garis panduan kawalan - Majlis Bandaraya Petaling Jaya Aduan ...

garis panduan kawalan.pdf 1 1/20/12 6:10 PM

DRAF RANCANGAN KAWASAN KHAS ZON 

PERANCANGAN PJU1, PJU2, SS & PJS, 

PETALING JAYA 2020 

PELAN GUNATANAH DAN 

INTENSITI PEMBANGUNAN 

PENGENALAN 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan dan Garis Panduan Kawalan Pembangunan 

Petaling Jaya 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan Petaling Jaya adalah memenuhi keperluan peruntukkan Sub 

Seksyen 16B (1), (2) dan (3), Akta Perancangan Bandar Dan Desa 1976 (Akta 172). Pelan Gunatanah dan 

Intensiti Pembangunan merupakan panduan khusus kepada Majlis Bandaraya Petaling Jaya (MBPJ) dalam 

menjalankan kerja-kerja perancangan dan pengawalan bandar. 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan Petaling Jaya akan dirujuk bersekali dengan Garis Panduan 

Kawalan Pembangunan. Setiap garis panduan akan menggariskan kelas kegunaan tanah yang sesuai dan 

keperluan fizikal yang perlu dipatuhi oleh pemaju bagi permohonan pembangunan yang dikemukakan. 

Fungsi asas penyedian Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan Petaling Jaya serta Garis Panduan 

Kawalan Pembangunan adalah untuk menyelaras pembangunan bagi memastikan keperluan asas dan 

kesejahteraan hidup masyarakat dan alam sekitar tidak terjejas. Ia juga menjadi satu asas panduan bagi 

pemaju dan juga Pihak Berkuasa Perancang Tempatan dalam proses kelulusan permohonan pemajuan. 

Penyediaan Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan Petaling Jaya serta Garis Panduan Kawalan 

Pembangunan ini juga membolehkan PBPT menyegerakan tindakan perancangan ke atas sesebuah 

kawasan bagi tujuan pemajuan, pembangunan semula, naiktaraf, memelihara atau bagi tujuan pengurusan 

kawasan berkenaan.

1-2 

DRAF RANCANGAN KAWASAN KHAS 

ZON PERANCANGAN PJU1, PJU2, SS & PJS, PETALING JAYA 2020 

Pemakaian Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan dan Garis Panduan Kawalan 

Pembangunan 

Pelan ini digunapakai bagi keseluruhan kawasan Petaling Jaya (kecuali kawasan RTPJ1 dan kawasan RKK 

Seksyen 13) dengan jumlah keluasan 7,458.02 hektar. 

Senarai Kawasan RKK Zon Perancangan PJU1, PJU2, SS dan PJS, Petaling Jaya 2020 

Zon 

Kawasan 

Keluasan 

(Hektar) 

Penduduk 

Tahun 2009 

PJU 1 PJU1, PJU1A, PJU2, PJU3, PJU4, PJU5 dan PJU10 3,811.31 39,440 

PJU2 PJU6, PJU7, PJU8 dan PJU9 1,560.22 87,787 

SS 

PJS 

Sebahagian SS2, SS3, SS4, SS5, SS6, SS7, SS8, SS9, SS11, 

SS20, SS21, SS22, SS23, SS24, SS25 dan SS26 

Seksyen 18, SS10, PJS1, PJS2, PJS3, PJS4, PJS5, PJS6, PJS8, 

PJS10 

1,410.19 148,107 

676.30 140,976 

Jumlah 7,458.02 416,310 

Sumber: Majlis Bandaraya Petaling Jaya, 2009. 

Tujuan Kawalan Pembangunan 

Kawalan pembangunan merupakan suatu dasar yang mempunyai sekatan-sekatan dan syarat-syarat 

yang ditentukan oleh Pihak Berkuasa Perancang Tempatan ke atas setiap perancangan dan pembangunan 

reruang supaya lebih tersusun dan menyeluruh khususnya di Bandaraya Petaling Jaya. Secara umumnya 

kawalan pembangunan ini dapat memainkan peranan-peranan seperti berikut:- 

• Memastikan pembangunan tanah pada tahap optimum ke arah pencapaian keseimbangan 

aspek pembangunan fizikal, ekonomi dan sosial. 

• Memastikan penggunaan, pembangunan dan pemeliharaan tanah bersesuaian dengan 

persekitaran supaya tidak menimbulkan konflik dan kesan negatif pada masa akan 

datang. 

• Memastikan pembangunan yang dirancang selaras dengan dasar-dasar Negara, 

Rancangan Struktur dan Rancangan Tempatan yang diwujudkan untuk mengatur, 

mengawal dan merancang dapat dilaksanakan sebaiknya. 

Sesiapa yang ingin menjalankan pembangunan atau memajukan mana-mana tanah perlu merujuk dan 

mematuhi keperluan dan peruntukan yang dinyatakan secara terperinci dalam dokumen ini. Pematuhan 

kepada peruntukan dalam Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan dan Garis Panduan Kawalan 

Pembangunan akan membantu dalam mempertimbangkan permohonan dan proses pemberian Kebenaran 

Merancang. Pembangunan di Petaling Jaya akan dibenarkan sekiranya mematuhi ketiga-tiga asas 

perancangan iaitu: 

• Pematuhan kepada Zon dan Aktiviti Gunatanah ditetapkan. 

• Pematuhan kepada Intensiti Pembangunan ditetapkan.



1-3 

Struktur Kawalan Pembangunan Petaling Jaya 

Terdapat dua komponen utama yang akan dirujuk dalam mengawal pembangunan Petaling Jaya. Dua 

komponen utama tersebut ialah: 

• Asas Perancangan dan Kawalan Pembangunan 

• Kawalan Perancangan Khas 

ASAS PERANCANGAN DAN 

KAWALAN PEMBANGUNAN 

• Jadual Zon Gunatanah dan Kelas 

Kegunaan Tanah. 

• Pelan 1 : Zon Gunatanah 

• Pelan 2 : Intensif Pembangunan 

KAWALAN PERANCANGAN 

KHAS 

• Zon pemeliharaan Alam Sekitar 

• Zon kawalan Ketinggian 

• Zon Pembangunan Berasaskan Transit 

Asas Perancangan dan Kawalan Pembangunan 

Asas perancangan dan kawalan pembangunan akan menjadi keperluan utama dan panduan bagi sebarang 

permohonan perancangan. Ia menyediakan maklumat terperinci kepada sesiapa yang ingin menjalankan 

pembangunan di atas tanah yang telah dizonkan sebagai kediaman, perdagangan, kegunaan bercampur, 

taman teknologi, kawasan lapang awam dan institusi di Petaling Jaya. 

Ia juga menyediakan panduan terperinci terhadap intensiti pembangunan bagi setiap plot tanah di Petaling 

Jaya. Dua pelan utama akan digunakan untuk mengawal kegunaan dan intensiti pembangunan seluruh 

kawasan di bandar raya. Pelan-pelan tersebut ialah: 

• Pelan Kawalan Pembangunan 1 – Pelan Zon Gunatanah 

• Pelan Kawalan Pembangunan 2 – Pelan Kepadatan dan Nisbah Plot 

Pelan Kawalan Pembangunan 1 – Pelan Zon Gunatanah akan disokong oleh Jadual Kelas Kegunaan 

(Rujuk Bab 7) yang menerangkan aktiviti yang dibenarkan dan tidak dibenarkan bagi setiap zon gunatanah 

yang ditunjukkan di atas Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan. Kedua-dua dokumen ini hendaklah 

dibaca bersama untuk memahami sepenuhnya keperluan dan syarat-syarat pelan tersebut. 

Pelan Kawalan Pembangunan 2 – Pelan Kepadatan akan menunjukkan kepadatan pembangunan yang 

dibenarkan untuk zon kediaman. Kepadatan akan ditunjukkan melalui jumlah unit rumah bagi setiap ekar. 

Nisbah Plot akan menunjukkan intensiti pembangunan bagi kawasan-kawasan yang dizonkan sebagai 

kawasan kediaman di pusat bandar, zon perdagangan, zon pembangunan bercampur begitu juga bagi 

kawasan-kawasan yang dizonkan sebagai industri. Nisbah plot menunjukkan jumlah kawasan yang boleh 

dibangunkan bagi sesebuah plot bangunan. 

Zon Perancangan Transit (TOD) – merujuk kepada kawalan tambahan untuk kawasan yang terletak di 

dalam lingkungan 400 meter di mana keutamaan diberikan kepada intensifikasi terhadap pembangunan. 

Intensiti pembangunan yang dibenarkan perlulah merujuk kepada tambahan densiti dan nisbah plot 

yang dibenarkan untuk menggalakkan lagi aktiviti yang menyokong pembangunan transit, seterusnya 

mewujudkan integrasi dalam perancangan pengangkutan dan gunatanah bagi Petaling Jaya.

1-4 



Bagaimana menggunakan Garis Panduan Kawalan Pembangunan 

Garis Panduan Kawalan Pembangunan mengandungi lapan bahagian utama yang diterangkan dalam 

dokumen ini iaitu:- 

• Zon Gunatanah 

• Intensiti Pembangunan 

• Zon Pemeliharaan Alam Sekitar 

• Zon Kawalan Ketinggian 

• Zon Perancangan Transit 

• Kelas Kegunaan Tanah 

• Garis Panduan Piawaian Perancangan 

• Garis Panduan Penyediaan Kajian Impak Sosial



2-1 




ZON GUNATANAH 

Gunatanah Mampan bagi Petaling Jaya 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan serta Garis Panduan Kawalan Pembangunan telah dibentuk 

untuk merancang penggunaan tanah secara mampan bagi mengatasi isu-isu perbandaran yang timbul 

dan menjadi keperluan dalam menguruskan cara penggunaan tanah pada masa kini tanpa mengabaikan 

keperluan komuniti di Petaling Jaya pada masa akan datang. Inisiatif utama dan strategi-strategi yang telah 

dikenalpasti di dalam Garis Panduan kawalan Pembangunan Petaling Jaya adalah untuk mencapai objektif 

penyediaan Rancangan Kawasan Khas RKK) Zon Perancangan PJU 1, PJU 2, SS dan PJS, Petaling Jaya 2020. 

Kajian RKK ini telah menghasilkan Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan yang menggambarkan 

prinsip-prinsip penggunaan tanah yang mampan termasuk:- 

i. Memperkukuhkan pembangunan perdagangan dan pusat-pusat pekerjaan sedia ada. 

ii. Pembangunan yang mengintegrasikan gunatanah dengan rangkaian pengangkutan. 

iii. Melindungi kawasan sensitif alam sekitar. 

iv. Menggalakkan pembangunan tapak-tapak ‘infill’ dan pembangunan semula/menggiatkan 

semula tapak-tapak sedia ada yang tidak lagi ekonomik kepada Petaling Jaya 

v. Meningkatkan kualiti kehidupan terhadap kawasan usang dan juga perumahan awam di 

kawasan Bandar. 

vi. Melindungi dan menyediakan taman dan kawasan lapang. 

vii. Meningkatkan kualiti aset semula jadi termasuk sungai-sungai dan bukit-bukit. 

viii. Melindungi kawasan-kawasan stabil dalam bandar. 

ix. Menggalakkan pembangunan perumahan berbagai jenis untuk memenuhi keperluan 

semua komuniti tempatan.

2-2 



Zon Gunatanah dan Kebenaran Merancang 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan telah menentukan zon gunatanah yang menunjukkan 

gunatanah utama bagi setiap plot tanah di Petaling Jaya. Ia akan menyusun gunatanah, mengelakkan 

konflik gunatanah dan membenarkan pertumbuhan berlaku secara mampan. Oleh itu, semua permohonan 

Kebenaran Merancang yang melibatkan sebarang perubahan dalam penggunaan tanah atau bangunan 

hendaklah dirujuk kepada Seksyen 19, Akta Perancangan Bandar Dan Desa, Akta 172 yang menyatakan 

bahawa suatu Kebenaran Merancang diperlukan untuk sebarang perubahan penggunaan tanah dan 

bangunan kecuali atau jika diarahkan oleh Datuk Bandar sebagai tidak memerlukan Kebenaran Merancang). 

Ini juga bermaksud tiada Kebenaran Merancang diberikan, sekiranya terdapat cadangan aktiviti yang tidak 

dibenarkan dalam zon gunatanah. 

Pelan Gunatanah dan Klasifikasi Gunatanah 

Pelan Zon Gunatanah 

Pelan Zon Gunatanah menunjukkan agihan gunatanah dalam bentuk spatial bagi seluruh Petaling Jaya. 

Ia merupakan pelan yang mengandungi 18 zon gunatanah yang menunjukkan kegunaan utama yang 

dibenarkan bagi setiap plot atau lot tanah. Secara dasarnya, ia bermaksud bahawa plot tanah akan hanya 

dibenarkan untuk dimajukan sepertimana yang telah ditandakan dalam zon gunatanah (sekiranya berbeza 

dengan sekarang).Walau bagaimanapun, zon gunatanah yang telah ditentukan dalam pelan zon gunatanah 

hanya dibenarkan untuk dibangunkan apabila kelulusan Kebenaran Merancang dikeluarkan. Sebanyak 18 

zon gunatanah yang telah ditentukan adalah mengikut fungsi dan juga penggunaan tanah secara dasar. 

Secara umumnya, zon-zon gunatanah di dalam Petaling Jaya merangkumi 7 zon gunatanah utama: 

Bagi penyediaan Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan, 18 zon gunatanah di atas dilihat sebagai 

satu senarai klasifikasi yang komprehensif dan penerangan secara terperinci ditunjukkan dalam Jadual 2.2: 

Klasifikasi Zon Gunatanah. 

Jadual 2.1: Jenis-Jenis Gunatanah di Petaling Jaya 

Penggunaan Asas/Aktiviti 

Perdagangan 

Zon Gunatanah 

Pusat Perdagangan Utama 

Pusat Perdagangan 

Pusat Kejiranan 

Perdagangan Terhad (Institusi) 

Perdagangan Terhad (Perkhidmatan) 

Pembangunan Bercampur 

Kegunaan Bercampur Kediaman 

Kediaman Kediaman 1 

Kediaman 2 

Kediaman 3 

Pangsapuri Kos Rendah



2-3 

Penggunaan Asas/Aktiviti 

Perindustrian dan Industri Khas 

Zon Gunatanah 

Perindustrian 

Taman Teknologi 

Institusi 

Institusi Awam 

Institusi Persendirian 

Kawasan Lapang 

Kawasan Lapang Awam 

Kawasan Lapang Persendirian 

Kegunaan Khas 

Rizab Hutan 

Zon Kemudahan Masyarakat, Utiliti dan Infrastruktur 

Bagi tujuan Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan, 18 zon gunatanah di atas dilihat sebagai satu 

senarai klasifikasi yang komprehensif dan penerangan secara terperinci ditunjukkan dalam Jadual 2.2: 

Klasifikasi Zon Gunatanah. 

Jadual 2.2: Klasifikasi Zon Gunatanah 

Zon Gunatanah Singkatan Keterangan 

Pusat 

Perdagangan 

Utama 

PU 

Merujuk kepada 11 pusat bandar utama dalam kawasan RKK yang 

merupakan tumpuan pembangunan dan aktviti. Ia merujuk kepada 

kawasan Damansara Damai, Kota Damansara, Ara Damansara, Bandar 

Sri Damansara, Kluster Amansara Perdana, Mutiara Damansara dan 

Bandar Utama, Dataran Prima, Damansara Utama, SS 2, Taman Megah, 

Kelana Jaya Dan Mentari Business Centre. 

Pusat PP Merujuk kepada kawasan perdagangan yang berada sempadan dan 

Perdagangan 

sekeliling Pusat perdagangan Utama. 

Pusat PK Merujuk kepada kawasan-kawasan perdagangan yang terletak di dalam 

Kejiranan 

kawasan kejiranan kediaman yang meliputi kawasan kejiranan yang 

menyediakan penjualan runcit skala kecil dan perkhidmatan. 

Intensiti pembangunan dan jenis aktiviti yang dibenarkan hendaklah 

selaras dengan karektor kawasan kejiranan supaya dapat menghadkan 

impak negatif ke atas lot-lot kediaman berhampiran.

2-4 




Perdagangan PTI Merujuk kepada kawasan perumahan yang dibenarkan menukar 

Terhad 

kegunaan bangunan kepada aktiviti-aktiviti perniagaan tertentu. 

(Institusi) 

(Rujuk Kelas Kegunaan Tanah bagi Perdagangan Terhad (Institusi). 

Perdagangan PTP Merujuk kepada kawasan industri yang dibenarkan menukar kegunaan 

Terhad 

bangunan kepada aktiviti-aktiviti perniagaan tertentu. (Rujuk Kelas 

(Perkhidmatan) 

Kegunaan Tanah bagi Perdagangan Terhad (Perkhidmatan). 

Kegunaan KBK Merujuk kepada kawasan yang telah dizonkan sebagai Kegunaan 

Bercampur 

Bercampur Kediaman di dalam Pelan Zon Gunatanah. Zon bercampur 

Kediaman 

kediaman ini membenarkan aktiviti perdagangan dijalankan tidak 

melebihi 30%. 

Kediaman 1 R1 Merujuk kepada kawasan kediaman kepadatan rendah iaitu 5-45 

orang bagi setiap ekar. 

Kediaman 2 R2 Merujuk kepada kawasan kediaman kepadatan sederhana iaitu 63-135 


Kediaman 3 R3 Merujuk kepada kawasan kediaman kepadatan tinggi iaitu 360-540 


Pangsapuri PKR Merujuk kepada kawasan kediaman kepadatan tinggi iaitu 720 orang 

Kos 

bagi setiap ekar. Merupakan kawasan yang telah dirancang untuk 

Rendah 

perumahan awam sahaja termasuk kesemua kawasan perumahan 

awam Petaling Jaya dan kerajaan. 

Perindustrian IP Merujuk kepada kawasan yang telah ditetapkan dan dizonkan untuk 

pembuatan dan aktiviti-aktiviti berkaitan 

Taman TP Merujuk kepada kawasan untuk Industri Teknologi Tinggi dan yang 

Teknologi 

mempunyai jumlah yang berpatutan dari segi aktiviti pembangunan 

penyelidikan sejajar dengan strategi kelompok yang dicadangkan. 

Pejabat-pejabat profesional, institusi-institusi kewangan dan lain-lain 

kegunaan yang sama boleh dijadikan sebagai aktiviti sampingan yang 

boleh digunakan untuk membekalkan perkhidmatan kepada taman 

teknologi 

Institusi P1 Merujuk kepada kawasan untuk kegunaan sivik dan institusi utama 

Awam 

seperti galeri lukisan, muzium, pejabat kerajaan, rizab istana, rizab 

tentera, kesihatan dan kecemasan seperti ibu pejabat polis, hospital, 

universiti dan lain-lain kegunaan sivik



2-5 


Institusi P2 Merujuk kepada kawasan untuk kegunaan seperti galeri lukisan 

Swasta 

persendirian, muzium persendirian, perkhidmatan kesihatan dan lainlain. 

Kawasan OS1 Merujuk kepada kawasan untuk kegunaan taman-taman dan kawasan- 

Lapang 

kawasan lapang adalah ruang-ruang awam yang menyediakan pelbagai 

Awam 

keperluan aktif dan pasif bagi semua peringkat umur komuniti dan 

penduduk tempatan 

Kawasan OS2 Merujuk untuk kawasan untuk kegunaan taman-taman dan kawasan 

Lapang 

hijau yang dimilik secara persendirian atau golongan perniagaan 

Swasta 

dan hanya boleh digunakan dengan kebenaran. Taman-taman ini 

diselenggara oleh pemilik itu sendiri. Contohnya ialah kelab-kelab golf 

di Petaling Jaya. 

Hutan FR Merujuk untuk kawasan untuk kegunaan Hutan Simpan Kekal Kota 

Simpan 

Damansara. 

Kemudahan KMU Merujuk kepada kemudahan-kemudahan masyarakat, perkhidmatan 

masyarakat dan 

utiliti dan infrastruktur. 

Utiliti 

Sebanyak 18 zon gunatanah yang dinyatakan di atas telah ditunjukkan di atas Pelan Zon Gunatanah. 

Sebagaimana yang telah dijelaskan zon gunatanah telah ditentukan pada setiap plot tanah Petaling Jaya. 

Untuk rujukan yang lebih terperinci, pelan indeks disediakan di dalam Buku Pelan Gunatanah dan Intensiti 

Pembangunan. 

Tujuan Khusus Zon Kegunaan Bercampur adalah:- 

• Bagi menggalakkan kegunaan kediaman bersama-sama perdagangan dan 

aktiviti-aktiviti lain yang bersesuaian bagi mewujudkan aktiviti jalanan yang aktif, 

meningkatkan kemajuan perniagaan dan mengurangkan pergerakan trafik yang 

mana di dalam zon kegunaan bercampur di galakkan konsep pembangunan asas 

transit. 

• Kediaman, perdagangan dan kegunaan-kegunaan bukan kediaman yang lain 

seharusnya disediakan dengan cara saling berkaitan, berintegrasi dan menyokong 

antara sama lain. 

• Bagi memastikan kesesuaian cadangan zon gunatanah dengan mengenakan 

piawaian yang tinggi terhadap sesuatu projek dan perancangan tapak. Zon gunatanah 

telah ditentukan bagi setiap lot, oleh itu penggunaan pembangunan bercampur 

untuk lot-lot besar atau lot-lot bersambungan perlulah berdasarkan kepada tujuan 

perancangan dan reka bentuk bandar zon berkenaan. Ini termasuklah pertimbangan

2-6 



terhadap pengagihan ruang perdagangan di dalam pembangunan bercampur 

kediaman di mana ruang lantai perdagangan (maksimum 30%) mesti ditempatkan 

di jalan utama dan bahagian yang mempunyai ketinggian yang sama dengan jalan 

hadapan bagi menggalakkan aktiviti yang boleh menghidupkan suasana dan untuk 

menggalakkan pengawasan sekeliling oleh orang awam. 

Huraian Kelas Kegunaan Tanah 

Syarat 

Dibenarkan 

Dibenarkan 

dengan syarat 

Tidak dibenarkan 

Huraian 

Kegunaan tanah dan aktiviti yang dibenarkan di dalam sesuatu 

zon gunatanah Petaling Jaya. 

Kegunaan tanah dan aktiviti yang dibenarkan dengan syaratsyarat 

khas dikenakan terhadap pembangunan tersebut di 

dalam sesuatu zon gunatanah Petaling Jaya. 

Kegunaan tanah dan aktiviti yang tidak dibenarkan di dalam 

sesuatu zon gunatanah Petaling Jaya. 

• Rujuk Kelas Kegunaan Tanah di Bab 7




INTENSITI PEMBANGUNAN 

Kawalan Perancangan Intensiti Pembangunan 

Keperluan mengawal intensiti pembangunan bagi aktiviti perbandaran dalam bandar Petaling Jaya adalah 

menjadi asas dalam mencapai persekitaran alam bina yang mampan. Bagi mengukuhkan kawalan zon 

guna tanah dan kawalan kelas kegunaan, intensiti pembangunan Petaling Jaya juga akan dikawal demi 

memastikan infrastruktur mampu menyokong pembangunan yang dicadangkan dan bagi melindungi 

kemudahan-kemudahan sedia-ada. 

Intensiti pembangunan akan dikawal dalam dua bentuk: 

• Kawalan kepadatan bagi pembangunan kediaman 

• Kawalan nisbah plot bagi pembangunan kediaman dalam kawasan Pusat Bandar, 

perdagangan, pembangunan bercampur dan pembangunan perindustrian. 

Kawalan Kepadatan 

Kawalan kepadatan digunakan dalam perancangan pembangunan kediaman untuk mengira jumlah unit 

perumahan yang akan dibina di atas sebidang tanah. Kawalan kepadatan juga bertujuan untuk mengelakkan 

serakan pembangunan keluar dari zon yang ditetapkan dan memusatkan pembangunan dalam kawasan 

yang diliputi pengangkutan awam dan infrastruktur. 

Keperluan untuk mengenalpasti kepadatan adalah berdasarkan keperluan untuk mengekal dan mengawal: 

• Ciri-ciri tapak 

• Ciri-ciri kawasan persekitarannya

3-2 



• Kemudahan untuk penduduk sedia ada atau akan datang, termasuk memperuntukkan 

reruang awam, landskap dan tempat letak kereta di atas tapak 

• Keperluan untuk menghasilkan bilangan penduduk yang ramai bagi menyokong 

perkhidmatan perbandaran seperti pengangkutan awam, kedai dan sekolah 

• Keperluan untuk menyediakan pelbagai jenis perumahan di Petaling Jaya bagi memenuhi 

keperluan penduduk akan datang. 

Definisi Kawalan Kepadatan 

Akta Perancangan Bandar Dan Desa 1976 (Akta 172) mendefinisikan ’kepadatan’ sebagai keamatan 

penggunaan tanah yang dihitung atau dinyatakan mengikut bilangan orang, unit kediaman atau 

bilik yang boleh didiami, atau apa-apa gabungan faktor itu, bagi satu unit kawasan tanah.; dan bagi 

maksud takrif ini, “bilik yang boleh didiami” tidaklah termasuk dapur, bilik stor, bilik utiliti, tandas, 

bilik mandi, atau garaj; 

Kepadatan kediaman berasaskan kepada jumlah maksima unit seekar telah digunakan dalam pelan 

ini, di mana Pelan Intensiti Pembangunan menunjukkan kepadatan dibenarkan bagi pembangunan 

kediaman dalam Petaling Jaya. 

Kawalan kepadatan mempunyai beberapa objektif. Antaranya ialah:- 

• Menghadkan bilangan penduduk dan ruang lantai dapat menjamin serta 

mencapai kecukupan pergerakan. Kawalan dibuat pada peringkat awal untuk 

mengelakkanberlaku masalah kesesakan lalulintas. 

• Mewujudkan persekitaran yang baik dan selesa. Kawalan kepadatan dipercayai 

berupaya mewujudkan bangunan-bangunan yang mencukupi dan ruang lapang 

disekitarnya. 

Pemakaian 

Kawalan Kepadatan akan digunapakai di atas zon guna tanah berikut: 

• Kediaman 1(R1) 

• Kediaman 2 (R2) 

• Kediaman 3 (R3) 

• Pangsapuri Kos Rendah (PKR) 

Garis Panduan Kawalan Kepadatan di Petaling Jaya 

Garis Panduan Kawalan Kepadatan merujuk kepada Pelan Intensiti Pembangunan bagi Petaling 

Jaya. Terdapat empat kategori utama kepadatan kediaman yang akan menjadi ukuran bagi 

mengawal intensiti pembangunan kediaman di Petaling Jaya.



3-3 

Jadual 3.1 : Kawalan Kepadatan dalam Zon Kediaman 

Zon 

Kepadatan Maksimum Yang Dibenarkan 

Guna Tanah Jenis Perumahan Unit/ekar 

R1 Rumah Sesebuah 8 

Rumah Berkembar 10 

R2 Rumah Teres 14 

Rumah Link 16 

Rumah Bandar 30 

R3 Rumah Pangsapuri 80 

Rumah Mampu Milik 120 

PKR Pangsapuri Kos Rendah 160 

Jadual 3.2 : Huraian kawalan Kepadatan dan Zon Kediaman 

Jenis Perumahan 

R1 

Huraian 

Khusus untuk kediaman berkepadatan rendah. Kepadatan dibenarkan adalah di antara 5 orang 

seekar hingga 45 orang seekar. Bagi zon perumahan R1 yang terletak di lereng bukit, 

kepadatan adalah 1 unit seekar. 

R2 Khusus untuk kediaman berpadatan sederhana. Kepadatan dibenarkan adalah di antara 63 

orang seekar hingga 135 orang seekar. Unit-unit kediaman di sini terdiri daripada rumah teres, 

rumah link dan juga rumah Bandar. 

R3 

PKR 

Khusus untuk kediaman berkepadatan tinggi yang merujuk kepada pembangunan kediaman 

berbilang unit. Kepadatan dibenarkan adalah di antara 360 orang seekar hingga 540 orang 

seekar. Kepadatan yang lebih tinggi tertumpu di kawasan perbandaran seperti Pusat 

Perdagangan Daerah, Pusat Perdagangan Kejiranan dan di sekeliling stesen transit. 

