03.06.2015 Views

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ipuin marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009


Sarrera<br />

Hizki-Marrazki <strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa antolatu dugu aurten ere <strong>Anoetako</strong><br />

Udaleko Euskara eta Kultura batzordeek, eta <strong>Anoetako</strong> Herri Ikastolak. Liburuxka<br />

honetan saria irabazi duten lanak irakurtzeko aukera izango duzue. Aurkeztutako<br />

lan guztiek merezi badute ere, saritutako hamalau lanak bakarrik argitaratu<br />

ditugu.<br />

Saritutako lanak idatzi dituzuenoi zorionak eta eskerrik asko; saririk eraman ez<br />

duzuenoi ere bai, denak izan direlako lan txalogarriak. Eta, jakina, lagundu<br />

diguzuen guztioi ere (epaimahaikide, ikastolako irakasle, e.a.) mila esker.<br />

Azkenik, aipatu, aurten ez dela <strong>ipuin</strong> bat ere aurkeztu E kategorian: gazte eta<br />

helduak. Aurrerantzean etorriko diren lehiaketetan parte hartzera animatzen<br />

zaituztegu herritar guztiok, bereziki 16 urtetik gorako gazte eta helduak.<br />

Besterik gabe, eskerrik asko berriro guztioi eta beste bat arte.<br />

<strong>2009ko</strong> apirila<br />

EUSKARA ETA KULTUR BATZORDEAK<br />

ANOETAKO HERRI IKASTOLA<br />

A KATEGORIA<br />

1. Bi sorgin eta dendari gezurtia<br />

Unai Urkola<br />

2. Lupa galdua<br />

Koldo Descalzo<br />

3. Alejandro eta bere txakurra<br />

Laila Tarik<br />

B KATEGORIA<br />

1. Itxasoak ekarritako anaia<br />

Ainhoa Simpler<br />

2. Mutiko xelebrea<br />

Lide Aranzabe<br />

3. Ametsak egi<br />

Amaia Estanca<br />

C. KATEGORIA<br />

1. Ardilatxa<br />

Jon Fernandez<br />

2. Osinzuloko zaratak<br />

Alex Aramburu<br />

Iker Etxeberria<br />

3. Amonaren sekretua<br />

Andrea Davila<br />

Janire Calleja<br />

Akzesit: Maitasunaren heriotza<br />

Maddalen Loidi<br />

D KATEGORIA<br />

1. Aitonaren istorio zaharrak<br />

Ainara Etxabeguren<br />

Olaia Etxeberria<br />

2. Sentimendu nahasiak<br />

Zuriñe Gonzalez<br />

Ainhoa Del Barco<br />

3. Pertsona ote naiz<br />

Aitana Miner<br />

Akzesit: Lagun txarrak<br />

Imanol Cavero<br />

Iraitz Leunda<br />

HIZKI-MARRAZKI <strong>ipuin</strong> lehiaketa<br />

<strong>Anoetako</strong> <strong>Udala</strong> eta <strong>Anoetako</strong> Ikastola<br />

2009.urtea<br />

Diseinua eta inprimategia// Servigraf S.L.L.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

BI SORGIN ETA DENDARI<br />

GEZURTIA<br />

UNAI URKOLA<br />

Neguko egun euritsu batean baziren bi sorgin zirikatzaile,<br />

oso itsusiak, eta dendari bat. Mundu magikoko egun batean<br />

sorgin batek erratza puskatu zuen, eta orduan sorginak:<br />

- A! ERRATZA PUSKATU ZAIT!, esan zuen. EZINGO DUT ERRAT<br />

ZAN JOLASTU, LAGUNDU!<br />

Eta segituan beste sorginak:<br />

- Isildu, mesedez, emakumea. Ondo iruditzen al zaizu erratz berri bat erostea?<br />

- Bai, gustatuko litzaidake, baina planoa bilatu beharko dugu, ezta? Bestela<br />

ezin go dugu denda aurkitu.<br />

Eta besteak:<br />

- Ba goazen bilatzera, bestela berandu iritsiko gara.<br />

Aurkitu zutenean etxe oso-osoa desastre bat eginda gelditu zen, eta orduan<br />

gauzak jasotzen hasi ziren. Dena jaso zutenean pijama kendu, eta sorginaren<br />

traje puskatua jantzi zuten. Segituan abiatu ziren. Iritsi zirenean dendariak esan<br />

zuen:<br />

- Andreok! Erratzen dendarik hoberenean zaudete!<br />

Eta sorginak:<br />

- Eskerrik asko, erratz bat nahi dut, 235 zmkoa, ba al duzu?<br />

- Ez, ez dut zure tamainakorik.<br />

- Baina hortxe duzu, eta ikusten ari naiz. Gezurti galanta zara; goazen hemendik<br />

beste denda batera, ondo iruditzen al zaizu?<br />

- Bai, oso-oso ondo.<br />

Ordutik aurrera sorginek beraiek bakarrik egin zuten erratza, materiala erosita.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

LUPA GALDUA<br />

KOLDO DESCALZO<br />

Behin, mendiko kobazulo sekretuan, Begi Detektibea<br />

bizi zen. Ausarta eta zuhurra zen.<br />

Begi Detektibea konturatu zen lupa lapurtu ziotela, eta<br />

kobazuloan begira hasi zen. Han zeuden kapela, linterna...,<br />

baina ez lupa. Herrira jendeari galdetzera joan zen:<br />

- Nire lupa ikusi al duzu, jauna?<br />

- Ez, ez dut ikusi.<br />

- Ume, ikusi duzu nire lupa?<br />

- Agian dendan dago.<br />

- Eskerrik asko!<br />

Begi Detektibea dendara joan zen, baina lupa oso garestia zen.<br />

Bitartean mendizale batek lupa aurkitu zuen mendi tontorrean:<br />

- Hara! Norbaitek lupa galdu du. Beherago utziko dut, ea galdu duenak aurkitzen<br />

duen!<br />

Eta Begi Detektibea itzuli zenean kobazulora bere lupa aurkitu zuen eta<br />

asko poztu zen.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

ALEJANDRO ETA BERE<br />

TXAKURRA<br />

LAILA TARIK<br />

Duela asko, bazen Alejandro izeneko mutil bat.<br />

Alejandrok txakur bat nahi zuen, eta behin batean esnatu<br />

zenean, sorpresa! txakur bat agertu zen.<br />

Ondoren, Alejandro poz-pozik jarri zen. Harrezkero, Alejandro<br />

bere txakurrarekin paseatzera joaten zen.<br />

Alejandroren txakurrak alde egin zuen, eta Alejandro etxera joan, eta<br />

esan zion bere amari:<br />

- Ama, aita! Txakurra galdu egin zait.<br />

- Ai, ama! Kostatu zaigunarekin!!! 87 koa zen, eta galdu zaigu dirua.<br />

Eta Alejandro eta bere ama txakurraren bila joan ziren.<br />

Orduan txakurra zaunka hasi zen, eta Alejandrok txakurra entzun zuen:<br />

- Zer ahotsa da hori? –esan zuen Alejandrok.<br />

- Txakurra al da, Alejandro? –amak.<br />

- Uste dut txerri batzuk lokatzean ari direla, baina ematen du gure txakurraren<br />

ahotsa, eta ezkerretik datorrela ahotsa.<br />

Eta Alejandrok txakurra aurkitu zuen.<br />

- Oh! Azkenean hementxe zegoen eta.<br />

Gero Alejandro eta bere ama etxera joan ziren.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AINHOA SIMPLER<br />

ITSASOAK EKARRITAKO<br />

ANAIA<br />

Kaixo! Ni Mari naiz eta Estatu Batuetakoa naiz. Beno,<br />

egia esan Altzokoa naiz eta Estatu Batuetara joan nintzen<br />

bizitzera nire aitak, Xabierrek, bertara lana egitera joan behar<br />

zuelako.<br />

Ni txikia eta argala naiz, inurri bat bezala. Nire ilea horia<br />

da, eguzkiaren antzera, eta begiak zerua bezain urdinak<br />

eta distiratsuak. Anai bat daukat, Aitor izenekoa, eta bi urte<br />

ditu. Baina ez da nire familia bezalakoa. Ez, ez, beltza da.<br />

Badakit! Lehengo urtean nire anaia nola ezagutu genuen<br />

kontatuko dizuet.<br />

Alaba bakarra nintzen eta batzuetan aspertu egiten<br />

nintzen, ezin nuelako inorekin jolastu. Nahiz eta jostailu pila<br />

bat izan. Hain beste neuzkan, bigarren gela bat nuela nire<br />

jostailuak gordetzeko. Niretzat bakarrik!<br />

Behin batean, nire aitak esan zidan:<br />

- Mari! Laster udako oporrak izango dira. Nora joan nahi duzu aurten?<br />

Pentsakor jarri nintzen eta esan nion:<br />

- Ba... Txinara!<br />

- Baina, iaz joan ginen eta! Ez, ez, beste leku batera.<br />

- Orduan... Australiara!<br />

- Baina Australiara ere joan gara! Badakizu zer gertatu zen, ez da?<br />

- Bai aitatxo, gogoan dut oraindik. Bidean aurkitutako kanguru bat eraman<br />

nuen hotelera nire maskota zela esanik eta apartamendu guztietara sartu eta<br />

gauzak hausten egon zen.<br />

- Bai, bai! Eta zer iruditzen zaizu aiton-amonak eta lehengusuak bisitatzera joan<br />

go bagina Altzora? Euskal Herrira?<br />

- Bale! Aiton-amonak ikusteko irrikan nago!<br />

Eta horrela erabaki genuen Altzora joatea. Hurrengo egunean maletak<br />

prestatzen hasi nintzen, baina zalantza ugari sortu zitzaizkidan.<br />

- Zein pelutxe eramango dut? Teddy hartza ala untxitxo zuria? Hartzari begi bat<br />

falta zaio... beno, berdin dio. Partxe bat jarriko diot eta pirata bat emango du.<br />

