01.03.2013 Views

1 organuli meurneoba da turizmi – saqarTvelos magaliTi dRevandel ...

1 organuli meurneoba da turizmi – saqarTvelos magaliTi dRevandel ...

1 organuli meurneoba da turizmi – saqarTvelos magaliTi dRevandel ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>organuli</strong> <strong>meurneoba</strong> <strong>da</strong> <strong>turizmi</strong> <strong>–</strong> <strong>saqarTvelos</strong> <strong>magaliTi</strong><br />

lela xartiSvili<br />

<strong>dRevandel</strong> industriul garemoSi qalaqis aCqarebuli ritmi warmoSobs a<strong>da</strong>mianis bunebriv<br />

moTxovnas <strong>–</strong> survils, rom periodulad <strong>da</strong>isvenos mSvid <strong>da</strong> wynar garemoSi, sa<strong>da</strong>c aris<br />

sufTa haeri, warmtaci peizaJebi <strong>da</strong> guliTadi maspinZlebi. soflad <strong>da</strong>svenebis interesi <strong>da</strong><br />

moTxovna izrdeba, Cndeba <strong>turizmi</strong>s axali formebic <strong>–</strong> soflis <strong>turizmi</strong>, agro<strong>turizmi</strong>,<br />

eko<strong>turizmi</strong> <strong>da</strong> sxva mravali. turistuli SeTavazebebis axali formebi pirveld Camoyalib<strong>da</strong><br />

did industriul qveynebSi, sa<strong>da</strong>c qalaqis macxovreblebs aRar gaaCn<strong>da</strong>T mWidro naTesauri<br />

kavSirebi soflad, magram hqon<strong>da</strong>T soflad <strong>da</strong>svenebis didi survili. isini irCevdnen<br />

mimzidvel soflebs qalaqgareT, qiraobdnen sazafxulo saxlebs <strong>da</strong>, Sesabamisad, ixdidnen<br />

qirisa <strong>da</strong> momsaxurebis safasurs. maspinZeli ojaxebisaTvis es <strong>da</strong>matebiTi Semosavlis wyaro<br />

gax<strong>da</strong>. amJamad soflis <strong>turizmi</strong>s <strong>da</strong>svenebis praqtika sxva qveynebSic, maT Soris<br />

saqarTveloSic, ikidebs fexs.<br />

mimzidveloba, sufTa bunebrivi garemo, guliTadi maspinZeli, adgilobrivi produqti - es<br />

aris is ZiriTadi komponentebi, rac soflad turistul moTxovnas qmnis. <strong>organuli</strong><br />

meurneobebi, sufTa <strong>da</strong> jansaRi produqciiT ki is <strong>da</strong>matebiTi komponentia, rac turistul<br />

SeTavazebas ufro mimzidvelsa <strong>da</strong> Rirebuls xdis. am SemTxvevaSi adgilobriv fermers <strong>da</strong><br />

Tavad turists gaazrebuli aqvT bunebis mimarT pasuxismgebloba. <strong>organuli</strong> <strong>meurneoba</strong><br />

ganapirobebs garemos sisufTaves, rogorc fermaSi, aseve mis gareT, is fermers saSualebas<br />

aZlevs Tavisi saqmianobiT <strong>da</strong>matebiTi Semosavlebi <strong>da</strong> alternatiuli saqmianobebi wamoiwyos.<br />

mravalferovani <strong>da</strong> mraval<strong>da</strong>rgovani meurneobebi ki soflad Semosavlebs zrdis.<br />

Tu gaviTvaliswinebT turistuli produqtis kompleqsurobas, turistuli saqmianoba<br />

soflad mxolod individualuri fermiT/meurneobiT ar Semoifargleba, xSir SemTxvevaSi,<br />

turistis momsaxurebaSi mTeli Temi aris CarTuli. Sesabamisad, agroturistuli <strong>meurneoba</strong><br />

zrdis mosaxleobis <strong>da</strong>saqmebis dones <strong>da</strong> qmnis <strong>da</strong>matebiTi Semosavlis miRebis wyaros<br />

<strong>da</strong>saqmebasa <strong>da</strong> Semosavals qmnis soflis mosaxleobisaTvis.<br />

agro-, eko- <strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s cnebebis mkacri gansazRvreba ar arsebobs, martivad rom<br />

vTqvaT isini warmoadgenen mdgradi <strong>turizmi</strong>s Semadgenel nawilebs, sa<strong>da</strong>c gaTvaliswinebulia<br />

