dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge
dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge
dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>maswavleblis</strong><br />
<strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
2008 weli<br />
(pirveli redaqcia)<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
1
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
2
qarTuli ena da literatura<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi<br />
qarTul enasa da literaturaSi<br />
mimarTuleba: zepirmetyveleba<br />
sxvaTa metyvelebis, mosazrebis (damokidebulebis) mosmena da Sefaseba sakomunikacio<br />
amocanis gaTvaliswinebiT;<br />
sakomunikacio situaciis Sesabamisi mosmenis strategiebis gamoyeneba (kiTxvis<br />
dasma, mosmenilis perifrazireba, CaniSvna da a.S.);<br />
sametyvelo qcevis warmarTva sametyvelo situaciisa da auditoriis gaTvaliwinebiT.<br />
sakomunikacio situaciis Sesabamisi sametyvelo strategiebisa da auditoriaze<br />
zemoqmedebis verbaluri da araverbaluri xerxebis efeqturi gamoyeneba;<br />
marTlmetyvelebis wesebis dacva, azris cxadad, lakonurad, mkafiod da mwyobrad<br />
gamoxatva;<br />
verbaluri (mag.: yuradRebis misapyrobad ritorikuli SekiTxvebi, CanarTebi) da<br />
araverbaluri (mag.: mxedvelobiTi kontaqti, Jestikulacia, xmis awev-daweva, saubris<br />
tempis Secvla) saSualebebis efeqturi gamoyeneba;<br />
zepiri gamosvlis mosamzadebeli strategiebis gamoyeneba (informaciis Segroveba,<br />
teqstis da<strong>ge</strong>gmva, Canawerebis momzadeba, teqstis damaxsovreba, Sesabamisi<br />
TvalsaCino masalis momzadeba, repeticiis gavla).<br />
mimarTuleba: kiTxva<br />
sxvadasxva tipis (mxatvruli da aramxatvruli), stilisa da Janris teqstebis gaanalizeba<br />
Sinaarsobrivi, Tematuri, ideuri, funqciuri da kompoziciuri TvalsazrisiT;<br />
teqstis analizi struqturisa da enobriv-gamomxatvelobiTi saSualebebis gaTvaliswinebiT;<br />
kiTxvis strategiebis gamoyeneba.<br />
mimarTuleba: wera<br />
sxvadasxva tipis werilobiTi teqstis Seqmna miznisa da auditoriis Sesabamisi maxasiaTeblebisa<br />
da enobrivi normebis dacviT;<br />
weris saTanado strategiebis SerCeva da gamoyeneba (miznis da auditoriis gansaz-<br />
Rvra, naweris da<strong>ge</strong>gmva, kompoziciis a<strong>ge</strong>ba, samuSao versiis xelaxali gadasinjva<br />
da redaqtireba-koreqtireba).<br />
qarTulis, rogorc meore enis swavlebis unar-Cvevebi<br />
Sedegze da moswavleze orientirebuli saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmva, ganxorcieleba<br />
da Sefaseba qarTulis, rogorc meore enis, moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnaTa<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
3
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
4<br />
qarTulis, rogorc meore enis swavlebis meTodebis gamoyeneba sakomunikacio unarebis<br />
(mosmena, laparaki, wera da kiTxva) gasaviTareblad;<br />
araqarTulenovan moswavleTa saWiroebebisa da enobrivi SesaZleblobebis Sefaseba<br />
swavlebis strategiis SesarCevad;<br />
qarTuli gramatikis swavla/swavlebasTan dakavSirebuli sirTuleebis gaTvaliswineba<br />
da iseTi xerxebis gamoyeneba, romlebic moswavleebs gauadvilebs mis aTvisebas;<br />
moswavleTa leqsikuri maragis gasamdidreblad multisensoruli meTodebis gamoyeneba,<br />
saxaliso sakomunikacio situaciebis Seqmna.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />
qarTul enasa da literaturaSi<br />
zogadi cnobebi qarTuli enis Sesaxeb: qarTuli enis buneba. enis raoba da funqciebi.<br />
ena da metyveleba.<br />
fonetika-fonologiis sakiTxebi: aso da b<strong>ge</strong>ra. marcvali. ZiriTadi fonetikuri<br />
procesebi. intonacia. pauza.<br />
gramatika: metyvelebis nawilebi. winadadeba, winadadebis wevrebi, winadadebis saxeebi<br />
Sinaarsisa da a<strong>ge</strong>bulebis mixedviT.<br />
leqsikologia: sityvebis semantika, sityvaTa semantikuri da leqsikuri kavSirebi,<br />
sityvawarmoeba da sityvaTwarmoqmna.<br />
orTografia: orTografiuli wesebi da normebi.<br />
punqtuacia: punqtuaciis wesebi.<br />
enisa da teqstis urTierTmimarTeba: teqstisa da winadadebis komponentebi (Tavi,<br />
fragmenti, abzaci); winadadebaTa gadabmis saxeebi (jaWvuri, paraleluri, Sereuli);<br />
metyvelebis funqciuri tipebi (aRwera, Txroba, msjeloba), maTi struqturuli<br />
da stiluri Taviseburebani; teqstebis funqciur-stiluri tipologia (yofiTi,<br />
mxatvruli, SemecnebiTi da a.S.); enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebi: tropuli<br />
metyveleba da stiluri figurebi (epiTeti, metafora, ironia, hiperbola, Sedareba,<br />
gapirovneba, ganmeoreba, paralelizmi...), frazeologizmebi, dialeqtizmi,<br />
Jargoni, neologizmi da sxv..<br />
literatura: folkloruli Janrebi: zRapari, balada, leqsebi, Tqmulebebi, le<strong>ge</strong>ndebi<br />
(qarTuli da ucxouri), miTebi (qarTuli da ucxouri); bibliuri moTxrobebi<br />
da igavebi; qarTvel da ucxoel klasikosTa cnobili prozauli da poeturi nawarmoebebi;<br />
literaturuli zRaprebi; moTxrobebi; komiqsebi; igav-arakebi, didaqtikuri<br />
xasiaTis Txzulebebi; enis gasatexebi, gamocanebi, andazebi, leqsebi (sabavSvo,<br />
lirikuli da siuJetiani); gamoCenil adamianTa biografiebi da mogonebebi.<br />
qarTulis, rogorc meore enis swavlebis Teoriebi da meTodebi (komunikaciuri,<br />
evristikuli, induqciuri da sxva.).
