14.02.2014 Views

kodeqsi meeqvse

kodeqsi meeqvse

kodeqsi meeqvse

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Sinaarsi<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> strasburgSi ganixiles....................................... 3<br />

parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> pirveli mosmen<br />

iT miiRo........................................................................................................................ 3<br />

45-ma arasamTavrobo organizaciam parlamentis umravlesobas mimarTva<br />

gaugzavna......................................................................................................................... 6<br />

parlaments "TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s" 48 - e muxlis alternativas sT<br />

avazoben.......................................................................................................................... 8<br />

parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelobis komitetma<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> ganixila.................................................................. 10<br />

daviT losaberiZe - vinc narmanias merobisTvis konkurentad ganixilavs,<br />

dainteresebulia, mis uwyebaSi SemuSavebuli TviTmmarTvelobis proeqti<br />

Cavardes......................................................................................................................... 11<br />

piotr Jube: TviTmmarTvelobis am reformas realuri cvlilebebis mo<br />

tana SeuZlia................................................................................................................... 15<br />

arasaparlamento opozicia adgilobrivi TviTmmarTvelobis reform<br />

is ganxilvaSi CarTvas iTxovs................................................................................. 18<br />

arasaparlamento (demokratiuli) opoziciis SeniSvnebi "TviTmmarTvel<br />

obis <strong>kodeqsi</strong>s" proeqtze.......................................................................................... 20<br />

TviTmmarTvelobis Sesaxeb: politikosebis fici mwams, magram bolo mak<br />

virvebs............................................................................................................................ 21<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebuli movlenebis qronika......... 23<br />

2


TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong><br />

strasburgSi ganixiles<br />

3<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqti<br />

strasburgSi, evrosabWos adgilobrivi<br />

da regionuli xelisuflebebis kongresis<br />

pirvelma pirebma ganixiles. saqarTvelos<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis<br />

ministris pirveli moadgile Tengiz<br />

SergelaSvili da mTavrobis kancelariis<br />

TviTmmarTvelobebTan da regionebTan<br />

urTierTobis departamentis ufrosis<br />

moadgile irakli melaSvili vizitis farglebSi<br />

evropis sabWos adgilobrivi da<br />

regionuli xelisuflebebis kongresis generalur<br />

mdivans, andreas kifers Sexvdnen,<br />

rogorc Sexvedridan gairkva, evrosabWos<br />

maRalCinosnebi saqarTvelos mTavrobis<br />

mier inicirebul kanonproeqtis ZiriTad<br />

principebs decentralizaciisa da TviTmmarTvelobebisTvis<br />

realuri uflebamosilebebis<br />

miniWebis Taobaze iziareben.<br />

evrosabWos adgilobrivi da regionuli xelisuflebebis<br />

kongresi sakuTar rekomendaciebs<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsTan<br />

dakavSirebiT saqarTveloSi uaxloes periodSi<br />

gamoagzavnis. qarTuli delegacia imedovnebs,<br />

rom rekomendaciebi kodeqsTan<br />

mimarTebiT pozitiuri iqneba.<br />

"saqarTvelos mTavrobisTvis<br />

Zalian mniSvnelovania, iTanamSromlos<br />

evrosabWosTan gansakuTrebiT<br />

maSin, roca saqme exeba TviTmmarTvelobis<br />

reformas. ganvixileT rogorc<br />

mTlianad <strong>kodeqsi</strong>, ise misi<br />

calkeuli muxlebi. SemiZlia vTqva,<br />

rom evrosabWos adgilobrivi da<br />

regionuli xelisuflebebis kongresi<br />

mTlianobaSi mxars uWers im<br />

gzas, romelsac saqarTvelos mTavroba<br />

irCevs", - ganacxada Sexvedris<br />

Semdeg Tengiz SergelaSvilma.<br />

amasTan, irakli melaSvilis gancxadebiT,<br />

uaxloes dReebSi saqarTveloSi<br />

gamoigzavneba daskvna, romlis<br />

miRebac kanonproeqtis meore<br />

mosmenamde Zalian mniSvnelovani iqneba.<br />

evrosabWos adgilobrivi da regionuli<br />

xelisuflebebis kongresis generaluri<br />

mdivnis, andreas kiferis gancxadebiT, kongresi<br />

Tvalyurs adevnebs adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis reformas, romlis<br />

mizansac regionuli da adgilobrivi xelisuflebis<br />

gaZliereba warmoadgens.<br />

"SarSan monitoringis angariSis gacnobis<br />

Semdeg, kongresma rekomendaciebi SeimuSava,<br />

xolo amJamad, monitoringis Semdgomi<br />

RonisZiebebis saxiT, mudmiv kontaqtSi vimyofebiT.<br />

Cven mzadyofnas gamovTqvamT,<br />

gavecnoT sakanonmdeblo dokumentis saboloo<br />

versias da ganvixiloT saparlamento<br />

kenWisyris Sedegebi mTavrobis warmomadgenlebTan<br />

erTad. ministris moadgile<br />

Cveni kongresis momdevno Sexvedraze ukve<br />

moviwvieT", - ganacxada andreas kiferma.<br />

parlamentma adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> pirveli<br />

mosmeniT miiRo<br />

parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong> pirveli mosmeniT,<br />

82 xmiT arcerTis winaaRmdeg, miiRo.<br />

miRebuli <strong>kodeqsi</strong>T regulirdeba adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis administraciul-teritoriul<br />

organizebis, municipalitetis<br />

uflebamosilebebis da misi<br />

organoebis, aseve, dedaqalaqis statusis<br />

da misi uflebamosilebebis sakiTxebi.<br />

<strong>kodeqsi</strong>s Tanaxmad, saqarTveloSi 5-is nacvlad<br />

12 TviTmmarTveli qalaqi iqneba, sadac<br />

mers pirdapiri wesiT airCevs mosaxleoba.


adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s<br />

mimarT sazogadoebis azri orad<br />

gaiyo. xalxis nawili aRniSnul kodeqss<br />

revoluciur, demokratiuli ganviTarebis<br />

axal etapad miiCnevda Tumca, iyvnen iseTebic,<br />

romlebic TviTmmarTvelobis institutis<br />

CamoyalibebaSi riskebs xedavdnen.<br />

TviTmmarTvelobis reformas saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqi ilia meorec<br />

gamoexmaura da ganacxada, rom igi<br />

saqarTvelos daSliskenaa mimarTuli.<br />

"es Tu ganxorcielda, Cven mivalT saqarTvelos<br />

daSlisaken, darRvevisaken. Cven arasdros<br />

ar SevurigdebiT amas da yvelafers<br />

gavakeTebT, rom es ar Sesruldes. yoveli<br />

raioni unda uSualod dakavSirebuli iyos<br />

Cvens xelisuflebasTan, amas ar sWirdeba<br />

Sualedi, Sua rgoli. xelisufleba Tvi-<br />

Ton unda ganixilavdes yoveli raionis<br />

gaWirvebas. ratomRac zogierTi cdilobs,<br />

rom kanoni saswrafod unda iyos miRebuli.<br />

Cveni azriT, es unda iyos ganxiluli<br />

mTeli eris mier. xalxma unda imsjelos<br />

ra aris misaRebi saqarTvelosTvis. amitom,<br />

ar unda viCqaroT. xalxi unda gaecnos<br />

TviTmmarTvelobis am kanons. me minda<br />

didi pativiscemiT mivmarTo Cvens parlaments<br />

da xelisuflebas, gaiTvaliswinon<br />

es saSiSroeba da nu avCqardebiT amis miRebaSi",<br />

- ganacxada patriarqma qadagebisas.<br />

patriarqis gancxadebas didi vnebaTaRelva<br />

mohyva. azri gaiyo umravlesobaSic. saparlamento<br />

umravlesobis wevri Tamar<br />

korZaias gancxadebiT, patriarqi zedmetad<br />

ereva saxelisuflebo funqciebSi:<br />

"rodesac patriarqi mouwodebs xelisuflebas<br />

dafiqrebisaken da imisaken, ar<br />

miviRoT es TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong><br />

naCqarevad, albaT jobda, rom TviTonac<br />

gaiazros im mkafio gancxadebebis riski,<br />

rasac akeTebs qadagebis Semdeg. ar SeiZleba<br />

patriarqi akeTebdes gancxadebas imis<br />

Taobaze, rom riskebs Seicavs TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>, romelic, darwmunebuli<br />

var, naxevarze mets wakiTxuli ar aqvs<br />

Tavidan bolomde. amitom, Tu patriarqi<br />

mouwodebs sazogadoebas aqtiuri diskusiisaken,<br />

man Sefaseba ar unda gaakeTos, ra<br />

riskebs Seicavs es <strong>kodeqsi</strong>. vfiqrob, rom<br />

sapatriarqo aseTi tipis gancxadebebiT<br />

zedmetad ereva saxelisuflebo saqmianobaSi<br />

da, Cemi azriT, sapatriarqos da<br />

saxelisuflebo funqciebi da movaleobebi<br />

namdvilad erTmaneTisgan gamijnulia da<br />

gamijnuli unda iyos", - ganacxada korZaiam.<br />

saqarTvelos parlamentis Tavmjdomarem,<br />

daviT usufaSvilma JurnalistebTan saubrisas<br />

aRniSna, rom sruliad bunebrivia<br />

am sakiTxis mimarT aseTi didi yuradReba,<br />

Tumca, misi ganmatebiT, araswori<br />

koncefciaa, TiTqos TviTmmarTvelobam<br />

SeiZleba gaaRvivos separatizmi da<br />

TiTqos TviTmmarTveloba raime formiT<br />

safrTxes uqmnis qveynis erTianobas.<br />

arasaparlamento opoziciam werilobiT<br />

mimarTa premier-ministrsa da<br />

parlamentis Tavmjdomares da TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s proeqtTan dakavSirebiT<br />

arsebuli SeniSvnebi gaacno.<br />

"xelisuflebis mier SemoTavazebulma<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtma gansakuTrebuli<br />

mRelvareba gamoiwvia. samwux-<br />

4


aroa, rom aseTi mniSvnelovani sakiTxi ar<br />

iyo ganxiluli opoziciur partiebTan da<br />

samoqalaqo sazogadoebasTan. garda amisa,<br />

xelisuflebis Secvlis Semdeg ar ganxorcielebula<br />

Zireuli cvlilebebi saarCevno<br />

kanonmdeblobaSi, romelsac erToblivad<br />

vafasebdiT rogorc antidemokratiuls<br />

uaxloes warsulSi", - naTqvamia arasa<br />

parlamento opoziciis mimarTvaSi.<br />

arsebuli viTarebis gaTvaliswinebiT<br />

arasamTavrobo organizaciebma saqarTvelos<br />

mTavrobas da parlaments mimarTes<br />

da mouwodes ar ayvnen TviTmmarTvelobis<br />

ideis diskreditaciis talRas da ar SeaCeron<br />

reformis procesi. TviTmmarTvelobis<br />

reformis ganxorcielebis procesTan<br />

dakavSirebiT gakeTebul gancxadebas xeli<br />

24-ma arasamTavrobo organizaciam moawera.<br />

saboloo jamSi <strong>kodeqsi</strong>s sadavo nawilSi<br />

garkveuli cvlilebebi Sevida.<br />

cvlilebebis Tanaxmad, kodeqsSi Tavdaprivelad<br />

arsebuli municipalitet-<br />

Ta regionuli gaerTianebebi, samxareo<br />

sakonsultacio sabWoebad gardaiqmneba.<br />

sakonsultacio sabWo monawileobas<br />

miiRebs konsultaciebsa da ganxilvebSi.<br />

aRniSnuli iniciativa komitetebis<br />

gaerTianebul sxdomaze saparlamento<br />

umravlesobis wevrma gia JorJolianma<br />

daayena da mas regionuli ganvi-<br />

Tarebisa da infrastruqturis ministris<br />

moadgile Tengiz SergelaSvili daeTanxma.<br />

kanonproeqtSi Sesul cvilelebebs saqarTveloSi<br />

moqmedi arasamaTavrobo organizaciebi<br />

gamexmaurnen da igi uaryofiTad<br />

Seafases. 45ma arasamTavrobom saparlamento<br />

umravelesobas mimarTva gaugzavna,<br />

sadac aRniSnulia, rom arasaparlamento<br />

opoziciasTan "konsensusis" Sedegad kanonproeqtis<br />

ZiriTadi siaxleebi gauqmda:<br />

● SeizRuda TviTmmarTveli qalaqebis<br />

Camoyalibebis SesaZleblobebi<br />

● gaurkevelia gamgeblebis da<br />

merebis pirdapiri arCevis sakiTxi<br />

● Tbilisis mosaxleoba ver Se-<br />

Zlebs, saubno problemebi sakuTari<br />

Sexedulebebis mixedviT moagvaros<br />

● TviTmmarTvelobebs aRar miecemaT<br />

gubernatorebis kontrolis Sesa-<br />

Zlebloba da, rac yvelaze samwuxaroa,<br />

aRar dainergeba sazogadoebrivi sabWoebi<br />

- sazogadoebis monawileobis da kontrolis<br />

meqanizmebi qalaqad da soflad<br />

arasamTavrobo organizaciebs miaCniaT,<br />

rom kanonproeqtis msgavsi saxiT miReba<br />

araTu xels Seuwyobs adgilobrivi<br />

demokratiis ganviTarebas, aramed gaamyarebs<br />

ukve arsebul centralizebul<br />

sistemas. amasTanave, maTi azriT, igi warmoadgens<br />

winasaarCevno dapirebebisa da<br />

deklarirebuli reformis strategiis<br />

ugulebelyofas. rac maT uCens eWvs, rom<br />

xelisuflebaSi arian Zalebi, romlebic<br />

cdiloben arsebuli sistemis SenarCunebas.<br />

"vwuxvarT, rom axali mmarTveli politikuri<br />

Zala Zvelis Secdomebze ar swavlobs.<br />

arsebuli situacia Zlier hgavs 2005<br />

wels ganviTarebul procesebs, roca xelisuflebam<br />

ver an ar gamoiyena Zireuli<br />

reformirebis Sansi da, Sedegad, jer<br />

dakarga sazogadoebis mxardaWera, Semdeg<br />

ki xelisuflebis daTmoba mouxda.<br />

imeds vitovebT, saqarTvelos parlamentis<br />

wevrebi acnobierebT pasuxismgeblobas<br />

saqarTvelos mosaxleobis, Tqveni amomrCevlebis<br />

winaSe da ar gauSvebT xelidan<br />

adgilobrivi demokratiis damkvidrebis<br />

SesaZleblobas." - naTqvamia arasamTavro<br />

organizaciebis erTobliv gancxadebaSi.<br />

"qristian-demokratebis" wevri levan<br />

vefxvaZe ambobs, rom xelisufleba<br />

daTmobaze wavida da es kargia:<br />

"kargia, rom xelisufleba wavida daTmobaze<br />

da sabWoebi im formiT, ra formi-<br />

Tac Tavidan iyo gaTvaliswinebuli, aRar<br />

Seiqmneba, ar iqneba es sajaro samarTlis<br />

iuridiuli pirebi da qveynis separaciis<br />

safrTxe aRar iarsebebs. meore Tema ukav-<br />

Sirdeba realuri TviTmmarTvelobis ganviTarebas.<br />

Cveni mkafio moTxovnaa, rom<br />

yvela sofelma Tavad unda airCios saku-<br />

Tari pirveli piri. xelisuflebas aqvs<br />

umTavresi valdebuleba Caataros normaluri<br />

adgilobrivi arCevnebi da normaluri<br />

arCevnebi rogor unda Catardes,<br />

roca ar viciT, TviTmmarTveli qalaqebis<br />

gamoyofis Semdeg ra struqturas virCevT<br />

da rogor virCevT? 6 Tve darCa arCevnebamde<br />

da movuwodebT xelisuflebas gonivrul<br />

vadebSi moagvaros es problema."<br />

umciresobis wevris, giorgi vaSaZis<br />

TqmiT, samwuxarod, TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong> ukve aris ara TviTmmarTvelobis,<br />

aramed mmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>:<br />

"ori mniSvnelovani problema aqvs: gubernatoris<br />

instituti ar unda iyos<br />

5


TviTmmarTvelobis kanonSi, romelsac<br />

niSnavs centraluri xelisufleba da ar-<br />

Ceuli merebis da gamgeblebis gadayeneba<br />

yovel mizezgareSe, nebismieri safuZvliT<br />

ar unda SeeZlos sakrebulos. “<br />

umciresoba problemas finansebSic xedavs.<br />

kerZod, maTi TqmiT, <strong>kodeqsi</strong>s am<br />

variantSi saubari ar aris finansur decentralizaciaze,<br />

xolo Tu finansuri<br />

decentralizacia ar moxda, maSin TviTmmarTvelobis<br />

Camoyalibebas azri ar aqvs.<br />

arasamTavrobo organizaciebi "samar-<br />

Tliani arCevnebisa da demokratiis saer-<br />

TaSoriso sazogadoeba", "saerTaSoriso<br />

gamWvirvaloba - saqarTvelo" da "axalgazrda<br />

iuristTa asociacia" gancxadebas avrceleben.<br />

maTi SefasebiT, "adgilobrivi TviTmmarTvelobis"<br />

<strong>kodeqsi</strong>s parlamentisTvis<br />

SeTavazebuli proeqti merebisa da gamgeblebis<br />

institutis mniSvnelobas amcirebs.<br />

"saqarTvelos parlamentSi warmodgenili<br />

"adgilobrivi TviTmmarTvelobis"<br />

<strong>kodeqsi</strong>s proeqtiT SemoTavazebulia iseTi<br />

mniSvnelovani siaxle, rogoricaa<br />

gamgeblebis (merebis) pirdapiri wesiT<br />

arCeva, rac, xangrZlivi drois ganmavlobaSi<br />

Cveni organizaciebis moTxovnas<br />

warmoadgenda. samwuxarod, SemoTavazebuli<br />

kanonpreqti iTvaliswinebs normas,<br />

romelic arCeviTi merebisa da gamgeblebis<br />

institutis mniSvnelobas asustebs.<br />

kerZod, saubaria <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis 48-e<br />

muxlze, romelic iTvaliswinebs pirdapiri<br />

wesiT arCeuli gamgeblisTvis (merisTvis)<br />

undoblobis gamocxadebis proceduras.<br />

aRniSnuli sakiTxis inicirebis<br />

ufleba aqvs sakrebulos siiTi Semadgenlobis<br />

naxevarze mets an municipalitetis<br />

registrirebul amomrCevelTa 20%-s.<br />

organizaciebis SefasebiT, Tanamdebobis<br />

pirebis pirdapiri wesiT<br />

arCevis mizans warmoadgens, uzrunvelyos<br />

mosaxleobis CarTuloba TviTmmarTvelobis<br />

organoTa formirebaSi,<br />

arCeuli Tanamdebobis piris/organos<br />

stabiluroba da damoukidebloba.<br />

"sakrebulosTvis msgavsi uflebis mini-<br />

Webis Sedegad miviRebT imave realobas,<br />

rac dRes moqmedi <strong>kodeqsi</strong>T aris dadgenili,<br />

rodesac sakrebulos Tavmjdomares<br />

SeuZlia Tanamdebobidan gaaTavisuflos<br />

gamgebeli sakrebulos TanxmobiT, risi<br />

samwuxaro magaliTebic mravlad vnaxeT<br />

2013 wlis ganmavlobaSi. Sesabamisad, ase-<br />

Ti daTqma amcirebs am Tanamdebobis pirebis<br />

pirdapiri wesiT arCevis arss da mniSvnelobas.<br />

- ganmartebulia gancxadebaSi.<br />

27 dekemberis plenarul sxdomaze parlamentma<br />

"adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s" proeqtis Sesaxeb<br />

moxseneba moismina, xolo plenarul sxdomaze<br />

mis ganxilvas muxlobrivad ianvarSi,<br />

riggareSe sesiaze daubrundeba.<br />

45-ma arasamTavrobo organizaciam<br />

parlamentis umravlesobas mimarTva<br />

gaugzavna<br />

saqarTvelos mTavrobis mier parlamentSi<br />

inicirebuli „adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s” kanonproeqti warmoadgenda<br />

mmarTvel politikur ZalaSi Se-<br />

Tanxmebis Sedegad miRweul kompromisul<br />

variants. Cveni azriT, SeTavazebuli modeli<br />

srulad ar asaxavda biZina ivaniSvilisa<br />

da „qarTuli ocnebis” winasaarCevno<br />

dapirebebis, mTavrobis mier 2013 wlis<br />

1 marts deklarirebuli adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis reformis strategiis<br />

