You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MEKANIKA STRUKTUR I<br />
PORTAL DAN PELENGKUNG TIGA<br />
SENDI<br />
Soelarso.ST.,M.Eng<br />
JURUSAN TEKNIK SIPIL<br />
FAKULTAS TEKNIK<br />
UNIVERSITAS SULTAN AGENG TIRTAYASA
1. Portal Sederhana<br />
BERBAGAI BENTUK PORTAL (FRAME)<br />
DAN PELENGKUNG (ARCH)<br />
sambungan kaku<br />
sambungan kaku<br />
<strong>sendi</strong><br />
rol<br />
<strong>sendi</strong><br />
Pada gambar <strong>portal</strong> diatas mempunyai tumpuan jepit, <strong>sendi</strong> <strong>dan</strong> rol dapat<br />
dicari dengan 3 persamaan yang ada yaitu ΣH = 0 ; ΣV = 0 ; ΣM = 0<br />
Elemen batang-batang yang terdiri dari batang horizontal, vertikal <strong>dan</strong> miring<br />
tersambung secara kaku sehingga dapat menahan momen
2. Portal 3 Sendi<br />
S<br />
S<br />
sambungan kaku<br />
sambungan kaku<br />
<strong>sendi</strong> <strong>sendi</strong> <strong>sendi</strong><br />
<strong>sendi</strong><br />
Portal 3 <strong>sendi</strong> terdapat :<br />
Reaksi Tumpuan 2 buah <strong>sendi</strong>, sehingga ada 4 reaksi tumpuan.<br />
Hanya tersedia 3 persamaan (ΣH = 0 ; ΣV = 0 ; ΣM = 0) Struktur statis tak<br />
tentu<br />
Agar menjadi struktur statis tertentu harus ditambahkan sambungan <strong>sendi</strong> S pada<br />
salah satu batangnya., sehingga terdapat 4 persamaan (ΣH = 0 ; ΣV = 0 ; ΣM = 0<br />
; ΣS = 0) Struktur statis tertentu<br />
Sambungan <strong>sendi</strong> dapat menahan gaya aksial <strong>dan</strong> gaya geser, tetapi tidak dapat<br />
menahan momen.<br />
Letak sambungan <strong>sendi</strong> S dipilih pada tempat yang paling menguntungkan,<br />
misalnya pada titik dengan gaya aksial <strong>dan</strong> geser kecil atau nol.
3. Pelengkung Sederhana<br />
<strong>sendi</strong><br />
rol<br />
Raksi tumpuan :<br />
2 Reaksi pada <strong>sendi</strong><br />
1 Reaksi pada rol<br />
Dapat dicari dengan 3 persamaan keseimbangan (ΣH = 0 ; ΣV = 0 ; ΣM = 0)<br />
Deformasi atau pergeseran pada rol akibat berat <strong>sendi</strong>ri atau beban luar yang<br />
bekerja pada umumnya cukup besar. Untuk mencegah hal tersebut, maka pada<br />
umumnya dipasang batang tarik, sehingga struktur menjadi sistim statis tak<br />
tentu.
P<br />
P<br />
P<br />
Deformasi/pergeseran<br />
besar<br />
P<br />
Deformasi/pergeseran<br />
besar<br />
P<br />
P<br />
P<br />
Deformasi/pergeseran<br />
kecil<br />
Deformasi/pergeseran<br />
kecil<br />
P<br />
batang tarik<br />
batang tarik
4. Pelengkung 3 Sendi<br />
S<br />
<strong>sendi</strong><br />
<strong>sendi</strong><br />
Raksi tumpuan :<br />
Ada 4 reaksi pada kedua <strong>sendi</strong><br />
Terdapat 3 persamaan<br />
keseimbangan (ΣH = 0 ; ΣV = 0 ;<br />
ΣM = 0) struktur statis tak<br />
tentu<br />
Agar menjadi struktur statis tertentu, ditambahkan sambungan S pada batang<br />
lengkung, sehingga menjadi dua batang lengkung yang terhubung pada <strong>sendi</strong> S.<br />
Sehingga ada tambahan 1 persamaan yaitu ΣMS = 0 Struktur menjadi statis<br />
tertentu
Sendi<br />
Sendi<br />
Sendi
Soal 1 : Portal dengan beban titik<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
15 T<br />
2 m<br />
5 T<br />
D<br />
C<br />
E<br />
