30.01.2013 Views

dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge

dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge

dawyebiTi safexuri maswavleblis profesiuli standarti ... - ganatleba.ge

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>maswavleblis</strong><br />

<strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

2008 weli<br />

(pirveli redaqcia)<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

1


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

2


qarTuli ena da literatura<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi<br />

qarTul enasa da literaturaSi<br />

mimarTuleba: zepirmetyveleba<br />

sxvaTa metyvelebis, mosazrebis (damokidebulebis) mosmena da Sefaseba sakomunikacio<br />

amocanis gaTvaliswinebiT;<br />

sakomunikacio situaciis Sesabamisi mosmenis strategiebis gamoyeneba (kiTxvis<br />

dasma, mosmenilis perifrazireba, CaniSvna da a.S.);<br />

sametyvelo qcevis warmarTva sametyvelo situaciisa da auditoriis gaTvaliwinebiT.<br />

sakomunikacio situaciis Sesabamisi sametyvelo strategiebisa da auditoriaze<br />

zemoqmedebis verbaluri da araverbaluri xerxebis efeqturi gamoyeneba;<br />

marTlmetyvelebis wesebis dacva, azris cxadad, lakonurad, mkafiod da mwyobrad<br />

gamoxatva;<br />

verbaluri (mag.: yuradRebis misapyrobad ritorikuli SekiTxvebi, CanarTebi) da<br />

araverbaluri (mag.: mxedvelobiTi kontaqti, Jestikulacia, xmis awev-daweva, saubris<br />

tempis Secvla) saSualebebis efeqturi gamoyeneba;<br />

zepiri gamosvlis mosamzadebeli strategiebis gamoyeneba (informaciis Segroveba,<br />

teqstis da<strong>ge</strong>gmva, Canawerebis momzadeba, teqstis damaxsovreba, Sesabamisi<br />

TvalsaCino masalis momzadeba, repeticiis gavla).<br />

mimarTuleba: kiTxva<br />

sxvadasxva tipis (mxatvruli da aramxatvruli), stilisa da Janris teqstebis gaanalizeba<br />

Sinaarsobrivi, Tematuri, ideuri, funqciuri da kompoziciuri TvalsazrisiT;<br />

teqstis analizi struqturisa da enobriv-gamomxatvelobiTi saSualebebis gaTvaliswinebiT;<br />

kiTxvis strategiebis gamoyeneba.<br />

mimarTuleba: wera<br />

sxvadasxva tipis werilobiTi teqstis Seqmna miznisa da auditoriis Sesabamisi maxasiaTeblebisa<br />

da enobrivi normebis dacviT;<br />

weris saTanado strategiebis SerCeva da gamoyeneba (miznis da auditoriis gansaz-<br />

Rvra, naweris da<strong>ge</strong>gmva, kompoziciis a<strong>ge</strong>ba, samuSao versiis xelaxali gadasinjva<br />

da redaqtireba-koreqtireba).<br />

qarTulis, rogorc meore enis swavlebis unar-Cvevebi<br />

Sedegze da moswavleze orientirebuli saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmva, ganxorcieleba<br />

da Sefaseba qarTulis, rogorc meore enis, moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnaTa<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

3


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

4<br />

qarTulis, rogorc meore enis swavlebis meTodebis gamoyeneba sakomunikacio unarebis<br />

(mosmena, laparaki, wera da kiTxva) gasaviTareblad;<br />

araqarTulenovan moswavleTa saWiroebebisa da enobrivi SesaZleblobebis Sefaseba<br />

swavlebis strategiis SesarCevad;<br />

qarTuli gramatikis swavla/swavlebasTan dakavSirebuli sirTuleebis gaTvaliswineba<br />

da iseTi xerxebis gamoyeneba, romlebic moswavleebs gauadvilebs mis aTvisebas;<br />

moswavleTa leqsikuri maragis gasamdidreblad multisensoruli meTodebis gamoyeneba,<br />

saxaliso sakomunikacio situaciebis Seqmna.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />

qarTul enasa da literaturaSi<br />

zogadi cnobebi qarTuli enis Sesaxeb: qarTuli enis buneba. enis raoba da funqciebi.<br />

ena da metyveleba.<br />

fonetika-fonologiis sakiTxebi: aso da b<strong>ge</strong>ra. marcvali. ZiriTadi fonetikuri<br />

procesebi. intonacia. pauza.<br />

gramatika: metyvelebis nawilebi. winadadeba, winadadebis wevrebi, winadadebis saxeebi<br />

Sinaarsisa da a<strong>ge</strong>bulebis mixedviT.<br />

leqsikologia: sityvebis semantika, sityvaTa semantikuri da leqsikuri kavSirebi,<br />

sityvawarmoeba da sityvaTwarmoqmna.<br />

orTografia: orTografiuli wesebi da normebi.<br />

punqtuacia: punqtuaciis wesebi.<br />

enisa da teqstis urTierTmimarTeba: teqstisa da winadadebis komponentebi (Tavi,<br />

fragmenti, abzaci); winadadebaTa gadabmis saxeebi (jaWvuri, paraleluri, Sereuli);<br />

metyvelebis funqciuri tipebi (aRwera, Txroba, msjeloba), maTi struqturuli<br />

da stiluri Taviseburebani; teqstebis funqciur-stiluri tipologia (yofiTi,<br />

mxatvruli, SemecnebiTi da a.S.); enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebi: tropuli<br />

metyveleba da stiluri figurebi (epiTeti, metafora, ironia, hiperbola, Sedareba,<br />

gapirovneba, ganmeoreba, paralelizmi...), frazeologizmebi, dialeqtizmi,<br />

Jargoni, neologizmi da sxv..<br />

literatura: folkloruli Janrebi: zRapari, balada, leqsebi, Tqmulebebi, le<strong>ge</strong>ndebi<br />

(qarTuli da ucxouri), miTebi (qarTuli da ucxouri); bibliuri moTxrobebi<br />

da igavebi; qarTvel da ucxoel klasikosTa cnobili prozauli da poeturi nawarmoebebi;<br />

literaturuli zRaprebi; moTxrobebi; komiqsebi; igav-arakebi, didaqtikuri<br />

xasiaTis Txzulebebi; enis gasatexebi, gamocanebi, andazebi, leqsebi (sabavSvo,<br />

lirikuli da siuJetiani); gamoCenil adamianTa biografiebi da mogonebebi.<br />

qarTulis, rogorc meore enis swavlebis Teoriebi da meTodebi (komunikaciuri,<br />

evristikuli, induqciuri da sxva.).


maTematika<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong><br />

<strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi maTematikaSi<br />

mimarTuleba: ricxvebi da moqmedebebi<br />

ricxvebis adekvaturad gamoyeneba sxvadasxva aspeqtSi. ricxviT sistemebs Soris<br />

kavSirebis gamosaxva sxvadasxva xerxiT, poziciuri sistemebis gamoyeneba, ricxvebis<br />

klasifikacia;<br />

namdvil ricxvebze moqmedebebis Sesruleba. ricxvebze moqmedebebis Tvisebebis<br />

gamoyeneba, maT Soris kavSirebis dasabuTeba da maTi gamoyeneba;<br />

raodenobebis Sefasebisa da Sedarebis sxvadasxva xerxis gamoyeneba. ricxviTi gamosaxulebis<br />

mniSvnelobis Sefaseba sxvadasxva xerxiT;<br />

zomis sxvadasxva erTeulis erTmaneTTan dakavSireba da maTi gamoyeneba (maT Soris,<br />

realur viTarebaSi).<br />

mimarTuleba: kanonzomierebebi da al<strong>ge</strong>bra<br />

gantolebisa da utolobis amoxsna da maTi gamoyeneba problemebis gadaWrisas.<br />

mimarTuleba: <strong>ge</strong>ometria da sivrcis aRqma<br />

<strong>ge</strong>ometriuli figurebis amocnoba, maTi saxeobebis Sedareba da klasificireba.<br />

<strong>ge</strong>ometriul figuraTa warmod<strong>ge</strong>nisa da maT Sesaxeb debulebaTa formulirebis<br />

xerxebis gamoyeneba;<br />

figurebisa da maTi elementebis zomebis dad<strong>ge</strong>na da Sefaseba sxvadasxva xerxiT da<br />

maTi gamoyeneba praqtikuli problemebis gadasaWrelad;<br />

<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebis Tvisebebis Camoyalibeba da maTi gamoyeneba <strong>ge</strong>ometriuli<br />

da praqtikuli problemebis gadaWrisas;<br />

sivrciT figurasa da mis Slilebs Soris kavSirebis dad<strong>ge</strong>na.<br />

mimarTuleba: monacemTa analizi, albaToba da statistika<br />

monacemTa mowesri<strong>ge</strong>bisa da warmod<strong>ge</strong>nis xerxebis adekvaturad gamoyeneba dasmuli<br />

amocanis amosaxsnelad. monacemTa warmod<strong>ge</strong>nis xerxebis interpretireba;<br />

monacemTa mopovebis xerxebis adekvaturad SerCeva da maTi gamoyeneba dasmuli<br />

amocanis gadasaWrelad saWiro monacemebis mosapoveblad;<br />

monacemTa analizi ricxviTi da grafikuli meTodebis gamoyenebiT; Sede<strong>ge</strong>bis<br />

interpretireba da daskvnebis Camoyalibeba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

