13.01.2015 Views

klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini)

klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini)

klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

avSvis janmrTelobaze<br />

zedamxedvelobis ZiriTadi<br />

principebi<br />

<strong>klinikuri</strong> <strong>praqtikis</strong> <strong>erovnuli</strong> <strong>rekomendacia</strong><br />

(<strong>gaidlaini</strong>)<br />

1


<strong>klinikuri</strong> <strong>praqtikis</strong> <strong>erovnuli</strong> <strong>rekomendacia</strong> (<strong>gaidlaini</strong>) `bavSvis<br />

janmrTelobaze zedamxedvelobis ZiriTadi principebi~<br />

miRebulia <strong>klinikuri</strong> <strong>praqtikis</strong> <strong>erovnuli</strong> rekomendaciebis<br />

(gaidlainebi) da daavadebaTa marTvis saxelmwifo standartebis<br />

(protokolebi) SemuSavebis, Sefasebis da danergvis <strong>erovnuli</strong><br />

sabWos 2008 wlis 5 noembris #1 sxdomaze da damtkicebulia<br />

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis<br />

ministris 2009 wlis 14 aprilis # 154/o brZanebiT.<br />

2


avSvis janmrTelobaze zedamxedvelobis ZiriTadi<br />

principebi<br />

definicia<br />

janmrTelobis msoflio organizacia janmrTelobas ganmartavs, rogorc<br />

daavadebebisa da paTologiuri procesebis ar arsebobas sruli fizikuri,<br />

sulieri da socialuri keTildReobis fonze (WHO).<br />

bavSvze zedamxedveloba (meTvalyureoba) - Tanamimdevruli RonisZiebebis<br />

erTobliobaa, romlis mizania bavSvis janmrTelobis mdgomareobisa da<br />

ganviTarebis monitoringi, ganviTarebis xelSewyoba, arsebuli problemebis<br />

identificereba da marTva, daavadebebis gamovlena da drouli referali.<br />

<strong>gaidlaini</strong> gankuTvnilia<br />

⇒ pirveladi jandacvis rgolis samedicino personalisTvis - ojaxis<br />

eqimi, eqimi-pediatri, eqTani.<br />

⇒ <strong>gaidlaini</strong> aseve SeiZleba gamoyenebuli iyos umaRlesi da saSualo<br />

