br />
la que, con fecha 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, se le ha<br />
converti<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada en<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, a tiempo completo; siguien<strong>do</strong> la<br />
actora con el mismo contrato <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> la<br />
tan nombrada trabaja<strong>do</strong>ra M.G. y jornada <strong>de</strong><br />
veinte horas semanales. E) La <strong>de</strong>mandante ha<br />
veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> sus servicios, básicamente y <strong>de</strong><br />
mo<strong>do</strong> generaliza<strong>do</strong> en el último año, en el turno<br />
<strong>de</strong> mañana <strong>de</strong> 7 a 11 ó <strong>de</strong> 10 a 14 horas, si bien,<br />
a instancia <strong>de</strong> la empresa, prestaba también<br />
servicios en jornada <strong>de</strong> noche, <strong>de</strong> 22 a 7 horas. F)<br />
Des<strong>de</strong> su contratación, la <strong>de</strong>mandante tuvo <strong>do</strong>s<br />
embarazos malogra<strong>do</strong>s, el primero en 1997 y el<br />
segun<strong>do</strong> en 1998, causan<strong>do</strong> las correspondientes<br />
bajas por incapacidad temporal, <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> mayo a 9<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1997, por el primero y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 26 <strong>de</strong><br />
febrero al 20 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1998; encontrán<strong>do</strong>se <strong>de</strong><br />
nuevo embarazada, a finales <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1998, la actora le comunicó a la empresa que,<br />
<strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a tal esta<strong>do</strong>, <strong>de</strong>seaba prescindir <strong>de</strong> las<br />
horas extras nocturnas que estaba efectuan<strong>do</strong>, a lo<br />
que la encargada le manifestó que <strong>de</strong> estar ella<br />
embarazada tampoco haría las horas y sin que la<br />
empresa la pusiese impedimento alguno para no<br />
hacer las horas. G) En carta <strong>de</strong> fecha 26 <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> 1999, la empresa participa a la <strong>de</strong>mandante:<br />
“Por la presente, ponemos en su conocimiento,<br />
que el próximo 31.01.99, finalizará el contrato <strong>de</strong><br />
sustitución que tenía concerta<strong>do</strong> con esta<br />
empresa en aplicación <strong>de</strong> la cláusula cuarta <strong>de</strong>l<br />
menta<strong>do</strong> contrato. Al haber pasa<strong>do</strong> a la situación<br />
<strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z permanente según sentencia judicial,<br />
la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> esta Empresa a la que estaba<br />
sustituyen<strong>do</strong>, <strong>do</strong>ña M.L.M.G., por lo que<br />
<strong>de</strong>finitivamente no se incorporará a su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo. Con tal motivo en esta misma fecha,<br />
causará baja en nuestra plantilla”. H) Los<br />
servicios <strong>de</strong> limpieza y <strong>de</strong>sinfección en los<br />
centros <strong>de</strong>l Complejo Hospitalario “A.M.-<br />
P.N.S.”, <strong>de</strong> Ferrol, los tiene contrata<strong>do</strong>s el<br />
Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, en régimen<br />
administrativo y previa adjudicación por el<br />
procedimiento <strong>de</strong> concurso a la empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada.<br />
La situación que queda <strong>de</strong>scrita habrá <strong>de</strong> conducir<br />
a compartir el reproche jurídico a que el recurso<br />
se contrae, por las siguientes consi<strong>de</strong>raciones:<br />
1ª.- El juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia, como por éste se<br />
razona en el fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho quinto <strong>de</strong> su<br />
resolución, estima que la verda<strong>de</strong>ra cuestión a<br />
analizar en el caso objeto <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate es el <strong>de</strong><br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, estiman<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong>l mismo,<br />
por <strong>do</strong>s razones: una, por haberse contrata<strong>do</strong> a la<br />
<strong>de</strong>mandante y a J.L.P., por veinte horas<br />
semanales, a cada una <strong>de</strong> ellas, para sustituir a<br />
M.L.M.G., la que tenía jornada semanal <strong>de</strong><br />
treinta y siete horas y media, y otra, que a J.L.P.,<br />
el 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, se le convierte el contrato<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada -a tiempo parcial, con<br />
jornada semanal <strong>de</strong> veinte horas- en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> a<br />
tiempo completo, mientras que la actora sigue con<br />
el mismo contrato <strong>de</strong> sustitución y jornada <strong>de</strong><br />
veinte horas semanales. Mas, tal criterio no lo<br />
comparte la Sala, ya que es reitera<strong>do</strong> criterio<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial que los <strong>de</strong>rechos han <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse ejercita<strong>do</strong>s, por elemental seguridad<br />
jurídica, conforme al fin para el que han si<strong>do</strong><br />
reconoci<strong>do</strong>s y quien alega el frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley habrá<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar inequívocamente la existencia <strong>de</strong><br />
discordancia entre el fin <strong>de</strong>l acto jurídico y el <strong>de</strong><br />
la norma, ponien<strong>do</strong> <strong>de</strong> manifiesto un resulta<strong>do</strong><br />
prohibi<strong>do</strong> por el or<strong>de</strong>namiento jurídico, sin que,<br />
al respecto, tengan vali<strong>de</strong>z las meras suposiciones<br />
o sospechas -sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong><br />
22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1989 y 6 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1990,<br />
entre otras; <strong>do</strong>ctrina seguida por esta Sala en<br />
403
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sentencias <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1991, 16 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1993, 12 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994, 20 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1995 y 29 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996-; y en el caso<br />
concreto que ahora se resuelve, si la <strong>de</strong>mandante<br />
ha realiza<strong>do</strong> una jornada que excedía en su<br />
duración a la jornada que correspondía,<br />
simplemente por ello no se pue<strong>de</strong> apreciar la<br />
existencia <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, ya que tal situación<br />
sería productora <strong>de</strong> otras consecuencias legales,<br />
aunque siempre conservan<strong>do</strong> el contrato su plena<br />
vali<strong>de</strong>z y eficacia. Por ello, no pue<strong>de</strong> subsumirse<br />
la situación litigiosa <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> lo norma<strong>do</strong> en el<br />
art. 6.4 <strong>de</strong>l Código civil y, en consecuencia, <strong>de</strong>be<br />
rechazarse la calificación <strong>de</strong> fraudulenta a la<br />
contratación que ha vincula<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandante<br />
con la empresa que recurre. 2ª.- El contrato <strong>de</strong><br />
trabajo que ha vincula<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandante con la<br />
empresa recurrente, tanto por aplicación <strong>de</strong> la<br />
estipula<strong>do</strong> en su cláusula cuarta, cuanto por<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. 15.1.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong>l art. 4 <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.194/84, <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> noviembre, a cuyo amparo fue<br />
concerta<strong>do</strong>, era <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada,<br />
habien<strong>do</strong> llega<strong>do</strong> a su término cuan<strong>do</strong> se<br />
extinguió el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra sustituida a<br />
reserva <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo, lo que aconteció<br />
al dictarse por el juzga<strong>do</strong> número uno <strong>de</strong> Ferrol la<br />
provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fecha 26 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> firme la sentencia <strong>de</strong> fecha 30 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1998, que <strong>de</strong>claró el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra sustituida a continuar en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente total, y haber<br />
transcurri<strong>do</strong> el plazo señala<strong>do</strong> en el art. 48, nº 2,<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res. 3ª.- Si la<br />
empresa comunicó a la <strong>de</strong>mandante, el mismo<br />
día <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> la provi<strong>de</strong>ncia antes<br />
mencionada, la finalización <strong>de</strong>l contrato, en<br />
aplicación <strong>de</strong> la cláusula cuarta <strong>de</strong>l mismo, al<br />
haber pasa<strong>do</strong> a la situación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente, según sentencia judicial, la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra a la que la actora estaba sustituyen<strong>do</strong>,<br />
evi<strong>de</strong>nte es que no se está en presencia <strong>de</strong> un acto<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino ante una causa legalmente<br />
prevista <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato, en aplicación<br />
<strong>de</strong> lo dispuesto en los arts. 49.1.b) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res y 4.2.b) <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.104/84, <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> noviembre; <strong>de</strong> ahí que la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la emplea<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> dar por terminada la<br />
relación jurídico-contractual que la vinculaba con<br />
la <strong>de</strong>mandante resulta plenamente conforme al<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico y mas concretamente a la<br />
normativa que queda invocada.<br />
CUARTO.- Por to<strong>do</strong> lo que queda expuesto,<br />
proce<strong>de</strong> estimar el recurso y dictar un<br />
pronunciamiento revocatorio <strong>de</strong>l suplica<strong>do</strong> y, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, <strong>de</strong>sestimatorio <strong>de</strong> la pretensión<br />
<strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda; con las consecuencias<br />
previstas en el art. 201.1 <strong>de</strong> la Ley Rituaria<br />
Laboral. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> la<br />
empresa “E., S.A.” contra la sentencia <strong>de</strong> fecha<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Ferrol, en proceso por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> promovi<strong>do</strong> por<br />
<strong>do</strong>ña R.M.C.A., frente a la recurrente, el Servicio<br />
<strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, <strong>do</strong>ña J.L.P. y <strong>do</strong>ña M.L.M.G.,<br />
<strong>de</strong>bemos revocar y revocamos la sentencia<br />
recurrida, y con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
rectora <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate absolvemos a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> cuantas peticiones se formulan en el escrito<br />
inicial <strong>de</strong>l proceso. Hágase <strong>de</strong>volución a la<br />
recurrente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito necesario que ha<br />
constitui<strong>do</strong> para recurrir y <strong>de</strong> la consignación<br />
que ha efectua<strong>do</strong>.<br />
S. S.<br />
2929 RECURSO Nº 992/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO NULO,<br />
Ó NON ACREDITÁRENSE INDICIOS DE<br />
DISCRIMINACIÓN SINDICAL.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Rafaela Horcas<br />
Ballesteros<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 992/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.P.R. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 3 <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.P.R. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>,<br />
“E.E.C., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 812/99<br />
sentencia con fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor prestó servicios para la<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 7 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1993, con la<br />
404
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
categoría <strong>de</strong> mozo y percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual prorratea<strong>do</strong> <strong>de</strong> 104.729 ptas.-<br />
SEGUNDO.- Con fecha 10 <strong>de</strong> setiembre <strong>de</strong> 1999<br />
la empresa le comunica su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> alegan<strong>do</strong><br />
literalmente disminución voluntaria y continuada<br />
en el rendimiento <strong>de</strong>l trabajo pacta<strong>do</strong>.- No queda<br />
acreditada la causa alegada para el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.-<br />
TERCERO.- El actor es afilia<strong>do</strong> a la Central<br />
Sindical CUT. Dicha central surge a principios <strong>de</strong><br />
año como consecuencia <strong>de</strong> diferencias con la<br />
Central Sindical CIG, afilián<strong>do</strong>se a la misma<br />
varios trabaja<strong>do</strong>res y concretamente el presi<strong>de</strong>nte<br />
y un vocal <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa que<br />
testificaron en el acto <strong>de</strong> juicio. El cambio <strong>de</strong><br />
afiliación fue comunica<strong>do</strong> a la empresa en marzo<br />
pasa<strong>do</strong>.- CUARTO.- La Inspección <strong>de</strong> Trabajo ha<br />
lleva<strong>do</strong> a cabo distintas inspecciones a instancia<br />
<strong>de</strong> miembros <strong>de</strong> la Central Sindical CIG.- No se<br />
acredita una especial labor sindical <strong>de</strong>l actor ni<br />
que la empresa fuera conoce<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> su condición<br />
<strong>de</strong> afilia<strong>do</strong> a la central sindical señalada.-<br />
QUINTO.- Se ha celebra<strong>do</strong> acto conciliatorio<br />
previo sin efecto por incompetencia <strong>de</strong> la<br />
empresa, al haber llega<strong>do</strong> 7 minutos tar<strong>de</strong> sobre la<br />
hora prevista, negán<strong>do</strong>se el trabaja<strong>do</strong>r a la<br />
celebración <strong>de</strong> nuevo acto conciliatorio.-<br />
SEXTO.- El Comité <strong>de</strong> Empresa está forma<strong>do</strong> por<br />
miembros <strong>de</strong> CIG, UGT y CCOO.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
<strong>do</strong>n J.M.P.R. <strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con<strong>de</strong>no a la empresa “E.E.C., S.A.”, a<br />
que a su elección, que ha <strong>de</strong> efectuarse en el plazo<br />
<strong>de</strong> cinco días, lo readmita en su puesto y<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo o lo in<strong>de</strong>mnice con la<br />
cantidad <strong>de</strong> novecientas treinta mil novecientas<br />
cuarenta pesetas (930.940 ptas), con abono en<br />
to<strong>do</strong> caso <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong><br />
esta sentencia, y que hasta la fecha ascien<strong>de</strong>n a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 223.421 pesetas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Se interpone recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
contra la Sentencia <strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social N°3 <strong>de</strong> A Coruña,<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.M.P.R. contra la<br />
empresa “E.E.C., SA”, por el propio actor,<br />
basán<strong>do</strong>se el mismo, en primer lugar, ampara<strong>do</strong><br />
en el art. 191.b) <strong>de</strong> la LPL en la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s en la Sentencia,<br />
concretamente el hecho proba<strong>do</strong> primero, el cual<br />
dice: “El actor prestó servicios para la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 7 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1993, con la categoría <strong>de</strong><br />
mozo y percibien<strong>do</strong> un salario mensual<br />
prorratea<strong>do</strong> <strong>de</strong> 104.729 ptas.”, para que se<br />
sustituya lo referente al salario, por “116.553<br />
ptas.”, basán<strong>do</strong>se para ello en las nóminas<br />
aportadas en las actuaciones como prueba<br />
<strong>do</strong>cumental. Consi<strong>de</strong>ra el actor, que el<br />
Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia erróneamente ha<br />
recogi<strong>do</strong> como hecho proba<strong>do</strong> el salario mensual<br />
<strong>de</strong> 104.729, acogien<strong>do</strong> el salario mensual medio<br />
<strong>de</strong>l último año, sin tener en cuenta que hasta el<br />
mes <strong>de</strong> abril el contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l actor era a<br />
tiempo parcial, en el que sólo trabajaba <strong>do</strong>ce días<br />
al mes. Por lo tanto la modificación que se<br />
preten<strong>de</strong> por el actor sería la media <strong>de</strong> los meses<br />
<strong>de</strong> mayo, junio , julio y agosto, cantidad ésta que<br />
ascen<strong>de</strong>ría a 116.553.<br />
Efectivamente, es la última nómina recibida por<br />
el trabaja<strong>do</strong>r la que se tendrá en cuenta a efectos<br />
<strong>de</strong> fijar el salario mensual. No hacién<strong>do</strong>se media<br />
con la <strong>de</strong> meses anteriores al incluir conceptos<br />
que no entrar <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> salario.<br />
Estimán<strong>do</strong>se parcialmente el motivo <strong>de</strong>l recurso<br />
se fija como salario mensual 112.351 ptas.<br />
(cantidad bruta sin <strong>de</strong>ducción).<br />
SEGUNDO.- Al Amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la<br />
LPL, alega el actor recurrente infracción <strong>de</strong>l art.<br />
55.5 <strong>de</strong>l ET, así como las Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Constitucional <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1989 y 14 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1992, por consi<strong>de</strong>rar que existen<br />
indicios suficientes <strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> un móvil<br />
contrario a <strong>de</strong>recho fundamental, el <strong>de</strong> la libertad<br />
sindical. Sin embargo tenien<strong>do</strong> en cuenta que el<br />
hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong> la Sentencia , cuya<br />
modificación no ha si<strong>do</strong> instada por el recurrente,<br />
viene a <strong>de</strong>cir: “No se acredita una especial labor<br />
sindical <strong>de</strong>l actor ni que la empresa fuera<br />
conoce<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> su condición <strong>de</strong> afilia<strong>do</strong> a la<br />
central sindical señalada”, con lo cual el<br />
Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, al cual le incumbe la<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba, no ha consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
proba<strong>do</strong> que existiese en el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> un móvil<br />
atentatorio contra los <strong>de</strong>rechos fundamentales, y<br />
en concreto la libertad sindical. Por ello se<br />
<strong>de</strong>sestima el motivo <strong>de</strong>l recurso<br />
Se alega también infracción <strong>de</strong>l art. 56.a) y b) <strong>de</strong>l<br />
ET por consi<strong>de</strong>rar mal calcula<strong>do</strong>s los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación y la in<strong>de</strong>mnización, a este respecto<br />
hay que ponerlo en referencia con lo dispuesto en<br />
el motivo anterior <strong>de</strong>l recurso, con lo cual se<br />
estima el motivo parcialmente consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que<br />
le correspon<strong>de</strong> una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 1.011.158,5<br />
ptas., así como 352.030 ptas. por salarios <strong>de</strong><br />
tramitación.<br />
405
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> parcialmente el recurso <strong>de</strong><br />
Suplicación interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.P.R. contra<br />
la sentencia <strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> A Coruña, y en<br />
consecuencia se revoca el fallo <strong>de</strong> la sentencia en<br />
lo que se refiere a la cantidad fijada <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización en 1.011.158,5 ptas., así como en<br />
lo que se refiere a los salarios <strong>de</strong> tramitación que<br />
se fijan en 352.030 ptas., confirman<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> lo<br />
<strong>de</strong>más la misma<br />
S. S.<br />
2930 RECURSO Nº 1.052/00<br />
INTERPRETACIÓN DE CLÁUSULAS DE<br />
CONVENIO COLECTIVO SOBRE<br />
DESCANSO SEMANAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.052/00<br />
interpuesto por XUNTA DE GALICIA-<br />
CONSELLERÍA DE SANIDAD Y SERVICIOS<br />
SOCIALES contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. 4 <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.C.G.M., como<br />
Secretaria <strong>de</strong>l Comité Provincial <strong>de</strong> la Delegación<br />
<strong>de</strong> Sanidad y Servicios Sociales <strong>de</strong> Pontevedra<br />
UGT en reclamación <strong>de</strong> CONFLICTO<br />
COLECTIVO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> XUNTA DE<br />
GALICIA-CONSELLERÍA DE SANIDAD Y<br />
SERVICIOS SOCIALES en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
632/99 sentencia con fecha <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> referencia que estimó parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Con fecha 26.10.99 se presenta<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo por la Secretaría<br />
<strong>de</strong>l Comité Provincial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>legación <strong>de</strong><br />
Sanidad y Servicios Sociales <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong>l<br />
sindicato UGT, habién<strong>do</strong>se acorda<strong>do</strong> la<br />
presentación <strong>de</strong> la correspondiente <strong>de</strong>manda, en<br />
reunión <strong>de</strong>l Pleno <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> 07.09.99. Se<br />
solicita se <strong>de</strong>clare el incumplimiento <strong>de</strong> la<br />
normativa sobre calendario laboral con respecto a<br />
los auxiliares <strong>de</strong> clínica <strong>de</strong>l centro Resi<strong>de</strong>ncia<br />
Asistida <strong>de</strong> la Tercera Edad <strong>de</strong> Vigo.-<br />
SEGUNDO.- Con fecha 16.02.99 se celebró<br />
reunión entre los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales y la<br />
Dirección <strong>de</strong>l Centro, proponien<strong>do</strong> la dirección,<br />
en lo referente a los días 24 y 31 <strong>de</strong> diciembre,<br />
que se seguirá el convenio, añadien<strong>do</strong> un<br />
<strong>de</strong>scanso compensatorio para los que trabajen los<br />
<strong>do</strong>s días <strong>de</strong> hasta 4 días <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso, en vez <strong>de</strong> los<br />
3,5 que señala el convenio, y para la categoría <strong>de</strong><br />
auxiliar <strong>de</strong> clínica se propone que se consi<strong>de</strong>ren<br />
los fines <strong>de</strong> semana y los festivos <strong>de</strong> forma global<br />
y que, como mínimo, cada trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>scanse la<br />
mitad <strong>de</strong> ellos globalmente es <strong>de</strong>cir, 31 festivos o<br />
fines <strong>de</strong> semana al año; no estan<strong>do</strong> <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> los<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales con lo estableci<strong>do</strong> con<br />
respecto a los trabajos <strong>de</strong> los días 24 y 31. Se da<br />
por reproduci<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
correspondiente acta.- TERCERO.- En reunión <strong>de</strong><br />
03.03.99, con respecto a la cartelera <strong>de</strong> los<br />
auxiliares <strong>de</strong> clínica <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia asistida, se<br />
acuerda lo siguiente: “la cartelera <strong>de</strong> auxiliares <strong>de</strong><br />
clínica se impone, prefirien<strong>do</strong> la opción B, en la<br />
que prevalece el criterio (<strong>de</strong>l convenio) <strong>de</strong> que la<br />
noche es trabajo <strong>de</strong>l día siguiente”. En reunión<br />
<strong>de</strong>l 06.05.99, no se llega a ningún acuer<strong>do</strong> con<br />
respecto a los festivos que coinci<strong>de</strong>n en sába<strong>do</strong>,<br />
señalan<strong>do</strong> la dirección que dichos días se aplicará<br />
el criterio <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> semana. Se da por<br />
reproduci<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> dicha acta.-<br />
CUARTO.- En reunión <strong>de</strong> 17.09.99, por la<br />
dirección se ofertan distintas propuestas a elegir<br />
por el colectivo: las noches pue<strong>de</strong>n ser<br />
consi<strong>de</strong>radas <strong>de</strong>l día en que comience el turno,<br />
22.00 horas, o bien como la dirección entien<strong>de</strong><br />
que dice el convenio, que correspondan al día<br />
siguiente pero se inician a las 22.00 horas <strong>de</strong>l día<br />
anterior. Las noches pue<strong>de</strong>n realizarse en ciclos<br />
<strong>de</strong> 2-2-3 o <strong>de</strong> 2-2-2-1, como prefieran los<br />
trabaja<strong>do</strong>res. Alternancia en festivos (festivo-si,<br />
festivo-no) para turnos <strong>de</strong> mañana y tar<strong>de</strong> (para<br />
las noches no sería posible), y en fines <strong>de</strong> semana<br />
si (no) para los trabaja<strong>do</strong>res que lo prefieran, o<br />
bien <strong>de</strong>sarrollar la ronda <strong>de</strong> turnos según cuadre y<br />
con 14 festivos señala<strong>do</strong>s como F. compensan<strong>do</strong><br />
con el 75% los trabaja<strong>do</strong>s. Los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
sindicales solicitan: <strong>do</strong>s <strong>de</strong>scansos semanales, tres<br />
días libres (con L, F, o compensación) <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
cada salida <strong>de</strong> ciclos <strong>de</strong> noche, compensación <strong>de</strong><br />
to<strong>do</strong>s los <strong>do</strong>mingos y festivos al 75%; que se<br />
señalen las F <strong>de</strong> los 14 días festivos en las<br />
carteleras; cuan<strong>do</strong> la noche sea víspera <strong>de</strong><br />
406
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>do</strong>mingo o festivo, se compense a ese turno (no al<br />
<strong>de</strong> la noche siguiente) con el 75% <strong>de</strong>l tiempo<br />
trabaja<strong>do</strong>; que la noche sea la que comienza a las<br />
22.00 horas <strong>de</strong>l día que correspon<strong>de</strong> (no <strong>de</strong>l<br />
posterior) salvo para compensación <strong>de</strong> festivos.<br />
La dirección acepta la propuesta <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s,<br />
y también, cuan<strong>do</strong> se trabaje el 24 y 31 <strong>de</strong><br />
diciembre, se concedan 4 días libres en enero<br />
siguiente. Se da por reproduci<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
dicha acta.- QUINTO.- En reunión <strong>de</strong> 22.09.99 se<br />
pone en conocimiento <strong>de</strong> la dirección, los<br />
acuer<strong>do</strong>s toma<strong>do</strong>s en asamblea <strong>de</strong> auxiliares, que<br />
son los siguientes: no estar <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con que las<br />
noches no se alternen como festivos, y que siguen<br />
mantenien<strong>do</strong> que festivo si, festivo no, y fin <strong>de</strong><br />
semana si, fin <strong>de</strong> semana no. Prefieren los ciclos<br />
<strong>de</strong> noche como <strong>do</strong>s seguidas como máximo, no<br />
quieren tres noches seguidas. Que se <strong>de</strong>scansen<br />
tres días <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> los ciclos <strong>de</strong> noche, con tres<br />
días libres o compensación. Que no se trabaje<br />
mas <strong>de</strong> cinco días segui<strong>do</strong>s. La dirección informa<br />
que las noches no se pue<strong>de</strong>n dar a festivo si,<br />
festivo no y que no se pue<strong>de</strong> acordar la<br />
alternancia para mañanas y tar<strong>de</strong>s, tiene que<br />
hacerse carteleras según el convenio: festivo<br />
trabaja<strong>do</strong>, fin <strong>de</strong> semana <strong>de</strong>scansa<strong>do</strong> y al<br />
contrario, significan<strong>do</strong> esto que no se pue<strong>de</strong>n<br />
hacer rondas. Damos por reproduci<strong>do</strong> el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> dicha acta.- SEXTO.- Los auxiliares<br />
<strong>de</strong> clínica vienen realizan<strong>do</strong> una jornada <strong>de</strong> 37<br />
horas semanales, sobre las 37,30 horas<br />
establecidas en convenio.- SÉPTIMO.-<br />
Mensualmente se establece por la dirección <strong>de</strong>l<br />
centro las distintas carteleras, con especificación<br />
<strong>de</strong> los distintos turnos: M: mañana, T: tar<strong>de</strong>, N:<br />
noche: <strong>de</strong>scansos: L: <strong>de</strong>scanso semanal, F:<br />
festivo. Se dan pro reproducidas las mismas”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>ña. M.C.G.M. como<br />
Secretaria <strong>de</strong>l Comité Provincial <strong>de</strong> la Delegación<br />
<strong>de</strong> Sanidad y Servicios Sociales <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong><br />
UGT, y en representación <strong>de</strong>l mismo, contra<br />
XUNTA DE GALICIA, CONSELLERIA DE<br />
SANIDADE E SERVICIOS SOCIAIS, <strong>de</strong>claro el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los actores a que las carteleras <strong>de</strong><br />
trabajo se confeccionen tenien<strong>do</strong> en cuenta lo<br />
regula<strong>do</strong> en los artículos 19 y 20 <strong>de</strong>l II Convenio<br />
Colectivo Unico <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, a tenor<br />
<strong>de</strong> la interpretación recogida en los anteriores<br />
fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho; sin que <strong>de</strong>ban <strong>de</strong><br />
constar recogi<strong>do</strong>s en dichas carteleras las<br />
compensaciones por <strong>do</strong>mingo o festivo trabaja<strong>do</strong>;<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a estar y pasar por<br />
dicha <strong>de</strong>claración”.<br />
CUARTO- Que con fecha 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999<br />
se dictó Auto <strong>de</strong> Aclaración el cual en su parte<br />
dispositiva dice: ACUERDO: Aclarar la sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha 12.11.99 en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar<br />
como no excluyentes los criterios estableci<strong>do</strong>s en<br />
el art. 20 <strong>de</strong>l convenio colectivo, funcionan<strong>do</strong> el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l párrafo 1 como límite a lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el nº 2”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estiman<strong>do</strong><br />
parcialmente la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo,<br />
interpuesta por la Secretaría <strong>de</strong>l Comité<br />
Provincial <strong>de</strong> la Delegación <strong>de</strong> Sanidad y<br />
Servicios Sociales <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> U.G.T.<br />
contra la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Consellería <strong>de</strong><br />
Sanidad y Servicios Sociales) en la que se<br />
solicitaba se <strong>de</strong>clarase que la Consellería citada<br />
incumplía lo estableci<strong>do</strong> en el art. 34.6 <strong>de</strong>l E.T.,<br />
en relación con los arts. 19, 20.1 2 y 3, y 21 <strong>de</strong>l<br />
Tercer Convenio Colectivo Único <strong>de</strong>l Personal<br />
Laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, con respecto a los<br />
Auxiliares <strong>de</strong> Clínica <strong>de</strong>l Centro Resi<strong>de</strong>ncia<br />
Asistida <strong>de</strong> la Tercera Edad <strong>de</strong>l “M.”, en Vigo,<br />
con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>la en consecuencia a su<br />
cumplimiento, <strong>de</strong>claró el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los actores a<br />
que las carteleras <strong>de</strong> trabajo se confeccionen<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta lo regula<strong>do</strong> en los arts. 19 y 20<br />
<strong>de</strong>l III Convenio Colectivo Unico <strong>de</strong>l Personal<br />
Laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (por error se dice<br />
II Convenio), a tenor <strong>de</strong> la interpretación recogida<br />
en los anteriores fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho, sin que<br />
<strong>de</strong>ban <strong>de</strong> constar recogi<strong>do</strong>s en dichas carteleras<br />
las compensaciones por <strong>do</strong>mingo o festivo<br />
trabaja<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a estar y<br />
pasar por dicha <strong>de</strong>claración. Sentencia que fue<br />
aclarada por Auto <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, en<br />
el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar como no excluyentes los<br />
criterios estableci<strong>do</strong>s en el art. 20 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo, funcionan<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l párrafo 1<br />
como límite <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en el número 2.<br />
Decisión judicial que es recurrida por la<br />
Secretaría <strong>de</strong>l Comité Provincial <strong>de</strong> la Delegación<br />
<strong>de</strong> Sanidad y Servicios Sociales <strong>de</strong> Pontevedra<br />
(U.G.T.), <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> en un único motivo -sin<br />
cuestionar los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>sinfracción<br />
por interpretación errónea <strong>de</strong>l art. 20<br />
aparta<strong>do</strong>s 1 y 2 <strong>de</strong>l III Convenio Colectivo Unico<br />
para el Personal Laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia<br />
aproba<strong>do</strong> por Resolución <strong>de</strong> la Dirección General<br />
<strong>de</strong> Relaciones Laborales <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1994, (DOG nº 249 <strong>de</strong> 28.11.94), en relación con<br />
el art. 37 <strong>de</strong>l E.T.<br />
Para una mas acertada resolución <strong>de</strong> esta litis, se<br />
ha <strong>de</strong> tener en cuenta que el art. 20 aparta<strong>do</strong> 1, <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> convenio establece: “en cuanto al <strong>de</strong>scanso<br />
407
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
semanal, que los trabaja<strong>do</strong>res tendrán <strong>de</strong>recho a<br />
un <strong>de</strong>scanso mínimo semanal <strong>de</strong> <strong>do</strong>s días<br />
ininterrumpi<strong>do</strong>s, que como regla general abarcara<br />
el sába<strong>do</strong> y <strong>do</strong>mingo” y a su vez el aparta<strong>do</strong> 2<br />
establece: “que un <strong>do</strong>mingo o festivo <strong>de</strong> trabajo<br />
inhabilita como mínimo, a trabajar el <strong>do</strong>mingo o<br />
festivo siguiente, fiján<strong>do</strong>se criterios <strong>de</strong> rotación<br />
para el personal sujeto a estas circunstancias, to<strong>do</strong><br />
ello sin perjuicio <strong>de</strong> lo dispuesto en art. 18.b)”.<br />
La cuestión que se ventila en la presente litis,<br />
consiste en <strong>de</strong>terminar -si como se sostiene por la<br />
parte recurrente- los aparta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l art. 20 <strong>de</strong>ben<br />
interpretarse entendien<strong>do</strong> que ambos son<br />
excluyentes, <strong>de</strong> forma que el art. 20 aparta<strong>do</strong> 1<br />
tiene un carácter <strong>de</strong> regla general, aplicable en los<br />
supuestos <strong>de</strong> no concurrencia festivo-<strong>do</strong>mingo, y<br />
que la misma quiebra cuan<strong>do</strong> entre en juego el<br />
aparta<strong>do</strong> 2, y que este es el que <strong>de</strong>be prevalecer<br />
en el supuesto <strong>de</strong> concurrencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>mingo y<br />
festivo; o, por el contrario, -como se entendió por<br />
la Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia- no son excluyentes,<br />
<strong>de</strong> tal manera que el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l párrafo 1º<br />
funciona como límite a lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
aparta<strong>do</strong> 2º, y a su vez, interpreta el aparta<strong>do</strong> 2º<br />
en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que trabajan<strong>do</strong> un <strong>do</strong>mingo no se<br />
pue<strong>de</strong> trabajar el festivo siguiente, que llevaría<br />
como consecuencia que el colectivo <strong>de</strong> Auxiliares<br />
<strong>de</strong> Clínica <strong>de</strong>mandantes han <strong>de</strong> librar en to<strong>do</strong> caso<br />
en <strong>do</strong>mingos alternos y que a<strong>de</strong>más, quienes<br />
trabajen un <strong>do</strong>mingo han <strong>de</strong> librar necesariamente<br />
el festivo y a<strong>de</strong>más el <strong>do</strong>mingo siguiente.<br />
La Sala acoge la censura jurídica y ello en<br />
atención a las siguientes consi<strong>de</strong>raciones: A) La<br />
contradicción existente entre ambas aparta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l<br />
art. 20 <strong>de</strong>be resolverse entendien<strong>do</strong> que ambos<br />
son excluyentes, en función <strong>de</strong> la situación <strong>de</strong><br />
hecho que regulan, <strong>de</strong> forma que, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
su literalidad, “cuan<strong>do</strong> los términos <strong>de</strong> un<br />
contrato son claros y no <strong>de</strong>jan duda sobre la<br />
intención <strong>de</strong> los contratantes se estará al senti<strong>do</strong><br />
literal <strong>de</strong> sus cláusulas”. “Las cláusulas <strong>de</strong> los<br />
contratos se interpretarán unas con otras<br />
atribuyen<strong>do</strong> a las du<strong>do</strong>sas el senti<strong>do</strong> que resulte<br />
<strong>de</strong>l conjunto <strong>de</strong> todas ellas”, el art. 20 aparta<strong>do</strong> 1º<br />
tiene un carácter <strong>de</strong> regla general, aplicable en los<br />
supuestos <strong>de</strong> no concurrencia festivo-<strong>do</strong>mingo, y<br />
que la misma ce<strong>de</strong> cuan<strong>do</strong> entra en juego lo<br />
dispuesto en el párrafo segun<strong>do</strong>, y que este es el<br />
que <strong>de</strong>be prevalecer en el supuesto <strong>de</strong><br />
concurrencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>mingo y festivo, respetán<strong>do</strong>se<br />
lo dispuesto en el mismo, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res sujetos a Convenio siempre<br />
disfrutarán alternativamente <strong>de</strong> <strong>do</strong>s días no<br />
laborables, sean estos indistintamente <strong>do</strong>mingo o<br />
festivo, y que un <strong>do</strong>mingo trabaja<strong>do</strong> inhabilita<br />
para trabajar el festivo siguiente, pero no el<br />
<strong>do</strong>mingo. Esta interpretación viene a<strong>de</strong>más<br />
avalada por el propio inciso <strong>de</strong>l art. 20.2 al<br />
establecer la necesidad <strong>de</strong> fijar criterios <strong>de</strong><br />
rotación para el personal sujeto a estas<br />
circunstancias. El <strong>de</strong>scanso semanal previsto en el<br />
art. 37.1 <strong>de</strong>l E.T., tiene también este carácter <strong>de</strong><br />
norma general y preferente, sin perjuicio <strong>de</strong> la<br />
or<strong>de</strong>nación que pueda hacerse como suce<strong>de</strong> en el<br />
presente caso, en el Convenio Colectivo<br />
atendien<strong>do</strong> a las peculiarida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l centro. B) De<br />
no aceptares este criterio y seguirse el manteni<strong>do</strong><br />
por la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia, se produciría el<br />
absur<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el centro carecería <strong>de</strong> plantilla<br />
para aten<strong>de</strong>r a los usuarios los <strong>do</strong>mingos <strong>de</strong><br />
aquellas semanas en las que haya un festivo, pues,<br />
los que trabajaron el <strong>do</strong>mingo anterior librarían<br />
por aplicación <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 1º <strong>de</strong>l precepto, y los<br />
que no hubiesen trabaja<strong>do</strong> el <strong>do</strong>mingo anterior<br />
librarían por haber presta<strong>do</strong> servicios en día<br />
festivo, por aplicación <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 2º. Lo que<br />
acarrearía como consecuencia, tenien<strong>do</strong> en cuenta<br />
la existencia <strong>de</strong> semanas con mas <strong>de</strong> un festivo,<br />
una situación <strong>de</strong> imposibilidad <strong>de</strong> mantener el<br />
normal funcionamiento <strong>de</strong>l centro y la atención a<br />
los asisti<strong>do</strong>s al menos durante catorce <strong>do</strong>mingos<br />
al año, o bien a contratar una plantilla completa<br />
para esos días, que permanecerían sin prestar<br />
servicios el resto <strong>de</strong>l año, lo que resulta<br />
obviamente abusivo e inusual en dichos centros<br />
asistenciales. C) El propio colectivo proveyente<br />
<strong>de</strong>l conflicto, tanto en la solicitud <strong>de</strong>l informe a la<br />
inspección <strong>de</strong> trabajo, como en el escrito <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda, no consi<strong>de</strong>ra como acumulables ambas<br />
disposiciones, sino que <strong>de</strong>manda el <strong>de</strong>scanso<br />
semanal alterno en fin <strong>de</strong> semana y el <strong>de</strong>scanso en<br />
festivo con total in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l anterior. Por<br />
lo expuesto, proce<strong>de</strong> estimar el recurso y revocar<br />
la sentencia recurrida, en lo que se refiere al<br />
extremo comenta<strong>do</strong>.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por XUNTA DE GALICIA-<br />
CONSELLERÍA DE SANIDAD Y SERVICIOS<br />
SOCIALES contra la sentencia <strong>de</strong> fecha <strong>do</strong>ce <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número 4 <strong>de</strong><br />
Vigo, en proceso promovi<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña M.C.G.M.<br />
frente al Organismo recurrente, y revocan<strong>do</strong><br />
parcialmente la misma, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claramos conforme a <strong>de</strong>recho la interpretación<br />
efectuada por la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia (Consellería <strong>de</strong><br />
Sanidad y Servicios Sociales) <strong>de</strong>l art. 20<br />
aparta<strong>do</strong>s 1 y 2 <strong>de</strong>l III convenio Colectivo Único<br />
para el personal Laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
con los <strong>de</strong>más pronunciamientos que resulten<br />
favorables.<br />
408
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2931 RECURSO Nº 1.147/00<br />
RESPONSABILIDADE DE SOCIEDADE<br />
ANÓNIMA LABORAL, EN CONCEPTO DE<br />
SUCESIÓN DE EMPRESA, A PROPÓSITO DE<br />
DESPEDIMENTO<br />
DECLARADO<br />
IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan L. Martínez López<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.147/00,<br />
interpuesto por “T.E., S.L.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 3 <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.L.I.P. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.R.R.P., “K.,<br />
S.L.”, “E.T.E., S.L.”, “E.A., S.L.”, “E.M., S.L.”,<br />
<strong>do</strong>n O.M.S.N. y <strong>do</strong>n F.C.C. y el Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Garantía Salarial, en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 441/99<br />
sentencia con fecha 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que estimó parcialmente la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º. El actor J.L.I.P., mayor <strong>de</strong> edad, con<br />
D.N.I…, ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
empresa “K., S.L.” y ello en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> formación, suscrito el 13.01.1998,<br />
establecien<strong>do</strong> en la cláusula primera, que el<br />
contrato tiene por objeto la formación <strong>de</strong> chapista,<br />
con duración inicial <strong>de</strong> 6 meses, sien<strong>do</strong> el<br />
encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> la formación J.R.R.P., el<br />
empresario, y con una retribución mensual <strong>de</strong><br />
68.694 pesetas, sin inclusión <strong>de</strong>l prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extraordinarias, suscribién<strong>do</strong>se entre las<br />
partes Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> Formación Teórica,<br />
indicán<strong>do</strong>se como centro <strong>de</strong> formación el Centro<br />
<strong>de</strong> Educación Permanente <strong>de</strong> Adultos (Cangas) y<br />
Especialistas (Gradua<strong>do</strong> Escolar).- 2º.- Que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa “K., S.L.”, C.R.F.,<br />
J.G.P., E.S.V., R.P.F., J.J.A.P. y J.A.G.G., fueron<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s por la empresa “K., S.L.”, mediante<br />
carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 04.06.1999, por<br />
extinción <strong>de</strong>l contrato laboral por causas objetivas<br />
y presentada por los trabaja<strong>do</strong>res, papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC, se celebró el acto<br />
conciliatorio con fecha <strong>de</strong> 30.06.1999, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> con avenencia, en cuyo acto “K.,<br />
S.L.”, Sociedad en disolución, el liquida<strong>do</strong>r<br />
J.R.R.P., ofreció a los trabaja<strong>do</strong>res, abonar las<br />
in<strong>de</strong>mnizaciones mediante el pago <strong>de</strong> 14.000.000<br />
<strong>de</strong> pesetas en metálico <strong>de</strong>l dinero <strong>de</strong> “A., S.L.”,<br />
pone a su disposición y el resto ofrece abonarlo<br />
mediante la cesión <strong>de</strong> utillaje y maquinaria que<br />
“K. S.L.” tiene <strong>de</strong>posita<strong>do</strong> en la finca 9.587, se<br />
excluyen el stock y vehículos <strong>de</strong> ocasión. Que el<br />
cobro <strong>de</strong>l metálico y la cesión <strong>de</strong> la maquinaria,<br />
se consumará el día 2 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, fecha en<br />
que quedará extinguida la relación laboral,<br />
quedan<strong>do</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “K., S.L.”, salda<strong>do</strong>s<br />
y finiquita<strong>do</strong>s por to<strong>do</strong>s los conceptos el cita<strong>do</strong><br />
día, aceptán<strong>do</strong>se por los solicitantes la propuesta.<br />
Por Distribuciones “F., S.A.”, tomada noticia <strong>de</strong>l<br />
acuer<strong>do</strong> alcanza<strong>do</strong>, se expresa que la<br />
compraventa <strong>de</strong> la finca nº 9.588, se hará pagan<strong>do</strong><br />
la parte <strong>de</strong>l precio <strong>de</strong> 14.000.000 <strong>de</strong> pesetas,<br />
distribuyén<strong>do</strong>lo mediante cheques bancarios<br />
nominativos, a favor <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res conciliantes, en la cuantía arriba<br />
indicada y “A., S.L”, acepta dicha manifestación.<br />
Por Talleres “E., S.L”, se responsabiliza en este<br />
acto y expresamente reconoce, su vinculación con<br />
las <strong>de</strong>más empresas, obligán<strong>do</strong>se al pago <strong>de</strong> la<br />
cantidad reconocida en el concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización, en el supuesto <strong>de</strong> que no se haga<br />
efectiva por el responsable principal,<br />
respondien<strong>do</strong> con to<strong>do</strong>s su bienes para el pago <strong>de</strong><br />
dicha cantidad.- 3º.- Que en los autos <strong>de</strong> menor<br />
cuantía nº 229/97, seguidas en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Primera Instancia e Instrucción nº 1 <strong>de</strong> Cangas, se<br />
dictó sentencia con fecha <strong>de</strong> 15.12.1998,<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por J.R.R.P.<br />
contra “K., S.L.” y A.P.B. y en su virtud <strong>de</strong>cretó,<br />
la disolución <strong>de</strong> la Sociedad “K., S.L”,<br />
nombran<strong>do</strong> liquida<strong>do</strong>r a J.R.R.P.- 4º.- Que con<br />
fecha <strong>de</strong> 21.12.1985, mediante escritura pública<br />
ante notario, se constituye la Sociedad Talleres<br />
“E., S.L.”, por J.R.R.P. y S.R.P., con un capital<br />
social <strong>de</strong> 1.500.000 pesetas, en la siguiente<br />
proporción: J.R. un millón ciento veinticinco mil<br />
pesetas y S.R.P. trescientas setenta y cinco mil<br />
pesetas, nombrán<strong>do</strong>se Administra<strong>do</strong>r Unico a<br />
J.R.R.P., Sociedad que tiene como objeto social,<br />
la compraventa <strong>de</strong> vehículos a motor nuevos y<br />
usa<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> embarcaciones, así como <strong>de</strong> sus<br />
recambios y accesorios y la reparación <strong>de</strong> to<strong>do</strong><br />
tipo <strong>de</strong> vehículos, fiján<strong>do</strong>se como <strong>do</strong>micilio<br />
social en...- 5º.- Que con fecha <strong>de</strong> 16.05.1989, se<br />
otorgó ante Notario, Escritura <strong>de</strong> Constitución <strong>de</strong><br />
la “S.M., S.L”, por J.R.R.P. y A.P.B., con un<br />
capital social <strong>de</strong> 500.000 ptas., cada uno <strong>de</strong> los<br />
socios 250.000 pesetas, sien<strong>do</strong> Administra<strong>do</strong>r<br />
409
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Único J.R.R.P., con <strong>do</strong>micilio en...- 6º.- Que con<br />
fecha <strong>de</strong> 21.07.1999, se otorgó ante notario,<br />
Escritura <strong>de</strong> Constitución <strong>de</strong> la Sociedad<br />
<strong>de</strong>nominada “M., S.L.” Laboral, constituida por<br />
J.G.P. M.A.R.M., J.J.A.P., J.A.G.G. y C.R.F., que<br />
habían si<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “K., S.L.”, con un<br />
capital social <strong>de</strong> <strong>do</strong>s millones <strong>de</strong> pesetas,<br />
aportan<strong>do</strong> por los socios e ingresa<strong>do</strong> en la caja<br />
social, sien<strong>do</strong> los socios trabaja<strong>do</strong>res y<br />
Administra<strong>do</strong>r único J.G.P. Sociedad que tiene<br />
por objeto la compraventa <strong>de</strong> vehículos turismos<br />
e industriales, nuevos y usa<strong>do</strong>s, su reparación y<br />
venta <strong>de</strong> repuestos, accesorios y cuantas<br />
activida<strong>de</strong>s tengan relación con las expresadas y<br />
con <strong>do</strong>micilio social en Cangas, calle...- Que<br />
promovi<strong>do</strong> por J.R.R.P., como liquida<strong>do</strong>r <strong>de</strong> “K.,<br />
S.L”, expediente <strong>de</strong> Regulación <strong>de</strong> Empleo con<br />
fecha <strong>de</strong> 18.05.1999, por la Delegación Provincial<br />
<strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong>, se acordó <strong>de</strong>sestimar la petición<br />
formulada por “K., S.L”, y no autoriza la<br />
extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la<br />
totalidad <strong>de</strong> su cuadro <strong>de</strong> personal, por no<br />
concurrir causas justificativas..- 8º.- Que “K.<br />
S.L.” ocupaba <strong>do</strong>s fincas registradas en la C/…<br />
Cangas, la finca nª 9.588 y la nº 9.587 (esta<br />
última ocupada actualmente por “M., S.L.”) y la<br />
finca nº 9.588 fue adjudicada a “B.” y con fecha<br />
<strong>de</strong> 02.02.1999, “B.” ven<strong>de</strong> la citada finca a “A.,<br />
S.L.” y “A., S.L.” transmitió la citada finca a “F.,<br />
S.A.”- 9º.- Que con fecha <strong>de</strong> 02.12.1998, se<br />
otorgó ante notario, Escritura <strong>de</strong> Constitución <strong>de</strong><br />
la Sociedad “A., S.L”, por J.R.R.P. y A.C.B., con<br />
un capital social <strong>de</strong> 500.000 pesetas, sien<strong>do</strong><br />
Administra<strong>do</strong>r Unico J.R.R.P., tenien<strong>do</strong> como<br />
objeto social, la compraventa <strong>de</strong> vehículos<br />
turismos e industriales, nuevos y usa<strong>do</strong>s, su<br />
reparación y venta <strong>de</strong> repuestos y accesorios y<br />
cuantas activida<strong>de</strong>s se <strong>de</strong>riven y tengan relación<br />
con éstos.- 10º.- Que el día 05.07.1999, el actor se<br />
personó en la empresa “K., S.L.”, para<br />
incorporarse a su trabajo, encontrán<strong>do</strong>se que la<br />
empresa había cerra<strong>do</strong> sus instalaciones.- 11º.- Se<br />
intentó conciliación ante el SMAC instada y<br />
celebrada los días 8 y 23 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin avenencia.- 12º Se presentó<br />
<strong>de</strong>manda ante esta jurisdicción social con fecha<br />
<strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999.- 13º.- El juicio se celebró<br />
con la intervención procesal <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Garantía Salarial.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las excepciones<br />
alegadas y estiman<strong>do</strong> parcialmente la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.L.I.P. contra <strong>do</strong>n J.R.R.P.,<br />
las EMPRESAS “K., S.L., TALLERES “E.,<br />
S.L.”, “A., S.L.”, “M., S.L.L.”,<br />
INTERVENTORES DE LA SUSPENSIÓN DE<br />
PAGOS DE “K., S.L.”: <strong>do</strong>n O.M.S.N. y <strong>do</strong>n<br />
F.C.C., <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el<br />
presente <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a las<br />
empresas “K., S.L.”, TALLERES “E., S.L.” y<br />
“A., S.L.”, solidariamente, a que en el plazo <strong>de</strong><br />
CINCO DIAS, a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente resolución, opten entre readmitir al actor<br />
o a abonarle en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización la<br />
cantidad <strong>de</strong> CIENTO CINCUENTA Y DOS MIL<br />
QUINIENTAS CINCUENTA Y SIETE<br />
PESETAS (152.557 pesetas) y en ambos casos<br />
con el abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong><br />
la presente resolución. Absolvien<strong>do</strong> a J.R.R.P. y a<br />
la empresa “M., S.L.L.”, y to<strong>do</strong> ello con la<br />
intervención procesal <strong>de</strong>l FONDO DE<br />
GARANTIA SALARIAL”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte co<strong>de</strong>mandada<br />
Talleres “E., S.L.”, sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se<br />
dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la empresa co<strong>de</strong>mandada<br />
Talleres “E., S.L.” la sentencia que <strong>de</strong>clara<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso y le con<strong>de</strong>na<br />
solidariamente a que opten entre readmitir al<br />
actor o a abonarle la cantidad <strong>de</strong> 152.557 pts., y<br />
en ambos casos con el abono <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir, y en el primer motivo <strong>de</strong>l<br />
recurso interesa la revisión <strong>de</strong>l ordinal segun<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida a fin <strong>de</strong> que se amplíe su<br />
conteni<strong>do</strong> y que<strong>de</strong> con la siguiente redacción:<br />
“Que los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa “K., S.L.”,<br />
C.R.F., J.G.P., E.S.V., R.P.F., J.J.A.P. y J.A.G.G.,<br />
fueron <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s por la empresa “K., S.L.”<br />
mediante carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> fecha 4 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999, por extinción <strong>de</strong>l contrato laboral por<br />
causas objetivas y presentada por los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC, se celebró el acto conciliatorio con fecha<br />
<strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
avenencia, en cuyo acto “K., S.L.”, Sociedad en<br />
disolución, el liquida<strong>do</strong>r J.R.R.P., ofreció a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, abonar las in<strong>de</strong>mnizaciones<br />
mediante el pago <strong>de</strong> 14.000.000 ptas. en metálico,<br />
<strong>de</strong>l dinero <strong>de</strong> “A., S.L”, pone a su disposición y el<br />
resto ofrece abonarlo mediante la cesión <strong>de</strong><br />
utillaje y maquinaria que “K., S.L.” tiene<br />
<strong>de</strong>posita<strong>do</strong> en la finca 9.587, se excluyen el stock<br />
y vehículos <strong>de</strong> ocasión. Asimismo se manifiesta<br />
que el pago se efectuará el día 2 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999<br />
en el SMAC, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> y forma que si la<br />
representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res acepta esta<br />
propuesta, podrá cobrar el día 2 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 a<br />
las 13.00 horas. El cobro <strong>de</strong>l metálico y la cesión<br />
<strong>de</strong> la maquinaria se consumará pues, el día 2 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999, fecha en que quedará extinguida la<br />
relación laboral, quedan<strong>do</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
“K., S.L”, salda<strong>do</strong>s y finiquita<strong>do</strong>s por to<strong>do</strong>s los<br />
410
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
conceptos en dicho día. Debién<strong>do</strong>se enten<strong>de</strong>r que<br />
la nómina <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “K., S.L.”,<br />
correspondiente al mes <strong>de</strong> junio será abonada el<br />
día 1 <strong>de</strong> julio, por los interventores judiciales <strong>de</strong><br />
la suspensa, es <strong>de</strong>cir, antes <strong>de</strong>l abono <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong>l día 2 <strong>de</strong> julio, en que quedarán<br />
salda<strong>do</strong>s y finiquita<strong>do</strong>s por to<strong>do</strong>s los conceptos,<br />
los trabaja<strong>do</strong>res. Asimismo manifiesta que ningún<br />
inconveniente tiene en que los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> “K.<br />
S.L,” <strong>de</strong>n a la maquinaria y utillaje el uso y<br />
<strong>de</strong>stino que tengan por conveniente. Respecto <strong>de</strong><br />
la posible continuación <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> taller en<br />
la finca nº 9.587 por los trabaja<strong>do</strong>res o la empresa<br />
que constituyan, “K., S.L”, representada por el<br />
liquida<strong>do</strong>r y los interventores manifiesta que, sin<br />
perjuicio <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> tercero (reserva que<br />
implica que ninguna cesión <strong>de</strong> la posesión <strong>de</strong> la<br />
finca nº 9.587 se hace a los trabaja<strong>do</strong>res), “K.,<br />
S.L.”, ce<strong>de</strong>rá las licencias <strong>de</strong> que es titular y que<br />
puedan ser necesarias...”<br />
La revisión solicitada tiene por objeto adicionar y<br />
completar el hecho proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong>, pero como<br />
no pi<strong>de</strong> la supresión <strong>de</strong> ningún párrafo es evi<strong>de</strong>nte<br />
que aunque se accediese a completar dicho hecho<br />
proba<strong>do</strong> en los términos expuestos, tal<br />
modificación siempre sería a mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> adición, es<br />
<strong>de</strong>cir mantenien<strong>do</strong> en su integridad la redacción<br />
contenida en el cita<strong>do</strong> ordinal segun<strong>do</strong> y<br />
añadien<strong>do</strong> el nuevo texto propuesto. “Pero en la<br />
modificación pretendida por el recurrente se<br />
advierte una significativa e importante omisión <strong>de</strong><br />
uno <strong>de</strong> los párrafos que viene expresamente<br />
recogi<strong>do</strong> en el cita<strong>do</strong> ordinal y que, por lo dicho,<br />
ha <strong>de</strong> ser manteni<strong>do</strong> en toda su integridad y que<br />
es el siguiente: Por Talleres “E., S.L.”, se<br />
responsabiliza en este acto (se refiere a la<br />
conciliación celebrada con los trabaja<strong>do</strong>res que<br />
fueron <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s por la empresa “K., S.L.”) y<br />
expresamente reconoce su vinculación con las<br />
<strong>de</strong>más empresas, obligán<strong>do</strong>se al pago <strong>de</strong> la<br />
cantidad reconocida en el concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización, en el supuesto <strong>de</strong> que no se haga<br />
efectiva por el responsable principal,<br />
respondien<strong>do</strong> con to<strong>do</strong>s sus bienes para el pago<br />
<strong>de</strong> dicha cantidad”.<br />
También se postula la revisión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong><br />
sexto a fin <strong>de</strong> que se añada un segun<strong>do</strong> párrafo<br />
<strong>de</strong>l siguiente tenor literal: “M., S.L.L” a través <strong>de</strong><br />
su gerente se dirigió a los clientes <strong>de</strong> “K.”<br />
informán<strong>do</strong>les que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 la<br />
empresa “K., S.L.” cedió las licencias <strong>de</strong> las que<br />
era titular a favor <strong>de</strong> “M., S.L.L”, ponién<strong>do</strong>se<br />
dicha empresa a disposición <strong>de</strong> los clientes <strong>de</strong><br />
“K.” en las instalaciones habituales <strong>de</strong>l taller.<br />
Entre los teléfonos <strong>de</strong> “M., S.L.L.” figura el<br />
teléfono ya existente <strong>de</strong> “K., S.L.”.<br />
Y en último término, por lo que a revisión se<br />
refiere, se solicita se modifique el ordinal décimo<br />
para que que<strong>de</strong> con la siguiente redacción: “Que<br />
el día 5 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, el actor se personó en la<br />
empresa “K., S.L.” para incorporarse a su trabajo<br />
encontrán<strong>do</strong>se la exposición cerrada”.<br />
Se acepta la revisión <strong>de</strong>l hecho sexto al encontrar<br />
apoyo <strong>do</strong>cumental (folio 107 <strong>de</strong> los autos) y se<br />
rechaza la <strong>de</strong>l ordinal décimo, pues ni la prueba<br />
<strong>de</strong> confesión judicial ni la testifical tienen eficacia<br />
revisoria.<br />
SEGUNDO.- En el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong><br />
se <strong>de</strong>nuncia la in<strong>de</strong>bida aplicación <strong>de</strong> la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia relativa a los grupos <strong>de</strong> empresa,<br />
citan<strong>do</strong> al efecto <strong>de</strong>terminadas sentencias <strong>de</strong> los<br />
distintos Tribunales Superiores <strong>de</strong> Justicia,<br />
alegan<strong>do</strong>, en síntesis, que tanto “K., S.L.” como<br />
talleres “E., S.L.” son entida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>pendientes,<br />
por más que en estas se produzca coinci<strong>de</strong>ncia en<br />
el cargo <strong>de</strong> Administra<strong>do</strong>r, en alguno <strong>de</strong> sus<br />
socios y en el objeto social; sin que exista un<br />
grupo <strong>de</strong> empresas, y menos aún, constitui<strong>do</strong> con<br />
fines <strong>de</strong>fraudatorios frente a sus trabaja<strong>do</strong>res, por<br />
lo que no proce<strong>de</strong> la con<strong>de</strong>na solidaria <strong>de</strong> la<br />
recurrente Talleres “E., S.L.” con la co<strong>de</strong>mandada<br />
“K., S.L”, frente al actor.<br />
El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> conciliatorio <strong>de</strong><br />
30.06.99 nos releva <strong>de</strong> cualquier consi<strong>de</strong>ración<br />
sobre la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial relativa a los<br />
grupos <strong>de</strong> empresa, habida cuenta que en el caso<br />
<strong>de</strong> autos el representante legal <strong>de</strong> la empresa<br />
recurrente talleres “E., S.L.” se responsabilizó en<br />
dicho acto y expresamente reconoció su<br />
vinculación con las <strong>de</strong>más empresas (“K., S.L.” y<br />
“A., S.L.”) y aunque la obligación <strong>de</strong> pago que<br />
contrajo en aquel acto no alcanzaría al accionante<br />
ya que únicamente se refiere a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
que fueron <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s el 04.06.99 entre los<br />
cuales no figuraba el actor, la existencia <strong>de</strong> grupo<br />
<strong>de</strong> empresas es un hecho expresamente<br />
reconoci<strong>do</strong> por quien, yen<strong>do</strong> contra sus propios<br />
actos, niega ahora la existencia <strong>de</strong>l mismo. Ahora<br />
bien la solidaridad que se <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> tal<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>vendría irrelevante si prosperase<br />
el siguiente y último motivo que resta por<br />
examinar, relativo a si se ha produci<strong>do</strong> una<br />
sucesión <strong>de</strong> empresas por subrogación en la<br />
titularidad empresarial <strong>de</strong> “K., S.L.” por “M.,<br />
S.L.L”, empresa ésta constituida por los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s mediante la cesión <strong>de</strong><br />
utillaje y maquinaria que aquella tenía y que la<br />
recurrente, con apoyo en el artículo 44 <strong>de</strong>l E.T. y<br />
<strong>de</strong> la Jurispru<strong>de</strong>ncia, entien<strong>de</strong> se ha produci<strong>do</strong> ya<br />
que con dichos bienes y licencias se transmitieron<br />
los elementos básicos para el <strong>de</strong>sarrollo y la<br />
continuidad <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> taller.<br />
Existe una copiosa Jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Sala <strong>de</strong> lo<br />
Social <strong>de</strong>l Tribunal Supremo, dictada, toda ella,<br />
en recurso unifica<strong>do</strong>r <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina, relativa a las<br />
411
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Socieda<strong>de</strong>s laborales subsiguientes a expedientes<br />
<strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo (son <strong>de</strong> mencionar entre<br />
otras varias, la sentencias <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> febrero, 20 <strong>de</strong><br />
marzo y 17 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1993), <strong>de</strong> la que se<br />
infiere, con absoluta claridad, que en los<br />
supuestos <strong>de</strong> socieda<strong>de</strong>s laborales subsiguientes a<br />
expedientes <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo se produce<br />
un auténtico fenómeno <strong>de</strong> sucesión empresarial y,<br />
las razones aducidas para el mantenimiento <strong>de</strong><br />
este criterio jurispru<strong>de</strong>ncial hacen referencia a<br />
que la sociedad laboral constituida sin práctica<br />
solución <strong>de</strong> continuidad, tras la insolvencia <strong>de</strong> la<br />
empresa anterior, continúa la misma actividad <strong>de</strong><br />
ésta última, con los mismos medios e<br />
instalaciones, transmitién<strong>do</strong>se la titularidad <strong>de</strong>l<br />
negocio por acuer<strong>do</strong> entre el antiguo empresario y<br />
sus trabaja<strong>do</strong>res, ahora converti<strong>do</strong>s en socios<br />
laborales.<br />
Con la única variante <strong>de</strong> que no <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> un<br />
expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo, la situación<br />
fáctica que se contempla en el presente caso es<br />
harto similar a la aludida, pues como<br />
consecuencia <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> conciliatorio entre la<br />
empresa “K., S.L.” y los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong>s,<br />
por causas objetivas, aquella ce<strong>de</strong> a “M., S.L.L.”,<br />
constituida por dichos trabaja<strong>do</strong>res, las licencias<br />
<strong>de</strong> que era titular y la maquinaria y utillaje<br />
necesario para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la actividad,<br />
permitien<strong>do</strong> el uso <strong>de</strong>l local <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a taller. Es<br />
<strong>de</strong>cir se han transmiti<strong>do</strong> los elementos<br />
patrimoniales básicos que permitían el inmediato<br />
funcionamiento a efectos <strong>de</strong> continuar la<br />
actividad <strong>de</strong> taller, y basta para <strong>de</strong>mostrarlo<br />
acudir a la relación <strong>de</strong> maquinaria y utillaje<br />
transmiti<strong>do</strong> a los trabaja<strong>do</strong>res que figura en el<br />
folio 232 <strong>de</strong> las presentes actuaciones. De lo que<br />
se colige que <strong>de</strong>berá respon<strong>de</strong>r en su caso “M.,<br />
S.L.L.”, en virtud <strong>de</strong>l artículo 44 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong> la Jurispru<strong>de</strong>ncia que lo<br />
interpreta y <strong>de</strong>sarrolla.<br />
En consecuencia proce<strong>de</strong> la estimación <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación formula<strong>do</strong> por talleres “E.,<br />
S.L.”, a la que se absuelve, acordán<strong>do</strong>se la<br />
<strong>de</strong>volución <strong>de</strong> la consignación y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito<br />
especial para recurrir, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la<br />
co<strong>de</strong>mandada “M., S.L.L.” y confirmán<strong>do</strong>la en<br />
cuanto al resto al no haber si<strong>do</strong> recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por la Entidad mercantil Talleres “E.,<br />
S.L.”, formula<strong>do</strong> contra la sentencia dictada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 3 <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> fecha<br />
29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong>bemos revocar y<br />
revocamos la expresada resolución absolvien<strong>do</strong> a<br />
Talleres “E., S.L.” <strong>de</strong> la petición <strong>de</strong>ducida en el<br />
escrito rector, y con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la co<strong>de</strong>mandada<br />
“M., S.L.L.” en los mismo términos que se<br />
recogen en la resolución recurrida, cuyos<br />
restantes pronunciamientos se mantienen al no<br />
haber si<strong>do</strong> recurri<strong>do</strong>s. Dése al <strong>de</strong>pósito y<br />
consignación constitui<strong>do</strong>s para recurrir su <strong>de</strong>stino<br />
legal.<br />
S. S.<br />
2932 RECURSO Nº 1.135/00<br />
EXTINCIÓN LÍCITA DE PERÍODO DE<br />
PROBA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Fernán<strong>de</strong>z<br />
Otero<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.135/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña A.V.F. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cuatro <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 825/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña A.V.F. en<br />
reclamación <strong>de</strong> Despi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el<br />
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 5 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999 por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>ña A.V.F.<br />
vino prestan<strong>do</strong> sus servicios para la <strong>de</strong>mandada<br />
Sergas en virtud <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración temporal suscritos el primero en fecha<br />
27.07.99 por acumulación <strong>de</strong> tareas que culminó<br />
el 30.07.99, y el segun<strong>do</strong> celebra<strong>do</strong> el 24.08.99<br />
para cubrir la baja por Incapacidad Temporal <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>ña S.C.G., el cual culmina el 02.09.99 “por no<br />
superación <strong>de</strong> perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba” con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> pinche, sien<strong>do</strong> adscrita a la cocina<br />
<strong>de</strong>l Hospital “M.I.” percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> salario pesetas con inclusión <strong>de</strong>l<br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias.- SEGUNDO.-<br />
Que obra en autos informe <strong>de</strong>l Jefe <strong>de</strong> cocina <strong>de</strong>l<br />
Complejo Hospitalario “J.C.” <strong>do</strong>n R.F.S.V. en el<br />
412
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que se hace constar que la <strong>de</strong>mandante “no<br />
muestra aptitu<strong>de</strong>s ni ganas <strong>de</strong> realizar las tareas<br />
que le correspon<strong>de</strong>n, no acepta los consejos <strong>de</strong><br />
sus compañeras, y que a<strong>de</strong>más manifiesta. Para<br />
cuatro días no voy a molestarme en apren<strong>de</strong>r, y lo<br />
siento por mi compañera. No me interesa<br />
volver.”. Asimismo obra en autos, informe <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
M.F.M. en el que se hace constar que la<br />
<strong>de</strong>mandante “<strong>de</strong>sempeñó su puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 24 al 31 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999, sien<strong>do</strong> su<br />
comportamiento ejemplar y su rendimiento<br />
normal”.- TERCERO.- Con fecha 3 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 la <strong>de</strong>mandada comunicó a la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra la finalización <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, “Nombramiento <strong>de</strong> personal no sanitario<br />
para sustitución <strong>de</strong>l titular con <strong>de</strong>recho a reserva<br />
<strong>de</strong> plaza”, por no superación <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
prueba.- CUARTO.- Ha queda<strong>do</strong> agotada la vía<br />
administrativa previa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>ducida<br />
por <strong>do</strong>ña A.V.F. contra EL SERVICIO GALEGO<br />
DE SAÚDE <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a la parte<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los pedimentos <strong>de</strong> la misma.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Desestimada la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
recurre la actora a través <strong>de</strong> un único motivo,<br />
procesalmente ampara<strong>do</strong> en el art. 191.c) <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, en el que<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> los arts. 14, 55.4 y 56 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong>l art. 19 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> Personal no Sanitario <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, argumentan<strong>do</strong> que, si bien es cierto que<br />
durante el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba las partes tienen<br />
concedida la libertad <strong>de</strong> <strong>de</strong>sistimiento <strong>de</strong>l contrato<br />
sin necesidad <strong>de</strong> alegar y probar causa alguna, tal<br />
facultad resolutoria por parte <strong>de</strong>l empresario tiene<br />
como únicos límites el abuso <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho y la no<br />
discriminación; <strong>de</strong> lo que se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que las<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l emplea<strong>do</strong>r en or<strong>de</strong>n a la extinción<br />
<strong>de</strong>l contrato por no superación <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
prueba no son omnímodas, y en el presente caso<br />
concurre un ejercicio abusivo <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho en la<br />
medida en que existen informes contradictorios<br />
sobre la actitud laboral <strong>de</strong>mostrada por la<br />
empleada, y el único ratifica<strong>do</strong> en juicio fue el<br />
favorable (testifical), habien<strong>do</strong>, por lo <strong>de</strong>más,<br />
transcurri<strong>do</strong> un corto perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo para<br />
po<strong>de</strong>r realizarse las experiencias propias <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba.<br />
SEGUNDO.- Aceptán<strong>do</strong>se el núcleo teórico <strong>de</strong> la<br />
argumentación, falla su aplicación práctica.<br />
El segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s recoge, en<br />
efecto, la existencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>s informes: uno, <strong>de</strong>l<br />
Jefe <strong>de</strong> Cocina <strong>de</strong>l Hospital “J.C.”, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> la<br />
actora prestaba servicios como pinche <strong>de</strong> cocina,<br />
en el que se le imputa que “no muestra aptitu<strong>de</strong>s<br />
ni ganas para realizar las tareas que le<br />
correspon<strong>de</strong>n, no acepta los consejos <strong>de</strong> sus<br />
compañeras, y, manifiesta que para cuatro días no<br />
voy a molestarme en apren<strong>de</strong>r, lo siento por mis<br />
compañeras, no me interesa volver…” y otro, <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>n M.F.M. (cocinero en dicho Hospital y que<br />
<strong>de</strong>puso como testigo en el acto <strong>de</strong>l juicio), según<br />
el cual la <strong>de</strong>mandante “<strong>de</strong>sempeñó su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 24 al 31 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999,<br />
sien<strong>do</strong> su comportamiento ejemplar y su<br />
rendimiento normal”.<br />
Pues bien, el que la empresa (SERGAS),<br />
valoran<strong>do</strong> el informe <strong>de</strong>l Jefe <strong>de</strong> Cocina <strong>de</strong>l<br />
Hospital “J.C.” (inaltera<strong>do</strong> h.p. 2º) <strong>de</strong>cidiera<br />
resolver la relación laboral durante el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
prueba, no constituye un ejercicio abusivo o<br />
antisocial <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho, sino el ejercicio <strong>de</strong> una<br />
facultad legal (art. 14.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res) exenta <strong>de</strong> connotaciones<br />
arbitrarias, torpes o discriminatorias.<br />
En <strong>de</strong>finitiva y por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por <strong>do</strong>ña<br />
A.V.F., contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número cuatro <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong> fecha 5 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1999, confirman<strong>do</strong> íntegramente la<br />
resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2933 RECURSO Nº 1.186/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO DE<br />
INCAPAZ PERMANENTE ABSOLUTO, QUE<br />
TEN A DECLARACIÓN DE INCAPACIDADE<br />
PENDENTE DE RECURSO DE<br />
SUPLICACIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José M. Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a once <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
413
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.186/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n C.R.I. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n C.R.I. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “L.I., S.A.” en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 636/99 sentencia con fecha 29 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante viene<br />
prestan<strong>do</strong> servicios a la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.07.77 como Especialista A y con un<br />
salario mensual <strong>de</strong> 257.864 pesetas./ Segun<strong>do</strong>.-<br />
Por resolución <strong>de</strong>l I.N.S.S. <strong>de</strong> fecha 16.11.98 el<br />
<strong>de</strong>mandante fue <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> afecto <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente total, impugnada dicha resolución en<br />
vía judicial, dio lugar a los autos 71/99 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> esta ciudad en los<br />
que recayó sentencia <strong>de</strong> fecha 10 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1999 en la que se <strong>de</strong>clara al <strong>de</strong>mandante afecto <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente absoluta, sentencia que fue<br />
recurrida en suplicación por el I.N.S.S.,<br />
hallán<strong>do</strong>se en trámite dicho recurso y pendiente<br />
<strong>de</strong> resolución pro el Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia<br />
<strong>de</strong> Galicia./ Tercero.- El <strong>de</strong>mandante fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
baja a la Seguridad Social con efectos 29.09.98./<br />
Cuarto.- La empresa <strong>de</strong>mandada abonó al actor<br />
prestaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> Incapacidad Temporal<br />
en cuantía <strong>de</strong> 1.253.775 pesetas durante el<br />
perío<strong>do</strong> 29.09.98 a 31.05.99./ Quinto.- El<br />
<strong>de</strong>mandante no ostenta cargo sindical alguno./<br />
Sexto.- Con fecha 20 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 se<br />
celebró sin avenencia acto <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por <strong>do</strong>n C.R.I. contra “L.I.,<br />
S.A.” absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las<br />
pretensiones <strong>de</strong> la misma”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO. La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda interpuesta por el actor, C.R.I. contra<br />
“L.I., S.A.” absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las<br />
pretensiones <strong>de</strong> la misma, y contra tal<br />
pronunciamiento se alza en suplicación la<br />
<strong>de</strong>mandante interesan<strong>do</strong>, en primer término, con<br />
amparo procesal en el artículo 191.b) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, la revisión <strong>de</strong>l ordinal<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s en la<br />
resolución impugnada a fin <strong>de</strong> que se redacte en<br />
el senti<strong>do</strong> siguiente: “Por resolución <strong>de</strong>l Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> fecha<br />
16.11.98 se <strong>de</strong>negó su solicitud <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente, confirmada por otra<br />
resolución <strong>de</strong> 02.03.99, también <strong>de</strong>l Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social que <strong>de</strong>sestimó la<br />
reclamación previa, por lo que presentada<br />
<strong>de</strong>manda en vía judicial, se dictó por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Orense en los autos nº<br />
71/99, sentencia estimatoria <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda y <strong>de</strong><br />
los pedimentos y pretensiones actores, que<br />
<strong>de</strong>claró al trabaja<strong>do</strong>r afecto <strong>de</strong> una Invali<strong>de</strong>z<br />
permanente absoluta, resolución judicial que fue<br />
recurrida por el Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social en suplicación (recurso nº 2.017/99), no<br />
sien<strong>do</strong>, en consecuencia, firme”.<br />
Apoya su pretensión revisoria en la <strong>do</strong>cumental<br />
obrante al folio 36, resolución <strong>de</strong> fecha 16.11.98<br />
por la que se <strong>de</strong>niega la solicitud <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente por no alcanzar las<br />
lesiones que pa<strong>de</strong>ce un gra<strong>do</strong> suficiente <strong>de</strong><br />
disminución <strong>de</strong> su capacidad laboral para ser<br />
constitutivas <strong>de</strong> una incapacidad permanente<br />
según lo dispuesto en el artículo 137 <strong>de</strong> la Ley<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social en relación con el<br />
artículo 134.1 <strong>de</strong> la propia Ley; al folio 38,<br />
resolución en que se contiene la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong><br />
la reclamación previa, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se <strong>de</strong>clara que las<br />
alegaciones formuladas en la reclamación previa<br />
no modifican la <strong>de</strong>cisión impugnada, por no haber<br />
varia<strong>do</strong> las circunstancias en que la misma se ha<br />
basa<strong>do</strong>; folio 52 y 53, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se contiene la<br />
fotocopia <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 2 <strong>de</strong> Orense en la que se <strong>de</strong>claró al actor afecto<br />
<strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z permanente absoluta y folios 61 y<br />
62, <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que dicha sentencia<br />
fue recurrida en suplicación por el Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social, estan<strong>do</strong><br />
pendiente <strong>de</strong> resolución ante este Tribunal<br />
Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
Contan<strong>do</strong> con apoyo <strong>do</strong>cumental hábil al efecto,<br />
proce<strong>de</strong> acoger la modificación <strong>de</strong>l ordinal<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia a fin <strong>de</strong> que<br />
se sustituya el texto allí conteni<strong>do</strong> por el<br />
alternativo ofreci<strong>do</strong> por la parte recurrente, antes<br />
transcrito.<br />
414
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SEGUNDO. En se<strong>de</strong> jurídica, integran<strong>do</strong> el<br />
motivo segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
articula<strong>do</strong> por la parte actora, se <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l artículo 49 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y la jurispru<strong>de</strong>ncia a que aludió.<br />
Aún modifica<strong>do</strong> el ordinal segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l relato<br />
histórico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, admitien<strong>do</strong><br />
que no consta que en vía administrativa se<br />
hubiese <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> al <strong>de</strong>mandante en la situación<br />
<strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z permanente total, no han <strong>de</strong> tener<br />
acogida las aspiraciones <strong>de</strong> la parte actora que,<br />
según se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> los términos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
y <strong>de</strong>l propio recurso, preten<strong>de</strong>, en síntesis,<br />
reincorporarse a su puesto <strong>de</strong> trabajo, entendien<strong>do</strong><br />
que la actuación <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandada es<br />
constitutiva <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y es que como se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong> con fecha 10 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999 el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Orense<br />
dictó sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> que el actor se<br />
encuentra afecto <strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z permanente<br />
absoluta para to<strong>do</strong> trabajo, obran<strong>do</strong> en autos<br />
<strong>do</strong>cumentación acreditativa <strong>de</strong> que el <strong>de</strong>mandante<br />
está percibien<strong>do</strong> la correspondiente prestación,<br />
aún cuan<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto<br />
contra aquella resolución no se haya resuelto,<br />
habien<strong>do</strong> incluso recaí<strong>do</strong> auto en éste esta<strong>do</strong><br />
procesal a medio <strong>de</strong>l cual éste Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia resolvió no poner fin al trámite <strong>de</strong>l<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por el Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social como pretendía<br />
el actor que alegaba que el referi<strong>do</strong> Organismo<br />
había incumpli<strong>do</strong> su obligación legal <strong>de</strong> abono <strong>de</strong><br />
la prestación durante la tramitación <strong>de</strong>l recurso, y<br />
tal situación es incompatible con la incorporación<br />
al trabajo que el actor preten<strong>de</strong>, so pena <strong>de</strong><br />
configurar una situación en la que, quién se halla<br />
lucran<strong>do</strong> una prestación <strong>de</strong> Invali<strong>de</strong>z permanente<br />
absoluta, en cuya virtud está incapacita<strong>do</strong> para el<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> cualquier profesión u oficio, al<br />
mismo tiempo estuviese llevan<strong>do</strong> a cabo las<br />
labores inherentes a la actividad profesional a que<br />
se venía <strong>de</strong>dican<strong>do</strong> habitualmente, en este caso en<br />
el ramo <strong>de</strong> cablería <strong>de</strong>l automóvil, y, es <strong>de</strong><br />
suponer, ingresan<strong>do</strong> los correspondientes<br />
emolumentos como contraprestación; esto es, la<br />
Invali<strong>de</strong>z permanente absoluta que le fue<br />
concedida en la instancia, aún no sien<strong>do</strong> firme la<br />
resolución que la <strong>de</strong>clara, obsta o impi<strong>de</strong> la<br />
reincorporación, aunque ello sin perjuicio <strong>de</strong> las<br />
acciones que, al efecto, pudiera ejercitar el actor<br />
para el supuesto hipotético <strong>de</strong> que dicha<br />
resolución fuese revocada por consecuencia <strong>de</strong>l<br />
recurso articula<strong>do</strong> por el Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, <strong>de</strong> manera que, aún por<br />
consecuencia <strong>de</strong> otros razonamientos, proce<strong>de</strong> la<br />
confirmación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia y la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto por la parte<br />
<strong>de</strong>mandante.<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
articula<strong>do</strong> por C.R.I. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> Ourense, <strong>de</strong> fecha 29<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, en autos nº 636/99,<br />
confirmamos dicha resolución.<br />
S. S.<br />
2934 RECURSO Nº 605/00<br />
EXECUCIÓN DE SENTENCIA DICTADA EN<br />
PROCESO SOBRE MODIFICACIÓN<br />
SUBSTANCIAL DE CONDICIÓNS DE<br />
TRABALLO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a trece <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 605/00<br />
interpuesto por “Z.E., S.A.” contra el auto <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que por la actora M.M.G.G. con<br />
fecha 11.05.99 se interpuso <strong>de</strong>manda sobre<br />
modificación <strong>de</strong> condiciones <strong>de</strong> trabajo en la que<br />
solicitaba se <strong>de</strong>clare la nulidad o subsidiariamente<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la modificación <strong>de</strong> las<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo hecha por la empresa y su<br />
<strong>de</strong>recho a continuar en el mismo centro <strong>de</strong> trabajo<br />
(“Z” <strong>de</strong>l centro comercial <strong>de</strong> “C.”) en las mismas<br />
condiciones que tenía antes <strong>de</strong> dicha<br />
modificación, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada “G.,<br />
S.A. – Z.E., S.A.” a estar y pasar por tal<br />
<strong>de</strong>claración; recayen<strong>do</strong> sentencia <strong>de</strong> 07.06.99 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 5 <strong>de</strong> Vigo, por la que<br />
estiman<strong>do</strong> la petición subsidiaria <strong>de</strong>claro<br />
improce<strong>de</strong>nte la medida a<strong>do</strong>ptada por la empresa,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la misma a continuar en<br />
su puesto <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Centro Comercial “C.”,<br />
en el que la <strong>de</strong>mandada tiene el centro <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> “Z.”, en las mismas condiciones que<br />
tenía antes <strong>de</strong> su trasla<strong>do</strong> al <strong>de</strong> Progreso,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha empresa <strong>de</strong>mandada a estar y<br />
pasar por dicha <strong>de</strong>claración. Se hizo saber a las<br />
partes que dicha resolución era firme y que contra<br />
415
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ella no cabía recurso. Presentán<strong>do</strong>se, no obstante,<br />
por la <strong>de</strong>mandada con fecha 16.06.99 escrito por<br />
medio <strong>de</strong>l que anunciaba su propósito <strong>de</strong><br />
interponer recurso <strong>de</strong> suplicación contra la citada<br />
sentencia, recayen<strong>do</strong> auto <strong>de</strong> fecha 16 <strong>de</strong> junio,<br />
por el que se tuvo por no anuncia<strong>do</strong> dicho recurso<br />
<strong>de</strong> suplicación hacien<strong>do</strong> saber a las partes que<br />
contra la misma cabía interponer recurso <strong>de</strong> queja<br />
ante la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia en el plazo <strong>de</strong> 10 días conta<strong>do</strong>s<br />
a partir <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> dicho auto.<br />
SEGUNDO.- Que por la parte actora, al ser firme<br />
la sentencia, y al no haberse da<strong>do</strong> cumplimiento a<br />
la misma, con fecha 23 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 se<br />
presentó escrito en el que solicitaba se requiriese<br />
a la empresa a fin <strong>de</strong> que en el menor plazo<br />
posible procediera a reincorporarla a su habitual<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo, recayen<strong>do</strong> provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
junio por la que se requirió a la empresa para que<br />
<strong>de</strong> inmediato procediera a la reincorporación <strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra en las mismas condiciones que tenía<br />
antes <strong>de</strong> su trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> centro <strong>de</strong> trabajo, tal como<br />
se hacía constar en el fallo <strong>de</strong> la mencionada<br />
sentencia. Provi<strong>de</strong>ncia que fue recurrida en<br />
reposición por la empresa, presentan<strong>do</strong> escrito <strong>de</strong><br />
07.07.99 en el que suplicaba se dictara resolución<br />
por la que se anule y <strong>de</strong>je sin efecto la misma, o<br />
subsidiariamente, se cite a las partes <strong>de</strong><br />
comparecencia en los términos estableci<strong>do</strong>s en los<br />
arts. 138.6 y 277 y ss <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, por enten<strong>de</strong>r que en el art. 138.6 se<br />
regulaba el procedimiento <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong><br />
sentencia para los supuestos en que “el<br />
empresario no procediere a reintegrar al<br />
trabaja<strong>do</strong>r en sus anteriores condiciones <strong>de</strong><br />
trabajo o lo hiciere <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> irregular, en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el trabaja<strong>do</strong>r podrá solicitar la<br />
ejecución <strong>de</strong>l fallo ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social y<br />
la extinción <strong>de</strong>l contrato por causa <strong>de</strong> lo previsto<br />
en el art. 50.1.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
y conforme a lo estableci<strong>do</strong> en los arts. 277, 278,<br />
y 279 <strong>de</strong> la Ley... trámites que solamente se<br />
obviarían en el supuesto <strong>de</strong> que la sentencia<br />
hubiese <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong> la medida<br />
empresarial”, no sien<strong>do</strong> este el caso, puesto que<br />
se <strong>de</strong>claró únicamente improce<strong>de</strong>nte. recayen<strong>do</strong><br />
Auto <strong>de</strong> 26.07.99 por el que se acordó citar <strong>de</strong><br />
comparecencia a las partes celebrán<strong>do</strong>se inci<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong> ejecución con fecha 20 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> dicho<br />
año, en el que por la parte <strong>de</strong>mandada se alegó<br />
que no le resultaba posible la reposición <strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra en su puesto <strong>de</strong> trabajo al encontrarse<br />
ocupa<strong>do</strong> por otra trabaja<strong>do</strong>ra y que en to<strong>do</strong> caso<br />
no era posible ejecutar la sentencia en sus propios<br />
términos, pues, el art. 138.7 solamente lo<br />
establece cuan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong> la<br />
modificación y que en to<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>más se sigue el<br />
que se está hacien<strong>do</strong> ahora en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>be quedarse en el nuevo puesto <strong>de</strong><br />
trabajo o bien extinguir la relación laboral,<br />
reiteran<strong>do</strong> la imposibilidad <strong>de</strong>l cumplimiento <strong>de</strong><br />
la sentencia, citan<strong>do</strong> en apoyo <strong>de</strong> su tesis el art.<br />
279 <strong>de</strong> la L.P.L.; recayen<strong>do</strong> auto <strong>de</strong> 22.09.99 por<br />
el que estiman<strong>do</strong> parcialmente la pretensión<br />
<strong>de</strong>ducida por la parte actora, se acordó<br />
nuevamente requerir a la empresa para que<br />
repusiera inmediatamente a la trabaja<strong>do</strong>ra en su<br />
anterior puesto <strong>de</strong> trabajo, con todas las<br />
consecuencias que ello lleva consigo, inclui<strong>do</strong> el<br />
salario, sin perjuicio <strong>de</strong> acordar las medidas <strong>de</strong>l<br />
art. 282 <strong>de</strong> la L.P.L., y <strong>de</strong>más pertinentes en caso<br />
<strong>de</strong> no hacerlo. Auto que a su vez fue recurri<strong>do</strong> en<br />
reposición por la empresa “Z.” insistien<strong>do</strong> en su<br />
argumentación, alegan<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong>l auto por<br />
ser contrario al art. 238 <strong>de</strong> la LOPJ, al infringirse<br />
el art. 138.6 en relación con los arts. 277 y ss <strong>de</strong><br />
la L.P.L., y habién<strong>do</strong>se da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso<br />
plantea<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandante, ésta, con fecha 29 <strong>de</strong><br />
noviembre presentó escrito impugnán<strong>do</strong>lo,<br />
interesan<strong>do</strong> la ejecución <strong>de</strong> la sentencia en sus<br />
propios términos, recayen<strong>do</strong> auto <strong>de</strong> 22.01.99 por<br />
el que se <strong>de</strong>sestimó el recurso interpuesto,<br />
<strong>de</strong>negan<strong>do</strong> la reposición pretendida y<br />
confirman<strong>do</strong> la resolución recurrida en todas sus<br />
partes.<br />
TERCERO.- Contra dicho auto se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la empresa sien<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este<br />
Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al<br />
Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
ÚNICO.- Por la empresa ejecutada se interpone<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación contra el auto <strong>de</strong> 22.12.99,<br />
a su vez <strong>de</strong>negatorio <strong>de</strong> recurso <strong>de</strong> reposición<br />
interpuesto contra el Auto <strong>de</strong> 22.09.99 que<br />
articula en tres motivos diferentes; alegan<strong>do</strong> por<br />
un la<strong>do</strong> con amparo en el art. 191.a) <strong>de</strong> la L.P.L.,<br />
quebrantamiento <strong>de</strong> forma, pretendien<strong>do</strong> se<br />
<strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong> y en concreto <strong>de</strong>l<br />
auto <strong>de</strong> 22.09.99 por haberse infringi<strong>do</strong> normas o<br />
garantías <strong>de</strong>l procedimiento que han produci<strong>do</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión, a fin <strong>de</strong> que por la Sala se proceda a<br />
reponer los autos al esta<strong>do</strong> en que se encontraban<br />
antes <strong>de</strong> haberse infringi<strong>do</strong> aquellas normas,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong>l art. 238 <strong>de</strong> la LOPJ,<br />
alegan<strong>do</strong> que se había dicta<strong>do</strong> el auto recurri<strong>do</strong><br />
prescindien<strong>do</strong> <strong>de</strong>l procedimiento señala<strong>do</strong> en los<br />
arts. 138.6, 277, 278 y 279 <strong>de</strong> la L.P.L. y en<br />
especial el art. 279.2º <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> texto, da<strong>do</strong> el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> dicho auto, y por otro, interesa se<br />
revisen los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y el<br />
<strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong>l art.<br />
280 <strong>de</strong> la L.P.L.<br />
Censura que no pue<strong>de</strong> merecer favorable acogida,<br />
pues, <strong>de</strong> conformidad con el art. 238.3 <strong>de</strong> la<br />
LOPJ: “los actos judiciales serán nulos cuan<strong>do</strong> se<br />
prescinda total y absolutamente <strong>de</strong> las normas<br />
416
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
esenciales <strong>de</strong> procedimiento establecidas por la<br />
Ley o con infracción <strong>de</strong> los principios <strong>de</strong><br />
audiencia, asistencia, siempre que efectivamente<br />
se haya produci<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión”. Señalan<strong>do</strong><br />
repetida <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> suplicación, que para que se<br />
produzca el quebrantamiento <strong>de</strong> forma es<br />
requisito imprescindible que por la parte a quien<br />
afecte se haya formula<strong>do</strong> la oportuna protesta en<br />
tiempo y lugar a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> y que efectivamente se<br />
haya ocasiona<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión; <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> concluirse<br />
que en el presente inci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> ejecución no<br />
proce<strong>de</strong> la nulidad, por cuanto en ningún caso se<br />
han infringi<strong>do</strong> esas normas <strong>de</strong> procedimiento que<br />
produjeran in<strong>de</strong>fensión, ni se ha formula<strong>do</strong><br />
protesta alguna en el acto <strong>de</strong> la comparecencia<br />
(art. 189.1.b) L.P.L.), sino que en realidad lo que<br />
acontece es que bajo la apariencia <strong>de</strong> un supuesto<br />
quebrantamiento <strong>de</strong> forma se está pretendien<strong>do</strong><br />
una resolución sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, en el<br />
que se discute si la sentencia <strong>de</strong>be ser ejecutada<br />
en sus propios términos, -como se sostiene por la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra- o, si por el contrario, -como se<br />
sostiene por la empresa- al ser imposible su<br />
cumplimiento <strong>de</strong>bería interesarse por el actor la<br />
rescisión <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo conforme a lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el art. 50 <strong>de</strong>l E.T., en relación con<br />
los arts. 277 y ss <strong>de</strong> la L.P.L.; y como la sentencia<br />
objeto <strong>de</strong> ejecución no era susceptible <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong> suplicación, tampoco lo es el auto ahora<br />
impugna<strong>do</strong> en virtud <strong>de</strong> lo dispuesto en el art.<br />
189.2 <strong>de</strong> la L.P.L.; por lo que al faltar la<br />
competencia funcional <strong>de</strong> la Sala, no cabe ya<br />
entrar en el análisis <strong>de</strong> los restantes motivos <strong>de</strong>l<br />
recurso.<br />
Por lo expuesto.<br />
Fallamos<br />
Desestimamos el motivo <strong>de</strong> nulidad interpuesto<br />
por “Z.E., S.A.” , contra el auto <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> fecha veintidós <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 258/99, segui<strong>do</strong>s a<br />
instancia <strong>do</strong>ña M.M.G.G. contra la empresa “G.,<br />
S.A. – Z.E., S.A.” -sobre modificación <strong>de</strong> las<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo-, y aprecian<strong>do</strong> falta <strong>de</strong><br />
competencia funcional <strong>de</strong> este Tribunal,<br />
<strong>de</strong>sestimamos igualmente los restantes motivos<br />
<strong>de</strong> recurso, sin entrar a resolver sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
los mismos.<br />
S. S.<br />
2935 RECURSO Nº 1.222/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO NULO,<br />
Ó NON ACREDITARSE INDICIOS DE<br />
VULNERACIÓN DE DEREITOS<br />
FUNDAMENTAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
En A Coruña, a trece <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha pronuncia<strong>do</strong> la siguiente<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.222/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.L.G. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.L.G. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“B.E.C., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 727/99<br />
sentencia con fecha treinta y uno <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó en<br />
parte la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- Don J.M.L.G., <strong>de</strong>mandante en los presentes<br />
autos, mayor <strong>de</strong> edad, provisto <strong>de</strong> DNI… vecino<br />
<strong>de</strong>… (Lugo), ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> sus servicios<br />
laborales por cuenta y cargo <strong>de</strong> la patronal<br />
<strong>de</strong>mandada “B.E.C., S.A.”, <strong>de</strong>dicada a la Banca<br />
Privada, bajo las siguientes circunstancias<br />
laborales:<br />
- Antigüedad: <strong>de</strong> 20-julio-1981<br />
- Categoría Profesional: Administrativo Nivel 20.<br />
- Centro <strong>de</strong> Trabajo: C… (Lugo).<br />
417
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
- Salario mensual, inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extras: 265.629., equivalentes a 8.854 ptas.<br />
diarias a efectos <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización. No ostenta ni<br />
ha ostenta<strong>do</strong> en el año anterior al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> cargo<br />
<strong>de</strong> representación legal o sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res.- 2º).- Causó baja por IT con fecha<br />
16.02.98, situación en la que continúa según parte<br />
<strong>de</strong> confirmación <strong>de</strong> baja <strong>de</strong> 07.01.2000, tenien<strong>do</strong><br />
solicitada ante el INSS Pensión <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z con<br />
fecha 04.10.1999 por pa<strong>de</strong>cer trastorno por<br />
angustia y <strong>de</strong>presión mayor crónica.- 3º).- El día<br />
07.10.1999 recibe comunicación empresarial<br />
escrita <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Muy Sr. Nuestro: Venimos en conocimiento <strong>de</strong><br />
que a lo largo <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja por enfermedad<br />
que viene disfrutan<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el pasa<strong>do</strong> día 16 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1998, ha esta<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> labores y<br />
tareas en explotación gana<strong>de</strong>ra familiar, conducta<br />
ésta constitutiva <strong>de</strong> una transgresión <strong>de</strong> la buena<br />
fe contractual y <strong>de</strong> un abuso <strong>de</strong> confianza,<br />
tipificada en el artículo 54.2.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, así como <strong>de</strong> una falta muy grave<br />
por transgresión <strong>de</strong> la buena fe y abuso <strong>de</strong><br />
confianza, según el artículo 50.3 <strong>de</strong>l vigente<br />
Convenio Colectivo para la Banca Privada, por lo<br />
que, a tenor <strong>de</strong>l artículo 51 <strong>de</strong> ese mismo texto, se<br />
ha acorda<strong>do</strong> sancionarle con <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, causan<strong>do</strong><br />
baja en la plantilla <strong>de</strong>l Banco, al finalizar la<br />
jornada <strong>de</strong>l día 30 <strong>de</strong> septiembre, tenien<strong>do</strong> a su<br />
disposición la liquidación <strong>de</strong> haberes que<br />
corresponda”.- 4º).- Personal <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada contactó antes <strong>de</strong>l verano <strong>de</strong> 1999 con<br />
el actor ofrecién<strong>do</strong>le la posibilidad <strong>de</strong> asesorarle<br />
para tratar <strong>de</strong> conseguirle una Invali<strong>de</strong>z<br />
Permanente sin coste alguno para el mismo, lo<br />
que rehusó el <strong>de</strong>mandante alegan<strong>do</strong> que era su<br />
<strong>de</strong>seo curarse. El art. 35 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
para la Banca privada prevé para el personal<br />
laboral <strong>de</strong>terminadas mejoras en materia <strong>de</strong><br />
incapacidad permanente en los gra<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Total y<br />
Absoluta.- 5º).- El actor vive a unos 15 minutos<br />
caminan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l <strong>do</strong>micilio y explotación gana<strong>de</strong>ra<br />
<strong>de</strong> sus progenitores, yen<strong>do</strong> a visitarles a partir <strong>de</strong>l<br />
día 16.02.1998 con una frecuencia variable en<br />
función <strong>de</strong> su esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> ánimo, tenien<strong>do</strong><br />
médicamente prescrito el salir a pasear con el fin<br />
<strong>de</strong> expansionarse o distraerse; habien<strong>do</strong><br />
colabora<strong>do</strong> muy ocasionalmente con su padre en<br />
el cuida<strong>do</strong> o vigilancia <strong>de</strong>l gana<strong>do</strong>, siempre en<br />
compañía <strong>de</strong>l ascendiente.- 6º).- Presentada<br />
papeleta conciliatoria el día 22.10.99 ante el<br />
SMAC por el actor, con fecha cinco <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 se celebró el preceptivo acto<br />
<strong>de</strong> conciliación previa, en cuyo acto el empresario<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> reconoció la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> manifestan<strong>do</strong> que en el término <strong>de</strong>, 48<br />
horas se consignarían las sumas <strong>de</strong> 7.238.399<br />
ptas., correspondientes a la in<strong>de</strong>mnización legal,<br />
y <strong>de</strong> 253.399 ptas., correspondientes a los salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
fecha <strong>de</strong> 05.11.99, concluyen<strong>do</strong> el acto “sen<br />
avinza”. El día 06.11.99 se consignaron en el<br />
Establecimiento Público <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> al efecto<br />
ambas sumas por importe global <strong>de</strong> 7.491.656<br />
ptas.- 7º).- Correctamente agotada la vía previa,<br />
se <strong>de</strong>dujo la <strong>de</strong>manda origen <strong>de</strong> estas actuaciones<br />
que fue repartida a este Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social con<br />
fecha 11.11.99, previa su presentación y registro<br />
ante el Decanato <strong>de</strong> los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Lugo con<br />
fecha <strong>de</strong> 05.11.1999”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
sobre Despi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>ducida por <strong>do</strong>n J.M.L.G. contra<br />
el empresario “B.E.C., S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l mismo y, en su<br />
consecuencia, <strong>de</strong>bo con<strong>de</strong>nar y CONDENO a<br />
dicha EMPRESA a que, en el plazo <strong>de</strong> cinco días<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la sentencia, opte entre la<br />
readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r Sr. L.G. o el abono <strong>de</strong><br />
una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> SIETE MILLONES<br />
DOSCIENTAS CINCUENTA Y CINCO MIL<br />
CUATROCIENTAS DIEZ PESETAS (7.255.410<br />
PTAS.), entendién<strong>do</strong>se que <strong>de</strong> no optar el<br />
empresario por la readmisión o por la<br />
in<strong>de</strong>mnización proce<strong>de</strong> la primera, y a<strong>de</strong>más el<br />
pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> (07.10.99) hasta el acto <strong>de</strong><br />
conciliación previa (05.11.99) que, a razón <strong>de</strong><br />
8.854 ptas. diarias, totalizan DOSCIENTAS<br />
CINCUENTA Y SÉIS MIL SETECIENTAS<br />
SESENTA Y SEIS PESETAS (255.765 ptas.).<br />
Habién<strong>do</strong>se ofreci<strong>do</strong> y consigna<strong>do</strong> pro la empresa<br />
las cantida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> 7.238.399 ptas. y 253.257 ptas.,<br />
en total, 7.491.656 ptas., se tiene por bien<br />
efectuada la consignación, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> entregarse a<br />
la parte actora tal suma, quedan<strong>do</strong> un sal<strong>do</strong><br />
acree<strong>do</strong>r a su favor <strong>de</strong> VEINTE MIL<br />
QUINIENTAS VEINTE PESETAS (20.520<br />
ptas.) <strong>de</strong> optar la empresa por la in<strong>de</strong>mnización<br />
en el plazo legal señala<strong>do</strong>”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia que <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
que había si<strong>do</strong> objeto, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“B.” en los términos legales, solicitan<strong>do</strong> la<br />
revocación <strong>de</strong> dicha resolución y se <strong>de</strong>clare la<br />
nulidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por vulnerar <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>l recurrente, para lo cual –<br />
admitien<strong>do</strong> el relato fáctico <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida-, en se<strong>de</strong> jurídica, con amparo en el art.<br />
191.c) LPL <strong>de</strong>nuncia como infringi<strong>do</strong>s los arts.<br />
55.5 y 6 LET en relación con los arts. 10, 14 y 35<br />
418
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
CE y STCO <strong>de</strong> 23.07.1996. El argumento <strong>de</strong>l<br />
motivo consiste en que, según su enten<strong>de</strong>r,<br />
acreditó la existencia <strong>de</strong> indicios racionales <strong>de</strong><br />
discriminación <strong>de</strong>l actor, sin que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia haya exigi<strong>do</strong> prueba en contra a la<br />
emplea<strong>do</strong>ra que acreditase que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
obe<strong>de</strong>cía a razones distintas a la discriminación,<br />
por lo que admitida por la empresa la<br />
improce<strong>de</strong>ncia proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar nula la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial ya que esta vulnera el <strong>de</strong>recho al<br />
trabajo <strong>de</strong>l actor y el principio <strong>de</strong> igualdad y no<br />
discriminación pues tal <strong>de</strong>cisión patronal<br />
obe<strong>de</strong>ce, bien a la voluntad <strong>de</strong> eximirse <strong>de</strong> abonar<br />
prestaciones complementarias <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z al<br />
<strong>de</strong>mandante que se hallaba en incapacidad<br />
temporal y había solicita<strong>do</strong> pensión <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente, bien a mantener en plantilla a un<br />
emplea<strong>do</strong> que presumiblemente pue<strong>de</strong> sufrir<br />
perio<strong>do</strong>s <strong>de</strong> incapacidad temporal continua<strong>do</strong>s. El<br />
recurso ha si<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada.<br />
SEGUNDO.- Los motivos no pue<strong>de</strong>n ser<br />
acogi<strong>do</strong>s por cuanto, si bien es cierto que una vez<br />
invoca<strong>do</strong>s y acredita<strong>do</strong>s indicios <strong>de</strong> vulneración<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales, a tenor <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el art. 179.2 LPL, se produce una<br />
inversión en la carga <strong>de</strong> la prueba, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que<br />
incumbe acreditar a la empresa que su <strong>de</strong>cisión es<br />
ajena a cualquier animo discriminatorio, también<br />
es reiterada la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que<br />
establece que no es suficiente con alegar la<br />
existencia <strong>de</strong> discriminación o vulneración <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales sino que es preciso<br />
aportar prueba suficiente sobre los indicios<br />
invoca<strong>do</strong>s, lo que aplica<strong>do</strong> al presente supuesto<br />
implica la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l motivo por cuanto la<br />
vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la igualdad en el acceso<br />
al trabajo, la sustenta el actor en la invocación <strong>de</strong><br />
que se le <strong>de</strong>spi<strong>de</strong> por su situación <strong>de</strong> enfermedad<br />
afirman<strong>do</strong> que o bien acce<strong>de</strong> a la situación <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente, en cuyo caso la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>berá abonarle un complemento <strong>de</strong> pensión, o<br />
bien se reincorpora al trabajo, en cuyo caso es<br />
plausible que sufrirá diversas recaídas en su<br />
enfermedad por lo que la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>berá<br />
soportar el pago <strong>de</strong> complementos, con lo que en<br />
cualquier caso el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se produce con<br />
fundamento en su situación <strong>de</strong> enfermedad lo que<br />
vulnera sus <strong>de</strong>rechos.<br />
La argumentación no se comparte por cuanto: a)<br />
afirman<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia en el relato<br />
fáctico, que permanece inaltera<strong>do</strong>, que la<br />
<strong>de</strong>mandada le ofreció tramitarle sin costo alguno<br />
para el actor la gestión <strong>de</strong> una prestación <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente, situación que <strong>de</strong> serle<br />
reconocida implicaría para la emplea<strong>do</strong>ra el<br />
abono <strong>de</strong> complementos <strong>de</strong> pensión, conforme al<br />
art. 35 <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong> Banca Privada,<br />
tal conducta no se compa<strong>de</strong>ce con una voluntad<br />
<strong>de</strong> evitar el pago <strong>de</strong> tal pensión complementaria,<br />
por lo que mal pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>ducirse <strong>de</strong> la misma una<br />
intención discriminatoria, cuan<strong>do</strong> la empresa se<br />
ofrece a tal trámite que <strong>de</strong> serle acogi<strong>do</strong> implica<br />
precisamente una carga económica; b)<br />
igualmente, el actor agotó o se hallaba en trance<br />
<strong>de</strong> agotar el subsidio <strong>de</strong> incapacidad temporal por<br />
su duración máxima, sien<strong>do</strong> así que el art. 34 <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> convenio impone a la empresa un<br />
complemento <strong>de</strong> dicho subsidio para que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r alcance el 100% <strong>de</strong>l salario que le<br />
correspon<strong>de</strong>ría <strong>de</strong> hallarse en activo durante el<br />
primer año, complemento que no consta que le<br />
negara en ningún momento, y que a partir <strong>de</strong> ese<br />
primer año dicho complemento se va reducien<strong>do</strong><br />
al 75% <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong> año y al 50% para el tercer<br />
año, no cabe <strong>de</strong>ducir <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> una conducta<br />
discriminatoria frente al actor, pues la carga<br />
social para la mercantil se reduce según perdura<br />
la situación <strong>de</strong> incapacidad temporal, si a ello se<br />
aña<strong>de</strong> que la empresa ya no tenía obligación <strong>de</strong><br />
cotizar por el actor, no se compren<strong>de</strong> como se<br />
sostuvo aquella obligación inicial y cuan<strong>do</strong> la<br />
carga se reduce se pue<strong>de</strong> preten<strong>de</strong>r que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
tiene como fundamento dicha situación; c) por<br />
último mal pue<strong>de</strong> presumirse que la situación <strong>de</strong><br />
baja por incapacidad temporal <strong>de</strong>l actor vayan a<br />
ser reiteradas en el futuro, salvo que se admita la<br />
premisa <strong>de</strong> que el trabaja<strong>do</strong>r actúa<br />
fraudulentamente en relación con su enfermedad<br />
<strong>de</strong> lo que no se tiene la mas mínima constancia;<br />
d) <strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong> que la emplea<strong>do</strong>ra acepte la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su <strong>de</strong>cisión y<br />
ofrezca la in<strong>de</strong>mnización correspondiente ante el<br />
SMAC, tampoco pue<strong>de</strong> extraerse la conclusión<br />
postulada pues una cosa es que pretenda aminorar<br />
los efectos <strong>de</strong> su <strong>de</strong>cisión, limitan<strong>do</strong> así los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación, y otra distinta que pueda<br />
extraerse <strong>de</strong> tal actuación la conclusión <strong>de</strong><br />
discriminación, pues los hechos imputa<strong>do</strong>s en la<br />
carta no son falsos o inventa<strong>do</strong>s, sino por el<br />
contrario ciertos, como resulta <strong>de</strong>l hecho<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la propia sentencia y<br />
acepta parcialmente en confesión el actor,<br />
consecuentemente que la mercantil estime antes<br />
<strong>de</strong>l acto <strong>de</strong> juicio que no podrá acreditar tal hecho<br />
o que no sea consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> con la gravedad<br />
suficiente para justificar su <strong>de</strong>cisión y como<br />
consecuencia acepte la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
misma, no conculca ningún <strong>de</strong>recho fundamental<br />
<strong>de</strong>l actor, por to<strong>do</strong> ello no existe ningún indicio<br />
<strong>de</strong> vulneración <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos fundamentales <strong>de</strong>l<br />
actor por lo que la resolución recurrida es<br />
conforme a <strong>de</strong>recho y proce<strong>de</strong> su confirmación<br />
previa <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso plantea<strong>do</strong>.<br />
Por to<strong>do</strong> lo expuesto, vistos los preceptos cita<strong>do</strong>s<br />
y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
419
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por J.M.L.G. contra la sentencia<br />
dictada el 31.01.2000 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
nº 1 <strong>de</strong> Lugo en autos nº 727-99 sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
segui<strong>do</strong>s a su instancia contra “B.E.C., S.A”,<br />
resolución que se confirma en su integridad.<br />
S. S.<br />
2936 RECURSO Nº 1.424/97<br />
IMPROCEDENCIA DE IMPUGNACIÓN DE<br />
ALTA, POR ACCIDENTADO EN SITUACIÓN<br />
DE INCAPACIDADE TEMPORAL.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
En A Coruña, a catorce <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.424/97,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n C.B.R., en nombre<br />
y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.M.M.S., contra<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 775/96<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.M.S., sobre<br />
ALTA INDEBIDA, frente a la MUTUA “I.T”, al<br />
INSTITUTO NACIONAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL, a la TESORERÍA GENERAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL y a la empresa “P.D.A.,<br />
S.L.”. En su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 23 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1997 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- El <strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n J.M.M.S., naci<strong>do</strong><br />
en 1962, con D.N.I…, figura afilia<strong>do</strong> a la<br />
Seguridad Social, Régimen General, con el<br />
número…, sien<strong>do</strong> su profesión habitual la <strong>de</strong><br />
Oficial <strong>de</strong> 1ª albañil, que venía <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> para<br />
la empresa “P.D.A., S.L.” mediante contrato<br />
temporal suscrito el 20.06.96 por un mes.<br />
Segun<strong>do</strong>.- El 28.06.96 el actor sufrió un acci<strong>de</strong>nte<br />
laboral que le produjo esguince cérvico-<strong>do</strong>rsal y<br />
contractura paravertebral, inician<strong>do</strong> incapacidad<br />
temporal el 02.07.96, en cuya situación<br />
permaneció hasta el 02.08.96 en que la Mutua lo<br />
dio <strong>de</strong> alta por curación. Tercero.- El 12.08.96 el<br />
actor solicitó que se le <strong>de</strong>signase aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
oficio, cuya <strong>de</strong>signación se le comunicó el día<br />
05.09.96 y con fecha 13.09.96 interpuso<br />
reclamación previa, solicitan<strong>do</strong> que se anulase el<br />
alta y se le mantuviese en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal, reclamación que le fue<br />
<strong>de</strong>sestimada por silencio administrativo,<br />
presentan<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda en fecha 19.11.96. Cuarto.-<br />
El actor fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja por la Seguridad Social<br />
el 20.08.96 con el diagnóstico <strong>de</strong> cervicalgia.<br />
Quinto.- El actor pa<strong>de</strong>ce cervicalgia muscular por<br />
contractura, rectificación <strong>de</strong> la lor<strong>do</strong>sis<br />
fisiológica, escoliosis <strong>do</strong>rso-lumbar, hernia discal<br />
paramedial izquierda C5-C6 con sufrimiento<br />
pluriradicular crónico más intenso a nivel C5-C6.<br />
Sexto.- La base regula<strong>do</strong>ra supera las 300.000<br />
pesetas anuales”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO. Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
caducidad alegada por la Mutua y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>n J.M.M.S. contra<br />
la Mutua “I.T.”, el Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, la Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social y la empresa “P.D.A., S.L.”,<br />
<strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dichos <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> las pretensiones contra ellos <strong>de</strong>ducidas.<br />
Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que, fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario, por la Mutua<br />
“I.T.”. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se<br />
dispuso el pase <strong>de</strong> los mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- El actor interpone recurso <strong>de</strong><br />
suplicación contra la sentencia que, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong><br />
la excepción <strong>de</strong> caducidad alegada por la Mutua,<br />
<strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda formulada por alta in<strong>de</strong>bida<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo, articulan<strong>do</strong> un<br />
primer motivo <strong>de</strong> recurso al amparo <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong><br />
b) <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral, al objeto <strong>de</strong> que se<br />
revisen los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s a la vista<br />
<strong>de</strong> las pruebas obrantes en autos, solicitan<strong>do</strong> en<br />
primer lugar la ampliación <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong><br />
segun<strong>do</strong>, <strong>de</strong> forma que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
siguiente manera: “El 28.06.96 el actor sufrió un<br />
acci<strong>de</strong>nte laboral que le produjo esguince cérvico<strong>do</strong>rsal<br />
y contractura paravertebral, inician<strong>do</strong><br />
incapacidad temporal el 02.07.96, en cuya<br />
420
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
situación permaneció hasta el 02.08.96 en que la<br />
Mutua le dio <strong>de</strong> alta por curación. El 11.08.96 el<br />
Sr. M.S. acudió al Servicio <strong>de</strong> urgencias <strong>de</strong><br />
“P.O.V.I.S.A.” al presentar contractura en región<br />
cervical izquierda y movilidad limitada para<br />
rotación y flexión-extensión”, fundamentan<strong>do</strong> su<br />
pretensión en el <strong>do</strong>cumento obrante al folio 46 <strong>de</strong><br />
los autos y no hay inconveniente en aceptar la<br />
ampliación solicitada al estar basada en<br />
<strong>do</strong>cumento hábil al efecto.<br />
En segun<strong>do</strong> lugar se preten<strong>de</strong> la ampliación <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> cuarto, <strong>de</strong> forma que que<strong>de</strong><br />
redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente tenor: “El actor fue da<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> baja por la Seguridad Social el 20.08.96 con el<br />
diagnóstico <strong>de</strong> cervicalgia. El día anterior acudió<br />
a P.O.V.I.S.A. <strong>do</strong>n<strong>de</strong> es diagnostica<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
cervicalgia tipo muscular por contractura. El día 6<br />
<strong>de</strong> septiembre acudió a la Dra. L.M., la cual<br />
certificó que el paciente está <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
20.08.96 por cervicalgia. El día 10.09.96 acu<strong>de</strong><br />
nuevamente a P.O.V.I.S.A., <strong>do</strong>n<strong>de</strong> es atendi<strong>do</strong> y<br />
se le envía al Servicio <strong>de</strong> Rehabilitación.<br />
Posteriormente el actor es remiti<strong>do</strong> al Servicio <strong>de</strong><br />
Neurocirugía <strong>de</strong> P.O.V.I.S.A. para la valoración<br />
<strong>de</strong>l tratamiento al haberle si<strong>do</strong> diagnosticada<br />
hernia discal (C5-C6) y ante la falta <strong>de</strong> respuesta<br />
favorable al tratamiento rehabilita<strong>do</strong>r se propone<br />
por el Dr. M.L. su operación”, fundamentan<strong>do</strong> su<br />
pretensión en los <strong>do</strong>cumentos obrantes a los<br />
folios 47, 48, 55 y 53 <strong>de</strong> los autos. Tal ampliación<br />
fáctica se estima que no pue<strong>de</strong> prosperar por<br />
cuanto que ya consta en el relato fáctico la fecha<br />
en que causó baja por la Seguridad Social y el<br />
diagnóstico, así como las <strong>do</strong>lencias cervicales que<br />
presenta y que ya hace constar el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, las que estima probadas -en el ordinal<br />
quinto <strong>de</strong>l relato fáctico- en virtud <strong>de</strong> las amplias<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> valoración <strong>de</strong> la prueba, en base a<br />
los artículos 97.2 Ley Procesal Laboral y 362 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil, no acreditán<strong>do</strong>se,<br />
en suma, error en la valoración <strong>de</strong> la prueba por el<br />
juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia.<br />
SEGUNDO.- El actor articula un segun<strong>do</strong> motivo<br />
al amparo <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la<br />
Ley Procesal Laboral, al objeto <strong>de</strong> que se<br />
examine la infracción <strong>de</strong> normas sustantivas o <strong>de</strong><br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción, por<br />
violación o interpretación errónea, <strong>de</strong>l artículo<br />
128 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social,<br />
alegan<strong>do</strong> que la inmediatez <strong>de</strong> fechas entre el alta<br />
impugnada y la nueva baja reconocida por el<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social por<br />
enfermedad cervical evi<strong>de</strong>ncian que el<br />
<strong>de</strong>mandante no se encontraba cura<strong>do</strong> y en<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajar cuan<strong>do</strong> se le dio el alta,<br />
solicitan<strong>do</strong> que se <strong>de</strong>clare in<strong>de</strong>bida el alta y se<br />
reconozca al actor el <strong>de</strong>recho a las prestaciones<br />
por incapacidad temporal hasta el alta <strong>de</strong>finitiva;<br />
censura jurídica que no ha <strong>de</strong> alcanzar éxito, toda<br />
vez que la cuestión básica planteada en el recurso<br />
radica en <strong>de</strong>terminar el alcance y la eficacia <strong>de</strong>l<br />
alta expedida por la Mutua el 02.08.96. Y a este<br />
respecto es <strong>de</strong> señalar que para un a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong><br />
enjuiciamiento y solución <strong>de</strong> la problemática<br />
planteada resulta conveniente <strong>de</strong>stacar que,<br />
conforme a la legislación Social en vigor a la<br />
fecha <strong>de</strong>l hecho causante, la incapacidad temporal<br />
es la situación en que se encuentra el trabaja<strong>do</strong>r<br />
que recibe asistencia sanitaria y está impedi<strong>do</strong><br />
para el trabajo con una duración <strong>de</strong> <strong>do</strong>ce meses<br />
prorrogable por otros seis más, cuan<strong>do</strong> se<br />
presuma que durante ellos pue<strong>de</strong> el trabaja<strong>do</strong>r ser<br />
da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta médica por curación, según se<br />
establece en el art. 128.1.a) <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social, sien<strong>do</strong> así que el <strong>de</strong>recho al<br />
subsidio pue<strong>de</strong> extinguirse tanto por el transcurso<br />
<strong>de</strong>l plazo máximo como por ser da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta<br />
médica el trabaja<strong>do</strong>r con o sin <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z. Para que proceda o no mantener la<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal, ya que la<br />
indicada situación es, por <strong>de</strong>finición, transitoria,<br />
es necesario que sea posible la curación, y dicha<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal <strong>de</strong>be concluir<br />
en el momento en que tienen ya carácter<br />
<strong>de</strong>finitivo e irreversible, es <strong>de</strong>cir, cuan<strong>do</strong> el<br />
cuadro <strong>de</strong> secuelas o enfermeda<strong>de</strong>s es <strong>de</strong>finitivo,<br />
sin que exista posibilidad razonable y objetiva <strong>de</strong><br />
mejoría o <strong>de</strong> recuperación mediante el a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong><br />
tratamiento médico y rehabilita<strong>do</strong>r al haberse<br />
agota<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los medios hasta llegar a un juicio<br />
o conclusión clínica final, aunque los<br />
pa<strong>de</strong>cimientos sean incapacitantes para el trabajo,<br />
porque en este caso lo que proce<strong>de</strong> no es<br />
mantener la situación <strong>de</strong> incapacidad temporal,<br />
sino promover el oportuno expediente <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente.<br />
Pues bien, en el supuesto <strong>de</strong> autos es claro que no<br />
proce<strong>de</strong> la anulación <strong>de</strong>l alta médica ni proce<strong>de</strong><br />
reponer al actor en la situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal ya que, como acertadamente razona el<br />
juzga<strong>do</strong>r “a quo” en la fundamentación jurídica,<br />
el actor inició un proceso <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal por acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo al sufrir un<br />
esguince cérvico-<strong>do</strong>rsal y contractura<br />
paravertebral y fue alta por curación, impugnan<strong>do</strong><br />
el alta alegan<strong>do</strong> no estar cura<strong>do</strong> y según informes<br />
médicos que aporta presenta cervicalgia muscular<br />
por contractura, rectificación <strong>de</strong> la lor<strong>do</strong>sis<br />
fisiológica, escoliosis <strong>do</strong>rso-lumbar, hernia discal<br />
paramedial izquierda C5-C6, con sufrimiento<br />
pluriradicular crónico más intenso a nivel C5-C6,<br />
secuelas que tienen el carácter <strong>de</strong> crónicas, según<br />
consta en el inmodifica<strong>do</strong> hecho cuarto <strong>de</strong> la<br />
sentencia, sin respuesta al tratamiento<br />
rehabilita<strong>do</strong>r y ello, estiman<strong>do</strong> que las lesiones<br />
(que ya pa<strong>de</strong>cía antes <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte) son crónicas<br />
y tienen el carácter <strong>de</strong> permanentes al no ser<br />
posible su curación por rehabilitación, impi<strong>de</strong>, <strong>de</strong><br />
421
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
conformidad con los preceptos señala<strong>do</strong>s, que el<br />
actor pueda continuar en situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal, lo que conduce a la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l<br />
motivo y con ello <strong>de</strong>l recurso, con la consiguiente<br />
confirmación <strong>de</strong> la sentencia recurrida.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.M.M.S. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1997, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo en<br />
autos insta<strong>do</strong>s por el recurrente frente a la<br />
MUTUA “I.T.”, al INSTITUTO NACIONAL DE<br />
LA SEGURIDAD SOCIAL, a la TESORERÍA<br />
GENERAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL y a<br />
la empresa “P.D.A., S.L.” sobre ALTA<br />
INDEBIDA, <strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos<br />
íntegramente la resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2937 RECURSO Nº 997/00<br />
INTERPRETACIÓN DE LÍMITES<br />
CONVENCIONAIS RELATIVOS Á<br />
ESTIPULACIÓN DE CONTRATOS DE POSTA<br />
A DISPOSICIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 997/00<br />
interpuesto por la Empresa “L.C.S., S.A.” contra<br />
la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por CC.OO en reclamación <strong>de</strong><br />
CONFLICTO COLECTIVO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
la Empresa “L.C.S., S.A.”, sien<strong>do</strong> parte U.G.T. en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 854/99 sentencia con fecha uno <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Que la empresa “L.C.S., S.A.” dispone <strong>de</strong><br />
una planta <strong>de</strong> fabricación <strong>de</strong> conservas en<br />
Carballo, con una plantilla <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res fijos<br />
en torno a 352 y 700 trabaja<strong>do</strong>res temporales<br />
eventuales y contratos a través <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong><br />
Trabajo Temporal. Dicha empresa <strong>de</strong>mandada se<br />
<strong>de</strong>dica a la conserva <strong>de</strong> atún durante la campaña<br />
que dura normalmente entre seis y nueve meses.-<br />
2º) Que la empresa utiliza a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los servicios<br />
<strong>de</strong> personal con contratos temporales (con<br />
duración entre seis y nueve meses) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1996,<br />
fundamentalmente, las <strong>de</strong>l personal provenientes<br />
<strong>de</strong> diferentes Empresas <strong>de</strong> Trabajo Temporal,<br />
habién<strong>do</strong>se realiza<strong>do</strong> 576 contrataciones en 1997<br />
y 1.353 en 1998, y al 1 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 se han<br />
realiza<strong>do</strong> 408 contrataciones con las E.T.T.- 3º)<br />
Que por la empresa <strong>de</strong>mandada no se facilitó a la<br />
representación <strong>de</strong>l Sindica<strong>do</strong> accionante<br />
Comisiones Obreras los plantes <strong>de</strong> producción<br />
prevista y realizada correspondientes a los años<br />
1997, 1998 y 1999.- 4º) Que durante 1997 to<strong>do</strong> el<br />
personal contrata<strong>do</strong> por medio <strong>de</strong> E.T.T. para la<br />
limpieza <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> estuvo prestan<strong>do</strong> servicios<br />
durante más <strong>de</strong> los seis meses máximos <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> puesta a disposición.- 5º)<br />
Que los actores solicitan se <strong>de</strong>clare que la<br />
contratación eventual o <strong>de</strong> personal laboral a<br />
través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición con<br />
Empresas <strong>de</strong> Trabajo Temporal exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> las<br />
excepciones contempladas en el Convenio<br />
Colectivo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong> acudirse a la contratación<br />
<strong>de</strong>l personal fijo-discontinuo para realizar la<br />
actividad prevista.- 6º) Que se ha celebra<strong>do</strong> “sin<br />
efecto” acto <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
"incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción" y estiman<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por la representación <strong>de</strong>l<br />
Sindica<strong>do</strong> COMISIONES OBRERAS (CC.OO),<br />
contra la empresa “L.C.S., S.A”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro que la práctica <strong>de</strong> la contratación eventual<br />
o <strong>de</strong> personal temporal a través <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong><br />
puesta a disposición con Empresas <strong>de</strong> Trabajo<br />
Temporal exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> las excepciones<br />
contempladas en el Convenio Colectivo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> acudirse a la contratación <strong>de</strong>l personal fijodiscontinuo<br />
para realizar la actividad previa,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong>mandada al estar y<br />
pasar por tal <strong>de</strong>claración”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
422
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong>sestima<br />
la excepción <strong>de</strong> “incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción<br />
social”, y estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo planteada por el sindica<strong>do</strong> Nacional <strong>de</strong><br />
Galicia <strong>de</strong> CC.OO. contra la empresa “L.C.S.,<br />
S.A.” <strong>de</strong>claró que “la práctica <strong>de</strong> la contratación<br />
eventual o <strong>de</strong> personal temporal a través <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> puesta a disposición con Empresas<br />
<strong>de</strong> Trabajo Temporal exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> las excepciones<br />
contempladas en el Convenio Colectivo, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> acudirse a la contratación <strong>de</strong>l personal fijodiscontinuo<br />
para realizar la actividad prevista,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong>mandada a estar y<br />
pasar por tal <strong>de</strong>claración”. Este pronunciamiento<br />
se impugna por la mercantil <strong>de</strong>mandada,<br />
articulan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong> Suplicación,<br />
invocan<strong>do</strong> al efecto por el cauce <strong>de</strong> los aparta<strong>do</strong>s<br />
b) y c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, la revisión probatoria y el<br />
examen <strong>de</strong> la normativa jurídica aplicada.<br />
SEGUNDO.- La revisión <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s pretendida por la parte<br />
recurrente tiene el siguiente alcance: En primer<br />
lugar, se preten<strong>de</strong> adicionar H.D.P. quinto lo<br />
siguiente: “El Convenio Colectivo a que se refiere<br />
la parte <strong>de</strong>mandante, se publicó en el BOE <strong>de</strong> 25<br />
febrero 1988 por haberse así acorda<strong>do</strong> en<br />
Resolución <strong>de</strong> la Dirección General <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong><br />
6 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998”.<br />
En segun<strong>do</strong> lugar, se interesa la adición al H.D.P.<br />
sexto, <strong>de</strong> lo siguiente: “El 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999, la Comisión <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong><br />
Empresa representada por <strong>do</strong>n J.M.C., <strong>do</strong>ña L.P.,<br />
<strong>do</strong>n J.G., <strong>do</strong>n F.A.P., <strong>do</strong>n J.P., <strong>do</strong>n J.M.A., por<br />
UGT, <strong>do</strong>n S.B., <strong>do</strong>n J.M.G., por CIG, <strong>do</strong>n<br />
A.P.(Asesor UGT), <strong>do</strong>n F.S.(Asesor CIGA), <strong>do</strong>n<br />
I.L. (Delega<strong>do</strong> CIG), <strong>do</strong>n P.C. (Asesor CIG) y la<br />
representación empresarial por <strong>do</strong>n A.M., <strong>do</strong>n<br />
C.O. y <strong>do</strong>n J.O., firmaron, entre otros, el siguiente<br />
acuer<strong>do</strong>: "En función <strong>de</strong> la reforma <strong>de</strong> la fábrica,<br />
<strong>de</strong> la organización futura prevista y <strong>de</strong>l número <strong>de</strong><br />
puestos <strong>de</strong> trabajo necesarios para cubrir las<br />
eventualida<strong>de</strong>s (plantillas medias pasadas,<br />
actuales y sobre to<strong>do</strong> futuras), se irá concretan<strong>do</strong><br />
el personal a contratar.<br />
A tal fin las partes en común acuer<strong>do</strong> coinci<strong>de</strong>n<br />
en a<strong>do</strong>ptar una medida objetiva que suponga el<br />
pleno acogimiento al espíritu <strong>de</strong>l Convenio y que<br />
sirva <strong>de</strong> criterio para el cumplimiento <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> estabilidad y con el fin <strong>de</strong> dar<br />
solución a la problemática surgida en la<br />
contratación <strong>de</strong> personal a medio <strong>de</strong> ETTSD con<br />
el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong>l Sector, a<br />
estos efectos, se llega a los siguientes acuer<strong>do</strong>s: a)<br />
La contratación <strong>de</strong> 50 personas fijas discontinuas<br />
que serán efectivas en las primeras contrataciones<br />
que se realicen. b) La contratación <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> la<br />
mayoría <strong>de</strong>l personal por parte <strong>de</strong> “C.” como<br />
personal eventual. c) Queda fijada para el mes <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999 una reunión <strong>de</strong> seguimiento <strong>de</strong><br />
las plantillas, en función <strong>de</strong> las necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
materia prima y <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>, y ver el nº <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res eventuales que podrían pasar a ser<br />
plantilla fija discontinua”.<br />
No se acce<strong>de</strong> a la revisión interesada por resultar<br />
totalmente intranscen<strong>de</strong>nte para la resolución <strong>de</strong>l<br />
litigio plantea<strong>do</strong>, como luego se razonará.<br />
TERCERO.- Por el cauce <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong>, <strong>de</strong>nuncia la mercantil recurrente<br />
infracción, por interpretación errónea, <strong>de</strong>l art. 7.3<br />
-Estabilidad <strong>de</strong> Plantillas- <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
<strong>de</strong> ámbito Estatal para las Industrias <strong>de</strong><br />
Conservas, Semiconservas, Salazones <strong>de</strong> Pesca<strong>do</strong><br />
y Marisco, publica<strong>do</strong> en el BOE <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1998, según dispuso la Resolución <strong>de</strong> la<br />
Dirección General <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> 6-febrero-1999.<br />
Argumenta, sustancialmente, la parte recurrente,<br />
en un primer punto <strong>de</strong>l motivo <strong>de</strong> recurso, que la<br />
sentencia recurrida <strong>de</strong>bió omitir toda referencia a<br />
las contrataciones <strong>de</strong> los años 1996, 1997 y enero<br />
y febrero <strong>de</strong> 1998, porque el Convenio Colectivo<br />
se publicó en el B.O.E. <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998,<br />
por lo que to<strong>do</strong> lo anterior a dicha fecha <strong>de</strong>bió<br />
quedar enteramente silencia<strong>do</strong>. Y en el aparta<strong>do</strong><br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l mismo motivo <strong>de</strong> recurso, se hace<br />
referencia a una acción <strong>de</strong> control extemporánea,<br />
porque se preten<strong>de</strong> alcanzar una estabilidad <strong>de</strong> la<br />
plantilla en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo comprendi<strong>do</strong><br />
entre el 25.02.98 y el 31.12.2000, que es el<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> urgencia que se fija para sí el<br />
Convenio -art. 7 nº 3- para alcanzar la estabilidad<br />
<strong>de</strong> la plantilla.<br />
La cuestión litigiosa que se ventila en la presente<br />
"litis" consiste en <strong>de</strong>terminar, si por la <strong>de</strong>mandada<br />
“L.C.S., S.A.”, se han cumpli<strong>do</strong> las previsiones<br />
<strong>de</strong>l art. 7.3 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo Sectorial <strong>de</strong><br />
ámbito Nacional en relación con los contratos <strong>de</strong><br />
puesta a disposición concerta<strong>do</strong> a través <strong>de</strong> los<br />
E.T.T., <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong>terminarse si en las<br />
contrataciones que se llevaron a cabo en los años<br />
98 y 99 (y también en el año 1997 por lo que<br />
luego se dirá) se respetaron las previsiones <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> artículo 7.3 <strong>de</strong>l convenio, en el que se<br />
establece con carácter general que <strong>de</strong>be acudirse a<br />
la contratación <strong>de</strong> personal fijo discontinuo y,<br />
excepcionalmente, acudir a la contratación<br />
temporal cuan<strong>do</strong> se trate <strong>de</strong> cubrir bajas <strong>de</strong>rivadas<br />
<strong>de</strong> 1).- Incapacidad temporal.- 2).- Por ausencias<br />
imprevistas.- 3).- Trabajos que por su especial<br />
cualificación no pue<strong>de</strong>n ser cubiertos por personal<br />
<strong>de</strong> plantilla.- 4).- La realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s<br />
imprevistos y no contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los<br />
planos productivos <strong>de</strong> las empresas.- 5).-<br />
423
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Abundancias <strong>de</strong> materias primas y siempre que<br />
suponga una excepción <strong>de</strong> cada campaña.<br />
Esta misma cuestión ya fue resuelta por esta Sala<br />
en sus sentencias <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 (Ar.<br />
2.558) y por la <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 (Rec.<br />
5.842/99) por lo que proce<strong>de</strong> reproducir aquí la<br />
<strong>do</strong>ctrina sentada por la Sala en las citadas<br />
sentencias, en las que se señala: “Parece<br />
proce<strong>de</strong>nte recordar que el Conflicto Colectivo a<br />
que se contrae el presente procedimiento es<br />
encuadrable en el ámbito <strong>de</strong> los <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong>s<br />
conflictos jurídicos, sien<strong>do</strong> así que la <strong>do</strong>ctrina y la<br />
propia jurispru<strong>de</strong>ncia –STS <strong>de</strong> 23.12.91 y<br />
24.02.92, entre otras-, entien<strong>de</strong> por tales “los que<br />
persiguen una <strong>de</strong>claración judicial que <strong>de</strong>termine<br />
la aplicación <strong>de</strong> una norma preexistente o que<br />
concrete su significa<strong>do</strong> y alcance, diferencián<strong>do</strong>se<br />
<strong>de</strong>l conflicto <strong>de</strong> regulación cuya finalidad es crear<br />
una nueva norma o modificar la ya existente”. Al<br />
respecto la STS <strong>de</strong> 06.02.84 aseveró que “en el<br />
conflicto jurídico la discrepancia <strong>de</strong> las partes<br />
respecto <strong>de</strong> la aplicación o interpretación <strong>de</strong> una<br />
norma constituye la razón <strong>de</strong> ser <strong>de</strong>l conflicto” en<br />
tanto que el <strong>de</strong> regulación “surge <strong>de</strong>l propósito <strong>de</strong><br />
modificar el or<strong>de</strong>namiento existente a través <strong>de</strong>l<br />
cambio <strong>de</strong> las condiciones que lo integran o <strong>de</strong><br />
crear condiciones nuevas “ab origine”./<br />
Determina<strong>do</strong>, pues, el carácter y naturaleza <strong>de</strong> la<br />
presente controversia cabe establecer que, como<br />
ya <strong>de</strong>jó patente la resolución <strong>de</strong> instancia no está<br />
sometida a la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> la Sala, a través<br />
<strong>de</strong>l presente procedimiento, la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> los<br />
diversos contratos suscritos por la empresa a los<br />
que se refiere el ordinal III (en este caso es el 2º)<br />
<strong>de</strong>l relato fáctico <strong>de</strong> aquella resolución, sino que<br />
lo que constituye el nu<strong>do</strong> gordiano <strong>de</strong> la cuestión<br />
se circunscribe a dilucidar si se ha conculca<strong>do</strong>, <strong>de</strong><br />
alguna manera, el Convenio en base a tales<br />
contrataciones <strong>de</strong> carácter temporal./ En tal<br />
senti<strong>do</strong> no <strong>de</strong>be soslayarse que el artículo 7 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo para el sector <strong>de</strong> Conservas,<br />
Semiconservas y Salazones <strong>de</strong> Pesca<strong>do</strong>s y<br />
Mariscos para los años 1997, 1998, 1999 y 2000,<br />
relativo a la “Clasificación (<strong>de</strong>l personal) según la<br />
permanencia”, <strong>de</strong>termina que “En las distintas<br />
figuras <strong>de</strong> contratación temporal que pueda<br />
practicar la empresa <strong>de</strong>berá dar preferencia en lo<br />
posible en las reiteraciones <strong>de</strong> tales tipos <strong>de</strong><br />
contratación a aquellos productores que ya hayan<br />
presta<strong>do</strong> servicio en la misma. Cuan<strong>do</strong><br />
circunstancias tales como exceso <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s,<br />
presión <strong>de</strong> los merca<strong>do</strong>s, abundancia <strong>de</strong> primeras<br />
materias u otras, lo exigieran, aún tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la<br />
actividad normal <strong>de</strong> la empresa, podrá el contrato<br />
temporal tener una duración <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un perío<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>ce mensualida<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> nueve meses,<br />
atendien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> momento y en lo posible a lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el párrafo anterior”, en tanto que el<br />
párrafo 3 <strong>de</strong>l propio precepto convencional, bajo<br />
la rúbrica “Estabilidad <strong>de</strong> plantillas”, establece,<br />
entre otras consi<strong>de</strong>raciones, que “Es objetivo a<br />
alcanzar, durante la vigencia <strong>de</strong>l presente<br />
convenio, la estabilidad <strong>de</strong> las plantillas y en la<br />
que la contratación eventual y externa respon<strong>de</strong><br />
única y exclusivamente a las circunstancias<br />
excepcionales”, añadien<strong>do</strong> que “A los efectos <strong>de</strong><br />
alcanzar tal objetivo, en los parámetros <strong>de</strong><br />
actividad productiva irregular, las partes<br />
consi<strong>de</strong>ran que la elasticidad que proporciona el<br />
personal fijo-discontinuo se adapta perfectamente<br />
a las necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la industria conservera y que<br />
es por tanto precisa la incentivación <strong>de</strong> esta<br />
modalidad <strong>de</strong> contratación”, para luego <strong>de</strong>jar<br />
senta<strong>do</strong> que “las partes acuerdan: Causalizar la<br />
contratación temporal y provenientes <strong>de</strong> ETT con<br />
la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> criterios y condiciones para su<br />
eventual utilización”, citan<strong>do</strong> al efecto diversas<br />
situaciones <strong>de</strong> excepción y entre ellas, puntos 4 y<br />
5, “la realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s imprevistos y no<br />
contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los planes productivos <strong>de</strong><br />
las empresas” y “abundancia <strong>de</strong> materias primas y<br />
siempre que suponga una excepción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
cada campaña”.<br />
Esto senta<strong>do</strong>, esta Sala entien<strong>de</strong>, que el Convenio<br />
Colectivo aplicable, <strong>de</strong>l sector, no prohibe la<br />
contratación <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, ni el<br />
empleo <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> empresas<br />
<strong>de</strong> trabajo temporal, sino que con el propósito <strong>de</strong><br />
favorecer la estabilidad <strong>de</strong> las plantillas, mediante<br />
la limitación <strong>de</strong> la situación en la que es posible el<br />
recurso <strong>de</strong> la contratación eventual o temporal o<br />
proveniente <strong>de</strong> E.T.T. sin que ello suponga,<br />
evi<strong>de</strong>ntemente sobrecargar la nómina <strong>de</strong> las<br />
empresas por encima <strong>de</strong> lo necesario y razonable,<br />
pues, precisamente entre los objetivos<br />
persegui<strong>do</strong>s, a tenor <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> artículo, está<br />
lograr una mejor organización y unos mayores<br />
índices <strong>de</strong> productividad, entendien<strong>do</strong> que las<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra pue<strong>de</strong>n ser<br />
satisfechas <strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> mas eficaz, a través <strong>de</strong> la<br />
contratación <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res fijos discontinuos la<br />
cual se preten<strong>de</strong> incentivar.<br />
A la vista <strong>de</strong> las consi<strong>de</strong>raciones anteriores y<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta lo recogi<strong>do</strong> en el inaltera<strong>do</strong><br />
relato fáctico <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s y en concreto<br />
en el ordinal segun<strong>do</strong>, <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se <strong>de</strong>duce, que al<br />
menos con las E.T.T. se realizaron 576<br />
contrataciones en 1997, 1.358 contratos en 1998,<br />
y 408 al 1º <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, todas ellas a través<br />
<strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> puesta a disposición con empresa<br />
<strong>de</strong> trabajo temporal, lo que pone en evi<strong>de</strong>ncia,<br />
que la plantilla <strong>de</strong> personal <strong>de</strong> la empresa era<br />
claramente insuficiente para la realización <strong>de</strong> la<br />
producción, pues, al ser el volumen normal <strong>de</strong> la<br />
actividad excesivo a las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
producción a través <strong>de</strong>l personal fijo, <strong>de</strong>bió<br />
acudirse a la contratación <strong>de</strong> fijos discontinuos;<br />
por lo que ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse el acierto <strong>de</strong> la<br />
Magistrada <strong>de</strong> instancia al estimar que no es<br />
424
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
compatible con la recta aplicación <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong> que se trata, el proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, en el que se observa un muy<br />
escaso empleo <strong>de</strong> la contratación <strong>de</strong> fijos<br />
discontinuos, frente a un eleva<strong>do</strong> número <strong>de</strong><br />
contratos <strong>de</strong> puesta a disposición celebra<strong>do</strong>s con<br />
empresas <strong>de</strong> trabajo temporal, sin que se acredite<br />
que se <strong>de</strong>n las circunstancias excepcionales<br />
previstas en el art. 7.3 <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> Convenio<br />
Colectivo (realización <strong>de</strong> pedi<strong>do</strong>s imprevistos y<br />
no contempla<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los plantes<br />
productivos <strong>de</strong> la empresa, abundancia <strong>de</strong><br />
materias primas siempre que supongan una<br />
excepción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> cada campaña, etc, ni que la<br />
mayoría <strong>de</strong> los pedi<strong>do</strong>s sean <strong>de</strong> carácter urgente),<br />
que hiciera inviable la posibilidad <strong>de</strong> actuación<br />
<strong>de</strong>l personal discontinuo”.<br />
Finalmente cabe señalar que, aun resultan<strong>do</strong><br />
intranscen<strong>de</strong>nte para la cuestión litigiosa, las<br />
contrataciones operadas durante el año 1997 a<br />
través <strong>de</strong> las E.T.T. son computables a estos<br />
efectos en base a una <strong>do</strong>ble consi<strong>de</strong>ración: En<br />
primer lugar, porque así consta en el H.P. 2º <strong>de</strong> la<br />
sentencia que se impugna, cuya revisión no ha<br />
si<strong>do</strong> interesada y que, consecuentemente, vincula<br />
a la Sala; y, en segun<strong>do</strong> lugar, porque la eficacia<br />
jurídica <strong>de</strong> los Convenio Colectivos pue<strong>de</strong> nacer<br />
con anterioridad a la fecha <strong>de</strong> su publicación; por<br />
lo que se <strong>de</strong>svirtúa así lo manifesta<strong>do</strong> en el escrito<br />
<strong>de</strong> recurso; sin que la acción ejercitada suponga<br />
un control extemporáneo sobre el objetivo a<br />
alcanzar, <strong>de</strong> la estabilidad <strong>de</strong> la plantilla, por<br />
cuanto el conteni<strong>do</strong> obligacional <strong>de</strong>l Convenio<br />
<strong>de</strong>be cumplirse a lo largo <strong>de</strong> su vigencia, sin<br />
esperar a la finalización <strong>de</strong> la misma, como<br />
preten<strong>de</strong> la mercantil recurrente. To<strong>do</strong> lo cual<br />
implica la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida, con las consecuencias previstas en el<br />
art. 233.1 <strong>de</strong> la L.P.L.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la Empresa “L.C.S., S.A.” contra<br />
la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> A<br />
Coruña, <strong>de</strong> fecha 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve, dictada en autos<br />
segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> CC.OO contra la Empresa<br />
“L.C.S., S.A.” sien<strong>do</strong> parte U.G.T. sobre<br />
CONFLICTO COLECTIVO, <strong>de</strong>bemos confirmar<br />
y confirmamos íntegramente la resolución<br />
recurrida<br />
S. S.<br />
2938 RECURSO Nº 1.005/00<br />
INEXISTENCIA DE VULNERACIÓN DO<br />
DEREITO DE LIBERDADE SINDICAL, Ó TER<br />
CUMPRIMENTADO DEBIDAMENTE A<br />
EMPRESA A SÚA CARGA PROBATORIA<br />
FRONTE Á INDICIARIA DO<br />
TRABALLADOR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a catorce <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.005/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n L.F.L.P. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 613/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n L.F.L.P. en<br />
reclamación sobre TUTELA DEL DERECHO<br />
DE LIBERTAD SINDICAL sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
empresa “C., S.A.” y sien<strong>do</strong> parte el<br />
MINISTERIO FISCAL, en su día se celebró acto<br />
<strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha<br />
23 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- El <strong>de</strong>mandante viene prestan<strong>do</strong> sus servicios<br />
por or<strong>de</strong>n y cuenta <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada ocupan<strong>do</strong> la<br />
categoría <strong>de</strong> Oficial 1ª tornero <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> 1982 y percibien<strong>do</strong> un salario <strong>de</strong> 149.347 ptas.<br />
El actor presta sus servicios en un Taller <strong>de</strong><br />
reparación interna <strong>de</strong> vehículos y maquinaria <strong>de</strong><br />
la Empresa. Des<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la relación laboral<br />
el actor venía prestan<strong>do</strong> sus servicios laborales<br />
con un horario <strong>de</strong> 8 horas a 13 horas y <strong>de</strong> 14,30<br />
horas a 18,30 horas <strong>de</strong> lunes a viernes. En fecha<br />
29 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 se le comunicó verbalmente<br />
que a partir <strong>de</strong>l 30 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 su horario <strong>de</strong><br />
trabajo sería <strong>de</strong> 8 horas a 12 horas y <strong>de</strong> 16 horas a<br />
20 horas <strong>de</strong> lunes a viernes. El actor fue el único<br />
trabaja<strong>do</strong>r al que se le modificó dicho horario<br />
habien<strong>do</strong> presenta<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda por modificación<br />
sustancial <strong>de</strong> condiciones laborales que fue<br />
425
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
estimada a medio <strong>de</strong> Sentencia <strong>de</strong> 17.08.99 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Ferrol, autos 408/99,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> injustificada dicha medida. Que la<br />
Empresa no cumplió dicha Sentencia por lo que<br />
se instó la ejecución recayen<strong>do</strong> auto <strong>de</strong> fecha 6 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999 imponien<strong>do</strong> un apremio<br />
pecuniario a la Empresa por cada día que<br />
transcurra <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 13 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, en que<br />
el actor <strong>de</strong>bía incorporarse <strong>de</strong> su permiso<br />
vacacional, sin que el actor sea reintegra<strong>do</strong> en el<br />
anterior horario. Que a partir <strong>de</strong>l 13.10.99 fue<br />
reintegra<strong>do</strong> en su anterior horario./ 2.- El actor<br />
junto con los trabaja<strong>do</strong>res Sr. P.L. y R.C.<br />
formularon <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> cantida<strong>de</strong>s reclaman<strong>do</strong> la<br />
paga extra <strong>de</strong> Navidad <strong>de</strong> 1998 dan<strong>do</strong> lugar a<br />
Sentencia estimatoria <strong>de</strong> fecha 10 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1999 en autos 128/99. Asimismo el actor ha<br />
reclama<strong>do</strong> judicialmente los atrasos <strong>de</strong> convenio<br />
<strong>de</strong> 1998 y 1999 en autos 524/99 y cuyo acto <strong>de</strong><br />
juicio oral está previsto para el 20 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
2000 y la paga extra <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 en autos<br />
587/99 cuyo juicio oral está señala<strong>do</strong> el<br />
10.02.2000./ 3.- El día 2 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 la<br />
Empresa comunicó al actor que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> esa fecha<br />
<strong>de</strong>bía <strong>de</strong> <strong>de</strong>jar <strong>de</strong> efectuar una hora extra sien<strong>do</strong> el<br />
único trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l Taller <strong>do</strong>n<strong>de</strong> trabaja al que se<br />
le comunicó que <strong>de</strong>jará <strong>de</strong> hacer una hora extra<br />
sien<strong>do</strong> el horario <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l<br />
taller <strong>de</strong> 8 a 13 horas y <strong>de</strong> 14,30 a 18,30 horas./<br />
4.- El actor está afilia<strong>do</strong> al sindicato<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega<br />
presentán<strong>do</strong>se como candidato a las elecciones<br />
sindicales el 13.12.99./ 5.- El actor se niega con<br />
frecuencia a hacer la hora extra que se viene<br />
hacien<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma sistemática en el Taller <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
presta sus servicios.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO/ Que, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la no existencia <strong>de</strong> la<br />
vulneración <strong>de</strong>nunciada absolvien<strong>do</strong> a la Empresa<br />
“C., S.A.” <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong>l actor sin que<br />
haya lugar a abonar in<strong>de</strong>mnización alguna.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la <strong>de</strong>mandante, sien<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario por el Ministerio Fiscal.<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se dispuso el<br />
pase <strong>de</strong> los mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda y <strong>de</strong>clara la no existencia <strong>de</strong> la<br />
vulneración <strong>de</strong>nunciada, absolvien<strong>do</strong> a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada, “C., S.A.”, <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong>l<br />
actor, sin que haya lugar a abonar in<strong>de</strong>mnización<br />
alguna. Este pronunciamiento se impugna por la<br />
representación procesal <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, la que<br />
construye el primero <strong>de</strong> lo motivos <strong>de</strong><br />
Suplicación al amparo <strong>de</strong>l art. 191, letra b), <strong>de</strong> la<br />
Ley Procesal Laboral, interesan<strong>do</strong> la supresión<br />
<strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la resolución<br />
que combate, por basarse, aduce la recurrente, en<br />
una errónea apreciación <strong>de</strong> la prueba practicada y,<br />
asimismo, por resultar pre<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l fallo;<br />
hacien<strong>do</strong> referencia a la prueba <strong>do</strong>cumental<br />
obrante en el expediente, aportada por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada, folios 43 a 320, que consisten en<br />
partes <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, a que no es<br />
cierto que éste se negara a efectuar la hora extra<br />
diaria, a la prueba <strong>de</strong> confesión <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada,<br />
a los testigos propuestos por ésta -que dice<br />
aseguran lo contrario <strong>de</strong> lo que consta en la<br />
<strong>do</strong>cumental aportada por la empresa-; por lo que<br />
estima que a la vista <strong>de</strong> la prueba practicada,<br />
principalmente la <strong>do</strong>cumental, pero también la<br />
testifical, la conclusión que se alcanza es que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r no se negó nunca, y menos con<br />
frecuencia, a realizar una hora extra diaria<br />
habitual. Así construi<strong>do</strong>, el motivo está llama<strong>do</strong> a<br />
fracasar; <strong>de</strong> un la<strong>do</strong>, porque la prueba <strong>do</strong>cumental<br />
que por el recurrente se invoca, por su propio<br />
conteni<strong>do</strong>, en mo<strong>do</strong> alguno autorizaría o<br />
justificaría la supresión que se postula, y <strong>de</strong> otro,<br />
porque las restantes probanzas no serían hábiles<br />
legalmente a los fines pretendi<strong>do</strong>s, por imperio <strong>de</strong><br />
lo preceptua<strong>do</strong> en los arts. 191, letra b) y 194.3,<br />
ambos <strong>de</strong> la Ley Adjetiva Laboral. En to<strong>do</strong> caso,<br />
es <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que el relato impugna<strong>do</strong>, como los<br />
<strong>de</strong>más, se estiman acredita<strong>do</strong>s a través <strong>de</strong> los<br />
medios <strong>de</strong> prueba a que se refiere el primero <strong>de</strong><br />
los fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la sentencia<br />
suplicada. También es <strong>de</strong> resaltar que el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l ordinal cuya revisión se preten<strong>de</strong> es<br />
el propio <strong>de</strong> una situación <strong>de</strong> hecho, capaz <strong>de</strong> ser<br />
valorada jurídicamente, sin que implique, como<br />
sostiene el recurrente, pre<strong>de</strong>terminación alguna<br />
<strong>de</strong>l fallo a dictar.<br />
SEGUNDO.- Con se<strong>de</strong> en el art. 191, aparta<strong>do</strong> c),<br />
<strong>de</strong> la Ley Rituaria Laboral, se articula el segun<strong>do</strong>,<br />
y último, <strong>de</strong> los motivos en el que se <strong>de</strong>nuncia<br />
vulneración <strong>de</strong>l art. 28.1 <strong>de</strong> la Constitución y la<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que lo interpreta, con cita<br />
<strong>de</strong> las sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional<br />
38/1981, 90/1997, 73/1998 y 959/1998; por<br />
estimar que la juzga<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> instancia reconoce<br />
que existen indicios racionales <strong>de</strong> discriminación,<br />
al ser el actor el único trabaja<strong>do</strong>r al que se le<br />
impi<strong>de</strong> realizar una hora extra diaria que viene<br />
efectuan<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa,<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> haber intentan<strong>do</strong> la empresa modificar<br />
con anterioridad su horario, tenien<strong>do</strong>, también,<br />
formuladas varias reclamaciones contra la<br />
empresa, <strong>de</strong>ben ser indicios suficientes <strong>de</strong> que el<br />
trabaja<strong>do</strong>r pue<strong>de</strong> ser víctima <strong>de</strong> una lesión <strong>de</strong> sus<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, y al trasladar la carga <strong>de</strong><br />
la prueba a la empresa, ésta alega que es el único<br />
que se niega a hacer horas extras, y sien<strong>do</strong> falsa<br />
esta afirmación, la empresa no pue<strong>de</strong> justificar <strong>de</strong><br />
426
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ninguna forma el porqué <strong>de</strong>l trato diferente cara al<br />
actor; hacien<strong>do</strong> referencia al razonamiento <strong>de</strong> la<br />
juzga<strong>do</strong>ra acerca <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s organizativas<br />
<strong>de</strong> la empresa sobre las horas extraordinarias, y a<br />
que la verda<strong>de</strong>ra razón <strong>de</strong> la actuación<br />
empresarial es la afiliación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r a la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega y al hecho <strong>de</strong><br />
ser candidato, por este sindicato, en las elecciones<br />
sindicales; sin que sea coinci<strong>de</strong>ncia que la<br />
prohibición <strong>de</strong> realizar dichas horas se produzca<br />
pocos días <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> conocerse la candidatura<br />
mencionada, y que también es revela<strong>do</strong>r el hecho<br />
<strong>de</strong> que la empresa <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> prohibirle realizar las<br />
repetidas horas en el mes <strong>de</strong> diciembre, el día 2,<br />
cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 13 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 el actor<br />
viene realizan<strong>do</strong> una hora extraordinaria diaria<br />
to<strong>do</strong>s los días laborales, una vez repuesto en su<br />
horario habitual, en cumplimiento <strong>de</strong> sentencia<br />
que <strong>de</strong>clara injustificada la modificación<br />
impuesta por la empresa; habien<strong>do</strong> existi<strong>do</strong> otra<br />
tentativa en el mismo senti<strong>do</strong>, cuan<strong>do</strong> la empresa<br />
modificó el horario <strong>de</strong>l actor en el mes <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999, medida ésta que fue <strong>de</strong>clarada injustificada<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ferrol, en<br />
sentencia recaída en autos nº 408/99; y termina el<br />
recurrente manifestan<strong>do</strong> que la empresa trata <strong>de</strong><br />
disimular los verda<strong>de</strong>ros motivos <strong>de</strong> su actuación,<br />
sien<strong>do</strong> inaceptables sus argumentos, porque<br />
intenta encubrir la discriminación y la represión,<br />
amparán<strong>do</strong>se en que la realización <strong>de</strong> horas<br />
extraordinarias es voluntaria tanto para el<br />
empresario como para el trabaja<strong>do</strong>r, producien<strong>do</strong><br />
así un perjuicio a éste que la ley no permite ni<br />
ampara.<br />
El motivo, y por consiguiente el recurso, no<br />
pue<strong>de</strong> prosperar, puesto que el éxito <strong>de</strong><br />
pretensiones <strong>de</strong> la naturaleza <strong>de</strong> la ejercitada en el<br />
<strong>de</strong>bate está supedita<strong>do</strong> a que por quien postula el<br />
amparo se haya constata<strong>do</strong>, al menos, la<br />
existencia <strong>de</strong> indicios <strong>de</strong> que se ha produci<strong>do</strong> una<br />
violación <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales que se<br />
invocan, <strong>de</strong> conformidad con lo preceptua<strong>do</strong> en el<br />
art. 179, nº 2, <strong>de</strong> la Ley Rituaria Laboral; y en el<br />
caso objeto <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate ahora, por el recurrente se<br />
preten<strong>de</strong> fundamentar la acción <strong>de</strong> tutela que<br />
ejercita, en el hecho <strong>de</strong> que sea él el único <strong>de</strong>l<br />
taller al que se le ha comunica<strong>do</strong> que <strong>de</strong>je <strong>de</strong><br />
realizar una hora extraordinaria que vienen<br />
hacien<strong>do</strong> to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res y que tal <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial es consecuencia <strong>de</strong> estar afilia<strong>do</strong> al<br />
sindicato Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega,<br />
habién<strong>do</strong>se presenta<strong>do</strong> como candidato a las<br />
elecciones sindicales el 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999<br />
y, asimismo, por haber si<strong>do</strong> ya con anterioridad<br />
modifica<strong>do</strong> su horario <strong>de</strong> trabajo, frente a lo que<br />
formuló <strong>de</strong>manda, sien<strong>do</strong> estimada en sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número 2 <strong>de</strong> Ferrol, que<br />
<strong>de</strong>claró injustificada tal medida, y por haber<br />
formula<strong>do</strong> otras reclamaciones salariales frente a<br />
la empresa -concretadas en el hecho proba<strong>do</strong><br />
número 2-. Este planteamiento podría servir para<br />
constatar, en principio, la apariencia <strong>de</strong><br />
concurrencia <strong>de</strong> indicios <strong>de</strong> violación <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical, con lo que se trasladaría a la<br />
emplea<strong>do</strong>ra la aportación <strong>de</strong> una justificación<br />
objetiva y razonable, suficientemente probada, <strong>de</strong><br />
las medidas a<strong>do</strong>ptadas y <strong>de</strong> su proporcionalidad;<br />
y esta carga probatoria se ha cumplimenta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>bidamente por la empresa <strong>de</strong>mandada al<br />
<strong>de</strong>mostrar, como se recoge en el hecho proba<strong>do</strong><br />
número 5 <strong>de</strong> la sentencia recurrida, que “el actor<br />
se niega con frecuencia a hacer la hora extra que<br />
se viene hacien<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma sistemática en el<br />
Taller <strong>do</strong>n<strong>de</strong> presta sus servicios”, lo que se<br />
consi<strong>de</strong>ra como causa justificativa <strong>de</strong> la medida<br />
a<strong>do</strong>ptada por la empresa. Estimán<strong>do</strong>se, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, que por ésta no se ha cometida acto<br />
discriminatorio alguno respecto al actorrecurrente;<br />
por lo que no es <strong>de</strong> apreciar en el<br />
comportamiento <strong>de</strong> la patronal accionada<br />
vulneración <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos fundamentales<br />
reconoci<strong>do</strong>s en el precepto constitucional y<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que, como infringi<strong>do</strong>s se<br />
invocan en el recurso.<br />
TERCERO.- Por lo que queda razona<strong>do</strong> es<br />
proce<strong>de</strong>nte, en criterio coinci<strong>de</strong>nte con el<br />
manteni<strong>do</strong> por el Ministerio Fiscal, rechazar la<br />
censura jurídico-jurispru<strong>de</strong>ncial a que el recurso<br />
se remite y, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> éste, dictar un<br />
pronunciamiento confirmatorio <strong>de</strong>l suplica<strong>do</strong>. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
L.F.L.P., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha veintitrés <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número uno<br />
<strong>de</strong> Ferrol, en proceso sobre tutela <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
libertad sindical, promovi<strong>do</strong> por el recurrente<br />
frente a la empresa “C., S.A.”, habien<strong>do</strong> si<strong>do</strong><br />
parte el Ministerio Fiscal, <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos la sentencia recurrida<br />
427
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2939 RECURSO Nº 905/2000<br />
EXTINCIÓN DE CONTRATO DE OBRA<br />
FRAUDULENTO DETERMINANTE DA<br />
EXISTENCIA DUN DESPEDIMENTO<br />
IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Manuel Mariño<br />
Cotelo<br />
A Coruña, a veinticuatro <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 905/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n F.L.C. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 941/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n F.L.C. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
empresa “C.B.L.G., S.L.” en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 24 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Que el actor, <strong>do</strong>n F.L.C., comenzó a prestar<br />
servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada “C.B.L.G.,<br />
S.L.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 03.03.98 ostentan<strong>do</strong> la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Peón y percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> 128.384 pesetas con prorrateo <strong>de</strong><br />
pagas extraordinarias./2º.- El actor suscribió con<br />
la empresa <strong>de</strong>mandada un contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res por obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> el 03.03.98 establecién<strong>do</strong>se<br />
en la cláusula primera que prestaría sus servicios<br />
como albañil, nivel peón, en el centro <strong>de</strong> trabajo<br />
ubica<strong>do</strong> en…, y en su cláusula sexta que “la<br />
duración <strong>de</strong>l contrato será <strong>de</strong> obra y se exten<strong>de</strong>rá<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 03.03.98 hasta fin <strong>de</strong> trabajos./3º.- Que<br />
en dicho contrato <strong>de</strong> trabajo suscrito por ambas<br />
partes figura una cláusula adicional <strong>de</strong>l siguiente<br />
tenor: “este contrato se acoge al art. 29.2 <strong>de</strong>l<br />
convenio General <strong>de</strong> la Construcción <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
establece que los trabaja<strong>do</strong>res fijos <strong>de</strong> obra<br />
podrán prestar servicios durante un perío<strong>do</strong><br />
máximo <strong>de</strong> tres años consecutivos”./4º.- Que si<br />
bien el actor prestó servicios en la obra <strong>de</strong>…,<br />
Narón hasta que finalizó la misma en el mes <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999 continuó prestan<strong>do</strong> servicios para<br />
la <strong>de</strong>mandada en las siguientes obras sitas en las<br />
localida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Guisamo, Bergon<strong>do</strong>, Moeche, San<br />
Sadurniño, Boimorto./5º.- Que la última obra en<br />
la que trabajó el actor fue en la localidad <strong>de</strong><br />
Boimorto, finalizan<strong>do</strong> la misma el 23.11.99./6º.-<br />
Que en fecha 9 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada notificó al actor carta <strong>de</strong> la misma<br />
fecha en la que se manifestaba que a partir <strong>de</strong>l 10<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 comenzaría a disfrutar sus<br />
vacaciones hasta el 22 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999,<br />
fecha a partir <strong>de</strong> la cual causaría baja en la<br />
empresa por finalización <strong>de</strong> los trabajos para los<br />
que había si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong>./7º.- Que el actor no ha<br />
ostenta<strong>do</strong> durante el último año la cualidad <strong>de</strong><br />
representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res./8º.- Que se ha<br />
celebra<strong>do</strong> “sin efecto” acto <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n F.L.C., contra la empresa “C.B.L. G.,<br />
S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dicho<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Contra la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por F.L.C.<br />
contra la empresa “C.B.L.G. S.L.”, absolvió a la<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos allí conteni<strong>do</strong>s, se<br />
alza en suplicación el actor y en un único motivo,<br />
con amparo procesal en el artículo 191.c) <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> jerarquía normativa -<br />
artículos 9 <strong>de</strong> la Constitución Española, 1 <strong>de</strong>l<br />
Código Civil y 3 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
- al inaplicar el artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y aplicar in<strong>de</strong>bidamente el artículo<br />
29. 2 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo General <strong>de</strong> la<br />
Construcción.<br />
En síntesis, consi<strong>de</strong>ra que “los trabajos realmente<br />
realiza<strong>do</strong>s excedieron el objeto <strong>de</strong>l contrato que<br />
justificaba y <strong>de</strong>terminaba la temporalidad <strong>de</strong> la<br />
relación laboral establecida entre las partes por lo<br />
que la misma <strong>de</strong>viene en in<strong>de</strong>finida, y sien<strong>do</strong> el<br />
trabaja<strong>do</strong>r fijo <strong>de</strong> plantilla el cese efectua<strong>do</strong><br />
428
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
únicamente pue<strong>de</strong> ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como un<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, con las legales<br />
consecuencias <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> tal <strong>de</strong>claración.”<br />
SEGUNDO.- Así las cosas, aunque no toda<br />
irregularidad lleve apareja<strong>do</strong> el efecto <strong>de</strong> que se<br />
presuma que la relación laboral <strong>de</strong> que, en cada<br />
caso, se trate lo sea por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, sino<br />
que ha <strong>de</strong> tratarse <strong>de</strong> una transgresión esencial <strong>de</strong><br />
los requisitos <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> forma tal que pueda<br />
aseverarse la inexistencia <strong>de</strong> causa en relación<br />
con la temporalidad <strong>de</strong>l mismo, sabi<strong>do</strong> es que en<br />
el contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> el<br />
trabaja<strong>do</strong>r ha <strong>de</strong> ser <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a la obra o servicio<br />
pacta<strong>do</strong> y así lo <strong>de</strong>termina el artículo 2 <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.546/94 que regula la modalidad<br />
contractual <strong>de</strong> referencia, al exigir que se<br />
i<strong>de</strong>ntifique suficientemente en el contrato la obra<br />
que constituye su objeto, habien<strong>do</strong> estableci<strong>do</strong><br />
algún pronunciamiento judicial que el requisito es<br />
riguroso y esencial, con la finalidad <strong>de</strong> concretar<br />
la duración <strong>de</strong>l mismo, <strong>de</strong> forma que si no se<br />
conoce con precisión tal circunstancia o se le<br />
<strong>de</strong>stina a cometi<strong>do</strong>s diferentes, el contrato se<br />
<strong>de</strong>snaturaliza, y la propia norma convencional al<br />
establecer que “el contrato fijo <strong>de</strong> obra es el que<br />
tiene por objeto la realización <strong>de</strong> una obra o<br />
trabajo <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s y se formalizará siempre por<br />
escrito” y “con carácter general el contrato es<br />
para una sola obra, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
duración y terminará cuan<strong>do</strong> finalicen los trabajos<br />
<strong>de</strong>l oficio y categoría <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en dicha<br />
obra”, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> tener en cuenta, asimismo, que<br />
los contratos <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada recogi<strong>do</strong>s<br />
en el artículo 15.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res son causales, en cuanto <strong>de</strong><br />
conformidad con el mismo, sólo se podrán<br />
celebrar en los supuestos que se tipifican y así lo<br />
recoge la Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 22<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995 al señalar que “el váli<strong>do</strong><br />
acogimiento a la modalidad contractual<br />
correspondiente, requiere, en términos<br />
inexcusables, que concurra la causa objetiva<br />
específicamente prevista para cada una <strong>de</strong> ellas<br />
como justificativa <strong>de</strong> la temporalidad que le es<br />
propia, no basta con la voluntad acor<strong>de</strong> <strong>de</strong> las<br />
partes explícita en el contrato, pretendien<strong>do</strong><br />
someter a una <strong>de</strong> dichas modalida<strong>de</strong>s temporales,<br />
sino que es necesario da<strong>do</strong> el carácter causal <strong>de</strong><br />
estas para ser viables las mismas, que concurran<br />
en la realidad las causas justificativas invocadas,<br />
al tratarse <strong>de</strong> normas <strong>de</strong> carácter necesario,<br />
generan<strong>do</strong> <strong>de</strong>rechos para el trabaja<strong>do</strong>r que<br />
escapan a su po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> disposición antes o <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> ser adquiri<strong>do</strong>s”, y que la referencia legal a la<br />
“realización <strong>de</strong> una obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>”<br />
supone o constituye la causa <strong>de</strong> la temporalidad<br />
para la que se necesita la prestación <strong>de</strong> servicios<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r lo que, sin duda, implica la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que la obra o servicio<br />
concerta<strong>do</strong> sea <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le eventual, por lo que, en<br />
consecuencia, tal modalidad contractual no es<br />
admisible para la ejecución <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s<br />
normales y permanentes <strong>de</strong> la empresa (Tribunal<br />
Supremo, 26.09.85).<br />
TERCERO.- En el supuesto presente, con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> las discrepancias que pudieran<br />
surgir en relación con la vali<strong>de</strong>z y eficacia, en<br />
términos generales, <strong>de</strong>l precepto convencional<br />
colectivo antes referi<strong>do</strong>, lo que exce<strong>de</strong>ría <strong>de</strong>l<br />
ámbito <strong>de</strong> la presente controversia, cabe<br />
establecer que las partes suscribieron con fecha<br />
03.03.98 un contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, al<br />
amparo <strong>de</strong>l artículo 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, según redacción dada por el Real<br />
Decreto Ley 8/97 <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, en cuya<br />
cláusula primera se estipuló que “el trabaja<strong>do</strong>r<br />
prestará sus servicios como albañil inclui<strong>do</strong> en el<br />
grupo profesional categoría /nivel peón <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el sistema <strong>de</strong> clasificación<br />
profesional vigente en la empresa, en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo ubica<strong>do</strong> en carretera <strong>de</strong>…, Narón”,<br />
acordán<strong>do</strong>se en la cláusula sexta que “la duración<br />
<strong>de</strong>l contrato será <strong>de</strong> obra y se exten<strong>de</strong>rá <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
03.03.98 hasta fin <strong>de</strong> obra” y en la séptima que<br />
“el objetivo <strong>de</strong>l presente contrato es por obra:<br />
mientras duren los trabajos propios <strong>de</strong> su<br />
actividad en la obra que la empresa esta<br />
realizan<strong>do</strong> en crtra <strong>de</strong>…, Narón”, sien<strong>do</strong> así que<br />
según refleja el inaltera<strong>do</strong>, por incombati<strong>do</strong>,<br />
ordinal 4º <strong>de</strong> los que constituyen el relato<br />
histórico <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia “si bien el<br />
actor prestó servicios en la obra carretera <strong>de</strong>…,<br />
Narón hasta que finalizó la misma en el mes <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999, continuó prestan<strong>do</strong> servicios para<br />
la <strong>de</strong>mandada en las siguientes obras sitas en las<br />
localida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Guisamo, Bergon<strong>do</strong>, Moeche, San<br />
Sadurniño, Boimorto”, establecién<strong>do</strong> el ordinal 5º<br />
que “la última obra en la que trabajó el actor fue<br />
en la localidad <strong>de</strong> Boimorto, finalizan<strong>do</strong> la misma<br />
el 23.11.99”; quiere ello <strong>de</strong>cir que la obra para la<br />
que fue contrata<strong>do</strong> finalizó en junio <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong><br />
manera que los servicios presta<strong>do</strong>s con<br />
posterioridad no pue<strong>de</strong>n tener amparo en la<br />
aplicación <strong>de</strong> la cláusula adicional <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
fecha 03.03.98 en la que se establece que “este<br />
contrato se acoge al artículo 29 apart 2º <strong>de</strong>l<br />
convenio general <strong>de</strong> construcción <strong>do</strong>n<strong>de</strong> establece<br />
que los trabaja<strong>do</strong>res fijos <strong>de</strong> obra podrán prestar<br />
servicios en una misma provincia durante un<br />
perío<strong>do</strong> máximo <strong>de</strong> tres años consecutivos” y ello<br />
por haber <strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong> el sustrato <strong>de</strong> aplicación<br />
<strong>de</strong> dicha norma convencional por cuanto la<br />
participación <strong>de</strong>l actor en las obras a que se<br />
refiere el antes cita<strong>do</strong> ordinal 4º <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia se produjo cuan<strong>do</strong> ya no tenía vigencia<br />
la cobertura contractual que ligaba a las partes<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 03.03.98 al haberse llega<strong>do</strong> al límite<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>l contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> por fin <strong>de</strong> los trabajos para los que<br />
había si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong>, y en consecuencia, so pena<br />
429
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>snaturalizar la naturaleza <strong>de</strong> dicha<br />
modalidad contractual, no <strong>de</strong>venía proce<strong>de</strong>nte la<br />
aplicación <strong>de</strong> la norma convencional colectiva, y<br />
la prestación <strong>de</strong> servicios por parte <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
en fechas posteriores a la finalización <strong>de</strong> la obra<br />
para la que fue contrata<strong>do</strong>, lo que acaeció en el<br />
mes <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, llevan<strong>do</strong> a cabo trabajos en<br />
distintas localida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la provincia, sien<strong>do</strong> la<br />
última obra en la que trabajó en la localidad <strong>de</strong><br />
Boimorto finalizan<strong>do</strong> la misma el día 23.11.99 y<br />
notificán<strong>do</strong>le la empresa por carta <strong>de</strong> fecha<br />
09.11.99 que comenzaría sus vacaciones el día<br />
10.11.99 hasta el 22.11.99 fecha a partir <strong>de</strong> la<br />
cual causaría baja en la empresa “por finalización<br />
<strong>de</strong> los trabajos para los que había si<strong>do</strong><br />
contrata<strong>do</strong>”, conlleva la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> la<br />
existencia <strong>de</strong> una relación laboral <strong>de</strong> carácter<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> y por consecuencia, la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
que el cese constituye <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte por<br />
parte <strong>de</strong> la empresa al no acreditar causa que lo<br />
justificase.<br />
CUARTO. En consecuencia, con estimación <strong>de</strong>l<br />
recurso articula<strong>do</strong> por F.L.C., <strong>de</strong>viene proce<strong>de</strong>nte<br />
la revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada en los términos<br />
que se dirá, con aplicación <strong>de</strong> lo dispuesto en el<br />
artículo 56 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y sin<br />
perjuicio, en su caso, <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
artículo 57 <strong>de</strong>l propio texto legal.<br />
Fallamos<br />
Estiman<strong>do</strong> el recurso articula<strong>do</strong> por F.L.C., contra<br />
la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> esta<br />
Ciudad <strong>de</strong> fecha 24 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, en autos nº<br />
941/99, en los presentes autos sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
revocamos dicha sentencia y con estimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por el referi<strong>do</strong> actor,<br />
<strong>de</strong>claramos la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y, en<br />
consecuencia, con<strong>de</strong>namos a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “C.B.L.G., S.L.” a que, en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días conta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> esta<br />
resolución, opte entre readmitir al trabaja<strong>do</strong>r o<br />
bien abonarle la cantidad <strong>de</strong> trescientas treinta y<br />
<strong>do</strong>s mil trescientas noventa y una (332.391)<br />
pesetas en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización, más la<br />
suma, en ambos casos, <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a razón <strong>de</strong>l salario<br />
diario <strong>de</strong> cuatro mil <strong>do</strong>scientas ochenta (4.280)<br />
pesetas hasta la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
sentencia, con aplicación en su caso, <strong>de</strong>l artículo<br />
57 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
S. S.<br />
2940 RECURSO Nº 1.006/00<br />
DESIGNACIÓN UNILATERAL POLO<br />
EMPRESARIO DOS TRABALLADORES DE<br />
SERVICIOS DE SEGURIDADE E<br />
MANTEMENTO, CON OCASIÓN DO<br />
EXERCICIO DO DEREITO DE FOLGA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Fernán<strong>de</strong>z<br />
Otero<br />
A Coruña, a veinticuatro <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.006/00,<br />
interpuesto por Transportes “C., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 597/90<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por CONFEDERACIÓN<br />
INTERSINDICAL GALEGA en reclamación <strong>de</strong><br />
TUTELA LIBERTAD SINDICAL sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Transportes “C., S.A.” y sien<strong>do</strong> parte<br />
el MINISTERIO FISCAL en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 15.12.1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- La Empresa <strong>de</strong>mandada se <strong>de</strong>dica al<br />
Transporte <strong>de</strong> Mercancías por Carretera<br />
pertenecien<strong>do</strong> el Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> Personal al<br />
Sindicato C.I.G.- 2.- El Secretario <strong>de</strong> la Unión<br />
Comarcal <strong>de</strong> la C.I.G., E.C.D. en fecha 23 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 comunicó a medio <strong>de</strong> escrito<br />
<strong>de</strong> fecha 22.11.99, y con entrada en la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Relacións <strong>Laborais</strong> el 23.11.99, a la Empresa<br />
<strong>de</strong>mandada. Dicha Huelga que se convoca es<br />
in<strong>de</strong>finida y comenzará a las 8 horas <strong>de</strong>l día 29 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999”.- 3.- No existió negociación<br />
ni iniciativa ni por el Comité <strong>de</strong> Huelga ni por la<br />
Empresa para negociar los servicios mínimos. La<br />
Empresa el 26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 hizo público<br />
en el Tablón <strong>de</strong> Anuncias <strong>de</strong> la Empresa un<br />
430
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
escrito en el que se hacía constar: “Servicios<br />
mínimos huelga <strong>de</strong> 22/11 y sucesivos. Al objeto<br />
<strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r las disposiciones contractuales con<br />
diversas Empresas y para el mantenimiento <strong>de</strong><br />
contratos con las mismas, <strong>de</strong> conformidad con la<br />
legislación vigente se vienen a <strong>de</strong>terminar la<br />
maquinaria que ha <strong>de</strong> estar en disposición <strong>de</strong><br />
servicios, esto es: -1 GRÚA DE 35 TM.- GRÚA<br />
DE 50 TM.- 1 GÓNDOLA.- 1 CAMIÓN<br />
GRÚA”.- A tal efecto la Empresa remitió<br />
comunicación escrita firmada por el Jefe <strong>de</strong><br />
Personal a los trabaja<strong>do</strong>res correspondientes a la<br />
anterior maquinaria, B.M., J.L.S., N.P. y J.A.O.<br />
en la cual se les <strong>de</strong>signaba para la realización <strong>de</strong><br />
las tareas <strong>de</strong> carácter urgente que no puedan ser<br />
objeto <strong>de</strong> interrupción o paralización alguna. Las<br />
tareas realizadas por dichos trabaja<strong>do</strong>res y<br />
maquinaria se correspon<strong>de</strong>n con el proceso<br />
productivo <strong>de</strong> la Empresa, principalmente<br />
correspondientes a la obra contratada con “E.” en<br />
As Pontes.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que, ESTIMANDO la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la nulidad radical <strong>de</strong> los<br />
servicios mínimos impuestos por la Empresa por<br />
ser antisindical y con<strong>de</strong>no a la Empresa<br />
TRANSPORTES “C., S.A.” a que, estan<strong>do</strong> y<br />
pasan<strong>do</strong> por tal <strong>de</strong>claración, cese en su conducta<br />
antisindical y vulnera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> huelga<br />
si que haya lugar a abonar en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización cantidad alguna.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, estiman<strong>do</strong><br />
la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claró la nulidad radical <strong>de</strong> los<br />
servicios mínimos impuestos por la empresa,<br />
con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>la al cese en su comportamiento<br />
antisindical vulnera<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> huelga, y<br />
frente a ella recurre la co<strong>de</strong>mandada en <strong>de</strong>nuncia<br />
<strong>de</strong> infracción <strong>de</strong>l art. 6.7 <strong>de</strong>l R.D. -Ley 17/1997,<br />
<strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> marzo, en relación con la sentencia <strong>de</strong>l<br />
T.C. <strong>de</strong> 08.04.81, y <strong>de</strong>l art. 6.4 <strong>de</strong>l Código Civil.<br />
SEGUNDO.- Lo ocurri<strong>do</strong> pue<strong>de</strong> sintetizarse así:<br />
el 23.11.99 el secretario <strong>de</strong> la Unión comarcal <strong>de</strong>l<br />
sindicato C.I.G. comunicó, a medio <strong>de</strong> escrito<br />
fecha<strong>do</strong> el día anterior, a la Autoridad Laboral y a<br />
la empresa la iniciación, a las 8 horas <strong>de</strong>l día<br />
29.11.99, <strong>de</strong> una huelga in<strong>de</strong>finida que afectaría a<br />
todas las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; el<br />
26.11.99 la empresa publicó en el tablón <strong>de</strong><br />
anuncios un escrito hacien<strong>do</strong> constar los<br />
“servicios mínimos” <strong>de</strong> la huelga, consistentes en<br />
la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> 4 trabaja<strong>do</strong>res –<br />
nominalmente <strong>de</strong>signa<strong>do</strong>s- en <strong>do</strong>s grúas, una<br />
gón<strong>do</strong>la y un camión-grúa.<br />
Pues bien, así las cosas, <strong>de</strong>cae el recurso. La<br />
S.T.C. <strong>de</strong> 11/1981 <strong>de</strong>claró, en efecto, la<br />
inconstitucionalidad <strong>de</strong>l inciso final <strong>de</strong>l art. 6.7<br />
<strong>de</strong>l R.D. Ley 17/1997 en cuanto atribuía al<br />
empresario la facultad <strong>de</strong> <strong>de</strong>signar a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que <strong>de</strong>ban efectuar los “servicios<br />
necesarios para la seguridad <strong>de</strong> las personas y <strong>de</strong><br />
las cosas, mantenimiento <strong>de</strong> los locales,<br />
maquinaria, instalaciones, materias primas y<br />
cualquier otra atención que fuese precisa para la<br />
ulterior reanudación <strong>de</strong> las tareas <strong>de</strong> la empresa”.<br />
Y resulta que ésta cometió un <strong>do</strong>ble abuso: no<br />
sólo <strong>de</strong>signó unilateralmente a cuatro trabaja<strong>do</strong>res<br />
para la realización, durante la huelga, <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s cometi<strong>do</strong>s, sino que los impuestos<br />
nada tenían que ver con legalmente autoriza<strong>do</strong>s<br />
en el art. 6.7 <strong>de</strong>l R.D. Ley cita<strong>do</strong>, pues se<br />
“correspondían con el proceso productivo <strong>de</strong> la<br />
empresa” (H.P 3º).<br />
No obsta a lo anterior el que el Comité <strong>de</strong> Huelga<br />
no hubiere toma<strong>do</strong> la iniciativa en la negociación<br />
<strong>de</strong> los servicios mínimos (lo que, según<br />
argumentación <strong>de</strong> la recurrente, convierte la<br />
huelga en ilícita y le autoriza a fijarlos), pues, en<br />
to<strong>do</strong> caso, la empresa ha <strong>de</strong> dar participación en<br />
la <strong>de</strong>signación <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> seguridad y<br />
mantenimiento al Comité <strong>de</strong> Huelga, habien<strong>do</strong><br />
teni<strong>do</strong> tiempo suficiente para ello <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
notificación efectuada el 23.11.99, o bien acudir a<br />
la mediación <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo o <strong>de</strong> la<br />
Autoridad laboral motivan<strong>do</strong> la urgencia y<br />
necesidad <strong>de</strong> los servicios a prestar durante el<br />
perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> huelga, pero no arrogarse unas<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> imposición unilateral <strong>de</strong> las que<br />
carece, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> no justificar ni las medidas, ni<br />
los criterios, ni los servicios a ejecutar, en clara<br />
vulneración <strong>de</strong>l art. 28.2 <strong>de</strong> la C.E. y 6.7 y 7.1 <strong>de</strong>l<br />
R.D. Ley 17/1997.<br />
Por lo expuesto<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la empresa Transportes “C., S.A.”<br />
contra la sentencia <strong>de</strong> 15.12.99 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Ferrol (autos 597/90), confirmamos<br />
la resolución <strong>de</strong> instancia y con<strong>de</strong>namos a la<br />
recurrente al abono <strong>de</strong> 50.000 pts en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong>l Letra<strong>do</strong> impugnante <strong>de</strong>l recurso,<br />
así como a la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong><br />
para recurrir.<br />
431
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2941 RECURSO Nº 739/00<br />
PRAZO DE CADUCIDADE IMPOSTA POR<br />
CONVENIO COLECTIVO, A PROPÓSITO DE<br />
RECLAMACIÓNS SOBRE VALORACIÓN DE<br />
POSTOS DE TRABALLO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a veinticinco <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 739/00<br />
interpuesto por el COMITÉ DE EMPRESA <strong>de</strong><br />
“A.A.”, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. uno <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por el COMITÉ DE<br />
EMPRESA <strong>de</strong> “A.A.” en reclamación <strong>de</strong><br />
CONFLICTO COLECTIVO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandadas<br />
las empresas “A.E., S.A.” y “A.L.A.E., S.A.” en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 612/99 sentencia con fecha<br />
veintidós <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Segui<strong>do</strong> en las mercantiles “A.E., S.A.” y<br />
“A.L.A.E., S.A.” con <strong>do</strong>micilio en… (Lugo),<br />
<strong>de</strong>dicadas a la actividad <strong>de</strong> producción <strong>de</strong><br />
aluminio, el procedimiento estableci<strong>do</strong> en el art. 8<br />
<strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> aplicación al Centro<br />
<strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong>… (Lugo), publica<strong>do</strong> en el BOP <strong>de</strong><br />
Lugo el 31.03.1997, obrante en el ramo <strong>de</strong> prueba<br />
<strong>de</strong> las <strong>de</strong>mandadas, cuyo conteni<strong>do</strong> (<strong>de</strong> la norma<br />
convencional) se da por reproduci<strong>do</strong> en este<br />
ordinal, para la Valoración <strong>de</strong> Puestos <strong>de</strong> Trabajo,<br />
y en concreto <strong>de</strong>l PT <strong>de</strong> “Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio<br />
Ambiente A”, para el que se establecen como<br />
requisitos carnet <strong>de</strong> conducir clase B, nivel <strong>de</strong><br />
conocimiento equivalente al <strong>de</strong> enseñanza<br />
obligatoria y carencia <strong>de</strong> vértigo y esta<strong>do</strong> físico<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> para el <strong>de</strong>splazamiento y trabajo en<br />
gran<strong>de</strong>s alturas, en Acta nº 4/1998 <strong>de</strong> 21.10.98,<br />
Reunión <strong>de</strong> la Comisión paritaria <strong>de</strong> Valoración<br />
<strong>de</strong> Puestos <strong>de</strong> Trabajo, los técnicos <strong>de</strong> valoración<br />
<strong>de</strong> la Empresa se ratifican en la puntuación final<br />
resultante <strong>de</strong> su valoración <strong>de</strong>l nuevo PT: 71,5<br />
puntos que se correspon<strong>de</strong>n con un nivel<br />
retributivo 45; por su parte la RT insiste en que la<br />
puntuación resultante es <strong>de</strong> 85,5 puntos,<br />
correspondien<strong>do</strong> por ello según Baremo un nivel<br />
46./ 2º) En fecha 30.11.98 la Jefatura <strong>de</strong> Recursos<br />
Humanos <strong>de</strong> las empresas comunica por correo<br />
interior al Comité <strong>de</strong> Empresa que, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con lo estipula<strong>do</strong> en el Convenio Colectivo (art.<br />
8º) se ha procedi<strong>do</strong> a la implantación <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong><br />
la valoración correspondiente al PT “Emplea<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> Medio Ambiente A”, con un Nivel 45./ 3º) El<br />
22.01.1999 el Comité <strong>de</strong> la Empresa <strong>de</strong> “A.A.”<br />
formuló <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong> Conflicto Colectivo contra<br />
la empresa por <strong>de</strong>sacuer<strong>do</strong> en la valoración <strong>de</strong>l<br />
PT, dada la implantación unilateral y <strong>de</strong>finitiva<br />
que lleva a cabo la empresa con fecha 30.11.98 <strong>de</strong><br />
Nivel 45 <strong>de</strong>l PT “Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio Ambiente<br />
A”, solicitan<strong>do</strong> <strong>de</strong>l <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacions<br />
<strong>Laborais</strong> su mediación para llegar a un acuer<strong>do</strong>./<br />
4º).- En fecha 05.02.99 tiene entrada en el<br />
<strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacions <strong>Laborais</strong> escrito <strong>de</strong><br />
