01.05.2013 Views

Loisi August 2009 - Baptist Church of Mizoram

Loisi August 2009 - Baptist Church of Mizoram

Loisi August 2009 - Baptist Church of Mizoram

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong>


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Kum 18 LOISI <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Editor : Zos^ngi - 2324042(O)/9436370319(M)<br />

email: zosangi@gmail.com<br />

Joint Editor : F.Zanguri 9436157412/2324276<br />

Editorial Board : Upa C.Remmawii 9436157990/2325033<br />

Dr.Chawngthanpari 9436157875<br />

Pi LH Sangziki 9436150846<br />

Rbt. H.Lianchhungi 9436370532<br />

Advisory Board : Upa Sangthanzuala Ralte9436370912<br />

Upa C.Sangliana 9436147165<br />

Cir. Manager : B.Singp^ri<br />

BCM Office, Serkawn<br />

P.O. Zotl^ng - 796691<br />

Phone- 2342696(O)/2342776(R)<br />

9436157084(M)<br />

Asst. Cir. Manager : Pi H.Lalkimi 9436353308/2322993<br />

* A chhunga thute hi a ziaktu ngaihdan a ni a. Editorial<br />

Board ngaihdan a ni vek lo.<br />

A Chhunga Thu Awmte<br />

1. Editorial ......................................................................... 1<br />

2. Sermon: Bungbel thianghlim Lalpa hmantlak ............... 2<br />

3. Awmdan mawi ............................................................... 4<br />

4. Kristian chhungkua: Fanaute enkawlna lam.................. 5<br />

5. Testimony Huang: Lalpa zara ka Testimony ................... 9<br />

6. Engvanginnge .............................................................. 10<br />

7. Eirel ............................................................................. 12<br />

8. Beautycare ................................................................... 13<br />

9. Hriselna Huang: Thei ei hi damreina a ni .................... 14<br />

10. Missionary Huang: Arunachal East kan thleng ve ta ... 16<br />

11. Household Tips ............................................................ 23<br />

12. Report: 1. Vairengte Pastor Bial BKHP Report .......... 24<br />

2. Lungsen Pastor Bial BKHP Report ............ 25<br />

3. Tawipui Pastor Bial BKHP Report............. 26<br />

13. Pi C.Rosiamliani (1945-<strong>2009</strong>) Chaltlang, Aizawl ....... 28<br />

14. Mi naran, nu ropui ....................................................... 29<br />

15. Pr<strong>of</strong>ile .......................................................................... 31<br />

16. Nangni leh Keini ......................................................... 30


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Kum <strong>2009</strong>-2011 Chhunga MBKHP Hruaitute<br />

Office Bearers<br />

President : Upa C.Remmawii, Chanmari<br />

Vice President : Pi F.Zanguri, Venghlun<br />

Organiser : Pi B.Singpari, Serkawn<br />

Asst. Secretary : Dr. Chawngthanpari, Serkawn<br />

Treasurer : Pi LH Sangziki, Venglai<br />

Fin. Secretary : Rbt. H.Lianchhungi, Chanmari<br />

Senior Adviser : Upa Sangthanzuala Ralte, Rahsiveng<br />

Upa C.Sangliana, Chanmari<br />

EXECUTIVE COMMITTEE MEMBER<br />

1. Pi B.Nongheli 2. Pi R.Lalrotluangi<br />

3. Pi Zosangi 4. Pi H.Lalkimi<br />

5. Pi T.Lalthanveli 6. Pi Saprengpuii<br />

7. Pi Chuaubuangi 8. Pi K.Zopari<br />

9. Pi Lalrochami 10. Pi Lalmalsawmi Sailo<br />

11. Nl J.Lalrimawii 12. Rbt. K.Zapari<br />

13. Pi Darkungi 14. Pi Lianhmingthangi<br />

15. Pi S.Lalthanpari<br />

BKHP Dinchhan:<br />

<strong>Baptist</strong> Kohhran Hmeichhe Pawl dinchhan chu Pathian<br />

ram a lo zau zel theihna tura Kohhran, khawtlang leh<br />

chhungkuaa Pathian rawngbawl hi a ni.<br />

A thiltum:<br />

1. Pathian thu hriatna leh rinna kawnga hmasawnna.<br />

2. Kristian chhungkaw din.<br />

3. Pathian thua fate kaihhruai.<br />

4. Chanchin Tha hrilhna kawnga theihtawp chhuah.<br />

5. Assembly-in Buhfai tham hi enkawl tura ruat anga enkawl.<br />

6. A tul ang apianga Kohhran leh khawtlang tana thawh.


Editorial:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 1<br />

Chhinchhiahna<br />

Indonesia ramah khuan tlang pakhat Mount Merapi an tih,<br />

Fire Mountain tia an sawi mai thin chu khawvela tlang kang<br />

hlauhaw ber zinga mi a ni a. Chu tlang kang (Volcano) chu a lo<br />

thlen dawn hian ‘Chhinchhiahna’, a kang dawn a ni tih hriat<br />

theihna a lo awm thin a. Chutiang hunah chuan thuneitute chuan<br />

chunglai vela mi chengte tan a hlauhawm avangin thiar chhuah<br />

hna an thawk vat vat thin a. Kum 2006 May 13 khan Merapi tlangah<br />

chuan meikhu var hlak mai hi a rawn chhuak leh tup tup mai a.<br />

Mak tak maiin chu laia mi chengte chuan tlang kang tur<br />

chhinchhiahna chu an ngaihthah tlat mai a, nunna tam tak an chan<br />

phah ta a ni. Hetiang hian a hma lawk kum 10 vel kalta-ah pawh<br />

mi 60 laiin an lo thih phah tawh a, mihringte hian thil lo thleng tur<br />

chhinchhiahnate kan ngai pawimawh lo fo thin reng a ni.<br />

Lal Isua kha a zirtirte’n, “I lo kal lehna leh khawvel tawpna<br />

chhinchhiahna chu engnge ni ang?” tiin an zawt a. Mathaia Bung<br />

24 kan chhiar chuan a lo kal leh dawna thil lo thleng tur<br />

chhinchhiahna chi hrang hrang Lal Isuan a sawi a. Heng<br />

chhinchhiahna lo thleng tur a sawite hi in hmuh hunah chuan,<br />

“Amah chu a lo hnai tawh a, kawngka bul ngeiah a awm tih hria<br />

ang che u,” tiin a sawi a ni.<br />

Lal Isua lo kal leh hun tur hi Pa chauh lo chuan tumahin<br />

an hre lo tiin min hrilh a. A hun leh ni hre lo mah ila a lo kal lehna<br />

tur chhinchhiahna min pe a, inring renga awm tur kan nih thu Bibleah<br />

hmun tam takah kan hria a. Hetiang a nih lai hian Pathian thuin<br />

a sawi lawk chu, “Ni hnuhnungah te chuan nuihsantute chu<br />

anmahni chakna anga awmin nuihsan chungin an lo kal ang a. A<br />

lo kal lehna thutiam chu khawiah nge?Siam tirh atangin engkim a<br />

awm pangngai angin chi thlahtute muthilh ni ata tawh kha a la<br />

awm zel a lawm,” tiin Lal Isua lo kal lehna awih lotute chungchang<br />

a rawn tarlang a. Nova damlaia tui a let khan awih lo tute tuiletin<br />

a lak bo vek thute kan hmu bawk a.<br />

Lal Isua lo kal lehna hi kan awih emaw awih lo emaw a la<br />

thleng tho tho dawn a. A lo kal dawna lo thleng tur ‘Chhinchhiahna’<br />

te hi ngaihven chunga inring renga kan awm loh chuan kan boral<br />

ngei dawn a ni. Lal Isua lo kal lehna atan hian i inpeih tawh em?<br />

- Zosangi


2<br />

Sermon:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Bungbel Thianghlim Lalpa Hmantlak<br />

-C.Kaphliri<br />

Aizawl, Venghlui.<br />

MBKHP Khawmpui thupui kha ka rilru a khawih viau<br />

mai a, a sawituin thahnem ngai takin a sawi a, nuho kal khawm<br />

kan nih angin min fuih hle pawhin ka hria a, hei, ka rilrua<br />

awm ang angin mawlmang takin ka han ziak ve leh tawp mai<br />

a ni. Ngaihtuah chhunzawmna nei lem lo pawhin kan lo<br />

ngaihtuah chhunzawm thar leh ka beisei a. Kan tunlai<br />

khawvelah hian kan mamawhin ka hre ve tlat a, Lalpa ropui<br />

nan kan ngaihven thar leha kan hlawkpui ka beisei. II Timothe<br />

2-21 te, I Petera 1-16 te, Henrai 12-14 te, Luka 12:1, 7, 10<br />

chhiar belh turin chhiartu zawng zawng ka han ngen duh a<br />

ni. Pathian hmingin ka han tarlang a, kan thupui ‘Lalpa<br />

hmantlak tih kha ka han belh duh a, ‘Bungbel thianghlim<br />

Lalpa hmantlak’ tiin.<br />

Nuhote hi kan pawimawh<br />

ve a, in chhungah te,<br />

Kohhranah te pawh. Pathian<br />

bungbel kan ni, Lalpa hman<br />

tlakin kan awm em tih hi.<br />

Petera ziakah chuan, “Nangni<br />

in thianghlim tur a ni, kei<br />

ka thianghlim si a” tih kan<br />

hmu a nih kha. Hebrai-ah<br />

chuan “Mi zawng zawng<br />

nena inremna leh thianghlimna<br />

um rawh u, chu mi thianghlimna<br />

lovin tuman Lalpa an<br />

hmu lo vang” a ti bawk a.<br />

Thiang-hlimna hi kan Pathian<br />

hian a duh a ni, hmun dang<br />

tam takah pawh kan hmu a,<br />

Israel ho hunlaiah pawh a<br />

sawi tam mai a, “In ti thianghlim<br />

rawh u” a ti. Kan thianghlim<br />

loh chuan hman tlak kan<br />

ni lovang; kan bungbelte<br />

pawh a thianghlim loh chuan<br />

kan hmang duh lova kan silfai<br />

thin kha. II Timothea 3:1-5ah<br />

chuan “Ni hnuhnunga<br />

mite” tih kan hmu a, kan tel<br />

ve si a, tun hi hun hnuhnung<br />

a nih tawh avangin i han<br />

chhiar teh ang u, heng a tih


awlhhlawh hian kan lo awm<br />

palh ang e, hman tlak kan ni<br />

lovang “Hei hi hre rawh” a<br />

ti, thupek a ni. Hun khirh<br />

takte a lo awm ang, mi,<br />

mahni in hmangaih tute,<br />

tangka ngaintu te, inti vei te,<br />

chapo te, Pathian sawichhetu<br />

te, nu leh pa thu awi lo te,<br />

lawmna chang hre lo te,<br />

thianghlim lo te, hmangaihna<br />

pianpui nei lo te, hawihkawm<br />

bawl te, hektu te, insum thei<br />

lo te, mi kawlhsen te, tha duh<br />

hauh lo te, vervek te, thuhnu<br />

dawn lo te, inngaihlu te,<br />

Pathian hmangaih aia mahni<br />

lawmna mai hmangaih zawk<br />

tute an ni dawn si. Pathian<br />

ngaihsak an na an nei ang a,<br />

nimahsela a thiltih theihna<br />

chu an awih lovang, chung<br />

ang chu hawisan rawh a ti<br />

hmak mai. Kan Pathian hian<br />

a va duh lo em, kan hawisan<br />

loh chuan hman tlak kan ni<br />

dawn lo a nih chu. I ngaihtuah<br />

chiang teh ang u, kan<br />

thupui hi a thukin a hlu a ni.<br />

Kan hun tawng zelah hian<br />

ngaihtuah chian a va hun ta<br />

em! Kan sawi seng lovang,<br />

Bible ka han tarlante hi ngun<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 3<br />

