Garemo da Sazogadoeba_01.pmd
Garemo da Sazogadoeba_01.pmd
Garemo da Sazogadoeba_01.pmd
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
saqarTvelos saqarTvelos mwvaneTa mwvaneTa moZraoba<br />
moZraoba<br />
(de<strong>da</strong>miwis (de<strong>da</strong>miwis (de<strong>da</strong>miwis megobrebi megobrebi megobrebi - - saqarTvelo)<br />
saqarTvelo)<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
saqarTvelos mwvaneTa moZraobis perioduli gamocema, # 1 (13) 2011 weli<br />
Jurnali Jurnali Jurnali gamoica gamoica SvedeTis SvedeTis saerTaSoriso saerTaSoriso saerTaSoriso ganviTarebis ganviTarebis saagentos saagentos finan- finanfinansurisuri uzrunvelyofiT uzrunvelyofiT proeqtis proeqtis `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo saqarTvelo - - sazogadoesazogadoebisbis<br />
cnobierebis cnobierebis amaRleba amaRleba <strong>da</strong> <strong>da</strong> misi misi CarTva CarTva myari myari sayofacxovrebo sayofacxovrebo narCenarCe-<br />
nebis nebis marTvis marTvis gaumjobesebis gaumjobesebis procesSi~ procesSi~ farglebSi.<br />
farglebSi.<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge 1
cvlilebebi cvlilebebi <strong>da</strong> <strong>da</strong> gaumjobeseba<br />
gaumjobeseba<br />
gaumjobeseba<br />
saqarTveloSi farTomasStabiani politikuri<br />
<strong>da</strong> ekonomikuri reformebi xorcieldeba.<br />
moviyvanoT ramdenime magaliTi:<br />
aq Seicvala ganaTlebis, jan<strong>da</strong>cvis, penitencialuri,<br />
safinanso, sabanko, marTlmsajuleba,<br />
sasamarTlo, saga<strong>da</strong>saxado <strong>da</strong><br />
sabaJo sistemebi, policia. aRniSnuli uwyebebi<br />
gaaTavisufles korumpirebuli oficialuri<br />
pirebisagan, rom es magaliTi gamx<strong>da</strong>riyo<br />
sxva TanamSromlebisaTvis.<br />
axla ki mizanad <strong>da</strong>isaxa TviT saqarTvelos<br />
<strong>da</strong>sufTaveba: is un<strong>da</strong> gaiwmindos narCenebisa<br />
<strong>da</strong> plastikisagan, Zveli nagavsayrelebisa<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>binZurebuli adgilebisagan.<br />
cvlilebebi aSkaraa, axalgazr<strong>da</strong> demokratiul<br />
qveynaSi xSirad reformebis iniciatori<br />
mTavrobaa, magram mTavari Zala uke-<br />
Tesi cxovrebisaTvis is xalxia, romelic<br />
am qveyanaSi cxovrobs. SvedeTi amayobs Tavisi<br />
mxar<strong>da</strong>WeriT am procesebSi.<br />
SvedeTis saqarTvelosTan TanamSromlobis<br />
mravlismomcveli amocanaa <strong>da</strong>exmaros<br />
qveyanas demokratiuli <strong>da</strong> pasuxismgebliani<br />
saxelmwifos Camoyalibebasa <strong>da</strong> evrokavSir-<br />
Tan <strong>da</strong>axloebaSi.<br />
garemos <strong>da</strong>cva aris erT-erTi im sami<br />
seqtori<strong>da</strong>n, romelzec SvedeTi saqarTvelosTan<br />
TanamSromlobs. haeris, wylisa <strong>da</strong><br />
nia<strong>da</strong>gis <strong>da</strong>binZurebis Semcireba, sufTa <strong>da</strong><br />
janmrTeli garemos arsebobas udidesi mniSvneloba<br />
aqvs saqarTvelos mosaxleobisaTvis<br />
<strong>da</strong> prioritets warmoadgens mTavrobisaTvis.<br />
amitomac, Cveni erT-erTi proeqti mimarTulia<br />
qveyanaSi narCenebis marTvis gaumjobese-<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
bisaken. SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagento (Si<strong>da</strong>) Tavisi partnioris, evropis<br />
rekonstruqciisa <strong>da</strong> ganviTarebisa bankis<br />
EBRD meSveobiT afinansebs evropuli stan<strong>da</strong>rtebis<br />
nagavsayrelebis mSeneblobas aWaris<br />
regionSi (CaqvSi) <strong>da</strong> rusTavSi.<br />
aseTive mniSvnelovani proeqtia - `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo~, romelic miznad isaxavs<br />
sazogadoebis cnobierebis amaRlebas narCenebis<br />
marTvasTan mimarTebaSi <strong>da</strong> mis CarTvas<br />
myari sayofacxovrebo narCenebis marvTis gaumjobesebis<br />
procesSi. am proeqtma, romelic<br />
2010 wlis seqtemberSi <strong>da</strong>iwyo, <strong>da</strong>sufTavebis<br />
kampaniis farglebSi, mobilizeba gaukeTa<br />
saqarTvelos mTel mosaxleobas. <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong><br />
quCebi, qalaqebi <strong>da</strong> soflebi, gansakuTrebiT<br />
tyeebi, xevebi <strong>da</strong> mdinaris napirebi. <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong><br />
is adgilebi sa<strong>da</strong>c, aSkarad SeimCneo<strong>da</strong> wlebis<br />
manZilze <strong>da</strong>grovili narCenebi. aRniSnuli<br />
proeqtis meSveobiT vrceldeba informaciebi<br />
narCenis marTvis saukeTeso praqtikis Sesaxeb.<br />
tardeba samuSao Sexvedrebi <strong>da</strong> seminarebi<br />
sazogadoebasTan, romlis drosac mosaxleoba<br />
ecnoba narCenebis marTvis axal meTodebs<br />
<strong>da</strong> midgomebs. radgan, ar SeiZleba mioTxovo<br />
cvlilebebi Sens garSemo, Tu TviTon ar xar<br />
mzad Secvalo mciredi mainc ukeTesobisaken.<br />
am gasaocari silamazis mqone qveynaSi<br />
me vxvdebi uamrav qarTvels, maT Soris<br />
kacebs <strong>da</strong> qalebs. <strong>da</strong>rwmunebuli var, rom<br />
maT gaaCniaT didi pasuxismgebloba <strong>da</strong> survili<br />
izrunon TavianT qveyanaze. dRes,<br />
saqarTveloSi <strong>da</strong>wyebuli <strong>da</strong>sufTavebis kampaniis<br />
meSveobiT miRwevadia ga<strong>da</strong>iWras ukontroli<br />
narCenebis problema, Semcirdes<br />
<strong>da</strong>binZurebuli adgilebi, gamoyenebuli<br />
iqnas separaciisa <strong>da</strong> narCenebis ga<strong>da</strong>muSavebis<br />
Tanamedrove meTodebi.<br />
risi Secvla SegiZlia? gikiTxavT saku-<br />
Tari TavisTvis? <strong>da</strong>girigebiaT Tqveni bavSvebi,<br />
rom ar <strong>da</strong>anagvianon garemo? nu waviRebT<br />
zedmet celofnis parkebs roca mivdivarT<br />
sayidlebze. gaviseirnoT fexiT an<br />
visargebloT mikro-avtobusiT samsaxurSi<br />
misasvlelad an Cveuli saqmeebis dros. SevamciroT<br />
manqaniT moZraoba. SegiZliaT SeamciroT<br />
didi raodenobiT wylis moxmareba<br />
WurWlis recxvis dros? <strong>da</strong>rwmundiT, rom<br />
piknikis Semdeg <strong>da</strong>asufTaveT? <strong>da</strong>gisufTavebiaT<br />
Tqveni saxlis win teritoria? bunebis<br />
