07.04.2013 Views

DOCUMENTA MAGISTERII ECCLESIASTICI - Testi Mariani Net

DOCUMENTA MAGISTERII ECCLESIASTICI - Testi Mariani Net

DOCUMENTA MAGISTERII ECCLESIASTICI - Testi Mariani Net

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

SUMMUS PONTIFEX<br />

LITTERAE AD EM.MUM CARD. A PUBLICIS ECCL. NEGOTIIS.<br />

Summus Pontifex per litteras ad Em.mum Card, a Publicis Ecclesiae<br />

Negotiis datas sub die 15 aprilis anni 1942, fideles omnes, pueros praesertim,<br />

hortatur ad publicas ferventesque fundendas preces B. M. Virginis intercessioni<br />

piissime committendas ut iustitiae ordo restituatur ac pax, tum in privata<br />

cuiusque vita, tum in civili societate redintegretur. Per Mariam enim,<br />

ait Pontifex, omnia sperare licet. Sicut Christus rex est universorum et dominus<br />

dominantium ita et Maria est « Regina mundi » potenti virtute deprecatrice<br />

apud Deum ditata. Ipsius supplicanti misericordiae primum signum<br />

Christi debetur, ipsam Christus ut matrem in fine vitae reliquit ac semper<br />

decursu saeculorum inter vitae discrimina patriasque vicissitudines fideles animo<br />

invocarunt fidenti. Nunc quoque ergo instemus potentissimae eius tutelae<br />

nos nostraque omnia fiducialite'r commendemus. « Sicut omnia, instat<br />

Pontifex, aeterno Dei nutui oboediunt.atque obtemperant, ita quodammodo<br />

asseverari potest Deiparae Virginis precibus Unigenae sui benignitatem semper<br />

respondere annuntem; tunc praesertim, cum eadem B. Virgo fruitur sempiterna<br />

in coelis beatitate, ac'triumphali redimita corona angelorum est hominumque<br />

consalutata regina. Ac si tanta apud Deum potentia valet, non<br />

minore erga nos pietate pollet, cum nostrum omnium sit amantissima Mater<br />

». Maria ergo est universalis Mediatrix, materneque providet tum spirituali<br />

profectui tum glorificationi fidelium qui ipsi speciali amore addicuntur.<br />

SERMO AD SODALES CONSOCIAT. FILIARUM MARIAE.<br />

Die 27 octobris Summus Pontifex in solemni audientia sodalibus Piae<br />

Consociationis Filiarum Mariae concessa, Deiparae Virginis excellentissimas<br />

virtutes, fortitudinem praesertim et puritatem, vivide illustravit. Tota vita<br />

Matris Dei, diversissimis in vicissitudinibus ab angelico nuntio ad immolationem<br />

sub ara Crucis exemplum admirabile constituit vigilantiae, misericordiae,<br />

patientiae, ardentisque amoris. Fortitudo et puritas B. Virginem ad Fiat<br />

praeparant ipsamque comitantur in sua maternitate Christi gloriosa, in sua<br />

maternitate Christi dolorosa et in spirituali maternitate generis humani, a quo<br />

salutatur auorilium christianorum, refugium peccatorum, omniumque consolatrix<br />

poenarum.<br />

NUNTIUS RADIOPHONICUS AD POPULUM LUSITANUM.<br />

In nuntio radiophonico ad populum Lusitanum transmisso die 31 octobris<br />

Summus Pontifex Pius XII Ecclesiam universumque genus humanum<br />

Immaculato Cordi B. M. Virginis sollemniter consecravit. Consecrationis formulae<br />

quasdam praemisit practicas considerationes duo praecipue evolvens :


132 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> ECCLESISTICI<br />

a) debitum gratitudinis erga B. Virginem per quam divina bonitas torrentes<br />

gratiarum super genus effundit humanum; b) filialem fiduciam in ipsius Virginis<br />

intercessione.<br />

Enumerat Pontifex peculiares rationes historicas quae populum Lusitanum<br />

B. Virgini specialiter addici iubent, admirabilesque interventus ipsius<br />

matris Dei in patrias civilesque vicissitudines. B. Virgo Lusitanos insignibus<br />

cumulavit beneficiis quae gratitudinem vere profundam expostulant, cum debitum<br />

veluti immensum constituant. Recolit inde ea omnia quae perdurante<br />

anno iubilaei in Lusitania acta fuerunt. Gratitudinem fiducia comitari debet<br />

quae nova beneficia certissime comparat. Cum tamen spes nequeat praesumptione<br />

fulciri, vita spiritualis debet fiduciae correspondere. Nempe vita poenitentiae,<br />

puritatis et sanctitatis, secundum Evangelii strida dictamina. Sint<br />

omnes fideles sanctitate vitae et iugi oratione Christi bonus odor in salutem<br />

peccatorum. Tria praesertim privilegia B. M. Virginis in hoc documento<br />

recoluntur: divina hominumque Maternitas, Mediatio universalis et Regalitas.Hoc<br />

ultimum praecipue a Summo Pontifice dare, sollemnibus verbis enuntiatur.<br />

« B. Virgo est Angelorum hominumque regina ».<br />

Beatus populus cuius Dominus est Deus et cuius Regina est Mater Dei!<br />

In tristitia et calamitatibus temporis praesentis tota spes nostra est in Deo et<br />

in B. V. M. Mediatrice ac Regina pacis. Sola Maria nos auxiliari valet materna<br />

immensaque sua pietate.<br />

Hic Pontifex de plenitudine suae potestatis ut Christi Vicarius sollemniter<br />

B. V. Cordi Immaculato consecravit Ecclesiam, Christi mysticum corpus,<br />

universumque genus humanum, fideles ac infideles, ipsamque Virginem<br />

« Reginam » mundi alte proclamat.<br />

DECRETUM S. RIT. CONGREG. DIEI 11 JANUARII 1942.<br />

Mediatio universalis B. M. Virginis expressis verbis iterum affirmatur in<br />

Decreto diei 11 Januarii 1942 S. Rit. Congr. quo miracula adprobantur prò<br />

canonizatione B. Al. Grignion de Montfort. « Sanctorum Patrum traditionem<br />

colligens, mellifluus Doctor, insigne Burgundiae totiusque Ecclesiae decus<br />

« Deus omnia nos habere voluit per Mariam » docet, quam tenerrimam<br />

salutaremque sententiam theologi omnes modo concorditer tenent. Tenerrimam<br />

dixhnus et salutarem, quia Maria non solum Christi sed nostra quoque<br />

mater est amantissima, quae potentiam a Domino, munifico largitore, in bonum<br />

hominum sibi concessam, divinas gratias superabundanter effundens<br />

exercet ». Indicantur deinde mutuae relationes inter B. Virginem et Beatum<br />

Grignion de Montfort : « Eius glorias Ludovicus Maria iugiter extulit, Maria<br />

vicissim devotum fìlium ad sanctitatem adduxit, atque per miracula, eo<br />

intercedente, a Deo patrata, non solum beatificationis honores anno 1888 ei<br />

comparavit, sed et ad sollemnem canonizationem viam sternere videtur ».<br />

Reassumendo : in documentis pontificiis sequentia praesertim illustrantur<br />

1. Spiritualis Maternitas B. Mariae Virginis; 2. Mediatio universalis;<br />

3. Regalitas nedum super totam Ecclesiam sed super universum mundum, iuribus<br />

indicatis per analogiam ad Christi regalitatem.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

