kodeqsi meeqvse
kodeqsi meeqvse
kodeqsi meeqvse
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sinaarsi
TviTmmarTvelobis kodeqsi strasburgSi ganixiles....................................... 3
parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsi pirveli mosmen
iT miiRo........................................................................................................................ 3
45-ma arasamTavrobo organizaciam parlamentis umravlesobas mimarTva
gaugzavna......................................................................................................................... 6
parlaments "TviTmmarTvelobis kodeqsis" 48 - e muxlis alternativas sT
avazoben.......................................................................................................................... 8
parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelobis komitetma
TviTmmarTvelobis kodeqsi ganixila.................................................................. 10
daviT losaberiZe - vinc narmanias merobisTvis konkurentad ganixilavs,
dainteresebulia, mis uwyebaSi SemuSavebuli TviTmmarTvelobis proeqti
Cavardes......................................................................................................................... 11
piotr Jube: TviTmmarTvelobis am reformas realuri cvlilebebis mo
tana SeuZlia................................................................................................................... 15
arasaparlamento opozicia adgilobrivi TviTmmarTvelobis reform
is ganxilvaSi CarTvas iTxovs................................................................................. 18
arasaparlamento (demokratiuli) opoziciis SeniSvnebi "TviTmmarTvel
obis kodeqsis" proeqtze.......................................................................................... 20
TviTmmarTvelobis Sesaxeb: politikosebis fici mwams, magram bolo mak
virvebs............................................................................................................................ 21
TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebuli movlenebis qronika......... 23
2
TviTmmarTvelobis kodeqsi
strasburgSi ganixiles
3
TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqti
strasburgSi, evrosabWos adgilobrivi
da regionuli xelisuflebebis kongresis
pirvelma pirebma ganixiles. saqarTvelos
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis
ministris pirveli moadgile Tengiz
SergelaSvili da mTavrobis kancelariis
TviTmmarTvelobebTan da regionebTan
urTierTobis departamentis ufrosis
moadgile irakli melaSvili vizitis farglebSi
evropis sabWos adgilobrivi da
regionuli xelisuflebebis kongresis generalur
mdivans, andreas kifers Sexvdnen,
rogorc Sexvedridan gairkva, evrosabWos
maRalCinosnebi saqarTvelos mTavrobis
mier inicirebul kanonproeqtis ZiriTad
principebs decentralizaciisa da TviTmmarTvelobebisTvis
realuri uflebamosilebebis
miniWebis Taobaze iziareben.
evrosabWos adgilobrivi da regionuli xelisuflebebis
kongresi sakuTar rekomendaciebs
TviTmmarTvelobis kodeqsTan
dakavSirebiT saqarTveloSi uaxloes periodSi
gamoagzavnis. qarTuli delegacia imedovnebs,
rom rekomendaciebi kodeqsTan
mimarTebiT pozitiuri iqneba.
"saqarTvelos mTavrobisTvis
Zalian mniSvnelovania, iTanamSromlos
evrosabWosTan gansakuTrebiT
maSin, roca saqme exeba TviTmmarTvelobis
reformas. ganvixileT rogorc
mTlianad kodeqsi, ise misi
calkeuli muxlebi. SemiZlia vTqva,
rom evrosabWos adgilobrivi da
regionuli xelisuflebebis kongresi
mTlianobaSi mxars uWers im
gzas, romelsac saqarTvelos mTavroba
irCevs", - ganacxada Sexvedris
Semdeg Tengiz SergelaSvilma.
amasTan, irakli melaSvilis gancxadebiT,
uaxloes dReebSi saqarTveloSi
gamoigzavneba daskvna, romlis
miRebac kanonproeqtis meore
mosmenamde Zalian mniSvnelovani iqneba.
evrosabWos adgilobrivi da regionuli
xelisuflebebis kongresis generaluri
mdivnis, andreas kiferis gancxadebiT, kongresi
Tvalyurs adevnebs adgilobrivi
TviTmmarTvelobis reformas, romlis
mizansac regionuli da adgilobrivi xelisuflebis
gaZliereba warmoadgens.
"SarSan monitoringis angariSis gacnobis
Semdeg, kongresma rekomendaciebi SeimuSava,
xolo amJamad, monitoringis Semdgomi
RonisZiebebis saxiT, mudmiv kontaqtSi vimyofebiT.
Cven mzadyofnas gamovTqvamT,
gavecnoT sakanonmdeblo dokumentis saboloo
versias da ganvixiloT saparlamento
kenWisyris Sedegebi mTavrobis warmomadgenlebTan
erTad. ministris moadgile
Cveni kongresis momdevno Sexvedraze ukve
moviwvieT", - ganacxada andreas kiferma.
parlamentma adgilobrivi
TviTmmarTvelobis kodeqsi pirveli
mosmeniT miiRo
parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsi pirveli mosmeniT,
82 xmiT arcerTis winaaRmdeg, miiRo.
miRebuli kodeqsiT regulirdeba adgilobrivi
TviTmmarTvelobis administraciul-teritoriul
organizebis, municipalitetis
uflebamosilebebis da misi
organoebis, aseve, dedaqalaqis statusis
da misi uflebamosilebebis sakiTxebi.
kodeqsis Tanaxmad, saqarTveloSi 5-is nacvlad
12 TviTmmarTveli qalaqi iqneba, sadac
mers pirdapiri wesiT airCevs mosaxleoba.
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis
mimarT sazogadoebis azri orad
gaiyo. xalxis nawili aRniSnul kodeqss
revoluciur, demokratiuli ganviTarebis
axal etapad miiCnevda Tumca, iyvnen iseTebic,
romlebic TviTmmarTvelobis institutis
CamoyalibebaSi riskebs xedavdnen.
TviTmmarTvelobis reformas saqarTvelos
kaTolikos-patriarqi ilia meorec
gamoexmaura da ganacxada, rom igi
saqarTvelos daSliskenaa mimarTuli.
"es Tu ganxorcielda, Cven mivalT saqarTvelos
daSlisaken, darRvevisaken. Cven arasdros
ar SevurigdebiT amas da yvelafers
gavakeTebT, rom es ar Sesruldes. yoveli
raioni unda uSualod dakavSirebuli iyos
Cvens xelisuflebasTan, amas ar sWirdeba
Sualedi, Sua rgoli. xelisufleba Tvi-
Ton unda ganixilavdes yoveli raionis
gaWirvebas. ratomRac zogierTi cdilobs,
rom kanoni saswrafod unda iyos miRebuli.
Cveni azriT, es unda iyos ganxiluli
mTeli eris mier. xalxma unda imsjelos
ra aris misaRebi saqarTvelosTvis. amitom,
ar unda viCqaroT. xalxi unda gaecnos
TviTmmarTvelobis am kanons. me minda
didi pativiscemiT mivmarTo Cvens parlaments
da xelisuflebas, gaiTvaliswinon
es saSiSroeba da nu avCqardebiT amis miRebaSi",
- ganacxada patriarqma qadagebisas.
patriarqis gancxadebas didi vnebaTaRelva
mohyva. azri gaiyo umravlesobaSic. saparlamento
umravlesobis wevri Tamar
korZaias gancxadebiT, patriarqi zedmetad
ereva saxelisuflebo funqciebSi:
"rodesac patriarqi mouwodebs xelisuflebas
dafiqrebisaken da imisaken, ar
miviRoT es TviTmmarTvelobis kodeqsi
naCqarevad, albaT jobda, rom TviTonac
gaiazros im mkafio gancxadebebis riski,
rasac akeTebs qadagebis Semdeg. ar SeiZleba
patriarqi akeTebdes gancxadebas imis
Taobaze, rom riskebs Seicavs TviTmmarTvelobis
kodeqsi, romelic, darwmunebuli
var, naxevarze mets wakiTxuli ar aqvs
Tavidan bolomde. amitom, Tu patriarqi
mouwodebs sazogadoebas aqtiuri diskusiisaken,
man Sefaseba ar unda gaakeTos, ra
riskebs Seicavs es kodeqsi. vfiqrob, rom
sapatriarqo aseTi tipis gancxadebebiT
zedmetad ereva saxelisuflebo saqmianobaSi
da, Cemi azriT, sapatriarqos da
saxelisuflebo funqciebi da movaleobebi
namdvilad erTmaneTisgan gamijnulia da
gamijnuli unda iyos", - ganacxada korZaiam.
saqarTvelos parlamentis Tavmjdomarem,
daviT usufaSvilma JurnalistebTan saubrisas
aRniSna, rom sruliad bunebrivia
am sakiTxis mimarT aseTi didi yuradReba,
Tumca, misi ganmatebiT, araswori
koncefciaa, TiTqos TviTmmarTvelobam
SeiZleba gaaRvivos separatizmi da
TiTqos TviTmmarTveloba raime formiT
safrTxes uqmnis qveynis erTianobas.
arasaparlamento opoziciam werilobiT
mimarTa premier-ministrsa da
parlamentis Tavmjdomares da TviTmmarTvelobis
kodeqsis proeqtTan dakavSirebiT
arsebuli SeniSvnebi gaacno.
"xelisuflebis mier SemoTavazebulma
TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtma gansakuTrebuli
mRelvareba gamoiwvia. samwux-
4
aroa, rom aseTi mniSvnelovani sakiTxi ar
iyo ganxiluli opoziciur partiebTan da
samoqalaqo sazogadoebasTan. garda amisa,
xelisuflebis Secvlis Semdeg ar ganxorcielebula
Zireuli cvlilebebi saarCevno
kanonmdeblobaSi, romelsac erToblivad
vafasebdiT rogorc antidemokratiuls
uaxloes warsulSi", - naTqvamia arasa
parlamento opoziciis mimarTvaSi.
arsebuli viTarebis gaTvaliswinebiT
arasamTavrobo organizaciebma saqarTvelos
mTavrobas da parlaments mimarTes
da mouwodes ar ayvnen TviTmmarTvelobis
ideis diskreditaciis talRas da ar SeaCeron
reformis procesi. TviTmmarTvelobis
reformis ganxorcielebis procesTan
dakavSirebiT gakeTebul gancxadebas xeli
24-ma arasamTavrobo organizaciam moawera.
saboloo jamSi kodeqsis sadavo nawilSi
garkveuli cvlilebebi Sevida.
cvlilebebis Tanaxmad, kodeqsSi Tavdaprivelad
arsebuli municipalitet-
Ta regionuli gaerTianebebi, samxareo
sakonsultacio sabWoebad gardaiqmneba.
sakonsultacio sabWo monawileobas
miiRebs konsultaciebsa da ganxilvebSi.
aRniSnuli iniciativa komitetebis
gaerTianebul sxdomaze saparlamento
umravlesobis wevrma gia JorJolianma
daayena da mas regionuli ganvi-
Tarebisa da infrastruqturis ministris
moadgile Tengiz SergelaSvili daeTanxma.
kanonproeqtSi Sesul cvilelebebs saqarTveloSi
moqmedi arasamaTavrobo organizaciebi
gamexmaurnen da igi uaryofiTad
Seafases. 45ma arasamTavrobom saparlamento
umravelesobas mimarTva gaugzavna,
sadac aRniSnulia, rom arasaparlamento
opoziciasTan "konsensusis" Sedegad kanonproeqtis
ZiriTadi siaxleebi gauqmda:
● SeizRuda TviTmmarTveli qalaqebis
Camoyalibebis SesaZleblobebi
● gaurkevelia gamgeblebis da
merebis pirdapiri arCevis sakiTxi
● Tbilisis mosaxleoba ver Se-
Zlebs, saubno problemebi sakuTari
Sexedulebebis mixedviT moagvaros
● TviTmmarTvelobebs aRar miecemaT
gubernatorebis kontrolis Sesa-
Zlebloba da, rac yvelaze samwuxaroa,
aRar dainergeba sazogadoebrivi sabWoebi
- sazogadoebis monawileobis da kontrolis
meqanizmebi qalaqad da soflad
arasamTavrobo organizaciebs miaCniaT,
rom kanonproeqtis msgavsi saxiT miReba
araTu xels Seuwyobs adgilobrivi
demokratiis ganviTarebas, aramed gaamyarebs
ukve arsebul centralizebul
sistemas. amasTanave, maTi azriT, igi warmoadgens
winasaarCevno dapirebebisa da
deklarirebuli reformis strategiis
ugulebelyofas. rac maT uCens eWvs, rom
xelisuflebaSi arian Zalebi, romlebic
cdiloben arsebuli sistemis SenarCunebas.
"vwuxvarT, rom axali mmarTveli politikuri
Zala Zvelis Secdomebze ar swavlobs.
arsebuli situacia Zlier hgavs 2005
wels ganviTarebul procesebs, roca xelisuflebam
ver an ar gamoiyena Zireuli
reformirebis Sansi da, Sedegad, jer
dakarga sazogadoebis mxardaWera, Semdeg
ki xelisuflebis daTmoba mouxda.
imeds vitovebT, saqarTvelos parlamentis
wevrebi acnobierebT pasuxismgeblobas
saqarTvelos mosaxleobis, Tqveni amomrCevlebis
winaSe da ar gauSvebT xelidan
adgilobrivi demokratiis damkvidrebis
SesaZleblobas." - naTqvamia arasamTavro
organizaciebis erTobliv gancxadebaSi.
"qristian-demokratebis" wevri levan
vefxvaZe ambobs, rom xelisufleba
daTmobaze wavida da es kargia:
"kargia, rom xelisufleba wavida daTmobaze
da sabWoebi im formiT, ra formi-
Tac Tavidan iyo gaTvaliswinebuli, aRar
Seiqmneba, ar iqneba es sajaro samarTlis
iuridiuli pirebi da qveynis separaciis
safrTxe aRar iarsebebs. meore Tema ukav-
Sirdeba realuri TviTmmarTvelobis ganviTarebas.
Cveni mkafio moTxovnaa, rom
yvela sofelma Tavad unda airCios saku-
Tari pirveli piri. xelisuflebas aqvs
umTavresi valdebuleba Caataros normaluri
adgilobrivi arCevnebi da normaluri
arCevnebi rogor unda Catardes,
roca ar viciT, TviTmmarTveli qalaqebis
gamoyofis Semdeg ra struqturas virCevT
da rogor virCevT? 6 Tve darCa arCevnebamde
da movuwodebT xelisuflebas gonivrul
vadebSi moagvaros es problema."
umciresobis wevris, giorgi vaSaZis
TqmiT, samwuxarod, TviTmmarTvelobis
kodeqsi ukve aris ara TviTmmarTvelobis,
aramed mmarTvelobis kodeqsi:
"ori mniSvnelovani problema aqvs: gubernatoris
instituti ar unda iyos
5
TviTmmarTvelobis kanonSi, romelsac
niSnavs centraluri xelisufleba da ar-
Ceuli merebis da gamgeblebis gadayeneba
yovel mizezgareSe, nebismieri safuZvliT
ar unda SeeZlos sakrebulos. “
umciresoba problemas finansebSic xedavs.
kerZod, maTi TqmiT, kodeqsis am
variantSi saubari ar aris finansur decentralizaciaze,
xolo Tu finansuri
decentralizacia ar moxda, maSin TviTmmarTvelobis
Camoyalibebas azri ar aqvs.
arasamTavrobo organizaciebi "samar-
Tliani arCevnebisa da demokratiis saer-
TaSoriso sazogadoeba", "saerTaSoriso
gamWvirvaloba - saqarTvelo" da "axalgazrda
iuristTa asociacia" gancxadebas avrceleben.
maTi SefasebiT, "adgilobrivi TviTmmarTvelobis"
kodeqsis parlamentisTvis
SeTavazebuli proeqti merebisa da gamgeblebis
institutis mniSvnelobas amcirebs.
"saqarTvelos parlamentSi warmodgenili
"adgilobrivi TviTmmarTvelobis"
kodeqsis proeqtiT SemoTavazebulia iseTi
mniSvnelovani siaxle, rogoricaa
gamgeblebis (merebis) pirdapiri wesiT
arCeva, rac, xangrZlivi drois ganmavlobaSi
Cveni organizaciebis moTxovnas
warmoadgenda. samwuxarod, SemoTavazebuli
kanonpreqti iTvaliswinebs normas,
romelic arCeviTi merebisa da gamgeblebis
institutis mniSvnelobas asustebs.
kerZod, saubaria kodeqsis proeqtis 48-e
muxlze, romelic iTvaliswinebs pirdapiri
wesiT arCeuli gamgeblisTvis (merisTvis)
undoblobis gamocxadebis proceduras.
aRniSnuli sakiTxis inicirebis
ufleba aqvs sakrebulos siiTi Semadgenlobis
naxevarze mets an municipalitetis
registrirebul amomrCevelTa 20%-s.
organizaciebis SefasebiT, Tanamdebobis
pirebis pirdapiri wesiT
arCevis mizans warmoadgens, uzrunvelyos
mosaxleobis CarTuloba TviTmmarTvelobis
organoTa formirebaSi,
arCeuli Tanamdebobis piris/organos
stabiluroba da damoukidebloba.
"sakrebulosTvis msgavsi uflebis mini-
Webis Sedegad miviRebT imave realobas,
rac dRes moqmedi kodeqsiT aris dadgenili,
rodesac sakrebulos Tavmjdomares
SeuZlia Tanamdebobidan gaaTavisuflos
gamgebeli sakrebulos TanxmobiT, risi
samwuxaro magaliTebic mravlad vnaxeT
2013 wlis ganmavlobaSi. Sesabamisad, ase-
Ti daTqma amcirebs am Tanamdebobis pirebis
pirdapiri wesiT arCevis arss da mniSvnelobas.
- ganmartebulia gancxadebaSi.
27 dekemberis plenarul sxdomaze parlamentma
"adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsis" proeqtis Sesaxeb
moxseneba moismina, xolo plenarul sxdomaze
mis ganxilvas muxlobrivad ianvarSi,
riggareSe sesiaze daubrundeba.