takin chhiar chiang leh ila ka<br />

va duh em. Thianghlim tura<br />

min phuttu hian a mi thianghlimte<br />

a rawn hruai dawn si<br />

a.<br />

Khawmpuia kan thu<br />

ngaihthlak kha thianghlimna<br />

khawp a niin ka hria, i ngaihtuah<br />

nawn leh teh ang u.<br />

Hriatchian leh zual hi a va<br />

hun tawh em, kan Lal Isua<br />

Krista hian, “Ka lo kal leh<br />

ang a, ka hnenah ka la ang<br />

che u” a tih kha. Thianghlim<br />

lo chu a la thei lovang a,<br />

Pathian mit hmuhah hian lang<br />

lo tura thuhruk theih a awm<br />

si lova. Thufingte 7:22-24<br />

kan en chuan Sava-in a thihna<br />

tur a ni tih hre lova thalin a<br />

thin a dawhtlang thlenga<br />

thang lam a pan ang hian kan<br />

kal mup mup mai hian ka<br />

hmu a, ka rilru a na ve em em<br />

thin a, sualnain min tih<br />

hrehawmna zawng zawng te,<br />

Pathian-in kan dam chhung<br />

kum hun a ruat kum 70-80<br />

(sawmsarih sawmriat) emaw<br />

thleng pha lova thlanmuala<br />

min hnuh liam sak zawng<br />

zawngte hi i han thlir teh ang<br />

u. Krista thisen, kan sual man<br />

bat min


4<br />

tlak sakna Kalvari lam han<br />

thlirin kan sualna te kan<br />

bawhchhiatna te thupha<br />

chawiin Kros-ah i kir leh ang<br />

u. Thufingte 28:13 kan en<br />

chuan “Bawhchhiatna zeptu<br />

chu a hmuingil lovang a, zep<br />

lova inpuanga hawisantu<br />

chuan zahngaih-na a hmu<br />

ang” a tih kha, kan ram tan<br />

Lalpa hmaah i kun thar leh ang<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Awmdan Mawi<br />

u. Zahngaihna kan hmu ang a,<br />

hman tlakah min siam thar leh<br />

ang. Zahngai thei tak a ni si a.<br />

Kan ram hi Lalpa tan i hauh<br />

tlat ang u, Isua Kros bula kunin<br />

thupha i chawi ang u. kan hneh<br />

ngei ang sual thiltihtheihna<br />

chu, Hnehna chu Lalpa ta a ni<br />

si a. Bungbel thianghlim Lalpa<br />

hmantlak kan nih theih nan<br />

min siam thar leh rawh se.<br />

Amen.<br />

-ZD Thangthuami,<br />

BCM Ebenezer Unit, Zobawk.<br />

1. Hmeichhiate hi Pathian min siam danin thlabi chhiar tura<br />

din kan ni a, kan Period (hunbi) thla a lo thlenin kan<br />

hmanrua Part hmante paih mai<br />

mai lovin phum emaw ekin-ah<br />

te thlak i la. Khawlaia Part tlate<br />

ui-in a rawn pu a, mi varandahah<br />

te hnutchhiahin khawlaiah te<br />

an pu a, hei hi hriselna atan a that loh bakah hmeichhiate<br />

mualphona a ni.<br />

2. Bathroom-ah mahnia bathroom hran kan nei a nih loh<br />

chuan Underpant leh Bra bathroom-a dah tlar thut hi thil<br />

mawi lo leh nalh lo tak a ni. Kan Underpant-te bathrooma<br />

khai ro mai lovin, ni-a pho ro ngei a tha a, a hrisel zawk<br />

bawk a ni.<br />

3. Kristian nute’n kan inchei thuam belah tunge ka nih a,<br />

khawia kal tur nge ka nih kan inchian fo a tha. Pathian<br />

biak inkhawmah te, BKHP Committee-ah te, Kohhran<br />

puipun khawmnaah te, Kristian nute tiha mawia inchei<br />

thiam a, kan Mizo incheina thuam puan ven hi a mawi.


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 5<br />

Kristian Chhungkua:<br />

Fanaute Enkawlna Lam<br />

- Lalrinliani<br />

Ramhlun South, Aizawl.<br />

“Naupang chu a kalna awm kawngah zirtir ula, a lo<br />

upat hun pawhin a thlah lovang” Thufingte 22:6)<br />

Nausen engmah ti thei lo enkawl ngai, nu leh pa ang<br />

chhunga awm thin hian Pathianin a mite hmangaihnaa min<br />

thawhsak tam zia min hriatchhuah tir thin. Naupangte chu<br />

nu leh pa-a innghat pumhlumin an lo seiliana, an lo puitlin<br />

a duhthlang thei an lo nih huna Pathian duhzawng an thlan<br />

theih nan leh Pathian nih chhan an hriat theih nan ngun<br />

taka enkawl an ngai a ni.<br />

1. Nu leh pa leh an u te’n<br />

ngaihsaka, thil awmzia zirtir<br />

ngun an tul hle a.<br />

2. Sual leh tha an zir ve<br />

theih tho avangin thil tha<br />

zirtir uar tur a ni. ‘Ti suh’<br />

tih aiin ‘Ti rawh’ tih hi uar<br />

zawk a tha a.<br />

3. Tawng mawi zirtir tur a<br />

ni. Tawng bawlhhlawh leh<br />

zahmawh lam sawite an<br />

rawn ching ve mai thei a,<br />

chungte pawh chu a that loh<br />

zia hriattirin thu tha sawi i<br />

zirtir zel tur a ni.<br />

4. Nu leh pa hmangaih tur<br />

an nihzia te, unau inhmangaih<br />

dial dial a tulzia te<br />

zirtir tur a ni. Paula te hunlai<br />

pawhin hmangaihna pianpui<br />

nei lote pawh an awm kha!<br />

Fanau enkawlna-a Nu<br />

mawhphurhna:<br />

Hmeichhiate hi fa paitu<br />

leh hringtu pawm theitu kan<br />

nihnaah ngawt pawh hian,<br />

enkawl seilenna kawngah<br />

mawhphurtu ber kan nihna<br />

hi Pathian thil lo ruahman<br />

lawk pawh a lo ni a. Khawvel<br />

Chhandamtu Isua lo<br />

pianna atan Mari thlan a ni<br />

a, Pathianin a Fapa enkawltu<br />

atan hmeichhia a ring tawk<br />

a ni. Bible-a kan hmuh<br />

bakah khawvela hnam tin


6<br />

zingah hmeichhe tha, fanau<br />

enkawl tha atangin mi ropui<br />

leh hmingthang an lo<br />

chhuak zel a ni. Hmeichhiate<br />

hi chhungkaw nu ber, ei<br />

leh bar lam leh in chhung<br />

khawsak lam vawngtu kan<br />

ni a. Naupangte pawh kan<br />

ang chhungah an khawsa a,<br />

nu ber enkawl dan ang ang<br />

an rawn than lenpui ber a ni.<br />

Mi ropui leh chhuanawm<br />

tak tak St. <strong>August</strong>in te,<br />

Nepoleon leh George Washington<br />

te chuan ‘Hlawhtlinna<br />

thuruk chu Nu-ah a<br />

innghat’ ni-ah an ngai tlat a<br />

ni a ti. Mi hlawhtling leh<br />

chanchin ngah tak takte<br />

pawh hi an nute enkawlna<br />

tha avanga hlawhtling leh<br />

khawvel hriat khawp mi<br />

ropui an ni a. Thufing pakhat<br />

chuan “Nu hian khawvel a<br />

siam a ni” a ti tawp mai a<br />

ni.<br />

A lehlamah khawvel nau<br />

pianga seilian hmasa ber<br />

Kaina leh Abela inkara<br />

inrem lohna lo awm leh<br />

tualthahna hmasa ber lo<br />

awm pawh kha a nu Evi<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

enkawl dan that tawk loh<br />

vangah kan puh thei ang<br />

em? “Tualthattu za-a sawmriatte<br />

hi a chhungkaw inenkawlna<br />

tha lo atanga tualthah<br />

duhna thinlung pu an<br />

ni” tiin Anderson chuan a<br />

sawi.<br />

Tlangval pakhat rukruk<br />

vanga an khaihlum tur<br />

pawhin a nu hnenah, “Nangmah<br />

avangin a ni min<br />

khaihlum dawn, ka tet te<br />

atanga ka thil ruk thin kha<br />

lawm takin i lo dawng thin<br />

a, min khap ngai lova; tunah<br />

hei nangmah avangin min<br />

khaihlum dawn ta a nih hi”<br />

a ti ve tlat a sin! A nu tan<br />

chuan a na awm teh a sin le.<br />

Hengte hi lo chhinchhiah<br />

ila:<br />

Kan fate hi pum chhunga<br />

an awm lai atangin enkawl<br />

nghal tur an ni a. Samson-a<br />

nu chuan Samson-a a pai<br />

dawn khan Vantirhkoh-in<br />

naupai tur chungchang,<br />

“Fimkhur rawh khai, uain<br />

leh zu reng reng in suh la, ei<br />

thiang lo thil reng reng<br />

pawh ei suh ang che” a ti a.


Elizabethi’n <strong>Baptist</strong>u Johana<br />

(hmeichhe hrin zinga<br />

ropui ber) a pai lai khan<br />

Thlarau Thianghlim a khat<br />

a. Nute u, in pum chhunga<br />

naute a awm lai atangin ei<br />

leh inah fimkhur a tul a, hna<br />

hah thlak lutuk pumpelh a<br />

tha a, nun hlimna in mamawh<br />

bawk a ni. Chung<br />

chuan in fa lo piang turah<br />

awmzia a nei tak meuh a ni.<br />

Nau pai laia hlim tak fa chu<br />

a hmel tha duh bik an ti.<br />

Mihring siam thatna hun<br />

duhawm ber chu naupan lai<br />

hun hi a ni a. An puitlin huna<br />

siam that tumte an hlawhchham<br />

fo thin. Kan thingphun<br />

te, kan buh leh thlai te<br />

pawh an tet laiin kan uluk<br />

ngai a, pangpar pawh tuia<br />

chawmin leitha kan pe a,<br />

dipchhetu turte kan thianfai<br />

a, an lo puitlin hunah ngaih<br />

tha takin kan thlahthlam thei<br />

thin ang hi a ni.<br />

Sikul hmasa ber chu in<br />

chhungkhur hi a ni a, zirtirtu<br />

hmasa ber pawh nu hi a ni.<br />

D.L. Moody chuan, “Khawvela<br />

nu zawng zawng hi ka<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 7<br />