las <strong>de</strong>mandadas en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>negar su<br />
conformidad al inicio <strong>de</strong>l procedimiento <strong>de</strong><br />
conciliación y mediación presenta<strong>do</strong> por el<br />
Comité <strong>de</strong> Empresa, en tanto el <strong>de</strong>sacuer<strong>do</strong> afecta<br />
a una sola discrepancia técnica <strong>de</strong> la valoración<br />
<strong>de</strong> un PT, no ha si<strong>do</strong> trata<strong>do</strong> el asunto por la<br />
Comisión Paritaria <strong>de</strong> Interpretación y Vigilancia<br />
y no afecta a intereses generales sino sólo a tres<br />
trabaja<strong>do</strong>res./ 5º) Por ello el <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong>,<br />
rehusa<strong>do</strong> el procedimiento AGA por la empresa,<br />
comunicó en fecha 09.02.99 al Comité <strong>de</strong><br />
Empresa que procedía ex. Artículo 14.4º in fine<br />
<strong>de</strong>l texto legal <strong>de</strong>l propio AGA al archivo <strong>de</strong> las<br />
actuaciones./ 6º.- En Acta nº 1/99, reunión <strong>de</strong> la<br />
Comisión <strong>de</strong> Interpretación y Vigilancia <strong>de</strong> fecha<br />
12.03.99, la RT y RD se mantuvieron en sus<br />
respectivas posiciones, constatán<strong>do</strong>se el<br />
<strong>de</strong>sacuer<strong>do</strong> en la valoración <strong>de</strong>l nuevo PT<br />
“Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio Ambiente A”./ 7º) La parte<br />
<strong>de</strong>mandante no ha promovi<strong>do</strong> el procedimiento <strong>de</strong><br />
mediación previsto en el ASEC./ 8º) Presentada<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC con fecha<br />
22-julio-99, se celebró el preceptivo acto <strong>de</strong><br />
conciliación previa el día 06.08.1999, que<br />
concluyó con el resulta<strong>do</strong> “sen avinza”. Se<br />
interpuso la <strong>de</strong>manda origen <strong>de</strong> estas actuaciones<br />
sien<strong>do</strong> repartida a este Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social con<br />
fecha 01.10.99./ 9º) El nuevo PT “Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Medio Ambiente A” es supervisa<strong>do</strong> pro el<br />
encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio Ambiente, a cuyo<br />
Departamento pertenece, no tenien<strong>do</strong> como tarea<br />
principal la <strong>de</strong> conducir vehículos ampara<strong>do</strong>s por<br />
la licencia clase B, sien<strong>do</strong> esta actividad<br />
(conducción) meramente instrumental <strong>de</strong> sus<br />
tareas principales: efectuar las operaciones que<br />
sean necesarias para la captación y toma <strong>de</strong><br />
432
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
muestras <strong>de</strong> los efluentes gaseosos, líqui<strong>do</strong>s y<br />
sóli<strong>do</strong>s en la forma y en los lugares que se le<br />
indiquen; realizar medidas sencillas con<br />
instrumental a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> y vigilar estrictamente los<br />
aparatos en operación <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong> y con la<br />
frecuencia que se le señale, realizan<strong>do</strong>, al mismo<br />
tiempo, las pequeñas reparaciones asequibles que<br />
sean necesarias; reflejar fielmente los datos y<br />
parámetros observa<strong>do</strong>s, en los <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> que<br />
dispone a tal fin, realizan<strong>do</strong> operaciones sencillas<br />
<strong>de</strong> cálculo e introducien<strong>do</strong> datos en el or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>r;<br />
recoger en el entorno las muestras vegetales o<br />
animales necesarias, según indicaciones en cada<br />
caso, y colaborar en la vigilancia ambiental <strong>de</strong>l<br />
interior y <strong>de</strong>l contorno exterior <strong>de</strong>l Complejo./ 10)<br />
Para conducir por el interior <strong>de</strong>l complejo no es<br />
preciso estar en posesión <strong>de</strong>l carnet clase B, al no<br />
regir en él el RGC./ 11º) En el año 1982 el PT<br />
existente entonces en la empresa <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong><br />
“Jefe Equipo Control Ambiental” tenía otorga<strong>do</strong><br />
el nivel 46. Este mismo nivel 46 correspon<strong>de</strong> hoy<br />
al “Analista B” cuyas exigencias <strong>de</strong> instrucción y<br />
formación profesional son muy superiores a las<br />
que requieren para acce<strong>de</strong>r al nuevo PT<br />
“Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio Ambiente A”/ 12) En el<br />
nuevo PT se preten<strong>de</strong>n refundir <strong>do</strong>s PT<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong>s “Emplea<strong>do</strong> Control Ambiental” y<br />
“Emplea<strong>do</strong> Control Ambiental y torre<br />
Meteorológica”, que no han <strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong> aún,<br />
con niveles 44 y 45, respectivamente, sin estar<br />
ocupa<strong>do</strong> el nuevo PT, afectan<strong>do</strong> el conflicto a<br />
to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res que reunien<strong>do</strong> los<br />
requisitos estableci<strong>do</strong>s en el anterior ordinal 1º)<br />
quieran optar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l nuevo PT./ 13) La<br />
principal divergencia entre la RT y la RD radica<br />
en la valoración <strong>de</strong>l permiso <strong>de</strong> conducción clase<br />
B exigi<strong>do</strong> para acce<strong>de</strong>r al PT “Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Medio Ambiente A”, que la RT entien<strong>de</strong> que no<br />
se ha valora<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente por los técnicos <strong>de</strong> la<br />
empresa, y así en el aparta<strong>do</strong> I “Cualida<strong>de</strong>s<br />
físicas” la RT consi<strong>de</strong>ra 23,9 puntos y la RD 18,3<br />
puntos, pues al subaparta<strong>do</strong> “reflejos” la RT<br />
asigna 6 puntos y la RD 2 puntos; en el aparta<strong>do</strong><br />
V “Formación Profesional” la RT valora 14<br />
puntos y la RD 11 puntos, diferencia que resulta<br />
<strong>de</strong> valorar el subaparta<strong>do</strong> “conocimientos<br />
técnicos” la RT con 8 punto y la RD con 5<br />
puntos. La RT consi<strong>de</strong>ra 6 puntos por reflejos<br />
porque el PT y ello se complementa al tener que<br />
manejar un vehículo por interior y exterior <strong>de</strong><br />
fábrica. Asimismo la RT otorga 8 puntos a los<br />
conocimientos teóricos al consi<strong>de</strong>rar que para<br />
adquirir los precisos para el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l nuevo<br />
PT son necesarias 960 horas <strong>de</strong> formación = 120<br />
días = 4 meses. La RD consi<strong>de</strong>ra 2 puntos<br />
(reflejos) por accionar hasta 2 pulsa<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
forma muy rápida y 5 puntos (conocimientos<br />
teóricos) por enten<strong>de</strong>r que con 1-3 meses <strong>de</strong><br />
formación es suficiente. La RT consi<strong>de</strong>ra que la<br />
conducción supera el 15% <strong>de</strong> la jornada laboral,<br />
la RD que no alcanza este promedio./ 14º) En la<br />
valoración <strong>de</strong>l PT se ha segui<strong>do</strong> el Manual<br />
Bedaux”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que en la <strong>de</strong>manda sobre Conflicto<br />
Colectivo <strong>de</strong>ducida por el COMITÉ DE<br />
EMPRESA “A.A.” <strong>de</strong>…, (Lugo) contra las<br />
mercantiles “A.E., S.A.” y “A.L.A.E., S.A.,”<br />
aprecian<strong>do</strong> la excepción perentoria <strong>de</strong><br />
prescripción, <strong>de</strong>bo absolver y ABSUELVO a las<br />
<strong>de</strong>mandadas <strong>de</strong> lo pedi<strong>do</strong> frente a ellas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que apreció la excepción <strong>de</strong> prescripción al<br />
amparo <strong>de</strong>l artículo 8.2.6 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
<strong>de</strong> la empresa, al transcurrir más <strong>de</strong> tres meses<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación al Comité <strong>de</strong> Empresa<br />
(30.11.98) hasta la reclamación ante la<br />
jurisdicción competente (presentación <strong>de</strong> la<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC 22.07.99).<br />
Por el Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> “A.A.”, se presentó<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación, articulan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s motivos<br />
<strong>de</strong> recurso, al amparo <strong>de</strong>l art. 191 aparta<strong>do</strong>s b) y<br />
c) <strong>de</strong> la L.P.L.<br />
SEGUNDO.- Que como primer motivo <strong>de</strong>l<br />
recurso, al amparo <strong>de</strong>l art. 191 ap. b) <strong>de</strong> la L.P.L.,<br />
preten<strong>de</strong> el Comité <strong>de</strong> empresa recurrente la<br />
ampliación <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> sexto <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, proponien<strong>do</strong>, que tal hecho<br />
proba<strong>do</strong> que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>: “En<br />
acta nº 1/99, Reunión da Comisión <strong>de</strong><br />
Interpretación e Vixilancia <strong>de</strong> data 12.03.99 a RT<br />
e RD se mantiveron nas súas respectivas<br />
posicións, constatán<strong>do</strong>se no <strong>de</strong>sacor<strong>do</strong> na<br />
valoración <strong>do</strong> no PT, Emprega<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio<br />
Ambiente A e se continuarán ten<strong>do</strong> reunións para<br />
tratar dito asunto”. Modificación que basa en el<br />
acta <strong>de</strong> juicio (folio 17 <strong>de</strong> los autos).<br />
Revisión fáctica que preten<strong>de</strong> que no pueda<br />
prosperar, pues preten<strong>de</strong> fundarse la parte<br />
recurrente en el acto <strong>de</strong> juicio y testifical,<br />
elementos probatorios inhábiles a dichos fines,<br />
como resulta <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la L.P.L., no<br />
constituyen<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumento hábil para revisar, el<br />
acta <strong>de</strong> juicio, ya que no es más que la constancia<br />
<strong>do</strong>cumentada <strong>de</strong> las diversas pruebas y<br />
alegaciones vertidas en aquel juicio.<br />
Preten<strong>de</strong>, en realidad, el recurrente, que se<br />
adicione al hecho sexto la frase: “y se continuaron<br />
433
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
tenien<strong>do</strong> reuniones para tratar dicho asunto”, con<br />
base en el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong> juicio,<br />
pretendien<strong>do</strong> dar apariencia <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumental (que<br />
no lo es) a lo que en realidad no es sino una<br />
testifical, elemento probatorio inhábil a dichos<br />
fines revisorios. Sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> señalar que la adición<br />
que se preten<strong>de</strong>, es a<strong>de</strong>más, por su inconcreción,<br />
intrascen<strong>de</strong>nte para variar el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l fallo, y ni<br />
siquiera <strong>de</strong> dicho medio inhábil resulta el<br />
conteni<strong>do</strong> que se preten<strong>de</strong> adicionar, frase que,<br />
aún <strong>de</strong> adicionarse, no podría dar lugar a la<br />
modificación <strong>de</strong>l fallo, dada su inconcrección.<br />
TERCERO.- El Comité <strong>de</strong> Empresa recurrente<br />
articula, como segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong>l recurso, al<br />
amparo <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L.,<br />
infracción <strong>de</strong> normas sustantivas o <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, concretamente infracción, por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 8.2.6 y 46 y 47 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo, alegan<strong>do</strong> sustancialmente<br />
que los tres meses <strong>de</strong> plazo para interponer el<br />
recurso no transcurrieron, y, por lo tanto, no<br />
existe prescripción. Y que el asunto fue someti<strong>do</strong><br />
a la Comisión Paritaria y con fecha <strong>de</strong> 11.01.99,<br />
remite el Comité <strong>de</strong> Empresa acta <strong>de</strong><br />
disconformidad en la valoración <strong>de</strong>l PT emplea<strong>do</strong><br />
A Medio ambiente suplican<strong>do</strong> se dicte sentencia y<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> que el puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio ambiente A,<br />
<strong>de</strong>be correspon<strong>de</strong>r el nivel 46.<br />
Que el art. 8 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa “A.E., S.A.”, “A.L.A.E., S.A.” con la<br />
vigencia temporal <strong>de</strong> 1996 a 1999 inclusive,<br />
publica<strong>do</strong> en el B.O.P. <strong>de</strong> 31.03.97, regula la<br />
valoración <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> trabajo, establecien<strong>do</strong><br />
que la valoración <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> trabajo, se regirá<br />
por las reglas y criterios estableci<strong>do</strong>s en el<br />
mismo, y el aparta<strong>do</strong> 8.2.6 establece que “la<br />
calificación” <strong>de</strong> ser aceptada por la representación<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, adquirirá firmeza<br />
incorporán<strong>do</strong>se a la valoración general. Si la<br />
calificación no fuera aceptada podrá ser<br />
implantada por la Dirección <strong>de</strong> la empresa, quien<br />
<strong>de</strong>berá notificar su <strong>de</strong>cisión al Comité.<br />
En este caso se habilitará un plazo <strong>de</strong> tres meses,<br />
contan<strong>do</strong> a partir <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> la notificación,<br />
durante el cual, tanto el Comité <strong>de</strong> empresa, como<br />
el trabaja<strong>do</strong>r afecta<strong>do</strong>, podrán iniciar la<br />
reclamación oportuna ante la jurisdicción<br />
competente. Transcurri<strong>do</strong> el indica<strong>do</strong> plazo sin<br />
formularse oposición, la calificación implantada<br />
adquirirá plena firmeza. Pues bien, dicho precepto<br />
en el aparta<strong>do</strong> 8.2.6, establece, para la concreta<br />
materia <strong>de</strong> la valoración <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong> trabajo,<br />
cuyas reglas y criterios regula, un plazo <strong>de</strong><br />
caducidad, caducidad convencional que en cuanto<br />
que establecida en el Convenio Colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa, y al respetar los mínimos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
necesario, al no reducir <strong>de</strong>smesuradamente los<br />
plazos <strong>de</strong> caducidad, ha <strong>de</strong> admitirse. Y concurre<br />
en el supuesto <strong>de</strong> autos, toda vez que, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con el precepto convencional cita<strong>do</strong>, si la<br />
calificación o valoración <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
realizada por la Dirección <strong>de</strong> la empresa, no es<br />
acepta<strong>do</strong> por la representación <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, tanto el Comité <strong>de</strong> empresa, como el<br />
trabaja<strong>do</strong>r afecta<strong>do</strong>, disponen <strong>de</strong> un plazo <strong>de</strong> 3<br />
meses (cuyo cómputo se inicia, a partir <strong>de</strong> la<br />
notificación <strong>de</strong> la valoración <strong>de</strong> la Empresa al<br />
Comité), para iniciar la reclamación ante la<br />
jurisdicción competente; transcurri<strong>do</strong> el cual, la<br />
calificación implantada adquiere firmeza, e<br />
inaltera<strong>do</strong> el ordinal fáctico correspondiente, es<br />
obvio, que entre la fecha <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> la<br />
empresa al Comité, <strong>de</strong> la implantación <strong>de</strong>finitiva<br />
<strong>de</strong> la valoración correspondiente al puesto <strong>de</strong><br />
Emplea<strong>do</strong> <strong>de</strong> Medio Ambiente en 30.11.98, y la<br />
fecha <strong>de</strong> presentación <strong>de</strong> la papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC, el 22.07.99, había<br />
transcurri<strong>do</strong> ampliamente el plazo <strong>de</strong> 3 meses<br />
estableci<strong>do</strong>, por tanto, la valoración realizada<br />
había adquiri<strong>do</strong> firmeza y la acción ejercitada se<br />
hallaba caducada, como acertadamente razona la<br />
juzga<strong>do</strong>ra “a quo”.<br />
También se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> los artículos<br />
46 y 47 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo, alegan<strong>do</strong> que el<br />
asunto fue someti<strong>do</strong> a la Comisión Paritaria y en<br />
fecha <strong>de</strong> 11.01.99 remite al Comité <strong>de</strong> Empresa<br />
acta <strong>de</strong> disconformidad en la valoración <strong>de</strong>l P.T.<br />
emplea<strong>do</strong> “A”. Medio ambiente.<br />
Y con dicha escueta argumentación, y sin postular<br />
la revisión <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, preten<strong>de</strong> la<br />
recurrente que se toma en consi<strong>de</strong>ración un hecho<br />
y una fecha no acredita<strong>do</strong>s, y que chocan con los<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s. Y preten<strong>de</strong> que se consi<strong>de</strong>re<br />
celebrada una reunión <strong>de</strong> la Comisión <strong>de</strong><br />
Interpretación y Vigilancia <strong>de</strong>l Convenio en fecha<br />
<strong>de</strong> 11.01.99, cuan<strong>do</strong> consta en el hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
proba<strong>do</strong> sexto que se celebró más tar<strong>de</strong><br />
concretamente el día 12.03.1999 hacién<strong>do</strong>se<br />
constar que es la primera <strong>de</strong>l año 1999.<br />
Que por otro la<strong>do</strong>, los arts. 46 y 47 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s a la solución extrajudicial <strong>de</strong><br />
Conflictos Colectivos y a la Comisión <strong>de</strong><br />
Interpretación y Vigilancia que establecen como<br />
trámite inexcusable el interesar la intervención <strong>de</strong><br />
la Comisión Paritaria <strong>de</strong>l Convenio con<br />
anterioridad a la modificación prevista en el<br />
A.G.A. o alternativamente en el A.S.E.C. Lo<br />
cierto es que en el supuesto <strong>de</strong> autos y<br />
cohonestan<strong>do</strong> dichos preceptos con el precita<strong>do</strong><br />
art. 8.2.6 <strong>de</strong>l Convenio que establece para la<br />
concreta materia <strong>de</strong> valoración <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong><br />
trabajo un plazo <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong> 3 meses. Se<br />
estima que en el caso <strong>de</strong> autos no sería aplicable<br />
el trámite previo <strong>de</strong> interesar la intervención <strong>de</strong> la<br />
citada Comisión Paritaria <strong>de</strong>l Convenio con<br />
434
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
anterioridad a la mediación prevista en el AGA, o<br />
en el ASEC. Y ello por la razón obvia <strong>de</strong> la<br />
práctica imposibilidad <strong>de</strong> exigir dicha<br />
intervención, antes <strong>de</strong>l transcurso <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong><br />
caducidad (<strong>de</strong> 3 meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong><br />
notificación).<br />
En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por el<br />
COMITÉ DE EMPRESA <strong>de</strong> “A.A.”, contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Lugo, <strong>de</strong> fecha veintidós <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve, dictada en autos<br />
núm. 612/99 segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> el Comité<br />
recurrente contra las empresas “A.E., S.A.” y<br />
“A.L.A.E., S.A.” sobre CONFLICTO<br />
COLECTIVO, confirman<strong>do</strong> íntegramente la<br />
resolución recurrida.<br />
S. CA.<br />
2942 RECURSO Nº<br />
03/0008714/1994<br />
PROCEDENCIA DE SANCIÓN<br />
CONSISTENTE NA EXTINCIÓN DAS<br />
PRESTACIÓNS POR DESEMPREGO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiséis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0008714/1994, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
E.E.O.F., con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong><br />
en…(Pontevedra), representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n<br />
J.M.G.M. y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n A.A.V.,<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 29.09.94 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
R. alzada contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> Pontevedra-<br />
Vigo <strong>de</strong> 13.04.94 sobre sanción <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l<br />
subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo nº 19/94; Expte: nº<br />
16.377/94. Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD<br />
SOCIAL, representada por el ABOGADO DEL<br />
ESTADO. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 11 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- El objeto <strong>de</strong>l recurso se centra en <strong>de</strong>terminar la<br />
conformidad o no al or<strong>de</strong>namiento jurídico <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida, dictada con fecha 29 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1994 por la Dirección General <strong>de</strong><br />
Servicios <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social, confirmatoria <strong>de</strong> la resolución dictada por<br />
la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> Pontevedra <strong>de</strong> fecha 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994<br />
en virtud <strong>de</strong> la cual se le impone sanción <strong>de</strong><br />
extinción <strong>de</strong>l subsidio por <strong>de</strong>sempleo, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con el art. 46.1 <strong>de</strong> la Ley 8/88, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril.<br />
La citada resolución <strong>de</strong>sestimó en efecto, el<br />
recurso ordinario interpuesto por <strong>do</strong>n E.E.O.F.<br />
contra resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong><br />
Trabajo, Seguridad Social y Asuntos Sociales <strong>de</strong><br />
Pontevedra en Vigo, confirmatoria a su vez <strong>de</strong>l<br />
acta <strong>de</strong> Infracción núm. T-19/94, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1994, por la que estimán<strong>do</strong>se al recurrente<br />
responsable <strong>de</strong> una infracción muy grave <strong>de</strong> las<br />
<strong>de</strong>finidas en el art. 30.3.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong><br />
abril, sobre infracciones y sanciones <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n<br />
social, se le impuso la sanción <strong>de</strong> referencia, en<br />
relación con lo dispuesto en el art. 13.1 <strong>de</strong> la Ley<br />
31/94.<br />
La Administración <strong>de</strong>mandada comparece en el<br />
proceso e interesa la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
435
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
por ser conforme a <strong>de</strong>recho la resolución<br />
impugnada.<br />
II.- En el caso <strong>de</strong> autos nos hallamos en presencia<br />
<strong>de</strong> una sanción que tiene su origen en un acta <strong>de</strong><br />
la Inspección <strong>de</strong> Trabajo que contiene un<br />
explícito relato <strong>de</strong> las circunstancias que<br />
<strong>de</strong>terminaron su extensión, exponien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>talladamente el procedimiento segui<strong>do</strong> por la<br />
empresa y el trabaja<strong>do</strong>r para la obtención por<br />
parte <strong>de</strong> éste <strong>de</strong> prestaciones por <strong>de</strong>sempleo en<br />
connivencia con el empresario. Se trata por tanto<br />
<strong>de</strong> un acto administrativo sanciona<strong>do</strong>r dicta<strong>do</strong> por<br />
la Administración Laboral cuya fiscalización<br />
correspon<strong>de</strong> a esta jurisdicción contenciosa, lo<br />
que no ocurriría si el recurso versara, en<br />
aplicación <strong>de</strong> lo dispuesto en la Ley 31/84, <strong>de</strong> 2<br />
<strong>de</strong> agosto, sobre una resolución <strong>de</strong>l Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> Empleo relativa al reconocimiento,<br />
<strong>de</strong>negación, suspensión o extinción <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo.<br />
III.- Concreta<strong>do</strong>s en esos términos el objeto <strong>de</strong> la<br />
presente litis, hay que examinar el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
asunto; a este respecto, <strong>de</strong>be tenerse en cuenta<br />
que, como se revela <strong>de</strong>l acta el recurrente,<br />
E.E.O.F., en la solicitud <strong>de</strong> dicho subsidio,<br />
efectuada en fecha 07.11.90, <strong>de</strong>clara cumplir<br />
entre otros requisitos exigi<strong>do</strong>s por la normativa<br />
vigente, con el <strong>de</strong> carecer <strong>de</strong> rentas <strong>de</strong> cualquier<br />
naturaleza superiores al salario mínimo<br />
interprofesional. No obstante lo anterior a la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l Impuesto <strong>de</strong> la Renta <strong>de</strong> las<br />
Personas Físicas correspondiente al ejercicio <strong>de</strong><br />
1990, efectuada conjuntamente con su cónyuge,<br />
<strong>do</strong>ña M.P.N. <strong>de</strong>clara haber obteni<strong>do</strong> unos<br />
rendimientos anuales <strong>de</strong> 1.287.787 ptas. (392.585<br />
ptas. <strong>de</strong> capital mobiliario y 895.202 ptas. <strong>de</strong><br />
letras <strong>de</strong>l tesoro). Si se le imputa la mitad, al<br />
tratarse <strong>de</strong> bienes gananciales, al beneficiario, le<br />
correspon<strong>de</strong> 643.893 ptas./año, que prorrateadas<br />
en los 12 meses <strong>de</strong>l año, supondrían una renta<br />
mensual <strong>de</strong> 53.658 ptas. Cuantía esta superior al<br />
salario mínimo interprofesional previsto para el<br />
año 1990, según se expone en el Acta.<br />
Sin duda el recurrente se ha propuesto <strong>de</strong>svirtuar<br />
la presunción <strong>de</strong> acierto <strong>de</strong> que goza la misma<br />
presentan<strong>do</strong> las <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong> la renta <strong>de</strong> los<br />
años 1989, 1991, 992 y 1993; no así –obsérvesela<br />
<strong>de</strong> 1990, la cual tampoco obra en el expediente,<br />
pues, como arguye “se entregó en día sin que<br />
fuese <strong>de</strong>vuelta” por lo que interesa <strong>de</strong> la Sala y<br />
bajo la cobertura <strong>de</strong>l art. 69.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> esta<br />
Jurisdicción se peticione <strong>de</strong> la Delegación <strong>de</strong><br />
Hacienda <strong>de</strong> A Estrada, e interesa a medio <strong>de</strong><br />
otrosí digo el recibimiento <strong>de</strong>l pleito a prueba la<br />
cual se contrae a <strong>do</strong>cumental a) el propio<br />
expediente administrativo en que se dictó la<br />
resolución recurrida y b) la que se aporta con la<br />
<strong>de</strong>manda y reseñada en el hecho segun<strong>do</strong> y la<br />
peticionada.<br />
Por Auto <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> fecha 12 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1995 se acordó no ha lugar al recibimiento <strong>de</strong>l<br />
pleito a prueba, interesa<strong>do</strong> por la representación<br />
<strong>de</strong> la parte recurrente notifica<strong>do</strong> el 18 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1995 en el que se le ofreció recurso <strong>de</strong> súplica<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los cinco días siguientes a la<br />
notificación <strong>de</strong> esta resolución, sin que fuere<br />
recurrida por lo que dada cuenta se <strong>de</strong>claró firme<br />
por provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fecha 31 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1995.<br />
De esta suerte la parte recurrente se aquietó ante<br />
la negativa <strong>de</strong> la prueba y abdicó <strong>de</strong> la misma, al<br />
margen <strong>de</strong> que en su proposición no concretó los<br />
hechos sobre los que tenía que versar <strong>de</strong><br />
conformidad con lo dispuesto en el art. 74.2 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> la Jurisdicción, tenién<strong>do</strong>sele asimismo<br />
<strong>de</strong>caída en el <strong>de</strong>recho al trámite <strong>de</strong> conclusiones a<br />
que se refiere el art. 78 <strong>de</strong> la Ley Tributaria <strong>de</strong><br />
referencia mediante propuesta <strong>de</strong> provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
fecha 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999.<br />
Ciertamente el recurrente se ha limita<strong>do</strong> a<br />
acompañar a la <strong>de</strong>manda las <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong> la<br />
rente correspondientes a los años 1989, 1991,<br />
1992 y 1993; no así el correspondiente a 1990<br />
porque se entregó en su día sin que fuese <strong>de</strong>vuelta<br />
-arguye- aunque sin concretar <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se entregó, y<br />
a requerimiento <strong>de</strong> quién, al margen <strong>de</strong> no alegar<br />
razón que le impidió obtener personalmente copia<br />
<strong>de</strong>l original <strong>de</strong> la propia Administración <strong>de</strong><br />
Hacienda, con olvi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que en este proceso rige<br />
el principio dispositivo y pese a que el ejemplar<br />
101, <strong>de</strong>claración simplificada correspondiente a<br />
ese mismo ejercicio <strong>de</strong> 1990, ejemplar para el<br />
interesa<strong>do</strong>, -no así el ejemplar para la<br />
Administración <strong>de</strong> Hacienda, que es el que<br />
realmente se entrega- <strong>de</strong>be obrar en su po<strong>de</strong>r, por<br />
lo que la supuesta in<strong>de</strong>fensión que tiene su origen<br />
directo en la pasividad o el <strong>de</strong>sinterés <strong>de</strong> la parte<br />
queda excluida -como ha señala<strong>do</strong> ya el TC en<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha 8 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1989- <strong>de</strong>l ámbito<br />
protector <strong>de</strong>l art. 24.1 <strong>de</strong> la CE.<br />
En el particular conviene recordar por tanto que<br />
es <strong>do</strong>ctrina reiterada <strong>de</strong>l Tribunal Supremo<br />
establecida, entre otras, en las sentencias <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong><br />
septiembre, 24 <strong>de</strong> noviembre y 27 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1988; 29 <strong>de</strong> marzo y 6 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1989 y<br />
2 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1990, la que <strong>de</strong>clara que las actas<br />
levantadas por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo, gozan <strong>de</strong><br />
presunción “iuris tantum” <strong>de</strong> veracidad prevista<br />
en el art. 38 <strong>de</strong>l Decreto 1.860/75, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio y<br />
aplican<strong>do</strong> tal <strong>do</strong>ctrina al caso <strong>de</strong> autos, que la<br />
parte recurrente no <strong>de</strong>svirtúa -como queda<br />
señala<strong>do</strong>- hay que confirmar, luego, la resolución<br />
impugnada.<br />
436
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Los razonamientos expuestos conducen, por<br />
tanto, a <strong>de</strong>sestimar el recurso interpuesto.<br />
IV.- No son <strong>de</strong> apreciar motivos <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong><br />
expresa con<strong>de</strong>na en costas al no concurrir las<br />
circunstancias que, conforme al art. 131 <strong>de</strong> la Ley<br />
Jurisdiccional, harían preceptiva su imposición.<br />
VISTOS los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por E.E.O.F. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 29.09.94 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> R.<br />
alzada contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong><br />
Trabajo y S. Social <strong>de</strong> Pontevedra-Vigo <strong>de</strong><br />
13.04.94 sobre sanción <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l subsidio<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo nº 19/94; Expte. nº 16.377/94,<br />
dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE TRABAJO Y<br />
SEGURIDAD SOCIAL. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2943 RECURSO Nº<br />
03/0009195/1996<br />
ENCADRAMENTO DE ADMINISTRADORES<br />
SOCIAIS NA SEGURIDADE SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Antonio Vesteiro<br />
Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiséis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009195/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por M.P.L.,<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Vigo),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n A.P.F. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n G.R.P., contra Resolución <strong>de</strong><br />
10.07.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra la reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda nº 95/134608/74<br />
<strong>de</strong>l Régimen Especial <strong>de</strong> Autónomos, Nº<br />
I<strong>de</strong>ntificación… Es parte la Administración<br />
<strong>de</strong>mandada TESORERÍA GENERAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL DE VIGO, representada<br />
por el LETRADO DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en<br />
437.675 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 11 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- De lo actua<strong>do</strong> en estos autos y en especial <strong>de</strong>l<br />
expediente administrativo se <strong>de</strong>ducen los<br />
siguientes hechos: 1º) Con fecha 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1988 se constituye la Empresa “M., S.L.” con un<br />
capital <strong>de</strong> 2.000.000 ptas. figuran<strong>do</strong> como socios<br />
capitalistas al 50% los esposos M.P. y M.L.L. y<br />
partícipes en los beneficios <strong>de</strong> dicha Empresa,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> como administra<strong>do</strong>r único M.<br />
hasta el 29 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992. 2º) M.P.L. se afilia<br />
al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social el 14<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989 hasta el 24 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992<br />
y al mismo tiempo como administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la<br />
Sociedad. 3º) Posteriormente el 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1993 se le da <strong>de</strong> alta <strong>de</strong> oficio en el RETA. 4º)<br />
Como consecuencia <strong>de</strong> las actuaciones su esposa<br />
M.L. se da <strong>de</strong> alta en el Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social el 25 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992,<br />
figuran<strong>do</strong> como Administra<strong>do</strong>ra en <strong>do</strong>cumento<br />
notarial el 16 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong>l mismo año. 5º) Con<br />
fecha 8 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1996 se adapta y transforma la<br />
citada Sociedad por virtud <strong>de</strong> escritura notarial<br />
cambian<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>micilio social y sien<strong>do</strong> sus<br />
únicos socios los cita<strong>do</strong>s esposos.<br />
II.- Como consecuencia <strong>de</strong> lo relata<strong>do</strong> en el<br />
anterior consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> hemos <strong>de</strong> tener en cuenta,<br />
<strong>de</strong> una parte que no pue<strong>de</strong> ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como<br />
trabaja<strong>do</strong>r por cuenta ajena a M.P. que interviene<br />
437
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
no sólo como socio capitalista <strong>de</strong> la Sociedad sin<br />
que a<strong>de</strong>más perciba los beneficios <strong>de</strong> la Empresa<br />
y es administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la misma al mismo tiempo<br />
que incurre en una evi<strong>de</strong>nte infracción <strong>de</strong>l art.<br />
14.1.2 <strong>de</strong> la LISOS al no cotizar por dicha<br />
situación y en especial tenien<strong>do</strong> en cuenta que se<br />
participa <strong>de</strong> las ganancias <strong>de</strong> la sociedad, sin que<br />
se hubiera <strong>de</strong>mostra<strong>do</strong> la presunción <strong>de</strong><br />
objetividad <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo en sus<br />
visitas al Centro <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> Puente Cal<strong>de</strong>las y<br />
<strong>de</strong> Vigo, por otra parte no existe una falta <strong>de</strong><br />
prueba <strong>do</strong>cumental cuan<strong>do</strong> precisamente <strong>de</strong>bió<br />
ser aportada por el recurrente por lo que <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar el acta levantada por la actuación<br />
inspectora quien <strong>de</strong>talla todas las vicisitu<strong>de</strong>s<br />
acaecidas a los recurrentes, y concreta las<br />
circunstancias exigidas por el artículo 22 <strong>de</strong>l<br />
Decreto <strong>de</strong> 1975.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por M.P.L. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 10.07.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra la reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda nº<br />
95/134608/74 <strong>de</strong>l Régimen Especial <strong>de</strong><br />
Autónomos, nº I<strong>de</strong>ntificación…, dicta<strong>do</strong> por<br />
TESORERÍA GENERAL DE LA SEGURIDAD<br />
SOCIAL DE VIGO: Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2944 RECURSO N<br />
03/0009197/1996<br />
ENCADRAMENTO DE ADMINISTRADORES<br />
SOCIAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Antonio Vesteiro<br />
Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiséis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrtivo que, con<br />
el número 03/0009197/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> resolución<br />
ante esta Sala, interpuesto por M.P.L., con<br />
D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Vigo), representa<strong>do</strong><br />
por <strong>do</strong>n A.P.F. y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
G.R.P., contra Resolución <strong>de</strong> 03.06.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra otra <strong>de</strong><br />
la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social <strong>de</strong> Pontevedra sobre acta <strong>de</strong> infracción nº<br />
1.845/94; Expte. nº 11.576/95. Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL,<br />
representada por el ABOGADO DEL ESTADO.<br />
La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 60.000<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 11 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- De lo actua<strong>do</strong> en estos autos y en especial <strong>de</strong>l<br />
expediente administrativo se <strong>de</strong>ducen los<br />
siguientes hechos: 1º) Con fecha 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1988 se constituye la Empresa “M., S.L.” con un<br />
capital <strong>de</strong> 2.000.000 pts. figuran<strong>do</strong> como socios<br />
capitalistas al 50% los esposos M.P. y M.L.L. y<br />
partícipes en los beneficios <strong>de</strong> dicha Empresa,<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>signa<strong>do</strong> como administra<strong>do</strong>r único M.<br />
hasta el 29 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992. 2º) M.P.L. se afilia<br />
al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social el 14<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989 hasta el 24 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992<br />
y al mismo tiempo como administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la<br />
Sociedad. 3º) Posteriormente el 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1993 se le da <strong>de</strong> lata <strong>de</strong> oficio en el RETA. 4º)<br />
Como consecuencia <strong>de</strong> las actuaciones su esposa<br />
M.L. se da <strong>de</strong> alta en el Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social el 25 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1992,<br />
figuran<strong>do</strong> como Administra<strong>do</strong>ra en <strong>do</strong>cumento<br />
notarial el 16 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong>l mismo año. 5º) Con<br />
fecha 8 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1996 se adapta y transforma la<br />
438
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
citada sociedad por virtud <strong>de</strong> escritura notarial<br />
cambian<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>micilio social y sien<strong>do</strong> sus<br />
únicos socios los cita<strong>do</strong>s esposos.<br />
II.- Como consecuencia <strong>de</strong> lo relata<strong>do</strong> en el<br />
anterior consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> hemos <strong>de</strong> tener en cuenta,<br />
<strong>de</strong> una parte que no pue<strong>de</strong> ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como<br />
trabaja<strong>do</strong>r por cuenta ajena a M.P. que interviene<br />
no sólo como socio capitalista <strong>de</strong> la Sociedad sin<br />
que a<strong>de</strong>más perciba los beneficios <strong>de</strong> la Empresa<br />
y es administra<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la misma al mismo tiempo<br />
que incurre en una evi<strong>de</strong>nte infracción <strong>de</strong>l art.<br />
14.1.2 <strong>de</strong> la LISOS al no cotizar por dicha<br />
situación y en especial tenien<strong>do</strong> en cuenta que se<br />
participa <strong>de</strong> las ganancias <strong>de</strong> la sociedad, sin que<br />
se hubiera <strong>de</strong>mostra<strong>do</strong> la presunción <strong>de</strong><br />
objetividad <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo en sus<br />
visitas al Centro <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> Puente Cal<strong>de</strong>las y<br />
<strong>de</strong> Vigo, por otra parte no existe una falta <strong>de</strong><br />
prueba <strong>do</strong>cumental cuan<strong>do</strong> precisamente <strong>de</strong>bió<br />
ser aportada por el recurrente por lo que <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar el acta levantada por la actuación<br />
inspectora quien <strong>de</strong>talla todas las vicisitu<strong>de</strong>s<br />
acaecidas a los recurrentes, y concreta las<br />
circunstancias exigidas por el artículo 22 <strong>de</strong>l<br />
Decreto <strong>de</strong> 1975.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por M.P.L. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 03.06.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> Pontevedra<br />
sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 1.845/94; Expte. nº<br />
11.576/95, dicta<strong>do</strong> por MINISTERIO DE<br />
TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2945 RECURSO Nº 918/2000<br />
TUTELA DE LIBERDADE SINDICAL, A<br />
PROPÓSITO DA PERCEPCIÓN DE<br />
ANTICIPOS SALARIAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veintiocho <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 918/2000<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n V.L.R. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n V.L.R. en reclamación<br />
<strong>de</strong> TUTELA DERECHOS LIBERTAD<br />
SINDICAL sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa<br />
“C.R.L., S.C.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 669/99<br />
sentencia con fecha 17 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- El <strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n V.L.R., mayor <strong>de</strong> edad,<br />
vecino <strong>de</strong> Lugo, con DNI…, viene prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la Empresa <strong>de</strong>mandada “C.R.L.,<br />
S.C.L.”, con antigüedad <strong>de</strong> 1-abril-1975,<br />
encuadra<strong>do</strong> en el Grupo II, nivel 7 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong> aplicación, y salario mensual <strong>de</strong><br />
351.060 ptas., incluida la prorrata <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias. Está afilia<strong>do</strong> al Sindicato U.G.T.<br />
y fue miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> la<br />
entidad <strong>de</strong>mandada hasta el mes <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999./ 2º).- Está adscrito, lo mismo que los Sres.<br />
<strong>do</strong>n J.A.V. y <strong>do</strong>n P.M.G., a los Servicios<br />
Centrales <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada integra<strong>do</strong> en su<br />
Equipo Volante <strong>de</strong> Apoyo a Oficinas –EVA-,<br />
precisan<strong>do</strong> vehículo particular para el <strong>de</strong>sempeño<br />
diario <strong>de</strong> las funciones propias <strong>de</strong>l P.T.<br />
<strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong>./ 3º).- Percibe como los <strong>de</strong>más<br />
integrantes <strong>de</strong>l EVA según lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
convenio Colectivo <strong>de</strong> aplicación 30 ptas. por<br />
kilómetro, suma <strong>de</strong>stinada no sólo a sufragar los<br />
gastos <strong>de</strong>l combustible y aceite consumi<strong>do</strong>, sino<br />
asimismo a la reposición <strong>de</strong>l vehículo particular.<br />
Percibió en el año 1998 por este concepto<br />
334.820 ptas. y en el año 99 (hasta el 30.11.99)<br />
290.820 ptas./ 4º).- solicitó el actor por escrito <strong>de</strong><br />
7-julio-1999 <strong>de</strong>l Sr. Director Gral. <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada, al amparo <strong>de</strong>l art. 35 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo y como integrante <strong>de</strong>l EVA, le fuera<br />
concedi<strong>do</strong> un anticipo <strong>de</strong> 9 mensualida<strong>de</strong>s, a<br />
<strong>de</strong>volver en cinco años, por verse en la necesidad<br />
urgente <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r al cambio <strong>de</strong> su vehículo<br />
propio al estar ya muy <strong>de</strong>teriora<strong>do</strong>; tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong><br />
un Volvo 440…, matricula<strong>do</strong> en fecha 27.07.92,<br />
habien<strong>do</strong> pedi<strong>do</strong> el <strong>de</strong>mandante un presupuesto<br />
<strong>de</strong> talleres Hnos. “A., C.B.”, que obra en autos, <strong>de</strong><br />
fecha 10.12.99, según el cual el actor tendría que<br />
<strong>de</strong>sembolsar la suma <strong>de</strong> 496.379 ptas. para su<br />
reposición y mantenimiento, sustituyen<strong>do</strong> los<br />
amortigua<strong>do</strong>res, junta <strong>de</strong> culata, cigüeñal <strong>de</strong><br />
439
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
motor, juego <strong>de</strong> discos y pastillas <strong>de</strong> freno,<br />
conjunto <strong>de</strong> embrague.../ 5º).- La petición fue<br />
informada favorablemente por unanimidad por el<br />
Comité <strong>de</strong> Empresa el 19-julio-1999 por el<br />
Director Gral. <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada <strong>do</strong>n A.L.L. <strong>de</strong>l<br />
tenor literal(sic). “Le comunico que examinada la<br />
solicitud por Ud. Presentada para la concesión <strong>de</strong><br />
un anticipo <strong>de</strong> nueve mensualida<strong>de</strong>s, a <strong>de</strong>volver<br />
en cinco años, con la finalidad <strong>de</strong> adquirir un<br />
vehículo, acogién<strong>do</strong>se para ello al artículo 34 <strong>de</strong>l<br />
vigente Convenio Colectivo; siento tener que<br />
comunicarle que no es posible su concesión da<strong>do</strong><br />
que la finalidad para la que solicita el anticipo no<br />
se ajusta a las necesida<strong>de</strong>s importantes o<br />
apremiantes (tales como enfermeda<strong>de</strong>s graves <strong>de</strong>l<br />
cónyuge, hijos y <strong>de</strong>más familiares, siempre que<br />
conviviesen habitualmente con el trabaja<strong>do</strong>r y a<br />
sus expensas; gastos causa<strong>do</strong>s por matrimonio,<br />
separación o <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> instalación por trasla<strong>do</strong><br />
que implique cambio <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia) que recoge el<br />
cita<strong>do</strong> artículo. Y a<strong>de</strong>más, Ud. Está percibien<strong>do</strong><br />
en virtud <strong>de</strong> su pertenencia al Equipo <strong>de</strong> Apoyo a<br />
Oficinas la correspondiente asignación económica<br />
por la utilización <strong>de</strong> su vehículo, en cuya<br />
asignación económica está incluida la<br />
amortización que permite en su día reponer el<br />
vehículo usa<strong>do</strong> por otro nuevo. No obstante, la<br />
Entidad le ofrece la posibilidad <strong>de</strong> que solicite un<br />
préstamo con la finalidad <strong>de</strong> adquirir el vehículo,<br />
dada su condición <strong>de</strong> miembro <strong>de</strong>l Equipo <strong>de</strong><br />
Apoyo a Oficinas, que se le conce<strong>de</strong>ría en<br />
condiciones especiales”. Escrito <strong>de</strong> 28-julio-99<br />
que recibió el <strong>de</strong>mandante./ 6º).- El art. 34 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> aplicación recoge la<br />
precisión para tener <strong>de</strong>recho a este anticipo o<br />
prestación social, cuya finalidad no está limitada<br />
o ligada a la adquisición <strong>de</strong> un turismo particular,<br />
<strong>de</strong> que concurran las necesida<strong>de</strong>s importantes o<br />
apremiantes, <strong>de</strong>bidamente justiciadas, a que alu<strong>de</strong><br />
y <strong>de</strong>sglosa la comunicación empresarial supra<br />
transcrita <strong>de</strong> fecha 28-julio-1999 junto con la<br />
exigencia <strong>de</strong> que el trabaja<strong>do</strong>r que solicite este<br />
anticipo tanga más <strong>de</strong> un año <strong>de</strong> antigüedad,<br />
sien<strong>do</strong> preceptivo el informe <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
Empresa o Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> Personal./ 7º).- A<br />
iniciativa <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa, entonces<br />
integra<strong>do</strong> por el dte., <strong>do</strong>n A.L.L., Director Gral.<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, dirigió al primero escrito <strong>de</strong><br />
aclaración/información <strong>de</strong> fecha 07.V.96 <strong>de</strong>l<br />
tenor (sic): “En relación con los llama<strong>do</strong>s<br />
“anticipos sin interés” que correspon<strong>de</strong>n a los<br />
préstamos regula<strong>do</strong>s en el artículo 35 (en realidad<br />
34) <strong>de</strong>l Convenio Colectivo, es criterio <strong>de</strong> la<br />
Entidad conce<strong>de</strong>rlos para aquellas necesida<strong>de</strong>s<br />
importantes o apremiantes, <strong>de</strong>bidamente<br />
justificadas, que enuncia el artículo <strong>de</strong>l Convenio<br />
ya cita<strong>do</strong>; con la excepción, por el momento, <strong>de</strong><br />
aquellas solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> adquisición <strong>de</strong> coche por<br />
parte <strong>de</strong>l personal perteneciente al Equipo <strong>de</strong><br />
Apoyo a Oficinas, dada la circunstancia <strong>de</strong> que se<br />
emplean los vehículos para los <strong>de</strong>splazamientos<br />
<strong>de</strong> trabajo”./ 8º).- D. J.A.V. y <strong>do</strong>n P.M.G., ambos<br />
adscritos al EVA, afilia<strong>do</strong>s a la U.G.T. y no<br />
miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> Empresa, solicitaron y<br />
obtuvieron el anticipo litigioso sin pegas <strong>de</strong>l la<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, el primero en febrero <strong>de</strong> 1996 y<br />
el segun<strong>do</strong> hace unos 4 años; el Sr. A. acababa <strong>de</strong><br />
tener problemas <strong>de</strong> separación conyugal y el Sr.<br />
M. había sufri<strong>do</strong> un acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> circulación<br />
quedán<strong>do</strong>se sin su vehículo./ 9º).- Don M.V.T.<br />
hace unos 2 años y medio, cuan<strong>do</strong> entonces no<br />
era miembro <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> Empresa, sin haber<br />
esta<strong>do</strong> afilia<strong>do</strong> nunca a U.G.T., comentó<br />
verbalmente con el Director Económico y<br />
financiero <strong>de</strong> la Entidad <strong>de</strong>mandada, persona<br />
encargada <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
concesión, la posibilidad <strong>de</strong> solicitar y serle<br />
concedi<strong>do</strong> el anticipo sin interés <strong>de</strong>l art. 34 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> aplicación para adquirir<br />
un turismo, informán<strong>do</strong>le el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
oral <strong>de</strong> que no concurrían en él las circunstancias<br />
que lo justificaban, por lo que solicitó un<br />
préstamo personal hace unos cuatro meses. Des<strong>de</strong><br />
que el Sr. V.T. es miembro <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong><br />
Empresa <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada el único anticipo que<br />
ha si<strong>do</strong> solicita<strong>do</strong> para la adquisición <strong>de</strong> un<br />
vehículo particular al amparo <strong>de</strong>l art. 34 tantas<br />
veces cita<strong>do</strong> lo ha si<strong>do</strong> por el hoy <strong>de</strong>mandante Sr.<br />
D. V.L.R. <strong>do</strong>n M.V.T. no llegó a solicitar<br />
formalmente <strong>de</strong>l Director Gral. <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada,<br />
<strong>do</strong>n A.L.L., el reseña<strong>do</strong> anticipo <strong>de</strong> 9<br />
mensualida<strong>de</strong>s”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
<strong>de</strong>ducida por <strong>do</strong>n V.L.R. contra la “C.R.L.,<br />
S.C.L.”, sobre Tutela <strong>de</strong> los Derechos <strong>de</strong> Libertad<br />
Sindical y discriminación, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro<br />
que no ha lugar a la misma, absolvien<strong>do</strong> a la<br />
entidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> lo pedi<strong>do</strong> frente a ella”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante recurre la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia, que <strong>de</strong>sestimó su acción sobre tutela<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical contra “C.R.L.,<br />
SCL.”, y solicita con amparo procesal correcto<br />
revisar los hechos proba<strong>do</strong>s y examinar el<br />
<strong>de</strong>recho que contiene aquella resolución.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito histórico, propone: A)<br />
Suprimir el aparta<strong>do</strong> 3º (“Percibe como los <strong>de</strong>más<br />
integrantes <strong>de</strong>l Eva según lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
convenio colectivo <strong>de</strong> aplicación 30 ptas. por<br />
kilómetro, suma <strong>de</strong>stinada no sólo a sufragar los<br />
440
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
gastos <strong>de</strong>l combustible y aceite consumi<strong>do</strong>, sino<br />
asimismo a la reposición <strong>de</strong>l vehículo particular.<br />
Percibió en el año 1998 por este concepto<br />
334.820 ptas. y en el año 1999, hasta el 30.11.99,<br />
290.820 ptas.”); alega el artículo 31 <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> las socieda<strong>de</strong>s cooperativas <strong>de</strong><br />
crédito (resolución 20.05.96, BOE 10.06.96). La<br />
pretensión se acepta en parte, porque aunque no<br />
indica prueba <strong>do</strong>cumental o pericial idónea para<br />
revisar el hecho impugna<strong>do</strong>, como exigen los<br />
artículos 191.b) y 194.3 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
procedimiento laboral (LPL) y entre las cuales no<br />
se incluye el convenio colectivo (TS s. 28.04.90),<br />
la naturaleza objetiva <strong>de</strong>l relato fáctico se cumple<br />
con indicar el concepto y la cuantía salariales<br />
reseña<strong>do</strong>s, con exclusión <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong> que, en<br />
su caso, ha <strong>de</strong> fijarse en se<strong>de</strong> jurídica. B)<br />
Suprimir el aparta<strong>do</strong> 6º (“El art. 34 <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> aplicación recoge la precisión para<br />
tener <strong>de</strong>recho a este anticipo o prestación social,<br />
cuya finalidad no está limitada o ligada a la<br />
adquisición <strong>de</strong> un turismo particular, <strong>de</strong> que<br />
concurran las necesida<strong>de</strong>s importantes o<br />
apremiantes, <strong>de</strong>bidamente justificadas, a que<br />
alu<strong>de</strong> y <strong>de</strong>sglosa la comunicación empresarial<br />
supra transcrita <strong>de</strong> fecha 28-julio-1999 junto con<br />
la exigencia <strong>de</strong> que el trabaja<strong>do</strong>r que solicite este<br />
anticipo tenga más <strong>de</strong> un año <strong>de</strong> antigüedad,<br />
sien<strong>do</strong> preceptivo el informe <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal”).<br />
La pretensión se acepta, porque en aplicación <strong>de</strong><br />
lo que <strong>de</strong>jamos consigna<strong>do</strong> en el aparta<strong>do</strong><br />
anterior, es innecesario y ajeno al relato fáctico<br />
transcribir una norma, legal o paccionada;<br />
a<strong>de</strong>más, la referencia <strong>de</strong>l hecho impugna<strong>do</strong> a la<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong> 28.07.99 es superflua,<br />
porque el hecho proba<strong>do</strong> 5º ya la recoge en su<br />
literalidad.<br />
C) Añadir al aparta<strong>do</strong> 7º (“A iniciativa <strong>de</strong>l comité<br />
<strong>de</strong> empresa, entonces integra<strong>do</strong> por el<br />
<strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n A.L.L., director general <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada, dirigió al primero escrito <strong>de</strong><br />
aclaración/información <strong>de</strong> fecha 07.05.96 <strong>de</strong>l<br />
tenor -sic-: En relación con los llama<strong>do</strong>s<br />
‘anticipos sin interés’ que correspon<strong>de</strong>n a los<br />
préstamos regula<strong>do</strong>s en el artículo 35º -en<br />
realidad 34º- <strong>de</strong>l convenio colectivo, es criterio <strong>de</strong><br />
la entidad conce<strong>de</strong>rlos para aquellas necesida<strong>de</strong>s<br />
importantes o apremiantes <strong>de</strong>bidamente<br />
justificadas, que enuncia el artículo <strong>de</strong>l convenio<br />
ya cita<strong>do</strong>; con la excepción, por el momento, <strong>de</strong><br />
aquellas solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> adquisición <strong>de</strong> coche por<br />
parte <strong>de</strong>l personal perteneciente al equipo <strong>de</strong><br />
apoyo a oficinas, dada la circunstancia <strong>de</strong> que se<br />
emplean los vehículos para los <strong>de</strong>splazamientos<br />
<strong>de</strong> trabajo”), los términos “No obra en los autos<br />
prueba ninguna que permita <strong>de</strong>ducir cambio<br />
ninguno en la interpretación <strong>de</strong>l artículo 34 <strong>de</strong>l<br />
convenio <strong>de</strong> aplicación y consignada en el cita<strong>do</strong><br />
escrito <strong>de</strong> fecha 7 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1996”.<br />
La pretensión no se acepta, porque: 1) La<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (ss. 15-1, 13-3, 31-5, 28.11.90)<br />
<strong>de</strong>clara que “no basta con alegar la inexistencia<br />
<strong>de</strong> prueba que respal<strong>de</strong> el criterio <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r” y<br />
que “el error <strong>de</strong> hecho no pue<strong>de</strong> ponerse <strong>de</strong><br />
manifiesto mediante la invocación <strong>de</strong> prueba<br />
negativa”. 2) La circunstancia <strong>de</strong> no haberse<br />
practica<strong>do</strong> -por incomparecencia- la confesión<br />
judicial <strong>de</strong>l representante <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, carece<br />
<strong>de</strong> relevancia por tratarse <strong>de</strong> prueba no idónea<br />
para revisar los hechos proba<strong>do</strong>s (arts. 191.b),<br />
194.3 LPL) y porque, en su caso y <strong>de</strong> haber<br />
formula<strong>do</strong> el recurrente la oportuna protesta<br />
previa, estaríamos ante un motivo <strong>de</strong> nulidad <strong>de</strong>l<br />
artículo 191.a) LPL, sin perjuicio <strong>de</strong> las<br />
faculta<strong>de</strong>s que el artículo 91.2 LPL atribuye a la<br />
juez para tener por confeso a quien no comparece<br />
a confesar sin causa justa, tal como el recurrente<br />
alegó en juicio.<br />
D) Sustituir el aparta<strong>do</strong> 8º (“D. J.A.V. y <strong>do</strong>n<br />
P.M.G., ambos adscritos al Eva, afilia<strong>do</strong>s a UGT<br />
y no miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa, solicitaron<br />
y obtuvieron el anticipo litigioso sin pegas <strong>de</strong>l<br />
la<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, el primero en febrero <strong>de</strong><br />
1996 y el segun<strong>do</strong> hace unos 4 años; el Sr. A.<br />
acababa <strong>de</strong> tener problemas <strong>de</strong> separación<br />
conyugal y el Sr. M. había sufri<strong>do</strong> un acci<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong> circulación quedán<strong>do</strong>se sin vehículo”), por los<br />
términos “Don J.A.V. -afilia<strong>do</strong> a la Unión<br />
General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res- y <strong>do</strong>n P.M.G., ambos<br />
adscritos al EVA. y no miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa, solicitaron un anticipo para la compra<br />
<strong>de</strong> un automóvil que les fue concedi<strong>do</strong> sin pegas<br />
<strong>de</strong>l la<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, el primero en febrero<br />
<strong>de</strong> 1996 y el segun<strong>do</strong> hace unos 4 años. El Sr. M.<br />
había sufri<strong>do</strong> un acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> circulación<br />
quedán<strong>do</strong>se sin su vehículo”; se basa en los folios<br />
23, 141 a 252.<br />
La pretensión no se acepta, porque como admite<br />
el recurrente, la prueba <strong>de</strong> testigos (en el caso, Sr.<br />
A.V.; folio 23, acta <strong>de</strong> juicio) no es idónea para<br />
revisar los hechos proba<strong>do</strong>s (arts. 191.b), 194.3<br />
LPL) y la <strong>do</strong>cumental que alega no guarda<br />
relación ni avala los términos alternativos<br />
propuestos (certificación empresarial <strong>de</strong>l<br />
kilometraje que percibió en 1998 y 1999;<br />
sentencia <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> 01.02.96, que <strong>de</strong>sestimó<br />
su recurso <strong>de</strong> suplicación y <strong>de</strong>l Sr. A.V. sobre<br />
sanción empresarial; auto <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong><br />
27.01.99, que inadmitió por razón <strong>de</strong> la materia<br />
su recurso <strong>de</strong> suplicación sobre reingreso a puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo).<br />
E) Suprimir el aparta<strong>do</strong> 9º (“D. M.V.T. hace unos<br />
2 años y medio, cuan<strong>do</strong> entonces no era miembro<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa, sin haber esta<strong>do</strong> nunca<br />
441
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
afilia<strong>do</strong> a UGT, comentó verbalmente con el<br />
director económico y financiero <strong>de</strong> la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada, persona encargada <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su concesión, la posibilidad <strong>de</strong><br />
solicitar y serle concedi<strong>do</strong> el anticipo sin interés<br />
<strong>de</strong>l art. 34 <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong> aplicación<br />
para adquirir un turismo, informán<strong>do</strong>le el<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> oral <strong>de</strong> que no concurrían en él<br />
las circunstancias que lo justificaban, por lo que<br />
solicitó un préstamo personal hace unos cuatro<br />
meses. Des<strong>de</strong> que el Sr. V.T. es miembro <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada el único<br />
anticipo que ha si<strong>do</strong> solicita<strong>do</strong> para la adquisición<br />
<strong>de</strong> un vehículo particular al amparo <strong>de</strong>l art. 34<br />
tantas veces cita<strong>do</strong> lo ha si<strong>do</strong> por el hoy<br />
<strong>de</strong>mandante Sr. <strong>do</strong>n V.L.R. <strong>do</strong>n M.V.T. no llegó<br />
a solicitar formalmente al directo gral. <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada, <strong>do</strong>n A.L.L. el reseña<strong>do</strong> anticipo <strong>de</strong> 9<br />
mensualida<strong>de</strong>s”); se basa en los folios 23 y 27.<br />
La pretensión no se acepta por las razones<br />
consignadas en los aparta<strong>do</strong>s C.1) y D), respecto<br />
<strong>de</strong> la falta <strong>de</strong> i<strong>do</strong>neidad <strong>de</strong> la prueba negativa y <strong>de</strong><br />
la testifical para lograr la revisión <strong>de</strong> hechos;<br />
a<strong>de</strong>más, el folio 27 no <strong>de</strong>svirtúa la apreciación<br />
judicial impugnada, porque no refiere la situación<br />
profesional <strong>de</strong>l Sr. V.T., sino que incorpora la<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong> 28.07.99<br />
sobre el anticipo solicita<strong>do</strong> por el recurrente.<br />
TERCERO.- En el ámbito jurídico, <strong>de</strong>nuncia las<br />
siguientes infracciones: A) El artículo 180.1 LPL<br />
en relación con la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> suplicación que<br />
cita, pues frente a lo que afirma la sentencia no<br />
hay acumulación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong> acciones por haber<br />
inclui<strong>do</strong> en el suplico <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda la con<strong>de</strong>na<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada al abono <strong>de</strong>l anticipo salarial<br />
solicita<strong>do</strong>, en cuanto es indivisible y<br />
consecuencia inmediata <strong>de</strong> la pretensión principal<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> la violación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la<br />
libertad sindical; a<strong>de</strong>más, la juez no le requirió<br />
para, en ese caso y conforme al artículo 28.1 LPL,<br />
elegir la acción que pretendiera mantener.<br />
B) El artículo 179.2 LPL en relación con el<br />
artículo 34 <strong>de</strong>l convenio colectivo y la <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong><br />
suplicación que cita, pues en situación idéntica a<br />
sus compañeros <strong>de</strong> trabajo le fue <strong>de</strong>nega<strong>do</strong> el<br />
anticipo salarial concedi<strong>do</strong> a aquéllos; a<strong>de</strong>más, el<br />
artículo 34 contiene una mera enunciación<br />
ejemplificativa o enumerativa <strong>de</strong> las causas<br />
justificadas que <strong>de</strong>terminan la percepción <strong>de</strong>l<br />
anticipo litigioso; la incomparecencia <strong>de</strong>l<br />
representante <strong>de</strong> la empresa, el informe favorable<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa al anticipo solicita<strong>do</strong> y las<br />
<strong>de</strong>claraciones testificales justifican los indicios en<br />
virtud <strong>de</strong> los que se produce la inversión <strong>de</strong> la<br />
carga <strong>de</strong> la prueba, no <strong>de</strong>strui<strong>do</strong>s por la<br />
<strong>do</strong>cumental y testifical <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada que, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, apoya su negativa en la percepción <strong>de</strong>l<br />
kilometraje, también percibi<strong>do</strong> por aquellos otros<br />
miembros <strong>de</strong>l Eva que, sin embargo, obtuvieron<br />
el anticipo litigioso.<br />
C) Los artículos 14 y 28.1 <strong>de</strong> la Constitución y la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia constitucional que cita, pues el<br />
<strong>de</strong>recho a la libertad sindical incluye la<br />
prohibición <strong>de</strong> trato diferencia<strong>do</strong> sin justificación<br />
razonable alguna.<br />
D) Los artículos 12 <strong>de</strong> la Ley orgánica <strong>de</strong> libertad<br />
sindical, 180 LPL y la jurispru<strong>de</strong>ncia que cita,<br />
pues el daño moral, como persona y trabaja<strong>do</strong>r,<br />
ocasiona<strong>do</strong> a consecuencia <strong>de</strong> la discriminación<br />
es in<strong>de</strong>mnizable en la cifra <strong>de</strong> un millón <strong>de</strong><br />
pesetas.<br />
CUARTO.- Con relación a la primera <strong>de</strong>nuncia<br />
jurídica, recordamos, a) que según el suplico <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda, el objeto litigioso es “se dicte en su día<br />
sentencia por la que, estiman<strong>do</strong> la presente<br />
<strong>de</strong>manda, previa <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> la violación <strong>de</strong><br />
mis <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical e igualdad, se<br />
<strong>de</strong>clare nula la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>scrita en<br />
el hecho tercero <strong>de</strong>l presente escrito, así como mi<br />
<strong>de</strong>recho a percibir el anticipo salarial en su día<br />
solicita<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong>mandada a<br />
estar y pasar por tal <strong>de</strong>claración y a hacerme<br />
efectiva la cantidad <strong>de</strong> un millón <strong>de</strong> pesetas<br />
(1.000.000.- pts.) en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización<br />
por daños y perjuicios”, b) que el segun<strong>do</strong><br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la sentencia<br />
impugnada consigna “...sien<strong>do</strong> cierto que se han<br />
infringi<strong>do</strong> en el caso las disposiciones <strong>de</strong> los<br />
artículos 176 y 27.2 <strong>de</strong>l TRLPL, al preten<strong>de</strong>rse se<br />
integre en el fallo la con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada a<br />
satisfacer al actor el anticipo salarial que en su día<br />
solicitó, lo que ha <strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> otro<br />
procedimiento al margen <strong>de</strong> la específica<br />
modalidad procesal <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
libertad sindical, no pue<strong>de</strong> admitirse empero que<br />
concurra la excepción <strong>de</strong> <strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> proponer la <strong>de</strong>manda...”, y c) que la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (s. 19.01.98) <strong>de</strong>clara que “el<br />
proceso <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> libertad sindical compren<strong>de</strong><br />
las pretensiones que tengan por objeto la tutela <strong>de</strong><br />
un <strong>de</strong>recho fundamental, con una <strong>do</strong>ble precisión:<br />
- que lo que <strong>de</strong>limita esa pretensión es la lesión<br />
<strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> esencial <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho en su<br />
configuración constitucional o en las normas<br />
ordinarias <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo que concretan esa<br />
<strong>de</strong>limitación, - que lo <strong>de</strong>cisivo, a efectos <strong>de</strong><br />
a<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong>l procedimiento, no es que la<br />
pretensión <strong>de</strong>ducida esté correctamente fundada y<br />
<strong>de</strong>ba ser estimada, sino que formalmente se<br />
sustancie como una pretensión <strong>de</strong> tutela, es <strong>de</strong>cir,<br />
que se afirme por el <strong>de</strong>mandante la existencia <strong>de</strong><br />
una violación <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental. Si no<br />
existe la vulneración alegada o si lo que se<br />
produce es una infracción simple <strong>de</strong>l<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico sin relevancia en la<br />
protección constitucional <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
442
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
fundamental invoca<strong>do</strong>, la consecuencia <strong>de</strong> la<br />
limitación <strong>de</strong> conocimiento que rige la modalidad<br />
procesal será la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, sin<br />
perjuicio en su caso <strong>de</strong> la conservación <strong>de</strong> la<br />
acción para alegar la eventual existencia <strong>de</strong> una<br />
infracción <strong>de</strong> legalidad ordinaria en otro<br />
proceso”.<br />
La <strong>de</strong>manda y la jurispru<strong>de</strong>ncia transcritas no<br />
permiten compartir la afirmación judicial <strong>de</strong><br />
instancia sobre la acumulación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong><br />
acciones: Primero, porque el recurrente solicita o<br />
se limita a obtener una <strong>de</strong>claración favorable al<br />
reconocimiento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a percibir el anticipo<br />
solicita<strong>do</strong> y la con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> la empresa a respetar<br />
ese pronunciamiento <strong>de</strong>clarativo. Segun<strong>do</strong>,<br />
porque su actividad procesal <strong>de</strong>scansa en una<br />
presunta infracción empresarial <strong>de</strong> su libertad<br />
sindical como causa y origen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>nega<strong>do</strong><br />
préstamo sin interés, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que, aunque en<br />
principio su no concesión <strong>de</strong>bería solventarse a<br />
través <strong>de</strong>l procedimiento ordinario, sin embargo<br />
pue<strong>de</strong> aparecer directa e inmediatamente<br />
relacionada con la <strong>de</strong>nunciada vulneración <strong>de</strong><br />
aquel <strong>de</strong>recho constitucional, <strong>de</strong>l que entonces<br />
también sería consecuencia; por ello, <strong>de</strong><br />
apreciarse el alega<strong>do</strong> comportamiento<br />
discriminatorio <strong>de</strong> la empresa, habría <strong>de</strong> cubrirse<br />
la reparación <strong>de</strong> sus efectos, entre ellos <strong>de</strong>clarar la<br />
proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l anticipo señala<strong>do</strong>. Tercero,<br />
porque en otro caso y como alega, la juez <strong>de</strong>bió<br />
requerirle en los términos <strong>de</strong>l artículo 28 LPL.<br />
QUINTO.- Las <strong>de</strong>más infracciones normativas<br />
respon<strong>de</strong>n a los siguientes datos objetivos: 1º) El<br />
recurrente está integra<strong>do</strong> en el equipo volante <strong>de</strong><br />
apoyo a oficinas <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada “C.R.L.,<br />
S.C.L”; para el <strong>de</strong>sempeño diario <strong>de</strong> sus<br />
funciones precisa la utilización <strong>de</strong> vehículo<br />
particular. 2º) Está afilia<strong>do</strong> a la Unión general <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res (UGT); fue miembro <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa hasta junio <strong>de</strong> 1999. 3º) Al igual que<br />
otros integrantes <strong>de</strong>l equipo señala<strong>do</strong> (Sres. A.V.<br />
y M.G.), se le abonan 30 pesetas por kilómetro;<br />
en 1998 percibió por dicho concepto 334.820<br />
pesetas y en 1999 (hasta noviembre) 290.820<br />
pesetas. 4º) A iniciativa <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa, y<br />
cuan<strong>do</strong> formaba parte <strong>de</strong>l mismo, la empresa le<br />
dirigió escrito el 07.05.96 según el cual: “En<br />
relación con los llama<strong>do</strong>s ‘anticipos sin interés’<br />
que correspon<strong>de</strong> a los préstamos regula<strong>do</strong>s en el<br />
artículo 35 (en realidad 34) <strong>de</strong>l convenio<br />
colectivo, es criterio <strong>de</strong> la entidad conce<strong>de</strong>rlos<br />
para aquellas necesida<strong>de</strong>s importantes o<br />
apremiantes, <strong>de</strong>bidamente justificadas, que<br />
enuncia el artículo <strong>de</strong>l convenio ya cita<strong>do</strong>; con la<br />
excepción, por el momento, <strong>de</strong> aquellas<br />
solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> adquisición <strong>de</strong> coche por parte <strong>de</strong>l<br />
personal perteneciente al equipo <strong>de</strong> apoyo a<br />
oficinas, dada la circunstancia <strong>de</strong> que se emplean<br />
los vehículos para los <strong>de</strong>splazamientos <strong>de</strong><br />
trabajo”. 5º) El 07.07.99 solicitó un anticipo <strong>de</strong><br />
nueve mensualida<strong>de</strong>s, a <strong>de</strong>volver en cinco años,<br />
por la necesidad urgente <strong>de</strong> cambiar su automóvil<br />
Volvo…, matricula<strong>do</strong> en 1992; aportó un<br />
presupuesto <strong>de</strong> Talleres “H.A., CB”, <strong>de</strong> 10.12.99,<br />
según el cual la reposición y mantenimiento <strong>de</strong> su<br />
automóvil exige el <strong>de</strong>sembolso <strong>de</strong> 496.379<br />
pesetas.<br />
La petición fue informada favorablemente por el<br />
comité <strong>de</strong> empresa. La petición fue rechazada por<br />
la <strong>de</strong>mandada en escrito <strong>de</strong> 28.07.99, que<br />
reproduce el hecho proba<strong>do</strong> 5º <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida. 6º) Los cita<strong>do</strong>s Sres. A.V. y M.G.,<br />
afilia<strong>do</strong>s a UGT y no miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa solicitaron y obtuvieron el préstamo sin<br />
interés litigioso: El primero, en febrero <strong>de</strong> 1996;<br />
acababa <strong>de</strong> tener problemas <strong>de</strong> separación<br />
conyugal. El segun<strong>do</strong>, hace unos cuatro años;<br />
había sufri<strong>do</strong> un acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> circulación<br />
quedán<strong>do</strong>se sin su vehículo. 7º) El Sr. V.T., no<br />
afilia<strong>do</strong> a UGT y cuan<strong>do</strong> no era miembro <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa comentó verbalmente la<br />
posibilidad <strong>de</strong> obtener el anticipo con la persona<br />
encargada <strong>de</strong> su concesión, quien le informó<br />
oralmente que no reunía las circunstancias que lo<br />
justificaban; por ello, solicitó un préstamo<br />
personal.<br />
SEXTO.- El Tribunal Constitucional, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su<br />
sentencia 38/91, resalta la importancia <strong>de</strong> las<br />
reglas <strong>de</strong> distribución <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba:<br />
Así, <strong>de</strong>clara (ss. 90/97; 73, 74, 87/98) que cuan<strong>do</strong><br />
se alegue que una <strong>de</strong>cisión o práctica empresarial<br />
encubre en realidad una conducta lesiva <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, incumbe al empresario<br />
la carga <strong>de</strong> probar que su actuación obe<strong>de</strong>ce a<br />
motivos razonables, extraños a to<strong>do</strong> propósito<br />
atentatorio <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental, y que para<br />
imponer la carga probatoria expresada no es<br />
suficiente con que el trabaja<strong>do</strong>r efectúe la mera<br />
alegación <strong>de</strong> la vulneración constitucional, sino<br />
que ha <strong>de</strong> aportar un indicio razonable <strong>de</strong> que el<br />
acto o práctica empresarial lesiona sus <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales para poner <strong>de</strong> manifiesto, en su<br />
caso, el motivo oculto <strong>de</strong> aquel acto o práctica.<br />
El fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho tercero <strong>de</strong> la sentencia<br />
impugnada consigna que “en el caso el actor no<br />
ha senta<strong>do</strong> las bases para que se produzca la<br />
inversión <strong>de</strong> la carga probatoria...”.<br />
No compartimos esta apreciación judicial <strong>de</strong><br />
instancia porque, entre otros particulares, los<br />
elementos <strong>de</strong> prueba aporta<strong>do</strong>s por el recurrente<br />
(p. ej. <strong>do</strong>cumentos relativos al informe favorable<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa acerca <strong>de</strong> la proce<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l anticipo o la interpretación empresarial <strong>de</strong> las<br />
condiciones <strong>de</strong> su concesión, que en cuanto tal es<br />
susceptible <strong>de</strong> valoraciones diversas; testificales<br />
sobre la concesión a otros afilia<strong>do</strong>s a la UGT pero<br />
443
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
no integrantes <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa) rebasan,<br />
por sí mismos, la simple imputación a la empresa<br />
<strong>de</strong> una infracción <strong>de</strong> la libertad sindical y, por<br />
tanto, resultan suficientes para que la <strong>de</strong>mandada<br />
que<strong>de</strong> obligada a justificar su conducta.<br />
Otra cosa es que, la valoración <strong>de</strong> las pruebas<br />
incorporadas a los autos lleven a rechazar la<br />
pretensión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> ejercitada en <strong>de</strong>manda, es<br />
<strong>de</strong>cir, impongan no apreciar la lesión <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
constitucional señala<strong>do</strong>, tal como <strong>de</strong>cidió la juez<br />
<strong>de</strong> instancia y en lo que sí coincidimos, toda vez<br />
que: 1) No cabe sustentar esa vulneración <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical en su cualidad <strong>de</strong> miembro <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa porque, aparte <strong>de</strong> que la<br />
solicitud <strong>de</strong>l anticipo es posterior a la pérdida <strong>de</strong><br />
aquella condición representativa, la <strong>de</strong>mandada<br />
también <strong>de</strong>negó ese préstamo sin interés, al<br />
menos verbalmente, a otro integrante <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
órgano <strong>de</strong> representación y por iguales motivos<br />
que al recurrente, es <strong>de</strong>cir, inobservancia <strong>de</strong> las<br />
condiciones previstas a tal fin por el artículo 34<br />
<strong>de</strong>l convenio aplicable. 2) El <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong><br />
comportamiento empresarial tampoco pue<strong>de</strong><br />
ampararse en su afiliación a la UGT, porque la<br />
<strong>de</strong>mandada concedió el anticipo a otras personas<br />
que, integradas en el mismo sindicato, reunían<br />
<strong>de</strong>terminadas circunstancias, cuáles fueron la<br />
separación matrimonial o la inutilización <strong>de</strong>l<br />
vehículo particular, diversas <strong>de</strong> las razones<br />
alegadas por el recurrente que solicitó el préstamo<br />
sin interés para adquirir un nuevo automóvil a la<br />
vista <strong>de</strong>l importe al que ascendía la reparación y<br />
mantenimiento <strong>de</strong>l que venía utilizan<strong>do</strong>. 3) Lo<br />
consigna<strong>do</strong> en los aparta<strong>do</strong>s anteriores revela que<br />
la empresa admitió o no los anticipos mediante la<br />
aplicación exclusiva <strong>de</strong>l artículo 34 <strong>de</strong> convenio<br />
(“los trabaja<strong>do</strong>res con más <strong>de</strong> un año <strong>de</strong><br />
antigüedad en la empresa tendrán <strong>de</strong>recho, con<br />
objeto <strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r necesida<strong>de</strong>s importantes o<br />
apremiantes, <strong>de</strong>bidamente justificadas -tales<br />
como enfermeda<strong>de</strong>s graves <strong>de</strong>l cónyuge, hijos y<br />
<strong>de</strong>más familiares, siempre que conviviesen<br />
habitualmente con el trabaja<strong>do</strong>r y a sus expensas;<br />
gastos causa<strong>do</strong>s por matrimonio, separación o<br />
<strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> instalación por trasla<strong>do</strong> que<br />
implique cambio <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia-, a la concesión <strong>de</strong><br />
anticipos sin interés <strong>de</strong> hasta nueve<br />
mensualida<strong>de</strong>s, computa<strong>do</strong>s to<strong>do</strong>s los conceptos<br />
que integran la nómina <strong>de</strong>l mes en que se<br />
promueva la solicitud... En todas las peticiones<br />
será preceptivo el informe <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> empresa<br />
o Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal”) y <strong>de</strong> la interpretación<br />
que <strong>de</strong> dicha norma manifestó en su escrito <strong>de</strong><br />
07.05.96 (“En relación con los llama<strong>do</strong>s<br />
‘anticipos sin interés’ que correspon<strong>de</strong> a los<br />
préstamos regula<strong>do</strong>s en el artículo 35 -en realidad<br />
34- <strong>de</strong>l convenio colectivo, es criterio <strong>de</strong> la<br />
entidad conce<strong>de</strong>rlos para aquellas necesida<strong>de</strong>s<br />
importantes o apremiantes, <strong>de</strong>bidamente<br />
justificadas, que enuncia el artículo <strong>de</strong>l convenio<br />
ya cita<strong>do</strong>; con la excepción, por el momento, <strong>de</strong><br />
aquellas solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> adquisición <strong>de</strong> coche por<br />
parte <strong>de</strong>l personal perteneciente al equipo <strong>de</strong><br />
apoyo a oficinas, dada la circunstancia <strong>de</strong> que se<br />
emplean los vehículos para los <strong>de</strong>splazamientos<br />
<strong>de</strong> trabajo”).<br />
Las razones esgrimidas por to<strong>do</strong>s los solicitantes<br />
<strong>de</strong>l préstamo sin interés obligan a su examen<br />
comparativo, es <strong>de</strong>cir, implican valorar e<br />
interpretar previamente los cita<strong>do</strong>s artículo 34 y<br />
escrito <strong>de</strong> 07.05.96, lo cual, sin perjuicio <strong>de</strong> la<br />
oportuna impugnación a través <strong>de</strong>l procedimiento<br />
respectivo, que en to<strong>do</strong> caso es ajeno al actual <strong>de</strong><br />
tutela <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical, no<br />
guarda relación con las notas <strong>de</strong> afiliación y<br />
representatividad sindicales en que el recurrente<br />
fundamenta su pretensión y que constituye el<br />
objeto esencial <strong>de</strong> la presente litis. A<strong>de</strong>más los<br />
anticipos concedi<strong>do</strong>s lo fueron antes <strong>de</strong> la fecha<br />
señalada, mientras que el <strong>de</strong>mandante cursó su<br />
petición con posterioridad a la misma. 4) La<br />
consecuencia <strong>de</strong> lo relata<strong>do</strong> en los párrafos<br />
anteriores impi<strong>de</strong> apreciar en la conducta <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada el otorgamiento <strong>de</strong> un trato<br />
<strong>de</strong>sigual sin causa razonable que, en otro caso,<br />
integraría la <strong>de</strong>nunciada lesión <strong>de</strong> la libertad<br />
sindical. 5) Ya sin trascen<strong>de</strong>ncia respecto <strong>de</strong><br />
nuestra <strong>de</strong>cisión hacemos constar: a) El plus <strong>de</strong><br />
kilometraje (primera pretensión fáctica) integra<br />
un concepto extrasalarial que no respon<strong>de</strong> a un<br />
beneficio económico o <strong>de</strong> ganancia <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
por los servicios presta<strong>do</strong>s al empresario, sino que<br />
su finalidad es sufragarle los gastos a que <strong>de</strong>ba<br />
hacer frente para cumplir con sus obligaciones<br />
laborales. b) La vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
libertad sindical no produce por sí sola el pago <strong>de</strong><br />
la in<strong>de</strong>mnización, sino que conforme a la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (ss. 09.06.93, 22.07.96, 20.01.97)<br />
“para po<strong>de</strong>r a<strong>do</strong>ptar el menciona<strong>do</strong><br />
pronunciamiento con<strong>de</strong>natorio es obliga<strong>do</strong> que,<br />
en primer lugar, el <strong>de</strong>mandante alegue<br />
a<strong>de</strong>cuadamente en su <strong>de</strong>manda las bases y<br />
elementos clave <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización que reclama,<br />
que justifiquen suficientemente que la misma<br />
correspon<strong>de</strong> ser aplicada al supuesto concreto <strong>de</strong><br />
que se trate, y dan<strong>do</strong> las pertinentes razones que<br />
avalen y respal<strong>de</strong>n dicha <strong>de</strong>cisión; y, en segun<strong>do</strong><br />
lugar, que que<strong>de</strong>n acredita<strong>do</strong>s, cuan<strong>do</strong> menos,<br />
indicios o puntos <strong>de</strong> apoyo suficientes en los que<br />
se pueda asentar una con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> tal clase”; <strong>de</strong><br />
apreciarse la lesión <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho constitucional<br />
señala<strong>do</strong>, que no es el caso, tampoco proce<strong>de</strong>ría<br />
la in<strong>de</strong>mnización solicitada por el recurrente<br />
porque omitió las exigencias referidas.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
444
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Desestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
V.L.R. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Lugo, <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999<br />
en autos nº 669/99, que confirmamos.<br />
S. CA.<br />
2946 RECURSO Nº<br />
03/0009143/1996<br />
ALCANCE DA PRESUNCIÓN DE<br />
VERACIDADE DAS ACTAS DA INSPECCIÓN<br />
DE TRABALLO E SEGURIDADE SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Antonio Vesteiro<br />
Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiocho <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0009143/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por “L.E.T.,<br />
S.L.”, con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… (Sanxenxo),<br />
y sus administra<strong>do</strong>res mancomuna<strong>do</strong>s <strong>do</strong>n J.T.C.,<br />
con D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en… y J.B.M.C., con<br />
D.N.I… <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Sanxenxo),<br />
representa<strong>do</strong>s por <strong>do</strong>n J.T.E.P., y dirigi<strong>do</strong>s por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n F.J.R.A. contra Resolución <strong>de</strong><br />
30.07.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra acta <strong>de</strong> liquidación nº 96/10/91 <strong>de</strong>l<br />
Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social, nº <strong>de</strong><br />
inscripción… Es parte la Administración<br />
<strong>de</strong>mandada TESORERÍA GENERAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL, representada por el<br />
LETRADO DE LA SEGURIDAD SOCIAL. La<br />
cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 700.528<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 25 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Cabe la admisibilidad <strong>de</strong> la anulación <strong>de</strong> la<br />
resolución por extemporaneidad por cuanto<br />
notificada el Acta <strong>de</strong> Liquidación <strong>de</strong> 31.01.96 el<br />
11 <strong>de</strong> mayo cuyo vencimiento es <strong>de</strong> 11-06 se<br />
formuló el recurso ordinario el 18.06.96 por no<br />
haber resuelto el expediente incoa<strong>do</strong> por<br />
infracción y no haber constata<strong>do</strong> en la<br />
notificación las circunstancias personales,<br />
vecindad, relación <strong>de</strong> <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l notifica<strong>do</strong><br />
por lo que evi<strong>de</strong>ntemente ha <strong>de</strong> estimarse como<br />
váli<strong>do</strong> el recurso ordinario interpuesto a tenor <strong>de</strong><br />
los arts. 58 y siguientes <strong>de</strong> la Ley 30/92 y<br />
modificación <strong>de</strong> 1999 por lo que es preciso por<br />
razón <strong>de</strong> la tutela judicial efectiva entrar en el<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto.<br />
II.- Sabi<strong>do</strong> es que el acta goza asimismo <strong>de</strong><br />
presunción <strong>de</strong> veracidad (art. 52.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Infracciones y Sanciones en el Or<strong>de</strong>n Social).<br />
Esta constituye un méto<strong>do</strong> probatorio que <strong>do</strong>ta <strong>de</strong><br />
un extraordinario privilegio a la misma. La<br />
presunción <strong>de</strong> veracidad <strong>de</strong> las actas <strong>de</strong> la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo, como las <strong>de</strong> la Inspección<br />
<strong>de</strong> Tributos y otros funcionarios, conlleva la<br />
inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba con inci<strong>de</strong>ncia<br />
en el <strong>de</strong>recho a la presunción <strong>de</strong> inocencia.<br />
Esta presunción no pue<strong>de</strong> valorarse <strong>de</strong> la misma<br />
manera cuan<strong>do</strong> se refiere a hechos que pue<strong>de</strong>n<br />
quedar proba<strong>do</strong>s por otros medios, que cuan<strong>do</strong> se<br />
trata <strong>de</strong> “comprobaciones efectuadas in situ por<br />
los funcionarios. La fugacidad <strong>de</strong> los hechos<br />
constitutivos <strong>de</strong> la infracción impi<strong>de</strong> acreditarlos<br />
por otros medios”. En estos casos, si no se<br />
admitiera la citada presunción, la Administración<br />
no se encontraría en condiciones <strong>de</strong> igualdad con<br />
los administra<strong>do</strong>s. El efecto que el<br />
<strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba pueda<br />
tener sobre aquel <strong>de</strong>recho constitucional habrá<br />
que valorarlo.<br />
445
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En cualquier caso, el acta ha si<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>rada<br />
como “medio <strong>de</strong> prueba idóneo” si reúne los<br />
requisitos y se refiere a hechos constata<strong>do</strong>s<br />
directamente (sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong><br />
15 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1992). El valor probatorio <strong>de</strong><br />
las actas en se<strong>de</strong> judicial contenciosa <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>rá<br />
en gran medida <strong>de</strong> si reflejan hechos o, por el<br />
contrario, manifestaciones <strong>de</strong> parte o juicios <strong>de</strong><br />
valor cuestión que se puso en entredicho por el<br />
recurrente, por lo que acredita<strong>do</strong> como está en el<br />
Acta los hechos referi<strong>do</strong>s a las cuotas exigidas es<br />
proce<strong>de</strong>nte la inadmisión <strong>de</strong> la argumentación <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (art. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “L.E.T., S.L.” y sus<br />
administra<strong>do</strong>res mancomuna<strong>do</strong>s, J.T.C. y<br />
J.B.M.C. contra Resolución <strong>de</strong> 30.07.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra acta <strong>de</strong><br />
liquidación nº 96/10/91 <strong>de</strong>l Régimen General <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social, nº <strong>de</strong> inscripción…, dicta<strong>do</strong><br />
por TESORERÍA GENERAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2947 RECURSO Nº<br />
03/0007957/1997<br />
INEXISTENCIA DE CESIÓN ILEGAL DE<br />
TRABALLADORES.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Francisco Javier<br />
D’Amorín Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, veintiocho <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección<br />
Tercera) ha pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso-administrativo que,<br />
con el número 03/0007957/1997, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta sala, interpuesto por “D.C.,<br />
S.A.” <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(Madrid), representa<strong>do</strong><br />
por <strong>do</strong>n A.L.A. y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
A.V.B. (Not…), contra Resolución <strong>de</strong> 27.01.97<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso contra otra <strong>de</strong> la Direc.<br />
Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la C. Xustiza e<br />
Interior sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 3/96; Expte. nº<br />
140/96. Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
CONSELLERÍA XUSTIZA, INTERIOR E<br />
RELACIÓNS LABORAIS, representada por el<br />
LETRADO DE LA XUNTA DE GALICIA. La<br />
cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 500.001<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I.- Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II.- Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III.- No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 25 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV.- En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I.- Las resoluciones que aquí se impugnan<br />
imputaron a la empresa <strong>de</strong>mandante la infracción<br />
tipificada en el art. 96.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res (la cesión <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res en los<br />
términos prohibi<strong>do</strong>s por la legislación vigente),<br />
sustancian<strong>do</strong> tal imputación en la siguiente<br />
apreciación jurídica: “De la naturaleza <strong>de</strong> los<br />
trabajos realiza<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> las condiciones en que se<br />
llevan a cabo, no se <strong>de</strong>duce la existencia real <strong>de</strong><br />
una contratación <strong>de</strong> obra o servicios, sino que se<br />
estima que la situación pue<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificarse como<br />
tráfico prohibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra entre la<br />
empresa ce<strong>de</strong>nte, titular <strong>de</strong>l acta, y la cesionaria,<br />
toda vez que aquélla no está constituida como<br />
empresa <strong>de</strong> trabajo temporal <strong>de</strong>bidamente<br />
autorizada en los términos legalmente<br />
estableci<strong>do</strong>s”.<br />
La empresa <strong>de</strong>mandante, en un amplio escrito <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda, viene a alegar que la empresa “L.”<br />
concertara con la <strong>de</strong>mandante y otra empresa<br />
perteneciente al mismo grupo empresarial “D.”<br />
una serie <strong>de</strong> contratos <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> obra y<br />
prestación <strong>de</strong> servicios para el año 1996, que<br />
446
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
tenían por objeto la realización por parte <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante, y la otra empresa, <strong>de</strong> diversos<br />
trabajos <strong>de</strong> limpieza y mantenimiento en el centro<br />
<strong>de</strong> trabajo que “L.” posee en una mina sita<br />
en…(Cerceda), reserván<strong>do</strong>se esta última la<br />
posibilidad <strong>de</strong> llevar a cabo trabajos <strong>de</strong> parecida<br />
naturaleza. Aña<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante que los indicios<br />
o presupuestos fácticos <strong>de</strong> que partiera la<br />
Inspección no permitían inferir la concurrencia <strong>de</strong><br />
la infracción imputada, ya que algunos <strong>de</strong> dichos<br />
presupuestos no eran ciertos, o, simplemente,<br />
porque resultaban ina<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s para obtener<br />
aquella inferencia.<br />
II.- Los términos <strong>de</strong> la postura impugnatoria <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante obliga a hacer una referencia <strong>de</strong> los<br />
hechos que se expresan en el acta <strong>de</strong> infracción<br />
como constata<strong>do</strong>s por la Inspectora actuante,<br />
sobre los que se sustanció la imputación <strong>de</strong><br />
aquella infracción.<br />
Se expresa en el acta que el trabaja<strong>do</strong>r aquí<br />
i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> (los siete trabaja<strong>do</strong>res restantes<br />
pertenecían a la otra empresa contratista, a la que<br />
también se le abrió un acta <strong>de</strong> infracción) “prestan<br />
servicios en la limpieza <strong>de</strong>l entronque <strong>de</strong> cintas y<br />
en la limpieza <strong>de</strong> cintas <strong>de</strong>l parque <strong>de</strong> carbones…<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> su trabajo en el mismo lugar y en<br />
compañía <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res propios <strong>de</strong> la empresa<br />
contratante “L.M., S.A.”, que realizan idénticos<br />
trabajos, con los mismos horarios <strong>de</strong> trabajo y<br />
utilizan<strong>do</strong> maquinaria propiedad <strong>de</strong>l contratante.<br />
Dichos puestos <strong>de</strong> trabajo están bajo la vigilancia<br />
directa <strong>de</strong> encarga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa contratante,<br />
no tenien<strong>do</strong> la contratista más personal<br />
responsable que un Ingeniero, que ejerce<br />
únicamente el man<strong>do</strong> y la dirección al nivel<br />
propio <strong>de</strong> su categoría profesional”.<br />
Pues bien, los presupuestos o indicios <strong>de</strong> los que<br />
partió la Inspección <strong>de</strong> trabajo y asumieron las<br />
resoluciones recurridas, para <strong>de</strong>ducir la existencia<br />
<strong>de</strong> una cesión ilegal <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra, carecen <strong>de</strong><br />
virtualidad suficiente para sustentar la infracción<br />
imputada, y ello en atención a la probada<br />
concurrencia <strong>de</strong> otros presupuestos o indicios,<br />
cuales son: a) ambas empresas contratistas que,<br />
como se dijo, pertenecen al mismo grupo<br />
empresarial, tienen <strong>de</strong>splaza<strong>do</strong>s en las<br />
instalaciones <strong>de</strong> la empresa contratante un total <strong>de</strong><br />
36 trabaja<strong>do</strong>res, y ello en virtud <strong>de</strong> los aludi<strong>do</strong>s<br />
contratos <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> obras y prestación <strong>de</strong><br />
servicios <strong>de</strong> mantenimiento; b) para<br />
cumplimiento <strong>de</strong> los aludi<strong>do</strong>s contratos, disponen<br />
ambas empresas contratistas <strong>de</strong> un taller común<br />
sito en las mismas instalaciones <strong>de</strong> la contratante,<br />
disponien<strong>do</strong> en el mismo <strong>de</strong> maquinaria propia; c)<br />
la dirección o supervisión y la vigilancia o control<br />
<strong>de</strong> los distintos trabajos lo llevan a cabo,<br />
respectivamente, un ingeniero técnico (no<br />
superior, como se dice en el acta) y un capataz <strong>de</strong><br />
la plantilla <strong>de</strong> la otra empresa contratista.<br />
Sien<strong>do</strong> ello así, ya se advierte que por parte <strong>de</strong><br />
ambas contratistas se realizó un amplio y<br />
completo compromiso contributivo <strong>de</strong> elementos<br />
personales y materiales propios <strong>de</strong> su estructura<br />
empresarial, para acometer los distintos servicios<br />
contrata<strong>do</strong>s, situación muy ajena o distante <strong>de</strong><br />
aquella otra en que la empresa contratista se<br />
limita, simplemente, a suministrar mano <strong>de</strong> obra a<br />
otra empresa sin otro compromiso, que permite<br />
<strong>de</strong>ducir, <strong>de</strong> conformidad con reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial, la existencia <strong>de</strong> cesión ilegal <strong>de</strong><br />
mano <strong>de</strong> obra (STS 19 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1994 y 12 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1997, entre otras), no existien<strong>do</strong> una<br />
razón <strong>de</strong> peso que autorice a escindir o separar,<br />
como hace la Administración <strong>de</strong>mandada, <strong>de</strong> ese<br />
conjunto prestacional <strong>de</strong> servicios, la prestación<br />
<strong>de</strong> uno concreto –limpieza <strong>de</strong> elementos<br />
estructurales <strong>de</strong> la actividad minera- por la sola<br />
circunstancia <strong>de</strong> que tal servicio se presta fuera<br />
<strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> taller y en las condiciones que refiere<br />
el acta, pues es <strong>de</strong> advertir que dicho servicio, con<br />
presentarse con un claro carácter <strong>de</strong> colaboración<br />
puntual <strong>de</strong> un mo<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> las contratistas, formaba parte <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
aquellos contratos sien<strong>do</strong> más propio que su<br />
prestación se realice fuera <strong>de</strong>l recinto <strong>de</strong>l taller y<br />
en las condiciones que el acta <strong>de</strong>fine, <strong>de</strong> tal suerte<br />
que si bien es cierto que en otras circunstancias la<br />
forma en como dicha actividad se prestaba<br />
autorizaría a presumir o inferir la existencia <strong>de</strong><br />
una cesión ilegal <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra, las que<br />
concurren en el supuesto <strong>de</strong> autos la excluyen,<br />
pues ni ese parece que fuera el propósito <strong>de</strong> las<br />
empresas implicadas, ni la magnitud o gra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
colaboración formaliza<strong>do</strong>s en aquellos contratos<br />
permiten darle a esa colaboración puntual la<br />
relevancia o alcance que la Administración<br />
Laboral le dispensó, actuan<strong>do</strong>, nada menos, que la<br />
actividad sanciona<strong>do</strong>ra, que aquí queda enervada,<br />
tanto el principio <strong>de</strong> intervención mínima, como<br />
por el propio <strong>de</strong>recho a la presunción <strong>de</strong><br />
inocencia. Proce<strong>de</strong>, en consecuencia, la<br />
estimación <strong>de</strong>l recurso.<br />
III.- No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “D.C., S.A.” contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 27.01.97 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
contra otra <strong>de</strong> la Direc. Xeral <strong>de</strong> Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> la C. Xustiza e Interior sobre acta <strong>de</strong><br />
infracción nº 3/96; Expte. nº 140/96, dicta<strong>do</strong> por<br />
CONSELLERÍA XUSTIZA, INTERIOR E<br />
RELACIÓNS LABORAIS; y en consecuencia,<br />
anulamos las resoluciones recurridas, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> sin<br />
447
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
efecto la sanción impuesta. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
2948 RECURSO Nº 1.290/2000<br />
S. S.<br />
INEXISTENCIA DE PERSECUCIÓN<br />
SINDICAL A CARGO DA EMPRESA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a tres <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.290/2000,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.D.A.S. y <strong>do</strong>n M.F.C.<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
tres <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 758/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n M.D.A.S. y <strong>do</strong>n<br />
M.F.C. en nombre y representación <strong>de</strong> la C.I.G.<br />
en reclamación <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> libertad sindical<br />
sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong><br />
Galicia en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 14 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Los actores son <strong>do</strong>n M.A.S., mayor<br />
<strong>de</strong> edad, con D.N.I. nº..., <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal<br />
por la entidad sindical, Confe<strong>de</strong>ración<br />
Intersindical Galega (C.I.G.) en la empresa<br />
“Centro <strong>de</strong> transfusión <strong>de</strong> Galicia” y <strong>do</strong>n M.F.C.,<br />
mayor <strong>de</strong> edad, con D.N.I. nº..., en nombre y<br />
representación <strong>de</strong> la Central Sindical<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega<br />
(C.I.G.)./SEGUNDO.- La empresa <strong>de</strong>mandada es<br />
el Centro <strong>de</strong> transfusión <strong>de</strong> Galicia que es una<br />
fundación pública y tiene personalidad jurídica<br />
propia./TERCERO.- En fecha 4 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 la empresa Centro <strong>de</strong> transfusión <strong>de</strong> Galicia<br />
envía a <strong>do</strong>ña S.G.F. una carta cuyo conteni<strong>do</strong><br />
literal es el siguiente: “tras la negociación <strong>de</strong>l 1º<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> la Fundación Pública<br />
“Centro <strong>de</strong> transfusión <strong>de</strong> Galicia” para el año<br />
1999, la adscripción geográfica <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res se establecerá en uno <strong>de</strong> los puntos<br />
fijos localiza<strong>do</strong>s en Santiago, A Coruña, Ferrol,<br />
Orense, Vigo y Pontevedra con lo cual, se<br />
modifica la situación previamente establecida al<br />
añadirse un punto fijo en la modalidad <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Ello implica la reorganización <strong>de</strong> los recursos<br />
humanos <strong>de</strong>l Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia, al<br />
objeto <strong>de</strong> adaptarlos a la nueva distribución<br />
negociada por Convenio Colectivo, favorecien<strong>do</strong><br />
con ello la satisfacción <strong>de</strong>l servicio público<br />
encomenda<strong>do</strong>, a saber, la <strong>do</strong>nación altruista <strong>de</strong><br />
sangre. La plantilla actual asignada al punto fijo<br />
<strong>de</strong> Lugo consta <strong>de</strong> cuatro (4) ATS/DUE y, por<br />
necesida<strong>de</strong>s tanto organizativas como <strong>de</strong><br />
producción, se estima que el personal necesario y<br />
suficiente para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> las tareas<br />
encomendadas será <strong>de</strong> tres (3) ATS/DUE, como<br />
se <strong>de</strong>duce <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> la <strong>do</strong>cumentación<br />
obrante en este centro, referida tanto a turnos <strong>de</strong><br />
trabajo como control horario <strong>de</strong>l personal, así<br />
como la <strong>de</strong> la actividad realizada. Tenien<strong>do</strong> en<br />
cuenta, que la asignación <strong>de</strong>l personal a los<br />
puntos fijos estableci<strong>do</strong>s mediante negociación<br />
colectiva, habrá <strong>de</strong> hacerse con el máximo rigor y<br />
transparencia, así como en condiciones <strong>de</strong><br />
igualdad, mérito, capacidad y publicidad y, como<br />
quiera que, <strong>de</strong>l personal asigna<strong>do</strong> al punto fijo <strong>de</strong><br />
Lugo, es VD. el miembro <strong>de</strong>l personal con menor<br />
antigüedad e inferior puntuación <strong>de</strong> acceso en el<br />
Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia, Esta Dirección<br />
RESUELVE: De acuer<strong>do</strong> a lo estableci<strong>do</strong> en el<br />
art. 45 <strong>de</strong>l 1º Convenio Colectivo <strong>de</strong>l Centro <strong>de</strong><br />
Transfusión <strong>de</strong> Galicia, sobre movilidad<br />
geográfica y, por las razones más arriba<br />
reseñadas, quedara Vd. adscrita al punto fijo <strong>de</strong><br />
Ferrol, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> prestará sus servicios profesionales,<br />
a partir <strong>de</strong>l próximo día 8 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999.<br />
De esta resolución se da trasla<strong>do</strong> al Comité <strong>de</strong><br />
empresa con esta misma fecha. Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela, 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999”./CUARTO.-<br />
Al no estar <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con dicha comunicación,<br />
to<strong>do</strong>s los compañeros <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña S., con <strong>de</strong>stino en<br />
el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> que dispone la fundación<br />
en Lugo (Hospital Xeral <strong>de</strong>l Sergas), con fecha<br />
20.10.1999 presentan ante la Dirección <strong>de</strong> la<br />
Fundación “Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia” el<br />
siguiente escrito: “As/Os abaixo asinantes,<br />
traballa<strong>do</strong>ras e traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Hemo<strong>do</strong>azón, con<br />
<strong>de</strong>stino no centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> <strong>de</strong> que dispón a<br />
Fundación en Lugo (Hospital Xeral <strong>do</strong> Sergas),<br />
por medio <strong>do</strong> presente escrito, perante esa<br />
dirección, e en relación coa resolución pola que<br />
se <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> reducir o número <strong>de</strong> personal <strong>de</strong><br />
enfermería <strong>do</strong> noso centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>, queremos<br />
facer as siguintes manifestacions: PRIMEIRA.-<br />
Expresar o noso máis rotun<strong>do</strong> rexeitamento a esa<br />
<strong>de</strong>cisión, para a que non atopamos xustificación<br />
<strong>de</strong> ningún tipo, e que vai significar na practica<br />
<strong>de</strong>ixar o cadro <strong>de</strong> persoal nuns límites<br />
insosteñiibles, o que traéra consigo o <strong>de</strong>terioro <strong>do</strong><br />
448
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
servizo e das condicións <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>.-<br />
SEGUNDA.- Alegar razóns <strong>de</strong> xornada (turnos<br />
ou control horario) somentes po<strong>de</strong> ser recibida<br />
por nos como unha broma macabra, can<strong>do</strong> esa<br />
dirección ven impoñen<strong>do</strong> os horarios e os turnos<br />
con total arbitrarieda<strong>de</strong> e sinrazón, e can<strong>do</strong> o que<br />
establece o convenio na súa disposición adicional<br />
primeira sobre a negociación <strong>de</strong> to<strong>do</strong> o relativo a<br />
este tema está ainda por efectivizarse./Tercera.-<br />
Visto que tampouco as razóns <strong>de</strong> producción son<br />
<strong>de</strong> recibo, só nos cabe intepretar a súa resolución<br />
como unha agresión brutal e gratuita a to<strong>do</strong> o<br />
cadro <strong>de</strong> persoal <strong>de</strong> Lugo, cousa que non é a<br />
primeira vez que suce<strong>de</strong>. Lugo, octubre <strong>de</strong><br />
1999”./QUINTO.- Una vez recibi<strong>do</strong> el escrito por<br />
el Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia, el director<br />
<strong>de</strong>l centro, <strong>do</strong>n R.G.V.C., convocó <strong>de</strong> forma<br />
individual a to<strong>do</strong>s los firmantes <strong>de</strong>l escrito, a una<br />
reunión con la dirección <strong>de</strong>l centro./SEXTO.- El<br />
día 3 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 la empresa remitió a<br />
<strong>do</strong>n M.D.A.S., <strong>do</strong>ña S.G.F. y <strong>do</strong>ña A.I.P.F., carta<br />
en la que se dice: “Visto el escrito firma<strong>do</strong> por<br />
usted <strong>de</strong> fecha 20 <strong>de</strong> octubre, en relación con el<br />
trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> una ATS que venía prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios en el punto <strong>de</strong> control que esta<br />
fundación Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia tiene<br />
en Lugo, por motivos <strong>de</strong> organización interna.-<br />
Consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que dicho escrito no guarda<br />
coherencia con el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión planteada,<br />
ya que ha queda<strong>do</strong> sobradamente justificadas las<br />
causas <strong>de</strong>l trasla<strong>do</strong> así como el mecanismo <strong>de</strong><br />
selección <strong>de</strong> las personas que <strong>de</strong>bían trasladarse<br />
al nuevo punto <strong>de</strong> control <strong>de</strong> Ferrol, tras<br />
negociación <strong>de</strong>l convenio colectivo con los<br />
representantes legales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> esta<br />
fundación.- Consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que tanto el estilo<br />
como los términos que se emplean en el cita<strong>do</strong><br />
escrito son impropios <strong>de</strong> un personal que trabaja<br />
en este centro, rayan<strong>do</strong> en la <strong>de</strong>scortesía y falta <strong>de</strong><br />
educación -consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que tras mantener una<br />
reunión personal con Ud. se ha ratifica<strong>do</strong> en to<strong>do</strong>s<br />
sus términos <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> escrito- esta dirección<br />
entien<strong>de</strong> que dichos hechos son constitutivos <strong>de</strong><br />
falta leve tipificada en el art. 53.3 a 1 <strong>de</strong>l régimen<br />
disciplinario <strong>de</strong>l convenio colectivo vigente <strong>de</strong><br />
esta fundación, dan<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> esta resolución<br />
a su expediente”./SÉPTIMO.- Los sanciona<strong>do</strong>s<br />
presentaron <strong>de</strong>manda sobre sanción, que recayó<br />
en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong><br />
Lugo./OCTAVO.- De los firmantes <strong>de</strong>l escrito<br />
que fueron nueve, sólo 3 fueron sanciona<strong>do</strong>s el<br />
actor era el único <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal en el<br />
Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia S.A. por la<br />
Central Sindical Confe<strong>de</strong>ración Intersindical<br />
(C.I.G.).<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n M.D.A.S. y <strong>do</strong>n M.F.C. contra la<br />
empresa CENTRO DE TRANSFUSIÓN DE<br />
GALICIA, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a la citada<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
QUINTO.- Que por auto <strong>de</strong> esta sala <strong>de</strong> fecha 17<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 se acordó la unión a los autos <strong>de</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong> fecha 22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999,<br />
solicitada por la actora.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre la parte actora en solicitud<br />
<strong>de</strong> que con revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, se estime la <strong>de</strong>manda, a cuyo efecto y<br />
al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) y c) L.P.L. interesa la<br />
revisión <strong>de</strong>l H.P. 7º y <strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l<br />
art. 179.2 L.P.L. en relación con los arts. 14,<br />
20.1.a) y 28 C.E.<br />
SEGUNDO.- Invocan<strong>do</strong> la sentencia dictada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Lugo en sus autos<br />
nº. 778/99, incorporada en suplicación al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 231 L.P.L., pi<strong>de</strong> la parte se adicione al<br />
H.P. 7º lo literal siguiente: “Os sanciona<strong>do</strong>s<br />
presentaron <strong>de</strong>manda sobre sanción, que recayó<br />
en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Lugo (autos<br />
778/1999), dictán<strong>do</strong>se sentencia que estiman<strong>do</strong> a<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong>clara a improce<strong>de</strong>ncia da sanción<br />
imposta a M.D.A.S. e a dúas traballa<strong>do</strong>ras máis”.<br />
La adición proce<strong>de</strong> en los términos solicita<strong>do</strong>s al<br />
acreditar plenamente su conteni<strong>do</strong> la sentencia a<br />
que alu<strong>de</strong> el texto revisor mismo, incorporada a<br />
los presentes autos como prueba <strong>do</strong>cumental.<br />
TERCERO.- La infracción normativa que<br />
<strong>de</strong>nuncia el recurso al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c)<br />
L.P.L. preten<strong>de</strong> censurar jurídicamente la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong> rechazar la <strong>de</strong>manda;<br />
como resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> ello pi<strong>de</strong> el recurso, en el<br />
contexto <strong>de</strong> la pretensión <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda, que se<br />
<strong>de</strong>clare la nulidad radical <strong>de</strong> la conducta <strong>de</strong>l<br />
“Centro <strong>de</strong> Transfusión <strong>de</strong> Galicia”,<br />
con<strong>de</strong>nán<strong>do</strong>lo a cesar en el comportamiento<br />
antisindical <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong> así como a in<strong>de</strong>mnizar a<br />
<strong>do</strong>n M.D.A.S. en la cuantía <strong>de</strong> una peseta, en<br />
concepto <strong>de</strong> daños morales. Al efecto, son <strong>de</strong><br />
tomar en consi<strong>de</strong>ración los fundamentales H.P.<br />
siguientes: A) El Sr. A.S. es <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal<br />
por la Central Sindical C.I.G. en la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada; empresa que es una fundación<br />
pública con personalidad jurídica propia. B) En<br />
fecha 04.10.99 la empresa <strong>de</strong>mandada remitió a la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra S.G.F. la carta que se transcribe en el<br />
H.P. 3º, adscribién<strong>do</strong>la al punto fijo <strong>de</strong> Ferrol a<br />
partir <strong>de</strong>l 08.11.99. Al no estar <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con tal<br />
<strong>de</strong>cisión, to<strong>do</strong>s los compañeros <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
afectada con <strong>de</strong>stino en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
Lugo (Hospital Xeral <strong>de</strong>l Sergas), con fecha<br />
20.10.99 presentaron a la dirección <strong>de</strong> la empresa<br />
el escrito que se transcribe en el H.P. 4º. C) La<br />
449
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>mandada, ante el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l escrito aludi<strong>do</strong>,<br />
convocó <strong>de</strong> forma individual a to<strong>do</strong>s sus<br />
firmantes (nueve trabaja<strong>do</strong>res) a una reunión con<br />
la dirección <strong>de</strong>l centro. El día 03.11.99 la empresa<br />
remitió cartas sanciona<strong>do</strong>ras por falta leve a los<br />
trabaja<strong>do</strong>res M.D.A.S., S.G.F. y A.I.P.F., cuyo<br />
conteni<strong>do</strong> obra al H.P. 6º. Recurrida la <strong>de</strong>cisión<br />
por los sanciona<strong>do</strong>s, el Juzga<strong>do</strong> nº 2 <strong>de</strong> Lugo<br />
dictó sentencia en 22.12.99, autos nº 778/99,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> “la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> las sanciones<br />
impuestas a los trabaja<strong>do</strong>res, revocán<strong>do</strong>la<br />
totalmente”. Y D) El Sr. A.S. era el único<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal en el centro <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada por la Central Sindical C.I.G.; no<br />
consta (y así se recoge en el Ftº. Jurídico 2º <strong>de</strong> la<br />
Sentencia <strong>de</strong> Instancia, también con su<br />
correspondiente valor <strong>de</strong> H.P.) afiliación sindical<br />
y en su caso cual <strong>de</strong> las otras trabaja<strong>do</strong>ras que<br />
fueron sancionadas con el Sr. A.S. A partir <strong>de</strong> los<br />
referi<strong>do</strong>s hechos, el tribunal no consi<strong>de</strong>ra la<br />
existencia <strong>de</strong> la persecución sindical que se<br />
afirma en el recurso, o la vulneración <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad <strong>de</strong> expresión e igualdad y no<br />
discriminación que también se <strong>de</strong>nuncia en el<br />
mismo.<br />
CUARTO.- La Sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 28.12.98<br />
(Ar. 388) consi<strong>de</strong>ra lo siguiente en torno al<br />
conteni<strong>do</strong> y objeto <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad<br />
sindical: “El conteni<strong>do</strong> esencial <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
libertad sindical... se <strong>de</strong>limitó fundamentalmente<br />
a partir <strong>de</strong> la STC 70/1982, <strong>de</strong> 29.11.82 (RTC<br />
1982.70) que <strong>de</strong>stacó que en el mismo se incluía<br />
el <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> “<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acción sindical”,<br />
señalan<strong>do</strong> que “el <strong>de</strong>recho constitucional <strong>de</strong><br />
libertad sindical compren<strong>de</strong> no solo el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
los individuos a fundar sindicatos y a afiliarse a<br />
los <strong>de</strong> su elección, sino asimismo el <strong>de</strong>recho a que<br />
los sindicatos funda<strong>do</strong>s –y aquellos a los que la<br />
afiliación se haya hecho- realicen las funciones<br />
que <strong>de</strong> ellos es dable esperar, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el<br />
carácter <strong>de</strong>mocrático <strong>de</strong>l esta<strong>do</strong> y con las<br />
coor<strong>de</strong>nadas que a esta institución hay que<br />
reconocer, a las que se pue<strong>de</strong> sin dificultad<br />
<strong>de</strong>nominar “conteni<strong>do</strong> esencial” <strong>de</strong> tal <strong>de</strong>recho.<br />
Por ello, hay que enten<strong>de</strong>r que el <strong>de</strong>recho que<br />
reconoce el art. 28 CE es el <strong>de</strong>recho a que las<br />
organizaciones sindicales libremente creadas<br />
<strong>de</strong>sempeñen el papel y las funciones que a los<br />
sindicatos <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res reconoce el art. 7 CE<br />
<strong>de</strong> manera que participen en la <strong>de</strong>fensa y<br />
protección <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res”.<br />
También señalan<strong>do</strong> esta dicha sentencia: “El art.<br />
28.1 ha si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> una interpretación amplia,<br />
la jurispru<strong>de</strong>ncia constitucional ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
expresamente que “por muy <strong>de</strong>talla<strong>do</strong> y concreto<br />
que parezca el art. 28.1 CE a propósito <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical, no pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rársele como<br />
exhaustivo o limitativo, sino meramente<br />
ejemplificativo, con la consecuencia <strong>de</strong> que la<br />
enumeración expresa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos concretos<br />
que integran el genérico <strong>de</strong> libertad sindical no<br />
agota, en absoluto, el conteni<strong>do</strong> global o total <strong>de</strong><br />
dicha libertad” (SSTC 23/1983, <strong>de</strong> 25.03.83<br />
(RTC 1983, 23), 39/1986 (RTC 1986, 39),<br />
11/1988, <strong>de</strong> 13.01.88 (RTC 1988, 11); y<br />
señalán<strong>do</strong>se que la libertad sindical integra los<br />
<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> actividad y los medios <strong>de</strong> acción<br />
(huelga, negociación colectiva, conflictos<br />
colectivos) que, por contribuir <strong>de</strong> forma<br />
primordial a que el sindicato pueda <strong>de</strong>sarrollar las<br />
funciones a las que es llama<strong>do</strong> por el art. 7 CE,<br />
constituyen el núcleo mínimo e indispensable <strong>de</strong><br />
la libertad sindical (SSTC 11/1981...”. En el caso<br />
presente, si bien la empresa, tras recibir el día<br />
20.10.99 el escrito firma<strong>do</strong> por los trabaja<strong>do</strong>res<br />
con <strong>de</strong>stino en el centro <strong>de</strong> Lugo a que se refiere<br />
el H.P. 4º al hilo <strong>de</strong> haber <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> la movilidad<br />
geográfica <strong>de</strong> una trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> centro,<br />
convocó <strong>de</strong> forma individual a to<strong>do</strong>s ellos a una<br />
reunión y, acto segui<strong>do</strong>, el día 03.11.99, <strong>de</strong>cidió<br />
sancionar a tres <strong>de</strong> los mismos, no cabe apreciar<br />
en tal conducta la vulneración <strong>de</strong> la libertad<br />
sindical pretendida : A) A partir <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión<br />
que sobre movilidad geográfica había a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong><br />
previamente, la actuación empresarial aparece<br />
<strong>de</strong>bida no al hecho <strong>de</strong> la presentación <strong>de</strong>l escrito<br />
que se <strong>de</strong>jó dicho por parte <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res y a<br />
la actividad sindical y <strong>de</strong> <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> intereses que<br />
implicaba o comportaba, sino, exclusivamente, a<br />
ciertos términos <strong>de</strong>l escrito mismo, que fueron<br />
consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s por la empresa –y así lo dice en las<br />
cartas <strong>de</strong> sanción- como impropios <strong>de</strong> la relación<br />
laboral y rayanos “en la <strong>de</strong>scortesía y falta <strong>de</strong><br />
educación”. Y que no se trató <strong>de</strong> una postura<br />
artificialmente a<strong>do</strong>ptada ad hoc se evi<strong>de</strong>ncia a la<br />
vista <strong>de</strong> algunos concretos pasajes <strong>de</strong>l escrito<br />
presenta<strong>do</strong> a la empresa (en especial en sus<br />
“manifestaciones” 2ª y 3ª) y en la causa <strong>de</strong> las<br />
sanciones explicitada en la <strong>de</strong>cisión que las<br />
impuso (“...consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que tanto el estilo como<br />
los términos que se emplean en el cita<strong>do</strong> escrito<br />
son impropios... rayan<strong>do</strong> en la <strong>de</strong>scortesía y falta<br />
<strong>de</strong> educación...”); es más, en las cartas <strong>de</strong> sanción<br />
también se explica el objeto <strong>de</strong> la reunión previa<br />
mantenida con los trabaja<strong>do</strong>res, vincula<strong>do</strong><br />
meramente a lo anterior (“...consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que tras<br />
mantener una reunión personal con Vd. se ha<br />
ratifica<strong>do</strong> en to<strong>do</strong>s sus términos <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> escrito<br />
–esta dirección entien<strong>de</strong>...”). B) Si tal fue la causa<br />
<strong>de</strong> la conducta empresarial habida tras el escrito<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> movilidad geográfica, que a<strong>do</strong>ptó la<br />
empresa <strong>de</strong> conformidad con sus faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
organización y dirección e invocan<strong>do</strong> el convenio<br />
colectivo, no se observa en ello ningún tipo <strong>de</strong><br />
atenta<strong>do</strong> a la libertad sindical, puesto que no se<br />
trató <strong>de</strong> ninguna medida <strong>de</strong> presión y disuasoria o<br />
<strong>de</strong> censura para con la conducta <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> <strong>de</strong>fensa colectiva <strong>de</strong> sus intereses,<br />
y en concreto para la <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal por<br />
la central C.I.G., sino <strong>de</strong> una reacción ante la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que había si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> un trato<br />
450
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
irrespetuoso en el contexto <strong>de</strong> la relación laboral,<br />
lo cual, en principio al menos, hacía justificable el<br />
acudir a la potestad sanciona<strong>do</strong>ra. Lo ratifica el<br />
hecho <strong>de</strong> que habien<strong>do</strong> <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> la empresa<br />
sancionar solo a tres <strong>de</strong> los firmantes <strong>de</strong>l escrito<br />
tras mantener una reunión al efecto con cada uno<br />
<strong>de</strong> ellos, no aparece móvil antisindical en tal<br />
<strong>de</strong>cisión sino consi<strong>de</strong>raciones disciplinarias<br />
estrictas, hasta el punto <strong>de</strong> que si sancionó al<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical, también hizo objeto <strong>de</strong> sanción<br />
a otras <strong>do</strong>s trabaja<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> las que ni consta<br />
afiliación sindical alguna. Y C) A mayor<br />
abundamiento, la sentencia dictada en los autos<br />
<strong>de</strong> sanción (aportada en esta fase <strong>de</strong> suplicación)<br />
si bien <strong>de</strong>ja sin efecto las sanciones impuestas, lo<br />
hizo en aras al <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libre expresión y <strong>de</strong><br />
crítica <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, no mencionan<strong>do</strong> móvil<br />
antisindical alguno en la conducta <strong>de</strong> la empresa.<br />
QUINTO.- Por consiguiente, la conducta<br />
empresarial que consta, en concreto la entrevista<br />
mantenida tras el escrito presenta<strong>do</strong> por los<br />
trabaja<strong>do</strong>res y las sanciones que al hilo <strong>de</strong> ello<br />
acordó, valorada en el contexto acredita<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
autos, hace <strong>de</strong>sterrable la existencia <strong>de</strong> la<br />
persecución sindical <strong>de</strong>nunciada, una vulneración<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la libertad sindical. A partir <strong>de</strong> lo<br />
cual, tampoco aparece infracción valorable alguna<br />
a los presentes efectos <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
igualdad y no discriminación y libertad <strong>de</strong><br />
expresión; cuya supuesta infracción el recurso<br />
concreta en la esencial forma siguiente: “...la<br />
sanción <strong>de</strong> tres <strong>de</strong> los nueve firmantes sin que por<br />
la empresa se justifique la diferencia <strong>de</strong> trato<br />
supone una violación <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> igualdad y<br />
no discriminación”, “...finalmente, la actuación <strong>de</strong><br />
la empresa imponien<strong>do</strong> una sanción a causa <strong>de</strong> la<br />
carta remitida a la dirección <strong>de</strong> la empresa<br />
comporta una conculcación <strong>de</strong> la libertad <strong>de</strong><br />
expresión, claramente predicable en el ámbito<br />
laboral...”. Y es que si bien la empresa <strong>de</strong>cidió<br />
sancionar solo a tres <strong>de</strong> los nueve trabaja<strong>do</strong>res<br />
que firmaron el escrito que le fue presenta<strong>do</strong> el<br />
día 20.10.99, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> no subyacer en ello<br />
móvil antisindical y sin <strong>de</strong>sconocer el <strong>de</strong>recho a<br />
la libertad sindical, lo hizo tras mantener una<br />
reunión individualizada con cada trabaja<strong>do</strong>r y<br />
valorar su conducta respecto <strong>de</strong> aquel escrito; fue<br />
a causa <strong>de</strong> ello que sancionó a tres trabaja<strong>do</strong>res,<br />
incluso explicitán<strong>do</strong>lo así en las propias cartas <strong>de</strong><br />
sanción (“consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> que tras mantener una<br />
reunión personal con ud. se ha ratifica<strong>do</strong> en to<strong>do</strong>s<br />
sus términos <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> escrito...”). Esto hace<br />
suficientemente justificable la actuación<br />
sanciona<strong>do</strong>ra empresarial, convirtien<strong>do</strong> en<br />
irrelevante a los presentes efectos, constitucional,<br />
legalmente, la diferencia <strong>de</strong> trato, la <strong>de</strong>sigualdad<br />
habida; en tal contexto y no aparecien<strong>do</strong> reales<br />
motivos discriminatorios y móvil antisindical, la<br />
conducta se muestra como expresión <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>puración-valoración empresarial <strong>de</strong> los hechos<br />
y regular y libre ejercicio <strong>de</strong> la potestad<br />
disciplinaria que legalmente ostenta. La<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia ha acepta<strong>do</strong> como motivo en<br />
principio suficiente para explicar la <strong>de</strong>sigualdad<br />
en el ámbito sanciona<strong>do</strong>r la investigación y<br />
<strong>de</strong>puración <strong>de</strong> los hechos realizada por la propia<br />
empresa (S. <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 24.09.86) y la libertad<br />
empresarial misma (S.T.S. 24.02.87). En<br />
concreto, la S. <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 03.05.88 argumentaba<br />
lo siguiente: “...si bien el art. 14 <strong>de</strong> la<br />
Constitución prohibe la discriminación en<br />
atención a estos factores, no introduce en el<br />
ámbito <strong>de</strong> las relaciones privadas la necesidad <strong>de</strong><br />
una igualdad <strong>de</strong> trato en senti<strong>do</strong> absoluto que<br />
convierta en discriminatoria y sancionable con la<br />
nulidad radical cualquier distinta apreciación <strong>de</strong><br />
las conductas <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un ejercicio regular <strong>de</strong> los<br />
po<strong>de</strong>res <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong> la empresa. Por otra<br />
parte, el pretendi<strong>do</strong> trato <strong>de</strong>sigual, incluso<br />
consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> objetivamente en el plano <strong>de</strong> la<br />
legalidad ordinaria como posible manifestación<br />
<strong>de</strong> un uso empresarial <strong>de</strong> tolerancia, al margen <strong>de</strong><br />
cualquier relevancia en términos <strong>de</strong><br />
discriminación, carece <strong>de</strong> suficiente consistencia,<br />
pues...”. En <strong>de</strong>finitiva, y como también ha<br />
consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia, no se<br />
aprecia en la actuación <strong>de</strong> la empresa ni móvil<br />
antisindical, ni intención <strong>de</strong> afectar los <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal por la<br />
C.I.G. y <strong>de</strong> los <strong>de</strong>más trabaja<strong>do</strong>res, ni real trato<br />
discriminatorio por <strong>de</strong>rivación <strong>de</strong> las sanciones<br />
habidas o a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> estas por la condición <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los sanciona<strong>do</strong>s o por la<br />
actividad sindical realizada en el centro <strong>de</strong> trabajo<br />
por aquel y sus compañeros. Conclusiones que no<br />
se ven alteradas ante la invocación <strong>de</strong> la libertad<br />
<strong>de</strong> expresión que también se hace en el recurso.<br />
La empresa aparece sancionan<strong>do</strong> en la forma ya<br />
comentada por enten<strong>de</strong>r que el escrito a ella<br />
presenta<strong>do</strong> sobrepasaba en <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s pasajes<br />
la libertad <strong>de</strong> expresión y el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> crítica, al<br />
emplearse expresiones que consi<strong>de</strong>ró impropias<br />
<strong>de</strong> la relación laboral y rayanas “en la <strong>de</strong>scortesía<br />
y falta <strong>de</strong> educación”; impugnada la sanción por<br />
los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s, en tal juicio quedó<br />
resuelta la cuestión <strong>de</strong> legalidad que en ello<br />
subyacía, sin que en ningún caso la conducta<br />
empresarial haya sobrepasa<strong>do</strong> esta dimensión. No<br />
hay la lesión <strong>de</strong> la libertad <strong>de</strong> expresión que se<br />
preten<strong>de</strong> en el proceso presente por el hecho <strong>de</strong><br />
que la empresa acudiese al ejercicio <strong>de</strong> la potestad<br />
disciplinaria en el caso y en las circunstancias <strong>de</strong><br />
autos, agotán<strong>do</strong>se las consecuencias Jurídicas <strong>de</strong><br />
tal conducta en el ámbito <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong><br />
impugnación <strong>de</strong> las sanciones impuestas al no<br />
constituir o encerrar una infracción <strong>de</strong> legalidad<br />
más allá <strong>de</strong>l mismo, causante <strong>de</strong> otra<br />
consecuencia que no fuera la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
las dichas sanciones disciplinarias.<br />
SEXTO.- Por lo expuesto, se rechaza el recurso y<br />
se confirma la sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
451
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.A.S. y la C.I.G. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número tres <strong>de</strong><br />
Lugo <strong>de</strong> fecha 14.01.00, dictada en autos<br />
tramita<strong>do</strong>s bajo el número 758/99 a instancias <strong>de</strong><br />
la parte recurrente frente a la empresa Centro <strong>de</strong><br />
Transfusión <strong>de</strong> Galicia, confirmamos la sentencia<br />
recurrida.<br />
S. S.<br />
2949 RECURSO Nº 1.111/00<br />
INEXISTENCIA DE DESPEDIMENTO POR<br />
CONTINUAR AÍNDA VIVA A RELACIÓN<br />
LABORAL, E DE CONTRATO DE<br />
TRABALLO, ANTERIOR Ó INICIO DA<br />
RELACIÓN LABORAL VIVA, POR<br />
MEDIAREN SERVICIOS AMIGABLES.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a cinco <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.111/00,<br />
interpuesto por ambas partes contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.C.G.B. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“M.R.T.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 692/99<br />
sentencia con fecha treinta <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO .- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Que la actora comenzó a prestar<br />
servicios para el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “M.R.T.” <strong>de</strong> Noia el<br />
uno <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> mil novecientos ochenta y ocho,<br />
realizan<strong>do</strong> funciones <strong>de</strong> asistencia a las religiosas<br />
<strong>de</strong> clausura resi<strong>de</strong>ntes en el mismo, como realizar<br />
la compra, acompañarlas al médico y <strong>de</strong> compras,<br />
permanecer con ellas mientras estaban<br />
hospitalizadas, ayudan<strong>do</strong> en la guar<strong>de</strong>ría que<br />
tenían abierta, etc., sin que fuera dada <strong>de</strong> alta en<br />
la Seguridad Social./ SEGUNDO.- Que la actora<br />
obtuvo el título <strong>de</strong> FP1, rama sanitaria el treinta y<br />
uno <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
cuatro, pagan<strong>do</strong> las correspondientes tasas y<br />
retirán<strong>do</strong>lo el catorce <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y siete./ TERCERO.- Que en<br />
fecha diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> mil novecientos noventa y<br />
la actora suscribió con el “M.R.T.” <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
contrato <strong>de</strong> trabajo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> para la prestación<br />
<strong>de</strong> servicios como auxiliar <strong>de</strong> clínica, con idéntica<br />
categoría profesional, percibien<strong>do</strong> un salario<br />
mensual <strong>de</strong> ochenta mil ochocientas quince<br />
pesetas (80.815 pts), con inclusión <strong>de</strong> la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> pagas extras, sien<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> alta<br />
en el Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social./<br />
CUARTO.- Que la actora no ha si<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> baja<br />
en la Seguridad Social y en fecha veintiocho <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve se<br />
le comunicó verbalmente que iba a cerrarse el<br />
“M.R.T.”, por trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> las monjas, dada su<br />
edad, a otros conventos <strong>de</strong> la or<strong>de</strong>n./ QUINTO.-<br />
Que el Arzobispa<strong>do</strong> <strong>de</strong> Santiago autorizó el cierre<br />
temporal <strong>de</strong>l “M.R.T.”, comprometién<strong>do</strong>se la<br />
congregación a <strong>de</strong>stinar a otras hermanas antes <strong>de</strong><br />
finalizar el primer trimestre <strong>de</strong>l año 2000./<br />
SEXTO.- Que el día cuatro <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve la actora se presentó<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo, encontrán<strong>do</strong>selo cerra<strong>do</strong>./<br />
SÉPTIMO.- Que la actora no ha ostenta<strong>do</strong> la<br />
condición <strong>de</strong> representante legal o sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res en el año inmediatamente anterior./<br />
OCTAVO.- Que en fecha quince <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve tuvo lugar el<br />
preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación ante el Servicio<br />
<strong>de</strong> Mediación, Arbitraje y Conciliación, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> intenta<strong>do</strong> sin efecto por<br />
incomparecencia <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por <strong>do</strong>ña M.C.G.B., contra el<br />
“M.R.T.”, <strong>de</strong>bía absolver y absolvía a la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
misma”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por las partes <strong>de</strong>mandante<br />
y <strong>de</strong>mandada sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong>s <strong>de</strong> contrario.<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se dispuso el<br />
paso <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia,<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesta<br />
por <strong>do</strong>ña M.C.G.B., contra el “M.R.T.”, absuelve<br />
a la entidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos<br />
conteni<strong>do</strong>s en la <strong>de</strong>manda. dicho pronunciamiento<br />
es impugna<strong>do</strong> por las partes actora y <strong>de</strong>mandada<br />
que interponen contra la citada sentencia sen<strong>do</strong>s<br />
452
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
recursos <strong>de</strong> suplicación, impugna<strong>do</strong>s<br />
recíprocamente por ambas partes, y cuyo examen<br />
<strong>de</strong>be efectuarse por separa<strong>do</strong> para una mayor<br />
claridad y precisión.<br />
SEGUNDO.- La parte <strong>de</strong>mandada, a pesar <strong>de</strong> ser<br />
absuelta por la sentencia recurrida, interpone el<br />
presente recurso <strong>de</strong> suplicación, y al ser<br />
impugna<strong>do</strong> por la parte actora se alega la falta <strong>de</strong><br />
legitimación para recurrir, por lo que la cuestión<br />
que <strong>de</strong>be resolverse previamente es la <strong>de</strong> si está o<br />
no legitimada para recurrir la parte <strong>de</strong>mandada, y<br />
si se da una respuesta negativa a esta cuestión,<br />
ello haría inviable dicho recurso que <strong>de</strong>bería<br />
tenerse por no puesto. La regla general que rige la<br />
legitimación para recurrir en suplicación, es la <strong>de</strong><br />
que la parte absuelta en la instancia no se halla<br />
legitimada para recurrir, pero esta regla quiebra<br />
en el caso <strong>de</strong> que a pesar <strong>de</strong> la absolución la parte<br />
haya sufri<strong>do</strong> algún tipo <strong>de</strong> gravamen, pudien<strong>do</strong><br />
ostentar un interés legítimo en la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos proba<strong>do</strong>s, por la repercusión futura que el<br />
mantenimiento <strong>de</strong> los mismos pudiera<br />
ocasionarle. Como tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> el tribunal<br />
Supremo en sentencia <strong>de</strong> 22-mayo-1996 (RJ<br />
1996, 4.610) “...da<strong>do</strong> que la suplicación, al no ser<br />
último gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> jurisdicción, <strong>de</strong>be resolver en<br />
to<strong>do</strong> caso sobre motivos que con dicha finalidad –<br />
la <strong>de</strong> la revisión fáctica- <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> ya<br />
<strong>de</strong>finitivamente configurada la revisión judicial<br />
<strong>de</strong> los hechos, sin que pueda excluirse tal<br />
respuesta por consi<strong>de</strong>rar que los aduci<strong>do</strong>s –son<br />
intranscen<strong>de</strong>ntes para el pronunciamiento que<br />
haga”. En el presente caso, la entidad <strong>de</strong>mandada<br />
y absuelta se opuso en el acto <strong>de</strong> juicio a la<br />
antigüedad alegada por la actora, <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1988 y la sentencia <strong>de</strong> instancia, si bien <strong>de</strong>sestimó<br />
la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra, sin<br />
embargo en el hecho proba<strong>do</strong> primero y en el<br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho primero <strong>de</strong>clara y admite<br />
la existencia <strong>de</strong> relación laboral entre la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra y el “M.R.T.” <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
mes <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1988, y no <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 10 <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> 1999, fecha en la que se suscribió contrato <strong>de</strong><br />
trabajo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> entre ambas partes litigantes, y<br />
que según consta en el acta <strong>de</strong> juicio esta última<br />
fecha es la pretendida por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
como fecha <strong>de</strong> inicio <strong>de</strong> la relación laboral;<br />
consecuentemente, no ofrece duda alguna que, a<br />
pesar <strong>de</strong>l fallo absolutorio <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida, la misma contiene en el cita<strong>do</strong> hecho<br />
proba<strong>do</strong> primero y en su fundamentación una<br />
<strong>de</strong>claración que perjudica el interés <strong>de</strong> la parte<br />
<strong>de</strong>mandada, por lo que, a pesar <strong>de</strong> haber si<strong>do</strong><br />
absuelta, tiene <strong>de</strong>recho a <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r ese interés,<br />
ante la posibilidad <strong>de</strong> que prospere el recurso <strong>de</strong><br />
la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, en cuyo caso el<br />
perjuicio <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong> no recurrir se<br />
traduciría en un manifiesto perjuicio económico,<br />
con evi<strong>de</strong>nte influencia en el cálculo <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, ya que la trabaja<strong>do</strong>ra pasaría a<br />
ostentar una antigüedad superior a los diez años,<br />
cuestión ésta que la entidad <strong>de</strong>mandada intenta<br />
<strong>de</strong>struir con su recurso. Por consiguiente, la<br />
<strong>de</strong>mandada sufrió un indudable gravamen en sus<br />
intereses con los pronunciamientos conteni<strong>do</strong>s en<br />
la sentencia que combate y por ello <strong>de</strong>be<br />
admitirse su legitimación para recurrirla.<br />
TERCERO.- La representación procesal <strong>de</strong>l<br />
“M.R.T.” <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> articula <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong><br />
suplicación: En el primero <strong>de</strong> ellos, y con amparo<br />
en el aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la L.P.L., se<br />
solicita la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s proponien<strong>do</strong> la siguiente redacción<br />
alternativa <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> primero: “Que la<br />
actora comenzó a prestar servicios para el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “M.R.T.” <strong>de</strong> Noia el diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve realizan<strong>do</strong> las<br />
funciones <strong>de</strong> auxiliar <strong>de</strong> clínica a las religiosas <strong>de</strong><br />
clausura resi<strong>de</strong>ntes en el mismo”. Invoca la<br />
confesión judicial <strong>de</strong> la actora, la testifical y la<br />
<strong>do</strong>cumental obrante a los folios 26 y 27 <strong>de</strong> los<br />
autos, impugnan<strong>do</strong> expresamente el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> primero que se refiere a la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> la actora que la<br />
sentencia <strong>de</strong>clara <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día primero <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1988. No proce<strong>de</strong> la modificación<br />
interesada ya que las pruebas <strong>de</strong> confesión<br />
judicial y testifical no son hábiles a efectos<br />
revisorios, a tenor <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en los<br />
artículos 191.b) y 194.3 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral. En cuanto a las pruebas<br />
<strong>do</strong>cumentales invocadas, las mismas, en efecto,<br />
no acreditan que la actora haya presta<strong>do</strong> servicios<br />
para el “M.R.T.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1988, se trata <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s cartas <strong>de</strong> la Priora <strong>de</strong> la Comunidad..., en las<br />
que manifiesta que la actora ha manteni<strong>do</strong> una<br />
relación <strong>de</strong> ayuda con dicho monasterio,<br />
colaboran<strong>do</strong> con las religiosas, acompañán<strong>do</strong>las a<br />
consulta médica, atendién<strong>do</strong>las <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
intervenciones quirúrgicas, etc.; si bien, nada se<br />
especifica sobre el título <strong>de</strong> dicha relación; pero<br />
resulta acertada la afirmación contenida en el<br />
hecho proba<strong>do</strong> primero <strong>de</strong> que esa colaboración<br />
se inició en junio <strong>de</strong> 1988.<br />
CUARTO.- En el motivo segun<strong>do</strong>, a través <strong>de</strong>l<br />
oportuno cauce procesal <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l<br />
artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
<strong>de</strong>nuncia la parte <strong>de</strong>mandada la infracción <strong>de</strong> los<br />
artículos 359 y 372.3º <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Enjuiciamiento Civil y <strong>de</strong>l artículo 1.3.d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, así como <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo, con cita <strong>de</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong> 18-septiembre-1997, y concluye<br />
este motivo citan<strong>do</strong> sentencias <strong>de</strong> los Tribunales<br />
Superiores <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Valencia <strong>de</strong> 20.02.97,<br />
Andalucía 07.03.97 y Madrid <strong>de</strong> 17.02.78 (<strong>de</strong>berá<br />
enten<strong>de</strong>rse 1998). Argumenta, en síntesis, esta<br />
parte recurrente que la sentencia no respeta la<br />
regla <strong>de</strong> congruencia procesal, porque si la<br />
<strong>de</strong>mandada es absuelta <strong>de</strong> “to<strong>do</strong>s los<br />
pedimentos”, el reconocimiento <strong>de</strong> una<br />
antigüedad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1988 supone indudables<br />
453
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
repercusiones económicas para la entidad<br />
<strong>de</strong>mandada. Y que al ser el fallo absolutorio, no<br />
pue<strong>de</strong> encontrarse ninguna disposición legal o<br />
razonamiento jurídico que avale la existencia <strong>de</strong><br />
relación laboral <strong>de</strong>clarada por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia. Finalmente, y en cuanto a la infracción<br />
<strong>de</strong>l artículo 1.3.d) <strong>de</strong>l ET, la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sostiene que la relación <strong>de</strong> servicios que la actora<br />
mantuvo con las religiosas <strong>de</strong>l monasterio, fue <strong>de</strong><br />
“amistad”, con exclusión <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los elementos<br />
que caracterizan a una relación laboral: la fijación<br />
<strong>de</strong> una retribución, un horario, ajenidad y<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia. Para la resolución <strong>de</strong>l recurso<br />
interpuesto por la entidad <strong>de</strong>mandada, son datos a<br />
<strong>de</strong>stacar <strong>de</strong>l inaltera<strong>do</strong> relato probatorio, los<br />
siguientes: A) La actora, en fecha primero <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1988, comenzó a ayudar y colaborar con<br />
las religiosas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “M.R.T.” <strong>de</strong>... (A<br />
Coruña), realizan<strong>do</strong> funciones <strong>de</strong> asistencia a las<br />
religiosas <strong>de</strong> clausura resi<strong>de</strong>ntes en el mismo,<br />
tales como realizar la compra, acompañarlas al<br />
médico y <strong>de</strong> compras; hacién<strong>do</strong>les compañía<br />
mientras se encontraban hospitalizadas, ayudan<strong>do</strong><br />
en la guar<strong>de</strong>ría que tenía abierta. B) La actora no<br />
fue dada <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social, ni consta<br />
que percibiere retribución alguna; y C) El 10 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999 la actora suscribió con el<br />
monasterio <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> para la prestación <strong>de</strong> servicios como<br />
auxiliar <strong>de</strong> clínica, con idéntica categoría<br />
profesional y salario mensual <strong>de</strong> 80.815 pts con<br />
inclusión <strong>de</strong> la parte proporcional <strong>de</strong> pagas extras,<br />
sien<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> alta en el Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s hechos,<br />
la sala no comparte el criterio <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, y consi<strong>de</strong>ra que entre las partes no ha<br />
existi<strong>do</strong> relación laboral con anterioridad al 10 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999, que es la fecha en que ambas<br />
partes litigantes suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> para la prestación <strong>de</strong> servicios como<br />
auxiliar <strong>de</strong> clínica; y ello es así porque <strong>de</strong> las<br />
notas que caracterizan el contrato <strong>de</strong> trabajo:<br />
voluntariedad, remuneración, ajenidad y<br />
prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong><br />
organización y dirección <strong>de</strong> otra persona, faltan al<br />
menos <strong>do</strong>s <strong>de</strong> ellas, que en absoluto consta<br />
acreditada su concurrencia en los autos, y que son<br />
fundamentales para la configuración <strong>de</strong> la<br />
relación laboral, cuales son la remuneración y la<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia. En efecto, no consta que la actora<br />
hubiese exigi<strong>do</strong> el abono <strong>de</strong> alguna retribución<br />
por su ayuda a las religiosas, ni que le fuere<br />
ofrecida o pagada por el Monasterio, sino to<strong>do</strong> lo<br />
contrario. En la carta obrante al folio 26, <strong>de</strong> la<br />
priora <strong>de</strong> la comunidad religiosa, que es un <strong>de</strong> los<br />
soportes en que se apoya la sentencia recurrida<br />
para afirmar la existencia <strong>de</strong> la relación laboral,<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> hacer constar la intachable conducta<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante con una conducta que nada se<br />
pueda reprochar concluye “y mucho menos<br />
económicamente”, expresión <strong>de</strong> la que se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> una colaboración <strong>de</strong>sinteresada <strong>de</strong> la<br />
actora, sin exigir una remuneración por la ayuda<br />
que prestaba a las religiosas <strong>de</strong>l monasterio; no<br />
constan<strong>do</strong>, en absoluto, que percibiere<br />
compensación económica alguna por tales<br />
labores, tal como se evi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la lectura <strong>de</strong>l<br />
relato probatorio, cuyo hecho proba<strong>do</strong> primero al<br />
recoger la enumeración <strong>de</strong> los servicios que la<br />
actora venía realizan<strong>do</strong>, para nada hace referencia<br />
a su retribución, cuan<strong>do</strong> ésta es uno <strong>de</strong> los<br />
elementos esenciales configura<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo. Otra <strong>de</strong> las características esenciales<br />
<strong>de</strong> la relación laboral es la “<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia” y<br />
“subordinación” <strong>de</strong>l que presta un servicio a la<br />
persona o entidad a favor <strong>de</strong> quien se ejecuta; y<br />
este elemento tampoco concurre en el caso<br />
enjuicia<strong>do</strong>. La <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia supone encontrarse el<br />
trabaja<strong>do</strong>r –según la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial<strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> la esfera organicista, rectora y<br />
disciplinaria <strong>de</strong> aquél por cuya cuenta realiza su<br />
labor, lo cual se exterioriza en <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s datos<br />
o signos, como el encuadramiento o inserción<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l esquema jerárquico <strong>de</strong> la empresa,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> acatar sus ór<strong>de</strong>nes, mandatos y<br />
directrices, la subordinación a la persona o<br />
personas que en aquélla tengan faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
dirección o man<strong>do</strong>, el sometimiento a las normas<br />
disciplinarias correspondientes y la sujeción a una<br />
jornada y horario <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s, etc... y si bien es<br />
cierto que no es necesario que concurran todas<br />
esas circunstancias, pues basta con la existencia<br />
<strong>de</strong> las que revelen la existencia <strong>de</strong> ese elemento,<br />
sin embargo, en el presente supuesto no aparece<br />
la concurrencia <strong>de</strong> ninguna; porque, como se ha<br />
dicho, la actora colaboraba <strong>de</strong>sinteresadamente<br />
ayudan<strong>do</strong> a las religiosas <strong>de</strong>l monasterio, pero sin<br />
que estuviera sujeta en esa labor <strong>de</strong> ayuda ni al<br />
círculo rector ni disciplinario <strong>de</strong> la entidad<br />
religiosa y sin sujeción a horario alguno ni a<br />
jornada. De to<strong>do</strong> ello se <strong>de</strong>duce que la situación<br />
jurídica creada con esa colaboración es totalmente<br />
ajena al ámbito laboral, pre<strong>do</strong>minan<strong>do</strong> en la<br />
misma matices <strong>de</strong> una colaboración amigable y<br />
<strong>de</strong>sinteresada, sin que resulte <strong>de</strong> aplicación la<br />
presunción <strong>de</strong>l artículo 8.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, dada la total <strong>de</strong>svinculación <strong>de</strong> la<br />
actora <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong> tener que acudir al<br />
trabajo y <strong>de</strong> tener que cumplir una jornada. En<br />
resumen, <strong>de</strong> cuanto se <strong>de</strong>ja expuesto cabe<br />
concluir que al no estar sujeta la actora a<br />
faculta<strong>de</strong>s disciplinarias, sin contraprestación<br />
económica, sin expreso sometimiento a horario<br />
no jornada <strong>de</strong> trabajo, median<strong>do</strong> un ánimo <strong>de</strong><br />
colaboración, resulta indiscutible que la situación<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante no es subsumible en el artículo<br />
1.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, sino en el<br />
artículo 1.3.d) <strong>de</strong>l mismo texto estatutario, al<br />
tratarse <strong>de</strong> trabajos benévolos, amistosos o <strong>de</strong><br />
buena voluntad, exclui<strong>do</strong>s expresamente <strong>de</strong>l<br />
ámbito <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; razón<br />
454
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
por la cual <strong>de</strong>be acogerse el recurso interpuesto<br />
por el monasterio <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>.<br />
QUINTO.- Pasan<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, el mismo consta también<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s motivos, invocan<strong>do</strong> por el cauce <strong>de</strong> los<br />
aparta<strong>do</strong>s b) y c) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, la revisión <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y el examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong>. La revisión pretendida se ciñe<br />
exclusivamente al hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong> la<br />
sentencia que se impugna, para que que<strong>de</strong><br />
redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong> siguiente: “Que la actora no<br />
ha si<strong>do</strong> dada <strong>de</strong> baja en la Seguridad Social y en<br />
fecha veintiocho <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve se le comunicó<br />
verbalmente que iba a cerrarse el Monasterio, sin<br />
que se le indicase si continuaría prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios, envián<strong>do</strong>la a su casa ya que estaría<br />
cerra<strong>do</strong> aproximadamente un año”. No proce<strong>de</strong> la<br />
modificación interesada ya que la misma se<br />
fundamenta en lo manifesta<strong>do</strong> por la actora en<br />
confesión judicial; y –como ya se dijo al<br />
examinar el recurso <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada.- dicha<br />
prueba no es hábil a efectos revisorios, según se<br />
dispone en los artículos 191.b) y 194.3 <strong>de</strong> la Ley<br />
<strong>de</strong> Procedimiento Laboral.<br />
SEXTO.- Denuncia la actora, a través <strong>de</strong>l<br />
oportuno cauce procesal, infracción <strong>de</strong> los<br />
artículos 4.2.a) y e) y 5.a) ambos <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res; así como infracción <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo citan<strong>do</strong> las<br />
sentencias <strong>de</strong> la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> 26.02.90 y<br />
09.10.90. Argumenta, en síntesis, esta parte<br />
recurrente, que existe una conducta concluyente<br />
por la <strong>de</strong>mandada, suficientemente acreditativa <strong>de</strong><br />
su voluntad <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir, manifestada por el cierre<br />
<strong>de</strong>l Monasterio y la falta <strong>de</strong> trabajo efectivo, sin<br />
percibir la correspondiente retribución. La<br />
censura jurídica que contiene este motivo <strong>de</strong><br />
recurso no pue<strong>de</strong> acogerse, en base a no ser cierto<br />
lo que en el mismo se alega. Consta acredita<strong>do</strong><br />
que la actora no ha causa<strong>do</strong> baja en la Seguridad<br />
Social, y en el fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho segun<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la sentencia que se impugna –con valor<br />
fáctico- se hace constar que sigue percibien<strong>do</strong> la<br />
retribución correspondiente. Y en cuanto al cierre<br />
<strong>de</strong>l monasterio, es cierto que por razones<br />
personales las religiosas que se encontraban en el<br />
mismo han si<strong>do</strong> trasladadas a otros monasterios,<br />
(Alicante- y...-Cuenca); pero según consta en la<br />
certificación <strong>de</strong> la presi<strong>de</strong>nta fe<strong>de</strong>ral (folio 54 <strong>de</strong><br />
los autos) el cierre es temporal –por un trimestre-,<br />
y en dicha certificación se hace constar que la<br />
actora <strong>de</strong>be ser mantenida en alta en la Seguridad<br />
Social y encomendarle labores <strong>de</strong> cuida<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
dicho monasterio, en tanto en cuanto no sean<br />
<strong>de</strong>stinadas otras religiosas para restablecer la<br />
comunidad religiosa. Según consta, igualmente,<br />
en el certifica<strong>do</strong> emiti<strong>do</strong> por el provicario general<br />
<strong>de</strong>l Arzobispa<strong>do</strong> <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela<br />
(folio 55), el cierre <strong>de</strong>l monasterio se hizo<br />
efectivo en el mes <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong>l pasa<strong>do</strong> año, y<br />
también se señala que antes <strong>de</strong> finalizar el primer<br />
trimestre <strong>de</strong> 2000 la Congregación <strong>de</strong> R.T. habrá<br />
<strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a otras hermanas para el cita<strong>do</strong><br />
monasterio. Consecuentemente, se da una<br />
evi<strong>de</strong>nte falta <strong>de</strong> acción <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>mandante, la cual encontrán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> alta en la<br />
Seguridad Social, percibien<strong>do</strong> retribución y<br />
pudien<strong>do</strong> prestar servicios, y no existien<strong>do</strong> una<br />
<strong>de</strong>cisión unilateral <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong> extinguir la<br />
relación laboral, carece <strong>de</strong> acción para intentar<br />
extinguir la misma. Cierto es que,<br />
provisionalmente, no podrá <strong>de</strong>sempeñar las<br />
funciones <strong>de</strong> auxiliar <strong>de</strong> clínica para las que fue<br />
contratada, ayudan<strong>do</strong> y colaboran<strong>do</strong> en las<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> las religiosas como vino hacien<strong>do</strong><br />
últimamente; sin embargo, restablecida la<br />
comunidad religiosa, podrá recuperar en toda su<br />
plenitud sus anteriores quehaceres laborales, sin<br />
que ese cambio transitorio <strong>de</strong> funciones –durante<br />
tres meses- pue<strong>de</strong> provocar la consecuencia <strong>de</strong><br />
extinguir voluntariamente su contrato <strong>de</strong> trabajo.<br />
Por lo que el recurso <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>be ser<br />
<strong>de</strong>sestima<strong>do</strong>.<br />
SÉPTIMO.- La estimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por el monasterio <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, impone la<br />
<strong>de</strong>volución por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> para recurrir, a tenor <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto “a contrario sensu” en el artículo 202.1<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por el M.R.T., contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha treinta <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve, dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número uno <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela,<br />
recaída en proceso sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, segui<strong>do</strong> a<br />
instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña M.C.G.B., <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claramos que la relación laboral <strong>de</strong> la actora<br />
con el cita<strong>do</strong> monasterio es <strong>de</strong> fecha diez <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve. Debien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>volverse a la citada entidad religiosa el importe<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> para recurrir. Y<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante, contra la anterior sentencia,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos la misma.<br />
455
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2950 RECURSO Nº 1.695/00<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE POR<br />
FALTAS REPETIDAS E INXUSTIFICADAS<br />
DE PUNTUALIDADE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a cinco <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.695/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n G.G.M.M. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> La Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 44/00<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n G.G.M.M. en<br />
reclamación sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “O.G., S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 23<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Que el actor, <strong>do</strong>n G.G.M.M., viene prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la <strong>de</strong>mandada “O.G., S.L.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
11 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1997, con la categoría profesional<br />
<strong>de</strong> “ayudante <strong>de</strong> cocina” y un salario mensual <strong>de</strong><br />
132.000 pesetas con prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias./ 2º) Que en fecha 10 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999 la empresa <strong>de</strong>mandada remitió<br />
al actor carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en la que se le imputan<br />
faltas repetidas e injustificadas <strong>de</strong> puntualidad en<br />
el trabajo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> principios <strong>de</strong> verano hasta la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, así como durante dicho perío<strong>do</strong><br />
pérdidas reiteradas <strong>de</strong> tiempo en su jornada<br />
habitual al <strong>de</strong>jar el coche aparca<strong>do</strong> en <strong>do</strong>ble fila y<br />
tener que salir a aparcarlo bien al impedir el paso<br />
a otro vehículo, así como falta <strong>de</strong> limpieza en los<br />
utensilios <strong>de</strong> cocina y <strong>de</strong>scui<strong>do</strong> en su aseo<br />
personal y amenazas al personal <strong>de</strong> la empresa,<br />
carta que obra unida a las actuaciones y cuyo<br />
conteni<strong>do</strong> se da por reproduci<strong>do</strong>./ 3º) Que <strong>de</strong> la<br />
prueba practicada en las presentes actuaciones<br />
resulta proba<strong>do</strong> que el actor <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mes <strong>de</strong><br />
agosto hasta la fecha en que le fue remitida la<br />
carta sanciona<strong>do</strong>ra llegaba tar<strong>de</strong> a diario a su<br />
trabajo, lo que motivó por parte <strong>de</strong> a empresa, en<br />
tres ocasiones, cartas <strong>de</strong> sanción <strong>de</strong> fechas<br />
06.08.99, 13.08.99 y 07.12.99, sien<strong>do</strong><br />
amonesta<strong>do</strong> por escrito, y que asimismo durante<br />
dicho perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong>jaba el coche aparca<strong>do</strong><br />
en <strong>do</strong>ble fila, tenien<strong>do</strong> que salir <strong>de</strong>l trabajo para<br />
aparcarlo bien en el momento que entorpecía la<br />
salida <strong>de</strong> otro vehículo, con el consiguiente<br />
entorpecimiento en el rendimiento <strong>de</strong> su trabajo<br />
habitual./ 4º) Que el mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong>l presente<br />
año el actor tuvo un alterca<strong>do</strong> con el cocinero Sr.<br />
M.G., a quien le manifestó que “le iba a romper la<br />
cara”, invitán<strong>do</strong>le al mismo tiempo a que saliese a<br />
la calle a “fin <strong>de</strong> armar pelea”./ 5º) Que el actor<br />
no ha ostenta<strong>do</strong> la cualidad <strong>de</strong> representante legal<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res./ 6º) Que se ha celebra<strong>do</strong> “sin<br />
avenencia” acto <strong>de</strong> conciliación ante el S.M.A.C.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO/ Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n G.G.M.M., contra la empresa<br />
“O. Y G., S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a dicho<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>manda.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda y absuelve a la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en aquélla. Este<br />
pronunciamiento se impugna por la<br />
representación letrada <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, la que<br />
construye el primero <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong>l recurso<br />
que formula al amparo <strong>de</strong>l art. 191, letra c), <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, por enten<strong>de</strong>r que<br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia contiene infracción, por<br />
interpretación errónea, <strong>de</strong>l art. 60.2 <strong>de</strong>l Estatuto<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; aducien<strong>do</strong>, esencialmente,<br />
que en la <strong>de</strong>manda rectora, así como en la<br />
aclaración en el acto <strong>de</strong>l juicio, se alegó que<br />
alguno <strong>de</strong> los hechos conteni<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se encontraban prescritos, en concreto,<br />
los <strong>de</strong>scritos en los epígrafes a), b), d) y g) <strong>de</strong><br />
dicha carta, pero en la sentencia se <strong>de</strong>sestima tal<br />
pretensión en cuanto a las faltas <strong>de</strong> puntualidad al<br />
consi<strong>de</strong>rarse que las mismas constituyen faltas<br />
continuadas y que el cómputo <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> la<br />
prescripción <strong>de</strong>be comenzar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la última <strong>de</strong><br />
ellas; mostran<strong>do</strong> el recurrente su disconformidad<br />
con esta consi<strong>de</strong>ración porque aun sien<strong>do</strong> cierto<br />
que el cómputo <strong>de</strong>l plazo prescriptivo en las faltas<br />
continuadas es diferente al <strong>de</strong> otras, también es<br />
cierto que <strong>de</strong>be establecerse un “dies a quo” para<br />
el cómputo <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> prescripción para no<br />
<strong>de</strong>jar al arbitrio <strong>de</strong> la empresa la posibilidad <strong>de</strong><br />
456
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sancionar faltas prescritas, y para que pueda<br />
operar la prescripción larga, según reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, es necesario que haya existi<strong>do</strong><br />
ocultación <strong>de</strong>l hecho; y en el caso presente no<br />
existe ninguna clase <strong>de</strong> encubrimiento en la<br />
actitud <strong>de</strong>l actor, lo que implica una actitud<br />
tolerada y consentida por la <strong>de</strong>mandada; no<br />
pudien<strong>do</strong> enten<strong>de</strong>rse ajustada a <strong>de</strong>recho la<br />
interpretación que efectúa el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l<br />
cómputo <strong>de</strong> la prescripción, ya que, según se<br />
expresa en el relato fáctico <strong>de</strong> su sentencia, el<br />
actor estuvo cuatro meses llegan<strong>do</strong> tar<strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los<br />
días, tanto por la mañana como por la tar<strong>de</strong>, lo<br />
que implica que es una actitud consentida por la<br />
empresa o el plazo <strong>de</strong> prescripción ha si<strong>do</strong><br />
ampliamente rebasa<strong>do</strong>; y al no po<strong>de</strong>r hablarse <strong>de</strong><br />
prescripción larga, el plazo es el <strong>de</strong> veinte días<br />
para faltas graves o sesenta días para las muy<br />
graves, y al haber transcurri<strong>do</strong> cuatro meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la última sanción impuesta (8 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999)<br />
hasta la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, el plazo <strong>de</strong><br />
prescripción se habría supera<strong>do</strong> ampliamente; sin<br />
que pueda incluirse en tal perio<strong>do</strong> la sanción <strong>de</strong> 7<br />
<strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, por encontrarse ésta<br />
impugnada judicialmente. Cita finalmente,<br />
diversas sentencias <strong>de</strong> Tribunales Superiores <strong>de</strong><br />
Justicia, entre ellas, la <strong>de</strong> esta sala <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> 1999. La censura a que el motivo se contrae no<br />
pue<strong>de</strong> prosperar, ya que si, como se afirma en el<br />
relato fáctico <strong>de</strong> la sentencia recurrida, resulta<br />
proba<strong>do</strong> que el actor <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mes <strong>de</strong> agosto hasta<br />
la fecha en que le fue remitida la carta<br />
sanciona<strong>do</strong>ra -10 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999- llegaba<br />
tar<strong>de</strong> a diario a su trabajo y <strong>de</strong>jaba el coche<br />
aparca<strong>do</strong> en <strong>do</strong>ble fila tenien<strong>do</strong> que salir <strong>de</strong>l<br />
trabajo para aparcarlo bien, cuan<strong>do</strong> entorpecía la<br />
salida <strong>de</strong> otro vehículo, es evi<strong>de</strong>nte que aunque se<br />
consi<strong>de</strong>raran solamente las faltas cometidas en un<br />
perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s meses, inmediatamente<br />
anterior a la entrega <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
soslayan<strong>do</strong>, hipotéticamente, las faltas cometidas<br />
con anterioridad, carecería <strong>de</strong> eficacia jurídica la<br />
aplicación <strong>de</strong>l instituto <strong>de</strong> la prescripción,<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta la propia entidad -gravedad- y<br />
frecuencia -diaria- <strong>de</strong> las faltas cometidas, por<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. 60.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SEGUNDO.- Con el mismo apoyo procesal que<br />
el motivo prece<strong>de</strong>nte, se construye el segun<strong>do</strong>, y<br />
último, en el que se <strong>de</strong>nuncia infracción, por<br />
interpretación errónea, <strong>de</strong>l art. 54.2.a) y d) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res: argumentan<strong>do</strong>,<br />
sustancialmente, que <strong>de</strong> ser cierto el relato<br />
conteni<strong>do</strong> en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, reproduci<strong>do</strong> en<br />
los hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia, es obvio que<br />
no pue<strong>de</strong> cohonestarse dicha supuesta actitud <strong>de</strong>l<br />
recurrente con una falta <strong>de</strong> consentimiento<br />
empresarial a tal comportamiento, citan<strong>do</strong> y<br />
transcribien<strong>do</strong> parcialmente lo razona<strong>do</strong> en las<br />
sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong><br />
Canarias-Santa Cruz <strong>de</strong> Tenerife, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1995 y <strong>de</strong> esta Sala <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1993,<br />
con invocación <strong>de</strong> la <strong>de</strong> este mismo tribunal <strong>de</strong> 28<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1992 y <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Madrid <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1993;<br />
hacien<strong>do</strong> referencia a la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
relativa a las advertencias previas, señalan<strong>do</strong> que<br />
el recurrente fue sanciona<strong>do</strong> en <strong>do</strong>s ocasiones en<br />
el mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong>l pasa<strong>do</strong> año, imponién<strong>do</strong>le<br />
sanciones leves -amonestación por escrito-,<br />
habien<strong>do</strong> transcurri<strong>do</strong> cuatro meses para que<br />
volviera a ser sanciona<strong>do</strong>, sin que por la empresa<br />
se tomara medida alguna, sien<strong>do</strong> impugnada<br />
judicialmente la última sanción, invoca la<br />
sentencia <strong>de</strong> este tribunal <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1992 y <strong>de</strong>l <strong>de</strong> Asturias <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1992;<br />
mencionan<strong>do</strong> la habitualidad <strong>de</strong> flexibilización<br />
<strong>de</strong>l horario <strong>de</strong> entrada al trabajo <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res en el sector <strong>de</strong> hostelería -actividad<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada- y la sanción <strong>de</strong>l que recurre por<br />
<strong>de</strong>jar el coche aparca<strong>do</strong> en <strong>do</strong>ble fila durante, al<br />
parecer dice, to<strong>do</strong> el tiempo que duró la relación<br />
laboral -<strong>do</strong>s años y medio- sien<strong>do</strong>, por ello, mas<br />
clara la tolerancia y consentimiento empresarial,<br />
al no haber si<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong> ningún tipo <strong>de</strong><br />
apercibimiento, ni escrito ni verbal; hacien<strong>do</strong><br />
referencia, asimismo, a la falta <strong>de</strong> especificación<br />
y concreción <strong>de</strong> los hechos en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
en la que no se especificaba cuantos ni que días el<br />
actor acudía tar<strong>de</strong> a trabajar, solo dice<br />
prácticamente to<strong>do</strong>s los días, ni cuantifica las<br />
tardanzas, ya que a tenor <strong>de</strong>l art. 38 <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong><br />
Laboral <strong>de</strong> ámbito estatal para el sector <strong>de</strong><br />
hostelería, aproba<strong>do</strong> por Resolución <strong>de</strong> 24.06.96,<br />
es falta grave o leve si la impuntualidad es<br />
superior o no a treinta minutos, ocurrien<strong>do</strong> lo<br />
mismo, afirma el recurrente, con el resto <strong>de</strong> las<br />
faltas imputadas; establecién<strong>do</strong>se en el art. 39 <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> Acuer<strong>do</strong>, que serán faltas graves más <strong>de</strong><br />
tres faltas injustificadas <strong>de</strong> puntualidad cometidas<br />
en el perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> un mes, con lo que, <strong>de</strong> ser ciertas<br />
las faltas <strong>de</strong> puntualidad imputadas, estima el<br />
recurrente que la empresa podía haberle<br />
sanciona<strong>do</strong> con suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
tres a quince días -art. 41.b), <strong>de</strong>l repeti<strong>do</strong><br />
Acuer<strong>do</strong>-. Entendien<strong>do</strong>, por to<strong>do</strong> ello, el<br />
recurrente, que la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>be ser íntegramente<br />
estimada y, en consecuencia, <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Del incombati<strong>do</strong> relato<br />
histórico <strong>de</strong> la sentencia recurrida son <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar<br />
los siguientes datos: A) El <strong>de</strong>mandante viene<br />
prestan<strong>do</strong> servicios para la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
“O.G., S.L.”, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 11 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1997,<br />
categoría profesional <strong>de</strong> ayudante <strong>de</strong> cocina y<br />
salario mensual <strong>de</strong> 132.000 pesetas, con prorrateo<br />
<strong>de</strong> pagas extraordinarias. B) Con fecha 10 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999, la empresa <strong>de</strong>mandada<br />
remitió al actor carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, impután<strong>do</strong>le<br />
faltas repetidas e injustificadas <strong>de</strong> puntualidad en<br />
el trabajo, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> principio <strong>de</strong> verano hasta la<br />
fecha el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, así como pérdidas reiteradas <strong>de</strong><br />
tiempo, durante dicho perio<strong>do</strong>, en su jornada<br />
457
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
habitual al <strong>de</strong>jar el coche aparca<strong>do</strong> en <strong>do</strong>ble fila y<br />
tener que salir a aparcarlo bien al impedir el paso<br />
<strong>de</strong> otros vehículos, también, falta <strong>de</strong> limpieza en<br />
los utensilios, <strong>de</strong> la cocina y <strong>de</strong>scui<strong>do</strong> en su aseo<br />
personal y amenazas al personal <strong>de</strong> la empresa.<br />
C) El actor, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mes <strong>de</strong> agosto hasta la fecha<br />
en que le fue remitida la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, llegaba<br />
tar<strong>de</strong> a diario a su trabajo, lo que motivó por parte<br />
<strong>de</strong> la empresa, en tres ocasiones, cartas <strong>de</strong> sanción<br />
<strong>de</strong> fechas 06.08.99, 13.08.99 y 07.12.99, sien<strong>do</strong><br />
amonesta<strong>do</strong> por escrito, y, asimismo, durante<br />
dicho perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo, <strong>de</strong>jaba el coche<br />
aparca<strong>do</strong> en <strong>do</strong>ble fila, tenien<strong>do</strong> que salir <strong>de</strong>l<br />
trabajo para aparcarlo bien en el momento que<br />
entorpecía la salida <strong>de</strong> otro vehículo, con el<br />
consiguiente entorpecimiento en el rendimiento<br />
<strong>de</strong> su trabajo habitual. D) En el mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1999, el actor tuvo un alterca<strong>do</strong> con el cocinero<br />
Sr. M., a quien le manifestó que le iba a romper la<br />
cara, invitán<strong>do</strong>le, al mismo tiempo, a que saliese<br />
a la calle <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> armar pelea. La situación que<br />
se concreta bajo el aparta<strong>do</strong> C) <strong>de</strong>l párrafo que<br />
prece<strong>de</strong>, es constitutiva <strong>de</strong>l incumplimiento, por<br />
parte <strong>de</strong>l actor, <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los <strong>de</strong>beres básicos <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r, cual es el <strong>de</strong> cumplir con las<br />
obligaciones concretas <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />
sujetas a las reglas <strong>de</strong> la buena fe y diligencia,<br />
impuestas por el art. 5, letra a), <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res; y si la emplea<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandada ha<br />
acredita<strong>do</strong> la realidad <strong>de</strong> aquella situación,<br />
fundamenta<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, dan<strong>do</strong> cumplimiento<br />
a la carga probatoria que sobre ella recaía, sin que<br />
por el actor se hubiera <strong>de</strong>mostra<strong>do</strong> la<br />
concurrencia <strong>de</strong> hecho alguno que pudiera<br />
justificarla, al haber queda<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente<br />
asevera<strong>do</strong> un incumplimiento contractual grave y<br />
culpable, resulta evi<strong>de</strong>nte que el comportamiento<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante encuentra a<strong>de</strong>cuada subsunción<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la normativa contenida en el art. 54,<br />
número 2, letra a), <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, por lo que proce<strong>de</strong> calificar como<br />
proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> cuestiona<strong>do</strong>, al tenor <strong>de</strong> lo<br />
preceptua<strong>do</strong> en los arts. 55, número 4, <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
estatuto y 108, número 1, <strong>de</strong> la Ley Rituaria<br />
Laboral, con los efectos previstos en el número 7<br />
<strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> art. 55 <strong>de</strong>l repeti<strong>do</strong> estatuto y 109 <strong>de</strong> la<br />
también invocada Ley Procesal.<br />
TERCERO.- Por to<strong>do</strong> lo expuesto proce<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar la sentencia<br />
recurrida, si bien, concretan<strong>do</strong> su parte<br />
dispositiva, por imperativo legal, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>clarar proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso y<br />
convalidada la extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
que aquél produjo, sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización<br />
ni a salarios <strong>de</strong> tramitación. En consecuencia,<br />
FALLAMOS<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n G.G.M.M., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha veintitrés <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil, dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número<br />
uno <strong>de</strong> A Coruña, en proceso promovi<strong>do</strong> por el<br />
recurrente frente a la empresa “O.G., S.L.”,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos la sentencia<br />
recurrida, cuya parte dispositiva se completa en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar proce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> litigioso<br />
y convalidada la extinción <strong>de</strong>l contrato que el<br />
mismo produjo, sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización ni a<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación.<br />
S. S.<br />
2951 RECURSO Nº 1.765/00<br />
EXTINCIÓN LÍCITA DE CONTRATO DE<br />
INTERINIDADE, QUE EXCLÚE A<br />
EXISTENCIA DE DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a ocho <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.765/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.C.M.C. contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong><br />
Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.C.M.C. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Consellería <strong>de</strong> Familia Promoción <strong>do</strong> Emprego<br />
Muller e Xuventu<strong>de</strong> en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 668/99<br />
sentencia con fecha diez <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La actora <strong>do</strong>ña M.C.M.C., cuyos<br />
datos personales constan en autos, prestó sus<br />
servicios para la Consellería <strong>de</strong> Familia<br />
Promoción <strong>do</strong> Emprego, Muller e Xuventu<strong>de</strong>,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1994, ostentan<strong>do</strong> la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> pedagogo en... (Lugo),<br />
por la que percibía un suel<strong>do</strong> <strong>de</strong> 299.417 pesetas<br />
mensuales (equivalente a 9.980.56 pesetas diarias,<br />
incluida la parte proporcional <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias).- SEGUNDO.- El contrato <strong>de</strong><br />
trabajo fue celebra<strong>do</strong> el 19.12.94 entre la actora y<br />
la Consellería <strong>de</strong> Familia y se trata <strong>de</strong> un contrato<br />
458
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo<br />
R.D. 2.104/84, para prestar servicios en calidad<br />
<strong>de</strong> pedagogo en el centro <strong>de</strong> formación<br />
ocupacional <strong>de</strong>... (Lugo). Dicho contrato <strong>de</strong><br />
interinidad se celebró para cubrir la vacante<br />
surgida por fallecimiento <strong>de</strong> la titular <strong>do</strong>ña<br />
B.G.V., estipulán<strong>do</strong>se en la cláusula sexta <strong>de</strong>l<br />
referi<strong>do</strong> contrato que la duración <strong>de</strong>l mismo<br />
compren<strong>de</strong>ría <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1994<br />
hasta la cobertura <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo mediante<br />
el procedimiento reglamentario o la amortización<br />
<strong>de</strong> la plaza.- TERCERO.- Por Real Decreto<br />
146/93, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> enero (BOE 4 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1993) se produjo el traspaso <strong>de</strong> funciones y<br />
servicios <strong>de</strong> la Gestión <strong>de</strong> la Formación<br />
Profesional Ocupacional a la Comunidad<br />
Autónoma <strong>de</strong> Galicia. Por tal motivo y con<br />
efectos <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1993, fue transferida a la<br />
<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia <strong>do</strong>ña B.G.V., fallecida el 19 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1994, quien se hallaba vinculada por un<br />
contrato temporal con el I.N.E.M.- CUARTO.-<br />
En la Consellería <strong>de</strong>mandada la plaza que<br />
ostentaba <strong>do</strong>ña C.M. aparece i<strong>de</strong>ntificada con el<br />
código <strong>de</strong> puesto... (Relación <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
aprobada por resolución <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1998).- QUINTO.- La actora realizaba las<br />
siguientes funciones: -coordinación <strong>de</strong> cursos;<br />
selección <strong>de</strong> personal; conferencias <strong>de</strong> empleo;<br />
impartición <strong>de</strong> cursos <strong>de</strong> meto<strong>do</strong>logía didáctica;<br />
tareas administrativas varias.- SEXTO.- En fecha<br />
01.09.99 la Consellería <strong>de</strong> Familia, Promoción <strong>do</strong><br />
Emprego, Muller e Xuventu<strong>de</strong>, envía a la actora<br />
la siguiente carta: Le comunico que con fecha 1<br />
<strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 cesa en su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo como titula<strong>do</strong> superior <strong>de</strong> formación<br />
ocupacional <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> esta <strong>de</strong>legación, por<br />
la incorporación <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> la plaza. Lo que se<br />
le comunica para su conocimiento y hechos<br />
oportunos.- SÉPTIMO.- La actora cesa en su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo el 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
la incorporación <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> dicha plaza <strong>do</strong>n<br />
L.D., que fue nombra<strong>do</strong> en virtud <strong>de</strong> la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l<br />
2 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 (DOG nº 157, <strong>de</strong>l 16.08.99)<br />
por la que se proce<strong>de</strong> al nombramiento como<br />
personal laboral fijo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia a los<br />
aspirantes que superaron los procesos selectivos,<br />
convoca<strong>do</strong>s por la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1996 (DOG nº 242 <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> diciembre).-<br />
OCTAVO.- La actora con posterioridad a su cese<br />
fue contratada por la consellería para impartir<br />
cursos, con contratos para la realización <strong>de</strong><br />
trabajos específicos y concretos.- NOVENO.- La<br />
actora no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> la<br />
representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.- DÉCIMO.-<br />
La actora en fecha 23.09.99 presentó reclamación<br />
previa que fue <strong>de</strong>sestimada por resolución <strong>de</strong><br />
fecha 11.10.99.- UNDECIMO.- La actora con<br />
anterioridad a esta <strong>de</strong>manda había interpuesto en<br />
fecha 02.06.98 <strong>de</strong>manda contra la Consellería <strong>de</strong><br />
Familia Promoción <strong>do</strong> Emprego, Muller e<br />
Xuventu<strong>de</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia y el I.N.E.M.,<br />
solicitan<strong>do</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> fijeza <strong>de</strong> su relación<br />
laboral y la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> su contrato como<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día en que comenzó a prestar<br />
sus servicios en la consellería <strong>de</strong>mandada el 1 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1992, alegan<strong>do</strong> que el contrato <strong>de</strong><br />
fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1994 fue realiza<strong>do</strong> en<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, pretensión que fue <strong>de</strong>sestimada por<br />
el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Lugo en sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998, y que fue<br />
confirmada por la Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> fecha<br />
20.09.99”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestimo la excepción <strong>de</strong> cosa<br />
juzgada alegada por la Consellería <strong>de</strong> Familia.<br />
Que <strong>de</strong>sestimo la <strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>ña<br />
M.C.M.C. contra la CONSELLERÍA <strong>de</strong><br />
FAMILIA, PROMOCIÓN DO EMPREGO,<br />
MULLER E XUVENTUDE sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
absolvien<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos<br />
conteni<strong>do</strong>s en la <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> cosa juzgada,<br />
<strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, interpuesta por<br />
la actora, absolvien<strong>do</strong> libremente <strong>de</strong> la misma a la<br />
<strong>de</strong>mandada Consellería <strong>de</strong> Familia, Promoción <strong>do</strong><br />
Emprego Muller e Xuventu<strong>de</strong>. Y contra este<br />
pronunciamiento recurre la parte actora,<br />
pretendien<strong>do</strong> como primer motivo <strong>de</strong> recurso, la<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y en<br />
concreto el ordinal 8º, a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong><br />
redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “La actora,<br />
con posterioridad a su cese, fue contratada por la<br />
consellería <strong>de</strong>mandada para impartir diversos<br />
cursos <strong>de</strong> meto<strong>do</strong>logía didáctica”. Modificación<br />
que si bien se acepta, al estar acreditada por la<br />
<strong>do</strong>cumental (obrante a los folios 78 y 81 <strong>de</strong> los<br />
autos), es irrelevante, <strong>de</strong> conformidad con lo que<br />
se razonará en el posterior fundamento <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida- con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, se<br />
<strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong>l art. 4.2 <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84,<br />
15.3 y 6.4 <strong>de</strong>l Código Civil; alegan<strong>do</strong><br />
fundamentalmente, que no obstante haberse<br />
cubierto la plaza que con carácter <strong>de</strong> interinidad<br />
<strong>de</strong>sempeñaba, el nuevo titular <strong>de</strong> la misma no<br />
estaba ejercitan<strong>do</strong> las mismas funciones que<br />
<strong>de</strong>sempeñaba aquella y que eran inherentes a la<br />
plaza y que había si<strong>do</strong> contratada con<br />
posterioridad a su cese realizan<strong>do</strong> el mismo<br />
459
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
trabajo que hacia con anterioridad. Del relato<br />
fáctico <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong>: la<br />
actora ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> servicios para la<br />
Consellería <strong>de</strong> Familia Promoción <strong>do</strong> Emprego,<br />
Muller e Xuventu<strong>de</strong>, con la que celebró contrato<br />
<strong>de</strong> interinidad <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, al<br />
amparo <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84, con fecha 19 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1994, ostentan<strong>do</strong> la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> pedagoga en el centro <strong>de</strong>... (Lugo),<br />
para cubrir la vacante surgida por el fallecimiento<br />
<strong>de</strong> la titular <strong>do</strong>ña B.G.V., estipulán<strong>do</strong>se en su<br />
cláusula sexta que la duración <strong>de</strong>l contrato sería<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1994, hasta la<br />
cobertura <strong>de</strong>l puesto <strong>de</strong> trabajo mediante el<br />
procedimiento reglamentario o la amortización <strong>de</strong><br />
la plaza; <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> la siguientes funciones:<br />
coordinación <strong>de</strong> cursos, selección <strong>de</strong> personal;<br />
conferencias <strong>de</strong> empleo; impartición <strong>de</strong> cursos <strong>de</strong><br />
meto<strong>do</strong>logía didáctica; y tareas administrativas<br />
varias. La plaza, estaba i<strong>de</strong>ntificada con el código<br />
<strong>de</strong> puesto... Con fecha 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong>l 99 por<br />
la Consellería <strong>de</strong> Familia le remitió la siguiente<br />
carta: “le comunicó que con fecha 1 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong>l 99 cesa <strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
como titula<strong>do</strong> superior <strong>de</strong> formación ocupacional<br />
<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> esta <strong>de</strong>legación por la<br />
incorporación <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> la plaza. Lo que se le<br />
comunica para su conocimiento y efectos<br />
oportunos”. Habien<strong>do</strong> cesa<strong>do</strong> en su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo en la mencionada fecha por la<br />
incorporación <strong>de</strong>l titular <strong>de</strong> dicha plaza <strong>do</strong>n L.D.,<br />
que fue nombra<strong>do</strong> en virtud <strong>de</strong> la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999 (DOG 157, <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1999), por la que se procedió al nombramiento<br />
como personal laboral fijo <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia<br />
a los aspirantes que superaron los procesos<br />
selectivos. Con posterioridad a su cese fue<br />
contratada por la consellería para impartir<br />
diversos cursos <strong>de</strong> meto<strong>do</strong>logía didáctica. Esto<br />
senta<strong>do</strong>, no ofrece duda a esta sala, que no ha<br />
existi<strong>do</strong> un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sino extinción <strong>de</strong>l contrato al<br />
haberse cubierto la plaza por el procedimiento<br />
reglamentario con la incorporación <strong>de</strong> quien<br />
supera<strong>do</strong> el proceso selectivo “concurso<br />
oposición”, le fue adjudicada la misma; sin que<br />
pueda olvidarse que es reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial, sentencias <strong>de</strong>l T.S. entre otras <strong>de</strong><br />
06.11.96 o bien <strong>de</strong> 22.05.97, la que viene<br />
señalan<strong>do</strong>: “que las Administraciones Públicas<br />
pue<strong>de</strong>n utilizar la contratación temporal no sólo<br />
en los casos <strong>de</strong> sustitución <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res con<br />
<strong>de</strong>recho a reserva <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo, (interinos<br />
por sustitución) a cuyo supuesto se refiere el art.<br />
15.1.c) <strong>de</strong>l E.T., y el art. 4 <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84,<br />
(hoy 2.546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre), sino<br />
también por la cobertura provisional <strong>de</strong> vacantes<br />
hasta que se cubran <strong>de</strong>finitivamente las plazas por<br />
sus titulares a través <strong>de</strong> los procedimientos<br />
estableci<strong>do</strong>s al efecto (interinidad por vacante), lo<br />
que admite expresamente el R.D. 2.546/94, <strong>de</strong> 29<br />
<strong>de</strong> diciembre, que sustituye al anterior; añadien<strong>do</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998, a<br />
propósito <strong>de</strong> la i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong>l plaza”: no se<br />
precisa una formalidad particular bastan<strong>do</strong> con<br />
que se realice con criterios objetivos, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
que la actividad posterior <strong>de</strong> la Administración no<br />
ocasione in<strong>de</strong>fensión al afecta<strong>do</strong> (en igual senti<strong>do</strong><br />
sentencia <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000). Tampoco se<br />
infringe el art. 4.2.d) <strong>de</strong>l R.D. 2.104/84, pues, nos<br />
encontramos ante una plaza vacante en la<br />
Administración al fallecer el anterior titular, y en<br />
estos supuestos no se pue<strong>de</strong> ocupar directamente<br />
un puesto <strong>de</strong> trabajo, pues tanto la Constitución<br />
(art. 103.3) como la Ley <strong>de</strong> la Función Pública <strong>de</strong><br />
Galicia <strong>de</strong> abril <strong>de</strong>l 98 (art. 9.2), establecen para<br />
el acceso a la función pública los principios <strong>de</strong><br />
igualdad, mérito, capacidad y publicidad, a los<br />
cuales hay que someterse para obtener plaza en la<br />
misma. De acuer<strong>do</strong> con estos principios el<br />
Convenio Colectivo Único para el Personal<br />
laboral <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, regula la provisión<br />
<strong>de</strong> vacantes (arts. 9 y ss.) y <strong>de</strong> conformidad con<br />
los mismos fue adjudicada la plaza. Por lo que en<br />
aplicación <strong>de</strong> tal <strong>do</strong>ctrina al caso <strong>de</strong> autos y<br />
estan<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que el cese <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante<br />
vino da<strong>do</strong> por la incorporación <strong>de</strong> un trabaja<strong>do</strong>r al<br />
que se le adjudicó en propiedad la plaza que<br />
aquélla disfrutaba, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> superar el<br />
correspondiente proceso selectivo -concurso<br />
oposición-, es claro, que no se evi<strong>de</strong>ncia<br />
arbitrariedad alguna, o frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, sino<br />
aplicación <strong>de</strong> la normativa concerniente al caso;<br />
sin que sea atendible lo argumenta<strong>do</strong> por la<br />
recurrente, <strong>de</strong> que el titular <strong>de</strong> la plaza <strong>do</strong>n L.D.,<br />
no estaba ejercitan<strong>do</strong> las mismas funciones que<br />
<strong>de</strong>sempeñaba aquella y que eran inherentes a la<br />
plaza, porque lo importante, no son las funciones<br />
que se realicen sino el puesto que se ocupa, ya<br />
que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l mismo grupo profesional el<br />
emplea<strong>do</strong>r goza <strong>de</strong>l “ius variandi”, pudien<strong>do</strong><br />
incluso encomendar funciones totalmente<br />
distintas con tal que se respete el grupo<br />
profesional y las titulaciones académicas o<br />
profesionales (art. 39.1 E.T.), argumento, -que<br />
como acertadamente se razona por la magistrada<br />
<strong>de</strong> instancia- pue<strong>de</strong> aplicarse también al hecho,<br />
alega<strong>do</strong> por la actora, <strong>de</strong> que ella no ejercitaba las<br />
mismas funciones que <strong>do</strong>ña B.G., ni el hecho <strong>de</strong><br />
que la actora haya si<strong>do</strong> contratada para impartir<br />
diversos cursos <strong>de</strong> meto<strong>do</strong>logía didáctica, con<br />
posterioridad, signifique que no sea conforme a<br />
<strong>de</strong>recho su cese, máxime cuan<strong>do</strong> las nuevas<br />
contrataciones las hizo la <strong>Xunta</strong> para impartir<br />
cursos concretos y <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s. En base a lo<br />
que, al ser conforme a <strong>de</strong>recho la resolución<br />
recurrida, proce<strong>de</strong> en consecuencia <strong>de</strong>sestimar el<br />
recurso y confirmar íntegramente el fallo<br />
combati<strong>do</strong>.<br />
460
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña M.C.M.C., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 3 <strong>de</strong><br />
Lugo, <strong>de</strong> fecha diez <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve, dictada en autos<br />
segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante-recurrente<br />
contra la Consellería <strong>de</strong> Familia, Promoción <strong>do</strong><br />
Emprego Muller e Xuventu<strong>de</strong> sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos íntegramente<br />
la resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2952 RECURSO Nº 1.530/00<br />
CONTRATO DE OBRA FRAUDULENTO, A<br />
SÚA EXTINCIÓN CONSTITÚE<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a nueve <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.530/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n A.G.V. y el Excmo. Concello<br />
<strong>de</strong> Lugo, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. uno <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.G.V. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Excmo. Concello<br />
