gizarte-trebetasunen eta komunikaziorako trebetasunen arloa

GIZARTE-TREBETASUNEN 

ETA KOMUNIKAZIORAKO TREBETASUNEN ARLOA 

1. SARRERA 

Gizarte-trebetasunen eta komunikaziorako trebetasunen arloari gizarte-eremu ezberdinetan 

sartzearekin erlazionatutako gaitasunen garapena dagokio, batez ere prestakuntza-premietatik 

hurbil dauden eremuetan, bai eta komunikazioko oinarrizko gaitasunak 

finkatzea ere. Curriculumean barne hartuta dago garapen pertsonal ahalik eta 

osatuena lortu nahi duelako, gizarte- eta lan-dimentsioaren integrazioa barne hartuz, eta 

pertsona eta herritar bezala gara dadin ahalbidetuz. 

Heltze pertsonaleko prozesu honen helburua, lanbide-hastapeneko ikasleak DBHn 

osatu gabeko oinarrizko lanbide-hezkuntza osatuko duten oinarrizko gaitasun-eremu batzuk 

menperatzea da. Beraz, arlo honetan ikasleak ondokoa eskuratu eta garatu beharko 

du: 

— Bizi deneko gizartearen funtzionamendu-mekanismoak behar bezala ulertzea, batez 

ere bere inguru hurbilean, alderdi instituzionalak, politikoak, zerbitzu komunitarioak, 

elkarteak, eta abar barne hartuz. 

— Bere lan-jarduera burutuko duen egitura ekonomikoak nolabait ezagutzea, enpresaren 

mundua nola bere lanbide-arloan enplegua lortzeko helburua kontuan izanik. 

Zentzu honetan, gizarte-trebetasunen eta komunikaziorako trebetasunen arloaren 

izaera orientatzailea ezinbestekoa da. 

— Informazioa lantzeko eta ahozko, idatzizko, ikono bidezko, grafiko bidezko eta 

beste zenbait mezu ulertzeko trebetasuna, eta honi loturik, informazioaren eta komunikazioaren 

teknologiak autonomiaz erabiltzeko gaitasuna. 

— Enplegu bat lortzearekin erlazionatutako ezagutzak eta trebetasunak, beste pertsona 

batzuekin izango duen harremana, izaera ezberdineko informazioak erabiltzea 

eta bere mezu propioak sortzea. Horregatik ematen zaio arlo honi leku berezia 

komunikazioari loturiko alderditan. 

Aurreko guztiarekin batera, arlo honek bereziki landu behar du ikasleek pertsonalki 

hobetzeko, gauzak ongi egiteko eta lanbide-bizitzarako eta bizi diren gizartearekiko jarrera 

positiboa garatzeko interesa izatea (erantzukizuna, talde-lana, lan-osasuna, eta 

abar). 

Beste era batean esanda, Gizarte-Trebetasunen eta Komunikaziorako Trebetasunen 

arloan egin behar den lanak hizkuntzaren garapena bultzatu behar du, ikasleak 

pertsonalki garatzea, beren pentsamoldea antolatzea eta beren inguru ekonomiko eta 

sozialaren antolaketa eta ezaugarriak ezagutu eta ulertzea; horrela gizarte- eta lan- 

-talde batean sartzeko eta beren sentimenduak eta emozioak adierazteko aukera 

izango dute. 

58

Lanbide-hastapeneko programetan sartzen diren ikasle guztiek ez dute hizkuntzaren 

ezagutze eta erabilera homogeneoa; ezberdintasun handiak daude, bizi dituzten komunikazio-esperientziak 

kontuan izanik, batez ere familian eta eskolan. 

Beraz, programa hauek oinarrizko funtzioa dute, egoera ezberdinak kontuan izanik: 

dauden hutsuneak konpentsatzea eta hizkuntza komunikazio-egoera ezberdinetan eta 

funtzio ezberdinetarako erabiltzen irakastea, hizkuntzaren erabilera hobetzeko eta erabilera 

formalizatuak, ahozkoak nahiz idatzizkoak, kontzienteki eta gogoeta eginez ikasteko, 

ikasle helduek dituzten komunikatzeko eta prestatzeko premiei bereziki egokituz. 

Hezkuntza eraikuntza-prozesu bat bezala, esanahiak negoziatzeko prozesu bezala 

abiapuntutzat hartuz, komunikazio-erlazio hauetan komunikatzeko estilo ezberdinak 

onartu behar dira, parte-hartzea murrizten duten eta erlazionatzeko beste modu batzuk 

ezabatzen dituzten ereduak baztertuz, komunikazio eta esku-hartze bideak sortuz lengoaia 

komun bat erabiliz. Azken batean, helduen ekimena bultzatzera, partaide guztiek 

mota guztietako problemak eta galderak planteatzera eta elkarrizketak ezagutza eta ikaskuntzarako 

bide bezala erabiltzera orientatu behar da lana, eta horretarako oso garrantzitsuak 

izango dira ikasgelako komunikazio-erlazioak, hala ikasleen artean nola ikasle 

eta irakasleen artean. 