nu ang vek ni se chuan Tan<br />

In (Jail) hi a awm a tul<br />

lovang” a ti thlawt mai. A nu<br />

hi hmeithai rethei tak a ni a,<br />

miin “I fate an thahnem si<br />

a, i enkawl seng lovang,<br />

hmun hranah thawn darh<br />

mai rawh” an ti thin a. Ani<br />

chuan, “Pathianin kut pahnih<br />

min pe a, ka fate hi<br />

keimah ngeiin ka enkawl<br />

ang” a ti tlat a. D.L. Moody<br />

te unau chu mi ropui tak tak<br />

vekah a chhuah a ni. Tet te<br />

atanga zirtirna tha dawngte<br />

chu chhuanawm taka a lo<br />

seilianin, enkawlna tha<br />

dawng lote chu tha lem lo<br />

takin an lo puitling thin a,<br />

chhungkua leh khawtlang,<br />

ram leh hnamin a lo tuar<br />

phah thin a ni. Nu tha kan<br />

va mamawh tehlul em!<br />

Naupangte hian hmangaih<br />

leh ngaihsak an mamawh<br />

a. Nu leh pa tam takin<br />

kan fate hi kan rula raw neih<br />

mai mai a, kan hmangaihna<br />

leh ngaihsakna hriain kan<br />

bulah thlamuang sela, pawn<br />

lam leh khawlaiah tal tir mai<br />

mai chi an ni lo. Mi tam takin


8<br />

an fate hi, “Leng bo rawh u,<br />

in ninawm” an han ti thla<br />

zen a. An nute mahin ninawm<br />

an tih chu mite’n an lo<br />

duh bik ang emaw chu? Nu<br />

leh pa tam takin kan fate<br />

enkawl that loh rah kan seng<br />

mek zawng a nih hi.<br />

Abraham Lincoln-a,<br />

America rama President<br />

ropui ber chuan nu Pathian<br />

tih mi nei tawh phawt chu<br />

an rethei ngai lo ve, a ti a.<br />

Fate chu zirtirna thain<br />

chawm rawh. I nun leh chetzia<br />

atangin i fate’n zirtirna<br />

tha an dawng thei a ni tih<br />

hriain i nun leh chetzia-ah<br />

fimkhur ang che. Nu leh pa<br />

tam takin kan fate hi vin,<br />

hauh leh velhna chang chu<br />

kan hre viau a, amaherawhchu,<br />

fuih leh zirtirna chang<br />

kan hre tawk lo a ni. Juda<br />

Rabbi hote chuan naupang<br />

enkawl that a pawimawh zia<br />

sawiin, “Hna tangkai tak<br />

thawk tura a fa zirtir ngai lo<br />

chuan rukruk a zirtir a ni” an<br />

ti a, chu chu chhungkaw tinin<br />

thuvawnah an nei tlat a ni.<br />

Juda-te chuan an fate<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

nausen an nih lai atangin an<br />

zirtir a, an nute hnute tui nen<br />

an lem pawlh tir thin a.<br />

Chuvangin an fate thinlungah<br />

chuan dan thu chu a intuh<br />

nghet tlat thin, Rev. William<br />

Barclay chuan a ti a. Judate<br />

hian Deuteronomy 6:4, 5<br />

‘Sheme’ an tih hi thahnem<br />

ngai takin an zirtir a, thuvawnah<br />

an neih tlat avangin<br />

sakhaw danga inleh pawh an<br />

harsat hle thin a ni.<br />

I fate chu i theih ang<br />

tawkin chaw tha pe la, an ei<br />

leh inah inbuk tawk (balance<br />

diet) ngaihtuah sak thin<br />

rawh. An thawh theih tawk<br />

hna thawhtir thin rawh.<br />

Pawisa lamin thlem leh tih<br />

lungawi ching suh. Hauh<br />

aiin fak a sawt zawk a, an<br />

tih that chhunah lawmthu<br />

sawi thin ang che. Taksa leh<br />

thlarau lama an puitlin theih<br />

nan zirtirna tha i pek a tul a,<br />

nangmah ngei pawhin lehkhabu<br />

tha lama pur i chawka<br />

i chhiar tam a pawimawh a<br />

ni. Naupang thlahthlam<br />

chuan nu zahna a thlen thin<br />

(Thuf. 29:25) tih hriat reng


tur a ni.<br />

Kan fanaute hi Pathian<br />

min pek naupang an ni a,<br />

nakin lawka kan ram leh<br />

hnam, kan Kohhran hruaitu<br />

turte an ni a. An mahni<br />

enkawl thatah mawh kan<br />

phur nasa hle a ni. Kan<br />

Kohhran, kan ram leh hnam<br />

tluk chhiat lohna turin<br />

chhungkua leh naupangah<br />

tan i la zel ang u.<br />

Chhungkua-ah nu chu<br />

pa tanpuitu a ni a, pasal leh<br />

Testimony Huang:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

fate rawngbawlsaktu a ni.<br />

Napoleon-a chuan, “France<br />

ramin a mamawh ber chu nu<br />

a ni” a ti a. <strong>August</strong>in-a<br />

chuan, “Nu ho min han pe<br />

teh u, an mahni hmangin<br />

khawvel ka han tidanglam<br />

teh ang” a ti a. Timothy<br />

Dwight-a chuan a hlawhtlinna<br />

bul hetiang hian a<br />

sawi a, “Nu tha ka nei a ni”<br />

a ti a. Fanau enkawl thu-ah<br />

nu leh pa kan tanrual a<br />

pawimawh em em a ni.<br />

Lalpa Zara Ka Testimony<br />

- L.H. Sangziki<br />

Venglai, Lunglei.<br />

Vawikhat chu ka Office bang hi<br />

Thlarau Thianghlimin min hruai a, dawr<br />

pakhatah hian ka tul lut a. An puanthan zawrh<br />

lai chu lei a tul tlat mai a. Thil lei tumna ka<br />

neih loh avang leh chu chu eng atan nge ka hman ang tihte ka<br />

ngaihtuah a. Mahse, Thlarau Thianghlimin min control tlat<br />

a, puanthan chu ka lei ta a. Ka leina nu chu a lawm em em<br />

mai a. Heti hian a sawi a, “Ka leibatna te’n pawisa min rawn<br />

dil dawn a, ka neih sain a daih si lova, Lalpa’n a rawn tir ch<br />

a nih hi. Ka puanthan i leina nen hian ka leiba chu ka pe thei<br />

dawn ta a ni,” tiin min hrilh a. Lalpa chu fakin awm rawh se.<br />

He ka puanthan lei hi kei pawhin ka hmang tangkai hle bawk<br />

a. Lalpa thatzia hi tem chhin tlak a va ni em!!<br />

9


10<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Engvangin nge?<br />

Engvangin nge Purunvar leh sen hi taksa tan a that?<br />

= Purun var (Garlic) hi Mizo zingah hian ei lo kan awm<br />

meuh awm lo ve. Mahse, a duh lo tan chuan a<br />

rimte hi a chhiain a thak dante hi a tui lo ve<br />

hle a ni. Amaherawhchu Purun var-ah hian<br />

damdawi tam tak a awm tlat mai. Nitin kan<br />

hmarcha rawtah emaw chawhmeh dangah emaw ei tel ziah<br />

thei ila, kan hriat loh hlanin kan taksa chu nasa takin a lo pui<br />

thin dawn a ni.<br />

Purun var hi kan taksa chhungah leh pawn lamah pawh<br />

damdawiah a tha ve ve a. Chungte chu i lo thlir teh ang.<br />

Pumpui a tanpui dan: Kawpuar emaw pum puarah<br />

emaw Purun var hi a tha em em a. Mahse, a hranpain heng<br />

damdawi atan hian ei lovin chaw ei apiangin emaw Purun<br />

var zung hnih/khat hi ei tel zawk tur a ni. Tin, chaw ei tui nan<br />

pawh a tha a, Purun var syrup leh sawhthing den sawm tui<br />

thirfiante chanve ve ve chawhpawlha chaw ei kham veleh<br />

nitin vawi hnih ei hian chaw ei a ti tui duh.<br />

Purun var Syrup hi kawthalo leh santen atan te a tha em<br />

em a. A siam dan chu- Purun var zung khat vel kheh la, Malt<br />

Vinegar 100ml pawlh dal lovah chhum so bawrh bawrh la. A<br />

tui chu thli chhuakin chu mi zat chiah khawizu telh leh tur a<br />

ni. Heti hian bur chhin neiah rei tak a dah that theih.<br />

Awmna atan: Kan sawi tak Purun var Syrup hi Asthma,<br />

thawhah lutuk tih reh nan a tha a. Tlai leh zan mut dawna<br />

thirfiante thum in tur a ni.<br />

Tin, naupang awmna atan chuan Purun var kheh sa hi<br />

thi-ah siam sak ila, awrhtir tur. A rim khan hnar za leh ping a<br />

ti ziaawm thei a ni. Tin, Purun var hriat (Garlic Oil) pawh an<br />

awmah leh hrawkah chul sak tur a ni bawk.<br />

Sciatica leh ruhseh lam tan: Heng natna vei tan hian<br />

Purun var hi a tha leh zual em em a ni. Purun var zung li kheh


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 11<br />

sa kha bawnghnute-ah chhuan so bawrh bawrh a, a<br />

bawnghnute chu thlir chhuah a mut dawna purun var chu ei<br />

tur a ni. Purun var zung hi 10 a tlin hma chu nitin pakhatin tih<br />

pun zel tur a ni a. 10 a tlin hnuah pakhat zela tih tlema ei leh<br />

tur a ni. A tlem tial tiala pali a lo nih leh hnuah belh leh tur a<br />

ni. Hetiang hian ni 40 chhung tih tur.<br />

A dangah: Mit fiah lo leh thluak lam dik lovah pawh<br />

hian Purun var tui sawr hi an pe thin a. Tin, zun kawng dik lo<br />

atan pawh Purun var chhuan sona tui no chanve vel nitin<br />

vawi thum pek a tha bawk.<br />

Taksa-ah hnawih atan: Purun varah hian nachhawkna<br />

awm ve avangin Punrun var rawt sawm hi ruh chuktuah naah<br />

leh Sciatica-ah te an bel thin a. Tin, nak ruk na them thumah<br />

pawh belin na a chhawk thin bawk. Tin, Purun zung Coconut<br />

Oil-a chhum a, chu oil chu far hnih far thum benga far luh<br />

hian beng na te a chhawk bawk a ni. Zun theih lohte hian<br />

dulah purun var den sawm hi belin zun a ti awl ve thin bawk.<br />

Heng kan sawi bakah hian ruah tui tlak laia natna chi<br />

hrang hrang lo awm thinte tan Purun var hi a that bakah Purun<br />

sen nena ei pawlh hian thisen sang leh lung lam that lohnate<br />

pawh a veng tel a ni.<br />

PURUN SEN<br />

Purun sen pawh hi damdawi tha tak a lo ni reng<br />

mai a. A hela ei hi a tha ber a. Tin, khawizu pawlh<br />

dal loh nena chawhpawlh hian rannung sehna<br />

hnuhma a bel te, vung te, khawihli te leh ruh na/ruhseh damdawi<br />

atan a tha bawk.<br />

Purun sen hian a chunga sawi bakah hmeichhe thi nei tan<br />

thi a ti chhuak thain thisen a tithianghlim bawk a. Tin, zun a<br />

tih tam avangin kal a pui nasa em em bawk a ni.<br />

Purun sen han tih hian henga kan hmuh zen zen loh Purun<br />

sen var chi hi damdawi atan chuan a tha leh zual.