Badakit! Biak eramango ditut.<br />

Lau egun geroago aitak esan zuen:<br />

- Denak autoraaa!<br />

Gure hiriko aireportura joan, hegazkinean sartu, aireratu, eta bederatzi<br />

ordu igaro ondoren Hondarribiako aireportura iritsi ginen. Bertan, aitona eta<br />

amona zeuden gure zain. Deiadarka hasi nintzen aireportutik korrika:<br />

- Aitona! Amona!<br />

Eta beraiek era berean korrika etorri ziren niregana:<br />

- Mari!<br />

Eta besarkadak eta muxu piloa elkarri ematen egon ginen luzaroan.<br />

Ondoren, aiton-amonen etxera joan, eta bertan lehengusuak eta osaba-izebak<br />

zeuden gure zain. Amonaren etxean geratu ginen hilabete batez. Gauza asko<br />

egin genituen: hondartzara joan, igerilekura, mendira... Eta oso ondo pasa genuen,<br />

bai etxetik kanpo, bai etxe barruan ere.<br />

Opor egunetako azkeneko eguna iristear zegoen eta gauzak maletetan<br />

sartzen hasiak ginen. Azken egunean, nire lehengusuak eta ni hondartzara<br />

azken aldiz joatea pentsatu genuen.<br />

- Aita, ama, azkeneko eguna da eta aprobetxatu egin behar da, joan al gai<br />

tezke hondartzara?<br />

- Ongi da, baina denbora asko ez, oraindik gauza guztiak prestatzeko ditugu<br />

eta!<br />

Bainu-jantzia janztera joan ginen korrika eta presaka, eta gurasoek hondartzara<br />

eraman gintuzten. Uretara sartzen ari ginela, garrasika hasi nintzen:<br />

- Begira zer dakarren itsasoak olatuetan!<br />

- Saski bat dirudi! – esan zuen nire lehengusina Iratik.<br />

- Zerbait dakar barruan! – esan zuen nire lehengusu Endikak.<br />

- Bila joango naiz! – esan nuen nik ausardiaz.<br />

10<br />

11


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Oso igerilari ona naiz eta olatuen gainetik eta azpitik pasatzen saskia<br />

hartu, eta hondarretara, gurasoak zeuden tokira, eraman nuen ziztu bizian. Saskiaren<br />

barruan zerbait zegoela konturatu ginen. Manta busti batzuk kendu, eta<br />

hura sorpresa! Ume bat zegoen! Ume txiki beltzaran bat zen. Afrikatik etorria zela<br />

pentsatu genuen. Oso polita zen! Nire aita-amari galdetu nien:<br />

- Ama, gera gaitezke umearekin? Oso polita da eta bakarrik ezin da gelditu!<br />

Zer iruditzen zaizu zuri, aita?<br />

- Gaixoa! Nola iritsiko zen honetaraino? Ikusiko dugu zer egin dezakegun! – esan<br />

zuen aitak.<br />

- Hain txikia da! Gizajoa, bakarrik dago. Nork utziko zuen horrela? – esan zuen<br />

amak gupidaturik.<br />

- Gure etxea oso handia da. Nire jostailuen gelan egin dezake lo! – esan nuen,<br />

behin eta berriro erregutuz.<br />

Euskal Herriko agintariekin paper eta baimen piloa bete ondoren, gurekin<br />

eramaten utzi ziguten. Aitor izena jarri genion.<br />

Handik aurrera Aitorrekin bizi gara, nire anaiatxo txikia. Eta orain ez naiz<br />

aspertzen inoiz ere, Aitorrekin oso ondo pasatzen dudalako.<br />

LIDE ARANZABE<br />

MUTIKO XELEBREA<br />

Orain kontatuko dizuedan istorio edo xelebrekeria hau<br />

duela 9 bat urte gertatu zen. Bazegoen Hernialde izeneko<br />

herri txiki eta polit bat, eta bertan Lander izeneko mutiko<br />

xelebre eta sinpatiko bat bizi zen, irakurtzea asko gustatzen<br />

zitzaiona. Begi urdinak, ile marroia eta sudur txikia zituen,<br />

eta nahiko umila zen, lotsati samarra, nahiz eta dibertigarria<br />

izan. Bere herrian liburutegi bat zegoen, eta Lander maiz<br />

joaten zen bertara.<br />

Baina behin batean, liburu baten bila zebilela, gauza ikaragarri bat<br />

aurkitu zuen. Liburu bat bere tokitik mugitzen hasi zen, eta apal guztiek bira bat<br />

eman zuten. Ohartu zenerako, Lander beste mundu batean murgildurik zegoen.<br />

Mundu horrek ametsetakoa zirudien, bertan edozer gauza bila zitekeelako; kale<br />

batean uda zen, bestean negua…, eta etxeak kale batean Londresekoak ziren,<br />

bestean Paraguaykoak… Mundu hura itzela zen, Landerren ustetan bai, behintzat.<br />

Segundo batzuk igaro ondoren, neskato bat agertu zitzaion aldamenean, ea<br />

nongoa zen galdezka, eta Landerrek Hernialdekoa zela esan zion. Neskatila, hori<br />

entzutean, harriturik geratu zen.<br />

Landerrek harridura horren arrazoia zein zen galdetzea erabaki zuen,<br />

eta Gixane, ezagutu zuen neskatila, herri berezi hartako kontuak kontatzen hasi<br />

zitzaion, oso arraroa baitzen kanpotar bat herri hartara joatea. Dagoeneko<br />

murgildurik zegoen mundu hartan, jendeak ez zuen lanik egiten, ez zituen autoak<br />

erabiltzen, hegan ibiltzen ziren, haragia eta arraina gordinik jaten zituzten...,<br />

dena oso bitxia zen, eta aipaturiko hau gutxi balitz, gauzarik txundigarriena zera<br />

zen: herri hartatik ateratzeko sorgin baten edabe magikoa edan behar zela<br />

derrigorrez; gaztelu zahar eta beldurgarri batean bizi zen sorginarena.<br />

Hau guztia entzun ondoren, Landerrek ez zuen bertan geratzea beste<br />

irtenbiderik ikusi, eta Gixaneri ostatu eskatu zion. Neskatilak berehala bere etxera<br />

eraman zuen, eta herria, jateko ohiturak, jantzi beharreko arropa... erakutsi<br />

zizkion.<br />

Hasiera batean, Landerri egoera eramangaitza iruditu zitzaion, ezin<br />

zituen ahaztu lagunak, baserriko belazetako jolasak, herriko apaizari egiten<br />

zizkioten txantxak... Baina Gixanek asko lagundu zion eta hilabete bat igaro<br />

zenerako Landerrek bertakoa zirudien. Bere adineko mutikoak ere ezagutu zituen<br />

eta haiekin ibiltzen hasi zen, berak zekizkien gaiztakeriak erakutsiz... Bi hitzetan<br />

esanda, zoriontsua zen.<br />

12<br />

13


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bizitza berri bat zuen, eta nahiz eta ikastolara ez joan, asko ikasten ari zen<br />

liburuak irakurtzen eta ingurukoei galderak egiten. Gainera bai Gixanerekin bai<br />

mutikoekin gero eta hobeto moldatzen zen, eta denborarekin Gixaneren alboan<br />

zegoenean zerbait sentitzen hasi zen bere gorputz barnean. Harekin hitz egiten<br />

zuen bakoitzean, sabelean tximeleta moduko batzuk sentitzen zituen, Gixane<br />

ikusten zuen bakoitzean urduri jartzen zen. Egoera horretan gero eta gehiagotan<br />

aurkitzen zela ohartu zen. Gixane gustatzen zitzaion, baina ez zekien berari<br />

kontatu ala ez. Gero eta garbiago ikusten zituen bere sentimenduak. Gixane<br />

maite zuen, harekin igaro nahi zituen gauak eta egunak, eta azkenean, egoera<br />

jasanezina egin zitzaionean, dena kontatzea erabaki zuen.<br />

Alde batetik beldurra zuen, ez baitzekien nola erantzungo zuen Gixanek.<br />

Baina neska zintzoa eta ulerkorra zen, eta egoerari aurre egiten jakingo zuela<br />

pentsatu zuen.<br />

Gauzak horrela, arratsalde batean, Gixaneren logelara sartu, eta dena<br />

azaldu zion, urduritasun eta beldur puntu batekin. Neskaren erreakzioa benetan<br />

polita eta maitekorra izan zen, Landerrek hitz egiteari utzi baino lehen musu<br />

bat eman baitzion ezpainetan. Berak ere maite zuela esan zion, eta orduan<br />

harreman bat hasi zuten, zoriontasun eta maitasun handiko harreman bat.<br />

Beraien maitasuna herri guztian zehar zabaldu zuten, eta bizilagun<br />

guztiek bikote polita osatzen zutela esaten zieten. Momentu horietan, Lander bere<br />

familiaz gogoratzen zen. Bere gurasoak, aiton-amonak… Hernialden zeuden, eta<br />

ez zekiten ezer bere harremanari buruz. Horrek tristatu egiten zuen, eta Gixanek<br />

Lander zoriontsu ikusi nahi zuenez, sorginarengana joateko proposamena egin<br />

zion.<br />

Hurrengo egunean, Lander eta Gixane sorginaren gaztelura joan, eta<br />

edabe magikoa eskatu zioten, baina, sorginak azterketa batzuk egin behar<br />

zizkiela esanez, etxe barrura sartu zituen. Galdera mordoa erantzun ondoren,<br />

sorginak edabe magikoa eman zien, eta ilbeteko gauean hartuz Hernialden<br />

azalduko zirela baieztatu zien.<br />

Landerrek eta Gixanek astebete bat itxaron behar izan zuten ilbeteko<br />

gaua iritsi arte, baina azkenean, 2000ko urtarrilaren 20an, edabe magikoa edan,<br />

eta Hernialdeko liburutegian azaldu ziren. Landerrek liburutegia beste mundura<br />

joan zenean bezala aurkitu zuen, eta leihoetatik Gixaneri herri guztiaren berri<br />

eman zion.<br />

Eguna argitzean, isil-isilik, liburutegitik atera, eta Landerren etxean<br />

aurkeztu ziren. Gurasoek izugarrizko poza hartu zuten semea ikustean, eta Gixane<br />

ere oso ondo hartu zuten. Bikotea bertan bizitzen geratu zen; Lander irakasle hasi<br />

zen lanean eta Gixane ile apaindegi batean. Helduak egin ziren, haurrak izan<br />

zituzten, Xuar, Miren eta Goar, eta zoriontsu bizi izan ziren Hernialde bezalako<br />

herri txit eta xarmangarri batean.<br />

14<br />

15


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AMAIA ESTANGA<br />

AMETSAK EGI<br />

Nire izena Amaia da, eta badut ahizpa bat, Naiara<br />

izena duena. Nik eta Naiarak antza handia dugu. Biok<br />

ile marroia dugu, udazkeneko gaztainaren kolorekoa;<br />

begiak, berriz, beltzak, sua egiteko erabiltzen den ikatzaren<br />

antzekoak; altueraz ez gara berdinak, Naiara ni baino bi<br />

zentimetro altuagoa da, baina horrek ez du axola. Naiara<br />

oso xelebrea da, eta atsegin du zuhaitz gainean txabolak<br />

egitea. Ni, berriz, umila naiz, eta heldua izatean gustatuko<br />

litzaidake astronauta izatea.<br />

Behin, Naiara atsegin zuena egiten ari zen, hau da, zuhaitzaren gainean<br />

txabolak eraikitzen. Eta ni interneten astronautari buruz informazioa bilatzen.<br />