SUMMUS PONTIFEX<br />

EPISTULA « SINGULIS ANNIS » AD EM.MUM CARD. A. PUBLICIS<br />

ECCLESIAE NEGOTIIS (-0.<br />

SUMMARIUM: S. Pontifex recolit adhortationes quas ab initio belli singulis<br />

annis, mense maio adventante, ad tideles omnes transmisit, hocque anno<br />

nova fiducia ad preces supplicationesque iterandas invitat. At oratio non sufficit,<br />

necesse est ut omnes agnoscant bellum non esse nisi poenam violatae<br />

divinae iustitiae ex inobedientia hominum, negligentia oel despectu religionis,<br />

oblivione sapientiae evangelicae, amore voluptatum, ita ut desit suprema ratio<br />

vitae socialis. Remedia igitur sunt cito adhibenda: amores tum privati<br />

tum publici ad Christi praecepta conformentur et ad hoc omnes Christi fideles<br />

strenuo adlaborare necesse est, unde B. Virgini nedum preces sed et sanctae<br />

vitae proposita praesentare possint. Consecrationi B.M.V. Cordi peractae omnes<br />

practice se conforment et ita ad Virginem recurrant et enixis precibus<br />

impetrent triumphum christianae charitatis, ut omnes gentes ad Christum redeant<br />

cuius solum doctrina reddit firma et solida civilis consortionis fundamenta.<br />

Singulis annis, postquam saevissimi conflagratio belli per universum<br />

fere terrarum orbem exarsit, per te, mense adventante Maio, christianos omnes<br />

adhortati sumus, ac nominatim insontes pueros Nobis sane carissimos, ut,<br />

sacra inita precum contentione, a Deipara Virgine contenderent ut pacem omnibus<br />

optatissimam benigna a Deo impetraret. Quodsi interneciva haec dimieatio,<br />

quae non modo exercitus, sed pacificas etiam civitates diruit fraternaque<br />

caede cruentat, nondum conquievit, non est idcirco concidendum animo,<br />

neque a piis supplicationibus abstinendum; quin immo, quo acerbiarum cotidie<br />

increscit miseriarum cumulus, quo acrius simultatis aestus multorum inflammat<br />

animos, eo impensius precandc paenitendoque ad Deum est confugiendum,<br />

qui unus potest et mentibus odio exacerbatis christianae caritatis<br />

lumen impertire, et tumescentibus pacatis fluctibus, gentes omnes ad redintegrandam<br />

concordiam revocare.<br />

Attamen non satis est, ut probe nosti, Dei Numen exorando sibi conciliare<br />

propitium; non satis est sanctissimam Iesu Christi nostrumque omnium<br />

Matrem adiutricem sibi ac patronam suppliciter invocare; aliud etiam profecto<br />

postulai a nobis omnibus teterrimum hoc diuturnumque excidium, quod ipsa<br />

(1) Act. Ap. Sed. 35, 1943, pag. 103.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÉRIl <strong>ECCLESIASTICI</strong> 111<br />

humanae societatis fundamenta concutere videtur, et ad extremam minitatur<br />

rapere ruinam universam gentium communitatem.<br />

Imprimisque necesse est perpendant atque agnoscant omnes bellum eiusmodi,<br />

qùod post conditum mundum videtur maximum, nihil aliud postremo<br />

esse, nisi meritissimam violatae divinae iustitiae poenam. Saepius enim hac<br />

nostra aetate videre est humanae mentis rationem, suis elatam viribus, debitam<br />

aeterno Numini obedientiam renuere; atque adeo homines religionem<br />

sanctissimam vel neglegere, vel omnino despectui habere; evangelicae sapientiae<br />

praecepta, quasi obsoleta adultoque saeculo indigna, respuere; ac demum<br />

eo unice contendere, ut praesens haec occiduaque vita — in oblivionem posita<br />

sempiterna — commodis, divitiis, voluptatibusque omnibus affluat. Atsi summa<br />

atque aeterna ratio repudiatur iubentis vetantisque Dei, quae reliqua potest<br />

privatos publicosque mores regere? Quae reliqua ipsius humanae consortionis<br />

principia ac normas impertire, ac firma solidaque reddere? Nulla prorsus; nam<br />

« sanctitate ac religione sublata, perturbatio vitae sequitur et magna confusio<br />

» (2).<br />

Si igitur aberratum est, ad rectum est iter remigrandum; si commenticiae<br />

doctrinae species multorum allexit obscuravitque animos, discutienda est<br />

erroris caligo luce veritatis; si denique non pauci, terrenis rebus aequo nimius<br />

distenti, christianae virtutis divinique cultus officia sanctissima neglexere, se<br />

recollegant oportet, atque ad ea imprimis intendant vires, ad eaque operam<br />

dirigant, quae potiora sunt bona, quaeque ad vitam respectant sempiternam.<br />

Haec est communis omnibus quasi sacra ineunda contentio, quae eo enitatur,<br />

ut privati publicique mores ad lesu Christi praecepta conformentur, eademque<br />

quam latissime in vitae usum deducantur. Hoc urgeant omnes, quibus non<br />

modo sua cordi sit salus, sed quibus etiam cordi sit ut pax, tranquillitas, prosperitas<br />

humanae societati tandem aliquando arrideant. Quodsi omnes, prò<br />

sua cuiusque virili parte, hoc peragére nitentur, tum procul dubio gratiores<br />

magisque acceptae ad Deum admovebuntur preces, ad sanctissimamque lesu<br />

Christi Matrem.<br />

Hisce igitur salutaribus consiliis animati, per proximum mensem peculiari<br />

modo Deiparae Virgini sacrum, eius aram adeant omnes; ac non modo<br />

deferant agtorum ac viridariorum flores, non modo preces supplicationesque<br />

suas, sed emendatioris etiam perfectiorisque vitae propositum, quo quidem<br />

nihil est Divino Redemptori acceptius, nihil est almae eius Genitrici gratius.<br />

Nos superiore mense octobri Ecclesiam sanctam, mysticum lesu Christi<br />

Corpus tot vulneribus sauciatum, itemque universum terrarum orbem, odio<br />

exarsum, discidio exacerbatum, suarumque iniquitatum luentem poenas, intaminato<br />

Béataé Virginis Cordi devovimus, commisimus, sacravimus; ac summo<br />

cum paterni animi Nostri solacio novimus eumdem devotionis actum fere<br />

(2) Cf. ClC, De Nat. Deor. I, 2.


112 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ubique ab Episcopis, a sacrorum administris, et a christianae plebis multitudine<br />

fuisse renovatum. At si christiani fere omnes intemerato Mariae Virginis<br />

Cordi se ultro libenterque devoverunt, volenter itidem actuoseque idem se<br />

conforment oportet, si reapse cupiunt ut suas preces alma Dei Genitrix benigna<br />

accipiat. Atque ita diligenter sancteque conformati non modo ii, qui<br />

in puerilis aetatis flore innocentia nitent ac gratia, sed christifideles omnes, per<br />

proximum praesertim mensem Maium a caelesti Matte iteratis enixis precibus<br />

impetrent ut in hominum animis, simultate restincta, fraterna caritas triumphet<br />

ac vigeat; ut vitiis virtutes, armis iustitia, efifrenataeque violentiae serenae<br />

mentis ratio concedant; utque tandem aliquando, saevientis huius tempestatis<br />

voluminibus pacatis, gentes omnes ad pacem, ad concordiam, ad Christum<br />

redeant, qui unus potest, superna doctrina sua falli nescia, civilis consortionis<br />

fundamenta firma solidaque reddere, quique unus « verba vitae aeternae habet»<br />

(3).<br />

Multum Nos sacrae huic precum contentioni confidimus; atque adeo<br />

hoc etiam anno gratum tibi munus, Dilecte Fili Noster, concredimus paterna<br />

haec hortamenta Nostra aptiore quo duxeris modo, cum omnibus communicandi,<br />

imprimisque cum sacris totius catholici orbis Pastoribus, quibus profecto<br />

curae erit et rem demandatis sibi gregibus diligenter proponere, et ad<br />

effectum studiosissime deducere.<br />

Interea vero, caelestium gratiarum auspicem paternaeque benevolentiae<br />

Nostrae testem, cum tibi, Dilecte Fili Noster, tum iis omnibus, qui hortativis<br />

hisce litteris libenti volentique respondebunt animo, ac nominatim carissimorum<br />

