30.09.2014 Views

CIvsaRsþ niglT§kmµRKab;BUC - Tree Seed Project

CIvsaRsþ niglT§kmµRKab;BUC - Tree Seed Project

CIvsaRsþ niglT§kmµRKab;BUC - Tree Seed Project

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

CMBUk1<br />

lkçN³CIvsaRsþRKab;<strong>BUC</strong><br />

Chapter 1<br />

<strong>Seed</strong> biology<br />

1


1-esckþIepþIm<br />

dMeNIrkarbeg;IátRKab;edIm,Ibnþ<strong>BUC</strong>rbs;BBYkrukçCatiRKab;Rsat(Gymnosperms)CMnan;edIm)an<br />

vivtþn_Gs´ry£eBl300lanqñaMknøgmkehIy.tYnaTIsMxan;rbs;RKab; KWkarBardl;GMRb‘Íy:UkñúgkarBRgayelI<br />

mCÄdæanfµInigpþl;GaharbMrugkñúgeBldMNuH (Germination)nigkarlUtlas;dMbUgrbs;va . Baküfa RKab;<br />

KWsMedAeTAelIGUvul(Ovule)eRkayBIvacab;epþImrIkcMerInehIyCaFmµtaKWeRkaykar bgákMeNItrbs;va.<br />

karRbmUlRKab;<strong>BUC</strong>KWcab;epþImeLIgenAeBlEdlRKab;b¤EpøTMu.<br />

2-niymn½yenAkñúgCIvsaRsþbnþ<strong>BUC</strong><br />

páa³ páaKWCasrIragÁbnþ<strong>BUC</strong>rbs;rukçCatiRKab;Cit(Angiosperm) kñúgenaHmaneksrjI(Pistil) eksr<br />

eQµal(Stamen) ¬manEtmYyb¤manTaMgBIr¦ nigCaFmµtak¾manTMrRtbkpáa (Sepals) nigRtbkpáa(Petals)<br />

dMNak;páa ( Flowering )³ cMeBaHrukçCatiRKab;Cit eKkMNt;dMNak;páa KWcab;BIkarebIkeLIgrbs;RkBuM<br />

páarhUt dl;ecjkþibEpø.<br />

Epø (Fruit): enAkñúgn½yRtwmRtUvrbs;rukçviTüa KWCaeksrjI¬GUEvr¦mYyb¤eRcInEdl)anrIkcMerIneBj<br />

v½yénBYk rukçCatiRKab;Cit(Angiosperms)mYycMnYnEdlmanrcnasm


nigeFVIkarbgákMeNIt. enAeBlEdllMGg)anehIreTAeTIelImat;srIragÁjI(stigma) ehIylMGgcab;krkMeNIt<br />

ehIyEs


UbTI2³ KMnUsrcnasm


eTaHbICaman kareraylMGg nigkarbgákMeNItTTYl)aneCaKC½yk¾eday minEmnCanic©kalGac<br />

begáItEpø)aneCaKC½yTaMgGs;enaHeT.<br />

dMeNIrrIkcMerInrbs;EpønigRKab; CaFmµtaKWekIteLIgRBmKña dUecñHEpønigRKab;k¾eBjv½yTuMesÞIEtesµIKña<br />

Edr. k¾bu:EnþmanRbePTxøH RKab;nigGMRb‘Íy:Urbs;varIkcMerInminTan;eBjlkçN³srIr³enAeLIyeT (Nitsch<br />

1971). cMeBaHBYkenH RKab;minGacduH)aneT eTaHCaEpøvaTuMk¾eday luHRtaEtbnÞúMvasin. eK)ancat;fñak;<br />

)atuPUtenHenARbePTénPaBsMgMmYy. man<strong>BUC</strong>xøHeTot eTaHCaRKab;va)anTTYlkarbgákMeNItehIyk¾eday<br />

k¾RtUvrgcaMRKab;rbs;vaRCuHdl;dIsinEdr. pÞúymkvij RKab;GacTuMmunEpøvaTuMeTAeTot dUecñHRKab;GacnwgduH<br />

ecjBnøkBI sMbkEpørbs;;va EteTaHCay:agNa RKab;<strong>BUC</strong>EdlebHykqab;eBk CaerOy² )ankat;bnßyry³<br />

eBl sþúkTukRKab; nigsmtßPaBdMNuHrbs;va .<br />

4>1 lkçN³srIr³rbs;EpøTuM<br />

RBwtþikarN_cugeRkayénkarrIkcMerInrbs;EpøKWxus²KñaeTAtamRbePTEpø.<br />

EpømanTwkdm¬Epøsac;¦mansarFatu sárenAkñúgsac;Epø nigRBmCamYyKñaenaH k¾manCatiTwkeRcInEdr(Sedgley<br />

and Griffin 1989). CaFmµtaEpøeQI ERbBN_BIébtgeTABN_ Rkhm TwkRkUc b¤elOg ehIyeTACaTn;RCay<br />

RBmCamYy KñaenaH sac;vak¾gayrebH ecjBIRKab;.<br />

dMNak;kalrIkcMerIncugeRkayrbs;BYkEpøsÜt CatiTwkRtUvhYtehIyRKab;k¾sÜt. BYkEpøeQImansMbk<br />

Rkas; dUcCaBYk Capsules, samara, nigBYk podssMbkFM² )ankøayCaCatieQI CBa¢aMgRkdasesþIg. karhYt<br />

CatiTwkénEpøeQIsÜt KWvabM)at;nUvkør:UhVIl(chlorophyll) EdleFVI[EpøeQIGacERbBN_BIébtg eTACaBN¥’Na<br />

mYy dUcCa elOg etñat RbepHcas; b¤exµA .<br />

4>2 lkçN³srIr³rbs;RKab;TuM<br />

RBwtþikaN_cugeRkayrbs;RKab;TuM CadMeNIrkarxagCIvKImIénkarpÞúkRbetGuInnigG½rm:Un nigkarhYt<br />