Khusus untuk kawasan perumahan Pangsapuri Kos Rendah. Kepadatan maksimum dibenarkan 

adalah 720 orang seekar. Perumahan awam berkepadatan tinggi dibenarkan untuk 

mewujudkan integrasi sosial yang lebih baik di mana kemudahan awam dan infrastruktur boleh 

disediakan dengan mudah dan lebih ekonomik. Dengan kawalan kepadatan di atas, sebarang 

kawasan yang dizonkan untuk R1 tidak boleh dinaikkan menjadi R2 atau R3 dan sebaliknya. 

Penambahan kepadatan akan hanya dibenarkan dalam zon guna tanah yang sama; 

bagaimanapun permohonan kebenaran merancang untuk menambah kepadatan diperlukan.

3-4 



Kawalan Nisbah Plot 

Kawalan Keperluan Ruang Lantai akan dikenakan untuk pembangunan perdagangan, industri dan 

pembangunan bercampur di dalam kawasan yang ditetapkan. Keperluan ruang lantai akan dikawal melalui 

penggunaan nisbah plot. 

Piawaian nisbah plot menunjukkan perkaitan antara keluasan kasar tapak dan keluasan ruang lantai 

bangunan. Keperluan menetapkan nisbah plot bagi pembangunan tanah di Petaling Jaya adalah untuk 

memenuhi tujuan berikut: 

• Intensiti pembangunan mampan bagi menghalang kesan sampingan dari pembangunan 

yang sesak 

• Fungsi dan karakter yang diingini bagi kawasan perdagangan di Petaling Jaya 

• “Critical mass” yang boleh menyokong perkhidmatan bandar seperti pengangkutan 

awam, kemudahan bandar dan lain-lain, dan; 

• Objektif keseluruhan reka bentuk bandar Petaling Jaya 

Definisi 

Nisbah Plot = Nisbah antara jumlah luas lantai bersih suatu bangunan dengan luas 

plot bangunan. 

Pemakaian 

Nisbah Plot adalah sebagai langkah kawalan perancangan yang hendaklah digunapakai bagi zon 

guna tanah berikut:- 

• Pusat perdagangan Utama 

• Pusat Perdagangan 

• Pusat Kejiranan 

• Kegunaan Bercampur Kediaman 

• Perindustrian, dan 

• Taman Teknologi 

Garis Panduan Kawalan Nisbah Plot di Petaling Jaya 

Garis Panduan Kawalan Nisbah Plot di Petaling Jaya diperincikan di dalam Pelan Intensiti 

Pembangunan dan jadual di bawah yang menunjukkan penggunaan nisbah plot maksimum 

dibenarkan untuk pelbagai zon guna tanah.



3-5 

Jadual 3.3 : Kawalan Nisbah Plot 

Zon Guna Tanah 

Nisbah Plot Maksima Dibenarkan 

Pusat Perdagangan Utama 1 : 0.5 

1 : 1 

1 : 2 

1 : 3 

1 : 4 

1 : 5 

1 : 6 

Pusat Perdagangan 1 : 0.5 

1 : 1 

1 : 2 

1 : 2.6 

1 : 3 

1 : 4 

Pusat Kejiranan 1 : 0.5 

1 : 1 

1 : 2 

1 : 2.6 

Perdagangan Terhad (Institusi) 

Perdagangan Terhad (Perkhidmatan) 

Kekal seperti sediada 

Kekal seperti sediada 

Kegunaan bercampur Kediaman 1 : 0.5 

1 : 1 

1 : 2 

1 : 3 

1 : 4 

Industri 1 : 2.5 

Taman Teknologi 1 : 2.5 

Strategi guna tanah mampan diguna pakai dengan menggalakkan pembangunan tanah yang 

optimum bagi menyokong visi ke arah Sebuah Bandar Peneraju, Dinamik dan Lestari. Oleh itu, 

nisbah plot yang ditentukan bagi setiap plot tanah di Petaling Jaya secara umumnya merujuk 

kepada panduan di bawah:- 

(a) 

Nisbah Plot bagi Zon Gunatanah Perdagangan 

Terdapat lima zon gunatanah bagi perdagangan iaitu Zon Pusat Perdagangan Utama (PU), 

Zon Pusat Perdagangan (PP), Zon Pusat Kejiranan (PK), Zon Perdagangan Terhad (institusi) 

(PTI) dan Perdaganagan Terhad (perkhidmatan) (PTP). Zon-zon perdagangan ini 

mempunyai kadar nisbah plot yang berbeza seperti yang ditunjukkan di dalam Jadual 

3.3. Zon Perdagangan Utama (PU)dibenarkan untuk mendapat nisbah plot yang paling

3-6 



tinggi terutamanya bagi pusat perdagangan primer di mana akan meningkatkan lagi 

peranan Petaling Jaya sebagai pusat perdagangan. 

Bagi lain-lain pusat perdagangan iaitu Zon Pusat Perdagangan dan Pusat Kejiranan (PK) 

telah diberikan intensiti pembangunan yang lebih rendah bergantung kepada tadahan 

kawasan perkhidmatan di samping bentuk fizikal sesebuah kawasan. 

(b) 

Nisbah Plot bagi Zon Gunatanah Industri 

Pelan ini juga menggalakkan pembangunan kawasan perindustrian yang lebih terancang, 

bersih, moden dan menyokong kepada keperluan ekonomi Bandar Petaling Jaya. Maka, 

nisbah plot ditentukan untuk menyokong dan mengawal aktiviti-aktiviti ini. 

(c) 

Nisbah Plot bagi Zon Perancangan Transit (TOD) 

Kawasan ‘Plinth’ 

Pelan ini menggalakkan pembangunan yang berasaskan transit yang boleh mempunyai 

permintaan yang secukupnya bagi menyokong sistem pengangkutan awam. Nisbah plot 

yang tinggi diberikan sebagai insentif bagi plot tanah yang berhampiran dengan stesen 

transit. 

• Apakah Nisbah Plot untuk tanah saya 

• Pengiraan Nisbah Plot 

Penentuan kawasan‘plinth’ bagi pembangunan akan memberi sumbangan ke arah pencapaian objektif reka 

bentuk bandar yang menekankan persekitaran alam bina yang menarik bagi Bandar Petaling Jaya. Kawalan 

kawasan‘plinth’membenarkan lebih banyak perancangan kawasan kegunaan awam dan kawasan hijau 

yang membantu mengurangkan pembangunan berskala besar yang mewujudkan halangan fizikal kepada 

pejalan kaki dan juga ‘wall like street frontage’. 

Kawasan ‘plinth’ bermaksud sebahagian daripada plot tanah yang diliputi bangunan atau struktur yang 

berbumbung. Ianya termasuklah kawasan balkoni atau lain-lain tambahan kepada bangunan berkenaan 

tetapi tidak termasuk bahagian cucur atap. 

Jadual 3.4 : Kawasan ‘Plinth’ 

Zon Guna Tanah 

Kawasan ‘Plinth’ Maksimum Yang Dicadangkan 

Perdagangan 60% 

Perumahan 60% 

Perindustrian 60% 

Kegunaan Bercampur 60%




ZON PEMELIHARAAN 

ALAM SEKITAR 

Pengenalan 

Zon Pemeliharaan Alam Sekitar merujuk kepada kawasan yang perlu diberi perhatian khusus atau 

pertimbangan yang sewajarnya sebelum sesuatu pembangunan dibenarkan bertujuan melindungi alam 

sekitar. Zon ini perlu mengambilkira garispanduan serta selaras dengan Garis Panduan Perancangan 

Pembangunan Di Kawasan Bukit Dan Tanah Tinggi Negeri Selangor yang diluluskan oleh Majlis Mesyuarat 

Kerajaan Negeri Selangor pada 24 hb Mac 2010. Ini termasuk juga kawasan pembangunan yang 

bersebelahan dengan rizab sungai dibawah selenggara oleh Jabatan Pengairan dan Saliran Negeri Selangor. 

Kawasan ini boleh dibangunkan mengikut pembangunan yang dibenarkan serta juga perlu dipelihara dari 

segi aspek biologi dan pengekalan kawasan berbukit. 

Objektif 

Objektif utama Zon dalah: 

i. Meneruskan pengekalan keseimbangan yang saksama antara pembangunan, ekologi dan 

warisan Negara. 

ii. Meningkatkan persekitaran kehidupan bandaraya. 

iii. Mencapai persekitaran yang bebas daripada sebarang bentuk pencemaran utama. 

iv. Menyediakan pemeliharaan kepada kawasan sensitif dan kawasan sekitarnya daripada 

risiko bencana seperti hakisan dan tanah runtuh.

4-2 



Kategori Zon Pemeliharaan Alam Sekitar 

Zon pemeliharaan alam sekitar dikategorikan kepada empat kategori iaitu: 

i. Kawasan hutan pinggir 

ii. Tanah bukit 

iii. Lereng bukit 

iv. Koridor tepi sungai 

Aktiviti yang dibenarkan di dalam Zon Pemeliharaan Alam Sekitar 

Perancangan dan pembangunan di dalam kawasan ini perlu dikawal mengikut garispanduan yang telah 

ditetapkan. Peluang mewujudkan kawasan hijau semula jadi, tamantaman dan kawasan rekreasi boleh 

menjadi nilai tambah kepada kawasan sekitar. Kawasan ini juga boleh dibangunkan sebagai kawasan 

kediaman berkepadatan rendah serta kawasan komersial yang dibenarkan mengikut garispanduan tersebut. 

Aktiviti rekreasi yang memberi kesan negatif yang rendah (trekking, berjalan, berkhemah, ‘mountain biking’, 

berkelah) dan Eko- pelancongan adalah digalakkan dengan kawalan yang ditentukan oleh pihak yang 

berkuasa. 

Di dalam kawasan rizab sungai , aktiviti rekreasi yang memberi kesannegatif yang rendah seperti 

memancing,‘jogging’, berbasikal, berkelah serta ‘linear’ lanskap adalah digalakkan agar penggunaan yang 

minima dan perlu dikawal. 

Kawasan sisa hutan yang meliputi kawasan sekitar Hutan Simpan Kota Damansara dimana ciri-ciri semula 

jadi hutan telah pun hilang akibat dari aktiviti pembangunan yang berlaku di kawasan bersebelahan 

sempadan hutan simpan ini. 

Aktiviti Yang Dibenarkan 

a. Aktiviti-aktiviti rekreasi yang memberi kesan yang rendah seperti ‘trekking’, aktiviti 

menyusur denai, berkhemah dan kawasan berkelah.Eko-pelancongan yang berkaitan 

dengan aktiviti hutan simpan. 

b. Penebangan pokok-pokok dan tumbuh-tumbuhan sedia ada hanya dibenarkan untuk 

laluan trek, tapak perkhemahan, kawasan perkelahan dan bangunan yang mempunyai 

struktur binaan yang kecil dan ringan. 

c. Pokok-pokok sedia ada berdiameter 0.8m dan spesis pokok hutan tempatan yang penting 

(tanpa mengira saiz) mesti dikenalpasti dan diinventorikan di atas pelan tapak. Pokokpokok 

ini tidak boleh ditebang atau dirosakkan. 

Penyertaan Awam 

Aktiviti-aktiviti pembangunan yang melibatkan kawasan sensitif alam sekitar dan aktiviti-aktiviti ekonomi 

yang melibatkan pihak awam hendaklah dilaksanakan dengan konteks Local Agenda 21. Penglibatan awam



4-3 

hendaklah membantu mencapai alam sekitar mapan dalam mengoptimumkan penggunaan sumber-sumber 

yang ada. 

Konsep eko-perkongsian, yang memberi penekanan kepada usaha perancangan pelbagai pihak yang 

berkepentingan seperti perusahaan swasta, pelbagai agensi kerajaan, organisasi berasaskan komuniti dan 

bukan kerajaan ( CBOs dan NGOs ) bagi menjalankan aktiviti kajian dalam meningkatkan kesedaran awam 

tentang persekitaran mapan akan dipromosikan dan dipertingkat. Kempen – kempen dengan kerjasama 

NGOs dan konsesi swasta telah menerajui untuk meluaskan konsep eko-perkongsian. Pihak awam juga 

akan digalakkan mengamalkan Konsep 3R. iaitu ‘Reduce’ (mengurang), ‘Reuse’ (mengguna semula) dan 

‘Recycle’ (mengitar semula). Program – program sebegini boleh dijalankan pada peringkat kejiranan. 

MBPJ akan, dengan kerjasama agensi kerajaan lain, sektor awam dan swasta, mengambil langkah proaktif 

bagi memastikan pembangunan ekonomi, fizikal dan sosial mapan sesuai dengan persekitaran sediada. 

Keperluan Tambahan Semasa Mengemukakan Permohonan Kebenaran Merancang 

Selain daripada keperluan dokumen-dokumen yang ditetapkan bagi permohonan kelulusan kebenaran 

merancang, cadangan pembangunan bagi kawasan tanah bukit hendaklah disertakan dengan perkaraperkara 

berikut: 

a. Laporan Geoteknikal dan Laporan Penyiasatan Tanah termasuk bagi cadangan jalan akses 

dan struktur melebihi 100 meter persegi. 

b. Laporan Penilaian Kesan Alam Sekitar (EIA) yang telah diluluskan. 

c. Pelan susun atur, pelan tapak bangunan dan jajaran jalan hendaklah ditunjukkan sekali 

dengan pelan analisis kecerunan. 

d. Pelan cadangan kerja tanah terperinci yang menunjukkan semua kawasan yang terlibat 

dengan kerja-kerja pemotongan, penambakan dan pembersihan bagi tujuan-tujuan 

berikut: 

i. Jalan dan laluan pejalan kaki 

ii. Utiliti 

iii. Kawasan tapak bangunan dan kawasan liputan bangunan 

iv. Laluan kenderaan dan lain-lain jalan masuk 

v. Aktiviti-aktiviti penambahbaikan lain 

Garis Panduan Am 

Pembangunan di kawasan lereng bukit perlu mematuhi perkaraperkara berikut: 

a. Mengekalkan keadaan persekitaran semula jadi dengan pengekalan pokok-pokok 

matang. 

b. Penebangan pokok-pokok matang hendaklah dilakukan dalam kadar minimum di samping 

memastikan penggantian semula pokok-pokok yang telah ditebang.

4-4 



c. Pemotongan topografi semula jadi hendaklah dalam kadar minimum. 

d. Mengekalkan karakter semula jadi kawasan perumahan yang berdensiti rendah. 

e. Mengekalkan rangkaian dan kelebaran jalan sedia ada. 

f. Mengawal ketinggian bangunan dengan menetapkan ketinggian bangunan yang 

dibenarkan tidak melebihi ketinggian pokok sedia ada. 

Garis Panduan Berkaitan Koridor Tepi Sungai 

Pemakaian 

Garis panduan ini terpakai bagi semua plot tanah yang terletak bersebelahan rizab sungai utama 

yangditetapkan seperti yang telah ditetapkan oleh Jabatan Pengairan dan Saliran Negeri Selangor. 

Aktiviti-Aktiviti Yang Dibenarkan Di Dalam Koridor Tepi Sungai 

Aktiviti–aktiviti yang dibenarkan perlu selaras dengan zon gunatanah yang dibenarkan seperti yang 

dinyatakan di dalam Pelan Zon Gunatanah dan Jadual Zon Gunatanah. Ianya juga tertakluk kepada 

pematuhan keperluan intensiti pembangunan seperti mana di dalam Pelan Kepadatan dan Pelan Nisbah Plot. 

Pelupusan air kumbahan dan bahan buangan yang mencemarkan secara terus ke sungai tidak dibenarkan. 

Bahan buangan dari pembangunan atau aktiviti di sepanjang tebing sungai perlu disalurkan terus ke sistem 

pembentungan. Pusat pengumpulan sampah dan laluan masuk pemunggahan sampah tidak dibenarkan 

beroperasi menghadap sungai. 

Orientasi Bangunan Di Kawasan Koridor Tepi Sungai 

Bangunan yang terletak berhadapan sungai perlu mempunyai fasad yang menghadap ke arah sungai. 

Kawasan lapang atau ruang awam yang disediakan hendaklah dirancang menghadap ke kawasan sungai.



4-5 

Anjakan Bangunan 

Semua bangunan yang terletak di koridor tepi sungai perlu menyediakan anjakan bangunan minimum 

7 meter dari rizab sungai. Sebarang bangunan dan struktur binaan kekal tidak dibenarkan dalam jarak 

anjakan bangunan 4 meter dari rizab sungai. Sekurang- kurangnya 2.5 meter daripada 4 meter tersebut 

hendaklah diperuntukkan bagi kawasan laluan pejalan kaki atau laluan basikal yang dihubungkan dengan 

kesemua lingkaran hijau. 

Jalan dan Laluan Masuk Awam 

Jalan yang menghubungkan ke kawasan berhadapan sungai akan direka bentuk untuk kegunaan laluan 

pejalan kaki dengan tahap kemudahan berkualiti tinggi.




ZON KAWALAN KETINGGIAN 

Pemakaian 

Zon Kawalan Ketinggian adalah merujuk kepada kawalan tambahan terhadap ketinggian bagi bangunan 

baru dan sediada yang terletak di dalam zon kawalan ketinggian yang telah ditetapkan di dalam kawasan. 

Kawasan-kawasan yang terlibat dengan kawalan ketinggian adalah seperti berikut: 

(a) 

(b) 

Kawasan kediaman dibenarkan dengan ketinggian 3 tingkat. 

Kawasan perniagaan di Ara Damansara yang dihadkan oleh Jabatan Penerbangan Awam 

(DCA). 

Kawalan ketinggian diguna pakai sebagai kawalan tambahan ke atas kepadatan dan nisbah plot seperti 

dinyatakan dalam Pelan Intensiti Pembangunan. 

Objektif 

Objektif Zon Kawalan Ketinggian ialah: 

(a) Untuk memastikan ketinggian yang dihadkan dipatuhi bagi kawasan yang telah yang 

ditetapkan 

(b) Untuk melindungi pandangan dari arah bangunan bersebelahan 

(c) Untuk memastikan keselamatan kapal terbang dan bangunan yang terletak dalam laluan 

penerbangan dan kawasan-kawasan yang paling hampir dengan Lapangan Terbang 

Subang.




ZON PEMBANGUNAN 

BERASASKAN TRANSIT (TOD) 

Pengenalan 

Zon Pembangunan Berasaskan Transit (TOD) merujuk kepada kawasan yang terletak dalam lingkungan 

400m dari stesen transit rel ringan (LRT), komuter KTM, monorel atau bas rapid transit. Pembangunan yang 

intensif akan digalakan dalam kawasan ini untuk menyediakan pengangkutan awam yang selesa kepada 

lebih ramai penduduk disamping menyokong penggunaan sistem transit. 

Pembangunan tanah berasaskan transit (TOD) mestilah direka bentuk khusus untuk diintergrasikan dengan 

pembangunan sekitar bagi menyokong sistem penggunaan sistem transit. Percampuran gunatanah di 

stesen tansit akan mewujudkan jumlah berjalan kaki yang tinggi. Oleh itu TOD mestilah mempunyai tahap 

kemudahsampaian yang tinggi untuk pejalan kaki dan padat untuk membantu meminimumkan kos sosial 

dan alam sekitar. 

Pelan Gunatanah dan Intensiti Pembangunan telah mengenalpasti rangkaian transit rel yang komprehensif 

yang dijangka akan memberi sumbangan besar bagi mengurangan penyerakan bandar, kesesakan lalulintas 

dan pencemaran udara di Petaling Jaya. Kawasan-kawasan yang berpontensi sebagai stesen transit telah 

dikenalpasti. Garis Panduan Kawalan Perancangan Khas - Zon Pembangunan Berasaskan Transit ini adalah 

untuk membantu dalam menentukan arah perancangan dan pembangunan TOD.

6-2 



Objektif 

Objektif bagi Zon Pembangunan Berasaskan Transit ialah :- 

i. Untuk melaksanakan pendekatan yang lebih mampan dalam perancnagan perbandaran 

dengan mengintegrasikan pembangunan gunatanah dengan pembangunan infrastruktur 

pengangkutan. 

ii. Untuk menggalakkan pembangunan kegunaan tanah yang menyokong transit di sekitar 

stesen transit. 

iii. Untuk mewujudkan perskitaran berjalan kaki yang selamat dalam TOD. 

iv. Untuk meningkatkan dan menyokong sistem pengangkutan awam di Bandaraya. 

Zon Pembangunan Berasaskan Transit di Petaling Jaya 

Secara Umumnya, Zon Pembangunan Berasaskan Transit adalah kawasan yang terletak dalam linkungan 

400m dari stesen transit. Dalam jarak 400m ini, jarak titik stesen itu sendiri. Oleh itu, luas Zon Pembangunan 

Berasaskan Transit akan bergantung kepda saiz stesen transit yang berbeza. 

Cadangan Pembangunan Terminal Dan Stesen Bas Transit 

Cadangan pembinaan perhentian disediakan untuk mewujudkan sistem pengangkutan awam yang 

bersepadu, terutama kepada pengangkutan bas transit, bas transit laju dan bas pengantara. Terdapat 2 jenis 

perhentian bas yang diperkenalkan untuk pengangkutan awam dalam RKK ini iaitu terminal bas transit dan 

stesen bas transit laju iaitu seperti Jadual 6.1 hingga Jadual 6.4 memperincikan lokasi setiap cadangan 

terminal dan stesen bas transit di kawasan RKK. 

Jadual 6.1: Senarai Cadangan Terminal dan Stesen Bas Transit 

Cadangan Projek 

Cadangan Pembinaan Terminal Bas Transit 

1. SS 7 Sungai Way 

2. Damansara Damai 

Cadangan Pembinaan Stesen Bas Transit 

1. Bandar Sri Damansara 

2. Damansara Perdana 

3. Bandar Utama 

4. Kota Damansara Seksyen 8 

5. Kota Damansara Seksyen 4 

6. Damansara Utama 

7. SS 2 Sea Park 

8. SS 26 Tmn Mayang Jaya



6-3 

Cadangan Projek 

9. Kelana Jaya SS 4 

10. Kelana Jaya SS 6 

11. Ara Damansara 

12. PJS 8 Mentari 

13. Taman Medan Baru 

14. PJS 1 Tmn Sri Sentosa 

15. Dataran Prima 

Sumber: Kajian RKK Zon Perancangan PJU1, PJU2, SS dan PJS, Petaling Jaya 2020. 

Panduan Perancangan bagi Zon Pembangunan Berasaskan Transit 

Tanah dalam Zon Pembangunan Berasaskan Transit memerlukan penekanan yang lebih khusus dalam aspek 

perancangan dan reka bentuk serta penerapan reka bentuk bandar yang baik di dalam pembangunanya. 

TOD adalah zon khas di mana pembangunan akan digalakkan supaya mempunyai intensiti yang tinggi bagi 

menyokong fungsi stesen transit. 

Berikut TOD hendaklah dibangunkan berdasarkan panduan-panduan berikut: 

• Aktiviti gunatanah hendaklah terdiri dari aktiviti yang menyokong transit 

• Aktiviti kegunaan bercampur digalakkan dalam TOD dengan aktiviti jalan bagi 

menggalakkan persekitaran yang vibran dan selamat 

• Pembangunan berintensiti tinggi untuk menyokong sistem transit 

• Reka bentuk bandar yang baik dengan memberi keutamaan kepada sistem pejalan kaki 

yang baik dan berkesan 

Gunatanah dan Aktiviti yang Menyokong Transit 

Gunatanah dan aktiviti yang menyokong transit akan menggalakkan penggunaan transit di samping 

meningkatkan kecekapan rangkaian pengangkutan. Gunatanah yang menyokong transit ialah kegunaan 

yang menjana pekerjaan ( pejabat, perdagangan dan industri), kegunaan kediaman )kepadatan tinggi), aktviiti 

peruncitan (aktiviti peruncitan dan membeli belah di laluan pejalan kaki dengan rangkaian perhubungan 

yang kukuh) serta kegunaan awam, hiburan, rekreasi dan kemudahan kebudayaan. 

Garis Panduan Pembangunan 

Terdapat 5 garis panduan yang disediakan sebagai asas kepada perlaksanaan cadangan RKK ini iaitu: 

Garis Panduan Sistem Bas Pengantara 

Garis panduan infrastruktur yang dicadangkan untuk hentian bas pengantara di pusat bandar 

adalah seperti Jadual 6.2

6-4 



Jadual 6.2 : Cadangan Garis Panduan Infrastruktur Untuk Hentian Bas Pengantara 

A Kenderaan Luas (m2) 

Ruang TLK (Umum) 

Bas Transit 300 

Bas Pengantara 500 

Sirkulasi kenderaan 500 

B Fasiliti Luas (m2) 

Ruang Menunggu 750 

Tandas 60 

Kedai 90 

Surau 60 

Ruang Rehat 40 

C Operasi Luas (m2) 

Ruang Kakitangan 23 

Ruang Mesin Tiket 10 

Ruang Pejabat 150 

Total luas 2483 

Sumber: Kajian RKK Zon Perancangan PJU1, PJU2, SS & PJS, Petaling Jaya 2020. 

Bagi hentian pada laluan perkhidmatan bas pengantara, bergantung pada jumlah permintaan dan 

keadaan jalan yang digunakan sebagai laluan perkhidmatan bas jenis ini. 

i. Jenis Hentian 

Terdapat 3 jenis hentian yang dicadangkan di laluan bas pengantara dan ianya berbeza 

antara satu dengan lain dari segi lokasi, iaitu: 

Lokasi di Curbside - Hentian ini terletak di tepi jalan iaitu dengan tidak melakukan apaapa 

perubahan pada jalan sedia ada atau laluan pejalan kaki. Namun begitu, terdapat 

kekurangan pada lokasi hentian jenis ini kerana ianya akan menyebabkan gangguan pada 

kelancaran lalu lintas yang mengekori dari belakang bas pengantara tersebut sekiranya 

bas itu berhenti di hentian seperti ini. 

Dalam merangka jenis hentian seperti ini, perkara utama yang perlu diberi perhatian 

adalah geometrik / keluasan jalan tersebut. Syarat utama adalah keluasan yang cukup 

bagi memberi ruang kepada bas pengantara berhenti dan sekaligus dapat memberi laluan 

kepada kenderaan lain yang mengekori dari belakang untuk meneruskan perjalanan tanpa 

perlu berhenti dan menyebabkan kesesakan pada lalu lintas.



6-5 

Jadual 6.3 :Ruang Yang Diperlukan Untuk Hentian Pada Curbside 

Panjang bas Perhentian dengan Kapasiti Perhentian dengan Kapasiti 

pengantara Satu Pengangkutan Awam Dua Pengangkutan Awam 

(meter) 

Farside Nearside Midblock Farside Nearside Midblock 

10.0 16 13 20 27 23 30 

12.5 20 16 27 33 29 38 

18.0 27 23 33 46 41 52 

Sumber: Highway Capacity Manual (HCM) 1985. 

Lokasi Pada Lay-By - Jenis hentian ini berbeza daripada hentian curbside kerana ianya 

diubah supaya mempunyai ruang bagi bas untuk berhenti mengambil dan menurunkan 

penumpang dengan tidak menjejaskan aliran trafik yang mengekori dari belakang bas. 

Hentian jenis ini adalah sesuai jika sekiranya jalan yang dilalui itu mempunyai ciri-ciri 

seperti berikut: 

• Isi padu lalu lintas dan trafik yang tinggi di sepanjang jalan tersebut. 

• Terdapat ramai pengguna bas (permintaan yang tinggi) yang memerlukan bas 

berhenti dengan kadar yang agak lama untuk mengambil dan menurunkan 

penumpang. 

• Jumlah bas pengantara yang menggunakan hentian ini tidak begitu banyak iaitu 

tidak melebihi antara 10-15 buah bas dalam tempoh satu jam. 

• Terdapat ruang yang mencukupi samada untuk membina lay-by atau sidewalk atau 

keduanya sekali. 

