30.01.2013 Views

2 I. qarTuli ena

2 I. qarTuli ena

2 I. qarTuli ena

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

I. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(4) 1. SearCieT, CamoTvlilTagan romeli frazeologizmebi Seesabameba teqstSi xazgasmul<br />

sityvebs.<br />

a) gulis gadaSla; b) gulis mobruneba; g) gulSi Caxveva; d) Tavis garTmeva;<br />

e) Tavis daZvr<strong>ena</strong>; v) Tvalis axveva; z) TvalSi mosvla; T) xelis gamarTva;<br />

i) xelis Sewyoba; k) xelSi Cagdeba.<br />

iasoni aiets eaxla. mefes (1)moewona ymawvili, magram, rodesac misi ganzraxva Seityo,<br />

ganrisxda. iasoni mixvda, rom oqros sawmiss iolad ver (2)moipovebda. igi Seevedra<br />

mefes: rogorc genebos, ise mimsaxure, oRond sawmisi damibrune, radgan mis gareSe<br />

mamaCemis samefos samudamod davkargavo. mefes (3)wyromam gauara da Wabuks SesTavaza:<br />

davalebas mogcem da Tu mas (4)daZlev, oqros sawmiss dagibrunebo.<br />

Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv<br />

mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

a b g d e v z T i k<br />

(4) 2. konteqstis gaTvaliswinebiT SearCieT, CamoTvlilTagan romelia teqstSi xazgasmuli<br />

sityvebis Sesaferisi antonimebi.<br />

a) brtyeli; b) gluvi; g) mkvrivi; d) mravali; e) mSrali; v) rbili;<br />

z) sqeli; T) ulevi; i) faqizi; k) xSiri.<br />

tropikuli tyeebi gamoirCeva (1)mkacri klimatiT. banani tropikebis uZvelesi mc<strong>ena</strong>rea<br />

da aq misi (2)cota saxeoba xarobs. bananis nayofs (3)Txeli, (4)xaoiani kani da gemrieli<br />

rbilobi aqvs.<br />

Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv<br />

mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

a b g d e v z T i k<br />

2


(10) 3.<br />

teqstSi daSvebulia morfologiur-orTografiuli da sintaqsuri Secdomebi.<br />

xuT winadadebaSi TiTo-TiTo Secdomaa, xuTi winadadeba uSecdomoa.<br />

Tu winadadebaSi Secdomaa daSvebuli, aRniSvna X gaakeTeT pirveli rigis<br />

Sesabamis ujredSi, xolo Tu winadadebaSi Secdoma araa, aRniSvna X gaakeTeT<br />

meore rigis Sesabamis ujredSi.<br />

1. cnobili qarTveli fermweri, grafikosi, Teatrisa da kinos mxatvari<br />

lado gudiaSvili daibada TbilisSi 1896 wels.<br />

2. 1914 wels man daamTavra Tbilisis samxatvro skola da male pirveli<br />

personaluri gamof<strong>ena</strong> moawyo.<br />

3. mxatvarTa sazogadoebam axalgazrda fermweris manera da stili im-<br />

TaviTve dadebiTad Seafases.<br />

4. lado gudiaSvilma gadawyvita ukeT gacnoboda <strong>qarTuli</strong> xelovnebis<br />

istorias, mis Zirebs.<br />

5. swored amitom miiRo man monawileoba eqvTime TayaiSvilis mier mow-<br />

yobil eqspediciaSi.<br />

6. 1919 wels axalgazrda mxatvari parizSi gaemgzavra da Casvlis Tanave<br />

Cairicxa ronsonis `Tavisufal akademiaSi~.<br />

7. imdroindel frangul presaSi xSiraT qveyndeboda statiebi misi Se-<br />

moqmedebis Sesaxeb.<br />

8. frangma mweralma reinalma uZRvna gudiaSvils monografia, romelic<br />

moxibluli iyo qarTveli fermweris originaluri stiliT.<br />

9. lado gudiaSvili iyo pirveli Tanamedrove qarTveli mxatvari, ro-<br />

melmac `vefxistyaosani~ daasuraTa.<br />

10. mxatvris freskebi amSvenebs Tbilisis qaSueTis eklesiis kedlebs.<br />

3<br />

I II<br />

Secd. uSecd.<br />

(14) 4. teqstSi daSvebulia sul 11 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri<br />

Secdoma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi<br />

da ise gadawereT teqsti, rom arc erTi winadadebis Sinaarsi ar SecvaloT. Tu<br />

Tqven mier gadaweril teqstSi ar iqneba arc erTi Secdoma, damatebiT mogecemaT<br />

3 qula.<br />

(gaiTvaliswineT, erT winadadebaSi SeiZleba SegxvdeT erTze meti Secdoma an<br />

xarvezi.)<br />

milioni welis win fiWvis tyeebi wyalma dahfara. swored am fiWvis gaqvavebuli<br />

fisia qarva. Cinuri legenda mogviTxrobs rom odesRac miwaSi CaumarxiaT dauokebeli<br />

vefxvi romlis suli qarvad qceula.<br />

qarva mizidulobis unariT gamoirCeva. am Tvisebis gamovl<strong>ena</strong>s adgili aqvs xaxunis<br />

dros. qarva sakmaod Zviri Rirda raTa adamianebs swamdaT, rom igi mravali sneulebebisagan<br />

nkurnavda maT. am Zalze umniSvnelovanesi Tvisebebis gamo qarva saukeTeso Tilismad<br />

miaCndaT. amis Sesaxeb cnobebi uZveles wyaroebSi gvxvdeba.


(8) 5. warmoidgineT, rom TanatolebTan erTad gadawyviteT RonisZiebis Catareba, romelic<br />

mzrunvelobas moklebuli bavSvebis problemebs eZRvneba. daxmarebisaTvis<br />

weriliT mimarTeT bavSvTa dacvis fonds.<br />

• CamoayalibeT, konkretulad ris gakeTebas apirebT;<br />

• imsjeleT, ramd<strong>ena</strong>d mniSvnelovania es RonisZieba Tqveni skolisaTvis.<br />

SearCieT saqmiani werilis forma da stili. upasuxeT miTiTebebs. CamoayalibeT<br />

Tqveni azri naTlad, mkafiod da dasabuTebulad. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli<br />

da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.<br />

testSi gamoyofilia adgili Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />

mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT igi).<br />

gaiTvaliswineT: arsad miuTiToT Tqveni saxeli da gvari da arc pirovnebis identificirebis<br />

sxva saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />

Savi samuSaosaTvis<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

4


II. <strong>qarTuli</strong> literatura<br />

(4) 6. giorgi merCule mogviTxrobs:<br />

aramed qarTlisa episkoposni mirean arsenis mamisaTvis friad gulwyebul iyvnes<br />

amis mizezisaTvis, rameTu Tvinier ganzraxvisa maTisa, Ze Tvisi daadgina ka-<br />