CatiTwk¬cMeBaHRbePTRKab;Fmµta-Orthodox¦.<br />

kMritsMeNImcugeRkayenAkñúgRKab;GaRs½yeTAtamRbePTnigmCÄdæanCuMvijrbs;va. RbePTRKab;<br />

recalcitrant rkSasMeNImRKab;x


5-lkçN³rUbrbs;EpønigRKab;<br />

Epørbs;BYk Angiosperms KWCaGUEvTuMmYyb¤eRcInénpáamYyb¤eRcIn CYnkalmanTaMgrcnasm


x-RbePTrbs;Epø<br />

RbePTebrI Berry<br />

RbePTRdUb<br />

RbePTe)a:m<br />

RKab;;<br />

CaEpøsac;KµanRsTab;rwg. CaFmµtaEpøRbePTenHmanRKab;eRcIn bu:Enþk¾manEpøebrI<br />

manRKab;1 KWRbePT Cinnamomum nig Persea (avocado).<br />

]³ Manilkara, Diopyros, Madhuca, Nephelium<br />

CaEpøsac;mineRbH mansMbkxageRkA(Exocarp)RsTab;sac;kNþal(Mesocarp)<br />

nigmanRKab;rwgenARsTab;xagkñúg(Endocarp). CaFmµta sMbkRKab;esþIg<br />

Nas; vamanRKab;mYyb¤BIr-bI¬sac;RKab;/Kernels). EndocarpeRsabCit<br />

RKab; RKab;rwgdUcfµ (Stone)b¤ RKab;éprIn Pyrene.<br />

]³ Mangifera, Ilex, Prunus canarium, Dracontomelum<br />

segát³BYkRbePTRdUbxøHmansac;es


manRKab;eRcIn.<br />

]³ Eucalyptus, Khaya, Schima, Lagerstroemia.<br />

segát³ manExbs‘ulmineRbH dUcCa Durio spp. ¬Epñksac;B½n§CuMvijRKab;KW<br />

ehAfa Aril¦.<br />

RbePTNat;<br />

RbePTsøab<br />

EpøekItBIeksrjIeRcInCagmYy bu:EnþkñúgenaHmanGUvulmYyb¤eRcInRtUvGar man<br />

RKab;l¥EtmYyb¤BIrbIenAkñúgEpøb:ueNÑaH.<br />

EpøNat;mansMbkEpørwgnigRKab;mansMbkesþIgNas;.<br />

]³ Quercus, Fagus, Catanopsis, dipterocarps<br />

segát³ EpønimYy²enAkñúgBhuEpøén Casuarina KWRKab;Nat;<br />

EpøRbedognwgNat;Edr EtCayvasMEb:tbegáIt)anCasøab. EpøRbePTsøabGac<br />

manRKab;mYyb¤eRcIn.<br />

]³ Heritiera, Acer, Tarrietia. EpømineRbHén Pterocarpus spp.<br />

KWEpøsam:ar:a(Samara).<br />

RbePTcegáam<br />

eksrjIeRcInénpáamYyEdlbegáIt)anCaEpøeTalmYy ]³ BYksama:ra: RdUb b¤Nat;<br />

EdlGacbMEbkb¤Cab;CamYyKña nigTMrpáa.<br />

]³ Anona¬Epøsac;), Michelia, Manglietia ¬sÜt¦<br />

RbePTBhuEpø<br />

EpøekItmkBIpáanimYy²énkenSampáa EdlGacCab;Kña b¤Ejkdac;BIKña bu:Enþsßit<br />

kñúgKMrbCamYyKña.<br />

]³ BYksÜt³ Alnus, Casuarina<br />

]³ mansac;Twkdm³ Morus, Artocarpus, Ficus, Chlorophora<br />

rUbTI4³ RbePTEpørbs;BYk Angiosperms edaymanbgðajBIRKab;<br />

8


5-2-RKab; niglkçN³segçbrbs;va<br />

rUbTI5k³ segçbrUbsaRsþnigkayviPaKrbs;Rka rUbTI5x³ lkçN³rUbrbs;GMRb‘Íy:U<br />

‣ Cotyledons:kUTIlIdn³ CasøwkTI1EdlduHecjBIRKab;rukçCati³ cMeBaH monocotyledons mansøwkmYyEt<br />

dicotyledons mansøwkBIr ehIyBYk conifersmansøwkeRcIn ]³Rsl;mansøwkrhUtdl;18snøwk. enA<br />

eBlkMBugduHBnøk kUTIlIdnGacenAkb;kñúgdI¬karecjBnøkenAeRkamdI hypogeal germination) b¤RtUv<br />

rujRcanputBIdI edIm,IkøayCasøwkdMbUgeFVIrsµIsMeyaK ¬karecjBnøkenAelIdI epigeal germination) .<br />

‣ Epicotyl:eGBIkUTIl³ KWCakMBUlcugrbs;G½kSGMRb‘Íy:UenAxagelITIRbsBVCamYykUTIlIdn ehIynwgvivDÆn_<br />

eTACaedIm.<br />

‣ Hypocotyl: éhb:UkUTIl³ KWCaEpñkkNþalénGMRb‘Íy:U enAcenøaHkUTIlIdnnigBnøkb¤s (Radicle).<br />

‣ Radicle: CaBnøkb¤srbs;GMRb‘Íy:U. enAkñúgRKab; Bnøkb¤sRbQmmuxeTArn§ém:RkUPIl.<br />

6-]bsKÁénkarplitRKab;<strong>BUC</strong><br />

páanimYy²suT§EtmanskþanuBlvivDÆn_eTACaEpømanRKab; k¾b:uEnþ ebIsegát[c,as;eTA fVIebIkarecj<br />

páaCalkçxNÐmunkarecjEpøk¾eday k¾manpáaCaeRcInplitRKab;min)anl¥Edr. tamBit CaFmµtamanEtmYy<br />

PaKénpáa)anvivDÆn_eTACaEpø eTaHenAkñúgqñaMmanpáaeRcInk¾eday. CaBiess BYkenHCaRbePTGg;hÁIy:UEs


edImEtmYy¦ lkçxNÐsÜtnigmanBnøW CaktþagayRsYl CaBiessdl;karecjp;ajI nigmankMrit<br />

cMeBa¼karecjp;áaeQµal.<br />

x-xVHkarcMlglMGg³ braC½ykñúgkareraylMGg GacedaysarEtxVHPñak;garcMlglMGgb¤ lkçxNÐ<br />

minlðdl;kareraylMGgkñúgGMLúgeBlp;áajITTYllMGg. Cak;Esþg cMeBaHbePTcMlglMGgtam xül;<br />

vaGaRs½yeTAelIel,ÓnnigTisrbs;xül;kñúgkarcMlgBBklMGg[manRbsiTi§PaB. el,Ónxül;Gac<br />

kMritdl;kareraylMGgry³qay eBalKWrvagedImeQIqayBIKña b:uEnþRbEhlmanRbsiT§iPaB cMeBaHedIm<br />

enAEk,rKña. Cagen¼eTAeTot kareraylMGgtamxül; vaEtgCYb]bsKÁnwgGakasFatuesImEdlGac<br />

kMritdl;karrsat;lMGg (Sedgley and Griffin 1989). GakasFatuRtCak; nigesImGacdak;kMritdl;<br />

skmµPaBrbs;stVEdlCaPñak;garcMlglMGg manCaGaTi stVl¥it. karxVHPñak;gar cMlglMGgKWCa<br />

krNImYyEdlCH\Ti§Bldl;kareraylMGg.<br />

m:üagvijeTot manRbePT<strong>BUC</strong>CaeRcInBwgEpðk eTAelIPñak;garcMlglMGgBiessNamYyrbs;xøÜnenAkñúg<br />

tMbn; kMeNIt k¾GacnwgbþÚrPñak;garcMlg lMGgepSgeTot enAeBlvaduHenAeRkAtMbn;FmµCatirbs;xøÜn<br />