<strong>de</strong> Lugo, en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 686/99<br />
sentencia con fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, por<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia, que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) El <strong>de</strong>mandante mayor <strong>de</strong> edad, con D.N.I.<br />
nº..., vecino <strong>de</strong> Lugo, vino prestan<strong>do</strong> sus servicios<br />
por cuenta y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Excmo.<br />
Concello <strong>de</strong> Lugo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 12-septiembre-<br />
1996, ostentan<strong>do</strong> la categoría profesional <strong>de</strong><br />
vigilante y percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong><br />
ptas. 186.000, incluida la prorrata <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias. La prestación <strong>de</strong> servicios se<br />
pactó a medio <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.546/94, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, en relación<br />
con el artículo 15.1.a) <strong>de</strong>l E.T., como trabaja<strong>do</strong>r<br />
para la realización <strong>de</strong> una obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, consistente o cuyo objeto radicaba<br />
en la vigilancia y custodia <strong>de</strong>l Hogar <strong>de</strong>l<br />
Transeúnte sito en la calle... <strong>de</strong> Lugo. Se estipuló<br />
una duración inicial <strong>de</strong> tres meses (<strong>de</strong>l 12.09.96 al<br />
11.12.96) y una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> 37,5 horas<br />
semanales prestadas <strong>de</strong> 21,30 horas a 5 horas con<br />
los <strong>de</strong>scansos que establece la Ley. Contrato que<br />
fue prorroga<strong>do</strong> a su finalización por un perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
seis meses (<strong>de</strong>l 12.12.96 al 11.06.97),<br />
prorrogán<strong>do</strong>se por 2ª vez por <strong>do</strong>ce meses (<strong>de</strong>l<br />
12.06.97 al 11.06.98), por 3ª vez por <strong>do</strong>ce meses<br />
(<strong>de</strong>l 12.06.98 al 11.06.99) y por 4ª vez por tres<br />
meses (<strong>de</strong>l 12.06.99 al 11.09.99).- 2º) El actor<br />
<strong>do</strong>n A.G.V., recibió comunicación escrita <strong>de</strong> cese<br />
fechada a 3 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 <strong>de</strong>l empresario<br />
organismo público <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal<br />
(sic): “Exmo. Concello <strong>de</strong> Lugo.- Persoal.- <strong>do</strong>l.-<br />
Por medio da presente e para os oportunos<br />
efectos, notifícolle que o vin<strong>de</strong>iro día 11 <strong>de</strong><br />
setembro <strong>de</strong> 1999, remata a relación laboral que<br />
lle une a este Concello, polo que na indicada data<br />
<strong>de</strong>ixará <strong>de</strong> prestar os seus servicios a esta<br />
entida<strong>de</strong>s.- Lugo, 3 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999.- A<br />
ALCALDESA ACCIDENTAL”.- Antes <strong>de</strong> las<br />
respectivas prórrogas <strong>de</strong>l contrato le fueron<br />
remitidas comunicaciones escritas <strong>de</strong> cese<br />
similares con efectos respectivos <strong>de</strong> 11.12.96,<br />
11.06.97, 11.06.98 y 11.06.99, fechadas a<br />
04.11.96, 05.05.97, 04.05.98 y 03.05.99,<br />
respectivamente.- 3º) El <strong>de</strong>mandante no ostenta,<br />
ni ha ostenta<strong>do</strong> en el año anterior al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, la<br />
cualidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> <strong>de</strong> personal, miembro <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa o <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical, esto es,<br />
cargo <strong>de</strong> representación <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. Está<br />
afilia<strong>do</strong> a C.I.G.- 4º) En virtud <strong>de</strong> contrato<br />
suscrito entre el Concello <strong>de</strong> Lugo y la empresa<br />
“C.G., S.A.”, este último vino prestan<strong>do</strong> servicios<br />
<strong>de</strong> vigilancia y seguridad remunera<strong>do</strong>s en el<br />
Hogar <strong>de</strong>l Transeúnte <strong>de</strong>s<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992,<br />
finalizan<strong>do</strong> el 01.03.96. Des<strong>de</strong> esta última fecha<br />
hasta la <strong>de</strong> la contratación <strong>de</strong>l actor (12.09.96), la<br />
policía local <strong>de</strong>l Excmo. Concello <strong>de</strong> Lugo realizó<br />
labores <strong>de</strong> vigilancia en el cita<strong>do</strong> Hogar o Refugio<br />
Municipal cuan<strong>do</strong> se ausentaba el personal<br />
municipal adscrito al mismo.- 5º) Don J.J.P.L. ha<br />
si<strong>do</strong> adscrito mediante colaboración social al<br />
Hogar <strong>de</strong>l Transeúnte Municipal con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> vigilante y por el perío<strong>do</strong><br />
comprendi<strong>do</strong> entre el 16.07.99 y 15.01.00, sien<strong>do</strong><br />
la contribución municipal en cuanto a salarios <strong>de</strong><br />
ptas.- 57.873.- 6º) La vigilancia nocturna <strong>de</strong>l<br />
Hogar <strong>de</strong>l Transeúnte para evitar peligros<br />
potenciales <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le diversa constituía una<br />
necesidad permanente <strong>de</strong>l ente local <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
durante los 365 días <strong>de</strong>l año al tiempo <strong>de</strong> la<br />
contratación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, pues no existía<br />
personal disponible suficiente para organizar<br />
461
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
turnos <strong>de</strong> noche.- 7º) Agotada la vía <strong>de</strong> la<br />
reclamación previa, se interpuso la <strong>de</strong>manda<br />
origen <strong>de</strong> los presentes autos, que fue repartida a<br />
este juzga<strong>do</strong> con fecha 25.10.99”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
<strong>do</strong>n A.G.V., sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, contra la empresa<br />
Excmo. Concello <strong>de</strong> Lugo, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y<br />
<strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l mismo y en su<br />
consecuencia, <strong>de</strong>bo con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>no a dicha<br />
empresa a que en el plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
notificación <strong>de</strong> la sentencia, opte entre la<br />
readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r Sr. G.V. o el abono <strong>de</strong><br />
una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> OCHOCIENTAS<br />
TREINTA Y SIETE MIL PESETAS (837.000<br />
ptas.), entendién<strong>do</strong>se que <strong>de</strong> no optar el<br />
empresario por la readmisión o por la<br />
in<strong>de</strong>mnización proce<strong>de</strong> la primera, y, a<strong>de</strong>más, en<br />
uno y otro caso, al pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la sentencia y que hasta la fecha<br />
<strong>de</strong> la presente resolución y a razón <strong>de</strong> 6.200<br />
pesetas diarias ascien<strong>de</strong>n a la suma <strong>de</strong><br />
QUINIENTAS SETENTA Y SEIS MIL<br />
SEISCIENTAS PESETAS (576.600 PTAS)”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por ambas partes, sien<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este<br />
tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al<br />
ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Ante la sentencia <strong>de</strong> instancia –que<br />
<strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el cese <strong>de</strong>l actor, en la<br />
relación laboral, que le unía con el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> Lugo, el que le notificó, el 3 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1999, su conclusión, con fecha <strong>de</strong>l 11 <strong>de</strong><br />
septiembre siguiente, por finalización <strong>de</strong> la<br />
misma, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong><br />
servicios para él <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 12 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1996, con la categoría <strong>de</strong> vigilante, mediante un<br />
contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada, celebra<strong>do</strong> al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
diciembre, en relación con el artículo 15.1.a) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, para la realización<br />
<strong>de</strong> una obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, con objeto <strong>de</strong><br />
llevar a cabo la vigilancia y custodia <strong>de</strong>l Hogar<br />
<strong>de</strong>l Transeúnte <strong>de</strong> Lugo, con una duración inicial<br />
<strong>de</strong> tres meses, prorrogada en cuatro ocasiones, la<br />
última por tres meses, <strong>de</strong>l 12 <strong>de</strong> junio al 11 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999, y con una jornada <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> 37’5 horas semanales, prestadas <strong>de</strong> 21’30 a 5,<br />
con los <strong>de</strong>scansos legalmente estableci<strong>do</strong>s-,<br />
formulan recurso <strong>de</strong> suplicación, por una parte, el<br />
organismo cita<strong>do</strong>, por el cauce -no, expresamente,<br />
señala<strong>do</strong>, pero que se <strong>de</strong>duce <strong>de</strong> los términos <strong>de</strong>l<br />
escrito <strong>de</strong> interposición-, <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l<br />
artículo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, citan<strong>do</strong>, como<br />
infringi<strong>do</strong>s, los artículos 15 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y 2 y 8 <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.546/1994; y, por otra, el actor, en primer lugar,<br />
por la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> artículo 191<br />
<strong>de</strong>l TRLPL, a fin <strong>de</strong> que se añada a aquélla un<br />
nuevo hecho proba<strong>do</strong>, el séptimo –pasan<strong>do</strong> el<br />
actual séptimo a octavo-, que afirme que “el<br />
artículo 28.3 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo Unico <strong>de</strong>l<br />
Personal Laboral <strong>de</strong>l Ayuntamiento <strong>de</strong> Lugo<br />
preceptúa que...”; y, en segun<strong>do</strong>, por el <strong>de</strong>l c) <strong>de</strong>l<br />
mismo precepto, alegan<strong>do</strong> infracción, por<br />
inaplicación, <strong>de</strong>l menciona<strong>do</strong> artículo 28.3.<br />
SEGUNDO.- No es viable el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, plantea<strong>do</strong> por el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Lugo, ya que, si se tienen en cuenta, por una<br />
parte, las directrices, que marca la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial, sobre los contratos, como el<br />
celebra<strong>do</strong> entre las partes –que se centran en<br />
afirmar, entre otros extremos, que el váli<strong>do</strong><br />
acogimiento a la modalidad contractual, que<br />
autoriza el artículo 15.1.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, no sólo requiere que la obra o<br />
servicio que constituya su objeto sea <strong>de</strong> duración<br />
incierta y presente autonomía y sustantividad<br />
propia <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> lo que es la actividad normal <strong>de</strong><br />
la empresa, sino a<strong>de</strong>más que, al ser concerta<strong>do</strong>,<br />
sea suficientemente i<strong>de</strong>ntificada la obra o el<br />
servicio y que, en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la relación<br />
laboral, el trabaja<strong>do</strong>r sea ocupa<strong>do</strong> en la ejecución<br />
<strong>de</strong> aquélla o en el cumplimiento <strong>de</strong> éste y no<br />
normalmente en tareas distintas (sentencias <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo <strong>de</strong> 10 y 30 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1996, 20 <strong>de</strong> enero, 11 <strong>de</strong> noviembre y 28 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1998, etc)-; y, por otra, que, según<br />
aparece en la no controvertida relación fáctica <strong>de</strong><br />
la resolución impugnada, resultó acredita<strong>do</strong> que,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1992, hasta el 1 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1996,<br />
existió un contrato entre el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Lugo y la empresa “C.G., S.A.”, en virtud <strong>de</strong>l que<br />
ésta vino prestan<strong>do</strong> servicios <strong>de</strong> vigilancia y<br />
seguridad remunera<strong>do</strong>s en el Hogar <strong>de</strong>l<br />
Transeúnte; que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> esta última fecha, hasta la<br />
<strong>de</strong> contratación <strong>de</strong>l actor, fue la policía local la<br />
que realizó labores <strong>de</strong> vigilancia en dicho hogar,<br />
cuan<strong>do</strong> se ausentaba el personal municipal<br />
adscrito al mismo; que, durante el perío<strong>do</strong>,<br />
comprendi<strong>do</strong> entre el 16 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 y el 15<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000, fue adscrito, mediante<br />
colaboración social, a él, con categoría<br />
profesional <strong>de</strong> vigilante, y con contribución<br />
municipal al salario, un tercero; y que constituía<br />
una necesidad permanente municipal, la<br />
vigilancia nocturna <strong>de</strong>l Hogar <strong>de</strong>l Transeúnte,<br />
para evitar peligros potenciales <strong>de</strong> diversa ín<strong>do</strong>le,<br />
durante los 365 días <strong>de</strong>l año, al tiempo <strong>de</strong> la<br />
contratación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, al no existir<br />
personal suficiente para organizar turnos <strong>de</strong><br />
noche; resulta que nada cabe objetar a la Sra. Juez<br />
“a quo”, por el hecho <strong>de</strong> haber <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte el cese <strong>de</strong>l actor, da<strong>do</strong> que es<br />
evi<strong>de</strong>nte que el servicio, que se encomendó a éste,<br />
consistente en realizar labores <strong>de</strong> vigilancia y<br />
462
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
custodia nocturna en el Hogar <strong>de</strong>l Transeúnte <strong>de</strong><br />
Lugo, carecía <strong>de</strong> las notas <strong>de</strong> autonomía y<br />
sustantividad necesarias, para que el contrato<br />
celebra<strong>do</strong>, pudiere ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como <strong>de</strong> obra<br />
o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, ya que dichas labores, al<br />
ser precisas durante to<strong>do</strong>s los días el año, y al<br />
carecer el ayuntamiento <strong>de</strong> personal suficiente<br />
para organizar los correspondientes turnos <strong>de</strong><br />
noche, tuvieron que realizarse por éste,<br />
acudien<strong>do</strong>, según los momentos, o a una empresa<br />
privada <strong>de</strong>l sector, o a la policía local, o a un<br />
tercero, y también, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> ese contexto, al<br />
actor, hacien<strong>do</strong> uso para ello <strong>de</strong> una modalidad<br />
contractual, que no era la a<strong>de</strong>cuada para el caso,<br />
con un claro frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, que convirtió su<br />
contratación en in<strong>de</strong>finida.<br />
TERCERO.- Igual suerte <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>be<br />
correr el recurso, plantea<strong>do</strong> por el actor, ya que,<br />
aparte <strong>de</strong> que no es factible efectuar la adición<br />
fáctica, que se interesa con el primer motivo, pues<br />
no se trata <strong>de</strong> tal, sino <strong>de</strong>l añadi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l artículo <strong>de</strong><br />
una norma <strong>de</strong> la contratación colectiva, y que no<br />
encaja, por lo tanto, en un motivo, cuyo único<br />
objeto es revisar los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s,<br />
a la vista <strong>de</strong> las pruebas <strong>do</strong>cumentales y periciales<br />
practicadas; la cuestión, que plantea con el<br />
segun<strong>do</strong> –que, en base a dicha norma, no<br />
correspon<strong>de</strong> optar al empresario entre la<br />
in<strong>de</strong>mnización y la readmisión, sino que<br />
solamente podría llegarse a la opción <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, previa acreditación <strong>de</strong> la<br />
constitución <strong>de</strong> la comisión mixta, a que se<br />
refiere, y <strong>de</strong> que los miembros <strong>de</strong> ésta, por<br />
unanimidad, optaron por ella, ya que, en otro<br />
caso, correspon<strong>de</strong>ría al trabaja<strong>do</strong>r-, constituye –al<br />
no haber si<strong>do</strong> planteada en forma en la instancia,<br />
como se <strong>de</strong>duce <strong>de</strong> los términos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda y<br />
<strong>de</strong> las alegaciones efectuadas en el juicio, y al no<br />
haberse referi<strong>do</strong> a ella, como era lógico, la Sra.<br />
Juez “a quo” en la sentencia-, una alegación<br />
nueva, en cuyo análisis no proce<strong>de</strong> entrar en esta<br />
alzada, ya que, el hacerlo, significaría efectuar un<br />
ataque frontal al <strong>de</strong>recho constitucional <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fensa judicial efectiva <strong>de</strong> la parte <strong>de</strong>mandada<br />
(artículo 24.1 <strong>de</strong> la Constitución), pues podría<br />
llegarse, en su caso, a un pronunciamiento,<br />
contrario a ella, sin haber podi<strong>do</strong> plantear las<br />
alegaciones que estimare proce<strong>de</strong>ntes sobre lo<br />
ahora solicita<strong>do</strong> y, también, los medios<br />
probatorios que estimare a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>s, en la<br />
instancia. Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> los recursos <strong>de</strong><br />
suplicación, plantea<strong>do</strong>s por el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Lugo y por <strong>do</strong>n A.G.V., contra la sentencia,<br />
dictada por la Ilma. Sra. Magistra<strong>do</strong>-Juez <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Lugo, fecha 13 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999; <strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos el fallo<br />
<strong>de</strong> la misma.<br />
S. S.<br />
2953 RECURSO Nº 5.371/00<br />
CONCORRENCIA DOS REQUISITOS QUE<br />
PRESUPOÑEN A EXISTENCIA DE<br />
INCAPACIDADE PERMANENTE EN GRAO<br />
DE GRAN INVALIDEZ.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 5.371/98,<br />
interpuesto por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.H.G., en nombre<br />
y representación <strong>de</strong> <strong>do</strong>n E.J.S.G., contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 549/98<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n E.J.S.G., sobre gran<br />
invali<strong>de</strong>z, frente al Instituto Nacional <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. En su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 30<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia,<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes: “I.<br />
El <strong>de</strong>mandante E.J.S.G. ha naci<strong>do</strong> el 05.04.33 y<br />
figura afilia<strong>do</strong> a la Seguridad Social con el nº... II.<br />
El accionante, en alta en el R.E.A. por cuenta<br />
propia como pensionista, fue <strong>de</strong>claración en<br />
situación <strong>de</strong> I.P.A., <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> enfermedad<br />
común, por resolución <strong>de</strong>l INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1991, y en base a pa<strong>de</strong>cer: Refiere<br />
gonalgias; expl.: obesidad, nódulos <strong>de</strong> Herber<strong>de</strong>n<br />
y Bonchard, rigi<strong>de</strong>z en flexión 5º y 4º <strong>de</strong><strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
ambas manos; cruji<strong>do</strong>s secos en ambas rodillas,<br />
flexión <strong>do</strong>lorosa y limitada a 90º; Rx.: gonartrosis<br />
bilateral avanzada, incapacita<strong>do</strong> para to<strong>do</strong> trabajo,<br />
tratamiento paliativo, proceso crónico. III. Instada<br />
revisión <strong>de</strong>l gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z reconoci<strong>do</strong>, la<br />
solicitud fue <strong>de</strong>negada por la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong>l INSTITUTO NACIONAL DE LA<br />
SEGURIDAD SOCIAL través <strong>de</strong> resolución,<br />
463
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
confirmada posteriormente. IV. El <strong>de</strong>mandante<br />
pa<strong>de</strong>ce en la actualidad: I.P.A. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 91 por<br />
gonartrosis bilateral avanzada, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces<br />
presentó artritis séptica <strong>de</strong> rodilla izda. con<br />
bacteriemia, artritis mecánica <strong>de</strong> rodilla dcha.<br />
estuvo ingresa<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> octubre hasta febrero <strong>de</strong>l<br />
98; presentó durante su ingreso H.D.A. por<br />
sangra<strong>do</strong> por varices esofágicas con encefalopatía<br />
hepática, polineuropatía sensitivo motora<br />
marcada, hepatopatía crónica con H.T.P. e<br />
hiperesplenismo, está en silla <strong>de</strong> ruedas<br />
permanentemente. V. No consta que las bases<br />
regula<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> la invali<strong>de</strong>z permanente hubiesen<br />
teni<strong>do</strong> modificación alguna <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong><br />
reconocimiento <strong>de</strong> la incapacidad, cuya revisión<br />
se preten<strong>de</strong>”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Desestimo la <strong>de</strong>manda que en revisión<br />
<strong>de</strong>l gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z reconoci<strong>do</strong>, ha si<strong>do</strong><br />
interpuesta por E.J.S.G. contra el INSTITUTO<br />
NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL, al<br />
que absuelvo. Notifíquese... etc.”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
que no fue impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia que <strong>de</strong>sestimó su pretensión <strong>de</strong> gran<br />
invali<strong>de</strong>z, solicitada en revisión por agravación,<br />
articulan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong> recurso por el cauce<br />
<strong>de</strong>l artículo 191, aparta<strong>do</strong>s b) y c), <strong>de</strong> la Ley<br />
Procesal Laboral, peticionan<strong>do</strong> en el primero <strong>de</strong><br />
ellos la revisión <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s y postulan<strong>do</strong><br />
en el segun<strong>do</strong> examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>.<br />
SEGUNDO.- Por el cauce revisor se preten<strong>de</strong> que<br />
el hecho proba<strong>do</strong> cuarto sea modifica<strong>do</strong> y que<strong>de</strong><br />
configura<strong>do</strong> con la adición <strong>de</strong> las siguientes<br />
<strong>do</strong>lencias: “Calcificación mitral y aórtica. T.A.C.<br />
ab<strong>do</strong>minal: 3 loes una <strong>de</strong> 5 cm. En L.H.I.<br />
altamente sugestiva <strong>de</strong> neoplasia, 2 lesiones<br />
hipo<strong>de</strong>nsas en L.S.D. Cirrosis<br />
micromacromodular y displasia <strong>de</strong> célula gran<strong>de</strong>.<br />
Sepsia urinaria por Clebsella. Diabetes Mellitus<br />
tipo II. Atrapamiento nervio crural izquier<strong>do</strong>”.<br />
Modificación adicional <strong>de</strong>l relato fáctico que<br />
fundamenta en los informes médicos obrantes en<br />
los folios 44 a 46 y que no pue<strong>de</strong> prosperar pues<br />
la referida <strong>do</strong>cumental no evi<strong>de</strong>ncia error <strong>de</strong>l juez<br />
a quo en la valoración <strong>de</strong>l acervo probatorio,<br />
habien<strong>do</strong> el mismo hecho uso <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s al<br />
efecto conferidas en el art. 97.2 <strong>de</strong> la Ley<br />
Procesal Laboral; máxime cuan<strong>do</strong>, a<strong>de</strong>más, el<br />
juez a quo se basa, fundamentalmente, en el<br />
informe <strong>de</strong>l Equipo <strong>de</strong> Valoración <strong>de</strong><br />
Incapacida<strong>de</strong>s.<br />
TERCERO.- La parte recurrente aduce otro<br />
motivo, al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la L.P.L.,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción por no aplicación <strong>de</strong>l art.<br />
137.6 <strong>de</strong> la L.G.S.S., en relación con el 143 <strong>de</strong>l<br />
mismo texto legal, alegan<strong>do</strong> sustancialmente que<br />
el actor al estar en silla <strong>de</strong> ruedas<br />
permanentemente requiere la asistencia <strong>de</strong> una<br />
tercera persona para los actos más esenciales <strong>de</strong> la<br />
vida, pues el gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia es total para<br />
algunos actos esenciales <strong>de</strong> la vida tales como<br />
levantarse <strong>de</strong> la cama, asearse, vestirse, por lo que<br />
necesita el apoyo <strong>de</strong> otra persona, <strong>de</strong> la cual su<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia será absoluta.<br />
CUARTO.- La gran invali<strong>de</strong>z se <strong>de</strong>fine en el art.<br />
137.6 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
como la situación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r que, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a<br />
pérdidas anatómicas o funcionales necesite la<br />
asistencia <strong>de</strong> otra persona para realizar los actos<br />
más esenciales <strong>de</strong> la vida, tales como vestirse,<br />
<strong>de</strong>splazarse, comer o análogos. Este precepto ha<br />
si<strong>do</strong> interpreta<strong>do</strong> por la jurispru<strong>de</strong>ncia en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r el acto esencial para la vida<br />
como aquel que resulta imprescindible para la<br />
satisfacción <strong>de</strong> una necesidad primaria ineludible,<br />
para po<strong>de</strong>r fisiológicamente subsistir o para<br />
ejecutar aquellas activida<strong>de</strong>s indispensables en la<br />
guarda <strong>de</strong> la seguridad, dignidad, higiene y<br />
<strong>de</strong>coro fundamentales para la humana<br />
convivencia y estiman<strong>do</strong> que, aunque no basta la<br />
mera dificultad en la realización <strong>de</strong>l acto, no se<br />
requiere que la necesidad <strong>de</strong> ayuda sea<br />
continuada, y el inmodifica<strong>do</strong> relato jurídico<br />
ofrece una clara agravación entre el original<br />
cuadro clínico que dio lugar a la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
invali<strong>de</strong>z permanente absoluta y el vigente,<br />
porque si la clínica consistía en: “Refiere<br />
gonalgias; expl.: obesidad, nódulos <strong>de</strong> Herber<strong>de</strong>n<br />
y Bonchard, rigi<strong>de</strong>z en flexión 5º y 4º <strong>de</strong><strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
ambas manos; cruji<strong>do</strong>s secos en ambas rodillas,<br />
flexión <strong>do</strong>lorosa y limitada a 90º; Rx.: gonartrosis<br />
bilateral avanzada, incapacita<strong>do</strong> para to<strong>do</strong> trabajo,<br />
tratamiento paliativo, proceso crónico”, y la<br />
actual en: “I.P.A. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 91 por gonartrosis<br />
bilateral avanzada, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces presentó<br />
artritis séptica <strong>de</strong> rodilla izda. con bacteriemia,<br />
artritis mecánica <strong>de</strong> rodilla dcha. estuvo ingresa<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> octubre hasta febrero <strong>de</strong>l 98; presentó<br />
durante su ingreso H.D.A. por sangra<strong>do</strong> por<br />
varices esofágicas con encefalopatía hepática,<br />
polineuropatía sensitivo motora marcada,<br />
hepatopatía crónica con H.T.P. e<br />
hiperesplenismo, está en silla <strong>de</strong> ruedas<br />
permanentemente”. Con este cuadro clínico<br />
confluye la exigencia <strong>de</strong> agravación cualificada y<br />
por tanto ubicable en gra<strong>do</strong> superior <strong>de</strong><br />
incapacidad (gran invali<strong>de</strong>z), pues implica una<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia para que actos vitales necesarios<br />
(levantarse, acostarse, <strong>de</strong>splazarse) puedan<br />
llevarse a cabo, da<strong>do</strong> que el actor está<br />
permanentemente en silla <strong>de</strong> ruedas y, <strong>de</strong> hecho,<br />
en el propio informe médico <strong>de</strong> síntesis <strong>de</strong>l<br />
464
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Equipo <strong>de</strong> Valoración <strong>de</strong> Incapacida<strong>de</strong>s figura en<br />
conclusión: “A criterio <strong>de</strong> E.V.I. la posibilidad <strong>de</strong><br />
Gran invali<strong>de</strong>z”. To<strong>do</strong> lo cual conduce a la<br />
estimación <strong>de</strong>l recurso y revocación <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia y estimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n E.J.S.G. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha 30 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo en<br />
autos insta<strong>do</strong>s por el recurrente frente, al Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social, <strong>de</strong>bemos<br />
revocar y revocamos la resolución recurrida,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> al actor afecto <strong>de</strong> una GRAN<br />
INVALIDEZ con <strong>de</strong>recho a percibir una pensión<br />
vitalicia <strong>de</strong>l 150% <strong>de</strong> su base regula<strong>do</strong>ra, en la<br />
cuantía, efectos y con las revalorizaciones<br />
legalmente proce<strong>de</strong>ntes.<br />
S. S.<br />
2954 RECURSO Nº 1.033/00<br />
INEXISTENCIA DOS PRESUPOSTOS QUE<br />
CONFIGURAN A CESIÓN ILEGAL DE<br />
TRABALLADORES.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.033/00<br />
interpuesto por Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 5 <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.F.P.V. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo, Colegio <strong>de</strong><br />
Procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, y la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>-<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 629/99<br />
sentencia con fecha veintidós <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> mil<br />
novecientos noventa y nueve por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Don J.F.P.V., con D.N.I. número...,<br />
<strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en Vigo..., ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong><br />
servicios, por cuenta <strong>de</strong> los Iltres. Colegios <strong>de</strong><br />
Aboga<strong>do</strong>s y Procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, en el edificio<br />
<strong>de</strong> los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la C/..., como vigilante <strong>de</strong>l<br />
aparcamiento, aparcan<strong>do</strong> y <strong>de</strong>saparcan<strong>do</strong><br />
vehículos, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1987, y un<br />
salario <strong>de</strong> 79.332 pesetas con prorrata por cuenta<br />
<strong>de</strong>l Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s y 58.127 pesetas mes<br />
con prorrata por cuenta <strong>de</strong>l Colegio <strong>de</strong><br />
Procura<strong>do</strong>res, sien<strong>do</strong> el salario global <strong>de</strong> 137.459<br />
pesetas mes, incluida parte proporcional <strong>de</strong> pagas<br />
extras. La jornada contratada es <strong>de</strong> 22,50 horas<br />
para el Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> 16,50 horas<br />
para el <strong>de</strong> procura<strong>do</strong>res, <strong>de</strong> lunes a sába<strong>do</strong> <strong>de</strong> 8,30<br />
horas a 15 horas. Las funciones que realizaba el<br />
<strong>de</strong>mandante, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la vigilancia, era la <strong>de</strong><br />
aparcar los vehículos tanto <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res, como, y principal y<br />
fundamentalmente, los <strong>de</strong> los funcionarios <strong>de</strong> la<br />
Administración <strong>de</strong> Justicia emplea<strong>do</strong>s en los<br />
juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l edificio o Palacio <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> la<br />
C/... en Vigo.- 2º.- El origen <strong>de</strong> semejante<br />
relación laboral, se <strong>de</strong>bió a que cuan<strong>do</strong> se<br />
construyó el cita<strong>do</strong> edificio, y entrar en<br />
funcionamiento, <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong><br />
Justicia, en el que existe un sótano para parking o<br />
establecimiento <strong>de</strong> los vehículos, principalmente<br />
<strong>de</strong> los magistra<strong>do</strong>s, secretarios fiscales y<br />
funcionarios <strong>de</strong> la Administración <strong>de</strong> Justicia, se<br />
percibe un problema <strong>de</strong> seguridad, al tener que<br />
estar dicho lugar abierto. Se realizan entonces<br />
conversaciones con el magistra<strong>do</strong>-juez <strong>de</strong><br />
entonces, por los colegios profesionales<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, para que pudiesen aparcar en dicho<br />
local los coches <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res,<br />
da<strong>do</strong> que el edificio se encuentra un tanto aleja<strong>do</strong>,<br />
e incluso para facilitar la labor <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>l turno <strong>de</strong> oficio, asistencias y <strong>de</strong>más<br />
diligencias; como el ministerio, a pesar <strong>de</strong> lo<br />
solicita<strong>do</strong> y alega<strong>do</strong> por el Ilmo Sr. Decano <strong>de</strong> los<br />
Jueces, no podía hacerse cargo, por carecer <strong>de</strong><br />
presupuesto para ello, se acordó que los colegios<br />
contratasen a una personal que realizara las<br />
funciones <strong>de</strong> vigilancia y control <strong>de</strong> los vehículos<br />
en dicho aparcamiento, y que al mismo tiempo y<br />
para duplicar el espacio y posibilidad <strong>de</strong> aparcar<br />
mayor número <strong>de</strong> coches, realizase las funciones<br />
<strong>de</strong> estacionar o mover los automóviles. Hubo <strong>do</strong>s<br />
candidatos y el Decano, eligió al hoy<br />
<strong>de</strong>mandante. Tal uso <strong>de</strong>l lugar, asi como el<br />
acuer<strong>do</strong> o pacto, fue autoriza<strong>do</strong> por el Ministerio<br />
Fiscal.- 3º.- En el referi<strong>do</strong> lugar hay una cabina<br />
para el trabaja<strong>do</strong>r, que abría el aparcamiento por<br />
la mañana a las 8,30 horas y lo cerraba a las 15<br />
465
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
horas. Las ór<strong>de</strong>nes e instrucciones las recibía <strong>de</strong>l<br />
Ilmo. Sr. Decano, <strong>do</strong>n J.S. inicialmente y ahora<br />
<strong>do</strong>n A.R., por ellos mismos o a través <strong>de</strong> otra<br />
persona, como la jefa <strong>de</strong> mantenimiento. Ni la<br />
junta <strong>de</strong> gobierno <strong>de</strong> los colegios <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res, ni sus miembros, <strong>de</strong>canos o<br />
secretarios, dieron ór<strong>de</strong>nes al trabaja<strong>do</strong>r en<br />
ningún momento.- 4º.- Da<strong>do</strong> que en lugar<br />
contiguo al edificio señala<strong>do</strong>, se está<br />
construyen<strong>do</strong> otro <strong>de</strong> parecidas características,<br />
para albergar al resto <strong>de</strong> los juzga<strong>do</strong>s no inclui<strong>do</strong>s<br />
en el primero y sala <strong>de</strong> la audiencia pero en el que<br />
no se va a construir aparcamiento, durante cierto<br />
tiempo los funcionarios <strong>de</strong> los juzga<strong>do</strong>s han<br />
veni<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> un movimiento reivindicativo<br />
entre cuyas pretensiones estaba la <strong>de</strong>l uso <strong>de</strong>l<br />
garaje con exclusividad para los emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la<br />
Admón. <strong>de</strong> Justicia, llegan<strong>do</strong> incluso a prohibir la<br />
entrada <strong>de</strong> los vehículos <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res a dicho aparcamiento. Así las cosas<br />
el Ilmo. Sr. Decano <strong>de</strong> magistra<strong>do</strong>s y jueces <strong>de</strong><br />
Vigo puso en conocimiento <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza la insuficiencia <strong>de</strong>l número <strong>de</strong> plazas <strong>de</strong><br />
aparcamiento remitien<strong>do</strong> a los Sres. Decanos <strong>de</strong><br />
ambos colegios escrito <strong>de</strong>l siguiente tenor: “Ilmo.<br />
Sr.: Puesto en conocimiento <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza la insuficiencia <strong>de</strong>l número <strong>de</strong> plazas <strong>de</strong><br />
aparcamiento <strong>de</strong> que se dispone en los sótanos <strong>de</strong><br />
este edificio <strong>de</strong> juzga<strong>do</strong>s para aten<strong>de</strong>r las<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l personal que presta servicio en<br />
los mismos, se ha acorda<strong>do</strong> <strong>de</strong>jar sin efecto la<br />
autorización con que hasta a hora contaban los<br />
aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo para la<br />
utilización <strong>de</strong> las mencionadas plazas. Para paliar<br />
en alguna medida los efectos <strong>de</strong> este acuer<strong>do</strong>,<br />
impuesto por razones <strong>de</strong> seguridad y por la<br />
próxima entrada en funcionamiento <strong>de</strong>l edificio<br />
anexo, se ha hecho reserva <strong>de</strong> los plazas<br />
permanentes –<strong>de</strong>bidamente señalizadas en la<br />
planta primera <strong>de</strong> sótano, para los Sres. Decanos<br />
<strong>de</strong> los colegios <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res. Al<br />
mismo tiempo se ha interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> Vigo la señalización, en la plaza existente<br />
entre el edificio <strong>de</strong> juzga<strong>do</strong>s, y el <strong>de</strong> hacienda, <strong>de</strong><br />
cuatro plazas para aboga<strong>do</strong>s y <strong>do</strong>s para<br />
procura<strong>do</strong>res en servicio <strong>de</strong> guardia. Al tiempo<br />
que le comunico cuanto antece<strong>de</strong> ruego haga<br />
saber a los miembros <strong>de</strong> ese colegio que a partir<br />
<strong>de</strong>l próximo día 15 <strong>de</strong> septiembre en que se<br />
reintegran los funcionarios que han utiliza<strong>do</strong> el<br />
segun<strong>do</strong> turno <strong>de</strong> vacaciones <strong>de</strong> verano, <strong>de</strong>berán<br />
abstenerse <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r al garaje <strong>de</strong>l edificio”.- 5º.-<br />
Con fecha 11 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, los <strong>de</strong>canos <strong>de</strong><br />
ambos colegios profesionales entregaron al<br />
<strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n J.P.V. carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
siguiente: “Muy Sr. nuestro: Por la presente le<br />
notifico la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> esta empresas <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r<br />
a la EXTINCIÓN DE SU CONTRATO DE<br />
TRABAJO POR CAUSAS OBJETIVAS –con<br />
fecha <strong>de</strong> efectos la <strong>de</strong> esta notificación-,<br />
sustentada esta extinción en el supuesto<br />
legalmente contempla<strong>do</strong> en el art. 52.c) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, y estan<strong>do</strong> motivada<br />
concretamente en la SUPRESIÓN DE SU<br />
PUESTO DE TRABAJO Y NECESIDAD DE<br />
EXTINCIÓN E LA RELACIÓN LABORAL<br />
VIGENTE, según a continuación se le explica.<br />
Como Vd. ya le consta, fue contrata<strong>do</strong> en su día<br />
para realizar las funciones <strong>de</strong> VIGILANCIA en<br />
los sótanos <strong>de</strong>l edificio <strong>de</strong> los juzga<strong>do</strong>s, sitos en la<br />
calle... <strong>de</strong> esta ciudad, contratación realizada<br />
conjuntamente por este colegio <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y por<br />
el colegio <strong>de</strong> procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> los tribunales, da<strong>do</strong><br />
que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> inauguración e inicio <strong>de</strong><br />
actividad en el cita<strong>do</strong> edificio, la administración<br />
<strong>de</strong> justicia otorgó expresamente a los<br />
profesionales integrantes <strong>de</strong> estos <strong>do</strong>s colegios<br />
profesionales, la autorización para hacer uso <strong>de</strong><br />
los sótanos <strong>de</strong>l edificio para aparcamiento <strong>de</strong> sus<br />
vehículos, con ocasión <strong>de</strong> sus diarias asistencias a<br />
las instalaciones judiciales, De mo<strong>do</strong> que <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
su contratación su trabajo ha consisti<strong>do</strong> en las<br />
labores <strong>de</strong> organización y vigilancia <strong>de</strong> los <strong>do</strong>s<br />
sótanos <strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s a aparcamiento, y tareas<br />
complementarias, al servicio <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los<br />
usuarios, aunque retribui<strong>do</strong> únicamente por los<br />
<strong>do</strong>s colegios profesionales. Ocurre que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
mes <strong>de</strong> junio, una parte <strong>de</strong> los funcionarios que<br />
trabajan en el edificio viene ejercien<strong>do</strong> medidas<br />
<strong>de</strong> presión física ten<strong>de</strong>ntes a impedir el uso <strong>de</strong> los<br />
estacionamientos subterráneos a los aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res. En el momento actual, pue<strong>de</strong><br />
asegurarse que los garajes están cerra<strong>do</strong>s para los<br />
profesionales liberales y que el colectivo <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res está perfectamente <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> a<br />
impedirle el acce<strong>do</strong> <strong>de</strong>finitivamente. Esta<br />
situación ha teni<strong>do</strong> su <strong>de</strong>senlace en un<br />
requerimiento escrito recibi<strong>do</strong> en las juntas <strong>de</strong><br />
gobierno <strong>de</strong>l colegio <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>l colegio <strong>de</strong><br />
procura<strong>do</strong>res, en virtud <strong>de</strong>l cual por parte <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>canato <strong>de</strong> la junta <strong>de</strong> jueces se nos ha requeri<strong>do</strong><br />
para cesar en el uso e los sótanos <strong>de</strong>l edificio <strong>de</strong><br />
los juzga<strong>do</strong>s a partir <strong>de</strong>l día 5 <strong>de</strong> septiembre<br />
pasa<strong>do</strong>. Recibida esta comunicación, y da<strong>do</strong> que<br />
todas las gestiones realizadas por las juntas <strong>de</strong><br />
gobierno <strong>de</strong> ambos colegios no han obteni<strong>do</strong> fruto<br />
alguno para modificar tal <strong>de</strong>cisión, es por lo que<br />
finalmente no vemos otra salida que la <strong>de</strong><br />
comunicarle esta EXTINCIÓN DEL<br />
CONTRATO DE TRABAJO, por cuanto, en lo<br />
que se refiere a LOS COLEGIOS DE<br />
ABOGADOS Y PROCURADORES,<br />
<strong>de</strong>saparecen por CAUSAS TOTALMENTE<br />
AJENAS A NUESTRA VOLUNTAD Y QUE<br />
NO PODEMOS EVITAR, los servicios para los<br />
que fue Ud. contrata<strong>do</strong>, concurrien<strong>do</strong> los<br />
requisitos para aplicar la CAUSA DE<br />
EXTINCIÓN DEL CONTRATO DE TRABAJO<br />
DEL ART. 52.c) <strong>de</strong>l ESTATUTO DE LOS<br />
TRABAJADORES, en relación con el art. 51 <strong>de</strong>l<br />
mismo texto legal. En consecuencia, con fecha <strong>de</strong><br />
efectos <strong>de</strong> esta comunicación, queda extingui<strong>do</strong><br />
466
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
su contrato <strong>de</strong> trabajo y da<strong>do</strong> el procedimiento<br />
legalmente estableci<strong>do</strong> al efecto, le correspon<strong>de</strong> a<br />
Ud. El percibo <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización legalmente<br />
proce<strong>de</strong>nte, por la causa <strong>de</strong> extinción invocada –<br />
veinte días <strong>de</strong> salario por año <strong>de</strong> servicio,<br />
calcula<strong>do</strong> a la fecha <strong>de</strong> extinción, con el topo <strong>de</strong><br />
una anualidad-, cuyo pago se le ofrece en este<br />
acto, por medio <strong>de</strong> cheque, por un importe <strong>de</strong><br />
640.000 pesetas; así como otro cheque por un<br />
importe <strong>de</strong> 54.507 ptas. netas en concepto <strong>de</strong><br />
mensualidad <strong>de</strong> preaviso incumpli<strong>do</strong>. Con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> dicha suma, también tiene Ud.<br />
<strong>de</strong>recho al percibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la liquidación <strong>de</strong> pagas<br />
extras y vacaciones, cuyo pago también se le<br />
ofrece en este acto. Lo que así le notificamos, sin<br />
perjuicio <strong>de</strong> su <strong>de</strong>recho a impugnar esta <strong>de</strong>cisión<br />
extintiva, para el caso <strong>de</strong> que consi<strong>de</strong>re que no<br />
concurren las causas invocadas al efecto, o para el<br />
supuesto <strong>de</strong> que estime que su puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
no se extingue, por permanecer en uso <strong>de</strong> los<br />
sótanos <strong>de</strong>l edificio con el mismo <strong>de</strong>stino <strong>de</strong><br />
aparcamiento, pero limita<strong>do</strong> ahora a los jueces,<br />
fiscales, secretarios y <strong>de</strong>más funcionarios que<br />
prestan sus servicios en dicho edificio, pudien<strong>do</strong><br />
concurrir las circunstancias legalmente<br />
contempladas para operar una sucesión<br />
empresarial, y quedar subrogada en su relación<br />
laboral la propia “XUNTA DE GALICIA –<br />
CONSELLERÍA DE XUSTIZA, INTERIOR E<br />
RELACIÓNS LABORAIS”, cuestión que ya no<br />
es facultad <strong>de</strong> este colegio profesional su<br />
<strong>de</strong>terminación, y para cuyo reconocimiento tiene<br />
Ud. A su alcance las oportunas acciones legales si<br />
no acepta la extinción. Sin otro particular, y<br />
agra<strong>de</strong>cién<strong>do</strong>le los servicios presta<strong>do</strong>s hasta la<br />
fecha <strong>de</strong> esta comunicación, le rogamos firme una<br />
copia <strong>de</strong> la misma a los efectos <strong>de</strong> que nos que<strong>de</strong><br />
constancia <strong>de</strong> su notificación.- 6º.- En la<br />
actualidad, la vigilancia en el sótano <strong>de</strong>l edificio<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> está el aparcamiento lo realiza una<br />
funcionaria o empleada <strong>de</strong>l edificio que hace esa<br />
labora compaginán<strong>do</strong>la con otras.- 7º.- Se<br />
interpuso reclamación previa ante la Consellería<br />
<strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> que fue<br />
<strong>de</strong>sestimada por resolución <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999. Así mismo se intentó conciliación ante el<br />
Servicio <strong>de</strong> Mediación, Arbitraxe e Conciliación<br />
que resultó sin avenencia”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n J.F.P.V., contra EL COLEGIO DE<br />
ABOGADOS DE VIGO, EL COLEGIO DE<br />
PROCURADORES DE VIGO Y XUNTA DE<br />
GALICIA-CONSELLERÍA DE XUSTIZA,<br />
INTERIOR E RELACIÓNS LABORAIS, <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
realiza<strong>do</strong> al trabaja<strong>do</strong>r, y en su consecuencia<br />
con<strong>de</strong>no solidariamente a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a que<br />
lo readmitan en las mismas condiciones que<br />
existían antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o, a su elección le<br />
in<strong>de</strong>mnicen o abonen las siguientes cantida<strong>de</strong>s: a)<br />
En to<strong>do</strong> caso, una in<strong>de</strong>mnización, cifrada en<br />
cuarenta y cinco días <strong>de</strong> salario por año <strong>de</strong><br />
servicio, prorrateán<strong>do</strong>se por meses los perío<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> tiempo inferiores a un año y hasta un máximo<br />
<strong>de</strong> cuarenta y <strong>do</strong>s mensualida<strong>de</strong>s, que se concreta<br />
en la cuantía <strong>de</strong> DOS MILLONES QUINIENTAS<br />
TREINTA Y OCHO MIL CUATROCIENTAS<br />
NUEVE PESETAS (2.538.409.-). b) Una<br />
cantidad iguala la suma <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta que se<br />
notifique esta sentencia o hasta que haya<br />
encontra<strong>do</strong> otro empleo si tal colocación es<br />
anterior a dicha sentencia y se pruebe por el<br />
empresario lo percibi<strong>do</strong>, para su <strong>de</strong>scuento <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación. A estos efectos, el salario<br />
regula<strong>do</strong>r será <strong>de</strong> 4.582 Pts. diarias. La opción<br />
<strong>de</strong>berá ejercitarse mediante escrito o<br />
comparecencia ante la Secretaria <strong>de</strong> este Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la notificación <strong>de</strong> esta sentencia, sin esperar a su<br />
firmeza. En el supuesto <strong>de</strong> no optar el empresario<br />
pro la readmisión o in<strong>de</strong>mnización, se entien<strong>de</strong><br />
que proce<strong>de</strong> la primera”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia estimó la<br />
<strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesto por el actor<br />
contra los colegios <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> Vigo y la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia-Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> realiza<strong>do</strong> al trabaja<strong>do</strong>r y<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> solidariamente a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a<br />
que lo readmitan en las mismas condiciones que<br />
existían en el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o a que a su<br />
elección le abonen una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 45 días<br />
<strong>de</strong> salario por año <strong>de</strong> servicio y los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hasta la notificación <strong>de</strong> la sentencia. Y contra la<br />
indicada sentencia se interpone recurso <strong>de</strong><br />
suplicación por la Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior<br />
e Relacións <strong>Laborais</strong>-<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia con<br />
amparo procesal en los aparta<strong>do</strong>s a) y c) <strong>de</strong>l art.<br />
191 <strong>de</strong> la L.P.L. y en el primer motivo al amparo<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> precepto se solicita que<br />
acoja la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> litisconsorcio<br />
pasivo necesario y que <strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong><br />
actuaciones producidas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la admisión a<br />
trámite <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda al objeto <strong>de</strong> que se<br />
posibilite al <strong>de</strong>mandante configurar correctamente<br />
la relación procesal, alegan<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo respecto <strong>de</strong><br />
la excepción <strong>de</strong> litisconsorcio pasivo necesario,<br />
combinan<strong>do</strong> el principio <strong>de</strong> contradicción con el<br />
<strong>de</strong> extensión <strong>de</strong> la cosa juzgada a tercero<br />
467
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contenida en el art. 1.252 <strong>de</strong>l Código Civil en<br />
relación con el art. 81.1 <strong>de</strong> la L.P.L. y 24 <strong>de</strong> la<br />
Constitución Española indican<strong>do</strong> sintéticamente<br />
que da<strong>do</strong> que en el hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> nº 2º<br />
consta que el origen <strong>de</strong> la relación laboral iniciada<br />
el 18.06.87 se <strong>de</strong>bió a un acuer<strong>do</strong> o pacto entre el<br />
magistra<strong>do</strong>-juez <strong>de</strong>cano <strong>de</strong> entonces y los<br />
colegios profesionales <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, que fue<br />
autoriza<strong>do</strong> por el Ministerio <strong>de</strong> Justicia; y al<br />
apreciarse por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia la<br />
existencia <strong>de</strong> una cesión ilegal <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en<br />
base a la citada autorización la responsabilidad<br />
<strong>de</strong>be recaer en to<strong>do</strong> caso en la administración que<br />
intervino en la misma, el Ministerio <strong>de</strong> Justicia<br />
(Administración <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>), que <strong>de</strong>bió ser traí<strong>do</strong><br />
a proceso. Los motivos <strong>de</strong>l recurso no están<br />
correctamente formula<strong>do</strong>s, por cuanto que<br />
alegán<strong>do</strong>se este motivo por la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> a)<br />
<strong>de</strong>l art. 191 (infracción procesal) su alegación<br />
tendría que haber i<strong>do</strong> precedida <strong>de</strong> la<br />
correspondiente <strong>de</strong>nuncia en el momento procesal<br />
oportuno. Y si bien la representación <strong>de</strong>l Colegio<br />
<strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s, impugnante <strong>de</strong>l recurso, estima que<br />
no es ésta aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L. la<br />
vía a<strong>de</strong>cuada para tal <strong>de</strong>nuncia, por cuanto que<br />
aún en el supuesto <strong>de</strong> que la excepción <strong>de</strong>biera<br />
ser acogida su falta <strong>de</strong> asunción por el juzga<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> instancia, no constituye una infracción esencial<br />
en las normas <strong>de</strong> procedimiento en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
art. 191.a) <strong>de</strong> la L.P.L., sino en su caso un aspecto<br />
<strong>de</strong> la litis susceptible <strong>de</strong> ser examina<strong>do</strong> por la vía<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l mismo artículo. Lo cierto es<br />
que el criterio mayoritario es el <strong>de</strong> que al entrañar<br />
la falta <strong>de</strong> litisconsorcio pasivo necesario un vicio<br />
procesal la vía a<strong>de</strong>cuada sería la <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> a)<br />
<strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L. Y a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> que aún<br />
cuan<strong>do</strong> no estuviese correctamente ampara<strong>do</strong> en<br />
el motivo <strong>de</strong>l recurso, lo cierto es que superadas<br />
esas <strong>de</strong>ficiencias ha <strong>de</strong> concluirse que lo que en<br />
<strong>de</strong>finitiva sostiene la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, es que<br />
<strong>de</strong>bió <strong>de</strong> haberse <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> al Ministerio <strong>de</strong><br />
Justicia y al no haberlo hecho así <strong>de</strong>bió <strong>de</strong><br />
acogerse por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia la excepción<br />
<strong>de</strong> litisconsorcio pasivo necesario; y no pue<strong>de</strong><br />
acogerse la excepción <strong>de</strong>nunciada por cuanto que<br />
la <strong>de</strong>manda se dirigió también contra la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia que es quien ha asumi<strong>do</strong> buena parte <strong>de</strong><br />
las competencias <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> la<br />
Administración Central, por cuanto que el Real<br />
Decreto 2166/94 <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> noviembre, estableció el<br />
traspaso <strong>de</strong> funciones a la Consellería <strong>de</strong> Xustiza,<br />
así como los correspondientes servicios e<br />
instituciones, y medios personales y materiales y<br />
presupuestarios precisos para el ejercicio <strong>de</strong><br />
aquéllos, quedan<strong>do</strong> traspasadas las funciones<br />
incluidas en el Anexo <strong>de</strong> aquél Real Decreto, que<br />
en su nº 1 establece que: “se traspasan a la<br />
Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia las funciones y<br />
servicios que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l territorio <strong>de</strong> la<br />
Comunidad Autónoma <strong>de</strong>sempeña la<br />
Administración Central para la provisión <strong>de</strong> los<br />
medios materiales y económicos necesarios para<br />
el funcionamiento <strong>de</strong> la Administración <strong>de</strong><br />
Justicia”, y en el nº 2 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> anexo establece<br />
las exclusiones que no son transferibles y que<br />
permanecen en la Administración <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>, y<br />
ninguna <strong>de</strong> ellas se refiere a la provisión <strong>de</strong> los<br />
medios materiales y económicos para el personal<br />
que presta servicio en la citada consellería,<br />
establecien<strong>do</strong> en nº 3 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> anexo que se<br />
transfieren los bienes, <strong>de</strong>rechos y obligaciones<br />
afectos al ejercicio <strong>de</strong> las funciones que asuma la<br />
comunidad autónoma; y por tanto este traspaso<br />
supone una subrogación legal <strong>de</strong>l servicio<br />
transferi<strong>do</strong> en todas las funciones, <strong>de</strong>rechos y<br />
obligaciones que con anterioridad realizaba la<br />
Administración Central; y sien<strong>do</strong> por tanto la<br />
Administración Autonómica, sucesora <strong>de</strong> la<br />
Administración Central en aquellas materias<br />
(como acontece en el caso <strong>de</strong> autos) en las que ha<br />
asumi<strong>do</strong> competencias anteriormente atribuidas a<br />
ésta, y sien<strong>do</strong> ello así la Administración Central<br />
(Ministerio <strong>de</strong> Justicia) no podría ser con<strong>de</strong>nada<br />
por lo que la estimación <strong>de</strong> la excepción llevaría<br />
al absur<strong>do</strong>, porque a juicio no pue<strong>de</strong> ser llama<strong>do</strong><br />
nadie que no pueda ser con<strong>de</strong>na<strong>do</strong> y da<strong>do</strong> que no<br />
proce<strong>de</strong> la interposición <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda contra el<br />
ministerio por las razones antedichas, no cabe<br />
acoger la excepción <strong>de</strong> litisconsorcio pasivo<br />
necesario y por ello no concurre la infracción<br />
<strong>de</strong>nunciada en el primer motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
SEGUNDO.- Que como segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong><br />
recurso y con amparo en lo estableci<strong>do</strong> en el art.<br />
191.c) <strong>de</strong> la L.P.L. la censura jurídica compren<strong>de</strong><br />
la infracción por aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art.<br />
533.4 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil en<br />
relación con el art. 43 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res; que el art. 533.4 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Enjuiciamiento Civil <strong>de</strong>fine la excepción <strong>de</strong> falta<br />
<strong>de</strong> personalidad en el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, por no tener el<br />
carácter o representación con que se le <strong>de</strong>manda,<br />
y a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> que dicho precepto <strong>de</strong> carácter<br />
fundamentalmente procesal y no sustantivo y por<br />
ello <strong>de</strong> difícil encaje en un motivo <strong>de</strong> recurso por<br />
la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L., en<br />
<strong>de</strong>finitiva y da<strong>do</strong> que alega la falta <strong>de</strong><br />
personalidad jurídica <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia para<br />
ser <strong>de</strong>mandada en este proceso ello está<br />
íntimamente relaciona<strong>do</strong> con el motivo<br />
anteriormente alega<strong>do</strong> <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> litisconsorcio<br />
pasivo necesario por no <strong>de</strong>mandar al Ministerio<br />
<strong>de</strong> Justicia; y aún cuan<strong>do</strong> entendiese la<br />
Administración Autonómica que no le han si<strong>do</strong><br />
transferidas algunas obligaciones concretas (como<br />
es el caso <strong>de</strong> autos), y que <strong>de</strong>berían continuar al<br />
cargo <strong>de</strong> la Administración Central (que tampoco<br />
alega expresamente), ello no autorizaría a alegar<br />
la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> personalidad en la<br />
<strong>de</strong>mandada por cuanto que dicha excepción alu<strong>de</strong><br />
a las circunstancias personales <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> en<br />
relación con la acción ejercitada (falta <strong>de</strong><br />
personalidad, legitimación, <strong>de</strong>fecto <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
468
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
representación legal y <strong>de</strong> gestión) y la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia ha señala<strong>do</strong> que no cabe exten<strong>de</strong>r<br />
el ámbito <strong>de</strong> dicha excepción dilatoria a<br />
problemas jurídicos que surjan <strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong> no<br />
haber si<strong>do</strong> llama<strong>do</strong>s al pleito to<strong>do</strong>s los<br />
interesa<strong>do</strong>s, pues es cuestión ésta que no afecta a<br />
la personalidad; que la falta <strong>de</strong> personalidad en el<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> consiste en que éste no tenga el<br />
carácter o representación con que se le <strong>de</strong>manda,<br />
circunstancia ésta normalmente procesal que no<br />
pue<strong>de</strong> confundirse con la falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho o<br />
acción que por dar vida a excepciones perentorias<br />
constituye el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto. Con respecto a la<br />
infracción por aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 43 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res es <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que<br />
ciertamente la figura <strong>de</strong> la cesión ilegal <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res no se haya condicionada a que la<br />
emplea<strong>do</strong>ra teórica sea una empresa aparente, sin<br />
entidad propia y carente <strong>de</strong> toda organización;<br />
pues la mo<strong>de</strong>rna jurispru<strong>de</strong>ncia al interpretar el<br />
art. 43 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res se ha<br />
encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> precisar que tal cesión <strong>de</strong> mano <strong>de</strong><br />
obra es perfectamente posible entre empresas<br />
reales y con un gran volumen <strong>de</strong> plantilla<br />
bastan<strong>do</strong> para ello, con que cualquiera <strong>de</strong> ellas<br />
envíe a un trabaja<strong>do</strong>r a prestar servicios en otra en<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> éste está someti<strong>do</strong> al ámbito rector <strong>de</strong> la<br />
cesionaria; y así el Tribunal Supremo en<br />
sentencia <strong>de</strong> 21.03.97 (RJ 1997-2.612) dictada en<br />
casación para unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina ha señala<strong>do</strong><br />
que: “bajo el concepto común <strong>de</strong> cesión se regula<br />
en realidad fenómenos distintos, y entre ellos<br />
<strong>de</strong>ben distinguirse entre cesiones temporales <strong>de</strong><br />
personal entre empresas reales que no tienen la<br />
finalidad <strong>de</strong> crear una falsa apariencia empresarial<br />
para eludir las obligaciones y responsabilida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> la legislación laboral, y las cesiones con una<br />
función interpositoria <strong>do</strong>n<strong>de</strong> el ce<strong>de</strong>nte es un<br />
empresario ficticio y la cesión persigue un objeto<br />
fraudulento. En el caso <strong>de</strong> autos ha <strong>de</strong> partirse <strong>de</strong><br />
las <strong>de</strong>claraciones contenidas en la relación <strong>de</strong><br />
hechos proba<strong>do</strong>s para examinar si concurre<br />
alguno <strong>de</strong> estos supuestos. “1º.- Don J.F.P.V., con<br />
D.N.I. número..., <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en Vigo..., ha<br />
veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong> servicios, por cuenta <strong>de</strong> los<br />
Iltres. Colegios <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s y Procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
Vigo, en el edificio <strong>de</strong> los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la C/...,<br />
como vigilante <strong>de</strong>l aparcamiento, aparcan<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong>saparcan<strong>do</strong> vehículos, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1987, y un salario <strong>de</strong> 79.332 pesetas con prorrata<br />
por cuenta <strong>de</strong>l Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s y 58.127<br />
pesetas mes con prorrata por cuenta <strong>de</strong>l Colegio<br />
<strong>de</strong> Procura<strong>do</strong>res, sien<strong>do</strong> el salario global <strong>de</strong><br />
137.459 pesetas mes, incluida parte proporcional<br />
<strong>de</strong> pagas extras. La jornada contratada es <strong>de</strong> 22,50<br />
horas para el Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s y <strong>de</strong> 16,50<br />
horas para el <strong>de</strong> procura<strong>do</strong>res, <strong>de</strong> lunes a sába<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 8,30 horas a 15 horas. Las funciones que<br />
realizaba el <strong>de</strong>mandante, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la vigilancia,<br />
era la <strong>de</strong> aparcar los vehículos tanto <strong>de</strong> los<br />
aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res, como, y principal y<br />
fundamentalmente, los <strong>de</strong> los funcionarios <strong>de</strong> la<br />
Administración <strong>de</strong> Justicia emplea<strong>do</strong>s en los<br />
juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l edificio o Palacio <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> la<br />
C/... en Vigo.- 2º.- El origen <strong>de</strong> semejante<br />
relación laboral, se <strong>de</strong>bió a que cuan<strong>do</strong> se<br />
construyó el cita<strong>do</strong> edificio, y entrar en<br />
funcionamiento, <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong><br />
Justicia, en el que existe un sótano para parking o<br />
establecimiento <strong>de</strong> los vehículos, principalmente<br />
<strong>de</strong> los magistra<strong>do</strong>s, secretarios fiscales y<br />
funcionarios <strong>de</strong> la Administración <strong>de</strong> Justicia, se<br />
percibe un problema <strong>de</strong> seguridad, al tener que<br />
estar dicho lugar abierto. Se realizan entonces<br />
conversaciones con el magistra<strong>do</strong>-juez <strong>de</strong><br />
entonces, por los colegios profesionales<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, para que pudiesen aparcar en dicho<br />
local los coches <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res,<br />
da<strong>do</strong> que el edificio se encuentra un tanto aleja<strong>do</strong>,<br />
e incluso para facilitar la labor <strong>de</strong> los aboga<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>l turno <strong>de</strong> oficio, asistencias y <strong>de</strong>más<br />
diligencias; como el ministerio, a pesar <strong>de</strong> lo<br />
solicita<strong>do</strong> y alega<strong>do</strong> por el Ilmo Sr. Decano <strong>de</strong> los<br />
jueces, no podía hacerse cargo, por carecer <strong>de</strong><br />
presupuesto para ello, se acordó que los colegios<br />
contratasen a una personal que realizara las<br />
funciones <strong>de</strong> vigilancia y control <strong>de</strong> los vehículos<br />
en dicho aparcamiento, y que al mismo tiempo y<br />
para duplicar el espacio y posibilidad <strong>de</strong> aparcar<br />
mayor número <strong>de</strong> coches, realizase las funciones<br />
<strong>de</strong> estacionar o mover los automóviles. Hubo <strong>do</strong>s<br />
candidatos y el <strong>de</strong>cano, eligió al hoy <strong>de</strong>mandante.<br />
Tal uso <strong>de</strong>l lugar, así como el acuer<strong>do</strong> o pacto,<br />
fue autoriza<strong>do</strong> por el Ministerio <strong>de</strong> Justicia.- 3º.-<br />
En el referi<strong>do</strong> lugar hay una cabina para el<br />
trabaja<strong>do</strong>r, que abría el aparcamiento por la<br />
mañana a las 8,30 horas y lo cerraba a las 15<br />
horas. Las ór<strong>de</strong>nes e instrucciones las recibía <strong>de</strong>l<br />
Ilmo. Sr. Decano, <strong>do</strong>n J.S. inicialmente y ahora<br />
<strong>do</strong>n A.R., por ellos mismos o a través <strong>de</strong> otra<br />
persona, como la jefa <strong>de</strong> mantenimiento. Ni la<br />
junta <strong>de</strong> gobierno <strong>de</strong> los colegios <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res, ni sus miembros, <strong>de</strong>canos o<br />
secretarios, dieron ór<strong>de</strong>nes al trabaja<strong>do</strong>r en<br />
ningún momento” <strong>de</strong> dichas <strong>de</strong>claraciones ha <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ducirse en primer lugar que no nos hayamos<br />
ante el supuesto en que una empresa ficticia o<br />
aparente contrate trabaja<strong>do</strong>res para que presten<br />
servicios en una empresa real con un objetivo<br />
fraudulento y un propósito interpositario, sino en<br />
su caso <strong>de</strong> relaciones entre empresas reales, que<br />
tendrían como finalidad que aquélla que recibe la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios pudiese eludir las<br />
obligaciones y responsabilidad que impone la<br />
relación laboral; por cuanto que si bien la cesión<br />
pue<strong>de</strong> tener lugar incluso tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> empresas<br />
reales, si el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> una trabaja<br />
permanentemente para la otra y bajo las ór<strong>de</strong>nes<br />
<strong>de</strong> ésta; pero lo cierto es que dicha cesión no<br />
concurre cuan<strong>do</strong> aparecen un cúmulo <strong>de</strong><br />
circunstancias fácticas que hacen evi<strong>de</strong>nte que la<br />
co<strong>de</strong>mandada que aparece en la contratación<br />
469
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
como verda<strong>de</strong>ra empresa es la que realmente<br />
percibe la prestación <strong>de</strong> servicios. Que en caso <strong>de</strong><br />
autos el actor fue contrata<strong>do</strong> por una empresa real<br />
que le ha veni<strong>do</strong> abonan<strong>do</strong> sus salarios y da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
alta en el Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, pues no es cierto que sea la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza Interior y Relaciones Laborales quien<br />
recibe la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
(pues dicha prestación <strong>de</strong> servicios se efectúa<br />
para los colegia<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los colegios <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y<br />
procura<strong>do</strong>res), si bien y en virtud <strong>de</strong> pacto se<br />
cedió por el Ministerio <strong>de</strong> Justicia-Ilmo. Sr.<br />
Decano <strong>de</strong> Vigo, el uso <strong>de</strong>l local <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a<br />
garaje a dichos colegia<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los Colegios <strong>de</strong><br />
Aboga<strong>do</strong>s y Procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, y a cambio la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong>l actor se efectuaba<br />
también para vigilar y aparcar los vehículos <strong>de</strong> los<br />
jueces, fiscales, secretarios y funcionarios <strong>de</strong> la<br />
Administración <strong>de</strong> Justicia, que prestaban sus<br />
funciones en las instalaciones <strong>de</strong>l edificio <strong>de</strong> los<br />
juzga<strong>do</strong>s sitos en la calle... en Vigo, y el actor<br />
estaba inclui<strong>do</strong> en el ámbito <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong> los<br />
cita<strong>do</strong>s colegios (aún cuan<strong>do</strong> por razones <strong>de</strong><br />
ubicación <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong> servicios el<br />
Decano <strong>de</strong> Vigo le diese ór<strong>de</strong>nes al actor en<br />
algunas materias sin que conste que el cita<strong>do</strong><br />
Decano ejerciese sobre el actor faculta<strong>de</strong>s<br />
disciplinarias) adquirien<strong>do</strong> los respectivos<br />
colegios profesionales los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l trabajo<br />
realiza<strong>do</strong>, pagan<strong>do</strong> la retribución, controlan<strong>do</strong> al<br />
trabaja<strong>do</strong>r y mantenién<strong>do</strong>le en la Seguridad<br />
Social, etc.; y ello por mas que en razón a un<br />
pacto o acuer<strong>do</strong> entre los colegios profesionales<br />
<strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s y procura<strong>do</strong>res y el Ilmo. Sr. Decano<br />
<strong>de</strong> los jueces (pacto autoriza<strong>do</strong> por el Ministerio<br />
<strong>de</strong> Justicia) se cediese el uso <strong>de</strong>l local <strong>de</strong>l sótano<br />
<strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a parking <strong>de</strong>l edificio <strong>do</strong>n<strong>de</strong> están<br />
ubicadas las instalaciones judiciales y <strong>de</strong>stina<strong>do</strong><br />
en principio solo a estacionamiento <strong>de</strong> los<br />
funcionarios <strong>de</strong> la Administración <strong>de</strong> Justicia se<br />
permitiese también el estacionamiento <strong>de</strong> los<br />
vehículos <strong>de</strong> los respectivos colegia<strong>do</strong>s que<br />
acudiesen a las instalaciones judiciales para<br />
facilitar, al estar el edificio aleja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l centro, la<br />
labor <strong>de</strong> aboga<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l turno <strong>de</strong> oficio, asistencias,<br />
diligencias, etc., y ello a cambio <strong>de</strong> que los<br />
colegios contratasen a una persona (el actor) que<br />
realizaba las funciones <strong>de</strong> vigilancia y control <strong>de</strong><br />
los vehículos <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> aparcamiento, y para<br />
duplicar el espacio y posibilitar el aparcamiento<br />
<strong>de</strong>l mayor número <strong>de</strong> vehículos, realizase las<br />
funciones <strong>de</strong> aparcar y mover los vehículos, pues<br />
se estima que ello no comporta tráfico <strong>de</strong> mano<br />
<strong>de</strong> obra. Pues como expresa la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Constitucional <strong>de</strong> 05.03.87 refirién<strong>do</strong>se<br />
a la prohibición que establece el art. 43 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto, es necesario conjugar las circunstancias<br />
fácticas que se manifiesten en cada caso; el<br />
préstamo o cesión <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra no se<br />
i<strong>de</strong>ntifica necesariamente con la existencia o no<br />
<strong>de</strong> centros <strong>de</strong> trabajo, maquinaria, organización,<br />
la distribución directa <strong>de</strong> ór<strong>de</strong>nes por la<br />
cesionaria, la <strong>de</strong>finición o in<strong>de</strong>finición <strong>de</strong> la obra<br />
que se va a realizar, sino que había que valorar<br />
to<strong>do</strong>s esos datos a fin <strong>de</strong> concluir a cerca <strong>de</strong> la<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. infringi<strong>do</strong> y por ello reconocer<br />
o nó el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r a optar entre una u<br />
otra empresa. En el supuesto <strong>de</strong> autos ha <strong>de</strong><br />
valorarse la antigüedad <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r en la<br />
empresa ce<strong>de</strong>nte, la contratación regular <strong>de</strong>l actor,<br />
la existencia <strong>de</strong> estructura organizada <strong>de</strong> la<br />
ce<strong>de</strong>nte, la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong>l actor para<br />
la empresa ce<strong>de</strong>nte que percibía los frutos <strong>de</strong>l<br />
trabajo <strong>de</strong>l actor, en <strong>de</strong>finitiva, que la que se<br />
llama ce<strong>de</strong>nte asume el riesgo empresarial, no<br />
concurre tampoco este elemento que es otro <strong>de</strong><br />
los característicos <strong>de</strong> la cesión. Que en el<br />
concreto supuesto enjuicia<strong>do</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s no nos sitúan ante una<br />
cesión ilegal, ni en su más típica situación <strong>de</strong><br />
empresa ficticia <strong>de</strong> negocio interpositario con el<br />
que se crea una apariencia <strong>de</strong> relación laboral y<br />
con el que se preten<strong>de</strong> ocultar el vínculo con el<br />
emplea<strong>do</strong>r real, ni en su versión <strong>de</strong> <strong>do</strong>s empresas<br />
reales siempre que el trabaja<strong>do</strong>r preste servicios<br />
exclusivos y permanentes para empresa diversa a<br />
aquélla en cuya plantilla está integra<strong>do</strong> y cuan<strong>do</strong><br />
reciba ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> tal empresa. Con lo que<br />
efectivamente concurre la infracción <strong>de</strong>nunciada<br />
al aplicarse en la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
in<strong>de</strong>bidamente el art. 43 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, y no tenien<strong>do</strong> la co<strong>de</strong>mandada<br />
recurrente <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia –Consellería <strong>de</strong><br />
Xutiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>, la<br />
condición <strong>de</strong> empresa cesionaria, proce<strong>de</strong> su<br />
absolución revocan<strong>do</strong> en este particular la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia. En consecuencia<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> parcialmente el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación interpuesto por Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>-<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia contra la sentencia <strong>de</strong> fecha veintidós <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número 5 <strong>de</strong><br />
Vigo, en proceso promovi<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.F.P.V.<br />
frente a Colegio <strong>de</strong> Aboga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo, Colegio<br />
<strong>de</strong> Procura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, y la Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> - <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia, con revocación parcial <strong>de</strong> la misma y<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> parcialmente la <strong>de</strong>manda<br />
<strong>de</strong>claramos que proce<strong>de</strong> absolver a la Consellería<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> los pedimentos conteni<strong>do</strong>s en la<br />
<strong>de</strong>manda, confirman<strong>do</strong> en los restantes<br />
pronunciamientos la sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
470
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S. S.<br />
2955 RECURSO Nº 1.206/00<br />
CONTRATO FRAUDULENTO DE OBRA OU<br />
SERVICIO, A SÚA EXTINCIÓN DETERMINA<br />
A EXISTENCIA DUN DESPEDIMENTO<br />
FRAUDULENTO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a diez <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.206/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n R.D.C., contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n R.D.C. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la empresa<br />
“C.C.V., S.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 694/99<br />
sentencia con fecha veintinueve <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- el <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n R.D.C., mayor<br />
<strong>de</strong> edad y con D.N.I. núm..., vino prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa “C.C.V., S.L.”,<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> mensajería, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> conductor./ SEGUNDO.-<br />
El actor inició su relación laboral con la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en fecha 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998 mediante<br />
contrato temporal que, a la hora <strong>de</strong> marcar su<br />
clase al inicio <strong>de</strong>l contrato se señaló el eventual<br />
por circunstancias <strong>de</strong> la producción y en el cuerpo<br />
<strong>de</strong>l contrato la realización <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s, y en la copia básica entregada en el<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> Empleo en fecha 25 <strong>de</strong><br />
mayo se hacía constar que el objeto <strong>de</strong>l contrato<br />
era servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> y en la cláusula sexta se<br />
disponía que la duración <strong>de</strong>l contrato sería <strong>de</strong> 12<br />
meses <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998 al 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
1999 y en la séptima que su objeto era el reparto<br />
<strong>de</strong> las mercancías enviadas por todas las<br />
<strong>de</strong>legaciones <strong>de</strong>l Grupo DUN, sien<strong>do</strong> da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
baja alta en la Seguridad Social el día 1 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1998 y <strong>de</strong> baja en fecha 8 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999 con<br />
efectos <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999. No constan<strong>do</strong><br />
acredita<strong>do</strong> que el actor haya presta<strong>do</strong> servicios<br />
<strong>de</strong>l 1 al 9 <strong>de</strong> junio y este último día las partes<br />
suscribieron nuevo contrato temporal eventual<br />
por circunstancias <strong>de</strong> la producción con 6 meses<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>l 9 <strong>de</strong> junio al 8 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999, sien<strong>do</strong> da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social<br />
el 9 <strong>de</strong> junio. Ambos contratos fijaban una<br />
jornada semanal <strong>de</strong> 30 horas <strong>de</strong> lunes a viernes<br />
pero el actor vino realizan<strong>do</strong> <strong>de</strong> hecho jornada<br />
completa./ TERCERO.- La empresa venía<br />
abonan<strong>do</strong> al actor una retribución mensual <strong>de</strong><br />
120.000 pesetas. El convenio colectivo fija para<br />
la categoría <strong>de</strong> conductor un salario mensual <strong>de</strong><br />
90.000 pesetas con 2 pagas extras <strong>de</strong> igual<br />
cuantía./ CUARTO.- Por medio <strong>de</strong> telegrama <strong>de</strong><br />
fecha 25 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 recibi<strong>do</strong> por el<br />
actor el mismo día, la empresa le comunicó que el<br />
día 8 <strong>de</strong> diciembre finalizaba el contrato <strong>de</strong><br />
trabajo que tenía suscrito con la empresa, cese<br />
que el actor consi<strong>de</strong>ra un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por consi<strong>de</strong>rar<br />
que los contratos que firmó eran fraudulentos, y<br />
contra el que reclama./ QUINTO.- El actor estuvo<br />
<strong>de</strong> baja por acci<strong>de</strong>nte no laboral <strong>de</strong>l 16 <strong>de</strong> julio al<br />
3 <strong>de</strong> noviembre. El 14 <strong>de</strong> septiembre la empresa<br />
le impuso una sanción <strong>de</strong> 3 meses <strong>de</strong> suspensión<br />
<strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong>./ SEXTO.- Presentada<br />
papeleta <strong>de</strong> conciliación ante el SMAC el día 1 <strong>de</strong><br />
diciembre, la misma tuvo lugar en fecha 13 con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin efecto./ SÉPTIMO.- No consta<br />
que el <strong>de</strong>mandante sea ni haya si<strong>do</strong> durante el<br />
último año representante legal <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda que por<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> interpuesta por <strong>do</strong>n R.D.C. contra<br />
la empresa “C.C.V., S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y<br />
absuelvo a ésta <strong>de</strong> las pretensiones contra ella<br />
<strong>de</strong>ducidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, se alza<br />
en suplicación la parte actora, formulan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s<br />
motivos <strong>de</strong> recurso, ampara<strong>do</strong>s en los aparta<strong>do</strong>s<br />
b) y c) <strong>de</strong> la L.P.L., el primero <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a la<br />
revisión fáctica, y el segun<strong>do</strong> a la revisión<br />
jurídica.<br />
SEGUNDO.- Que con amparo procesal en el<br />
aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong> la L.P.L., preten<strong>de</strong> el actor la<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, a la<br />
vista <strong>de</strong> las pruebas <strong>do</strong>cumentales practicadas,<br />
alegan<strong>do</strong> error en la valoración <strong>de</strong> la prueba,<br />
471
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
alegan<strong>do</strong> sustancialmente y equivocadamente por<br />
esta vía <strong>de</strong> hecho, por un la<strong>do</strong>, que el objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato carece <strong>de</strong> autonomía o sustantividad<br />
propia, tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la actividad normal <strong>de</strong> la<br />
empresa; que hubo prestación <strong>de</strong> servicios entre<br />
uno y otro contrato; que el primer contrato tuvo<br />
una duración <strong>de</strong> 12 meses y el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> 6<br />
meses –infringien<strong>do</strong> lo previsto en el art. 23 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo. Pretendien<strong>do</strong> asimismo, y<br />
equivocadamente por la vía <strong>de</strong> hecho, revisar el<br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho primero <strong>de</strong> la sentencia,<br />
en lo relativo al salario <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. Y<br />
obviamente ninguna <strong>de</strong> las revisiones, son<br />
susceptibles <strong>de</strong> ser acogidas, pues para que pueda<br />
prosperar cualquier modificación o alteración <strong>de</strong>l<br />
relato fáctico constata<strong>do</strong> como acredita<strong>do</strong> por el<br />
juez “a quo”, aquélla ha <strong>de</strong> figurar con propuesta<br />
<strong>de</strong> texto alternativo o nueva redacción que al<br />
hecho proba<strong>do</strong> tilda<strong>do</strong> <strong>de</strong> erróneo pudiera<br />
correspon<strong>de</strong>rle y basada en <strong>do</strong>cumento auténtico<br />
o prueba pericial que, <strong>de</strong>bidamente i<strong>de</strong>ntificada y<br />
obrante en autos, patentice, <strong>de</strong> manera clara,<br />
directa y evi<strong>de</strong>nte, <strong>de</strong> forma contun<strong>de</strong>nte e<br />
incuestionable, sin necesidad <strong>de</strong> acudir a<br />
hipótesis, conjeturas, suposiciones o<br />
argumentaciones más o menos lógicas, naturales<br />
o razonables, el error en que hubiera podi<strong>do</strong><br />
incurrir aquel juzga<strong>do</strong>r cuya facultad <strong>de</strong><br />
apreciación conjunta y según las reglas <strong>de</strong> la sana<br />
crítica, que le otorgan los artículos 97.1 <strong>de</strong> la Ley<br />
<strong>de</strong> Procedimiento Laboral y artículos 632 y 659<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil, no pue<strong>de</strong> verse<br />
afecta<strong>do</strong> por valoraciones o conclusiones distintas<br />
<strong>de</strong> las partes interesadas. Pues bien, resulta<br />
patente, que las pretensiones interesadas no<br />
encuentran cabida en los parámetros <strong>de</strong> la<br />
revisión fáctica en se<strong>de</strong> <strong>de</strong> suplicación, pues, por<br />
un la<strong>do</strong>, no hay propuesta <strong>de</strong> texto alternativo, ni<br />
se cita <strong>do</strong>cumento concreto obrante en autos que<br />
patentice el error <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r en la valoración <strong>de</strong><br />
la prueba, se mezclan hechos y <strong>de</strong>recho,<br />
pretendien<strong>do</strong> incluso, y por la vía <strong>de</strong> hecho, la<br />
revisión <strong>de</strong> un fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
sentencia; por otro la<strong>do</strong> se estima que el relato<br />
fáctico <strong>de</strong> la resolución impugnada, contiene<br />
to<strong>do</strong>s los datos precisos para emitir la resolución.<br />
Por lo que se estima que, en mo<strong>do</strong> alguno puedan<br />
prosperar las revisiones pretendidas.<br />
TERCERO.- Como censuras jurídicas<br />
correctamente invocadas al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c)<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, se <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong> normas sustantivas, concretamente<br />
infracción <strong>de</strong> los arts. 15.3 <strong>de</strong>l E.T. sostenien<strong>do</strong> el<br />
recurrente, sustancialmente, que, en el presente<br />
caso, la utilización <strong>de</strong> la modalidad contractual <strong>de</strong><br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> en el primer contrato<br />
persigue un resulta<strong>do</strong> prohibi<strong>do</strong> por el<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico-laboral, ya que dicha<br />
modalidad contractual <strong>de</strong>be utilizarse para la<br />
realización <strong>de</strong> una obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
con autonomía o sustantividad propia, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
la actividad <strong>de</strong> la empresa y cuya duración,<br />
aunque limitada en el tiempo, sea en principio <strong>de</strong><br />
duración incierta. Que este segun<strong>do</strong> contrato está<br />
celebra<strong>do</strong> en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley, buscan<strong>do</strong> un resulta<strong>do</strong><br />
contrario al art. 15 <strong>de</strong>l E.T. y el segun<strong>do</strong> contrato<br />
<strong>de</strong> acumulación <strong>de</strong> tareas, carece <strong>de</strong> razón <strong>de</strong> ser,<br />
pues no se ha acredita<strong>do</strong> la acumulación <strong>de</strong><br />
tareas, basa<strong>do</strong> en la actividad normal <strong>de</strong> la<br />
empresa, y por tanto, también celebra<strong>do</strong> en frau<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> ley. Que los criterios emana<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial han veni<strong>do</strong> indican<strong>do</strong><br />
reiteradamente que rige en nuestro or<strong>de</strong>namiento<br />
jurídico, el principio general <strong>de</strong> duración<br />
in<strong>de</strong>finida <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo, frente al cual la<br />
contratación temporal aparece como una<br />
posibilidad, que tan solo pue<strong>de</strong> ser utilizada por el<br />
emplea<strong>do</strong>r cuan<strong>do</strong> concurran las causas y<br />
circunstancias que legitiman la modalidad <strong>de</strong><br />
contratación temporal utilizada, respetan<strong>do</strong> los<br />
requisitos que la regulan y fundamentalmente la<br />
causalidad que justifica el tipo contractual, por ser<br />
característica <strong>de</strong> esta forma <strong>de</strong> contratación su<br />
condicionamiento a la existencia <strong>de</strong> una concreta<br />
y específica causa en la actividad empresarial que<br />
le habilite para hacer uso <strong>de</strong> aquella fórmula <strong>de</strong><br />
contratación temporal que la contempla. Lo<br />
esencial en to<strong>do</strong> caso, es que el emplea<strong>do</strong>r haya<br />
respeta<strong>do</strong> los requisitos que rigen para todas las<br />
modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratos temporales, pues en<br />
caso contrario, <strong>de</strong> haberse infringi<strong>do</strong> preceptos <strong>de</strong><br />
carácter sustantivo, no meramente formales habrá<br />
<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse formalizada en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley la<br />
relación laboral con la consecuencia prevista en el<br />
art. 15.3 <strong>de</strong>l E.T., esto es, la conversión <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>. Siguien<strong>do</strong> este<br />
criterio, el art. 15 <strong>de</strong>l E.T. establece los concretos<br />
supuestos en que pue<strong>de</strong>n celebrarse contratos <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada, entre los que menciona la<br />
realización <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, esta<br />
modalidad contractual, es <strong>de</strong>sarrollada en la<br />
actualidad por el Real Decreto 2.546/94 <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
diciembre, que reproduce el régimen jurídico <strong>de</strong>l<br />
anterior Real Decreto 2.104/84, en cuyo artículo<br />
segun<strong>do</strong> se dice: “este contrato tiene por objeto la<br />
realización <strong>de</strong> una obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>,<br />
con autonomía y sustantividad propias <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
la actividad <strong>de</strong> la empresa y cuya ejecución<br />
aunque limitada en el tiempo es en principio <strong>de</strong><br />
duración incierta y por esta razón, el párrafo<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l mismo precepto, exige que en los<br />
contratos se especifique con precisión y claridad<br />
el carácter <strong>de</strong> la contratación, y se i<strong>de</strong>ntifique<br />
suficientemente la obra o servicio que constituye<br />
su objeto, exigencia que tien<strong>de</strong> al perfecto control<br />
<strong>de</strong> la contratación temporal, sirvien<strong>do</strong> al tiempo<br />
para <strong>de</strong>terminar hasta que punto las activida<strong>de</strong>s<br />
realmente <strong>de</strong>sempeñadas gozan <strong>de</strong> autonomía y<br />
sustantividad propias en relación con la habitual<br />
<strong>de</strong> la empresa, y han coincidi<strong>do</strong> con el motivo <strong>de</strong><br />
la contratación expresada, al ser éstos los datos<br />
que permiten <strong>de</strong>terminar la causa <strong>de</strong> la<br />
472
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contratación, y el momento <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato. Que el contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> se caracteriza esencialmente porque<br />
la actividad a realizar por la empresa consiste en<br />
la ejecución <strong>de</strong> una <strong>de</strong>terminada actuación que<br />
necesariamente tiene una duración limitada en el<br />
tiempo y respon<strong>de</strong> a necesida<strong>de</strong>s autónomas y no<br />
permanentes <strong>de</strong> la producción por lo que no cabe<br />
el recurso a esta modalidad contractual para<br />
ejecutar tareas <strong>de</strong> carácter permanente y duración<br />
in<strong>de</strong>finida en el tiempo que han <strong>de</strong> mantenerse y<br />
perdurar por no respon<strong>de</strong>r a circunstancias<br />
excepcionales que pudieran conllevar su limitada<br />
duración, sino que formen parte <strong>de</strong>l proceso<br />
productivo ordinario. Unicamente pue<strong>de</strong> acudirse<br />
a esta modalidad contractual cuan<strong>do</strong> la obra o<br />
servicio tenga autonomía y sustantividad propia<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> la empresa, pero no<br />
cuan<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong> la realización habitual y<br />
ordinaria <strong>de</strong> las tareas que constituyen la<br />
actividad empresarial. Y esto último es<br />
precisamente lo que suce<strong>de</strong> en el supuesto <strong>de</strong><br />
autos. Puesto que sien<strong>do</strong> el objeto <strong>de</strong>l contrato<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, el reparto <strong>de</strong> las<br />
mercancías por todas las <strong>de</strong>legaciones <strong>de</strong>l Grupo<br />
DUN y sien<strong>do</strong> la actividad <strong>de</strong> la empresa la <strong>de</strong><br />
mensajería, es claro, que el reparto <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>legación o sucursal <strong>de</strong> una empresa matriz<br />
como es el Grupo DUN, es la distribución <strong>de</strong> las<br />
mercancías enviadas por todas las <strong>de</strong>legaciones<br />
<strong>de</strong>l grupo a su <strong>de</strong>stino, y dicha actividad<br />
constituye la habitual y normal que realiza la<br />
empresa, aún cuan<strong>do</strong> no sea la única, como<br />
afirma la empresa recurrida en la impugnación<br />
<strong>de</strong>l recurso. Y por lo tanto tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la<br />
actividad normal y permanente <strong>de</strong> la empresa, el<br />
contrato para obra o servicio <strong>de</strong>terminan<strong>do</strong><br />
suscrito entre las partes <strong>de</strong> un año <strong>de</strong> duración,<br />
carece <strong>de</strong> autonomía o sustantividad propia lo<br />
cual conduce a la aplicación <strong>de</strong>l art. 15.3 <strong>de</strong>l E.T.<br />
que <strong>de</strong>be ser <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> fraudulento. Pues<br />
tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> la actividad normal y habitual y<br />
permanente <strong>de</strong> la empresa, aún cuan<strong>do</strong> no fuese la<br />
única tendría que haber acudi<strong>do</strong> la empresa a otra<br />
modalidad <strong>de</strong> contratación diferente, por ej.<br />
Acumulación <strong>de</strong> tareas <strong>de</strong> acreditar que existía en<br />
esa actividad y en cuyo supuesto <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
lo previsto en el Convenio Colectivo la duración<br />
no podría exce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> 13 meses. Y en el caso <strong>de</strong><br />
autos, entre los <strong>do</strong>s contratos, la duración exce<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> dicho plazo (o sea 18 meses en total, entre<br />
ambos contratos); por tanto, y aún en el supuesto<br />
<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar el primer contrato, como <strong>de</strong><br />
acumulación <strong>de</strong> tareas, lo que no se estima por la<br />
sala, también, por esta vía incurriría la empresa en<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley en la contratación por las razones<br />
antedichas. Por to<strong>do</strong> lo expuesto y estiman<strong>do</strong> la<br />
sala, que lo razona<strong>do</strong> supone que la contratación<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante carecía <strong>de</strong> causa que justificase la<br />
temporalidad, y ello supone, por aplicación <strong>de</strong>l<br />
art. 15.3 <strong>de</strong>l E.T. que <strong>de</strong>be ser <strong>de</strong>clarada<br />
fraudulenta, la relación laboral in<strong>de</strong>finida y<br />
antigüedad, por tanto, la <strong>de</strong>l primer contrato y su<br />
extinción unilateral constitutiva <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte, con las consecuencias legales a<br />
ello inherentes. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n R.D.C. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha veintinueve <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil, dictada<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número uno <strong>de</strong> Vigo,<br />
en proceso promovi<strong>do</strong> por el recurrente frente a la<br />
empresa “C.C.V., S.L.”, con revocación <strong>de</strong> la<br />
misma <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claramos que la<br />
relación laboral que unía a las partes es<br />
in<strong>de</strong>finida, al <strong>de</strong>venir fraudulenta la contratación,<br />
y su extinción unilateral, constitutiva <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte y en consecuencia con<strong>de</strong>namos a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada a que en el plazo <strong>de</strong> 5 días a<br />
contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
resolución opte entre readmitir al actor en las<br />
mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o abonarle en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización, la cantidad <strong>de</strong> 268.000.- pts y en<br />
ambos casos con el abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la presente resolución, a razón <strong>de</strong><br />
4.000.- ptas. diarias, y en las condiciones<br />
establecidas en el art. 56.1.b) <strong>de</strong>l ET. con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong><br />
a la empresa a estar y pasar por esta <strong>de</strong>claración.<br />
S. S.<br />
2956 RECURSO Nº 1.408/00<br />
IMPUGNACIÓN DE SANCIÓN IMPOSTA A<br />
SOCIO-TRABALLADOR DE COOPERATIVA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.408/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.M.G., contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
473
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 807/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.M.M.G. en<br />
reclamación <strong>de</strong> sanción sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “F., S.C.L.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 13<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante viene prestan<strong>do</strong> sus<br />
servicios por cuenta <strong>de</strong> la empresa “F., S.C.L.”,<br />
con <strong>do</strong>micilio social en..., <strong>de</strong> la que es socio,<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> las funciones propias <strong>de</strong> la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> conductor – oficial 1ª<br />
con una antigüedad que data <strong>de</strong>l 1º <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
1976.- SEGUNDO.- En fecha 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999, la citada cooperativa notificó al actor carta<br />
fechada el día anterior en la que se exponía que<br />
“el día 24.09.99, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a haberle queda<strong>do</strong><br />
incompleta la ruta <strong>de</strong> ventas y reparto que tiene<br />
asignada, faltán<strong>do</strong>le por realizar visitas y entregas<br />
<strong>de</strong> mercancía, se le or<strong>de</strong>nó por su inmediato<br />
superior <strong>do</strong>n C.G. que la terminase el sába<strong>do</strong> día<br />
25.09.99, dada la necesidad <strong>de</strong> cumplimentar el<br />
servicio y los pedi<strong>do</strong>s pendientes, ya que el no<br />
hacerlo ocasionaría a la cooperativa notorio<br />
perjuicio en pérdida <strong>de</strong> clientes, ventas y<br />
mercancía perece<strong>do</strong>ra. A la citada or<strong>de</strong>n se negó<br />
Vd. alegan<strong>do</strong> tener una ocupación que no <strong>de</strong>finió.<br />
Estos hechos suponen una manifiesta indisciplina<br />
y <strong>de</strong>sobediencia en el trabajo, con una actitud <strong>de</strong><br />
rebeldía abierta y enfrentada contra las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong><br />
sus superiores, y es un acto <strong>de</strong> incumplimiento<br />
consciente y queri<strong>do</strong> <strong>de</strong> sus obligaciones<br />
laborales, sien<strong>do</strong> su calificación <strong>de</strong> falta muy<br />
grave <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con la legislación vigente, en<br />
especial el art. 54.2.b) <strong>de</strong>l R.D. Ley 1/1995, <strong>de</strong> 24<br />
<strong>de</strong> marzo, así como el art. 49 <strong>de</strong> nuestro convenio<br />
colectivo. Esta dirección en el ejercicio <strong>de</strong> las<br />
funciones que le confiere el art. 58 <strong>de</strong>l E.T. le<br />
impone una sanción <strong>de</strong> sesenta días <strong>de</strong> suspensión<br />
<strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong>, que se hará efectiva a partir<br />
<strong>de</strong> su reincorporación al trabajo, en fecha que se<br />
le notificará, una vez finalice la situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal en que actualmente se<br />
encuentra”. Así, el 24 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, la<br />
empresa comunicó al trabaja<strong>do</strong>r que, con efectos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> dicha fecha, una vez reincorpora<strong>do</strong> al<br />
trabajo tras la situación <strong>de</strong> I.T., comenzaría a<br />
cumplir dicha sanción.- TERCERO.- El actor,<br />
que había <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> las funciones que le son<br />
propias en su jornada ordinaria <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 20 al<br />
24 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, no completó la ruta<br />
que le había si<strong>do</strong> asignada por la empresa para<br />
dicha semana <strong>de</strong>bi<strong>do</strong>, según sus propias<br />
manifestaciones, a que esa ruta “no era la suya”,<br />
sien<strong>do</strong> así que, a pesar <strong>de</strong> que se había produci<strong>do</strong><br />
un cambio <strong>de</strong> zona en los días anteriores –sin<br />
po<strong>de</strong>rse precisar cuanto- al comienzo <strong>de</strong> dicha<br />
semana, el <strong>de</strong>mandante conocía la misma por<br />
haberla <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> con anterioridad, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
que, cuan<strong>do</strong> su inmediato superior Sr. G. le<br />
requirió sobre las 19:30 horas <strong>de</strong>l día 24 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999 al objeto <strong>de</strong> que la realizara el<br />
sába<strong>do</strong> día 25 <strong>de</strong> septiembre siguiente, el<br />
trabaja<strong>do</strong>r se negó a tal fin.- CUARTO.- El<br />
<strong>de</strong>mandante presentó recurso contra su sanción,<br />
ante la asamblea general y el comité <strong>de</strong> recursos<br />
<strong>de</strong> la cooperativa <strong>de</strong>mandada, en fecha 3 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999.- QUINTO.- No consta que le<br />
actor hubiera si<strong>do</strong> sanciona<strong>do</strong> con anterioridad<br />
durante la prestación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> dicha<br />
empresa.- SEXTO.- El <strong>de</strong>mandante no ostenta la<br />
representación legal o sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res.- SÉPTIMO.- Celebra<strong>do</strong> acto <strong>de</strong><br />
conciliación ante el S.M.A.C. <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia el 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, <strong>de</strong>vino sin<br />
avenencia.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> como estimo la excepción<br />
<strong>de</strong> falta <strong>de</strong> agotamiento <strong>de</strong> la vía previa planteada<br />
por la empresa “F., S.C.L.” frente a la <strong>de</strong>manda<br />
que, en su contra, interpuso <strong>do</strong>n J.M.M.G., <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo en la instancia a la<br />
cooperativa <strong>de</strong>mandada sin entrar a conocer <strong>de</strong>l<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
Primero.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
estiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> agotamiento<br />
<strong>de</strong> la vía previa absolvió en la instancia a la<br />
cooperativa <strong>de</strong>mandada, sin entrar a conocer <strong>de</strong>l<br />
fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, interpone recurso el<br />
<strong>de</strong>mandante, construyén<strong>do</strong>lo a través <strong>de</strong> un solo<br />
motivo <strong>de</strong> suplicación, en el que, al amparo <strong>de</strong> la<br />
letra c) <strong>de</strong>l art. 191, <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, argumenta, sustancialmente, que la<br />
empresa alega que el plazo para impugnar la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l consejo rector, conforme al art. 108.4<br />
<strong>de</strong> la Ley 5/1998, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> diciembre, sobre<br />
cooperativas, es <strong>de</strong> quince días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
notificación, precepto éste y Ley que la recurrente<br />
<strong>de</strong>nuncia expresamente por no ser <strong>de</strong> aplicación,<br />
ya que la misma no ha si<strong>do</strong> aplicada en su<br />
totalidad por la <strong>de</strong>mandada, aunque sea <strong>de</strong><br />
obliga<strong>do</strong> cumplimiento para ella, en aplicación <strong>de</strong><br />
su art. 2, pero la <strong>de</strong>mandada no se ha adapta<strong>do</strong> a<br />
lo estableci<strong>do</strong> en otros preceptos <strong>de</strong> la misma<br />
Ley, como su art. 3, que ha incumpli<strong>do</strong>, al igual<br />
que el art. 14 y siguientes; añadien<strong>do</strong> que <strong>de</strong> la<br />
propia <strong>do</strong>cumentación aportada por la <strong>de</strong>mandada<br />
se hace referencia a la Ley 3/1987, general <strong>de</strong><br />
cooperativas, y concretamente al folio 14 <strong>de</strong> los<br />
autos; citan<strong>do</strong> la disposición transitoria sexta -<br />
obligatoriedad <strong>de</strong> adaptar los Estatutos, en el<br />
474
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
plazo <strong>de</strong> tres años, a la nueva ley- y la disposición<br />
<strong>de</strong>rogatoria; por lo que consi<strong>de</strong>ra el recurrente<br />
que se ha aplica<strong>do</strong> in<strong>de</strong>bidamente el art. 108.4 <strong>de</strong><br />
la citada Ley <strong>de</strong> Cooperativas <strong>de</strong> Galicia, con<br />
respecto al plazo para recurrir<br />
administrativamente la <strong>de</strong>cisión sanciona<strong>do</strong>ra <strong>de</strong><br />
la empresa ante el consejo rector, que será <strong>de</strong><br />
quince días y que el recurrente sostiene que el<br />
plazo <strong>de</strong>biera ser <strong>de</strong> treinta, como dispone el art.<br />
38.2 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> Cooperativas <strong>de</strong> 1987,<br />
y para el caso <strong>de</strong> que fuera aplicable la Ley <strong>de</strong><br />
Cooperativas <strong>de</strong> Galicia, entien<strong>de</strong> que sería<br />
aplicable, igualmente, el plazo <strong>de</strong> treinta días para<br />
recurrir, en aplicación <strong>de</strong>l art. 25.3.c); precepto<br />
éste no aplica<strong>do</strong> por el juzga<strong>do</strong>r, lo que <strong>de</strong>nuncia<br />
por su no aplicación y reitera la infracción, por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l art. 108.4, antes cita<strong>do</strong>;<br />
consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> el recurrente, que complementa lo<br />
anterior la aplicación <strong>de</strong> lo dispuesto en el art.<br />
38.2 <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> Cooperativas <strong>de</strong> 1987,<br />
que establece el plazo <strong>de</strong> 30 días para recurrir,<br />
precepto éste que <strong>de</strong>nuncia, por su no aplicación<br />
por el juzga<strong>do</strong>r; estiman<strong>do</strong> el que recurre que<br />
tanto por aplicación <strong>de</strong>l art. 25.3.c) <strong>de</strong> la Ley<br />
5/1998, como en el art. 38.2 <strong>de</strong> la Ley 3/1987, el<br />
plazo sería <strong>de</strong> treinta días y no <strong>de</strong> quince como<br />
estimó el juzga<strong>do</strong>r, por lo que la vía previa quedó<br />
correctamente agotada y <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo legal <strong>de</strong><br />
los treinta días, ya que la notificación <strong>de</strong> la<br />
sanción fue el 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 y el recurso<br />
fue presenta<strong>do</strong> ante la asamblea general y ante el<br />
comité <strong>de</strong> recursos el 3 <strong>de</strong> diciembre siguiente,<br />
hacién<strong>do</strong>se el cómputo <strong>de</strong>l tiempo por días<br />
hábiles; estiman<strong>do</strong>, en <strong>de</strong>finitiva, el recurrente<br />
que, a la vista <strong>de</strong> las infracciones que <strong>de</strong>nuncia,<br />
agotó <strong>de</strong> forma correcta la vía administrativa<br />
previa y proce<strong>de</strong> estimar el recurso, revocan<strong>do</strong> la<br />
sentencia dictada por <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
excepción <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> agotamiento <strong>de</strong> la vía<br />
administrativa previa, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong> entrarse a<br />
conocer sobre el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto. Del<br />
incombati<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong> la sentencia<br />
recurrida son <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar, a efectos <strong>de</strong> resolver el<br />
recurso, los siguientes datos: A) El <strong>de</strong>mandanterecurrente,<br />
viene prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta<br />
<strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada “F., S.C.L.”, con<br />
<strong>do</strong>micilio social en..., <strong>de</strong> la que es socio,<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> las funciones propias <strong>de</strong> la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> conductor-oficial 1ª, con<br />
antigüedad <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1976. B) El 29 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999, la Cooperativa <strong>de</strong>mandada<br />
notificó al actor carta fechada el día anterior, en la<br />
que se le imponía una sanción <strong>de</strong> sesenta días <strong>de</strong><br />
suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong>, que se haría<br />
efectiva a partir <strong>de</strong> su reincorporación al trabajo,<br />
una vez finalizada la situación <strong>de</strong> incapacidad<br />
temporal en que se encontraba el <strong>de</strong>mandante;<br />
comunicán<strong>do</strong>le la empresa, el 24 <strong>de</strong> noviembre<br />
siguiente, que con efectos <strong>de</strong> esta fecha<br />
comenzaría a cumplir la sanción. Los hechos que<br />
<strong>de</strong>terminaron la imposición <strong>de</strong> la sanción, por<br />
parte <strong>de</strong> la empresa, se concretan, <strong>de</strong>bidamente,<br />
en el ordinal segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida, y en el numeral tercero <strong>de</strong> la<br />
misma, se pormenorizan otras circunstancias<br />
concurrentes en la imposición <strong>de</strong> la sanción. C) El<br />
<strong>de</strong>mandante presentó recurso contra la sanción,<br />
ante la asamblea general y el comité <strong>de</strong> recursos<br />
<strong>de</strong> la cooperativa <strong>de</strong>mandada, el 3 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1999. D) El 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 se celebró<br />
ante el S.M.A.C. acto <strong>de</strong> conciliación, con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> sin avenencia. Fijada en los términos<br />
expuestos la situación sometida a <strong>de</strong>bate, resta<br />
ahora <strong>de</strong>terminar si el recurso que el <strong>de</strong>mandanterecurrente<br />
presentó, el día 3 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999, ante la asamblea general y el comité <strong>de</strong><br />
recursos <strong>de</strong> la cooperativa <strong>de</strong>mandada-recurrida,<br />
contra la sanción que le había si<strong>do</strong> notificada el<br />
día 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> año, ha si<strong>do</strong><br />
interpuesto fuera <strong>de</strong>l plazo legalmente estableci<strong>do</strong><br />
y, por ello, ha existi<strong>do</strong> un <strong>de</strong>fectuoso agotamiento<br />
<strong>de</strong> la vía administrativa, como así lo apreció el<br />
juzga<strong>do</strong>r “a quo”, dan<strong>do</strong> acogida a la<br />
correspondiente excepción, o si, por el contrario,<br />
el menciona<strong>do</strong> recurso ha si<strong>do</strong> formula<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l plazo fija<strong>do</strong>, como sostiene el recurrente.<br />
Estiman<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia que el referi<strong>do</strong><br />
plazo es <strong>de</strong> quince días, por aplicación <strong>de</strong>l art.<br />
108, número 4, <strong>de</strong> la Ley 5/1998, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong><br />
diciembre, <strong>de</strong> cooperativas <strong>de</strong> Galicia; mientras<br />
que el recurrente entien<strong>de</strong>, por las razones que<br />
aduce en el recurso, recogidas en el párrafo<br />
primero que antece<strong>de</strong>, que el plazo <strong>de</strong> referencia<br />
es <strong>de</strong> treinta días. El dilema habrá <strong>de</strong> resolverse<br />
en favor <strong>de</strong> la tesis mantenida por el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia, porque la normativa aplicable al<br />
supuesto litigioso es la contenida en la citada Ley<br />
<strong>de</strong> Cooperativas <strong>de</strong> Galicia, <strong>de</strong> conformidad con<br />
lo dispuesto en su art. 2, al tener su <strong>do</strong>micilio<br />
social la cooperativa <strong>de</strong>mandada en la Comunidad<br />
Autónoma <strong>de</strong> Galicia, vigente en el momento en<br />
que acaecieron los hechos objeto <strong>de</strong><br />
enjuiciamiento, ya que la repetida ley ha si<strong>do</strong><br />
publicada en el Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> fecha<br />
30 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998 y entran<strong>do</strong> en vigor,<br />
como preceptúa su disposición final primera, a los<br />
<strong>do</strong>s meses <strong>de</strong> su publicación en el menciona<strong>do</strong><br />
Diario Oficial. Por otro la<strong>do</strong>, si el <strong>de</strong>mandante es<br />
socio y trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la cooperativa <strong>de</strong>mandada,<br />
está inclui<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> lo norma<strong>do</strong> en el art. 21.2<br />
<strong>de</strong> la propia ley, en cuanto dispone que les<br />
resultan aplicables a los socios <strong>de</strong> trabajo las<br />
normas establecidas en las ley para los socios<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> las cooperativas <strong>de</strong> trabajo<br />
asocia<strong>do</strong>, con las particularida<strong>de</strong>s establecidas en<br />
el propio articulo; <strong>de</strong> ahí que en materia <strong>de</strong><br />
régimen disciplinario <strong>de</strong>ba acudirse a lo norma<strong>do</strong><br />
en el art. 108 <strong>de</strong> la repetida ley, en cuyo número 4<br />
se fija el plazo <strong>de</strong> quince días, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su<br />
notificación, para la impugnación <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
consejo rector ante el comité <strong>de</strong> recursos o, en su<br />
<strong>de</strong>fecto, ante la asamblea general. Y si la<br />
475
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
imposición <strong>de</strong> la sanción ha si<strong>do</strong> notificada al<br />
<strong>de</strong>mandante el día 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, es<br />
evi<strong>de</strong>nte que en el momento en que presentó los<br />
recursos, el día 3 <strong>de</strong> diciembre siguiente, había<br />
transcurri<strong>do</strong> con exceso el plazo antedicho; sin<br />
que sea <strong>de</strong> aplicación el art. 25.3.c) <strong>de</strong> la tan<br />
citada Ley 5/1998, que fija el plazo <strong>de</strong> treinta días<br />
para recurrir, como sostiene el recurrente, al ser<br />
este aplicable a los que ostentan, simplemente la<br />
cualidad <strong>de</strong> socios, no sién<strong>do</strong>lo, por tanto, al<br />
<strong>de</strong>mandante, por su carácter <strong>de</strong> socio <strong>de</strong> trabajo,<br />
con regulación diversa <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la propia<br />
normativa.<br />
Segun<strong>do</strong>.- Por to<strong>do</strong> lo que queda expuesto<br />
proce<strong>de</strong>, previa <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, dictar<br />
un pronunciamiento confirmatorio <strong>de</strong>l suplica<strong>do</strong>.<br />
En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.M.M.G., contra la sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha trece <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela, en proceso sobre impugnación <strong>de</strong><br />
sanción promovi<strong>do</strong> por el recurrente frente a la<br />
empresa “F., S.C.L.”, <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos la sentencia recurrida.<br />
S. S.<br />
2957 RECURSO Nº 1.748/00<br />
PROCEDENCIA DE SANCIÓN<br />
DISCIPLINARIA IMPOSTA A<br />
TRABALLADOR POR TRANSGRESIÓN DA<br />
BOA FE CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.748/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n R.F.C., <strong>do</strong>n C.R.A. y <strong>do</strong>n<br />
M.E.L. en representación <strong>de</strong> Unión Sindical<br />
Obrera (USO), contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social núm. tres <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 549/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por Unión Sindical Obrera<br />
(USO) en reclamación <strong>de</strong> sanción sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el Grupo “C.S.” en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con<br />
fecha 14 <strong>de</strong> enero por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º) Los actores, <strong>do</strong>n R.F.C. y <strong>do</strong>n C.R.O. cuyos<br />
datos personales constan en autos, prestan sus<br />
servicios para la empresa Grupo “C.S., S.A.”, con<br />
unas categorías profesionales reconocidas <strong>de</strong><br />
vigilantes <strong>de</strong> seguridad, y unos salarios mensuales<br />
<strong>de</strong> 137.988 pts. (C.R.O.), con inclusión <strong>de</strong><br />
prorrata <strong>de</strong> pagas extras.- 2º) Los actores están<br />
adscritos con carácter exclusivo al servicio <strong>de</strong><br />
vigilancia y seguridad <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte <strong>de</strong> Lemos, cuya contrata viene<br />
asumien<strong>do</strong> la empresa “C.S., S.A.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
19.04.91.- 3º) En fecha 31.07.99 R.F.C., y el<br />
02.08.99, C.R.O., recibieron sendas cartas<br />
impután<strong>do</strong>les actuaciones contrarias a sus <strong>de</strong>beres<br />
profesionales como trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa<br />
“C.S., S.A.” concedien<strong>do</strong> a los actores un plazo<br />
<strong>de</strong> 3 días para formular las alegaciones que<br />
estimaran oportunas. El conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> las cartas es<br />
el siguiente: Sr. R.F.C.- El día 15 <strong>de</strong>l presente<br />
mes <strong>de</strong> julio a las 23,28 horas, fue efectuada una<br />
inspección reglamentaria, al centro <strong>de</strong> trabajo, en<br />
el que presta ud. Sus servicios como vigilante <strong>de</strong><br />
seguridad, sin arma y en jornada <strong>de</strong> día, sito en el<br />
Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong> Lemos.- En tal<br />
inspección, efectuada por <strong>do</strong>n J.M.U.,<br />
acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> los inspectores <strong>de</strong> servicios, <strong>do</strong>n<br />
M.A.C. y <strong>do</strong>n J.V.F., se comprobó que usted<br />
estaba realizan<strong>do</strong> jornada nocturna y con arma, en<br />
el turno <strong>de</strong> trabajo que correspondía al también<br />
vigilante <strong>de</strong> seguridad, <strong>do</strong>n C.R.O., <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> servicio legalmente<br />
establecidas por esta empresa, correspondien<strong>do</strong> a<br />
éste la prestación <strong>de</strong> servicio con arma.- Tal<br />
cambio <strong>de</strong> jornada, es <strong>de</strong>cir, el que usted<br />
efectuase, la misma <strong>de</strong> noche y con arma, así<br />
como el cambio efectua<strong>do</strong>, en ningún momento<br />
autoriza<strong>do</strong> por la dirección o man<strong>do</strong>s intermedios<br />
<strong>de</strong> esta empresa, vulnera gravemente, no sólo la<br />
or<strong>de</strong>nación y <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> horarios y jornada<br />
estableci<strong>do</strong>s por la dirección <strong>de</strong> la empresa, sino<br />
también la utilización <strong>de</strong> un arma, no asignada a<br />
usted por la empresa y por ello sin autorización<br />
para su uso, por lo que, en ese acto, fue sustitui<strong>do</strong><br />
por otro vigilante <strong>de</strong> seguridad.- Los hechos<br />
referi<strong>do</strong>s, como se <strong>de</strong>ja dicho, vulneran no sólo<br />
las ór<strong>de</strong>nes establecidas al efecto por esta<br />
empresa, en razón al principio <strong>de</strong> dirección que la<br />
normativa legal le atribuye sino también las<br />
exigencias que sobre control <strong>de</strong> armas, propiedad<br />
<strong>de</strong> la empresa, y uso bajo su responsabilidad le<br />
476
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
impone la ley sobre seguridad privada y su<br />
reglamento, a<strong>de</strong>más, los hechos aludi<strong>do</strong>s hay que<br />
relacionarlos necesariamente con la pretensión,<br />
por su parte, <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r justificar circunstancias<br />
relacionadas con procedimientos jurisdiccionales<br />
anteriores, en relación a categoría, jornada y<br />
pluses <strong>de</strong> peligrosidad por prestación <strong>de</strong> servicios<br />
con arma, to<strong>do</strong> lo cual constituye una falta muy<br />
grave en razón a la <strong>de</strong>sobediencia a ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong><br />
trabajo, así como la transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con los puntos b) y d) <strong>de</strong>l<br />
aparta<strong>do</strong> 2 <strong>de</strong>l artículo 54 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.- En razón a lo expuesto, y en<br />
cumplimiento <strong>de</strong> lo que dispone el aparta<strong>do</strong> 2 <strong>de</strong>l<br />
artículo 114 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento laboral,<br />
así como el 68.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, se notifica a usted el presente<br />
pliego <strong>de</strong> cargos, como expediente contradictorio<br />
contempla<strong>do</strong> en los referi<strong>do</strong>s preceptos, para que<br />
en el plazo <strong>de</strong> tres días, a partir <strong>de</strong> la recepción<br />
<strong>de</strong>l presente escrito, efectúe las alegaciones que<br />
estime oportunas a su interés.- SR. C.R.O.- El día<br />
15 presente mes <strong>de</strong> julio, a las 23,28 horas, fue<br />
efectuada una inspección reglamentaria, al centro<br />
<strong>de</strong> trabajo, en el que presta ud. Sus servicios<br />
como vigilante <strong>de</strong> seguridad con arma, cuan<strong>do</strong><br />
realiza jornada nocturna, sito en el Hospital<br />
Comarcal <strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong> Lemos.- En tal<br />
inspección, efectuada por <strong>do</strong>n J.M.U.,<br />
acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> los inspectores <strong>de</strong> servicios, <strong>do</strong>n<br />
M.A.C. y <strong>do</strong>n J.V.F., se comprobó que en el<br />
referi<strong>do</strong> día 15, y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las 22,00 horas <strong>de</strong> ese<br />
día, le correspondía a usted, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con las<br />
ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> servicio, el cubrir tal turno <strong>de</strong> noche,<br />
como vigilante <strong>de</strong> seguridad arma<strong>do</strong>, sin<br />
embargo, tal servicio lo esta realizan<strong>do</strong> el Sr.<br />
R.F.C., vigilante éste <strong>de</strong> seguridad que su jornada<br />
<strong>de</strong> trabajo es siempre diurna y sin arma, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> servicio <strong>de</strong> la<br />
empresa, y sin tener este vigilante asignada arma<br />
por la misma.- Tal sustitución en el referi<strong>do</strong> turno<br />
<strong>de</strong> trabajo, en ningún momento fue autoriza<strong>do</strong> por<br />
la dirección <strong>de</strong> la empresa o por man<strong>do</strong>s<br />
intermedios <strong>de</strong> la misma, por lo que tales hechos<br />
vulneran gravemente la or<strong>de</strong>nación y<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> horarios, así como las jornadas<br />
<strong>de</strong> trabajo estableci<strong>do</strong>s por la empresa, así como<br />
la utilización <strong>de</strong> un arma, que en ese turno <strong>de</strong><br />
trabajo estaba a usted asignada.- Los hechos<br />
referi<strong>do</strong>s vulneran no sólo las ór<strong>de</strong>nes<br />
establecidas al efecto por esta empresa, a tenor<br />
<strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> dirección que la normativa legal<br />
le atribuye, sino también las exigencias que sobre<br />
control <strong>de</strong> armas, propiedad <strong>de</strong> la empresa, y uso<br />
bajo su responsabilidad le impone la ley sobre<br />
seguridad privada y su reglamento. Esta conducta<br />
constituye una falta muy grave por <strong>de</strong>sobediencia<br />
en el trabajo, así como la transgresión <strong>de</strong> la buen<br />
fe contractual, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con los puntos b) y D)<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 2 <strong>de</strong>l artículo 54 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.- En razón a lo expuesto, se notifica<br />
a usted el presente pliego <strong>de</strong> cargos, como<br />
expediente contradictorio contempla<strong>do</strong> en los<br />
referi<strong>do</strong>s preceptos, para que en el plazo <strong>de</strong> tres<br />
días, a partir <strong>de</strong> la recepción <strong>de</strong>l presente escrito<br />
efectúe las alegaciones que estime oportunas a su<br />
interés.- 4º) Simultáneamente el actor <strong>do</strong>n R.F.C.<br />
recibía otra carta <strong>de</strong> la dirección <strong>de</strong> empresa<br />
<strong>de</strong>mandada que <strong>de</strong>cía lo siguiente: Con fecha <strong>de</strong><br />
hoy, día 29 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, fue remitida a esta<br />
empresa panfleto, <strong>de</strong>l que s acompaña una<br />
fotocopia, en el que aparece usted uniforma<strong>do</strong>, al<br />
parecer con un traje cuyo diseño se basa también<br />
al parecer en la vestimenta <strong>de</strong>l tercio <strong>de</strong> gallegos.-<br />
Dicho panfleto, fue divulga<strong>do</strong> en el edificio <strong>de</strong>l<br />
hospital en el que presta usted servicios, mediante<br />
la adhesión <strong>de</strong>l mismo en lugares <strong>de</strong>l edificio que<br />
daban publicidad <strong>de</strong>l conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> éste.- En dicho<br />
panfleto se indicaba, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> consignar su<br />
nombre <strong>de</strong> forma expresa “...que los guardias <strong>de</strong><br />
seguridad <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong><br />
Lemos, lucirán a partir <strong>de</strong>l próximo día 15 <strong>de</strong><br />
agosto, un nuevo look en los días festivos<br />
especiales...”.- este hecho, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> contravenir<br />
lo regula<strong>do</strong> en el artículo 87 <strong>de</strong>l Reglamento <strong>de</strong><br />
Seguridad Privada, con las consiguientes<br />
responsabilida<strong>de</strong>s para esta empresa, ajena<br />
totalmente a la confección, conteni<strong>do</strong> y<br />
divulgación <strong>de</strong> tal panfleto, lesiona y daña el buen<br />
nombre <strong>de</strong> la misma, no sólo ante la dirección <strong>de</strong>l<br />
hospital, sino también ante personas relacionadas<br />
con la profesión.- Como en el tan aludi<strong>do</strong><br />
panfleto, figura expresamente su nombre, así<br />
como su fotografía, con el uniforme en cuestión,<br />
le participo que tal hecho pue<strong>de</strong> constituir una<br />
falta gravísima para los responsables <strong>de</strong> la<br />
confección y publicidad <strong>de</strong>l mismo, por lo que, a<br />
la vista <strong>de</strong> todas las circunstancias, se le conce<strong>de</strong><br />
un plazo <strong>de</strong> tres días para que alegue lo que<br />
estime conveniente, y to<strong>do</strong> ello, en relación al<br />
esclarecimiento <strong>de</strong> tales hechos y en su caso <strong>de</strong>l<br />
expediente y sanción disciplinaria que pudiese<br />
correspon<strong>de</strong>r.- 5º) Los actores se opusieron a los<br />
pliegos formula<strong>do</strong>s por la empresa mediante<br />
escritos <strong>de</strong> fecha 04.08.99, R.F.C. y el 06.08.99<br />
C.R.O., <strong>do</strong>cumentos nº 5 y 6 <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
(dán<strong>do</strong>los aquí por reproduci<strong>do</strong>s).- 6º) En fecha<br />
07.08.99 la dirección <strong>de</strong> la empresa “C.S., S.A.”<br />
en base a los hechos imputa<strong>do</strong>s notificó a los<br />
actores la imposición <strong>de</strong> una sanción <strong>de</strong><br />
suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.09.99<br />
hasta el 30.10.99 en los términos refleja<strong>do</strong>s en los<br />
<strong>do</strong>cumentos nº 7 y 8: Con fecha 4 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
199(sic), formula las alegaciones que obran en el<br />
expediente y mediante las cuales usted <strong>de</strong> forma<br />
genérica y básicamente se limia a manifestar que<br />
los hechos que se le imputaban en el pliego <strong>de</strong><br />
cargos no constituyen vulneración a ninguna<br />
norma que afecte tanto a sus obligaciones<br />
laborales como a las reguladas por la Ley <strong>de</strong><br />
Seguridad Privada y su reglamente, en su calidad<br />
<strong>de</strong> vigilante <strong>de</strong> seguridad, no negan<strong>do</strong>, por lo<br />
477
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
tanto, y sí reconocien<strong>do</strong> la veracidad <strong>de</strong> tal<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> pliego <strong>de</strong> cargos, que íntegramente<br />
se transcribe en la presente resolución y que esta<br />
dirección ratifica plenamente.- Por to<strong>do</strong> lo<br />
expuesto, pon<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l expediente<br />
disciplinario, así como los informes<br />
complementarios requeri<strong>do</strong>s, y propuesta <strong>de</strong>l<br />
instructor <strong>de</strong> tal expediente, al ser los hechos<br />
conteni<strong>do</strong>s en el transcrito pliego <strong>de</strong> cargos<br />
constitutivos <strong>de</strong> una falta muy grave, que si bien<br />
es merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la sanción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario por vulneración clara <strong>de</strong> lo que<br />
disponen los artículos 5, 20, 24.2.b) <strong>de</strong>l Estatuto<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, en relación con el 54 <strong>de</strong>l<br />
convenio nacional <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong> seguridad, así<br />
como el 26.1, 69, 83 y 148.d), <strong>de</strong>l Reglamento<br />
que <strong>de</strong>sarrolla la Ley <strong>de</strong> Seguridad Privada,<br />
aproba<strong>do</strong> por Real Decreto 2.364/94, <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong><br />
diciembre, no obstante esta dirección acuerda por<br />
esta vez, imponerles solamente la sanción <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
meses <strong>de</strong> suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong>, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el punto a) <strong>de</strong>l art. 58 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Nacional <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong> Seguridad (Boletín<br />
Oficial <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> 11.06.98), en relación con los<br />
hechos motiva<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l presente expediente y<br />
preceptos anteriormente reseña<strong>do</strong>s,<br />
apercibién<strong>do</strong>le que <strong>de</strong> reincidir en tales<br />
conductas, se proce<strong>de</strong>ría a su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario.- La suspensión <strong>de</strong> empleo y suel<strong>do</strong>,<br />
como sanción que se le impone, comenzará el<br />
01.09.99 y finalizará el 30.10.99.- 7º) Los actores<br />
no están <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con dichas sanciones por<br />
encontrarlas contrarias a los principios <strong>de</strong> Buena<br />
Fe y Lealtad que <strong>de</strong>ben regir las relaciones<br />
laborales y las impugnan.- 8º) El día 15 <strong>de</strong> julio, a<br />
las 23,28 horas, se efectuó una inspección<br />
reglamentaria en el Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte <strong>de</strong> Lemos, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> los actores prestan sus<br />
servicios. En tal inspección practicada por <strong>do</strong>n<br />
J.M.U., acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> los inspectores <strong>de</strong><br />
servicios, <strong>do</strong>n M.A.C. y <strong>do</strong>n J.V.F., se comprobó<br />
que <strong>do</strong>n R.F.C. estaba realizan<strong>do</strong> jornada<br />
continua y con arma, cuan<strong>do</strong> él tiene jornada <strong>de</strong><br />
día y sin arma, estan<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> el turno <strong>de</strong><br />
trabajo que correspondía al también vigilante <strong>de</strong><br />
seguridad, <strong>do</strong>n C.R.O., <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con las<br />
ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> la empresa, correspondiente a éste la<br />
prestación <strong>de</strong>l servicio con arma. El cambio <strong>de</strong><br />
jornada efectua<strong>do</strong> por los actores, en ningún<br />
momento fue autoriza<strong>do</strong> por la empresa, ni por<br />
man<strong>do</strong>s intermedios <strong>de</strong> la empresa.- 9º) El sr.<br />
F.C. es <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical <strong>de</strong> U.S.O. en la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 12.04.94 y <strong>do</strong>n C.R.O. está<br />
afilia<strong>do</strong> al sindicato.- 10º) La jornada <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
R.F.C. es <strong>de</strong> día y sin arma y la <strong>de</strong> <strong>do</strong>n C.R.O. es<br />
<strong>de</strong> noche y con arma.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Se <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda interpuesta por<br />
<strong>do</strong>n R.F.C. y <strong>do</strong>n C.R.O. contra la empresa grupo<br />
“C.S., S.A.”, confirman<strong>do</strong> las sanciones<br />
impuestas a dichos actores y absolvien<strong>do</strong> a la<br />
parte <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Bajo la cobertura <strong>de</strong>l art. 191.a)<br />
LPL, los accionantes interesan la nulidad <strong>de</strong><br />
actuaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> momento anterior a la<br />
Provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 3-septiembre-99, que acordó<br />
tramitar el presente procedimiento como sanción<br />
y no por el cauce –insta<strong>do</strong> en <strong>de</strong>manda– <strong>de</strong> los<br />
arts. 175 y siguientes <strong>de</strong> la Ley Rituaria, sobre<br />
tutela <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical. 1.- El<br />
art. 176 LPL dispone que «el objeto <strong>de</strong>l presente<br />
proceso queda limita<strong>do</strong> al conocimiento <strong>de</strong> la<br />
lesión <strong>de</strong> la libertad sindical, sin posibilidad <strong>de</strong><br />
acumulación con acciones <strong>de</strong> otra naturaleza o<br />
con idéntica pretensión basada en fundamentos<br />
diversos a la tutela <strong>de</strong> la citada libertad»; y<br />
coherentemente, por tratarse <strong>de</strong> cuestiones<br />
inescindibles y <strong>de</strong> obliga<strong>do</strong> examen unitario,<br />
aunque <strong>de</strong> específica tramitación procesal, el art.<br />
182 LPL dispone que «no obstante lo dispuesto<br />
en los artículos anteriores, las <strong>de</strong>mandas por<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> [...] en que se invoque lesión <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical u otro <strong>de</strong>recho fundamental se<br />
tramitarán inexcusablemente, con arreglo a la<br />
modalidad procesal correspondiente». 2.-<br />
Ciertamente que el precepto no se refiere<br />
expresamente a las <strong>de</strong>mandas por sanciones, sino<br />
las formuladas por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pero la sala consi<strong>de</strong>ra<br />
que el tratamiento ha <strong>de</strong> ser el mismo, no sólo<br />
porque el legisla<strong>do</strong>r atribuye preeminencia a la<br />
especificidad procesal <strong>de</strong> la con<strong>de</strong>na interesada<br />
(nulidad <strong>de</strong> la medida sanciona<strong>do</strong>ra), sino por la<br />
finalidad <strong>de</strong> evitar la in<strong>de</strong>bida acumulación <strong>de</strong><br />
acciones y porque <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s y sanciones tienen en<br />
común no sólo su naturaleza disciplinaria, sino<br />
también un mismo Capítulo –II– <strong>de</strong>l mismo<br />
Título II, bajo el epígrafe “<strong>de</strong> los <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>s y<br />
sanciones”. 3.- De todas formas, la sala no llega a<br />
enten<strong>de</strong>r la posible in<strong>de</strong>fensión que el recurso<br />
argumenta por haberse segui<strong>do</strong> un procedimiento<br />
diverso al que se interesaba en <strong>de</strong>manda, porque –<br />
para el tribunal es claro– la tramitación en la<br />
modalidad procesal <strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong> sanciones,<br />
en manera alguna obsta la aplicación <strong>de</strong> la<br />
conocida inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la prueba en<br />
supuesto <strong>de</strong> alegarse vulneración <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, tanto por mor <strong>de</strong> reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
al respecto –ordinaria y constitucional– en<br />
materia disciplinaria, como por extensión <strong>de</strong> las<br />
prevenciones contenidas en el art. 179.2 LPL. 4.-<br />
Finalmente, queremos también <strong>de</strong>stacar que la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia ha llama<strong>do</strong> la atención respecto <strong>de</strong><br />
478
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que la profusión y el <strong>de</strong>sbordamiento <strong>de</strong>l proceso<br />
especial pue<strong>de</strong> conducir a resulta<strong>do</strong>s poco<br />
<strong>de</strong>seables. Se señala por esta misma <strong>do</strong>ctrina que<br />
el proceso <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> libertad sindical y <strong>de</strong>más<br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales es <strong>de</strong> cognición limitada,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> ceñirse a la comprobación y reparación<br />
en su caso <strong>de</strong> la lesión inmediata y directa <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>rechos indica<strong>do</strong>s en el artículo 53.2 <strong>de</strong> la<br />
Constitución, <strong>de</strong> manera que la lesión <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical o <strong>de</strong>recho fundamental aducida<br />
haya si<strong>do</strong> inmediata y directa, porque la vía<br />
jurisdiccional <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad<br />
sindical «es un proceso que limita su ámbito <strong>de</strong><br />
enjuiciamiento a las lesiones directas <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> conductas <strong>de</strong><br />
violación o incumplimiento <strong>de</strong> la norma<br />
constitucional o <strong>de</strong> las normas legales que los<br />
regulan» (SSTS 21-junio-94 Ar. 6.315, 24-enero-<br />
96 Ar. 193 y 29-septiembre-96 Ar. 6.857).<br />
SEGUNDO.- Con el amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) LPL,<br />
el recurso solicita modificar el primero <strong>de</strong> los<br />
HDP, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el inciso final –relativo<br />
a los emolumentos– exprese: “ [...] y unos<br />
salarios mensuales <strong>de</strong> 137.988 pts (<strong>do</strong>n R.F.C.) y<br />
176.571 pts mensuales (<strong>do</strong>n C.R.O.), con<br />
inclusión <strong>de</strong> prorrata <strong>de</strong> pagas extras”. Se basa el<br />
recurso en la afirmación –al respecto– contenida<br />
en la <strong>de</strong>manda (folio 1), en la contestación<br />
efectuada en el acto <strong>de</strong> juicio (folio 33) y en el<br />
Convenio Colectivo (folio 238, y los a él<br />
grapa<strong>do</strong>s). Vaya por <strong>de</strong>lante indicar que la<br />
variación fáctica es <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> intrascen<strong>de</strong>nte,<br />
habida cuenta <strong>de</strong> que lo que la cuestión <strong>de</strong>batida<br />
no es salarial o <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> ella, sino<br />
estrictamente disciplinaria o <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales, por lo que ni siquiera se muestra<br />
necesaria la corrección <strong>de</strong> un salario<br />
erróneamente fija<strong>do</strong>. Pero en to<strong>do</strong> caso ha <strong>de</strong><br />
admitirse que lo pretendi<strong>do</strong> pue<strong>de</strong> alcanzar la<br />
calificación <strong>de</strong> “conforme” y no precisada <strong>de</strong><br />
prueba como “hecho”, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
consolidada <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial sobre los<br />
llama<strong>do</strong>s hechos conformes y consistentes en<br />
afirmaciones fácticas contenidas en la <strong>de</strong>manda y<br />
que la parte <strong>de</strong>mandada no cuestione en su<br />
contestación (SSTS 29-marzo-58 Ar. 1.461, 29-<br />
marzo-84 Ar. 2.448 y 9-abril-84 Ar. 2.055;<br />
SSTSJ Galicia 15-octubre-97 R. 2.932/95, 28-<br />
febrero-98 R. 4.745, 16-diciembre-98 R.3.475/96,<br />
22-febrero-99 R. 958/96, 12-marzo-99 R. 588/99,<br />
10-junio-99 R. 2.689/96, 12-noviembre-99 R.<br />
4.277/96 y 4-febrero-00 R. 5.592/96).<br />
TERCERO.- Se interesa asimismo modificar el<br />
segun<strong>do</strong> ordinal, en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que la contrata<br />
<strong>de</strong> vigilancia y seguridad asumida por la<br />
<strong>de</strong>mandada con el Hospital Comarcal data <strong>de</strong><br />
03.07.92 y no <strong>de</strong> 19.04.91, como hace constar la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia. Rechazamos tan siquiera<br />
la admisibilidad <strong>de</strong> la rectificación, porque<br />
ninguna relación tiene con la cuestión <strong>de</strong>batida y<br />
no alcanzamos a vislumbrar el objeto –legítimo y<br />
razonablemente finalístico– <strong>de</strong> la rectificación.<br />
CUARTO.- Se solicita ampliar el cuarto <strong>de</strong><br />
“proba<strong>do</strong>s” con referencia a que “La empresa<br />
<strong>de</strong>mandada imputó dicha falta a <strong>do</strong>n R.F.C. sin<br />
realizar las comprobaciones pertinentes que<br />
pudieran <strong>de</strong>mostrar la autoría o participación<br />
directa o indirecta <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong>r en la<br />
elaboración <strong>de</strong> ese <strong>do</strong>cumento”. El rechazo <strong>de</strong> la<br />
pretensión revisoria obe<strong>de</strong>ce a <strong>do</strong>s motivos: en<br />
primer término porque no se trata <strong>de</strong> materia que<br />
hubiese <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> la sanción que en el presente<br />
procedimiento se examina, hasta el punto <strong>de</strong> que<br />
la magistrada <strong>de</strong> instancia ni siquiera <strong>de</strong>bió haber<br />
admiti<strong>do</strong> a <strong>de</strong>bate el inicio <strong>de</strong> otro expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r –posteriormente sobresei<strong>do</strong>– por una<br />
actuación absolutamente diversa a la que en autos<br />
se preten<strong>de</strong> sea <strong>de</strong>clara nula; y en segun<strong>do</strong> lugar,<br />
porque la adición se basa en el acta <strong>de</strong> juicio, y<br />
ésta resulta conocidamente inhábil para fundar<br />
una revisión <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, por no<br />
constituir “<strong>do</strong>cumento” en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong>l art.<br />
191.b) LPL, alusivo a la prueba <strong>do</strong>cumental<br />
señalada en el art. 94 LPL, y por no tratarse<br />
propiamente <strong>de</strong> un medio <strong>de</strong> prueba sino <strong>de</strong> mera<br />
síntesis <strong>de</strong> la que se ha aporta<strong>do</strong> en juicio, en<br />
manera alguna modificativa <strong>de</strong> los medios<br />
utiliza<strong>do</strong>s en aquél (STS 24.02.92 Ar. 1.144;<br />
SSTSJ Galicia 27.02.99 AS 5.261, Asturias 1-<br />
octubre-99 AS. 3.113, Murcia 27-septiembre-99<br />
AS. 2.917, País Vasco 8-junio-99 AS 2.631...).<br />
QUINTO.- También se preten<strong>de</strong> añadir al<br />
séptimo <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s (“Los<br />
actores no están <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con dichas sanciones<br />
por encontrarlas contrarias a los principios <strong>de</strong><br />
buena fe y lealtad que <strong>de</strong>ben regir las relaciones<br />
laborales y las impugnan”) el inciso siguiente:<br />
“manifestan<strong>do</strong> que la redacción <strong>de</strong> las citadas<br />
cartas les provoca in<strong>de</strong>fensión”. Bien se<br />
compren<strong>de</strong> que no solamente no proce<strong>de</strong> la<br />
adición, sino que también sobra la indicación<br />
judicial, pues en el relato <strong>de</strong> hechos han <strong>de</strong><br />
hacerse constar exclusivamente los puntos <strong>de</strong><br />
hecho no admiti<strong>do</strong>s –controverti<strong>do</strong>s– que sean<br />
necesarios para la <strong>de</strong>bida solución <strong>de</strong>l tema objeto<br />
<strong>de</strong>l litigio y en el gra<strong>do</strong> mínimo requeri<strong>do</strong> para<br />
que los litigantes puedan proce<strong>de</strong>r a su<br />
impugnación en to<strong>do</strong>s los aspectos relevantes <strong>de</strong>l<br />
proceso, y para que los órganos jurisdiccionales<br />
<strong>de</strong> suplicación o <strong>de</strong> casación puedan compren<strong>de</strong>r<br />
cabalmente el <strong>de</strong>bate procesal y resolver sobre el<br />
mismo en los términos previstos en la ley” (STS<br />
22-enero-98 Art. 7), sin que ello quiera <strong>de</strong>cir que<br />
la regular constatación <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s exija<br />
su expresión exhaustiva o prolija, sino que el<br />
requisito se cumple con un relato suficiente que<br />
centre el <strong>de</strong>bate en mo<strong>do</strong> tal que también el<br />
tribunal que conozca <strong>de</strong>l recurso pueda proce<strong>de</strong>r a<br />
479
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
su resolución con arreglo al propio relato<br />
histórico, admitién<strong>do</strong>se –incluso– la forma<br />
irregular <strong>de</strong> remisión, a los efectos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, pero siempre<br />
que tal técnica permita apreciar, con singularidad<br />
e individualización, los hechos base <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión<br />
(SSTS 11-diciembre-97 Ar. 9.313, 1-julio-97 Ar.<br />
6.568, etc.). Y esta <strong>do</strong>ctrina no solamente excluye<br />
que se reflejen en la citada relación fáctica<br />
aquellos otros extremos <strong>de</strong> hecho que no sean<br />
necesarios a dicho fin, sino que –con mayor<br />
motivo– obsta que en el relato tengan cabida<br />
conceptos jurídicos, razonamientos lógicos,<br />
simples hipótesis, valoraciones <strong>de</strong> cualquier or<strong>de</strong>n<br />
y –todavía más claro– simples planteamientos<br />
subjetivos u opiniones individuales. Y en el caso<br />
<strong>de</strong> autos, el parecer que los actores tengan<br />
respecto <strong>de</strong> la sanción impuesta en manera alguna<br />
pue<strong>de</strong> influir en la resolución <strong>de</strong>l pleito, sien<strong>do</strong> a<br />
todas luces improce<strong>de</strong>nte su constancia entre los<br />
HDP.<br />
SEXTO.- Se solicita introducir un nuevo ordinal<br />
–como ordinal octavo– con el siguiente texto: “8.-<br />
Que el trabaja<strong>do</strong>r J.C.R.M. , que es vigilante <strong>de</strong><br />
seguridad y compañero <strong>de</strong> los actores en el centro<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte,<br />
ostenta la cualidad <strong>de</strong> responsable <strong>de</strong> equipo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 26 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1.994 con las siguientes<br />
funciones atribuidas por la empresa Grupo “C.,<br />
S.A”: servir <strong>de</strong> interlocutor váli<strong>do</strong> entre los<br />
vigilantes y el cliente, así como entre los<br />
vigilantes y la empresa, confeccionar los<br />
cuadrantes <strong>de</strong> servicios, control <strong>de</strong> uniformidad,<br />
etc. En la misma comunicación escrita <strong>de</strong> fecha<br />
26.05.94 dirigida a los vigilantes <strong>de</strong>l Hospital<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se recogen esas funciones, la empresa<br />
Grupo “C.S., S.A.” notifica a los vigilantes <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte que canalicen a través <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.C.R.M.,<br />
todas las cuestiones que se refieran al servicio <strong>de</strong><br />
vigilancia que se presta en dicho hospital”. Se<br />
admite la revisión, si bien con el número 11 <strong>de</strong><br />
los HDP, por no encontrarse razón alguna<br />
justificativa para alterar to<strong>do</strong> el or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> los<br />
hechos que figuran en la sentencia y que<br />
únicamente <strong>de</strong>terminaría mayor dificultad en la<br />
comprensión <strong>de</strong>l texto <strong>de</strong>finitivo. Y se acoge el<br />
añadi<strong>do</strong>, porque su texto es fiel reproducción <strong>de</strong><br />
la comunicación dirigida por la dirección <strong>de</strong> la<br />
empresa a los vigilantes jura<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Servicio en el<br />
Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte (folio 174), cuya<br />
corrección y firma ha si<strong>do</strong> admitida en el acto <strong>de</strong><br />
juicio por el Director General <strong>de</strong> la empresa, Sr.<br />
M. (folio 33 vuelto). De todas formas, la sala<br />
muestra su disconformidad con las afirmaciones<br />
<strong>de</strong> hecho que se hacen en el mismo motivo, y que<br />
si bien no se llega a proponer como objeto <strong>de</strong> su<br />
expresa incorporación al relato, se alu<strong>de</strong>n como si<br />
se tratase <strong>de</strong> datos que incuestionablemente ha <strong>de</strong><br />
admitir la sala: “Habien<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> esta parte que<br />
<strong>do</strong>n C.R.O. pidió permiso para dicho cambio <strong>de</strong><br />
turno a <strong>do</strong>n J.C.R.M., folios 84 y 178 <strong>de</strong> autos,<br />
ratifica<strong>do</strong>s por la testifical practicada en juicio<br />
por esta parte a cargo <strong>de</strong> <strong>do</strong>n C.A.P., folio 34<br />
reverso <strong>de</strong> autos, no se entien<strong>de</strong> que la<br />
<strong>de</strong>mandada alegue <strong>de</strong>sobediencia e indisciplina<br />
por parte <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res sanciona<strong>do</strong>s”. Ahora<br />
bien, el folio 84 consiste en simple manifestación<br />
que el sanciona<strong>do</strong> Sr. R. dirige a la dirección <strong>de</strong> la<br />
empresa, afirman<strong>do</strong> –con nulo valor revisorio,<br />
como es obvio– que había comunica<strong>do</strong> el cambio<br />
<strong>de</strong> turno “verbal y personalmente al responsable<br />
<strong>de</strong> equipo [...] <strong>do</strong>s días antes, como se viene<br />
hacien<strong>do</strong> habitualmente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que se creó el<br />
servicio en este centro <strong>de</strong> trabajo”; el folio 178<br />
únicamente acredita que el cambio <strong>de</strong> turno se<br />
hizo constar en una agenda, pero en manera<br />
alguna evi<strong>de</strong>ncia que hubiese comunicación<br />
verbal previa al jefe <strong>de</strong> equipo y su autorización;<br />
y el testimonio <strong>de</strong> <strong>do</strong>n C.A. resulta un tanto<br />
inconcreto (“estaba presente cuan<strong>do</strong> el actor [...]<br />
le comunicó a C. que tenía que cambiar un turno<br />
<strong>de</strong> servicio”), incluso por no hacer precisión <strong>de</strong><br />
fechas, pero en to<strong>do</strong> caso por silenciar la<br />
respuesta obtenida por el solicitante. Y frente a<br />
ello, a esta ambigüedad, la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
es contun<strong>de</strong>nte al <strong>de</strong>clarar en la fundamentación<br />
jurídica, pero con innegable valor <strong>de</strong> HDP (SSTS<br />
17-octubre-89 Ar. 7.284, 9-diciembre-89 Ar.<br />
9.195, 19-diciembre-89 Ar. 9.049, 30-enero-90<br />
Ar. 6.236, marzo-90 Ar. 1.748, 27-julio-92 Ar.<br />
5.664, 14-diciembre-98 Ar. 1.010 y 23-febrero-99<br />
Ar. 2.018; y SSTSJ Galicia, entre las más<br />
recientes, <strong>de</strong> 7-abril-00 R. 2.045/98, 15-abril-00<br />
R. 1.015/97, 17-abril-00 R. 359/97, 4-mayo-00 R.<br />
1.343/00, 5-mayo-00 R. 1.149/97...) que el testigo<br />
<strong>do</strong>n J.C. –responsable <strong>de</strong>l equipo– había<br />
manifesta<strong>do</strong> en el acto <strong>de</strong> juicio que el Sr. R.O. le<br />
había solicita<strong>do</strong> el cambio <strong>de</strong> servicio el 15 <strong>de</strong><br />
julio, pero que era la empresa y no él la que tenía<br />
que autorizar dicho cambio, no autorizan<strong>do</strong> la<br />
empresa dicho cambio, ni él tampoco”. Y es más,<br />
la sentencia continúa afirman<strong>do</strong> con el mismo<br />
valor fáctico que “el resto <strong>de</strong> los vigilantes,<br />
menos uno [...] manifestaron que para cambiar los<br />
turnos <strong>de</strong> noche, lo comunicaban a la empresa”.<br />
Conforme a ello, bien se compren<strong>de</strong> que la<br />
prueba invocada en el recurso es perfectamente<br />
compatible con la objetiva versión <strong>de</strong> los hechos<br />
ofrecida por la magistrada. Pero en to<strong>do</strong> caso, las<br />
afirmaciones <strong>de</strong> la juzga<strong>do</strong>ra no podrían<br />
rectificarse en base a la prueba que al efecto citan<br />
los recurrentes, porque –lo recordamos una vez<br />
más– el recurso <strong>de</strong> suplicación es extraordinario y<br />
no una apelación que permita examinar<br />
nuevamente toda la prueba obrante en autos, por<br />
lo que sólo permite excepcionalmente fiscalizar la<br />
labor <strong>de</strong> valoración probatoria llevada a cabo por<br />
la magistrada a quo, y a tales efectos únicamente<br />
son invocables <strong>do</strong>cumentos y pericias, carecien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> to<strong>do</strong> valor la testifical y la confesión judicial, y<br />
480
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
exclusivamente en tanto que tales pruebas –<br />
<strong>do</strong>cumentos y pericias– evi<strong>de</strong>ncien por sí mismos<br />
el error sufri<strong>do</strong> en la instancia, <strong>de</strong> manera que –<br />
por ello– a los efectos modificativos <strong>de</strong>l relato <strong>de</strong><br />
hechos siempre son rechazables los posibles argumentos<br />
y las conjeturas e interpretaciones<br />
valorativas más o menos lógicas <strong>de</strong>l recurrente<br />
(valgan por todas las SSTS <strong>de</strong> 17-octubre-90 Ar.<br />
7.929 y 13-diciembre-90 Ar. 9.784), hasta el<br />
punto <strong>de</strong> que –precisamente– se haya dicho que la<br />
certidumbre <strong>de</strong>l error excluye toda situación<br />
dubitativa, <strong>de</strong> manera que si la parte recurrente no<br />
aduce un hábil medio revisorio y el mismo no<br />
acredita palmariamente el yerro valorativo <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong>r, estaremos en presencia <strong>de</strong>l vano e<br />
interesa<strong>do</strong> intento <strong>de</strong> sustituir el objetivo criterio<br />
judicial por el comprensiblemente subjetivo <strong>de</strong> la<br />
propia parte (así, SSTSJ Galicia 21-enero-99 R.<br />
22/96, 21-enero-99 R. 57/96, 26-febrero-99 R.<br />
585/96, 23-marzo-99 R. 794/99, 10-junio-99 R.<br />
2.689/96, 11-junio-99 R. 2.133/96, 3-marzo-00 R.<br />
499/00, 14-abril-00 R. 1.077/00, 15-abril-00 R.<br />
1.015/97...).<br />
SÉPTIMO.- Se propone añadir nove<strong>do</strong>so HDP, al<br />
que se atribuye el número 9, indicativo <strong>de</strong> que:<br />
“9.- Es costumbre en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l<br />
Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte y entre los<br />
vigilantes <strong>de</strong> seguridad <strong>de</strong>l mismo la llevanza <strong>de</strong><br />
una agenda en la que se hacen constar con<br />
antelación los cambios <strong>de</strong> turnos que se realizan<br />
entre los vigilantes <strong>de</strong> seguridad adscritos a ese<br />
centro, firmán<strong>do</strong>se la hoja correspondiente al día<br />
que se efectúa el cambio por cada uno <strong>de</strong> aquellos<br />
trabaja<strong>do</strong>res implica<strong>do</strong>s en dicho cambio <strong>de</strong> turno<br />
e indican<strong>do</strong> que turno o turnos son objeto <strong>de</strong><br />
alteración”. La sala admite sustancialmente la<br />
adición, por cuanto que la <strong>do</strong>cumental que al<br />
efecto se invoca –corroborada por los testigos–<br />
pone <strong>de</strong> manifiesto la existencia <strong>de</strong> la citada<br />
agenda y <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong>; pero lo que en manera<br />
alguna evi<strong>de</strong>ncia –ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse que tampoco<br />
los testigos manifiestan algo al respecto– es que<br />
los cambios <strong>de</strong> turno se hiciesen constar con<br />
antelación y el momento en que las citadas<br />
alteraciones eran formadas por los interesa<strong>do</strong>s;<br />
dato, por lo <strong>de</strong>más, intranscen<strong>de</strong>nte. De todas<br />
formas, en el relato <strong>de</strong>finitivo <strong>de</strong> hechos tal<br />
ordinal ha <strong>de</strong> figurar como hecho número 12; nos<br />
remitimos a las razones dadas en el prece<strong>de</strong>nte<br />
fundamento.<br />
OCTAVO.- Asimismo se interesa dar diversa<br />
redacción y numeración al ordinal octavo, que<br />
pasaría a ser el décimo y a ofrecer el siguiente<br />
conteni<strong>do</strong>: “10.- El día 15 <strong>de</strong> julio, a las 23 horas<br />
y 28 minutos, se efectúo una inspección<br />
reglamentaria en el Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte <strong>de</strong> Lemos, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> los actores prestan sus<br />
servicios. En la inspección practicada por <strong>do</strong>n<br />
J.M.U., acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> los inspectores <strong>de</strong><br />
servicios <strong>do</strong>n M.A.C. y <strong>do</strong>n J.V.F. se comprobó<br />
que el vigilante <strong>do</strong>n R.F.C. estaba realizan<strong>do</strong> el<br />
turno <strong>de</strong> trabajo que le correspondía al también<br />
vigilante <strong>do</strong>n C.R.O. Dicho cambio <strong>de</strong> turno se<br />
hizo constar en la agenda que a tal fin se lleva en<br />
el cita<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo y en la cual ambos<br />
vigilantes reflejaron el cambio efectua<strong>do</strong> con su<br />
firma al pie <strong>de</strong> la hoja correspondiente al día<br />
15.07.99 y así fue comunica<strong>do</strong>, el cual había<br />
sustitui<strong>do</strong> al Sr. R.O. en el servicio nocturno <strong>de</strong>l<br />
día 14.07.99, hacién<strong>do</strong>lo constar ambos en la<br />
mencionada agenda en la hoja correspondiente a<br />
ese día. No consta que el cambio <strong>de</strong> jornada<br />
efectuada entre el Sr. R.O. y el Sr. F.C. el día<br />
15.07.99 fuera <strong>de</strong>sautoriza<strong>do</strong> por man<strong>do</strong>s<br />
intermedios o por la empresa. En la inspección<br />
practicada por el representante <strong>de</strong> la empresa y<br />
los inspectores <strong>de</strong> servicio que le acompañaban<br />
también se pu<strong>do</strong> comprobar que el Sr. F.C.<br />
prestaba su servicio <strong>de</strong>bidamente uniforma<strong>do</strong> y<br />
con el arma reglamentaria, habien<strong>do</strong> firma<strong>do</strong> la<br />
retirada <strong>de</strong> la misma en el correspondiente libro<br />
<strong>de</strong> armas <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo”. Las<br />
variaciones que se propone respecto <strong>de</strong> la versión<br />
fáctica ofrecida por la sentencia consisten –aparte<br />
<strong>de</strong> ciertas precisiones que únicamente crean<br />
confusión– en preten<strong>de</strong>r (a) que el cambio <strong>de</strong><br />
turno “se hizo constar en la agenda que a tal fin se<br />
lleva en el cita<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo y en la cual<br />
ambos vigilantes reflejaron el cambio efectua<strong>do</strong><br />
con su firma al pie <strong>de</strong> la hoja correspondiente al<br />
día 15.07.99”; (b) que el cita<strong>do</strong> cambio “le fue<br />
comunica<strong>do</strong> al jefe <strong>de</strong> equipo <strong>do</strong>n J.C.R.M.; (c)<br />
que “no consta que el cambio <strong>de</strong> jornada<br />
efectuada entre el Sr. R.O. y el Sr. F.C. el día<br />
15.07.99 fuera <strong>de</strong>sautoriza<strong>do</strong> por man<strong>do</strong>s<br />
intermedios o por la empresa”; y (d) que el F.<br />
prestó su servicio “<strong>de</strong>bidamente uniforma<strong>do</strong> y<br />
con el arma reglamentaria, habien<strong>do</strong> firma<strong>do</strong> la<br />
retirada <strong>de</strong> la misma en el correspondiente libro<br />
<strong>de</strong> armas <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo”.<br />
Pues bien, <strong>de</strong> toda la innovación pretendida el<br />
tribunal únicamente acepta la primera <strong>de</strong> ellas,<br />
relativa a la constancia <strong>de</strong>l cambio en la referida<br />
agenda: * En manera alguna pue<strong>de</strong> admitirse la<br />
comunicación al jefe <strong>de</strong> equipo, sien<strong>do</strong> así que la<br />
versión judicial alu<strong>de</strong> a que le solicitaron el<br />
cambio y que éste no lo concedió, porque esos<br />
cambios <strong>de</strong> turno –día/noche– <strong>de</strong>bía autorizarlos<br />
la empresa; extremo en el que coinci<strong>de</strong>n la<br />
mayoría <strong>de</strong> los testigos que <strong>de</strong>pusieron el acto <strong>de</strong><br />
juicio, tal como expresa la magistrada y evi<strong>de</strong>ncia<br />
el acta <strong>de</strong> juicio; * Tampoco tiene cabida en el<br />
relato que el Sr. F. fuese <strong>de</strong>bidamente uniforma<strong>do</strong><br />
y con el arma reglamentaria, pues la medida<br />
disciplinaria no se a<strong>do</strong>pta por <strong>de</strong>ficiencia en la<br />
presentación o por portar arma no reglamentaria,<br />
sino por realizar –sin autorización alguna–<br />
servicio en jornada nocturna y con arma; * Y,<br />
finalmente, se rechaza la gratuita pretensión <strong>de</strong><br />
481
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
incluir entre los HDP la indicación <strong>de</strong> que no<br />
consta que el cambio hubiera si<strong>do</strong> <strong>de</strong>sautoriza<strong>do</strong><br />
por la empresa, y ello porque en primer término la<br />
magistrada llegó a la conclusión –lo<br />
recordábamos antes– <strong>de</strong> que ni el jefe <strong>de</strong> equipo<br />
ni la empresa habían autoriza<strong>do</strong> el cambio <strong>de</strong><br />
turno, y porque es unánime <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong><br />
suplicación la <strong>de</strong> que los hechos puramente<br />
negativos no <strong>de</strong>ben ser objeto <strong>de</strong> consignación en<br />
el relato histórico <strong>de</strong> la sentencia, pues conforme<br />
al art. 97.2 LPL se refiere exclusivamente a los<br />
hechos “proba<strong>do</strong>s”, es <strong>de</strong>cir, a la afirmación<br />
positiva <strong>de</strong> los datos fácticos, y no a los<br />
inacredita<strong>do</strong>s (así, entre tantas otras, SSTS<br />
Cantabria 25-septiembre-98 AS 6.671, Castilla y<br />
León/Valla<strong>do</strong>lid 22-julio-97 AS 2.493,<br />
Canarias/Las Palmas 26-febrero-93 AS 634).<br />
Aparte <strong>de</strong> que el motivo se basa muy<br />
primordialmente en elementos conjeturales y<br />
argumentativos (...no se entien<strong>de</strong> cómo el Sr. J.C.<br />
...no tuvo conocimiento <strong>de</strong>l cambio... ya que las<br />
hojas <strong>de</strong> la agenda son correlativas y quien mira<br />
una tiene que ver necesariamente la otra...;<br />
...dichos cambio se tuvieron que hacer constar<br />
con antelación, puesto que <strong>de</strong> producirse en el<br />
mismo día no habría posibilidad por parte <strong>de</strong> la<br />
empresa...; ...no se compren<strong>de</strong> que el Sr. R.O.<br />
hubiera obteni<strong>do</strong> autorización los días... y que sea<br />
precisamente el día 15.07.99 cuan<strong>do</strong>... se<br />
sanciona; ...es indudable que puso la misma<br />
diligencia en obtener autorización... porque sino<br />
la empresa lo habría sanciona<strong>do</strong>...), y hemos <strong>de</strong><br />
recordar nuevamente –lo <strong>de</strong>stacábamos más<br />
arriba– que es inviable la revisión fáctica basada<br />
en argumentos, conjeturas o interpretaciones<br />
valorativas más o menos lógicas (no remitimos a<br />
indica<strong>do</strong> en el fundamento sexto). Ha resaltar que<br />
el nuevo texto se mantiene como octavo <strong>de</strong> los<br />
hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong>s.<br />
NOVENO.- Asimismo la parte recurrente solicita<br />
complementar el relato <strong>de</strong> hechos con el siguiente<br />
HDP: “11.- Que a raíz <strong>de</strong> una llamada <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.M.U. a la comisaria <strong>de</strong> Monforte a las 23 : 30<br />
horas <strong>de</strong>l día 15.07.99, <strong>do</strong>s números <strong>de</strong> la Policía<br />
Nacional adscrita a la Comisaria <strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong><br />
Lemos se personaron en las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong>l<br />
Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte constatan<strong>do</strong> que<br />
en ese momento estaba prestan<strong>do</strong> servicios <strong>de</strong><br />
vigilancia el trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n R.F.C., <strong>de</strong>bidamente<br />
uniforma<strong>do</strong> y arma<strong>do</strong> con la correspondiente<br />
arma reglamentaria asignada a dicho servicio.<br />
Dicha actuación policial no dio lugar a apertura<br />
<strong>de</strong> expediente alguno al no observarse ninguna<br />
infracción <strong>de</strong> las previstas en la Ley <strong>de</strong> Seguridad<br />
Privada”. Se admite la adición propuesta, como<br />
ordinal nº 13, pese a que para la sala carece <strong>de</strong><br />
trascen<strong>de</strong>ncia para el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> la presente<br />
resolución, porque es fiel reproducción <strong>de</strong> lo<br />
informa<strong>do</strong> por la Dirección General <strong>de</strong> la Policía<br />
a requerimiento <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº tres<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong> Lugo (folios 30 y 31). Y se admite –sin<br />
seguir usual criterio <strong>de</strong> suplicación sobre<br />
revisiones intrascen<strong>de</strong>ntes– por la posibilidad <strong>de</strong><br />
recurso para la unificación <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina y por el<br />
criterio expresa<strong>do</strong> al respecto por el Tribunal<br />
Supremo (STS 18-febrero-94 Ar. 2.041; SSTSJ<br />
Galicia 16-julio-96 R. 2.821/96, 12-mayo-97 R.<br />
1.525/97, 16-mayo-97 R. 5.063/94, 6-julio-97 R.<br />
398/95, y 4-octubre-99 R. 3.602/99).<br />
DÉCIMO.- También se preten<strong>de</strong> incorporar un<br />
nuevo hecho, que se numera como ordinal <strong>do</strong>ce,<br />
indicativo <strong>de</strong>: “12.- Que la jornada <strong>de</strong> <strong>do</strong>n R.F.C.<br />
es habitualmente diurna, en la que no existe<br />
obligación <strong>de</strong> portar armas. Asimismo, la jornada<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>n C.R.O. es nocturna y en la misma es<br />
obligatorio portar arma. Ambos vigilantes <strong>de</strong><br />
seguridad tienen la correspondiente licencia que<br />
les habilita para la tenencia y utilización <strong>de</strong><br />
armas”. Básicamente se acepta el texto, por<br />
cuanto que en lo fundamental ya viene recogi<strong>do</strong><br />
por el ordinal décimo <strong>de</strong> la sentencia, que se<br />
mantiene como tal ordinal, si bien resulta<br />
oportuno añadirle –exclusivamente– que “ambos<br />
vigilantes <strong>de</strong> seguridad tienen la correspondiente<br />
licencia que les habilita para la tenencia y<br />
utilización <strong>de</strong> armas”; lo que se acredita por la<br />
<strong>do</strong>cumentación que el recurso cita (folios 168 a<br />
172). Y se consi<strong>de</strong>ra fuera <strong>de</strong> lugar hacer constar<br />
el extremo relativo a la obligatoriedad <strong>de</strong> portar<br />
arma en turno <strong>de</strong> noche, pues se trata <strong>de</strong> un dato<br />
normativo que en manera alguna <strong>de</strong>be constar en<br />
la parte histórica <strong>de</strong> la sentencia.<br />
UNDÉCIMO.- Finalmente se preten<strong>de</strong> que el<br />
décimo <strong>de</strong> los HDP <strong>de</strong> la sentencia pase a ser el<br />
número trece, pero con el mismo conteni<strong>do</strong>: “13.-<br />
El Sr. F.C. es <strong>de</strong>lega<strong>do</strong> sindical <strong>de</strong> la Unión<br />
Sindical Obrera (USO) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 12.04.94; y el Sr.<br />
R.O. está afilia<strong>do</strong> a ese mismo sindicato”. Lo<br />
rechazamos, pues la sala ya ha indica<strong>do</strong><br />
anteriormente que consi<strong>de</strong>ra fuera <strong>de</strong> lugar variar<br />
la numeración <strong>de</strong>l relato para satisfacer las<br />
preferencias expositivas <strong>de</strong>l recurrente; sólo<br />
habría lugar a ello si la nueva or<strong>de</strong>nación<br />
ofreciese una claridad que la sentencia recurrida<br />
no ofreciese; pero no es éste el caso.<br />
DUODÉCIMO.- Dada la prolijidad <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong><br />
revisorio y al objeto <strong>de</strong> facilitar su mejor<br />
inteligibilidad, la sala consi<strong>de</strong>ra oportuno hacer<br />
expresión <strong>de</strong>l resulta<strong>do</strong> final <strong>de</strong> los HDP, con<br />
exclusiva referencia a los que han resulta<strong>do</strong><br />
modifica<strong>do</strong>s: 1.- Los actores, <strong>do</strong>n R.F.C. y <strong>do</strong>n<br />
C.R.O., cuyos datos personales constan en autos,<br />
prestan sus servicios para la empresa Grupo<br />
“C.S., S.A.”, con unas categorías profesionales<br />
reconocidas <strong>de</strong> Vigilantes <strong>de</strong> Seguridad y unos<br />
salarios mensuales <strong>de</strong> 137.988 pts (Sr. F.C.) y<br />
176.571 pts mensuales (Sr. R.O.), con inclusión<br />
<strong>de</strong> prorrata <strong>de</strong> pagas extras”. 8.- El día 15 <strong>de</strong><br />
482
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
julio, a las 23 horas y 28 minutos, se efectúo una<br />
inspección reglamentaria en el Hospital Comarcal<br />
<strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong> Lemos, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> los actores prestan<br />
sus servicios. En la inspección practicada por <strong>do</strong>n<br />
J.M.U., acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> los inspectores <strong>de</strong><br />
servicios <strong>do</strong>n M.A.C. y <strong>do</strong>n J.V.F. se comprobó<br />
que el vigilante <strong>do</strong>n R.F.C. estaba realizan<strong>do</strong><br />
jornada continua y con arma, cuan<strong>do</strong> él tiene<br />
jornada <strong>de</strong> día y sin arma, estan<strong>do</strong> realizan<strong>do</strong> el<br />
turno <strong>de</strong> trabajo que correspondía al también<br />
vigilante <strong>de</strong> seguridad <strong>do</strong>n C.R.O., <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> la empresa, correspondien<strong>do</strong> a<br />
éste la prestación <strong>de</strong>l servicio con arma. Dicho<br />
cambio <strong>de</strong> turno se hizo constar en la agenda que<br />
a tal fin se lleva en el cita<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo y en<br />
la cual ambos vigilantes reflejaron el cambio<br />
efectua<strong>do</strong> con su firma al pie <strong>de</strong> la hoja<br />
correspondiente al día 15.07.99. El cambio <strong>de</strong><br />
jornada efectua<strong>do</strong> por los actores, en ningún<br />
momento fue autoriza<strong>do</strong> por la empresa ni por los<br />
manos intermedios, y aunque se le había<br />
solicita<strong>do</strong> al jefe <strong>de</strong> equipo, éste no lo autorizó,<br />
por correspon<strong>de</strong>rle a la empresa. 10.- La jornada<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>n R.F.C. es <strong>de</strong> día y sin arma, y la <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
C.R.O. es <strong>de</strong> noche y con arma. Ambos vigilantes<br />
<strong>de</strong> seguridad tienen la correspondiente licencia<br />
que les habilita para la tenencia y utilización <strong>de</strong><br />
armas. 11.- Que el trabaja<strong>do</strong>r J.C.R.M., que es<br />
vigilante <strong>de</strong> seguridad y compañero <strong>de</strong> los actores<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte, ostenta la cualidad <strong>de</strong> responsable <strong>de</strong><br />
equipo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 26 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1.994 con las<br />
siguientes funciones atribuidas por la empresa<br />
Grupo “C.S, S.A”: servir <strong>de</strong> interlocutor váli<strong>do</strong><br />
entre los vigilantes y el cliente, así como entre los<br />
vigilantes y la empresa, confeccionar los<br />
cuadrantes <strong>de</strong> servicios, control <strong>de</strong> uniformidad,<br />
etc. En la misma comunicación escrita <strong>de</strong> fecha<br />
26.05.94 dirigida a los vigilantes <strong>de</strong>l hospital<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se recogen esas funciones, la empresa<br />
Grupo “C.S., S. A.” notifica a los vigilantes <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Hospital Comarcal <strong>de</strong><br />
Monforte que canalicen a través <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.C.R.M.,<br />
todas las cuestiones que se refieran al servicio <strong>de</strong><br />
vigilancia que se presta en dicho hospital. 12.- Es<br />
costumbre en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l Hospital<br />
Comarcal <strong>de</strong> Monforte y entre los vigilantes <strong>de</strong><br />
seguridad <strong>de</strong>l mismo la llevanza <strong>de</strong> una agenda en<br />
la que se hacen constar con antelación los<br />
cambios <strong>de</strong> turnos que se realizan entre los<br />
vigilantes <strong>de</strong> seguridad adscritos a ese centro,<br />
firmán<strong>do</strong>se la hoja correspondiente al día que se<br />
efectúa el cambio por cada uno <strong>de</strong> aquellos<br />
trabaja<strong>do</strong>res implica<strong>do</strong>s en dicho cambio <strong>de</strong> turno<br />
e indican<strong>do</strong> que turno o turnos son objeto <strong>de</strong><br />
alteración. 13.- Que a raíz <strong>de</strong> una llamada <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.M.U. a la comisaria <strong>de</strong> Monforte a las 23:30<br />
horas <strong>de</strong>l día 15.07.99, <strong>do</strong>s números <strong>de</strong> la policía<br />
nacional adscrita a la comisaria <strong>de</strong> Monforte <strong>de</strong><br />
Lemos se personaron en las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong>l<br />
Hospital Comarcal <strong>de</strong> Monforte constatan<strong>do</strong> que<br />
en ese momento estaba prestan<strong>do</strong> servicios <strong>de</strong><br />
vigilancia el trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n R.F.C., <strong>de</strong>bidamente<br />
uniforma<strong>do</strong> y arma<strong>do</strong> con la correspondiente<br />
arma reglamentaria asignada a dicho servicio.<br />
Dicha actuación policial no dio lugar a apertura<br />
<strong>de</strong> expediente alguno al no observarse ninguna<br />
infracción <strong>de</strong> las previstas en la Ley <strong>de</strong> Seguridad<br />
Privada.<br />
DÉCIMOTERCERO.- Ya al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.c) LPL, el recurso <strong>de</strong>nuncia que la <strong>de</strong>cisión<br />
<strong>de</strong> instancia ha infringi<strong>do</strong> por aplicación in<strong>de</strong>bida<br />
el art. 58.1 ET, en relación con el art. 115.2 LPL<br />
y con los arts. 54 a 58 <strong>de</strong>l convenio colectivo –<br />
ámbito estatal– <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> seguridad; así<br />
como <strong>de</strong>l art. 55 ET, en relación con el art. 115.1<br />
LPL. 1.- Se basa la <strong>de</strong>nuncia en la consi<strong>de</strong>ración<br />
<strong>de</strong> que la conducta imputada no tiene acogida en<br />
los preceptos <strong>de</strong> la norma pactada, por lo que la<br />
sanción <strong>de</strong> la misma infringe el principio <strong>de</strong><br />
tipicidad. Y que la falta imputada carece <strong>de</strong><br />
gravedad, voluntad inequívoca <strong>de</strong> <strong>de</strong>sobe<strong>de</strong>cer y<br />
trascen<strong>de</strong>ncia. 2.- Es innegable común <strong>do</strong>ctrina<br />
que la facultad disciplinaria que con carácter<br />
general se reconoce al emplea<strong>do</strong>r en el art. 58 ET<br />
para sancionar los posibles incumplimientos<br />
contractuales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, con su<br />
referencia a las faltas previstas “<strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con la<br />
graduación <strong>de</strong> faltas y sanciones que se<br />
establezcan en las disposiciones legales o en el<br />
convenio colectivo que sea aplicable”, no hace<br />
sino consagrar el sometimiento <strong>de</strong> la materia a los<br />
principios <strong>de</strong> legalidad y tipicidad que son<br />
característicos –también– <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n penal y <strong>de</strong>l<br />
sanciona<strong>do</strong>r administrativo, y que no <strong>de</strong>jan <strong>de</strong> ser<br />
elemental manifestación en el or<strong>de</strong>n laboral <strong>de</strong>l<br />
principio <strong>de</strong> seguridad jurídica; por ello<br />
representa una garantía inexcusable para el<br />
trabaja<strong>do</strong>r que el que la falta imputada y la<br />
sanción impuesta se hallen expresamente<br />
tipificadas, así como que en su aplicación se<br />
cumpla igualmente el principio <strong>de</strong><br />
proporcionalidad. 3.- En el caso <strong>de</strong> autos, los<br />
trabaja<strong>do</strong>res sanciona<strong>do</strong>s cambian por <strong>de</strong>cisión<br />
propia y por una vez el turno que respectiva y<br />
habitualmente tenían asigna<strong>do</strong>s, el Sr. F. <strong>de</strong> día y<br />
sin arma, y el Sr. R. <strong>de</strong> noche y con ella; lo hacen<br />
sin haber obteni<strong>do</strong> preceptiva autorización <strong>de</strong> la<br />
empresa y tras habérsele nega<strong>do</strong> por el jefe <strong>de</strong><br />
equipo, que manifiesta que la licencia<br />
correspon<strong>de</strong> a la dirección; y como circunstancias<br />
concurrentes se ha <strong>de</strong> valorar que ambos tienen<br />
licencia para portar armas y que el Sr. F. sostiene<br />
con la <strong>de</strong>mandada contencioso relativo al importe<br />
<strong>de</strong> su remuneración, por –cuan<strong>do</strong> menos– la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios con o sin arma. 4.- Pues<br />
bien, la sala consi<strong>de</strong>ra que esa conducta no esta<br />
privada <strong>de</strong> tipificación como falta muy grave en<br />
el convenio colectivo, sien<strong>do</strong> así que tiene<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> encaje en el atenta<strong>do</strong> a la buena fe que<br />
está presente en el art. 57.4 <strong>de</strong> la norma pactada,<br />
483
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
al aludir a la <strong>de</strong>slealtad, frau<strong>de</strong> y abuso <strong>de</strong><br />
confianza. Porque se ha <strong>de</strong> recordar -como ya<br />
hicimos en SSTSJ Galicia 8-junio94 R. 2.094/94,<br />
20-octubre-94 R. 3.979/94, 28-noviembre-94 R.<br />
4.457/94, 10-mayo-96 AS 2.204, 6-junio-96 R.<br />
2.536/96, 17-marzo-97 R. 808/97, 29-abril-97 R.<br />
1.426/97, 23-mayo-97 R. 1.836/97, 3-junio-99 R.<br />
2.057/99 y 30-septiembre-99 AS 3.230) que: * La<br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe constituye una<br />
actuación contraria a los especiales <strong>de</strong>beres <strong>de</strong><br />
conducta que <strong>de</strong>ben presidir la ejecución <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo -arts. 5 a) y 20.2 ET- y el<br />
abuso <strong>de</strong> confianza constituye una modalidad<br />
cualificada <strong>de</strong> aquélla, consistente en el uso<br />
<strong>de</strong>svia<strong>do</strong> <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s conferidas, con lesión<br />
o riesgo para los intereses <strong>de</strong> la empresa (SSTS<br />
26-febrero-1991 Ar. 875 y 18-mayo-1987 Ar.<br />
3.725); * la buena fe es consustancial al contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo, en cuanto que por su naturaleza<br />
sinalagmática genera <strong>de</strong>rechos y <strong>de</strong>beres<br />
recíprocos, traducién<strong>do</strong>se el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> mutua<br />
fi<strong>de</strong>lidad entre empresario y trabaja<strong>do</strong>r en una<br />
exigencia <strong>de</strong> comportamiento ético jurídicamente<br />
protegi<strong>do</strong> y exigible en el ámbito contractual, y<br />
pudien<strong>do</strong> <strong>de</strong>finirse la buena fe en senti<strong>do</strong> objetivo<br />
como un mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> tipicidad <strong>de</strong> conducta<br />
exigible, o mejor aún, un principio general <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho que impone un comportamiento<br />
arregla<strong>do</strong> a valoraciones éticas, que condiciona y<br />
limita por ello el ejercicio <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
subjetivos (arts. 7.1 y 1.258 CC) y que se traduce<br />
en directivas equivalentes a lealtad,<br />
honorabilidad, probidad y confianza (SSTS 21-<br />
enero-1986 Ar. 312, 22-mayo-1986 Ar. 2.609 y<br />
26-enero-1987 Ar. 130]); * la esencia <strong>de</strong>l<br />
incumplimiento no está en el daño causa<strong>do</strong>, sino<br />
en el quebranto <strong>de</strong> la buena fe <strong>de</strong>positada y <strong>de</strong> la<br />
lealtad <strong>de</strong>bida, al configurarse la falta por la<br />
ausencia <strong>de</strong> valores éticos y no queda enervada<br />
por la inexistencia <strong>de</strong> perjuicios (SSTS 8-febrero-<br />
1991 Ar. 817 y 9-diciembre-1986 Ar. 7.294),<br />
siquiera en ocasiones haya si<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> el<br />
mismo como uno <strong>de</strong> los factores a pon<strong>de</strong>rar en la<br />
valoración <strong>de</strong> la gravedad (STS 30-octubre-1989<br />
Ar. 7.462); * <strong>de</strong> igual manera que no es necesario<br />
que la conducta tenga carácter <strong>do</strong>loso, pues<br />
también se engloban en el art. 54.2.d) ET las<br />
acciones simplemente culposas, cuan<strong>do</strong> la<br />
negligencia sea grave e inexcusable (SSTS 30-<br />
abril-1991 Ar. 3.397, 4-febrero-1991 Ar. 794, 30-<br />
junio-1988 Ar. 5.495, 19-enero-1987 Ar. 66, 25-<br />
septiembre-1986 y 7-julio-1986 Ar. 3.963]...); * a<br />
los efectos <strong>de</strong> valorar la gravedad y culpabilidad<br />
<strong>de</strong> la infracción pasan a un primer plano la<br />
categoría profesional, la responsabilidad <strong>de</strong>l<br />
puesto <strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> y la confianza <strong>de</strong>positada,<br />
agravan<strong>do</strong> la cualificación directiva o la<br />
permanencia en puestos <strong>de</strong> especial<br />
responsabilidad (así, entre tantas otras, las SSTS<br />
18-marzo-1991 Ar. 1.872, 14-febrero-1990 Ar.<br />
1.086, 30-octubre-1989, 24-octubre-1989 Ar.<br />
7.424, 20-octubre-1989 Ar. 7.532, 12-diciembre-<br />
1988 Ar. 9.595, 18-abril-1988 Ar. 2.978 y 16-<br />
febrero-1986 Ar. 784). 5.- Y en el caso <strong>de</strong> autos<br />
no cabe omitir –ya lo recordábamos– que uno <strong>de</strong><br />
los sanciona<strong>do</strong>s, el Sr. F., tenía atribuidas por la<br />
empresa funciones <strong>de</strong> vigilancia en turno <strong>de</strong> día y<br />
sin arma, y que precisamente este último extremo<br />
era objeto <strong>de</strong> reclamaciones por el trabaja<strong>do</strong>r. Por<br />
ello, el cambio efectua<strong>do</strong> por exclusiva voluntad<br />
<strong>de</strong> los sanciona<strong>do</strong>s a turno <strong>de</strong> noche y con arma<br />
(cambio cualitativo y no simplemente temporal),<br />
sin la oportuna y preceptiva autorización, no<br />
solamente significaba <strong>de</strong>sconocer con carácter<br />
genérico la facultad directiva empresarial que le<br />
había situa<strong>do</strong> en <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> turno, así como más<br />
en concreto la obligada <strong>de</strong>cisión negatoria –<br />
carecía <strong>de</strong> faculta<strong>de</strong>s al respecto– <strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong><br />
equipo, vulneran<strong>do</strong> así lo preveni<strong>do</strong> en los arts. 5<br />
y 20 ET, sino que incluso ofrece un censurable<br />
aspecto <strong>de</strong> preconstitución <strong>de</strong> prueba a los efectos<br />
<strong>de</strong> litigios pendientes y <strong>de</strong> <strong>de</strong>sconocimiento <strong>de</strong> la<br />
obligada buena fe; con mayor motivo cuan<strong>do</strong> el<br />
trabajo se lleva a cabo con una inevitable<br />
autonomía en los centros <strong>de</strong> los clientes <strong>de</strong> la<br />
empresa, con muy esporádico control patronal y<br />
en funciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacable responsabilidad; y sin<br />
que la licencia <strong>de</strong> armas ostentada por el cita<strong>do</strong><br />
Sr. F. afecte en nada a lo indica<strong>do</strong>, pues <strong>de</strong> haber<br />
careci<strong>do</strong> <strong>de</strong> ella la gravedad <strong>de</strong> la falta sería –<br />
obviamente– extrema. Y con ello enten<strong>de</strong>mos que<br />
igualmente hemos da<strong>do</strong> respuesta al segun<strong>do</strong><br />
motivo que se formula en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho (infracción <strong>de</strong>l art. 55.1 ET, en<br />
relación con el art. 115.1 LPL), por cuanto que –<br />
muy contrariamente a lo sosteni<strong>do</strong> en el recurso–<br />
la conducta sancionada ofrece innegable<br />
gravedad, voluntad inequívoca <strong>de</strong> <strong>de</strong>sobe<strong>de</strong>cer y<br />
trascen<strong>de</strong>ncia.<br />
DÉCIMOCUARTO.- Como postrera <strong>de</strong>nuncia se<br />
argumenta la infracción <strong>de</strong>l art. 179.2 LPL, en<br />
relación con la <strong>do</strong>ctrina fijada en la STC<br />
22.04.97, respecto <strong>de</strong> la inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong><br />
la prueba en supuestos <strong>de</strong> discriminación o<br />
violación <strong>de</strong> la libertad sindical. 1.- Frente a esta<br />
<strong>de</strong>nuncia se impone <strong>de</strong>stacar (entre otras, con las<br />
SSTSJ Galicia 24-enero-96 R. 5.579/95, 19-julio-<br />
96 R. 3.474/96, 15-noviembre-96 R. 4.779/96,<br />
27-noviembre-97 R. 4.407/97, 26-enero-98 R.<br />
4.882/97, 23-marzo-99 R. 794/99, 11-mayo-99 R.<br />
1.522/99, 21-enero-00 R. 5.385/99 y 21-enero-00<br />
R. 5.589/99) que la mera afirmación <strong>de</strong>l<br />
componente discriminatorio o lesivo <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales no basta para justificar el<br />
<strong>de</strong>splazamiento <strong>de</strong> la carga probatoria a la<br />
empresa, obligada así a acreditar cumplidamente<br />
que su <strong>de</strong>cisión se hallaba <strong>de</strong>sconectada <strong>de</strong><br />
aquellas ilegítimas motivaciones, sino que esa<br />
inversión <strong>de</strong>l onus probandi requiere que se<br />
acredite cumplidamente –por parte <strong>de</strong> quien lo<br />
afirma– un ambiente favorable a la<br />
484
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
discriminación o atenta<strong>do</strong> contra el <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, conforme a muy conocida <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial (STC 34/84, <strong>de</strong> 9-marzo, 21/1992<br />
y 266/1993; SSTS <strong>de</strong> 28-marzo-85 Ar. 1.404, 15-<br />
enero-87 Ar. 35, 23-julio-90 Ar. 6.457, 27-<br />
septiembre-93 Ar. 7.044 y 25-marzo-98 Ar.<br />
3.012). Con la consecuencia <strong>de</strong> que ese indicio <strong>de</strong><br />
trato discriminatorio o atentatorio contra <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales <strong>de</strong>splaza al empresario la carga <strong>de</strong><br />
probar causas suficientes, reales y serias para<br />
calificar <strong>de</strong> razonable la <strong>de</strong>cisión a<strong>do</strong>ptada (SSTC<br />
266/1993, 7/1993, 42/1992, 21/1992, 197/1990,<br />
187/1990, 135/1990, 114/1989, 166/1988,<br />
104/1987, 88/1985, 55/1983, 47/1985, 94/1984 y<br />
38/1981), tanto por la primacía <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
fundamentales y liberta<strong>de</strong>s públicas, cuanto por la<br />
dificultad que el trabaja<strong>do</strong>r tiene para acreditar la<br />
existencia <strong>de</strong> una causa discriminatoria o lesiva<br />
<strong>de</strong> otros <strong>de</strong>rechos fundamentales. En el bien<br />
entendi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el empresario no tiene que<br />
<strong>de</strong>mostrar el hecho negativo –verda<strong>de</strong>ra prueba<br />
diabólica– <strong>de</strong> que no haya móvil lesivo <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rechos fundamentales, sino tan solo probar que<br />
su <strong>de</strong>cisión obe<strong>de</strong>ce a motivos razonables,<br />
extraños a to<strong>do</strong> propósito contrario al <strong>de</strong>recho<br />
fundamental en cuestión (SSTC 266/1993,<br />
135/1990 y 114/1989) y con entidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> la medida a<strong>do</strong>ptada, acreditan<strong>do</strong><br />
que su medida se presenta ajena a to<strong>do</strong> móvil<br />
discriminatorio o atentatorio <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho<br />
fundamental, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> alcanzar necesariamente<br />
dicho resulta<strong>do</strong> probatorio, sin que baste el<br />
intentarlo (STC 95/1993), <strong>de</strong> manera que se ha<br />
admiti<strong>do</strong> por el Tribunal Constitucional la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> –que no su nulidad<br />
radical– cuan<strong>do</strong> a pesar <strong>de</strong> los referi<strong>do</strong>s indicios y<br />
<strong>de</strong> que la medida empresarial resultase a la postre<br />
antijurídica (por ina<strong>de</strong>cuada), <strong>de</strong> todas formas se<br />
había exclui<strong>do</strong> en el relato fáctico la presencia <strong>de</strong><br />
cualquier propósito discriminatorio o atentatorio<br />
al <strong>de</strong>recho constitucional invoca<strong>do</strong>, por llegarse a<br />
la convicción <strong>de</strong> que “puesta entre paréntesis” la<br />
circunstancia supuestamente <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la<br />
alegada discriminación (actividad sindical, sexo,<br />
raza, etc.), “el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> habría teni<strong>do</strong> lugar<br />
verosímilmente en to<strong>do</strong> caso, por existir causas<br />
suficientes, reales y serias para enten<strong>de</strong>r que es<br />
razonable la <strong>de</strong>cisión disciplinaria a<strong>do</strong>ptada por el<br />
empresario” (STC 21/1992, <strong>de</strong> 14-febrero). 2.-<br />
Como igualmente recordábamos en las precitadas<br />
sentencias, igualmente ha <strong>de</strong> tenerse en cuenta<br />
que esa apreciación indiciaria supone para la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia –STS 1-octubre-1996 Ar. 7.220–<br />
una valoración jurisdiccional provisional <strong>de</strong><br />
carácter complejo, correspondiente en principio al<br />
Juez <strong>de</strong> instancia, que versa tanto sobre elementos<br />
<strong>de</strong> hechos («indicios») como sobre calificaciones<br />
o elementos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho («violación» <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
fundamental), y cuya revisión en suplicación sólo<br />
tiene trascen<strong>de</strong>ncia o efecto práctico cuan<strong>do</strong> el<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong> Justicia entienda que el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>bió haber aplica<strong>do</strong> esta<br />
regla atenuada <strong>de</strong> inversión <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la<br />
prueba. 3.- Pues bien, to<strong>do</strong> lo anteriormente<br />
indica<strong>do</strong> no pue<strong>de</strong> llevar sino a confirmar la<br />
conclusión <strong>de</strong> instancia, en la que la magistrada a<br />
quo consi<strong>de</strong>ra –con razón, a lo que enten<strong>de</strong>mos–<br />
que le <strong>de</strong>cisión es <strong>de</strong>l to<strong>do</strong> ajena a motivación<br />
antisindical y que obe<strong>de</strong>ce a estricta razones<br />
laborales, tenien<strong>do</strong> por acredita<strong>do</strong> el<br />
incumplimiento contractual alega<strong>do</strong>. Pero, es<br />
más, para el tribunal ni siquiera se ha acredita<strong>do</strong><br />
ese indicio <strong>de</strong> discriminación que habría <strong>de</strong><br />
invertir –infructuosamente para la tesis<br />
<strong>de</strong>mandante, según evi<strong>de</strong>ncia el resulta<strong>do</strong>– la<br />
carga probatoria, por resultar claramente<br />
insuficiente a tales efectos el simple alegato <strong>de</strong><br />
que el Sr. C. es D.S. <strong>de</strong> USO y que recientemente<br />
había obteni<strong>do</strong> sentencia favorable en<br />
reclamación sobre tutela <strong>de</strong> libertad sindical<br />
(folios 203 a 206), sien<strong>do</strong> así que la misma versa<br />
sobre una cuestión estrictamente jurídica y<br />
relativa al crédito horario <strong>de</strong>nega<strong>do</strong> en razón al<br />
número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res y porcentaje <strong>de</strong> votos en<br />
la elección <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa). Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por <strong>do</strong>n R.F.C. y <strong>do</strong>n C.R.O., confirmamos la<br />
sentencia que con fecha 14-enero-2000 ha si<strong>do</strong><br />
dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número Tres <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Lugo, y por la que<br />
se rechazó la <strong>de</strong>manda formulada y se absolvió a<br />
grupo “C.S., S.A.”<br />
S. CA.<br />
2958 RECURSO Nº<br />
03/0009363/1996<br />
ACTAS DE LIQUIDACIÓN POR FALTA DE<br />
COTIZACIÓN E ALTAS NO RÉXIME XERAL<br />
DA SEGURIDADE SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. José Antonio Vesteiro Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009363/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
485
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por B.V.R.,<br />
con D.N.I... <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en…(A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
J.L.M.A., contra Resolución <strong>de</strong> 20.09.96<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra acta <strong>de</strong><br />
liquidación nº 15-96-010997321-01, perío<strong>do</strong><br />
07.94 a 08.94, Régimen General, C.C.C… Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social- A Coruña,<br />
representada por el letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 113.904<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 2 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Se interpone recurso jurisdiccional contra la<br />
resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996 por la que <strong>de</strong>sestima el recurso<br />
ordinario interpuesto contra el Acta <strong>de</strong><br />
Liquidación por falta <strong>de</strong> cotización y altas al R.<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la recurrente correspondientes al<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> julio a 8 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1994 por<br />
importe total <strong>de</strong> 113.904 ptas., cuyas<br />
circunstancias han si<strong>do</strong> constatadas por la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo. Se basa fundamentalmente<br />
en el hecho <strong>de</strong> que habién<strong>do</strong>se notifica<strong>do</strong> el acta<br />
<strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1996, el 24 <strong>de</strong><br />
abril, interpuso recurso ordinario ante la<br />
Dirección Provincial el 29 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong>l mismo<br />
año, es <strong>de</strong>cir, fuera <strong>de</strong>l plazo legal <strong>de</strong> un mes que<br />
se le ofreció para recurrir.<br />
II. Se plantea en primer lugar y por motivos <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>n público o <strong>de</strong> garantía procesal si proce<strong>de</strong><br />
estimar la extemporaneidad o no <strong>de</strong>l recurso<br />
interpuesto, por consiguiente si en el conteni<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l Acta se le había adverti<strong>do</strong> que tenía un mes a<br />
partir <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> notificación con arreglo al<br />
art. 31.3 <strong>de</strong> la LGSS y arts. 58 y concordantes <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> P. Administrativo, en especial el art.<br />
40.a) <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional al no haber agota<strong>do</strong><br />
la vía administrativa y no hacer uso <strong>de</strong> sus<br />
<strong>de</strong>rechos pues sien<strong>do</strong> normas <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n público,<br />
las normas sobre términos y plazos, su<br />
incumplimiento <strong>de</strong>termina la imposibilidad <strong>de</strong><br />
analizar los motivos <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> y al no tener<br />
carácter subsanable o convalidable dichos<br />
<strong>de</strong>fectos <strong>de</strong>viene en firme y consenti<strong>do</strong> el acto<br />
recurri<strong>do</strong> por lo que proce<strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda rectora, in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> que<br />
se haya aprecia<strong>do</strong> en otros procesos la infracción<br />
cometida pues una cosa es la vulneración <strong>de</strong> la<br />
falta y otra es la correcta liquidación efectuada.<br />
III. No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por B.V.R. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 20.09.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra acta <strong>de</strong> liquidación nº 15-96-<br />
010997321-01, perío<strong>do</strong> 7-94 a 8-94, Régimen<br />
General, C.C.C… dicta<strong>do</strong> por Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social-A Coruña. Sin imposición<br />
<strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2959 RECURSO Nº 1.432/00<br />
DETERMINACIÓN DO PROCEDEMENTO<br />
APLICABLE PARA A RESOLUCIÓN DE<br />
LITIXIOS EN MATERIA DE VACACIÓNS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.432/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.L.F., <strong>do</strong>n X.L.C.R. y <strong>do</strong>n<br />
A.G.G., contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ferrol.<br />
486
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n M.L.F. y otros en<br />
reclamación <strong>de</strong> conflicto colectivo sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>mandada la empresa “P., S.A.” en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 616/99 sentencia con fecha 31 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1999 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estima<br />
la excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- Los <strong>de</strong>mandantes son miembros <strong>de</strong>l comité<br />
<strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada promovien<strong>do</strong> el<br />
presente conflicto colectivo que afecta a to<strong>do</strong> el<br />
personal <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en “E.” (As Pontes) con categoría <strong>de</strong><br />
vigilante <strong>de</strong> seguridad en total 39 trabaja<strong>do</strong>res./<br />
2.- La empresa <strong>de</strong> seguridad “P.C.S.” presta<br />
servicio en las instalaciones <strong>de</strong> “E.” en As Pontes<br />
(A Coruña) distribui<strong>do</strong>s en turnos <strong>de</strong> mañana,<br />
tar<strong>de</strong> y noche./ 3.- La Empresa <strong>de</strong>mandada<br />
estableció en fecha 27 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 el<br />
calendario <strong>de</strong>l programa vacacional para el año<br />
2000 y <strong>de</strong>l mo<strong>do</strong> y forma que obra en el<br />
<strong>do</strong>cumento nº 11 aporta<strong>do</strong> por la parte actora y<br />
que se da aquí por reproduci<strong>do</strong>./ 4.- Que el<br />
calendario <strong>de</strong> vacaciones estableci<strong>do</strong> en los años<br />
96, 97, 98 y 99 es el que consta en los<br />
<strong>do</strong>cumentos nº 2, 3, 4 y 5 aporta<strong>do</strong>s por la parte<br />
actora y cuyo conteni<strong>do</strong> se da aquí por<br />
reproduci<strong>do</strong> por obrar uni<strong>do</strong> a los autos con las<br />
modificaciones respecto al calendario <strong>de</strong><br />
vacaciones <strong>de</strong>l año 1999 que obran en los<br />
<strong>do</strong>cumentos 6, 7 y 8 aporta<strong>do</strong>s por la actora./ 5.-<br />
El comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> “P., S.A.” en As Pontes<br />
(A Coruña) aprobó en reunión celebrada el 19 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1999 un calendario vacacional para el<br />
año 2000 y que se repartirán en perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l 15 o<br />
16 días hasta completar los 31 que marca el<br />
convenio estatal en los siguientes perío<strong>do</strong>s: a) <strong>de</strong>l<br />
1 al 16 <strong>de</strong> enero; b) 16 días en febrero durante el<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> carnavales; c) 15 días en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Semana Santa; d) <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> julio al 16 <strong>de</strong> julio; e)<br />
<strong>de</strong>l 17 al 31 <strong>de</strong> julio; f) <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> agosto al 15 <strong>de</strong><br />
agosto; g) <strong>de</strong>l 16 <strong>de</strong> agosto al 31 <strong>de</strong> agosto; h) <strong>de</strong>l<br />
17 <strong>de</strong> diciembre al 31 <strong>de</strong> diciembre. Que para un<br />
reparto más equitativo, los perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
vacaciones <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res para completar los<br />
31 días se distribuirán <strong>de</strong> la siguiente manera: 16<br />
días en julio y 15 días en diciembre; 15 días en<br />
julio y 16 días en enero; 15 días en agosto y 16<br />
días febrero; 16 días en agosto y 15 días en<br />
Semana Santa./ 6.- En reunión celebrada el<br />
30.09.99 entre el comité <strong>de</strong> empresa y la empresa<br />
“P., S.A.”, ésta no aceptó el cuadrante <strong>de</strong><br />
vacaciones envia<strong>do</strong> por el comité <strong>de</strong> empresa<br />
hacien<strong>do</strong> la empresa la siguiente propuesta: 3<br />
personas <strong>de</strong> enero a mayo; 5 personas <strong>de</strong> junio a<br />
septiembre y 3 personas <strong>de</strong> octubre a diciembre./<br />
7.- En fecha 3 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 se celebró el<br />
acto <strong>de</strong> conciliación administrativa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que, estiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
INADECUACIÓN DE PROCEDIMIENTO <strong>de</strong>bo<br />
ABSOLVER Y ABSUELVO EN LA<br />
INSTANCIA a la empresa “P.C.S., S.A.” <strong>de</strong><br />
todas las pretensiones <strong>de</strong> la parte actora”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre la parte actora en solicitud<br />
<strong>de</strong> la anulación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia y <strong>de</strong> la<br />
reposición <strong>de</strong> las actuaciones “al momento<br />
posterior a la celebración <strong>de</strong>l juicio, para que se<br />
dicte nueva resolución que resuelva las restantes<br />
cuestiones planteadas”; a este efecto y al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 191.c) L.P.L. <strong>de</strong>nuncia el recurso la<br />
infracción <strong>de</strong>l art. 151 L.P.L. y <strong>de</strong> los arts. 125 y<br />
126 <strong>de</strong> la misma ley, <strong>de</strong>l art. 38 E.T. y <strong>de</strong>l art. 46<br />
<strong>de</strong>l convenio colectivo para empresas <strong>de</strong><br />
seguridad. Y es que la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
absuelve “en la instancia” estiman<strong>do</strong> la excepción<br />
<strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento, al consi<strong>de</strong>rar<br />
(fundamento jurídico único) que en el caso<br />
presente se está en presencia <strong>de</strong> pretensiones<br />
“claramente individualizadas”, que “no hay la<br />
afectación <strong>de</strong> un interés general estructura<strong>do</strong> en<br />
un grupo homogéneo, sino que resultan directa e<br />
individualmente afecta<strong>do</strong>s to<strong>do</strong>s aquellos<br />
trabaja<strong>do</strong>res inclui<strong>do</strong>s en el calendario <strong>de</strong><br />
vacaciones”, y que, en fin, lo pedi<strong>do</strong> en el proceso<br />
“afecta <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> singular, a trabaja<strong>do</strong>res<br />
concretos y que no pue<strong>de</strong> ser el <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo...”.<br />
SEGUNDO.- La pretensión formulada en la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo por los<br />
<strong>de</strong>mandantes miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong><br />