Talikosad TanadgomiTa da kurTxeviTa mciredTa episkoposTaiTa. mamfali guaram<br />

didi mireanisTvis gulZvirad iyo da mswrafl xolo brZana Sekrebai episkoposTai<br />

da udabnoisa mamaTai. da yovelni Semokrbes javaxeTs. aramed mamai<br />

grigol ara mun iyo. wadierad moelodes yovelni da martod anjmnobdes wesisa<br />

winamZRuarni igi arseni kaTalikosisaTvis da vera daamtkices sityuai maTi.<br />

1. ganmarteT, ram gamoiwvia, rom `qarTlisa episkoposni mirean arsenis mamisaTvis<br />

friad gulwyebul iyvnes~. (citireba dauSvebelia!)<br />

2. gadmoeciT Tqveni sityvebiT, rogor xsnis avtori guaram mamfalis qcevis motivs.<br />

(citireba dauSvebelia!)<br />

3. amoiwereT sityvebi, romlebic miuTiTebs, rom Sekrebili samRvdeloeba mouTmenlad<br />

eloda mama grigolis misvlas. (ara umetes sami sityvisa)<br />

4. ganmarteT, ram ganapiroba, rom samRvdelo pirebi grigols mouTmenlad elodnen.<br />

(4) 7. rostevan mefem vezirsa da avTandils Tavisi dardi gauziara:<br />

yma mefisa brZanebasa laRi wynarad moismenda,<br />

Tav-modrekiT gaiRimna, gacineba dauSvenda,<br />

TeTrTa kbilTaT gamomkrTalsa Suqsa velTa moafenda.<br />

mefe hkiTxavs: `ras icini, anu Cemgan rad Segrcxvenda?~<br />

kvla ubrZana: `Tavsa Cemsa, ras icini, rad damgmeo?<br />

ymaman hkadra: `mogaxseneb da farmani miboZeo,<br />

raca gkadro, ar gewyinos, ar gahrisxde, ar gaswyreo,<br />

ar gamxado kadnierad, ar amiklo amas zeo~.<br />

1. gaixseneT, ra adardebda rostevans.<br />

2. amoiwereT striqoni, romelSic avtori hiperbolas iyenebs.<br />

3. ganmarteT, ra gaukvirda rostevans.<br />

4. ganmarteT, ris gamo sTxova avTandilma mefes, `farmani miboZeo~.<br />

(3) 8. daviT guramiSvili gviambobs:<br />

momxsenebeli ar mrCebis, maSfoTebs, es maRonebsa.<br />

codvis muxruWiT Sekrulsa, vame, vin mamifonebsa?<br />

Tu ar Sevkreb da ar uZRvni yrmaT ia-vardis konebsa,<br />

cocxalic arvis vaxsovar, mkvdars vinRa mamigonebsa?!<br />

1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT meore striqonis Sinaarsi.<br />

2. amoiwereT ori sityva, romlebic gadataniTi mniSvnelobiT aRniSnavs nawarmoeb-<br />

Ta krebuls.<br />

3. ganmarteT, ra aris am strofis mTavari saTqmeli. (citireba dauSvebelia!)<br />

(4) 9. grigol orbelianis leqsSi `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~ vkiTxulobT:<br />

he, cru sofelo,<br />

daundobelo,<br />

SenSi keTili sad ars fer-ucvlel?<br />

dideba Cveni,<br />

cad sxiv-mimfeni,<br />

nuTu esRa gvaqvs, vhxedavT rasaca?<br />

dayruebulsa,<br />

gza Seuvalsa,<br />

udaburs tyeSi taZars darRveuls,<br />

sad saxe mefis,<br />

didis Tamaris,<br />

sCans Zvels kedelze gamoxatulad!..<br />

1. daasaxeleT wuTisoflis Tviseba mesame striqonis mixedviT. (citireba dauSvebelia!)<br />

2. ganmarteT, ra igulisxmeba gadataniTi mniSvnelobiT sityvebSi: `dideba Cveni, cad<br />

5


sxiv-mimfeni~.<br />

3. amoiwereT striqoni, romelSic gamoxatulia poetis gawbileba saqarTvelos awmyoTi.<br />

4. daasaxeleT literaturuli mimdinareoba, romelsac miekuTvneba es teqsti.<br />

(4) 10. ilia WavWavaZis moTxrobaSi `oTaraanT qvrivi~ avtori gadmogvcems mTavari personaJis<br />

daRupvis ambavs:<br />

vinc mohkvda, Tavsa moukvdao, ityvian xolme glexebi. gana marTali ar aris!<br />

ara, zogjer marTali ar aris. aq iyo erTi kaci, romelsac moukvda oTaraanT<br />

qvrivi!.. es iyo sosia mewisqvile. TiTqmis ocdaaTi weliwadia mag dedakaczed<br />

guli Sevardnili hqonia. jer gasaTxovari yofila, uTxovnia da dauwuniaT. is<br />

dRea da is dRe, sxva aRaravin undomnia, guli aRaraviszed misvlia. roca oTaraanT<br />

qvrivi daqvrivda, maSin erTxel kidev gauara Turme gunebaSi imisma SerTvam,<br />

magram Tavis gulSi sTqva: `magas aseTi qmari moukvda, rom me fexis Cliqadac<br />

ar vekadrebodi... veRar Sevbedav, veRara!..~ sTqva da axloc Turme aRar gauara<br />

oTaraanT qvrivsa...<br />

1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT glexebis naTqvami: `vinc mohkvda, Tavsa moukvdao~.<br />

2. ganmarteT am monakveTis mixedviT, ratom ar aris `zogjer marTali~ glexebis<br />

es naTqvami.<br />

3. amoiwereT mewisqvilis TviTdakninebis aRmniSvneli xatovani gamoTqma. (ara umetes<br />

xuTi sityvisa)<br />

4. ganmarteT, mewisqvilis ra Tviseba Cans am monakveTSi.<br />

(4) 11. vaJa-fSavelas poemaSi `stumar-maspinZeli~ moTxrobilia, rom joyolasTan stum-<br />

rad myofma qistma icno zviadauri:<br />

magram, ros naxa ucnobi,<br />

feri daedo mglisao;<br />

advilad aicnoboda,<br />

rasac hfiqrobda isao.<br />

ar eWaSnika drouls qists<br />

danaxva ucxos ymisao.<br />

6<br />

guli scems brazmoreuli,<br />

saxec ar hmalavs amasa,<br />

xanjriske xeli miudis,<br />

Cumad sinjavda danasa,<br />

magram stumari sxvis saxlSi<br />

ver gahSlis xaTabalasa.<br />

1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT, ra ganwyobileba daeufla xnier qists.<br />