Goiz horretan gurasorik ez zegoen etxean, lanean baitzeuden. Orduan zerutik<br />

gauza bitxiak erortzen hasi ziren, txokolatezko untxiak, erregalizak, txikleak,<br />

txupatxusak…Naiarak hori dena ikusitakoan ahal zuen guztia jaten hasi zen. Ni<br />

oihuka hasi nintzen esanez ez jateko, agian pozoitsuak zirelako, baina Naiarak ez<br />

zidan kasu izpirik ere egin. Erregaliz batzuk ere hartu zituen zorro batean etxerako.<br />

Nire ustez, oso gauza arriskutsua egiten ari ginen.<br />

Espazioan kohete geltoki bat zegoen, eta bertan gelditu ginen. Txokolate<br />

usaia hartzen nuen, eta honela esan nion Naiarari:<br />

- Naiara, ez al duzu txokolate usaia aditzen?<br />

- Bai –esan zuen, txokolatezko untxiak seinalatuz.<br />

Gure etxera eroritako untxiak ziren, eta orain unibertsoan zeuden.<br />

Naiara oso arraro zegoela nabaritu nuen, eta minuturo gorputzeko zatiak<br />

banan-banan aldatzen ari zitzaizkion, estralurtar baten antza hartuz. Segituan<br />

imajinatu nuen gure etxera erori ziren gozoki horien eragina zela. Ahotsa ere<br />

aldatu zitzaion eta honela hitz egiten zuen:<br />

- Es-tra-lur-ta-rra-na-iz.<br />

Erabat beldurtuta nengoen Naiara horrela ikusita, eta pentsatu nuen<br />

espazioan uztea, orain hori baita bere bizilekua.<br />

Hantxe geratu zen Naiara betiko, eta ni, berriz, bakarrik nago etxean,<br />

haren zuhaitzeko egurrezko txabolan. Eta pentsatzen dut egunen batean bisitan<br />

joatea, eta bera gizaki bihurtuta, etxera berarekin bueltatzeko.<br />

Egunak aurrera zihoazen, eta ni ez nengoen batere lasai. Horietako<br />

egun batean, Naiarak amets egin zuen gozo horiek jan eta astebete batera<br />

berak txabola berri eder bat egingo zuela zuhaitz sendo baten gainean eta ni<br />

espaziora joango nintzela. Egun bat falta zen astea betetzeko.<br />

Nik ez nion garrantzi handirik eman, baina oraingoan Naiara ziur zegoen<br />

ametsa egi bihurtuko zela. Heldu zen Naiarak amestutako egun hura, eta niri<br />

oraindik ez zitzaidan ezer berririk gertatu, zer eta ikusten ez dut ba Naiara zuhaitz<br />

sendo baten gainean txabola eder batekin hau esanez:<br />

-Amaia, kohetea 10:30ean irtengo da Igeldotik.<br />

-Ongi da! -erantzun nion, harri eta zur.<br />

Hamar eta erdiak ziren, eta Naiarak eta nik espazio-ontzia hartu behar<br />

genuen. Espazio-ontziak honela esan zuen:<br />

-Hiru, bi, bat, zero… bagoaz<br />

Espazioan geunden! Ni erabat liluraturik nengoen, une horretan nire<br />

ametsa betetzen ari baitzen, eta honela galdetu nion Naiarari:<br />

-Nola lortu duzu hau dena?<br />

-Ez dakit, baina uste dut zerutik erori ziren gauza gozo horiei esker eta ametsari<br />

esker lortu dudala.<br />

16<br />

17


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

JON FERNANDEZ<br />

ARDILATXA<br />

Zer dela eta zer naiz? Euskal Herriko maskota naiz, gazta<br />

egiten dut maiz, zer dela eta zer naiz? Ardilatxa naiz, eta<br />

nire istorioa kontatuko dizuet.<br />

Bazen behin gazte talde bat, denak oso ondo marrazten<br />

zutenak. Talde hori bi mutilez eta hiru neskaz osatuta<br />

zegoen: Xabi, Patxi, Ainhoa, Oihana eta Laura.<br />

Guzti horiek baserri batera joan ziren, beraien eskolako lagunekin batera.<br />

Baserri hartan sekulako kiratsa zegoen, eta inor konturatu gabe handik gertu<br />

zegoen belaze batera joan ziren. Zuhaitz baten azpian eseri ziren bostak, enborrean<br />

bermaturik. Udako goiz bero bat zen, eta han zeuden ardiak belazearen<br />

alde batetik bestera korrika ibiltzen ziren. Patxi, Xabi, Oihana eta Laura barrez<br />

lehertzen zeuden. Ainhoa, aldiz, langileena, marrazten ari zen:<br />

- Zer ari zara marrazten, Ainhoa?- galdetu zion Patxik.<br />

- Horko ardi hori. Gustatzen?- esan zion Ainhoak Patxiri marrazkia erakutsiz.<br />

- Benetan polita da. Zure ardi hori kopiatzen utziko zenidake?<br />

- Ongi da, baina ez da ardi normal bat. Ardilatxa du izena.<br />

Patxik Ardilatxa etxera eraman zuen, bertan marraztu egin zuen eta<br />

marrazki hori pegatina bihurtu zuen. Beste lau pegatina batzuk egin zituen. Bat<br />

Ainhoarentzat, beste bat Oihanarentzat, beste bat Laurarentzat eta azkena Xabirentzat.<br />

Bostek pegatinak beraien eskolako koadernoetan itsatsi zituzten.<br />

tuz. Patioan Xabik Patxirekin hitz egin zuen, eta esan zion:<br />

- Epa, Patxi! Ardilatx bat egin dezakezu Maiderrentzat?- eta Patxik erantzun<br />

zion:<br />

- Begira Xabi, Ainhoa, Laura eta Oihana gauza berbera galdetzera etorri zaizkit,<br />

eta ni oso gustura emango nizkizueke pegatinak, baina krisia dela eta oso<br />

garestia da hainbeste pertsonarentzat pegatina bat egitea.<br />

Arazoari aurre egiteko Xabi, Patxi eta beste hirurak elkartu egin ziren.<br />

Irtenbide asko aipatu zituzten, adibidez: pegatinak ez ematea, ikaskideei marrazkia<br />

eman eta beraiek pegatina egitea…, baina egokiena iruditu zitzaiena<br />

hauxe izan zen: marrazkia patentatzea eta pegatinak saltzea.<br />

Ardilatxa oso ezaguna da gure artean, baina, baliteke ni besteak baino<br />

ezagunagoa izatea, eta zergatik? Oraintxe kontatuko dizuet.<br />

Ni “Seat Panda” batean itsatsita nengoen, auto hori oso zaharra zen eta<br />

aurki txatartegira botako gintuzten.<br />

Baina txatartegira bota baino bi egun lehenago laborategi batera eraman<br />

gintuzten. Areto handi batera sartu gintuzten, eta bi aterki ireki moduko<br />

makina batzuk zeuden guri begira. Makina horien xedea gauza bizigabeei bizia<br />

ematea zen. Bat-batean argi guztiak itzali, eta aterkien puntetatik bi izpi urdin<br />

atera ziren. Autoak ez zuen bizirik hartu eta nik, Ardilatxak, BAI!!!<br />

Hurrengo egunean bostak eskolara iritsi zirenean, beraien lekuetan eseri<br />

ziren. Xabiren ondoan eserita zegoen neskak, Maiderrek, ardilatxa ikustean, honako<br />

hau esan zion Xabiri:<br />

- Egun on, Xabi. Zer da hor daukazun ardi hori? Benetan oso polita da. Egingo<br />

al zenidake pegatina bat, mesedez?<br />

- Bueno ba… saiatuko naiz- esan zion Xabik.<br />

- Eskerrik asko, Xabi. Zu bai zarela lagun ona!- esan zion Maiderrek, Xabi besarka-<br />

Oso ardi bitxia nintzen eta laborategitik korrika ihes egin behar nuen,<br />

handik gertu zegoen ardiz betetako belaze batera. Ezin nuen han denbora gehiago<br />

gelditu, oso ardi bitxia bainintzen eta azkar harrapatuko ninduten.<br />

Oso gosetuta nengoen, eta belar pixka bat jatea erabaki nuen. Baina belarra<br />

mingainarekin ukitzean, bi beso, bi hanka eta aurpegi bat atera zitzaizkion belarrari,<br />

eta berehala belarrak alde egin zuen. Orduan jakin nuen miazkatzen nuen<br />

guztia bizitu egiten nuela.<br />

18<br />

19


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Lurrean etzanda, pentsakor gelditu nintzen. Han denbora gehiagoz geldituz<br />

gero, azkar harrapatuko ninduten eta berriro ere pegatina bihurtu, beraz,<br />

zera erabaki nuen: aurkitzen nituen ardilatx guztiak miazkatu eta bizitu egingo<br />

nituela, espezie berri bat sortuz.<br />

Gau hartan ilargia bete-betea zegoen, eta hiri hartako kaleak huts-hutsik.<br />

Guztiz bakarrik nengoen. Ez zen ezer entzuten, nire oinatzak soilik. Poliki-poliki<br />

joan nintzen ikusten nituen ardilatx guztiak miazkatuz, gelditu gabe eta inork ikusi<br />

gabe.<br />

Argitu zuenerako 8439 ardilatx biziarazi nituen, eta herritarrak hainbeste<br />

ardilatx ikustean ezin zituzten denak pegatina bihurtu; beraz, gutako batzuk hartu<br />

eta analisi bat egin ziguten. Gu osasuntsu geundela ikustean guretzat baserri<br />

bat eraiki zuten.<br />

ALEX ARAMBURU<br />

Udarako egun batean, lagun talde<br />

bat Osinzulora zihoan euren bizikletetan.<br />

Joxe Martin, Asintxio, Olatz eta<br />

Mª Luisa ziren. Kantu kantari zihoazen:<br />

- Maite zaitut, maite maite zaitut, pilapila<br />

patata tortilla!<br />

Bat-batean, Asintxio isildu egin zen eta handik denbora gutxira esan zuen:<br />

- Oh! Kaka zapaldu dut!<br />

OSINZULOKO ZARATAK<br />

IKER ETXEBERRIA<br />

Orduan denak barrezka hasi ziren, baina Asintxiok jarraitu zuen:<br />

- Ez du graziarik!<br />

Hori esan ondoren, erreka ertzera joan zen bizikletaren gurpila garbitzera.<br />