maTematika<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong><br />
<strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi maTematikaSi<br />
mimarTuleba: ricxvebi da moqmedebebi<br />
ricxvebis adekvaturad gamoyeneba sxvadasxva aspeqtSi. ricxviT sistemebs Soris<br />
kavSirebis gamosaxva sxvadasxva xerxiT, poziciuri sistemebis gamoyeneba, ricxvebis<br />
klasifikacia;<br />
namdvil ricxvebze moqmedebebis Sesruleba. ricxvebze moqmedebebis Tvisebebis<br />
gamoyeneba, maT Soris kavSirebis dasabuTeba da maTi gamoyeneba;<br />
raodenobebis Sefasebisa da Sedarebis sxvadasxva xerxis gamoyeneba. ricxviTi gamosaxulebis<br />
mniSvnelobis Sefaseba sxvadasxva xerxiT;<br />
zomis sxvadasxva erTeulis erTmaneTTan dakavSireba da maTi gamoyeneba (maT Soris,<br />
realur viTarebaSi).<br />
mimarTuleba: kanonzomierebebi da al<strong>ge</strong>bra<br />
gantolebisa da utolobis amoxsna da maTi gamoyeneba problemebis gadaWrisas.<br />
mimarTuleba: <strong>ge</strong>ometria da sivrcis aRqma<br />
<strong>ge</strong>ometriuli figurebis amocnoba, maTi saxeobebis Sedareba da klasificireba.<br />
<strong>ge</strong>ometriul figuraTa warmod<strong>ge</strong>nisa da maT Sesaxeb debulebaTa formulirebis<br />
xerxebis gamoyeneba;<br />
figurebisa da maTi elementebis zomebis dad<strong>ge</strong>na da Sefaseba sxvadasxva xerxiT da<br />
maTi gamoyeneba praqtikuli problemebis gadasaWrelad;<br />
<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebis Tvisebebis Camoyalibeba da maTi gamoyeneba <strong>ge</strong>ometriuli<br />
da praqtikuli problemebis gadaWrisas;<br />
sivrciT figurasa da mis Slilebs Soris kavSirebis dad<strong>ge</strong>na.<br />
mimarTuleba: monacemTa analizi, albaToba da statistika<br />
monacemTa mowesri<strong>ge</strong>bisa da warmod<strong>ge</strong>nis xerxebis adekvaturad gamoyeneba dasmuli<br />
amocanis amosaxsnelad. monacemTa warmod<strong>ge</strong>nis xerxebis interpretireba;<br />
monacemTa mopovebis xerxebis adekvaturad SerCeva da maTi gamoyeneba dasmuli<br />
amocanis gadasaWrelad saWiro monacemebis mosapoveblad;<br />
monacemTa analizi ricxviTi da grafikuli meTodebis gamoyenebiT; Sede<strong>ge</strong>bis<br />
interpretireba da daskvnebis Camoyalibeba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
5
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
6<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna maTematikaSi<br />
al<strong>ge</strong>bra da analizis sawyisebi<br />
simravle, simravleebs Soris mimarTebebi, moqmedebebi sasrul simravleebze:<br />
simravle, qvesimravle, ori simravlis toloba, carieli simravle. elementaruli<br />
operaciebi simravleebze, simravleTa gaerTianeba, TanakveTa, sxvaoba, simravlis<br />
damateba;<br />
mTeli ricxvebi. martivi da Sed<strong>ge</strong>nili ricxvebi. gamyofi da jeradi:<br />
ariTmetikuli moqmedebebi mTel ricxvebze, mTeli ricxvis daSla martiv mamravlebad.<br />
daSlis erTaderToba (ariTmetikis ZiriTadi Teorema), ramdenime mTeli<br />
ricxvis udidesi saerTo gamyofisa da umciresi saerTo jeradis povna, gayofadobis<br />
niSnebi da maTi kavSiri aTobiT poziciur sistemasTan, naSTi;<br />
racionaluri ricxvebi:<br />
racionaluri ricxvebis warmod<strong>ge</strong>na wiladebisa da aTwiladebis saxiT. racionaluri<br />
ricxvebis Sedareba da ariTmetikuli moqmedebebi racionalur ricxvebze.<br />
ricxviTi gamosaxulebebi, moqmedebaTa Tanmimdevroba ricxviT gamosaxulebebSi,<br />
ariTmetikul moqmedebaTa Tvisebebi, ricxviTi utolobebi da maTi Tvisebebi,<br />
ricxvis Caweris aTobiTi poziciuri sistema;<br />
ricxviTi RerZi. ricxviTi Sualedebi:<br />
wertilis koordinati, namdvili ricxvis Sesabamisi wertilis gamosaxva ricxviT<br />
RerZze;<br />
ricxvis moduli:<br />
modulis ZiriTadi Tvisebebi da misi <strong>ge</strong>ometriuli azri;<br />
proporcia:<br />
proporciis Tvisebebi, proporciis ucnobi wevris povna, ricxvis dayofa mocemuli<br />
SefardebiT, pirdapirproporciuli da ukuproporciuli damokidebuleba<br />
sidideebs Soris;<br />
ricxvis procenti da nawili:<br />
ricxvis procentisa da nawilis povna, ricxvis povna misi procentiT an nawiliT,<br />
ricxvis Cawera procentis saxiT;<br />
xarisxi:<br />
xarisxi naturaluri maCvenebliT, namravlis, fardobisa da xarisxis axarisxeba.<br />
tolfuZiani xarisxebis namravli da Sefardeba;<br />
al<strong>ge</strong>bruli gamosaxuleba:<br />
moqmedebebi gamosaxulebebze. gamosaxulebis gardaqmna da misi ricxviTi mniSvnelobis<br />
gamoTvla;<br />
marTkuTxa koordinatTa sistema sibrtyeze:<br />
wertilis koordinatebi, ricxvTa wyvilis Sesabamisi wertilis gamosaxva sakoordinato<br />
sibrtyeze;<br />
kuTxis zoma:<br />
kuTxis gradusuli zoma;<br />
gantoleba, utoloba:<br />
wrfivi gantolebisa da utolobis amonaxsnis cnebebi. maTi amoxsnis meTodebi,<br />
tolfasi gantolebebi;
problemebis gadaWra gantolebisa da utolobis gamoyenebiT:<br />
teqsturi amocanebis amoxsna gantolebisa da utolobis gamoyenebiT, problemis<br />
adekvaturi modelis Sed<strong>ge</strong>na gantolebisa da utolobis gamoyenebiT;<br />
kombinatorikis elementebi:<br />
gadanacvlebaTa, jufTebaTa da wyobaTa raodenobebis gamoTvla.<br />
<strong>ge</strong>ometria<br />
ZiriTadi <strong>ge</strong>ometriuli obieqtebi da cnebebi:<br />
(planimetria), wertili, wrfe. sxivi, monakveTi, texili, manZili or wertils Soris.<br />
monakveTis sigrZe, texilis sigrZe, kuTxe, kuTxis gradusuli zoma, marTi,<br />
maxvili, blagvi da gaSlili kuTxeebi;<br />
wrfeebis urTierTganla<strong>ge</strong>ba:<br />
kuTxe or wrfes Soris. wrfeTa marTobuloba. wrfeTa paraleloba;<br />
mravalkuTxedi. amozneqili mravalkuTxedi:<br />
gverdi, wvero, kuTxe, diagonali, perimetri, amozneqili figuris gansazRvreba, amozneqili<br />
mravalkuTxedis kuTxeebis jami;<br />
samkuTxedi:<br />
samkuTxedis gverdi, kuTxe, wvero, mediana, biseqtrisa, simaRle da maTi Tvisebebi,<br />
samkuTxedebi: marTkuTxa, maxvilkuTxa, blagvkuTxa, tolferda, tolgverda da<br />
maTi Tvisebebi, samkuTxedis kuTxeebis jami. samkuTxedis gare kuTxis Tviseba. samkuTxedis<br />
Suaxazis Tvisebebi, samkuTxedebis tolobis niSnebi. samkuTxedebis msgavsebis<br />
niSnebi. msgavsi samkuTxedebis perimetrebisa da farTobebis Sefardeba, manZilis<br />
Tviseba. samkuTxedis utoloba, marTkuTxa samkuTxedi. piTagoras Teorema;<br />
paralelogrami:<br />
paralelogramis gverdebis, kuTxeebisa da diagonalebis Tvisebebi, paralelogramobis<br />
niSnebi, rombis diagonalebis Tvisebebi, marTkuTxedis diagonalebis toloba.<br />
marTkuTxedis simetriis RerZebi, kvadrati da misi Tvisebebi;<br />
trapecia:<br />
trapeciis elementebi: fuZe, ferdi, simaRle, tolferda trapeciis Tvisebebi;<br />
brtyeli figuris farTobi:<br />
toli figurebis farTobebis toloba, brtyeli figuris farTobis kavSiri misi<br />
Semad<strong>ge</strong>neli nawilebis farTobebTan, kvadratis, marTkuTxedis, samkuTxedis, paralelogramis,<br />
rombis da trapeciis farTobi;<br />
wrewiri da wre:<br />
centri, radiusi, diametri, qorda, rkali, seqtori, segmenti, mxebi;<br />
<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebi sibrtyeze:<br />
gadaadgileba, RerZuli da centruli simetriebi, mobruneba, paraleluri gadatana,<br />
<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebis kompoziciebi.<br />
mravalwaxnaga:<br />
mravalwaxnagas Semad<strong>ge</strong>neli elementebi: wvero, wibo, waxnagi, wesieri mravalwaxna<strong>ge</strong>bi<br />
(platoniseuli sxeulebi), kavSiri mravalwaxnagas Semad<strong>ge</strong>neli nawilebis<br />
raodenobebs Soris, kubis, marTkuTxa paralelepipedis, marTi prizmis, piramidis,<br />
cilindris da konusis Slilebisa da kveTebis a<strong>ge</strong>ba, am sxeulebis amocnoba maTi<br />
Slilebis saSualebiT;<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
7
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
8<br />
sivrciTi sxeulis moculoba da zedapiris farTobi:<br />
toli sxeulebis moculobebis toloba, kavSiri sxeulis moculobasa da misi Semad<strong>ge</strong>neli<br />
sxeulebis moculobaTa Soris, kubis da paralelepipedis gverdiTi da<br />
sruli zedapiris farTobisa da moculobis gamoTvla;<br />
zomis erTeulebi:<br />
sigrZis, farTobis, moculobis, masis, drois, siCqaris erTeulebi da kavSirebi<br />
maT Soris;<br />
monacemTa analizi, albaToba da statistika<br />
monacemTa warmod<strong>ge</strong>na:<br />
sia, cxrili, piqtograma, diagrama: wertilovani, xazovani, svetovani, wriuli.<br />
monacemTa maxasiaTeblebi:<br />
centraluri tendenciis sazomebi (saSualo, mediana, moda).