F<br />
3 m<br />
A<br />
B<br />
3 m 2 m<br />
Penyelesaian :
ΣMB = 0<br />
RAV. 5+ 5.3 – 15.2 = 0<br />
RAV = 3 T ( )<br />
ΣMA = 0<br />
-RBV. 5 + 15.3 + 15.3 = 0<br />
RAV = 12 T ( )<br />
D<br />
D<br />
3 T<br />
0 T<br />
3 T<br />
E<br />
15 T<br />
12 T<br />
F<br />
F<br />
12 T<br />
ΣV = 0<br />
RAV +RBV - 15 = 0<br />
ΣH = 0<br />
RAH+5 = 0<br />
RAH = -5 T ( )<br />
Ok..!!!<br />
5 T<br />
C<br />
BMD<br />
MA = 0<br />
MC = 5.3 = 15 Tm<br />
MD = 5.5 – 5.2 = 15 Tm<br />
ME = 3.3 + 5.5 – 5.2 = 24 Tm<br />
MF = 3.5 + 5.5 – 5.2 – 15.2 = 0 Tm<br />
A RAH = 5 T<br />
B<br />
RAV = 3 T<br />
RBV = 12 T<br />
Free Body Diagram (FBD)
(+)<br />
SFD<br />
SFA = RAH = 5 T<br />
SFCD = 5 – 5 = 0 T<br />
SFD = RAV = 3 T<br />
SF EF = 3 – 15 = - 12 T<br />
SFE = RBV = 12 T<br />
3 T<br />
D<br />
C<br />
(+)<br />
E<br />
(-)<br />
F<br />
12 T<br />
5 T<br />
A<br />
B<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
(+)<br />
BMD<br />
MA = 0<br />
MC = 5.3 = 15 Tm<br />
MD = 5.5 – 5.2 = 15 Tm<br />
ME = 3.3 + 5.5 – 5.2 = 24 Tm<br />
MF = 3.5 + 5.5 – 5.2 – 15.2 = 0 Tm<br />
15 Tm<br />
(+)<br />
24 Tm<br />
15 Tm<br />
D<br />
E<br />
F<br />
15 Tm<br />
C<br />
A<br />
B<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
(-)<br />
(-)<br />
NFD<br />
NFAD = RAV = -3 T<br />
NFBF = RBV = -12 T<br />
D<br />
E<br />
F<br />
C<br />
3 T<br />
A<br />
12 T<br />
B<br />
Normal Force Diagram (NFD)
Soal 2: Portal dengan beban merata <strong>dan</strong> beban titik<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
15 KN/m<br />
D E 40 kN<br />
2 m<br />
30 kN<br />
C<br />
F<br />
2 m<br />
A RAH<br />
RAV 1,5 m 1,5 m 6,0 m 2,0 m 2,0 m<br />
B<br />
RBV<br />
2 m<br />
2 m<br />
Penyelesaian :
ΣMB = 0<br />
RAV. 13+ 30.2 -15.6.7 – 40.2 = 0<br />
13. RAV = 650<br />
RAV = 50 KN<br />
ΣMA = 0<br />
-RBV. 13 + 40.11 +15.6.6 + 30.2 = 0<br />
-13. RBV = 1040<br />
RBV = 80 KN<br />
ΣV = 0<br />
RAV +RBV – 15.6 - 40 = 0<br />
Ok..!!!<br />
ΣH = 0<br />
RAH + 30 = 0<br />
RAH = - 30 KN ( )
D<br />
15 KN/m<br />
0 KN 0 KN<br />
50 KN<br />
40 KN<br />
40 KN<br />
E<br />
(4/5).30 = 24 KN<br />
(3/5).30 = 18 KN<br />
(4/5).30 = 24 KN<br />
(3/5).30 = 18 KN<br />
30 KN<br />
30 KN C<br />
A<br />
50 KN<br />
(4/5).50 = 40 KN (3/5).50 = 30 KN<br />
40-18 = 22 KN<br />
D<br />
5 4<br />
3<br />
24+30 = 54 KN<br />
28,289 KN<br />
E<br />
30 KN<br />
40 KN<br />
28,289 KN<br />
2<br />
1<br />
1<br />
Free Body Diagram (FBD)<br />
(1/ 2).40 = 28,288 KN<br />
(1/ 2).40 = 28,288 KN<br />
F<br />
B<br />
(1/ 2).80 = 56,577 KN<br />
(1/ 2).80 = 56,577 KN<br />
80 KN
50 KN<br />
30 KN<br />
(+)<br />
G<br />
E<br />
28,289 KN<br />
(+)<br />
C<br />
D<br />
x<br />
50<br />
40<br />
x<br />
(6 - x)<br />
(-)<br />
40 KN<br />
F<br />
(+)<br />
56,577 KN<br />
54 KN<br />
x<br />
3,333m<br />
B<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
40 KN<br />
28,289 KN<br />
D<br />
E<br />
C<br />
F<br />
22 KN<br />
B<br />
56,577 KN<br />
Normal Force Diagram (NFD)
293,3 KNm<br />
240,85 KNm<br />
210 KNm 240,85 KNm<br />
210 KNm<br />
(+)<br />
3,333<br />
135 KNm<br />
(+)<br />
D<br />
G (+)<br />
160 KNm<br />
E<br />
A<br />
C<br />
BMD<br />
MA = 0 KNm<br />
