naTia wiklauri–saqarTvelos teqnikuri universiteti. humanitarul–teqniku

naTia wiklauri–saqarTvelos teqnikuri universiteti. humanitarul–teqnikurifakulteti. ekonomikisa da biznesis marTvis departamenti. ekonomikisakademiuri doqtori. asistent profesori. iuristieka ZiZikaSvili_saqarTvelos universiteti. socialur mecnierebaTa skola.politika da saerTaSoriso urTierTobebi. studenti.aralegaluri migracia da qalTa trefikingitrefikingi, anu adamianiT vaWroba, Tavisi SemadgenlobiT sakmaodrTuli danaSaulia. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis Sesabamisad,trefikingi gulisxmobs ,,adamianis yidvas an gayidvas, an mis mimarT sxvaukanono garigebis ganxorcielebas, agreTve iZulebiT, SantaJiT an motyuebiTadamianis gadabirebas, gadayvanas gadamalvas anda miRebas eqsploataciismizniT. eqspluataciad CaiTvleba adamianis gamoyeneba iZulebiTi Sromis,danaSaulebriv sxva antisazogadoebriv qmedebaSi, prostituciaSi Cabmis,seqsualuri eqspluataciis sxva saxis momsaxurebis gawevis, monobis TanamedrovepirobebSi Cayenebis, agreTve adamianis sxeulis organos, organosnawilis an qsovilis gadanergvis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT. adamianismonobis Tanamedrove pirobebSi Cayeneba gulisxmobs misTvis pirovnebissaidentifikacio dokumentebis CamorTmevas, Tavisufali gadaadgilebisuflebis SezRudvas, ojaxTan kavSiris, maT Soris, mimoweris, satelefonokontaqtebis akrZalvas, kulturul izolacias, pativisa da RirsebisSemlaxvel pirobebSi anda yovelgvari anazRaurebisan araadekvaturianazRaurebiT muSaobis iZulebas.”trefikingis msxverplni umTavresad qalebi xdebian. amitom qalTatrefikingis problema gansakuTrebiT mwvavea. es erT-erTi wamyvani faqtoria,romelic iwvevs migraciis feminizacias. trefikingi unda gavigoT, rogorcqalTa samuSao migraciis erTi aspeqti ,,qalTa trefikingi efuZnebaara mxolod imas, rom qalebi iZulebulni arian eZion sicocxlis gadarCenisstrategiebi, aramed, agreTve imasac, rom ,,pirveli samyaros‟‟ mier iafimuSa xelis da egzotikuri seqs-obieqtebis moTxovnilebas, romelTac epyrobianise, rogorc saqonels. igi, aseve, efuZneba gamgzavni qveynis ekonomikurinteresebs, romelTaTvis es biznesi ucxoeTTan savaWro urTierTobisgaZlierebas emsaxureba da amasTanave es umuSevari mosaxleobis nawilis

dasaqmebis da qveyanaSi Semotanili TanxiT sakuTari mosaxleobis Semosavlisgazrdis erTgvari SesaZleblobaa.‟‟qalTa trefikings xSirad aigiveben maT prostituciaSi eqspluataciasTan,magram trefikingi ufro farTo cnebaa. trefikingi gulisxmobs, agreTve,migrant qalTa anazRaurebis gareSe, an iafi muSa xelis saxiT gamoyenebas,maTTvis mZime sayofacxovrebo pirobebis Seqmnas da saerTod, maTiuflebebis yvelanair Selaxvas.Cvens qveyanaSi trefikingis yvela winapiroba arsebobs. es, aris mosaxleobismasobrivi gaRaribeba da am safuZvelze gaCenili ekonomikuri migracia.migrantTa umravlesoba qalebia, radgan ZiriTadad swored maT kiserzegadadis ojaxis rCenis problema, TvalnaTliv SeiZleba davinaxoT, bazrobebze,sadac ,,gare movaWreebi‟‟ yvelaze mZime pirobebSi myofebi ZiriTadadqalebi arian. trefikingi–es monebiT vaWrobis Tanamedrove formaa. Adamian-Ta, ufro xSirad qalTa daqiraveba samsaxurisa Tu momsaxurebisaTvis, maTisazRvargareT gayvana muqariT, motyuebiT an ZaladobiT. gaeros SefasebiT,yovelwliurad mTels msoflioSi 4 mln.