samedicino dawesebulebis pedagogebis mier uwyveti samedicino<br />

ganaTlebisaTvis.<br />

<strong>gaidlaini</strong>s samizne jgufi:<br />

⇒ bavSvebi dabadebidan 15 wlamde<br />

bavSvis janmrTelobaze uwyveti meTvalyureobis miznebi: 1,2,3,4,5,6<br />

• bavSvis janmrTelobis mdgomareobis Sefaseba;<br />

• drouli imunizaciis uzrunvelyofa;<br />

• kvebiTi statusis Sefaseba da jansaRi kvebis xelSewyoba;<br />

• bavSis ganviTarebis monitoringi da xelSewyoba;<br />

• bavSvis ganviTarebaze moqmedi risk-faqtorebis identificireba;<br />

• saskolo mzaobis Sefaseba;<br />

• ganviTarebis CamorCenis gansazRvra da koreqcia;<br />

• memkvidruli daavadebebis gamovlena;<br />

• daavadebis sawyis stadiaze gamovlena da saWiroebis SemTxvevaSi<br />

drouli referali;<br />

• ojaxuri garemos Sefaseba (higiena, bavSvisTvis aucilebeli<br />

moTxovnilebebis dakmayofilebis unari da SesaZlebloba, bavSvis<br />

ganviTarebisaTvis aucilebeli asakTan Sesabamisi nivTebis -<br />

saTamaSoebis, wignebis, saxatavi da saZerwi masalis arseboba);<br />

3


• bavSvze Zaladobisa da ugulebelyofis niSnebis Sefaseba;<br />

• ojaxis konsultireba (Zili, disciplina, TamaSi, usafrTxo garemo,<br />

dazianebebis prevencia, daavadebis saSiSroebis niSnebi da sxv.)<br />

janmrTel bavSvze zedamxedveloba pirveladi jandacvis rgolis<br />

mniSvnelovani komponentia. meTvalyureobas axorcielebs eqimi da eqTani<br />

rogorc binaze, ise samedicino dawesebulebaSi dadgenili standartis<br />

mixedviT. uwyveti meTvalyureoba uzrunvelyofs bavSvis ganviTrebis<br />

Sefasebis mdgradobas da saukeTeso pirobebs qmnis bavSvis<br />

janmrTelobisadmi erTiani midgomis CamoyalibebisTvis 7 .<br />

zedamxedvelobis sixSire da raodenoba 7,8,9,10,11,12<br />

sxvadasxva qveynaSi janmrTel bavSvze zedamxedvelobis sixSire da Sinaarsi<br />

gansxvavebulia. ar arsebobs sakmirisi mtkicebulebebi janmrTel bavSvze<br />

meTvalyureobis vizitebis zusti cifris Sesaxeb.<br />

0-1 wlamde asakSi sapatronaJo vizitebis raodenoba msoflios mraval<br />

qveyanaSi iseTivea, rogorc saqarTveloSi: eqimis 7 da meddis 10 viziti.<br />

pediatrTan erTi damatebiTi viziti tardeba orsulobis III trimestrSi.<br />

2 wlamde janmrTel bavSvze meTvalyureobis maRali sixSire ganisazRvreba<br />

am asakisTvis damaxasiaTebeli fiziologiuri TaviseburebebiT:<br />

axalSobilTa adaptacia, bavSvis zrda-ganviTarebis SedarebiT swrafi tempi,<br />

kvebis Tavisebureba, bavSvis ganviTarebis xelSewyobis aucilebloba,<br />

imunizacia da sxv.<br />

2 wlidan 16 wlamde rekomendebulia bavSvze zedamxedveloba erTi wlis<br />

intervaliT.<br />

ufro xSiri meTvalyureoba tardeba Semdeg SemTxvevaSi:<br />

⇒ dRenakluloba;<br />

⇒ perinataluri paTologia;<br />

⇒ Tandayolili mankebi;<br />

⇒ qronikuli daavadebebi;<br />

⇒ ganviTarebis Seferxeba;<br />

⇒ ojaxis mZime socialuri mdgomareoba.<br />

janmrTeli bavSvis gasinjva da Sefaseba SesaZlebelia mSoblis moTxovniT<br />

damatebiT ganxorcieldes 5,7 .<br />

bavSvis ganviTarebis istoria<br />

pirveladi jandacvis sistemis mniSvnelovani komponentia erTiani aRricxvis<br />

sistema da samedicino dokumentacia, romelic warmodgenilia bavSvis<br />

ganviTarebis istoriiT. bavSvis registraciis safuZvels jandacvis<br />

4


pirvelad rgolSi warmoadgens mSoblis mimarTva an bavSvis dabadebis<br />

Sesaxeb samSobiaros Setyobineba.<br />

bavSvis ganviTarebis istoriaSi Canaweri keTdeba yvela vizitis dros. eqimis<br />

an eqTnis mier fiqsirdeba bavSvis ganviTarebis Sefasebis, skriningis da<br />

laboratoriuli gamokvlevis yvela maCvenebeli, vaqcinaciis saxeoba<br />

da vadebi, sxvadasxva specialistebis konsultaciis Sedegebi, D<br />

mSobelTan konsultaciis Temebi (<strong>rekomendacia</strong> D) 13 .<br />

im SemTxvevaSi, Tu bavSvi gadadis aRricxvaze sxva pirveladi jandacvis<br />

dawesebulebaSi, ganviTarebis istoria igzavneba aRniSnul dawesebulebaSi.<br />

erTiani aRricxvis sistema da bavSvis ganviTarebis istoria, erTi mxriv<br />

SesaZleblobas iZleva Camoyalibdes erTiani xedva konkretuli bavSvis<br />

ganviTarebasa da janmrTelobis mdgomareobaze, meore mxriv satatistikur<br />

monacemTa bazis mniSvnelovan safuZvels qmnis.<br />

vizitis aRwera 5<br />

vizitebis dros aucilebelad unda ganxorcieldes:<br />

⇒ bavSvis sruli gasinjva (anamnezis Segroveba, risk-faqtorebis<br />

Sefaseba, ganviTarebis monitoringi);<br />

⇒ ojaxis konsultireba bavSvis asakis Sesabamisi TematikiT.<br />

vizitis warmatebiT ganxorcielebis erT-erT aucilebel instruments,<br />

samedicino personalis dedasTan da bavSvTan komunikacia warmoadgens.<br />

janmrTeli bavSvis ganviTarebis Sefaseba da gasinjva vizitis dros unda<br />

moxdes mosaxerxebel, Tbil, kargad ganaTebul garemoSi.<br />

samedicino personali aRWurvili unda iyos bavSvis gasinjvisa da<br />

SefasebisTvis saWiro inventariT.<br />

sasurvelia vizitis dros bavSvis saTamaSoebis gamoyeneba, misi yuradRebis<br />

gadarTvis mizniT.<br />

vizitis periodSi aucilebelia samedicino personalis mier garkveuli<br />

Tanamimdevrulobisa da sistematurobis dacva, rac saSualebas miscems eqims<br />

Caataros yvela saWiro manipulacia.<br />

yvela vizitis Sedegi unda dafiqsirdes bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

janmrTelobaze meTvalyureobisas mizanSewinilia eqimi mozards mSoblis<br />

gareSec daelaparakos. am SemTxvevaSi ufro maRalia albaToba, rom igi<br />

Tavisuflad ilaparakebs sqesobriv momwifebasTan dakavSirebul<br />

problemebze, SesaZlo mavne Cvevebze, Casaxvis sawinaaRmdego saSualebebze<br />

da sxv. eqimTan gulaxdili urTierToba SesaZlebelia gaxdes problemis<br />

Tavidan acilebis sawindari 2 .<br />

komunikaciis instrumenti 2,5<br />

vizitis dros eqimi urTierTobas amyarebas, rogorc bavSvTan ise dedasTan<br />

da/an aRmzrdelTan.<br />

5


avSvis nebismier asakSi viziti sasurvelia daiwyos mSoblis gamamxnevebeli<br />

frazebiT, rac mas waaxalisebs Semdgom urTierTobaze da daexmareba eqims<br />

anamnezis SegrovebaSi.<br />

ufrosTan saubris procesSi eqimi unda ijdes mis pirispir, umjobesia<br />

mSobelTan da bavSvTan axlos Camojdoma, maTTan “Tvali TvalTan”<br />

kontaqti.<br />

yuradReba fokusirebuli unda iyos mSobelsa da bavSvze, Canawerebi unda<br />

gakeTdes gamokiTxvis procesSi.<br />

vizitis dros mizanSewonilia mSobels bavSvi xelSi ekavos an muxlebze<br />

ejdes. ufrosTan saubris procesSi eqimi akvirdeba bavSvis qcevas, ufrosisa<br />

da baSvis urTierTobas. dakvirveba bavSvze unda warmoebdes mSvid garemoSi.<br />

eqimi mSobels unda esaubrebodes mSvidi auRelvebeli da damajerebeli<br />

toniT. dedis Civilebis mimarT eqimi unda gamoxatavdes dainteresebasa da<br />

TanagrZnobas.<br />

gamokiTxvisas bavSvi sasurvelia iyos mSvidad da ar tirodes, raTa<br />

mSobeli iyos maqsimalurad koncentrirebuli da zustad pasuxobdes eqimis<br />

mier dasmul kiTxvebs. eqimma unda scados bavSvis yuradRebis mipyroba<br />

saTamaSoTi.<br />

gasinjvis drosEeqimma unda gaiTvaliswinos, rom adreuli asakis bavSvebi<br />

xSirad tirian fonendoskopis danaxvisas, amitom sasurvelia maTi<br />

yuradRebis fokusireba saTamaSoze.<br />

Sefasebis instrumenti - bavSvis sruli gasinjva<br />

1. anamnezis Segroveba – yvela viziti iwyeba detaluri anamnezis<br />

SegrovebiT.<br />

2. fizikuri ganviTarebis Sefaseba - yvela vizitis dros<br />

C<br />

aucilebelia bavSvis wonisa da sigrZis, agreTve wlamde asakSi<br />

Tavis garSemowerilobis gansazRvra. miRebuli monacemebis<br />

Sefaseba ix. fizikuri ganviTarebis <strong>rekomendacia</strong>Si (ix. <strong>gaidlaini</strong> -<br />

bavSvis fizikuri ganviTarebis Sefaseba) (<strong>rekomendacia</strong> C) 6 .<br />

3. janmrTelobis mdgomareobis Sefaseba - sxvadasxva organosa da<br />

sistemis gamokvleva.<br />

4. ganviTarebis monitoringi - igulisxmeba uxeSi da natifi motorikis,<br />

socialur-emociuri, kognituri sferos Sefaseba (ix. <strong>gaidlaini</strong> _ 0-6<br />

wlis bavSvis ganviTarebis Sefaseba).<br />

5. kvebis Sefaseba - (ix. <strong>gaidlaini</strong> - 2 wlamde asakis bavSvis C<br />

