2 I. qarTuli ena
2 I. qarTuli ena
2 I. qarTuli ena
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
I. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(4) 1. SearCieT, CamoTvlilTagan romeli frazeologizmebi Seesabameba teqstSi xazgasmul<br />
sityvebs.<br />
a) gulis gadaSla; b) gulis mobruneba; g) gulSi Caxveva; d) Tavis garTmeva;<br />
e) Tavis daZvr<strong>ena</strong>; v) Tvalis axveva; z) TvalSi mosvla; T) xelis gamarTva;<br />
i) xelis Sewyoba; k) xelSi Cagdeba.<br />
iasoni aiets eaxla. mefes (1)moewona ymawvili, magram, rodesac misi ganzraxva Seityo,<br />
ganrisxda. iasoni mixvda, rom oqros sawmiss iolad ver (2)moipovebda. igi Seevedra<br />
mefes: rogorc genebos, ise mimsaxure, oRond sawmisi damibrune, radgan mis gareSe<br />
mamaCemis samefos samudamod davkargavo. mefes (3)wyromam gauara da Wabuks SesTavaza:<br />
davalebas mogcem da Tu mas (4)daZlev, oqros sawmiss dagibrunebo.<br />
Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv<br />
mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
a b g d e v z T i k<br />
(4) 2. konteqstis gaTvaliswinebiT SearCieT, CamoTvlilTagan romelia teqstSi xazgasmuli<br />
sityvebis Sesaferisi antonimebi.<br />
a) brtyeli; b) gluvi; g) mkvrivi; d) mravali; e) mSrali; v) rbili;<br />
z) sqeli; T) ulevi; i) faqizi; k) xSiri.<br />
tropikuli tyeebi gamoirCeva (1)mkacri klimatiT. banani tropikebis uZvelesi mc<strong>ena</strong>rea<br />
da aq misi (2)cota saxeoba xarobs. bananis nayofs (3)Txeli, (4)xaoiani kani da gemrieli<br />
rbilobi aqvs.<br />
Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv<br />
mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
a b g d e v z T i k<br />
2
(10) 3.<br />
teqstSi daSvebulia morfologiur-orTografiuli da sintaqsuri Secdomebi.<br />
xuT winadadebaSi TiTo-TiTo Secdomaa, xuTi winadadeba uSecdomoa.<br />
Tu winadadebaSi Secdomaa daSvebuli, aRniSvna X gaakeTeT pirveli rigis<br />
Sesabamis ujredSi, xolo Tu winadadebaSi Secdoma araa, aRniSvna X gaakeTeT<br />
meore rigis Sesabamis ujredSi.<br />
1. cnobili qarTveli fermweri, grafikosi, Teatrisa da kinos mxatvari<br />
lado gudiaSvili daibada TbilisSi 1896 wels.<br />
2. 1914 wels man daamTavra Tbilisis samxatvro skola da male pirveli<br />
personaluri gamof<strong>ena</strong> moawyo.<br />
3. mxatvarTa sazogadoebam axalgazrda fermweris manera da stili im-<br />
TaviTve dadebiTad Seafases.<br />
4. lado gudiaSvilma gadawyvita ukeT gacnoboda <strong>qarTuli</strong> xelovnebis<br />
istorias, mis Zirebs.<br />
5. swored amitom miiRo man monawileoba eqvTime TayaiSvilis mier mow-<br />
yobil eqspediciaSi.<br />
6. 1919 wels axalgazrda mxatvari parizSi gaemgzavra da Casvlis Tanave<br />
Cairicxa ronsonis `Tavisufal akademiaSi~.<br />
7. imdroindel frangul presaSi xSiraT qveyndeboda statiebi misi Se-<br />
moqmedebis Sesaxeb.<br />
8. frangma mweralma reinalma uZRvna gudiaSvils monografia, romelic<br />
moxibluli iyo qarTveli fermweris originaluri stiliT.<br />
9. lado gudiaSvili iyo pirveli Tanamedrove qarTveli mxatvari, ro-<br />
melmac `vefxistyaosani~ daasuraTa.<br />
10. mxatvris freskebi amSvenebs Tbilisis qaSueTis eklesiis kedlebs.<br />
3<br />
I II<br />
Secd. uSecd.<br />
(14) 4. teqstSi daSvebulia sul 11 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri<br />
Secdoma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi<br />
da ise gadawereT teqsti, rom arc erTi winadadebis Sinaarsi ar SecvaloT. Tu<br />
Tqven mier gadaweril teqstSi ar iqneba arc erTi Secdoma, damatebiT mogecemaT<br />
3 qula.<br />
(gaiTvaliswineT, erT winadadebaSi SeiZleba SegxvdeT erTze meti Secdoma an<br />
xarvezi.)<br />
milioni welis win fiWvis tyeebi wyalma dahfara. swored am fiWvis gaqvavebuli<br />
fisia qarva. Cinuri legenda mogviTxrobs rom odesRac miwaSi CaumarxiaT dauokebeli<br />
vefxvi romlis suli qarvad qceula.<br />
qarva mizidulobis unariT gamoirCeva. am Tvisebis gamovl<strong>ena</strong>s adgili aqvs xaxunis<br />
dros. qarva sakmaod Zviri Rirda raTa adamianebs swamdaT, rom igi mravali sneulebebisagan<br />
nkurnavda maT. am Zalze umniSvnelovanesi Tvisebebis gamo qarva saukeTeso Tilismad<br />
miaCndaT. amis Sesaxeb cnobebi uZveles wyaroebSi gvxvdeba.