5


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

6<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna maTematikaSi<br />

al<strong>ge</strong>bra da analizis sawyisebi<br />

simravle, simravleebs Soris mimarTebebi, moqmedebebi sasrul simravleebze:<br />

simravle, qvesimravle, ori simravlis toloba, carieli simravle. elementaruli<br />

operaciebi simravleebze, simravleTa gaerTianeba, TanakveTa, sxvaoba, simravlis<br />

damateba;<br />

mTeli ricxvebi. martivi da Sed<strong>ge</strong>nili ricxvebi. gamyofi da jeradi:<br />

ariTmetikuli moqmedebebi mTel ricxvebze, mTeli ricxvis daSla martiv mamravlebad.<br />

daSlis erTaderToba (ariTmetikis ZiriTadi Teorema), ramdenime mTeli<br />

ricxvis udidesi saerTo gamyofisa da umciresi saerTo jeradis povna, gayofadobis<br />

niSnebi da maTi kavSiri aTobiT poziciur sistemasTan, naSTi;<br />

racionaluri ricxvebi:<br />

racionaluri ricxvebis warmod<strong>ge</strong>na wiladebisa da aTwiladebis saxiT. racionaluri<br />

ricxvebis Sedareba da ariTmetikuli moqmedebebi racionalur ricxvebze.<br />

ricxviTi gamosaxulebebi, moqmedebaTa Tanmimdevroba ricxviT gamosaxulebebSi,<br />

ariTmetikul moqmedebaTa Tvisebebi, ricxviTi utolobebi da maTi Tvisebebi,<br />

ricxvis Caweris aTobiTi poziciuri sistema;<br />

ricxviTi RerZi. ricxviTi Sualedebi:<br />

wertilis koordinati, namdvili ricxvis Sesabamisi wertilis gamosaxva ricxviT<br />

RerZze;<br />

ricxvis moduli:<br />

modulis ZiriTadi Tvisebebi da misi <strong>ge</strong>ometriuli azri;<br />

proporcia:<br />

proporciis Tvisebebi, proporciis ucnobi wevris povna, ricxvis dayofa mocemuli<br />

SefardebiT, pirdapirproporciuli da ukuproporciuli damokidebuleba<br />

sidideebs Soris;<br />

ricxvis procenti da nawili:<br />

ricxvis procentisa da nawilis povna, ricxvis povna misi procentiT an nawiliT,<br />

ricxvis Cawera procentis saxiT;<br />

xarisxi:<br />

xarisxi naturaluri maCvenebliT, namravlis, fardobisa da xarisxis axarisxeba.<br />

tolfuZiani xarisxebis namravli da Sefardeba;<br />

al<strong>ge</strong>bruli gamosaxuleba:<br />

moqmedebebi gamosaxulebebze. gamosaxulebis gardaqmna da misi ricxviTi mniSvnelobis<br />

gamoTvla;<br />

marTkuTxa koordinatTa sistema sibrtyeze:<br />

wertilis koordinatebi, ricxvTa wyvilis Sesabamisi wertilis gamosaxva sakoordinato<br />

sibrtyeze;<br />

kuTxis zoma:<br />

kuTxis gradusuli zoma;<br />

gantoleba, utoloba:<br />

wrfivi gantolebisa da utolobis amonaxsnis cnebebi. maTi amoxsnis meTodebi,<br />

tolfasi gantolebebi;


problemebis gadaWra gantolebisa da utolobis gamoyenebiT:<br />

teqsturi amocanebis amoxsna gantolebisa da utolobis gamoyenebiT, problemis<br />

adekvaturi modelis Sed<strong>ge</strong>na gantolebisa da utolobis gamoyenebiT;<br />

kombinatorikis elementebi:<br />

gadanacvlebaTa, jufTebaTa da wyobaTa raodenobebis gamoTvla.<br />

<strong>ge</strong>ometria<br />

ZiriTadi <strong>ge</strong>ometriuli obieqtebi da cnebebi:<br />

(planimetria), wertili, wrfe. sxivi, monakveTi, texili, manZili or wertils Soris.<br />

monakveTis sigrZe, texilis sigrZe, kuTxe, kuTxis gradusuli zoma, marTi,<br />

maxvili, blagvi da gaSlili kuTxeebi;<br />

wrfeebis urTierTganla<strong>ge</strong>ba:<br />

kuTxe or wrfes Soris. wrfeTa marTobuloba. wrfeTa paraleloba;<br />

mravalkuTxedi. amozneqili mravalkuTxedi:<br />

gverdi, wvero, kuTxe, diagonali, perimetri, amozneqili figuris gansazRvreba, amozneqili<br />

mravalkuTxedis kuTxeebis jami;<br />

samkuTxedi:<br />

samkuTxedis gverdi, kuTxe, wvero, mediana, biseqtrisa, simaRle da maTi Tvisebebi,<br />

samkuTxedebi: marTkuTxa, maxvilkuTxa, blagvkuTxa, tolferda, tolgverda da<br />

maTi Tvisebebi, samkuTxedis kuTxeebis jami. samkuTxedis gare kuTxis Tviseba. samkuTxedis<br />

Suaxazis Tvisebebi, samkuTxedebis tolobis niSnebi. samkuTxedebis msgavsebis<br />

niSnebi. msgavsi samkuTxedebis perimetrebisa da farTobebis Sefardeba, manZilis<br />

Tviseba. samkuTxedis utoloba, marTkuTxa samkuTxedi. piTagoras Teorema;<br />

paralelogrami:<br />

paralelogramis gverdebis, kuTxeebisa da diagonalebis Tvisebebi, paralelogramobis<br />

niSnebi, rombis diagonalebis Tvisebebi, marTkuTxedis diagonalebis toloba.<br />

marTkuTxedis simetriis RerZebi, kvadrati da misi Tvisebebi;<br />

trapecia:<br />

trapeciis elementebi: fuZe, ferdi, simaRle, tolferda trapeciis Tvisebebi;<br />

brtyeli figuris farTobi:<br />

toli figurebis farTobebis toloba, brtyeli figuris farTobis kavSiri misi<br />

Semad<strong>ge</strong>neli nawilebis farTobebTan, kvadratis, marTkuTxedis, samkuTxedis, paralelogramis,<br />

rombis da trapeciis farTobi;<br />

wrewiri da wre:<br />

centri, radiusi, diametri, qorda, rkali, seqtori, segmenti, mxebi;<br />

<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebi sibrtyeze:<br />

gadaadgileba, RerZuli da centruli simetriebi, mobruneba, paraleluri gadatana,<br />

<strong>ge</strong>ometriuli gardaqmnebis kompoziciebi.<br />

mravalwaxnaga:<br />

mravalwaxnagas Semad<strong>ge</strong>neli elementebi: wvero, wibo, waxnagi, wesieri mravalwaxna<strong>ge</strong>bi<br />

(platoniseuli sxeulebi), kavSiri mravalwaxnagas Semad<strong>ge</strong>neli nawilebis<br />

raodenobebs Soris, kubis, marTkuTxa paralelepipedis, marTi prizmis, piramidis,<br />

cilindris da konusis Slilebisa da kveTebis a<strong>ge</strong>ba, am sxeulebis amocnoba maTi<br />

Slilebis saSualebiT;<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

7


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

8<br />

sivrciTi sxeulis moculoba da zedapiris farTobi:<br />

toli sxeulebis moculobebis toloba, kavSiri sxeulis moculobasa da misi Semad<strong>ge</strong>neli<br />

sxeulebis moculobaTa Soris, kubis da paralelepipedis gverdiTi da<br />

sruli zedapiris farTobisa da moculobis gamoTvla;<br />

zomis erTeulebi:<br />

sigrZis, farTobis, moculobis, masis, drois, siCqaris erTeulebi da kavSirebi<br />

maT Soris;<br />

monacemTa analizi, albaToba da statistika<br />

monacemTa warmod<strong>ge</strong>na:<br />

sia, cxrili, piqtograma, diagrama: wertilovani, xazovani, svetovani, wriuli.<br />

monacemTa maxasiaTeblebi:<br />

centraluri tendenciis sazomebi (saSualo, mediana, moda).