principebs. miuxedavad amisa, samoqalaqo<br />

sazogadoebis nawilma mainc davuWireT mxari<br />

mas, vinaidan CavTvaleT, rom es iqneboda<br />

pirveli, principuli da Seuqcevadi nabiji<br />

qveyanaSi realuri TviTmmarTvelobis<br />

damkvidrebis gzaze.<br />

samwuxarod, kanonproeqtis saparlamento<br />

ganxilvis dawyebamde moxda mmarTveli<br />

koaliciis SeTanxmeba arasaparlamento<br />

opoziciasTan, ramac, efemeruli safrTxeebis<br />

braldebiT, kanonproeqtis ZiriTadi<br />

siaxleebis gauqmeba gamoiwvia. am „konsensusis”<br />

Sedegad:<br />

• SeizRuda TviTmmarTveli qalaqebis Camoyalibebis<br />

SesaZleblobebi<br />

• gaurkevelia gamgeblebis da merebis<br />

pirdapiri arCevis sakiTxi<br />

• Tbilisis mosaxleoba ver SeZlebs, saub-<br />

6


no problemebi sakuTari Sexedulebebis<br />

mixedviT moagvaros<br />

• TviTmmarTvelobebs aRar miecemaT<br />

gubernatorebis kontrolis Sesa-<br />

Zlebloba da, rac yvelaze samwuxaroa,<br />

aRar dainergeba sazogadoebrivi<br />

sabWoebi - sazogadoebis monawileobis<br />

da kontrolis meqanizmebi qalaqad da<br />

soflad migvaCnia, rom es „konsensusi”<br />

araTu xels Seuwyobs adgilobrivi<br />

demokratiis ganviTarebas, aramed gaamyarebs<br />

ukve arsebul centralizebul<br />

sistemas. amasTan, is warmoadgens winasaarCevno<br />

dapirebebisa da deklarirebuli<br />

reformis strategiis ugulebelyofas.<br />

saqarTvelos parlamentis<br />

amgvari qmedeba aCens eWvis safuZvels,<br />

rom Tavad xelisuflebaSi arian Zalebi,<br />

romlebic yvela saSualebiT cdiloben<br />

arsebuli sistemis SenarCunebas.<br />

vwuxvarT, rom axali mmarTveli politikuri<br />

Zala Zvelis Secdomebze ar swavlobs.<br />

arsebuli situacia Zlier hgavs 2005 wels<br />

ganviTarebul procesebs, roca xelisuflebam<br />

ver an ar gamoiyena Zireuli reformirebis<br />

Sansi da, Sedegad, jer dakarga<br />

sazogadoebis mxardaWera, Semdeg ki xelisuflebis<br />

daTmoba mouxda.<br />

imeds vitovebT, saqarTvelos parlamentis<br />

wevrebi acnobierebT pasuxismgeblobas<br />

saqarTvelos mosaxleobis, Tqveni amomrCevlebis<br />

winaSe da ar gauSvebT xelidan<br />

adgilobrivi demokratiis damkvidrebis<br />

SesaZleblobas.<br />

1.samoqalaqo kulturis saerTaSoriso<br />

centri (ICCC)<br />

2. asociacia „kivitas georgika”<br />

3. samoqalaqo integraciis fondi<br />

4. samoqalaqo sazogadoebis kvlevisa da<br />

ganviTarebis centri<br />

5. adgilobrivi demokratiis ganviTarebis<br />

qseli<br />

6. informaciis Tavisuflebis ganviTarebis<br />

instituti (IDFI)<br />

7. goris sainformacio centri<br />

8. konsultaciis da treningis centri<br />

9. fondi “liberaluri akademia Tbilisi”<br />

10. fondi „Ria sazogadoeba - saqarTvelo”<br />

11. kulturul urTierTobaTa centri-kavkasiuri<br />

saxli<br />

12. mwvane kavkasia<br />

13. samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />

(CSI)<br />

14. saqarTvelos strategiuli kvlevebisa<br />

da ganviTarebis centri<br />

15. asociacia „mwvane alternativa”<br />

16. skola, ojaxi, sazogadoeba<br />

17. Tavisufal JurnalistTa saxli<br />

18. saerTo samoqalaqo moZraoba<br />

„mravalerovani saqarTvelo”<br />

19. demokrat mesxTa kavSiri<br />

20. adamianis uflebebis swavlebisa da monitoringis<br />

centri (EMC)<br />

21. adamianis uflebaTa prioriteti<br />

22. Tavisuflebisa da demokratiis ganvi-<br />

Tarebis instituti<br />

23. arasamTavrobo organizacia „sida”<br />

24. ekonomikuri politikis eqspertTa centri<br />

25. iZulebiT gadaadgilebul qalTa arasam-<br />

Tavrobo organizcia „Tanxmoba”<br />

26. asociacia „goris invalidTa centri”<br />

27. kavkasiis ekonomikuri da socialuri kvlevebis<br />

centri<br />

28. saqarTvelos gaeros asociacia<br />

29. fondi „taso”<br />

30. strategiuli kvlevebisa da ganviTare-<br />

7


is centri<br />

31. tyibulis raionis ganviTarebis fondi<br />

32. sazogadoebrivi damcveli<br />

33. mravalenovani saqarTvelo<br />

34. saqarTvelos mwvaneTa moZraoba<br />

dedamiwis megobrebi<br />

35. sazogadoebrivi monitoringisa da kvlevis<br />

centri<br />

36. usafrTxo sivrce<br />

37. organizacia „borjRali”<br />

38. adamianis uflebaTa centri<br />

39. samoqalaqo iniciativa<br />

40. kavSiri „nukriani”<br />

41. imereTis mxaris mecnierTa kavSiri<br />

42. guriis axalgazrduli resurscentri<br />

43. energoefeqturobis centri saqarTvelo<br />

44. arasamavrobo organizacia „ukeTesi momavlisaTvis”<br />

45. arasamTavrobo organizacia „toleranti”<br />

parlaments "TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s"<br />

48 - e muxlis alternativas<br />

sTavazoben<br />

TviTmmarTvelobis ganvi-<br />

Tarebisa da regionuli<br />

politikis sakiTxebSi mrCevelTa<br />

sabWos wevrebis kote<br />

kandelakis da mamuka abula-<br />

Zis mier saqarTvelos parlamentisadmi<br />

SeTavazebuli<br />

„TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s“<br />

48-e muxlis alternativa<br />

„saqarTvelos adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s“ pirvandel variantSi,<br />

romlis SemuSavebaSic<br />

monawileobas iRebda regionaluri<br />

ganviTarebisa<br />

da infrastruqturis saministros<br />

sazogadoebriv<br />

mrCevelTa sabWo, gaTvaliswinebuli<br />

iyo pirdapiri,<br />

sayovelTao, Tanaswori<br />

saarCevno xmis safuZvelze<br />

moqalaqeTa mier arCeuli<br />

gamgeblis (meris) gadarCevis<br />

procedura. 2013 wlis 30<br />

oqtombers mTavrobis mier<br />

damtkicebul kanonproeqt-<br />

Si is Seicvala sakrebulos<br />

mier gamgeblis/merisTvis<br />

undoblobis gamocxadebiT<br />

(48-e muxli), da Semdegnairadaa<br />

gansazRvruli:<br />

„gamgeblisTvis (merisTvis)<br />

undoblobis gamocxadebis<br />

proceduris inicirebis safuZvelia<br />

sakrebulos siiTi<br />

Semadgenlobis naxevarze metis<br />

an municipalitetis registrirebul<br />

amomrCevelTa<br />

aranakleb 20%-is werilobiTi<br />

Suamdgomloba gamgeblisTvis<br />

undoblobis gamocxadebis<br />

Taobaze.“<br />

am muxlSi „municipalitetis<br />

registrirebul amomrCevelTa<br />

aranakleb 20%-is<br />

werilobiTi Suamdgomlobis“<br />

meSveobiT gamgeblis<br />

(meris) gadayenebis ufleba<br />

municipalitetis mcxovreblebs<br />

mxolod formalurad<br />

eniWebaT, ramdenadac<br />

Semdegi (me-2 punqti) sakrebulos<br />

aZlevs saSualebas,<br />

blokireba gaukeTos amomrCevelTa<br />

1/5-is moTxovnas<br />

da gadayenebis procedura<br />

ar ganaxorcielos, Tu, sul<br />

cota, mis wevrTa 1/3 miemxro<br />

an, garkveuli dapire-<br />

8<br />

bebis safuZvelze, farulad<br />

gaurigda gamgebels (mers):<br />

„gamgebelisTvis (merisTvis)<br />

undobloba gamocxadebulad<br />

CaiTvleba, Tu Suamdgomlobas<br />

mxars dauWers<br />

sakrebulos siiTi Semadgenlobis<br />

ori mesamedi.<br />

undoblobis gamocxadeba<br />

iwvevs gamgeblis (meris)<br />

uflebamosilebis Sewyvetas.“<br />

garda amisa, <strong>kodeqsi</strong> ar<br />

adgens amomrCevelTa Suamdgomlobaze<br />

xelmowerebis<br />

namdvilobis dadgenis<br />

proceduras, rac dokumentis<br />

legitimurobaSi safuZvliani<br />

eWvis Setanis safuZveli<br />

iqneba. sakrebulos<br />

muSaobaSi amgvari praqtika<br />

ar aris da xelmowerebis


Semowmebis meqanizms Cveni kanonmdebloba<br />

icnobs mxolod saarCevno komisiebis mier<br />

saarCevno subieqtobis kandidatTa mxardamWerebisa<br />

da referendumis moTxovnis<br />

momxreTa siebis gadamowmebisas. es naklovaneba<br />

axasiaTebs „<strong>kodeqsi</strong>s“ 87-e muxlsac (<br />

sakrebulos dadgenilebis proeqtis iniciireba<br />

peticiis wesiT), sadac peticiaze xelmomwerTa<br />

raodenoba „municipalitetSi<br />

registrirebul amomrCevelTa aranakleb<br />

1%-iT“ aris gansazRvruli. am muxlis me-4<br />

punqtis Sesabamisad, „kanoniT dadgenili<br />

wesiT Setanil peticias registraciaSi atarebs<br />

sakrebulos aparati“, Tumca aranairi<br />

procedura imisa, rogor unda gadaamowmos<br />

aparatma xelmowerebis namdviloba,<br />

gansazRvruli araa, anu, faqtiurad, „<strong>kodeqsi</strong>s“<br />

mixedviT, Suamdgomlobebisa da peticiebis<br />

xelmoweraTa namdvilobis Semowmeba<br />

ar xdeba.<br />

msoflios im qveynebSi sadac kanonmdeblobaSi<br />

Setanilia arCeul Tanamdebobis<br />

pirTa gadarCevis meqanizmebi, aucileblad<br />

aris gansazRvruli xelmoweraTa verifikaciis<br />

procedurebic. mag., venesuelaSi hugo<br />

Cavesis gadadgomis moTxovniT Sekrebil<br />

xelmoweraTa didi nawilis araamdviloba<br />

am qveynis centralurma saarCevno sabWom<br />

daadgina.<br />

gadayenebis proceduris dasawyebad „<strong>kodeqsi</strong>“<br />

ar iTxovs raime dasabuTebas an<br />

kanonmdeblobiT gansazRvrul raime<br />

dadasturebul safuZvlebs. realobaSi<br />

sakrebulos wevrebis, sul cota, naxevarze<br />

metis mxardaWeris mqone (arCevisas) da<br />

maTTan wlobiT yoveldRiurad momuSave<br />

sakrebulos Tavmjdomares, aRmasrulebeli<br />

saqmianobiT dakavebul gamgebelTan<br />

(merTan) SedarebiT, yovelTvis eqneba<br />

meti Sansi, miimxros sakrebulos wevrebis<br />

sakmarisi raodenoba gadayenebis proceduris<br />

ganxorcielebisTvis, miT ufro,<br />

Tu sakrebuloSi umravlesobasa da gamgebels<br />

(mers) Soris partiuli an sxvagvari dapirispireba<br />

moxda.<br />

gasagebia is motivebi, ris gamoc, SesaZloa,<br />

Setanil iqna cvlilebebi pirvandel variantSi<br />

da, gadarCevis proceduris nacvlad,<br />

gamgebelis (meris) xelisuflebis dasabalanseblad,<br />

sakrebulos mier misi gadayenebis<br />

procedura iqna Semotanili.<br />

erT-erTi mizezi, savaraudod, gadarCevis<br />

SemTxvevaSi kenWisyris 2-jeradi (gadarCevisa<br />

da xelaxali arCevnebisaTvis) CatarebisTvis<br />

Tanxebis gamoyofis ekonomia<br />

iqneboda. am mizniT, msoflios zogierT<br />

qveyanaSi xdeba gadarCevisa da uflebamonacvlis<br />

(memkvidris) arCevis procedurebis<br />

kombinireba (droSi Tanxvedra da Sesabamisi<br />

kiTxvebis erT biuletenSi moqceva):<br />

pirveli kiTxva iTxovs amomrCevlebis<br />

dasturs moqmedi Tanamdebobis piris gadayenebaze<br />

da mxolod sakmarisi raodenobiT<br />

Sesabamisi pasuxis SemTxvevaSi eZleva<br />

iuridiuli Zala meore kiTxviT amomrCevlis<br />

mier Semcvlelis Taobaze gakeTebul<br />

arCevans. Tumca, amgvar gaerTianebas Tavisi<br />

uaryofiTi mxareebi gaaCnia: amomrCeveli<br />

ibneva da aRar fokusirdeba konkretulad<br />

gadarCevis sakiTxze, xdeba yuradRebis<br />

gadatana SesaZlo Semcvlelis personis<br />

arCevaze. faqtiurad, xelaxali arCevnebi<br />

imarTeba im pirobebSi, roca kanonierad<br />

arCeul Tanamdebobis pirs uflebamosileba<br />

jer Sewyvetili ar aqvs (an mxolod Se-<br />

Cerebuli aqvs).<br />

Tanxebis ekonomiis argumentis gaTvaliswinebisas,<br />

gadarCevis proceduris gadayenebiT<br />

Canacvlebis gamo, ar aris gamoricxuli,<br />

aRmovCndeT iseT mdgomareobaSi,<br />

roca „Zunwi orjer Zvirs ixdis“: undoblobis<br />

procedura gacilebiT martivad<br />

gansaxorcielebelia da damokidebulia<br />

mxolod 10-20 adamianis (sakrebulos wevris)<br />

subieqtur nebaze, maSin, roca gamgeblis<br />

(meris) arCevaze neba gamoxata municipalitetis<br />

aTasobiT amomrCevelma. garda imisa,<br />

rom es arasamarTliania, SesaZloa moxdes<br />

gadayenebis procedurebis inicireba<br />

yovel 6 TveSi, anu, 5-jerac ki sakrebulos<br />

erTi uflebamosilebis vadis ganmavloba-<br />

Si (48.4. „undoblobis sakiTxis inicireba<br />

da gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis<br />

gamocxadeba dauSvebelia adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organoebis arCevidan<br />

6 Tvis, aseve gamgeblis (meris) uflebamosilebis<br />

bolo erTi wlis ganmavlobaSi“).<br />

amdenad, sakrebulosTvis gamgeblis (meris)<br />

gadayenebis uflebamosilebis miniWeba municipalitetis<br />

pirvel pirs damokidebuls<br />

xdis sakrebulos politikur da sxvagvar<br />

koniunqturaze, imis nacvlad, rom is damokidebuli<br />

iyos mTlianad mosaxleobaze,<br />

rac aris pirdapiri wesiT misi arCevis SemoRebis<br />

arsis nivelireba da Tavad TviTmmarTvelobis<br />

realurad ganxorcielebasac<br />

rig SemTxvevaSi safuZvlebs gamoaclis,<br />

miscems ra gamgebelis (meris) gadayenebis<br />

da sasurveli kandidaturiT Canacvlebis<br />

farul berketebs centralur xelisuflebas.<br />

pirdapiri (uSualo) demokratiis meqanizmi<br />

- gamgeblis (meris) gadarCevis proce-<br />

9


dura, samarTlianobisa da demokratiuli<br />

meqanizmebis suliskveTebis TvalsazrisiT<br />

logikurad ufro gamarTulia.<br />

zemoTqmulidan gamomdinare, gTavazobT<br />

48-e muxlis Semdeg formulirebas:<br />

„muxli 48. gamgeblis (meris) gadarCeva<br />

1. gamgeblis (meris) gadarCevis proceduris<br />

inicirebis safuZvelia sakrebulos<br />

siiTi Semadgenlobis naxevarze metis werilobiTi<br />

Suamdgomloba gamgeblisTvis<br />

undoblobis gamocxadebis Taobaze. Suamdgomloba<br />

miRebulad CaiTvleba da waredgineba<br />

saarCevno administracias, Tu mas<br />

mxari dauWira sakrebulos siiTi Semadgenlobis<br />

samma meoTxedma. Suamdgomlobis<br />

miuReblobis SemTxvevaSi undoblobis<br />

sakiTxi sakrebulos sxdomaze momdevno 6<br />

Tvis ganmavleobaSi ar SeiZleba daisvas.<br />

2. gamgeblis (meris) gadarCevis proceduris<br />

inicirebis ufleba aqvs agreTve<br />

municipalitetis registrirebul amomrCevelTa<br />

aranakleb 25%-s. Suamdgomloba<br />

miRebulad CaiTvleba, Tu saqarTvelos<br />

organuli kanoniT „saqarTvelos saarCevno<br />

<strong>kodeqsi</strong>T“ dadgenili wesiT saarCevno<br />

administraciis mier xelmoweraTa namdvilobis<br />

Semowmebis Semdeg dadasturda, rom<br />

sainiciativo jgufis mier xelmoweraTa Segrovebis<br />

dros ar iqna darRveuli saqarTvelos<br />

organuli kanoniT „saqarTvelos<br />

saarCevno <strong>kodeqsi</strong>T“ dadgenili procedurebi<br />

da gadamowmebis Semdeg namdvil<br />

xelmoweraTa raodenoba ar aRmoCnda am<br />

kanoniT dadgenil zRvrul odenobaze naklebi.<br />

3. gamgeblis (meris) gadayenebisa da misi<br />

uflebamonacvlis arCevis sakiTxze ken-<br />

Wisyra tardeba saqarTvelos organuli<br />

kanoniT „saqarTvelos saarCevno<br />

<strong>kodeqsi</strong>T“ dadgenili wesiT, saarCevno<br />

administraciis mier amomrCevelTa Suamdgomlobis<br />

moqmed kanonmdeblobasTan<br />

Sesabamisobis dadgenidan, an sakrebulos<br />

mier am muxlis 1-li nawiliT gansazRvruli<br />

gadawyvetilebis miRebidan araugvianes<br />

40 dRis vadaSi.<br />

4. gamgebeli (meri) gadarCeulad, da, imavdroulad,<br />

saqarTvelos organuli kanoniT<br />

„saqarTvelos saarCevno <strong>kodeqsi</strong>T“<br />

dadgenili wesiT, arCevnebSi monawile<br />

subieqti mis uflebamonacvled arCeulad<br />

CaiTvleba, Tu gamgeblis (meris) gadarCevas<br />

mxars dauWers kenWisyraSi monawile amomrCevelTa<br />

naxevarze meti.<br />

5. undoblobis sakiTxis inicireba da<br />

gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis<br />

gamocxadeba dauSvebelia adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organoebis arCevidan<br />