Nobis puerorum turmis, Apostolicam Benedictionem amantissime in<br />

Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XV mensis Aprilis, anno<br />

MDCCCCXXXXIII, Pontificatus Nostri quinto.<br />

EPISTULA « DUM DIFFRACTA » AD EM.MUM CARD, A PUBLI-<br />

CIS ECCLESIAE NEGOTIIS (-*).<br />

SuMMARIUM: Occasione testi Assumptionis B. M. Virginis S. Pontifex<br />

fideles adhortatur ad impensiores adhibendas supplicationes ut pax, animorum<br />

concordia et Christiana charitas iterum mundo affulgeant, quibus populi,<br />

non vi, sed aequitate et iustitia copulati, diuturna tranquillitate prosperitateque<br />

perfruantur. At iisdem precibus respondeant oportet redintegratio morum<br />

christianis praeceptis conformium, ita ut omnes in exemplum ceteris praefutgere<br />

enitantur. Specialis adhortatio ad Jtaliae filios dirigitur ut fidem maiorum<br />

imitentur etpublicas supplicationes effundant, adhibita intercessione sanctorum<br />

« quos alma eorum tellus per omnis aetatis decursum coelo peperit ».<br />

(3) Cf. Jo. VI, 69.<br />

(-0 Act. Ap. Sed. 35, 1943, p. 255.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGÌSTÉRII ECCLESIÀSTICI 113<br />

Dum diffracta miserrime fraterna Civitatum concordia, armorum vis,<br />

quibus non modo exercitus, sed pacifici etiam populi multitudines atrociter<br />

afferruntur ac profligantur, fere ubique terrarum dominatur et imperat, Nos<br />

qui omnium dolores anxietudinesque in paterno gerimus animo, nihil intentatum<br />

relinquimus, quo possimus in simultatis vicem reponerè caritatem, et<br />

in discordiae contentionisque locum mutuam reducere consensionem serenaeque<br />

pacis munera. At, quandoquidem ad trepidam supplicantemque vocem<br />

Nostram hominum clausae videntur aures, preces tristesque oculos Nostros<br />

ad misericordiarum Patrem et Deum totius consolationis (#) convertimus;<br />

ad eundemque cupimus ut omnes paenitendo precandoque revocentur. Id<br />

jam pluries, ut nosti fecimus, postquam immane hoc bellum exarsit; at<br />

multorum filiorum votis, quae undique admoventur Nobis, ultro libenterque<br />

concedentes, iterandum in praesens ducimus, dum caelum, nedum disserenascat,<br />

gravioribus potius infuscatur nubibus. Volumus semper per te,<br />

Dilecte Fili Noster, etiam atque etiam adhortari omnes ac nominatim sacrorum<br />

Antistites, qui ubicumque terrarum commissum sibi gregem moderantur,<br />

ut, quo deteriora videantur malorum discrimina in christianam populorum<br />

familiam incumbere, eo impensiores ad Deum ad eiusque divinam<br />

Matrem publicae adhibeantur supplicationes. Idque optamus peculiari modo<br />

fiat festo die, qui jam adventat, Deiparae receptae in caelum sacro ut summa<br />

Dei Parens, tot filiorum clades, tot miserias, tot angores miserata, a benignissimo<br />

Filio suo admissorum impetrata venia, ex superno eius munere àtque<br />

impulsu animos serenet, odia simultatesque restinguat, concordiam componat,<br />

ac christianam illam tandem aliquando jubeat refulgere pacem, qua<br />

solummodo una vieti victoresque populi, non vi, sed justitia aequitateque copulati,<br />

diuturna poterunt tranquillitate prosperitateque perfrui.<br />

Impensas has preces supplicationesque, sacra quadam inita contentione,<br />

fundant omnes; iisdemque precibus respondeat redintegrata christianis praeceptis<br />

christianoque more singulorum vita. Omnes in exemplum ceteris praefulgere<br />

enitantur; atque ita feliciter contingat ut saevientibus belligerantium<br />

armis, caritatis, precationis fraternaeque necessitudinis arma succedant.<br />

Carissimos autem Italiae filios peculiarissimo modo adhortari Nobis<br />

liceat, ut necessario gravissimoque hoc tempore christianam suorum majorum<br />

virtutem aemulentur, aemulentur fidem; atque adeo, quemadmodum superioribus<br />

aetatibus, ita in praesens a Deo, quod iisdem, quod Nobis in votis<br />

est, publicis habitis supplicationibus impetrent, innumerabilium adhibita apud<br />

eum sanctorum deprecatione, quos alma eorum tellus per omnis aetatis decursum<br />

caelo peperit.<br />

Tibi igitur, Dilecte Fili Noster, rflunus concredimus paterna cura haec<br />

hortamenta Nostra cum omnibus aptiore modo communicandi, imprimisque<br />

(*) II Cor. 1, 3.


IH <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERlI <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

cum sacrorum Antistibus totius catholici Orbis, quos novimus paternae voluntatis<br />

Nostrae nullo esse non tempore deditissimos.<br />

Interea vero, caelestium munerum auspicem, Nostraeque benevolentiae<br />

testem cum tibi, Dilecte Fili Noster, tum iis omnibus, singulis unievrsis, quos<br />

habemus in Christo Filios, Apostolicam benedictionem amantissime impertimus.<br />

Datum Romae, apud sanctum Petrum, die V mensis Augusti, in Festo<br />

Mariae Nivalis, a. MDCCCCXXXXIII, Pontificatus nostri quinto.<br />

EPISTULA « QUAMVIS IMMANIS » AD EM.MUM CARD. A PU-<br />

BLICIS ECCLESIAE NEGOTIIS (-*).<br />

SUMMARIUM: Bellum in dies ingravescit et saevit attamen homines Deum<br />

obliviscuntur eiusque praecepta, imo despiciunt. Licet omnes innumerabilia<br />

mala perspiciant, non omnes perpendunt veram causam tam asperae rerum<br />

condicionis scil. « funesutm multorum a Deo ab eiusque praceptis discidium ».<br />

Ideo S. Pontifex iterum fideles ad orationem conoocat quae « vitia fugat, virtutes<br />

exornat, mentem munit et roborat, omnia sanat, omnia redintegrat, omnia<br />

laetificat ». Charitate evangelica compulsi omnes satagant suorum et omnium<br />

hominum peccatorum veniam postulare, sponte susceptis christianae<br />

poenitentiae operibus., ut, Deo placato, pax fulgeat ventate iustitia, fraterna<br />

charitate innixa. Spes S. Pontificis in Virginis prestantissimo patrocino praecipue<br />

reponitur, quapropter mandat ut anniùersaria die a Consecratione mundi<br />

immaculato Cordi peracta publicae ubique gentium supplicationes hac de<br />

causa habeantur, ut B. Virgo a Filio impetret animorum concordiam et morum<br />

renovationem.<br />

Quamvis immanis huius belli conflictio, post hominum memoriam maxima,<br />

acrius cotidie saeviat, ac terra marique caeloque innumeras clades pariat<br />

innumerasque ruinas, multi tamen —- quod summo maerore cernimus —<br />

ita vivunt sui erga Deum officii immemores, ut sanctissimas eius leges vel<br />

neglegant, vel quadam edam despicientia renuant, aperteque infringant.<br />

Utique increscentes luctus, asperrimam rerum condicionem formidolosamque<br />

multis in locis rerum inopiam uno omnes ore conqueruntur; utique<br />

omnes ob praesentia, ob futura discrimina anxio trepidoque sunt animo; sed<br />

non omnes, hisce aerumnis perculsi atque perterriti, sese recollegunt, non<br />

omnes intento perpendunt animo hominum genus, ob funestum multorum a<br />

Deo ab eiusque praeceptis discidium, meritissimam luere poenam; atque adeo<br />

oportere omnino, deflectis expiatisque culpis, ad rectum se omnes virtutis iter<br />