maTematikaSi yvelaferi Tvladia.<br />
pativiscemiT<br />
diana diana diana diana diana ianse ianse ianse ianse ianse<br />
SvedeTis elCi<br />
2 www.cleanup.ge www.greens.ge
* * * * * * * *<br />
*<br />
me-19 saukunis meore naxevri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>wyebuli<br />
sxva<strong>da</strong>sxva sayofacxovrebo narCenebiT garemos<br />
<strong>da</strong>binZureba, kacobriobisaTvis erTerT<br />
umwvaves problemad ga<strong>da</strong>iqca.<br />
industriulma ganviTarebam, ekonomikis<br />
zr<strong>da</strong>m, axali teqnologiebis <strong>da</strong>nergvam,<br />
a<strong>da</strong>mianis mier warmoqmnili narCenebi sul<br />
ufro mravalferovani gaxa<strong>da</strong>. mosaxleobis<br />
ricxovnobis zr<strong>da</strong>m ki, maTi raodenobis<br />
gazr<strong>da</strong> gamoiwvia.<br />
Tanamedrove narCenebi Seicavs bevr sinTezur<br />
produqts, romelTa <strong>da</strong>Slasa <strong>da</strong> bunebriv<br />
ciklebSi CarTvas asobiT weli sWirdeba.<br />
ara<strong>da</strong>, mTel msoflioSi yoveldRiurad<br />
iwarmoeba milionobiT manqanis saburavebi,<br />
rezinis saTamaSoebi, sabavSvo kvebis boTlebi,<br />
SesafuTi masalebi <strong>da</strong> sxva sinTezuri<br />
sayofacxovrebo moxmarebis nivTebi.<br />
Tanamedrove Tanamedrove a<strong>da</strong>mians a<strong>da</strong>mians yvelafers yvelafers ver<br />
ver<br />
aukrZalav aukrZalav <strong>da</strong> verc ekonomikis ganviTarebas<br />
SeaCereb. ara <strong>da</strong>, yoveli axali mobiluri,<br />
yoveli axali naTura Tu nebismieri<br />
sxva yoveldRiuri moxmarebis nivTi, mokle<br />
xanSi Cvens mier warmoqmnili narCenebis<br />
uricxv masas uerTdeba <strong>da</strong> erTis mxriv<br />
abinZurebs garemos, xolo meores mxriv,<br />
sul ufro <strong>da</strong> ufro met teritorias<br />
moiTxovs gansaTavseblad.<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
swored, amitom gax<strong>da</strong> aucilebeli<br />
narCenebTan mimarTebaSi iseTi strategiis<br />
SemuSaveba, romlis mizani iqnebo<strong>da</strong> narCenebis<br />
Segroveba, ga<strong>da</strong>muSaveba, ganTavseba <strong>da</strong><br />
xelaxali gamoyeneba, rasac warmatebiT<br />
gaarTves Tavi evropis rigma qveynebma,<br />
romelTa Soris erTerTi lideria Svede-<br />
Tis saxelmwifo.<br />
me moxarul var, rom swored SvedeTis<br />
sarTaSoriso ganviTarebis saagentos (Si<strong>da</strong>)<br />
<strong>da</strong>xmarebiT xorcieldeba saqarTveloSi iseTi<br />
mniSvnelovani proeqti, rogoricaa `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo - sazogadoebis cnobierebis<br />
amaRleba <strong>da</strong> misi CarTva myari<br />
sayofacxovrebo narCenebis marTvis gaumjobesebis<br />
procesSi”.<br />
aqve min<strong>da</strong> avRniSno, rom marTalia<br />
saqarTveloSi gasuli saukunis 90-iani<br />
wlebi<strong>da</strong>n moyolebuli, yovelTvis xorcieldebo<strong>da</strong><br />
mcire aqtiobebi <strong>da</strong>sufTavebis<br />
kuTxiT, magram aseTi masStaburi RonisZiebebis<br />
Catarebis SesaZlebloba pirvelad<br />
mogveca <strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmunebuli var, rom proeqtis<br />
ganmaxorcielebeli jgufi yvelafers<br />
gaakeTebs am SesaZleblobis srulad gamoyenebisaTvis.<br />
am proeqtis mTavar mizans warmoadgens,<br />
vaswavloT moqalaqeebs rogor SevamciroT,<br />
<strong>da</strong>vaxarisxoT, ga<strong>da</strong>vamuSaoT, ganvaTavsoT<br />
<strong>da</strong> xelaxla gamoviyenoT is nivTebi<br />
Tu produqtebi, romlebsac ase advilad<br />
movisvriT nagvis yuTebSi an uares<br />
SemTxvevaSi pir<strong>da</strong>pir iq vyriT sa<strong>da</strong>c mogvesurveba.<br />
amiT ki, safrTxes vuqmniT aramarto<br />
Cvens janmrTelobas, aramed Cvens garemosac.<br />
Zalzed mniSvnelovania TiToeuli moqalaqemde<br />
iqnas <strong>da</strong>yvanili, misi piradi pasuximgeblobis<br />
mniSvneloba garemos <strong>da</strong>sufTavebis<br />
procesSi. vinai<strong>da</strong>n, TiToeul<br />
CvenTganzea <strong>da</strong>mokidebuli vicxovrebT Tu<br />
ara ise, rogorc es Seefereba civizirebul<br />
a<strong>da</strong>mianebs.<br />
nino nino nino nino nino CxobaZe CxobaZe CxobaZe CxobaZe CxobaZe<br />
saqarTvelos mwvaneTa moZraoba/de<strong>da</strong>miwis<br />
megobrebi - saqarTvelo<br />
TanaTavmjdomare, proeqtis menejeri<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge<br />
3
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
kampania kampania `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT msoflio~<br />
msoflio~<br />
(Clean Up the World)<br />
1992 1992 1992 1992 1992 wels wels wels wels wels gaeros gaeros gaeros gaeros gaeros garemos<strong>da</strong>cviTi garemos<strong>da</strong>cviTi garemos<strong>da</strong>cviTi garemos<strong>da</strong>cviTi garemos<strong>da</strong>cviTi programis programis programis programis programis ( ( (UNEP) ( ( ) ) ) ) iniciativiT<br />
iniciativiT<br />
iniciativiT<br />
iniciativiT<br />
iniciativiT<br />
safuZveli safuZveli safuZveli safuZveli safuZveli Caeyara Caeyara Caeyara Caeyara Caeyara msoflioSi msoflioSi msoflioSi msoflioSi msoflioSi erT-erT erT-erT erT-erT erT-erT erT-erT udides udides udides udides udides garemos<strong>da</strong>cviT garemos<strong>da</strong>cviT garemos<strong>da</strong>cviT garemos<strong>da</strong>cviT garemos<strong>da</strong>cviT kampanias kampanias kampanias kampanias kampanias<br />
- - - - - `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT msoflio msoflio msoflio~~~~~ msoflio msoflio (Clean ( ( ( ( Up the World), ), ), ), ), romelic romelic romelic romelic romelic adgilobrivi<br />
adgilobrivi<br />
adgilobrivi<br />
adgilobrivi<br />
adgilobrivi<br />
garemos garemos garemos garemos garemos gaumjobesebis<br />
gaumjobesebis<br />
gaumjobesebis gaumjobesebis<br />
gaumjobesebis<br />
mizniT, mizniT, mizniT, mizniT, mizniT, aerTianebs aerTianebs aerTianebs aerTianebs aerTianebs mTeli mTeli mTeli mTeli mTeli rigi rigi rigi rigi rigi<br />
qveynebis qveynebis qveynebis qveynebis qveynebis xelisuflebisa<br />
xelisuflebisa<br />
xelisuflebisa xelisuflebisa<br />