6 Tvis, aseve gamgeblis (meris) uflebamosilebis<br />

vadis bolo erTi wlis ganmavlobaSi.“<br />

(ganmarteba: gadarCevis procedurisaTvis<br />

aucilebeli procentis odenoba - 25% - Seesabameba<br />

aSS Statebis umravlesobis kanonmdeblobis<br />

analogiur moTxovnebs, mxolod<br />

kaliforniis StatSi aris ufro dabali<br />

-12% -iani zRvari)<br />

parlamentis regionuli politikisa da<br />

TviTmmarTvelobis komitetma TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong> ganixila<br />

parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelobis komitetma, meore mosmeniT,<br />

muxlobrivad ganixila mTavrobis mier sakanonmdeblo iniciativis wesiT warmodgenili<br />

saqarTvelos organuli kanonis proeqti "adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>"<br />

da misi Tanmdevi kanonproeqtebi. sakiTxi sxdomaze regionuli ganviTarebisa da<br />

infrastruqturis ministris pirvelma moadgilem Tengiz SergelaSvilma gamoitana.<br />

kanonproeqtebis ganxilvaSi parlamentis wevrebTan erTad monawileobdnen arasamTavrobo<br />

organizaciebisa da samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebi. kanonproeqtis<br />

mravalsaTiani, detaluri ganxilvis Sedegad, sxdomis monawileebi mraval sakiTxze Sejerdnen<br />

da kanonproeqtis avtorebma garkveuli SeniSvnebi da winadadebebi gaiTvaliswines.<br />

dasasruls, komitetis wevrebma, damswreTa umravlesobiT, mxari dauWires kanonproeqtis<br />

parlamentis plenarul sxdomaze meore mosmeniT gansaxilvelad gatanas.<br />

10


daviT losaberiZe - vinc narmanias<br />

merobisTvis konkurentad ganixilavs,<br />

dainteresebulia, mis uwyebaSi<br />

SemuSavebuli TviTmmarTvelobis<br />

proeqti Cavardes<br />

"adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

kodeqsTan"<br />

dakavSirebiT<br />

sazogadoebaSi gaCenil kiTxvebze<br />

"interpresniusi" istorikossa<br />

da analitikoss,<br />

daviT losaberiZes esaubra.<br />

- batono daviT, saqarTvelos<br />

patriarqma ilia<br />

meorem "adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsze"<br />

brZana - "Tu kanoni<br />

amoeqddeba, es saqarTvelos<br />

daSla iqneba". am Temas<br />

sazogadoebaSi didi miTqma-moTqma<br />

mohyva. Tqveni azriT,<br />

ram gamoiwvia am sakiTxze<br />

azrTa sxvadasxvaoba?<br />

- amas ramdenime mizezi aqvs,<br />

maT Soris - pozitiuric<br />

da negatiuric. roca xorcieldeba<br />

reforma, romelic<br />

Tvisobrivad axal<br />

mmarTvelobaze gadasvlas<br />

gulisxmobs, yvelgan aris<br />

diskusia da azrTa sxvadasxvaoba.<br />

SeuZlebelia, mTeli<br />

eri iyos erT azrze, erTnairad<br />

azrovnebdes da<br />

erT gadawyvetilebas iRebdes.<br />

demokratiul qveyneb-<br />

Si am tipis cvlilebebs Tan<br />

axlavs mwvave polemika,<br />

daoben calkeul niuansebsa<br />

da detalebze. es aucilebelic<br />

kia da rac axla<br />

xdeba, me Zalian maxarebs.<br />

epoqa, roca mniSvnelovani<br />

gadawyvetilebebi kuluarulad<br />

miiReboda da mosaxleoba<br />

mis Sesaxeb mxolod<br />

post-faqtum igebda, wasruls<br />

bardeba. vgulisxmob<br />

ara marto gasul 20-wleuls<br />

anac 70 wels, aramed, Tu<br />

gnebavT gasul aswleulsac.<br />

CvenTan aJiotaJs kidev ufro<br />

aZlierebs is, rom sazogadoebas<br />

gacnobierebuli<br />

ar aqvs mmarTvelobis axal<br />

formaze gadasvla rogor<br />

da ranairad moxdeba. Cven<br />

posttotalitaruli saxelmwifo<br />

varT, anu iqedan<br />

movdivarT, sadac mmarTvelobis<br />

sistema agebuli<br />

iyo erTian administraciul<br />

vertikalze. axla saqarTvelo<br />

akeTebs arCevans<br />

- unda, iyos evropuli faseulobebis,<br />

adamianis uflebebis<br />

dacvis pativismcemeli,<br />

anu imis gamziarebeli, rac<br />

dasavlur qristianul civilizaciad<br />

moiazreba, Tu<br />

unda, gqondes aziuri tipis<br />

11<br />

diqtaturis mzgavsi mmarTveloba,<br />

romelic igive sabWo-<br />

Ta reJims axasiaTebda. am<br />

ukanasknelis mmarTveloba<br />

Temur lengma gamoxata Tavis<br />

lozungSi - erTi mze, erTi<br />

mrbrZanebeli. anu Cven, qarTvelma<br />

erma, axla unda<br />

gavakeToT arCevani, rogori<br />

mmarTveloba gvinda.<br />

bunebrivia, es ukavSirdeba<br />

aseve imas, ganviTarebis<br />

Tu ra gza unda airCios<br />

xalxma, ra tradiciebi gvaqvs<br />

am TvalsazrisiT. rac<br />

unda sawyeni iyos CvenTvis,<br />

daviviwyeT sakmaod saintereso<br />

Rirebulebebi, romelic<br />

saqarTvelos istoriulad<br />

axasiaTebda.<br />

yvelas, vinc am sakiTxebiT<br />

dainteresebulia, vurCev<br />

waikiTxos Tundac ilia


WavWavaZis werilebis ori<br />

cikli "soflis mowyobis<br />

Taobaze". es aris is, rac<br />

ilias gardacvalebidan 100<br />

wlis Semdgom safuZvlad<br />

daedo TviTmmarTvelobis<br />

evropul qaratias. ra Tqma<br />

unda, ara ilias gamo, evropelebma<br />

is aqcies samoqmedo<br />

principad, rasac saqarTveloSi<br />

mmarTvelobis Sesaxeb<br />

ilia WavWavaZe qadagebda.<br />

meore sakiTxia RirebulebaTa<br />

sakiTxi. aq ukve cota<br />

negatiurSi gadavdivarT. es<br />

gaxlavT garkveuli politikuri<br />

jgufebis survili,<br />

aranairad ar dauSvan<br />

reforma, risTvisac iyeneben<br />

dezinformaciis sakmaod<br />

cud meTodebs. araswor<br />

informacias awvdian<br />

ara marto sapatriaqros,<br />

aramed saerTaSoriso organizaciebsac.<br />

reformis<br />

mowinaaRmdegeebs regionebSi<br />

gaaqvT sul sxva<br />

informacia. patriotulad<br />

ganwyobil sazogadoebas<br />

eubnebian, TiTqos reforma<br />

eTnikuri umciresobebis<br />

gabatonebas iTvaliswinebs.<br />

eTnikuri umciresobebiT<br />

dasaxlebul regionebSi<br />

avceleben xmebs, TiTqos reformis<br />

Sedegad qarTvel-<br />

Ta monopolia dawesdeba.<br />

yvelas aqvs ufleba, bevr rameSi<br />

Seitanos eWvi, magram<br />

am SemTxvevaSi saubari unda<br />

iyos konkretuli. anu, <strong>kodeqsi</strong>s<br />

romeli muxli iwvevs<br />

safrTxes da realurad qmnis<br />

safrTxis safuZvels.<br />

samwuxaroa, rom <strong>kodeqsi</strong>s<br />

kritikosebi sakiTxis muxlobriv<br />

ganxilvaSi monawileobas<br />

gaurbian da ZiriTadad<br />

xmauriani politikuri<br />

gancxadebebiT arian dakavebuli.<br />

- "adgilobrivi TviTmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s" proeqtSi<br />

TqvenTvis yvelaze Rirebuli<br />

ra aris? da kidev, Tqveni<br />

oponentTa umravlesoba<br />

xSirad saubrobs imaze, rom<br />

<strong>kodeqsi</strong>s me-7 kari qveynisaTvis<br />

yvelaze saxifaToa. maT-<br />

Tvis, vinc ase fiqrobs, rogori<br />

iqneba Tqveni pasuxi?<br />

- yvelaze Rirebulia ramdenime<br />

principi - 1. TviTmmarTveloba<br />

ar unda<br />

warmoadgendes sxvadasxva<br />

saWiroebebisa da gaer-<br />

Tianebis konglomerats.<br />

unda iyos homogenuri,<br />

anu msgavsi interesebiT<br />

gaerTianebuli, istoriulad,<br />

tradiciulad da<br />

ekonomikurad Camoyalibebuli<br />

sivrceebi, sadac<br />

adamianTa umetesobas aqvs<br />

saerTo interesi. es aris<br />

erT-erTi principi, rasac<br />

efuZneba <strong>kodeqsi</strong> qalaqebisa<br />

da soflebis doneze.<br />

meore gaxlavT is, rasac<br />

hqvia mosaxleobisaTvis Car-<br />

Tulobis instrumentebis<br />

micema. demokratiulobanas<br />

TamaSi ki ar unda iyos,<br />

aramed sazogadoeba realurad<br />

unda iyos Car-<br />

Tuli gadawyvetilebebis<br />

miRebaSi da arsebobdes<br />

am gadawyvetilebis aRsrulebis<br />

meqanizmi. anu,<br />

saubaria moqalaqeTa realuri<br />

uflebebis cxovreba-<br />

Si gatarebaze. vgulisxmob<br />

im uflebebs, rac yvelgan<br />

TviTmmarTvelobis kompetencias<br />

ganekuTneba da Cven-<br />

Tanac unda ganekuTnebodes.<br />

aq saubari ar aris politikur<br />

uflebebze, amisaTvis<br />

arsebobs parlamenti.<br />

saubaria wylis, gazis, kanalizaciisa<br />

Tu sxva sakiTxebis,<br />

sayofacxovrebo<br />

pirobebis gaumjobesebaze,<br />

Tu sabavSo baRis problemebis<br />

adgilze mogvarebaze.<br />

roca proeqtSi saerTod ar<br />

aris da arc SeiZleba iyos<br />

saubari TviTmarTvelobis<br />

politikur uflebebze,<br />

gaugebaria, <strong>kodeqsi</strong>s oponentebi<br />

am sakiTxebze ratom<br />

12<br />

amaxvileben yuradRebas.<br />

oponentTa nawili dasavleTis<br />

organizaciebs awvdian<br />

informacias, TiTqos<br />

<strong>kodeqsi</strong> adgilobrivi<br />

organoebisaTvis uflebebis<br />

gadacemaze saerTod<br />

araa saubari. kargi iqneboda,<br />

Tu oponentebi Tundac<br />

kvalificiur ciliswameba-<br />

Si Camoyalibdebian. siamovnebiT<br />

movismendi maTgan,<br />

Tu ra uflebebi gadaecemaT<br />

adgilobriv organoebs<br />

da imasac, Tu ar gadaecemaT,<br />

ratom ar gadaecemaT.<br />

kodeqsSi saubaria iseT<br />

sakiTxebze, romlebic yvelgan<br />

adgilobrivi TviTmarTvelobis<br />

organoebis<br />

kompetenciaa. namdvilad<br />

ar vici, ratom aris kanalizaciis<br />

anac wylis sakiTxis<br />

adgilze gadawyveta politikuri<br />

sakiTxi, ra safrTxe<br />

SeiZleba Seuqmnas aman saxelmwifos<br />

usafrTxoebas.<br />

kodeqsSi aucileblad unda<br />

iyos gaTvaliswinebuli finansuri<br />

resursebis gadanawilebis<br />

sakiTxi. samwuxarod,<br />

Cveni qveyana ar aris<br />

mdidari da keTildReobis<br />

doniT ar gamoirCeva.<br />

faqtia, rom Cven SezRuduli<br />

resursebi gvaqvs, arsebuli<br />

resursebi uflebamosilebaTa<br />

gansaxorcieleblad<br />

sakmarisi ar aris, magram<br />

pirvel etapze sakmaod martivi<br />

da samarTliani principia<br />

SerCeuli. roca Cven 10<br />

miliardian biujetSi 2 miliards<br />

vaxmarT regionebs<br />

( ramdenad samarTliania<br />

centraluri xelisuflebis<br />

mier regionebisTvis 2 miliradis<br />

gamoyofa es sxva Temaa<br />

), magram saubaria imaze,<br />

rom Cven im 2 miliardis<br />

daxarjvasac ar vekiTxebiT<br />

adamianebs, romlisTvisac<br />

realurad es Tanxebi gamoiyofa.<br />

axla Tanxebi maT<br />

saxelze ixarjeba, magram sulac<br />

ar aris gamoricxuli,<br />

rom raSic es Tanxebi ixarjeba,<br />

maT interesebSi sulac


ar iyos. amis kargi magaliTia,<br />

roca bevr sofel-<br />

Si saqanelebi daamontaJes.<br />

soflebis umetesobaSi<br />

problema saqanela ki ara,<br />

sul sxva problemebi iyo.<br />

is Tanxa, romelic TviTmmarTvelobebze<br />

mainc ixarjeba,<br />

ukeTesi iqneba, Tu<br />

maT vkiTxavT mainc, Tu raSi<br />

sjobia Tanxebis daxarjva.<br />

- rac Seexeba me-7<br />

karis safrTxeebs...<br />

- oponentebi bevrs saubrobdnen,<br />

rom gubernatori<br />

Zalian politizebuli<br />

figuraa, centris daqvemdebarebaSia,<br />

centris funqciebs<br />

da TviTmmarTvel<br />

organoebze zewolas axorcielebs,<br />

maT finansurad<br />

zRudavs, rac simarTles<br />

Seesabameboda da centris<br />

gadawyvetileba iyo. faqtia<br />

isic, rom regionebSi gubernatori<br />

centris politikas<br />

atarebda. iyo saubari, rom<br />

gubernators uflebebi unda<br />

SeezRudos an regionul<br />

doneze mas gadaeces uflebebi.<br />

erTi da igive adamianebi<br />

acxadebdnen, rom gubernatori<br />

unda iyos arCeviTi<br />

an saerTod ar iyos. amgvari<br />

midgomis erTroulad<br />

realizeba rogoraa<br />

SesaZlebeli, piradad CemTvis<br />

warmoudgenelia.<br />

me-7 karSi ar aris saubari<br />

TviTmmarTvelobis ZiriTad<br />

principebze. me-7 karSi<br />

saerTod ar aris saubari regionaluri<br />

mmarTvelobi-<br />

Ti organos Seqmnaze Zalian<br />

martivi mizezis gamo. Tu<br />

sadRac qveynis veragi Zalebi<br />

sxedan da damRupvel<br />

kanons weren, am SemTxveva-<br />

Sic ki organuli kanoni<br />

am pasuxismgeblobas Tavis<br />

Tavze ver aiRebs, vinaidan<br />

es konstituciuri sakiTxia.<br />

konstituciis muxlebis<br />

dazusteba da gadasinjva im<br />

komisiis saqmea, romelmac<br />

konstituciaze erTi<br />

wlis ganmavlobaSi unda<br />

imsjelos da gubernatoris<br />

institutTan dakav-<br />

SirebiT Sesabamisi variantebi<br />

ganixilos. survilis<br />

SemTxvevaSic ki, organuli<br />

kanoni veranairad ver gansazRvravda<br />

am sakiTxebs.<br />

axla aris viTareba, roca<br />

gubernators verc gauzrdi<br />

uflebamosilebas da verc<br />

Seumcireb. gubernatori, realurad,<br />

konstituciurad<br />

damtkicebuli institucaa.<br />

Tu konstitucia gadawyvets,<br />

rom gubernatori saerTod<br />

ar unda iyos, es sxva Temaa.<br />

konstituciis Secvla gasagebi<br />

mizezebis gamo gaZnelda.<br />

mocemul viTarebaSi konstituciiT<br />

arsebobs gubernatori,<br />

romelsac mTavroba<br />

niSnavs. axla sakiTxi<br />

ase dgas - ra uflebebi eqneba<br />

mTavrobis mier daniSnul<br />

gubernators? xom<br />

ar gamoiyenebs igi uxeSad<br />

Tavis uflebamosilebebs<br />

politikuri miznebisaTvis.<br />

adre gubernatori axorcielebda<br />

zedamxevelobas<br />

TviTmmarTvel organoebze.<br />

gubernatori koordinacias<br />

uwevda TviTmmarTvel<br />

organoebs. qaRaldze<br />

ki weria, rom isini sakiTxebs<br />

erTmaneTSi aTanxmeben,<br />

magram gubernatorisa da<br />

TviTmmarTveli organoebis<br />

urTierToba rom sxva<br />

formatSi gadaizrdeboda,<br />

amis Sesaxeb viciT da<br />

qveyanam es ukve gamoscada.<br />

13<br />

axali <strong>kodeqsi</strong>T gubernatori<br />

ver uqmdeba, vinaidan<br />

konstituciiT arsebobs.<br />

programebze, romlebic<br />

regionebSi unda ganxorcieldes,<br />

gubernatorma sul<br />

mcire konsultacia mainc<br />

unda gaiaros TviTmmarTvel<br />

organoebTan. swored<br />

amisaTvis iqmneba axali <strong>kodeqsi</strong>T<br />

gubernatorTan<br />

sakonsultacio organo.<br />

me-7 kari maSin iqneboda safrTxe,<br />

Tu kodeqsSi iqneboda<br />

Canaweri imis Sesaxeb, rom<br />

regioni aris federaluri<br />

subieqti, aqvs damoukidebeli<br />

organo, romelsac iseve<br />

rogorc parlaments,<br />

aqvs kanonSemoqmedebiTi<br />

saqmianobis ufleba, rom<br />

saqme gvaqvs federalizmTan<br />

da amave dros adgilze ar<br />

arsebobs saxelmwifo kontrolis<br />

aranairi meqanizmi.<br />

amgvari ram rom kodeqsSi<br />

iyos Cawerili, gasagebia,<br />

es marTlac iqneboda bunebrivad<br />

safrTxe, magram ase-<br />

Ti ram kodeqsSi xom ar weria,<br />

romc warmovidginoT,<br />

rom kanonproeqtis avtorebi<br />

arian qveynis moRalateebi<br />

da amgvari ramis Cawera<br />

undaT, amas isini mainc ver<br />

Cawerdnen, vinaidan Sesabamisi<br />

Canaweri konstituciaSi<br />

unda arsebobdes.<br />

- Tqveni oponentebi acxadeben,<br />

rom “patriarqi evropul<br />

arCevans ki ara, qveynis<br />

daSlis rusul dakveTas<br />

ewinaaRmdegeba", "regionalizmi<br />

saqarTvelosTvis<br />

udidesi borotebaa". ramdenad<br />

aqvs kavSiri "adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s" proeqts<br />

regionalizmTan da qveynis<br />

daSlis rusul gegmasTan?<br />

- modiT vTqvaT, Tu ra igulisxmeba<br />

regionalizmSi?<br />

roca vsaubrobT regionalizmze,<br />

nawilisaTvis es<br />

aris qveynis provinciebisa<br />

da regionebis doneze gaer-<br />

Tianeba, anu garkveulwilad<br />

konfidencialuri sistema.<br />

meore jgufisTvis es<br />

aris federaluri mowyoba,<br />

roca arsebobs erTiani<br />

saxelmwifo, magram regionebs,<br />

rogorc es aSS-sa<br />

da germaniaSia, aqvT sakanon-


mdeblo uflebebi. mesame<br />

gaxlavT regionalizirebuli<br />

saxelmwifo, rogoricaa<br />

magaliTad poloneTi,<br />

espaneTi. regionebi kanons<br />

ver miiReben. CvenTan erTaderTi<br />

federaluri subieqti<br />

aris aWaris avtonomia,<br />

romelsac hyavs Tavisi mTavroba<br />

da sakanonmdeblo<br />

organo - umaRlesi sabWo.<br />

CvenTan arc erT mxareSi arasodes<br />

ar iyo da arc igegmeba<br />

regionis doneze sakanonmdeblo<br />

organos Seqmna.<br />

- es gasagebia, magram Tqveni<br />

azriT, ras SeiZleba ukav-<br />

Sirdebodes braldebebi,<br />

TiTqos <strong>kodeqsi</strong>s avtorebs<br />

qveynis daSla surT?<br />

- namdvilad ar vici, saidan<br />

modis amgvari braldeba.<br />

erTaderTi, rac SemiZlia<br />

ganvacxado - qveynis daSlis<br />

safrTxe maSin arsebobs,<br />

roca msxvili teritoriuli<br />

erTeulebi yalibdeba,<br />

roca amgvar erTeulebSi<br />

batonobs klanuri nomenklatura,<br />

romlis Camoyalibeba<br />

gasuli saukunis 30<br />

wlebidan mimdinareobda<br />

da Semdgom Tavis poziciebs<br />

Taobebs gadascemda.<br />

saqarTveloSi xelisuflebebi<br />

ki icvlebian, magram regionebSi<br />

klanuri sistema<br />

ucvleli rCeba. klanisTvis<br />

mTavaria sakuTari keTildReoba<br />

da vinc maT maTive<br />

interesebis gaTvaliswinebas<br />

dapirdeba, yovelTvis<br />

maT mxareze arian. feodaluri<br />

mentalobis dajgufebebs<br />

ar undaT, garedan raimeSi<br />

xeli SeuSalon. qveynis<br />

nebismieri arakeTilismsurveli<br />

swored maT eyrdnoba.<br />

amis kargi magaliTi<br />

iyo aslan abaSiZis droindeli<br />

aWara. aq eTnikuri<br />

momenti gamoricxuli iyo,<br />

magram gvaxsovs adgilobrivi<br />

xelisufleba, romelic<br />

saqarTvelos centralur<br />

xelisuflebas arc<br />

cnobda, arc emorCileboda<br />

da praqtikulad sazRvris<br />

msgavsi ramac ki arsebobda.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobebi<br />