MC = 54.2,5 = 135 KNm<br />
MD = 54.5 -24.2,5 = 210 KNm<br />
MG = 50.6,333 + 30.4 – 30.2 – 15.3,333. .(½.3,333) = 293,33 KNm<br />
ME = 50.9 + 30.4 – 30.2 – 15.6. .(½.6) = 240 KNm<br />
ME = 56,577. 32 – 28,288. 8 = 240 KNm<br />
MF = 56,577. 8 = 160 KNm<br />
MB = 0 KNm<br />
F<br />
Bending Momen Diagram (BMD)<br />
B
Soal 3: Portal 3 <strong>sendi</strong> dengan beban titik<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
0,5 m<br />
2,5 m 15 T<br />
2 m<br />
5 T<br />
D<br />
C<br />
S<br />
E<br />
F<br />
3 m<br />
A<br />
RAH<br />
RBH<br />
B<br />
RAV<br />
3 m 2 m<br />
Penyelesaian :<br />
RBV
ΣMB = 0<br />
RAV. 5+ 5.3 – 15.2 = 0<br />
RAV = 3 T ( )<br />
ΣMA = 0<br />
-RBV. 5 + 15.3 + 5.3 = 0<br />
RBV = 12 T ( )<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kiri S<br />
RAV.2,5 – RAH.5 -5.2 = 0<br />
3.2,5 – RAH.5 -5.2 = 0<br />
RAH = -0,5 T ( ) kekiri, asumsi awal salah<br />
RAH = 0,5 T<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kanan S<br />
-RBV.2,5 + RBH.5 + 15.0,5 = 0<br />
-12.2,5 + RBH.5 + 15.0,5 = 0<br />
RBH = 4,5 T ( ) kekanan<br />
ΣV = 0<br />
RAV +RBV - 15 = 0<br />
ΣH = 0<br />
RAH - 5 + RBH = 0<br />
Ok..!!!<br />
Ok..!!!<br />
15 T<br />
D<br />
S E F<br />
3 T 12 T<br />
3 T<br />
4,5 T<br />
4,5 T 12 T<br />
D<br />
F<br />
5 T<br />
C<br />
A 0,5 T 4,5 T<br />
B<br />
3 T<br />
12 T<br />
Free Body Diagram (FBD)
(+)<br />
(+)<br />
(-)<br />
3 T<br />
D<br />
D<br />
(+)<br />
S<br />
E<br />
F<br />
F<br />
C<br />
4,5 T<br />
12 T<br />
(-)<br />
0,5 T<br />
A<br />
B<br />
4,5 T<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
(-)<br />
22,5 Tm<br />
7,5 Tm<br />
7,5 Tm<br />
7,5 Tm<br />
(-)<br />
(-) (-)<br />
D S<br />
E<br />
(+)<br />
F<br />
22,5 Tm<br />
C<br />
A<br />
(+)<br />
1,5 Tm<br />
1,5 Tm<br />
B<br />
(-)<br />
BMD<br />
MA = 0<br />
MC = 0,5.3 = 1,5 Tm<br />
MD = 0,5.5 – 5.2 = -7,5 Tm<br />
MS = 3.2,5 + 0,5.5 – 5.2 = 0 Tm<br />
ME = 3.3 + 0,5.5 – 5.2 = 1,5 Tm<br />
MF = 3.5 + 0,5.5 – 5.2 – 15.2 = 22,5 Tm (dari kiri)<br />
MF = 4,5.5 = 22,5 Tm (dari kanan)<br />
MB = 0 Tm<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
(-)<br />
(-)<br />
D<br />
S<br />
F<br />
C<br />
3 T<br />
A<br />
B<br />
12 T<br />
Normal Force Diagram (NFD)
Soal 4: Portal 3 <strong>sendi</strong><br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
15 KN/m<br />
2 m<br />
2 m<br />
A<br />
D S<br />
E 40 kN<br />
30 kN<br />
C<br />
F<br />
RAH<br />
RBH<br />
RAV 1,5 m 1,5 m 3,0 m 3,0 m 2,0 m 2,0 m<br />
B<br />
RBV<br />
2 m<br />
2 m<br />
Penyelesaian :
ΣMB = 0<br />
RAV. 13+ 30.2 -15.6.7 – 40.2 = 0<br />
13. RAV = 650<br />
RAV = 50 KN<br />
ΣMA = 0<br />
-RBV. 13 + 40.11 +15.6.6 + 30.2 = 0<br />
-13. RBV = 1040<br />
RBV = 80 KN<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kiri S<br />
RAV.6 – RAH.4 -30.2 – 15.3.1,5 = 0<br />
50.6 – RAH.4 -30.2 – 15.3.1,5 = 0<br />
RAH = 43,125 KN ( ) kekanan<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kanan S<br />
-RBV.7 + RBH.4 + 40.5 +15.3.1,5 = 0<br />
-80.7 + RBH.4 + 40.5 + 15.3.1,5 = 0<br />
RBH = 73,125 KN ( ) kekanan<br />
ΣV = 0<br />
RAV +RBV – 15.6 - 40 = 0<br />
ΣH = 0<br />
RAH – RBH +30 = 0<br />
Ok..!!!<br />
Ok..!!!