Bitartean, bere lagunak errekara harriak jaurtitzeari ekin zioten. Halako batean,<br />

Joxe Martinek Asintxio buruan jo zuen harriarekin, eta oihukatu zuen:<br />

- Joxe Martin! Hi normala al haiz?<br />

Minutu batzuen ostean berriz ere Osinzulora abiatu ziren, kantu kantari:<br />

- Maite zaitut, maite maite zaitut, pila-pila patata tortilla!<br />

Hori duela bi urte gertatu zen, eta gaur egun ni eta gainerako ardilatxak<br />

baserrian ibiltzen gara, handik gertu dagoen belaze batetan alde batetik bestera<br />

korrika udako goizetan.<br />

Azkenean Osinzulora iritsi ziren. Bizikletak utzi, eta putzura joan ziren korrika,<br />

bero hura jasan ezinik. Putzuan igeri egiten denbora bat pasa ondoren,<br />

Joxe Martin gosetu, eta “txorizo panplona” ogitartekoaren bila joan zen. Bere<br />

motxilaren ondoan zegoela, tximeleta bati jarraitu zion errekan gora, eta borda<br />

batera iritsi zen, lagun taldetik urrunduz. Borda ingurura hurbildu zenean leihotik<br />

begiratu zuen, baina ilunpean zegoenez, ez zuen ezer ikusteko aukerarik izan.<br />

Bat-batean, oihu bat entzun zuen, eta guztiz izuturik, korrika jaitsi zen errekatik<br />

Osinzulorantz, bidean pare bat aldiz erori zelarik. Osinzulora iritsi zenean beste lagunei<br />

kontatu zien, denak harriturik geratu ziren, eta hurrengo egunean ikertzera<br />

joatekotan gelditu ziren.<br />

Hurrengo egunean denak bordara joan ziren. Joxe Martinek badaezpada<br />

ere tiragoma hartu zuen, eta Asintxiok linterna bat. Bordara hurbildu zirenean,<br />

Asintxiok beldurra zuela eta ez zela sartuko esan zien, baina Joxe Martinek animatu<br />

eta azkenean aurrera segi zuten. Hasieran denak geldi-geldirik geratu ziren,<br />

baina Joxe Martinek leiho ondora hurbildu, eta esan zuen:<br />

20<br />

21


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Asintxio, ekarri iezadak linterna!<br />

Orduan Joxe Martinek linternaren argia<br />

leihora zuzendu zuen. Hasieran ez<br />

zuen ezer ikusi, baina argia ezkerrera<br />

zuzendu zuenean, beste pertsona bat<br />

ikusi zuen berari argia zuzenduz. Orduan,<br />

korrika joan zen baina Olatzek<br />

esan zion:<br />

- Joxe Martin, ispilu bati egin diozu<br />

argi.<br />

Orduan Joxe Martinek ironikoki<br />

erantzun zion:<br />

- Banekien. Zuek izutzeko egin dut.<br />

Hori esan ondoren Joxe Martin<br />

berriz ere leiho aldera inguratu<br />

zen. Oraingoan eskuinerago begiratu<br />

zuen eta zerbait ikusi zuen. Argia zuzendu<br />

zuenean emakume bat ikusi<br />

zuen aulki bati loturik. Joxe Martinek Mª Luisari poliziari deitzeko esan ondoren,<br />

leihotik barrura sartzen saiatu zen. Hasieran besteak bertan geratu ziren, baina<br />

gero aurrera egin zuten. Joxe Martinek lehenik ahoan zuen zapia kendu zion.<br />

Honek gizon batek bahitu zuela esan, eta azkar askatzeko oihukatu zion.<br />

Bat-batean, atetik norbait sartu zen. Bahitzailea zen. Joxe Martin eta<br />

bere lagunak korrika hasi ziren. Emakumeak, ordea, hanka bat sokaz loturik zuen<br />

eta ezin izan zuen ihes egin. Orduan Joxe Martin laguntzera joan zitzaion, eta<br />

bahi-tzaileari tiragomarekin tiro egin zion. Bahitzaileak konortea galdu zuen eta<br />

lurrera erori zen. Esnatu zenerako polizia-etxean zegoen. Azkenean umeei domina<br />

bat eman zien erakutsi zuten ausardiagatik.<br />

ANDREA DAVILA<br />

Bazen behin Bolbin bizi zen mutiko<br />

bat. Mutiko horrek Enaitz izena zuen<br />

eta bere gurasoekin bizi zen. Enaitzek<br />

asko atsegin zuen bere lagunekin egotea,<br />

eta bere gurasoekin, aldiz, gutxi<br />

(ume gehienek bezala).<br />

Behin batean, Enaitz bere lagun baten<br />

etxean zegoen izugarrizko beldurra ematen zuen film bat ikusten, eta filmean<br />

neska akabatzera zihoan unean: RRRINNN... Enaitzen mugikorra entzun zen. Mutilek<br />

ezusteko galanta hartu zuten, eta segituan erantzun zuen:<br />

- Bai, zein da?<br />

- Enaitz, Eva naiz, zure ama. Etorri segituan etxera. Amona bisitatzera joan be<br />

har dugu asilora.<br />

- Ez, ama, gaur ez. Film bat ikusten ari naiz... mesedez...<br />

- Ez, Enaitz. Amona gaixoa bakarrik sentituko da. Eta azkar, ez dut denbora asko<br />

itxarongo...<br />

Eta segituan Evak deia moztu zuen.<br />

- Kaka putza! -esan zuen Enaitzek.<br />

AMONAREN SEKRETUA<br />

JANIRE CALLEJA<br />

Handik ordu erdi batera asiloan zeuden. Enaitz beldurturik zegoen amonaren<br />

musu eta masail tira, eta tirekin. 106. logelara iritsi zirenean, amona ohean<br />

etzanda zegoen “¿Dónde estas corazón?” programa hori ikusten.<br />

22<br />

23


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Ez dakit nolatan atsegin dituen amonak horrelako programak -esan zuen Enai<br />

tzek harriturik.<br />

- Bueno, ez dute zer eginik, eta programa horiek ikusten dituzte -esan zuen Omarrek,<br />

Enaitzen aitak.<br />

Denbora pasa ondoren, Joxepi (amona) beraiengana hurbildu zen<br />

bakoitzari musu bana emateko. Enaitz ohartu zen bere amona arraro samar zebilela.<br />

Asko hazi zela esan zion, eta musu bat eman zion, baina ez zion masailetatik<br />

tira, eta gainera bere musuak ez zuen soinurik atera. Enaitzek amonari zerbait<br />

gertatzen zitzaiola pentsatzen zuen. Joxepi eta Enaitz bakarka geratu zirenean,<br />

Enaitzek esan zion:<br />

- Amona, zer gertatzen zaizu? Arraro samar ikusten zaitut.<br />

- Lasai, nire gauzak dira. Ez larritu -esan zuen disimulatuz.<br />

- Ongi da, baina badakizu inori ez diodala esango -esan zion umeak, erantzun<br />

bat esperoan.<br />

Eva eta Omar logelara iritsi zirenean, Evak ordularia begiratu eta:<br />

- Ufff...! oso berandu egin zaigu seme, joan beharra dugu.<br />

- Bai ama, itxaron kanpoan, orain noa.<br />

Eva eta Omar joan orduko, Enaitzek esan zion kezkaturik:<br />

- Agur amona, badakizu nitaz fida zaitezkeela. Agur, amona.<br />

Kopetan musu eman, eta joan egin zen.<br />

Handik egun batzuetara, Joxepik Enaitzi deitu, eta korrika joateko esan<br />

zion, baina baldintza batekin: bakarrik joatea. Enaitz azkar abiatu zen, eta amonak<br />

zera esan zion inongo esplikaziorik gabe:<br />

- Galderak bukaerarako, arretaz entzun eta...<br />

- Baina...<br />

- Txxxt! Galderak bukaerarako. Bazen behin ume bat txikia zenean naziek bere<br />

gurasoak akabatu zituztela, eta ume hori umezurtz etxera bidali zuten. Nes -<br />

katxa hori heldua egin zenean, ikertzen hasi zen bere gurasoak zeinek edo<br />

zeintzuek akabatu zituzten jakiteko, eta azkenean ohartu zen naziak izan zire<br />

la... eta..., eta..., ez naiz gogoratzen. -esan zuen amonak disimulatuz.<br />

- Oso istorio interesgarria da, amona. -esan zuen pentsakor.<br />

- Bueno, joan zaitez, berandu da eta.<br />

- Bai, banoa. Agur, amona.<br />

- Agur, bai, agur.<br />

Eta amona bakarrik gelditu zen. Enaitz hurrengo egunean liburutegira<br />

joan zen, eta nazien liburu bat hartu zuen irakurtzeko. Irakurtzera zihoan unean<br />

konturatu zen 106. logela izeneko logela bat asko ateratzen zela. Ordenagailuan<br />

begiratu, liburuetan... eta...<br />

- NIRE AMONA DA!!!!-esan zuen Enaitzek.<br />

Amonak segituan kontatu zion egi guztia...<br />

- Baina amona! Poliziarengana joan behar dugu. Gainera, froga guztiak zuk dituzu.<br />

- Badakit, baina zergatik uste duzu hemen sartu nautela? Ez didatelako ateratzen<br />

uzten.<br />

- Badakit! Mozorrotzeko<br />

ordua da, amona!<br />

- Ai ama, lagundu -esan zuen Joxepik.<br />

Bazkaldu ondoren,<br />

Enaitz eta Joxepi erizainez<br />

mozorrotu ziren. 106. logelatik<br />

atera, eta, segituan,<br />

disimulatuz, poliziarengana<br />

joan ziren, eta karpeta<br />

batean zeuzkaten frogak<br />

erakutsi zizkioten. Poliziak<br />

Maurizio zuen izena. Bertan,<br />

Mauriziok irakurri zuen<br />

nazien presidentea Kamilo<br />

zela, eta Joxepiren gurasoak<br />

hil zituela. Honen<br />

ondorioz, segituan atxilotu<br />

zuten.<br />

24<br />

25


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Eskerrik asko! Zuek gabe ezingo genuen Kamilo harrapatu.<br />