2. amoiwereT xatovani gamoTqma, romelSic Cans, rom `droul qists~ es ganwyobileba<br />

saxeze Seetyo.<br />

3. ganmarteT, ra ganzraxva hqonda joyolasTan myof qists.<br />

4. ganmarteT, ratom ar moiyvana xanSi Sesulma qistma sakuTari ganzraxva sisruleSi.<br />

(4) 12. yuradRebiT waikiTxeT monakveTi guram doCanaSvilis moTxrobidan `kaci, romelsac<br />

literatura Zlier uyvarda~:<br />

`sad ar vyofilvar... ra ar momivlia, gaRunuli daniT _ maCeteTi ekliani buCqebi<br />

_ kaatinga mikafia, okeaneSi TeTr mters davdevdi, mgoni, miyvarda, mTaTa<br />

mwvervalze miocnebia da amisTvis oo, rogor vuwamebivarT... hee, ramdeni, ramdennairi<br />

sicocxle minaxavs da Tqven ki, misaloc interviuerebs, gainteresebT, Tu<br />

ramden wuTs vkargav vermiSelis rigSi, me ki swored maSin, vin icis, sad da rogor<br />

davbodialob _ didebuli ramaa Tvali, magram sul sxvaa fantazia, asyura<br />

da asTvaliani da kaci ver ityvis, Tu vinaa WeSmaritad namyofi perusa da nigeriaSi,<br />

me, Tu romelime CibuxgaCrili locmani, romelmac gemiT mTeli msoflio<br />

Semoiara~.<br />

1. ganmarteT, ris Tqma surs vasiko keJeraZes sityvebiT: `hee, ramdeni, ramdennairi<br />

sicocxle minaxavs~.<br />

2. ganmarteT, ratom ar hkargavs vasiko dros `vermiSelis rigSi~ (citireba dauSve-<br />

belia!)<br />

3. amoiwereT sityvebi, romelTa meSveobiTac personaJi fantazias axasiaTebs. (ara<br />

umetes sami sityvisa)<br />

4. ganmarteT, ra aris am monologis mTavari saTqmeli.


III. wakiTxulis gaazreba da weriTi davaleba<br />

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!<br />

davaleba # 1<br />

yuradRebiT waikiTxeT nawyvetebi grigol robaqiZis romanidan `Cakluli suli~:<br />

leninma gansakuTrebuli saxeli uwoda stalins _ `legendaruli qarTveli~. legendaruli<br />

Warbad iyo stalinSi, oRond <strong>qarTuli</strong> _ meCxrad... stalini mxolod imd<strong>ena</strong>d<br />

iyo qarTveli, ramd<strong>ena</strong>dac sapirispiro polusi iyo qarTvelobisa.<br />

preistoriuli xvlikis gaqvavebuli Tavi _ ase daaxasiaTa igi erTma yofilma TanamSromelma,<br />

romelmac, mgoni, arc ki icoda, rogor zustad moartya mizans... bavSvobaSi<br />

yvavili moexada da am sneulebis Zlivs SesamCnevi kvali kidev ufro amkveTrebda<br />

preistoriulobas Tavisas; aseve Worfli, romelic misi saxis fers cicars amsgavsebda...<br />

mTels mis arsebaSi ubedurebis momtanis civi sisxli igrZnoboda, romelic mzakvrobiT<br />

yvelas ajobebs. misi mzeris winaSe yoveli neba ukan ixevda.<br />

stalini nabijebs katasaviT nela, rbilad adgamda, TiTqos surda, raRacas damalvoda<br />

an vinmes SeumCnevlad Tavs dasxmoda... pirovneba ki ara, umal niRabi iyo. mxolod<br />

aralegaluri cxovrebis gamo rodi atarebda stalini amden fsevdonims. stendalis<br />

msgavsad, fsevdonimebi misTvisac namdvili saxelebi iyo. saxeliT ixelTeb pirovnebas,<br />

ase fiqrobdnen Zveli egviptelebi. stalini gamudmebiT icvlida saxelebs, amitom<br />

mudam mouxelTebeli da gamoucnobi rCeboda, xolo Tu daapatimrebdnen, marjved<br />

usxlteboda SempyrobT. man bevri cixe moiara, baTumSi, tfilisSi, baqoSi, centralur<br />

ruseTSi da cimbirSi _ xSirad garboda cixeebidan. ramdenjerme gadaasaxles _ isev<br />

da isev garboda da sul sxva adgilas amoyvinTavda xolme axali saxeliT, axali niRbiT.<br />

SesamCnev kvals arsad tovebda.<br />

stalini gveliviT icvlida kans da amiT xelSeuxeblad inaxavda Sinagan arsebas.<br />

magram Tavdacvis sxva xerxic hqonda: sinamdvilis gabiabrueba. erTxel baqos cixeSi<br />

politikuri patimrebi aiZules rozgebmomarjvebuli jariskacebis mwkrivebs Soris gaevloT.<br />

stalinmac gaiara _ magram rogor? xelSi broSura eWira _ uTuod marqsistuli<br />

_ kiTxulobda da ise miabijebda, TiTqos mas araferi exeboda. damsjelebis abu-<br />

Cad agdebiT sakuTari pirovneba moraluri Seuracxyofisagan ixsna. aq ukve napovni<br />

hqonda Tavisi namdvili stiqia...<br />

sicocxlis mimarT mtrulad iyo ganwyobili da yvelgan mtrebi elandeboda. mtris<br />

dasaZlevad ori ram aris saWiro: TavdaWera da ironia. stalinis TavdaWera iogebisas<br />

hgavda, xolo misi ironia ubadlo iyo. nela, gaunZrevlad, gulgrilad aRizianebda<br />

igi mowinaaRmdeges, aqezebda, dascinoda, wyobidan gamohyavda. is ciliswamebiTa da<br />

damcirebiT spobda Tavis mtrebs... iyo Tu ara boroti Cveulebrivi azriT? ara. is ar<br />

yofila mkvleli, arc yaCaRi, arc aranairi damnaSave. piriqiT: saukeTeso surda adamianebisaTvis<br />