“P.C.S., S.A.” es, literalmente, la <strong>de</strong> que se<br />
<strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong>l calendario <strong>de</strong> vacaciones<br />
elabora<strong>do</strong> por la empresa para el año 2000, por no<br />
ajustarse a lo dispuesto en el convenio colectivo<br />
<strong>de</strong> aplicación, y se <strong>de</strong>clare, asimismo, que el<br />
perío<strong>do</strong> que constituye turno para el disfrute <strong>de</strong><br />
vacaciones es el propuesto por el comité <strong>de</strong><br />
empresa, que se explicita en el hecho 4º <strong>de</strong> la<br />
propia <strong>de</strong>manda; en éste hecho se indican los<br />
perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> disfrute <strong>de</strong> las vacaciones <strong>de</strong>l<br />
personal y que tales fueron los propuestos por el<br />
comité al tratar con la empresa el calendario <strong>de</strong><br />
vacaciones, sin que hubiera acuer<strong>do</strong> y elaboran<strong>do</strong><br />
ésta unilateralmente dicho calendario. A partir <strong>de</strong><br />
ello; <strong>de</strong> que el art. 151 L.P.L. dispone que se<br />
tramitarán a través <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo las <strong>de</strong>mandas que afecten a intereses<br />
487
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
generales <strong>de</strong> un grupo genérico <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res y<br />
que versen sobre la aplicación e interpretación <strong>de</strong><br />
una norma estatal, convenio colectivo...; y <strong>de</strong> que<br />
los arts. 125 y 126 L.P.L. regulan el<br />
procedimiento para la fijación individual o plural<br />
<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> disfrute <strong>de</strong> las vacaciones conforme<br />
a los diversos supuestos que se prevén, el tribunal<br />
consi<strong>de</strong>ra que no concurre la ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong><br />
procedimiento que ha aprecia<strong>do</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia. Como indica la jurispru<strong>de</strong>ncia en<br />
supuestos similares <strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong>l<br />
calendario <strong>de</strong> vacaciones (SSTS 29-abril-92 Ar.<br />
2.685, 29-marzo-1995 Ar. 2.349 y 17-febrero-<br />
1997 Ar. 1.440), si lo que se cuestiona es tan sólo<br />
la concreción <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> disfrute <strong>de</strong> las<br />
vacaciones, es claro que el proceso a seguir es el<br />
especial <strong>de</strong> vacaciones, <strong>de</strong> tramitación sumaria y<br />
preferente. Pero cuan<strong>do</strong> lo que se plantea es algo<br />
más que eso, cual es anular el cuadro <strong>de</strong> perío<strong>do</strong>s<br />
ya concedi<strong>do</strong>s, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa –<br />
normalmente- a negociar con la representación <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res y a respetar lo pacta<strong>do</strong> en<br />
convenio colectivo, ya no se trata propiamente <strong>de</strong><br />
la fijación <strong>de</strong> <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>scanso anual a la pluralidad <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
–objeto que tendría naturaleza individual o plural,<br />
<strong>de</strong>terminan<strong>do</strong> que el acceso a la jurisdicción<br />
hubiese <strong>de</strong> sustanciarse a través <strong>de</strong>l proceso<br />
especial que regulan los arts. 125 y 126 L.P.L.-,<br />
sino <strong>de</strong> algo que aún relativo a las vacaciones y a<br />
la fecha <strong>de</strong> disfrute trascien<strong>de</strong><br />
indiferenciadamente a la generalidad <strong>de</strong> los<br />
emplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa, afecta<strong>do</strong>s por el<br />
Convenio colectivo que se dice vulnera<strong>do</strong>, y<br />
también a los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la representación<br />
unitaria <strong>de</strong> aquéllos. En palabras <strong>de</strong> la citada STS<br />
29-abril-1992 -en controversia que versaba sobre<br />
la legalidad <strong>de</strong>l calendario estableci<strong>do</strong>, al que se<br />
reprochaba su elaboración unilateral por la<br />
empresa-, el conflicto colectivo supone siempre la<br />
existencia <strong>de</strong> un interés general, abstracto e<br />
indivisible, cuya titularidad correspon<strong>de</strong> al grupo<br />
afecta<strong>do</strong>, cuyos integrantes participan <strong>de</strong> él no por<br />
sus individuales circunstancias sino por su<br />
pertenencia a dicho grupo. Consiguientemente, el<br />
conflicto colectivo requiere la conjunción <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
elementos: uno subjetivo, el grupo <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res, consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> en su conjunto y en<br />
abstracto; y otro objetivo, el interés <strong>de</strong> aquél, que<br />
–por general e indivisible- no es confundible con<br />
el particular <strong>de</strong> cada trabaja<strong>do</strong>r ni con la suma <strong>de</strong><br />
dichos intereses particulares. Y para su solución,<br />
el conflicto tiene cauce jurídico propio, el proceso<br />
<strong>de</strong> conflicto colectivo, que no sólo es a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong><br />
sino que es (STC 74/1983,<br />
<strong>de</strong> 30-julio). Al respecto también ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacarse<br />
–lo hacía la referida STS 29-abril-1992- que ya el<br />
extingui<strong>do</strong> Tribunal Central <strong>de</strong> Trabajo –con<br />
alguna vacilación: STCT 27-noviembre-1986 Ar.<br />
12.628- había califica<strong>do</strong> reiteradamente <strong>de</strong><br />
conflicto colectivo jurídico al surgi<strong>do</strong> por<br />
discrepancias <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> la elaboración<br />
unilateral por la empresa <strong>de</strong>l calendario <strong>de</strong><br />
vacaciones anuales (Sentencias –entre otras- <strong>de</strong><br />
20-junio-83 Ar. 6.282, 16-abril-86 Ar.2.982, 4-<br />
junio-86 Ar. 5.302, 18-febrero-87 Ar. 4.563 y 26-<br />
mayo-87 Ar. 11.679). Lo anteriormente indica<strong>do</strong><br />
justifica que en autos se hubiese acudi<strong>do</strong> a la<br />
modalidad <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> conflictos colectivos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que, afectan<strong>do</strong> el mismo<br />
(H.D.P. 1º) a to<strong>do</strong> el personal <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> la empresa en “E.” con la categoría <strong>de</strong><br />
vigilante <strong>de</strong> seguridad (39 trabaja<strong>do</strong>res en total),<br />
la pretensión <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda es obtener la nulidad<br />
<strong>de</strong>l calendario <strong>de</strong> vacaciones elabora<strong>do</strong> por la<br />
empresa para el año 2000 “por no ajustarse a lo<br />
dispuesto en el convenio colectivo <strong>de</strong> aplicación”,<br />
cuyo invoca<strong>do</strong> art. 46 dispone, entre otras cosas,<br />
que en cada empresa se establecerá un turno<br />
rotativo <strong>de</strong> disfrute <strong>de</strong> las vacaciones y que el<br />
perío<strong>do</strong> que constituye turno se <strong>de</strong>terminara <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> entre empresa y comité...; petición que en<br />
sí misma refleja el interés general, abstracto e<br />
indivisible propio <strong>de</strong>l conflicto colectivo -con el<br />
hilo conductor común que supone el fundamento<br />
<strong>de</strong> ilegalidad dicho que se imputa y la afirmación<br />
<strong>de</strong> elaboración unilateral <strong>de</strong>l calendario por la<br />
empresa- y que exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> una mera cuestión <strong>de</strong><br />
concreción <strong>de</strong> fechas <strong>de</strong>l disfrute o <strong>de</strong><br />
preferencias... Y no obsta a lo anterior la petición<br />
que asimismo formula la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> que se<br />
<strong>de</strong>clare “el perío<strong>do</strong> que constituye turno para el<br />
disfrute <strong>de</strong> las vacaciones” <strong>de</strong>l personal que, se<br />
concreta en <strong>de</strong>manda, pues la pretensión sigue<br />
mantenien<strong>do</strong> un carácter e interés propiamente<br />
general: por su vinculación con la prece<strong>de</strong>nte y<br />
porque lo que está oponien<strong>do</strong> la parte es el<br />
calendario <strong>de</strong> vacaciones que el comité propuso a<br />
la empresa en los contactos habi<strong>do</strong>s al respecto,<br />
<strong>de</strong> tal manera que subyace en la petición la<br />
problemática <strong>de</strong> la negociación en sí misma –<br />
exigible como auténtica y con buena fe- y lo<br />
dispuesto en convenio colectivo; por tanto, la<br />
cuestión sería ya <strong>de</strong> viabilidad <strong>de</strong> la pretensión y<br />
no <strong>de</strong> procedimiento a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>.<br />
TERCERO.- Por las razones expuestas,<br />
acogien<strong>do</strong> en forma oportuna la infracción<br />
normativa que se <strong>de</strong>nuncia, proce<strong>de</strong> estimar el<br />
recurso interpuesto y con revocación <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong>volver los autos al<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>ncia a fin <strong>de</strong> que sea dictada<br />
nueva sentencia resolvien<strong>do</strong> la pretensión<br />
planteada en el proceso, imprejuzgada por virtud<br />
<strong>de</strong>l pronunciamiento dicta<strong>do</strong> en la instancia y que,<br />
obviamente, no pue<strong>de</strong> ser resuelta por el tribunal<br />
en este momento.<br />
488
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.L.F., <strong>do</strong>n X.L.C.R. y <strong>do</strong>n<br />
A.G.G. contra la sentencia <strong>de</strong> fecha 31.12.99<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Ferrol<br />
en autos <strong>de</strong> conflicto colectivo nº 616/99,<br />
tramita<strong>do</strong>s a instancias <strong>de</strong> la parte recurrente<br />
frente a “P.C.S., S.A.”, revocamos dicha<br />
sentencia; y en consecuencia, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> el proceso <strong>de</strong> conflicto colectivo,<br />
reponemos las actuaciones al momento procesal<br />
correspondiente a fin <strong>de</strong> que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia proceda, con libertad <strong>de</strong> criterio y plena<br />
jurisdicción, a dictar nueva sentencia conocien<strong>do</strong><br />
en cuanto al fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la pretensión planteada en<br />
la <strong>de</strong>manda y resolvien<strong>do</strong> en forma legal la<br />
misma.<br />
S. S.<br />
2960 RECURSO Nº 476/00<br />
INEXISTENCIA DE CONTRATO CIVIL, A<br />
SÚA EXTINCIÓN DEBE CLASIFICARSE<br />
COMO DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José-Elias López Paz<br />
A Coruña, dieciséis <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 476/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña E.P.M. y UNIVERSIDAD<br />
DE A CORUÑA contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social núm. TRES <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña E.P.M. en<br />
reclamación <strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
UNIVERSIDAD DE A CORUÑA y COLEGIO<br />
OFICIAL DE DECORADORES Y<br />
DISEÑADORES INTERIOR DE GALICIA; en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 409/99 sentencia con fecha<br />
veintidós <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> mil novecientos<br />
noventa y nueve por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- En fecha 25 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1993, la<br />
Universidad <strong>de</strong> A Coruña y el Colegio <strong>de</strong><br />
Decora<strong>do</strong>res/Diseña<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Interior <strong>de</strong> Galicia<br />
suscriben un convenio para la realización <strong>de</strong> un<br />
Curso <strong>de</strong> Especialización Profesional en “Diseño<br />
<strong>de</strong> Interiores”./ El control <strong>de</strong> la ejecución <strong>de</strong><br />
dicho curso y <strong>de</strong> los Acuer<strong>do</strong>s Específicos que se<br />
pudieran firmar, se lleva a cabo por una Comisión<br />
Ejecutiva compuesta por cuatro miembros, <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
la Universidad, uno el director <strong>de</strong>l Departamento<br />
<strong>de</strong> Representación y Teoría Arquitectónica y un<br />
profesor <strong>de</strong> la E.T.S.A. a propuesta <strong>de</strong>l Consejo<br />
<strong>de</strong> Departamento y los otros por el Colegio<br />
señala<strong>do</strong>, integra<strong>do</strong>s por el Presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l mismo<br />
y otro miembro a propuesta <strong>de</strong> la Ejecutiva./ La<br />
Comisión gestora un Fon<strong>do</strong> Económico propio<br />
que se constituye para la financiación <strong>de</strong>l curso,<br />
integra<strong>do</strong> por las matrículas abonadas<br />
directamente por los alumnos así como por otras<br />
aportaciones públicas o privadas. El Colegio <strong>de</strong><br />
Decora<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Galicia contribuye con una<br />
cantidad que cubra el importe <strong>de</strong> la matrícula <strong>de</strong><br />
los propios colegia<strong>do</strong>s. La Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña percibirá en concepto <strong>de</strong> contribución al<br />
programa el 10% <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong> Económico,<br />
correspondiente a los ingresos por matrículas./<br />
Segun<strong>do</strong>.- Para prestar servicios en la Secretaría<br />
<strong>de</strong>l Curso señala<strong>do</strong>, se contrata a la actora en<br />
septiembre <strong>de</strong> 1993, la cual presta sus servicios<br />
en la se<strong>de</strong> <strong>de</strong>l Departamento <strong>de</strong> Tecnología y<br />
Ciencia <strong>de</strong> la Representación Gráfica <strong>de</strong> la<br />
Universidad, en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se ubicaron las oficinas <strong>de</strong>l<br />
curso, encargán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> las funciones<br />
administrativas <strong>de</strong>l mismo. Percibe mensualmente<br />
la cantidad <strong>de</strong> 60.000 ptas. en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios, que factura conjuntamente a la<br />
Universidad y al Colegio con aplicación <strong>de</strong>l 16%<br />
<strong>de</strong>l IVA y correspondiente I.R.P.F. A<strong>de</strong>más<br />
percibía cantida<strong>de</strong>s que oscilaban entre 10.000 y<br />
30.000 ptas. que se facturaban como importe<br />
correspondiente a los <strong>de</strong>splazamientos y atención<br />
a los conferenciantes. To<strong>do</strong> ello a cargo <strong>de</strong> los<br />
fon<strong>do</strong>s comunes <strong>de</strong>l curso señala<strong>do</strong>s<br />
anteriormente./ Tercero.- En el año 1997-1998, al<br />
crearse el Diploma <strong>de</strong> 3 años en diseño e<br />
Interiorismo, se cierra la cuenta citada, pasan<strong>do</strong> a<br />
la Universidad. La actora continua prestan<strong>do</strong><br />
servicios para aquélla, en el mismo Departamento<br />
cita<strong>do</strong>. En mayo <strong>de</strong> 1998, pasa a prestar sus<br />
servicios en el Departamento <strong>de</strong> Representación y<br />
Teoría Arquitectónicas en el edificio <strong>de</strong><br />
Departamentos <strong>de</strong> la E.T.S.A. Des<strong>de</strong> entonces la<br />
actora gira facturas mensuales por importe <strong>de</strong><br />
87.696 ptas., <strong>de</strong> las que se <strong>de</strong>scuentan 15.120 <strong>de</strong><br />
Impuesto sobre la renta <strong>de</strong> las personas físicas, a<br />
la Universidad <strong>de</strong> A Coruña, la cual proce<strong>de</strong> a<br />
abonárselas en su cuenta corriente./ Cuarto.- El<br />
curso <strong>de</strong> Postgra<strong>do</strong>, Diseño <strong>de</strong> Interiores, fue<br />
aproba<strong>do</strong> por la Junta <strong>de</strong> gobierno <strong>de</strong> la<br />
489
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Universidad el 04.06.96. La gestión <strong>de</strong>l mismo,<br />
en sus diversos aspectos <strong>do</strong>centes, pedagógicos y<br />
administrativos correspon<strong>de</strong> a la Universidad, a<br />
través <strong>de</strong> una Comisión Ejecutiva integrada por<br />
seis miembros, <strong>do</strong>s <strong>de</strong>l Departamento <strong>de</strong><br />
Representación y Teoría Arquitectónica, <strong>do</strong>s <strong>de</strong>l<br />
Departamento <strong>de</strong> Tecnología y Ciencia <strong>de</strong><br />
Representación y Teoría Arquitectónica, <strong>do</strong>s <strong>de</strong>l<br />
Departamento <strong>de</strong> Tecnología y Ciencia <strong>de</strong><br />
Representación Gráfica y otros <strong>do</strong>s <strong>de</strong>l colegio <strong>de</strong><br />
Decora<strong>do</strong>res/Diseña<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Interior <strong>de</strong> Galicia.<br />
La Secretaría <strong>de</strong>l curso está adscrita a los<br />
Servicios Administrativos <strong>de</strong> los Departamentos<br />
señala<strong>do</strong>s, ambos <strong>de</strong> la Universidad./ A<strong>de</strong>más se<br />
imparte el Diploma en Diseño e Interiorismo, <strong>de</strong><br />
tres años <strong>de</strong> duración, también por la Universidad<br />
<strong>de</strong> A Coruña, en colaboración con el Colegio <strong>de</strong><br />
Decora<strong>do</strong>res cita<strong>do</strong>s./ La actora presta servicios<br />
para ambos títulos, percibien<strong>do</strong> las retribuciones a<br />
cargo <strong>de</strong> la aplicación presupuestaria <strong>de</strong> los<br />
estudios <strong>de</strong> Postgra<strong>do</strong> <strong>de</strong> Diseño <strong>de</strong> Interiores./<br />
Quinto.- La actora realiza actualmente una<br />
jornada <strong>de</strong> 9,30 a 14,30 horas los lunes, martes,<br />
jueves y viernes: <strong>de</strong> 16 a 21 los miércoles y<br />
viernes, y <strong>de</strong> 10 a 14 horas los sába<strong>do</strong>s. Las<br />
funciones que realiza son las <strong>de</strong> llevar la<br />
secretaría contable administrativa <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s<br />
cursos./ Sexto.- La Inspección <strong>de</strong> Trabajo levanta<br />
acta <strong>de</strong> infracción a la Universidad <strong>de</strong> A Coruña y<br />
<strong>de</strong> liquidación <strong>de</strong> cuotas por falta <strong>de</strong> alta <strong>de</strong> la<br />
actora en la Seguridad Social como trabaja<strong>do</strong>ra<br />
por cuenta ajena, con efectos <strong>de</strong>l alta <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1994. Dicha acta está en vía <strong>de</strong> recurso./<br />
Séptimo.- Con fecha 20 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999 se le<br />
comunica a la actora que <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> prestar servicios<br />
para la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong>l Curso <strong>de</strong> diseño<br />
por no estar <strong>de</strong> alta en el Régimen Especial <strong>de</strong><br />
Autónomos”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción, y estiman<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por <strong>do</strong>ña E.P.M. <strong>de</strong>claro la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con<strong>de</strong>no a la<br />
UNIVERSIDAD DE A CORUÑA a que a su<br />
elección, que ha <strong>de</strong> efectuarse en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días, lo readmita en su puesto y condiciones<br />
<strong>de</strong> trabajo o lo in<strong>de</strong>mnice con la cantidad <strong>de</strong><br />
setecientas cuarenta y <strong>do</strong>s mil cincuenta y <strong>do</strong>s<br />
pesetas (742.052 ptas.), con abono en to<strong>do</strong> caso<br />
<strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> esta<br />
sentencia, y que hasta la fecha ascien<strong>de</strong>n a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 444.326 pesetas./ Absolvien<strong>do</strong> <strong>de</strong> las<br />
pretensiones <strong>de</strong> la misma al COLEGIO OFICIAL<br />
DE DECORADORES Y DISEÑADORES<br />
INTERIOR DE GALICIA”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante y<br />
<strong>de</strong>mandada sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario.<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este Tribunal, se dispuso el<br />
paso <strong>de</strong> los mismos al Ponente. Por provi<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> 25.02.00 se dio trasla<strong>do</strong> al Ministerio Fiscal<br />
que emitió el correspondiente informe, sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>vueltos a esta Sala en fecha siete <strong>de</strong> abril,<br />
pasan<strong>do</strong> al Ponente para resolución.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
La sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong>sestima la excepción<br />
<strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción, y acoge la<br />
pretensión <strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante<br />
<strong>do</strong>ña E.P.M. y con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña a que a su elección, que ha <strong>de</strong> ejercitarse<br />
en el plazo <strong>de</strong> cinco días, la readmita en su puesto<br />
y condiciones <strong>de</strong> trabajo o la in<strong>de</strong>mnice con la<br />
cantidad <strong>de</strong> 742.052 pesetas, con abono en to<strong>do</strong><br />
caso <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> la<br />
Sentencia, absolvien<strong>do</strong> al Colegio Oficial <strong>de</strong><br />
Decora<strong>do</strong>res y Diseña<strong>do</strong>res interior <strong>de</strong> Galicia.<br />
Dicho pronunciamiento es impugna<strong>do</strong> tanto por la<br />
<strong>de</strong>mandante como por la Universidad <strong>de</strong>mandada.<br />
El recurso <strong>de</strong> la actora consta <strong>de</strong> <strong>do</strong>s motivos,<br />
invocan<strong>do</strong> por los cauces <strong>de</strong> los aparta<strong>do</strong>s b) y c)<br />
<strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, la revisión probatoria, en el primero <strong>de</strong><br />
ellos, y <strong>de</strong>dican<strong>do</strong> el segun<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>. Dicho recurso tienen como<br />
exclusivo objeto modificar la cuantía <strong>de</strong>l salario<br />
mensual que se hace constar en la Sentencia<br />
recurrida. Pero habién<strong>do</strong>se alega<strong>do</strong> por la<br />
Universidad co<strong>de</strong>mandada –tanto en la instancia,<br />
como por vía <strong>de</strong> Suplicación- la incompetencia <strong>de</strong><br />
esta jurisdicción Social para conocer <strong>de</strong> la<br />
cuestión litigiosa por razón <strong>de</strong> la materia, <strong>de</strong>be<br />
examinarse, en primer lugar, el recurso <strong>de</strong> la<br />
citada Universidad, porque <strong>de</strong> ser acogida dicha<br />
excepción, sería innecesario el examen <strong>de</strong>l<br />
recurso interpuesto por la parte actora.<br />
El recurso <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> A Coruña consta<br />
<strong>de</strong> veintiún motivos, <strong>de</strong>dicán<strong>do</strong>se el primero <strong>de</strong><br />
ellos a <strong>de</strong>nunciar, por el a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> cauce <strong>de</strong>l<br />
artículo 191.c) d la L.P.L., la aplicación in<strong>de</strong>bida<br />
<strong>de</strong> lo dispuesto en el artículo 2.a) <strong>de</strong> la propia<br />
L.P.L., sobre competencia <strong>de</strong> la jurisdicción<br />
laboral para conocer <strong>de</strong> la cuestión litigiosa.<br />
Del motivo Segun<strong>do</strong> al Decimotercero, ambos<br />
inclusive, se <strong>de</strong>dican, con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo<br />
procesal en el aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la<br />
L.P.L. a la revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s<br />
proba<strong>do</strong>s, y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>cimocuarto al vigesimoprimero<br />
y último, se <strong>de</strong>stinan al examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong> por la Sentencia que se impugna, si bien,<br />
<strong>de</strong> estimarse que esta or<strong>de</strong>n jurisdiccional no es<br />
competente “ratione materiae” para conocer <strong>de</strong> la<br />
490
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cuestión litigiosa, sería innecesario cualquier<br />
análisis o <strong>de</strong>cisión sobre tales motivos <strong>de</strong> recurso.<br />
SEGUNDO.- Con carácter previo, y por afectar al<br />
or<strong>de</strong>n público procesal, el tema <strong>de</strong> la<br />
incompetencia <strong>de</strong> la jurisdicción social <strong>de</strong>be<br />
analizarse y examinarse preferentemente a los<br />
<strong>de</strong>más motivos <strong>de</strong> recurso, ya que <strong>de</strong> estimarse la<br />
misma sería innecesario cualquier análisis o<br />
<strong>de</strong>cisión sobre los mismos –como ya queda<br />
dicho-. Y en relación con el examen <strong>de</strong> la citada<br />
cuestión <strong>de</strong> incompetencia, la misma <strong>de</strong>be ser<br />
resuelta por esta Sala con plena libertad, sin<br />
sujetarse a los presupuestos y concretos motivos<br />
<strong>de</strong>l recurso, sin someterse a los límites <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia y con amplitud en el examen <strong>de</strong> toda la<br />
prueba practicada, para <strong>de</strong>cidir, fundadamente y<br />
con sujeción a <strong>de</strong>recho, sobre una cuestión cuya<br />
especial naturaleza la sustrae al po<strong>de</strong>r dispositivo<br />
<strong>de</strong> las partes (Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo,<br />
entre otras, <strong>de</strong> 16-febrero-1990; Ar. 1.099; 4-<br />
julio-1997 Ar. 2.466).<br />
También conviene significar, que la calificación<br />
jurídica que merezca la relación mantenida entre<br />
las partes, no viene condicionada por la<br />
<strong>de</strong>nominación que se le atribuya o por la opinión<br />
que al respecto puedan manifestar los propios<br />
interesa<strong>do</strong>s, pues como reiteradamente <strong>de</strong>clara la<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, los contratos tienen la<br />
naturaleza jurídica que se <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong><br />
obligacional, in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>nominación que le otorguen los intervinientes<br />
(Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1990 Ar. 5.048); <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> estarse para<br />
<strong>de</strong>terminar su auténtica naturaleza a la realidad <strong>de</strong><br />
su conteni<strong>do</strong> manifesta<strong>do</strong> por los actos realiza<strong>do</strong>s<br />
en su ejecución, lo que <strong>de</strong>be prevalecer sobre el<br />
“nomen iuris” emplea<strong>do</strong> por los contratantes<br />
(sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> 1989; Ar. 7.310); sien<strong>do</strong> así que la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l carácter laboral o no <strong>de</strong> la<br />
relación que une a las partes, no es algo que<br />
que<strong>de</strong> a la libre disposición <strong>de</strong> éstas, sino que es<br />
una libare calificación que <strong>de</strong>be surgir <strong>de</strong>l<br />
conteni<strong>do</strong> real <strong>de</strong> las prestaciones concertadas y<br />
<strong>de</strong> la concurrencia <strong>de</strong> los requisitos que<br />
legalmente <strong>de</strong>limitan el tipo contractual<br />
(sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> julio<br />
<strong>de</strong> 1988 y 5 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1990 Ar. 6.059). De lo<br />
que se <strong>de</strong>riva que lo esencial a tal efecto, será la<br />
valoración que merezcan las circunstancias<br />
concretas en que efectivamente se venía<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> la relación entre los litigantes.<br />
TERCERO.- Y para <strong>de</strong>terminar este extremo, la<br />
Sala goza <strong>de</strong> total libertad, pudien<strong>do</strong> analizar la<br />
totalidad <strong>de</strong> la prueba practicada para formar su<br />
propia convicción sobre estos hechos. Así, <strong>de</strong>l<br />
examen <strong>de</strong> los medios probatorios que figuran en<br />
las actuaciones, resulta <strong>de</strong>bidamente acredita<strong>do</strong><br />
que: 1.- En fecha 25 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1993, se<br />
suscribió Convenio entre la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña y el Colegio <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res/Diseña<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> interior <strong>de</strong> Galicia para la realización <strong>de</strong> un<br />
Curso <strong>de</strong> Especialización Profesional en “Diseño<br />
<strong>de</strong> Interiores”. Según la cláusula segunda <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> Convenio, el control <strong>de</strong> la ejecución <strong>de</strong>l<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Convenio y <strong>de</strong> los Acuer<strong>do</strong>s<br />
Específicos que se pudieran firmar, se llevarán a<br />
cabo por una Comisión Ejecutiva compuesta por<br />
los siguientes miembros: Por parte <strong>de</strong> la<br />
Universidad, el Director <strong>de</strong>l Departamento <strong>de</strong><br />
Representación y Teoría Arquitectónicas y un<br />
profesor <strong>de</strong> la E.T.S.A., a propuesta <strong>de</strong>l consejo<br />
<strong>de</strong>l Departamento, así como el Director <strong>de</strong>l<br />
Departamento <strong>de</strong> Tecnología y Ciencia <strong>de</strong> la<br />
Representación Gráfica y un profesor <strong>de</strong> la<br />
E.U.T.A., a propuesta <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong>l<br />
Departamento. Y por el Colegio <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res,<br />
su Presi<strong>de</strong>nte y un miembro <strong>de</strong>l Colegio a<br />
propuesta <strong>de</strong> su Comisión Ejecutiva. La Comisión<br />
Ejecutiva tenía entre sus competencias:<br />
Estructurar pedagógicamente las enseñanzas,<br />
establecer el baremo <strong>de</strong> méritos, seleccionar el<br />
profesora<strong>do</strong>, etc., y, asimismo, gestionaba un<br />
Fon<strong>do</strong> Económico propio que se constituye para<br />
la financiación <strong>de</strong>l curso, y que estaba integra<strong>do</strong><br />
por el importe <strong>de</strong> las matrículas abonadas por los<br />
alumnos, así como por otras instituciones<br />
públicas o privadas. El Colegio <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> Galicia contribuye con una cantidad que cubre<br />
el importe <strong>de</strong> la matrícula <strong>de</strong> sus propios<br />
colegia<strong>do</strong>s. Mientras que la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña percibiría en concepto <strong>de</strong> su contribución<br />
al Programa la cuantía <strong>de</strong>l 10% <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong><br />
Económico, correspondiente a los ingresos por<br />
matrícula. 2.- Para prestar servicios en calidad <strong>de</strong><br />
Secretaria Administrativa <strong>de</strong>l curso anteriormente<br />
señala<strong>do</strong> fue contratada la <strong>de</strong>mandante en el mes<br />
<strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1993, la cual vino<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> sus funciones en la se<strong>de</strong> <strong>de</strong>l<br />
Departamento <strong>de</strong> Tecnología y Ciencia <strong>de</strong> la<br />
Representación <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña, lugar en el que ubicaron las oficinas <strong>de</strong>l<br />
cita<strong>do</strong> Curso, encargán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> las funciones<br />
administrativas <strong>de</strong>l mismo. La actora percibía<br />
mensualmente la cantidad <strong>de</strong> 60.000 pesetas en<br />
concepto honorarios, que facturaba<br />
conjuntamente a la Universidad <strong>de</strong> A Coruña y al<br />
Colegio <strong>de</strong> Diseña<strong>do</strong>res, con aplicación <strong>de</strong>l 16%<br />
en concepto <strong>de</strong> IVA y correspondiente I.R.P.F.<br />
A<strong>de</strong>más percibía cantida<strong>de</strong>s que oscilaban entre<br />
10.000 y 30.000 pesetas que se facturaban como<br />
importe correspondiente a los <strong>de</strong>splazamientos y<br />
atención a los conferenciantes. To<strong>do</strong> ello con<br />
cargo a los fon<strong>do</strong>s comunes <strong>de</strong>l curso,<br />
anteriormente señala<strong>do</strong>. 3.- La actora figuró<br />
inscrita como <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> empleo, en la<br />
Oficina <strong>de</strong> Colocación y Empleo <strong>de</strong> A Coruña -<br />
Puerto, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 24-mayo-1991 hasta el 15-<br />
491
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
noviembre-1993, en que causó baja por no<br />
renovación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> empleo. Des<strong>de</strong> el<br />
30-noviembre-1993 hasta el 4-septiembre-1995,<br />
en que causó baja por colocación, comunicada<br />
con oferta previa. Y, finalmente, en el perio<strong>do</strong><br />
comprendi<strong>do</strong> entre ele 14 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995<br />
hasta el 16 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1996, en que causó<br />
baja por no renovación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> empleo.<br />
4.- Con fecha 18 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1995, la Autoridad<br />
Portuaria presentó Oferta <strong>de</strong> Empleo ante el<br />
I.N.E.M. al objeto <strong>de</strong> cubrir provisionalmente un<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo en le Puerto <strong>de</strong> A Coruña,<br />
incluyen<strong>do</strong> entre los candidatos presenta<strong>do</strong>s a la<br />
<strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>ña E.P.M., quien a la postre<br />
resultaría la candidata seleccionada. 5.- La citada<br />
<strong>de</strong>mandante suscribió contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada, celebra<strong>do</strong> al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/94, <strong>de</strong> interinidad, sien<strong>do</strong> el<br />
objeto <strong>de</strong>l mismo la sustitución <strong>de</strong> un trabaja<strong>do</strong>r<br />
en situación <strong>de</strong> Incapacidad Temporal. La<br />
duración <strong>de</strong>l contrato abarcó el perio<strong>do</strong><br />
comprendi<strong>do</strong> entre los días 01.09.1995 (fecha <strong>de</strong>l<br />
alta) y 30.09.1995 (fecha <strong>de</strong> la baja),<br />
estipulán<strong>do</strong>se una jornada <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> 37.5<br />
horas semanales prestadas <strong>de</strong> lunes a viernes. 6.-<br />
La actora suscribió una <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> no estar<br />
afectada <strong>de</strong> incompatibilida<strong>de</strong>s, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> que<br />
no venía <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> ningún puesto <strong>de</strong> trabajo o<br />
actividad en el sector público, ni realizan<strong>do</strong><br />
activida<strong>de</strong>s privadas incompatibles o que<br />
requieran el reconocimiento <strong>de</strong> incompatibilidad.<br />
7.- No obstante la contratación referida en el<br />
aparta<strong>do</strong> e), la actora continuó prestan<strong>do</strong><br />
igualmente los servicios para los que había si<strong>do</strong><br />
contratada por la Comisión Ejecutiva <strong>de</strong>l<br />
Convenio entre Universidad y Colegio <strong>de</strong><br />
Diseña<strong>do</strong>res, alternan<strong>do</strong> los mismos con su<br />
compañera <strong>de</strong> trabajo “C.”, varian<strong>do</strong> los turnos en<br />
función <strong>de</strong> sus ocupaciones <strong>de</strong>sarrolladas para la<br />
Autoridad Portuaria, tenien<strong>do</strong> conocimiento la<br />
Comisión Ejecutiva <strong>de</strong> estos cambios <strong>de</strong> turno<br />
produci<strong>do</strong>s en el mes <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1995, sin<br />
oponer objeción alguna. 8.- En el año 1997-1998,<br />
se produjo propuesta <strong>de</strong> transformación <strong>de</strong>l curso<br />
<strong>de</strong> Especialización <strong>de</strong> “Diseño <strong>de</strong> Interiores”, en<br />
Curso <strong>de</strong> POSGRADO, como Título propio <strong>de</strong> la<br />
Universidad <strong>de</strong> A Coruña, creán<strong>do</strong>se a<strong>de</strong>más la<br />
Diplomatura (tres años) en Diseño e Interiorismo,<br />
cerrán<strong>do</strong>se la cuenta correspondiente a los fon<strong>do</strong>s<br />
comunes <strong>de</strong>l Curso antes señala<strong>do</strong>, pasan<strong>do</strong> a la<br />
titularidad <strong>de</strong> la Universidad. ).- En fecha 15 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1997, el Secretario <strong>de</strong>l Departamento<br />
<strong>de</strong> Tecnología y ciencia <strong>de</strong> la Representación<br />
Gráfica <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> A Coruña, dirigió<br />
escrito al Excmo. Sr. Magnífico Rector <strong>de</strong> la<br />
Universidad <strong>de</strong> A Coruña para que la <strong>de</strong>mandante<br />
continuase prestan<strong>do</strong> servicios en el Curso <strong>de</strong><br />
Postgra<strong>do</strong>, dada la experiencia alcanzada en el<br />
Curso <strong>de</strong> Especialización. Y la actora continuó<br />
prestan<strong>do</strong> servicios en calidad <strong>de</strong> Secretaria<br />
administrativa. En mayo <strong>de</strong> 1998, pasa a prestar<br />
sus servicios en el Departamento <strong>de</strong><br />
Representación y Teoría Arquitectónicas en el<br />
edificio <strong>de</strong> Departamentos <strong>de</strong> la E.T.S.A. Y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998 la actora gira facturas<br />
mensuales con cargo al CIF <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong><br />
A Coruña por un importe <strong>de</strong> 87.696 pesetas, (<strong>de</strong><br />
las que se <strong>de</strong>scuentan 15.120 pesetas en concepto<br />
<strong>de</strong> I.R.P.F.), importe que cada mes es abona<strong>do</strong> en<br />
la cuenta <strong>de</strong> la actora por la citada Universidad.<br />
10.- El Curso <strong>de</strong> Postgra<strong>do</strong>, Diseño <strong>de</strong> Interiores,<br />
fue aproba<strong>do</strong> por la Junta <strong>de</strong> Gobierno <strong>de</strong> la<br />
Universidad anteriormente citada el 4 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
e1996. La gestión <strong>de</strong>l mismo, en sus diversos<br />
aspectos <strong>do</strong>centes, pedagógicos y administrativos<br />
correspon<strong>de</strong> a la Universidad, a través <strong>de</strong> una<br />
Comisión Ejecutiva integrada pro seis miembros:<br />
<strong>do</strong>s por cada uno <strong>de</strong> los Organismos siguientes:<br />
Departamento <strong>de</strong> Representación y Teoría<br />
Arquitectónicas. Departamento <strong>de</strong> Tecnología y<br />
Ciencia <strong>de</strong> la Representación Gráfica. Colegio<br />
Oficial <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res/Diseña<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Interior<br />
<strong>de</strong> Galicia.<br />
La Secretaría <strong>de</strong>l Curso está adscrita a los<br />
Servicios Administrativos <strong>de</strong> los Departamentos<br />
señala<strong>do</strong>s, ambos <strong>de</strong> la Universidad, prestan<strong>do</strong><br />
servicios la actora tanto en el Curso <strong>de</strong> Postgra<strong>do</strong>,<br />
como en el Curso <strong>de</strong> Diplomatura en Diseño e<br />
Interiorismo, <strong>de</strong> tres años <strong>de</strong> duración, imparti<strong>do</strong><br />
también por la Universidad <strong>de</strong> A Coruña, en<br />
colaboración con el Colegio <strong>de</strong> Diseña<strong>do</strong>res. 11.-<br />
La actora venía realizan<strong>do</strong> diariamente la<br />
siguiente jornada <strong>de</strong> trabajo: <strong>de</strong> 9.30 a 14.30<br />
horas los lunes, martes, jueves y viernes; <strong>de</strong> 16 a<br />
21 horas los miércoles y viernes, y <strong>de</strong> 10 a 14<br />
horas los sába<strong>do</strong>s. Las labores que venía<br />
realizan<strong>do</strong> consistían en llevar la Secretaría<br />
contable y administrativa <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s cursos.<br />
12.- Tras visita girada por la Inspección<br />
Provincial <strong>de</strong> Trabajo en 27 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999, se<br />
levantó acta <strong>de</strong> infracción a la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña y <strong>de</strong> Liquidación <strong>de</strong> cuotas por falta <strong>de</strong><br />
alta <strong>de</strong> la actora en la Seguridad Social como<br />
trabaja<strong>do</strong>ra por cuenta ajena, con efectos <strong>de</strong>l alta<br />
<strong>de</strong> 1º <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994. Dichas actas fueron<br />
impugnadas por la citada Universidad,<br />
resolvién<strong>do</strong>se el recurso administrativo<br />
interpuesto por resolución <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999 <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la caducidad <strong>de</strong> los expedientes<br />
liquidatorios números 158 al 163/99 y<br />
sanciona<strong>do</strong>r núm. 242/99, así como que la<br />
Inspección Provincial <strong>de</strong> Trabajo podía incoar<br />
nuevas actas <strong>de</strong> liquidación e infracción con<br />
fundamento en los mismos hechos para iniciar<br />
nuevos procedimientos. 13.- Des<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios en el mes <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1993, la actora no figuró afiliada a ningún<br />
Régimen <strong>de</strong> la Seguridad Social. (Con la<br />
excepción <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1995, cuan<strong>do</strong><br />
fue contratada por la Autoridad Portuaria <strong>de</strong> A<br />
Coruña). 14.- La actora cada año disfrutó un mes<br />
492
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong> vacaciones que le era abona<strong>do</strong> en la misma<br />
cuantía y por el mismo procedimiento que el resto<br />
<strong>de</strong> los meses <strong>de</strong>l año. 15.- El Secretario <strong>de</strong> la<br />
Comisión Ejecutiva <strong>de</strong>l curso <strong>de</strong> Diseño <strong>de</strong><br />
Interiores, por escrito <strong>de</strong> fecha 19 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1999, participó a la <strong>de</strong>mandante que a partir <strong>de</strong>l<br />
próximo día 20 <strong>de</strong>l mismo mes prescindían <strong>de</strong> la<br />
prestación <strong>de</strong> sus servicios, al tener constancia la<br />
Comisión por medio <strong>de</strong> la propia interesada y <strong>de</strong>l<br />
Servicio <strong>de</strong> Personal <strong>de</strong> esta Universidad <strong>de</strong> que<br />
no reúne los requisitos necesarios, cual es el <strong>de</strong> la<br />
cotización en el Régimen <strong>de</strong> autónomos <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social. No constan<strong>do</strong> tampoco que se<br />
encontrase dada <strong>de</strong> alta en el correspondiente<br />
I.A.E.<br />
CUARTO.- Partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración fáctica<br />
que antece<strong>de</strong>, <strong>de</strong>be <strong>de</strong>terminarse si la relación<br />
habida entre la actora y la Universidad <strong>de</strong> A<br />
Coruña, pue<strong>de</strong> calificarse o no como laboral; con<br />
ello, se da respuesta al primer y <strong>de</strong>cimoquinto<br />
motivos <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> la Entidad <strong>de</strong>mandada<br />
relaciona<strong>do</strong>s con la incompetencia <strong>de</strong> este or<strong>de</strong>n<br />
social para conocer <strong>de</strong> la cuestión litigiosa; y, a la<br />
vista <strong>de</strong> lo antes expuesto, no ofrece la menor<br />
duda el carácter laboral <strong>de</strong> la relación, y por tanto<br />
la competencia <strong>de</strong> este or<strong>de</strong>n jurisdiccional social<br />
para el conocimiento <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
planteada por la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante; y ello es<br />
así, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a la concurrencia <strong>de</strong> todas las notas<br />
que caracterizan el contrato <strong>de</strong> trabajo previsto en<br />
el artículo 1.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res;<br />
puesto que en la relación mantenida entre las <strong>do</strong>s<br />
partes litigantes –antes citadas-, existió una<br />
prestación voluntaria y personal <strong>de</strong> servicios<br />
retribui<strong>do</strong>s por cuenta ajena, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong><br />
organización, <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia y dirección <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada tal como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l relato<br />
fáctico que se <strong>de</strong>ja expuesto.<br />
La Universidad <strong>de</strong>mandada en el <strong>de</strong>cimosexto<br />
motivo <strong>de</strong> recurso –en el que <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong> la Disposición Final Primera <strong>de</strong>l<br />
E.T. –se refiere a la relación mantenida con la<br />
actora como propia <strong>de</strong> arrendamiento <strong>de</strong> obra o<br />
servicio <strong>de</strong> carácter civil; pero la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>, así, STS <strong>de</strong> 8-<br />
octubre-1992, (Ar. 7.622), entre otras, que la línea<br />
divisoria entre la relación indicada y la<br />
contractual laboral está en la llamada “integración<br />
en el círculo rector y disciplinario <strong>de</strong>l<br />
empresario” concepto que se formula en la<br />
legislación vigente como “servicios <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
ámbito <strong>de</strong> organización y dirección <strong>de</strong> otra<br />
persona física o jurídica (art. 1.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res). La actora, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la<br />
prestación <strong>de</strong> servicios en el mes <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1993, trabajó to<strong>do</strong>s los días <strong>de</strong>l año en<br />
exclusividad (salvo el mes septiembre <strong>de</strong> 1995-)<br />
para los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s inicialmente, y en los<br />
últimos años con una mayor vinculación con la<br />
Universidad <strong>de</strong>mandada, actuan<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />
ámbito y organización <strong>de</strong> la misma, realizan<strong>do</strong><br />
funciones <strong>de</strong> secretaria en los cursos Organiza<strong>do</strong>s<br />
por la Universidad, inicialmente en colaboración<br />
con el Colegio <strong>de</strong> Diseña<strong>do</strong>res, y posterior en los<br />
<strong>do</strong>s últimos años, si bien continuó existien<strong>do</strong> la<br />
colaboración con el cita<strong>do</strong> colegio, ya que<br />
aproba<strong>do</strong> por la Junta <strong>de</strong> Gobierno <strong>de</strong> la<br />
Universidad <strong>de</strong>mandada, el Curso <strong>de</strong> Postgra<strong>do</strong>,<br />
como titulación propia <strong>de</strong> la misma. Los servicios<br />
presta<strong>do</strong>s, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong> organización <strong>de</strong> la<br />
misma, tenían un carácter personal, sin que la<br />
actora estuviese facultada para nombrar otra<br />
persona en su lugar para el mismo cometi<strong>do</strong>. Así<br />
durante el mes <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1995, en que<br />
compatibilizó su trabajo en la Universidad, con<br />
una contracción temporal en el Puerto <strong>de</strong> A<br />
Coruña, no <strong>de</strong>signó a nadie para <strong>de</strong>sempeñar sus<br />
funciones, sino que intercambió o adaptó los<br />
turnos <strong>de</strong> trabajo con otra compañera para po<strong>de</strong>r<br />
compatibilizar ambos trabajos.<br />
A<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l carácter personal <strong>de</strong> los servicios, la<br />
actora también percibió una contra-prestación<br />
retributiva por los mismos, inicialmente a cargo<br />
<strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> económico <strong>de</strong> los Cursos organiza<strong>do</strong>s,<br />
y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998 la <strong>de</strong>mandante<br />
giró facturas mensuales con cargo al C.I.F. <strong>de</strong> la<br />
Universidad <strong>de</strong>mandada, sin que se <strong>de</strong>svirtúe el<br />
carácter laboral <strong>de</strong> la relación por el hecho <strong>de</strong> que<br />
aquella percibiese su remuneración mediante la<br />
presentación <strong>de</strong> facturas con <strong>de</strong>ducción <strong>de</strong> IVA y<br />
<strong>de</strong>l I.R.P.F.<br />
Por otra parte, el fruto <strong>de</strong>l trabajo que<br />
<strong>de</strong>sarrollaba la actora repercutía en quien lo<br />
recibía, es <strong>de</strong>cir, en su emplea<strong>do</strong>r –la<br />
Universidad-, que era quien cobraba a los<br />
alumnos el importe <strong>de</strong> sus matrículas y hacía suya<br />
la facturación obtenida por los Cursos que<br />
organizaba –con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los acuer<strong>do</strong>s<br />
alcanza<strong>do</strong>s con el Colegio <strong>de</strong> Diseña<strong>do</strong>res-, es<br />
<strong>de</strong>cir, existe un dato indiscutible <strong>de</strong> especial<br />
relevancia, cual es que la <strong>de</strong>mandante no percibe<br />
lucro alguno como beneficio propio <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
los Cursos que organiza la Universidad, lo que<br />
<strong>de</strong>termina, claramente, la nota <strong>de</strong> ajenidad <strong>de</strong> sus<br />
servicios.<br />
Por último, en cuanto a la nota <strong>de</strong> <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia,<br />
cabe señalar que es otro <strong>de</strong> los elementos que<br />
caracteriza esencialmente el contrato <strong>de</strong> trabajo, y<br />
que concurre también en el presente supuesto, <strong>de</strong><br />
un mo<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte. Según la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial, por “<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia” o<br />
“subordinación2, <strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse el hecho <strong>de</strong><br />
encontrarse el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la esfera<br />
organicista, rectora y disciplinaria <strong>de</strong> aquel por<br />
cuya cuenta realiza su labor, lo cual se exterioriza<br />
en <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s datos o signos, como el<br />
encuadramiento o inserción <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l esquema<br />
493
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
jerárquico <strong>de</strong> la empresa, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> acatar sus<br />
ór<strong>de</strong>nes, mandatos y directrices, la subordinación<br />
a la persona o personas que en aquélla tengan<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> dirección o man<strong>do</strong>, el sometimiento<br />
a las normas disciplinarias correspondientes, la<br />
realización <strong>de</strong>l trabajo normalmente en los<br />
centros o <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> la empresa y la<br />
sujeción a una jornada y horario <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s,<br />
etc. y aunque no sea necesario que concurran<br />
todas las circunstancias enumeradas, bastan<strong>do</strong><br />
con las que revelen la existencia <strong>de</strong> ese elemento,<br />
sin embargo, en el supuesto enjuicia<strong>do</strong>, pue<strong>de</strong><br />
afirmarse que concurren todas y cada una <strong>de</strong> las<br />
circunstancias citadas, puesto que la actora venía<br />
<strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> sus tareas como administrativa <strong>de</strong><br />
los cursos <strong>de</strong> postgra<strong>do</strong> y Diplomatura en Diseño<br />
e Interiorismo organiza<strong>do</strong>s por la Universidad,<br />
con aprobación por la Junta <strong>de</strong> Gobierno <strong>de</strong> la<br />
misma, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> acatar las ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong> la<br />
Comisión Ejecutiva que tutelaba dichos Cursos,<br />
con subordinación a las personas <strong>de</strong> dicha<br />
Comisión que tenían faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> man<strong>do</strong> y<br />
dirección sobre la misma, con total sometimiento<br />
a las normas disciplinarias correspondientes,<br />
realizan<strong>do</strong> la prestación <strong>de</strong> servicios en un Centro<br />
o Departamento <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong>mandada,<br />
concretamente en el Departamento <strong>de</strong><br />
Representación y Teoría Arquitectónicas en el<br />
edificio <strong>de</strong> la E.T.S.A.; utilizan<strong>do</strong> el material que<br />
le proporcionaba la propia Universidad y<br />
cumplien<strong>do</strong> una jornada diaria <strong>de</strong> cuatro horas, <strong>de</strong><br />
lunes a sába<strong>do</strong>, un total <strong>de</strong> 24 horas semanales y<br />
percibien<strong>do</strong>, igualmente, su retribución durante el<br />
mes <strong>de</strong> vacaciones.<br />
Dán<strong>do</strong>se todas las condiciones y circunstancias<br />
qu se <strong>de</strong>jan expuestas, resulta evi<strong>de</strong>nte que la<br />
actora se encontraba inserta en el círculo rector y<br />
organicista <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong>mandada, ya que<br />
venía <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> una prestación <strong>de</strong> servicios<br />
retribui<strong>do</strong>s, por cuenta ajena, y <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito<br />
y <strong>de</strong> organización y dirección <strong>de</strong> otra persona (el<br />
emplea<strong>do</strong>r), (artículo 1.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res). A lo anterior <strong>de</strong>be añadirse la<br />
presunción qu contiene el artículo 8.1 <strong>de</strong>l mismo<br />
Texto Legal, a favor <strong>de</strong> la laboralidad <strong>de</strong><br />
cualquier relación contractual que vincula a quien<br />
presta un servicio <strong>de</strong> las características expuestas<br />
y al que lo recibe a cambio <strong>de</strong> satisfacer una<br />
contraprestación retributiva.<br />
En resumen, la relación entre actora y<br />
Universidad es una relación laboral por reunir<br />
todas las notas configura<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> la misma, por lo<br />
que el or<strong>de</strong>n social <strong>de</strong> la jurisdicción es el<br />
competente para enjuiciar y resolver la pretensión<br />
<strong>de</strong>ducida en la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> esta “litis2,<br />
con arreglo a lo preveni<strong>do</strong> en el artículo 2.1) <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral en concordancia<br />
con el artículo 9.5 <strong>de</strong> la Ley Orgánica <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r<br />
Judicial.<br />
QUINTO.- Pasan<strong>do</strong> al estudio <strong>de</strong> los motivos <strong>de</strong><br />
recurso <strong>de</strong>dica<strong>do</strong>s al examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong>, en el primero <strong>de</strong> ellos, -que constituye<br />
el ordinal <strong>de</strong>cimocuarto- por el a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> cauce<br />
procesal, se <strong>de</strong>nuncia violación por la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia <strong>de</strong> lo dispuesto en el artículo 3.1 <strong>de</strong><br />
la Ley 53/1984 <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong><br />
Incompatibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Personal al servicio <strong>de</strong> las<br />
Administraciones Públicas; argumentán<strong>do</strong>se que<br />
la actora prestó servicios para la Autoridad<br />
Portuaria <strong>de</strong> A Coruña, en el mes <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1995, en virtud <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> trabajo con<br />
jornada completa y manifestan<strong>do</strong> la propia<br />
<strong>de</strong>mandante que no estaba incursa en<br />
incompatibilidad.<br />
Lo que se afirma en este motivo es cierto, tal<br />
como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong> los medios<br />
probatorios efectua<strong>do</strong>s por la Sala, aparta<strong>do</strong>s 5) y<br />
6) <strong>de</strong>l Fundamento tercero. Ahora bien, ello no<br />
quebranta el principio <strong>de</strong> la realidad <strong>de</strong> la<br />
relación, ni el carácter laboral <strong>de</strong> la misma; es<br />
<strong>de</strong>cir, que si la naturaleza <strong>de</strong>l vínculo entre las<br />
partes es <strong>de</strong> carácter laboral, resulta<br />
intranscen<strong>de</strong>nte a los efectos enjuicia<strong>do</strong>s la<br />
vulneración <strong>de</strong> la Ley sobre Incompatibilida<strong>de</strong>s<br />
por la actora, y a lo sumo, podría dar lugar a una<br />
infracción <strong>de</strong> naturaleza administrativa, pero no<br />
produciría, en ningún caso, las consecuencias que<br />
preten<strong>de</strong> atribuirle la Universidad <strong>de</strong>mandada, por<br />
lo que el motivo no pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong>.<br />
SEXTO.- Los motivos <strong>de</strong>cimoquinto y<br />
<strong>de</strong>cimosexto <strong>de</strong>l recurso ya fueron examina<strong>do</strong>s,<br />
dán<strong>do</strong>se una oportuna respuesta a lo que en los<br />
mismos se plantea al resolver la cuestión <strong>de</strong> la<br />
Incompetencia <strong>de</strong> la jurisdicción Social<br />
(Fundamento cuarto), ya que en el primero <strong>de</strong><br />
ellos se <strong>de</strong>nuncia violación <strong>de</strong> los artículos 1.1 y<br />
8.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, preceptos<br />
que por su íntima conexión con la citada cuestión<br />
<strong>de</strong> Incompetencia ya fueron objeto <strong>de</strong> estudio e<br />
interpretación. Y por lo que respecta al motivo<br />
<strong>de</strong>cimosexto, el mismo parte <strong>de</strong> un presupuesto<br />
erróneo al estimar que entre la actora y la<br />
Universidad recurrente existió un arrendamiento<br />
<strong>de</strong> servicios, cuan<strong>do</strong> realmente quedó acredita<strong>do</strong><br />
con la valoración <strong>de</strong> la prueba que figura en las<br />
actuaciones, la existencia <strong>de</strong> una relación laboral.<br />
Debien<strong>do</strong> significarse –a mayor abundamiento <strong>de</strong><br />
cuanto se dijo al tratar esta cuestión- que el<br />
arrendamiento <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> naturaleza civil<br />
comporta; en sí mismo, una libertad <strong>de</strong> actuación<br />
profesional por parte <strong>de</strong>l arrendatario que,<br />
claramente, no se da en el caso contempla<strong>do</strong>. Y es<br />
que la actora se hallaba sometida al control y a las<br />
directrices que le marcaba la Comisión ejecutiva<br />
<strong>de</strong> los Cursos, con total sujeción al po<strong>de</strong>r<br />
directivo <strong>de</strong> la misma; lo que pone <strong>de</strong> relieve la<br />
existencia típica <strong>de</strong> una relación laboral y no <strong>de</strong><br />
494
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
arrendamineto <strong>de</strong> servicios. Razones por las<br />
cuales ninguno <strong>de</strong> los motivos resultan acogibles.<br />
SÉPTIMO.- Denuncia la Universidad recurrente,<br />
a través <strong>de</strong>l cauce procesal oportuno, violación<br />
por la sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>l artículo 53.1ª <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto Legislativo 1.091/1988, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong><br />
septiembre, por el que se aprueba el Texto<br />
Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley General Presupuestaria; y<br />
ello, por haber queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
año 1998 la contraprestación económica por la<br />
actividad que vino <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> la actora se<br />
cargaba al capítulo 2 <strong>de</strong> los presupuestos <strong>de</strong> la<br />
Universidad.<br />
El motivo no pue<strong>de</strong> acogerse, porque en to<strong>do</strong><br />
caso quien ha incurri<strong>do</strong> en dicha violación no es<br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia, sino la propia<br />
Universidad recurrente, que fue quien efectuó la<br />
imputación <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong>nunciada, sin<br />
intervención alguna por parte <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra.<br />
En efecto, tal como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l relato<br />
probatorio <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> por la Sala, en su aparta<strong>do</strong><br />
9), <strong>de</strong> hace constar la forma <strong>de</strong> retribución <strong>de</strong> la<br />
actora, la cual giraba facturas con cargo al CIF <strong>de</strong><br />
la Universidad <strong>de</strong> A Coruña por un importe<br />
mensual <strong>de</strong> 87.696 ptas. <strong>de</strong> las que <strong>de</strong>scontaba el<br />
correspondiente I.R.P.F. y dicho importe era<br />
abona<strong>do</strong> cada mes en la cuenta <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante;<br />
y la imputación <strong>de</strong> la retribución a uno u otro<br />
capítulo presupuestario, es algo que forma parte<br />
<strong>de</strong>l funcionamiento interno <strong>de</strong> la propia<br />
Universidad, y cualquier irregularidad sobre esta<br />
materia no pue<strong>de</strong> atribuirse a nadie ajeno al<br />
ámbito <strong>de</strong>l emplea<strong>do</strong>r (la Universidad); y en<br />
cualquier caso esta cuestión resulta totalmente<br />
intranscen<strong>de</strong>nte a los efectos enjuicia<strong>do</strong>s.<br />
OCTAVO.- Con amparo procesal a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong>, la<br />
Universidad recurrente <strong>de</strong>nuncia en el<br />
<strong>de</strong>cimoctavo motivo <strong>de</strong> recurso, que la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia incurrió en violación <strong>de</strong> lo dispuesto<br />
en el artículo 23.2 <strong>de</strong> la Constitución, relativo a<br />
que los ciudadanos “tienen <strong>de</strong>recho a acce<strong>de</strong>r en<br />
condiciones <strong>de</strong> igualdad a las funciones y cargos<br />
públicos con los requisitos que señalen las leyes”.<br />
Argumento, igualmente, en esencia, que la actora<br />
preten<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a un puesto <strong>de</strong> trabajo en una<br />
Administración Pública al margen <strong>de</strong> los<br />
principios constitucionales <strong>de</strong> publicidad, mérito<br />
y capacidad que regulan dicho acceso. Concluye<br />
este motivo citan<strong>do</strong> sentencia <strong>de</strong>l TCT <strong>de</strong> 1º <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1988 (Ar. 2.133) que acompaña como<br />
prueba en la carpeta nº 19.<br />
Y este motivo tampoco resulta acogible, porque<br />
más que un intento <strong>de</strong> la actora <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a un<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo en una Administración Pública,<br />
lo que en realidad <strong>de</strong> ha produci<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> una<br />
rotura in<strong>de</strong>bida por la recurrente <strong>de</strong>l vínculo que<br />
había crea<strong>do</strong> con aquélla, la cual ostentaba ya una<br />
relación laboral <strong>de</strong> carácter in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, sin que<br />
resulta legítimo negarle la titularidad <strong>de</strong> un<br />
<strong>de</strong>recho que ya había consolida<strong>do</strong>, ya que <strong>de</strong><br />
admitirse la tesis <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada ello<br />
equivaldría a que las Administraciones Públicas<br />
no respetarán la normativa general <strong>de</strong> Derecho<br />
<strong>de</strong>l Trabajo, lo que provocaría la violación <strong>de</strong>l<br />
principio constitucional <strong>de</strong> legalidad que se<br />
consagra en el artículo 9 <strong>de</strong> la Constitución. Y en<br />
cuanto a la invocada sentencia <strong>de</strong>l TCT, ninguna<br />
relación guarda con el presente supuesto, ya que<br />
según se hace constar en la misma, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que<br />
finalizó el contrato <strong>de</strong> trabajo que se había<br />
suscrito, se continuó con la prestación <strong>de</strong><br />
servicios sin percibir retribución alguna; por lo<br />
que no se trata <strong>de</strong> supuestos jurídicos<br />
equiparables.<br />
NOVENO.- Denuncia la Universidad <strong>de</strong>mandada<br />
a través <strong>de</strong>l oportuno cauce procesal, en el motivo<br />
<strong>de</strong>cimonoveno <strong>de</strong> recurso, violación por la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>l artículo 27.10 <strong>de</strong> la<br />
Constitución, relativo al <strong>de</strong>recho fundamental a la<br />
autonomía universitaria, señalan<strong>do</strong> que aquella<br />
resolución prescin<strong>de</strong> por completo <strong>de</strong> la actuación<br />
<strong>de</strong> la Comisión Ejecutiva, imputan<strong>do</strong> lo actua<strong>do</strong><br />
por la misma única y exclusivamente a la<br />
Universidad <strong>de</strong> A Coruña.<br />
No pue<strong>de</strong> acogerse dicha censura jurídica porque<br />
en el ejercicio <strong>de</strong> dicha autonomía universitaria,<br />
el organismo recurrente tiene que someterse al<br />
imperio <strong>de</strong> la Ley (propio <strong>de</strong> to<strong>do</strong> Esta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Derecho), <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> respetar la normativa general,<br />
coyuntural y sectorial regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> las relaciones<br />
laborales; sin que dicha autonomía le permita<br />
mantener una relación, con todas las matizaciones<br />
y circunstancias propias <strong>de</strong> una relación laboral,<br />
sin respetar la normativa <strong>de</strong> esta naturaleza.<br />
DÉCIMO.- La Entidad <strong>de</strong>mandada, con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong><br />
amparo, <strong>de</strong>nuncia violación por la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia <strong>de</strong>l Real Decreto Legislativo<br />
1.175/1990, <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> septiembre, por el que se<br />
aprueban las tarifas y la Instrucción <strong>de</strong>l Impuesto<br />
sobre Activida<strong>de</strong>s Económicas, tratan<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
encuadrar los trabajos realiza<strong>do</strong>s por la actora<br />
bajo los epígrafes correspondientes a “servicios<br />
mecanográficos, taquigráficos, <strong>de</strong> reproducción<br />
<strong>de</strong> escritos, planos y <strong>do</strong>cumentos”.<br />
No pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong> dicho motivo <strong>de</strong> recurso,<br />
porque como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l relato probatorio<br />
que se recoge en el tercero <strong>de</strong> los fundamentos <strong>de</strong><br />
la presente resolución, la actora prestaba servicios<br />
en un Departamento <strong>de</strong> la propia Universidad y<br />
usan<strong>do</strong> material que dicha emplea<strong>do</strong>ra la<br />
facilitaba, con sujeción a un horario y a una<br />
retribución fija mensual; y al calificarse como<br />
laboral dicha relación no pu<strong>do</strong> haberse produci<strong>do</strong><br />
la infracción <strong>de</strong> la normativa citada.<br />
495
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
DECIMOPRIMERO.- Finalmente la Universidad<br />
<strong>de</strong>mandada en el vigésimo primero, y último,<br />
motivo <strong>de</strong> recurso, por el a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> cauce<br />
procesal, <strong>de</strong>nuncia infracción por aplicación<br />
in<strong>de</strong>bida por la sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>l articulo<br />
44 <strong>de</strong>l E.T., negan<strong>do</strong> toda sucesión <strong>de</strong> empresa<br />
entre la recurrente y el Colegio <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res e<br />
invocan<strong>do</strong> una responsabilidad solidaria.<br />
Tampoco resulta acogible este motivo, porque la<br />
Suplicación es un recurso <strong>de</strong> carácter<br />
extraordinario, <strong>de</strong> forma que la Sala queda sujeta,<br />
ineludiblemente, a la pauta marcada por las<br />
partes. En el presente caso, el Tribunal no pue<strong>de</strong><br />
exten<strong>de</strong>r la responsabilidad <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> al colegio<br />
<strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, porque fue<br />
absuelto por la sentencia <strong>de</strong> instancia y la parte<br />
actora se aquietó con dicho pronunciamiento, y<br />
evi<strong>de</strong>ntemente, la Universidad, parte también<br />
<strong>de</strong>mandada, no se halla legitimada para solicitar<br />
por vía <strong>de</strong> Suplicación la extensión <strong>de</strong><br />
responsabilidad, en suma, la con<strong>de</strong>na <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
Colegio, dada su posición procesal.<br />
En cualquier caso, <strong>de</strong> una pausada lectura <strong>de</strong> los<br />
quince aparta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l relato que la Sala <strong>de</strong>clara<br />
proba<strong>do</strong>, se observa como <strong>de</strong>l Curo <strong>de</strong><br />
Especialización <strong>de</strong> “Diseño <strong>de</strong> Interiores” que se<br />
impartió inicialmente, se ha pasa<strong>do</strong> a un curso <strong>de</strong><br />
POSGRADO, como Título propio <strong>de</strong> la<br />
Universidad, creán<strong>do</strong>se también una Diplomatura<br />
en diseño e Interiorismo, to<strong>do</strong> ello gestiona<strong>do</strong><br />
fundamentalmente por la Universidad,<br />
habién<strong>do</strong>se cerra<strong>do</strong> la cuenta correspondiente a<br />
ese inicial Curso <strong>de</strong> Especialización, y que con<br />
cargo al mismo fue inicialmente retribuida la<br />
actora, pasan<strong>do</strong> la Universidad a ostentar la<br />
titularidad <strong>de</strong> los recursos económicos obteni<strong>do</strong>s,<br />
por ello <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong>l año 1998 es quien<br />
paga a la actora su contraprestación económica<br />
por los servicios presta<strong>do</strong>s. To<strong>do</strong> ello implica que<br />
si bien no se produjo una sucesión <strong>de</strong> empresa en<br />
los términos fija<strong>do</strong>s en el art. 44 <strong>de</strong>l E.T., porque<br />
el Colegio Oficial <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res todavía<br />
continua forman<strong>do</strong> parte <strong>de</strong> la Comisión<br />
Ejecutiva; sin embargo, el protagonismo cobra<strong>do</strong><br />
por la Universidad, acaparan<strong>do</strong> la práctica<br />
totalidad <strong>de</strong> la gestión <strong>de</strong> dichos cursos, reduce la<br />
presencia <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Colegio a ser meramente<br />
testimonial –mero colabora<strong>do</strong>r-, recayen<strong>do</strong> to<strong>do</strong><br />
el peso <strong>de</strong> la gestión en la Universidad<br />
<strong>de</strong>mandada.<br />
Por cuantas razones se <strong>de</strong>jan expuestas, to<strong>do</strong>s los<br />
motivos <strong>de</strong> recurso <strong>de</strong>be ser <strong>de</strong>sestima<strong>do</strong>s, pues<br />
existió relación laboral y, vigente la misma, la<br />
Universidad procedió a su rotura sin causa alguna<br />
que justificase la extinción <strong>de</strong> aquélla, da<strong>do</strong> que<br />
lo alega<strong>do</strong> en el escrito <strong>de</strong> cese <strong>de</strong> impedir la<br />
continuación <strong>de</strong> la relación por no encontrarse la<br />
actora <strong>de</strong> alta en el RETA y en el IAE, es<br />
inadmisible e inaceptable, al concurrir to<strong>do</strong>s los<br />
requisitos y condiciones para su encuadramiento<br />
en el Régimen General, como trabaja<strong>do</strong>ra por<br />
cuenta ajena <strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> A Coruña, por<br />
lo que su cese es claramente constitutivo <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, tal como acertadamente se <strong>de</strong>clara en la<br />
sentencia recurrida.<br />
DECIMOSEGUNDO.- Resta por examinar el<br />
recurso <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra, que inicialmente<br />
persigue incrementar la cuantía <strong>de</strong>l salario fija<strong>do</strong><br />
por la sentencia <strong>de</strong> instancia a los efectos <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> enjuicia<strong>do</strong>. Se trata <strong>de</strong> una cuestión, que<br />
tras algunas vacilaciones jurispru<strong>de</strong>nciales, pue<strong>de</strong><br />
ser examina<strong>do</strong> en el mismo proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
tal como se afirma por la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial,<br />
ente otras, sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong><br />
fecha 8 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998 (Ar. 5.114) en la que se<br />
señala que “el <strong>de</strong>bate sobre cual <strong>de</strong>be ser el<br />
salario proce<strong>de</strong>nte es un tema <strong>de</strong> controversia<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> al proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pues se trata <strong>de</strong><br />
un elemento esencial <strong>de</strong> la acción ejercitada sobre<br />
el que <strong>de</strong>be pronunciarse la sentencia y, en<br />
consecuencia, es en el proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>be precisarse el salario que correspon<strong>de</strong> al<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> sin que se <strong>de</strong>snaturalice la<br />
acción ni <strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse que se acumula a ella<br />
en contra <strong>de</strong> la Ley... una reclamación<br />
ina<strong>de</strong>cuada”.<br />
El cita<strong>do</strong> recurso <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra cuenta con <strong>do</strong>s<br />
motivos –aunque en el mismo se diga ÚNICO-:<br />
En el primero, <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a la revisión fáctica se<br />
solicita por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong>l artículo<br />
190 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral –<strong>de</strong>be<br />
enten<strong>de</strong>rse artículo 91 L.P.L.- la adición <strong>de</strong> un<br />
nuevo hecho proba<strong>do</strong> –el octavo- con la siguiente<br />
redacción: “Que el salario que correspon<strong>de</strong> a una<br />
Secretaria Administrativa incardinada en el grupo<br />
III aplican<strong>do</strong> el II Convenio Colectivo <strong>de</strong><br />
personal laboral <strong>de</strong> la Universidad Gallega es <strong>de</strong><br />
2.437.569 pesetas anuales lo que supone un<br />
salario mensual <strong>de</strong> 203.130 pesetas con prorrateo<br />
<strong>de</strong> pagas extras, y <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong>l personal laboral <strong>de</strong> Universida<strong>de</strong>s<br />
03.03.1993, el salario para el cita<strong>do</strong> grupo sería<br />
<strong>de</strong> 2.392.538 pesetas anuales, lo que supone un<br />
salario mensual con prorrateo <strong>de</strong> pagas extras <strong>de</strong><br />
199.461 pesetas”.<br />
No pue<strong>de</strong> acogerse este motivo <strong>de</strong> recurso,<br />
porque el Convenio Colectivo en el que se<br />
preten<strong>de</strong> apoyar la revisión, no resulta <strong>de</strong><br />
aplicación al caso enjuicia<strong>do</strong>, ya que el mismo no<br />
fue firma<strong>do</strong> por la Universidad <strong>de</strong> A Coruña;<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> las razones que se exponen en el<br />
siguiente Fundamento.<br />
DECIMOTERCERO.- Denuncia la<br />
representación procesal <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra, a través<br />
496
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>l cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l artículo 190 <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento laboral, -erran<strong>do</strong><br />
nuevamente en la <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l artículo,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> enten<strong>de</strong>rse 191 L.P.L.-, infracción por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l III Convenio Colectivo<br />
<strong>de</strong>l personal laboral <strong>de</strong> las Universida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996. Argumenta esta parte recurrente,<br />
en síntesis, que <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con dicho convenio el<br />
salario que correspon<strong>de</strong> a la actora es <strong>de</strong><br />
2.2.66.524 pesetas para el año 1995, más los<br />
incrementos sucesivos fija<strong>do</strong>s en las Leyes <strong>de</strong><br />
Presupuesto <strong>de</strong> la Comunidad Autónoma <strong>de</strong><br />
Galicia; llegan<strong>do</strong> a la conclusión <strong>de</strong> que el salario<br />
que ha <strong>de</strong> tenerse en cuenta a los efectos <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> enjuicia<strong>do</strong> es <strong>de</strong> 203.130 ptas./mes.<br />
El motivo no pue<strong>de</strong> acogerse en base a una <strong>do</strong>ble<br />
consi<strong>de</strong>ración: por un la<strong>do</strong>, se <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción genérica <strong>de</strong>l III Convenio Colectivo,<br />
sin citar la norma o normas concretas que<br />
consi<strong>de</strong>ra infringi<strong>do</strong>s. A<strong>de</strong>más, reclama un salario<br />
mensual íntegro y no proporcional a la jornada<br />
reducida <strong>de</strong> cuatro horas diarias (24 horas<br />
semanales) que, en realidad, y tal como consta<br />
acredita<strong>do</strong>, era la jornada que venía realizan<strong>do</strong> la<br />
actora. Por otra parte, y con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que<br />
el cita<strong>do</strong> Convenio fuese o no <strong>de</strong> aplicación, lo<br />
cierto es que la actora inicialmente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año<br />
1993 hasta el mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998, era retribuida<br />
con cargo a los fon<strong>do</strong>s económicos <strong>de</strong> los cursos;<br />
y cuan<strong>do</strong>, a partir <strong>de</strong>l curso <strong>de</strong> 1998, la actora es<br />
retribuida con cargo al CIF <strong>de</strong> la Universidad, <strong>de</strong><br />
lo que se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que la contraprestación<br />
económica <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante siempre estuvo<br />
relacionada con los Cursos Organiza<strong>do</strong>s; y a<br />
pesar <strong>de</strong> su jornada reducida, su retribución<br />
siempre fue superior al Salario Mínimo<br />
Interprofesional. Por to<strong>do</strong> ello el recurso <strong>de</strong> la<br />
actora tampoco pue<strong>de</strong> ser acogi<strong>do</strong>.<br />
DECIMOCUARTO.- To<strong>do</strong> cuanto se <strong>de</strong>ja<br />
razona<strong>do</strong>, conduce a la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> los<br />
recursos <strong>de</strong> ambas partes recurrentes y, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, a la confirmación <strong>de</strong>l fallo que se<br />
combate; con las consecuencias para la<br />
Universidad recurrente previstas en los artículos<br />
202.1.3. y 4 y 233.1 ambos <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, esto es, la pérdida <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>pósito necesario constitui<strong>do</strong> para recurrir, al<br />
que se dará el <strong>de</strong>stino legal, una vez que haya<br />
adquiri<strong>do</strong> firmeza la presente resolución;<br />
mantenién<strong>do</strong>se el aseguramiento presta<strong>do</strong><br />
mediante aval y se con<strong>de</strong>na a dicha recurrente a<br />
que abone a la parte contraria, en concepto <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong> su Aboga<strong>do</strong>, la cantidad <strong>de</strong><br />
veinticinco mil pesetas. En consecuencia:<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> los recursos <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuestos por las representaciones procesales<br />
<strong>de</strong> las partes actora <strong>do</strong>ña E.P.M. y <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada Universidad <strong>de</strong> A Coruña, contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
número TRES <strong>de</strong> A Coruña, <strong>de</strong> fecha veintidós <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
en proceso sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante antes citada contra la Universidad <strong>de</strong><br />
A Coruña y el Colegio Oficial <strong>de</strong> Decora<strong>do</strong>res,<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos íntegramente<br />
la sentencia recurrida. Se <strong>de</strong>creta la pérdida <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>pósito necesario constitui<strong>do</strong> por la Universidad<br />
para recurrir, al que se dará el <strong>de</strong>stino legal, una<br />
vez haya adquiri<strong>do</strong> firmeza la presente<br />
resolución; mantenién<strong>do</strong>se el aseguramiento<br />
presta<strong>do</strong>. Y se con<strong>de</strong>na a dicha recurrente a que<br />
abone a la parte actora, en concepto <strong>de</strong> honorarios<br />
<strong>de</strong> su aboga<strong>do</strong>, la cantidad <strong>de</strong> veinticinco mil<br />
pesetas.<br />
S. S.<br />
2961 RECURSO Nº 1.170/00<br />
IMPOSIBILIDADE DE EXECUTAR POLOS<br />
TRÁMITES DE EXECUCIÓN DE<br />
SENTENCIAS O ACORDO CONCILIATORIO<br />
OBTIDO EN PROCESOS DE CONFLICTO<br />
COLECTIVO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a dieciséis <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.170/00<br />
interpuesto por “S.C., S.A.” contra el Auto <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> La Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- El 26.10.98, <strong>do</strong>ña E.C.H., <strong>do</strong>n<br />
J.C.V., <strong>do</strong>ña M.C.G.B., <strong>do</strong>ña C.M.F., <strong>do</strong>ña<br />
N.M.P., <strong>do</strong>ña M.C.I.A. y <strong>do</strong>n J.L.V.L., como<br />
miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> “S.C., S.A”,<br />
formularon <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo contra<br />
dicha sociedad con el fin <strong>de</strong> “...se dicte sentencia<br />
en la que, con estimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda se<br />
<strong>de</strong>clare la nulidad <strong>de</strong> la modificación practicada<br />
por incumplimiento <strong>de</strong> forma, falta <strong>de</strong> preaviso y<br />
reseña <strong>de</strong> razones en que basarla; <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
reponer a los trabaja<strong>do</strong>res en sus anteriores<br />
497
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
horarios <strong>de</strong> trabajo, en idénticas condiciones a las<br />
que regían con anterioridad a la citada<br />
modificación, o subsidiariamente, injustificada al<br />
no alegarse ningún tipo <strong>de</strong> razón en que basarla.<br />
Con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a estar y pasar por<br />
dicho pronunciamiento y a darle efectivo<br />
cumplimiento”.<br />
SEGUNDO.- En la conciliación (autos nº 854/98)<br />
efectuada ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> La<br />
Coruña <strong>de</strong> 18.11.98 se produjo avenencia en los<br />
siguientes términos: “Que ambas partes se<br />
comprometen a abrir una mesa negocia<strong>do</strong>ra,<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la segunda quincena <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong>l año 1999, para tratar el tema <strong>de</strong> los horarios,<br />
vacaciones y calendario laboral en general. En<br />
relación con la modificación operada en oficinas,<br />
la empresa reconocer el carácter temporal <strong>de</strong> la<br />
misma, hasta que se construya el come<strong>do</strong>r fecha<br />
en que serán repuestos a su anterior jornada. Si a<br />
fecha 30.06.99 dicho evento no se hubiese<br />
produci<strong>do</strong> será <strong>de</strong> aplicación una compensación<br />
económica cuyo importe individualiza<strong>do</strong> será<br />
negocia<strong>do</strong> con el comité. A<strong>de</strong>más a dicha fecha<br />
habrán <strong>de</strong> estar cumplimenta<strong>do</strong>s los trámites<br />
administrativos para la construcción <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
come<strong>do</strong>r. En to<strong>do</strong> caso si a fecha 30.10.99 aún no<br />
se hubiese podi<strong>do</strong> construir el cita<strong>do</strong> come<strong>do</strong>r, las<br />
partes se comprometen a iniciar conversaciones a<br />
fin <strong>de</strong> negociar la jornada”.<br />
TERCERO.- El 01.09.99 los <strong>de</strong>mandantes<br />
presentaron escrito al juzga<strong>do</strong>, y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
exponer “que a pesar las reiteradas negociaciones<br />
mantenidas entre el comité y la empresa, no se ha<br />
alcanza<strong>do</strong> acuer<strong>do</strong> alguno por lo que interesa al<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> esta parte que por ese juzga<strong>do</strong> se cite<br />
<strong>de</strong> comparecencia a las partes, a fin <strong>de</strong> que por la<br />
empresa ejecutada se proceda a cumplimentar lo<br />
acorda<strong>do</strong> en el acto <strong>de</strong> conciliación judicial<br />
celebra<strong>do</strong> en fecha 18.11.98”, solicitaron “tenga<br />
por instada la presente ejecución en los términos<br />
arriba expuestos”. El auto <strong>de</strong> 07.09.99 <strong>de</strong>cidió:<br />
“Se <strong>de</strong>creta la ejecución (nº 138/99-E) <strong>de</strong> lo<br />
acorda<strong>do</strong> en acto <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong> fecha<br />
18.11.98, solicitada por los actores, <strong>do</strong>ña E.C.H. y<br />
otros, requirién<strong>do</strong>se al representante legal <strong>de</strong> la<br />
entidad <strong>de</strong>mandada “S.C., SA”, para que en el<br />
plazo <strong>de</strong> tres días cumpla lo conveni<strong>do</strong>”. La<br />
empresa formuló recurso <strong>de</strong> reposición, que fue<br />
impugna<strong>do</strong> por la parte contraria.<br />
CUARTO.- La provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 25.10.99 <strong>de</strong>cidió:<br />
“Antes <strong>de</strong> acordar sobre la resolución <strong>de</strong>l recurso<br />
<strong>de</strong> reposición interpuesto, se cita <strong>de</strong><br />
comparecencia a las parte el día 2-noviembre-<br />
1999, a las 11,30 horas, para alegar y probar<br />
cuan<strong>do</strong> a su <strong>de</strong>recho convenga (art. 236 <strong>de</strong> la<br />
L.P.L.) <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> acreditar la parte actora en legal<br />
forma que cuenta con la conformidad <strong>de</strong>l nuevo<br />
comité <strong>de</strong> empresa”. La vista se celebró en la<br />
fecha y hora indicadas con asistencia <strong>de</strong> las<br />
partes. Por la parte actora asistió el comité <strong>de</strong><br />
empresa forma<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.G.P., <strong>do</strong>n L.M.D.T.,<br />
<strong>do</strong>ña J.O.L. y <strong>do</strong>ña J.G.B. El auto <strong>de</strong> 07.12.99<br />
<strong>de</strong>cidió: “Se acuerda <strong>de</strong>sestimar el recurso <strong>de</strong><br />
reposición interpuesto por la representación<br />
procesal <strong>de</strong> “S.C., SA” contra el auto <strong>de</strong> fecha<br />
07.09.99, el cual se confirma en su integridad. Se<br />
acuerda, con respecto a los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
oficinas (central), el inmediato retorno al anterior<br />
horario <strong>de</strong> trabajo. Se acuerda, con respecto a los<br />
restantes trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s por el conflicto,<br />
conce<strong>de</strong>r un plazo <strong>de</strong> 3 días a las partes a fin <strong>de</strong><br />
acreditar <strong>do</strong>cumentalmente lo expuesto en el<br />
fundamento jurídico 4º <strong>de</strong> la presente resolución<br />
para, en caso contrario, conce<strong>de</strong>r la<br />
in<strong>de</strong>mnización proce<strong>de</strong>nte a los mismos <strong>de</strong><br />
conformidad con el art. 18.2 <strong>de</strong> la L.O.P.J.”. El<br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho cuarto <strong>de</strong>l auto indica<strong>do</strong>,<br />
dice: “Por lo que se refiere a los restantes<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa, la primera parte <strong>de</strong>l<br />
acuer<strong>do</strong> conciliatorio expone que ambas partes se<br />
comprometen a abrir una mesa negocia<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la segunda quincena <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> 1999 para tratar el tema <strong>de</strong> horarios,<br />
vacaciones y calendario laboral en general sin que<br />
por ninguna <strong>de</strong> las partes en conflicto se haya<br />
aporta<strong>do</strong> prueba alguna en relación con la<br />
existencia <strong>de</strong> la mesa negocia<strong>do</strong>ra, reconocien<strong>do</strong><br />
los actores en el escrito <strong>de</strong> ejecución la existencia<br />
<strong>de</strong> ‘reiteradas negociaciones’, aportán<strong>do</strong>se, sin<br />
embargo, actas <strong>de</strong> sesión <strong>de</strong> fecha posterior<br />
(29.06.99 y 17.11.99) en las que tampoco se<br />
trataba sobre dicho tema, por lo que proce<strong>de</strong><br />
posponer la resolución <strong>de</strong> este tema concedien<strong>do</strong><br />
a las partes el término <strong>de</strong> 3 días para que<br />
acrediten <strong>do</strong>cumentalmente la existencia <strong>de</strong> la<br />
mesa negocia<strong>do</strong>ra en la segunda quincena <strong>de</strong>l mes<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999 a fin <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r a aplicar, en<br />
caso contrario, lo dispuesto en el art. 18.2 <strong>de</strong> la<br />
L.O.P.J., con con<strong>de</strong>na a la empresa <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización que sea proce<strong>de</strong>nte por su<br />
incumplimiento”.<br />
QUINTO.- El auto <strong>de</strong> 22.12.99 <strong>de</strong>cidió: “Se<br />
acuerda que la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>berá<br />
in<strong>de</strong>mnizar a cada uno <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s por el conflicto, excepto los <strong>de</strong> oficinas<br />
(central) en la cantidad que resulte <strong>de</strong> multiplicar<br />
por 30 el valor <strong>de</strong> la hora extra mínima en cada<br />
categoría profesional, según la que posea cada<br />
trabaja<strong>do</strong>r”. La provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 30.12.99 <strong>de</strong>cidió:<br />
“Visto el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l escrito presenta<strong>do</strong> por la<br />
parte <strong>de</strong>mandada, interponien<strong>do</strong> recurso <strong>de</strong><br />
reposición contra el auto <strong>de</strong> 22.12.98 (sic), no se<br />
admite por no caber recurso contra dicho auto,<br />
<strong>de</strong>volvién<strong>do</strong>le el escrito presenta<strong>do</strong>”. El auto <strong>de</strong><br />
07.01.00 <strong>de</strong>cidió: “Se inadmite a trámite el<br />
recurso <strong>de</strong> reposición interpuesto contra la<br />
provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> 30.12.99”. La empresa formuló<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación contra la provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
30.12.99. El auto <strong>de</strong> 10.01.00 <strong>de</strong>cidió: “Se tiene<br />
por no anuncia<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación.<br />
Devuélvase la cantidad <strong>de</strong>positada (25.000 pts.) al<br />
recurrente expidién<strong>do</strong>se el correspondiente<br />
498
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
mandamiento <strong>de</strong> <strong>de</strong>volución”. Esta sala, por auto<br />
<strong>de</strong> 03.02.00 <strong>de</strong>cidió: “Estimar el recurso <strong>de</strong> queja<br />
interpuesto por “S.C., SA” y revocar el auto <strong>de</strong><br />
10.01.00, dicta<strong>do</strong> por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
número 2 <strong>de</strong> A Coruña, en el procedimiento<br />
segui<strong>do</strong> en el mismo con el nº 854/98, y en<br />
consecuencia se tenga por admiti<strong>do</strong> recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, siempre que se cumplan los <strong>de</strong>más<br />
requisitos legales”.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- “S.C., SA” recurre el auto <strong>de</strong><br />
22.12.99, complementario <strong>de</strong>l <strong>de</strong> 07.12.99, que<br />
<strong>de</strong>sestimó su reposición contra el <strong>de</strong> 07.09.99 que<br />
acordó la ejecución <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> conciliatorio<br />
judicial en proceso <strong>de</strong> conflicto colectivo y le<br />
con<strong>de</strong>nó a abonar una in<strong>de</strong>mnización a favor <strong>de</strong> la<br />
mayor parte <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s por<br />
aquél, y solicita con amparo procesal correcto<br />
reponer los autos al esta<strong>do</strong> en que se encontraban<br />
en el momento <strong>de</strong> haberse infringi<strong>do</strong> normas o<br />
garantías <strong>de</strong>l procedimiento que ocasionaron su<br />
in<strong>de</strong>fensión, por enten<strong>de</strong>r que vulnera: A) Los<br />
artículos 68, 154.2, 235, 237 y 239 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
procedimiento laboral (LPL) pues, a diferencia <strong>de</strong><br />
lo que ocurre con las <strong>de</strong>más conciliaciones,<br />
judiciales o extrajudiciales, lo acorda<strong>do</strong> en la<br />
conciliación <strong>de</strong> los procesos <strong>de</strong> conflictos<br />
colectivos no tiene más eficacia que la <strong>de</strong>l<br />
convenio colectivo y, por tanto, no constituye<br />
título habilitante para posibilitar una ejecución<br />
judicial. B) El artículo 24 <strong>de</strong> la Constitución, pues<br />
la tramitación posterior a la <strong>de</strong>cisión judicial <strong>de</strong><br />
ejecución <strong>de</strong>negó el acceso a los recursos, hasta el<br />
punto <strong>de</strong> <strong>de</strong>volver los escritos correspondientes a<br />
los mismos sin <strong>de</strong>jar copia <strong>de</strong> ellos en los autos.<br />
SEGUNDO.- La primera cuestión planteada<br />
consiste en <strong>de</strong>terminar si el trámite <strong>de</strong> ejecución<br />
<strong>de</strong> sentencias es el idóneo para lograr la<br />
efectividad <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> en conciliación<br />
judicial celebrada en autos sobre conflicto<br />
colectivo. En el caso, dicha avenencia consistió<br />
en: “Que ambas partes se comprometen a abrir<br />
una mesa negocia<strong>do</strong>ra, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la segunda<br />
quincena <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> enero <strong>de</strong>l año 1999, para<br />
tratar el tema <strong>de</strong> los horarios, vacaciones y<br />
calendario laboral en general. En relación con la<br />
modificación operada en oficinas, la empresa<br />
reconocer el carácter temporal <strong>de</strong> la misma, hasta<br />
que se construya el come<strong>do</strong>r fecha en que serán<br />
repuestos a su anterior jornada. Si a fecha<br />
30.06.99 dicho evento no se hubiese produci<strong>do</strong><br />
será <strong>de</strong> aplicación una compensación económica<br />
cuyo importe individualiza<strong>do</strong> será negocia<strong>do</strong> con<br />
el comité. A<strong>de</strong>más a dicha fecha habrán <strong>de</strong> estar<br />
cumplimenta<strong>do</strong>s los trámites administrativos para<br />
la construcción <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> come<strong>do</strong>r. En to<strong>do</strong> caso<br />
si a fecha 30.10.99 aún no se hubiese podi<strong>do</strong><br />
construir el cita<strong>do</strong> come<strong>do</strong>r, las partes se<br />
comprometen a iniciar conversaciones a fin <strong>de</strong><br />
negociar la jornada”. El artículo 68 LPL<br />
establece, como norma general, que “lo acorda<strong>do</strong><br />
en conciliación tendrá fuerza ejecutiva entre las<br />
partes intervinientes sin necesidad <strong>de</strong> ratificación<br />
judicial ante el juez o tribunal, pudien<strong>do</strong> llevarse<br />
a efecto por el trámite <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong><br />
sentencias”. De este mo<strong>do</strong>, se equiparan<br />
conciliación judicial y extrajudicial a los fines <strong>de</strong><br />
proteger y garantizar lo que en una y otra se<br />
acuer<strong>de</strong>, al tiempo que se fija el trámite ejecutivo<br />
señala<strong>do</strong> para lograr su efectividad plena. Sin<br />
embargo, este principio general no es absoluto: El<br />
artículo 154.2 LPL, sobre proceso <strong>de</strong> conflictos<br />
colectivos <strong>de</strong> que ahora se trata, establece una<br />
excepción cuan<strong>do</strong> dispone que “lo acorda<strong>do</strong> en la<br />
conciliación tendrá la misma eficacia atribuida a<br />
los convenios colectivos por el artículo 82 <strong>de</strong>l<br />
texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, siempre que las partes que<br />
concilien ostenten la legitimación y a<strong>do</strong>pten el<br />
acuer<strong>do</strong> conforme a los requisitos exigi<strong>do</strong>s por la<br />
citada norma. En tal caso se enviará copia <strong>de</strong> la<br />
misma a la autoridad laboral”. De este mo<strong>do</strong>,<br />
siempre que se cumplan las condiciones<br />
representativas y <strong>de</strong>más presupuestos exigi<strong>do</strong>s<br />
por el cita<strong>do</strong> artículo 82 ET, que en el caso no se<br />
discuten, la avenencia conciliatoria en conflicto<br />
colectivo ostenta la naturaleza y le correspon<strong>de</strong> el<br />
régimen jurídico <strong>de</strong> convenio colectivo<br />
estatutario, cuya aplicación e interpretación se<br />
resuelve en vía jurisdiccional a través <strong>de</strong>l cauce<br />
procesal <strong>de</strong> los conflictos colectivos según prevé<br />
el artículo 91 ET, sin perjuicio <strong>de</strong> las soluciones<br />
extrajudiciales previstas en la misma norma,<br />
trámite aquél también aplicable a la impugnación<br />
<strong>de</strong> convenios colectivos <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el<br />
artículo 151 LPL. Lo consigna<strong>do</strong> nos lleva a<br />
estimar el presente motivo <strong>de</strong> recurso, porque<br />
aunque los términos específicos <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong><br />
a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> por los litigantes son compatibles con la<br />
reclamación <strong>de</strong> su inmediato y efectivo<br />
cumplimiento, no es idóneo a tal fin el trámite <strong>de</strong><br />
ejecución <strong>de</strong> sentencias <strong>de</strong>l artículo 235 y<br />
siguientes LPL, como en principio correspon<strong>de</strong>ría<br />
según el transcrito artículo 68 LPL; a<strong>de</strong>más,<br />
nuestra <strong>de</strong>cisión es consecuente con la naturaleza<br />
simplemente <strong>de</strong>clarativa <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo (TS ss. 21.12.90, 30.06.94), ámbito en<br />
el cual se suscribió la avenencia referida.<br />
TERCERO.- La segunda <strong>de</strong>nuncia jurídica no es<br />
aceptable, porque los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong> la<br />
presente sentencia -y más aún las actuacionescontienen<br />
muestras suficientes <strong>de</strong> haberse<br />
garantiza<strong>do</strong> el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> la empresa<br />
recurrente. Otra cosa es que, por ley, no proceda<br />
la impugnación <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminadas resoluciones<br />
judiciales, en cuyo supuesto resulta innecesario<br />
aportar a los autos la copia testimoniada <strong>de</strong>l<br />
respectivo escrito recurso, por sí inadmisible, o<br />
que el tribunal superior corrija alguna<br />
impugnación in<strong>de</strong>bidamente inadmitida en la<br />
499
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
instancia; en uno y otro caso, se evita la<br />
in<strong>de</strong>fensión y se aplica efectivamente el principio<br />
<strong>de</strong> tutela judicial constitucionalmente previsto.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Estimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong> “S.C.,<br />
SA” contra el Auto <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2<br />
<strong>de</strong> A Coruña, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 en<br />
autos nº 854-98/ ejecución nº 138-99-E,<br />
<strong>de</strong>claramos inaplicable el trámite <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong><br />
sentencia como medio para lograr la efectividad<br />
<strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> conciliatorio judicial <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 y <strong>de</strong>jamos sin efecto las<br />
actuaciones ejecutivas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el auto <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1999, inclui<strong>do</strong> éste.<br />
S. S.<br />
2962 RECURSO Nº 2.052/00<br />
DETERMINACIÓN DOS CONCEPTOS<br />
SALARIAIS DESCONTABLES EN CASO DE<br />
FOLGA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Cabanas<br />
Gance<strong>do</strong><br />
A Coruña, a dieciocho <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 2.052/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.J.LL. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 36/00<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.J.L.L., <strong>do</strong>n<br />
F.J.G.N. y <strong>do</strong>n M.G.O. en reclamación <strong>de</strong><br />
conflicto colectivo sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el “I.F.,<br />
S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 3 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- En fecha 20 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong>l presente año<br />
se presentó <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto colectivo por<br />
parte <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.J.L.L., <strong>do</strong>n F.J.G.N. y <strong>do</strong>n M.G.O.,<br />
en su calidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales en la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada por la Confe<strong>de</strong>ración<br />
Intersindical Galega, contra la empresa “I.F.,<br />
S.A.”, alegan<strong>do</strong> sustancialmente: que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l taller y parte <strong>de</strong>l personal <strong>de</strong><br />
oficina, a los que afectaba el conflicto, habían<br />
esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> huelga los días 4 a 8 <strong>de</strong> junio, 3 horas<br />
diarias los días 13 a 15 <strong>de</strong> octubre y to<strong>do</strong> el día<br />
los días 18 al 28 <strong>de</strong> octubre, que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace años<br />
vienen percibien<strong>do</strong> un plus <strong>de</strong> productividad en<br />
cuantía más o menos fija <strong>de</strong>l 15% <strong>de</strong>l salario base<br />
más incentivos; que la empresa en junio <strong>de</strong>scontó<br />
dicho plus a los afecta<strong>do</strong>s por el conflicto en<br />
cuantía superior a la que proce<strong>de</strong>ría<br />
proporcionalmente por los días <strong>de</strong> huelga y que<br />
en octubre no llegó siquiera a abonársela; que<br />
consi<strong>de</strong>ran que dicho <strong>de</strong>scuento en cuantía<br />
superior a la que proporcionalmente proce<strong>de</strong>ría<br />
por los días <strong>de</strong> huelga tiene como motivo<br />
represaliar a quiénes participaron en la huelga. Y<br />
suplican que se dicte sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> “o<br />
<strong><strong>de</strong>reito</strong> <strong>do</strong> persoal afecta<strong>do</strong> por el conflicto, a que<br />
o <strong>de</strong>sconto opera<strong>do</strong> sobre o plus <strong>de</strong> productividad<br />
en perio<strong>do</strong> <strong>de</strong> folga sea o <strong>de</strong>sconto proporcional<br />
ás horas <strong>de</strong> folga e parte proporcional <strong>de</strong> sába<strong>do</strong>s<br />
e <strong>do</strong>mingos en equidad s <strong>de</strong>mais conceptos<br />
salariais, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> á <strong>de</strong>mandada a abonar as<br />
cantida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>scontadas, a maiores, asi como a<br />
estar e pasar por tal <strong>de</strong>claración.”- Segun<strong>do</strong>. El<br />
personal <strong>de</strong> taller estuvo <strong>de</strong> huelga los días 4 a 8<br />
<strong>de</strong> junio, ambos inclusive, y 18 a 28 <strong>de</strong> octubre,<br />
ambos inclusive, y 3 horas diarias los días 13, 14<br />
y 15 <strong>de</strong> octubre. Por dichos días <strong>de</strong> huelga la<br />
empresa no les abonó el <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> “plus <strong>de</strong><br />
productividad” en el mes <strong>de</strong> octubre, y en junio<br />
les <strong>de</strong>dujo <strong>de</strong> dicho plus una cantidad superior a<br />
la que correspon<strong>de</strong>ría, <strong>de</strong> seguirse un criterio<br />
proporcional, a los días y horas en que estuvieron<br />
<strong>de</strong> huelga. Tercero.- el personal <strong>de</strong> taller (no<br />
consta que lo perciba el <strong>de</strong> oficinas) viene<br />
percibien<strong>do</strong> una retribución <strong>de</strong>nominada “plus <strong>de</strong><br />
productividad” que fue instaura<strong>do</strong> por la empresa<br />
<strong>de</strong> forma voluntaria hace más <strong>de</strong> 15 años y que en<br />
un principio era <strong>de</strong>l 33% <strong>de</strong>l salario base mas<br />
incentivos y gratificación voluntaria, en 1989 se<br />
rebajó al 26% y al menos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1991 es <strong>de</strong>l 15%<br />
<strong>de</strong> dichos conceptos retributivos.- Cuarto.- Dicho<br />
plus lo abona la empresa tenien<strong>do</strong> en cuenta<br />
diversos factores tales como los días<br />
efectivamente trabaja<strong>do</strong>s, los resulta<strong>do</strong>s generales<br />
<strong>de</strong> la empresa, la producción global, las horas<br />
efectivas <strong>de</strong> presencia, etc. En vacaciones abona<br />
el 15% por los días efectivamente trabaja<strong>do</strong>s; en<br />
caso <strong>de</strong> incapacidad temporal no llega a abonar el<br />
15% <strong>de</strong>l plus correspondiente al salario,<br />
incentivos y gratificación voluntaria <strong>de</strong> los días<br />
efectivamente trabaja<strong>do</strong>s sino que abona menos<br />
llegan<strong>do</strong> incluso a la mitad; en 1991 en que los<br />
trabaja<strong>do</strong>res estuvieron <strong>de</strong> huelga 5 días en abril,<br />
abonó por dicho plus menos <strong>de</strong>l 6% <strong>de</strong> los<br />
conceptos sobre los que se integra <strong>de</strong> los días<br />
500
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
efectivos <strong>de</strong> trabajo, y en mayo en que estuvieron<br />
13 días <strong>de</strong> huelga no llegó a abonar ni el 3% <strong>de</strong><br />
dichos conceptos. Y en julio <strong>de</strong> 1994 al menos 6<br />
trabaja<strong>do</strong>res que estuvieron varios días <strong>de</strong> huelga<br />
no cobraron el cita<strong>do</strong> plus.- Quinto.- La empresa<br />
abona a sus trabaja<strong>do</strong>res una retribución global<br />
superior a la prevista en el convenio colectivo <strong>de</strong>l<br />
sector.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento alegada por la<br />
empresa “I.F., S.A.” y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> asimismo la<br />
<strong>de</strong>manda interpuesta por <strong>do</strong>n J.J.L.L., <strong>do</strong>n<br />
F.J.G.N. y <strong>do</strong>n M.G.O., en su calidad <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales en dicha empresa por la<br />
Confe<strong>de</strong>ración Intersindical Galega, <strong>de</strong>bo<br />
absolver y absuelvo a la citada <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las<br />
pretensiones contra ella <strong>de</strong>ducidas.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Disconforme el <strong>de</strong>mandante <strong>do</strong>n<br />
J.J.L.L. con que, en la sentencia <strong>de</strong> instancia, se<br />
<strong>de</strong>sestime el escrito inicial -dirigi<strong>do</strong> a que se<br />
<strong>de</strong>clare el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l personal, afecta<strong>do</strong> por el<br />
conflicto colectivo plantea<strong>do</strong>, a que el <strong>de</strong>scuento,<br />
opera<strong>do</strong> sobre el plus <strong>de</strong> productividad en perio<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> huelga, sea proporcional a las horas <strong>de</strong> ésta y<br />
parte proporcional <strong>de</strong> sába<strong>do</strong>s y <strong>do</strong>mingos, en<br />
equidad con los <strong>de</strong>más conceptos salariales;<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa <strong>de</strong>mandada a abonar las<br />
cantida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>scontadas a mayores…-, formula<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación, por la vía <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c)<br />
<strong>de</strong>l articulo 191 <strong>de</strong>l TRLPL, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong><br />
infracción, por interpretación errónea, <strong>de</strong>l artículo<br />
26.3 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en relación<br />
con el 28.2 <strong>de</strong> la Constitución.<br />
SEGUNDO.- Dos son los aspectos, <strong>de</strong> interés<br />
para resolver la cuestión <strong>de</strong>batida, a la vista <strong>de</strong> los<br />
concretos términos, en que ésta se plantea: a) que,<br />
en principio, en caso <strong>de</strong> huelga, el empresario,<br />
solamente podrá <strong>de</strong>scontar a los trabaja<strong>do</strong>res, en<br />
ella participantes, sus retribuciones -con inclusión<br />
en ellas <strong>de</strong> las gratificaciones extraordinarias y<br />
participación <strong>de</strong> beneficios, y <strong>de</strong> su repercusión<br />
en los <strong>de</strong>scansos, semanales y festivos-,<br />
correspondientes al tiempo <strong>de</strong> su duración, pues,<br />
según <strong>de</strong>termina el artículo 6.2 <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
Ley 17/1977, <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> marzo, sobre relaciones <strong>de</strong><br />
trabajo, durante la huelga, se enten<strong>de</strong>rá<br />
suspendi<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong> trabajo y el trabaja<strong>do</strong>r<br />
no tendrá <strong>de</strong>recho al salario, y, según señala el<br />
artículo 45.1.l) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
podrá suspen<strong>de</strong>rse, entre otras causas, por el<br />
ejercicio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> huelga -así lo indica,<br />
igualmente, la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
(sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> enero<br />
y 18 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994, etc.)-; y b) que lo<br />
anteriormente expuesto, es solamente aplicable,<br />
según se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> lo dispuesto en el articulo<br />
26.3 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, a los casos<br />
en que el salario base, y, en su caso, los<br />
complementos salariales fija<strong>do</strong>s en función <strong>de</strong><br />
circunstancias relativas a las condiciones<br />
personales <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, al trabajo realiza<strong>do</strong> o a<br />
la situación y resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa, calcula<strong>do</strong>s<br />
conforme a los criterios que a tal efecto se pacten,<br />
tengan -porque así se concertó mediante la<br />
negociación colectiva o, en su <strong>de</strong>fecto, el contrato<br />
individual-, carácter consolidable; pero no, en<br />
cambio, a aquéllos en que no tengan tal carácter,<br />
entre los que se hallan, salvo acuer<strong>do</strong> en<br />
contrario, los que estén vincula<strong>do</strong>s al puesto <strong>de</strong><br />
trabajo o a la situación y resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la empresa.<br />
TERCERO.- Preten<strong>de</strong> el recurrente, que se<br />
<strong>de</strong>clare el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l personal afecta<strong>do</strong> por el<br />
conflicto colectivo, a que el <strong>de</strong>scuento, opera<strong>do</strong><br />
sobre el <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> “plus <strong>de</strong> productividad”, con<br />
ocasión <strong>de</strong> la huelga, que tuvo lugar en la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, <strong>de</strong>be ser proporcional a las<br />
horas <strong>de</strong> huelga y a la parte proporcional <strong>de</strong><br />
sába<strong>do</strong>s y <strong>do</strong>mingos, en equidad a los <strong>de</strong>más<br />
conceptos salariales -suce<strong>de</strong> que el personal <strong>de</strong><br />
taller <strong>de</strong> aquélla, estuvo <strong>de</strong> huelga, <strong>de</strong>l 4 al 8 <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1999, ambos inclusive, tres horas diarias<br />
los días 13, 14 y 15 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, y <strong>de</strong>l 18<br />
al 28, ambos inclusive, <strong>de</strong> estos mes y año; y que<br />
la empresa, en el mes <strong>de</strong> junio, les <strong>de</strong>dujo <strong>de</strong><br />
dicho plus una cantidad, superior a la que les<br />
correspon<strong>de</strong>ría <strong>de</strong> seguirse un criterio<br />
proporcional a los días en que estuvieron <strong>de</strong><br />
huelga; y, en el mes <strong>de</strong> octubre, no lo abonó-;<br />
pero, estiman<strong>do</strong> la sala que el cita<strong>do</strong> plus no tenia<br />
el carácter <strong>de</strong> consolidable, pues, ni consta que<br />
existiere algún acuer<strong>do</strong> en tal senti<strong>do</strong>; ni se llega<br />
a esta conclusión a la vista <strong>de</strong> sus características -<br />
lo abonaba la empresa, según se expone en la<br />
relación fáctica, no controvertida, <strong>de</strong> la resolución<br />
impugnada, tenien<strong>do</strong> en cuenta diversos factores,<br />
tales como los días efectivamente trabaja<strong>do</strong>s, los<br />
resulta<strong>do</strong>s generales <strong>de</strong> la misma, la producción<br />
global, las horas efectivas <strong>de</strong> presencia, etc.-; y<br />
también, a la vista <strong>de</strong> la cuantía y forma en que lo<br />
venía abonan<strong>do</strong>- fue instaura<strong>do</strong>, según se señala<br />
en dicha relación, por la empresa, en forma<br />
voluntaria, hace más <strong>de</strong> 15 años, sien<strong>do</strong>, en<br />
principio, <strong>de</strong>l 33% <strong>de</strong>l salario base, más<br />
incentivos y gratificación voluntaria; se rebajó el<br />
26% en 1989, y al 15% en 1991; y se abonaba en<br />
vacaciones, el 15%, por los días efectivamente<br />
trabaja<strong>do</strong>s; en los casos <strong>de</strong> incapacidad temporal,<br />
sin alcanzar el 15%, por los días efectivamente<br />
trabaja<strong>do</strong>s; llegán<strong>do</strong>se, incluso, a la mitad; en<br />
1991, en que los trabaja<strong>do</strong>res estuvieron cinco<br />
días <strong>de</strong> huelga en el mes <strong>de</strong> abril, menos <strong>de</strong>l 6%;<br />
en mayo <strong>de</strong> este año, en que duró la huelga 13<br />
501
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
días, no llegó al 3%; y no se abonó en julio <strong>de</strong><br />
1994, en que, al menos seis trabaja<strong>do</strong>res,<br />
estuvieron varios días <strong>de</strong> huelga-; no existe base<br />
para inferir que el mismo formare parte <strong>de</strong> la<br />
estructura <strong>de</strong>l salario <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, que<br />
tomaron parte en la huelga; y, por lo tanto,<br />
carecen <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho para llevar a cabo la<br />
reclamación, que plantean.<br />
CUARTO.- Lo anterior lleva a la <strong>de</strong>sestimación<br />
<strong>de</strong>l recurso y a la confirmación <strong>de</strong>l fallo <strong>de</strong> la<br />
resolución impugnada. Por lo expuesto,<br />
Fallamos<br />
Que, con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong><br />
suplicación, plantea<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.J.L.L., contra la<br />
sentencia, dictada por el Ilmo. Sr. Magistra<strong>do</strong>-<br />
Juez <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong> Vigo, en fecha 3 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 2000; <strong>de</strong>bemos confirmar y<br />
confirmamos el fallo <strong>de</strong> la misma.<br />
S. S.<br />
2963 RECURSO Nº 1.714/00<br />
INEXISTENCIA DE CADUCIDADE DA<br />
ACCIÓN DE DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don J. García Amor<br />
A Coruña, a veintidós <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.714/00<br />
interpuesto por “C.B., S.A.”, contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Santiago.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 774/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.L.B.S. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “C.B., S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 14<br />
<strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- La <strong>de</strong>mandante, mayor <strong>de</strong> edad, prestó<br />
servicios por cuenta <strong>de</strong> la mercantil “C.B., S.A.”,<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong>l precocina<strong>do</strong>, con<br />
<strong>do</strong>micilio social en C/... Ribeira, habien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> las funciones propias <strong>de</strong> la categoría<br />
<strong>de</strong> peón <strong>de</strong> la sección <strong>de</strong> varios <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong><br />
la relación contractual, que se fija en el día<br />
01.09.92, categoría a la que correspondió en el<br />
año 1999 un salario mensual <strong>de</strong> 90.320 ptas. con<br />
prorrateo <strong>de</strong> pagas extraordinarias, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong><br />
con el vigente convenio colectivo <strong>de</strong> la empresa,<br />
si bien la <strong>de</strong>mandante percibió en el ejercicio <strong>de</strong><br />
1998 la suma <strong>de</strong> 1.346.015 ptas. (<strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> resulta<br />
un salario mensual prorratea<strong>do</strong> <strong>de</strong> 112.168 ptas.)<br />
y en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l año 1999,<br />
ingresó en nómina la cantidad <strong>de</strong> 716.540 ptas. es<br />
<strong>de</strong>cir a razón <strong>de</strong> 3.023 ptas. diarias en función <strong>de</strong><br />
los 237 días efectivamente trbaja<strong>do</strong>s./2º.- La<br />
relación laboral mantenida por las partes se ha<br />
produci<strong>do</strong> como sigue: 1.- En fecha 01.09.92 las<br />
parte suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.104/1984 <strong>de</strong> 21.9, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la limpieza <strong>de</strong> una<br />
partida <strong>de</strong> 300 Tm. <strong>de</strong> vaina <strong>de</strong> pota sucia y el<br />
envasa<strong>do</strong> y carga <strong>de</strong> la misma. La actora causó<br />
baja en la TGSS el 14.12.92./2.- En fecha<br />
01.02.93, las partes suscribieron contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era el prepara<strong>do</strong><br />
y la limpieza <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 300 Tm. <strong>de</strong> vaina<br />
<strong>de</strong> pota y el envasa<strong>do</strong> y carga <strong>de</strong> la misma. La<br />
actora causó baja en la TGSS el 30.06.93./3º.- En<br />
fecha 8 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1993 las partes suscribieron<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para<br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era el<br />
prepara<strong>do</strong> y la limpieza <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 300<br />
Tm. <strong>de</strong> vaina <strong>de</strong> productos precocina<strong>do</strong>s. La<br />
actora causó baja en la TGSS el 29.12.93./4º.- En<br />
fecha 17.01.84 las partes suscribieron contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era el prepara<strong>do</strong><br />
y la limpieza <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 300 Tm. <strong>de</strong> vaina<br />
<strong>de</strong> productos precocina<strong>do</strong>s. La actora causó baja<br />
en la TGSS el 29.12.94./5º.- En fecha 8 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1994, las partes suscribieron contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era el prepara<strong>do</strong><br />
y la limpieza <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 300 Tm. <strong>de</strong> vaina<br />
vaina <strong>de</strong> pota. La actora causó baja en la TGSS el<br />
04.11.94./6º.- En fecha 8 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1994,<br />
las partes suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era el filetea<strong>do</strong> y<br />
prepara<strong>do</strong> <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 200 Tm-. <strong>de</strong><br />
pesca<strong>do</strong>s planos. La actora causó baja en la TGSS<br />
el 24.03.95./7º.-´En fecha 27 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1995,<br />
las partes suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
502
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
2.104/84, <strong>de</strong> 21.9, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong><br />
una partida <strong>de</strong> 200 Tm. <strong>de</strong> productos varios. La<br />
actora causó baja en la TGSS el 11.12.95./8º.- En<br />
fecha 12 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995, las partes<br />
suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.546/94, <strong>de</strong> 29.12, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong><br />
una partida <strong>de</strong> 100 Tm. <strong>de</strong> productos varios. La<br />
actora causó baja en la TGSS el 31.12.95./9º.- En<br />
fecha 8 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1996, las partes suscribieron<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al<br />
amparo <strong>de</strong>l Real Decreto 2.546/94, <strong>de</strong> 29.12, para<br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la<br />
elaboración <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 150 Tm. <strong>de</strong> paella.<br />
La actora causó baja en la TGSS el<br />
20.09.96./10º.- En fecha 23 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1996, las partes suscribieron contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.546/94, <strong>de</strong> 29.12, para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong><br />
una partida <strong>de</strong> 150 Tm. <strong>de</strong> paella. La actora causó<br />
baja en la TGSS el 09.12.96./11º.- En fecha 17 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1997, las partes suscribieron contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
Real Decreto 2.546/94, <strong>de</strong> 29.12, para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> cuyo objeto era la<br />
elaboración <strong>de</strong> una partida <strong>de</strong> 50 Tm. <strong>de</strong> rodaja <strong>de</strong><br />
merluza. La actora causó baja en la TGSS el<br />
07.11.97./12º.- En fecha 11 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1997, las partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
E.T. según la redacción dada por el Real Decreto<br />
Ley 9/1979 <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, y el Real Decreto<br />
2.546/94 <strong>de</strong> 29.12, cuyo objeto era la elaboración<br />
<strong>de</strong> 30 tm. <strong>de</strong> paella y anilla blanca. La<br />
<strong>de</strong>mandante causó baja en la TGSS el<br />
27.02.98./13º.- En fecha 02.03.98, las partes<br />
celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l E.T. según<br />
la redacción dada por el Real Decreto Ley 9/1979<br />
<strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, y el Real Decreto 2.546/94 <strong>de</strong><br />
29.12, cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong> 30 tm. <strong>de</strong><br />
paella <strong>de</strong> mariscos y frutos <strong>de</strong>l mar. La<br />
<strong>de</strong>mandante causó baja en la TGSS el<br />
27.04.98./14º.- En fecha 04.05.98, las partes<br />
celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l E.T. según<br />
la redacción dada por el Real Decreto Ley 9/1979<br />
<strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, y el Real Decreto 2.546/94 <strong>de</strong><br />
29.12, cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong> 40 tm. <strong>de</strong><br />
paella <strong>de</strong> filete empana<strong>do</strong> y tritura<strong>do</strong> y empaca<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 100 tm. <strong>de</strong> alas. La <strong>de</strong>mandante causó baja en<br />
la TGSS el 30.07.98./15º.- En fecha 3 <strong>de</strong> agosto<br />
<strong>de</strong> 1998, las partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
E.T. según la redacción dada por el Real Decreto<br />
Ley 9/1979 <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo, y el Real Decreto<br />
2.546/94 <strong>de</strong> 29.12, cuyo objeto era el empaca<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 125 tm. <strong>de</strong> alas. La <strong>de</strong>mandante causó baja en<br />
la TGSS el 17.3.99./16º.- En fecha 22 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1999, las partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
E.T. según la redacción dada por el la Ley 63/97,<br />
<strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre y el Real Decreto 2.720/98, <strong>de</strong><br />
18 <strong>de</strong> diciembre, cuyo objeto era la limpieza y<br />
procesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> 200 tm. <strong>de</strong> merluza, lengua<strong>do</strong> y<br />
bacalao. La <strong>de</strong>mandante causó baja en la TGSS el<br />
15.04.99./17º.- En fecha 19 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1999, las<br />
partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l E.T. según<br />
la redacción dada por el la Ley 63/97, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong><br />
diciembre y el Real Decreto 2.720/98, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong><br />
diciembre, cuyo objeto era la elaboración <strong>de</strong> 200<br />
tm. <strong>de</strong> paella y recicla<strong>do</strong> <strong>de</strong> 100 Tm. <strong>de</strong><br />
empanadillas. La <strong>de</strong>mandante causó baja en la<br />
TGSS el 14.05.99./18º.- En fecha 18 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
1999, las partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
E.T. según la redacción dada por el la Ley 63/97,<br />
<strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre y el Real Decreto 23.720/98,<br />
<strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> diciembre, cuyo objeto era la<br />
elaboración y viscera<strong>do</strong> <strong>de</strong> 40 Tm. <strong>de</strong> filete <strong>de</strong><br />
lengua<strong>do</strong> y rodaja <strong>de</strong> merluza. La <strong>de</strong>mandante<br />
causó baja en la TGSS el 18.06.99./19º.- En fecha<br />
19 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999, las partes celebraron contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 15 <strong>de</strong>l E.T. según la redacción dada por el la<br />
Ley 63/97, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre y el Real Decreto<br />
2.720/98, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> diciembre, cuyo objeto era la<br />
elaboración <strong>de</strong> 90 tm. <strong>de</strong> rodaja tintorera. La<br />
<strong>de</strong>mandante causó baja en la TGSS el<br />
13.08.99./20º.- En fecha 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999, las<br />
partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración<br />
<strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l E.T. según<br />
la redacción dada por el la Ley 63/97, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong><br />
diciembre y el Real Decreto 2.720/98, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong><br />
diciembre, cuyo objeto era cortar 60 tm. <strong>de</strong> anilla<br />
blanca. La <strong>de</strong>mandante causó baja en la TGSS el<br />
10.09.99./21º.- En fecha 13 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999, las partes celebraron contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
E.T. según la redacción dada por el la Ley 63/97,<br />
<strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre y el Real Decreto 2.720/98, <strong>de</strong><br />
18 <strong>de</strong> diciembre, cuyo objeto era el envasa<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
40 tm. <strong>de</strong> sardina. La <strong>de</strong>mandante causó baja en<br />
la TGSS el 08.10.99./3º.- La <strong>de</strong>mandante estuvo<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios por cuenta <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> forma ininterrumpida <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
inicio <strong>de</strong> la secuencia contractual relacionada<br />
anteriormente pese a ser dada <strong>de</strong> baja <strong>de</strong> manera<br />
formal por ésta ante la TGSS, <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> las<br />
funciones inherentes a la categoría profesional <strong>de</strong><br />
Peón <strong>de</strong> la sección <strong>de</strong> varios en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la<br />
actividad ordinaria <strong>de</strong> la empresa correspondiente<br />
a dicha categoría./4º.- La trabaja<strong>do</strong>ra percibió sus<br />
salarios, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con lo estipula<strong>do</strong> en nómina<br />
más, aparte, <strong>de</strong>terminada cantidad –que no se<br />
pue<strong>de</strong> especificar respecto <strong>de</strong>l año 1999- a través<br />
<strong>de</strong> una <strong>de</strong>terminada entidad bancaria sin obtener<br />
recibo <strong>de</strong> la misma./5º.- La empresa procedió, a<br />
503
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
partir <strong>de</strong>l 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, a la reparación y<br />
cambio <strong>de</strong> la maquinaria <strong>de</strong> la factoría,<br />
paralizán<strong>do</strong>se alguno <strong>de</strong> los equipos que<br />
conformaban las líneas <strong>de</strong> producción <strong>de</strong> la<br />
misma (fritos, varios y pota), esencialmente<br />
compuestos por peones que, en su mayoría, según<br />
el libro <strong>de</strong> matricula <strong>de</strong>l personal fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja<br />
en la sociedad. De este mo<strong>do</strong>, la actora, que había<br />
recibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa un <strong>do</strong>cumento fecha<strong>do</strong> el<br />
20.09.99 y en cuya virtud se le comunicaba que el<br />
día 06.10.99 finalizaba el objeto <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo suscrito el 13.09.99 y por tanto quedaría<br />
rescindida en la citada fecha la relación laboral a<br />
to<strong>do</strong>s los efectos, habien<strong>do</strong> cesa<strong>do</strong> efectivamente<br />
en su trabajo el día 08.10.99 y una vez que la<br />
compañía –reanudada la actividad laboral el 1º <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999- no la llamó para continuar en<br />
el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> su profesión, acudió con la Sra.<br />
T.G. a la fábrica en fecha 08.11.99 para<br />
interesarse por su situación, sien<strong>do</strong> así que uno <strong>de</strong><br />
los Encarga<strong>do</strong>s, no i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong>, le dijo que no la<br />
readmitían./6º.- la <strong>de</strong>mandante no ha ostenta<strong>do</strong> la<br />
condición <strong>de</strong> representante legal o sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res./7º.- Celebra<strong>do</strong> acto <strong>de</strong> conciliación<br />
ante el SMAC <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia el 19.11.99,<br />
<strong>de</strong>vino sin avenencia.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> como estimo la <strong>de</strong>manda<br />
promovida por <strong>do</strong>ña. M.L.B.S. frente a la<br />
empresa “C.B., S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto la<br />
actora y con<strong>de</strong>no a la mencionada mercantil a que<br />
opte entre la readmisión <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
<strong>de</strong>mandante en su puesto <strong>de</strong> trabajo o el abono <strong>de</strong><br />
la cantidad <strong>de</strong> UN MILLÓN DOSCIENTAS<br />
SEIS MIL TRESCIENTAS SESENTA Y CINCO<br />
PESETAS (1.206.365 ptas.) en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización, opción que <strong>de</strong>berá ejercitar en el<br />
plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente sentencia, mediante escrito o<br />
comparecencia ante este juzga<strong>do</strong>, advirtién<strong>do</strong>le <strong>de</strong><br />
que <strong>de</strong> no realizarla se enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la<br />
primera, con abono en ambos casos <strong>de</strong> la cantidad<br />
<strong>de</strong> DOSCIENTAS SETENTA Y SEIS MIL<br />
SEISCIENTAS OCHENTA Y SEIS PESETAS<br />
(276.686 ptas.) en concepto <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong><br />
tramitación, más una suma diaria <strong>de</strong> TRES MIL<br />
SETECIENTAS TREINTA Y NUEVE<br />
PESETAS (3.739 ptas.) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> esta<br />
sentencia hasta la notificación <strong>de</strong> la misma a la<br />
empresa”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- “C.B., S.A.” recurre la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, que <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>mandante, y solicita con amparo<br />
procesal correcto revisar los hechos proba<strong>do</strong>s y<br />
examinar el <strong>de</strong>recho que contiene aquella<br />
resolución.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito histórico, propone: A)<br />
Sustituir el hecho proba<strong>do</strong> 1º (“La <strong>de</strong>mandante,<br />
mayor <strong>de</strong> edad, prestó sus servicios por cuenta <strong>de</strong><br />
la mercantil “C.B., S.A.”, <strong>de</strong>dicada a la actividad<br />
económica <strong>de</strong>l precocina<strong>do</strong>, con <strong>do</strong>micilio social<br />
en la c/... <strong>de</strong> Ribeira, habien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> las<br />
funciones propias <strong>de</strong> la categoría profesional <strong>de</strong><br />
peón <strong>de</strong> la sección <strong>de</strong> varios <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la<br />
relación contractual, que se fija en el día 1 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1992, categoría a la que<br />
correspondió en el año 1999 un salario mensual<br />
<strong>de</strong> 90.320 ptas. con inclusión <strong>de</strong> la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> las pagas extraordinarias, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el vigente convenio colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa, si bien la <strong>de</strong>mandante percibió en el<br />
ejercicio <strong>de</strong> 1998 la suma total <strong>de</strong> 1.346.015 ptas<br />
-<strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> resulta un salario mensual prorratea<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 112.168 ptas.- y, en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo<br />
trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l año 1999, ingresó en nómina la<br />
cantidad <strong>de</strong> 716.540 ptas., es <strong>de</strong>cir, a razón <strong>de</strong><br />
3.023 ptas. diarias en función <strong>de</strong> los 327 días<br />
efectivamente trabaja<strong>do</strong>s”), por los siguientes<br />
términos: “La <strong>de</strong>mandante, mayor <strong>de</strong> edad, prestó<br />
sus servicios por cuenta <strong>de</strong> la mercantil “C.B.,<br />
S.A.”, <strong>de</strong>dicada a la actividad económica <strong>de</strong>l<br />
precocina<strong>do</strong>, con <strong>do</strong>micilio social en la c/... <strong>de</strong><br />
Ribeira, habien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sarrolla<strong>do</strong> las funciones<br />
propias <strong>de</strong> la categoría profesional <strong>de</strong> peón en los<br />
diversos contratos <strong>de</strong> trabajo suscritos con la<br />
<strong>de</strong>mandada “C.B., S.A.”, sien<strong>do</strong> su antigüedad <strong>de</strong><br />
fecha 13 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, a cuya categoría<br />
correspondió en el año 1.999 un salario mensual<br />
<strong>de</strong> 90.320 ptas. con inclusión <strong>de</strong> la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> las pagas extraordinarias, <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el vigente convenio colectivo <strong>de</strong> la<br />
empresa. Si bien la <strong>de</strong>mandante percibió en el<br />
ejercicio <strong>de</strong> 1998 la suma total <strong>de</strong> 1.346.015<br />
pesetas <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo<br />
trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l año 1999, ingresó en nómina la<br />
cantidad <strong>de</strong> 716.540 pesetas, es <strong>de</strong>cir, a razón <strong>de</strong><br />
3.023 ptas. diarias en función <strong>de</strong> los 327 días<br />
efectivamente trabaja<strong>do</strong>s”. Las divergencias se<br />
centran en los siguientes puntos: 1.- La empresa<br />
afirma que la categoría profesional <strong>de</strong> la actora es<br />
la <strong>de</strong> peón, no la <strong>de</strong> peón sección <strong>de</strong> varios. La<br />
pretensión se acepta, pese a ser intrascen<strong>de</strong>nte al<br />
signo <strong>de</strong>l fallo como en se<strong>de</strong> jurídica<br />
indicaremos: La recurrente invoca prueba<br />
negativa, que no es idónea para la revisión fáctica<br />
(TS ss. 15.01, 13.03, 31.05, 28.11.90), pero<br />
estamos ante un hecho conforme según se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong> la papeleta <strong>de</strong> conciliación (folio 7),<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda (folio 1), <strong>de</strong> la contestación <strong>de</strong> la<br />
504
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresa en juicio (folio 17), <strong>de</strong> las nóminas<br />
(folios 26 a 42), <strong>de</strong> la práctica totalidad <strong>de</strong> los<br />
contratos suscritos por los litigantes (folios 299 a<br />
319) y se refuerza por el convenio colectivo<br />
(folios 320 a 330) cuyo anexo I prevé, con<br />
equiparación retributiva, la categoría <strong>de</strong> peón para<br />
las secciones <strong>de</strong> varios, <strong>de</strong> limpieza y <strong>de</strong> fritos. 2.-<br />
La empresa afirma que la redacción <strong>de</strong>l hecho<br />
presupone una relación contractual<br />
ininterrumpida, cuan<strong>do</strong> no trabajó en los perío<strong>do</strong>s<br />
que recoge el aparta<strong>do</strong> 2º. La pretensión no se<br />
acepta porque, sin perjuicio <strong>de</strong> lo que <strong>de</strong>spués<br />
consignaremos, la recurrente valora el conteni<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l hecho que impugna, lo cual es ajeno al<br />
carácter objetivo <strong>de</strong>l relato fáctico. 3.- La<br />
empresa afirma que el certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> retenciones<br />
(folio 25) aporta<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandante, <strong>de</strong>l que<br />
<strong>de</strong>riva el salario impugna<strong>do</strong>, incluye percepciones<br />
no salariales que le entregó en 1998 sin que exista<br />
prueba que acredite un salario distinto al <strong>de</strong><br />
convenio <strong>de</strong> 3.023 ptas./día. La pretensión no se<br />
acepta: Al igual que en los aparta<strong>do</strong>s anteriores,<br />
la recurrente alega prueba negativa y valora el<br />
<strong>do</strong>cumento señala<strong>do</strong>; a<strong>de</strong>más y <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el<br />
artículo 1.214 <strong>de</strong>l código civil, <strong>de</strong>bería acreditar<br />
<strong>de</strong> forma específica el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong>l certifica<strong>do</strong><br />
que ella misma emitió, es <strong>de</strong>cir, el concepto o<br />
conceptos salariales o no a que podía obe<strong>de</strong>cer.<br />
B) Sustituir el hecho proba<strong>do</strong> 3º (“La <strong>de</strong>mandante<br />
estuvo prestan<strong>do</strong> sus servicios por cuenta <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> forma ininterrumpida<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> la secuencia contractual<br />
relacionada anteriormente pese a ser dada <strong>de</strong> baja<br />
<strong>de</strong> manera formal por éste ante la T.G.S.S.,<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> las funciones inherentes a la<br />
categoría <strong>de</strong> peón <strong>de</strong> la sección <strong>de</strong> varios en el<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la actividad ordinaria <strong>de</strong> la empresa<br />
correspondiente a dicha categoría”), por los<br />
siguiente términos: “La <strong>de</strong>mandante estuvo<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios por cuenta <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en los perío<strong>do</strong>s relaciona<strong>do</strong>s en el<br />
hecho proba<strong>do</strong> segun<strong>do</strong>, <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> las<br />
funciones inherentes a la categoría profesional <strong>de</strong><br />
peón en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la actividad ordinaria <strong>de</strong><br />
la empresa correspondiente a dicha categoría”;<br />
alega las mismas razones anteriores. Aparte <strong>de</strong><br />
reafirmar la ya aceptada condición laboral <strong>de</strong> la<br />
actora y <strong>de</strong> reproducir los argumentos anteriores<br />
sobre la ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> prueba negativa y <strong>de</strong><br />
valoración <strong>do</strong>cumental subjetiva para revisar los<br />
hechos, la pretensión no se acepta: El juez razona<br />
en su fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho tercero la<br />
conclusión impugnada, con base en la <strong>de</strong>claración<br />
testifical, en las bajas <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante en la<br />
seguridad social, en los perío<strong>do</strong>s transcurri<strong>do</strong>s<br />
entre algunos contratos y en el tiempo total <strong>de</strong> la<br />
relación <strong>de</strong> los litigantes, lo que excluye su<br />
calificación como arbitraria o injustificada; con<br />
mayor razón si, cual acontece, la empresa no<br />
ofrece prueba idónea, <strong>do</strong>cumental o pericial, que<br />
<strong>de</strong>muestre <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> claro e inequívoco el error <strong>de</strong>l<br />
juzga<strong>do</strong>r como exigen los artículos 191.b) y 194.3<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> procedimiento laboral (LPL). C)<br />
Sustituir el hecho proba<strong>do</strong> 4º (“La trabaja<strong>do</strong>ra<br />
percibió sus salarios <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con lo estipula<strong>do</strong><br />
en nómina más, aparte, <strong>de</strong>terminada cantidad -que<br />
no se pue<strong>de</strong> especificar respecto <strong>de</strong>l año 1999- a<br />
través <strong>de</strong> una <strong>de</strong>terminada entidad bancaria sin<br />
obtener recibo <strong>de</strong> la misma”), por los siguientes<br />
términos: “La trabaja<strong>do</strong>ra percibió sus salarios <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con lo estipula<strong>do</strong> en nómina. En el año<br />
1.998 percibió <strong>de</strong> "C.B., S.A." a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l salario<br />
<strong>de</strong> convenio, 262.175 pesetas, y en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
tiempo trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l año 1.999, ingresó en<br />
nómina la cantidad <strong>de</strong> 716.540 pesetas, es <strong>de</strong>cir, a<br />
razón <strong>de</strong> 3.023 ptas. diarias en función <strong>de</strong> los 237<br />
días efectivamente trabaja<strong>do</strong>s”. La pretensión no<br />
se acepta: Las alegaciones <strong>de</strong> la recurrente<br />
suponen afirmar <strong>de</strong> nuevo la no i<strong>do</strong>neidad <strong>de</strong><br />
prueba negativa y <strong>de</strong> valoración <strong>do</strong>cumental<br />
subjetiva para revisar los hechos, así como la<br />
ineficacia <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong> testigos con el mismo<br />
fin (arts. 191.b), 194.3 LPL). A<strong>de</strong>más y como en<br />
se<strong>de</strong> jurídica indicaremos, el hecho impugna<strong>do</strong> -<br />
<strong>de</strong> igual mo<strong>do</strong>, su impugnación- no es<br />
trascen<strong>de</strong>nte respecto <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión a a<strong>do</strong>ptar. D)<br />
Sustituir el hecho proba<strong>do</strong> 5º (“La empresa<br />
procedió, a partir <strong>de</strong>l 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999, a la<br />
reparación y cambio <strong>de</strong> la maquinaria <strong>de</strong> la<br />
factoría, paralizán<strong>do</strong>se algunos <strong>de</strong> los equipos que<br />
conformaban las líneas <strong>de</strong> producción <strong>de</strong> la<br />
misma -fritos, varios y pota-, esencialmente<br />
compuestos por peones que, en su mayoría, según<br />
el libro <strong>de</strong> matrícula <strong>de</strong>l personal, fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
baja en la sociedad. De este mo<strong>do</strong>, la actora, que<br />
había recibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa un <strong>do</strong>cumento<br />
fecha<strong>do</strong> el 20 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 y en cuya<br />
virtud se le comunicaba que el día 6 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 finalizaba el objeto <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
suscrito el 13 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 y, por tanto,<br />
quedaría rescindida en la citada fecha la relación<br />
laboral a to<strong>do</strong>s los efectos, habien<strong>do</strong> cesa<strong>do</strong><br />
efectivamente en su trabajo el día 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 y una vez que la compañía -reanudada la<br />
actividad laboral el 1º <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999- no<br />
la llamó para continuar en el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> su<br />
profesión, acudió con la Sra. T.G. a la fábrica, en<br />
fecha 8 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, para interesarse<br />
por su situación, sien<strong>do</strong> así que uno <strong>de</strong> los<br />
encarga<strong>do</strong>s, no i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong>, le dijo que no la<br />
readmitían”), por los siguientes términos: “La<br />
empresa procedió, a partir <strong>de</strong>l 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999, a la reparación y cambio <strong>de</strong> la maquinaria<br />
<strong>de</strong> la factoría, paralizán<strong>do</strong>se uno <strong>de</strong> los equipos<br />
que conformaban las líneas <strong>de</strong> producción <strong>de</strong> la<br />
misma -fritos, varios y pota-, compuesto por<br />
veinte peones que, en su mayoría, según el libro<br />
<strong>de</strong> matrícula <strong>de</strong>l personal, fue da<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja en la<br />
sociedad. De este mo<strong>do</strong>, la actora, que había<br />
recibi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa un <strong>do</strong>cumento fecha<strong>do</strong> el<br />
20 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 y en cuya virtud se le<br />
comunicaba que el día 6 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999<br />
505
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
finalizaba el objeto <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
suscrito el 13 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999 y, por tanto,<br />
quedaría rescindida en la citada fecha la relación<br />
laboral a to<strong>do</strong>s los efectos, habien<strong>do</strong> cesa<strong>do</strong><br />
efectivamente en su trabajo el día 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999 y una vez que la compañía -reanudada la<br />
actividad <strong>de</strong> la línea <strong>de</strong> producción que había<br />
paraliza<strong>do</strong> el 1º <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999- no la<br />
llamó para continuar en el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> su<br />
profesión, acudió con la Sra. T.G. a la fábrica, en<br />
fecha 8 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, para interesarse<br />
por su situación, sien<strong>do</strong> así que uno <strong>de</strong> los<br />
encarga<strong>do</strong>s, no i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong>, le dijo que no la<br />
readmitían”. La pretensión no se acepta: Las<br />
alegaciones <strong>de</strong> la recurrente suponen afirmar <strong>de</strong><br />
nuevo la ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> prueba negativa y <strong>de</strong> la<br />
testifical para revisar los hechos, así como la<br />
ineficacia <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong> confesión con el mismo<br />
fin (arts. 191.b), 194.3 LPL). A<strong>de</strong>más y <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el artículo 1.214 <strong>de</strong>l Código civil<br />
(Cc), es la empresa la que <strong>de</strong>bería acreditar la no<br />
pertenencia <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante al equipo cuyas<br />
instalaciones fueron paralizadas, en cuanto se<br />
trata <strong>de</strong> una circunstancia que inci<strong>de</strong> directa e<br />
inmediatamente sobre su relación o plantilla <strong>de</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>res, es <strong>de</strong>cir, en la organización<br />
empresarial; con mayor razón si, cual alega,<br />
reduce el número <strong>de</strong> operarios afecta<strong>do</strong>s a pesar<br />
<strong>de</strong> lo cual tampoco los i<strong>de</strong>ntifica.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito jurídico, <strong>de</strong>nuncia las<br />
siguientes infracciones: A) Los artículos 59.3 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res (ET) y 103.1 LPL,<br />
pues el día inicial <strong>de</strong>l cómputo <strong>de</strong> la caducidad <strong>de</strong><br />
la acción por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> es el <strong>de</strong>l cese <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante (08.10.99) y no el <strong>de</strong> la reanudación<br />
<strong>de</strong> la actividad empresarial (01.11.99), al no<br />
acreditarse que aquélla perteneciera a la línea <strong>de</strong><br />
producción paralizada a consecuencia <strong>de</strong> las<br />
reformas en la factoría, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que, al presentar<br />
la papeleta <strong>de</strong> conciliación el 09.11.99, superó el<br />
plazo <strong>de</strong> los veinte días hábiles para efectuar en<br />
tiempo la reclamación por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. B) El artículo<br />
26.2 ET, pues no existía más cantidad salarial que<br />
la abonada por nómina, correlativa a la prevista<br />
en el convenio aplicable por importe <strong>de</strong> 90.320<br />
pesetas con el prorrateo <strong>de</strong> las pagas<br />
extraordinarias; las <strong>de</strong>más percepciones <strong>de</strong> la<br />
actora fueron <strong>de</strong> carácter extrasalarial, no<br />
incluídas en sus nóminas y, por tanto, no<br />
computables a los presentes fines. C) La sentencia<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 29.05.97, pues las<br />
consecuencias económicas <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>ben ser fijadas a partir <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l último<br />
contrato suscrito <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> la solución <strong>de</strong><br />
continuidad <strong>de</strong> la secuencia contractual por<br />
término superior al <strong>de</strong> la caducidad <strong>de</strong> la acción<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y, en el caso, hay tres interrupciones<br />
que superan ampliamente dicho plazo, cuales son<br />
14.12.92/01.02.93, 09.12.96/17.01.97 y<br />
18.06/19.07.99.<br />
TERCERO.- A) La primera <strong>de</strong>nuncia jurídica no<br />
se acepta: El 20.09.99 la empresa notificó a la<br />
actora que “el próximo día 06 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999,<br />
finalizará el objeto <strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
(envasa<strong>do</strong> <strong>de</strong> 40 toneladas <strong>de</strong> sardina) <strong>de</strong> fecha 13<br />
<strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, y en cumplimiento <strong>de</strong> las<br />
normas vigentes <strong>de</strong> contratación <strong>de</strong> personal, se le<br />
comunica que con la citada fecha quedará<br />
rescindida a to<strong>do</strong>s los efectos su relación laboral<br />
con esta empresa, causan<strong>do</strong> baja en la misma el<br />
cita<strong>do</strong> día 06 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999” (folio 298).<br />
Esta comunicación revela que, en principio, el<br />
cumplimiento <strong>de</strong>l término contractual era la causa<br />
extintiva <strong>de</strong> la relación <strong>de</strong> trabajo entre los<br />
litigantes y que ésta terminaría entonces<br />
(06.10.99). Sin embargo, lo cierto es que el hecho<br />
proba<strong>do</strong> 5º, admiti<strong>do</strong> por la empresa en este<br />
aspecto, <strong>de</strong>clara que la <strong>de</strong>mandante continuó<br />
trabajan<strong>do</strong> posteriormente (hasta el 08.10.99),<br />
fecha en que <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> hacerlo por exigencias <strong>de</strong> las<br />
obras en la factoría. Esa prestación <strong>de</strong> servicios<br />
prolongada en el tiempo, sin base contractual<br />
alguna, entraña a<strong>de</strong>más una conducta equívoca <strong>de</strong><br />
la empresa que provocó en la actora una<br />
expectativa <strong>de</strong> trabajo futuro (al terminar las<br />
obras, a partir <strong>de</strong>l 01.11.99 según el hecho<br />
proba<strong>do</strong> 5º), que no tendría si hubiera cesa<strong>do</strong> en<br />
el momento contractualmente previsto,<br />
expectativa cuyo presupuesto era el llamamiento<br />
al trabajo por la empresa, al que ésta no estaba<br />
obligada en aquel otro caso. En consecuencia, no<br />
proce<strong>de</strong> fijar el ‘dies a quo’ <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong><br />
caducidad en la fecha <strong>de</strong> paralización <strong>de</strong> la<br />
actividad (08.10.99) sino cuan<strong>do</strong> ésta se reanudó<br />
(01.11.99), <strong>de</strong> ahí que la actora, al presentar la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conciliación el 09.11.99, no superase<br />
los veinte días hábiles para reclamar en tiempo y<br />
forma por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. B) Tampoco aceptamos la<br />
tercera <strong>de</strong>nuncia normativa: La jurispru<strong>de</strong>ncia (ss.<br />
20.02, 29.05.97) resume la <strong>do</strong>ctrina unificada<br />
sobre el alcance <strong>de</strong>l control <strong>de</strong> legalidad que<br />
<strong>de</strong>ben realizar los órganos <strong>de</strong> la jurisdicción<br />
social en relación con los contratos <strong>de</strong> trabajo<br />
sucesivos <strong>de</strong> una serie contractual, en los<br />
siguientes principios: 1) Si no existe solución <strong>de</strong><br />
continuidad en la secuencia contractual <strong>de</strong>ben ser<br />
examina<strong>do</strong>s to<strong>do</strong>s los contratos sucesivos. 2) Si se<br />
ha produci<strong>do</strong> una interrupción en la secuencia<br />
contractual superior a los veinte días previstos<br />
como plazo <strong>de</strong> caducidad para la acción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, entonces sólo proce<strong>de</strong> el examen o<br />
control <strong>de</strong> legalidad <strong>de</strong> los contratos celebra<strong>do</strong>s<br />
con posterioridad. 3) En aplicación <strong>de</strong> la regla<br />
prece<strong>de</strong>nte, el control <strong>de</strong> legalidad se ha <strong>de</strong> atener<br />
exclusivamente al último contrato celebra<strong>do</strong><br />
cuan<strong>do</strong> entre él y el anterior exista una solución<br />
<strong>de</strong> continuidad superior al plazo <strong>de</strong> caducidad <strong>de</strong><br />
la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. 4) No obstante lo anterior,<br />
cabe el examen judicial <strong>de</strong> toda la serie<br />
contractual, sin aten<strong>de</strong>r con precisión aritmética a<br />
la duración <strong>de</strong> las interrupciones entre contratos<br />
506
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sucesivos en supuestos singulares y excepcionales<br />
en que se acreditan una actuación empresarial en<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley y al mismo tiempo la unidad<br />
esencial <strong>de</strong>l vínculo laboral. Esta última regla es<br />
ahora aplicable, porque la sala (ss. sala 09.06.98,<br />
27.10.99), respecto <strong>de</strong> supuestos semejantes al<br />
actual sobre la misma empresa recurrente, ya<br />
apreció el frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley tenien<strong>do</strong> en cuenta el<br />
número, el objeto y el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tiempo<br />
transcurri<strong>do</strong> entre cada uno los contratos firma<strong>do</strong>s<br />
por los litigantes en relación con la actividad <strong>de</strong> la<br />
empresa. Concretamente, la sentencia <strong>de</strong> 27.10.99<br />
<strong>de</strong>clara que “...lo que ha hecho la empresa ha si<strong>do</strong><br />
fraccionar formal y artificialmente la relación<br />
laboral <strong>de</strong> los actores, contrata<strong>do</strong>s para labores <strong>de</strong><br />
manipulación y limpieza <strong>de</strong> pesca<strong>do</strong> y<br />
elaboración <strong>de</strong> productos precocina<strong>do</strong>s; y ello por<br />
razones <strong>de</strong> merca conveniencia y no <strong>de</strong> exigencia<br />
estricta <strong>de</strong> la actividad en sí misma, por<br />
estacionalidad o fluctuación <strong>de</strong> los suministros<br />
para la producción u otra causa justificativa que<br />
conste, y <strong>de</strong> tal mo<strong>do</strong> que la utilización <strong>de</strong> la<br />
modalidad contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> aparece como inequívocamente<br />
inapta y <strong>de</strong>stinada a evitar sin causa protegible, en<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley en suma, la fijeza en el empleo. Los<br />
contratos suscritos y su objeto, en el contexto <strong>de</strong><br />
la actividad empresarial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, no<br />
armonizan con los fines legalmente previstos para<br />
la contratación para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>,<br />
máxime cuan<strong>do</strong> la empresa lleva a cabo una<br />
utilización continua y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace tiempo <strong>de</strong> la<br />
contratación temporal dicha y cuan<strong>do</strong> consta que<br />
en ella, al margen y a pesar <strong>de</strong> la formalidad<br />
contractual, lo que ha existi<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> realmente<br />
una prestación <strong>de</strong> servicios ininterrumpida. Así<br />
pues, se está en presencia <strong>de</strong> una única relación<br />
laboral a partir <strong>de</strong>l primer contrato suscrito por<br />
los actores, <strong>de</strong>venida en in<strong>de</strong>finida y no <strong>de</strong><br />
duración temporal, y sin que los posteriores<br />
contratos habi<strong>do</strong>s hayan da<strong>do</strong> cobertura legal<br />
alguna a los <strong>de</strong>finitivos ceses por <strong>de</strong>rivación <strong>de</strong> su<br />
formal extinción; y ello aún cuan<strong>do</strong> hubiera<br />
habi<strong>do</strong> algún finiquito o aparezcan perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
actividad o formales rupturas contractuales a lo<br />
largo <strong>de</strong> la íntegra prestación <strong>de</strong> servicios”.<br />
A<strong>de</strong>más, la jurispru<strong>de</strong>ncia (ss. 12.11.93, 10.04.95,<br />
25.04.97, 13.10.98, 30.03.99) aplica el mismo<br />
principio respecto <strong>de</strong> las consecuencias<br />
económicas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> aún median<strong>do</strong> la<br />
existencia <strong>de</strong> finiquito, que refiere el fundamento<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>recho tercero <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia. C)<br />
Admitimos la segunda <strong>de</strong>nuncia jurídica: Según<br />
el hecho proba<strong>do</strong> 1º, en 1998 la <strong>de</strong>mandante<br />
recibió por su trabajo una cantidad superior a la<br />
<strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong> aplicación, mientras<br />
que en 1999 la empresa le abonó la prevista en<br />
dicha norma paccionada. Esta divergencia<br />
retributiva no implica, por sí sola, el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
actora a que las consecuencias económicas <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte se rijan por la<br />
remuneración <strong>de</strong>l año anterior, sino que <strong>de</strong>ben <strong>de</strong><br />
fijarse conforme al salario real que percibió al<br />
tiempo en que aquél tuvo lugar: Primero porque,<br />
como hemos indica<strong>do</strong>, la empresa cumplió sus<br />
obligaciones retributivas <strong>de</strong> convenio. Segun<strong>do</strong>,<br />
porque la trabaja<strong>do</strong>ra no acreditó, como le<br />
correspondía (art. 1.214 C. c.), alteración<br />
sustancial en sus servicios ordinarios <strong>de</strong> 1.999<br />
que pudiera justificar una percepción salarial<br />
superior a la ya recibida que, a<strong>de</strong>más, consintió a<br />
lo largo <strong>de</strong> la práctica totalidad <strong>de</strong>l año en<br />
cuestión. Lo que <strong>de</strong>jamos consigna<strong>do</strong> revela la<br />
intrascen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> las pretensiones fácticas<br />
relacionadas en los aparta<strong>do</strong>s A.1) y C) <strong>de</strong><br />
nuestro fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho primero.<br />
CUARTO.- De acuer<strong>do</strong> con el artículo 201 LPL,<br />
ha <strong>de</strong> darse el <strong>de</strong>stino legal al <strong>de</strong>pósito para<br />
recurrir y al aseguramiento <strong>de</strong> la cantidad objeto<br />
<strong>de</strong> con<strong>de</strong>na efectua<strong>do</strong>s por la empresa recurrente.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Estimamos en parte el recurso <strong>de</strong> suplicación <strong>de</strong><br />
“C.B., S.A.” contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 2 <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Compostela, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 2000 en autos nº 774/99, que revocamos<br />
parcialmente, fijamos la in<strong>de</strong>mnización en<br />
novecientas cincuenta y <strong>do</strong>s mil <strong>do</strong>scientas<br />
cuarenta y cinco pesetas (952.245 ptas.), los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación en tres mil veintitrés<br />
pesetas diarias (3.023 ptas./día), y la confirmamos<br />
en sus restantes pronunciamientos<br />
S. S.<br />
2964 RECURSO Nº 1.429/00<br />
INEXISTENCIA DE CONTRATO FIXO<br />
DESCONTINUO ENTRE PROFESORES DE<br />
RELIXIÓN E ADMINISTRACIÓN QUE OS<br />
EMPREGA, POLO QUE A EXTINCIÓN DO<br />
SEU CONTRATO TEMPORAL NON<br />
CONSTITÚE DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a veinticinco <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
507
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.429/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n A.T.S., contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.T.S. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s la Consellería <strong>de</strong><br />
Educación e Or<strong>de</strong>nación Universitaria (<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia) y el Obispa<strong>do</strong> <strong>de</strong> Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 543/99 sentencia con fecha 15 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- El actor viene prestan<strong>do</strong> servicios laborales<br />
para la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21 <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> 1971, con la categoría profesional <strong>de</strong> profesor<br />
<strong>de</strong> religión y moral católica en el Instituto <strong>de</strong><br />
Enseñanza Secundaria “M.S.” <strong>de</strong> Ferrol<br />
<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> la consellería <strong>de</strong>mandada y salario<br />
mensual <strong>de</strong> 315.000 ptas. con inclusión <strong>de</strong> las<br />
partes proporcionales <strong>de</strong> pagas extras, realizan<strong>do</strong><br />
en el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> las labores propias <strong>de</strong><br />
su categoría profesional a plena satisfacción <strong>de</strong> la<br />
dirección <strong>de</strong>l centro, profesores y alumnos<br />
<strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> los últimos cursos <strong>de</strong>sempeñó el<br />
cargo <strong>de</strong> jefe <strong>de</strong> seminario./ 2.- En fecha 30.09.99<br />
el actor fue cesa<strong>do</strong> por <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l obispo <strong>de</strong><br />
Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol como sacer<strong>do</strong>te <strong>de</strong> esa<br />
diócesis y también como profesor en el I.E.S.<br />
“M.S.” <strong>de</strong> Ferrol. En fecha 12.09.99 dicha<br />
diócesis hacen proposición <strong>de</strong> CESE como<br />
profesor <strong>de</strong> religión y moral católica en el I.E.S.<br />
“M.S.” <strong>de</strong> Ferrol <strong>de</strong>l actor con efectos <strong>de</strong><br />
30.09.99./ 3.- En fecha fue cesa<strong>do</strong> en fecha<br />
30.09.99 por la Delegación Provincial <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Educación y Or<strong>de</strong>nación<br />
Universitaria./ 4.- El día 5 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999<br />
se celebró el acto <strong>de</strong> conciliación administrativo<br />
con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> SIN AVENENCIA”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo<br />
íntegramente las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> válidamente extinguida por falta <strong>de</strong><br />
nombramiento la relación laboral que unía al<br />
actor con la CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN<br />
E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA sin<br />
<strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización ni salarios <strong>de</strong><br />
tramitación absolvien<strong>do</strong> en consecuencia a la<br />
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E<br />
ORDENACIÓN UNIVERSITARIA y al<br />
OBISPADO DE MONDOÑEDO-FERROL <strong>de</strong> las<br />
pretensiones <strong>de</strong> la parte actora”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor en solicitud <strong>de</strong> que<br />
con revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, se<br />
estime la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> nulo o<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto, a cuyo<br />
efecto y al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) y c) L.P.L.<br />
interesa la revisión <strong>de</strong> los H.P. y <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong> los arts. 12.2 y 12.3.b) E.T., con cita<br />
también <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 03.01.79 <strong>de</strong> España y Sta.<br />
Se<strong>de</strong>; <strong>de</strong>l art. 3 <strong>de</strong> la O.M. <strong>de</strong> 11.10.82 y su D.T.<br />
Única; <strong>de</strong> los arts. 51 a 56 E.T.; <strong>de</strong> los arts. 14 y<br />
91.1 C.E.; y <strong>de</strong> concreta jurispru<strong>de</strong>ncia, con cita<br />
<strong>de</strong> las SS. <strong>de</strong>l T.S <strong>de</strong> 19.06.96 y 30.04.97 y <strong>de</strong>l<br />
T.S.J. <strong>de</strong> Navarra <strong>de</strong> 09.06.99 y <strong>de</strong> Cantabria <strong>de</strong><br />
14.05.98.<br />
SEGUNDO.- Invocan<strong>do</strong>, sin más precisiones, el<br />
folio 34 interesa el recurso se adicione, como<br />
H.P. 5º, lo siguiente: “El <strong>de</strong>mandante tenía como<br />
única fuente <strong>de</strong> ingresos y medio <strong>de</strong> vida las<br />
clases <strong>de</strong> religión en el antes expresa<strong>do</strong> centro,<br />
actividad a la que prestaba <strong>de</strong>dicación exclusiva”.<br />
Al folio 34 obra una certificación expedida por el<br />
“ecónomo diocesano y habilita<strong>do</strong> para el clero <strong>de</strong><br />
la diócesis <strong>de</strong> Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol” en que se hace<br />
constar que el actor no tiene asignación<br />
económica diocesana alguna “por ser su <strong>de</strong>stino,<br />
<strong>de</strong> exclusiva <strong>de</strong>dicación, el <strong>de</strong> profesor <strong>de</strong> religión<br />
en el IES “M.S.” <strong>de</strong> Ferrol”. Sien<strong>do</strong> esta<br />
<strong>do</strong>cumental apta para revisar, lo que proce<strong>de</strong><br />
adicionar como H.P. 5º es lo expresa<strong>do</strong>, único que<br />
acredita la certificación referida; prueba<br />
<strong>do</strong>cumental ésta que es la que exclusivamente se<br />
invoca para revisar.<br />
TERCERO.- La <strong>de</strong>nuncia que al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.c) L.P.L. se formula en el recurso exige<br />
tomar en consi<strong>de</strong>ración que son fundamentales<br />
H.P. los siguientes: 1º) El actor ha veni<strong>do</strong><br />
prestan<strong>do</strong> servicios laborales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 21.01.71<br />
como profesor <strong>de</strong> religión y moral católica en el<br />
Instituto <strong>de</strong> Enseñanza Secundaria “M.S.” <strong>de</strong><br />
Ferrol, <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Educación e Or<strong>de</strong>nación Universitaria-<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong><br />
Galicia, con el salario mes <strong>de</strong> 315.000 ptas (H.P.<br />
1º). 2º) En 12.09.99 la diócesis <strong>de</strong> Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-<br />
Ferrol propuso el cese <strong>de</strong>l actor como profesor <strong>de</strong><br />
religión en el I.E.S. dicho con efectos <strong>de</strong><br />
30.09.99; en esta fecha, la Delegación Provincial<br />
<strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong>mandada acepta la propuesta,<br />
con el cese oportuno (H.P. 2º y 3º). 3º) Hasta tales<br />
fechas el actor vino realizan<strong>do</strong> satisfactoriamente<br />
su labor <strong>de</strong> profesor, <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> los últimos<br />
cursos el cargo <strong>de</strong> jefe <strong>de</strong> Seminario (H.P. 1º). Y<br />
4º) El Obispo <strong>de</strong> Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol cesó al actor<br />
como sacer<strong>do</strong>te <strong>de</strong> la diócesis el 30.09.99<br />
(H.P.2º); asimismo, el actor tenía <strong>de</strong>dicación<br />
exclusiva como profesor en aquel Instituto, no<br />
508
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
tenien<strong>do</strong> por ello asignación económica diocesana<br />
alguna (H.P. adiciona<strong>do</strong> vía suplicación).<br />
CUARTO .- A la relación <strong>de</strong> servicios <strong>de</strong> autos le<br />
resulta <strong>de</strong> aplicación lo argumenta<strong>do</strong> en<br />
sentencias <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 19.06.96 y 30.04.97, en<br />
cuanto que consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> la normativa aplicable<br />
<strong>de</strong>jaron estableci<strong>do</strong> que la relación <strong>de</strong> los<br />
profesores <strong>de</strong> religión en centros <strong>de</strong> enseñanza<br />
públicos era laboral y no administrativa. En este<br />
senti<strong>do</strong>, la S. <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 30.04.97 <strong>de</strong>cía lo<br />
siguiente: .<br />
En el artículo 3º dispone que . Y en el artículo 7º<br />
establece que . B) La Or<strong>de</strong>n Ministerial<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> dicho Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 26 septiembre<br />
1979 (RCL 1979, 2.580 y ApNDL 2.016)<br />
establece –entre otros particulares- que .<br />
C) La Or<strong>de</strong>n también complementaria <strong>de</strong> 11<br />
octubre 1982 (RCL 1982, 2.728, 2.923 y ApNDL<br />
8.087) sobre profesora<strong>do</strong> <strong>de</strong> religión y moral<br />
católica en los centros <strong>de</strong> enseñanzas medias,<br />
entre los que figuran los institutos <strong>de</strong> formación<br />
profesional dispone: . Y aña<strong>de</strong> que tales profesores<br />
. Y<br />
d) La Disposición Adicional 2ª LO 1/1/1990, <strong>de</strong> 4<br />
octubre (RCL 1990, 2.045) (<strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación<br />
General <strong>de</strong>l Sistema Educativo), establece que<br />
, añadien<strong>do</strong> que . Cuarto. De lo expuesto se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong><br />
que en el presente caso concurren las notas<br />
previstas en el artículo 1º. E.T. para calificar<br />
como laboral la relación jurídica existente entre<br />
las partes: voluntariedad, ajeneidad, retribución y<br />
sometimiento a una organización empresarial<br />
<strong>do</strong>cente; no existien<strong>do</strong> ninguna norma que<br />
atribuya a dichos profesores la condición<br />
funcionarial, ni confieran al vínculo carácter<br />
administrativo, como exige <strong>de</strong> forma imperativa<br />
el artículo 1.3.a) ET, que incluso requiere que<br />
dicha norma excluyente <strong>de</strong> la relación laboral<br />
tenga el rango <strong>de</strong> Ley. Por lo que igualmente es<br />
aplicable la presunción <strong>de</strong> laboralidad contenida<br />
en su artículo 8. Sien<strong>do</strong> indiferente a estos efectos<br />
que el acto jurídico origina<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong><br />
servicios <strong>de</strong> los cita<strong>do</strong>s profesores se haya<br />
materializa<strong>do</strong> a través <strong>de</strong> un nombramiento <strong>de</strong>l<br />
órgano administrativo titular <strong>de</strong>l centro <strong>do</strong>cente,<br />
al que indudablemente prestó su consentimiento<br />
el profesor y no a través <strong>de</strong> un contrato formal, ya<br />
que ello no prejuzga sin más la naturaleza <strong>de</strong>l<br />
vínculo que con tal nombramiento se creó.<br />
Tampoco interfiere en la naturaleza <strong>de</strong> la relación<br />
jurídica que en el estadio previo al nombramiento<br />
<strong>de</strong>l profesor se exija una propuesta <strong>de</strong>l obispa<strong>do</strong>.<br />
Por otra parte, la Ley 30/1984, <strong>de</strong> 2 agosto...”.<br />
QUINTO.- En el aparta<strong>do</strong> 1,1 <strong>de</strong>l motivo <strong>de</strong><br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>, se <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción <strong>de</strong>l art. 12.2 y 3.b) <strong>de</strong>l E.T. (Ley<br />
63/97), con cita <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 03.01.79 entre<br />
España y la Sta. Se<strong>de</strong>, para sostener que el actor<br />
“adquirió, cuan<strong>do</strong> menos, los <strong>de</strong>rechos laborales<br />
inherentes a la figura prevista en el E.T. <strong>de</strong> fijo<br />
discontinuo”. En el aparta<strong>do</strong> 1.2 <strong>de</strong>l mismo<br />
509
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
motivo se invoca el art. 3 <strong>de</strong> la O.M. <strong>de</strong> 11.10.82<br />
y su D.T. única para argumentar que “una lectura<br />
humanizada <strong>de</strong> esta norma jurídica exige,<br />
claramente motivación o causalidad para la<br />
rescisión contractual <strong>de</strong> profesor <strong>de</strong> religión...”. Y<br />
en los aparta<strong>do</strong>s 1.3 y 1.4 <strong>de</strong>l motivo referi<strong>do</strong> se<br />
invoca infracción <strong>de</strong> los arts. 51 a 56 E.T. para<br />
<strong>de</strong>cir que el cese <strong>de</strong>l profesor <strong>de</strong> religión <strong>de</strong>be<br />
reunir los requisitos que prevén tales preceptos, y<br />
<strong>de</strong> los arts. 14 y 91.1 C.E. para informar<br />
meramente que los mismos prohiben toda<br />
discriminación.<br />
SEXTO.- La S. <strong>de</strong>l T.S.J <strong>de</strong> Navarra <strong>de</strong> 09.06.99<br />
señala en cuento al profesora<strong>do</strong> <strong>de</strong> religión y<br />
moral católica en los Centros <strong>de</strong> Enseñanzas<br />
Medias...” que quien aparece como empresario es<br />
la Administración correspondiente que al efecto<br />
realiza la contratación <strong>de</strong>l personal y, en segun<strong>do</strong><br />
término, que el nombramiento se efectúa a<br />
propuesta <strong>de</strong>l ordinario <strong>de</strong> la diócesis, tenien<strong>do</strong><br />
este nombramiento carácter anual y renovable <strong>de</strong><br />
forma automática, salvo propuesta en contra <strong>de</strong>l<br />
ordinario o porque la Administración por graves<br />
razones académicas o <strong>de</strong> disciplina...”.<br />
Anteriormente, ya este Tribunal en S. dictada el<br />
30.09.93 (AS 3.988/93) había <strong>de</strong>ja<strong>do</strong><br />
argumenta<strong>do</strong>, a partir <strong>de</strong> que la relación laboral<br />
<strong>de</strong> los profesores <strong>de</strong> religión y moral católica que<br />
prestaban sus servicios en centros públicos estaba<br />
regulada por el Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 03.01.79 entre el<br />
Esta<strong>do</strong> Español y la Sta. Se<strong>de</strong>, por la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
26.09.79 y la <strong>de</strong> 11.10.82..., que a pesar <strong>de</strong> los<br />
sucesivos nombramientos hechos a la allí<br />
<strong>de</strong>mandante para impartir las clases <strong>de</strong> religión y<br />
moral católicas en los cursos 1988-89... no cabía<br />
enten<strong>de</strong>r “transforma<strong>do</strong>s estos sucesivos contratos<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada por<br />
imperativo legal –cada año escolar- y que podrían<br />
ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s como <strong>de</strong> naturaleza próxima a<br />
los <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s, en una<br />
relación laboral <strong>de</strong> carácter in<strong>de</strong>finida...”, así<br />
como que “...el ordinario diocesano, antes <strong>de</strong><br />
iniciar el nuevo curso académico 1991-1992<br />
estimó proce<strong>de</strong>nte la no renovación <strong>de</strong>l<br />
nombramiento <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante, por lo que no<br />
surgió la contratación <strong>de</strong> la actora para este curso<br />
escolar. Y <strong>de</strong> aquí, que no exista <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino<br />
que <strong>de</strong> conformidad con lo estableci<strong>do</strong> en el ap.<br />
3.7 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 16.07.80, no se produjo el<br />
nombramiento <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante, ni fue renova<strong>do</strong><br />
automáticamente, por la manifestación en contra<br />
<strong>de</strong> la jerarquía eclesiástica”. En similar senti<strong>do</strong> se<br />
expresa, entre otras, la S.TSJ <strong>de</strong> Andalucía-<br />
Sevilla, <strong>de</strong> 14.11.97 (AS 5.383/97), hacien<strong>do</strong><br />
hincapié en las peculiarida<strong>de</strong>s sustantivas <strong>de</strong> la<br />
relación laboral <strong>de</strong>l profesora<strong>do</strong> <strong>de</strong> religión<br />
afecta<strong>do</strong> por el Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 03.01.79 entre el<br />
Esta<strong>do</strong> Español y la Sta. Se<strong>de</strong>; y que obe<strong>de</strong>cen a<br />
que el art. 3 <strong>de</strong> tal Acuer<strong>do</strong> se refiere a que estas<br />
personas serán <strong>de</strong>signadas “para cada año<br />
escolar” por la autoridad académica entre los<br />
propuestos por el ordinario, tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong><br />
previsión <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> internacional, incorpora<strong>do</strong> a<br />
nuestro or<strong>de</strong>namiento jurídico y con plena vali<strong>de</strong>z<br />
conforme art. 96 C.E. y 1.5 <strong>de</strong>l C. Civil. De esta<br />
manera, el vínculo laboral que se origina lo es<br />
“para cada año escolar” y no se propicia una<br />
relación in<strong>de</strong>finida, sino temporal, asimilable a la<br />
figura <strong>de</strong>l art. 15.1.a) E.T. <strong>de</strong> la obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, que sería la enseñanza religiosa para<br />
cada año escolar, causa ésta <strong>de</strong> temporalidad<br />
incorporada ex lege a la relación, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que al<br />
finalizar cada año escolar concurre la causa<br />
extintiva <strong>de</strong>l art. 49.1.c) E.T., por expiración <strong>de</strong>l<br />
tiempo conveni<strong>do</strong> para la realización <strong>de</strong>l servicio<br />
y ejecución efectiva <strong>de</strong> este; en ningún caso<br />
pue<strong>de</strong> verse abuso <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho por parte<br />
empresarial, sino acomodación a la previsión <strong>de</strong>l<br />
Acuer<strong>do</strong> internacional referi<strong>do</strong>. Evi<strong>de</strong>ntemente, el<br />
carácter temporal <strong>de</strong> la relación no se altera por<br />
las previsiones <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 11.10.82, cuyo<br />
aparta<strong>do</strong> 3º se invoca en el recurso y que también<br />
lo fue –junto con otras normas no <strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong>ras<br />
posteriores, como el art. 6 <strong>de</strong>l R.D. 2.438/94 y la<br />
L.O. 1/90, D.A. 2ª, según Ley 50/98- por la<br />
resolución <strong>de</strong> la consellería <strong>de</strong>mandada que<br />
rechazó la reclamación previa formulada por el<br />
actor (f.10 y 11). Al contrario, puesto que la dicha<br />
Or<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 03.01.79,<br />
dispone que los profesores <strong>de</strong>l religión y moral<br />
católica serán nombra<strong>do</strong>s por la autoridad<br />
correspondiente a propuesta <strong>de</strong> ordinario <strong>de</strong> la<br />
diócesis y que dicho nombramiento “tendrá<br />
carácter anual y se renovará automáticamente,<br />
salvo propuesta en contra <strong>de</strong>l menciona<strong>do</strong><br />
ordinario efectuada antes <strong>de</strong>l comienzo <strong>de</strong> cada<br />
curso, o salvo que la Administración, por graves<br />
razones académicas o <strong>de</strong> disciplina, consi<strong>de</strong>re<br />
necesaria la cancelación <strong>de</strong>l nombramiento,<br />
previa audiencia <strong>de</strong> la autoridad eclesiástica que<br />
hizo la propuesta”. Y es que así, la renovación<br />
contractual no es sino la expresión <strong>de</strong> un nuevo<br />
nombramiento a efectuar a partir <strong>de</strong> la reiteración<br />
<strong>de</strong> sus presupuestos para una relación <strong>de</strong> servicios<br />
nueva para el año escolar <strong>de</strong> que se trate.<br />
SÉPTIMO.- Consecuentemente, no cabe hablar<br />
<strong>de</strong> que se esté en presencia <strong>de</strong> una relación<br />
laboral in<strong>de</strong>finida ni siquiera <strong>de</strong> la fija<br />
discontinua que se argumenta en el recurso y a<br />
cuyo efecto se esgrime el art. 12.2 y 3 E.T. (Ley<br />
63/97), figura anteriormente ya regulada en el<br />
propio E.T. y otras normas. Y no constituye el <strong>de</strong><br />
autos tal supuesto <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que lo<br />
que existe en tal tipo <strong>de</strong> relación, como dice la<br />
sentencia <strong>de</strong>l TSJ <strong>de</strong> Andalucia-Sevilla antes<br />
citada, es “sucesión <strong>de</strong> contratos temporales para<br />
cada curso, no relación in<strong>de</strong>finida que alterne<br />
actividad o inactividad, <strong>de</strong> forma que no hay<br />
vínculo preexistente que obligue a la llamada o<br />
realización <strong>de</strong> trabajos en fechas ciertas, por lo<br />
que no pue<strong>de</strong> tratarse como un supuesto <strong>de</strong> “falta<br />
<strong>de</strong> llamada” sino <strong>de</strong> queja por no contratación o<br />
510
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
no renovación <strong>de</strong> contrato temporal, lo cual no<br />
pue<strong>de</strong> equipararse al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por no convocatoria<br />
<strong>de</strong>l fijo discontinuo, salvo que se apreciara que<br />
existe <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> contratar o renovar al anterior<br />
contrato temporal”. A partir <strong>de</strong> ello, el tribunal<br />
consi<strong>de</strong>ra ajustada a <strong>de</strong>recho la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
instancia <strong>de</strong> no apreciar <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en el “cese” da<strong>do</strong><br />
al actor para el curso escolar <strong>de</strong> que se trataba y<br />
<strong>de</strong>sestimar por tanto la <strong>de</strong>manda. Y es que ello<br />
vino motiva<strong>do</strong> por el hecho que el Obispo <strong>de</strong><br />
Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol formuló proposición <strong>de</strong> cese<br />
<strong>de</strong>l actor como profesor <strong>de</strong> Religión y Moral<br />
Católica en el I.E.S. “M.S.” <strong>de</strong> Ferrol con efectos<br />
<strong>de</strong>l día 30 siguiente, por virtud <strong>de</strong> lo cual la<br />
Delegación correspondiente <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Educación y Or<strong>de</strong>nación Universitaria lo<br />
materializó el referi<strong>do</strong> día 30.09.99 (los<br />
nombramientos aparecen <strong>de</strong> 1/10, como comienzo<br />
<strong>de</strong>l curso escolar, a 30/9 <strong>de</strong>l año siguiente; folios<br />
72,75...). Lo que hubo, pues, fue la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> no<br />
renovar la contratación al comienzo <strong>de</strong>l nuevo<br />
curso; y ello en aplicación <strong>de</strong> la O. <strong>de</strong> 11.10.82,<br />
en cuanto dispone el nombramiento <strong>de</strong> tales<br />
profesores a propuesta <strong>de</strong>l ordinario y<br />
anualmente, con renovación automática “salvo<br />
propuesta en contra <strong>de</strong>l menciona<strong>do</strong> ordinario<br />
efectuada antes <strong>de</strong>l comienzo <strong>de</strong> cada curso...”;<br />
que fue lo que existió en el caso presente<br />
(hacién<strong>do</strong>lo <strong>de</strong>ferir <strong>de</strong> supuestos contempla<strong>do</strong>s en<br />
otras SS. <strong>de</strong> T.S.J. Decisión aquélla, en si misma<br />
y por su propia concepción legal y la <strong>de</strong> la<br />
relación sobre la que opera, no precisa <strong>de</strong> la<br />
concreta motivación que reclama el recurso, a<br />
diferencia <strong>de</strong> lo que suce<strong>de</strong> con la previsión legal<br />
para el caso <strong>de</strong> que quien “cancele el<br />
nombramiento” sea la Administración, pues<br />
aquella Or<strong>de</strong>n citada exige que ello fuere por<br />
“graves razones académicas y <strong>de</strong> disciplina”. En<br />
suma, reiteran<strong>do</strong> argumentos <strong>de</strong> las S.S. T.S.J. <strong>de</strong><br />
Galicia <strong>de</strong> 30.09.93, Canarias-Tenerife <strong>de</strong><br />
30.12.96, Andalucia-Sevilla <strong>de</strong> 14.11.97..., “ no<br />
existe en el Acuer<strong>do</strong> internacional ni en norma<br />
legal alguna <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> la Administración<br />
emplea<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> volver a contratar, a nombrar o a<br />
renovar a la antes contratada, pues la falta <strong>de</strong><br />
propuesta <strong>de</strong>l ordinario impi<strong>de</strong> a la<br />
Administración Educativa dicho nombramiento,<br />
<strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que no pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse existente acto<br />
unilateral extintivo. La relación previamente<br />
existente había conclui<strong>do</strong>, conforme al artículo<br />
49.1.b) y c) ET, según lo dicho, sin que exista<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> posterior”. Las propuestas <strong>de</strong><br />
nombramiento eran por y para cada curso escolar<br />
y las renovaciones se producirán<br />
automáticamente salvo acuer<strong>do</strong> en contra <strong>de</strong>l<br />
ordinario <strong>de</strong> la diócesis como señala la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
11.10.82 sobre profesora<strong>do</strong> <strong>de</strong> religión y moral<br />
católica, <strong>de</strong> tal mo<strong>do</strong> que producida en el caso <strong>de</strong>l<br />
actor oportuna y temporánea <strong>de</strong>cisión y propuesta<br />
expresa en contra por parte <strong>de</strong> aquel, no se pu<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>r a la renovación por causas ajenas a la<br />
Administración y no surgió la contratación para el<br />
nuevo curso escolar; sin constituir ello <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong> conformidad con la normativa regula<strong>do</strong>ra<br />
correspondiente. Tampoco es aceptable la<br />
alegación <strong>de</strong> discriminación que se hace en el<br />
recurso, pues se está en presencia <strong>de</strong> una relación<br />
laboral diferenciada y, por ello, especialmente<br />
regulada; y como señala la S. <strong>de</strong>l TSJ <strong>de</strong> Madrid<br />
<strong>de</strong> 13.05.99 “...la prohibición <strong>de</strong> discriminación<br />
entre trabaja<strong>do</strong>res no significa una igualdad<br />
absoluta <strong>de</strong> trato (STC 34/1984 [RTC 1984/34]),<br />
sino que <strong>de</strong>be atentar contra un <strong>de</strong>recho<br />
fundamental y partir <strong>de</strong> situaciones jurídicas<br />
idénticas (STS <strong>de</strong> fecha 18.02.94 [RJ 1994/1960])<br />
que aquí no concurren dada la especialidad <strong>de</strong><br />
materia <strong>de</strong> enseñanza contratada que antes fue<br />
objeto <strong>de</strong> análisis y que justifica un tratamiento<br />
diferencia<strong>do</strong> en los propios artículos 14, 16 y 27.3<br />
<strong>de</strong> la CE, que autoriza una contratación temporal<br />
anual frente al resto <strong>de</strong>l profesora<strong>do</strong>...”<br />
OCTAVO.- Por to<strong>do</strong> lo expuesto no resultan<br />
acogibles las infracciones que <strong>de</strong>nuncia el recurso<br />
al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) LPL, <strong>de</strong> tal manera que<br />
proce<strong>de</strong> rechazar el mismo y confirmar la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, cuyo pronunciamiento<br />
<strong>de</strong>sestimatorio <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se<br />
concluye ajusta<strong>do</strong> a <strong>de</strong>recho.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n A.T.S. contra la sentencia<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Ferrol<br />
<strong>de</strong> fecha 15.12.99 en Autos nº 543 y 558/99<br />
segui<strong>do</strong>s por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a instancias <strong>de</strong>l recurrente<br />
frente a la Consellería <strong>de</strong> Educación e Or<strong>de</strong>nación<br />
Universitaria –<strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia y el Obispa<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Mon<strong>do</strong>ñe<strong>do</strong>-Ferrol, confirmamos la sentencia<br />
recurrida.<br />
S. S.<br />
2965 RECURSO Nº 1.423/00<br />
CONTRATO TEMPORAL FRAUDULENTO, A<br />
SÚA EXTINCIÓN CONSTITÚE<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a veintinueve <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente,<br />
511
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación nº 1.423/00<br />
interpuesto por la empresa “S.S., S.A.”, contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 884/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n F.J.Q.T. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
empresa “S.S., S.A.” y la empresa “C.E.S.S.,<br />
S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 12 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor <strong>do</strong>n F.J.Q.T. viene<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios para la empresa “C.E.S.S.,<br />
S.A.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 30.10.96 con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> vigilante <strong>de</strong> seguridad y<br />
percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong> 124.342<br />
pesetas con inclusión <strong>de</strong> prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias.- SEGUNDO.- El actor prestó<br />
servicios con anterioridad en la empresa “S.S.,<br />
S.A.” en virtud <strong>de</strong> contrato por lanzamiento <strong>de</strong><br />
nueva actividad <strong>de</strong> fecha 30.10.96, con sucesivas<br />
prórrogas el 17.04.97, 15.10.97, 23.04.98 y<br />
29.10.98, contrato y prórrogas que se<br />
reproducen.- TERCERO.- El 13.01.99 la empresa<br />
“C.E.S.S., S.A.” comunica al Instituto Nacional<br />
<strong>de</strong> Empleo la subrogación <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
que el actor había suscrito con la empresa “S.S.,<br />
S.A.” en fecha 30.12.96, y se prorrogó<br />
nuevamente el 29.04.99.- CUARTO.- La empresa<br />
<strong>de</strong>mandada, “C.E.S.S, S.A.” mediante carta<br />
fechada el 18.10.99, comunica al actor lo<br />
siguiente: “Muy Sr. Nuestro: El próximo día 29<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 finaliza el contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
suscrito con usted, y cuyos datos se reseñan al<br />
pie. En el cumplimiento <strong>de</strong> las normas vigentes<br />
sobre contratación <strong>de</strong> personal, se le comunica<br />
que con esa fecha quedará rescindida a to<strong>do</strong>s los<br />
efectos su relación laboral con la empresa,<br />
causan<strong>do</strong> baja <strong>de</strong> la misma”.- QUINTO.- El actor<br />
había presta<strong>do</strong> sus servicios como vigilante <strong>de</strong><br />
seguridad en el establecimiento “P.”, Centro<br />
Comercial... en A Coruña, con anterioridad al<br />
30.10.96, sien<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa “B.S.,<br />
S.L.”.- SEXTO.- No consta que el actor ostente o<br />
haya ostenta<strong>do</strong> el año anterior la condición <strong>de</strong><br />
representante legal o sindical <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.-<br />
SEPTIMO.- Se celebró acto <strong>de</strong> conciliación ante<br />
el S.M.A.C. el día 15.11.99 con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
“sin efecto”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que, <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> proponer la <strong>de</strong>manda<br />
alegada por la empresa “C.E.S.S., S.A.” y<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta por el actor<br />
<strong>do</strong>n F.J.Q.T. contra las empresas “S.S., S.A.” y<br />
“C.E.S.S., S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> efectua<strong>do</strong> por la empresa<br />
“C.E.S.S., S.A.”, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a ésta a que, en un<br />
plazo <strong>de</strong> cinco días, opte entre la readmisión<br />
inmediata <strong>de</strong>l actor, en las mismas condiciones<br />
existentes con anterioridad, o el abono <strong>de</strong> una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 186.513 pesetas más, en ambos<br />
casos, el abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong><br />
la presente resolución y que ascien<strong>de</strong> a 4.145<br />
pesetas/día; asimismo, <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a<br />
la empresa “S.S., S.A.”.- Con fecha 20 <strong>de</strong> enero<br />
<strong>de</strong> 2000 se dictó auto <strong>de</strong> aclaración, cuya parte<br />
dispositiva es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “Se<br />
corrige el error material aritmético cometi<strong>do</strong> en la<br />
sentencia <strong>de</strong> 11.01.00 <strong>do</strong>n<strong>de</strong> dice:<br />
“in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 186.513 pesetas” <strong>de</strong>be <strong>de</strong>cir,<br />
“in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 544.031 pesetas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
empresa “S.S., S.A.” sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se<br />
dispuso el pase <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la excepción <strong>de</strong> <strong>de</strong>fecto legal en el mo<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
proponer la <strong>de</strong>manda alegada por la empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada “C.E.S.S., S.A.”, y estiman<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong>clara improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
efectua<strong>do</strong>, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la nombrada empresa a<br />
soportar las consecuencias legales inherentes a tal<br />
<strong>de</strong>claración -fijan<strong>do</strong> el importe <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, en auto <strong>de</strong> aclaración, en la suma<br />
<strong>de</strong> quinientas cuarenta y cuatro mil treinta y una<br />
pesetas- y absuelve a la empresa, también<br />
<strong>de</strong>mandada “S.S., S.A.”. Este pronunciamiento se<br />
impugna por esta última patronal, la que <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> hacer una serie <strong>de</strong> alegaciones acerca <strong>de</strong> la<br />
posibilidad <strong>de</strong> acceso al recurso <strong>de</strong>l litigante<br />
absuelto, cuestión ésta resuelta por esta sala en<br />
auto <strong>de</strong> fecha 14 <strong>de</strong> febrero último, construye el<br />
primero <strong>de</strong> lo motivos <strong>de</strong> suplicación al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 191, letra a), <strong>de</strong> la Ley Procesal Laboral,<br />
<strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> en el mismo infracción <strong>de</strong>l art. 83.1<br />
<strong>de</strong> la citada Ley, en cuanto a la suspensión <strong>de</strong>l<br />
juicio por motivos justifica<strong>do</strong>s, e in<strong>de</strong>fensión, con<br />
invocación <strong>de</strong>l art. 24 <strong>de</strong> la Constitución<br />
española; pretendien<strong>do</strong> que se <strong>de</strong>clare la nulidad<br />
<strong>de</strong> la sentencia recurrida, reponien<strong>do</strong> los autos al<br />
momento <strong>de</strong> celebrarse el juicio oral para que se<br />
celebre <strong>de</strong> nuevo con asistencia letrada <strong>de</strong> la<br />
recurrente; aducien<strong>do</strong>, esencialmente, que<br />
señala<strong>do</strong> el juicio oral para el día 14 <strong>de</strong> diciembre<br />
<strong>de</strong> 1999, martes, el letra<strong>do</strong> que formaliza el<br />
recurso fue contacta<strong>do</strong> por la empresa “S.S.,<br />
S.A.”, el día 10 anterior, viernes, para que<br />
asistiera profesionalmente a dicha empresa a<br />
512
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
juicio, tenien<strong>do</strong> el letra<strong>do</strong> señalada la celebración<br />
<strong>de</strong> juicios, para el día 14, aproximadamente a la<br />
misma hora, en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número<br />
uno <strong>de</strong> Santiago, por lo que indicó a la empresa<br />
que no podía asistirla, y al evi<strong>de</strong>nciar la empresa<br />
la dificultad <strong>de</strong> contactar con otro letra<strong>do</strong>, el<br />
repeti<strong>do</strong> letra<strong>do</strong> contactó con el secretario <strong>de</strong>l<br />
juzga<strong>do</strong> que dictó la sentencia recurrida, al objeto<br />
<strong>de</strong> retrasar la celebración <strong>de</strong>l juicio, indicán<strong>do</strong>le<br />
el secretario que tomaba nota <strong>de</strong>l numero <strong>de</strong> autos<br />
para retrasar la celebración <strong>de</strong>l juicio hasta su<br />
regreso <strong>de</strong> Santiago, por lo que indicó a la<br />
empresa que asistiría al juicio, remitién<strong>do</strong>le ésta<br />
la oportuna <strong>do</strong>cumentación probatoria; pero el día<br />
<strong>de</strong>l juicio, al regresar <strong>de</strong> Santiago se encontró con<br />
que el juicio se había celebra<strong>do</strong> en su ausencia,<br />
sin que la empresa pudiera realizar una <strong>de</strong>fensa<br />
efectiva al no disponer <strong>de</strong> la prueba <strong>do</strong>cumental;<br />
presentan<strong>do</strong> al día siguiente un escrito ante el<br />
juzga<strong>do</strong> relatan<strong>do</strong> lo que antece<strong>de</strong> y proponien<strong>do</strong><br />
para mejor proveer o como en <strong>de</strong>recho procediese<br />
prueba, que fue rechaza<strong>do</strong> <strong>de</strong> plano y <strong>de</strong>vuelto al<br />
dicente, mediante provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong><br />
diciembre, en la que se acordó para mejor proveer<br />
<strong>de</strong>terminadas diligencias, entre ellas la testifical, a<br />
celebrar el día 22, suspendién<strong>do</strong>se y señalán<strong>do</strong>se<br />
el día 30 siguiente, fecha ésta en que propuso <strong>de</strong><br />
nuevo la prueba a que se refiere el escrito <strong>de</strong><br />
fecha 15 <strong>de</strong> diciembre, que es <strong>de</strong> nuevo<br />
rechazada; sien<strong>do</strong> presenta<strong>do</strong> este escrito ante<br />
esta sala, al amparo <strong>de</strong>l art. 231 <strong>de</strong> la Ley<br />
Procesal Laboral. El motivo está llama<strong>do</strong> a<br />
fracasar; en primer término, y fundamentalmente,<br />
porque al acto <strong>de</strong>l juicio ha asisti<strong>do</strong> un<br />
representante <strong>de</strong> la empresa, el que ha teni<strong>do</strong><br />
oportunidad <strong>de</strong> hacer las alegaciones que estimara<br />
oportunas -es <strong>de</strong> significar que ni siquiera<br />
contestó a la <strong>de</strong>manda- y proponer prueba, lo que<br />
tampoco hizo. Por otro la<strong>do</strong>, la <strong>de</strong>fensa por<br />
aboga<strong>do</strong>, con carácter general, en la instancia<br />
tiene carácter facultativo, <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
dispuesto en el art. 21, nº 1, <strong>de</strong> la Ley Adjetiva<br />
Laboral, no estan<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> el caso litigioso<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los supuestos <strong>de</strong> excepción que el<br />
propio precepto establece.<br />
SEGUNDO.- Con la misma cobertura procesal<br />
que el prece<strong>de</strong>nte, se construye el segun<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
ellos, en el que se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong> los arts.<br />
97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral y 248.3<br />
<strong>de</strong> la Ley Orgánica <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Judicial, en cuanto<br />
al conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la sentencia, e in<strong>de</strong>fensión<br />
producida, invocan<strong>do</strong> los arts. 24 y 120.3 <strong>de</strong> la<br />
Constitución; pretendien<strong>do</strong> que se <strong>de</strong>clare la<br />
nulidad <strong>de</strong> la sentencia recurrida, reponien<strong>do</strong> los<br />
autos al momento <strong>de</strong> dictar sentencia, para que en<br />
la nueva se recoja resumen, en los antece<strong>de</strong>ntes<br />
<strong>de</strong> hecho, <strong>de</strong> los que fueron objeto <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate y se<br />
resuelva congruentemente con la <strong>de</strong>manda y<br />
<strong>de</strong>más pretensiones <strong>de</strong>ducidas, ya que en la<br />
sentencia no se hace la mas mínima mención <strong>de</strong><br />
la fecha en que el actor se incorporó al centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> la empresa “B.S., S.L.”, ni <strong>de</strong> la fecha<br />
en que “S.S., S.A.” se hizo cargo <strong>de</strong>l servicio en<br />
el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> “P.”, sito en... A Coruña;<br />
por estimar la recurrente que ambas fechas tienen<br />
una importancia clave para resolver la cuestión<br />
litigiosa, ya que el fallo parte <strong>de</strong> la nulidad por<br />
frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo por<br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad concerta<strong>do</strong> entre<br />
la recurrente y el actor, por enten<strong>de</strong>r el juzga<strong>do</strong>r<br />
que en este caso procedía la subrogación<br />
convencional o legal; hacien<strong>do</strong>, seguidamente, la<br />
recurrente una serie <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>raciones acerca <strong>de</strong>l<br />
efecto jurídico <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>de</strong> la constancia <strong>de</strong> tales<br />
datos y <strong>de</strong> que al celebrarse el juicio esta prueba<br />
ha esta<strong>do</strong> a disposición <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r; estiman<strong>do</strong>,<br />
en <strong>de</strong>finitiva, que el contrato <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1996 era ajusta<strong>do</strong> a <strong>de</strong>recho, lo mismo que el cese<br />
<strong>de</strong>l actor al cumplirse el plazo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong><br />
aquél y que la recurrente no tiene que hacer frente<br />
a ningún tipo <strong>de</strong> responsabilidad frente a la<br />
co<strong>de</strong>mandada “C.”. El motivo <strong>de</strong>be seguir el<br />
mismo cauce <strong>de</strong>negatorio que el prece<strong>de</strong>nte. De<br />
un la<strong>do</strong>, porque la no constancia en los<br />
antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong> la sentencia recurrida,<br />
<strong>de</strong> las fechas antes mencionadas, con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su alcance y eficacia jurídica, es<br />
imputable, únicamente, a la recurrente, la que<br />
bien pu<strong>do</strong>, en el momento <strong>de</strong>l juicio, a través <strong>de</strong><br />
su representante, aportar los medios <strong>de</strong> prueba<br />
que estimara oportunos a tal fin; <strong>de</strong> otro, porque,<br />
al menos la fecha en que “S.S., S.A.”, se hizo<br />
cargo <strong>de</strong>l servicio en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> “P.”,<br />
como por la recurrente se alega, figura en los<br />
<strong>do</strong>cumentos que obran a los folios 32 y 39, por lo<br />
que bien pu<strong>do</strong> postular la pertinente revisión<br />
fáctica.<br />
TERCERO.- En el correlativo, y último, <strong>de</strong> los<br />
motivos, <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> al examen <strong>de</strong> infracciones <strong>de</strong><br />
normas sustantivas o <strong>de</strong> jurispru<strong>de</strong>ncia, alega la<br />
recurrente que no sien<strong>do</strong> posible modificar los<br />
hechos proba<strong>do</strong>s al estar basa<strong>do</strong> el fundamental -<br />
que el actor sólo trabajó un mes en “P.”, con<br />
anterioridad a que asumiera la contrata <strong>de</strong><br />
vigilancia- en prueba testifical, inhábil a estos<br />
efectos, por lo que el presente motivo, reconoce la<br />
recurrente, tiene pocas posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> prosperar;<br />
sin embargo, <strong>de</strong>nuncia en el mismo: a) infracción,<br />
por aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l art. 14.a) <strong>de</strong>l vigente<br />
Convenio Colectivo Estatal <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong><br />
Seguridad y art. 44.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y jurispru<strong>de</strong>ncia citada en el<br />
fundamento segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la sentencia recurrida, y<br />
b) infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong>l art.<br />
15.1.d) <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> estatuto, en su redacción<br />
anterior a la reforma operada por la Ley 63/97.<br />
Hacien<strong>do</strong> una serie <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>raciones sobre la<br />
inexistencia <strong>de</strong> prueba sobre la subrogación en la<br />
sucesión <strong>de</strong> contratas entre “B.S., S.L.” y la<br />
recurrente, ni existencia <strong>de</strong> presunción a favor <strong>de</strong><br />
la subrogación; sin que resulte obstativa la<br />
anterior contratación <strong>de</strong>l actor con “B.S., S.L.”<br />
513
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
para que la que recurre pueda celebrar con el<br />
actor un contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva<br />
actividad, ya que la iniciación <strong>de</strong> la contrata para<br />
aquélla el 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996 representa la<br />
apertura <strong>de</strong> un nuevo centro <strong>de</strong> trabajo, lo que<br />
viabilizaría para concertar válidamente un<br />
contrato <strong>de</strong> lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad;<br />
habien<strong>do</strong> realiza<strong>do</strong>, afirma, la contratación <strong>de</strong>l<br />
actor <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con los requisitos legales<br />
exigi<strong>do</strong>s, sien<strong>do</strong> correcta la causa <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong><br />
30 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996 y no se supera el limite <strong>de</strong><br />
tres años al cesar el actor el 29 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1999, con lo que, a<strong>de</strong>más, “C.E.S.S., S.A.” no se<br />
ha subroga<strong>do</strong> en un contrato nulo o fraudulento<br />
sino en uno lícito; estiman<strong>do</strong>, en <strong>de</strong>finitiva, que lo<br />
proce<strong>de</strong>nte hubiera si<strong>do</strong> la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda. El motivo <strong>de</strong>be correr igual suerte que<br />
los que antece<strong>de</strong>n -ya el recurrente reconoce, en<br />
su argumentación, que tiene pocas posibilida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> prosperar- por las siguientes consi<strong>de</strong>raciones:<br />