- Ez da ezer! -esan zuen Joxepik lasaiturik.<br />

Ottox asilora joan zirenean, Enaitz Joxepi agurtu zuen joateko asmoz:<br />

- Bueno amona, banoa, berandu egingo zait eta.<br />

- Bai, maitea! Eta eskerrik asko! Agur!<br />

- Agur!<br />

Enaitz etxera itzuli zen, eta berriro ere Joxepiren musu eta masaileko tirakadak<br />

edukitzen jarraitu zuen.<br />

MADDALEN LOIDI<br />

MAITASUNAREN HERIOTZA<br />

Abuztua zen, bero egiten zuen, eta kopeta izerdiz<br />

bustita esnatu nintzen. Komunera joan nintzen aurpegia<br />

garbitzeko asmoz, baina ez dakit egun hartan egiten<br />

zituen berrogeita sei gradurengatik ala txikitatik nuen<br />

anemiagatik izan zen, baina lurrera erori nintzen konortea<br />

galduta. Ordubete bat pasa nuen lurrean, nire inguruan<br />

gertatzen zenari buruz ezjakin. Esnatu nintzenean, kalera<br />

irten nintzen gertatu zenaz ahazteko asmoz. Baina kalean<br />

dena ezberdin zegoela konturatu nintzen. Hura ez zen nik<br />

ezagutzen nuen Venezia. Nire irudimena izango zelakoan<br />

aurrera jarraitu nuen. Bat-batean kautxuzko pilota batek buruan jo ninduen, eta<br />

berriz ere lurrera erori nintzen konortea galduta. Ahots batzuek esnatu ninduten:<br />

- Hobeto zaude? -galdetu zidan ondoan nuen emakume beltz batek.<br />

- Non nago? -esan nuen galduta.<br />

- Angolan -erantzun zidan, burua makurtuz.<br />

- Nola duzu izena? -galdetu zidan, kopetan nuen zauria sendatzen zidan<br />

bitartean.<br />

- Clara.<br />

- Ni Mammy naiz, eta hauek Naya eta Ieoba dira.<br />

Naya eta Ieoba bere seme-alabak ziren. Geroago jakin nuen bazuela<br />

beste seme zaharrago bat. Hogeita bederatzi urte irauten ari zen guda batean<br />

ari zen borrokatzen. Kalil zen bere izena, eta astebeteren buruan ezagutu nuen.<br />

Txabolara sartu zen irribarre zabal batekin; bere amari begiratu, eta zera esan<br />

zion hunkiturik.<br />

- Ama! Komandante izendatu naute!<br />

Bere aurpegian poza nabaritzen zen. Bere ama, ordea, ideiak ez zuen<br />

gehiegi konbentzitu.<br />

- Komandante? Eta zer axola dio?<br />

Hiltzeko postu bat besterik ez da eta!<br />

Bere amaren hitz zorrotzek irribarrea kendu zioten Kalili. Momentu batean<br />

elkarri begietara begiratu genion; bat-bateko maitasuna izan zen. Momentu<br />

horretan munduan gu biok bakarrik egongo bagina bezala izan zen. Mammyk<br />

esnatu ninduen nire ametsetik.<br />

- Clara, jarriko al duzu mahaia, mesedez?<br />

- Ongi da -baieztatu nion.<br />

Bazkaltzeko arroza jan genuen ñame apur batekin.<br />

- Barka iezadazue janari eskasiagatik. Kilo bat arroz besterik ez dugu guztiontzat,<br />

eta hilabete bat iraun behar digu.<br />

26<br />

27


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Gau batean, lo nengoela, Kalilen ahotsak esnatu ninduen:<br />

- Clara, esna zaitez, gauza bat erakutsi nahi dizut.<br />

- Zer duzu? -galdetu nion.<br />

- Zatoz nirekin -esan zidan.<br />

Segituan altxa nintzen. Mendi muino batera eraman ninduen. Ordurako<br />

soldadu guztiak lo zeuden. Bertan inoiz ikusi nuen gauzarik ederrena ikusi<br />

nuen. Egunsentia itsasoan, eguzki izpiek itsasoko olatuen mugimendu bakoitza<br />

ferekatzen zuten, eta noizbehinka kresalak nire ileak igurzten zituen, hauek<br />

mugituz. Orduan musu eman genion elkarri. “Casanova” filmean bezala sentitu<br />

nintzen. Bat-batean, musukatzeari utzi genionean, Kalil nire atzean jarri eta<br />

gauza bat jarri zidan lepotik zintzilik, lepoko bat zen. Urre zuriz egindako lepoko<br />

bat, anbar bat zuen bertatik zintzilik.<br />

- Maite zaitut, Clara -esan zidan<br />

- Nik ere bai -erantzun nion. Irribarre egin eta zutitu egin ginen, txabola aldera<br />

joateko.<br />

Berriz erori nintzen anemiagatik. Bi orduren buruan esnatu nintzen. Etxean<br />

nengoen. Egutegira begiratu nuen. Abuztuaren hamabia zen. Oporretara<br />

joateko eguna. Aireportura iritsi nintzenean Kalil ikusi nuen. Berarengana joan<br />

nintzen korrika berarekin hitz egitera.<br />

- Kalil! Clara naiz! Hilda zeundelakoan nengoen.<br />

- Utzi bakean!<br />

- Baina Angolan…-hasi nintzen esaten.<br />

Lurrera bota ninduen. Gizon batek lagundu zidan altxatzen. Urruntzen ari<br />

zen bitartean oihu egin nion Kalili.<br />

- Itxarongo zaitut! -ondoren neure barnerako pentsatu nuen “itxarongo zaitut”.<br />

Urtebete bat pasa zen. Halako batean Kalil niregana etorri zen eta zera esan<br />

zidan:<br />

- Gero eta gutxiago geratzen gara, gaur izango da egunik gogorrena.<br />

- Ez zaitez joan. Nik hemen behar zaitut!<br />

- Nire herriak kanpoan behar nau!<br />

- Hil egin zaitezke!<br />

- Ez diot beldurrik heriotzari.<br />

Musu bat eman zidan kopetan.<br />

- Banoa.<br />

Negar egin nuen.<br />

Mezu bat Angola guztian zabaldu zen berehala: irabazi egin genuen.<br />

Apur bat apaindu, eta kalera irten nintzen ospatzera. Dantzarien dantza<br />

tradizional bat ikusten ari nintzen Naya niregana etorri zenean.<br />

- Clara! Kalil zaurituta dago! Oso larri, hilzorian.<br />

Korrika joan nintzen Kalilengana. Mammy berarekin zegoen ohe ondoan,<br />

eukalipto hostoez egindako ukendu batekin zauria sendatzen.<br />

- Banekien hau gertatuko zela, banekien.<br />

- Clara…- esaten hasi zen Kalil. Hitz egiteko indar asko behar zuenez, bere amak<br />

isilarazi egin zuen.<br />

- Tira, bakarrik utziko zaituztet -esan zuen Mammyk.<br />

Zauria zuen aldean jarri nintzen, negarrez. Noizbehinka eukalipto hostoez<br />

eginiko ukenduaz zauria sendatzen saiatzen nintzen. Hil egin zen. Begiak itxi nizkion<br />

eta kalera atera nintzen, eta kanpoan zegoen zuhaitzean Kalilek oparitutako<br />

lepokoa jarri nuen.<br />

28<br />

29


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AINARA ETXEBEGUREN<br />

AITONAREN ISTORIO<br />

ZAHARRAK<br />

- Ama, ezetz esan dizut!<br />

- Ezetz esan dudalako! Zure aitona<br />

medikua izan zen, zure aita ere bai eta<br />

zuri ere mediku izatea dagokizu.<br />

- Hori nire erabakia da. Gainera nik<br />

ikasi nahi dudana...<br />

OLAIA ETXEBERRIA<br />

distiratsuaren sinbolo bera liburuaren azalean aurkitzen zela. Sinbolo horrek urteen<br />

poderioz izugarrizko jakin-mina piztu du nigan; hortaz, gehiegi itxaron gabe,<br />

joan egin behar naiz nire aitonaren etxe zaharrera, liburua berreskuratzeko asmoz.<br />

Sentitzen dut horrela hasi behar izana, baina zoritxarrez hau da nire egunerokotasuna.<br />

Txiki-txikitatik medikuntza giroan hazi izan naiz eta beti gustuko<br />

nuenaren planta egin izan dut, baina jada nazkatu naiz egoera honetaz; horregatik<br />

nire gurasoei eta familiari aurre egitea erabaki dut.<br />

Jaio nintzen unetik eduki dut nahi izan dudan guztia, jostailuetatik hasi<br />

eta arropa bitarte, baina inoiz ez didate eman nire aitonarekin egoteko nik nahi<br />

nuen adina denbora. Inoiz ez didate utzi bere liburuaren pasarteekin amesten<br />

ere.<br />

Liburu hau nire aitona maitearen liburutegian aurkitzen zen, eta joaten<br />

nintzen bakoitzean hark pasarte bat irakurtzen zidan. Duela hamar urte, ordea,<br />

haren etxean gertatuko sutearen ondorioz, bera eta etxea bertan geratu ziren<br />

betiko. Momentu hori oso gogorra izan zen niretzat, baina nire gurasoek, batez<br />

ere nire amak, ez zion gertakizun horri behar adina garrantzirik eman, aitona<br />

erotzat hartzen baitzuen. Nire ama ez zen inoiz saiatu nire aitonaren benetako<br />

izaera ezagutzen, haurtzaroan ere ez zion aukera hori eskaini. Azkenean, beste<br />

mundura joan den honetan, oroimen txar horiek alde batera utziko zituelakoan<br />

nago.<br />

Lehen esan dizuedan bezala, liburu hori oso gogoko nuen. Gogoratzen<br />

ditudan gauzak ez dira oso argiak. Badakit liburuaren azala oso zaharkitua zegoela,<br />

hautsez betea eta urre koloreko izenburua zuela. Orain izenburua ez zait<br />

gogora etortzen, badakit hizkuntza zaharrean idatzia zegoela, agian latina izan<br />

liteke. Oso garbi daukat nire aitonak bere esku ximur eta leunean zuen eraztun<br />