1


garemosgacviTi saqmianobebi, bunebis konservacia, mdgradi soflis <strong>meurneoba</strong> <strong>da</strong> soflis<br />

ekonomika.<br />

agro<strong>turizmi</strong> <strong>–</strong> es aris <strong>da</strong>svenebis forma fermerul <strong>meurneoba</strong>Si, sa<strong>da</strong>c arsebobs Ramis<br />

gaTevis SesaZlebloba, adgilze warmoebuli produqciiT kveba (minimum 40% produqtisa un<strong>da</strong><br />

iyos adgilze, ojaxSi warmoebuli) <strong>da</strong> sa<strong>da</strong>c SesaZlebelia rekreaciuli aqtovobebis<br />

organizeba, rogoric aris qveiTi <strong>da</strong> sacxenosno laSqrobebi, kulturuli <strong>da</strong> saTavga<strong>da</strong>savlo<br />

mogzaurobebi <strong>da</strong> sxv. aseTi saxis <strong>turizmi</strong>s ganviTarebisaTvis saWiroa fermis teritoriebze<br />

SenarCunebuli iyos meurneobis tradiciuli teqnologiebi, romlebic aranakleb sainteresoa<br />

turistisaTvis.<br />

eko<strong>turizmi</strong> <strong>–</strong> bunebis moyvarulTa <strong>turizmi</strong>s saxeobaa, romlis drosac turisti minimalur<br />

zemoqmedebas axdens garemoze, mogzaurobs sufTa garemoSi, bunebrivi rezervaciebisa <strong>da</strong><br />

nakrZalebis mosanaxuleblad. eko<strong>turizmi</strong> iTxovs minimalur sacxovrebel komforts, jansaRi<br />

produqciiT kvebas <strong>da</strong> sufTa garemos, risi SeTavazebac biomeurneebs SeuZliaT.<br />

evropis qveynebSi Camoyalib<strong>da</strong> <strong>organuli</strong> meurneobebis mqone fermerTa gaerTianebebi <strong>da</strong><br />

asociaciebi turistuli saqmianobisa <strong>da</strong> mdgradi meurneobis xelSewyobis mizniT. amis kargi<br />

<strong>magaliTi</strong>a ECEAT-is qseli, sa<strong>da</strong>c 1995 wels gawevrian<strong>da</strong> evropis 15 qveyni<strong>da</strong>n 750 fermeri,<br />

xolo 1999 wels 22 qveyanis fermerebma umaspinZles 100 000<strong>–</strong>ze met vizitors. aseve<br />

EuroGite <strong>–</strong> fermeruli <strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s evropis federacia, sa<strong>da</strong>c amJamad 26 qveynis<br />

saojaxo sastumroebisa <strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s asociaciebia gaerTianebuli. asociaciebis<br />

wevrebis saerTo raodenoba 400 000 ojaxia. saqarTveloSi EuroGite-s wevria asociacia<br />

“elkana” <strong>–</strong> Cveni wevrebi<strong>da</strong>n 40 ojaxi CarTulia soflis <strong>turizmi</strong>s qselSi. aRsaniSnavia aseve<br />

1987 wels, safrangeTis “maspinZeli ojaxebis kavSiris” bazaze, Camoyalibebuli qseli -<br />

“glexTa maspinZloba”, sa<strong>da</strong>c gaerTianebulia 500-ze meti ojaxi 20 qveyni<strong>da</strong>n, maT Soris 10<br />

ojaxi saqarTvelo<strong>da</strong>n (agroturistuli qseli <strong>–</strong> qalTa iniciativis jgufi).<br />

biologiur <strong>meurneoba</strong>Ta asociacia “elkanam” soflis mosaxleobis socialur-ekonomikuri<br />

mdgomareobis gaumjobesebisa <strong>da</strong> mdgradi meurneobis xelSewyobis mizniT, 2006 wels,<br />

Sveicariis ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis saagentos mxar<strong>da</strong>WeriT, <strong>da</strong>iwyo soflis<br />

<strong>turizmi</strong>s ganviTarebis proeqtis ganxorcieleba. proeqti iTvaliswinebs soflad turistuli<br />

saqmianobebisa <strong>da</strong> adgilobrivi tradiciuli produqtis popularizaciis xelSewyobiT<br />

<strong>da</strong>matebiTi Semosavlebis Seqmnas adgilobrivi macxovrebelTaTvis. amJamad 50 ojaxi<br />