12<br />

Eirel:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

1. Alu Puri<br />

Mamawhte:<br />

1. Maida no chanve<br />

2. Atta no chanve<br />

3. Alu pum 3<br />

4. Giu/Ghee fian khat<br />

5. Hmarcha dip sen duh tawkin<br />

6. Chi duh tawkin<br />

7. Tui a hmehna tur<br />

A siamdan:<br />

1. Alu chhum hmin la, rawt kawi rawh.<br />

2. Maida, atta, hmarcha dip sen leh chi chu chawhpawlh la.<br />

3. Giu chhuang tui la leih la, hmeh pawlh ang che.<br />

4. Tui lum pepin nuai nuam tawkin a chunga mi zawng zawng<br />

khi hmeh pawlh la, lian lutuk lovin hlawm la, atta kan angin<br />

nuai phek ang che. Atta kanna-ah tel tlem dah la, a lehlam<br />

lehlam sen deuh thapin kang ang che. a luma ei chi a ni.<br />

2. Maida Beef (Bawngsa siam dan)<br />

Mamawhte:<br />

1. Bawngsa ti Kg. chanve 2.Maida no 1½<br />

3. Artui pum 3 4.Tel<br />

5. Chi duh tawkin 6.Tui no thum<br />

A siamdan:<br />

1. Sa chhum hmin la, a taka leh a tui dah hrang ang che.<br />

2. A sa chu dah hul la, thet sawm la, chi leh artui nen chuan<br />

chawhpawlh rawh.<br />

3. Tel-ah deep fry-in te tak te tein kang la, i kan ro sa chu dah rih<br />

rawh.<br />

4. Tel leh Maida chu chhuan pawlh la, ngun takin chawk reng la,<br />

a lo uk deuh hnuah satui emaw tui emaw chu leih la. A so<br />

hunah i sa kan ro kha thlak la, rei vak lovah a ei theih.


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 13<br />

Beauticare<br />

Beauticare<br />

Hmai bawl tana hriattur te:<br />

Hmai bawl/arngeng tana tih loh tur lam han<br />

tarlang hmasa ila:-<br />

1. Mawm lam pang ei tam loh tur.<br />

2. Hmaiah thil mawm hnawih loh a tha.<br />

3. Zan rei tak tak thelng men loh tur.<br />

4. Thil thak/hmarcha ei tam loh a tha.<br />

5. Chawhmeh leh thildang masala tamna ei loh tur.<br />

6. Kuta hmai khawih fo loh tur.<br />

7. Arngeng khawih te, hriau emawa vih te, tina a hawlphum<br />

sih thlak te tih loh tur a ni.<br />

8. Thil thlum lam ei tam loh tur.<br />

9. Ruih theih thil tih loh tur a ni.<br />

Hmai bawl awm chhan tlangpui tarlang leh ila:<br />

Arngeng/hmai bawl awm chhan hi kawng hrang hrang a<br />

awm thei a. Hmai phih fai that loh vang leh enkawl ngun loh<br />

vang te, Make-up (hmai hnawih) ngeih loh vang te, lu phut<br />

vang te, chaw ei hun mumal loh vang te pawh a ni thei a. Tin,<br />

thil mawm leh thil thlum, thil hnang lam chi ei hnem lutuk<br />

vang te, inthiar hunbi mumal neih loh vang te, tui in tlem<br />

tlem lutuk vang te, rilru hah lutuk vang te, thi neih mumal<br />

loh vang te a ni thei bawk a. Tin, tleirawlte hi a hmei a pain<br />

taksa leh rilru a danglam nasa a, taksa-ah (oil) hriak pe<br />

chhuaktu a pung a, hmai a lo mawm a, hmai bawl leh arngeng<br />

a lo siam thin. Hmeichhe tleirawl tir te chi kawng a insiam<br />

danglam a, hei hian arngeng a awmtir thei. Thi neih laiin<br />

hmai a bawl duh bik bawk a ni.


14<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Hriselna Huang:<br />

Thei Ei Hi Damreina A Ni<br />

Mi zawng zawng hian hrisel leh<br />

damrei kan duh vek awm e. Ni tin<br />

hnathawk tura kan han feh chhuahna<br />

chhan pawh hi hrisel leh damrei kan<br />

duh vang a ni lawm ni. Han duh teh<br />

thin mah ila, a kawng hmang kan hriat<br />

loh vang emaw kan zawm peih loh avangin kan lo dam lo<br />

leh thin a ni. He kan duhthusam hriselna leh damreina hi<br />

thei ei tam leh a tui in tam hian kan nei thei a ni. Mihring<br />

chanchin pawh kha chhia leh tha hriatna thei leh nunna<br />

thing nen a rawn intana nih kha. <strong>Mizoram</strong>-ah pawh thei<br />

kan nei ve ta nual mai. Entirnan: Serthlum, Limbu, Sisu,<br />

Lakhuihthei, Balhla, Theihai, Lamkhuang te kan nei. Heng<br />

bakah thei vang deuh te, leh ram thei te pawh kan nei ve<br />

nual a ni.<br />

Thei ei tam hi taksa tan a tha em em a, ei tam thang<br />

chuan a thatzia hriain an ban phal ngai lo a ni. Thei hian<br />

thlum a ngah em em a, chu chu taksa tan chakna a ni. Tin,<br />

theite hian vitamin leh mineral te an ngah em em bawk. A<br />

bikin theite hian vitamin C an ngah a. Vitamin C hian kan<br />

taksain natna a do theihna a tichak thin. Thei te ei tam chu<br />

natnain a ngam thei lo thin a ni. Tin, thei te hian B complex<br />

a nei ve a, chu bakah calcium leh potassium, ruh tana tha<br />

an pai theuh bawk a ni.<br />

Theia enkawl theih natnate:<br />

Natna benvawn tak takte thei hmanga enkawl theih an<br />

ni. Entirnan, ruhseh, asthma, thin tha lo, kawngna benvawn,<br />

hritlang reh thei lo, cancer leh chaw ei dan dik lo avanga<br />

natna te, entirnan, BP sang, lung tha lo, kalna, vun dukte.


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 15<br />

A hmandan:<br />

1. Kan thei eite chu an thar tha tur a ni. Thei dah rei tawh<br />

chu a chakna za-a sawmnga (50%) a bo tawh thin a ni.<br />

2. Thei tui sawr thar chauh in tur a ni a, siam chawp zel a<br />

tha.<br />

3. Thei tui chu a eia ei tur a ni a, in khawlh khawlh tur a ni<br />

lo, tichuan ka-a chil nen a inpawlh hmana paitawih a awl<br />

bik a ni.<br />

4. Thei chu a ei emaw, a in emaw a tha ve ve, mahse tam<br />

tham deuh ei duh chuan a tui sawra in a awlsam zawk.<br />

Electric khawla sawr a tha ber a, kuta sawr pawh a tha tho<br />

e.<br />

Engzat nge ei tur?<br />

Thei ei tam emaw a tui in tam luat a awm thei lo. Thei<br />

man a to vang zawkin ei tam a har a ni. Nakina damdawia<br />

insen leh teuh ai chuan tuna thei mana insen a hlu zawk tih<br />

mi tam takin an hre tawh. Natna benvawn entirnan, cancer-te<br />

enkawl nan chuan ni tin thei tui litre 3-5 vel in a tha.<br />

Hrisel nan hrim hrim chuan litre 1 vel in a tha. Thei tui chi<br />

hrang hrang, leh thlai tui entirnan, carrot te, mai te pawh<br />

pawlh a theih vek a ni.<br />

Tun laiin mihringte’n thil chhum hmin kan ei nasa a,<br />

chu chuan vitamin tha, kan taksa mamawh a thah avangin<br />

ramsa thil hel ei te aiin kan hrisel lo bik a ni. Chuvangin<br />

thei te, thlai hringte i ei tam ang u. Tin, chawhmeh kan<br />

chhum pawhin hmin lutuka chhum ai chuan hmin phelh<br />

phawlha chhum hian chakna a pai tam zawk a ni. Thei leh<br />

thlai hringte hian enzyme, amah leh amah inpaitawih<br />

theihna an nei a, heng enzyme-te hi chhum hlum an awl<br />

em em a ni. Chuvangin hnim hring, thlai hring leh theite hi<br />

i ei uar ang u.<br />

(Source : Hriselna Magazine)


16<br />

Missionary Huang:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Arunachal Arunachal East East Kan Kan Thleng Thleng Ve Ve Ta Ta !!<br />

!!<br />

- Saichhungi, Zohnuai<br />

Kum 2008 chhungin Zohnuai Unit BKHP te’n Prioject<br />

atan rampawn Mission Field tlawh ve ila tiin kan rel a. Hemi<br />

atan hian Budget-ah Rs. 30,000/- kan dah a, kan huphurh ru<br />

viau va, mahse Pathian hnathawh kan hmu nasa viau bawk a<br />

ni. Hemi atan hian theih tawpin sumtuakin tan kan la ve a,<br />

sanghate kan zuar a, BP check-in Office hrang hrangah te<br />

kan kal bawk a, tin, eichawp thilte kan zuar bawk a. Heng<br />

kan sumtuaknaah te hian Pathian hnathawh kan hmu nasa<br />

hle a ni. Heng bakah hian a kal tur te’n Rs. 1,000/- kan deposit<br />

theuh bawk a, Pathianin kan zin hi kawng min hawn<br />

sak a ni tih min hriattirna niin kan hria a, kan phur em em a<br />

ni. Hemi pual atan hian chaw ngheiin tawngtainate kan nei<br />

thin bawk a.<br />

Kan kalna tur hmun atan<br />

hian Rev. Lalthangliana te<br />

awmna Arunachal East Field<br />

Pasighat khua chu tlawh ve<br />

ila kan tia. Tichuan,<br />

Kohhrante thil engemaw tal<br />

kensak ve kan duh a, Field<br />

Director chu kan tihsak theih<br />

ve tawk enge in mamawh tiin<br />

kan zawt a. Ani chuan Gas<br />

thuk lian leh Sacrament Tray<br />

leh No te, Steel thleng te hi<br />

an mamawh thu a rawn sawi<br />

a. Heng zinga engemaw ber<br />

hi in tih theih chua a rawn ti<br />

a. Tichuan, Committee chuan<br />

a eng ber nge kan tihsak ve<br />

theih ang tiin kan ngaihtuah<br />

a, tichuan Executive Committee<br />

member zinga pakhat<br />

chuan Gas thuk lian chu<br />

rinnain ka lo tum ang e, a<br />

rawn ti ta mai a, Executive<br />

Committee member dang<br />

pakhatin Sacrament dawhkan<br />

khuhna leh sacrament khuhna<br />

tur puan ka lo tum ve ang e, a<br />

rawn ti bawk a. Kan Committee<br />

chu kan hlim hle a,<br />

anmahni pawhin hetian an ti


thei chu an lawm em em<br />

bawk a ni. Sacrament Tray<br />

leh No leh Steel thlengte<br />

pawh chu mimalin an rawn<br />

tum vek ta mai a, BKHP-te<br />

chu kan awl ta der mai a ni.<br />

Heng kan thilpek turte hi<br />

Guwahati-a awm Pi Lallawmzuali<br />

W/o Tungluta<br />

Bank Manager chu min lo<br />

leisak turin kan ngen angin<br />

min lo leifel sak vek a, kan<br />

ILP te pawh min lo tihfel sak<br />

vek bawk a, kan kalpaha kan<br />

lak mai theih turin amah<br />

ngeiin Guwahati bul<br />

Jorabhat-ah min lo changin<br />

min lo pe a, sweet pocket<br />

engemaw zat min pai bawk<br />

a, a chungah kan lawm hle a<br />

ni. Tin, kan kalna tur senso<br />

atan hian kan thiante kal ve<br />

thei lote’n pawisate an rawn<br />

thawh hlawm a, a vaiin Rs.<br />

6,100/- lai a tling a ni. Tin,<br />

kan tualchhung Kohhran<br />

Committee chuan Rs.<br />

10,000/- lai min pai bawk a,<br />

an chungah kan lawm em em<br />

a ni. Kan kal hnaih tawh<br />

lamah hian a kal turte chu<br />

thlarau lam inbuatsaihna atan<br />

nilengin hun kan hmang a.<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 17<br />

Hemi hunah hian Tv<br />

Lallianngura’n a kal turte chu<br />

kan luchungah kut nghatin<br />

min tawngtai sak theuh va,<br />

kan zinnaa Pathian thu kan<br />

fehchhuahpui turte a sawi<br />

bawk a, Sam 2:8 “Mi dil<br />

rawh, tichuan i rochun atan<br />

hnamtin ka pe ang che,” tih<br />

leh Johana 20:22 “Thlarau<br />

Thianghlim nei rawh u,” tih<br />

thute a ni. Heng thu hmang<br />

hian kan kalkawng tluana<br />

hnamte chu kan rochun atan<br />

Pathian hnenah tawngtaiin<br />

kan dil zel a.<br />

Tichuan, ni 28.10.2008<br />

Thawhlehni chu kan kal hun<br />

tur a ni ta a, kan kal hma ni<br />

atang hian ruah leh thlipui a<br />

rawn thawk vuk vuk a, khua<br />

a nuam lo hle mai a, a tuk chu<br />

kan kal ni tur a ni tawh si a,<br />

Pathian hnenah tawngtaiin,<br />

“Lalpa hetiang khawchhe<br />

karah hi chuan min chhuahtir<br />

suh” tiin kan dil tawp mai a.<br />

A tuk ni 28th Oct. 2008<br />

Thawhlehni-ah zing dar 5:15ah<br />

BCM Bus-in Zohnuai<br />

atangin khaw tha tak karah<br />

Pasighat pan turin Member<br />

18-te chu kan chhuak ta a.