Momentu honetan hainbestetan jolastutako parke zaharkituan aurkitzen<br />

naiz, eta nire aitonaren etxea begi aurrean dut. Leku honek oso oroimen<br />

goxoak ekartzen dizkit gogora, batez ere aitonak behin baino gehiagotan kulunkatzen<br />

nindueneko kulunka zaharrak. Ezin dut gehiago itxaron, joan egin behar<br />

dut!<br />

Atea irekita dago, nire aitona uste onekoa baitzen. Atea ireki, eta erre<br />

usaina nabari da. Garbi dago sugar horiek etxea suntsitu zutenetik ez dela inor<br />

bertan sartu. Eskailerak igotzen hasi naiz, nire aitonaren liburutegira iristeko asmoz.<br />

Atea ikusi dudanean izugarrizko kitzikara sartu zait gorputz guztian, atearen<br />

beste aldean aurkituko dudanaren beldurrez.<br />

Gelara sartu eta apalak guztiz erreta ikusi ditut, liburu kuttuna izan ezik.<br />

Liburu honek, berdin-berdin jarraitzen du, mitum vasconum izenburuarekin. Liburuaren<br />

lehen orrian, euskal mitologiako lurraren aitzindari den eta ahaide guztien<br />

ama den Mariri buruzko informazioa agertzen da. Beste orrialdeak bizkor-bizkor<br />

pasatzen ari naizela gutun moduko zerbait erori zait lurrera. Ireki, eta duela<br />

urte askotako mapa bat aurkitu dut: Aketegi mendiarena da, eta bertan honela<br />

dioten hitz hauen aurrean aurkitu naiz: “Izaki mitologikoen erreinua”. Zuek zer<br />

egingo zenukete? Egia izango ote da? Nik nire aitonarengan konfiantza guztia<br />

nuenez, gauza bakarra etortzen zait burura, Aketegi mendira joatea. Nire aitonaren<br />

gelan aurkitu ditudan bota zaharrak jantzi, liburua eskuetan hartu, eta<br />

abiatu egin naiz.<br />

Delako erreinu hori, mapan ikusten dut eta, Aketegi mendiaren erdialdean<br />

dago. Gorantz eta gorantz egiten dut, izerditan blai. Amore eman gabe<br />

aurrera jarraitu dut, baina espero ez nuen unean euria hasi du, eta babes bila<br />

hasi naiz, kobazulo bat aurkitu dudan arte. Bertara sartu eta hezetasuna nabaria<br />

da. Eguraldiak atertzeko itxurarik ez duenez, gaua bertan pasatzea erabaki dut.<br />

Sarrera oso hezea da, eta barrurago abiatu naiz leku lehorrago baten bila.<br />

30<br />

31


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Argitasun handirik ez dagoenez, eskuen bitartez pareta ukituz orientatu<br />

behar izan dut neure burua. Harrien kontaktua hotza da eta epelagoa den<br />

zati batekin topo egin dut. Zati hori mugikorrarekin argiztatzean, zerbait ezaguna<br />

etorri zait gogora.<br />

Liburua hartu dut, eta orduan jabetu naiz, liburuaren azaleko sinboloa<br />

zati horretako atearen sinboloaren bera dela! Ateari bultzada bat ematean, sekulako<br />

argitasuna nabaritu dut eta atearen mugimenduarekin barrurantz erori<br />

naiz. Erabat zorabiatuta, ezezaguna zaidan leku batean aurkitu naiz. Ingurura<br />

begira hasi, eta bere ilea orrazten ari den emakume eder bat ikusi dut erreka<br />

zuloan. Ezkerrerago, basoko zuhaitzak mozten ari diren bi pertsona altu ikusi ditut,<br />

eta atzera biratzean, beltzez jantzitako emakume zahar, sudur luze bat ikusi dut.<br />

Belarra biltzen ari da, eta aldamenean katu beltza du.<br />

AINHOA DEL BARCO<br />

SENTIMENDU NAHASIAK<br />

Alexen lehenengo eguna zen<br />

ikastola berrian. Bakarrik zegoen, ez<br />

zuen inor ezagutzen. Pasillotik bere<br />

gela bilatzen ari zela, neska polit<br />

batekin egin zuen topo. Zein gelatara<br />

joan behar zuen galdetu zion neskak.<br />

Minutu batzuk hitz egiten egon<br />

ondoren, lagunak egin ziren. Gainera,<br />

gelakideak izango ziren.<br />

ZURIÑE GONZALEZ<br />

Non nagoen galdetzeko asmoz, haiengana hurbildu naiz eta hau guztiaz<br />

konturatu naiz: errekako emakumeak ahatearen oinak ditu, bi gizon horietako<br />

batek belaunetarainoko ilea du, besteak begi bakarra eta beltzez jantzitako<br />

emakumeari gorputzeko atalak falta zaizkio. Baina non nago? Zer da hau?<br />

Liburuan begiratu, eta mitologiako pertsonaiak direla ikusi dut: Lamia, Tartalo,<br />

Basajauna eta sorgin gaiztoa. Ezin dut sinetsi ! Nire aitonak kontatzen zizkidan<br />

istorio guztiak benetakoak dira, baita mapak erakusten zuen erreinua ere.<br />

Gelan, elkarren ondoan eseri<br />

ziren, eta Alexek, neskaren izena jakin<br />

nahian, mahaian idatziz bere izena<br />

galdetu zion. Neskak, Alexen belarrira<br />

hurbilduz, Marta izena zuela erantzun<br />

zion.<br />

Asteak aurrera zihoazen, gero<br />

eta konfiantza gehiago zuten elkarren<br />

artean, gero eta lagun hobeak ziren,<br />

eta gero eta sentimendu handiagoak<br />

zituen Alexek Martarenganako. Hori<br />

zela eta, Alexek bere sentimenduen<br />

berri eman zion Martari, eta, honek<br />

sentimendu berak zituela ikustean,<br />

bikotekide egin ziren.<br />

Aurkikuntza hau nire bizitzako esperientziarik inportanteena da, eta badakit<br />

nire aitonarentzat ere halaxe izango zela eta oso harro egongo zela. Beraz,<br />

hemen geratzea erabaki dut, izaki hauei buruz gehiago ikasteko, eta liburuaren<br />

azken orri zuriak jakinduria mitologikoz betetzeko. Orain galdetuko didazue: eta<br />

nire betiko bizitza, zer? Errespetu guztiz, nire bizitza pikutara! Ez du merezi horrenbeste<br />

min egin didaten nire gurasoei hau guztia kontatzea, bestela ere ez<br />

nindukete sinetsiko eta.<br />

Oraindik hasi besterik ez da egin abentura txundigarri hau, ondorengoa beste<br />

istorio bat da!<br />

Hilabete batzuk pasa ondoren,<br />

Alexen gurasoek bere semearen<br />

neskalaguna ezagutu nahian, Marta<br />

bazkaltzera gonbidatu zuten. Alexen arreba, Andrea, Marta ezagutzeko irrikaz<br />

zegoen.<br />

Bazkaltzen ari zirela, Andreak neskenganako zituen sentimenduak azaldu nahi<br />

zizkien, baina ez zuen momentua aurkitzen. Beraz, mahaitik altxa eta Martari<br />

musu handi bat eman zion ezpainetan.<br />

- Baina Andrea, zertan ari zara? Erotu egin al zara? -galdetu zion amak.<br />

- Nire sentimenduak azaltzeko erarik aurkitzen ez nuenez, Martari musu eman<br />

diot! –erantzun zuen honek.<br />

- Zer esan nahi duzu horrekin?<br />

- Ba… neskak gogoko ditudala!<br />

32<br />

33


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bat-batean, denak isilik geratu ziren. Orduan, Andrea negarrez eta<br />

korrika bere gelara igo zen. Marta, berriz, bere atzetik igo zen lasaitzeko asmoz.<br />

Denbora luze hitz egiten egon ondoren, bazkaltzera jaitsi ziren berriro.<br />

Andrea bazkaltzera jaitsi aurretik, familiarekin hitz egiteko elkartu zen,<br />

eta haren sentimenduak onartu zituen.<br />

- Ama, aita, barka iezadazue zuengan konfiantzarik ez izateagatik, kontrako<br />

jarrera izango zenutela espero nuen…<br />

- Lasai, ez genuen espero baina… dena ondo aterako da!<br />

Hori guztia gertatu orduko, Martak Alexi bere arrebaren musuarekin<br />

zerbait sentitu zuela azaldu zion. Alexek hasieran txantxatzat hartu zuen, baina<br />

Martak barre egiten ez zuela ikustean, larritzen hasi zen.<br />

Gelakideak beraien artean hitz egin orduko, ikastetxearen aurrean<br />

azaldu ziren, builaka, zaratatsu. Telebista, irratia, baita egunkariko langileak ere,<br />

han egon ziren kexaka. Hurrengo egunean telebistako kate guztietan azaldu zen<br />

berria.<br />

Albistea Ikastolen Elkartera iritsi zenean, zuzendaria kaleratzea erabaki<br />

zuten, horrelako zuzendaririk ikastola batean ez zela behar esanez.<br />

Hurrengo zuzendaria homosexuala zela jakin orduko, Marta eta Andrea<br />

berriro ikastetxera bueltatu ziren.<br />

Pozik eta maiteminduta, beraien amodiozko istorioarekin jarraitu zuten.<br />

Alex, berriz, depresioak jota.<br />

Martak bikotekide izateari utzi nahi ziola esatean, mutikoa oso erasokor<br />

jarri zen, eta Martak beldurraren beldurrez, korrika alde egin zuen.<br />

Andreari bere anaiaren jarrera azaldu zion, baita berarenganako zituen<br />

sentimenduak ere. Eskolan zer gertatuko ote zitzaien pentsatzen egon ziren;<br />

azkenean, ezkutuan mantentzea erabaki zuten.<br />

Egun ugari igaro zituzten ezkutuka, baina ez zen luzarorako sekretu izan,<br />

gelakide batek beraien arteko maitasuna ikusi zuenean, eskola guztian zehar<br />

zabaldu baitzuen.<br />

Zuzendariak, albiste berria entzutean, erabaki gogor bat hartu zuen.<br />

Inork erabaki horren berri izan baino lehen, Andrea eta Marta eskolatik bidali<br />

zituen.<br />

Astebete bat pasa, eta eskolako ikasleei susmoa pizten hasi zitzaien,<br />

Marta eta Andrea eskolara azaltzen ez zirelako. Martaren gelakideak ikertzen<br />