reducant. Nos igitur, quibus cunctorum hominum, ut Divino Redemptori<br />

Nostro, cordi est salus, quique dolores angoresque omnium paterno participamus<br />

animo, opportunum duximus per te iterum, ut pluries jam antea,<br />

(1) Act. Ap. Sed. 3 5, 1943, pag. 362.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTèRI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 115<br />

adhortari singulos universos, quotquot habemus in Christo filios, ad precationem<br />

agendam, quae « vitia fugat, virtutes exornat, mentem munit et roborat,<br />

omnia sanat, omnia redintegrat, omnia laetificat » (#). Dum in tanto<br />

armorum strepitu, in tantoque simultatis discidio, fraternae caritatis vox silet,<br />

vel, si elata, submergitur; dum evangelica praecepta, quae una solummodo<br />

possunt iterum amico foedere jungere populos, passim, proh dolor, oblivioni<br />

mandantur, omnino necesse est, Dilecte Fili Noster, ut christifideles omnes,<br />

divino erga Deum erga proximos amore copulati, non modo suam quisque<br />

experrectam fidem virtutemque redintegrent, non modo admissorum quisque<br />

suorum piis adhibitis precibus, veniam impetrent, sed ceterorum etiam peccata,<br />

sponte susceptis christianae paenitentiae operibus, expiare contendant.<br />

Hoc etiam atque etiam per te omnibus enixe commendamus, quandoquidem,<br />

ut fore confidimus, hac ratione fas erit id a placato propitiatoque Deo tandem<br />

aliquando implorare, quod omnibus, quod Nobis potissimum in votis<br />

est; pacem dicimus, quae sincera pax sit, utpote non armis, non vi, non odio,<br />

sed jure, sed veritate, sed justitia fraternaque cantate innixa.<br />

Quoniam vero, - inde inita huius belli conflagratone, spem fiduciamque<br />

Nostram in Deiparae Virginis patrocinio praesentissimo reposuimus, ac jam<br />

circumagitur Nobis annus ex quo in Petrianae Basilicae majestate, populi<br />

multitudine stipati, Immaculato Mariae Virginis Cordi universum hominum<br />

genus iterum devovimus ac sacravimus, cupimus idcirco ut eo ipso die, qui<br />

jam adventat, Virgini cuiusvis labis nesciae sacro, publicae ubique gentium<br />

supplicationes hac de causa habeantur. Atque utinam velit benignissima Mater,<br />

ad misericordiam ad pietatemque tot precibus expiationisque operibus<br />

permota, ea a Divino Unigeno suo impetrare gratiarum munera, quibus Christiana<br />

virtus privatim publice vigeat ac floreat, quibus diffracta miserrime<br />

populorum concordia feliciter componatur, quibus denique alita ac roborata<br />

humana societas auspicatissimam animorum rerumque renovationem fidenter<br />

suscipiat.<br />

Tibi autem mandamus, Dilecte Fili Noster, ut paterna haec hortamenta<br />

votaque Nostra, aptiore quo poteris modo, prò praesentibus rerum condicionibus,<br />

omnibus nota reddas, ac nominatim sacrorum Antistitibus, quibus<br />

gratum quidem officium erit eadem cum suo cuiusque grege communicare.<br />

Caelestium interea gratiarum conciliatrix esto, Nostraeque benevolentiae<br />

pignus Apostolica Benedictio, quam cum tibi, Dilecte Fili Noster, tum iis<br />

omnibus, qui hortationi huic Nostrae pio volentique parebunt animo, peramanter<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXV mensis Novembris, anno<br />

MDCCCCXXXXIII, Pontificatus Nostri quinto.<br />

(#) Auct., De vera et falsa paenitentia, PL 40 col. 1113.


Ì 16 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

EPISTULA « QUOCUMQUE OCULOS » AD EM.MUM CARD. A PU-<br />

BLICIS ECCL. NEGOTIIS (-*).<br />

SUMMARIUM: Est una e multis invocationibus Pontificis prò pace. Perseverandum-ait-<br />

in oratione, sed etiam poenitentia prò propriis peccatis requirkur.<br />

Plus XII pueros hortatur ut beatissimam virginem supplicent; peculiari modo<br />

compellit Populum Romanum quoniam bellum ad Urbem accessit, ut<br />

quemadmodum per superiores aetates, ita in praesens, Dei Matrem « Saluterà<br />

Populi Romani » adeat precando poenitendoque ne praesertim Urbi<br />

indignae inferantur ruinae. Hae littetae, ubi Pontificis fiducia in Deiparae auxilio<br />

dare elucet, benedictione apostolica concluditur.<br />

Quocumque oculos animumque convertimus, internecivum fraternumque<br />

hoc bellum nihil aliud Nos cernere iubet, nisi angores, clades immanesque<br />

ruinas. Eiusmodi Nos tristissimarum rerum simultatisque turbinem, qui ipsa<br />

humanae corisortionis fundamenta concutere ac diruere nititur, quemadmodum<br />

olim adventantem instando supplicandoque deprecati sumus, ita postea<br />

gliscentem cotidie formidolosius alloquio et opera mitigare ac refrenare prò<br />

facultate contendimus; sed, quamvis quae non pauca suscepimus caritatis opera,<br />

multorum aerumnas doloresque leniverint, summo tàmen cum moerore<br />

fatemur impares Nos esse miseriarum magnitudini, quibus mederi cupimus,<br />

atque interdum, proh dolor, hominum voluntatem sollicitae impensaeque voluntati<br />

Nostrae actuòsam non respondere. Quamobrem « ad Patrem misericordiarum<br />

» (#) fidentes preces admovemus; optamusque ut omnes una Nobiscum<br />

instantes perseverantesque ad eum supplicationes adhibeant, qui unus<br />

potest almo- suo lamine ac flexaminae gratiae suae muneribus non modo mulcere<br />

dolores, eosque ad superna convertens, tolerabiliores salutaresque efficere,<br />

sed eorum etiam mentes, quorum e Consilio res pendet, ita collustrare, pacare<br />

ac dirigere, ut cantati quam primum odium concedat, ac violentiae, dadi rerumque<br />

omnium dissolutioni ius, concordia rectusque ordo sufficiantur. Quando<br />

sit optatissima haec hora e turbolentis hisce procellis emersura feliciter,<br />

mortalis oculis prospicere non licet; novimus autem omnia a sempiterni Numinis<br />

pendere nutu; atque adeo universos, quos habemus in Christo filios,<br />

etiam atque etiam adhortamur ut avitam fidem renovent, redintegrent, adaugeant;<br />

ut in piae poenitentiae opera necessario hoc tempore volentes incumbant;<br />

utque; ita animati pacem illam fatigato ac trepido humano generi a<br />

Codesti Patre impetrent, quae iustitiae sceptro temperetur ac divino vigeat<br />

christianae religionis affllatu. Et quandoquidem iam Maius approperat mensis,<br />