18<br />

Chaw leh a hmehte kan fun<br />

a, Pangzawl Pastor Quarterah<br />

chaw kan fak a, Bialtu Pastor<br />

JC Vanlalluaia te nupain<br />

hlim takin min lo dawngsawng<br />

a, chaw kan ei khamah<br />

kan kalna tur Bus chhungah<br />

ngei tawngtainain min thlah<br />

a, kan lawm hle a ni. Pastor<br />

chuan, min han en a,<br />

hmeichhia vek kan niin, hriat<br />

ngai loh ram hla taka kal tur<br />

kan ni bawk si a “Tunge in<br />

hruaitu? Tunge kalpui dawn<br />

che u?” min tih chuan ka rilru<br />

a tizam ta deuh a, kan driver-<br />

Dika leh Hriata-te bak chu<br />

mipa min hruaitu kan nei<br />

bawk si lova. Mahse, he thu<br />

hian Lalpa’n min thlamuan ta<br />

a, Sam 46:11 “Sipaihote<br />

Lalpa chu kan hnenah a awm<br />

a, Jakoba Pathian chu kan<br />

kulhbing sang a ni” kan zin<br />

kawng tluan hian Lalpa chu<br />

kan kulhbing sang a nih zia a<br />

lang chiang khawp mai. He<br />

mi ni hian Kolasib zan dar<br />

10:00 velah kan thleng a, an<br />

Biak In enkawltute’n min lo<br />

buaipui a, an chungah kan<br />

lawm hle mai.<br />

Tichuan, zing takah kan<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

thova, Shillong panin kan tlan<br />

leh ta a, Cachar phaizawlah<br />

kawng diak lutuk avangin<br />

kan tang a, motor dangte<br />

pawh a tang nual a, vaiho<br />

karah motor chhungah kan<br />

tawngtai a, Lalpa’n kan<br />

tawngtaina chhangin rei<br />

loteah motor dangte nen<br />

chuan kan chhuak ta mai a,<br />

kan han tlan chhuak tur chu<br />

Halelui kan pe tuar mai.<br />

Tichuan, Shillong chu tluang<br />

takin kan thleng ta a ni.<br />

Madanwriting Kohhran Sunday<br />

School Hall-ah kan riak<br />

a, an Biak In enkawltute<br />

chhungkua an fel hle a, zingah<br />

tuilumte min lo neihsak<br />

thlap a, an chungah kan lawm<br />

hle a ni.<br />

A tuk 30th zingah<br />

Naharlagun panin kan tlan<br />

leh ta vung vung a. Hemi ni<br />

hi Guwahati-a bomb puah ni<br />

tak kha a nih avangin security<br />

a tight hle a, hemi avang<br />

hian kan haw lam thlengin<br />

thil a khirh zo vek a,<br />

kalkawngah boruak ralmuang<br />

lo tak hnuaiah kan kal phah<br />

ta a ni. Naharlagun hi<br />

Arunachal West a nih avangin


Permit hran a ngai a, kan nei<br />

si lova, kan lut thei lo tep a,<br />

Bus chhungah tawngtai<br />

honate kan han nei a, hetih<br />

lai hian Zohnuai lama BKHP<br />

tawng-tai inkhawm hote<br />

chuan kan chanchin an lo<br />

hriatin Nahar-lagun an<br />

luhtheih hma chu kan<br />

inkhawm kan bang bik<br />

lovang tiin theihtawpin Pathian<br />

an lo au ve bawk a ni.<br />

Missionary-te leh AICS-a<br />

Practical Ministry nei mekte<br />

chuan Itanagar gate-ah min lo<br />

hmuak a, anni hian kan luh<br />

theihna turin theihtawp an<br />

chhuah bawk a, kan lut thei<br />

ta hram a. Naharlagun-ah<br />

hian Field Director Quarter<br />

sak tharah chaw tui tak min<br />

lo siamsak a, riahna nuam tak<br />

min pe bawk a, kan hahdam<br />

sawng sawng mai. Hetah<br />

hian zanriah ei khamah he lai<br />

hmuna thawktute nen hun rei<br />

lote kan hmang a, Pi Kaphnuni’n<br />

thuchah tawi a sawi<br />

a, Field Director Quarter-a<br />

hman atan Thingpui in no<br />

2doz kan pe ve a. A tuk ni<br />

31.10.08 zingah Pasighat<br />

pana kan kal pahin Nirjuli-ah<br />

Huto English School kan<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 19<br />

tlawh a, thawktu hote’n<br />

thingpui leh a hmeh tui tak<br />

min lo siam sak a, hlim takin<br />

kan in a, hla pakhat kan sa a,<br />

tawngtai honate kan nei a, an<br />

thawhna hmunhmate min<br />

fanpui a, an thawhna hmun<br />

mit ngeia kan hmuh theih<br />

avangin kan lawm hle a,<br />

Arunachal West Field pawh<br />

kan tlawh tel ve ta a ni.<br />

Tichuan, tlai dar 6 velah kan<br />

kal tumna tak Pasighat kan<br />

thleng ta a. Kan Missionaryte<br />

leh a ram mi kan Kristian<br />

hote’n min lo hmuak a, kan<br />

hlim khawp mai.<br />

Kan zin kawng hi a thui<br />

tham deuh a, ni 4 lai kal a ni<br />

a, zing takah kan kal chhuak<br />

a, zan rei deuhah te kan riahna<br />

tur hmun kan thleng chauh<br />

thin a, a chang chuan chaw<br />

eina tur hmunte kan hmu lo<br />

tep thin a, tukthuante pawh<br />

tlai dar 1-ah te kan ei chang a<br />

awm nawk mai. Mahse kan<br />

hlim em em a ni. Kan sawi<br />

hmaih phal miah loh, kan<br />

zingah Pi Kaphnuni M/o Dr.<br />

Zothansiami Ralte Thailand<br />

kum 70 mi chu a tel ve a, kan<br />

hlimpui khawp mai. A upat<br />

avangin buaipui ngaiin a awm


20<br />

lova, Pathian kaihhruaina<br />

ropui tak pawh kan hmuhpui<br />

a ni. Ani hian BKHP zawng<br />

zawngte min cho thar theuh<br />

se.<br />

Dt. 1.11.08 Inrinni chuan<br />

tlai lamah Sille Kohhran,<br />

Pasighat atanga 25km a hlaah<br />

kan inkhawm a, hetah hian Pi<br />

Lalnunziri’n thuchah a sawi<br />

a, kan zin chhung hian Pi<br />

Omegi chuan tawng min leh<br />

sak thin a, a chungah kan<br />

lawm em em a ni. Pasighat<br />

kan thlen hnu hian kan<br />

Kohhran tlawh turte kan pek<br />

ve tur Dekchi lian lei nan kan<br />

member pakhat, a kal ve<br />

zinga mi chuan pawisa a<br />

rawn thawh leh bawk a,<br />

Pathian tana thilpek petu ho<br />

chungah hian kan lawm hle a<br />

ni. Kohhran tan hian Dekchi<br />

lian kan pe ve a, zanriah min<br />

siamsak chu inkhawm banah<br />

kan ei a, Adi khualtha chaw<br />

ei danin, hnahin chaw an fun<br />

a, fun khat theuhin min pe a,<br />

chaw hmeh min pe bawk a,<br />

kan ei chhung zawng min vil<br />

reng a, Lalpa avanga kan<br />

chan hi a ropui khawp mai.<br />

He kohhrana an Pastor chu<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Kristiante an tihduhdah laiin<br />

an Biak In hi hal tur a ni a,<br />

Biak In chhungah chuan<br />

Mombati chhiin Bible a<br />

chhiar tlat a, an Biak In hi an<br />

hal loh phah ta a ni. Hetiang<br />

mi han hmuhte hi ropui kan<br />

ti a, thla te pawh kan lakpui<br />

nual hlawm a ni.<br />

Dt. 2.11.08 Pathianni<br />

zingah Pasighat Kohhran-ah<br />

kan inkhawm a, Pi T.Lalthanveli’n<br />

thuchah a sawi a,<br />

thilpek chi hrang hrang<br />

hetiang hian kan pe:-<br />

1) Gas thuk lian 1 - Adi <strong>Baptist</strong><br />

Union Guest House atan.<br />

2) Sacrament tray, No,<br />

Puan- Pasighat Kohhran tan.<br />

3) Steel thleng 2doz- Field<br />

Director Quarter atan.<br />

Tichuan, ipte mawi tak,<br />

hlabu leh Bible leng min pe<br />

vek a, kan lawm khawp mai.<br />

Tichuan Sunday chhunah<br />

Siang luiah kan kal a, luiah<br />

hian tawngtaina te kan nei a,<br />

lui dung tluan hi Chanchin<br />

Tha puandarh nan Lalpa tan<br />

kan hauh a ni. Pathianni tlaiah<br />

Model Kohhranah kan<br />

inkhawm leh a, hetah hian Pi<br />

Saichhungi’n thuchah a sawi


a, Dekchi lian an Kohhran<br />

hman atan kan pe ve a, an<br />

Kohhran hi a nung khawp<br />

mai a, an pung chak a, a<br />

thang nasa hle bawk a ni.<br />

Model Kohhran hian zanriah<br />

min buatsaih sak bawk a, Adi<br />

puan leh Shawl min pe bawk<br />

a, an inphal em em a ni. Kan<br />

inkhawmna apiangah hian<br />

hla kan rem zel bawk a, kan<br />

hlate hian keimahni theuh<br />

pawh min hneh em em a ni.<br />

Pasighat-a kan cham chhung<br />

hian ABU-in Guest House<br />

tha leh changtlung tak an nei<br />

a, tah chuan kan thleng vek<br />

a, kan cham chhung hian<br />

Pasighat BKHP te’n kan ei in<br />

tur min siam sak vek a, an<br />

hah hle a, mahse an hlim em<br />

em a ni. Riahna nuam tak<br />

mutbu awmsa diamah kan<br />

thleng a ni. Min duatin min<br />

ngaihsak em em a, nuam kan<br />

ti hle. Lalpa avangin kan tuar<br />

dawn emaw kan ti a, kan<br />

chan hi ropui kan ti hle a ni.<br />

Kan Missionary Rev.<br />

R.Lalthangliana te chhungkua<br />

leh Pu Lalnghakmawia te<br />

chhungkuain in ngaihsakin<br />

kan kalna apiangah min hruai<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 21<br />

