Ny fomba fambolena VARY AN-TANETY - BIMTT

Mamboly vary an-tanety
Birao Ifandraisan’ny Mpampiofana eo amin’ny Tontolon’ny Tantsaha
Tél: 020 22 604 04
E-mail: bim@moov.mg Web: www.bim.mg
1

2
Fanoroam-pejy
I-Fahalalana ankapobeny 3
II- Karazana sy fiainan’ny vary antanety 3
III- Toetr’andro sy toe-tany 3
IV- Fanomanana ny tany 4
V- FANDONAHANA: 4
VI- Fifantenana ny masom-boly 5
VII- Fikarakarana ny masom-boly 5
VIII- Fikojakojana 5
XI. Vokatra- Fijinjana- Fitahirizana 6
X- Arena mphazo ny vary 6
XI- Biby fahavalon’ny vary 6
XII- Zavamaniry fahavalon’ny vary 6
XIII- Fitahirizana masom-boly 7
XIV- Varotra sy famonosana 7
XV- Tombotsoa 7
XVI. Kaom-pamokarana 7

I-Fahalalana ankapobeny
Efa hatramin’ny taona 4500 talohan’i Kristy no nahafantaran’ny zanak’olombelona ny vary. Tany amin’ny
firenena Aziaka no niatombohany.
Maro ny firenena mitrandraka ny fambolem-bary: Chine, Thaïlande, Japon, Viet- Nam, Cambodge, Inde,
Corée, Pakistan, Birmanie, firenena Afrikana,….
Tafiditra teto Madagasikara tany amin’ny taona 1694 tany ho any ny vary. Sambo rendrika no nitondra azy
tamin’izany. Niparitaka tany amin’ny faritra atsinanana izy ka tonga teto afovoan-tany.
Vary, voamadinika, “riz”, akotry, fotsim-bary, “paddy”; anarana niantsoana ny vary daholo izany.
II- Karazana sy fiainan’ny vary antanety
- Ramaditra;
- Loham-bitro;
- FOFIFA 152;
- FOFIFA 154;
- FOFIFA 161;
- B 22;
- SEBOTA 70;
- SEBOTA 281;
- SEBOTA 68.
Mizara telo ireo karazam-bary ireo raha jerena ety
ivelany: lava, fohy, misy somotra na volom-bava na
tsy misy, tsy milamaka na milamaka.
Mandalo dingana maro ny fiainan’ny vary:
1- Miala sasatra na matory: aorian’ny fiotazana;
2- Mitsimoka: mampiasa ny tavolo na tahiry ao anatiny ( mandefa faka sy tsiry);
3- Feno efatra ravina: manomboka mamelon-tena ny vary ary mamorona tahiry ho an’ny famelomantena;
4- Mitombo: manalehibe ny tenany ary manome sakelika maro: ravim-bary efatra no mamelona sakelika
na zana-bary iray;
5- Mitroka: miforona ny felam-bary sy ny salohy
6- Miteraka: mivoaka ety ivelany ny salohy ary mamorona ny voa mbola mandronono ary mijoro mahitsy;
7- Mamoa: mitombo ny voa, manomboka miondrika
8- Masaka: matoy ny vary. Miverina matory indray ny voam-bary.
III- Toetr’andro sy toe-tany
Miankina indrindra amin’ny habetsahan’ny orana sy ny fitsinjarany, ny rivotra sy ny hafanana no mahatsara
ny voka-bary an-tanety.
Toy izao no famaritana izany:
- Faritra tena mety ambolena vary an-tanety: toerana vitsivitsy amin’ny faritra atsinanana
- Faritra mety tsara ambolena vary an-tanety: faritra atsinanana, hatramin’ny 600m ambony
ranomasina.
3

