Claire Hastings (Kanada) - Unesco Etxea
Claire Hastings (Kanada) - Unesco Etxea
Claire Hastings (Kanada) - Unesco Etxea
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Mendebaldeko Afrikan, ibaiek itsasoan<br />
isurtzen duten ur-kopurua % 40 baino gehiago<br />
murriztu da 1970eko hamarkadatik.<br />
1990eko hamarkadan, gutxi gorabehera<br />
urtean 201 miloi per tsonak nozitu zituzten<br />
klimarekin lotutako hondamendien kalteak.<br />
Erregistraturiko 10 urterik beroenak 1994.<br />
urteaz geroztik izan dira.<br />
XIV. mendeaz geroztik, 1990ekoa izan zen<br />
hamarkadarik beroena.<br />
Mundua 0,2º C-tik 0,5º C-ra bitartean berotuko<br />
da datozen urteetan.<br />
Ura, ura alde guztietatik<br />
2006ko urtarrilean, Waghi ibaiak gainezka egin zuen Papua Ginea<br />
Berriko mendebaldeko lur garaietan. Hainbat hilabeteko lehor -<br />
tearen ondotik, nire familiak otoitz egiten zuen euria egin zezan.<br />
Ura behar genuen baratzerako, han lantzen baitugu gure jatekoa,<br />
baita kafe-sailerako ere, han egiten dugu-eta lan. Euria iritsi zenean,<br />
atertu gabe egin zuen. Ibaiak gainezka egin zuen, eta den--dena<br />
eraman zuen haranean. Herrixkako guztiok ihes egin genuen<br />
mendietarantz, baina gure etxeak, gure lorategiak, gure animaliak,<br />
gure sailak… dena geratu zen ur azpian.<br />
Ura jaitsi zenean pentsatu genuen dena pasatua zela, baina oker<br />
geunden. Lokatz, hondar eta hondakinezko geruza lodi batez<br />
estalita zegoen guzti-guztia. Animalien gorpuak usteltzen hasita<br />
zeuden. Malariak jo eta gaixotzen hasi ginen, putzuak eta urmaelak<br />
leku ezin hobeak baitira eltxoentzat. Lau hila bete joan zitzaiz -<br />
kigun garbiketa- eta konponketa-lanetan, etxera itzuli ahal izan<br />
aurretik.<br />
Zein mingotsa izan zen, ordea, uholdearen ironia: euria egiteko<br />
otoitz egin eta ura etorri bazen ere, egarriz akabatzen egon<br />
ginen. Uholdearen ondotik ez zegoen ur garbia lortzeko modu -<br />
rik, ez garbitzeko ez edateko, ura ateratzeko erabiltzen genituen<br />
iturriak suntsituta geratu baitziren, eta hildako animaliez kutsatuta.<br />
Zer eta ur botilatuaren mende geunden! Urtebeteren buruan,<br />
egoera ez da bere onera etorri.<br />
Edward Blackie<br />
Norman Wai, Papua Ginea Berria<br />
Isurpen guztiak gaur bertan geldituta ere, tenperaturak gora egiten jarraituko luke,<br />
iraganeko isurpenen ondorioz.<br />
KLIMA-ALDAKETA<br />
27
Change language