sabunebismetyvelo mecnierebebi<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi<br />
sabunebismetyvelo mecnierebebSi<br />
movlenis arsis gansazRvra;<br />
movlenebs Soris mizez-Sedegobrivi kavSirebis warmoCena;<br />
kvlevis sagnis gansazRvra da misi Seswavlis etapebis gamoyofa;<br />
obieqtis an movlenis Sesaswavlad monacemebis sxvadasxva wyarodan/saSualebiT<br />
(mag. eqsperimentis, uSualo dakvirvebis an sainformacio wyaroebidan) mopoveba;<br />
monacemTa klasificireba (daxarisxeba) sxvadasxva parametris mixedviT;<br />
monacemebis sxvadasxva saxiT (formiT, xerxiT) warmod<strong>ge</strong>na;<br />
kvlevis Sede<strong>ge</strong>bis analizi da Sefaseba;<br />
struqturebis da procesebis modelireba;<br />
praqtikul samuSaoebTan (cocxal organizmebTan, qimiur reaqtivebTan an fizikur<br />
movlenebTan) dakavSirebuli risk-faqtorebis gansazRvra da maTi prevencia;<br />
sabunebismetyvelo mecnierebebis ganviTarebis mniSvnelovani etapebis ganxilva<br />
zogad istoriul WrilSi;<br />
sabunebismetyvelo sferoSi dagrovili (arsebuli) codnis gamoyeneba yoveldRiur<br />
cxovrebaSi;<br />
sabunebismetyvelo problemebis mdgradi ganviTarebis WrilSi ganxilva;<br />
mecnieruli aRmoCenebis Sede<strong>ge</strong>bis dadebiTi da uaryofiTi gavlenis Sefaseba;<br />
sabunebismetyvelo mecnierebebis dakavSireba sxva saswavlo disciplinebTan;<br />
mecnieruli terminologiiT metyveleba (weriTi da zepiri);<br />
sabunebismetyvelo problemebis gadaWrisas saTanado maTematikuri operaciebis<br />
gamoyeneba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />
sabunebismetyvelo mecnierebebSi<br />
sasicocxlo procesebi:<br />
kveba, zrda, moZraoba, gamravleba. am procesebis mniSvneloba organizmisaTvis.<br />
organizmTa mravalferovneba da maTi klasifikacia:<br />
msxvili taqsonomiuri erTeulebis (samefo, tipi, klasi) damaxasiaTebeli niSnebi,<br />
tipobrivi warmomad<strong>ge</strong>nlebi. klasifikacia.<br />
cxovelebi:<br />
xerxemliani cxovelebi. uxerxemlo cxovelebi. a<strong>ge</strong>buleba. cxovrebis niri. gavrceleba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
9
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
10<br />
mcenareebi:<br />
yvavilovani _ arayvavilovani mcenareebi. a<strong>ge</strong>buleba. gavrceleba.<br />
mikroorganizmebi:<br />
mikroorganizmebis mravalferovneba. cxovelmoqmedebis Sede<strong>ge</strong>bi.<br />
adamiani:<br />
a<strong>ge</strong>buleba. sasicocxlo saWiroebebi. piradi higiena.<br />
sasicocxlo cikli:<br />
sasicocxlo ciklis stadiebi.<br />
cocxal organizmTa Segueba garemosTan:<br />
struqturuli da qceviTi Seguebis saxeebi da maTi mniSvneloba. gadaSenebuli<br />
organizmebi, organizmTa gadaSenebis mizezebi.<br />
ekosistemebi:<br />
ekosistemis komponentebi: bioturi da abioturi. saqarTvelos tipobrivi ekosistemebi.<br />
saqarTveloSi gavrcelebuli saxeobebi.<br />
kvebiTi kavSirebi:<br />
kvebiTi jaWvebi. organizmebis roli ekosistemaSi: producentebi, konsumentebi,<br />
reducentebi.<br />
mniSvnelovani <strong>ge</strong>ografiuli obieqtebi da misi nawilebi:<br />
reliefis mniSvnelovani formebi (mTa, mTaTa sistema, qedi, zegani, vake, dablobi,<br />
qvabuli... ); hidrosferos Semad<strong>ge</strong>neli nawilebi (okeaneebi, zRvebi, yureebi…) da<br />
maTi gamoyeneba; sasmeli wylis resursebi (Wa, wyaro, mtknari wyalsacavi, miwisqveSa<br />
wylebi), maTi gamoyeneba da dacva; <strong>ge</strong>ografiuli obieqtebis maxasiaTeblebi<br />
(forma, simaRle, siRrme); kontinentebis maxasiaTeblebi (reliefi, hidrografiuli<br />
qseli, cocxali organizmebi, mosaxleoba); kontinentebis da okeaneebis mniSvnelovani<br />
<strong>ge</strong>ografiuli obieqtebis Sedareba.<br />
dedamiwaze gavrcelebuli biomebi:<br />
wvimiani tyeebi, naTeli tyeebi, velebi (stepebi, pampasebi, preriebi), udabno, naxevarudabno,<br />
zomieri sartylis tyeebi, taiga, tundra, mudmivi gamyinvarebis zona.<br />
bunebrivi resursebi:<br />
bunebrivi resursebis klasifikacia; bunebrivi resursebis racionaluri gamoyeneba.<br />
bunebrivi movlenebi, garemos cvlileba:<br />
erozia da gamofitva; naleqebi, qari; bunebrivi barierebi; stiqiuri movlenebi;<br />
bunebrivi da xelovnuri garemo.<br />
sivrceSi orientacia:<br />
globusi, adgilis <strong>ge</strong>gma, ruka (saswavlo rukebi, atlasi); horizontis mxareebi,<br />
adgilis gagneba, kompasi; masStabi, rukaze obieqtebis, movlenebis da procesebis<br />
gamosaxvis xerxebi, rukis le<strong>ge</strong>nda (gamoyenebuli simboloebi); sakoordinato<br />
bade, ekvatori, tropikebi da polaruli wreebi.<br />
perioduli movlenebi da amindi:<br />
dedamiwis brunva RerZisa da mzis garSemo da misi Sede<strong>ge</strong>bi _ dRe-Ramis cvla.<br />
weliwadis droebi. sezonuri ritmika. siTbos da sinaTlis ganawileba dedamiwaze.<br />
amindis prognozi; meteorologiuri xelsawyoebis gamoyenebis principi; amindisa<br />
da klimatis gansxvaveba;CrdiloeT da samxreT naxevarsferoebSi sezonebis araTanabari<br />
cvla. siTburi sartyelebi.