xelisuflebisa<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong><strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> biznes-seqtoris biznes-seqtoris biznes-seqtoris biznes-seqtoris biznes-seqtoris warmomadwarmomadwarmomadwarmomadwarmomad-<br />
genlebs, genlebs, genlebs, genlebs, genlebs, sazogadoebriv<br />
sazogadoebriv<br />
sazogadoebriv sazogadoebriv<br />
sazogadoebriv<br />
organizaciebs, organizaciebs, organizaciebs, organizaciebs, organizaciebs, skolebs skolebs skolebs skolebs skolebs <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
calkeulcalkeulcalkeul calkeul calkeul moqalaqeebs moqalaqeebs moqalaqeebs moqalaqeebs moqalaqeebs farfar- far- farfar- TomasStabiani TomasStabiani TomasStabiani TomasStabiani TomasStabiani <strong>da</strong>sufTavebis<br />
<strong>da</strong>sufTavebis<br />
<strong>da</strong>sufTavebis<br />
<strong>da</strong>sufTavebis<br />
<strong>da</strong>sufTavebis<br />
aqciebis aqciebis aqciebis aqciebis aqciebis <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
Sesabamisi<br />
Sesabamisi Sesabamisi<br />
Sesabamisi<br />
programebisprogramebisprogramebis programebis programebisganxorcielebiganxorcielebiganxorcielebiganxorcielebiganxorcielebisTvis.sTvis.sTvis.sTvis.sTvis. kampania, kampania, kampania, kampania, kampania, myari myari myari myari myari saysay- say- saysayofacxovreboofacxovreboofacxovrebo ofacxovrebo ofacxovrebo narCenebiT narCenebiT narCenebiT narCenebiT narCenebiT garegaregaregaregaremosmosmosmosmos <strong>da</strong>binZurebis <strong>da</strong>binZurebis <strong>da</strong>binZurebis <strong>da</strong>binZurebis <strong>da</strong>binZurebis SemcirSemcir- Semcir- SemcirSemcir- ebis ebis ebis ebis ebis mizniT, mizniT, mizniT, mizniT, mizniT, tardeba tardeba tardeba tardeba tardeba yovel yovel yovel yovel yovel<br />
welswelswels wels wels <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> masSi masSi masSi masSi masSi monawilemonawile-<br />
monawile- monawilemonawileobsobsobs<br />
obs obs 120 120 120 120 120 qveyana qveyana qveyana qveyana qveyana (35 (35 (35 (35 (35 milionimilionimilionimilionimilioni- ani ani ani ani ani mosaxleobiT). mosaxleobiT). mosaxleobiT). mosaxleobiT). mosaxleobiT). 2010 2010 2010 2010 2010<br />
wels wels wels wels wels saqarTvelom saqarTvelom saqarTvelom saqarTvelom saqarTvelom pirvelad pirvelad pirvelad pirvelad pirvelad<br />
miiRomiiRomiiRo miiRo miiRo monawileoba monawileoba monawileoba monawileoba monawileoba aRniSaRniS- aRniS- aRniSaRniS- nul nul nul nul nul kampaniaSi.<br />
kampaniaSi.<br />
kampaniaSi.<br />
kampaniaSi.<br />
kampaniaSi.<br />
kampania kampania kampania `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo~<br />
saqarTvelo~<br />
saqarTvelo~<br />
saqarTveloSi kampania `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
msoflio~ Catar<strong>da</strong> 2010 wlis 17, 18 <strong>da</strong><br />
19 seqtembers Semdegi lozungiT: `sazogadoeba<br />
zrunavs bunebaze~, ris Semdeg<br />
saqarTvelo <strong>da</strong>tanili iqna msoflios<br />
garemos<strong>da</strong>cviT rukaze.<br />
kampania Catar<strong>da</strong> saqarTvelos mTel<br />
teritoriaze <strong>da</strong> masSi monawileoba miiRo<br />
29 000-mde a<strong>da</strong>mianma. kampaniis organizator<br />
arasamTavrobo organizaciebs<br />
`saqarTvelos mwvaneTa moZraoba/de<strong>da</strong>miwis<br />
megobrebs~ <strong>da</strong> `ekoxedvas~ didi<br />
Tanadgoma gauwies:<br />
√ garemos <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> bunebrivi<br />
resursebis saministrom;<br />
√ qalaq Tbilisis meriam;<br />
√ regionebis rwmunebulebma;<br />
√ adgilobrivi mmarTvelobisa <strong>da</strong><br />
TviTmmarTvelobis xelmZRvanelebma;<br />
√ adgilobrivma mosaxleobam;<br />
√ arasamTavrobo organizaciebma;<br />
√ sxva<strong>da</strong>sxva media saSualebebma;<br />
de<strong>da</strong>qalaqSi kampaniis farglebSi <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong><br />
lisis tbisa <strong>da</strong> Tbilisis zRvis<br />
sanapiroebi, diRmis tye-parki (monawileebi<br />
arasamTavrobo organizaciis wevrebi,<br />
Tbilisis teqnikuri universitetisa <strong>da</strong><br />
samxatvro akademiis studentebi, Tbili-<br />
sis meriis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris, estoneTis<br />
saelCos, USAD-is, sastumro `Seraton<br />
metexi palasis~ TanamSromlebi <strong>da</strong><br />
adgilobrivi mosaxleoba).<br />
kampaniaSi monawileoba miiRo saqarTvelos<br />
56 raionma.<br />
aRsaniSnavia, rom 17, 18 <strong>da</strong> 19 seqtembris<br />
`<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo~ kampania<br />
saqarTveloSi sakmao warmatebiT<br />
Catar<strong>da</strong>. amas a<strong>da</strong>sturebs is faqti, rom<br />
sazogadoebaSi gaCn<strong>da</strong> moTxovna icxovron<br />
sufTa <strong>da</strong> mowesrigebul garemoSi. swored,<br />
seqtemberSi Catarebuli <strong>da</strong>sufTavebis<br />
aqciebis Semdeg, Catar<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva<br />
samTavrobo Tu arasamTavrobo organizaciebis<br />
mier <strong>da</strong>sufTavebis araerTi aqcia,<br />
mosaxleobis mier sakuTari ezoebisa Tu<br />
sa<strong>da</strong>rbazoebis <strong>da</strong>sufTaveba.<br />
4 www.cleanup.ge www.greens.ge
sazogadoebis aqtiurobaze metyvelebs<br />
23 oqtombers Catarebuli <strong>da</strong>sufTavebis<br />
aqcia, romelSic adgilobriv mosaxleobasTan<br />
<strong>da</strong> `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo~<br />
kampaniis organizatorebTan erTad aqtiurad<br />
iyvnen CarTulebi isani-samgoris<br />
gamgeobis warmomadgenlebi <strong>da</strong> amave<br />
raionis maJoritari deputati. aqciis<br />
dros <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong> vaxtang gorgaslis<br />
saxelobis eklesiisa <strong>da</strong> mimdebare<br />
sacxovrebeli korpusis teritoriebi.<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
`<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo saqarTvelo - - <strong>da</strong>vasufTaoT <strong>da</strong>vasufTaoT patarZeuli~<br />
patarZeuli~<br />
<strong>da</strong>sufTavebis kampaniis nawils warmoadgens,<br />
aseve 18 <strong>da</strong> 19 noembers sofel<br />