hasi ziren zer gertatu ote zen jakiteko.<br />

Pentsatzen egon ziren, eta azkenean zuzendariaren gelan azaltzea<br />

erabaki zuten.<br />

- Zer egin duzu? Zergatik ez daude Marta eta Andrea hemen? -Martaren<br />

gelakide batek.<br />

- Ez dakit ba…, gaixo egongo dira edo… -zioen zuzendariak, gorritzen zen<br />

bitartean.<br />

- Kasualitatea, biak batera gaixo jartzea, beraien homosexualitatea azaldu<br />

orduko! Erantzuna nahi dugu!<br />

- Egia esango dizuet, eskola honetan ez dira homosexualak onartzen!<br />

- Ez da bidezkoa! Hau ez da horrela geldituko!<br />

- Alde hemendik!<br />

34<br />

35


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AITANA MINER<br />

PERTSONA OTE NAIZ?<br />

Amparo 18 urteko neskato bat zen. Batxilergoko ikasketak<br />

bukatuta zituen eta unibertsitatera joan nahi zuen.<br />

Batxilergoko azken eguna zen, eta Amparo bere gelan<br />

zegoen, azkeneko mahaian koadernoan idazten, negar<br />

batean. Berarentzat eskola hura berezia izan zen, izugarria.<br />

Bertan bere bizitzako momenturik zirraragarrienak gogoan<br />

zituen: Alexanderri takila arrosaz bete zion eguna, eta baita<br />

eskolan bazkaldu zuen lehen eguna ere. Aparta zen eskola hura, ez zuen sekula<br />

ahaztuko.<br />

Koadernoan idazten jarraitzen zuen Amparok, marrazkitxoak eta bestelakoak<br />

idazten, baina halako batean, ideia oparo bat otu zitzaion.<br />

Txirrinak 13:00etan jo zuen eta Amparo etxerako bidea zihoan, Joana<br />

eta Markelekin kontu kontari. Amparok bigarren kalean agur esan, eta etxera<br />

abiatu zen. Iritsi, eta ama garbigailua jartzen ari zen, Amparoren parrandako<br />

arropa kirasduna garbitzeko. Neskatoak amari otu zitzaion ideia bota zion, halaxe<br />

esan zion:<br />

- Ama, ospa al dezaket festa bat unibertsitatera joan aurretik?<br />

alaba agurtzeko, eta festa eta unibertsitate urte zoragarriak ospatzeko; izan ere,<br />

igandeko gauean Amparo Deustura zihoan. Gurasoak agurtu, eta segituan “din<br />

dan don” jo zuen Amparoren etxeko txirrinak. Bertara zetozen Garbiñe, Garazi,<br />

Lorea, Uxue eta Maitane poltsa piloz josita festa prestatzeko. Garbiñek milaka<br />

turuta eta apaingarri ekarri zituen, eta Maitanek eta Uxuek, berriz, koka kola, kas,<br />

likore, vodka eta beste hainbat edari. Amparo bera arduratu zen janaria erosi<br />

eta jartzeaz. Girnaldak leihoetan jarri zituzten, eta turutatxoak mahaian zeuden,<br />

plater bakoitzean. Janaria ere mahai horretan zegoen; gailetak, txurroak, tortilla....<br />

. Edariak beste mahai txikiago batean ipini zituzten, eta bertan Lorea edari<br />

hauen arteko nahasketak egiten.<br />

20:30ak ziren. Amparo bere gelan zegoen, armairuaren aurrean eserita<br />

eta arropa aukeratzen. Azkenerako, makilatu, eta izugarrizko soinekoa jarri ondoren,<br />

eskaileretan behera jaitsi zen. 21:30ak ziren, eta jada dena prest zegoen.<br />

Bat batean, din-don txirrinak jo zuen, bertara etorri ziren, Joxe, Xabier, Iñigo, Sandra,<br />

Meike, Lukrezio eta gelakide guztiak. Orduak igaro ziren eta jadanik mahaian<br />

jarritako janari guztia desagertu zen.<br />

00:30ak ziren eta ordurako ia denek mozkor puntu bat zuten gainean.<br />

Baina bat-batean Iñigok poltsikotik albal zati bat atera zuen, eta han klarion<br />

hauts moduko bat zegoen. Ezkerraldeko poltsikoan beste eskua sartu zuen eta<br />

handik albalez eginiko hodi estu bat atera zuen. Ondoren, esku batez hartu hodia,<br />

eta haizea hartu zuen sudurretik hautsa desagertuz. Iñigo drogatzen ari zen.<br />

Bat batean Amparori eskaini zion hautsaren apur bat, eta Amparok zer zen ez<br />

zekienez, probatzea erabaki zuen. Momentu hartan izugarri ondo sentitu zen,<br />

eta Iñigori non erosi zuen galdetzea pentsatu zuen.<br />

Igandeko goizean dena zerri eginda zegoen, eta Amparok arratsaldeko<br />

zortzietan autobusa hartu beharra zuen Deustura joateko, baina etxea hankaz<br />

gora zeukan. Lehertu arte garbitu zuen etxea, eta 19:45ean bere gauzak prestatzen<br />

hasita zegoen. Zortziak bost gutxiago ziren, eta Amparo korrika abiatu zen<br />

autobus geltokira bere ekipaia eta guzti, baina autobusa ez zen ageri. 20:30ak<br />

ziren eta autobusa iritsi gabe. Amparo bere ekipaiaren gainean zegoen. Jada<br />

21:00ak pasata ziren, eta ezer ere ez.<br />

Amak momentu batean zalantza egin zuen, baina berarengan konfiantza<br />

osoa zuen, eta buruarekin baietz esan zion, irribarrez. Gainera, hurrengo asteburuan<br />

Amparoren gurasoak kanpinera zihoazen eta oso ondo zetorkion festa<br />

bat antolatzeko.<br />

Egunak aurrera zihoazen, eta asteburua gero eta gertuago zegoen. Amparo<br />

nerbioetatik ateratzeko zorian zegoen. Ostiral arratsaldean marrazketako<br />

klasea zuen azkeneko orduan, baina Amparo gonbidapenak takiletan sartzen<br />

ibili zen. Etxera heldu zen, txirrinak jo eta segituan, han zeuden bere gurasoak,<br />

Derrepentean auto baten argiek Amparoren aurpegia argiztatu zuten.<br />

Autoa Ford gorri bat zen, eta bere parean geratu zen. Barruan lau gizon beltz<br />

zihoazen musika izugarrizko bolumenean jarrita. Autoko atea ireki egin zen, eta<br />

gizon horietako bat atera zen eta galdetu zion:<br />

- Nora zoaz, eder hori?<br />

- Deustura.<br />

- Nahi baduzu, eramango zaitugu.<br />

- Ongi da! Mila esker.<br />

36<br />

37


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

baizik eta 3 gizon eta berari ezaguna egiten zitzaion beste bat. Amparoren ikusmenak<br />

egia zion, mutil hura berarekin garai batean ibilitakoa zen, Iker. Iker bere<br />

aurrean belaunikatu eta zaplazteko pare bat eman zion; bera izan zen 3 beltz<br />

haiek bera jotzera bidali zituen gaizkilea. Bitartean, bere herrian, bizilagun, lagun<br />

eta ertzaintzak haren bila jarraitzen zuten, baina ez zen arrastorik ere. Amparo<br />

gaixoa geroz eta okerrago zegoen, egunak zeramatzan ezer dastatu eta edan<br />

gabe, eta horrela ezin zuen bizirik jarraitu.<br />

Neskatoak ez zekien non sartu zen. Autoan izugarrizko kiratsa zegoen,<br />

eta Amparo intoxikatzen ari zen. Auto gorriak intermitenteari eman zion eta zubi<br />

baten azpian sartu zen, motorra gelditu, eta esku frenoari eman zion. Gidaria<br />

autotik jaitsi, eta zubi ilunean, maletategitik ateratako aulki bat jarri zuen. Bitartean,<br />

Amparo autoan zegoen, urduri, beldurtuta, aurreko egunean txukundutako<br />

azkazalak hazkaka. Atzeko butakako atea ireki zuten eta neska atera zuten<br />

hiru gizonen artean. Amparo negar batean zegoen, izugarrizko beldurrez. Aulkian<br />

lotu zuten neskatoa, eta panpina bat izango balitz bezala tratatu zuten.<br />

Momentu batez, Amparok pertsona ote zen galdetzen zion bere buruari. Neskato<br />

gaixoak kolpeak, ostikoak eta erredurak jasan zituen gorputzean. Maletek<br />

autoan jarraitzen zuten, eta Amparoren mugikorrak txirrin eta txirrin jotzen zuen,<br />

baina txirrin haiek erantzunik gabekoak ziren.<br />

Goizeko hirurak ziren, eta iluntasun batean esnatu zen Amparo. Ingurura<br />

begiratu eta ez zen Ford gorririk, ezta gizonik ere. Bere gauzez inguratuta esnatu<br />

zen, aulki zahar hartan lotuta, zubi ilun eta ezezagun haren azpian. Berriz ere, mugikorrak<br />

txirrin eta txirrin jarraitzen zuen . Amparok, aulkia soinean zuelarik altxa<br />

eta mugikorrari begiradatxo bat bota zion ahal zuen moduan. Amaren 84 dei<br />

zituen. Neskak ez zuen saldorik amari deitzeko, ezta indarrik ere, jasotako tratu<br />

txar haien ondorioz.<br />

Etxean zeuden Amparoren gurasoak guztiz kezkatuta, neskatoak mugikorra<br />

hartzen ez zuelako. Egunak igaro ziren, Amparok zubi azpian jarraitzen<br />

zuen, konorterik gabe, ezertaz jabetu gabe. Bere amak ere deitzen jarraitzen<br />

zuen baina ezer ez. Asteak ere pasa ziren, eta ez zen Amparoren erantzunik.<br />

Amak ertzaintzari abisua pasatzea erabaki zuen, baina ez zuten aurkitzen. Gurasoak<br />

lur jota zeuden, neska bezalaxe.<br />

Urriaren 27a zen, gaueko hamabiak, eta gure Amparok han jarraitzen<br />

zuen. Amparoren belarriak soinua bereizteko gai izan ziren, bai, auto baten motorraren<br />

soinua bereizteko gai. Begiak ahal bezala ireki, eta auto gorria ikusi zuen<br />

berriz ere bere begien aurrean. Egun horretan ez zihoazen 3 gizon beltz soilik,<br />