-ze meti adamiani gadahyavT sxvadasxvaqveynis sazRvarze iZulebiTi SromisaTvis. migraciuli procesebis(SromiTi migracia) intensivoba, ekonomikuri krizisi, qveynis kanonmdeblobisnaklovanebebi ganixileba trefikingis xelSemwyob pirobad.Qqalis rogorcsavaWro sagnis imijs amyarebs mas kulturaSi gavrcelebuli genderulistereotipebi da qalis daqvemdebarebuli statusi. trefikingi genderulZaladobad ganixileba ekonomikuri krizisis kerebisaTvis. samxreTkavkasiis, centraluri da aRmosavleT evropis, postsabWouri sivrcis,samxreTaRmosavleT aziis, CrdiloeT afrikisa da karibis auzis moqalaqeebibedis saZebnelad ufro mdidar qveynebSi miemgzavrebian. qalebs maRalanazRaurebadda, prestiJul samuSaos sTavazoben, trefikiorTa mafia kiiZulebiT prostituciaSi, Sinamosamsaxureebad da a.S. amwesebs. Trefikiorebi,faqtobrivad erTsa da imave kanonsawinaaRmdego qmedebas mimarTaven: msxverplisaTvispasportisa da piradobis damadasturebeli dokumentaciiswarTmevas, fizikur Zaladobas, kriminalur qmedebaze daTanxmebas, izolirebas,ojaxis wevrebisaTvis zianis miyenebis muqaras da a.S.,,e.w. ekonomikuri modernizaciis procesma‟‟, romelic ,,pirveli samyaros„‟mier aris SemoTavazebuli, moitana xisti neolibelaruli ekonomikuripolitika, rac moicavs struqturul Segueba_morgebas, privatizacias da

mTeli industriis CaSlas. garduvali Sedegebi aris umuSevrobis gazrdada siRaribe, radgan mxolod zogi eri da socialuri klasia morgebuliinternacionalur ekonomikas, uTanasworobis done ufro maRldeba. niu-iorkSiqalTa uflebebis dacvis ganyofilebis direqtori Sila doeri Tvlis,rom nebismieri saxis Zaladoba globaluri problemis amsaxvelia.adamianTa uflebebis dacvis saerTaSoriso organizaciis, saerTaSorisomoxsenebis Tanaxmadა siera leoneSi, 1990 wels samoqalaqo omis drosqalebis erTi mesamedi, zustad ki 250000 qali seqsualuri Zaladobismsxverpli gaxda.Pproblema imaSia, rom msoflios masStabiT qals rogorcmeorexarisxovan moqalaqes ise aRiqvamen. swored am faqtorma ganapiroba Zaladobisada diskriminaciis xelSewyoba. gamokvlevebi adasturebs, rom qalebiswinaaRmdeg mimarTuli Zaladoba saxelmwifoebs miliardobiT dolariujdeba. Mmsofliom unda gadaaxarisxos Rirebulebebi da erTxel da samudamod,faratina furclebis magivrad xma aRimaRlos qalebis winaaRmdegCadenili danaSaulisa da globaluri daavadebis winaaRmdeg, romelsac gaerosgeneralurma mdivanma pan gi monma ,,pandemia” uwoda.momgebiani politikis zewola azaralebs adamianTa umravlesobas,romlebic Raribi da marginalizebuli arian, xolo maT Soris, vinc yvelazeufro iCagreba, qalebia. qalebi, agreTve, iReben umTavres pasuxismgeblobasTavianTi ojaxebis gadarCenaze. ekonomikuri morgebis politika xelsuwyobs qalTa gaRaribebas, imavdroulad iwvevs emigraciis mTavar impulss.qalTa trefikingi Zalian Zveli fenomenia. evropaSi misi fesvebiantikurobaSi midis, ZvelberZnul da romaul civilizaciebTan, is agreTve,Sua saukuneebSic arsebobda. istoriis manZilze qalTa trefikingi ikvebebodasxvadasxva fesvebiT da mravalnairad viTardeboda. mas adgili hqondalaTinur amerikaSi da aziaSi, agreTve arabul qveynebSi. am TvalsazrisiT,saqarTvelo araTu vinmes CamorCeba, aramed udidesi tradiciiT SeiZleba„‟daikvexos,, istoriis manZilze qalTa sistematuri gayvana an gayidva, Ziri-Tadad, islamur saxelmwifoebSi, Cveulebrivi movlena iyo. trefikingis istoriulitradiciebis arseboba trefikingis riskis damamZimebel faqtoradunda CaiTvalos. dRevandeli saerTaSoriso viTarebis konteqstSi, saqarTveloSiqalTa trefikingis problema axal aqtualobas iZens. trefikingismimarTuleba yovelTvis ar emTxveoda mimarTulebas “mesame samyarodan,, -“pirvel samyaroSi,,. es mimarTuleba trefikingma bolo or aTwleulSi Se-