(Bawa and Krugman 1991). manRbePTnaMcUlmYycMnYnRtUvkarry³eBlmYykMNt;edIm,IßpSaM<br />

eTAnwgPñak;garcMlglMGgfµI eTIbkareraylMGgmanRbsiT§iPaB. stVCaPñak;gar cMlglMGgcaM)ac;<br />

RtUvkarpøas;TIrkRbPBGaharepSg enAeBlEdlrdUvp;áarbs;vaRtUvputeTA. vaGacnwgRtUvkarRbePT<br />

rukçCatiepSg;sMrab;RCkenA nigbnþ<strong>BUC</strong>.l.<br />

K-p;áa b¤ekanminrIk³ GakasFatuRtCak;-esIm GacbNþal[pá;a b¤ekanminGacrIk)ankñúgGMLúgeBl<br />

EdlRtUvTTYlyklMGg dUecñHkareraylMGgRtUvbraC½y.<br />

X-]bsKÁbNþalmkBIkarbgáat;kñúg³ RbePTPaKeRcInmanynþkarsrIr³GackMritkñúgkarkat;bnßyCa<br />

Gb,brmaén karbgáat;kñúg. k¾b:uEnþkarbgáat;kñúgKWCa)atuPUtTUeTAmYy EdlEtgekItmancMeBaHrukçCati.<br />

CaerOy@ karbgáat;kñúg bNþal[kMlaMgsrIr³cuHexSay dUecñHehIy pá;a b¤ekanEdleraylMGgxøÜnÉg<br />

CaerOy@EtgEtRCuH (Owens 1995). Cak;Esþg edImenAdac;EtÉg rgkarbgáat;kñúg xøaMgCagedImEdl<br />

sßitkñúgRCuMeRcInedIm. karbg;áat;kñúgk¾mankMritx


s;Epø. plpá;aeQIGacRtUvbMpøajeRcInb¤ticedaysarkMlaMgxül; krNIenHekIteLIgcMeBaH BYk<br />

Dipterocarps enAGasuIGaeKñy__(Whitmore 1984).<br />

x-karsuIbMpøaj³karbMpøajpá;aedaysarstVsuImanekIteLIgcMeBaHRbePTShorea. BYkstVlðit<br />

¬GeNþIkmas¦ énRKYsarChrysomelidae nigScarabaciae eKsegáteXIjfa vasuIeksreQµalnigRtbkp;áa<br />

(Dayanandan et al 1991).<br />

7-PaBsMgMrbs;RKab; nigkareFVIRbRBwtþkmµ (Dormancy and Pre-treatment)<br />

taragTI1 ³ cMNat;fñak; lkçN³sMgMrbs;RKab; nigkareFVIRbRBwtþkmµ<br />

RbePTénPaB<br />

sMgM<br />

lkçN³<br />

1> GMRb‘ÍyU:enAx©I RKab;enAx©IxaglkçN³srIr³<br />

minGacduH)an<br />

2>PaBsMgMeday karvivDÆn_rbs;GMRb‘Íy:URtUv<br />

sarlkçN³emkanik )anraraMgedaysarsMbk<br />

RKab;rwg¼sMbkEpø<br />

3>PaBsMgMeday<br />

sarlkçN³rUb<br />

4>PaBsMgMedaysar<br />

lkçN³KImI<br />

5>PaBsMgMedaysar<br />

xVHBnøW<br />

karRsUbTwkRtUv)anraraMg<br />

edaysarEtPaBminRCab<br />

Twkrbs;sMbkRKab;b¤Epø<br />

kñúgEpønigRKab;mansarFatu<br />

KImITb;min[ ecjBnøkekIt<br />

RKab;minGacduHBnøkekIt<br />

edaysarEtxVHrbbBnøWRKb;<br />

]TahrN_<br />

énRbePTrukçCati tamFmµCati<br />

Fraxinus,<br />

Ginkgo biloba<br />

Pterocarpus<br />

¬Fñg;¦nigBYk<br />

Terminalia<br />

spp., Meliacea<br />

mYycMnYn<br />

CaBiessBYkRKab;<br />

rwgénRKYsar<br />

Leguminoseae<br />

¬ebg kekaH>¦<br />

Myrtaceae<br />

nigepSg²eTot<br />

BYkEpøsac; dUcCa<br />

BYk berries,<br />

drupes¬sVay¦<br />

nigpomes¬e)a:m¦<br />

RbePT<strong>BUC</strong>enAtMbn;<br />

GakasFatu bgÁÜr<br />

karbMEbkPaBsMgM<br />

kareFVIRbRBwtþikmµ<br />

RKab;<br />

vivDÆn_bEnßmenA eRkayBIeFVIkarbnÞúM<br />

eRkayBIRKab;RCuH<br />

BukpuysMbkrwgbnþic eFVI[eRbHsMbkrwg<br />

mþg²b¤kekreday EdlTb;min[ecj<br />

stVkeNþór Bnøk<br />

kkitswkedaydI<br />

xSac;sItuNðPaB x


6>PaBsMgMeday<br />

sarxVHkMedA<br />

RKan;<br />

karecjBnøktic edayKµan<br />

kareFVIRbRBwtþkmµ nwg<br />

sItuNðPaBRKb;RKan;<br />

]³ Betula<br />

RbePTQanmuxenA<br />

RtUBic ]³<br />

Spathodea nig<br />

BYkGWkalIbTusxøH<br />

PaKeRcInénRbePT<br />

<strong>BUC</strong>enAtMbn; Gakas<br />

FatubgÁÜr<br />

]³ Fagus,<br />

Quercus, Pinus<br />

RbePTenAtMbn;<br />

RtUBicsÜt<br />

RbePTQanmux<br />

enAtMbn;Ek,rRtUBic<br />

]³ Hakea,<br />

Pinus,<br />

Eucalyptus,<br />

Banksia<br />

RbePTQanmuxenA<br />

tMbn;RtUBic esIm<br />

kUneQImanlT§PaB<br />

rs;)an eBalKWBnøW<br />

BN_s b¤BN_Rkhm<br />

-halRtUvsItuNð<br />

PaBTabenAEx<br />

RtCak;<br />

-halenAelIesµA<br />

RtUvePøIgéRBeqH<br />

-rgsItuNðPaBeLIg<br />

cuHenAeBléfnig<br />

yb;<br />

CYnkalRtUveFVI[<br />

manxYbPøW-ggwt<br />

EfmeTot<br />

-dak;sMdilCa<br />

RsTab;Can;fñak;<br />

-dak;[RtUvsItuNð<br />

PaBx


BIrRbePT Edl)anerobrab;xagelI. eyIgehARKab;TaMgenHfa RKab;EdlGacTuk)anCamFüm<br />