Ikuspuntu didaktikotik, lana curriculum-diseinu honetan proposatzen diren gizarte- 

eta lan-izaerako gai ezberdinei buruzko proiektuak burutzera bideratu behar da, 

eta hori funtzio praktiko garrantzitsua da, sormena eta ekimen pertsonala bultzatzen 

duena, eta gizartearen eta lanaren alorrean problemak ebazteko oso erabilgarria izango 

dena. 

Azkenik, jadanik gauzatu diren aukerak daude, baina komenigarria izango litzateke 

proiektuak garatzen dituzten talde-laneko lan-eredu bat aukeratzea. Talde-lanak, lankidetzak, 

komunikazioko oinarrizko gaitasun batzuk garatzea eta pertsonaren integrazioa 

bultzatzen dute, eta lan-aztura arduratsuak eta elkartasunezkoak eskuratzea errazten 

dute. 

2. HELBURU OROKORRAK 

Gizarte Trebetasunen eta Komunikaziorako Trebetasunen arloaren helburua, Lanbide-Hastapeneko 

ikasleengan ondoko gaitasunak garatzen laguntzea da: 

1. Problemak ebazteko estrategiak aplikatzea, autonomia eta sormenez, ekintzak 

planifikatuz, emaitzak baloratuz eta eragozpenei eta hobetzeko aukerei buruzko 

gogoeta eginez. 

2. Inguru hurbileko ezaugarri ekonomikoak eta lanerako aukerak ezagutu eta aztertzea, 

bai eta horiek burutzeko beharrezko prestakuntza ere, lana (produktiboa 

eta etxekoa) eskubide bezala eta norberaren errealizaziorako bide bezala baloratuz. 

3. Taldeko kide denez, lanarekiko jarrera positiboa erakustea, bere erantzukizunak 

lankidetzazko, tolerantziazko eta elkartasunezko jarreraz onartuz. 

59

4. Lanbide-eremuan ohikoak diren, egunero erabiltzen diren eta herritarren parte- 

-hartzearekin erlazionatuta dauden ahozko, idatzizko eta ikono bidezko mezuak 

ulertu eta interpretatzea. 

5. Adierazpenak ahoz eta idatziz zuzen eta egokiro egitea, gizarte- eta lanbide-eremuaren 

komunikazio-trukeko egoerak eskatzen dituen xede ezberdinak kontuan 

izanik. 

6. Produkzio- eta enpresa-munduaren antolaketa- eta ekonomia-esparrua eta lan-harremanak 

ulertzea, ingurunea eta batez ere aukeratutako lanbide-arloa aztertu eta 

ulertzeko aplikatuz, eta bertan dauden prestakuntzarako eta hobetzeko bideak 

identifikatuz. 

7. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabileran behar adinako trebetasuna 

lortzea, informazioa lortu, landu eta transmititu ahal izateko. 

8. Gizarte eta kultur ingurunearen ezaugarri eta problemarik garrantzitsuenak identifikatzea, 

erakunde politikoen eta oinarrizko zerbitzu publikoen funtzionamendua 

ulertuz, bizitza publikoan aktiboki eta arduraz parte hartzeko jarrera azalduz, 

beti ere herritar bezala dituen eskubide eta betebeharrak ezagutuz. 

3. EDUKIAK 

1. multzoa: Oinarrizko komunikazio-trebetasunak 

Multzo honetan barne hartzen diren edukien bitartez, ahozko eta idatzizko ulermen 

eta ekoizpenerako oinarrizko gaitasunak garatu nahi dira, zeinen funtzioa, kasu honetan, 

lan-erabileraren eremuan barruko gai praktikoetara bideratuta dagoen. Honela, lan- 

-munduko eremu ezberdinetan komunikatzeko gaitasuna areagotuko da. Ahozko nahiz 

idatzizko hizkuntzak komunikatzeko eta gaiekin erlazionatuta dauden ezagutzak eskuratu 

eta finkatzeko duen garrantzia baloratzea funtsezkoa da. Horregatik, aipatu behar 

da hizkuntzarekin eta komunikazioarekin erlazionatutako alderdiak lantzerakoan prozedurazko 

ikuspegia erabili behar dela, arlo honetan garatzen diren lanei edo ikerketei loturik. 

Hizkuntzari dagokionez, gaitasun eta trebetasun oinarrizkoenetatik hasi, hots, 

ahozko eta idatzizko ulermena eta adierazpena (hitz egin, irakurri, idatzi eta entzutea), 

eta trebetasun horiek eskuratzen dituzten beste ikaskuntzetara iritsi arte. Hau da, ahozko 

eta idatzizko hizkuntza, jardueraren ikaskuntza eta plangintzarako oinarrizko tresna da, 

ekiteko aukerak landu eta aurreikustea, informazioak memorizatzea eta jarraitu den prozesuaren 

berrikuspena errazten duten prozedurak erabiliz (ikerketa, eztabaida, eskema, 

laburpena, azalpena, gidoia...). 