_ da mainc: mis xasiaTSi imTaviTve raRac ucxo gvaris boroti Tesli budobda.<br />

iqneb pirad siamovnebas mieltvoda? sulac ara. miwieri siamovnebani _ qali, Rvino,<br />

azartuli TamaSi, fuli _ ar arsebobda misTvis. niSneulia, rom qarTul lxinSi,<br />

sadac mudam dionises adideben, roca yvela sxva Tvreboda, is erTaderTi, fxizeli<br />

rCeboda. is guluxvi iyo, ramd<strong>ena</strong>dac ki SeeZlo aseTi yofiliyo, da daxmarebisTvis<br />

mudam mzad iyo, viTarca sulieri moZRvari da mainc aravisTan iyo axlo. ar hyolia<br />

arc erTi megobari, radgan aseTi vinme _ megobaric rom yofiliyo _ samudamod mis<br />

qveSevrdomad unda darCeniliyo. SesaZloa, es gulis siRrmeSi awuxebda kidec. SeiZleba<br />

xandaxan Trgunavda sakuTari xasiaTi. aseT wuTebSi iqneb Rrma kaeSani ipyrobda.<br />

magram Zneli dasajerebelia, rom es kaeSani Tundac erTi wamiT sxvebisTvis gaemxila.<br />

mudam raRac xels uSlida guli gaexsna...<br />

damarcxebulni qeds ixridnen mis winaSe, iCoqebdnen da codvebs inaniebdnen. `legendaruli<br />

qarTvelis~ gamarjvebebi yvelas ukvirda da leninis mier Serqmeul am metsaxels<br />

axla yvela yuradRebiT akvirdeboda. ukvirdaT da ver gaegoT: rogor? saidan<br />

aseTi Zala am velur, uxeS kavkasielSi? maT ver gaegoT, rom stalinis bolSevikur<br />

fsiqikaSi dauSreteli instinqtebi kvebavdnen racios. swored es iyo gadamwyveti gamarjvebisTvis.<br />

gamarjveba gamarjvebas mosdevda, stalini dRiTi dRe izrdeboda da veraviTari<br />

Zala veRar ajobebda mas...<br />

7


evoluciis bedi, lenini, kuboSi iwva balzamirebuli _ miTi axali faraonisa. revoluciis<br />

mebrZoli trocki, gagdebuli, bosforis napirebze memuarebs werda. revoluciis<br />

saWe xelT epyra stalins. is ijda kremlSi rogorc adamianadqceuli radiomimRebi:<br />

sabWoTa qveynis kidiT kididan uTvalav talRebs iRebda. is am talRebis mxolod<br />

mimRebi ki ar iyo, aramed maTi Semoqmedi da ganmsjeli... TviTon ucnauri molekula<br />

Tvrameti wlis ganmavlobaSi ganuwyvetliv muSaTa masebis molekulur proceseb-<br />

Si yvinTavda da arc erTi molekula xelSeuxebeli ar darCenia. sxva TanamebrZolni<br />

revoluciamde ruseTidan Sors cxovrobdnen: ruseTis ganviTarebas evropis emigrantuli<br />

mansardebidan adevnebdnen Tvals. stalini ki mudam muSaTa masebis qarborbalaSi<br />

cxovrobda _ mudam uCinari, magram qmediTi elementi. Zvel droSi tomis beladSi mTeli<br />

tomis Zala iyrida Tavs, stalinSi Segrovda proletaruli energia, da roca revolucia<br />

Zlevamosilad gaiSala, man amoyvinTa: is revoluciis ganxorcielebad iqca. is<br />

ukve aRar iyo adamiani, is iyo arseba, sastiki da saSineli...<br />

yvela aRtacebuli iyo imiT, rom mas ar izidavda miwieri siamovnebani... magram ver<br />

amCnevdnen, rom stalins srulebiT ar sWirdeboda asketizmi: aseTi raRaceebisTvis mas<br />

ubralod organo aklda... dostoevskis sityvebs: `jojoxeTi aris tkivili imis gamo,<br />

rom aRar ZalgiZs siyvaruli~, yvelaze meti Tavsatexi unda gaeCina misTvis. mas ar<br />

hqonda siyvarulis niWi. aq daeRo xaxa uRrmes sicarieles misi kaeSnisas, damnaSaveobis<br />

Seuval niRabs rom amohfareboda.<br />

saqmeebSi Cafluli stalini kremlSi ijda, Zalauflebis patroni, magram ara xelmwife,<br />

arseba da ara adamiani, revoluciuri Zalebis eleqtrogayvaniloba gamafrTxilebeli<br />

warweriT `momakvdinebelia~. masTan telefoniT saubaric ki yvelas Trgunavda.<br />

misi saSiSi zemoqmedebisagan aravin iyo dazRveuli. sisastikiT aRsavse Zlevamosilad<br />

aRmarTuliyo, rogorc sabWoeTis _ da, SesaZloa, mTeli msoflios _ civi da<br />

brma bediswera. roca xandaxan idumali kontaqti gadairTveboda, roca is _ Seudrekeli<br />

_ droebiT denis qselidan gamobobRdeboda daretianebuli da gaucxoebuli, roca<br />

SeSinebuli grZnobda, rogor ecleboda Rone, ai, maSin stalini mxolod soso juRa-<br />

Svili iyo, ubralo qarTveli. maSin axsendeboda Soreuli saqarTvelo, romlisganac<br />

esRa Semo<strong>ena</strong>xa: sacivisa da kaxuri Rvinis gemo, mravalJamieris hangi da <strong>qarTuli</strong> gineba:<br />

`magaTi deda ki vatire~.<br />

a) wakiTxulis gaazreba:<br />

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema<br />

maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami<br />

pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis<br />

furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.<br />

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:<br />

(1) 13. rogor axasiaTebs avtori stalins pirvel abzacSi?<br />

a) stalini legendarul qarTvelebs hgavda Tavisi xasiaTiT.<br />

b) stalinis xasiaTSi qarTvelTa Tvisebebi Warbad iyo.<br />

g) stalini sruliad ar hgavda qarTvelebs Tavisi xasiaTiT.<br />

(1) 14. ra mizans isaxavs avtori meore abzacSi?<br />

a) gviCvenos TanamSromelTa damokidebuleba istoriuli piris mimarT.<br />

b) dadebiTad ganawyos mkiTxveli sakuTari personaJis mimarT.<br />

g) Seqmnas personaJis fizikuri da sulieri portreti.<br />

(1) 15. ratom atarebda stalini amden fsevdonims?<br />

a) imitom, rom surda mouxelTebeli da gamoucnobi yofiliyo.<br />

b) imitom, rom fsevdonimi misTvis namdvili saxeli iyo.<br />

g) imitom, rom xSirad apatimrebdnen da ramdenjerme gadaasaxles.<br />

(1) 16. ra azris ilustrireba surs avtors imis aRweriT, Tu rogor gaiara stalinma<br />