(8) 5. warmoidgineT, rom TanatolebTan erTad gadawyviteT RonisZiebis Catareba, romelic<br />
mzrunvelobas moklebuli bavSvebis problemebs eZRvneba. daxmarebisaTvis<br />
weriliT mimarTeT bavSvTa dacvis fonds.<br />
• CamoayalibeT, konkretulad ris gakeTebas apirebT;<br />
• imsjeleT, ramd<strong>ena</strong>d mniSvnelovania es RonisZieba Tqveni skolisaTvis.<br />
SearCieT saqmiani werilis forma da stili. upasuxeT miTiTebebs. CamoayalibeT<br />
Tqveni azri naTlad, mkafiod da dasabuTebulad. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli<br />
da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.<br />
testSi gamoyofilia adgili Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />
mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT igi).<br />
gaiTvaliswineT: arsad miuTiToT Tqveni saxeli da gvari da arc pirovnebis identificirebis<br />
sxva saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />
Savi samuSaosaTvis<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
4
II. <strong>qarTuli</strong> literatura<br />
(4) 6. giorgi merCule mogviTxrobs:<br />
aramed qarTlisa episkoposni mirean arsenis mamisaTvis friad gulwyebul iyvnes<br />
amis mizezisaTvis, rameTu Tvinier ganzraxvisa maTisa, Ze Tvisi daadgina ka-<br />
Talikosad TanadgomiTa da kurTxeviTa mciredTa episkoposTaiTa. mamfali guaram<br />
didi mireanisTvis gulZvirad iyo da mswrafl xolo brZana Sekrebai episkoposTai<br />
da udabnoisa mamaTai. da yovelni Semokrbes javaxeTs. aramed mamai<br />
grigol ara mun iyo. wadierad moelodes yovelni da martod anjmnobdes wesisa<br />
winamZRuarni igi arseni kaTalikosisaTvis da vera daamtkices sityuai maTi.<br />
1. ganmarteT, ram gamoiwvia, rom `qarTlisa episkoposni mirean arsenis mamisaTvis<br />
friad gulwyebul iyvnes~. (citireba dauSvebelia!)<br />
2. gadmoeciT Tqveni sityvebiT, rogor xsnis avtori guaram mamfalis qcevis motivs.<br />
(citireba dauSvebelia!)<br />
3. amoiwereT sityvebi, romlebic miuTiTebs, rom Sekrebili samRvdeloeba mouTmenlad<br />
eloda mama grigolis misvlas. (ara umetes sami sityvisa)<br />
4. ganmarteT, ram ganapiroba, rom samRvdelo pirebi grigols mouTmenlad elodnen.<br />
(4) 7. rostevan mefem vezirsa da avTandils Tavisi dardi gauziara:<br />
yma mefisa brZanebasa laRi wynarad moismenda,<br />
Tav-modrekiT gaiRimna, gacineba dauSvenda,<br />
TeTrTa kbilTaT gamomkrTalsa Suqsa velTa moafenda.<br />
mefe hkiTxavs: `ras icini, anu Cemgan rad Segrcxvenda?~<br />
kvla ubrZana: `Tavsa Cemsa, ras icini, rad damgmeo?<br />
ymaman hkadra: `mogaxseneb da farmani miboZeo,<br />
raca gkadro, ar gewyinos, ar gahrisxde, ar gaswyreo,<br />
ar gamxado kadnierad, ar amiklo amas zeo~.<br />
1. gaixseneT, ra adardebda rostevans.<br />
2. amoiwereT striqoni, romelSic avtori hiperbolas iyenebs.<br />
3. ganmarteT, ra gaukvirda rostevans.<br />
4. ganmarteT, ris gamo sTxova avTandilma mefes, `farmani miboZeo~.<br />
(3) 8. daviT guramiSvili gviambobs:<br />
momxsenebeli ar mrCebis, maSfoTebs, es maRonebsa.<br />
codvis muxruWiT Sekrulsa, vame, vin mamifonebsa?<br />
Tu ar Sevkreb da ar uZRvni yrmaT ia-vardis konebsa,<br />
cocxalic arvis vaxsovar, mkvdars vinRa mamigonebsa?!<br />
1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT meore striqonis Sinaarsi.<br />
2. amoiwereT ori sityva, romlebic gadataniTi mniSvnelobiT aRniSnavs nawarmoeb-<br />
Ta krebuls.<br />
3. ganmarteT, ra aris am strofis mTavari saTqmeli. (citireba dauSvebelia!)<br />
(4) 9. grigol orbelianis leqsSi `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~ vkiTxulobT:<br />
he, cru sofelo,<br />
daundobelo,<br />
SenSi keTili sad ars fer-ucvlel?<br />
dideba Cveni,<br />
cad sxiv-mimfeni,<br />
nuTu esRa gvaqvs, vhxedavT rasaca?<br />
dayruebulsa,<br />
gza Seuvalsa,<br />
udaburs tyeSi taZars darRveuls,<br />
sad saxe mefis,<br />
didis Tamaris,<br />
sCans Zvels kedelze gamoxatulad!..<br />
1. daasaxeleT wuTisoflis Tviseba mesame striqonis mixedviT. (citireba dauSvebelia!)<br />
2. ganmarteT, ra igulisxmeba gadataniTi mniSvnelobiT sityvebSi: `dideba Cveni, cad<br />
5
sxiv-mimfeni~.<br />
3. amoiwereT striqoni, romelSic gamoxatulia poetis gawbileba saqarTvelos awmyoTi.<br />
4. daasaxeleT literaturuli mimdinareoba, romelsac miekuTvneba es teqsti.<br />
(4) 10. ilia WavWavaZis moTxrobaSi `oTaraanT qvrivi~ avtori gadmogvcems mTavari personaJis<br />
daRupvis ambavs:<br />
vinc mohkvda, Tavsa moukvdao, ityvian xolme glexebi. gana marTali ar aris!<br />
ara, zogjer marTali ar aris. aq iyo erTi kaci, romelsac moukvda oTaraanT<br />
qvrivi!.. es iyo sosia mewisqvile. TiTqmis ocdaaTi weliwadia mag dedakaczed<br />
guli Sevardnili hqonia. jer gasaTxovari yofila, uTxovnia da dauwuniaT. is<br />
dRea da is dRe, sxva aRaravin undomnia, guli aRaraviszed misvlia. roca oTaraanT<br />
qvrivi daqvrivda, maSin erTxel kidev gauara Turme gunebaSi imisma SerTvam,<br />
magram Tavis gulSi sTqva: `magas aseTi qmari moukvda, rom me fexis Cliqadac<br />
ar vekadrebodi... veRar Sevbedav, veRara!..~ sTqva da axloc Turme aRar gauara<br />
oTaraanT qvrivsa...<br />
1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT glexebis naTqvami: `vinc mohkvda, Tavsa moukvdao~.<br />
2. ganmarteT am monakveTis mixedviT, ratom ar aris `zogjer marTali~ glexebis<br />
es naTqvami.<br />
3. amoiwereT mewisqvilis TviTdakninebis aRmniSvneli xatovani gamoTqma. (ara umetes<br />
xuTi sityvisa)<br />
4. ganmarteT, mewisqvilis ra Tviseba Cans am monakveTSi.<br />
(4) 11. vaJa-fSavelas poemaSi `stumar-maspinZeli~ moTxrobilia, rom joyolasTan stum-<br />
rad myofma qistma icno zviadauri:<br />
magram, ros naxa ucnobi,<br />