Deiparae Virgini sacer, hoc etiam anno ad sacram precum contentione<br />

excitamus omnes, ac novellam praesertim aetatem, quae sicut animi candore<br />

(i) Act. Ap. Sed., 35, 1944 p. 145.<br />

(2) Cfr. II Cor. 1, 3.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 117<br />

renidet, ita Redemptori nostro eiusque benignissimae Matri acceptior est atque<br />

gratior. Curent patres matresque familias, curent sacrorum administri,<br />

curent denique omnes, quibus christianae verique nominis pax in votis est,<br />

ut per proximum mensem ad Mariae Virginis aram insontes pueri ac puellae<br />

secum una constipuentur, flores, preces, piaeque deferentes paenitentiae<br />

opera. Quodsi nondum tot supplicationibus ac votis pax optatissima àrrisit,<br />

non est idcirco nec animo nec spe decidendum; sed oportet potius Christiana<br />

illa perseverantia instent ac contendant omnes, quae tantópere a Jesu Christo<br />

commendatur. Quoniam vero immane hoc bellum ad almam hanc Urbem iam<br />

prope accessit, atque eius afflictissimae res codicionesque trepidum pulsant animum<br />

nostrum, temperare Nobis non possumus quin dilectissimam hanc Dominici<br />

gregis paterno pectore amplexantes, earri peculiari modo compellemus,<br />

ut quemadmodum per superioris aetatis decursum, quotiescumque Romana<br />

plebs publicis fuit perculsa ac perterrita calamitatibus, ad illius aram supplicando<br />

confugit; quae « Salus populi Romani» appellatur, eiusque praesentissimum<br />

patrocinium saepenumero experta est, ita fidens in praesens quoque<br />

sanctissimam Dei Matrem adeat, christianorum morum redintegrationem volenti<br />

firmoque animo polliceatur, ac non modo pacem, tranquillitatem prospe^<br />

ritatemque precando poenitendoque imploret, sed id etiam obsecrando obtestandoque<br />

ab ea contendat, ut nempe ab hac principi catholici nominis urbe,<br />

quae tot gloriis memoriisque civibus luctus, neve praeclaris bisce artis religionisque<br />

monumentis, quae ad quamlibet excultam gentem quodammodo pertinent,<br />

indignae inferantur ruinae. Tuum autem officium erit, Dilecti Fili<br />

Noster, haec hortamenta ac vota, quae ex paterno Nostro maerentique oriuntur<br />

animo, cum sacrorum Antistitibus et cum caetero populoque, aptiore quo<br />

duxeris modo, communicare, ac prò certo habemus fore omnes optatis bisce<br />

Nostris ultro libenterque responsuros.<br />

Interea vero caelestium munerum auspicem Nostraeque benevolentiae testem,<br />

cum tibi, Dilecte Fili Noster, tum iis omnibus, pueris nominatim, qui<br />

hortationi huic Nostrae pia respondebunt voluntate, Apostolicam Benedictionem<br />

amantissime in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXIV mensis Aprilis, anno<br />

MDCCCCXXXXIV Pontificatus nostri sexto.<br />

ALLOCUTIO IN ECCLESIA S. IGNATII - DIE 11 JUNII 1944 (i)<br />

SUMMARIUM : Est ardens gratiarum actio, Episcopi Romani Pii XII, quoniam<br />

Urbs, Virgine Deipara intercedente; ab horroribus belli servata fuit; gratiarum<br />

vero actioni sequitur invocatone prò pace. Talis imploratio tamen, advertit<br />

Pontifex, secumfert profundam vitae reformationem; romanorum civium promissio,<br />

iam Pio XII manifestata, in praxim deducenda est. Omnes, Romani<br />

(-0 Oss. Rom. 12-13 giugno 1944.


118 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

et exules, e regionibus bello exardente cruciatis, curare debertt ut a vastationibus<br />

materialibus et spiritualibus societas, ex toto nova, oriatur. Atlocutio<br />

Pontificis fervidissima invocatione beatissimae Virgini concluditur.<br />

Diletti figli e figlie,<br />

Mai, forse, come in questo momento, chiamandovi così, Noi abbiamo<br />

provato tanto vivo e imperioso il senso della Nostra paternità spirituale verso<br />

voi tutti, coi quali per quattro lunghi anni abbiamo sopportato i dolori e<br />

gli affanni di una così aspra guerra.<br />

Compresi delle vostre sofferenze, ma confortati allo spettacolo della<br />

vostra fede, che vi ha condotti supplichevoli ai piedi di Maria, Madre del<br />

Divino Amore, Noi avevamo voluto già prima trovarCi qui in mezzo a<br />

voi per confondere con le vostre, in una sola implorazione, le Nostre preghiere.<br />

Ed eravamo in procinto di eseguire il Nostro ardente voto per sorreggere<br />

la vostra fiducia in Maria, potente interceditrice presso il suo divin Figliuolo;<br />

se non che la clemente Regina e Patrona, « la cui benignità non pur<br />

soccorre a chi dimanda, ma molte fiate liberamente al dimandar precorre » (2),<br />

ha prevenuto il Nostro desiderio, cosicché Noi oggi siamo qui non solo per<br />

chiederle i suoi celesti favori, ma innanzi tutto per ringraziarla di ciò che è<br />

accaduto, contro le umane previsioni, nel supremo interesse della Città eterna<br />

e dei suoi abitanti. La nostra Madre Immacolata ancora una volta ha salvato<br />

Roma da gravissimi imminenti pericoli; Ella ha ispirato, a chi ne aveva in<br />

mano la sorte, particolari sensi di riverenza e di moderazione; onde, nel mutare<br />

degli eventi, e pur in mezzo all'immane conflitto, siamo stati testimoni<br />

di una incolumità, che ci deve empire l'animo di tenera gratitudine verso Dio<br />

e la sua purissima Madre.<br />

Da questa stessa riconoscenza mossi e infervorati, Lei oggi invochiamo<br />

con voi e con quanti nel mondo soffrono i mali della guerra, mentre con raddoppiata<br />

fede Le facciamo presenti la comune angoscia, la comune speranza,<br />

la comune supplica, avvalorata già da tanto sangue e da tanta espiazione.<br />

Ma Ja nostra preghiera vuol salire a Lei da cuori purificati nel pentimento e<br />

volti coi più fermi propositi verso quella immutabile giustizia, quella legge<br />

eterna, dalla quale il mondo non avrebbe mai dovuto allontanarsi e che, a<br />

termini più o meno lunghi, infligge le sue punizioni severe, con la ineluttabile<br />

certezza dell'effetto che segue la causa, mentre la divina Bontà non cessa<br />

di ammonire e di richiamare gli uomini sulla retta via, ripetendo in mille<br />

modi : « Redite, praevaricatores, ad cor » « Rientrate, o prevaricatori, in<br />

voi stessi » (3). « Paenitemini et credite evangelio », Pentitevi e credete al<br />

Vangelo (4). Non vi è salute per la società e per i singoli, se non in questo<br />

(2) Cfr. Parad. e. 33, v. 16-18).<br />

(3) h. 46, 8.<br />

(4) Me. 1, 15.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 119<br />

ritorno al cuore, in questo pentimento, che è un cammino a ritroso verso i<br />

principi indefettibili della morale, in questa fede nel Vangelo, che è vita e<br />

avanzamento alla luce divina delle Beatitudini, le quali sole possono condurre<br />

l'uomo sui sentieri della Verità, che non tradisce, e della Pace, che tranquilla<br />

l'animo con se stesso, coi suoi simili e con Dio.<br />

Ma chi volesse implorare dalla Vergine la cessazione dei flagelli, senza<br />

questo serio proposito di riforma della vita, privata e pubblica, chiederebbe<br />

semplicemente la impunità della colpa, il diritto di regolare la propria condotta<br />

non con la legge di Dio, ma con le sfrenate passioni. Una tale supplica<br />

sarebbe la negazione e l'opposto della preghiera cristiana, sarebbe una ingiuria<br />

a Dio, un provocare la sua giusta collera, un ostinarsi nel peccato, che<br />

è l'unico vero male del mondo.<br />

Certamente è riuscito molto accetto al Nostro cuore il pensiero, manifestatoci<br />

con innumerevoli petizioni di cittadini romani, nell'intento di<br />

obbligarsi ognuno con solenne e particolare promessa a cristiana austerità di<br />

costumi e ad opere di religione e di carità fraterna. Ma un tale proposito<br />

non deve mai rimanere senza una vigorosa e pratica risoluzione, che tronchi<br />

le cattive abitudini della persona, della famiglia, della società. E per tornare<br />

a voi, Nostri concittadini, quindi doppiamente cari, a voi, Romani, dei quali<br />