patarZeulSi (sagarejos raioni) Catarebuli<br />
<strong>da</strong>sufTavebisa <strong>da</strong> gamwvanebis aqcie-<br />
bi. sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamwvan<strong>da</strong> (<strong>da</strong>irgo<br />
1000-mde sxva<strong>da</strong>sxva saxeobis nergebi)<br />
sofel patarZeulSi gogla leoniZis<br />
mier gaSenebuli baRis mimdebare teritoria.<br />
aqciaSi `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo~<br />
kampaniis organizatorebTan erTad<br />
monawileoba miiRes saqarTvelos mwvane-<br />
Ta moZraoba/de<strong>da</strong>miwis megobrebisaqarTvelos<br />
regionaluri organizaciis<br />
warmomadgenlebma, soflis gamgeobis,<br />
adgilobrivi mosaxleobisa <strong>da</strong> sofel<br />
patarZeulis saSualo skolis moswavleebma.<br />
<strong>da</strong>sufTavebis aqciaSi monawileoba<br />
miiRo 200-mde a<strong>da</strong>mianma, <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong> 3<br />
ha teritoria. Segrov<strong>da</strong> 10 m/3 moculobis<br />
narCeni.<br />
`<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo saqarTvelo – – <strong>da</strong>vasufTaoT <strong>da</strong>vasufTaoT rusTavi~<br />
rusTavi~<br />
25-26 noembers qalaq rusTavSi `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo~ kampaniis fargleb-<br />
Si Catar<strong>da</strong> <strong>da</strong>sufTavebisa <strong>da</strong> gamwvanebis<br />
aqciebi.<br />
aqciis pirvel dRes <strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong> q.<br />
rusTavis sajaro skolebisa (26 skola)<br />
<strong>da</strong> sabavSvo baRebis (21 baRi) teritoriebi.<br />
xolo, meore dRes gamwvan<strong>da</strong> imave<br />
skolebisa <strong>da</strong> sabavSvo baRebis teritoriebi.<br />
<strong>da</strong>irgo sxva<strong>da</strong>sxva saxeobebis 2000mde<br />
nergi. `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo~<br />
kampaniis msgavsad, rusTavSi <strong>da</strong>sufTavebisa<br />
<strong>da</strong> gamwvanebis aqciaSi aqtiuri monaw-<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge<br />
5
ileoba miiRes saqarTvelos prezidentis<br />
rwmunebulma qvemo qarTlSi <strong>da</strong> q.<br />
rusTavis merma. skolebis pe<strong>da</strong>gogebma<br />
<strong>da</strong> moswavleebma. aseve, gamwvanebis aqciaSi<br />
monawileob<strong>da</strong> SvedeTis sruluflebiani<br />
elCi saqarTveloSi qalbatoni<br />
diana ianse.<br />
aRsaniSnavia, rom qalaq rusTavs ga<strong>da</strong>eca<br />
specialuri serTifikati <strong>da</strong>sufTavebis<br />
kampaniaSi aqtiuri monawileobisaTvis.<br />
<strong>da</strong>sufTavebisa <strong>da</strong> gamwvanebis aqciebSi<br />
monawileoba miiRo 400-mde a<strong>da</strong>mianma,<br />
<strong>da</strong>sufTav<strong>da</strong> 70 ha teritoria, Segrov<strong>da</strong><br />
8 m/3 narCeni.<br />
proeqtSi `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo -<br />
sazogadoebis cnobierebis amaRleba <strong>da</strong> misi<br />
CarTva myari sayofacxovrebo narCenebis<br />
saqarTveloSi im aqtualur <strong>da</strong> mwvave<br />
problemebs Soris romelic garemos<strong>da</strong>cviT<br />
sferoSia, mniSvnelovani adgili<br />
uWiravs narCenebis marTvis (anu Semcirebis,<br />
ga<strong>da</strong>muSavebisa <strong>da</strong> xelaxali gamoyenebis)<br />
problemas.<br />
narCenebi yria yvelgan – qalaqis<br />
quCebsa Tu soflebSi (gamonakliss<br />
Tbilisis centraluri ubnebi warmoadgens),<br />
maT mimdebare teritoriebze, saavtomobilo<br />
<strong>da</strong> sarkinigzo trasebis perimetrebze,<br />
xevebSi Tu mdinareTa kalapotebSi.<br />
<strong>da</strong>binZurebulia haeri, nia<strong>da</strong>gi,<br />
wyali. amave dros, akumulirebuli<br />
(<strong>da</strong>grovebuli) narCenebi qmnian antisanitariul<br />
kerebs, riTac iqmneba infeqciis<br />
ga<strong>da</strong>mtani parazitebis gamravlebis<br />
kargi pirobebi, rac TavisTavad infeqciuri<br />
<strong>da</strong>avadebebis warmoqmnis winapirobas<br />
warmoadgens.<br />
<strong>da</strong>binZurebulia e.w. `moqeife-moxetiale~<br />
kompaniebis wevrTa mier, tyeebi<br />
<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva rekriaciuli zonebi. rCeba<br />
STabeWdileba, rom <strong>da</strong>nagvianebas ga<strong>da</strong>urCa<br />
mxolod maRalmTiani, miudgomeli<br />
adgilebi.<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
ra ra xdeba xdeba xdeba saqarTveloSi<br />
saqarTveloSi<br />
* * * * *<br />
*<br />
marTvis gaumjobesebis procesSi” sazogadoeba<br />
aqtiurad CaerTo, razec metyvelebs<br />
is ganxorcilebuli saqmianobebi romelic<br />
proeqtis farglebSi Catar<strong>da</strong>.<br />
Tu did qalaqebSi metnaklebad mogvarebulia<br />
myari sayofacxovrebo narCenebis<br />
gatana nagavsayrelebze, am mxriv<br />
soflebSi isev mZime mdgomareobaa. soflis<br />
mosaxleoba, qalaqis mosaxleobasTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT marTalia nakleb narCens warmoqmnis<br />
(mag. sakvebis narCenebs iyenebs<br />
Sinauri pirutyvis gamosakvebad, nakels<br />
iyenebs sasuqad <strong>da</strong> a.S.) magram, im mciredi<br />
narCenis Sesabamis teritoriaze gan-<br />
Tavsebac ki mougvarebelia. amitom, es<br />
narCeni sabolood soflis mimdebare<br />
teritoriaze, ZiriTa<strong>da</strong>d ki ReleebSi,<br />
xevebSi <strong>da</strong> mdinareebSi iyreba.<br />
6 www.cleanup.ge www.greens.ge
ac rac rac rac rac Seexeba Seexeba Seexeba Seexeba Seexeba Tavad Tavad Tavad Tavad Tavad nagavsayrelebs...<br />
nagavsayrelebs...<br />
nagavsayrelebs...<br />
nagavsayrelebs...<br />
nagavsayrelebs...<br />
dReisaTvis saqarTveloSi moqmed nagavsayrelebs<br />
mTlianobaSi ukaviaT 300 heqtaramde<br />
miwis farTobi. xSirad nagavsayrelebi<br />
<strong>da</strong>saSveb manZilze axlos mdebareoben<br />
<strong>da</strong>saxlebuli punqtebi<strong>da</strong>n, mdinareebi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> zRvis sanapiro<strong>da</strong>n, rac qmnis haeris,<br />
nia<strong>da</strong>gis, miwisqveSa <strong>da</strong> miwisze<strong>da</strong> wylebis<br />
<strong>da</strong>binZurebis saSiSroebas.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, TiTqmis yovel <strong>da</strong>saxlebul<br />