feri daedo mglisao;<br />
advilad aicnoboda,<br />
rasac hfiqrobda isao.<br />
ar eWaSnika drouls qists<br />
danaxva ucxos ymisao.<br />
6<br />
guli scems brazmoreuli,<br />
saxec ar hmalavs amasa,<br />
xanjriske xeli miudis,<br />
Cumad sinjavda danasa,<br />
magram stumari sxvis saxlSi<br />
ver gahSlis xaTabalasa.<br />
1. gadmoeciT Tqveni sityvebiT, ra ganwyobileba daeufla xnier qists.<br />
2. amoiwereT xatovani gamoTqma, romelSic Cans, rom `droul qists~ es ganwyobileba<br />
saxeze Seetyo.<br />
3. ganmarteT, ra ganzraxva hqonda joyolasTan myof qists.<br />
4. ganmarteT, ratom ar moiyvana xanSi Sesulma qistma sakuTari ganzraxva sisruleSi.<br />
(4) 12. yuradRebiT waikiTxeT monakveTi guram doCanaSvilis moTxrobidan `kaci, romelsac<br />
literatura Zlier uyvarda~:<br />
`sad ar vyofilvar... ra ar momivlia, gaRunuli daniT _ maCeteTi ekliani buCqebi<br />
_ kaatinga mikafia, okeaneSi TeTr mters davdevdi, mgoni, miyvarda, mTaTa<br />
mwvervalze miocnebia da amisTvis oo, rogor vuwamebivarT... hee, ramdeni, ramdennairi<br />
sicocxle minaxavs da Tqven ki, misaloc interviuerebs, gainteresebT, Tu<br />
ramden wuTs vkargav vermiSelis rigSi, me ki swored maSin, vin icis, sad da rogor<br />
davbodialob _ didebuli ramaa Tvali, magram sul sxvaa fantazia, asyura<br />
da asTvaliani da kaci ver ityvis, Tu vinaa WeSmaritad namyofi perusa da nigeriaSi,<br />
me, Tu romelime CibuxgaCrili locmani, romelmac gemiT mTeli msoflio<br />
Semoiara~.<br />
1. ganmarteT, ris Tqma surs vasiko keJeraZes sityvebiT: `hee, ramdeni, ramdennairi<br />
sicocxle minaxavs~.<br />
2. ganmarteT, ratom ar hkargavs vasiko dros `vermiSelis rigSi~ (citireba dauSve-<br />
belia!)<br />
3. amoiwereT sityvebi, romelTa meSveobiTac personaJi fantazias axasiaTebs. (ara<br />
umetes sami sityvisa)<br />
4. ganmarteT, ra aris am monologis mTavari saTqmeli.
III. wakiTxulis gaazreba da weriTi davaleba<br />
airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!<br />
davaleba # 1<br />
yuradRebiT waikiTxeT nawyvetebi grigol robaqiZis romanidan `Cakluli suli~:<br />
leninma gansakuTrebuli saxeli uwoda stalins _ `legendaruli qarTveli~. legendaruli<br />
Warbad iyo stalinSi, oRond <strong>qarTuli</strong> _ meCxrad... stalini mxolod imd<strong>ena</strong>d<br />
iyo qarTveli, ramd<strong>ena</strong>dac sapirispiro polusi iyo qarTvelobisa.<br />
preistoriuli xvlikis gaqvavebuli Tavi _ ase daaxasiaTa igi erTma yofilma TanamSromelma,<br />
romelmac, mgoni, arc ki icoda, rogor zustad moartya mizans... bavSvobaSi<br />
yvavili moexada da am sneulebis Zlivs SesamCnevi kvali kidev ufro amkveTrebda<br />
preistoriulobas Tavisas; aseve Worfli, romelic misi saxis fers cicars amsgavsebda...<br />
mTels mis arsebaSi ubedurebis momtanis civi sisxli igrZnoboda, romelic mzakvrobiT<br />
yvelas ajobebs. misi mzeris winaSe yoveli neba ukan ixevda.<br />
stalini nabijebs katasaviT nela, rbilad adgamda, TiTqos surda, raRacas damalvoda<br />
an vinmes SeumCnevlad Tavs dasxmoda... pirovneba ki ara, umal niRabi iyo. mxolod<br />
aralegaluri cxovrebis gamo rodi atarebda stalini amden fsevdonims. stendalis<br />
msgavsad, fsevdonimebi misTvisac namdvili saxelebi iyo. saxeliT ixelTeb pirovnebas,<br />
ase fiqrobdnen Zveli egviptelebi. stalini gamudmebiT icvlida saxelebs, amitom<br />
mudam mouxelTebeli da gamoucnobi rCeboda, xolo Tu daapatimrebdnen, marjved<br />
usxlteboda SempyrobT. man bevri cixe moiara, baTumSi, tfilisSi, baqoSi, centralur<br />
ruseTSi da cimbirSi _ xSirad garboda cixeebidan. ramdenjerme gadaasaxles _ isev<br />
da isev garboda da sul sxva adgilas amoyvinTavda xolme axali saxeliT, axali niRbiT.<br />
SesamCnev kvals arsad tovebda.<br />
stalini gveliviT icvlida kans da amiT xelSeuxeblad inaxavda Sinagan arsebas.<br />
magram Tavdacvis sxva xerxic hqonda: sinamdvilis gabiabrueba. erTxel baqos cixeSi<br />
politikuri patimrebi aiZules rozgebmomarjvebuli jariskacebis mwkrivebs Soris gaevloT.<br />
stalinmac gaiara _ magram rogor? xelSi broSura eWira _ uTuod marqsistuli<br />
_ kiTxulobda da ise miabijebda, TiTqos mas araferi exeboda. damsjelebis abu-<br />
Cad agdebiT sakuTari pirovneba moraluri Seuracxyofisagan ixsna. aq ukve napovni<br />
hqonda Tavisi namdvili stiqia...<br />
sicocxlis mimarT mtrulad iyo ganwyobili da yvelgan mtrebi elandeboda. mtris<br />
dasaZlevad ori ram aris saWiro: TavdaWera da ironia. stalinis TavdaWera iogebisas<br />
hgavda, xolo misi ironia ubadlo iyo. nela, gaunZrevlad, gulgrilad aRizianebda<br />
igi mowinaaRmdeges, aqezebda, dascinoda, wyobidan gamohyavda. is ciliswamebiTa da<br />
damcirebiT spobda Tavis mtrebs... iyo Tu ara boroti Cveulebrivi azriT? ara. is ar<br />
yofila mkvleli, arc yaCaRi, arc aranairi damnaSave. piriqiT: saukeTeso surda adamianebisaTvis<br />
_ da mainc: mis xasiaTSi imTaviTve raRac ucxo gvaris boroti Tesli budobda.<br />
iqneb pirad siamovnebas mieltvoda? sulac ara. miwieri siamovnebani _ qali, Rvino,<br />
azartuli TamaSi, fuli _ ar arsebobda misTvis. niSneulia, rom qarTul lxinSi,<br />
sadac mudam dionises adideben, roca yvela sxva Tvreboda, is erTaderTi, fxizeli<br />
rCeboda. is guluxvi iyo, ramd<strong>ena</strong>dac ki SeeZlo aseTi yofiliyo, da daxmarebisTvis<br />
mudam mzad iyo, viTarca sulieri moZRvari da mainc aravisTan iyo axlo. ar hyolia<br />
arc erTi megobari, radgan aseTi vinme _ megobaric rom yofiliyo _ samudamod mis<br />
qveSevrdomad unda darCeniliyo. SesaZloa, es gulis siRrmeSi awuxebda kidec. SeiZleba<br />
xandaxan Trgunavda sakuTari xasiaTi. aseT wuTebSi iqneb Rrma kaeSani ipyrobda.<br />