(Intermediate seeds) .<br />

8-2 karcat;fñak;RbePTRKab;tamlkçN³srIr³<br />

‣ RKab;Fmµta (Orthodox seeds) ³ CaRKab;EdlFn;RTaMeTAnwgkarsMgYt nig Fn;RTaMeTAnwgsItuNð<br />

PaBTab. CaTUeTA RKab;RbePTenHeKGacEfrkSa nigTukdak;va )anry³eBlyUr.<br />

]TahrN_ ³ RKab;ebg (Afzelia xylocarpa), RKab;kekaH (Sindora cochinchinensis),……..<br />

‣RKab;minGacTuk)anyUr (Recalcitrant seeds): CaRKab;EdleKminGacnwgTukdak;va)anyUr<br />

ehIy gaynwgxUcNas; kalNaeKsMgYt nigdak;vakñúglkçxNÐEdlmansItuNðPaBTab.<br />

]TahrN_ ³ RKab;KrKIemSA (Hopea odorata), RKab;eQITalTWk (Dipterocarpus alatus)……..<br />

‣ RKab;EdlGacTukdak;)ankñúgry³eBlmFüm (Intermediate seeds):CaRKab;EdllkçN³rbs;<br />

vazitkñúgcenøaHlkçN³TaMgBIrxagelI. RKab;BYkenHeKGaceFVIkarsMgYtva)anCamFüm ebIeTaHCamin)andl;<br />

kMritsMeNImTabdUcRKab;BYk Orthodox k_eday.<br />

tarag 2³lkçN³xusKñasMxan;²xøHénRKab; Fmµta(Orthodox) nigRKab;minGacTuk)anyUr(Recalcitrant)<br />

RKab;Fmµta (Orthodox)<br />

RKab;minGacTuk)anyUr (Recalcitrant)<br />

*Fn;RTaMnwgkarsMgYt<br />

gaynwgxUcxatedaykarsMgYt<br />

*Fn;RTaMnwgsItuNðPaBTab gaynwgxUcxatkñúgsItuNðPaBTab¬TabCag15 MC ¦<br />

RKab;mankMritsMeNImTab<br />

RKab;mankMritsMeNImx


CMBUk2<br />

lT§kmµRKab;<strong>BUC</strong><br />

Chapter2<br />

<strong>Seed</strong> procurement<br />

14


9-karRbmUlRKab;<strong>BUC</strong> (<strong>Seed</strong> collection)<br />

9-1>-karkMNt;eBlRbmUlRKab; (Timing for seed collection)<br />

eBlevlaEdll¥sMrab;karRbmUlRKab;KW enAeBlEdlEpø b¤RKab;eQITMuRsuHl¥ .<br />

karsMKal;EpøTMu ³<br />

eyIgGacsMKal;EpøeQITMueday³<br />

lkçN³sMbur³<br />

-sMburelIsMbkEpø ³ ERbBN’BIexov b¤ébtgeTACasMburetñatRkem:A b¤elOg b¤sÜtsMbk.<br />

-sMburelIsøab ³ EpøEdlmansøab eBlTMusøabrbs;vaeLIgsrés ehIyrwgsÜt nigERbsMburCYn BIpáa<br />

QUk eTARkhmcas; CYnBIébtgx©IeTAébtgcas;layRkhmeRBOg².<br />

lkçN³køin ³<br />

Epørbs;RbePTeQIxøH pþl;køinenAeBlTMu.<br />

lkçN³stVsIu ³<br />

Epørbs;RbePTeQIxøH eBlTMueyIgGackt;sMKal;va)an edaysarstVmksIu.<br />

edIm,IeFVIkarbBa¢ak;nUvPaBTMurbs;RKab;[)anc,as;las; eyIgGaceFVIkarkat;vaedaykaMbit edIm,I<br />

Binitü nigvaytMélGMBIPaBTMuenAEpñkxagkñúgrbs;va.<br />

9-2 viFIRbmUlRKab; (<strong>Seed</strong> collection method)<br />

‣karRbmUlBIeRkamedIm (Collection from ground)<br />

karRbmUlRKab;RCuHedayFmµCati CameFüa)aymYyEdlgayRsYlCageK<br />

sMGatdIeRkamedIm<strong>BUC</strong>¬søwk esµA RBic>>>¦ muneBlRKab;TMuFøak; edIm,IRsYlRbmUl b¤ RkalRkNat;<br />

)øasÞicBIeRkamedImedIm,IRtgykRKab; rYcRbmUlRKab;ral;éf ehIysMGatRKab;edayErgyksMramecj.<br />

rUbTI6 k sMGatdIeRkamedImmuneBlRbmUlRKab;<br />

rUbTI6-x RbmUlRKab;BIeRkamedIm bnÞab;BIsMGat<br />

15


UbTI7-k RkalRkNat;BIeRkamedIm RtgykEpøRCúH<br />

rUbTI7-xRkalRkNat;BIelIesµA RtgykEpøRCúH<br />

‣GRgn;edIm b¤Emk (Shaking the tree)<br />

RbsinebIkarRCuHRKab;edayFmµCatmankaryWty:av enaHeyIgGaceFVIIkarGRgYn edIm b¤Emk EdlCa<br />

viFImYymanRbeyaCn_eFVIeGayRKab;Føak;mkdIenAeBlEtmYy. viFIenH eFVIeGaykarRbmUlRKab;mankargay<br />