im zomiT da formiT<br />

unda iyvnen CarTuli<br />

procesSi, rom maT SeeZloT<br />

konkretuli saqmis keTeba,<br />

anu is, rac maT <strong>kodeqsi</strong>s miRebis<br />

SemTxvevaSi daekisrebaT.<br />

- SeiZleba gvqondes imis<br />

imedi, rom diskusia, romelic<br />

am Temaze sazogadoebaSi<br />

daiwyo, sabolood<br />

kidev ufro daxvews da gaakeTiSobilebs<br />

kanonproeqts<br />

"adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

Sesaxeb"?<br />

- modiT, pirdapir vTqvaT,<br />

rom aq ar aris saubari<br />

kanonproeqtze. sruli pasuxismgeblobiT<br />

vacxadeb -<br />

rac am kodeqsTan dakavSirebiT<br />

xdeba, sxva araferia, Tu<br />

ara politikuri brZola.<br />

Tu kargad daakvirdebiT,<br />

proqtze aRaravin davobs,<br />

oponentebi am proeqtis Cagdebaze<br />

arian orientirebuli.<br />

es ki, pirdapir urtyams<br />

regionuli marTvis saministros<br />

mesveurs, romelic<br />

mmarTvelma partiam<br />

Tbilisis merobis kandidatad<br />

daasaxela. vinc narmanias<br />

Tbilisis merobisTvis<br />

brZolaSi konkurentad<br />

ganixilavs, dainteresebulia,<br />

rom mis uwyebaSi<br />

SemuSavebuli TviTmmarTvelobis<br />

proeqti Cavardes.<br />

aris meore jgufi, romelic<br />

dainteresebulia marTvis<br />

vertikalis SenarCunebiT.<br />

Sesabamisad, isinic<br />

mowinaaRmdegeTa banakSi<br />

arain. aris mesame jgufi<br />

adamianebis, romlebsac<br />

gansxvavebuli mosazrebebi<br />

aqvT da aseve proeqtis mowinaaRmdegeTa<br />

Soris arian.<br />

yvela Zala gaaqtiurebulia<br />

da cdilobs, xelisuflebas<br />

Tavisi klanWebi aCvenos,<br />

14<br />

ar dauSvan am kanonproeqtis<br />

miReba. proeqtis oponentTa<br />

absolutur umravlesobas<br />

kanonproeqti saerTod ar<br />

ainteresebs. am strategiis<br />

arsebobis Sesaxeb 2013 wlis<br />

martidan yvelam icoda, parlametSi<br />

maisSi Sevida, Semdeg<br />

isev iqna gamoTxovili.<br />

masze samuSao jgufebi Ria<br />

reJimSi muSaobdnen. axla<br />

pirdapir SeiZleba iTqvas,<br />

rom <strong>kodeqsi</strong>s winaaRmdeg<br />

Riad galaSqreba mas Semdeg<br />

daiwyo, rac "qarTulma ocnebam"<br />

Tbilisis merobis kandidatad<br />

narmania daasaxela.<br />

samwuxaroa, rom <strong>kodeqsi</strong>s<br />

garSemo dezinformaciis<br />

gavrcelebaSi CaTreuli<br />

aRmoCnda iseTi pativsacemi<br />

institucia, rogoricaa<br />

saqarTvelos marTlmadidebluri<br />

eklesia. im<br />

dezinformaciuli talRis<br />

pirobebSi, rasTanac axla<br />

gvaqvs saqme, kidev ara erTi<br />

institucia, Tu moqalaqe gamoTqvams<br />

Tavis SeSfoTebas.<br />

imedi maqvs, rom evropis<br />

sabWo, romelsac <strong>kodeqsi</strong><br />

parlamentma didi xnis<br />

win gaugzavna, mTavrobas<br />

kodeqsTan dakavSirebul<br />

SeniSvnebsa da rekomendaciebs<br />

15 dekembris Semdeg<br />

gamougzavnis. aseve velodebiT<br />

rekomendaciebs<br />

veneciis komisiisagan. maT<br />

gaiTvaliswines saqarTvelos<br />

xelisuflebis Txovna<br />

da daCqarebuli wesiT<br />

ganixiles Cvens parlamentSi<br />

SemuSavebuli <strong>kodeqsi</strong>.<br />

ciliswamebaSi ucnaurs<br />

verafers vxedav, magaram<br />

adgilobrivi TvimmarTvelobis<br />

sistemaSi reforma<br />

romaa Casatarebeli, faqtia.<br />

koba bendeliani<br />

"interpresniusi"


piotr Jube: TviTmmarTvelobis am<br />

reformas realuri cvlilebebis<br />

motana SeuZlia<br />

saqarTvelos mTavrobam 21<br />

Tebervals daamtkica koncefcia,<br />

romelic adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis<br />

sistemasTan dakavSirebiT<br />

mTel rig reformebs iTvaliswinebs.<br />

dokumenti<br />

miznad isaxavs adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis<br />

uflebebiT aRWurvas da gadawyvetilebis<br />

miRebis procesSi<br />

adgilobrivis mosaxleobis<br />

met CarTulobas.<br />

kanonproeqti, romelic regionaluri<br />

ganviTarebis da<br />

infrastruqturis saministrom<br />

SeimuSava, parlamentis<br />

mier damtkicebis SemTxveva-<br />

Si, 2014 wlis gazafxulze<br />

adgilobriv arCevnebTan<br />

erTad Seva ZalaSi. TviTmmarTvelobis<br />

koncefciis<br />

SemuSavebaSi saministros<br />

konsultaciebs uwevda poloneTis<br />

regionaluri<br />

ganviTarebis saministros,<br />

struqturuli koordinaciis<br />

politikis departamentis<br />

xelmZRvaneli piotr Jube,<br />

romelmac CvenTan aRniSnuli<br />

reformaze isaubra.<br />

- Tqveni azriT ra mniSvnelovani<br />

cvlilebebi igegmeba<br />

TviTmmarTvelobis<br />

axal <strong>kodeqsi</strong>T da ra<br />

sargebels moutans is saqarTvelos<br />

mosaxleobas.<br />

- pirvel rigSi me daviwyebdi<br />

saubars imiT, rom saqarTveloSi<br />

marTlac aris decentralizaciis<br />

reformis<br />

saWiroeba. qveyanaSi bevri<br />

sakiTxia risi mogvarebac<br />

decentralizacias SeuZlia,<br />

vinaidan igi iZleva saSualebas<br />

ukeTesad moemsaxuro<br />

moqalaqeebs. roca Cven vsaubrobT<br />

decentralizaciaze,<br />

aq igulisxmeba fiskaluri<br />

decentralizacia, uflebamosilebis<br />

gadacema centraluri<br />

xelisuflebidan<br />

adgilbrivze da a.S. aseve<br />

samoqalaqo sazogadoebis<br />

gaZliereba. rac Seexeba im<br />

proeqts, romelic mTavrobam<br />

ukve miiRo, SemiZlia<br />

vTqva, rom masSi bevria ise-<br />

Ti sakiTxebi rac jdeba decentralizaciis<br />

koncefciaSi,<br />

magram sxva qveynebTan<br />

SedarebiT igi sakmaod<br />

mokrZalebulia. Tumca me<br />

vfiqrob, rom es aris kargi<br />

nabiji da procesi swori<br />

mimarTulebiT midis, Tumca<br />

kvlavac bevria gasakeTebeli,<br />

vinaidan kanonproeqti romelsac<br />

amJamad parlamenti<br />

ixilavs, iZleva mxolod<br />

CarCos da decentralizaciis<br />

reformis detalebze<br />

kvlavac saWiroa muSaoba.<br />

- rogor SeafasebdiT TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s<br />

proeqts. misi romelime<br />

debuleba winaaRmdegoba-<br />

Si xom ar modis evrop-<br />

15<br />

ul qartiasTan, konkretulad<br />

municipalitetebis<br />

regionuli gaerTianeba.<br />

- me ar vfiqrob rom es ewinaaRmdegeba<br />

evropul qartiaSi<br />

arebul proncipebs,<br />

vinaidan igi iTvaliswinebs<br />

bevr gansxvavebul praqtikas,<br />

magram mTavari isaa Tu<br />

ramdenad imuSavebs igi realobaSi.<br />

uflebamosilebis<br />

balansi centraluri xelisuflebis<br />

warmomadgenlebsa<br />

da adgilobriv TviTmarTvelobebis<br />

regionul<br />

asociaciebs Soris Zalian<br />

mniSvnelovani sakiTxia,<br />

Tumca es jerac ar aris gansazRvruli<br />

Tu ra uflebebi<br />

da movaleobebi eqneba regionul<br />

asociaciebs, ramden<br />

dafinansebas miiReben da ra<br />

iqneba maTi pirdapiri uflebamosilebebi.<br />

raTqmaunda<br />

kanonSi aris garkveuli<br />

sakiTxebi gawerili, Tumca me<br />

vfiqrob rom momaval wels<br />

jer kidev bevri ram aris<br />

am kuTxiT gasakeTebeli.


- aris mosazreba, rom reformiT<br />

dagegmili subsidiarobis<br />

principis ganxorcieleba,<br />

qveyanas Zalian<br />

Zviri daujdeba. Tqveni azriT<br />

am motiviT, im qveyanam<br />

sadac adgilobrivi<br />

demokratiis tradiciebi<br />

sustia, uari unda Tqvas<br />

Tu ara municipalitetebis<br />

optimizaciaze, anu mosaxleobasTan<br />

siaxloveze.<br />

- dRes es Tema mwvave politikuri<br />

sakiTxia, magram er-<br />

Tis mxriv me vfiqrob, rom<br />

es simwvave gamoiwvia iman,<br />

rom igi raRac etapze arasworad<br />

iyo warmodgenili.<br />

diskusiebi Tavidanve reformis<br />

adminstraciul da<br />

finansur mxareze iyo koncentrirebuli,<br />

Tu ra dajdeboda<br />

axali Senobebis<br />

aSeneba da a.S; rac araswori<br />

iyo. rodesac reforma<br />

amuSavdeba mas daWirdeba<br />

garkveuli gardamavali<br />

Tanxebi da bunebrivia rom<br />

fulis gareSe es ver moxdeba,<br />

Tumca ufro meti yuradReba<br />

diskusiebis dros<br />

imaze unda gamaxvilebuliyo<br />

Tu ramxela finansur danazogs<br />

moitans es reforma<br />

ekonomikuri TvalsazrisiT.<br />

magaliTad is saqmianoba<br />

rac fulad saxsrebs moiTxovs<br />

isedac xorcieldeba<br />

centraluri xelisuflebis<br />

mier da decentralizaciis<br />

Semdeg es uflebamosilebebi<br />

adgilovriv doneze<br />

gadanawildeba, rac ar<br />

moiTxovs damatebiTi TanamSromlebis<br />

daqiravebas.<br />

polonuri gamocdileba<br />

gviCvenebs rom samomavlod<br />

axali TanamSromlebis<br />

daqiravebasTan, an gadamzadebasTan<br />

dakavSirebuli<br />

xarjebi Zalian mcire moculobisaa.<br />

martivad rom vTqva<br />

raimes organizeba adgilobriv<br />

doneze gacilebiT<br />

martivi da naklebad xarjiania<br />

vidre amis nacionalur<br />

doneze SemuSaveba. Tumca<br />

aris raRac mimarTulebebi<br />

rac mxolod centraluri<br />

xelisuflebis doneze<br />

unda wydebodes da amaze<br />

kvlavac saWiroa msjeloba.<br />

saqarTveloSi arsebuli<br />

mdgomareobiT sxvadasxva<br />

servisebis da saqonlis miwodebis<br />

organizeba ZiriTadad<br />

xdeba centraluri<br />

xelisuflebis doneze, rac<br />

16<br />

Zalian aramdgradia. evropuli<br />

gamocdileba aCvenebs,<br />

rom es gacilebiT xarjiania<br />

vidre decentralizacia,<br />

Tumca amisTvis saWiroa mtkicebulebebi,<br />

raTa darwmundnen<br />

moqalaqeebi da<br />

politikosebi, rom decentralizacia<br />

ekonomikuri<br />

kuTxiTac sasargeblo iqneba.<br />

- sazogadoebis nawilSi,<br />

aris uaryofiTi damokidebuleba<br />

regionebis<br />

institucionalizaciis<br />

mimarT. fiqroben rom es<br />

axal biurokratiul safexurs<br />

gaaCens, xels Seuwyobs<br />

korufcias, marTvis gauaresebas<br />

da Seasustebs centralur<br />

xelisuflebas.<br />

poloneTis, (daaxloebiT<br />

romlis msgavs sistemasac<br />

gvTavazobs axali <strong>kodeqsi</strong>)<br />

da sxva evropuli qveynebis<br />

gamocdilebaze dayrdnobiT,<br />

ramdenad realuria<br />

es mosazreba, Tu piriqiT.<br />

- vfiqrob, rom saqarTveloSi<br />

unikaluri viTarebaa<br />

evrokavSiris qveynebTan SedarebiT,<br />

Tumca is arc ise gamorCeulia<br />

yofil sabWoT<br />

qveynebisgan. problema kar-


gi argumentebis povnaSia,<br />

raTa xalxma dainaxos rom<br />

aris saWiroeba decentralizaciis<br />

reformis, daarwumo<br />

moqalaqeebi, rom maT<br />

meti zegavlena eqnebaT adgilobriv<br />

doneze mimdinare<br />

movlenebze. vinaidan Tqven<br />

iyaviT nawili sabWoTa kav-<br />

Siris sadac yvelaferi centralizebuli<br />

iyo, amitom<br />

albaT Zneli iqneba uTxra<br />

adamianebs, rom sakuTari<br />

momavali Tavad unda mar-<br />

Ton, magram es saWiroa.<br />

poloneTSi reformis dasawyisSi<br />

arc ise mkafio iyo<br />

suraTi, Tumca saWiro iyo<br />

cvlileba adamianebis ganwyobaSi,<br />

amas ki dro Wirdeba<br />

da ara mxolod adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis<br />

erTeulebis Seqmna. Tuki<br />

reforma iqneba warmatebuli<br />

adamianebi metad izruneben<br />

adgilobriv garemoze.<br />

mosaxleobas SeuZlia gamoTqvas<br />

sakuTari moTxovnebi<br />

da Tuki es moTxovnebi<br />

daubrkoleblad iqneba<br />

dakmayofilebuli, maT<br />

gauCndebaT meti ndoba adgilobrivi<br />

administraciis<br />

da xelisuflebis. es<br />

aucileblad moxdeba, Tumca<br />

amas dro sWirdeba. poloneTSi<br />

5-8 weli dagvWirda<br />

raTa xalxs erwmuna saku-<br />

Tari adgilobrivi xelisuflebis.<br />

SeiZleba aris<br />

erTi gansxvaveba, poloneT-<br />

Si xalxi ar endoboda centralur<br />

xelisuflebas da<br />

es maTTvis iyo axali Sesa-<br />

Zlebloba, aq ki Cans rom<br />

viTareba cota gansxvavebulia.<br />

SeiZleba ndoba arc ise<br />

maRalia, magram xalxma ar<br />

icis Tu ras niSnavs adgilobrivi<br />

TviTmmarTveloba<br />

da ver igebs mas. Cemi rCeva<br />

iqneboda rom ubralod mivyveT<br />

am reformas da naxavs<br />

xalxi rom mas SeuZlia realuri<br />

cvlilebebis motana.<br />

- Tqveni kvlevebis Tanaxmad,<br />

saSualod ramdenia<br />

municipalitetebSi mosaxleobis<br />

is optimaluri<br />

raodenoba, rodesac SesaZlebelia<br />

adgilobriv<br />

demokratiasa da servisebis<br />

miwodebis efeqtianobas<br />

Soris "oqros Sualedis"<br />

miRweva. saqarTvelos<br />

ras urCevdiT am kuTxiT?<br />

- gadamwyveti sakiTxi aris<br />

Tu rogor moxdeba Zalauflebis<br />

gadanawileba. Tu<br />

yovelive es zediwevniT<br />

zustad ar iqneba gawerili<br />

Zneli iqneba daanaxo mosaxleobas<br />

gansxvaveba. me verafers<br />

vityvi Tu ramdenad<br />

akmayofilebs amJamindeli<br />

mosaxleobas saxelmwifo<br />

momsaxureba adgilobriv<br />

doneze, Tumca maqvs kvleva,<br />

romelze dayrdnobiTac<br />

SemiZlia giTxraT, rom mosaxleobis<br />

absoluturma umravlesobam<br />

ar icoda, rom<br />

rigi uflebamosilebebisa<br />

ukve ara centraluri, aramed<br />

adgilobrivi xelisuflebis<br />

daqvemdebarebaSia.<br />

SeiZleba es imiT aixsneba,<br />

rom maT ar ainteresebT<br />

vin moemsaxurebaT maT centraluri<br />

Tu adgilobrivi<br />

xelisufleba, magram mTavari<br />

sakiTxi ara administraciuli<br />

sazRvrebis<br />

gavleba, aramed adamianebisTvis<br />

momsaxurebis ukeT miwodebaa.<br />

evropaSi naTlad<br />

Cans, rom adgilobrivi<br />

mmarTveloba servisebis<br />

gacilebiT ukeTesi mimwodebelia<br />

vidre centraluri<br />

xelisufleba. raTqmaunda<br />

arian gansxvavebuli qveynebi,<br />

gansxvavebuli tradiciebiTa<br />

da teritoriuli mowyobiT,<br />

Tumca me vfiqrob rom<br />

evropaSi arcerTi qveyana<br />

ar aris ise centralizebuli<br />

rogorc saqarTvelo.<br />

17<br />

- opoziciuri partiebis<br />

nawili acxadebs, rom mTavrobam<br />

<strong>kodeqsi</strong> maTTan<br />

SeuTanxmeblad SeimuSava da<br />

ganxilvis SeCerebas iTxovs.<br />

rogor fiqrobT ramdenad<br />

transparantulad<br />

mimdinareobda procesi<br />

da unda dakmayofildes<br />

Tu ara maTi moTxovnebi.<br />

- vfiqrob, rom maqsimalurad<br />

ramdenadac SesaZlebelia<br />

igi unda amuSavdes axla,<br />

radgan politikuri debatebi<br />

gagrZeldeba Zalian<br />

didxans da SemdgomSi misi<br />

danergva Zneli iqneba, Tumca<br />

es mxolod Cemi piradi<br />

Sexedulebaa. mesmis Tu ratom<br />

xdeba ase, Znelia yvela<br />

daiTanxmo, gansakuTrebiT<br />

sxvadasxva politikuri organizaciebi,<br />

Tumca me cota<br />

ar iyos imedgacruebuli<br />

var, rom ZiriTadi msjeloba<br />

midis iseT sakiTxebze<br />

rac unda ganisazRvros<br />

momavalSi. arsebobs<br />

Zalian bevri detali, rac<br />

unda gadawydes mogvianebiT<br />

arCevnebis Semdegac<br />

ki, magaliTad fiskaluri<br />

decentralizacia unda<br />

ganisazRvros 2014 wlis<br />

seqtembrisTvis da a.S. modiT<br />

daviwyoT im koncefciiT,<br />

romelic amJamad aris.<br />

ganvixiloT igi rogorc<br />

erTgavri gardamavali periodi,<br />

raTa gamoicados is<br />

sakiTxebi rac kanonSi aris<br />

gawerili. Tumca amave dros<br />

unda gagrZeldes intensiuri<br />

muSaoba im detalebze,<br />

romlebic jer-jerobiT kanonSi<br />

ar weria, raTa Tavidan<br />

aviciloT imis safrTxe,<br />

rom romelime saxelmwifo<br />

uwyebebma arCevnebis Semdeg<br />

Tqvan, modiT sakmarisia is<br />

rac gvaqvs da metis gakeTeba<br />

aRar aris saWiro - es<br />

aris safrTxe, radgan SesaZloa<br />

SeqmnaT, sityvaze,<br />

14 municipaliteti da Semdgeg<br />

isi darCnen gaurkveveli<br />

uflebamosilebebiT,<br />

gaurkveveli finansuri<br />

sistemiT da a.S. mTavaria<br />

viyoT darwmunebulebi,<br />

rom decentralizaciis<br />

mTeli procesi iqneba


"qarTuli dasis" lideri, jondi baRaTugamWirvale,<br />

organizebuli, xolo misi danergva ukve Semdegi nabijia.<br />

- ras urCevdiT saqarTvelos xelisuflebas reformis ukeTesad ganxorcielebisaTvis?<br />