kosmosuri sxeulebi da astronomiuli movlenebi:<br />
planetebi, varskvlavebi, kometebi, asteroidebi, meteorebi, meteoritebi; dedamiwis,<br />
mTvarisa da planetebis moZraoba, moZraobis modelebi. mzisa da mTvaris<br />
dabneleba; Zveli xalxis warmod<strong>ge</strong>nebi kosmosze; kosmosis Seswavlis teqnologiebi.<br />
energia:<br />
meqanikuri, sinaTlis, siTburi, eleqtruli energia; energiis ganaxlebadi da araganaxlebadi<br />
wyaroebi, maTi gamoyeneba; siTburi energiis gadacemis gzebi (konveqcia,<br />
gamosxiveba, gamtarebloba); energiis dazogvis mniSvneloba, energiis maragi<br />
cocxal organizmebSi; erTi saxis energiis gadasvla meoreSi. energiis mudmivobis<br />
kanoni meqanikaSi.<br />
nivTiereba:<br />
nivTierebaTa Tvisebebi. nivTierebaTa cvlilebebi, maTi gamomwvevi mizezebi. niv-<br />
Tiereba da narevi. narevis komponentebad dayofa.<br />
masalebi da maTi Tvisebebi:<br />
bunebrivi da xelovnuri masalebi. masalaTa Tvisebebi (feri, Tbogamtaroba, drekadoba,<br />
gamWvirvaloba da sxv.), maTi gamoyeneba.<br />
siTburi movlenebi, agregatuli mdgomareobebi:<br />
nivTierebis agregatuli mdgomareobebi, gadasvla erTi agregatuli mdgomareobidan<br />
meoreSi. fizikuri maxasiaTeblebis cvlileba nivTierebis agregatuli mdgomareobebis<br />
cvlilebis dros; gamyareba-dnoba; aorTqleba-kondensacia, duRili,<br />
duRilis temperatura; nivTierebaTa siTburi gafarToeba, wylis anomalia; siTbos<br />
bunebrivi da xelovnuri wyaroebi; Tbogamtarebi da Tboizolatorebi; Tboregulaciis<br />
meqanizmebi organizmebSi.<br />
eleqtrostatika:<br />
orgvari eleqtruli muxti. muxtis mudmivobis kanoni. sxeulTa damuxtva gavleniT<br />
da xaxuniT. eleqtruli veli. damuxtuli sxeulebis urTierTqmedeba. el.<br />
movlenebi bunebaSi. kulonis kanoni.<br />
sxeulTa moZraoba da urTierTqmedeba:<br />
sxeulis siCqaris cvlilebis mizezebi, moqaCva, biZgi; moZraobis saxeebi (wrfivi,<br />
mrudwiruli, rxeviTi, brunviTi). traeqtoria, gadaadgileba, wrfivi Tanabari<br />
moZraobis siCqare, saSualo da myisi siCqare, moZraobis fardobiToba; sxeulTa<br />
urTierTqmedeba, Zala. simZimis, xaxunis (uZraobis da srialis), drekadobis Zalebi.<br />
niutonis kanonebi, masa _ inertulobis sazomi. masa da wona.simkvrive. msoflio<br />
mizidulobis kanoni; simZimis centri, wonasworoba (mdgradi, aramdgradi,<br />
ganurCeveli); martivi meqanizmebi. meqanikis oqros wesi.<br />
meqanikuri rxevebi da talRebi:<br />
rxeva, rxevis maxasiaTebeli parametrebi; ganivi da grZivi talRa, talRis sigrZe,<br />
talRis siCqare, talRis arekvla. b<strong>ge</strong>ra, b<strong>ge</strong>ris wyaroebi, b<strong>ge</strong>ris warmoqmna, gavrceleba<br />
da aRqma. b<strong>ge</strong>riTi signalebis gadacema da miReba organizmebSi. smenis organoebi.<br />
eqos warmoqmna. xmamaRloba, tonis simaRle. ultrab<strong>ge</strong>ra da infrab<strong>ge</strong>ra.<br />
sinaTle:<br />
sinaTlis bunebrivi da xelovnuri wyaroebi. sinaTlis gavrceleba erTgvarovan da<br />
araerTgvarovan garemoSi. sinaTlis arekvla, gardatexa.<br />
eleqtruli deni:<br />
eleqtrogamtarebi da izolatorebi. denis wyaroebi. denis Zala, Zabva, gamtaris<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
11
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
12<br />
winaRoba. omis kanoni wredis ubnisaTvis. gamtarTa paraleluri da mimdevrobiTi<br />
SeerTeba, martivi eleqtruli wredi. eleqtruli energiis gadacemis gzebi.<br />
magniti:<br />
magniti, magnituri veli.<br />
garemos dacva:<br />
mdgradi ganviTarebis principebi. adamianis zemoqmedeba bunebaze (dadebiTi da<br />
uaryofiTi Sede<strong>ge</strong>bi); daculi teritoriebi da maTi Seqmnis aucilebloba; wiTeli<br />
wigni; bunebrivi resursebis ukanono gamoyeneba (xeebis Wra, brakonieroba). energiis<br />
dazogvis mniSvneloba.<br />
janmrTeloba. piradi higiena, usafrTxoeba:<br />
jansaRi cxovrebis wesi. janmrTelobisTvis saziano garemo faqtorebi da maTgan<br />
Tavis dacvis wesebi, Sesabamisi gamafrTxilebeli niSnebi. mavne Cvevebis (nikotinis,<br />
narkotikis, alkoholis moxmareba) gavlena adamianis janmrTelobaze.
sazogadoebrivi mecnierebebi<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />
unar-Cvevebi sazogadoebriv mecnierebebSi<br />
mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli dro<br />
qronologiuri erTeulebisa (weliwadi, saukune, aTaswleuli) da welTaRricxvis<br />
sistemis gamoyeneba, <strong>ge</strong>oqronologia _ hidrosferos, atmosferos, kontinentebisa<br />
da sicocxlis warmoSoba, istoriuli movlenebisa da faqtebis Sesabamis istoriul<br />
epoqebTan dakavSireba;<br />
mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli sivrce<br />
saqarTvelosa da msoflios politikur, fizikur da istoriul rukaze adgilis,<br />
movlenebisa da procesebis amocnoba;<br />
mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli interpretacia<br />
istoriuli warsulis amsaxveli sxvadasxva saSualebis dasaxeleba da maTze msjeloba<br />
(mag.: saxelmZRvanelos teqsti da sxva werilobiTi masala, ilustraciebi,<br />
Ria baraTebi, fotoebi, kinofilmebi da sxv), istoriuli wyaroebis tendenciurobaze<br />
msjeloba (esmis, rom sxvadasxva wyaro erTsa da imave movlenaze xSirad<br />
gansxvavebul informacias gvawvdis; asaxelebs im faqtorebs, romlebmac ganapiroba<br />
ama Tu im konkretuli wyaros tendenciuroba), sxvadasxva formatSi mocemuli<br />
<strong>ge</strong>ografiuli informaciis moswavleTaTvis gasa<strong>ge</strong>b formatSi warmoCena (mag.:<br />
rukaze mocemuli informaciis cxrilis an sqemis saxiT gamosaxva);<br />
mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli kvleva<br />
istoriul da <strong>ge</strong>ografiul Tematikaze kiTxvebis dasma da kiTxvebze pasuxis gacema,<br />
sxvadasxva istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli wyaros saSualebiT saWiro informaciis<br />
mopoveba, martivi istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli kvlevis da<strong>ge</strong>gmva da Catareba;<br />
mimarTuleba: komunikacia<br />
istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis sakiTxebze msjeloba da maT Sesaxeb sakuTari azris gamoTqma,<br />
istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis sakiTxebze aRwerilobiTi Temis dawera.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
13
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
14<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />
sazogadoebriv mecnierebebSi<br />
istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis Seswavlis sagani.<br />
dro da kalendari:<br />
istoriuli drois erTeulebi: weli, saukune, aTaswleuli, welTaRricxvis sistema;<br />
kalendari da drois aRricxvis sistema.<br />
ruka da sxva <strong>ge</strong>ografiuli saSualebebi:<br />
globusi, adgilis <strong>ge</strong>gma, ruka (saswavlo rukebi, atlasi); horizontis mxareebi,<br />
adgilis gagneba, kompasi; masStabi, rukaze gamosaxuli obieqtebis, movlenebisa da<br />
procesebis gamosaxviTi xerxebi, rukis le<strong>ge</strong>nda (gamoyenebuli simboloebi).<br />
<strong>ge</strong>ografiuli mdebareoba da sazRvrebi:<br />
fizikuri, ekonomikuri, politikuri mdebareoba, sazRvrebis mniSvneloba.<br />
bunebrivi resursi, maTi klasifikacia, garemo da adamianis zemoqmedeba, bunebisadmi<br />
racionaluri damokidebuleba.<br />
msoflio klimati:<br />
dedamiwis brunva RerZisa da mzis garSemo da misi Sede<strong>ge</strong>bi: dRe-Ramis cvla; weliwadis<br />
droebis cvla; siTbosa da sinaTlis ganawileba dedamiwaze; amindis prognozi;<br />
meteorologiuri xelsawyoebis gamoyenebis principi; amindisa da klimatis<br />
gansxvaveba; CrdiloeT da samxreT naxevarsferoebSi sezonebis araTanabari cvla;<br />
siTburi sartyelebi; klimatis gavlena adamianis yofaze.<br />
kontinentebi, okeaneebi, naxevarsferoebi:<br />
kontinentebis mdebareoba, farTobi, saxasiaTo buneba (zonebi, mcenareuloba,<br />
cxovelTa samyaro), mTebi, mdinareebi, tbebi, mosaxleoba, ZiriTadi qveynebi da<br />
qalaqebi.<br />
preistoriuli epoqa:<br />
adamianis warmoSoba da ganviTareba; misi gansaxleba msoflioSi da saqmianoba;<br />
uZvelesi religiuri warmod<strong>ge</strong>nebi; preistoriuli epoqis adamiani saqarTvelos<br />
teritoriaze.<br />
uZvelesi civilizaciebi:<br />
Zveli egvipte (egviptis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati; miwaTmoqmedebaze<br />