rozgmomarjvebul jariskacTa mwkrivSi?<br />

a) stalini gansakuTrebuli niWis wyalobiT gveliviT icvlida kans.<br />

b) stalini ise kiTxulobda broSuras, TiTqos mas araferi exeboda.<br />

8


g) stalins nebismier situaciaSi SeeZlo Tavisi Sinagani arsebis dacva.<br />

(1) 17. ris gamo varaudobs avtori, rom stalins xandaxan Rrma kaeSani ipyrobda?<br />

a) imis gamo, rom mas guliT molx<strong>ena</strong> ar SeeZlo.<br />

b) imis gamo, rom mas megobrobis unari ar hqonda.<br />

g) imis gamo, rom miwieri siamovnebani misTvis ucxo iyo.<br />

(1) 18. ratom iyo, avtoris azriT, stalini uZleveli?<br />

a) imitom, rom igi mtrebs daundoblad uswordeboda.<br />

b) imitom, rom misi xasiaTis Secnoba veravin SeZlo.<br />

g) imitom, rom mis racios instinqtebi asazrdoebda.<br />

(1) 19. ra azris gamosaxatavad dasWirda avtors imis Tqma, rom `tomis beladSi mTeli<br />

tomis Zala iyrida Tavs~?<br />

a) stalini leninis memkvidred gamocxadda.<br />

b) stalini masebis qarborbalaSi cxovrobda.<br />

g) stalinma masebis energia Seagrova.<br />

(1) 20. ratom unda `gaeCina yvelaze meti Tavsatexi~ stalinisaTvis dostoevskis sityvebs?<br />

a) imitom, rom stalini uneburad `damnaSaveobis niRabs amohfareboda~.<br />

b) imitom, rom stalins siyvarulis gancda ar SeeZlo.<br />

g) imitom, rom stalins srulebiT ar sWirdeboda asketizmi.<br />

(1) 21. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `roca is _ Seudrekeli _ droebiT denis qselidan<br />

gamobobRdeboda~?<br />

a) stalini mudmivad tkbeboda Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTiT.<br />

b) stalini Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTs verasodes ixsnida.<br />

g) stalini Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTs ixsnida xolme.<br />

b) weriTi davaleba:<br />

weriTi davalebis instruqcia:<br />

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.<br />

Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli<br />

arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli,<br />

anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula<br />

da naweri aRar gaswordeba.<br />

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa<br />

amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi<br />

ar iqneba miRebuli.<br />

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT<br />

ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke<br />

gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac<br />

mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Sesrulebulad<br />

ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli.<br />

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi<br />

Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramd<strong>ena</strong>d Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT saku-<br />

Tari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT,<br />

emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba<br />

unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT<br />

saliteraturo enis normebi.<br />

testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />

mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).<br />

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT.<br />

weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.<br />

9


gaaanalizeT mocemuli monakveTi Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• imsjeleT stalinis portretis Sesaxeb (daaxasiaTeT am personaJis moralur-zneobrivi<br />

saxe da gamokveTeT misi individualuri Tvisebebi);<br />

• imsjeleT avtoris damokidebulebis Sesaxeb personaJis mimarT (ramd<strong>ena</strong>d subieqturad<br />

migaCniaT igi, ra aris mis msjelobaSi damajerebeli an naklebad sarwmuno da<br />

ratom);<br />

• imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari mizandasaxuloba da ra saSualebebiTaa miRweuli<br />

mxatvruli efeqti.<br />

Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!<br />

davaleba # 2<br />

yuradRebiT waikiTxeT galaktion tabiZis leqsi `erTxel saRamoTi~:<br />

baTumis mze Casavalad enTo,<br />

mSvidi qari xmaurobda zRvaze.<br />

cxovrebisgan daRaluli `dendi~<br />

gems ucdida da miambo ase:<br />

maxsovs qali, veronika, laRi,<br />

orkestriT da xalxiT feTqda baRi,<br />

veronikas moswyenoda Subli,<br />

veronikas Sublze aCnda zraxva;<br />

CamosulTa martoobis Rrubli,<br />

arc Sexvedra, arc nacnobis naxva.<br />

megobrebSi me yvelaze adre<br />

fiqrSi myof qals axalgazrdam mkrTali<br />

salami da Taiguli vkadre<br />

da vigrZeni mSvenieri qali.<br />

ra wris iyo _ ikiTxavda vina?<br />

vadarebdi veronezes naxats, _<br />

sadme Zvirfass gadavkravdi Rvinos,<br />

Tu xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.<br />

Semdeg moxda... petrogradis xana:<br />

axlobeli aq aravin myavda,<br />

mowyenili, mRvrie yavaxana<br />

Cems umizno martoobas hgavda.<br />

gamovedi gzad buranSi myofi,<br />

nevas edga Senislebis bundi.<br />

erT qals mxarze gadaedo Tofi<br />

da gars ertya megobrebis gundi.<br />

veronika! veronika! dadga.<br />

ah, saiT sad! igi gascda xides,<br />

ra Tqma unda, ver Semicno, radgan<br />

klasi klasis winaaRmdeg midis.<br />

me ki videq wyalTan saRamomde,<br />

sadac mRvrie damdgariyo Rvari,<br />

`ucxo qveynad martoobas grZnobde,<br />

netareba aris raRacgvari~.<br />

gavcqerodi kafeebs da kinos,<br />

mivyvebodi mogonebaT nakads,<br />

roca Zvirfass gadavkravdi Rvinos<br />

da xelgaSliT vTamaSobdi qaRalds.<br />

meore dRes isev Semxvda igi<br />

10<br />

da momesma saubari misi:<br />

`saqarTvelo es zRapruli mzea,<br />

ukeTesis bedisaa Rirsi.<br />

am mxareze ufro meti vici,<br />

igi ufro Seiqmneba mSveni!<br />

roca Zala da ufleba mtkice<br />

damyardeba im mxareSi Cveni.<br />

erTxel grZnoba martoobis mdevda,<br />

ase moxda _ kacia Tu bedi,<br />

salami da yvavilebis kona<br />

aravisi maxsovs, erTis meti!<br />

is dRe, rogorc axalgazrda muxa,<br />

saucxoo, frialoze nargi,<br />

is dRe CemTvis yvelaferi iyo,<br />

yovel dReze uCveulod kargi!~<br />

`veronika~ _ msurda meTqva maSin,<br />

magram grZnobam SemaCera raRac,<br />

Cven xom... Zvirfass gadavkravdiT Rvinos<br />

da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.<br />

klasi klasis winaaRmdeg! mkveTri<br />

xmiT daiZra mesame dRe ruxi,<br />

ra Tqma unda, me viyavi TeTri,<br />

ros Tofebis atyda WaxaWuxi...<br />

veronika me vicani gvian,<br />

rom iWeqa da amRvreul bolSi<br />

mkerdSi, gulTan gamiara tyviam<br />

da daveci, sisxliani, TovlSi.<br />

`veronika!~ _ daviZaxe maSin<br />

da gafiTrda qalis TvalTa cqera,<br />

raRacasi gaxseneba msurda<br />

da, verasgziT... da vera da vera.<br />

an ki rogor? sxva saxelic erqva<br />

veronikas, xelT Tofi rom epyra.<br />

qarxanaSi uwodebdnen Turme:<br />

gabeduli kalugeli verka.<br />

an ki rogor? romantiul saxes<br />

da lamaz xels Sroma aCnda daRad.<br />

Cven ki... Zvirfass gadavkravdiT Rvinos<br />

da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.