sabunebismetyvelo mecnierebebi<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi<br />

sabunebismetyvelo mecnierebebSi<br />

movlenis arsis gansazRvra;<br />

movlenebs Soris mizez-Sedegobrivi kavSirebis warmoCena;<br />

kvlevis sagnis gansazRvra da misi Seswavlis etapebis gamoyofa;<br />

obieqtis an movlenis Sesaswavlad monacemebis sxvadasxva wyarodan/saSualebiT<br />

(mag. eqsperimentis, uSualo dakvirvebis an sainformacio wyaroebidan) mopoveba;<br />

monacemTa klasificireba (daxarisxeba) sxvadasxva parametris mixedviT;<br />

monacemebis sxvadasxva saxiT (formiT, xerxiT) warmod<strong>ge</strong>na;<br />

kvlevis Sede<strong>ge</strong>bis analizi da Sefaseba;<br />

struqturebis da procesebis modelireba;<br />

praqtikul samuSaoebTan (cocxal organizmebTan, qimiur reaqtivebTan an fizikur<br />

movlenebTan) dakavSirebuli risk-faqtorebis gansazRvra da maTi prevencia;<br />

sabunebismetyvelo mecnierebebis ganviTarebis mniSvnelovani etapebis ganxilva<br />

zogad istoriul WrilSi;<br />

sabunebismetyvelo sferoSi dagrovili (arsebuli) codnis gamoyeneba yoveldRiur<br />

cxovrebaSi;<br />

sabunebismetyvelo problemebis mdgradi ganviTarebis WrilSi ganxilva;<br />

mecnieruli aRmoCenebis Sede<strong>ge</strong>bis dadebiTi da uaryofiTi gavlenis Sefaseba;<br />

sabunebismetyvelo mecnierebebis dakavSireba sxva saswavlo disciplinebTan;<br />

mecnieruli terminologiiT metyveleba (weriTi da zepiri);<br />

sabunebismetyvelo problemebis gadaWrisas saTanado maTematikuri operaciebis<br />

gamoyeneba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />

sabunebismetyvelo mecnierebebSi<br />

sasicocxlo procesebi:<br />

kveba, zrda, moZraoba, gamravleba. am procesebis mniSvneloba organizmisaTvis.<br />

organizmTa mravalferovneba da maTi klasifikacia:<br />

msxvili taqsonomiuri erTeulebis (samefo, tipi, klasi) damaxasiaTebeli niSnebi,<br />

tipobrivi warmomad<strong>ge</strong>nlebi. klasifikacia.<br />

cxovelebi:<br />

xerxemliani cxovelebi. uxerxemlo cxovelebi. a<strong>ge</strong>buleba. cxovrebis niri. gavrceleba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

9


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

10<br />

mcenareebi:<br />

yvavilovani _ arayvavilovani mcenareebi. a<strong>ge</strong>buleba. gavrceleba.<br />

mikroorganizmebi:<br />

mikroorganizmebis mravalferovneba. cxovelmoqmedebis Sede<strong>ge</strong>bi.<br />

adamiani:<br />

a<strong>ge</strong>buleba. sasicocxlo saWiroebebi. piradi higiena.<br />

sasicocxlo cikli:<br />

sasicocxlo ciklis stadiebi.<br />

cocxal organizmTa Segueba garemosTan:<br />

struqturuli da qceviTi Seguebis saxeebi da maTi mniSvneloba. gadaSenebuli<br />

organizmebi, organizmTa gadaSenebis mizezebi.<br />

ekosistemebi:<br />

ekosistemis komponentebi: bioturi da abioturi. saqarTvelos tipobrivi ekosistemebi.<br />

saqarTveloSi gavrcelebuli saxeobebi.<br />

kvebiTi kavSirebi:<br />

kvebiTi jaWvebi. organizmebis roli ekosistemaSi: producentebi, konsumentebi,<br />

reducentebi.<br />

mniSvnelovani <strong>ge</strong>ografiuli obieqtebi da misi nawilebi:<br />

reliefis mniSvnelovani formebi (mTa, mTaTa sistema, qedi, zegani, vake, dablobi,<br />

qvabuli... ); hidrosferos Semad<strong>ge</strong>neli nawilebi (okeaneebi, zRvebi, yureebi…) da<br />

maTi gamoyeneba; sasmeli wylis resursebi (Wa, wyaro, mtknari wyalsacavi, miwisqveSa<br />

wylebi), maTi gamoyeneba da dacva; <strong>ge</strong>ografiuli obieqtebis maxasiaTeblebi<br />

(forma, simaRle, siRrme); kontinentebis maxasiaTeblebi (reliefi, hidrografiuli<br />

qseli, cocxali organizmebi, mosaxleoba); kontinentebis da okeaneebis mniSvnelovani<br />

<strong>ge</strong>ografiuli obieqtebis Sedareba.<br />

dedamiwaze gavrcelebuli biomebi:<br />

wvimiani tyeebi, naTeli tyeebi, velebi (stepebi, pampasebi, preriebi), udabno, naxevarudabno,<br />

zomieri sartylis tyeebi, taiga, tundra, mudmivi gamyinvarebis zona.<br />

bunebrivi resursebi:<br />

bunebrivi resursebis klasifikacia; bunebrivi resursebis racionaluri gamoyeneba.<br />

bunebrivi movlenebi, garemos cvlileba:<br />

erozia da gamofitva; naleqebi, qari; bunebrivi barierebi; stiqiuri movlenebi;<br />

bunebrivi da xelovnuri garemo.<br />

sivrceSi orientacia:<br />

globusi, adgilis <strong>ge</strong>gma, ruka (saswavlo rukebi, atlasi); horizontis mxareebi,<br />

adgilis gagneba, kompasi; masStabi, rukaze obieqtebis, movlenebis da procesebis<br />

gamosaxvis xerxebi, rukis le<strong>ge</strong>nda (gamoyenebuli simboloebi); sakoordinato<br />

bade, ekvatori, tropikebi da polaruli wreebi.<br />

perioduli movlenebi da amindi:<br />

dedamiwis brunva RerZisa da mzis garSemo da misi Sede<strong>ge</strong>bi _ dRe-Ramis cvla.<br />

weliwadis droebi. sezonuri ritmika. siTbos da sinaTlis ganawileba dedamiwaze.<br />

amindis prognozi; meteorologiuri xelsawyoebis gamoyenebis principi; amindisa<br />

da klimatis gansxvaveba;CrdiloeT da samxreT naxevarsferoebSi sezonebis araTanabari<br />

cvla. siTburi sartyelebi.


kosmosuri sxeulebi da astronomiuli movlenebi:<br />

planetebi, varskvlavebi, kometebi, asteroidebi, meteorebi, meteoritebi; dedamiwis,<br />

mTvarisa da planetebis moZraoba, moZraobis modelebi. mzisa da mTvaris<br />

dabneleba; Zveli xalxis warmod<strong>ge</strong>nebi kosmosze; kosmosis Seswavlis teqnologiebi.<br />

energia:<br />

meqanikuri, sinaTlis, siTburi, eleqtruli energia; energiis ganaxlebadi da araganaxlebadi<br />

wyaroebi, maTi gamoyeneba; siTburi energiis gadacemis gzebi (konveqcia,<br />

gamosxiveba, gamtarebloba); energiis dazogvis mniSvneloba, energiis maragi<br />

cocxal organizmebSi; erTi saxis energiis gadasvla meoreSi. energiis mudmivobis<br />

kanoni meqanikaSi.<br />

nivTiereba:<br />

nivTierebaTa Tvisebebi. nivTierebaTa cvlilebebi, maTi gamomwvevi mizezebi. niv-<br />