Gogoratu beharra dago hizkuntza testu ezberdinen ulermen, interpretazio eta ekoizpenaren 

bidez landuko dela, horiek guztiak ezaugarri jakin batzuk dituen multzo antolatu 

bat bezala ulertuz. Testuen lantzea enuntziazio-egoera argitan egin beharko da, non solaskideen 

xedea, ezaugarriak eta gizarte-zeregina, espazioa eta denbora pertsona helduak 

kontrolatuko dituen. Erabilera horien gogoeta sistematikoa, komunikazio-trebetasunen 

hobekuntzarako beharrezko osagarria izango da. 

60

Administrazioa, 

lana, merkataritza 

FUNTZIO PRAKTIKOA 

ERABILERA-EREMUAK 

Pertsonartekoa Komunikabideak 

AZALPEN ETA Emplegu-eskutitza Jakinarazpena, oharra Lan-iragarkia 

INFORMAZIOKO Akta Elkarrizketa Grafikoak 

TESTUAK Curriculuma Eskutitza Enplegu-eskaintza 

Araudia Nomina Hitzezko iragarkia 

(buletina, hitzarmenak, Iragarki ofiziala 

iragarki ofiziala, legea, Albistea 

laneko segurtasuna…) Elkarrizketa 

Inprimakia 

Txostena 

ARGUDIO-TESTUAK Eztabaida profesionala Komentarioa Artikulu profesionala 

Eztabaida Eztabaida 

Txostena Publizitatea 

TESTU 

ARGIGARRIAK Jarraibide-liburuxka Laneko perfilak 

Errezeta 

HITZEZKO ETA Informazio-liburuxkak Lan-iragarkiak 

IKONO BIDEZKO Katalogoa Publizitatea 

TESTUAK 

Ildo honetan, badaude zenbait testu praktiko beharrezkoak izango direnak gizarte 

eta lan-eremuan jarduteko, komunikazio-trebetasunen multzoan behin eta berriz agertuko 

direnak, eta ondoko taulan barne hartzen dira, testua orokorki aipatzen denean 

kontsultatu ahal izango den taulan. Ez da taula zehatz bat izango —ezinezkoa baita 

eremu honetan ager daitezkeen testu guztiak barne hartzea—, baina orientatzailea izango 

da. Hiru erabilera azpi-eremutan banatuta dago: administratiboa (laneko, merkataritzako, 

enpresako testuak eta abar), pertsonartekoa eta komunikabideena, horiek guztiak ikuspegi 

praktiko eta funtzionaletik aztertuta. Era berean, testu horiek lau motatakoak izango 

dira: azalpen eta informaziokoak, argudio-testuak, argigarriak eta ikono bidezkoak, beren 

forma eta izaeraren arabera. 

a) Prozedurazko edukiak: 

— Ahozko eta idatzizko mezuak aztertzea, beren komunikazio-ezaugarriak (igorlea, 

igorlearen asmoa, hartzailea, testuaren xedea, eta abar), alderdi formalak 

eta azpian dagoen zentzua kontuan izanik. 

— Ahozko eta idatzizko testu baten ideia nagusiez eta bigarren maila batean daudenez 

ohartzea. Testu baten gaia identifikatzea. Informazioa, datuak eta iritziak 

bereiztea. 

61

— Testu baten egitura, bere zatiak eta hauen arteko erlazioak identifikatzea. 

— Administrazioko eta lan-eremuko ahozko eta idatzizko testuak ulertzea. 

— Laneko testuetan hitzeko eta ikono bidezko elementuak interpretatzea. 

— Beste pertsona batzuekin harremanak izaterakoan eta hitz egiterakoan gizarte- 

eta komunikazio-arauak erabiltzea: entzun, arreta jarri, ulertu. Azalpenak 

eman eta eskatzea. Galderak egitea, informazioa eskatzea. Mesedeak eskatzea, 

konpromiso bat edo eskubide bat bete dadila eskatzea, barkamena 

eskatzea. Eskerrak ematea. Proposamenak, kexak, erreklamazioak eta abar 

egitea. 

— Testuak berriro egitea, hobeto uler daitezen: laburpena, eskemak, koadro sinoptikoak, 

kontzeptuzko mapak, eta abar. 

— Lan-eremuko ahozko eta idatzizko testuak egitea (jarraibideak, gutunak, laneko 

arauak, eskaera-orriak, eta abar), egokiro, koherentziaz, kohesioz eta zuzen. 

— Norbere testuak ebaluatu eta zuzentzea, aldez aurretik ezarritako jarraibideak 

kontuan izanik. 