kveba) 6 . (<strong>rekomendacia</strong> C) 6 .<br />

6. skrining testebiT Sefaseba – tardeba mxedvelobis, smenis, menjbarZayis<br />

saxsaris skrininguli kvleva, rac darRvevebis<br />

identificirebis da specialistTan referalis saSualebas C<br />

iZleva (<strong>rekomendacia</strong> C) 6 .<br />

6


gasinjva/janmrTelobis mdgomareobis Sefaseba<br />

sruli gasinjva janmrTel bavSvze meTvalyureobis vizitis mTavari<br />

komponentia.<br />

gasinjvis pirvel etapze umjobesia, iseTi manipulaciebis ganxorcieleba,<br />

romlebic ar aris Semawuxebeli bavSvisTvis da vizitis mimdinareobis<br />

procesSi eqims ar uqmnis bavSvTan urTierTobis problemas. bavSvis<br />

simSvidis dros tardeba sunTqvis sixSiris da xasiaTis Sefaseba.<br />

mniSvnelovania dedisa da eqimis maqsimaluri TanamSromloba.<br />

gasinjvis dros sxeuli mTlianad unda daTvalierdes, Sefasdes kanis, Zvalsaxsovani<br />

da kunTovani sistemebis mdgomareoba. Semdeg xdeba sasunTqi, gulsisxlZarRvTa,<br />

nervuli da saWmlis momnelebeli sistemis gamokvleva -<br />

palpacia, perkusia da auskultacia. Semdgom etapze xdeba genitaliebis<br />

daTvaliereba.<br />

gasinjvis dros eqimis xeli da fonendoskopi unda iyos Tbili. muclis<br />

Rrus organoebis palpaciis dros bavSvi aucileblad unda iwves<br />

mosaxerxebel gasasinj magidaze (Tbili, kargad ganaTebuli magida). eqims<br />

SesaZlebelia dasWirdes mSoblis daxmareba. gasinjvis procesSi mSobels<br />

SeiZleba ekavos bavSvis xeli, eferebodes da elaparakebodes mas.<br />

yurisa da pir-xaxis daTvaliereba gasinjvis damamTavrebeli safexuria.<br />

vizitis dros rekomendebulia bavSvis ugulvebelyofis da masze<br />

Zaladobis niSnebis arsebobis gamovlena (<strong>rekomendacia</strong> D) 13 . D<br />

Zaladoba SeiZleba iyos fizikuri, seqsualuri da emociuri, masze<br />

miuTiTebs rogorc fizikuri niSnebi (mag.: sisxlnaJRenTebi, Calurjebebi,<br />

Zvlis motexiloba, movlis deficiti da sxv.), ise bavSvis qcevis cvlilebebi<br />

(agresiuloba, undobloba da sxv.).<br />

vizitebi, romlebic imunizaciis kalendars emTxveva unda daiwyos<br />

temperaturis gazomviT 5 .<br />

mSobelTa konsultirebis instrumenti 13,14<br />

yvela vizitis aucilebel komponents mSoblis konsultireba warmoadgens.<br />

eqimi konsultirebas atarebs bavSvis asakis Sesabammis sakiTxebze (ix.<br />

<strong>gaidlaini</strong> – mSoblisKkonsultireba bavSvis movlisa da ganviTarebis<br />

sakiTxebze)<br />

janmrTel bavSvze meTvalyureobis vizitebis aRwera<br />

prenataluri viziti<br />

orsulis viziti pediatrTan an ojaxis eqimTan sasurvelia ganxorcieldes<br />

orsulobis III trimestrSi. 13<br />

prenataluri vizitis komponentebi<br />

• momavali mSoblebis ndobis mopoveba da maTTan urTierTobis damyareba;<br />

7


• momavali mSoblebisTvis informaciis miwodeba axalSobilobis<br />

periodis Sesaxeb;<br />

• mSoblebis informireba ZuZuTi kvebis sargeblianobaze da misi<br />

motivireba, bavSvis kvebis Sesaxeb swori gadawyvetilebis misaRebad.<br />

gansakuTrebuli yuradReba unda daeTmos Semdeg sakiTxebs:<br />

• ZuZuTi kvebis upiratesobas dedisa da bavSvisTvis;<br />

• kani-kanTan kontaqtisa da kvebis adreuli dawyebis mniSvnelobas;<br />

• samSobiaro saxlSi dedisa da bavSvis erTad yofnis<br />

upiratesobas 15 .NTHS<br />

I postnataluri viziti<br />

pirveli vizitis efeqtur Catarebas didi mniSvneloba aqvs bavSvze Semdgomi<br />

dinamiuri meTvalyureobis xarisxianad ganxorcielebisaTvis.<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba binaze ojaxis eqimis an<br />

pediatris mier axalSobilis samSobiarodan gamoweridan pirveli sami dRis<br />

ganmavlobaSi.<br />

I postnataluri vizitis komponentebi<br />

anamnezis Segroveba<br />

• prenataluri anamnezi – orsulobis jeradoba, mimdinareoba,<br />

problemebi orsulobis periodSi, orsulze meTvalyureoba,<br />

Catarebuli mkurnaloba;<br />

• intranataluri anamnezi – mSobiarobis jeradoba, mimdinareoba,<br />

garTuleba, samedicino Careva;<br />

• postnataluri anamnezi – samSobiaro blokSi pirveladi adaptacia,<br />

dabadebis wona da sigrZe, disadaptaciuri sindromebis arseboba,<br />

axalSobilis wona samSobiarodan gawerisas, kvebis xasiaTi, reJimi,<br />

teqnika.<br />

axalSobilis sruli gasinjva:<br />

axalSobilis gasinjvis dros fasdeba:<br />

• saSiSroebis niSnebi (ix. danarTi 1);<br />

• anTropometruli monacemebi (wona, sigrZe, Tavis garSemoweriloba);<br />

• axalSobilTa disadaptaciuri sindromebis arseboba – fiziologiuri<br />

siyviTle, wonis kleba, orsulobis reaqciebi, SardmJava infarqti da<br />

sxva;<br />

• ganviTarebaze moqmedi risk-faqtorebi;<br />

• mSoblisa da axalSobilis urTierToba;<br />

• mSoblebis unari gauwion bavSvs Sesatyvisi movla.<br />

8


fasdeba:<br />

• zogadi mdgomareoba: sxeulis poza, moZraoba, kanis feri, gamonayris<br />

arseboba, Wipis Wrilobis mdgomareoba;<br />

• Zval-saxsrovani da kunTovani sistema: Tavis forma, didi yiflibandi,<br />

kunTTa tonusi;<br />

• sasunTqi da gul-sisxlZarRvTa sistema;<br />

• nervuli sitema - axalSobilTa refleqsebi (wovis, Ziebis, avtomaturi<br />

dgomis da siarulis, cocvis, moros, tacebis, xelis gul nikapis);<br />

• muclis Rrus organoebi;<br />

• genitaliebi;<br />

• defekacia da diurezi;<br />

• ZuZuTi kvebis teqnika da efeqturoba.<br />

skriningi<br />

• smena;<br />

• mxedveloba;<br />

• menj-barZayis displazia (ix. skriningis protokoli).<br />

gasinjvis procesSi fasdeba garemo, sadac bavSvi imyofeba.<br />

mSoblis konsultirebis Tematika<br />

•<br />

Tu bavSvi ZuZuTi kvebazea, eqimma unda aswavlos dedas ZuZuTi<br />

kvebis principebis dacva da problemebis arsebobis SemTxvevaSi<br />

A<br />

moaxdinos maTi adekvaturi marTva (<strong>rekomendacia</strong> A) 13 .<br />

•<br />

Tu bavSvi xelovnur kvebazea, mSobels unda gaewios konsultacia<br />

xelovnuri kvebis principebis, sakvebis momzadebisa da<br />

D<br />

usafrTxoebis wesebis dacvis Sesaxeb (<strong>rekomendacia</strong> D) 13<br />

•<br />

ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, gonebrivi ganviTareba,<br />