punqtTan funqcionirebs mcire zomis<br />
aralegaluri nagavsayrelebi, romel-<br />
Ta umravlesoba mdinareebis pirasaa gan-<br />
Tavsebuli, ris gamoc wvimebisa <strong>da</strong> wyaldidobebis<br />
dros mdinareebSi irecxeba<br />
didi raodenobiT sxva<strong>da</strong>sxva narCeni. rac<br />
bunebrivia did safrTxes uqmnis a<strong>da</strong>mianis<br />
janmrTelobas <strong>da</strong> garemos.<br />
aRsaniSnavia, rom nagavsayrelebze<br />
garemos<strong>da</strong>cviTi moTxovnebis ugulvelyofis<br />
gar<strong>da</strong> (miwis saizolacio fena,<br />
wyalSemkrebi Txrilebi, sakontrolo<br />
Webi, xanZris Tavi<strong>da</strong>n asacileblad <strong>da</strong>sanotivebeli<br />
brunviTi wyalmomaragebis<br />
sistema <strong>da</strong> a.S), <strong>da</strong>rRveulia usafrTxoebis<br />
yvelaze elementaruli moTxovna<br />
– SemoRobva. ris gamoc, teritoriaze<br />
advilad Sedian <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>adgildebian ucxo<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
pirebi <strong>da</strong> pirutyvi (romlebic, xSir<br />
SemTxvevaSi ikvebebian saxifaTo narCenebiT).<br />
aravisaTvis saidumlos ar warmoadgens,<br />
rom a<strong>da</strong>mianebi nagavsayrelebze<br />
TviTneburad agroveben minisa <strong>da</strong><br />
plastmasis boTlebs, sayofacxovrebo<br />
nivTebs, liTonebs <strong>da</strong> a.S. liTonebis<br />
Segrovebisas ki aRricxulia afeTqebis<br />
faqtebic, savalalo SedegebiT.<br />
saqarTveloSi zogierTi gamonaklisis<br />
gar<strong>da</strong>, myari sayofacxovrebo narCenebis<br />
Segroveba-gatana-ganTavsebis sistema<br />
dReisaTvis ar arsebobs. ar funqcionirebs<br />
narCenebis ga<strong>da</strong>muSavebis industria.<br />
gamomdinare aqe<strong>da</strong>n, arc narCenebis <strong>da</strong>xarisxebas<br />
eqceva aranairi yuradReba.<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge<br />
7
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
ra ra aris aris gasakeTebeli?!<br />
gasakeTebeli?!<br />
arsebuli mdgomareobis gamosasworeblad aucilebelia:<br />
narCenebis narCenebis marTvis marTvis sakanonmdeblo sakanonmdeblo bazis bazis SemuSaveba<br />
SemuSaveba<br />
`narCenebis Sesaxeb~ kanonis miReba mniSvnelovnad Seuwyobs xels iseTi<br />
problemebis mogvarebas, rogoricaa sayofacxovrebo <strong>da</strong> saxifaTo narCenebis<br />
klasifikacia, Segroveba, saxelmwifo aRricxva-angariSgebis sistemis Camoyalibeba,<br />
transportireba, reciklireba <strong>da</strong> xelaxali gamoyeneba, aseve maTi ganTavsebis<br />
sakiTxebi.<br />
kanoni aseve <strong>da</strong>avaldebulebs Sesabamis mmarTvelobisa <strong>da</strong> TviTmmarTvelobis<br />
organoebs gaataron is aucilebeli <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>udebeli RonisZiebebi, romlebic<br />
Seqmnian narCenebis swori marTvisaTvis Sesabamis garemos <strong>da</strong> gamomdinare aqe<strong>da</strong>n,<br />
uzrunvelyofen a<strong>da</strong>mianis janmrTelobisa <strong>da</strong> garemos <strong>da</strong>cvisaTvis Sesabamisi<br />
pirobebis Seqmnas.<br />
sazogadoebis sazogadoebis cnobierebis cnobierebis cnobierebis amaRleba amaRleba <strong>da</strong> <strong>da</strong> narCenebTan<br />
narCenebTan<br />
mimarTebaSi mimarTebaSi Sesabamisi Sesabamisi Sesabamisi unar-Cvevebis unar-Cvevebis unar-Cvevebis gamomuSaveba<br />
gamomuSaveba<br />
aRniSnuli problemis mogvarebaSi, Tu<br />
ramdenad mniSvnelovania mosaxleobis<br />
monawileoba, amaze SvedeTis gamocdilebac<br />
miuTiTebs. am qveynis sazogadoebrivi<br />
organizaciebis mier sworad warmarTulma<br />
cnobierebis amaRlebis kampaniebma,<br />
mniSvnelovnad ganapirobes is<br />
miRwevebi, ris gamoc SvedeTi dReisaTvis<br />
liderad aris aRiarebuli narCenebis<br />
marTvis sferoSi.<br />
swored, saqarTveloSi sazogadoebis<br />
informirebulobis gazrdisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
miRebis procesSi mosaxleobis<br />
monawileobis xelSewyobisaTvis <strong>da</strong>afinansa<br />
SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagentom (Si<strong>da</strong>) proeqti `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo~ – romlis mizania sazogadoebis<br />
cnobierebis amaRleba <strong>da</strong> misi CarTva<br />
myari sayofacxovrebo narCenebis mar-<br />
Tvis gaumjobesebis procesSi.<br />
am proeqtis farglebSi 17, 18 <strong>da</strong> 19<br />
seqtembers, saqarTveloSi Catar<strong>da</strong> <strong>da</strong>sufTavebis<br />
kampania, romelSic qveynis mas-<br />
StabiT mxolod 29 000-mde a<strong>da</strong>mianma miiRo<br />
monawileoba, rac oTxmilioniani<br />
mosaxleobis mqone qveynisTvis cotaa.<br />
* * * * * *<br />
Tumca, amas axsnac moeZebneba - Tu<br />
qveyanaSi mosaxleobis mxolod 0,72%-s<br />
awuxebs iseTi garemos<strong>da</strong>cviTi problema,<br />
rogoricaa narCenebi miuTiTebs imaze,<br />
rom:<br />
√ jer kidev, TiToeuli CvenTagani ar<br />
Tvlis Tavs <strong>da</strong>mnaSaved <strong>da</strong>mnaSaved <strong>da</strong>nagvianebuli<br />
qveynis gamo;<br />
√ jer kidev, TiToeuli CvenTagani ar<br />
Tvlis Tavs valdebulad valdebulad sakuTari<br />
binis gareT, raime <strong>da</strong>asufTaos;<br />
√ jer kidev, TiToeuli CvenTagani ar<br />
grZnobs Tavs uxerxulad uxerxulad <strong>da</strong>nagvianebuli<br />
garemos <strong>da</strong>naxvaze;<br />
√ jer kidev, TiToeul CvenTagans ar<br />
ar<br />
aRelvebs aRelvebs Tavisi Svilebis janmrTeloba<br />
<strong>da</strong> momavali rac Zalzed SemaSfoTebelia.<br />
Tumca, Tu TiToeuli saqarTveloSi<br />
mcxovrebi a<strong>da</strong>miani gaiTavisebs am problemas<br />
<strong>da</strong> cxovrebis wesad aqcevs civiluri<br />
gzebiT mis mogvarebas, mizans male<br />
mivaRwevT. vceT Cven Tavs <strong>da</strong> erTmaneTs<br />
pativi <strong>da</strong> vicxovroT jansaR garemoSi.<br />
Seuqmeni Seuqmeni Seuqmeni Seuqmeni Seuqmeni sakuTar sakuTar sakuTar sakuTar sakuTar Svilebs Svilebs Svilebs Svilebs Svilebs <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> ojaxs ojaxs ojaxs ojaxs ojaxs janmrTel janmrTel janmrTel janmrTel janmrTel garemoSi garemoSi garemoSi garemoSi garemoSi cxovrebis cxovrebis cxovrebis cxovrebis cxovrebis pirobebi pirobebi pirobebi!!!!!<br />