Free Body Diagram (FBD)<br />
(4/5).50 = 40 KN<br />
(4/5).30 = 24 KN<br />
A<br />
50 KN<br />
30 KN<br />
40+25,875 = 65,875 KN<br />
D<br />
C<br />
D<br />
(3/5).30 = 18 KN<br />
5<br />
3<br />
43,125 KN<br />
(3/5).50 = 30 KN<br />
50 KN<br />
4<br />
(3/5).43,125 = 25,875 KN<br />
(4/5).43,125 = 34,5 KN<br />
34,5-30 = 4,5 KN<br />
15 KN/m<br />
73,125 KN 73,125 KN<br />
83,875 KN<br />
28,5 KN<br />
80,004 KN<br />
23,288 KN<br />
1<br />
40 KN<br />
E<br />
1<br />
E<br />
40 KN<br />
2<br />
F<br />
(1/ 2).73,125 = 51,715 KN<br />
73,125 KN<br />
(1/ 2).73,125 = 51,715 KN<br />
(1/ 2).40 = 28,288 KN<br />
(1/ 2).40 = 28,288 KN<br />
(1/ 2).80 = 56,577 KN (1/ 2).80 = 56,577 KN<br />
B<br />
80 KN<br />
56,577-51,577 = 5 KN<br />
56,577+51,577 = 108,292 KN
50 KN<br />
28,5 KN<br />
23,288 KN<br />
(+)<br />
G<br />
E<br />
(+)<br />
C<br />
D<br />
x<br />
50<br />
40<br />
x<br />
(6 - x)<br />
( - )<br />
40 KN<br />
F<br />
x<br />
3,333m<br />
4,5 KN<br />
5 KN<br />
B<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
83,875 KN<br />
73,125 KN<br />
(-)<br />
80,004 KN<br />
D<br />
E<br />
C<br />
F<br />
65,875 KN<br />
B<br />
108,292 KN<br />
Normal Force Diagram (NFD)
82,5 KNm<br />
BMD<br />
MA = 0 KNm<br />
MC = 4,5.2,5 = 11,25 KNm<br />
MD = 4,5.5 + 24.2,5 = 82,5 KNm<br />
MS = 50.6 – 43,125.4 – 30.2 – 15.3.1,5 = 0 KNm<br />
MG = 50.6,333 – 43,125.4 – 30.2 – 15.3,333.½,.3,333 = 0,833 KNm<br />
ME = 5. 32 – 28,288. 8 = 51,726 KNm<br />
MF = 5. 8 = 14,142 KNm<br />
MB = 0 KNm<br />
82,5 KNm<br />
51,726 KNm<br />
51,726 KNm<br />
3,333<br />
(+)<br />
D<br />
(+)<br />
S<br />
G<br />
0,833 KNm<br />
(+)<br />
E<br />
(+)<br />
11,25 KNm<br />
C<br />
14,142 KNm<br />
F<br />
( - )<br />
A<br />
Bending Momen Diagram (BMD)<br />
B
Q (kN/m)<br />
P 1<br />
P 2<br />
P 3<br />
Lengkung:<br />
- lingkaran<br />
- parabola<br />
- kombinasi<br />
A<br />
R 1<br />
R 2 R 2<br />
R 1<br />
B<br />
R AH<br />
R AV<br />
R BV<br />
Tumpuan A <strong>sendi</strong> terdapat 2 reaksi<br />
Tumpuan B rol terdapat 1 reaksi Total: 3 reaksi tumpuan<br />
Terdapat 3 persamaan keseimbangan 3 reaksi tumpuan dapat dihitung <br />
struktur statis tertentu.