è tradizione gloriosa la pietà verso Maria, per venire anche a voi, profughi<br />

e randagi dalle terre circonvicine, qui rifugiati con la dolce Immagine della<br />

vostra Madonna, Noi v'invitiamo a far sì che dalle rovine di questo conflitto<br />

micidiale sorga per ciascuno di voi, per ciascuna famiglia, per ciascun aggregato<br />

sociale, la salda volontà di far guerra senza tregua alla licenza e al malcostume,<br />

che è rovina sopratutto della gioventù nello spirito e nel corpo,<br />

guerra alla indifferenza religiosa, alla smodata ricerca dei piaceri, all'oblio dei<br />

diritti del Signore specialmente nel giorno a lui consacrato, al crudele egoismo,<br />

che mira ad arricchirsi ingiustamente affamando il povero; guerra insomma<br />

al materialismo sotto ogni forma, e sforzo volonteroso di tutti per<br />

rialzare nella coscienza del popolo i valori dello spirito e riprendere il cammino<br />

di quella osservanza dei comandamenti divini, che è arra di felicità<br />

vera nella vita presente e nella futura.<br />

Questa è la prima e la più grande grazia che la cittadinanza romana, e<br />

le popolazioni ricoveratesi nell'Urbe, debbono chiedere alla loro Madre celeste.<br />

E poiché Cristo disse : « Cercate in primo luogo il regno di Dio e la<br />

sua giustizia, e tutto il resto vi sarà dato per giunta » (5), non è dubbia che<br />

su questo presupposto la benigna Ausiliatrice dei cristiani, « Salvezza del popolo<br />

romano », Consolatrice di tutte le genti martoriate dalla guerra, vorrà<br />

continuare la misericordiosa sua protezione, della quale, prostrandoci ai suoi<br />

piedi, noi ora tutti uniti con ardente preghiera la supplichiamo, e le diciamo:<br />

(5) Mt. 6, 33.


120 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Sazi di dolori e di pianto, con lo schianto nel cuore per tante, così<br />

lunghe e amare separazioni, nell'angosciosa incertezza della sorte di tanti<br />

nostri cari, nel lutto per tanti morti, nella perdita di tanti beni, nell'agonia<br />

di tante vite minacciate e spogliate, nella fuga dai tranquilli focolari, nella<br />

improvvisa dispersione in povertà e in nudità, in angustia di spirito, ma<br />

pur con l'animo aperto alla speranza, noi guardiamo a Te, Madre del Divino<br />

Amore e Regina dei dolori, aspettando da Te, dalla tua materna intercessione,<br />

la nostra salvezza.<br />

Più che ricordarti l'avita pietà dei nostri padri e il nostro fiducioso affetto<br />

per Te, noi vogliamo, o Maria, appoggiare la nostra preghiera sulla<br />

promessa, che Tu attendi da noi, di una vita più cristiana, per la quale ritorni<br />

ad avverarsi appieno la gloriosa testimonianza dell'Apostolo Paolo, che affermava<br />

la fede dei Romani « celebrata per tutto il mondo » (6).<br />

Con questa promessa noi imploriamo il tuo valido patrocinio presso il<br />

pietoso tuo Figlio, che nulla ti nega e del quale Tu possiedi il cuore.<br />

Aprilo, o Maria, questo Cuore divino, e riversane su questi tuoi figli,<br />

spesso tanto infelici, i tesori di misericordia e di bontà, che Egli tiene riservati<br />

per chi si accosta a Lui con umiltà sincera e con fede incrollabile. Custodisci<br />

la tua Roma e preservala anche nell'avvenire dagli estremi mali, nelle<br />

persone, negli averi, nei monumenti della sua storia religiosa e civile, unica<br />

al mondo; ma soprattutto difendila dal male dei mali, dal peccato, che solo<br />

rende veramente miseri glj uomini e i popoli.<br />

Possa questa Roma dalla dura esperienza di tante sventure aver luce e<br />

forza per una miglior vita personale, familiare, collettiva, e, mercè tua, ritornare<br />

esempio alle genti di vera civiltà cristiana per la fede, vissuta in opere<br />

di giustizia e in umile amore.<br />

E intanto, o Vergine Madre, asciuga Tu le lagrime di chi geme ancora<br />

nel lutto, nelle privazioni, nelle sofferenze d'ogni sorta. Consola le madri<br />

orbate dei figli, le vedove derelitte, le fidanzate senza nozze, gli orfanelli<br />

invano avidi del sorriso materno, gli oppressi dal dolore nell'esilio, nella prigionia,<br />

negli ospedali. Riconduci i profughi nelle terre abbandonate sotto<br />

l'imperversare della bufera, quelle care terre, ove essi nacquero, crebbero, lavorarono,<br />

invocarono il tuo dolcissimo Nome, e dà loro la forza di ricostituire<br />

con coraggiosa ed alacre lena le loro case distrutte, le loro chiese crollate,<br />

i loro campi desolati, le loro officine devastate, la loro domestica felicità turbata<br />

e sconvolta. Per tutti il tuo patrocinio. Per tutti la tua preghiera. Per<br />

tutti la tua materna carezza. E per virtù tua, passato il nembo che tutto travolge,<br />

e ritornato il mondo a saggi consigli, splenda finalmente su tutti la<br />

giusta pace, una pace immune da ogni maligno spirito di odio, di violenza<br />

e di vendetta, una pace simbolo e pegno della eterna felicità. Così sia.<br />

(6) Rom. 1, 8.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 121<br />

ALLOCUTIO AD PEREGRINOS VELITERNESES (23 Sept. 1944) (i)<br />

SUMMARIUM : Beatae Virginis Gratiarum imago, civitatis atque dioecesis Velitecnae<br />

principalis patconae, adventante bello in Urbe delata, in Ecclesia « del<br />

Gesù » posita fuit. Antequam vero in peroetustam sedem referretur, Episcopus<br />

Auxiliaris, Parochi, civiles auctoritates aliique e dioecesi una cum praedicta<br />

imagine a Summo Pontifi.ce sunt recepti. Exilium, ait Pius XII, semper acerbum<br />

est; ubi autem matet adest poena mitigatur; Ita prò vobis fuit. Nunc vero<br />

vester exoptatus reditus contristatur magnis destructionibus ruinisque. Hisce<br />

non obstantibus, aedificamini iterum vestram civitatem nedum materialiter, sed<br />

et spiritualiter; moraliter atque socialiter. In hoc opere extructionis Pontifex<br />

aliquatenus diffunditut. Opus sane arduum, asserit, sed quomodo matris praesentia<br />

aspectu suo alit ftammam in reconstructione arae focisque, Virgo Gratiarum<br />

pariter, immo magis, praeerit aediRcationi cruciatae dioecesanae familiae.<br />

Ipsa benedicet, castasque reddet sponsas et innuptas, vulnera medebit, caritatemque<br />

in discordiis diffundet. Pius XII, benedicendo, has gratias a Deipara<br />

petit.<br />

Nel rimirarvi oggi presso di Noi, diletti figli, Ci è caro di pensare che<br />

la SS.ma Vergine delle Grazie, Patrona^ principale della città e della diocesi<br />

di Velletri, vi abbia ispirato ella stessa il desiderio di riunirvi qui intorno a<br />

lei, prima di ricondurla nella sua secolare dimora. Voi non avreste potuto<br />

trovare una maniera più delicata di attestarci la vostra gratitudine. Nelle<br />

vostre persone Noi vediamo in questo momento tutta la diocesi, con lo zelante<br />