pirobebi pirobebi<br />
8 www.cleanup.ge www.greens.ge
jer kidev ori aTeuli wlis win<br />
iTvlebo<strong>da</strong>, rom - narCeni aris yvelaferi<br />
is, rasac TiToeuli CvenTagani aRar<br />
viyenebT yofacxovrebaSi, aRar gvWirdeba,<br />
aRar varga gamosayeneblad <strong>da</strong> rasac<br />
ubralod - vyriT an Tavi<strong>da</strong>n viSorebT.<br />
absoluturad usargeblod iTvlebo<strong>da</strong><br />
aseve, mrewvelobis sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>rgis,<br />
samSeneblo, satransporto <strong>da</strong> sxva tipis<br />
narCenebi, romlebic imavdroulad<br />
sul ufro <strong>da</strong> ufro met teritoriebs<br />
moiTxovdnen gansaTavseblad <strong>da</strong> es yvelaferi<br />
moixseniebo<strong>da</strong> erTi sityviT -<br />
nagavi!!!<br />
magram drom <strong>da</strong> teqnologiebis ganviTarebam<br />
aCvena, rom es ase ar aris.<br />
sazogadoeba mivi<strong>da</strong> im <strong>da</strong>skvnamde, rom<br />
erTi romelime a<strong>da</strong>mianisaTvis usargeblo<br />
nivTi, sxvisTvis SeiZleba saWiro<br />
gamodges. xolo, municipaluri, sawarmoo,<br />
samSeneblo Tu sxva saxis narCenebis<br />
umravlesoba SesaZlebelia ga<strong>da</strong>muSavdes<br />
<strong>da</strong> Zalian sasargeblod iqnas<br />
gamoyenebuli.<br />
aseTi midgoma gansakuTrebiT mniSvnelovania<br />
dRes, vinai<strong>da</strong>n warmoebuli<br />
produqciis udidesi nawili Seicavs iseT<br />
komponentebs, romelTa narCenis saxiT<br />
garemoSi moxvedra abinZurebs haers, wyals,<br />
nia<strong>da</strong>gs <strong>da</strong> seriozul safrTxes uqmnis<br />
a<strong>da</strong>mianis janmrTelobasa <strong>da</strong> garemos mdgomareobas.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, garkveuli pro-<br />
iciT iciT iciT iciT iciT Tu Tu Tu Tu Tu ara, ara, ara, ara, ara, rom... rom... rom... rom... rom...<br />
jer kidev 1907 wlis 18 agvistos<br />
Catar<strong>da</strong> q. Tbilisis sabWos sxdoma -<br />
`qalaq Tbilisis sanitaruli<br />
mdgomareobis gaumjobesebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT”.<br />
amave sxdomaze ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>, rom<br />
`…gatardes de<strong>da</strong>qalaqis sanitaruli<br />
mdgomareobis gaumjobesebisa <strong>da</strong><br />
mtkvris napirebisa <strong>da</strong> arxebis<br />
<strong>da</strong>sufTavebis RonisZiebebi…~ (q.<br />
Tbilisis sabWos sxdomis 180<br />
ga<strong>da</strong>wyvetileba).<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
ra ra viciT viciT viciT narCenebis narCenebis Sesaxeb!<br />
Sesaxeb!<br />
centi warmoadgens sinTezur produqcias,<br />
romelTa <strong>da</strong>Slasa <strong>da</strong> bunebriv ciklebSi<br />
CarTvas asobiT weli sWirdeba mag. yvela<br />
tipis plastmasis boTlebi, celofanis<br />
parkebi, sxva<strong>da</strong>sxva SesafuTi masala, konteinerebi<br />
<strong>da</strong> a.S.<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> es es es es es yvelaferi yvelaferi yvelaferi yvelaferi yvelaferi ar ar ar ar ar aris! aris! aris! aris! aris!<br />
kacobrioba viTardeba, izrdeba<br />
rogorc mosaxleobis raodenoba, aseve<br />
moxmarebuli <strong>da</strong> gamoyenebuli produqciis<br />
moculoba. bunebrivia, rom izrdeba<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis narCenebis raodenobac.<br />
swored, am problemebisa <strong>da</strong> mosazrebebis<br />
gaTvaliswinebiT evrokavSiris<br />
qveynebma SeimuSaves narCenebis marTvis<br />
strategia, romelic <strong>da</strong>myarebulia narCenebis<br />
warmoqmnis Tavi<strong>da</strong>n acilebasTan,<br />
SegrovebasTan, gauvnebelyofasTan, ga<strong>da</strong>muSavebasTan,<br />
ganTavsebasTan <strong>da</strong> xelaxal<br />
gamoyenebasTan. anu martivad rom<br />
vTqvaT ...<br />
narCenebis narCenebis narCenebis narCenebis narCenebis marTva marTva marTva marTva marTva es es es es es aris aris aris aris aris ---<br />
--<br />
narCenebis narCenebis narCenebis narCenebis narCenebis gonivruli gonivruli gonivruli gonivruli gonivruli gamoyeneba!<br />
gamoyeneba!<br />
gamoyeneba!<br />
gamoyeneba!<br />
gamoyeneba!<br />
gamomdinare aqe<strong>da</strong>n, rac ufro maqsimalurad<br />
iyenebs qveyana Tavis narCenebs,<br />
imdenad gonivrul sazogadoebasTan gvaqvs<br />
saqme.<br />
am kuTxiT evropis qveynebs Soris yvelaze<br />
did warmatebebs miaRwies SvedeTma<br />
<strong>da</strong> norvegiam. magaliTad, SvedeTSi<br />
qveynis narCenebis 97% ga<strong>da</strong>muSavdeba <strong>da</strong><br />
mxolod 3% midis Tanamedrove stan<strong>da</strong>rtebiT<br />
aSenebul nagavsayrelebze. es<br />
rasakvirvelia saukeTeso magaliTia, magram<br />
Tu Cven gvin<strong>da</strong> gavxdeT Tanamedrove,<br />
civiluri msoflios sruluflebiani<br />
wevri dResve un<strong>da</strong> <strong>da</strong>viwyoT zrunva<br />
am problemis mosagvareblad.<br />
gansakuTrebiT mniSvnelovania mosaxleobis<br />
CarTva am procesSi.<br />
TiToeuli moqalaqis informirebulobis<br />
gazr<strong>da</strong> <strong>da</strong> narCenebTan mimarTebaSi<br />
Sesabamisi unar-Cvevebis gamomuSaveba,<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge<br />
9
mniSvnelovnad Seuwyobs xels problemis<br />
mogvarebas. vinai<strong>da</strong>n, ramdenic ar<br />
un<strong>da</strong> moindomos saxelmwifom, Tu Ti-<br />
Toeuli CvenTagani ar gaviTavisebT problemas<br />
<strong>da</strong> ar gavxdebiT pasuxismgebeli<br />
yoveli ga<strong>da</strong>gdebuli, Tun<strong>da</strong>c sul pat-<br />
dReisaTvis SvedeTi, msoflioSi narCenebis<br />
marTvaSi erT-erT aRiarebul<br />
liderad iTvleba. am problemasTan brZolas<br />
qveyanam sul raRac 10 weli moandoma<br />
<strong>da</strong> gansacvifrebel Sedegebs miaRwia.<br />
Tav<strong>da</strong>pirvelad SemuSav<strong>da</strong> narCenebis<br />
marTvis erovnuli strategia, romlis<br />
SesrulebaSic saxelmwifo struqturebsa<br />
<strong>da</strong> specialur samsaxurebTan erTad<br />
aqtiurad CaerTo mosaxleoba. mosaxleobis<br />
informirebebulobis gazr<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi sazogadoebis<br />