Y<br />
P Pada potongan yang ditinjau terdapat<br />
N<br />
gaya-gaya dalam: N, V, M<br />
M Gaya N <strong>dan</strong> V diuraikan menjadi<br />
komponen masing-masing :<br />
V<br />
R N N 1<br />
x <strong>dan</strong> N y<br />
A<br />
V V<br />
R x <strong>dan</strong> V y<br />
1<br />
R AH<br />
R AV<br />
X<br />
Selanjutnya dapat dihitung N, V <strong>dan</strong> M<br />
dengan persamaan keseimbangan :<br />
F x = 0<br />
F y = 0<br />
M = 0
Soal 5: Pelengkung biasa dengan beban merata<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
10 kN/m<br />
C<br />
R 1 = 3 m<br />
R AH<br />
A<br />
R 1 = 3 m<br />
R 1 = 3 m<br />
B<br />
Penyelesaian :<br />
R AV<br />
R BV
Y<br />
10.3(1-cos ) kN<br />
Ncy = Nc.cos α<br />
Nc<br />
Mc<br />
C<br />
Ncx = Nc.sin α<br />
Vcx = Vc.cos α<br />
Vc<br />
Vcy = Vc.sin α<br />
A<br />
R 1 = 3 m<br />
R AV = 30 kN<br />
3(1-cos )<br />
X<br />
ΣMB = 0<br />
RAV. 6 - 10.6.3 = 0<br />
RAV = 30 KN<br />
ΣMA = 0<br />
- RBV. 6 + 10.6.3 = 0<br />
RBV = 30 KN<br />
ΣV = 0<br />
RAV+ RBV – 10.6 = 0<br />
ΣH = 0<br />
RAH = 0<br />
Misal :<br />
Ditinjau potongan di titik C :<br />
Pada potongan tersebut bekerja gaya-gaya<br />
dalam Nc, Vc <strong>dan</strong> Mc dengan arah diasumsikan<br />
seperti pada gambar.<br />
Gaya-gaya Nc <strong>dan</strong> Vc diuraikan menjadi<br />
komponennya dalam arah x <strong>dan</strong> y :<br />
Nc Ncx = Nc.sin <strong>dan</strong> Ncy = Nc.cos<br />
Vc Vcx = Vc.cos <strong>dan</strong> Vcy = Vc.sin
10.3(1-cos ) kN<br />
Dari persamaan keseimbangan dapat dihitung Nc<br />
(NFD), Vc (SFD), <strong>dan</strong> Mc (BMD):<br />
A<br />
Ncy = Nc.cos α<br />
Nc<br />
Mc<br />
C<br />
Ncx = Nc.sin α<br />
Vcx = Vc.cos α<br />
Vc<br />
Vcy = Vc.sin α<br />
R 1 = 3 m<br />
SFD<br />
Fx = 0<br />
Nc sin – Vc cos = 0<br />
Vc = Nc sin<br />
/ cos<br />
BMD<br />
Mc = 30.3(1-cos ) – 30(1-cos ). ½.3(1-cos )<br />
Mc = 90(1-cos ) – 90/2.(1-cos ) 2<br />
Mc = 90(1-cos ) – 45.(1-cos ) 2<br />
R AV = 30 kN<br />
3(1-cos )<br />
NFD<br />
Fy = 0<br />
30 – 30(1-cos ) + Nc cos + Vc sin = 0<br />
30 – 30 – 30.cos ) + Nc cos + (Nc sin / cos ) sin = 0<br />
30.cos + Nc cos + Nc sin 2 /cos = 0<br />
Nc = – 30.cos 2<br />
Vc = – 30. sin .cos
Tabel Perhitungan<br />
Sudut α Nc = -30.cos 2 α Vc = -30.sinα .cos α Mc = 90.(1-cos α) - 45.(1-cos α) 2<br />
0 -30 0 0<br />
15 -27.99 -7.5 3.01<br />
30 -22.5 -12.99 11.25<br />
45 -15 -15 22.5<br />
60 -7.5 -12.99 33.75<br />
90 0 0 45<br />
120 -7.5 12.99 33.75<br />
135 -15 15 22.5<br />
150 -22.5 12.99 11.25<br />
180 -30 0 0
15<br />
( – ) ( +)<br />
15<br />
45°<br />
45°<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
45<br />
22,5<br />
( +)<br />
22,5<br />
45°<br />
45°<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
15<br />
15<br />
( – ) ( – )<br />
30<br />
45°<br />
45°<br />
30<br />
Normal Force Diagram (NFD)
Soal 6 : Pelengkung 3 <strong>sendi</strong> dengan beban merata<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
10 kN/m<br />
S<br />
R 1 = 3 m<br />
R AH<br />
A<br />
R 1 = 3 m<br />
R 1 = 3 m<br />
B<br />
R BH<br />
Penyelesaian :<br />
R AV<br />
R BV
ΣMB = 0<br />
RAV. 6 - 10.6.3 = 0<br />