bavSvTan urTierToba, “holdingi” – xelSi daWera);<br />

•<br />

tirili, misi mizezebi da marTva;<br />

•<br />

axalSobilis movla (Wipis damuSaveba, kanis, Tvalis, yuris, cxviris<br />

tualeti da sxv.);<br />

•<br />

usafrTxoebis wesebi (bavSvis sawolis da etlis SerCeva, gaTbobis<br />

sistema, pozicia Zilis dros da sxv.);<br />

•<br />

mSoblis damokidebuleba bavSvTan;<br />

•<br />

saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

•<br />

dedis reproduqciuli janmrTeloba.<br />

konsultirebis Temebze nabeWdi sainformacio masalis arsebobis<br />

SemTxvevaSi aucilebelia mSoblis uzrunvelyofa Sesabamisi literaturiT.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

9


II viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 1 Tvis asakSi.<br />

II vizitis komponentebi<br />

anamnezis Segroveba - kvebis xasiaTi, kvebiTi statusi, reJimi, teqnika, dedis<br />

Civilebi;<br />

bavSvis sruli gasinjva<br />

gasinjvis dros yuradReba unda gamaxvildes:<br />

• saSiSroebis niSnebis arsebobaze;<br />

• anTropometruli monacemebis Sefasebaze (wona, sigrZe, Tavis<br />

garSemoweriloba), gansakuTrebuli yuradReba eqceva wonis namats,<br />

rac saSualebas iZleva Sefasdes kvebis efeqturoba.<br />

• gonebrivi ganviTarebis Sefasebaze.<br />

tardeba bavSvis sruli gasinjva (ix. I viziti) da skriningi<br />

• smena,<br />

• mxedveloba,<br />

• menj-barZayis displazia (ix. skriningis protokoli).<br />

mSoblis konsultireba<br />

• kvebis teqnika da principebi;<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri da gonebrivi ganviTareba, bavSvTan<br />

urTierToba, TamaSi);<br />

• usafrTxoebis wesebi;<br />

• Zili;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

• momavali imunizacia da misi mniSvneloba bavSvis janmrTelobisTvis,<br />

SesaZlo garTulebebi;<br />

• dedis reproduqciuli janmrTeloba;<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

10


III viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 2 Tvis asakSi.<br />

III vizitis komponentebi<br />

tardeba imunizacia acris kalendris mixedviT, rasac win uswrebs anamnezis<br />

Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, sruli gasinjva, skrinigi, konsultireba.<br />

imunizaciis Catarebamde aucilebelia temperaturis gasinjva da<br />

dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• kvebis ZiriTadi principebi;<br />

• ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

• momavali imunizacia da misi mniSvneloba bavSvis janmrTelobisTvis,<br />

SesaZlo garTulebebi.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

bunebriv kvebaze myofi yvela bavSvi saWiroebs D vitamins daniSvnas<br />

Sesabamisi profilaqtikuri dozebiT. (ix. <strong>gaidlaini</strong> - mikronutrientebis<br />

deficitis prevencia da marTva)<br />

IV viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 3 Tvis asakSi.<br />

IV vizitis komponentebi<br />

tardeba imunizacia acris kalendris mixedviT, rasac win uswrebs anamnezis<br />

Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, sruli gasinjva, skriningi, konsultireba.<br />

imunizaciis Catarebamde aucilebelia temperaturis gasinjva da<br />

dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• kvebis ZiriTadi principebi;<br />

• ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saTamaSos SerCeva;<br />

11


• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

• momavali imunizacia da misi mniSvneloba bavSvis janmrTelobisTvis,<br />

SesaZlo garTulebebi.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

V viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 4 Tvis asakSi.<br />

V vizitis komponentebi<br />

tardeba imunizacia acris kalendris mixedviT, rasac win uswrebs anamnezis<br />

Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, sruli gasinjva, skriningi, konsultireba.<br />

imunizaciis Catarebamde aucilebelia temperaturis gasinjva da<br />

dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saTamaSos SerCeva;<br />

• damatebiTi kvebis mniSvneloba, daniSvnis vadebi. sakvebis saxeoba,<br />

damatebiTi kvebis teqnika;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

• momavali imunizacia da misi mniSvneloba bavSvis janmrTelobisTvis,<br />

SesaZlo garTulebebi.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

VI viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 6 Tvis asakSi.<br />

VI vizitis komponentebi<br />

tardeba anamnezis Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, sruli gasinjva,<br />

mxedvelobis, smenisa da menj-barZayis saxsris skriningi, mSoblis mier<br />

bavSvis ganviTarebis Sefaseba specialuri kiTxvaris gamoyenebiT (PEDS; ix.<br />

12


<strong>gaidlaini</strong> – O0-6 wlis bavSvis ganvTarebis Sefaseba, danarTi mSoblis mier<br />

bavSvis ganviTarebis Sefasebis kiTxvari) da mSoblis konsultireba.<br />

bavSvis fizikuri da gonebrivi ganviTarebis Sefaseba dabadebidan 6 Tvis<br />

CaTvliT aisaxeba bavSvis ganviTarebis istoriaSi etapuri epikrizis saxiT.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saTamaSos SerCeva;<br />

• sxvadasxva sakvebis daniSvnis vadebi, damatebiTi kvebis teqnika;<br />

• kbilebis amoWrasTan dakavSirebuli problemebi;<br />

• piris Rrus higiena;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi. vizitis<br />

mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

VII viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 9 Tvis asakSi.<br />

VII vizitis komponentebi<br />

tardeba anamnezis Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, mSoblis mier bavSvis<br />

ganviTarebis Sefaseba specialuri kiTxvaris gamoyenebiT, sruli gasinjva,<br />

konsultireba.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saTamaSos SerCeva;<br />

• sxvadasxva sakvebis daniSvnis vadebi, damatebiTi kvebis teqnika;<br />

• kbilebis amoWrasTan dakavSirebuli problemebi;<br />

• piris Rrus higiena;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi. vizitis<br />

mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

13


VIII viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 12 Tvis asakSi.<br />