dafuZnebuli ekonomika; saxelmwifo wyoba; kultura da religia).<br />
SuamdinareTi (SuamdinareTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati;<br />
mosaxleoba da misi saqmianoba; SumerTa qalaq-saxelmwifoebi; SumerTa damwerloba,<br />
miTebi da RmerTebi, Zveli babiloni; hamurabis kanonebi). indoeTi (indoeTis<br />
<strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba da bunebrivi pirobebi; mosaxleoba da misi saqmianoba;<br />
mohenjo-daro da harafa; arielTa migracia; induizmi; kasturi sistema;<br />
aSokas mmarTveloba; budizmi). CineTi (CineTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba da<br />
bunebrivi pirobebi; mosaxleoba da misi saqmianoba; cinebis imperia, saxelmwifo<br />
wyoba; Cinuri damwerloba; CineTis didi kedeli; konfucianeloba).<br />
Zveli saberZneTi da romi:<br />
Zveli saberZneTi (saberZneTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati;<br />
spartisa da aTenis qalaq-saxelmwifoebi; maraTonis brZola; olimpiuri TamaSebi;<br />
religia da kultura; aleqsandre makedoneli). Zveli romi (Zveli romis <strong>ge</strong>ografia<br />
_ adgilmdebareoba, buneba da klimati; romis daarseba; romis respublika,<br />
iulius keisari, avgustusi _ romis pirveli imperatori, qristianuli religia<br />
da misi filosofiuri arsi, qristianobis gavrceleba da qristianebis devna, qri-
stianobis saxelmwifo religiad gamocxadeba; romis imperiis orad gayofa, dasavleT<br />
romis imperiis dacema; kultura Zvel romSi).<br />
saqarTvelos istoria da <strong>ge</strong>ografia:<br />
saqarTvelos istoriul-<strong>ge</strong>ografiuli daxasiaTeba (saqarTvelos bunebrivi saz-<br />
Rvrebi; ZiriTadi orografiuli da hidrografiuli erTeulebi; saqarTvelos<br />
klimati; bunebrivi resursebi; saqarTvelos flora da fauna; bunebis dacva saqarTveloSi;<br />
saqarTvelos administraciuli mowyoba: mxareebi, mniSvnelovani qalaqebi);<br />
kolxa; egrisis samefo; qarTlis samefo (qarTlis samefos warmoqmna, farnavazis<br />
mefoba, samxedro da administraciuli reformebi, rwmena-warmod<strong>ge</strong>nebi);<br />
urTierToba romTan (pompeusis laSqroba saqarTveloSi, qarTlis mefe farsman<br />
qveli, miReba romSi); qristianobis saxelmwifo religiad gamocxadeba saqarTveloSi;<br />
vaxtang gorgasali; egrisis brZola damoukideblobisaTvis (bizantiisa<br />
da sparseTis dapirispireba, cametwliani omi); araboba saqarTveloSi (islami da<br />
misi filosofiuri arsi, habib ibn-maslamas ”dacvis si<strong>ge</strong>li,” saqarTveloSi arabTa<br />
mmarTvelobis sistema); saqarTvelos erTiani feodaluri saxelmwifos warmoSoba<br />
(axali feodaluri samTavroebis warmoSoba; daviT kurapalati, bagrat III, brZola<br />
bizantiasTan, bagrat IV); daviT aRmaSenebeli; saqarTvelo XII saukunis meore<br />
naxevarSi (giorgi III, Tamar mefe); saxelmwifoebrivi wyobileba da kultura XII-<br />
XIII saukuneebSi; monRolTa batonoba saqarTveloSi (monRolTa ekonomikuri da<br />
socialuri yofa, monRoluri mmarTvelobis damyareba saqarTveloSi, ormefoba<br />
saqarTveloSi, demetre Tavdadebuli; giorgi V); Temur-lengis Semosevebi saqarTveloSi<br />
da misi Sede<strong>ge</strong>bi; aleqsandre didis mefoba da qveynis daSla samefosamTavroebad;<br />
brZola iranis winaaRmdeg XVII saukuneSi (Teimuraz I da luarsab II,<br />
qeTevan dedofali, giorgi saakaZe); vaxtang VI; Teimuraz II da erekle II; solomon<br />
I; saqarTvelo-ruseTis urTierToba XVI-XVIII ss.; qarTuli kultura XVI-XVIII ss.;<br />
ruseTis mier qarTuli samefo-samTavroebis gauqmeba; imperiuli mmarTvelobis<br />
damokidebuleba qarTuli enisa da eklesiis mimarT; brZola damoukideblobisaTvis;<br />
batonymobis gauqmeba saqarTveloSi; “Tergdaleulebi;” qarTuli kultura XIX<br />
saukuneSi; I msoflio omi da 1917 wlis ruseTis revolucia; saqarTvelo 1918-1921<br />
wlebSi; saqarTvelo sabWoTa kavSiris Semad<strong>ge</strong>nlobaSi (saqarTveloSi bolSevikuri<br />
mmarTvelobis damyareba da sabWoTa kavSiris Seqmna, politikuri represiebi, II<br />
msoflio omi da saqarTvelo, ioseb stalinis gardacvalebis Semdeg ukanonod represirebulTa<br />
reabilitacia; 80-iani wlebis reformebi, qarTveli xalxis yofa da<br />
kultura); saqarTvelo sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg (saqarTvelos damoukideblobis<br />
aRd<strong>ge</strong>na, sirTuleebi saxelmwifoebrivi mSeneblobis gzaze, saqarTvelos<br />
gawevrianeba gaerTianebuli erebis organizaciasa da evrosabWoSi, saqarTvelos<br />
konstitucia, erovnuli simbolika: droSa, himni, <strong>ge</strong>rbi).<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
15
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
16<br />
fizikuri aRzrda<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />
unar-Cvevebi fizikur aRzrdaSi<br />
mimarTuleba: janmrTeloba da usafrTxoeba<br />
piradi higienisa da usafrTxoebis wesebis (sportul darbazSi, varjiSisas<br />
da sazogadod) dacva;<br />
mozardisTvis aucilebeli sasicocxlo moZraobiTi unarebis, sayofacxovrebo,<br />
samoqalaqo da higienuri moTxovnebis dacva da praqtikaSi racionaluri<br />
gamoyeneba;<br />
daamyaros kavSiri pirad higienas, usafrTxoebis wesebsa da janmrTelobas<br />
Soris.<br />
mimarTuleba: moZraoba da motoruli unar-Cvevebi<br />
fizikur aqtivobaSi monawileobisaTvis aucilebeli samoZrao moqmedebebis Sesrulebis<br />
xerxebis demonstrireba;<br />
unarSezRuduli bavSvebisTvis aucilebeli samoZrao moqmedebebis Sesrulebis xerxebis<br />
TvalnaTeli demonstrireba.<br />
mimarTuleba: aqtiuri monawileoba<br />
organizmis gakaJebisa da janmrTelobis ganmtkicebisaTvis aucilebeli fizikuri<br />
aqtivobebis miRweva da xangrZlivi droiT SenarCuneba;<br />
sportul-gamajansaRebeli laSqrobebis dros qcevis aucilebeli wesebis aRwera-<br />
SemuSaveba;<br />
klasgareSe aqtivobebis (SromiTi, sportuli, sazogadoebrivi da sxv.) aRwera-SemuSaveba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />
fizikur aRzrdaSi<br />
fizikuri kultura da sporti:<br />
moZraobis safuZvlebi; motoruli unar-Cvevebis ganviTarebisa da sxeulis srulyofisaTvis<br />
aucilebeli varjiSebi, maTi aucilebloba, praqtikuli mniSvneloba, sar<strong>ge</strong>blianoba,<br />
rigiToba, sixSire da a.S. (jgufuri da individualuri kompleqsuri<br />
varjiSebi, maTi klasifikacia sxeulis sxvadasxva nawilis, samoZrao unarebis, moqnilobisa<br />
da sportuli TamaSebis dauflebis SesaZleblobis mixedviT); savarjiSo<br />
kompleqsebis modifikacia konkretul miznebTan mimarTebaSi; ZiriTadi sportuli<br />
saxeobebi (fexburTi, kalaTburTi, frenburTi, mZleosnoba, tanvarjiSi).<br />
aqtiuri Sroma da dasveneba:<br />
klasgareSe aqtivobebis (SromiTi, sportuli, sazogadoebrivi da sxv.) mniSvneloba;<br />
saskolo da regionaluri sazogadoebrivi aqciebis mniSvneloba; saskolo<br />
da regionaluri sportuli Sejibrebebis mniSvneloba; saskolo da regionaluri
sxvadasxva xangrZlivobisa da sirTulis sportul-gamajansaRebeli laSqrobebis<br />
mniSvneloba.<br />
racionaluri kveba:<br />
sakvebis mniSvneloba janmrTelobisaTvis; janmrTelobisaTvis mavne da sasar<strong>ge</strong>blo<br />
sakvebi; sakvebis racionis (kaloriulobis, xarisxis da raodenobis) zegavlena<br />
janmrTelobaze; kvebis reJimi.<br />
piradi da sazogadoebrivi higiena:<br />
sayrden-mamoZravebeli aparatis anatomiur-fiziologiuri a<strong>ge</strong>buleba; fizikuri<br />
aRzrdis higiena; sxeulis movlis wesebi da procedurebi; travmatizmis profilaqtika;<br />
sayofacxovrebo teqnikis moxmarebis usafrTxoebis wesebi; sazogadoebrivi<br />
transportiT sar<strong>ge</strong>blobis wesebi; sazogadoebriv cxovrebaSi arsebuli potenciuri<br />
safrTxeebi, maTgan Tavis daRwevis xerxebi da daxmarebis gawevis saSualebebi;<br />
fizikuri da sulieri janmrTelobis urTierTkavSiri; Tavis dacva sxvadasxva<br />
daavadebisagan; regularuli samedicino Semowmebis mniSvneloba.<br />
mavne Cvevebi (uaryofiTi zegavlena da maTze uaris Tqma):<br />
hipodinamia; Tambaqos, alkoholisa da narkotikebis mavne zemoqmedeba; mavne Cvevebis<br />
gavlena adamianis fsiqikasa da xasiaTze (apaTia, agresia, depresia, yuradRebis<br />
gafantva, mexsierebis daqveiTeba da sxv.).<br />
adamianTa urTierToba, Tanacxovrebis principebis dacva, umweoTa mimarT TanagrZnoba:<br />
TviTkontrolis da sxvaTa kontrolis meqanizmebi; patiosani TamaSis wesebi; tolerantoba<br />