45-ma arasamTavrobo organizaciam
parlamentis umravlesobas mimarTva
gaugzavna
saqarTvelos mTavrobis mier parlamentSi
inicirebuli „adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsis” kanonproeqti warmoadgenda
mmarTvel politikur ZalaSi Se-
Tanxmebis Sedegad miRweul kompromisul
variants. Cveni azriT, SeTavazebuli modeli
srulad ar asaxavda biZina ivaniSvilisa
da „qarTuli ocnebis” winasaarCevno
dapirebebis, mTavrobis mier 2013 wlis
1 marts deklarirebuli adgilobrivi
TviTmmarTvelobis reformis strategiis
principebs. miuxedavad amisa, samoqalaqo
sazogadoebis nawilma mainc davuWireT mxari
mas, vinaidan CavTvaleT, rom es iqneboda
pirveli, principuli da Seuqcevadi nabiji
qveyanaSi realuri TviTmmarTvelobis
damkvidrebis gzaze.
samwuxarod, kanonproeqtis saparlamento
ganxilvis dawyebamde moxda mmarTveli
koaliciis SeTanxmeba arasaparlamento
opoziciasTan, ramac, efemeruli safrTxeebis
braldebiT, kanonproeqtis ZiriTadi
siaxleebis gauqmeba gamoiwvia. am „konsensusis”
Sedegad:
• SeizRuda TviTmmarTveli qalaqebis Camoyalibebis
SesaZleblobebi
• gaurkevelia gamgeblebis da merebis
pirdapiri arCevis sakiTxi
• Tbilisis mosaxleoba ver SeZlebs, saub-
6
no problemebi sakuTari Sexedulebebis
mixedviT moagvaros
• TviTmmarTvelobebs aRar miecemaT
gubernatorebis kontrolis Sesa-
Zlebloba da, rac yvelaze samwuxaroa,
aRar dainergeba sazogadoebrivi
sabWoebi - sazogadoebis monawileobis
da kontrolis meqanizmebi qalaqad da
soflad migvaCnia, rom es „konsensusi”
araTu xels Seuwyobs adgilobrivi
demokratiis ganviTarebas, aramed gaamyarebs
ukve arsebul centralizebul
sistemas. amasTan, is warmoadgens winasaarCevno
dapirebebisa da deklarirebuli
reformis strategiis ugulebelyofas.
saqarTvelos parlamentis
amgvari qmedeba aCens eWvis safuZvels,
rom Tavad xelisuflebaSi arian Zalebi,
romlebic yvela saSualebiT cdiloben
arsebuli sistemis SenarCunebas.
vwuxvarT, rom axali mmarTveli politikuri
Zala Zvelis Secdomebze ar swavlobs.
arsebuli situacia Zlier hgavs 2005 wels
ganviTarebul procesebs, roca xelisuflebam
ver an ar gamoiyena Zireuli reformirebis
Sansi da, Sedegad, jer dakarga
sazogadoebis mxardaWera, Semdeg ki xelisuflebis
daTmoba mouxda.
imeds vitovebT, saqarTvelos parlamentis
wevrebi acnobierebT pasuxismgeblobas
saqarTvelos mosaxleobis, Tqveni amomrCevlebis
winaSe da ar gauSvebT xelidan
adgilobrivi demokratiis damkvidrebis
SesaZleblobas.
1.samoqalaqo kulturis saerTaSoriso
centri (ICCC)
2. asociacia „kivitas georgika”
3. samoqalaqo integraciis fondi
4. samoqalaqo sazogadoebis kvlevisa da
ganviTarebis centri
5. adgilobrivi demokratiis ganviTarebis
qseli
6. informaciis Tavisuflebis ganviTarebis
instituti (IDFI)
7. goris sainformacio centri
8. konsultaciis da treningis centri
9. fondi “liberaluri akademia Tbilisi”
10. fondi „Ria sazogadoeba - saqarTvelo”
11. kulturul urTierTobaTa centri-kavkasiuri
saxli
12. mwvane kavkasia
13. samoqalaqo sazogadoebis instituti
(CSI)
14. saqarTvelos strategiuli kvlevebisa
da ganviTarebis centri
15. asociacia „mwvane alternativa”
16. skola, ojaxi, sazogadoeba
17. Tavisufal JurnalistTa saxli
18. saerTo samoqalaqo moZraoba
„mravalerovani saqarTvelo”
19. demokrat mesxTa kavSiri
20. adamianis uflebebis swavlebisa da monitoringis
centri (EMC)
21. adamianis uflebaTa prioriteti
22. Tavisuflebisa da demokratiis ganvi-
Tarebis instituti
23. arasamTavrobo organizacia „sida”
24. ekonomikuri politikis eqspertTa centri
25. iZulebiT gadaadgilebul qalTa arasam-
Tavrobo organizcia „Tanxmoba”
26. asociacia „goris invalidTa centri”
27. kavkasiis ekonomikuri da socialuri kvlevebis
centri
28. saqarTvelos gaeros asociacia
29. fondi „taso”
30. strategiuli kvlevebisa da ganviTare-
7
is centri
31. tyibulis raionis ganviTarebis fondi
32. sazogadoebrivi damcveli
33. mravalenovani saqarTvelo
34. saqarTvelos mwvaneTa moZraoba
dedamiwis megobrebi
35. sazogadoebrivi monitoringisa da kvlevis
centri
36. usafrTxo sivrce
37. organizacia „borjRali”
38. adamianis uflebaTa centri
39. samoqalaqo iniciativa
40. kavSiri „nukriani”
41. imereTis mxaris mecnierTa kavSiri
42. guriis axalgazrduli resurscentri
43. energoefeqturobis centri saqarTvelo
44. arasamavrobo organizacia „ukeTesi momavlisaTvis”
45. arasamTavrobo organizacia „toleranti”
parlaments "TviTmmarTvelobis kodeqsis"
48 - e muxlis alternativas
sTavazoben
TviTmmarTvelobis ganvi-
Tarebisa da regionuli
politikis sakiTxebSi mrCevelTa
sabWos wevrebis kote
kandelakis da mamuka abula-
Zis mier saqarTvelos parlamentisadmi
SeTavazebuli
„TviTmmarTvelobis kodeqsis“
48-e muxlis alternativa
„saqarTvelos adgilobrivi
TviTmmarTvelobis
kodeqsis“ pirvandel variantSi,
romlis SemuSavebaSic
monawileobas iRebda regionaluri
ganviTarebisa
da infrastruqturis saministros
sazogadoebriv
mrCevelTa sabWo, gaTvaliswinebuli
iyo pirdapiri,
sayovelTao, Tanaswori
saarCevno xmis safuZvelze
moqalaqeTa mier arCeuli
gamgeblis (meris) gadarCevis
procedura. 2013 wlis 30
oqtombers mTavrobis mier
damtkicebul kanonproeqt-
Si is Seicvala sakrebulos
mier gamgeblis/merisTvis
undoblobis gamocxadebiT
(48-e muxli), da Semdegnairadaa
gansazRvruli:
„gamgeblisTvis (merisTvis)
undoblobis gamocxadebis
proceduris inicirebis safuZvelia
sakrebulos siiTi
Semadgenlobis naxevarze metis
an municipalitetis registrirebul
amomrCevelTa
aranakleb 20%-is werilobiTi
Suamdgomloba gamgeblisTvis
undoblobis gamocxadebis
Taobaze.“
am muxlSi „municipalitetis
registrirebul amomrCevelTa
aranakleb 20%-is
werilobiTi Suamdgomlobis“
meSveobiT gamgeblis
(meris) gadayenebis ufleba
municipalitetis mcxovreblebs
mxolod formalurad
eniWebaT, ramdenadac
Semdegi (me-2 punqti) sakrebulos
aZlevs saSualebas,
blokireba gaukeTos amomrCevelTa
1/5-is moTxovnas
da gadayenebis procedura
ar ganaxorcielos, Tu, sul
cota, mis wevrTa 1/3 miemxro
an, garkveuli dapire-
8
bebis safuZvelze, farulad
gaurigda gamgebels (mers):
„gamgebelisTvis (merisTvis)
undobloba gamocxadebulad
CaiTvleba, Tu Suamdgomlobas
mxars dauWers
sakrebulos siiTi Semadgenlobis
ori mesamedi.
undoblobis gamocxadeba
iwvevs gamgeblis (meris)
uflebamosilebis Sewyvetas.“
garda amisa, kodeqsi ar
adgens amomrCevelTa Suamdgomlobaze
xelmowerebis
namdvilobis dadgenis
proceduras, rac dokumentis
legitimurobaSi safuZvliani
eWvis Setanis safuZveli
iqneba. sakrebulos
muSaobaSi amgvari praqtika
ar aris da xelmowerebis
Semowmebis meqanizms Cveni kanonmdebloba
icnobs mxolod saarCevno komisiebis mier
saarCevno subieqtobis kandidatTa mxardamWerebisa
da referendumis moTxovnis
momxreTa siebis gadamowmebisas. es naklovaneba
axasiaTebs „kodeqsis“ 87-e muxlsac (
sakrebulos dadgenilebis proeqtis iniciireba
peticiis wesiT), sadac peticiaze xelmomwerTa
raodenoba „municipalitetSi
registrirebul amomrCevelTa aranakleb
1%-iT“ aris gansazRvruli. am muxlis me-4
punqtis Sesabamisad, „kanoniT dadgenili
wesiT Setanil peticias registraciaSi atarebs
sakrebulos aparati“, Tumca aranairi
procedura imisa, rogor unda gadaamowmos
aparatma xelmowerebis namdviloba,
gansazRvruli araa, anu, faqtiurad, „kodeqsis“
mixedviT, Suamdgomlobebisa da peticiebis
xelmoweraTa namdvilobis Semowmeba
ar xdeba.
msoflios im qveynebSi sadac kanonmdeblobaSi
Setanilia arCeul Tanamdebobis
pirTa gadarCevis meqanizmebi, aucileblad
aris gansazRvruli xelmoweraTa verifikaciis
procedurebic. mag., venesuelaSi hugo
Cavesis gadadgomis moTxovniT Sekrebil
xelmoweraTa didi nawilis araamdviloba
am qveynis centralurma saarCevno sabWom
daadgina.
gadayenebis proceduris dasawyebad „kodeqsi“
ar iTxovs raime dasabuTebas an
kanonmdeblobiT gansazRvrul raime
dadasturebul safuZvlebs. realobaSi
sakrebulos wevrebis, sul cota, naxevarze
metis mxardaWeris mqone (arCevisas) da
maTTan wlobiT yoveldRiurad momuSave
sakrebulos Tavmjdomares, aRmasrulebeli
saqmianobiT dakavebul gamgebelTan
(merTan) SedarebiT, yovelTvis eqneba
meti Sansi, miimxros sakrebulos wevrebis
sakmarisi raodenoba gadayenebis proceduris
ganxorcielebisTvis, miT ufro,
Tu sakrebuloSi umravlesobasa da gamgebels
(mers) Soris partiuli an sxvagvari dapirispireba
moxda.
gasagebia is motivebi, ris gamoc, SesaZloa,
Setanil iqna cvlilebebi pirvandel variantSi
da, gadarCevis proceduris nacvlad,
gamgebelis (meris) xelisuflebis dasabalanseblad,
sakrebulos mier misi gadayenebis
procedura iqna Semotanili.
erT-erTi mizezi, savaraudod, gadarCevis
SemTxvevaSi kenWisyris 2-jeradi (gadarCevisa
da xelaxali arCevnebisaTvis) CatarebisTvis
Tanxebis gamoyofis ekonomia
iqneboda. am mizniT, msoflios zogierT
qveyanaSi xdeba gadarCevisa da uflebamonacvlis
(memkvidris) arCevis procedurebis
kombinireba (droSi Tanxvedra da Sesabamisi
kiTxvebis erT biuletenSi moqceva):
pirveli kiTxva iTxovs amomrCevlebis
dasturs moqmedi Tanamdebobis piris gadayenebaze
da mxolod sakmarisi raodenobiT
Sesabamisi pasuxis SemTxvevaSi eZleva
iuridiuli Zala meore kiTxviT amomrCevlis
mier Semcvlelis Taobaze gakeTebul
arCevans. Tumca, amgvar gaerTianebas Tavisi
uaryofiTi mxareebi gaaCnia: amomrCeveli
ibneva da aRar fokusirdeba konkretulad
gadarCevis sakiTxze, xdeba yuradRebis
gadatana SesaZlo Semcvlelis personis
arCevaze. faqtiurad, xelaxali arCevnebi
imarTeba im pirobebSi, roca kanonierad
arCeul Tanamdebobis pirs uflebamosileba
jer Sewyvetili ar aqvs (an mxolod Se-
Cerebuli aqvs).
Tanxebis ekonomiis argumentis gaTvaliswinebisas,
gadarCevis proceduris gadayenebiT
Canacvlebis gamo, ar aris gamoricxuli,
aRmovCndeT iseT mdgomareobaSi,
roca „Zunwi orjer Zvirs ixdis“: undoblobis
procedura gacilebiT martivad
gansaxorcielebelia da damokidebulia
mxolod 10-20 adamianis (sakrebulos wevris)
subieqtur nebaze, maSin, roca gamgeblis
(meris) arCevaze neba gamoxata municipalitetis
aTasobiT amomrCevelma. garda imisa,
rom es arasamarTliania, SesaZloa moxdes
gadayenebis procedurebis inicireba
yovel 6 TveSi, anu, 5-jerac ki sakrebulos
erTi uflebamosilebis vadis ganmavloba-
Si (48.4. „undoblobis sakiTxis inicireba
da gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis
gamocxadeba dauSvebelia adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organoebis arCevidan
6 Tvis, aseve gamgeblis (meris) uflebamosilebis
bolo erTi wlis ganmavlobaSi“).
amdenad, sakrebulosTvis gamgeblis (meris)
gadayenebis uflebamosilebis miniWeba municipalitetis
pirvel pirs damokidebuls
xdis sakrebulos politikur da sxvagvar
koniunqturaze, imis nacvlad, rom is damokidebuli
iyos mTlianad mosaxleobaze,
rac aris pirdapiri wesiT misi arCevis SemoRebis
arsis nivelireba da Tavad TviTmmarTvelobis
realurad ganxorcielebasac
rig SemTxvevaSi safuZvlebs gamoaclis,
miscems ra gamgebelis (meris) gadayenebis
da sasurveli kandidaturiT Canacvlebis
farul berketebs centralur xelisuflebas.
pirdapiri (uSualo) demokratiis meqanizmi
- gamgeblis (meris) gadarCevis proce-
9
dura, samarTlianobisa da demokratiuli
meqanizmebis suliskveTebis TvalsazrisiT
logikurad ufro gamarTulia.
zemoTqmulidan gamomdinare, gTavazobT
48-e muxlis Semdeg formulirebas:
„muxli 48. gamgeblis (meris) gadarCeva
1. gamgeblis (meris) gadarCevis proceduris
inicirebis safuZvelia sakrebulos
siiTi Semadgenlobis naxevarze metis werilobiTi
Suamdgomloba gamgeblisTvis
undoblobis gamocxadebis Taobaze. Suamdgomloba
miRebulad CaiTvleba da waredgineba
saarCevno administracias, Tu mas
mxari dauWira sakrebulos siiTi Semadgenlobis
samma meoTxedma. Suamdgomlobis
miuReblobis SemTxvevaSi undoblobis
sakiTxi sakrebulos sxdomaze momdevno 6
Tvis ganmavleobaSi ar SeiZleba daisvas.
2. gamgeblis (meris) gadarCevis proceduris
inicirebis ufleba aqvs agreTve
municipalitetis registrirebul amomrCevelTa
aranakleb 25%-s. Suamdgomloba
miRebulad CaiTvleba, Tu saqarTvelos
organuli kanoniT „saqarTvelos saarCevno
kodeqsiT“ dadgenili wesiT saarCevno
administraciis mier xelmoweraTa namdvilobis
Semowmebis Semdeg dadasturda, rom
sainiciativo jgufis mier xelmoweraTa Segrovebis
dros ar iqna darRveuli saqarTvelos
organuli kanoniT „saqarTvelos
saarCevno kodeqsiT“ dadgenili procedurebi
da gadamowmebis Semdeg namdvil
xelmoweraTa raodenoba ar aRmoCnda am
kanoniT dadgenil zRvrul odenobaze naklebi.
3. gamgeblis (meris) gadayenebisa da misi
uflebamonacvlis arCevis sakiTxze ken-
Wisyra tardeba saqarTvelos organuli
kanoniT „saqarTvelos saarCevno
kodeqsiT“ dadgenili wesiT, saarCevno
administraciis mier amomrCevelTa Suamdgomlobis
moqmed kanonmdeblobasTan
Sesabamisobis dadgenidan, an sakrebulos
mier am muxlis 1-li nawiliT gansazRvruli
gadawyvetilebis miRebidan araugvianes
40 dRis vadaSi.
4. gamgebeli (meri) gadarCeulad, da, imavdroulad,
saqarTvelos organuli kanoniT
„saqarTvelos saarCevno kodeqsiT“
dadgenili wesiT, arCevnebSi monawile
subieqti mis uflebamonacvled arCeulad
CaiTvleba, Tu gamgeblis (meris) gadarCevas
mxars dauWers kenWisyraSi monawile amomrCevelTa
naxevarze meti.
5. undoblobis sakiTxis inicireba da
gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis
gamocxadeba dauSvebelia adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organoebis arCevidan
6 Tvis, aseve gamgeblis (meris) uflebamosilebis
vadis bolo erTi wlis ganmavlobaSi.“
(ganmarteba: gadarCevis procedurisaTvis
aucilebeli procentis odenoba - 25% - Seesabameba
aSS Statebis umravlesobis kanonmdeblobis
analogiur moTxovnebs, mxolod
kaliforniis StatSi aris ufro dabali
-12% -iani zRvari)
parlamentis regionuli politikisa da
TviTmmarTvelobis komitetma TviTmmarTvelobis
kodeqsi ganixila
parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelobis komitetma, meore mosmeniT,
muxlobrivad ganixila mTavrobis mier sakanonmdeblo iniciativis wesiT warmodgenili
saqarTvelos organuli kanonis proeqti "adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsi"
da misi Tanmdevi kanonproeqtebi. sakiTxi sxdomaze regionuli ganviTarebisa da
infrastruqturis ministris pirvelma moadgilem Tengiz SergelaSvilma gamoitana.
kanonproeqtebis ganxilvaSi parlamentis wevrebTan erTad monawileobdnen arasamTavrobo
organizaciebisa da samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebi. kanonproeqtis
mravalsaTiani, detaluri ganxilvis Sedegad, sxdomis monawileebi mraval sakiTxze Sejerdnen
da kanonproeqtis avtorebma garkveuli SeniSvnebi da winadadebebi gaiTvaliswines.
dasasruls, komitetis wevrebma, damswreTa umravlesobiT, mxari dauWires kanonproeqtis
parlamentis plenarul sxdomaze meore mosmeniT gansaxilvelad gatanas.