— Informazioa dokumentazio-iturri ugari erabiliz hautatu eta lantzea. 

— Testu argigarriak aztertzea, beren ezaugarri, egitura, helburu eta abarri buruzko 

informazioa lortuz. 

— Testuen lantze eta trataera eta informazio-bilaketa gauzatzea teknologia berrien 

bidez. 

b) Jarrerazko edukiak: 

— Bakoitzaren gaitasunak kontuan izanik, ahozko eta idatzizko ekoizpenak zehazki 

eta era sistematizatuan lantzeko interesa, ahalegina eta autoexigentzia 

erakustea, akatsak ikaskuntza-prozesuaren zati bezala onartuz. 

— Besteen mezuak arretaz entzuteko azturak, eta beren ideiak adierazten dituztenean 

jarrera irekia eta errespetuzkoa izatea. 

— Aurreiritzi arrazistak, sexistak edo klasistak barne hartzen dituzten hizkuntza- 

-erabileren aurrean jarrera kritikoa azaltzea. 

c) Kontzeptuzko edukiak: 

— Gizarte- eta komunikazio-arauak eta komunikazioaren elementuak lan-eremuan. 

— Lanaren, administrazioaren eta kazetaritzaren eremuko berezko testuen ezaugarriak 

eta mota ezberdinak. 

— Koherentzia eta kohesiorako prozedurak. 

— Zuzenketa morfosintaktiko, ortografiko eta testualaren (paragrafoen banaketa) 

zenbait oinarrizko klabe aplikatzea. 

— Testu-trataera informazioaren eta komunikazioaren teknologia berrietan. 

62

2. multzoa: herritarren parte-hartzea 

a) Kontzeptuzko edukiak: 

— Pertsonen funtsezko eskubideak eta betebeharrak. Espainiako Konstituzioa eta 

Euskal Autonomia Erkidegoko Autonomia Estatutua. 

— Erakundeak eta beren oinarrizko funtzionamendua: Udala, Aldundia, Eusko 

Jaurlaritza, Legebiltzarra, Gobernu Zentrala, sistema judiziala... 

— Erakunde komunitarioak eta beren oinarrizko funtzionamendua: ospitaleko 

eta anbulatorioko zerbitzuak, hezkuntza- eta prestakuntza-sistema, kontsumoarekiko 

arreta, kultur erakundeak, enplegu-zerbitzuak, informazio- eta 

aholkularitza-zerbitzuak (emakumeak, gazteak, etorkinak...), laguntza-zerbitzuak 

(familiako plangintza, ludopatiak, toxikologiak...), eta abar. Laguntza, 

beka, lehiaketa, proiektuen laguntza eta abarretarako deialdiak. 

— Gazteentzako informazio eta ekintzetarako zentroak; prestakuntzako eta 

aisialdiko eskaintza; erakundeak eta asoziazionismoa (boluntariotza, 

GKE). 

— Herritarren parte-hartzea. Alderdi politikoak, sindikatuak, kontsumo, kirol, aisialdi 

eta kultur elkarteak, lanbide-elkarteak, eta abar. Eskubide indibidualak 

eta kolektiboak gauzatzea. 

— Gatazkak (pertsonalak, lanekoak, politikoak...). 

b) Prozedurazko edukiak: 

— Inguruan dauden aisialdiari loturiko erakundeak, ekipamenduak eta baliabideak 

aztertzea, eta bildutako informazioarekin fitxategi bat egitea. 

— Egungo gertakari politiko, sozial eta kulturalekin erlazionatutako dokumentuak, 

prentsako albisteak eta abar aztertu eta baloratzea. 

— Inguruko eta Euskal Autonomia Erkidegoko jarduera politiko, sozial eta kulturalarekin 

erlazionatutako informazioa bildu eta hautatzeko teknikak aplikatzea. 

— Erakunde publikoetan erreklamazioak, eskaerak, kontsultak, instantziak eta 

abar bete eta aurkeztea. 

c) Jarrerazko edukiak: 

— Erakunde demokratikoak, herritarren borondatearen ordezkari diren heinean, 

eta pertsonen eskubideak defendatzen dituzten eta herritarren parte-hartzea bideratzen 

duten bestelako erakundeak behar bezala baloratzea. 

— Edozein motatako diskriminazioren aurrean eta pertsonen funtsezko eskubideen 

urratzearen aurrean jarrera kritikoa azaltzea. 

— Bizitzeko aukera pertsonal ezberdinak eta beste pertsonen iritziak errespetatzea. 

— Gatazken konponketan besteei entzunez, elkarrizketaren bidez eta adostasuna 

bilatuz parte hartzeko prestasuna, eta egoera gatazkatsuetan autokontrolerako 

ahalegin berezia egitea. 