(unarSezRuduli adamianebis, sapirispiro sqesis, sxvadasxva asakis,<br />
erovnebis, religiis (da a.S.) warmomad<strong>ge</strong>nelTa mimarT); sxvadasxva sazogadoebriv<br />
gaerTianebasTan urTierToba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
17
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
18<br />
saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba/<br />
SromiTi swavleba<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi saxviT da<br />
gamoyenebiT xelovnebasa da SromiT swavlebaSi<br />
<strong>maswavleblis</strong> mier saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis Seqmnisas (moculobis<br />
gadmocema, eqsperimentis Catareba masaliT, emociis gadmocema sxvadasxva mxatvruli<br />
xerxis gamoyenebiT da a.S) ganmsazRvrelia am xerxebis flobis da ara namuSevris<br />
Sesrulebis xarisxi.<br />
mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da<br />
ideebis gamoxatva xelovnebaSi<br />
namuSevris Seqmnisas kompoziciuri ganawilebis principebis (wonasworoba, perspeqtiva,<br />
TavSeyris wertili, wina da ukana plani, masStabi, simetria, proporcia)<br />
gamoyeneba;<br />
namuSevris Seqmnisas civi da Tbili, kontrastuli ferebis, ferTa gradaciis gamoyeneba;<br />
sxvadasxva mxatvruli xerxis (SuqCrdili, Strixi, laqa, bliki) saSualebiT saganTa<br />
moculobis gamosaxva;<br />
sxvadasxva mxatvruli xerxis (SuqCrdili, kontrasti, kompoziciuri ganawileba,<br />
sxvadasxvagvari monasmi, faqtura, koloriti) da efeqtebis gamoyenebiT asociaciebis,<br />
emociebis gadmocema;<br />
sxvadasxva teqnikis (ferwera, grafika, Zerwva, kolaJi, aplikacia, tradiciuli<br />
xelsaqmis romelime saxeoba) gamoyeneba;<br />
kompiuteruli teqnologiebis gamoyeneba dizainis Sesaqmnelad, prezentaciis Casatareblad;<br />
saskolo resursis Seqmna (Teatraluri rekvizitebi saskolo speqtaklebisaTvis,<br />
saskolo stendebi, wignebis akinZva, rukebi da sxv.) da adekvaturi gamoyeneba;<br />
eqsperimentis Catareba namuSevris Seqmnisas (xelovnebis elementebis, principebis,<br />
sxvadasxva masalis, teqnikisa da proceduris gamoyenebiT).<br />
mimarTuleba: xelovnebis aRqma konteqstSi<br />
xelovnebis nimuSis, avtoris, epoqis amocnoba;<br />
sxvadasxva epoqis xelovnebis (mag.: Zveli aRmosavleTi, antikuri xana, Sua saukuneebi,<br />
renesansi da sxv.) garCeva (SeuZlia imsjelos sxvadasxva epoqis damaxasiaTebel<br />
stilur niSnebze (kompoziciuri ganawileba, kolo riti, xazi, forma, Sesrulebis<br />
manera), Tematikaze; namuSevris Sina ar sis dakavSireba istoriul, religiur<br />
da socialur konteqstTan (mag.: delakruas `Tavisufleba barikadebze~);<br />
sxvadasxva mxatvruli stilis (realisturi da pirobiTi xelovnebis nimuSebi (mag.<br />
ticiani, miqelanjelo_bizantiuri freskebi, mozaika), stilisTvis damaxasiaTebeli<br />
niSnebi (forma _ moculobiTi/brtyeli, gar emo_realuri/irealuri, proporciebi,<br />
masStabi _ realuri/u tri rebu li, darRveuli da sxv.) garCeva;
saxviTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bisa da Janrebis amocnoba_daxasia Teba;<br />
msjeloba dekoratiul_gamoyenebiTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bze;<br />
msjeloba_analizi qarTuli xelovnebisa da kulturis Sesaxeb.<br />
mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />
xelovnebis nimuSis analizi da Sefaseba. xelovnebis elementebisa da principebis<br />
gamoyeneba namu SevarSi ideis, Sinaarsis, xasiaTis, ganwyobilebis gadmosacemad<br />
(kompo ziciuri ganawileba, feri, koloriti, faqtura, ganaTeba; Sesrule bis manera:<br />
monasmi, xazi, forma; detali: poza, Jesti, gamometyveleba, aqsesuarebi da<br />
a.S.);<br />
saTanado terminologiis gamoyeneba;<br />
sxvadasxva saxis RonisZiebis da<strong>ge</strong>gmva_organizeba. aqcia, saklaso da saskolo gamofena,<br />
zeimi, speqtakli, eqskursiebi muzeumebSi, galereebSi, qalaqgareT, kulturuli<br />
memkvidreobis gacnobis mizniT da sxv.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />
saxviT da gamoyenebiT xelovnebasa da SromiT swavlebaSi<br />
saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebi da principebi:<br />
xazi, feri (ZiriTadi, Sed<strong>ge</strong>nili, kontrastuli ferebi, koloriti, feris intensivoba,<br />
naxevartoni), SuqCrdili, faqtura, forma, moculoba; proporciebi; kompoziciuri<br />
ganawilebis safuZvlebi: mTlianoba, sivrce (xedvis wertili, horizontis<br />
xazi, perspeqtiva, TavSeyris wertili, wina da ukana plani), simetria, ritmi,<br />
wonasworoba, kontrasti.<br />
teqnika da procedura:<br />
ferweris, grafikis sxvadasxva teqnika, Zerwva, aplikacia, qaRaldis plastika, mozaika,<br />
kolaJi, konstruqcia, anabeWdi, kompiuteruli teqnologiebi; dekoratiulgamoyenebiTi<br />
sagnebis damzadeba Tixis, xis, liTonis da sxva masalis Tvisebebis<br />
gaTvaliswinebiT.<br />
saqarTvelos xelovneba da kultura:<br />
informacia xelovnebis qarTvel moRvaweebze da maT Semoqmedebaze; qarTuli xelovnebis<br />
dar<strong>ge</strong>bi: kedlis mxatvroba, arqiteqtura, minanqari, oqromWedloba, Weduroba<br />
da sxv. xalxuri Semoqmedeba.<br />
msoflios xalxTa xelovneba da kultura:<br />
sxvadasxva epoqis xelovneba (Zveli aRmosavleTi, antikuri xana, Sua saukuneebi, renesansi<br />
da sxv.); stiluri niSnebi, Tematika, cnobili nimuSebi); epoqis istoriuli,<br />
religiuri da socialuri konteqsti; xelovnebis roli sazogadoebis cxovrebaSi.<br />
sxvadasxva mxatvruli stili da ZiriTadi mimdinareobebi xelovnebaSi:<br />
goTuri, romanuli, manierizmi, baroko, rokoko, klasicizmi, realizmi, impresionizmi,<br />
avangardizmi (fovizmi, futurizmi da sxv.).<br />
saxviTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bi da Janrebi;<br />
gamoyenebiTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bi.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
19
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
20<br />
musika<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />
unar-Cvevebi musikaSi<br />
sabazo an/da saSualo safexurebis musikis <strong>maswavleblis</strong> standartsa da <strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s<br />
<strong>maswavleblis</strong> standarts Soris (musika) gansxvaveba mxolod sagnis swavlebis meTodebSi<br />
mdgomareobs.<br />
mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva<br />
simRera (romelime xmis partiis codna da swavleba);<br />
erT an ramdenime sakravze dakvra (akompanementi);<br />
cekvis dadgma, ileTebis Cveneba;<br />
gundis, ansamblis xelmZRvaneloba (diriJoroba) (repertuaris SerCeva, swavleba,<br />
Sesruleba);<br />
musikasTan dakavSirebuli RonisZiebis organizeba (musikaluri speqtakli, koncerti,<br />
mejlisi...);<br />
improvizacia (xmiT; musikalur sakravze dakvris, cekvis, Ronis Zi ebis msvlelobis<br />
dros; teqstis SerCeva melodiisaTvis; musikis SerCeva poeturi teqstisaTvis);<br />
warmod<strong>ge</strong>nis, speqtaklis musikaluri gaformeba (musikaluri reJisura) (CanaweriT,<br />
cocxali SesrulebiT);<br />
sanoto sistemis gamoyeneba (simReris, dakvris, musikaluri nawarmoebis mosmenis,<br />
musikaluri nawarmoebis analizis, musikis Caweris, melodiis ZiriTadi funqciebiT<br />
harmonizaciis dros);<br />
sainformacio-sakomunikacio teqnologiebis (interneti, musikalur-kompiuteruli<br />
programebi) da aparaturis (magnitofoni, diqtofoni, foto-, video-, teleaparatura,<br />
kompiuteri, mobiluri telefoni) gamoyeneba (ritmul-intonaciuri savarjiSoebis,<br />
musikaluri kompoziciis Sesrulebis dros; sxvadasxva saxis Canaweris<br />
demonstraciisTvis, miRweuli SemoqmedebiTi Sedegis audio, video da foto<br />
failebiT dasafiqsireblad, resursebis mosaZieblad).<br />
mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />
klasikuri musikis qrestomaTiuli nimuSebis amocnoba/am nawarmoebebis musikalur-Tematuri<br />
masalis gadmocema sxvadasxva xerxiT (simRera, dakvra) da maTi<br />
zogadi daxasiaTeba (saxelwodeba, avtori, epoqa, Janri, stili);<br />
mosmenili musikaluri nawarmoebis smeniTi analizi, daxasiaTeba (epoqa, Janri,<br />
stili, forma, gamomsaxvelobiTi saSualebebi);<br />
musikaluri nawarmoebis Sesrulebis Sefaseba; sxvadasxva interpretaciis Sedareba;<br />
qalaqis/raionis kulturuli cxovrebis mimoxilva;<br />
musikaluri terminologiis gamoyeneba saubris dros.