RAV = 30 KN<br />
ΣMA = 0<br />
- RBV. 6 + 10.6.3 = 0<br />
RBV = 30 KN<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kiri S<br />
RAV.3 - RAH.3 -10.3.½.3 = 0<br />
30.3 - RAH.3 - 10. 3.½.3 = 0<br />
RAH = 15 KN ( ) kekanan<br />
ΣMS = 0 Dari bagian sebelah kanan S<br />
-RBV.3 + RBH.3 + 10.3.½.3 = 0<br />
-30.3 + RBH.3 + 10. 3.½.3 = 0<br />
RBH = 15 KN ( ) kekiri<br />
ΣV = 0<br />
RAV+ RBV – 10.6 = 0<br />
ΣH = 0<br />
RAH - RBH = 0
10.3(1-cos ) kN<br />
Ncy = Nc.cos α<br />
Nc<br />
Mc<br />
C<br />
Ncx = Nc.sin α<br />
3.sin<br />
Vc<br />
R AH = 15 KN<br />
A<br />
Vcy = Vc.sin α<br />
R 1 = 3 m<br />
Vcx = Vc.cos α<br />
Dari persamaan keseimbangan dapat dihitung Nc<br />
(NFD), Vc (SFD), <strong>dan</strong> Mc (BMD):<br />
SFD<br />
Fx = 0<br />
15 + Nc sin - Vc cos = 0<br />
Vc = (Nc sin + 15 )/cos<br />
NFD<br />
Fy = 0<br />
30 – 30(1-cos ) + Nc cos + Vc sin = 0<br />
Nc = -15.sin 30.cos 2<br />
Vc = (15 – 30.cos 2 sin 15.sin 2 cos<br />
R AV = 30 KN<br />
3(1-cos )<br />
BMD<br />
Mc = 30.3(1-cos ) - 15.(3.sin ) – 30(1-cos ).½.3(1-cos )<br />
Mc = 90(1-cos ) - 45.sin – 45.(1-cos ) 2
Nc = - 15.sin 30.cos 2<br />
Vc = (15 – 30.cos 2 sin 15.sin 2 cos<br />
Mc = 90(1-cos ) - 45.sin – 45.(1-cos ) 2<br />
Tabel Perhitungan<br />
Sudut α Nc = - 15.sin a - 30.cos 2 α Vc = (15-30.cos 2 α.sinα - 15.sin 2 α)/cosα Mc = 90(1-cos ) - 15.sin – 45.(1-cos ) 2<br />
0 -30 15 0<br />
30 -30 1.03E-15 -11.25<br />
45 -25.61 -4.39 -9<br />
60 -20.49 -5.49 -5.22<br />
90 -15 0 0<br />
120 -20.49 5.49 -5.22<br />
135 -25.61 4.39 -9<br />
150 -30 -1.03E-15 -11.25<br />
180 -30 -15 0
25,61<br />
15<br />
20,49 20,49<br />
( – )<br />
( – )<br />
25,61<br />
30 30<br />
( – )<br />
( – )<br />
30<br />
45°<br />
45°<br />
30<br />
Normal Force Diagram (NFD)
4,39<br />
5,49<br />
( – )<br />
0<br />
15<br />
5,49<br />
( – )<br />
4,39<br />
( + )<br />
15 45°<br />
45°<br />
( + )<br />
15<br />
Shearing Force Diagram (SFD)<br />
30
9<br />
5,22 5,22<br />
9<br />
11,25<br />
(-)<br />
(-)<br />
11,25<br />
45°<br />
45°<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
R = 5m<br />
Soal 7 : Pelengkung 3 <strong>sendi</strong> dengan beban merata<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
10 kN/m<br />
S<br />
A<br />
B<br />
L<br />
Penyelesaian :<br />
45° 45°
R = 5m<br />
Arah reaksi-reaksi tumpuan diasumsikan sebagai berikut :<br />
10 kN/m<br />
R BV<br />
C<br />
S<br />
H<br />
R AH<br />
A<br />
B<br />
R BH<br />
R AV<br />
L<br />
45° 45°<br />
L = 2 . (R/√2) = 2.(5/√2) = 7,071 m<br />
½.L = 3.5355 m<br />
H = 1.4645 m
Reaksi Tumpuan:<br />
M A = 0 – R BV . L + ½ . q . L 2 = 0<br />
R BV = ½ . q . L = ½ . 10 . 7,071 = 35,355 kN (ke atas)<br />
M B = 0 R AV . L – ½ . q . L 2 = 0<br />
R AV = ½ . q . L = ½ . 10 . 7,071 = 35,355 kN (ke atas)<br />
M S,ki = 0 R AV . ½ L – R AH . H – ½ . q . (½ L) 2 = 0<br />
R AH = (R AV . ½ L – ½ . q . (½ L) 2 / H = 42,676 kN (ke kanan)<br />
M S,ka = 0 R BH . H – R BV . ½ L + ½ . q . (½ L) 2 = 0<br />
R BH = (R BV . ½ L – ½ . q . (½ L) 2 / H = 42,676 kN (ke kiri)<br />
Kontrol:<br />
F H = 0 R AH – R BH = 42,676 - 42,676 = 0 OK!<br />
F V = 0 R AV + R BV – q . L = 35,355 + 35,355 – 10 . 7,071 = 0 OK!