63

3. multzoa: enplegua bilatzeko bitartekoak eta prozedurak 


— Enplegu-eskaintza eta -eskaria. Enplegu-eskaintzen bideratzea: enplegu- 

-bulegoak, Aldi Baterako Lan-Enpresak, iragarkiak eta publizitatea, eta 

abar. 

— Curriculum vitae, lan-elkarrizketa, testa, eta abar. 

— Lan-kontratua: pertsonalaren kontratazio-motak eta -prozedurak. 

— Nomina, kontratua, lan-hitzarmena. Bestelako baldintzak. 

— Aurrezki kutxa eta bankuen funtsezko funtzionamendua eta erabilera: kontu 

korrontea, banku-mailegua, interesak, eta abar. 


— Enplegu-eskaintza orokorrari eta bereziki lanbide-arlo jakin bateko enplegu- 

-eskaintzari buruzko informazioaren lorpenarekin erlazionatutako arazoak 

konpontzea. 

— Enplegu-eskari eta -eskaintzari buruz lortutako informazioaren trataera: eskemak 

egitea, fitxak lantzea, eskaera-orriak edo izena emateko orriak betetzea, 

curriculum vitae idaztea, eta abar. 

— Elkarrizketak prestatzea: estrategiak planifikatzea, simulazioak egitea, eta 

abar. 

— Autoenplegua sortzeko proiektu arrunt bat lantzea: plangintza, informazioa 

bilatzea, bideragarritasun-azterlana, lanaren aurkezpena eta prozesuaren eta 

emaitzen balorazioa. 

— Enpresa bat sortzeko eman behar diren urratsen azalpen eskematikoa. 

— Banku- eta kreditu-erakundeen funtzionamenduari buruzko informazioa lortu 

eta lantzea. 

— Kontratu-baldintzak eta laneko eta bankuko dokumentuak irakurri eta ulertzea. 


— Lana lortzeko, autoenpleguko proiektu bat edo beste pertsona batzuekin batera 

kooperatiba txiki bat abiarazteko xedez, bere buruarengan konfiantza izatea. 

— Prestakuntza eta informazioa besteren konturako lan bat lortzeko edo norbere 

enpresa-proiektua bultzatzeko ezinbesteko baliabide gisara baloratzea. 

4. multzoa: ekonomia- eta lanbide-mundua 


— Lana, enplegua eta lanbide-heziketa (prestakuntza-motak, etengabeko prestakuntza, 

entitateak, erakunde-programak, laguntzak, eta abar). Etxeko lana. 

Langabeziaren arazoa. 

64

— Enpresa-motak: enpresa pribatua, enpresa publikoa, kooperatiba, autoenplegua. 

— Lan-harremanak. Enpresa eta soldatapekoa. Sindikatuak eta patronala. Eskubideak 

eta betebeharrak: greba. Laneko segurtasuna eta higienea. Langileen 

Estatutua. 

— Lan- eta lanpostu-modalitateak enpresan (aprendiza, praktikak, enplegatua, 

langile-burua, gerentea, eta abar). 

— Lan-kontratua: modalitateak. Nomina. Gizarte-Segurantza, kotizazioak eta 

langabezia-asegurua. 


— Dokumentuen, enpresa, erakunde edo ekipamenduetara egindako bisitaldien, 

komunikabideen, elkarrizketen eta abarren bitartez, inguruko enpresei (herria, 

eskualdea, probintzia, autonomia erkidegoa...), pertsona gazteen lan-egoerari 

(emakumeak eta gizonak), lanpostuen tipologiari eta abarri buruzko informazioa 

bilatu eta lantzea. 

— Gai ezberdinei buruzko ahozko eta idatzizko txosten laburrak planifikatu eta 

egitea: lan-gatazkak, langileen ordezkaritza enpresan, enpleguarekin erlazionatutako 

erakundeak, eta abar. 

— Inguruneko lan-arazoei eta lana aurkitzeko edo autoenpleguko tekniken bitartez 

sortzeko aukerei buruzko ondorioak ateratzea, eta egindako lana ebaluatzea. 


— Etxeko lanak, gizarteak aurrera jarraitzeko ezinbesteko jarduera bezala baloratzea, 

eta zeregin horietan parte hartzeko prest egotea. 

— Taldean lan egiteko, erantzukizunak hartzeko eta hartutako konpromisoak betetzeko 

prest egotea. 

— Sexua, arraza, jatorria, adina, balio-urritasuna eta abar direla medio lan-diskriminazioa 

jasaten dutenekiko elkartasunezko jarrera azaltzea, eta langileen eskubideen 

urratze-kasuak salatzeko prest egotea. 

— Laneko eskubideak eta betebeharrak gizarte demokratikoen ezaugarri bezala 

baloratzea. 

4. EBALUAZIO-IRIZPIDEAK 

1. Lan- eta gizarte-eremuko komunikazio-egoeretako testu ezberdinak aztertzea, 

xedea eta egitura identifikatuz, ideia nagusiak antzemanez, eta edukia testu 

propio batean laburtuz. 