aqtiuri monawileoba, umetesad<br />
ganapiroba sazogadoebrivi organizaciebis<br />
mier sworad warmarTulma<br />
cnobierebis amaRlebis kampaniebma.<br />
dRes, SvedeTis TiToeul moqalaqes<br />
kargad aqvs gacnobierebuli, rom aucilebelia<br />
narCenebis <strong>da</strong>xarisxeba <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>muSaveba,<br />
raTa saboloo jamSi rac Sei-<br />
Zleba naklebi raodenobis narCeni mivides<br />
nagavsayrelebamde. amitom gul<strong>da</strong>smiT<br />
axarisxeben narCenebs ojaxebSi,<br />
ezoebSi, ofisebSi, skolebSi <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi. <strong>da</strong>xarisxebuli<br />
komunaluri narCenis udidesi nawili<br />
midis ga<strong>da</strong>mamuSavebel qarxnebSi (97%)<br />
<strong>da</strong> mxolod 3% xvdeba gansakuTrebulad<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
ara qaRaldis naglejis mimarT, <strong>da</strong>vrCebiT<br />
<strong>da</strong>nagvianebuli qveynis amara <strong>da</strong> es<br />
namdvilad ar iqneba saamayo.<br />
amitom, vizrunoT Cveni <strong>da</strong> Cveni<br />
Svilebis janmrTelobaze <strong>da</strong> keTildReobaze.<br />
saukeTeso saukeTeso gamocdileba<br />
gamocdileba<br />
SvedeTi<br />
SvedeTi<br />
SemogvierTdi SemogvierTdi <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> CvenTan CvenTan erTad!<br />
erTad!<br />
<strong>da</strong>asufTave <strong>da</strong>asufTave <strong>da</strong>asufTave Sen!<br />
Sen!<br />
magaliTi magaliTi mieci mieci sxvas!<br />
sxvas!<br />
SeunarCune SeunarCune Svilebs Svilebs jansaRi jansaRi jansaRi garemo!<br />
garemo!<br />
<strong>da</strong>cul <strong>da</strong> teqnikurad kargad gamarTul<br />
nagavsayrelebze.<br />
es procesi imdena<strong>da</strong>a <strong>da</strong>xvewili, rom<br />
qveyanaSi myari narCenebis yovelwliuri<br />
zrdis miuxe<strong>da</strong>vad (3-4%), nagavsayrelebze<br />
gatanili narCenebis raodenoba mcirdeba.<br />
magaliTad 2008 wels 2007 welTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT Semcir<strong>da</strong> 24%-iT.<br />
bolo wlebSi, SvedeTSi <strong>da</strong>inerga<br />
narCenebis Segrovebis sruliad axali<br />
sistema, romelmac TiTqmis Caanacvla<br />
Zveli konteineruli meTodi. es aris<br />
vakuumis miliani manqanebi <strong>da</strong> miwisqveSa<br />
konteinerebi. es sistemebi sruliad avtomatizirebulia<br />
<strong>da</strong> ar moiTxovs xeliT<br />
Sromas. gar<strong>da</strong> amisa, isini uzrunvelyofen<br />
narCenebis srul izolacias.<br />
iciT iciT iciT iciT iciT Tu Tu Tu Tu Tu ara, ara, ara, ara, ara, rom... rom... rom... rom... rom...<br />
SvedeTSi narCenebis ga<strong>da</strong>samuSavebeli<br />
specialuri sadgurebi<strong>da</strong>n (insinatorebi<strong>da</strong>n),<br />
narCenebis ga<strong>da</strong>muSavebis<br />
Sedegad saaTSi 14 kv/t energia<br />
gamoiyofa, rac savsebiT sakmarisia<br />
250 000 saxlis eleqtoenergiiT <strong>da</strong><br />
810 000 saxlis gaTbobiT uzrunvelsayofad.<br />
10 www.cleanup.ge www.greens.ge
aseve Zalzed mowesrigebulia narCenebis<br />
ga<strong>da</strong>muSavebis sistema. SvedeTma<br />
SesZlo, rom 2010 wlisaTvis 48%-mde<br />
gaezar<strong>da</strong> narCenebis ga<strong>da</strong>muSaveba.<br />
dReisaTvis SvedeTSi moqmedebs 5 800<br />
ga<strong>da</strong>mamuSavebeli sadguri <strong>da</strong> 650 specialuri<br />
centri.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, efeqturad gamoiyeneba<br />
narCenebis gar<strong>da</strong>qmna sasargeblo energiad.<br />
narCenebis ga<strong>da</strong>mamuSavebeli specialuri<br />
sadgurebi<strong>da</strong>n (insinatorebi)<br />
saaTSi miiReba 14 kv/t energia, romlis<br />
85% gamoiyeneba centraluri gaTbobeb-<br />
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
isaTvis, 25% ki eleqtroenergiis misaRebad.<br />
<strong>da</strong> rac mTavaria - SvedeTSi uaxlesi<br />
teqnologiebis gamoyenebis saSualebiT,<br />
bolo 10 wlis manZilze, insiniratorebi<strong>da</strong>n<br />
gamoyofili emisiebis raodenoba<br />
99%-iT Semcir<strong>da</strong>.<br />
aseT warmatebebs qveyana ver miaRwev<strong>da</strong>,<br />
rom ara misi TiToeuli moqalaqis<br />
mondomeba <strong>da</strong> mxar<strong>da</strong>Wera.<br />
didi miznebi Tanamimdevruli nabijebiT<br />
miiRweva, rac SvedeTma sakuTar magaliTze<br />
<strong>da</strong>amtkica.<br />
<strong>da</strong>asufTave <strong>da</strong>asufTave Seni Seni ezo, ezo, quCa, quCa, qalaqi, qalaqi, qveyana qveyana qveyana <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>arCine ga<strong>da</strong>arCine planeta!<br />
planeta!<br />
* * * * *<br />
*<br />
rara SeuZlia SeuZlia gaakeTos gaakeTos gaakeTos narCenebis narCenebis SesSes-<br />
amcireblad amcireblad TiToeulma TiToeulma TiToeulma CvenTaganma?<br />
CvenTaganma?<br />
√ nu viyidiT iseT nivTebs rac ar<br />
gWirdeba;<br />
√ SeviZinoT gamZle <strong>da</strong> advilad<br />
SesakeTebeli nivTebi;<br />
√ yoveli yidvis dros Tan viqonioT<br />
CanTa, raTa Tavi<strong>da</strong>n aiciloT<br />
polieTilenis parkebis gamoyeneba;<br />
√ SevecadoT, yidvisas upiratesoba<br />
mivaniWoT reciklirebad (anu<br />
ga<strong>da</strong>muSavebas <strong>da</strong>qvemedebarebul)<br />
produqtebs.<br />
√ nu <strong>da</strong>vtovebT CvensSe Semdeg<br />
<strong>da</strong>nagvianebul garemos;<br />
√ ar CavyaroT mdinareebSi <strong>da</strong><br />
wyalsacavebSi nagavi;<br />
mokled: mokled: mokled: mokled: mokled:<br />
moviqceT moviqceT moviqceT ise ise rogorc rogorc rogorc ekadreba<br />
ekadreba<br />
civilizebul civilizebul <strong>da</strong> <strong>da</strong> Tavis Tavis qveyanaze<br />
qveyanaze<br />
Seyvarebul Seyvarebul Seyvarebul a<strong>da</strong>mians! a<strong>da</strong>mians!<br />
a<strong>da</strong>mians!<br />
<strong>da</strong>vicvaT <strong>da</strong>vicvaT sakuTari sakuTari Svilebisa Svilebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong><br />
ojaxis ojaxis momavali, momavali, vizrunoT vizrunoT vizrunoT jansaRi jansaRi<br />
jansaRi<br />
garemos garemos Sesaqmnelad!<br />
Sesaqmnelad!<br />