zel a, an inpekna leh an<br />

hnathawhte kan hmu a, ropui<br />

kan ti hle a ni. Kan cham<br />

chhung hian Pu C.Pachhunga<br />

pawh Guwahati-a an meeting<br />

haw kan hmu thei hlauh va,<br />

kan Missionary-te hi an lu<br />

chunga kut nghatin tawngtai<br />

saknate kan nei thei a,<br />

hlimawm kan ti hle.<br />

Dt. 3.11.08 Thawhtanni<br />

hi kan haw ni tur a ni a, mahse<br />

Assam-ah Bandh khauh tak a<br />

awm tak avangin kan chhuak<br />

thei ta lova, kan thawktute<br />

hian boruak ngaichangin<br />

hmun dang dang an be pawp<br />

reng a, boruak awmdan a zira<br />

kal mai thei turin kan inpeih<br />

sa reng a, hemi zan chauh hi<br />

Bandh hlih lailawk tur a nih<br />

thu kan hre ta a. Tichuan, Dt.<br />

4.11.08 zing dar 5 atangin<br />

tiamchin awm lovin Bandh hi<br />

chhunzawm tur a ni a, chuvangin<br />

Dt. 3.11.08 tlai dar<br />

5:30-ah chuan Pasighat<br />

atang-in Shillong panin kan<br />

zan chhuah ta a. Field Director<br />

te nupa leh an fapa Bena<br />

te’n Ruksin Gate thleng min<br />

thlah a, kalkawng lakah<br />

khuaah chauh lo chuan ding<br />

miah suh


22<br />

u tiin min chah a, boruak a<br />

ralmuang lo khawp mai a.<br />

Kalkawngah chuan CRP duty<br />

kan hmu kawngtluan ta mai<br />

a, anni chuan min lo tiding a,<br />

escort-tu in nei lo em ni, an ti<br />

a. Nei lo, kan ti a. Min han<br />

en a, hmeichhia vek kan ni si<br />

a, an motor chu an inher a,<br />

min escort tu atan Pathianin<br />

min pe a lo ni reng mai a,<br />

tichuan thlamuang takin kan<br />

kal thei a. Tichuan, tluang<br />

takin Dt. 4.11.08 dar 1:30pmah<br />

Shillong kan thleng ta a,<br />

Shillong-ah chuan kan riak<br />

leh a, a tukah Aizawl panin<br />

kan chhuak leh nghal a, zan<br />

dar 12:30-ah Aizawl Bawngkawn<br />

BCM Sunday Hall kan<br />

thleng a, Pi Pari W/o Pu<br />

Hranglawma chuan kan riahna<br />

turte lo buaipuiin min lo<br />

la nghak tang tang a, a<br />

inpekna hi ropui kan tiin a<br />

chungah pawh kan lawm hle<br />

a ni. He mi zan hian kan hah<br />

hle mai a, inbual lova mut<br />

ngawt chi a ni lova, zanlai<br />

pelhah chuan kan han inbual<br />

leh te te a, tichuan hahdam<br />

takin kan mu thei ta a. Hemi<br />

zan hian darkar 2 vel chu kan<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

mu hman ve a, a tuk zingah<br />

chuan kan Motor-te workshop-ah<br />

check a ngaih avangin<br />

Bawngkawn-ah hian tukthuan<br />

kan ei a, tichuan dar<br />

11:45-ah Lunglei panin kan<br />

chhuak leh a, zan dar 10:30ah<br />

tluang takin Zohnuai kan<br />

thleng leh ta a. Zan rei lam ni<br />

mahsela kan rawngbawlpuite<br />

leh Kohhran hruaitute’n<br />

thingpui nen min lo la hmuak<br />

thap mai hmel han hmuh chu<br />

a lawmawm hle mai.<br />

Kan zin chhung hian kan<br />

rin phak bakin Pathian hnathawh<br />

ropui kan hmu nasa hle<br />

mai a, kan tawngtainate pawh<br />

chawp leh chilhin a chhanna<br />

kan hmu nghal thinte leh Mission<br />

Field-a Kohhran ho hmel<br />

hmu theia min hruainate hi<br />

ropui kan tiin lawmna tur hlir<br />

mai a ni a. Kan cham chhung<br />

rei loteah pawh Pathian<br />

Thlarau Thianghlim hnathawh<br />

kan dawng thar a, zan<br />

rei tak thlengin taksa chetna<br />

te nen mu hlei thei lovin<br />

Thlarau Thianghlim pawlna<br />

te kan chang bawk a, kan haw<br />

hnu thleng pawhin Kohhran<br />

te’n Thlarau lam malsawmna


kan dawn phahin kan hria.<br />

Kan zuk tlawh Kohhrante hi<br />

Pathian tan an inphalin<br />

thilpek tam tak kan dawng a,<br />

kan hawn dawn tlai hian<br />

Serthlum percel khat kawnga<br />

ei atan min rawn pe a,<br />

kalkawng tluanin kan ei a, tui<br />

kan tiin kan lawm hle mai.<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Household Tips<br />

1. Thlai hnah i sil dawnin i chan hmain silfai la, tichuan a<br />

chakna tam tak kha i sil bo lovang.<br />

2. Cake, chhangthawp leh biscuit te hi bur pakhatah dah ho<br />

tur a ni lo, biscuit kha a nem vek thei a ni.<br />

3. Chhang hnawih tur butter a lo khal chuan chhuang mai<br />

suh, i chhuan chuan a lo daih leh hunah butter ni tawh<br />

lovin ghee-ah a lo chang mai ang. Thleng (bowl) chhungah<br />

tuiso dah la, leihbaw leh la, thleng chu a la sat laiin butter<br />

chu khuh la, tah nuam tawkin a lo nem ang.<br />

4. Vai siam leh company siam te hi ei tur tha a ni ber lem lo.<br />

Thlai rah leh an hnah te, thei chi hrang hrang leh<br />

bawnghnute (a ti thei tan) te hi chaw tha an ni. Mizovin<br />

kan thlai rah hrang hrang- bal, vaimim, kawlbahra etc.<br />

leh thei- balhla, lakhuih, nuhnun/thingfanghma etc.<br />

kamram atan kan hmante hi chaw tha an ni vek a ni.<br />

5. Balhla hmin i ngah viau chuan tidiak la, ser<br />

(lemon) tui tlem far la, tichuan a uk lovang a,<br />

fridge-ah vur bawmah dah la, i chhang siam<br />

dawnah i duh zat i pawlh mai dawn a ni.<br />

6. C<strong>of</strong>fee den dip leh den dip loh pawh nise freezer-a dah<br />

hian a rim a tha rei bik a ni.<br />

23<br />

Kan zinnaah hin Pathian<br />

hnathawh kan hmuh leh kan<br />

chan hi a nasain sawi zawh<br />

mai sen chi a ni lova, keini<br />

BKHP-te hian Pathian nen<br />

chuan heng thilte hi kan ti ve<br />

thei a ni tih kan han tarlang<br />

duh bawk a ni e.<br />

*******


24<br />

Report:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

1. Vairengte Pastor Bial BKHP Leadership Training<br />

Report<br />

- Zorampari Pautu, Secy.<br />

BKHP Vairengte Pastor Bial<br />

Rawngbawlpui duh takte u, Lal Isua hmingin LOISI<br />

kaltlangin chibai ka buk a che u.<br />

Ni 2-3.5.<strong>2009</strong> khan Vairengte Pastor Bial BKHP<br />

Leadership Training hlawk thlak tak chu kham lo takin<br />

Bialtu Pastor Rev. B.Rothangpuia leh MBKHP hruaitute<br />

nen neih a ni a. He Leadership Training hian rah duhawm<br />

tak a chhuah chhoh zel theih nan min han tawngtaipui zel<br />

dawn nia.<br />

Dt. 1.5.09 khan MBKHP Organiser Pi B.Singpari,<br />

Pi H.Lalkimi, Pi Lianhmingthangi Comtt. member MBKHP<br />

te leh Pi May Jone, Lunglei te chuan dam takin Vairengte<br />

an lo thleng a. Ni 2.5.09 MBKHP Day pawh an kaihhruaina<br />

hnuaiah tluang takin kan hmang hova, chawhnu atangin<br />

Leadership Training neih tan a ni a. Buhfaitham leh Kristian<br />

Chhungkua paper te zirho a ni a. Zan inkhawm banah <strong>Loisi</strong><br />

paper zirho leh a ni. Tin, Dt. 3.5.09 chawhnuah Leadership<br />

leh Chhawmdawlna In paper te zirho leh a ni a, tichuan<br />

zan inkhawm banah kan paper zirhote sawi zuina leh<br />

inpawlhona neih a ni. Leadership training kan neih chhung<br />

hian zing leh zanah sermon tha tak tak ngaihthlak thin a ni<br />

bawk. Kan hun hmante hi kan kham lo hle a ni.<br />

Vairengte Pastor Bial hi Bial ding thar kan ni a,<br />

Leadership training hi kan mamawh tak zet a, kan<br />

mamawhte kan hruaitute kaltlanga Pathianin min buatsaih<br />

sak hi Pathian leh MBKHP hruaitute chungah kan lawm<br />

tak zet a ni.


Report:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 25<br />

2. Lungsen Pastor Bial BKHP Inkhawmpui Vawi 44-na<br />

- F.Lalthlamuani, Secy.<br />

BKHP Lungsen Pastor Bial<br />

A hmun : BCM Phairuangkai Biak In<br />

A hun : Dt. 20-22 Feb. <strong>2009</strong><br />

Thupui : “I Pathian tawk turin inpeih rawh” Amosa 4:12<br />

Speaker : Rev. T.Lalsangvunga, Bialtu Pastor<br />

Lungsen Pastor Bialah hian BKHP Unit paruk (6) a awm<br />

a, member 317 kan awm. Dt. 21.Feb.<strong>2009</strong> (Inrinni) Dar 10:00am -<br />

12:00noon chhungin rorel a ni a, Bialtu Pastor hovin rorel member<br />

86 kan ni. Kan thurel tlangpuite chu hengte hi an ni.<br />

1. Missionary Rs. 14,500/- in chawm chhunzawm leh nise.<br />

2. TNT (Calvary Centre) Lunglei, Rs. 5,000/- a tanpui.<br />

3. Pastor Quarter-a zar tur Pardah lei.<br />

4. Bial huapa Crusade neih.<br />

5. Bial huap Bible ralchhan neih.<br />

6. Bial BKHP hruaitute’n kumin <strong>2009</strong> chhungin Unit tlawh<br />

chhuah.<br />

7. Unit intlawh tawn neih.<br />

8. Bial BKHP inkhawmpuidawltu Rs. 3,000/- a tanpuina neih.<br />

9. Bial Fund atan Rs. 6,000/- dah.<br />

10. Phar pual tan Unit tin vawi khat fehchhuahna neih.<br />

11. Nauhnuchham (BCO) tanpuina neih.<br />

12. Kum <strong>2009</strong>-2011 chhunga Lungsen Bial BKHP hruaitu tur thlan<br />

a ni a, hruaitu thlan tharte chu:-<br />

President : Pi ZD Lalhmingi Lungsen<br />

Vice President : Pi R.Lalngaihthangi Mahanaim<br />

Secretary : Pi F.Lalthlamuani Mahanaim<br />

Asst. Secretary : Pi P.Zothanpuii Lungsen<br />

Treasurer : Pi R.Siamdingi Mahanaim<br />

Fin. Secretary : Pi T. Zohmingthangi Venglai<br />

Sr. Adviser : 1) Upa V.Sumleta Venglai<br />

2) Upa R.Vanbeiseia Mahanaim (Bial ruat)<br />

Lungsen Pastor Bial BKHP te’n ruahmanna kan siamte hi a lo<br />

hlawhtlin theih nan leh Pathian ram a lo zau zel theih nan<br />

tawngtainaah min lo hre thin turin ka ngen a che u.<br />

‘Lalpa’n chakna thar min pe zel rawh se’