Irizpide honen garapena egiaztatzeko, lorpen-mailaren adierazleak izan daitezkeen 

emaitzak ondoko hauek dira: 

— Gizarte- eta lan-eremuko (enplegu-eskaintza, araudiak, jarraibideak, dokumentazio 

administratiboa, eta abar) eta komunikabideetako ahozko eta idatzizko testuen 

ideia nagusiak eta hauen xedeak antzematen ditu. 

65

— Beren edukia ahoz eta idatziz berriro lantzen du laburpenak eginez. 

— Oinarrizko ezaugarriak eta egitura antzematen ditu, bai eta zatien arteko erlazioa 

ere. 

— Landutako testuekiko jarrera kritikoa eta analitikoa erakusten du. 

— Gai jakin bati buruzko informazioa integratu eta laburtzen du, banaka nahiz taldean, 

informazio- eta dokumentazio-iturri ezberdinak erabiliz, bertan teknologia 

berriak barne hartuz. 

— Hizkuntza, sexu, arraza edo gizarte-diskriminazioren bat erakusten duten irudi 

edo adierazpenak identifikatzen ditu, bere ekoizpen propioan adierazpen horiek 

saihesteko alternatibak erabiliz. 

— Euskal Herriko hizkuntzak adierazi eta komunikatzeko bide baliagarri gisara baloratzen 

ditu. 

2. Gizarte- eta lan-eremuko ahozko eta idatzizko testuak sortzea, mota eta 

xede desberdinekoak. 



— Lanbide-eremuko ahozko eta idatzizko testuak (curriculum vitae, elkarrizketak, 

iragarkiak, txostenak, eztabaidak eta abar) argi eta garbi sortzen ditu, xede jakin 

batekin, erregistroa komunikazio-egoerara egokituz, edukia egituratuz eta koherentzia 

eta kohesioa landuz. 

— Bere ideiak azaltzen ditu eta aurrez informazioa lortu eta planifikatzea eskatu 

duen gai bati buruz eztabaida sortzen du, jarduera hauetako gizarte-komunikazioko 

arauak eta arau pragmatikoak errespetatuz. 

3. Banaka edo taldean, gizarte- eta lan-eremuko ezaugarriei buruzko ikerketa 

txiki bat egitea, bertan enplegua lortzeko aukerak ikertuz. 



— Inguruan enpleguari loturik dauden arazoak ezagutzen ditu, batez ere aukeratu 

duen lanbide-arloari buruzkoak. 

— Aukeratu duen lanbide-eremuan enplegua lortzeko aukerak aztertzen ditu, eta 

etorkizunerako aurreikuspenak egiten ditu. 

— Bere interes eta gaitasunen arabera enplegua lortzeko aukerak aztertzen ditu. 

— Herriko edo inguruko erakundeetako eta komunikabide inprimatuetako eta beste 

eremu batzuetako (Internet) prestakuntza eta lan-orientabiderako prozesuei buruzko 

informazioa lortu eta aztertzen du. 

— Herriko lan-osaerari buruzko informazioa lortzen du udalean, enplegu-bulegoan 

edo beste erakundeetan, aktiboa eta pasiboa, soldatapeko lana eskaintzen duena 

eta langabezia-maila handia duena, besteren konturakoa edo autoenplegu bidezkoa 

eta abar bereiziz. 

66

— Enplegu-modalitateak lanbide-arloekin eta ekoizpen-sektoreekin erlazionatzen 

ditu, lortutako emaitzei buruzko ondorioak atereaz. 

— Bere komunitateko gizarte- eta lan-ezaugarriak ezagutzen ditu, sexu, arraza, jatorri, 

adina eta abarri loturiko lan-diskriminazio edo -bazterkeriaren aurrean bere 

kezkak azalduz. 

— Inguruko lan-istripuei buruzko informazioa aztertzen du, lanbideen arriskuei buruzko 

ondorioak atereaz, batez ere berak aukeratutakoa aztertuz. Istripuan prebentziorako 

neurriak ere aztertzen ditu. 

— Etxeko lana gizarte eta familia aurrera ateratzeko ezinbestekotzat baloratzen du, 

bizi den beste pertsonekin lanak banatzeko jarrera azalduz, sexua kontuan izan 

gabe. 

— Etengabeko prestakuntza eta gizartearen eskakizunetara eta aldaketa teknologikoetara 

egokitu beharra bere lanbide-etorkizunari loturiko alderdi bezala baloratzen 

ditu. 

— Taldeko funtzionamenduan aktiboki, sormenez eta autonomiaz parte hartzen du, 

proposamenak eginez, erabaki-hartzean parte hartuz, konpromisoak hartuz, lagunduz 

eta laguntza eskatuz, eta egindako lana ebaluatuz. 