magram Zneli dasajerebelia, rom es kaeSani Tundac erTi wamiT sxvebisTvis gaemxila.<br />
mudam raRac xels uSlida guli gaexsna...<br />
damarcxebulni qeds ixridnen mis winaSe, iCoqebdnen da codvebs inaniebdnen. `legendaruli<br />
qarTvelis~ gamarjvebebi yvelas ukvirda da leninis mier Serqmeul am metsaxels<br />
axla yvela yuradRebiT akvirdeboda. ukvirdaT da ver gaegoT: rogor? saidan<br />
aseTi Zala am velur, uxeS kavkasielSi? maT ver gaegoT, rom stalinis bolSevikur<br />
fsiqikaSi dauSreteli instinqtebi kvebavdnen racios. swored es iyo gadamwyveti gamarjvebisTvis.<br />
gamarjveba gamarjvebas mosdevda, stalini dRiTi dRe izrdeboda da veraviTari<br />
Zala veRar ajobebda mas...<br />
7
evoluciis bedi, lenini, kuboSi iwva balzamirebuli _ miTi axali faraonisa. revoluciis<br />
mebrZoli trocki, gagdebuli, bosforis napirebze memuarebs werda. revoluciis<br />
saWe xelT epyra stalins. is ijda kremlSi rogorc adamianadqceuli radiomimRebi:<br />
sabWoTa qveynis kidiT kididan uTvalav talRebs iRebda. is am talRebis mxolod<br />
mimRebi ki ar iyo, aramed maTi Semoqmedi da ganmsjeli... TviTon ucnauri molekula<br />
Tvrameti wlis ganmavlobaSi ganuwyvetliv muSaTa masebis molekulur proceseb-<br />
Si yvinTavda da arc erTi molekula xelSeuxebeli ar darCenia. sxva TanamebrZolni<br />
revoluciamde ruseTidan Sors cxovrobdnen: ruseTis ganviTarebas evropis emigrantuli<br />
mansardebidan adevnebdnen Tvals. stalini ki mudam muSaTa masebis qarborbalaSi<br />
cxovrobda _ mudam uCinari, magram qmediTi elementi. Zvel droSi tomis beladSi mTeli<br />
tomis Zala iyrida Tavs, stalinSi Segrovda proletaruli energia, da roca revolucia<br />
Zlevamosilad gaiSala, man amoyvinTa: is revoluciis ganxorcielebad iqca. is<br />
ukve aRar iyo adamiani, is iyo arseba, sastiki da saSineli...<br />
yvela aRtacebuli iyo imiT, rom mas ar izidavda miwieri siamovnebani... magram ver<br />
amCnevdnen, rom stalins srulebiT ar sWirdeboda asketizmi: aseTi raRaceebisTvis mas<br />
ubralod organo aklda... dostoevskis sityvebs: `jojoxeTi aris tkivili imis gamo,<br />
rom aRar ZalgiZs siyvaruli~, yvelaze meti Tavsatexi unda gaeCina misTvis. mas ar<br />
hqonda siyvarulis niWi. aq daeRo xaxa uRrmes sicarieles misi kaeSnisas, damnaSaveobis<br />
Seuval niRabs rom amohfareboda.<br />
saqmeebSi Cafluli stalini kremlSi ijda, Zalauflebis patroni, magram ara xelmwife,<br />
arseba da ara adamiani, revoluciuri Zalebis eleqtrogayvaniloba gamafrTxilebeli<br />
warweriT `momakvdinebelia~. masTan telefoniT saubaric ki yvelas Trgunavda.<br />
misi saSiSi zemoqmedebisagan aravin iyo dazRveuli. sisastikiT aRsavse Zlevamosilad<br />
aRmarTuliyo, rogorc sabWoeTis _ da, SesaZloa, mTeli msoflios _ civi da<br />
brma bediswera. roca xandaxan idumali kontaqti gadairTveboda, roca is _ Seudrekeli<br />
_ droebiT denis qselidan gamobobRdeboda daretianebuli da gaucxoebuli, roca<br />
SeSinebuli grZnobda, rogor ecleboda Rone, ai, maSin stalini mxolod soso juRa-<br />
Svili iyo, ubralo qarTveli. maSin axsendeboda Soreuli saqarTvelo, romlisganac<br />
esRa Semo<strong>ena</strong>xa: sacivisa da kaxuri Rvinis gemo, mravalJamieris hangi da <strong>qarTuli</strong> gineba:<br />
`magaTi deda ki vatire~.<br />
a) wakiTxulis gaazreba:<br />
davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema<br />
maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami<br />
pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis<br />
furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.<br />
upasuxeT Semdeg kiTxvebs:<br />
(1) 13. rogor axasiaTebs avtori stalins pirvel abzacSi?<br />
a) stalini legendarul qarTvelebs hgavda Tavisi xasiaTiT.<br />
b) stalinis xasiaTSi qarTvelTa Tvisebebi Warbad iyo.<br />
g) stalini sruliad ar hgavda qarTvelebs Tavisi xasiaTiT.<br />
(1) 14. ra mizans isaxavs avtori meore abzacSi?<br />
a) gviCvenos TanamSromelTa damokidebuleba istoriuli piris mimarT.<br />
b) dadebiTad ganawyos mkiTxveli sakuTari personaJis mimarT.<br />
g) Seqmnas personaJis fizikuri da sulieri portreti.<br />
(1) 15. ratom atarebda stalini amden fsevdonims?<br />
a) imitom, rom surda mouxelTebeli da gamoucnobi yofiliyo.<br />
b) imitom, rom fsevdonimi misTvis namdvili saxeli iyo.<br />
g) imitom, rom xSirad apatimrebdnen da ramdenjerme gadaasaxles.<br />
(1) 16. ra azris ilustrireba surs avtors imis aRweriT, Tu rogor gaiara stalinma<br />
rozgmomarjvebul jariskacTa mwkrivSi?<br />
a) stalini gansakuTrebuli niWis wyalobiT gveliviT icvlida kans.<br />
b) stalini ise kiTxulobda broSuras, TiTqos mas araferi exeboda.<br />
8
g) stalins nebismier situaciaSi SeeZlo Tavisi Sinagani arsebis dacva.<br />
(1) 17. ris gamo varaudobs avtori, rom stalins xandaxan Rrma kaeSani ipyrobda?<br />
a) imis gamo, rom mas guliT molx<strong>ena</strong> ar SeeZlo.<br />
b) imis gamo, rom mas megobrobis unari ar hqonda.<br />
g) imis gamo, rom miwieri siamovnebani misTvis ucxo iyo.<br />
(1) 18. ratom iyo, avtoris azriT, stalini uZleveli?<br />
a) imitom, rom igi mtrebs daundoblad uswordeboda.<br />
b) imitom, rom misi xasiaTis Secnoba veravin SeZlo.<br />
g) imitom, rom mis racios instinqtebi asazrdoebda.<br />
(1) 19. ra azris gamosaxatavad dasWirda avtors imis Tqma, rom `tomis beladSi mTeli<br />
tomis Zala iyrida Tavs~?<br />
a) stalini leninis memkvidred gamocxadda.<br />
b) stalini masebis qarborbalaSi cxovrobda.<br />
g) stalinma masebis energia Seagrova.<br />
(1) 20. ratom unda `gaeCina yvelaze meti Tavsatexi~ stalinisaTvis dostoevskis sityvebs?<br />
a) imitom, rom stalini uneburad `damnaSaveobis niRabs amohfareboda~.<br />
b) imitom, rom stalins siyvarulis gancda ar SeeZlo.<br />