iciT iciT iciT iciT iciT Tu Tu Tu Tu Tu ara, ara, ara, ara, ara, rom... rom... rom... rom... rom...<br />
saqarTvelos masStabiT, garemos<br />
<strong>da</strong>sufTavebis mizniT, pirveli<br />
SabaToba Catar<strong>da</strong> 1919 wels.<br />
www.cleanup.ge www.greens.ge<br />
11
garemo <strong>da</strong> sazogadoeba<br />
proeqti proeqti proeqti `<strong>da</strong>vasufTaoT `<strong>da</strong>vasufTaoT saqarTvelo saqarTvelo - - sazogadoebis sazogadoebis cnobierebis cnobierebis amaRleba amaRleba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong><br />
misi misi CarTva CarTva myari myari sayofacxovrebo sayofacxovrebo sayofacxovrebo narCenebis<br />
narCenebis<br />
marTvis marTvis gaumjobesebis gaumjobesebis procesSi~ procesSi~ xorcieldeba<br />
xorcieldeba<br />
arasamTavrobo arasamTavrobo organizaciaTa organizaciaTa konsorciumis<br />
konsorciumis<br />
saqarTvelos saqarTvelos mwvaneTa mwvaneTa moZraoba moZraoba moZraoba / / de<strong>da</strong>miwis<br />
de<strong>da</strong>miwis<br />
de<strong>da</strong>miwis<br />
megobrebi megobrebi saqarTvelo saqarTvelo <strong>da</strong> <strong>da</strong> mdgradi mdgradi ganviTarebis<br />
ganviTarebis<br />
kavSiri kavSiri `ekoxedva~-s `ekoxedva~-s mier.<br />
mier.<br />
Tu Tu gainteresebT:<br />
gainteresebT:<br />
ra ra xdeba xdeba xdeba dRes dRes saqarTveloSi saqarTveloSi narCenebis narCenebis Semcirebis, Semcirebis, ga<strong>da</strong>muSavebisa ga<strong>da</strong>muSavebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong><br />
xelaxali xelaxali gamoyenebis gamoyenebis kuTxiT: kuTxiT: rogor rogor apirebs apirebs proeqtis proeqtis `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
`<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo~ saqarTvelo~ ganmaxorcielebeli ganmaxorcielebeli jgufi, jgufi, sazogadoebis sazogadoebis informirebulobis<br />
informirebulobis<br />
informirebulobis<br />
gazr<strong>da</strong>s gazr<strong>da</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong> mis mis mobilizebas mobilizebas myari myari sayofacxovrebo sayofacxovrebo narCenebis narCenebis marTvis marTvis<br />
marTvis<br />
gasaumjobeseblad;<br />
gasaumjobeseblad;<br />
ewvieT ewvieT veb-gverds veb-gverds www.cleanup.ge<br />
CaerTeT CaerTeT Cvens Cvens Cvens aqciebSi aqciebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>asufTaveT <strong>da</strong>asufTaveT saqarTvelo!!!<br />
saqarTvelo!!!<br />
mogvawodeT mogvawodeT informacia, informacia, Tqveni Tqveni iniciativiT iniciativiT <strong>da</strong>sufTavebuli <strong>da</strong>sufTavebuli teritoriebis<br />
teritoriebis<br />
Sesaxeb, Sesaxeb, romelic romelic <strong>da</strong>uyovnebliv <strong>da</strong>uyovnebliv ganTavsdeba ganTavsdeba veb-gverdze.<br />
veb-gverdze.<br />
aqve aqve gacnobebT, gacnobebT, rom rom veb-gverdis veb-gverdis mniSvnelovani mniSvnelovani mniSvnelovani nawilia nawilia interaqtiuli<br />
interaqtiuli<br />
interaqtiuli<br />
ruka, ruka, romelic romelic romelic amJamad amJamad amJamad Seqmnis Seqmnis procesSia. procesSia. rukaze rukaze <strong>da</strong>itaneba <strong>da</strong>itaneba saqarTvelos<br />
saqarTvelos<br />
saqarTvelos<br />
yvelaze yvelaze yvelaze <strong>da</strong>binZurebuli <strong>da</strong>binZurebuli adgilebi, adgilebi, paralelurad paralelurad paralelurad aRiniSneba aRiniSneba proeqtis proeqtis farglebSi<br />
farglebSi<br />
farglebSi<br />
<strong>da</strong>sufTavebuli <strong>da</strong>sufTavebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong> gamwvanebuli gamwvanebuli teritoriebi.<br />
teritoriebi.<br />
veliT veliT veliT Tqvens Tqvens Tanadgomas!<br />
Tanadgomas!<br />
SemogvierTdiT!<br />
SemogvierTdiT!<br />
informaciebi, informaciebi, SekiTxvebi SekiTxvebi <strong>da</strong> <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, wina<strong>da</strong>debebi, mogvawodeT mogvawodeT el. el. fostis fostis Semdeg<br />
Semdeg<br />
misamarTebze:<br />
misamarTebze:<br />
info@cleanup.ge info@greens.ge info@ecovision.ge<br />
proeqti proeqti proeqti `<strong>da</strong>va- `<strong>da</strong>va`<strong>da</strong>va- sufTaoT sufTaoT saqarTvelo<br />
saqarTvelo<br />
saqarTvelo<br />
- - sazogadoebis sazogadoebis sazogadoebis cno- cnocno- bierebis bierebis amaRleba amaRleba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong><br />
misimisi CarTva CarTva myari myari saysayofacxovreboofacxovrebo<br />
narCenebis narCenebis marTvis marTvis gaumgaumgaumjobesebisjobesebis procesSi~ procesSi~ procesSi~ xorcieldeba xorcieldeba xorcieldeba SvedeSvede- Svede- Svede-<br />
Tis Tis Tis saerTaSoriso saerTaSoriso ganviTarebis ganviTarebis saagen- saagensaagen- tos tos ( (Si<strong>da</strong>) ( ) finansuri finansuri uzrunvelyofiT<br />
uzrunvelyofiT<br />
re<strong>da</strong>qtori: lela lela yaWeiSvili<br />
yaWeiSvili<br />
dizaini: irakli irakli gule<strong>da</strong>ni gule<strong>da</strong>ni<br />
gule<strong>da</strong>ni<br />
gamocemaze muSaobdnen: maia maia kapanaZe, kapanaZe, lela lela yaWeiSvili<br />
yaWeiSvili<br />
proeqti proeqti `<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
`<strong>da</strong>vasufTaoT<br />
saqarTvelo saqarTvelo - - sazogadoebis<br />
sazogadoebis<br />
cnobierebis cnobierebis cnobierebis amaRleba amaRleba <strong>da</strong> <strong>da</strong> misi<br />
misi<br />
CarTva CarTva myari myari sayofacxovrebo<br />
sayofacxovrebo<br />
narCenebisnarCenebis marTvis marTvis gaumjobesegaumjobese-<br />
bis bis bis procesSi~ procesSi~ procesSi~ xorcieldeba xorcieldeba xorcieldeba saqarTvelos<br />
saqarTvelos<br />
saqarTvelos<br />
garemosgaremos <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> <strong>da</strong> bunebrivi bunebrivi resursebresursebresurseb- is is saministros saministros mxar<strong>da</strong>WeriT<br />
mxar<strong>da</strong>WeriT<br />
saqarTvelos saqarTvelos mwvaneTa mwvaneTa moZraoba moZraoba moZraoba / / de<strong>da</strong>miwis de<strong>da</strong>miwis megobrebi megobrebi saqarTvelo<br />
saqarTvelo<br />
saqarTvelo, Tbilisi, nucubiZis quCa #10a<br />
tel/faqsi: (+995 32) 399543; el-fosta: info@greens.ge<br />
Web-gverdi: www.greens.ge www.cleanup.ge<br />
12 www.cleanup.ge www.greens.ge