Vescovo Ausiliare e coi suoi solerti Parroci, e ciascun Comune, degnamente<br />

rappresentato dal proprio Sindaco e dai notabili del luogo.<br />

Quando, sotto la violenza della bufera micidiale e devastatrice, voi doveste<br />

abbandonare la terra nativa, la vostra sollecitudine filiale volle mettere<br />

al sicuro l'immagine della Madre amatissima. E dove avrebbe ella potuto<br />

avere un asilo più dolce al suo cuore, che nella casa la quale porta il nome<br />

del suo Figlio divino, nella venerabile Chiesa del Gesù? Là era a voi di conforto<br />

l'andare a salutarla, a confidarle le vostre angosce e le vostre pene, a<br />

manifestarle le vostre speranze, a domandarle consiglio, a sottometterle i<br />

vostri buoni propositi. L'esilio è sempre doloroso, specialmente quando si<br />

è dovuto lasciare il focolare domestico con tutto ciò che si possedeva, con<br />

tutti i ricordi accumulati forse attraverso tante generazioni; ma come la pena<br />

è alleviata, quando si ha con sé la madre e si può, nonostante tutto, adunarsi<br />

intorno a lei!<br />

Ed ecco che l'ora del ritorno della venerata effigie è sonata. Ritorno<br />

ansiosamente atteso, ma la cui gioia è offuscata dal pensiero di tante rovine<br />

della vostra vetusta città. Dinanzi a uno spettacolo così desolante, chi oserebbe<br />

mai rimproverare ai cuori di sentirsi stringere, agli occhi di bagnarsi<br />

di lagrime? Tuttavia, una volta pagato il giusto tributo di doloroso rim-<br />

(-0 Oss. Rom. 24 settembre 1944.


122 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

pianto ai vestigi di un passato irreparabilmente perduto, e senza cessar di<br />

soccorrere coi vostri suffragi tanti cari defunti, il vostro dovere è di risollevarvi<br />

al più presto per continuare coraggiosamente il già iniziato lavoro di<br />

ricostruzione, per riprendere l'opera lasciatavi in retaggio da coloro che sono<br />

caduti.<br />

Ma non soltanto le case di pietra e di cemento debbono essere rialzate,<br />

bensì anche tutto l'edificio spirituale, morale e sociale. Promuovere questa<br />

ricostruzione è la nobile missione propria di voi, pastori di anime, e di voi,<br />

cui è affidata l'amministrazione dei Comuni. Noi ben sappiamo che non vi<br />

fa difetto il buon volere di adempirla, mentre la vostra presenza qui è una<br />

testimonianza eloquente della vostra fede, che mette l'azione vostra sotto<br />

la protezione di Dio e della celeste Patrona.<br />

Nell'opera di riedificazione materiale Noi non possiamo che lodare e<br />

incoraggiare il proposito di coloro, i quali, pur desiderosi di far rivivere le<br />

linee e le forme simboliche ed estetiche di un passato rimasto caro, intendono<br />

di applicare alle nuove costruzioni e riparazioni i perfezionati metodi<br />

della tecnica moderna.<br />

Nell'opera di rinnovamento spirituale, morale e sociale, a più forte ragione<br />

importa che, riannodando la catena troppo spesso interrotta delle sante<br />

tradizioni religiose e familiari, si prepari con un lodevole senso di progresso<br />

un avvenire migliore e più sano, una famiglia più fermamente fedele alla<br />

legge di Dio, una società più fraterna, più onesta, più giusta, in una parola<br />

più veramente e profondamente cristiana.<br />

L'impresa è ben ardua; come difficile sarebbe quella di ricostituire un<br />

focolare domestico devastato, se lo sguardo della madre di famiglia non vigilasse,<br />

se ella non fosse là per aiutare gli altri coi suoi avvertimenti e con la<br />

sua attività, per rianimarli col suo sorriso, per abbellire tutte le cose con<br />

quei fini accorgimenti, che solo il cuore materno conosce e che rendono gaia<br />

anche la più povera dimora.<br />

Non altrimenti, anzi con tanto più amorosa cura, quanto più efficace<br />

è il suo patrocinio, la Madre delle Grazie, riprendendo il suo posto nell'antica<br />

Cappella, ove tante fronti si curvarono ed alcuni fra gli stessi Romani<br />

Pontefici piamente la venerarono, presiederà alla risurrezione della vostra<br />

martoriata famiglia diocesana. E sul duro lavoro, che voi dovrete sostenere,<br />

ella farà discendere le benedizioni del Cielo, ispirerà a tutti fiducia e coraggio;<br />

il suo sorriso verginale farà fiorire sul volto delle spose e delle fanciulle cristiane<br />

una purezza, una modestia più delicata; la sua tenera mano guarirà<br />

le ferite ancor sanguinanti per tanti lutti e tante distruzioni; il suo sguardo<br />

pieno di bontà farà struggere al calore della carità tutto ciò che, dopo tante<br />

pene insieme sopportate, potrebbe rimanere ancora di discordie tra concittadini,<br />

di rancori tra fratelli, di glaciale freddezza e di odio tra le classi.<br />

Tali sono le grazie, che Noi domandiamo fervorosamente per voi, nel-


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 123<br />

la ferma speranza che sotto il presidio e col soccorso della potentissima Madre<br />

di Dio coteste care popolazioni usciranno dalla prova elevate e santificate;<br />

mentre con tptta la effusione del Nostro cuore impartiamo a voi e alle<br />

vostre famiglie, al vostro e Nostro carissimo Cardinale Vescovo, al suo degno<br />

Ausiliare qui presente, al Clero, al popolo tutto, la Nostra paterna Apostolica<br />

Benedizione, pegno ed auspicio di conforto, di prosperità e di pace.<br />

ALLOCUTIO AD CONGREGATOS MARIANOS (21 Jan. 1945) (J)<br />

SUMMARIUM: Sohmnis audientia, 50 anniversario cecurrente consecrationis<br />

Pii XII in Congregatione Mariana Almi Coltegii Capranicensis, concessa, eidem<br />

Pontifici occasionem praebet explanandi caractheres normasque directivas<br />

prò Congregationibus Deiparae dicatis. AUocutio, maximi momenti prò<br />

determinatione mentis Summi Pastoris de culto Dei Matri exhibendo, specialem<br />

investigationem meretur. Interea brevem analysim perRciemus. Consecratio<br />

beatissimae Virgini in eius Congregatione, est donum ipsiusmet prò<br />

tota vita, prò tota aeternitate ex intensitate vitae christianae ac marianae<br />

ftuens. Distinguitur proinde sive a pietate inactiva sive a febrili illa aotivitate<br />

in tota exterioritate consistenti. Devotio mariana congregati propriam<br />

utilitatem, propriam quietem sine contentione propriamque consolationem nec<br />

denique tantum emolumento spiritualia quaerit. Non est simplex devotio honoris<br />

sed congregatus marianus qui revera seipsum Virgini dicavit eius nominis,<br />

praerogativarum Ecclesiaeque Christi defensor erit. Exempla nedum temporis<br />

acti sed et nostrae aetatis minime desunt. -Finis congregationis marianae, plasmano<br />

perfecti catholici, necessitatibus hodiernis piene congruit : revera et societas<br />

civilis firmum valentem virum mediocritatem abhorrentem, et Ecclesia,<br />

verum catholicum verbis et factis, requirunt. De hac necessitate Pontifex fusius<br />

disseritur, media necessaria indicans : magnanimitas, audacia, pietas, humilitas,<br />

constantiam praesupponuntur; sed prò ventate, ventate pugnandum est :<br />

studium doctrinae catholicae non erit relinquendum, sed ut historia Congregationum<br />

docet, curando est scientiae perfectio sive generalis sive professional.<br />

Ubique non eodem modo agendum erit : diversitas status civilis, circumstantiae,<br />

necessitates etc. docebunt. His normis directivis traditis, Pius XII gratias agit<br />

prò donis spiritualibus et temporalibus oblatis; laudat activitatem illam caritativam<br />

quae « in abscondito » completur cuius intima ratio devotio Virgini<br />

est. Ipso benedicat congregatos praesentes totiusque mundi.<br />

Con devoto pensiero voi siete venuti, diletti figli e figlie, a commemorare<br />

presso di Noi il cinquantesimo anniversario di un dolce ricordo della<br />

Nostra vita, quello della Nostra consacrazione alla SS.ma Vergine nella Congregazione<br />

mariana dell'Almo Collegio Capranicense. E la prima Nostra<br />

parola nell'accogliervi è per esclamare con tutto il fervore del Nostro cuore<br />

riconoscente: Magnificate Dominum mecum et exattemus nomen eius simut:<br />

Magnificate il Signore con me, ed esaltiamo insieme il suo Nome (2).<br />

(•*) Oss. Rom. 22-23 gennaio 1945.<br />

(2) Ps. 33, 4.