g) imitom, rom stalins srulebiT ar sWirdeboda asketizmi.<br />
(1) 21. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `roca is _ Seudrekeli _ droebiT denis qselidan<br />
gamobobRdeboda~?<br />
a) stalini mudmivad tkbeboda Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTiT.<br />
b) stalini Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTs verasodes ixsnida.<br />
g) stalini Zalauflebis pasuxismgeblobis mZime tvirTs ixsnida xolme.<br />
b) weriTi davaleba:<br />
weriTi davalebis instruqcia:<br />
yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.<br />
Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli<br />
arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli,<br />
anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula<br />
da naweri aRar gaswordeba.<br />
naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa<br />
amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi<br />
ar iqneba miRebuli.<br />
orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT<br />
ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke<br />
gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac<br />
mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Sesrulebulad<br />
ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli.<br />
CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi<br />
Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramd<strong>ena</strong>d Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT saku-<br />
Tari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT,<br />
emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba<br />
unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT<br />
saliteraturo enis normebi.<br />
testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />
mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).<br />
pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT.<br />
weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.<br />
9
gaaanalizeT mocemuli monakveTi Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• imsjeleT stalinis portretis Sesaxeb (daaxasiaTeT am personaJis moralur-zneobrivi<br />
saxe da gamokveTeT misi individualuri Tvisebebi);<br />
• imsjeleT avtoris damokidebulebis Sesaxeb personaJis mimarT (ramd<strong>ena</strong>d subieqturad<br />
migaCniaT igi, ra aris mis msjelobaSi damajerebeli an naklebad sarwmuno da<br />
ratom);<br />
• imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari mizandasaxuloba da ra saSualebebiTaa miRweuli<br />
mxatvruli efeqti.<br />
Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!<br />
davaleba # 2<br />
yuradRebiT waikiTxeT galaktion tabiZis leqsi `erTxel saRamoTi~:<br />
baTumis mze Casavalad enTo,<br />
mSvidi qari xmaurobda zRvaze.<br />
cxovrebisgan daRaluli `dendi~<br />
gems ucdida da miambo ase:<br />
maxsovs qali, veronika, laRi,<br />
orkestriT da xalxiT feTqda baRi,<br />
veronikas moswyenoda Subli,<br />
veronikas Sublze aCnda zraxva;<br />
CamosulTa martoobis Rrubli,<br />
arc Sexvedra, arc nacnobis naxva.<br />
megobrebSi me yvelaze adre<br />
fiqrSi myof qals axalgazrdam mkrTali<br />
salami da Taiguli vkadre<br />
da vigrZeni mSvenieri qali.<br />
ra wris iyo _ ikiTxavda vina?<br />
vadarebdi veronezes naxats, _<br />
sadme Zvirfass gadavkravdi Rvinos,<br />
Tu xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.<br />
Semdeg moxda... petrogradis xana:<br />
axlobeli aq aravin myavda,<br />
mowyenili, mRvrie yavaxana<br />
Cems umizno martoobas hgavda.<br />
gamovedi gzad buranSi myofi,<br />
nevas edga Senislebis bundi.<br />
erT qals mxarze gadaedo Tofi<br />
da gars ertya megobrebis gundi.<br />
veronika! veronika! dadga.<br />
ah, saiT sad! igi gascda xides,<br />
ra Tqma unda, ver Semicno, radgan<br />
klasi klasis winaaRmdeg midis.<br />
me ki videq wyalTan saRamomde,<br />
sadac mRvrie damdgariyo Rvari,<br />
`ucxo qveynad martoobas grZnobde,<br />
netareba aris raRacgvari~.<br />
gavcqerodi kafeebs da kinos,<br />
mivyvebodi mogonebaT nakads,<br />
roca Zvirfass gadavkravdi Rvinos<br />
da xelgaSliT vTamaSobdi qaRalds.<br />
meore dRes isev Semxvda igi<br />
10<br />
da momesma saubari misi:<br />
`saqarTvelo es zRapruli mzea,<br />
ukeTesis bedisaa Rirsi.<br />
am mxareze ufro meti vici,<br />
igi ufro Seiqmneba mSveni!<br />
roca Zala da ufleba mtkice<br />
damyardeba im mxareSi Cveni.<br />
erTxel grZnoba martoobis mdevda,<br />
ase moxda _ kacia Tu bedi,<br />
salami da yvavilebis kona<br />
aravisi maxsovs, erTis meti!<br />
is dRe, rogorc axalgazrda muxa,<br />
saucxoo, frialoze nargi,<br />
is dRe CemTvis yvelaferi iyo,<br />
yovel dReze uCveulod kargi!~<br />
`veronika~ _ msurda meTqva maSin,<br />
magram grZnobam SemaCera raRac,<br />
Cven xom... Zvirfass gadavkravdiT Rvinos<br />
da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.<br />
klasi klasis winaaRmdeg! mkveTri<br />
xmiT daiZra mesame dRe ruxi,<br />
ra Tqma unda, me viyavi TeTri,<br />
ros Tofebis atyda WaxaWuxi...<br />
veronika me vicani gvian,<br />
rom iWeqa da amRvreul bolSi<br />
mkerdSi, gulTan gamiara tyviam<br />
da daveci, sisxliani, TovlSi.<br />
`veronika!~ _ daviZaxe maSin<br />
da gafiTrda qalis TvalTa cqera,<br />
raRacasi gaxseneba msurda<br />
da, verasgziT... da vera da vera.<br />
an ki rogor? sxva saxelic erqva<br />
veronikas, xelT Tofi rom epyra.<br />
qarxanaSi uwodebdnen Turme:<br />
gabeduli kalugeli verka.<br />
an ki rogor? romantiul saxes<br />
da lamaz xels Sroma aCnda daRad.<br />
Cven ki... Zvirfass gadavkravdiT Rvinos<br />
da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds.
