La participation citoyenne à l'élaboration de la norme et de la ...
La participation citoyenne à l'élaboration de la norme et de la ...
La participation citoyenne à l'élaboration de la norme et de la ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
pre moun yo ; epi, genyen anpil<br />
koripsyon ki fè pa gen sekirite<br />
jiridik.<br />
Apre sa, ansanm, òganizasyon<br />
yo ki patisipe tanmen fòmile<br />
repons ; yo montre kèk<br />
chimen enpòtan pou refòm nan<br />
mache.<br />
Konsa, Fowòm sitwayen an<br />
tounen yon espas kote sitwayen<br />
yo, sitou atravè òganizasyon yo,<br />
kapab bay dizon yo nan zafè refòm<br />
<strong>La</strong>jistis <strong>la</strong>.<br />
FORUM EXTRAORDINAIRE • 16-17 NOVEMBRE 2006 19<br />
3. Refòm <strong>La</strong>jistis<br />
kòm refòm L<strong>et</strong>a a<br />
Sitwayen yo nan peyi d Ayiti<br />
ap travay pou m<strong>et</strong>e sou pye yon<br />
lòt L<strong>et</strong>a oswa yon lòt fonksyònman<br />
L<strong>et</strong>a. Sa vle di : yon seri lòt<br />
pratik sitwayen ak lòt pratik otorite<br />
L<strong>et</strong>a yo dwe genyen nan fason<br />
yo <strong>de</strong>fini òbjektif nasyon an<br />
nan domèn <strong>La</strong>jistis ak nan fason<br />
yo <strong>de</strong>fini règ jwèt yo. Objektif sa<br />
yo dwe kadre ak bezwen reyèl<br />
sitwayen yo genyen. Se <strong>la</strong>lwa<br />
ki lejitime òbjektif sa yo (ki bay<br />
yo fòs), lè l di ki jan sitwayen yo<br />
kapab patisipe nan fikse òbjektif<br />
sa yo, lè l <strong>de</strong>fini dwa yo, lè l<br />
m<strong>et</strong>e enstitisyon ak mwayen sou<br />
pye pou patisipe, ak lè l di ki jan<br />
yo fè lwa nan peyi a.<br />
<strong>La</strong>jistis (Pouvwa jidisyè a) se<br />
yon Pouvwa L<strong>et</strong>a li ye. Refòm<br />
<strong>La</strong>jistis se yon moso nan refòm<br />
L<strong>et</strong>a a li ye. Sistèm politik nou<br />
rele <strong>de</strong>mokrasi man<strong>de</strong> pou sitwayen<br />
yo patisipe pou m<strong>et</strong>e sou<br />
pye L<strong>et</strong>a ak sistèm jidisyè sa a.<br />
Sistèm <strong>de</strong>mokratik nou genyen<br />
an se yon sistèm <strong>de</strong>mokrasi repezantatif.<br />
Sitwayen yo patisipe<br />
atravè reprezantan yo. Men <strong>de</strong>mokrasi<br />
pi plis pase eleksyon<br />
sèlman. Alevini ant sitwayen yo<br />
ak reprezantan yo dwe plis pase<br />
yon moman elektoral. Se toutan<br />
pou sitwayen yo fè otorite yo ak<br />
reskonsab yo santi ki sa k fè yo<br />
mal. Se toutan yo dwe fè pwopozisyon.<br />
Se sa reskonsablite yo<br />
kòm sitwayen man<strong>de</strong>.<br />
4. Eksperyans Fowòm<br />
nan menm fè n wè tout<br />
sans ak tout nesesite <strong>de</strong>mach<br />
<strong>la</strong> genyen<br />
Depi l egziste, Fowòm nan te<br />
<strong>de</strong>vlope yon m<strong>et</strong>odoloji pou konsilte<br />
popi<strong>la</strong>syon an, li rive fè yon<br />
dyagnòstik sosy<strong>et</strong>e a asepte e ki<br />
konsènen ma<strong>la</strong>di sistèm jidisyè<br />
a ap soufri, epi, li rive nan yon<br />
seri rezilta oswa pwopozisyon<br />
pou refòm nan kab fèt.