mimarTuleba: musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi<br />
sxvadasxva epoqisa da Janris musikalur nawarmoebebs Soris arsebul msgavsebagansxvavebebze<br />
msjeloba;<br />
erTi da igive epoqis xelovnebis sxvadasxva dargis nawarmoebebs Soris paralelis<br />
gavleba.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong><br />
<strong>profesiuli</strong> codna musikaSi<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s maswavlebels musikaSi ar moeTxoveba qoreografiuli, samsaxiobo,<br />
sadiriJoro xelovnebis maRal doneze floba cekvis, speqtaklis dadgmis, gundis<br />
xelmZRvanelobis dros. mniSvnelovania, man ise warmarTos saswavlo procesi, rom<br />
daakmayofilos erovnuli saswavlo <strong>ge</strong>gmiT moTxovnili standartebi.<br />
sasimRero repertuari:<br />
erTxmiani, orxmiani, samxmiani simRerebi; xalxuri, klasikuri, Tanamedrove repertuari.<br />
sacekvao repertuari:<br />
qarTuli, istoriul-yofiTi (valsi, menueti, polka, mazuri), sxva xalxTa cekvebi.<br />
musikis Teoria:<br />
musikaluri anbani (sanoto sistema, musikaluri enis elementebi, ZiriTadi musikaluri<br />
terminebi da a.S.);<br />
harmoniis sakiTxebi (maJorul-minoruli sistema, ZiriTadi funqciebi, melodiis<br />
harmonizacia);<br />
formis analizis sakiTxebi (erT-, or-, samnawiliani formebi, rondo, kupleturi,<br />
variaciuli, sonaturi formebi);<br />
sakravTmcodneobis sakiTxebi (b<strong>ge</strong>ris miReba sxvadasxva sakravze, sxvadasxva sakravisTvis<br />
specifikuri saSemsruleblo xerxebi (flaJoleti, picikato da sxv.),<br />
saorkestro jgufebi.<br />
musikis istoria:<br />
sxvadasxva epoqis (baroko, klasicizmi, romantizmi, impresionizmi da sxv.) musikaluri<br />
xelovneba;<br />
musikaluri xelovnebis ZiriTadi Janrebi, maTi warmoSoba da ganviTarebis gza;<br />
musikaluri xelovnebis gamoCenili warmomad<strong>ge</strong>nlebi (SemoqmedebiTi portreti),<br />
cnobili musikaluri nawarmoebebi (Seqmnis istoria, literaturuli pirvelwyaro,<br />
istoriuli konteqsti);<br />
musikis roli xelovnebis sxva dar<strong>ge</strong>bSi (Teatri, kino).<br />
qarTuli musika:<br />
qarTuli musikis istoria, misi ZiriTadi mimarTulebebi (xalxuri musika, <strong>profesiuli</strong><br />
musika), Janrebi (qalaquri simRera, saestrado musika), warmomad<strong>ge</strong>n lebi, nawarmoebebi;<br />
qarTuli musikis damaxa si a Te beli Taviseburebebi;<br />
paralelebi qarTuli xelovnebis sxva dar<strong>ge</strong>bTan.<br />
saSemsruleblo xelovneba:<br />
musikaluri nawarmoebis Sesrulebis Taviseburebebi; mamakacTa da qalTa xmebi;<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
21
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
22<br />
musikaluri koleqtivis saxeebi (gundi, ansambli, orkestri, saopero, sabaleto<br />
dasi);<br />
msoflios gamoCenili musikos-Semsruleblebi, musikaluri, musikalur-Te at raluri<br />
koleqtivebi;<br />
qarTuli saSemsruleblo xelovneba (samgaloblo skolebi, momRerali ojaxebi,<br />
saSemsruleblo koleqtivebi, saSemsruleblo skolebi, cnobili musikos-Semsruleblebi).<br />
musikosis profesia:<br />
kompozitori, diriJori, musikos-Semsrulebeli, musikismcodne, pe da gogi, musikasTan<br />
dakavSirebuli sxva profesiebi.