Tiereba da narevi. narevis komponentebad dayofa.<br />

masalebi da maTi Tvisebebi:<br />

bunebrivi da xelovnuri masalebi. masalaTa Tvisebebi (feri, Tbogamtaroba, drekadoba,<br />

gamWvirvaloba da sxv.), maTi gamoyeneba.<br />

siTburi movlenebi, agregatuli mdgomareobebi:<br />

nivTierebis agregatuli mdgomareobebi, gadasvla erTi agregatuli mdgomareobidan<br />

meoreSi. fizikuri maxasiaTeblebis cvlileba nivTierebis agregatuli mdgomareobebis<br />

cvlilebis dros; gamyareba-dnoba; aorTqleba-kondensacia, duRili,<br />

duRilis temperatura; nivTierebaTa siTburi gafarToeba, wylis anomalia; siTbos<br />

bunebrivi da xelovnuri wyaroebi; Tbogamtarebi da Tboizolatorebi; Tboregulaciis<br />

meqanizmebi organizmebSi.<br />

eleqtrostatika:<br />

orgvari eleqtruli muxti. muxtis mudmivobis kanoni. sxeulTa damuxtva gavleniT<br />

da xaxuniT. eleqtruli veli. damuxtuli sxeulebis urTierTqmedeba. el.<br />

movlenebi bunebaSi. kulonis kanoni.<br />

sxeulTa moZraoba da urTierTqmedeba:<br />

sxeulis siCqaris cvlilebis mizezebi, moqaCva, biZgi; moZraobis saxeebi (wrfivi,<br />

mrudwiruli, rxeviTi, brunviTi). traeqtoria, gadaadgileba, wrfivi Tanabari<br />

moZraobis siCqare, saSualo da myisi siCqare, moZraobis fardobiToba; sxeulTa<br />

urTierTqmedeba, Zala. simZimis, xaxunis (uZraobis da srialis), drekadobis Zalebi.<br />

niutonis kanonebi, masa _ inertulobis sazomi. masa da wona.simkvrive. msoflio<br />

mizidulobis kanoni; simZimis centri, wonasworoba (mdgradi, aramdgradi,<br />

ganurCeveli); martivi meqanizmebi. meqanikis oqros wesi.<br />

meqanikuri rxevebi da talRebi:<br />

rxeva, rxevis maxasiaTebeli parametrebi; ganivi da grZivi talRa, talRis sigrZe,<br />

talRis siCqare, talRis arekvla. b<strong>ge</strong>ra, b<strong>ge</strong>ris wyaroebi, b<strong>ge</strong>ris warmoqmna, gavrceleba<br />

da aRqma. b<strong>ge</strong>riTi signalebis gadacema da miReba organizmebSi. smenis organoebi.<br />

eqos warmoqmna. xmamaRloba, tonis simaRle. ultrab<strong>ge</strong>ra da infrab<strong>ge</strong>ra.<br />

sinaTle:<br />

sinaTlis bunebrivi da xelovnuri wyaroebi. sinaTlis gavrceleba erTgvarovan da<br />

araerTgvarovan garemoSi. sinaTlis arekvla, gardatexa.<br />

eleqtruli deni:<br />

eleqtrogamtarebi da izolatorebi. denis wyaroebi. denis Zala, Zabva, gamtaris<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

11


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

12<br />

winaRoba. omis kanoni wredis ubnisaTvis. gamtarTa paraleluri da mimdevrobiTi<br />

SeerTeba, martivi eleqtruli wredi. eleqtruli energiis gadacemis gzebi.<br />

magniti:<br />

magniti, magnituri veli.<br />

garemos dacva:<br />

mdgradi ganviTarebis principebi. adamianis zemoqmedeba bunebaze (dadebiTi da<br />

uaryofiTi Sede<strong>ge</strong>bi); daculi teritoriebi da maTi Seqmnis aucilebloba; wiTeli<br />

wigni; bunebrivi resursebis ukanono gamoyeneba (xeebis Wra, brakonieroba). energiis<br />

dazogvis mniSvneloba.<br />

janmrTeloba. piradi higiena, usafrTxoeba:<br />

jansaRi cxovrebis wesi. janmrTelobisTvis saziano garemo faqtorebi da maTgan<br />

Tavis dacvis wesebi, Sesabamisi gamafrTxilebeli niSnebi. mavne Cvevebis (nikotinis,<br />

narkotikis, alkoholis moxmareba) gavlena adamianis janmrTelobaze.


sazogadoebrivi mecnierebebi<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />

unar-Cvevebi sazogadoebriv mecnierebebSi<br />

mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli dro<br />

qronologiuri erTeulebisa (weliwadi, saukune, aTaswleuli) da welTaRricxvis<br />

sistemis gamoyeneba, <strong>ge</strong>oqronologia _ hidrosferos, atmosferos, kontinentebisa<br />

da sicocxlis warmoSoba, istoriuli movlenebisa da faqtebis Sesabamis istoriul<br />

epoqebTan dakavSireba;<br />

mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli sivrce<br />

saqarTvelosa da msoflios politikur, fizikur da istoriul rukaze adgilis,<br />

movlenebisa da procesebis amocnoba;<br />

mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli interpretacia<br />

istoriuli warsulis amsaxveli sxvadasxva saSualebis dasaxeleba da maTze msjeloba<br />

(mag.: saxelmZRvanelos teqsti da sxva werilobiTi masala, ilustraciebi,<br />

Ria baraTebi, fotoebi, kinofilmebi da sxv), istoriuli wyaroebis tendenciurobaze<br />

msjeloba (esmis, rom sxvadasxva wyaro erTsa da imave movlenaze xSirad<br />

gansxvavebul informacias gvawvdis; asaxelebs im faqtorebs, romlebmac ganapiroba<br />

ama Tu im konkretuli wyaros tendenciuroba), sxvadasxva formatSi mocemuli<br />

<strong>ge</strong>ografiuli informaciis moswavleTaTvis gasa<strong>ge</strong>b formatSi warmoCena (mag.:<br />

rukaze mocemuli informaciis cxrilis an sqemis saxiT gamosaxva);<br />

mimarTuleba: istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli kvleva<br />

istoriul da <strong>ge</strong>ografiul Tematikaze kiTxvebis dasma da kiTxvebze pasuxis gacema,<br />

sxvadasxva istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli wyaros saSualebiT saWiro informaciis<br />

mopoveba, martivi istoriuli da <strong>ge</strong>ografiuli kvlevis da<strong>ge</strong>gmva da Catareba;<br />

mimarTuleba: komunikacia<br />

istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis sakiTxebze msjeloba da maT Sesaxeb sakuTari azris gamoTqma,<br />

istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis sakiTxebze aRwerilobiTi Temis dawera.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

13


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

14<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />

sazogadoebriv mecnierebebSi<br />

istoriisa da <strong>ge</strong>ografiis Seswavlis sagani.<br />

dro da kalendari:<br />

istoriuli drois erTeulebi: weli, saukune, aTaswleuli, welTaRricxvis sistema;<br />

kalendari da drois aRricxvis sistema.<br />

ruka da sxva <strong>ge</strong>ografiuli saSualebebi:<br />

globusi, adgilis <strong>ge</strong>gma, ruka (saswavlo rukebi, atlasi); horizontis mxareebi,<br />

adgilis gagneba, kompasi; masStabi, rukaze gamosaxuli obieqtebis, movlenebisa da<br />

procesebis gamosaxviTi xerxebi, rukis le<strong>ge</strong>nda (gamoyenebuli simboloebi).<br />

<strong>ge</strong>ografiuli mdebareoba da sazRvrebi:<br />

fizikuri, ekonomikuri, politikuri mdebareoba, sazRvrebis mniSvneloba.<br />

bunebrivi resursi, maTi klasifikacia, garemo da adamianis zemoqmedeba, bunebisadmi<br />

racionaluri damokidebuleba.<br />

msoflio klimati:<br />

dedamiwis brunva RerZisa da mzis garSemo da misi Sede<strong>ge</strong>bi: dRe-Ramis cvla; weliwadis<br />

droebis cvla; siTbosa da sinaTlis ganawileba dedamiwaze; amindis prognozi;<br />

meteorologiuri xelsawyoebis gamoyenebis principi; amindisa da klimatis<br />

gansxvaveba; CrdiloeT da samxreT naxevarsferoebSi sezonebis araTanabari cvla;<br />

siTburi sartyelebi; klimatis gavlena adamianis yofaze.<br />

kontinentebi, okeaneebi, naxevarsferoebi:<br />

kontinentebis mdebareoba, farTobi, saxasiaTo buneba (zonebi, mcenareuloba,<br />

cxovelTa samyaro), mTebi, mdinareebi, tbebi, mosaxleoba, ZiriTadi qveynebi da<br />

qalaqebi.<br />

preistoriuli epoqa:<br />

adamianis warmoSoba da ganviTareba; misi gansaxleba msoflioSi da saqmianoba;<br />

uZvelesi religiuri warmod<strong>ge</strong>nebi; preistoriuli epoqis adamiani saqarTvelos<br />

teritoriaze.<br />

uZvelesi civilizaciebi:<br />

Zveli egvipte (egviptis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati; miwaTmoqmedebaze<br />

dafuZnebuli ekonomika; saxelmwifo wyoba; kultura da religia).<br />

SuamdinareTi (SuamdinareTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati;<br />

mosaxleoba da misi saqmianoba; SumerTa qalaq-saxelmwifoebi; SumerTa damwerloba,<br />

miTebi da RmerTebi, Zveli babiloni; hamurabis kanonebi). indoeTi (indoeTis<br />

<strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba da bunebrivi pirobebi; mosaxleoba da misi saqmianoba;<br />

mohenjo-daro da harafa; arielTa migracia; induizmi; kasturi sistema;<br />

aSokas mmarTveloba; budizmi). CineTi (CineTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba da<br />

bunebrivi pirobebi; mosaxleoba da misi saqmianoba; cinebis imperia, saxelmwifo<br />

wyoba; Cinuri damwerloba; CineTis didi kedeli; konfucianeloba).<br />

Zveli saberZneTi da romi:<br />

Zveli saberZneTi (saberZneTis <strong>ge</strong>ografia _ adgilmdebareoba, buneba da klimati;<br />

spartisa da aTenis qalaq-saxelmwifoebi; maraTonis brZola; olimpiuri TamaSebi;<br />

religia da kultura; aleqsandre makedoneli). Zveli romi (Zveli romis <strong>ge</strong>ografia<br />