RsYl edayTTYl)anbrimaNRKab;eRcInkñúgeBlEtmYy.<br />

rUbTI8 k-x kareRbITMBk;TajGRgÜnEmkykEpøTuM<br />

‣karkat;EmkykEpø (Breaking of bearing branches) ³<br />

enAeBlEdlEpø b¤ RKab;eQIenAx


UbTI9-k kareRbITBk;kac;EmkEdlmanEpøTuM<br />

rUbTI9-x kardak;CeNþIreLIgkac;EmkEdlmanEpøTuM<br />

‣kareLIgedImeQI (<strong>Tree</strong> climbing }<br />

RbsinebIeyIgminGacRbmUlRKab;BIeRkamedIm)aneT enaHeyIgRtÚvEteLIgelIedIm edIm,Ikat;Emk<br />

b¤ebHykEpø edIm,IRbmUlykRKab; . eyIgGaceRbICeNþIr b¤beg¥agedIm,IeLIgdl;elIEmk ehIyeRbIrNar b¤<br />

xVav kaMbit b¤ TMBk; b¤meFüa)ayRbhak;RbEhlKñaenH edIm,Ikat;TMlak;EmkeQItUc²EdlmanEpø.<br />

eyIgmanktþamYycMnYn EdlRtÚveFVIkarBicarNa kñúgkareRCIserIsviFIsaRsþRbmUlRKab;<strong>BUC</strong>dUcCa³<br />

-TMrg;edIm<br />

-karbMpøajedaystVl¥it<br />

-RbePTEpø<br />

-GakasFatu<br />

-PaBTuM<br />

-PaBGaccUldl;<br />

-PaBrs;rbs;RKab;<br />

-Tinñplrbs;Epø<br />

-karbMpøajedaystVsuI<br />

-karvinasrbs;edImem<br />

-karFøak;BRgay<br />

-TMhMedImem<br />

-TMhMRKab;<br />

-lkçN³PUmisaRsþdI<br />

-karbMpøajedaypSit<br />

-TinñplEpøenAqñaMeRkay²eTot<br />

rUbrYmTI10-k-x-K-X viFIsaRsþmYycMnYneRbIsMrab;RbmUlRKab;<strong>BUC</strong><br />

17


9-3-kardwkCBa¢ÚnRKab;;; (Transportation of seed)<br />

‣cMeBaHRKab;BYkminGacTuk)anyUr (Recalcitrant)<br />

RbsinebIkardwkCBa¢ÚnmancMgayCit enaHkardwkCBa¢ÚnRKab;BYkenHminsUvmanbBaðaeT.<br />

EtRbsinebIkardwkCBa¢ÚnmancMgayqayenaH kardwkCBa¢Únman\T§iBlsMxan;Nas;dl;PaBrs;<br />

ranrbs;RKab; eBalKWRbsinebIkardwk CBa¢Únvamin)ansmrmüeTenaH RKab;rbs;eyIg;nwgRtÚvgab;TaMgGs.<br />

dUcenHeyIgRtÚvykcitþTukdak;[)anxøaMg kñúgkardwkCBa¢ÚnRKab;RbePTenH.kñúgkardwkCBa¢Ún eyIgKYrGnuvtþn_<br />

tamviFIxøH²dUcxageRkam ³<br />

eRbIfg; b¤es,ag)øasÞicFM² edIm,IRckRKab;BYkRecalcitrant [)anTUlay<br />

RckRKab;BI 3-5KILÚRkam kñúgfg;)øasÞicnImYy² ehIybt;mat;fg;EpñkxagelI edayTuk[man<br />

xül;GacecjcUl)anpg nigRckvakñúges,agRkNat;mYyeTot.<br />

tMerobes,agRKab;[manKMlatBIKñasmlµm eCosvagkardak;es,agRKab;RtYtKrelIKña<br />

RKbpÞaMgRkNat; b¤pÞaMg)aøsÞicBIelImYyCan;eTot edIm,IkarBarkarPayeLIgnUvsMeNImrbs;RKab;.<br />

rUbrYmTI11-k-x-K TMrg;karsegçbénkardwkCBa¢ÚnRKab; Recalcitrant<br />

‣kardwkCBa¢ÚnRKab;EdlTuk)anyUr (Orthodox seed)<br />

ebIeTaHCaRKab;BYkenHmankarFn;RTaMeTAnwgkarsMgYty:agNak_eday k_minEmn)ann½yfa vaminRtÚv<br />

kar kardwkCBa¢ÚnmYyd_smrmüenaHeT. vaenAEtRtÚvkarkarBard_l¥ edIm,IrkSanUvGRtadMNuHrbs;va[enAxçs;.<br />

eBldwkCBa¢Ún RtÚvevcx©b;RKab;TaMgenH[)anRtwmRtÚv edayeRbILaMgRkdas; b¤)avRkNat;edIm,Ikar<br />

BarBIkMedAéf nigkMu[vargTTYlnUvuPaBTTwkesImEdlbNþalmkBIkarFøak;ePøogEdlGacekItmanCayfaehtu<br />

nigeFVIkarRKbdNþb;va[)anl¥pg.<br />

9-4-karRbeLHRKab; (<strong>Seed</strong> extraction)<br />

cMeBaHEpøEdlRbmUl)anehIy eyIgRtUvRbeLHykRKab;ecjeGay)ans¥at. rebobRbeLHRKab;enH<br />

Tak;TgeTAnwgRbePTEpø³<br />

EpøsÜtBYk Pod-Legume ( Drying fruit for Pod-Legume)<br />

18


-bnÞab;BIRbmUlrYcmk eyIgRtÚvhalEpø[sÜt rYcykvaeTAbukRsal²edayt,al;bukkuM[EbkRKab;<br />

b¤dMbMEbkEpøedIm,IykRKab; b¤kat;RbeLHykRKab;mþgmYy² b¤eyIgEhkEpøtamqñÚtbeNþaysgxagrbs;va<br />

GaRs½yeTAtamRbePTb¤TMrg; Epø.<br />

-halRKab;Edl)anRbeLgrYc[)ansÜtl¥ rYcGuM b¤erayykkMeTckMTIecj<br />

-eFVIkarEjkecjBIKña rvagRKab;Edll¥ nigRKab;s¥úyedaysarstVl¥itbMpøaj b¤edayRbkarepSg²<br />

edaykarbENþtTwkykRKab;s¥úyecj b¤erIsecjedayéd b¤edaymeFüa)ayepSgeTot.<br />

-RbsinebIeyIgeFVIkarEjkedaykarbENþtTwk enaHeyIgRtÚvhalRKab;[)ansÜtl¥Camunsin<br />

munnwgeFVIkarTukdak;.<br />

rUbrYmTI12 TMrg;karsegçbsMxan;²xøHénkarRbeLHRKab;BYkEpøsÜt Pod-Legume<br />

BYkEpøsac; (Fleshy fruit)<br />

-EpøEdlebH)anBIedImem KYrRbjab;Rbjal;eFVIkarRbeLH[)anqab;rh½s eRBaHkarTukdMGk;EpøBYk<br />

enH kñúgry³eBlyUrGacnaM[EpøeCarTwk eLIgCUr duHpSit nignaM[xUcRKab;.<br />

-dak;RtaMEpøkñúgTwk rYcRc)ac;yksac; nigRKab;ecj bnÞab;mksMrityksac; sMbkEpø nigTwkecal<br />