10
daviT losaberiZe - vinc narmanias
merobisTvis konkurentad ganixilavs,
dainteresebulia, mis uwyebaSi
SemuSavebuli TviTmmarTvelobis
proeqti Cavardes
"adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsTan"
dakavSirebiT
sazogadoebaSi gaCenil kiTxvebze
"interpresniusi" istorikossa
da analitikoss,
daviT losaberiZes esaubra.
- batono daviT, saqarTvelos
patriarqma ilia
meorem "adgilobrivi
TviTmmarTvelobis kodeqsze"
brZana - "Tu kanoni
amoeqddeba, es saqarTvelos
daSla iqneba". am Temas
sazogadoebaSi didi miTqma-moTqma
mohyva. Tqveni azriT,
ram gamoiwvia am sakiTxze
azrTa sxvadasxvaoba?
- amas ramdenime mizezi aqvs,
maT Soris - pozitiuric
da negatiuric. roca xorcieldeba
reforma, romelic
Tvisobrivad axal
mmarTvelobaze gadasvlas
gulisxmobs, yvelgan aris
diskusia da azrTa sxvadasxvaoba.
SeuZlebelia, mTeli
eri iyos erT azrze, erTnairad
azrovnebdes da
erT gadawyvetilebas iRebdes.
demokratiul qveyneb-
Si am tipis cvlilebebs Tan
axlavs mwvave polemika,
daoben calkeul niuansebsa
da detalebze. es aucilebelic
kia da rac axla
xdeba, me Zalian maxarebs.
epoqa, roca mniSvnelovani
gadawyvetilebebi kuluarulad
miiReboda da mosaxleoba
mis Sesaxeb mxolod
post-faqtum igebda, wasruls
bardeba. vgulisxmob
ara marto gasul 20-wleuls
anac 70 wels, aramed, Tu
gnebavT gasul aswleulsac.
CvenTan aJiotaJs kidev ufro
aZlierebs is, rom sazogadoebas
gacnobierebuli
ar aqvs mmarTvelobis axal
formaze gadasvla rogor
da ranairad moxdeba. Cven
posttotalitaruli saxelmwifo
varT, anu iqedan
movdivarT, sadac mmarTvelobis
sistema agebuli
iyo erTian administraciul
vertikalze. axla saqarTvelo
akeTebs arCevans
- unda, iyos evropuli faseulobebis,
adamianis uflebebis
dacvis pativismcemeli,
anu imis gamziarebeli, rac
dasavlur qristianul civilizaciad
moiazreba, Tu
unda, gqondes aziuri tipis
11
diqtaturis mzgavsi mmarTveloba,
romelic igive sabWo-
Ta reJims axasiaTebda. am
ukanasknelis mmarTveloba
Temur lengma gamoxata Tavis
lozungSi - erTi mze, erTi
mrbrZanebeli. anu Cven, qarTvelma
erma, axla unda
gavakeToT arCevani, rogori
mmarTveloba gvinda.
bunebrivia, es ukavSirdeba
aseve imas, ganviTarebis
Tu ra gza unda airCios
xalxma, ra tradiciebi gvaqvs
am TvalsazrisiT. rac
unda sawyeni iyos CvenTvis,
daviviwyeT sakmaod saintereso
Rirebulebebi, romelic
saqarTvelos istoriulad
axasiaTebda.
yvelas, vinc am sakiTxebiT
dainteresebulia, vurCev
waikiTxos Tundac ilia
WavWavaZis werilebis ori
cikli "soflis mowyobis
Taobaze". es aris is, rac
ilias gardacvalebidan 100
wlis Semdgom safuZvlad
daedo TviTmmarTvelobis
evropul qaratias. ra Tqma
unda, ara ilias gamo, evropelebma
is aqcies samoqmedo
principad, rasac saqarTveloSi
mmarTvelobis Sesaxeb
ilia WavWavaZe qadagebda.
meore sakiTxia RirebulebaTa
sakiTxi. aq ukve cota
negatiurSi gadavdivarT. es
gaxlavT garkveuli politikuri
jgufebis survili,
aranairad ar dauSvan
reforma, risTvisac iyeneben
dezinformaciis sakmaod
cud meTodebs. araswor
informacias awvdian
ara marto sapatriaqros,
aramed saerTaSoriso organizaciebsac.
reformis
mowinaaRmdegeebs regionebSi
gaaqvT sul sxva
informacia. patriotulad
ganwyobil sazogadoebas
eubnebian, TiTqos reforma
eTnikuri umciresobebis
gabatonebas iTvaliswinebs.
eTnikuri umciresobebiT
dasaxlebul regionebSi
avceleben xmebs, TiTqos reformis
Sedegad qarTvel-
Ta monopolia dawesdeba.
yvelas aqvs ufleba, bevr rameSi
Seitanos eWvi, magram
am SemTxvevaSi saubari unda
iyos konkretuli. anu, kodeqsis
romeli muxli iwvevs
safrTxes da realurad qmnis
safrTxis safuZvels.
samwuxaroa, rom kodeqsis
kritikosebi sakiTxis muxlobriv
ganxilvaSi monawileobas
gaurbian da ZiriTadad
xmauriani politikuri
gancxadebebiT arian dakavebuli.
- "adgilobrivi TviTmarTvelobis
kodeqsis" proeqtSi
TqvenTvis yvelaze Rirebuli
ra aris? da kidev, Tqveni
oponentTa umravlesoba
xSirad saubrobs imaze, rom
kodeqsis me-7 kari qveynisaTvis
yvelaze saxifaToa. maT-
Tvis, vinc ase fiqrobs, rogori
iqneba Tqveni pasuxi?
- yvelaze Rirebulia ramdenime
principi - 1. TviTmmarTveloba
ar unda
warmoadgendes sxvadasxva
saWiroebebisa da gaer-
Tianebis konglomerats.
unda iyos homogenuri,
anu msgavsi interesebiT
gaerTianebuli, istoriulad,
tradiciulad da
ekonomikurad Camoyalibebuli
sivrceebi, sadac
adamianTa umetesobas aqvs
saerTo interesi. es aris
erT-erTi principi, rasac
efuZneba kodeqsi qalaqebisa
da soflebis doneze.
meore gaxlavT is, rasac
hqvia mosaxleobisaTvis Car-
Tulobis instrumentebis
micema. demokratiulobanas
TamaSi ki ar unda iyos,
aramed sazogadoeba realurad
unda iyos Car-
Tuli gadawyvetilebebis
miRebaSi da arsebobdes
am gadawyvetilebis aRsrulebis
meqanizmi. anu,
saubaria moqalaqeTa realuri
uflebebis cxovreba-
Si gatarebaze. vgulisxmob
im uflebebs, rac yvelgan
TviTmmarTvelobis kompetencias
ganekuTneba da Cven-
Tanac unda ganekuTnebodes.
aq saubari ar aris politikur
uflebebze, amisaTvis
arsebobs parlamenti.
saubaria wylis, gazis, kanalizaciisa
Tu sxva sakiTxebis,
sayofacxovrebo
pirobebis gaumjobesebaze,
Tu sabavSo baRis problemebis
adgilze mogvarebaze.
roca proeqtSi saerTod ar
aris da arc SeiZleba iyos
saubari TviTmarTvelobis
politikur uflebebze,
gaugebaria, kodeqsis oponentebi
am sakiTxebze ratom
12
amaxvileben yuradRebas.
oponentTa nawili dasavleTis
organizaciebs awvdian
informacias, TiTqos
kodeqsi adgilobrivi
organoebisaTvis uflebebis
gadacemaze saerTod
araa saubari. kargi iqneboda,
Tu oponentebi Tundac
kvalificiur ciliswameba-
Si Camoyalibdebian. siamovnebiT
movismendi maTgan,
Tu ra uflebebi gadaecemaT
adgilobriv organoebs
da imasac, Tu ar gadaecemaT,
ratom ar gadaecemaT.
kodeqsSi saubaria iseT
sakiTxebze, romlebic yvelgan
adgilobrivi TviTmarTvelobis
organoebis
kompetenciaa. namdvilad
ar vici, ratom aris kanalizaciis
anac wylis sakiTxis
adgilze gadawyveta politikuri
sakiTxi, ra safrTxe
SeiZleba Seuqmnas aman saxelmwifos
usafrTxoebas.
kodeqsSi aucileblad unda
iyos gaTvaliswinebuli finansuri
resursebis gadanawilebis
sakiTxi. samwuxarod,
Cveni qveyana ar aris
mdidari da keTildReobis
doniT ar gamoirCeva.
faqtia, rom Cven SezRuduli
resursebi gvaqvs, arsebuli
resursebi uflebamosilebaTa
gansaxorcieleblad
sakmarisi ar aris, magram
pirvel etapze sakmaod martivi
da samarTliani principia
SerCeuli. roca Cven 10
miliardian biujetSi 2 miliards
vaxmarT regionebs
( ramdenad samarTliania
centraluri xelisuflebis
mier regionebisTvis 2 miliradis
gamoyofa es sxva Temaa
), magram saubaria imaze,
rom Cven im 2 miliardis
daxarjvasac ar vekiTxebiT
adamianebs, romlisTvisac
realurad es Tanxebi gamoiyofa.
axla Tanxebi maT
saxelze ixarjeba, magram sulac
ar aris gamoricxuli,
rom raSic es Tanxebi ixarjeba,
maT interesebSi sulac
ar iyos. amis kargi magaliTia,
roca bevr sofel-
Si saqanelebi daamontaJes.
soflebis umetesobaSi
problema saqanela ki ara,
sul sxva problemebi iyo.
is Tanxa, romelic TviTmmarTvelobebze
mainc ixarjeba,
ukeTesi iqneba, Tu
maT vkiTxavT mainc, Tu raSi
sjobia Tanxebis daxarjva.
- rac Seexeba me-7
karis safrTxeebs...
- oponentebi bevrs saubrobdnen,
rom gubernatori
Zalian politizebuli
figuraa, centris daqvemdebarebaSia,
centris funqciebs
da TviTmmarTvel
organoebze zewolas axorcielebs,
maT finansurad
zRudavs, rac simarTles
Seesabameboda da centris
gadawyvetileba iyo. faqtia
isic, rom regionebSi gubernatori
centris politikas
atarebda. iyo saubari, rom
gubernators uflebebi unda
SeezRudos an regionul
doneze mas gadaeces uflebebi.
erTi da igive adamianebi
acxadebdnen, rom gubernatori
unda iyos arCeviTi
an saerTod ar iyos. amgvari
midgomis erTroulad
realizeba rogoraa
SesaZlebeli, piradad CemTvis
warmoudgenelia.
me-7 karSi ar aris saubari
TviTmmarTvelobis ZiriTad
principebze. me-7 karSi
saerTod ar aris saubari regionaluri
mmarTvelobi-
Ti organos Seqmnaze Zalian
martivi mizezis gamo. Tu
sadRac qveynis veragi Zalebi
sxedan da damRupvel
kanons weren, am SemTxveva-
Sic ki organuli kanoni
am pasuxismgeblobas Tavis
Tavze ver aiRebs, vinaidan
es konstituciuri sakiTxia.
konstituciis muxlebis
dazusteba da gadasinjva im
komisiis saqmea, romelmac
konstituciaze erTi
wlis ganmavlobaSi unda
imsjelos da gubernatoris
institutTan dakav-
SirebiT Sesabamisi variantebi
ganixilos. survilis
SemTxvevaSic ki, organuli
kanoni veranairad ver gansazRvravda
am sakiTxebs.
axla aris viTareba, roca
gubernators verc gauzrdi
uflebamosilebas da verc
Seumcireb. gubernatori, realurad,
konstituciurad
damtkicebuli institucaa.
Tu konstitucia gadawyvets,
rom gubernatori saerTod
ar unda iyos, es sxva Temaa.
konstituciis Secvla gasagebi
mizezebis gamo gaZnelda.
mocemul viTarebaSi konstituciiT
arsebobs gubernatori,
romelsac mTavroba
niSnavs. axla sakiTxi
ase dgas - ra uflebebi eqneba
mTavrobis mier daniSnul
gubernators? xom
ar gamoiyenebs igi uxeSad
Tavis uflebamosilebebs
politikuri miznebisaTvis.
adre gubernatori axorcielebda
zedamxevelobas
TviTmmarTvel organoebze.
gubernatori koordinacias
uwevda TviTmmarTvel
organoebs. qaRaldze
ki weria, rom isini sakiTxebs
erTmaneTSi aTanxmeben,
magram gubernatorisa da
TviTmmarTveli organoebis
urTierToba rom sxva
formatSi gadaizrdeboda,
amis Sesaxeb viciT da
qveyanam es ukve gamoscada.
13
axali kodeqsiT gubernatori
ver uqmdeba, vinaidan
konstituciiT arsebobs.
programebze, romlebic
regionebSi unda ganxorcieldes,
gubernatorma sul
mcire konsultacia mainc
unda gaiaros TviTmmarTvel
organoebTan. swored
amisaTvis iqmneba axali kodeqsiT
gubernatorTan
sakonsultacio organo.
me-7 kari maSin iqneboda safrTxe,
Tu kodeqsSi iqneboda
Canaweri imis Sesaxeb, rom
regioni aris federaluri
subieqti, aqvs damoukidebeli
organo, romelsac iseve
rogorc parlaments,
aqvs kanonSemoqmedebiTi
saqmianobis ufleba, rom
saqme gvaqvs federalizmTan
da amave dros adgilze ar
arsebobs saxelmwifo kontrolis
aranairi meqanizmi.
amgvari ram rom kodeqsSi
iyos Cawerili, gasagebia,
es marTlac iqneboda bunebrivad
safrTxe, magram ase-
Ti ram kodeqsSi xom ar weria,
romc warmovidginoT,
rom kanonproeqtis avtorebi
arian qveynis moRalateebi
da amgvari ramis Cawera
undaT, amas isini mainc ver
Cawerdnen, vinaidan Sesabamisi
Canaweri konstituciaSi
unda arsebobdes.
- Tqveni oponentebi acxadeben,
rom “patriarqi evropul
arCevans ki ara, qveynis
daSlis rusul dakveTas
ewinaaRmdegeba", "regionalizmi
saqarTvelosTvis
udidesi borotebaa". ramdenad
aqvs kavSiri "adgilobrivi
TviTmmarTvelobis
kodeqsis" proeqts
regionalizmTan da qveynis
daSlis rusul gegmasTan?
- modiT vTqvaT, Tu ra igulisxmeba
regionalizmSi?
roca vsaubrobT regionalizmze,
nawilisaTvis es
aris qveynis provinciebisa
da regionebis doneze gaer-
Tianeba, anu garkveulwilad
konfidencialuri sistema.
meore jgufisTvis es
aris federaluri mowyoba,
roca arsebobs erTiani
saxelmwifo, magram regionebs,
rogorc es aSS-sa
da germaniaSia, aqvT sakanon-
mdeblo uflebebi. mesame
gaxlavT regionalizirebuli
saxelmwifo, rogoricaa
magaliTad poloneTi,
espaneTi. regionebi kanons
ver miiReben. CvenTan erTaderTi
federaluri subieqti
aris aWaris avtonomia,
romelsac hyavs Tavisi mTavroba
da sakanonmdeblo
organo - umaRlesi sabWo.
CvenTan arc erT mxareSi arasodes
ar iyo da arc igegmeba
regionis doneze sakanonmdeblo
organos Seqmna.
- es gasagebia, magram Tqveni
azriT, ras SeiZleba ukav-
Sirdebodes braldebebi,
TiTqos kodeqsis avtorebs
qveynis daSla surT?
- namdvilad ar vici, saidan
modis amgvari braldeba.
erTaderTi, rac SemiZlia
ganvacxado - qveynis daSlis
safrTxe maSin arsebobs,
roca msxvili teritoriuli
erTeulebi yalibdeba,
roca amgvar erTeulebSi
batonobs klanuri nomenklatura,
romlis Camoyalibeba
gasuli saukunis 30
wlebidan mimdinareobda
da Semdgom Tavis poziciebs
Taobebs gadascemda.
saqarTveloSi xelisuflebebi
ki icvlebian, magram regionebSi
klanuri sistema
ucvleli rCeba. klanisTvis
mTavaria sakuTari keTildReoba
da vinc maT maTive
interesebis gaTvaliswinebas
dapirdeba, yovelTvis
maT mxareze arian. feodaluri
mentalobis dajgufebebs
ar undaT, garedan raimeSi
xeli SeuSalon. qveynis
nebismieri arakeTilismsurveli
swored maT eyrdnoba.
amis kargi magaliTi
iyo aslan abaSiZis droindeli
aWara. aq eTnikuri
momenti gamoricxuli iyo,
magram gvaxsovs adgilobrivi
xelisufleba, romelic
saqarTvelos centralur
xelisuflebas arc
cnobda, arc emorCileboda
da praqtikulad sazRvris
msgavsi ramac ki arsebobda.
adgilobrivi TviTmmarTvelobebi
im zomiT da formiT
unda iyvnen CarTuli
procesSi, rom maT SeeZloT
konkretuli saqmis keTeba,
anu is, rac maT kodeqsis miRebis
SemTxvevaSi daekisrebaT.
- SeiZleba gvqondes imis
imedi, rom diskusia, romelic
am Temaze sazogadoebaSi
daiwyo, sabolood
kidev ufro daxvews da gaakeTiSobilebs
kanonproeqts
"adgilobrivi TviTmmarTvelobis
Sesaxeb"?
- modiT, pirdapir vTqvaT,
rom aq ar aris saubari
kanonproeqtze. sruli pasuxismgeblobiT
vacxadeb -
rac am kodeqsTan dakavSirebiT
xdeba, sxva araferia, Tu
ara politikuri brZola.
