Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Mitxelenak ikusten zuen Hegoaldeko literaturan<br />
zegoen nahaspila gainditzeko beharrezko<br />
zela <strong>Euskaltzaindia</strong>k hitzen kontu<br />
hori argitzea.<br />
Adierazpenak zer dioen funtsean? Hauxe:<br />
hitzaren jatorria edozein delarik ere, tradizioan<br />
<strong>eta</strong> euskara bizian errotua edo sustraitua<br />
den hitza euskal hitza dela. Bestela<br />
esan, ez dela bidezkoa hitz asmatu<strong>eta</strong>ra jotzea,<br />
irizpide etimologistak ez duela balio.<br />
1960an hasita, bertso txapelk<strong>eta</strong>k<br />
1960tik 1982ra sei Bertsolari Txapelk<strong>eta</strong> Nagusi<br />
antolatu zituen <strong>Euskaltzaindia</strong>k. Hasi,<br />
baina, 1958an hasi zen Bizkaiko Txapelk<strong>eta</strong><br />
antolatuz. Ondoren etorri ziren Nafarroakoa<br />
<strong>eta</strong> Gipuzkoakoa.<br />
Antolak<strong>eta</strong>n euskaltzain bat dabil buru-belarri<br />
lehen ordutik: Alfontso Irigoien.<br />
Herrialde<strong>eta</strong>ko bertso lehiak askoz lehenago egiten<br />
ziren. Oihartzun zabala izan zuten lehen txapelketek,<br />
Donostiako Euskaltzaleak elkarteak Bertsolari<br />
Eguna izenez antolatuak, gerra aurrean,<br />
1935 <strong>eta</strong> 1936 urte<strong>eta</strong>n.<br />
Hogeita lau urteko parentesiaren ondoren, <strong>Euskaltzaindia</strong>k hartzen du Euzkaltzaleak<br />
elkartearen lekukoa. 1960koa da aurrena, <strong>eta</strong> hurrenez hurren datoz 1962koa,<br />
1965ekoa, 1967koa <strong>eta</strong> berriz ere, hamabi urteko parentesi luzearen ondoren,<br />
1980koa <strong>eta</strong> 1982koa. 1984an ere hasi zen hurrengoa prestatzen, baina, bertsolari<strong>ekin</strong><br />
ezin elkar ulerturik, bertan behera utzi zuen antolatzea:<br />
Aurtengo Bertsolari Txapelk<strong>eta</strong> dela <strong>eta</strong> zenbait iritzi desberdin hedatu da. <strong>Euskaltzaindia</strong>k<br />
prentsabidez ikasi duelarik bertsolari talde batek txapelk<strong>eta</strong> hobea<br />
antolatu nahi duela, gaurko bileran hauxe erabaki da:<br />
Nahiz <strong>Euskaltzaindia</strong> aspaldi hon<strong>eta</strong>n aritu den Bertsolari Txapelk<strong>eta</strong>k apailatzen,<br />
gerra aurrean Euskaltzaleak Elkarteak <strong>ekin</strong> zion bide beretik <strong>eta</strong> bertsolaritza<br />
indartu nahirik, bertsolari talde batek, antolatzeko gogoa erakutsi duenez<br />
gero, <strong>Euskaltzaindia</strong>k ez du oraingoz txapelk<strong>eta</strong>rik eratuko.<br />
Bertsolari Txapelk<strong>eta</strong>k nahikoa gorabeheratsuak izan dira orain baino lehen ere.<br />
Arazo gehienak edo denak epaimahaiaren erabakien inguruan sortu dira.<br />
1962ko txapelk<strong>eta</strong>n txapela Uztapideren buru gainean jarri zenean, batzuek ulertu<br />
zuten Basarriri kendu egin zitzaiola. Basarri bera txapelket<strong>eta</strong>tik erretiratu egin<br />
zen betiko, zapuztuta.<br />
1965ean Mattin <strong>eta</strong> Lopategi azken saiora zein pasatuko zeudenean <strong>eta</strong> Mattin aukeratu,<br />
sekulako txistu saioa egin zuen jendeak.<br />
1967an gertatutakoa historian iltzatua dago. Alegia, Uztapider<strong>ekin</strong> batera Xalbador<br />
finalerako hautatu zutenean egin zitzaion bost minutu <strong>eta</strong> erdiko txistualdia.<br />
Xalbadorren bertsoari esker txistuak txalo bihurtu baziren ere, ondorio latzak izan<br />
Agiria<br />
"<strong>Euskaltzaindia</strong>ren Agiria euskal itzei<br />
buruz" euskaraz <strong>eta</strong> erdaraz zabaldu<br />
zen.<br />
Bertsolariaren irudia<br />
Jorge Oteitzaren irudia bertso<br />
txapelket<strong>eta</strong>n erabili ohi zuen<br />
<strong>Euskaltzaindia</strong>k.<br />
65
Change language