A) El actor, como se afirma en el hecho proba<strong>do</strong><br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la sentencia recurrida, prestó servicios<br />
en la empresa recurrente, en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
lanzamiento <strong>de</strong> nueva actividad, <strong>de</strong> fecha<br />
30.10.96, con sucesivas prorrogas el 17.04.97,<br />
15.10.97. 23.04.98 y 29.10.98; mientras que, cual<br />
se recoge en el hecho proba<strong>do</strong> tercero, la empresa<br />
“C.E.S.S., S.A.”, comunica al Instituto Nacional<br />
<strong>de</strong> Empleo la subrogación <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo<br />
que el actor había suscrito con la empresa<br />
recurrente en fecha 30.12.96 y se prorrogó<br />
nuevamente el 29.04.99. B) Los servicios<br />
presta<strong>do</strong>s por el <strong>de</strong>mandante lo han si<strong>do</strong> con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> vigilante <strong>de</strong> seguridad -<br />
hecho proba<strong>do</strong> primero-. C) El actor, como se<br />
refleja en el hecho proba<strong>do</strong> quinto, había presta<strong>do</strong><br />
sus servicios como vigilante <strong>de</strong> seguridad en el<br />
establecimiento “P.”, Centro Comercial… <strong>de</strong> A<br />
Coruña, con anterioridad al 30.10.96, sien<strong>do</strong><br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la empresa “B.S., S.L.”. D) La<br />
comunicación al actor, <strong>de</strong> fecha <strong>de</strong> 18.10.99,<br />
efectuada por la empresa “C.E.S.S., S.A.”, <strong>de</strong> que<br />
el contrato <strong>de</strong> trabajo finalizaba el 29 <strong>de</strong>l mismo<br />
mes, a que se refiere el hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia. E) En <strong>de</strong>finitiva, si el<br />
<strong>de</strong>mandante, prestó, con anterioridad al 30 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996, los servicios a que se remite el<br />
aparta<strong>do</strong> C) que antece<strong>de</strong>, resulta evi<strong>de</strong>nte que el<br />
contrato, con sus prórrogas, a que se contrae el<br />
aparta<strong>do</strong> A) anterior ha sobrepasa<strong>do</strong>, como se<br />
argumenta en el fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho tercero<br />
<strong>de</strong> la sentencia recurrida, el plazo máximo legal,<br />
entendién<strong>do</strong>se que el contrato ha logra<strong>do</strong><br />
in<strong>de</strong>finición, por aplicación <strong>de</strong>l art. 8.2 <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 2.546/1994; <strong>de</strong> ahí que la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato en la litis cuestionada es constitutiva <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, y al haberlo estima<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> así el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia, su<br />
resolución no es merece<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l reproche jurídico<br />
que en el motivo se le dirige.<br />
CUARTO.- Por to<strong>do</strong> lo que queda razona<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar la<br />
sentencia recurrida, con las consecuencias<br />
previstas en los arts. 202.4 y 233.1, ambos <strong>de</strong> la<br />
Ley Rituaria Laboral; y, en cumplimiento <strong>de</strong> la<br />
provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> fecha 5 <strong>de</strong> abril último, se acuerda<br />
la <strong>de</strong>volución a la recurrente <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos a<br />
que el menciona<strong>do</strong> proveí<strong>do</strong> se refiere. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> la<br />
empresa “S.S., S.A.”, contra la sentencia <strong>de</strong> fecha<br />
<strong>do</strong>ce <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil, dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> A Coruña, en proceso<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> promovi<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n F.J.Q.T. frente a<br />
la recurrente y “C.E.S.S., S.A.”, <strong>de</strong>bemos<br />
confirmar y confirmamos la sentencia recurrida.<br />
Se <strong>de</strong>creta la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito necesario que<br />
la recurrente ha constitui<strong>do</strong> para recurrir, a la que<br />
se con<strong>de</strong>na a que abone a la parte contraria la<br />
cantidad <strong>de</strong> veinticinco mil pesetas, en concepto<br />
<strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong> su aboga<strong>do</strong>. Se acuerda hacer<br />
<strong>de</strong>volución a la recurrente <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos a<br />
que se hace mención en el fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
último <strong>de</strong> la presente resolución.<br />
S. CA.<br />
2966 RECURSO Nº<br />
03/0007884/1999<br />
FALTA DE COTIZACIÓN POR CONCEPTOS<br />
SALARIAIS, CONSISTENTES EN ANTICIPOS<br />
MENSUAIS A CONTA DA REVISIÓN DO<br />
CONVENIO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> apelación que, con el número<br />
03/0007884/1999, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> resolución ante esta<br />
Sala, interpuesto por Autoridad Portuaria <strong>de</strong> A<br />
Coruña, representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.B.F. y dirigi<strong>do</strong><br />
por el Letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.F.F.A., contra sentencia <strong>de</strong><br />
26.05.99 que <strong>de</strong>sestima recurso nº 407/99 (P.A.)<br />
514
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
interpuesto contra resolución <strong>de</strong> 11.12.98 <strong>de</strong><br />
Dirección Gral. <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social que confirma otra <strong>de</strong> Dirección Prov. A<br />
Coruña (Expte. 5.660/98. Acta 1.699/97), dictada<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contencioso-administrativo<br />
núm. 1 <strong>de</strong> A Coruña. Es parte apelada Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales, representada por<br />
el aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Dictada sentencia por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia y<br />
notificada, se interpuso contra la misma recurso<br />
<strong>de</strong> apelación que fue tramita<strong>do</strong> en forma, con el<br />
resulta<strong>do</strong> que obra en las actuaciones, sin que<br />
ninguna <strong>de</strong> las partes hubiesen solicita<strong>do</strong> la<br />
práctica <strong>de</strong> pruebas ni la celebración <strong>de</strong> vista<br />
pública, por lo que, en su día, se acordó dar<br />
trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> las actuaciones al ponente para<br />
resolver el recurso.<br />
II. En la tramitación <strong>de</strong>l recurso se observaron las<br />
prescripciones legales, a excepción <strong>de</strong>l plazo para<br />
dictar sentencia, por la cantidad <strong>de</strong> asuntos<br />
pendientes en la Sala.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Ha <strong>de</strong> conocer esta Sala en gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> apelación<br />
en el presente proceso sobre la conformidad al<br />
or<strong>de</strong>namiento jurídico y <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial,<br />
<strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contencioso<br />
núm. 1 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña, cuyo fallo <strong>de</strong>claró<br />
conforme a Derecho la resolución <strong>de</strong> la Directora<br />
General <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> la Seguridad Social <strong>de</strong>l<br />
Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales <strong>de</strong><br />
fecha 11 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1998 en virtud <strong>de</strong> la<br />
cual <strong>de</strong>sestima recurso ordinario contra<br />
resolución dictada por la Dirección Provincial <strong>de</strong><br />
Trabajo, Seguridad Social y Asuntos Sociales <strong>de</strong><br />
A Coruña mediante la que se confirma propuesta<br />
<strong>de</strong> resolución en Acta <strong>de</strong> Infracción núm.<br />
1.699/97 <strong>de</strong> sanción con multa <strong>de</strong> 500.000 ptas.<br />
como autora <strong>de</strong> una falta tipificada y calificada<br />
como grave en el art. 14.1.5 <strong>de</strong> la Ley 8/88, en su<br />
gra<strong>do</strong> máximo, <strong>de</strong> conformidad con lo dispuesto<br />
en el art. 36.1 <strong>de</strong> dicha Ley. Los elementos<br />
fácticos, a exponer en síntesis para la mejor<br />
comprensión <strong>de</strong>l problema jurídico, son los<br />
siguientes: En virtud <strong>de</strong> visitas efectuadas al<br />
centro <strong>de</strong> trabajo apelante la Inspección <strong>de</strong><br />
Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> a Coruña ha<br />
comproba<strong>do</strong> que los trabaja<strong>do</strong>res venían<br />
percibien<strong>do</strong> mensualmente una cantidad, incluida<br />
en las hojas <strong>de</strong> salarios respectivas, bajo la<br />
<strong>de</strong>nominación <strong>de</strong> anticipo a cuenta <strong>de</strong> revisión<br />
convenio 1996 por la cual no se había cotiza<strong>do</strong> a<br />
la Seguridad Social hasta el 31.07.97. A dichas<br />
cantida<strong>de</strong>s sí se les ha veni<strong>do</strong> aplican<strong>do</strong><br />
mensualmente retención a cuenta <strong>de</strong>l IRPF.<br />
II. El Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contencioso, como se ha<br />
dicho, <strong>de</strong>sestimó el recurso sien<strong>do</strong> su razón <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cidir la siguiente: no haber promovi<strong>do</strong> prueba<br />
distinta <strong>de</strong> la contenida en el expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r, por lo que conservó vali<strong>de</strong>z toda la<br />
actividad probatoria <strong>de</strong> la Administración en<br />
consi<strong>de</strong>ración a la cual confirmó propuesta <strong>de</strong><br />
sanción efectuada por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y<br />
S.S.; que el expediente <strong>de</strong> Autos constituye<br />
prueba inequívoca <strong>de</strong> la inexistencia <strong>de</strong> cotización<br />
por parte <strong>de</strong> la apelante en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> no<br />
haberse lleva<strong>do</strong> a cabo en el mes siguiente al <strong>de</strong> la<br />
operación durante el año 1996 y sí con<br />
posterioridad en el mes <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1997, <strong>de</strong><br />
forma extemporánea por tanto, con vulneración<br />
<strong>de</strong>l art. 15.2 <strong>de</strong>l R.D. Leg. 1/94 <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> junio; la<br />
apelante no hizo más que <strong>de</strong>scontar e ingresar<br />
fuera <strong>de</strong> plazo las cuotas correspondientes a la<br />
Seguridad Social, lo que constituye la infracción<br />
que se le imputa.<br />
Es claro, pues, que el planteamiento <strong>de</strong>l recurso<br />
revierte a si el Juzga<strong>do</strong> ha hecho aplicación<br />
correcta <strong>de</strong> la normativa aplicable al caso,<br />
efectuan<strong>do</strong> el correspondiente razonamiento o si<br />
por el contrario se limitó a señalar que existió<br />
infracción, omitien<strong>do</strong> un mínimo razonamiento<br />
sobre el cómputo <strong>de</strong> los anticipos como conceptos<br />
cotizables, como <strong>de</strong>nuncia la apelante.<br />
Ha <strong>de</strong> concluirse <strong>de</strong> las alegaciones efectuadas<br />
por dicha apelante para fundamentar el presente<br />
recurso que los anticipos a cuenta abona<strong>do</strong>s<br />
mensualmente a los trabaja<strong>do</strong>res en su parecer no<br />
son conceptos cotizables; en efecto son contestes<br />
las partes en que a los trabaja<strong>do</strong>res se les abonó,<br />
cantida<strong>de</strong>s incluidas en nóminas, cada mes, a las<br />
que se <strong>de</strong>nominaban anticipos a cuenta revisión<br />
convenio <strong>de</strong> 1996, pero luego, según se observa<br />
<strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong>, no se han <strong>de</strong>duci<strong>do</strong> <strong>de</strong> los haberes<br />
<strong>de</strong> aquellos, resultan<strong>do</strong>, en <strong>de</strong>finitiva, que <strong>de</strong> lo<br />
que se trataba era <strong>de</strong> <strong>de</strong>vengos salariales<br />
propiamente dichos, como entendió la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial <strong>de</strong>l ya <strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong> TCT,<br />
contenida entre otras, en sentencia <strong>de</strong> 26.06.84.<br />
Obviamente el carácter retributivo <strong>de</strong> esos<br />
anticipos es sin duda una cuestión <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le<br />
laboral, cuyo conocimiento no correspon<strong>de</strong> a este<br />
Or<strong>de</strong>n Jurisdiccional (art. 2, letra a) <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>rogada Ley <strong>de</strong> la Jurisdicción, o 3, letra a) la <strong>de</strong><br />
la vigente), si bien la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong> a revisar<br />
es si la base <strong>de</strong> cotización para todas las<br />
contingencias y situaciones amparadas por la<br />
acción protectora <strong>de</strong>l Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, incluidas las <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo y enfermedad profesional, la constituye la<br />
remuneración total, cualquiera que sea su<br />
<strong>de</strong>nominación, que con carácter mensual tenga<br />
<strong>de</strong>recho a percibir el trabaja<strong>do</strong>r (por supuesto los<br />
anticipos <strong>de</strong> referencia, dada la condición salarial<br />
515
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
que poseen según criterio jurispru<strong>de</strong>ncial que se<br />
señala) o no.<br />
La ratio <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>ndi <strong>de</strong> la presente litis la contiene<br />
el art. 109 <strong>de</strong>l Real Decreto Legislativo núm.<br />
1/94, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> junio, antes menciona<strong>do</strong>, al<br />
establecer que estará constituida por la retribución<br />
total, cualquiera que sea la <strong>de</strong>nominación, que<br />
mensualmente el trabaja<strong>do</strong>r tenga <strong>de</strong>recho a<br />
percibir, o la que efectivamente perciba <strong>de</strong> ser<br />
ésta superior por razón <strong>de</strong>l trabajo que realice por<br />
cuenta ajena, no compután<strong>do</strong>se ninguna <strong>de</strong> las<br />
cantida<strong>de</strong>s que pudieren correspon<strong>de</strong>rle por los<br />
conceptos que se mencionan en el párrafo 2 <strong>de</strong>l<br />
merita<strong>do</strong> precepto, entre las que -y a mayor<br />
abundamiento- sin duda no se incluyen tales<br />
anticipos.<br />
En consecuencia, no <strong>de</strong>be hacerse ningún<br />
reproche <strong>de</strong> vulneración <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento a la<br />
sentencia impugnada, pese al no pronunciamiento<br />
sobre la naturaleza salarial <strong>de</strong> los anticipos -cuya<br />
omisión la apelante <strong>de</strong>nuncia- en coherencia con<br />
la <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial que se cita, por <strong>de</strong>venir<br />
en este Or<strong>de</strong>n ajeno tal pronunciamiento,<br />
reproche al que tampoco es óbice la inexistencia<br />
<strong>de</strong> culpabilidad que se alega, por cuanto que por<br />
hechos constitutivos <strong>de</strong> infracción administrativa<br />
pue<strong>de</strong>n ser sancionadas las personas que resulten<br />
responsables aún a título <strong>de</strong> inobservancia,<br />
constituyen<strong>do</strong> la intención un criterio <strong>de</strong><br />
graduación (art. 130.2 y 131.3 <strong>de</strong> la Ley 30/92);<br />
luego proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimar el presente recurso <strong>de</strong><br />
apelación.<br />
III. No dán<strong>do</strong>se las circunstancias <strong>de</strong>l art. 139.1<br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> la Jurisdicción, a efectos <strong>de</strong> una<br />
expresa con<strong>de</strong>na en costas, no proce<strong>de</strong> su<br />
imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos <strong>de</strong><br />
general y pertinente aplicación.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> apelación<br />
interpuesto contra Sentencia <strong>de</strong> 26.05.99 que<br />
<strong>de</strong>sestima recurso nº 407/99 (P.A.) interpuesto<br />
contra resolución <strong>de</strong> 11.12.98 <strong>de</strong> Dirección<br />
General <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> la Seguridad Social<br />
que confirma otra <strong>de</strong> Dirección Provincial <strong>de</strong> A<br />
Coruña (Expte. 5.660/98. Acta 1.699/97), dictada<br />
por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contencioso-administrativo<br />
núm. 1 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
S. CA.<br />
2967 RECURSO Nº<br />
03/0008033/1999<br />
INFRACCIÓN ADMINISTRATIVA DO<br />
EMPRESARIO EN MATERIA DE TEMPO DE<br />
TRABALLO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. José Antonio Vesteiro Pérez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> apelación que, con el número<br />
03/0008033/1999, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> resolución ante esta<br />
Sala, interpuesto por Autoridad Portuaria <strong>de</strong> A<br />
Coruña, representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.F.F.A., y dirigi<strong>do</strong><br />
por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.F.F.A., contra sentencia <strong>de</strong><br />
17.07.99 que <strong>de</strong>sestima recurso contra resolución<br />
<strong>de</strong> 13.11.98 que <strong>de</strong>sestima otra <strong>de</strong> la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> la C. Xustiza en A Coruña sobre<br />
acta <strong>de</strong> infracción nº 32/98; Expte. nº 466/98;<br />
Procedimiento abrevia<strong>do</strong> nº 424/99, dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contencioso-administrativo núm. 1<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña. Es parte apelada Consellería<br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>,<br />
representada por el letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Dictada sentencia por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia y<br />
notificada, se interpuso contra la misma recurso<br />
<strong>de</strong> apelación que fue tramita<strong>do</strong> en forma, con el<br />
resulta<strong>do</strong> que obra en las actuaciones, sin que<br />
ninguna <strong>de</strong> las partes hubiesen solicita<strong>do</strong> la<br />
práctica <strong>de</strong> pruebas ni la celebración <strong>de</strong> vista<br />
pública, por lo que, en su día, se acordó dar<br />
trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> las actuaciones al ponente para<br />
resolver el recurso.<br />
II. En la tramitación <strong>de</strong>l recurso se observaron las<br />
prescripciones legales, a excepción <strong>de</strong>l plazo para<br />
dictar sentencia, por la cantidad <strong>de</strong> asuntos<br />
pendientes en la Sala.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Se cuestiona en el presente recurso <strong>de</strong> apelación<br />
la sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Contencioso núm. 1 <strong>de</strong> esta ciudad a virtud <strong>de</strong>l<br />
cual se confirma la sanción que por importe <strong>de</strong><br />
516
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
150.000 ptas. se le impuso a la Autoridad<br />
Portuaria <strong>de</strong> A Coruña por vulneración <strong>de</strong> los<br />
arts. 95.4 y 97 <strong>de</strong>l R.D.L. 1/95 <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo<br />
por el que se aprueba el TR <strong>de</strong> la Ley sobre el E.<br />
<strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, al cometer una falta grave<br />
por transgresión <strong>de</strong> las normas y límites legales o<br />
pacciona<strong>do</strong>s en materia <strong>de</strong> jornada, trabajo<br />
nocturno, horas extraordinarias, <strong>de</strong>scansos y<br />
vacaciones y en general el tiempo <strong>de</strong> trabajo a<br />
que se refieren los arts. 23 y 24 a 38 <strong>de</strong> la<br />
presente Ley, por ello al ser normas imperativas<br />
que evi<strong>de</strong>ntemente protegen como bien jurídico<br />
fundamental, la salud e integridad física <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res en materia laboral en cuanto se<br />
infringe, supone una merma en el rendimiento<br />
óptimo <strong>de</strong> los mismos.<br />
II. Si bien es cierto que las faculta<strong>de</strong>s<br />
organizativas y estructurales <strong>de</strong> la empresa en<br />
este caso el Ente Autonómico exige y <strong>de</strong>be velar<br />
por un mejor servicio <strong>de</strong> los mismos, también es<br />
cierto que no pue<strong>de</strong> modificar las condiciones<br />
laborales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en cuanto puedan<br />
afectar a las condiciones que estén recogidas en<br />
las relaciones contractuales <strong>de</strong> tal manera que no<br />
pue<strong>de</strong> <strong>de</strong> forma unilateral y caprichosa<br />
modificarlas, por lo que si se ha produci<strong>do</strong> un<br />
cambio en los turnos dicha modificación exige<br />
una <strong>de</strong>bida motivación o justificación que los<br />
respal<strong>de</strong>, sin perjuicio <strong>de</strong> tercero lo que<br />
equivaldría a no respetar o mermar los <strong>de</strong>rechos<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r.<br />
III. Igualmente la existencia <strong>de</strong> una falta <strong>de</strong><br />
tipificación en cuanto no está prevista la<br />
infracción pero si examinamos el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
arts. 34 a 38 <strong>de</strong>l E. <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, si cabe la<br />
previsión como infracción grave en cualquiera <strong>de</strong><br />
los supuestos previstos en los cita<strong>do</strong>s preceptos,<br />
<strong>de</strong> tal forma que al no haber unas razones<br />
objetivas y especial justificación <strong>de</strong> dichos<br />
cambios <strong>de</strong> turnos necesitaría un acuer<strong>do</strong> o<br />
convenio con los mismos interesa<strong>do</strong>s para<br />
soslayar, o, en otro caso compensar con otros<br />
beneficios las modificaciones <strong>de</strong> los turnos, ello<br />
implica que una rotación en igualdad <strong>de</strong><br />
condiciones lo que no tuvo lugar al sustituirle un<br />
cargo por otro in<strong>de</strong>pendientemente repetimos <strong>de</strong><br />
la potestad organizativa y <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong> la<br />
Entidad recurrente.<br />
IV. Tampoco cabe alegar que se trata <strong>de</strong> una<br />
alteración <strong>de</strong> carácter episódico o temporal<br />
cuan<strong>do</strong> ello afecta a la capacidad y competencia<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, máxime cuan<strong>do</strong> según se constata<br />
en el Acta <strong>de</strong> Infracción inicial <strong>de</strong> este<br />
procedimiento la reiteración por hechos similares<br />
en otras ocasiones (folio 65) lo que induce a<br />
exigir mayor rigor en la actuación para velar por<br />
observancia <strong>de</strong> su cumplimiento y sin que pueda<br />
<strong>de</strong>cirse que no afecta a modificaciones esenciales<br />
en las condiciones <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res.<br />
V. No se hace imposición <strong>de</strong> costas (arts. 81.2 y<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> apelación<br />
interpuesto contra Sentencia <strong>de</strong> 17.07.99<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso contra resolución <strong>de</strong><br />
13.11.98 que <strong>de</strong>sestima otra <strong>de</strong> la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Xustiza en A<br />
Coruña sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 424/99.,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Contenciosoadministrativo<br />
núm. 1 <strong>de</strong> los <strong>de</strong> A Coruña. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2968 RECURSO Nº<br />
03/0009504/1996<br />
PRIMACÍA DA BAIXA REAL SOBRE A<br />
FORMAL, A EFECTOS DA ESIXENCIA DE<br />
COTIZACIÓNS NON INGRESADAS NO<br />
RETA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009504/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
E.B.C.L., con D.N.I... <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(Vigo),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>ña M.D.V.P. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n G.A.S., contra Resolución <strong>de</strong><br />
02.08.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra reclamación sobre provi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> apremio<br />
91/7761/60 <strong>de</strong>l Régimen General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res<br />
Autónomos, nº I<strong>de</strong>ntificación… Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada Tesorería General <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social-Vigo, representada por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Seguridad Social. La cuantía <strong>de</strong>l<br />
asunto es <strong>de</strong>terminada en 903.075 ptas.<br />
517
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 23 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. El objeto <strong>de</strong>l recurso se centra en <strong>de</strong>terminar la<br />
conformidad o no al or<strong>de</strong>namiento jurídico <strong>de</strong> la<br />
resolución recurrida, dictada con fecha 1 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996 por la que se <strong>de</strong>sestimó<br />
reclamación <strong>de</strong>l recurrente contra la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social -Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo- en el<br />
expediente <strong>de</strong> apremio 91/7761/60 <strong>de</strong>l Régimen<br />
General <strong>de</strong> Trabaja<strong>do</strong>res Autónomos por<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la reclamación planteada para<br />
reintegro <strong>de</strong> la cantidad <strong>de</strong> 903.075 ptas.<br />
La citada resolución <strong>de</strong>sestimó la reclamación<br />
formulada por el interesa<strong>do</strong>, quien cesó en su<br />
actividad con fecha 30 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1987 y la<br />
Tesorería no acreditó, pese a la baja, haberse<br />
lucra<strong>do</strong> <strong>de</strong> alguna prestación a la que podría tener<br />
<strong>de</strong>recho, <strong>de</strong> estar inclui<strong>do</strong> en dicho régimen; que<br />
los supuestos <strong>de</strong>scubiertos <strong>de</strong> cotización obe<strong>de</strong>cer<br />
a que la baja formal en el cita<strong>do</strong> régimen tuvo<br />
lugar el 19 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1993, aunque con efectos<br />
<strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1987.<br />
La Administración <strong>de</strong>mandada -Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social- comparece en el proceso e<br />
interesa la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por ser<br />
conforme a <strong>de</strong>recho.<br />
II. En el caso <strong>de</strong> autos se impugna pues<br />
resolución <strong>de</strong> la Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por la parte recurrente con fundamento<br />
en que la misma no se dió <strong>de</strong> baja en el RETA<br />
hasta el 19 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1993, fecha que se<br />
<strong>de</strong>duce <strong>de</strong>l parte <strong>de</strong> baja obrante en el expediente,<br />
pese a que el recurrente hizo constar a la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada por certificación <strong>de</strong><br />
fecha 26.02.93 <strong>de</strong> la AEAT-Delegación en Vigo-<br />
643.13 vía menor muebles serie <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01.02.84<br />
y hasta el 14.02.89 y pese a ser da<strong>do</strong> <strong>de</strong> baja en el<br />
padrón <strong>de</strong> las exacciones unificadas industriales<br />
con fecha 23 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1987.<br />
El art. 8 <strong>de</strong>l Decreto 2.530/70 señala en efecto<br />
que la inclusión en ese Régimen Especial <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, como es el <strong>de</strong> Autónomos, por<br />
si sola no produce efectos, sin perjuicio incluso<br />
<strong>de</strong>l valor <strong>de</strong> los censos sindicales para la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> las correspondientes<br />
activida<strong>de</strong>s; es menester acreditar el ejercicio<br />
material <strong>de</strong> la actividad o activida<strong>de</strong>s que motivan<br />
su inclusión en tal Régimen. Obviamente en el<br />
supuesto que se examina, se certifica la baja en la<br />
Licencia Fiscal o el Impuesto <strong>de</strong> Activida<strong>de</strong>s<br />
Económicas, por lo que, no obstante cursar la baja<br />
formal en el régimen el 19 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1993<br />
todavía, da<strong>do</strong> que la material ya había teni<strong>do</strong><br />
lugar, ello no es óbice a que se atienda al criterio<br />
material <strong>de</strong> la baja en la actividad que venía<br />
ejercien<strong>do</strong> el recurrente, como se acredita por tal<br />
certificación, a partir <strong>de</strong>l 14 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1989,<br />
<strong>de</strong> la Delegación <strong>de</strong> la AEAT en Vigo, para que<br />
se esté a dicha baja material, al ser tal tesis<br />
causalista la que ha <strong>de</strong> primar sobre criterios<br />
formalistas, como la Sala tiene afirma<strong>do</strong> en otros<br />
recursos en los que se suscita simular cuestión,<br />
siguien<strong>do</strong> incluso jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> nuestro más<br />
alto Tribunal Supremo.<br />
Por lo que prece<strong>de</strong>ntemente se razona proce<strong>de</strong><br />
estimar el presente recurso contenciosoadministrativo.<br />
III. Al no apreciarse temeridad o mala fe en la<br />
interposición <strong>de</strong>l recurso, no proce<strong>de</strong> hacer<br />
expresa imposición <strong>de</strong> costas <strong>de</strong>l mismo a las<br />
partes, <strong>de</strong> conformidad con las previsiones <strong>de</strong>l art.<br />
131.1 <strong>de</strong> la Ley regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la Jurisdicción<br />
Contenciosa-administrativa.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos <strong>de</strong><br />
general y pertinente aplicación.<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por E.B.C.L. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 02.08.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra reclamación sobre provi<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> apremio 91/7761/60 <strong>de</strong>l Régimen General <strong>de</strong><br />
Trabaja<strong>do</strong>res Autónomos, nº i<strong>de</strong>ntificación…<br />
dicta<strong>do</strong> por Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social-Vigo; y en consecuencia <strong>de</strong>bemos<br />
<strong>de</strong>clarar: a) la nulidad <strong>de</strong> las resoluciones<br />
impugnadas; y b) el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l recurrente a no<br />
518
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
estar obliga<strong>do</strong> al pago <strong>de</strong> las cantida<strong>de</strong>s que se le<br />
reclaman, con los <strong>de</strong>más pronunciamientos<br />
inherentes. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2969 RECURSO Nº<br />
03/0009514/1996<br />
INFRACCIÓN ADMINISTRATIVA DO<br />
EMPRESARIO EN MATERIA DE<br />
PRESUNCIÓN DE RISCOS LABORAIS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009514/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por "P.,<br />
S.A." <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en ...(A Coruña), representa<strong>do</strong><br />
y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n M.R.G., contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 09.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
contra otra <strong>de</strong> la Delegación en Lugo <strong>de</strong> la C.<br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> sobre acta<br />
<strong>de</strong> infracción nº 129/96, Expte. nº 259/96. Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada Consellería<br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>,<br />
representada por el letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia.<br />
La cuantía <strong>de</strong>l asunto es <strong>de</strong>terminada en 250.000<br />
ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 23 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Por <strong>do</strong>n M.R.G., aboga<strong>do</strong> en ejercicio, en<br />
nombre y representación <strong>de</strong> la compañía<br />
mercantil <strong>de</strong>nominada “P., S.A.”, se impugna en<br />
esta vía jurisdiccional la resolución <strong>de</strong>l Director<br />
General <strong>de</strong> Relaciones Laborales <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Justicia, Interior y Relaciones<br />
Laborales <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, <strong>de</strong> fecha 9 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996 recaída en el expediente núm.<br />
259/96 por la que se <strong>de</strong>sestima recurso ordinario<br />
contra resolución dictada en el expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>de</strong>l levantamiento <strong>de</strong><br />
acta <strong>de</strong> infracción núm. 128/96 <strong>de</strong> la Inspección<br />
<strong>de</strong> Trabajo mediante la que se propone y luego se<br />
confirma por la pertinente resolución <strong>de</strong> la<br />
Delegación Provincial competente sanción <strong>de</strong><br />
multa por importe <strong>de</strong> 255.000 ptas. que le ha si<strong>do</strong><br />
impuesta como autora <strong>de</strong> una infracción<br />
contenida en el art. 47.16 <strong>de</strong> la Ley 31/95<br />
calificada como grave en su gra<strong>do</strong> mínimo por<br />
aplicación <strong>de</strong> las circunstancias <strong>de</strong>l art. 49.1.f) y<br />
49.4.b) <strong>de</strong> la referida ley.<br />
La parte recurrente aduce como argumentos<br />
impugnatorios básicamente que no ha incurri<strong>do</strong><br />
en la conducta aquí sancionada, ya que por una<br />
parte no existió el peligro que se refiere en el<br />
Acta <strong>de</strong> Infracción y por otra <strong>de</strong>viene improbada<br />
la conclusión a que llegó la Inspección, a la que<br />
compete la exigencia social <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollar una<br />
acción constante y eficaz tanto en <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r como <strong>de</strong> su familia mediante el<br />
cumplimiento a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>namiento<br />
jurídico laboral.<br />
La <strong>de</strong>mandada Administración Autonómica<br />
comparece en el proceso e interesa la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por cuanto que la<br />
resolución impuganda resulta ser conforme a<br />
Derecho.<br />
II. Conviene recordar, en efecto, que es <strong>do</strong>ctrina<br />
reiterada <strong>de</strong>l Tribunal Supremo, establecida, entre<br />
otras, en las sentencias <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong> septiembre, 24 <strong>de</strong><br />
noviembre y 27 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1988; 29 <strong>de</strong><br />
marzo y 6 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1989 y 2 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1990 la que <strong>de</strong>clara que las actas levantadas<br />
por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo, gozan <strong>de</strong><br />
presunción “iuris tantum” <strong>de</strong> veracidad prevista<br />
en el art. 38 <strong>de</strong>l Decreto 1.860/75, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio,<br />
siempre que constaten, a la vista <strong>de</strong> las<br />
519
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
actuaciones practicadas la existencia <strong>de</strong> hechos<br />
constitutivos <strong>de</strong> infracción.<br />
Y aplican<strong>do</strong> la anterior <strong>do</strong>ctrina, al caso <strong>de</strong> autos,<br />
ciertamente hay que confirmar las resoluciones<br />
impugnadas, pues aunque el acta <strong>de</strong>riva <strong>de</strong> la<br />
inspección realizada el día 28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1996<br />
al lugar <strong>de</strong> los hechos y aunque no se ha<br />
produci<strong>do</strong> ningún acci<strong>de</strong>nte, el hecho constitutivo<br />
<strong>de</strong> la infracción es la omisión <strong>de</strong> las medidas que<br />
han <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a<strong>do</strong>ptarse, in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> que<br />
la acción protectora <strong>de</strong> éstas estuviese suplida por<br />
el voladizo constitui<strong>do</strong> por los ventanales o<br />
galerías existentes, toda vez que la filosofía <strong>de</strong> la<br />
a<strong>do</strong>pción <strong>de</strong> las medidas <strong>de</strong> seguridad que exige<br />
el ET en su art. 19 es la prevención <strong>de</strong>l peligro, al<br />
margen <strong>de</strong> que el riesgo pueda producirse o no.<br />
Las alegaciones, sin duda, <strong>de</strong>senvueltas en vía<br />
administrativa se reproducen y subyacen en la<br />
relación procesal inter partes ahora constituida.<br />
Es <strong>de</strong> ver, por consiguiente, que en méritos a tales<br />
alegaciones la pretensión <strong>de</strong> la actora no merece<br />
ser aceptada.<br />
El ET contempla, en efecto, el <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> seguridad<br />
e higiene básicamente, como un <strong>de</strong>ber <strong>de</strong>l<br />
empresario <strong>de</strong>riva<strong>do</strong> <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo;<br />
como contrapartida reconoce en su art. 4.2 el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a la “integridad física<br />
y a una política <strong>de</strong> seguridad e higiene”, sien<strong>do</strong><br />
este <strong>de</strong>recho objeto <strong>de</strong> un mayor <strong>de</strong>sarrollo en el<br />
propio Estatuto, art. 19 -al que nos hemos<br />
referi<strong>do</strong>- así como en otras disposiciones legales,<br />
como la Ley General <strong>de</strong> Sanidad, alcanzan<strong>do</strong> este<br />
<strong>de</strong>recho incluso rango constitucional, en cuanto<br />
que como principio ha <strong>de</strong> inspirar la política<br />
económica y social (art. 40 <strong>de</strong> la CE), que a los<br />
po<strong>de</strong>res públicos le compete fomentar.<br />
Consecuencia <strong>de</strong> estas premisas normativas es<br />
que el empresario es <strong>de</strong>u<strong>do</strong>r <strong>de</strong> una protección<br />
eficaz en materia <strong>de</strong> seguridad e higiene, pues<br />
aunque intente argüir que los hechos no <strong>de</strong>vienen<br />
proba<strong>do</strong>s o que en to<strong>do</strong> caso ningún acci<strong>de</strong>nte se<br />
ha produci<strong>do</strong>, tales medidas <strong>de</strong>ben a<strong>do</strong>ptarlas en<br />
to<strong>do</strong>s sus respectivos centros <strong>de</strong> trabajo,<br />
entendi<strong>do</strong>s estos como los distintos espacios o<br />
lugares <strong>do</strong>n<strong>de</strong> el trabaja<strong>do</strong>r preste sus servicios<br />
por cuenta y bajo la dirección u organización <strong>de</strong>l<br />
emplea<strong>do</strong>r o empresario (art. 1 <strong>de</strong>l ET). El<br />
Derecho <strong>de</strong>l Trabajo parte, por tanto, <strong>de</strong>l<br />
principio, al menos presuntivo, <strong>de</strong> que el<br />
empresario controla o pue<strong>de</strong> controlar el espacio,<br />
medio o lugar <strong>do</strong>n<strong>de</strong> el trabajo se ejecuta y le<br />
sujeta, en consecuencia, a prescripciones en<br />
materia <strong>de</strong> seguridad. Obviamente entre esas<br />
prescripciones figuran las condiciones generales<br />
<strong>de</strong> los centros <strong>de</strong> trabajo, como barandillas <strong>de</strong><br />
protección sobre soportes transporta<strong>do</strong>res con<br />
cinturones <strong>de</strong> seguridad incluso, medidas que<br />
<strong>de</strong>bieron observarse por la empresa recurrente, y<br />
esta no las ha observa<strong>do</strong>. A mayor abundamiento<br />
un enfoque mo<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> la seguridad integrada<br />
presupone una política <strong>de</strong> localización <strong>de</strong> los<br />
riesgos, una actividad <strong>de</strong> prevención y una<br />
actividad <strong>de</strong> protección que ha <strong>de</strong> ser gestionada<br />
por alguien <strong>de</strong> la empresa en calidad <strong>de</strong> técnico y<br />
lí<strong>de</strong>r en materia <strong>de</strong> seguridad que procure no solo<br />
planificar sino implementar dicha política; su<br />
falta sin embargo -al menos según se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> las presentes actuaciones- <strong>de</strong>viene en patente,<br />
pues la empresa parece ceñir únicamente toda su<br />
política <strong>de</strong> seguridad al supuesto <strong>de</strong> que no eran<br />
necesarios, pues aparecen sustituidas por la<br />
acción protectora <strong>de</strong> lo que <strong>de</strong>ja dicho.<br />
En consecuencia, proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimar el recurso<br />
plantea<strong>do</strong>.<br />
III. Al no apreciarse temeridad o mala fe en la<br />
interposición <strong>de</strong>l recurso, no proce<strong>de</strong> hacer<br />
expresa con<strong>de</strong>na en las costas <strong>de</strong>l mismo a las<br />
partes, <strong>de</strong> conformidad a las previsiones <strong>de</strong>l art.<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> la Jurisdicción<br />
Contencioso-Administrativo.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos <strong>de</strong><br />
general y pertinente aplicación<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “P., S.A.” contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 09.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
contra otra <strong>de</strong> la Delegación en Lugo <strong>de</strong> la<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> sobre acta <strong>de</strong> infracción nº 128/96.<br />
Expte. nº 259/96 dicta<strong>do</strong> por Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>. Sin<br />
imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2970 RECURSO Nº<br />
03/0009539/1996<br />
REQUISITOS REGULAMENTARIOS SOBRE<br />
SOLICITUDE DE AXUDAS DE FOMENTO<br />
DO EMPREGO DE TRABALLADORES<br />
DIMINUÍDOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta y uno <strong>de</strong> mayo<br />
<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
520
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009539/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por<br />
J.M.L.D. con D.N.I... <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(Vigo),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n J.M.G.M., y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>ña M.Y.R. (Habilita<strong>do</strong>), contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 09.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong>l<br />
I.N.E.M. <strong>de</strong> Pontevedra sobre solicitud <strong>de</strong> ayudas<br />
para el fomento <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res<br />
minusváli<strong>do</strong>s, R.D. 1.451/83; Exp. 9.586/96. Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada Ministerio <strong>de</strong><br />
Trabajo y Seguridad Social, representada por el<br />
aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
<strong>de</strong>terminada en 500.000 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los autos<br />
a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la <strong>de</strong>manda<br />
lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el que, tras<br />
exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
que estimó pertinentes, suplicó se dictase<br />
sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a Derecho la<br />
resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba, y<br />
segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló para<br />
votación y fallo el día 23 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, fecha<br />
en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Por el presente recurso se impugna resolución<br />
<strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong>l INEM <strong>de</strong> fecha 26<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1996 dictada en expediente núm.<br />
518/96 y contra resolución <strong>de</strong> fecha 9 <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> 1996, dictada por el Jefe <strong>de</strong> Servicio <strong>de</strong>l<br />
Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales,<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso ordinario interpuesto<br />
contra aquélla.<br />
La parte actora <strong>de</strong>duce pretensión anulatoria <strong>de</strong><br />
tal resolución con fundamento en que el art. 8 <strong>de</strong>l<br />
RD 1.451/83 está inspira<strong>do</strong> y tiene su apoyo legal<br />
en el LBE <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1980 y en el antiguo<br />
ET, normativa que concebía al INEM como un<br />
servicio gratuito y público que gestionaba en<br />
exclusiva la contratación laboral.<br />
Según el art. 16.1 <strong>de</strong>l ET los empresarios estaban<br />
obliga<strong>do</strong>s a solicitar los trabaja<strong>do</strong>res que<br />
necesitaban en la Oficina <strong>de</strong> Empleo. Con<br />
posterioridad por ley 10/94 y RDL 1/95 suprime<br />
mediante modificación el art. 16.1 <strong>de</strong>l ET. El<br />
aparta<strong>do</strong> segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Exposición <strong>de</strong> Motivos <strong>de</strong><br />
la Ley 10/94 reconoce que la solicitud <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la oficina <strong>de</strong> Empleo es una inútil<br />
carga burocrática y en consecuencia se elimina la<br />
obligación <strong>de</strong>l empresario <strong>de</strong> contratar a través<br />
<strong>de</strong>l INEM.<br />
Obviamente la legislación que regula las distintas<br />
modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contratación que han si<strong>do</strong><br />
publicadas con posterioridad a la ley 10/94 y no<br />
establecen esa obligación <strong>de</strong> solicitar trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong>l INEM, sino tan solo <strong>de</strong> formalizar la<br />
contratación, requisito este que “F.E. 96” cumplió<br />
correctamente.<br />
Según la Disposición Derogatoria única <strong>de</strong> la Ley<br />
10/94 y la <strong>de</strong>l RD Leg. 1/95, las disposiciones <strong>de</strong><br />
rango inferior o igual rango que se opongan a<br />
dichas leyes, incluyén<strong>do</strong>se <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> esa<br />
<strong>de</strong>rogación el art. 8 <strong>de</strong>l RD 1.451/83, en cuanto<br />
que el mismo hace referencia a la obligación <strong>de</strong><br />
solicitar trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la oficina <strong>de</strong> empleo, lo<br />
que contradice el art. 16.1 <strong>de</strong>l ET, quedan<br />
<strong>de</strong>rogadas.<br />
La Administración <strong>de</strong>mandada -Estatalcomparece<br />
en el proceso e interesa la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por ser conforme a<br />
<strong>de</strong>recho la resolución impugnada.<br />
II. Se impugna en el presente proceso por la parte<br />
recurrente la legalidad <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong> la<br />
Dirección Provincial <strong>de</strong>l INEM en Vigo<br />
(Pontevedra) <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996 por<br />
<strong>de</strong>legación <strong>de</strong> su Director General que acuerda<br />
<strong>de</strong>negar los incentivos solicita<strong>do</strong>s por cuanto no<br />
se cumplen los requisitos exigi<strong>do</strong>s en el art. 8 <strong>de</strong>l<br />
R.D. 14.512/83 por el cual las empresas que<br />
pretendan acogerse a las ayudas previstas en la<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1994 para<br />
contratación <strong>de</strong> personal minusváli<strong>do</strong>, <strong>de</strong>berán<br />
solicitar <strong>de</strong>l INEM su contratación, solicitud que<br />
no formuló el recurrente.<br />
Para centrar la cuestión es preciso referirnos <strong>de</strong><br />
una manera general a la <strong>do</strong>ctrina que sobre esta<br />
materia se halla recogida tanto jurispru<strong>de</strong>ncial<br />
como <strong>do</strong>ctrinalmente, sin olvidarnos <strong>de</strong> la<br />
521
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
referencia legal <strong>de</strong> la que ha si<strong>do</strong> extraída,<br />
imponién<strong>do</strong>se una cuestión previa cual es la <strong>de</strong><br />
consi<strong>de</strong>rar el alcance <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en una<br />
norma <strong>de</strong> rango reglamentario, por cuanto lo<br />
primero que ha <strong>de</strong> analizarse es si tal norma entra<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> las materias propias <strong>de</strong> la organización<br />
ministerial o bien si se trata <strong>de</strong> un mandato<br />
condiciona<strong>do</strong> por el a su vez mandato <strong>de</strong>l art. 8<br />
<strong>de</strong>l RD 1.451/83, restrictivo así mismo <strong>de</strong>l<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley 10/94, que reformó art. 16<br />
<strong>de</strong>l ET en su redacción originaria.<br />
A este respecto y <strong>de</strong>l examen <strong>de</strong> la normativa<br />
citada se observa en relación con la segunda<br />
alternativa que si la ley 10/94 no hace alusión<br />
expresamente al art. 8º <strong>de</strong>l RD 1.451/83, sí lo<br />
hace a una norma cuya reproducción efectúa ese<br />
precepto, cual es la <strong>de</strong>l art. 16.1 <strong>de</strong>l ET en su<br />
redacción originaria, con lo que -al quedar este<br />
<strong>de</strong>roga<strong>do</strong>- se pone término al monopolio <strong>de</strong> la<br />
contratación que ostentaba el INEM, para<br />
compartirlo a partir <strong>de</strong> entonces con las<br />
<strong>de</strong>nominadas Empresas Temporales <strong>de</strong><br />
Contratación, por lo que no se pue<strong>de</strong> exigir la<br />
observancia <strong>de</strong> un condicionante, que ha queda<strong>do</strong><br />
elimina<strong>do</strong> por el propio legisla<strong>do</strong>r, el cual ya no<br />
pue<strong>de</strong> ser óbice para po<strong>de</strong>r lucrarse <strong>de</strong> las ayudas<br />
que se interesan, <strong>de</strong> cumplir los <strong>de</strong>más requisitos<br />
a que tales ayudas se condicionan, como parece<br />
cumplir el recurrente, lo que lleva a compartir los<br />
argumentos que este esgrime; en consecuencia<br />
proce<strong>de</strong> estimar el presente recurso.<br />
Tratán<strong>do</strong>se obviamente <strong>de</strong> una O.M. la que regula<br />
los requisitos a los que se condiciona la obtención<br />
<strong>de</strong> tales ayudas, hemos <strong>de</strong> <strong>de</strong>cir que: 1. La Ley<br />
22/92 pue<strong>de</strong> fijar en efecto unos requisitos por<br />
ejemplo <strong>de</strong> plazo fatal para la concesión <strong>de</strong> esos<br />
beneficios, o bien pue<strong>de</strong> referirse al<br />
establecimiento <strong>de</strong>l mismo, pero <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> la<br />
concreción a un futuro Reglamento, que en to<strong>do</strong><br />
caso ha <strong>de</strong> ser un Rgto. <strong>de</strong> los llama<strong>do</strong>s<br />
normativos por cuanto <strong>de</strong>l cumplimiento <strong>de</strong>l<br />
plazo <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> o no la existencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
mismo o incluso a través <strong>de</strong> una Or<strong>de</strong>n. 2. Ahora<br />
bien cabe preguntarse conforme a ello si es<br />
válida, a través <strong>de</strong> una O.M. la imposición <strong>de</strong> un<br />
plazo <strong>de</strong> 30 días, siguiente a la contratación o<br />
transformación, para solicitar tales ayudas. A ello<br />
<strong>de</strong>bemos contestar afirmativamente si<br />
interpretamos que: -El establecimiento <strong>de</strong> un<br />
plazo a fin <strong>de</strong> solicitar y obtener <strong>de</strong>terminadas<br />
ayudas entra <strong>de</strong>ntro, en principio, <strong>de</strong> la materia<br />
propiamente organizativa <strong>de</strong>l Ministerio, siempre<br />
que no se entienda tal plazo como un plazo fatal<br />
restrictivo <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos conteni<strong>do</strong>s en el texto<br />
legal. Ello tiene su base en la libertad <strong>de</strong><br />
disposición que ha <strong>de</strong> reconocerse a la<br />
Administración al regular las relaciones <strong>de</strong><br />
funcionamiento o instrumentales <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l<br />
núcleo básico regula<strong>do</strong> por Ley, y<br />
complementariamente por el Reglamento que<br />
hemos llama<strong>do</strong> normativo, que en mo<strong>do</strong> alguno<br />
pue<strong>de</strong> restringir la ley. No obstante, ello no pue<strong>de</strong><br />
suponer que transcurri<strong>do</strong> el menciona<strong>do</strong> plazo o<br />
estableci<strong>do</strong>s requisitos que excedan <strong>de</strong>l mandato<br />
legal se extingan los beneficios liga<strong>do</strong>s a la<br />
contratación por cuanto ni el R.D. ni la Or<strong>de</strong>n<br />
pue<strong>de</strong>n contener mandatos normativos nuevos, y<br />
menos si estos son restrictivos <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />
expresa<strong>do</strong>s en el texto legal, ni exce<strong>de</strong>rse <strong>de</strong> la<br />
materia propiamente organizativa a la que ya<br />
hemos hecho referencia.<br />
El art. 8º <strong>de</strong>l R.D. 1.451/83 <strong>de</strong>be pues ser<br />
interpreta<strong>do</strong> conforme a tales criterios, en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que ha <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse <strong>de</strong>roga<strong>do</strong> en<br />
cuanto exige oferta previa <strong>de</strong>l INEM para obtener<br />
los beneficios que interesa.<br />
Los razonamientos expuestos conducen, por<br />
tanto, a estimar el recurso interpuesto.<br />
III. No son <strong>de</strong> apreciar, no obstante, motivos<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa con<strong>de</strong>na en costas al no<br />
concurrir las circunstancias que, conforme al art.<br />
131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional, harían preceptiva su<br />
imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos <strong>de</strong><br />
general y pertinente aplicación.<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por J.M.L.D. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 09.10.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso<br />
ordinario contra otra <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong>l INEM <strong>de</strong> Pontevedra sobre solicitud <strong>de</strong><br />
ayudas para el fomento <strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res<br />
minusváli<strong>do</strong>s, R.D. 1.451/83; Exp. 9.586/96<br />
dicta<strong>do</strong> por Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
social; y en consecuencia, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar: a) la<br />
nulidad <strong>de</strong> las mismas por no ser conformes a<br />
Derecho y b) el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l recurrente a la ayuda<br />
que interesa. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. S.<br />
2971 RECURSO Nº 1.692/00<br />
IMPROCEDENCIA DE PAGAMENTO DE<br />
SALARIOS DE TRAMITACIÓN A<br />
TRABALLADOR DESPEDIDO QUE SE<br />
ENCONTRA EN SITUACIÓN DE<br />
INCAPACIDADE TEMPORAL.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a uno <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
522
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.692/00,<br />
interpuesto por la empresa “J.M.G.P.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong><br />
Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.G.V.R., en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
empresa “J.M.G.P.” en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 568/99<br />
sentencia con fecha veinticuatro <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.- La actora prestó servicios laborales para la<br />
empresa <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 10 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1997, con la categoría profesional <strong>de</strong> <strong>de</strong>pendienta<br />
con inclusión <strong>de</strong> las partes proporcionales <strong>de</strong><br />
pagas extras, realizan<strong>do</strong> en el momento <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> las labores propias <strong>de</strong> su categoría<br />
profesional. El salario pacta<strong>do</strong> en el contrato fue<br />
el S.M.I. vigente en cada momento más la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> <strong>do</strong>s pagas extras.- 2.- A medio <strong>de</strong><br />
carta <strong>de</strong> fecha 21 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 fue<br />
<strong>de</strong>spedida con el siguiente conteni<strong>do</strong>. Ocurri<strong>do</strong>s<br />
los siguientes hechos durante el mes <strong>de</strong><br />
septiembre: -Amenazas verbales e insultos a mi<br />
persona.- Desobediencia e indisciplina al negarse<br />
a efectuar los trabajos <strong>de</strong> abrir paquetes y<br />
preparar el escaparate. Le comunico que<br />
motiva<strong>do</strong> por los hechos anteriormente cita<strong>do</strong>s,<br />
los cuales son consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s como<br />
incumplimientos contractuales por el art. 54.2 en<br />
los aparta<strong>do</strong>s b) y c) <strong>de</strong>l R.D.L. 1/95 por el que se<br />
aprueba el Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y a tenor <strong>de</strong> lo dispuesto en el art.<br />
54.1 <strong>de</strong>l E.T. he <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> extinguir su contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, mediante <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> basa<strong>do</strong> en repeti<strong>do</strong>s<br />
incumplimientos graves y culpables suyos. La<br />
<strong>de</strong>cisión empresarial tendrá efectos <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong><br />
su firma. Asimismo se le comunica que tiene a su<br />
disposición en la “A.O.” la liquidación que le<br />
correspon<strong>de</strong> hasta el anteriormente cita<strong>do</strong> día, y<br />
sin que en el acto <strong>de</strong> juicio se acreditase por la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada la causa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> dada su<br />
incomparecencia.- 3.- La actora se encontraba en<br />
el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en situación <strong>de</strong> I.T. <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 20.09.99 por síndrome <strong>de</strong>presivo sien<strong>do</strong><br />
sustituida por la trabaja<strong>do</strong>ra M.R.R.R. en virtud<br />
<strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> fecha 29.09.99.- 4.- La facturación<br />
<strong>de</strong> la empresa era a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> artículos<br />
correspondientes a librería (artículos <strong>de</strong> papelería,<br />
libros, libros <strong>de</strong> texto, prensa y revistas), <strong>de</strong><br />
artículos correspondientes a cerámica, ropa<br />
vaquera, gominolas y frutos secos, hela<strong>do</strong>s,<br />
perfumes, artículos <strong>de</strong> regalo y tarjetas <strong>de</strong><br />
telefónica sien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> caso mayor la actividad<br />
<strong>de</strong> la empresa en relación con artículos <strong>de</strong> librería<br />
que en relación al resto <strong>de</strong> artículos sien<strong>do</strong> el<br />
nombre comercial <strong>de</strong> la empresa Librería C.D.P.<br />
Papelería. La empresa está <strong>de</strong> alta en el I.A.E.<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> fecha 07.09.97 con el epígrafe 662.2<br />
correspondiente a la actividad <strong>de</strong> comercio al por<br />
menor <strong>de</strong> toda clase <strong>de</strong> artículos.- 5.- La actora ha<br />
interpuesto <strong>de</strong>manda, autos 531/99 segui<strong>do</strong>s en el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Ferrol, contra la<br />
empresa por cantida<strong>de</strong>s en fecha 29.10.99<br />
reclaman<strong>do</strong> la aplicación <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
<strong>de</strong> Papel y Artes Gráficas así como un total <strong>de</strong><br />
507 horas extras realizadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> su<br />
relación laboral hasta el mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999.<br />
Que el actor <strong>de</strong>l juicio oral está señala<strong>do</strong> para el<br />
día 27.01.00 a las 11,30 horas.- 6.- El día 12 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 se celebró el acto <strong>de</strong><br />
conciliación administrativo con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
SIN AVENENCIA. En fecha 16.11.99 la empresa<br />
consignó en la cuenta <strong>de</strong> consignaciones <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> Decano <strong>de</strong> Ferrol la cantidad <strong>de</strong> 34.397<br />
ptas. en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización más la <strong>de</strong><br />
52.633 ptas. en concepto <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong><br />
tramitación”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo estimar y estimo<br />
íntegramente las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, y<br />
califico como improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong><br />
este proceso y con<strong>de</strong>no a la empresa “J.M.G.P.” a<br />
que readmita inmediatamente a <strong>do</strong>ña M.G.V.R.<br />
en las mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o bien, a elección <strong>de</strong>l<br />
empresario, a que abone a la parte actora una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 412.893 ptas.”.<br />
CUARTO.- Que con fecha 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000<br />
<strong>de</strong> dictó auto <strong>de</strong> aclaración que en su parte<br />
dispositiva dice: RESUELVE: Que proce<strong>de</strong><br />
añadir la hecho proba<strong>do</strong> primero a continuación<br />
<strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong> lo siguiente: “El salario<br />
correspondiente a la categoría <strong>de</strong> <strong>de</strong>pendiente<br />
según el Convenio Colectivo <strong>de</strong>l Papel y Artes<br />
Gráficas publica<strong>do</strong> en el BOE el 18.08.97 es <strong>de</strong><br />
130.242 pesetas inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extras”.<br />
QUINTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
523
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda y calificó como<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y con<strong>de</strong>nó a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada a que readmitiese a la actora o bien le<br />
abone una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 412.893 pts. y<br />
asimismo cualquiera que fuese su opción a que<br />
satisfaga a la actora los salarios que no haya<br />
percibi<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la presente resolución, tenién<strong>do</strong>se<br />
en consi<strong>de</strong>ración a tal efecto el salario que se<br />
estima acredita<strong>do</strong> en hecho proba<strong>do</strong> 1º y tenien<strong>do</strong><br />
en cuenta la limitación que establece el art. 571<br />
<strong>de</strong>l E.T. y que hasta la fecha ascien<strong>de</strong> a la<br />
cantidad <strong>de</strong> 412.395 pts. interpone recurso <strong>de</strong><br />
suplicación la empresa <strong>de</strong>mandada “J.M.G.P.”.<br />
SEGUNDO.- Que la empresa “J.M.G.P.”<br />
interpone recurso <strong>de</strong> suplicación frente a la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia, invocan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong><br />
suplicación, correctamente amparadas en los<br />
aparta<strong>do</strong>s b) y c) <strong>de</strong> la L.P.L. Que al amparo <strong>de</strong>l<br />
ap. b) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L. interesa la revisión<br />
<strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, interesan<strong>do</strong><br />
en primer lugar y respecto al hecho Primero la<br />
supresión <strong>de</strong> la frase “...realizan<strong>do</strong> en el momento<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> las labores propias <strong>de</strong> su categoría<br />
profesional”, y su sustitución por la siguiente:<br />
“...encontrán<strong>do</strong>se en el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en<br />
situación <strong>de</strong> incapacidad temporal”, supresión y<br />
sustitución que tiene su apoyo en los folios, 30,<br />
33, 35 y 50 y tal y como se recoge en el hecho<br />
tercero <strong>de</strong>l relato fáctico, y proce<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a la<br />
supresión solicitada y su sustitución por la frase<br />
interesada, el apoyarse en <strong>do</strong>cumento que<br />
evi<strong>de</strong>ncia el error <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r. Que interesa<br />
asimismo la empresa recurrente la revisión <strong>de</strong>l<br />
hecho segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> las <strong>de</strong>claradas proba<strong>do</strong>s,<br />
pretendien<strong>do</strong> la supresión en <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong>l último<br />
párrafo <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> hecho <strong>do</strong>n<strong>de</strong> dice “...y sin que<br />
en el acto <strong>de</strong> juicio se acreditase por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada la causa <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, da<strong>do</strong> su<br />
incomparecencia”, apoyán<strong>do</strong>se en los folios 596 y<br />
597, y proce<strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a la supresión interesada,<br />
al constatarse en el acta <strong>de</strong> juicio, y en la propia<br />
sentencia (antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho) que la empresa<br />
si compareció al acto <strong>de</strong> juicio y evi<strong>de</strong>ncián<strong>do</strong>se<br />
por tanto error en el juzga<strong>do</strong>r. Y por último, se<br />
interesa asimismo por la <strong>de</strong>mandante la revisión<br />
<strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> 4º proponien<strong>do</strong> la sustitución<br />
<strong>de</strong>l párrafo segun<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> figura la frase<br />
“...sien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> caso mayor la actividad <strong>de</strong> la<br />
empresa en relación a la venta <strong>de</strong> prensa y<br />
revistas que en relación al resto <strong>de</strong> los artículos”,<br />
por el siguiente texto “...sien<strong>do</strong> en to<strong>do</strong> caso<br />
mayor la actividad <strong>de</strong> la empresa en relación a la<br />
venta <strong>de</strong> prensa y revistas que en relación al resto<br />
<strong>de</strong> los artículos”. Sustitución pretendida que<br />
apoya a los folios 98 a 307. Y dicha pretensión<br />
revisora no pue<strong>de</strong> prosperar al no evi<strong>de</strong>nciarse<br />
error <strong>de</strong>l juez “a quo” en la valoración <strong>de</strong>l acervo<br />
probatorio, habien<strong>do</strong> el mismo hecho uso <strong>de</strong> las<br />
faculta<strong>de</strong>s al efecto confirmadas en el art. 97.2 <strong>de</strong><br />
la L.P.L. y 632 <strong>de</strong> la L.E.C. Y asimismo se<br />
<strong>de</strong>nuncia error en el antece<strong>de</strong>nte procesal segun<strong>do</strong><br />
último párrafo, y ello por cuanto que alega, que<br />
<strong>de</strong> la propia acta <strong>de</strong> juicio se <strong>de</strong>duce que la<br />
empresa se opuso a la <strong>de</strong>manda solicitan<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, y <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
pertinencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> como resulta <strong>de</strong> los folios<br />
596, 597 y 74 y 75 <strong>de</strong> las actas. Y si que proce<strong>de</strong><br />
por la vía <strong>de</strong>l ap. b) <strong>de</strong>l art 91 <strong>de</strong> la L.P.L., la<br />
revisión <strong>de</strong> los antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong> la<br />
sentencia, sino únicamente <strong>de</strong> los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s.<br />
TERCERO.- En el ámbito jurídico y al amparo<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L. se<br />
<strong>de</strong>nuncia por la recurrente infracción jurídica y <strong>de</strong><br />
la jurispru<strong>de</strong>ncia alegan<strong>do</strong> en primer lugar<br />
aplicación errónea <strong>de</strong>l art. 56.b) <strong>de</strong>l E.T., da<strong>do</strong><br />
que al encontrarse la trabaja<strong>do</strong>ra en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal en el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
y durante toda la tramitación, no <strong>de</strong>bería haberse<br />
con<strong>de</strong>na<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada al pago <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación, según mantiene reiterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l T.S., sentencias <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> junio<br />
<strong>de</strong> 1994, 17 enero 1995 y 28 mayo 1999. Por<br />
tanto, el tema que se discute es si cuan<strong>do</strong> un<br />
trabaja<strong>do</strong>r es <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> mientras se encuentra en<br />
situación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z temporal, y el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> es<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, durante el procedimiento<br />
resulta el trabaja<strong>do</strong>r acree<strong>do</strong>r <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación, en los términos y con el alcance<br />
previsto en el art. 56.1.b) <strong>de</strong>l E.T. a cargo <strong>de</strong>l<br />
empresario, o si <strong>de</strong>saparece esta obligación al<br />
percibir el trabaja<strong>do</strong>r en ese tiempo, las<br />
prestaciones correspondientes a la Incapacidad<br />
Temporal, y efectivamente la cuestión así<br />
plantea<strong>do</strong> ya ha si<strong>do</strong> resulto por el T.S. en<br />
sentencias <strong>de</strong> 16.06.94, 03.10.94, 17.01.95 y <strong>de</strong><br />
28.05.95. Y precisamente en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>r que correspon<strong>de</strong> a la entidad gestora el<br />
abono <strong>de</strong> las prestaciones económicas <strong>de</strong>rivadas<br />
<strong>de</strong> la incapacidad temporal, cuan<strong>do</strong> ésa se ha<br />
produci<strong>do</strong> durante el perío<strong>do</strong> en que el trabaja<strong>do</strong>r<br />
tiene <strong>de</strong>recho al perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong><br />
tramitación, en caso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte<br />
solución aplicable a los supuestos en que la<br />
incapacidad temporal se hubiese inicia<strong>do</strong> antes <strong>de</strong><br />
la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, la clave radica en la<br />
naturaleza <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong><br />
carácter compensatorio, para compensar la falta<br />
<strong>de</strong> abono <strong>de</strong> los salarios, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que sino subsiste la obligación<br />
<strong>de</strong> satisfacer los salarios tampoco cabría aplicar la<br />
medida compensatoria para reparar un quebranto<br />
económico inexistente. En <strong>de</strong>finitiva, si la<br />
incapacidad temporal suspen<strong>de</strong> el contrato y la<br />
suspensión exonera <strong>de</strong> las obligaciones <strong>de</strong><br />
trabajar y remunerar el trabajo, cuan<strong>do</strong> el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
se produce en ese tiempo en que no son <strong>de</strong>bi<strong>do</strong>s<br />
los salarios, tampoco cabe imponer a la empresa<br />
524
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación en el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, en el tramo<br />
temporal en que coinci<strong>de</strong> el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y la I.T. y<br />
con las prestaciones <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> esta<br />
contingencia. sin perjuicio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la<br />
actora <strong>de</strong> reclamar el abono <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong><br />
I.T., que es competencia <strong>de</strong>l INSS por lo que<br />
proce<strong>de</strong> acoger la infracción <strong>de</strong>nunciada, y no<br />
proce<strong>de</strong> por lo expuesto la con<strong>de</strong>na al empresario<br />
al pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación al<br />
encontrarse la actora en situación <strong>de</strong> I.T. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
momento en que se produjo el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la sentencia. También al amparo<br />
<strong>de</strong>l apar. c) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L., se <strong>de</strong>nuncia<br />
por la empresa infracción <strong>de</strong>l art. 56.1 <strong>de</strong>l E.T., en<br />
relación con el art. 110 <strong>de</strong> la L.P.L., y<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l T.S., por cuanto que alega que<br />
en el presente procedimiento se ha estableci<strong>do</strong><br />
que es aplicable el Convenio <strong>de</strong> Comercio <strong>de</strong><br />
Papel y Artes Gráficas, cuan<strong>do</strong> según los<br />
preceptos cita<strong>do</strong>s el salario que ha <strong>de</strong> servir <strong>de</strong><br />
módulo para fijar los salarios <strong>de</strong> tramitación y la<br />
in<strong>de</strong>mnización por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> es el efectivamente<br />
percibi<strong>do</strong> en el momento <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o sea el<br />
correspondiente a la última nómina más la<br />
prorrata <strong>de</strong> pagas extra, constituyen<strong>do</strong> el hecho <strong>de</strong><br />
entrar a valorar la aplicación o no <strong>de</strong> un convenio<br />
a los presentes autos una acumulación no<br />
permitida, con infracción <strong>de</strong>l art. 27.2 <strong>de</strong> la L.P.L.<br />
Y respecto <strong>de</strong> ello <strong>de</strong>cir, que no concurre la<br />
infracción <strong>de</strong>nunciada, por cuanto que como<br />
señala la sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 08.06.98, el <strong>de</strong>bate<br />
sobre cual <strong>de</strong>be ser el salario proce<strong>de</strong>nte es un<br />
tema <strong>de</strong> controversia a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> al proceso <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pues se trata <strong>de</strong> un elemento esencial <strong>de</strong><br />
la acción ejercitada, sobre el que <strong>de</strong>be<br />
pronunciarse la sentencia y en consecuencia es en<br />
el proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> <strong>de</strong>be precisarse el<br />
salario que correspon<strong>de</strong> al trabaja<strong>do</strong>r, sin que se<br />
<strong>de</strong>snaturaliza la acción, ni <strong>de</strong>ba enten<strong>de</strong>rse que se<br />
acumula a ella, en contra <strong>de</strong> la ley una<br />
reclamación ina<strong>de</strong>cuada. Que asimismo, se<br />
<strong>de</strong>nuncia también por la recurrente, infracción <strong>de</strong><br />
los arts. 56.1, y 82.2 y 3 <strong>de</strong>l E.T., así como<br />
vulneración <strong>de</strong>l art. 2.2 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
menciona<strong>do</strong> <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Comercio <strong>de</strong> Papel y Artes<br />
Gráficas, alegan<strong>do</strong> sustancialmente que se esté<br />
aplican<strong>do</strong> al supuesto <strong>de</strong> autos el Convenio <strong>de</strong>l<br />
Comercio <strong>de</strong> Papel y Artes Gráficas, basán<strong>do</strong>se<br />
en que la actividad principal <strong>de</strong> la empresa era la<br />
<strong>de</strong> librería, sien<strong>do</strong> así, que la actividad principal<br />
era la <strong>de</strong> venta al por menor <strong>de</strong> toda clase <strong>de</strong><br />
artículos con pre<strong>do</strong>minio <strong>de</strong> la prensa y revistas,<br />
lo cual no implica la aplicación <strong>de</strong>l Convenio <strong>de</strong><br />
Comercio <strong>de</strong> Papel y Artes Gráficas, no pue<strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>rse aplicable el cita<strong>do</strong> convenio colectivo,<br />
<strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong> estar a lo dispuesto en el contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se estipulaba como salario el<br />
mínimo interprofesional, con inclusión <strong>de</strong> las<br />
pagas extras. Y finalmente, se alega en relación<br />
con la anterior que se ha vulnera<strong>do</strong> lo dispuesto<br />
en el art. 5.1 <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Convenio Colectivo, pues<br />
dada la existencia <strong>de</strong> una comisión mixta con la<br />
facultad <strong>de</strong> interpretación <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> convenio ni<br />
la actora, ni el juzga<strong>do</strong>r han solicita<strong>do</strong> consulta a<br />
la misma sobre la aplicabilidad o no <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
convenio al supuesto <strong>de</strong> autos, estiman<strong>do</strong> la sala,<br />
que no se producen las infracciones <strong>de</strong>nunciadas,<br />
por cuanto que la juzga<strong>do</strong>ra “a quo” valoran<strong>do</strong><br />
conjuntamente y con arreglo a las reglas <strong>de</strong> la<br />
sana critica en especial <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong> la Inspección<br />
<strong>de</strong> Trabajo, que gozan <strong>de</strong> presunción <strong>de</strong> certeza,<br />
respecto <strong>de</strong> los hechos constata<strong>do</strong>s por el<br />
Inspector llega a la conclusión que se comparte<br />
que la actividad principal <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada es la <strong>de</strong> librería y por tanto<br />
directamente aplicable el Convenio Colectivo <strong>de</strong>l<br />
Papel y Artes Gráficas publica<strong>do</strong> en el B.O.E. el<br />
18.08.99 y su revisión salarial que establece para<br />
la categoría <strong>de</strong> la actora un salario <strong>de</strong> 130.242 y<br />
tampoco pue<strong>de</strong> admitirse la infracción <strong>de</strong>l art. 5.1<br />
<strong>de</strong>l Convenio Colectivo, por cuanto que el mismo<br />
será aplicable aquellas empresas cuyo ámbito<br />
funcional coincida con el <strong>de</strong>l convenio. Sin que<br />
sea necesario solicitar <strong>de</strong> la comisión mixta,<br />
ningún tipo <strong>de</strong> interpretación. Y por to<strong>do</strong> lo<br />
razona<strong>do</strong> anteriormente proce<strong>de</strong> la estimación<br />
parcial <strong>de</strong>l recurso en el particular relativo a la no<br />
con<strong>de</strong>na a la empresa <strong>de</strong>l pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>sestimán<strong>do</strong>lo en lo restante y<br />
proce<strong>de</strong> revocar únicamente la sentencia en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>jar sin efecto la con<strong>de</strong>na a la<br />
empresa <strong>de</strong> satisfacer a la actora los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, a<br />
la notificación <strong>de</strong> la sentencia, que ascien<strong>de</strong> a<br />
412.395 pts. y confirmán<strong>do</strong>la en los restantes<br />
pronunciamientos. En consecuencia<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> en parte el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la empresa “M.G.P.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong> fecha veinticuatro <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil dicta<strong>do</strong> por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 1 <strong>de</strong><br />
Ferrol, en autos tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong><br />
M.G.V.R., sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> frente a la empresa<br />
recurrente, en el particular relativo a la no<br />
con<strong>de</strong>na a la empresa <strong>de</strong>l abono a la actora <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación y <strong>de</strong>sestimán<strong>do</strong>lo en lo<br />
restante proce<strong>de</strong> revocar únicamente la sentencia<br />
en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>jar sin efecto al con<strong>de</strong>na <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong> satisfacer a la actora los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación confirmán<strong>do</strong>la en los restantes<br />
pronunciamientos.<br />
525
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
2972 RECURSO Nº 1.979/00<br />
S. S.<br />
COMPETENCIA PARA IMPUGNAR<br />
RESOLUCIÓN<br />
ADMINISTRATIVA<br />
AUTORIZANDO A EXTINCIÓN DE<br />
CONTRATOS EN EXPEDIENTE DE<br />
REGULACIÓN DE EMPREGO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José Elías López Paz<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>s <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.979/00,<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.G.P. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.G.P. en reclamación<br />
<strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo (extinción <strong>de</strong> la relación<br />
laboral) sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa “M.N.,<br />
S.A.” y la Administración <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> (Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales) en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 479/98 sentencia con fecha <strong>do</strong>s <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
mil novecientos noventa y nueve por el juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante, <strong>do</strong>n J.G.P.,<br />
comenzó a prestar servicios laborales para la<br />
empresa “M.N., S.A.” el día 15 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1971, ocupan<strong>do</strong> últimamente la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> Oficial <strong>de</strong> 2ª Administrativo.-<br />
SEGUNDO.- Por resolución <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong><br />
Trabajo <strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1995, dictada<br />
en el expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo nº<br />
438/94, se autorizó a la empresa co<strong>de</strong>mandada a<br />
la extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> 126<br />
trabaja<strong>do</strong>res, entre ellos el actor. Contra esta<br />
resolución interpusieron el actor y otros recurso<br />
ordinario, <strong>de</strong>sestima<strong>do</strong> el 7 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1995 por<br />
enten<strong>de</strong>r, en loo que se refiere al <strong>de</strong>mandante, que<br />
el centro <strong>de</strong> trabajo al que estaba adscrito era el<br />
<strong>de</strong>… (Valencia), en el que no había otros<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> su categoría profesional y<br />
antigüedad. Una vez agotada la vía<br />
administrativa, el actor interpuso recurso<br />
contencioso-administrativo, el cual, tramita<strong>do</strong> en<br />
forma, concluyó con auto <strong>de</strong> la Sala <strong>de</strong> lo<br />
Contencioso-Administratvio <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Superior <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia <strong>de</strong> fecha 4 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1998 en el que se <strong>de</strong>claró la falta<br />
<strong>de</strong> competencia <strong>de</strong> este Or<strong>de</strong>n Jurisdiccional.-<br />
TERCERO.- A partir <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1979 el<br />
<strong>de</strong>mandante, padre <strong>de</strong> familia numerosa (tres<br />
hijos), fue traslada<strong>do</strong> a diversas obras <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
oficina central <strong>de</strong> Bilbao, incorporán<strong>do</strong>se el día 3<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1994 al centro situa<strong>do</strong> en la Central<br />
Nuclear <strong>de</strong>… (Valencia), proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>…<br />
(León). En dicho centro se hallaba trabajan<strong>do</strong><br />
cuan<strong>do</strong> se inició el cita<strong>do</strong> expediente <strong>de</strong><br />
regulación <strong>de</strong> empleo el día 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1994.- CUARTO.- En la empresa co<strong>de</strong>mandada<br />
existían en el momento <strong>de</strong> iniciarse el expediente<br />
<strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo tres Oficiales <strong>de</strong> 2ª<br />
Administrativos; <strong>de</strong> ellos, <strong>do</strong>s se vieron afecta<strong>do</strong>s<br />
por el expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo<br />
(a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l actor, <strong>do</strong>n J.L.B.L.), quedan<strong>do</strong> fuera<br />
<strong>do</strong>n G.G.M., por haber si<strong>do</strong> elegi<strong>do</strong> representante<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res el día 11 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1994.- QUINTO.- Los trabaja<strong>do</strong>res que se indican<br />
prestaron servicios laborales para la empresa<br />
“M.N., S.A.” en los siguientes perío<strong>do</strong>s: -Don<br />
V.G.N., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 19.09.94 hasta el 18.09.95,<br />
como Gradua<strong>do</strong> Social.- Don J.J.M.H., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
06.04.94 hasta el 30.09.95 (no consta la categoría<br />
profesional).- Don G.D.D., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 25.01.93<br />
hasta el 30.11.94, en que cesó por “fin <strong>de</strong><br />
trabajos” (tampoco consta la categoría<br />
profesional).- Don C.M.T., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 07.04.92<br />
hasta el 06.04.95, fecha en la que cesó por<br />
“terminación <strong>de</strong> contrato” como Administrativo,<br />
contrata<strong>do</strong> inicialmente en Madrid.- <strong>do</strong>ña<br />
E.M.R.A., <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 25.08.94 hasta el 25.08.96, en<br />
que cesó por terminación <strong>de</strong> contrato como<br />
Técnico Especialista Administrativo.- SEXTO.-<br />
El <strong>de</strong>mandante agotó la vía administrativa<br />
previa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Acojo la excepción <strong>de</strong> incompetencia<br />
<strong>de</strong> jurisdicción invocada por la empresa “M.N.,<br />
S.A.” y, por tanto, <strong>de</strong>sestimo la <strong>de</strong>manda sobre<br />
REGULACIÓN DE EMPLEO (EXTINCIÓN DE<br />
LA RELACIÓN LABORAL) formulada por <strong>do</strong>n<br />
J.G.P. contra dicha <strong>de</strong>mandada y contra la<br />
ADMINISTRACIÓN DEL ESTADO<br />
(MINISTERIO DE TRABAJO Y ASUNTOS<br />
SOCIALES) y les absuelvo <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong><br />
la misma, sin entrar en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
526
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia acogió la<br />
excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción por<br />
razón <strong>de</strong> la materia alegada por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en el acto <strong>de</strong> juicio, y sin entrar a<br />
examinar la cuestión <strong>de</strong> fon<strong>do</strong>, absolvió a la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada “M.N., S.A.” y el Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales. Dicho<br />
pronunciamiento es impugna<strong>do</strong> por la<br />
representación procesal <strong>de</strong>l actor, y sin cuestionar<br />
la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, articula un<br />
primer, y en realidad, único motivo <strong>de</strong><br />
suplicación por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l art.<br />
191 <strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, a través <strong>de</strong>l cual, se<br />
preten<strong>de</strong> examinar el <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la<br />
sentencia recurrida, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción por<br />
interpretación errónea <strong>de</strong>l art. 9.5 <strong>de</strong> la L.O.P.J.;<br />
artículos 1 y 2 <strong>de</strong> la L.P.L. y art. 24 <strong>de</strong> la<br />
Constitución Española. Ciertamente el recurso<br />
incurre en error -como se <strong>de</strong>nuncia en la<br />
impugnación- al buscar su amparo procesal en el<br />
aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong> la L.P.L., cuan<strong>do</strong> la<br />
infracción que se <strong>de</strong>nuncia afecta a normas<br />
procesales, y la <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong>bería buscar soporte<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> por el cauce <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong><br />
precepto. Pasan<strong>do</strong> por alto este mero <strong>de</strong>fecto<br />
formal en aras <strong>de</strong> la tutela judicial, la sala<br />
examina el motivo <strong>de</strong> recurso, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
pronunciarse sobre la competencia <strong>de</strong> este or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional para conocer <strong>de</strong> la cuestión litigiosa<br />
“ratione materiae”. La parte recurrente argumenta<br />
que el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia ha infringi<strong>do</strong> lo<br />
dispuesto en los preceptos <strong>de</strong>nuncia<strong>do</strong>s; que ya<br />
formuló reclamación ante la Jurisdicción<br />
Contencioso-Administrativo <strong>de</strong>clarán<strong>do</strong>se<br />
incompetente y que si los <strong>do</strong>s órganos<br />
Jurisdiccionales (Social y Contencioso-<br />
Administrativo) se <strong>de</strong>claran incompetentes, se<br />
está producien<strong>do</strong> una in<strong>de</strong>fensión, vulnerán<strong>do</strong>se<br />
la tutela judicial efectiva y con ello el art. 24 <strong>de</strong> la<br />
Constitución Española.<br />
SEGUNDO.- La empresa co<strong>de</strong>mandada “M.N.,<br />
S.A.” fue autorizada por resolución <strong>de</strong>l Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> fecha 23 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1995 a la<br />
extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> 126<br />
trabaja<strong>do</strong>res, entre ellos el actor, y disconforme<br />
con ello, el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>mandante impugnó dicha<br />
resolución plantean<strong>do</strong> recurso contenciosoadministrativo,<br />
que concluyó con Auto <strong>de</strong> la Sala<br />
<strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l T.S.J. Galicia <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> 1998, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la falta <strong>de</strong><br />
competencia <strong>de</strong> dicho or<strong>de</strong>n jurisdiccional; y en<br />
fecha 14 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998 se formuló <strong>de</strong>manda<br />
ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número 1 <strong>de</strong> Ferrol,<br />
solicitan<strong>do</strong> se <strong>de</strong>clare su exclusión <strong>de</strong> la relación<br />
<strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa indicada, cuyos<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo se autorizan a extinguir y que<br />
se le reponga en la situación en que se encontraba<br />
con anterioridad a la autorización <strong>de</strong> la extinción<br />
<strong>de</strong> su contrato <strong>de</strong> trabajo por parte <strong>de</strong>l Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social. Así pues, la<br />
cuestión litigiosa consiste en <strong>de</strong>terminar, si la<br />
anterior situación fáctica <strong>de</strong>be ser enjuiciada por<br />
los órganos <strong>de</strong> la jurisdicción Contencioso-<br />
Administrativa, (tesis que sostiene el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
instancia y que fue la vía jurisdiccional seguida<br />
inicialmente por el actor) o por el contrario, si el<br />
conocimiento <strong>de</strong> dicha cuestión <strong>de</strong>be venir<br />
atribui<strong>do</strong> el or<strong>de</strong>n jurisdiccional social. La<br />
cuestión <strong>de</strong>batida se encuentra resuelta por<br />
recientes sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 18<br />
enero 1999 (Ar 808) y 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 (Ar<br />
3.002) y sobre la misma ya se había pronuncia<strong>do</strong><br />
la Sala <strong>de</strong> Conflictos <strong>de</strong> Jurisdicción y <strong>de</strong><br />
Competencia <strong>de</strong>l cita<strong>do</strong> Tribunal en su sentencia<br />
<strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1988 (RJ 1988, 10.314),<br />
así como en el Auto <strong>de</strong> 25 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1996,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> que, en supuestos como el enjuicia<strong>do</strong>,<br />
la competencia <strong>de</strong>be dividirse a favor <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional contencioso-administrativo. El Alto<br />
Tribunal en su sentencia <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999<br />
señala que “...no cabe <strong>de</strong>svincular el acto<br />
extintivo <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s, con la resolución<br />
administrativa dictada en el expediente <strong>de</strong><br />
regulación <strong>de</strong> empleo en cuyo lista<strong>do</strong> figuraban<br />
aquéllos, al tratarse <strong>de</strong> un acto jurídico unitario <strong>de</strong><br />
naturaleza administrativa, que abarca tanto una y<br />
otra cosa, en consecuencia toda cuestión que se<br />
suscite es competencia <strong>de</strong> la jurisdicción<br />
Contencioso-Administrativa”. Cuestión distinta se<br />
produce cuan<strong>do</strong> en la resolución no se establece<br />
una lista individual <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s, <strong>de</strong><br />
forma que cuan<strong>do</strong> se hace mención a un volumen<br />
genérico <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res que reúnan <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s<br />
requisitos (edad, categorías, etc.) y si alguno <strong>de</strong><br />
ellos discute si el acuer<strong>do</strong> administrativos <strong>de</strong>be<br />
incluirlo o no <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> sus previsiones, entonces<br />
si que la competencia para conocer sobre la<br />
inclusión o exclusión se atribuye a este or<strong>de</strong>n<br />
jurisdiccional social. Así lo refleja la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999 al<br />
establecer que “...no se plantea exactamente el<br />
problema genérico <strong>de</strong> si un trabaja<strong>do</strong>r que ha si<strong>do</strong><br />
expresamente inclui<strong>do</strong> en una resolución<br />
autorizan<strong>do</strong> la extinción pue<strong>de</strong> impugnar ante la<br />
jurisdicción social el acto <strong>de</strong> individualización <strong>de</strong><br />
aquel acuer<strong>do</strong> hecho por la empresa cuan<strong>do</strong>,<br />
como <strong>de</strong>cimos, el acuer<strong>do</strong> administrativo recoge<br />
expresamente su nombre como uno <strong>de</strong> los<br />
afecta<strong>do</strong>s, pues en tal supuesto existe consenso en<br />
la <strong>do</strong>ctrina y <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia en enten<strong>de</strong>r que<br />
la competencia para conocer <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión<br />
empresarial es <strong>de</strong> la jurisdicción contenciosoadministrativo…”.<br />
De dicha <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que cuan<strong>do</strong> el<br />
empresario en la solicitud <strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong><br />
regulación <strong>de</strong> empleo indique el número y la<br />
categoría <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res que van a resultar<br />
afecta<strong>do</strong>s por el expediente, sin establecer una<br />
527
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
enumeración individualizada <strong>de</strong> los mismos, en<br />
este caso, que es el que se examina en la anterior<br />
sentencia <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1999, al autorizarse<br />
la extinción <strong>de</strong> un cierto número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res,<br />
"con unas <strong>de</strong>terminadas condiciones, sin<br />
especificación <strong>de</strong> personas”, “...toda cuestión que<br />
se refiera a la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> los concretos<br />
trabaja<strong>do</strong>res quedará fuera <strong>de</strong>l ámbito<br />
competencial contencioso-administrativo y pasará<br />
a ser competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n social puesto que no<br />
se halla incluida <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la parcela reservada da<br />
la Administración”. En el caso que se somete a<br />
enjuiciamiento <strong>de</strong> esta sala, consta en el segun<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, que la<br />
empresa fue autorizada a extinguir 126 contratos<br />
<strong>de</strong> trabajo, entre ellos el actor, con especificación<br />
individual <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s, (tal<br />
como se acredita con la <strong>do</strong>cumental obrante en las<br />
actuaciones), y cuan<strong>do</strong> la resolución<br />
administrativa contiene una relación específica <strong>de</strong><br />
aquellos, toda cuestión que se suscite sobre la<br />
inclusión o exclusión <strong>de</strong> dichos trabaja<strong>do</strong>res será<br />
competencia <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n Contencioso-<br />
Administrativo. A mayor abundamiento cabe<br />
señalar que el art. 20 <strong>de</strong>l Real Decreto 696/1980<br />
<strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> abril, en su redacción dada por el R.D.<br />
2.372/81, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> octubre (en vigor cuan<strong>do</strong> se<br />
inició el expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo, y<br />
actualmente <strong>de</strong>roga<strong>do</strong> por el Real Decreto<br />
43/1996, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> enero, que aprueba el<br />
Reglamento <strong>de</strong> los Procedimientos <strong>de</strong> Regulación<br />
<strong>de</strong> Empleo y <strong>de</strong> actuación Administrativa en<br />
materia <strong>de</strong> trasla<strong>do</strong>s colectivos, cuyo art. 16.2<br />
reitera la posibilidad <strong>de</strong> impugnaciones <strong>de</strong> la<br />
resolución administrativa ante la jurisdicción<br />
Contencioso-Administrativo) el cual <strong>de</strong>sarrolla el<br />
art. 51 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, y<br />
establece que la jurisdicción laboral es la<br />
competente para el conocimiento <strong>de</strong> las<br />
cuestiones relativas al pago y cuantía <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización, y al or<strong>de</strong>n Contencioso-<br />
Administrativa los restantes. Por último cabe<br />
señalar que, tal como expresa el Tribunal<br />
Supremo en su sentencia <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999<br />
(Ar. 808), esta cuestión estará resuelta<br />
legislativamente cuan<strong>do</strong> se cumplen las<br />
previsiones <strong>de</strong>l art. 3 núm. 2 <strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, en la<br />
redacción dada por la disposición adicional quinta<br />
<strong>de</strong> la Ley 29/1998, <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> la<br />
Jurisdicción Contencioso-Administrativo, y entre<br />
en vigor la atribución <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional<br />
social el conocimiento <strong>de</strong> las pretensiones<br />
administrativas relativas a la regulación <strong>de</strong><br />
empleo y actuaciones administrativas en materia<br />
<strong>de</strong> trasla<strong>do</strong>s colectivos, hasta ahora competencia<br />
<strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n jurisdiccional contencioso<br />
administrativo. Dada la fecha <strong>de</strong> presentación <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda (14 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1998) y la entrada<br />
en vigor <strong>de</strong> la indicada Ley 29/1998 publicada en<br />
el B.O.E. <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1998, pero que no<br />
regía en aquella fecha por mor <strong>de</strong> lo dispuesto en<br />
la disposición final tercera en la que se señala que<br />
“la presente Ley entrará en vigor a los cinco<br />
meses <strong>de</strong> su publicación en el “Boletín Oficial <strong>de</strong>l<br />
Esta<strong>do</strong>, salvo en lo concerniente a la atribución a<br />
la jurisdicción social <strong>de</strong> las materias<br />
comprendidas en la letra a) <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> 2 <strong>de</strong>l art.<br />
3 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, que le hará<br />
el año <strong>de</strong> la entrada en vigor <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> la ley”,<br />
por lo tanto la modificación <strong>de</strong> la competencia no<br />
resulta <strong>de</strong> aplicación al presente supuesto, por<br />
razones <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho intertemporal, sino que al<br />
mismo le es plenamente aplicable la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial que se <strong>de</strong>ja expuesto. To<strong>do</strong> lo cual<br />
implica la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso y la íntegra<br />
confirmación <strong>de</strong> la sentencia que se impugna.<br />
TERCERO.- Dada la existencia <strong>de</strong> sentencia<br />
firme <strong>de</strong>l Or<strong>de</strong>n Jurisdiccional Civil, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong><br />
la incompetencia <strong>de</strong>l mismo, <strong>de</strong> conformidad con<br />
lo estableci<strong>do</strong> en el art. 50 <strong>de</strong> la LOPJ, 6/1985, <strong>de</strong><br />
1 <strong>de</strong> julio, una vez firme la presente resolución se<br />
podrá interponer ante esta Sala en el plazo <strong>de</strong> diez<br />
días recurso por conflicto negativo <strong>de</strong><br />
competencia.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.G.P., contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 1 <strong>de</strong> Ferrol, <strong>de</strong> fecha<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve,<br />
dictada en autos segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante-recurrente contra la empresa “M.N.,<br />
S.A.” y la Administración <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> (Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales) sobre regulación<br />
<strong>de</strong> empleo (extinción <strong>de</strong> la relación laboral),<br />
<strong>de</strong>bemos confirmar y confirmamos íntegramente<br />
la resolución recurrida, y se hace saber a las<br />
partes que contra esta resolución podrá una vez<br />
que sea firme, interponerse ante esta sala en el<br />
plazo <strong>de</strong> DIEZ DIAS recurso por conflicto<br />
negativo <strong>de</strong> competencias.<br />
S. S.<br />
2973 RECURSO Nº 2.171/00<br />
CARÁCTER NON AUTOMÁTICO DA<br />
INDEMNIZACIÓN, A PESAR DE<br />
APRECIARSE VULNERACIÓN DO DEREITO<br />
FUNDAMENTAL DE LIBERDADE<br />
SINDICAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Manuel Domínguez<br />
López<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>s <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
528
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.171/00<br />
interpuesto por Instituto Municipal <strong>de</strong> Deportes<br />
<strong>de</strong> Vigo, <strong>do</strong>n E.E.C., <strong>do</strong>n R.J.I.R. y <strong>do</strong>n J.B.L.G.<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
tres <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n E.E.C., <strong>do</strong>n R.J.I.R. y<br />
<strong>do</strong>n J.B.L.G. en reclamación <strong>de</strong> tutela libertad<br />
sindical sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Instituto Municipal <strong>de</strong><br />
Deportes <strong>de</strong> Vigo y el Ministerio Fiscal en su día<br />
se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en<br />
autos núm. 633/99 sentencia con fecha treinta <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve<br />
por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º.- Los actores E.E.C., R.J.I.R. y J.B.L.G.,<br />
mayores <strong>de</strong> edad, con D.N.I. números..., ostentan<br />
la condición <strong>de</strong> <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal, <strong>de</strong>l<br />
Instituto Municipal <strong>de</strong> Deportes <strong>de</strong> Vigo y ello en<br />
las elecciones sindicales celebradas el 19.04.99.<br />
To<strong>do</strong>s ellos pertenecen al sindicato U.G.T., no<br />
habien<strong>do</strong> obteni<strong>do</strong> representación ninguna otra<br />
agrupación o sindicato.- 2º.- Que con fecha <strong>de</strong><br />
17.09.99, el Secretario Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Instituto<br />
Municipal <strong>de</strong> los Deportes <strong>de</strong> Vigo (I.M.D.),<br />
convoca al Presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l I.M.D., al representante<br />
<strong>de</strong> U.G.T., al representante <strong>de</strong> CCOO, al<br />
representante <strong>de</strong> la C.I.G., al Director Deportivo<br />
<strong>de</strong>l I.M.D. y al Secretario Delega<strong>do</strong> <strong>de</strong>l I.M.D., a<br />
una reunión <strong>de</strong> la Mesa <strong>de</strong> Negociación <strong>de</strong>l<br />
Instituto Municipal <strong>de</strong> los Deportes para el día<br />
21.09.99.- 3º.- Que el día 21.09.99, se celebra la<br />
reunión <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong> negociación, en la que se<br />
tratan los siguientes asuntos: la constitución <strong>de</strong> la<br />
mesa negocia<strong>do</strong>ra y las bases para la contratación<br />
laboral <strong>de</strong> interinidad <strong>de</strong> un oficial <strong>de</strong> instalación<br />
y tres ayudantes <strong>de</strong> mantenimiento para el<br />
Organismo Autónomo <strong>de</strong>l I.M.D. y en dicha<br />
reunión, el representante <strong>de</strong> la U.G.T. J.A.P.R.,<br />
manifestó su disconformidad, con que se<br />
convocaran a los representantes sindicales y no a<br />
los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l I.M.D.- 4º.- Que el<br />
Instituto Municipal <strong>de</strong> Deportes <strong>de</strong> Vigo, es un<br />
organismo autónomo <strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Vigo, con personalidad jurídica<br />
propia y en dicho organismo, no existe convenio<br />
propio, habién<strong>do</strong>se adheri<strong>do</strong> al Convenio<br />
Colectivo <strong>de</strong>l Personal Laboral <strong>de</strong>l Concello <strong>de</strong><br />
Vigo, publica<strong>do</strong> en el D.O.G. nº 79 <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> abril<br />
<strong>de</strong> 1999.- 5º.- Que en el año 1998, el Presi<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong>l I.M.D. convocó a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal<br />
<strong>de</strong>l I.M.D., para una xuntanza <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong><br />
negociación <strong>de</strong>l I.M.D. para el día 11.02.98.- 6º.-<br />
Que con fecha <strong>de</strong> 11.11.99, los actores, <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l I.M.D., presenta <strong>de</strong>manda ante<br />
esta jurisdicción social, <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
libertad sindical, por estimar lesiona<strong>do</strong>s el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad, al no ser convoca<strong>do</strong>s a la<br />
constitución <strong>de</strong> la Mesa <strong>de</strong> Negociación <strong>de</strong>l<br />
I.M.D. <strong>de</strong> Vigo, que se celebró el 21.09.99”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>n E.E.C., <strong>do</strong>n R.J.I.R. y <strong>do</strong>n J.B.L.G.,<br />
contra el INSTITUTO MUNICIPAL DE LOS<br />
DEPORTES DE VIGO y el MINISTERIO<br />
FISCAL, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la vulneración<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad, al no haber si<strong>do</strong><br />
convoca<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l I.M.D.,<br />
para la constitución <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong> negociación <strong>de</strong>l<br />
Instituto Municipal <strong>de</strong> los Deportes <strong>de</strong> Vigo,<br />
<strong>de</strong>claran<strong>do</strong> nula la constitución <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong><br />
negociación realizada el 21.09.99, or<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> el<br />
cese <strong>de</strong> inmediato <strong>de</strong> la conducta antisindical y<br />
que se convoque a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal <strong>de</strong>l<br />
I.M.D., a la constitución <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong><br />
negociación <strong>de</strong>l Instituto Municipal <strong>de</strong> los<br />
Deportes <strong>de</strong> Vigo y <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la última<br />
pretensión, contenida en <strong>de</strong>manda”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por ambas partes sien<strong>do</strong><br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los autos a este<br />
tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los mismos al<br />
ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que acogió en parte la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> los<br />
autos <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong> la vulneración<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la libertada sindical <strong>de</strong> los actores,<br />
mas sin <strong>de</strong>recho a in<strong>de</strong>mnización alguna, se alzan<br />
los propios <strong>de</strong>mandantes al objeto <strong>de</strong> que se<br />
revoque dicha resolución para que se les conceda<br />
la in<strong>de</strong>mnización que solicitan; igualmente, se<br />
alza la <strong>de</strong>mandada al objeto <strong>de</strong> que se revoque y<br />
se <strong>de</strong>clare que no ha existi<strong>do</strong> vulneración alguna<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong> los actores.<br />
Comenzan<strong>do</strong> por el recurso <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, con<br />
amparo en el art. 191.b) LPL, se insta la revisión<br />
<strong>de</strong>l relato fáctico al objeto <strong>de</strong> que se adicione un<br />
ordinal tercero bis, cuyo tenor literal propone:<br />
“En fecha 18.10.99, se comunica por los<br />
Delega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal al IMD, al Consejo <strong>de</strong><br />
Administración <strong>de</strong> este, que no acudirán a la<br />
reunión <strong>de</strong>l día 19.10.99, con motivo <strong>de</strong> tratar las<br />
bases <strong>de</strong> la convocatoria para la contratación<br />
laboral con carácter interino <strong>de</strong> tres ayudantes <strong>de</strong><br />
529
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
mantenimiento y un oficial <strong>de</strong> instalación,<br />
aprobán<strong>do</strong>se en sesión ordinaria <strong>de</strong> fecha<br />
22.10.99 las correspondientes bases <strong>de</strong> la<br />
convocatoria”. Cita en apoyo <strong>de</strong> tal propuesta los<br />
<strong>do</strong>cumentos obrantes a los folios 52, 53, 66 y 76<br />
al 92 <strong>de</strong> los autos. Se admite la adición postulada<br />
por cuanto <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos que se citan, en<br />
particular <strong>de</strong>l 76 al 92, resulta la adición que se<br />
preten<strong>de</strong>, sien<strong>do</strong> el <strong>do</strong>cumento <strong>de</strong>l folio 76 <strong>de</strong> la<br />
parte actora que manifiesta su voluntad <strong>de</strong> no<br />
acudir a la reunión <strong>de</strong>l día 19 <strong>de</strong> octubre y los<br />
restantes <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> la parte contraria.<br />
SEGUNDO.- En se<strong>de</strong> jurídica, con amparo en el<br />
art. 191.c) LPL, <strong>de</strong>nuncia el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la<br />
infracción, por aplicación in<strong>de</strong>bida, <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en los arts. 87 LET en relación con el<br />
art. 10.3 <strong>de</strong> LOLS, así como inaplicación <strong>de</strong> los<br />
arts. 6, 47 y disposición última <strong>de</strong>l C. Colectivo<br />
para el Concello <strong>de</strong> Vigo, e inaplicación <strong>de</strong>l art. 7<br />
<strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> regula<strong>do</strong>r <strong>de</strong> condiciones económicas<br />
y sociales <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l concello. El<br />
argumento consiste en que, a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
personal no les compete intervención alguna en la<br />
fijación <strong>de</strong> unas bases <strong>de</strong> contratación, pues no se<br />
trata <strong>de</strong> negociar ningún convenio colectivo, y<br />
que el convenio aplicable cuan<strong>do</strong> se trata <strong>de</strong><br />
negociar las bases <strong>de</strong> convocatoria remite a las<br />
representaciones sindicales, a quienes se convoco<br />
a la primera reunión; pero a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> existir algún<br />
error como para la segunda convocatoria se llamó<br />
a los actores, sien<strong>do</strong> en esta <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se aprobaron<br />
dichas bases, resulta que ninguna vulneración <strong>de</strong><br />
la libertad sindical se les ha produci<strong>do</strong>. El motivo<br />
ha si<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. La <strong>de</strong>nuncia<br />
<strong>de</strong>be ser atendida por las siguientes razones: A)<br />
en primer lugar, consi<strong>de</strong>ramos que la vulneración<br />
<strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental como el <strong>de</strong> libertad<br />
sindical exige en el sujeto activo un animus<br />
vulnerandi, una cierta intencionalidad o, al<br />
menos, un <strong>do</strong>lo eventual o una negligencia grave:<br />
un cierto querer, pues no pue<strong>de</strong> vulnerarse un<br />
<strong>de</strong>recho fundamental por mera negligencia, sin<br />
que sea admisible estimar una vulneración <strong>de</strong><br />
corte puramente objetivo alejada <strong>de</strong> voluntariedad<br />
en el sujeto activo <strong>de</strong> tal imputación;<br />
consecuentemente no basta con la ejecución por<br />
el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong> un acto aisla<strong>do</strong> que pudiera<br />
consi<strong>de</strong>rarse como un ataque a la libertad<br />
sindical, sino que tal acto ha <strong>de</strong> tener relevancia y<br />
a<strong>de</strong>más estar <strong>do</strong>ta<strong>do</strong> <strong>de</strong> una intencionalidad<br />
vulnera<strong>do</strong>ra o limita<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> tal <strong>de</strong>recho, al<br />
respecto es <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l Tribunal Constitucional,<br />
sentada entre otras en S. 187/87, 235/88, 301/92 y<br />
164/93, que “no toda reducción <strong>de</strong> las<br />
posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> acción o <strong>de</strong> la capacidad <strong>de</strong> obrar<br />
sindical pue<strong>de</strong> calificarse <strong>de</strong> vulneración <strong>de</strong> la<br />
libertad sindical, sino que es preciso que esas<br />
eventuales restricciones sean arbitrarias,<br />
injustificadas o contrarias a la ley”. En el presente<br />
supuesto la conducta empresarial que se califica<br />
<strong>de</strong> vulnera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a la libertad sindical<br />
<strong>de</strong> los actores ha consisti<strong>do</strong> en no convocarles a<br />
una mesa <strong>de</strong> negociación para fijar las bases por<br />
las que ha <strong>de</strong> regirse la contratación <strong>de</strong> cuatro<br />
trabaja<strong>do</strong>res y con carácter temporal, tal<br />
actuación –cierta-, ha <strong>de</strong> matizarse con los<br />
siguientes datos: 1.- a dicha negociación por la<br />
patronal se convocó a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales;<br />
2.- ante la <strong>de</strong>nuncia <strong>de</strong> ilegalidad <strong>de</strong> dicha<br />
convocatoria, en dicha reunión no se aprobaron<br />
ningunas bases para tal convocatoria; 3.- por la<br />
empresa se ha solicita<strong>do</strong> informe jurídico sobre la<br />
legalidad vigente, acerca <strong>de</strong> la necesidad <strong>de</strong> citara<br />
a los actores a dicha mesa, informe que fue<br />
negativo para las pretensiones <strong>de</strong> los actores; 4.-<br />
frente a la primera convocatoria, a la que no<br />
fueron llama<strong>do</strong>s los <strong>de</strong>mandantes, estos no<br />
accionaron frente a la empresa; 5.- en contra <strong>de</strong>l<br />
informe jurídico la empresa, y antes <strong>de</strong> existir<br />
acción alguna en su contra ejercitada, convoca a<br />
los actores para constituir la mesa <strong>de</strong> negociación<br />
para fijar las citadas bases; 6.- a dicha<br />
convocatoria renuncian los propios actores y con<br />
posterioridad se presenta la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> tutela <strong>de</strong><br />
libertad sindical. De tales extremos no pue<strong>de</strong><br />
extraerse que la conducta patronal pueda<br />
calificarse <strong>de</strong> intencional o negligentemente<br />
vulnera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong><br />
los actores; el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong> los<br />
actores – si acaso inicialmente y <strong>de</strong> forma<br />
aparente pudiera parecer <strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong> por la<br />
empresa al no convocarles a la citada mesa <strong>de</strong><br />
negociación--, es obvio que no fue ataca<strong>do</strong> con<br />
intención <strong>de</strong> perjudicarles por parte <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandada, y que en to<strong>do</strong> caso: a) los actores no<br />
se sintieron perjudica<strong>do</strong>s en tanto en cuanto no<br />
reaccionaron jurídicamente frente a dicho falta <strong>de</strong><br />
convocatoria; b) el <strong>de</strong>fecto se ha intenta<strong>do</strong><br />
subsanar por la <strong>de</strong>mandada convocán<strong>do</strong>les a<br />
dicha mesa, sin que en la anterior se hubiera<br />
a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> acuer<strong>do</strong> alguno sobre dicha materia; c)<br />
son los actores los que renuncian al <strong>de</strong>recho a<br />
formar parte <strong>de</strong> la mesa una vez convoca<strong>do</strong>s a la<br />
misma, comunican<strong>do</strong> su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> no asistir y<br />
ello aún conocien<strong>do</strong> que nada había si<strong>do</strong><br />
acorda<strong>do</strong> en aquella reunión con los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
sindicales, to<strong>do</strong> lo que conlleva en principio la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda. B) En el terreno<br />
estrictamente jurídico, <strong>de</strong> conformidad con lo<br />
dispuesto en el art. 87 LET los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
personal están legitima<strong>do</strong>s para negociar los<br />
convenios colectivos <strong>de</strong> empresa o <strong>de</strong> ámbito<br />
inferior, y las faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> dicha representación<br />
unitaria son las recogidas en el art. 64, por<br />
remisión <strong>de</strong>l art. 62 LET, y entre dichas<br />
faculta<strong>de</strong>s no se encuentra la <strong>de</strong> fijar las bases <strong>de</strong><br />
las convocatorias para cubrir puestos <strong>de</strong> trabajo,<br />
lo cual es coherente con lo dispuesto en el art. 20<br />
LET en lo relativo a las faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> dirección y<br />
control empresarial, es <strong>de</strong>cir las <strong>de</strong>cisiones sobre<br />
la contratación son competencia patronal sin que<br />
tengan que ser consensuadas con la<br />
530
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
representación unitaria <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, ni con<br />
la representación sindical, ello en principio y<br />
como regla general, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que salvo<br />
especificaciones convencionales <strong>de</strong> dichos<br />
principios habrá <strong>de</strong> estarse a dichas normas. En el<br />
presente caso existen especificaciones<br />
convencionales cuales son: a) <strong>de</strong> una parte lo<br />
dispuesto en el art. 6 <strong>de</strong>l convenio colectivo Para<br />
el personal <strong>de</strong>l Concello <strong>de</strong> Vigo, convenio al que<br />
se adhirieron los actores, habién<strong>do</strong>se acorda<strong>do</strong> la<br />
extensión <strong>de</strong> su aplicación al IMD, según dicho<br />
precepto la organización <strong>de</strong>l trabajo es facultad<br />
<strong>de</strong>l IMD y en el ejercicio <strong>de</strong> dichas faculta<strong>de</strong>s se<br />
tendrán en cuenta las atribuidas a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> personal y a la mesa <strong>de</strong> negociación prevista<br />
en el RDL 1/95 <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo; b) el art. 47 <strong>de</strong><br />
dicho convenio colectivo que al referirse a la<br />
negociación <strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo, se<br />
atribuye la competencia negocia<strong>do</strong>ra a la mesa<br />
general integrada por la parte social por “las<br />
organizaciones sindicales mas representativas en<br />
el ámbito Estatal o <strong>de</strong> Comunidad Autónoma y a<br />
los sindicatos que hubiesen obteni<strong>do</strong> el 10% o<br />
mas <strong>de</strong> los representantes en las elecciones<br />
sindicales”; c) la disposición final <strong>de</strong> dicho<br />
convenio que remite para lo no regula<strong>do</strong> en el<br />
convenio a lo dispuesto en el acuer<strong>do</strong> regula<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> las condiciones <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los funcionarios<br />
<strong>de</strong>l Ayuntamiento; en dicho acuer<strong>do</strong> en su art. 7 -<br />
relativo a la forma <strong>de</strong> provisión <strong>de</strong> puestos <strong>de</strong><br />
trabajo-, se establece que “las bases <strong>de</strong> las<br />
convocatorias <strong>de</strong>berán ser negociadas con la<br />
representación sindical en la correspondiente<br />
mesa”. De tal bagaje normativo cabe extraer<br />
como conclusión que el organismo <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>,<br />
para negociar las bases <strong>de</strong> la convocatoria para<br />
cubrir temporalmente unos puestos <strong>de</strong> trabajo,<br />
solo tenía que haber convoca<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
sindicales existentes en el IMD, por cuanto para<br />
tal tipo <strong>de</strong> negociaciones existe tanto en el<br />
convenio colectivo, por el que se rigen las partes,<br />
como en las normas supletorias una <strong>de</strong>legación <strong>de</strong><br />
tales competencias en la representación sindical,<br />
con lo que al amparar su actuación el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
en lo pacta<strong>do</strong> colectivamente no vulnera el<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong> los actores pues<br />
ninguna obligación inicial tenía <strong>de</strong> convocarles a<br />
dicha mesa <strong>de</strong> negociación, no pudien<strong>do</strong><br />
confundirse la obligación patronal <strong>de</strong> informar a<br />
dichos <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal sobre la evolución<br />
<strong>de</strong>l empleo y las previsiones <strong>de</strong> contratación (art.<br />
64 LET), con la constitución <strong>de</strong> la mesa <strong>de</strong><br />
negociación y fijación <strong>de</strong> las bases <strong>de</strong> la<br />
convocatoria para contratar, para cuyo supuesto<br />
se ha <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> quienes forma parte <strong>de</strong> tal<br />
mesa, sin que exista otra norma que imponga la<br />
intervención <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal en la<br />
misma; a mayor abundamiento, si se estimase que<br />
en tal mesa <strong>de</strong>bía hallarse la representación<br />
unitaria <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res, bien en exclusiva<br />
bien con la presencia <strong>de</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s sindicales,<br />
no cabe duda <strong>de</strong> que se trataría <strong>de</strong> una<br />
interpretación <strong>de</strong> las normas en vigor, habien<strong>do</strong><br />
opta<strong>do</strong> la empresa por una interpretación concreta<br />
tal mo<strong>do</strong> <strong>de</strong> actuar no pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse lesivo<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical y así se ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> STS <strong>de</strong> 18.05.92 y 26.04.96 “el<br />
hecho <strong>de</strong> que existan varias opciones posibles <strong>de</strong><br />
interpretación <strong>de</strong> una norma y se aplique una <strong>de</strong><br />
ellas, <strong>de</strong>scartan<strong>do</strong> otra, no pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse un<br />
supuesto <strong>de</strong> lesión automática <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
libertad sindical”. Por to<strong>do</strong> lo expuesto se<br />
concluye que no ha existi<strong>do</strong> vulneración <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical <strong>de</strong> los actores,<br />
procedien<strong>do</strong> acoger el recurso con revocación <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida se <strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda<br />
rectora <strong>de</strong> los autos.<br />
TERCERO.- Por su parte los actores, admitien<strong>do</strong><br />
el relato fáctico <strong>de</strong> la resolución recurrida, en<br />
se<strong>de</strong> jurídica con amparo en el art. 191.c) LPL,<br />
<strong>de</strong>nuncian como infringi<strong>do</strong> el art. 180 LPL y art.<br />
15 LOLS, argumentan<strong>do</strong> que la resolución que<br />
recaiga en estos procedimientos si estima la<br />
existencia <strong>de</strong> la vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho<br />
invoca<strong>do</strong>, acordara la in<strong>de</strong>mnización que proceda,<br />
por lo que reitera su pretensión <strong>de</strong> que se fije a<br />
favor <strong>de</strong> los accionantes una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong><br />
300.000 ptas. El acogimiento <strong>de</strong>l anterior motivo<br />
implica la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l formula<strong>do</strong> por los<br />
actores al <strong>de</strong>sestimarse en el aspecto principal su<br />
<strong>de</strong>manda, no obstante y en cuanto al fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
mismo también proce<strong>de</strong> su rechazo y ello<br />
partien<strong>do</strong> <strong>de</strong> las siguientes premisas: a) que los<br />
actores en su <strong>de</strong>manda no hicieron constar en que<br />
consistían los daños o perjuicios que se <strong>de</strong>rivan<br />
<strong>de</strong> la conducta patronal; b) que en el acto <strong>de</strong>l<br />
juicio tampoco se alegaron, ni establecieron bases<br />
o datos que permitan cuantificar en alguna<br />
medida los daños o perjuicios ocasiona<strong>do</strong>s; c) que<br />
los actores fueron elegi<strong>do</strong>s <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> personal<br />
como afilia<strong>do</strong>s al sindicato UGT; d) que para la<br />
constitución <strong>de</strong> la mesa (cuestión litigiosa) fueron<br />
cita<strong>do</strong>s por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> los <strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s<br />
sindicales, entre ellos el <strong>de</strong>l sindicato UGT quién<br />
<strong>de</strong>nuncio la falta <strong>de</strong> convocatoria <strong>de</strong> los actores;<br />
e) que una vez efectuada la <strong>de</strong>nuncia se convocó<br />
a los actores, antes incluso <strong>de</strong> accionar, para tratar<br />
la cuestión relativa a la contratación laboral.<br />
Atendien<strong>do</strong> a dichos datos no cabe mas que<br />
concluir la corrección <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong><br />
instancia por cuanto no existe acreditación <strong>de</strong> los<br />
daños o perjuicios que han <strong>de</strong> ser resarci<strong>do</strong>s, ni<br />
existen datos que permitan enten<strong>de</strong>r que la<br />
conducta <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> es en extremo<br />
vulnera<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> libertad sindical<br />
<strong>de</strong> los actores, por cuanto ante la <strong>de</strong>nuncia<br />
efectuada por su ausencia a la convocatoria y<br />
solicita<strong>do</strong> asesoramiento sobre tal extremo –<br />
<strong>de</strong>sfavorable a la necesidad <strong>de</strong> convocarles-, se<br />
les convoca a una reunión para tratar el tema<br />
relativo a la contratación laboral negán<strong>do</strong>se ellos<br />
mismos a acudir a tal reunión, consecuentemente<br />
531
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
y siguien<strong>do</strong> la <strong>do</strong>ctrina sentada por STS <strong>de</strong><br />
20.01.97 y 22.07.96, que matizan la <strong>de</strong> 09.06.93,<br />
<strong>de</strong>l art. 15 LOLS en relación con el art. 180.1<br />
LPL no cabe extraer la consecuencia directa <strong>de</strong><br />
que, acreditada la vulneración <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
libertad sindical, <strong>de</strong>ba fijarse una in<strong>de</strong>mnización a<br />
cargo <strong>de</strong> la entidad conculca<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> dicho<br />
<strong>de</strong>recho y en beneficio <strong>de</strong>l perjudica<strong>do</strong>, sino que<br />
es preciso que el <strong>de</strong>mandante alegue y pruebe las<br />
bases y elementos en función <strong>de</strong> los que se ha <strong>de</strong><br />
cuantificar dicha in<strong>de</strong>mnización, y como en el<br />
presente supuesto ni se alegaron ni acreditaron<br />
dichos presupuestos, no vulnera la resolución<br />
recurrida que no fija in<strong>de</strong>mnización a favor <strong>de</strong> los<br />
actores, los preceptos que se dicen vulnera<strong>do</strong>s<br />
procedien<strong>do</strong> su confirmación previa<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso plantea<strong>do</strong>. Por to<strong>do</strong> lo<br />
expuesto, vistos los preceptos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />
general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> INSTITUTO<br />
MUNICIPAL DE DEPORTES DE VIGO contra<br />
la sentencia dictada el 30.11.99 por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social nº 3 <strong>de</strong> Vigo en autos nº 633-99, sobre<br />
tutela <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> libertad sindical, segui<strong>do</strong>s<br />
entre el recurrente y los actores E.E.C., R.J.I.R. y<br />
J.B.L.G., y con revocación <strong>de</strong> dicha resolución<br />
<strong>de</strong>sestimamos la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> los autos; así<br />
mismo <strong>de</strong>sestimamos el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
formula<strong>do</strong> por los actores contra la citada<br />
resolución.<br />
S. S.<br />
2974 RECURSO Nº 2.431/00<br />
INEXISTENCIA DE CONTRATO DE<br />
TRABALLO DEPORTIVO, Ó NON MEDIAR<br />
CONCURSO DE OFERTA E ACEPTACIÓN.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>s <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.431/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.A.C.D. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda en reclamación <strong>de</strong> rescisión <strong>de</strong><br />
contrato sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa “C.D.O.,<br />
S.A.D.” y <strong>do</strong>n A.J.G.A. y <strong>do</strong>n F.M.C.F. en su día<br />
se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en<br />
autos núm. 198/98 sentencia con fecha diez <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor, <strong>do</strong>n J.A.C.D., <strong>de</strong><br />
nacionalidad portuguesa, es juga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> fútbol<br />
profesional, mas conoci<strong>do</strong> con el nombre <strong>de</strong> Q.D.<br />
Durante la temporada 1996-1997 estuvo<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios como juga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> fútbol,<br />
en el “F.C.T.” en Portugal./ SEGUNDO.- A<br />
principios <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1997, el actor se<br />
<strong>de</strong>splazó a Ourense, sien<strong>do</strong> presenta<strong>do</strong> a los<br />
directivos <strong>de</strong>l “C.D.O., S.A.D.” para realizar unas<br />
pruebas y <strong>de</strong>mostrar sus aptitu<strong>de</strong>s como juga<strong>do</strong>r a<br />
lo que se acce<strong>de</strong>; transcurri<strong>do</strong>s unos días, en que<br />
el actor realizó diversas pruebas se <strong>de</strong>cidió por la<br />
dirección <strong>de</strong>l club <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> que no reunía<br />
condiciones para el cita<strong>do</strong> club. Durante el tiempo<br />
en que duraron las pruebas el actor estuvo<br />
hospeda<strong>do</strong> en el Hotel “A.” <strong>de</strong> esta ciudad,<br />
abonan<strong>do</strong> el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> los gastos <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
tal alojamiento./ TERCERO.- En fecha 6 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 1997, el actor rescindió el contrato que<br />
le ligaba con el “F.C.T.”./ CUARTO.- Se celebró<br />
sin avenencia la conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por <strong>do</strong>n J.A.C.D. contra el “C.D.O.,<br />
S.A.D.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro no haber lugar a<br />
la misma y en consecuencia absuelvo al<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> <strong>de</strong> las pretensiones en su contra<br />
esgrimidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Por la parte actora, se interpone<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación contra la sentencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó su pretensión <strong>de</strong> que se <strong>de</strong>clarase el<br />
incumplimiento <strong>de</strong> contrato por parte <strong>de</strong>l<br />
“C.D.O., S.A.D.” y se con<strong>de</strong>ne al mismo al pago<br />
<strong>de</strong> una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 25.000.000.- pts,<br />
pretendien<strong>do</strong> como primer motivo <strong>de</strong> recurso, con<br />
a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, a fin <strong>de</strong> que se<br />
suprima el ordinal segun<strong>do</strong> y se modifique el<br />
ordinal tercero y se adicionen los siguientes<br />
hechos: “a) En fecha 8 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1997 el actor<br />
532
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
recibió mediante fax una oferta <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
prestación <strong>de</strong> servicios futbolísticos, envia<strong>do</strong> por<br />
el “C.D.O., S.A.D.”, por <strong>do</strong>s temporadas. b)<br />
Dicho <strong>do</strong>cumento fue confirma<strong>do</strong> por el actor,<br />
mediante el envío <strong>de</strong> una <strong>de</strong>claración al mismo<br />
número <strong>de</strong> fax, en el que se aceptaba la oferta <strong>de</strong><br />
contrato, así como la representación <strong>de</strong>l firmante<br />
en lugar <strong>de</strong>l actor, Sr. P.E.M.M. c) La firma que<br />
aparece en el contrato, aporta<strong>do</strong> como <strong>do</strong>cumento<br />
número tres <strong>de</strong>l ramo <strong>de</strong> la parte actora,<br />
correspon<strong>de</strong> al presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l Club <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>. d)<br />
El Sr. P.E.M.M. estaba autoriza<strong>do</strong> por el club<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> para conseguir la contratación <strong>de</strong><br />
juga<strong>do</strong>res portugueses, intervinien<strong>do</strong> en la<br />
contratación <strong>de</strong>l Sr. S., juga<strong>do</strong>r <strong>de</strong>l “C.D.O.,<br />
S.A.D.” e) El Sr. P.E.M.M., actuan<strong>do</strong> como<br />
intermediario <strong>de</strong>l “C.D.O., S.A.D.” recibió en<br />
fecha 8 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1997 la cantidad <strong>de</strong> un<br />
millón <strong>de</strong> pesetas./ f) La contratación <strong>de</strong>l juga<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> fútbol J.M.F.S.S. se realizó por medio <strong>de</strong>l<br />
envío por fax <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong><br />
servicios futbolísticos. g) En fecha 8 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1997, en el diario nacional marca, en su página<br />
18, se publica la noticia que el portugués Q.D.<br />
firma su contrato con el “C.D.O., S.A.D.” Por lo<br />
que respecta a la supresión, se argumenta por el<br />
recurrente, que se trata <strong>de</strong> conceptos jurídicos y<br />
no hechos y que no están ampara<strong>do</strong>s en prueba; lo<br />
que se rechaza, pues, aparte <strong>de</strong> no implicar<br />
calificaciones o valoraciones jurídicas que puedan<br />
pre<strong>de</strong>terminar el fallo, sino simples hechos que<br />
como tales se pue<strong>de</strong>n recoger en el “factum” <strong>de</strong> la<br />
sentencia, es reiterada jurispru<strong>de</strong>ncia que no es<br />
vía a<strong>de</strong>cuada para obtener la revisión la<br />
<strong>de</strong>nominada prueba negativa, consistente en<br />
afirmar que los hechos que el juzga<strong>do</strong>r estima<br />
proba<strong>do</strong>s, no lo han si<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma suficiente (S.<br />
TS <strong>de</strong> 10.11.96), por lo que sería necesario que <strong>de</strong><br />
la resultancia probatoria fluyese directamente la<br />
ausencia total <strong>de</strong> soporte para los datos<br />
consigna<strong>do</strong>s o bien una realidad contraria”;<br />
sien<strong>do</strong> igualmente <strong>do</strong>ctrina reiterada, que: “para<br />
que proceda la revisión <strong>de</strong> hechos se precisa<br />
<strong>do</strong>cumento o pericia que <strong>de</strong> mo<strong>do</strong> evi<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong>muestre la equivocación <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, sin<br />
necesidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducciones, presunciones o<br />
conjeturas”; lo que no acontece en el supuesto <strong>de</strong><br />
autos, limitán<strong>do</strong>se el recurrente a manifestar que<br />
no existe prueba suficiente, hacien<strong>do</strong> una nueva<br />
valoración <strong>de</strong> la prueba practicada y ya valorada<br />
por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, pretendien<strong>do</strong> en<br />
realidad sustituir el criterio objetivo e imparcial<br />
<strong>de</strong>l juez “a quo” por el parcial e interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
parte. Por lo que respecta a la redacción<br />
alternativa que se preten<strong>de</strong>, aparta<strong>do</strong>s a), b) y c),<br />
se rechaza igualmente, pues, las fotocopias <strong>de</strong><br />
supuestos faxes intercambia<strong>do</strong>s entre el “C.D.O.,<br />
S.A.D.” y el juga<strong>do</strong>r, no son medio hábil a<br />
efectos revisorios “las fotocopias no adveradas, ni<br />
cotejadas con sus originales, carecen <strong>de</strong> fuerza<br />
probatoria respecto a su conteni<strong>do</strong> (Ss. TS. Entre<br />
otras <strong>de</strong> 20.04.93 y <strong>de</strong> 18 y 23.09.97), máxime,<br />
cuan<strong>do</strong> esos supuestos <strong>do</strong>cumentos no fueron<br />
reconoci<strong>do</strong>s por la parte a quien afectaban, quien<br />
los impugnó, interponien<strong>do</strong> querella criminal por<br />
falsedad, que terminó por sobreseimiento<br />
provisional; y en cuanto a los extremos que se<br />
contienen en los aparta<strong>do</strong>s d), e), f) y g), aparte <strong>de</strong><br />
ser intrascen<strong>de</strong>ntes, no merecen favorable<br />
acogida, pues, se ha <strong>de</strong> tener en cuenta que en<br />
ningún caso está acredita<strong>do</strong> que el Sr. P.E.M.M.,<br />
actuan<strong>do</strong> como intermediario <strong>de</strong>l “C.D.O.,<br />
S.A.D.” hubiera recibi<strong>do</strong> el 08.08.97 la cantidad<br />
<strong>de</strong> 1.000.000.- pts por parte <strong>de</strong> este Club, por<br />
cuanto la prueba que se aporta (obrante al folio<br />
75) aparte <strong>de</strong> ser una simple fotocopia, es un<br />
simple recibo <strong>de</strong> haber entrega<strong>do</strong> (presuntamente)<br />
al Sr. M.M. un efecto para abonar “en su cuenta”,<br />
sin que aparezca para nada la intervención <strong>de</strong>l<br />
“C.D.O., S.A.D.” en dicha operación, cuan<strong>do</strong><br />
hubiera si<strong>do</strong> fácil para el titular <strong>de</strong> la cuenta, pedir<br />
un extracto o un certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> los efectos<br />
negocia<strong>do</strong>s en el que constase el paga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> los<br />
mismos; y en cuanto al aparta<strong>do</strong> g) aparte <strong>de</strong> que<br />
sería irrelevante a los efectos <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong><br />
la litis, un artículo periodístico, en ningún caso es<br />
medio hábil a efectos revisorios, pues, los<br />
periódicos a veces ofrecen como hechos ciertos,<br />
lo que no son más que simples rumores, tampoco<br />
consta acredita<strong>do</strong> en los términos en que se<br />
expresa dicho aparta<strong>do</strong>, pues el periódico<br />
<strong>de</strong>portivo que cita, el diario nacional M., en su<br />
página 18, no recoge la noticia <strong>de</strong> que el<br />
portugués Q.D. firma su contrato con el “C.D.O.,<br />
S.A.D.” sino que la prensa dice: “el portugués<br />
Q.D. firma hoy... el “C.D.O., S.A.D.” cerrará hoy<br />
el fichaje <strong>de</strong>l centrocampista portugués Q.D., <strong>de</strong>l<br />
“T.”, que ha esta<strong>do</strong> a prueba unos días”.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo, -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida- con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, se<br />
censura el <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>, que se articula en<br />
varios aparta<strong>do</strong>s diferentes: 1º).- infracción por no<br />
aplicación <strong>de</strong>l art. 8.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y <strong>de</strong> los arts. 1.254, 1.256, 1.258,<br />
1.259, 1.262, 1.278, 1.281 y 1.282 <strong>de</strong>l código<br />
civil, en relación con el art. 2.1 <strong>de</strong>l ET; 2º).-<br />
infracción por no aplicación <strong>de</strong>l principio “in<br />
dubio pro operario”, reconoci<strong>do</strong> en distintas<br />
sentencias <strong>de</strong>l TS que cita y se tienen por<br />
reproducidas, en relación con el art. 8.1 <strong>de</strong>l ET y<br />
los arts. <strong>de</strong> Código Civil cita<strong>do</strong>s sobre requisitos<br />
esenciales para la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> los contratos, arts.<br />
1.261 y ss <strong>de</strong>l Código Civil; 3º).- infracción por<br />
no aplicación, <strong>de</strong> los arts. 1.091, 1.101 y 1.124<br />
<strong>de</strong>l Código Civil en relación con la eficacia <strong>de</strong>l<br />
contrato firma<strong>do</strong> y su incumplimiento; 4º).-<br />
infracción por no aplicación <strong>de</strong> los criterios<br />
jurispru<strong>de</strong>nciales <strong>de</strong>l contrato, <strong>de</strong>fini<strong>do</strong> por la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l TS, en sentencias <strong>de</strong> 23.10.86 y<br />
23.05.88, en relación con la situación surgida en<br />
el presente procedimiento y que ha si<strong>do</strong> calificada<br />
533
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
como no laboral; 5º).- infracción por<br />
incongruencia omisiva <strong>de</strong> la resolución en<br />
relación con el art. 97 <strong>de</strong> la L.P.L. al no darse una<br />
respuesta a la reclamación <strong>de</strong> incumplimiento<br />
planteada; y en último término, 6º) infracción por<br />
aplicación incorrecta <strong>de</strong>l art. 1.214 <strong>de</strong>l Código<br />
Civil, en relación con la carga <strong>de</strong> la prueba, e<br />
infracción por no aplicación <strong>de</strong> la prueba <strong>de</strong><br />
presunciones <strong>de</strong>l art. 1.253 <strong>de</strong>l Código Civil.<br />
Alegan<strong>do</strong> fundamentalmente: que se trataba <strong>de</strong> un<br />
contrato válidamente perfecciona<strong>do</strong> y que <strong>de</strong>be<br />
cumplirse, y en caso contrario in<strong>de</strong>mnizar los<br />
daños causa<strong>do</strong>s, por enten<strong>de</strong>r que el actor recibió<br />
en fecha 08.08.97 una oferta <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
trabajo, por <strong>do</strong>s años con el club <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, y<br />
que el actor confirmó dicho contrato, ratifican<strong>do</strong> a<br />
la persona firmante <strong>de</strong>l mismo y envian<strong>do</strong> su<br />
aceptación que fue recibida inmediatamente, y<br />
que el contrato original fue <strong>de</strong>strui<strong>do</strong> y que lo<br />
único que quedó fue una copia, y que si<br />
hipotéticamente el contrato firma<strong>do</strong> en fecha<br />
08.08.97 no pue<strong>de</strong> tener vali<strong>de</strong>z como contrato, se<br />
trataría <strong>de</strong> un precontrato, así como que<br />
concurrían presunciones evi<strong>de</strong>ntes, que<br />
<strong>de</strong>mostraban la existencia <strong>de</strong>l mismo. Como<br />
trámite previo, proce<strong>de</strong> analizar la excepción <strong>de</strong><br />
incongruencia omisiva, por enten<strong>de</strong>r que no se<br />
daba respuesta a la reclamación <strong>de</strong><br />
incumplimiento plantea<strong>do</strong>. Que se rechaza, pues,<br />
aparte <strong>de</strong> que ni el propio recurrente la apoya<br />
abiertamente, al no pedir la nulidad <strong>de</strong> las<br />
actuaciones, no merece la menor consi<strong>de</strong>ración,<br />
por cuanto al <strong>de</strong>sestimarse la <strong>de</strong>manda, en ningún<br />
caso habría lugar a la reclamación por<br />
incumplimiento planteada. La acción ejercitada<br />
en la <strong>de</strong>manda rectora <strong>de</strong> las presentes<br />
actuaciones, y que se mantiene en el recurso, lo es<br />
en reclamación <strong>de</strong> que se <strong>de</strong>clare el<br />
incumplimiento <strong>de</strong> contrato por la entidad<br />
<strong>de</strong>portiva <strong>de</strong>mandada, que se dice se suscribió<br />
válidamente entre las partes, el 08.08.97 y se le<br />
con<strong>de</strong>ne a in<strong>de</strong>mnizar la cantidad <strong>de</strong> 25.000.000.-<br />
pts en base a dicho incumplimiento, frente a dicha<br />
pretensión se opone la entidad <strong>de</strong>mandada (hoy<br />
recurrida) por consi<strong>de</strong>rar que no existió entre las<br />
partes relación laboral alguna. Para una mas<br />
acertada resolución <strong>de</strong> la litis, según se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>l inaltera<strong>do</strong> relato fáctico <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s,<br />
resulta acredita<strong>do</strong>: que el actor, juga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> fútbol<br />
profesional, que durante la temporada 1996-97<br />
estuvo prestan<strong>do</strong> sus servicios como juga<strong>do</strong>r <strong>de</strong><br />
fútbol en el “F.C.T.” en Portugal, fue presenta<strong>do</strong><br />
a principios <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1997, a los directivos<br />
<strong>de</strong>l “C.D.O., S.A.D.” para realizar unas pruebas y<br />
<strong>de</strong>mostrar sus aptitu<strong>de</strong>s como juga<strong>do</strong>r, a lo que<br />
accedió, y transcurri<strong>do</strong>s unos días en que se<br />
ejercitó con los <strong>de</strong>más juga<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la plantilla, se<br />
<strong>de</strong>cidió por la dirección <strong>de</strong>l club que no reunía<br />
condiciones para prestar servicios profesionales<br />
con el club. Durante el tiempo en que se<br />
realizaron las pruebas se hospedó en el “H.A.” <strong>de</strong><br />
la ciudad <strong>de</strong> Ourense, abonan<strong>do</strong> el club los gastos<br />
origina<strong>do</strong>s por tal alojamiento. En fecha 6 <strong>de</strong><br />
agosto el actor habien<strong>do</strong> rescindió el contrato que<br />
le ligaba con el club portugués. De tales hechos<br />
no pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>ducirse la existencia <strong>de</strong> relación<br />
laboral especial –art. 2.1 <strong>de</strong>l ET- entre el actor y<br />
la entidad <strong>de</strong>portiva <strong>de</strong>mandada y mucho menos<br />
que exista un contrato que haya si<strong>do</strong> consenti<strong>do</strong> y<br />
firma<strong>do</strong> válidamente por ambas partes, (art. 1.258<br />
Código Civil), pues, no está suficientemente<br />
acredita<strong>do</strong> que el supuesto contrato, suscrito entre<br />
las partes el 08.08.97, haya si<strong>do</strong> efectivamente<br />
firma<strong>do</strong> por el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l Ourense “se trata <strong>de</strong><br />
una simple fotocopia remitida por fax, en la que<br />
ni siquiera consta la firma <strong>de</strong>l actor, señalan<strong>do</strong><br />
que firma otra persona en su nombre, sin que<br />
conste en autos, el po<strong>de</strong>r otorga<strong>do</strong> al efecto, que<br />
ha si<strong>do</strong> expresamente impugna<strong>do</strong> por el “C.D.O.,<br />
S.A.D.”, que en ningún caso admitió la veracidad<br />
<strong>de</strong> la firma y la vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> aquél, llegan<strong>do</strong> a<br />
interponer querella criminal por falsedad, que dio<br />
lugar a la suspensión <strong>de</strong>l procedimiento laboral y<br />
que fue reanuda<strong>do</strong> una vez se acordó el<br />
sobreseimiento provisional, al estar el supuesto<br />
representante en ignora<strong>do</strong> para<strong>de</strong>ro, sin que la<br />
parte actora hubiera propuesto ni practica<strong>do</strong><br />
prueba pericial alguna. En to<strong>do</strong> caso, aun<br />
admitien<strong>do</strong> hipotéticamente que dicho <strong>do</strong>cumento<br />
–o mejor <strong>do</strong>cumentos, pues, existen <strong>do</strong>s<br />
fotocopias <strong>de</strong> fax distintas-, fueran auténticos, (lo<br />
que no se acepta), es lo cierto, que <strong>de</strong> los mismos<br />
no se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> un contrato <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong>portivo, sino que se trataría <strong>de</strong> una<br />
simple oferta para contratar, que no fue aceptada<br />
pura y simplemente por el actor, sino que éste<br />
respondió a esa supuesta oferta, proponien<strong>do</strong> unas<br />
condiciones contractuales diferentes; en concreto:<br />
la cláusula segunda en <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se establecía que el<br />
“C.D.O., S.A.D.” pagaría al firmante<br />
10.000.000.- pts. durante la primera temporada<br />
1997-1998 y 15.000.000.- pts. durante la segunda<br />
temporada 1998-1999, no fue confirmada sin<br />
más, sino que se puso la condición <strong>de</strong> que tales<br />
cuantías serían líquidas y completamente libres <strong>de</strong><br />
cualquier impuesto fiscal o cualquier otros; y se<br />
exigía un premio <strong>de</strong> montante a negociar en caso<br />
<strong>de</strong> subida <strong>de</strong> división para la primera división<br />
española en el final <strong>de</strong> cualquiera <strong>de</strong> las<br />
temporadas; estas nuevas condiciones, para nada<br />
consta que hubieran si<strong>do</strong> aceptadas por el club, lo<br />
que evi<strong>de</strong>ncia, que a lo sumo las relaciones entre<br />
ambas partes quedaban en términos meramente<br />
preliminares “conversaciones o tratos” y que por<br />
tanto el contrato <strong>de</strong> trabajo nunca llegó a<br />
perfeccionarse (art. 1.262 <strong>de</strong>l Código Civil), y esa<br />
falta <strong>de</strong> aceptación implica que tampoco exista<br />
ningún precontrato como alega el recurrente. En<br />
base a lo que, al ser conforme a <strong>de</strong>recho la<br />
resolución recurrida, proce<strong>de</strong> en consecuencia,<br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso y confirmar íntegramente el<br />
fallo combati<strong>do</strong>.<br />
534
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por J.A.C.D. ,<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense, <strong>de</strong> fecha diez <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil, dictada en autos núm. 198/98 segui<strong>do</strong>s a<br />
instancia <strong>de</strong>l recurrente, contra la empresa<br />
“C.D.O., S.A.D.” y <strong>do</strong>n A.G.A. y <strong>do</strong>n F.M.C.F.<br />
sobre rescisión <strong>de</strong> contrato, confirman<strong>do</strong><br />
íntegramente la resolución recurrida.<br />
S. S.<br />
2975 RECURSO Nº 2.241/00<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE POR<br />
EXTINCIÓN DE CONTRATO<br />
FRAUDULENTO PARA OBRA OU SERVICIO<br />
DETERMINADOS.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Rafaela Horcas<br />
Ballesteros<br />
A Coruña, a siete <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.241/00<br />
interpuesto por la empresa “M., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
Ferrol.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 634/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n V.M.F.A. y <strong>do</strong>n<br />
A.F.C. en reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la empresa “M., S.A.” en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 11 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1.-Los <strong>de</strong>mandantes vienen prestan<strong>do</strong> servicios<br />
para la empresa <strong>de</strong>mandada con la categoria<br />
profesional <strong>de</strong> peón <strong>de</strong> limpieza, con las<br />
antigüeda<strong>de</strong>s y retribuciones que a continuación<br />
se señalan: <strong>de</strong>mandante V.M.F.A.- fecha <strong>de</strong><br />
ingreso. 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997.- retribución<br />
mensual. 143.443 PTAS.- <strong>de</strong>mandante: A.F.C.-<br />
fecha <strong>de</strong> ingreso: 9 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1997.- retribución<br />
mensual: 143.295 ptas.- 2.- Los actores no<br />
ostentan ni han ostenta<strong>do</strong> cargo <strong>de</strong> representación<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.- 3.- Los actores han suscrito<br />
con la empresa <strong>de</strong>mandada los siguientes<br />
contratos <strong>de</strong> trabajo: V.M.F.A. a) Contrato <strong>de</strong><br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997, en el que se expresa como<br />
objeto <strong>de</strong>l contrato: “Realización <strong>de</strong> los servicios<br />
<strong>de</strong> peón limpia<strong>do</strong>r en las unida<strong>de</strong>s productivas en<br />
“A., S.A.”.- b) Contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1998 hasta el 31 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998, en el que se<br />
expresa como objeto <strong>de</strong>l contrato: “Realización<br />
<strong>de</strong> limpiezas en las unida<strong>de</strong>s productivas- “A.,<br />
S.A.” según contrato 97063 (Obra… (Sevilla) <strong>de</strong>l<br />
01.01.98 al 31.01.98”.- este contrato fue<br />
prorroga<strong>do</strong> el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998 hasta el 28 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1998.- El cita<strong>do</strong> contrato contiene una<br />
cláusula adicional que establece: “Se mantendrá<br />
invariable la antigüedad que el trabaja<strong>do</strong>r tenga<br />
en la empresa “M., S.A.” Fecha <strong>de</strong> alta:<br />
17.03.97”- c) Contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1998, en el que se expresa como objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato: “Por la realización <strong>de</strong> la limpieza <strong>de</strong> las<br />
unida<strong>de</strong>s productivas en “A., S.A.” según<br />
contrato 97063 (Obra… Sevilla) <strong>de</strong>l 01.03.98 al<br />
31.03.98”.- El cita<strong>do</strong> contrato contiene una<br />
cláusula adicional que establece: “Se mantendrá<br />
invariable la antigüedad que el trabaja<strong>do</strong>r tenga<br />
en la empresa “M., S.A.” Fecha <strong>de</strong> alta:<br />
17.03.97”.- A.F.C. a) Contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 9 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1997, en el que se expresa como objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato: “Realización <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> peón<br />
limpia<strong>do</strong>r en las unida<strong>de</strong>s productivas en “A,<br />
S.A.”.- b) Contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1998 hasta el 31 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1998, en el que se<br />
expresa como objeto <strong>de</strong>l contrato: “Realización<br />
<strong>de</strong> limpiezas en las unida<strong>de</strong>s productivas- “A.,<br />
S.A.” según contrato 97063 (Obra… (Sevilla) <strong>de</strong>l<br />
01.01.98 al 31.01.98”.- Este contrato fue<br />
prorroga<strong>do</strong> el 1 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1998 hasta el 28 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 1998.- El cita<strong>do</strong> contrato contiene una<br />
cláusula adicional que establece: “Se mantendrá<br />
invariable la antigüedad que el trabaja<strong>do</strong>r tenga<br />
en la empresa “M., S.A.” Fecha <strong>de</strong> alta:<br />
09.04.97”.- c) Contrato <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 01 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1998, en el que se expresa como objeto <strong>de</strong>l<br />
contrato: “Por la realización <strong>de</strong> la limpieza <strong>de</strong> las<br />
unida<strong>de</strong>s productivas en “A.” según contrato<br />
97063 (Obra… (Sevilla)”. En dicho contrato se<br />
estableció una duración <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 01.03.98 al<br />
31.03.98.- El cita<strong>do</strong> contrato contiene una<br />
cláusula adicional que establece: “Se mantendrá<br />
invariable la antigüedad que el trabaja<strong>do</strong>r tenga<br />
en la empresa “M., S.A.”. Fecha <strong>de</strong> alta:<br />
09.04.97”.- 4.- Los actores han presta<strong>do</strong> servicios<br />
para la <strong>de</strong>mandada en las unida<strong>de</strong>s productivas <strong>de</strong><br />
535
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
“A., S.A.” <strong>de</strong> forma ininterrumpida, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las<br />
fechas en que suscribieron sus primeros contratos.<br />
El 25 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, la <strong>de</strong>mandada dio<br />
por resueltos los contratos, según comunicó a los<br />
actores en sen<strong>do</strong>s escritos <strong>de</strong>l siguiente tenor<br />
literal: “En Ferrol a 10 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999”.<br />
Muy Sr. nuestro: Me dirijo a Vd., con objeto <strong>de</strong><br />
comunicarle que una vez recibi<strong>do</strong> el fax <strong>de</strong> “A.,<br />
S.A.” <strong>de</strong>l cese <strong>de</strong> las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> limpieza en<br />
las unida<strong>de</strong>s productivas, finaliza la obra para la<br />
cual Vd. ha si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong> el próximo día 16 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999. Por lo expuesto y en base a<br />
lo estableci<strong>do</strong> en el art. 49.1.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res y respetan<strong>do</strong> los 15 días <strong>de</strong><br />
preaviso, daré el contrato por resuelto el día 25 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 corrien<strong>do</strong> a cargo <strong>de</strong> la<br />
empresa los días transcurri<strong>do</strong>s <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 17 al 25<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999”.- 5.- La empresa “M.,<br />
S.A.” suscribió con “A., S.A.” el 8 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong><br />
1996 un contrato mercantil que esta última<br />
i<strong>de</strong>ntificaba como contrato núm. 97.005-S.<br />
Limpieza <strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s productivas, consistente en<br />
la limpieza y arrancha<strong>do</strong> general <strong>de</strong> las unida<strong>de</strong>s<br />
productivas (en lo sucesivo, UP´s 21,23,24 y 25<br />
cuya duración inicial estaba fijada hasta el<br />
31.12.97 y que fue prorroga<strong>do</strong> hasta el 20.10.98.-<br />
6.- El 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1997 se suscribió otro<br />
i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> como contrato núm. 97.063, limpieza<br />
<strong>de</strong> unida<strong>de</strong>s productivas, obra:… (Sevilla)<br />
consistente en la limpieza y arrancha<strong>do</strong> general<br />
<strong>de</strong> las unida<strong>de</strong>s productivas y zonas adyacentes<br />
(en lo sucesivo, UP`s) 11, 12, 13, 144, 15, 16, 17,<br />
20, 21, 22, 23 y 24 así como los bloques y<br />
estructuras que se encuentren en el interior <strong>de</strong> las<br />
UP´s 21,22,23 y 24, cuya duración inicial estaba<br />
fijada hasta el 31.01.98, acompañamos copia<br />
como <strong>do</strong>cumentos núm. 2.- Este contrato, 97.063,<br />
fue objeto <strong>de</strong> sucesivas prórrogas, exactamente en<br />
las mismas condiciones y conteni<strong>do</strong>, simplemente<br />
se i<strong>de</strong>ntificaba en cada prórroga el núm. <strong>de</strong> obra<br />
que “A., S.A.” ejecutaba en cada momento en sus<br />
unida<strong>de</strong>s productivas. Concretamente, en to<strong>do</strong> el<br />
perío<strong>do</strong> los bloques y estructuras existentes en las<br />
UP`s 21, 22, 23 y 24, así como los bloques y<br />
estructuras que se encuentren en el interior <strong>de</strong> las<br />
UP`s 21, 22, 23 y 24, se correspondían con la<br />
obra NC-976 (NC = Nueva Construcción), NC-<br />
276, NC-277.- Concretamente: -El 27 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1998 hasta el 28.03.98.- El 27 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
1998 hasta finalización <strong>de</strong> la obra NC-976.- El 15<br />
<strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1998 hasta el 30.10.98 para la obra<br />
NC-276.- El 15 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1999 para la obra<br />
NC-277 hasta el 31.10.99.- 7.- El día 5 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 “A., S.A.” comunica a “M.,<br />
S.A.” que a partir <strong>de</strong>l día <strong>de</strong> la fecha cesa la<br />
actividad <strong>de</strong> limpieza en las UP`s nº 11, 12, 13,<br />
14, 15, 16, 17, 20, 21, 22, 23 y 25 y que la<br />
actividad en la UP finalizaría el 16.11.99. El día<br />
15 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 se le comunicó el cese<br />
en la actividad <strong>de</strong> las Invali<strong>de</strong>z Permanentes 30 y<br />
32.- 8.- Los actores a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la limpieza <strong>de</strong><br />
UP`s (talleres) zonas adyacentes y bloques y<br />
estructuras <strong>de</strong> acero que en cada momento “A.,<br />
S.A.” construía en los mismos efectuaron labores<br />
<strong>de</strong> limpieza en fecha no <strong>de</strong>terminada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la<br />
jornada ordinaria <strong>de</strong> trabajo en el economato <strong>de</strong><br />
“A., S.A.”.- 9.- En fecha 21 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999<br />
se celebró el acto <strong>de</strong> conciliación administrativa”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>bo estimar y estimo íntegramente<br />
las pretensiones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, y califico como<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong> este proceso y<br />
con<strong>de</strong>no a la empresa “M., S.A.” a que readmita<br />
inmediatamente a <strong>do</strong>n V.M.F.A. y a <strong>do</strong>n A.F.C.<br />
en las mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o bien, a elección <strong>de</strong>l<br />
empresario, a que abone a los actores una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 624.352 ptas. y <strong>de</strong> 610.180<br />
ptas. respectivamente.- Dicha opción <strong>de</strong>berá<br />
ejercitarse en el término <strong>de</strong> 5 días a partir <strong>de</strong> la<br />
notificación <strong>de</strong> esta sentencia, mediante escrito o<br />
comparecencia ante este juzga<strong>do</strong>. Transcurri<strong>do</strong><br />
dicho término sin que el empresario hubiese<br />
opta<strong>do</strong>, se enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la readmisión.-<br />
Cualquiera que fuese su elección, con<strong>de</strong>no<br />
asimismo a la parte <strong>de</strong>mandada a que satisfaga a<br />
la actora los salarios que no haya percibi<strong>do</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente resolución, tomán<strong>do</strong>se en consi<strong>de</strong>ración<br />
a tal efecto el salario que se estima acredita<strong>do</strong> en<br />
hecho proba<strong>do</strong> 1º, y tenien<strong>do</strong> en cuenta la<br />
limitación que establece el art. 57.1 <strong>de</strong>l E.T. y que<br />
hasta la fecha ascien<strong>de</strong>n a la cantidad <strong>de</strong> 372.918<br />
ptas. para V.M.F. y <strong>de</strong> 372.567 ptas. para A.F.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
ÚNICO.- Se interpone Recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
contra la Sentencia <strong>de</strong> fecha 11 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong>l año<br />
2000 <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Ferrol,<br />
segui<strong>do</strong> a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>n V.M.F.A. y <strong>do</strong>n<br />
A.F.C. contra la empresa “M., S.A.”, por la<br />
propia empresa, basán<strong>do</strong>se el mismo, al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la LPL, en infracción por<br />
aplicación in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l art. 56 <strong>de</strong>l ET y 110 <strong>de</strong> la<br />
LPL y <strong>de</strong>l art. 15.3 <strong>de</strong>l ET y art. 9 <strong>de</strong>l RD<br />
2.546/94, así como infracción por violación <strong>de</strong>l<br />
art. 15.1 y 49.1.c) <strong>de</strong>l ET, art. 1.a) y 2 y 8 <strong>de</strong>l RD<br />
2.546/94, vigente al tiempo inicial <strong>de</strong> la<br />
contratación y art. 1.a) y 2.1 y 2 <strong>de</strong>l RD 2.720/98<br />
<strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> diciembre así como la jurispru<strong>de</strong>ncia<br />
contenida en la Sentencia que resuelve los<br />
recursos para unificación <strong>de</strong> <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> 08.06.99<br />
Rec. 3.009-98 y 15.01.97 Rec. 3.827-95, sobre la<br />
posibilidad <strong>de</strong> vincular la duración <strong>de</strong>l contrato<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> a la duración <strong>de</strong><br />
536
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
la contrata mercantil. Los requisitos <strong>de</strong> vali<strong>de</strong>z<br />
<strong>de</strong>l contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
conforme a la legalidad que cita el recurrente y<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l T. Supremo (S. TS 26.10.99<br />
RJ 1.999-7.838), son: -El objeto <strong>de</strong>l contrato<br />
(realización <strong>de</strong> obra o servicios) han <strong>de</strong> poseer<br />
autonomía y sustantividad propias <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la<br />
actividad <strong>de</strong> la empresa.- La tarea a realizar ha <strong>de</strong><br />
ser “limitada en el tiempo”, aunque pue<strong>de</strong> tener<br />
duración incierta.- El contrato ha <strong>de</strong> especificarse<br />
con precisión y claridad el carácter <strong>de</strong> la<br />
contratación e i<strong>de</strong>ntificarse claramente la obra o<br />
servicio.- En el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la relación laboral,<br />
el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>be ser ocupa<strong>do</strong> en la ejecución <strong>de</strong><br />
aquélla o en el cumplimiento <strong>de</strong> éste, y no<br />
normalmente en tareas distintas. Las <strong>do</strong>s<br />
sentencias que cita el recurrente no contradicen<br />
que cuan<strong>do</strong> en un contrato temporal se pone una<br />
fecha <strong>de</strong> terminación o finalización <strong>de</strong> éste, es<br />
este término el que actúa, y no el <strong>de</strong> la<br />
finalización <strong>de</strong> la contrata. Dicho contrato<br />
temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un principio tenia duración<br />
<strong>de</strong>terminada y estaba limita<strong>do</strong> en el tiempo, en<br />
consecuencia, el prorrogarlo mas allá <strong>de</strong> dicho<br />
límite transforma dicho contrato temporal en<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>. La finalización <strong>de</strong>l contrato temporal<br />
tenía señala<strong>do</strong> el 31.03.98 y los actores siguieron<br />
prestan<strong>do</strong> servicios hasta el 16-noviembre <strong>de</strong><br />
1999, no estaba someti<strong>do</strong> a otro término (urgencia<br />
<strong>de</strong> la contrata) sino al que figuraba en el propio<br />
contrato. Por otra parte en el hecho proba<strong>do</strong> 8º<br />
cuya revisión no se ha interesa<strong>do</strong> se consi<strong>de</strong>ra<br />
proba<strong>do</strong> que a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la limpieza <strong>de</strong> UP`S<br />
(talleres) también realizaron labores <strong>de</strong> limpieza<br />
en el economato, por lo tanto dicho hecho es<br />
incuestionable y pone <strong>de</strong> manifiesto que<br />
realizaron dichas labores en otras zonas que no<br />
eran propiamente las <strong>de</strong> la contrata. En <strong>de</strong>finitiva,<br />
y por ello se <strong>de</strong>sestima el motivo <strong>de</strong>l recurso. De<br />
conformidad con el art. 202 LPL proce<strong>de</strong> la<br />
pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito y consignación, asi como <strong>de</strong><br />
conformidad con el art. 233 <strong>de</strong> la LPL la<br />
imposición <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> impugnante.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por la empresa<br />
“M., S.A.” contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ferrol <strong>de</strong> fecha 11 <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> 2000, que se confirma íntegramente.<br />
Se <strong>de</strong>creta la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito y consignación<br />
efectuada por la recurrente, con imposición <strong>de</strong><br />
honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> impugnante en la cifra <strong>de</strong><br />
veinticinco mil pesetas.<br />
S. S.<br />
2976 RECURSO Nº 2.273/00<br />
INEXISTENCIA DE FALTAS DE<br />
ASISTENCIA QUE DETERMINA A<br />
IMPROCEDENCIA DO DESPEDIMENTO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a ocho <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.273/00<br />
interpuesto por “L.N., S.A.” contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. cinco <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n R.Q.A. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “L.N., S.A.” en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 708/99 sentencia con fecha siete <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Doña R.Q.A., con DNI número...,<br />
venía prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la<br />
empresa “L.N., S.A”, con <strong>do</strong>micilio social en...,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 15.03.95, con la categoría <strong>de</strong> <strong>de</strong>legada y<br />
una remuneración <strong>de</strong> 302.944, con la categoría <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>legada y una remuneración <strong>de</strong> 302.944 ptas.,<br />
inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas extras, en virtud <strong>de</strong><br />
un contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> representante <strong>de</strong><br />
comercio al amparo <strong>de</strong>l R.D. 1.438/85. La<br />
duración <strong>de</strong>l contrato sería <strong>de</strong> <strong>do</strong>ce meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 15.03.95 al 14.03.96, la retribución sería en la<br />
línea OT 10% <strong>de</strong> comisión mas 10% <strong>de</strong> gastos <strong>de</strong><br />
representación mas 10% <strong>de</strong> promoción; línea<br />
<strong>de</strong>ntal 10% <strong>de</strong> comisión mas 5% <strong>de</strong> gastos <strong>de</strong><br />
representación mas 5% <strong>de</strong> promoción. Se le<br />
remitirán 25.000 ptas. mensuales para gastos <strong>de</strong><br />
viaje a justificar y 50.000 pts mensuales a cuenta<br />
<strong>de</strong> comisión. En la cláusula 9ª, se dice la relación<br />
laboral que se establece no supone sujeción a<br />
jornada u horario <strong>de</strong> trabajo concreto. Sin<br />
embargo el trabaja<strong>do</strong>r tendrá <strong>de</strong>recho a<br />
537
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
vacaciones y permisos paga<strong>do</strong>s fija<strong>do</strong>s en la<br />
normativa laboral general que serán retribui<strong>do</strong>s.<br />
En febrero <strong>de</strong> 1999 se le comunica que las<br />
condiciones económicas, a partir <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> febrero<br />
serán 2.000.000 pts/brutas anuales en concepto <strong>de</strong><br />
comisión fija, y 5% <strong>de</strong> comisión sobre rentas <strong>de</strong><br />
línea <strong>de</strong>ntal, <strong>de</strong>jan<strong>do</strong> <strong>de</strong> promocionar los<br />
productos <strong>de</strong> línea OTC./ Segun<strong>do</strong>.- En octubre la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra solicitó una baja laboral a petición <strong>de</strong><br />
la empresa, porque no se la había da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en<br />
S.S., hacién<strong>do</strong>le una carta el coordina<strong>do</strong>r y hasta<br />
noviembre la estuvieron retenien<strong>do</strong> el IRPF, que<br />
no se pagó. La empresa la presentó otra carta que<br />
firmó, en la que se solicitaba reingreso en la<br />
empresa, y se firmó un nuevo contrato el 1 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1995, con las mismas condiciones<br />
que el anterior, que se prorrogó./ Tercero.- El 17<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, la empresa comunica a la<br />
actora <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> con la carta siguiente: “Muy<br />
Sra. mía:.- Por la presente le comunico la <strong>de</strong>cisión<br />
<strong>de</strong> esta empresa <strong>de</strong> rescindir su contrato laboral<br />
por DESPIDO DISCIPLINARIO, por faltas<br />
repetidas e injustificadas <strong>de</strong> asistencia a su puesto<br />
<strong>de</strong> trabajo, y con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 18 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong>l año en curso, to<strong>do</strong> ello <strong>de</strong><br />
conformidad con el art. 54.2.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, y basa<strong>do</strong> en los siguientes hechos:<br />
Con motivo <strong>de</strong> su matrimonio el día 16.10.99, tal<br />
y como nos notificó dispuso Vd. <strong>de</strong> quince días<br />
<strong>de</strong> permiso, <strong>de</strong> conformidad con la legislación<br />
vigente.- Sin embargo, <strong>de</strong> forma unilateral ha<br />
disfruta<strong>do</strong> <strong>de</strong> los días 7 y 15 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999,<br />
sin razón para ello y sin autorización <strong>de</strong> la<br />
empresa.- Asimismo, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con los quince<br />
días naturales <strong>de</strong> licencia por matrimonio (<strong>de</strong>l<br />
16.10.99 al 30.10.99), <strong>de</strong>bería <strong>de</strong> haberse<br />
reincorpora<strong>do</strong> a su puesto <strong>de</strong> trabajo el día<br />
02.11.99, habién<strong>do</strong>se realiza<strong>do</strong> el día 04.11.99 a<br />
las 17:30 horas; lo que equivale a <strong>do</strong>s jornadas y<br />
media <strong>de</strong> inasistencia injustificada a su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo.- Por to<strong>do</strong> ello, lamentamos tener que dar<br />
por resuelto su contrato por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario.- Le ruego firme un duplica<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
presente a los meros efectos <strong>de</strong> recepción, sin que<br />
ello suponga conformidad con el conteni<strong>do</strong>”./<br />
Cuarto.- Se intentó conciliación ante el Servicio<br />
<strong>de</strong> Mediación, Arbitraxe e Conciliación, que<br />
resultó sin efecto. La empresa <strong>de</strong>mandada se<br />
<strong>de</strong>dica a la venta <strong>de</strong> productos <strong>de</strong> clase médica y<br />
farmacéutica. La actora no ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong><br />
cargo <strong>de</strong> representación laboral o sindical./<br />
Quinto.- La <strong>de</strong>mandante solicitó permiso <strong>de</strong><br />
matrimonio por quince días, que disfruto <strong>de</strong>l 16<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1999 en a<strong>de</strong>lante”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda planteada<br />
por <strong>do</strong>ña R.Q.A. contra la empresa “L.N. S.A.”<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
realiza<strong>do</strong> dicha trabaja<strong>do</strong>ra por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada y en su consecuencia con<strong>de</strong>no a dicha<br />
empresa a que la readmita en las mismas<br />
condiciones que existían antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, o, a su<br />
elección que la abone las cantida<strong>de</strong>s siguientes: a)<br />
En to<strong>do</strong> caso, una in<strong>de</strong>mnización, cifrada en<br />
cuarenta y cinco días <strong>de</strong> salario por año <strong>de</strong><br />
servicio, prorrateán<strong>do</strong>se por meses los perío<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> tiempo inferiores a un año y hasta un máximo<br />
<strong>de</strong> cuarenta y <strong>do</strong>s mensualida<strong>de</strong>s, que se concreta<br />
en la cuantía <strong>de</strong> 2.120.580 pts. b) Una cantidad<br />
igual a la suma <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta que se notifique<br />
esta sentencia o hasta que haya encontra<strong>do</strong> otro<br />
empleo si tal colocación es anterior a dicha<br />
sentencia y se prueba por el empresario lo<br />
percibi<strong>do</strong>, para su <strong>de</strong>scuento <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación. A estos efectos, el salario regula<strong>do</strong>r<br />
será <strong>de</strong> 10.098 pts. diarias. La opción <strong>de</strong>berá<br />
ejercitarse mediante escrito o comparecencia ante<br />
la secretaría <strong>de</strong> este Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social, <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong><br />
esta sentencia, sin esperar a su firmeza. En el<br />
supuesto <strong>de</strong> no optar el empresario por la<br />
readmisión o in<strong>de</strong>mnización, se entien<strong>de</strong> que<br />
proce<strong>de</strong> la primera.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- En su recurso frente a la sentencia<br />
que <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, la empresa<br />
interesa nueva redacción al primero <strong>de</strong> los HDP,<br />
en el que (a) se modifica a la baja el salario<br />
mensual –204.060 pts, incluida la parte<br />
proporcional <strong>de</strong> gratificaciones extraordinarias– y<br />
(b) se innova un párrafo expresivo <strong>de</strong> que “La<br />
trabaja<strong>do</strong>ra, con motivo <strong>de</strong>l permiso quincenal<br />
por razón <strong>de</strong> matrimonio, <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> realizar su<br />
trabajo sin autorización los días 7 y 15 <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> 1999, así como los días 2, 3 y 4 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1999, incorporán<strong>do</strong>se este último día a las<br />
17.30 horas”. 1.- Rechazamos la primera <strong>de</strong> las<br />
modificaciones, que el recurso basa en la<br />
copiosísima prueba <strong>do</strong>cumental aportada por la<br />
<strong>de</strong>mandada y consistente en los certifica<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
retenciones <strong>de</strong>l IRPF, los lista<strong>do</strong>s informáticos<br />
sobre las comisiones, las transferencias y los<br />
gastos. Con ello es claro que el recurso preten<strong>de</strong><br />
que la sala valore <strong>de</strong> nuevo la totalidad <strong>de</strong> la<br />
prueba practicada en autos, como si <strong>de</strong> una<br />
apelación se tratase, <strong>de</strong>svirtuan<strong>do</strong> así la<br />
naturaleza extraordinaria <strong>de</strong> la suplicación y<br />
<strong>de</strong>sconocien<strong>do</strong> la excepcionalidad <strong>de</strong> la revisión<br />
<strong>de</strong> hechos en este trámite, limitada a los supuestos<br />
en la prueba <strong>do</strong>cumental o la pericial evi<strong>de</strong>ncien –<br />
sin necesidad <strong>de</strong> conjetura, valoración o<br />
razonamiento algunos– el error en que se haya<br />
incurri<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> instancia. Y es más,<br />
538
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
con el planteamiento recurrente se hace caso<br />
omiso a que nuestra competencia (lo hemos<br />
<strong>de</strong>staca<strong>do</strong> en diversas ocasiones: así, las<br />
sentencias <strong>de</strong> 9-junio-92 R. 2.541/91, 25-junio-92<br />
R. 1.895/91, 27-marzo-98 R. 2.271/95, 3-julio-98<br />
R. 4.633/95, 18-mayo-99 R. 1.929/96, 30-junio-<br />
99 R. 2.591/96, 4-noviembre-99 R. 3.579/99, 11-<br />
febrero-00 R. 4.278/96 y 17-febrero-00 R.<br />
4.919/96) no se extien<strong>de</strong> a las operaciones<br />
matemáticas y a los cálculos contables, que no<br />
son misión propia <strong>de</strong>l tribunal, da<strong>do</strong> que las<br />
ciertamente complejas –como las <strong>de</strong> autos– han<br />
<strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> la correspondiente prueba<br />
pericial a valorar por los organismos<br />
jurisdiccionales, y las que revistan una mayor<br />
elementalidad han <strong>de</strong> ser realizadas por la parte y<br />
meramente comprobadas por la sala. Ello con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que los cálculos efectua<strong>do</strong>s en<br />
el recurso –aceptan<strong>do</strong> a efectos dialécticos los<br />
ingresos que se hacen constar en la prueba<br />
actora– parten <strong>de</strong>l erróneo presupuesto <strong>de</strong> excluir<br />
<strong>de</strong>l cómputo retributivo al diez por ciento <strong>de</strong><br />
gastos <strong>de</strong> representación sobre el importe <strong>de</strong><br />
ventas, atribui<strong>do</strong> por contrato y percibi<strong>do</strong> por la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra, sien<strong>do</strong> así que es criterio <strong>de</strong> la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncial el consi<strong>de</strong>rar a tal concepto como<br />
complemento salarial <strong>de</strong> puesto <strong>de</strong> trabajo<br />
incardinable en el art. 5.b) RD 2.380/73, <strong>de</strong> 17-<br />
agosto (en tales términos, la STS 20-diciembre-<br />
1994 Ar. 677/1995). En la misma forma que se<br />
incurre en claros <strong>de</strong>fectos –<strong>de</strong> cómputo y<br />
aritméticos– a la hora <strong>de</strong> calcular el promedio<br />
remunerativo <strong>de</strong> los <strong>do</strong>s años anteriores al<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> (art. 10.3 RD 1.438/85, <strong>de</strong> 1-agosto),<br />
pues para <strong>de</strong>terminar el correspondiente a 1999 se<br />
tiene en cuenta la cifra <strong>de</strong> comisión fija anual<br />
(2.000.000 pts) y las comisiones <strong>de</strong>vengadas<br />
hasta el 17-noviembre (fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>),<br />
sostenien<strong>do</strong> un total <strong>de</strong> 2.669.046 pts y<br />
<strong>de</strong>ducien<strong>do</strong> un salario diario –obviamente<br />
erróneo– <strong>de</strong> 3.565 pts; con arreglo a las propias<br />
cifras fijas en el recurso y aún prescindien<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
diez por ciento <strong>de</strong> gastos <strong>de</strong> representación, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
1/enero/98 y hasta la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
(17/noviembre/99), las percepciones totales<br />
ascendieron a 5.088.412 pts, lo que supondría ya<br />
una cantidad diaria <strong>de</strong> promedio –685 días<br />
computa<strong>do</strong>s– <strong>de</strong> 7. 428 pts, y no las 5.096 que el<br />
recurso sostiene. Pero en to<strong>do</strong> caso está claro que<br />
la sala no pue<strong>de</strong> aceptar el salario que la empresa<br />
propone (4.897. 485 pts en total, 204.060<br />
mensuales y 6.802 diarias), remitién<strong>do</strong>se –sin más<br />
especificación– a la prueba por ella aportada y<br />
consistente en los ya referi<strong>do</strong>s certifica<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
retenciones <strong>de</strong>l IRPF y lista<strong>do</strong>s informáticos<br />
sobre comisiones, transferencias y gastos; nos<br />
remitimos a lo antes dicho sobre la valoración <strong>de</strong><br />
la prueba en trámite <strong>de</strong> Suplicación. 2.- Por lo que<br />
se refiere a la segunda <strong>de</strong> las modificaciones,<br />
relativa a las supuestas faltas <strong>de</strong> asistencia, ha <strong>de</strong><br />
indicarse que la <strong>de</strong>claración judicial en contrario<br />
–<strong>de</strong> que no se habían acredita<strong>do</strong>–, aunque<br />
efectuada en la fundamentación jurídica tiene un<br />
indudable valor fáctico y ha <strong>de</strong> ser tenida como<br />
parte integrante <strong>de</strong> los HDP (SSTS 17-octubre-89<br />
Ar. 7.284, 9-diciembre-89 Ar. 9.195, 19-<br />
diciembre-89 Ar. 9.049, 30-enero-90 Ar. 6.236,<br />
2-marzo-90 Ar. 1.748, 27-julio-92 Ar. 5.664, 14-<br />
diciembre-98 Ar. 1.010 y 23-febrero-99 Ar.<br />
2.018; y SSTSJ Galicia, entre las más recientes,<br />
<strong>de</strong> 7-abril-00 R. 2.045/98, 15-abril-00 R.<br />
1.015/97, 17-abril-00 R. 359/97, 4-mayo-00 R.<br />
1.343/00, 5-mayo-00 R. 1.149/97, 12-mayo-00 R.<br />
1.748/00...). Y la pretensión revisoria <strong>de</strong> la<br />
empresa no se apoya en prueba alguna; es más, ni<br />
siquiera se hace la menor consi<strong>de</strong>ración al<br />
respecto.<br />
SEGUNDO.- Asimismo se solicita la<br />
modificación <strong>de</strong>l segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> los HDP, con la<br />
siguiente redacción: “El 19 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1995, la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra solicitó por escrito una baja laboral<br />
voluntaria por tener otras expectativas laborales.<br />
El 28 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1995, igualmente por carta, la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra solicita nuevamente un puesto <strong>de</strong><br />
trabajo a la empresa y en las mismas condiciones<br />
por haberse frustra<strong>do</strong> su eventual contratación por<br />
un tercero, sien<strong>do</strong> esta última la actividad a<br />
consi<strong>de</strong>rar por haber media<strong>do</strong> perio<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
inactividad”. 1.- Se ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar, en primer<br />
término, la absoluta improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l inciso<br />
final <strong>de</strong>l texto que se propone; se trata <strong>de</strong> un<br />
concepto jurídico claramente pre<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l<br />
fallo, anticipán<strong>do</strong>lo, y que –por lo mismo– no<br />
pue<strong>de</strong>n incluirse en la parte histórica <strong>de</strong> la<br />
sentencia y en su caso tendría a<strong>de</strong>cuada ubicación<br />
y justificación en la fundamentación jurídica (a<br />
título <strong>de</strong> ejemplo, las SSTS 19-junio-89 Ar. 4.811<br />
y 7-junio-94 Ar. 5.409; STSJ Galicia 11-febrero-<br />
00 R. 5.432/96, 25-febrero-00 R. 5.918/96, 3-<br />
marzo-00 R. 499/00, 31-marzo-00 R. 454/97, 7-<br />
abril-00 R. 894/97, 18-mayo-98 R. 4.857/98...).<br />
2.- En segun<strong>do</strong> lugar consi<strong>de</strong>ramos que las<br />
afirmaciones <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión recurrida no pue<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>sconocerse en base a lo que expresan los<br />
<strong>do</strong>cumentos que el juez tiene precisamente por<br />
inveraces, pues tal como tenemos indica<strong>do</strong> para<br />
supuestos semejantes (Sentencias <strong>de</strong> 23-octubre-<br />
97 R. 3.641/97, 9-mayo-97 R. 1.704/97, 30-<br />
octubre-98 R. 4.599/95, 30-octubre-98 R.<br />
3.570/98, 5-noviembre-98 R. 3.899/98, 26-<br />
noviembre-98 R. 3.809/95, 18-noviembre-99 R.<br />
4.675/96 y 20-marzo-00 R. 5.321/96), es obvio<br />
que no pue<strong>de</strong> invocarse como prueba<br />
<strong>de</strong>svirtua<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong> –como palmaria–<br />
precisamente la constituida por los <strong>do</strong>cumentos<br />
cuya <strong>de</strong>sconexión con la realidad acreditada es la<br />
que en concreto <strong>de</strong>clara la sentencia <strong>de</strong> instancia;<br />
tales <strong>do</strong>cumentos tan sólo resultan acreditativos<br />
<strong>de</strong>l aspecto formal <strong>de</strong> la cuestión, constituyen<strong>do</strong> –<br />
justamente por ello– el presupuesto <strong>de</strong>l frau<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong>, sin que –por lo mismo–<br />
puedan en forma alguna ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s como<br />
539
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>mostrativos <strong>de</strong> que no existe la realidad<br />
contraria y fraudulenta que ha <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> el<br />
magistra<strong>do</strong>, tras valorar la prueba conforme a la<br />
facultad que en exclusiva le viene atribuida por el<br />
art. 97.2 LPL. Y <strong>de</strong> otra parte, si bien para po<strong>de</strong>r<br />
apreciar la figura <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> es imprescindible una<br />
prueba que revista las características <strong>de</strong> plena,<br />
notoria e inequívoca, da<strong>do</strong> que es principio<br />
general <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho que el frau<strong>de</strong> nunca pue<strong>de</strong><br />
presumirse, sino que es precisa plena acreditación<br />
<strong>de</strong>l mismo y ha <strong>de</strong> basarse su apreciación en<br />
cumplida prueba <strong>de</strong> los hechos que lo configuran,<br />
no lo es menos que su apreciación <strong>de</strong> tal figura –<br />
normalmente por la vía <strong>de</strong> la presunción regulada<br />
en el art. 1.253 CC– constituye una mera cuestión<br />
<strong>de</strong> hecho que correspon<strong>de</strong> fijar en exclusividad al<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia –la inmediación en la<br />
práctica <strong>de</strong> las pruebas permite valorarlas más<br />
a<strong>de</strong>cuadamente– y tan sólo resulta censurable en<br />
trámite <strong>de</strong> recurso cuan<strong>do</strong> según las reglas <strong>de</strong>l<br />
criterio humano falte un enlace preciso y lógico<br />
entre los hechos <strong>de</strong>mostra<strong>do</strong>s y el que se trata <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ducir (entre tantas otras, las SSTSJ Galicia 30-<br />
junio-98 R. 3.448/95 y 18-noviembre-99 R.<br />
4.675/96), lo que mal pue<strong>de</strong> sostenerse cuan<strong>do</strong> –<br />
como en autos– la versión <strong>de</strong> la actora y aceptada<br />
por el magistra<strong>do</strong> ofrece mucha más<br />
razonabilidad que la pretendida por la<br />
<strong>de</strong>mandada.<br />
TERCERO.- Finalmente, en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> la recurrente<br />
<strong>de</strong>nuncia que la sentencia viola –por<br />
inaplicación– el art. 54.2.a) ET. Con<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> que la sala consi<strong>de</strong>re<br />
insuficiente la infracción que se señala, echan<strong>do</strong><br />
en falta una referencia a la supuesta vulneración –<br />
por inaplicación y aplicación in<strong>de</strong>bida– <strong>de</strong> los<br />
arts. 55.4 y 56 ET, así 108, 109 y 110 LPL, lo<br />
cierto y verdad es que el fracaso <strong>de</strong> la segunda <strong>de</strong><br />
las revisiones –comisión <strong>de</strong> la falta– lleva<br />
necesariamente a <strong>de</strong>sestimar la única vulneración<br />
normativa que se acusa: si resulta inmodifica<strong>do</strong><br />
HDP que la accionante no ha incurri<strong>do</strong> en falta <strong>de</strong><br />
asistencia alguna, obviamente el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se halla<br />
injustifica<strong>do</strong> y ha <strong>de</strong> ser califica<strong>do</strong> como<br />
improce<strong>de</strong>nte, con las consecuencias previstas en<br />
los preceptos cita<strong>do</strong>s y fijadas correctamente por<br />
el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con las<br />
conclusiones –que la sala ha <strong>de</strong> compartir–<br />
relativas a la antigüedad y salario que se tienen<br />
por acredita<strong>do</strong>s. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por “L.N., S.A.”, confirmamos la sentencia que<br />
con fecha 7-marzo-00 ha si<strong>do</strong> dictada en autos<br />
tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº Cinco<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo, a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña R.Q.A. y por<br />
la que se acogió la <strong>de</strong>manda formulada.<br />
Asimismo con<strong>de</strong>namos a la parte recurrente a que<br />
por el concepto <strong>de</strong> honorarios satisfaga 25.000 pts<br />
al Sr. letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte recurrida. E igualmente<br />
se acuerda la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito constitui<strong>do</strong> y el<br />
<strong>de</strong>stino legal para la consignación efectuada.<br />
S. S.<br />
2977 RECURSO Nº 1.902/00<br />
IMPROCEDENCIA DO DESPEDIMENTO, Ó<br />
RESULTAR INADMISIBLE A ALEGACIÓN<br />
DE NULIDADE DO CONTRATO DE<br />
TRABALLO POR VICIO DO<br />
CONSENTIMENTO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Pilar Yebra-Pimentel<br />
Vilar<br />
A Coruña, a nueve <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 1.902/00<br />
interpuesto por A.C.C. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Lugo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes De Hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 723/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por A.C.C. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> el “E., S.L.” en su<br />
día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
sentencia con fecha 17 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestima la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- El actor <strong>do</strong>n A.C.C., mayor <strong>de</strong> edad, vecino<br />
<strong>de</strong> Lugo con DNI..., ha veni<strong>do</strong> prestan<strong>do</strong><br />
servicios por cuenta y cargo <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada “E., S.L.”, <strong>de</strong>dicada al sector <strong>de</strong> la<br />
construcción (actividad <strong>de</strong> edificación y obras<br />
públicas), con antigüedad <strong>de</strong> 26-julio-99,<br />
categoría profesional <strong>de</strong> oficial <strong>de</strong> 1ª (albañil) y<br />
salario mensual <strong>de</strong> 131.164 ptas. incluida la<br />
prorrata <strong>de</strong> pagas extraordinarias. La relación<br />
laboral se pactó a medio <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
duración <strong>de</strong>terminada, al amparo <strong>de</strong>l art. 15 <strong>de</strong>l<br />
ET en la modalidad <strong>de</strong> obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s, consistente en la realización <strong>de</strong><br />
trabajos <strong>de</strong> su especialidad en la obra sita en la<br />
C/... <strong>de</strong> Lugo.- 2º) El <strong>de</strong>mandante no ostenta ni ha<br />
540
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
ostenta<strong>do</strong> en el año anterior al cese, la condición<br />
<strong>de</strong> representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. Está afilia<strong>do</strong><br />
a al C.I.G.- 3º) permaneció en situación <strong>de</strong> I.T.<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>nte no laboral <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día<br />
02.08.99 hasta el día 30.09.99, fecha <strong>de</strong> última en<br />
que le fue extendi<strong>do</strong> el parte médico <strong>de</strong> alta.- 4º)<br />
Cuan<strong>do</strong> el viernes 1º <strong>de</strong> octubre acu<strong>de</strong> el actor a<br />
la obra acompaña<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.R.S. y otro, con<br />
quienes le une amistad, con el fin <strong>de</strong> entregar el<br />
parte <strong>de</strong> alta y reincorporarse a su puesto <strong>de</strong><br />
trabajo, se encuentra con que se le impi<strong>de</strong> entrar a<br />
trabajar y <strong>de</strong>sarrollar la prestación laboral<br />
pactada. El <strong>de</strong>mandante no volvió más por la obra<br />
ni recibió nunca comunicación escrita <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l empresario.- 5º) El accionante firmó el<br />
finiquito <strong>de</strong> liquidación correspondiente al<br />
perío<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 26.07.99 al 31.07.99 (6<br />
días), en el que figura como fecha <strong>de</strong> su<br />
antigüedad la <strong>de</strong> 26.07.99. Se halla afilia<strong>do</strong> a la<br />
Seguridad Social con el nº...- 6º) Don A.C.C.<br />
sufrió un acci<strong>de</strong>nte no laboral el día 24.07.99<br />
(sába<strong>do</strong>) cayén<strong>do</strong>se <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una altura <strong>de</strong> unos <strong>do</strong>s<br />
metros, producién<strong>do</strong>se heridas en co<strong>do</strong>, ceja y<br />
bóveda craneal, traumatismo co<strong>do</strong> y esguince <strong>de</strong><br />
muñeca, <strong>de</strong> las que fue atendi<strong>do</strong> en el Servicio <strong>de</strong><br />
Urgencias <strong>de</strong>l Complexo Hospitalario “X.C.” <strong>de</strong><br />
Lugo. Se le pusieron varios puntos <strong>de</strong> sutura en el<br />
brazo, fracturán<strong>do</strong>se asimismo un <strong>de</strong><strong>do</strong>, sien<strong>do</strong><br />
este acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> 24.07.99 la única causa <strong>de</strong>l<br />
proceso posterior <strong>de</strong> I.T. Acci<strong>de</strong>nte que el actor<br />
silenció al empresario al tiempo <strong>de</strong> concertar la<br />
relación laboral. Durante los días <strong>de</strong> prestación<br />
efectiva <strong>de</strong> servicios su rendimiento laboral fue<br />
exiguo al quejarse constantemente <strong>de</strong>lante <strong>de</strong> sus<br />
compañeros <strong>de</strong> <strong>do</strong>lores, no pudien<strong>do</strong> realizar<br />
esfuerzos físicos.- 7º) Presentada papeleta<br />
conciliatoria ante el SMAC el día 18.10.99, se<br />
celebró el preceptivo acto <strong>de</strong> conciliación previa<br />
el día 29.10.99, que concluyó con el resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
“intentada sin efecto”, por incomparecencia <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada empero estar citada en legal<br />
forma.- 8º) Agotada la vía previa, se interpuso la<br />
<strong>de</strong>manda origen <strong>de</strong> estas actuaciones, que fue<br />
repartida a este Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social con fecha<br />
09.11.99”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> como <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda <strong>de</strong>ducida por <strong>do</strong>n A.C.C. sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
contra la empresa “E., S.L.”, <strong>de</strong>bo absolver y<br />
absuelvo a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> las prestaciones<br />
<strong>de</strong>ducidas en su contra, por inexistencia <strong>de</strong> válida<br />
relación laboral al tiempo <strong>de</strong>l pretendi<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>ducida por el actor sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
contra la empresa <strong>de</strong>mandada, absolvien<strong>do</strong> a la<br />
misma <strong>de</strong> las pretensiones <strong>de</strong>ducidas en <strong>de</strong>manda,<br />
por inexistencia <strong>de</strong> válida relación laboral al<br />
tiempo <strong>de</strong>l pretendi<strong>do</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, por estimar<br />
sustancialmente que el consentimiento <strong>de</strong>l<br />
empresario fue presta<strong>do</strong>, estan<strong>do</strong> afecta<strong>do</strong> <strong>de</strong> un<br />
vicio <strong>de</strong> error sustancial, al <strong>de</strong>sconocer el<br />
acci<strong>de</strong>nte no laboral sufri<strong>do</strong> por el trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>s<br />
días antes <strong>de</strong> firmar el contrato <strong>de</strong> trabajo, y que<br />
el trabaja<strong>do</strong>r maliciosamente le ocultó; ocultación<br />
que <strong>de</strong> no haberse produci<strong>do</strong> habría <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
la no concertación <strong>de</strong> la relación laboral, <strong>do</strong>lo <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r que califica <strong>de</strong> grave, por tanto, no<br />
pue<strong>de</strong> hablarse <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, por inexistencia <strong>de</strong><br />
relación laboral que nació vicia<strong>do</strong> <strong>de</strong> nulidad.<br />
Estiman<strong>do</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, que si bien,<br />
la petición <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada, en el acto <strong>de</strong> juicio,<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> nulidad <strong>de</strong>l contrato, con las<br />
consecuencias inherentes, supone una<br />
reconvención implícita que ha <strong>de</strong> ser repelida, al<br />
no cumplirse lo previsto en el art. 85.2 <strong>de</strong> la LPL<br />
(al no haber si<strong>do</strong> anunciada en la conciliación<br />
previa), ello no impi<strong>de</strong> que tal alegación (<strong>de</strong><br />
nulidad <strong>de</strong>l contrato) sea examina<strong>do</strong> como motivo<br />
<strong>de</strong> fon<strong>do</strong> (pues según <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l TS, las causas<br />
<strong>de</strong> anulabilidad <strong>de</strong> los contratos, pue<strong>de</strong>n oponerse<br />
frente a quien insta su cumplimiento, sin<br />
necesidad <strong>de</strong> articular reconvención, esto es, no<br />
<strong>de</strong> hacerlas valer por vía <strong>de</strong> acción, sino que<br />
también pue<strong>de</strong>n serlo, como motivos o medios <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fensa. Y disconforme con dicho<br />
pronunciamiento, recurre la parte actora, la citada<br />
sentencia, articulan<strong>do</strong> <strong>do</strong>s motivos <strong>de</strong> recurso, en<br />
el primero, y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, en el<br />
art. 191 aparta<strong>do</strong> b) <strong>de</strong> la LPL, solicita la revisión<br />
<strong>de</strong> los HDP, y en concreto la modificación <strong>de</strong>l HP<br />
5º, solicitan<strong>do</strong> la sustitución en dicho hecho, <strong>de</strong><br />
las palabras “finiquito y liquidación”, por la<br />
palabra “nómina” o la expresión “recibo <strong>de</strong><br />
salarios”, <strong>de</strong> tal forma que el inciso final <strong>de</strong> tal<br />
hecho proba<strong>do</strong>, sea <strong>de</strong>l siguiente tenor: “El<br />
accionante firmó la nómina correspondiente al<br />
perío<strong>do</strong> trabaja<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 26.07.99 al 31/1999 (6<br />
días), invocan<strong>do</strong> a tal efecto la <strong>do</strong>cumental<br />
obrante al folio 26 <strong>de</strong> los autos. Pretensión <strong>de</strong><br />
revisión fáctica que ha <strong>de</strong> tener favorable acogida,<br />
al estar apoyada en <strong>do</strong>cumentación hábil al<br />
efecto, (recibo <strong>de</strong> salarios, obrante al folio 26 <strong>de</strong><br />
los autos que evi<strong>de</strong>ncia el error que se <strong>de</strong>nuncia,<br />
pues claramente se indica en el cita<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumento,<br />
y no ha si<strong>do</strong> a<strong>de</strong>más contradicho por la<br />
contraparte.<br />
SEGUNDO.- El segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong>l recurso se<br />
articula por la via <strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> c), <strong>de</strong>l art. 191 <strong>de</strong><br />
la LPL, <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong> infracción <strong>de</strong> los arts. 1.300,<br />
1.301, 1.261, 1.265 y 1.270 <strong>de</strong>l Cv. y el art. 9 <strong>de</strong>l<br />
ET, en relación con el art. 85.2 <strong>de</strong> la LPL,<br />
541
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
alegan<strong>do</strong> sustancialmente, que la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia, no <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, por<br />
enten<strong>de</strong>r que existió vicio <strong>de</strong> consentimiento,<br />
consistente en <strong>do</strong>lo o engaño <strong>de</strong>l actor frente al<br />
empresario, por lo que reputa nulo el contrato y<br />
que por tanto no hubo <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y que si bien la<br />
juzga<strong>do</strong>ra “a quo” acepte que la alegación <strong>de</strong><br />
nulidad <strong>de</strong> contrato por <strong>do</strong>lo supone una<br />
reconvención implícita, que no pue<strong>de</strong> aceptarse<br />
por no cumplir los requisitos <strong>de</strong>l art. 85.2 <strong>de</strong> la<br />
LPL; luego soslaya tal impedimento procesal por<br />
medio <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la sala 1º <strong>de</strong>l TS,<br />
que permite oponer como excepción la<br />
anulabilidad <strong>de</strong> los contratos alegan<strong>do</strong> la<br />
recurrente que tal argumentación resulta<br />
inadmisible, por cuanto que en primer lugar<br />
supuso una <strong>de</strong>fensa imprevisible y causante <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión, y en segun<strong>do</strong> lugar, por cuanto que si<br />
bien, el TS admite la opinibilidad por vía <strong>de</strong><br />
excepción <strong>de</strong> supuestos <strong>de</strong> nulidad radical, pero<br />
no <strong>de</strong> anulabilidad, (y los vicios <strong>de</strong><br />
consentimiento comportan supuestos <strong>de</strong><br />
anulabilidad) y en estos casos es necesario el<br />
ejercicio <strong>de</strong> acción por via <strong>de</strong> <strong>de</strong>manda,<br />
reconvención, invocan<strong>do</strong> al efecto la Ley 1/2000<br />
LEC, en el art. 408, que si bien, no entrará en<br />
vigor hasta el 08.01.01, tiene un importante valor<br />
científico e interpretativo, alegan<strong>do</strong> asimismo,<br />
infracción <strong>de</strong> los arts. 1.265, 1.269 y 1.270 <strong>de</strong>l<br />
Cv. y art. 8 <strong>de</strong>l ET, alegan<strong>do</strong> sustancialmente que<br />
en caso <strong>de</strong> autos no se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>lo, y <strong>de</strong>nuncian<strong>do</strong>, por último, infracción <strong>de</strong>l<br />
art. 66.3 al constar en autos la inasistencia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandan<strong>do</strong> al acto <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC, no constan<strong>do</strong> justificación alguna <strong>de</strong> tal<br />
inasistencia, suplican<strong>do</strong>, en <strong>de</strong>finitiva que se<br />
revoque la sentencia y que se <strong>de</strong>clare que el<br />
<strong>de</strong>mandante fue <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>ntemente el<br />
día 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 199, y se con<strong>de</strong>ne a la<br />
<strong>de</strong>mandada a optar por su readmisión o<br />
in<strong>de</strong>mnización y al abono <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir y con imposición<br />
a la <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> multa y costas previstos en el<br />
art. 66.3 <strong>de</strong> las LPL. - Recurso que fue<br />
impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario.- Que el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
instancia, funda su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, en la existencia <strong>de</strong> un vicio <strong>de</strong><br />
consentimientos, consistente en <strong>do</strong>lo o engaño <strong>de</strong>l<br />
actor frente al empresario, por lo que reputa nulo<br />
el contrato, y por tanto, la inexistencia <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y que si bien, estima que la alegación <strong>de</strong><br />
nulidad <strong>de</strong>l contrato efectua<strong>do</strong> por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en el acto <strong>de</strong> juicio, supone una<br />
reconvención implícita, que no pue<strong>de</strong> aceptarse<br />
por no cumplir la respuesta <strong>de</strong>l art. 85.2 <strong>de</strong> la<br />
LPL, luego soslaya el impedimento procesal por<br />
medio <strong>de</strong> jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l TS, que permite<br />
oponer como excepción la anulabilidad <strong>de</strong> los<br />
contratos, calificación jurídica que tiene su<br />
fundamento fáctico en el HDP 7º, y si bien la<br />
parte recurrente combate la conclusión <strong>de</strong> la<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia en las <strong>de</strong>ficiencias<br />
anteriormente reseñadas. Y por razones <strong>de</strong><br />
méto<strong>do</strong>, ha <strong>de</strong> comenzarse por el examen <strong>de</strong>l<br />
primer motivo alega<strong>do</strong>, en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión, al alegar la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en el acto <strong>de</strong> juicio y por sorpresa, la<br />
existencia <strong>de</strong> nulidad <strong>de</strong>l contrato por vicios <strong>de</strong><br />
consentimiento y para la a<strong>de</strong>cuada resolución <strong>de</strong>l<br />
recurso ha <strong>de</strong> partirse <strong>de</strong> las siguientes<br />
consi<strong>de</strong>raciones: - Que <strong>de</strong> conformidad con el<br />
aparta<strong>do</strong> 1 <strong>de</strong>l art. 55 <strong>de</strong>l ET, el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>be ser<br />
notifica<strong>do</strong> por escrito al trabaja<strong>do</strong>r, hacien<strong>do</strong><br />
constar los hechos que lo motivaron y la fecha en<br />