Tu kargad daakvirdebiT,
proqtze aRaravin davobs,
oponentebi am proeqtis Cagdebaze
arian orientirebuli.
es ki, pirdapir urtyams
regionuli marTvis saministros
mesveurs, romelic
mmarTvelma partiam
Tbilisis merobis kandidatad
daasaxela. vinc narmanias
Tbilisis merobisTvis
brZolaSi konkurentad
ganixilavs, dainteresebulia,
rom mis uwyebaSi
SemuSavebuli TviTmmarTvelobis
proeqti Cavardes.
aris meore jgufi, romelic
dainteresebulia marTvis
vertikalis SenarCunebiT.
Sesabamisad, isinic
mowinaaRmdegeTa banakSi
arain. aris mesame jgufi
adamianebis, romlebsac
gansxvavebuli mosazrebebi
aqvT da aseve proeqtis mowinaaRmdegeTa
Soris arian.
yvela Zala gaaqtiurebulia
da cdilobs, xelisuflebas
Tavisi klanWebi aCvenos,
14
ar dauSvan am kanonproeqtis
miReba. proeqtis oponentTa
absolutur umravlesobas
kanonproeqti saerTod ar
ainteresebs. am strategiis
arsebobis Sesaxeb 2013 wlis
martidan yvelam icoda, parlametSi
maisSi Sevida, Semdeg
isev iqna gamoTxovili.
masze samuSao jgufebi Ria
reJimSi muSaobdnen. axla
pirdapir SeiZleba iTqvas,
rom kodeqsis winaaRmdeg
Riad galaSqreba mas Semdeg
daiwyo, rac "qarTulma ocnebam"
Tbilisis merobis kandidatad
narmania daasaxela.
samwuxaroa, rom kodeqsis
garSemo dezinformaciis
gavrcelebaSi CaTreuli
aRmoCnda iseTi pativsacemi
institucia, rogoricaa
saqarTvelos marTlmadidebluri
eklesia. im
dezinformaciuli talRis
pirobebSi, rasTanac axla
gvaqvs saqme, kidev ara erTi
institucia, Tu moqalaqe gamoTqvams
Tavis SeSfoTebas.
imedi maqvs, rom evropis
sabWo, romelsac kodeqsi
parlamentma didi xnis
win gaugzavna, mTavrobas
kodeqsTan dakavSirebul
SeniSvnebsa da rekomendaciebs
15 dekembris Semdeg
gamougzavnis. aseve velodebiT
rekomendaciebs
veneciis komisiisagan. maT
gaiTvaliswines saqarTvelos
xelisuflebis Txovna
da daCqarebuli wesiT
ganixiles Cvens parlamentSi
SemuSavebuli kodeqsi.
ciliswamebaSi ucnaurs
verafers vxedav, magaram
adgilobrivi TvimmarTvelobis
sistemaSi reforma
romaa Casatarebeli, faqtia.
koba bendeliani
"interpresniusi"
piotr Jube: TviTmmarTvelobis am
reformas realuri cvlilebebis
motana SeuZlia
saqarTvelos mTavrobam 21
Tebervals daamtkica koncefcia,
romelic adgilobrivi
TviTmmarTvelobis
sistemasTan dakavSirebiT
mTel rig reformebs iTvaliswinebs.
dokumenti
miznad isaxavs adgilobrivi
TviTmmarTvelobis
uflebebiT aRWurvas da gadawyvetilebis
miRebis procesSi
adgilobrivis mosaxleobis
met CarTulobas.
kanonproeqti, romelic regionaluri
ganviTarebis da
infrastruqturis saministrom
SeimuSava, parlamentis
mier damtkicebis SemTxveva-
Si, 2014 wlis gazafxulze
adgilobriv arCevnebTan
erTad Seva ZalaSi. TviTmmarTvelobis
koncefciis
SemuSavebaSi saministros
konsultaciebs uwevda poloneTis
regionaluri
ganviTarebis saministros,
struqturuli koordinaciis
politikis departamentis
xelmZRvaneli piotr Jube,
romelmac CvenTan aRniSnuli
reformaze isaubra.
- Tqveni azriT ra mniSvnelovani
cvlilebebi igegmeba
TviTmmarTvelobis
axal kodeqsiT da ra
sargebels moutans is saqarTvelos
mosaxleobas.
- pirvel rigSi me daviwyebdi
saubars imiT, rom saqarTveloSi
marTlac aris decentralizaciis
reformis
saWiroeba. qveyanaSi bevri
sakiTxia risi mogvarebac
decentralizacias SeuZlia,
vinaidan igi iZleva saSualebas
ukeTesad moemsaxuro
moqalaqeebs. roca Cven vsaubrobT
decentralizaciaze,
aq igulisxmeba fiskaluri
decentralizacia, uflebamosilebis
gadacema centraluri
xelisuflebidan
adgilbrivze da a.S. aseve
samoqalaqo sazogadoebis
gaZliereba. rac Seexeba im
proeqts, romelic mTavrobam
ukve miiRo, SemiZlia
vTqva, rom masSi bevria ise-
Ti sakiTxebi rac jdeba decentralizaciis
koncefciaSi,
magram sxva qveynebTan
SedarebiT igi sakmaod
mokrZalebulia. Tumca me
vfiqrob, rom es aris kargi
nabiji da procesi swori
mimarTulebiT midis, Tumca
kvlavac bevria gasakeTebeli,
vinaidan kanonproeqti romelsac
amJamad parlamenti
ixilavs, iZleva mxolod
CarCos da decentralizaciis
reformis detalebze
kvlavac saWiroa muSaoba.
- rogor SeafasebdiT TviTmmarTvelobis
kodeqsis
proeqts. misi romelime
debuleba winaaRmdegoba-
Si xom ar modis evrop-
15
ul qartiasTan, konkretulad
municipalitetebis
regionuli gaerTianeba.
- me ar vfiqrob rom es ewinaaRmdegeba
evropul qartiaSi
arebul proncipebs,
vinaidan igi iTvaliswinebs
bevr gansxvavebul praqtikas,
magram mTavari isaa Tu
ramdenad imuSavebs igi realobaSi.
uflebamosilebis
balansi centraluri xelisuflebis
warmomadgenlebsa
da adgilobriv TviTmarTvelobebis
regionul
asociaciebs Soris Zalian
mniSvnelovani sakiTxia,
Tumca es jerac ar aris gansazRvruli
Tu ra uflebebi
da movaleobebi eqneba regionul
asociaciebs, ramden
dafinansebas miiReben da ra
iqneba maTi pirdapiri uflebamosilebebi.
raTqmaunda
kanonSi aris garkveuli
sakiTxebi gawerili, Tumca me
vfiqrob rom momaval wels
jer kidev bevri ram aris
am kuTxiT gasakeTebeli.
- aris mosazreba, rom reformiT
dagegmili subsidiarobis
principis ganxorcieleba,
qveyanas Zalian
Zviri daujdeba. Tqveni azriT
am motiviT, im qveyanam
sadac adgilobrivi
demokratiis tradiciebi
sustia, uari unda Tqvas
Tu ara municipalitetebis
optimizaciaze, anu mosaxleobasTan
siaxloveze.
- dRes es Tema mwvave politikuri
sakiTxia, magram er-
Tis mxriv me vfiqrob, rom
es simwvave gamoiwvia iman,
rom igi raRac etapze arasworad
iyo warmodgenili.
diskusiebi Tavidanve reformis
adminstraciul da
finansur mxareze iyo koncentrirebuli,
Tu ra dajdeboda
axali Senobebis
aSeneba da a.S; rac araswori
iyo. rodesac reforma
amuSavdeba mas daWirdeba
garkveuli gardamavali
Tanxebi da bunebrivia rom
fulis gareSe es ver moxdeba,
Tumca ufro meti yuradReba
diskusiebis dros
imaze unda gamaxvilebuliyo
Tu ramxela finansur danazogs
moitans es reforma
ekonomikuri TvalsazrisiT.
magaliTad is saqmianoba
rac fulad saxsrebs moiTxovs
isedac xorcieldeba
centraluri xelisuflebis
mier da decentralizaciis
Semdeg es uflebamosilebebi
adgilovriv doneze
gadanawildeba, rac ar
moiTxovs damatebiTi TanamSromlebis
daqiravebas.
polonuri gamocdileba
gviCvenebs rom samomavlod
axali TanamSromlebis
daqiravebasTan, an gadamzadebasTan
dakavSirebuli
xarjebi Zalian mcire moculobisaa.
martivad rom vTqva
raimes organizeba adgilobriv
doneze gacilebiT
martivi da naklebad xarjiania
vidre amis nacionalur
doneze SemuSaveba. Tumca
aris raRac mimarTulebebi
rac mxolod centraluri
xelisuflebis doneze
unda wydebodes da amaze
kvlavac saWiroa msjeloba.
saqarTveloSi arsebuli
mdgomareobiT sxvadasxva
servisebis da saqonlis miwodebis
organizeba ZiriTadad
xdeba centraluri
xelisuflebis doneze, rac
16
Zalian aramdgradia. evropuli
gamocdileba aCvenebs,
rom es gacilebiT xarjiania
vidre decentralizacia,
Tumca amisTvis saWiroa mtkicebulebebi,
raTa darwmundnen
moqalaqeebi da
politikosebi, rom decentralizacia
ekonomikuri
kuTxiTac sasargeblo iqneba.
- sazogadoebis nawilSi,
aris uaryofiTi damokidebuleba
regionebis
institucionalizaciis
mimarT. fiqroben rom es
axal biurokratiul safexurs
gaaCens, xels Seuwyobs
korufcias, marTvis gauaresebas
da Seasustebs centralur
xelisuflebas.
poloneTis, (daaxloebiT
romlis msgavs sistemasac
gvTavazobs axali kodeqsi)
da sxva evropuli qveynebis
gamocdilebaze dayrdnobiT,
ramdenad realuria
es mosazreba, Tu piriqiT.
- vfiqrob, rom saqarTveloSi
unikaluri viTarebaa
evrokavSiris qveynebTan SedarebiT,
Tumca is arc ise gamorCeulia
yofil sabWoT
qveynebisgan. problema kar-
gi argumentebis povnaSia,
raTa xalxma dainaxos rom
aris saWiroeba decentralizaciis
reformis, daarwumo
moqalaqeebi, rom maT
meti zegavlena eqnebaT adgilobriv
doneze mimdinare
movlenebze. vinaidan Tqven
iyaviT nawili sabWoTa kav-
Siris sadac yvelaferi centralizebuli
iyo, amitom
albaT Zneli iqneba uTxra
adamianebs, rom sakuTari
momavali Tavad unda mar-
Ton, magram es saWiroa.
poloneTSi reformis dasawyisSi
arc ise mkafio iyo
suraTi, Tumca saWiro iyo
cvlileba adamianebis ganwyobaSi,
amas ki dro Wirdeba
da ara mxolod adgilobrivi
TviTmmarTvelobis
erTeulebis Seqmna. Tuki
reforma iqneba warmatebuli
adamianebi metad izruneben
adgilobriv garemoze.
mosaxleobas SeuZlia gamoTqvas
sakuTari moTxovnebi
da Tuki es moTxovnebi
daubrkoleblad iqneba
dakmayofilebuli, maT
gauCndebaT meti ndoba adgilobrivi
administraciis
da xelisuflebis. es
aucileblad moxdeba, Tumca
amas dro sWirdeba. poloneTSi
5-8 weli dagvWirda
raTa xalxs erwmuna saku-
Tari adgilobrivi xelisuflebis.
SeiZleba aris
erTi gansxvaveba, poloneT-
Si xalxi ar endoboda centralur
xelisuflebas da
es maTTvis iyo axali Sesa-
Zlebloba, aq ki Cans rom
viTareba cota gansxvavebulia.
SeiZleba ndoba arc ise
maRalia, magram xalxma ar
icis Tu ras niSnavs adgilobrivi
TviTmmarTveloba
da ver igebs mas. Cemi rCeva
iqneboda rom ubralod mivyveT
am reformas da naxavs
xalxi rom mas SeuZlia realuri
cvlilebebis motana.
- Tqveni kvlevebis Tanaxmad,
saSualod ramdenia
municipalitetebSi mosaxleobis
is optimaluri
raodenoba, rodesac SesaZlebelia
adgilobriv
demokratiasa da servisebis
miwodebis efeqtianobas
Soris "oqros Sualedis"
miRweva. saqarTvelos
ras urCevdiT am kuTxiT?
- gadamwyveti sakiTxi aris
Tu rogor moxdeba Zalauflebis
gadanawileba. Tu
yovelive es zediwevniT
zustad ar iqneba gawerili
Zneli iqneba daanaxo mosaxleobas
gansxvaveba. me verafers
vityvi Tu ramdenad
akmayofilebs amJamindeli
mosaxleobas saxelmwifo
momsaxureba adgilobriv
doneze, Tumca maqvs kvleva,
romelze dayrdnobiTac
SemiZlia giTxraT, rom mosaxleobis
absoluturma umravlesobam
ar icoda, rom
rigi uflebamosilebebisa
ukve ara centraluri, aramed
adgilobrivi xelisuflebis
daqvemdebarebaSia.
SeiZleba es imiT aixsneba,
rom maT ar ainteresebT
vin moemsaxurebaT maT centraluri
Tu adgilobrivi
xelisufleba, magram mTavari
sakiTxi ara administraciuli
sazRvrebis
gavleba, aramed adamianebisTvis
momsaxurebis ukeT miwodebaa.
evropaSi naTlad
Cans, rom adgilobrivi
mmarTveloba servisebis
gacilebiT ukeTesi mimwodebelia
vidre centraluri
xelisufleba. raTqmaunda
arian gansxvavebuli qveynebi,
gansxvavebuli tradiciebiTa
da teritoriuli mowyobiT,
Tumca me vfiqrob rom
evropaSi arcerTi qveyana
ar aris ise centralizebuli
rogorc saqarTvelo.
17
- opoziciuri partiebis
nawili acxadebs, rom mTavrobam
kodeqsi maTTan
SeuTanxmeblad SeimuSava da
ganxilvis SeCerebas iTxovs.
rogor fiqrobT ramdenad
transparantulad
mimdinareobda procesi
da unda dakmayofildes
Tu ara maTi moTxovnebi.
- vfiqrob, rom maqsimalurad
ramdenadac SesaZlebelia
igi unda amuSavdes axla,
radgan politikuri debatebi
gagrZeldeba Zalian
didxans da SemdgomSi misi
danergva Zneli iqneba, Tumca
es mxolod Cemi piradi
Sexedulebaa. mesmis Tu ratom
xdeba ase, Znelia yvela
daiTanxmo, gansakuTrebiT
sxvadasxva politikuri organizaciebi,
Tumca me cota
ar iyos imedgacruebuli
var, rom ZiriTadi msjeloba
midis iseT sakiTxebze
rac unda ganisazRvros
momavalSi. arsebobs
Zalian bevri detali, rac
unda gadawydes mogvianebiT
arCevnebis Semdegac
ki, magaliTad fiskaluri
decentralizacia unda
ganisazRvros 2014 wlis
seqtembrisTvis da a.S. modiT
daviwyoT im koncefciiT,
romelic amJamad aris.
ganvixiloT igi rogorc
erTgavri gardamavali periodi,
raTa gamoicados is
sakiTxebi rac kanonSi aris
gawerili. Tumca amave dros
unda gagrZeldes intensiuri
muSaoba im detalebze,
romlebic jer-jerobiT kanonSi
ar weria, raTa Tavidan
aviciloT imis safrTxe,
rom romelime saxelmwifo
uwyebebma arCevnebis Semdeg
Tqvan, modiT sakmarisia is
rac gvaqvs da metis gakeTeba
aRar aris saWiro - es
aris safrTxe, radgan SesaZloa
SeqmnaT, sityvaze,
14 municipaliteti da Semdgeg
isi darCnen gaurkveveli
uflebamosilebebiT,
gaurkveveli finansuri
sistemiT da a.S. mTavaria
viyoT darwmunebulebi,
rom decentralizaciis
mTeli procesi iqneba
"qarTuli dasis" lideri, jondi baRaTugamWirvale,
organizebuli, xolo misi danergva ukve Semdegi nabijia.
- ras urCevdiT saqarTvelos xelisuflebas reformis ukeTesad ganxorcielebisaTvis?
- me, rogorc mrCeveli, aqtiurad vmuSaob uSualod ministris moadgilesTan, baton Tengiz
SergelaSvilTan erTad. vfiqrob sakmaod kargad vTanamSromlobT da me vakeTeb
yvelafers rac SemiZlia. radgan me Camovedi sxva qveynidan, SeiZleba cotaTi gansxvavebuli
Sexedulebebi maqvs, Tumca vcdilob meti yuradReba gavamaxvilo im aspeqtebze, romelic
momgebiani iqneba reformis ukeT warmosaCenad. axla mTavaria mTavrobam ufro
aqtiurad imuSaos imisTvis, rom xalxs realuri faqtebi daanaxos. maT maqsimalurad
unda gamoiyenon dro, rom 2014 wlisaTvis naTeli da daxvewili reforma miviRoT.
arasaparlamento opozicia
adgilobrivi TviTmmarTvelobis reformis
ganxilvaSi CarTvas iTxovs
20 noembers arasaparlamento opoziciam
adgilobriv arasamTavrobo da
saerTaSoriso organizaciebTan erTad
TviTmmarTvelobis reforma ganixila.
Sexvedra sastumro redisonSi gaimarTa da
mas arasaparlamento politikuri partiis
13 warmomadgeneli
da arasam-
Tavrobo seqtori
eswreboda..
arasaparlamento
opoziciis
mTavari moTxovna
TviTmmarTvelobis
reformis
ganxilvaSi
arasamTavrobo
seqtorTan er-
Tad maTi CarTvac
iyo. arasaparlamento
opoziciis
liderebi acxadeben,
rom TviTmmarTvelobis
reformis Camoyalibebaze mxolod premierministris
da misi aparatis wevrebi
monawileobdnen da erTaderTi politikuri
gundi, romelic proceSi iqna CarTuli
iyo erTiani nacionaluri moZraoba, rac
miuRebelia, radgan msgavsi mniSvnelobis
sakiTxebSi saWiroa rogorc arasamTavrobo
da saerTaSoriso organizaciebis ise sxvadasxva
politikuri Zalebis CarTuloba.
qristian-demokratebis erT-erTi lideris,
giorgi axvledianis gancxadebiT, saWiroa
Seiqmnas specialuri interfraqciuli
jgufi, romelSic arasamTavrobo da saer-
18
TaSoriso organizaciebic CaerTvebian.