Abenduaren 2a zen. Hilabete eta zertxobait pasa zen Iker agertu zenetik,<br />

eta Amparo hilzorian zegoen. Egun hura zorionekoa izan zen Amparorentzat.<br />

Ixiar eta Pello, Amparoren bizilagunak, goiz-goiz irten ziren paseatzera, zorionez<br />

zubi haren gaineko bidetik igaro ziren, eta norbaiten marruak entzun zituzten. Bi<br />

aldiz pentsatu gabe, zubi azpi hartara jaitsi ziren, nor ote zen marruka ari zena<br />

begiratzera. Han zegoen Amparo, hilzorian, ia ezer sentituko ez balu bezala. Bizilagunek<br />

segituan igarri zuten nor zen neskato hura.<br />

Biek, bai Pellok eta bai Ixiarrek, malkoak zituzten begietan neskatoaren<br />

itxura ikusita. Neska gaixoa oso gaizki zegoen, bien artean askatu eta eraman<br />

egin zuten inguruko ospitalera. Bertan, hainbat erizain eta medikuen laguntzaz<br />

neskatoa sendatu zen, Pellok eta Ixiarrek herrira deitu, eta abisua pasatzen zuen<br />

bitartean. Hurrengo goizean Amparo etxean zen bere gurasoen artean, eta<br />

maite zutenen artean. Bitarte horretan gure protagonistek dena kontatu zien gurasoei,<br />

tratu txarra jasatera bultzatu zuten mutil ezezagun haien bilaketa abian<br />

jartzeko.<br />

Lau hilabete igaro ziren, eta ez zen haien arrastorik. Ertzaintzak bilaketarekin<br />

jarraitzen zuen, Amparoren etxean miatzen hasi, eta arropan arrasto bat<br />

aurkitu zuten arte. Hark dena argitu zuen. Amparoren jertsean mutil horietako<br />

baten eskumuturreko txapa bat zegoen. Txapa hark eragin zuen ikerketa haren<br />

bukaera. Martxoaren 24a izan zen kasua itxi zen eguna. Inguruko taberna<br />

batean aurkitu zuten txapa haren jabea eta beste hiru laguntzaileak. Hirurak<br />

atxilotuak izan ziren egun hartako arratsaldean.<br />

Neskak egun hartan pisu handia kendu zuen gainetik, baina bere oroimenean<br />

zuen oraindik pertsona ote zen zalantzan jarritako egun hura. Hala ere,<br />

amak espezialista batengana eramaten zuen Amparo tratu txar haiek ahazten<br />

laguntzeko. Espezialistarengana joan eta urte batzuk geroago, Amparok bere<br />

memoriak kontatzen zituen liburu bat idatzi zuen, eta horrela zen izenburua, “<br />

Pertsona ote naiz?”. Liburuaren esaldietako batek honela zion:<br />

”EGIN PASO EZEZAGUNETAZ, EZ FIDATU INOIZ”. Horregatik nire istorioaren helburua<br />

ere zuei, Amparoren istorioaren bidez hausnar araztea da eta mezu hau bultzatzea!<br />

.<br />

KONTUZ! KALEA MISTERIOZ BETEA DAGO.<br />

38<br />

39


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

IMANOL CAVERO<br />

LAGUN TXARRAK<br />

Miguel 15 urteko gazte bat zen,<br />

bere adinerako txikiegia. Ile beltz eta<br />

luzea zuen rokero baten antzera,<br />

eta begiak beste edozein pertsonak<br />

bezain handiak. Bere begiradak<br />

beldurra ematen zuen, baina pertsona<br />

ona zen. Mexikon bizi zen jaio zenetik<br />

baina ez zituen lagun asko, bere ama<br />

prostituta zelako eta Miguelek berak ez zuelako itxura onik. Baztertu egiten<br />

zuten lagunen artean zeudenean eta eskola bukatu orduko etxera joaten zen<br />

bideo-kontsolekin jolastera. Bere aita bera jaio baino lehen hil zen Tijuana hirian,<br />

narkotrafikoaren erasoetako batean, eta bere amak ez zuen beste aukerarik<br />

bere semea mantentzeko. Gainera ez zuen eskola bukatu, ez zuen ikasketarik.<br />

Amaren nagusiak bere klubeko langile guztiak beste kontinenteetako klubetara<br />

bidali behar izan zituen, Tijuanakoa suntsitu baitzuten. Beraz, Jeniferrek, Miguelen<br />

amak, ez zuen beste aukerarik, Legorretara joatea zen irtenbide bakarra.<br />

IRAITZ LEUNDA<br />

Txoko horretara iristean, zigarro bat eskaini zioten. Berak ezetz eta ezetz esaten<br />

zuen, baina talde horretan Migueli gustatzen zitzaion neska bat zegoen. Neska<br />

horrek ere erre egiten zuen, eta drogak kontsumitzen zituen. Orduan, Miguelek<br />

zigarro bat hartu eta erre egin zuen, neska liluratzeko asmoz. Neskak kosto pixkabat<br />

eskaini zion eta berak, noski, baietz erantzun zion.<br />

Egunak joan eta egunak etorri, egunero egoten zen txoko horretan erre<br />

eta erre, droga kontsumitzen. Eskolako lagunak ordurako ez zitzaizkion axola.<br />

Etxera iristen zenean izaera arraroa edukitzen zuen, eta behin batean ama jotzera<br />

ere iritsi zen. Jeniferrek sumatu zuen tratu txar haiek drogak hartzearen ondorioa<br />

zirela. Amak egunero egiten zuen lan, eta etxera ekartzen zuen diru guztia<br />

Miguelek drogetan gastatzen zuen. Gustatzen zitzaion neska, Lorena, geroz eta<br />

okerrago zegoen, eta Miguelek hori ikusirik, drogaren menpe zeudela konturatu<br />

zen. Amak esan zion lagundu nahi zuela, eta nahi izanez gero ordainduko ziola<br />

desintoxikaziorako zentroa. 17 urte bete arte droga kontsumitzen egonda,<br />

zentrora joatea erabaki zuen. Neska prest zegoen Miguelekin zentrora joateko,<br />

maite zuelako.<br />

Gehiago pentsatu gabe lehenengo taxia hartu, eta aireporturantz<br />

abiatu ziren. Lehen hegaldia hartu eta Bilborantz abiatu ziren. Hamar ordu<br />

luzeko bidaia izan zen, baina azkenean iritsi ziren. Orduan autobusa hartu, eta<br />

Legorretarantz joan ziren. Bidean Donostiako Kontxa eta Bilboko Guggenheim<br />

museoa bisitatu zituzten. Beranduago, iluntzera zihoala, Legorretako pentsio<br />

batera iritsi ziren gela bat alokatzeko. Autobusa garesti ordaindu ondoren, gelara<br />

joan ziren maletak hustera. Nekatuta zeudenez, ohera joan, eta Miguel goizean<br />

goiz bertako eskolara joan zen.<br />

Gelara iristean, irakasleak denen aurrean aurkeztu zuen eta esertzeko<br />

eskatu zion. Inork ez zuen bere ondoan eseri nahi, eta irakasleak bananduta jarri<br />

zuen txoko batean. Patioko ordua iristean, urrutian zegoen bere gelako lagun<br />

talde batengana hurbiltzea erabaki zuen, lagunak izateko asmoz. Hurbiltzen<br />

zihoala, honako elkarrizketa hau entzun zuen:<br />

- Begira txo, zeinen itxura “txungoa” duen Miguelek.<br />

- Niri beldurra ematen zidak!<br />

- Bai, niri ere.<br />

- Jakin ezazu zer edan eta erre ote duen.<br />

- Badaezpada ere ez diogu kasurik egingo.<br />

Miguelek hori entzutean, burua jaitsi zuen eta negargura etorri zitzaion.<br />

Klasea amaitu orduko korrika batean alde egin zuen etxerantz. Bideo-kontsolekin<br />

denbora ona jolasten jardun ondoren, lasaitzeko kalera irtetea erabaki zuen.<br />

Kalera irten zenean, txoko bateko eserleku batean bere adineko gazteak ikusi<br />

zituen erretzen eta edaten. Hauek Migueli deitu zioten urrutitik, buila eginez.<br />

Hurrengo egunean, zentrorantz abiatu ziren bertan drogaren kontsumoa<br />

uzteko. Egunak joan eta egunak etorri, egun guztiak berdinak ziren. Aste bat<br />

egon ziren drogarik kontsumitu gabe, eta hori asko zen Miguelentzat eta<br />

Lorenarentzat. Hilabete baten buruan ondo sentitzen ziren, eta lehenengo<br />

egunak zailak izan arren, oraindik sentitzen zuten drogak kontsumitzeko beharra.<br />

Urte bat eta erdi zentroan pasa eta gero, drogen beharrik ez zuten sumatzen,<br />

eta zentrotik ateratzeko aukera eman zieten.<br />

40<br />

41


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bikoteak, bi aldiz pentsatu gabe, baietz esan, eta hurrengo egunean<br />

atera egin ziren. Atera bezain pronto bete zuten helduak izateko adina. Miguelek<br />

autoko gida-baimena eskuratu zuen, eta Lorenak okindegi batean aurkitu zuen<br />

lana. Urteak joan eta etorri, garai nahasiak ziren, krisiaren garaia zen. Babes<br />

ofizialeko etxebizitzako zerrendetan eman zuten izena, familia bat osatzeko<br />

asmoz. Hogeita sei urte zituzten eta bikote gazte bikaina osatzen zuten. Etxeko<br />

giltzak jaso bezain laster, joan ziren etxea ezagutzera. Miguelen ama oso harro<br />

zegoen egin zuenaz, bestela ez zelako hori guztia gertatuko. Miguelek ezkontza<br />

proposamena egin zion Lorenari, eta, noski, honek baietz erantzun zion. Bien<br />

gurasoek antolatu zuten ezkontza, jende gutxikoa, baina oso polita eta atsegina.<br />

Ez zuten eztei bidaiarik egin, ezkon gauean proiektuan hasi zen umearentzat diru<br />

pixka-bat gorde ahal izateko.<br />

Bederatzi hilabete ondoren umea jaio zen, eta giro oso ona nagusitu<br />

zuen familian. Familia arrunta zen, gabonetan bazkaltzeko elkartzen ziren, sarri<br />

ikusten zuten elkar... beste edozein familiaren antzera.<br />

Miguelen eta Lorenaren lagunak drogaren munduan jarraitu zuten eta<br />

gehienak hil egin ziren.<br />

Miguel eta Lorena oso harro zeuden hartu zuten erabakiaz eta osatu<br />

zuten familiaz, beste bidetik jarraitzeak zituen kalteak ikusita.<br />

Liburuxka hau paper<br />

birziklatuan imprimatu<br />

da<br />

42<br />

43


Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren barruan<br />

Haur eta gazte literatura suspertzeko kanpaina<br />

Antolatzaileak:<br />

ANOETAKO<br />

UDALA<br />

Laguntzaileak:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!