11 Ekonomia politika. Merkataritza saila eta marketina - Hezkuntza ...
11 Ekonomia politika. Merkataritza saila eta marketina - Hezkuntza ...
11 Ekonomia politika. Merkataritza saila eta marketina - Hezkuntza ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Ekonomia</strong> <strong>politika</strong> 9<br />
1.1. SARRERA<br />
1.1.1. Sektore publikoaren zereginak<br />
Historian zehar estatuak ekonomian izan duen esku-hartzearen intentsitatea aldatuz joan<br />
da, liberalismo garaiak <strong>eta</strong> esku-hartzeak txandakatuz. Egoera hau 1929ko ekonomiaren beheraldiarekin<br />
aldatu egin zen. Mendebaldeko herrialde gehienek atzeraldi gogorra izan zutelako.<br />
Enpresa askok porrot egin zuten, <strong>eta</strong> honen ondorioz, langabeziak izugarrizko igoera izan<br />
zuen. Herrialde askok, atzeraldi berrien beldur, jarduera ekonomikoan estatuaren esku-hartzea<br />
bultzatu zuten.<br />
Sektore publikoak, besteak beste, eginkizun hauek ditu:<br />
Fiskala<br />
Zergak ezarri <strong>eta</strong> kobratzen ditu.<br />
Arautzailea<br />
• Jarduera ekonomikoan eragina duten administrazio-lege<br />
<strong>eta</strong> xedapenak ematen ditu.<br />
• Prezioak kontrolatzen dizkie industria batzuei.<br />
• Kontsumitzaileak babesten ditu publizitatearekin,<br />
osasunarekin edo kutsadurarekin zerikusia<br />
duten gai<strong>eta</strong>n.<br />
Ondasunen <strong>eta</strong> zerbitzuen<br />
hornitzailea<br />
• Ondasun <strong>eta</strong> zerbitzu publikoak hornitzen ditu<br />
(irakaskuntza, garraioa, ura...).<br />
• Pentsioak <strong>eta</strong> beste aseguru sozial batzuk ordaintzen<br />
ditu.<br />
Birbanatzailea<br />
• Errentaren birbanak<strong>eta</strong> bidezkoa egiten saiatzen<br />
da. Diru-sarrerak <strong>eta</strong> gastu publikoak erabiltzen<br />
ditu helburu hori lortzeko.<br />
• Legez zehazten du gutxieneko soldata.<br />
Egonkortzailea<br />
• Agregatu ekonomikoak, gorabehera handiak izan<br />
ez ditzaten, kontrolatzen saiatzen da.<br />
• Ekoizpen jardueraren beheraldien ondorioak<br />
arintzen ahalegintzen da.<br />
1.1.2. Estatuaren esku-hartzea <strong>eta</strong> ekonomialari klasikoak<br />
Estatuaren esku-hartzean J.M. Keynes ekonomialariaren «Okupazioaren, interesaren<br />
<strong>eta</strong> diruaren teoria orokorra» lanak garrantzi handia izan zuen. Krisialdi ekonomikoak gertatzen<br />
zirenean, gobernuen esku-hartzearen aldekoa zen. Bere proposamena gastu publikoa
Change language