q = 10 kN/m<br />
Gaya-gaya dalam (ditinjau pada titik C):<br />
= 45° +<br />
N cy<br />
M c<br />
N c<br />
x c = ½ . L – R . cos<br />
y<br />
C<br />
V cx<br />
N cx<br />
y c = R . sin<br />
– ½ . L<br />
y c<br />
R AH<br />
A<br />
x<br />
V cy<br />
V c<br />
Gaya-gaya N c <strong>dan</strong> V c diuraikan menjadi<br />
komponennya dalam arah x <strong>dan</strong> y :<br />
N c<br />
N cx = N c sin<br />
R AV<br />
N cy = N c cos<br />
V c<br />
V cx = V c cos<br />
x c<br />
V cy = V c sin<br />
½L<br />
45°
Digunakan prinsip keseimbangan gaya <strong>dan</strong> momen :<br />
F x = 0 N cx – V cx + R AH = 0<br />
N c .sin – V c . cos + 42,676 = 0<br />
V c = (N c .sin + 42,676) / cos<br />
F y = 0 N cy + V cy + R AV – q.x c = 0<br />
N c .cos + V c . sin + 35,355 – 10 . x c = 0<br />
N c .cos +((N c .sin +42,676)/cos .sin + 35,355–10.x c = 0<br />
N c = 10 . x c . cos - 42,676 . sin – 35,355 . cos<br />
M c = 0 R AV . x c – R AH . y c – ½ . q . (x c ) 2 – M c = 0<br />
M c = R AV . x c – R AH . y c – ½ . q . (x c ) 2
α β xc<br />
(m)<br />
yc<br />
(m)<br />
Nc<br />
(KN)<br />
Vc<br />
(KN)<br />
Mc<br />
(KNm)<br />
0 45 0,000 0,00 -55,178 +5,178 0 A<br />
15 60 1,047 0,795 -49.460 -0,312 -2,661<br />
30 75 2,241 1,294 -44,573 -1,454 -1,102<br />
45 90 3,536 1,465 -42,676 0 0 S<br />
60 105 4,830 1,294 -44,573 +1,454 -1,102<br />
75 120 6,036 0,795 -49,460 +0,312 -2,661<br />
90 135 7,071 0 -55,178 -5,178 0 B<br />
Titik
44,460<br />
44,573<br />
42,676<br />
(–)<br />
44,573<br />
44,460<br />
55,178<br />
55,178<br />
Normal Force Diagram (NFD)
(+)<br />
(–)<br />
0<br />
(+)<br />
(–)<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
(–)<br />
0<br />
(–)<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
Soal 8 : Pelengkung 3 <strong>sendi</strong> dengan beban merata<br />
Hitunglah reaksi tumpuan, gambarkan Free Body Diagram (FBD), Shearing Force<br />
Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
pada gambar dibawah ini.<br />
10 kN/m<br />
S<br />
A<br />
H<br />
45°<br />
L 1<br />
L 2<br />
B<br />
L<br />
Arah reaksi2 tumpuan diasumsikan spt pada<br />
gambar di atas.<br />
L 1 = 6 m<br />
L = 10.243 m<br />
H = 4,243 m<br />
L 2 = (R / √2) = 4,243 m
Reaksi Tumpuan :<br />
M A = 0 – R BV . L – R BH . H + ½ . q . L 2 = 0<br />
10,243 . R BV + 4,243 . R BH = 524,595 ... (1)<br />
M B = 0 R AV . L – R AH . H – ½ . q . L 2 = 0<br />
10,243 . R AV – 4,243 . R AH = 524,595 ... (2)<br />
M S,ki = 0 R AV . L 1 – R AH . R – ½ . q . (L 1 ) 2 = 0<br />
R AV – R AH = 30 ... (3)<br />
M S,ka = 0 -R BV . H + R BH . (R - H) + ½ . q . (L 2 ) 2 = 0<br />
4,243 . R BV – 1,757 . R BH = 90,015 ... (4)<br />
Reaksi Tumpuan:<br />
10,243 . R AV – 4,243 . R AH = 524,595 ... (2)<br />
10,243 . R AV – 10,243 . R AH = 307,290 ... (3) x 10,243<br />
6 . R AH = 217,205<br />
R AH = 36,2175 kN (ke kanan, OK)<br />
R AV = 66,2175 kN<br />