_ adgilmdebareoba, buneba da klimati; romis daarseba; romis respublika,<br />

iulius keisari, avgustusi _ romis pirveli imperatori, qristianuli religia<br />

da misi filosofiuri arsi, qristianobis gavrceleba da qristianebis devna, qri-


stianobis saxelmwifo religiad gamocxadeba; romis imperiis orad gayofa, dasavleT<br />

romis imperiis dacema; kultura Zvel romSi).<br />

saqarTvelos istoria da <strong>ge</strong>ografia:<br />

saqarTvelos istoriul-<strong>ge</strong>ografiuli daxasiaTeba (saqarTvelos bunebrivi saz-<br />

Rvrebi; ZiriTadi orografiuli da hidrografiuli erTeulebi; saqarTvelos<br />

klimati; bunebrivi resursebi; saqarTvelos flora da fauna; bunebis dacva saqarTveloSi;<br />

saqarTvelos administraciuli mowyoba: mxareebi, mniSvnelovani qalaqebi);<br />

kolxa; egrisis samefo; qarTlis samefo (qarTlis samefos warmoqmna, farnavazis<br />

mefoba, samxedro da administraciuli reformebi, rwmena-warmod<strong>ge</strong>nebi);<br />

urTierToba romTan (pompeusis laSqroba saqarTveloSi, qarTlis mefe farsman<br />

qveli, miReba romSi); qristianobis saxelmwifo religiad gamocxadeba saqarTveloSi;<br />

vaxtang gorgasali; egrisis brZola damoukideblobisaTvis (bizantiisa<br />

da sparseTis dapirispireba, cametwliani omi); araboba saqarTveloSi (islami da<br />

misi filosofiuri arsi, habib ibn-maslamas ”dacvis si<strong>ge</strong>li,” saqarTveloSi arabTa<br />

mmarTvelobis sistema); saqarTvelos erTiani feodaluri saxelmwifos warmoSoba<br />

(axali feodaluri samTavroebis warmoSoba; daviT kurapalati, bagrat III, brZola<br />

bizantiasTan, bagrat IV); daviT aRmaSenebeli; saqarTvelo XII saukunis meore<br />

naxevarSi (giorgi III, Tamar mefe); saxelmwifoebrivi wyobileba da kultura XII-<br />

XIII saukuneebSi; monRolTa batonoba saqarTveloSi (monRolTa ekonomikuri da<br />

socialuri yofa, monRoluri mmarTvelobis damyareba saqarTveloSi, ormefoba<br />

saqarTveloSi, demetre Tavdadebuli; giorgi V); Temur-lengis Semosevebi saqarTveloSi<br />

da misi Sede<strong>ge</strong>bi; aleqsandre didis mefoba da qveynis daSla samefosamTavroebad;<br />

brZola iranis winaaRmdeg XVII saukuneSi (Teimuraz I da luarsab II,<br />

qeTevan dedofali, giorgi saakaZe); vaxtang VI; Teimuraz II da erekle II; solomon<br />

I; saqarTvelo-ruseTis urTierToba XVI-XVIII ss.; qarTuli kultura XVI-XVIII ss.;<br />

ruseTis mier qarTuli samefo-samTavroebis gauqmeba; imperiuli mmarTvelobis<br />

damokidebuleba qarTuli enisa da eklesiis mimarT; brZola damoukideblobisaTvis;<br />

batonymobis gauqmeba saqarTveloSi; “Tergdaleulebi;” qarTuli kultura XIX<br />

saukuneSi; I msoflio omi da 1917 wlis ruseTis revolucia; saqarTvelo 1918-1921<br />

wlebSi; saqarTvelo sabWoTa kavSiris Semad<strong>ge</strong>nlobaSi (saqarTveloSi bolSevikuri<br />

mmarTvelobis damyareba da sabWoTa kavSiris Seqmna, politikuri represiebi, II<br />

msoflio omi da saqarTvelo, ioseb stalinis gardacvalebis Semdeg ukanonod represirebulTa<br />

reabilitacia; 80-iani wlebis reformebi, qarTveli xalxis yofa da<br />

kultura); saqarTvelo sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg (saqarTvelos damoukideblobis<br />

aRd<strong>ge</strong>na, sirTuleebi saxelmwifoebrivi mSeneblobis gzaze, saqarTvelos<br />

gawevrianeba gaerTianebuli erebis organizaciasa da evrosabWoSi, saqarTvelos<br />

konstitucia, erovnuli simbolika: droSa, himni, <strong>ge</strong>rbi).<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

15


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

16<br />

fizikuri aRzrda<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />

unar-Cvevebi fizikur aRzrdaSi<br />

mimarTuleba: janmrTeloba da usafrTxoeba<br />

piradi higienisa da usafrTxoebis wesebis (sportul darbazSi, varjiSisas<br />

da sazogadod) dacva;<br />

mozardisTvis aucilebeli sasicocxlo moZraobiTi unarebis, sayofacxovrebo,<br />

samoqalaqo da higienuri moTxovnebis dacva da praqtikaSi racionaluri<br />

gamoyeneba;<br />

daamyaros kavSiri pirad higienas, usafrTxoebis wesebsa da janmrTelobas<br />

Soris.<br />

mimarTuleba: moZraoba da motoruli unar-Cvevebi<br />

fizikur aqtivobaSi monawileobisaTvis aucilebeli samoZrao moqmedebebis Sesrulebis<br />

xerxebis demonstrireba;<br />

unarSezRuduli bavSvebisTvis aucilebeli samoZrao moqmedebebis Sesrulebis xerxebis<br />

TvalnaTeli demonstrireba.<br />

mimarTuleba: aqtiuri monawileoba<br />

organizmis gakaJebisa da janmrTelobis ganmtkicebisaTvis aucilebeli fizikuri<br />

aqtivobebis miRweva da xangrZlivi droiT SenarCuneba;<br />

sportul-gamajansaRebeli laSqrobebis dros qcevis aucilebeli wesebis aRwera-<br />

SemuSaveba;<br />

klasgareSe aqtivobebis (SromiTi, sportuli, sazogadoebrivi da sxv.) aRwera-SemuSaveba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />

fizikur aRzrdaSi<br />

fizikuri kultura da sporti:<br />

moZraobis safuZvlebi; motoruli unar-Cvevebis ganviTarebisa da sxeulis srulyofisaTvis<br />

aucilebeli varjiSebi, maTi aucilebloba, praqtikuli mniSvneloba, sar<strong>ge</strong>blianoba,<br />

rigiToba, sixSire da a.S. (jgufuri da individualuri kompleqsuri<br />

varjiSebi, maTi klasifikacia sxeulis sxvadasxva nawilis, samoZrao unarebis, moqnilobisa<br />

da sportuli TamaSebis dauflebis SesaZleblobis mixedviT); savarjiSo<br />

kompleqsebis modifikacia konkretul miznebTan mimarTebaSi; ZiriTadi sportuli<br />

saxeobebi (fexburTi, kalaTburTi, frenburTi, mZleosnoba, tanvarjiSi).<br />

aqtiuri Sroma da dasveneba:<br />

klasgareSe aqtivobebis (SromiTi, sportuli, sazogadoebrivi da sxv.) mniSvneloba;<br />

saskolo da regionaluri sazogadoebrivi aqciebis mniSvneloba; saskolo<br />

da regionaluri sportuli Sejibrebebis mniSvneloba; saskolo da regionaluri


sxvadasxva xangrZlivobisa da sirTulis sportul-gamajansaRebeli laSqrobebis<br />

mniSvneloba.<br />

racionaluri kveba:<br />

sakvebis mniSvneloba janmrTelobisaTvis; janmrTelobisaTvis mavne da sasar<strong>ge</strong>blo<br />

sakvebi; sakvebis racionis (kaloriulobis, xarisxis da raodenobis) zegavlena<br />

janmrTelobaze; kvebis reJimi.<br />

piradi da sazogadoebrivi higiena:<br />

sayrden-mamoZravebeli aparatis anatomiur-fiziologiuri a<strong>ge</strong>buleba; fizikuri<br />

aRzrdis higiena; sxeulis movlis wesebi da procedurebi; travmatizmis profilaqtika;<br />

sayofacxovrebo teqnikis moxmarebis usafrTxoebis wesebi; sazogadoebrivi<br />

transportiT sar<strong>ge</strong>blobis wesebi; sazogadoebriv cxovrebaSi arsebuli potenciuri<br />

safrTxeebi, maTgan Tavis daRwevis xerxebi da daxmarebis gawevis saSualebebi;<br />

fizikuri da sulieri janmrTelobis urTierTkavSiri; Tavis dacva sxvadasxva<br />

daavadebisagan; regularuli samedicino Semowmebis mniSvneloba.<br />

mavne Cvevebi (uaryofiTi zegavlena da maTze uaris Tqma):<br />

hipodinamia; Tambaqos, alkoholisa da narkotikebis mavne zemoqmedeba; mavne Cvevebis<br />

gavlena adamianis fsiqikasa da xasiaTze (apaTia, agresia, depresia, yuradRebis<br />

gafantva, mexsierebis daqveiTeba da sxv.).<br />

adamianTa urTierToba, Tanacxovrebis principebis dacva, umweoTa mimarT TanagrZnoba:<br />