a) wakiTxulis gaazreba:<br />

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema<br />

maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami<br />

pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis<br />

furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.<br />

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:<br />

(1) 13. tropuli metyvelebis romel saxeobas iyenebs avtori striqonSi: `orkestriT da<br />

xalxiT feTqda baRi~?<br />

a) hiperbolas.<br />

b) Sedarebas.<br />

g) metaforas.<br />

(1) 14. ra igulisxmeba sityvebSi: `vadarebdi veronezes naxats~?<br />

a) veronikas mokrZaleba.<br />

b) veronikas silaRe.<br />

g) veronikas silamaze.<br />

(1) 15. ra igulisxmeba striqonSi: `Semdeg moxda... petrogradis xana~?<br />

a) ruseTis revolucia.<br />

b) saqarTvelos gasabWoeba.<br />

g) bolSevikuri represiebi.<br />

(1) 16. ris Sesaxeb metyvelebs veronikas sityvebi: `is dRe CemTvis yvelaferi iyo~?<br />

a) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina ucxo qveynis xilvam.<br />

b) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina revoluciurma moZraobam.<br />

g) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina mTxrobelTan Sexvedram.<br />

(1) 17. ras gulisxmobs veronika sityvebSi: `saqarTvelo... ukeTesi bedisaa Rirsi~?<br />

a) saqarTvelo damoukidebeli saxelmwifo unda gaxdes.<br />

b) saqarTveloSi bolSevikuri xelisufleba unda damyardes.<br />

g) saqarTvelo ruseTis imperias unda SeuerTdes.<br />

(1) 18. ras gulisxmobs mTxrobeli sityvebSi: `magram grZnobam SemaCera raRac~?<br />

a) man igrZno, rom maT erTmaneTi ar uyvardaT.<br />

b) man igrZno, rom qali mis gareSe ver gaZlebda.<br />

g) man igrZno, rom maT Soris ufskruli iyo.<br />

(1) 19. romel striqonSi Cans, rom veronikam gasrolis Semdeg icno mTxrobeli?<br />

a) `da daveci, sisxliani, TovlSi~.<br />

b) `veronika!~ _ daviZaxe maSin~.<br />

g) `da gafiTrda qalis TvalTa cqera~.<br />

(1) 20. ra funqcias akisrebs avtori Semdegi monakveTis ganmeorebas: `Zvirfass gadavkravdiT<br />

Rvinos da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds~.<br />

a) mTxroblis nostalgiuri gancdis Cvenebis.<br />

b) mTxroblis cxovrebis wesis Cvenebis.<br />

d) mTxroblis sulieri martoobis Cvenebis.<br />

(1) 21. ra aris am leqsis mTavari saTqmeli?<br />

a) klasobrivi dapirispireba anadgurebs saqarTvelos damoukideblobas.<br />

b) klasobrivi dapirispireba anadgurebs aristokratiul f<strong>ena</strong>s.<br />

g) klasobrivi dapirispireba anadgurebs adamianur urTierTobebs.<br />

11


) weriTi davaleba:<br />

weriTi davalebis instruqcia:<br />

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.<br />

Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli<br />

arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli,<br />

anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula<br />

da naweri aRar gaswordeba.<br />

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa<br />

amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi<br />

ar iqneba miRebuli.<br />

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT<br />

ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke<br />

gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac<br />

mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Sesrulebulad<br />

ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli.<br />

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi<br />

Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramd<strong>ena</strong>d Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT saku-<br />

Tari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT,<br />

emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba<br />

unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT<br />

saliteraturo enis normebi.<br />

testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />

mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).<br />

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT.<br />

weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.<br />

gaaanalizeT leqsi Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• imsjeleT mTxroblis mxatvruli saxis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT leqsSi ramdenjerme<br />

ganmeorebul monakveTs: `Zvirfass gadavkravdiT Rvinos da xelgaSliT vTama-<br />

SobdiT qaRalds~);<br />

• imsjeleT veronikas mxatvruli saxis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT mis monologs);<br />

• imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli da ra saSualebebiTaa miRweuli<br />

mxatvruli efeqti.<br />

Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!<br />

12


(4) 1.<br />

a b g d e v z T i k<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

(4) 2.<br />

a b g d e v z T i k<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

(10) 3. I II<br />

Secd. uSecd.<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

7.<br />

8.<br />

9.<br />

10.<br />

IV variantis Sefasebis sqema<br />

I. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(14) 4. milioni wlis(1) win fiWvis tyeebi wyalma dafara(2). swored am fiWvis<br />

gaqvavebuli fisia qarva. Cinuri legenda mogviTxrobs, (3) rom odesRac miwaSi<br />

CaumarxavT(4) dauokebeli vefxvi, (5) romlis suli qarvad qceula.<br />

qarva mizidulobis unariT gamoirCeva. es Tvisebebis gamovlindeba (vlindeba)(6)<br />

xaxunis dros. qarva sakmaod Zviri Rirda, (7) radgan(8) adamianebs swamdaT, rom igi<br />

mravali sneulebisagan(9) kurnavda (gankurnavda)(10) maT. am umniSvnelovanesi (Zalze<br />

mniSvnelovani)(11) Tvisebebis gamo qarva saukeTeso Tilismad miaCndaT. amis Sesaxeb<br />

cnobebi uZveles wyaroebSi gvxvdeba.


