You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
51Danbolinzulo:izenaren jatorriaBeste kontu bat ere badaukat aittittari entzundakoa.Pagioko Santumiel <strong>eta</strong> gure aittitta Praixku izan zirenDanbolinzulo topatu zutenak. Gure aittittak hamalauhamabosturte izango omen zituen, besteak hogeita lauedo hogeita bost. Esango dizuet zergatik deitzen zaionDanbolinzulo Ertxiñan dagoen koba horri. Koba hori Ertxiñakogurutzea baino dezente <strong>behera</strong>go dago, jendegutxik ezagutzen du. Gu han jolasean ibilitakoak gara.Garai batean, aittitta mutil koskorra zenean, ardiakfaltatzen omen ziren Ertxiñondon <strong>eta</strong> Pagion. Gure aittitta<strong>eta</strong> Pagioko Santumiel beti elkarrekin ibiltzenomen ziren ardiak zaintzen. Egun hartan ere han ibilikoziren Ertxiña alde horr<strong>eta</strong>n ardi zain, <strong>eta</strong> ilarrondokoaesaten diogun belar klase baten inguruan odolarrastoak ikusi omen zituzten.–Joño, odol-tantoak!Begira hasi, <strong>eta</strong> ilarrondo inguruan zuloa, zulo handisamarra ikusi zuten. Hartu zuten makila luze bat,<strong>eta</strong> sartu dute makila luze hori, baina ez jotzen bazterrik.Pagiora joan, kandela bedeinkatua, soka, <strong>eta</strong> etxekobeste mutilekin, atzera etorri ziren lau edo bost lagunzulo hori ikustera. Gure aittitta, mutil-koskorra<strong>eta</strong> deabruena ere bai, seguru asko, hura sartu omenzen sokari helduta, zuloan <strong>behera</strong> kandela bedeinkatuarekinargi eginez. Ez omen zegoen soka beharrikhara jaisteko, baina hori gero jakin zuten.Barruan zer topatuko, <strong>eta</strong> egurra mozteko txungura edo trangaeraitxura zeukan harria, baina baita kaxa batean ardi-okela gatz<strong>eta</strong>nere. Hantxe zegoen Ertxiñondotik <strong>eta</strong> Pagiotik faltatzen zen ardienokela.Gero, zain jarri dira zein etorriko, <strong>eta</strong> herriko danbolinteroaazaldu omen zen kobazulora okela bila; herrian Danbolin ezizenezezagutzen zutena, alajaina.Arraioa, herriko danbolinteroa izan lapurra!Danbolinteroa hor bizi omen zen Elizkalean, gero Lokatzanekoakbizi izan ziren etxe horr<strong>eta</strong>n edo. Nonbait, ardiak harrapatu, hil,larrutu <strong>eta</strong> kobazuloan gordetzen zuen ardi-okela gatz<strong>eta</strong>n.Gero pixkanaka ekartzen zuen okela etxera: hartu haragi pusk<strong>eta</strong>bat edo bi otarrean kobatik, trapuan bilduta, <strong>eta</strong> Kobaundiko ardisimaurrez bete, etorri disimuluan <strong>behera</strong>, <strong>eta</strong> soroan edo baratzeanhusten zuen simaurra. Trapuan bildutako okela, berriz, jatekoeramaten zuen etxera.Ordutik aurrera kobazulo horri Danbolinzulo deitzen zaio, herrikodanbolinteroak harrapatutako ardien okela han gordetzenzuelako.Eta nola bukatu zen kontu hura? Kargu hartu ote zioten? Auskalo!Horrelako kontuak kontatzen zizkigun aittittak, berak bizi izandakoakedo entzundakoak.Gutxi fiatu, batzuk asmatuak izateko ere. Ipuinak ere bai, kontatzenzituen hark. Kantu ederrak ere bai. Bertsotan ederki egitenzuen.Elkarrizk<strong>eta</strong>, transkripzioa <strong>eta</strong> moldak<strong>eta</strong>: Manuel Arregi, Jon ArtanoHonekin amaitu da Joxe Ertxiñen traktoretik izenarekin argitaratudugun kontakizun-sailaDANBONLIZULO BARRUAN ATERATAKO ARGAZKIAK, 1980KO HARMARKADA HASIERANPasadizoak entzuteko: www.ahotsak.com/zestoa/hizlariak/joxe-migel-arregi-ibarguren-ertxin/
Change language