VIII vizitis komponentebi<br />

tardeba imunizacia acris kalendris mixedviT, rasac win uswrebs anamnezis<br />

Segroveba, ganviTarebis Sefaseba, mSoblis mier bavSvis ganviTarebis<br />

Sefaseba specialuri kiTxvaris gamoyenebiT, sruli gasinjva, konsultireba.<br />

imunizaciis Catarebamde aucilebelia temperaturis gasinjva da<br />

dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

mSoblis konsultireba<br />

• ganviTarebis xelSewyoba<br />

• usafrTxo garemo<br />

• saTamaSos SerCeva<br />

• sxvadasxva sakvebis daniSvnis vadebi, damatebiTi kvebis teqnika<br />

• kbilebis amoWrasTan dakavSirebuli problemebi<br />

• piris Rrus higiena<br />

• Zilis problemebi, SiSebi da maTi daZlevis gzebi<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi. vizitis<br />

mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

meTvalyureoba 12 Tvis Semdeg<br />

12-24 Tvemde – rekomendebulia 3 viziti.<br />

IX viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 15 Tvis asakSi.<br />

vizitis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, ganviTarebis<br />

Sefaseba da konsultireba. xdeba bavSvis fizikuri da gonebrivi<br />

ganviTarebis Sefaseba 6 Tvidan 12 Tvis CaTvliT, rac aisaxeba bavSvis<br />

ganviTarebis istoriaSi etapuri epikrizis saxiT.<br />

14


konsultireba:<br />

• kvebis teqnika, sakvebis saxeoba – “ojaxis” sakvebi<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, globaluri<br />

ganviTareba, bavSvTan urTierToba, TamaSi, disciplina,<br />

damoukedeblobis Cvevebis gamomuSavebis xelSewyoba);<br />

• bavSvis piradi higienis Cvevebis xelSewyoba;<br />

• piris Rrus higiena;<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi;<br />

• tualetis Cvevis Camyalibebis principebi;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi. vizitis<br />

mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

X viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 18 Tvis asakSi.<br />

vizitis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, ganviTarebis<br />

Sefaseba da konsultireba 17,18,19 . tardeba imunizacia acris kalendris<br />

mixedviT. imunizaciis Catarebamde aucilebelia temperaturis gasinjva da<br />

dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi. xdeba bavSvis fizikuri da<br />

globaluri ganviTarebis Sefaseba 12 Tvidan 18 Tvis CaTvliT, rac aisaxeba<br />

bavSvis ganviTarebis istoriaSi etapuri epikrizis saxiT.<br />

damatebiT tardeba autizmis skriningi - autizmis savaraudo niSnebis<br />

gamovlena mSoblis kiTxvaris meSveobiT (ix. gonebrivi ganviTarebis<br />

<strong>gaidlaini</strong>)<br />

konsultireba:<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, gonebrivi<br />

ganviTareba, bavSvTan urTierToba, TamaSi)<br />

• disciplina, damoukideblobis Cvevebis gamomuSavebis xelSewyoba<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi<br />

• tualetis Cvevis Sefaseba da Camoyalibebis principebi<br />

• usafrTxo garemo<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

15


vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

XI viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier 24 Tvis asakSi.<br />

vizitis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, ganviTarebis<br />

Sefaseba, mSoblis mier bavSvis ganviTarebis Sefaseba specialuri kiTxvaris<br />

gamoyenebiT da konsultireba.<br />

saWiroebis SemTxvevaSi damatebiT tardeba autizmis skriningi.<br />

konsultireba:<br />

• racionaluri kvebis principebi, sakvebis saxeoba, “ojaxis sakvebi”<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, globaluri<br />

ganviTareba, bavSvTan urTierToba, TamaSi, disciplina,<br />

damoukideblobis Cvevebis gamomuSavebis xelSewyoba)<br />

• bavSvis piradi higienis xelSewyoba<br />

• piris Rrus higiena<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi<br />

• usafrTxo garemo<br />

• mSoblis damokidebuleba bavSvTan<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

XII, XIII, XIV viziti<br />

vizitis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi ojaxis<br />

eqimis an pediatris mier Sesabamisad 3, 4 5 wlis asakSi.<br />

vizitis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, globaluri<br />

ganviTarebis Sefaseba, mSoblis mier bavSvis ganviTarebis Sefaseba<br />

specialuri kiTxvaris gamoyenebiT, smenis, mxedvelobis skriningi da<br />

konsultireba. mocemuli asakidan rekomendebulia arteriuli wnevis<br />

gasinjva.<br />

16


5 wlis asakSi tardeba imunizacia. imunizaciis Catarebamde aucilebelia<br />

temperaturis gasinjva da dafiqsireba bavSvis ganviTarebis istoriaSi.<br />

konsultireba:<br />

• racionaluri kvebis principebi;<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, gonebrivi<br />

ganviTareba, bavSvTan urTierToba, TamaSi, disciplina,<br />

damoukideblobis Cvevebis gamomuSavebis xelSewyoba);<br />

• piradi higienis xelSewyoba;<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi;<br />

• mSoblis damokidebuleba bavSvTan;<br />

• usafrTxo garemo (ojaxSi, gareT _ seirnobis, dasvenebis,<br />

ardadegebis dros);<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti.<br />

XV, XVI, XVII, XVIII, XIX, XX - viziti<br />

vizitebis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi<br />

ojaxis eqimis an pediatris mier Sesabamisad 6, 7, 8, 9, 10, 11 wlis asakSi.<br />

vizitebis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, ganviTarebis<br />

Sefaseba, mSoblis mier bavSvis ganviTarebis Sefaseba specialuri kiTxvaris<br />

gamoyenebiT da konsultireba.<br />

fasdeba<br />

⇒ kveba;<br />

⇒ fizikuri ganviTareba- anTropometruli monacemebi (wona, sigrZe,<br />

sxeulis masis indeqsi);<br />

⇒ globaluri ganviTareba;<br />

⇒ smena, mxedveloba;<br />

⇒ mSoblebisa da bavSvis urTierToba;<br />

⇒ saskolo moswreba da urTierToba skolis megobrebTan da<br />

bavSvebTan;<br />

⇒ bavSvze Zaladobisa da ugulebelyofis niSnebi;<br />

⇒ vaqcinaciis kalendri;<br />

sruli gasinjva damatebiT tardeba arteriuli wnevis gazomva yvela<br />

vizitis dros.<br />

17


konsultireba:<br />

• racionaluri kvebis principebi, sakvebis saxeoba;<br />

• ganviTarebis xelSewyoba (fizikuri ganviTareba, gonebrivi<br />

ganviTareba, bavSvTan urTierToba, Ffizikuri aqtivoba, disciplina,<br />

damoukideblobis Cvevebis gamomuSavebis xelSewyoba);<br />

• bavSvis piradi higienis xelSewyoba;<br />

• piris Rrus higiena;<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi;<br />

• televizori da/an kompiuteri da bavSvi;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• mSoblis damokidebuleba bavSvTan ;<br />