(<strong>saqarTvelos</strong> Svidi regioni<strong>da</strong>n), romelTac aqvT sastumro saxli soflad an patara qalaqSi,<br />

saintereso glexuri <strong>meurneoba</strong> <strong>da</strong> SesaZlebloba stumrebs gaacnon qarTuli tradiciebi <strong>da</strong><br />

kultura, gaerTianebulia `elkanas~ soflis <strong>turizmi</strong>s qselSi. maspinZel ojaxebs<br />

stumarTaTvis <strong>da</strong>Tmobili aqvT 2-7 saZinebeli oTaxi elementaruli pirobebiT,<br />

agroturistul meurneobebSi SemorCenilia tradiciuli produqtis warmoebisa <strong>da</strong> Senaxvis<br />

uZvelesi tradiciebi <strong>da</strong> teqnologiebi. maspinZeli ojaxebi, Ramis gaTevis gar<strong>da</strong>, stumrebs<br />

sTavazoben adgilobrivi produqtiT <strong>da</strong>mzadebul kerZebs, aseve turistul marSrutebs <strong>–</strong><br />

gasirneba axlomdebare bunebrivi <strong>da</strong> kulturul istoriuli Zeglebis mosanaxuleblad,<br />

Tevzaoba, cxenebis <strong>da</strong>qiraveba <strong>da</strong> sxv.<br />

rogorc aRvniSneT soflad <strong>turizmi</strong>s ganviTareba amcirebs umuSevrobas <strong>da</strong> zrdis<br />

adgilobrivi produqtis gasaRebis SesaZleblobas. dRes, rodesac soflad cxovrebis<br />

pirobebi <strong>da</strong> adgilobrivi mosaxleobis finansuri Semosavlebi mcirea, produqtis gasaRebis<br />

bazrebis mopoveba <strong>da</strong> produqtis pirveladi Rirebulebis gazr<strong>da</strong> momsaxurebis <strong>da</strong>matebiT<br />

Semosavals qmnis. <strong>magaliTi</strong>saTvis moviyvanoT soflis tradiciuli produqtis warmoeba, misi<br />

sakvebad ga<strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> stumris gamaspinZleba.<br />

2


<strong>da</strong>matebiTi Rirebulebis wamoqmna SesaZlebelia aseve sxva momsaxurebiTac, rogoric aris<br />

Ramis gaTevis SeTavazeba, transportiTa <strong>da</strong> kvebiT momsaxureba, suvenirebis warmoeba <strong>da</strong> sxv.<br />

es yvelaferi qmnis turistuli produqtis <strong>da</strong>matebiTi Rirebulebis jaWvs, rac zrdis<br />

adgilobrivi mosaxleobis pir<strong>da</strong>pir Semosavals. <strong>da</strong>msvenebels mewarme adgilze sTavazobs<br />

produqts, anu myidveli Tavad midis produqtTan (aq igulisxmeba rogorc turistuli<br />

servisi aseve tradiciuli produqti), rac, Tavis mxriv, “uxilavi eqsportis” saxea <strong>da</strong><br />

sarealizacio jaWvs amcirebs.<br />

3


“elkanam” <strong>da</strong>iwyo saojaxo saxlebisa <strong>da</strong> turistuli produqtis popularizacia adgilobriv<br />

<strong>da</strong> saerTaSorso turistul bazrebze. 2008 wels 22 ojaxma miiRo 500-ze meti turisti <strong>da</strong><br />

maTi saerTo Semosavali Seadgen<strong>da</strong> 27 500 lars. es ar aris cudi maCvenebeli Tu<br />

gaviTvaliswinebT qveyanaSi SarSandeli wlis agvistos movlenebis gamo ucxouri Tu<br />

adgilobrivi turistuli nakadebis Semcirebas.<br />

Tumca, aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom aseTi saxis programebis warmatebuloba ar fasdeba mxolod<br />

turistebis nakadis gazrdiT, aq mniSvnelovania fermerebis codnis amaRleba <strong>organuli</strong><br />

meurneobebis <strong>da</strong>rgSi, rac TavisTavad ganapirobebs regionebSi <strong>organuli</strong> produqciis zr<strong>da</strong>s,<br />

mdgradi meurneobis ganviTarebasa <strong>da</strong> garemos <strong>da</strong>cvas. turistebis vizitebis Semdeg <strong>organuli</strong><br />

produqciis <strong>da</strong> meurneobis mniSvneloba umjobesdeba, Tavad maspinZeli ucxoelis TvaliT<br />

ufro ukeT xe<strong>da</strong>vs <strong>organuli</strong> meurneobis upiratesobas, metad afasebs im Zvel tradiciebsa<br />