iZina. dRes trefikingi xSiria ise gamgzavn regionebSi, rogorebicaa azia,afrika, laTinuri amerika da yofili aRmosavleT blokis qveynebi, maSin,rodesac dasavleT evropa warmoadgens ZiriTad mimReb regions. saerTod,mTavari mimRebi qveynebi arian aSS, iaponia da dasavleT evropa. amrigad, esqveynebi aRiarebulia. ”gamgzavn,, qveynebs Soris. es kidev erTi sabuTia imvaraudis sasargeblod, rom saqarTveloSi qalTa trefikingis problemamwvaved dgas. magram rogor unda davadginoT es dazustebiT? rogorc cnobilia,aseTi saxis biznesi ar Cqarobs dRis Suqze gamoCenas da informaciisgacemas. mis Seswavlas aZnelebs TviT trefikingis msxverplTa mierinformaciis dafarva, rame Tu msxveplni (trefikiorebisagan gansxvavebiT)Tavs damnaSaveT da daucvelad grZnoben, sazogadoebisagan gariyvasa da gakicxvasufrTxian. es mZime stigmatizacias axdens. asocirebulia prostituciasTanda aralegalur saqmianobasTan. ,,datrefikingebuli” qalebi avtomaturadganixilebian “cudi” qalebi, romlebic iziareben danaSauls.arapirdapiri monacemebiT – trefikingis social–ekonomikuri winapirobebiarsebobs, agreTve arsebobs fsiqologiuri winapirobebic, rogoricaa:daucveloba, rigi aRwerili konkretuli SemTxvevebisa gvaZlevsuflebas davaskvnaT, rom saqarTveloSi qalTa trefikingis problema mwvaveddgas da sazogadoebis met yuradRebas imsaxurebs. iseve, rogorc uyuradRebodmitovebul miwaze, Tuki niadagi arsebobs, aucileblad eklianisarevela amova an binis migdebul, bnel kunWulSi, Tuki ar gavanaTebT daar davalagebT aucileblad mtveri, da sibinZure daisadgurebs,darwmunebulni unda viyoT sazogadoebriv cxovrebaSi, sazogadoebisaganyuradRebamoklebuli, ugulebelyofili sferoebi aTasgvar sabinZuresa daZaladobas Seicavs da ra unda iyos ufro bneli, samarcxvino, vidreadamianebiT – qalebiT vaWroba ocdameerTe saukuneSi. Rogorc zemoTavRniSneT gaerTianebuli erebis organizaciis monacemebiT, yovelwliurad,mTels msoflioSi 4 milionze meti adamiani gadalaxavs saxelmwifoTasazRvrebs iZulebiTi Sromis gasawevad, rac damnaSave sindikatebs 7miliardze met yovelwliur ukanono mogebas aZlevs. erTerT yvelazemomgebian da swrafad ganviTarebad adamianebiT vaWrobis formas seqs-vaWrobawarmoadgens. faqtebi adasturebs, rom adamianebiT vaWrobis SemTxvevaSi,yvelaze metad qalebi da gogonebi zaraldebian. saqarTveloSi migraciulinakadebis Sesaxeb sarwmuno statistika ar arsebobs. Statistikis sa-

xelmwifo departamentis informaciis Tanaxmad 1990 wlidan saqarTvelo194600-ma adamianma datova. damoukidebeli eqspertebis gamoTvliT imave periodSisaqarTvelodan 1638000 adamiani wavida.amJamad saqarTvelo gardamaval periodSi imyofeba da sxva msgavs situaciaSimyofi qveynebisaTvis damaxasiaTebeli problemebi mTeli simwvaviTdgas Cvens winaSe. sazogadoebriv - politikuri da ekonomikuri wyobistransformaciis procesi mimdinarobs mdored. gardaqmnebis procesSi yvelazemetad zaraldeba sazogadoebis