19


-Rsg;ykRKab;EdlTTYl)an ykeTAhal[sÜtl¥ rYcGuM b¤erayykkMeTckMTIecj[s¥at<br />

munnwgeFVIkarTukdak;<br />

rUbrYmTI 13 TMrg;karsegçbsMxan;²xøHénkarRbeLHRKab;BYkEpøsac; (Fleshy fruit)<br />

10-kareFVIRbRBwtþkmµRKab;<strong>BUC</strong><br />

kareFVIRbRBwtþkmµRKab; KWCakardas;PaBsMgMrbs;RKab; edIm,I[GMRb‘Íy:UmanlT§PaBrIklUtlas;)an.<br />

dUc)anCMrabCUnxagedImrYcmkehIyfa CaTUeTAKWRKab;BYkFmµta(Orthodox) EtgRtÚvkar kareFVI<br />

RbRBwtþkmµRKab;Camun eTIbvaGacduHlUtlas;)an. RbePTénkareFVIRbRBwtþkmµenHmanlkçn³epSg²Kña<br />

GaRs½yeTAtamRbePTsMgMrbs;RKab;.<br />

‣GMRb‘Íy:UenAx©I³ BYkRKab;EdlmanlkçN³sMgMEbbenH CaTUeTAGMRb‘Íy:Urbs;va minTan;manlkçN³RKb;<br />

RKan; sMrab;eFVIkarvivDÆn_enAeLIy enAeBlEdlE;pøvaTuM ehIyvaRtÚvkarry³eBlmYyCakMnt; edIm,IeFVIkarvivDÆ<br />

nUvGMRb‘Iy:Urbs;va eTIbGaceFVIkarduHlUtlas;)an.BYkRKab;RbePTenHeyIgKYrykvaeTAbnÞúMMmYyry³ swmyk<br />

vamkmNþúH.<br />

‣PaBsMgMemkanik³ RKab;EdlmanPaBsMgMEbbenHKW TwkGacRCabcUl ehIyGMRb‘Iy:UGacrIkduHdal<br />

)an EtvaRtÚv)anraMgxÞb;edaysMbkRKab; b¤sMbkEpø CaehtunaM[GMRb‘Íy:UminGacrIkrYc. enAkñúgFmµCati RKab;<br />

BYkenHGacduHlUtlas;)anedaysarkarBukpuyénsMbk EdlCalT§plénkardUrpøas;sItuNðPaB nigsMeNIm<br />

b¤edaysarkarbMpøajsMbképø b¤sMbkRKab;BIsMNak;stVl¥itmankeNþor>>>CaedIm b¤edaysarePøigeqHeral<br />

kMeTcsMbkEpø b¤RKab;Edlrwg CaehtueFVI[RKab;)at;nUvPaBsMgMrbs;va ehIyduHlUtlas;)an.<br />

20


enAkñúgfñalbNþúH eyIgKYrdusxat; b¤riHrkmeFüa)ayy:agNaedIm,IbMpøajnUvsMbkrbs;Epø b¤RKab;ecj.<br />

RKab;BYkenHman³ Fñg; ém:sak;>>>>CaedIm.<br />

‣PaBsMgMrUb³ RKab;RbePTenH KWsMbkEpø b¤RKab;raraMgmin[TwkRCabcUlGMRb‘Íy:U)an.enAkñúgFmµCati<br />

vaGacrIkduHdal)anedaysarstVsuIEdlCaehtueFVI[mankarEbksMbk EdlGac[TWkRCabcUl)an b¤k_<br />

edaysarkardUrpøas;énsItuNðPaBekþA RtCak; EdlbNþal[sMbkeRbHEbk ehIyTwkGacRCabcUlrYc<br />

CYnkal vabNþalmkBIkarb:HTgÁicenAkñúgFmµCati EdlnaM[EbksMbkRKab; b¤Epø. enAkñúgfñal eyIgKYreFVI<br />

RbRBwtþkmµRKab;RbePTenHedaykareRbITwkekþAenAsItuNðPaBepSgKña b¤ry³eBlepSgKñaGaRs½yeTAtam<br />

lkçN³sMbkRKab; b¤Epø. CYnkaleyIgGacqab b¤caMgbMEbksMbkRKab;Camunsin eTIbdak;RtaMvakñúgTwkmunnwg<br />

ykeTAbNþúH. RKab;RbePTenHman³ ebg kekaH >>>>>>.<br />

‣PaBsMgMedaylkçN³KImI³ CaBBYkRKab;EdlminGacduH)anedaysarmansarFatuKImIraMgxÞb;min[<br />

RKab;duHrYc)an. enAkñúgFmµCativaGacduH)anedaysarmanstVsuIsac;Epø b¤edaysarmanTwkePøoglagCMrH<br />

sac;Epøecj eTIbRKab;GacduHlUtlas;)an. enAkñúgfñal eyIgKYrRbeLHykRKab;ecjrYclagsMGatvaCamun<br />

sin eTIbKYrykvaeTAbNþúH. RKab;BYkenHman sVay>>>>.<br />

‣PaBsMgMedayxVHBnøW³ RKab;RbePTenHminGacduH)aneT RbsinebIvamin)anTTYlBnøWRKb;RKan;.<br />

enAkñúgFmµCatieyIgsegáteXIjvaGacduH)anenAtMbn;EdlmanBnøW CaBiessenAtMbn;EdleTIbnwgkab;qáar<br />

b¤EdleTIbnwgrgnUvePøIgeqHrYcehIy EdlGac[vaTTYlBnøW)anl¥. enAkñúgfñal RKab;RbePTenHKYrEtdak;<br />

bNþúHenAkEnøgEdlmanBnøW edIm,I[vaecjBnøk CYnkalRbePTxøHRtÚvkarxYbBnøW éf yb;eTotpg.<br />

‣PaBsMgMedayxVHkMedA³ RKab;BYkenH GacduH)anedaysar)anTTYlsItuNðPaBsmRsb.<br />

enAFmµCati vaeRcInduHlUtlas;enAtMbn;ekþA b¤enArdUvNamYykMNt;edaysarTIkEnøgenHmansItuNðPaB<br />

GMeNaypl dl;karrIkduHda énRKab;rbs;va. enAkñúgfñal eyIgKYrdak;bNþúHRKab;RbePTenHenATIEnøg<br />