"mTavari problema, romelic dgas am
SemTxvevaSi aris is, rom ar unda moxdes
"nacionaluri moZraobis" da "qarTuli ocnebis"
mier kabinetebSi am sakiTxis ise gadawyveta,
rom am procesSi
ar iyos CarTuli qarTuli
politikuri Zalebis
farTo speqtri. reformas,
romelic regionalur
TviTmmarTvelobas
ukavSirdeba Zalian didi
konsesusi sWirdeba. bevri
dro davkargeT imisTvis,
rom es procesi dawyebuliyo.
rac SeiZleba male
unda Seiqmnas specialuri
jgufi, romelic interpartiuli
iqneba da romelSic
arasamTavrobo
da saerTaSoriso organizaciebic
CaerTvebian",
- ganacxada axvledianma.
arasaparlamento opoziciis wevrebis
TqmiT, erT-erTi mTavari problema
vadebia, radgan msgavsi reformebi sakonstitucio
cvlilebebsac moiTxovs, rac
sakmaod xangrZlivi procesia, amasTan
axali kanonproeqti veneciis komisiamac
unda ganixilos. miuxedavad amisa partiebis
warmomadgenlebi Tanxmdebian imaze,
rom TviTmmarTvelobis arCevnebi dadgenil
vadebSi, maisis TveSi unda Catardes.
ia parlamentSi yovelgvari ganxilvebis
dauyonebliv SeCerebas moiTxovs. misi SefasebiT,
am etapze mTavaria mTavrobis dialogze
wamoyvana, radgan maT airCies sakmaod
cudi pozicia ar aRiaron opozicia.
baRaTurias azriT, is koncefcia, romelic
parlamentma 19 Tebervals warmoadgina
daxvewas saWiroebs ris Semdegac SesaZlebelia
miviRoT sakmaod kargi xarisxis
produqti, Tumca amas farTo speqtris
CarTuloba da maRali konsesusi Wirdeba.
"aris kanonproeqtSi sakiTxebi, romelic,
Cemi azriT, Teoriulad SeiZleba
vinmes moswondes, magram praqtikaSi ver
imuSaos. Cven 120 municipalitetamde ver
avalT, radgan amis finansuri uzrunvelyofis
saSualeba ar gvaqvs. Cven yvelani
vTanxmdebiT imaze, rom TviTmmarTvelobis
arCevnebi maisSi unda Catardes, Tumca
manamde unda moxdes reformis sajaro
doneze ganxilva - ganacxada baRaTuriam.
arasamTavrobo organizacia
"samoqalaqo kulturis
saerTaSoriso
centri"-is xelmZRvaneli,
konstantine kandelaki
ar eTanxmeba arasaparlamento
opoziciis
mosazrebas da Tvlis,
rom TviTmmarTvelobis
kodeqsis SemuSavebis
procesi sakmaod
transparantulad mimdinareobda.
rac Seexeba
arasaparlamento
opoziciis CarTulobas,
kandelakis gancxadebiT iyo koordinaciis
problema, radgan kodeqsi TiTqmis
erTi wlis ganmavlobaSi sajaro ganxilvebis
sagans warmoadgenda da nebismier msurvels
SeeZlo masSi monawileobis miReba.
19
"TviTmmarTvelobis axal kodeqsTan dakavSirebiT
informurebulobis done iyo
sakmaod maRali. gazafxulze Seiqmna mrCevelTa
sabWo, romelSic ocze meti arasam-
Tavrobo organizacia monawileobda.
aseve Seiqmna samuSao Tematuri jgufebi, romelic
eqspertebisgan iyo dakompleqtebuli.
Sexvedrebi tardeboda regionebSi da
nebismier msurvels SeeZlo ganxilvebSi
monawileobis miReba. rac Seexeba arasaparlamento
opozicias, maT oficialurad
ar gamouTqvamT Tanamonawileobis survili.
am etapze Cven mzad varT miviRoT
maTi rekomendaciebi, Tumca ar veTanxmebi,
maT mosazrebas, rom ganxilvebi unda
SeCerdes, radgan kanonproeqti ar saWiroebs
raime saxis konstituciur cvlilebebs.
kanonproeqtis ganxilvis SeCereba da
samomavlod gadadeba niSnavs, rom 2014
wlis arCevnebisaTvis Cven SevinarCunebT
dRes arsebul TviTmmarTvelobis sistemas,
da reformis ganxorcieleba gadaideba
gaurkveveli vadiT. rac centralizebuli
marTvelobis SenarCunebas gulisxmobs.
30 noembers adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsis ganxilva saqarTvelos
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis
saministroSi xmaurisa da dapirispirebis
fonze warimarTa. Sexvedraze,
sadac regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis
ministris moadgile Tengiz
SergelaSvili da arasaparlamento politikuri
partiebis warmomadgenlebi TviTmmarTvelobis
kodeqsis Sesaxeb msjelobdnen,
arasaparlamento partiebi sakiTxis
ganxilvis gagrZelebas
interpartiul formatSi
iTxoven.
rogorc Sexvedris
dasrulebis Semdeg ministris
moadgile Tengiz
SergelaSvilma ganacxada,
xelisuflebis
mxridan mzadyofna
iyo, rom kanonproeqtis
TiToeul muxlze
msjeloba momxdariyo,
Tumca, samwuxarod,
politikurma partiebma
msjeloba warmarTes
mxolod formatze
da maT kanonproeqtTan dakavSirebiT
arc erTi SeniSvna ar warmoudgeniaT.
mTavrobis kancelariis regionebisa da
TviTmmarTvelobis departamentebTan urTierTobis
xelmZRvanelis, irakli melaSvilis
SefasebiT, politikuri partiebi uw-
municipalitetebis etapobrivi dayofis
dros gaTvaliswinebuli unda iqnes saxelmwifo
usafrTxoebis interesebi, agreTve
saxelmwifos ekonomikuri interesi, rom
arsebiTad ar gaizardos saxelmwifos biyebaSi
TviTmmarTvelobis kanonproeqtze
sasaubrod misulebi ar iyvnen. misi TqmiT,
partiebma kanonproeqtis prezentaciaze TavianTi
SeniSvnebis warmodgenaze uari ganacxades
da molaparakebebis mravalpartiul
formatSi gagrZelebis sakiTxi daayenes.
"axali memarjveneebis"
erT-erTi
lideris mamuka
kacitaZis gancxadebiT,
Sexvedraze
dapirispireba gamoiwvia
iman, rom
xelisuflebis
warmomadgenlebs
surdaT kodeqsTan
dakavSirebiT arsebiTi
ganxilva ar
gagrZelebuliyo.
misive informaciiT,
8 dekembers
CainiSna samuSao
Sexvedra, sadac
komitetma politikur
partiebTan
unda ganixilos konkretuli momentebi,
Tumca, es ar aris interpartiuli formati.
opoziciaSi acxadeben, rom Tuki interpartiuli
ganxilvebi ar Sedgeba, aRniSnul
reformas "qarTuli ocnebis" reforma
daerqmeva da is ver iqneba farTo politikur-sazogadoebrivi
konsensusis produqti.
adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsis
ganxilva
saqarTvelos regionuli
ganviTarebisa
da infrastruqturis
saministroSi daaxloebiT
saaTnaxevris
ganmavlobaSi
grZeldeboda. mas
arasaparlamento
partiebis warmomadgenlebi
eswrebodnen,
maT Soris, giorgi
gugava, jondi
buRaTuria, levan
vefxvaZe, gia kobaxiZe,
kaxa kukava, baCuki qardava da nodar naTaZe.
arasaparlamento (demokratiuli)
opoziciis SeniSvnebi "TviTmmarTvelobis
kodeqsis" proeqtze
ganxilvis formati:
1. proeqti ganxilul iqnes interpartiuli
jgufis mier saerTaSoriso organizaciis
SuamavlobiT. manamde saparlamento ganxilva
SeCerdes;
4. regionul doneze ar unda Seiqmnas
arCeviTi organoebi: arc warmomadgenlobiTi
da arc aRmasrulebeli;
5. nebismieri cvlileba qveynis teritoriuli
mowyobaSi unda aisaxos konstituciaSi;
2. proeqti ganxilul iqnes reformis
mTlian koncefciasTan erTad: ra vadeb-
Si iqneba miRebuli TviTmmarTvelobis
da saarCevno kodeqsebi, ra vadebSi moxdeba
municipalitetebis axali sazRvrebis
formireba da ra vadebSi Catardeba arCevnebi;
3. proeqti saerTaSoriso eqspertizisTvis
gaegzavnos evropis sabWos veneciis komisias;
regionuli done:
20
municipaluri done:
6. municipalitetebis sazRvrebi da administraciuli
centrebi dgindeba kanoniT;
7. axali TviTmmarTveli qalaqebis Seqmna
xdeba axali (raionuli) municipalitetebis
SeqmnasTan erTad;
urokratiuli xarjebi, da mosaxleobis
interesi, rom ar gauZneldes axal administraciul
centrebTan komunikacia;
8. municipalitetis samsaxurebis da administraciul
- teritoriuli erTeulebis xelmZRvanelebs,
ssip da aip xelmZRvanelebs
niSnavs meri (gamgebeli) sakrebulos TanxmobiT;
9. SenarCunebul iqnas fraqciis da fraqciis
Tavmjdomaris arsebuli statusi;
10. komisiebis raodenoba ganisazRvreba:
• Tbilisis sakrebuloSi: araumetes - 9;
• TviTmmarTveli qalaqebis sakrebuloSi:
araumetes - 7;
• sxva municipalitetebis sakrebuloSi: araumetes
- 5;
11. 2014 wlis mowvevis sakrebuloebi airCeva
saerTo vadiT anu 4 wliT;
e.w. sazogadoebrivi TviTmmarTveloba:
12. soflis mamasaxlisi arCeul iqnas mosaxleobis
mier pirdapiri kenWisyris wesiT;
13. Tbilisis saubno sakrebuloebi da soflis
sazogadoebrivi TviTmmarTvelobebi
Camoyalibdes samoqalaqo kodeqsiT dadgenili
wesiT.
adgilobrivi biujeti:
14. etapobrivad dadgindes (aRdges) adgilobrivi
biujetebis sakuTari Semosavlis
wyaroebi sxvadasxva saxis centraluri gadasaxadebidan
wilis saxiT.
1. axali memarjveneebi
2. demokratiuli moZraoba - erTiani saqarTvelo
3. erovnul-demokratiuli partia
4. Tavisufali saqarTvelo
5. evropeli demokratebi
6. leiboristuli partia
7. qalTa partia
8. qarTuli dasi
9. qristian-demokratiuli moZraoba
10. qristian-demokratiuli saxalxo partia
TviTmmarTvelobis Sesaxeb: politikosebis
fici mwams, magram bolo makvirvebs...
21
bolo periodSi didi aJiotaJia atexili
mTavrobis mier mowonebuli adgilobrivi
TviTmmarTvelobis kodeqsis im debulebaze,
romelic regionebSi, xalxis mier ar-
Ceuli sakrebuloebis wevrebisgan, sabWoebis
Seqmnas iTvaliswinebda. mmarTvelma
Zalam fsiqologiur zewolas ver gauZlo,
„kompromisze“ wavida da ganacxada: „municipalitetTa
regionuli gaerTianebis sabWoebis
nacvlad samxareo-sakonsultacio
sabWoebi Seiqmneba“, riTac kanonproeqtis
Tavdapirveli variantis mixedviTac ki sakmaod
mcire uflebebis mqone warmomadgenlobiTi
organo gubernatorebs dauqvemdebara.
modiT, vnaxoT, romeli politikuri Zalebi
aqtiuroben TviTmmarTvelobis kodeqsis
am aspeqtis kritikaSi da gmoben
yovelgvar „regionalizacias“, aseve Cav-
ixedoT maT winasaarCevno programebSi.
„qristian-demokartiuli moZroba“, giorgi
axvlediani: „imas, rasac xelisufleba
decentralizacias uwodebs, SeuZlia qveyana-
Si separatizmis seriozuli problemebi Seqmnas...
aseTi nabijebis gadadgma realurad
daayenebs qveyanas separatizmis safrTxis winaSe.
realurad viRebT xelovnur dayofas“.
giorgi TargamaZe ki, sul raRac Tvenaxevris
win, 2013 wlis saprezidento arCevnebis winasaarCevno
programaSi, sityvasityviT imeorebda
samTavrobo koncefciis debulebebs:
„pirveli etapis mTavari amocana unda
iyos qveynis momzadeba (teritoriebis gansazRvra,
administraciuli centrebis gansazRvra,
infrastruqturis momzadeba,
sabiujeto mowyoba) TviTmmarTvelobis mosaxleobasTan
ufro axlos dayvana, sul 250-
mde municipaliteti da ordoniani TviTmmarTvelobis
SemoReba. meore doneze unda
Seiqmnas asocirebuli sakrebuloebi, romlis
wevrebsac daakompleqteben pirveli
donis TviTmmarTvelobis sakrebuloebi.“
komentari: albaT, mamuka kacitaZem
ar icis, rom misi partiis
programa igive xifaTebs Seicavs...
„demokratiuli moZraoba - erTiani saqarTvelo“,
nino burjanaZe: „kanoni jer erTi
dagvianebulia, mere meore moumzadebelia.
ar jdeba da ar Seesabameba im strategias,
romelic unda Seqmniliyo qveyanaSi regionalizmis
sakiTxTan dakavSirebiT... is moicavs
seriozul safrTxeebs usafrTxoebisa
da erovnuli intersebis winaaRmdeg”.
nino burjanaZis 2013 wlis saprezidento
programa „prezidenti iqneba adgilobrivi
TviTmmarTvelobis qmediTi funqcionirebis
garanti da uzrunvelyofs
centraluri xelisuflebis Caurevlobas
maT saqmianobaSi. gaZlierdeba regionuli
mmarTveloba da Tvisebrivad gardaiqmneba
gubernatoris instituti. regionebs
gadaecemaT saTanado uflebamosilebebi
da stabiluri finansuri resursebi, raTa
maT uzrunvelyon regionis mdgradi socialur-ekonomikuri
ganviTareba misi SedarebiTi
upiratesobebis gamoyenebiT.“
komentari: giorgi axvledians axla uceb
aexila asocirebuli sakrebuloebis mier
separatizmis realur safrTxeze Tvali...
„axali memarjveneebi“, mamuka kacitaZe:
„koaliciaSic ki ar yofila es koncefcia
ganxiluli, eklesia ambobs, rom es
xifaTebs moicavs, politikosebic imaves
vambobT, aba viRasTan iyo ganxiluli?“
am partiis Tavmjdomaris, daviT gamyreliZis
saprezidento programa 2007 wels:
„davamkvidroT realuri TviTmmarTveloba,
rogorc istoriuli mxareebis,
ise dRes arsebuli raionebis doneze,
ris Sedegadac gveqneba TviTmmarTvelobis
ori done: I done – raioni – irCeva 2
wliT; II done – regioni – irCeva 3 wliT“.
Tavad partiis saarCevno programa 2012
wels: „administraciul-teritoriuli
mowyobis da decentralizaciis TvalsazrisiT
Cveni ZiriTadi prioritetebia: administraciul-
teritoriuli mowyobis
TvalsazrisiT - ordoniani mmarTveloba.
TviTmmarTvelobis orive done uzrunvelyofili
unda iyos pirdapiri sayovel-
Tao, faruli wesiT Catarebuli arCevnebiT.
pirveli done - istoriuli mxare. meore
done - municipaliteti (yofili raioni)“.
22
komentari: Tu regionul mmarTvelobas
burjanaZe gaaZlierebda, es regionalizmi
da seriozuli safrTxe erovnuli
intersebis winaaRmdeg ar iqneboda...
„leiboristuli partia“, giorgi gugava:
„kanonproeqti iTvaliswinebs qveynis regionalizacias,
rac waaqezebs separatistul
moZraobebs saqarTveloSi. aman Sei-
Zleba gamoiwvios qveynis danawevreba.“
Salva naTelaSvilis winasaarCevno programa
2013 wlis saprezidento arCevnebSi:
„Catardeba politikuri sistemis
Zirfesviani reforma. arCeviTi iqneba municipalitetebis,
qalaqebis, samxareo administraciaTa
xelmZRvanelebi, mosamarTleebi
da maqsimalurad meti Tanamdebobis piri.“
komentari: gugavas sityva „regionis“
eSinia, xolo Tu amas misi partiis
lideri
„samxareo administracias“
daarqmevs, - kargi ramea...
„qarTuli dasi“, jondi baRaTuria:
„Tu es norma gavida, miviRebT
separatistul
safeodaloebs.“
„qarTuli dasis“ miznebi, partiis wesdebidan:
„demokratiuli principebis
damkvidreba da ganviTareba saxelmwifo
mmarTvelobaSi, yvela donis teritoriuli
erTeulebis TviTmmarTveloba“.
komentari: baRaTuriaseuli „yvela donis TviTmmarTveloba“
safeodalo ver gaxdeba imitom, rom baRaTuriaseulia...
albaT, gagrZeleba ar Rirs. Cven ukve miveCvieT, rom bevri politikosis sityvieri
Tu werilobiTi dapireba arafers niSnavs, saqmiT sul sxva rames akeTeben.
TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakav-
Sirebuli movlenebis qronika
regionuli ganviTarebis saministrom eqspertebs TviTmmarTvelobis kodeqsi gaacno
05 noemberi, 2013 w.
rogorc uwyebis xelmZRvanelma daviT narmaniam Sexvedris dawyebamde ganacxada, TviTmmarTvelobebis
problema saqarTveloSi bolo 20 welia, arsebobs. TviTmmarTvelobebi
sustia da adgilebze arsebul problemebs ver agvareben.
ministris TqmiT, swored, amitom axalma xelisuflebam am problemis moigvareba xelisuflebaSi
mosvlisTanave erT-erT prioritetad daisaxa.