TviTkontrolis da sxvaTa kontrolis meqanizmebi; patiosani TamaSis wesebi; tolerantoba<br />

(unarSezRuduli adamianebis, sapirispiro sqesis, sxvadasxva asakis,<br />

erovnebis, religiis (da a.S.) warmomad<strong>ge</strong>nelTa mimarT); sxvadasxva sazogadoebriv<br />

gaerTianebasTan urTierToba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

17


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

18<br />

saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba/<br />

SromiTi swavleba<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> unar-Cvevebi saxviT da<br />

gamoyenebiT xelovnebasa da SromiT swavlebaSi<br />

<strong>maswavleblis</strong> mier saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis Seqmnisas (moculobis<br />

gadmocema, eqsperimentis Catareba masaliT, emociis gadmocema sxvadasxva mxatvruli<br />

xerxis gamoyenebiT da a.S) ganmsazRvrelia am xerxebis flobis da ara namuSevris<br />

Sesrulebis xarisxi.<br />

mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da<br />

ideebis gamoxatva xelovnebaSi<br />

namuSevris Seqmnisas kompoziciuri ganawilebis principebis (wonasworoba, perspeqtiva,<br />

TavSeyris wertili, wina da ukana plani, masStabi, simetria, proporcia)<br />

gamoyeneba;<br />

namuSevris Seqmnisas civi da Tbili, kontrastuli ferebis, ferTa gradaciis gamoyeneba;<br />

sxvadasxva mxatvruli xerxis (SuqCrdili, Strixi, laqa, bliki) saSualebiT saganTa<br />

moculobis gamosaxva;<br />

sxvadasxva mxatvruli xerxis (SuqCrdili, kontrasti, kompoziciuri ganawileba,<br />

sxvadasxvagvari monasmi, faqtura, koloriti) da efeqtebis gamoyenebiT asociaciebis,<br />

emociebis gadmocema;<br />

sxvadasxva teqnikis (ferwera, grafika, Zerwva, kolaJi, aplikacia, tradiciuli<br />

xelsaqmis romelime saxeoba) gamoyeneba;<br />

kompiuteruli teqnologiebis gamoyeneba dizainis Sesaqmnelad, prezentaciis Casatareblad;<br />

saskolo resursis Seqmna (Teatraluri rekvizitebi saskolo speqtaklebisaTvis,<br />

saskolo stendebi, wignebis akinZva, rukebi da sxv.) da adekvaturi gamoyeneba;<br />

eqsperimentis Catareba namuSevris Seqmnisas (xelovnebis elementebis, principebis,<br />

sxvadasxva masalis, teqnikisa da proceduris gamoyenebiT).<br />

mimarTuleba: xelovnebis aRqma konteqstSi<br />

xelovnebis nimuSis, avtoris, epoqis amocnoba;<br />

sxvadasxva epoqis xelovnebis (mag.: Zveli aRmosavleTi, antikuri xana, Sua saukuneebi,<br />

renesansi da sxv.) garCeva (SeuZlia imsjelos sxvadasxva epoqis damaxasiaTebel<br />

stilur niSnebze (kompoziciuri ganawileba, kolo riti, xazi, forma, Sesrulebis<br />

manera), Tematikaze; namuSevris Sina ar sis dakavSireba istoriul, religiur<br />

da socialur konteqstTan (mag.: delakruas `Tavisufleba barikadebze~);<br />

sxvadasxva mxatvruli stilis (realisturi da pirobiTi xelovnebis nimuSebi (mag.<br />

ticiani, miqelanjelo_bizantiuri freskebi, mozaika), stilisTvis damaxasiaTebeli<br />

niSnebi (forma _ moculobiTi/brtyeli, gar emo_realuri/irealuri, proporciebi,<br />

masStabi _ realuri/u tri rebu li, darRveuli da sxv.) garCeva;


saxviTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bisa da Janrebis amocnoba_daxasia Teba;<br />

msjeloba dekoratiul_gamoyenebiTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bze;<br />

msjeloba_analizi qarTuli xelovnebisa da kulturis Sesaxeb.<br />

mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />

xelovnebis nimuSis analizi da Sefaseba. xelovnebis elementebisa da principebis<br />

gamoyeneba namu SevarSi ideis, Sinaarsis, xasiaTis, ganwyobilebis gadmosacemad<br />

(kompo ziciuri ganawileba, feri, koloriti, faqtura, ganaTeba; Sesrule bis manera:<br />

monasmi, xazi, forma; detali: poza, Jesti, gamometyveleba, aqsesuarebi da<br />

a.S.);<br />

saTanado terminologiis gamoyeneba;<br />

sxvadasxva saxis RonisZiebis da<strong>ge</strong>gmva_organizeba. aqcia, saklaso da saskolo gamofena,<br />

zeimi, speqtakli, eqskursiebi muzeumebSi, galereebSi, qalaqgareT, kulturuli<br />

memkvidreobis gacnobis mizniT da sxv.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> codna<br />

saxviT da gamoyenebiT xelovnebasa da SromiT swavlebaSi<br />

saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebi da principebi:<br />

xazi, feri (ZiriTadi, Sed<strong>ge</strong>nili, kontrastuli ferebi, koloriti, feris intensivoba,<br />

naxevartoni), SuqCrdili, faqtura, forma, moculoba; proporciebi; kompoziciuri<br />

ganawilebis safuZvlebi: mTlianoba, sivrce (xedvis wertili, horizontis<br />

xazi, perspeqtiva, TavSeyris wertili, wina da ukana plani), simetria, ritmi,<br />

wonasworoba, kontrasti.<br />

teqnika da procedura:<br />

ferweris, grafikis sxvadasxva teqnika, Zerwva, aplikacia, qaRaldis plastika, mozaika,<br />

kolaJi, konstruqcia, anabeWdi, kompiuteruli teqnologiebi; dekoratiulgamoyenebiTi<br />

sagnebis damzadeba Tixis, xis, liTonis da sxva masalis Tvisebebis<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

saqarTvelos xelovneba da kultura:<br />

informacia xelovnebis qarTvel moRvaweebze da maT Semoqmedebaze; qarTuli xelovnebis<br />

dar<strong>ge</strong>bi: kedlis mxatvroba, arqiteqtura, minanqari, oqromWedloba, Weduroba<br />

da sxv. xalxuri Semoqmedeba.<br />

msoflios xalxTa xelovneba da kultura:<br />

sxvadasxva epoqis xelovneba (Zveli aRmosavleTi, antikuri xana, Sua saukuneebi, renesansi<br />

da sxv.); stiluri niSnebi, Tematika, cnobili nimuSebi); epoqis istoriuli,<br />

religiuri da socialuri konteqsti; xelovnebis roli sazogadoebis cxovrebaSi.<br />

sxvadasxva mxatvruli stili da ZiriTadi mimdinareobebi xelovnebaSi:<br />

goTuri, romanuli, manierizmi, baroko, rokoko, klasicizmi, realizmi, impresionizmi,<br />

avangardizmi (fovizmi, futurizmi da sxv.).<br />

saxviTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bi da Janrebi;<br />

gamoyenebiTi xelovnebis dar<strong>ge</strong>bi.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

19


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

20<br />

musika<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong><br />

unar-Cvevebi musikaSi<br />

sabazo an/da saSualo safexurebis musikis <strong>maswavleblis</strong> standartsa da <strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s<br />

<strong>maswavleblis</strong> standarts Soris (musika) gansxvaveba mxolod sagnis swavlebis meTodebSi<br />

mdgomareobs.<br />

mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva<br />

simRera (romelime xmis partiis codna da swavleba);<br />

erT an ramdenime sakravze dakvra (akompanementi);<br />

cekvis dadgma, ileTebis Cveneba;<br />

gundis, ansamblis xelmZRvaneloba (diriJoroba) (repertuaris SerCeva, swavleba,<br />