5. Sefasebis kriteriumebi<br />

maqsimaluri qulaa _ 8.<br />

I. kriteriumi<br />

# teqstis organizeba<br />

1. teqsti adekvaturadaa organizebuli da<br />

miTiTebaze.<br />

pasuxi gacemulia orive<br />

2. teqsti adekvaturadaa organizebuli, magram pasuxi gacemulia mxolod<br />

1 miTiTebaze an teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebuli<br />

da pasuxi gacemulia orive miTiTebaze.<br />

3. teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebuli da pasuxi<br />

gacemulia mxolod erT miTiTebaze an davaleba araadekvaturadaa<br />

gagebuli.<br />

II. kriteriumi<br />

# dasabuTeba<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

kargad aris dasabuTebuli orive miTiTeba.<br />

kargad aris dasabuTebuli erTi miTiTeba da meore _ nawilobriv.<br />

nawilobriv aris dasabuTebuli orive miTiTeba.<br />

III. kriteriumi<br />

# leqsika da stili<br />

1.<br />

2.<br />

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxatuli,<br />

SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, gvxvdeba stilisturi<br />

xarvezebi.<br />

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria da teqsti stilisturad<br />

gaumarTavia.<br />

IV. kriteriumi<br />

# morfologia, orTografia, sintaqsi<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.<br />

ar aris daSvebuli xuTze meti Secdoma.<br />

daSvebulia xuTze meti Secdoma.<br />

V. kriteriumi<br />

# punqtuacia<br />

1.<br />

2.<br />

ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.<br />

daSvebulia orze meti Secdoma.<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0<br />

naweri ar<br />

swordeba<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

1<br />

0


II. <strong>qarTuli</strong> literatura<br />

6. is, rom `qarTlis episkoposni mirean arsenis mamisaTvis gulwyebul iyvnes~,<br />

gamoiwvia mireanis mier arsenis kaTalikosad dadginebam episkoposTa umravlesobis<br />

Tanxmobis gareSe (episkoposTa azris gauTvaliswineblad, episkoposTa survilis<br />

sawinaaRmdegod...). avtori ambobs, rom guaram mamfali ganrisxebuli (gamwyrali,<br />

gulmosuli) iyo mireanis saqcielis gamo. `wadierad moelodes yoveli~. samRvdelo<br />

pirebi mouTmenlad imitom moelodnen grigols, rom gadawyvetilebis miReba<br />

gauWirdaT (Tvlidnen, rom swored grigols SeeZlo problemis mogvareba...).<br />

1. episkoposTa azris gauTvaliswineblobam ------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. guaram mamfali ganrisxebuli iyo mireanis saqcielis gamo -----------------------------------------1q.<br />

3. `wadierad moelodes yoveli~ (`wadierad moelodes~) ----------------------------------------------------1q.<br />

4. maT gadawyvetilebis miReba gauWirdaT ----------------------------------------------------------------------------1q.<br />

7. rostevans adardebda, rom ise daberda, samamaco Tvisebebis mqone memkvidre ar<br />

rCeboda (ver tovebda mis badal moburTalsa da mSvildosans...). `TeTrTa kbilTaT<br />

gamomkrTalsa Suqsa velTaT moafenda~. rostevans is gaukvirda, rom avTandilma<br />

mefis naTqvamze gaicina. avTandilma imitom sTxova mefes, `farmani miboZeo~, rom<br />

mefis ganrisxebis SiSi hqonda (winaswarve surda Tavi daezRvia mefis wyromisagan...).<br />

1. arabeTSi misi Sesadari raindi ar rCeboda ---------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `TeTrTa kbilTaT gamomkrTalsa Suqsa velTaT moafenda~ -------------------------------------------1q.<br />

3. is, rom avTandilma mefis naTqvamze gaicina --------------------------------------------------------------------1q.<br />

4. winaswarve surda Tavi daezRvia mefis wyromisagan -------------------------------------------------------1q.<br />

8. vin manugeSebs codvebiT damZimebuls (vin aris is, vinc Cems codvebs ganaqarvebs...).<br />

`ia-vardis konebsa~. am strofis mTavari saTqmelia isaa, rom momgoneblis gareSe<br />

darCenil avtors surs, Tavisi SemoqmedebiT moipovos ukvdaveba (fiqrobs, mxatvruli<br />

nawarmoebebiT datovos kvali STamomavlobis xsovnaSi...).<br />

1. vin izrunebs codviT damZimebuli Cemi sulis xsnisaTvis ---------------------------------------------1q.<br />

2. `ia-vardis konebsa~ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. avtors surs, Tavisi SemoqmedebiT datovos kvali STamomavlobis xsovnaSi --------------1q.<br />

9. mesame striqonis mixedviT, wuTisofelSi sikeTe (dideba, Zliereba...) mudmivad rodi<br />

arsebobs; is mxolod drodadro vlindeba, warmavalia, da misi arsebobis Sewyvetis<br />

Semdeg wuTisofelSi warmmarTveli xdeba boroteba. sityvebSi `dideba Cveni, cad<br />

sxiv-mimfeni~ igulisxmeba Semdegi: Tamaris mefobis xanaSi saqarTvelo imd<strong>ena</strong>d<br />

Zlieri iyo, rom misi dideba zecas aciskrovnebda (cas swvdeboda). `nuTu esRa<br />

gvaqvs, vhxedavT rasaca?~ es teqsti miekuTvneba literaturul mimdinareobas,<br />

romelic cnobilia romantizmis saxelwodebiT.<br />

1. wuTisofelSi sikeTe mudam icvlis saxes (gadaiqceva borotebad) -------------------------------1q.<br />

2. uwin saqarTvelo imd<strong>ena</strong>d Zlieri iyo, rom misi dideba zecas aciskrovnebda ------------1q.<br />

3. `nuTu esRa gvaqvs, vhxedavT rasaca?~ --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

4. romantizmi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

10. glexebis naTqvami: `vinc mohkvda, Tavsa moukvda~ aRniSnavs imas, rom adamianis<br />

sikvdili tragediaa mxolod misTvis, radgan calkeuli adamianebis gardacvalebis<br />

Semdeg sicocxle grZeldeba. glexebis es naTqvami ar aris `zogjer marTali~,<br />

radgan xdeba ise, rom gardacvlilis axloblebi anda gareSe adamianebic ki am<br />

faqts sakuTar tragediad miiCneven. `me fexis Cliqadac ar vekadrebodi~. am<br />

monakveTSi Cans mewisqvilis erTguli siyvarulis unari.


