12.07.2015 Views

Calendario 2006 - Catie

Calendario 2006 - Catie

Calendario 2006 - Catie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Se añirpau I Siwe PakokUnámonos para hablar de nuestra cultura<strong>Calendario</strong> <strong>2006</strong>Captura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenasy desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica ADITIBRI - ADITICA - ACOMUITA - ACICAFOC - MINAE - CATIEBanco Mundial- Grant TF 052118


Captura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenasy desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa RicaBanco Mundial GRANT TF 52118Objetivo del Proyecto:Diseñar una estrategia de mercado para el pago de servicios ambientales en cacaotales y otros sistemas agroforestalescon base en una zona piloto en los territorios indígenas Bribri y Cabécar, Talamanca- Caribe, Costa Rica.


Donantes:Banco Mundial-Fideicomiso JaponésPaís:Costa RicaGobierno:MINAEDirección:CATIECo-ejecutores y co-financiadores: ADITIBRI-ADITICA-ACOMUITA-ACICAFOC-CATIE-MINAEMonto de la donación: US$ 850.000Período de ejecución: Febrero 2004 – Mayo <strong>2006</strong>Principales logros obtenidos en estos2 años de trabajo: Implementación de parcelas demostrativas de cacao injertado enfincas indígenas Bribri y Cabécar. Estimaciones confiables del incremento de carbono, en diferentesescenarios de intervención en las fincas. Capacitación a promotores y productores en torno al pago deservicios ambientales por captura de carbono en Talamanca. Fortalecimiento de las organizaciones en los territorios indígenas. Estrategia para comercializar, certificar y monitorear carbonoacumulado en Talamanca. Intercambio de experiencias con grupos de productores cacaoteroscentroamericanos. Elaboración de una propuesta de mercado de carbono viable,social y culturalmente para las comunidades indígenas deTalamanca.“El Ministerio de Ambiente ha venido trabajando fuerte en lagestión de pago por servicios ambientales”, indicó CarlosManuel Rodríguez, ministro de Ambiente y Energía de CostaRica (MINAE). Agregó que hoy, solo en las reservas indígenas,existen más de 20 mil hectáreas dedicadas a estos serviciosambientales, las cuales están generando cerca de US$3.500anuales


Parcelas demostrativas de cacao injertado Tenemos 12 parcelas de cacaoinjertado en diferentes comunidades.Cada parcela posee 250 árbolescon una colección de más de 15variedades de cacao que podríanproducir bien en Talamanca. Los productores y productoras podránrenovar y ampliar sus cacaotales pormedio del cacao injertado. Existe un acuerdo entre las ADIS*y los dueños de las parcelas paracompartir con otros productores desus comunidades las semillas y yemasy todo el material necesario para lainjertación en sus fincas.Productores con parcelasdemostrativasAmancio Uva Villanueva(San Miguel)Arnulfo Zúñiga Ríos (San Vicente)Ricardo Ríos Calderón(San Vicente)Cenovia Torres (Shiroles)Damaris Canales Cabraca (Shiroles)Javier Méndez Blanco (Amubri)Víctor Reyes Fernández (Sibujú)Wilfred Brown Brown (Watsi)Jonás Oniel Torres (Shuabb)Mateo Arce Arce (Bajo Coen)Alonso Porras Eschnar (Katsi)Serapio Selles Moreno (Yorkin)*ADIS: esta palabra es utilizada para referirse a lasasociaciones ADITIBRI y ADITICATsirú’ KuátchokSembremos cacaoPuerto Suretka.