Sesruleba);<br />

musikasTan dakavSirebuli RonisZiebis organizeba (musikaluri speqtakli, koncerti,<br />

mejlisi...);<br />

improvizacia (xmiT; musikalur sakravze dakvris, cekvis, Ronis Zi ebis msvlelobis<br />

dros; teqstis SerCeva melodiisaTvis; musikis SerCeva poeturi teqstisaTvis);<br />

warmod<strong>ge</strong>nis, speqtaklis musikaluri gaformeba (musikaluri reJisura) (CanaweriT,<br />

cocxali SesrulebiT);<br />

sanoto sistemis gamoyeneba (simReris, dakvris, musikaluri nawarmoebis mosmenis,<br />

musikaluri nawarmoebis analizis, musikis Caweris, melodiis ZiriTadi funqciebiT<br />

harmonizaciis dros);<br />

sainformacio-sakomunikacio teqnologiebis (interneti, musikalur-kompiuteruli<br />

programebi) da aparaturis (magnitofoni, diqtofoni, foto-, video-, teleaparatura,<br />

kompiuteri, mobiluri telefoni) gamoyeneba (ritmul-intonaciuri savarjiSoebis,<br />

musikaluri kompoziciis Sesrulebis dros; sxvadasxva saxis Canaweris<br />

demonstraciisTvis, miRweuli SemoqmedebiTi Sedegis audio, video da foto<br />

failebiT dasafiqsireblad, resursebis mosaZieblad).<br />

mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />

klasikuri musikis qrestomaTiuli nimuSebis amocnoba/am nawarmoebebis musikalur-Tematuri<br />

masalis gadmocema sxvadasxva xerxiT (simRera, dakvra) da maTi<br />

zogadi daxasiaTeba (saxelwodeba, avtori, epoqa, Janri, stili);<br />

mosmenili musikaluri nawarmoebis smeniTi analizi, daxasiaTeba (epoqa, Janri,<br />

stili, forma, gamomsaxvelobiTi saSualebebi);<br />

musikaluri nawarmoebis Sesrulebis Sefaseba; sxvadasxva interpretaciis Sedareba;<br />

qalaqis/raionis kulturuli cxovrebis mimoxilva;<br />

musikaluri terminologiis gamoyeneba saubris dros.


mimarTuleba: musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi<br />

sxvadasxva epoqisa da Janris musikalur nawarmoebebs Soris arsebul msgavsebagansxvavebebze<br />

msjeloba;<br />

erTi da igive epoqis xelovnebis sxvadasxva dargis nawarmoebebs Soris paralelis<br />

gavleba.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s <strong>maswavleblis</strong><br />

<strong>profesiuli</strong> codna musikaSi<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s maswavlebels musikaSi ar moeTxoveba qoreografiuli, samsaxiobo,<br />

sadiriJoro xelovnebis maRal doneze floba cekvis, speqtaklis dadgmis, gundis<br />

xelmZRvanelobis dros. mniSvnelovania, man ise warmarTos saswavlo procesi, rom<br />

daakmayofilos erovnuli saswavlo <strong>ge</strong>gmiT moTxovnili standartebi.<br />

sasimRero repertuari:<br />

erTxmiani, orxmiani, samxmiani simRerebi; xalxuri, klasikuri, Tanamedrove repertuari.<br />

sacekvao repertuari:<br />

qarTuli, istoriul-yofiTi (valsi, menueti, polka, mazuri), sxva xalxTa cekvebi.<br />

musikis Teoria:<br />

musikaluri anbani (sanoto sistema, musikaluri enis elementebi, ZiriTadi musikaluri<br />

terminebi da a.S.);<br />

harmoniis sakiTxebi (maJorul-minoruli sistema, ZiriTadi funqciebi, melodiis<br />

harmonizacia);<br />

formis analizis sakiTxebi (erT-, or-, samnawiliani formebi, rondo, kupleturi,<br />

variaciuli, sonaturi formebi);<br />

sakravTmcodneobis sakiTxebi (b<strong>ge</strong>ris miReba sxvadasxva sakravze, sxvadasxva sakravisTvis<br />

specifikuri saSemsruleblo xerxebi (flaJoleti, picikato da sxv.),<br />

saorkestro jgufebi.<br />

musikis istoria:<br />

sxvadasxva epoqis (baroko, klasicizmi, romantizmi, impresionizmi da sxv.) musikaluri<br />

xelovneba;<br />

musikaluri xelovnebis ZiriTadi Janrebi, maTi warmoSoba da ganviTarebis gza;<br />

musikaluri xelovnebis gamoCenili warmomad<strong>ge</strong>nlebi (SemoqmedebiTi portreti),<br />

cnobili musikaluri nawarmoebebi (Seqmnis istoria, literaturuli pirvelwyaro,<br />

istoriuli konteqsti);<br />

musikis roli xelovnebis sxva dar<strong>ge</strong>bSi (Teatri, kino).<br />

qarTuli musika:<br />

qarTuli musikis istoria, misi ZiriTadi mimarTulebebi (xalxuri musika, <strong>profesiuli</strong><br />

musika), Janrebi (qalaquri simRera, saestrado musika), warmomad<strong>ge</strong>n lebi, nawarmoebebi;<br />

qarTuli musikis damaxa si a Te beli Taviseburebebi;<br />

paralelebi qarTuli xelovnebis sxva dar<strong>ge</strong>bTan.<br />

saSemsruleblo xelovneba:<br />

musikaluri nawarmoebis Sesrulebis Taviseburebebi; mamakacTa da qalTa xmebi;<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

21


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

22<br />

musikaluri koleqtivis saxeebi (gundi, ansambli, orkestri, saopero, sabaleto<br />

dasi);<br />

msoflios gamoCenili musikos-Semsruleblebi, musikaluri, musikalur-Te at raluri<br />

koleqtivebi;<br />

qarTuli saSemsruleblo xelovneba (samgaloblo skolebi, momRerali ojaxebi,<br />

saSemsruleblo koleqtivebi, saSemsruleblo skolebi, cnobili musikos-Semsruleblebi).<br />

musikosis profesia:<br />

kompozitori, diriJori, musikos-Semsrulebeli, musikismcodne, pe da gogi, musikasTan<br />

dakavSirebuli sxva profesiebi.


swavlebis meTodebi<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong>s maswavlebels SeuZlia Sedegze da<br />

moswavleze orientirebuli saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmva<br />

moswavlis fizikuri, socialur-emociuri, SemecnebiTi da<br />

komunikaciuri sferoebis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT:<br />

asakobrivi Taviseburebis gaTvaliswinebiT, daisaxos sagakveTilo miznad iseTi<br />

SemecnebiTi unarebis ganviTareba, rogorebicaa: azrovneba, sivrciTi da droiTi<br />

mimarTebebis daufleba, fantazia;<br />

sagakveTilo miznad daisaxos moswavleebSi iseTi socialuri unarebis ganviTareba,<br />

rogorebicaa: TviTgamoxatva, qcevis Sefaseba da TanamSromloba;<br />

sagakveTilo miznad daisaxos moswavlisTvis iseTi fizikuri unarebis ganviTareba,<br />

rogorebicaa: natifi motorika, sxeulis floba/koordinacia;<br />

sagakveTilo miznad daisaxos moswavleebSi komunikaciuri unarebis ganviTareba;<br />

werisa da kiTxvis strategiebis daufleba; zepiri metyvelebisa da mosmenis unarebis<br />

ganviTareba;<br />

iseTi aqtivobebis SerCeva, romlebic Seesabameba dasaxul mizans da iTvaliswinebs<br />

umcrosi saskolo asakis Taviseburebebs;<br />

aqtivobis ise SerCeva, rom moswavlem SeZlos cnebebisa da mimarTebebis aTviseba<br />

manipulirebis saSualebiT (keTebiT swavla _ problemis gadaWra, kanonzomierebis<br />

aRmoCena);<br />

moswavlis swavlis stilis gaTvaliswineba da swavlebis Sesabamisi strategiis<br />

SerCeva;<br />

resursebis ise SerCeva, rom moswavlem SeZlos miwodebuli cnebebisa da mimarTebebis<br />

TvalsaCinoebis saSualebiT aRqma;<br />

azrovnebis asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT moswavleebisaTvis saintereso,<br />

xatovani, emociuri, gasa<strong>ge</strong>bi da mravalferovani saswavlo masalis SerCeva,<br />

rac gaaaqtiurebs moswavleTa yuradRebasa da swavlis survils;<br />

moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnebis gaTvaliswinebiT grZelvadiani saswavlo procesis<br />

da<strong>ge</strong>gmva;<br />

moswavlis <strong>standarti</strong>s moTxovnebis gaTvaliswinebiT sagakveTilo (moklevadiani)<br />

miznebis gansazRvra;<br />

saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmvisas moswavleTa Zlieri mxareebis gaTvaliswineba, da<br />