- me, rogorc mrCeveli, aqtiurad vmuSaob uSualod ministris moadgilesTan, baton Tengiz<br />

SergelaSvilTan erTad. vfiqrob sakmaod kargad vTanamSromlobT da me vakeTeb<br />

yvelafers rac SemiZlia. radgan me Camovedi sxva qveynidan, SeiZleba cotaTi gansxvavebuli<br />

Sexedulebebi maqvs, Tumca vcdilob meti yuradReba gavamaxvilo im aspeqtebze, romelic<br />

momgebiani iqneba reformis ukeT warmosaCenad. axla mTavaria mTavrobam ufro<br />

aqtiurad imuSaos imisTvis, rom xalxs realuri faqtebi daanaxos. maT maqsimalurad<br />

unda gamoiyenon dro, rom 2014 wlisaTvis naTeli da daxvewili reforma miviRoT.<br />

arasaparlamento opozicia<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis reformis<br />

ganxilvaSi CarTvas iTxovs<br />

20 noembers arasaparlamento opoziciam<br />

adgilobriv arasamTavrobo da<br />

saerTaSoriso organizaciebTan erTad<br />

TviTmmarTvelobis reforma ganixila.<br />

Sexvedra sastumro redisonSi gaimarTa da<br />

mas arasaparlamento politikuri partiis<br />

13 warmomadgeneli<br />

da arasam-<br />

Tavrobo seqtori<br />

eswreboda..<br />

arasaparlamento<br />

opoziciis<br />

mTavari moTxovna<br />

TviTmmarTvelobis<br />

reformis<br />

ganxilvaSi<br />

arasamTavrobo<br />

seqtorTan er-<br />

Tad maTi CarTvac<br />

iyo. arasaparlamento<br />

opoziciis<br />

liderebi acxadeben,<br />

rom TviTmmarTvelobis<br />

reformis Camoyalibebaze mxolod premierministris<br />

da misi aparatis wevrebi<br />

monawileobdnen da erTaderTi politikuri<br />

gundi, romelic proceSi iqna CarTuli<br />

iyo erTiani nacionaluri moZraoba, rac<br />

miuRebelia, radgan msgavsi mniSvnelobis<br />

sakiTxebSi saWiroa rogorc arasamTavrobo<br />

da saerTaSoriso organizaciebis ise sxvadasxva<br />

politikuri Zalebis CarTuloba.<br />

qristian-demokratebis erT-erTi lideris,<br />

giorgi axvledianis gancxadebiT, saWiroa<br />

Seiqmnas specialuri interfraqciuli<br />

jgufi, romelSic arasamTavrobo da saer-<br />

18<br />

TaSoriso organizaciebic CaerTvebian.<br />

"mTavari problema, romelic dgas am<br />

SemTxvevaSi aris is, rom ar unda moxdes<br />

"nacionaluri moZraobis" da "qarTuli ocnebis"<br />

mier kabinetebSi am sakiTxis ise gadawyveta,<br />

rom am procesSi<br />

ar iyos CarTuli qarTuli<br />

politikuri Zalebis<br />

farTo speqtri. reformas,<br />

romelic regionalur<br />

TviTmmarTvelobas<br />

ukavSirdeba Zalian didi<br />

konsesusi sWirdeba. bevri<br />

dro davkargeT imisTvis,<br />

rom es procesi dawyebuliyo.<br />

rac SeiZleba male<br />

unda Seiqmnas specialuri<br />

jgufi, romelic interpartiuli<br />

iqneba da romelSic<br />

arasamTavrobo<br />

da saerTaSoriso organizaciebic<br />

CaerTvebian",<br />

- ganacxada axvledianma.<br />

arasaparlamento opoziciis wevrebis<br />

TqmiT, erT-erTi mTavari problema<br />

vadebia, radgan msgavsi reformebi sakonstitucio<br />

cvlilebebsac moiTxovs, rac<br />

sakmaod xangrZlivi procesia, amasTan<br />

axali kanonproeqti veneciis komisiamac<br />

unda ganixilos. miuxedavad amisa partiebis<br />

warmomadgenlebi Tanxmdebian imaze,<br />

rom TviTmmarTvelobis arCevnebi dadgenil<br />

vadebSi, maisis TveSi unda Catardes.


ia parlamentSi yovelgvari ganxilvebis<br />

dauyonebliv SeCerebas moiTxovs. misi SefasebiT,<br />

am etapze mTavaria mTavrobis dialogze<br />

wamoyvana, radgan maT airCies sakmaod<br />

cudi pozicia ar aRiaron opozicia.<br />

baRaTurias azriT, is koncefcia, romelic<br />

parlamentma 19 Tebervals warmoadgina<br />

daxvewas saWiroebs ris Semdegac SesaZlebelia<br />

miviRoT sakmaod kargi xarisxis<br />

produqti, Tumca amas farTo speqtris<br />

CarTuloba da maRali konsesusi Wirdeba.<br />

"aris kanonproeqtSi sakiTxebi, romelic,<br />

Cemi azriT, Teoriulad SeiZleba<br />

vinmes moswondes, magram praqtikaSi ver<br />

imuSaos. Cven 120 municipalitetamde ver<br />

avalT, radgan amis finansuri uzrunvelyofis<br />

saSualeba ar gvaqvs. Cven yvelani<br />

vTanxmdebiT imaze, rom TviTmmarTvelobis<br />

arCevnebi maisSi unda Catardes, Tumca<br />

manamde unda moxdes reformis sajaro<br />

doneze ganxilva - ganacxada baRaTuriam.<br />

arasamTavrobo organizacia<br />

"samoqalaqo kulturis<br />

saerTaSoriso<br />

centri"-is xelmZRvaneli,<br />

konstantine kandelaki<br />

ar eTanxmeba arasaparlamento<br />

opoziciis<br />

mosazrebas da Tvlis,<br />

rom TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s SemuSavebis<br />

procesi sakmaod<br />

transparantulad mimdinareobda.<br />

rac Seexeba<br />

arasaparlamento<br />

opoziciis CarTulobas,<br />

kandelakis gancxadebiT iyo koordinaciis<br />

problema, radgan <strong>kodeqsi</strong> TiTqmis<br />

erTi wlis ganmavlobaSi sajaro ganxilvebis<br />

sagans warmoadgenda da nebismier msurvels<br />

SeeZlo masSi monawileobis miReba.<br />

19<br />

"TviTmmarTvelobis axal kodeqsTan dakavSirebiT<br />

informurebulobis done iyo<br />

sakmaod maRali. gazafxulze Seiqmna mrCevelTa<br />

sabWo, romelSic ocze meti arasam-<br />

Tavrobo organizacia monawileobda.<br />

aseve Seiqmna samuSao Tematuri jgufebi, romelic<br />

eqspertebisgan iyo dakompleqtebuli.<br />

Sexvedrebi tardeboda regionebSi da<br />

nebismier msurvels SeeZlo ganxilvebSi<br />

monawileobis miReba. rac Seexeba arasaparlamento<br />

opozicias, maT oficialurad<br />

ar gamouTqvamT Tanamonawileobis survili.<br />

am etapze Cven mzad varT miviRoT<br />

maTi rekomendaciebi, Tumca ar veTanxmebi,<br />

maT mosazrebas, rom ganxilvebi unda<br />

SeCerdes, radgan kanonproeqti ar saWiroebs<br />

raime saxis konstituciur cvlilebebs.<br />

kanonproeqtis ganxilvis SeCereba da<br />

samomavlod gadadeba niSnavs, rom 2014<br />

wlis arCevnebisaTvis Cven SevinarCunebT<br />

dRes arsebul TviTmmarTvelobis sistemas,<br />

da reformis ganxorcieleba gadaideba<br />

gaurkveveli vadiT. rac centralizebuli<br />

marTvelobis SenarCunebas gulisxmobs.<br />

30 noembers adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s ganxilva saqarTvelos<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis<br />

saministroSi xmaurisa da dapirispirebis<br />

fonze warimarTa. Sexvedraze,<br />

sadac regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis<br />

ministris moadgile Tengiz<br />

SergelaSvili da arasaparlamento politikuri<br />

partiebis warmomadgenlebi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s Sesaxeb msjelobdnen,<br />

arasaparlamento partiebi sakiTxis<br />

ganxilvis gagrZelebas<br />

interpartiul formatSi<br />

iTxoven.<br />

rogorc Sexvedris<br />

dasrulebis Semdeg ministris<br />

moadgile Tengiz<br />

SergelaSvilma ganacxada,<br />

xelisuflebis<br />

mxridan mzadyofna<br />

iyo, rom kanonproeqtis<br />

TiToeul muxlze<br />

msjeloba momxdariyo,<br />

Tumca, samwuxarod,<br />

politikurma partiebma<br />

msjeloba warmarTes<br />

mxolod formatze<br />

da maT kanonproeqtTan dakavSirebiT<br />

arc erTi SeniSvna ar warmoudgeniaT.<br />

mTavrobis kancelariis regionebisa da<br />

TviTmmarTvelobis departamentebTan urTierTobis<br />

xelmZRvanelis, irakli melaSvilis<br />

SefasebiT, politikuri partiebi uw-


municipalitetebis etapobrivi dayofis<br />

dros gaTvaliswinebuli unda iqnes saxelmwifo<br />

usafrTxoebis interesebi, agreTve<br />

saxelmwifos ekonomikuri interesi, rom<br />

arsebiTad ar gaizardos saxelmwifos biyebaSi<br />

TviTmmarTvelobis kanonproeqtze<br />

sasaubrod misulebi ar iyvnen. misi TqmiT,<br />

partiebma kanonproeqtis prezentaciaze TavianTi<br />

SeniSvnebis warmodgenaze uari ganacxades<br />

da molaparakebebis mravalpartiul<br />

formatSi gagrZelebis sakiTxi daayenes.<br />

"axali memarjveneebis"<br />

erT-erTi<br />

lideris mamuka<br />

kacitaZis gancxadebiT,<br />

Sexvedraze<br />

dapirispireba gamoiwvia<br />

iman, rom<br />

xelisuflebis<br />

warmomadgenlebs<br />

surdaT kodeqsTan<br />

dakavSirebiT arsebiTi<br />

ganxilva ar<br />

gagrZelebuliyo.<br />

misive informaciiT,<br />

8 dekembers<br />

CainiSna samuSao<br />

Sexvedra, sadac<br />

komitetma politikur<br />

partiebTan<br />

unda ganixilos konkretuli momentebi,<br />

Tumca, es ar aris interpartiuli formati.<br />

opoziciaSi acxadeben, rom Tuki interpartiuli<br />

ganxilvebi ar Sedgeba, aRniSnul<br />

reformas "qarTuli ocnebis" reforma<br />

daerqmeva da is ver iqneba farTo politikur-sazogadoebrivi<br />

konsensusis produqti.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s<br />

ganxilva<br />

saqarTvelos regionuli<br />

ganviTarebisa<br />

da infrastruqturis<br />

saministroSi daaxloebiT<br />

saaTnaxevris<br />

ganmavlobaSi<br />

grZeldeboda. mas<br />

arasaparlamento<br />

partiebis warmomadgenlebi<br />

eswrebodnen,<br />

maT Soris, giorgi<br />

gugava, jondi<br />

buRaTuria, levan<br />

vefxvaZe, gia kobaxiZe,<br />

kaxa kukava, baCuki qardava da nodar naTaZe.<br />

arasaparlamento (demokratiuli)<br />

opoziciis SeniSvnebi "TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s" proeqtze<br />

ganxilvis formati:<br />

1. proeqti ganxilul iqnes interpartiuli<br />

jgufis mier saerTaSoriso organizaciis<br />

SuamavlobiT. manamde saparlamento ganxilva<br />

SeCerdes;<br />

4. regionul doneze ar unda Seiqmnas<br />

arCeviTi organoebi: arc warmomadgenlobiTi<br />

da arc aRmasrulebeli;<br />

5. nebismieri cvlileba qveynis teritoriuli<br />

mowyobaSi unda aisaxos konstituciaSi;<br />

2. proeqti ganxilul iqnes reformis<br />

mTlian koncefciasTan erTad: ra vadeb-<br />

Si iqneba miRebuli TviTmmarTvelobis<br />

da saarCevno kodeqsebi, ra vadebSi moxdeba<br />

municipalitetebis axali sazRvrebis<br />

formireba da ra vadebSi Catardeba arCevnebi;<br />

3. proeqti saerTaSoriso eqspertizisTvis<br />

gaegzavnos evropis sabWos veneciis komisias;<br />

regionuli done:<br />

20<br />

municipaluri done:<br />

6. municipalitetebis sazRvrebi da administraciuli<br />

centrebi dgindeba kanoniT;<br />

7. axali TviTmmarTveli qalaqebis Seqmna<br />

xdeba axali (raionuli) municipalitetebis<br />

SeqmnasTan erTad;


urokratiuli xarjebi, da mosaxleobis<br />

interesi, rom ar gauZneldes axal administraciul<br />

centrebTan komunikacia;<br />

8. municipalitetis samsaxurebis da administraciul<br />

- teritoriuli erTeulebis xelmZRvanelebs,<br />

ssip da aip xelmZRvanelebs<br />

niSnavs meri (gamgebeli) sakrebulos TanxmobiT;<br />

9. SenarCunebul iqnas fraqciis da fraqciis<br />

Tavmjdomaris arsebuli statusi;<br />

10. komisiebis raodenoba ganisazRvreba:<br />

• Tbilisis sakrebuloSi: araumetes - 9;<br />

• TviTmmarTveli qalaqebis sakrebuloSi:<br />

araumetes - 7;<br />

• sxva municipalitetebis sakrebuloSi: araumetes<br />

- 5;<br />

11. 2014 wlis mowvevis sakrebuloebi airCeva<br />

saerTo vadiT anu 4 wliT;<br />

e.w. sazogadoebrivi TviTmmarTveloba:<br />

12. soflis mamasaxlisi arCeul iqnas mosaxleobis<br />

mier pirdapiri kenWisyris wesiT;<br />

13. Tbilisis saubno sakrebuloebi da soflis<br />

sazogadoebrivi TviTmmarTvelobebi<br />

Camoyalibdes samoqalaqo <strong>kodeqsi</strong>T dadgenili<br />

wesiT.<br />

adgilobrivi biujeti:<br />

14. etapobrivad dadgindes (aRdges) adgilobrivi<br />

biujetebis sakuTari Semosavlis<br />

wyaroebi sxvadasxva saxis centraluri gadasaxadebidan<br />

wilis saxiT.<br />

1. axali memarjveneebi<br />

2. demokratiuli moZraoba - erTiani saqarTvelo<br />

3. erovnul-demokratiuli partia<br />

4. Tavisufali saqarTvelo<br />

5. evropeli demokratebi<br />

6. leiboristuli partia<br />

7. qalTa partia<br />

8. qarTuli dasi<br />

9. qristian-demokratiuli moZraoba<br />

10. qristian-demokratiuli saxalxo partia<br />

TviTmmarTvelobis Sesaxeb: politikosebis<br />

fici mwams, magram bolo makvirvebs...<br />

21<br />

bolo periodSi didi aJiotaJia atexili<br />

mTavrobis mier mowonebuli adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s im debulebaze,<br />

romelic regionebSi, xalxis mier ar-<br />

Ceuli sakrebuloebis wevrebisgan, sabWoebis<br />

Seqmnas iTvaliswinebda. mmarTvelma<br />

Zalam fsiqologiur zewolas ver gauZlo,<br />

„kompromisze“ wavida da ganacxada: „municipalitetTa<br />

regionuli gaerTianebis sabWoebis<br />

nacvlad samxareo-sakonsultacio<br />

sabWoebi Seiqmneba“, riTac kanonproeqtis<br />

Tavdapirveli variantis mixedviTac ki sakmaod<br />

mcire uflebebis mqone warmomadgenlobiTi<br />

organo gubernatorebs dauqvemdebara.<br />

modiT, vnaxoT, romeli politikuri Zalebi<br />

aqtiuroben TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s<br />

am aspeqtis kritikaSi da gmoben<br />

yovelgvar „regionalizacias“, aseve Cav-


ixedoT maT winasaarCevno programebSi.<br />

„qristian-demokartiuli moZroba“, giorgi<br />

axvlediani: „imas, rasac xelisufleba<br />

decentralizacias uwodebs, SeuZlia qveyana-<br />

Si separatizmis seriozuli problemebi Seqmnas...<br />

aseTi nabijebis gadadgma realurad<br />

daayenebs qveyanas separatizmis safrTxis winaSe.<br />

realurad viRebT xelovnur dayofas“.<br />

giorgi TargamaZe ki, sul raRac Tvenaxevris<br />

win, 2013 wlis saprezidento arCevnebis winasaarCevno<br />

programaSi, sityvasityviT imeorebda<br />

samTavrobo koncefciis debulebebs:<br />

„pirveli etapis mTavari amocana unda<br />

iyos qveynis momzadeba (teritoriebis gansazRvra,<br />

administraciuli centrebis gansazRvra,<br />

infrastruqturis momzadeba,<br />

sabiujeto mowyoba) TviTmmarTvelobis mosaxleobasTan<br />

ufro axlos dayvana, sul 250-<br />

mde municipaliteti da ordoniani TviTmmarTvelobis<br />

SemoReba. meore doneze unda<br />

Seiqmnas asocirebuli sakrebuloebi, romlis<br />

wevrebsac daakompleqteben pirveli<br />

donis TviTmmarTvelobis sakrebuloebi.“<br />

komentari: albaT, mamuka kacitaZem<br />

ar icis, rom misi partiis<br />

programa igive xifaTebs Seicavs...<br />

„demokratiuli moZraoba - erTiani saqarTvelo“,<br />

nino burjanaZe: „kanoni jer erTi<br />

dagvianebulia, mere meore moumzadebelia.<br />

ar jdeba da ar Seesabameba im strategias,<br />

romelic unda Seqmniliyo qveyanaSi regionalizmis<br />

sakiTxTan dakavSirebiT... is moicavs<br />

seriozul safrTxeebs usafrTxoebisa<br />

da erovnuli intersebis winaaRmdeg”.<br />

nino burjanaZis 2013 wlis saprezidento<br />

programa „prezidenti iqneba adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis qmediTi funqcionirebis<br />

garanti da uzrunvelyofs<br />

centraluri xelisuflebis Caurevlobas<br />

maT saqmianobaSi. gaZlierdeba regionuli<br />

mmarTveloba da Tvisebrivad gardaiqmneba<br />

gubernatoris instituti. regionebs<br />

gadaecemaT saTanado uflebamosilebebi<br />

da stabiluri finansuri resursebi, raTa<br />

maT uzrunvelyon regionis mdgradi socialur-ekonomikuri<br />

ganviTareba misi SedarebiTi<br />

upiratesobebis gamoyenebiT.“<br />

komentari: giorgi axvledians axla uceb<br />

aexila asocirebuli sakrebuloebis mier<br />

separatizmis realur safrTxeze Tvali...<br />

„axali memarjveneebi“, mamuka kacitaZe:<br />

„koaliciaSic ki ar yofila es koncefcia<br />

ganxiluli, eklesia ambobs, rom es<br />

xifaTebs moicavs, politikosebic imaves<br />

vambobT, aba viRasTan iyo ganxiluli?“<br />

am partiis Tavmjdomaris, daviT gamyreliZis<br />

saprezidento programa 2007 wels:<br />

„davamkvidroT realuri TviTmmarTveloba,<br />

rogorc istoriuli mxareebis,<br />

ise dRes arsebuli raionebis doneze,<br />

ris Sedegadac gveqneba TviTmmarTvelobis<br />

ori done: I done – raioni – irCeva 2<br />

wliT; II done – regioni – irCeva 3 wliT“.<br />

Tavad partiis saarCevno programa 2012<br />

wels: „administraciul-teritoriuli<br />

mowyobis da decentralizaciis TvalsazrisiT<br />

Cveni ZiriTadi prioritetebia: administraciul-<br />

teritoriuli mowyobis<br />

TvalsazrisiT - ordoniani mmarTveloba.<br />

TviTmmarTvelobis orive done uzrunvelyofili<br />

unda iyos pirdapiri sayovel-<br />

Tao, faruli wesiT Catarebuli arCevnebiT.<br />

pirveli done - istoriuli mxare. meore<br />

done - municipaliteti (yofili raioni)“.<br />

22<br />

komentari: Tu regionul mmarTvelobas<br />

burjanaZe gaaZlierebda, es regionalizmi<br />

da seriozuli safrTxe erovnuli<br />

intersebis winaaRmdeg ar iqneboda...<br />

„leiboristuli partia“, giorgi gugava:<br />

„kanonproeqti iTvaliswinebs qveynis regionalizacias,<br />

rac waaqezebs separatistul<br />

moZraobebs saqarTveloSi. aman Sei-<br />

Zleba gamoiwvios qveynis danawevreba.“<br />

Salva naTelaSvilis winasaarCevno programa<br />

2013 wlis saprezidento arCevnebSi:<br />

„Catardeba politikuri sistemis<br />

Zirfesviani reforma. arCeviTi iqneba municipalitetebis,<br />

qalaqebis, samxareo administraciaTa<br />

xelmZRvanelebi, mosamarTleebi<br />

da maqsimalurad meti Tanamdebobis piri.“<br />

komentari: gugavas sityva „regionis“<br />

eSinia, xolo Tu amas misi partiis<br />

lideri<br />

„samxareo administracias“<br />

daarqmevs, - kargi ramea...<br />

„qarTuli dasi“, jondi baRaTuria:<br />

„Tu es norma gavida, miviRebT<br />

separatistul<br />

safeodaloebs.“<br />

„qarTuli dasis“ miznebi, partiis wesdebidan:<br />

„demokratiuli principebis<br />

damkvidreba da ganviTareba saxelmwifo<br />

mmarTvelobaSi, yvela donis teritoriuli<br />

erTeulebis TviTmmarTveloba“.