Duas Enero <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2 3 4 5 6 7ét böt mñát ktël skél térol kúl8 9 10 11 12 13 14pákól sulítöm dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël15 16 17 18 19 20 21sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét22 23 24 25 26 27 28dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl29 30 31dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök dbop mña yök ki ét Cuarto CrecienteSi’MatLuna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Estimación de carbonoSegún las estimaciones de carbonoen las fincas de los productores, sedeterminó que existen 3 categoríasde fincas de acuerdo a la cantidadde carbono en forma de maderaque estas tienen: Alta Media BajaEl 70% de las fincas de losproductores se encuentran en lacategoría baja, lo que indica que sepuede producir más madera y dejarcrecer más árboles para proteger elambiente.Kal kuatchoc siwa sulosi buaóSembremos árboles para eliminar la contaminación


Duas Febrero <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado Cuarto CrecienteSi’Mat1 2 3 4ét böt mñát ktël5 6 7 8 9 10 11skél térol kúl pákól sulítöm dbop dbop ki ét12 13 14 15 16 17 18dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl19 20 21 22 23 24 25dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél26 27 28dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


El trabajo con los promotores y promotorasLas acciones del proyecto serealizan en las comunidades conun equipo de 10 promotores(productores líderes comunales).Los promotores (as) han recibidovarias capacitaciones sobreestimación de carbono en lasfincas, establecimiento de parcelasdemostrativas y manejo decacaotales; conocimientos quecomparten con los productores.Al principio no sabíamos lo que era elcarbono, ni cómo se podía medir y vender,pero recibimos varias capacitacionesdel CATIE, y así empezamos a conocersobre el proyecto y lo que significaba.Ahora tenemos más de 700 productores yproductoras que están involucrados en elproyecto de captura de carbono.Gerardina Morales.Indígena Bribrí. PromotoraSkaneblo WañereTrabajemos juntos


Duas Marzo <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado Cuarto CrecienteSi’Mat1 2 3 4ét böt mñát ktël5 6 7 8 9 10 11skél térol kúl pákól sulítöm dbop dbop ki ét12 13 14 15 16 17 18dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl19 20 21 22 23 24 25dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél26 27 28 29 30 31dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök dbop mña yök ki ét Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Logros con los productores y productoras Más de 700 productores (as)conocen del proyecto a travésde los promotores y 486 handemostrado su interés porparticipar. Más de 400 productores(as) tienen fincas de cacaorehabilitadas y han aumentado suproducción. Tenemos la estimación de cuantocarbono hay en las fincas y cuantopuede aumentar.Desde hace 18 años nosotros sembramoscacao, al principio la producción era buenapero después empezó a disminuir con laaparición de la monilia. Desde hace tresaños empezamos a trabajar con CATIEpara mejorar los cacaotales, nos enseñaroncomo darle mantenimiento al cacao paraque pudiera producir. Ahora el cacao estaproduciendo y nos ha ayudado muchoeconómicamente!...Cenovia Torres. Productora (Shiroles)Ska KonuProtejamos nuestra tierra


Duas Abril <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 2 3 4 5 6 7 8böt mñát ktël skél térol kúl pákól9 10 11 12 13 14 15sulítöm dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm16 17 18 19 20 21 22dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt23 24 25 26 27 28 29dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm30dbop mña yök Cuarto CrecienteSi’MatLuna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’Poli1étCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Logros de las Organizaciones Indígenas Fortalecimiento del ConsejoIndígena formado por ADITIBRI,ADITICA y ACOMUITA. Estrategia política y de coordinacióninterna para la gestión de proyectosdesarrollada. Mecanismos de solución deconflictos en los territorios indígenasBribri-Cabécar, en proceso devalidación. Nuevas capacidades técnicas,administrativas y organizativas paraimplementar proyectos. Reactivación del plan de desarrolloforestal de los Territorios Indígenas yel fortalecimiento de la ebanistería.Esteproyecto o hatraído grandes beneficiostanto para las organizaciones involucradascomo para los técnicos. Promotores yproductores han recibido una serie decapacitaciones, que les permitieron obtenerconocimientos en áreas que antes nuncahabían manejado.Rosemary Ríos. Indígena CabécarSto Mau etchemeHablemos un solo lenguajeCasita Meleruk.