(ke atas, OK)
10,243 . R BV + 4,243 . R BH = 524,595 ... (1)<br />
10,243 . R BV – 4,243 . R BH = 217,377 ... (4) x 2,4149<br />
20,486. R BV = 741,972<br />
R BV = 36,2185 kN<br />
R BH = 36,203 kN<br />
(ke atas, OK)<br />
(ke kiri, OK)<br />
Kontrol:<br />
F H = 0 R AH – R BH = 36,2175 - 36,203 = 0,0145 ~ 0<br />
(kesalahan pembulatan), OK!<br />
F V = 0 R AV + R BV – q . L = 66,2175 + 36,2185 – 10 . 10,243 = 0,006<br />
(kesalahan pembulatan), OK!<br />
Gaya-gaya dalam:<br />
Titik A ( = 0°):<br />
R AH<br />
N A<br />
V A<br />
A<br />
N A = – R AV = – 66,2175 kN<br />
V A = – R AH = – 36,2175 kN<br />
M A = 0 kNm<br />
R AV
Titik C ( = 45°):<br />
10 kN/m<br />
N c<br />
36,2175<br />
1,757<br />
66,2175<br />
V c<br />
M c<br />
4,243<br />
F x = 0<br />
36,2175 + 0,7071.N c – 0,7071.V c = 0<br />
0,7071.N c – 0,7071.V c = – 36,2175 ...(1)<br />
F y = 0<br />
66,2175 + 0,7071.N c + 0,7071.V c – 10 . 1,757 = 0<br />
0,7071.N c + 0,7071.V c = – 48,6475 ...(2)<br />
R = 6 m<br />
45°<br />
N c = - 60,009 kN<br />
V c = - 8,789 kN<br />
M c = 66,2175 . 1,757 – 36,2175 . 4,243 – 0,5.10.1,757 2<br />
= -52,762 kNm
R = 6 m<br />
Titik S ( = 90°):<br />
10 kN/m<br />
F x = 0<br />
36,2175 + N S = 0 N S = – 36,2175 kN<br />
V S<br />
N S<br />
M S<br />
F y = 0<br />
66,2175 + V S – 10 . 6 = 0 V S = – 6,2175 kN<br />
M S = 66,2175 . 6 – 36,2175 . 6 – 0,5 . 10 . 6 2<br />
= 0 kNm<br />
36,2175<br />
R = 6 m<br />
90°<br />
66,2175 Titik B ( = 135°):<br />
N B = – 0,7071 . 36,203 – 0,7071 . 36,2185<br />
N B<br />
N c = – 51,209 kN<br />
R BH<br />
V B = + 0,7071 . 36,203 – 0,7071 . 36,2185<br />
V c = – 0,011 kN<br />
M B = 0 kNm<br />
V B R BV
36,2175<br />
60,009<br />
(-)<br />
51,209<br />
66,2175<br />
Normal Force Diagram (NFD)
6,2175<br />
8,789<br />
(-)<br />
0,011<br />
-36,2175<br />
Shearing Force Diagram (SFD)
52,762 0<br />
(-)<br />
5,112<br />
(-)<br />
0<br />
0<br />
Bending Momen Diagram (BMD)
Mekanika Struktur I<br />
Diketahui Konstruksi Arch Bridge /Jembatan Lengkung<br />
1,5 m 1,5 m 5,5 m 1,5 m 4,5 m 4,5 m 1,5 m 2,5 m<br />
20 T<br />
20 T<br />
L 1 = 10 m<br />
5 T<br />
5 T<br />
15 T<br />
L 2 = 13 m<br />
15 T<br />
C<br />
E<br />
S<br />
F<br />
D<br />
Beban pada jembatan adalah<br />
beban roda yang besarnya seperti<br />
terlihat pada gambar<br />
A<br />
R = 10 m<br />
R = 10 m<br />
A, B, S Tumpuan Sendi<br />
C <strong>dan</strong> D Tumpuan Rol<br />
45°<br />
45°<br />
R = 10 m<br />
B<br />
Gambarkan Shearing Force Diagram (SFD), Bending Momen Diagram<br />
(BMD) <strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)
Gambarkan Shearing Force Diagram (SFD), Bending Momen Diagram (BMD)<br />
<strong>dan</strong> Normal Forced Diagram (NFD)<br />
1 m 1,5 m 0,8 m<br />
0,8 m<br />
JURUSAN TEKNIK SIPIL<br />
UNIVERSITAS<br />
SULTAN AGENG<br />
TIRTAYASA<br />
15 Kg<br />
10 m<br />
Berat Petunjuk<br />
arah 350 Kg<br />
7 m