komentari: baRaTuriaseuli „yvela donis TviTmmarTveloba“<br />

safeodalo ver gaxdeba imitom, rom baRaTuriaseulia...<br />

albaT, gagrZeleba ar Rirs. Cven ukve miveCvieT, rom bevri politikosis sityvieri<br />

Tu werilobiTi dapireba arafers niSnavs, saqmiT sul sxva rames akeTeben.<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakav-<br />

Sirebuli movlenebis qronika<br />

regionuli ganviTarebis saministrom eqspertebs TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> gaacno<br />

05 noemberi, 2013 w.<br />

rogorc uwyebis xelmZRvanelma daviT narmaniam Sexvedris dawyebamde ganacxada, TviTmmarTvelobebis<br />

problema saqarTveloSi bolo 20 welia, arsebobs. TviTmmarTvelobebi<br />

sustia da adgilebze arsebul problemebs ver agvareben.<br />

ministris TqmiT, swored, amitom axalma xelisuflebam am problemis moigvareba xelisuflebaSi<br />

mosvlisTanave erT-erT prioritetad daisaxa.<br />

"reformis Sedegad moxdeba qveynis masStabiT qalaqebisa da soflebis swori social-ekonomikuri<br />

ganviTareba. adgilobrivi xelisufleba ufro metad dauaxlovdeba<br />

sakuTar mosaxleobas, rac gazrdis moqalaqeTa CarTulobis dones adgilobrivi mniSvnelobis<br />

sakiTxebis gadawyvetis procesSi", - ganacxada narmaniam.<br />

Sexvedra "Seraton metexi palasSi" gaimarTa. mas ministris moadgile Tengiz SergelaSvili,<br />

mTavrobis kancelariis, regionebsa da TviTmmarTvelobebTan urTierTobis departamentis<br />

ufrosi irakli melaSvili, eqspertebi da TviTmmarTvelobis reformaze<br />

momuSave arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi eswrebodnen.<br />

irakli melaSvilis TqmiT, adgilobriv TviTmmarTvelobasTan dakavSirebuli cvlilebebi<br />

sazogadoebis da saxelmwifos Soris urTierTobas Tvisobrivad Secvlis.<br />

"adgilobriv mosaxleobas Tavad unda hqondes meqanizmi gadawyvitos mis sofelSi ra<br />

aris gasakeTebeli. dRes yvelaferi xdeba centrSi. sofelSi wyali rom aris gasakeTebeli,<br />

gadawyvetilebas iRebs centraluri xelisufleba. adgilobrivi mosaxleoba absoluturad<br />

CamoSorebulia im gadawyvetilebis miRebas, rac uSualod mas exeba. centralizebuli<br />

sistemidan unda gadavideT imaze, rom moqalaqeebs vendoT da maT mivaRebinoT<br />

gadawyvetilebaSi monawileoba",-ganacxada melaSvilma.<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> pirvelad gorSi ganixiles<br />

07 noemberi, 2013 w.<br />

axali TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis sajaro ganxilva goridan daiwyo. goris<br />

„darbazis“ iniciativiT, universitetSi daaxloebiT 400 kaci Seikriba. saqarTvelos<br />

regionaluri ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom <strong>kodeqsi</strong>s proeqti gansaxilvelad<br />

pirvelad gorelebs warudgina. proeqtis avtorebma TviTmmarTvelobis<br />

reformis Sesaxeb isaubres. gori erT-erTi qalaqia, romelsac, reformis Sedegad,<br />

TviTmmarTveli qalaqis statusi mieniWeba, miecema uflebamosilebebi da eqneba sakuTari<br />

biujeti, romelic mTlianad qalaqis ganviTarebas moxmardeba. mTavrobis kancelariis<br />

regionebsa da TviTmmarTvelobebTan urTierTobis departamentis ufrosma irakli melaSvilma<br />

ganacxada, rom es <strong>kodeqsi</strong> qveynis realuri decentralizaciisken gadadgmuli<br />

nabijia.<br />

23


adgilobrivi arasamTavrobo da sazogadoebrivi organizaciebi didi xnis ganmavloba-<br />

Si amaod iTxovdnen gorisTvis TviTmmarTveli qalaqis statusis dabrunebas. yoveli<br />

arCevnebis win politikosebi pirobas debdnen, rom am sakiTxs moagvarebdnen, magram<br />

dRemde es veravin SeZlo. am mimarTulebiT gansakuTrebiT „sazogadoebrivi darbazi“<br />

aqtiurobda. „darbazis“ warmomadgenelma Tamaz mayaSvilma ganacxada, rom dro gamoa-<br />

Cens am reformis sikeTes, magram axlave SeiZleba iTqvas, rom meti adamiani iqneba CarTuli<br />

gadawyvetilebis miRebis procesSi.<br />

rusTavSi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis sajaro ganxilva gaimarTa<br />

11 noemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebis saministrom TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqti rus-<br />

Tavelebs gaacno.<br />

Sexvedras regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris pirveli moadgile<br />

Tengiz SergelaSvili, mTavrobis kancelariis regionebsa da TviTmmarTvelobebTan<br />

urTierTobis departamentis ufrosi irakli melaSvili, rusTavis meri daviT jiqia da<br />

rusTavis sakrebulos Tavmjdomare kaxa gurgeniZe eswrebodnen.<br />

irakli melaSvilma kanonproeqtis ZiriTad aspeqtebze isaubra, Tengiz SergelaSvilma ki<br />

kanonproeqtis vrceli prezentacia waradgina.<br />

"kanonproeqti iTvaliswinebs TviTmmarTvelobasTan dakavSirebul mraval aspeqts, maT<br />

Soris TviTmmarTveli qalaqebis raodenobis gazrdas, etapobrivad, ramdenime xnis ganmavlobaSi<br />

saerTo teritoriul optimizacias, yvela qalaqsa da municipalitetSi merisa<br />

da gamgeblebis pirdapir arCeviTobas, iTvaliswinebs kompetenciebis gamijvnas, sazogadoebrivi<br />

sabWoebis formirebas, romelic unda iyos Suamavali mosaxleobasa da municipalitetebs<br />

Soris", – ganacxada Tengiz SergelaSilma.<br />

rusTavis meris daviT jiqias TqmiT, axali kanonproeqtis ZalaSi Sesvlis Semdeg mniSvnelovnad<br />

izrdeba TviTmmarTvelobis funqciebi, rac adgilze efeqtur marTvas waadgeba.<br />

,,sakmaod kargi kanonproeqtia. Cemi azriT, Zalian kargia, rom am kanonis mixedviT qalaqis<br />

meri iqneba arCeviTi da es vfiqrob, rom aucilebelic aris. garda amisa, xdeba TviTmmarTvelobisaTvis<br />

uflebamosilebis gazrda, moxdeba xelisuflebis decentralizacia,<br />

rac TviTmmarTvelobis efeqturi funqcionirebisaTvis Zalian mniSvnelovania", - ganacxada<br />

daviT jiqiam.<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis ganxilvasa da diskusiaSi monawileobas iRebdnen<br />

politikuri partiebis, rusTavis TviTmmarTvelobisa da mmarTvelobis, arasamTavrobo<br />

seqtorisa da rusTavis sazogadoebis warmomadgenlebi.<br />

daviT narmania adgilobriv arasamTavrobo organizaciebsa da mediis warmomadgenlebs<br />

Sexvda<br />

12 noemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris TqmiT, maTTvis mniSvnelovania<br />

arasamTavroboebs adgilobriv TviTmmarTvelobis reformasTan dakavSirebiT informacia<br />

detalurad miawodon, raTa maT moqalaqeebis informireba uzrunvelyon.<br />

"mniSvnelovania es reforma adgilobrivi TviTmmarTvelobebisTvis, raTa isini mosaxleobas<br />

ufro dauaxalovdnen. proeqti iTvaliswinebs, rom mosaxleobam adgilobriv<br />

TviTmmarTvelobebs xma martivad miawvdinos da adgilze moagvaros ZiriTadi saWiroebebi.<br />

am reformiT Cven nabij-nabij vuaxlovdebiT evropas. Cven dRevandel Sexvedraze<br />

detalurad gavacnobT arasamTavrobo organizaciebs da regionuli mediis warmomad-<br />

24


genlebs am proeqts, raTa maT miawodon moqalaqeebs informacia, sazogadoeba TviTmmarTvelobis<br />

reformisTvis Seamzadon. mosaxleobam unda gaigos, ra aris es reforma,<br />

ra Seicvleba da rogor gaumjobesdeba maTi mdgomareoba", - ganacxada narmaniam.<br />

parlamentis biurom TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> daaregistrira<br />

12 noemberi, 2013 w.<br />

saqarTelos parlamentis biurom saqarTvelos TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqti<br />

12 noembris sxdomaze daaregistrira.<br />

saministros gancxadebiT, TviTmmarTvelobis axali <strong>kodeqsi</strong> TviTmmarTvelobis arsebul<br />

mankier sistemas evropuli, sazogadoebaze orientirebuli TviTmmarTvelobis<br />

sistemiT cvlis. yvelaferi es adgilobriv TviTmmarTvelobebs miscems swori socialur-ekonomikuri<br />

ganviTarebis SesaZleblobas; metad daaaxloebs adgilobrivi xelisuflebas<br />

mosaxleobasTan, Sesabamisad, gazrdis moqalaqeTa CarTulobis dones adgilobrivi<br />

mniSvnelobis sakiTxebis gadawyvetis procesSi;<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s SemuSavebaSi aqtiurad iyvnen CarTulebi sazogadoebrivi<br />

TviTmmarTvelobis sabWo, arasamTavrobo organizaciebi da eqspertebi. saqarTvelos<br />

mTavrobam TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> oqtombris bolos daamtkica.<br />

ratom darCa WiaTura TviTmmarTveli qalaqis statusis gareSe?<br />

12 noemberi, 2013 w.<br />

WiaTuraSi daanonsebuli aqcia, qalaqis TviTmmarTveli statusis moTxovniT, ar moewyo.<br />

TviTmmarTvelobis axali <strong>kodeqsi</strong>T, WiaTuras, mosaxleobis raodenobidan gamomdinare,<br />

TviTmmarTveli qalaqis statusi ar ekuTvnis. <strong>kodeqsi</strong>s Sesabamisad, TviTmmarTveli<br />

qalaqis statusisTvis 15000 macxovrebelia saWiro. bolo aRweris mixedviT ki WiaTuraSi<br />

ufro naklebi mcxovrebia.<br />

savaraudod, organizatorebis sisustis garda, aqcia CaSala maJoritari deputatis dapirebam,<br />

rom TviTmmarTvelobis Sesaxeb kanonSi Seva specialuri muxli, romelic<br />

gaiTvaliswinebs im qalaqebis Sesaxeb gamonaklisis daSvebas, rogoricaa WiaTura, zestafoni<br />

da borjomi.<br />

cnobisaTvis: WiaTuras qalaqis statusi 1921 wlidan aqvs.<br />

zugdidisTvis qalaqis statusis miniWebaze imsjeles<br />

13 noemberi, 2013 w.<br />

ganxilvas infrastruqturis ministri daviT narmania, moadgile Tengiz SergelaSvili<br />

da mTavrobis kancelariis TviTmmarTvelobebTan daregionebTan urTierTobis departamentis<br />

ufrosi irakli melaSvili daewrnen .<br />

zugdidi is erT-erTi qalaqia, romelsac reformis Semdeg TviTmmarTveli qalaqis statusi<br />

mieniWeba, miecema uflebamosilebebi, eqneba sakuTari biujeti da eyoleba meri.<br />

regionuli ganviTarebis saministrom ozurgeTelebs TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong><br />

warudgina<br />

14 noemberi, 2013 w.<br />

saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom ozurge-<br />

Telebs TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> warudgina da dagegmili siaxleebi maTTan erTad<br />

25


ganixila .<br />

SexvedrSi infrastruqturisa da regionuli ganviTarebis ministris pirvelma moadgilem<br />

Tengiz SergelaSvilma, mTavrobis kancelariis regionebsa da TviTmmarTvelobebTan<br />

urTierTobis departamentis ufrosma irakli melaSvilma, adgilobrivi xelisuflebisa<br />

da zugdidis samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebma miiRes monawileoba.<br />

ozurgeTs reformis Sedegad, TviTmmarTveli qalaqis statusi mieniWeba, uflebamosilebebi<br />

miecema da sakuTari biujeti eqneba, romelic mTlianad qalaqis ganviTarebas<br />

moxmardeba.<br />

Sexvedraze, TemebSi TviTmmarTvelobis ganxorcielebis sakiTxebzec gamaxvilda yuradReba.<br />

rogorc cnobilia, TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s Sesabamisad, TviTmmarTveli<br />

qalaqebis mimdebare soflebisgan Camoyalibdeba Temebi, romlis bazazec municipalitetebi<br />

formirdeba. TviTmmarTveli erTeulebis mmarTveli rgolebi arCeviTi<br />

iqneba. aseve, ganisazRvra fiskaluri decentralizaciis grZelvadiani xedva, rac TviTmmarTvelobebs<br />

met finansur resurss gauCens.<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> Tbilisis sakrebuloSi ganixiles<br />

15 noemberi, 2013 w.<br />

saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris pirvelma moadgilem,<br />

Tengiz SergelaSvilma da mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobebTan<br />

urTierTobis departamentis ufrosma, irakli melaSvilma TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong> Tbilisis sakrebulos warudgines.<br />

ministris moadgilis, Tengiz SergelaSvilis informaciiT, Sexvedraze sakrebulos wevrebisgan<br />

moismines konkretuli kiTxvebi da mosazrebebi TviTmmarTvelobis kodeqsTan<br />

dakavSirebiT.<br />

„Sexvedraze TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebiT vimsjeleT da sakrebulos<br />

SeniSvnebi movismineT. TbiliselebisTvis am reformaSi siaxle is aris, rom Seiqmneba<br />

saubno sabWoebi, romlebic moqalaqeTa gaaqtiurebas da Tavisi qalaqis marTvaSi CarTulobas<br />

Seuwyobs xels. amasTan, reformis Sedegad, Tbilisis mTavrobasa da sakrebulos<br />

Soris uflebamosilebebi mkveTrad gaimijneba,“ - ganacxada Tengiz SergelaSvilma.<br />

„Sexvedraze sakrebulos wevrebma davsviT CvenTvis saintereso kiTxvebi, romelic ara<br />

mxolod Tbiliss, aramed regionebsac exeboda. sakrebulo SemWidrovebul vadebSi SeimuSavebs<br />

konkretul rekomendaciebsa da SeniSvnebs, romelsac saministrosa da saqarTvelos<br />

parlaments gadavugzavniT da vecdebiT, rom es rekomendaciebi gaTvaliswinebuli<br />

iyos,“ - ganacxada sakrebulos wevrma mamuka kacitaZem.<br />

mTavrobis kancelariis regionebTan urTierTobis departamentis ufrosis, irakli<br />

melaSvilis informaciiT, Sexvedra konstruqciulad mimdinareobda da gamoTqmuli<br />

SeniSvnebis garkveuli nawilis gaTvaliswinebac SesaZlebelia.<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s wardgena dipkorpusisa da donorebisTvis<br />

19 noemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrom TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong><br />

dipkorpussa da donorebs warudgina. Sexvedras regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis<br />

ministris pirveli moadgile Tengiz SergelaSvili xelmZRvanelobda.<br />

"TviTmmarTvelobis kodeqss ori siaxle Semoaqvs, pirveli es aris TviTmmarTveli<br />

qalaqebis gamoyofa da meore moqalaqeebis CarTuloba. amavdroulad, garkveuli funqciebis<br />

gadacema regionul doneze xdeba.<br />

26


TviTmmarTvelobis reformis saboloo amocana evropaSi miRebuli TviTmmarTvelobis<br />

standartebis damkvidrebaa", – ganacxada Tengiz SergelaSvilma.<br />

arasaparlamento politikuri partiebis gancxadeba<br />

25 noemberi, 2013 w.<br />

rogorc cnobilia, xelisuflebis mier saqarTvelos parlamentSi inicirebulia TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s proeqti da daiwyo Sesabamisi sakanonmdeblo procesi .<br />

zemoaRniSnuli dokumenti, romelic miznad isaxavs adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

sistemis Zireul reformas, ar yofila ganxiluli politikur partiebTan da praqtikulad<br />

erTpartiuli TviTSemoqmedebaa.<br />

aRsaniSnavia, rom ramdenime Tvea Sewyda saarCevno kodeqsze momuSave interfraqciuli<br />

jgufis muSaobac. opoziciisTvis ucnobia adgilobrivi arCevnebis miaxloebiTi TariRi<br />

da saarCevno sistemis ZiriTadi principebic ki.<br />

igive unda iTqvas sakonstitucio komisiis Sesaxebac, sadac agreTve araTanabradaa warmodgenili<br />

politikuri speqtri.<br />

warmodgenili reformis koncefcia aseve ar Seesabameba saerTaSoriso standartebs da<br />

ar gauvlia veneciis komisiis da sxva kompetenturi organoebis eqspertiza.<br />

xelisuflebis zemoaRniSnuli qmedebebi ar warmoadgens konteqstidan amoglejil epizodebs.<br />

"qarTuli ocneba", iseve rogorc misi winamorbedi avtoritaruli mTavrobebi,<br />

cdilobs moirgos saarCevno garemo, raTa uzrunvelyos absoluturi umravlesoba adgilobriv<br />

arCevnebze arakonkurentul garemoSi.<br />

yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, movuwodebT saqarTvelos xelisuflebas:<br />

dauyovnebliv ganaxldes saarCevno kodeqsze muSaoba interpartiuli jgufis format-<br />