"reformis Sedegad moxdeba qveynis masStabiT qalaqebisa da soflebis swori social-ekonomikuri
ganviTareba. adgilobrivi xelisufleba ufro metad dauaxlovdeba
sakuTar mosaxleobas, rac gazrdis moqalaqeTa CarTulobis dones adgilobrivi mniSvnelobis
sakiTxebis gadawyvetis procesSi", - ganacxada narmaniam.
Sexvedra "Seraton metexi palasSi" gaimarTa. mas ministris moadgile Tengiz SergelaSvili,
mTavrobis kancelariis, regionebsa da TviTmmarTvelobebTan urTierTobis departamentis
ufrosi irakli melaSvili, eqspertebi da TviTmmarTvelobis reformaze
momuSave arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi eswrebodnen.
irakli melaSvilis TqmiT, adgilobriv TviTmmarTvelobasTan dakavSirebuli cvlilebebi
sazogadoebis da saxelmwifos Soris urTierTobas Tvisobrivad Secvlis.
"adgilobriv mosaxleobas Tavad unda hqondes meqanizmi gadawyvitos mis sofelSi ra
aris gasakeTebeli. dRes yvelaferi xdeba centrSi. sofelSi wyali rom aris gasakeTebeli,
gadawyvetilebas iRebs centraluri xelisufleba. adgilobrivi mosaxleoba absoluturad
CamoSorebulia im gadawyvetilebis miRebas, rac uSualod mas exeba. centralizebuli
sistemidan unda gadavideT imaze, rom moqalaqeebs vendoT da maT mivaRebinoT
gadawyvetilebaSi monawileoba",-ganacxada melaSvilma.
TviTmmarTvelobis kodeqsi pirvelad gorSi ganixiles
07 noemberi, 2013 w.
axali TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis sajaro ganxilva goridan daiwyo. goris
„darbazis“ iniciativiT, universitetSi daaxloebiT 400 kaci Seikriba. saqarTvelos
regionaluri ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom kodeqsis proeqti gansaxilvelad
pirvelad gorelebs warudgina. proeqtis avtorebma TviTmmarTvelobis
reformis Sesaxeb isaubres. gori erT-erTi qalaqia, romelsac, reformis Sedegad,
TviTmmarTveli qalaqis statusi mieniWeba, miecema uflebamosilebebi da eqneba sakuTari
biujeti, romelic mTlianad qalaqis ganviTarebas moxmardeba. mTavrobis kancelariis
regionebsa da TviTmmarTvelobebTan urTierTobis departamentis ufrosma irakli melaSvilma
ganacxada, rom es kodeqsi qveynis realuri decentralizaciisken gadadgmuli
nabijia.
23
adgilobrivi arasamTavrobo da sazogadoebrivi organizaciebi didi xnis ganmavloba-
Si amaod iTxovdnen gorisTvis TviTmmarTveli qalaqis statusis dabrunebas. yoveli
arCevnebis win politikosebi pirobas debdnen, rom am sakiTxs moagvarebdnen, magram
dRemde es veravin SeZlo. am mimarTulebiT gansakuTrebiT „sazogadoebrivi darbazi“
aqtiurobda. „darbazis“ warmomadgenelma Tamaz mayaSvilma ganacxada, rom dro gamoa-
Cens am reformis sikeTes, magram axlave SeiZleba iTqvas, rom meti adamiani iqneba CarTuli
gadawyvetilebis miRebis procesSi.
rusTavSi TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis sajaro ganxilva gaimarTa
11 noemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebis saministrom TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqti rus-
Tavelebs gaacno.
Sexvedras regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris pirveli moadgile
Tengiz SergelaSvili, mTavrobis kancelariis regionebsa da TviTmmarTvelobebTan
urTierTobis departamentis ufrosi irakli melaSvili, rusTavis meri daviT jiqia da
rusTavis sakrebulos Tavmjdomare kaxa gurgeniZe eswrebodnen.
irakli melaSvilma kanonproeqtis ZiriTad aspeqtebze isaubra, Tengiz SergelaSvilma ki
kanonproeqtis vrceli prezentacia waradgina.
"kanonproeqti iTvaliswinebs TviTmmarTvelobasTan dakavSirebul mraval aspeqts, maT
Soris TviTmmarTveli qalaqebis raodenobis gazrdas, etapobrivad, ramdenime xnis ganmavlobaSi
saerTo teritoriul optimizacias, yvela qalaqsa da municipalitetSi merisa
da gamgeblebis pirdapir arCeviTobas, iTvaliswinebs kompetenciebis gamijvnas, sazogadoebrivi
sabWoebis formirebas, romelic unda iyos Suamavali mosaxleobasa da municipalitetebs
Soris", – ganacxada Tengiz SergelaSilma.
rusTavis meris daviT jiqias TqmiT, axali kanonproeqtis ZalaSi Sesvlis Semdeg mniSvnelovnad
izrdeba TviTmmarTvelobis funqciebi, rac adgilze efeqtur marTvas waadgeba.
,,sakmaod kargi kanonproeqtia. Cemi azriT, Zalian kargia, rom am kanonis mixedviT qalaqis
meri iqneba arCeviTi da es vfiqrob, rom aucilebelic aris. garda amisa, xdeba TviTmmarTvelobisaTvis
uflebamosilebis gazrda, moxdeba xelisuflebis decentralizacia,
rac TviTmmarTvelobis efeqturi funqcionirebisaTvis Zalian mniSvnelovania", - ganacxada
daviT jiqiam.
TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis ganxilvasa da diskusiaSi monawileobas iRebdnen
politikuri partiebis, rusTavis TviTmmarTvelobisa da mmarTvelobis, arasamTavrobo
seqtorisa da rusTavis sazogadoebis warmomadgenlebi.
daviT narmania adgilobriv arasamTavrobo organizaciebsa da mediis warmomadgenlebs
Sexvda
12 noemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris TqmiT, maTTvis mniSvnelovania
arasamTavroboebs adgilobriv TviTmmarTvelobis reformasTan dakavSirebiT informacia
detalurad miawodon, raTa maT moqalaqeebis informireba uzrunvelyon.
"mniSvnelovania es reforma adgilobrivi TviTmmarTvelobebisTvis, raTa isini mosaxleobas
ufro dauaxalovdnen. proeqti iTvaliswinebs, rom mosaxleobam adgilobriv
TviTmmarTvelobebs xma martivad miawvdinos da adgilze moagvaros ZiriTadi saWiroebebi.
am reformiT Cven nabij-nabij vuaxlovdebiT evropas. Cven dRevandel Sexvedraze
detalurad gavacnobT arasamTavrobo organizaciebs da regionuli mediis warmomad-
24
genlebs am proeqts, raTa maT miawodon moqalaqeebs informacia, sazogadoeba TviTmmarTvelobis
reformisTvis Seamzadon. mosaxleobam unda gaigos, ra aris es reforma,
ra Seicvleba da rogor gaumjobesdeba maTi mdgomareoba", - ganacxada narmaniam.
parlamentis biurom TviTmmarTvelobis kodeqsi daaregistrira
12 noemberi, 2013 w.
saqarTelos parlamentis biurom saqarTvelos TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqti
12 noembris sxdomaze daaregistrira.
saministros gancxadebiT, TviTmmarTvelobis axali kodeqsi TviTmmarTvelobis arsebul
mankier sistemas evropuli, sazogadoebaze orientirebuli TviTmmarTvelobis
sistemiT cvlis. yvelaferi es adgilobriv TviTmmarTvelobebs miscems swori socialur-ekonomikuri
ganviTarebis SesaZleblobas; metad daaaxloebs adgilobrivi xelisuflebas
mosaxleobasTan, Sesabamisad, gazrdis moqalaqeTa CarTulobis dones adgilobrivi
mniSvnelobis sakiTxebis gadawyvetis procesSi;
TviTmmarTvelobis kodeqsis SemuSavebaSi aqtiurad iyvnen CarTulebi sazogadoebrivi
TviTmmarTvelobis sabWo, arasamTavrobo organizaciebi da eqspertebi. saqarTvelos
mTavrobam TviTmmarTvelobis kodeqsi oqtombris bolos daamtkica.
ratom darCa WiaTura TviTmmarTveli qalaqis statusis gareSe?
12 noemberi, 2013 w.
WiaTuraSi daanonsebuli aqcia, qalaqis TviTmmarTveli statusis moTxovniT, ar moewyo.
TviTmmarTvelobis axali kodeqsiT, WiaTuras, mosaxleobis raodenobidan gamomdinare,
TviTmmarTveli qalaqis statusi ar ekuTvnis. kodeqsis Sesabamisad, TviTmmarTveli
qalaqis statusisTvis 15000 macxovrebelia saWiro. bolo aRweris mixedviT ki WiaTuraSi
ufro naklebi mcxovrebia.
savaraudod, organizatorebis sisustis garda, aqcia CaSala maJoritari deputatis dapirebam,
rom TviTmmarTvelobis Sesaxeb kanonSi Seva specialuri muxli, romelic
gaiTvaliswinebs im qalaqebis Sesaxeb gamonaklisis daSvebas, rogoricaa WiaTura, zestafoni
da borjomi.
cnobisaTvis: WiaTuras qalaqis statusi 1921 wlidan aqvs.
zugdidisTvis qalaqis statusis miniWebaze imsjeles
13 noemberi, 2013 w.
ganxilvas infrastruqturis ministri daviT narmania, moadgile Tengiz SergelaSvili
da mTavrobis kancelariis TviTmmarTvelobebTan daregionebTan urTierTobis departamentis
ufrosi irakli melaSvili daewrnen .
zugdidi is erT-erTi qalaqia, romelsac reformis Semdeg TviTmmarTveli qalaqis statusi
mieniWeba, miecema uflebamosilebebi, eqneba sakuTari biujeti da eyoleba meri.
regionuli ganviTarebis saministrom ozurgeTelebs TviTmmarTvelobis kodeqsi
warudgina
14 noemberi, 2013 w.
saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom ozurge-
Telebs TviTmmarTvelobis kodeqsi warudgina da dagegmili siaxleebi maTTan erTad
25
ganixila .
SexvedrSi infrastruqturisa da regionuli ganviTarebis ministris pirvelma moadgilem
Tengiz SergelaSvilma, mTavrobis kancelariis regionebsa da TviTmmarTvelobebTan
urTierTobis departamentis ufrosma irakli melaSvilma, adgilobrivi xelisuflebisa
da zugdidis samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebma miiRes monawileoba.
ozurgeTs reformis Sedegad, TviTmmarTveli qalaqis statusi mieniWeba, uflebamosilebebi
miecema da sakuTari biujeti eqneba, romelic mTlianad qalaqis ganviTarebas
moxmardeba.
Sexvedraze, TemebSi TviTmmarTvelobis ganxorcielebis sakiTxebzec gamaxvilda yuradReba.
rogorc cnobilia, TviTmmarTvelobis kodeqsis Sesabamisad, TviTmmarTveli
qalaqebis mimdebare soflebisgan Camoyalibdeba Temebi, romlis bazazec municipalitetebi
formirdeba. TviTmmarTveli erTeulebis mmarTveli rgolebi arCeviTi
iqneba. aseve, ganisazRvra fiskaluri decentralizaciis grZelvadiani xedva, rac TviTmmarTvelobebs
met finansur resurss gauCens.
TviTmmarTvelobis kodeqsi Tbilisis sakrebuloSi ganixiles
15 noemberi, 2013 w.
saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris pirvelma moadgilem,
Tengiz SergelaSvilma da mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobebTan
urTierTobis departamentis ufrosma, irakli melaSvilma TviTmmarTvelobis
kodeqsi Tbilisis sakrebulos warudgines.
ministris moadgilis, Tengiz SergelaSvilis informaciiT, Sexvedraze sakrebulos wevrebisgan
moismines konkretuli kiTxvebi da mosazrebebi TviTmmarTvelobis kodeqsTan
dakavSirebiT.
„Sexvedraze TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebiT vimsjeleT da sakrebulos
SeniSvnebi movismineT. TbiliselebisTvis am reformaSi siaxle is aris, rom Seiqmneba
saubno sabWoebi, romlebic moqalaqeTa gaaqtiurebas da Tavisi qalaqis marTvaSi CarTulobas
Seuwyobs xels. amasTan, reformis Sedegad, Tbilisis mTavrobasa da sakrebulos
Soris uflebamosilebebi mkveTrad gaimijneba,“ - ganacxada Tengiz SergelaSvilma.
„Sexvedraze sakrebulos wevrebma davsviT CvenTvis saintereso kiTxvebi, romelic ara
mxolod Tbiliss, aramed regionebsac exeboda. sakrebulo SemWidrovebul vadebSi SeimuSavebs
konkretul rekomendaciebsa da SeniSvnebs, romelsac saministrosa da saqarTvelos
parlaments gadavugzavniT da vecdebiT, rom es rekomendaciebi gaTvaliswinebuli
iyos,“ - ganacxada sakrebulos wevrma mamuka kacitaZem.
mTavrobis kancelariis regionebTan urTierTobis departamentis ufrosis, irakli
melaSvilis informaciiT, Sexvedra konstruqciulad mimdinareobda da gamoTqmuli
SeniSvnebis garkveuli nawilis gaTvaliswinebac SesaZlebelia.
TviTmmarTvelobis kodeqsis wardgena dipkorpusisa da donorebisTvis
19 noemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom TviTmmarTvelobis kodeqsi
dipkorpussa da donorebs warudgina. Sexvedras regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis
ministris pirveli moadgile Tengiz SergelaSvili xelmZRvanelobda.
"TviTmmarTvelobis kodeqss ori siaxle Semoaqvs, pirveli es aris TviTmmarTveli
qalaqebis gamoyofa da meore moqalaqeebis CarTuloba. amavdroulad, garkveuli funqciebis
gadacema regionul doneze xdeba.
26
TviTmmarTvelobis reformis saboloo amocana evropaSi miRebuli TviTmmarTvelobis
standartebis damkvidrebaa", – ganacxada Tengiz SergelaSvilma.
arasaparlamento politikuri partiebis gancxadeba
25 noemberi, 2013 w.
rogorc cnobilia, xelisuflebis mier saqarTvelos parlamentSi inicirebulia TviTmmarTvelobis
kodeqsis proeqti da daiwyo Sesabamisi sakanonmdeblo procesi .
zemoaRniSnuli dokumenti, romelic miznad isaxavs adgilobrivi TviTmmarTvelobis
sistemis Zireul reformas, ar yofila ganxiluli politikur partiebTan da praqtikulad
erTpartiuli TviTSemoqmedebaa.
aRsaniSnavia, rom ramdenime Tvea Sewyda saarCevno kodeqsze momuSave interfraqciuli
jgufis muSaobac. opoziciisTvis ucnobia adgilobrivi arCevnebis miaxloebiTi TariRi
da saarCevno sistemis ZiriTadi principebic ki.
igive unda iTqvas sakonstitucio komisiis Sesaxebac, sadac agreTve araTanabradaa warmodgenili
politikuri speqtri.
warmodgenili reformis koncefcia aseve ar Seesabameba saerTaSoriso standartebs da
ar gauvlia veneciis komisiis da sxva kompetenturi organoebis eqspertiza.
xelisuflebis zemoaRniSnuli qmedebebi ar warmoadgens konteqstidan amoglejil epizodebs.
"qarTuli ocneba", iseve rogorc misi winamorbedi avtoritaruli mTavrobebi,
cdilobs moirgos saarCevno garemo, raTa uzrunvelyos absoluturi umravlesoba adgilobriv
arCevnebze arakonkurentul garemoSi.
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, movuwodebT saqarTvelos xelisuflebas:
dauyovnebliv ganaxldes saarCevno kodeqsze muSaoba interpartiuli jgufis format-
Si, saerTaSoriso organizaciebis egidiT, raTa 2014 wlis arCevnebze uzrunvelyofil
iqnes qveyanaSi mravalpartiuli sistemis ganviTareba;
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsi ganxilul iqnes Ria formatSi, opoziciuri
partiebis monawileobiT da ganxorcieldes aRniSnuli proeqtis saerTaSoriso eqspertiza.
vTxovT saerTaSoriso sazogadoebas, maqsimaluri yuradReba miaqcios zemoaRniSnul
process, raTa antidemokratiulma tendenciebma axali xelisuflebis pirobebSi ar
miiRos Seuqcevadi xasiaTi.
daviT narmania arasaparlamento opoziciis warmomadgenlebis nawilisgan bodiSis moxdas
moiTxovs
26 noemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministri daviT narmania arasaparlamento
opoziciis warmomadgenlebs gamoexmaura, romlebmac ganacxades, rom isini kodeqsis
SemuSavebis procesSi CarTulni ar iyvnen.
"me SemiZlia davasaxelo arasaparlamento opoziciis is warmomadgenlebi, romlebic
TviTmmarTvelobis kodeqsis SemuSavebis procesSi iyvnen CarTulni da vidre es proeqti
gansaxilvelad gamovidoda, zogierT maTganTan Sesabamisi konsultaciebi iyo gavlili
da isini Zalian kargad icnobdnen amas. ubralod, maT axla politiuri dividendebis
misaRebad sWirdebaT es sakiTxi da amitom gadmovidnen Setevaze. me maT, vinc icnobda am
27
kodeqsis proeqts, vurCevdi, rom aRiaron simarTle, sxva SemTxvevaSi me maT saxelebsa
da gvarebs davasaxeleb da Zalian cud dReSi Cavardebian. Tumca dRes am yvelafrisgan
Tavs Sevikaveb", - ganacxada narmaniam da dasZina, rom misi uwyeba "absoluturad Ria da gam-
Wvirvalea".
"Tu isini sajarod ar moixdian bodiSs, maSin me maT saxelebsa da gvarebs davasaxeleb", -
aRniSna ministrma.
misive TqmiT, is pirebi, kodeqsis SemuSavebis procesSi ar iyvnen CarTulni, maT arc miumarTavT
saamisod uwyebisTvis.
baCuki qardava: ,,batoni narmania, rogorc sCans, SecdomaSia Seyvanili“
26 noemberi, 2013 w.
qardavam aRniSna, rom arasaparlamento opoziciuri partiebisgan bodiSis moxdaze ministris
moTxovnas mis Tavze ver miiRebs, radgan „erovnul-demokratiul partias“ TviTmmarTvelobis
kodeqsSi Sesatani cvlilebebis ganxilvaSi monawileoba ar miuRia.