4 - Faritra mety ambolena vary an-tanety: faritra atsinanana hatreo amin’ny 300m ambony ranomasina
sy ny faritra lembalemba andrefan’ny afovoan-tany.
- Faritra sarotsarotra ambolena vary an-tanety: faritra afovoan-tany be orana
- Faritra tsy mety ambolena vary an-tanety: faritra maina, tsy ampy orana.
Hamandoana izany no tena ilain’ny vary eo amin’ny fitsimohana, fitomboana, fiterahana fa andro maina
kosa eo amin’ny fahamasahana.
Mila mari-pana éé - 30°C Mila rotsak’orana
1200-2000 mm
Fanamarihana:
Tsy tokony ho tratry ny vanim-potoana misy fanala ny fahatoin’ny vary fa raha tsy izany dia akofa no
betsaka.
Tsara ho an’ny vary an-tanety ny tany maivana tsy mifatratra.
Tsy tsara kosa ny tany fasehana tsy mitana hamandoana, ny tany be fompotra mitan-drano be loatra. Noho
izany, ilaina ny fijerena ny fisian’ny rokan-jezika eny an-toerana ary ny fanasiana dolomite handanjalanjana
ny herin’asidra eo amin’ny tanim-pamokarana ka iray volana mialoha no tokony hamafazana azy eo
amin’ny tany.
IV- Fanomanana ny tany
-Volana Mey, Jona, Jolay: vao mitsahatra ny orana dia efa manao vakitany ka atao 20cm ny halaliny;
- Avadika ny bainga, atao ny fandravonana ny tany herinandro mialoha ny famafazana;
- Apetraka ny aroriaka iarovana ny nofon-tany;
- Atao ny tatatra hahafahan’ny rano miandrona amin’ny toerana be fompona mitsika.
V- FANDONAHANA:
Afaka misafidy amin’ireto karazan-jezika ireto:
- Zezi-pahitra 400kg/ara + dolomite 5kg/ara afafy mialoha
- Kaompaosta 100kg/ara + dolomite 5kg/ara afafy mialoha
- Zezika kankana 25kg/ara + dolomite 5kg/ara afafy mialoha
- Zezi-pahitra 350kg/ara + zezika kankana 5-8kg/ara.

Amin’ny fotoana anaovana ny vakibainga sy fandravonana no anaterana ireo zezika ireo.
Ho an’ny otrika legiminosy: atao anaty rano 10 litatra ny ravina voatoto 1kg. haroina tsara ary atondraka
amin’ny voly itondrana azota ka atao 1- 2 litatra /m2. Alohan’ny fiavana sy ny fitrohana no anaovana izany
Raha ravina tephrosia na neem no ampiasaina dia sady fitondrana azota no fanafody fiarovana ny vary
amin’ny biby.
VI- Fifantenana ny masom-boly
- Masomboly madio, tsy misy arena no ilaina;
- Masomboly matoy tsara fa tsy be akofa na vary maivana;
- Masomboly voasedra ny fitsimohany, tsy maty maso.
VII- Fikarakarana ny masom-boly
- Fampitsirihana:
* Ahahy amin’ny masonadro aloha ny
vary:
* Asoka ao anaty rano mba hanesorana
ny vary maivana;
* Azo alona rano ny ambioka mba
hampifoha azy amin’ny torimasony. Idray
andro sy tapany (raha misesy ny orana).
Mila hamandoana misesy ny vary mitsiry
ka tokony ho efa ho mandy ny tanimboly.
- Fotoam-pambolena
- Famafazana:
* Atao fafy manara-tsoritra: 20-30cm ny elanelan’ny
soritra.
* Atao mitandahatra kosa ny voa. Masomboly 500-
700g/ara
Voly tomboka manara-tsoritra: 20- 30cm ny
elanelan’ny soritra sy ny fototra. Voa:4-5 isandavaka.
Masomboly 500g/ara no ilaina.
• Totofana vovo-jezika sy tany ny masomboly
ka intelo ohatry ny haben’ny voa ny hateviny.
Arakaraka ny fiavian’ny orana. Tsy tokony ho lasa aorian’ny 15 Desambra raha eto afovoan-tany.
VIII- Fikojakojana
Mba hahafahan’ny fakan’ny vary miaina
tsara dia atao ny fiavana voalohany
aorian’ny 15 andro nipoirany. Averina izany
afaka iray volana. Tokony tsy hohadinoina ny
mitondra azota avy amina otrika legiminosy.
Alohan’ny fitrokany no tena ilan’ny vary ny
azota; mihamavo ny ravina amin’io fotana
io.
5