• usafrTxoebis wesebi manqanaSi, quCaSi moZraobisas, skolaSi<br />

usafrTxoeba.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

XXI, XXII, XXIII, XXIV viziti<br />

vizitebis CatarebisAadgili da vada – viziti tardeba ambulatoriaSi<br />

ojaxis eqimis an pediatris mier 12, 13, 14, 15 wlis asakSi.<br />

XXIV viziti emTxveva vaqcianaciias <strong>erovnuli</strong> kalendris mixedviT.<br />

vizitebis komponentebi – anamnezis Segroveba, sruli gasinjva, ganviTarebis<br />

Sefaseba, mSoblis mier bavSvis ganviTarebis Sefaseba specialuri kiTxvaris<br />

gamoyenebiT da konsultireba.<br />

damatebiT fasdeba<br />

⇒ biologiuri simwifis niSnebi rogorc vaJebTan aseve gogonebTan;<br />

⇒ mSoblebisa da mozardis urTierToba;<br />

⇒ damatebiT aucilebelia arteriuli wnevis gazomva yoveli vizitis<br />

dros<br />

⇒ saskolo moswreba da urierToba skolis maswavleblebTan da<br />

megobrebTan;<br />

⇒ mozardze Zaladobisa da ugulebelyofis niSnebi;<br />

bavSvebi romelTac mSoblis gadmocemiT aReniSnebaT TviTrwmenis<br />

daqveiTeba, SiSebi, depresia, Zilis darRvevebi, agresiuli qceva, ar yavT<br />

megobrebi, xSirad ityuebian da mavnebloben, agreTve avlenen<br />

cxovelebisadmi sastik damokidebulebas saWiroeben damatebiTi fsiqologis<br />

konsultirebas;<br />

18


konsultireba:<br />

• racionaluri kvebis principebi, sakvebis saxeoba;<br />

• Tambaqo, narkotikebi – maTi mavne zemoqmedeba mozardze zrdaganviTarebis<br />

procesSi;<br />

• sqesobrivi gziT gadamdebi infeqciebi da maTi prevencia, Casaxvis<br />

sawinaaRmdego saSualebebi;<br />

• piradi higienis xelSewyoba;<br />

• piris Rrus higiena;<br />

• dRis reJimi da Zilis Cvevebi;<br />

• usafrTxo garemo;<br />

• mSoblis damokidebuleba bavSvTan;<br />

• saSiSroebis niSnebi, romlis drosac aucilebelia eqimTan<br />

dauyovnebeli viziti;<br />

• usafrTxoebis wesebi manqanaSi, quCaSi moZraobisas, skolaSi<br />

usafrTxoeba.<br />

vizitis mimdinareobis procesSi eqimi avsebs bavSvis ganviTarebis istorias.<br />

vizitis dasrulebisas unda dafiqsirdes Semdegi vizitis TariRi.<br />

superviziis vizitebze Casatarebeli skriningebis Sesaxeb detaluri<br />

informacia ixileT danarTSi.<br />

eqTnis viziti 21,22,23,24<br />

eqTnis vizitebis raodenoba pirveli wlis manZilze Seadgens 10-s.<br />

vizitebis vada – sasurvelia pirveli viziti Catardes 2 kviris asakSi,<br />

Semdegi vizitebi daemTxves vaqcinaciis Semdgom periodebs, rac Seexeba sxva<br />

vizitebis vadas isini SesaZlebelia gansazRvros individualurad, eqimTan<br />

da mSobelTan SeTanxmebiT.<br />

I viziti<br />

ACatarebis adgili - binaze<br />

vada - 2 kvira.<br />

mizani - axalSobilis fizikuri ganviTarebis Sefaseba, misi wonis<br />

kontroli. kvebis Sefaseba, kvebis problemebis identificireba da<br />

mSoblis konsultireba kvebis sakiTxebze.<br />

II, III, IV viziti<br />

vada - 2 Tve, 3 Tve, 4Tve<br />

igegmeba da tardeba pirveli, meore da mesame vaqcinaciis Semdgom. acris<br />

Semdgomi garTulebis Sefasebis mizniT. amave dros fasdeba mSoblis<br />

19


mier bavSvis movlis xarisxi da aRniSnul sakiTxebze mSoblTa<br />

informirebulobis done. eqTani atarebs konsultacias bunebrivi kvebis,<br />

usafrTxoebis principebis, ganviTarebis xelSewyobis Sesaxeb.<br />

V viziti<br />

adgili - binaze<br />

vada - 5 Tve<br />

fasdeba wonis namati da kvebis xasiaTi. eqTani atarebs konsultirebas<br />

aZlevs rCevas mSobelTan bavSvis ganviTarebas xelSewyobasTan<br />

dakavSirebiT.<br />

V- X vizitebi<br />

adgili - binaze<br />

vada – tardeba Sesabamisad 7, 8, 9,10, 11, 12 Tveze.<br />

bolo viziti emTxveva vaqcinaciis Semdgom periods da Sesabamisad<br />

fasdeba vaqcinaciis Semdgomi garTulebis arseboba.<br />

yvela vizitis dros fasdeba bavSvis fizikuri ganviTareba, misi wonis<br />

namati, kvebis xasiaTi. mniSvnelovania agreTve eqTnis dakvirveba<br />

mSoblisa da bavSvis urTierTobaze, bavSvze Zaladobis an<br />

ugulvebelyofis niSnebis arsebobaze.<br />

yvela vizitis Semdgom eqTani akeTebs Canawers bavSvis ganviTarebis<br />

istoriaSi, igegmeba Semdgomi vizitis TariRi 5, 25 .<br />

aucilebeli inventari<br />

janmrTel bavSvze meTvalyureobis ganxorcielebisaTvis aucilebelia eqims<br />

hqondes: fonendoskopi, Spadeli, otoskopi, gamanaTebeli kalami an patara<br />

fanari, saswori, sigrZisa da simaRlis sazomi, fizikuri ganviTarebis<br />

Sesafasebeli diagramebi. sasurvelia nabeWdi informacia konsultirebis<br />

Temebis mixedviT, romelsac eqimi gaatans mSobels an mozards saxlSi.<br />

<strong>gaidlaini</strong>s miRebis xerxi/wyaro<br />

<strong>gaidlaini</strong>s SemuSavebis meTodologia<br />

• zedamxedvelobis principebis Sesaxeb arsebobs samecniero<br />

mtkicebulebis safuZvelze Seqmnil <strong>rekomendacia</strong>Ta sakmaod<br />

mcire raodenoba. mocemuli <strong>gaidlaini</strong>s Semqmnis procesSi<br />

samuSao jgufis gadawyvetilebiT moZiebuli da Sefasebuli iqna<br />

ukve arsebuli praqtikuli rekomendaciebi. moxda arsebuli<br />

rekomendaciebis adaptirebuli variantis SemuSaveba, romelic<br />

erTis mxriv pasuxebs saerTaSoriso moTxovnebs, xolo meore<br />

mxriv iTvaliswineba saqarTvelos samedicino dawesebulebaTa<br />

rogorc adamianur, ise teqnikur resursebs.<br />

20


• <strong>rekomendacia</strong>Ta moZieba xorcieldeboda <strong>klinikuri</strong><br />