26<br />

Report:<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

3. Tawipui Pastor Bial BKHP Seminar Report<br />

- J.Vanawmawii, Secy.<br />

BKHP Tawipui Pastor Bial<br />

Tawipui Pastor Bial BKHP Inkhawmpui rorel chuan ‘Bial<br />

huap Seminar neih nise, Seminar mi hmanpui turi hian MBKHP<br />

hruaitute sawm nise” kan ti a. Hqrs. lamah kan duhnate kan hriattir<br />

a, an ni’n Speaker turte fel takin min ruatsakin kan mamawhnate<br />

min lo tih hlawhtlin sak a, kan lawm hle a ni. Thupui: “Harh thar<br />

lehna” Sam 85:6, Resource Person te: Pi B.Singpari, Organiser<br />

MBKHP, Pi Zosangi Exe. Committee member, Pi Saprengpuii Exe.<br />

Committee member, te an ni a, an ni bakah Pi Mawitei (Mrs. Rev.<br />

Lalbiaksanga)-in min rawn hmanpui thei a, kan lawm tak zet a ni.<br />

Tawipui Pastor Bialah hian BKHP Member 525 kan awm<br />

ve a, Seminar hmangtu zawng zawng hi member 85 kan ni. BCM<br />

Mualcheng ‘S’ te’n inhawng takin Seminar hi an dawl a, mikhualte<br />

min lawm thiam ziate kha aw! A va ropui em! Upa leh rawngbawltu<br />

zawng zawng leh Unit BKHP member te’n khawchhe hnuaiah<br />

nilengin min lo hmuakin min lo dawngsawngte kha Krista vanga<br />

kan chan ropui tak a ni a, kan cham chhung zawnga duhsakna<br />

tinreng min hlante kha theih nghilh a va har dawn em!<br />

Seminar hi Bialtu Pastor Rev. H.Vanlalruata, Pro-Pastor<br />

R.Lalhnehliana leh Upa T.Zachhunga Sr. Adviser Bial BKHP te’n<br />

min hmanpui thei bawk a, kan changtlung hle. Tin, BCM<br />

Mualcheng Kohhran Upa leh Rawngbawltute’n min telpui reng<br />

bawk a, Kohhran enkawltu nih an va han tling em. Kan sawi hmaih<br />

hauh loh tur chu BMP te inpekna kha a ni. Ei leh in tuihnai tak min<br />

buatsaih sak rengin, Inrinni tlaiah ruai tuihnai tak min siam sakte<br />

kha an va hlu em! Unit BKHP-te inpekna hlu tak avangin Seminar<br />

hi a hlawhtling thei niin ka hre bawk a ni. Mualcheng ‘S’ Kohhran<br />

Zaipawl te’n inkhaw apianga Pathian chawimawi hla mawi takin<br />

an rem thei a. Tin, Tawipui North-I Unit BKHP Group zai an awm<br />

thei reng bawkte hian Seminar a tihlungin a ti changtlung hle a ni.<br />

Kan thupui ‘Harhtharlehna’ tih chu then hrang hranga<br />

then a ni a. Zirtawp zanah Hartharlehna awmzia tih thupui hmangin<br />

Pi B.Singpari’n thuchah a sawi a. Inrinni chhunah Seminar neiin


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 27<br />

Session hnihah then a ni a, 1st Session-ah Leadership zir hona Pi<br />

B.Singpari hova neih a ni a, hruaitu nih phung leh awmdan turte<br />

zir a niin kan hlawkpuiin, hlen chhuah tur leh tih tur tam tak kan<br />

nei tih kan hre thar leh te hi Seminar hlawhtlinna a ni. Hetah hian<br />

sawihona neih a i a, BKHP member ni si BKHP inkhawmna leh<br />

thiltih hona a tel ngai lote engtin nge kan hruai ang tih sawiho a ni<br />

a, thahnem ngai taka an tana tawngtai sak a, an inah te kala an<br />

harsatnate zawha Pathian thu hmanga sutkian saka, BKHP<br />

thiltihnaa tel tura sawm thin nise kan ti.<br />

2nd Session-ah Kristian chhungkua tih Pi Zosangi hova<br />

zir a ni leh a, kan va kham lo tak em! Chhungkuaa nu mawhphurhna<br />

leh pasal fanaute laka kan awmdan tur leh chhungkaw nu dinhmunte<br />

kan zir atang hian hlawkna nasa tak kan nei hlawmin kan hria. Tin,<br />

<strong>Loisi</strong> chungchanga kan hriat tur pawimawhte pawh sawi ho nghal<br />

a ni bawk. Zan lamah Harhtharlehna chhungkua-ah tih thupui<br />

hmangin Pi Saprengpuii’n thuchah min puan chhuah sak leh a,<br />

chhungkaw maicham tih mih loh a pawimawh ziate kan ngaithla<br />

a, kan va hlawkpui em! Inkhawm banah inpawlhona hlimawm tak<br />

neih leh a ni bawk.<br />

Sunday zingah Harhtharlehna Kohhranah tih thupui hmangin<br />

Pi B.Singpari’n thuchah ropui tak min puan chhuah sak leh a, chhun<br />

lamah Seminar neih chhunzawm a ni leh a, Buhfaitham chungchang<br />

zir ho a niin, Pi Saprengpuii’n min kaihruai a, Buhfaitham-ah hian<br />

Pathian Thlarau Thianghlim tih harh tharna ropui tak kan chang a,<br />

mite’n buhfaitham rawngbawlna an lo ngaih pawimawh zia te, an fate<br />

pual leh an pasalte puala an tham dante ngaihthlak atangin harhna<br />

changa tap zawih zawiha inhlan tharte kan awm hi a va lawmawm<br />

em. Buhfaitham rawngbawlna hi an chan thar anga hlen chho zel<br />

turin Lalpa’n min hruai ngei ang tih kan ring tlat a ni. Tin, Buhfaitham<br />

hi Upa leh Rawngbawltute pawh hian a pawimawhzia leh Pathian<br />

ram rawngbawlna ki pui ber a ni tih hi an Sermon-ah pawh hian a tam<br />

thei ang berin sawi ve se tih pawh sawi ho a ni bawk. Sunday zanah<br />

Harhtharlehna pawimawhna leh a rah chhuah tih thupui hmangin Pi<br />

Zosangi’n thuchah a puang chhuak leh a, kan va kham lo tak em!<br />

Inkhawm banah inpawlhona neih a ni leh a, hetah hian Lalpa hnathawh<br />

ropui tak changin sharing-te ngaihthlak a ni. Heng zawng zawngte<br />

avang hian Lalpa chu fakin awm rawh se.


28<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

Pi C.ROSIAMLIANI<br />

(1945-<strong>2009</strong>)<br />

Chaltlang, Aizawl.<br />

C.Rosiamliani hi Upa RC Setea (L) leh Saichhingpuii<br />

(L) te fanu neih chhun niin, kum 1945-ah Hnahchang khuaah a<br />

piang a. An unau hi paruk niin amah hi a upa lama chhiarin<br />

palina a ni. Kum 1966-ah Kapmawia nen Kohhran dan<br />

thianghlima inneiin fa panga an nei.<br />

A rawngbawlna: A nulat lai atangin a theih ang tawkin<br />

Pathian rawng a bawl thin a. Kum 1960-ah Lunglei Bazar<br />

Kohhranah kum 15 a nihin GA (Girls’ Auxiliary)-ah hruaitu a<br />

ni a. BKHP a lo din khan Secretary-ah thlan tlin a lo ni leh a,<br />

BCM Chaltlanga a awm hnu hian Committee member-te niin,<br />

kum 2007 khan BKHP aiawhin Building Committee member a<br />

ni. Sunday School-ah Junior Department zirtirtu a ni a. Kum<br />

<strong>2009</strong> atan Chaltlang Unit BKHP Finance Secretary-ah thlan a<br />

ni a, a thih ni thlengin thahnem ngai takin he hna hi a chelh a ni.<br />

Rawngbawlna ngai pawimawh mi a nih avangin ama sumin<br />

Missionary a chawm a, China Missionary chawm nan thlatin<br />

Thawhlawm a khawn bawk thin. Tawngtai mi a ni a, a hun<br />

tawp lam phei chuan kartin Thawhlehni nileng hi tawngtai nan<br />

a hmang a, Zirtawpni hi Damlo leh tula a hriatte tlawh nan hun<br />

hmangin tawngtaina a neihpui thin. Agape hmuna ni 40 leh zan<br />

40 chawnghei tawngtainaah a tel tluan a, hemi bakah Lunglei,<br />

Hnahthial, Champhai, Lawngtlai-ah te chawnghei tawngtai hun<br />

hmannaah a tel ve a. Sept. 2008 khan Governemnt Comprehensive<br />

School Marpara-in Salvation Camping an neihah<br />

tawngtai turin thiante nen an kal bawk.<br />

A hun tawp lam: Kum 2007 <strong>August</strong> thlaah lung lam


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 29<br />

that lohna a neih avangin Delhi lamah treatment la turin refer a<br />

ni a. Tichuan, September-ah dam tha zan lovin a lo haw a. Dt.<br />

20.11.2007 zanah Pathian tihdamna a chang a, amah pawh a<br />

lawm hle a ni. Tihdamna a chan hnu hian a damdawi ei thinte<br />

pawh a ei ta lova, a rawngbawlpuite zingah “Lalpa’n min tidam”<br />

tiin hlim takin a sawi thin. Dt. 9.1.<strong>2009</strong> chhun lamah hmun<br />

hrang hrangah tawngtaina neia hun a hman hnuin, zan dar 10:45<br />

velah chhungkaw tawngtaina neih an tum laiin, lungphu chawlin<br />

he khawvel hi a chhuahsan ta a ni. Dt. 10.1.<strong>2009</strong> dar 12-ah<br />