a) wakiTxulis gaazreba:<br />
davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema<br />
maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami<br />
pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis<br />
furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.<br />
upasuxeT Semdeg kiTxvebs:<br />
(1) 13. tropuli metyvelebis romel saxeobas iyenebs avtori striqonSi: `orkestriT da<br />
xalxiT feTqda baRi~?<br />
a) hiperbolas.<br />
b) Sedarebas.<br />
g) metaforas.<br />
(1) 14. ra igulisxmeba sityvebSi: `vadarebdi veronezes naxats~?<br />
a) veronikas mokrZaleba.<br />
b) veronikas silaRe.<br />
g) veronikas silamaze.<br />
(1) 15. ra igulisxmeba striqonSi: `Semdeg moxda... petrogradis xana~?<br />
a) ruseTis revolucia.<br />
b) saqarTvelos gasabWoeba.<br />
g) bolSevikuri represiebi.<br />
(1) 16. ris Sesaxeb metyvelebs veronikas sityvebi: `is dRe CemTvis yvelaferi iyo~?<br />
a) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina ucxo qveynis xilvam.<br />
b) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina revoluciurma moZraobam.<br />
g) masze waruSleli STabeWdileba moaxdina mTxrobelTan Sexvedram.<br />
(1) 17. ras gulisxmobs veronika sityvebSi: `saqarTvelo... ukeTesi bedisaa Rirsi~?<br />
a) saqarTvelo damoukidebeli saxelmwifo unda gaxdes.<br />
b) saqarTveloSi bolSevikuri xelisufleba unda damyardes.<br />
g) saqarTvelo ruseTis imperias unda SeuerTdes.<br />
(1) 18. ras gulisxmobs mTxrobeli sityvebSi: `magram grZnobam SemaCera raRac~?<br />
a) man igrZno, rom maT erTmaneTi ar uyvardaT.<br />
b) man igrZno, rom qali mis gareSe ver gaZlebda.<br />
g) man igrZno, rom maT Soris ufskruli iyo.<br />
(1) 19. romel striqonSi Cans, rom veronikam gasrolis Semdeg icno mTxrobeli?<br />
a) `da daveci, sisxliani, TovlSi~.<br />
b) `veronika!~ _ daviZaxe maSin~.<br />
g) `da gafiTrda qalis TvalTa cqera~.<br />
(1) 20. ra funqcias akisrebs avtori Semdegi monakveTis ganmeorebas: `Zvirfass gadavkravdiT<br />
Rvinos da xelgaSliT vTamaSobdiT qaRalds~.<br />
a) mTxroblis nostalgiuri gancdis Cvenebis.<br />
b) mTxroblis cxovrebis wesis Cvenebis.<br />
d) mTxroblis sulieri martoobis Cvenebis.<br />
(1) 21. ra aris am leqsis mTavari saTqmeli?<br />
a) klasobrivi dapirispireba anadgurebs saqarTvelos damoukideblobas.<br />
b) klasobrivi dapirispireba anadgurebs aristokratiul f<strong>ena</strong>s.<br />
g) klasobrivi dapirispireba anadgurebs adamianur urTierTobebs.<br />
11
) weriTi davaleba:<br />
weriTi davalebis instruqcia:<br />
yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.<br />
Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli<br />
arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli,<br />
anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula<br />
da naweri aRar gaswordeba.<br />
naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa<br />
amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi<br />
ar iqneba miRebuli.<br />
orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT<br />
ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke<br />
gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac<br />
mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Sesrulebulad<br />
ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gacemuli.<br />
CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi<br />
Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramd<strong>ena</strong>d Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT saku-<br />
Tari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT,<br />
emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba<br />
unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT<br />
saliteraturo enis normebi.<br />
testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis<br />
mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).<br />
pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT.<br />
weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.<br />
gaaanalizeT leqsi Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• imsjeleT mTxroblis mxatvruli saxis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT leqsSi ramdenjerme<br />
ganmeorebul monakveTs: `Zvirfass gadavkravdiT Rvinos da xelgaSliT vTama-<br />
SobdiT qaRalds~);<br />
• imsjeleT veronikas mxatvruli saxis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT mis monologs);<br />
• imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli da ra saSualebebiTaa miRweuli<br />
mxatvruli efeqti.<br />
Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!<br />
12
(4) 1.<br />
a b g d e v z T i k<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
(4) 2.<br />
a b g d e v z T i k<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
(10) 3. I II<br />
Secd. uSecd.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
8.<br />
9.<br />
10.<br />
IV variantis Sefasebis sqema<br />
I. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(14) 4. milioni wlis(1) win fiWvis tyeebi wyalma dafara(2). swored am fiWvis<br />
gaqvavebuli fisia qarva. Cinuri legenda mogviTxrobs, (3) rom odesRac miwaSi<br />
CaumarxavT(4) dauokebeli vefxvi, (5) romlis suli qarvad qceula.<br />
qarva mizidulobis unariT gamoirCeva. es Tvisebebis gamovlindeba (vlindeba)(6)<br />
xaxunis dros. qarva sakmaod Zviri Rirda, (7) radgan(8) adamianebs swamdaT, rom igi<br />
mravali sneulebisagan(9) kurnavda (gankurnavda)(10) maT. am umniSvnelovanesi (Zalze<br />
mniSvnelovani)(11) Tvisebebis gamo qarva saukeTeso Tilismad miaCndaT. amis Sesaxeb<br />
cnobebi uZveles wyaroebSi gvxvdeba.