<strong>da</strong> yofas, rac miviwyebas eZleva <strong>da</strong> rasac SenarCuneba sWirdeba.<br />

stan<strong>da</strong>rti soflis saojaxo sastumro saxlebisaTvis<br />

mdgradi <strong>turizmi</strong>s ganviTareba soflad moiTxovs stan<strong>da</strong>rtis SemuSavebas im mewarme<br />

subieqtebisaTvis vinc CarTulia turistul saqmianobaSi. tradiciul turizmSi stan<strong>da</strong>rtebi<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d efuZneba komforts <strong>da</strong> karg infrastruqturas: misasvleli gza, Senoba,<br />

satelefono kavSiri <strong>da</strong> a.S, sanaxaobebTan siaxlove <strong>da</strong> sxv., xolo eko- <strong>da</strong> agroturizmSi<br />

garemos SenarCuneba, garemosadmi <strong>da</strong>mokidebuleba is ZiriTadi kriteriumia, riTac fasdeba<br />

saojaxo sastumro saxli soflad <strong>da</strong> patara qalaqSi.<br />

sastumro saxlebis momsaxurebis stabiluri xarisxisa <strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s mdgradi<br />

ganviTarebis uzrunvelsayofad “elkanam” SeimuSava <strong>da</strong> <strong>da</strong>nerga stan<strong>da</strong>rti (mewarme subieqtis<br />

stan<strong>da</strong>rti <strong>–</strong> “ojaxuri sastumro saxlebi soflad <strong>da</strong> patara qalaqebSi, ZiriTadi<br />

debulebebi”, mst <strong>–</strong> 20545291-002-2008). “elkanas” stan<strong>da</strong>rti emyareba evropis fermeruli<br />

<strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s federaciis <strong>–</strong> “evroJites” ZiriTad moTxovnebs <strong>da</strong>, amave dros,<br />

sruliad Seesabameba stan<strong>da</strong>rtizaciisa <strong>da</strong> sertifikaciis sferoSi <strong>saqarTvelos</strong><br />

kanonmdeblobas. saqarTveloSi didi sastumroebisaTvisac ki ar arsebobs stan<strong>da</strong>rti (Tu ar<br />

CavTvliT cnobili sastumroebis Seratonis, redisonis, meriotis <strong>da</strong> a.S. Si<strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rts),<br />

magram Cven mainc saWirod CavTvaleT soflis saxlebisaTvis minimaluri moTxovnebis<br />

gaTvaliswinebiT Si<strong>da</strong> korporatiuli stan<strong>da</strong>rtis <strong>da</strong>nergva “elkanas” wevri ojaxebisaTvis <strong>da</strong><br />

4


yvela msurveli saojaxo sastumroebisaTvis, romlebic mdebareobs soflad an patara qalaqSi<br />

<strong>da</strong> soflis <strong>turizmi</strong>s momsaxurebis ZiriTad principebs akmayofilebs. standrti gulisxmobs<br />

sastumro saxlebis <strong>da</strong>jgufebas 4 kategoriad, romelTagan momsaxurebis minimalur moTxovnas<br />

Seesabameba kategoria “stan<strong>da</strong>rti”, xolo momsaxurebis Se<strong>da</strong>rebiT maRali xarisxis sastumro<br />

saxlebi Sefasdeba simboluri niSniT “mze” (“1 mze”, “2 mze”, “3 mze”), simboloebis niSani<br />

momsaxurebis xarisxis matebasTan erTad izrdeba.<br />

<strong>organuli</strong> meurneobebis CarTva soflis <strong>turizmi</strong>s saojaxo sastumroebis qselSi xels<br />

Seuwyobs saojaxo sastumro saxlebis mxri<strong>da</strong>n bunebisa <strong>da</strong> garemos mimarT pasuxismgeblobis<br />

gazr<strong>da</strong>s. Tumca, Cven sinamdvileSi aris rigi problemebi <strong>da</strong> sakiTxebi (nagvis gatanis<br />

sakiTxi, kanalizaciis sistema, sasoflo-sameurneo miwebis efeqturi <strong>da</strong> mdgradi gamoyeneba<br />

<strong>da</strong> a.S.), ramlis mogvarebas marto fermeri ver moereva _ saWiroa samTavrobo doneze<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba <strong>da</strong> arasamTavrobo struaturebTan TanamSromlobiT problemis<br />

ga<strong>da</strong>Wra.<br />

soflis <strong>turizmi</strong>s ganviTarebis proeqtiT `elkanam~ win wamowia <strong>organuli</strong> meurneobebis<br />

roli turizmSi. praqtikuli magaliTebis warmoCeniTa <strong>da</strong> Cveni gamocdilebis<br />

gaTvaliswinebiT migvaCnia, rom <strong>turizmi</strong>s mdgradi ganviTarebisaTvis efeqturia Semdegi<br />

formula:<br />

oragnuli <strong>meurneoba</strong> + soflis <strong>turizmi</strong> = sufTa garemo, saRi produqti, kmayofili<br />

momxmarebeli, <strong>da</strong>saqmebis donis gazr<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi Semosavali fermers.<br />

soflis turizmSi CarTuli wevri meurneebisa <strong>da</strong> ojaxebis monacemebi ganTavsebulia<br />

katalogsa <strong>da</strong> vebgevrdze www.ruraltourism.ge<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!