SemdgomSi maTi gamoyeneba zrdisa da ganviTarebis safuZvlad;<br />

moswavleTa diferenciaciis strategiebis gamoyeneba Sesabamisi savarjiSoebis,<br />

aqtivobebisa da jgufuri samuSaoebis SerCevisas;<br />

saswavlo miznebis SerCevisas moswavleTa SesaZleblobebis, saWiroebebis, reaqciebis<br />

gaTvaliswineba da saTanado strategiebis SerCeviT moswavleTa unarebis<br />

ganviTarebis xelSewyoba;<br />

sxvadasxva xvadasxva niWis gamovlena da saTanado strategiebis da<strong>ge</strong>gmva TiToeulis gansaviTareblad;<br />

SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleTaTvis gansakuTrebuli programis<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

23


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

24<br />

Sed<strong>ge</strong>na specialistis daxmarebiT;<br />

swavlebis organizebis saTanado formebis SerCeva: jgufuri, wyviluri, individualuri,<br />

mTeli klasis monawileobiT muSaoba;<br />

sagakveTilo miznebis misaRwevad Sesabamisi aqtivobebisa da resursebis SerCeva;<br />

saswavlo aqtivobebis da<strong>ge</strong>gmvisas araqarTulenovani moswavleebis saWiroebebis<br />

da SesaZleblobebis gaTvaliswineba, qarTulis maswavlebelTan TanamSromloba.<br />

maswavlebels SeuZlia Sedegze da moswavleze orientirebuli<br />

sagakveTilo procesis warmarTva fizikuri, socialur-emociuri,<br />

SemecnebiTi da komunikaciuri sferoebis TaviseburebaTa<br />

gaTvaliswinebiT:<br />

aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />

moswavleTaTvis xelSewyoba axali socialuri rolis misaRebad;<br />

sagakveTilo procesis imgvarad warmarTva, iseTi garemos Seqmna, romelic xels<br />

Seuwyobs moswavleTa Soris jansaRi urTierTobebis ganviTarebas, maT socializacias<br />

da eTikuri Rirebulebebis Camoyalibebas;<br />

saxaliso da mravalferovani aqtivobebis gamoyeneba, romlebic gaaiolebs moswavleTa<br />

saskolo garemosTan da reJimTan adaptacias, wesis dacvis Cvevis gamomuSavebas;<br />

sxvadasxva aqtivobis dros iseTi pozitiuri garemos Seqmna, romelic xels Seuwyobs<br />

moswavleebsa da maswavlebels Soris TanamSromlobas;<br />

gakveTilis warmarTvisas moswavleebis ojaxuri, socialuri, fizikuri da kulturuli<br />

gansxvavebulobis gaTvaliswineba da koreqtulad moqmedeba;<br />

sagakveTilo procesis warmarTvisas, mravalferovani meTodebis gamoyenebiT,<br />

moswavlis interesis aRZvra saswavlo procesisadmi da am interesis SenarCuneba;<br />

aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />

moswavleTa nebelobiTi qcevis unaris ganviTarebisTvis xelSewyoba;<br />

moswavleebSi klasis, skolisa da sxva wesebis dacvis unaris gamomuSaveba. wesebis<br />

martivi eniTa da pozitiuri formiT Camoyalibeba, moswavleTa qcevis Tanmimdevruli<br />

kontroli;<br />

saswavlo miznis misaRwevad da<strong>ge</strong>gmili aqtivobebis instruqciis mkafiod da gasa<strong>ge</strong>bi<br />

eniT Camoyalibeba;<br />

instuqciis micemis dros araqarTulenovani moswavleebis daxmarebis mizniT, paralelurad<br />

verbaluri da araverbaluri xerxebis gamoyeneba (logo, ilustracia,<br />

pirobiTi niSnebi, Jestebi, intonacia da a.S.);<br />

aqtivobis mimdinareobis etapebis gamoyofa da ganxorcielebis gakontroleba –<br />

aRricxva, dasrulebis fazis gamokveTa, raTa moswavles Camouyalibdes saqmis bolomde<br />

miyvanis da <strong>ge</strong>gmis mixedviT moqmedebis Cveva;<br />

moswavleebSi da<strong>ge</strong>gmvis unaris ganviTareba martivi amocanebis dasaxviTa da gadaWris<br />

gzebis erToblivi ZiebiT;<br />

iseTi garemos Seqmna, romelic xels Seuwyobs moswavleTa motivacias, miscems<br />

TviTgamoxatvisa da arCevanis gakeTebis saSualebas.


aqtivobebis warmarTvisas umcrosi saskolo asakis Taviseburebebis gaTvaliswineba,<br />

xelSewyoba moswavleebSi refleqsiis unaris ganviTarebisTvis;<br />

moswavlis gamocdilebis gaTvaliswineba da misTvis xelis Sewyoba am gamocdilebis<br />

safuZvelze axali codnisa da unar-Cvevebis TandaTanobiT a<strong>ge</strong>baSi;<br />

swavlebisas sagnis specifikuri terminebis miwodeba moswavlis asakobrivi Taviseburebebis<br />

gaTvaliswinebiT (tempi, raodenoba), raTa xeli Seewyos leqsikuri<br />

maragis etapobriv da Tanmimdevrul gamdidrebas;<br />

moswavleTa yuradRebis mimarTva sakuTar saswavlo procesebze imisaTvis, rom<br />

SeZlon amocanis gadawyvetis xerxebis gaazreba.<br />

maswavlebels SeuZlia Sefasebis mravalferovani xerxebis<br />

gamoyeneba Sedegze da moswavleze orientirebuli saswavlo<br />

procesis uzrunvelsayofad:<br />

TiToeuli moswavlis namuSevrebis analizis safuZvelze asakisTvis damaxasiaTebeli<br />

tipuri Secdomebis amocnoba da, Sesabamisad, momavali samuSaos da<strong>ge</strong>gmva;<br />

moswavlis mier sakuTari namuSevris Sefasebis gamoyeneba moswavlis saswavlo motivaciis<br />

asamaRleblad da swavlis unar-Cvevebis gansaviTareblad;<br />

koreqtuli Sefasebis meSveobiT moswavlisTvis sakuTari Secdomis aRmoCenis,<br />

adekvaturi damokidebulebis da koreqtirebis unaris ganviTareba da Camoyalibeba<br />

(icodes, rom Secdomis daSvebis ufleba yvela adamians aqvs da maTi gamosworeba<br />

SesaZlebelia damoukideblad an <strong>maswavleblis</strong> daxmarebiT; amasTan, Secdoma<br />

biZgs aZlevs Ziebas, problemis gadaWris axali gzebis aRmoCenas);<br />

Sefasebis meSveobiT moswavlisTvis warmatebis grZnobis gaRviveba da xelSewyoba<br />

pozitiuri pirovnuli TviTSefasebis CamoyalibebaSi;<br />

garkveuli saswavlo etapis (trimestri) Sefasebisas TiToeuli moswavlis daxasiaTebis<br />

dawera, koreqtuli da pozitiuri komentarebisa da rekomendaciebis gamoyenebiT;<br />

mravaljeradi Sefasebis Sede<strong>ge</strong>bis gaanalizebis safuZvelze moswavlis progresis/regresis<br />

gamomwvevi mizezebis dad<strong>ge</strong>na da Semdgomi saswavlo procesis da<strong>ge</strong>gmvisas<br />

maTi gaTvaliswineba;<br />

ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli Sefasebis erTmaneTisgan funqciurad gamijvna<br />

da TiToeulis Sesabamisi strategiebis gamoyeneba;<br />

sagnis specifikidan gamomdinare, davalebebisa da aqtivobebis Sefasebis saTanado<br />

kriteriumebis SemuSaveba, maTi wonis gansazRvra da doneebis gamoyofa;<br />

Sefaseba moswavleTa mravalmxrivi ganviTarebis uzrunvelsayofad;<br />

dakvirvebis safuZvelze im SemTxvevebis gansazRvra, rodesac unda moxdes specialistis<br />

Careva (fsiqologi, logopedi, fsiqiatri);<br />

araqarTulenovani moswavleebis Sefasebisas komunikaciuri unaris ganviTarebis<br />

xelSewyobisaTvis, zepirmetyvelebaSi iseTi Secdomebis gasworeba, romelic<br />

aferxebs komunikacias.<br />

<strong>dawyebiTi</strong> <strong>safexuri</strong><br />

25


<strong>maswavleblis</strong> <strong>profesiuli</strong> <strong>standarti</strong><br />

26

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!