1. sikvdili mxolod gardacvlilisaTvisaa tragedia --------------------------------------------------------1q.<br />

2. zogjer adamianebi ucxo pirovnebis gardacvalebasac sakuTar tragediad miiCneven -1q.<br />

3. `me fexis Cliqadac ar vekadrebodi~ (`fexis Cliqadac ar vekadrebodi~) --------------------1q.<br />

4. erTguli siyvarulis unari -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

11. ucxo stumris danaxvisas xnieri qisti ganrisxda (gabrazda, gajavrda...). `feri daedo<br />

mglisao~. joyolasTan myof qists stumris mokvla surda. xanSiSesulma qistma ver<br />

ganaxorciela Tavisi ganzraxva, radgan is pativs scemda stumarmaspinZlobis<br />

tradicias.<br />

1. ganrisxda -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `feri daedo mglisao~ --------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. qists stumris mokvla surda --------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

4. man ver daarRvia stumarmaspinZlobis tradicia -------------------------------------------------------------1q.<br />

12. vasiko keJeraZes sityvebiT _ `hee, ramdeni, ramdennairi sicocxle minaxavs~ _ surda<br />

eTqva, rom mas mravali personaJis cxovrebiT ucxovria. vasiko dros ar kargavs<br />

`vermiSelis rigSi~, radgan am drosac ki fantazias eZleva (fiqrobs). `asyura da<br />

asTvaliani~. am monologis mTavari saTqmeli aris is, rom literaturis meSveobiT<br />

adamianma SeiZleba gaimravalferovnos cxovreba.<br />

1. mas mravali personaJis cxovrebiT ucxovria ------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. radgan fantazias eZleva (fiqrobs) ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. `asyura da asTvaliani~ (`asyura~, `asTvaliani~) -------------------------------------------------------------1q.<br />

4. literatura adamianis cxovrebas amravalferovnebs ------------------------------------------------------1q.<br />

13. g) --------------1q.<br />

18. g) --------------1q.<br />

III. wakiTxulis gaazreba (#1 da #2 davalebebi)<br />

14. g) --------------1q.<br />

19. g) --------------1q.<br />

15. a) ---------------1q.<br />

20. b) --------------1q.<br />

16. g) --------------1q.<br />

21. g) --------------1q.<br />

17. b) --------------1q.


weriTi davalebis Sefasebis kriteriumebi<br />

weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24. upirveles yovlisa, gamsworebelma unda<br />

gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemul davalebas.<br />

Tu abiturientis naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia,<br />

ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba, an teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa<br />

gagebuli, anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0<br />

qula da naweri aRar gaswordeba.<br />

I kriteriumi<br />

# davalebis adekvaturad gageba da gaazreba<br />

1.<br />

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli, teqsti Rrmadaa gaazrebuli,<br />

naSromSi igrZnoba avtoris umTavresi saTqmelisa da emociuri<br />

mizandasaxulobis wvdoma.<br />

qulebi<br />

2. davalebis piroba da teqsti adekvaturadaa gagebuli. 3<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

davalebis piroba da teqsti mTlianobaSi adekvaturadaa gagebuli<br />

da gaazrebuli, Tumca erT SemTxvevaSi SeiniSneba davalebis pirobis<br />

an/da teqstis araadekvaturi gageba.<br />

erTze met SemTxvevebSi davalebis piroba an/da teqsti araadekvaturadaa<br />

gagebuli.<br />

teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli.<br />

II kriteriumi<br />

# naSromis ageba<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

naSromi upasuxebs samive miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTebi<br />

Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />

sworadaa gamoyofili. davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar<br />

CaiTvleba, Tu pasuxi mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba gacemuli.<br />

naSromi upasuxebs or miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-<br />

Tebi Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />

sworadaa gamoyofili; an naSromi upasuxebs sam miTiTebas, Tumca nawilobriv<br />

darRveulia teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa<br />

gamoyofili.<br />

naSromi upasuxebs or miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia<br />

teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an<br />

naSromi upasuxebs erT miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-<br />

Tebi Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />

sworadaa gamoyofili.<br />

naSromi upasuxebs erT miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia<br />

teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili.<br />

4<br />

2<br />

1<br />

0<br />

naweri<br />

aRar<br />

swordeba<br />

qulebi<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


III kriteriumi<br />

# mosazrebebis argumentireba da adekvaturi citireba<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

7.<br />

msjeloba samive miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT.<br />

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia<br />

teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTebaze msjelobisas<br />

argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT.<br />

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar<br />

aris Sesrulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa<br />

gadmocemuli).<br />

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo or miTiTebaze msjelobisas<br />

argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT.<br />

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT, meore miTiTebis mixedviT msjelobisas<br />

argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli<br />

(perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).<br />

samive miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />

da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.<br />

ori miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />

da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba<br />

saerTod ar aris Sesrulebuli; an msjeloba erTi miTiTebis mixedviT<br />

dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT,<br />

xolo danarCeni miTiTebebi saerTod ar aris Sesrulebuli; anda er-<br />

Ti miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />

da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTi-<br />

Tebebi saerTod ar aris Sesrulebuli.<br />

IV kriteriumi<br />

# teqstis mxatvruli Taviseburebebi<br />

1.<br />

2.<br />

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi da msjeloba<br />

dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT.<br />

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi, magram<br />

msjeloba ar aris dasabuTebuli konkretul magaliTebiT.<br />

3. naSromSi ar aris gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

qulebi<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0


V kriteriumi<br />

# damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />

unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi<br />

ganaTleba.<br />

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />

unari, Tumca mkafiod gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba;<br />

anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli<br />

azrovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba,<br />

Tumca nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.<br />

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebac<br />

da damoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda abiturientis<br />

damoukidebeli azrovnebis unari, Tumca nawilobriv gamovlinda<br />

abiturientis zogadi ganaTleba; anda naSromSi nawilobriv gamovlinda<br />

abiturientis damoukidebeli azrovnebis unari, magram ar gamovlinda<br />

abiturientis zogadi ganaTleba.<br />

naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />

unari, agreTve ar gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.<br />

VI kriteriumi<br />

# leqsika da stili<br />

1.<br />

2.<br />

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxatuli,<br />

SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, agreTve daculia<br />

naSromis stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi<br />

xarvezi.<br />

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba ramdenime<br />

stilisturi xarvezi.<br />

3. Txzuleba stilisturad gaumarTavia.<br />

VII kriteriumi<br />

qulebi<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

# sintaqsuri konstruqciebi qulebi<br />

1. naSromSi daSvebulia erTi sintaqsuri Secdoma.<br />

2. naSromSi daSvebulia ori sintaqsuri Secdoma.<br />

3. naSromSi daSvebulia orze meti sintaqsuri Secdoma.<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


VIII kriteriumi<br />

# morfologia, orTografia da punqtuacia<br />

1. ar aris oTxze meti am tipis Secdoma.<br />

2. ar aris cxraze meti am tipis Secdoma.<br />

3. daSvebulia cxraze meti am tipis Secdoma.<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!