Beste hizkuntzekiko euskararen harremanak historian zehar - Argia
Beste hizkuntzekiko euskararen harremanak historian zehar - Argia
Beste hizkuntzekiko euskararen harremanak historian zehar - Argia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Beste</strong> <strong>hizkuntzekiko</strong> <strong>euskararen</strong><br />
<strong>harremanak</strong> <strong>historian</strong> <strong>zehar</strong><br />
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ<br />
tef. 945 01 80 00 – Fax 945 01 95 35 – e-mail kultura@ej-gv.es<br />
2011-07-13<br />
Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, Hizkuntza<br />
Ikerketa eta Koordinaziorako zuzendaritzaren eskutik, <strong>Beste</strong> <strong>hizkuntzekiko</strong><br />
<strong>euskararen</strong> <strong>harremanak</strong> <strong>historian</strong> <strong>zehar</strong> izeneko ikastaroa antolatu berri du<br />
uztailaren 12an eta 13an, Miramar jauregian.<br />
Ikastaroko zuzendari Iván Igartuak adierazi duenez, “euskarak, edo zehatzago, euskal hiztunek<br />
era askotako <strong>harremanak</strong> izan dituzte <strong>historian</strong> <strong>zehar</strong> beste hizkuntzetan mintzatzen diren<br />
hainbat komunitaterekin. Munduan salbuespen dira beste mintzairetatik eragina jaso ez duten<br />
hizkuntzak, halakorik badago, behintzat. Normalena kontrakoa baita: elkarrekiko harremanen<br />
poderioz, hiztun talde ezberdinen arteko ezaugarri trukaketa, hizkuntzetan modu batera edo<br />
bestera gramatikalizatu egiten dena”.<br />
Ikastaro honen helburua ikuspegi hori (ukipen hizkuntzalaritza / contact linguistics-en<br />
ikuspegia) <strong>euskararen</strong> kasura aplikatzea da. “Horretarako, eta <strong>euskararen</strong> ibilbide historikoan<br />
oinarriturik, haren ingurune geografikoan garai batean zein bestean hitz egin diren<br />
<strong>hizkuntzekiko</strong> <strong>harremanak</strong> ikertu dira: hizkuntza multzo horren barruan daude, esaterako,<br />
hizkuntza paleohispanikoak (iberiera, zeltiberiera), latina, gaztelania, gaskoiera, aragoiera eta<br />
frantsesa”, Igartuak azpimarratu duenez. Harreman horiek <strong>euskararen</strong> baitan utzi dituzten<br />
zantzuak, eta, aldi berean, beste hizkuntza horiek euskaratik hartu dituzten ezaugarriak izan<br />
dira hizpide nagusi ikastaro honetan. Hizkuntzen arteko harremanek sortu dituzten pidginak<br />
edo kode mistoak ere tratatu dira.<br />
Xede horiekin, hitzaldi-sorta interesgarri eta mamitsua egin dituzte uztailaren 12 eta<br />
13an. Euskararen <strong>historian</strong> puntako adituak diren ikertzaileek eta <strong>euskararen</strong> auzoak diren edo<br />
izan diren hizkuntzetako berezilariek emandako mintzaldiek osatu dute ikastaroaren egitaraua
KULTURA SAILA<br />
DEPARTAMENTO DE CULTURA<br />
Hala, ikastaroko lehen egunean, uztailaren 12an, Blanca Urgelle Kultura sailburuak<br />
egindako aurkezpenaren ondotik, Bartzelonako Unibertsitateko Javier Velazak “El protovasco<br />
y sus vecinos en la antigüedad” izeneko hitzaldia eman zuen. Velazaren aburuz, “jada<br />
tradizional bihurtu diren zenbait galderari erantzuna ematea oso zaila izaten jarraitzen du,<br />
bereziki protoeskaldunak garai protohistorikoan eta antzinakoan okupatzen zuen lurraldeari<br />
dagozkion erantzunak ematea, eta lurralde horrek mendeak aurrera egin ahala eta, Erdi Arora<br />
arte, bizi ahal izan zituen mutazioak”.<br />
EHUko Letren fakultateko Joseba A. Lakarrak, berriz, “Euskararen bilakaera:<br />
mailegaketak eta berreraiketa” hitzaldian agerian utzi zuen, “mailegaketa latino-<br />
erromanikoaren azterketa funtsezkoa gertatu dela <strong>euskararen</strong> bilakaeraren ikerketerako eta<br />
aitzineuskara klasikoaren berreraiketarako”.·Lakarrak mailegaketaren azterketan oinarritutako<br />
hurbilketaren mugak eta horren osagarriak ukitu zituen.<br />
Valentziako Unibertsitatetik, Maria Teresa Echeniquek “Euskara eta erromantzea:<br />
<strong>historian</strong> <strong>zehar</strong> etengabeko <strong>harremanak</strong>" / “Vasco y románico: su constante relación a través de<br />
la historia” hitzaldia eskaini zuen, eta bertan euskara espazio europarraren erromanizazioaren<br />
ostean iraun duen hizkuntza bakarra dela ziurtatu zuen; horregatik, euskarak oro har<br />
hizkuntza erromantzeetan izan ahal duen eragina, gaztelanian, okzitanoan eta frantsesean<br />
bereziki, bere historia eta biziraupena egungo garaira arte trazatzearen baliokidea da”.<br />
Uztailaren 13an, ELEAko Mikel Belaskok beste <strong>hizkuntzekiko</strong> <strong>euskararen</strong> <strong>harremanak</strong><br />
ikertzean toponimiaren ekarria zertan den eta, baita ere, zein diren haren mugak azaldu zituen.<br />
EHUko Letren fakultateko Gidor Bilbao, berriz, “For ju mala gissuna: euskal arrantzaleen<br />
pidginak XVII. mendean” gaiaz aritu zen solasean. “Pidgin kontzeptuak zer adierazten duen<br />
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ<br />
tef. 945 01 80 00 – Fax 945 01 95 35 – e-mail kultura@ej-gv.es
KULTURA SAILA<br />
DEPARTAMENTO DE CULTURA<br />
azaldu behar da lehendabizi, gero Basque pidgin deitu izan diren adibideak erakusteko”, aipatu<br />
zuen Bilbaok. Funtsean arrantzale euskaldunak, XVII. eta XVIII. mendeetan, Kanadako eta<br />
Islandiako lurretara iristean, hango biztanleekin erabilitako komunikazio-sistemen aztarnak<br />
aztertu ziren.<br />
Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, Hizkuntza Ikerketa eta<br />
Koordinaziorako zuzendaritzaren eskutik, antolatutako ikastaro honen azken hizlaria<br />
Baionako Iker zentroko Jean-Baptiste Coyos izan zen. “Euskararen eta gaskoieraren arteko<br />
<strong>harremanak</strong>: zubereraren adibide batzuk” goiburua zuen hitzaldian, Coyos-ek <strong>euskararen</strong> eta<br />
Gaskoiniako okzitanieraren arteko <strong>harremanak</strong> aztertu zituen, zubereraren eta Biarnoko<br />
gaskoieraren artekoak bereziki.<br />
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ<br />
tef. 945 01 80 00 – Fax 945 01 95 35 – e-mail kultura@ej-gv.es
Change language