Lokasi Pada Bus-Bay - Hentian jenis ini merupakan jenis hentian yang paling ideal dari 

segi keselamatan penumpang, keselesaan untuk penumpang turun dan menaiki bas dan 

sistem lalu lintas sedia ada. Ini kerana ianya terpisah dari kelompok kenderaan yang 

bertaliarus di atas jalan raya dan tidak mengganggu kelancaran trafik sedia ada. Secara 

umumnya dari segi geometrik, hentian jenis ini tidak mempunyai banyak perbezaan 

dengan jenis bas lay-by, namun dapat dibezakan kerana terdapatnya ‘pulau pemisah’ 

antara ruang dan jalan di hentian ini. Disebabkan hentian jenis ini memerlukan ruang yang 

lebih luas, maka tidak semua hentian bas pengantara dapat dijadikan sebagai hentian 

ini. Namun begitu, hentian jenis ini boleh dibina sekiranya sesebuah kawasan dapat 

memenuhi ciri-ciri seperti berikut: 

• Terdapat ruang yang luas untuk membina hentian. 

• Mempunyai jumlah penumpang yang ramai pada satu-satu masa. 

• Jumlah bas pengantara yang berhenti di hentian ini boleh melebihi 15 buah bas 

dalam tempoh masa satu jam.

6-6 



ii. 

Sistem Operasi 

Terdapat 2 jenis sistem operasi yang dicadangkan untuk perkhidmatan bas pengantara, 

iaitu: 

Set Stop - Bas pengantara akan berhenti di hentian yang telah ditentukan. Dasar operasi 

ini adalah yang paling banyak dipraktikkan di bandar besar. Pemandu diwajibkan untuk 

berhenti di setiap hentian yang telah ditentukan tanpa mengambilkira jumlah penumpang 

yang akan turun atau menaiki bas tersebut. Penumpang tidak perlu melambaikan tangan 

bagi menghentikan bas jika sekiranya ingin menaiki bas tersebut. Jenis operasi seperti 

ini adalah amat sesuai bagi laluan yang mempunyai penumpang dan pengguna bas yang 

ramai iaitu permintaan tinggi. 

Namun begitu, perkara berikutnya yang perlu diambil perhatian adalah jarak antara 

perhentian bas. 

Flag Stop - Kaedah operasi bas pengantara seperti ini memerlukan pemandu bas untuk 

berhenti di mana-mana tempat yang penumpang inginkan, sama ada untuk turun atau 

menaiki bas. Secara relatifnya, operasi bas seperti ini mempunyai kecepatan / kelajuan 

yang tinggi berbanding dengan sistem operasi set stop kerana tidak perlu berhenti di 

setiap hentian yang biasanya akan mengambil masa dan melambatkan perjalanan. 

Kaedah seperti ini amat sesuai dijalankan pada laluan yang tidak mempunyai ramai 

penumpang dan permintaan untuk perkhidmatan bas pengantara adalah rendah. Pola 

operasi bas pengantara akan menjadi rawak kerana ianya berdasarkan kepada pengguna 

bas tersebut dan tidak pada hentian bas. Ianya akan menguntungkan pihak pengguna 

perkihdmatan bas kerana jangka masa berjalan kaki ke / dari hentian bas menjadi lebih 

pendek. 

iii. 

Jarak Antara Perhentian 

Di antara faktor yang perlu diambil kira dalam menentukan jarak antara perhentian bas 

pengantara adalah seperti berikut: 

Kawasan Perkhidmatan - Kawasan perkhidmatan untuk satu hentian pada setiap laluan 

perkhidmatan bas pengantara adalah 200 meter [dengan mengambilkira keupayaan/ 

kemahuan berjalan kaki (willingness to walk) pengguna penkhidmatan bas pengantara 

dari tempat aktiviti masing–masing ke perhentian bas]. Dengan itu, dicadangkan untuk 

laluan perkhidmatan bas pengantara dalam kawasan MBPJ adalah 400 meter. 

Kawasan Asal dan Tuju (OD) - Tempat hentian bas pengantara dicadangkan supaya dibina 

dalam kawasan perumahan, perdagangan dan tempat kerja (kawasan asal dan tuju) 

yang mempunyai banyak kemudahan dan tarikan kepada pengguna perkhidmatan bas 

pengantara ini.



6-7 

iv. 

Sistem Tambang Perkhidmatan Bas Pengantara 

Struktur tambang yang dicadangkan bagi perkhidmatan bas pengantara adalah 

berdasarkan zon. Pusat bandar adalah merupakan zon yang paling dalam dan dikelilingi 

oleh zon-zon luar tersusun. Daerah-daerah perkhidmatan juga boleh dibahagikan kepada 

zon-zon yang berdekatan dan jika terdapat jalan melintang atau melingkar, panjang jalan 

tersebut haruslah dibahagikan daripada zon ke dalam sektor-sektor. 

Jarak dan struktur tambang dibentuk dengan cara sama dengan struktur tarif berperingkat, 

misalnya berdasarkan satu jarak dan suatu kadar tambang. Penumpang yang hanya 

melakukan satu perjalanan yang pendek tetapi melintasi 2 zon akan mengalami kerugian 

kerana terpaksa membayar harga tambang untuk 2 zon. Sebaliknya, satu perjalanan 

yang panjang boleh menjadi lebih murah apabila dilakukan dalam sebuah zon berbanding 

dengan perjalanan pendek yang melintasi zon. Kerugian ini boleh diimbangi dengan cara 

mengenakan zon tumpang tindih atau kadar tambang yang boleh digunakan untuk 2 zon. 

Kadar tambang maksima boleh ditetapkan dengan tidak membuat pembahagian zon yang 

terlalu banyak. Cara pengelompokan beberapa zon juga boleh dilakukan. 

v. Perhentian Bas (Shelter) 

Jenis atau dimensi perhentian bas (shelter) adalah sangat dipengaruhi oleh faktor-faktor 

berikut: 

• Jumlah penumpang / pengguna perkhidmatan bas. 

• Jumlah bas dan laluan yang digunakan. 

• Luas kawasan yang tersedia di tempat perhentian. 

Jumlah penumpang / pengguna perkhidmatan bas pengantara perlu diambil kira untuk 

memudahkan pengiraan keluasan perhentian bas yang diperlukan. Secara umumnya, 

luas perhentian bas yang perlu disediakan adalah bersamaan jumlah purata penumpang 

yang menunggu bas didarabkan dengan 0.3 - 0.5 m2. 

Sebagai contoh, sekiranya jumlah purata penumpang yang menunggu bas adalah 10 

orang, maka keluasan perhentian bas tersebut adalah 3.0 hingga 5.0 m2, atau dengan 

perhentian yang berkeluasan 1.5 x 3.0 m2. Jumlah penumpang juga akan mempengaruhi 

jumlah bas dan laluannya, namun ianya (jumlah bas dan laluan) pada kebiasaannya 

tidak mempengaruhi keluasan perhentian bas yang perlu dibangunkan. Faktor lain yang 

perlu diambilkira dalam menentukan keluasan perhentian bas (shelter) ini adalah ruang 

yang mencukupi bagi pejalan kaki (sidewalk). 

Dalam hal ini, sidewalk boleh ditempatkan di hadapan atau belakang perhentian bas 

(bergantung kepada kedudukan perhentian bas tersebut). Lebar minimum yang diperlukan 

bagi sesebuah sidewalk adalah 0.8 meter agar ianya dapat menampung tidak kurang dari 

35 pejalan kaki dalam satu minit.

6-8 



Garis Panduan Umum Zon Pembangunan Asas Transit (TOD) 

Garis panduan umum ini disediakan khusus kepada zon TOD. Perlu diberi perhatian bahawa manamana 

kelulusan pembangunan baru bagi kawasan TOD hendaklah memenuhi garis panduan reka 

bentuk bandar bagi kawasan yang dirujuk. 

Rajah 6.1 : Ringkasan Garis Panduan Umum Penyediaan Zon TOD 

Menggalakkan pembangunan gunatanah masa hadapan secara mampan di mana 

pembangunan berintensiti tinggi ditumpukan dalam kawasan transit sahaja. 

Kawasan sekitarterminal transit diwujudkan di sepanjang laluan pengangkutan 

awam (mengikut cadangan yang telah dikemukakan) 

Zon lingkungan TOD adalah radius 400 meter dari lokasi stesen/terminal transit. 

Garis panduan 

umum penyediaan 

zon TOD 

Boleh dihubungkan dengan mod berjalan kaki (radius 400 meter - mengambil masa 

10 minit untuk berjalan kaki) 

Mengintegrasikan gunatanah dan pengangkutan melalui konsep Pembangunan 

Bandar Sejahtera, Bercampur dan Pengangkutan Mampan. 

Amalan perlaksanaan perkhidmatan pengangkutan awam berasaskan permintaan/ 

jangkaan permintaan. 

Akses kepada pengangkutan awam tidak terhad kepada kawasan berdekatan, tapi 

untuk penghuni atau pengunjung zon TOD. 

Menyediakan kemudahsampaian yang tinggi dengan penjanaan penggunaan 

pengangkutan awam/transit yang efisien untuk masa hadapan. 


i. Kriteria Gunatanah bagi Zon TOD 

Perancangan dan pembangunan gunatanah merupakan aspek yang amat penting apabila 

dikaitkan dengan masalah kesesakan lalu lintas. Dari aspek pembangunan gunatanah, 

lokasi gunatanah dan pengangkutan adalah satu medium untuk sampai ke lokasi tempattempat 

tersebut. Dari aspek pengangkutan, setiap gunatanah boleh menjadi satu punca



6-9 

atau destinasi perjalanan. Oleh itu, perletakan gunatanah adalah penting kerana ia akan 

memberi implikasi terhadap cara kita bergerak antara gunatanah tersebut. Garis panduan 

umum yang berkaitan adalah seperti Rajah 6.2 

Rajah 6.2 : Ringkasan Garis Panduan Umum Gunatanah bagi Zon TOD 

Merancang semula gunatanah yang diletak berasingan/berjauhan agar serasi 

(compatible) seperti gabungkan/dekatkan gunatanah perumahan dan tempat kerja. 

Mengintegrasikan gunatanah dengan pengangkutan melalui konsep TOD. 

Pembangunan gunatanah bercampur perlulah diletakkan berdekatan. 

Garis panduan 

umum gunatanah 

bagi zon TOD 

Tanah yang dikenalpasti sebagai zon TOD perlu dibangunkan secara bersepadu 

dengan cadangan perkhidmatan pengangkutan awam sebagai sokongan di sekitar 

400 meter dari stesen/terminal transit. 

Pengezonan TOD membuka peluang untuk pembangunan masa hadapan dan 

berintensiti tinggi difokuskan ke kawasan yang mempunyai stesen transit agar 

kebergantungan kepada pengangkutan persendirian dapat dikurangkan. 

Langkah pengezonan ini perlu dibaca dan disusuli dengan penguatkuasaan Garis 

Panduan Pembangunan dan Piawaian Reka Bentuk Bandar zon TOD. Penguatkuasaan 

ini adalah untuk merancang kawasan TOD, menstruktur/merangka pelaksanaan 

TOD, mengarah perlaksanaan TOD dan memantau perlaksanaan TOD. 

Konsep TOD ini haruslah disebarkan kepada pihak yang berkepentingan seperti 

kerajaan pusat, kerajaan negeri, agensi dan profesional berkaitan, tuan tanah dan 

pemaju tanah serta masyarakat umum. 


ii. 

Garis Panduan Umum Penyediaan Komponen di Sekitar Stesen dan 

Terminal Transit 

Berikut adalah garis panduan umum bagi penyediaan komponen di sekitar stesen dan terminal 

transit: 

Garis Panduan Umum Penyediaan Pintu Laluan (Gateway) 

• Setiap zon TOD mesti mempunyai stesen atau terminal transit yang diletakkan di bahagian 

tengah zon. 

• Stesen dan terminal transit berfungsi sebagai pintu laluan utama ke zon TOD. 

• Stesen dan terminal transit ini merupakan pintu perhubungan utama penghuni zon TOD 

dan ia memberikan kemudahan pergerakan jarak jauh kepada mereka.

6-10 



• Selain itu, stesen dan terminal ini boleh dijadikan mercu tanda (landmark) zon TOD, di 

mana penerapan reka bentuk bandar dan bangunan yang menarik dapat memberikan 

identiti dan mungkin boleh menyerlahkan budaya setempat. 

• Ini secara langsung akan dapat meningkatkan nilai gunatanah di sekeliling stesen / 

terminal transit. 

Garis Panduan Umum Penyediaan Untuk Pembangunan Padat dan Padu 

• Justifikasi untuk membenarkan pembangunan padat di zon TOD adalah untuk merapatkan 

lokasi gunatanah (mengurangkan jarak) yang akan mengurangkan perjalanan jauh 

terutama perjalanan sokongan hidup seperti perjalanan untuk membeli barangan, 

mendapatkan perkhidmatan, mengunjungi rekreasi dan lain-lain aktiviti dalam lingkungan 

400 meter dari stesen / terminal transit sahaja. 

• Pembangunan secara menegak diperlukan dalam zon TOD bagi mengoptimumkan 

penggunaan tanah serta perkhidmatan transit. Ianya akan dapat menampung ramai 

penghuni di samping dapat juga menempatkan pelbagai aktiviti dalam satu bangunan 

seperti kedai, pejabat, rumah dan kawasan rekreasi (4 jenis gunatanah) seperti dalam 

asas sebuah kejiranan. 

• Pembangunan padat dan membenarkan gabungan / campuran gunatanah akan 

menyebabkan kawasan zon TOD lebih berdaya huni (liveable). Ianya lebih demokratik kerana 

memberi ruang untuk pelbagai jenis rumah (aspek harga rumah) yang menggabungkan 

pelbagai kumpulan status sosio ekonomi – yang menggalakkan integrasi sosial. 

Garis Panduan Umum Penyediaan Laluan Pejalan Kaki, Laluan Basikal dan 

Mod Pengangkutan 

• Pembinaan laluan pejalan kaki yang berkualiti dan saling menghubungkan gunatanah 

yang terdapat di zon TOD ke stesen transit sangat penting kerana penduduk diminta 

berjalan kaki dan menggunakan pengangkutan awam bagi mengurangkan penggunaan 

kenderaan persendirian. 

• Sokongan bagi penunggang basikal seperti ruang simpanan basikal, bilik mandi, kedai 

membaiki basikal dan sebagainya perlu dititikberatkan untuk menggalakkan penggunaan 

basikal yang tinggal di sekeliling zon TOD (sekitar 1-2 km) untuk ke / dari kawasan 

kejiranan di sekeliling kawasan dalam zon TOD. 

• Stesen / terminal transit adalah titik tumpuan zon TOD yang berperanan sebagai hub 

pertukaran mod pengangkutan utama antara mod tanpa motor dengan pengangkutan 

awam. Ianya juga menjadi hub pertukaran perkhidmatan pengangkutan awam iaitu antara 

bas pengantara dengan bas transit / bas transit laju.




KELAS KEGUNAAN TANAH 

KELAS KEGUNAAN TANAH 

Jadual 

A - 1 

A - 2 

A - 3 

A - 4 

A - 5 

A – 6 

A – 7 

A – 8 

A - 9 

Kelas Kegunaan Tanah 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Skim Perumahan (R1, R2, R3, PKR) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perumahan Kepadatan Rendah, Sederhana dan 

Tinggi (R1, R2, R3, PKR) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan (PU, PP, PK) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan Terhad (Perkhidmatan) (PTP) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan Terhad (Institusi) (PTI) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Industri (IP, TP) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Perkhidmatan Utiliti, Infrastruktur dan Kemudahan Masyarakat 

(KMU) 

Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan lapang dan Hutan (OS1, OS2, FR) 

Kegunaan / Aktiviti Bercampur Kediaman (KBK) 

Nota: Pecahan gunatanah utama bagi Aktiviti dibenarkan adalah 70% dan 30% bagi Aktiviti Sokongan 

dibenarkan dengan syarat.

7-2 



Jadual A-1 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Skim Perumahan (R1, R2, R3, PKR) 

Gunatanah Kegunaan Catatan 

Utama Aktiviti 

Perumahan a) Aktiviti Kepadatan Rendah 

Dibenarkan • Rumah Sesebuah (Tidak 

melebihi 8 unit/ekar) 

• Rumah Berkembar (Tidak 


• Pembangunan hendaklah 

merujuk kepada garis panduan 

dan piawaian pembangunan 

yang ditetapkan JPBD, MBPJ 

dan agensi-agensi kerajaan 

yang berkenaan. 

Kepadatan Sederhana 

• Rumah Teres (Tidak 


• Rumah Bandar (Tidak 


Kepadatan Tinggi 

• Rumah Pangsa (Tidak 


• Rumah Mampu Milik 

(Tidak melebihi 

120 unit/ekar) 

• Pangsapuri Kos Rendah 

(Tidak melebihi 

160 unit/ekar) 

b) Aktiviti Perniagaan 

Sokongan • Bangunan Perniagaan 

Dibenarkan Teres / Sesebuah 

Dengan Syarat mengikut Nisbah Plot 

yang ditetapkan dalam 

garis panduan 

pembangunan 

• Jenis aktiviti yang 

dibenarkan adalah 

kategori runcit dan 

perkhidmatan mengikut 

keperluan tempatan/unit 

kejiranan iaitu: 

Kedai runcit, bank/ 

kewangan/insurans, 

pasar mini, restoran/ 

kedai makan segera,



7-3 



kedai buku dan alat tulis, 

kedai telekomunikasi, 

kafe siber, klinik, 

farmasi, kedai gambar, 

barangan elektrik, 

perkakas dan dobi 

• Mengikut piawaian yang 

ditetapkan 

Institusi dan Kemudahan 

Masyarakat 

• Kegunaan Kerajaan 

(Pejabat, Kompleks / 

Pusat Pengurusan) 

• Kegunaan Latihan 

Kemahiran / Pendidikan/ 

Keagamaan 

• Unit-unit kemudahan 

masyarakat sedia ada 

dan kegunaan kerajaan 

dikekalkan dan 

diselenggarakan dengan 

baik 

• Cadangan kemudahan 

baru hendaklah mengikut 

keperluan penduduk dan 

piawaian yang ditetapkan 

Kemudahan Sukan dan 

Kawasan Rekreasi 

• Mematuhi piawaian 

pembangunan dan 

menyediakan TLK yang 

secukupnya 

Pengangkutan 

• Tertakluk kepada 

keperluan dan piawaian 

penyediaan yang 

berkaitan

7-4 





Infrastruktur dan Utiliti 

• Dibenarkan di atas tapak 

atau bangunan khusus 

untuk kegunaan 

infrastruktur dan utiliti 

sahaja 

c) Aktiviti • Semua aktiviti yang tidak 

Tidak 

tersenarai dalam (a) & (b). 

Dibenarkan 

• Aktiviti-aktiviti yang 

bercanggahan dengan 

kawasan perumahan



7-5 

Jadual A-2 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perumahan Kepadatan Rendah, 

Sederhana dan Tinggi (R1, R2, R3, PKR) 

Gunatanah Aktiviti Catatan 

Utama 

Perumahan a) Aktiviti • Rumah Sesebuah Pembangunan hendaklah 

Kepadatan Dibenarkan • Rumah Berkembar merujuk kepada garis 

Rendah 

panduan dan piawaian 

pembangunan yang 

ditetapkan JPBD, MBPJ 

dan agensi-agensi 

kerajaan yang berkenaan. 

b) Aktiviti • Jenis aktiviti yang 

Sokongan dibenarkan adalah: 

Dibenarkan - Tadika 

Dengan Syarat - Taska 

- Pejabat pengurusan NGO 

- Bilik perabot antik 

- Bilik pameran hiasan 

dalaman 

- Pejabat persendirian 

- Tempat penyelidikan 

persendirian 

- Klinik (bukan untuk 

haiwan) 







• Mengikut piawaian yang 

ditetapkan 


Tidak 

tersenarai dalam (a) & (b). 

Dibenarkan 

Perumahan a) Aktiviti • Rumah Teres 

Kepadatan Dibenarkan • Rumah Bandar 

Sederhana 



Dibenarkan - Tadika (lot tepi yang 

Dengan Syarat mempunyai kawasan 

lapang) 

- Taska (lot tepi yang 

mempunyai kawasan 

lapang) 








Tidak tersenarai dalam (a) & (b). 

Dibenarkan

7-6 




Utama 

Perumahan a) Aktiviti • Rumah Pangsa 

Kepadatan Dibenarkan • Rumah Mampu Milik 

Tinggi 

• Pangsapuri Kos Rendah 



Dibenarkan - Tadika (tingkat bawah sahaja) 

Dengan 

- Tadika (tingkat bawah sahaja) 

Syarat 

- Surau 

- Kedai kejiranan 

- Gelanggang squasy 

- Tenis 

- Badminton 

- Taman permainan 

kanak-kanak 

- Kolam renang 

- Dewan 

- Rumah kedai 

- Pejabat pengurusan 

- Asrama 


Tidak tersenarai dalam (a) & (b). 

Dibenarkan



7-7 

Jadual A-3 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan 


Utama 

• Pusat 

Perdagangan 

Utama 

• Pusat 

Perdagangan 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Runcit : (makanan, minuman, 

tembakau. Daging &ayam, 

barangan rumah & persendirian. 

Motorsikal, kenderaan bermotor, 

minyak petrol) 

• Restoran / kedai 

makanan segera 







• Hotel / Rumah 

Tumpangan: (hotel, 

rumah sewa) 

• Pembinaan : 

(Pembinaan, Kontraktor 

perdagangan khas 

• Pengangkutan dan 

Penyimpanan Gudang : 

(Pengangkutan darat/ 

air/ udara. Perkhidmatan 

yang berkaitan dengan 

pengangkutan) 

• Telekomunikasi / 

Perhubungan 

• Institusi Kewangan : 

(Institusi kewangan. 

Bank. Kedai pajak 

gadai. Institusi 

kewangan yang tidak 

dikelaskan di manamana. 

Perkhidmatan 

kewangan) 

• Insurans : (Insurans 

nyawa & kemalangan. 

Kumpulan Wang 

Simpanan & Pencen. 

Organisasi Keselamatan 

Sosial. Perkhidmatan 

insurans)

7-8 




Utama 

• Perkhidmatan 

Kebersihan : 

(perkhidmatan 

kebersihan & 

perkhidmatan yang 

berkaitan) 

• Perkhidmatan Sosial/ 

Awam : (perkhidmatan 

pendidikan. Institusi 

Penyelidikan & Sains. 

Perkhidmatan 

Perubatan, pergigian 

perkhidmatan kesihatan 

& perkhidmatan haiwan 

lain. Institusi kebajikan. 

Badan perniagaan, 

professional & 

persatuan buruh. 

Perkhidmatan sosial & 

masyarakat lain) 

• Perkhidmatan Isirumah 

dan Persendirian : 

Perkhidmatan 

pembaikan barangan 

kulit/ elektrik/ 

kenderaan/ barang 

kemas/ dll. Kedai dobi, 

salun/ kedai gambar 

& lain-lain perkhidmatan 

persendirian) 

• SOHO / Pangsapuri 

Perkhidmatan 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan Syarat 

• Borong (makanan, minuman, 

tembakau. Barangan rumah 

& persendirian. Motorsikal, 

kenderaan bermotor, minyak 

petrol dsb. Peralatan dan 

bahan perusahaan, pertanian 

& perniagaan. Pemborong am 

besar) 

• Perkhidmatan rekreasi/ 

Kebudayaan : (perkhidmatan 

tayangan gambar & 

perkhidmatan hiburan lain.



7-9 


Utama 

Perpustakaan, perkhidmatan 

hiburan, kebudayaan dan 

rekreasi yang tidak dikelaskan 

di mana) 

• Perumahan 

• Asrama 

• Servis kereta 

• Taska 

• Hypermarket (Tertakluk 

kepada Kementerian 

Perdagangan Dalam Negeri, 

Koperasi dan Kepenggunaan) 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 

• Semua aktiviti yang tidak 

tersenarai dalam Kolum I, II & III 

• Aktiviti yang mencemarkan atau 

mempunyai potensi pencemaran 



kawasan perniagaan 

• Pusat 

Kejiranan 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Runcit 

• Pejabat 









b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan Syarat 

• Perkhidmatan Pendidikan/ 

Penyelidikan 

• Stesen minyak 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 


tersenarai dalam (a) dan (b). 

• Aktiviti yang mencemarkan 

atau mempunyai potensi 

pencemaran 



kawasan perniagaan

7-10 



Jadual A-4 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan Terhad (Perkhidmatan) (PTP) 


Utama 

Industri 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Pusat rekabentuk & 

pembangunan IT 

• Kejuruteraan & industri 

berteknologi tinggi 







• Penyelidikan dan perubatan 

• Kegunaan/aktiviti yang berkaitan 

dengan komputer & multimedia 

• Teknologi-bio 

• Pejabat 

• Pusat latihan dan jualan 

• Pusat pengedaran 

• Pusat servis teknikal 

• Kemudahan masyarakat 

• Tempat letak kereta 

• Plaza 

• Taman awam 

• Asrama pekerja 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan Syarat 

• Restoren 

• Pusat makanan 

• Pusat hiburan (dalaman/ 

luaran) 

• Kedai serbaneka 

• Taska 

• Tadika



7-11 


Utama 

• Hospital 

• Dobi 

• Pusat pendidikan swasta 

• Perumahan 

• Kedai 

• Bilik pameran 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 

• Pusat beli belah 

• Hypermarket 

• Pasar 

• Hotel 

• Perumahan 

• Pangsapuri 

perkhidmatan 


• Bank 

• Bengkel 

(kecuali atas sebab-sebab khas)

7-12 



Jadual A-5 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Perdagangan Terhad (Institusi) (PTI) 


Utama 

Perumahan 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Balai seni lukis 

• Dewan pameran (kecuali kereta) 

• Rumah Orang Tua 







• Agensi (perkapalan, berita, 

hartanah pelancongan, publisiti, 

pemasaran) 

• Pejabat pengurusan yang 

berkaitan dengan aktiviti NGO. 

• Agen Hartanah 

• Perkhidmatan Perundangan 

• Pemilik boleh menukar syarat 

nyata tanah dari ‘Perumahan’ 

kepada ‘Perniagaan’. Keluasan 

ruang lantai dan ketinggian 

bangunan hendaklah dikekalkan 

seperti sediada untuk 

mengelakkan kesesakan lalu 

lintas serta mengurangkan 

kacau ganggu. 

• Perkhidmatan Perakaunan 

• Perkhidmatan memproses data 

Perkhidmatan pakarunding, 

kejuruteraan, senibina, hiasan 

dalaman dan lain-lain yang 

berjenis teknikal. 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Asrama 

• Tadika 

• Taska 

• Klinik (bukan untuk haiwan) 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 


tersenarai dalam (a) dan (b).



7-13 

Jadual A-6 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan Industri (IP) 


Utama 

Industri 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Alat-alat kelengkapan kereta; 

menjual dan memasang 

• Alat-alat kelengkapan sains; 

menjual dan membaiki 







• Barang-barang stor; menyimpan 

secara kecil-kecilan tidak 

melebihi 610 meter persegi luas 

lantai 

• Hanya dibenarkan industri ringan 

dan perkhidmatan sahaja bagi 

industri yang bersebelahan zon 

perumahan 

• Basikal dan kenderaan; menjual 

dan membekal 

• Bateri; menjual dan mengecas 

• Bengkel kereta dan motosikal; 

membaiki dan seumpamanya 

• Bingkai gambar; membuat 

• Buku; menjilid secara kecilkecilan 

tidak melebihi 610 

meter persegi luas lantai 

• Papan tanda, iklan dan lain-lain 

seumpanya; membuat dan 

menjual secara kecil-kecilan 

tidak melebihi 610 meter 

persegi luas lantai 

• Percetakan secara kecil-kecilan 

tidak melebihi 610 meter 

persegi luas lantai 

Utama 

• Makanan dan minuman; 

membuat dan menjual secara 

kecil-kecilan 

• Tayar; menjual dan membuat 

• Gudang 

• Stor

7-14 




Utama 

• Barangan peralatan elektrik; 

memasang 

• Komputer dan perisian; 

penyelidikan dan pembangunan 

• Peralatan fotografi; memproses, 

memperbaiki dan memasang 

• Alat-alat muzik; kilang membuat 

• Alat-alat pengukur saintifik dan 

professional; kilang membuat 

• Alat pengawalan selain dari 

yang telah dikelaskan; kilang 

membuat 

• Barang-barang untuk kereta, 

barang-barang kayu selain dari 

yang telah dikelaskan; kilang 

membuat 

• Barang-barang sukan dan 

olahraga; kilang membuat 

• Barang-barang tembaga; kilang 

membuat 

• Kasut pertukangan, terompah 

kayu, selipar dan barang 

kelengkapan kasut; kilang 

membuat 

Utama 

• Ais; kilang membuat 

• Bahan-bahan membuat roti; 

kilang membuat 

• Barang-barang makanan selain 

dari yang telah dikelaskan; 

kilang membuat 

• Biskut; kilang memproses 

• Mesin kegunaan pejabat, mesin 

komputer dan mesin pengira; 

kilang membuat



7-15 


Utama 

• Roti; kilang membuat dan menjual 

• Kontena dan kotak dari kertas 

kadbod; kilang membuat 

• Kerja-kerja seni dan ukiran mahir 

dalam institusi percetakan. 