rekomendaciebis saerTaSoriso reestrebSi eleqtronuli<br />

monacemTa bazebis gamoyenebiT internetSi.<br />

cxrili 2<br />

qveyana da resursis<br />

dasaxeleba<br />

internet-misamarTi<br />

aSS<br />

US National Guideline<br />

Clearinghouse (NGC)<br />

Centers for Disease Control and<br />

Prevention (CDC)<br />

Agency for Healthcare<br />

Research and Quality (AHRQ)<br />

Health Services Technology<br />

Assessment Text (HSTAT) and<br />

National Library of Medicine<br />

(NLM)<br />

Institute of Clinical Systems<br />

Improvement (ICSI)<br />

American Medical Association<br />

Canadian Medical Association<br />

(CMA)<br />

Health Canada – Population and<br />

Public Health Branch (PPHB)<br />

didi britaneTi<br />

National Institute for Clinical<br />

Excellence (NICE)<br />

Sheffield Evidence for<br />

Effectiveness and Knowledge<br />

(SEEK)<br />

National electronic Library for<br />

Health (NeLH)<br />

PRODIGY Clinical Guidance<br />

Scottish Intercollegiate<br />

Guidelines Network (SIGN)<br />

German Guideline Information<br />

Service (GERGIS)<br />

http://www.guideline.gov<br />

http://www.phppo.cdc.gov/CDCRecommends/Adv<br />

SearchV.asp<br />

http://www.ahrq.gov/clinic/cpgsix.htm<br />

http://hstat.nlm.nih.gov<br />

http://www.icsi.org<br />

http://www.ama-assn.org<br />

http://mdm.ca/cpgsnew/cpgs/index.asp<br />

http://www.hc-sc.gc.ca/pphb-dgspsp/dpg_e.html<br />

http://www.nice.org.uk<br />

http://www.shef.ac.uk/seek/guidelines.htm<br />

http://www.nelh.nhs.uk/guidelinesfinder<br />

http://www.prodigy.nhs.uk/ClinicalGuidance<br />

http://www.sign.ac.uk<br />

http://www.leitlinien.de/english/english/view;<br />

21


avstralia<br />

Australian National Health and<br />

Medical Research Council (NHMRC)<br />

axali zelandia<br />

New Zealand Guidelines Group<br />

(NZGG)<br />

mtkicebiTi medicinis<br />

specialistTa<br />

regionTaSorisi<br />

sazogadoeba<br />

http://www.health.gov.au/hfs/nhmrc/publicat/cphome.htm<br />

http://www.nzgg.org.nz/library.cfm<br />

http://www.osdm.org<br />

<strong>klinikuri</strong> rekomendaciebis da mtkicebulebebis moZiebis damatebiTi<br />

wyaroebi da meTodebi<br />

• koxreinis biblioTeka - The Cochrane Library 2006, Issue 2,<br />

• amerikis samedicino biblioTekis mier Seqmnil eleqtronul<br />

bibliografiul monacemTa baza - medlaini – MEDLINE<br />

publikaciebis CarTvis/gamoricxvis kriteriumebi<br />

• kvlevebi Semdegi dizainiT: randomizirebuli sakontrolo kvlevebi,<br />

sistematuri mimoxilvebi da meta-analizi, erTmomentiani, kohortuli<br />

kvlevebi;<br />

• rekomendaciis momzadebisas ZiriTadad dadgenili iyo drois 12<br />

wliani SezRudva. Tumca zogjer gamoyenebuli iyo ufro adreuli<br />

publikaciebi, romlebic dResac aqtualuria da safuZvlad udevs sxva<br />

Tanamedrove mtkicebulebebs;<br />

• dadgenili iyo enobrivi SezRudvebi, radganac samuSao jgufs<br />

SesaZlebloba hqonda literaturis wyaroebi Seeswavla mxolod<br />

inglisur da rusul enebze.<br />

moZiebuli <strong>klinikuri</strong> rekomendaciebisa da mtkicebulebebis analizi<br />

• samuSao jgufis mier tardeboda moZiebuli wyaroebis analizi.<br />

Catarebuli Ziebis Sedegad miRebuli iyo ramdenime <strong>klinikuri</strong><br />

meToduri <strong>rekomendacia</strong> bavSvze zedamxedvelobis Sesaxeb romlebic<br />

Seicavda jgufis miznis Sesaferis saWiro informacias. am<br />

rekomendaciebis Sefasebisas gamoyenebuli iyo <strong>rekomendacia</strong>Ta<br />

atestaciisa da eqspertizis kiTxvari - AGREE (94,96-98). Sefasebis<br />

Sedegad amorCeuli iyo qvemoT CamoTvlili organizaciebis<br />

gaidlainebi:<br />

⇒ amerikis pediatrTa akademia<br />

⇒ janmrTelobis msoflo organizacia<br />

⇒ nelsonis saxelmZRvanelo “pediatria”<br />

22


• rekomendaciebis mtkicebulebaTa doneebis gansazRvrisas gamoyenebuli<br />

iyo saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis<br />

saministros mier mowodebuli mtkicebulebebis donisa da<br />

rekomendaciebis xarisxis sqema.<br />

mtkicebulebaTa doneebisa da rekomendaciebis xarisxis sqema<br />

done<br />

I<br />

II<br />

III<br />

IV<br />

Va<br />

Vb<br />

mtkicebulebis siZlieris<br />

done (Muir Gray)<br />

Zlieri mtkicebuleba,<br />

eyrdnoba minimum erT<br />

sistemur mimoxilvas,<br />

romelic efuZneba swori<br />

dizainis mqone<br />

randomizebul<br />

kontrolirebad kvleva<br />

Zlieri mtkicebuleba,<br />

eyrdnoba minimum erTi<br />

swori dizainis mqone<br />

randomizebul<br />

kontrolirebad kvleva<br />

<strong>klinikuri</strong> kvleva<br />

randomizaciis gareSe,<br />

kohortuli da SemTxvevakontrolis<br />

kvlevebi<br />

araeqsperimentuli<br />

multicentruli kvlevebi<br />

avtoritetul<br />

profesionalTa mosazreba<br />

<strong>klinikuri</strong> gamocdileba,<br />

aRwerilobiTi kvlevebi an<br />

eqspertTa angariSi<br />

xarisxi<br />

A<br />

B<br />

C<br />

D<br />

rekomendaciis xarisxi<br />

(Cook et al)<br />

eyrdnoba I donis<br />

mtkicebulebas da<br />

Sesabamisad mtkiced<br />

rekomendebulia<br />

eyrdnoba II donis<br />

mtkicebulebas da<br />

Sesabamisad mtkiced<br />

rekomendebulia<br />

eyrdnoba III donis<br />

mtkicebulebas SeiZleba<br />

CaiTvalos Sesabamisad<br />

eyrdnoba IV da V donis<br />

mtkicebulebas saWiroebs<br />

konsesuss<br />

<strong>gaidlaini</strong>s ganaxlebis vada – 5 weli.<br />

alternatiuli gaidlani ar arsebobs<br />

23


gamoyenebuli literatura:<br />

1. Rethinking Well-Child Care in the United States: An International Comparison. Kuo A., ,<br />

Inkelas,. Lotstein Debra S, ,. Samson Kyra M, Schor Edward L., Halfon,. PEDIATRICS<br />