Bek Junio <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado Cuarto CrecienteSi’MatLuna LlenaSi’tlu1 2 3ét böt mñát4 5 6 7 8 9 10ktël skél térol kúl pákól sulítöm dbop11 12 13 14 15 16 17dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl18 19 20 21 22 23 24dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël25 26 27 28 29 30bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök Cuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


ADITICAPrincipales logros: ADITICA realizó un contratocon una organización italianay el Fondo Nacional deFinanciamiento Forestal deCosta Rica (FONAFIFO) paraservicios ambientales por capturade carbono en barbechos queincluye 242 ha por cinco años. Nuevas iniciativas para la gestiónde una clínica de salud. Establecimiento del colegioUsekar. Se cuenta con mejores caminosy acueductos.Junta directiva ADITCA 2005.Skawak KaneblökTrabajemos en el sistema indígena tradicionalRío Moy, Sibujú, Territorio Cabécar.


Kuaska Julio <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 2 3 4 5 6 7 8böt mñát ktël skél térol kúl pákól9 10 11 12 13 14 15sulítöm dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm16 17 18 19 20 21 22dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt23 24 25 26 27 28 29dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm30 31dbop mña yökdbop mña yök ki ét Cuarto CrecienteSi’MatCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa RicaLuna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’Poli1ét


ACOMUITAObjetivos: Fortalecer a las mujeres delTerritorio Indígena. Desarrollar proyectos en elTerritorio Indígena.Hemos logrado: Mejorar aspectos administrativosy financieros. Fortalecer al personal mediantecapacitaciones. Incorporar áreas técnicasde trabajo: comunicación,contabilidad, consultoría legal. Expansión comercial de laempresa de chocolate artesanal Mayor capacidad de gestión.Con este proyecto hemos logrado trabajarde la mano con las demás asociaciones;además, es un gran logro para nosotraslas mujeres que hayan confiado en nuestraasociación...Marina López. Indígena Bribri.Presidenta de ACOMUITASe Yamipa KimukAyudemos a nuestra familia


Kuaska Agosto <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2 3 4 5ét böt mñát ktël skél6 7 8 9 10 11 12térol kúl pákól sulítöm dbop dbop ki ét dbop ki böt13 14 15 16 17 18 19dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm20 21 22 23 24 25 26dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm27 28 29 30 31dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök dbop mña yök ki ét Cuarto CrecienteSi’MatLuna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Chocolate artesanalACOMUITA diversifica susproductos y sus mercados Nuevos productos y estrategiaspara la venta dentro del territorioindígena y para los turistas quellegan a la zona. Promoción de la organizacióny sus productos a nivelinternacional.Mayor información:Faustina TorresGerente ACOMUITATelefax: 711-1604Correo electrónico:acomuita@costarricense.ac.crFoto Programa MIIE.Segunda Expoambiente Honduras 2005Se TsurúshkaNuestro Chocolate


Kuaska Setiembre <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2étböt3 4 5 6 7 8 9mñát ktël skél térol kúl pákól sulítöm10 11 12 13 14 15 16dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl17 18 19 20 21 22 23dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat24 25 26 27 28 29 30dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCuarto CrecienteSi’MatCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Intercambio centroamericanoHemos estado trabajando conlas siguientes organizacionesde productores de cacao encentroamérica con potencial paraincorporarse al mercado regional decarbono.Organizaciones: Cooperativa Agroforestal y deComercialización de CacaoOrgánico de Nicaragua(CACAONICA) Cooperativa de CacaoBocatoreña (COCABO) Toledo Cocoa GrowersAssociation (TCGA) Asociación Tawahka deProducción y Servicios Limitada(ATRAPROSEL) Asociación de Productoresde Cacao de Honduras(APROCACAHO) Asociación de PequeñosProductores de Talamanca(APPTA)KapakokIntercambio