• Industri Teknologi Tinggi 

• Micro electronic 

• Telekomunikasi 

• Robotic 

• Environmental engineering 

Micro biology 

b) Aktiviti 

Sokong 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Pejabat 

• Ruang Pameran 

• Kafeteria 

• Asrama pekerja 

• Gerai 

• Surau 

• Bilik bacaan 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



7-16 



Jadual A-7 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Perkhidmatan Utiliti, Infrastruktur dan Kemudahan Masyarakat (WZ) 


Utama 

Rizab Utiliti 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

Sebarang aktiviti yang berkaitan 

dengan penyediaan bekalan utiliti 

awam. 

*(melibatkan rizab rintisan 

elektrik dan sub station, bekalan 

air, pengairan dan saliran, 

pembentungan, laluan rail base, 

keretapi, telekomunikasi dan stesen 

pemindahan pelupusan sampah) 

ß Pembangunan hendaklah merujuk 

kepada garis panduan dan piawaian 

pembangunan yang ditetapkan 

JPBD, MBPJ dan agensi-agensi 

kerajaan yang berkenaan. 







b) Aktiviti 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Pejabat pengurusan berkaitan 

utiliti 

• Stesen 

• Kafeteria 

• Depot 


• Tapak penyemaian dan 

penjagaan tanaman 

• Aktiviti rekreasi. 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



Institusi 

(melibatkan kegunaan kerajaan dan kemudahan masyarakat) 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Pejabat kerajaan 

• Balai Polis



7-17 


Utama 

• Balai Bomba 

• Klinik Kesihatan 

• Hospital Awam 

• Pejabat Pos 

• Balai Raya 

• Dewan Orang Ramai 

• Perpustakaan 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan Syarat 

• Kafeteria 

• Kedai 

• Dewan serbaguna 

• Kemudahan rekreasi/ 

sukan 

• Bengkel 

• Stor 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



Keagamaan 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Dewan sembahyang 

Gunatanah 

b) Aktiviti 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Pejabat pengurusan 

• Kafeteria 

• Dewan orang ramai 







• Tadika

7-18 




Utama 

• Taska 

• Sekolah agama 

• Ruang niaga (bangunan 

keagamaan) 

• Ruang pameran 

• Pusat kaunseling 


• Perumahan kakitangan 

• Asrama (untuk pengguna 

institusi tersebut) 

• Kawasan rekreasi 

• Tempat letak kereta (untuk 

pengguna institusi sahaja) 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



Pendidikan Awam 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Taska 

• Tadika 

• Sekolah rendah 

• Sekolah rendah agama 

• Sekolah menengah 







• Sekolah menengah agama 

• Institusi pengajian tinggi



7-19 


Utama 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 



• Makmal 


• Dewan rekreasi/sukan 







• Bank 

• Pejabat pos 

• Kemudahan agama 

• Asrama 

• Perumahan kakitangan 

• Kafeteria 

• Pusat makanan 

• Ruang niaga buku dan alatulis 

• Koperasi 

• Kelab komputer 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



Tanah Perkuburan (melibatkan tanah perkuburan semua kaum, 

krematorium dan juga cadangan tapak kubur di tanah RRIM) 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Kubur 

• Tempat membakar mayat 


merujuk kepada garis 

panduan dan piawaian 

pembangunan yang 

ditetapkan JPBD, MBPJ dan 

agensi-agensi kerajaan yang 

berkenaan.

7-20 




Utama 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Bangunan menyimpan abu 

mayat 


• Tempat sembahyang 


• Stor 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 





7-21 

Jadual A-8 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan lapang dan Hutan (OS1, OS2, FR) 


Utama 

Kawasan 

lapang 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Taman bandaran 

• Taman tempatan 

• Taman kejiranan 







• Taman permainan 

• Lot permainan kanak-kanak 

• Tandas awam 

• Tempat letak kereta awam 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Stadium 


• Kompleks sukan 


• Dataran 

• Restoren 

• Gerai 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



Hutan 

a) Aktiviti 

Dibenarkan 

• Pemuliharaan Ekologi Hutan 

• Aktiviti rekreasi pasif 

yang mesra alam 

• Hendaklah mematuhi Perintah 

Kualiti Alam Sekeliling (Aktiviti 

Yang di tetapkan) (Penilaian 

Kesan Kepada Alam Sekeliling 

1987, Garis Panduan Jabatan 

Alam Sekitar dan Jabatan 

Perhutanan.

7-22 




Utama 

b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• Bangunan kerajaan dan pusat 

penyelidikan yang berkaitan 

dengan aktiviti di hutan sahaja 



c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 



• Aktiviti yang mencemarkan 

atau mempunyai potensi 

pencemaran



7-23 

Jadual A-9 : Kegunaan / Aktiviti Bagi Kegunaan Bercampur Kediaman (KBK) 


Utama 



Kegunaan a) Aktiviti • Perumahan 

• Pembangunan 


hendaklah 

Bercampur Dibenarkan 

yang merujuk ditetapkan kepada JPBD, garis panduan MBPJ 

Kediaman 

• Kuaters pekerja 

dan agensi-agensi piawaian pembangunan kerajaan 

yang berkenaan. ditetapkan JPBD, MBPJ 

• Asrama 



b) Aktiviti 

Sokongan 

Dibenarkan 

Dengan 

Syarat 

• SOHO 

• Pangsapuri Perkhidmatan 

• Pejabat 

• Pusat Beli Belah 



• Pusat perubatan / farmasi 

• Bank / institusi 

kewangan / insurans 

• Tekstil 


• Perkhidmatan 

Pendidikan/ Institut 

Penyelidikan 

• Perumahan 

• Perkhidmatan Rekreasi 

dan Kebudayaan 

• Lain-lain aktiviti yang 

bersesuaian 

c) Aktiviti 

Tidak 

Dibenarkan 

• Semua aktiviti yang 

tidak tersenarai dalam 

(a) dan (b).




GARIS PANDUAN 

KAWALAN PERANCANGAN 

Lampiran 

Garis Panduan 

8A 

GARIS PANDUAN PERUMAHAN 

8A-1 : Garis Panduan Rumah Sesebuah 

8A-2 : Garis Panduan Rumah Sesebuah (Khas Kg. Chempaka) 

8A-3 : Garis Panduan Rumah Berkembar 

8A-4 : Garis Panduan Rumah Bandar 

8A-5 : Garis Panduan Rumah Teres 

8A-6 : Garis Panduan Pangsapuri (Khas Kg. Kayu Ara) 

8A-7 : Garis Panduan Rumah Pangsa (merangkumi semua perumahan 

bertingkat)

8-2 



Lampiran 

8B 

GARIS PANDUAN PERDAGANGAN 

Garis Panduan 

8B-1 : Garis Panduan Kedai dan Kedai Pejabat 

8B-2 : Garis Panduan Gerai 

8B-3 : Garis Panduan Kompleks Perniagaan (Bangunan Perniagaan) 

8B-4 : Garis Panduan Pangsapuri Perkhidmatan 

8B-5 : Garis Panduan SOHO 

8B-6 : Garis Panduan Menjalankan Aktiviti Servis Kereta di Bangunan 

Rumah Kedai 

8B-7 : Garis Panduan Kawasan Perdagangan Terhad 

8C 

GARIS PANDUAN PERINDUSTRIAN 

8C-1 : Garis Panduan Kilang Bertingkat 

8C-2 : Garis Panduan Untuk Bangunan Industri 

8C-3 : Garis Panduan Industri Teres 

8D 

REKABENTUK BANDAR 

8D-1 : Garis Panduan Perabot Jalan 

8D-2 : Garis Panduan Rangkaian laluan Pejalan Kaki / Kaki Lima 

8E 

GARIS PANDUAN LALULINTAS DAN PENGANGKUTAN AWAM 

8E-1 : Garis panduan Jalan 

8E-2 : Garis panduan Hierarki Jalan 

8E-3 : Piawaian Tempat Letak Kenderaan 

8F 

8G 

GARIS PANDUAN PEMBANGUNAN KEMUDAHAN BAGI 

GOLONGAN ORANG KELAINAN UPAYA (OKU) 

GARIS PANDUAN PENANAMAN LANSKAP



8-3 

Lampiran 

Garis Panduan 

8H 

GARIS PANDUAN KEMUDAHAN MASYARAKAT 

8H – 1 : Garis Panduan Tadika 

8H – 2 : Garis Panduan Taska 

8H – 3 : Garis Panduan Pusat Jagaan Orang Tua 

8I 

GARIS PANDUAN INFRASTRUKTUR DAN UTILITI 

8I-1 : Garis panduan Bekalan Air 

8I-2 : Garis panduan Bekalan Elektrik 

8I-3 : Garis panduan Perkhidmatan Telekomunikasi 

8I-4 : Garis panduan Sistem Saliran 

8I-5 : Garis panduan Sistem Pembentungan 

8I-6 : Garis panduan Sistem Pembuangan Sisa Pepejal 

8I-8 : Garis panduan Rizab Utiliti

8-4 



8A : GARIS PANDUAN PERUMAHAN 

Lampiran 8A – 1 : GARIS PANDUAN RUMAH SESEBUAH 

Jenis Kegunaan Tanah 

Pengezonan 

Kepadatan 

Perumahan Kepadatan Rendah 

Perumahan (Sesebuah) 

8 unit/ekar 

Anjakan bangunan i. Hadapan: 6.1 m (20’) 

ii. Tepi (Sempadan Bersama): 3.05 m (10’) 

iii. Tepi (Sempadan Jalan) : 6.1m (20’) 

iv. Anjakan Belakang Bangunan : 3.05m (10’) 

v. Anjakan maksimum tiang garaj : tidak kurang 

3.05m (10’) daripada sempadan 

vi. 

Cucur bumbung: 1m(3.3’) dibenarkan 

memasuki anjakan bangunan 

vii. Anjung Kereta (Porch): Rekabentuk anjung 

kereta individu bagi setiap unit rumah 

(perkongsian anjung tidak dibenarkan) 

viii. Bagi ‘Zero Lot’ jarak anjakan bangunan dari 

sempadan bersama adalah 4.6m (15’). 

Ketinggian bangunan i. Bagi kawasan yang berbukit atau tanah yang 

‘split level’, ketinggian maksima 2 tingkat di 

paras yang lebih tinggi, paras yang lebih rendah 

ketinggian maksima 3 tingkat. 

ii. 

iii. 

iv. 

Bagi tanah rata, maksima 2 tingkat bagi kawasan 

yang pembangunan asalnya adalah 1 tingkat. 

Bagi tanah rata, maksima 3 tingkat bagi kawasan 

yang pembangunan asalnya adalah 2 tingkat. 

Binaan 2 tingkat dengan ‘attic’ dibenarkan. 

Bagi skim perumahan sesebuah yang diluluskan 

secara lot (tiada bangunan asal) dibenarkan 

ketinggian maksima 3 tingkat. Sekiranya tanah 

berbukit atau tanah yang ‘split level’, ketinggian 

maksima 2 tingkat di paras lebih tinggi, paras 

yang lebih rendah ketinggian maksima 3 tingkat.



8-5 

v. ‘Basement’ bagi rumah sesebuah dibenarkan 

dengan syarat mendapatkan kelulusan Majlis. 

Jalan Keluar Masuk 

Hanya satu laluan keluar / masuk dibenarkan 

Keperluan Jabatan-jabatan i. Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk 

Teknikal 

dan ketinggian bangunan supaya harmoni dengan kawasan 

sekitar. 

ii. Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan 

Cadangan Pemajuan (LCP) dan Kesan 

Pembangunan Terhdap Kawasan Sekitar serta 

mematuhi syarat-syarat Teknikal Majlis.

8-6 



Lampiran 8A – 2 : GARIS PANDUAN RUMAH SESEBUAH (KHAS KG. CHEMPAKA) 


Pengezonan 

Kepadatan 

Anjakan bangunan 


Perumahan (Sesebuah) 

8 unit/ekar 

Bangunan Lot Tengah (‘Intermidiate’) 

i. Hadapan : 3.05m (10’) 

ii. Belakang : 0.46m (5’) 

iii. Tepi (sempadan bersama) : 0.46 m (5’) 

iv. Unjuran bumbung (‘Porch’) : 2.28 m (8’6”) 

Bangunan Lot Tepi (Corner) Dan Lot Hujung 

(End Lot) 

i. Hadapan : 3.05m (10’) 

ii. Belakang : 0.46m (5’) 

iii. Tepi (sempadan bersama) : 0.46 m (5’) 

iv. 

Tepi (bersebelahan jalan/ Lorong) 

• Lot Tepi (corner) : 3.05 m (10’) 

• Lot Hujung (end lot) : 0.46 m (%’) 

Ketinggian bangunan • 3 tingkat ketinggian maksima. 

• Dibenarkan pembangunan bangunan 1 tingkat 

sediada kepada 3 tingkat. 



Keperluan Jabatan-jabatan • Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk 

Teknikal 

dan ketinggian bangunan supaya harmoni 

dengan kawasan sekitar. 

• Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan 






8-7 

Lampiran 8A – 2 : GARIS PANDUAN RUMAH BERKEMBAR 


Pengezonan 

Kepadatan 


Perumahan (berkembar) 

10 unit/ekar 

Anjakan bangunan i. Hadapan: 6.1 m (20’) 


iii. Tepi (Sempadan Jalan): 6.1m (20’) 

iv. Anjakan Belakang Bangunan: 3.05m (10’) 

v. Anjakan maksimum tiang garaj: tidak kurang 


vi. 

Cucur bumbung: 1m (3.3’) dibenarkan memasuki 

anjakan bangunan 

vii. Anjung Kereta (Porch): Rekabentuk anjung kereta 

individu bagi setiap unit rumah (perkongsian 

anjung tidak dibenarkan) 

Ketinggian bangunan i. Maksima 2 tingkat bagi kawasan yang sekitarnya 

terdapat rumah perumahan sedia ada 1 tingkat 

ii. 

Maksima 3 tingkat bagi kawasan yang sekitarnya 

terdapat rumah perumahan sedia ada 2 tingkat 



Keperluan Jabatan-jabatan i. Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk 

Teknikal 



ii. 

Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan 




8-8 



Lampiran 8A – 3 : GARIS PANDUAN RUMAH BANDAR 


Pengezonan 

Kepadatan 

Saiz Tapak 

Ketinggian bangunan 

Kawasan Plinth 

Landskap 

Perumahan Kepadatan Sederhana 

Perumahan 

30 unit/ekar 

0.2 hektar (0.5 ekar) (minima) 

3 tingkat (maksima) 

60% (maksima) 

10% dari keluasan kawasan (diatas tanah) 

Anjakan bangunan i. Anjakan Hadapan - 6.1m (20’) 

ii. Anjakan Hadapan anjung kereta - 3.05m (10’) 

iii. Anjakan Tepi – 6.1m (20’) 

Jalan dan Lorong i. Jalan dalaman – 6.1 m 

ii. 

Lorong belakang – 3.0 m 

Laluan keluar Masuk 

Tempat Letak Kereta 

Tempat Pembuangan Sampah 

Perbadanan Pengurusan 

Hadapan lot yang berhadapan dengan jalan boleh 

dibuka untuk laluan. 

2 TLK / unit + 10% untuk pelawat. 

Tempat pembuangan sampah hendaklah 

ditempatkan di kawasan yang mudah dihubungi 

daripada jalan awam untuk perkhidmatan. 

Satu perbadanan pengurusan hendaklah ditubuhkan 

mengikut Akta Hakmilik Strata 1985. 

Kemudahan Awam i. Bilik sembahyang/ dewan/ taska – 38.2 meter 

persegi (minima) 

ii. 

iii. 

Pejabat Pengurusan – 9.3 meter persegi (minima) 

Taman Permainan kanak-kanak 

Lain-lain syarat 

Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis



8-9 

Catatan 

Khas Kg. Kayu Ara 

• Serahan 5’ di bidang hadapan bagi pelebaran 

jalan kecuali Jalan Jenjarum. 

• Serahan jalan 10’ di bidang hadapan Jalan 

Jenjarum. 

• Penyediaan/penyerahan 20’ bagi kawasan lapang 

(linear park) di bidang hadapan lot.

8-10 



Lampiran 8A – 4 : GARIS PANDUAN RUMAH TERES 


Pengezonan 

Kepadatan 



Perumahan 

14 unit/ekar 


Anjakan bangunan i. Hadapan : 6.1 m (20’) 


iii. Tepi (Sempadan Jalan): 6.1 m (20’) 

iv. Tepi (bagi unit mempunyai laluan pejalan kaki / 

jaluran hijau atau pencawang letrik): 3.05 m(10’) 

v. Tepi (‘Fire break’): 6.1 m (20’) 

vi. Belakang: 3.05 m (10’) antara sempadan / 6.1m 

(20’) antara kedua dinding bangunan 

vii. Anjakan maksimum tiang garaj: Tidak kurang 


viii. Panjang Maksima blok teres: 98.5m (320’) 

ix. 

Anjakan 1.5m (5’) dari sempadan lot di bahagian 

tingkat bawah dan 3.05m (10’) dibahagian tingkat 

atas bangunan. 

x. Lorong belakang minima 3.05 m (10’) 

xi. 

Cucur bumbung: 1m (3.3’) dibenarkan memasuki 

anjakan bangunan 

xii. Anjung Kereta (Porch): Rekabentuk anjung kereta 

individu bagi setiap unit rumah (perkongsian 

anjung tidak dibenarkan) 

xiii. Tiang Anjung Kereta: 4.3m (14’) dibenarkan 

memasuki anjakan bangunan 

xiv. Serambi (Balcony): Tidak dibenarkan keluar dari 

garisan minima anjakan bangunan 

xv. ‘Bay Window dan Indoor Planter Box’: Maksima 

0.8m (2’) dibenarkan memasuki anjakan bangunan.



8-11 

Lampiran 8A – 5 : GARIS PANDUAN PANGSAPURI (KHAS KG. KAYU ARA) 


Pengezonan 

Kepadatan 

Saiz Tapak 


Kawasan Plinth 


Perumahan 

45 unit/ekar 

0.28 hektar (0.7 ekar) (minima) 


60% (maksima) 

Landskap • 10% dari keluasan kawasan 

• Perimeter planting : minima 2 meter keliling 

tapak cadangan. 


Anjakan antara bangunan dengan sempada kawasan 

• Menghadap jalan awam – 6.1 m (20’) 

• Sempadan bersama – 3.05 m (10’) 

Tempat Letak Kereta 

Tempat Pembuangan 

Sampah 


1 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

Tempat pembuangan sampah hendaklah 

ditempatkan di kawasan yang mudah dihubungi 

daripada jalan awam untuk perkhidmatan. 

Satu perbadanan pengurusan hendaklah ditubuhkan 

mengikut Akta Hakmilik Strata 1985. 

Kemudahan Awam i. Bilik sembahyang/ dewan/ taska – 38.2 meter 

persegi (minima) 

ii. 

iii. 

Pejabat Pengurusan – 9.3 meter persegi (minima) 

Taman Permainan kanak-kanak 

Lain-lain syarat • Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis 

• Serahan 5’ di bidang hadapan bagi pelebaran 

jalan kecuali Jalan Jenjarum. 

• Serahan jalan 10’ di bidang hadapan Jalan 

Jenjarum. 

• Penyediaan/penyerahan 20’ bagi kawasan lapang 

(linear park) di bidang hadapan lot.

8-12 



Lampiran 8A – 6 : GARIS PANDUAN PANGSAPURI (MERANGKUMI SEMUA PERUMAHAN 

BERTINGKAT) 


Pengezonan 

Perumahan Kepadatan Tinggi 

Perumahan 

Kepadatan i. Maksima 80 unit/ekar bagi rumah pangsapuri. 

ii. 

iii. 

Maksima 120 unit/ekar bagi rumah mampu milik. 

Maksima 160 unit/ekar bagi perumahan awam 

Saiz Tapak 

Kawasan plinth 


0.81 hektar (2 ekar) 

60% daripada keluasan tapak 

Anjakan antara bangunan dengan sempadan kawasan 

Kemudahan Awam • Surau 

• Menghadap jalan awam – 12.2m (40’) 

• Sempadan bersama – 6.1m (20’) 

• Tadika / Taska 

• Dewan 

• Rumah sampah 

• Kedai – kedai kejiranan 

• Gelanggang sukan 

• Taman permainan kanak-kanak 

• Ruang Perhimpunan 

• Pejabat Pengurusan 

Tempat Letak Kenderaan 

Pangsapuri Kos Rendah/ Pangsapuri Mampu Milik/ 

* TLK untuk pelawat tidak Perumahan Awam 

boleh dijual atau disewa. 

• 1 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

• 1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat.



8-13 

• TLK OKU – 2% daripada jumlah TLK keseluruhan. 

Pangsapuri Kos Sederhana 

• 2 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

• 1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat. 


Pangsapuri Kos Tinggi 

• 2.5 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

• 1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat. 


Keperluan Jabatan-Jabatan i. Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk 

Teknikal 



ii. 

Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan 




8-14 



8B : GARIS PANDUAN PERNIAGAAN 

Lampiran 8B – 1 : GARIS PANDUAN KEDAI DAN KEDAI PEJABAT 


Perdagangan 

Saiz lot minima 6.1m x 20m (20’x 65’) 

Anjakan bangunan • < 2 tingkat - 6.1m (20’) 

• > 2 tingkat - 9.1m (30’) 

• lorong belakang membelakangi rumah - 9.1m (30’) 

• Lorong Tepi / Pemisah : 6.1m (20’) – Tidak 

dibenarkan TLK 

• Lot hujung kedai pejabat hendaklah mempunyai 

tambahan kelebaran 2.1m (8’) sebagai 

verandah way. 


Tidak melebihi 4 tingkat (tidak termasuk ‘basement’ 

Tempat letak kenderaan • 1 TLK / 46.4 m.p + 20% untuk pelawat. 

• 1 TLM / 92.9 m.p 

• Tambahan 2% TLK untuk OKU 

Catatan • Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis 

• Menyediakan kemudahan dan keperluan untuk 

golongan Orang Kurang Upaya sepertimana yang 

termaktub di dalam MS 1131:2003, MS1184:2002 

dan MS 1183:1990 serta mematuhi Garis 

Panduan Piawaian Perancangan Kemudahan 

Golongan Kurang Upaya.



8-15 

Lampiran 8B – 2 : GARIS PANDUAN GERAI 

8B-2-1 : GARIS PANDUAN PEMBANGUNAN GERAI 

Lokasi 

Aktiviti yang dibenarkan 

Dalam kawasan perumahan, perdagangan, perindustrian dan taman 

bandar yang terpilih. Perletakan gerai perlu dikelompokkan 

dan diasingkan mengikut barangan yang dijual dan masa beroperasi. 

Secara Kecil-Kecilan: 

• Jualan makanan dan minuman siap 

• Penyediaan makanan 

• Penyelenggaraan 

Kemudahan Yang Perlu 

Bagi Setiap Gerai: 

Disediakan • Bekalan air/elektrik/’extractor fan’ 

• Sinki 

• Paip luar 

Am: 

• Sinki untuk pelanggan membasuh tangan 

• Tempat makan (meja dan kerusi) 

• Tempat pembuangan sampah berpusat yang 

terletak secara berasingan daripada kawasan 

gerai, diadang daripada pandangan struktur dan 

elemen landskap. 

• Tempat letak kenderaan 


• Surau 

Rekabentuk Setiap Gerai 

Elemen yang perlu disediakan 

Am: 

• Ruang jualan 

Khusus Untuk Gerai Makan (‘Food Court’) 

• Ruang jualan/hidangan, ruang memasak, ruang 

membasuh dan mengering pinggan mangkuk, 

ruang menyimpan barangan.

8-16 



• Ruang memasak perlu diadangkan daripada 

ruang jualan/hidangan dengan dinding. Hanya 

ruang memanas makanan boleh disatukan 

dengan ruang jualan hidangan. 

• Lorong belakang bagi tujuan punggah/ 

memunggah barang serta pembuangan sampah 

Keperluan Jabatan 

Teknikal MBPJ 

Perlu mematuhi semua keperluan jabatan – jabatan 

teknikal MBPJ 

Rajah B2-1 : Contoh Susunatur Gerai



8-17 

Rajah B2-2 : Keratan Rentas Susunatur Gerai

8-18 



8B-2-2 : GARIS PANDUAN PEMBANGUNAN GERAI DALAM BANGUNAN PERDAGANGAN 

Lokasi 

Ruang 

Aktiviti Yang Dibenarkan 

Dalam bangunan perdagangan – perletakan gerai 

perlu dikelompokkan dan diasingkan mengikut 

barangan yang dijual. 

2% daripada ruang lantai bersih 

Secara Kecil-Kecilan: 

• Jualan barang makanan kering 

• Jualan buah - buahan 

• Jualan barangan dapur/rumah/pakaian 

• Jualan makanan dan minuman siap 

• Penyediaan makanan 

• Penyelenggaraan 

Kemudahan Yang Perlu 

Bagi Gerai Makan (‘food court’) sahaja: 

Disediakan • Sinki untuk pelanggan membasuh tangan 

• Tempat makan (meja dan kerusi) 

• Bekalan air/elektrik/’extractor fan’ 

Rekabentuk Setiap Gerai 

Elemen yang perlu disediakan 

Am: 

• Ruang jualan 

Khusus Untuk Gerai Makan (‘Food Court’) 

• Ruang jualan/hidangan, ruang memasak, ruang 

membasuh dan mengering pinggan mangkuk, ruang 

menyimpan barangan. 

• Ruang memasak perlu diadangkan daripada ruang 

jualan/hidangan dengan dinding. Hanya ruang 

memanas makanan boleh disatukan dengan ruang 

jualan hidangan. 


Teknikal MBPJ 

Hakmilik 

Perlu mematuhi semua keperluan jabatan – jabatan 

teknikal MBPJ 

Keseluruhan kawasan gerai (‘food court’) hendaklah 

diserahkan kepada MBPJ.



8-19 

Lampiran 8B – 3 : GARIS PANDUAN KOMPLEKS PERNIAGAAN (BANGUNAN PERNIAGAAN) 


Saiz lot minima 



Perdagangan 

Minima 0.4hektar (1 ekar) 

60% dari keluasan tapak 

Bergantung kepada nisbah plot yang disediakan. 

Anjakan bangunan • Bangunan perniagaan yang menghadap jalan awam: 

12.2m (40’). 

• Sempadan bersama: 6.1m (20’) dari sempadan 

masing-masing. 

• Jalan tepi : 6.1m (20’) 

• Jalan belakang : 6.1m (20’) 

• Untuk tujuan anjung (porch) di pintu masuk utama, 

dibenarkan 20’ memasuki garisan bangunan dengan 

jarak maksima hendaklah tidak melebihi separuh 

daripada anjakan bangunan yang dikenakan. 

(Nota : Kawasan anjakan hendaklah dikekalkan sebagai 

kawasan terbuka dan sebarang pembinaan tambahan / 

sambungan secara kekal / sementara tidak akan 

dibenarkan di kawasan tersebut). 

Kawasan Lanskap/hijau • 10% dari keluasan kawasan (di atas tanah) 

• Perimeter planting : minima 2 meter keliling tapak 

cadangan. 

Kemudahan awam • Surau/bilik solat (20’ x 20’ – minima) 

• Medan selera – 2% daripada keluasan ruang 

lantai bersih. 