naklebad daculi fenebi - qalebi, bavSvebi,moxucebi. Tu gavaanalizeT qalTa mdgomareobas Tanamedrove saqarTveloSi,davinaxavT yvela post-totalitaruli qveynebis saerTo maxasiaTeblebs.es aris: siRaribis feminizacia, qalTa diskriminacia dasaqmebis bazarze,maTi mcire warmomadgenloba samTavrobo struqturebSi, sazogadoebaSiqalis da mamakacis socialuri rolebis ganawilebis Camoyalibebulistereotipebi, qalTa mimarT Zaladobis zrda. amasTan, did rols asrulebsfsiqologiuri faqtorebic. krizisulma mdgomareobam, romelSic Cveni qveynismoqalaqeebi imyofebian, gamoiwvia Tavdacvis Sesusteba, qalTa fsiqologi-urimdgomareobis gauareseba. principiT amaze uaresi ar iqneba, qalebiTanxmdebian yvelanair avanturul winadadebas da ar fiqroben maT Sedegebze.ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi saqarTveloSi qalTa daaxloebiT46%- ma dakarga samuSao adgili. Bmravali maTgani sazRvargareT gaemgzavraan apirebs gamgzavrebas droebiT an mudmivi samuSaos saZebnelad. 2000 welsCatarebuli sociologiuri kvlevis Sedegad gamovlinda, rom qalTa 70%gamoTqvams sazRvargareT samoSaod wasvlis survils. yvelaze xSirad miemgzavrebianTurqeTSi, saberZneTSi, israelSi, dasavleT evropis qveynebSi daamerikis SeerTebul StatebSi. Zalian xSirad saqarTvelosmoqalaqeebi saz-RvargareT miemgzavrebian saeWvo dokumentebiT da samuSao, romlis Sovnasacaxerxeben, umetes SemTxvevaSi, aralegaluria. Sesabamisad arsebobsdidi albaToba imisa, rom es adamianebi trefikingis msxverpli gaxdnen. SaqarTvelodanqalTa ukanono gadayvanis Sesaxeb informaciis mopoveba sakmaodrTulia. trefikingi dafaruli danaSaulia. msxverpli iSviaTad asaxelebsdamqiravebels da gamodis mis winaaRmdeg sasamarTloSi. TrefikiorebisagangansxvavebiT, trefikingis msxverpli Tavs damnaSaved da daucveladgrZnobs, mas ar surs Tavis uiRblo Tavgadasavalze saubari, is sazogado-

mTel rig saministroebsa da departamentebs evalebaT trefikingTan brZolisda msxverplTa dacvisa da daxmarebis mimarTulebiT mTeli rigi saqmianobebisganxorcieleba.saqarTveloSi trefikingTan brZolis mniSvnelovan win gadadgmul nabijadSeiZleba CaiTvalos Sinagan saqmeTa saministroSi trefikingTanbrZolis specialuri ganyofilebis Seqmna. saqarTvelos konstituciis Tanaxmad,adamianis pativi, Rirseba da Tavisufleba xelSeuvalia, dauSvebeliaTavisuflebis aRkveTa an piradi Tavisuflebis sxvagvari SezRudva sasamarTlosgadawyvetilebis gareSe, Sroma Tavisufalia da saxelmwifoicavs saqarTvelos moqalaqeTa Sromis uflebebs sazRvargareT.saqarTvelo aris rogorc ,,wyaro” qveyana aseve satranzito qveyana,romlidanac qalebi da mamakacebi sqesobrivi eqspluataciisa da iZulebiTiSromis mizniT gadahyavT iseT qveynebSi rogoricaa saberZneTi, israeli,TurqeTi da dasavleT evropis saxelmwifoebi. safuZveli gvaqvs vivaraudoT,rom saqarTveloze gavliT adgili hqonda ukrainel da rus qalTa trefikingsTurqeTSi, trefikingis problemis srul maStabebTan dakavSirebiTar arsebobs aranaeri angariSi;qveyanaSi Seqmnili mdgomareobidan gamomdinare saqarTvelos moqalaqeebicdiloben samsaxuris saZebnelad gaemgzavron qveynis farglebs gareT,magram sazRvargareTis bevr qveyanaSi mosaxleobis SromiTi mowyobissamsaxurebi da profkavSirebi cdiloben ra Seamciron umuSevroba da uzrunvelyonsakuTari qveynis moqalaqeebis SromiTi mowyoba, zRudaven ammizniT