5. Sefasebis kriteriumebi<br />
maqsimaluri qulaa _ 8.<br />
I. kriteriumi<br />
# teqstis organizeba<br />
1. teqsti adekvaturadaa organizebuli da<br />
miTiTebaze.<br />
pasuxi gacemulia orive<br />
2. teqsti adekvaturadaa organizebuli, magram pasuxi gacemulia mxolod<br />
1 miTiTebaze an teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebuli<br />
da pasuxi gacemulia orive miTiTebaze.<br />
3. teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebuli da pasuxi<br />
gacemulia mxolod erT miTiTebaze an davaleba araadekvaturadaa<br />
gagebuli.<br />
II. kriteriumi<br />
# dasabuTeba<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
kargad aris dasabuTebuli orive miTiTeba.<br />
kargad aris dasabuTebuli erTi miTiTeba da meore _ nawilobriv.<br />
nawilobriv aris dasabuTebuli orive miTiTeba.<br />
III. kriteriumi<br />
# leqsika da stili<br />
1.<br />
2.<br />
naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxatuli,<br />
SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, gvxvdeba stilisturi<br />
xarvezebi.<br />
naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria da teqsti stilisturad<br />
gaumarTavia.<br />
IV. kriteriumi<br />
# morfologia, orTografia, sintaqsi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.<br />
ar aris daSvebuli xuTze meti Secdoma.<br />
daSvebulia xuTze meti Secdoma.<br />
V. kriteriumi<br />
# punqtuacia<br />
1.<br />
2.<br />
ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.<br />
daSvebulia orze meti Secdoma.<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0<br />
naweri ar<br />
swordeba<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
1<br />
0
II. <strong>qarTuli</strong> literatura<br />
6. is, rom `qarTlis episkoposni mirean arsenis mamisaTvis gulwyebul iyvnes~,<br />
gamoiwvia mireanis mier arsenis kaTalikosad dadginebam episkoposTa umravlesobis<br />
Tanxmobis gareSe (episkoposTa azris gauTvaliswineblad, episkoposTa survilis<br />
sawinaaRmdegod...). avtori ambobs, rom guaram mamfali ganrisxebuli (gamwyrali,<br />
gulmosuli) iyo mireanis saqcielis gamo. `wadierad moelodes yoveli~. samRvdelo<br />
pirebi mouTmenlad imitom moelodnen grigols, rom gadawyvetilebis miReba<br />
gauWirdaT (Tvlidnen, rom swored grigols SeeZlo problemis mogvareba...).<br />
1. episkoposTa azris gauTvaliswineblobam ------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. guaram mamfali ganrisxebuli iyo mireanis saqcielis gamo -----------------------------------------1q.<br />
3. `wadierad moelodes yoveli~ (`wadierad moelodes~) ----------------------------------------------------1q.<br />
4. maT gadawyvetilebis miReba gauWirdaT ----------------------------------------------------------------------------1q.<br />
7. rostevans adardebda, rom ise daberda, samamaco Tvisebebis mqone memkvidre ar<br />
rCeboda (ver tovebda mis badal moburTalsa da mSvildosans...). `TeTrTa kbilTaT<br />
gamomkrTalsa Suqsa velTaT moafenda~. rostevans is gaukvirda, rom avTandilma<br />
mefis naTqvamze gaicina. avTandilma imitom sTxova mefes, `farmani miboZeo~, rom<br />
mefis ganrisxebis SiSi hqonda (winaswarve surda Tavi daezRvia mefis wyromisagan...).<br />
1. arabeTSi misi Sesadari raindi ar rCeboda ---------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `TeTrTa kbilTaT gamomkrTalsa Suqsa velTaT moafenda~ -------------------------------------------1q.<br />
3. is, rom avTandilma mefis naTqvamze gaicina --------------------------------------------------------------------1q.<br />
4. winaswarve surda Tavi daezRvia mefis wyromisagan -------------------------------------------------------1q.<br />
8. vin manugeSebs codvebiT damZimebuls (vin aris is, vinc Cems codvebs ganaqarvebs...).<br />
`ia-vardis konebsa~. am strofis mTavari saTqmelia isaa, rom momgoneblis gareSe<br />
darCenil avtors surs, Tavisi SemoqmedebiT moipovos ukvdaveba (fiqrobs, mxatvruli<br />
nawarmoebebiT datovos kvali STamomavlobis xsovnaSi...).<br />
1. vin izrunebs codviT damZimebuli Cemi sulis xsnisaTvis ---------------------------------------------1q.<br />
2. `ia-vardis konebsa~ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. avtors surs, Tavisi SemoqmedebiT datovos kvali STamomavlobis xsovnaSi --------------1q.<br />
9. mesame striqonis mixedviT, wuTisofelSi sikeTe (dideba, Zliereba...) mudmivad rodi<br />
arsebobs; is mxolod drodadro vlindeba, warmavalia, da misi arsebobis Sewyvetis<br />
Semdeg wuTisofelSi warmmarTveli xdeba boroteba. sityvebSi `dideba Cveni, cad<br />
sxiv-mimfeni~ igulisxmeba Semdegi: Tamaris mefobis xanaSi saqarTvelo imd<strong>ena</strong>d<br />
Zlieri iyo, rom misi dideba zecas aciskrovnebda (cas swvdeboda). `nuTu esRa<br />
gvaqvs, vhxedavT rasaca?~ es teqsti miekuTvneba literaturul mimdinareobas,<br />
romelic cnobilia romantizmis saxelwodebiT.<br />
1. wuTisofelSi sikeTe mudam icvlis saxes (gadaiqceva borotebad) -------------------------------1q.<br />
2. uwin saqarTvelo imd<strong>ena</strong>d Zlieri iyo, rom misi dideba zecas aciskrovnebda ------------1q.<br />
3. `nuTu esRa gvaqvs, vhxedavT rasaca?~ --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
4. romantizmi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
10. glexebis naTqvami: `vinc mohkvda, Tavsa moukvda~ aRniSnavs imas, rom adamianis<br />
sikvdili tragediaa mxolod misTvis, radgan calkeuli adamianebis gardacvalebis<br />
Semdeg sicocxle grZeldeba. glexebis es naTqvami ar aris `zogjer marTali~,<br />
radgan xdeba ise, rom gardacvlilis axloblebi anda gareSe adamianebic ki am<br />
faqts sakuTar tragediad miiCneven. `me fexis Cliqadac ar vekadrebodi~. am<br />
monakveTSi Cans mewisqvilis erTguli siyvarulis unari.