• Tempat pembuangan sampah 

Tempat letak kenderaan • 1 TLK / 46.4 m.p + 20% untuk pelawat. 

• 1 TLM / 92.9 m.p

8-20 



• Tambahan 2% TLK untuk OKU, perlu diletakkan 

berhampiran lif dengan kemudahan ramp dan 

railing. 





dan MS 1183:1990 serta mematuhi Garis Panduan 

Piawaian Perancangan Kemudahan Golongan Kurang 

Upaya. 

Dasar Pengenaan Kedai • Perlu menyediakan 10% daripada keseluruhan ruang 

Mampu Milik Dalam 

lantai kasar sebagai Kedai Mampu Milik dalam bentuk 

Pembangunan Kompleks 

saiz lot kecil atau kiosk untuk disewa. 

Perniagaan



8-21 

Lampiran 8B – 4 : GARIS PANDUAN PANGSAPURI PERKHIDMATAN (SERVICE APARTMENT) 





Perdagangan 




Anjakan bangunan • Anjakan bangunan 12.2 m (40’) bagi mana-mana 

bahagian yang menghadap jalan awam. 

• Untuk sempadan bersama anjakan bangunan 

hendaklah 6.1 m (20’) dari sempadan masingmasing. 

Kawasan Lanskap/hijau • 10% dari keluasan kawasan C 


cadangan. 

Kemudahan awam • Surau/bilik solat (40’ x 40’ – minima) 

• Tadika/Taska 

• Kedai-kedai kejiranan 

• Gelanggang permainan 

• Taman permainan kanak-kanak 


• Kolam renang 

• Gymnasium 

• Gelanggang squash/tennis/ badminton 

• Kedai dobi layan diri 

• Mini perpustakaan/ bilik bacaan 

• Restoran/medan selera 

• Tempat pembuangan sampah

8-22 



Tempat letak kenderaan • < 111.4 m.p (1200 k.p) / 2 TLK + 20% untuk 

pelawat 

• > 111.4 m.p (1200 k.p) / 2.5 TLK + 20% untuk 

pelawat 

• Tambahan 20% petak motosikal. 

• Tambahan 1 petak bas persiaran 55.5mp (598 kp) 

/40 unit pangsapuri. 

• TLK OKU : 2% dari jumlah TLK, perlu diletakkan 

berhampiran lif dengan kemudahan ramp dan 

railing. 


• Menyediakan kemudahan dan keperluan 

untuk golongan Orang Kurang Upaya 

sepertimana yang termaktub di dalam 

MS1131:2003, MS1184:2002 dan MS1183:1990 

serta mematuhi Garis Panduan Piawaian 

Perancangan Kemudahan Golongan Kurang 

Upaya.



8-23 

Lampiran 8B – 5 : GARIS PANDUAN SOHO 




Saiz tapak minima 


Perdagangan 



41.8 mp (450kp) 


Anjakan bangunan • Menghadap Jalan utama - 12.2 m (40’) 

• Menghadap Jalan tepi - 12.2m (40’) 

• Menghadap Jalan belakang - 12.2 m (40’) 

• Sempadan bersama - 6.1m (20’) 

Kawasan Lanskap/hijau • Menggunakan piawaian 1000 penduduk: 

2 hektar kawasan lapang. 

Kemudahan awam • Surau/bilik solat 

• Perimeter planting : minima 2 meter keliling 

tapak cadangan. 

• Pejabat Pengurusan Bangunan 

• Tempat pembuangan sampah 

Tempat letak kenderaan • < 42 m.p (450 k.p) - 56 m.p (600 k.p): 

1 TLK/ unit + 20% untuk pelawat 

• TLM : 20% dari jumlah TLK 

• TLK OKU : 2% dari jumlah TLK, perlu diletakkan 

berhampiran lif dengan kemudahan ramp dan railing. 





dan MS 1183:1990 serta mematuhi Garis 

Panduan Piawaian Perancangan Kemudahan 

Golongan Kurang Upaya.

8-24 



Lampiran 8B – 6 : GARIS PANDUAN MENJALANKAN AKTIVTI SERVIS KERETA DI BANGUNAN 

RUMAH KEDAI 

Perletakan i. Lokasi yang dibenarkan 

Rumah kedai sudut / hujung dalam satu deretan 

bangunan kedai di pusat tempatan sahaja dibenarkan. 

Jenis Aktiviti i. Aktiviti yang dibenarkan adalah seperti berikut:- 

• Menjual / menukar / memasang tayar motosikal. 

• Menjual / menukar / memasang alat ganti dan 

aksesori kereta. 

• Menjual dan mengecas bateri. 

• Menjual / membaiki / memasang peti penyejuk. 

• Menjual / memasang / ‘balancing’/ ‘alignment’ tayar 

kereta. 

• Lain – lain aktiviti yang akan ditentukan dari semasa 

ke semasa. 

ii. 

Aktiviti berikut adalah tidak dibenarkan:- 

• Bengkel membaiki kereta. 

• Bengkel menyembur cat. 

• Menjual dan mengecas bateri. 

• Sebarang kerja pertukangan yang melibatkan 

pemotongan dan kimpalan. 

• Menjual / membaiki jentera - jentera kecil kereta. 

• Membaiki motosikal. 

Peruntukan Undang - Undang 

Peruntukan undang – undang yang digunapakai adalah 

Seksyen 80 (12), Akta Jalan, Parit dan Bangunan, 1984 (Akta 

133) dan juga Akta Perancangan Bandar dan Desa, 1986 

(Akta 182) Kaedah - Kaedah Kawalan Perancangan (Am) 1996.



8-25 

Rajah B6-1 : Menunjukkan rumah kedai yang dibenarkan bagi aktiviti servis kereta.

8-26 



Pematuhan Terhadap i. Aspek Kesihatan dan kebersihan 

Keperluan Teknikal 

• Memasang ‘Oil-Water-Separator’ di longkang 

berhadapan dengan lot kedai. 

ii. 

Aspek Keselamatan 

• Mematuhi peraturan dan garis panduan Jabatan Bomba. 

• Sebarang jentera, jika ada yang digunakan mestilah 

menggunakan kuasa elektrik dan hendaklah mempunyai 

kuasa tidak lebih daripada 10 h.p. 

iii. 

Aspek Kepentingan Awam dan Keselesaan. 

• Tidak menghalang laluan pejalan kaki. 

• Petak letak kereta di hadapan lot kedai hendaklah disewa 

oleh penguasaha bagi sepanjang tempoh kelulusan. 

• Kerja - kerja pembaikan dan pemasangan hendaklah 

dijalankan di bahagian belakang kedai. Laluan keluar – 

masuk dari belakang atau tepi adalah digalakkan. 

iv. 

Garis Panduan Susunatur Pusat Servis 

• Bagi aktiviti menjual dan membaiki/ memasang/ 

mengecas, aktiviti menjual dengan ruang pamerannya 

hendaklah diletakkan di hadapan lot kedai dan hendaklah 

menduduki sekurang - kurangnya 10% daripada jumlah 

ruang lantai kedai beroperasi ( Rujuk Rajah B6-2). 

• Kerja - kerja pembaikan dan pemasangan hendaklah di 

jalani di bahagian belakang kedai. Laluan keluar – masuk 

dari belakang atau tepi adalah digalakkan. 

v. Lain - Lain 

• Aktiviti servis kereta adalah tidak dibenarkan sekiranya 

aktiviti lain yang sensitif dengan bahan kimia dan 

pencemaran telah beroperasi di lot bersempadanan sama. 

Aktiviti yang dimaksudkan adalah termasuk restoren / 

kedai makan, klinik dan kelas tuisyen. 

Bayaran Fee i. Fee memproses permohonan sebanyak RM200 akan 

dikenakan bagi setiap permohonan yang dikemukakan. 

ii. 

Caj bayaran sebanyak RM2000 setahun akan dikenakan ke 

atas permohonan yang diluluskan oleh Majlis.



8-27 

Rajah B6-1 : Lokasi Aktiviti Servis Kereta yang Dibenarkan Dalam Deretan Rumah Kedai

8-28 



Garis Panduan Perlaksanaan i. Prosidur Mengemukakan Permohonan 

a. Tukar Kegunaan Secara Sementara. 

i. Permohononan tukar guna bangunan bersama dokumen 

dan bayaran hendaklah dikemukakan kepada Jabatan 

Perancangan Pembangunan untuk diproses. 

Aktiviti tidak dibenarkan bermula / dijalankan sebelum 

kelulusan dan pemberian lesen perniagaan daripada 

Majlis. 

ii. Mematuhi semua keperluan teknikal, kesihatan, bomba 

dan keselamatan. 

iii. Memastikan kebersihan kawasan sentiasa terjaga dan 

terpelihara melalui tindakan berikut:- 

• Penyediaan tong sampah 

• Memasang ‘Oil-Water-Separator’ di longkang 

berhadapan dengan lot kedai. 

ii. 

Prosidur Memproses Permohonan 

a. Mengemukakan borang permohonan yang lengkap kepada 

Jabatan Perancangan Pembangunan. 

b. Dokumen berikut hendaklah disertakan:- 

• Melampirkan sekali surat perjanjian sewa dan juga surat 

persetujuan daripada pemilik untuk menukar guna 

bangunan. 

• 1 salinan hakmilik tanah. 

• 8 salinan pelan tapak. 

• 3 salinan pelan bangunan sediada yang telah diluluskan 

dengan lakaran dan tandakan ruang mengikut aktiviti 

yang dicadangkan. 

• Gambar foto luar, dalam dan belakang. 

• Mengemukakan jenis - jenis aktiviti yang akan 

dijalankan di premis yang dicadangkan. 

• Permohonan akan dirujuk kepada Jabatan Teknikal 

Dalaman Majlis seperti Jabatan Kejuruteraan, 

Jabatan Kesihatan, Jabatan Bangunan untuk ulasan 

Jabatan teknikal luar yang berkenaan juga akan 

dirujuk untuk ulasan sekiranya perlu.



8-29 

c. Kelulusan adalah untuk tempoh 12 bulan sahaja. 

mengemukakan permohonan membaharui kelulusan 

setiap. Kelulusan akan ditarik balik serta-merta 

ataupun tidak akan diperbaharui jika Majlis menerima 

bantahan awam yang berkenaan terhadap aktiviti yang 

dijalankan. 

iii. 

Syarat Kelulusan Permohonan 

a. Permohonan yang telah diluluskan oleh Majlis, pemohon 

hendaklah mematuhi syarat-syarat berikut:- 

• Membaharui kelulusan setiap tahun. Kelulusan akan 

ditarik balik sekiranya Majlis menerima bantahan awam 

terhadap aktiviti yang dijalankan. 

• Membayar fee untuk menggunakan bangunan asal 

kepada kegunaan lain mengikut dasar yang ditetapkan 

oleh Majlis. 

• Mendapatkan kelulusan lesen perniagaan dan lesen iklan 

(jika ada) dari Jabatan Kesihatan Majlis. 

PERINGATAN Kegagalan pihak tuan / puan mematuhi syarat- syarat kelulusan 

Majlis boleh mengakibatkan kelulusan tuan / puan ditarik balik. 

Sekiranya pihak tuan / puan masih menjalankan aktiviti 

tersebut, maka Majlis akan mengambil tindakan 

penguatakuasaan di bawah peruntukan undang-undang yang 

disediakan.

8-30 



Lampiran 8B – 7 : GARIS PANDUAN KAWASAN PERDAGANGAN TERHAD 

Lokasi A. Perdagangan Terhad (Institusi) 

• Jalan SS 21/1 (sebahagian) 

- Lot-lot rumah berkembar yang menghadap 

Jalan SS21/1 

- Pintu masuk utama hendaklah mengadap ke 

Jalan SS21/1 


- Lot-lot rumah berkembar yang menghadap 

Jalan SS 2/24 


Jalan SS 2/24 


- Lot-lot rumah sesebuah yang menghadap 

Jalan SS 2/3 


Jalan SS 2/3 



Jalan SS 2/75 


Jalan SS 2/75 

• Jalan SS 3/39 


Jalan SS 3/39 


Jalan SS 3/39 

B. Perdagangan Terhad (Perkhidmatan) 

• Jalan PJU 1/1, Kg. Chempaka 


Jalan PJU 1/1 


Jalan PJU 1/1, Kg. Chempaka 

Aktiviti yang Dibenarkan 

Rujuk Jadual A-4 : Kegunaan/Aktiviti Bagi Kegunaan 

Perdagangan Terhad (perkhidmatan)



8-31 

Rujuk Jadual A-5 : Kegunaan/Aktiviti Bagi Kegunaan 

Perdagangan Terhad (institusi) 

Tempat Letak Kenderaan • Kemudahan TLK perlu disediakan dalam sempadan lot. 


Teknikal MBPJ 

Perlu mematuhi semua keperluan jabatan-jabatan 

teknikal MBPJ. 

Bagi kawasan SS atau mana-mana kawasan yang pelan tatatur 

asal kediaman diluluskan dengan ketinggian 2 tingkat boleh 

dibenarkan untuk mengguna secara sementara bangunan 

kediaman tersebut untuk perdagangan terhad. Sekiranya 

kediaman tersebut dirobohkan, ketinggian bangunan kediaman 

baru untuk perdagangan terhad dibenarkan 1tingkat sahaja. 

Ciri-ciri Bangunan Bangunan kediaman 1 tingkat sediada sahaja. Bangunan 2 

tingkat hanya dibenarkan untuk kediaman semata-mata. 

Keperluan Jabatan Teknikal • Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk dan 

ketinggian bangunan supaya harmoni dengan kawasan 

sekitar. 

• Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan Cadangan 

Pemajuan dan Laporan Kesan Pembangunan Terhadap 

Kawasan Sekitar serta mematuhi syarat-syarat Teknikal 

Majlis. 

Prosedur Memproses i. Mengemukakan borang permohonan yang lengkap kepada 

Permohonan 

Jabatan Perancangan Pembangunan. 

ii. 

Semasa mengemukakan permohonan, pemohon 

dikehendaki menyertakan maklumat-maklumat yang 

diperlukan:- 

a. Penyewa bangunan semasa mengemukakan 

permohonan hendaklah melampirkan sekali surat 

persetujuan dari pemilik bangunan bagi tujuan menukar 

kegunaan bangunan kepada kegunaan lain. Butir-butir 

pemilik rumah seperti nama dalam kad pengenalan, No. 

kad pengenalan (Baru), alamat terkini. 

b. 1 salinan hakmilik tanah bagi tapak cadangan. 

c. 8 salinan pelan tapak yang menunjukkan butir-butir 

bangunan. 

d. 3 salinan pelan bangunan sedia ada yang telah 

diluluskan oleh Majlis. 

e. Gambar foto luar, dalam dan belakang bangunan yang 

dicadangkan (saiz 5R).

8-32 



f. Mengemukakan kepada Majlis surat pengesahan dari 

Jabatan Hasil Dalam Negeri dan Salinan Pengecualian 

Cukai terhadap aktiviti yang dijalankan oleh persatuanpersatuan 

‘NGO’. 

g. Menyediakan tempat letak kereta dan motosikal dalam 

lot sendiri mengikut kadar yang ditetapkan oleh Majlis. 

h. Mengemukakan jenis-jenis aktiviti yang akan dijalankan 

di premis yang dicadangkan. 

i. Mengemukakan nama-nama pemilik bangunan 

bersempadanan sama (‘adjoining lot’) sahaja. 

Keperluan Jabatan Teknikal i. Jabatan Perancangan Pembangunan 

a. Reka bentuk bangunan 

• Reka bentuk bangunan hendaklah dikekalkan 

seperti bangunan asal iaitu bangunan yang berada 

di kawasan itu semasa RTPJ 2 diwartakan pada 13 

Jan 2011. Sebarang pindaan atau tambahan 

kepada bangunan dari segi anjakan bangunan, 

jarak antara bangunan dan lain-lain hendaklah 

mengikut kehendak Undang-Undang Kecil Bangunan 

Seragam 1984. 

• Ketinggian bangunan dihadkan kepada 1tingkat 

sahaja melainkan ketinggian bangunan sediada 2 

tingkat. 

• Jabatan Teknikal akan menentukan rekabentuk dan 

ketinggian bangunan supaya harmoni dengan 

kawasan sekitar. 

• Pemaju dikehendaki mengemukakan Laporan 

Cadangan Pemajuan (LCP) dan Laporan Kesan 

Pembangunan Terhadap Kawasan Sekitar serta 

mematuhi syarat-syarat Teknikal Majlis. 

• Kelulusan adalah secara sementara setahun ke 

setahun. Pemohon diminta membaharui 

kelulusan setiap tahun. 

• Majlis berhak menarik balik kelulusan sekiranya 

mendapat bantahan daripada penduduk sekitar 

atau sekiranya berlaku kesesakan lalulintas/ 

kenderaan diletakkan di rizab jalan. 

b. Sirkulasi Lalulintas 

• Kemudahan tempat letak kereta yang disediakan 

perlulah boleh menampung keperluan pengusaha 

dan pelawat ke premis ini.



8-33 

• Mengadakan jalan sehala mengelilingi bangunan 

yang dicadangkan untuk kegunaan lain. 

• Mengadakan pengawal lalu lintas untuk keluar/ 

masuk ke premis. 

c. Kebersihan Awam 

• Memastikan kebersihan kawasan sentiasa bersih 

dan terpelihara dari pembuangan sampah dan sisa 

makanan. 

ii. 

Jabatan Kejuruteraan 

a. Keperluan dari segi kejuruteraan / infrastruktur seperti 

berikut:- 

• Menyediakan kemudahan tempat letak kereta 

dalam lot. Tidak dibenarkan meletak kereta di 

rizab jalan. 

• Mengadakan pengawal lalu lintas untuk mengawal 

kenderaan keluar masuk ke premis yang 

dicadangkan. 

• Mematuhi lain-lain keperluan infrastruktur yang 

ditetapkan oleh Jabatan Kejuruteraan. 

iii. 

Jabatan Bangunan 

a. Keperluan Bahagian Bangunan seperti berikut:- 

• Mengemukakan pelan bangunan untuk 

kelulusan Majlis bagi penambahan / sambungan 

yang dibuat ke atas bangunan yang dicadangkan. 

• Mematuhi semua keperluan ‘Building By Law’ bagi 

pembinaan rumah kediaman. 

• Mematuhi lain-lain keperluan yang ditetapkan oleh 

Jabatan Bangunan. 

iv. 

Jabatan Landskap dan Kehijauan Bandar 

• Mematuhi lain-lain keperluan infrastruktur yang akan 

ditetapkan oleh Jabatan Landskap dan Kehijauan Bandar. 

v. Jabatan Kesihatan dan Persekitaran 

a. Keperluan Jabatan Kesihatan seperti berikut:- 

• Memohon lesen perniagaan daripada Jabatan 

Kesihatan Majlis. 

• Mematuhi lain-lain spesifikasi yang akan 

ditetapkan oleh Jabatan Kesihatan.

8-34 



Lampiran 8C – 1 : GARIS PANDUAN INDUSTRI BERTINGKAT 


Saiz Lot Minima 


Industri pangsa sahaja. Pemohon hendaklah mengemukakan 

permohonan hakmilik strata dari Pejabat Tanah. 

0.4 hektar (1 ekar) 


Anjakan bangunan • Hadapan - 9.1 meter 

• Belakang - 6.1 meter (minima) 


6 tingkat maksima dengan basemen dibenarkan berdasarkan 

kepada kiraan plot ratio maksima 2.5 

Ketinggian maksima bagi tingkat bawah dibenarkan sehingga 

5.5 meter (18 kaki) sementara ketinggian maksima bagi setiap 

tingkat yang lain adalah 3.8 meter (12.5 kaki). 

Kegunaan Tingkat Bangunan 

Ruang pejabat yang berkaitan dengan perusahaan di tapak 

mesti tidak melebihi 30% dari jumlah keluasan ‘built up’ 

bangunan. Dari 30% ruang lantai untuk pejabat boleh 

digunakan sebahagian tertentunya untuk ruang pameran 

‘showroom’. 

Aktiviti untuk ruang pejabat dan kilang hendaklah ditunjukkan 

dengan jelas pada setiap tingkat bangunan. 

Tempat letak kenderaan a) Pejabat 

i) 1 TLK : 46.4 m.p (500 k.p) + 20% untuk pelawat 

ii) 1 TLM :185.8 m.p (2,000 k.p) / 1 TLM: 1 pekerja 

iii) 1 TLL : 929.9 m.p / minimum 2 TLL (berdasarkan 

jumlah yang lebih tinggi) 

b) Ruang Pengeluaran 

i) 1 TLK / 92.9 m.p (1,000 k.p) ruang lantai kasar + 20% 

untuk pelawat. 

c) Stor / Gudang 

i) 1 TLK / 232.2 m.p (2,500 k.p) ruang lantai kasar + 10% 


Kawasan hijau / lanskap • Sekurang-kurangnya 10% dari keluasan lot hendaklah 

disediakan untuk senitaman (‘soft landscape’) 


cadangan.



8-35 


Kantin / Kemudahan - 

kemudahan pekerja 

Lif 

Tandas 

‘Parapet Walls’ 

Pagar Masuk 


Sampah 


Bilik Bacaan 

Surau 


Rujuk Kelas Kegunaan Tanah (Kegunaan/Aktiviti Bagi 

Kawasan Perindustrian) 

2% dari jumlah keluasan ruang lantai atau 10 unit gerai 

(minima 28.9 persegi/unit). 

Bangunan kilang berpangsa hendaklah diadakan lif untuk 

barangan dan kegunaan pekerja. 

Tandas bagi lelaki dan wanita hendaklah diadakan di setiap 

tingkat bangunan. 

Pagar (‘gate’) hendaklah diadakan di setiap tingkat bangunan. 

Pagar masuk (jenis ‘recessed’) hendaklah diadakan untuk 

mengelakkan kesesakan lalu lintas. 

Tempat pembuangan sampah hendaklah ditempatkan di 

kawasan yang mudah untuk pengutipan sampah. 

Satu perbadanan pengurusan hendaklah ditubuhkan mengikut 

Bab 2 dari Kanun Tanah Negara 1965 dan Akta Hakmilik Strata 

1985. 

Bilik bacaan bagi kemudahan pekerja hendaklah diadakan 

dengan keluasan minima 38.2 meter persegi (400 kaki persegi). 

Surau bagi kemudahan pekerja hendaklah diadakan dengan 

keluasan minima 38.2 meter persegi (400 kaki persegi) 

Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis. 

Lain-Lain Keperluan 

1. Dispenser Air Sejuk 

Adalah dicadangkan supaya spenser air sejuk diadakan di tempat sesuai. 

2. T.N.B, BOMBA, JKR 

Pemohon hendaklah mendapatkan kelulusan dari pihak berkuasa berkaitan seperti TNB, JKR, 

BOMBA, STM dan lain-lain. 

3. Muatan Lantai 

Jadual berikut menunjukkan senarai muatan lantai. Tanda pembatasan muatan hendaklah 

mencukupi, hendaklah diadakan setiap lantai:-

8-36 



Jadual 8C-1.1 : Senarai Muatan Lantai 

TINGKAT LANTAI 

SENARAI MUATAN LANTAI (kg/ m.p.) 

Tingkat 5 832 - 986 

Tingkat 4 832 - 986 

Tingkat 3 832 - 986 

Tingkat 2 832 - 1,464 

Tingkat 1 832 - 1,464 

Tingkat bawah 832 - 1,464 

4. Muatan Maksima Dan Dimensi Lif 

Jadual berikut menunjukkan muatan maksima dan dimensi lif. 

Jadual 8C1.2 : Muatan Dan Dimensi Lif 

Jenis Lif Senarai muatan (kg) Dimensi Dalam Meter 

Panjang Lebar Tinggi 

Lif Pekerja 680 – 2,000 1.65 – 2.44 1.42 – 2.13 2.13 – 2.35 

Kargo Lif 1,000 – 2,800 2.44 – 2.58 1.95 – 1.98 2.13 – 2.35 

Lif Pekerja 1,000 1.8 1.66 2.82 

‘cum – cargo’ 

5. Perbelanjaan Infrastruktur 

Perbelanjaan kepada memperbaiki / meningkatkan kemudahan infrastruktur hendaklah dibuat 

oleh pemilik kilang berpangsa seperti yang dikehendaki oleh Majlis. 

6. Jenis - Jenis Industri 

Hanya jenis perindustrian ringan sahaja dibenarkan di kilang berpangsa. Kilang-kilang 

perindustrian hendaklah mematuhi syarat-syarat garis panduan berikut:-



8-37 

a. Kilang berpangsa hendaklah bersih dan jenis perindustrian ringan yang tidak mengunakan 

alat-alat bakaran seperti ‘boiler’, ‘oven’, ‘klins’, ‘furnace’ dan sebagainya. 

b. Tidak termasuk dalam kategori ‘Scheduled Permises’ atau di bawah kategori ‘Offensive 

Trades’ 

7. Gas - Gas ‘Offensive’ Yang Tidak Dibenar 

a. Senarai gas-gas ‘offensive’ yang tidak dibenarkan dalam kilang berpangsa secara 

langsung atau tidak langsung adalah seperti berikut: 

- Murlatic acid 

- Sulphuric acid and sulphuric anhydride 

- Nitric acid and acid forming oxides of nitrogen 

- Chlorine and its acid compounds 

- Bromine and its acid compounds 

- Iodine and its acid compounds 

- Flourine and its acid compounds 

- Arsenic and its acid compounds 

- Ammonia and its acid compounds 

- Cyanogen compounds 

- Pyridin 

- Bisulphide of carbon 

- Chloride of sulphur 

- Acetylene 

- Sulphuretted hydrogen 

- Volatile organic sulphur compounds 

- Fumes from benzene works 

- Fumes from cement works 

- Fumes from fish manure works 

- Fumes from asbestos products works 

- Fumes from tar works 

- Fumes from paraffin oil works 

- Fumes containing copper, lead, antimony, arsenic, mercury, zinc, aluminium, iron, 

silicon, calcium or their compounds smoke, grit and dust. 

- Fumes containing uranium, beryllium, cadium, selenium, sodium, potassium of 

their compounds 

- Carbon monoxide 

- Acetic anhydirde and acetic acid 

- Aldehydes 

- Amines 

- Fumes containing chromium, magnesium, maganese, molybdenum, phosphorus, 

titanium, tungsten, vanadium or their compounds. 

- Maleic anhydride, maleic acid and fumaric acid 

- Products containing hydrogen from the partial oxidation of hydrocarbons 

- Phthalic anhydride and phthalic acid 

- Picolines 

- Fumes from petroleum works 

- Acrylates 

- Di-isocyanates 

- Fumes containing chlorine or its compounds

8-38 



b. Kilang berpangsa hendaklah tidak mengeluarkan bunyi bising yang berterusan dari mesinmesin, 

‘fan’, ‘compressor’, ‘motor’, ‘presses’, ‘generators’, ‘cooling towers’, ‘stamping 

machines’, dan lain-lain. Paras bunyi bising di sempadan kilang hendaklah tidak melebihi 

60dbA pada waktu siang (8.00 pagi – 10.00 malam) atau lebih dari 50dbA pada waktu 

malam (10.00 malam – 1.00 pagi). 

c. Ia tidak melibatkan penggunaan pengeluaran ‘toxic’ dan bahan bahaya seperti pelarut 

‘solvent’, asid dan lain-lain kimia atau mengeluarkan kuantiti cecair yang tinggi dan 

kekotoran pepejal ‘solid waste’. 

d. Ia mestilah tidak mengeluarkan bahan beracun yang dikeluarkan melalui saluran air atau 

yang boleh memberi kesan kepada air sediada seperti punca bekalan air untuk kegunaan 

harian atau di saliran air sungai. 

e. Bahan mentah yang digunakan tidak memerlukan pembaikan ‘primary’ atau ‘secondary’ 

seperti ‘sashing’, ‘descaling,’, ‘dyeing’, ‘electroplating’ atau ‘galvanishing’ seperti 

persediaan bahan mentah dan memperolehi di mana boleh mengeluarkan pengeluaran 

akhir secara langsung. 

8. Kuota Bumiputera 

Kawasan perindustrian pembangunan semula untuk dijual perlu mengagihkan kuota untuk 

bumiputera.