EdlmansItuNðPaBx>>>>>.<br />

rUbTI14-k- kareFVIRbRBwtþkmµRKab;<strong>BUC</strong>edayRtaMTwk<br />

rUbTI14-x-kareFVIRbRBwtþkmµedayqabRKab;<br />

21


11-karEfrkSa nigTukdak;RKab; (How to store the seed)<br />

‣cMeBaHRKab;BYkminGacTuk)anyUr(Recalcitrant) eyIgminKYrrkSavaTukkñúgry³eBlyUréfeLIy<br />

RtÚvykvaeTAsab b¤dak;bNþúH[)anqab;tamkarEdlGaceFVIeTA)an.<br />

‣sMrab;BYkRKab;Fmµta (Orthodox)<br />

-RtUvsMgYtRKab;eGay)ansmRsbsin eTIbrkSaTuk<br />

-Tukdak;vakñúgRbGb; b¤es,agEdlGacbnSt;xül;xagkñúg)an dUcCakMb:ug b¤dbEkvEdlmanKMrbbiT<br />

Citl¥.<br />

-rkSaRKab;kñúgkEnøgsÜt ehIyRtCak; edIm,IeFVIeGayRKab;manlT§PaBrs;)anyUr.<br />

-biTpøakelIsMPar³pÞúkRKab; edaymankt;Rta³ eQµaHRbePTRKab; TIkEnøg nigéfEx Edl)anRbmUl<br />

RKab;<strong>BUC</strong>enaH.<br />

-RbsinebIGaceFVI)an KYreFVIkarkt;RtanUvGRtadMNuHrbs;RKab; brimaNRKab;kñúg1xñatTMgn; cUlkñúg<br />

pøakpgEdr. Bt’manenHnwgCYy[eyIgmanmUldæankñúgkar):an;sµannUvtMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong> kñúgkardaMduH.<br />

rUbTI15 TMrg;karrYménkarTukdak; nigEfrkSaRKab;<strong>BUC</strong>BYkFmµta (Orthodox)<br />

22


CMBUk 3<br />

karBiesaFn_RKab;<strong>BUC</strong><br />

nigBRgagEpnkar<br />

GMBItMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong>kñúgfñal<br />

Chapter 3<br />

<strong>Seed</strong> testing<br />

and draft of plan for seed<br />

demand for nursery<br />

23


12-karBiesaFn_RKab;<strong>BUC</strong><br />

RKab;KWCasrIragÁmanCIvit nigmantYnaTICaÉktþabnþ<strong>BUC</strong>rbs;rukçCatI. KuNPaBrbs;RKab;enH eyIgmin<br />

GacBinitü nigvaytMéledaykar)a:n;sµan eTAelIlkçN³xageRkArbs;va[)anRtwmRtÚv nigc,as; las; )an<br />

eLIy. dUcenH eyIgcaM)ac;RtÚveFVIkarsakBiesaFn_va eDIm,IeFVIkarvaytMél[)anRtwmRtÚv.<br />

CaTUeTA enAkñúgkarsakBiesaFn_RKab;<strong>BUC</strong> eyIg)anGnuvtþn_tameKalkarN_sMxan;²mYycMnYn Edl)an<br />

kMNt;eLIgeday ISTA(International <strong>Seed</strong> Testing Association) b¤ smaKmBiesaFn_RKab;<strong>BUC</strong>GnþrCati.<br />

dMeNIrkarEdlmanlkçN³samBaØ ehIyEdleyIgEtgEtGnuvtþn_CaTUeTA kñúgkarBiesaFn_RKab;<strong>BUC</strong><br />

KWkarBiesaFn_sþg;da (Standard test) . bNþacMNucsMxan;²mYycMnYnénkarBiesaFn_sþg;da rYmman ³<br />

‣ karkMNt;rkPaBsuT§rbs;RKab; ( Purity test )<br />

‣ karkMNt;rkTMgn;rbs;RKab; (<strong>Seed</strong> weight test)<br />

‣ karkMNt;rksMeNImrbs;RKab; ( <strong>Seed</strong> moisture content test ) ¬sMrab;EtkarBiesaFn_¦<br />

‣ karkMNt;rkPaBrs;rbs;RKab; ( <strong>Seed</strong> viability test )<br />

karkMNt;edaykarkat;RKab; ( Cutting test )<br />

karkMNt;edaykarbNþúH ( Germination test )<br />

12-1-karsikSarkPaBsuT§rbs;RKab; (Purity test)<br />

CaTUeTA RKab;EdlenAkñúges,ag<strong>BUC</strong>rbs;eyIg minmanPaBsuT§l¥eT nig manlayeTAedaykMeTckMTI<br />

epSg²dUcCa³ søwk> Emk> KMbkRKab;> esµA> RKYsfµ> RKab;eQIRbePTepSgeToteRkABIRbePTeQIrbs;eyIg.<br />

dUcenHkarkMNt;rkPaBsuT§rbs;RKab; KWCakarsMxan; edIm,I[eyIgdwg)anfa³ etIkñúgmYyxñatTMgn;énRKab;kñúg<br />

es,ag<strong>BUC</strong>rbs;eyIg ¬1K>Rk¦ manRKab;suT§l¥b:unµanPaKry EdlGac[eyIgmankargayRsYlkñúgkar)a:n;<br />

sµanbrimaNRKab;kñúges,ag edIm,IykmkeFVIkarbNþúHCakUneQI.<br />

tarag 3³ lkçN³sMxan;²mYycMnYn sMrab;sMKal;cMeBaHRKab;suT§ nigRKab;minsuT§<br />

RKab;suT§l¥ (Purity seeds)<br />

‣RKab;TaMgmUlEdlminmankarxUcxat<br />

‣RKab;TuM<br />

‣RKab;minTuM<br />

‣RKab;sÜtsVit<br />

RKab;minEmnCaRKab;suT§s¥ (Impurity seeds)<br />

‣RKab;énRbePTeQIepSgeTot<br />

‣RKYsfµ<br />

‣søabRKab;<br />

‣søwk<br />

24


‣RKab;EdlEbkehIymanTMhMFMCagBak;kNþalén<br />

TMhMRKab;TaMgmUl<br />

‣RKab;EdlduHBnøkehIy<br />

‣RKab;EdlmanTMhMtUcCagRKab;Fmµta<br />

‣RKab;EdlEbkehIymanTMhMtUcCagBak;kNþalén<br />

TMhMRKab;TaMgmUl<br />

‣RKab;EdlEbksMbk<br />

sMNakRKab;Edl)aneRCIserIsrYcehIy eyIgykvamkEbgEckCaRKab;suT§l¥ nigRKab;minsuT§l¥ rYcKNna<br />

tamrUbmnþ ³<br />

TMgn;RKab;suT§l¥<br />

PaBsuT§rbs;RKab;=<br />

X 100<br />

TMgn;sMNakRKab;srub<br />

12-2-karkMNt;TMgn;RKab; (<strong>Seed</strong> weight)<br />

karN_enHmansar³sMxan; eFVI[eyIgdwgTMgn;kñúg 1000RKab; b¤ brimaNRKab;kñúg1xñatTMgn;.<br />

edIm,ITTYl)annUvlT§plxagelI eyIgykRKab;100RKab; cMnYn 8 KMrU ¬8 dg¦ykmkføwg dac;eday<br />