Si, saerTaSoriso organizaciebis egidiT, raTa 2014 wlis arCevnebze uzrunvelyofil<br />

iqnes qveyanaSi mravalpartiuli sistemis ganviTareba;<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> ganxilul iqnes Ria formatSi, opoziciuri<br />

partiebis monawileobiT da ganxorcieldes aRniSnuli proeqtis saerTaSoriso eqspertiza.<br />

vTxovT saerTaSoriso sazogadoebas, maqsimaluri yuradReba miaqcios zemoaRniSnul<br />

process, raTa antidemokratiulma tendenciebma axali xelisuflebis pirobebSi ar<br />

miiRos Seuqcevadi xasiaTi.<br />

daviT narmania arasaparlamento opoziciis warmomadgenlebis nawilisgan bodiSis moxdas<br />

moiTxovs<br />

26 noemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministri daviT narmania arasaparlamento<br />

opoziciis warmomadgenlebs gamoexmaura, romlebmac ganacxades, rom isini <strong>kodeqsi</strong>s<br />

SemuSavebis procesSi CarTulni ar iyvnen.<br />

"me SemiZlia davasaxelo arasaparlamento opoziciis is warmomadgenlebi, romlebic<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s SemuSavebis procesSi iyvnen CarTulni da vidre es proeqti<br />

gansaxilvelad gamovidoda, zogierT maTganTan Sesabamisi konsultaciebi iyo gavlili<br />

da isini Zalian kargad icnobdnen amas. ubralod, maT axla politiuri dividendebis<br />

misaRebad sWirdebaT es sakiTxi da amitom gadmovidnen Setevaze. me maT, vinc icnobda am<br />

27


<strong>kodeqsi</strong>s proeqts, vurCevdi, rom aRiaron simarTle, sxva SemTxvevaSi me maT saxelebsa<br />

da gvarebs davasaxeleb da Zalian cud dReSi Cavardebian. Tumca dRes am yvelafrisgan<br />

Tavs Sevikaveb", - ganacxada narmaniam da dasZina, rom misi uwyeba "absoluturad Ria da gam-<br />

Wvirvalea".<br />

"Tu isini sajarod ar moixdian bodiSs, maSin me maT saxelebsa da gvarebs davasaxeleb", -<br />

aRniSna ministrma.<br />

misive TqmiT, is pirebi, <strong>kodeqsi</strong>s SemuSavebis procesSi ar iyvnen CarTulni, maT arc miumarTavT<br />

saamisod uwyebisTvis.<br />

baCuki qardava: ,,batoni narmania, rogorc sCans, SecdomaSia Seyvanili“<br />

26 noemberi, 2013 w.<br />

qardavam aRniSna, rom arasaparlamento opoziciuri partiebisgan bodiSis moxdaze ministris<br />

moTxovnas mis Tavze ver miiRebs, radgan „erovnul-demokratiul partias“ TviTmmarTvelobis<br />

kodeqsSi Sesatani cvlilebebis ganxilvaSi monawileoba ar miuRia.<br />

“ramdenadac CemTvis aris cnobili araviTar ganxilvaSi monawileobis miwveva arasaparlamento<br />

opoziciis warmomadgenlebs ar miuRiaT. ufro konkretulad rom giTxraT,<br />

„erovnul-demokratiul partias“ TviTmmarTvelobis kodeqsSi Sesatani cvlilebebis<br />

ganxilvis procesSi namdvilad ar monawileobda. rogorc Cans batoni narmania SecdomaSia<br />

Seyvanili da me mis moTxovnas verc sakuTar Tavze da verc „erovnul-demokratiul<br />

partiaze“ ver miviReb.<br />

rac Seexeba interfraqciul jgufs, Cven viTxovdiT arCevnebisTvis msgavsi jgufis Camoyalibebas,<br />

raTa ganxilva momxdariyo ara kamaTiTa da dapirispirebiT, aramed konsesusis<br />

miRweviT. TviTmmarTvelobis arCevnebi metad mniSvnelovani procesia qveynisTvis,<br />

gasaTvaliswinebelia veneciis komisiis daskvnac.<br />

kidev erTxel aRvniSnav, rac Seexeba narmanias moTxovnas, Cveni misamarTiT ver miviReb,<br />

radgan ar vici ministri vis erCis“, - ganacxada „niupostTan“ saubrisas baCuki qardavam.<br />

arasaparlamento opoziciam "TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>" xelisuflebasTan ganixila.<br />

28 noemberi, 2013 w.<br />

"qarTuli dasis“ lideris jondi baRaTurias iniciativiT, arasaparlamento opozicia<br />

infrastruqturis saministroSi , saministros da parlamentis Sesabamisi komitetis warmomadgenlebsa<br />

da arasaparlamento opoziciis wevrebs Sexvda.<br />

saparlamento umravlesobam TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> daxurul kars miRma regionuli<br />

ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgile Tengiz SergelaSvilTan<br />

erTad ganixila.<br />

SergelaSvilma TviTmmarTvelobis kodeqsze saubrisas aRniSna, rom sazogadoebaSi<br />

arsebuli azri, TiTqos TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT raionebis danawevreba<br />

moxdeba, arasworia.<br />

rogorc SergelaSvili aRniSnavs, <strong>kodeqsi</strong> sakmaod vrcelia da is nawili, romelic<br />

mzad iqneba 2014 wlisTvis, ZalaSi adgilobrivi arCevnebis Semdeg Seva.<br />

"iqidan gamomdinare, rom kanonproeqti, sakmaod vrcelia da moicavs ramdenime raunds,<br />

xdeba calkeul muxlebze ganmartebebis micema. ra samuSao uZRoda TiTeul muxls da mimdinareobs<br />

Cveulebrivi samuSao proecesi. Cven arasamTavroboebs SevxvdebiT iseve, rogorc<br />

arasaparlamento opozicias.<br />

saqarTveloSi 2006 wels gaauqmes TviTmmarTeloba. gaauqmes aTas erTeulSi da aitanes<br />

28


aionul doneze. axla saubaria imaze, rom moxdes optimizacia. qalaqebs hqondes TviTmmarTveloba,<br />

pirvel rigSi. iyos maqsimalurad axlos amomrCevelTan ekonomikuri da<br />

bevri sxvadasxva faqtoris gaTvaliswinebiT. adgilobrivi TviTmmarTvelobis instituti<br />

arsebobs imisTvis, rom iyos moqalaqeebTan axlos. am mxriv bevri nabijia gadasadgemli.<br />

iwyeba am mravalwliani proeqtis pirveli etapi.<br />

is, rac mzad iqneba 2014 wlis arCevnebisTvis da aisaxeba masze, xolo is, rac mzad iqneba<br />

2017 wlisTvis, iqneba 2017 wlisTvis," _ uTxra SergelaSvilma "guria niuss".<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s ganxilvam dapirispireba gamoiwvia<br />

30 noemberi, 2013 w.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s ganxilva saqarTvelos regionuli ganvi-<br />

Tarebisa da infrastruqturis saministroSi xmaurisa da dapirispirebis fonze warimar-<br />

Ta. Sexvedraze, sadac regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgile<br />

Tengiz SergelaSvili da arasaparlamento politikuri partiebis warmomadgenlebi<br />

TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s Sesaxeb msjelobdnen, dapirispireba muSaobis formatma<br />

gamoiwvia.<br />

arasaparlamento partiebi sakiTxis ganxilvis gagrZelebas interpartiul formatSi<br />

iTxoven. aRniSnul Sexvedraze <strong>kodeqsi</strong>s muxlobrivi ganxilva ar momxdara da partiebs<br />

sakuTari SeniSvnebi ar warmoudgeniaT.<br />

rogorc Sexvedris dasrulebis Semdeg ministris moadgile Tengiz SergelaSvilma ganacxada,<br />

xelisuflebis mxridan mzadyofna iyo, rom kanonproeqtis TiToeul muxlze<br />

msjeloba momxdariyo, Tumca, samwuxarod, politikurma partiebma msjeloba warmarTes<br />

mxolod formatze da maT kanonproeqtTan dakavSirebiT arc erTi SeniSvna ar warmoudgeniaT.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s ganxilva saqarTvelos regionuli ganvi-<br />

Tarebisa da infrastruqturis saministroSi daaxloebiT saaTnaxevris ganmavlobaSi gr-<br />

Zeldeboda. mas arasaparlamento partiebis warmomadgenlebi eswrebodnen, maT Soris,<br />

giorgi gugava, jondi buRaTuria, levan vefxvaZe, gia kobaxiZe, kaxa kukava da baCuki qardava.<br />

premierTan TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebul sakiTxebze imsjeles<br />

04 dekemberi, 2013 w.<br />

saqarTvelos mTavrobam TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebul sakiTxebze imsjela,<br />

- amis Sesaxeb premier-ministrTan dRevandeli samuSao Sexvedris Semdeg Jurnalistebs<br />

deputatma Tina xidaSelma ganucxada.<br />

misi ganmartebiT, parlaments muSaobis ori kvira darCa, xolo mTavrobidan bevri<br />

kanonproeqtia Sesuli, amitom aucilebeli iyo msjeloba, romeli kanonproeqtis miReba<br />

eCqareba mTavrobas.<br />

rogorc Tina xidaSelma aRniSna, Sexvedraze ganixileboda mTavrobaSi Sesuli kanonproeqtebi<br />

biujetidan dawyebuli TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>T damTavrebuli.<br />

"kanonproeqtebi ganvixileT rogorc arsobrivad, aseve vimsjeleT grafiksa da Tanmimdevrobaze,<br />

romliTac mivdivarT. gavarkvieT, sad eCqareba mTavrobas da ra aris is<br />

sakiTxi, romelic momavali wlisTvis moicdis. Sexvedris ZiriTadi nawili TviTmmarTvelobis<br />

kodeqsma waiRo da kodeqsTan dakavSirebul SekiTxvebze principuli SeTanxmeba<br />

Sedga", - ganacxada Tina xidaSelma.<br />

deputatis varaudiT, TviTmmarTvelobis kodeqss parlamenti mimdinare wels miiRebs.<br />

Tina xidaSeli ar gamoricxavs <strong>kodeqsi</strong>s samive mosmeniT miReba ver moeswros, Tumca am-<br />

29


obs, rom TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s ganxilva komitetebSi mimdinare kviras daiwyeba.<br />

"TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> savaraudod wels iqneba miRebuli. am dokumentTan dakav-<br />

SirebiT yvela kiTxva daisva da principuli SeTanxmebac Sedga", - aRniSna Tina xidaSelma.<br />

ministrTa kabineti mTavrobis kancelariaSi premierTan samuSao Sexvedraze 18:00<br />

saaTisTvis Seikriba. Sexvedraze aseve imyofebodnen parlamentis Tavmjdomare daviT<br />

usufaSvili, saparlamento umravlesobis lideri daviT saganeliZe da ramdenime deputati.<br />

daxuruli samuSao Sexvedra 4 saaTze met xans gagrZelda.<br />

patriarqi - rac ewinaaRmdegeba RvTis kanons, marTlmadideblobas - qarTveli xalxi ar<br />

miiRebs<br />

04 dekemberi, 2013 w.<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqis gancxadebiT, globalizaciis procesi gardauvalia,<br />

Tumca aqedan unda miviRoT is, rac CvenTvis saWiroa .<br />

amis Sesaxeb sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqma uwmindesma da unetaresma,<br />

ilia meorem sveticxovlis sakaTedro taZarSi sadResaswaulo liturgiis dasrulebis<br />

Semdeg qadagebisas brZana.<br />

patriarqma aRniSna, rom dRes msoflioSi iseTi movlenebi viTardeba, romelic ar yofila<br />

mTeli istoriis ganmavlobaSi, omebi, mravali xalxis mRelvareba, iseTi sakiTxebis<br />

ganxilva xdeba, romelic ar damdgara warsulSi.<br />

"es uaryofiTi movlenebi adamians daakninebs, es aris erTsqesianTa qorwinebebi, imdenad<br />

mZime codvaa, rom amis xseneba eklesiaSi ar SeiZleba. dideba da madloba ufals,<br />

rom Cveni eri, xalxi grZnobs am codvas. globalizaciis procesi, romelic viTardeba<br />

msoflioSi, ar SeiZleba Cven SevaCeroT, es gardauvali procesia, magram aqedan Cven unda<br />

avirCioT is, rac CvenTvis saWiroa, rac ewinaaRmdegeba RvTis kanons, marTlmadideblobas<br />

- qarTveli xalxi ar miiRebs. SemTxveviT ar aris naTqvami ioane zosimes mier: "amiT<br />

eniT, qarTuliTa eniTa ganikiTxeba msoflio", es aris niSani imisa, rom qarTveli xalxi<br />

SeinarCunebs WeSmarit sarwmunoebas", - aRniSna kaTolikos-patriarqma.<br />

manana kobaxiZe - davinteresdebi, gavigo siRrmeebSi, ra safrTxeebs xedavs sapatriarqo<br />

TviTmmarTvelobis kanonSi<br />

04 dekemberi, 2013 w.<br />

davinteresdebi, gavigo siRrmeebSi, ra safrTxeebs xedavs sapatriarqo TviTmmarTvelobis<br />

kanonSi, - amis Sesaxeb saqarTvelos parlamentis Tavmjdomaris moadgile , manana<br />

kobaxiZem preskonferenciaze ganacxada.<br />

amiT parlamentis vice spikeri sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis, uwmindesi<br />

da unetaresi ilia meoris gancxadebas gamoexmaura, romlis mixedviT "Tu TviTmmarTvelobis<br />

kanoni ganxorcielda, es saqarTvelos daSlas gamoiwvevs".<br />

manana kobaxiZis gancxadebiT, patriarqs xelisufleba yurs ugdebs da sapatriarqos pozicia<br />

yovelTvis mniSvnelovania.<br />

"es kanonproeqti ganxilvis sagania. misTvis parlaments jer kenWi ar uyria. es aris sakiTxi,<br />

romelzec Cven unda vimsjeloT. am procesSi yvelas pozicia, maT Soris oponentebis,<br />

mowinaaRmdegeebis, momxreebis, unda iyos gaTvaliswunebuli. mxolod am farTo konsesusis<br />

da mxardaWeris mopovebis Semdeg unda iyos gadawyvetileba miRebuli. vfiqrob,<br />

patriarqs albaT Tavisi mosazrebebi aqvs, rasTan dakavSirebiT ambobs am yvelafers",-ga-<br />

30


nacxada manana kobaxiZem.<br />

TviTmmarTvelobis kanoni Tu ganxorcielda, es saqarTvelos daSla iqneba, - amis Sesaxeb<br />

sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqma, uwmindesma da unetaresma ilia meorem<br />

sveticxovlis sakaTedro taZarSi sadResaswaulo wirvis dasrulebis Semdeg ganacxada.<br />

narmania:"TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> arsebiTi safrTxeebis Semcveli arasdros yofila"<br />

05 dekemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis ministris, daviT narmanias gancxadebiT,TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s proeqtSi ramdenime norma Seicvala.<br />

"Cven gaviTvaliswineT rogorc SSs rekomendaciebi, ise finansTa saministros SeniSvnebi.<br />

arasdros yofila es <strong>kodeqsi</strong> arsebiTi safrTxis Semcveli, magram Sesabamisi norma<br />

kidev ufro SevarbileT", - ganmarta narmania.<br />

Tamar korZaia - TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> damRupveli ar iqneba<br />

05 dekemberi, 2013 w.<br />

sazogadoebas sruliad SemaSfoTeblad awvdian informacias TiTqos TviTmmarTvelobis<br />

reforma qveynis daSlas gamoiwvevs , - ase upasuxa saparlamento umravlesobis wevrma<br />

Tamar korZaiam Jurnalistis kiTxvas, romelic patriarqis gancxadebas Seexeboda. misi<br />

TqmiT, mas arc erTi seriozuli argumenti ar mousmenia ratom gamoiwvevs kanoni miRebis<br />

SemTxvevaSi qveynis daSlas.<br />

"ver gaviziareb pozicias imasTan dakavSirebiT, rom es kanoni daiwera da ganixileboda<br />

farulad. kanonproeqtis avtorebi regionebSi atarebdnen Sexvedrebs swored am<br />

sakiTxze. ver gaviziareb im mosazrebebs, rodesac sazogadoebas sruliad dausabuTeblad<br />

awvdian SemaSfoTebel informacias TiTqos es gamoiwvevs qveynis daSlas. amasTan<br />

dakavSirebiT me ar momismenia arc erTi seriozuli argumenti, saqmiani mosazreba, amitomac<br />

maqvs msgavsi reaqcia rodesac vismen, rom SesaZloa es kanoni damRuveli iyos Cveni<br />

qveynisTvis. damRupveli ar iqneba es faqtia da piriqiT, dapireba iyo xelisuflebis, rom<br />

Zireuli reforma moxdeboda", - ganacxada korZaiam da aRniSna, rom aseve dausabuTebelia<br />

mosazrebebi separatizmis safrTxesTan dakavSirebiT.<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqma, uwmindesma da unetaresma ilia meorem TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s proeqtze saubrisas aRniSna, Tu kanoni ganxorcielda, es saqarTvelos<br />

daSla iqneba. amis sapasuxod, Tamar korZaiam ganacxada, rom sapatriarqo zedmetad ereva<br />

xelisuflebis saqmianobaSi.<br />

arasamTavrobo organizaciebma mTavrobas da parlaments mouwodes, TviTmarTvelobis<br />

reforma ar SeaCeron<br />

05 dekemberi, 2013 w.<br />

21 arasamTavrobo organizaciis gancxadeba "pirveli presklubSi" arasamTavrobo organizacia<br />

"samoqalaqo kulturis saerTaSoris centris" Tavmjdomarem kote kandelakma<br />

warmoadgina.<br />

arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebis ganmartebiT, TviTmarTvelobis kodeqsTan<br />

dakavSirebuli mosazrebebi, rom reformis ganxorcielebis SemTxvevaSi separatizmi<br />

da qveynis daqucmacebaa mosalodneli, usafuZvloa.<br />

"Cven, arasamTavrobo organizaciebs migvaCnia, rom moqalaqeTa mier adgilobrivi TviTmarTvelobebis<br />

ganxorcielebis idea umTavres faseulobas warmoadgens, romelsac<br />

31


demokratiuli mmarTvelobis mTeli sistema emyareba. qveynis ganviTarebis umTavresi<br />

safuZvelia Zlieri TviTmarTveloba, sadac moqalaqeebi sakuTari pasuxismgeblobiT,<br />

arCeviTi adgilobrivi TviTmarTvelobis organoebis saSualebiT, saxelmwifos suverenitetis<br />

Seulaxavad am umniSvnelovanes uflebas axorcieleben, romelic saqarTvelos<br />

konstituciiTa da saqarTvelos mier ratificirebuli adgilobrivi TviTmarTvelobis<br />

evropuli qartiiT aqvT miniWebuli. ver daveTanxmebiT im mosazrebas, rom moqalaqeTa<br />

mier adgilobrivi saWiroebebis damoukideblad gadawyvetis idea SesaZloa, separatizmis<br />

gaRvivebis da qveynis daqucmacebis safuZveli gaxdes. movuwodebT saqarTvelos<br />

mTavrobasa da parlaments, rogorc moqalaqeTa konstituciuri uflebebis realizebis<br />

mTavar garants, ar ayvnen TviTmarTvelobis ideis diskreditaciis talRas da reformis<br />

procesi ar SeaCeron", - naTqvamia gancxadebaSi.<br />

kote kandelakma da mamuka abulaZem xelisuflebas mouwodes, adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

<strong>kodeqsi</strong>s ganxilva ar SeaCeron<br />

06 dekemberi, 2013 w.<br />

"pirvel presklubSi" gamarTul preskonferenciaze TviTmmarTvelobis eqspertebma xelisuflebas<br />

mouwodes, gare Semotevas ar ahyves da es procesi dekemberSi bolomde miiyvanos.<br />

amasTan, regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministrosTan arsebuli sazogadoebrivi<br />

mrCevelTa sabWos wevrma mamuka abulaZem da adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

koncefciis Tanaavtorma kote kandelakma arasaparlamento opoziciuri partiebis<br />

winasaarCevno programebis is nawili warmoadgines, romlebSic swored adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis reformazea saubari.<br />

eqspertebis TqmiT, aRniSnuli partiebis xedva dRevandeli samTavrobo strategiis<br />

debulebidan gamomdinareobs da srulad emTxveva imas, rac adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

kodeqsSia gawerili.<br />

"mTavaria, rom es partiebi, romlebic dRes adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s<br />

winaaRmdeg gamodian, TavianTi winasaarCevno programebiT mxars uWeren imas, razec saubaria<br />

samTavrobo strategiasa da kodeqsSi. ra mizans emsaxureba es, sazogadoebam daskvna<br />