8-39 

Lampiran 8C – 2 : GARIS PANDUAN UNTUK BANGUNAN INDUSTRI 




Nisbah plot 

Di kawasan yang disyaratkan untuk kegunaan industri sahaja. 


Anjakan bangunan industri 6.1 meter sekeliling. 

1 : 2.5 (maksima) 

Bilangan Tingkat • Ketinggian yang dibenarkan adalah 4 tingkat. 

• Ketinggian maksima 6 tingkat akan dibenarkan dengan 

syarat tingkat bawah (aras tanah) dan tingkat satu 

hendaklah digunakan sepenuhnya untuk tujuan tempat 

letak kereta / motosikal, kemudahan surau, kantin, 

kawasan rekreasi dan lain-lain kemudahan pekerja. 

• Catatan Tambahan 

Ketinggian bangunan dikira dari aras tanah jalan masuk. 

Kemudahan Pekerja 

Kegunaan Bangunan 

Kemudahan-kemudahan pekerja seperti kantin, surau, pusat 

rekreasi hendaklah diadakan dalam bangunan kilang. 

Jumlah ruang lantai pejabat hendaklah tidak melebihi 30% dari 

jumlah ruang lantai bangunan. Hanya aktiviti pengurusan yang 

berkaitan dengan kilang berkenaan sahaja dibenarkan 

dijalankan dalam ruang pejabat yang dicadangkan. 

Kawasan Lanskap/hijau • Minima 10% daripada keluasan tapak cadangan. 


cadangan. 

Jenis Milikan 

Satu haknilik sahaja 

Tempat letak kenderaan d) Pejabat 

• 1 TLK : 46.4 m.p (500 k.p) + 20% untuk pelawat 

• 1 TLM :185.8 m.p (2,000 k.p) / 1 TLM : 1 pekerja 

• 1 TLL : 929.9 m.p / minimum 2 TLL 

(berdasarkan jumlah yang lebih tinggi) 

e) Ruang Pengeluaran 

• 1 TLK / 92.9 m.p (1,000 k.p) ruang lantai kasar 

+ 20% untuk pelawat. 

f) Stor / Gudang 

• 1 TLK / 232.2 m.p (2,500 k.p) ruang lantai kasar 



Sampah 


Tempat pembuangan sampah hendaklah di kawasan 

yang mudah untuk perkhidmatan pengangkutan. 

Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis.

8-40 



Lampiran 8C – 3 : GARIS PANDUAN INDUSTRI TERES 


Luas Kawasan 

Industri 

0.4 hektar (1 ekar) (minima). ‘Threshold’ ini ditentukan supaya 

tidak semua kilang boleh dibenarkan untuk kilang teres dan 

supaya garis panduan boleh dipenuhi dengan sepenuhnya. 

Panjang/ Lebar Bangunan i. Panjang - 24.4 meter (80 kaki) 

(minima) 

ii. Lebar - 8.6 meter (25 kaki) 

Had Ketinggian Bangunan 

Kegunaan Tingkat Bangunan 



Ruang pejabat yang berkaitan dengan perusahaan di tapak 

mesti tidak melebihi 30% daripada jumlah keluasan ruang 

lantai. 

Rujuk Kelas Kegunaan Tanah (Kegunaan / Aktiviti Bagi Kawasan 

Perindustrian) 

Lebar jalan • Jalan depan - 20.1 meter (minima) 

• Lorong belakang - 12.2 meter (minima) 

• Lorong tepi - 6.1 meter (minima) 

Tempat letak kenderaan a. Pejabat 

• 1 TLK : 46.4 m.p (500 k.p) + 20% untuk pelawat 

• 1 TLM :185.8 m.p (2,000 k.p) / 1 TLM : 1 pekerja 

• 1 TLL : 929.9 m.p / minimum 2 TLL (berdasarkan 

jumlah yang lebih tinggi) 

b. Ruang Pengeluaran 

• 1 TLK / 92.9 m.p (1,000 k.p) ruang lantai kasar + 20% 


c. Stor / Gudang 

• 1 TLK / 232.2 m.p (2,500 k.p) ruang lantai kasar + 10% 


Kegunaan Bangunan Keseluruhan tingkat bangunan kecuali bahagian pejabat (30% 

dari keluasan) mesti digunakan sebagai perusahaan sahaja. 

Kawasan Lanskap/hijau • Minima 10% daripada keluasan tapak cadangan. 


cadangan. 

Tempat Khas Membuang 

Minyak Motor 

(‘Grease Trap’) 


Setiap unit kilang yang mengusahakan bengkel membaiki 

motor hendaklah mengadakan satu tempat khas untuk 

membuang kotoran minyak. 

Mematuhi lain-lain keperluan teknikal Majlis.



8-41 

8D : GARIS PANDUAN REKA BENTUK BANDAR 

Lampiran 8D – 1 : GARIS PANDUAN PERABOT JALAN 

i. Memastikan perletakan perabot jalan tidak mengganggu keselesaan pengguna dan tidak 

meningkatkan peluang jenayah. 

ii. 

Perletakan perabot-perabot jalan perlu saling menyokong fungsi antara satu-sama lain. Perabot 

jalan yang perlu diambil kira: 

TONG SAMPAH 

• Tong sampah dilekatkan pada lampu jalan dan mengadap ke jalan dengan ketinggian 0.90-1.20 m. 

• Perletakan tong sampah perlulah di bahagian tepi laluan pejalan kaki tanpa menghalang kelancaran 

perjalanan pengguna. 

• Diletakkan di tempat-tempat strategik seperti laluan pejalan kaki, kawasan perniagaan, perhentian 

bas, kawasan persimpangan.

8-42 



• Lokasi perletakan hendaklah mudah ditemui / akses oleh pengguna dan agen pemungut sampah. 

• Reka bentuk, warna dan saiz hendaklah menarik dengan ciri–ciri keselamatan dan tahan lasak. 

• Reka bentuk tong sampah mestilah mudah diguna dan mempunyai ciri-ciri perlindungan sampah 

dari tiupan angina dan hujan. 

• Rizab yang disediakan untuk meletakkan tong sampah ini ialah selebar 0.6m di bahagian tepi 

laluan pejalan kaki. Tong sampah tersebut mestilah diletakkan di dalam rizab yang disediakan. 

• Jarak antara setiap tong sampah di antara 4.5 hingga 6.1m. 

• Saiz yang sesuai dengan skala manusia juga meningkatkan keselesaan pengguna untuk 

menggunakan tong sampah ini dengan sebaiknya. 

• Menggunakan tong sampah yang diperbuat daripada aluminium dan dari bahan yang tidak mudah 

berkarat. Ini adalah untuk mengelakkan perlunya penyelenggaraan yang terlalu kerap. 

• Menggunakan warna yang kontra dengan laluan pejalan kaki dan elemen lain agar dapat 

memberikan suatu penglihatan yang jelas kepada pengguna mengenai perletakannya 

BOLLARD 

• Bollard perlu diwarnakan dengan warna kontras atau berjalur. 

• Jarak minimum di antara tiang bollard adalah 1.2 meter. 

• Bollard berfungsi sebagai medium pencegah kepada pencerobohan kenderaan bermotor di laluan 

pejalan kaki 

• Bollard akan diletakkan di setiap bahagian tepi atau penghujung laluan pejalan kaki dengan tujuan 

untuk menghalang kenderaan menggunakan laluan tersebut. 

• Setiap bollard mestilah diletakkan dalam jarak minimum 0.3m dari kerb di bahagian tepi jalan.



8-43 

• Warna bollard mestilah jelas dan kontra seperti hitam, merah dan biru untuk memastikan ia boleh 

dilihat dari jarak yang jauh. 

• Reka bentuk setiap bollard adalah berdasarkan kepada imej kawasan tersebut. Reka bentuk yang 

tidak tajam dan berbentuk separuh bulatan di setiap sisi adalah digalakkan. Ini adalah untuk 

mengelakkan pengguna dari tercedera. 

PAPAN TANDA 

• Papan tanda arah jalan dan nama jalan haruslah strategik dan terletak pada 

kedudukan yang jelas. 

• Papan tanda perlu disediakan dan mesti: 

- Maklumat dapat dilihat dan dibaca dengan jelas 

- Diselenggara dalam keadaan baik 

- Diperbuat daripada bahan yang tahan vandalisme 

- Tidak menghalang ruang pandangan dan laluan pejalan kaki. 

• Papan tanda yang digantung mestilah mempunyai ketinggian minimum 2.5m dari 

paras lantai 

• Saiz tulisan minimum ialah 15mm

8-44 



Kelebaran Saiz Ukuran Perletakan (Jarak Jarak Pandangan Terhadap 

Jalan Papan Tanda papan tanda dari Papan Tanda Yang 

Minimum lokasi sebenar) Disyorkan 

30m 1.1mp 180-245 m 85 m 

30m dan 3mp 100-180 m 60 m 

20m 

20m, 12.2m 0.5mp – 0.8mp 45 – 100 m 60 m 

– 15.2m



8-45 

• Penggunaan warna dan bahan binaan bagi papan tanda arah jalan dan nama jalan haruslah yang 

dapat membalikkan cahaya lampu kenderaan dengan baik dan tidak menyilau penglihatan 

pemandu kenderaan. 

• Perletakan peta panduan jalan mestilah berdekatan dengan lay-by bagi membolehkan pengguna 

jalan raya berhenti untuk melihat dan pada masa yang sama tidak mengganggu kelancaran lalu 

lintas. 

PAPAN TANDA ENTRANCE STATEMENT 

• Diletakkan di laluan utama (pada laluan lurus bagi memudahkan penglihatan penghujung) 

• Diletakkan dalam lingkungan 500 meter – 1 kilometer dari kawasan yang terbabit. 

• Diletakkan di bahu jalan yang mempunyai rizab yang mencukupi untuk menempatkan entrance 

statement tersebut. 

• Menggalakkan penggunaan struktur bahan komposit / konkrit yang bercirikan warisan. 

KIOSK 

• Kiosk ini perlulah diletakkan bersebelahan dengan laluan pejalan kaki. Kiosk juga boleh ditempatkan 

bersekali dengan perhentian bas. 

• Saiz minimum kiosk ialah 3m x 3m yang dapat memberikan keselesaan dalam pergerakan. 

• Ketinggian minimum kiosk ialah 4.5m dengan tujuan untuk memudahkan peredaran udara. 

• Menggunakan bahan binaan konkrit, aluminium dan kayu. 

• Menggunakan warna yang menarik dan berdasarkan kreativiti masing-masing. 

• Reka bentuk kreatif adalah digalakkan tetapi perlulah mengikut kesesuaian. Kebiasaannya, 

berbentuk empat segi atau bulat. 

PAPAN IKLAN 

• Perletakan secara melintang mestilah dibuat di antara pembahagian lantai bangunan mengikut 

tingkat bangunan. 

• Perletakan papan iklan secara menegak mestilah diletakkan di antara tepi tiang bangunan yang 

memisahkan sesuatu bangunan perniagaan. 

• Perletakan papan iklan di atas bangunan perniagaan hanya dibenarkan jika papan iklan tersebut 

mempunyai kaitan dengan guna ruang perniagaan di bangunan tersebut. 

• Papan tanda tidak boleh diletakkan di mana-mana fasad bangunan yang boleh melindungi ciri-ciri 

reka bentuk bangunan tersebut.

8-46 



• Kedudukan papan tanda perniagaan tidak menghalang bukaan pengudaraan dan pencahayaan 

dalam bangunan. 

• Papan iklan perlulah dapat berfungsi pada waktu siang dan malam. 

• Bahan-bahan binaan papan iklan dari jenis yang boleh memberikan silauan kepada pemandu 

kenderaan adalah tidak dibenarkan. 

• Penggunaan bahan seperti logam dan stainless steel adalah digalakkan, manakala kayu tidak 

dibenarkan. 

• Warna papan tanda hendaklah tidak berkilat dan berglos warisan. 

• Penggunaan bahasa pada papan iklan perniagaan dihadkan kepada dua bahasa sahaja. Bahasa 

kebangsaan diwajibkan manakala bahasa kedua adalah pilihan pemilik perniagaan. Reka bentuk 

dan saiz huruf mestilah menarik dan huruf bahasa kebangsaan mestilah lebih besar daripada huruf 

bahasa kedua. 

• Perletakan lokasi papan iklan langit sky sign mestilah dikawal agar tidak menutup sesuatu 

pandangan menarik dibelakangnya. 

• Papan iklan LCD perlu diletakkan di tempat-tempat strategik. 

TEMPAT DUDUK AWAM 

• Hendaklah sentiasa respon kepada persekitaran dengan jelas. 

• Terbuka dan mampu meningkatkan interaksi di antara pengguna. 

• Diletakkan di bahagian tepi laluan pejalan kaki dan menghadap ke jalan utama. 

• Rizab yang disediakan ialah selebar 0.6m dari rizab laluan pejalan kaki. 

• Jarak antara setiap bangku yang disusun secara berulang ialah antara 1.5m hingga 3m. 

• Bangku juga perlu disediakan berhampiran dengan pondok telefon dan tandas awam bagi 

memberikan keselesaan kepada yang sedang menunggu.



8-47 

• Bahan yang digunakan untuk membina bangku ialah besi, konkrit dan kayu. 

• Reka bentuk dan susunatur sesebuah bangku mestilah berdasarkan kepada imej yang ingin 

ditonjolkan di kawasan tersebut. Namun, aspek keselamatan perlulah diberikan penekanan. 

Sebarang sudut yang tajam adalah dilarang untuk mengelakkan berlakunya sebarang kecederaan 

kepada pengguna. Sebanyak 5 peratus daripada bangku-bangku di tempat awam dikhaskan untuk 

golongan kurang upaya. 

• Ketinggian tempat duduk minimum ialah 0.4m dan bahagian penyandarnya ialah 0.9m. 

• Kelebaran minimum bangku ialah 1.2m x 0.4m dan boleh menempatkan 3 orang. 

LAMPU DAN PENCAHAYAAN 

• Menyediakan elemen pencahayaan di kawasan tersorok / gelap bagi mengelakkan wujudnya kes 

jenayah. 

• Memastikan jalan dan laluan pejalan kaki mendapat pencahayaan semulajadi secara optimum 

pada waktu siang. 

• Menyediakan elemen pencahayaan pada waktu gelap di sepanjang laluan kenderaan dengan jarak 

dan ketinggian 10 meter (laluan pejalan kaki dengan jarak yang sesuai dan ketinggian 2.13 meter) 

supaya cahaya terang dapat sampai ke semua kawasan dengan jelas dan meningkatkan tahap 

visibiliti. 

• Menggunakan lampu high presure sodium agar mampu memberikan pencahayaan yang lebih 

terang. 

• Menggalakkan penggunaan lampu dengan tenaga solar agar lebih mampan.

8-48 



• Pencahayaan disediakan di lorong belakang, tepi dan hadapan kediaman / bangunan 

• Pencahayaan yang terang dan bertindan perlu disediakan supaya muka seseorang dapat dilihat 

dari jarak 10 meter (32 kaki). 

• Lampu diletakkan dalam jarak 4.5m hingga 6.1m secara berulang. 

• Setiap tiang lampu perlulah disusun dalam keadaan teratur. 

• Lampu perlulah diletakkan di dalam rizab yang telah ditetapkan iaitu 0.4m dari bahagian tepi 

laluan pejalan kaki. 

REKA BENTUK LAMPU 

Reka bentuk lampu perlu dipastikan mampu menerangi bahagian laluan pejalan kaki terutama bagi laluan 

yang agak sunyi di waktu malam agar dapat memberikan rasa selamat kepada pengguna.



8-49 

Lampiran 8D – 2 : GARIS PANDUAN RANGKAIAN LALUAN PEJALAN KAKI/ KAKI LIMA 

A - 

Laluan Pejalan Kaki 

• Kelebaran laluan pejalan kaki di bahu jalan yang dicadangkan adalah selebar diantara 

1.2 - 1.8 meter. 

• Bahan binaan haruslah dari batu-bata berbentuk empat segi dan enam segi dan disusun 

mengikut corak geometri bagi mewujudkan satu identiti lalu pejalan kaki tersendiri di 

kawasan perniagaan. 

• Ruang-ruang kaki lima yang menjadi laluan pejalan kaki hendaklah dikosongkan daripada 

aktiviti perniagaan. 

• Kawasan laluan pejalan kaki yang berbentuk ‘mall’ bebas daripada gangguan kenderaan 

kenderaan bermotor. 

• Laluan pejalan kaki hendaklah bebas dai gangguan perletakan perabot jalan yang tidak 

teratur seperti tong sampah, telefon awam, papan tanda dan lampu jalan. 

• Kawasan laluan hendaklah dilandskapkan dan dapat berfungsi sebagai peneduh kepada 

pengguna pejalan kaki. 

B - 

Laluan Kaki Lima 

• Kelebaran laluan kaki lima kedai pejabat /rumah kedai adalah di anatara 2.1 meter hingga 

3.0 meter. 

• Bahan binaan yang digunakan di kaki lima mestilah tidak licin dan merbahaya kepada 

semua pengguna termasuk golongan yang kurang keupayaan. 

• Laluan kaki lima di deretan kedai pejabat mesti berterusan dan sama rata kecuali kawasan 

yang mempunyai rupa bentuk bumi yang curam. 

• Corak rekabentuk lantai laluan kaki lima mesti dirujuk kepada Jabatan Perancangan 

Pembangunan MPPJ. 

• Laluan pejalan kaki mesti direndahkan ke paras jalan raya apabila sampai ke tepi jalan 

bagi tujuan keselamatan pengguna kurang keupayaan. 

Contoh laluan kaki lima

8-50 



8E - GARIS PANDUAN LALULINTAS DAN PENGANGKUTAN AWAM 

Lampiran 8E – 1 : GARIS PANDUAN JALAN 

A - 

Jalan-Jalan Di Kawasan Pusat Perdagangan 

Jalan-jalan di Kawasan i. Sistem jalanraya dan lalu lintas di kawasan pusat 

Pusat Perdagangan 

perdagangan seharusnya mempunyai sistem lalu lintas 

yang sempurna. 

ii. 

Saiz dan kelebaran jalan di sepanjang kawasan perniagaan 

hendaklah mampu menampung kesibukan kenderaan pada 

masa puncak. Adalah lebih baik memisahkan jalan yang 

digunakan oleh kenderaan perkhidmatan seperti lori dan 

kenderaan lain bagi tujuan mengangkut barang dengan 

kenderaan pembeli. 

Kelebaran jalan 

Melibatkan 3 jenis hierarki jalan iaitu:- 

i. Jalan Tempatan 

• Jalan tempatan merupakan jalan utama dalam pusat 

bandar. Lebar Jalan Tempatan adalah 20.1 meter (66’). 

Manakala kelebaran hak laluan pejalan kaki adalah 

1.5 meter (5’). 

ii. 

Jalan Susur 

• Jalan-jalan tempatan yang kecil ini adalah untuk jalanjalan 

perkhidmatan. Kelebaran hak laluan jalan adalah 

12 meter (40’). 

iii. Jalan Belakang 

• Kelebaran rizab jalan ini ialah 6 meter (20’). 

iv. 

Jalan Tepi 

• Kelebaran rizab jalan ini ialah 6 meter (20’).



8-51 

Rajah 8E1.1 Cadangan Hirarki Jalan di Pusat Perdagangan

8-52 



B - Jalan-Jalan Di Kawasan Perumahan 

Jalan-jalan di Kawasan 

Perumahan 

Kelebaran jalan 

Kawasan perumahan biasanya melibatkan jalan sekunder dan 

jalan tempatan. Kriteria-kriteria yang perlu dikenalpasti adalah 

sama dengan jalan di kawasan perniagaan. 

Melibatkan 3 jenis hierarki jalan iaitu:- 

i. Jalan Tempatan 

• Jalan tempatan merupakan jalan utama dalam pusat 

bandar. Lebar Jalan Tempatan adalah 20.1 meter (66’). 

Manakala kelebaran hak laluan pejalan kaki adalah 1.5 

meter (5’). 

ii. 

Jalan Susur 

• Jalan-jalan tempatan yang kecil ini adalah untuk jalanjalan 

perkhidmatan. Kelebaran hak laluan jalan adalah 12 

meter (40’). 

iii. 

Jalan Belakang 


iv. 

Jalan Tepi 


Keperluan Tambahan • Kawasan Kebenaran masuk dari Hierarki Jalan Tertentu 

Jalan masuk ke kawasan kediaman seharusnya dari jalan 

utama. Jalan susur berasingan perlu disediakan untuk 

memberi laluan terus kepada unit-unit kediaman yang 

berhadapan dengan jalan utama untuk mengelakkan laluan 

masuk ke unit-unit kediaman secara langsung akan 

menjejaskan laluan lalu lintas. 

• Jalan Mati dan Kemudahan Berpatah Balik 

Lebar rizab jalan jenis ini hendaklah tidak kurang dari 12 

meter (40 kaki). Panjangnya dari mana-mana persimpangan 

jalan yang lain hendaklah tidak melebihi 300 meter (984 

kaki) bagi rumah jenis sesebuah /berkembar dan 99 meter 

(235 kaki) bagi rumah jenis teres. Ukuran minima kepada 

cul de sac adalah 15 meter x 15 meter (50 kaki x 50 kaki). 

Rajah B5.2 menunjukkan rekabentuk cul de sac di kawasan 

perumahan. 

• Jarak Jalan masuk ke Rumah-Rumah Persendirian 

Jalan masuk ke rumah persendirian untuk rumah jenis 

teres ialah 6 meter (20 kaki) manakala bagi rumah jenis 

sesebuah ialah 8.5 meter (25 kaki). Rajah B5.3 

menunjukkan reka bentuk jalan masuk ke rumah 

persendirian mengikut ketinggian dan jenis rumah.



8-53 

Rajah 8E-1.2 : Cadangan Rekabentuk Cul-De-Sac di Kawasan Perumahan 

Rajah 8E-1.3 : Cadangan Rekabentuk Jalan Masuk ke Rumah Persendirian Mengikut Ketinggian 

dan Jenis Rumah

8-54 



C - Jalan-Jalan Di Kawasan Perindustrian 

Jalan-jalan di Kawasan • Setiap jalan hendaklah ditentukan perancangan rangkaian 

Perindustrian 

dan hierarki masing-masing mengikut kesesuaian dan 

hendaklah tidak kurang daripada lebar minima yang 

ditentukan seperti:- 

i. 30.3 meter (100 kaki) 

ii. 20.0 meter (66 kaki) 

iii. 15.0 meter (50 kaki) 

iv. 12.0 meter (40 kaki) (untuk lorong belakang dan tepi) 

• Rangkaian jalan kawasan industri hendaklah dielakkan dari 

melalui kawasan kediaman. Jalan kawasan perindustrian 

hendaklah mempunyai sistem hierarki yang nyata dan 

mudah dikenalpasti oleh pengguna. 

• Jalan mati hendaklah dielakkan. Jika tidak boleh dielakkan, 

jalan mati tersebut hendaklah tidak melebihi 190 meter 

(623 kaki) panjang dan mempunyai ruang untuk bulatan 

memusing dengan ukuran sekurang-kurangnya bergaris 

pusat 30.3 meter (100 kaki). 

Rajah 8E-1 .4 : Cadan gan Rekabe ntuk Jalan Masuk ke Ru mah Persendirian 

Mengikut Ketinggian dan Jeni s Ru mah 

Rajah 8E-1.4 : Cadangan Rekabentuk Jalan Masuk ke Rumah Persendirian Mengikut Ketinggian 

dan Jenis Rumah 

Rajah 8E-1 .4 : Cadan gan Rekabe ntuk Jalan Masuk ke Ru mah Persendirian



8-55 

Lampiran 8E – 2 : GARIS PANDUAN HIERARKI JALAN 

Jadual 8E-2.1 : Garis panduan Hirarki Jalan 

AKTIVITI JALAN UTAMA JALAN UTAMA JALAN JALAN TEMPATAN 

PRINSIPAL MINOR PENGUMPUL 

PERGERAKAN Pergerakan laju Pergerakan Lalu lintas jarak Pergerakan lalu 

UTAMA dan lalu lintas sederhana laju sederhana, lintas bermula 

jarak jauh dan lalu lintas perkhidmatan atau berakhir 

jarak sederhana kenderaan untuk semua 

jauh awam perjalanan laluan 

keluar/masuk lalu 

lintas. 

Penghantaran 

barangan dan 

perkhidmatan, 

pergerakan 

perlahan, 

perhentian bas 

PERGERAKAN Melintang tidak Tiada Laluan pejalan Laluan pejalan 

PEJALAN KAKI dibenarkan percanggahan kaki dengan kaki dengan 

kecuali melalui langsung di langkah lintasan rawak 

laluan atas atau antara keselamatan 

bawah kenderaan dan yang positif 

pejalan kaki seperti lintasan 

kecuali melalui belang/lampu 

jejantas atau isyarat untuk 

persimpangan melintas jalan 

searas berlampu 

isyarat 

KENDERAAN Pergerakan Pergerakan Perjalanan terus Perjalanan terus 

BERAT kenderaan kenderaan yang minima yang minima 

barangan berat barangan berat penghantaran 

terutama terutama barangan dan 

perjalanan terus perjalanan terus perkhidmatan 

LALUAN Tiada Tiada Ada laluan Dibenarkan 

TERUS 

terus kenderaan 

KENDERAAN 

kepada pemilik 

KEPADA 

persendirian 

HAKMILIK 

PERSENDIRIAN 

JENIS Persimpangan Persimpangan Persimpangan Persimpangan 

PERSIMPANGAN bertingkat atau bertingkat, berlampu isyarat dengan papan 

berlampu isyarat searas atau atau bersalur tanda berhenti 

berlampu isyarat 

atau beri laluan

8-56 



AKTIVITI JALAN UTAMA JALAN UTAMA JALAN JALAN TEMPATAN 

PRINSIPAL MINOR PENGUMPUL 

JARAK MINIMA 1500 600 200 60 

ANTARA 

PERSIMPANGAN 

(METER) 

HAD LAJU 80 60 50 40 

(KM/J) 

RIZAB JALAN 50 40 30 20 

(METER) 

LEBAR LORONG 3.50 3.25 3.00 2.85 

(METER) 

LEBAR BAHU 3.00 3.00 2.50 2.00 

JALAN (METER) 

JARAK ANTARA 2000 1000 900 Berpatutan 

PUSINGAN U 

(METER) 

Lampiran 8E – 3 : PIAWAIAN TEMPAT LETAK KENDERAAN 

Piawaian 

KEDIAMAN 

a) Pangsapuri Kos Rendah / i) 1 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

Pangsapuri / Rumah 

Mampu Milik ii) 1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat. 

iii) 

TLK OKU – 2% daripada jumlah TLK keseluruhan. 

* TLK untuk pelawat tidak boleh dijual atau disewa. 

b) Pangsapuri Kos Sederhana i) 2 TLK / unit + 20% untuk pelawat. 

ii) 

iii) 

1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat. 

TLK OKU – 2% daripada jumlah TLK keseluruhan. 


c) Pangsapuri Kos Tinggi i) 2.5 TLK / unit + 20% untuk pelawat.



8-57 

ii) 

iii) 

1 TLM / 2 unit + 10% untuk pelawat. 

Tempat Letak Kenderaan OKU – 2% daripada 

jumlah TLK keseluruhan. 


d) Rumah Bandar i) 2 TLK / unit + 10% untuk pelawat. 

PERDAGANGAN 

a) Perdagangan dan Pejabat i) 1 TLK / 46.4 m.p + 20% untuk pelawat. 

ii) 

iii) 

1 TLM / 92.9 m.p 

Tambahan 2% TLK untuk OKU 

b) Bangunan perniagaan i) 1 TLK / 46.4 m.p + 20% untuk pelawat. 

‘Free Standing Building’ 

• Premis Perniagaan / Premis Pejabat ii) 1 TLM / 92.9 m.p 

iii) 

Tambahan 2% TLK untuk OKU, perlu diletakkan 


c) Auditorium, Dewan i) 1 TLK / 5 tempat duduk 

Persidangan, Bilik Seminar 

ii) 1 TLM / 10 tempat duduk 

iii) 



d) Pawagam i) 1 TLK / 2 tempat duduk 

ii) 

iii) 

1 TLM / 10 tempat duduk 



e) Restoran, Gerai Makan, i) 1 TLK / 14 m.p + 20% untuk pelawat. 