Yuëska Octubre <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2 3 4 5 6 7ét böt mñát ktël skél térol kúl8 9 10 11 12 13 14pákól sulítöm dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël15 16 17 18 19 20 21sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét22 23 24 25 26 27 28dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl29 30 31dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök dbop mña yök ki ét Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCuarto CrecienteSi’MatCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Fortalecimiento de servicios ambientalesMecanismos comerciales ylegales para vender serviciosambientales: FONAFIFO y MINAE estándesarrollando certificados deservicios ambientales para losTerritorios Indígenas. Nuevas iniciativas para el pago deservicios ambientales por capturade carbono: actividad piloto enla zona de ADITICA. ADITICAvende a una compañía italianael carbono fijado en 242 ha debarbechos. Las experiencias del proyectoapoyan al MINAE para ajustary desarrollar la legislación deservicios ambientales en losTerritorios Indígenas de CostaRica.Noviembre: Ká jkónukCuidemos nuestras tierrasMeleruk.


Yuëska Noviembre <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2 3 4ét böt mñát ktël5 6 7 8 9 10 11skél térol kúl pákól sulítöm dbop dbop ki ét12 13 14 15 16 17 18dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl dbop ki kúl dbop ki páköl19 20 21 22 23 24 25dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél26 27 28 29 30dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCuarto CrecienteSi’MatCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Continuaremos trabajando por nuestro territorioAcciones futuras delproyecto: Desarrollar estrategias decomercialización y certificacióndel carbono fijado en Talamanca Completar el análisis de los datossobre el carbono fijado en fincas Completar los estudios deimpactos sociales, culturales,económicos y ambientales delproyecto Mantener y ampliar alianzascon organizaciones locales einternacionales. Continuar con el fortalecimientode ACOMUITASe WowlauEduquemos y aprendamosNiños de la escuela Sibödi


Tsi kiri keska Diciembre <strong>2006</strong>Domingo Lunes Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado 1 2étböt3 4 5 6 7 8 9mñát ktël skél térol kúl pákól sulítöm10 11 12 13 14 15 16dbop dbop ki ét dbop ki böt dböp ki mñát dbop ki tk ël sulítöm dbop ki téröl17 18 19 20 21 22 23dbop ki kúl dbop ki páköl dbop ki sulitöm dbop boyök dbop boyök ki ét dbop boyök ki böt dbop boyö ki mñat24 25 26 27 28 29 30dbop boyo ki tkël bop boyö ki skél dbop boyök ki téröm dbop boyök ki kul dbop boyö ki pádöl dbop boyök ki sulitöm dbop mña yök31dbop mña yök ki ét Luna LlenaSi’tluCuarto MenguanteSi’tuiLuna NuevaSi’PoliCuarto CrecienteSi’MatCaptura de carbono en cacaotales y otros sistemas agroforestales indígenas y desarrollo de mercados ambientales en Talamanca, Costa Rica


Las estaciones del año según lacosmovisión indígena BribriEstudiantes de diferentes universidades nacionales einternacionales colaboraron y trabajaron con temasdel proyecto en los Territorios IndígenasEl estudiante Jan Shipper(quinto de izquierda a derecha)del programa IDAHO - CATIErealizó una investigaciónsobre cómo afecta al usode la tierra la presencia demamíferos; esta investigaciónobtuvo el premio “Ford para laconservación del Jaguar 2005”Aporte cultural: Timoteo Jackson y Juan DíazUniversidad de Laval de Canadá, 1 estudiante del Instituto Tecnológico de Costa Rica,estudiantes de pasantía de la Universidad de Nariño, 5 investigaciones de doctoradoprograma IDAHO-CATIE, estudiantes de maestría del CATIE y 2 estudiantes del ColegioTécnico Agropecuario de Talamanca.Realizado en la Unidad Comunicación del CATIESede Central 7170, Turrialba, Costa RicaTel (506) 558-2000 Fax (506) 556-2040Correo electrónico: comunicacion@catie.ac.cr Proyecto Financiado por elBanco Mundial -Grant TF 052118

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!