“ramdenadac CemTvis aris cnobili araviTar ganxilvaSi monawileobis miwveva arasaparlamento
opoziciis warmomadgenlebs ar miuRiaT. ufro konkretulad rom giTxraT,
„erovnul-demokratiul partias“ TviTmmarTvelobis kodeqsSi Sesatani cvlilebebis
ganxilvis procesSi namdvilad ar monawileobda. rogorc Cans batoni narmania SecdomaSia
Seyvanili da me mis moTxovnas verc sakuTar Tavze da verc „erovnul-demokratiul
partiaze“ ver miviReb.
rac Seexeba interfraqciul jgufs, Cven viTxovdiT arCevnebisTvis msgavsi jgufis Camoyalibebas,
raTa ganxilva momxdariyo ara kamaTiTa da dapirispirebiT, aramed konsesusis
miRweviT. TviTmmarTvelobis arCevnebi metad mniSvnelovani procesia qveynisTvis,
gasaTvaliswinebelia veneciis komisiis daskvnac.
kidev erTxel aRvniSnav, rac Seexeba narmanias moTxovnas, Cveni misamarTiT ver miviReb,
radgan ar vici ministri vis erCis“, - ganacxada „niupostTan“ saubrisas baCuki qardavam.
arasaparlamento opoziciam "TviTmmarTvelobis kodeqsi" xelisuflebasTan ganixila.
28 noemberi, 2013 w.
"qarTuli dasis“ lideris jondi baRaTurias iniciativiT, arasaparlamento opozicia
infrastruqturis saministroSi , saministros da parlamentis Sesabamisi komitetis warmomadgenlebsa
da arasaparlamento opoziciis wevrebs Sexvda.
saparlamento umravlesobam TviTmmarTvelobis kodeqsi daxurul kars miRma regionuli
ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgile Tengiz SergelaSvilTan
erTad ganixila.
SergelaSvilma TviTmmarTvelobis kodeqsze saubrisas aRniSna, rom sazogadoebaSi
arsebuli azri, TiTqos TviTmmarTvelobis kodeqsis mixedviT raionebis danawevreba
moxdeba, arasworia.
rogorc SergelaSvili aRniSnavs, kodeqsi sakmaod vrcelia da is nawili, romelic
mzad iqneba 2014 wlisTvis, ZalaSi adgilobrivi arCevnebis Semdeg Seva.
"iqidan gamomdinare, rom kanonproeqti, sakmaod vrcelia da moicavs ramdenime raunds,
xdeba calkeul muxlebze ganmartebebis micema. ra samuSao uZRoda TiTeul muxls da mimdinareobs
Cveulebrivi samuSao proecesi. Cven arasamTavroboebs SevxvdebiT iseve, rogorc
arasaparlamento opozicias.
saqarTveloSi 2006 wels gaauqmes TviTmmarTeloba. gaauqmes aTas erTeulSi da aitanes
28
aionul doneze. axla saubaria imaze, rom moxdes optimizacia. qalaqebs hqondes TviTmmarTveloba,
pirvel rigSi. iyos maqsimalurad axlos amomrCevelTan ekonomikuri da
bevri sxvadasxva faqtoris gaTvaliswinebiT. adgilobrivi TviTmmarTvelobis instituti
arsebobs imisTvis, rom iyos moqalaqeebTan axlos. am mxriv bevri nabijia gadasadgemli.
iwyeba am mravalwliani proeqtis pirveli etapi.
is, rac mzad iqneba 2014 wlis arCevnebisTvis da aisaxeba masze, xolo is, rac mzad iqneba
2017 wlisTvis, iqneba 2017 wlisTvis," _ uTxra SergelaSvilma "guria niuss".
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis ganxilvam dapirispireba gamoiwvia
30 noemberi, 2013 w.
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis ganxilva saqarTvelos regionuli ganvi-
Tarebisa da infrastruqturis saministroSi xmaurisa da dapirispirebis fonze warimar-
Ta. Sexvedraze, sadac regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgile
Tengiz SergelaSvili da arasaparlamento politikuri partiebis warmomadgenlebi
TviTmmarTvelobis kodeqsis Sesaxeb msjelobdnen, dapirispireba muSaobis formatma
gamoiwvia.
arasaparlamento partiebi sakiTxis ganxilvis gagrZelebas interpartiul formatSi
iTxoven. aRniSnul Sexvedraze kodeqsis muxlobrivi ganxilva ar momxdara da partiebs
sakuTari SeniSvnebi ar warmoudgeniaT.
rogorc Sexvedris dasrulebis Semdeg ministris moadgile Tengiz SergelaSvilma ganacxada,
xelisuflebis mxridan mzadyofna iyo, rom kanonproeqtis TiToeul muxlze
msjeloba momxdariyo, Tumca, samwuxarod, politikurma partiebma msjeloba warmarTes
mxolod formatze da maT kanonproeqtTan dakavSirebiT arc erTi SeniSvna ar warmoudgeniaT.
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis ganxilva saqarTvelos regionuli ganvi-
Tarebisa da infrastruqturis saministroSi daaxloebiT saaTnaxevris ganmavlobaSi gr-
Zeldeboda. mas arasaparlamento partiebis warmomadgenlebi eswrebodnen, maT Soris,
giorgi gugava, jondi buRaTuria, levan vefxvaZe, gia kobaxiZe, kaxa kukava da baCuki qardava.
premierTan TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebul sakiTxebze imsjeles
04 dekemberi, 2013 w.
saqarTvelos mTavrobam TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebul sakiTxebze imsjela,
- amis Sesaxeb premier-ministrTan dRevandeli samuSao Sexvedris Semdeg Jurnalistebs
deputatma Tina xidaSelma ganucxada.
misi ganmartebiT, parlaments muSaobis ori kvira darCa, xolo mTavrobidan bevri
kanonproeqtia Sesuli, amitom aucilebeli iyo msjeloba, romeli kanonproeqtis miReba
eCqareba mTavrobas.
rogorc Tina xidaSelma aRniSna, Sexvedraze ganixileboda mTavrobaSi Sesuli kanonproeqtebi
biujetidan dawyebuli TviTmmarTvelobis kodeqsiT damTavrebuli.
"kanonproeqtebi ganvixileT rogorc arsobrivad, aseve vimsjeleT grafiksa da Tanmimdevrobaze,
romliTac mivdivarT. gavarkvieT, sad eCqareba mTavrobas da ra aris is
sakiTxi, romelic momavali wlisTvis moicdis. Sexvedris ZiriTadi nawili TviTmmarTvelobis
kodeqsma waiRo da kodeqsTan dakavSirebul SekiTxvebze principuli SeTanxmeba
Sedga", - ganacxada Tina xidaSelma.
deputatis varaudiT, TviTmmarTvelobis kodeqss parlamenti mimdinare wels miiRebs.
Tina xidaSeli ar gamoricxavs kodeqsis samive mosmeniT miReba ver moeswros, Tumca am-
29
obs, rom TviTmmarTvelobis kodeqsis ganxilva komitetebSi mimdinare kviras daiwyeba.
"TviTmmarTvelobis kodeqsi savaraudod wels iqneba miRebuli. am dokumentTan dakav-
SirebiT yvela kiTxva daisva da principuli SeTanxmebac Sedga", - aRniSna Tina xidaSelma.
ministrTa kabineti mTavrobis kancelariaSi premierTan samuSao Sexvedraze 18:00
saaTisTvis Seikriba. Sexvedraze aseve imyofebodnen parlamentis Tavmjdomare daviT
usufaSvili, saparlamento umravlesobis lideri daviT saganeliZe da ramdenime deputati.
daxuruli samuSao Sexvedra 4 saaTze met xans gagrZelda.
patriarqi - rac ewinaaRmdegeba RvTis kanons, marTlmadideblobas - qarTveli xalxi ar
miiRebs
04 dekemberi, 2013 w.
saqarTvelos kaTolikos-patriarqis gancxadebiT, globalizaciis procesi gardauvalia,
Tumca aqedan unda miviRoT is, rac CvenTvis saWiroa .
amis Sesaxeb sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqma uwmindesma da unetaresma,
ilia meorem sveticxovlis sakaTedro taZarSi sadResaswaulo liturgiis dasrulebis
Semdeg qadagebisas brZana.
patriarqma aRniSna, rom dRes msoflioSi iseTi movlenebi viTardeba, romelic ar yofila
mTeli istoriis ganmavlobaSi, omebi, mravali xalxis mRelvareba, iseTi sakiTxebis
ganxilva xdeba, romelic ar damdgara warsulSi.
"es uaryofiTi movlenebi adamians daakninebs, es aris erTsqesianTa qorwinebebi, imdenad
mZime codvaa, rom amis xseneba eklesiaSi ar SeiZleba. dideba da madloba ufals,
rom Cveni eri, xalxi grZnobs am codvas. globalizaciis procesi, romelic viTardeba
msoflioSi, ar SeiZleba Cven SevaCeroT, es gardauvali procesia, magram aqedan Cven unda
avirCioT is, rac CvenTvis saWiroa, rac ewinaaRmdegeba RvTis kanons, marTlmadideblobas
- qarTveli xalxi ar miiRebs. SemTxveviT ar aris naTqvami ioane zosimes mier: "amiT
eniT, qarTuliTa eniTa ganikiTxeba msoflio", es aris niSani imisa, rom qarTveli xalxi
SeinarCunebs WeSmarit sarwmunoebas", - aRniSna kaTolikos-patriarqma.
manana kobaxiZe - davinteresdebi, gavigo siRrmeebSi, ra safrTxeebs xedavs sapatriarqo
TviTmmarTvelobis kanonSi
04 dekemberi, 2013 w.
davinteresdebi, gavigo siRrmeebSi, ra safrTxeebs xedavs sapatriarqo TviTmmarTvelobis
kanonSi, - amis Sesaxeb saqarTvelos parlamentis Tavmjdomaris moadgile , manana
kobaxiZem preskonferenciaze ganacxada.
amiT parlamentis vice spikeri sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis, uwmindesi
da unetaresi ilia meoris gancxadebas gamoexmaura, romlis mixedviT "Tu TviTmmarTvelobis
kanoni ganxorcielda, es saqarTvelos daSlas gamoiwvevs".
manana kobaxiZis gancxadebiT, patriarqs xelisufleba yurs ugdebs da sapatriarqos pozicia
yovelTvis mniSvnelovania.
"es kanonproeqti ganxilvis sagania. misTvis parlaments jer kenWi ar uyria. es aris sakiTxi,
romelzec Cven unda vimsjeloT. am procesSi yvelas pozicia, maT Soris oponentebis,
mowinaaRmdegeebis, momxreebis, unda iyos gaTvaliswunebuli. mxolod am farTo konsesusis
da mxardaWeris mopovebis Semdeg unda iyos gadawyvetileba miRebuli. vfiqrob,
patriarqs albaT Tavisi mosazrebebi aqvs, rasTan dakavSirebiT ambobs am yvelafers",-ga-
30
nacxada manana kobaxiZem.
TviTmmarTvelobis kanoni Tu ganxorcielda, es saqarTvelos daSla iqneba, - amis Sesaxeb
sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqma, uwmindesma da unetaresma ilia meorem
sveticxovlis sakaTedro taZarSi sadResaswaulo wirvis dasrulebis Semdeg ganacxada.
narmania:"TviTmmarTvelobis kodeqsi arsebiTi safrTxeebis Semcveli arasdros yofila"
05 dekemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris, daviT narmanias gancxadebiT,TviTmmarTvelobis
kodeqsis proeqtSi ramdenime norma Seicvala.
"Cven gaviTvaliswineT rogorc SSs rekomendaciebi, ise finansTa saministros SeniSvnebi.
arasdros yofila es kodeqsi arsebiTi safrTxis Semcveli, magram Sesabamisi norma
kidev ufro SevarbileT", - ganmarta narmania.
Tamar korZaia - TviTmmarTvelobis kodeqsi damRupveli ar iqneba
05 dekemberi, 2013 w.
sazogadoebas sruliad SemaSfoTeblad awvdian informacias TiTqos TviTmmarTvelobis
reforma qveynis daSlas gamoiwvevs , - ase upasuxa saparlamento umravlesobis wevrma
Tamar korZaiam Jurnalistis kiTxvas, romelic patriarqis gancxadebas Seexeboda. misi
TqmiT, mas arc erTi seriozuli argumenti ar mousmenia ratom gamoiwvevs kanoni miRebis
SemTxvevaSi qveynis daSlas.
"ver gaviziareb pozicias imasTan dakavSirebiT, rom es kanoni daiwera da ganixileboda
farulad. kanonproeqtis avtorebi regionebSi atarebdnen Sexvedrebs swored am
sakiTxze. ver gaviziareb im mosazrebebs, rodesac sazogadoebas sruliad dausabuTeblad
awvdian SemaSfoTebel informacias TiTqos es gamoiwvevs qveynis daSlas. amasTan
dakavSirebiT me ar momismenia arc erTi seriozuli argumenti, saqmiani mosazreba, amitomac
maqvs msgavsi reaqcia rodesac vismen, rom SesaZloa es kanoni damRuveli iyos Cveni
qveynisTvis. damRupveli ar iqneba es faqtia da piriqiT, dapireba iyo xelisuflebis, rom
Zireuli reforma moxdeboda", - ganacxada korZaiam da aRniSna, rom aseve dausabuTebelia
mosazrebebi separatizmis safrTxesTan dakavSirebiT.
saqarTvelos kaTolikos-patriarqma, uwmindesma da unetaresma ilia meorem TviTmmarTvelobis
kodeqsis proeqtze saubrisas aRniSna, Tu kanoni ganxorcielda, es saqarTvelos
daSla iqneba. amis sapasuxod, Tamar korZaiam ganacxada, rom sapatriarqo zedmetad ereva
xelisuflebis saqmianobaSi.
arasamTavrobo organizaciebma mTavrobas da parlaments mouwodes, TviTmarTvelobis
reforma ar SeaCeron
05 dekemberi, 2013 w.
21 arasamTavrobo organizaciis gancxadeba "pirveli presklubSi" arasamTavrobo organizacia
"samoqalaqo kulturis saerTaSoris centris" Tavmjdomarem kote kandelakma
warmoadgina.
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebis ganmartebiT, TviTmarTvelobis kodeqsTan
dakavSirebuli mosazrebebi, rom reformis ganxorcielebis SemTxvevaSi separatizmi
da qveynis daqucmacebaa mosalodneli, usafuZvloa.
"Cven, arasamTavrobo organizaciebs migvaCnia, rom moqalaqeTa mier adgilobrivi TviTmarTvelobebis
ganxorcielebis idea umTavres faseulobas warmoadgens, romelsac
31
demokratiuli mmarTvelobis mTeli sistema emyareba. qveynis ganviTarebis umTavresi
safuZvelia Zlieri TviTmarTveloba, sadac moqalaqeebi sakuTari pasuxismgeblobiT,
arCeviTi adgilobrivi TviTmarTvelobis organoebis saSualebiT, saxelmwifos suverenitetis
Seulaxavad am umniSvnelovanes uflebas axorcieleben, romelic saqarTvelos
konstituciiTa da saqarTvelos mier ratificirebuli adgilobrivi TviTmarTvelobis
evropuli qartiiT aqvT miniWebuli. ver daveTanxmebiT im mosazrebas, rom moqalaqeTa
mier adgilobrivi saWiroebebis damoukideblad gadawyvetis idea SesaZloa, separatizmis
gaRvivebis da qveynis daqucmacebis safuZveli gaxdes. movuwodebT saqarTvelos
mTavrobasa da parlaments, rogorc moqalaqeTa konstituciuri uflebebis realizebis
mTavar garants, ar ayvnen TviTmarTvelobis ideis diskreditaciis talRas da reformis
procesi ar SeaCeron", - naTqvamia gancxadebaSi.
kote kandelakma da mamuka abulaZem xelisuflebas mouwodes, adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsis ganxilva ar SeaCeron
06 dekemberi, 2013 w.
"pirvel presklubSi" gamarTul preskonferenciaze TviTmmarTvelobis eqspertebma xelisuflebas
mouwodes, gare Semotevas ar ahyves da es procesi dekemberSi bolomde miiyvanos.
amasTan, regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrosTan arsebuli sazogadoebrivi
mrCevelTa sabWos wevrma mamuka abulaZem da adgilobrivi TviTmmarTvelobis
koncefciis Tanaavtorma kote kandelakma arasaparlamento opoziciuri partiebis
winasaarCevno programebis is nawili warmoadgines, romlebSic swored adgilobrivi
TviTmmarTvelobis reformazea saubari.
eqspertebis TqmiT, aRniSnuli partiebis xedva dRevandeli samTavrobo strategiis
debulebidan gamomdinareobs da srulad emTxveva imas, rac adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kodeqsSia gawerili.
"mTavaria, rom es partiebi, romlebic dRes adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis
winaaRmdeg gamodian, TavianTi winasaarCevno programebiT mxars uWeren imas, razec saubaria
samTavrobo strategiasa da kodeqsSi. ra mizans emsaxureba es, sazogadoebam daskvna
Tavad gamoitanos. erTi esaa populizmi, an meore - viRacis dakveTaa. gamodis, rom
isini amomrCevels am maSin atyuebdnen, rodesac sakuTar saarCevno programas acnobdnen,
an axla atyueben", - ganacxada kandelakma.
amasTan, maTive gancxadebiT, kaxa kukavasa da mamuka kacitaZes 2005 wels xeli aqvT mowerili
adgilobrivi TviTmmarTvelobis reformasTan dakavSirebul strategiaze.
mamuka abulaZis TqmiT, arasaparlamento opoziciur partiebs 9 Tve hqondaT imisTvis,
rom kodeqsTan dakavSirebiT sakuTari mosazrebebi daefiqsirebinaT, Tumca maT am xnis
ganmavlobaSi kritika ar gamouTqvamT.
garda amisa, eqspertebis informaciiT, adgilobrivi TviTmmarTvelobis asociacia
apirebs, rom regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros winaaRmdeg
sarCeli Seitanos im motiviT, rom saministrom adgilobriv TviTmmarTvelobis
reformasTan dakavSirebiT asociaciasTan konsultaciebi ar gaiara.
mamuka abulaZis TqmiT, es tyuilia da maT asociaciis eqspertebTan araerTi Sexvedra da
diskusia hqoniaT.
arasaparlamento partiebi TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebiT xelisuflebas
Sexvdnen
08 dekemberi, 2013 w.