vuina programme Rev. TC Laltlawmlova’n a hmang a, “Pi Siami<br />

ang hi Kohhran hian kan mamawh tak zet a, a aiawh zo tur hi<br />

Kohhran member zingah hian kan awm thei ang em?” tiin a<br />

sawi a. Upa Rokamlova Presbyterian chuan, “Pi Siami hi<br />

hmeichhe awmnem tak angin lang mah sela, Pathian<br />

rawngbawlna kawngah chuan a pa a ni” a ti. Kuang chungah<br />

BKHP te’n pangpar kan dah a, he khawvelah hian inhmu ngai<br />

tawh lo turin, a lei taksa chu ui tak chungin kan thlah liam ta a<br />

ni.<br />

-Lalhmunmawii<br />

Secretary,<br />

Chaltlang Unit, Aizawl.<br />

Mi Mi Naran, Naran, Nu Nu Ropui<br />

Ropui<br />

(Ka nu, PC Zodinmawii tan he thuziak hi ka hlan e)<br />

- VL Jahau<br />

Khawvelah hian nute avanga piang leh awm vek kan ni a. Nute<br />

hmangaihna dawng tam tak kan awm laiin vanduaina avanga he<br />

hmangaihna tem lo pawh an awm. He hmangaihna dawngtute hian<br />

nute hlutzia kan hre theuhin a rinawm a, kan hriatchian erawh a<br />

inag lo ang.<br />

Nu hmangaihna dawng theia ka awm hi Pathianah ka lawm a.<br />

Hringnun kum tam la chhiar lo mah ila, ka nu min hmangaihna hian<br />

hma lam min pentir a, eng va ni lo mah ila, ka hlimnate leh ka<br />

hlawhtlinnate amah kal tlanga Pathian min pek a ni si.<br />

Mi tam tak chuan nu ropui neih kan chak thin. Kan nute hi nu<br />

naran niin kan ngai thin em? Tunge narana tunge ropui tih hi kan


30<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

chhut chiang ngai meuh em aw?<br />

Khawvel thlirna atang chuan mi hausa leh lehkhathiam, thiltithei<br />

tak nu neih chu chakawmin a lang. Hetiang dinhmuna ding nute<br />

hian an fate tan hun pein kawm hlimna leh tawngtaina an neihsak<br />

hman em? A nei theite chu an fakawm a, a tam zawk erawh chuan<br />

an neih a rinawm loh. Chutiang nu chu mi ropui a ni thei, mahse nu<br />

ropui zawng a tih theih hauh lovang.<br />

He khawvel thlirna atang pawha mi naran ve tak nu nei tam tak<br />

kan awm ang. Mahse, chu nu ngei chuan hmangaih taka enkawl<br />

chein, i harsatna a sutkian theih loh pawha a ngaihthlak sak che a,<br />

nangmah fuih leh mittui nena i tana Lalpa hmaa a kun a, a tawngtai<br />

sak che chuan, a aia nu ropui i tan he khawvelah an awm lo.<br />

Ka nu hi engtik lai pawhin ka tan a ka awm reng a. Ka thian tha<br />

ber a ni a. Ka tana a tih hi sawi sen a ni lo. Ka lungngaih leh lawm<br />

lai ber pawha ka pan thin a ni. Zirna ka tan tirhin mi thutpuiin min<br />

zirtir a, min zirtir theih loh hnuah pawh min tawngtai sak reng a. Ka<br />

nun kawng hrang hrangah thutlukna siam ngai se, amah ka rawn a,<br />

thu tha tak tak min rawn thin. Ka exam dawn apiangin min tawngtai<br />

sak a, phaia ka zir pawhin phone-ah min tawngtai sak kher loh chuan<br />

exam ka huphurh thin. Natna khum atanga min tawngtai sakna ri<br />

phei chu ka tan a hlu zual a ni. Amah bakah ka piin min tawngtai<br />

sak reng bawk. Ka nu leh ka pite hi thiamna sang nei an ni lo a,<br />

khawvel hausakna chhuan tur an nei hek lo, mi ngaihah pawh mi<br />

naran ve tak an ni. Mahse ka tan chuan Nu Ropui berte an ni.<br />

Tunah hian keimahni min dampuitu NU kan la neih chuan i<br />

lawm ang u. Eng ang mi pawh niin, eng kum zata upa pawh nise,<br />

min hmangaihtu te rul seng dawn lo mah ila, an dam lai ngei hian an<br />

tan hmangaihna i lan thar tir leh theuh ang u.<br />

“Nu, min hmangaihnate rul seng lo che mah ila,<br />

Pathianin a rul ang che. Ka hmangaih che.<br />

Engkim avangin ka lawm e.”<br />

NANGNI LEH KEINI<br />

** Pathian hruainain kum chanve kan lo hmang zo ve leh ta reng<br />

mai, Pastor Bial hrang hrangte’n MBKHP atanga tih tur kan<br />

neih ang angte a hma lama tih theuh tum ila, pawisa theh luh<br />

turte pawh a hma lam zela chhun luh i tum ang u.<br />

** Dec. 11-13, <strong>2009</strong> hian IBWU (Indian <strong>Baptist</strong> Women’s Union)<br />

Golden Jubilee, Dimapur (Nagaland)-ah neih a ni dawn a,<br />

MBKHP atangin kal tura inbuatsaih mek a ni.


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong> 31<br />

Pr<strong>of</strong>ile<br />

Pr<strong>of</strong>ile<br />

1. Hmeichhe Upa Pr<strong>of</strong>ile<br />

1. Hming : Upa P.Lianngengi<br />

2. Pa hming : Liansanga (L)<br />

3. Pasal hming : Rev. KD Siamliana<br />

4. Pian kum : 15.12.1944<br />

5. Pianna khua : Thiltlang<br />

6. Tuna awmna : Saron veng, Aizawl<br />

7. Fa neih zat : 5 (Hmeichhia- 2, Mipa- 3)<br />

8. Kohhran : BCM Saron, Aizawl ‘E’ Bial<br />

9. Rawngbawltu nih kum : 1986<br />

Thlanna hmun : BCM Electric, Aizawl<br />

10. Upa nih kum : 2000<br />

Thlanna hmun : BCM Electric, Aizawl<br />

11. Edn. Qualification : B.A., B.R.E.<br />

12. B.R.E. zir chhuah kum : 1974<br />

Zirna hmun : YEAVATMAL<br />

13. Hnathawh mek : Headmistress, KD Elementary<br />

School, Aizawl.<br />

14. Hnathawh tawh:<br />

1) Missionary in Bhutan<br />

2) Promotional Officer, The Leprosy Mission<br />

15. Kohhrana nihna chelh mek:<br />

1) Treasurer, BCM Saron<br />

2) President Aizawl ‘E’ Bial BKHP<br />

3) Adviser, BKHP, BCM Saron<br />

4) Committee member Sunday School Aizawl E Bial<br />

5) Vice Chairman, Aizawl City BKHP Co-ordination Comtt.<br />

6) Treasurer, The Leprosy Mission Aizawl<br />

7) Sunday Sikul Zirtirtu, Baptisma Pawl, BCM Saron<br />

16. Kohhrana nihna chelh tawhte:<br />

1) Treasurer, BCM Saron 2) President, Bial BKHP<br />

3) President, BKHP BCM Saron 4) Adviser TKP, BCM Saron<br />

5) Executive Comtt. Member, Aizawl E Bial<br />

6) Treasurer, M&E Aizawl E Bial<br />

7) Sunday Sikul Comtt. Member, Aizawl E Bial<br />

8) President BKHP Aizawl N Bial<br />

9) Vice President BKHP Aizawl N Bial<br />

10) Superintendent KNP BCM Electric<br />

11) Chairman Aizawl City BKHP Co-ordination Committee<br />

12) BCM Missionary TLM Bhutan<br />

13) Promotional Officer, TLM <strong>Mizoram</strong>, NEI<br />

14) BCM Planning Commission member BCM, Serkawn<br />

15) FOD BCM Comtt. member BCM, Serkawn<br />

16) Sunday Sikul Zirtirtu BCM, Electric<br />

17) Adviser, BMP BCM, Electric<br />

18) Adviser, TKP, BCM Electric<br />

19) Treasurer, BCM, Electric<br />

20) President BKHP, BCM Electric<br />

17. Khawtlanga nihna chelh mekte:


32<br />

<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

1) MHIP- Sr. Adviser, Saron Branch<br />

2) VEC- Village Education Committee member, Saron<br />

3) Wisdom- Women’s Institute for Social Development, <strong>Mizoram</strong>, Committee<br />

Member.<br />

4) MAURI- Missionary Agency for Understanding, References and<br />

Intersession, Committee member.<br />

5) MEMSTA- <strong>Mizoram</strong> English Medium School Teacher’s Association<br />

Executive member.<br />

6) MEMSOT- <strong>Mizoram</strong> English Medium School Owner’s Trust, Committee<br />

member.<br />

7) ATTWI- Association <strong>of</strong> Theologically Trained Women <strong>of</strong> India, <strong>Mizoram</strong><br />

Branch, Committee member.<br />

8) VHSC- Village Health Sanitation Committee member.<br />

18. Khawtlanga nihna chelh tawhte:<br />

1) MHIP- <strong>Mizoram</strong> Hmeichhe Insuihkhawm Pawl, Sr. Adviser, Saron Branch.<br />

2) YWCA- Young Women Christian Association Comtt. member.<br />

3) MTA- <strong>Mizoram</strong> Theological Association Comtt. member.<br />

4) MSWC- <strong>Mizoram</strong> State Women Commission member.<br />

5) TLM- The Leprosy Mission, Ladies Wing, Gen. Secretary.<br />

6) MEMSOT- <strong>Mizoram</strong> English Medium School Owner’s Trust, Committee<br />

member.<br />

7) VEC- Village Education Committee member<br />

8) ATTWI- Association <strong>of</strong> Theologically Trained Women <strong>of</strong> India, President,<br />

Vice President, Treasurer.<br />

9) MEMSTA- <strong>Mizoram</strong> English Medium School Teacher’s Association<br />

Executive member.<br />

10) VHSC- Village Health Sanitation Committee member.<br />

Upa P.Lianngengi hi BA a pass hnuah BRE (Bachelor <strong>of</strong> Religious Education)<br />

a zir leh a, kum 1974-ah pass-in, Mizo hmeichhe BRE hmasa ber a ni.<br />

1975-ah BCM tirhin Bhutan ramah an nupain an kal a, The Leprosy Mission-ah<br />

hian kum 1975-2007 thleng thawkin Promotional Officer niin a pension ta a ni.<br />

Lehkhabu 14 ziakin a published tawh a, Seminar Paper hrang hrangte a ziak<br />

thin a, khawtlangah leh Kohhranah a hun a hmang khatin tunah hian KD Elementary<br />

School-ah Headmisstress hna a chelh mek.<br />

2. Hmeichhe Rawngbawltu Pr<strong>of</strong>ile<br />

1. Hming : PS Sawmliani<br />

2. Pa hming : PS Hrangmawia<br />

3. Pasal hming : K.Hmingliana<br />

4. Pian kum : 1956<br />

5. Pianna khua : Mualcheng S<br />

6. Tuna awmna : Sairep<br />

7. Fa neih zat : 5 (Hmeichhia- 1, Mipa- 3)<br />

8. Kohhran : BCM Sairep<br />

9. Bial : Zobawk<br />

10. Rawngbawltu nih kum : 1993<br />

11. Thlanna hmun : Sairep<br />

12. Edn. Qualification : Class III<br />

13. Hnathawh mek : Lo neih<br />

14. Kohhrana nihna chelh mek : Treasurer<br />

15. Kohhrana nihna chelh tawhte:<br />

Finance, Treasurer (BCM), Asst. Secretary, Treasurer, Fin. Secretary BKHP<br />

16. Khawtlanga nihna chelh tawhte:<br />

President & Secretary MHIP


<strong>Loisi</strong> <strong>August</strong> <strong>2009</strong><br />

A man : Kum khatah Rs. 45.00<br />

Bu khat man Rs. 4.00<br />

To,<br />

<strong>Loisi</strong><br />

_____________________________________<br />

_____________________________________<br />

_____________________________________<br />

<strong>Loisi</strong> Chanchinbu la thar duhte chuan,<br />

Cir. Manager hnenah hriattir tur a ni.<br />

Published and Edited by Zos^ngi on behalf <strong>of</strong> the<br />

<strong>Mizoram</strong> <strong>Baptist</strong> Kohhran Hmeichhe P^wl<br />

and Printed at the Bethel Computer Centre,<br />

Venglai, Lunglei, <strong>Mizoram</strong>. 8,450 Copies

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!