Pusat Penjaja, Kelab Malam, 

Disko, Kafeteria ii) 1 TLM / 92.9 m.p ruang lantai 

iii) 

Tambahan 2% TLK untuk OKU dengan kemudahan ramp 

dan railing. 

f) Pasaraya dan Pasar i) 1 TLK / 23 m.p + 20% untuk pelawat.

8-58 



ii) 

iii) 

1 TLM / 92.9 m.p 



g) Dewan Pameran i) 1 TLK / 25 m.p + 20% untuk pelawat. 

ii) 

Tambahan 2% TLK untuk OKU dengan kemudahan ramp 

dan railing. 

h) Hotel i) 1 TLK / 3 bilik 

ii) 

iii) 

iv) 

1 TLM / 139 m.p 

Tambahan 1 petak tempat letak bas persiaran. 



h(i) Ruang Membeli-belah 

dan Pejabat Perdagangan 

h(ii) Restoran, Ruang Makan, 

Kelab Malam 

h(iii) Dewan Persidangan, 

Oditorium, Bilik Seminar, 

Dewan Pameran dan 

Pusat Teater 

Keperluan adalah seperti Piawaian Perdagangan di atas. 



i) Pangsapuri Perkhidmatan i) < 111.4 m.p (1200 k.p) / 2 TLK + 20% untuk pelawat 

ii) 

iii) 

> 111.4 m.p (1200 k.p) / 2.5 TLK + 20% untuk pelawat 

Tambahan 30% petak motosikal. 

iv) Tambahan 1 petak bas persiaran 55.5mp (598 kp) / 

40 unit pangsapuri. 

v) TLK OKU : 2% dari jumlah TLK, perlu diletakkan 


j) SOHO / STUDIO i) < 42 m.p (450 k.p) - 56 m.p (600 k.p) : 1 TLK/ unit + 20% 

untuk pelawat 

ii) 

iii) 

TLM : 20% dari jumlah TLK 

TLK OKU : 2% dari jumlah TLK, perlu diletakkan 

berhampiran lif dengan kemudahan ramp dan railing.



8-59 

INDUSTRI 

Industri Sesebuah / a. Pejabat 

Berkembar / Teres / 

i. 1 TLK : 46.4 m.p (500 k.p) + 20% untuk pelawat 

Bertingkat 

ii. 1 TLM :185.8 m.p (2,000 k.p) / 1 TLM : 1 pekerja 

iii. 1 TLL : 929.9 m.p / minimum 2 TLL 

(berdasarkan jumlah yang lebih tinggi) 

b. Ruang Pengeluaran 

i. 1 TLK / 92.9 m.p (1,000 k.p) ruang lantai kasar 


c. Stor / Gudang 

i. 1 TLK / 232.2 m.p (2,500 k.p) ruang lantai kasar + 

10% untuk pelawat. 

KEMUDAHAN PENDIDIKAN 

a) Tadika i) 1 TLK / 3 kakitangan 

ii) 

1 TLK / 10 pelajar 

b) Sekolah:- Rendah / SRA 

i) 1 TLK / 2 kakitangan + 20% untuk pelawat 

ii) 

iii) 

Tambahan 20% untuk TLM 

1 TLB / 10 pelajar 

Menengah / SMA 

i) 1.5 TLK / 2 kakitangan + 20% untuk pelawat 

ii) 

iii) 

iv) 

Tambahan 1 TLM / 30 pelajar 

1 TLB / 10 pelajar 

Tambahan 2% TLK OKU dengan kemudahan ramp. 

c) Semua Institusi / Pusat i) 1 TLK / 2 kakitangan 

Pengajian Tinggi (termasuk 

Pusat tuisyen dan Kolej) ii) 1 TLK / 46.4 m.p + 10% dari jumlah untuk pelawat 

(Pejabat Sahaja) 

iii) 

iv) 

1 TLK / 2 pelajar +10% dari jumlah untuk pelawat 

1 TLM / 3 pelajar

8-60 



KEMUDAHAN KEAGAMAAN 

Masjid, Surau, Kuil, Gereja, i) 1 TLK / 15 m.p ruang sembahyang 

Tokong, Persatuan Agama 

dan Lain - lain Institusi ii) 1 TLM / 15 m.p ruang sembahyang 

Keagamaan 

KEMUDAHAN REKREASI 

a) Stadium dengan bilik kelab i) 1 TLK / 8 tempat duduk + 20% untuk pelawat 

ii) 

iii) 

1 TLK / 23 m.p bilik permainan 


b) Taman Rekreasi (termasuk Keluasan tanah (< 0.2 hektar) 

padang Golf) i) Tidak Perlu 

Keluasan tanah (0.2 – 2.0 hektar) 

i) 10 TLK / 0.4 hektar pertama 

ii) 

iii) 

Tambahan bagi setiap 600 m.p 

Tambahan 30 % TLM 

Keluasan tanah (> 2.0 hektar) 

i) 35 TLK / 2.0 hektar pertama 

ii) 

Tambahan bagi setiap 1500 m.p 

Tambahan 30 % TLM 

c) Kolam Renang Awam i) 1 TLK / 23 m.p 

ii) 

Tambahan 30% TLM 

d) Taman hiburan i) 1 TLK / 23 m.p 

ii) 

Tambahan 30% TLM 

e) Dewan Bowling i) 2 TLK / 1 lorong 

ii) 


f) Gelanggang squash, i) 1 TLK / 1 gelanggang 

Badminton dan Tenis 

ii) 1 TLM / 20 tempat duduk



8-61 

INSTITUSI (KERAJAAN DAN SWASTA) 

a) Asrama dan Kelab Belia 1 TLK / 3 kakitangan + 1 TLK / 3 katil 

b) Hospital i) 1 TLK / 46.4 m.p + 30% dari jumlah untuk pelawat 

ii) 

iii) 

1 TLM / 92.9 m.p + 30% dari jumlah untuk 

pelawat 

Tambahan 2% TLK untuk OKU 

c) Perpustakaan Awam i) 1 TLK / 92.9 m.p + 20% dari jumlah untuk pelawat 

ii) 

1 TLM / 92.9 m.p + 20% dari jumlah untuk 

pelawat 

d) Persatuan Kebajikan i) 1 TLK / 92.9 m.p 

e) Rumah Orang Tua i) 1 TLK / 3 kakitangan 

(Keperluan TLK adalah tertakluk kepada dasar / polisi Majlis) 

8F - GARIS PANDUAN PEMBANGUNAN KEMUDAHAN BAGI GOLONGAN ORANG KELAINAN 

UPAYA (OKU) 

Garis panduan pembangunan kemudahan bagi golongan OKU bagi sektor lalu lintas difokuskan kepada: 

i. Aksesibiliti - Aksesibiliti kepada pengangkutan awam, bangunan perdagangan dan 

bangunan sekolah oleh golongan OKU. 

ii. Reruang - Penggunaan reruang dan kemudahan untuk pengguna yang mempunyai 

pelbagai jenis kecacatan dan kurang keupayaan. 

Selain itu juga, penyediaan kemudahan golongan OKU perlulah menitikberatkan penyediaan kemudahan 

yang mesra pengguna (user-friendly), kemudahan yang mengambilkira perlakuan aktiviti-aktiviti asas 

golongan OKU seperti bergerak, duduk dan lain. Perletakan kemudahan ini juga perlu dirancang dengan 

teliti untuk memaksimumkan penggunaan secara efisien dan efektif (Jadual 8F.1).

8-62 



Jadual 8F.1 : Komponen OKU Berdasarkan Cadangan Pembangunan 

Cadangan Aspek Komponen OKU 

Pembangunan 

Transit Oriented Aksesibiliti Ramp 

Development 

Handrail & Grab Bar 


Anjung masuk bangunan 

Laluan Bertekstur 

Tangga/Tangga Automatik 

Lintasan Pejalan Kaki 

Reruang 

Tempat Letak Kenderaan Khas 

Tandas 

Bilik Persalinan/ Penyusuan 

Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 

Papan tanda kenyataan, tanda tunjuk arah dan 

keterangan bertulis. 

Papan tanda khas 

Bangku/Tempat duduk 

Pondok Telefon 

Peti surat/tong sampah 

Pagar 

Tiang Lampu Isyarat Melintas 

Transit Bas Aksesibiliti Ramp 

(Terminal dan Hub) 


Laluan Pejalan Kaki



8-63 


Pembangunan 

Anjung Masuk Bangunan 


Tangga/tangga Automatik 


Reruang 

Tempat Letak Kereta Khas 

Tandas 

Bilik Persalinan/Penyusuan 

Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 


keterangan bertulis 

Papan Tanda Khas 



Peti Surat/Tong Sampah 

Tiang Lampu Berisyarat 

Pembangunan Aksesibiliti Ramp 

Bercampur 






Lintasan Pejalan Kaki

8-64 




Pembangunan 

Reruang 


Tandas 


Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 







Pagar 


Pengangkutan Aksesibiliti Ramp 

di Zon Sekolah 





Reruang 

Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 





Pondok Telefon



8-65 


Pembangunan 

Pagar 


Cadangan Jalan Aksesibiliti Ramp 

Komuniti 







Reruang 


Tandas 


Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 







Pagar 


Cadangan Aksesibiliti Ramp 

Pengangkutan 

Awam 

Handrail & Grab Bar

8-66 




Pembangunan 






Reruang 


Tandas 


Hentian Bas 

Kemudahan 

Sokongan 







Pagar 



Penyediaan garis panduan kemudahan bagi golongan OKU ini bertujuan menerangkan keperluan-keperluan 

dan kemudahan berkaitan golongan OKU yang perlu diambilkira semasa merancang reka bentuk sesuatu 

pembangunan di dalam cadangan yang dikemukakan.



8-67 

Jadual 8F.2: Garis Panduan Penyediaan Kemudahan Golongan OKU 

Komponen 

Ramp 

Garis Panduan 

• Semua ramp mesti dihubungkan dengan laluan OKU dan berterusan tanpa 

halangan 

• Kecerunan maksimum 1:15 dengan kelebaran minimum 1800 mm. 

• Permukaan ramp rata dan tidak licin. 

Penyediaan ramp bagi kegunaan golongan OKU 

Handrail & 

Grab Bar 

• Handrail perlu disediakan bersama-sama ramp di anjung masuk bangunan 

dan kawasan pejalan kaki. 

• Handrail atau grab bar mesti mempunyai ukur lilit diantara 40 mm - 50 mm 

(disediakan bersama ramp). 

• Ketinggian handrail adalah 900mm dan bagi handrail kedua untuk kanakkanak 

dan orang kerdil ketinggiannya adalah 800mm. 

• Tanda braille perlu disediakan pada permulaan dan hujung handrail untuk 

kegunaan orang buta. 

Cadangan ketinggian handrail

8-68 



Komponen 

Laluan Khas/ 

Pejalan kaki 

Garis Panduan 

• Laluan pejalan kaki secara terus dan tanpa halangan perlu disediakan untuk 

menghubungkan pergerakan ke bangunan, terminal pengangkutan awam dan 

TLK di sesuatu kawasan. 

• Saiz minimum adalah 1500mm. Sekiranya kurang daripada 1500mm ruang 

untuk berpusing perlu disediakan pada jarak bersesuaian. 

• Permukaan laluan pejalan kaki mestilah dari bahan yang tidak licin dan sesuai 

untuk orang buta dan pengguna kerusi roda. 

• Tekstur permukaan di pintu masuk dan pintu keluar hendaklah berbeza dari 

tekstur laluan biasa untuk kemudahan orang buta 

• Sekiranya laluan pejalan kaki tidak disediakan kerb, jarak ketinggiannya dengan 

jalan tidak melebihi 10mm 

• Laluan pejalan kaki tidak boleh dikongsi bersama laluan basikal. 

Anjung Masuk 

ke Bangunan 

• Ramp dan handrail perlu disediakan paling hampir dengan anjung masuk ke 

sesebuah bangunan 

• Pintu masuk ke bangunan (lebar minimum 1800mm) 

• Pintu kaca mempunyai tanda yang jelas di paras 800mm - 1500 mm. 

Permukaan 

Laluan 

Bertekstur 

• Permukaan laluan bertekstur yang sesuai perlu disediakan untuk memandu arah 

orang buta di kawasan-kawasan pejalan kaki dan laluan khas. 

• Menggunakan dot-type block untuk memberi amaran sekiranya 

menghampiri selekoh dan simpang. 

• Line type block asas kepada menunjuk arah laluan. 

Susunan guiding block dari pejalan kaki ke pintu utama bangunan



8-69 

Komponen 

Lintasan 

Pejalan Kaki 

Garis Panduan 

• Kawasan yang melintasi trafik 

• Berhampiran kawasan perniagaan 

• Luar kawasan sekolah 

• Lampu isyarat khas (audio signal) perlu disediakan untuk kemudahan golongan 

OKU melintas khususnya orang buta. 

• Permukaan lintasan bertekstur perlu disediakan di kedua-dua arah ke pelican 

crossing. 

• Pada jalan-jalan utama yang sibuk (pembahagi jalan adalah cukup luas dan lebih 

5 kaki) pelican crossing perlu disusunatur secara staggered. 

Kemudahan lintasan pejalan kaki bagi golongan OKU 

Tempat Letak 

Kereta Khas 

(TLKK) 

• TLKK perlu disediakan di semua bangunan awam, bangunan perniagaan, 

kawasan rekreasi dan terminal pengangkutan awam serta kediaman 

bertingkat 

• TLKK mestilah dihubungkan dengan laluan orang kurang upaya dan 

disediakan step ramps selebar 1000mm di mana sesuai. 

• Simbol TLKK mestilah disediakan di kawasan letak kereta sama ada di luar atau 

dalam bangunan dan dapat dilihat apabila memasuki kawasan TLKK. 

• Jumlah ruang TLKK bagi sesebuah bangunan mestilah mengikut nisbah 1:100 

atau sekurang-kurang 2 ruang TLKK bagi setiap kategori bangunan. 

• TLKK mestilah disediakan bagi kereta biasa dan van mengikut keluasan ruang 

3300mm lebar x 6600mm panjang. 

Piawaian ukuran dan lokasi TLKK bagi OKU

8-70 



Komponen 

Tandas 

Kedai Runcit 

(Corner Shop) 

Hentian Bas 

Garis Panduan 

• Tandas bagi OKU mestilah disediakan di semua bangunan awam, bangunan 

perniagaan, terminal pengangkutan. 

• Kedai runcit (corner shop) bagi kegunaan harian untuk kegunaan orang kurang 

upaya mestilah disediakan di penjuru blok-blok perumahan. 

• Hentian bas perlu disediakan di tempat tumpuan awam seperti 

pusat membeli-belah dan riadah dan persimpangan jalan utama 

• Pencahayaan di hentian bas perlulah sentiasa cerah dan 

mempunyai kerusi yang sesuai. 

Sumber: Kajian RKK Zon Perancangan PJU1, PJU2, SS & PJS, Petaling Jaya 2020



8-71 

8G : GARIS PANDUAN PENANAMAN LANSKAP 

• Menanam pokok renek dengan ketinggian tidak melebihi 0.9 meter di laluan pejalan kaki dan kawasankawasan 

yang memerlukan tahap pengawasan asas yang tinggi. 

• Mengelak dari menanam pokok di lokasi yang boleh digunakan untuk memanjat ke atas bangunan 

atau di kawasan bersebelahan. 

• Mengelak dari menanam pokok yang menutupi pintu dan dinding, atau mengganggu pencahayaan 

lampu, CCTV atau lain-lain sistem keselamatan. 

• Elemen landskap lembut dan kejur yang disediakan mesti tidak menghalang ruang pandangan dan 

mematuhi garis panduan yang berkaitan. 

• Ruang yang disediakan untuk menanam pokok perlulah disediakan di antara laluan pejalan kaki dan 

jalan raya. 

• Pokok-pokok yang teduh perlu ditanam di sepanjang jalan dalam jarak antara 3m hingga 6.1m secara 

berulang dan ditanam antara kerb jalan dengan laluan pejalan kaki untuk aspek keselamatan. 

• Pokok ini juga boleh ditanam bersebelahan dengan laluan pejalan kaki, namun mestilah disediakan 

rizab untuk ruang lanskap atau bollard di antara jalan raya dan laluan pejalan kaki. Ini adalah untuk 

meningkatkan tahap keselamatan pejalan kaki dari dilanggar kenderaan atau jenayah ragut. 

• Pokok perlu dipangkas secara berjadual untuk mengelakkan gangguan terhadap lalulintas dan boleh 

mendatangkan bahaya kepada pengguna. Ketinggian minimum ranting pokok bagi spesis pokok 

sederhana dan besar ialah 2.1m dari permukaan laluan pejalan kaki. 

• Spesis pokok yang dipilih perlu mempunyai ciri-ciri yang boleh mewujudkan imej jalan, kanopi yang 

berkesan, tidak merosakkan ruang pejalan kaki serta kurang menggunakan air. Antara spesis yang 

digalakkan ialah:

8-72 



Nama Nama Botani Garis Pusat Silara Kelebaran Jalan 

Tempatan / Ketinggian Yang Sesuai 

Akasia Acacia Auriculiformis 13 m / 16 m 12.2m – 15.2m dan 20.1m 

Saga Adenanthera pavonina 18 m / 16 m 20.1m dan 30m 

Cemara Casuarina Sumatrana 12 m / 16 m 30m 

Sumatera 

/ nobile 

Batai Laut Peltophorum 16 m / 14 m 12.2m – 15.24m dan 20.1m 

Pterocarpum 

Johar Cassia Siamea 11 m / 16 m 12.2m – 15.24m dan 20.1m 

Margosa Melia Indica 15 m / 15 m 12.2m – 15.24m dan 20.1m



8-73 

8H : GARIS PANDUAN KEMUDAHAN MASYARAKAT 

PIAWAIAN PENYEDIAAN KEMUDAHAN MASYARAKAT 

Jenis Piawaian Keluasan Catatan 

(minima) 

Kemudahan Kesihatan 

Hospital 1 :125, 000 penduduk 20.2 hek • Peranan sektor swasta di dalam 

Daerah 

memberikan perkhidmatan 

kesihatan adalah digalakkan. 

Klinik 1 : 4000 penduduk 0.2 hek • Bagi memastikan perkhidmatan 

kesihatan yang lebih menyeluruh. 

Kemudahan ini dibenarkan untuk 

beroperasi di dalam kawasan 

kediaman. 

Kemudahan Pendidikan 

Sekolah 1 kelas : 35 pelajar 6.1 hek • Konsep sekolah pintar (smart school) 

Menengah 1unit : 12500 penduduk boleh dilaksanakan ke atas 

kemudahan pendidikan sedi ada. 

Secara tidak langsung dapat 

mengatasi masalah yang wujud 

disesbabkan kesesakan kelas. 

Sekolah 1 kelas : 35 pelajar 4.0 hek - 

Rendah 

1 unit : 6250 penduduk 

• Penekanan diberikan kepada 

penggunaan teknologi maklumat (IT). 

Taska/ 2500 penduduk 930 mp • Penambahan baru bagi kemudahan 

Tadika/ 

tadika adalah tidak diperlukan. Bagi 

Tadika Swasta 

kemudahan tadika yang beroperasi di 

dalam unit kediaman adalah 

agar taraf sedia adanya 

dipertingkatkan sementara kepada 

kekal. (Tertakluk kepada kesesuaian 

lokasi) 

Kemudahan Keselamatan 

Balai Polis 1:15000 penduduk 0.5 hek - 

1:50000 penduduk 2.02 hek 

Balai Polis 1:40000 penduduk 0.02 hek - 

Komuniti/ 

Pondok Polis

8-74 



Jenis Piawaian Keluasan Catatan 

(minima) 

Bomba dan 

Penyelamat 

• 4 petak 1:75000 penduduk 1.2 – 2.0 hek - 

• 2 petak 1:10000 penduduk 0.8 – 1.2 hek - 

Kemudahan Keagamaan 

Masjid 1:4000 penduduk Islam 0.8 hek Peningkatan kapasiti kemudahan sedia 

ada adalah digalakkan bagi mengatasi 

masalah mendapatkan kawasan baru. 

Tokong 1:5000 penduduk Buddha 0.2 hek 

Kuil 1:5000 penduduk Hindu 0.2 hek 

Gereja 1:5000 penduduk Kristian 0.2 hek 

Kemudahan Perkuburan 

Islam 0.16 hek/1000 penduduk - 

Budhha 

Hindu 

Kristian 

0.2 hek / 1000 penduduk 



Kemudahan Rekreasi 

Taman 1 : 50 000 penduduk 12.0 hek • Penyediaan baru ditumpukan 

Tempatan 

di kawasan pembangunan 

semula dan peningkatan 

kelengkapan ke atas kemudahan 

sediada bagi mengoptimumkan 

penggunaannya. 

Taman 1: 20 000 penduduk 3.0 hek 

kejiranan 

Taman 1 : 5000 penduduk 0.8 hek 

kanak-kanak 

Lot 1 : 2500 penduduk 0.06 hek 

Permainan 

• Penswastaan ke atas tamantaman 

rekreasi adalah 

digalakkan bagi mewujudkan 

suasana persekitaran yang 

lebih sempurna.



8-75 

LAMPIRAN 8H – 1 : GARIS PANDUAN TADIKA 


Peletakan tadika 

Tadika 

Tadika boleh dijalankan mengikut keperluan masyarakat 

setempat: 

• Rumah sesebuah 

• Rumah berkembar 

• Rumah teres (corner lot) 

• Rumah Pangsa (tingkat bawah sahaja) 

• Di ruang pejabat (tingkat bawah sahaja) 

• Di kawasan institusi keagamaan 

• Tanah yang dirizabkan untuk TADIKA 

Bangunan yang Tidak Sesuai i. Rumah teres dan berangkai yang terletak di lot tengah 

(intermediate lots)dan lot tepi yang tidak mempunyai 

kawasan lapang. 

ii. 

iii. 

Rumah kediaman yang terletak di persimpangan atau 

berhampiran lebuh raya dan jalan-jalan terlalu sesak dan 

sibuk dengan lalulintas. 

Keutamaan akan diberikan kepada lokasi yang 

berhampiran dengan kawasan lapang/ permainan awam. 

Lokasi Bangunan i. Jalan keluar sekurang-kurangnya 10.0 meter (33 kaki) 

dari simpang utama. 

ii. 

iii. 

iv. 

Tidak terletak di kawasan sesak di mana lokasi bangunan 

tidak terletak di sebatang jalan yang sibuk / jalan utama. 

Tiada halangan dari jiran berkaitan bunyi bising dan 

kesesakan lalulintas. Surat kebenaran dari lot-lot 

bersebelahan adalah diperlukan. 

Mendapat kebenaran bertulis dari pemilik rumah. 

v. Penyediaan minima dalam sesuatu skim pemajuan adalah 

berdasarkan piawaian satu (1) tadika bagi 2,500 orang 

penduduk. 

vi. 

Jarak antara tadika adalah 0.2 km atau 200 meter.

8-76 



Keselamatan Premis i. Tadika dijalankan hanya dibenarkan di aras satu bagi rumah 

kediaman bertingkat. 

ii. 

iii. 

iv. 

Ada 2 tangga (laluan) bagi masa kecemasan jika premis di 

tempatkan dalam bangunan bertingkat jika bukan bangunan 

kediaman biasa. 

Tangga hendaklah selamat untuk kegunaan kanak-kanak. 

Tangga kayu (‘stair case’) dan tangga konkrit hendaklah 

dialas dengan permaidani atau bahan lembut. 

v. Tangga hendaklah dipasang dengan pagar (‘railing’) yang 

tingginya sesuai dengan ketinggian kanak-kanak. 

Peredaran Udara Dan 

Cahaya Semulajadi Bersih 

Ada peredaran udara dan cahaya semulajadi. 

Luas Ruang • Mencukupi dengan kiraan 3.5 meter persegi bagi seorang 

kanak-kanak (tiada termasuk jalan lalu, stor, dapur, pejabat, 

tandas atau bilik kakitangan. 

Kegunaan Ruang i. Kemudahan Belajar Dan Bermain 

• Ruang berasingan hendaklah disediakan untuk kanakkanak 

belajar atau bermain. 

• Sediakan ruang untuk perpustakaan. 

• Sediakan kawasan permainan yang lengkap dengan alatalat 

permainan yang tidak merbahaya (diluar bangunan). 

ii. 

Tempat Rehat Untuk Kanak-Kanak Sakit 

• Ruangan berasingan (‘sick bay’) hendaklah disediakan 

bagi kanak-kanak yang kurang sihat. 

• Sediakan kotak perubatan kecemasan. 

• Ruang dapur hendaklah mempunyai pintu yang tidak 

mudah dibuka dan dimasuki oleh kanak-kanak. 

• Alat-alat yang digunakan untuk menyediakan makanan 

hendaklah bersih. 

• Dapur hendaklah berpisah daripada bilik-bilik darjah atau 

kawasan yang diasingkan untuk aktiviti-aktiviti kanak. 

• Tempat stor bahan-bahan makanan mestilah bersih dan 

selamat, dan 

• Kanak-kanak mestilah dilarang masuk ke ruang dapur 

dan stor pada setiap masa.



8-77 

Keperluan Tandas 

Tandas bagi murid-murid lelaki dan perempuan hendaklah 

berasingan (tertakluk kepada keadaan bangunan) 

Peralatan dan reka: 

• Kemudahan kebersihan, mestilah menyediakan ‘elbow tap’. 

• Lantai tandas hendaklah sentiasa bersih, tidak licin dan air 

tidak bertakung. 

• Sediakan tempat pemegang (‘railings’) untuk kanak-kanak 

cacat. 

• Mangkuk tandas tidak melebihi 0.15 meter (6 inci) tinggi 

dari paras lantai. 

• Besin mencuci tangan hendaklah rendah. 

• Lain-lain peralatan yang sesuai (sekiranya ada kanakkanak 

cacat). 

Kemudahan Kecemasan/ i. Dua pintu yang berasingan (satu di hadapan atau satu di 

Keselamatan 

belakang) hendaklah diadakan. 

ii. 

iii. 

iv. 

Semua pintu dan tingkap di tingkat atas bangunan tidak 

boleh dipasang dengan pagar besi (‘grills’). 

Semua pintu dan tingkap mestilah mudah dibuka dari 

bahagian dalam. 

Tingkap jenis ‘louvres’ tidak dibenarkan. 

v. Semua punca kuasa (‘power point’) hendaklah dipasang 

dengan ‘plug’ kosong dan berkedudukan di paras yang 

tinggi. 

vi. 

Pintu pagar dan ‘grills’ tingkat bawah hendaklah dari jenis 

yang tidak tajam dan merbahaya.

8-78 



LAMPIRAN 8H – 2 : GARIS PANDUAN TAMAN ASUHAN KANAK-KANAK (TASKA) 

TASKA i. Taman asuhan kanak-kanak mengikut Akta 308 (Akta 

Asuhan Kanak-Kanak 1984) bererti mana-mana premis di 

mana 4 orang atau lebih kanak-kanak di bawah umur 4 

tahun dan lebih daripada satu isi rumah diterima masuk 

untuk dijaga dengan upah. 

ii. 

Pemohon hendaklah mengemukakan permohonan terus 

kepada Majlis (jika kurang daripada 10 orang kanak-kanak) 

dan kepada Kebajikan Masyarakat (jika lebih daripada 10 

orang kanak-kanak). 

Peletakan tadika 

Tadika boleh dijalankan mengikut keperluan masyarakat 

setempat: 



• Rumah teres (corner lot) 

• Rumah Pangsa (tingkat bawah sahaja) 

• Di ruang pejabat (tingkat bawah sahaja) 

• Di kawasan institusi keagamaan 

• Tanah yang dirizabkan untuk TASKA 

Bangunan yang Tidak Sesuai i. Rumah teres dan berangkai yang terletak di lot tengah 

(intermediate lots)dan lot tepi yang tidak mempunyai 

kawasan lapang. 

ii. 

iii. 

Rumah kediaman yang terletak di persimpangan atau 

berhampiran lebuh raya dan jalan-jalan terlalu sesak dan 

sibuk dengan lalulintas. 