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministroSi arasaparlamento partieb-
32
sa da xelisuflebis warmomadgenlebs Soris Sexvedra gaimarTa.
Sexvedris Temas TviTmmarTvelobis kodeqsi warmoadgenda. partiebma xelisuflebas sakuTari
SeniSvnebi warudgines.
"ZiriTadad saqme Seexeba im safrTxeebs, rac SeiZleba mohyves qveynis daSlas avtonomiur
erTeulebad.
arasaparlamento partiebi miiCneven, rom es sakiTxi ar warmoadgens mxolod erTi
politikuri Zalis gadasawyvet Temas da aucilebelia TviTmmarTvelobis kodeqsi ganxilul
iqnas interpartiul formatSi. aseve mniSvnelovania daiwyos msjeloba saarCevno
kanonmdeblobaze. TviTmmarTvelobis kodeqsis sakomiteto ganxilvebi momaval kviras
aris dagegmili. partia "Tavisufali saqarTvelo" aqtiur monawileobas miiRebs aRniSnul
procesSi", - naTqvamia "Tavisufali saqarTvelos" informaciaSi.
Tea wulukiani - TviTmmarTvelobis kodeqsze gamoTqmuli SeSfoTebebi gadaWarbebulia
09 dekemberi, 2013 w.
TviTmmarTvelobis kodeqsze gamoTqmuli SeSfoTebebi, Cemi azriT, gadaWarbebulia , -
amis Sesaxeb JurnalistebTan saubarSi saqarTvelos iusticiis ministrma Tea wulukianma
ganacxada.
misi TqmiT, gadaWarbebulia iqidan gamomdinare, rom am kodeqsma, vidre mTavrobis
sakanonmdeblo iniciativad iqceoda, Zalian bevri uwyebis, iuristis xelSi gaiara da
praqtikulad samarTlebrivad daxvewili dokumentia.
"Tumca samarTlebrivi kuTxiT ramdenime SeniSvna Cven jer kidev gvrCeba da saparlamento
ganxilvis dros es kidev daixveweba. rac Seexeba qveynis usafrTxoebis sakiTxebs, romelic
am kodeqsidan SeiZleba gamomdinareobs, rogorc sazogadoebisTvis aris cnobili,
Sesabamisma saministrom, parlamentma da sxvadasxva uwyebebma imuSaves, rom SiSis da SeSfoTebis
yvelanairi safuZveli aRmofxvriliyo", - ganacxada Tea wulukianma.
iusticiis ministris TqmiT, qveyanam erTxel da samudamod unda miaRwios imas, rom
rodesac adgilobrivi tipis problemebi gadasaWrelia, yvelaferi Tbilisidan ar unda
wydebodes.
"es iqneba gazis, nagvis, Tu sxva Tema. am dros adgilobrivi xelisufleba unda iyos realurad
pasuxismgebeli imaze, Tu rogor cxovrobs adgilobriv doneze xalxi", - aRniSna
Tea wulukianma.
irakli melaSvili - TviTmmarTvelobis reforma aucilebelia, radgan sistema supercentralizebulia
09 dekemberi, 2013 w.
mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobis organoebTan urTierTobis
departamentis ufrosma irakli melaSvilma preskoferenciaze ganacxada, rom arsebul
xuT TviTmmarTvel qalaqs kidev Svidi TviTmmarTveli qalaqi daemateba. esenia:
Telavi, gori, mcxeTa, axalcixe, ambrolauri, ozurgeTi da zugdidi. misive informaciiT,
am droisTvis kodeqsTan dakavSirebiT miRweuli SeTanxmebis Tanaxmad, TviTmmarTvelobas
grantis aReba mxolod sakuTari uflebamosilebis farglebSi finansTa saministros
TanxmobiT SeeZleba. amasTan, am etapze soflebSi sazogadoebrivi sabWoebi ar
Seiqmneba da maT iuridiuli statusi ar mieniWebaT.
irakli melaSvilis SefasebiT, TviTmmarTvelobis reforma aucilebelia, radgan sistema
supecentralizebulia da finansebis 97%, aseve uflebamosilebebi centraluri xelisuflebis
xelSia.
33
amasTan, rogorc mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobis organoebTan
urTierTobis departamentis ufrosma aRniSna, zogadad, TviTmmarTvelobis
ganviTareba bevr qveyanaSi separatistuli tendenciebis SesaCereblad iqna gamoyenebuli.
parlamentSi TviTmmarTvelobis kodeqsis ganxilva daiwyo
10 dekemberi, 2013 w.
parlamentSi TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis ganxilva iuridiul sakiTxTa, jandacvisa
da safinanso-sabiujeto komitetebis gaerTianebul sxdomaze daiwyo.
deputatebs TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis zogadi Sinarsi gaacno regionuli
ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgilem Tengiz SergelaSvilma.
sxdomas saparlamento opoziciasTan erTad arasaparlamento opoziciac eswreboda.
maT, kiTxvebis dasmisa da sakuTari mosazrebis gamoTqmis saSualebac miecaT.
giorgi axvledianis SefasebiT, TviTmmarTvelobis kodeqsSi separatizmis safrTxebi
ganeitralebulia
13 dekemberi, 2013 w.
rogorc "qristian-demokratiuli moZraobis" erT-erTma liderma ganacxada, xelisuflebam
sazogadoebis didi nawilis SeniSvnebi gaiTvaliswina da kodeqsis proeqtSi
asaxa, Tumca misive TqmiT, arsebobs bevri gaurkveveli sakiTxi.
"rac Seexeba im problemur sakiTxebs, romlebic TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqtis
pirvel variantSi iyo da romelzec sazogadoebis Zalian farTo fenebma gamoTqves
protesti, maTi nawilis mogvareba moxerxda, magram garkveuli problemebi kvlav kiTxvis
niSnis qveS rCeba. Zalian mniSvnelovani sakiTxis Sejereba moxerxda, romelic ukav-
Sirdeboda samxareo-regionul doneze minicipalitetebis sabWoebis Seqmnas, romelsac
“qristian-demokratebic” da sxva arasaparlamento opoziciac pirdapirproporciulad
vukavSirebdiT separatizmis safrTxis gaRvivebis perspeqtivas qveyanaSi. dRes SeiZleba
iTvas, rom es safrTxe ganeitralebulia im TvalsazrisiT, rom samxareo doneze araviTari
sajaro samarTlis iuridiuli piri sabWos saxiT ar Seiqmneba. es Zalian mniSvnelovani
SeTanxmeba iyo, Zalian mniSvnelovani gamarjveba im Zalebisa, romelebic amaSi
safrTxes xedavdnen", - ganacxada giorgi axvledianma.
parlamentma TviTmmarTvelobis kodeqsi pirveli mosmeniT miiRo
13 dekemberi, 2013 w.
parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqti pirveli mosmeniT
miiRo. proeqts 82-ma deputatma arc erTis winaaRmdeg dauWira mxari. ganxilvasa da ken-
Wisyras saparlamento umciresoba gamocxadebuli boikotis gamo ar eswreboda.
warmodgenili organuli kanonis proeqtiT, regulirdeba adgilobrivi TviTmmarTvelobis
administraciul-teritoriul organizebasTan, municipalitetis uflebamosilebebTan
da mis organoebTan, dedaqalaqis statusTan da mis uflebamosilebebTan dakav-
Sirebuli sakiTxebi.
proeqti aseve iTvaliswinebs adgilobrivi TviTmmarTvelobis ganxorcielebaSi moqalaqeTa
monawilebasTan, municipalitetis biujetTan da ekonomikur saqmianobasTan, saxelmwifo
zedamxedvelobasTan, auditTan da pirdapir saxelmwifo mmarTvelobasTan da
municipalitetTa regionul gaerTianebasTan dakavSirebul sakiTxebs.
cvlilebis Tanaxmad, arsebul 5 TviTmmarTvel qalaqs daemateba dRevandeli samxareo
centrebis kidev 7 qalaqi da sul 12 TviTmmarTveli qalaqi iqneba, sadac merebi pirdapiri
34
wesiT airCevian.
deputat gia JorJolianis azriT, es 7 qalaqi arCevnebamde unda gamoiyos da iq arCevnebi
calke unda Catardes.
rogorc JorJoliani acxadebs, darCenili teritoriebi rogor daiyofa es gansaz-
Rvrulia im wesiT, romlebic gardamaval debulebebSia warmodgenili, magram es wesi
mniSvnelovnad ar gansxvavdeba imisgan, rac dRes moqmedebs.
amasTan, miRebulia gadawyvetileba, rom regionuli kolegiuri organoebis nacvlad sakonsultacio
funqciebis sabWoebi Seiqmneba, romlis SemadgenlobaSi politikuri warmomadgenlobis
nacvlad arCeuli merebi, sakrebulos Tavmjdomareebi da maTi moadgileebi
iqnebian.
sakonsultacio sabWoebis wevrebi monawileobas miiReben konsultaciebSi, ganxilvebSi,
municipalitetTa Sorisi sakiTxebisa da proeqtebis ganxilvaSi. maT ar eqnebaT is uflebamosilebebi,
rac adre iyo kanonproeqtSi warmodgenili, maT Soris gunernatoris gadayenebis
uflebamosileba, anu mas wminda sakonsultacio funqcia eqneba.
giorgi vaSaZe: TviTmmarTvelobis kodeqsi mmarTvelobis kodeqsia
13 dekemberi, 2013 w.
saparlamento umciresobis wevrebma brifingi gamarTes da TviTmmarTvelobis kodeqsze
sakuTar SeniSvnebze isaubres.
giorgi vaSaZis TqmiT, samwuxarod, TviTmmarTvelobis kodeqsi ukve aris ara TviTmmarTvelobis,
aramed mmarTvelobis kodeqsi:
"ori mniSvnelovani problema aqvs: gubernatoris instituti ar unda iyos TviTmmarTvelobis
kanonSi, romelsac niSnavs centraluri xelisufleba da arCeuli merebis da
gamgeblebis gadayeneba yovel mizezgareSe, nebismieri safuZvliT ar unda SeeZlos sakrebulos.
"
misive TqmiT, saWiroa kriteriumi, romlis mixedviTac TviTmmarTveli qalaqebis ricxvi
gaizarda. aseT kriteriumad vaSaZe mosaxleobis raodenobas asaxelebs:
"Cven aseve winaaRmdegi varT TviTmmarTveli qalaqebis irgvliv soflebis patara municipalitetebad
daSlis, imitom, rom es aris problema adamianebisTvis da moqalaqeebisTvis,
vinc iq cxovroben. es xelovnuri procesi iqneba da vambobT, rom TviTmmarTveli
qalaqi unda Seiqmnas ara marto im 7 qalaqSi, aramed yvelgan, sadac 10 aTasze meti mosaxleobaa.
aseT SemTxvevaSi TviTmmarTveli qalaqebis raodenoba iqneba 25 da mis garSemo
arsebuli raionebi iqneba TviTmmarTveli raionebi" - ganacxada giorgi vaSaZem.
arasamTavroboebi - "adgilobrivi TviTmmarTvelobis" kodeqsis proeqti merebisa da
gamgeblebis institutis mniSvnelobas asustebs
16 dekemberi, 2013 w.
arasamTavrobo seqtoris erT nawilis SefasebiT, "adgilobrivi TviTmmarTvelobis"
kodeqsis parlamentisTvis SeTavazebuli proeqti merebisa da gamgeblebis institutis
mniSvnelobas asustebs.
aRniSnulTan dakavSirebiT "samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso
sazogadoeba", "saerTaSoriso gamWvirvaloba - saqarTvelo" da "axalgazrda iuristTa
asociaciam" gancxadeba gaavrceles.
"saqarTvelos parlamentSi warmodgenili "adgilobrivi TviTmmarTvelobis" kodeqsis
35
proeqtiT SemoTavazebulia iseTi mniSvnelovani siaxle, rogoricaa gamgeblebis (merebis)
pirdapiri wesiT arCeva, rac, xangrZlivi drois ganmavlobaSi Cveni organizaciebis
moTxovnas warmoadgenda. samwuxarod, SemoTavazebuli kanonpreqti iTvaliswinebs normas,
romelic arCeviTi merebisa da gamgeblebis institutis mniSvnelobas asustebs.
"amomrCevelTa umravlesobis mier arCeuli gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis
gamocxadebis ufleba eZleva sakrebulos, ris gansaxorcielebladac sakmarisi iqneba
sakrebulos wevrTa garkveuli jgufi, maqsimum 15-20 wevri. amasTan, proeqtiT gansaz-
Rvrulia is safuZvlebi, Tu ra SemTxvevaSi SeuZlia sakrebulos daiwyos undoblobis
procedura, rac SesaZleblobas miscems sakrebulos gamoiyenos undoblobis procedura
im SemTxvevaSi, Tu sakrebulos umravlesobasa da gamgebels (mers) Soris arsebobs
partiuli an sxva saxis dapirispireba. garda imisa, rom mocemuli wesiT gamgeblis (meris)
gadayeneba winaaRmdegobaSi modis mosaxleobis mier gakeTebul arCevanTan da maT mier
gamoxatul nebasTan, normam SesaZlebelia politikurad arastabiluri garemo Seqmnas.
proeqtis 48-e muxlis me-4 nawilis Tanaxmad, sakrebulos SesaZlebloba eZleva gamgeblis
(meris) uflebamosilebis erTi vadis ganmavlobaSi ramdenjerme ganaxorcielos undoblobis
procedura. aRniSnuli ki gamoiwvevs imas, rom gamgebeli (meri) misi saqmianobis
ganxorcielebisas ufro metad iqneba damokidebuli sakrebulos da masSi Semavali politikuri
partiebis keTilganwyobilebaze, raTa am ukanasknelma inicireba ar gaukeTos mis
winaaRmdeg undoblobis proceduras, rac, Tavis mxriv, gavlenas moaxdens gamgeblis
(meris) mier miRebul gadawyvetilebebze", - ganmartavs arasamTavrobo seqtoris nawili.
aRniSnuli organizaciebis SefasebiT, Tanamdebobis pirebis pirdapiri wesiT arCevis mizans
warmoadgens uzrunvelyos mosaxleobis CarTuloba TviTmmarTvelobis organoTa
formirebaSi, arCeuli Tanamdebobis piris/organos stabiluroba da damoukidebloba.
"sakrebulosTvis msgavsi uflebis miniWebis Sedegad miviRebT imave realobas, rac dRes
moqmedi kodeqsiT aris dadgenili, rodesac sakrebulos Tavmjdomares SeuZlia Tanamdebobidan
gaaTavisuflos gamgebeli sakrebulos TanxmobiT, risi samwuxaro magaliTebic
mravlad vnaxeT 2013 wlis ganmavlobaSi. Sesabamisad, aseTi daTqma amcirebs am
Tanamdebobis pirebis pirdapiri wesiT arCevis arss da mniSvnelobas.
amasTanave, gvsurs aRvniSnoT, rom saqarTvelos parlamentSi gansaxilvelad wardgenil
adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis proeqts ar erTvis saarCevno sistemas-
Tan dakavSirebuli cvlilebebis proeqti. vTvliT, rom swored samarTliani saarCevno
sistema warmoadgens adgilobriv TviTmmarTvelobis reformis warmatebulad ganxorcielebis
winapirobas da masze msjeloba dauyovnebliv unda daiwyos", - ganmartebulia
gancxadebaSi.
organizaciebi miiCneven, rom saarCevno sistema unda akmayofilebdes iseT ZiriTad
moTxovnebs, rogoricaa: amomrCevelTa nebis proporciulad gardasaxva mandatebSi;
amomrCevelTa dakarguli xmebis raodenobis Semcireba; amomrCevelTa xmis Tanabari
wona; sazogadoebis sxvadasxva jgufebis, mcire partiebis da damoukidebeli kandidatebis
warmomadgenloba; arCevnebisadmi ndobis gazrda da Zlier kandidatebze orientireba.
"gvsurs, kidev erTxel xazi gavusvaT im garemoebas, rom saarCevno sistemaze SeTanxmeba
unda moxdes yvela dainteresebuli mxaris CarTulobiT da konsesusis gziT, rac did
dros da Sromas moiTxovs. Sesabamisad, sasurvelia, umokles vadebSi daiwyos muSaoba
aRniSnul sakiTxze.
arasamTavrobo organizaciebi momavalSic aqtiurad iqnebian CarTuli TviTmmarTvelobis
reformis procesSi da am sakiTxTan dakavSirebiT Tavis mosazrebebs warudgens
sazogadoebasa da saqarTvelos parlaments", - acxadeben aRniSnuli organizaciebi.
36
eleqtronuli biuleteni „TviTmmarTvelobis droa“
Seqmnilia samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centris
mier, fond „Ria sazogadoeba - saqarTvelos“
dafinansebuli proeqtis „samoqalaqo sazogadoeba
decentralizaciisaTvi“ farglebSi.
biuletenSi gaSuqdeba rogorc municipalitetebSi mimdinare
yoveldRiuri procesebi, ise adgilobrivi
TviTmmarTvelobis reformis procesis mimdinareoba.
imeds vitovebT, rom biuletenSi mocemuli informacia
saintereso iqneba adgilobrivi TviTmmarTvelobiT
dainteresebuli pirebisaTvis.
mis Sinaarsze pasuxismgebelia „samoqalaqo kulturis
saerTaSoriso centri“ da igi ar asaxavs fond „Ria
sazogadoeba - saqarTvelos“ Sexedulebebs.
Tqveni SeniSvnebi da winadadebebi gamogvigzavneT
elfostaze - office@iccc.org.ge
© samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centri
www.lsg.ge www.ivote.ge
Tbilisi 2013
37