4. Enplegua bilatzeko estrategia autonomoak garatzea, informazio-iturri egokiak 

kontsultatuz eta horretarako teknika egokiak erabiliz. 



— Besteren konturako enplegu-modalitateak eta enpresa txiki bat sortzeko aukerak 

ezagutzen ditu, aukera bakoitzaren abantailak eta eragozpenak baloratuz, enplegu-eskari 

eta -eskaintzak jasotzen dituzten erakundeak identifikatuz, eta informazioa 

eskatzeko eta enplegua eta prestakuntza eskatzeko prozedurak ezagutuz. 

— Bide ezberdinetan (kartelak, aldizkarietako iragarkiak, Internet, datu-baseak, eta 

abar) transmititzen diren lan-eskaintzako mezuak aztertzen ditu eta komunikabideetan 

jartzeko enplegu-eskarirako testuak lantzen ditu, eskaera-orriak, fitxak, inprimakiak 

eta abar betetzeko behar adinako trebetasuna lortuz. 

— Bere gaitasunei, lanbide-prestakuntzari, lan-esperientziari, interesei, itxaropenei 

eta abarri buruzko dokumentuak lantzen ditu, hala nola: curriculum vitae, aurkezpen-gutuna, 

eta abar. 

— Enplegu-eskaintzei loturiko elkarrizketak planifikatzen ditu, simulazioak eginez 

eta egoera horietan beti agertzen diren jarrerei, ahozko komunikazioko egoerei 

eta adeitasunari buruz gogoeta eginez. 

— Lan-kontratu baten oinarrizko elementuak bereizten ditu, modalitate ezberdinak 

(praktikaldian, denbora zatiz, denboraldiz, obrakoa, eta abar) eta baldintzak (lanjarduna, 

oinarrizko soldata, osagarriak eta pizgarriak, oporrak, enpresaren konturako 

prestakuntza eta abar) bereiziz, eta nominak, lan-hitzarmenak, lan-segurtasunari 

buruzko dokumentuak eta abar aztertzen ditu, oinarrizko informazioa berak 

aukeratu duen arloarekin erlazionatuz. 

67

— Lana lortzeko zailtasun handiak dituzten taldeekiko elkartasuna erakusten du (balio-urrituak, 

pertsona nagusiak, eta abar), edozein diskriminazio-modu arbuiatuz, 

lanaren banaketa langabezia murrizteko bide bezala baloratuz, eta aparteko orduekiko 

jarrera azalduz. 

— Kreditu-entitate bateko bezero bezala behar adinako autonomia lortzen du, oinarrizko 

eragiketak eta zerbitzuak ezagutuz: aurrezki-kontuak ireki eta ixtea, kontu 

batean dirua sartu eta ateratzea, kredituak eskatzea, interesak kalkulatzea, kutxazainak 

erabiltzea, kreditu-txartelarekin eragiketak egitea eta abar. 

— Langile gisara dituen eskubideak ezagutzen ditu, eta kontratazioetan edo lanean 

eskatzeko prest dago, salatzeko eta erreklamazioak egiteko bideak ezagutuz (sindikatuak, 

enpresa-batzordeak, lan-epaitegiak eta abar), eta langileen oinarrizko 

eskubideak bermatzen ez dituzten enplegu-modalitateekiko jarrera kritikoa azalduz. 

5. Enpresa-simulazioko proiektu bat abiarazten parte hartzea, bakarrik edo 

kooperatiba-erregimenean, sorkuntzan eta funtzionamenduan esku-hartzen duten 

alderdiak kontuan izanik. 



— Norbere konturako enpleguaren, enpresa txikien eta kooperatiben modalitate eta 

ezaugarriei buruzko informazioa lortzen du, modalitate bakoitzaren forma juridikoak 

eta betebeharrak bereiziz. 

— Enpresa txikien edo autoenpleguko enpresen adibideak aztertzen ditu, eta 

proiektu berriak bultzatzeko ideiak sortzen ditu, edo beste esperientzia batzuk 

egokitzen ditu. 

— Enpresa txiki bat sortzeko faseak identifikatu eta deskribatzen ditu, bai eta abiarazteko 

beharrezko baldintzak ere. 

— Enpresa-plan bat lantzen du, bertan oinarrizko alderdiak barne hartuz (bere jarduera, 

landuko duen produktu edo zerbitzua, antolaketa, finantzaketa, merkataritza-azterlana, 

kostuen azterketa, instalazioak, baliabide teknikoak, lehengaiak, 

enpresaren langile-kopurua —kooperatibak edo enpresa txikiak badira—, lan- 

-banaketa, merkaturatzea, enpresaren forma juridikoa, beharrezkoak izango diren 

zeharkako giza baliabideak, finantzarioak, teknikoak eta komertzialak, eta 

abar). 

— Jarduerari aplikatzen zaion legeriari buruzko informazioa hautatu eta lantzen du, 

batez ere langileen osasunari eta ingurumena zaintzeari loturik dagoena. 