que tendrá efecto, lo que no aconteció en el<br />
supuesto <strong>de</strong> autos, lo que implica la inobservancia<br />
<strong>de</strong>l requisito <strong>de</strong> la comunicación escrita en forma<br />
–que conduce- a la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> improce<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>; y así se <strong>de</strong>clarará –dice el art. 55.4<br />
<strong>de</strong>l Et, improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, cuan<strong>do</strong> en su<br />
forma no se ajustare a lo estableci<strong>do</strong> en el nº 1 <strong>de</strong>l<br />
art. 55, y en el mismo senti<strong>do</strong>, el art. 108.1.2 <strong>de</strong> la<br />
LPL dice que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> “será califica<strong>do</strong> como<br />
improce<strong>de</strong>nte… (por el juez) en el supuesto <strong>de</strong><br />
que se hubieren incumpli<strong>do</strong> los requisitos <strong>de</strong><br />
forma estableci<strong>do</strong>s en el art. 55.1 <strong>de</strong>l ET.” - Que<br />
una característica <strong>de</strong> este <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte,<br />
es la posibilidad <strong>de</strong> su reiteración purgan<strong>do</strong> la<br />
inobservancia <strong>de</strong> requisitos <strong>de</strong> forma, en<br />
búsqueda <strong>de</strong> la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
posibilidad que se abre en <strong>do</strong>s momentos a saber:<br />
- En el plazo <strong>de</strong> 20 días, a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
siguiente al <strong>de</strong>l primer <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, con obligación <strong>de</strong><br />
pagar los días <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> intermedio con<br />
obligación <strong>de</strong> alta en la Seguridad Social. -<br />
Dentro <strong>de</strong>l plazo <strong>de</strong> 7 días, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación<br />
<strong>de</strong> la sentencia, que haya <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte, por incumplimento <strong>de</strong> los<br />
requisitos <strong>de</strong> forma. Y la alegación en juicio,<br />
como <strong>de</strong>fensa por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, <strong>de</strong> motivos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> distintos a los que ha hecho constar en la<br />
carta es impertinente, y casi <strong>de</strong> suyo, <strong>de</strong>termina la<br />
improce<strong>de</strong>ncia vicio <strong>de</strong> forma <strong>de</strong>l propio <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
al no haber si<strong>do</strong> inclui<strong>do</strong>s aquéllos en la carta y<br />
faltarle a esta los requisitos esenciales, y por<br />
tanto, si no cabe, en el momento <strong>de</strong>l juicio,<br />
articular un hecho nuevo, menos todavía, alegar<br />
como causa <strong>de</strong> oposición, la inexistencia <strong>de</strong>l<br />
contrato, pro vicios <strong>de</strong>l consentimiento.- Nuestra<br />
Constitución prohibe que se dispense tutela<br />
judicial efectiva, causan<strong>do</strong> in<strong>de</strong>fensión y en<br />
coherencia con la proscripción <strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión,<br />
que como <strong>de</strong>recho fundamental, se consigna en el<br />
art. 24.1 <strong>de</strong> la CE, la LPL, prohibe que, a lo largo<br />
<strong>de</strong>l proceso pue<strong>de</strong>n irse varian<strong>do</strong> hechos<br />
sustanciales, líneas fundamentales <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate<br />
razones <strong>de</strong> pedir, art. 80.1.c), art. 85.1 y art. 87.4<br />
<strong>de</strong> la LPL y asimismo el art. 105.2 <strong>de</strong> la LPL<br />
establece que no se la admitirán al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> (en<br />
ningún momento <strong>de</strong>l juicio) otros motivos <strong>de</strong><br />
oposición, que los consigna<strong>do</strong>s en la<br />
comunicación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, que lo que en realidad<br />
542
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
quiere <strong>de</strong>cir el precepto <strong>de</strong> que el empresario, no<br />
pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>rse alegan<strong>do</strong> que ha <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> en<br />
virtud <strong>de</strong> una causa cualquiera que esta sea<br />
distinta <strong>de</strong> la que ha hecho constar como<br />
justificativa <strong>de</strong> su <strong>de</strong>cisión resolutoria en la<br />
comunicación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pues <strong>de</strong> lo contrario<br />
causaría in<strong>de</strong>fensión al <strong>de</strong>mandante. In<strong>de</strong>fensión<br />
que aún es más evi<strong>de</strong>nte, cuan<strong>do</strong> resulta (como<br />
acontece en el supuesto <strong>de</strong> autos) que el litigante<br />
–la empresa <strong>de</strong>mandada- que corre con la carga<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar los motivos <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y a<strong>de</strong>más<br />
<strong>de</strong> haber incumpli<strong>do</strong> el mo<strong>do</strong> previsto por el<br />
legisla<strong>do</strong>r para comunicarle el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, alega por<br />
primera vez en el acto <strong>de</strong> juicio, la nulidad <strong>de</strong>l<br />
contrato por vicio <strong>de</strong> consentimiento que no le<br />
permite al actor <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>rse a<strong>de</strong>cuadamente e<br />
impugnar este <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y ello supone, sin ningún<br />
género <strong>de</strong> dudas, una alegación nueva, que no<br />
<strong>de</strong>bió admitirse al generar in<strong>de</strong>fensión a la<br />
contraparte, y sien<strong>do</strong> ello así y da<strong>do</strong> que no<br />
procedía entrar en el examen <strong>de</strong> la causa <strong>de</strong><br />
nulidad contractual invocada por la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada en el acto <strong>de</strong> juicio, al tratarse como<br />
se ha expuesto <strong>de</strong> una alegación nueva no<br />
admisible al generar in<strong>de</strong>fensión. Y al haber si<strong>do</strong><br />
el actor <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> verbalmente (al entregar el<br />
parte <strong>de</strong> alta el 01.10.99 y preten<strong>de</strong>r<br />
reincorporarse al trabajo) <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> no ajusta<strong>do</strong> a<br />
las exigencias <strong>de</strong> forma establecidas en el art.<br />
55.1 <strong>de</strong>l ET, ello conduce inexorablemente a la<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong><br />
conformidad con lo estableci<strong>do</strong> en el art. 55.4 <strong>de</strong>l<br />
ET y 108 <strong>de</strong> la LPL. En consecuencia, y<br />
estimán<strong>do</strong>se la infracciones <strong>de</strong>nunciadas proce<strong>de</strong><br />
la estimación <strong>de</strong>l recurso, revocan<strong>do</strong> la sentencia<br />
<strong>de</strong> instancia y <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante fue<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>ntemente el día 01.10.99,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la <strong>de</strong>mandada a optar entre su<br />
readmisión o in<strong>de</strong>mnización con abono <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir. Y finalmente, y por<br />
lo que se refiere a lo <strong>de</strong>nunciada infracción por<br />
inaplicación <strong>de</strong>l art. 66.3 <strong>de</strong> la LPL, formulada<br />
por el recurrente en el recurso, al constar la<br />
inasistencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> al acto <strong>de</strong><br />
conciliación, no constan<strong>do</strong> justificación alguna <strong>de</strong><br />
tal inasistencia, por lo que <strong>de</strong>be ser aplica<strong>do</strong> en<br />
to<strong>do</strong> rigor el art. 66.3 <strong>de</strong> la LPL., es <strong>de</strong> señalar,<br />
que el art. 66.3 <strong>de</strong> la LPL, establece que: “si no<br />
compareciere la otra parte, se tendrá la<br />
conciliación por intenta sin efecto, y el juez o<br />
tribunal <strong>de</strong>berá apreciar temeridad o mala fe, si la<br />
incomparecencia fuera injustificada, imponien<strong>do</strong><br />
la multa señalada en el art. 97.3, si la sentencia<br />
que en su día dicte coincidiera esencialmente con<br />
la pretensión contenida en la papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación”. Que en el supuesto <strong>de</strong> autos, es <strong>de</strong><br />
señalar que si bien existió acto <strong>de</strong> conciliación,<br />
éste fue intenta<strong>do</strong> sin efecto, al no comparecer la<br />
<strong>de</strong>mandada, si bien, no pue<strong>de</strong> estimar la Sala que<br />
la incomparecencia fuese injustificada habida<br />
cuenta que la citación al acto <strong>de</strong> conciliación a la<br />
empresa fue efectua<strong>do</strong> por carta certificada que<br />
fue <strong>de</strong>positada en la Oficina <strong>de</strong> Correos <strong>de</strong> Lugo,<br />
por lo que no cabe la imposición <strong>de</strong> la multa<br />
prevista en el cita<strong>do</strong> art. 66.3 <strong>de</strong> la LPL. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n A.C.C. contra la sentencia<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. UNO <strong>de</strong><br />
LUGO; en fecha 17 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, en<br />
proceso promovi<strong>do</strong> por el recurrente, nº 723/99,<br />
contra la empresa “E., S.L.”, con revocación <strong>de</strong> la<br />
misma, <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claramos<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong> que fue objeto el<br />
actor el día 01.10.99, y en consecuencia,<br />
con<strong>de</strong>namos a la <strong>de</strong>mandada a que en el plazo <strong>de</strong><br />
cinco días a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente sentencia, opte entre readmitir al actor en<br />
las mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o abonarle en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización la cantidad <strong>de</strong> TREINTA MIL<br />
SEISCIENTAS CUATRO pesetas (30.604 ptas.)<br />
y en ambos casos con el abono <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hasta la notificación <strong>de</strong> la presente resolución, a<br />
razón <strong>de</strong> CUATRO MIL TRESCIENTAS<br />
SETENTA Y DOS PESETAS (4.372 ptas.) día y<br />
en las condiciones establecidas en el art. art.<br />
56.1.b) <strong>de</strong>l ET, y sin que proceda la imposición al<br />
<strong>de</strong>man<strong>do</strong> <strong>de</strong> la multa prevista en el art. 66.3 <strong>de</strong> la<br />
LPL.<br />
S.S.<br />
2978 RECURSO Nº 2.047/00<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE POR<br />
INEXISTENCIA DE TRANSGRESIÓN DA<br />
BOA FE CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.047/00<br />
interpuesto por la empresa “C.I., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Lugo.<br />
543
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n A.H.T. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa “C.I.,<br />
S.A.”, en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 51/00 sentencia<br />
con fecha veintiocho <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó en parte la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- El <strong>de</strong>mandante en los autos, <strong>do</strong>n A.H.T.,<br />
mayor <strong>de</strong> edad, vecino <strong>de</strong> Viveiro (Lugo),<br />
provisto <strong>de</strong> D.N.I..., vino prestan<strong>do</strong> sus servicios<br />
por cuenta y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada la empresa<br />
“C.I., S.A.”, con <strong>do</strong>micilio social en Lugo, c/...,<br />
bajo las siguientes circunstancias laborales:<br />
antigüedad <strong>de</strong> 24.05.71, categoría profesional <strong>de</strong><br />
licencia<strong>do</strong>, centro <strong>de</strong> trabajo en la mina... /A<br />
Coruña), y salario mensual incluida p/p extras en<br />
los seis meses anteriores al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> ptas.<br />
411.814 brutas, equivalentes a 13.727 ptas.<br />
diarias a efectos <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización./ 2º) Con fecha<br />
27.12.99 recibe comunicación empresarial escrita<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> fechada a 20.12.90, por carta<br />
certificada cursada por conducto notarial, <strong>de</strong>l<br />
tenor literal (sic): “Por la presente le<br />
comunicamos que hemos teni<strong>do</strong> conocimiento <strong>de</strong><br />
los siguientes hechos: 1.- Los pasa<strong>do</strong>s 30 <strong>de</strong> abril<br />
y 8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong>l presente año, fue<br />
amonesta<strong>do</strong> por escrito por su negligencia y<br />
<strong>de</strong>sidia en la realización <strong>de</strong> los trabajos<br />
encomenda<strong>do</strong>s, con el agravante <strong>de</strong> que su actitud<br />
en el trabajo afectaba a la buena marcha <strong>de</strong> la<br />
compañía. En ambos casos, ya se le advertía <strong>de</strong> la<br />
gravedad <strong>de</strong> las faltas, <strong>de</strong> su reiteración y <strong>de</strong> los<br />
perjuicios que estaban producien<strong>do</strong> a la<br />
compañía. Desgraciadamente, la respuesta<br />
positiva que por nuestra parte se buscaba, no ha<br />
obteni<strong>do</strong> mas respuesta por su parte que la<br />
persistencia contumaz en su actitud <strong>de</strong><br />
negligencia y <strong>de</strong>sidia en el trabajo, con la<br />
consecuencia <strong>de</strong> gravísimos perjuicios para la<br />
compañía, según se <strong>de</strong>duce <strong>de</strong> los hechos y<br />
<strong>de</strong>claraciones que a continuación se relatan: 2.-<br />
Con respecto al embarque carga<strong>do</strong> el 18.09.99,<br />
para nuestro cliente I.A.: M/VC “H.” se le hizo<br />
ver previamente la necesidad <strong>de</strong> controlar <strong>de</strong><br />
forma exhaustiva la calidad <strong>de</strong>l mineral<br />
correspondiente a este embarque y prueba <strong>de</strong> ello<br />
se encuentra en la carta <strong>de</strong> amonestación <strong>de</strong> fecha<br />
8 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999. Según los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l<br />
informe por Vd. emiti<strong>do</strong> y <strong>de</strong> los análisis<br />
realiza<strong>do</strong>s por SGS en nuestro laboratorio, el<br />
conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> AI2O3 <strong>de</strong> este barco estaba en<br />
0,36% para los lava<strong>do</strong>s; 0,40% para la muestra<br />
tomada a la carga y 0,41% para el análisis <strong>de</strong> la<br />
muestra <strong>de</strong> SGS. El resulta<strong>do</strong> obteni<strong>do</strong> por el<br />
cliente sobre la misma muestra <strong>de</strong> SGS, ha si<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> 0,62%. Este resulta<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> corrobora<strong>do</strong> por<br />
los laboratorios siguientes: “M.” <strong>de</strong> Noruega por<br />
<strong>do</strong>s veces, “F.S.”, “L.L.” y “A.” <strong>de</strong> Bilbao y<br />
finalmente por “A. SGS” <strong>de</strong> Italia (se acompaña<br />
fax fecha<strong>do</strong> el 03.11.99 y remiti<strong>do</strong> por “SGS<br />
M.M.”), en este caso tanto sobre la muestra<br />
original, como sobre la muestra <strong>de</strong> reserva <strong>de</strong><br />
SGS, molida y dividida por ellos en Italia. Esta<br />
circunstancia ha provoca<strong>do</strong>, tanto una fuerte<br />
reclamación económica por parte <strong>de</strong> nuestro<br />
cliente I.A., cuya copia se acompaña, como que<br />
dicha compañía haya suspendi<strong>do</strong> la contratación<br />
<strong>de</strong> 33.000 Tm <strong>de</strong> cuarzo <strong>de</strong>bi<strong>do</strong>, según me<br />
manifestaron los Sres. H. y O. en mi visita a<br />
Islandia el pasa<strong>do</strong> día 6 <strong>de</strong>l presente mes <strong>de</strong><br />
diciembre, a que tienen una falta <strong>de</strong> confianza<br />
generada por nuestro control <strong>de</strong> calidad <strong>de</strong>l que<br />
usted es responsable, ya que la misma<br />
circunstancia se ha produci<strong>do</strong> en los últimos 5<br />
barcos que les hemos servicio los resulta<strong>do</strong>s que<br />
han encontra<strong>do</strong> han si<strong>do</strong> sistemáticamente más<br />
altos (ver gráfico que se adjunta) que los da<strong>do</strong>s<br />
por nuestro laboratorio. Situación que pese a las<br />
advertencias y amonestaciones realizadas, usted<br />
ha veni<strong>do</strong> repitien<strong>do</strong> en el último año./ 3.- Como<br />
hecho <strong>de</strong> especial gravedad, tenemos que<br />
consi<strong>de</strong>rar su actitud <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el momento en que el<br />
cliente planteó su reclamación y para ello me<br />
remito al informe <strong>de</strong> fecha 16 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999 firma<strong>do</strong> por el Director <strong>de</strong> mina y <strong>de</strong>l que<br />
extracto lo que sigue: “El Sr. H., no solo no inició<br />
acciones para tratar <strong>de</strong> explicar las incógnitas que<br />
plantea la reclamación <strong>de</strong> I.A., sino que en ningún<br />
momento quiso o supo dar explicación <strong>de</strong> lo<br />
ocurri<strong>do</strong>, ni a<strong>de</strong>lantó qué otras pruebas podrían<br />
hacerse para contrastar los resulta<strong>do</strong>s, ni consultó<br />
a otras entida<strong>de</strong>s en busca <strong>de</strong> soluciones. Se<br />
limitó únicamente a realizar las mediciones<br />
cuan<strong>do</strong> le fue solicita<strong>do</strong>, e incluso en una <strong>de</strong> las<br />
reuniones con SGS, dijo que <strong>de</strong>seaba ausentarse,<br />
lo que tuvo que serle <strong>de</strong>nega<strong>do</strong> por el Director <strong>de</strong><br />
mina”. 4.- A mayor abundancia, en la<br />
investigación realizada por el director <strong>de</strong> mina en<br />
relación a to<strong>do</strong> este asunto, se tiene conocimiento<br />
por primera vez <strong>de</strong> acusaciones explícitas y muy<br />
graves contra Vd. que se resumen como sigue: a)<br />
Según manifestación <strong>de</strong>l Sr. N.: El Sr. H. en<br />
muchas ocasiones anotaba en el parte <strong>de</strong>l<br />
laboratorio resulta<strong>do</strong>s que no se correspondían<br />
con los medi<strong>do</strong>s por el Sr. N., <strong>de</strong> manera que<br />
siempre se dieran resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
especificación y aún <strong>de</strong> consigna, cuan<strong>do</strong> la<br />
realidad es que es frecuente que análisis <strong>de</strong><br />
lava<strong>do</strong>s o muestras <strong>de</strong> buques <strong>de</strong>n fuera <strong>de</strong><br />
consigna y <strong>de</strong> especificación. B) El Sr. R.: afirmó<br />
que cuan<strong>do</strong> él trabajaba como laborante, el Sr. H.<br />
le quiso obligar a poner en los partes resulta<strong>do</strong>s<br />
que no eran los obteni<strong>do</strong>s en los análisis. C) Don<br />
S.B. dice “que durante to<strong>do</strong>s estos años, se ha<br />
manda<strong>do</strong> mineral a puerto que en ocasiones no<br />
coincidía en calidad con los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los<br />
análisis, y que se <strong>de</strong>bía sencillamente a que el Sr.<br />
544
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
H., cambiaba los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los análisis para<br />
“meter el mineral <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> especificaciones”, en<br />
lugar <strong>de</strong> a<strong>do</strong>ptar las medidas correctivas para<br />
materiales no-conformes. También apunta el Sr.<br />
B., que en otras ocasiones, ni siquiera se han<br />
realiza<strong>do</strong> los análisis, cuyos resulta<strong>do</strong>s fueron<br />
anota<strong>do</strong>s en los partes diarios, hecho constata<strong>do</strong><br />
porque en esos días no se bajaron muestras al<br />
laboratorio”. 5.- Reflejo <strong>de</strong> su negligencia y<br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe es que, a la fecha <strong>de</strong><br />
este escrito, todavía no ha entrega<strong>do</strong> Vd. el<br />
estudio sobre los lo<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la planta <strong>de</strong> mina...<br />
encarga<strong>do</strong> el pasa<strong>do</strong> mes <strong>de</strong> febrero 1999,<br />
reitera<strong>do</strong> en la carta <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> abril y <strong>de</strong> nuevo a<br />
través <strong>de</strong> fax <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999. Tanto<br />
los antece<strong>de</strong>ntes que constan en su expediente,<br />
como los hechos arriba reseña<strong>do</strong>s, y las<br />
consecuencias que los mismos están acarrean<strong>do</strong> a<br />
la buena marcha <strong>de</strong> la empresa: son <strong>de</strong> suficiente<br />
gravedad como para que en aplicación <strong>de</strong>l<br />
régimen disciplinario contempla<strong>do</strong> en el convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> esta empresa. Por parte <strong>de</strong> esta<br />
dirección, se haya toma<strong>do</strong> la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
prescindir <strong>de</strong> sus servicios procedien<strong>do</strong> a<br />
<strong>de</strong>spedirle con fecha <strong>de</strong> efectos <strong>de</strong>l próximo 21 <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> 1999”./ 3º).- Al tiempo <strong>de</strong> recibir<br />
citada comunicación <strong>de</strong> la empresa se encontraba<br />
el <strong>de</strong>mandante en situación <strong>de</strong> IT, concretamente<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día anterior./ 4º).- No ostenta ni ha<br />
ostenta<strong>do</strong> el actor en el año anterior al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> la<br />
condición <strong>de</strong> representante legal o sindical <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res./ 5º).- En las comunicaciones<br />
empresariales al actor fechadas a 30.04 y<br />
08.09.99 se califican los hechos que se le imputan<br />
como faltas graves no obstante lo cual sólo se le<br />
amonesta por escrito. A ambas contestó, en los<br />
términos que obran en el ramo <strong>de</strong> prueba <strong>de</strong> la<br />
actora y que se dan aquí por reproduci<strong>do</strong>s, el<br />
<strong>de</strong>mandante merced a escritos recibi<strong>do</strong>s por la<br />
Empresa en fechas 11.05.99 y 14.09.99,<br />
respectivamente. No recibió más respuesta <strong>de</strong> la<br />
empresa al segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> ellos que la carta <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> 20.12.99./ 6º).- Al contrato 9.910 <strong>de</strong><br />
07.09.99 celebra<strong>do</strong> entre la empresa <strong>de</strong>mandada y<br />
la mercantil extranjera “I.A.L.” se previó que el<br />
análisis <strong>de</strong>l mineral se realizaría por el laboratorio<br />
el SGS en Bilbao y que los resulta<strong>do</strong>s (así<br />
obteni<strong>do</strong>s) serían finales y vinculantes para to<strong>do</strong>s<br />
los interesa<strong>do</strong>s. La segunda empresa era cliente<br />
habitual <strong>de</strong> la hoy <strong>de</strong>mandada al menos <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
1984./ 7º).- No resultan proba<strong>do</strong>s los hechos a<br />
que alu<strong>de</strong> la comunicación empresarial <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> en sus aparta<strong>do</strong>s 3 y 4./ 8º).- El estudio a<br />
que se refiere el ap<strong>do</strong>. 5 <strong>de</strong> la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
sobre los lo<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la Planta <strong>de</strong> Mina..., no pu<strong>do</strong><br />
ser conclui<strong>do</strong> por el <strong>de</strong>mandante <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a las<br />
condiciones meteorológicas <strong>de</strong> sequía y falta <strong>de</strong><br />
lluvia, encontrán<strong>do</strong>se las pozas sin agua. En<br />
mayo/99 había entrega<strong>do</strong> a la empresa no<br />
obstante parte <strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> estudio./ 9º).- En el VI<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong> la empresa “C.I., S.A.”,<br />
<strong>de</strong> aplicación, se prevé (art. 32.4) como sanción<br />
para las faltas graves la suspensión <strong>de</strong> empleo y<br />
suel<strong>do</strong> <strong>de</strong> 1 a 15 días. En su art. 32.3 se<br />
contemplan como faltas muy graves sancionables<br />
con el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> el frau<strong>de</strong> o <strong>de</strong>slealtad en las<br />
gestiones encomendadas; la reinci<strong>de</strong>ncia en falta<br />
grave, y la disminución voluntaria continuada y<br />
<strong>de</strong>mostrada en el rendimiento normal <strong>de</strong> la labor<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r./ 10ª).- Con fecha 04.01.2000<br />
presentó el <strong>de</strong>mandante papeleta conciliatoria<br />
ante el SMAC, celebrán<strong>do</strong>se el preceptivo acto <strong>de</strong><br />
conciliación previa a la vía judicial con data<br />
19.01.00, que concluyó con el resulta<strong>do</strong> “sen<br />
avenienza”. La actual <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>ducida que fue<br />
una vez agotada la vía previa, fue turnada a este<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social el día 26.01.00”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
<strong>de</strong>ducida por <strong>do</strong>n A.H.T., sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, contra la<br />
empresa “C.I., S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l mismo y, en su consecuencia,<br />
<strong>de</strong>bo con<strong>de</strong>nar y CONDENO a dicha empresa a<br />
que en el plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación<br />
<strong>de</strong> la sentencia, opte entre la readmisión <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r Sr. H.T. o el abono <strong>de</strong> una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> DIECISIETE MILLONES<br />
DOSCIENTAS NOVENTA Y SEIS MIL<br />
CIENTO OCHENTA Y OCHO PESETAS<br />
(17.296.188), entendién<strong>do</strong>se que <strong>de</strong> no optar el<br />
empresario por la readmisión o por la<br />
in<strong>de</strong>mnización proce<strong>de</strong>nte la primera, y, a<strong>de</strong>más,<br />
en uno y otro caso, al pago <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la sentencia y que hasta la fecha<br />
<strong>de</strong> la presente resolución y a razón <strong>de</strong> 13.727<br />
pesetas diarias ascien<strong>de</strong>n a la suma <strong>de</strong><br />
NOVECIENTAS CUARENTA Y SIETE MIL<br />
CIENTO SESENTA Y TRES PESETAS<br />
(947.163 PTAS)”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia, estiman<strong>do</strong><br />
en parte la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a la empresa a que<br />
en el plazo <strong>de</strong> 5 días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
sentencia, le readmita o le abone una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 17.296.188.- pts, así como los<br />
salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la notificación <strong>de</strong> aquélla y que<br />
hasta la fecha <strong>de</strong> la presente resolución y a razón<br />
<strong>de</strong> 13.727.- pts diarias, ascendía a la suma <strong>de</strong><br />
947.163.- pts. Decisión judicial que es recurrida<br />
por la empresa, pretendien<strong>do</strong> como primer motivo<br />
<strong>de</strong> recurso, y con a<strong>de</strong>cua<strong>do</strong> amparo procesal, la<br />
545
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
revisión <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y en<br />
concreto el ordinal primero, a fin <strong>de</strong> que se<br />
adicione un párrafo <strong>de</strong>l tenor literal siguiente: “El<br />
actor en la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ocupaba el puesto <strong>de</strong><br />
jefe <strong>de</strong> control <strong>de</strong> calidad, que como responsable<br />
<strong>de</strong> calidad <strong>de</strong> la mina tiene entre otras funciones:<br />
selección y clasificación <strong>de</strong> minerales, instrucción<br />
sobre la calidad <strong>de</strong> minerales, controla la toma,<br />
preparación y análisis <strong>de</strong> minerales, control <strong>de</strong><br />
toma, preparación y análisis <strong>de</strong> las muestras <strong>de</strong><br />
producción y organización <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> los<br />
buques, toma y preparación <strong>de</strong>l análisis <strong>de</strong> las<br />
muestras <strong>de</strong> la carga por el Laboratorio <strong>de</strong> la<br />
Mina..., to<strong>do</strong> ello según los procedimientos<br />
estableci<strong>do</strong>s en el manual <strong>de</strong> calidad elabora<strong>do</strong><br />
por el propio actor”. Pretensión que se rechaza, al<br />
no aportarse <strong>do</strong>cumento que <strong>de</strong>muestre <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
directo y evi<strong>de</strong>nte la equivocación <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r,<br />
sin necesidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducciones, conjeturas o<br />
presunciones, pretendien<strong>do</strong> en realidad la<br />
recurrente sustituir el criterio objetivo imparcial<br />
<strong>de</strong> la juez “a quo” por el suyo propio, hacien<strong>do</strong><br />
una nueva valoración <strong>de</strong> la prueba ya practicada<br />
en la instancia; máxime cuan<strong>do</strong> en la <strong>do</strong>cumental<br />
(recibos <strong>de</strong>l salario <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r) consta la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> licencia<strong>do</strong>, sin que, esté<br />
claro, cuáles eran las concretas funciones que<br />
realizaba, pues, cuan<strong>do</strong> entró en la empresa<br />
estaba como jefe <strong>de</strong> la mina, posteriormente llegó<br />
un nuevo jefe y a aquél lo mandaron para un<br />
<strong>de</strong>spacho y posteriormente al laboratorio.<br />
Igualmente se interesa la revisión <strong>de</strong>l ordinal<br />
sexto a fin <strong>de</strong> que que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor<br />
literal siguiente: “El 07.09.99, “C.I., S.A.” e<br />
I.A.L. Firman el contrato núm. 9.910 para el<br />
suministro por parte <strong>de</strong> aquélla empresa <strong>de</strong> 5.000<br />
toneladas métricas <strong>de</strong> cuarzo... a un precio <strong>de</strong><br />
18,03 Euros/Tonelada métrica. En dicho contrato<br />
se previó que el pesa<strong>do</strong>, muestreo y<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l tamaño fueran realiza<strong>do</strong>s en el<br />
puesto <strong>de</strong> carga y el análisis lo realizara<br />
igualmente el laboratorio <strong>de</strong> SGS <strong>de</strong> Bilbao,<br />
sien<strong>do</strong> los resulta<strong>do</strong>s obteni<strong>do</strong>s finales y<br />
vinculantes para to<strong>do</strong>s los interesa<strong>do</strong>s. El actor,<br />
los días 17 y 18 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999, realiza<br />
una verificación <strong>de</strong> dicha carga para el cliente<br />
I.A. mediante la elaboración <strong>de</strong> un Informe<br />
obrante en autos y que se da por reproduci<strong>do</strong>,<br />
dón<strong>de</strong> entre otros extremos se señala el <strong>de</strong>talle<br />
horario <strong>de</strong> la carga, personal que participó en la<br />
carga, medios utiliza<strong>do</strong>s en la carga, realizan<strong>do</strong><br />
personalmente un Informe <strong>de</strong> calidad <strong>de</strong> la carga<br />
en su condición <strong>de</strong> jefe <strong>de</strong> calidad <strong>de</strong> la mina,<br />
ofrecien<strong>do</strong> unos resulta<strong>do</strong>s medios <strong>de</strong> 0,40% en<br />
Fe2O2; 0,41 en AL2A3; 0,003 en CaO y 0,0043<br />
en TiO2, en principio, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los límites<br />
pacta<strong>do</strong>s con el cliente I.A. en el contrato a que se<br />
ha hecho referencia anteriormente. La empresa<br />
“I.A.” es cliente habitual <strong>de</strong> la hoy <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1984”. Modificación que merece favorable<br />
acogida al estar amparada en la <strong>do</strong>cumental,<br />
obrante a los folios 82 a 85 y 98 a 104 <strong>de</strong> los<br />
autos (contrato <strong>de</strong> 07.09.99 y manual <strong>de</strong> calidad<br />
<strong>de</strong> la empresa). Se interesa igualmente la adición<br />
<strong>de</strong> un nuevo hecho proba<strong>do</strong> <strong>de</strong>l tenor literal<br />
siguiente: “Una vez recibi<strong>do</strong> el cargamento <strong>de</strong><br />
cuarzo envia<strong>do</strong> por la empresa al cliente I.A., éste<br />
comunicó con fecha 5 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 que<br />
el mismo, tras un análisis efectua<strong>do</strong> por un<br />
laboratorio in<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> M. en<br />
Noruega, superaba el límite máximo <strong>de</strong> conteni<strong>do</strong><br />
al Al2O3 <strong>de</strong> 0,6% especifica<strong>do</strong> en el contrato <strong>de</strong><br />
compra, reserván<strong>do</strong>se el <strong>de</strong>recho a rechazar el<br />
cargamento con to<strong>do</strong>s los costos <strong>de</strong> la operación a<br />
cargo <strong>de</strong> “C.I., S.A.”, solicitan<strong>do</strong> el reembolso<br />
total <strong>de</strong> los pagos ya realiza<strong>do</strong>s. Esos pagos<br />
incluyen 110.060, 01 euros y los gastos <strong>de</strong> flete<br />
que ascien<strong>de</strong>n a 26.205 NOK. La empresa a la<br />
vista <strong>de</strong> la reclamación <strong>de</strong>l cliente, envió las<br />
mismas muestras <strong>de</strong>l cargamento a otros<br />
laboratorios in<strong>de</strong>pendientes que realizaron varios<br />
análisis. Así, concretamente SGS en Italia que<br />
arrojó en sus análisis un valor <strong>de</strong> 0,61% <strong>de</strong> Al2O3<br />
en el cuarzo; nuevamente M. en Noruega que<br />
arrojó en sus análisis un valor <strong>de</strong> 0,68% en Al2O3<br />
con las mismas muestras utilizadas por SGS; Leia<br />
<strong>de</strong> Bilbao: 0,67% <strong>de</strong> valor <strong>de</strong> Al2O3 en el cuarzo<br />
envia<strong>do</strong>; Azterlan <strong>de</strong> Bilbao: 0,64% <strong>de</strong> valor <strong>de</strong><br />
Al2O3 y Sabós (Ferroatlántica): 0,58% <strong>de</strong> valor<br />
<strong>de</strong> Al2O3. To<strong>do</strong>s estos valores muy superiores a<br />
los conteni<strong>do</strong>s en el Informe <strong>de</strong> análisis elabora<strong>do</strong><br />
por el actor sobre muestras tomadas por SGS”<br />
Adición que se acepta, al estar acreditada, si bien<br />
es intrascen<strong>de</strong>nte a los efectos <strong>de</strong> la resolución <strong>de</strong><br />
la litis, <strong>de</strong> conformidad con lo que se razonará en<br />
el posterior fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho.<br />
SEGUNDO.- Como segun<strong>do</strong> motivo -sobre<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong> en la sentencia<br />
recurrida-, se <strong>de</strong>nuncia infracción <strong>de</strong>l art. 54.b) y<br />
d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, en relación<br />
con el art. 32.3 <strong>de</strong>l convenio colectivo <strong>de</strong><br />
empresa, alegan<strong>do</strong> fundamentalmente: A) que el<br />
actor había si<strong>do</strong> sanciona<strong>do</strong> disciplinariamente<br />
con anterioridad por <strong>do</strong>s faltas graves por<br />
negligencia en el trabajo, B) incumplió las<br />
normas <strong>de</strong> calidad, no actuan<strong>do</strong> diligentemente y<br />
establecien<strong>do</strong> unos valores para el cargamento<br />
<strong>de</strong>stina<strong>do</strong> al cliente <strong>de</strong> la empresa “I.A., S.A.”<br />
inexactos, C) emitió un informe <strong>de</strong> calidad,<br />
firma<strong>do</strong> por él, con valores <strong>de</strong> A1203 incorrectos<br />
que superaba las normas mínimas <strong>de</strong> calidad<br />
según el manual <strong>de</strong> calidad <strong>de</strong> la empresa, D) la<br />
negligencia se constataba con los resulta<strong>do</strong>s<br />
obteni<strong>do</strong>s por los laboratorios <strong>de</strong> “M.”, “F.”, “L.”,<br />
“A.” y “SGS” <strong>de</strong> Italia, cuyos resulta<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>terminaban que la carga era absolutamente<br />
<strong>de</strong>sechable y que superaba con creces los límites<br />
estableci<strong>do</strong>s en el contrato con el cliente; lo que<br />
había supuesto una fuerte reclamación económica<br />
que superaba los treinta millones <strong>de</strong> pesetas con<br />
el consiguiente <strong>de</strong>terioro <strong>de</strong> las relaciones, E)<br />
Había incumpli<strong>do</strong> sus obligaciones <strong>de</strong> alta<br />
546
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
responsabilidad, entre las que se encontraba la<br />
verificación y análisis <strong>de</strong> los cargamentos <strong>de</strong><br />
cuarzo <strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s a clientes. De conformidad con<br />
reiterada jurispru<strong>de</strong>ncia (<strong>de</strong> ociosa cita), es<br />
fundamental en el tráfico jurídico, que los sujetos<br />
acomo<strong>de</strong>n su actuación a los <strong>de</strong>beres <strong>de</strong> lealtad y<br />
buena fe que <strong>de</strong>ben presidir estas relaciones (art.<br />
7.1 <strong>de</strong>l C.C.) y con mayor razón las <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo que es “intuitu personae”,<br />
según viene expresamente exigi<strong>do</strong> por los arts.<br />
5.a) y 17.2 <strong>de</strong>l E.T.; por ello el art. 54.2.d) <strong>de</strong> este<br />
último cuerpo legal, configura como causa justa<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario, el incumplimiento grave<br />
y culpable <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, consistente, en la<br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual y abuso <strong>de</strong><br />
confianza en el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> la actividad laboral<br />
confiada a aquél. Precepto matiza<strong>do</strong> por la propia<br />
<strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, en el senti<strong>do</strong>, <strong>de</strong> que en<br />
ese incumplimiento se pue<strong>de</strong> incurrir tanto <strong>de</strong><br />
forma intencional, <strong>do</strong>losa, con ánimo <strong>de</strong>libera<strong>do</strong> y<br />
conocimiento consciente <strong>de</strong> faltar a la lealtad<br />
<strong>de</strong>positada en el trabaja<strong>do</strong>r por quien le ha<br />
emplea<strong>do</strong>, como por negligencia o <strong>de</strong>scui<strong>do</strong><br />
imputable al mismo, imponién<strong>do</strong>se pues una<br />
diligencia y lealtad exigible con mayor rigor <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con la responsabilidad <strong>de</strong>l cargo<br />
<strong>de</strong>sempeña<strong>do</strong> y confianza <strong>de</strong>positada en quien lo<br />
ocupa, sin que para apreciar este tipo <strong>de</strong> faltas sea<br />
necesario que se acredite la existencia <strong>de</strong> un lucro<br />
personal, ni haber causa<strong>do</strong> daños a la empresa, y<br />
con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la mayor o menor cuantía<br />
<strong>de</strong> lo <strong>de</strong>frauda<strong>do</strong> en su caso, pues, basta para ello<br />
el quebrantamiento <strong>de</strong> los <strong>de</strong>beres <strong>de</strong> fi<strong>de</strong>lidad y<br />
lealtad. El problema que se suscita en la presente<br />
litis consiste en <strong>de</strong>terminar, -si como se entendió<br />
por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia- no existe<br />
responsabilidad <strong>de</strong>l actor, por el solo hecho <strong>de</strong><br />
haber firma<strong>do</strong> el informe <strong>de</strong> calidad <strong>de</strong>l<br />
cargamento <strong>de</strong>l mineral <strong>de</strong> cuarzo, al enten<strong>de</strong>r<br />
que las muestras no eran homogéneas, lo que<br />
podría tener como consecuencia que los<br />
resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los análisis podría diferir en un<br />
porcentaje <strong>de</strong> hasta el 40% cuan<strong>do</strong> dichos análisis<br />
fueron realiza<strong>do</strong>s por “SGS” en el laboratorio <strong>de</strong><br />
la empresa <strong>de</strong>mandada, incumplien<strong>do</strong> lo que se<br />
había pacta<strong>do</strong> en el contrato celebra<strong>do</strong> con la<br />
“M.I.A., LTD” el 07.09.99 que especificaba que<br />
el análisis lo realizaría el laboratorio <strong>de</strong> “SGS” si<br />
bien en Bilbao, sien<strong>do</strong> la empresa la única<br />
responsable tratan<strong>do</strong> <strong>de</strong> hacer recaer sobre el<br />
actor las consecuencias <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sastroso resulta<strong>do</strong><br />
económico sufri<strong>do</strong> en la operación, por el solo<br />
hecho <strong>de</strong> haber firma<strong>do</strong> el informe <strong>de</strong> calidad, o,<br />
por el contrario, -como se sostiene por la empresa<br />
recurrente-, el actor era el único responsable por<br />
consi<strong>de</strong>rarlo jefe <strong>de</strong> calidad, y haber realiza<strong>do</strong> la<br />
verificación consiguiente <strong>de</strong> la carga, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong><br />
cerciorarse <strong>de</strong> la calidad <strong>de</strong> los productos que<br />
salían <strong>de</strong> la empresa. Llegán<strong>do</strong>se a la primera<br />
conclusión y ello por cuanto, si bien con fecha<br />
07.09.99, “C.I., S.A” e “I.A., L.T.D.” firmaron el<br />
contrato 910 para el suministro por parte <strong>de</strong><br />
aquella empresa <strong>de</strong> 5.000 Tm. <strong>de</strong> cuarzo “Sonia”<br />
a precio <strong>de</strong> 18,03 euros Tm, habién<strong>do</strong>se pacta<strong>do</strong><br />
que el pesa<strong>do</strong>, el muestreo y la <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l<br />
tamaño se haría por una empresa in<strong>de</strong>pendiente<br />
“SGS. E.C., S.A.” en el puerto <strong>de</strong> carga y que los<br />
análisis los realizaría también esa empresa pero<br />
en su laboratorio <strong>de</strong> Bilbao, es <strong>de</strong>cir que toda la<br />
labor <strong>de</strong>l control <strong>de</strong> calidad para ese cargamento<br />
se haría, no por los servicios <strong>de</strong> la empresa<br />
ven<strong>de</strong><strong>do</strong>ra, sino por una empresa in<strong>de</strong>pendiente,<br />
sien<strong>do</strong> los resulta<strong>do</strong>s finales obteni<strong>do</strong>s<br />
vinculantes para to<strong>do</strong>s los interesa<strong>do</strong>s; lo cierto y<br />
real, es que dichos análisis fueron realiza<strong>do</strong>s por<br />
"SGS" en el laboratorio <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada, sin que se hubieran realiza<strong>do</strong> en el<br />
laboratorio conveni<strong>do</strong> <strong>de</strong> Bilbao, incumplien<strong>do</strong> la<br />
empresa el compromiso asumi<strong>do</strong> con el cliente;<br />
por lo que, -como acertadamente se razona por el<br />
magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia-, no es <strong>de</strong> recibo hacer<br />
recaer sobre el actor la responsabilidad <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>sfavorable resulta<strong>do</strong> económico sufri<strong>do</strong> en la<br />
operación, por el solo hecho <strong>de</strong> haber firma<strong>do</strong> el<br />
<strong>de</strong>mandante el informe <strong>de</strong> calidad –verificación<br />
<strong>de</strong> la carga- cuan<strong>do</strong> a<strong>de</strong>más las diferencias entre<br />
los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los distintos análisis y los<br />
obteni<strong>do</strong>s en otros laboratorios, se <strong>de</strong>be a que las<br />
muestras no son homogéneas, lo que trae como<br />
consecuencias que los resulta<strong>do</strong>s <strong>de</strong> los análisis<br />
puedan diferir en un porcentaje <strong>de</strong> hasta un 40%,<br />
(fundamentación jurídica con valor <strong>de</strong> hecho<br />
proba<strong>do</strong>); por lo que esta sala entien<strong>de</strong>, que la<br />
responsabilidad por ese hecho sería única y<br />
exclusivamente imputable a la dirección <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada, y en ningún caso al actor;<br />
por lo que proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte tal y como acertadamente se<br />
entendió por el magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, sin que<br />
se haya infringi<strong>do</strong> el art. 32.3 y 4 <strong>de</strong>l Convenio<br />
Colectivo, pues, las supuestas faltas graves que le<br />
son imputadas con fechas 30.04 y 08.09.99 no<br />
merecen tal calificación al haber si<strong>do</strong> objeto <strong>de</strong><br />
amonestación por escrito, que <strong>de</strong> conformidad<br />
con el artículo cita<strong>do</strong>, únicamente merecen la<br />
calificación <strong>de</strong> leves. En base a lo que, al ser<br />
conforme a <strong>de</strong>recho la resolución recurrida,<br />
proce<strong>de</strong> en consecuencia <strong>de</strong>sestimar el recurso y<br />
confirmar íntegramente el fallo combati<strong>do</strong>. De<br />
conformidad con el art. 233 <strong>de</strong> la L.P.L. se<br />
imponen las costas <strong>de</strong>l recurso a la empresa en la<br />
que se incluirán los honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
parte impugnante en cuantía <strong>de</strong> 25.000.- pts.<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por la empresa<br />
“C.I., S.A.”, contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. uno <strong>de</strong> Lugo, <strong>de</strong> fecha veintiocho <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil, dictada en autos núm. 51/00,<br />
segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>n A.H.T. contra la<br />
empresa recurrente, -sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>-, confirman<strong>do</strong><br />
íntegramente la resolución recurrida. Se imponen<br />
547
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
las costas <strong>de</strong>l recurso a la empresa recurrente en<br />
la que se incluirán los honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
parte impugnante en cuantía <strong>de</strong> 25.00<br />
S.S.<br />
2979 RECURSO Nº 2.271/00<br />
DESPEDIMENTO<br />
OBXECTIVO<br />
IMPROCEDENTE, Ó NON CONCORRER<br />
CAUSA ECONÓMICA XUSTIFICANTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Jose M. Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a <strong>do</strong>ce <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.271/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña E.F.M. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.J.G.T. y otras en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“N.M.”, E.F.M. y “R.V.D., S.A.” en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 827.799 sentencia con fecha veintinueve <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Proba<strong>do</strong> que las <strong>de</strong>mandantes,<br />
M.J.G.T., R.R.P. y M.C.S.R., prestaron sus<br />
servicios como <strong>de</strong>pendientas <strong>de</strong> comercio a la<br />
empresa “N.M.” <strong>de</strong> la que es titular E.F.M., en<br />
virtud <strong>de</strong> relación laboral in<strong>de</strong>finida, con la<br />
antigüedad y salarios siguientes: M.C.S.R. <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el día 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1980; 135.046 ptas/brutas<br />
mensuales, incluida la prorrata <strong>de</strong> pagas extras.<br />
M.J.G.T. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1976;<br />
141.581 ptas/brutas mensuales, incluida la<br />
prorrata <strong>de</strong> pagas extras. R.R.P. <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el día 1 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1976; 141.581 ptas/brutas<br />
mensuales, incluida la prorrata <strong>de</strong> pagas extras./<br />
Segun<strong>do</strong>.- Que con fecha 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 la empresa “N.M.”, envió comunicaciones<br />
<strong>de</strong> preaviso a las actoras, que se dan aquí por<br />
reproducidas, <strong>de</strong> que el día 30 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1999 se proce<strong>de</strong>ría al cierre <strong>de</strong> la empresa,<br />
anuncián<strong>do</strong>les la extinción <strong>de</strong> sus contratos por<br />
causas objetivas y ponien<strong>do</strong> a su disposición 20<br />
días <strong>de</strong> salario en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización por<br />
año trabaja<strong>do</strong>: M.C.S.R. 1.548.000 ptas. M.J.G.T.<br />
1.620.000 ptas. R.R.P. 1.620.000 ptas./ Tercero.-<br />
La empresa alegó que la extinción <strong>de</strong> la relación<br />
laboral se producía para la amortización <strong>de</strong> sus<br />
puestos <strong>de</strong> trabajo, siguien<strong>do</strong> el procedimiento<br />
estableci<strong>do</strong> en el artículo 52.1.c), e) <strong>de</strong>l E.T., en<br />
relación con el artículo 51.1 aparta<strong>do</strong> 3./ Cuarto.-<br />
La co<strong>de</strong>mandada E.F.M. abonó a las<br />
<strong>de</strong>mandantes, en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización por<br />
extinción <strong>de</strong> las relaciones laborales respectivas,<br />
las cantida<strong>de</strong>s siguientes: 1.620.000 ptas a<br />
M.C.S.; 1.620.000 ptas. a R.R., las que firmaron<br />
los correspondientes <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> finiquito con<br />
fecha 30.09.99./ Quinto.- La empresa <strong>de</strong>mandada<br />
“R.V.D., S.A.” fue constituida en escritura<br />
pública notarial otorgada el día 24.02.98 ante el<br />
notario <strong>de</strong> Verín, como resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la fusión <strong>de</strong><br />
las socieda<strong>de</strong>s mercantiles “M.C., S.A.” y “C.V.,<br />
S.A.”; son socios <strong>de</strong> la sociedad “R.V.D., S.A.”,<br />
M.R.M.F., J.L.M.F., M.A.M.F., J.M.A. La<br />
sociedad mercantil “R.V., S.A.” tiene como<br />
objeto social: “A) la fabricación, compraventa,<br />
comercialización al por mayor y menor,<br />
exportación e importación <strong>de</strong> to<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong>:<br />
Prendas para el vesti<strong>do</strong> y toca<strong>do</strong>, corbatas y<br />
pañuelos y <strong>de</strong>más complementos <strong>de</strong>l vesti<strong>do</strong>.<br />
Bolsos, calza<strong>do</strong>, carteras, cinturones y artículos<br />
<strong>de</strong> marroquinería y sus complementos. Artículos<br />
<strong>de</strong> a<strong>do</strong>rno <strong>de</strong>l hogar, baño, bisutería, cosmética y<br />
perfumería. Material escritorio y papelería.<br />
Monturas y gafas. Muebles, objetos <strong>de</strong> <strong>de</strong>coración<br />
y ropa para el hogar. B) La creación <strong>de</strong> bocetos,<br />
diseños, marcas comerciales y patrones, su<br />
comercialización y uso. C) La explotación y<br />
montaje <strong>de</strong> gabinetes <strong>de</strong> prestación <strong>de</strong> servicios<br />
administrativos, <strong>de</strong> asesoramiento empresarial,<br />
contable , control <strong>de</strong> calidad, económico,<br />
homologación, gestión, gerencia, marketing,<br />
normalización, publica<strong>do</strong> y tecnología; así como<br />
la elaboración <strong>de</strong> estudios técnicos sobre estos<br />
aspectos, por sí o a través <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo y mejora<br />
<strong>de</strong> nuevos productos, procesos <strong>de</strong> diseño,<br />
comercialización y distribución <strong>de</strong> las materias<br />
que constituyen su objeto social. C) La<br />
compraventa, misma y artículos a que se refieren<br />
los aparta<strong>do</strong>s anteriores; así como la compraventa<br />
y arrien<strong>do</strong> <strong>de</strong> inmuebles. F) La instalación,<br />
explotación y gestión <strong>de</strong> establecimientos<br />
comerciales y almacenes para el cumplimiento <strong>de</strong><br />
su objeto social relaciona<strong>do</strong>s con los aparta<strong>do</strong>s<br />
anteriores. G) La convocatoria, <strong>de</strong>sarrollo y<br />
explotación <strong>de</strong> cursos <strong>de</strong> formación y<br />
perfeccionamiento para personal propio y ajeno,<br />
referi<strong>do</strong>s a lo que constituye materia <strong>de</strong> su objeto<br />
social. H) La participación en to<strong>do</strong> tipo <strong>de</strong><br />
socieda<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> objeto análogo o similar, previo<br />
acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Junta General y a tenor <strong>de</strong> ella Ley<br />
<strong>de</strong> Socieda<strong>de</strong>s Anónimas. Su <strong>do</strong>micilio social es<br />
548
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
c/... Sexto.- Con fecha 09.11.99 se celebró, SIN<br />
AVENENCIA, acto <strong>de</strong> conciliación ante el<br />
SMAC./ Séptimo.- Las <strong>de</strong>mandantes no ostentan<br />
cargo sindical alguno.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada<br />
por M.J.G.T., R.R.P. y M.C.S.R. contra “E.F.M.”,<br />
<strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> las actoras realiza<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada<br />
con efectos <strong>de</strong> 30.09.99 y, en consecuencia, <strong>de</strong>bo<br />
con<strong>de</strong>nar y con<strong>de</strong>no a la <strong>de</strong>mandada, a estar y<br />
pasar por tal <strong>de</strong>claración y a que, a su opción y en<br />
el plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente sentencia, readmita a las <strong>de</strong>mandantes en<br />
las mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o que les in<strong>de</strong>mnice en las<br />
cantida<strong>de</strong>s siguientes: a M.J.G.T. en 4.865.289<br />
ptas; a R.R.P. en 4.865.289 ptas. y a M.C.S.R. en<br />
3.915.870 ptas, con abono en ambos casos <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
hasta la notificación <strong>de</strong> la presente sentencia, a<br />
razón <strong>de</strong> 4719 ptas/día M.J.G. y R.R. y 4501<br />
ptas/día M.C.S.; pudien<strong>do</strong> la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>scontar las cantida<strong>de</strong>s ya abonadas a las actoras<br />
en las cuantías que figuran en el hecho proba<strong>do</strong><br />
cuarto <strong>de</strong> esta resolución.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>do</strong>ña E.F.M. sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario.<br />
Eleva<strong>do</strong>s los autos a este tribunal, se dispuso el<br />
paso <strong>de</strong> los mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Contra la sentencia <strong>de</strong> instancia, que<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por M.J.G.T.,<br />
R.R.P. y M.C.S.R. contra E.F.M., <strong>de</strong>claró la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> las actoras<br />
realiza<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada con efectos <strong>de</strong><br />
30.09.99 y en consecuencia, con<strong>de</strong>nó a la referida<br />
<strong>de</strong>mandada a estar y pasar por tal <strong>de</strong>claración y a<br />
que, a su opción y en el plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la notificación <strong>de</strong> la presente sentencia, readmita<br />
a las <strong>de</strong>mandantes en las mismas condiciones que<br />
regían antes <strong>de</strong> producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o que les<br />
in<strong>de</strong>mnice en las cantida<strong>de</strong>s siguientes: a<br />
M.J.G.T. en 4.865.289 pesetas; a R.R.P. en<br />
4.865.289 pesetas y a M.C.S.R. en 3.915.870<br />
pesetas, con abono en ambos casos <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong> tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
notificación <strong>de</strong> la presente sentencia, a razón <strong>de</strong><br />
4.719 pesetas/día para M.J.G. y R.R. y 4.501<br />
pesetas/día para M.C.S., pudien<strong>do</strong> la <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>scontar las cantida<strong>de</strong>s ya abonadas a las actoras<br />
en las cuantías que figuran en el hecho proba<strong>do</strong><br />
cuarto <strong>de</strong> dicha resolución, se alza la <strong>de</strong>mandada<br />
E.F.M. solicitan<strong>do</strong>, en el suplico <strong>de</strong> su escrito <strong>de</strong><br />
recurso, que se <strong>de</strong>clare la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
medida a<strong>do</strong>ptada por la recurrente y se conceda<br />
valor liberatorio <strong>de</strong> los finiquitos firma<strong>do</strong>s por las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras al no existir <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte y<br />
absolvién<strong>do</strong>se a la recurrente <strong>de</strong> todas las<br />
pretensiones contenidas en la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Como tiene <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
reiteradamente este tribunal, la flexibilización en<br />
el formalismo exigible para interponer el recurso<br />
<strong>de</strong> suplicación, no pue<strong>de</strong> llevar a una<br />
impugnación abierta y libre, ya que ello atentaría<br />
contra la seguridad jurídica y situaría a la parte<br />
recurrida en manifiesta in<strong>de</strong>fensión, sien<strong>do</strong> así<br />
que, a tenor <strong>de</strong> reiterada jurispru<strong>de</strong>ncia –<br />
Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 03.11.89;<br />
21.05.90; entre otras– “el recurso <strong>de</strong> suplicación,<br />
por su naturaleza extraordinaria, no permite una<br />
nueva valoración <strong>de</strong> la prueba practicada como si<br />
<strong>de</strong> una segunda instancia se tratara, ni la parte<br />
interesada pue<strong>de</strong> conseguir modificar los hechos<br />
proba<strong>do</strong>s si no es por el cauce y con los requisitos<br />
legales exigi<strong>do</strong>s por el artículo 190 (hoy 191.b))<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral y ello siempre que<br />
las pruebas <strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas<br />
pongan <strong>de</strong> manifiesto un error inequívoco y<br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, es <strong>de</strong>cir, que se <strong>de</strong>sprenda<br />
<strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> claro y concluyente sin necesidad <strong>de</strong><br />
acudir a conjeturas o hipótesis más o menos<br />
razonables o lógicas”, sin que pueda <strong>de</strong>s<strong>de</strong>ñarse<br />
el hecho <strong>de</strong> que tampoco es admisible que la parte<br />
intente sustituir con su interesa<strong>do</strong> parecer el<br />
siempre más objetivo criterio <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r.<br />
TERCERO.- En el supuesto que nos ocupa, como<br />
motivo I <strong>de</strong> su recurso, la <strong>de</strong>mandada preten<strong>de</strong>,<br />
con amparo procesal en el artículo 191.b) <strong>de</strong> la<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral, que por este<br />
tribunal se proceda a “revisar los hechos<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s a la vista <strong>de</strong> las pruebas<br />
<strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas” y con base<br />
en el aparta<strong>do</strong> c) <strong>de</strong>l mismo precepto al objeto <strong>de</strong><br />
“examinar las infracciones <strong>de</strong> normas sustantivas<br />
o <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia”, y acto segui<strong>do</strong> establece<br />
literalmente que “en consecuencia y en base a las<br />
letras c) y d) <strong>de</strong> dicho artículo 191 <strong>de</strong> Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral se propone la<br />
modificación <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong> la<br />
sentencia para la incorporación <strong>de</strong>l siguiente:<br />
“CUARTO: La co<strong>de</strong>mandada E.F.M. abonó a las<br />
<strong>de</strong>mandantes en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización por<br />
extinción <strong>de</strong> las relaciones laborales respectivas,<br />
las cantida<strong>de</strong>s siguientes: 1.620.000 pesetas a<br />
M.J.G.T.; 1.548.000 pesetas a M.C.S. y 1.620.000<br />
pesetas a R.R., las que firmaron los<br />
correspondientes recibos <strong>de</strong> finiquito con fecha<br />
30.09.99, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> consi<strong>de</strong>rarse liberatorio dicho<br />
recibo tenien<strong>do</strong> en cuenta que con fecha 01.09.99<br />
la empresa abonó a las actoras las<br />
in<strong>de</strong>mnizaciones correspondientes a las<br />
in<strong>de</strong>mnizaciones pactadas como consecuencia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo, y transcurrien<strong>do</strong> un mes <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
la comunicación extintiva <strong>de</strong> la relación laboral<br />
por causas económicas, por lo que eran<br />
conoce<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> sus contratos”. La<br />
poco afortunada invocación <strong>de</strong> los aparta<strong>do</strong>s c) y<br />
549
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
d) <strong>de</strong>l artículo 191 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, aquel porque está previsto para<br />
“examinar las infracciones <strong>de</strong> normas sustantivas<br />
o <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia” y el d) porque,<br />
sencillamente, no está contempla<strong>do</strong> en el<br />
invoca<strong>do</strong> precepto, sería cuestión <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le<br />
menor, por constituir un mero error o lapsus<br />
involuntario, si no fuera porque la pretendida<br />
modificación <strong>de</strong>l ordinal cuarto no <strong>de</strong>scansa en la<br />
necesaria e ineludible prueba <strong>do</strong>cumental y/o<br />
pericial que sirviese <strong>de</strong> válida apoyatura, para, en<br />
su caso, acce<strong>de</strong>r a la revisión <strong>de</strong>l relato histórico<br />
<strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, pues hace referencia<br />
la recurrente a la confesión judicial <strong>de</strong> las actoras,<br />
prueba inhábil a tal efecto, así como una genérica<br />
invocación a la prueba <strong>do</strong>cumental y pericial -<br />
sien<strong>do</strong> así que ésta última no solo no se practicó,<br />
sino que ni siquiera fue propuesta en el acto <strong>de</strong>l<br />
juicio por parte alguna, por más que inveterada<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong> ociosa cita, viene establecien<strong>do</strong><br />
que no es suficiente la mera invocación genérica a<br />
la <strong>do</strong>cumental, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> la parte que pretenda la<br />
revisión especificar que <strong>do</strong>cumento o <strong>do</strong>cumentos<br />
en concreto sean los que invoca en apoyo <strong>de</strong> sus<br />
pretensiones - excepción hecha <strong>de</strong> la contenida en<br />
los folios 79,80 y 81, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se plasman los<br />
recibos <strong>de</strong> finiquito suscritos por las actoras en<br />
fecha 30.09.99, y los folios 60 a 79, sin<br />
especificar, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se incorporan diversos tc2 y<br />
nóminas <strong>de</strong> las actoras, <strong>do</strong>cumentos éstos que, <strong>de</strong><br />
mo<strong>do</strong> directo, no avalan el texto alternativo<br />
propuesto antes referi<strong>do</strong>, sin que pueda soslayarse<br />
que en el párrafo final <strong>de</strong>l texto alternativo -que<br />
en realidad constituye la parte nove<strong>do</strong>sa <strong>de</strong>l<br />
mismo, pues en lo <strong>de</strong>más coinci<strong>de</strong> con lo<br />
estableci<strong>do</strong> en el ordinal cuarto <strong>de</strong> los que<br />
integran la sentencia <strong>de</strong> instancia- más que<br />
reflejar datos objetivos que evi<strong>de</strong>nciasen el error<br />
<strong>de</strong>l Juez “a quo” en la valoración <strong>de</strong> los<br />
elementos <strong>de</strong> prueba lleva<strong>do</strong>s a cabo en autos, lo<br />
que hace es efectuar valoraciones y preten<strong>de</strong>r la<br />
incorporación al relato fáctico <strong>de</strong> los criterios y<br />
razonamientos <strong>de</strong> la propia parte recurrente en<br />
relación con el alcance que, a su juicio, <strong>de</strong>be<br />
otorgársele a los <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> fecha 30.09.99<br />
antes referi<strong>do</strong>s, para, a continuación analizar lo<br />
que, en su opinión, constituye una <strong>de</strong>safortunada<br />
actuación <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> Empleo al<br />
<strong>de</strong>negar a las actoras la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo<br />
lo que, como antes se dijo, no es viable en se<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
revisión <strong>de</strong> los hechos proba<strong>do</strong>s, sin perjuicio <strong>de</strong><br />
lo que se establezca en el terreno <strong>de</strong> lo jurídico, a<br />
tenor <strong>de</strong> la especial naturaleza y características<br />
<strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> suplicación. Debe, pues,<br />
permanecer inaltera<strong>do</strong> el hecho proba<strong>do</strong> cuarto <strong>de</strong><br />
la sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se expresa que:<br />
“La co<strong>de</strong>mandada E.F.M. abonó a las<br />
<strong>de</strong>mandantes en concepto <strong>de</strong> in<strong>de</strong>mnización por<br />
extinción <strong>de</strong> las relaciones laborales respectivas,<br />
las cantida<strong>de</strong>s siguientes: 1.620.000 pesetas a<br />
M.J.G.; 1.548.000 pesetas a M.C.S.; 1.620.000<br />
pesetas a R.R., las que firmaron los<br />
correspondientes <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> finiquito con<br />
fecha 30.09.99”.<br />
CUARTO.- Constituyen<strong>do</strong> el punto II <strong>de</strong>l recurso<br />
reitera la solicitud <strong>de</strong> que se modifique el hecho<br />
cuarto <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, alegan<strong>do</strong> que<br />
“se ha infringi<strong>do</strong> o aplica<strong>do</strong> incorrectamente una<br />
norma legal como es la Ley General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social ya que en base a la misma se ha<br />
da<strong>do</strong> por buena la resolución <strong>de</strong>l Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> Empleo <strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo”. Realmente lo que<br />
sostiene la parte recurrente es que la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia no ha acerta<strong>do</strong> al establecer la existencia<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, en base a la alegación<br />
<strong>de</strong> que la resolución <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong><br />
Empleo no se ajustó a <strong>de</strong>recho, cuan<strong>do</strong> lo que<br />
constituye el objeto <strong>de</strong> la presente controversia no<br />
es <strong>de</strong>terminar el acierto <strong>de</strong> dicho organismo al<br />
emitir la resolución <strong>de</strong>negatoria <strong>de</strong> la prestación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo instada por las actoras sino la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> si concurren o no las<br />
circunstancias exigibles a los efectos <strong>de</strong> la<br />
viabilidad <strong>de</strong> un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por causas objetivas,<br />
sien<strong>do</strong> así que, <strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong> no se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que<br />
el substrato fáctico refleja<strong>do</strong> en autos ponga <strong>de</strong><br />
relieve una situación susceptible <strong>de</strong> ser<br />
incardinada en el ámbito <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato por causas objetivas a que se contrae el<br />
artículo 52 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, y en<br />
concreto la contemplada en el párrafo c) <strong>de</strong> dicho<br />
precepto, <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se establece la posibilidad <strong>de</strong> que<br />
el contrato se extinga cuan<strong>do</strong> exista la necesidad<br />
objetivamente acreditada <strong>de</strong> amortizar puestos <strong>de</strong><br />
trabajo por alguna <strong>de</strong> las causas previstas en el<br />
artículo 51.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y en<br />
número inferior al estableci<strong>do</strong> en el mismo,<br />
imponien<strong>do</strong> al empresario la carga <strong>de</strong> acreditar la<br />
<strong>de</strong>cisión extintiva en causas económicas, con el<br />
fin <strong>de</strong> contribuir a la superación <strong>de</strong> situaciones<br />
económicas negativas, o en causas técnicas,<br />
organizativas o <strong>de</strong> producción para superar las<br />
dificulta<strong>de</strong>s que impidan el buen funcionamiento<br />
<strong>de</strong> la empresa ya sea por su posición competitiva<br />
en el merca<strong>do</strong> o por exigencias <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda, a<br />
través <strong>de</strong> una mejor organización <strong>de</strong> los recursos,<br />
sin que nada <strong>de</strong> ello se haya argumenta<strong>do</strong> por la<br />
empresa en su pretensión <strong>de</strong> <strong>de</strong>svincularse<br />
laboralmente <strong>de</strong> las actoras, pues en las<br />
respectivas misivas que remitió a aquellas con<br />
fecha 01.09.99 se hace mención a que “con fecha<br />
30.09.99 se proce<strong>de</strong>rá al cierre <strong>de</strong> la empresa...<br />
por causa <strong>de</strong> la próxima <strong>de</strong>molición <strong>de</strong>l inmueble<br />
en el que esta empresa tenía su <strong>do</strong>micilio<br />
implican<strong>do</strong> una cesación total en la actividad <strong>de</strong><br />
la empresa”, así como que “para la amortización<br />
<strong>de</strong> su puesto <strong>de</strong> trabajo se sigue el procedimiento<br />
estableci<strong>do</strong> en el artículo 52.1.c) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res en relación con el artículo<br />
51.1.3”, sin que se haya puesto <strong>de</strong> manifiesto la<br />
concurrencia <strong>de</strong> la causa invocada por la<br />
550
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
mercantil ahora recurrente, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> <strong>de</strong>stacarse<br />
que la citada norma tiene por objeto, en esencia,<br />
la consecución <strong>de</strong> un esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> cosas que<br />
superan<strong>do</strong> dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> causas<br />
económicas, técnicas, organizativas o <strong>de</strong><br />
producción permitan encarar el futuro <strong>de</strong> la<br />
empresa en condiciones <strong>de</strong> buen funcionamiento,<br />
mejoran<strong>do</strong> su posición competitiva en el merca<strong>do</strong><br />
a través <strong>de</strong> una mejor organización <strong>de</strong> los<br />
recursos; es <strong>de</strong>cir, las medidas contempladas en<br />
los preceptos “ut supra” menciona<strong>do</strong>s tien<strong>de</strong>n a<br />
“superar una situación económica negativa <strong>de</strong> la<br />
empresa o a garantizar la viabilidad futura <strong>de</strong> la<br />
empresa y <strong>de</strong>l empleo en la misma a través <strong>de</strong> una<br />
más a<strong>de</strong>cuada organización <strong>de</strong> los recursos”, no<br />
estan<strong>do</strong> constatada la concurrencia <strong>de</strong> tales<br />
circunstancias y sin que pueda olvidarse que,<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> invocar el cierre <strong>de</strong> la empresa y el<br />
cese total en la actividad, la empresa no tiene<br />
reparo en aseverar, así en el escrito por el que<br />
opta por la readmisión, a fin <strong>de</strong> que se<br />
reincorporasen al lugar “<strong>do</strong>n<strong>de</strong> se encuentra<br />
actualmente su centro <strong>de</strong> trabajo “C.M.”, como en<br />
el propio escrito <strong>de</strong> recurso en el que refleja la<br />
circunstancia <strong>de</strong> la readmisión en el nuevo centro<br />
<strong>de</strong> trabajo, que no se produjo la extinción <strong>de</strong> la<br />
personalidad jurídica <strong>de</strong> la empresa, <strong>de</strong> manera<br />
que, no acreditada la existencia <strong>de</strong> una situación<br />
<strong>de</strong> las contempladas en el artículo 52.1.c) en<br />
relación con el 51.1.3, la <strong>de</strong>cisión judicial <strong>de</strong><br />
instancia <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar la situación <strong>de</strong> las actoras<br />
como constitutiva <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte se<br />
revela acertada, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que, aún en la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> que la causa última <strong>de</strong>l ejercicio<br />
<strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> llevada a cabo por las<br />
<strong>de</strong>mandantes tuviese cierta ligazón con el hecho<br />
<strong>de</strong> que por el organismo competente se <strong>de</strong>negase<br />
la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo al consi<strong>de</strong>rar el<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> Empleo que “el cese en la<br />
relación laboral se produjo por la extinción <strong>de</strong> la<br />
personalidad jurídica <strong>de</strong> la empresa (cese <strong>de</strong> la<br />
actividad), sin que la misma haya si<strong>do</strong> autorizada<br />
por un expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo por<br />
resolución <strong>de</strong> la autoridad laboral” - folio 38 - no<br />
pue<strong>de</strong> olvidarse que tanto en la <strong>de</strong>manda - hecho<br />
décimo - como en el escrito <strong>de</strong> impugnación <strong>de</strong>l<br />
recurso, hace referencia la parte actora a la<br />
inexistencia <strong>de</strong> motivos o circunstancias que<br />
fundamentaran la extinción <strong>de</strong> los contratos por<br />
causas objetivas previstas en el artículo 52.c) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, lo que, según su<br />
tesis, habría produci<strong>do</strong> vicio en el consentimiento<br />
que <strong>de</strong>terminaría la falta <strong>de</strong> valor liberatorio <strong>de</strong><br />
los finiquitos, sien<strong>do</strong> así que conforme a<br />
inveterada <strong>do</strong>ctrina jurispru<strong>de</strong>ncial, el recibo <strong>de</strong><br />
finiquito no es un medio autónomo <strong>de</strong> extinción<br />
<strong>de</strong> las obligaciones que operen con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> los reconoci<strong>do</strong>s en el Código Civil, ni se rige<br />
por principios distintos <strong>de</strong>l espiritualista que<br />
presi<strong>de</strong> nuestro <strong>de</strong>recho, y por ello, únicamente<br />
tiene efectos liberatorios cuan<strong>do</strong> es expresión <strong>de</strong><br />
un consentimiento libre y no afecto <strong>de</strong> ninguno <strong>de</strong><br />
los vicios que lo invali<strong>de</strong>n, y por tanto no pue<strong>de</strong><br />
admitirse que siempre que medie la aceptación <strong>de</strong><br />
una liquidación, se produzca la extinción<br />
liberatoria <strong>de</strong> una relación laboral, no<br />
constituyen<strong>do</strong> medio autónomo <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo sino la constatación <strong>de</strong> que las<br />
partes consensuan la extinción, sien<strong>do</strong> así que en<br />
el presente caso, la manifestació <strong>de</strong> ser a<strong>de</strong>cuada<br />
a <strong>de</strong>recho la notificación <strong>de</strong> la empresa por la que<br />
se comunicó a las actoras la extinción <strong>de</strong>l<br />
contrato, <strong>de</strong>scansaba en la creencia errónea <strong>de</strong><br />
que no sólo acce<strong>de</strong>rían al <strong>de</strong>sempleo sino en la<br />
viabilidad <strong>de</strong> la causa invocada para justificar la<br />
medida empresarial <strong>de</strong> forma que el hecho <strong>de</strong> no<br />
haberseles reconoci<strong>do</strong> a las trabaja<strong>do</strong>ras las<br />
prestaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo, <strong>de</strong>termina la<br />
ineficacia <strong>de</strong> la convención plasmada en el<br />
finiquito, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l acierto o<br />
<strong>de</strong>sacierto <strong>de</strong> la gestora al <strong>de</strong>negar la prestación<br />
solicitada, al consi<strong>de</strong>rar que lo realmente<br />
acaeci<strong>do</strong> era la extinción <strong>de</strong> la personalidad<br />
jurídica <strong>de</strong> la empresa, por cierre <strong>de</strong> la misma, sin<br />
que pueda olvidarse que, sien<strong>do</strong> una relación<br />
laboral in<strong>de</strong>finida, que se prolongaba <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los<br />
años 1976, en el caso <strong>de</strong> las Sras. G. y R. y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
1980, la Sra. S., la que ligaba a las actoras y a la<br />
empresa, no se revela lógico que si tuviesen<br />
previo conocimiento <strong>de</strong> la inexistencia <strong>de</strong> causa y<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>negación <strong>de</strong> la prestación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo,<br />
hubiesen accedi<strong>do</strong> a suscribir los <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong><br />
finiquito antes referi<strong>do</strong>s.<br />
QUINTO.- En el punto III <strong>de</strong>l recurso, la<br />
<strong>de</strong>mandada recurrente, con amparo procesal en el<br />
artículo 191.c) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, solicita que se proceda a “examinar las<br />
infracciones <strong>de</strong> normas sustantivas y <strong>de</strong> la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia”, y propone la adición <strong>de</strong> un hecho<br />
proba<strong>do</strong> octavo que “señale la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo <strong>de</strong> las trabaja<strong>do</strong>ras, al haber<br />
queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong> la existencia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>rribo <strong>de</strong>l<br />
edificio, tenien<strong>do</strong> una plantilla <strong>de</strong> tres<br />
trabaja<strong>do</strong>ras y en consecuencia el cierre <strong>de</strong> la<br />
empresa sin existir la obligación legal <strong>de</strong> acudir a<br />
ningún expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo, sino<br />
que la vía correcta y ajustada a <strong>de</strong>recho es la <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> objetivo que fue la que utilizó la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada”. Por más que no invoca ni la norma<br />
procesal correcta a efectos <strong>de</strong> la revisión, que<br />
sería el párrafo b) <strong>de</strong>l artículo 191 Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral y no el c) a que se refiere,<br />
tampoco se apoya en prueba hábil,<br />
necesariamente <strong>do</strong>cumental y/o pericial que<br />
<strong>de</strong>mostran<strong>do</strong> l a existencia <strong>de</strong> error <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> instancia en la valoración e interpretación <strong>de</strong><br />
los medios <strong>de</strong> prueba lleva<strong>do</strong>s a cabo en autos, lo<br />
que <strong>de</strong>termina la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la pretensión<br />
revisoria <strong>de</strong>l relato histórico auspiciada por la<br />
recurrente, es lo cierto que ésta en el merita<strong>do</strong><br />
punto III, vuelve a insistir en el valor liberatorio<br />
<strong>de</strong> los finiquitos, cuestión ya mencionada en el<br />
551
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
punto II y sobre la que nos hemos pronuncia<strong>do</strong><br />
“ut supra”, argumentan<strong>do</strong>, en otro or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> cosas,<br />
que la <strong>de</strong>cisión empresarial <strong>de</strong> extinguir los<br />
contratos vino exigida por el <strong>de</strong>rribo <strong>de</strong>l edificio y<br />
en consecuencia el cierre <strong>de</strong> la empresa, sin que<br />
fuese menester la obligación <strong>de</strong> acudir a un<br />
expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo al tener una<br />
plantilla <strong>de</strong> tres trabaja<strong>do</strong>ras, invocan<strong>do</strong> una<br />
sentencia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 08.03.99 en la<br />
que se cita otra <strong>de</strong>l mismo alto tribunal <strong>de</strong><br />
14.06.96 <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se señalaba que “el segun<strong>do</strong><br />
elemento <strong>de</strong>l supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por motivos<br />
económicos que se <strong>de</strong>scribe en los artículos 51.1<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y 52.c) Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res es la amortización <strong>de</strong> uno o<br />
varios puestos <strong>de</strong> trabajo. Esta medida <strong>de</strong> empleo<br />
pue<strong>de</strong> consistir en la reducción con carácter<br />
permanente <strong>de</strong>l número <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res que<br />
componen la plantilla <strong>de</strong> la empresa, y pue<strong>de</strong><br />
consistir, asimismo, en la suspensión <strong>de</strong> la<br />
totalidad <strong>de</strong> la plantilla bien por clausura o cierre<br />
<strong>de</strong> la explotación, bien por mantenimiento en vida<br />
<strong>de</strong> la misma pero sin trabaja<strong>do</strong>res asalaria<strong>do</strong>s a su<br />
servicio”, añadien<strong>do</strong> que, en or<strong>de</strong>n a la conexión<br />
funcional entre la causa económica y el cierre <strong>de</strong><br />
la explotación, “entre la supresión total <strong>de</strong> la<br />
plantilla <strong>de</strong> la empresa y la situación negativa <strong>de</strong><br />
la empresa consiste en que aquella amortigua o<br />
acota el alcance <strong>de</strong> esta. La empresa se consi<strong>de</strong>ra<br />
inviable o carente <strong>de</strong> futuro y para evitar la<br />
prolongación <strong>de</strong> una situación <strong>de</strong> pérdidas o<br />
resulta<strong>do</strong>s negativos <strong>de</strong> explotación se toma la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> <strong>de</strong>spedir a los trabaja<strong>do</strong>res con las<br />
in<strong>de</strong>mnizaciones correspondientes”, concluyen<strong>do</strong><br />
en que “la extinción por causas objetivas, sea<br />
plural o sea colectiva es el único medio viable en<br />
la legislación para dar fin a una explotación que<br />
se estima ruinosa y cuya permanencia en el<br />
merca<strong>do</strong> no es posible”, y que “las extinciones<br />
estarían o no justificadas en función <strong>de</strong> la<br />
concurrencia <strong>de</strong> las causas económicas<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong>l cierre”, situación diferente a la<br />
contemplada en el caso que nos ocupa, pues no se<br />
hizo por la empresa <strong>de</strong>mandada, ahora recurrente,<br />
mención alguna <strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> causas<br />
económicas aludien<strong>do</strong> al cierre <strong>de</strong> la empresa por<br />
<strong>de</strong>rribo <strong>de</strong>l edificio que constituía su base física,<br />
llegan<strong>do</strong> incluso a aseverar que la personalidad<br />
jurídica <strong>de</strong> la empresa no se extinguió ya que <strong>de</strong><br />
hecho una vez dictada la sentencia <strong>de</strong> instancia la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada ha opta<strong>do</strong> por la readmisión<br />
<strong>de</strong> las trabaja<strong>do</strong>ras en otro centro <strong>de</strong> trabajo<br />
estableci<strong>do</strong> al efecto y en este momento las<br />
actoras se encuentran trabajan<strong>do</strong>, lo que<br />
constituye una paladina manifestación <strong>de</strong> que no<br />
se produjo el cierre <strong>de</strong> la empresa invoca<strong>do</strong> en la<br />
comunicación dirigida a las actoras y mucho<br />
menos se <strong>de</strong>mostró la concurrencia <strong>de</strong> causas<br />
económicas que justificasen aquel.<br />
SEXTO.- En consecuencia, proce<strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso y la confirmación <strong>de</strong> la<br />
sentencia <strong>de</strong> instancia.<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación articula<strong>do</strong><br />
por E.F.M. contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 3 <strong>de</strong> Ourense <strong>de</strong> fecha 29 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong><br />
2000, en autos nº 827/99 sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
confirmamos la resolución <strong>de</strong> instancia,<br />
imponien<strong>do</strong> a la recurrente el pago <strong>de</strong> las costas<br />
<strong>de</strong>l recurso inclui<strong>do</strong>s los honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
la parte actora impugnante <strong>de</strong>l recurso en la<br />
cantidad <strong>de</strong> 25.000 pesetas<br />
S.S.<br />
2980 RECURSO Nº 1.154/97<br />
DETERMINACIÓN DE<br />
RESPONSABILIDADES, E RESPONSABLES,<br />
POR DESCUBERTOS DE COTIZACIÓN, NO<br />
CASO DE INCAPACIDADE TEMPORAL<br />
DERIVADA DE ACCIDENTE DE<br />
TRABALLO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Ricar<strong>do</strong> Ron Curiel<br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.154/97<br />
interpuesto por M.G.A.T. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> A Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por M.G.A.T. en reclamación<br />
<strong>de</strong> otros extremos, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, el Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social, el Servicio<br />
<strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, <strong>do</strong>n J.P.G. y la empresa “D.,<br />
S.A.”, en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 493/96<br />
sentencia con fecha 5 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1996, por<br />
el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, <strong>do</strong>n<br />
552
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
J.P.G., venía prestan<strong>do</strong> servicios para la empresa<br />
“D., S.A.” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 20.10.90, con la categoría <strong>de</strong><br />
especialista <strong>de</strong> tercera, y una base regula<strong>do</strong>ra<br />
diaria <strong>de</strong> 4.026 ptas., sufrien<strong>do</strong> un acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
trabajo el día 22.10.92, con lesiones <strong>de</strong> fractura<br />
<strong>de</strong> húmero tercio superior, fractura <strong>de</strong> húmero<br />
tercio superior, fractura <strong>de</strong> arteria humeral (nivel<br />
axilar) y sección <strong>de</strong> nervio cubital.- SEGUNDO.-<br />
La empresa tenía cubierto el riesgo <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes<br />
con la <strong>de</strong>mandante M.G.A.T., si bien estaba al<br />
<strong>de</strong>scubierto en el pago <strong>de</strong> sus cotizaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1989.- TERCERO.- La Mutua abonó<br />
al actor la cantidad <strong>de</strong> 865.334 ptas. en concepto<br />
<strong>de</strong> prestación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z provisional <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 22<br />
<strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1992 a 31 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1993.-<br />
Igualmente corrió con los gastos <strong>de</strong><br />
hospitalización y asistencia sanitaria que<br />
ascendieron a la cantidad <strong>de</strong> 5.658.614 ptas.-<br />
CUARTO.- Por el INSS se resuelve en fecha<br />
22.02.93 <strong>de</strong>clarar al trabaja<strong>do</strong>r afecto <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z<br />
permanente total para la profesión habitual,<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo con <strong>de</strong>recho al<br />
percibo <strong>de</strong> la pensión correspondiente, en la<br />
cuantía <strong>de</strong> 808.223 ptas., en razón a una base<br />
regula<strong>do</strong>ra <strong>de</strong> 1.469.496 ptas. y efectos 1.293,<br />
<strong>de</strong>terminan<strong>do</strong> como responsable a la empresa “D.,<br />
S.A.” por encontrarse al <strong>de</strong>scubierto en el pago <strong>de</strong><br />
sus cotizaciones.- QUINTO.- La empresa citada<br />
está en para<strong>de</strong>ro <strong>de</strong>sconoci<strong>do</strong>, pero no consta que<br />
haya si<strong>do</strong> <strong>de</strong>clarada insolvente”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda formulada por<br />
la M.G.A.T., Mutua <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Enfermeda<strong>de</strong>s Profesionales <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social nº 201 <strong>de</strong>claro a la empresa “D., S.A.”<br />
como responsable directa y única <strong>de</strong>l abono <strong>de</strong> la<br />
prestación <strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z provisional en cuantía <strong>de</strong><br />
865.334 ptas. reconocida al trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n J.P.G.<br />
<strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo, así como <strong>de</strong> la<br />
cantidad <strong>de</strong> 5.658.614 ptas., en concepto <strong>de</strong><br />
gastos <strong>de</strong> asistencia médico hospitalaria,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha empresa a reintegrarse las<br />
cantida<strong>de</strong>s citadas a la mutua”.- Absuelvo <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda al INSS y TESORERIA en tanto la<br />
empresa no sea <strong>de</strong>clarada insolvente”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante,<br />
no sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
ÚNICO.- Frente a la sentencia <strong>de</strong> instancia que,<br />
estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda, con<strong>de</strong>na a la empresa<br />
co<strong>de</strong>mandada, “D., S.A.” a reintegrar a la<br />
<strong>de</strong>mandante, M.G.A.T., el abono <strong>de</strong> la prestación<br />
<strong>de</strong> invali<strong>de</strong>z provisional, reconocida al trabaja<strong>do</strong>r,<br />
también <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, <strong>do</strong>n J.P.G., en la cuantía <strong>de</strong><br />
ochocientas sesenta y cinco mil trescientas treinta<br />
y cuatro pesetas, así como <strong>de</strong> la cantidad <strong>de</strong> cinco<br />
millones seiscientas cincuenta y ocho mil<br />
seiscientas catorce pesetas, en concepto <strong>de</strong> gastos<br />
<strong>de</strong> asistencia médico hospitalaria, y absolvió <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda a los, así bien, <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s, Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social y Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, interpone recurso<br />
la representación procesal <strong>de</strong> la Mutua Patronal<br />
<strong>de</strong>mandante, construyén<strong>do</strong>lo a través <strong>de</strong> un solo<br />
motivo <strong>de</strong> suplicación, en el que, al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 191, letra c), <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento<br />
Laboral, <strong>de</strong>nuncia infracción, por violación e<br />
interpretación errónea <strong>de</strong>l art., 126.2 y 3 <strong>de</strong>l<br />
vigente Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, en relación con los arts. 94.2.b)<br />
y 94.4 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Seguridad Social <strong>de</strong> 1966,<br />
vigente, en este particular, con carácter<br />
reglamentario; así como infracción <strong>de</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia contenida en numerosas sentencias<br />
<strong>de</strong>l Supremo que cita, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1991 hasta la <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996, y <strong>de</strong><br />
esta Sala, entre otras, las <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> febrero y 29 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1996; por estimar, esencialmente, a<br />
través <strong>de</strong> una prolija argumentación, con<br />
transcripción fragmentaria <strong>de</strong> algunas <strong>de</strong> las<br />
sentencias que invoca, que <strong>de</strong>clarada la<br />
responsabilidad directa empresarial en el abono<br />
<strong>de</strong> las prestaciones, por incumplimiento <strong>de</strong> sus<br />
obligaciones en materia <strong>de</strong> Seguridad Social, es<br />
clara la subrogación <strong>de</strong> la recurrente que ha<br />
anticipa<strong>do</strong> las prestaciones, en los <strong>de</strong>rechos y<br />
acciones <strong>de</strong>l beneficiario, y producida la<br />
subrogación, la mutua tiene acción contra el<br />
Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía para solicitar el reintegro <strong>de</strong> lo<br />
que hubiera anticipa<strong>do</strong>, por lo que el INSS <strong>de</strong>bió<br />
ser con<strong>de</strong>na<strong>do</strong> en la sentencia recurrida, como<br />
Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo, para<br />
el caso <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong> la empresa, así como la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social. La<br />
única cuestión que se plantea en el recurso es la<br />
<strong>de</strong> si el resolución recurrida <strong>de</strong>be contener un<br />
pronunciamiento <strong>de</strong> con<strong>de</strong>na, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l <strong>de</strong> la<br />
empresa, como responsable directa -éste ya se<br />
hace en la sentencia recurrida-, subsidiario, para<br />
el supuesto <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong> la empresa, <strong>de</strong>l<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social y <strong>de</strong> la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social, como<br />
sostiene la parte recurrente, o si, por el contrario,<br />
proce<strong>de</strong> la absolución <strong>de</strong> dichos organismos, en<br />
tanto la empresa no sea <strong>de</strong>clarada insolvente,<br />
como se proclama en la sentencia combatida. El<br />
dilema <strong>de</strong>be resolverse en favor <strong>de</strong> la tesis que<br />
propugna la Mutua Patronal recurrente, ya que si<br />
la responsabilidad empresarial que en la sentencia<br />
se proclama, por haber incumpli<strong>do</strong> la empresa<br />
con<strong>de</strong>nada sus obligaciones en materia <strong>de</strong><br />
Seguridad Social respecto a su trabaja<strong>do</strong>r <strong>do</strong>n<br />
J.P.G., que sufrió un acci<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> trabajo, por<br />
estar al <strong>de</strong>scubierto en el pago <strong>de</strong> las cotizaciones;<br />
este incumplimiento, en aplicación <strong>de</strong> la<br />
normativa y jurispru<strong>de</strong>ncia que por la recurrente<br />
553
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
se invocan como infringidas, <strong>de</strong>termina que a la<br />
emplea<strong>do</strong>ra le sea imputada la responsabilidad<br />
directa en el pago <strong>de</strong> las prestaciones -<br />
concretadas en el fallo <strong>de</strong> la sentencia suplicada-,<br />
vinien<strong>do</strong> obligada la Mutua Patronal al anticipo<br />
<strong>de</strong> las prestaciones al beneficiario, sin perjuicio<br />
<strong>de</strong> su <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> repetir con aquélla, y, ante su<br />
insolvencia, está facultada para hacerlo contra el<br />
Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social y la<br />
Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social, como<br />
sucesores <strong>de</strong>l Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong><br />
Trabajo y Servicio <strong>de</strong> Reaseguro. Procedien<strong>do</strong>,<br />
por ello, dar acogida a la censura que en el<br />
recurso se hace y, con estimación <strong>de</strong> éste, revocar<br />
la sentencia recurrida, en cuanto absuelve a los<br />
nombra<strong>do</strong>s organismos, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la<br />
responsabilidad subsidiaria <strong>de</strong> los mismos para el<br />
supuesto <strong>de</strong> insolvencia <strong>de</strong> la emplea<strong>do</strong>ra. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por la representación procesal <strong>de</strong> la<br />
M.G.A.T., contra la sentencia <strong>de</strong> fecha cinco <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y seis,<br />
dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social número tres<br />
<strong>de</strong> A Coruña, en proceso promovi<strong>do</strong> por la<br />
recurrente frente a la empresa “D., S.A.”, <strong>do</strong>n<br />
J.P.G., el Instituto Nacional <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social y el Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Saú<strong>de</strong>, <strong>de</strong>bemos<br />
revocar y revocamos parcialmente la misma, en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar responsables subsidiarios <strong>de</strong><br />
las prestaciones reconocidas, para el supuesto <strong>de</strong><br />
insolvencia <strong>de</strong> la empresa con<strong>de</strong>nada, al Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> la Seguridad Social y la Tesorería<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, confirman<strong>do</strong> los<br />
restantes pronunciamientos <strong>de</strong>l fallo suplica<strong>do</strong>.<br />
Hágase <strong>de</strong>volución a la recurrente <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito<br />
necesario que ha constitui<strong>do</strong> para recurrir.<br />
S. S.<br />
2981 RECURSO Nº 2.515/00<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE POR<br />
EXTINCIÓN DE CONTRATO<br />
FRAUDULENTO DE OBRA OU SERVICIO<br />
DETERMINADOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.515/00<br />
interpuesto por UNIVERSIDAD DE SANTIAGO<br />
DE COMPOSTELA contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. Dos <strong>de</strong> Santiago.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.V.P. en reclamación<br />
<strong>de</strong> DESPIDO sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
UNIVERSIDAD DE SANTIAGO DE<br />
COMPOSTELA en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 101/00<br />
sentencia con fecha veintitrés <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El <strong>de</strong>mandante, mayor <strong>de</strong> edad,<br />
prestó sus servicios por cuenta <strong>de</strong> la Universidad<br />
<strong>de</strong> Compostela <strong>de</strong>sarrollan<strong>do</strong> las funciones<br />
propias <strong>de</strong> la categoría profesional <strong>de</strong> Pintor con<br />
una antigüedad que databa <strong>de</strong>l 25 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1996 y percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong><br />
ciento ochenta y cuatro mil setecientas ochenta y<br />
ocho pesetas (184.788 ptas.) con inclusión <strong>de</strong> la<br />
parte proporcional <strong>de</strong> las pagas extraordinarias.<br />
SEGUNDO.- El <strong>de</strong>mandante se encontraba uni<strong>do</strong><br />
a la Universidad <strong>de</strong> Santiago mediante contrato<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada suscrito el 25<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996 para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, al amparo <strong>de</strong>l Real Decreto<br />
2.546/1994, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, y cuyo objeto era<br />
el mantenimiento y reformas en las Faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
Filosofía, Xornalismo, Económicas, Químicas,<br />
Colegio Mayor “Rodríguez Cadarso” y la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia Universitaria “Monte da Con<strong>de</strong>sa”,<br />
contrato que expiraría una vez realizada la<br />
precitada obra o servicio. TERCERO.- Sin<br />
embargo <strong>de</strong> lo anterior, la Universidad –que sólo<br />
tiene contrata<strong>do</strong> un Pintor como personal laboral<br />
fijo- contrató a cuatro pintores y un carpintero en<br />
la mencionada fecha, quienes prestaron sus<br />
servicios no sólo en el pinta<strong>do</strong>, la reforma y el<br />
mantenimiento <strong>de</strong> las antedichas Faculta<strong>de</strong>s sino<br />
también en las <strong>de</strong> Física, Derecho, Óptica,<br />
Matemáticas, Enfermería, Psicología, Farmacia,<br />
en el Rectora<strong>do</strong> y en la “Casa <strong>de</strong> la Balconada”.<br />
CUARTO.- En fecha 26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, la<br />
Gerencia <strong>de</strong> la Universidad remitió comunica<strong>do</strong><br />
al actor en cuya virtud se le exponía que, en<br />
cumplimiento <strong>de</strong> la normativa laboral vigente,<br />
causaría baja el 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999,<br />
extinguién<strong>do</strong>se en esa data la relación laboral.<br />
554
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
QUINTO:- A fecha 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, las<br />
labores mencionadas <strong>de</strong> pinta<strong>do</strong>, reforma y<br />
mantenimiento <strong>de</strong> las distintas faculta<strong>de</strong>s y<br />
Edificios universitarios no se habían conclui<strong>do</strong><br />
quedan<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> menos para un año <strong>de</strong> trabajo<br />
pendiente. SEXTO.- Que el actor no ostenta ni ha<br />
ostenta<strong>do</strong> en el año anterior la cualidad <strong>de</strong><br />
representante legal o sindical <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res.<br />
SÉPTIMO.- Que mediante Resolución <strong>de</strong> fecha 2<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000, se <strong>de</strong>sestimó la reclamación<br />
previa planteada por la parte actora”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> como estimo la<br />
<strong>de</strong>manda promovida por <strong>do</strong>n J.V.P. frente a la<br />
UNIVERSIDAD DE SANTIAGO DE<br />
COMPOSTELA, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que fue objeto el<br />
actor y con<strong>de</strong>no a dicha Universidad a estar y<br />
pasar por esta <strong>de</strong>claración y a que opte entre la<br />
readmisión <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong>mandante en su<br />
puesto <strong>de</strong> trabajo o el abono <strong>de</strong> la cantidad <strong>de</strong><br />
ochocientas cincuenta y ocho mil novecientas<br />
cuarenta pesetas (858.940 ptas.) en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización, opción que <strong>de</strong>berá ejercitar en el<br />
plazo <strong>de</strong> cinco días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la notificación <strong>de</strong> la<br />
presente Sentencia, mediante escrito o<br />
comparecencia ante este Juzga<strong>do</strong>, advirtién<strong>do</strong>le<br />
que <strong>de</strong> no realizarla se enten<strong>de</strong>rá que proce<strong>de</strong> la<br />
primera, con abono en ambos casos <strong>de</strong> la cantidad<br />
<strong>de</strong> quinientas once mil <strong>do</strong>scientas ochenta pesetas<br />
(511.280 ptas.) en concepto <strong>de</strong> salarios <strong>de</strong><br />
tramitación, y a un haber diario <strong>de</strong> seis mil ciento<br />
sesenta pesetas (6.160 ptas.) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha hasta<br />
que se notifique la presente Resolución”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Recurre la Universidad <strong>de</strong> Santiago<br />
en solicitud <strong>de</strong> la revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
Instancia, que <strong>de</strong>clara la improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor, y <strong>de</strong> la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda, a cuyo efecto y al amparo <strong>de</strong>l art.<br />
191.b) y c) LPL interesa la revisión <strong>de</strong> los H.P. y<br />
<strong>de</strong>nuncia la infracción <strong>de</strong>l art. 55.4 en relación<br />
con el art. 49.1.c) E.T., con cita también <strong>de</strong>l R.D.<br />
2.546/94, arts. 2.2.a) y b) y 8.<br />
SEGUNDO.- Interesa el recurso, en primer lugar,<br />
la supresión <strong>de</strong>l H.P. 3º y que pase a <strong>de</strong>clarar lo<br />
literal siguiente: “La Universidad que tiene<br />
contrata<strong>do</strong> a un pintor como personal laboral fijo<br />
contrató el 25.nov.96 al actor, a otros tres pintores<br />
y un carpintero para la realización <strong>de</strong> trabajos<br />
excepcionales <strong>de</strong> pinta<strong>do</strong>, mantenimiento y<br />
reformas en las faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Xornalismo,<br />
Económicas, Químicas, Colegio Mayor<br />
Rodríguez Cadarso y la R.U. Monte da Con<strong>de</strong>sa,<br />
mediante la suscripción <strong>de</strong> contratos para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>”.<br />
Invoca la parte al efecto los “<strong>do</strong>cumentos<br />
obrantes en los folios 47 y 53”. Y a tales folios lo<br />
que obra es lo siguiente: una certificación <strong>de</strong>l<br />
Secretario General <strong>de</strong> la Universidad dan<strong>do</strong> una<br />
relación <strong>de</strong>l personal laboral fijo en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
25.11.96 al 31.12.99 “<strong>de</strong>stina<strong>do</strong>s en la Oficina <strong>de</strong><br />
Arquitectura y Urbanismo y en la Oficina <strong>de</strong><br />
Gestión <strong>de</strong> Infraestructuras”; y una comunicación<br />
fechada el 27.10.97 <strong>de</strong>l Gerente <strong>de</strong> la Universidad<br />
pidien<strong>do</strong> a los encarga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> mantenimiento que<br />
informasen a la Gerencia sobre el esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
trabajos en las Faculta<strong>de</strong>s para las que <strong>de</strong>cía<br />
habían si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong>s el actor y otros cuatro<br />
trabaja<strong>do</strong>res.<br />
Esta <strong>do</strong>cumental, al margen <strong>de</strong> que proceda <strong>de</strong> la<br />
propia <strong>de</strong>mandada, en sí misma no es apta para<br />
modificar la valoración integral que <strong>de</strong> la prueba<br />
ha hecho el Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Instancia, en función <strong>de</strong><br />
las faculta<strong>de</strong>s que le reconoce el art. 97.2 <strong>de</strong> la<br />
LPL, y que le llevó a <strong>de</strong>clarar en el H.P. 3º que la<br />
Universidad había contrata<strong>do</strong> a 4 pintores –con el<br />
actor- y un carpintero, los que prestaron sus<br />
servicios no sólo en las Faculta<strong>de</strong>s que <strong>de</strong>jó<br />
dichas en el H.P. 2º (no impugna<strong>do</strong> en el recurso),<br />
sino también en las <strong>de</strong> Física, Derecho, Óptica,<br />
Matemáticas, Enfermería, Psicología, Farmacia,<br />
en el Rectora<strong>do</strong> y en la “Casa <strong>de</strong> la Balconada”;<br />
sien<strong>do</strong> la supresión <strong>de</strong> esto último el senti<strong>do</strong><br />
esencial <strong>de</strong> la revisión que se insta, puesto que la<br />
redacción que <strong>de</strong>l H.P. 3º propone no lo recoge y<br />
el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong> este texto revisor está ya<br />
explicita<strong>do</strong> suficientemente en los H.P. 1º, 2º y 3º<br />
<strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> Instancia.<br />
En su Fundamento Jurídico 2º, la sentencia<br />
recurrida explica que “los testigos propuestos por<br />
la parte <strong>de</strong>mandante, precisamente compañeros <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong>l actor, pusieron <strong>de</strong> manifiesto <strong>de</strong> forma<br />
indubitada que, en primer lugar, los trabajos para<br />
los que había si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong> el actor no se<br />
correspondían con los realmente efectua<strong>do</strong>s por<br />
éste da<strong>do</strong> que, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias<br />
señaladas en el contrato <strong>de</strong> duración <strong>de</strong>terminada,<br />
se trabaja en distintos edificios y faculta<strong>de</strong>s...”; y<br />
efectivamente, en el acto <strong>de</strong> Juicio (folio 16)<br />
aparecen <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> <strong>do</strong>s testigos en el senti<strong>do</strong><br />
dicho (“estuvieron trabajan<strong>do</strong> en muchas<br />
Faculta<strong>de</strong>s...”; “fue compañero <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 96 con el<br />
actor en Medicina, Matemáticas, Enfermería,<br />
Farmacia, Archivo, Rectoral, Balconada, El<br />
Burgo y en más sitios...”). De este mo<strong>do</strong>, la<br />
revisión resulta inacogible <strong>de</strong> to<strong>do</strong> punto, pues la<br />
<strong>do</strong>cumental que al efecto se invoca en el recurso<br />
555
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
no permite suprimir o modificar el HDP 3º <strong>de</strong> la<br />
sentencia recurrida, en absoluto <strong>de</strong>svirtuan<strong>do</strong> la<br />
prueba en que aparece funda<strong>do</strong> el conteni<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
este H.P. y que el Juzga<strong>do</strong>r ha valora<strong>do</strong> en uso <strong>de</strong><br />
sus faculta<strong>de</strong>s legales al efecto y sin error<br />
acredita<strong>do</strong> alguno (a mayo abundamiento, la<br />
testifical es prueba a valorar legalmente en<br />
función <strong>de</strong> la inmediación y no admite tachas,<br />
sólo lo previsto en el art. 92.2 <strong>de</strong> la LPL).<br />
En <strong>de</strong>finitiva, se mantiene en sus propios<br />
términos el H.D.P. 3º. Incluso en el propio<br />
recurso se llega a reconocer que el actor ha<br />
presta<strong>do</strong> servicios en otros centros <strong>de</strong> la<br />
Universidad diversos <strong>de</strong> los estableci<strong>do</strong>s en el<br />
contrato (“...ya que lo que ha ocurri<strong>do</strong> en el caso<br />
<strong>de</strong> autos es que el trabaja<strong>do</strong>r ha presta<strong>do</strong> sus<br />
servicios en otros centros <strong>de</strong> la universidad que<br />
hubieren permiti<strong>do</strong> perfectamente la<br />
formalización <strong>de</strong> un contrato temporal <strong>de</strong> esa<br />
naturaleza, pero que por las circunstancias que<br />
fueran no ha si<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente i<strong>de</strong>ntificada en el<br />
contrato...”).<br />
TERCERO.- Asimismo pi<strong>de</strong> la parte al amparo<br />
<strong>de</strong>l art. 191.b) LPL se adicione, (<strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l HDP<br />
4º), lo siguiente: “Los testigos propuestos por la<br />
parte actora, <strong>do</strong>n A.R.P. y <strong>do</strong>n S.V.M., en fecha<br />
25.nov.96 subscribieron con la USC contratos<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> en idénticos<br />
términos que el actor. Don S.V.M. ha presenta<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> contra la USC”.<br />
Esta revisión se funda, textualmente, en lo<br />
siguiente: “La proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l motivo <strong>de</strong>viene<br />
por ser hechos asumi<strong>do</strong>s por los testigos<br />
propuestos por la parte actora como refleja el acta<br />
<strong>de</strong>l Juicio, obrante en el Folio 16”.<br />
Como en anteriores ocasiones ha teni<strong>do</strong><br />
oportunidad <strong>de</strong> expresar este propio Tribunal, a<br />
tenor <strong>de</strong> la naturaleza extraordinaria <strong>de</strong>l recurso<br />
<strong>de</strong> Suplicación no <strong>de</strong>viene factible llevar a cabo<br />
en este trámite una valoración nueva <strong>de</strong> los<br />
elementos <strong>de</strong> prueba <strong>de</strong> autos, <strong>de</strong> manera que el<br />
hipotético error <strong>de</strong> hecho que pudiese dar lugar a<br />
la revisión <strong>de</strong>l relato histórico ha <strong>de</strong> resultar,<br />
necesariamente, <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumento o pericia que, <strong>de</strong><br />
forma directa y evi<strong>de</strong>nte, ponga <strong>de</strong> manifiesto la<br />
equivocación que la parte recurrente atribuya al<br />
Juzga<strong>do</strong>r, quien tiene atribuidas por Ley las<br />
faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> valoración e interpretación <strong>de</strong> la<br />
prueba como resulta <strong>de</strong> lo estableci<strong>do</strong> en los art.<br />
97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral y 632 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Civil, por lo que es<br />
indispensable, para que prosperen las<br />
pretensiones revisorias <strong>de</strong> la parte, que la<br />
modificación tenga amparo en prueba hábil –<br />
<strong>do</strong>cumental y/o pericial- que, inconcusa o<br />
inequívocamente, pongan <strong>de</strong> relieve el error <strong>de</strong><br />
valoración por parte <strong>de</strong>l Juez <strong>de</strong> instancia, sin que<br />
sea da<strong>do</strong> a la parte substituir el objetivo criterio<br />
<strong>de</strong> aquel por sus propios razonamientos sin duda<br />
interesa<strong>do</strong>s y subjetivos, por obvias razones.<br />
Consecuentemente, la revisión a examen, a<strong>de</strong>más<br />
<strong>de</strong> que parte <strong>de</strong> su conteni<strong>do</strong> está realmente<br />
explicita<strong>do</strong> a través <strong>de</strong>l H.P. 3º en relación con el<br />
Fundamento Jurídico 2º y ser en to<strong>do</strong> caso<br />
intrascen<strong>de</strong>nte en sí misma a los efectos <strong>de</strong> la<br />
resolución <strong>de</strong>l litigio (el art. 92 LPL proscribe la<br />
tacha <strong>de</strong> testigos), resulta inviable en su propio<br />
planteamiento, puesto que se funda en prueba<br />
testifical, que es inapta para revisar <strong>de</strong><br />
conformidad con los arts. 191.b) y 194 LPL y sin<br />
que en tales casos, y por ello, el acta <strong>de</strong> Juicio<br />
constituya <strong>do</strong>cumento potencialmente revisor sino<br />
un mero medio <strong>de</strong> constatación <strong>de</strong> la práctica <strong>de</strong><br />
la prueba testifical y <strong>de</strong> sus resulta<strong>do</strong>s.<br />
CUARTO.- Por último, interesa el recurso la<br />
supresión <strong>de</strong>l HDP 5º y que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
mo<strong>do</strong> siguiente: “A fecha 31.dic.99 las labores<br />
mencionadas <strong>de</strong> pinta<strong>do</strong>, reforma y<br />
mantenimiento <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s y edificios para<br />
las que fue contrata<strong>do</strong> el actor finalizaron<br />
quedan<strong>do</strong> el trabajo conclui<strong>do</strong>”. Esta revisión la<br />
funda la parte en lo literal siguiente: “Se ha <strong>de</strong><br />
estimar la revisión ya que es un hechos<br />
expresamente acepta<strong>do</strong> por el <strong>de</strong>mandante y los<br />
testigos <strong>de</strong> la parte actora, como se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l<br />
acta <strong>de</strong>l juicio, obrante en el folio 15”.<br />
La revisión resulta inviable, máxime manteni<strong>do</strong>s<br />
en sus propios términos los HDP 2º y 3º y lo<br />
conteni<strong>do</strong> con valor fáctico en el Fundamento<br />
Jurídico 2º <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia: A) En<br />
primer lugar, porque reiteran<strong>do</strong> lo argumenta<strong>do</strong><br />
en el Fundamento prece<strong>de</strong>nte, la prueba testifical<br />
y <strong>de</strong> confesión no es legalmente apta para revisar<br />
los HDP vía Suplicación (arts. 91 y 194 LPL), y<br />
el acta <strong>de</strong> Juicio, en cuanto refleja la práctica <strong>de</strong><br />
tales pruebas y sus resulta<strong>do</strong>s, no es <strong>do</strong>cumento<br />
potencialmente revisor. Y B) A<strong>de</strong>más, lo que<br />
refleja el acta <strong>de</strong> Juicio sobre las manifestaciones<br />
<strong>de</strong> actor y testigos no es el “reconocimiento” <strong>de</strong><br />
lo que se dice en el texto revisor que propone el<br />
recurso; como así lo pone <strong>de</strong> relieve el Juzga<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> Instancia incluso en el Fundamento Jurídico 2º<br />
<strong>de</strong> la Sentencia recurrida, sien<strong>do</strong> a tal Juzga<strong>do</strong>r a<br />
quien incumbe valorar la testifical y sus<br />
resulta<strong>do</strong>s en virtud <strong>de</strong> la inmediación y sin<br />
admitirse tachas (arts. 92 y 97.2 LPL).<br />
Precisamente, en el acta <strong>de</strong> Juicio (F.15 y 16) el<br />
actor aparece manifestan<strong>do</strong> en confesión que “las<br />
obras <strong>de</strong> mantenimiento y reforma no fueron<br />
acabadas pues en Monte da Con<strong>de</strong>sa... Aparte <strong>de</strong><br />
los otros <strong>de</strong>l contrato estuvieron en<br />
Matemáticas... Farmacia estaba también sin<br />
acabar. Trabajo para unos 6 o 7 meses”; y los <strong>do</strong>s<br />
testigos que <strong>de</strong>pusieron se expresaron en<br />
556
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
similares términos (“ ...las obras no se acabaron,<br />
pues queda Farmacia...”).<br />
QUINTO.- La infracción normativa que <strong>de</strong>nuncia<br />
el recurso al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) LPL ha <strong>de</strong> ser<br />
valorada en el contexto siguiente, que resulta <strong>de</strong><br />
los HDP: A) El actor vino prestan<strong>do</strong> servicios<br />
para la Universidad <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 25.11.96,<br />
como pintor y con el salario mes que se recoge en<br />
el H.P. 1º; y ello por virtud (H.P. 2º) <strong>de</strong> un<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> subscrito en la fecha dicha al amparo<br />
<strong>de</strong>l R.D. 2.546/94 y cuyo objeto era “el<br />
mantenimiento y reformas en las Faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
Filosofía, Xornalismo, Económicas, Químicas,<br />
Colegio Mayor Rodríguez Cadarso y la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia Universitaria Monte da Con<strong>de</strong>sa,<br />
contrato que expiraría una vez realizada la<br />
precitada obra o servicio”. B) Sin embargo, el<br />
actor y otros pintores y un carpintero también<br />
contrata<strong>do</strong>s en la misma fecha prestaron sus<br />
servicios (H.P. 3º) “no sólo en el pinta<strong>do</strong>, la<br />
reforma y el mantenimiento <strong>de</strong> las antedichas<br />
Faculta<strong>de</strong>s sino también en las <strong>de</strong> Física,<br />
Derecho, Óptica, Matemáticas, Enfermería,<br />
Psicología, Farmacia, en el Rectora<strong>do</strong> y en la<br />
Casa <strong>de</strong> la Balconada”. En el propio Fundamento<br />
Jurídico 2º, la sentencia recurrida, también con su<br />
oportuno valor <strong>de</strong> H.P., dice que los testigos,<br />
compañeros <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l actor, pusieron <strong>de</strong><br />
manifiesto “que, en primer lugar, los trabajos para<br />
los que había si<strong>do</strong> contrata<strong>do</strong> el actor no se<br />
correspondían con los realmente efectua<strong>do</strong>s por<br />
éste da<strong>do</strong> que, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias<br />
señaladas en el contrato... se trabaja en distintos<br />
edificios y faculta<strong>de</strong>s...” (incluso en el recurso –<br />
como antes se indicó- se llega a <strong>de</strong>cir en<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> momento: “...ya que lo que ha<br />
ocurri<strong>do</strong> en el caso <strong>de</strong> autos es que el trabaja<strong>do</strong>r<br />
ha presta<strong>do</strong> sus servicios en otros Centros <strong>de</strong> la<br />
Universidad que hubieren permiti<strong>do</strong>...”). C) En<br />
fecha 26.11.99. la Universidad comunicó al actor<br />
que causaría baja, extinguién<strong>do</strong>se la relación<br />
laboral, el 31.12.99 (H.P. 4º). Y D) A 31.12.99<br />
(H.P. 5º) “las labores mencionadas <strong>de</strong> pinta<strong>do</strong>,<br />
reforma y mantenimiento <strong>de</strong> las distintas<br />
Faculta<strong>de</strong>s y Edificios Universitarios no se habían<br />
conclui<strong>do</strong> quedan<strong>do</strong> cuan<strong>do</strong> menos para un año<br />
<strong>de</strong> trabajo pendiente”. En el propio Fundamento<br />
Jurídico 2º, la sentencia recurrida, también con su<br />
oportuno valor <strong>de</strong> H.P... dice: “...y, en segun<strong>do</strong><br />
término, también <strong>de</strong>stacaron los testigos que los<br />
trabajos no se han finaliza<strong>do</strong> sino que resta por lo<br />
menos un año para po<strong>de</strong>r finalizarlos...”.<br />
De to<strong>do</strong> ello sólo cabe concluir la inviabilidad <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>nuncia que formula el recurso, no cabien<strong>do</strong><br />
la alegación que en él se hace en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que<br />
“no es posible consi<strong>de</strong>rar <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte<br />
lo que legalmente es califica<strong>do</strong> como extinción<br />
<strong>de</strong>l contrato ya que como ha queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong><br />
anteriormente, se ha termina<strong>do</strong> la obra contratada<br />
por la recurrente con el <strong>de</strong>mandante”.<br />
SEXTO.- El art. 2 <strong>de</strong>l R.D. 2.546/94, a cuyo<br />
amparo y al <strong>de</strong>l art. 15 E.T. fue subscrito el<br />
contrato <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l actor, disponía que el<br />
contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> tiene<br />
por objeto la realización <strong>de</strong> una obra o un servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con autonomía y substantividad<br />
propia <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> la empresa y cuya<br />
ejecución, aunque limitada en el tiempo, es en<br />
principio <strong>de</strong> duración incierta, sien<strong>do</strong> obligada la<br />
especificación suficiente <strong>de</strong> la obra o servicio en<br />
el contrato. Su duración, pues, se presenta –<br />
normalmente- como un hecho incierto para las<br />
partes al momento <strong>de</strong> la firma <strong>de</strong>l contrato. Y es<br />
que como <strong>de</strong>cía la Sentencia <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Supremo <strong>de</strong> 28.12.93, la duración <strong>de</strong>l contrato no<br />
viene <strong>de</strong>terminada sino por la realización efectiva<br />
<strong>de</strong> la obra o servicio contrata<strong>do</strong>; es <strong>de</strong>cir, el<br />
contrato es temporal porque su extinción se basa<br />
en un hecho que ciertamente va a sobrevenir pero,<br />
sin embargo, es incierto en cuanto a la fijación<br />
exacta <strong>de</strong> tal ejecución.<br />
De esta manera, el contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> queda necesariamente uni<strong>do</strong> a la<br />
realización <strong>de</strong> los trabajos que propiciaron su<br />
nacimiento. Y se quebranta su naturaleza cuan<strong>do</strong><br />
los servicios se prestan no sólo para la obra en<br />
cuestión, sino para otras distintas y ajenas a la<br />
misma, si se <strong>de</strong>stina al trabaja<strong>do</strong>r a diversas obras<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la pactada; máxime si ello ocurre<br />
coetáneamente, pues en tal caso ni siquiera se<br />
podría consi<strong>de</strong>rar la hipótesis <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r que se<br />
está ante sucesivos contratos <strong>de</strong> obra, sino que la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> la contratación habría <strong>de</strong> ser la<br />
in<strong>de</strong>finida da<strong>do</strong> que los servicios que se están<br />
prestan<strong>do</strong> carecen <strong>de</strong> objeto i<strong>de</strong>ntifica<strong>do</strong> como<br />
obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>.<br />
En el caso <strong>de</strong> autos, los HDP llevan a que en<br />
absoluto se pueda consi<strong>de</strong>rar que se esté en<br />
presencia <strong>de</strong>l fin <strong>de</strong> contrato pretendi<strong>do</strong> en el<br />
recurso, <strong>de</strong> tal manera que la baja laboral dada al<br />
actor en fecha 31.12.99 constituyó un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, y<br />
un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte; como resolvió la<br />
sentencia <strong>de</strong> Instancia aplican<strong>do</strong> los arts. 55 y 56<br />
<strong>de</strong>l E.T. y <strong>de</strong>más preceptos oportunos.<br />
Y es que, en primer término, el contrato <strong>de</strong> obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> concerta<strong>do</strong> con el actor<br />
indicaba un concreto trabajo en unos<br />
especifica<strong>do</strong>s lugares; sin embargo tales trabajos<br />
no sólo los realizó el actor en los estableci<strong>do</strong>s<br />
contractualmente sino en otros cualitativamente<br />
diversos, en Física, Derecho, Óptica...,<br />
evi<strong>de</strong>ncián<strong>do</strong>se en ello, y según lo que<br />
anteriormente se <strong>de</strong>jó razona<strong>do</strong> sobre este tipo <strong>de</strong><br />
contratos, una vulneración <strong>de</strong> las previsiones <strong>de</strong>l<br />
R.D. 2.546/94 (como también consi<strong>de</strong>ró el<br />
557
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Instancia) y la <strong>de</strong>snaturalización <strong>de</strong>l<br />
contrato mismo y <strong>de</strong> su función, con la<br />
consecuencia que antes también se <strong>de</strong>jó indicada.<br />
Asimismo y en to<strong>do</strong> caso, los trabajos en los<br />
lugares cita<strong>do</strong>s no han finaliza<strong>do</strong>, dicien<strong>do</strong> muy<br />
concretamente la sentencia recurrida en su<br />
Fundamento Jurídico 2º que “resta por lo menos<br />
un año para po<strong>de</strong>r finalizarlos”, <strong>de</strong> manera que ni<br />
siquiera cabría admitir una extinción <strong>de</strong>l contrato<br />
por efectiva realización <strong>de</strong> la obra o servicio.<br />
En suma, la sentencia <strong>de</strong> Instancia ha hecho una<br />
correcta aplicación al caso <strong>de</strong>l R.D. 2.546/94 y <strong>de</strong><br />
los preceptos <strong>de</strong>l E.T. que en el recurso se<br />
<strong>de</strong>nuncian como infringi<strong>do</strong>s, <strong>de</strong> tal manera que<br />
con rechazo <strong>de</strong>l mismo, se confirma aquella<br />
resolución.<br />
Proce<strong>de</strong>n costas (art. 233 LPL).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
interpuesto por la UNIVERSIDAD DE<br />
SANTIAGO DE COMPOSTELA contra la<br />
sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2<br />
<strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> fecha 23.03.2000 en autos nº<br />
101/2000 segui<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>n J.V.P.<br />
frente al recurrente, confirmamos la sentencia<br />
recurrida. Se imponen al recurrente las costas <strong>de</strong>l<br />
recurso, que compren<strong>de</strong>n la suma <strong>de</strong> 25.000 ptas.<br />
como honorarios <strong>de</strong>l Letra<strong>do</strong> <strong>de</strong>l actor,<br />
impugnante <strong>de</strong>l recurso.<br />
S.S.<br />
2982 RECURSO Nº 2.107/00<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE POR<br />
EXTINCIÓN ILÍCITA DE CONTRATO DE<br />
TRABALLO PARA A REALIZACIÓN DE<br />
SERVICIO DETERMINADO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. Outeiriño<br />
Fuente<br />
A Coruña, a quince <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.107/00<br />
interpuesto por Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia<br />
contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm.<br />
<strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña A.P.L. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia y el Centro <strong>de</strong><br />
Desenvolvemento Rural... en su día se celebró<br />
acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm.<br />
84/00 sentencia con fecha tres <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>do</strong>s<br />
mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que estimó la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La actora <strong>do</strong>ña M.A.P.L., vino<br />
prestan<strong>do</strong> servicios por cuenta y bajo la<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> los co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s “Concello <strong>de</strong><br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia” y “Centro <strong>de</strong> <strong>de</strong>senvolvemento<br />
rural...” durante los siguientes perío<strong>do</strong>s y a través<br />
<strong>de</strong> los siguientes contra<strong>do</strong>s: -Des<strong>de</strong> el 01.02.95 al<br />
15.06.95 prestó servicios para el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“Centro <strong>de</strong> Desenvolvemento Rural...” en virtud<br />
<strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> trabajo a tiempo parcial para obra,<br />
con la categoría <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 23.06.95<br />
al 12.12.95 prestó servicios para el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia en virtud <strong>de</strong> contrato a tiempo<br />
parcial para obra, con la categoría <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra,<br />
informa<strong>do</strong>ra xuvenil.- Des<strong>de</strong> el 12.01.96 al<br />
19.03.96 prestó servicios para el A.C.D.R. O<br />
Viso, en virtud <strong>de</strong> contrato para obra o servicio, a<br />
tiempo parcial, con la categoría <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.-<br />
Des<strong>de</strong> el 20.03.96 al 30.09.96 prestó servicios<br />
para el A.C.D.R. O Viso en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong><br />
obra o servicio a tiempo parcial, con la categoría<br />
<strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 03.07.96 al 18.12.96,<br />
prestó servicios para el Ayuntamiento <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
en virtud <strong>de</strong> contrato <strong>de</strong> obra o servicio con la<br />
categoría <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 13.01.97 al<br />
31.07.97 prestó servicios para el Centro <strong>de</strong><br />
Desenvolvemento Rural..., en virtud <strong>de</strong> contrato<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> a tiempo parcial<br />
con la categoría <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 01.07.97<br />
al 18.12.97 prestó servicios para el Ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia, en virtud <strong>de</strong> contrato para<br />
obra o servicio a tiempo parcial con la categoría<br />
<strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 15.01.98 al 14.06.98,<br />
prestó servicios para el Centro <strong>de</strong><br />
Desenvolvemento Rural..., en virtud <strong>de</strong> contrato<br />
<strong>de</strong> obra o servicio a tiempo parcial con la<br />
categoría <strong>de</strong> oficial <strong>de</strong> 1ª administrativo.- Des<strong>de</strong><br />
el 01.08.98 al 31.12.98, prestó servicios para el<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia, en virtud <strong>de</strong><br />
contrato <strong>de</strong> obra o servicio a tiempo parcial, con<br />
la categoria <strong>de</strong> educa<strong>do</strong>ra.- Des<strong>de</strong> el 01.01.99 al<br />
30.06.99, prestó servicios para el Centro <strong>de</strong><br />
558
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Desenvolvemento Rural..., en virtud <strong>de</strong> contrato<br />
para obra o servicio a tiempo parcial, con la<br />
categoría <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>ra social.- Des<strong>de</strong> el<br />
01.07.99 prestó servicios para el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia, en virtud <strong>de</strong> contrato para obra o<br />
servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>, con la categoría <strong>de</strong><br />
educa<strong>do</strong>ra. To<strong>do</strong>s los contratos referencia<strong>do</strong>s<br />
aparecen incorpora<strong>do</strong>s a autos, tenien<strong>do</strong> aquí su<br />
conteni<strong>do</strong> íntegro en aras <strong>de</strong> la brevedad por<br />
reproduci<strong>do</strong>. El salario <strong>de</strong> la actora a efectos <strong>de</strong>l<br />
presente procedimiento ascien<strong>de</strong> a 54.000 pesetas<br />
mensuales.- SEGUNDO.- En fecha 26 <strong>de</strong><br />
noviembre pasa<strong>do</strong>, la actora recibió comunicación<br />
escrita <strong>de</strong>l <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Ayuntamiento <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia <strong>de</strong>l siguiente tenor literal: “Datos <strong>de</strong> la<br />
empresa: Nombre: Ayuntamiento <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia. Domicilio: Curros Enriquez 15. Localidad:<br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia.- Datos <strong>de</strong>l Trabaja<strong>do</strong>r: Apelli<strong>do</strong>s<br />
y nombre: P.L.M.A.. Domicilio... Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia. Notificación: Muy Sra. nuestra: en<br />
relación con el contrato que, con fecha 01.07.99 a<br />
tiempo parcial duración <strong>de</strong>terminada tenemos<br />
suscrito, ante el vencimiento <strong>de</strong>l mismo y <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l plazo legalmente estableci<strong>do</strong>, esta empresa le<br />
comunica que causará baja en la misma el<br />
próximo 31.12.99 como consecuencia <strong>de</strong> la<br />
finalización <strong>de</strong>l contrato. Sírvase firmar la copia<br />
presente para nuestra constancia y archivo. En<br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia, a 26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999”.-<br />
TERCERO.- En fecha 23 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1995, se<br />
suscribe un convenio entre el Concello <strong>de</strong> Xinzo<br />
<strong>de</strong> Limita y el Centro <strong>de</strong> Desenvolvemento<br />
Rural..., para la continuidad <strong>de</strong>l C.I.X. (Centro <strong>de</strong><br />
Información Xuvenil da Limia), dicho convenio<br />
figura incorpora<strong>do</strong> a autos, tenien<strong>do</strong> aquí su<br />
conteni<strong>do</strong> íntegro por reproduci<strong>do</strong>.- CUARTO.-<br />
La actora suscribió en fecha 30.06.99, recibo<br />
<strong>de</strong>nomina<strong>do</strong> <strong>de</strong> finiquito <strong>de</strong>l siguiente tenor: “El<br />
que suscribe P.L.A., con D.N.I... trabaja<strong>do</strong>r al<br />
servicio <strong>de</strong> la empresa Centro <strong>de</strong><br />
Desenvolvemento Rural..., mediante el presente<br />
<strong>do</strong>cumento manifiesta: Que con esta fecha queda<br />
por completo rescindida la relación laboral que<br />
mantenía con la citada empresa por fin <strong>de</strong><br />
contrato. Que en este acto y sirvien<strong>do</strong> <strong>de</strong> carta <strong>de</strong><br />
pago el presente, recibí la cantidad <strong>de</strong> 53.820<br />
(cincuenta y tres mil ochocientas veinte) pesetas<br />
con cuyo percibo queda por enteramente salda<strong>do</strong><br />
y finiquita<strong>do</strong> <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s cuantos <strong>de</strong>rechos pudiera<br />
<strong>de</strong>rivarse la relación laboral, hoy extinguida que<br />
unía a ambas partes, sin que tenga nada mas que<br />
pedir ni reclamar por ningún concepto y en<br />
prueba <strong>de</strong> conformidad con cuanto antece<strong>de</strong> firma<br />
el presente finiquito”.- QUINTO.- En<br />
reclamación por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> frente al Concello <strong>de</strong><br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia la actora presentó reclamación<br />
previa en la Oficina <strong>de</strong> Correos y Telégrafos <strong>de</strong><br />
Verín, el 20 <strong>de</strong> enero pasa<strong>do</strong>. Dicha reclamación<br />
previa tuvo entrada en el Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia el 26 <strong>de</strong> enero pasa<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimada<br />
dicha reclamación por Decreto <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> enero<br />
notificada a la actora el 3 <strong>de</strong> febrero pasa<strong>do</strong>.<br />
Presentó <strong>de</strong>manda que fue turnada a este juzga<strong>do</strong><br />
el 07.02.00.- SEXTO.- El artículo 46 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong>l personal al servicio <strong>de</strong>l<br />
Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia, publica<strong>do</strong> en el<br />
B.O.P. <strong>de</strong> 15.07.99, establece que: En el caso <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>clara<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte por órganos<br />
jurisdiccionales competentes será el trabaja<strong>do</strong>r<br />
que opte entre la in<strong>de</strong>mnización legal o su<br />
readmisión”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda interpuesta<br />
por <strong>do</strong>ña M.A.P.L. contra la empresa<br />
CONCELLO DE XINZO DE LIMIA <strong>de</strong>bo<br />
<strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
actora lleva<strong>do</strong> a cabo el treinta y uno <strong>de</strong><br />
diciembre <strong>de</strong> mil novecientos noventa y nueve y<br />
en consecuencia con<strong>de</strong>no a la citada empresa a<br />
que a opción <strong>de</strong> la trabaja<strong>do</strong>ra, la readmita en las<br />
mismas condiciones que regían antes <strong>de</strong><br />
producirse el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o le in<strong>de</strong>mnice la cantidad<br />
<strong>de</strong> cuarenta mil quinientas pesetas en concepto <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>mnización así como los salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a la <strong>de</strong> la<br />
presente resolución, advirtién<strong>do</strong>se que la<br />
antedicha opción <strong>de</strong>berá efectuarse por la actora<br />
ante este juzga<strong>do</strong> en el plazo <strong>de</strong> los cinco días<br />
siguientes a la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
solución. Asimismo <strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a la<br />
empresa CENTRO DE DESENVOLVEMENTO<br />
RURAL... <strong>de</strong> las pretensiones en su contra<br />
esgrimidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Contra la sentencia <strong>de</strong> instancia que<br />
<strong>de</strong>clara improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora<br />
recurre el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia, articulan<strong>do</strong> un primer motivo <strong>de</strong><br />
suplicación -por el cauce <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la<br />
LPL- en el que interesa la supresión <strong>de</strong>l numeral<br />
quinto <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s y su<br />
sustitución por la siguiente redacción: “La<br />
reclamación previa efectuada por la actora por<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tuvo entrada en el Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia el 26 <strong>de</strong> enero pasa<strong>do</strong>, sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>sestimada<br />
dicha reclamación por Decreto <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> enero,<br />
notificada a la actora el 3 <strong>de</strong> febrero pasa<strong>do</strong>.<br />
Presentó <strong>de</strong>manda que fue turnada a este Juzga<strong>do</strong><br />
el 07.02.00". La revisión que se interesa no pue<strong>de</strong><br />
prosperar, pues lo que el concello recurrente<br />
preten<strong>de</strong>, en realidad, es suprimir <strong>de</strong>l hecho<br />
impugna<strong>do</strong> la circunstancia <strong>de</strong> que “la actora<br />
presentó reclamación previa en la Oficina <strong>de</strong><br />
Correos el 20 <strong>de</strong> enero pasa<strong>do</strong>”, lo que aparece<br />
559
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
acredita<strong>do</strong> por el sello <strong>de</strong> dicha Oficina <strong>de</strong><br />
Correos y Telégrafos <strong>de</strong> Verín, que figura en el<br />
propio escrito <strong>de</strong> reclamación previa obrante al<br />
folio 7 <strong>de</strong> las actuaciones, y que no cabe<br />
<strong>de</strong>sconocer ni intentar <strong>de</strong>svirtuar a través <strong>de</strong> la<br />
prueba <strong>de</strong> confesión judicial que, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con<br />
lo dispuesto en el art. 191.b) <strong>de</strong> la LPL, no<br />
constituye un medio probatorio apto para revisar.<br />
Por otro la<strong>do</strong>, la circunstancia <strong>de</strong> que el sello <strong>de</strong><br />
la Oficina <strong>de</strong> Correos lleve fecha 20 <strong>de</strong> enero y el<br />
escrito <strong>de</strong> reclamación previa <strong>de</strong>l 21 siguiente, no<br />
<strong>de</strong>svirtúa la autenticidad y eficacia <strong>de</strong>l mismo, ya<br />
que lo <strong>de</strong>cisivo a tener en cuenta es la fecha <strong>de</strong><br />
presentación <strong>de</strong>l escrito en la referida oficina <strong>de</strong><br />
correos; sin que tampoco pueda aceptarse la<br />
alegación relativa a la falta <strong>de</strong> prueba respecto <strong>de</strong><br />
quienes fueron los supuestos representantes <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>mandante que presentaron el menciona<strong>do</strong><br />
escrito, pues con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> ello su<br />
presentación tuvo lugar, y la posterior<br />
interposición <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda por la actora ratifica<br />
cualquier actuación inicial <strong>de</strong> un representante sin<br />
po<strong>de</strong>r (ratihabitio mandato equiparatur).<br />
SEGUNDO.- Con amparo procesal en el art.<br />
191.c) <strong>de</strong> la LPL formula el concello recurrente<br />
un segun<strong>do</strong> motivo <strong>de</strong> suplicación, relativo al<br />
examen <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho aplica<strong>do</strong>, en el que <strong>de</strong>nuncia<br />
infracción por no aplicación <strong>de</strong>l art. 59.3 <strong>de</strong>l ET,<br />
sobre la base <strong>de</strong>l éxito <strong>de</strong>l motivo anterior, por<br />
enten<strong>de</strong>r que ello implicaría el acogimiento <strong>de</strong> la<br />
excepción <strong>de</strong> caducidad, ya que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong><br />
efectos <strong>de</strong> terminación <strong>de</strong>l contrato, 31.12.99,<br />
hasta que la <strong>de</strong>manda tuvo entrada en el <strong>de</strong>canato<br />
<strong>de</strong> los Juzga<strong>do</strong>s <strong>de</strong> lo Social el 7 <strong>de</strong> febrero, aún<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta el tiempo <strong>de</strong> interrupción<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la entrada <strong>de</strong> la reclamación previa en el<br />
Concello, 26 <strong>de</strong> enero, hasta el día en que se le<br />
notificó a la trabaja<strong>do</strong>ra la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> dicha<br />
reclamación previa, el 03.02.00, transcurrieron<br />
más <strong>de</strong> 20 días hábiles que el precepto recoge<br />
para ejercitar la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>. Censura<br />
jurídica que no pue<strong>de</strong> acogerse, al no haber teni<strong>do</strong><br />
éxito el motivo <strong>de</strong> revisión <strong>de</strong> hechos anterior,<br />
pues el recurrente preten<strong>de</strong> <strong>de</strong>sconocer la<br />
circunstancia <strong>de</strong> que “la actora presentó<br />
reclamación previa en la Oficina <strong>de</strong> Correos el 20<br />
<strong>de</strong> enero pasa<strong>do</strong>”, lo que resulta perfectamente<br />
legítimo al amparo <strong>de</strong>l art. 38.4.c) <strong>de</strong> la Ley<br />
30/1992, <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> noviembre, <strong>de</strong> Régimen<br />
Jurídico <strong>de</strong> las Administraciones Públicas y <strong>de</strong>l<br />
Procedimiento Administrativo Común,<br />
modificada por la Ley 4/1999, <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> enero,<br />
entendién<strong>do</strong>se, en tales casos, que el escrito tuvo<br />
entrada en el órgano administrativo al que iba<br />
dirigi<strong>do</strong> -en este caso el Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia- en la misma fecha en que fue presenta<strong>do</strong><br />
en la Oficina <strong>de</strong> Correos, sin que hubiesen<br />
transcurri<strong>do</strong> los 20 días hábiles que como plazo<br />
<strong>de</strong> caducidad fija el art. 59.3 <strong>de</strong>l ET para el<br />
ejercicio <strong>de</strong> la acción <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, pues <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
fecha en que éste tuvo lugar (31.12.99) hasta el<br />
20 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 en que la actora presentó su<br />
reclamación previa, sólo habían transcurri<strong>do</strong> 14<br />
días hábiles, permanecien<strong>do</strong> suspendi<strong>do</strong> el plazo<br />
hasta el 03.02.00 en que se le notificó a la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> dicha<br />
reclamación previa, presentan<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda el 7<br />
<strong>de</strong> febrero siguiente, esto es, cuan<strong>do</strong> una vez<br />
reanuda<strong>do</strong> el cómputo habían transcurri<strong>do</strong> 16 días<br />
hábiles (arts. 69.2 y 73 <strong>de</strong> la LPL).<br />
TERCERO.- Con el mismo amparo procesal<br />
<strong>de</strong>nuncia el recurrente infracción por no<br />
aplicación <strong>de</strong> lo dispuesto en el art. 49.1.c) <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, y ello por la<br />
in<strong>de</strong>bida aplicación <strong>de</strong>l art. 55.4 <strong>de</strong>l mismo texto<br />
legal, por enten<strong>de</strong>r que la naturaleza temporal <strong>de</strong>l<br />
contrato es incuestionable, y su finalización el<br />
31.12.99 es legítima. A su juicio la causa <strong>de</strong> la<br />
finalización <strong>de</strong>l servicio vino dada por la falta <strong>de</strong><br />
subvención <strong>de</strong> la Consellería correspondiente, tal<br />
como aparece acredita<strong>do</strong> en la <strong>do</strong>cumental<br />
obrante a los folios 84, 85 y 86 <strong>de</strong> las actuaciones,<br />
sien<strong>do</strong> pacífica y reiterada la jurispru<strong>de</strong>ncia la<br />
que admite que la falta <strong>de</strong> una subvención pública<br />
pueda dar lugar a la finalización <strong>de</strong> un contrato<br />
temporal para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>,<br />
habien<strong>do</strong> adverti<strong>do</strong> el concello a la trabaja<strong>do</strong>ra,<br />
con la <strong>de</strong>bida antelación, <strong>de</strong> la finalización <strong>de</strong> su<br />
contrato, no sien<strong>do</strong> <strong>de</strong> recibo el afirmar -como<br />
hace la sentencia recurrida- que el servicio<br />
continúa prestán<strong>do</strong>se en base a la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong><br />
un testigo. Las infracciones jurídicas que se<br />
<strong>de</strong>nuncian no pue<strong>de</strong>n prosperar por las <strong>do</strong>s<br />
siguientes razones: la primera, porque tanto en el<br />
relato fáctico como en la fundamentación jurídica<br />
<strong>de</strong> la resolución recurrida para nada consta la<br />
pretendida falta <strong>de</strong> subvención <strong>de</strong> la consellería<br />
correspondiente, sin que sobre este particular se<br />
hubiese interesa<strong>do</strong> por el recurrente revisión <strong>de</strong><br />
los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s. En to<strong>do</strong> caso, en<br />
la comunicación <strong>de</strong> cese a la trabaja<strong>do</strong>ra tampoco<br />
se expresa que la finalización <strong>de</strong> la obra o<br />
servicio se hubiera produci<strong>do</strong> por razones<br />
presupuestarias. Y la segunda, porque en la<br />
fundamentación jurídica <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia consta -con valor <strong>de</strong> hecho proba<strong>do</strong>- que<br />
“el servicio no ha termina<strong>do</strong>”, conclusión ésta<br />
obtenida por la juzga<strong>do</strong>ra “a quo” <strong>de</strong> la<br />
apreciación conjunta <strong>de</strong> las pruebas <strong>do</strong>cumental y<br />
testifical practicadas, sin que esta sala tenga<br />
faculta<strong>de</strong>s para volver a valorar, en un recurso<br />
extraordinario como la suplicación, la<br />
mencionada prueba testifical cuya apreciación es<br />
privativa <strong>de</strong> la magistrada <strong>de</strong> instancia que la<br />
inmedió (art. 97. 2 LPL).<br />
CUARTO.- En el cuarto y último motivo <strong>de</strong><br />
suplicación <strong>de</strong>nuncia el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la in<strong>de</strong>bida<br />
aplicación o, en su caso, interpretación errónea <strong>de</strong><br />
lo dispuesto en el art. 46 <strong>de</strong>l Convenio Colectivo<br />
560
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
para el Personal Laboral <strong>de</strong>l Concello <strong>de</strong> Xinzo<br />
<strong>de</strong> Limia (folio 33), en relación con la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l Tribunal Supremo dictada para<br />
Unificación <strong>de</strong> Doctrina (Sentencias <strong>de</strong> 12.07.94,<br />
A. 7156; 24.11.95, A. 8.765 y 20.03.97, A. 2.598-<br />
), por enten<strong>de</strong>r que la opción prevista por las<br />
normas paccionadas (Convenio Colectivo) en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> establecer los efectos <strong>de</strong> la opción en<br />
favor <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, no pue<strong>de</strong> alcanzar a los<br />
emplea<strong>do</strong>s temporales, cuan<strong>do</strong> su contrato se<br />
convierte en “por tiempo in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>” por<br />
irregularida<strong>de</strong>s sobrevenidas durante la vida <strong>de</strong> la<br />
relación contractual. Debe tenerse en cuenta,<br />
a<strong>de</strong>más, que la contratación “como fijo” en las<br />
Administraciones Públicas es aquélla en la que se<br />
cumplen los requisitos estableci<strong>do</strong>s en el artículo<br />
19 <strong>de</strong> la Ley 30/84, <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> Reforma<br />
<strong>de</strong> la Función Pública, y concordantes: constancia<br />
<strong>de</strong>l puesto en oferta pública <strong>de</strong> empleo y,<br />
cobertura <strong>de</strong>l mismo en procedimiento que<br />
garantice los principios <strong>de</strong> igualdad, mérito,<br />
capacidad y publicidad respecto a los posibles<br />
candidatos a su ocupación. El motivo tampoco<br />
prospera, pues la opción por la readmisión o<br />
in<strong>de</strong>mnización que reconoce al trabaja<strong>do</strong>r, en<br />
caso <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte, el art. 46 <strong>de</strong>l<br />
Convenio Colectivo <strong>de</strong>l Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong><br />
Limia, no pue<strong>de</strong> reputarse contraria a la <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial citada, ya que dicha <strong>do</strong>ctrina se<br />
refiere al supuesto <strong>de</strong> los emplea<strong>do</strong>s contrata<strong>do</strong>s<br />
temporalmente por una Administración Pública,<br />
«cuyo contrato se transforma en por tiempo<br />
in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>, por irregularida<strong>de</strong>s sobrevenidas<br />
durante la vida <strong>de</strong> la relación contractual». Y no<br />
es este el caso, pues la sentencia impugnada<br />
<strong>de</strong>clara el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte en base a “no<br />
haber conclui<strong>do</strong> la obra o servicio” para la que la<br />
trabaja<strong>do</strong>ra fue contratada, admitien<strong>do</strong> la<br />
temporalidad <strong>de</strong> la relación y conformán<strong>do</strong>se la<br />
parte actora con tal pronunciamiento. Por ello,<br />
nada impi<strong>de</strong> que el art. 46 <strong>de</strong>l Convenio colectivo<br />
<strong>de</strong>l Concello pueda resultar aplicable como<br />
precepto mas beneficioso para el trabaja<strong>do</strong>r (art. 3<br />
ET), ya que la opción que le conce<strong>de</strong> en este caso<br />
no resulta contraria al artículo 19 <strong>de</strong> la Ley 30/84,<br />
<strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> Reforma <strong>de</strong> la Función<br />
Pública, y concordantes, al rechazarse en la<br />
sentencia, y no discutirse en el recurso, la<br />
conversión <strong>de</strong>l contrato temporal en in<strong>de</strong>fini<strong>do</strong>.<br />
QUINTO.- Las costas <strong>de</strong>l presente recurso han <strong>de</strong><br />
ser impuestas a la parte vencida, incluyén<strong>do</strong>se en<br />
las mismas la cantidad <strong>de</strong> 25.000 ptas. en<br />
concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte<br />
impugnante; suma ésta que constituye la<br />
habitualmente fijada para supuestos semejantes<br />
por esta Sala <strong>de</strong> lo Social (art. 233 LPL).<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Ilmo. Concello <strong>de</strong><br />
Xinzo <strong>de</strong> Limia, contra la sentencia <strong>de</strong> fecha 3 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 2000 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 2 <strong>de</strong> Orense, en los presentes autos<br />
sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tramita<strong>do</strong>s a instancia <strong>de</strong> la actora<br />
frente al referi<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>, <strong>de</strong>bemos confirmar<br />
y confirmamos íntegramente dicha sentencia, con<br />
imposición a la parte recurrente <strong>de</strong> las costas<br />
causadas en el recurso, que incluirán la cantidad<br />
<strong>de</strong> 25.000 ptas. en concepto <strong>de</strong> honorarios <strong>de</strong>l<br />
letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte impugnante.<br />
S.S.<br />
2983 RECURSO Nº 1.211/00<br />
INCUMPRIMENTO EMPRESARIAL DE PLAN<br />
SOCIAL DERIVADO DE EXPEDIENTE DE<br />
REGULACIÓN DE EMPREGO.<br />
Ponente: Ilma. Sra. Doña Rafaela Horcas<br />
Ballesteros<br />
A Coruña, a veintitrés <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 1.211/00<br />
interpuesto por la empresa “T., S.A.” contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. 2 <strong>de</strong> A<br />
Coruña.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 573/99<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por el Comité <strong>de</strong> Empresa<br />
<strong>de</strong> “T., S.A.” en reclamación <strong>de</strong> Conflicto<br />
Colectivo sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> la empresa “T.,<br />
S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha <strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
febrero <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero: Que el presente Conflicto Colectivo<br />
que se promueve por el Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong><br />
“T., S.A.” en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña,<br />
afecta a to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> dicho centro en<br />
561
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
un total <strong>de</strong> 226 trabaja<strong>do</strong>res./ Segun<strong>do</strong>: Que la<br />
cuestión objeto <strong>de</strong> controversia se centra en la<br />
aplicación en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong>l<br />
Plan Social elabora<strong>do</strong> por la Empresa con motivo<br />
<strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> empleo aproba<strong>do</strong><br />
por la Dirección <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> 21.07.98./ Tercer:<br />
Que dicho expediente se fundamenta en causas<br />
técnicas y organizativas, y en cumplimiento <strong>de</strong> lo<br />
cual la empresa elabora un plan social que pone<br />
en conocimiento <strong>de</strong> la parte negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l<br />
E.R.E., y cuyo aparta<strong>do</strong> 3º) “Medidas para<br />
atenuar las consecuencias negativas <strong>de</strong>l<br />
expediente <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s”,<br />
dispone en su párrafo 5º que: “En estos<br />
expedientes, la baja laboral <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> los<br />
solicitantes (prejubilaciones y bajas incentivadas)<br />
en aquellos casos que son exce<strong>de</strong>ntes, la baja<br />
producida da lugar a unas vacantes que con<br />
posterioridad son cubiertas por el resto <strong>de</strong>l<br />
personal sobrante, mediante mecanismos <strong>de</strong><br />
movilidad funcional o geográfica”./ Cuarto: Que<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> “T., S.A.” y en<br />
aplicación <strong>de</strong>l cumplimiento <strong>de</strong>l E.R.E. se ha<br />
produci<strong>do</strong> 94 bajas por prejubilación constatadas<br />
todas ellas al 30.06.99./ Quinto: Que <strong>de</strong> las 94<br />
plazas vacantes por prejubilaciones, 12 plazas<br />
pertenecen a personal exce<strong>de</strong>ntario, resulta<strong>do</strong> a<br />
cubrir por parte <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada como<br />
plazas sobrantes 82./ Sexto: Que ninguna <strong>de</strong> las<br />
82 plazas sobrantes a las que se refiere el plan<br />
social elabora<strong>do</strong> por la empresa “T., S.A.”, consta<br />
que hubiese si<strong>do</strong> ofertada por la empresa a través<br />
<strong>de</strong> los mecanismos <strong>de</strong> movilidad geográfica o<br />
funcional, ni en consecuencia cubierta a través <strong>de</strong><br />
dicho mecanismo./ Séptimo: Que en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> A Coruña no se ha cubierto ninguna <strong>de</strong><br />
las plazas vacantes por aplicación <strong>de</strong>l E.R.E./<br />
Octavo: Que en fecha 25.05.99, se evacua<br />
informe por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social en la que se manifiesta: “Da<strong>do</strong> el eleva<strong>do</strong><br />
número <strong>de</strong> bajas por prejubilaciones y bajas<br />
incentivadas que se han produci<strong>do</strong> en A Coruña y<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta que el personal exce<strong>de</strong>ntario,<br />
según estudio realiza<strong>do</strong> es <strong>de</strong> 12 puestos <strong>de</strong><br />
trabajo, se ha requeri<strong>do</strong> a la Empresa mediante<br />
Diligencia en el Libro <strong>de</strong> Visitas para que proceda<br />
al cumplimiento <strong>de</strong>l plan social en lo que al<br />
centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña se refiere./<br />
Noveno.- Que la empresa <strong>de</strong>mandada al 30.06.99,<br />
fecha en la cual había concedi<strong>do</strong> 94 solicitu<strong>de</strong>s<br />
por jubilación, amortizó 45 plazas,<br />
correspondientes a la fábrica <strong>de</strong> A Coruña, 30<br />
plazas en virtud <strong>de</strong> Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />
Administración <strong>de</strong> 26.01.99, 1 plaza, en virtud <strong>de</strong><br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 08.03.99, 9 plazas por Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Consejo <strong>de</strong> 27.04.99 y 5 plazas en virtud <strong>de</strong><br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Administración <strong>de</strong> fecha<br />
25.05.99./ Décimo: Que se ha celebra<strong>do</strong> acto <strong>de</strong><br />
conciliación en fecha 02.07.99, en la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> el cual finalizó con el<br />
resulta<strong>do</strong> <strong>de</strong> “sin avenencia”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es la siguiente: “FALLO: Que<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong><br />
jurisdicción alegada por la representación <strong>de</strong> la<br />
empresa “T., S.A.” y estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta por el Presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong><br />
Empresa <strong>de</strong> “T., S.A.” contra la empresa “T.,<br />
S.A.”, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro incumpli<strong>do</strong> el plan<br />
social elabora<strong>do</strong> por la Empresa en el centro <strong>de</strong><br />
trabajo <strong>de</strong> A Coruña, con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a dicha<br />
<strong>de</strong>mandada a estar y pasar por tal <strong>de</strong>claración<br />
dan<strong>do</strong> cumplimiento al mismo”.<br />
CUARTO.- Que con fecha 11 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000<br />
se dictó Auto aclaratorio <strong>de</strong> dicha sentencia, cuya<br />
parte dispositiva es como sigue: “DISPONGO: /<br />
Que <strong>de</strong>bo aclarar la sentencia dictada en su hecho<br />
<strong>de</strong> prueba 9º el cual quedará redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
siguiente mo<strong>do</strong>: “que la empresa <strong>de</strong>mandada al<br />
30.06.99, fecha en la cual había concedi<strong>do</strong> 94<br />
solicitu<strong>de</strong>s por jubilación, amortizó 55 plazas,<br />
correspondientes a la Fábrica <strong>de</strong> A Coruña, 10<br />
plazas en virtud <strong>de</strong> Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />
Administración <strong>de</strong> 22.12.98, 30 plazas por<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> fecha 26.01.99, 1 plaza<br />
en virtud <strong>de</strong> Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 08.03.99, 9 plazas por<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> 27.04.99 y 5 plazas en<br />
virtud <strong>de</strong>l Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />
Administración <strong>de</strong> fecha 25.05.99”, así como en<br />
consecuencia el número <strong>de</strong> 55 plazas<br />
amortizadas, en los Fundamentos <strong>de</strong> Derecho<br />
Tercero y Cuarto, en lugar <strong>de</strong> 45 plazas,<br />
permanecien<strong>do</strong> inalterable el fallo <strong>de</strong> la misma”.<br />
QUINTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este Tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al Ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO.- Se interpone Recurso <strong>de</strong> Suplicación<br />
contra la Sentencia <strong>de</strong> fecha 2 febrero 2000 <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> A Coruña, seguida a<br />
instancia <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> “T., S.A.”<br />
contra la empresa “T., S.A.”, por esta última,<br />
tenien<strong>do</strong> como primer motivo <strong>de</strong>l recurso, al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.a) <strong>de</strong> la LPL, infracción <strong>de</strong> las<br />
normas <strong>de</strong> procedimiento que ha produci<strong>do</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión, por infracción <strong>de</strong>l art. 8 <strong>de</strong> la LPL en<br />
relación con el art. 24 <strong>de</strong> la Constitución<br />
Española y art. 67 <strong>de</strong> la LOPJ por incompetencia<br />
territorial <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong> A Coruña, y<br />
competencia, por el ámbito <strong>de</strong>l Convenio <strong>de</strong> la<br />
Audiencia Nacional.<br />
562
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Para que nos hallemos ante el motivo a) <strong>de</strong>l art.<br />
191 LPL es necesario que la infracción <strong>de</strong> las<br />
normas <strong>de</strong> procedimiento haya produci<strong>do</strong><br />
in<strong>de</strong>fensión. Esta in<strong>de</strong>fensión <strong>de</strong> la parte<br />
recurrente no aparece constatada ya que dicha<br />
excepción fue alegada en juicio y resuelto en<br />
sentencia. Luego, por lo tanto, no se ha produci<strong>do</strong><br />
ninguna infracción <strong>de</strong> normas <strong>de</strong> procedimiento.<br />
Con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> ello, el propio texto<br />
procesal señala en materia <strong>de</strong> conflicto colectivo<br />
que la competencia territorial no se <strong>de</strong>termina en<br />
función <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong>l convenio que se trata <strong>de</strong><br />
interpretar, sino en relación con el ámbito en que<br />
se produzcan los efectos <strong>de</strong>l conflicto (art. 6, y<br />
art. 10 <strong>de</strong> la LPL). Dicho conflicto colectivo<br />
afecta al Centro que tiene la empresa “T., S.A.”<br />
en A Coruña, y a la interpretación que se hace <strong>de</strong>l<br />
Plan Social elabora<strong>do</strong> por la empresa con motivo<br />
<strong>de</strong>l E.R.E, es <strong>de</strong>cir, si dicho Plan ha si<strong>do</strong> o no<br />
cumpli<strong>do</strong> en dicho centro <strong>de</strong> trabajo y <strong>de</strong> la<br />
interpretación que se le ha da<strong>do</strong> al mismo. No<br />
po<strong>de</strong>mos aceptar, por tanto, el motivo <strong>de</strong>l recurso,<br />
ya que el conflicto afecta no a to<strong>do</strong>s los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong> manera general,<br />
sino a la interpretación que se ha hecho en el<br />
centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong> dicho Plan<br />
Social.<br />
El plan Social Anexo al E.R.E. tiene<br />
efectivamente un ámbito nacional, pero aquí, en<br />
el presente litigio, no se impugna tal Pacto, sino<br />
que lo que se preten<strong>de</strong> es la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> que en<br />
un <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> centro <strong>de</strong> trabajo, así centro <strong>de</strong> A<br />
Coruña, se ha incumpli<strong>do</strong> el mismo. La<br />
competencia, en consecuencia, es <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
lo Social correspondiente.<br />
SEGUNDO.- Se alega por el recurrente, al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.a) <strong>de</strong> la LPL, infracción <strong>de</strong><br />
normas <strong>de</strong> procedimiento que causa in<strong>de</strong>fensión<br />
por consi<strong>de</strong>rar que la Sentencia a<strong>do</strong>lece <strong>de</strong><br />
incongruencia omisiva, interesan<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong><br />
la misma al no <strong>de</strong>terminar ésta cuántos<br />
trabaja<strong>do</strong>res han si<strong>do</strong> califica<strong>do</strong>s como<br />
“sobrantes”, por el contrario, la Sentencia <strong>de</strong><br />
instancia fija las “plazas sobrantes” pero no el<br />
“personal sobrante”, infringien<strong>do</strong> con ello los<br />
arts. 97.2 <strong>de</strong> la LPL, 248.3 <strong>de</strong> la LOPJ y 24.1 <strong>de</strong><br />
la Constitución Española.<br />
Para que se pueda articular este motivo <strong>de</strong>l<br />
recurso, es imprescindible que la infracción <strong>de</strong> las<br />
normas <strong>de</strong> procedimiento causen in<strong>de</strong>fensión.<br />
Dicha in<strong>de</strong>fensión no se ha produci<strong>do</strong> en la<br />
medida en que por vía <strong>de</strong> recurso pue<strong>de</strong><br />
interesarse la supresión, adición o modificación<br />
<strong>de</strong> un hecho proba<strong>do</strong>, al amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong><br />
la LPL.<br />
Con lo cual, se <strong>de</strong>sestima el motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
TERCERO.- Se formula por el recurrente, al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.b) <strong>de</strong> la LPL, la revisión <strong>de</strong><br />
los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s en la Sentencia.<br />
Así el hecho proba<strong>do</strong> primero, el cual señala:<br />
“Que el presente Conflicto Colectivo que se<br />
promueve por el Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> “T.,<br />
S.A.” en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña, afecta<br />
a to<strong>do</strong>s los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> dicho centro en un<br />
total <strong>de</strong> 226 trabaja<strong>do</strong>res”, para que se modifique<br />
y sea redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l siguiente mo<strong>do</strong>: “Que el<br />
presente Conflicto Colectivo que se promueve por<br />
el Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> “T., S.A.” en el centro<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña, afecta a to<strong>do</strong>s los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> dicho centro en un total <strong>de</strong> 226<br />
trabaja<strong>do</strong>res, así como a la totalidad <strong>de</strong> la plantilla<br />
<strong>de</strong> la empresa <strong>de</strong>mandada, al menos en forma<br />
potencial”.<br />
Sin embargo, <strong>de</strong> los <strong>do</strong>cumentos que cita, que son<br />
los referentes al Expediente <strong>de</strong> Regulación <strong>de</strong><br />
Empleo, que evi<strong>de</strong>ntemente afectan a to<strong>do</strong>s los<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa, no acredita la<br />
afectación <strong>de</strong>l conflicto a la totalidad <strong>de</strong> la<br />
plantilla <strong>de</strong> la empresa, ya que va a <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
la interpretación que se dé por el concreto centro<br />
<strong>de</strong> trabajo a dicho Plan Social, con lo cual, no se<br />
admite la revisión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> primero.<br />
Se preten<strong>de</strong> también la revisión <strong>de</strong>l hecho<br />
<strong>de</strong>clara<strong>do</strong> proba<strong>do</strong> tercero, que concretamente<br />
dice: “ Que dicho expediente se fundamenta en<br />
causas técnicas y organizativas, y en<br />
cumplimiento <strong>de</strong> lo cual la empresa elabora un<br />
plan social que pone en conocimiento <strong>de</strong> la parte<br />
negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l E.R.E. y cuyo aparta<strong>do</strong> 3º)<br />
“Medidas para atenuar las consecuencias<br />
negativas <strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
afecta<strong>do</strong>s”, dispone en su párrafo 5º que; “en<br />
estos expedientes, la baja laboral <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> los<br />
solicitantes (prejubilaciones y bajas incentivadas)<br />
en aquellos casos que son exce<strong>de</strong>ntes, la baja<br />
producida da lugar a unas vacantes que con<br />
posterioridad son cubiertas por el resto <strong>de</strong>l<br />
personal sobrante, mediante mecanismos <strong>de</strong><br />
movilidad funcional o geográfica”, para que se<br />
modifique dicho texto y que<strong>de</strong> redacta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la<br />
siguiente manera: “Que dicho expediente se<br />
fundamenta en causas técnicas y organizativas, y<br />
en cumplimiento <strong>de</strong> la parte negocia<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l<br />
E.R.E., y cuyo aparta<strong>do</strong> III “Medidas para atenuar<br />
las consecuencias negativas <strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s”, dispone en su párrafo 5º<br />
que: “En estos expedientes, la baja laboral<br />
<strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> los solicitantes en aquellos casos en<br />
que son exce<strong>de</strong>ntes, provoca la inmediata<br />
amortización <strong>de</strong> sus puestos <strong>de</strong> trabajo; y en<br />
aquellos otros en que no son exce<strong>de</strong>ntes, la baja<br />
producida da lugar a unas vacantes que, con<br />
posterioridad, son cubiertas por el resto <strong>de</strong>l<br />
personal sobrante, mediante mecanismos <strong>de</strong><br />
563
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
movilidad funcional o geográfica”, dicha<br />
modificación se pi<strong>de</strong> en base a un error material<br />
produci<strong>do</strong> en la transcripción por el Juzga<strong>do</strong>, por<br />
lo tanto, a estimar el motivo <strong>de</strong>l recurso en lo que<br />
se refiere a la revisión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> 3º que<br />
quedará redacta<strong>do</strong> en la manera interesada por el<br />
recurrente.<br />
Se preten<strong>de</strong> también por el recurrente la<br />
modificación <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> quinto, el cual<br />
dice: “Que <strong>de</strong> las 94 plazas vacantes por<br />
prejubilaciones, 12 plazas pertenecen a personal<br />
exce<strong>de</strong>ntario, resulta<strong>do</strong> a cubrir por parte <strong>de</strong> la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada como plazas sobrantes 82”,<br />
para que se le dé la siguiente redacción: “Todas<br />
las plazas que quedasen vacantes a partir <strong>de</strong> 1º <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1996, por prejubilaciones <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que las ocupaban, acogi<strong>do</strong>s al<br />
Expediente <strong>de</strong> Regulación <strong>de</strong> Empleo, fueron<br />
<strong>de</strong>claradas amortizables por acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo<br />
<strong>de</strong> Administración <strong>de</strong> “T., S.A.”, a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> en<br />
reunión ordinaria celebrada el 22 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1996./ A tales efectos los servicios<br />
correspondientes <strong>de</strong> la Compañía presentarían<br />
mensualmente, ante sus Órganos Directivos una<br />
relación <strong>de</strong> las vacantes producidas cada mes, con<br />
propuesta expresa e individualizada <strong>de</strong> los<br />
puestos <strong>de</strong> trabajo a amortizar”, basán<strong>do</strong>se para<br />
ello, como prueba <strong>do</strong>cumental, en el propio<br />
Acuer<strong>do</strong> (folio 322 y 323). Efectivamente, <strong>de</strong> la<br />
prueba <strong>do</strong>cumental que cita, se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> la<br />
realidad <strong>de</strong> la modificación que se pretente, por lo<br />
cual, se acce<strong>de</strong> a dicha revisión, pero hacien<strong>do</strong><br />
constar que el E.R.E. al que se refiere es <strong>de</strong>l año<br />
“1993 y 1995”.<br />
Se interesa, con igual motivo, la modificación <strong>de</strong>l<br />
hecho proba<strong>do</strong> sexto, el cual dice: “Que ninguna<br />
<strong>de</strong> las 82 plazas sobrantes a las que se refiere el<br />
plan social elabora<strong>do</strong> por la empresa “T., S.A.”<br />
consta que hubiese si<strong>do</strong> ofertada por la empresa a<br />
través <strong>de</strong> los mecanismos <strong>de</strong> movilidad<br />
geográfica o funcional, ni en consecuencia<br />
cubierta a través <strong>de</strong> dicho mecanismo”, para que<br />
se le dé la siguiente redacción: “No ha si<strong>do</strong><br />
acreditada en autos la existencia <strong>de</strong>l personal<br />
sobrante a que se refiere el punto III, párrafo 5º,<br />
<strong>de</strong>l Plan Social, llama<strong>do</strong> a cubrir las vacantes no<br />
exce<strong>de</strong>ntarias, en su caso, mediante mecanismos<br />
<strong>de</strong> movilidad funcional o geográfica”, para dicha<br />
modificación el recurrente cita como <strong>do</strong>cumento<br />
el folio 61 <strong>de</strong>l Plan Social y la Sentencia <strong>de</strong> este<br />
Tribunal Superior <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la nulidad <strong>de</strong> la<br />
Sentencia <strong>de</strong> instancia anterior (folio 316); dichos<br />
<strong>do</strong>cumentos no contradicen lo señala<strong>do</strong> por la<br />
Sentencia en el hecho proba<strong>do</strong> 6º ni prueban la<br />
modificación pretendida <strong>de</strong> “No ha si<strong>do</strong><br />
acreditada en autos la existencia <strong>de</strong>l personal<br />
sobrante a que se refiere el punto III, párrafo 5º,<br />
<strong>de</strong>l Plan Social”, por ello, se <strong>de</strong>sestima el motivo<br />
<strong>de</strong>l recurso.<br />
Con el número séptimo, en el recurso se preten<strong>de</strong><br />
la revisión <strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> séptimo, el cual<br />
dice: “Que en el centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña no<br />
se ha cubierto ninguna <strong>de</strong> las plazas vacantes por<br />
aplicación <strong>de</strong>l E.R.E.”, para que se le dé la<br />
siguiente redacción: “Que en el centro <strong>de</strong> trabajo<br />
<strong>de</strong> A Coruña se ha cubierto al menos cinco plazas<br />
vacantes generadas por el Expediente <strong>de</strong><br />
Regulación <strong>de</strong> Empleo por personal <strong>de</strong> otros<br />
centros que lo han solicita<strong>do</strong> voluntariamente”, <strong>de</strong><br />
los <strong>do</strong>cumentos que cita inicialmente no se<br />
<strong>de</strong>duce que se hayan cubierto cinco plazas<br />
generadas por el E.R.E. y, respecto a los<br />
<strong>do</strong>cumentos que cita como números 1 y 2, no se<br />
admiten como prueba los mismos, ya que han<br />
si<strong>do</strong> aporta<strong>do</strong>s extemporáneamente y no cumplen<br />
los requisitos <strong>de</strong>l art. 231 <strong>de</strong> la LPL, por to<strong>do</strong> lo<br />
cual, no se acce<strong>de</strong> a la revisión pretendida.<br />
Por lo que se refiere al hecho proba<strong>do</strong> octavo, el<br />
cual dice: “Que en fecha 25.05.99, se evacua<br />
informe por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social en la que se manifiesta: “Da<strong>do</strong> el eleva<strong>do</strong><br />
número <strong>de</strong> bajas por prejubilaciones y bajas<br />
incentivadas que se han produci<strong>do</strong> en A Coruña y<br />
tenien<strong>do</strong> en cuenta que el personal exce<strong>de</strong>ntario,<br />
según estudio realiza<strong>do</strong> es <strong>de</strong> 12 puestos <strong>de</strong><br />
trabajo, se ha requeri<strong>do</strong> a la Empresa mediante<br />
Diligencia en el Libro <strong>de</strong> Visitas para que proceda<br />
al cumplimiento <strong>de</strong>l plan social en lo que al<br />
centro <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> A Coruña se refiere”, el<br />
recurrente preten<strong>de</strong> su supresión completa. A<br />
pesar <strong>de</strong> pedir la supresión, el propio recurrente<br />
reconoce la existencia <strong>de</strong>l informe y <strong>de</strong> su<br />
conteni<strong>do</strong>, pero no está <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con que el<br />
Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia lo incluya como hecho<br />
proba<strong>do</strong>. No se admite dicha pretensión ya que<br />
dicho <strong>do</strong>cumento queda proba<strong>do</strong> que existe, que<br />
ése es su conteni<strong>do</strong>, así lo ha recogi<strong>do</strong> el<br />
Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, no como que se haya<br />
proba<strong>do</strong> su conteni<strong>do</strong> sino que queda proba<strong>do</strong> que<br />
ese <strong>do</strong>cumento existe, que es a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la<br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo y el valor que se le da a los<br />
mismos y que ése es su conteni<strong>do</strong>.<br />
Con el ordinal noveno se solicita la sustitución<br />
<strong>de</strong>l hecho proba<strong>do</strong> noveno, el cual dice: “Que la<br />
empresa <strong>de</strong>mandada al 30.06.99, fecha en la cual<br />
había concedi<strong>do</strong> 94 solicitu<strong>de</strong>s por jubilación,<br />
amortizó 55 plazas, correspondientes a la fábrica<br />
<strong>de</strong> A Coruña, 10 <strong>de</strong> ellas por Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Consejo <strong>de</strong> Administración <strong>de</strong> 12.12.98, 30<br />
plazas en virtud <strong>de</strong> Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />
Administración <strong>de</strong> 26.01.99, 1 plaza, en virtud <strong>de</strong><br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong> 08.03.99, 9 plazas por Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Consejo <strong>de</strong> 27.04.99 y 5 plazas en virtud <strong>de</strong><br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Administración <strong>de</strong> fecha<br />
25.05.99”, para que se le dé la siguiente<br />
redacción: “La empresa <strong>de</strong>mandada, “T., S.A.”,<br />
por acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Administración en<br />
reunión ordinaria celebrada el 22 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
564
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
1996, <strong>de</strong>claró exce<strong>de</strong>ntarias y a a amortizar, a<br />
medida que se fueran producien<strong>do</strong>, todas las<br />
vacantes <strong>de</strong> la Fábrica <strong>de</strong> tabacos <strong>de</strong> A Coruña,<br />
amortizán<strong>do</strong>se la totalidad <strong>de</strong> las 94 vacantes<br />
producidas por el ERE, según sucesivos Acuer<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong> Administración, <strong>de</strong> fechas<br />
22.12.98 (10 plazas), 26.01.99 (30 plazas),<br />
08.03.99 (1 plaza), 27.04.99 (9 plazas), 25.05.99<br />
(5 plazas) y 27.07.99 (40 plazas)”, basán<strong>do</strong>se<br />
dicha modificación en la certificación emitida<br />
(folios 322 y 323) por el Secretario <strong>de</strong>l Consejo<br />
<strong>de</strong> Administración. No se acce<strong>de</strong> a dicha<br />
pretensión en cuanto a la inclusión <strong>de</strong> que las<br />
plazas amortizadas por lo que se refiere al<br />
Acuer<strong>do</strong> <strong>de</strong>l 27.07.99 (40 plazas), ya que, como<br />
se argumenta por el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia,<br />
dichas amortizaciones fueron posteriores al<br />
planteamiento <strong>de</strong>l presente conflicto colectivo<br />
(<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> 16.07.99) y quizás pudiera<br />
respon<strong>de</strong>r a la necesidad <strong>de</strong> justificar la actitud <strong>de</strong><br />
la empresa frente al cumplimiento <strong>de</strong>l Plan<br />
Social.<br />
En el ordinal décimo <strong>de</strong>l recurso se solicita la<br />
adición <strong>de</strong> un hecho proba<strong>do</strong> nuevo, con el<br />
siguiente texto: “Que en las presentes<br />
actuaciones, la parte actora no ha proba<strong>do</strong> la<br />
existencia <strong>de</strong> personal sobrante en otros centros<br />
<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> la empresa”. La pretensión <strong>de</strong> dicha<br />
adición no está fundamentada en prueba<br />
<strong>do</strong>cumental alguna, sien<strong>do</strong> éste un requisito<br />
procesal fundamental a efectos <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r a la<br />
revisión <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, según el art. 194.3<br />
<strong>de</strong> la LPL. Por to<strong>do</strong> lo cual, se <strong>de</strong>sestima el<br />
motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
CUARTO.- Al amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) <strong>de</strong> la LPL.,<br />
se alega por el recurrente infracción por<br />
inaplicación <strong>de</strong>l art. 1.281 <strong>de</strong>l C. Civil en relación<br />
con el art. 3º <strong>de</strong>l mismo Texto Legal, en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que hay que acudir a la interpretación<br />
literal tanto <strong>de</strong> los contratos como <strong>de</strong> las normas<br />
jurídicas, y el Plan Social en el párrafo 5º <strong>de</strong>l<br />
punto 3º exige para que nazca la obligación <strong>de</strong><br />
“T., S.A.” <strong>de</strong> cubrir puestos en el centro <strong>de</strong> A<br />
Coruña que se trate <strong>de</strong> puestos “que no son<br />
exce<strong>de</strong>ntes” y que esas vacantes se cubran “por el<br />
resto <strong>de</strong> personal sobrante”, expresiones que,<br />
según el recurrente, son claras. Y nada se ha<br />
proba<strong>do</strong>, ni consta en autos, sobre las vacantes no<br />
exce<strong>de</strong>ntes.<br />
Efectivamente, los artículos que cita el recurrente<br />
<strong>de</strong>l Código Civil no ofrecen mayor duda sobre la<br />
interpretación <strong>de</strong> los contratos y normas jurídicas,<br />
pero el Magistra<strong>do</strong> <strong>de</strong> instancia, al cual<br />
correspon<strong>de</strong> la valoración <strong>de</strong> la prueba, ha<br />
relata<strong>do</strong> una serie <strong>de</strong> hechos proba<strong>do</strong>s, a los<br />
cuales le ha correspondi<strong>do</strong> una fundamentación<br />
jurídica, concretamente la prueba testifical y<br />
<strong>do</strong>cumental que cita <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l mismo,<br />
consecuencia <strong>de</strong> los mismos han da<strong>do</strong> lugar a un<br />
fallo.<br />
No ha existi<strong>do</strong> la infracción jurídica que se cita<br />
por el recurrente, ya que el relato <strong>de</strong> hechos<br />
proba<strong>do</strong>s pone <strong>de</strong> manifiesto que han existi<strong>do</strong><br />
bajas laborales <strong>de</strong>finitivas (94, hecho proba<strong>do</strong><br />
cuarto), se han amortiza<strong>do</strong> (55, hecho proba<strong>do</strong><br />
noveno), por ser exce<strong>de</strong>ntes, luego, en <strong>de</strong>finitiva,<br />
las no exce<strong>de</strong>ntes a cubrir por el resto <strong>de</strong> personal<br />
sobrante son 44 por el mecanismo <strong>de</strong> movilidad<br />
funcional o geográfica. Es <strong>de</strong>cir, que cuan<strong>do</strong> se ha<br />
plantea<strong>do</strong> el presente Conflicto Colectivo<br />
(16.07.99), la empresa no había da<strong>do</strong><br />
cumplimiento a lo preceptua<strong>do</strong> en el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Plan Social objeto <strong>de</strong> litigio. En consecuencia, no<br />
se estima el motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
Ampara<strong>do</strong> también en dicho motivo, se alega<br />
infracción <strong>de</strong> lo dispuesto en el art. 51 <strong>de</strong>l ET en<br />
relación con el art. 20 <strong>de</strong>l mismo Texto Legal, ya<br />
que es consustancial a la empresa el po<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
dirección y, por lo tanto, la necesidad<br />
organizativa <strong>de</strong> la misma.<br />
El artículo 51 <strong>de</strong>l ET que cita el recurrente,<br />
referente al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> colectivo, es incuestionable,<br />
en la medida en que el Plan Social objeto <strong>de</strong><br />
litigio es un anexo <strong>de</strong>l E.R.E. Si dicho Plan<br />
respon<strong>de</strong>, y así lo pone <strong>de</strong> manifiesto la empresa<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> su po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dirección y organización, a<br />
la necesidad <strong>de</strong> atenuar los efectos <strong>de</strong>l E.R.E., no<br />
se pue<strong>de</strong> ahora argüir que esto contradice dicho<br />
po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> organización.<br />
El presente conflicto colectivo se plantea a<br />
efectos <strong>de</strong> que se <strong>de</strong>clare si se ha incumpli<strong>do</strong> o no<br />
dicho aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Plan Social. Del relato <strong>de</strong><br />
hechos proba<strong>do</strong>s se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que, en el<br />
momento <strong>de</strong> presentar la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong>l conflicto,<br />
se había incumpli<strong>do</strong> el mismo por la empresa. Por<br />
lo cual, se <strong>de</strong>sestima el motivo <strong>de</strong>l recurso.<br />
QUINTO.- De conformidad con los art. 202 y 233<br />
<strong>de</strong> la LPL., proce<strong>de</strong> la pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito <strong>de</strong>l<br />
recurrente, así como la imposición <strong>de</strong> los<br />
honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> impugnante, se cifran en<br />
25.000 ptas.<br />
Por to<strong>do</strong> ello,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> Suplicación interpuesto por la empresa<br />
“T., S.A.” contra la Sentencia dictada por el<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> A Coruña, <strong>de</strong> fecha 2<br />
<strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000, en autos segui<strong>do</strong>s a instancia<br />
<strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Empresa <strong>de</strong> “T., S.A.” contra la<br />
empresa recurrente, confirman<strong>do</strong> la Sentencia<br />
recurrida, con pérdida <strong>de</strong>l <strong>de</strong>pósito, al que se dará<br />
565
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el <strong>de</strong>stino legal, e imposición a la parte recurrente<br />
<strong>de</strong> los honorarios <strong>de</strong>l letra<strong>do</strong> impugnante, que se<br />
cifran en 25.000 ptas.<br />
S. S.<br />
2984 RECURSO Nº 2.456/00<br />
CONCORRENCIA DOS REQUISITOS QUE<br />
PROCESUALMENTE DETERMINAN A<br />
EXISTENCIA DE CONFLICTO COLECTIVO.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio J. García Amor<br />
A Coruña, a veinticuatro <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.456/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>ña A.S.A. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña A.S.A. en<br />
reclamación <strong>de</strong> conflicto colectivo sien<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais <strong>de</strong> Ourense y la empresa<br />
Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>... en su día se<br />
celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos<br />
núm. 168/00 sentencia con fecha 29 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- Por <strong>do</strong>ña A.S.A., en su condición<br />
<strong>de</strong> representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res en la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia da terceira Ida<strong>de</strong>... por el sindicato<br />
C.S.I.F, se formula <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> conflicto<br />
colectivo, contra la dirección <strong>de</strong> la empresa<br />
“Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>...” y la Delegación<br />
Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> a<br />
instancias <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res que indica, en<br />
suplica <strong>de</strong> que se <strong>de</strong>clare el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res que relaciona a mantener las actuales<br />
condiciones <strong>de</strong> trabajo que disfrutaban, y por<br />
tanto, la anulación <strong>de</strong> la rotación en los turnos <strong>de</strong><br />
trabajo impuesta, y se con<strong>de</strong>ne a los <strong>de</strong>mandantes<br />
a estar y pasar por dicha <strong>de</strong>claración./<br />
SEGUNDO.- En fecha 9 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1999, se<br />
presenta escrito <strong>de</strong> <strong>do</strong>n A.V.I., en calidad <strong>de</strong><br />
representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res como miembro<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa por el sindicato U.G.T., en<br />
el que muestra disconformidad con la propuesta<br />
<strong>de</strong> rotación <strong>de</strong> turnos, presentada por el comité <strong>de</strong><br />
empresa en la Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>.../<br />
TERCERO.- En fecha 13 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1999<br />
se celebra una reunión entre los representantes <strong>de</strong>l<br />
comité <strong>de</strong> empresa y <strong>de</strong> la administración en el<br />
cual el comité <strong>de</strong> empresa, solicita turnos<br />
rotatorios <strong>de</strong> varias categorías “por así haber<br />
traballa<strong>do</strong>res que o pi<strong>de</strong>n”, levantán<strong>do</strong>se la<br />
correspondiente acta. En fecha 20 <strong>de</strong> septiembre<br />
se celebra nueva reunión entre los representantes<br />
<strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa y <strong>de</strong> la administración y el<br />
director <strong>de</strong> la Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>..., en<br />
la cual el comité <strong>de</strong> empresa propone que cada<br />
colectivo haga rotación <strong>de</strong> turnos, quedan<strong>do</strong><br />
pendiente la propuesta <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> hacer una<br />
consulta a cada trabaja<strong>do</strong>r para saber el turno que<br />
le gustara hacer y en base a ello, proponer la<br />
estructuración <strong>de</strong> turnos, levantán<strong>do</strong>se la<br />
correspondiente acta. Efectuadas las consultas la<br />
mayoría <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res se manifestó en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> su <strong>de</strong>seo no realizar correturnos,<br />
solicitan<strong>do</strong> mayoritariamente el turno fijo <strong>de</strong><br />
mañana./ CUARTO.- En fecha 16 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1999, se celebra reunión entre los<br />
representantes <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> la<br />
administración y el director <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia, en la<br />
cual se aceptó que el personal <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia<br />
pasase a efectuar turnos rotatorios, condiciona<strong>do</strong><br />
a que se presentase por escrito el sistema <strong>de</strong><br />
turnos por el comité y sobre el mismo, se<br />
confeccionara por la dirección la cartelera <strong>de</strong><br />
turnos. De dicha reunión se levantó la<br />
correspondiente acta. El día siguiente 17 <strong>de</strong><br />
noviembre el comité <strong>de</strong> empresa, informó por<br />
escrito a los trabaja<strong>do</strong>res que se había llega<strong>do</strong> a<br />
un acuer<strong>do</strong> con la Administración para establecer<br />
turnos rotatorios <strong>de</strong> trabajo. El 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999, se celebra nueva reunión entre los<br />
representantes <strong>de</strong>l comité se hace entrega <strong>de</strong> una<br />
propuesta <strong>de</strong> turnos rotatorios para que se<br />
comparen con las propuestas por el director <strong>de</strong>l<br />
centro./ QUINTO.- En fecha 10 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999, se presenta escrito firma<strong>do</strong> por 19<br />
trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia dirigi<strong>do</strong> al <strong>de</strong>lega<strong>do</strong><br />
provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e<br />
Servicios Sociais en la cual solicita se manifieste<br />
oficialmente la <strong>de</strong>cisión que, en su caso, haya<br />
si<strong>do</strong> tomada respeto <strong>de</strong>l establecimiento <strong>de</strong> turnos<br />
rotatorios <strong>de</strong> trabajo que afecta a los trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia. La dirección <strong>de</strong>l centro publica<br />
escrito <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong>l que se adjuntan<br />
mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> correturnos para su estudio y<br />
alegaciones./ SEXTO.- En fecha 13 <strong>de</strong> enero<br />
pasa<strong>do</strong> se celebra nueva reunión entre los<br />
representantes <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> la<br />
administración y el director <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia, en la<br />
cual se acuerda literalmente: “con data 01.12.99 o<br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa solicita, en<br />
566
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
proposta escrito o réxime <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> a turnos para<br />
o personal da Resi<strong>de</strong>ncia da 3ª Ida<strong>de</strong>... por razóns<br />
<strong>de</strong> xusticia e igualda<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mesmos. A<br />
administración advirte que esta proposta supón<br />
unha modificación substancial das condicións <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, polo que ó abeiro <strong>do</strong> disposto no art. 41<br />
<strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong>berán se-la<br />
maioría <strong>do</strong>s membros <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa, na<br />
súa condición <strong>de</strong> órgano representativo e<br />
colexia<strong>do</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res no centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>,<br />
para a <strong>de</strong>fensa <strong>do</strong>s seus intereses, os que<br />
ratifiquen mediante firma lexible a modificación<br />
que propoñen. En consecuencia, á solicitu<strong>de</strong> <strong>do</strong><br />
comité <strong>de</strong> empresa, una vez transcorri<strong>do</strong> o<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas estableci<strong>do</strong> ó efecto no<br />
propio art. 41 <strong>do</strong> E.T. e <strong>de</strong> conformida<strong>de</strong> co<br />
previsto no art. 18 <strong>do</strong> Convenio Colectivo Único<br />
para o persoal laboral da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
proponse a próxima xuntanza o seguinte acor<strong>do</strong>:<br />
a) Establecer turnos rotatorios (que se achegan<br />
coa presente acta) que se poñerán en<br />
funcionamento can<strong>do</strong> se incremente a plantilla<br />
prevista (xeneiro-febreiro). De non se incorporar<br />
nestas datas este incremento <strong>de</strong> persoal,<br />
estableceríanse en to<strong>do</strong> caso ó longo <strong>do</strong> mes <strong>de</strong><br />
febreiro <strong>do</strong> 2000. B) Categorías: enfermería<br />
(ATS/DUE), auxiliar <strong>de</strong> clínica, camareiros/as<br />
limpia<strong>do</strong>res/as. Cociña. C) Así mesmo, a<br />
administración <strong>de</strong>berá notificar a to<strong>do</strong>los<br />
traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s esta modificación. Nas<br />
restantes categorías e servicios que quedan sen<br />
establecer este sistema <strong>de</strong> turnicida<strong>de</strong> (portería,<br />
mantemento, lavan<strong>de</strong>ría) por estar dacor<strong>do</strong> na súa<br />
totalida<strong>de</strong> co sistema que rixe actualmente,<br />
seguirano facen<strong>do</strong>, agás que algún traballa<strong>do</strong>r <strong>do</strong>s<br />
menciona<strong>do</strong>s colectivos plantexe entrar en<br />
turnicida<strong>de</strong>, ou en posteriores aumentos <strong>de</strong><br />
plantilla se non hai acor<strong>do</strong>. Nos turnos <strong>de</strong> cociña<br />
po<strong>de</strong> existir un exceso no cómputo anual <strong>de</strong> horas<br />
(2 días), este exceso anual compensarase co<br />
<strong>de</strong>scanso correspondiente en carteleira. “De dicha<br />
reunión se levantó la correspondiente acta, que<br />
figura incorporada a autos. En fecha 21 <strong>de</strong> enero<br />
pasa<strong>do</strong>, 19 trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia, dirigen<br />
escritos al director <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia y al Delega<strong>do</strong><br />
Provincial <strong>de</strong> la Consellería, solicitan<strong>do</strong> se<br />
respete el actual sistema <strong>de</strong> turnos que la mayoría<br />
<strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res prefiere./ SÉPTIMO.- En<br />
fecha 1 <strong>de</strong> febrero pasa<strong>do</strong> se celebra nueva<br />
reunión entre los representantes <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />
empresa <strong>de</strong> la administración y el director <strong>de</strong> la<br />
resi<strong>de</strong>ncia, levantán<strong>do</strong>se acta en la cual se<br />
acuerda literalmente”: Con data 01.12.99 o<br />
presi<strong>de</strong>nte <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa solicita, en<br />
proposta escrita o réxime <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> a turnos para<br />
o personal da Resi<strong>de</strong>ncia da 3ª ida<strong>de</strong>... por razóns<br />
<strong>de</strong> xusticia e igualda<strong>de</strong> <strong>do</strong>s mesmos. A<br />
administración advirte que esta proposta supón<br />
unha modificación substancial das condicións <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, polo que ó abeiro <strong>do</strong> disposto no art. 41<br />
<strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong>berán se-la<br />
maioría <strong>do</strong>s membros <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa, na<br />
súa condición <strong>de</strong> órgano representativo e<br />
colexia<strong>do</strong> <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res no centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>,<br />
para a <strong>de</strong>fensa <strong>do</strong>s seus intereses, os que<br />
ratifiquen mediante firma lexible a modificación<br />
que propoén. En consecuencia, á solicitu<strong>de</strong> <strong>do</strong><br />
comité <strong>de</strong> empresa, unha vez transcorri<strong>do</strong> o<br />
perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas estableci<strong>do</strong> ó efecto no<br />
propio art. 41 <strong>do</strong> E.T. e <strong>de</strong> conformida<strong>de</strong> co<br />
previsto no art. 18 <strong>do</strong> Convenio colectivo Unico<br />
para o persoal laboral da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
acordase: a) Establecer turnos rotatorios (que se<br />
achegan coa presente acta) que se poñerán en<br />
funcionamento can<strong>do</strong> se incorpore o persoal novo<br />
con motivo <strong>de</strong> aprobación e publicacions da<br />
novas RPT. B) Categorías: enfermería<br />
(ATS/DUE), auxiliar <strong>de</strong> clínica, camareiros/as<br />
limpa<strong>do</strong>ras, cociña. C) así mesmo a<br />
administración <strong>de</strong>berá notificar a tó<strong>do</strong>los<br />
traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s esta modificación. Nas<br />
restantes categorías e servicios que quedan sen<br />
establecer este sistema <strong>de</strong> turnicida<strong>de</strong> (portería,<br />
mantemento, lavan<strong>de</strong>ría) por estar dacor<strong>do</strong> na sua<br />
totalida<strong>de</strong> co sistema que rixe actualmente,<br />
seguirano facen<strong>do</strong>, agas que algun traballa<strong>do</strong>r <strong>do</strong>s<br />
menciona<strong>do</strong>s colectivos plantexe entrar en<br />
turnicida<strong>de</strong>, ou en posteriores aumentos <strong>de</strong><br />
plantilla se non hai acor<strong>do</strong>. Os representantes <strong>do</strong><br />
CSI-CSIF non están dacor<strong>do</strong> co sistema <strong>de</strong><br />
turnos. Nos turnos <strong>de</strong> cociña po<strong>de</strong> existir un<br />
exceso no computo anual <strong>de</strong> horas (2 días), este<br />
exceso anual compensase co <strong>de</strong>scanso<br />
correspon<strong>de</strong>nte en carteleira. A exposición <strong>de</strong><br />
carteleiras <strong>do</strong>s turnos farase cunha periodicida<strong>de</strong><br />
mínima dus mes. Nas carteleiras a asignación <strong>do</strong><br />
traballa<strong>do</strong>r <strong>do</strong> nº <strong>de</strong> or<strong>de</strong> na rotación sera por<br />
or<strong>de</strong>n alfabético, agás o persoal que coincida<br />
<strong>de</strong>scanso con <strong>de</strong>scanso e <strong>traballo</strong> con <strong>traballo</strong>”./<br />
QUINTO.- En fecha 12 <strong>de</strong> febrero la dirección<br />
<strong>de</strong>l Centro Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> Terceira Ida<strong>de</strong>..., dirige<br />
comunicación a los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l siguiente<br />
tenor literal: “O Real Decreto Lexislativo 1/1995<br />
<strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, polo que se aproba o texto<br />
refundi<strong>do</strong> da Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res,<br />
<strong>de</strong>fine no seu artigo 63 ó comité <strong>de</strong> empresa<br />
como órgano representativo e colexia<strong>do</strong> <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res na empresa ou centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
para a <strong>de</strong>fensa <strong>do</strong>s seus intereses. Con data<br />
01.12.99 o comité <strong>de</strong> empresa <strong>do</strong> Centro <strong>de</strong><br />
Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>..., <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nte da<br />
Delegación Provincial <strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e Servicios<br />
Sociais <strong>de</strong> Ourense, formula proposta escrita na<br />
que solicita o réxime <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> a turnos para o<br />
personal da citada resi<strong>de</strong>ncia. A solicitu<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
turnicida<strong>de</strong> <strong>do</strong> comité <strong>de</strong> empresa foi ratificada<br />
pola maioria <strong>do</strong>s seus membros, polo que <strong>de</strong>be<br />
ser atendida pola administración. En<br />
consecuencia, esta dirección, ten<strong>do</strong> en conta o<br />
disposto no artigo 18 <strong>do</strong> III Convenio Colectivo<br />
Unico para o persoal laboral da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia,<br />
e <strong>de</strong> conformida<strong>de</strong> co disposto no artigo 41 <strong>do</strong><br />
567
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Estatuto <strong>do</strong>s Traballores, notificalle por medio <strong>do</strong><br />
presente escrito a modificación da sua xornada <strong>de</strong><br />
<strong>traballo</strong>, no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> réxime <strong>de</strong> turnicida<strong>de</strong>. A<br />
transición ó novo réxime <strong>de</strong> xornada, xestionarse<br />
por esta dirección, individualmente con cada<br />
traballa<strong>do</strong>r, ou mediante exposición <strong>de</strong> carteleira<br />
<strong>de</strong> turnos./ NOVENO.- El régimen <strong>de</strong> trabajo a<br />
turnos se impone al personal laboral <strong>de</strong> la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia da Terceira Ida<strong>de</strong>..., con excepción <strong>de</strong>l<br />
personal <strong>de</strong> portería, mantenimiento y<br />
lavan<strong>de</strong>ría./ DÉCIMO.- Se celebró sin avenencia<br />
la conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que aprecian<strong>do</strong> <strong>de</strong> oficio, la excepción<br />
<strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento, y sin entrar a<br />
conocer <strong>de</strong>l fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto, <strong>de</strong>bo absolver y<br />
absuelvo en la instancia a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s <strong>de</strong> las<br />
pretensiones en su contra esgrimidas”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La representante <strong>de</strong> la<br />
Confe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Sindicatos In<strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong><br />
Funcionarios recurre la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
que, al apreciar <strong>de</strong> oficio la excepción <strong>de</strong><br />
ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento, <strong>de</strong>sestimó su<br />
<strong>de</strong>manda por conflicto colectivo contra la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Tercera Edad... y la Consellería<br />
<strong>de</strong> Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais -Delegación en<br />
Orense- <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, y solicita con<br />
amparo procesal correcto revisar los hechos<br />
proba<strong>do</strong>s y examinar el <strong>de</strong>recho que contiene<br />
aquella resolución.<br />
SEGUNDO.- En el ámbito histórico propone<br />
añadir un nuevo aparta<strong>do</strong> (1º), con la correlativa<br />
enumeración <strong>de</strong> los <strong>de</strong>más, que haga constar: “El<br />
conflicto afecta al personal laboral <strong>de</strong> la<br />
Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Tercera Edad..., excepto al <strong>de</strong><br />
portería, mantenimiento y lavan<strong>de</strong>ría, que no se le<br />
impone el régimen <strong>de</strong> trabajo a turnos y a la<br />
dirección <strong>de</strong> la empresa mencionada y a la<br />
Delegación Provincial <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Sanida<strong>de</strong> e Servicios Sociais en Ourense”; se basa<br />
en que es un hecho no controverti<strong>do</strong>, en los folios<br />
107 a 162, en la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l director <strong>de</strong> la<br />
resi<strong>de</strong>ncia y en el hecho proba<strong>do</strong> 3º <strong>de</strong> la<br />
sentencia impugnada. La pretensión es irrelevante<br />
porque no tiene más trascen<strong>de</strong>ncia que la <strong>de</strong> su<br />
ubicación en el relato <strong>de</strong> hechos, cuyos aparta<strong>do</strong>s<br />
7º y 9º ya fijan el alcance subjetivo <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
TERCERO.- En el ámbito jurídico, <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong>l artículo 151 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
procedimiento laboral (LPL) en relación con la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia que cita. La sala no comparte la<br />
excepción <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong> procedimiento<br />
apreciada por la sentencia recurrida: El Tribunal<br />
Supremo (ss. 25.06.92, 22.03.95, 27.05.96, 7,<br />
19.05, 13.10.97, 22.05.98) afirma que son <strong>do</strong>s los<br />
elementos que <strong>de</strong>terminan la trascen<strong>de</strong>ncia<br />
colectiva <strong>de</strong>l conflicto: uno subjetivo, la<br />
afectación <strong>de</strong> un grupo genérico <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res;<br />
otro objetivo, la presencia <strong>de</strong> un interés general.<br />
Tales notas concurren en el actual supuesto: De<br />
una parte, porque la <strong>de</strong>cisión empresarial<br />
a<strong>do</strong>ptada -establecimiento <strong>de</strong> turnos <strong>de</strong> trabajo- es<br />
única, común y homogénea para to<strong>do</strong>s a quienes<br />
afecta. De otro la<strong>do</strong> porque, según los hechos<br />
proba<strong>do</strong>s 7º y 9º, los <strong>de</strong>stinatarios <strong>de</strong> dicha<br />
medida son aquellos que trabajan en los servicios<br />
<strong>de</strong> enfermería, auxiliar <strong>de</strong> clínica, limpieza,<br />
cocina y camareros, es <strong>de</strong>cir, la práctica totalidad<br />
<strong>de</strong>l personal laboral que configura la organización<br />
trascen<strong>de</strong>ntal <strong>de</strong> la resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la tercera edad,<br />
con la excepción <strong>de</strong> quienes lo hacen en los<br />
servicios <strong>de</strong> lavan<strong>de</strong>ría, mantenimiento y portería.<br />
CUARTO.- A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los motivos que el<br />
recurso expone, la sala <strong>de</strong>clara <strong>de</strong> oficio la<br />
nulidad <strong>de</strong> lo actua<strong>do</strong>, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con las<br />
siguientes consi<strong>de</strong>raciones y efectos: 1ª.- La<br />
<strong>de</strong>mandante preten<strong>de</strong> “...se <strong>de</strong>clare el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res relaciona<strong>do</strong>s en esta <strong>de</strong>manda a<br />
mantener las actuales condiciones <strong>de</strong> trabajo que<br />
disfrutaban y por tanto, la anulación <strong>de</strong> la<br />
rotación en los turnos <strong>de</strong> trabajo impuesta,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a estar y pasar por<br />
dicha <strong>de</strong>claración”. 2ª.- Los hechos 9º y 10º <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda (en senti<strong>do</strong> semejante, hechos proba<strong>do</strong>s<br />
7º y 8º) revelan que la pretensión actora intenta<br />
<strong>de</strong>jar sin efecto la resolución <strong>de</strong> 12.02.00 <strong>de</strong> la<br />
dirección <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> trabajo que estableció el<br />
régimen <strong>de</strong> turnos, previo acuer<strong>do</strong> con el comité<br />
<strong>de</strong> empresa <strong>de</strong> 01.02.00. 3ª.- La <strong>de</strong>manda se<br />
dirige exclusivamente contra la señalada<br />
resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la tercera edad y la correspondiente<br />
<strong>de</strong>legación provincial <strong>de</strong>l órgano administrativo<br />
<strong>de</strong>l que aquélla <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>, pero no frente a los<br />
<strong>de</strong>más representantes <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res quienes,<br />
al suscribir el pacto con la dirección <strong>de</strong> aquel<br />
centro <strong>de</strong> trabajo, motivó la resolución<br />
empresarial objeto <strong>de</strong> impugnación. La ausencia<br />
en el proceso <strong>de</strong> esa representación laboral, a<br />
pesar <strong>de</strong> su activa y <strong>de</strong>scrita participación, pone<br />
<strong>de</strong> manifiesto la existencia <strong>de</strong> un litis consorcio<br />
pasivo necesario, que sanciona el artículo 138.2<br />
LPL al disponer que “Igualmente <strong>de</strong>berán ser<br />
<strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s los representantes <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res cuan<strong>do</strong>, tratán<strong>do</strong>se <strong>de</strong> trasla<strong>do</strong>s o<br />
modificaciones <strong>de</strong> carácter colectivo -<strong>de</strong> que<br />
ahora se trata conforme a lo ya consigna<strong>do</strong>-, la<br />
medida cuente con la conformidad <strong>de</strong> aquéllos -<br />
que también acontece-”, lo cual nos lleva a anular<br />
las actuaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la admisión <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
a los efectos <strong>de</strong>l artículo 81.1 LPL. Por to<strong>do</strong> ello,<br />
568
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Estimamos sustancialmente el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación <strong>de</strong> la Confe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Sindicatos<br />
In<strong>de</strong>pendientes <strong>de</strong> Funcionarios contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social nº 2 <strong>de</strong> Orense,<br />
<strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2.000 en autos nº 168/2000,<br />
que revocamos, <strong>de</strong>claramos la a<strong>de</strong>cuación <strong>de</strong>l<br />
procedimiento <strong>de</strong> conflicto colectivo para conocer<br />
y <strong>de</strong>cidir la <strong>de</strong>manda, así como, <strong>de</strong> oficio, la<br />
nulidad <strong>de</strong> las actuaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la presentación<br />
<strong>de</strong> aquélla a los efectos señala<strong>do</strong>s en el<br />
fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho cuarto 3ª <strong>de</strong> la presente<br />
sentencia.<br />
S. S.<br />
2985 RECURSO Nº 2.857/00<br />
DESPEDIMENTO PROCEDENTE POR<br />
TRANSGRESIÓN DA BOA FE<br />
CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don José María Mariño Cotelo<br />
A Coruña, a veintiséis <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia<br />
En nombre <strong>de</strong>l rey<br />
Ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.857/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.C.C.R. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. tres <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.C.C.R. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> “G.,<br />
S.A.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 731/99<br />
sentencia con fecha seis <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“Primero.- Proba<strong>do</strong> que el <strong>de</strong>mandante viene<br />
prestan<strong>do</strong> servicios en la empresa “G., S.A” <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 02.02.88, con la categoría profesional <strong>de</strong> oficial<br />
administrativo y salario <strong>de</strong> 117.767 pesetas<br />
mensuales, inclui<strong>do</strong> el prorrateo <strong>de</strong> pagas<br />
extraordinarias, en el centro <strong>de</strong> trabajo radica<strong>do</strong><br />
en c/... Ourense y <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> a la actividad <strong>de</strong> venta<br />
<strong>de</strong> electro<strong>do</strong>mésticos./ Segun<strong>do</strong>.- La <strong>de</strong>mandada<br />
el día 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 comunica por escrito<br />
al <strong>de</strong>mandante lo siguiente: “Sr. <strong>do</strong>n J.C.C.R.-<br />
Ourense, 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999.- Muy Sr., mío por<br />
la presente se le comunica que con la fecha arriba<br />
indicada queda Ud. <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la empresa “G.,<br />
S.A”, en base a los siguientes motivos:- La<br />
<strong>de</strong>saparición <strong>de</strong>l almacén <strong>de</strong>l siguiente material: -<br />
Un horno, marca Ariston y un combina<strong>do</strong>, marca<br />
Ariston, que nos consta que ha si<strong>do</strong> instala<strong>do</strong> en<br />
la casa <strong>de</strong> su hermano, sin que figura ni paga<strong>do</strong> ni<br />
pendiente <strong>de</strong> pago. -Un disco duro HD 4,3(sic)<br />
<strong>do</strong>n J.L.G.B.U., que usted ha pedi<strong>do</strong> directamente<br />
y que no figura ni en almacén ni nota alguna<br />
pendiente <strong>de</strong> pago.- Así mismo se le comunica<br />
que tiene a su disposición la liquidación<br />
correspondiente y que se toma la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por consi<strong>de</strong>rar las faltas muy graves, to<strong>do</strong><br />
ello <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> con el Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res.- Atentamente “EL CONSEJERO<br />
DELEGADO”./ Tercero.- En diciembre <strong>de</strong> 1998<br />
A.C.R. hermano <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, compró varios<br />
electro<strong>do</strong>mésticos a la empresa <strong>de</strong>mandada y por<br />
mediación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante; electro<strong>do</strong>mésticos<br />
consistentes en un horno marca Ariston, un<br />
combina<strong>do</strong> marca Ariston, una encimera, una<br />
campana y un frega<strong>de</strong>ro, dichos<br />
electro<strong>do</strong>mésticos fueron instala<strong>do</strong>s en la casa <strong>de</strong><br />
A.C.R. a finales <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1999, el que<br />
efectuó una entrega <strong>de</strong> dinero a cuenta en el mes<br />
<strong>de</strong> marzo. El <strong>de</strong>mandante el día 08.06.99 adquirió<br />
para uso particular (pero utilizan<strong>do</strong> el nombre<br />
comercial <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandada) <strong>de</strong> la empresa<br />
“A.C.”, un disco duro HD 4,3 GB UDMA por un<br />
importe <strong>de</strong> 18.021 pesetas./ Cuarto.- El día 14 <strong>de</strong><br />
julio <strong>de</strong> 1999 fecha en la que el <strong>de</strong>mandante<br />
comenzó el disfrute <strong>de</strong> vacaciones, el gerente <strong>de</strong><br />
la empresa comprobó que no existe, en ese<br />
momento base <strong>do</strong>cumental alguna <strong>de</strong> la venta <strong>de</strong><br />
los electro<strong>do</strong>mésticos ni <strong>de</strong>l disco duro adquiri<strong>do</strong><br />
por el <strong>de</strong>mandante ni consta en la contabilidad <strong>de</strong><br />
la empresa el que hubiese si<strong>do</strong> abona<strong>do</strong> el<br />
importe <strong>de</strong> los mismos, por ello al reincorporarse<br />
el <strong>de</strong>mandante a la empresa <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber<br />
disfruta<strong>do</strong> el perio<strong>do</strong> vacacional (16.08.99), el<br />
gerente <strong>de</strong> la empresa pregunta al <strong>de</strong>mandante en<br />
presencia <strong>de</strong>l Secretario <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong><br />
Administración “si tiene alguna nota pendiente <strong>de</strong><br />
pago a lo que el <strong>de</strong>mandante manifiesta que o hay<br />
nota alguna pendiente, por lo que a continuación<br />
el gerente pregunta al <strong>de</strong>mandante si los<br />
electro<strong>do</strong>mésticos vendi<strong>do</strong>s a su hermano se<br />
habían vuelto a lo que contesta el <strong>de</strong>mandante que<br />
lo ignora./ Quinto.- El <strong>de</strong>mandante no ostenta<br />
cargo sindical alguno./ Sexto.- Con fecha<br />
08.09.99 se celebró sin avenencia acto <strong>de</strong><br />
conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda formulada por <strong>do</strong>n J.C.C.R. contra “G.,<br />
S.A” <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
569
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>mandante realiza<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>manda con efectos<br />
16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
PRIMERO. La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>sestima<br />
la <strong>de</strong>manda interpuesta por J.C.C.R. contra “G.,<br />
S.A.”, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>mandante realiza<strong>do</strong> por la <strong>de</strong>mandada con<br />
efectos 16 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1999 y contra tal<br />
pronunciamiento recurre en suplicación el<br />
<strong>de</strong>mandante articulan<strong>do</strong> su recurso en base a <strong>do</strong>s<br />
motivos, en el primero <strong>de</strong> los cuales al amparo <strong>de</strong>l<br />
art. 191.b) <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral,<br />
interesa la revisión <strong>de</strong>l relato histórico <strong>de</strong> la<br />
combatida resolución y en el segun<strong>do</strong>, con<br />
amparo procesal correcto, <strong>de</strong>nuncia la infracción<br />
<strong>de</strong> normas sustantivas o <strong>de</strong> la jurispru<strong>de</strong>ncia.<br />
SEGUNDO. En relación con la revisión <strong>de</strong> los<br />
hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s, interesa el<br />
recurrente, en primer lugar, que se añada al<br />
ordinal tercero la frase “quedan<strong>do</strong> <strong>do</strong>cumentada<br />
dicha adquisición en el correspondiente albarán<br />
<strong>de</strong> entrada”, invocan<strong>do</strong>, en pro <strong>de</strong> su pretensión,<br />
el <strong>do</strong>cumento obrante al folio 26 <strong>de</strong> autos. Como<br />
es sabi<strong>do</strong>, a tenor <strong>de</strong> reiterada jurispru<strong>de</strong>ncia –<br />
Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal Supremo <strong>de</strong> 03.11.89;<br />
21.05.90; entre otras – “el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
por su naturaleza extraordinaria no permite una<br />
nueva valoración <strong>de</strong> la prueba practicada como si<br />
<strong>de</strong> una segunda instancia se tratara, ni la parte<br />
interesada pue<strong>de</strong> conseguir modificar los hechos<br />
proba<strong>do</strong>s si no es por el cauce y con los requisitos<br />
legales exigi<strong>do</strong>s por el artículo 190 (hoy 191.b)<br />
Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral y ello siempre que<br />
las pruebas <strong>do</strong>cumentales y periciales practicadas<br />
pongan <strong>de</strong> manifiesto un error inequívoco y<br />
evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r, es <strong>de</strong>cir, que se <strong>de</strong>sprenda<br />
<strong>de</strong> un mo<strong>do</strong> claro y concluyente sin necesidad <strong>de</strong><br />
acudir a conjeturas o hipótesis más o menos<br />
razonables o lógicas”, sin que pueda <strong>de</strong>s<strong>de</strong>ñarse<br />
el hecho <strong>de</strong> que tampoco es admisible que la parte<br />
intente sustituir con su interesa<strong>do</strong> parecer el<br />
siempre más objetivo criterio <strong>de</strong>l juzga<strong>do</strong>r. En<br />
atención a la antedicha <strong>do</strong>ctrina, ha <strong>de</strong> rechazarse<br />
la modificación pretendida por la parte recurrente<br />
en relación con el ordinal tercero <strong>de</strong> la resolución<br />
“a quo”, pues no se evi<strong>de</strong>ncia error <strong>de</strong>l juez <strong>de</strong><br />
instancia en la valoración <strong>de</strong> los elementos <strong>de</strong><br />
prueba lleva<strong>do</strong>s a cabo en autos que justificase la<br />
revisión, habien<strong>do</strong> hecho uso <strong>de</strong> las faculta<strong>de</strong>s<br />
que le otorga el artículo 97.2 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral, sin que <strong>de</strong>l <strong>do</strong>cumento<br />
invoca<strong>do</strong> sea da<strong>do</strong> extraer la conclusión que<br />
postula el recurrente.<br />
TERCERO. Con el mismo amparo procesal<br />
preten<strong>de</strong> la revisión <strong>de</strong>l ordinal cuarto a fin <strong>de</strong><br />
que se sustituya su redacción por la siguiente: “El<br />
día 14 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999 el gerente <strong>de</strong> la empresa<br />
comprobó que no existe, en ese momento base<br />
<strong>do</strong>cumental alguna <strong>de</strong> la venta <strong>de</strong> los<br />
electro<strong>do</strong>mésticos ni <strong>de</strong>l disco duro adquiri<strong>do</strong> por<br />
el <strong>de</strong>mandante ni consta en la contabilidad <strong>de</strong> la<br />
empresa el que hubiese si<strong>do</strong> abona<strong>do</strong> el importe<br />
<strong>de</strong> los mismos, por ello al reincorporarse el<br />
<strong>de</strong>mandante a la empresa <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber<br />
disfruta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> vacacional (16.08.99) el<br />
gerente <strong>de</strong> la empresa pregunta al <strong>de</strong>mandante en<br />
presencia <strong>de</strong>l secretario <strong>de</strong>l consejo <strong>de</strong><br />
administración si tiene alguna nota pendiente <strong>de</strong><br />
pago a lo que el <strong>de</strong>mandante manifiesta que no<br />
hay nota alguna pendiente, por lo que a<br />
continuación el gerente pregunta al <strong>de</strong>mandante si<br />
los electro<strong>do</strong>mésticos vendi<strong>do</strong>s a su hermano se<br />
habían <strong>de</strong>vuelto a lo que contesta el <strong>de</strong>mandante<br />
que lo ignora. El <strong>de</strong>mandante inició sus<br />
vacaciones el día 17 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1999”. Ha <strong>de</strong><br />
rechazarse la revisión pretendida por cuanto,<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> no tener apoyo en prueba hábil al<br />
efecto, necesariamente <strong>do</strong>cumental y/o pericial, la<br />
argumentación <strong>de</strong> la sentencia se basa en que es<br />
en la fecha <strong>de</strong> comienzo <strong>de</strong> vacaciones cuan<strong>do</strong> el<br />
gerente observa anomalías, sien<strong>do</strong> así que en el<br />
hecho proba<strong>do</strong> cuya modificación se solicita, se<br />
hace inequívoca mención al día “14 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1999 fecha en la que el <strong>de</strong>mandante comenzó el<br />
disfrute <strong>de</strong> sus vacaciones”, sin que en el<br />
fundamento jurídico se ofrezca razón o<br />
argumento alguno que permita consi<strong>de</strong>rar que el<br />
juez <strong>de</strong> instancia hubiese pretendi<strong>do</strong> rectificar la<br />
fecha obrante en el ordinal cuarto <strong>de</strong>l relato<br />
histórico, por lo que este tribunal ha <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar<br />
como correcta la fecha que obra en el merita<strong>do</strong><br />
hecho proba<strong>do</strong> cuarto, que por otro la<strong>do</strong> respon<strong>de</strong><br />
a la consi<strong>de</strong>ración extraída por aquel <strong>de</strong>l análisis<br />
<strong>de</strong> la prueba llevada a cabo y singularmente con<br />
lo asevera<strong>do</strong> por la empresa al contestar a la<br />
<strong>de</strong>manda.<br />
CUARTO. Dentro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong> la revisión<br />
fáctica, interesa la adición <strong>de</strong> un nuevo hecho<br />
proba<strong>do</strong>, que sería el séptimo, con la siguiente<br />
redacción: “El <strong>de</strong>mandante en fecha 15 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1999 presentó en el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
Instrucción papeleta <strong>de</strong> conciliación <strong>de</strong>l artículo<br />
804 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong> Enjuiciamiento Criminal, previa<br />
a la interposición <strong>de</strong> querella por calumnias”. No<br />
hay inconveniente en añadir al relato histórico el<br />
texto antedicho al venir apoya<strong>do</strong> en prueba<br />
<strong>do</strong>cumental hábil constituida por la obrante a los<br />
folios 20 y 21 <strong>de</strong> autos, con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
alcance y valoración que a tal modificación pueda<br />
otorgársele en el ámbito <strong>de</strong> lo jurídico.<br />
QUINTO. En el ámbito <strong>de</strong> lo jurídico, con<br />
amparo procesal correcto <strong>de</strong>nuncia, en un<br />
segun<strong>do</strong> motivo, la infracción <strong>de</strong> los artículos:<br />
60.2 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res; 55.1 <strong>de</strong>l<br />
570
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y Jurispru<strong>de</strong>ncia que<br />
lo <strong>de</strong>sarrolla; 55.3 y 56 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res en relación con el artículo 54.1 y<br />
54.2.d) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y 110 <strong>de</strong><br />
la Ley <strong>de</strong> Procedimiento Laboral; 58.1 <strong>de</strong>l<br />
Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res y 1.214 y 1.232 <strong>de</strong>l<br />
Código Civil en relación con el 105 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong><br />
Procedimiento Laboral. En primer término, cabe<br />
expresar que no resulta acogible la prescripción<br />
<strong>de</strong> la falta <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, habida cuenta <strong>de</strong> que la sentencia <strong>de</strong><br />
instancia califican<strong>do</strong>, “como mínimo” <strong>de</strong> grave la<br />
conducta <strong>de</strong>l actor indica que el plazo<br />
prescriptivo sería <strong>de</strong> 20 días, en atención al<br />
artículo 69 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
sien<strong>do</strong> así que, en el caso presente, la empresa<br />
tuvo el conocimiento cierto <strong>de</strong> la comisión <strong>de</strong> la<br />
infracción al entrevistarse el gerente, en presencia<br />
<strong>de</strong>l secretario <strong>de</strong>l consejo <strong>de</strong> administración, con<br />
el <strong>de</strong>mandante, el día 16.08.99, cuan<strong>do</strong> éste<br />
regresó <strong>de</strong> vacaciones, pues correspondien<strong>do</strong>, en<br />
to<strong>do</strong> caso, a la dirección <strong>de</strong> la empresa o al<br />
órgano <strong>de</strong> ésta con facultad para ello la potestad<br />
<strong>de</strong> sancionar la falta, el conocimiento no se tiene<br />
<strong>de</strong> forma cabal hasta que la investigación finaliza,<br />
<strong>de</strong> manera que al observar anomalías y llevar a<br />
cabo las lógicas gestiones es momento<br />
<strong>de</strong>terminante aquel en que la empresa confirma<br />
sus sospechas ante las manifestaciones <strong>de</strong>l actor,<br />
<strong>de</strong> mo<strong>do</strong> que el “díes a quo” <strong>de</strong>be concretarse en<br />
el 16.08.99 y, consecuentemente, habién<strong>do</strong>se<br />
produci<strong>do</strong> su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> por carta fechada y con<br />
efectos <strong>de</strong>l propio día 16.08.99 , no pue<strong>de</strong><br />
sostenerse la existencia <strong>de</strong> la prescripción<br />
invocada por el <strong>de</strong>mandante. En segun<strong>do</strong> lugar,<br />
no pue<strong>de</strong> apreciarse la infracción <strong>de</strong>l artículo 5.1<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res pues no se<br />
evi<strong>de</strong>ncia la pretendida vaguedad o insuficiencia<br />
<strong>de</strong> los hechos relata<strong>do</strong>s en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> a<br />
los efectos <strong>de</strong> generar in<strong>de</strong>fensión al trabaja<strong>do</strong>r,<br />
pues aunque el propio juez <strong>de</strong> instancia califica <strong>de</strong><br />
“<strong>de</strong>safortunada” la redacción <strong>de</strong> la misma al<br />
referirse a la <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong> los<br />
electro<strong>do</strong>mésticos, concluye en que constan<br />
elementos suficientes para imputar al <strong>de</strong>mandante<br />
unos hechos que dan lugar al <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, tesis que es<br />
compartida por esta sala, pues los requisitos<br />
exigi<strong>do</strong>s por el art. 55 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, han <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse suficientemente<br />
cumpli<strong>do</strong>s al reunir la comunicación extintiva los<br />
datos suficientes para que el actor conociese los<br />
hechos que se le imputaban así como la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> y <strong>de</strong>más circunstancias relativas a los<br />
objetos allí menciona<strong>do</strong>s y a la falta <strong>de</strong> constancia<br />
<strong>de</strong> su abono o <strong>de</strong> figurar en el almacén, por lo que<br />
no pue<strong>de</strong> acogerse la alegación <strong>de</strong> in<strong>de</strong>fensión<br />
por insuficiencia <strong>de</strong> hechos en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
cuan<strong>do</strong> las imputaciones contenidas en ella le han<br />
permiti<strong>do</strong> no sólo un conocimiento cabal <strong>de</strong> la<br />
causa <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión extintiva empresarial, sino<br />
también la a<strong>de</strong>cuada preparación <strong>de</strong> los medios <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>fensa que consi<strong>de</strong>ró proce<strong>de</strong>ntes. Asimismo ha<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>caer la censura jurídica a que se contrae los<br />
aparta<strong>do</strong>s tercero, cuarto y quinto <strong>de</strong>l motivo<br />
segun<strong>do</strong> <strong>de</strong>l recurso, pues los hechos que se<br />
<strong>de</strong>claran proba<strong>do</strong>s ponen <strong>de</strong> manifiesto que la<br />
actuación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante es incardinable en el<br />
ámbito <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> proce<strong>de</strong>nte al evi<strong>de</strong>nciarse la<br />
concurrencia <strong>de</strong> una situación <strong>de</strong> transgresión <strong>de</strong><br />
buena fe y abuso <strong>de</strong> confianza, sien<strong>do</strong> así que el<br />
juzga<strong>do</strong>r a quo, valoran<strong>do</strong> los distintos elementos<br />
<strong>de</strong> la prueba practicada en autos llega a la<br />
conclusión <strong>de</strong> que ha queda<strong>do</strong> <strong>de</strong>bidamente<br />
probada la existencia <strong>de</strong> la causa antedicha y la<br />
autoría <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante en los hechos que, según<br />
refiere, “en esencia consisten en no <strong>de</strong>jar huella<br />
<strong>de</strong> la operación mercantíl <strong>de</strong> venta <strong>de</strong><br />
electro<strong>do</strong>mésticos a su hermano y <strong>de</strong>l disco duro<br />
adquiri<strong>do</strong> por el actor”, sin que en este trámite<br />
procesal exista base para sustituir su objetivo<br />
criterio por el mas subjetivo e interesa<strong>do</strong> <strong>de</strong> parte,<br />
sin olvidar que <strong>de</strong> reiterada <strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncial - Sentencias <strong>de</strong>l Tribunal<br />
Supremo <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1986; 21 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1988; 4 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1991 - se colige que “la<br />
buena fe contractual a que se refiere el art. 54.2.d)<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res es la que <strong>de</strong>riva<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong>beres <strong>de</strong> conducta y <strong>de</strong>l comportamiento<br />
que el art. 5.a), en relación con el art. 20.2, ambos<br />
<strong>de</strong>l referi<strong>do</strong> Estatuto, imponen al trabaja<strong>do</strong>r;<br />
buena fe en su senti<strong>do</strong> objetivo, que, constituye<br />
un mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> tipicidad <strong>de</strong> conducta exigible o,<br />
mejor aún, un principio general <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho que<br />
impone un comportamiento arregla<strong>do</strong> a<br />
valoraciones éticas, que condiciona y limita por<br />
ello el ejercicio <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos subjetivos –<br />
artículos 7.1 y 1.258 <strong>de</strong>l Código Civil - con lo que<br />
el principio se convierte en un criterio <strong>de</strong><br />
valoración <strong>de</strong> conductas con el que <strong>de</strong>ben<br />
cumplirse las obligaciones, y que se traduce en<br />
directivas equivalentes a lealtad, honorabilidad,<br />
probidad y confianza, <strong>de</strong> tal mo<strong>do</strong> que no<br />
cualquier transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual<br />
justifica el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino aquella que por ser grave<br />
y culpable suponga la violación trascen<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
un <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> conducta <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, esto es, la<br />
que tenga calidad bastante para que sea lícita y<br />
ajustada a <strong>de</strong>recho la resolución contractual<br />
basada en el incumplimiento <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r - art.<br />
1.124 <strong>de</strong>l Código Civil - quien ha <strong>de</strong> conocer que<br />
su conducta viola la buena fe sin necesidad <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>lo, pudien<strong>do</strong> <strong>de</strong>berse la causa a su propia<br />
negligencia, impru<strong>de</strong>ncia o <strong>de</strong>scui<strong>do</strong> sin<br />
necesidad <strong>de</strong> un perjuicio económico para la<br />
empresa o, incluso, mediante la realización <strong>de</strong> la<br />
conducta sancionable con abuso <strong>de</strong> confianza,<br />
cuan<strong>do</strong> se aprovecha <strong>de</strong> una especial situación <strong>de</strong><br />
autonomía en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l trabajo o<br />
dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> control y vigilancia por parte <strong>de</strong>l<br />
empresario, para la comisión <strong>de</strong> la falta”, sien<strong>do</strong><br />
así que, aseveran<strong>do</strong> la propia mercantíl que el<br />
actor era el encarga<strong>do</strong> <strong>de</strong> la caja, la contabilidad y<br />
571
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
el almacén, el actor, en su recurso, no duda en<br />
afirmar la existencia <strong>de</strong> confianza por parte <strong>de</strong> la<br />
empresa por cuanto, cuan<strong>do</strong> el representante legal<br />
<strong>de</strong> aquella no estaba, era el actor el que or<strong>de</strong>naba<br />
al chófer la entrega <strong>de</strong> los electro<strong>do</strong>mésticos, sin<br />
que, por otro la<strong>do</strong>, sea da<strong>do</strong> enten<strong>de</strong>r vulnera<strong>do</strong> el<br />
principio <strong>de</strong> proporcionalidad invoca<strong>do</strong> en base al<br />
artículo 58.1 <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res<br />
pues la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> la empresa guarda parangón,<br />
en su alcance, a la actuación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>mandante, no<br />
evi<strong>de</strong>ncián<strong>do</strong>se la vulneración <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> la<br />
prueba a que se refiere el recurrente en el último<br />
aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong>l motivo segun<strong>do</strong> <strong>de</strong> su recurso, pues<br />
obran en autos elementos suficientes para<br />
acreditar la comisión por parte <strong>de</strong>l actor <strong>de</strong> los<br />
hechos que justifican la proce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Desestiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por J.C.C.R. contra la sentencia <strong>de</strong><br />
fecha 6 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, dictada por el Juzga<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> lo Social nº 3 <strong>de</strong> Ourense, en la presente<br />
<strong>de</strong>manda sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> formulada por aquel<br />
contra la empresa “G., S.A.”, confirmamos dicha<br />
sentencia.<br />
S.S.<br />
2986 RECURSO Nº 2.965/00<br />
INEXISTENCIA DE CONTRATO DE<br />
TRABALLO, Ó MEDIAR A PRESTACIÓN DE<br />
SERVICIOS EN SITUACIÓN DE<br />
AUTONOMÍA E INDEPENDENCIA.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Antonio González Nieto<br />
A Coruña, a veintiséis <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> Suplicación núm. 2.965/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n M.E.O.U y Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Ponteareas contra la sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por M.E.O.U. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Ponteareas y el club “E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas en<br />
su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong><br />
en autos núm. 643/99 sentencia con fecha 20 <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que<br />
<strong>de</strong>sestima la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“1º).- El actor M.E.O.U. daba clases <strong>de</strong> ajedrez en<br />
el centro <strong>de</strong> servicios sociales, C/..., como<br />
profesor <strong>de</strong>s<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1991.- 2º) En el año<br />
1992, el 25 <strong>de</strong> marzo, se fundó el club “E.M.A.”<br />
<strong>de</strong> Ponteareas” <strong>de</strong>l que el actor es secretario, y<br />
que se inscribió en el registro <strong>de</strong> clubes,<br />
fe<strong>de</strong>ración y entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>portivas <strong>de</strong> Galicia,<br />
sien<strong>do</strong> su presi<strong>de</strong>nte J.J.C.D.- 3º) El<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ponteareas ha abona<strong>do</strong> en los<br />
ejercicios 98 y 99 a la “E.M.A.” 727.500 y<br />
200.900 ptas. respectivamente.- 4º) En los años<br />
1997, 1998 y 1999 el actor cobraba una cuota<br />
mensual a los alumnos que asistían a las clases.-<br />
5º) El club <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> obtenía subvenciones,<br />
tanto <strong>de</strong> la fe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> ajedrez como <strong>de</strong> la<br />
Diputación Provincial.- 6º) En septiembre <strong>de</strong><br />
1999 el Sr. J.J.C.D. habla con el actor y le dice<br />
que el ayuntamiento ya no pue<strong>de</strong> darle el dinero<br />
como venía hacien<strong>do</strong>, y se le planteó ser<br />
contrata<strong>do</strong> como autónomo; el actor no quiso y<br />
<strong>de</strong>mandó al ayuntamiento, y ya no comenzó a dar<br />
las clases <strong>de</strong> octubre, pese a estar anunciadas.- 7º)<br />
El actor sigue dan<strong>do</strong> clases <strong>de</strong> ajedrez en el<br />
Centro Deportivo <strong>de</strong> Ponteareas y el club <strong>de</strong><br />
“E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas sigue funcionan<strong>do</strong> y<br />
recibien<strong>do</strong> subvenciones, que el actor recibe, y<br />
sigue dirigien<strong>do</strong> la escuela.- 8º) Se ha intenta<strong>do</strong><br />
conciliación ante el SMAC.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Debo <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimo la<br />
<strong>de</strong>manda que sobre <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ha si<strong>do</strong> interpuesta<br />
por M.E.O.U. contra AYUNTAMIENTO DE<br />
PONTEAREAS y CLUB “E.M.A.” <strong>de</strong><br />
PONTEAREAS, a los que absuelvo.”<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte ambas partes<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
<strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> las excepciones <strong>de</strong> incompetencia<br />
<strong>de</strong> jurisdicción, falta <strong>de</strong> legitimación pasiva, litis<br />
consorcio pasivo necesario y caducidad <strong>de</strong> la<br />
acción y entran<strong>do</strong> en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l asunto,<br />
<strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> interpuesta<br />
572
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
contra el Ayuntamiento <strong>de</strong> Ponteareas y club<br />
“E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas, absolvien<strong>do</strong> a las<br />
entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>mandadas, en base a estimar que no<br />
se había produci<strong>do</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, sino que se trataba <strong>de</strong><br />
un supuesto <strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimiento o aban<strong>do</strong>no.<br />
Decisión judicial que es recurrida por el actor,<br />
quien preten<strong>de</strong> por un la<strong>do</strong>, la revisión <strong>de</strong> los<br />
HDP y por otro, <strong>de</strong>nuncia o censura el <strong>de</strong>recho<br />
aplica<strong>do</strong>; así como por el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />
Ponteareas, que interesa se modifique el fallo <strong>de</strong><br />
la sentencia, a fin <strong>de</strong> que se acojan las<br />
excepciones <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción,<br />
falta <strong>de</strong> legitimación pasiva, falta <strong>de</strong> litis<br />
consorcio pasivo necesario y caducidad <strong>de</strong> la<br />
acción y sin necesidad <strong>de</strong> entrar en el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
asunto se <strong>de</strong>sestime la <strong>de</strong>manda, interesan<strong>do</strong><br />
igualmente la revisión <strong>de</strong> los HDP. Como trámite<br />
previo y por ser materia <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n público,<br />
apreciable incluso <strong>de</strong> oficio, proce<strong>de</strong> analizar la<br />
excepción <strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción<br />
alegada para lo que la sala goza <strong>de</strong> las más<br />
amplias faculta<strong>de</strong>s –incluso es obligación legal <strong>de</strong><br />
la misma-, conocer, la totalidad <strong>de</strong> cuantos<br />
actuaciones se han realiza<strong>do</strong> en los autos, sin<br />
sujetarse en exclusiva ni a la relación <strong>de</strong> HP, ni a<br />
la revisión solicitada, ni a la <strong>de</strong>cisión judicial<br />
dictada en instancia, ni tampoco a las alegaciones<br />
y argumentaciones que figuren en los escritos <strong>de</strong><br />
recurso e impugnación. Para una más acertada<br />
resolución <strong>de</strong> esta litis, se ha <strong>de</strong> tener en cuenta,<br />
que el contrato <strong>de</strong> trabajo no sólo se caracteriza<br />
por la ajeneidad, sino también por referirse a un<br />
trabajo <strong>de</strong>pendiente (art. 1º.1 y 20.1 <strong>de</strong>l ET).<br />
Sien<strong>do</strong> esta la única nota que permite diferenciar<br />
el contrato <strong>de</strong> trabajo, <strong>de</strong>l civil <strong>de</strong> arrendamientos<br />
<strong>de</strong> servicios, o como dice el art. 8.1 <strong>de</strong>l mismo<br />
cuerpo legal: “Se presumirá existente entre to<strong>do</strong><br />
el que presta servicio, por cuenta ajena, y <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong> organización y dirección <strong>de</strong> otro y<br />
el que lo recibe a cambio <strong>de</strong> una retribución a<br />
aquél”. A tales efectos el art. 1.1 <strong>de</strong>l ET configura<br />
como relación laboral, la <strong>de</strong> aquellos trabaja<strong>do</strong>res<br />
que voluntariamente presten sus servicios<br />
retribui<strong>do</strong>s por cuenta ajena y <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito<br />
<strong>de</strong> organización y dirección <strong>de</strong> otro persona física<br />
o jurídica <strong>de</strong>nominada emplea<strong>do</strong>r o empresario;<br />
<strong>de</strong>riván<strong>do</strong>se <strong>de</strong> ello, que las notas que configuran<br />
la relación <strong>de</strong> carácter laboral son: a) El carácter<br />
voluntario y personal <strong>de</strong> los servicios presta<strong>do</strong>s;<br />
b) la retribución <strong>de</strong> tales servicios; c) la ajeneidad<br />
y d) la incardinación <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ámbito <strong>de</strong><br />
organización, <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia y dirección <strong>de</strong>l<br />
empresario. Examina<strong>do</strong>s los elementos <strong>de</strong> prueba<br />
obrantes en autos, y en especial la prueba <strong>de</strong><br />
confesión, testifical y <strong>do</strong>cumental, conforme a las<br />
reglas <strong>de</strong> la sana crítica, para lo cual, a efectos <strong>de</strong><br />
pronunciarse sobre este presupuesto <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n<br />
público procesal, el tribunal goza <strong>de</strong> entera<br />
libertad, esta sala llega a la conclusión que no<br />
existe relación laboral, ni con el Excmo.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ponteareas, ni con el Club<br />
“E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas” y ello por las siguientes<br />
consi<strong>de</strong>raciones: 1ª) El actor M.E.O.U., que ha<br />
veni<strong>do</strong> dan<strong>do</strong> clases <strong>de</strong> ajedrez en el Centro <strong>de</strong><br />
Servicios Sociales <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia, C/...,<br />
como profesor <strong>de</strong>s<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1991, constituyó<br />
y fundó en unión <strong>de</strong> otras cuatro personas, (todas<br />
ellas actuan<strong>do</strong> en nombre propio), el 25 <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 1992 el club “E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas, entidad<br />
<strong>de</strong>portiva o club sin ánimo <strong>de</strong> lucro, <strong>de</strong>l que aquél<br />
fue secretario y que fue inscrito en el registro <strong>de</strong><br />
Clubes Fe<strong>de</strong>raciones y Entida<strong>de</strong>s Deportivas <strong>de</strong><br />
Galicia, sien<strong>do</strong> su presi<strong>de</strong>nte J.J.C.D., y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su<br />
creación ha veni<strong>do</strong> impartien<strong>do</strong> clases <strong>de</strong> ajedrez<br />
en nombre <strong>de</strong> dicha escuela, cobran<strong>do</strong> durante los<br />
años 1997, 1998 y 1999 una cuota mensual a los<br />
alumnos que asistían a las clases, percibien<strong>do</strong><br />
a<strong>de</strong>más otras subvenciones por parte <strong>de</strong>l<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Ponteareas, que en los<br />
ejercicios 98 y 99 supusieron 727.500 y 200.900<br />
ptas, así como <strong>de</strong> la Secretaria Xeral para el<br />
Deporte <strong>de</strong> la <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia; <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong> se<br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong> que faltan los elementos<br />
configura<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia característica<br />
<strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo, pues, ni el ayuntamiento<br />
<strong>de</strong> Ponteareas, formalizó contrato alguno con el<br />
actor, ni siquiera <strong>de</strong> forma verbal, para que éste<br />
impartiese clases <strong>de</strong> ajedrez, sino que se limitó a<br />
conce<strong>de</strong>r una subvención al cita<strong>do</strong> club, en el que<br />
impartía clases sin estar someti<strong>do</strong> a la dirección y<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l ayuntamiento, actuan<strong>do</strong> con total<br />
autonomía, organizan<strong>do</strong> los cursos, cobran<strong>do</strong> y<br />
administran<strong>do</strong> las distintas subvenciones,<br />
utilizan<strong>do</strong> para dar clases, los tableros, fichas y<br />
relojes <strong>de</strong> ajedrez que directamente adquiría la<br />
“E.M.A.”, sin que tuviese jornada <strong>de</strong> trabajo<br />
establecida, ni formara parte <strong>de</strong> la plantilla <strong>de</strong>l<br />
Ayuntamiento, habien<strong>do</strong> <strong>de</strong>cidi<strong>do</strong> por su cuenta,<br />
cuan<strong>do</strong> el ayuntamiento <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> abonarle la<br />
subvención y por el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la citada<br />
escuela, se le planteó la posibilidad <strong>de</strong> ser<br />
contrata<strong>do</strong> como autónomo, ir a dar clases al<br />
Centro Cultural y Deportivo <strong>de</strong> Ponteareas,<br />
lleván<strong>do</strong>se consigo el material <strong>de</strong> la “E.M.A.”,<br />
ficheros, tableros, etc. Y sin que tampoco se dé<br />
relación laboral con el club co<strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
“E.M.A.” <strong>de</strong> Ponteareas, pues, como ya se dijo<br />
anteriormente, el propio actor dirige la escuela,<br />
cobra las subvenciones, y las administra, los<br />
niños le pagan a él directamente una cuota y el<br />
sólo organiza el trabajo, rigien<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma<br />
autónoma e in<strong>de</strong>pendiente la asociación creada<br />
sin ánimo <strong>de</strong> lucro y con la que no le vincula<br />
relación laboral alguna; por lo que <strong>de</strong><br />
conformidad con el art. 3 <strong>de</strong> la LPL y 9.5 <strong>de</strong> la<br />
LOPJ, proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar la incompetencia <strong>de</strong> esta<br />
jurisdicción social para conocer <strong>de</strong>l presente<br />
litigio y en consecuencia, y sin entrar en el fon<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l asunto, se estima el recurso y se <strong>de</strong>sestima la<br />
<strong>de</strong>manda absolvien<strong>do</strong> a las <strong>de</strong>mandadas.<br />
573
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos estimar y estimamos el recurso <strong>de</strong><br />
suplicación interpuesto por el<br />
AYUNTAMIENTO DE PONTEAREAS contra<br />
la sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social<br />
Núm. DOS DE VIGO, en fecha 20 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />
2000, autos nº 649/99, y acogien<strong>do</strong> la excepción<br />
<strong>de</strong> incompetencia <strong>de</strong> jurisdicción, <strong>de</strong>bemos<br />
revocar y revocamos la sentencia <strong>de</strong> instancia y<br />
en consecuencia, sin entrar a conocer en el fon<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>l asunto, <strong>de</strong>sestimamos la <strong>de</strong>manda formulada<br />
por <strong>do</strong>n M.E.O.U., con absolución <strong>de</strong> las<br />
entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>mandadas.<br />
S.S.<br />
2987 RECURSO Nº 2.627/00<br />
CARÁCTER NON LIBERATORIO DE<br />
FINIQUITO, QUE XUSTIFICA A DEMANDA<br />
POR DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Miguel A. Ca<strong>de</strong>nas<br />
Sobreira<br />
A Coruña, a treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.627/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.V.G. contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong> Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>n J.V.G. en reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la empresa<br />
“A.B.F.” en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista,<br />
habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> en autos núm. 113/00<br />
sentencia con fecha 31 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 por el<br />
juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia que <strong>de</strong>sestimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- El actor <strong>do</strong>n J.V.G., vino prestan<strong>do</strong><br />
servicios para la empresa <strong>de</strong> <strong>do</strong>n A.B.F.,<br />
mediante un contrato eventual por circunstancias<br />
<strong>de</strong> la producción, cuyo objeto era acumulación <strong>de</strong><br />
tareas por temporada <strong>de</strong> verano, prorroga<strong>do</strong> en<br />
fechas 26.11.99 hasta el 10.10.00, con la<br />
categoría profesional <strong>de</strong> Camarero y percibien<strong>do</strong><br />
un salario <strong>de</strong> 121.548.- ptas. incluida prorrata <strong>de</strong><br />
pagas extras. SEGUNDO.- En fecha 14.01.00 fue<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma verbal por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>,<br />
firman<strong>do</strong> una nómina por el perío<strong>do</strong> 1 a 14 <strong>de</strong><br />
enero con los siguientes conceptos:<br />
SALARIO BASE DEVENGOS DEDUCCIONES<br />
Cotización cont. comunes. 48.619.- 2.679.-<br />
Cotiz. Form. Profesion. 57.-<br />
Cotiz. <strong>de</strong>sempleo 912.-<br />
Cotizacion IRPF. 972.-<br />
FINIQUITO:<br />
Parte proporcional vacaciones 40.421.-<br />
P.P. extra Julio (Finiquito) 40.227.-<br />
P.P. extra navidad (Finiquito) 4.052.-<br />
In<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> 70.376.-<br />
Cotización cont.comunes 1.833.- 663.-<br />
Cotización IRPF 1.694.-<br />
entregán<strong>do</strong>sele un certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> empresa por la<br />
<strong>de</strong>mandada, cuyo conteni<strong>do</strong> por constar en autos<br />
se da por reproduci<strong>do</strong>. TERCERO: El actor no<br />
ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> durante el último cargo<br />
representativo <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res. CUARTO:<br />
En fecha 21.01.00, el actor presentó papeleta <strong>de</strong><br />
conciliación por Despi<strong>do</strong>, celebrán<strong>do</strong>se el acto<br />
en fecha 04.02.00, sin efecto y presentan<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong>manda el actor en fecha 18.01.00.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Que <strong>de</strong>sestiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por <strong>do</strong>n J.V.G., contra <strong>do</strong>n A.B.F.,<br />
<strong>de</strong>bo absolver y absuelvo a la empresa<br />
<strong>de</strong>mandada <strong>de</strong> la pretensión ejercitada por el<br />
actor contra ella.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandante<br />
574
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Recurre el actor en solicitud <strong>de</strong> que<br />
con revocación <strong>de</strong> la sentencia <strong>de</strong> instancia, se<br />
estime la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> la<br />
improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l sufri<strong>do</strong> con sus<br />
consecuencias legales, a cuyo efecto y al<br />
amparo <strong>de</strong>l art. 191.c) L.P.L. <strong>de</strong>nuncia (motivo<br />
único) la infracción <strong>de</strong> los arts. 54 y 55 y 49.1.a)<br />
<strong>de</strong>l E.T. y 1.282 <strong>de</strong>l C. Civil y <strong>de</strong> la <strong>do</strong>ctrina<br />
contenida en las sentencias <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 30.09.92,<br />
01.07.96 y 24.06.98 y <strong>de</strong>l T.S.J. <strong>de</strong> Cantabria <strong>de</strong><br />
11.06.99.<br />
SEGUNDO.- Incombati<strong>do</strong>s los H.D.P., <strong>de</strong> ellos<br />
se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> lo fundamental siguiente: A) El<br />
actor vino prestan<strong>do</strong> servicios para el<br />
empresario <strong>do</strong>n A.B.F. mediante un contrato<br />
eventual (suscrito el 26.08.99) cuyo objeto era<br />
“acumulación <strong>de</strong> tareas por temporada <strong>de</strong><br />
verano”, prorroga<strong>do</strong> en 26.11.99 hasta el<br />
10.10.00, como camarero y salario mes, con<br />
prorrateo, <strong>de</strong> 121.548 ptas. (H.P. 1º). B) En<br />
14.01.00 el actor fue <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> “<strong>de</strong> forma<br />
verbal por el <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>” (H.D.P. 2º), firman<strong>do</strong><br />
una nómina por el perío<strong>do</strong> 1 a 14 <strong>de</strong> enero con<br />
los conceptos que se dicen en el H.P. 2º; nómina<br />
que obra aportada al folio 36; también se le<br />
entregó el certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong>l folio 34. Y C) En<br />
fecha 21.01.00 el actor presentó conciliación<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, celebrán<strong>do</strong>se sin efecto el acto el<br />
04.02.00, sin que al mismo hubiese<br />
compareci<strong>do</strong> la empresa (H.P. 4º).<br />
TERCERO.- La sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 24.06.98<br />
(Ar. 5.788), que se invoca expresamente en el<br />
recurso, tras distinguir entre “lo que es simple<br />
constancia y conformidad a una liquidación <strong>de</strong><br />
lo que es aceptación <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la<br />
relación laboral”, señala textualmente lo<br />
siguiente: “...La ejecutividad <strong>de</strong> esta <strong>de</strong>cisión,<br />
con su efecto inmediato <strong>de</strong> cese <strong>de</strong> las<br />
prestaciones básicas <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo,<br />
lleva a que la aceptación <strong>de</strong>l pago <strong>de</strong> la<br />
liquidación <strong>de</strong> conceptos pendientes -<br />
normalmente, las partes proporcionales<br />
<strong>de</strong>vengadas <strong>de</strong> conceptos <strong>de</strong> periodicidad<br />
superior a la mensual, pero también otros<br />
conceptos- coincida con el cese y pueda<br />
confundirse con la aceptación <strong>de</strong> éste. Pero la<br />
aceptación <strong>de</strong> estos pagos ante una <strong>de</strong>cisión<br />
extintiva empresarial no supone conformidad<br />
con esa <strong>de</strong>cisión, aunque la firma <strong>de</strong>l<br />
<strong>do</strong>cumento parta <strong>de</strong> que se ha produci<strong>do</strong> esa<br />
<strong>de</strong>cisión y <strong>de</strong> sus efectos reales sobre el vínculo.<br />
En realidad, para que el finiquito suponga<br />
aceptación <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong>bería<br />
incorporar una voluntad unilateral <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> extinguir la relación, un mutuo acuer<strong>do</strong> sobre<br />
la extinción o una transaccción en el que se<br />
acepte el cese acorda<strong>do</strong> por el empresario.” Y a<br />
partir <strong>de</strong> ello, esta sentencia concluye: “La<br />
aplicación <strong>de</strong> estos criterios interpretativos lleva<br />
en el presente caso a negar que el <strong>do</strong>cumento<br />
firma<strong>do</strong> por el trabaja<strong>do</strong>r suponga aceptación <strong>de</strong><br />
la extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo, pues los<br />
términos se concretan al reconocimiento <strong>de</strong>l<br />
pago <strong>de</strong> la liquidación y, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> luego, a la<br />
conformidad con ésta, pero sólo respecto a las<br />
retribuciones que la trabaja<strong>do</strong>ra tendría <strong>de</strong>recho<br />
a percibir como consecuencia <strong>de</strong> la relación <strong>de</strong><br />
trabajo a la que puso fin la <strong>de</strong>nuncia empresarial<br />
<strong>de</strong>l término. Es cierto que se reconoce que la<br />
liquidación se practica por el cese en la<br />
empresa. Pero esto es sólo el reconocimiento <strong>de</strong><br />
una circunstancia que parte <strong>de</strong> la realidad y<br />
ejecutividad <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión empresarial como<br />
<strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l sal<strong>do</strong>, sin que sea posible<br />
<strong>de</strong>ducir una conformidad con aquélla. Y lo<br />
mismo cabe <strong>de</strong>cir <strong>de</strong> la mención que da por<br />
percibi<strong>do</strong>s to<strong>do</strong>s los , que es o una<br />
renuncia inválida a retribuciones futuras a<br />
<strong>de</strong>vengar o, simplemente, una <strong>de</strong>claración,<br />
expresada sin acierto, <strong>de</strong> que no se tiene nada<br />
que reclamar en el futuro como retribución por<br />
trabajo ya presta<strong>do</strong>”. En función <strong>de</strong> esta<br />
argumentación y <strong>do</strong>ctrina, y también <strong>de</strong> la<br />
sentada por la sentencia <strong>de</strong>l T.S. <strong>de</strong> 30.09.92 en<br />
el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> que el finiquito ha <strong>de</strong> estar sujeto a<br />
las reglas <strong>de</strong> interpretación <strong>de</strong> los contratos (art.<br />
1.281 y sig. C. Civil) "pues no se trata <strong>de</strong> una<br />
fórmula sacramental con efectos preestableci<strong>do</strong>s<br />
y objetiva<strong>do</strong>s”, el recurso ha <strong>de</strong> prosperar a la<br />
vista <strong>de</strong> los H.D.P., <strong>de</strong> que anteriormente se<br />
<strong>de</strong>jó hecha mención, consi<strong>de</strong>ran<strong>do</strong> el Tribunal<br />
que no se ajusta a <strong>de</strong>recho la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
instancia <strong>de</strong> <strong>de</strong>sestimar la <strong>de</strong>manda, sin que<br />
resulte viable su argumentación al efecto<br />
(“...pues si bien, inicialmente éste -en alusión al<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>- existió, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mismo momento en<br />
que el actor acepta el pago <strong>de</strong> la in<strong>de</strong>mnización<br />
legal que le correspon<strong>de</strong>, realiza un acto<br />
inequívoco <strong>de</strong> aceptación <strong>de</strong> la extinción <strong>de</strong> la<br />
relación laboral…”).<br />
CUARTO.- Tras ser <strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> verbalmente el<br />
día 14.01.00, como <strong>de</strong>clara la sentencia<br />
recurrida en el H.P. 2º y reitera en su Fto. J.<br />
único, el actor, si bien firmó una nómina por el<br />
perío<strong>do</strong> 1 al 14.01.00 y en la que se incluían,<br />
bajo el epígrafe “finiquito”, los conceptos (H.P.<br />
2º) <strong>de</strong> p/p vacaciones y extras e in<strong>de</strong>mnización<br />
por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, en ella no explicitó voluntad<br />
alguna por su parte en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> aceptar la<br />
extinción <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo acordada<br />
unilateralmente por la empresa, <strong>de</strong> tal manera<br />
que como tal no la supone (<strong>do</strong>ctrina<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia antes citada) la mera aceptación<br />
<strong>de</strong> la liquidación practicada por su cese<br />
(acorda<strong>do</strong> éste unilateralmente por el<br />
575
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
empresario, pues es H.P. que el actor fue<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> <strong>de</strong> forma verbal) en absoluto se está<br />
en presencia <strong>de</strong> un finiquito con valor<br />
liberatorio para el empresario, <strong>de</strong> un acto <strong>de</strong><br />
aceptación o conformidad por parte <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> la <strong>de</strong>cisión extintiva empresarial.<br />
Decretada por la empresa la ruptura <strong>de</strong> la<br />
relación laboral a través <strong>de</strong> un <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>, es<br />
factible que el trabaja<strong>do</strong>r afecta<strong>do</strong> resuelva optar<br />
voluntariamente por admitir tal ruptura,<br />
transforman<strong>do</strong> <strong>de</strong>finitivamente con ello (y en<br />
este senti<strong>do</strong>, S.T.S. <strong>de</strong> 09.03.90) el inicial acto<br />
unilateral empresarial en un mutuo acuer<strong>do</strong><br />
extintivo que pone fin a aquella (incluso y en<br />
to<strong>do</strong> caso a través <strong>de</strong> una dimisión). Pero<br />
cuan<strong>do</strong> en estos casos se preten<strong>de</strong> que la<br />
expresión y/o materialización <strong>de</strong> la voluntad <strong>de</strong><br />
admisión <strong>de</strong> la ruptura sea un <strong>do</strong>cumentofiniquito,<br />
para ello resulta imprescindible que<br />
éste incorpore una <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> voluntad-libre<br />
y consciente e inequívoca- <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r al<br />
efecto, que explicite el mutuo acuer<strong>do</strong> extintivo<br />
o el cese laboral acepta<strong>do</strong>. La “nómina” <strong>de</strong>l H.P.<br />
2º que firmó el actor no la contiene, incluso<br />
aparece la firma bajo un mero “recibí” (sin<br />
siquiera un “conforme”), y también el<br />
certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong> empresa que se le entregó (H.P.<br />
2º) indica como causa <strong>de</strong>l cese la <strong>de</strong> “<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”;<br />
y por ello, y porque la mera firma <strong>de</strong> la<br />
liquidación practicada por la empresa no supone<br />
por sí sola o en sí misma la aceptación precisa<br />
<strong>de</strong>l cese laboral, no pue<strong>de</strong> dársele aquella<br />
eficacia jurídica, el valor liberatorio que ha<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> el juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> Instancia. Por otro la<strong>do</strong>,<br />
la conducta subsiguiente <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r no hace<br />
sino ratificar lo expuesto, habien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong><br />
en plazo a la empresa, que ni siquiera<br />
compareció al acto conciliatorio ante el<br />
S.M.A.C.; empresa que una vez que ha<br />
<strong>de</strong>spedi<strong>do</strong> tampoco pue<strong>de</strong> privar al trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> la acción correspondiente por una <strong>de</strong>cisión<br />
propia unilateral posterior (al efecto, S. <strong>de</strong>l T.S.<br />
<strong>de</strong> 01.07.96), sin que en el caso presente<br />
aparezca, según ya quedó razona<strong>do</strong>, mutuo<br />
acuer<strong>do</strong> extintivo o aceptación <strong>de</strong>l cese ó<br />
dimisión por parte <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. En <strong>de</strong>finitiva,<br />
el <strong>do</strong>cumento suscrito por el actor carece <strong>de</strong>l<br />
oportuno valor liberatorio y extintivo <strong>de</strong> la<br />
relación laboral, que enervaría el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
acorda<strong>do</strong> por la empresa, no sien<strong>do</strong> posible<br />
admitir que se hubiera puesto fin a la relación<br />
laboral <strong>de</strong> autos por y/o con la propia voluntad<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r. Consecuentemente, mantenien<strong>do</strong><br />
eficacia y vigencia como tal el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> verbal<br />
que se <strong>de</strong>clara en la sentencia <strong>de</strong> instancia<br />
habi<strong>do</strong> el día 14.01.00, el mismo constituye<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong> improce<strong>de</strong>nte por aplicación <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el art. 55, números 1 y 4 E.T.; y<br />
con los efectos <strong>de</strong>l art. 56 <strong>de</strong> la misma<br />
disposición legal y 108 y 110 L.P.L., da<strong>do</strong> que<br />
fue verbal y sin causa legal explicitada alguna,<br />
operan<strong>do</strong> sobre una relación laboral vigente y<br />
con una duración prorrogada al menos (H.P. 1º)<br />
hasta el 10.10.00. La in<strong>de</strong>mnización se calcula<br />
sobre el salario fija<strong>do</strong> en el H.P. 1º y en función<br />
<strong>de</strong> la antigüedad <strong>de</strong>terminada por la suscripción<br />
<strong>de</strong>l contrato a que alu<strong>de</strong> el H.P. 1º (que consta lo<br />
fue el 26.08.99) hasta el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> ocurri<strong>do</strong> el<br />
14.01.00, dan<strong>do</strong> la cantidad fijada en el fallo.<br />
Respecto <strong>de</strong> los salarios, proce<strong>de</strong> con<strong>de</strong>nar<br />
como dice el art. 56.1.b) E.T. y con la previsión<br />
el art. 57 E.T. Sin perjuicio <strong>de</strong> ello, lo <strong>de</strong>riva<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> la nómina <strong>de</strong>l H.P. 2º podría propiciar en su<br />
momento y en su caso una cierta y legítima<br />
liquidación <strong>de</strong> cuentas en concretos extremos.<br />
Fallamos<br />
Que estiman<strong>do</strong> el recurso <strong>de</strong> suplicación<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.V.G. contra la sentencia<br />
<strong>de</strong> fecha 31.03.00 dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº 1 <strong>de</strong> Ourense en autos nº 113/2000,<br />
Revocamos dicha sentencia; y<br />
consecuentemente, estiman<strong>do</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta contra <strong>do</strong>n A.B.F., <strong>de</strong>claramos<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sufri<strong>do</strong> por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r y con<strong>de</strong>namos al <strong>de</strong>manda<strong>do</strong> Sr. B. a<br />
que en el plazo <strong>de</strong> los 5 días siguientes a la<br />
notificación <strong>de</strong> la presente resolución opte entre<br />
la readmisión <strong>de</strong>l actor <strong>do</strong>n J.V.G. en las<br />
mismas condiciones anteriores o le abone una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 70.931 ptas., en ambos<br />
supuestos con abono igualmente <strong>de</strong> los salarios<br />
<strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
14.01.00- hasta la notificación <strong>de</strong> la presente<br />
resolución a razón <strong>de</strong>l salario diario <strong>de</strong> 4.052<br />
ptas.; en to<strong>do</strong> caso en los términos previstos en<br />
el art. 56.1.b) E.T. y con la posible utilización<br />
por parte <strong>de</strong> la empresa y en forma oportuna <strong>de</strong><br />
lo previsto en el art. 57 E.T. Caso <strong>de</strong> no optar la<br />
empresa en aquel plazo, se enten<strong>de</strong>rá que<br />
proce<strong>de</strong> la readmisión.<br />
S.S.<br />
2988 RECURSO Nº 2.816/00<br />
NULIDADE DE FINIQUITO, QUE<br />
XUSTIFICA A INTERPOSICIÓN DE<br />
DEMANDA POR DESPEDIMENTO<br />
IMPROCEDENTE.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Juan Luis Martínez<br />
López<br />
A Coruña, a treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
576
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.816/00<br />
interpuesto por empresa “E., S.L.” y “C.H.N.” y<br />
Ministerio <strong>de</strong> Medio Ambiente contra la<br />
sentencia <strong>de</strong>l Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social núm. uno <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos nº 26/00<br />
se presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.J.A.L. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>mandada la<br />
empresa “E., S.L.”, “C.H.N.” y el Ministerio <strong>de</strong><br />
Medio Ambiente en su día se celebró acto <strong>de</strong><br />
vista, habién<strong>do</strong>se dicta<strong>do</strong> sentencia con fecha 1<br />
<strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> referencia<br />
que estimó en parte la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“PRIMERO.- La actora <strong>do</strong>ña M.J.A.L.,<br />
suscribió en fecha 30 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 1995 contrato<br />
para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con la empresa<br />
“E., S.L.”, cuyo objeto era “realización <strong>de</strong><br />
trabajos relativos a las inscripciones <strong>de</strong> los<br />
aprovechamientos <strong>de</strong> aguas previstos en el<br />
artículo 52 <strong>de</strong> la Ley 29/85 <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
aguas y autorizaciones <strong>de</strong> obras acumuladas en<br />
las oficinas <strong>de</strong> Ourense” para prestar servicios<br />
en el centro <strong>de</strong> trabajo “C/..., con la categoria <strong>de</strong><br />
auxiliar administrativo, contrato que duró hasta<br />
el 30 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 1996. La actora percibió<br />
prestaciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo <strong>de</strong> nivel contributivo<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996 al 30 <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> 1996.- En fecha 1 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996<br />
suscribió nuevo contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con la citada empresa, cuyo objeto<br />
era “realización <strong>de</strong> trabajos relativos a proyectos<br />
y <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> obras y aprovechamientos<br />
hidráulicos en las cuencas <strong>de</strong> los sistemas Miño<br />
Bajo, Sil interior y Limia, provincias <strong>de</strong><br />
Ourense y Pontevedra” con la categoría<br />
profesional <strong>de</strong> auxiliar administrativo,<br />
percibien<strong>do</strong> un salario mensual <strong>de</strong> 147.000 pts.<br />
incluida prorrata <strong>de</strong> pagas extras.- SEGUNDO.-<br />
En fecha 14 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999 la actora<br />
recibió comunica<strong>do</strong> <strong>de</strong> preaviso <strong>de</strong> cese,<br />
informán<strong>do</strong>le que el día 30 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999 finalizaban los trabajos objeto <strong>de</strong> su<br />
contrato. En fecha 30 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999<br />
firmó junto con la empresa “E., S.L.” el<br />
siguiente <strong>do</strong>cumento: “<strong>do</strong>ña M.J.A.L., que viene<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios en esta empresa, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 01.11.96 con la categoría <strong>de</strong> auxiliar<br />
administrativo, causa baja en la misma por<br />
finalización <strong>de</strong>l contrato con fecha 30.11.99 en<br />
la que queda rescindi<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong> trabajo. Y<br />
<strong>de</strong>clara formalmente recibir la cantidad <strong>de</strong><br />
295.979 pts en concepto <strong>de</strong> SALDO Y<br />
FINIQUITO <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los importes que la<br />
empresa pueda a<strong>de</strong>udar como consecuencia <strong>de</strong><br />
la relación laboral existente hasta el día <strong>de</strong> la<br />
baja, comprometién<strong>do</strong>se a nada más pedir ni<br />
reclamar a la empresa por concepto salarial<br />
alguno”.- Firmó a<strong>de</strong>más una nómina-liquidación<br />
percibien<strong>do</strong> 117.000 pts <strong>de</strong> salario base y<br />
205.800 pts en concepto <strong>de</strong> parte proporcional<br />
diciembre y beneficios.- TERCERO.- La actora<br />
durante el tiempo que prestó servicios mediante<br />
los <strong>do</strong>s contratos señala<strong>do</strong>s en el hecho proba<strong>do</strong><br />
primero, lo hizo en las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> la<br />
“C.H.N.”, presta servicios en la sección <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>nuncia, <strong>de</strong>dicán<strong>do</strong>se a archivar expedientes,<br />
pasar informes y atención al público en lo<br />
relativo a procedimientos sanciona<strong>do</strong>res.- En<br />
Ourense, mientras duraron ambos contratos no<br />
estaba ningún representante <strong>de</strong> la empresa “E.,<br />
S.L.” que le diera ór<strong>de</strong>nes o instrucciones.-<br />
CUARTO.- En fecha 28 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1994<br />
se suscribió entre el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la “C.H.N.” y<br />
la empresa “E., S.L.”, contrato <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong><br />
trabajos relativa a asistencia técnica a la<br />
comisaria <strong>de</strong> aguas <strong>de</strong> la confe<strong>de</strong>ración<br />
Hidrográfica <strong>de</strong>l norte para la realización <strong>de</strong><br />
trabajos relativos a las inscripciones <strong>de</strong> los<br />
aprovechamientos <strong>de</strong> agua previstos en el<br />
articulo 52 <strong>de</strong> la Ley 29/85 <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong><br />
aguas y a las autorizaciones <strong>de</strong> obras<br />
acumuladas en las oficinas <strong>de</strong> Ponferrada<br />
(León) y Ourense por un plazo <strong>de</strong> veinticuatro<br />
meses. Dicho contrato por constar en autos se da<br />
por reproduci<strong>do</strong>, así como su pliego <strong>de</strong> bases se<br />
dan por reproduci<strong>do</strong>s.- En fecha 7 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1996 se suscribió nuevo contrato por ambas<br />
partes <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> trabajos relativos a la<br />
asistencia técnica a la comisión <strong>de</strong> aguas <strong>de</strong> la<br />
confe<strong>de</strong>ración para la ejecución <strong>de</strong> trabajos<br />
relativos a proyectos <strong>de</strong> obras y<br />
aprovechamientos hidráulicos en los cauces <strong>de</strong><br />
los sistemas Miño Bajo, Sil interior y Limia,<br />
Ourense y Ponferrada, con estricta sujeción al<br />
pliego <strong>de</strong> bases aproba<strong>do</strong> por la administración<br />
por un tiempo <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> tres años. El<br />
cita<strong>do</strong> contrato y su pliego <strong>de</strong> bases por constar<br />
en autos se dan por reproduci<strong>do</strong>s.- Por la<br />
empresa “E., S.L.” para contratar a la actora<br />
para el primer contrato se realizó un proceso <strong>de</strong><br />
selección que fue anuncia<strong>do</strong> en la prensa local.-<br />
QUINTO.- La actora solicitó prestaciones <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sempeño, tenien<strong>do</strong> reconoci<strong>do</strong> a los mismos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 y hasta el 30 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 2000.- SEXTO. La actora no<br />
ostenta ni ha ostenta<strong>do</strong> cargo representativo <strong>de</strong><br />
los trabaja<strong>do</strong>res durante el último año.-<br />
SÉPTIMO.- Formulada reclamación previa en<br />
fecha 20 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 y celebra<strong>do</strong> acto<br />
<strong>de</strong> conciliación en fecha 10 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 la<br />
577
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
actora presentó <strong>de</strong>manda ante el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social Decano el 13 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000.”<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“Fallo: Que estiman<strong>do</strong> en parte la <strong>de</strong>manda<br />
formulada por <strong>do</strong>ña M.J.A.L. contra la empresa<br />
“E., S.L.” la “C.H.N.” y el MINISTERIO DE<br />
MEDIO AMBIENTE, <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>clarar y <strong>de</strong>claro<br />
IMPROCEDENTE el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora,<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a que conjunta y<br />
solidariamente, en plazo <strong>de</strong> CINCO DIAS opten<br />
entre readmitirla en su puesto <strong>de</strong> trabajo en<br />
iguales condiciones que antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o le<br />
abonen una In<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> SEISCIENTAS<br />
SETENTA Y NUEVE MIL SEISCIENTAS<br />
TREINTA PESETAS (679.630 pts), con abono<br />
en cualquier caso <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong> tramitación<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la <strong>de</strong><br />
notificación <strong>de</strong> la presente Sentencia”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandadas<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el pase <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
ÚNICO.- La sentencia <strong>de</strong> instancia <strong>de</strong>clara<br />
improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la actora<br />
con<strong>de</strong>nan<strong>do</strong> a los <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s a que, conjunta y<br />
solidariamente, en el plazo <strong>de</strong> cinco días opten<br />
entre readmitirla en su puesto <strong>de</strong> trabajo en las<br />
mismas condiciones que antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> o le<br />
abonen una in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 679.630 Pts, con<br />
abono en cualquier caso <strong>de</strong> los salarios <strong>de</strong><br />
tramitación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> hasta la<br />
<strong>de</strong> notificación <strong>de</strong> la presente sentencia. Dicha<br />
resolución es recurrida por la empresa “E., S.L.”<br />
y por la “C.H.N.” Y MINISTERIO DE MEDIO<br />
AMBIENTE, para <strong>de</strong>nunciar la infracción <strong>de</strong>l<br />
artículo 49.1.a) <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res,<br />
en relación con los artículos 1.265, 1.281 y<br />
1.282 <strong>de</strong>l Código Civil alegan<strong>do</strong>, en síntesis,<br />
que la literalidad <strong>de</strong>l <strong>do</strong>cumento en la que se<br />
anudan las expresiones <strong>de</strong> cese en la empresa<br />
con las <strong>de</strong> sal<strong>do</strong> y finiquito, unidas a que la<br />
actora estaba previamente informada <strong>de</strong> su cese<br />
en la empresa mediante un preaviso recibi<strong>do</strong> y<br />
una inicial conformidad con tal situación, avalan<br />
una interpretación diferente a la que la sentencia<br />
obtiene, por lo que resulta claro el<br />
consentimiento y la aceptación extintiva <strong>de</strong> la<br />
relación laboral; también se <strong>de</strong>nuncia la<br />
infracción <strong>de</strong> los artículos 15, 43, 49.1.b) y c),<br />
55 y 56 <strong>de</strong>l E.T., en relación con el artículo 6.4<br />
<strong>de</strong>l Código Civil, al consi<strong>de</strong>rar que ni se <strong>de</strong>duce<br />
la existencia <strong>de</strong> frau<strong>de</strong> legal <strong>de</strong> clase alguna ni<br />
que se haya <strong>de</strong>snaturaliza<strong>do</strong> el contrato<br />
celebra<strong>do</strong> entre la actora y la co<strong>de</strong>mandada “E.,<br />
S.L.”, ni nos encontramos en una cesión ilícita<br />
<strong>de</strong> personal, sino en una coherente utilización <strong>de</strong><br />
las previsiones que el artículo 42 <strong>de</strong>l E.T.<br />
regula. Como se <strong>de</strong>duce ambos recursos <strong>de</strong><br />
suplicación sostienen el carácter liberatorio <strong>de</strong>l<br />
sal<strong>do</strong> y finiquito firma<strong>do</strong> por la actora el día 30<br />
<strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1999, obrante al folio 66 <strong>de</strong> las<br />
presentes actuaciones y combaten, con<br />
diferentes argumentos, la inexistencia <strong>de</strong> frau<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> ley que la sentencia <strong>de</strong> instancia atribuye al<br />
contrato <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
celebra<strong>do</strong> por no adaptarse a las funciones<br />
encomendadas a la actora ya que las realizadas<br />
por ésta correspon<strong>de</strong>n a necesida<strong>de</strong>s<br />
permanentes <strong>de</strong> la administración. Es evi<strong>de</strong>nte<br />
la relación íntima que guardan los <strong>do</strong>s motivos<br />
expuestos, si tenemos en cuenta que la firma <strong>de</strong><br />
un finiquito para poner fin a una relación laboral<br />
celebrada en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley ha <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>rse que<br />
manifiesta un negocio jurídico con causa torpe o<br />
con vicio <strong>de</strong>l consentimiento (error – <strong>do</strong>lo) lo<br />
que ha <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar su carencia <strong>de</strong> eficacia,<br />
impidien<strong>do</strong> que pueda ser consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong> como<br />
manifestación <strong>de</strong> un mutuo acuer<strong>do</strong> que<br />
justifique lo que pudiera ser califica<strong>do</strong> como un<br />
cese arbitrario y unilateralmente impuesto. De<br />
ahí que se haga necesario el examen conjunto <strong>de</strong><br />
ambos motivos, aunque por razones <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n<br />
práctico corresponda examinar en primer lugar<br />
la naturaleza <strong>de</strong>l contrato <strong>de</strong> trabajo que ligaba a<br />
las partes, ya que el análisis <strong>de</strong>l efecto<br />
liberatorio que las recurrentes atribuyen al<br />
finiquito <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> en buena medida <strong>de</strong> que no<br />
exista frau<strong>de</strong> <strong>de</strong> ley en la contratación. Para una<br />
mejor comprensión <strong>de</strong> la cuestión <strong>de</strong>batida es<br />
necesario partir <strong>de</strong> los siguientes datos o<br />
circunstancias: a) “En fecha 28 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1994 se suscribió entre el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la<br />
“C.H.N.” y la empresa “E., S.L.”, contrato <strong>de</strong><br />
ejecución <strong>de</strong> trabajos relativa a asistencia<br />
técnica a la comisaria <strong>de</strong> aguas <strong>de</strong> la<br />
confe<strong>de</strong>ración Hidrográfica <strong>de</strong>l norte para la<br />
realización <strong>de</strong> trabajos relativos a las<br />
inscripciones <strong>de</strong> los aprovechamientos <strong>de</strong> agua<br />
previstos en el articulo 52 <strong>de</strong> la Ley 29/85 <strong>de</strong> 2<br />
<strong>de</strong> agosto, <strong>de</strong> aguas y a las autorizaciones <strong>de</strong><br />
obras acumuladas en las oficinas <strong>de</strong> Ponferrada<br />
(León) y Ourense por un plazo <strong>de</strong> veinticuatro<br />
meses. Dicho contrato por constar en autos se da<br />
por reproduci<strong>do</strong>, así como su pliego <strong>de</strong> bases se<br />
dan por reproduci<strong>do</strong>s.- En fecha 7 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />
1996 se suscribió nuevo contrato por ambas<br />
partes <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> trabajos relativos a la<br />
asistencia técnica a la comisión <strong>de</strong> aguas <strong>de</strong> la<br />
confe<strong>de</strong>ración para la ejecución <strong>de</strong> trabajos<br />
relativos a proyectos <strong>de</strong> obras y<br />
aprovechamientos hidráulicos en los cauces <strong>de</strong><br />
los sistemas Miño Bajo, Sil interior y Limia,<br />
Ourense y Ponferrada, con estricta sujeción al<br />
pliego <strong>de</strong> bases aproba<strong>do</strong> por la administración<br />
por un tiempo <strong>de</strong> ejecución <strong>de</strong> tres años. El<br />
cita<strong>do</strong> contrato y su pliego <strong>de</strong> bases por constar<br />
en autos se dan por reproduci<strong>do</strong>s.”; b) “La<br />
578
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
actora <strong>do</strong>ña M.J.A.L., suscribió en fecha 30 <strong>de</strong><br />
enero <strong>de</strong> 1995 contrato para obra o servicio<br />
<strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con la empresa “E., S.L.”, cuyo<br />
objeto era “realización <strong>de</strong> trabajos relativos a las<br />
inscripciones <strong>de</strong> los aprovechamientos <strong>de</strong> aguas<br />
previstos en el artículo 52 <strong>de</strong> la Ley 29/85 <strong>de</strong> 2<br />
<strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> aguas y autorizaciones <strong>de</strong> obras<br />
acumuladas en las oficinas <strong>de</strong> Ourense” para<br />
prestar servicios en el centro <strong>de</strong> trabajo “C/...,<br />
con la categoria <strong>de</strong> auxiliar administrativo,<br />
contrato que duró hasta el 30 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong><br />
1996. La actora percibió prestaciones <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sempleo <strong>de</strong> nivel contributivo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong><br />
octubre <strong>de</strong> 1996 al 30 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1996.- En<br />
fecha 1 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1996 suscribió nuevo<br />
contrato para obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> con la<br />
citada empresa, cuyo objeto era “realización <strong>de</strong><br />
trabajos relativos a proyectos y <strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong><br />
obras y aprovechamientos hidráulicos en las<br />
cuencas <strong>de</strong> los sistemas Miño Bajo, Sil interior<br />
y Limia, provincias <strong>de</strong> Ourense y Pontevedra”<br />
con la categoría profesional <strong>de</strong> auxiliar<br />
administrativo, percibien<strong>do</strong> un salario mensual<br />
<strong>de</strong> 147.000 pts incluida prorrata <strong>de</strong> pagas<br />
extras.” y c) “En fecha 14 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong><br />
1999 la actora recibió comunica<strong>do</strong> <strong>de</strong> preaviso<br />
<strong>de</strong> cese, informán<strong>do</strong>le que el día 30 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1999 finalizaban los trabajos<br />
objeto <strong>de</strong> su contrato. En fecha 30 <strong>de</strong> noviembre<br />
<strong>de</strong> 1999 firmó junto con la empresa “E., S.L.” el<br />
siguiente <strong>do</strong>cumento: “<strong>do</strong>ña M.J.A.L., que viene<br />
prestan<strong>do</strong> sus servicios en esta empresa, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
el 01.11.96 con la categoría <strong>de</strong> auxiliar<br />
administrativo, causa baja en la misma por<br />
finalización <strong>de</strong>l contrato con fecha 30.11.99 en<br />
la que queda rescindi<strong>do</strong> el contrato <strong>de</strong> trabajo. Y<br />
<strong>de</strong>clara formalmente recibir la cantidad <strong>de</strong><br />
295.979 pts en concepto <strong>de</strong> SALDO Y<br />
FINIQUITO <strong>de</strong> to<strong>do</strong>s los importes que la<br />
empresa pueda a<strong>de</strong>udar como consecuencia <strong>de</strong><br />
la relación laboral existente hasta el día <strong>de</strong> la<br />
baja, comprometién<strong>do</strong>se a nada más pedir ni<br />
reclamar a la empresa por concepto salarial<br />
alguno”.- Firmó a<strong>de</strong>más una nómina-liquidación<br />
percibien<strong>do</strong> 117.000 pts <strong>de</strong> salario base y<br />
205.800 pts en concepto <strong>de</strong> parte proporcional<br />
diciembre y beneficios.” Lo expuesto permite<br />
<strong>de</strong>ducir a) que los servicios que ha veni<strong>do</strong><br />
prestan<strong>do</strong> la actora en la sección <strong>de</strong> <strong>de</strong>nuncias<br />
<strong>de</strong> las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> la “C.H.N.” <strong>de</strong> Orense,<br />
<strong>de</strong>dicán<strong>do</strong>se a archivar expedientes, pasar<br />
informes y aten<strong>de</strong>r al público en la tramitación<br />
<strong>de</strong> expedientes sanciona<strong>do</strong>res, nada tienen que<br />
ver con las funciones encomendadas en el<br />
contrato <strong>de</strong> obra o servicio <strong>de</strong>termina<strong>do</strong> en el<br />
que para nada se contemplaban tareas <strong>de</strong><br />
atención al público como vino <strong>de</strong>sempeñan<strong>do</strong> la<br />
actora; b) que las funciones realizadas por<br />
aquella se i<strong>de</strong>ntifican claramente con<br />
necesida<strong>de</strong>s permanentes <strong>de</strong> la administración<br />
como correspon<strong>de</strong> a la tramitación <strong>de</strong><br />
expedientes sanciona<strong>do</strong>res, lo que no se<br />
compagina en mo<strong>do</strong> alguno con la modalidad<br />
contractual <strong>de</strong> obra o servicio que regulaba la<br />
relación laboral entre las partes, ya que dicha<br />
modalidad no es admisible para la ejecución <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>s normales y permanentes <strong>de</strong> la<br />
empresa y c) que todas las tareas realizadas por<br />
la actora se <strong>de</strong>sarrollaron en las <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong><br />
la “C.H.N.”, atendien<strong>do</strong> a las ór<strong>de</strong>nes e<br />
instrucciones que la daba el jefe <strong>de</strong> la sección<br />
<strong>do</strong>n<strong>de</strong> prestaba sus servicios, lo que viene a<br />
<strong>de</strong>mostrar, <strong>de</strong> manera inequívoca que lo que<br />
hizo la empresa “E., S.L.” ha si<strong>do</strong> contratar<br />
temporalmente a la <strong>de</strong>mandante para ce<strong>de</strong>rla a<br />
la “C.H.N.” mientras durase el contrato <strong>de</strong><br />
ejecución celebra<strong>do</strong> entre ambas. Sien<strong>do</strong> ello así<br />
se ha <strong>de</strong> concluir, según reiterada <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong>l<br />
Tribunal Supremo (entre otras sentencias <strong>de</strong><br />
06.07.90, Rec. 7.311/90 y 29.05.93, Rec.<br />
3.099/93), que la firma por la trabaja<strong>do</strong>ra <strong>de</strong>l<br />
recibo <strong>de</strong> finiquito, al que repetidamente se<br />
alu<strong>de</strong> en los escritos <strong>de</strong> los recursos <strong>de</strong><br />
suplicación presenta<strong>do</strong>s por ambas <strong>de</strong>mandadas,<br />
quedó priva<strong>do</strong> <strong>de</strong> vali<strong>de</strong>z lo que impi<strong>de</strong> aceptar<br />
las tesis expuestas por los recurrentes <strong>de</strong> situar<br />
la causa <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong>l contrato en el común y<br />
mutuo acuer<strong>do</strong>, que nunca pu<strong>do</strong> haber existi<strong>do</strong><br />
en una relación laboral celebrada en frau<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
ley. To<strong>do</strong> lo cual conlleva la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong><br />
los recursos <strong>de</strong> suplicación formula<strong>do</strong>s y la<br />
confirmación <strong>de</strong> la resolución recurrida. En<br />
consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>bemos <strong>de</strong>sestimar y <strong>de</strong>sestimamos el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación interpuesto por la<br />
empresa “E., S.L.” y por la “C.H.N.” Y<br />
MINISTERIO DEL MEDIO AMBIENTE,<br />
contra la sentencia dictada por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social número uno <strong>de</strong> Ourense <strong>de</strong> fecha uno <strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 2000, confirmán<strong>do</strong>se la expresada<br />
resolución.<br />
579
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
S.S.<br />
2989 RECURSO Nº 2.962/00<br />
DESPEDIMENTO IMPROCEDENTE POR<br />
INEXISTENCIA DE TRANSGRESIÓN DA<br />
BOA FE CONTRACTUAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. Don Luis F. <strong>de</strong> Castro<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
A Coruña, a treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil.<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Social <strong>de</strong>l Tribunal Superior <strong>de</strong><br />
Justicia <strong>de</strong> Galicia,<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
ha dicta<strong>do</strong> la siguiente<br />
SENTENCIA<br />
En el recurso <strong>de</strong> suplicación núm. 2.962/00<br />
interpuesto por <strong>do</strong>n J.C.G., G.C.G., M.A.G. y<br />
pana<strong>de</strong>ría “H.C., C.B.” contra la sentencia <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo Social Núm. <strong>do</strong>s <strong>de</strong> Vigo.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
PRIMERO.- Que según consta en autos se<br />
presentó <strong>de</strong>manda por <strong>do</strong>ña M.P.F.J. en<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> sien<strong>do</strong> <strong>de</strong>manda<strong>do</strong>s la<br />
pana<strong>de</strong>ría “H.C., C.B.” constituida por J.C.G.,<br />
G.C.G. y M.A.G. y el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> garantía salarial<br />
en su día se celebró acto <strong>de</strong> vista, habién<strong>do</strong>se<br />
dicta<strong>do</strong> en autos núm. 120/2000 sentencia con<br />
fecha 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> <strong>do</strong>s mil por el juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
referencia que estimó la <strong>de</strong>manda.<br />
SEGUNDO.- Que en la citada sentencia se<br />
<strong>de</strong>claran como hechos proba<strong>do</strong>s los siguientes:<br />
“I.- La actora, M.P.F.J. ha veni<strong>do</strong> trabajan<strong>do</strong><br />
para la empresa <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 18.02.98,<br />
con la categoría profesional <strong>de</strong> limpia<strong>do</strong>ra y<br />
retribución mensual <strong>de</strong> 108.229 ptas. inclui<strong>do</strong> el<br />
prorrateo <strong>de</strong> gratificaciones extraordinarias./ II.-<br />
La referida empresa se <strong>de</strong>dica a la actividad <strong>de</strong><br />
pana<strong>de</strong>ría./ III.- El día 24.01.00 y efectos <strong>de</strong> esa<br />
fecha, la actora fue <strong>de</strong>spedida mediante carta en<br />
la que se le imputa lo siguiente: “Muy sra. mía:<br />
Le remito la presente para indicarle que la<br />
dirección <strong>de</strong> esta empresa ha a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong> la<br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r a su <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> disciplinario,<br />
en base a lo dispuesto en el art. 54 aparta<strong>do</strong> d)<br />
<strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, es <strong>de</strong>cir, por<br />
transgresión <strong>de</strong> la buena fe contractual. Des<strong>de</strong> el<br />
27.10.99 Vd. se encuentra <strong>de</strong> baja por I.T., por<br />
lo que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la indicada fecha no ha podi<strong>do</strong><br />
acudir a <strong>de</strong>sempeñar su puesto <strong>de</strong> trabajo en esta<br />
empresa, por motivo <strong>de</strong> su enfermedad, sin<br />
embargo, se ha corrobora<strong>do</strong> que pese a<br />
encontrarse actualmente en tal situación laboral<br />
presta sus servicios laborales como limpia<strong>do</strong>ra<br />
en otras empresas, lo que como antes se ha<br />
indica<strong>do</strong> supone una clara transgresión <strong>de</strong> la<br />
buena fe, que solamente pue<strong>de</strong> tener como<br />
sanción ante la gravedad <strong>de</strong> la misma la<br />
resolución <strong>de</strong> su contrato por <strong>de</strong>spi<strong>do</strong><br />
disciplinario. Ante la indiscutible evi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
realización <strong>de</strong> trabajos en el nº 23 <strong>de</strong> la C/..., en<br />
labores propias <strong>de</strong> limpieza, al igual que para la<br />
que fue contratada para esta empresa, así como<br />
la prestación laboral en la C/..., en la limpieza<br />
<strong>de</strong> las escaleras y portal para la comunidad <strong>de</strong><br />
dicho edificio, es evi<strong>de</strong>nte el engaño que está<br />
realizan<strong>do</strong> a esta empresa que es contrario a<br />
toda ética profesional. Como consecuencia <strong>de</strong> lo<br />
relata<strong>do</strong> y a la gravedad <strong>de</strong> esta situación es por<br />
lo que proce<strong>de</strong> a su inmediato <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>.<br />
Asimismo se le indica que este <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> tendrá<br />
efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> este mismo día 24 <strong>de</strong> enero”. IV.-<br />
La actora permanece en situación <strong>de</strong><br />
incapacidad temporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 27.10.99 y por<br />
las mañanas acu<strong>de</strong> al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong> M.C.G.C.,<br />
sito en la C/..., con frecuencia, porque está en<br />
silla <strong>de</strong> ruedas y le hace compañía./ V.- La<br />
actora no limpia el portal <strong>de</strong> la Comunidad <strong>de</strong><br />
Vecinos <strong>de</strong> la C/...VI.- La actora o es ni ha si<strong>do</strong><br />
representante <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res./ VII.- Se ha<br />
intenta<strong>do</strong> conciliación ante el SMAC”.<br />
TERCERO.- Que la parte dispositiva <strong>de</strong> la<br />
indicada resolución es <strong>de</strong>l tenor literal siguiente:<br />
“FALLO: Con estimación <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
interpuesta contra pana<strong>de</strong>ría “H.C., C.B.”,<br />
<strong>de</strong>claro IMPROCEDENTE el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> <strong>de</strong> que la<br />
actora M.P.F.J., ha si<strong>do</strong> objeto con fecha<br />
24.01.00, y con<strong>de</strong>no a la parte <strong>de</strong>mandada a que<br />
en el plazo <strong>de</strong> cinco días a contar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
notificación <strong>de</strong> esta sentencia opte entre<br />
readmitirle o hacerle entrega <strong>de</strong> la<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 313.864 Ptas., <strong>de</strong>bien<strong>do</strong> en<br />
to<strong>do</strong> caso el emplea<strong>do</strong>r hacerle entrega <strong>de</strong> los<br />
salarios <strong>de</strong>ja<strong>do</strong>s <strong>de</strong> percibir <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>spi<strong>do</strong>”.<br />
CUARTO.- Contra dicha sentencia se interpuso<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación por la parte <strong>de</strong>mandada<br />
sien<strong>do</strong> impugna<strong>do</strong> <strong>de</strong> contrario. Eleva<strong>do</strong>s los<br />
autos a este tribunal, se dispuso el paso <strong>de</strong> los<br />
mismos al ponente.<br />
Fundamentos De Derecho<br />
PRIMERO.- Se recurre por la empresa la<br />
sentencia que <strong>de</strong>claró improce<strong>de</strong>nte el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong>,<br />
pretendien<strong>do</strong> en el aparta<strong>do</strong> revisorio –vía art.<br />
191 LPL– la modificación <strong>de</strong>l cuarto y <strong>de</strong>l<br />
quinto <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s. 1.- Se<br />
preten<strong>de</strong> con la variación fáctica que el cuarto<br />
ordinal sea indicativo <strong>de</strong> que “La actora<br />
permanece en situación <strong>de</strong> incapacidad temporal<br />
580
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 27-octubre-99 y por las mañanas acu<strong>de</strong><br />
al <strong>do</strong>micilio <strong>de</strong> M.C.G.C., sito en la c/..., <strong>do</strong>n<strong>de</strong><br />
realiza tareas <strong>do</strong>mésticas”; y que el quinto<br />
exprese que “La actora limpia en el portal <strong>de</strong> la<br />
Comunidad <strong>de</strong> Vecinos <strong>de</strong> la c/...”. La revisión<br />
se basa exclusivamente en falta <strong>de</strong> prueba o<br />
en<strong>de</strong>blez <strong>de</strong> la que sirvió a la magistrada para<br />
llegar a las conclusiones que expresa, así como<br />
en la prueba testifical <strong>de</strong>puesta por los<br />
<strong>de</strong>tectives priva<strong>do</strong>s cuyo informe figura uni<strong>do</strong> a<br />
las actuaciones; ciertamente se invoca también<br />
la cinta <strong>de</strong> ví<strong>de</strong>o reproducida en juicio, pero –<br />
como refleja el acta: folio 106 vuelto– aquel<br />
medio probatorio únicamente acredita que la<br />
actora penetró en el inmueble <strong>de</strong> la C/... (la cinta<br />
concluye antes <strong>de</strong> llegar al inmueble <strong>de</strong> la C/...),<br />
y éste es extremo no solamente admiti<strong>do</strong> por la<br />
<strong>de</strong>mandante, por lo que tenía cualidad <strong>de</strong><br />
conforme y no estaba precisa<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba<br />
alguna, sino que también hecho <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
proba<strong>do</strong>; la cuestión trascen<strong>de</strong>nte es la relativa a<br />
la razón <strong>de</strong> ser <strong>de</strong> esas permanencias en el<br />
cita<strong>do</strong> inmueble y sobre ello la cinta <strong>de</strong> ví<strong>de</strong>o<br />
nada contiene. 2.- Pues bien, toda pretensión<br />
modificativa <strong>de</strong> las conclusiones <strong>de</strong> hecho a que<br />
la juzga<strong>do</strong>ra hubiese podi<strong>do</strong> llegar,<br />
necesariamente ha <strong>de</strong> contar con el oportuno<br />
apoyo <strong>de</strong> <strong>do</strong>cumentos o pericias <strong>de</strong> eficacia<br />
incuestionable, en tanto que evi<strong>de</strong>ncia<strong>do</strong>res <strong>de</strong><br />
error en la valoración <strong>de</strong> la prueba (tal como<br />
expresamente requiere el art. 190.b) LPL),<br />
carecien<strong>do</strong> a tales efectos <strong>de</strong> toda virtualidad<br />
revisoria el abstracto y débil procedimiento –<br />
“cómo<strong>do</strong> expediente”, en usual expresión <strong>de</strong> la<br />
Jurispru<strong>de</strong>ncia– <strong>de</strong> alegar amparo negativo <strong>de</strong><br />
prueba o insuficiencia <strong>de</strong> los instrumentos<br />
probatorios para configurar el relato fáctico (a<br />
título <strong>de</strong> ejemplo, las SSTS <strong>de</strong> 15-enero-90 Ar.<br />
125, 31-mayo-90 Ar. 4.524 y 28-noviembre-90<br />
Ar. 8.614; SSTSJ Galicia –entre las últimas– <strong>de</strong><br />
14-diciembre-99 R. 2.677/96, 16-diciembre-99<br />
R. 715/98, 18-febrero-00 R. 277/00, 2-marzo-00<br />
R. 460/97, 3-marzo-00 R. 5449/96, 3-marzo-00<br />
R. 763/97, 17-abril-00 R. 359/97, 4-mayo-00 R.<br />
1.343/00...). No hay que olvidar –como señala<br />
unánime <strong>do</strong>ctrina <strong>de</strong> los tribunales– que el<br />
recurso <strong>de</strong> suplicación no tiene la naturaleza <strong>de</strong><br />
la apelación ni <strong>de</strong> se trata <strong>de</strong> una segunda<br />
instancia, sino que resulta ser –SSTC 18/1993,<br />
294/1993 y 93/1997– un recurso <strong>de</strong> naturaleza<br />
extraordinaria, casi casacional, en el que el<br />
tribunal ad quem no pue<strong>de</strong> valorar ex novo toda<br />
la prueba practicada en autos”. Naturaleza que<br />
se plasma en el art. 191 LPL (STC 294/1993, <strong>de</strong><br />
18-octubre), cuya regulación evi<strong>de</strong>ncia que para<br />
el legisla<strong>do</strong>r es al Juez <strong>de</strong> instancia, cuyo<br />
conocimiento directo <strong>de</strong>l asunto garantiza el<br />
principio <strong>de</strong> inmediación <strong>de</strong>l proceso laboral, a<br />
quien correspon<strong>de</strong> apreciar los elementos <strong>de</strong><br />
convicción –concepto más amplio que el <strong>de</strong><br />
medios <strong>de</strong> prueba–, para establecer la verdad<br />
procesal intentan<strong>do</strong> su máxima aproximación a<br />
la verdad real, valoran<strong>do</strong>, en conciencia y según<br />
las reglas <strong>de</strong> la sana crítica, la prueba practicada<br />
en autos conforme a las amplias faculta<strong>de</strong>s que<br />
a tal fin le otorgan los arts. 632 y 659 LEC, así<br />
como el art. 97.2 LPL. Por ello, y tal como<br />
tenemos recorda<strong>do</strong> en prece<strong>de</strong>ntes ocasiones<br />
(así, recientemente, en las sentencias <strong>de</strong> 21-<br />
enero-00 R. 5385/99 y 17-abril-00 R. 359/97),<br />
el juez <strong>de</strong> instancia es el único competente para<br />
valorar en su integridad la prueba, por cuanto<br />
que conoce <strong>de</strong> la cuestión suscitada en instancia<br />
única, a través <strong>de</strong> un juicio regi<strong>do</strong> por los<br />
principios <strong>de</strong> inmediación, oralidad y<br />
concentración, sien<strong>do</strong> así que la potestad<br />
jurisdiccional conlleva, al nivel fáctico y con<br />
carácter privativo, la admisión, pertinencia y<br />
práctica <strong>de</strong> los medios <strong>de</strong> prueba utilizables y la<br />
libre valoración <strong>de</strong> su conjunto, conforme a las<br />
reglas <strong>de</strong> la sana crítica (STC 17-octubre-94 Ar.<br />
272), lo que implica que el referi<strong>do</strong> juzga<strong>do</strong>r<br />
pueda realizar inferencias lógicas <strong>de</strong> la actividad<br />
probatoria llevada a cabo, con la exclusiva<br />
limitación <strong>de</strong> que no sean arbitrarias,<br />
irracionales o absurdas (STC 15-febrero-85 Ar.<br />
175), por cuanto –conforme a la STS 31-mayo-<br />
90 Ar. 4.524– la facultad <strong>de</strong> libre apreciación <strong>de</strong><br />
la prueba otorgada al magistra<strong>do</strong> no pue<strong>de</strong><br />
convertirse en instrumento que permita llegar a<br />
conclusiones fácticas inadmisibles o contrarias a<br />
la más elemental lógica jurídica, y que su libre<br />
apreciación sea a<strong>de</strong>más razonada para que las<br />
partes puedan conocer el proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>ducción<br />
lógica <strong>de</strong>l juicio fáctico segui<strong>do</strong> por el órgano<br />
judicial (STC 15-febrero-90 Ar. 24), en el que<br />
incluso cuenta como elemento <strong>de</strong> convicción la<br />
conducta <strong>de</strong> las partes en el proceso (SSTCT 4-<br />
abril-75 Ar. 1.660, 5-octubre-77 Ar. 4.607, y<br />
STS 12-junio-75 Ar. 2.709), lo que <strong>de</strong>termina<br />
que el Tribunal Superior haya <strong>de</strong> limitarse<br />
normalmente a efectuar un mero control <strong>de</strong> la<br />
legalidad <strong>de</strong> la sentencia y sólo<br />
excepcionalmente pueda revisar sus<br />
conclusiones fácticas, reserván<strong>do</strong>la –supuesto<br />
<strong>de</strong> que se haya practica<strong>do</strong> la “mínima actividad<br />
probatoria” a que se refieren la SSTCT 12-<br />
junio-87 Ar. 13.090, TC 37/1985, <strong>de</strong> 8-marzo,<br />
TS 21-marzo-90 Ar. 2.204 y TSJ Galicia 20-<br />
abril-96 R. 813/94, 22-mayo-96 R. 4.668/93,<br />
28-junio-96 R. 2.824/96, 15-octubre-96 R.<br />
4.269/96, 23-septiembre-97 R. 538/95, 25-<br />
noviembre-98 R. 4.263/98, 17-diciembre-98 R.<br />
4.717/98, 4-noviembre-99 R. 4.742/97 y las ya<br />
indicadas <strong>de</strong> 21-enero-00 y 17-abril-00– para<br />
cuan<strong>do</strong> <strong>de</strong> algún <strong>do</strong>cumento o pericia obrante en<br />
autos e invoca<strong>do</strong> por el recurrente pongan <strong>de</strong><br />
manifiesto <strong>de</strong> manera incuestionable el error <strong>de</strong>l<br />
juez «a quo», sin que esté permiti<strong>do</strong> acudir a<br />
hipótesis, conjeturas, especulaciones o<br />
razonamientos más o menos lógicos, que<br />
siempre implican ausencia <strong>de</strong> lo evi<strong>de</strong>nte, o<br />
581
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
cuan<strong>do</strong> los razonamientos que han lleva<strong>do</strong> al<br />
magistra<strong>do</strong> a su conclusión fáctica, a los que<br />
<strong>de</strong>be referirse en los fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho –<br />
art. 97.2 LPL–, carezcan <strong>de</strong> la más elemental<br />
lógica, por no haberse ajusta<strong>do</strong> la valoración <strong>de</strong><br />
la prueba a la sana crítica si es testifical (art. 659<br />
LEC) o al sistema legal si se trata <strong>de</strong> prueba<br />
<strong>do</strong>cumental (arts. 1.228 y siguientes CC), tal<br />
como reiteradamente ha señala<strong>do</strong> la<br />
jurispru<strong>de</strong>ncia (SSTS 13-octubre-86 Ar. 5.456,<br />
22-marzo-88 Ar. 2.345 y 27-julio-88 Ar. 6.208),<br />
<strong>de</strong> manera que –por regla general– las<br />
conclusiones fácticas <strong>de</strong> la sentencia recurrida<br />
han <strong>de</strong> prevalecer sobre cualquier interpretación<br />
objetiva o interesada <strong>de</strong> la parte recurrente y <strong>de</strong><br />
su pretensión el criterio objetivo e imparcial <strong>de</strong>l<br />
Juzga<strong>do</strong>r <strong>de</strong> instancia por su personal e<br />
interesa<strong>do</strong> criterio. 3.- In<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> lo<br />
dicho queremos <strong>de</strong>stacar que admiti<strong>do</strong> el acceso<br />
reitera<strong>do</strong> a la vivienda <strong>de</strong> la C/..., la afirmación <strong>de</strong><br />
que en ella la actora prestaba servicios como<br />
empleada <strong>de</strong> hogar tiene por única base una<br />
presunción, la <strong>de</strong> que esa rutina no pue<strong>de</strong> sino<br />
obe<strong>de</strong>cer más que a un horario <strong>de</strong> trabajo; y la<br />
supuesta actividad como limpia<strong>do</strong>ra en la C/... no<br />
tiene más apoyo que la “observación” efectuada<br />
en el informe <strong>de</strong> <strong>de</strong>tectives (folio 104) <strong>de</strong> que<br />
“realizadas las oportunas gestiones en la<br />
comunidad <strong>de</strong> vecinos [...] nos indican que la<br />
informada realiza trabajos en el cita<strong>do</strong> edificio y,<br />
al parecer, tiene asignada la limpieza <strong>de</strong>l portal<br />
lunes y viernes”. Como se evi<strong>de</strong>ncia, no<br />
solamente no nos hallamos ante un hábil medio<br />
revisorio, sino que los indicios resultaban<br />
ciertamente escasos en la instancia como para<br />
enten<strong>de</strong>r acreditadas las tajantes imputaciones que<br />
en la carta <strong>de</strong> <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> se hacían. Y frente a esta<br />
en<strong>de</strong>blez probatoria por parte <strong>de</strong> quien tenía la<br />
obligación <strong>de</strong> probar, la tesis aceptada por la<br />
magistrada no solamente contaba con el apoyo<br />
que significaba la confesión judicial <strong>de</strong> la propia<br />
trabaja<strong>do</strong>ra, medio probatorio estableci<strong>do</strong> por el<br />
legisla<strong>do</strong>r (arts. 91 LPL, y 1.231 y sigs. CC) y<br />
propuesto por la recurrente, sino también <strong>de</strong> la<br />
testifical <strong>de</strong> varios comuneros <strong>de</strong>l edificio <strong>de</strong> la<br />
C/... y <strong>de</strong> la <strong>de</strong>claración –<strong>do</strong>cumentada ante<br />
Notario– <strong>de</strong> la inválida a la que la actora hacía<br />
compañía; y no hay que olvidar que la trabaja<strong>do</strong>ra<br />
no tiene que acreditar su inocencia, sino que es la<br />
empresa la que se halla obligada a probar la<br />
conducta infractora que sanciona.<br />
SEGUNDO.- En el aparta<strong>do</strong> <strong>de</strong> examen <strong>de</strong>l<br />
<strong>de</strong>recho, el recurso <strong>de</strong>nuncia –por el cauce <strong>de</strong>l<br />
art. 191.c) LPL– la infracción por interpretación<br />
errónea <strong>de</strong>l art. 54.2.d) Estatuto <strong>de</strong> los<br />
Trabaja<strong>do</strong>res, en relación con los arts. 5 y 20 <strong>de</strong>l<br />
mismo cuerpo legal. Si los arts. 55.4 ET y 108<br />
LPL disponen que el <strong>de</strong>spi<strong>do</strong> será <strong>de</strong>clara<strong>do</strong><br />
improce<strong>de</strong>nte cuan<strong>do</strong> no que<strong>de</strong> acredita<strong>do</strong> el<br />
incumplimiento alega<strong>do</strong> por el empresario en el<br />
escrito <strong>de</strong> comunicación, el haber rechaza<strong>do</strong> la<br />
modificación <strong>de</strong> los hechos <strong>de</strong>clara<strong>do</strong>s proba<strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>termina que no pueda apreciarse infracción<br />
alguna, y menos la transgresión <strong>de</strong> la buena fe<br />
contractual, porque ni consta –como <strong>de</strong>biera,<br />
para prosperar el recurso– que se hubiese<br />
realiza<strong>do</strong> actividad alguna como Limpia<strong>do</strong>ra en<br />
la C/..., ni están acredita<strong>do</strong>s los servicios <strong>de</strong><br />
empleada <strong>de</strong> hogar en la C/... Lo único proba<strong>do</strong><br />
es la mera presencia acompañatoria a una<br />
inválida; y esta no es actividad incompatible con<br />
la situación <strong>de</strong> Incapacidad Temporal por<br />
<strong>de</strong>presión, por no comprometer –antes al<br />
contrario– el proceso <strong>de</strong> curación ni evi<strong>de</strong>nciar<br />
aptitud laboral alguna. En consecuencia,<br />
Fallamos<br />
Que con <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso interpuesto<br />
por pana<strong>de</strong>ría “H.C., C.B.”, confirmamos la<br />
sentencia que con fecha 13-abril-00 ha si<strong>do</strong><br />
dictada en autos tramita<strong>do</strong>s por el Juzga<strong>do</strong> <strong>de</strong> lo<br />
Social nº <strong>do</strong>s <strong>de</strong> los <strong>de</strong> Vigo, a instancia <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña<br />
M.P.F.J. y por la que se acogió la <strong>de</strong>manda<br />
formulada. Asimismo con<strong>de</strong>namos a la parte<br />
recurrente a que por el concepto <strong>de</strong> honorarios<br />
satisfaga 25.000 pts al Sr. letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la parte<br />
recurrida. Pérdida <strong>de</strong> <strong>de</strong>pósito y <strong>de</strong>stino legal<br />
para la consignación.<br />
S. CA.<br />
2990 RECURSO Nº<br />
03/0009581/199<br />
INEXISTENCIA DE INFRACCIÓN<br />
ADMINISTRATIVA POR FALTA DE ALTA<br />
DE TRABALLADORES NO RÉXIME<br />
XERAL DA SEGURIDADE SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009581/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por S.B.A.<br />
y otra, C.B., <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
F.M.P.M., contra Resolución <strong>de</strong> 06.11.96<br />
582
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso <strong>de</strong> alzada contra otra<br />
<strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Seguridad Social <strong>de</strong> A Coruña sobre acta <strong>de</strong><br />
infracción nº 2.093/93, Expte. nº 20.738/94. Es<br />
parte la Administración <strong>de</strong>mandada Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social, representada por<br />
el aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>. La cuantía <strong>de</strong>l asunto es<br />
<strong>de</strong>terminada en 153.000 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
autos a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la<br />
<strong>de</strong>manda lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el<br />
que, tras exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho que estimó pertinentes, suplicó se<br />
dictase sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a<br />
Derecho la resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba,<br />
y segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló<br />
para votación y fallo el día 20 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. El objeto <strong>de</strong>l recurso se centra en <strong>de</strong>terminar<br />
la conformidad o no al or<strong>de</strong>namiento jurídico <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida, dictada con fecha 6 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1996 por la Subdirección General<br />
<strong>de</strong> Recursos <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y<br />
Asuntos Sociales, por la que se <strong>de</strong>sestima<br />
recurso ordinario interpuesto por <strong>do</strong>ña S.B.A., y<br />
otra C.B. contra resolución <strong>de</strong> la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong> Trabajo <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong> fecha 13<br />
<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 1994 en relación con el Acta <strong>de</strong><br />
Infracción núm. 2.093/93 <strong>de</strong> fecha 15 <strong>de</strong> octubre<br />
<strong>de</strong> 1993 (expte. 1.467/93).<br />
La citada resolución trae su origen <strong>de</strong>l acta <strong>de</strong><br />
infracción <strong>de</strong> referencia en la que se consi<strong>de</strong>ra<br />
responsable a las recurrentes <strong>de</strong> la infracción<br />
contenida en el art. 14.1.2 <strong>de</strong> la Ley 8/88 <strong>de</strong> 7<br />
<strong>de</strong> abril, por no haber da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta en tiempo y<br />
forma a trabaja<strong>do</strong>ras que ingresaron al servicio<br />
<strong>de</strong> la empresa recurrente constituyen<strong>do</strong> en<br />
consecuencia tal hecho infracción grave en<br />
gra<strong>do</strong> mínimo a tenor <strong>de</strong> aquel precepto en<br />
relación con los arts. 36.1 y 37.1, por la que<br />
resultaron sancionadas con multa <strong>de</strong> 153.000<br />
ptas. La Administración <strong>de</strong>mandada comparece<br />
en el proceso e interesa la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda por ser conforme a <strong>de</strong>recho la<br />
resolución impugnada.<br />
II. Para la resolución <strong>de</strong> la presente litis ha <strong>de</strong><br />
tomarse en consi<strong>de</strong>ración los siguientes hechos<br />
<strong>de</strong> conveniente cita: En virtud <strong>de</strong> vista efectuada<br />
a la empresa <strong>de</strong> referencia el 29 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1993, a las 12,25 horas, sita en... (A Coruña),<br />
<strong>de</strong>dicada a la actividad <strong>de</strong> confección en serie <strong>de</strong><br />
prendas <strong>de</strong> vestir, se constató por el Servicio <strong>de</strong><br />
Inspección <strong>de</strong> Trabajo la prestación <strong>de</strong> servicios,<br />
sentadas en pupitres <strong>de</strong> trabajo operan<strong>do</strong> con<br />
máquinas <strong>de</strong> coser <strong>de</strong> <strong>do</strong>ña F.G.G., N.G.M. y<br />
M.G.B.B.<br />
Interrogada la representación <strong>de</strong> la empresa<br />
<strong>do</strong>ña G.B.A., sobre la situación laboral <strong>de</strong> las<br />
trabaja<strong>do</strong>ras mencionadas, manifestó que las<br />
mismas se encontraban “a prueba” <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />
29.07.93. Se entregó citación escrita a <strong>do</strong>ña<br />
G.B.A. para que aportare a las Oficinas <strong>de</strong> la<br />
Inspección, el día 3 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1993, a las<br />
10,30 horas, la <strong>do</strong>cumentación laboral<br />
correspondiente. En base a la <strong>do</strong>cumentación<br />
aportada y a los informes <strong>de</strong> la Dirección<br />
Provincial <strong>de</strong> la Tesorería, se comprobó que<br />
tales trabaja<strong>do</strong>ras no figuraban <strong>de</strong> alta en el<br />
Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
Para la solución <strong>de</strong> la presente litis ha <strong>de</strong><br />
tomarse en consi<strong>de</strong>ración que la actora alega<br />
que el día <strong>de</strong> la visita ya explicó a la Inspección<br />
que las trabaja<strong>do</strong>ras se encontraban a prueba<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> ese mismo día 29.07.93 y si aún no las<br />
había da<strong>do</strong> <strong>de</strong> alta era porque <strong>de</strong>sconocía que<br />
había que darlas <strong>de</strong> alta antes <strong>de</strong>l perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
prueba, si bien pensaba darlas <strong>de</strong> alta, una vez<br />
conclui<strong>do</strong> este perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> los diez días. La<br />
Or<strong>de</strong>n Ministerial <strong>de</strong> 17.01.94 obliga a formular<br />
la solicitud <strong>de</strong> alta como mínimo 5 días antes y<br />
como máximo <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los 60 días; sólo así el<br />
alta en el trabajo y en el Régimen General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social suelen coincidir; sin embargo<br />
a tenor <strong>de</strong> la normativa que le prece<strong>de</strong>, entre<br />
otros, el Real Decreto 1.258/87, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong><br />
septiembre, sobre afiliación, altas y bajas <strong>de</strong> los<br />
trabaja<strong>do</strong>res, permitía presentar las<br />
comunicaciones <strong>de</strong> alta <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l plazo<br />
máximo <strong>de</strong> los 5 días naturales, conta<strong>do</strong>s a<br />
partir <strong>de</strong> la iniciación en el trabajo, por lo que<br />
no acreditan<strong>do</strong> la Inspección que tales<br />
trabaja<strong>do</strong>ras, aún en el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> prueba, han<br />
comenza<strong>do</strong> a prestar servicios para la empresa,<br />
y han transcurri<strong>do</strong> 5 días <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el inicio <strong>de</strong> su<br />
prestación, ninguna infracción proce<strong>de</strong> apreciar<br />
a ese escenario temporal en el que se produjo la<br />
supuesta infracción. De aquí que se estime que<br />
no son <strong>de</strong> aplicación los preceptos aplica<strong>do</strong>s en<br />
las resoluciones objeto <strong>de</strong> recurso.<br />
583
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
En el supuesto <strong>de</strong> autos, los hechos básicos<br />
recogi<strong>do</strong>s en el acta <strong>de</strong>l controla<strong>do</strong>r laboral no<br />
son nega<strong>do</strong>s por las recurrentes, quienes sin<br />
embargo, dan una interpretación diferente <strong>de</strong> la<br />
reflejada por la Inspección, interpretación que<br />
ha <strong>de</strong> prevalecer luego frente a la recogida en el<br />
acta, por cuanto que no ha queda<strong>do</strong> acredita<strong>do</strong><br />
en autos -como queda dicha- lo verti<strong>do</strong> por la<br />
Inspección en el Acta.<br />
Principios <strong>de</strong> igualdad y seguridad jurídica<br />
imponen seguir aquí idéntico criterio al que<br />
sustentamos en nuestra jurispru<strong>de</strong>ncia, en la que<br />
se comparte tanto la <strong>de</strong>l TS, como <strong>de</strong> otros<br />
Tribunales Superiores, anterior a la Ley <strong>de</strong><br />
medidas urgentes <strong>de</strong> naturaleza administrativa,<br />
tributaria y social <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1993, cuyo<br />
<strong>de</strong>sarrollo efectuó la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 17.01.94 antes<br />
citada.<br />
Los razonamientos expuestos conducen, por<br />
tanto, a estimar el recurso interpuesto.<br />
III. En el presente caso no son <strong>de</strong> apreciar, por<br />
tanto, motivos <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa<br />
con<strong>de</strong>na en costas a las recurrentes al no<br />
concurrir las circunstancias que, conforme al<br />
art. 131 <strong>de</strong> la Ley Jurispru<strong>de</strong>ncial, harían<br />
preceptiva su imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por S.B.A. y otra, C.B.<br />
contra la resolución <strong>de</strong> fecha 06.11.96 <strong>de</strong> la<br />
Subdirección General <strong>de</strong> Recursos <strong>de</strong>l<br />
Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales, por la<br />
que se <strong>de</strong>sestimó recurso ordinario contra la<br />
resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo<br />
<strong>de</strong> La Coruña <strong>de</strong> fecha 13.05.94 en relación con<br />
el Acta <strong>de</strong> infracción núm 2.093/93 <strong>de</strong> fecha 15<br />
<strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1993 (expte. 1.467/93); y en<br />
consecuencia <strong>de</strong>claramos su nulidad y la<br />
<strong>de</strong>jamos sin efecto. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2991 RECURSO Nº<br />
03/0009671/1996<br />
INFRACCIÓN ADMINISTRATIVA POR<br />
FALTA DE COTIZACIÓN Ó RÉXIME<br />
ESPECIAL DE SEGURIDADE SOCIAL DOS<br />
TRABALLADORES DO MAR.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009671/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por L.P.P.,<br />
con D.N.I./C.I.F... <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(A Coruña),<br />
representa<strong>do</strong> por <strong>do</strong>n V.L.L. y dirigi<strong>do</strong> por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.J.A.R., contra Resolución <strong>de</strong><br />
13.11.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario<br />
contra reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda nº…, perío<strong>do</strong><br />
06.94 al 12.94; C.C.C… Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social, representada por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Seguridad Social. La cuantía <strong>de</strong>l<br />
asunto es <strong>de</strong>terminada en 179.462 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
autos a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la<br />
<strong>de</strong>manda lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el<br />
que, tras exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho que estimó pertinentes, suplicó se<br />
dictase sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a<br />
Derecho la resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba,<br />
y segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló<br />
584
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
para votación y fallo el día 27 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. El objeto <strong>de</strong>l recurso se centra en <strong>de</strong>terminar<br />
la conformidad o no al or<strong>de</strong>namiento jurídico <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida, dictada con fecha 13 <strong>de</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 1996 por la Tesorería General <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social por la que se <strong>de</strong>sestima<br />
recurso ordinario contra reclamación -formulada<br />
por el recurrente- <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda, comprensiva <strong>de</strong>l<br />
perío<strong>do</strong> 06.94 al 12.94, por importe <strong>de</strong> 159.522<br />
ptas., como consecuencia <strong>de</strong> falta <strong>de</strong> cotización<br />
por el trabaja<strong>do</strong>r A.M.S.<br />
El recurrente alega básicamente en relación con<br />
el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión a dilucidar en la presente<br />
litis que la comunicación <strong>de</strong> la baja <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r el 15 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1994, tramitada ante<br />
el ISM, Delegación <strong>de</strong> Cariño, es el nu<strong>do</strong><br />
gordiano <strong>de</strong> la cuestión. En efecto, merced a<br />
dicha comunicación, que la Tesorería ha<br />
ignora<strong>do</strong> (seguramente por no haber recibi<strong>do</strong><br />
comunicación <strong>de</strong> la misma o por <strong>de</strong>ficiencias <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>n interno) es condición suficiente para<br />
consi<strong>de</strong>rar válida la baja y como consecuencia<br />
<strong>de</strong> ello el cese <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong> cotizar en el<br />
perío<strong>do</strong> que se le reclama, efecto <strong>de</strong> la extinción<br />
<strong>de</strong>l contrato y prestación <strong>de</strong> servicios. En<br />
concreto el art. 18 <strong>de</strong>l Decreto 2.864/74, <strong>de</strong> 30<br />
<strong>de</strong> agosto, que refundió las leyes 116/69 y<br />
24/72, que regulan el Régimen Especial <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Mar,<br />
<strong>de</strong>termina que la obligación <strong>de</strong> cotizar subsiste<br />
sin interrupción hasta la fecha <strong>de</strong> presentación<br />
en regla <strong>de</strong> la baja <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, salvo que éste<br />
continuare reunien<strong>do</strong> las circunstancias que<br />
<strong>de</strong>terminen su inclusión en el campo <strong>de</strong><br />
aplicación <strong>de</strong> dicho Régimen, lo que no acredita<br />
la Administración, sien<strong>do</strong> así que la reclamación<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>uda por falta <strong>de</strong> cotización no proce<strong>de</strong>.<br />
La Administración <strong>de</strong>mandada comparece en el<br />
proceso e interesa la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda por ser conforme a <strong>de</strong>recho la<br />
resolución impugnada.<br />
II. Para la resolución <strong>de</strong> la presente litis son<br />
hechos <strong>de</strong> conveniente cita los siguientes: El<br />
hoy recurrente enroló según usos y costumbres<br />
<strong>de</strong>l mar, a <strong>do</strong>n A.M.S. en su embarcación “E.”<br />
<strong>de</strong> la que es arma<strong>do</strong>r, con fecha 1 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1992, mediante contrato celebra<strong>do</strong> <strong>de</strong> palabra -<br />
según manifiesta- abonan<strong>do</strong> las cotizaciones<br />
relativas a ese trabaja<strong>do</strong>r.<br />
Durante el perío<strong>do</strong> comprendi<strong>do</strong> entre esta<br />
fecha y junio <strong>de</strong> 1994, su labor profesional fue<br />
irregular, sufrien<strong>do</strong> perío<strong>do</strong>s <strong>de</strong> bajas por<br />
enfermedad, hasta que finalmente la <strong>de</strong>bilidad<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r reveló su falta <strong>de</strong> aptitud para tan<br />
duro trabajo como el <strong>de</strong> la pesca en alta mar, por<br />
lo que -sigue manifestan<strong>do</strong>- <strong>de</strong> común acuer<strong>do</strong> y<br />
en base a la flaqueza y enfermedad continua <strong>de</strong>l<br />
trabaja<strong>do</strong>r arma<strong>do</strong>r y marinero <strong>de</strong>cidieron<br />
rescindir el contrato <strong>de</strong> enrolamiento, como<br />
acredita con la <strong>do</strong>cumentación que adjunta,<br />
<strong>de</strong>jan<strong>do</strong> en consecuencia <strong>de</strong> ingresar las<br />
cotizaciones correspondientes a tal trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 16 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1994.<br />
Con fecha 24 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1995 se le cita<br />
por el SMAC a la celebración <strong>de</strong> un acto <strong>de</strong><br />
conciliación entre el recurrente y el trabaja<strong>do</strong>r<br />
<strong>de</strong> referencia. Celebra<strong>do</strong> el acto <strong>de</strong> conciliación,<br />
el recurrente se avino a admitir al trabaja<strong>do</strong>r,<br />
comunican<strong>do</strong> la reincorporación -que se produjo<br />
el 21 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1995-, al ISM,<br />
Delegación <strong>de</strong>…<br />
Esa admisión implica una baja anterior y la<br />
misma no fue rechazada por la Administración.<br />
Abunda<strong>do</strong> en sus alegatos manifiesta que los<br />
mo<strong>de</strong>los TC 1/16 y 2/5, en los que se incluye al<br />
trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> autos como miembro <strong>de</strong> la<br />
tripulación los primeros 15 días <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong><br />
junio <strong>de</strong> 1994, hasta su baja por acci<strong>de</strong>nte el día<br />
15 no tendría senti<strong>do</strong> presentarlos al cobro <strong>de</strong><br />
los cuales tendría constancia la Seguridad<br />
Social; ni tampoco tendría senti<strong>do</strong> admitirle <strong>de</strong><br />
nuevo si se consi<strong>de</strong>rase en activo, alegan<strong>do</strong> por<br />
otro la<strong>do</strong> lo dispuesto en el art. 18.3 <strong>de</strong>l<br />
Reglamento aproba<strong>do</strong> por Decreto 1.867/1970 y<br />
el art. 8 <strong>de</strong>l ET., a más <strong>de</strong> otras consi<strong>de</strong>raciones<br />
legales.<br />
De entre las actuaciones que se han lleva<strong>do</strong> a<br />
cabo en este Or<strong>de</strong>n Jurisdiccional sino también<br />
en vía administrativa e incluso en el Or<strong>de</strong>n<br />
Social según manifiesta el actor ha <strong>de</strong> concluirse<br />
que, en atención a que, en efecto, el acto<br />
impugna<strong>do</strong> es la resolución <strong>de</strong> 18.04.96,<br />
confirmatoria <strong>de</strong> la reclamación inicial <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>uda contraída por el actor como consecuencia<br />
<strong>de</strong> la falta <strong>de</strong> cotización por el trabaja<strong>do</strong>r<br />
menciona<strong>do</strong> y durante el perío<strong>do</strong> que se<br />
especifica, habida cuenta <strong>de</strong> que en el suplico <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>manda, <strong>de</strong>duce, entre otras peticiones, la <strong>de</strong><br />
que cese la perturbación por parte <strong>de</strong> la TGSS<br />
con reclamaciones ulteriores “sobre el perío<strong>do</strong><br />
que compren<strong>de</strong> los meses <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1994 a<br />
diciembre <strong>de</strong> 1995, cuestión que no parece ser<br />
un simple error mecanográfico, puesto que acto<br />
segui<strong>do</strong> aclara que ésta última fecha fue la <strong>de</strong> la<br />
reincorporación <strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r a la empresa”, lo<br />
que incluso se confirma mediante la propia<br />
<strong>do</strong>cumental que aporta el actor, como es el Acta<br />
<strong>de</strong> Conciliación, el <strong>de</strong>bate procesal ha <strong>de</strong> ceñirse<br />
a la proce<strong>de</strong>ncia o improce<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la<br />
585
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda por el perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> junio a<br />
diciembre pero <strong>de</strong> 1994, inclui<strong>do</strong>s los 15<br />
primeros días <strong>de</strong> junio, por lo que manifiesta<br />
haber cotiza<strong>do</strong>.<br />
Durante este perío<strong>do</strong> -con la salvedad que haceno<br />
cotizó en efecto el empresario por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r menciona<strong>do</strong>, alegan<strong>do</strong> entre otros<br />
motivos baja por “Enfermedad Acci<strong>de</strong>nte”, lo<br />
que a juicio <strong>de</strong>l actor constituye causa <strong>de</strong><br />
interrupción o <strong>de</strong> baja.<br />
En este particular extremo es <strong>de</strong> apreciar<br />
confusión por parte <strong>de</strong>l recurrente entre<br />
interrupción o cese, o lo que es igual entre<br />
suspensión (entendida esta como la interrupción<br />
<strong>de</strong> la relación laboral en la que no hay ni<br />
obligación <strong>de</strong> prestar servicios por parte <strong>de</strong>l<br />
obrero ni <strong>de</strong> retribuir los mismos por parte <strong>de</strong>l<br />
empresario) y extinción (acto por el cual<br />
terminó <strong>de</strong>finitivamente la relación laboral) <strong>de</strong><br />
la relación laboral.<br />
El ET en su art. 45.c) contempla en efecto la<br />
incapacidad laboral transitoria y la invali<strong>de</strong>z<br />
provisional o tras su reforma la Incapacidad<br />
Temporal como causa <strong>de</strong> suspensión, en la que<br />
en cambio permanece la obligación <strong>de</strong> cotizar<br />
por el trabaja<strong>do</strong>r <strong>de</strong> conformidad con el art.<br />
106.4 <strong>de</strong>l R.D.L. 1/94, <strong>de</strong> 20 <strong>de</strong> junio, por el que<br />
se aprueba el Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley<br />
General <strong>de</strong> la Seguridad Social, por constituir a<br />
tenor <strong>de</strong> estos preceptos la incapacidad temporal<br />
una situación asimilada al alta; ergo el pase a la<br />
invali<strong>de</strong>z provisional no es motivo <strong>de</strong> baja o<br />
extinción <strong>de</strong> la relación laboral, sino <strong>de</strong><br />
suspensión <strong>de</strong> éste, suspensión que no comporta<br />
el cese <strong>de</strong> la obligación <strong>de</strong> cotizar mientras se<br />
mantenga, por cuanto que la invali<strong>de</strong>z<br />
permanente total o absoluta, o la gran invali<strong>de</strong>z<br />
<strong>de</strong>l trabaja<strong>do</strong>r, que sí extinguiría la relación<br />
laboral a tenor <strong>de</strong>l art. 49.5 <strong>de</strong>l ET, no se<br />
acredita; al contrario se manifiesta, que<br />
intentada la misma por el trabaja<strong>do</strong>r, ésta le fue<br />
<strong>de</strong>negada.<br />
Tales consi<strong>de</strong>raciones hacen, en consecuencia<br />
inútiles, todas y cada una <strong>de</strong> las<br />
argumentaciones o afirmaciones que resultan<br />
<strong>de</strong>senvueltas en la <strong>de</strong>manda sobre el particular,<br />
al margen <strong>de</strong> que la comunicación <strong>de</strong> la<br />
supuesta baja la haya hecho a través <strong>de</strong> la<br />
Cofradía <strong>de</strong> Pesca<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Cariño, lo que no<br />
implica que la misma llegare a conocimiento <strong>de</strong><br />
la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad social,<br />
pues nada atestigua el expediente al respecto y<br />
al margen <strong>de</strong> que los mo<strong>de</strong>los TC a que se<br />
aludió testimonien la cotización por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r menciona<strong>do</strong>, si no consta en el<br />
expediente ni se aporta el mo<strong>de</strong>lo<br />
correspondiente <strong>de</strong>bidamente diligencia<strong>do</strong> y<br />
<strong>de</strong>vuelto ni por la entidad recauda<strong>do</strong>ra (Cajas <strong>de</strong><br />
Ahorros, Banca Privada, Cooperativas <strong>de</strong><br />
Crédito, Banca Oficial autorizada...) ni por<br />
ninguna entidad colabora<strong>do</strong>ra, por cuanto que la<br />
Cofradía, no obstante ser una corporación <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho público y recaudar cuotas <strong>de</strong> sus socios,<br />
no se acredita en estos autos esté autorizada<br />
para tales cometi<strong>do</strong>s.<br />
Los razonamientos expuestos conducen, por<br />
tanto, a <strong>de</strong>sestimar el recurso así plantea<strong>do</strong>.<br />
III. En el presente caso no son <strong>de</strong> apreciar, sin<br />
embargo, motivos <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa<br />
con<strong>de</strong>na en costas al no concurrir las<br />
circunstancias que, conforme al art. 131 <strong>de</strong> la<br />
Ley Jurisdiccional, harían preceptiva su<br />
imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por L.P.P. contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 13.11.96 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
recurso ordinario contra reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda<br />
nº…, perío<strong>do</strong> 06.94 al 12.94; C.C.C… dicta<strong>do</strong><br />
por Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2992 RECURSO Nº<br />
03/0009674/1996<br />
SANCIÓN DE EXTINCIÓN DO SUBSIDIO<br />
DE DESEMPREGO POR SUPERACIÓN DOS<br />
LÍMITES ECONÓMICOS MARCADOS.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Juan Bautista Quintas<br />
Rodríguez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0009674/1996, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por I.R.V.,<br />
con D.N.I./C.I.F... <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(A Coruña),<br />
586
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
representa<strong>do</strong> y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n J.P.S.,<br />
contra silencio administrativo a recurso<br />
ordinario contra Resolución <strong>de</strong> 30.08.96 sobre<br />
extinción <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al percibo <strong>de</strong> las<br />
prestaciones por <strong>de</strong>sempleo con <strong>de</strong>volución <strong>de</strong><br />
cantida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>bidamente percibidas; Expte. nº<br />
213/96... Es parte la Administración <strong>de</strong>mandada<br />
Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social,<br />
representada por el aboga<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong>. La<br />
cuantía <strong>de</strong>l asunto es in<strong>de</strong>terminada.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
autos a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la<br />
<strong>de</strong>manda lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el<br />
que, tras exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho que estimó pertinentes, suplicó se<br />
dictase sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a<br />
Derecho la resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba,<br />
y segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló<br />
para votación y fallo el día 27 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. El objeto <strong>de</strong>l recurso se centra en <strong>de</strong>terminar<br />
la conformidad o no al or<strong>de</strong>namiento jurídico <strong>de</strong><br />
la resolución recurrida dictada con fecha<br />
30.08.96 por la Dirección Provincial <strong>de</strong> Trabajo<br />
y Asuntos Sociales <strong>de</strong> A Coruña <strong>de</strong>l Ministerio<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Asuntos Sociales por la que se<br />
impone a <strong>do</strong>ña I.R.V. la sanción <strong>de</strong> extinción<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al percibo <strong>de</strong> las prestaciones <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sempleo con <strong>de</strong>volución <strong>de</strong> las cantida<strong>de</strong>s<br />
in<strong>de</strong>bidamente percibidas así como contra<br />
<strong>de</strong>negación presunta <strong>de</strong>l recurso ordinario<br />
interpuesto contra la misma el 18.09.96.<br />
La recurrente alega básicamente en relación con<br />
el fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> la cuestión a dilucidar en la presente<br />
litis que el cómputo <strong>de</strong> las partidas que han <strong>de</strong><br />
integrar los rendimientos <strong>de</strong> sus rentas ha <strong>de</strong><br />
hacerse <strong>de</strong>duci<strong>do</strong>s los gastos <strong>de</strong> los ingresos,<br />
esto es <strong>de</strong> forma neta, en vez <strong>de</strong> hacerlo <strong>de</strong><br />
forma bruta, a fin <strong>de</strong> obtener por contraste si<br />
rebasa o no el salario mínimo interprofesional,<br />
que le haga <strong>de</strong>smerecer o no la prestación que<br />
lucraba.<br />
La Administración <strong>de</strong>mandada comparece en el<br />
proceso e interesa la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong> la<br />
<strong>de</strong>manda por ser conforme a <strong>de</strong>recho la<br />
resolución impugnada.<br />
II. Se interpone en efecto el presente recurso<br />
contra la resolución <strong>de</strong>sestimatoria presunta <strong>de</strong>l<br />
Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social,<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong>l recurso <strong>de</strong> alzada <strong>de</strong>duci<strong>do</strong><br />
frente otra resolución <strong>de</strong> la Dirección Provincial<br />
<strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social <strong>de</strong> A Coruña,<br />
relativa al acta <strong>de</strong> infracción que figura con el<br />
número <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n T-75/96, por percepción<br />
in<strong>de</strong>bida <strong>de</strong>l subsidio <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempleo para<br />
menores <strong>de</strong> 45 años con responsabilida<strong>de</strong>s<br />
familiares durante el perío<strong>do</strong> 27.07.93 a<br />
26.07.95, a resulta <strong>de</strong> la cual era calificada la<br />
conducta <strong>de</strong> la <strong>de</strong>mandante como infracción<br />
muy grave y sancionán<strong>do</strong>se tal conducta <strong>de</strong><br />
conformidad con lo estableci<strong>do</strong> en el art. 30.3.2<br />
<strong>de</strong> la Ley 8/88, así como por el art. 18 <strong>de</strong>l R.D.<br />
625/85 <strong>de</strong> 2 <strong>de</strong> abril con extinción <strong>de</strong> la<br />
prestación recibida y el reintegro <strong>de</strong> las<br />
cantida<strong>de</strong>s in<strong>de</strong>bidamente obtenidas.<br />
A tenor <strong>de</strong> los argumentos expuestos por las<br />
partes en sus correspondientes escritos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>manda y contestación a la misma, esta Sala<br />
entien<strong>de</strong> que la cuestión a enjuiciar, se refiere al<br />
carácter <strong>de</strong> las rentas percibidas en el límite <strong>de</strong><br />
la cuantía <strong>de</strong>l salario mínimo interprofesional,<br />
en el senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> sí <strong>de</strong>ben ser catalogadas en su<br />
condición <strong>de</strong> percepciones brutas, esto es, antes<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>ducir <strong>de</strong> ellas los gastos que estimen<br />
necesarios para su obtención, o si por el<br />
contrario, han <strong>de</strong> estar tenidas por netas,<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>de</strong>duci<strong>do</strong>s tales gastos.<br />
En verdad, que en este extremo los términos <strong>de</strong><br />
la disposición reglamentaria -la instrucción<br />
10º.5 <strong>de</strong> la Circular <strong>de</strong>l INEM <strong>de</strong> fecha 05.05.92<br />
no nos ofrecen lugar a la duda. Cuan<strong>do</strong> se<br />
refiere al cálculo <strong>de</strong>l cómputo anual <strong>de</strong> las<br />
rentas <strong>de</strong>l solicitante y <strong>de</strong> la unidad familiar<br />
consi<strong>de</strong>ra como tales las rentas brutas anuales<br />
<strong>de</strong>claradas en el último perío<strong>do</strong> impositivo a los<br />
efectos <strong>de</strong>l IRPF por unidad familiar, <strong>de</strong> <strong>do</strong>n<strong>de</strong>,<br />
a los efectos que estamos tratan<strong>do</strong> sólo cabe<br />
tomar en cuenta la renta bruta <strong>de</strong> las que se<br />
hayan obteni<strong>do</strong> por cada ejercicio en el conjunto<br />
<strong>de</strong> la unidad familiar y contrastar si tal cuantía<br />
supera, o no, la cuantía <strong>de</strong>l salario mínimo<br />
interprofesional, circunstancia que enjuiciamos<br />
seguidamente en razón a cada uno <strong>de</strong> los<br />
expedientes incoa<strong>do</strong>s.<br />
En este punto, por lo que se refiere a los años<br />
1993 y 1994, el conjunto <strong>de</strong> las rentas familiares<br />
587
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
según se <strong>de</strong>spren<strong>de</strong> <strong>de</strong>l acta incoada lo fueron<br />
en cuantía <strong>de</strong> superior al límite impuesto para el<br />
salario mínimo interprofesional correspondiente<br />
a esta unidad familiar y para esos mismos años,<br />
como en cierta medida reconoce la propia<br />
recurrente, quien preten<strong>de</strong> se computen <strong>de</strong><br />
forma neta, para evitar rebasar tal límite; resulta<br />
luego claro que las rentas <strong>de</strong> la actora, en<br />
cómputo bruto anual, superan dicho límite.<br />
Los límites expuestos conducen, por tanto, a<br />
<strong>de</strong>sestimar el recurso así plantea<strong>do</strong>.<br />
III. En el presente caso, no son <strong>de</strong> apreciar, sin<br />
embargo, motivos <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa<br />
con<strong>de</strong>na en costas al no concurrir las<br />
circunstancias que, conforme al art. 131 <strong>de</strong> la<br />
Ley Jurisdiccional, harían preceptiva su<br />
imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
Fallamos<br />
Que <strong>de</strong>sestimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por I.R.V. contra<br />
Silencio administrativo a recurso ordinario<br />
contra Resolución <strong>de</strong> 30.08.96 sobre extinción<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho al percibo <strong>de</strong> las prestaciones por<br />
<strong>de</strong>sempleo con <strong>de</strong>volución <strong>de</strong> cantida<strong>de</strong>s<br />
in<strong>de</strong>bidamente percibidas; Expte. nº 213/96<br />
dicta<strong>do</strong> por Ministerio <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad<br />
Social. Sin imposición <strong>de</strong> costas.<br />
S. CA.<br />
2993 RECURSO Nº<br />
03/0007597/1998<br />
EXCLUSIÓN DE ASIGNACIÓNS<br />
ASISTENCIAIS CONCEDIDAS POLAS<br />
EMPRESAS DA BASE DE COTIZACIÓN Ó<br />
RÉXIME XERAL DA SEGURIDADE<br />
SOCIAL.<br />
Ponente: Ilmo. Sr. D. Francisco Javier<br />
D´Amorin Vieitez<br />
En la Ciudad <strong>de</strong> A Coruña, treinta <strong>de</strong> junio <strong>de</strong><br />
<strong>do</strong>s mil.<br />
En nombre <strong>de</strong>l Rey<br />
La Sala <strong>de</strong> lo Contencioso <strong>de</strong>l Tribunal Superior<br />
<strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> Galicia (Sección Tercera) ha<br />
pronuncia<strong>do</strong> la<br />
SENTENCIA<br />
En el proceso contencioso administrativo que,<br />
con el número 03/0007597/1998, pen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
resolución ante esta Sala, interpuesto por “B.H.,<br />
S.A.” <strong>do</strong>micilia<strong>do</strong> en...(Vigo), representa<strong>do</strong> por<br />
<strong>do</strong>ña A.G.B.A. y dirigi<strong>do</strong> por el letra<strong>do</strong> <strong>do</strong>n<br />
F.C.C., contra resolución <strong>de</strong> 30.12.97<br />
<strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong> recurso ordinario contra<br />
reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda nº…, Régimen General,<br />
perío<strong>do</strong> 1/93 a 12/93, C.C.C… Es parte la<br />
Administración <strong>de</strong>mandada Tesorería General<br />
<strong>de</strong> la Seguridad Social, representada por el<br />
letra<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Seguridad Social. La cuantía <strong>de</strong>l<br />
asunto es <strong>de</strong>terminada en 11.975 ptas.<br />
Antece<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> hecho<br />
I. Admiti<strong>do</strong> a trámite el recurso contenciosoadministrativo<br />
presenta<strong>do</strong>, se practicaron las<br />
diligencias oportunas y da<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> <strong>de</strong> los<br />
autos a la parte actora para que se <strong>de</strong>dujera la<br />
<strong>de</strong>manda lo realizó por medio <strong>de</strong> escrito en el<br />
que, tras exponer los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>recho que estimó pertinentes, suplicó se<br />
dictase sentencia <strong>de</strong>claran<strong>do</strong> no ajustada a<br />
Derecho la resolución recurrida.<br />
II. Conferi<strong>do</strong> trasla<strong>do</strong> a la parte <strong>de</strong>mandada,<br />
solicitó la <strong>de</strong>sestimación <strong>de</strong>l recurso, <strong>de</strong><br />
conformidad con los hechos y fundamentos <strong>de</strong><br />
Derecho consigna<strong>do</strong>s en su escrito <strong>de</strong><br />
contestación.<br />
III. No habién<strong>do</strong>se recibi<strong>do</strong> el asunto a prueba,<br />
y segui<strong>do</strong> el trámite <strong>de</strong> conclusiones, se señaló<br />
para votación y fallo el día 20 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2000,<br />
fecha en que tuvo lugar.<br />
IV. En la sustanciación <strong>de</strong>l recurso se han<br />
observa<strong>do</strong> las prescripciones legales.<br />
Fundamentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho<br />
I. Se <strong>de</strong>bate en el presente recurso la<br />
conformidad a <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> la resolución<br />
recurrida <strong>de</strong> fecha 30 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1997 <strong>de</strong><br />
la Tesorería General <strong>de</strong> la Seguridad Social, por<br />
la que se <strong>de</strong>sestima el recurso ordinario<br />
formula<strong>do</strong> contra las actas <strong>de</strong> liquidación al<br />
régimen general <strong>de</strong> la Seguridad Social,<br />
practicadas como consecuencia <strong>de</strong> la inclusión<br />
en la base <strong>de</strong> cotización <strong>de</strong> las diferencias entre<br />
el interés legal <strong>de</strong>l dinero y el aplica<strong>do</strong> a los<br />
préstamos concedi<strong>do</strong>s a los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la<br />
mercantil recurrente.<br />
II. La cuestión <strong>de</strong>batida es obviamente <strong>de</strong> ín<strong>do</strong>le<br />
estrictamente jurídica, sien<strong>do</strong> pretensión <strong>de</strong> la<br />
parte actora que se <strong>de</strong>traiga <strong>de</strong> la base <strong>de</strong><br />
cotización <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res a los que les ha<br />
588
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
si<strong>do</strong> concedi<strong>do</strong> por el “B.H.” préstamos a un<br />
interés inferior al legal <strong>de</strong>l dinero la diferencia<br />
entre dicho interés y el realmente satisfecho a la<br />
entidad bancaria, a lo que muestra su oposición<br />
la Administración <strong>de</strong>mandada, que entien<strong>de</strong> que<br />
merece la consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> salario y que, en<br />
consecuencia <strong>de</strong>be ser inclui<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la base<br />
<strong>de</strong> cotización <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res beneficia<strong>do</strong>s.<br />
III. El art. 23 <strong>de</strong>l Real Decreto 1.426/97, <strong>de</strong> 15<br />
<strong>de</strong> septiembre, sobre cotización y liquidación <strong>de</strong><br />
otros <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la Seguridad social, <strong>de</strong>fine<br />
con carácter general en su aparta<strong>do</strong> 1) los<br />
conceptos que forman parte <strong>de</strong> la base <strong>de</strong><br />
cotización al Régimen General <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social, integran<strong>do</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la misma “la<br />
remuneración total, cualquiera que sea su forma<br />
o <strong>de</strong>nominación, que, con carácter mensual,<br />
tenga <strong>de</strong>recho a percibir el trabaja<strong>do</strong>r o la que<br />
efectivamente perciba, por razón <strong>de</strong>l trabajo que<br />
realice por cuenta ajena”, incluyén<strong>do</strong>se <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> dicha base <strong>de</strong> cotización las retribuciones en<br />
especie percibidas por los trabaja<strong>do</strong>res, y que<br />
son <strong>de</strong>finidas en el aparta<strong>do</strong> a) <strong>de</strong> dicho art. 23.1<br />
como “la utilización, consumo u obtención para<br />
fines particulares <strong>de</strong> bienes, <strong>de</strong>rechos o servicios<br />
<strong>de</strong> forma gratuita o por precio inferior al normal<br />
<strong>de</strong> merca<strong>do</strong>, aún cuan<strong>do</strong> no suponga un gasto<br />
real para quien los conceda”.<br />
IV. Constituye, por tanto, la regla general la<br />
consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> las retribuciones en especie<br />
como parte <strong>de</strong>l salario percibi<strong>do</strong> por el<br />
trabaja<strong>do</strong>r, forman<strong>do</strong> parte consecuentemente <strong>de</strong><br />
la base <strong>de</strong> cotización al Régimen General, regla<br />
que, sin embargo, sufre excepciones que<br />
aparecen enumeradas <strong>de</strong>talladamente y con<br />
carácter <strong>de</strong> “númerus clausus” en el aparta<strong>do</strong> 2<br />
<strong>de</strong>l art. 232 <strong>de</strong>l Real Decreto 1.426/97, precepto<br />
que en siete epígrafes agota la totalidad <strong>de</strong> los<br />
conceptos que no se computan <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la base<br />
<strong>de</strong> cotización, <strong>de</strong>bien<strong>do</strong>, por tanto, <strong>de</strong>terminarse,<br />
si los que ahora nos ocupa, constitui<strong>do</strong>s por lo<br />
que en principio aparecen como salario en<br />
especie, consistente en obtener un <strong>de</strong>termina<strong>do</strong><br />
bien a un precio inferior al <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>, es<br />
susceptible <strong>de</strong> ser integra<strong>do</strong> o en alguno <strong>de</strong> los<br />
supuestos <strong>de</strong> exclusión legalmente previstos.<br />
V. La lectura <strong>de</strong>tallada <strong>de</strong>l menciona<strong>do</strong> aparta<strong>do</strong><br />
2 <strong>de</strong>l art. 23 <strong>de</strong>l Real Decreto 1.426/97 nos hace<br />
incardinar sin violencia conceptual ni jurídica<br />
alguna dichos préstamos a bajo interés <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> F.b).5, en el que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l epígrafe<br />
<strong>de</strong> las asignaciones asistenciales concedidas por<br />
las empresas, en cuanto excluidas <strong>de</strong> la base <strong>de</strong><br />
cotización y sin consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> las mismas<br />
como salario en especie, a los efectos <strong>de</strong> lo<br />
dispuesto en el aparta<strong>do</strong> D) <strong>de</strong> dicho art. 23,<br />
hace referencia expresa a: “la entrega <strong>de</strong> los<br />
propios productos <strong>de</strong> la empresa o los<br />
<strong>de</strong>scuentos o compensaciones en la compra <strong>de</strong><br />
los mismos, siempre que su cuantía no supere el<br />
20 % <strong>de</strong>l salario mínimo interprofesional”.<br />
No cabe duda que <strong>de</strong>be consi<strong>de</strong>rarse como<br />
producto propio <strong>de</strong> la actividad bancaria los<br />
préstamos oferta<strong>do</strong>s a sus clientes por las<br />
entida<strong>de</strong>s financieras, y que, en el supuesto que<br />
nos ocupa, son ofreci<strong>do</strong>s en condiciones más<br />
favorables a sus propios trabaja<strong>do</strong>res, <strong>de</strong> mo<strong>do</strong><br />
que, dada la absoluta i<strong>de</strong>ntidad entre el precepto<br />
reseña<strong>do</strong> y el supuesto <strong>de</strong> hecho que se nos<br />
ofrece a nuestra consi<strong>de</strong>ración, -siguien<strong>do</strong><br />
incluso resoluciones <strong>de</strong> otros Tribunales en<br />
supuestos similares que, por tanto,<br />
compartimos-, <strong>de</strong>ben consi<strong>de</strong>rarse excluidas <strong>de</strong><br />
la base <strong>de</strong> cotización las cantida<strong>de</strong>s<br />
controvertidas, sin que la norma realice<br />
distinción alguna entre los supuestos en que<br />
dichas asignaciones asistenciales son<br />
concedidas voluntariamente por el empresario o<br />
por el contrario vienen impuestas por una norma<br />
legal o convenio colectivo.<br />
VI. En trance <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar la bondad <strong>de</strong> la<br />
tesis sostenida por la Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, que entien<strong>de</strong> que dichas<br />
sumas <strong>de</strong>ben en to<strong>do</strong> caso ser incluidas <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong>l aparta<strong>do</strong> d).a) <strong>de</strong>l art. 23, que excluye<br />
igualmente <strong>de</strong> la base <strong>de</strong> cotización los<br />
productos en especie concedi<strong>do</strong>s<br />
voluntariamente por las empresas, siempre y<br />
cuan<strong>do</strong> su entrega no sea <strong>de</strong>bida en virtud <strong>de</strong><br />
norma o convenio colectivo, carácter que no<br />
revisten las que nos ocupan, puesto que el<br />
Convenio <strong>de</strong>l sector bancario obliga a su<br />
concesión, <strong>de</strong>be indicarse que, dada la<br />
singularidad y especialidad <strong>de</strong>l precepto<br />
señala<strong>do</strong> en anterior fundamento <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho, es<br />
éste el que <strong>de</strong>be aplicarse al supuesto que nos<br />
ocupa, ya que el contempla<strong>do</strong> por el art. 23.d).a)<br />
hace referencia, con carácter general, a to<strong>do</strong> tipo<br />
<strong>de</strong> productos, mientras que el art. 32.f).b).5º<br />
contempla el supuesto especial en que los<br />
productos que se facilitan son los propios <strong>de</strong> la<br />
actividad empresarial, mientras que los<br />
productos en especie, en general, sólo están<br />
exclui<strong>do</strong>s cuan<strong>do</strong> sean concedi<strong>do</strong>s<br />
voluntariamente por el empresario.<br />
VII. No son <strong>de</strong> apreciar, no obstante, motivos<br />
<strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> expresa con<strong>de</strong>na en costas al<br />
no concurrir las circunstancias que, conforme al<br />
art. 131 <strong>de</strong> la Ley Jurisdiccional, harían<br />
preceptiva su imposición.<br />
Vistos los artículos cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más preceptos<br />
<strong>de</strong> general y pertinente aplicación,<br />
589
DOUTRINA DAS SALAS DO SOCIAL E DO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO DO<br />
TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA<br />
Fallamos<br />
Que estimamos el recurso contenciosoadministrativo<br />
<strong>de</strong>duci<strong>do</strong> por “B.H., S.A.” contra<br />
Resolución <strong>de</strong> 30.12.97 <strong>de</strong>sestimatoria <strong>de</strong><br />
recurso ordinario contra reclamación <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda<br />
nº…, Régimen General, perío<strong>do</strong> 1/93 a 12/93,<br />
C.C.C… dicta<strong>do</strong> por Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social; y en consecuencia, <strong>de</strong>bemos<br />
<strong>de</strong>clarar la nulidad <strong>de</strong> la misma por no ser<br />
conforme a Derecho, así como la nulidad <strong>de</strong> la<br />
liquidación practicada. Sin imposición <strong>de</strong><br />
costas.<br />
590
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL<br />
DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
Recursos e sancións<br />
Regulación <strong>de</strong> emprego
RECURSOS E SANCIÓNS
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
RESOLUCIÓN DE 15 DE FEBREIRO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> el recurso formula<strong>do</strong> por la empresa <strong>de</strong> referencia contra la resolución dictada en el<br />
expediente sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>de</strong>l levantamiento <strong>de</strong>l Acta <strong>de</strong> infracción señalada y, tenien<strong>do</strong> en<br />
cuenta los siguientes<br />
Hechos<br />
PRIMERO.- Que por la Inspección Provincial <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social se levantó la mencionada<br />
Acta por incumplimiento <strong>de</strong> lo dispuesto en artículo 35.2 <strong>de</strong>l Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res, aproba<strong>do</strong> por R.D. Legislativo 1/95, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, al realizarse un número <strong>de</strong> horas<br />
extraordinarias durante el año superior al legal por parte <strong>de</strong> una serie <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res.<br />
Tal infracción, tipificada y cualificada como GRAVE en el artículo 95.4 <strong>de</strong>l R.D.L. 1/95, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo,<br />
que aprueba el Estatuto <strong>de</strong> los Trabaja<strong>do</strong>res, aprecián<strong>do</strong>se la sanción correspondiente en su gra<strong>do</strong><br />
MÍNIMO, al amparo <strong>de</strong> lo dispuesto en los artículos 36 y 37 <strong>de</strong> la Ley 8/88, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> abril, <strong>de</strong> infracciones<br />
y sanciones en el or<strong>de</strong>n social, proponién<strong>do</strong>se la imposición <strong>de</strong> una multa <strong>de</strong> 50.100 pesetas.<br />
SEGUNDO.- Después <strong>de</strong>l informe-propuesta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo en el<br />
senti<strong>do</strong> <strong>de</strong> confirmar el Acta, por la Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo <strong>de</strong> la Consellería <strong>de</strong><br />
Justicia, Interior y Relaciones Laborales el 28.10.99 se dictó Resolución en la que en su parte dispositiva<br />
estimó proce<strong>de</strong>nte imponerle a la empresa una sanción <strong>de</strong> 50.100 pesetas.<br />
TERCERO.-Contra la antedicha Resolución la empresa interpuso en tiempo y forma recurso, en el que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>jase sin efecto la sanción impuesta, <strong>de</strong> acuer<strong>do</strong> a las alegaciones que estimó más<br />
convenientes a su <strong>de</strong>recho y que, por economía procesal, se dan aquí por íntegramente reproducidas.<br />
CUARTO.- En la tramitación <strong>de</strong>l presente recurso se observaron los requisitos y prescripciones legales.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO.-Que la competencia <strong>de</strong> esta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>, para conocer <strong>de</strong>l<br />
presente expediente viene <strong>de</strong>terminada por el Real Decreto 2.412/1982, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> julio (BOE <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong><br />
septiembre), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia <strong>de</strong> trabajo a la Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia;<br />
Decreto <strong>de</strong> Galicia 117/1982, <strong>de</strong> 5 <strong>de</strong> octubre (DOG <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> octubre), Decreto 227/1998 <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> julio<br />
(DOG 06.08.98) <strong>de</strong> la Estructura Orgánica <strong>de</strong> esta Consellería y <strong>de</strong>más disposiciones <strong>de</strong> general y<br />
pertinente aplicación.<br />
SEGUNDO.- No es cierto que la resolución <strong>de</strong> instancia carezca <strong>de</strong> motivación, ya que la misma pese a<br />
que sucintamente recoge la realidad <strong>de</strong> los hechos que no es otra que la constatación <strong>de</strong> la Inspectora<br />
actuante <strong>de</strong> la realización por parte <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la mercantil <strong>de</strong> un número <strong>de</strong> horas extraordinarias<br />
superior al permiti<strong>do</strong> legalmente, y la ausencia <strong>de</strong> justificación por parte <strong>de</strong> la ahora recurrente sobre su<br />
compensación <strong>de</strong> alguna forma <strong>de</strong> las permitidas legalmente, ya que por otra banda no se pue<strong>de</strong> aceptar la<br />
argumentación <strong>de</strong> que el exceso horario viene produci<strong>do</strong> por la peculiar actividad <strong>de</strong> la empresa,<br />
<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l ritmo <strong>de</strong> la actividad portuaria, pues <strong>de</strong> aceptar dicha argumentación nos encontraríamos<br />
en una inconcreción total con respecto al horario <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong> la empresa, no pudién<strong>do</strong>se<br />
<strong>de</strong>nominar funcionamiento anormal <strong>de</strong> la empresa la realización <strong>de</strong> 279 o 222 horas extraordinarias<br />
anualmente; por lo anteriormente expuesto y da<strong>do</strong> el valor y fuerza probatoria que se le <strong>de</strong>ben atribuir a<br />
las actas levantadas por la Inspección <strong>de</strong> Trabajo, según dispone el artículo 52 <strong>de</strong> la Ley 8/88, al no ser<br />
esta <strong>de</strong>struida con prueba suficiente en contrario y estiman<strong>do</strong> a<strong>de</strong>cuada la tipificación y calificación que<br />
<strong>de</strong> la infracción se hace, proce<strong>de</strong> confirmar la resolución <strong>de</strong> instancia en to<strong>do</strong>s sus extremos.<br />
TERCERO.- Finalmente, con respecto a la suspensión <strong>de</strong>l acta recurrida tenemos que señalar que <strong>de</strong><br />
acuer<strong>do</strong> con el artículo 138.3 <strong>de</strong> la Ley 30/92 las resoluciones en los procedimientos sanciona<strong>do</strong>res sólo<br />
serán ejecutivos cuan<strong>do</strong> pongan fin a la vía administrativa, por lo que la resolución <strong>de</strong> la <strong>de</strong>legación al<br />
593
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
interponerse recurso <strong>de</strong> Alzada no es ejecutiva y por lo tanto no se hace efectiva hasta la resolución <strong>de</strong>l<br />
presente recurso.<br />
Vistos los preceptos legales cita<strong>do</strong>s y <strong>de</strong>más <strong>de</strong> general aplicación, esta Dirección General <strong>de</strong> Relaciones<br />
Laborales<br />
Resuelve<br />
DESESTIMAR el recurso interpuesto por <strong>do</strong>ña E.D.F. en representación <strong>de</strong> la empresa “C.N., S.A.”<br />
contra la Resolución <strong>de</strong> fecha 28.10.99 acordada por la Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo <strong>de</strong><br />
la Consellería <strong>de</strong> Justicia, Interior y Relaciones Laborales y confirmar la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 50.100<br />
pesetas impuesta a la misma por las <strong>do</strong>s infracciones constatadas.<br />
RESOLUCIÓN 15 FEBREIRO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o recurso formula<strong>do</strong> pola empresa <strong>de</strong> referencia contra a Resolución dictada no expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>do</strong> levantamento da acta <strong>de</strong> infracción sinalada e, ten<strong>do</strong> en conta os seguintes<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO.- Pola Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social levantouse a citada acta, por<br />
incumprimento <strong>do</strong> disposto no artigo 81 <strong>do</strong> R.D. Lexislativo 1/1995, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, polo que se aproba<br />
o Texto Refundi<strong>do</strong> <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res, e artigo 8.2.a) da Lei Orgánica 11/1985, <strong>do</strong> 2 <strong>de</strong><br />
agosto, <strong>de</strong> liberda<strong>de</strong> sindical por transgresión <strong>do</strong>s <strong><strong>de</strong>reito</strong>s <strong>do</strong>s representantes <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res.<br />
Tal infracción, tipificada e cualificada como GRAVE no artigo 95.8 <strong>do</strong> R.D.L. 1/95. Do 24 <strong>de</strong> marzo, que<br />
aproba o Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res, aprecián<strong>do</strong>se a sanción resultante en grao MÍNIMO, ó abeiro <strong>do</strong><br />
disposto nos artigos 36 e 37 da Lei 8/88, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> abril, <strong>de</strong> infraccións e sancións na or<strong>de</strong> social,<br />
propoñén<strong>do</strong>se a imposición dunha multa <strong>de</strong> 50.001 pesetas.<br />
SEGUNDO.- Logo <strong>do</strong> informe-proposta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> pola Inspección <strong>de</strong> Traballo no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
confirma-la acta, pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> o 09.11.99 dictouse Resolución na que na súa parte dispositiva estimou proce<strong>de</strong>nte<br />
impor unha sanción <strong>de</strong> 50.001 pesetas.<br />
TERCEIRO.- Contra a antedita Resolución a empresa interpuxo en tempo e forma recurso, no que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>ixase sen efecto a Acta <strong>de</strong> Inspección conforme ás alegacións que estimou máis<br />
conveniente ó seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> e que, por economía procesual, se dan aquí por integramente reproducidas.<br />
CUARTO.- Na tramitación <strong>do</strong> presente recurso observáronse os requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO.- A competencia <strong>de</strong>sta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> vén <strong>de</strong>terminada polo Real<br />
Decreto 2.412/1982, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> xullo (BOE <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> setembro), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> á Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia; Decreto <strong>de</strong> Galicia 117/1982, <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro (DOG <strong>do</strong><br />
19 <strong>de</strong> outubro), Decreto 227/1998, <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) da Estructura Orgánica <strong>de</strong>sta<br />
consellería e <strong>de</strong>mais normas xerais <strong>de</strong> pertinente aplicación.<br />
SEGUNDO.- O alega<strong>do</strong> en vía <strong>de</strong> recurso non <strong>de</strong>svirtúa o xa resolto en instancia nin introduce cuestión<br />
nova ningunha que non fora tida en conta, limitán<strong>do</strong>se a recorrente a facer meras interpretacións<br />
594
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
acomodaticias ó seu propio interese, intentan<strong>do</strong> converter un impedimento ó <strong><strong>de</strong>reito</strong> <strong>de</strong> información <strong>do</strong>s<br />
traballa<strong>do</strong>res por parte <strong>do</strong>s seus representantes sindicais (necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> presentar con anteriorida<strong>de</strong> ó<br />
empresario a <strong>do</strong>cumentación que se colocaría no taboleiro) nunha simple activida<strong>de</strong> <strong>de</strong> control <strong>de</strong> carácter<br />
inocuo; o certo é que para a colocación <strong>do</strong> taboleiro xa tivo que ser requiri<strong>do</strong> pola inspección e<br />
posteriormente e tal como consta na acta impediu a libre información por parte <strong>do</strong>s sindicatos; por outra<br />
banda, o recorrente alega a falta <strong>de</strong> requirimento previo por parte da Inspección <strong>de</strong> Traballo, que ó seu<br />
enten<strong>de</strong>r tiña que facerse preceptivamente con anteriorida<strong>de</strong> ó levantamento da acta.<br />
Por outra banda, a posibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> elaborar o requirimento non constitúe por si perío<strong>do</strong> suspensivo ningún<br />
que impida o inicio <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento sanciona<strong>do</strong>r por medio <strong>de</strong> acta, circunstancia que se <strong>de</strong>duce <strong>do</strong><br />
exposto no <strong>de</strong>rra<strong>de</strong>iro parágrafo <strong>do</strong> artigo 43.2 da Lei 31/95 <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais, que faculta<br />
ó inspector, en coordinación co punto primeiro, a elaborar a Acta no mesmo perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> tempo que levanta<br />
o requirimento, por iso quedan<strong>do</strong> suficientemente acreditada a infracción a través da acta da inspección<br />
actuante e, da<strong>do</strong> o valor e forza probatoria que se lle <strong>de</strong>ben atribuír ás Actas levantadas pola Inspección<br />
<strong>de</strong> Traballo, segun<strong>do</strong> dispón o artigo 52.2 da Lei 8/88, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> abril, sobre infraccións e sancións na or<strong>de</strong><br />
social, ó non ser esta <strong>de</strong>struída por proba suficiente en contrario e estiman<strong>do</strong> axeitada a tipificación e<br />
cualificación que da infracción se fai, proce<strong>de</strong> confirma-la resolución <strong>de</strong> instancia en tó<strong>do</strong>los seus<br />
extremos.<br />
Vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral aplicación, esta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións<br />
<strong>Laborais</strong><br />
Resolve<br />
DESESTIMA-LO recurso interposto por <strong>do</strong>n J.L.G.F. en representación da empresa “T.G., S.L.”, contra a<br />
Resolución <strong>de</strong> data 09.11.99 acordada pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería<br />
<strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> e confirma-la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 50.001 ptas. Imposta á<br />
mesma.<br />
RESOLUCIÓN DE 8 DE MAIO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o recurso formula<strong>do</strong> pola empresa <strong>de</strong> referencia contra a Resolución dictada no expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>do</strong> levantamento da Acta <strong>de</strong> infracción sinalada e, ten<strong>do</strong> en conta os seguintes<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO.- Pola Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social levantouse a citada Acta, por<br />
incumprimento <strong>do</strong> disposto no:<br />
1.- Artigo 3.a), parte C, anexo IV en relación co artigo 11.1.c), ambos <strong>do</strong> R.D. 1.627/97, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong><br />
outubro, sobre disposicións mínimas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> nas obras <strong>de</strong> construcción, así como artigo<br />
192 da Or<strong>de</strong>nanza Laboral da Construcción (O.M. 28.08.70) en relación coa Disposición Derra<strong>de</strong>ira<br />
Primeira nº 2 <strong>do</strong> Convenio Colectivo xeral <strong>do</strong> sector da construcción, Resolución <strong>do</strong> 04.05.92; ó carecer<br />
to<strong>do</strong> o perímetro –<strong>de</strong> 8 por 9 metros aproximadamente- <strong>de</strong> varanda ou outro medio <strong>de</strong> protección<br />
colectiva que evitara o risco <strong>de</strong> caída <strong>de</strong> 12.60 metros <strong>de</strong> altura.<br />
2.- Artigo 3.a), parte C, anexo IV, en relación co artigo 11.1.c), <strong>do</strong> R.D. 1.627/97, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> outubro, sobre<br />
disposicións mínimas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> nas obras <strong>de</strong> construcción, así como artigo 187 da Or<strong>de</strong>nanza<br />
Laboral da Construcción (28.08.70), en relación coa Disposición Derra<strong>de</strong>ira Primeira nº 2 <strong>do</strong> Convenio<br />
Colectivo xeral <strong>do</strong> sector da construcción, Resolución <strong>do</strong> 04.05.92; ó existir un oco no <strong>de</strong>scanso da<br />
escaleira <strong>de</strong> comunicación da 2ª á baixocuberta, a nivel <strong>de</strong> chan, <strong>de</strong>stina<strong>do</strong> a ventá, <strong>de</strong> 1.5 metros <strong>de</strong><br />
595
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
ancho, a que carecía <strong>de</strong> varanda ou outro medio <strong>de</strong> protección colectiva que evitara o risco <strong>de</strong> caída <strong>de</strong><br />
9.80 metros <strong>de</strong> altura.<br />
3.- Artigo 3.a), parte C, anexo IV en relación co artigo 11.1.c) <strong>do</strong> R.D. 1.627/97 cita<strong>do</strong>, en relación co<br />
artigo 187 da Or<strong>de</strong>nanza Laboral da Construcción citada; o esta-lo maquinillo coloca<strong>do</strong> á altura da<br />
baixocuberta, nunha terraza, carecen<strong>do</strong> esta <strong>de</strong> varanda ou outro medio <strong>de</strong> protección colectiva fronte ó<br />
risco <strong>de</strong> caída <strong>de</strong> 10 metros <strong>de</strong> altura.<br />
4.- Artigo 60 parágrafo terceiro da Or<strong>de</strong>nanza Xeral <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e hixiene no <strong>traballo</strong> (O.M. 09.03.71);<br />
ó usarse unha formigoneira coa toma <strong>de</strong> corrente mediante cables espi<strong>do</strong>s.<br />
5.- Artigo 1.1, anexo I en relación co artigo 3.1.b) <strong>do</strong> R.D. 1.215/97, <strong>do</strong> 18 <strong>de</strong> xullo, polo que se<br />
establecen disposicións mínimas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> para a utilización polos traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong>s equipos<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong>; ó utilizarse na obra unha formigoneira que tiña o man<strong>do</strong> <strong>de</strong> accionamento preto <strong>do</strong> motor<br />
eléctrico ó la<strong>do</strong> da correa <strong>de</strong> transmisión carecen<strong>do</strong> esta <strong>de</strong> carcasa ou outro medio <strong>de</strong> protección con<br />
risco <strong>de</strong> proxección violenta para o traballa<strong>do</strong>r.<br />
Tales infraccións, tipificadas e cualificadas como GRAVES as tres primeiras e LEVES as outras dúas nos<br />
artigos 47.16.f) e 46.4 da Lei 31/95, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais, aprecián<strong>do</strong>se as<br />
sancións resultantes en graos MÍNIMO as tres primeiras e MÁXIMO as outras dúas, ó abeiro <strong>do</strong> disposto<br />
no artigo 49 da antedita lei, propoñén<strong>do</strong>se a imposición dunha multa <strong>de</strong> 250.001 pesetas por cada unha<br />
das tres infraccións graves e 100.001 por cada unha das dúas infraccións leves; facen<strong>do</strong> un total <strong>de</strong><br />
950.005 pesetas.<br />
SEGUNDO.- Logo <strong>do</strong> informe-proposta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> pola Inspección <strong>de</strong> Traballo no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
confirma-la acta, pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> o 21.12.99 dictouse Resolución na que na súa parte dispositiva estimou proce<strong>de</strong>nte<br />
impor unha sanción <strong>de</strong> 950.005 pesetas.<br />
TERCEIRO.- Contra a antedita Resolución a empresa interpuxo en tempo e forma recurso, no que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>ixase sen efecto a Acta <strong>de</strong> inspección, conforme ás alegacións que estimou máis<br />
conveniente ó seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> e que, por economía procesual, se dan aquí por integramente reproducidas.<br />
CUARTO.- Na tramitación <strong>do</strong> recurso observáronse os requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO.- A competencia <strong>de</strong>sta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> vén <strong>de</strong>terminada polo Real<br />
Decreto 2.412/1982 <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> xullo (BOE <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> setembro), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> á Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia; Decreto <strong>de</strong> Galicia 117/1982 <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro (DOG <strong>do</strong><br />
19 <strong>de</strong> outubro), Decreto 227/1998 <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) da Estructura Orgánica <strong>de</strong>sta<br />
consellería e <strong>de</strong>mais normas xerais <strong>de</strong> pertinente aplicación.<br />
SEGUNDO.- Que as alegacións aducidas pola recorrente non po<strong>de</strong>n ter favorable acollida nesta instancia,<br />
xa que os feitos obxecto <strong>de</strong> infracción foron comproba<strong>do</strong>s directa e persoalmente pola actuaria, feitos<br />
estes que pola súa propia natureza eran susceptibles <strong>de</strong> seren aprehendi<strong>do</strong>s polo senti<strong>do</strong> da vista da<br />
funcionaria, este é, constatables <strong>de</strong> forma directa, sen que se precisase a intermediación <strong>do</strong>utro soporte<br />
probatorio. Como queira que a recorrente tampouco achega ó expediente proba suficiente en contrario que<br />
poida <strong>de</strong>struí-la presunción <strong>de</strong> certeza e veracida<strong>de</strong> que ás actas levantadas pola Inspección <strong>de</strong> Traballo<br />
lles atribúe o artigo 52 da Lei 8/88, proce<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestima-lo recurso e confirma-la resolución <strong>de</strong> instancia en<br />
tó<strong>do</strong>los seus extremos.<br />
TERCEIRO.- Non po<strong>de</strong> ser admiti<strong>do</strong> o alega<strong>do</strong> pola recorrente, en canto se trata dunha infracción e non<br />
<strong>de</strong> tres graves <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a que o precepto infrinxi<strong>do</strong> é un só, xa que o relevante é que se trata <strong>de</strong> tres feitos<br />
ilícitos in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntemente das disposicións normativas que se lle apliquen.<br />
CUARTO.- Ante a alegación referente á presuntamente incorrecta gradación da sanción imposta, temos<br />
que sinalar que a mesma impúxose <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong>s límites estableci<strong>do</strong>s nos artigos correspon<strong>de</strong>ntes da lei<br />
substantiva <strong>de</strong> aplicación, graduán<strong>do</strong>se ten<strong>do</strong> en conta as circunstancias modula<strong>do</strong>ras da responsabilida<strong>de</strong><br />
596
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
xa recollidas na acta e que ó longo <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento non foron <strong>de</strong>svirtuadas polo agora recorrente co que<br />
a sanción entén<strong>de</strong>se que é proporcional ás circunstancias e polo tanto proce<strong>de</strong> confirmala na súa<br />
totalida<strong>de</strong>.<br />
Vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral aplicación, esta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións<br />
<strong>Laborais</strong>,<br />
Resolve<br />
DESESTIMA-LO recurso interposto por <strong>do</strong>n M.N.F. en representación da empresa “C.N.H., S.L.” contra<br />
a Resolución <strong>de</strong> data 21.12.99 acordada pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería<br />
<strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> e confirma-la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 950.005 ptas. Imposta á<br />
mesma.<br />
RESOLUCIÓN DO 23 DE XUÑO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o recurso formula<strong>do</strong> pola empresa <strong>de</strong> referencia contra a Resolución dictada no expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>do</strong> levantamento da Acta <strong>de</strong> Infracción sinalada e, ten<strong>do</strong> en conta os seguintes,<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO: Pola Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social levantouse a citada Acta, por<br />
incumprimento <strong>do</strong> disposto no artigo 16 da Lei 31/95, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos<br />
laborais; o incumpri-la empresa a súa obriga <strong>de</strong> avalia-lo risco.<br />
Tal infracción, tipificada e cualificada como GRAVE no artigo 47.1 da Lei 31/95, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong><br />
prevención <strong>de</strong> riscos laborais, aprecián<strong>do</strong>se a sanción resultante en grao MÍNIMO, ó abeiro <strong>do</strong> disposto<br />
no artigo 49 da antedita lei, propoñén<strong>do</strong>se a imposición dunha multa <strong>de</strong> 250.001 pesetas.<br />
SEGUNDO: Logo <strong>do</strong> Informe- proposta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> pola Inspección <strong>de</strong> Traballo no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
confirma-la acta, pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e<br />
Relacións <strong>Laborais</strong> o 02.02.00 dictouse Resolución na que na súa parte dispositiva estimou proce<strong>de</strong>nte<br />
impor unha sanción <strong>de</strong> 250.001 pesetas.<br />
TERCEIRO: Contra a antedita Resolución a empresa interpuxo en tempo e forma recurso, no que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>ixase sen efecto a Acta <strong>de</strong> Inspección, conforme ás alegacións que estimou máis<br />
conveniente ó seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> e que, por economía procesual, se dan aquí por integramente reproducidas.<br />
CUARTO: Na tramitación <strong>do</strong> recurso observáronse os requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO: A competencia <strong>de</strong>sta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> vén <strong>de</strong>terminada polo Real<br />
Decreto 2.412/1982 <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> xullo (BOE <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> setembro), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> á Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia; Decreto 117/1982 <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro (DOG <strong>do</strong> 19 <strong>de</strong><br />
outubro), Decreto 227/1998 <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) da Estructura Orgánica <strong>de</strong>sta Consellería e<br />
<strong>de</strong>mais normas xerais <strong>de</strong> pertinente aplicación.<br />
SEGUNDO: O alega<strong>do</strong> en vía <strong>de</strong> recurso non <strong>de</strong>svirtúa o xa resolto en instancia nin introduce ningunha<br />
cuestión nova que non fora tida en conta, limitán<strong>do</strong>se a recorrente a facer meras interpretacións<br />
acomodaticias ó seu propio interese, a mera solicitu<strong>de</strong> <strong>de</strong> avaliación <strong>de</strong> riscos non <strong>de</strong>strúe o feito infractor<br />
597
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
existente no momento da visita, tampouco po<strong>de</strong> admitirse a pretensión <strong>do</strong> <strong>de</strong>svío da responsabilida<strong>de</strong> que<br />
ten a empresa nesta materia á falta <strong>de</strong> dilixencia das mutuas, <strong>de</strong>bi<strong>do</strong> a que <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a entrada en vigor da<br />
normativa que esixe este requisito a empresa tivo tempo máis que suficiente para cumprilo.<br />
Por iso quedan<strong>do</strong> suficientemente acreditada a infracción a través da Acta <strong>de</strong> Inspección actuante e, da<strong>do</strong><br />
o valor e forza probatoria que se lle <strong>de</strong>ben atribuír ás Actas levantadas pola Inspección <strong>de</strong> Traballo,<br />
segun<strong>do</strong> dispón o artigo 52.2 da Lei 8/88, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> abril, sobre infraccións e sancións na or<strong>de</strong> social, ó non<br />
ser esta <strong>de</strong>struída por proba suficiente en contrario e estiman<strong>do</strong> axeitada a tipificación e cualificación que<br />
da infracción se fai, proce<strong>de</strong> confirma-la resolución <strong>de</strong> instancia en tó<strong>do</strong>los seus extremos.<br />
Vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral aplicación, esta DIRECCIÓN XERAL DE<br />
RELACIÓNS LABORAIS<br />
Resolve<br />
Desestima-lo recurso interposto por <strong>do</strong>n G.L.R. en representación da empresa “V.C., S.A.”, contra a<br />
Resolución <strong>de</strong> data 02.02.00 acordada pola Delegación Provincial <strong>de</strong> Pontevedra en Vigo da Consellería<br />
<strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> e confirma-la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 250.001 ptas. imposta a esta.<br />
RESOLUCIÓN DO 23 DE XUÑO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o recurso formula<strong>do</strong> pola empresa <strong>de</strong> referencia contra a Resolución dictada no expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>do</strong> levantamento da Acta <strong>de</strong> Infracción sinalada e, ten<strong>do</strong> en conta os seguintes,<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO: Pola Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social levantouse a citada Acta, por<br />
incumprimento <strong>do</strong> disposto no:<br />
1. Artigo 3.a), Parte C, Anexo IV en relación co artigo 11.1.c), ambos <strong>do</strong> R.D. 1.627/97, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong><br />
outubro, sobre disposicións mínimas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> nas obras <strong>de</strong> construcción, así como o<br />
artigo 192 da Or<strong>de</strong>nanza Laboral da Construcción (O.M. 28.08.70) en relación coa Disposición<br />
Derra<strong>de</strong>ira Primeira nº 2, <strong>do</strong> Convenio Colectivo Xeral <strong>do</strong> Sector da Construcción, Resolución <strong>do</strong><br />
04.05.92; ó encontrarse o traballa<strong>do</strong>r traballan<strong>do</strong> no tella<strong>do</strong> na colocación da tella, carecen<strong>do</strong> o lateral<br />
<strong>do</strong> mesmo <strong>de</strong> re<strong>de</strong> <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong>, varanda ou outro medio <strong>de</strong> protección colectiva que evitara o risco<br />
<strong>de</strong> caída e, ó carecer to<strong>do</strong> o perímetro <strong>do</strong> la<strong>do</strong> sur, constituí<strong>do</strong> por salientes <strong>de</strong> terrazas, <strong>de</strong> tódalas<br />
plantas -1ª a 3ª- <strong>de</strong> varanda ou outro medio <strong>de</strong> protección colectiva que evitara o risco <strong>de</strong> caída <strong>de</strong> ata<br />
10 metros <strong>de</strong> altura na 3ª planta.<br />
2. Artigo 1.1 Anexo I en relación co artigo 3.1.b) <strong>do</strong> R.D. 1.215/97, <strong>do</strong> 18 <strong>de</strong> xullo, polo que se<br />
establecen disposicións mínimas <strong>de</strong> Segurida<strong>de</strong> e Saú<strong>de</strong> para a utilización polos traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong>s<br />
equipos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>; ó utilizarse na obra unha formigoneira on<strong>de</strong> o man<strong>do</strong> <strong>de</strong> accionamento se<br />
atopaba próximo ó motor eléctrico ó la<strong>do</strong> da correa <strong>de</strong> transmisión carecen<strong>do</strong> esta <strong>de</strong> carcasa ou outro<br />
medio <strong>de</strong> protección con risco <strong>de</strong> proxección violenta para o traballa<strong>do</strong>r.<br />
Tales infraccións, tipificadas e cualificadas como LEVES no artigo 46.4 da Lei 31/95, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro,<br />
<strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais, aprecián<strong>do</strong>se as sancións resultantes en grao MEDIO, ó abeiro <strong>do</strong><br />
disposto no artigo 49.1 da antedita lei, propoñén<strong>do</strong>se a imposición dunha multa <strong>de</strong> 50.001 pesetas por<br />
cada unha das tres infraccións; facen<strong>do</strong> un total <strong>de</strong> 150.003 pesetas.<br />
598
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
SEGUNDO: Logo <strong>do</strong> Informe-proposta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> pola Inspección <strong>de</strong> Traballo no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
confirma-la acta, pola Delegación Provincial <strong>de</strong> PONTEVEDRA en VIGO da Consellería <strong>de</strong> Xustiza,<br />
Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> o 21.12.99 dictouse Resolución na que na súa parte dispositiva estimou<br />
proce<strong>de</strong>nte impor unha sanción <strong>de</strong> 150.003 pesetas.<br />
TERCEIRO: Contra a antedita Resolución a empresa interpuxo en tempo e forma recurso, no que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>ixase sen efecto a Acta <strong>de</strong> Inspección, conforme ás alegacións que estimou máis<br />
conveniente ó seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> e que, por economía procesual, se dan aquí por integramente reproducidas.<br />
CUARTO: En vía <strong>de</strong> recurso, solicitouse informe á Inspección <strong>de</strong> Traballo, este foi emiti<strong>do</strong> confirman<strong>do</strong><br />
<strong>de</strong> novo a acta.<br />
QUINTO: Na tramitación <strong>do</strong> recurso observáronse os requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO: A competencia <strong>de</strong>sta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> vén <strong>de</strong>terminada polo Real<br />
Decreto 2.412/1982 <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> xullo (BOE <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> setembro), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> á Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia; Decreto 117/1982 <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro (DOG <strong>do</strong> 19 <strong>de</strong><br />
outubro), Decreto 227/1998 <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) da Estructura Orgánica <strong>de</strong>sta Consellería e<br />
<strong>de</strong>mais normas xerais <strong>de</strong> pertinente aplicación.<br />
SEGUNDO: O alega<strong>do</strong> en vía <strong>de</strong> recurso non <strong>de</strong>svirtúa o xa resolto en instancia nin introduce ningunha<br />
cuestión nova que non fora tida en conta, limitán<strong>do</strong>se a recorrente a facer meras interpretacións<br />
acomodaticias ó seu propio interese, da<strong>do</strong> que o alega<strong>do</strong> respecto á 1ª infracción non po<strong>de</strong> ser admiti<strong>do</strong> xa<br />
que en <strong>traballo</strong>s <strong>de</strong> altura unicamente po<strong>de</strong> substituírse a protección individual (cinto <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong>) pola<br />
colectiva (varandas, re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong>…) can<strong>do</strong> pola natureza <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> non fora posible o uso <strong>de</strong>stas<br />
<strong>de</strong>rra<strong>de</strong>iras medidas.<br />
Por outra banda, a 2ª e 3ª infracción mantéñense porque as medidas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> <strong>de</strong>ben cumprirse <strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
o inicio ó remate da obra. Por iso quedan<strong>do</strong> suficientemente acreditada a infracción a través da Acta da<br />
Inspección actuante e, da<strong>do</strong> o valor e forza probatoria que se lle <strong>de</strong>ben atribuír ás Actas levantadas pola<br />
Inspección <strong>de</strong> Traballo, segun<strong>do</strong> dispón o artigo 52.2 da Lei 8/88, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> abril, sobre infraccións e<br />
sancións na or<strong>de</strong> social, ó non ser esta <strong>de</strong>struída por proba suficiente en contrario e estiman<strong>do</strong> axeitada a<br />
tipificación e cualificación que da infracción se fai, proce<strong>de</strong> confirma-la resolución <strong>de</strong> instancia en<br />
tó<strong>do</strong>los seus extremos.<br />
Vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral aplicación, esta DIRECCIÓN XERAL DE<br />
RELACIÓNS LABORAIS<br />
Resolve<br />
Desestima-lo recurso interposto por <strong>do</strong>n J.A.A.M. en representación da empresa “C.A.M., S.L.”, contra a<br />
Resolución <strong>de</strong> data 21.12.99 acordada pola Delegación Provincial <strong>de</strong> PONTEVEDRA en Vigo da<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> e confirma-la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 150.003 ptas.<br />
imposta a esta.<br />
599
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
RESOLUCIÓN DO 23 DE XUÑO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o recurso formula<strong>do</strong> pola empresa <strong>de</strong> referencia contra a Resolución dictada no expediente<br />
sanciona<strong>do</strong>r inicia<strong>do</strong> a raíz <strong>do</strong> levantamento da Acta <strong>de</strong> Infracción sinalada e, ten<strong>do</strong> en conta os seguintes,<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO: Pola Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social levantouse a citada Acta, por<br />
incumprimento <strong>do</strong> disposto no:<br />
Artigo 45 da Lei 31/1995, <strong>de</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais por incumprimento <strong>do</strong><br />
disposto nos artigos 4.2.d) e 19 da Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res aprobada por Real Decreto<br />
Lexislativo 1/1995, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, en relación cos artigos 14.3 e 17 da Lei <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos<br />
laborais xa citada e o artigo 193 da Or<strong>de</strong>nanza Laboral da Construcción (O.M. 28.08.70) vixentes en<br />
aplicación da Disposición Derra<strong>de</strong>ira Primeira nº 2 <strong>do</strong> Convenio Xeral <strong>do</strong> Sector; artigo 3.b) da parte C<br />
<strong>do</strong> anexo IV <strong>do</strong> Real Decreto 1.627/97, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> outubro, polo que se establecen disposicións mínimas <strong>de</strong><br />
segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> nas obras <strong>de</strong> construcción; e artigos 3º e 7º e Anexo IV. 9 <strong>do</strong> Real Decreto 773/1997,<br />
<strong>do</strong> 30 <strong>de</strong> maio, sobre equipos <strong>de</strong> protección individual; pola falta <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> protección fronte ó risco<br />
<strong>de</strong> caída <strong>de</strong> altura.<br />
Artigo 45 da Lei 31/1995, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais, por incumprimento <strong>do</strong><br />
disposto nos artigos 4.2.d) e 19 da Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res aprobada por Real Decreto<br />
Lexislativo 1/1995, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, e punto 15 da parte A) <strong>do</strong> anexo IV <strong>do</strong> Real Decreto 1.627/97, <strong>do</strong> 24<br />
<strong>de</strong> outubro, polo que se establecen disposicións mínimas <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e saú<strong>de</strong> nas obras <strong>de</strong> construcción;<br />
ó carece-la obra visitada <strong>de</strong> locais ou casetas prefabricadas <strong>de</strong>stinadas a aseos <strong>do</strong>s traballa<strong>do</strong>res, nin a<br />
máis mínima <strong>do</strong>tación relativa a retretes, ino<strong>do</strong>ros, duchas ou lavabos. Igualmente non existen vestiarios<br />
axeita<strong>do</strong>s para os traballa<strong>do</strong>res, nin taquillas ou armarios para a roupa.<br />
Tales infraccións, tipificadas e cualificadas como GRAVE, a 1ª e LEVE a 2ª nos artigos 47.16.f) e 46.4 da<br />
Lei 31/95, <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> novembro, <strong>de</strong> prevención <strong>de</strong> riscos laborais, aprecián<strong>do</strong>se as sancións resultantes en<br />
grao MÍNIMO, ó abeiro <strong>do</strong> disposto no artigo 49 da antedita lei, propoñén<strong>do</strong>se a imposición dunha multa<br />
<strong>de</strong> 250.100 pesetas pola 1ª infracción e 50.000 pesetas pola 2ª infracción; facen<strong>do</strong> un total <strong>de</strong> 300.100<br />
pesetas.<br />
SEGUNDO: Logo <strong>do</strong> informe-proposta <strong>de</strong> resolución emiti<strong>do</strong> pola Inspección <strong>de</strong> Traballo no senti<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
confirma-la acta, pola Delegación Provincial da Coruña da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> o 01.02.00 dictouse Resolución na que na súa parte dispositiva estimou proce<strong>de</strong>nte impor unha<br />
sanción <strong>de</strong> 300.100 pesetas.<br />
TERCEIRO: Contra a antedita Resolución a empresa interpuxo en tempo e forma recurso, no que<br />
solicitaba que se <strong>de</strong>ixase sen efecto a Acta <strong>de</strong> Inspección, conforme ás alegacións que estimou máis<br />
conveniente ó seu <strong><strong>de</strong>reito</strong> e que, por economía procesual, se dan aquí por integramente reproducidas.<br />
CUARTO: Na tramitación <strong>do</strong> recurso observáronse os requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO: A competencia <strong>de</strong>sta Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong> vén <strong>de</strong>terminada polo Real<br />
Decreto 2.412/1982 <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> xullo (BOE <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> setembro), sobre traspaso <strong>de</strong> competencias en materia<br />
<strong>de</strong> <strong>traballo</strong> á Comunida<strong>de</strong> Autonóma <strong>de</strong> Galicia; Decreto 117/1982 <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro (DOG <strong>do</strong> 19 <strong>de</strong><br />
outubro), Decreto 227/1998 <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) da Estructura Orgánica <strong>de</strong>sta Consellería e<br />
<strong>de</strong>mais normas xerais <strong>de</strong> pertinente aplicación.<br />
600
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
SEGUNDO: A recorrente admite os feitos e alega que unicamente un traballa<strong>do</strong>r carecía <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong><br />
protección, indicarlle que o número <strong>de</strong> traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s non exime da existencia da infracción, esta<br />
existe in<strong>de</strong>pendientemente <strong>do</strong> número <strong>de</strong> afecta<strong>do</strong>s, a maior abundamento o empresario ten a obriga non<br />
só <strong>de</strong> darlle os medios <strong>de</strong> protección senón que vén obriga<strong>do</strong> ó <strong>de</strong>ber <strong>de</strong> vixilancia <strong>do</strong> seu uso (S.T.S.<br />
24.09.96).<br />
Por outra banda, con respecto á pretendida ausencia <strong>de</strong> culpabilida<strong>de</strong> tense que sinalar que dito concepto<br />
en canto relación psicolóxica <strong>de</strong> causalida<strong>de</strong> entre o axente e o resulta<strong>do</strong> tipicamente punible non é<br />
elemento esencial para a existencia <strong>de</strong> infraccións sancionables en materia <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> e hixiene no<br />
<strong>traballo</strong>, pois o castiga<strong>do</strong> nese ámbito é o mero incumprimento <strong>do</strong>s preceptos normativos,<br />
in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> que acaeza un dano efectivo ou unha situación <strong>de</strong> perigo, pois na or<strong>de</strong><br />
contencioso-administrativo o elemento voluntarista opera unicamente como elemento agravante.<br />
TERCEIRO: Ante a alegación referente á presuntamente incorrecta gradación da sanción imposta, temos<br />
que sinalar que a mesma impúxose <strong>de</strong>ntro <strong>do</strong>s límites estableci<strong>do</strong>s nos artigos correspon<strong>de</strong>ntes da lei<br />
substantiva <strong>de</strong> aplicación, graduán<strong>do</strong>se ten<strong>do</strong> en conta as circunstancias modula<strong>do</strong>ras da responsabilida<strong>de</strong><br />
xa recollidas na acta e que ó longo <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento non foron <strong>de</strong>svirtuadas polo agora recorrente co que<br />
a sanción entén<strong>de</strong>se que é proporcionalmente ás circunstancias e polo tanto proce<strong>de</strong> confirmala na súa<br />
totalida<strong>de</strong>.<br />
Vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral aplicación, esta DIRECCIÓN XERAL DE<br />
RELACIÓNS LABORAIS.<br />
Resolve<br />
DESESTIMA-LO recurso interposto por <strong>do</strong>n R.S.O. en representación da empresa “B.C., S.L.” contra a<br />
Resolución <strong>de</strong> data 01.02.00 acordada pola Delegación Provincial da CORUÑA da Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> e confirma-la sanción <strong>de</strong> multa <strong>de</strong> 300.100 ptas. imposta a esta.<br />
601
REGULACIÓN DE EMPREGO
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
RESOLUCIÓN DE 22 DE XUÑO DE 2000<br />
Examina<strong>do</strong> o expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> emprego referi<strong>do</strong> na marxe, <strong>do</strong> que se coñece en virtu<strong>de</strong> <strong>do</strong><br />
recurso <strong>de</strong> alzada formula<strong>do</strong> por <strong>do</strong>na M.P.G.V., en representación <strong>do</strong> Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía Salarial, contra<br />
a resolución <strong>de</strong> data 12.11.99, da Delegación Provincial da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> A Coruña, e ten<strong>do</strong> en conta os seguintes<br />
Feitos<br />
PRIMEIRO: En data 29.10.99 e por <strong>do</strong>n J.L.F.R., <strong>do</strong>n A.A.D.E. e <strong>do</strong>n A.C.B., membros da Comisión<br />
Liquida<strong>do</strong>ra da empresa “M.S.M” nº 376, foi presentada na Delegación Provincial da Consellería <strong>de</strong><br />
Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> A Coruña, solicitu<strong>de</strong> instan<strong>do</strong> autorización para proce<strong>de</strong>r á<br />
extinción das relacións xurídico-laborais cos nove traballa<strong>do</strong>res que compoñen a totalida<strong>de</strong> <strong>do</strong> cadro <strong>de</strong><br />
persoal da mesma, catro pertencentes ó centro <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> que a empresa posúe na Coruña, e cinco ó <strong>de</strong><br />
Santiago <strong>de</strong> Compostela, con efectos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o 1 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1999.<br />
A empresa fundamenta a solicitu<strong>de</strong> referida en causas tecnolóxicas, organizativas e <strong>de</strong> producción,<br />
<strong>de</strong>rivadas da extinción da personalida<strong>de</strong> xurídica <strong>do</strong> contratante (Art. 49.1.g) <strong>do</strong> ET).<br />
O perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas rematou con Acor<strong>do</strong> segun<strong>do</strong> consta na Acta <strong>do</strong> Acor<strong>do</strong> final <strong>do</strong> perío<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
consultas <strong>de</strong> data 29.10.99, aportada pola empresa.<br />
SEGUNDO: Pola Delegación Provincial <strong>de</strong> A Coruña, e consonte ó sinala<strong>do</strong> no art. 51.3 <strong>do</strong> Real Decreto<br />
Lexislativo 1/1995, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo e 9 <strong>do</strong> Real Decreto 43/1996, <strong>do</strong> 19 <strong>de</strong> xaneiro, comunicouse o inicio<br />
<strong>do</strong> expediente á Entida<strong>de</strong> Xestora da prestación por <strong>de</strong>semprego e conseguiuse o preceptivo informe da<br />
Inspección Provincial <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social, sen<strong>do</strong> este último <strong>do</strong> seguinte teor literal:<br />
“En relación con el expediente nº 168/99 inicia<strong>do</strong> a petición <strong>de</strong> la empresa “M.S.M.” nº 376 en el que se<br />
solicita autorización para proce<strong>de</strong>r a la extinción <strong>de</strong> los contratos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los nueve trabaja<strong>do</strong>res<br />
<strong>de</strong> su plantilla, <strong>de</strong>bemos emitir el siguiente INFORME:<br />
Examinada la <strong>do</strong>cumentación aportada en el expediente que incluye la memoria <strong>de</strong> las causas<br />
explicativas así como el acuer<strong>do</strong> firma<strong>do</strong> por los trabaja<strong>do</strong>res respecto a la realidad <strong>de</strong> dichas causas<br />
queda a nuestro juicio acreditada la realidad <strong>de</strong> la causa económica invocada relativa a la inviabilidad<br />
<strong>de</strong> la empresa como servicio médico mancomuna<strong>do</strong>. Así mismo juzgamos que esta causa queda<br />
englobada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> causa económica recogi<strong>do</strong> en el artículo 51 <strong>de</strong> la Ley <strong>de</strong>l Estatuto <strong>de</strong><br />
los Trabaja<strong>do</strong>res, en su Texto Refundi<strong>do</strong> aproba<strong>do</strong> por RD Legislativo 1/1995, <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo (BOE <strong>de</strong>l<br />
29). Por lo tanto, no aprecián<strong>do</strong>se tampoco la existencia <strong>de</strong> frau<strong>de</strong>, <strong>do</strong>lo, coacción o abuso <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho en<br />
la conclusión <strong>de</strong>l acuer<strong>do</strong> estimamos que la resolución <strong>de</strong>l expediente <strong>de</strong>be <strong>de</strong> ser estimatoria en relación<br />
con la causa alegada”.<br />
TERCEIRO: Así, e logo da oportuna tramitación e instrucción <strong>do</strong> expediente, a Delegación Provincial da<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> en data 12.11.99, dictou a Resolución que agora se<br />
impugna, pola que se resolve:<br />
“PRIMEIRO.- AUTORIZAR á empresa “M.S.M” (nº 276) para que proceda á EXTINCIÓN das relacións<br />
xurídico-laborais <strong>do</strong>s NOVE traballa<strong>do</strong>res que compoñen o seu cadro <strong>de</strong> persoal nos centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
<strong>de</strong> A Coruña e Santiago <strong>de</strong> Compostela, os cales se nomean na lista anexa, ó terse extingui<strong>do</strong> a<br />
personalida<strong>de</strong> xurídica da empresa contratante coa súa disolución e liquidación, e iso con efectos <strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
a data da presente resolución.<br />
SEGUNDO.- A empresa <strong>de</strong>berá remitir á Dirección Provincial <strong>do</strong> INEM, no prazo <strong>de</strong> DEZ DÍAS os<br />
<strong>do</strong>cumentos <strong>de</strong> cotización actualiza<strong>do</strong>s (TC-2 <strong>do</strong>s últimos seis meses) e pola súa parte o persoal afecta<strong>do</strong><br />
proce<strong>de</strong>rá a inscribirse na correspon<strong>de</strong>nte oficina no prazo <strong>de</strong> QUINCE DÍAS achegan<strong>do</strong> certifica<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
empresa individualiza<strong>do</strong>.<br />
603
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
TERCEIRO.- Que da <strong>do</strong>cumentación achegada e <strong>de</strong>mais actuacións practicadas no expediente <strong>de</strong>dúcese<br />
que a causa invocada para que se autorice a extinción das relacións xurídico-laborais <strong>do</strong>s nove<br />
traballa<strong>do</strong>res que compoñen o cadro <strong>de</strong> persoal da empresa vén baseada en que por xunta extraordinaria<br />
<strong>de</strong> tó<strong>do</strong>los socios da entida<strong>de</strong> mercantil “M.S.M.” nº 376, celebrada o 20.09.99 acor<strong>do</strong>use disolver a<br />
mancomunida<strong>de</strong>, coa súa conseguinte liquidación, e iso supón a correspon<strong>de</strong>nte extinción da<br />
personalida<strong>de</strong> xurídica da contratante, que motiva a extinción <strong>do</strong>s contratos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> existentes en tal<br />
empresa, nos centros <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> <strong>de</strong> A Coruña e Santiago <strong>de</strong> Compostela, conforme ó estableci<strong>do</strong> no<br />
parágrafo terceiro <strong>do</strong> artigo 49.1.g) <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res, se ben a data das extincións<br />
solicitadas serán con efectos <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a data da presente resolución, ó non ter efectos retroactivos a causa<br />
motiva<strong>do</strong>ra <strong>do</strong> presente expediente.”<br />
CUARTO: Contra a antedita Resolución interpúxose o Recurso <strong>de</strong> Alzada cita<strong>do</strong> no encabezamento, no<br />
que tralas consi<strong>de</strong>racións e argumentacións que consi<strong>de</strong>raron máis oportunas en <strong>de</strong>fensa da súa<br />
pretensión, solicitan se dicte nova Resolución na que se exprese que o FOGASA, dadas as circunstancias<br />
<strong>do</strong> expediente presenta<strong>do</strong>, non ten a obriga <strong>de</strong> participar no aboamento <strong>do</strong> 40% da in<strong>de</strong>mnización legal<br />
que corresponda ós traballa<strong>do</strong>res, suprimín<strong>do</strong>se ó efecto <strong>do</strong> acor<strong>do</strong> 3º da Resolución a última parte <strong>do</strong><br />
mesmo que fai referencia á participación <strong>do</strong> FOGASA.<br />
QUINTO: Do escrito <strong>de</strong> recurso <strong>de</strong>use trasla<strong>do</strong> pola Delegación Provincial á empresa, así como ós<br />
traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s polo presente expediente, para o efecto <strong>de</strong> que á vista <strong>de</strong>ste, formularan as<br />
alegacións que estimasen oportunas, evacuán<strong>do</strong>se dito trámite mediante a presentación <strong>do</strong>s oportunos<br />
escritos, no que tralas consi<strong>de</strong>racións que estimaron convenientes solicitan se confirme o conti<strong>do</strong> da<br />
resolución obxecto <strong>do</strong> recurso.<br />
SEXTO: De acor<strong>do</strong> co estableci<strong>do</strong> no art. 114 da Lei 30/1992, <strong>do</strong> 26 <strong>de</strong> novembro, modificada pola Lei<br />
4/1999, <strong>do</strong> 13 <strong>de</strong> xaneiro, <strong>de</strong> réxime xurídico das administracións públicas e <strong>do</strong> proce<strong>de</strong>mento<br />
administrativo común, a Delegación Provincial da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong><br />
<strong>de</strong> A Coruña, remitiu os escritos <strong>de</strong> recurso e alegacións, e mailo seu preceptivo informe, xunto co<br />
correspon<strong>de</strong>nte expediente.<br />
SÉTIMO: Na tramitación <strong>do</strong> presente recurso, así como no expediente <strong>do</strong> que trae causa, observáronse<br />
tó<strong>do</strong>los requisitos e prescricións legais.<br />
Fundamentos<br />
PRIMEIRO: A competencia da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>, vén <strong>de</strong>terminada<br />
polo Real Decreto 1.999/1984, <strong>do</strong> 12 <strong>de</strong> setembro (BOE 12.11.84), sobre traspaso <strong>de</strong> funcións e servicios<br />
en materia <strong>de</strong> Regulación <strong>de</strong> Emprego, así como o Decreto 188/1984, <strong>do</strong> 29 <strong>de</strong> novembro (DOG<br />
17.01.85), Decreto 227/1998, <strong>do</strong> 10 <strong>de</strong> xullo (DOG 06.08.98) en relación co Real Decreto Lexislativo<br />
1/1995, <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> marzo, polo que se aproba o texto refundi<strong>do</strong> da Lei <strong>do</strong> Estatuto <strong>do</strong>s Traballa<strong>do</strong>res e as<br />
súas normas <strong>de</strong> <strong>de</strong>senvolvemento.<br />
SEGUNDO: Respecto das alegacións aducidas pola recorrente á través <strong>do</strong> recurso <strong>de</strong> alzada presenta<strong>do</strong>,<br />