Tavad gamoitanos. erTi esaa populizmi, an meore - viRacis dakveTaa. gamodis, rom<br />

isini amomrCevels am maSin atyuebdnen, rodesac sakuTar saarCevno programas acnobdnen,<br />

an axla atyueben", - ganacxada kandelakma.<br />

amasTan, maTive gancxadebiT, kaxa kukavasa da mamuka kacitaZes 2005 wels xeli aqvT mowerili<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis reformasTan dakavSirebul strategiaze.<br />

mamuka abulaZis TqmiT, arasaparlamento opoziciur partiebs 9 Tve hqondaT imisTvis,<br />

rom kodeqsTan dakavSirebiT sakuTari mosazrebebi daefiqsirebinaT, Tumca maT am xnis<br />

ganmavlobaSi kritika ar gamouTqvamT.<br />

garda amisa, eqspertebis informaciiT, adgilobrivi TviTmmarTvelobis asociacia<br />

apirebs, rom regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros winaaRmdeg<br />

sarCeli Seitanos im motiviT, rom saministrom adgilobriv TviTmmarTvelobis<br />

reformasTan dakavSirebiT asociaciasTan konsultaciebi ar gaiara.<br />

mamuka abulaZis TqmiT, es tyuilia da maT asociaciis eqspertebTan araerTi Sexvedra da<br />

diskusia hqoniaT.<br />

arasaparlamento partiebi TviTmmarTvelobis kodeqsTan dakavSirebiT xelisuflebas<br />

Sexvdnen<br />

08 dekemberi, 2013 w.<br />

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministroSi arasaparlamento partieb-<br />

32


sa da xelisuflebis warmomadgenlebs Soris Sexvedra gaimarTa.<br />

Sexvedris Temas TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> warmoadgenda. partiebma xelisuflebas sakuTari<br />

SeniSvnebi warudgines.<br />

"ZiriTadad saqme Seexeba im safrTxeebs, rac SeiZleba mohyves qveynis daSlas avtonomiur<br />

erTeulebad.<br />

arasaparlamento partiebi miiCneven, rom es sakiTxi ar warmoadgens mxolod erTi<br />

politikuri Zalis gadasawyvet Temas da aucilebelia TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> ganxilul<br />

iqnas interpartiul formatSi. aseve mniSvnelovania daiwyos msjeloba saarCevno<br />

kanonmdeblobaze. TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s sakomiteto ganxilvebi momaval kviras<br />

aris dagegmili. partia "Tavisufali saqarTvelo" aqtiur monawileobas miiRebs aRniSnul<br />

procesSi", - naTqvamia "Tavisufali saqarTvelos" informaciaSi.<br />

Tea wulukiani - TviTmmarTvelobis kodeqsze gamoTqmuli SeSfoTebebi gadaWarbebulia<br />

09 dekemberi, 2013 w.<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsze gamoTqmuli SeSfoTebebi, Cemi azriT, gadaWarbebulia , -<br />

amis Sesaxeb JurnalistebTan saubarSi saqarTvelos iusticiis ministrma Tea wulukianma<br />

ganacxada.<br />

misi TqmiT, gadaWarbebulia iqidan gamomdinare, rom am kodeqsma, vidre mTavrobis<br />

sakanonmdeblo iniciativad iqceoda, Zalian bevri uwyebis, iuristis xelSi gaiara da<br />

praqtikulad samarTlebrivad daxvewili dokumentia.<br />

"Tumca samarTlebrivi kuTxiT ramdenime SeniSvna Cven jer kidev gvrCeba da saparlamento<br />

ganxilvis dros es kidev daixveweba. rac Seexeba qveynis usafrTxoebis sakiTxebs, romelic<br />

am <strong>kodeqsi</strong>dan SeiZleba gamomdinareobs, rogorc sazogadoebisTvis aris cnobili,<br />

Sesabamisma saministrom, parlamentma da sxvadasxva uwyebebma imuSaves, rom SiSis da SeSfoTebis<br />

yvelanairi safuZveli aRmofxvriliyo", - ganacxada Tea wulukianma.<br />

iusticiis ministris TqmiT, qveyanam erTxel da samudamod unda miaRwios imas, rom<br />

rodesac adgilobrivi tipis problemebi gadasaWrelia, yvelaferi Tbilisidan ar unda<br />

wydebodes.<br />

"es iqneba gazis, nagvis, Tu sxva Tema. am dros adgilobrivi xelisufleba unda iyos realurad<br />

pasuxismgebeli imaze, Tu rogor cxovrobs adgilobriv doneze xalxi", - aRniSna<br />

Tea wulukianma.<br />

irakli melaSvili - TviTmmarTvelobis reforma aucilebelia, radgan sistema supercentralizebulia<br />

09 dekemberi, 2013 w.<br />

mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobis organoebTan urTierTobis<br />

departamentis ufrosma irakli melaSvilma preskoferenciaze ganacxada, rom arsebul<br />

xuT TviTmmarTvel qalaqs kidev Svidi TviTmmarTveli qalaqi daemateba. esenia:<br />

Telavi, gori, mcxeTa, axalcixe, ambrolauri, ozurgeTi da zugdidi. misive informaciiT,<br />

am droisTvis kodeqsTan dakavSirebiT miRweuli SeTanxmebis Tanaxmad, TviTmmarTvelobas<br />

grantis aReba mxolod sakuTari uflebamosilebis farglebSi finansTa saministros<br />

TanxmobiT SeeZleba. amasTan, am etapze soflebSi sazogadoebrivi sabWoebi ar<br />

Seiqmneba da maT iuridiuli statusi ar mieniWebaT.<br />

irakli melaSvilis SefasebiT, TviTmmarTvelobis reforma aucilebelia, radgan sistema<br />

supecentralizebulia da finansebis 97%, aseve uflebamosilebebi centraluri xelisuflebis<br />

xelSia.<br />

33


amasTan, rogorc mTavrobis kancelariis regionebTan da TviTmmarTvelobis organoebTan<br />

urTierTobis departamentis ufrosma aRniSna, zogadad, TviTmmarTvelobis<br />

ganviTareba bevr qveyanaSi separatistuli tendenciebis SesaCereblad iqna gamoyenebuli.<br />

parlamentSi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s ganxilva daiwyo<br />

10 dekemberi, 2013 w.<br />

parlamentSi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis ganxilva iuridiul sakiTxTa, jandacvisa<br />

da safinanso-sabiujeto komitetebis gaerTianebul sxdomaze daiwyo.<br />

deputatebs TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis zogadi Sinarsi gaacno regionuli<br />

ganviTarebisa da infrastruqturis ministris moadgilem Tengiz SergelaSvilma.<br />

sxdomas saparlamento opoziciasTan erTad arasaparlamento opoziciac eswreboda.<br />

maT, kiTxvebis dasmisa da sakuTari mosazrebis gamoTqmis saSualebac miecaT.<br />

giorgi axvledianis SefasebiT, TviTmmarTvelobis kodeqsSi separatizmis safrTxebi<br />

ganeitralebulia<br />

13 dekemberi, 2013 w.<br />

rogorc "qristian-demokratiuli moZraobis" erT-erTma liderma ganacxada, xelisuflebam<br />

sazogadoebis didi nawilis SeniSvnebi gaiTvaliswina da <strong>kodeqsi</strong>s proeqtSi<br />

asaxa, Tumca misive TqmiT, arsebobs bevri gaurkveveli sakiTxi.<br />

"rac Seexeba im problemur sakiTxebs, romlebic TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqtis<br />

pirvel variantSi iyo da romelzec sazogadoebis Zalian farTo fenebma gamoTqves<br />

protesti, maTi nawilis mogvareba moxerxda, magram garkveuli problemebi kvlav kiTxvis<br />

niSnis qveS rCeba. Zalian mniSvnelovani sakiTxis Sejereba moxerxda, romelic ukav-<br />

Sirdeboda samxareo-regionul doneze minicipalitetebis sabWoebis Seqmnas, romelsac<br />

“qristian-demokratebic” da sxva arasaparlamento opoziciac pirdapirproporciulad<br />

vukavSirebdiT separatizmis safrTxis gaRvivebis perspeqtivas qveyanaSi. dRes SeiZleba<br />

iTvas, rom es safrTxe ganeitralebulia im TvalsazrisiT, rom samxareo doneze araviTari<br />

sajaro samarTlis iuridiuli piri sabWos saxiT ar Seiqmneba. es Zalian mniSvnelovani<br />

SeTanxmeba iyo, Zalian mniSvnelovani gamarjveba im Zalebisa, romelebic amaSi<br />

safrTxes xedavdnen", - ganacxada giorgi axvledianma.<br />

parlamentma TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> pirveli mosmeniT miiRo<br />

13 dekemberi, 2013 w.<br />

parlamentma adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqti pirveli mosmeniT<br />

miiRo. proeqts 82-ma deputatma arc erTis winaaRmdeg dauWira mxari. ganxilvasa da ken-<br />

Wisyras saparlamento umciresoba gamocxadebuli boikotis gamo ar eswreboda.<br />

warmodgenili organuli kanonis proeqtiT, regulirdeba adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

administraciul-teritoriul organizebasTan, municipalitetis uflebamosilebebTan<br />

da mis organoebTan, dedaqalaqis statusTan da mis uflebamosilebebTan dakav-<br />

Sirebuli sakiTxebi.<br />

proeqti aseve iTvaliswinebs adgilobrivi TviTmmarTvelobis ganxorcielebaSi moqalaqeTa<br />

monawilebasTan, municipalitetis biujetTan da ekonomikur saqmianobasTan, saxelmwifo<br />

zedamxedvelobasTan, auditTan da pirdapir saxelmwifo mmarTvelobasTan da<br />

municipalitetTa regionul gaerTianebasTan dakavSirebul sakiTxebs.<br />

cvlilebis Tanaxmad, arsebul 5 TviTmmarTvel qalaqs daemateba dRevandeli samxareo<br />

centrebis kidev 7 qalaqi da sul 12 TviTmmarTveli qalaqi iqneba, sadac merebi pirdapiri<br />

34


wesiT airCevian.<br />

deputat gia JorJolianis azriT, es 7 qalaqi arCevnebamde unda gamoiyos da iq arCevnebi<br />

calke unda Catardes.<br />

rogorc JorJoliani acxadebs, darCenili teritoriebi rogor daiyofa es gansaz-<br />

Rvrulia im wesiT, romlebic gardamaval debulebebSia warmodgenili, magram es wesi<br />

mniSvnelovnad ar gansxvavdeba imisgan, rac dRes moqmedebs.<br />

amasTan, miRebulia gadawyvetileba, rom regionuli kolegiuri organoebis nacvlad sakonsultacio<br />

funqciebis sabWoebi Seiqmneba, romlis SemadgenlobaSi politikuri warmomadgenlobis<br />

nacvlad arCeuli merebi, sakrebulos Tavmjdomareebi da maTi moadgileebi<br />

iqnebian.<br />

sakonsultacio sabWoebis wevrebi monawileobas miiReben konsultaciebSi, ganxilvebSi,<br />

municipalitetTa Sorisi sakiTxebisa da proeqtebis ganxilvaSi. maT ar eqnebaT is uflebamosilebebi,<br />

rac adre iyo kanonproeqtSi warmodgenili, maT Soris gunernatoris gadayenebis<br />

uflebamosileba, anu mas wminda sakonsultacio funqcia eqneba.<br />

giorgi vaSaZe: TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> mmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>a<br />

13 dekemberi, 2013 w.<br />

saparlamento umciresobis wevrebma brifingi gamarTes da TviTmmarTvelobis kodeqsze<br />

sakuTar SeniSvnebze isaubres.<br />

giorgi vaSaZis TqmiT, samwuxarod, TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong> ukve aris ara TviTmmarTvelobis,<br />

aramed mmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>:<br />

"ori mniSvnelovani problema aqvs: gubernatoris instituti ar unda iyos TviTmmarTvelobis<br />

kanonSi, romelsac niSnavs centraluri xelisufleba da arCeuli merebis da<br />

gamgeblebis gadayeneba yovel mizezgareSe, nebismieri safuZvliT ar unda SeeZlos sakrebulos.<br />

"<br />

misive TqmiT, saWiroa kriteriumi, romlis mixedviTac TviTmmarTveli qalaqebis ricxvi<br />

gaizarda. aseT kriteriumad vaSaZe mosaxleobis raodenobas asaxelebs:<br />

"Cven aseve winaaRmdegi varT TviTmmarTveli qalaqebis irgvliv soflebis patara municipalitetebad<br />

daSlis, imitom, rom es aris problema adamianebisTvis da moqalaqeebisTvis,<br />

vinc iq cxovroben. es xelovnuri procesi iqneba da vambobT, rom TviTmmarTveli<br />

qalaqi unda Seiqmnas ara marto im 7 qalaqSi, aramed yvelgan, sadac 10 aTasze meti mosaxleobaa.<br />

aseT SemTxvevaSi TviTmmarTveli qalaqebis raodenoba iqneba 25 da mis garSemo<br />

arsebuli raionebi iqneba TviTmmarTveli raionebi" - ganacxada giorgi vaSaZem.<br />

arasamTavroboebi - "adgilobrivi TviTmmarTvelobis" <strong>kodeqsi</strong>s proeqti merebisa da<br />

gamgeblebis institutis mniSvnelobas asustebs<br />

16 dekemberi, 2013 w.<br />

arasamTavrobo seqtoris erT nawilis SefasebiT, "adgilobrivi TviTmmarTvelobis"<br />

<strong>kodeqsi</strong>s parlamentisTvis SeTavazebuli proeqti merebisa da gamgeblebis institutis<br />

mniSvnelobas asustebs.<br />

aRniSnulTan dakavSirebiT "samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso<br />

sazogadoeba", "saerTaSoriso gamWvirvaloba - saqarTvelo" da "axalgazrda iuristTa<br />

asociaciam" gancxadeba gaavrceles.<br />

"saqarTvelos parlamentSi warmodgenili "adgilobrivi TviTmmarTvelobis" <strong>kodeqsi</strong>s<br />

35


proeqtiT SemoTavazebulia iseTi mniSvnelovani siaxle, rogoricaa gamgeblebis (merebis)<br />

pirdapiri wesiT arCeva, rac, xangrZlivi drois ganmavlobaSi Cveni organizaciebis<br />

moTxovnas warmoadgenda. samwuxarod, SemoTavazebuli kanonpreqti iTvaliswinebs normas,<br />

romelic arCeviTi merebisa da gamgeblebis institutis mniSvnelobas asustebs.<br />

"amomrCevelTa umravlesobis mier arCeuli gamgeblisTvis (merisTvis) undoblobis<br />

gamocxadebis ufleba eZleva sakrebulos, ris gansaxorcielebladac sakmarisi iqneba<br />

sakrebulos wevrTa garkveuli jgufi, maqsimum 15-20 wevri. amasTan, proeqtiT gansaz-<br />

Rvrulia is safuZvlebi, Tu ra SemTxvevaSi SeuZlia sakrebulos daiwyos undoblobis<br />

procedura, rac SesaZleblobas miscems sakrebulos gamoiyenos undoblobis procedura<br />

im SemTxvevaSi, Tu sakrebulos umravlesobasa da gamgebels (mers) Soris arsebobs<br />

partiuli an sxva saxis dapirispireba. garda imisa, rom mocemuli wesiT gamgeblis (meris)<br />

gadayeneba winaaRmdegobaSi modis mosaxleobis mier gakeTebul arCevanTan da maT mier<br />

gamoxatul nebasTan, normam SesaZlebelia politikurad arastabiluri garemo Seqmnas.<br />

proeqtis 48-e muxlis me-4 nawilis Tanaxmad, sakrebulos SesaZlebloba eZleva gamgeblis<br />

(meris) uflebamosilebis erTi vadis ganmavlobaSi ramdenjerme ganaxorcielos undoblobis<br />

procedura. aRniSnuli ki gamoiwvevs imas, rom gamgebeli (meri) misi saqmianobis<br />

ganxorcielebisas ufro metad iqneba damokidebuli sakrebulos da masSi Semavali politikuri<br />

partiebis keTilganwyobilebaze, raTa am ukanasknelma inicireba ar gaukeTos mis<br />

winaaRmdeg undoblobis proceduras, rac, Tavis mxriv, gavlenas moaxdens gamgeblis<br />

(meris) mier miRebul gadawyvetilebebze", - ganmartavs arasamTavrobo seqtoris nawili.<br />

aRniSnuli organizaciebis SefasebiT, Tanamdebobis pirebis pirdapiri wesiT arCevis mizans<br />

warmoadgens uzrunvelyos mosaxleobis CarTuloba TviTmmarTvelobis organoTa<br />

formirebaSi, arCeuli Tanamdebobis piris/organos stabiluroba da damoukidebloba.<br />

"sakrebulosTvis msgavsi uflebis miniWebis Sedegad miviRebT imave realobas, rac dRes<br />

moqmedi <strong>kodeqsi</strong>T aris dadgenili, rodesac sakrebulos Tavmjdomares SeuZlia Tanamdebobidan<br />

gaaTavisuflos gamgebeli sakrebulos TanxmobiT, risi samwuxaro magaliTebic<br />

mravlad vnaxeT 2013 wlis ganmavlobaSi. Sesabamisad, aseTi daTqma amcirebs am<br />

Tanamdebobis pirebis pirdapiri wesiT arCevis arss da mniSvnelobas.<br />

amasTanave, gvsurs aRvniSnoT, rom saqarTvelos parlamentSi gansaxilvelad wardgenil<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis <strong>kodeqsi</strong>s proeqts ar erTvis saarCevno sistemas-<br />

Tan dakavSirebuli cvlilebebis proeqti. vTvliT, rom swored samarTliani saarCevno<br />

sistema warmoadgens adgilobriv TviTmmarTvelobis reformis warmatebulad ganxorcielebis<br />

winapirobas da masze msjeloba dauyovnebliv unda daiwyos", - ganmartebulia<br />

gancxadebaSi.<br />

organizaciebi miiCneven, rom saarCevno sistema unda akmayofilebdes iseT ZiriTad<br />

moTxovnebs, rogoricaa: amomrCevelTa nebis proporciulad gardasaxva mandatebSi;<br />

amomrCevelTa dakarguli xmebis raodenobis Semcireba; amomrCevelTa xmis Tanabari<br />

wona; sazogadoebis sxvadasxva jgufebis, mcire partiebis da damoukidebeli kandidatebis<br />

warmomadgenloba; arCevnebisadmi ndobis gazrda da Zlier kandidatebze orientireba.<br />

"gvsurs, kidev erTxel xazi gavusvaT im garemoebas, rom saarCevno sistemaze SeTanxmeba<br />

unda moxdes yvela dainteresebuli mxaris CarTulobiT da konsesusis gziT, rac did<br />

dros da Sromas moiTxovs. Sesabamisad, sasurvelia, umokles vadebSi daiwyos muSaoba<br />

aRniSnul sakiTxze.<br />

arasamTavrobo organizaciebi momavalSic aqtiurad iqnebian CarTuli TviTmmarTvelobis<br />

reformis procesSi da am sakiTxTan dakavSirebiT Tavis mosazrebebs warudgens<br />

sazogadoebasa da saqarTvelos parlaments", - acxadeben aRniSnuli organizaciebi.<br />

36


eleqtronuli biuleteni „TviTmmarTvelobis droa“<br />

Seqmnilia samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centris<br />

mier, fond „Ria sazogadoeba - saqarTvelos“<br />

dafinansebuli proeqtis „samoqalaqo sazogadoeba<br />

decentralizaciisaTvi“ farglebSi.<br />

biuletenSi gaSuqdeba rogorc municipalitetebSi mimdinare<br />

yoveldRiuri procesebi, ise adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis reformis procesis mimdinareoba.<br />

imeds vitovebT, rom biuletenSi mocemuli informacia<br />

saintereso iqneba adgilobrivi TviTmmarTvelobiT<br />

dainteresebuli pirebisaTvis.<br />

mis Sinaarsze pasuxismgebelia „samoqalaqo kulturis<br />

saerTaSoriso centri“ da igi ar asaxavs fond „Ria<br />

sazogadoeba - saqarTvelos“ Sexedulebebs.<br />

Tqveni SeniSvnebi da winadadebebi gamogvigzavneT<br />

elfostaze - office@iccc.org.ge<br />

© samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centri<br />

www.lsg.ge www.ivote.ge<br />

Tbilisi 2013<br />

37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!