6
XI. Vokatra- Fijinjana- Fitahirizana
Manodidina ny 140 andro eo ho eo no faharetan’ny vary an-tanety. 3- 5T/ha ny vokatra azo.
Rehefa matoy tsara ny vary vao jinjaina. Tsy andrasana hiraraka. Velesina, hamainina, kororohana, sivanina
dia atao ao anaty gony amin’ny toerana maina sady azon-drivotra. Asiana talantalana, tsy akasika ny
rindrina.
X- Arena mphazo ny vary
Karazany Fisehony Fitsaboana
Menalavitra - Mamaritra pentipentina
manja eo amin’ny raviny,
- Mihalo ny tonon-taho
farany ambony ary mora tapaka
Lo sikin-dravina - Lo ny salohy;
- Saro-piterahana ny vary;
- Bobongolo ny salohy
XI- Biby fahavalon’ny vary
Karazany Fisehony Fitsaboana
Fano - Maty am-potorany ny
vary;
- Mitsoaka ny taho rehefa
sintonina
- Voangory
- Sakivy
- Voalavo
- Totozy
- Fody
XII- Zavamaniry fahavalon’ny vary
- Tsy afaka mitombo ny
vary;
- Tapaka ny fakany
- Tapatapaka ny taho;
- Lanin’ireo biby ireo ny
voa
Karazany Fisehony Fitsaboana
Voly mifaninana ( Striga) - Tsy afa-mitombo ny vary;
- Hetry ka tsy afa-mamokatra
Ahitra tsy novolena - Feno karazana ahitra mifaninana
amin’ny vary ny toerampambolena;
- Sempotra ny vary;
- Mihamavo ny raviny
- Fiasana ara-potoana ny
toeram-pamokarana;
- Fifantenana ny masomboly;
- Dorana izay hita fa
voan’ny aretina.
- Fifantenana ny masom-boly;
- Fanangonana sy fandorana ny
salohy simba;
- Fanoloana ny masomboly
- Tsatohana seva fotsy eo
amin’ny elanelam-bary;
- Fafazana faikana neem ny
tany;
- Evoina dia lafihana ravim-boandelaka
na vovoka voamboandelaka
- Fafazana faikana neem ny
tany;
- Evoina dia lafihana ravimboandelaka
- Manao papango ovy;
- Manao sarina saka
amin’ny takelaka aluminium,
ahatona eny an-tanimboly;
- Diovina ny manodidina
- Lonahana tsara ny tany;
- Esorina amin’ny tanana raha vao
manomboka mipoitra;
- Anaovana;
- Anaovana Fifandimbiasam-boly ny
tany.
Atao ara-potoana ny fiavana.

XIII- Fitahirizana masom-boly
- Hosorana menaka neem 10cc ny masomboly 10kg;
- Hosorana zezika kankana 1kg ny masomboly 10kg
XIV- Varotra sy famonosana
Manahirana ny manao am-ponosana ny vary. Ahazoan tombony kokoa anefa ny mivarotra masomboly.
Ireto no tokony ho hita eo amin’ny fonosana:
- Sary famantarana;
- Anaran’ny fikambanana mpamokatra;
- Toerana niaviany
- Karazam-bary
- Fotoam-piotazana
- Fotoana farany haniriany.
XV- Tombotsoa
- Fotsim-bary: atao sakafo ho an’ny olombelona, azo anaovana lakaoly, fanafody,toaka;
- Apombo: atao sakafom-biby;
- Mololo: atao sakafom-biby, lafika
- Akofa: andoroan biriky, anaovana zezika kaomposta.
XVI. Kaom-pamokarana
Vola mivoaka Vola miditra
Antony Sandany Antony Sandany
Fanajariana ny tany 60000 Mololo 25X500 12500
Fiasana, vadik’asa 13500 Apombo 200 X 500 100000
Zezika 60000 Apombolahy 500 X 20 10000
Kapoka 40000 Akofa 1 sarety X 2000 2000
Traçage 60000 Vary fotsy 1300 X 1030 1365000
Fambolena 60000
Fiavana (3) 18000
Triage 6000
Fiarovana 6000
Fijinjana 160000
Famofohana 30000
Fitaomana 15000
Fagnelezana 60000
Kororoka 30000
Fitehirizana 15000
Fitaomana 21000
Fanelezana mololo 6000
Tatitra 6000
Fitotoana 6000
Tatitra 9000
Tombony 581100
Totaly 1489500 1489500
7