Keutamaan akan diberikan kepada lokasi yang berhampiran 

dengan kawasan lapang/ permainan awam. 

Lokasi Bangunan i. Jalan keluar sekurang-kurangnya 10.0 meter (33 kaki) dari 

simpang utama. 

ii. 

iii. 





bersebelahan adalah diperlukan.



8-79 

iv. 



berdasarkan piawaian satu (1) taska bagi 2,500 orang 

penduduk. 

vi. 

Jarak antara taska adalah 0.2 km atau 200 meter. 

Keselamatan Premis i. Tadika dijalankan hanya dibenarkan di aras satu bagi 

rumah kediaman bertingkat. 

ii. 

iii. 

iv. 

Ada 2 tangga (laluan) bagi masa kecemasan jika premis di 

tempatkan dalam bangunan bertingkat jika bukan 

bangunan kediaman biasa. 

Tangga hendaklah selamat untuk kegunaan kanak-kanak. 

Tangga kayu (‘stair case’) dan tangga konkrit hendaklah 

dialas dengan permaidani atau bahan lembut. 

v. Tangga hendaklah dipasang dengan pagar (‘railing’) yang 

tingginya sesuai dengan ketinggian kanak-kanak. 



Luas Ruang 


Mencukupi dengan kiraan 3.5 meter persegi bagi seorang 

kanak-kanak (tiada termasuk jalan lalu, stor, dapur, pejabat, 

tandas atau bilik kakitangan. 

Kegunaan Ruang i. Kemudahan Belajar Dan Bermain 

• Ruang berasingan hendaklah disediakan untuk kanakkanak 

belajar atau bermain. 

• Sediakan ruang untuk perpustakaan. 

• Sediakan kawasan permainan yang lengkap dengan alatalat 

permainan yang tidak merbahaya (diluar bangunan). 

iii. 

Tempat Rehat Untuk Kanak-Kanak Sakit 

• Ruangan berasingan (‘sick bay’) hendaklah disediakan 

bagi kanak-kanak yang kurang sihat. 

• Sediakan kotak perubatan kecemasan. 

• Ruang dapur hendaklah mempunyai pintu yang tidak 

mudah dibuka dan dimasuki oleh kanak-kanak.

8-80 



• Alat-alat yang digunakan untuk menyediakan makanan 

hendaklah bersih. 

• Dapur hendaklah berpisah daripada bilik-bilik darjah 

atau kawasan yang diasingkan untuk aktiviti-aktiviti 

kanak. 

• Tempat stor bahan-bahan makanan mestilah bersih dan 

selamat, dan 

• Kanak-kanak mestilah dilarang masuk ke ruang dapur 

dan stor pada setiap masa. 

Keperluan Tandas 

Tandas bagi murid-murid lelaki dan perempuan hendaklah 

berasingan (tertakluk kepada keadaan bangunan) 

Peralatan dan reka bentuk tandas: 

• Kemudahan kebersihan, mestilah menyediakan ‘elbow tap’. 

• Lantai tandas hendaklah sentiasa bersih, tidak licin dan air 

tidak bertakung. 

• Sediakan tempat pemegang (‘railings’) untuk kanak-kanak 

cacat. 

• Mangkuk tandas tidak melebihi 0.15 meter (6 inci) tinggi 

dari paras lantai. 

• Besin mencuci tangan hendaklah rendah. 

• Lain-lain peralatan yang sesuai (sekiranya ada kanakkanak 

cacat). 

Kemudahan Kecemasan/ i. Dua pintu yang berasingan (satu di hadapan atau satu di 

Keselamatan 

belakang) hendaklah diadakan. 

ii. 

iii. 

iv. 

Semua pintu dan tingkap di tingkat atas bangunan tidak 

boleh dipasang dengan pagar besi (‘grills’). 

Semua pintu dan tingkap mestilah mudah dibuka dari 

bahagian dalam. 

Tingkap jenis ‘louvres’ tidak dibenarkan. 

v. Semua punca kuasa (‘power point’) hendaklah dipasang 

dengan ‘plug’ kosong dan berkedudukan di paras yang 

tinggi. 

vi. 

Pintu pagar dan ‘grills’ tingkat bawah hendaklah dari jenis 

yang tidak tajam dan merbahaya.



8-81 

LAMPIRAN 8H – 3 : GARIS PANDUAN PUSAT PENJAGAAN ORANG TUA 

Peletakan Pusat Penjagaan 

Pusat jagaan boleh dijalankan mengikut kesesuaian tapak di: 



• Rumah teres (corner lot yang mempunyai kawasan 

lapang) 

• Di atas lot yang dirizabkan untuk kegunaan tersebut. 

Lokasi Bangunan i. Jalan keluar sekurang-kurangnya 10.0 meter (33 kaki) 

dari simpang utama. 

ii. 

iii. 

iv. 





bersebelahan adalah diperlukan. 



berdasarkan piawaian satu (1) Pusat Penjagaan Orang Tua 

bagi 2,500 orang penduduk. 

vi. 

Jarak antara Pusat Penjagaan Orang Tua adalah 0.2 km 

atau 200 meter. 

Keselamatan Premis 



Premis yang digunakan ditentukan selesa, selamat dan perlu 

mematuhi segala syarat-syarat yang akan dikenakan oleh Pihak 

Bomba. 


Kegunaan Ruang Ruang pusat jagaan perlulah diasingkan dari aktiviti pejabat / 

pengurusan. Perlu disediakan kemudahan dan peralatan bagi 

aktiviti berekreasi seperti: 

• bersarapan / makan 

• bermain dalam bangunan dan luar 

• berehat atau tidur 

• bersenam

8-82 



• menyediakan makanan 

• memasak 

• memandikan 

• mencuci dan menyimpan pakaian 

• dan lain-lain.



8-83 

8I : GARIS PANDUAN INFRASTRUKTUR DAN UTILITI 

LAMPIRAN 8I – 1 : GARIS PANDUAN BEKALAN AIR 

1. Sumber Air 

Kawasan Lembah Klang akan mengalami kekurangan punca air menjelang tahun 2005 dan salah 

satu cara untuk mengatasi masalah ini dengan mengambil bekalan air mentah dari Sungai Pahang 

di Negeri Pahang dan disalurkan ke Selangor untuk pembersihan dan rawatan. 

2. Jenis Paip 

Paip-paip simen asbestos digantikan dengan paip jenis yang lebih tahan lama seperti HDPE 

ataupun UPVC; kos pelaksanaannya adalah tinggi dan perlu dijalankan berperingkat-peringkat. 

3. Kebocoran & Kehilangan Air 

• Sistem retikulasi hendaklah diperiksa selalu untuk mengatasi masalah kebocoran paip. 

Orang ramai hendaklah digalakkan untuk melapor segala kes kebocoran paip. Nombor 

telefon ‘hotline’ bahagian penyelenggaraan JBA patut diadakan dandipaparkan di merata 

kawasan kajian. 

• Pasukan penyelenggaraan JBA hendaklah bertindak pantas terhadap setiap laporan 

kebocoran paip yang diterima, tidak kira waktu. 

• Mengenakan denda yang tinggi terhadap kontraktor-kontraktor cuai yang bertanggungjawab 

ke atas kebocoran paip air semasa membuat kerja-kerja pembinaan lain. 

4. Kempen Jimat Air 

Satu kempen jimat air jangkamasa panjang patut diadakan untuk meningkatkan kesedaran 

pengguna-pengguna terhadap kepentingan berjimat dalam penggunaan air. Kempen tersebut 

boleh disebarkan melalui televisyen, radio, akhbar, papan tanda dan juga risalah. 

Berikut adalah cara-cara penggunaan air dapat dikurangkan: 

• Mewajibkan setiap pembangunan baru menggunakan tandas yang mengandungi 2 jenis 

‘flush’ satu untuk buang air kecil dan satu lagi untuk buang air besar. 

• Menutup paip air jika tidak digunakan, contoh semasa berus gigi. 

• Menyimpan air hujan dan menggunakannya untuk menyiram pokok bunga serta 

membasuh lantai kawasan luar rumah. 

• Mengelakkan dari mandi terlalu lama.

8-84 



LAMPIRAN 8I – 2 : GARIS PANDUAN SISTEM BEKALAN ELEKTRIK 

i. Pihak-pihak yang berkenaan seperti pemaju perlu membekalkan maklumat terperinci 

mengenai pembangunan baru kepada pihak Tenaga Nasional Berhad dari peringkat awal 

perancangan pembangunan projek tersebut bagi membolehkan pihak TNB membuat 

perancangan dan unjuran keperluan bekalan masa hadapan. 

Pihak pemaju perlu berbincang dan merujuk kepada TNB berkenaan dengan keperluan 

tapak dan pencawang elektrik sebelum permohonan bagi mendapatkan bekalan 

diluluskan. 

ii. 

TNB juga perlu memastikan tapak yang disediakan oleh pemaju untuk mendirikan 

pencawang utama mestilah di kawasan yang strategik dan bersesuaian dengan garis 

panduan yang telah ditetapkan. 

iii. 

Konduit-konduit patut disediakan di bawah jalan raya utama pada setiap 500 meter untuk 

lintasan kabel-kabel bawah tanah yang diperlukan selepas jalan tersebut telah diturap. 

LAMPIRAN 8I – 3 : GARIS PANDUAN PERKHIDMATAN TELEKOMUNIKASI 

i. Bagi mengatasi masalah pengorekan kabel oleh pemaju-pemaju pembangunan sekitar, 

pemaju hendaklah menghantar pelan cadangan yang menunjukkan kawasan yang 

terlibat dalam kerja-kerja yang akan dijalankan di kawasan tersebut bagi mendapatkan 

pengesahan dari Jabatan Telekom (JT) bahawa kawasan tersebut bebas dari kabel bawah 

tanah. Pihak berkuasa juga telah mencadangkan supaya lesen pemaju-pemaju yang 

terlibat beberapa kali dalam masalah pengorekan kabel bawah tanah digantung. 

ii. Pihak MBPJ dan pemaju-pemaju perlu memberi komitmen dan kerjasama kepada pihak 

JT supaya pihak JT dapat membuat perancangan dan unjuran permintaan perkhidmatan 

dengan lebih berkesan berpandukan nasihat dan maklumat-maklumat terkini mengenai 

pembangunan-pembangunan baru dari peringkat awal perancangan sesuatu projek 

pembangunan yang diterima dari pihak-pihak berkenaan. 

iii. Pemaju mestilah merujuk dan mengadakan perbincangan awal dengan pihak JT berkenaan 

dengan keperluan bagi menyediakan tapak-tapak yang strategik bagi ibu sawat sebelum 

permohonan talian diluluskan. 

iv. Pemaju mestilah menyediakan dan mengemukakan pelan sistem sesalur telefon bagi 

pemasangan telefon bagi setiap pembangunan memandangkan kemudahan telefon pada 

masa kini adalah satu keperluan. Ini adalah satu syarat sebelum perkhidmatan telefon 

dapat dibekalkan. 

v. Bagi projek-projek pembangunan besar atau bandar baru ‘new township’ pihak pemaju 

harus mengemukakan pelan rangkaian saluran talian telefon bawah tanah di peringkat 

awal perancangan sebelum mendapatkan kelulusan perancangan.Dengan perancangan



8-85 

vi. 

vii. 

ini, kerja-kerja pemasangan talian bawah tanah dapat diselaraskan dengan kerja-kerja 

tanah bagi mengelakkan kerosakan bagi jalan raya yang telah siap dibina. 

Konduit-konduit patut disediakan di bawah jalan raya utama pada setiap 500 meter untuk 

lintasan kabel-kabel bawah tanah yang diperlukan selepas jalan tersebut telah diturap. 

Bagi mengurangkan kerosakan dan kos penyelenggaraan, lebih banyak penggunaantelefon 

awam jenis bersewa di premis-premis perniagaan dan swasta digalakkan supaya 

penggunaannya dapat dikawal dan diawasi oleh penyewa-penyewa. 

LAMPIRAN 8I – 4 : GARIS PANDUAN SISTEM SALIRAN 

1. Garis Panduan Dan Piawaian 

Segala reka bentuk sistem perparitan hendaklah dibuat mengikut garis panduan yang 

ditetapkan oleh Jabatan Pengaliran dan Saliran dalam: 

• ‘Urban Drainage Design Standards and Procedures for Peninsular Malaysia 1985 – 

Planning and Design Procedure No. 1’. 

• ‘Hydrological Procedure No. 1 – Estimation of Design Rainstorm in Peninsular 

Malaysia’. 

• ‘Hydrological Procedure No.16 – Flood Estimation for Urban Catchments in Peninsular 

Malaysia’. 

2. Pembuangan Sisa Pepejal 

Pembinaan sebuah ‘rubbish trap’ di Sungai Penchala di hilir bahagian sungai Seksyen 19 

adalah tidak praktik. Penyelesaian kepada masalah ini terletak dalam mendidik orang 

ramai tentang keburukan membuang sampah ke dalam sungai. Pihak JPS mempunyai 

kempen ‘Cintailah Sungai Kami’ yang bertujuan menunjuk ajar kepada orang ramai 

tentang kepentingan menjadikan sungai bebas dari pencemaran dan sisa pepejal. 

Penghuni-penghuni di kawasan setinggan yang menjadi punca pencemaran sungai ini 

harus dipindahkan ke kawasan lain. 

3. Pengurangan Kadar Alir Air Larian Permukaan 

Pengurangan kadar alir air larian permukaan atau ‘surface runoff’ adalah kaedah 

yang paling berkesan untuk mengurangkan air memasuki sistem perparitan dan akan 

mengawal saiz parit-parit dari menjadi terlalu besar. 

Pembangunan yang pesat tidak semestinya menghasilkan peningkatan kadar alir air 

larian yang besar. Berikut adalah cara-cara yang boleh mengurangkan atau mengawal 

kadar alir air larian permukaan: 

• Penurapan kawasan lapang untuk apa jua pembangunan mestilah menggunakan 

‘interlocking pavement’ atau turapan konkrit separa dan bukan konkrit sepenuhnya

8-86 



kerana air hujan boleh mengalir ke bawah tanah melalui celah-celah ‘interlocking 

pavement’ tersebut. 

• Penghuni-penghuni rumah digalakkan tidak menurap lebih dari 85% dari jumlah 

luas kawasan perkarangan mereka. Satu kempen jangkamasa panjang yang 

menyeluruh patut diadakan untuk mendidik orang ramai tentang kepentingan 

konsep ‘sustainable development’ iaitu dengan tidak menurap halaman mereka 

dengan sepenuhnya, kadar air larian hujan akan dapat dikurangkan dan parit-parit 

tidak perlu di reka bentuk untuk menampung kaar air larian yang tinggi. 

• Menggalakkan penghuni-penghuni rumah menyediakan tangki bersaiz 500 liter 

untuk menyimpan air hujan yang mengalir dari bumbung rumah. 

• Kolam takungan (‘retention pond’) dalam sistem perparitan adalah amat berkesan 

untuk menguruangkan kadar alir air larian hujan. Kolam-kolam rekreasi boleh 

digunakan untuk tujuan ini. Walaubagaimanapun, dalam kawasan kajian tidak 

mempunyai banyak kawasan lapang yang boleh berfungsi sebagai kolam takungan 

dan rekreasi. Oleh itu, sebahagian daripada kawasan-kawasan lapang seperti 

padang permainan dan padang bolasepak boleh dijadikan kolam takungan sementara 

(‘temporary retention pond’) semasa hujan ribut besar. Ini boleh dilakukan dengan 

mengintegrasikan kawasan-kawasan lapang tersebut dengan sistem perparitan 

utama. Dengan cara ini, kadar alir air larian dapat dikurangkan walaupun tiada 

kolam takungan yang tetap. 

4. Perparitan Tertutup 

• Parit-parit tepi jalan patut ditutup dengan papan konkrit dan ini dijadikan tempat 

berjalan kaki. Dengan cara ini, kawasan bahu jalan boleh dikekalkan sebagai 

kawasan hijau di mana pokok, tiang lampu, kabel dan paip bawah tanah ditempatkan. 

• Menghalang sampah dibuang di dalam longkang dengan mengadakan penghalang 

besi atau ‘grating’ di luar saluran tepi jalan. 

• Mengindahkan suasana disebabkan parit-parit disembunyikan dari pemandangan 

orang ramai. 

• Mengadakan longkang bawah tanah tertakluk kepada keupayaan Majlis. 

LAMPIRAN 8I – 5 : GARIS PANDUAN SISTEM PEMBENTUNGAN 

1. Sistem Pembetungan Dan Rawatan 

• Pembangunan yang mempunyai ‘Population Equivalent (PE)’ melebihi 150 orang 

diwajibkan untuk menggunakan sistem kumbahan berpusat. Standard pelepasan 

‘effluen’ bergantung kepada lokasi tapak. Standard A jika di dalam kawasan tadahan 

air dan Standard B jika sebaliknya. Reka bentuk sistem pembetungan hendaklah 

merujuk kepada ‘MS 1228 : 1991 – Code of Practice For Design And Installation 

of Sewerage Systems’ oleh SIRIM dan ‘Guidelines For Developers’ oleh Jabatan 

Perkhidmatan Pembetungan (JPP).



8-87 

• Sekiranya satu sistem pembentungan berpusat tidak dapat dibina di dalam kawasan 

kajian kerana permasalahan tanah, maka pihak pemaju perlulah menyediakan loji-loji 

rawatan di tapak masing-masing dan loji-loji tersebut perlulah mendapat kelulusan 

daripada JPP. Walaubagaimanapun, pembangunan yang dicadangkan tertakluk 

kepada Kajian Strategik Tadahan yang mengenakan sumbangan kepada Tabung 

Amanah Wang Sumbangan Kapital (dibawah kawalan JPP) daripada penggerak atau 

pemilik projek. 

• Pemilihan sistem rawatan kumbahan serta jenis paip pembetung hendaklah 

menepati kriteria serta piawaian yang ditetapkan oleh JPP. 

2. Zon Penampan 

Penyediaan zon penampan perlulah mematuhi keperluan ‘MS 1228 : 1991 – Code of 

Practice For Design And Installation of Sewerage Systems’. Ini adalah mustahak bagi 

memberikan kesan efektif ke atas keselamatan serta nasihat penghuni premis-premis 

kediaman dan perniagaan yang berhampiran. 

LAMPIRAN 8I – 5 : GARIS PANDUAN SISTEM PEMBUANGAN SISA PEPEJAL 

1. Sistem Pungutan 

• Berikut adalah garis panduan untuk dipertimbangkan dalam pemilihan laluan untuk 

lori sampah supaya kedua-dua tenaga kerja dan peralatan dapat digunakan dengan 

lebih berkesan. 

- di mana boleh, laluan patut dirancang supaya bermula dan berakhir di jalan 

raya utama. 

- laluan patut dirancang supaya kawasan pengutipan terakhir adalah terdekat 

pada tapak pelupusan. 

- sampah yang dikutip di kawasan yang mengalami kesesakan jalan patut dikutip 

awal supaya tidak terlibat dalam kesesakan jalan. 

• Sampah-sarap dari rumah patut digalakkan dibuang ke dalam beg-beg sampah 

sebelum dimasukkan ke dalam tong sampah. Ini akan menyenangkan dan 

mempercepatkan kerja-kerja pengutipan. 

• Penguatkuasa hendaklah digiatkan dan pegawai-pegawai penguatkuasa tidak patut 

mempunyai tugas yang bertindih supaya mereka boleh menumpukan sepenuh 

masa dalam menghapuskan masalah ini. 

• Sebaik sahaja kawasan pembuangan sampah haram yang baru timbul, tindakan 

mesti diambil sebelum tapak itu menjadi kekal,

8-88 



• Bilangan tong-tong sampah patut ditambah di tempat-tempat awam seperti tamantaman 

dan di tepi jalan di mana terdapat ramai orang yang berjalan kaki. 

2. Kategori Sampah 

• Orang ramai patut juga menyedari tentang faedah-faedah kitaran semula. Satu 

cara yang baik adalah dengan mencadangkan supaya pejabat-pejabat dan tempattempat 

kerja menyediakan tong-tong yang berasingan untuk botol (gelas), tin 

aluminium, kertas ‘bleached’ dan kertas ‘unbleached’ dan menggalakkan orang 

ramai supaya menggunakannya. Orang ramai akan diharapkan membawa tabiat ini 

balik ke rumah masing-masing. 

Satu kempen jangka masa panjang mendidik orang ramai tentang kitaran semula 

boleh dilancarkan.Pengguna perlu menilai semula cara hidup masing-masing dan 

mengintegrasikannya dengan kesedaran melibatkan diri dalam aktiviti guna semula 

dan kitaran semula. Ini boleh dilakukan dengan mengelakkan daripada membeli 

barangan yang dibungkus dengan plastik berlebihan, membeli barangan yang 

boleh digunakan bagi jangka masa panjang dan barangan yang mempunyai provisi 

deposit dan komitmen pembekal untuk membeli balik bekas yang terpakai. 

Sikap pengguna yang prihatin terhadap kepentingan guna semula dan kitaran 

semula sebegini berupaya mengurangkan penjanaan sisa, terutama sekali di 

kalangan golongan berpendapatan tinggi. 

• Pusat pemindahan ‘transfer station’ perlu dibina di lokasi-lokasi yang sesuai supaya 

bilangan kenderaan yang menuju ke tapak pelupusan dapat dikurangkan dandengan 

ini, kos pengangkutan juga dapat dikurangkan. 

• Sebuah pusat ‘composting’ perlu dibina di tapak pelupusan di mana sisa makanan 

dikeluarkan dari aliran sisa yang menuju ke tapak pelupusan dan sisa organik ini 

menjalani proses ‘composting’. 

LAMPIRAN 8I – 6 : GARIS PANDUAN RIZAB UTILITI 

Penyelenggaraan 

Zon Kawalan 

Aktiviti 

Penyelenggaraan rizab utiliti adalah di bawah 

tanggung jawab agensi rizab utiliti berkenaan. 

Hanya untuk rizab LRT sahaja. 

Bagi aktiviti yang dibenarkan, dibenarkan dengan 

syarat dan tidak dibenarkan, sila rujuk Lampiran A, 

Kelas Kegunaan Tanah (Jadual: Kegunaan / Aktiviti 

Bagi Kawasan Rizab Utiliti).



8-89 

Zon Kawalan Bagi Struktur Atas Tanah

8J - GREEN BUILDING




GARIS PANDUAN PENYEDIAAN 

KAJIAN IMPAK SOSIAL 

Garis panduan penyediaan Kajian Impak Sosial ini dibahagikan kepada 17 projek pembangunan seperti 

berikut: 

KATEGORI 

PROJEK PEMBANGUNAN 

1. Pembangunan Berasaskan Transit (TOD) 

2. Pembangunan Bercampur 

3. Pembangunan Semula 

4. Pembangunan Berdensiti Tinggi Bersebelahan Dengan ‘Landed Property’ 

5. Industri Bersebelahan Kediaman 

6. Lebuhraya 

7. MRT 

8. Pembangunan Di Lereng Bukit 

9. Pembangunan Di Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS)

9-2 



KATEGORI 

PROJEK PEMBANGUNAN 

10. Sistem Pemancar Telekomunikasi 

11. Rumah Ibadat 

12. Rumah Orang Tua 

13. Pusat Jagaan Kanak-Kanak 

14. Pusat Remaja 

15. Pusat Perdagangan Terhad 

16. Bangunan Yang Digunakan Untuk IPTS/Kolej Swasta 

17. Bangunan Yang Digunakan Untuk Kilang 

Projek Pembangunan 

Keperluan 

Keperluan kepada Impak i. Perlu infomasi yang lengkap mengenai impak sosial secara 

Sosial untuk keluasan 

mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih 400 sampel dalam 

Projek Kurang 50 hektar. lingkungan 3 km radius dari tapak projek. 

- Projek kategori 1, 2 dan 3 

ii. Memerlukan perundingan awam secara FGD. Responden terdiri 

daripada wakil penduduk dalam lingkungan 3 km bagi setiap zon 

perumahan. Sekurang-kurangnya 2 kumpulan dengan 10 orang 

responden setiap kumpulan. 

iii. Perundingan awam secara Key Informant memerlukan responden 

terdiri daripada wakil penduduk dalam lingkungan 3 km bagi setiap 

wakil persatuan penduduk. 

iv. Menyediakan analisis impak sosial secara terperinci di mana 

dijangkakan terdapat impak sosial yang mungkin akan berlaku seperti 

berikut: 

• Pencemaran : Udara, bunyi dan bau 

• Keselamatan : Diri dan Harta Benda. 

• Keselesaan : Kesesakan lalu lintas, TLK haram dan Pembuangan 

sampah secara haram. 

• Masalah sosial/moral : Remaja dan Pendatang asing. 

• Mudah (convenient): Aksesibiliti.



9-3 


Keperluan 

v. Perlu disediakan oleh profesional impak sosial yang berkelayakan dan 

berdaftar dengan Persatuan Penilaian Impak Sosial Malaysia (MSIA). 

Keperluan kepada kajian i. Perlu infomasi yang lengkap mengenai impak sosial secara 

Impak Sosial untuk 

mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih kurang 400 sampel 

keluasan Projek Lebih 50 dalam lingkungan 5 km radius dari tapak projek. 

hektar. - Projek kategori 

1, 2 dan 3 ii. Memerlukan perundingan awam secara FGD. Responden terdiri 


perumahan, sekurang-kurangnya 5 kumpulan dengan 10 orang 

responden setiap kumpulan. 

iii. Perundingan awam secara Key Informant memerlukan responden 



iv. Menyediakan analisis impak sosial secara terperinci di mana 


berikut: 






• Mudah (convenient): Aksesibiliti. 

v. Perlu disediakan oleh profesional impak sosial yang berkelayakan dan 

berdaftar dengan Persatuan Penilaian Impak Sosial Malaysia (MSIA) 

Keperluan kepada Kajian i. Perlu infomasi yang lengkap mengenai impak sosial secara 

impak Sosial untuk Projek mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih kurang 400 sampel 

4 dan 5. dalam lingkungan 1 km radius dari tapak projek. 

ii. 

Memerlukan perundingan awam secara FGD. Responden terdiri 


perumahan, sekurang-kurangnya 10 orang responden setiap 

kumpulan. 

iii. Menyediakan analisis impak sosial secara terperinci di mana 

dijangkakan terdapat impak sosial yang mungkin akan berlaku 


• Pencemaran : Udara, bunyi dan bau

9-4 




Keperluan 






iv. Perlu disediakan oleh profesional impak sosial yang berkelayakan dan 



impak Sosial untuk Projek mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih kurang 400 sampel 

6 dan 7. dalam lingkungan 5 km koridor di kiri kanan projek berkenaan. 

ii. 

Menyediakan analisis impak sosial secara terperinci di mana 







• Masalah sosial/moral : Pendatang asing. 


iii. Perlu disediakan oleh profesional impak sosial yang berkelayakan dan 



Impak Sosial untuk Projek mendalam melalui kaji selidik melibatkan 30 sampel dalam 

8 dan 9. lingkungan sekitar kaki bukit. 

ii. 

Perundingan awam secara Key Informant memerlukan responden 

terdiri daripada wakil penduduk di sekitar kaki bukit dan Pihak NGO. 



berikut: 


• Keselamatan : Diri dan Harta Benda.



9-5 


Keperluan 





• Hakisan Tanah 




Impak Sosial untuk Projek mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih kurang 30 sampel 

10, 11, 12, 13, 14 dan 15. dalam lingkungan 1 km radius dari tapak projek. 

ii. 

Menyediakan analisis impak sosial secara terperinci di mana 









iii. Perlu disediakan oleh profesional impak sosial yang berkelayakan dan 



Impak Sosial untuk Guna mendalam melalui kaji selidik melibatkan lebih kurang 400 sampel 

Bangunan 16 dan 17 

di sekitar 3 km radius daripada lot bangunan berkenaan. 

ii. 

Perundingan awam secara Key Informant memerlukan responden 






• Kebisingan 



Keperluan

9-6 




Keperluan 

• Keselesaan : Kesesakan lalu lintas, TLK haram dan 

Pembuangan sampah. 



berdaftar dengan Persatuan Penilaian Impak Sosial Malaysia (MSIA).

garis panduan kawalan - Majlis Bandaraya Petaling Jaya Aduan ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?