así coma a petición final efectuada, <strong>de</strong> modificar o conti<strong>do</strong> da resolución obxecto da mesma, hai que<br />
sinalar que aquelas carecen <strong>de</strong> virtualida<strong>de</strong> xurídica algunha, non <strong>de</strong>svirtuán<strong>do</strong>se en ningún caso o acerto<br />
da <strong>de</strong>vandita resolución polo que non <strong>de</strong>be resultar modifica<strong>do</strong> o seu conti<strong>do</strong>; resolución que polo <strong>de</strong>mais<br />
se limita a autoriza a medida extintiva solicitadas, logo <strong>de</strong> constatadas as causas invocadas e á vista <strong>do</strong><br />
Acor<strong>do</strong> acada<strong>do</strong> no preceptivo perío<strong>do</strong> <strong>de</strong> consultas, así coma <strong>do</strong> informe favorable emiti<strong>do</strong> pola<br />
Inspección <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social; to<strong>do</strong> esto en uso das competencias propias da Autorida<strong>de</strong><br />
Laboral, que nos expedientes <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong> emprego se circunscribe, como xa se mencionou á<br />
constatación da causa e, no seu caso, á correspon<strong>de</strong>nte autorización, feitos estes cos que en ningún<br />
momento amosa a súa <strong>de</strong>sconformida<strong>de</strong> a recorrente.<br />
Polo anteriormente exposto é polo que se <strong>de</strong>be <strong>de</strong>sestima-lo recurso presenta<strong>do</strong>, non proce<strong>de</strong>n<strong>do</strong><br />
modifica-la resolución impugnada, to<strong>do</strong> isto sen prexuízo <strong>de</strong> que as controversias que se produzan ante<br />
reclamacións sobre a cuestión controvertida, así coma calquera outra discrepancia ou reclamación que<br />
poida xurdir respecto das in<strong>de</strong>mnizacións se <strong>de</strong>duzan diante da or<strong>de</strong> xurisdiccional competente, non<br />
correspon<strong>de</strong>n<strong>do</strong> a esta instancia o seu coñecemento.<br />
604
RESOLUCIÓNS DA DIRECCIÓN XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS<br />
Así, vistos os preceptos legais cita<strong>do</strong>s e <strong>de</strong>mais <strong>de</strong> xeral e pertinente aplicación, esta DIRECCIÓN<br />
XERAL DE RELACIÓNS LABORAIS,<br />
Acorda<br />
DESESTIMA-LO recurso <strong>de</strong> alzada presenta<strong>do</strong> por <strong>do</strong>na M.P.G.V., en representación <strong>de</strong> FONDO DE<br />
GARANTÍA SALARIAL, contra a resolución <strong>de</strong> data 12.11.99, dictada pola Delegación Provincial da<br />
Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións <strong>Laborais</strong> <strong>de</strong> A Coruña, no expediente <strong>de</strong> regulación <strong>de</strong><br />
emprego nº 1876/99 promovi<strong>do</strong> pola empresa “M.S.M” nº 376 e na súa consecuencia, CONFIRMA-LA<br />
citada resolución en tó<strong>do</strong>los seus extremos.<br />
605
LEXISLACIÓN<br />
Relación <strong>de</strong> normas publicadas no<br />
Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia (DOG)<br />
Relación <strong>de</strong> normas publicadas no<br />
Boletín Oficial <strong>do</strong> Esta<strong>do</strong> (BOE)<br />
Relación <strong>de</strong> disposicións publicadas no<br />
Diario Oficial das Comunida<strong>de</strong>s Europeas<br />
(DOCE)
RELACIÓN DE NORMAS PUBLICADAS<br />
NO DIARIO OFICIAL DE GALICIA (DOGA)
LEXISLACIÓN<br />
Corrección <strong>de</strong> erros da Lei 7/1999, <strong>do</strong> 29 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro, <strong>de</strong> orzamentos xerais da Comunida<strong>de</strong> Autónoma<br />
<strong>de</strong> Galicia para o ano 2000.<br />
(DOG 14.03.2000)<br />
Decreto 344/1999, <strong>do</strong> 23 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro, polo que se establece o programa <strong>de</strong> escolas obra<strong>do</strong>iro e casas <strong>de</strong><br />
oficios no ámbito da Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia.<br />
(DOG 05.01.2000)<br />
Decreto 9/2000, <strong>do</strong> 12 <strong>de</strong> xaneiro, polo que se regulan as iniciativas <strong>de</strong> emprego e as súas clases, así<br />
como o proce<strong>de</strong>mento para a súa cualificación e inscrición rexistral.<br />
(DOG 27.01.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 04.02.2000)<br />
Decreto 161/2000, <strong>do</strong> 29 <strong>de</strong> xuño, polo que se establece a estructura orgánica da Consellería <strong>de</strong> Xustiza,<br />
Interior e Relacións <strong>Laborais</strong>.<br />
(DOG 03.06.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 23 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1999 pola que se establecen liñas <strong>de</strong> actuación e estímulo á formación <strong>de</strong><br />
mulleres naquelas profesións ligadas a sectores e activida<strong>de</strong>s consi<strong>de</strong>ra<strong>do</strong>s prioritarios en Galicia.<br />
(DOG 14.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 4 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 2000 pola que se establece o rexistro e <strong>de</strong>pósito das actas <strong>de</strong> <strong>de</strong>signación <strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>lega<strong>do</strong>s <strong>de</strong> prevención.<br />
(DOG 31.01.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 15.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 25 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 2000 pola que se modifica a <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 1999, pola que se regula o<br />
proce<strong>de</strong>mento <strong>de</strong> aboamento <strong>de</strong> cotas á Segurida<strong>de</strong> Social a traballa<strong>do</strong>res que percibisen a prestación <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>semprego na súa modalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> pagamento único, e na que se <strong>de</strong>termina o seu financiamento para o<br />
ano 2000.<br />
(DOG 31.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 25 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 2000 pola que se regula o proce<strong>de</strong>mento <strong>de</strong> selección para a contratación <strong>de</strong><br />
expertos para a realización <strong>de</strong> accións <strong>de</strong> formación ocupacional.<br />
(DOG 02.02.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 06.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 27 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 2000 pola que se regulan as axudas e subvencións para o fomento <strong>do</strong> emprego<br />
a través <strong>do</strong>s programas <strong>de</strong> cooperación con órganos e organismos das administracións públicas distintas<br />
da local, universida<strong>de</strong>s e entida<strong>de</strong>s sen ánimo <strong>de</strong> lucro, para o exercicio <strong>do</strong> ano 2000.<br />
(DOG 02.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 3 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se <strong>de</strong>senvolve o Decreto 171/1999, <strong>do</strong> 27 <strong>de</strong> maio, e se<br />
establecen as bases regula<strong>do</strong>ras da concesión <strong>de</strong> axudas e subvencións ó programa <strong>de</strong> obra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong><br />
emprego.<br />
(DOG 16.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 4 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se <strong>de</strong>senvolve o Decreto 344/1999, <strong>do</strong> 23 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro, e se<br />
establecen as bases regula<strong>do</strong>ras da concesión <strong>de</strong> axudas e subvencións ó programa <strong>de</strong> escolas obra<strong>do</strong>iro e<br />
casas <strong>de</strong> oficios.<br />
(DOG 17.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 4 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se establecen os programas <strong>de</strong> fomento <strong>do</strong> emprego en empresas<br />
<strong>de</strong> economía social, para a promoción <strong>do</strong> emprego autónomo e para a integración laboral das persoas con<br />
discapacida<strong>de</strong> en centros especiais <strong>de</strong> emprego e <strong>traballo</strong> autónomo.<br />
(DOG 17.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 8 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se regula o réxime <strong>de</strong> axudas e subvencións ás empresas<br />
cualificadas como iniciativas locais <strong>de</strong> emprego ou como iniciativas <strong>de</strong> emprego rural.<br />
(DOG 17.02.2000)<br />
608
LEXISLACIÓN<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se regula o funcionamento <strong>do</strong>s centros asocia<strong>do</strong>s ó Servicio<br />
<strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Colocación.<br />
(DOG 08.03.2000<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 27.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 28 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000 pola que se establecen as bases regula<strong>do</strong>ras para a concesión <strong>de</strong><br />
subvencións para a realización <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> orientación profesional para o emprego e asesoramento<br />
para o autoemprego.<br />
(DOG 03.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 3 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 pola que se <strong>de</strong>senvolven programas <strong>de</strong> animación e apoio a medidas <strong>de</strong><br />
estratexia para potenciar accións <strong>de</strong> emprego no sector agrario.<br />
(DOG 14.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 9 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 pola que se <strong>de</strong>senvolven accións no ámbito da economía social dirixidas á<br />
promoción e divulgación <strong>de</strong> cooperativas, socieda<strong>de</strong>s laborais e as súas asociacións.<br />
(DOG 24.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 13 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 pola que se establecen os programas <strong>de</strong> fomento da contratación e da<br />
estabilida<strong>de</strong> no emprego para o ano 2000.<br />
(DOG 27.03.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 08.05.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 pola que se regula o réxime <strong>de</strong> subvencións ás centrais sindicais para o ano<br />
2000.<br />
(DOG 03.04.2000)<br />
CORRECCIÓN DE ERROS DOG 07.04.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 23 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 pola que se establecen os programas <strong>de</strong> fomento da contratación e da<br />
estabilida<strong>de</strong> no emprego para o ano 2000.<br />
(DOG 27.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 17 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 pola que se dictan normas <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>mento para a xestión das axudas<br />
previstas no Decreto 106/1994, <strong>do</strong> 21 <strong>de</strong> abril, da <strong>Xunta</strong> <strong>de</strong> Galicia e na Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 5 <strong>de</strong> outubro <strong>de</strong> 1994, <strong>do</strong><br />
Ministerio <strong>de</strong> Traballo e Segurida<strong>de</strong> Social, pola que se regula a concesión <strong>de</strong> axudas previas á xubilación<br />
ordinaria no sistema <strong>de</strong> segurida<strong>de</strong> social, a traballa<strong>do</strong>res afecta<strong>do</strong>s por procesos <strong>de</strong> reestructuración <strong>de</strong><br />
empresas.<br />
(DOG 04.05.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 25 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 pola que se dictan normas para garanti-los servicios esenciais referentes á<br />
folga convocada pola Unión Xeral <strong>de</strong> Traballa<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Galicia, na empresa Sitel Ibérica Teleservices,<br />
S.A., no Servicio <strong>de</strong> Emerxencias Un, Un, Dous SOS-Galicia (112 SOS-Galicia) <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong><br />
Compostela, que terá lugar a partir das 00.00 horas <strong>do</strong> día 26 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 ata ás 24.00 horas <strong>do</strong> día<br />
28 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000.<br />
(DOG 26.04.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 3 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 2000 pola que se <strong>de</strong>terminan os servicios mínimos que hai que manter durante a<br />
folga convocada nas empresas I<strong>de</strong>al Auto, S.A., Transportes Finisterre, S.A. e Trolebuses Coruña-<br />
Carballo, S.A.<br />
(DOG 05.05.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 19 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 2000 pola que se nomean novos membros <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Relacións<br />
<strong>Laborais</strong>, en representación <strong>do</strong> S.N. <strong>de</strong> CC.OO. <strong>de</strong> Galicia.<br />
(DOG 01.06.2000)<br />
Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 14 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 2000 pola que se dictan normas para garanti-los servicios esenciais durante a<br />
folga xeral convocada para o día 15 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 2000, na provincia <strong>de</strong> Pontevedra.<br />
(DOG 15.06.2000)<br />
609
LEXISLACIÓN<br />
Corrección <strong>de</strong> erros.- Resolución <strong>do</strong> 12 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1999, da Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>,<br />
pola que se lles dá publicida<strong>de</strong> ás festas laborais <strong>de</strong> carácter local para o ano 2000 corespon<strong>de</strong>ntes ós<br />
concellos das catro provincias da Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia.<br />
(DOG 31.01.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 02.03.2000)<br />
Resolución <strong>do</strong> 29 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1999, da Dirección Xeral <strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>, pola que se or<strong>de</strong>na o<br />
rexistro e publicación, no Diario Oficial <strong>de</strong> Galicia, <strong>do</strong> acor<strong>do</strong> <strong>do</strong> grupo <strong>de</strong> <strong>traballo</strong> sobre medidas para o<br />
sector productivo <strong>do</strong> complexo silvicultura-ma<strong>de</strong>ira e sobre medidas <strong>de</strong> consolidación <strong>de</strong> emprego<br />
estructural.<br />
(DOG 10.02.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERROS DOG 08.06.2000)<br />
Resolución <strong>do</strong> 25 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 2000, da Dirección Xeral <strong>de</strong> Formación e Colocación, pola que se<br />
<strong>de</strong>senvolve a Or<strong>de</strong> <strong>do</strong> 17 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1999, pola que se establece a convocatoria pública para a<br />
programación <strong>de</strong> cursos <strong>do</strong> Plan Nacional <strong>de</strong> Formación e Inserción Profesional na Comunida<strong>de</strong><br />
Autónoma <strong>de</strong> Galicia correspon<strong>de</strong>nte ó exercicio <strong>de</strong> 2000.<br />
(DOG 01.02.2000)<br />
CORRECCIÓN DE ERROS DOG 04.04.2000)<br />
Resolución <strong>do</strong> 29 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 2000, <strong>do</strong> Servicio <strong>Galego</strong> <strong>de</strong> Promoción da Igualda<strong>de</strong> <strong>do</strong> Home e da<br />
Muller, pola que se establecen as bases regula<strong>do</strong>ras aplicables á concesión <strong>de</strong> axudas e subvencións para a<br />
creación <strong>de</strong> empresas e a integración laboral da muller como estímulo a mulleres empren<strong>de</strong><strong>do</strong>ras <strong>de</strong><br />
Galicia (programa Emega).<br />
(DOG 09.03.2000)<br />
Resolución <strong>do</strong> 24 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000, da Secretaría Xeral da Consellería <strong>de</strong> Xustiza, Interior e Relacións<br />
<strong>Laborais</strong>, pola que se dispón a publicación <strong>do</strong> Plan <strong>de</strong> Emerxencia por Acci<strong>de</strong>nte no Transporte <strong>de</strong><br />
Merca<strong>do</strong>rías Perigosas da Comunida<strong>de</strong> Autónoma <strong>de</strong> Galicia (Plantransgal).<br />
(DOG 08.05.2000)<br />
Resolución <strong>do</strong> 14 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 2000 pola que se convoca a décima primeira edición <strong>do</strong> Curso Superior <strong>de</strong><br />
Relacións <strong>Laborais</strong>.<br />
(DOG 21.06.2000)<br />
610
RELACIÓN DE NORMAS PUBLICADAS<br />
NO BOLETÍN OFICIAL DO ESTADO (BOE)
LEXISLACIÓN<br />
Ley Orgánica 2/2000, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> enero, <strong>de</strong> modificación <strong>de</strong> la Ley Orgánica 10/1995, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> noviembre,<br />
<strong>de</strong>l Código Penal, en materia <strong>de</strong> prohibición <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo y el empleo <strong>de</strong> armas químicas.<br />
(BOE 10.01.2000)<br />
Ley Orgánica 3/2000, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> enero, <strong>de</strong> modificación <strong>de</strong> la Ley Orgánica 10/1995, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> noviembre,<br />
<strong>de</strong>l Código Penal, en materia <strong>de</strong> lucha contra la corrupción <strong>de</strong> agentes públicos extranjeros en las<br />
transacciones comerciales internacionales.<br />
(BOE 12.01.2000)<br />
Ley Orgánica 4/2000, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> enero, sobre <strong>de</strong>rechos y liberta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los extranjeros en España y su<br />
integración social.<br />
(BOE 12.01.2000)<br />
Ley 7/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> presupuestos generales <strong>de</strong> la Comunidad Autónoma <strong>de</strong> Galicia para el<br />
año 2000.<br />
(BOE 03.02.2000)<br />
Ley 8/1999, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> Medidas Fiscales y Presupuestarias y <strong>de</strong> Función Pública y Actuación<br />
Administrativa.<br />
(BOE 03.02.2000)<br />
Lei 4/2000, <strong>do</strong> 7 <strong>de</strong> xaneiro, <strong>de</strong> modificación da regulación da <strong>de</strong>claración <strong>de</strong> falecemento <strong>do</strong>s<br />
<strong>de</strong>sapareci<strong>do</strong>s con ocasión <strong>de</strong> naufraxios e sinistros. (“BOE” 8, <strong>do</strong> 10.01.2000.)<br />
(BOE 09.02.2000)<br />
Real Decreto 25/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero, por el que se concretan los requisitos y condiciones <strong>de</strong> las<br />
participaciones en entida<strong>de</strong>s para la aplicación <strong>de</strong> las exenciones correspondientes en el Impuesto sobre el<br />
Patrimonio.<br />
(BOE 15.01.2000)<br />
Real Decreto 26/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero, sobre revalorización y complementos <strong>de</strong> pensiones para el año<br />
2000 y otras normas en materia <strong>de</strong> clases pasivas.<br />
(BOE 15.01.2000)<br />
Corrección <strong>de</strong> erratas <strong>de</strong>l Real Decreto 1.750/1999, <strong>de</strong> 19 <strong>de</strong> noviembre, sobre ampliación <strong>de</strong> medios<br />
adscritos a los servicios <strong>de</strong> la Administración <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> traspasa<strong>do</strong>s a la Comunidad Autónoma <strong>de</strong><br />
Galicia por el Real Decreto 1.375/1997, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> agosto, en materia <strong>de</strong> la gestión realizada por el Instituto<br />
Nacional <strong>de</strong> Empleo en el ámbito <strong>de</strong>l trabajo, el empleo y la formación<br />
(BOE 15.01.2000)<br />
Real Decreto-ley 1/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero, sobre <strong>de</strong>terminadas medidas <strong>de</strong> mejora <strong>de</strong> la protección<br />
familiar <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
(BOE 17.01.2000)<br />
Corrección <strong>de</strong> errores <strong>de</strong>l Real Decreto 2.064/1999, <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre, sobre revalorización <strong>de</strong> las<br />
pensiones <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social para el ejercicio 2000.<br />
(BOE 21.01.2000)<br />
Real Decreto 73/2000, <strong>de</strong> 21 <strong>de</strong> enero, por el que se modifica el aparta<strong>do</strong> 4 <strong>de</strong>l artículo 3 <strong>de</strong>l Real<br />
Decreto 5/1997, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> enero, por el que se regula el subsidio por <strong>de</strong>sempleo a favor <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res<br />
eventuales inclui<strong>do</strong>s en el Régimen Especial Agrario <strong>de</strong> la Seguridad Social y se prorroga la vigencia <strong>de</strong><br />
sus disposiciones transitorias.<br />
(BOE 22.01.2000)<br />
Corrección <strong>de</strong> erratas <strong>de</strong>l Real Decreto 1.890/1999, <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> diciembre, por el que se modifica el<br />
reglamento general sobre cotización y liquidación <strong>de</strong> otros <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la Seguridad Social, aproba<strong>do</strong> por<br />
el Real Decreto 2.064/1995, <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> diciembre.<br />
(BOE 25.01.2000)<br />
612
LEXISLACIÓN<br />
Real Decreto 1.971/1999, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> procedimiento para el reconocimiento, <strong>de</strong>claración y<br />
calificación <strong>de</strong>l gra<strong>do</strong> <strong>de</strong> minusvalía.<br />
(BOE 26.01.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 13.03.2000)<br />
Real Decreto 27/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero, por el que se establecen medidas alternativas <strong>de</strong> carácter<br />
excepcional al cumplimiento <strong>de</strong> la cuota <strong>de</strong> reserva <strong>de</strong>l 2 por 100 en favor <strong>de</strong> trabaja<strong>do</strong>res discapacita<strong>do</strong>s<br />
en empresas <strong>de</strong> 50 o más trabaja<strong>do</strong>res.<br />
(BOE 26.01.2000)<br />
Real Decreto 144/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> enero, por el que se <strong>de</strong>sarrolla, en materia <strong>de</strong> acción protectora <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social, el Real Decreto-ley 15/1998, <strong>de</strong> 27 <strong>de</strong> noviembre, <strong>de</strong> Medidas Urgentes para la Mejora<br />
<strong>de</strong>l Merca<strong>do</strong> <strong>de</strong> Trabajo en Relación con el Trabajo a Tiempo Parcial y el Fomento <strong>de</strong> su Estabilidad.<br />
(BOE 16.02.1999)<br />
Real Decreto 138/2000, <strong>de</strong> 4 <strong>de</strong> febrero, por el que se aprueba el Reglamento <strong>de</strong> Organización y<br />
Funcionamiento <strong>de</strong> la Inspección <strong>de</strong> Trabajo y Seguridad Social.<br />
(BOE 16.02.2000)<br />
Real Decreto 239/2000, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> febrero, por el que se establece el procedimiento para la regularización<br />
<strong>de</strong> extranjeros prevista en la disposición transitoria primera <strong>de</strong> la Ley Orgánica 4/2000, <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> enero,<br />
sobre <strong>de</strong>rechos y liberta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los extranjeros en España y su integración social.<br />
(BOE 19.02.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 09.03.2000)<br />
Real Decreto 236/2000, <strong>de</strong> 18 <strong>de</strong> febrero, por el que se regula un programa, para el año 2000, <strong>de</strong><br />
inserción laboral para los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>semplea<strong>do</strong>s <strong>de</strong> larga duración, en situación <strong>de</strong> necesidad,<br />
mayores <strong>de</strong> cuarenta y cinco años.<br />
(BOE 10.03.2000)<br />
Real Decreto 432/2000, <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> marzo, por el que se regula el cómputo en el Régimen <strong>de</strong> Clases<br />
Pasivas <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> los perío<strong>do</strong>s reconoci<strong>do</strong>s como cotiza<strong>do</strong>s a la Seguridad Social, a favor <strong>de</strong> los<br />
sacer<strong>do</strong>tes y religiosos o religiosas <strong>de</strong> la Iglesia Católica, seculariza<strong>do</strong>s.<br />
(BOE 08.04.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 15.04.2000)<br />
Real Decreto 508/2000, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> abril, por el que se estructura el sistema <strong>de</strong> información contable <strong>de</strong><br />
la Seguridad Social y se <strong>de</strong>sarrolla, en el ámbito <strong>de</strong> la contabilidad <strong>de</strong> la Seguridad Social, el<br />
artículo 151 <strong>de</strong>l texto refundi<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Ley General Presupuestaria.<br />
(BOE 5.04.2000)<br />
Real Decreto 1.088/2000, <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> junio, por el que se modifican el Reglamento <strong>de</strong>l Impuesto sobre la<br />
Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas y el Reglamento <strong>de</strong>l Impuesto sobre Socieda<strong>de</strong>s en materia <strong>de</strong> retenciones<br />
sobre arrendamientos o subarrendamientos <strong>de</strong> inmuebles.<br />
(BOE 10.06.2000)<br />
Real Decreto 1.124/2000, <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> junio, por el que se modifica el Real Decreto 665/1997, <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong><br />
mayo, sobre la protección <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res contra los riesgos relaciona<strong>do</strong>s con la exposición a agentes<br />
cancerígenos durante el trabajo.<br />
(BOE 17.06.2000)<br />
Real Decreto lei 1/2000, <strong>do</strong> 14 <strong>de</strong> xaneiro, sobre <strong>de</strong>terminadas medidas <strong>de</strong> mellora da protección familiar<br />
da Segurida<strong>de</strong> Social. (“BOE” 14, <strong>do</strong> 17.01.2000, e “BOE” 17, <strong>do</strong> 20.01.2000.)<br />
(BOE 09.02.2000)<br />
Corrección <strong>de</strong> erratas <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por la que se fijan para el ejercicio <strong>de</strong> 1999,<br />
las bases normalizadas <strong>de</strong> cotización a la Seguridad Social, por contingencias comunes, en el Régimen<br />
Especial <strong>de</strong> la Seguridad Social, por contingencias comunes, en el Régimen Especial <strong>de</strong> la Seguridad<br />
Social para la Minería <strong>de</strong>l Carbón.<br />
(BOE 05.01.2000)<br />
613
LEXISLACIÓN<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999 por la que se regulan las operaciones <strong>de</strong> cierre <strong>de</strong>l ejercicio 1999 para<br />
los agentes <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
(BOE 08.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 29 diciembre <strong>de</strong> 1999, sobre el régimen transitorio a aplicar contablemente en la<br />
exteriorización <strong>de</strong> los compromisos por pensiones regulada en el Reglamento sobre la Instrumentación <strong>de</strong><br />
los Compromisos por Pensiones <strong>de</strong> las Empresas con los Trabaja<strong>do</strong>res y Beneficiarios, aproba<strong>do</strong> por Real<br />
Decreto 1.588/1999, <strong>de</strong> 15 <strong>de</strong> octubre.<br />
(BOE 01.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 sobre supresión <strong>de</strong>l plazo para al suscripción <strong>de</strong>l Convenio Especial <strong>de</strong><br />
Seguridad Social <strong>de</strong> los Emigrantes e Hijos <strong>de</strong> Emigrantes, regula<strong>do</strong> por el Real Decreto 996/1986, <strong>de</strong> 25<br />
<strong>de</strong> abril.<br />
(BOE 26.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong> 2000 por la que se <strong>de</strong>sarrollan las normas <strong>de</strong> cotización a la Seguridad Social,<br />
Desempleo, Fon<strong>do</strong> <strong>de</strong> Garantía Salarial y Formación Profesional, contenidas en la Ley 54/1999, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong><br />
diciembre, <strong>de</strong> Presupuestos Generales <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> para el año 2000.<br />
(BOE 29.01.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por la que se <strong>de</strong>sarrollan para el año 2000 el régimen <strong>de</strong> estimación<br />
objetiva <strong>de</strong>l Impuesto sobre la Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas y el Régimen Especial Simplifica<strong>do</strong> <strong>de</strong>l<br />
Impuesto sobre el Valor Añadi<strong>do</strong>.<br />
(BOE 10.02.2000<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 03.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por la que se modifica el aparta<strong>do</strong> 2 <strong>de</strong>l artículo 63 <strong>de</strong> la Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong><br />
mayo <strong>de</strong> 1999 por la que se <strong>de</strong>sarrolla el Reglamento General <strong>de</strong> Recaudación <strong>de</strong> los Recursos <strong>de</strong>l<br />
Sistema <strong>de</strong> la Seguridad Social, aproba<strong>do</strong> por el Real Decreto 1.637/1995, <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> octubre.<br />
(BOE 01.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por la que se <strong>de</strong>sarrolla el Real Decreto 728/1993, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> mayo, por el<br />
que se establecen las pensiones asistenciales por ancianidad a favor <strong>de</strong> los emigrantes españoles,<br />
modifica<strong>do</strong> por el Real Decreto 667/1999, <strong>de</strong> 23 <strong>de</strong> abril.<br />
(BOE 04.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2000 por la que se establecen para el año 2000 las bases <strong>de</strong> cotización a la<br />
Seguridad Social <strong>de</strong> los trabaja<strong>do</strong>res <strong>de</strong>l Régimen Especial <strong>de</strong>l Mar inclui<strong>do</strong>s en los grupos segun<strong>do</strong> y<br />
tercero.<br />
(BOE 29.02.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 por la que se aprueban los mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l Impuesto sobre la<br />
Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas y <strong>de</strong>l Impuesto sobre el Patrimonio para el ejercicio 1999, y se <strong>de</strong>terminan<br />
el lugar, forma y plazos <strong>de</strong> presentación <strong>de</strong> los mismos.<br />
(BOE 21.03.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 30.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 por la que se aprueban los mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> <strong>de</strong>claración-liquidación <strong>de</strong>l<br />
Impuesto sobre Socieda<strong>de</strong>s y <strong>de</strong>l Impuesto sobre la Renta <strong>de</strong> no Resi<strong>de</strong>ntes correspondiente a<br />
establecimientos permanentes, en pesetas y en euros, para los perío<strong>do</strong>s impositivos inicia<strong>do</strong>s entre el 1 <strong>de</strong><br />
enero y el 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999, se dictan instrucciones relativas al procedimiento <strong>de</strong> <strong>de</strong>claración e<br />
ingreso y se aprueban los mo<strong>de</strong>los para efectuar los pagos fracciona<strong>do</strong>s, en pesetas y en euros, a cuenta <strong>de</strong><br />
los cita<strong>do</strong>s impuestos que <strong>de</strong>ben realizarse durante 2000.<br />
(BOE 28.03.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 sobre establecimiento, reorganización y funciones <strong>de</strong> las Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
Recaudación Ejecutiva <strong>de</strong> la Seguridad Social.<br />
(BOE 31.03.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 10.05.2000)<br />
614
LEXISLACIÓN<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000 por la que se reduce para 1999 el rendimiento neto a las activida<strong>de</strong>s<br />
agrícolas y gana<strong>de</strong>ras afectadas por diversas circunstancias excepcionales, así como la cuantía <strong>de</strong> los<br />
módulos aplicables a las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> transporte, y se reducen, para estas últimas activida<strong>de</strong>s y el año<br />
2000, los pagos fracciona<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l Impuesto sobre la Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas y los porcentajes para la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la cuota trimestral <strong>de</strong>l régimen simplifica<strong>do</strong> <strong>de</strong>l Impuesto sobre el Valor Añadi<strong>do</strong>.<br />
(BOE 01.04.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 por la que se establece el procedimiento para hacer efectiva la práctica <strong>de</strong><br />
retención al tipo que corresponda en cada caso, o la exclusión <strong>de</strong> retención, sobre los intereses y los<br />
divi<strong>de</strong>n<strong>do</strong>s obteni<strong>do</strong>s sin mediación <strong>de</strong> establecimiento permanente por contribuyentes <strong>de</strong>l Impuesto<br />
sobre la Renta <strong>de</strong> no Resi<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> la emisión <strong>de</strong> valores negociables, a excepción <strong>de</strong> los<br />
intereses <strong>de</strong>riva<strong>do</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>termina<strong>do</strong>s valores <strong>de</strong> la Deuda Pública.<br />
(BOE 18.04.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 por la que se establecen las condiciones generales y el procedimiento para<br />
la presentación telemática <strong>de</strong> <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong>l Impuesto sobre la Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas.<br />
(BOE 29.04.2000)<br />
Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2000 por la que se establecen las condiciones generales y el procedimiento para<br />
la presentación telemática <strong>de</strong> <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong>l Impuesto sobre el Patrimonio.<br />
(BOE 29.04.2000)<br />
Resolución <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, <strong>de</strong> la Presi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> la Agencia Estatal <strong>de</strong> Administración<br />
Tributaria, por la que se prorroga el plazo <strong>de</strong> presentación <strong>de</strong> las solicitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>volución y<br />
comunicaciones <strong>de</strong> datos adicionales por el Impuesto sobre la Renta <strong>de</strong> las Personas Físicas, ejercicio<br />
1999, estableci<strong>do</strong> en la Resolución <strong>de</strong> 30 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1999,<br />
(BOE 28.03.2000)<br />
Resolución <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, <strong>de</strong>l Instituto Nacional <strong>de</strong> Empleo, por la que se dispone la<br />
publicación <strong>de</strong> las subvenciones concedidas por dicho Instituto <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 1 <strong>de</strong> abril al 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong><br />
1999.<br />
(BOE 10.05.2000)<br />
Resolución <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, <strong>de</strong> la Secretaría <strong>de</strong> Esta<strong>do</strong> <strong>de</strong> la Seguridad Social, por la que se<br />
modifica parcialmente la <strong>de</strong> 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 1995, por la que se <strong>de</strong>termina el ámbito territorial <strong>de</strong> las<br />
Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Recaudación Ejecutiva en las Direcciones Provinciales <strong>de</strong> la Tesorería General <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social.<br />
(BOE 30.05.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 20.06.2000)<br />
Resolución <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2000, <strong>de</strong> la Dirección General <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>nación <strong>de</strong> la Seguridad Social, por la<br />
que se dictan instrucciones relativas a la preparación, convocatoria, <strong>de</strong>sarrollo y constancia <strong>do</strong>cumental <strong>de</strong><br />
las Juntas Generales <strong>de</strong> las Mutuas <strong>de</strong> Acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> Trabajo y Enfermeda<strong>de</strong>s Profesionales <strong>de</strong> la<br />
Seguridad Social.<br />
(BOE 30.05.2000)<br />
(CORRECCIÓN DE ERRORES BOE 14.06.2000)<br />
615
RELACIÓN DE DISPOSICIÓNS<br />
PUBLICADAS NO DIARIO OFICIAL DAS<br />
COMUNIDADES EUROPEAS (DOCE)
LEXISLACIÓN<br />
Decisión 2000/228/CE <strong>de</strong>l Consejo, <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2000, relativa a las Directrices para las políticas<br />
<strong>de</strong> empleo <strong>de</strong> los Esta<strong>do</strong>s miembros para el año 2000.<br />
(DOL 72-21.03.2000).<br />
617
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s cronolóxicamente por data<br />
<strong>de</strong> publicación<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s por ámbito xeográfico<br />
Relación <strong>de</strong> convenios rexistra<strong>do</strong>s<br />
or<strong>de</strong>na<strong>do</strong>s por claves <strong>de</strong> activida<strong>de</strong><br />
A negociación colectiva galega
RELACIÓN DE CONVENIOS REXISTRADOS<br />
ORDENADOS CRONOLÓXICAMENTE<br />
POR DATA DE PUBLICACIÓN
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
GSB Galfor, S.A.<br />
(Modificación convenio)<br />
Sanyo Expaña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> Convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Plásticos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Adhesión convenio Industria Química)<br />
Concello <strong>de</strong> Moaña<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Admón. General <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong><br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral. (Mod. Art. 15, rex.<br />
29.02.00, BOE 21.03.00)<br />
Telefónica España, S.A.U.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Telefónica Publicidad e Información, S.A.<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Gas Natural SDG, S.A.<br />
Aclaración artigos<br />
Saint Gobain La Granja, S.L.<br />
(Actualización salarial 2000; rex. 14.03.00;<br />
BOE 25.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 03.12.00)<br />
Fujitsu Sorbus, S.A.<br />
(Corrección erros rex. 07.04.00; BOE 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.00)<br />
Fertiberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia y educación infantil<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.05.00; BOE<br />
26.04.00) (Correc. erros rex. 05.06.00; BOE<br />
20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Ediciones e Impresiones <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.98 ó 31.12.01)<br />
Restaurante San Clemente, S.L.<br />
Adhesión ó sector Hostelería<br />
Radio Marineda, S.A.<br />
Rev. salarial 2000 (correc. erros DOG 24.03.00)<br />
Elaboración e Instalación <strong>de</strong> pedra e mármore<br />
Revisión salarial 99<br />
28.401 10.12.99 04.01.00(2) Ourense<br />
32.300 15.12.99 11.01.00 Estatal<br />
25.241 21.12.99 18.01.00(2) Pontevedra<br />
75.113 29.11.99 19.01.00(2) Pontevedra<br />
75.000 03.01.00 22.01.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
40.200 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
26.100 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
32.300 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
24.150 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
80.101 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
22.000 23.12.99 25.01.00(2) A Coruña<br />
55.100 24.01.00 25.01.00(2) A Coruña<br />
92.201 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
26.700 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
620
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Euroinversiones Last Teardrop, S.L<br />
(Augas <strong>de</strong> Sousas)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Turismo Motor, S.A. (TUMOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.10.99 ó 31.12.99)<br />
Pastelería, confeitería, bolería, repostería e<br />
pratos precociña<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Barras Eléctricas Galaico-Asturianas, S.A.<br />
Prórroga convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Componentes <strong>de</strong> vehículos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Manpower Team ETT, S.A.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.04)<br />
Construcción.<br />
(Corrección erros, calendario laboral 2000)<br />
(DOG 07.06.00)<br />
Opera<strong>do</strong>ra Gallega, S.A.<br />
(OPEGASA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
15.981 20.01.00 29.01.00(2) Ourense<br />
50.100 11.01.00 31.01.00(2) A Coruña<br />
15.812 10.12.99 03.02.00(1) Ourense<br />
40.101 18.01.00 04.02.00(2) Lugo<br />
34.300 29.12.99 04.02.00(2) Pontevedra<br />
74.503 20.01.00 05.02.00 Estatal<br />
45.000 20.01.00 05.02.00(2) Ourense<br />
92.720 14.01.00 07.02.00(2) Lugo<br />
26.120 15.02.00 08.02.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Acor<strong>do</strong> persoal funcionario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Philips Ibérica, S.A., Philips Electrónica <strong>de</strong><br />
consumo, S.A. y Philips Servicios Logísticos,<br />
S.A<br />
(Correc. erros rex. 24.04.00; BOE 09.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.02.00 ó 31.12.00)<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia, atención, diagnóstico,<br />
rehabilitación y promoción <strong>de</strong> minusváli<strong>do</strong>s.<br />
Acor<strong>do</strong>s sobre complementos salariais.<br />
(Acor<strong>do</strong>s sobre equiparación económica <strong>de</strong><br />
ensino concerta<strong>do</strong> co público, rex. 13.06.00;<br />
BOE 30.06.00)<br />
Minoristas <strong>de</strong> droguería, herboristería,<br />
ortopedias y perfumerías. Acor<strong>do</strong> e revisión<br />
salarial.<br />
Pan Air Líneas Aéreas, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 25.01.00 ó 24.01.03)<br />
Xesgalicia, Sociedad Gestora <strong>de</strong> Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
capital <strong>de</strong> riesgo, S.A. (antes SODIGA)<br />
75.113 20.01.00 09.02.00(2) Ourense<br />
29.710 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
75.120 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
52.330 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
62.100 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
74.141 21.01.00 11.02.00(2) A Coruña<br />
621
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 27.03.00)<br />
European Air Transport (EAT)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 21.12.01)<br />
Centro farmacéutico, S.A.<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.04.00; BOE<br />
25.04.00)<br />
Caja <strong>de</strong> Ahorros <strong>de</strong> Navarra<br />
(Anexo III al convenio)<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Sector Portuario<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Industrias cárnicas.<br />
(Rev. salarial 1999 e modificación anexos, rex.<br />
07.03.00; BOE 24.03.00)<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Rev. salarial 2000<br />
Industria Si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Empresas concesionarias <strong>de</strong> Servicio municipais<br />
<strong>de</strong> inmobilización, trasla<strong>do</strong> e <strong>de</strong>pósito <strong>de</strong><br />
vehículos<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Imation Iberia, S.A.<br />
Relación postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Cementos Cosmos<br />
Factoría <strong>de</strong> Oural, revisión salarial 1999<br />
Fábrica <strong>de</strong> botones Hisla, S.L.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Plásticos Ferro, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Viguesa <strong>de</strong> transportes, S.A.<br />
(VITRASA)<br />
Revisión salarial 2000<br />
Talleres Casas Móvil, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Concello da Rúa <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Repsol Butano, S.A.<br />
Modificación artigos<br />
60.213 26.01.00 11.02.00(2) Lugo<br />
62.200 28.01.00 12.02.00 Estatal<br />
24.410 21.01.00 14.02.00 Estatal<br />
65.122 26.01.00 14.02.00 Estatal<br />
51.170 02.02.00 14.02.00(2) Pontevedra<br />
63.221 20.01.00 15.02.00 Estatal<br />
15.100 24.01.00 15.02.00 Estatal<br />
74.000 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
27.100 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
63.215 20.01.00 15.02.00(2) Ourense<br />
10.020 25.01.00 17.02.00 Estatal<br />
26.510 21.02.00 17.02.00(2) Lugo<br />
25.241 21.02.00 17.02.00(2) Pontevedra<br />
24.160 31.01.00 18.02.00(2) Lugo<br />
60.212 21.02.00 18.02.00(2) Pontevedra<br />
50.100 04.02.00 19.02.00(2) A Coruña<br />
75.113 01.02.00 19.02.00(2) Ourense<br />
11.200 31.01.00 21.02.00 Estatal<br />
622
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Comercio textil<br />
Rev. salarial 2000, DOG 03.05.00)<br />
Centros <strong>de</strong> Educación Universitaria e<br />
Investigación<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 23.02.00; BOE<br />
13.03.00) (Correc. erros BOE 31.03.00,<br />
14.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.02.00 ó 31.12.02)<br />
Grupo En<strong>de</strong>sa<br />
Acor<strong>do</strong> complementario<br />
Dinak, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Cajas <strong>de</strong> Ahorros<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.00)<br />
Gestión Deportiva Galega, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Empresa Pereira, S.L.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Viajes Ecua<strong>do</strong>r, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.11.99 ó 31.12.03)<br />
Carpintería <strong>de</strong> Ribeira.<br />
Táboas salariais <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.99 e <strong>do</strong><br />
01.04.98 ó 31.03.99<br />
Puertos <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> y autorida<strong>de</strong>s portuarias<br />
(Correc. erros ó Iº convenio marco)<br />
Pansfood, S.A.<br />
Acta <strong>de</strong> conciliación<br />
Gestorías administrativas<br />
Táboa salarial 1999<br />
Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> seguros, reaseguros y mutuas <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo.<br />
Revisión salarial.<br />
51.160 21.02.00 21.02.00(2) A Coruña<br />
80.302 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
40.100 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
28.000 08.02.00 22.02.00(2) Pontevedra<br />
65.122 08.02.00 23.02.00 Estatal<br />
92.610 11.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
60.213 21.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
63.301 14.02.00 25.02.00 Estatal<br />
20.200 21.02.00 25.02.00(2) A Coruña<br />
63.221 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
55.000 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
74.100 09.02.00 26.02.00 Estatal<br />
66.011 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
Construcción<br />
Acor<strong>do</strong>s a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>s (Acta da Comisión, rex.<br />
02.03.00 BOE 21.03.00)<br />
Moyresa, Molturación y Refino, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
CSE Consultoría y Servicios <strong>de</strong> Empresa<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.02.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio da pel<br />
Revisión salarial 1999<br />
45.000 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
15.420 21.02.00 26.02.00(2) A Coruña<br />
74.120 14.02.00 28.02.00 Estatal<br />
52.430 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
623
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Comercio materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
<strong>de</strong>coración e <strong>do</strong> comercio <strong>do</strong> metal<br />
Revisión salarial 2000<br />
Pez Austral, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Estaciones <strong>de</strong> servicio<br />
(Táboas salariais 1999 e 2000)<br />
Empresas <strong>de</strong> seguridad<br />
(Táboa salarial 2000)<br />
Ma<strong>de</strong>ra<br />
Rev. salarial<br />
Cuarzos Industriais, S.A.<br />
(01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Remolca<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias vitivinícolas, alcoholeiras e sidreiras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Empresas exporta<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> peixe fresco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Compañía Internacional <strong>de</strong> coches-cama y <strong>de</strong><br />
turismos, S.A.<br />
(Correc. erros, aclaración art. 59, rex. 14.06.00;<br />
BOE 01.07.00)<br />
Establecimientos sanitarios <strong>de</strong> Hospitalización,<br />
asistencia, consultas e laboratorios <strong>de</strong> análisis<br />
clínicas.<br />
Bebidas refrescantes e analcohólicas<br />
Rev. salarial 1999<br />
La Artística, productos químicos, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
DHL Internacional España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.12.99 ó 31.12.00)<br />
Empresa Nacional <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>s centrales <strong>de</strong><br />
abastecimientos, S.A. (MERCASA)<br />
Modificación art. 31 sobre xubilación<br />
Empresas <strong>de</strong> Enseñanza Privada sostenidas total<br />
o parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos. Acor<strong>do</strong><br />
sobre complemento salarial. (Complemento<br />
retributivo centros <strong>de</strong> C.A. <strong>de</strong> la Rioja, rex.<br />
27.06.00; BOE 07.07.00).<br />
Industria Química<br />
Rev. salarial 1999 e táboa 2000<br />
51.000 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
15.201 11.02.00 29.02.00(2) Pontevedra<br />
50.500 16.02.00 01.03.00 Estatal<br />
74.602 17.02.00 01.03.00 Estatal<br />
20.000 17.02.00 02.03.00 Estatal<br />
14.502 16.02.00 02.03.00(2) A Coruña<br />
61.100 16.02.00 02.03.00(2) Pontevedra<br />
15.900 01.02.00 03.03.00(2) Ourense<br />
51.381 16.02.00 03.03.00(2) Pontevedra<br />
60.100 18.02.00 04.03.00 Estatal<br />
85.120 21.02.00 08.03.00(2) A Coruña<br />
15.982 02.03.00 09.03.00(2) A Coruña<br />
24.000 10.02.00 09.03.00(2) Pontevedra<br />
60.242 18.02.00 10.03.00 Estatal<br />
53.300 24.02.00 11.03.00 Estatal<br />
80.423 10.02.00 13.03.00 Estatal<br />
24.000 21.02.00 13.03.00 Estatal<br />
624
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Origin Spain, S.A.<br />
(Duración convenio 14.02.00 ó 31.12.00)<br />
Wagons-lits viajes, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.02.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> frío industrial<br />
Táboa salarial 2000<br />
Vicasa, S.A.<br />
Persoal no <strong>do</strong>micilio social e <strong>de</strong>legacións<br />
comerciais (actualización económica 2000, rex.<br />
10.05.00; BOE 30.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Industrias <strong>de</strong> pastas alimenticias<br />
Revisión salarial e modificación art. 20 e 35).<br />
BBV Interactivos, S.A.<br />
Sociedad <strong>de</strong> valores y bolsa. Correc. erros<br />
Compañía Española <strong>de</strong> tabaco en rama, S.A.<br />
(CETARSA)<br />
Revisión salarial<br />
YBARRA y Cía., S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Mahou, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Modificación art. 13<br />
Industrias e Comercio vitivinícolas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.99 ó 31.03.01)<br />
Concello <strong>de</strong> Porriño<br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral e funcionarios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Iberdrola Grupo<br />
Catálogos ocupacionais, manual e criterios<br />
aplicables.<br />
Rematantes e serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 99 e táboa 2000<br />
Carpintería, ebanistería y activida<strong>de</strong>s afins<br />
(Modificación arts. 17, 24, 25, 30, 31 e anexo,<br />
tablas salariais 1999 e 2000)<br />
Vulcarol, S.L.<br />
(Limpieza En<strong>de</strong>sa, As Pontes)<br />
72.000 10.02.00 14.03.00 Estatal<br />
63.302 18.02.00 14.03.00 Estatal<br />
74.400 21.02.00 14.03.00 Estatal<br />
26.100 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.850 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
67.120 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
16.000 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.420 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.960 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
26.120 25.02.00 14.03.00(2) A Coruña<br />
74.700 20.03.00 16.03.00(2) Lugo<br />
15.930 03.02.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
75.113 15.03.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
40.100 17.12.99 17.03.00 Estatal<br />
20.101 15.03.00 17.03.00(2) A Coruña<br />
20.000 074.03.00 17.03.00(2) Pontevedra<br />
74.000 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
625
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
Revisión salarial 1999<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Mod. Arts. 31, 39 e táboa salarial 2000)<br />
Ediciones Zeta, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 05.02.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias si<strong>de</strong>rometalúrxicas<br />
Rev. salarial 99 e salario 2000<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 1 e aplicación <strong>do</strong><br />
convenio INCONTA, S.L., DOG 19.06.00)<br />
Radio Popular, S.A. COPE<br />
Revisión salarial<br />
Comercio al por mayor e importación <strong>de</strong><br />
productos químicos industriales y <strong>de</strong><br />
perfumería, droguería y anexos.<br />
Revisión salarial<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>l juego <strong>de</strong> bingo.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Transporte <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>rías por estrada<br />
Revisión salarial 2000<br />
Ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> tiendas <strong>de</strong> conveniencia<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.03.00 ó 31.12.01)<br />
Grupos <strong>de</strong> proyectos sociales <strong>de</strong> gestión, S.A.<br />
Revisión salarial e modificación art. 21<br />
Unión Gas 2000, S.A.<br />
(antes Camping Gas Española, S.A.)<br />
Revisión salarial<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l cemento<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
Industrias extractivas, industrias <strong>de</strong>l vidrio,<br />
industrias cerámicas y para las <strong>de</strong>l comercio<br />
exclusivista <strong>de</strong> los mismos materiales.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Industria fotográfica.<br />
Revisión salarial 1999 (corrección <strong>de</strong> erros en<br />
revisión sal. Rex. 12.04.00; BOE 02.05.00)<br />
Noveda<strong>de</strong>s agrícolas, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.03.00 ó 31.12.01)<br />
Harinas panificables y sémolas<br />
Revisión salarial 1999 (correc. erros e revisión<br />
salarial BOE 09.05.00)<br />
52.240 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
60.213 15.03.00 18.03.00(2) Ourense<br />
22.100 03.03.00 20.03.00 Estatal<br />
27.100 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
92.201 20.02.00 21.03.00 Estatal<br />
51.550 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
92.711 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
60.240 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
52.122 28.02.00 22.03.00 Estatal<br />
67.000 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
40.200 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
26.600 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
26.000 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
24.640 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
74.843 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
15.610 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
626
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Hormicemex, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.099 ó<br />
31.12.00)<br />
Organización Nacional <strong>de</strong> Ciegos Españoles<br />
(ONCE)<br />
(Modif. Arts. 23 bis, 24, 25, 26, 38, 41, 42, 45 e<br />
48.)<br />
(Modifi. Venta cupón e arts. 27, 28, rex.<br />
12.05.00; BOE 01.06.00)<br />
Petróleos <strong>de</strong>l Norte, S.A.<br />
(PETRONOR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Escuelas <strong>de</strong> turismo<br />
Revisión salarial<br />
Fabricación <strong>de</strong> calza<strong>do</strong> artesano manual y<br />
ortopedia y a medida y talleres <strong>de</strong> reparación y<br />
conservación <strong>de</strong>l calza<strong>do</strong> usa<strong>do</strong>.<br />
Táboa salarial 2000 (correc. erros táboa BOE<br />
09.05.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Para<strong>do</strong>res <strong>de</strong> turismo <strong>de</strong> España, S.L.<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 19.1 polo S.I.M y A.)<br />
Hormigones y morteros prepara<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Reale grupo asegura<strong>do</strong>r<br />
Revisión salarial 2000<br />
Gran<strong>de</strong>s almacenes<br />
Revisión salarial<br />
Distribui<strong>do</strong>res cinematográficos<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Hermandad farmacéutica <strong>de</strong>l mediterráneo,<br />
SCRL<br />
Táboa salarial 2000<br />
Consorcio <strong>de</strong> servicios, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.03.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> flores y plantas<br />
Revisión salarial 1999<br />
Velpa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio da Pel<br />
Revisión salarial 2000<br />
Rematantes e Serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
26.600 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
92.712 06.03.00 22.03.00 Estatal<br />
11.200 08.03.00 23.03.00 Estatal<br />
80.000 10.03.00 23.03.00 Estatal<br />
19.300 10.03.00 23.03.00 Estatal<br />
75.113 28.02.00 23.03.00(2) Ourense<br />
55.111 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
26.600 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
66.000 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
52.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
92.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.460 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
74.000 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.220 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
60.240 13.03.00 24.03.00 Estatal<br />
52.430 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
20.101 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
627
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Ferrovial Servicios, S.A. (FERROSER antes<br />
FEROGASA)<br />
Cibrauto, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Hostelería<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
(Correc. erros rex. 24.03.00, DOG 18.04.00)<br />
Liceo Marítimo <strong>de</strong> Bouzas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
Táboa salarial 2000<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>do</strong> Xogo <strong>de</strong> bingo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
90.002 13.03.00 25.03.00(2) A Coruña<br />
50.101 09.03.00 25.03.00(2) Ourense<br />
55.100 02.03.00 26.03.00(2) A Coruña<br />
92.000 09.03.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
51.000 03.04.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
92.711 02.02.00 28.03.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Buquebus España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza hospital “Costa <strong>de</strong> Burela”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Vitivinícola <strong>do</strong> Ribeiro, S.C.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.09.99 ó 31.08.01)<br />
Total España, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio <strong>de</strong> distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong>s y<br />
productos farmacéuticos.<br />
Táboa salarial 1999<br />
Mantenimiento y conservación <strong>de</strong> instalaciones<br />
acuáticas.<br />
Táboa salarial 1999<br />
Swissair, S.A.<br />
Suiza para la navegación aérea<br />
Prórroga <strong>do</strong> IV conv. e táboa salarial 2000.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
González Fierro, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 a 2000<br />
Fundación San Rosen<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Correc. erros BOP 28.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 08.02.00 ó 31.12.05)<br />
Club <strong>de</strong> Campo <strong>de</strong> Vigo<br />
Táboa salarial 2000, rex. 05.04.00, DOG<br />
26.04.00)<br />
63.222 16.03.00 29.03.00 Estatal<br />
74.700 15.03.00 30.03.00 Lugo<br />
01.131 10.03.00 30.03.00(2) Ourense<br />
50.500 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
51.460 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
92.623 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
62.100 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
60.242 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
85.311 13.03.00 31.03.00(2) Ourense<br />
92.620 09.03.00 31.03.00(2) Pontevedra<br />
628
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Servimgal, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Bombones Suguimar, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Industrias <strong>de</strong> bebidas refrescantes<br />
(Correc. erros rex. 22.03.00, DOG 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 30.06.00)<br />
93.000 24.03.00 06.04.00(2) Ourense<br />
15.841 17.03.00 07.04.00(2) Lugo<br />
15.982 22.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
Limpiezas Faro, S.L.<br />
(Hospital Xeral Cies, Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Concello <strong>de</strong> Vimianzo<br />
Acor<strong>do</strong> funcionarios e Persoal laboral<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong>01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia<br />
Elaboración catálogo persoal<br />
Compañía <strong>de</strong> tranvías <strong>de</strong> La Coruña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Patrimonio nacional<br />
Persoal laboral<br />
Revisión salarial 1999<br />
Tabacalera, S.A. y Logística, S.L.<br />
Modificación art. 56<br />
Auto-grúas Bertólez, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Botamavi, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
Lucent Technologies España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.12.99 ó 30.11.00)<br />
Transporte Aéreo<br />
Corrección <strong>de</strong> erros<br />
Compañía Avi<strong>de</strong>sa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Industria textil y <strong>de</strong> la confección<br />
Táboa salarial 1999<br />
Limpeza Institucións hospitalarias da<br />
Segurida<strong>de</strong> Social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
74.700 24.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
75.113 05.04.00 08.04.00(2) A Coruña<br />
75.113 03.04.00 08.04.00(2) Ourense<br />
60.212 23.03.00 10.04.00(2) A Coruña<br />
75.111 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
16.000 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
71.000 31.03.00 12.04.00(2) Ourense<br />
61.100 26.04.00 12.04.00(2) Pontevedra<br />
30.000 21.02.00 13.04.00 Estatal<br />
62.100 20.03.00 13.04.00 Estatal<br />
15.520 27.03.00 13.04.00 Estatal<br />
17.200 28.03.00 13.04.00 Estatal<br />
74.700 28.03.00 13.04.00(2) Ourense<br />
629
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
Sertosa Norte, S.L.<br />
(San Cibrao)<br />
Revisión salarial 1999<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
Revisión táboa salarial 1999<br />
Complexo Bamio, S.L.<br />
Inversiones Deportivas, S.A. e<br />
Escolas Deportivas Bamio, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
Fabricantes <strong>de</strong> yesos, escayolas, cales y sus<br />
prefabrica<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Empresas concesionarias y privadas <strong>de</strong><br />
aparcamientos <strong>de</strong> vehículos<br />
Actualización salario mínimo 2000<br />
General <strong>de</strong> Ferralla<br />
Táboa salarial 1999. Táboa salarial 2000, rex.<br />
27.04.00; BOE 17.05.00<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Sabón, Arteixo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Servimgal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Consejo General <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Judicial<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
Radio España<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
R&M Aislamientos Ryme, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Tejas, ladrillos y piezas especiales <strong>de</strong> arcilla<br />
cocida.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Lousas <strong>de</strong> Ourense e Lugo<br />
Revisión salarial 99 e táboa salarial 2000<br />
75113 29.03.00 13.04.00(2) Pontevedra<br />
27.420 26.04.00 14.04.00(2) Lugo<br />
05.022 05.04.00 17.04.00(2) A Coruña<br />
92.610 26.04.00 17.04.00(2) Ourense<br />
26.500 22.03.00 19.04.00 Estatal<br />
63.214 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
27.100 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
27.100 03.04.00 24.04.00(2) A Coruña<br />
93.010 23.03.00 24.04.00(2) Pontevedra<br />
75.000 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
92.201 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
45.320 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
26.400 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
14.130 05.04.00 25.04.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Construcciones y contratas, S.A.<br />
Estaciones y servicios, S.A., FCC-CYCSSA y<br />
EYSSA<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> elabora<strong>do</strong>res <strong>de</strong> arroz<br />
Táboa salarial 1999<br />
63.215 05.04.00 25.04.00(2) Pontevedra<br />
15.600 05.04.00 26.04.00 Estatal<br />
630
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Central Nuclear <strong>de</strong> Trillo 1, A.I.E.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Decathlon España, S.A.<br />
Táboa salarial 2000 (táboas <strong>de</strong> primas, rex.<br />
17.05.00; BOE 05.06.00)<br />
Empresas <strong>de</strong> mediación en seguros priva<strong>do</strong>s.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Makro Autoservicio Mayorista, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Hostelería hospital Meixoeiro)<br />
(Modific. Art. 1 e 8, DOG 19.07.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> Ancianos “Nstra. Sra. Del<br />
Carmen”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Sanida<strong>de</strong> privada<br />
Táboa salarial 2000<br />
Harinas y Sémolas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A<br />
(HASENOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.02.00 ó 31.01.02)<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Cee-Dumbria (correc. erros DOG<br />
05.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias <strong>de</strong> carpintería e ebanistería.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Warner Lambert España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.03.00 ó 31.12.00)<br />
Amcor Flexibles España, S.A.<br />
Táboa salarial para 2000<br />
Hero España, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Eurovías, concesionaria española <strong>de</strong> autovías,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Compañía Schweppes, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Alu<strong>de</strong>c Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 05.05.00 ó 31.12.01)<br />
40.100 06.04.00 26.04.00 Estatal<br />
51.420 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
66.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
51.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
55.000 11.04.00 26.04.00(2) Pontevedra<br />
85.311 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
85.100 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
15.610 04.04.00 27.04.00(2) Pontevedra<br />
93.000 12.04.00 28.04.00(2) Ourense<br />
52.440 13.04.00 29.04.00(2) A Coruña<br />
27.100 17.04.00 03.05.00(2) A Coruña<br />
36.000 15.05.00 04.05.00(2) A Coruña<br />
24.400 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.300 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
63.213 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.982 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
24.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
631
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Instituto <strong>de</strong> materiales y construcción, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Compañía española <strong>de</strong> seguros y reaseguros<br />
MAAF, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias vinícolas, licoreras, sidreras e o seu<br />
comercio.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa salarial 2000<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Serunión, S.A.<br />
Limpeza “Juan Canalejo”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Construcción<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 07.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Erkimia, S.A.<br />
Correc. erros en Pacto a<strong>de</strong>cuación ó convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> Industria química. BOE 15.12.99<br />
Prensa española, S.A.<br />
Suspensión aplicación art. 52<br />
Unión <strong>de</strong>tallistas españoles, S.C. (UNIDE)<br />
G-2 Distribución alimentos, S.A., G-5 Centro y<br />
COIDEC Táboa salarial<br />
Aparcamentos e garaxes <strong>de</strong> vehículos<br />
(Correc. código convenio, DOG 12.07.00)<br />
(Táboa salarial 99, DOG 14.08.00, correc. táboa<br />
2000, DOG 04.09.00)<br />
45.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
66.000 14.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.911 09.05.00 05.05.00(2) A Coruña<br />
15.500 24.03.00 05.05.00(2) Lugo<br />
55.510 09.05.00 08.05.00(2) A Coruña<br />
45.000 13.03.00 08.05.00(2) Ourense<br />
24.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
22.120 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
52.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
63.214 13.03.00 10.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Fabricantes <strong>de</strong> cadaleitos<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> exportación <strong>de</strong> peixe fresco <strong>do</strong><br />
Porto da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> alimentación<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Mármores e Pedras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Grupo Unión Radio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Área cultural <strong>de</strong> la obra social <strong>de</strong> la Caja <strong>de</strong><br />
Ahorros <strong>de</strong>l Mediterráneo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.00)<br />
20.510 14.04.00 10.05.00(2) Ourense<br />
51.380 28.04.00 12.05.00(2) A Coruña<br />
51.000 25.04.00 12.05.00(2) Ourense<br />
45.000 13.04.00 16.05.00(2) Pontevedra<br />
92.201 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
65.122 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
632
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Vera Meseguer, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
La Unión Resinera Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Supraempresarial para el sector <strong>de</strong>l transporte<br />
aéreo Acta <strong>de</strong> constitución e funcionamento <strong>do</strong>s<br />
Comités Intercentros<br />
Asistencia en tierra (Handling)<br />
Persoal das UTES Eurohandling<br />
(Correc. erros rex. 05.06.00; BOE 20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.11.99 ó 31.12.02)<br />
Compañía <strong>de</strong> petróleos Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Alimentos frioriza<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.03)<br />
Comercio textil<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Acor<strong>do</strong> funcionaios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
Pompas Fúnebres<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
74.843 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
24.000 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 18.05.00 Estatal<br />
11.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
15.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
52.410 04.05.00 20.05.00(2) Ourense<br />
75.113 29.03.00 22.05.00(1) Pontevedra<br />
93.030 20.03.00 23.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Inconta, S.L.<br />
(Aplicación convenio industria<br />
si<strong>de</strong>rometalúrxica)<br />
(duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.98 ó 31.12.00)<br />
GKN Indugasa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Laboratorios Parque Davis, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
G y J publicaciones internacionales, S.L. y Cía<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Edificación e Obras Públicas<br />
Táboa salarial 2000<br />
Fomento <strong>de</strong> Construcciones y Contratas, S.A.<br />
(recollida lixo Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> materiales para a construcción e<br />
saneamento<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
27.100 10.05.00 25.05.00(2) A Coruña<br />
34.300 02.05.00 25.05.00(2) Pontevedra<br />
24.400 10.05.00 27.05.00 Estatal<br />
22.220 10.05.00 29.05.00 Estatal<br />
45.100 02.05.00 29.05.00(2) Lugo<br />
90.000 04.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
51.533 09.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
633
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Industria <strong>de</strong> granjas avícolas y otros animales.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Vicasa, S.A. (Fábricas)<br />
Actualización táboa 2000<br />
Sai Automotive Allibert, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Nestlé España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais e prefabrica<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
construcción<br />
Táboa salarial 2000<br />
Gallega <strong>de</strong> Recubrimientos <strong>de</strong> volantes, S.A.<br />
(GAREVOL)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Bebidas gaseosas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A.<br />
(BEGANO)<br />
Táboa salarial 2000<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
saneamento<br />
Táboa salarial 2000<br />
Fábrica Nacional <strong>de</strong> Moneda y Timbre-Real<br />
Casa <strong>de</strong> la Moneda.<br />
(Revisión salarial, rex. 25.01.00; BOE 15.02.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 03.06.00 ó 31.12.01)<br />
Perfumería y afines<br />
(Rev. salarial 1999, rex. 16.02.00; BOE<br />
02.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.06.00 ó 31.12.01)<br />
Construcciones Alea, S.L.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Milupa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Oficinas e <strong>de</strong>spachos<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros BOP 15.06.00)<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industria salinera-acuer<strong>do</strong><br />
Revisión salarial 1999, rex. 10.05.00; BOE<br />
30.05.00<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Tetra Pak Hispania, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Servicios auxiliares Brok, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
01.240 09.05.00 30.05.00 Estatal<br />
26.100 10.05.00 30.05.00 Estatal<br />
25.000 28.04.00 30.05.00(2) Ourense<br />
15.500 10.05.00 30.05.00(2) Pontevedra<br />
26.610 02.05.00 31.05.00(2) Lugo<br />
54.300 14.04.00 31.05.00(2) Pontevedra<br />
15.980 02.05.00 01.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
52.463 02.05.00 01.06.00(2) Lugo<br />
75.140 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
24.520 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
45.212 08.05.00 02.06.00(2) Ourense<br />
15.881 23.05.00 03.06.00 Estatal<br />
74.120 19.05.00 03.06.00(2) A Coruña<br />
55.100 09.05.00 03.06.00(2) Ourense<br />
14.400 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.000 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
74.843 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
634
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
G y J. España Ediciones, S.L.<br />
(Duración convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Recoletos compañía editorial, S.A. e persoal<br />
redacción <strong>do</strong> Diario Deportivo “Marca”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Conservas, Semiconservas y salazones <strong>de</strong><br />
pesca<strong>do</strong>s y mariscos<br />
Táboa salarial 2000<br />
Materiales y productos Rocalla, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Autopista vasco-aragonesa, concesionaria<br />
española, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 07.06.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio da Pel, calza<strong>do</strong>s e bolsos<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> elementos <strong>do</strong> metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Galicia, S.A. (FRIGALSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Almacenamientos y Montajes, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Simago, S.A.U.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Prensa no diaria<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Asociación telefónica <strong>de</strong> asistencia a<br />
minusváli<strong>do</strong>s (ATAM)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Colegios Mayores Universitarios<br />
Táboa salarial 2000<br />
UMANO servicios integrales, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Información y Moda, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02))<br />
CWT viajes <strong>de</strong> empresa, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 26.05.00 ó 25.05.01)<br />
Leyma, Alimentos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
22.000 19.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.100 22.05.00 05.06.00 Estatal<br />
15.202 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
45.000 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
63.213 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
52.430 12.05.00 06.06.00(2) Ourense<br />
52.461 12.05.00 07.06.00(2) Ourense<br />
15.201 08.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
34.300 15.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
52.000 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
22.120 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
85.321 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
75.120 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
22.250 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
15.511 04.04.00 08.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Faro <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
22.120 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
635
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Construcciones Navales P. Freire, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Megasa Si<strong>de</strong>rúrxica, S.L.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 29.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 28.03.00 ó 31.12.00)<br />
Carchi<strong>de</strong>a, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Almacenista <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Táboa salarial 1999, DOG 03.07.00<br />
Frigodis, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Transformación agraria, S.A. (TRAGSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Concello <strong>de</strong> Viana <strong>do</strong> Bolo<br />
Persoal Laboral<br />
(Táboa salarial 2000, modif. arts. e provisión <strong>de</strong><br />
postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Fabricantes <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> conveni <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00<br />
Aeropuertos españoles y navegación aérea<br />
Revisión salarial e modificación arts.<br />
Máquinas automáticas <strong>de</strong> restauración,<br />
S.L.(MAR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Establecimientos financieros <strong>de</strong> crédito<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Limpeza centro resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente Manoel<br />
Antonio <strong>de</strong> Vigo)<br />
Industrias <strong>do</strong> si<strong>de</strong>rometal e talleres <strong>de</strong><br />
reparación <strong>de</strong> vehículos<br />
Hostelería<br />
(Interpretación art. 30)<br />
D.S. Salga<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.04.00 ó 14.04.01)<br />
Maviva, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
35.111 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
27.000 24.05.00 09.06.00(2) A Coruña<br />
15.811 25.04.00 10.06.00(2) Ourense<br />
21.120 19.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
51.531 23.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
15.201 24.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
45.000 06.04.00 13.06.00 Estatal<br />
75.113 15.05.00 13.06.00(2) Ourense<br />
36.100 24.05.00 14.06.00(2) Ourense<br />
63.231 17.05.00 15.06.00 Estatal<br />
29.100 30.05.00 15.06.00 Estatal<br />
65.222 31.05.00 15.06.00 Estatal<br />
74.700 23.05.00 15.06.00(2) Pontevedra<br />
27.100 26.05.00 16.06.00(2) Ourense<br />
55.100 02.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
51.533 11.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
63.124 26.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
636
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Regulación estacionamiento limita<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
vehículos en vía pública, mediante control<br />
horario y cumplimiento <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas <strong>de</strong><br />
aparcamientos<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 20.06.00 ó 31.12.02)<br />
El Pote, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Araujo Piel, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>do</strong> cemento<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Vixencia convenio ata ó 28.02.00<br />
Transportes La Unión, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.02)<br />
Agencia Tributaria<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.06.00 ó 31.12.00)<br />
Distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> explosivos industriales <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> España, S.A. (DEICESA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Universida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Extremadura, Murcia,<br />
Salamanca y Valla<strong>do</strong>lid<br />
Inclusión novas categorías<br />
Miele, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Mo<strong>de</strong>rropa, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Axencia Galega <strong>de</strong> Noticias, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 19.11.98 ó 31.12.01)<br />
63.215 01.06.00 19.06.00 Estatal<br />
52.121 06.06.00 19.06.00(2) A Coruña<br />
18.302 31.05.00 19.06.00(2) Ourense<br />
26.600 26.05.00 19.06.00(2) Pontevedra<br />
60.123 01.06.00 19.06.00 Pontevedra<br />
75.000 18.05.00 21.06.00 Estatal<br />
51.000 06.06.00 21.06.00 Estatal<br />
80.302 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
29.710 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
17.400 07.06.00 22.06.00 Estatal<br />
92.400 21.03.00 22.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Pintura<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Célite Hispánica, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Pesca<strong>do</strong>s P.C.S., S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.06.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias <strong>de</strong> turrones y mazapanes<br />
Táboa salarial 2000<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza Centro Resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente e IESP<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.07.00 ó 30.06.01)<br />
45.442 07.06.00 22.06.00(2) A Coruña<br />
45.320 06.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.200 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.890 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
74.700 18.05.00 24.06.00(2) Ourense<br />
637
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Ferrocarriles <strong>de</strong> vía estrecha FEVE<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Fasa-Renault, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
World Wi<strong>de</strong> Tobacco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.03)<br />
Zurich España, Compañía <strong>de</strong> seguros y<br />
reaseguros, S.A. e Zurich, Compañía <strong>de</strong> seguros<br />
y sobre la vida, sucursal en España <strong>de</strong> compañía<br />
Suiza<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.02)<br />
Hotel y Cafetería Riazor<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Labauto Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 12.05.00 ó 31.12.00)<br />
Empresa Ojea, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.02)<br />
Entidad <strong>de</strong> ingeniería y asistencia integral 2000,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.07.98 ó 31.12.01)<br />
Frit Ravich, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Instituto <strong>de</strong> formación y estudios sociales<br />
(IFES)<br />
Modificación art. 29<br />
Al Air Liqui<strong>de</strong> España, S.A.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Medicinal, S.L.U.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Producción, S.L.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 30.06.00 ó 31.12.01)<br />
Televisión Española, S.A. e Radio Nacional <strong>de</strong><br />
España, S.A.<br />
Acor<strong>do</strong>s económicos<br />
Construcción<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
Adhesión ó convenio <strong>de</strong> Leyma, Alimentos <strong>de</strong><br />
Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Comercial Pardal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Sementes <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
60.100 09.06.00 27.06.00 Estatal<br />
34.100 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
16.000 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
66.000 14.06.00 28.06.00 Estatal<br />
55.000 09.06.00 28.06.00(2) A Coruña<br />
31.610 29.05.00 28.06.00(2) Ourense<br />
60.123 08.06.00 28.06.00(2) Pontevedra<br />
74.200 14.06.00 29.06.00 Estatal<br />
15.890 13.06.00 29.06.00 Estatal<br />
05.000 13.06.00 29.06.00(2) A Coruña<br />
73.200 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
24.000 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
92.200 15.06.00 30.06.00 Estatal<br />
45.000 09.06.00 03.07.00(2) Pontevedra<br />
15.510 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
51.532 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
74.843 31.05.00 04.07.00(2) Lugo<br />
638
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Policlínico <strong>de</strong> Vigo, S.A. (POVISA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Cáritas Diocesana-Interparroquial da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
85.110 08.06.00 04.07.00(2) Pontevedra<br />
91.310 16.06.00 05.07.00(2) A Coruña<br />
Fasa Renault, Mutualidad <strong>de</strong> Previsión social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Adidas España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Fe<strong>de</strong>ración farmacéutica, S.C.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Gedas Iberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Primeira transformación <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.00)<br />
Burgas <strong>de</strong> Distribución, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 31.12.00)<br />
Centro Asocia<strong>do</strong> da UNED<br />
Pacto extraestatutario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Editoriais<br />
Revisión salarial 1999<br />
Mantenimientos Integrales <strong>de</strong> Ferrol, S.L.<br />
(Limpeza Bazán)<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.03.00 ó 31.12.00)<br />
Transportes Bacoma, S.A.<br />
Revisión táboa 2000<br />
Industrias <strong>do</strong> metal sen convenio propio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Grupo Aceralia<br />
Iº Acor<strong>do</strong> Marco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Fútbol profesional<br />
Anexo V: Régimen disciplinario<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Industria si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
66.000 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
51.420 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
51.460 19.02.00 06.07.00 Estatal<br />
72.000 19.06.00 07.07.00 Estatal<br />
20.000 20.06.00 10.07.00(2) Lugo<br />
40.000 21.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
80.300 19.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
22.100 15.05.00 12.07.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
74.700 30.06.00 13.07.00(2) A Coruña<br />
60.240 28.06.00 15.07.00 Estatal<br />
27.000 20.06.00 17.07.00(2) Pontevedra<br />
27.100 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
92.623 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
55.000 27.06.00 19.07.00(2) Lugo<br />
51.500 27.06.00 21.07.00(2) Lugo<br />
27.000 27.06.00 22.07.00(2) Lugo<br />
639
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Materiais cerámicos, S.A<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.07.00 ó 25.07.03)<br />
Magnesitas <strong>de</strong> Rubián, S.A.<br />
Correc. erros rex. 31.07.00, BOP 10.08.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Axencias Marítimas<br />
(Correc. Cláusulas adicionais 1º DOG 16.08.00)<br />
Ingeniería Urbana, S.A<br />
(Limpeza Concello <strong>de</strong> Pontevedra)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Lear Automotive (EEDS) Spain, S.L.<br />
(Antes Mecanismos Auxiliares Industriales,<br />
S.A.)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 09.06.00 ó 31.12.01)<br />
Gefco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Kiwi Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Eulen, S.A.<br />
Persoal mantemento hosp. Meixoeiro<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Antonio Gallego Cid, S.L.<br />
Traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> servicio <strong>de</strong> cociña <strong>do</strong>s centros<br />
resi<strong>de</strong>ncias <strong>do</strong>centes <strong>de</strong> Galicia, pertencentes á<br />
<strong>Xunta</strong><br />
Eduar<strong>do</strong> González Alonso y Cía, S.A.<br />
(GONZACOCA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Butavigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 31.08.99 ó 31.08.01)<br />
26.000 28.06.00 26.07.00(2) Lugo<br />
14.502 28.06.00 27.07.00(2) Lugo<br />
61.100 08.06.00 11.08.00(2) Pontevedra<br />
74.700 15.06.00 16.08.00(2) Pontevedra<br />
31.000 23.06.00 17.08.00(2) Pontevedra<br />
60.240 19.06.00 18.08.00(2) Pontevedra<br />
51.310 13.06.00 24.08.00(2) Pontevedra<br />
74.700 30.06.00 28.08.00(2) Pontevedra<br />
55.234 29.06.00 05.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
50.100 30.06.00 06.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
52.486 12.06.00 27.09.00(2) Pontevedra<br />
640
RELACIÓN DE CONVENIOS REXISTRADOS<br />
ORDENADOS POR ÁMBITO XEOGRÁFICO
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Sanyo Expaña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> Convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Admón. General <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong><br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral. (Mod. Art. 15, rex.<br />
29.02.00, BOE 21.03.00)<br />
Telefónica España, S.A.U.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Telefónica Publicidad e Información, S.A.<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Gas Natural SDG, S.A.<br />
Aclaración artigos<br />
Saint Gobain La Granja, S.L.<br />
(Actualización salarial 2000; rex. 14.03.00;<br />
BOE 25.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 03.12.00)<br />
Fujitsu Sorbus, S.A.<br />
(Corrección erros rex. 07.04.00; BOE 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.00)<br />
Fertiberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia y educación infantil<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.05.00; BOE<br />
26.04.00) (Correc. erros rex. 05.06.00; BOE<br />
20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Manpower Team ETT, S.A.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.04)<br />
Philips Ibérica, S.A., Philips Electrónica <strong>de</strong><br />
consumo, S.A. y Philips Servicios Logísticos,<br />
S.A<br />
(Correc. erros rex. 24.04.00; BOE 09.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.02.00 ó 31.12.00)<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia, atención, diagnóstico,<br />
rehabilitación y promoción <strong>de</strong> minusváli<strong>do</strong>s.<br />
Acor<strong>do</strong>s sobre complementos salariais.<br />
(Acor<strong>do</strong>s sobre equiparación económica <strong>de</strong><br />
ensino concerta<strong>do</strong> co público, rex. 13.06.00;<br />
BOE 30.06.00)<br />
Minoristas <strong>de</strong> droguería, herboristería,<br />
ortopedias y perfumerías. Acor<strong>do</strong> e revisión<br />
salarial.<br />
Pan Air Líneas Aéreas, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 25.01.00 ó 24.01.03)<br />
European Air Transport (EAT)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 21.12.01)<br />
32.300 15.12.99 11.01.00 Estatal<br />
75.000 03.01.00 22.01.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
40.200 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
26.100 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
32.300 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
24.150 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
80.101 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
74.503 20.01.00 05.02.00 Estatal<br />
29.710 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
75.120 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
52.330 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
62.100 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
62.200 28.01.00 12.02.00 Estatal<br />
642
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Centro farmacéutico, S.A.<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.04.00; BOE<br />
25.04.00)<br />
Caja <strong>de</strong> Ahorros <strong>de</strong> Navarra<br />
(Anexo III al convenio)<br />
Fábrica Nacional <strong>de</strong> Moneda y Timbre-Real<br />
Casa <strong>de</strong> la Moneda.<br />
(Revisión salarial, rex. 25.01.00; BOE 15.02.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 03.06.00 ó 31.12.01)<br />
Sector Portuario<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Industrias cárnicas.<br />
(Rev. salarial 1999 e modificación anexos, rex.<br />
07.03.00; BOE 24.03.00)<br />
Imation Iberia, S.A.<br />
Relación postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Repsol Butano, S.A.<br />
Modificación artigos<br />
Centros <strong>de</strong> Educación Universitaria e<br />
Investigación<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 23.02.00; BOE<br />
13.03.00) (Correc. erros BOE 31.03.00,<br />
14.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.02.00 ó 31.12.02)<br />
Grupo En<strong>de</strong>sa<br />
Acor<strong>do</strong> complementario<br />
Cajas <strong>de</strong> Ahorros<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.00)<br />
Viajes Ecua<strong>do</strong>r, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.11.99 ó 31.12.03)<br />
Puertos <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> y autorida<strong>de</strong>s portuarias<br />
(Correc. erros ó Iº convenio marco)<br />
Pansfood, S.A.<br />
Acta <strong>de</strong> conciliación<br />
Gestorías administrativas<br />
Táboa salarial 1999<br />
Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> seguros, reaseguros y mutuas <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo.<br />
Revisión salarial.<br />
24.410 21.01.00 14.02.00 Estatal<br />
65.122 26.01.00 14.02.00 Estatal<br />
75.140 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
63.221 20.01.00 15.02.00 Estatal<br />
15.100 24.01.00 15.02.00 Estatal<br />
10.020 25.01.00 17.02.00 Estatal<br />
11.200 31.01.00 21.02.00 Estatal<br />
80.302 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
40.100 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
65.122 08.02.00 23.02.00 Estatal<br />
63.301 14.02.00 25.02.00 Estatal<br />
63.221 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
55.000 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
74.100 09.02.00 26.02.00 Estatal<br />
66.011 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
Construcción<br />
Acor<strong>do</strong>s a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>s (Acta da Comisión, rex.<br />
02.03.00 BOE 21.03.00)<br />
45.000 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
643
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
CSE Consultoría y Servicios <strong>de</strong> Empresa<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.02.00 ó 31.12.01)<br />
Estaciones <strong>de</strong> servicio<br />
(Táboas salariais 1999 e 2000)<br />
Empresas <strong>de</strong> seguridad<br />
(Táboa salarial 2000)<br />
Perfumería y afines<br />
(Rev. salarial 1999, rex. 16.02.00; BOE<br />
02.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.06.00 ó 31.12.01)<br />
Ma<strong>de</strong>ra<br />
Rev. salarial<br />
Compañía Internacional <strong>de</strong> coches-cama y <strong>de</strong><br />
turismos, S.A.<br />
(Correc. erros, aclaración art. 59, rex. 14.06.00;<br />
BOE 01.07.00)<br />
DHL Internacional España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.12.99 ó 31.12.00)<br />
Empresa Nacional <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>s centrales <strong>de</strong><br />
abastecimientos, S.A. (MERCASA)<br />
Modificación art. 31 sobre xubilación<br />
Empresas <strong>de</strong> Enseñanza Privada sostenidas total<br />
o parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos. Acor<strong>do</strong><br />
sobre complemento salarial (Complemento<br />
retributivo centros <strong>de</strong> C.A. <strong>de</strong> la Rioja, rex.<br />
27.06.00; BOE 07.07.00)<br />
Industria Química<br />
Rev. salarial 1999 e táboa 2000<br />
Origin Spain, S.A.<br />
(Duración convenio 14.02.00 ó 31.12.00)<br />
Wagons-lits viajes, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.02.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> frío industrial<br />
Táboa salarial 2000<br />
Vicasa, S.A.<br />
Persoal no <strong>do</strong>micilio social e <strong>de</strong>legacións<br />
comerciais (actualización económica 2000, rex.<br />
10.05.00; BOE 30.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Industrias <strong>de</strong> pastas alimenticias<br />
Revisión salarial e modificación art. 20 e 35)<br />
BBV Interactivos, S.A.<br />
Sociedad <strong>de</strong> valores y bolsa. Correc. Erros<br />
74.120 14.02.00 28.02.00 Estatal<br />
50.500 16.02.00 01.03.00 Estatal<br />
74.602 17.02.00 01.03.00 Estatal<br />
24.520 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
20.000 17.02.00 02.03.00 Estatal<br />
60.100 18.02.00 04.03.00 Estatal<br />
60.242 18.02.00 10.03.00 Estatal<br />
53.300 24.02.00 11.03.00 Estatal<br />
80.423 10.02.00 13.03.00 Estatal<br />
24.000 21.02.00 13.03.00 Estatal<br />
72.000 10.02.00 14.03.00 Estatal<br />
63.302 18.02.00 14.03.00 Estatal<br />
74.400 21.02.00 14.03.00 Estatal<br />
26.100 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.850 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
67.120 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
644
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Compañía Española <strong>de</strong> tabaco en rama, S.A.<br />
(CETARSA)<br />
Revisión salarial<br />
YBARRA y Cía., S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Mahou, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Iberdrola Grupo<br />
Catálogos ocupacionais, manual e criterios<br />
aplicables.<br />
Ediciones Zeta, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 05.02.00 ó 31.12.00)<br />
Radio Popular, S.A. COPE<br />
Revisión salarial<br />
Comercio al por mayor e importación <strong>de</strong><br />
productos químicos industriales y <strong>de</strong><br />
perfumería, droguería y anexos.<br />
Revisión salarial<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>l juego <strong>de</strong> bingo.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> tiendas <strong>de</strong> conveniencia<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.03.00 ó 31.12.01)<br />
Grupos <strong>de</strong> proyectos sociales <strong>de</strong> gestión, S.A.<br />
Revisión salarial e modificación art. 21<br />
Unión Gas 2000, S.A.<br />
(antes Camping Gas Española, S.A.)<br />
Revisión salarial<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l cemento<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
Industrias extractivas, industrias <strong>de</strong>l vidrio,<br />
industrias cerámicas y para las <strong>de</strong>l comercio<br />
exclusivista <strong>de</strong> los mismos materiales.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Industria fotográfica.<br />
Revisión salarial 1999 (corrección <strong>de</strong> erros en<br />
revisión sal. Rex. 12.04.00; BOE 02.05.00)<br />
Noveda<strong>de</strong>s agrícolas, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.03.00 ó 31.12.01)<br />
Harinas panificables y sémolas<br />
Revisión salarial 1999 (correc. erros e revisión<br />
salarial BOE 09.05.00)<br />
16.000 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.420 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.960 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
40.100 17.12.99 17.03.00 Estatal<br />
22.100 03.03.00 20.03.00 Estatal<br />
92.201 20.02.00 21.03.00 Estatal<br />
51.550 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
92.711 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
52.122 28.02.00 22.03.00 Estatal<br />
67.000 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
40.200 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
26.600 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
26.000 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
24.640 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
74.843 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
15.610 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
645
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Hormicemex, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.099 ó<br />
31.12.00)<br />
Organización Nacional <strong>de</strong> Ciegos Españoles<br />
(ONCE)<br />
(Modif. Arts. 23 bis, 24, 25, 26, 38, 41, 42, 45 e<br />
48.)<br />
(Modifi. Venta cupón e arts. 27, 28, rex.<br />
12.05.00; BOE 01.06.00)<br />
Petróleos <strong>de</strong>l Norte, S.A.<br />
(PETRONOR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Escuelas <strong>de</strong> turismo<br />
Revisión salarial<br />
Fabricación <strong>de</strong> calza<strong>do</strong> artesano manual y<br />
ortopedia y a medida y talleres <strong>de</strong> reparación y<br />
conservación <strong>de</strong>l calza<strong>do</strong> usa<strong>do</strong>.<br />
Táboa salarial 2000 (correc. erros táboa BOE<br />
09.05.00)<br />
Para<strong>do</strong>res <strong>de</strong> turismo <strong>de</strong> España, S.L.<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 19.1 polo S.I.M y A.)<br />
Hormigones y morteros prepara<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Reale grupo asegura<strong>do</strong>r<br />
Revisión salarial 2000<br />
Gran<strong>de</strong>s almacenes<br />
Revisión salarial<br />
Distribui<strong>do</strong>res cinematográficos<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Hermandad farmacéutica <strong>de</strong>l mediterráneo,<br />
SCRL<br />
Táboa salarial 2000<br />
Consorcio <strong>de</strong> servicios, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.03.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> flores y plantas<br />
Revisión salarial 1999<br />
Velpa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Buquebus España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Total España, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio <strong>de</strong> distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong>s y<br />
productos farmacéuticos.<br />
Táboa salarial 1999<br />
26.600 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
92.712 06.03.00 22.03.00 Estatal<br />
11.200 08.03.00 23.03.00 Estatal<br />
80.000 10.003.00 23.03.00 Estatal<br />
19.300 10.03.00 23.03.00 Estatal<br />
55.111 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
26.600 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
66.000 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
52.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
92.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.460 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
74.000 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.220 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
60.240 13.03.00 24.03.00 Estatal<br />
63.222 16.03.00 29.03.00 Estatal<br />
50.500 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
51.460 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
646
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Mantenimiento y conservación <strong>de</strong> instalaciones<br />
acuáticas.<br />
Táboa salarial 1999<br />
Swissair, S.A.<br />
Suiza para la navegación aérea<br />
Prórroga <strong>do</strong> IV conv. e táboa salarial 2000.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
González Fierro, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 a 2000<br />
Patrimonio nacional<br />
Persoal laboral<br />
Revisión salarial 1999<br />
Tabacalera, S.A. y Logística, S.L.<br />
Modificación art. 56<br />
Lucent Technologies España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.12.99 ó 30.11.00)<br />
Transporte Aéreo<br />
Corrección <strong>de</strong> erros<br />
Compañía Avi<strong>de</strong>sa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Industria textil y <strong>de</strong> la confección<br />
Táboa salarial 1999<br />
Fabricantes <strong>de</strong> yesos, escayolas, cales y sus<br />
prefabrica<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Empresas concesionarias y privadas <strong>de</strong><br />
aparcamientos <strong>de</strong> vehículos<br />
Actualización salario mínimo 2000<br />
General <strong>de</strong> Ferralla<br />
Táboa salarial 1999. Táboa salarial 2000, rex.<br />
27.04.00; BOE 17.05.00<br />
Consejo General <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Judicial<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
Radio España<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
R&M Aislamientos Ryme, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Tejas, ladrillos y piezas especiales <strong>de</strong> arcilla<br />
cocida.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Industrias <strong>de</strong> elabora<strong>do</strong>res <strong>de</strong> arroz<br />
Táboa salarial 1999<br />
92.623 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
62.100 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
60.242 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
75.111 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
16.000 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
30.000 21.02.00 13.04.00 Estatal<br />
62.100 20.03.00 13.04.00 Estatal<br />
15.520 27.03.00 13.04.00 Estatal<br />
17.200 28.03.00 13.04.00 Estatal<br />
26.500 22.03.00 19.04.00 Estatal<br />
63.214 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
27.100 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
75.000 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
92.201 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
45.320 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
26.400 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
15.600 05.04.00 26.04.00 Estatal<br />
647
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Central Nuclear <strong>de</strong> Trillo 1, A.I.E.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Decathlon España, S.A.<br />
Táboa salarial 2000 (táboas <strong>de</strong> primas, rex.<br />
17.05.00; BOE 05.06.00)<br />
Empresas <strong>de</strong> mediación en seguros priva<strong>do</strong>s.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Makro Autoservicio Mayorista, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Warner Lambert España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.03.00 ó 31.12.00)<br />
Amcor Flexibles España, S.A.<br />
Táboa salarial para 2000<br />
Hero España, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Eurovías, concesionaria española <strong>de</strong> autovías,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Compañía Schweppes, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Alu<strong>de</strong>c Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 05.05.00 ó 31.12.01)<br />
Instituto <strong>de</strong> materiales y construcción, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Compañía española <strong>de</strong> seguros y reaseguros<br />
MAAF, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Erkimia, S.A.<br />
Correc. erros en Pacto a<strong>de</strong>cuación ó convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> Industria química. BOE 15.12.99<br />
Prensa española, S.A.<br />
Suspensión aplicación art. 52<br />
Unión <strong>de</strong>tallistas españoles, S.C. (UNIDE)<br />
G-2 Distribución alimentos, S.A., G-5 Centro y<br />
COIDEC Táboa salarial<br />
Grupo Unión Radio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Área cultural <strong>de</strong> la obra social <strong>de</strong> la Caja <strong>de</strong><br />
Ahorros <strong>de</strong>l Mediterráneo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.00)<br />
Vera Meseguer, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
40.100 06.04.00 26.04.00 Estatal<br />
51.420 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
66.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
51.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
24.400 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.300 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
63.213 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.982 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
24.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
45.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
66.000 14.04.00 05.05.00 Estatal<br />
24.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
22.120 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
52.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
92.201 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
65.122 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
74.843 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
648
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
La Unión Resinera Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Supraempresarial para el sector <strong>de</strong>l transporte<br />
aéreo Acta <strong>de</strong> constitución e funcionamento <strong>do</strong>s<br />
Comités Intercentros<br />
Asistencia en tierra (Handling)<br />
Persoal das UTES Eurohandling<br />
(Correc. erros rex. 05.06.00; BOE 20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.11.99 ó 31.12.02)<br />
Compañía <strong>de</strong> petróleos Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Alimentos frioriza<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.03)<br />
Laboratorios Parque Davis, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
G y J publicaciones internacionales, S.L. y Cía<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industria <strong>de</strong> granjas avícolas y otros animales.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Vicasa, S.A. (Fábricas)<br />
Actualización táboa 2000<br />
Industria salinera-acuer<strong>do</strong><br />
Revisión salarial 1999, rex. 10.05.00; BOE<br />
30.05.00<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Milupa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Tetra Pak Hispania, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Servicios auxiliares Brok, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
G y J. España Ediciones, S.L.<br />
(Duración convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Recoletos compañía editorial, S.A. e persoal<br />
redacción <strong>do</strong> Diario Deportivo “Marca”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Conservas, Semiconservas y salazones <strong>de</strong><br />
pesca<strong>do</strong>s y mariscos<br />
Táboa salarial 2000<br />
Materiales y productos Rocalla, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
24.000 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 18.05.00 Estatal<br />
11.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
15.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
24.400 10.05.00 27.05.00 Estatal<br />
22.220 10.05.00 29.05.00 Estatal<br />
01.240 09.05.00 30.05.00 Estatal<br />
26.100 10.05.00 30.05.00 Estatal<br />
14.400 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
15.881 23.05.00 03.06.00 Estatal<br />
22.000 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
74.843 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.000 19.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.100 22.05.00 05.06.00 Estatal<br />
15.202 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
45.000 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
649
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Autopista vasco-aragonesa, concesionaria<br />
española, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 07.06.00 ó 31.12.01)<br />
Simago, S.A.U.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Prensa no diaria<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Asociación telefónica <strong>de</strong> asistencia a<br />
minusváli<strong>do</strong>s (ATAM)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Colegios Mayores Universitarios<br />
Táboa salarial 2000<br />
UMANO servicios integrales, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Información y Moda, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02))<br />
CWT viajes <strong>de</strong> empresa, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 26.05.00 ó 25.05.01)<br />
Transformación agraria, S.A. (TRAGSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Aeropuertos españoles y navegación aérea<br />
Revisión salarial e modificación arts.<br />
Máquinas automáticas <strong>de</strong> restauración,<br />
S.L.(MAR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Establecimientos financieros <strong>de</strong> crédito<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Regulación estacionamiento limita<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
vehículos en vía pública, mediante control<br />
horario y cumplimiento <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas <strong>de</strong><br />
aparcamientos<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 20.06.00 ó 31.12.02)<br />
Agencia Tributaria<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.06.00 ó 31.12.00)<br />
Distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> explosivos industriales <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> España, S.A. (DEICESA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Universida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Extremadura, Murcia,<br />
Salamanca y Valla<strong>do</strong>lid<br />
Inclusión novas categorías<br />
Miele, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
63.213 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
52.000 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
22.120 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
85.321 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
75.120 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
22.250 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
45.000 06.04.00 13.06.00 Estatal<br />
63.231 17.05.00 15.06.00 Estatal<br />
29.100 30.05.00 15.06.00 Estatal<br />
65.222 31.05.00 15.06.00 Estatal<br />
63.215 01.06.00 19.06.00 Estatal<br />
75.000 18.05.00 21.06.00 Estatal<br />
51.000 06.06.00 21.06.00 Estatal<br />
80.302 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
29.710 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
650
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Mo<strong>de</strong>rropa, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Célite Hispánica, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Pesca<strong>do</strong>s P.C.S., S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.06.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias <strong>de</strong> turrones y mazapanes<br />
Táboa salarial 2000<br />
Ferrocarriles <strong>de</strong> vía estrecha FEVE<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Fasa-Renault, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
World Wi<strong>de</strong> Tobacco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.03)<br />
Zurich España, Compañía <strong>de</strong> seguros y<br />
reaseguros, S.A. e Zurich, Compañía <strong>de</strong> seguros<br />
y sobre la vida, sucursal en España <strong>de</strong> compañía<br />
Suiza<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.02)<br />
Entidad <strong>de</strong> ingeniería y asistencia integral 2000,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.07.98 ó 31.12.01)<br />
Frit Ravich, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Instituto <strong>de</strong> formación y estudios sociales<br />
(IFES)<br />
Modificación art. 29<br />
Al Air Liqui<strong>de</strong> España, S.A.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Medicinal, S.L.U.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Producción, S.L.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 30.06.00 ó 31.12.01)<br />
Televisión Española, S.A. e Radio Nacional <strong>de</strong><br />
España, S.A.<br />
Acor<strong>do</strong>s económicos<br />
Fasa Renault, Mutualidad <strong>de</strong> Previsión social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Adidas España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Fe<strong>de</strong>ración farmacéutica, S.C.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Gedas Iberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Transportes Bacoma, S.A.<br />
Revisión táboa 2000<br />
17.400 07.06.00 22.06.00 Estatal<br />
45.320 06.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.200 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.890 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
60.100 09.06.00 27.06.00 Estatal<br />
34.100 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
16.000 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
66.000 14.06.00 28.06.00 Estatal<br />
74.200 14.06.00 29.06.00 Estatal<br />
15.890 13.06.00 29.06.00 Estatal<br />
73.200 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
24.000 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
92.200 15.06.00 30.06.00 Estatal<br />
66.000 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
51.420 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
51.460 19.02.00 06.07.00 Estatal<br />
72.000 19.06.00 07.07.00 Estatal<br />
60.240 28.06.00 15.07.00 Estatal<br />
651
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Grupo Aceralia<br />
Iº Acor<strong>do</strong> Marco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Fútbol profesional<br />
Anexo V: Régimen disciplinario<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>do</strong> Xogo <strong>de</strong> bingo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
27.100 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
92.623 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
92.711 02.02.00 28.03.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
26.120 15.02.00 08.02.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Lousas <strong>de</strong> Ourense e Lugo<br />
Revisión salarial 99 e táboa salarial 2000<br />
14.130 05.04.00 25.04.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Pompas Fúnebres<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
93.030 20.03.00 23.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Aparcamentos e garaxes <strong>de</strong> vehículos<br />
(Correc. código convenio, DOG 12.07.00)<br />
(Táboa salarial 99, DOG 14.08.00, correc. táboa<br />
2000, DOG 04.09.00)<br />
63.214 13.03.00 10.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Leyma, Alimentos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
15.511 04.04.00 08.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Axencia Galega <strong>de</strong> Noticias, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 19.11.98 ó 31.12.01)<br />
92.400 21.03.00 22.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Bebidas gaseosas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A.<br />
(BEGANO)<br />
Táboa salarial 2000<br />
Editoriais<br />
Revisión salarial 1999<br />
15.980 02.05.00 01.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
22.100 15.05.00 12.07.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Antonio Gallego Cid, S.L.<br />
Traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> servicio <strong>de</strong> cociña <strong>do</strong>s centros<br />
resi<strong>de</strong>ncias <strong>do</strong>centes <strong>de</strong> Galicia, pertencentes á<br />
<strong>Xunta</strong><br />
Eduar<strong>do</strong> González Alonso y Cía, S.A.<br />
(GONZACOCA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
55.234 29.06.00 05.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
50.100 30.06.00 06.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
652
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Ediciones e Impresiones <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.098 ó<br />
31.12.01)<br />
Turismo Motor, S.A. (TUMOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.10.99 ó 31.12.99)<br />
Xesgalicia, Sociedad Gestora <strong>de</strong> Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
capital <strong>de</strong> riesgo, S.A. (antes SODIGA)<br />
Radio Marineda, S.A.<br />
Rev. salarial 2000 (correc. erros DOG 24.03.00)<br />
Elaboración e Instalación <strong>de</strong> pedra e mármore<br />
Revisión salarial 99<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Rev. salarial 2000<br />
Restaurante San Clemente, S.L.<br />
Adhesión ó sector Hostelería<br />
Talleres Casas Móvil, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Cuarzos Industriais, S.A.<br />
(01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Carpintería <strong>de</strong> Ribeira.<br />
Táboas salariais <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.99 e <strong>do</strong><br />
01.04.98 ó 31.03.99<br />
Industria Si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Transporte <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>rías por estrada<br />
Revisión salarial 2000<br />
Industrias si<strong>de</strong>rometalúrxicas<br />
Rev. salarial 99 e salario 2000<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 1 e aplicación <strong>do</strong><br />
convenio INCONTA, S.L., DOG 19.06.00)<br />
Establecimientos sanitarios <strong>de</strong> Hospitalización,<br />
asistencia, consultas e laboratorios <strong>de</strong> análisis<br />
clínicos.<br />
Comercio textil<br />
Rev. salarial 2000, DOG 03.05.00)<br />
Moyresa, Molturación y Refino, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Comercio da pel<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
<strong>de</strong>coración e <strong>do</strong> comercio <strong>do</strong> metal<br />
Revisión salarial 2000<br />
22.000 23.12.99 25.01.00(2) A Coruña<br />
50.1000 11.01.00 31.01.00(2) A Coruña<br />
74.141 21.01.00 11.02.00(2) A Coruña<br />
92.201 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
26.700 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
74.000 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
55.100 24.01.00 25.01.00(2) A Coruña<br />
50.100 04.02.00 19.02.00(2) A Coruña<br />
14.502 16.02.00 02.03.00(2) A Coruña<br />
20.200 21.02.00 25.02.00(2) A Coruña<br />
27.100 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
60.240 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
27.100 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
85.120 21.02.00 08.03.00(2) A Coruña<br />
51.160 21.02.00 21.02.00(2) A Coruña<br />
15.420 21.02.00 26.02.00(2) A Coruña<br />
52.430 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
51.000 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
653
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Hostelería<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
(Correc. erros rex. 24.03.00, DOG 18.04.00)<br />
Bebidas refrescantes e analcohólicas<br />
Rev. salarial 1999<br />
Ferrovial Servicios, S.A. (FERROSER antes<br />
FEROGASA)<br />
Rematantes e serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 99 e táboa 2000<br />
Vulcarol, S.L.<br />
(Limpieza En<strong>de</strong>sa, As Pontes)<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
Revisión salarial 1999<br />
Compañía <strong>de</strong> tranvías <strong>de</strong> La Coruña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Sabón, Arteixo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
Revisión táboa salarial 1999<br />
Concello <strong>de</strong> Vimianzo<br />
Acor<strong>do</strong> funcionarios e Persoal laboral<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong>01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.02.00 ó 31.01.02)<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Cee-Dumbria (correc. erros DOG<br />
05.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Comercio <strong>de</strong> exportación <strong>de</strong> peixe fresco <strong>do</strong><br />
Porto da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Serunión, S.A.<br />
Limpeza “Juan Canalejo”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Industrias vinícolas, licoreras, sidreras e o seu<br />
comercio.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa salarial 2000<br />
26.120 25.02.00 14.03.00(2) A Coruña<br />
55.100 02.03.00 26.03.00(2) A Coruña<br />
15.982 02.03.00 09.03.00(2) A Coruña<br />
90.002 13.03.00 25.03.00(2) A Coruña<br />
20.101 15.03.00 17.03.00(2) A Coruña<br />
74.000 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
52.240 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
60.212 23.03.00 10.04.00(2) A Coruña<br />
27.100 03.04.00 24.04.00(2) A Coruña<br />
05.022 05.04.00 17.04.00(2) A Coruña<br />
75.113 05.04.00 08.04.00(2) A Coruña<br />
52.440 13.04.00 29.04.00(2) A Coruña<br />
27.100 17.04.00 03.05.00(2) A Coruña<br />
51.380 28.04.00 12.05.00(2) A Coruña<br />
55.510 09.05.00 08.05.00(2) A Coruña<br />
15.911 09.05.00 05.05.00(2) A Coruña<br />
654
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Inconta, S.L.<br />
(Aplicación convenio industria<br />
si<strong>de</strong>rometalúrxica)<br />
(duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.98 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> carpintería e ebanistería.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Oficinas e <strong>de</strong>spachos<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros BOP 15.06.00)<br />
Megasa Si<strong>de</strong>rúrxica, S.L.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 29.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
El Pote, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Pintura<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Hotel y Cafetería Riazor<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
Adhesión ó convenio <strong>de</strong> Leyma, Alimentos <strong>de</strong><br />
Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Cáritas Diocesana-Interparroquial da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
27.100 10.05.00 25.05.00(2) A Coruña<br />
36.000 15.05.00 04.05.00(2) A Coruña<br />
74.120 19.05.00 03.06.00(2) A Coruña<br />
27.000 24.05.00 09.06.00(2) A Coruña<br />
52.121 06.06.00 19.06.00(2) A Coruña<br />
45.442 07.06.00 22.06.00(2) A Coruña<br />
55.000 09.06.00 28.06.00(2) A Coruña<br />
05.000 13.06.00 29.06.00(2) A Coruña<br />
15.510 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
91.310 16.06.00 05.07.00(2) A Coruña<br />
Comercial Pardal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Mantenimientos Integrales <strong>de</strong> Ferrol, S.L.<br />
(Limpeza Bazán)<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.03.00 ó 31.12.00)<br />
Opera<strong>do</strong>ra Gallega, S.A.<br />
(OPEGASA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Barras Eléctricas Galaico-Asturianas, S.A.<br />
Prórroga convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 27.03.00)<br />
Cementos Cosmos<br />
Factoría <strong>de</strong> Oural, revisión salarial 1999<br />
51.532 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
74.700 30.06.00 13.07.00(2) A Coruña<br />
92.720 14.01.00 07.02.00(2) Lugo<br />
40.101 18.01.00 04.02.00(2) Lugo<br />
60.213 26.01.00 11.02.00(2) Lugo<br />
26.510 21.02.00 17.02.00(2) Lugo<br />
655
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Plásticos Ferro, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza hospital “Costa <strong>de</strong> Burela”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Bombones Suguimar, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Modificación art. 13<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> Ancianos “Nstra. Sra. Del<br />
Carmen”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Sanida<strong>de</strong> privada<br />
Táboa salarial 2000<br />
Sertosa Norte, S.L.<br />
(San Cibrao)<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
saneamento<br />
Táboa salarial 2000<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais e prefabrica<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
construcción.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Edificación e Obras Públicas<br />
Táboa salarial 2000<br />
Sementes <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Primeira transformación <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.00)<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Industria si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Materiais cerámicos, S.A<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.07.00 ó 25.07.03)<br />
Magnesitas <strong>de</strong> Rubián, S.A.<br />
Correc. erros rex. 31.07.00, BOP 10.08.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
24.160 31.01.00 18.02.00(2) Lugo<br />
74.700 15.03.00 30.03.00 Lugo<br />
15.841 17.03.00 07.04.00(2) Lugo<br />
74.700 20.03.00 16.03.00(2) Lugo<br />
15.500 24.03.00 05.05.00(2) Lugo<br />
85.311 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
85.100 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
27.420 26.04.00 14.04.00(2) Lugo<br />
52.463 02.05.00 01.06.00(2) Lugo<br />
26.610 02.05.00 31.05.00(2) Lugo<br />
45.100 02.05.00 29.05.00(2) Lugo<br />
74.843 31.05.00 04.07.00(2) Lugo<br />
20.000 20.06.00 10.07.00(2) Lugo<br />
55.000 27.06.00 19.07.00(2) Lugo<br />
27.000 27.06.00 22.07.00(2) Lugo<br />
51.500 27.06.00 21.07.00(2) Lugo<br />
26.000 28.06.00 26.07.00(2) Lugo<br />
14.502 28.06.00 27.07.00(2) Lugo<br />
656
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
GSB Galfor, S.A.<br />
(Modificación convenio)<br />
Pastelería, confeitería, bolería, repostería e<br />
pratos precociña<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Euroinversiones Last Teardrop, S.L<br />
(Augas <strong>de</strong> Sousas)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Construcción.<br />
(Corrección erros, calendario laboral 2000)<br />
(DOG 07.06.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Acor<strong>do</strong> persoal funcionario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Empresas concesionarias <strong>de</strong> Servicio municipais<br />
<strong>de</strong> inmobilización, trasla<strong>do</strong> e <strong>de</strong>pósito <strong>de</strong><br />
vehículos<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Industrias vitivinícolas, alcoholeiras e sidreiras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Concello da Rúa <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Vitivinícola <strong>do</strong> Ribeiro, S.C.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.09.99 ó 31.08.01)<br />
Cibrauto, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Mod. Arts. 31, 39 e táboa salarial 2000)<br />
Servimgal, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Limpeza Institucións hospitalarias da<br />
Segurida<strong>de</strong> Social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Auto-grúas Bertólez, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Construcción<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 07.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
28.401 10.12.99 04.01.00(2) Ourense<br />
15.812 10.12.99 03.02.00(1) Ourense<br />
15.981 20.01.00 29.01.00(2) Ourense<br />
45.000 20.01.00 05.02.00(2) Ourense<br />
75.113 20.01.00 09.02.00(2) Ourense<br />
63.215 20.01.00 15.02.00(2) Ourense<br />
75.113 28.02.00 23.03.00(2) Ourense<br />
15.900 01.02.00 03.03.00(2) Ourense<br />
75.113 01.02.00 19.02.00(2) Ourense<br />
01.131 10.03.00 30.03.00(2) Ourense<br />
50.101 09.03.00 25.03.00(2) Ourense<br />
60.213 15.03.00 18.03.00(2) Ourense<br />
93.000 24.03.00 06.04.00(2) Ourense<br />
74.700 28.03.00 13.04.00(2) Ourense<br />
71.000 31.03.00 12.04.00(2) Ourense<br />
45.000 13.03.00 08.05.00(2) Ourense<br />
657
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Fundación San Rosen<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Correc. erros BOP 28.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 08.02.00 ó 31.12.05)<br />
Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia<br />
Elaboración catálogo persoal<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Fabricantes <strong>de</strong> cadaleitos<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> alimentación<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Complexo Bamio, S.L.<br />
Inversiones Deportivas, S.A. e<br />
Escolas Deportivas Bamio, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
Sai Automotive Allibert, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 28.03.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio textil<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Construcciones Alea, S.L.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio da Pel, calza<strong>do</strong>s e bolsos<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> elementos <strong>do</strong> metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Viana <strong>do</strong> Bolo<br />
Persoal Laboral<br />
(Táboa salarial 2000, modif. arts. e provisión <strong>de</strong><br />
postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Fabricantes <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> conveni <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza Centro Resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente e IESP<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.07.00 ó 30.06.01)<br />
Araujo Piel, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
85.311 13.03.00 31.03.00(2) Ourense<br />
75.113 03.04.00 08.04.00(2) Ourense<br />
93.000 12.04.00 28.04.00(2) Ourense<br />
20.510 14.04.00 10.05.00(2) Ourense<br />
51.000 25.04.00 12.05.00(2) Ourense<br />
92.610 26.04.00 17.04.00(2) Ourense<br />
25.000 28.04.00 30.05.00(2) Ourense<br />
15.811 25.04.00 10.06.00(2) Ourense<br />
52.410 04.05.00 20.05.00(2) Ourense<br />
45.212 08.05.00 02.06.00(2) Ourense<br />
55.100 09.05.00 03.06.00(2) Ourense<br />
52.430 12.05.00 06.06.00(2) Ourense<br />
52.461 12.05.00 07.06.00(2) Ourense<br />
75.113 15.05.00 13.06.00(2) Ourense<br />
36.100 24.05.00 14.06.00(2) Ourense<br />
74.700 18.05.00 24.06.00(2) Ourense<br />
18.302 31.05.00 19.06.00(2) Ourense<br />
658
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Industrias <strong>do</strong> si<strong>de</strong>rometal e talleres <strong>de</strong><br />
reparación <strong>de</strong> vehículos<br />
Labauto Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 12.05.00 ó 31.12.00)<br />
Burgas <strong>de</strong> Distribución, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 31.12.00)<br />
Centro Asocia<strong>do</strong> da UNED<br />
Pacto extraestatutario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Componentes <strong>de</strong> vehículos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Moaña<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Plásticos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Adhesión convenio Industria Química)<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Industrias e Comercio vitivinícolas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.99 ó 31.03.01)<br />
Dinak, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
La Artística, productos químicos, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Gestión Deportiva Galega, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Pez Austral, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Remolca<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Empresas exporta<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> peixe fresco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Fábrica <strong>de</strong> botones Hisla, S.L.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Empresa Pereira, S.L.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Viguesa <strong>de</strong> transportes, S.A.<br />
(VITRASA)<br />
Revisión salarial 2000<br />
27.100 26.05.00 16.06.00(2) Ourense<br />
31.610 29.05.00 28.06.00(2) Ourense<br />
40.000 21.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
80.300 19.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
34.300 29.12.99 04.02.00(2) Pontevedra<br />
75.113 29.11.99 19.01.00(2) Pontevedra<br />
25.241 21.12.99 18.01.00(2) Pontevedra<br />
51.170 02.02.00 14.02.00(2) Pontevedra<br />
15.930 03.02.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
28.000 08.02.00 22.02.00(2) Pontevedra<br />
24.000 10.02.00 09.03.00(2) Pontevedra<br />
92.610 11.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
15.201 11.02.00 29.02.00(2) Pontevedra<br />
61.100 16.02.00 02.03.00(2) Pontevedra<br />
51.381 16.02.00 03.03.00(2) Pontevedra<br />
25.241 21.02.00 17.02.00(2) Pontevedra<br />
60.213 21.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
60.212 21.02.00 18.02.00(2) Pontevedra<br />
659
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Carpintería, ebanistería y activida<strong>de</strong>s afins<br />
(Modificación arts. 17, 24, 25, 30, 31 e anexo,<br />
tablas salariais 1999 e 2000)<br />
Liceo Marítimo <strong>de</strong> Bouzas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Club <strong>de</strong> Campo <strong>de</strong> Vigo<br />
Táboa salarial 2000, rex. 05.04.00, DOG<br />
26.04.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Porriño<br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral e funcionarios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> bebidas refrescantes<br />
(Correc. erros rex. 22.03.00, DOG 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 30.06.00)<br />
20.000 074.03.00 17.03.00(2) Pontevedra<br />
92.000 09.03.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
92.620 09.03.00 31.03.00(2) Pontevedra<br />
75.113 15.03.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
15.982 22.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
Servimgal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Limpiezas Faro, S.L.<br />
(Hospital Xeral Cies, Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Acor<strong>do</strong> funcionaios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
Comercio da Pel<br />
Revisión salarial 2000<br />
Rematantes e Serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
Táboa salarial 2000<br />
Harinas y Sémolas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A<br />
(HASENOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Construcciones y contratas, S.A.<br />
Estaciones y servicios, S.A., FCC-CYCSSA y<br />
EYSSA<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Hostelería hospital Meixoeiro)<br />
(Modific. Art. 1 e 8, DOG 19.07.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Mármores e Pedras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
93.010 23.03.00 24.04.00(2) Pontevedra<br />
74.700 24.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
75113 29.03.00 13.04.00(2) Pontevedra<br />
75.113 29.03.00 22.05.00(1) Pontevedra<br />
52.430 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
20.101 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
51.000 03.04.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
15.610 04.04.00 27.04.00(2) Pontevedra<br />
63.215 05.04.00 25.04.00(2) Pontevedra<br />
55.000 11.04.00 26.04.00(2) Pontevedra<br />
45.000 13.04.00 16.05.00(2) Pontevedra<br />
660
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Gallega <strong>de</strong> Recubrimientos <strong>de</strong> volantes, S.A.<br />
(GAREVOL)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Botamavi, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
GKN Indugasa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Hostelería<br />
(Interpretación art. 30)<br />
Fomento <strong>de</strong> Construcciones y Contratas, S.A.<br />
(recollida lixo Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Galicia, S.A. (FRIGALSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> materiales para a construcción e<br />
saneamento<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Nestlé España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
D.S. Salga<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.04.00 ó 14.04.01)<br />
Faro <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Construcciones Navales P. Freire, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Almacenamientos y Montajes, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Carchi<strong>de</strong>a, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Almacenista <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Táboa salarial 1999, DOG 03.07.00<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Limpeza centro resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente Manoel<br />
Antonio <strong>de</strong> Vigo)<br />
Frigodis, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>do</strong> cemento<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Vixencia convenio ata ó 28.02.00<br />
54.300 14.04.00 31.05.00(2) Pontevedra<br />
61.100 26.04.00 12.04.00(2) Pontevedra<br />
34.300 02.05.00 25.05.00(2) Pontevedra<br />
55.100 02.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
90.000 04.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
15.201 08.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
51.533 09.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
15.500 10.05.00 30.05.00(2) Pontevedra<br />
51.533 11.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
22.120 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
35.111 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
34.300 15.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
21.120 19.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
51.531 23.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
74.700 23.05.00 15.06.00(2) Pontevedra<br />
15.201 24.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
26.600 26.05.00 19.06.00(2) Pontevedra<br />
661
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Maviva, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Transportes La Unión, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.02)<br />
Empresa Ojea, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.02)<br />
Policlínico <strong>de</strong> Vigo, S.A. (POVISA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Axencias Marítimas<br />
(Correc. Cláusulas adicionais 1º DOG 16.08.00)<br />
Construcción<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Butavigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 31.08.99 ó 31.08.01)<br />
Kiwi Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Ingeniería Urbana, S.A<br />
(Limpeza Concello <strong>de</strong> Pontevedra)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Gefco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>do</strong> metal sen convenio propio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Lear Automotive (EEDS) Spain, S.L.<br />
(Antes Mecanismos Auxiliares Industriales,<br />
S.A.)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 09.06.00 ó 31.12.01)<br />
Eulen, S.A.<br />
Persoal mantemento hosp. Meixoeiro<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
63.124 26.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
60.123 01.06.00 19.06.00 Pontevedra<br />
60.123 08.06.00 28.06.00(2) Pontevedra<br />
85.110 08.06.00 04.07.00(2) Pontevedra<br />
61.100 08.06.00 11.08.00(2) Pontevedra<br />
45.000 09.06.00 03.07.00(2) Pontevedra<br />
52.486 12.06.00 27.09.00(2) Pontevedra<br />
51.310 13.06.00 24.08.00(2) Pontevedra<br />
74.700 15.06.00 16.08.00(2) Pontevedra<br />
60.240 19.06.00 18.08.00(2) Pontevedra<br />
27.000 20.06.00 17.07.00(2) Pontevedra<br />
31.000 23.06.00 17.08.00(2) Pontevedra<br />
74.700 30.06.00 28.08.00(2) Pontevedra<br />
662
RELACIÓN DE CONVENIOS REXISTRADOS<br />
ORDENADOS POR CLAVES DE ACTIVIDADE
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Amcor Flexibles España, S.A.<br />
Táboa salarial para 2000<br />
Vitivinícola <strong>do</strong> Ribeiro, S.C.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.09.99 ó 31.08.01)<br />
Industria <strong>de</strong> granjas avícolas y otros animales.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Solt Sea Farm, S.A.<br />
Revisión táboa salarial 1999<br />
Imation Iberia, S.A.<br />
Relación postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong><br />
Repsol Butano, S.A.<br />
Modificación artigos<br />
Petróleos <strong>de</strong>l Norte, S.A.<br />
(PETRONOR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Compañía <strong>de</strong> petróleos Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Lousas <strong>de</strong> Ourense e Lugo<br />
Revisión salarial 99 e táboa salarial 2000<br />
13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
01.131 10.03.00 30.03.00(2) Ourense<br />
01.240 09.05.00 30.05.00 Estatal<br />
05.000 13.06.00 29.06.00(2) A Coruña<br />
05.022 05.04.00 17.04.00(2) A Coruña<br />
10.020 25.01.00 17.02.00 Estatal<br />
11.200 31.01.00 21.02.00 Estatal<br />
11.200 08.03.00 23.03.00 Estatal<br />
11.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
14.130 05.04.00 25.04.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Industria salinera-acuer<strong>do</strong><br />
Revisión salarial 1999, rex. 10.05.00; BOE<br />
30.05.00<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Cuarzos Industriais, S.A.<br />
(01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Magnesitas <strong>de</strong> Rubián, S.A.<br />
Correc. erros rex. 31.07.00, BOP 10.08.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias cárnicas.<br />
(Rev. salarial 1999 e modificación anexos, rex.<br />
07.03.00; BOE 24.03.00)<br />
Alimentos frioriza<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.03)<br />
Pesca<strong>do</strong>s P.C.S., S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.06.00 ó 31.12.02)<br />
Pez Austral, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
14.400 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
14.502 16.02.00 02.03.00(2) A Coruña<br />
14.502 28.06.00 27.07.00(2) Lugo<br />
15.100 24.01.00 15.02.00 Estatal<br />
15.200 09.05.00 18.05.00 Estatal<br />
15.200 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.201 11.02.00 29.02.00(2) Pontevedra<br />
664
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Galicia, S.A. (FRIGALSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Frigodis, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Conservas, Semiconservas y salazones <strong>de</strong><br />
pesca<strong>do</strong>s y mariscos<br />
Táboa salarial 2000<br />
Hero España, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Moyresa, Molturación y Refino, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
YBARRA y Cía., S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Nestlé España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
La Lactaría Española, S.A.<br />
Adhesión ó convenio <strong>de</strong> Leyma, Alimentos <strong>de</strong><br />
Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Leyma, Alimentos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Compañía Avi<strong>de</strong>sa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Industrias <strong>de</strong> elabora<strong>do</strong>res <strong>de</strong> arroz<br />
Táboa salarial 1999<br />
Harinas panificables y sémolas<br />
Revisión salarial 1999 (correc. erros e revisión<br />
salarial BOE 09.05.00)<br />
Harinas y Sémolas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A<br />
(HASENOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 28.03.00 ó 31.12.00)<br />
Pastelería, confeitería, bolería, repostería e<br />
pratos precociña<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Bombones Suguimar, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
15.201 08.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
15.201 24.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
15.202 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
15.300 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
15.420 21.02.00 26.02.00(2) A Coruña<br />
15.420 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.500 24.03.00 05.05.00(2) Lugo<br />
15.500 10.05.00 30.05.00(2) Pontevedra<br />
15.510 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
15.511 04.04.00 08.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
15.520 27.03.00 13.04.00 Estatal<br />
15.600 05.04.00 26.04.00 Estatal<br />
15.610 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
15.610 04.04.00 27.04.00(2) Pontevedra<br />
15.811 25.04.00 10.06.00(2) Ourense<br />
15.812 10.12.99 03.02.00(1) Ourense<br />
15.841 17.03.00 07.04.00(2) Lugo<br />
665
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Industrias <strong>de</strong> pastas alimenticias<br />
Revisión salarial e modificación art. 20 e 35).<br />
Milupa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>de</strong> turrones y mazapanes<br />
Táboa salarial 2000<br />
Frit Ravich, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias vitivinícolas, alcoholeiras e sidreiras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industrias vinícolas, licoreras, sidreras e o seu<br />
comercio.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa salarial 2000<br />
Industrias e Comercio vitivinícolas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.99 ó 31.03.01)<br />
Mahou, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Bebidas gaseosas <strong>de</strong>l Noroeste, S.A.<br />
(BEGANO)<br />
Táboa salarial 2000<br />
Euroinversiones Last Teardrop, S.L<br />
(Augas <strong>de</strong> Sousas)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Bebidas refrescantes e analcohólicas<br />
Rev. salarial 1999<br />
Industrias <strong>de</strong> bebidas refrescantes<br />
(Correc. erros rex. 22.03.00, DOG 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 30.06.00)<br />
15.850 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.881 23.05.00 03.06.00 Estatal<br />
15.890 07.06.00 23.06.00 Estatal<br />
15.890 13.06.00 29.06.00 Estatal<br />
15.900 01.02.00 03.03.00(2) Ourense<br />
15.911 09.05.00 05.05.00(2) A Coruña<br />
15.930 03.02.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
15.960 24.02.00 14.03.00 Estatal<br />
15.980 02.05.00 01.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
15.981 20.01.00 29.01.00(2) Ourense<br />
15.982 02.03.00 09.03.00(2) A Coruña<br />
15.982 22.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
Compañía Schweppes, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Compañía Española <strong>de</strong> tabaco en rama, S.A.<br />
(CETARSA)<br />
Revisión salarial<br />
Tabacalera, S.A. y Logística, S.L.<br />
Modificación art. 56<br />
World Wi<strong>de</strong> Tobacco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.03)<br />
Industria textil y <strong>de</strong> la confección<br />
Táboa salarial 1999<br />
Mo<strong>de</strong>rropa, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
15.982 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
16.000 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
16.000 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
16.000 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
17.200 28.03.00 13.04.00 Estatal<br />
17.400 07.06.00 22.06.00 Estatal<br />
666
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Araujo Piel, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Fabricación <strong>de</strong> calza<strong>do</strong> artesano manual y<br />
ortopedia y a medida y talleres <strong>de</strong> reparación y<br />
conservación <strong>de</strong>l calza<strong>do</strong> usa<strong>do</strong>.<br />
Táboa salarial 2000 (correc. erros táboa BOE<br />
09.05.00)<br />
Ma<strong>de</strong>ra<br />
Rev. salarial<br />
Carpintería, ebanistería y activida<strong>de</strong>s afins<br />
(Modificación arts. 17, 24, 25, 30, 31 e anexo,<br />
tablas salariais 1999 e 2000)<br />
Primeira transformación <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.00)<br />
Rematantes e serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 99 e táboa 2000<br />
Rematantes e Serra<strong>do</strong>iros <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Carpintería <strong>de</strong> Ribeira.<br />
Táboas salariais <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.99 e <strong>do</strong><br />
01.04.98 ó 31.03.99<br />
Fabricantes <strong>de</strong> cadaleitos<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Carchi<strong>de</strong>a, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Ediciones e Impresiones <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.098 ó<br />
31.12.01)<br />
Tetra Pak Hispania, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
G y J. España Ediciones, S.L.<br />
(Duración convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Ediciones Zeta, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 05.02.00 ó 31.12.00)<br />
Recoletos compañía editorial, S.A. e persoal<br />
redacción <strong>do</strong> Diario Deportivo “Marca”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Editoriais<br />
Revisión salarial 1999<br />
18.302 31.05.00 19.06.00(2) Ourense<br />
19.300 10.03.00 23.03.00 Estatal<br />
20.000 17.02.00 02.03.00 Estatal<br />
20.000 074.03.00 17.03.00(2) Pontevedra<br />
20.000 20.06.00 10.07.00(2) Lugo<br />
20.101 15.03.00 17.03.00(2) A Coruña<br />
20.101 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
20.200 21.02.00 25.02.00(2) A Coruña<br />
20.510 14.04.00 10.05.00(2) Ourense<br />
21.120 19.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
22.000 23.12.99 25.01.00(2) A Coruña<br />
22.000 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.000 19.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.100 03.03.00 20.03.00 Estatal<br />
22.100 22.05.00 05.06.00 Estatal<br />
22.100 15.05.00 12.07.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Prensa española, S.A.<br />
Suspensión aplicación art. 52<br />
22.120 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
667
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Prensa no diaria<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Faro <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
G y J publicaciones internacionales, S.L. y Cía<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Información y Moda, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02))<br />
La Artística, productos químicos, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Industria Química<br />
Rev. salarial 1999 e táboa 2000<br />
Alu<strong>de</strong>c Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 05.05.00 ó 31.12.01)<br />
Erkimia, S.A.<br />
Correc. erros en Pacto a<strong>de</strong>cuación ó convenio<br />
colectivo <strong>de</strong> Industria química. BOE 15.12.99<br />
La Unión Resinera Española, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Al Air Liqui<strong>de</strong> España, S.A.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Medicinal, S.L.U.<br />
Air Liqui<strong>de</strong> Producción, S.L.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 30.06.00 ó 31.12.01)<br />
Fertiberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Plásticos Ferro, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Warner Lambert España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.03.00 ó 31.12.00)<br />
Laboratorios Parque Davis, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Centro farmacéutico, S.A.<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.04.00; BOE<br />
25.04.00)<br />
Perfumería y afines<br />
(Rev. salarial 1999, rex. 16.02.00; BOE<br />
02.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 02.06.00 ó 31.12.01)<br />
Industria fotográfica.<br />
Revisión salarial 1999 (corrección <strong>de</strong> erros en<br />
revisión sal. Rex. 12.04.00; BOE 02.05.00)<br />
22.120 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
22.120 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
22.220 10.05.00 29.05.00 Estatal<br />
22.250 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
24.000 10.02.00 09.03.00(2) Pontevedra<br />
24.000 21.02.00 13.03.00 Estatal<br />
24.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
24.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
24.000 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
24.000 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
24.150 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
24.160 31.01.00 18.02.00(2) Lugo<br />
24.400 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
24.400 10.05.00 27.05.00 Estatal<br />
24.410 21.01.00 14.02.00 Estatal<br />
24.520 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
24.640 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
668
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Sai Automotive Allibert, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Plásticos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Adhesión convenio Industria Química)<br />
Fábrica <strong>de</strong> botones Hisla, S.L.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Industrias extractivas, industrias <strong>de</strong>l vidrio,<br />
industrias cerámicas y para las <strong>de</strong>l comercio<br />
exclusivista <strong>de</strong> los mismos materiales.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Materiais cerámicos, S.A<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.07.00 ó 25.07.03)<br />
Saint Gobain La Granja, S.L.<br />
(Actualización salarial 2000; rex. 14.03.00;<br />
BOE 25.03.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 03.12.00)<br />
Vicasa, S.A.<br />
Persoal no <strong>do</strong>micilio social e <strong>de</strong>legacións<br />
comerciais (actualización económica 2000, rex.<br />
10.05.00; BOE 30.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Vicasa, S.A. (Fábricas)<br />
Actualización táboa 2000<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
25.000 28.04.00 30.05.00(2) Ourense<br />
25.241 21.12.99 18.01.00(2) Pontevedra<br />
25.241 21.02.00 17.02.00(2) Pontevedra<br />
26.000 01.03.00 22.03.00 Estatal<br />
26.000 28.06.00 26.07.00(2) Lugo<br />
26.100 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
26.100 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
26.100 10.05.00 30.05.00 Estatal<br />
26.120 15.02.00 08.02.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Unión Cristalera, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Tejas, ladrillos y piezas especiales <strong>de</strong> arcilla<br />
cocida.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Fabricantes <strong>de</strong> yesos, escayolas, cales y sus<br />
prefabrica<strong>do</strong>s<br />
Revisión salarial 1999<br />
Cementos Cosmos<br />
Factoría <strong>de</strong> Oural, revisión salarial 1999<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>de</strong>l cemento<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
Hormicemex, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.099 ó<br />
31.12.00)<br />
Hormigones y morteros prepara<strong>do</strong>s, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
26.120 25.02.00 14.03.00(2) A Coruña<br />
26.400 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
26.500 22.03.00 19.04.00 Estatal<br />
26.510 21.02.00 17.02.00(2) Lugo<br />
26.600 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
26.600 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
26.600 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
669
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Deriva<strong>do</strong>s <strong>do</strong> cemento<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Vixencia convenio ata ó 28.02.00<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais e prefabrica<strong>do</strong>s <strong>de</strong><br />
construcción.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Elaboración e Instalación <strong>de</strong> pedra e mármore<br />
Revisión salarial 99<br />
Megasa Si<strong>de</strong>rúrxica, S.L.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 29.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Industrias <strong>do</strong> metal sen convenio propio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Industria si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Industria Si<strong>de</strong>rometalúrxica<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Industrias si<strong>de</strong>rometalúrxicas<br />
Rev. salarial 99 e salario 2000<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 1 e aplicación <strong>do</strong><br />
convenio INCONTA, S.L., DOG 19.06.00)<br />
General <strong>de</strong> Ferralla<br />
Táboa salarial 1999. Táboa salarial 2000, rex.<br />
27.04.00; BOE 17.05.00<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Sabón, Arteixo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Ferroatlántica, S.L.<br />
Centro <strong>de</strong> Cee-Dumbria (correc. erros DOG<br />
05.09.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Inconta, S.L.<br />
(Aplicación convenio industria<br />
si<strong>de</strong>rometalúrxica)<br />
(duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.98 ó 31.12.00)<br />
Industrias <strong>do</strong> si<strong>de</strong>rometal e talleres <strong>de</strong><br />
reparación <strong>de</strong> vehículos<br />
Grupo Aceralia<br />
Iº Acor<strong>do</strong> Marco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Sertosa Norte, S.L.<br />
(San Cibrao)<br />
Revisión salarial 1999<br />
Dinak, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
26.600 26.05.00 19.06.00(2) Pontevedra<br />
26.610 02.05.00 31.05.00(2) Lugo<br />
26.700 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
27.000 24.05.00 09.06.00(2) A Coruña<br />
27.000 20.06.00 17.07.00(2) Pontevedra<br />
27.000 27.06.00 22.07.00(2) Lugo<br />
27.100 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
27.100 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
27.100 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
27.100 03.04.00 24.04.00(2) A Coruña<br />
27.100 17.04.00 03.05.00(2) A Coruña<br />
27.100 10.05.00 25.05.00(2) A Coruña<br />
27.100 26.05.00 16.06.00(2) Ourense<br />
27.100 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
27.420 26.04.00 14.04.00(2) Lugo<br />
28.000 08.02.00 22.02.00(2) Pontevedra<br />
670
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
GSB Galfor, S.A.<br />
(Modificación convenio)<br />
Máquinas automáticas <strong>de</strong> restauración,<br />
S.L.(MAR)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Philips Ibérica, S.A., Philips Electrónica <strong>de</strong><br />
consumo, S.A. y Philips Servicios Logísticos,<br />
S.A<br />
(Correc. erros rex. 24.04.00; BOE 09.05.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.02.00 ó 31.12.00)<br />
Miele, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Lucent Technologies España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.12.99 ó 30.11.00)<br />
Lear Automotive (EEDS) Spain, S.L.<br />
(Antes Mecanismos Auxiliares Industriales,<br />
S.A.)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 09.06.00 ó 31.12.01)<br />
Labauto Ibérica, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 12.05.00 ó 31.12.00)<br />
Sanyo Expaña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> Convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Fujitsu Sorbus, S.A.<br />
(Corrección erros rex. 07.04.00; BOE 26.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.98 ó 31.03.00)<br />
Fasa-Renault, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Componentes <strong>de</strong> vehículos <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
GKN Indugasa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Almacenamientos y Montajes, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Construcciones Navales P. Freire, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Industrias <strong>de</strong> carpintería e ebanistería.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Fabricantes <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> conveni <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00<br />
Burgas <strong>de</strong> Distribución, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.07.99 ó 31.12.00)<br />
Grupo En<strong>de</strong>sa<br />
Acor<strong>do</strong> complementario<br />
28.401 10.12.99 04.01.00(2) Ourense<br />
29.100 30.05.00 15.06.00 Estatal<br />
29.710 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
29.710 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
30.000 21.02.00 13.04.00 Estatal<br />
31.000 23.06.00 17.08.00(2) Pontevedra<br />
31.610 29.05.00 28.06.00(2) Ourense<br />
32.300 15.12.99 11.01.00 Estatal<br />
32.300 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
34.100 12.06.00 27.06.00 Estatal<br />
34.300 29.12.99 04.02.00(2) Pontevedra<br />
34.300 02.05.00 25.05.00(2) Pontevedra<br />
34.300 15.05.00 07.06.00(2) Pontevedra<br />
35.111 12.05.00 08.06.00(2) Pontevedra<br />
36.000 15.05.00 04.05.00(2) A Coruña<br />
36.100 24.05.00 14.06.00(2) Ourense<br />
40.000 21.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
40.100 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
671
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Iberdrola Grupo<br />
Catálogos ocupacionais, manual e criterios<br />
aplicables.<br />
Central Nuclear <strong>de</strong> Trillo 1, A.I.E.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Barras Eléctricas Galaico-Asturianas, S.A.<br />
Prórroga convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Gas Natural SDG, S.A.<br />
Aclaración artigos<br />
Unión Gas 2000, S.A.<br />
(antes Camping Gas Española, S.A.)<br />
Revisión salarial<br />
Construcción.<br />
(Corrección erros, calendario laboral 2000)<br />
(DOG 07.06.00)<br />
Construcción<br />
Acor<strong>do</strong>s a<strong>do</strong>pta<strong>do</strong>s (Acta da Comisión, rex.<br />
02.03.00 BOE 21.03.00)<br />
Instituto <strong>de</strong> materiales y construcción, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Construcción<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 07.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Mármores e Pedras<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Materiales y productos Rocalla, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Transformación agraria, S.A. (TRAGSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Construcción<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Edificación e Obras Públicas<br />
Táboa salarial 2000<br />
Construcciones Alea, S.L.<br />
Táboa salarial 2000<br />
R&M Aislamientos Ryme, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Célite Hispánica, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
40.100 17.12.99 17.03.00 Estatal<br />
40.100 06.04.00 26.04.00 Estatal<br />
40.101 18.01.00 04.02.00(2) Lugo<br />
40.200 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
40.200 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
45.000 20.01.00 05.02.00(2) Ourense<br />
45.000 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
45.000 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
45.000 13.03.00 08.05.00(2) Ourense<br />
45.000 13.04.00 16.05.00(2) Pontevedra<br />
45.000 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
45.000 06.04.00 13.06.00 Estatal<br />
45.000 09.06.00 03.07.00(2) Pontevedra<br />
45.100 02.05.00 29.05.00(2) Lugo<br />
45.212 08.05.00 02.06.00(2) Ourense<br />
45.320 10.04.00 25.04.00 Estatal<br />
45.320 06.06.00 23.06.00 Estatal<br />
672
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Pintura<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Talleres Casas Móvil, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Eduar<strong>do</strong> González Alonso y Cía, S.A.<br />
(GONZACOCA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Cibrauto, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Estaciones <strong>de</strong> servicio<br />
(Táboas salariais 1999 e 2000)<br />
Total España, S.A.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
<strong>de</strong>coración e <strong>do</strong> comercio <strong>do</strong> metal<br />
Revisión salarial 2000<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
Táboa salarial 2000<br />
Makro Autoservicio Mayorista, S.A.<br />
Revisión salarial<br />
Comercio <strong>de</strong> alimentación<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> explosivos industriales <strong>de</strong>l<br />
centro <strong>de</strong> España, S.A. (DEICESA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Comercio textil<br />
Rev. salarial 2000, DOG 03.05.00)<br />
Frigoríficos <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Comercio <strong>de</strong> flores y plantas<br />
Revisión salarial 1999<br />
Kiwi Atlántico, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> exportación <strong>de</strong> peixe fresco <strong>do</strong><br />
Porto da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Empresas exporta<strong>do</strong>ras <strong>de</strong> peixe fresco<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Decathlon España, S.A.<br />
Táboa salarial 2000 (táboas <strong>de</strong> primas, rex.<br />
17.05.00; BOE 05.06.00)<br />
45.442 07.06.00 22.06.00(2) A Coruña<br />
50.100 04.02.00 19.02.00(2) A Coruña<br />
50.100 30.06.00 06.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
50.101 09.03.00 25.03.00(2) Ourense<br />
50.500 16.02.00 01.03.00 Estatal<br />
50.500 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
51.000 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
51.000 03.04.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
51.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
51.000 25.04.00 12.05.00(2) Ourense<br />
51.000 06.06.00 21.06.00 Estatal<br />
51.160 21.02.00 21.02.00(2) A Coruña<br />
51.170 02.02.00 14.02.00(2) Pontevedra<br />
51.220 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.310 13.06.00 24.08.00(2) Pontevedra<br />
51.380 28.04.00 12.05.00(2) A Coruña<br />
51.381 16.02.00 03.03.00(2) Pontevedra<br />
51.420 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
673
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Adidas España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Hermandad farmacéutica <strong>de</strong>l mediterráneo,<br />
SCRL<br />
Táboa salarial 2000<br />
Comercio <strong>de</strong> distribui<strong>do</strong>res <strong>de</strong> especialida<strong>de</strong>s y<br />
productos farmacéuticos.<br />
Táboa salarial 1999<br />
Fe<strong>de</strong>ración farmacéutica, S.C.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>do</strong> Metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Almacenista <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira<br />
Táboa salarial 1999, DOG 03.07.00<br />
Comercial Pardal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Comercio <strong>de</strong> materiales para a construcción e<br />
saneamento<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
D.S. Salga<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.04.00 ó 14.04.01)<br />
Comercio al por mayor e importación <strong>de</strong><br />
productos químicos industriales y <strong>de</strong><br />
perfumería, droguería y anexos.<br />
Revisión salarial<br />
Unión <strong>de</strong>tallistas españoles, S.C. (UNIDE)<br />
G-2 Distribución alimentos, S.A., G-5 Centro y<br />
COIDEC Táboa salarial<br />
Simago, S.A.U.<br />
Revisión salarial 1999 e táboa 2000<br />
Gran<strong>de</strong>s almacenes<br />
Revisión salarial<br />
El Pote, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> tiendas <strong>de</strong> conveniencia<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.03.00 ó 31.12.01)<br />
Pana<strong>de</strong>rías<br />
Revisión salarial 1999<br />
Minoristas <strong>de</strong> droguería, herboristería,<br />
ortopedias y perfumerías. Acor<strong>do</strong> e revisión<br />
salarial.<br />
51.420 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
51.460 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
51.460 20.03.00 31.03.00 Estatal<br />
51.460 19.02.00 06.07.00 Estatal<br />
51.500 27.06.00 21.07.00(2) Lugo<br />
51.531 23.05.00 12.06.00(2) Pontevedra<br />
51.532 16.06.00 04.07.00(2) A Coruña<br />
51.533 09.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
51.533 11.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
51.550 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
52.000 25.04.00 09.05.00 Estatal<br />
52.000 25.05.00 08.06.00 Estatal<br />
52.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
52.121 06.06.00 19.06.00(2) A Coruña<br />
52.122 28.02.00 22.03.00 Estatal<br />
52.240 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
52.330 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
674
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Comercio textil<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio da pel<br />
Revisión salarial 1999<br />
Comercio da Pel<br />
Revisión salarial 2000<br />
Comercio da Pel, calza<strong>do</strong>s e bolsos<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> mobles<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.02.00 ó 31.01.02)<br />
Comercio <strong>de</strong> elementos <strong>do</strong> metal<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Comercio <strong>de</strong> materiais <strong>de</strong> construcción e<br />
saneamento<br />
Táboa salarial 2000<br />
Butavigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 31.08.99 ó 31.08.01)<br />
Empresa Nacional <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>s centrales <strong>de</strong><br />
abastecimientos, S.A. (MERCASA)<br />
Modificación art. 31 sobre xubilación<br />
Gallega <strong>de</strong> Recubrimientos <strong>de</strong> volantes, S.A.<br />
(GAREVOL)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Pansfood, S.A.<br />
Acta <strong>de</strong> conciliación<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Hostelería hospital Meixoeiro)<br />
(Modific. Art. 1 e 8, DOG 19.07.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Hotel y Cafetería Riazor<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Restaurante San Clemente, S.L.<br />
Adhesión ó sector Hostelería<br />
Hostelería<br />
Revisión salarial 1999 e 2000<br />
(Correc. erros rex. 24.03.00, DOG 18.04.00)<br />
Hostalería<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Hostelería<br />
(Interpretación art. 30)<br />
52.410 04.05.00 20.05.00(2) Ourense<br />
52.430 25.02.00 29.02.00(2) A Coruña<br />
52.430 03.04.00 24.03.00(2) Pontevedra<br />
52.430 12.05.00 06.06.00(2) Ourense<br />
52.440 13.04.00 29.04.00(2) A Coruña<br />
52.461 12.05.00 07.06.00(2) Ourense<br />
52.463 02.05.00 01.06.00(2) Lugo<br />
52.486 12.06.00 27.09.00(2) Pontevedra<br />
53.300 24.02.00 11.03.00 Estatal<br />
54.300 14.04.00 31.05.00(2) Pontevedra<br />
55.000 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
55.000 11.04.00 26.04.00(2) Pontevedra<br />
55.000 09.06.00 28.06.00(2) A Coruña<br />
55.000 27.06.00 19.07.00(2) Lugo<br />
55.100 24.01.00 25.01.00(2) A Coruña<br />
55.100 02.03.00 26.03.00(2) A Coruña<br />
55.100 09.05.00 03.06.00(2) Ourense<br />
55.100 02.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
675
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Para<strong>do</strong>res <strong>de</strong> turismo <strong>de</strong> España, S.L.<br />
(Interpretación <strong>do</strong> art. 19.1 polo S.I.M y A.)<br />
Antonio Gallego Cid, S.L.<br />
Traballa<strong>do</strong>res <strong>do</strong> servicio <strong>de</strong> cociña <strong>do</strong>s centros<br />
resi<strong>de</strong>ncias <strong>do</strong>centes <strong>de</strong> Galicia, pertencentes á<br />
<strong>Xunta</strong><br />
Serunión, S.A.<br />
Limpeza “Juan Canalejo”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Compañía Internacional <strong>de</strong> coches-cama y <strong>de</strong><br />
turismos, S.A.<br />
(Correc. erros, aclaración art. 59, rex. 14.06.00;<br />
BOE 01.07.00)<br />
Ferrocarriles <strong>de</strong> vía estrecha FEVE<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Transportes La Unión, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.12.02)<br />
Empresa Ojea, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.04.00 ó 31.03.02)<br />
Viguesa <strong>de</strong> transportes, S.A.<br />
(VITRASA)<br />
Revisión salarial 2000<br />
Compañía <strong>de</strong> tranvías <strong>de</strong> La Coruña, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros DOG 27.03.00)<br />
Empresa Pereira, S.L.<br />
Revisión salarial 2000<br />
Transporte <strong>de</strong> viaxeiros por estrada<br />
(Mod. Arts. 31, 39 e táboa salarial 2000)<br />
Transporte <strong>de</strong> merca<strong>do</strong>rías por estrada<br />
Revisión salarial 2000<br />
Velpa, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Transportes Bacoma, S.A.<br />
Revisión táboa 2000<br />
Gefco España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
DHL Internacional España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.12.99 ó 31.12.00)<br />
55.111 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
55.234 29.06.00 05.09.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
55.510 09.05.00 08.05.00(2) A Coruña<br />
60.100 18.02.00 04.03.00 Estatal<br />
60.100 09.06.00 27.06.00 Estatal<br />
60.123 01.06.00 19.06.00 Pontevedra<br />
60.123 08.06.00 28.06.00(2) Pontevedra<br />
60.212 21.02.00 18.02.00(2) Pontevedra<br />
60.212 23.03.00 10.04.00(2) A Coruña<br />
60.213 26.01.00 11.02.00(2) Lugo<br />
60.213 21.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
60.213 15.03.00 18.03.00(2) Ourense<br />
60.240 21.02.00 21.03.00(2) A Coruña<br />
60.240 13.03.00 24.03.00 Estatal<br />
60.240 28.06.00 15.07.00 Estatal<br />
60.240 19.06.00 18.08.00(2) Pontevedra<br />
60.242 18.02.00 10.03.00 Estatal<br />
676
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
González Fierro, S.A.<br />
Revisión salarial 1999 a 2000<br />
Remolca<strong>do</strong>res <strong>de</strong> Vigo, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Botamavi, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
Axencias Marítimas<br />
(Correc. Cláusulas adicionais 1º DOG 16.08.00)<br />
Pan Air Líneas Aéreas, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 25.01.00 ó 24.01.03)<br />
Swissair, S.A.<br />
Suiza para la navegación aérea<br />
Prórroga <strong>do</strong> IV conv. e táboa salarial 2000.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Transporte Aéreo<br />
Corrección <strong>de</strong> erros<br />
Supraempresarial para el sector <strong>de</strong>l transporte<br />
aéreo Acta <strong>de</strong> constitución e funcionamento <strong>do</strong>s<br />
Comités Intercentros<br />
Asistencia en tierra (Handling)<br />
Persoal das UTES Eurohandling<br />
(Correc. erros rex. 05.06.00; BOE 20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 11.11.99 ó 31.12.02)<br />
European Air Transport (EAT)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 21.12.01)<br />
Maviva, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Eurovías, concesionaria española <strong>de</strong> autovías,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Autopista vasco-aragonesa, concesionaria<br />
española, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 07.06.00 ó 31.12.01)<br />
Empresas concesionarias y privadas <strong>de</strong><br />
aparcamientos <strong>de</strong> vehículos<br />
Actualización salario mínimo 2000<br />
Aparcamentos e garaxes <strong>de</strong> vehículos<br />
(Correc. código convenio, DOG 12.07.00)<br />
(Táboa salarial 99, DOG 14.08.00, correc. táboa<br />
2000, DOG 04.09.00)<br />
60.242 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
61.100 16.02.00 02.03.00(2) Pontevedra<br />
61.100 26.04.00 12.04.00(2) Pontevedra<br />
61.100 08.06.00 11.08.00(2) Pontevedra<br />
62.100 25.01.00 11.02.00 Estatal<br />
62.100 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
62.100 20.03.00 13.04.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
62.100 03.05.00 18.05.00 Estatal<br />
62.200 28.01.00 12.02.00 Estatal<br />
63.124 26.05.00 16.06.00(2) Pontevedra<br />
63.213 13.04.00 05.05.00 Estatal<br />
63.213 23.05.00 06.06.00 Estatal<br />
63.214 05.04.00 20.04.00 Estatal<br />
63.214 13.03.00 10.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
677
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Empresas concesionarias <strong>de</strong> Servicio municipais<br />
<strong>de</strong> inmobilización, trasla<strong>do</strong> e <strong>de</strong>pósito <strong>de</strong><br />
vehículos<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Construcciones y contratas, S.A.<br />
Estaciones y servicios, S.A., FCC-CYCSSA y<br />
EYSSA<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Regulación estacionamiento limita<strong>do</strong> <strong>de</strong><br />
vehículos en vía pública, mediante control<br />
horario y cumplimiento <strong>de</strong> las or<strong>de</strong>nanzas <strong>de</strong><br />
aparcamientos<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 20.06.00 ó 31.12.02)<br />
Sector Portuario<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Puertos <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong> y autorida<strong>de</strong>s portuarias<br />
(Correc. erros ó Iº convenio marco)<br />
Buquebus España, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Aeropuertos españoles y navegación aérea<br />
Revisión salarial e modificación arts.<br />
Viajes Ecua<strong>do</strong>r, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.11.99 ó 31.12.03)<br />
Wagons-lits viajes, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.02.00 ó 31.12.00)<br />
Telefónica España, S.A.U.<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros)<br />
Telefónica Publicidad e Información, S.A.<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Caja <strong>de</strong> Ahorros <strong>de</strong> Navarra<br />
(Anexo III al convenio)<br />
Cajas <strong>de</strong> Ahorros<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.00)<br />
Área cultural <strong>de</strong> la obra social <strong>de</strong> la Caja <strong>de</strong><br />
Ahorros <strong>de</strong>l Mediterráneo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 18.05.00 ó 31.12.00)<br />
Establecimientos financieros <strong>de</strong> crédito<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Reale grupo asegura<strong>do</strong>r<br />
Revisión salarial 2000<br />
Empresas <strong>de</strong> mediación en seguros priva<strong>do</strong>s.<br />
Revisión salarial 1999<br />
63.215 20.01.00 15.02.00(2) Ourense<br />
63.215 05.04.00 25.04.00(2) Pontevedra<br />
63.215 01.06.00 19.06.00 Estatal<br />
63.221 20.01.00 15.02.00 Estatal<br />
63.221 08.02.00 26.02.00 Estatal<br />
63.222 16.03.00 29.03.00 Estatal<br />
63.231 17.05.00 15.06.00 Estatal<br />
63.301 14.02.00 25.02.00 Estatal<br />
63.302 18.02.00 14.03.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
64.200 28.12.99 24.01.00 Estatal<br />
65.122 26.01.00 14.02.00 Estatal<br />
65.122 08.02.00 23.02.00 Estatal<br />
65.122 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
65.222 31.05.00 15.06.00 Estatal<br />
66.000 07.03.00 24.03.00 Estatal<br />
66.000 10.04.00 26.04.00 Estatal<br />
678
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Compañía española <strong>de</strong> seguros y reaseguros<br />
MAAF, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Zurich España, Compañía <strong>de</strong> seguros y<br />
reaseguros, S.A. e Zurich, Compañía <strong>de</strong> seguros<br />
y sobre la vida, sucursal en España <strong>de</strong> compañía<br />
Suiza<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.02.00 ó 31.12.02)<br />
Fasa Renault, Mutualidad <strong>de</strong> Previsión social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> seguros, reaseguros y mutuas <strong>de</strong><br />
acci<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> trabajo.<br />
Revisión salarial.<br />
66.000 14.04.00 05.05.00 Estatal<br />
66.000 14.06.00 28.06.00 Estatal<br />
66.000 19.06.00 06.07.00 Estatal<br />
66.011 10.02.00 26.02.00 Estatal<br />
Grupos <strong>de</strong> proyectos sociales <strong>de</strong> gestión, S.A.<br />
Revisión salarial e modificación art. 21<br />
BBV Interactivos, S.A.<br />
Sociedad <strong>de</strong> valores y bolsa. Correc. erros<br />
Auto-grúas Bertólez, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Origin Spain, S.A.<br />
(Duración convenio 14.02.00 ó 31.12.00)<br />
Gedas Iberia, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Instituto <strong>de</strong> formación y estudios sociales<br />
(IFES)<br />
Modificación art. 29<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Rev. salarial 2000<br />
Vulcarol, S.L.<br />
(Limpieza En<strong>de</strong>sa, As Pontes)<br />
Consorcio <strong>de</strong> servicios, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 24.03.00 ó 31.12.01)<br />
Gestorías administrativas<br />
Táboa salarial 1999<br />
CSE Consultoría y Servicios <strong>de</strong> Empresa<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 29.02.00 ó 31.12.01)<br />
Oficinas e <strong>de</strong>spachos<br />
(Corrección <strong>de</strong> erros BOP 15.06.00)<br />
Xesgalicia, Sociedad Gestora <strong>de</strong> Entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
capital <strong>de</strong> riesgo, S.A. (antes SODIGA)<br />
67.000 29.02.00 22.03.00 Estatal<br />
67.120 23.02.00 14.03.00 Estatal<br />
71.000 31.03.00 12.04.00(2) Ourense<br />
72.000 10.02.00 14.03.00 Estatal<br />
72.000 19.06.00 07.07.00 Estatal<br />
73.200 14.06.00 30.06.00 Estatal<br />
74.000 21.02.00 15.02.00(2) A Coruña<br />
74.000 20.03.00 18.03.00(2) A Coruña<br />
74.000 10.03.00 24.03.00 Estatal<br />
74.100 09.02.00 26.02.00 Estatal<br />
74.120 14.02.00 28.02.00 Estatal<br />
74.120 19.05.00 03.06.00(2) A Coruña<br />
74.141 21.01.00 11.02.00(2) A Coruña<br />
679
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Entidad <strong>de</strong> ingeniería y asistencia integral 2000,<br />
S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 23.07.98 ó 31.12.01)<br />
Industrias <strong>de</strong> frío industrial<br />
Táboa salarial 2000<br />
Manpower Team ETT, S.A.U.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.01.00 ó 31.12.04)<br />
Empresas <strong>de</strong> seguridad<br />
(Táboa salarial 2000)<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
Modificación art. 13<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza hospital “Costa <strong>de</strong> Burela”<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
74.200 14.06.00 29.06.00 Estatal<br />
74.400 21.02.00 14.03.00 Estatal<br />
74.503 20.01.00 05.02.00 Estatal<br />
74.602 17.02.00 01.03.00 Estatal<br />
74.700 20.03.00 16.03.00(2) Lugo<br />
74.700 15.03.00 30.03.00 Lugo<br />
Limpiezas Faro, S.L.<br />
(Hospital Xeral Cies, Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Limpeza Institucións hospitalarias da<br />
Segurida<strong>de</strong> Social<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Maconsi, S.L.<br />
(Limpeza centro resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente Manoel<br />
Antonio <strong>de</strong> Vigo)<br />
Eurolimp, S.A.<br />
Limpeza Centro Resi<strong>de</strong>ncial <strong>do</strong>cente e IESP<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio 01.07.00 ó 30.06.01)<br />
Mantenimientos Integrales <strong>de</strong> Ferrol, S.L.<br />
(Limpeza Bazán)<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 15.03.00 ó 31.12.00)<br />
Ingeniería Urbana, S.A<br />
(Limpeza Concello <strong>de</strong> Pontevedra)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Eulen, S.A.<br />
Persoal mantemento hosp. Meixoeiro<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Noveda<strong>de</strong>s agrícolas, S.A.<br />
Iº Convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.03.00 ó 31.12.01)<br />
Vera Meseguer, S.A.<br />
Táboa salarial 2000<br />
Servicios auxiliares Brok, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
74.700 24.03.00 07.04.00(2) Pontevedra<br />
74.700 28.03.00 13.04.00(2) Ourense<br />
74.700 23.05.00 15.06.00(2) Pontevedra<br />
74.700 18.05.00 24.06.00(2) Ourense<br />
74.700 30.06.00 13.07.00(2) A Coruña<br />
74.700 15.06.00 16.08.00(2) Pontevedra<br />
74.700 30.06.00 28.08.00(2) Pontevedra<br />
74.843 02.03.00 22.03.00 Estatal<br />
74.843 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
74.843 17.05.00 05.06.00 Estatal<br />
680
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
UMANO servicios integrales, S.A.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
CWT viajes <strong>de</strong> empresa, S.A.<br />
(Duración convenio <strong>do</strong> 26.05.00 ó 25.05.01)<br />
Sementes <strong>de</strong> Galicia, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Admón. General <strong>de</strong>l Esta<strong>do</strong><br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral. (Mod. Art. 15, rex.<br />
29.02.00, BOE 21.03.00)<br />
Consejo General <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Judicial<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
Agencia Tributaria<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.06.00 ó 31.12.00)<br />
Patrimonio nacional<br />
Persoal laboral<br />
Revisión salarial 1999<br />
Concello <strong>de</strong> Moaña<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Acor<strong>do</strong> persoal funcionario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Concello da Rúa <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Porriño<br />
Acor<strong>do</strong> persoal laboral e funcionarios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Verín<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
Concello <strong>de</strong> Vimianzo<br />
Acor<strong>do</strong> funcionarios e Persoal laboral<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong>01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Concello <strong>de</strong> Xinzo <strong>de</strong> Limia<br />
Elaboración catálogo persoal<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Persoal laboral<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
74.843 31.05.00 04.07.00(2) Lugo<br />
75.000 03.01.00 22.01.00 Estatal<br />
75.000 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
75.000 18.05.00 21.06.00 Estatal<br />
75.111 22.03.00 12.04.00 Estatal<br />
75.113 29.11.99 19.01.00(2) Pontevedra<br />
75.113 20.01.00 09.02.00(2) Ourense<br />
75.113 01.02.00 19.02.00(2) Ourense<br />
75.113 15.03.00 16.03.00(2) Pontevedra<br />
75.113 28.02.00 23.03.00(2) Ourense<br />
75.113 05.04.00 08.04.00(2) A Coruña<br />
75.113 03.04.00 08.04.00(2) Ourense<br />
75113 29.03.00 13.04.00(2) Pontevedra<br />
681
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Concello <strong>de</strong> Gon<strong>do</strong>mar<br />
Acor<strong>do</strong> funcionaios<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 14.02.00 ó 31.12.02)<br />
Concello <strong>de</strong> Viana <strong>do</strong> Bolo<br />
Persoal Laboral<br />
(Táboa salarial 2000, modif. arts. e provisión <strong>de</strong><br />
postos <strong>de</strong> <strong>traballo</strong>)<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia, atención, diagnóstico,<br />
rehabilitación y promoción <strong>de</strong> minusváli<strong>do</strong>s.<br />
Acor<strong>do</strong>s sobre complementos salariais.<br />
(Acor<strong>do</strong>s sobre equiparación económica <strong>de</strong><br />
ensino concerta<strong>do</strong> co público, rex. 13.06.00;<br />
BOE 30.06.00)<br />
Colegios Mayores Universitarios<br />
Táboa salarial 2000<br />
Fábrica Nacional <strong>de</strong> Moneda y Timbre-Real<br />
Casa <strong>de</strong> la Moneda.<br />
(Revisión salarial, rex. 25.01.00; BOE 15.02.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 03.06.00 ó 31.12.01)<br />
Escuelas <strong>de</strong> turismo<br />
Revisión salarial<br />
Centros <strong>de</strong> asistencia y educación infantil<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 05.05.00; BOE<br />
26.04.00) (Correc. erros rex. 05.06.00; BOE<br />
20.06.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Centro Asocia<strong>do</strong> da UNED<br />
Pacto extraestatutario<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Centros <strong>de</strong> Educación Universitaria e<br />
Investigación<br />
(Táboa salarial 2000; Rex. 23.02.00; BOE<br />
13.03.00) (Correc. erros BOE 31.03.00,<br />
14.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 22.02.00 ó 31.12.02)<br />
Universida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Extremadura, Murcia,<br />
Salamanca y Valla<strong>do</strong>lid<br />
Inclusión novas categorías<br />
Empresas <strong>de</strong> Enseñanza Privada sostenidas total<br />
o parcialmente con fon<strong>do</strong>s públicos. Acor<strong>do</strong><br />
sobre complemento salarial. (Complemento<br />
retributivo centros <strong>de</strong> C.A. <strong>de</strong> la Rioja, rex.<br />
27.06.00; BOE 07.07.00).<br />
Sanida<strong>de</strong> privada<br />
Táboa salarial 2000<br />
Policlínico <strong>de</strong> Vigo, S.A. (POVISA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
75.113 29.03.00 22.05.00(1) Pontevedra<br />
75.113 15.05.00 13.06.00(2) Ourense<br />
75.120 21.01.00 11.02.00 Estatal<br />
75.120 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
75.140 16.05.00 02.06.00 Estatal<br />
80.000 10.003.00 23.03.00 Estatal<br />
80.101 28.12.99 25.01.00 Estatal<br />
80.300 19.06.00 11.07.00(2) Ourense<br />
80.302 31.01.00 22.02.00 Estatal<br />
80.302 06.06.00 22.06.00 Estatal<br />
80.423 10.02.00 13.03.00 Estatal<br />
85.100 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
85.110 08.06.00 04.07.00(2) Pontevedra<br />
682
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Establecimientos sanitarios <strong>de</strong> Hospitalización,<br />
asistencia, consultas e laboratorios <strong>de</strong> análisis<br />
clínicas.<br />
Fundación San Rosen<strong>do</strong>, S.L.<br />
(Correc. erros BOP 28.04.00)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 08.02.00 ó 31.12.05)<br />
Resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> Ancianos “Nstra. Sra. Del<br />
Carmen”<br />
Táboa salarial 2000<br />
Asociación telefónica <strong>de</strong> asistencia a<br />
minusváli<strong>do</strong>s (ATAM)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
Fomento <strong>de</strong> Construcciones y Contratas, S.A.<br />
(recollida lixo Vigo)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Ferrovial Servicios, S.A. (FERROSER antes<br />
FEROGASA)<br />
Cáritas Diocesana-Interparroquial da Coruña<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
85.120 21.02.00 08.03.00(2) A Coruña<br />
85.311 13.03.00 31.03.00(2) Ourense<br />
85.311 31.03.00 27.04.00(2) Lugo<br />
85.321 26.05.00 08.06.00 Estatal<br />
90.000 04.05.00 29.05.00(2) Pontevedra<br />
90.002 13.03.00 25.03.00(2) A Coruña<br />
91.310 16.06.00 05.07.00(2) A Coruña<br />
Liceo Marítimo <strong>de</strong> Bouzas<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.99)<br />
Distribui<strong>do</strong>res cinematográficos<br />
(Revisión salarial 1999)<br />
Televisión Española, S.A. e Radio Nacional <strong>de</strong><br />
España, S.A.<br />
Acor<strong>do</strong>s económicos<br />
Radio Marineda, S.A.<br />
Rev. salarial 2000 (correc. erros DOG 24.03.00)<br />
Radio Popular, S.A. COPE<br />
Revisión salarial<br />
Radio España<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 26.04.00 ó 31.12.01)<br />
Grupo Unión Radio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.02)<br />
Axencia Galega <strong>de</strong> Noticias, S.A.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 19.11.98 ó 31.12.01)<br />
92.000 09.03.00 27.03.00(2) Pontevedra<br />
92.121 08.03.00 24.03.00 Estatal<br />
92.200 15.06.00 30.06.00 Estatal<br />
92.201 31.01.00 29.01.00(2) A Coruña<br />
92.201 20.02.00 21.03.00 Estatal<br />
92.201 06.04.00 25.04.00 Estatal<br />
92.201 03.05.00 17.05.00 Estatal<br />
92.400 21.03.00 22.06.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Gestión Deportiva Galega, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
92.610 11.02.00 23.02.00(2) Pontevedra<br />
683
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Denominación Activida<strong>de</strong> Rexistro Publicación Ambito<br />
xeográfico<br />
Complexo Bamio, S.L.<br />
Inversiones Deportivas, S.A. e<br />
Escolas Deportivas Bamio, S.L.<br />
Revisión salarial<br />
Club <strong>de</strong> Campo <strong>de</strong> Vigo<br />
Táboa salarial 2000, rex. 05.04.00, DOG<br />
26.04.00)<br />
Mantenimiento y conservación <strong>de</strong> instalaciones<br />
acuáticas.<br />
Táboa salarial 1999<br />
Fútbol profesional<br />
Anexo V: Régimen disciplinario<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>de</strong>l juego <strong>de</strong> bingo.<br />
Revisión salarial 1999<br />
Empresas organiza<strong>do</strong>ras <strong>do</strong> Xogo <strong>de</strong> bingo<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.01)<br />
92.610 26.04.00 17.04.00(2) Ourense<br />
92.620 09.03.00 31.03.00(2) Pontevedra<br />
92.623 21.03.00 31.03.00 Estatal<br />
92.623 29.06.00 19.07.00 Estatal<br />
92.711 01.03.00 21.03.00 Estatal<br />
92.711 02.02.00 28.03.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Organización Nacional <strong>de</strong> Ciegos Españoles<br />
(ONCE)<br />
(Modif. Arts. 23 bis, 24, 25, 26, 38, 41, 42, 45 e<br />
48.)<br />
(Modifi. Venta cupón e arts. 27, 28, rex.<br />
12.05.00; BOE 01.06.00)<br />
Opera<strong>do</strong>ra Gallega, S.A.<br />
(OPEGASA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.01)<br />
Servimgal, S.L.<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Limpeza <strong>de</strong> edificios e locais<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.00)<br />
Servimgal, S.L.<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.01.99 ó 31.12.00)<br />
Pompas Fúnebres<br />
Iº convenio<br />
(Duración <strong>do</strong> 01.01.00 ó 31.12.03)<br />
92.712 06.03.00 22.03.00 Estatal<br />
92.720 14.01.00 07.02.00(2) Lugo<br />
93.000 24.03.00 06.04.00(2) Ourense<br />
93.000 12.04.00 28.04.00(2) Ourense<br />
93.010 23.03.00 24.04.00(2) Pontevedra<br />
93.030 20.03.00 23.05.00(1) C.<br />
Autónoma<br />
Turismo Motor, S.A. (TUMOSA)<br />
(Duración <strong>do</strong> convenio <strong>do</strong> 01.10.99 ó 31.12.99)<br />
50.100 11.01.00 31.01.00(2) A Coruña<br />
684
A NEGOCIACIÓN COLECTIVA GALEGA<br />
A información <strong>de</strong>ste aparta<strong>do</strong> foi elaborada<br />
pola Área <strong>de</strong> Estudios <strong>do</strong> <strong>Consello</strong> <strong>Galego</strong><br />
<strong>de</strong> Relacións <strong>Laborais</strong>
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Estructura global da Negociación Colectiva en Galicia con<br />
especificación <strong>do</strong> seu ámbito territorial, a 30.06.00<br />
C. Autónoma/<br />
Interprov.C.A.<br />
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Sector 11 36 23 19 37 126<br />
Empresa<br />
29 148 46 56 201 480<br />
TOTAIS 40 184 69 75 237 606(*)<br />
(*) Neste cómputo total contabilízanse convenios colectivos e acor<strong>do</strong>s regula<strong>do</strong>res.<br />
Convenios colectivos negocia<strong>do</strong>s. Galicia 01.01.00 a 30.06.00<br />
C. Autónoma/<br />
Interprov. C.A. A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Sector 3 4 2 14 9 32<br />
Grupo <strong>de</strong><br />
empresas<br />
-- -- -- -- -- --<br />
Empresa 2 12 3 11 25 53<br />
Ámbitos<br />
inferiores á<br />
empresa<br />
3 3 1 10 17<br />
TOTAIS 5 19 8 26 44 102<br />
686
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Revisións salariais <strong>de</strong> convenios colectivos negocia<strong>do</strong>s. Galicia 01.01.00<br />
a 30.06.00<br />
C. Autónoma/<br />
Interprov. C.A A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Sector 1 10 5 1 5 22<br />
Grupo <strong>de</strong><br />
empresas<br />
-- -- -- 1 -- 1<br />
Empresa 1 2 1 2 5 11<br />
Ámbitos<br />
inferiores á<br />
empresa<br />
2 1 1 1 1 4<br />
TOTAIS 2 13 7 5 11 38<br />
Media pon<strong>de</strong>rada <strong>do</strong> incremento salarial pacta<strong>do</strong>. Galicia a 01.01.00 a<br />
30.06.00<br />
Convenios<br />
sector<br />
Revisións<br />
sector<br />
Convenios<br />
empresa<br />
Revisións<br />
empresa<br />
MEDIA<br />
TOTAL<br />
A Coruña 2.8 2.98 3.56 2.22 2.97<br />
Lugo 3.09 2.48 2.72 3.13 2.59<br />
Ourense 2.91 3.65 2.39 2.34 2.87<br />
Pontevedra 2.80 3.19 2.42 2.35 2.84<br />
C.A./Interprov.<br />
C.A.<br />
TOTAL<br />
GALICIA<br />
2.96 2.50 2.00 4.10 2.76<br />
2.85 2.93 2.63 2.84 2.88<br />
687
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Media pon<strong>de</strong>rada <strong>do</strong> incremento salarial pacta<strong>do</strong> por sectores <strong>de</strong><br />
activida<strong>de</strong>. Galicia 01.01.00 a 30.06.00<br />
C.Autónoma/<br />
Interprov. C.A.<br />
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Agricultura -- 3.90 -- -- -- 3.9<br />
Industria 2.62 3.03 3.18 3.05 2.84 2.97<br />
Construcción -- 2.60 2.45 2.47 2.74 2.64<br />
Servicios 2.96 2.98 2.68 3.11 3.16 3.02<br />
TOTAIS 2.76 2.97 2.59 2.87 2.84 2.88<br />
688
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Traballa<strong>do</strong>res e empresas afectadas por convenios colectivos e revisións salariais <strong>de</strong> sector.<br />
Segun<strong>do</strong> activida<strong>de</strong>. Galicia 01.01.00 a 30.06.00<br />
C.Autónoma/<br />
Interprov. C.A.<br />
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres.<br />
Nª<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres<br />
Nº<br />
Traball<br />
Nº<br />
Empres<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres<br />
Número<br />
Traballa<strong>do</strong>res<br />
Número<br />
Empresas<br />
Agricultura -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- --<br />
Industria 2.855 56 17.874 1.886 1.660 265 5.339 514 4.700 1.195 32.428 3.916<br />
Construcción -- -- 3.500 150 8.120 840 6.402 604 30.000 4.280 48.022 5.874<br />
Servicios 2.300 1.010 33.153 8794 2.121 468 5.041 2.092 7.090 2.199 49.705 14.563<br />
TOTAIS 5.155 1.066 54.527 10.830 11.901 1.573 16.782 3.210 41.790 7.674 130.155 24.353<br />
689
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Traballa<strong>do</strong>res e empresas afectadas por convenios colectivos e revisións salariais <strong>de</strong> grupo <strong>de</strong> empresas,<br />
empresa ou ámbitos inferiores á empresa. Segun<strong>do</strong> activida<strong>de</strong>. Galicia 01.01.00 a 30.06.00<br />
C.Autónoma/<br />
Interprov. C.a.<br />
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Nº<br />
traball.<br />
Nº<br />
Empres<br />
Nª<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres<br />
Nº<br />
Traball<br />
Nº<br />
Empres<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Empres<br />
Número<br />
Traballa<strong>do</strong>res<br />
Número<br />
Empresas<br />
Agricultura 98 1 98 1<br />
Industria 427 2 1.014 8 94 2 1.698 6 2.607 13 5.840 31<br />
Construcción 85 1 14 1 99 2<br />
Servicios 9 1 840 9 85 6 699 10 2.989 27 4.622 53<br />
TOTAIS 436 3 1.952 18 179 8 2.482 17 5.610 41 10.659 87<br />
690
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Detalle <strong>do</strong>s incrementos salariais pacta<strong>do</strong>s nos convenios colectivos e revisións salariais negocia<strong>do</strong>s, Galicia<br />
01.01.00 a 30.06.00<br />
ÁMBITO<br />
A CORUÑA<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
-PINTURA<br />
2.60<br />
-COMERCIO DE MOBLES<br />
-COMERCIO DE EXPORTACIÓN<br />
DE PEIXE FRESCO DO PORTO DA<br />
CORUÑA<br />
-OFICINAS E DESPACHOS<br />
2.90<br />
3.00<br />
3.00<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
-INDUSTRIAS VINÍCOLAS, 2.50<br />
LICOREIRAS E SIDREIRAS (Rev.<br />
-INDUSTRIA<br />
SIDEROMETALÚRXICA (Rev).<br />
-REMATANTES E ASERRADORES<br />
(Rev)<br />
-CARPINTERÍA E EBANISTERÍA<br />
(Rev.)<br />
-COMERCIO MAT.<br />
CONSTRUCCIÓN E DECOR. E<br />
COMERCIO METAL(Rev.)<br />
-COMERCIO TEXTIL DA<br />
PROVINCIA DA CORUÑA (Rev.)<br />
-COMERCIO DA PEL E DO<br />
CALZADO(Rev)<br />
3.00<br />
2.75<br />
3.50<br />
2.50<br />
2.50<br />
3.50<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-STOLT SEA FARM, S.A. (Antes<br />
Pro<strong>de</strong>mar)<br />
3.90<br />
-LIGNITOS DE MEIRAMA, S.A..<br />
(LIMEISA)&<br />
-CUARZOS INDUSTRIALES,<br />
S.A.+(7º Convenio)<br />
-EDICIONES E IMPRESIONES DE<br />
GALICIA, S.A.& (1º)<br />
-UNIÓN CRISTALERA, S.A.<br />
FERROATLÁNTICA,<br />
Sabón)<br />
S.L.+(Centro<br />
FERROATLÁNTICA, S.L.(Cee-<br />
Dumbría e Centrales Eléctricas)(VI<br />
Convenio)<br />
2.75<br />
3.00<br />
3.50<br />
2.00<br />
2.50<br />
3.00<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-MOIRESA, MOLTURACIÓN 2.00<br />
Y REFINO, S.A.+ (Rev.)(Antes<br />
Cereol Ibérica, S.A.)<br />
-CAFETERÍA DO PERSOAL<br />
DO C.H. JUAN CANALEJO<br />
(Rev.)- Serunión, SA.<br />
-RADIO MARINEDA, S.A.<br />
(Rev.)<br />
2.90<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
-HOSTELERÍA (Rev.)<br />
3.50<br />
-MEGASA SIDERURGICA, S.L.<br />
3.25<br />
TRANSPORTE DE MERCADORÍAS<br />
POR ESTRADA (Rev.)<br />
2.50<br />
-EL POTE, S.A.<br />
-HOTEL RIAZOR CORUÑA, S.L.-<br />
Persoal servicios no hotel e cafetería<br />
Riazor.<br />
3.00<br />
3.25<br />
691
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
LIMPEZA DE EDIFICIOS E 2.50 -COMERCIAL PARDAL, S.L. 2.50<br />
LOCAIS (Rev.)<br />
-COMPAÑÍA DE TRANVÍAS DE<br />
LA CORUÑA, S.A.<br />
3.25<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-CONCELLO DE VIMIANZO(1º)<br />
(Acor<strong>do</strong> regula<strong>do</strong>r-Convenio<br />
colectivo)<br />
-FERROSER (Servicios limpeza<br />
Concello da Coruña-antes Ferogasa)<br />
-CÁRITAS DIOCESANA-<br />
INTERPARROQUIAL DA CORUÑA<br />
2.00<br />
6.00<br />
2.00<br />
Incremento salarial<br />
medio pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
2.80 2.98 3.56 2.22<br />
692
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
LUGO<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
-EBANISTERIA E AFINS<br />
3.50<br />
-TRANSPORTE DE VIAXEIROS<br />
POR ESTRADA<br />
2.50<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
-MATERIAIS E PREFABRICADOS 2.45<br />
PARA A CONSTRUCCIÓN (Rev.)<br />
-EDIFICACIÓN E OBRAS<br />
PÚBLICAS (Rev)<br />
-COMERCIO<br />
ALIMENTACIÓN (Rev)<br />
DE<br />
-COMERCIO DE MATERIAIS DE<br />
CONSTRUCCIÓN<br />
E<br />
SANEAMENTO (Rev)<br />
-SANIDADE PRIVADA (1º) (Rev)<br />
2.45<br />
3.00<br />
2.45<br />
2.50<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-BOMBONES SUGUIMAR, S.A. 3.00<br />
(Santiago Cria<strong>do</strong> Contreras)<br />
-LA LACTARIA ESPAÑOLA,<br />
S.A.+<br />
-SETEX-APARKI, S.A.&<br />
-EUROLIMP, S.A. (Persoal Limpeza<br />
Hospital da Costa <strong>de</strong> Burela)+<br />
-LIMPIEZAS DOMICILIARIAS<br />
LUCENSES, S.L.+(Limp. Centro<br />
Rehab.S.Rafael)&<br />
-OPEGASA (Opera<strong>do</strong>ra Gallega,<br />
S.A.)<br />
2.50<br />
3.80<br />
2.00<br />
4.00<br />
2.00<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-RESIDENCIA DE ANCIÁNS Nº 3.25<br />
SRA. DEL CARMEN DE SARRIA<br />
(Rev.)<br />
- SERTOSA (Aluminia-Aluminio)<br />
2.90<br />
Incremento salarial<br />
medio pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
3.09 2.48 2.72 3.13<br />
693
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
OURENSE<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
-INDUSTRIAS VITIVINÍCOLAS, Non<br />
ALCOHOLEIRAS E SIDREIRAS Cons<br />
(1º)<br />
ta<br />
-PANADERÍAS<br />
-FABRICANTES<br />
CADALEITOS<br />
DE<br />
-INDUSTRIAS<br />
SIDEROMETALÚRXICAS E<br />
TALLERES DE REPARACIÓN DE<br />
VEHÍCULOS<br />
-FABRICANTES DE MOBLES<br />
2.40<br />
3.70<br />
3.30<br />
3.50<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
-TRANSPORTE DE VIAXEIROS<br />
POR ESTRADA (Rev 3.65<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-AUGAS DE SOUSAS, S.A<br />
(Euroinversiones Last Teardrop,<br />
S.L.)<br />
2.50<br />
-VITIVINÍCOLA DO RIVEIRO,<br />
S.C.L.<br />
-ARAUJO PIEL, S.A.<br />
-SAI AUTOMOTIVE ALLIBERT,<br />
S.A. (Fábrica <strong>de</strong> Ourense)<br />
-CIBRAUTO, S.A.<br />
-LABAUTO IBÉRICA, S.A.<br />
Non<br />
const<br />
3.30<br />
2.50<br />
2.50<br />
2.50<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-CONSTRUCCIONES ALEA, S.L.+ 4.00<br />
(REV)<br />
-CONCELLO DE VIANA DO<br />
BOLO (Persoal Laboral) (Rev)<br />
-CONCELLO DE XINZO DE<br />
LIMIA (Persoal Laboral) (Rev)<br />
-COMPLEXO BAMIO, S.L. (1º) e<br />
outras dúas (Rev.)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
2.00<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
-CONSTRUCCIÓN,<br />
E AFINS<br />
DERIVADOS<br />
2.45<br />
-CONCELLO DE A RÚA DE<br />
VALDEORRAS (1º) (Pers. Lab.)<br />
7.00<br />
-COMERCIO DE ALIMENTACIÓN<br />
-COMERCIO TEXTIL<br />
-HOSTELERÍA<br />
-COMERCIO DA PEL<br />
CALZADOS E BOLSOS<br />
3.60<br />
3.50<br />
2.30<br />
3.50<br />
-CONCELLO DE VERÍN (Persoal<br />
Laboral)<br />
-AUTO-GRÚAS<br />
S.L.(1º)<br />
BERTOLEZ,<br />
2.00<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
694
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
-COMERCIO DE ELEMENTOS DO 3.30<br />
METAL<br />
-EMP. CONCES. DO SERVICIO<br />
MUN. DE INM. RETIRADA DA<br />
VIA PLCA., TRASLADO E<br />
DEPÓSITO DE VEHÍCULOS (1º)-<br />
OURENSE<br />
2.90<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-FUNDACIÓN SAN ROSENDO 2.90<br />
-SERVIMGAL, S.L. (1º)<br />
-PERSOAL LIMPEZA CRD E O<br />
IESP DE OURENSE (EUROLIMP)<br />
+(antes Mymain-Maconsi)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-LIMPEZA DE INSTITUCIÓNS<br />
HOSPITALARIAS<br />
-LIMPEZA DE EDIFICIOS E<br />
LOCAIS<br />
2.00<br />
3.20<br />
Incremento salarial<br />
medio pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
2.91 2.65 2.39 2.34<br />
695
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
PONTEVEDRA<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
INDUSTRIAS E COMERCIO 3.00<br />
VITIVINÍCOLAS<br />
INDUSTRIAS DE BEBIDAS<br />
REFRESCANTES<br />
-CARPINTERÍA DE RIBEIRA<br />
-ALMACENISTAS<br />
MADEIRAS<br />
-MÁRMORES E PEDRAS<br />
-CONSTRUCCIÓN<br />
DE<br />
-COMERCIO POR XUNTO DE<br />
PEIXE FRESCO<br />
-COMERCIO DE MATERIAIS DE<br />
CONSTRUCCIÓN<br />
E<br />
SANEAMENTO<br />
-AXENCIAS MARÍTIMAS<br />
2.30<br />
3.75<br />
2.80<br />
3.00<br />
2.75<br />
3.00<br />
3.00<br />
3.00<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
-CARPINTERÍA, EBANISTERÍA E 3.00<br />
ACTIVIDADES AFÍNS (Rev.)<br />
-REMATANTES<br />
E<br />
ASERRADORES DE MADEIRA<br />
(Rev)<br />
-DERIVADOS DO CEMENTO<br />
(Rev.)<br />
-COMERCIO DA PEL (Rev)<br />
-COMERCIO DO METAL (Rev)<br />
3.90<br />
2.35<br />
4.90<br />
3.00<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-HARINAS Y SÉMOLAS DEL Non<br />
NOROESTE, S.A. (HASENOSA) const<br />
a<br />
-NESTLE ESPAÑA, S.A.+<br />
3.00<br />
-FRIGODIS, S.A.<br />
-PLÁSTICOS DE GALICIA ,<br />
S.A.(extensión o XII c xeral ind.<br />
química)<br />
-LA ARTÍSTICA PRODUCTOS<br />
QUÍMICOS, S.A. (Asoc. unipers.)<br />
-DINAK, S.A. (1º Convenio)<br />
-GRUPO DE EMPRESAS<br />
ÁLVAREZ, S.A.<br />
-FARO DE VIGO, S.A.<br />
-CARCHIDEA, S.L.<br />
-COMPONENTES<br />
DE<br />
VEHÍCULOS DE GALICIA, S.A.<br />
2.00<br />
3.30<br />
2.50<br />
4.25<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
2.40<br />
3.60<br />
3.65<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-FRIGORÍFICOS DE VIGO, S.A. 2.75<br />
(Rev)<br />
VIGUESA DE TRANSPORTES,<br />
S.A. (VITRASA) (Rev.)<br />
-EMPRESA PEREIRA, S.L. (Rev)<br />
-BOTEROS AMARRADORES DE<br />
VIG, S.L. (BOTAMAVI, SL)(1º)<br />
Rev<br />
ALMACENAMIENTO<br />
MONTAJES, S.A. (Rev.).<br />
-CLUB DE CAMPO DE VIGO<br />
(Rev.)<br />
Y<br />
2.25<br />
3.50<br />
2.00<br />
2.00<br />
2.25<br />
-GKN INDUGASA, S.A.<br />
-CONSTRUCCIONES<br />
FREIRE, S.A.<br />
-BUTAVIGO, S.A.<br />
NAVALES<br />
3.00<br />
2.90<br />
3.00<br />
-MACONSI, S.L.+ (HOSTELERÍA<br />
MEIXOEIRO)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
2.80<br />
2.10<br />
4.23<br />
--<br />
696
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-GAREVOL, S.L.-CEE (Galega <strong>de</strong><br />
recubrimentos <strong>de</strong> volantes)<br />
-D.S. SALGADO, S.L. (ANTES<br />
DROGA SALGADO, S.A.)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
5.00<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-MACONSI, S.L.+ (cafetería<br />
meixoeiro e fac humanida<strong>de</strong>s cuvi,<br />
cociña H.N. Peña)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
-KIWI ATRÁNTICO, S.A.<br />
REMOLCADORES DE VIGO, S.A.<br />
(REMOLCAVISA)<br />
CYCSA-EYSSA, UTE-VIGO (ORA)<br />
-FRIGORÍFICOS DE GALICIA,<br />
S.A. (FRIGALSA)<br />
-MAVIVA, S.A. (1º)<br />
-TRANSPORTES LA UNIÓN, S.A.<br />
-EMPRESA OJEA, S.A.<br />
-GEFCO ESPAÑA,S.A.+<br />
-CONCELLO DO PORRIÑO<br />
(A.REG/Conv.col.)(1º)AC<br />
-CONCELLO DE GONDOMAR<br />
(Persoal Laboral)(1º)<br />
-CONCELLO DE GONDOMAR<br />
(AC.REG. Funcionarios)(1º)<br />
-POLICLÍNICO DE VIGO, S.A.<br />
-GESTIÓN DEPORTIVA<br />
GALLLEGA,S.L. (GSPORT, S.L.)<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
3.00<br />
7.50<br />
3.00<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
2.95<br />
3.20<br />
2.30<br />
2.00<br />
2.00<br />
2.00<br />
3.00<br />
3.00<br />
697
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-CLUB DE CAMPO DE VIGO 2.50<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-LIMPEZAS FARO S.L.+ Serv.<br />
Limp HP Xeral Vigo-Policlínico x<br />
Cies<br />
-SERVIMGAL, S.L.<br />
2.00<br />
4.80<br />
-FOMENTO<br />
CONSTRUCCIONES<br />
CONTRATAS, S.A.+(VIGO)<br />
DE<br />
Y<br />
3.90<br />
-LIMPEZA DO CRD E IESP<br />
MANOEL ANTONIO-MACONSI+<br />
2.00<br />
Incremento salarial<br />
medio pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
2.80 3.19 2.42 2.35<br />
698
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
ÁMBITO<br />
COMUNIDADE<br />
AUTÓNOMA /<br />
INTERPROV.<br />
COMUNIDADE<br />
AUTÓNOMA<br />
CONVENIOS DE<br />
SECTOR %<br />
-APARCAMENTOS E GARAXES 2.50<br />
DE VEHÍCULOS (1º)<br />
-EMPRESAS ORGANIZADORAS<br />
DO XOGO DO BINGO<br />
-POMPAS FÚNEBRES (1º)<br />
2.00<br />
3.50<br />
REVISIÓNS DE<br />
SECTOR %<br />
-LOUSAS DE OURENSE E LUGO<br />
(Rev)<br />
CONVENIOS DE<br />
EMPRESA %<br />
-LEYMA, ALIMENTOS DE 2.00<br />
GALICIA, S.A.<br />
-AXENCIA GELEGA DE<br />
NOTICIAS<br />
Non<br />
const<br />
a<br />
REVISIÓNS DE<br />
EMPRESA %<br />
-BEBIDAS GASEOSAS DEL 4.10<br />
NOROESTE-BEGANO (Rev)<br />
Incremento salarial<br />
medio pon<strong>de</strong>ra<strong>do</strong><br />
2.96 2.50 2.00 4.10<br />
TOTAL GALICIA<br />
2.85 2.93 2.63 2.84<br />
NOTA CONVENIOS:<br />
Os convenios sinala<strong>do</strong>s cun asterisco (*) correspon<strong>de</strong>n a aqueles que, a pesar <strong>de</strong> seren rexistra<strong>do</strong>s no primeiro semestre <strong>de</strong> 1999, a súa vixencia total ou económica é para o<br />
ano 1998, polo que non foron ti<strong>do</strong>s en conta no cómputo total <strong>de</strong> convenios colectivos negocia<strong>do</strong>s no primeiro semestre <strong>de</strong> 1999 á hora <strong>de</strong> elabora-las táboas correspon<strong>de</strong>ntes<br />
á negociación colectiva galega.<br />
699
NEGOCIACIÓN COLECTIVA<br />
Negociación Colectiva Galega. Galicia 01.01.00 a 30.06.00<br />
C.Autónoma/<br />
Interprov. C.A.<br />
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra TOTAIS<br />
Nº<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nª<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
Nº<br />
Conv.<br />
Nº<br />
Traball.<br />
CONVENIOS<br />
DE SECTOR<br />
Renova<strong>do</strong>s 1 300 4 8.025 2 2.050 12 16.085 9 31.550 28 58.010<br />
Revisións salariais 1 2.855 10 46.502 5 9.851 1 666 5 10.240 22 70.114<br />
Negocia<strong>do</strong>s 1ª vez 2 2000 -- -- -- -- 2 31 -- -- 4 2.031<br />
CONVENIOS<br />
DE EMPRESA<br />
Renova<strong>do</strong>s 1 137 13 1.794 6 148 9 2.186 29 4.878 58 9.143<br />
Revisións salariais 1 290 3 116 2 31 4 207 6 428 16 1.072<br />
Negocia<strong>do</strong>s 1ª vez 1 9 2 42 -- -- 3 89 6 304 12 444<br />
700