qveynis teritoriaze migrantebis Sesvlas. imis gamo, rom sazRvargareTar iTvaliswineben saqarTveloSi miRebul kvalifikacias, bevri migran-timuSaobs dabalanazRaurebad samuSaoze.vropuli Tanamegobrobis qveynebSi Crdilovani ekonomika Seadgens saerTomoculobis 10% da mocavs Semdeg ZiriTad seqtorebs – soflis meurneoba,mSenebloba da seqsualuri eqspluatacia. aralegaluri migranti vermimarTavs sakanonmdeblo organoebs vinaidan misi daqiraveba ukanonoa, vizismoqmedebis vada gasulia da mas emuqreba deportacia. erT kriminalursituacias mosdevs meore... aralegaluri migrantebi ar arian mzad im fsiqologiuridatvirTvisa da kriminalur samyarosTan urTierTobisaTvis, romelSicrogorc wesi aRmoCndebian xolme Tavisi aralegaluri mdgomareobidangamomdinare, magram Tu mainc pouloben samuSaos, damqiravebeli

maTTan kontraqts ar aformebs (radgan SromiTi mowyobis ufleba ara aqvT)da uxdis gacilebiT naklebs vidre maT vinc kanonis safuZvelze muSaoben.yovelwliurad 2 milioni adamiani xdeba adamianebiT vaWrobis msxverplimaT Soris naxevarze meti qalebi da bavSvebi arian. aralegaluri SromiTimigrantebi ioli nadavlia trefikiorebis, cocxali saqonliT movaWreTaTvis.isini sargebloben aralegaluri migrantebis gauTviTcnobierebiT,gulubryvilobiT da gamouvali mdgomareobiT. saqarTvelo demokratiulireformebis gzas adgas, ekonomikuri ganviTarebis sirTuleebic bunebrivadaqtualuria da Tvali unda gavusworoT faqts, rom am problematikisganganuyofelia aralegaluri migracia. xSir SemTxvevaSi amgvariemigraciis mosurneTa ricxvi ufro metia, vidre maTi, visac “gaumarTla”da ukve iqaa. saqarTvelios yvela regionidan mosaxleobis erTi nawilisazRvargareT samuSaos saSovneladaa wasuli. zogierT regionSi es raodenoba60 procentsac aRwevs, erTi-orma gza gaukvala mesame –meoTxes da a.S.maTi udidesi nawili, ama Tu im formiT, samuSaos araadekvaturi xelfasiTada Sromis pirobebiT, trefikingis msxverpli Tu ara eqspluatirebuli maincxdeba. ukve ramdenime welia saxelmwifo organoebi da sazogadoebriviorganizaciebi am process “prioritetulad“ ebrZvian: moqmedebs specialurikanoni, yoveli gamoaSkaravebul SemTxvevaSi mimdinareobs gamoZieba da Sesabamisorganoebs gadaecema trefikingisaTvis braldebuli saqarTveloSi TusazRvargareT. trefikingi es gamosavlis ZiebaSi ukiduresi variantia, es ismdgomareobaa, roca erTi adamiani meore, arakeTilsindisieri adamianis kontrolisqveSaa da samuSao adgilze ZaliT an motyuebiTaa mijaWvuli. aseTSemTxvevaSi adamianebi ara marto eqspluataciis, aramed pirdapiri Zaladobismsxverpli xdebian, Tveebis, wlebis ganmavlobaSi, maTi Tavisuflad moZraobisufleba SezRudulia.saxelmwifoSi adamianebiT vaWrobis winaaRmdeg brZolis warmateba damokidebulia,swori samarTlebrivi sivrcis SeqmniT, instituciuri meqanizmebiTada am sistemis ganviTarebaSi saerTaSoriso organizaciebis monawileobiT.didia euTo-s roli saerTaSoriso migraciisa da gaaqtiurebuliSromis saerTaSoriso organizaciis wvlili. trefikingis msxverpli xdebaara mxolod socialurad SeWirvebuli adamiani, aramed, es, Zalian xSirad,saganmanaTleblo da zogadad sainformacio deficitis mizeziTaa gamowveuli.amitomaca aris amosavali qmedeba ganaTleba da informirebuloba. Zi-

iTadi problemebi, romlebsac awydebian trefikingis msxverpli qalebi: kanonmdebloba;komuikacia; janmrTeloba; finansebi.