— Enpresa-proiektu baten kostu ekonomikoak aztertzen ditu, ireki eta mantentzeko 

legezko betekizunei eta finantzatzeko edo laguntzak lortzeko aukerei buruzko informazioa 

lortuz, eta enpresa orok bete beharreko zerga-konpromisoak onartuz 

(BEZ, PFEZ, udal-zergak, Gizarte Segurantza, eta abar), jadanik eratuta dagoen 

enpresa bat abiapuntutzat hartuz. 

— Banku- eta kreditu-erakundeetan finantzaketa-bideei, maileguei eta inbertsioei 

buruzko kudeaketak egiten ditu. 

68

6. Ekoizpen-sistemaren funtzionamenduaren oinarrizko mekanismoak eta balioak 

ezagutu eta ulertzea, oro har, eta enpresaren antolaketa bereziki, egungo ekonomia-sistemarako 

ekoizpen eta zerbitzu-prestazioko funtsezko gune denez gero. 



— Enpresa-mota ezberdinak ezagutu eta sailkatzen ditu, ekoizpen-sektorearen, neurriaren, 

antolaketaren eta abarren arabera. 

— Enpresa ezberdinek egungo ekonomia-sisteman betetzen duten zeregina ezagutzen 

du, beren ekarpenak baloratuz (produktuak eta zerbitzuak). 

— Enpresaren antolaketa aztertzen du, inguruko ereduren bat oinarritzat hartuz, eragiketa, 

funtzio, ekoizpen-aldi edo zerbitzu-prestazio ezberdinak identifikatuz. 

— Lanpostu bati loturiko eskubideak eta betebeharrak baloratzen ditu, elkartzeko eta 

grebarako eskubideak langileen funtsezko eskubidetzat baloratuz. 

— Enpresak lan-harremanen oinarri diren legezko oinarrizko testuak ulertzen ditu 

(Langileen Estatutua, hitzarmen kolektiboak, kontratuak, eta abar). 

— Sindikatuak, langileek beren interesak defendatzeko eta enpresarekin lan-baldintzen 

hobekuntza negoziatzeko erakunde bezala identifikatzen ditu. 

— Enpresako diskriminazio-egoeren aurrean (sexua, balio-urritasuna, arraza, eta 

abar) jarrera kritikoa erakusten du eta sexu-jazarpen kasuak salatzeko prest dago. 

— Esleitutako lanak egiterakoan, ongi egindako lana, ekimena, lankidetza eta konfiantza 

baloratzen ditu. 

7. Komunitatearen funtzionamendu sozial, kultural eta politikoa ezagutzea, 

bertan parte hartzeko asmoa azalduz. 



— Pertsonen funtsezko eskubide eta betebeharrak azaltzen ditu, oinarritzen diren 

lege-ordenamendua adieraziz (Giza Eskubideen Deklarazioa, Espainiako Konstituzioa, 

Euskal Autonomia Estatutua). 

— Inguruko eta EAEko erakunde nagusiak identifikatzen ditu, bakoitzaren zereginak 

bereiziz (Udala, Aldundia, Eusko Legebiltzarra, Eusko Jaurlaritza, Arartekoa, 

justizia-auzitegiak, eta abar). 

— Herritarrek parte hartzeko mekanismoak ezagutzen ditu eta inguruko elkarteak, 

GKE, taldeak eta abar identifikatzen ditu, aukera politiko eta gizarte-proiektu ezberdinei 

buruzko informazioa lortuz. 

— Sistema demokratikoa baloratzen du, eta alderdi eta erakunde politikoek herritarren 

interesak ordezkatzeko eta erakundeek behar bezala funtzionatzeko betetzen 

duten zereginaz jabetzen dira. 

— Herritarrei oinarrizko zerbitzuak eskaintzen dizkieten erakundeak bereizten ditu 

(sanitatea, hezkuntza, kontsumoa, garraioa, justizia, gizarteratzea, aholkularitza...), 

betetzen duten lana positiboki baloratuz eta erabiltzaile gisa dituen eskubideak 

betetzeko prest azalduz. 

69

— Bizi den komunitateko kulturari eta hizkuntzari loturiko ezaugarriak adierazten 

ditu, adierazteko aukera pertsonal eta sozialen aniztasuna baikor baloratuz. 

— Beste pertsonen bizitzeko aukerak errespetatzen ditu eta askatasuna eta norbanakoen 

eskubideak urratzen dituen edozein inposaketaren aurrean jarrera kritikoa 

azaltzen du. 

— Gutxiengoen eskubideak baloratzen ditu, batez ere beste kultur eremuetatik datozen 

pertsonenak, eta komunitatea gizarte- eta kultur mailan aberasteko ekarpenak 

ere baloratzen ditu. 

70

gizarte-trebetasunen eta komunikaziorako trebetasunen arloa

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?