Volume 118, Number 4, October 2006 1692-1702<br />

2. American Academy of Pediatrics. Guidelines for Health Supervision II. Elk Grove Village,<br />

IL:American Academy of Pediatrics; 2000<br />

3. Kogan MD, Alexander GR, Jack BW, Allen MC. The association between adequacy of<br />

prenatal care utilization and subsequent pediatric care utilization in the United States.<br />

Pediatrics. 1998;<br />

4. Grossman LK, Humbert AJ, Powell M. Continuity of care between obstetrical and pediatric<br />

preventive care: indicators of nonattendance at first well-child appointment. Clin<br />

Pediatr.2003 563–569<br />

5. Behrman, Kleigman, Jenson. Nelson Test Book of Pediatrics 17-th edition.2004<br />

6. Nutrition Assessment – pediatrics.JPEN2002 jan-feb;26(1suppl):13 SA-17SA.<br />

7.<br />

8. Green M, Palfrey JS, eds. Bright Futures: Guidelines for Health Supervision of Infants,<br />

Children, and Adolescents. 2nd ed. Arlington, VA: National Center for Education in<br />

Maternal and Child Health; 2000<br />

9. Dinkevich E, Hupert J, Moyer V,.BMJ V.323. 2001 Oct. 846-849. Committee on<br />

Psychosocial Aspects of Child and Family Health<br />

10. .Gilbert JR, Feldman W, Siegel LS, Mills DA, Dunnett C, Stoddart G. How many well-baby<br />

visits are necessary in the first 2 years of life Can Med Assoc J 1984;130:857-61.<br />

11. Canadian Task Force on the Periodic Health Examination. The Canadian guide to clinical<br />

preventive health care. Ottawa: Canadian Government Publishing, 1994.<br />

12. Feldman W. Well-Baby care in the firs 2 yeats of life.Canadian task force on preventive<br />

health care. www.ctfphc.org<br />

13. Van Doorninck WJ,Casldwell BM, Wright C, Frankerburg WK. The relationship between<br />

twelve month home stimulation and school achivment. Child Dev.1981, 52: 1080-3.<br />

14. Full guideline Second draft for consultation, National Collaborating Centre for Primary Care<br />

February 2006<br />

15. Guiding Principles for Complementary Feeding of the Breastfeed Child. WHO Global<br />

Consultation on Complementary Feeding, December 10-13, 2001.<br />

16. American Academy of Pediatrics, Work Group on Breastfeeding. 1997.Breastfeeding and the<br />

use of human milk. Pediatrics100(6):1035–1039.<br />

17. Green M, Palfrey JS, eds. Bright Futures: Guidelines for Health Supervision of Infants,<br />

Children, and Adolescents. 2nd ed. Arlington, VA: National Center for Education in<br />

Maternal and Child Health; 2000<br />

18. Leduc D, Rourke L, Rourke J, Constantini E, Health supervision from zero to five years<br />

using the 2006 Rourke Baby Record. Paediatric Child Health Vol 11 No 8 Oct 2006.<br />

19. Canadian Task Fotce on Preventive Health Care History and Methodology. www.ctfphc.org<br />

( Version current at Septambre 19, 2006), Expert Panel on the 18-th month Well Baby Visit.<br />

Getting it right fot lifetime. www.ctfphc.org (Version current at Septambre 19, 2006)<br />

20. Macinko J, Starfield B, Shi L. The contribution of primary care systems to health outcomes<br />

within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) countries, 1970–<br />

1998. Health Serv Res. 2003;38:831–865<br />

21. Leslie L, Rappo P, Abelson H, et al. Final report of the FOPE II Pediatric Generalists of the<br />

Future Workgroup. Pediatrics. 2000; 106:1199–122<br />

22. Hall DMB, Elliman D. Health for All Children. 4th ed. Oxford,<br />

24


England: Oxford University Press; 2003<br />

23. Newacheck PW, Hochstein M, Marchi KS, Halfon N. Access to health care for young<br />

children in the United States. In: Halfon N, McLearn KT, Schuster MA, eds. Child Rearing<br />

in America. New York, NY: Cambridge University Press; 2002:293–319<br />

24. Healthy Development of Young Children Enrolled in Medicaid. New York, NY: The<br />

Commonwealth Fund; 2002<br />

25. Bethell C, Reuland CP, Halfon N, Schor EL. Measuring the quality of preventive and<br />

developmental services for young children: national estimates and patterns of clinicians’<br />

performance. Pediatrics. 2004; 113(suppl):1973–1983<br />

26. Pediatric Clinical Practice Giudelines for Nurses in Primary care. www. hc-sc.gc.ca.org<br />

27. Eye examination and vision Screening in infants, children and young adults. Pediatrics<br />

Vol.98 no1 July 1996<br />

28. Clinicalal practice guidelines : Early detection of developmental Dysplazia of the<br />

hip.Pediatrics Vol 105 No.4 April 2000<br />

29. WHO - www.who.org<br />

30. q. nemsaZe - janmrTel bavSvze zedamxedvelobis principebi 2000<br />

avtorTa jgufi:<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~<br />

samuSao jgufi:<br />

⇒ eka kandelaki – medicinis doqtori, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis zogadi pediatriis departamentis<br />

asistent-profesori. pediatrTa da neontologTa kavSiri<br />

`alternativa~-s wevri;<br />

⇒<br />

⇒<br />

⇒<br />

maia xerxeuliZe – medicinis doqtori, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis zogadi pediatriis departamentis<br />

asistent-profesori. pediatrTa da neontologTa kavSiri<br />

`alternativa~-s wevri;<br />

nani yavlaSvili – medicinis doqtori Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis zogadi pediatriis departamentis<br />

asistent-profesori. pediatrTa da neontologTa kavSiri<br />

`alternativa~-s wevri;<br />

Tamar manjaviZe – medicinis doqtori, saqarTvelos Sromis,<br />

janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro. pediatrTa<br />

da neontologTa kavSiri `alternativa~-s wevri.<br />

eqspertebi:<br />

⇒ medea zarnaZe _ Sps #10 bavSvTa poliklinikis direqtori;<br />

⇒ qeTevan nemsaZe – m.m.d. Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />

universitetis zogadi pediatriis departamentis profesori;<br />

25


⇒ lela woworia _ saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros jandacvis departamenti;<br />

⇒<br />

Tea TavidaSvili _ saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros jandacvis departamenti.<br />

26

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!