1. sikvdili mxolod gardacvlilisaTvisaa tragedia --------------------------------------------------------1q.<br />
2. zogjer adamianebi ucxo pirovnebis gardacvalebasac sakuTar tragediad miiCneven -1q.<br />
3. `me fexis Cliqadac ar vekadrebodi~ (`fexis Cliqadac ar vekadrebodi~) --------------------1q.<br />
4. erTguli siyvarulis unari -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
11. ucxo stumris danaxvisas xnieri qisti ganrisxda (gabrazda, gajavrda...). `feri daedo<br />
mglisao~. joyolasTan myof qists stumris mokvla surda. xanSiSesulma qistma ver<br />
ganaxorciela Tavisi ganzraxva, radgan is pativs scemda stumarmaspinZlobis<br />
tradicias.<br />
1. ganrisxda -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `feri daedo mglisao~ --------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. qists stumris mokvla surda --------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
4. man ver daarRvia stumarmaspinZlobis tradicia -------------------------------------------------------------1q.<br />
12. vasiko keJeraZes sityvebiT _ `hee, ramdeni, ramdennairi sicocxle minaxavs~ _ surda<br />
eTqva, rom mas mravali personaJis cxovrebiT ucxovria. vasiko dros ar kargavs<br />
`vermiSelis rigSi~, radgan am drosac ki fantazias eZleva (fiqrobs). `asyura da<br />
asTvaliani~. am monologis mTavari saTqmeli aris is, rom literaturis meSveobiT<br />
adamianma SeiZleba gaimravalferovnos cxovreba.<br />
1. mas mravali personaJis cxovrebiT ucxovria ------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. radgan fantazias eZleva (fiqrobs) ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. `asyura da asTvaliani~ (`asyura~, `asTvaliani~) -------------------------------------------------------------1q.<br />
4. literatura adamianis cxovrebas amravalferovnebs ------------------------------------------------------1q.<br />
13. g) --------------1q.<br />
18. g) --------------1q.<br />
III. wakiTxulis gaazreba (#1 da #2 davalebebi)<br />
14. g) --------------1q.<br />
19. g) --------------1q.<br />
15. a) ---------------1q.<br />
20. b) --------------1q.<br />
16. g) --------------1q.<br />
21. g) --------------1q.<br />
17. b) --------------1q.
weriTi davalebis Sefasebis kriteriumebi<br />
weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24. upirveles yovlisa, gamsworebelma unda<br />
gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemul davalebas.<br />
Tu abiturientis naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia,<br />
ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba, an teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa<br />
gagebuli, anda enobrivad imd<strong>ena</strong>d gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0<br />
qula da naweri aRar gaswordeba.<br />
I kriteriumi<br />
# davalebis adekvaturad gageba da gaazreba<br />
1.<br />
davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli, teqsti Rrmadaa gaazrebuli,<br />
naSromSi igrZnoba avtoris umTavresi saTqmelisa da emociuri<br />
mizandasaxulobis wvdoma.<br />
qulebi<br />
2. davalebis piroba da teqsti adekvaturadaa gagebuli. 3<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
davalebis piroba da teqsti mTlianobaSi adekvaturadaa gagebuli<br />
da gaazrebuli, Tumca erT SemTxvevaSi SeiniSneba davalebis pirobis<br />
an/da teqstis araadekvaturi gageba.<br />
erTze met SemTxvevebSi davalebis piroba an/da teqsti araadekvaturadaa<br />
gagebuli.<br />
teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli.<br />
II kriteriumi<br />
# naSromis ageba<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
naSromi upasuxebs samive miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTebi<br />
Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />
sworadaa gamoyofili. davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar<br />
CaiTvleba, Tu pasuxi mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba gacemuli.<br />
naSromi upasuxebs or miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-<br />
Tebi Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />
sworadaa gamoyofili; an naSromi upasuxebs sam miTiTebas, Tumca nawilobriv<br />
darRveulia teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa<br />
gamoyofili.<br />
naSromi upasuxebs or miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia<br />
teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an<br />
naSromi upasuxebs erT miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-<br />
Tebi Tanamimdevrulad da logikurad <strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs, abzacebi<br />
sworadaa gamoyofili.<br />
naSromi upasuxebs erT miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia<br />
teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili.<br />
4<br />
2<br />
1<br />
0<br />
naweri<br />
aRar<br />
swordeba<br />
qulebi<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
III kriteriumi<br />
# mosazrebebis argumentireba da adekvaturi citireba<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
msjeloba samive miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT.<br />
msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia<br />
teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTebaze msjelobisas<br />
argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT.<br />
msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar<br />
aris Sesrulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa<br />
gadmocemuli).<br />
msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo or miTiTebaze msjelobisas<br />
argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT.<br />
msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT, meore miTiTebis mixedviT msjelobisas<br />
argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli<br />
(perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).<br />
samive miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />
da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.<br />
ori miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />
da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba<br />
saerTod ar aris Sesrulebuli; an msjeloba erTi miTiTebis mixedviT<br />
dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT,<br />
xolo danarCeni miTiTebebi saerTod ar aris Sesrulebuli; anda er-<br />
Ti miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia<br />
da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTi-<br />
Tebebi saerTod ar aris Sesrulebuli.<br />
IV kriteriumi<br />
# teqstis mxatvruli Taviseburebebi<br />
1.<br />
2.<br />
naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi da msjeloba<br />
dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT.<br />
naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi, magram<br />
msjeloba ar aris dasabuTebuli konkretul magaliTebiT.<br />
3. naSromSi ar aris gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
qulebi<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0
V kriteriumi<br />
# damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />
unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi<br />
ganaTleba.<br />
naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />
unari, Tumca mkafiod gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba;<br />
anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli<br />
azrovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba,<br />
Tumca nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.<br />
naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebac<br />
da damoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda abiturientis<br />
damoukidebeli azrovnebis unari, Tumca nawilobriv gamovlinda<br />
abiturientis zogadi ganaTleba; anda naSromSi nawilobriv gamovlinda<br />
abiturientis damoukidebeli azrovnebis unari, magram ar gamovlinda<br />
abiturientis zogadi ganaTleba.<br />
naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis<br />
unari, agreTve ar gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.<br />
VI kriteriumi<br />
# leqsika da stili<br />
1.<br />
2.<br />
naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxatuli,<br />
SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, agreTve daculia<br />
naSromis stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi<br />
xarvezi.<br />
naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba ramdenime<br />
stilisturi xarvezi.<br />
3. Txzuleba stilisturad gaumarTavia.<br />
VII kriteriumi<br />
qulebi<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
# sintaqsuri konstruqciebi qulebi<br />
1. naSromSi daSvebulia erTi sintaqsuri Secdoma.<br />
2. naSromSi daSvebulia ori sintaqsuri Secdoma.<br />
3. naSromSi daSvebulia orze meti sintaqsuri Secdoma.<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
VIII kriteriumi<br />
# morfologia, orTografia da punqtuacia<br />
1. ar aris oTxze meti am tipis Secdoma.<br />
2. ar aris cxraze meti am tipis Secdoma.<br />
3. daSvebulia cxraze meti am tipis Secdoma.<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0