ELkBIKña rYcKNna ³<br />

‣TMgn;mFümkñúg 100RKab;<br />

‣TMgn;mFümkñúg 1000RKab;<br />

‣KNnabrimaNRKab;kñúg 1 K Rk<br />

brimaNRKab;/1 K RK=<br />

1>000>000<br />

TMgn;mFümkñúg 1000 RKab;<br />

rUbTI16 karføwgRKab;edIm,IkMnt;TMgn;rbs;va<br />

25


12-3-karkMNt;PaBrs;rbs;RKab;<br />

KWCadMeNIrkard_sMxan; kñúgkarkMNt;GRtaPaKryénPaBrs;rbs;RKab; edIm,I[eyIgmanmUldæankñúgkar)a:n;<br />

sµannUvtMrUvkarRKab;kñúgkarplitkUneQIkñúgfñal. CaTUeTA enAkñúgkarBiesaFn_ eKmanviFICaeRcInedIm,IkMNt;<br />

PaBrs;rbs;RKab; EtviFIEdlsamBaøØ niggayenaHKW³<br />

‣karkat;RKab;Binitü (Cutting test)<br />

‣karbNþúHRKab; ( Germination test )<br />

12-3-1-karkat;RKab;Binitü (Cutting test)<br />

tamviFIenH eyIgeFVIkarkat;RKab;tambeNþay rYcBinitüemIlEpñkxagkñúg ¬GMRb‘Íy:U¦ nigeFVIkarvay<br />

tMélelIPaBrs;rbs;vaCaPaKry.<br />

rUbTI17 karkat;RKab;edIm,IvaytMélPaBrs;rbs;vaedayEPñk<br />

12-3-2-karbNþúHRKab; (Germination test)<br />

eyIgeFVIkareRCIserIsRKab;mYycMnYn ¬CaTUeTA eKniymykRKab;cMnYn 50 b¤100 eRBaHgayRsYlkñúg<br />

karKNna¦ cMnYn4 KMrU ykeTAeFVIkarbNþúHdac;edayELkBIKña ehIyeFVIkarkt;RtalT§plEdlTTYl)an nig<br />

eFVIkarvaytMélelIPaBrs;rbs;va.<br />

rUbTI18 karbNþúHBiesaFn_edIm,IkMNt;PaBrs;rbs;RKab;<br />

rUbTI19 kardak;RKab;[)anRtwmRtÚvmunnwgbNþúH KWFana[kUneQIduH)anelOn<br />

26


13-BRgagEpnkarGMBItMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong>kúgfñal<br />

CaTUeTA kUneQIEdleyIg)anbNþúHrYcehIy rhUtdl;eBlykeTAdaM EtgEtgab;eTAvijmYycMnYn<br />

edayeCosmin)an EdlEtgEtgekItmaneLIgCayfaehtuenAkñúgkardaMduHéRBeQI ehIykarN_enHTamTar<br />

[eyIgmankUneQI bMrugTukCaRbcaMeNAkñúgfñal ehIyvaTak;TgeTAnwgtMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong> EdlyIgRtÚvEtKitKUr<br />

[)anRtwmRtÚv.<br />

xageRkamenHenHCa]TahrN_xøH²kñúgkarKNnaGMBItMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong> sMrab;eFVIkardaMduH<br />

27


tarag4³]TahrN_xøH²cMeBaHBRgagEpnkaréntMrUvkarRKab;<strong>BUC</strong>kñúgkardaMduHéRBeQI<br />

tMrUvkar nigkarBüakrN_xøH²kúgtMrUvkar ebg (Afzelia xylocarpa) dUnEcm (Tarrietia javanica) Ggáaj; (Cassia siamea)<br />

RKab; daMCacMkar 20 ht KMlat 4mX4m daMCacMkar 10 ht KMlat2>5X2>5m daMtamdgpøÚv 5000m KMlatBIKña 2m<br />

tMrUvkarkUneQIkñúgKMerag 12 500 kUn 16 000 kUn 2 500 kUn<br />

GRtakUneQIEdlGacgab; bnÞab;BIdaM 20°=3125 kUn 20°=4000 kUn 10°=278 kUn<br />

enATIval<br />

srub 12 500 +3125=15 625 kUn 16 000+4000=20 000kUn 2 500+278=2 778 kUn<br />

GRtakUneQIEdlGacgab;edaykardwk 15°=2757 kUn 15°=3530 kUn 10°=310 kUn<br />

CBa¢Ún nigedayehtukarN_epSg²<br />

kñúgfñal<br />

srub 15 625+2757=18382 kUn 20 000+3530=2 3530kUn 2 778+310=3 088kUn<br />

tMrUvkarRKab;suT§kñúgfñal<br />

GRtadMNuH 80° dUcenHtMrUvkarRKab;<br />

srub=22978RKab;<br />

GRtadMNuH 75° dUcenHtMrUvkarRKab;<br />

srub=31373RKab;<br />

GRtadMNuH 65° dUcenHtMrUvkarRKab;<br />

srub=4751RKab;<br />

TMgn;RKab;EdlRtÚvkar<br />

TMgn;RKabmFüm;=100RKab; / K Rk<br />

tMrUvkarRKab;KW 229>78 K Rk<br />

TMgn;RKab;mFüm=1190RKab; / K Rk<br />

tMrUvkarRKab;KW 26>36 K Rk<br />

TMgn;RKab;mFüm=48500RKab; / K Rk<br />

tMrUvkarRKab;KW 0>10 KRk<br />

PaBsuT§rbs;RKab;=90°<br />

PaBsuT§rbs;RKab;=85°<br />

PaBsuT§rbs;RKab;=55°<br />

tMrUvkarRKab;srubKW 256 KRk tMrUvkarRKab;sruvKW 31 KRk tMrUvkarRKab;sruvKW 0>18 KRk<br />

28


CMBUk4<br />

cMenHdwgbEnßmelI<br />

mIRkÚsrIragÁshR)aN<br />

Chapter 4<br />

Symbiotic micro organism<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!