swavlebis meTodebi<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s maswavlebels SeuZlia Sedegze da<br />
moswavleze orientirebuli saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmva<br />
moswavlis fizikuri, socialur-emociuri, SemecnebiTi da<br />
komunikaciuri sferoebis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT:<br />
asakobrivi Taviseburebis gaTvaliswinebiT, daisaxos sagakveTilo miznad iseTi<br />
SemecnebiTi unarebis ganviTareba, rogorebicaa: azrovneba, sivrciTi da droiTi<br />
mimarTebebis daufleba, fantazia;<br />
sagakveTilo miznad daisaxos moswavleebSi iseTi socialuri unarebis ganviTareba,<br />
rogorebicaa: TviTgamoxatva, qcevis Sefaseba da TanamSromloba;<br />
sagakveTilo miznad daisaxos moswavlisTvis iseTi fizikuri unarebis ganviTareba,<br />
rogorebicaa: natifi motorika, sxeulis floba/koordinacia;<br />
sagakveTilo miznad daisaxos moswavleebSi komunikaciuri unarebis ganviTareba;<br />
werisa da kiTxvis strategiebis daufleba; zepiri metyvelebisa da mosmenis unarebis<br />
ganviTareba;<br />
iseTi aqtivobebis SerCeva, romlebic Seesabameba dasaxul mizans da iTvaliswinebs<br />
umcrosi saskolo asakis Taviseburebebs;<br />
aqtivobis ise SerCeva, rom moswavlem SeZlos cnebebisa da mimarTebebis aTviseba<br />
manipulirebis saSualebiT (keTebiT swavla _ problemis gadaWra, kanonzomierebis<br />
aRmoCena);<br />
moswavlis swavlis stilis gaTvaliswineba da swavlebis Sesabamisi strategiis<br />
SerCeva;<br />
resursebis ise SerCeva, rom moswavlem SeZlos miwodebuli cnebebisa da mimarTebebis<br />
TvalsaCinoebis saSualebiT aRqma;<br />
azrovnebis asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT moswavleebisaTvis saintereso,<br />
xatovani, emociuri, gasa<strong>ge</strong>bi da mravalferovani saswavlo masalis SerCeva,<br />
rac gaaaqtiurebs moswavleTa yuradRebasa da swavlis survils;<br />
moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnebis gaTvaliswinebiT grZelvadiani saswavlo procesis<br />
da<strong>ge</strong>gmva;<br />
moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnebis gaTvaliswinebiT sagakveTilo (moklevadiani)<br />
miznebis gansazRvra;<br />
saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmvisas moswavleTa Zlieri mxareebis gaTvaliswineba, da<br />
SemdgomSi maTi gamoyeneba zrdisa da ganviTarebis safuZvlad;<br />
moswavleTa diferenciaciis strategiebis gamoyeneba Sesabamisi savarjiSoebis,<br />
aqtivobebisa da jgufuri samuSaoebis SerCevisas;<br />
saswavlo miznebis SerCevisas moswavleTa SesaZleblobebis, saWiroebebis, reaqciebis<br />
gaTvaliswineba da saTanado strategiebis SerCeviT moswavleTa unarebis<br />
ganviTarebis xelSewyoba;<br />
sxvadasxva xvadasxva niWis gamovlena da saTanado strategiebis da<strong>ge</strong>gmva TiToeulis gansaviTareblad;<br />
SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleTaTvis gansakuTrebuli programis<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
23
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
24<br />
Sed<strong>ge</strong>na specialistis daxmarebiT;<br />
swavlebis organizebis saTanado formebis SerCeva: jgufuri, wyviluri, individualuri,<br />
mTeli klasis monawileobiT muSaoba;<br />
sagakveTilo miznebis misaRwevad Sesabamisi aqtivobebisa da resursebis SerCeva;<br />
saswavlo aqtivobebis da<strong>ge</strong>gmvisas araqarTulenovani moswavleebis saWiroebebis<br />
da SesaZleblobebis gaTvaliswineba, qarTulis maswavlebelTan TanamSromloba.<br />
maswavlebels SeuZlia Sedegze da moswavleze orientirebuli<br />
sagakveTilo procesis warmarTva fizikuri, socialur-emociuri,<br />
SemecnebiTi da komunikaciuri sferoebis TaviseburebaTa<br />
gaTvaliswinebiT:<br />
aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />
moswavleTaTvis xelSewyoba axali socialuri rolis misaRebad;<br />
sagakveTilo procesis imgvarad warmarTva, iseTi garemos Seqmna, romelic xels<br />
Seuwyobs moswavleTa Soris jansaRi urTierTobebis ganviTarebas, maT socializacias<br />
da eTikuri Rirebulebebis Camoyalibebas;<br />
saxaliso da mravalferovani aqtivobebis gamoyeneba, romlebic gaaiolebs moswavleTa<br />
saskolo garemosTan da reJimTan adaptacias, wesis dacvis Cvevis gamomuSavebas;<br />
sxvadasxva aqtivobis dros iseTi pozitiuri garemos Seqmna, romelic xels Seuwyobs<br />
moswavleebsa da maswavlebels Soris TanamSromlobas;<br />
gakveTilis warmarTvisas moswavleebis ojaxuri, socialuri, fizikuri da kulturuli<br />
gansxvavebulobis gaTvaliswineba da koreqtulad moqmedeba;<br />
sagakveTilo procesis warmarTvisas, mravalferovani meTodebis gamoyenebiT,<br />
moswavlis interesis aRZvra saswavlo procesisadmi da am interesis SenarCuneba;<br />
aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />
moswavleTa nebelobiTi qcevis unaris ganviTarebisTvis xelSewyoba;<br />
moswavleebSi klasis, skolisa da sxva wesebis dacvis unaris gamomuSaveba. wesebis<br />
martivi eniTa da pozitiuri formiT Camoyalibeba, moswavleTa qcevis Tanmimdevruli<br />
kontroli;<br />
saswavlo miznis misaRwevad da<strong>ge</strong>gmili aqtivobebis instruqciis mkafiod da gasa<strong>ge</strong>bi<br />
eniT Camoyalibeba;<br />
instuqciis micemis dros araqarTulenovani moswavleebis daxmarebis mizniT, paralelurad<br />
verbaluri da araverbaluri xerxebis gamoyeneba (logo, ilustracia,<br />
pirobiTi niSnebi, Jestebi, intonacia da a.S.);<br />
aqtivobis mimdinareobis etapebis gamoyofa da ganxorcielebis gakontroleba –<br />
aRricxva, dasrulebis fazis gamokveTa, raTa moswavles Camouyalibdes saqmis bolomde<br />
miyvanis da <strong>ge</strong>gmis mixedviT moqmedebis Cveva;<br />
moswavleebSi da<strong>ge</strong>gmvis unaris ganviTareba martivi amocanebis dasaxviTa da gadaWris<br />
gzebis erToblivi ZiebiT;<br />
iseTi garemos Seqmna, romelic xels Seuwyobs moswavleTa motivacias, miscems<br />
TviTgamoxatvisa da arCevanis gakeTebis saSualebas.
aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />
xelSewyoba moswavleebSi refleqsiis unaris ganviTarebisTvis;<br />
moswavlis gamocdilebis gaTvaliswineba da misTvis xelis Sewyoba am gamocdilebis<br />
safuZvelze axali codnisa da unar-Cvevebis TandaTanobiT a<strong>ge</strong>baSi;<br />
swavlebisas sagnis specifikuri terminebis miwodeba moswavlis asakobrivi Taviseburebebis<br />
gaTvaliswinebiT (tempi, raodenoba), raTa xeli Seewyos leqsikuri<br />
maragis etapobriv da Tanmimdevrul gamdidrebas;<br />
moswavleTa yuradRebis mimarTva sakuTar saswavlo procesebze imisaTvis, rom<br />
SeZlon amocanis gadawyvetis xerxebis gaazreba.<br />
maswavlebels SeuZlia Sefasebis mravalferovani xerxebis<br />
gamoyeneba Sedegze da moswavleze orientirebuli saswavlo<br />
procesis uzrunvelsayofad:<br />
TiToeuli moswavlis namuSevrebis analizis safuZvelze asakisTvis damaxasiaTebeli<br />
tipuri Secdomebis amocnoba da, Sesabamisad, momavali samuSaos da<strong>ge</strong>gmva;<br />
moswavlis mier sakuTari namuSevris Sefasebis gamoyeneba moswavlis saswavlo motivaciis<br />
asamaRleblad da swavlis unar-Cvevebis gansaviTareblad;<br />
koreqtuli Sefasebis meSveobiT moswavlisTvis sakuTari Secdomis aRmoCenis,<br />
adekvaturi damokidebulebis da koreqtirebis unaris ganviTareba da Camoyalibeba<br />
(icodes, rom Secdomis daSvebis ufleba yvela adamians aqvs da maTi gamosworeba<br />
SesaZlebelia damoukideblad an <strong>maswavleblis</strong> daxmarebiT; amasTan, Secdoma<br />
biZgs aZlevs Ziebas, problemis gadaWris axali gzebis aRmoCenas);<br />
Sefasebis meSveobiT moswavlisTvis warmatebis grZnobis gaRviveba da xelSewyoba<br />
pozitiuri pirovnuli TviTSefasebis CamoyalibebaSi;<br />
garkveuli saswavlo etapis (trimestri) Sefasebisas TiToeuli moswavlis daxasiaTebis<br />
dawera, koreqtuli da pozitiuri komentarebisa da rekomendaciebis gamoyenebiT;<br />
mravaljeradi Sefasebis Sede<strong>ge</strong>bis gaanalizebis safuZvelze moswavlis progresis/regresis<br />
gamomwvevi mizezebis dad<strong>ge</strong>na da Semdgomi saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmvisas<br />
maTi gaTvaliswineba;<br />
ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli Sefasebis erTmaneTisgan funqciurad gamijvna<br />
da TiToeulis Sesabamisi strategiebis gamoyeneba;<br />
sagnis specifikidan gamomdinare, davalebebisa da aqtivobebis Sefasebis saTanado<br />
kriteriumebis SemuSaveba, maTi wonis gansazRvra da doneebis gamoyofa;<br />
Sefaseba moswavleTa mravalmxrivi ganviTarebis uzrunvelsayofad;<br />
dakvirvebis safuZvelze im SemTxvevebis gansazRvra, rodesac unda moxdes specialistis<br />
Careva (fsiqologi, logopedi, fsiqiatri);<br />
araqarTulenovani moswavleebis Sefasebisas komunikaciuri unaris ganviTarebis<br />
xelSewyobisaTvis, zepirmetyvelebaSi iseTi Secdomebis gasworeba, romelic<br />
aferxebs komunikacias.<br />
<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />
25
<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />
26