124 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> ECCLÉSIASTÌét<br />

La consacrazione alla Madre di Dio nella Congregazione mariana è Un<br />

dono intero di sé, per tutta la vita e per la eternità; è un dono non di pura<br />

forma o di puro sentimento, ma effettivo, compiuto nella. intensità della vita<br />

cristiana e mariana, nella vita apostolica, in cui essa fa del Congregato il<br />

ministro di Maria e, per così dire, le sue mani visibili sulla terra, col profluvio<br />

spontaneo di una vita interiore sovrabbondante, che si riversa in tutte<br />

le opere esteriori della solida devozione, del culto, della carità, dello zelo.<br />

E' ciò che inculca con singolare energia la prima delle vostre Regole. Applicarsi<br />

seriamente a santificare se stesso, ognuno nel proprio stato; dedicarsi,<br />

non in una maniera qualsiasi, ma con ardore, nella misura e nella forma compatibili<br />

con la condizione sociale di ciascuno, alla salvezza e alla santificazione<br />

degli altri; adoperarsi infine strenuamente nella difesa della Chiesa di Cristo;<br />

tale è la consegna del Congregato, liberamente, risolutamente accettata nell'atto<br />

della sua consacrazione; tale il magnifico programma tracciato a lui<br />

dalle Regole.<br />

In realtà queste Regole non hanno fatto che esprimere in termini precisi<br />

e quasi « codificare » la storia e la pratica costante delle Congregazioni<br />

mariane provvidenzialmente istituite dalla tanto benemerita Compagnia di<br />

Gesù ed approvate e ripetutamente e altamente Iodate dalla S. Sede.<br />

Noi siamo ben lontani, come vedete, dal concetto di una semplice unione<br />

di pietà tranquilla e inoperosa, di un semplice rifugio contro i pericoli che<br />

minacciano le anime deboli, ma anche da quello di una semplice lega di<br />

azione tutta esteriore, febbrile perchè artificiale, e che non può suscitare ed<br />

accendere se non un fuoco di paglia, di più o meno breve durata. Numquid<br />

potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenti! eius non ardeant?<br />

Può alcuno portare il fuoco nel seno, senza che brucino le sue vesti? (3). Se<br />

ciò è vero della disordinata passione umana, una volta accesa nel cuore, quanto<br />

più dovrà valere per l'amóre di carità, di cui lo Spirito Santo desta e avviva<br />

costantemente la fiamma!<br />

La devozione mariana di un Congregato della SS.ma Vergine non<br />

può essere dunque una pietà meschinamente interessata, la quale non vede<br />

nella potentissima Madre di Dio che la distributrice di benefici, soprattutto di<br />

ordine temporale; né una devozione di sicuro riposo, che non pensa se non<br />

a rimuovere dalla sua vita la santa croce degli affanni, delle lotte, delle sofferenze;<br />

né una devozione sensibile di dolci consolazioni e di manifestazioni<br />

entusiastiche; e neanche — per quanto santa possa essere — una devozione<br />

troppo esclusivamente sollecita dei propri vantaggi spirituali. Un Congregato,<br />

veramente figlio di Maria, cavaliere della Vergine, non può contentarsi<br />

di un semplice servizio di onore; egli deve essere agli órdini di lei in tutto,<br />

deve farsi il custode, il difensore del suo nome, delle sue eccelse prerogative,<br />

(3) Pcov. 6, 27.


ÒCUMENTA MAGiSTERII <strong>ECCLESIASTICI</strong> 125<br />

della sua causa, portare ai suoi fratelli le grazie e i celesti favori della loro<br />

Madre comune, combattere senza tregua al Comando di Colei che « cunctas<br />

haereses sola interemit in universo mundo » (4).<br />

Egli si è arrotato sotto il vessillo di lei con un impegno perpetuo; non<br />

ha più il diritto di disarmare per timore degli attacchi e delle persecuzioni;<br />

non può, senza infedeltà alla propria parola, disertare e abbandonare il suo<br />

posto di combattimento e di onore.<br />

Voi vi siete impegnati a difendere la Chiesa di Gesù Cristo. La Chiesa<br />

lo sa e conta su di voi, come in passato ha fatto assegnamento sulle generazioni<br />

di Congregati che vi hanno preceduti. La sua aspettazione non è stata<br />

delusa: i vostri maggiori vi hanno nobilmente aperta e tracciata la via. In<br />

tutte le lotte contro il contagio e la tirannia degli errori e per la protezione<br />

dell'Europa cristiana, le Congregazioni mariane hanno combattuto in prima<br />

fila, con la parola, con la penna, con la stampa, nella controversia, nella polemica,<br />

nell'apologia; con l'azione, sostenendo il coraggio dei fedeli, soccorrendo<br />

i confessori della fede, collaborando, per assisterli e secondarli, all'arduo<br />

ed osteggiato ministero dei sacerdoti cattolici, perseguendo la immoralità<br />

pubblica, con metodi talora singolari, sempre energici ed efficaci;<br />

tavolta anche con la spada', ai confini della Cristianità, per la difesa della<br />

civiltà, con Sobieski, Carlo di Lorena, Eugenio di Savoia, e tanti altri Capi,<br />

tutti Congregati, come mille e mille dei loro militi.<br />

Ma perchè cercare esempi nel passato, quando anche ai tempi nostri,<br />

non in una sola Nazione, migliaia e migliaia di eroici Congregati hanno combattuto<br />

e sono caduti, acclamando ed invocando Cristo Re?<br />

Noi abbiamo fiducia che voi saprete portare degnamente il peso di un<br />

così glorioso retaggio. Vorremmo anzi affermare che il modello di cattolico,<br />

quale la Congregazione mariana fin dalle origini si è adoperata a plasmare,<br />

non ha forse mai tanto corrisposto ai bisogni e alle contingenze di<br />

ciascun tempo quanto ora, e che mai forse alcun tempo non l'ha così instantemente<br />

richiesto come il nostro.<br />

Che cosa infatti domanda oggidì la vita nell'ordine civile? Uomini,<br />

veri uomini, non di quelli che non pensano se non a divertirsi e a trastullarsi,<br />

come faciulli, ma saldamente temprati e pronti all'azione, ai quali è sacro<br />

dovere di non trascurare nulla di ciò che può promuovere il loro perfezionamento.<br />

Noi stessi ameremmo di vedere sul volto della gioventù odierna<br />

un poco più della gaiezza tranquilla di una volta. Ma bisogna prendere il<br />

tempo com'è; e il nostro è grave, amaramente e duramente grave. Esso richiede<br />

uomini che non temano di camminare per gli aspri sentieri della<br />

presente miserrima condizione economica e siano atti a sorreggere anche<br />

quelli che la Provvidenza ha affidati alla loro cura. Uomini finalmente che<br />

(-*) Cfr. Brev. Rom., Comm. Fest. B.M.V. in 3 Noct. ant. 7.


126 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

nell'esercizio della loro professione rifuggano dalla mediocrità e mirino a<br />

quella perfezione che l'opera di ricostruzione dopo tanto disastro esige da<br />

tutti.<br />

E la Chiesa, che cosa essa domandai 1 Cattolici, veri cattolici, ben temprati<br />

e forti. Noi abbiamo in un'altra occorrenza parlato della profonda trasformazione<br />

sociale dei nostri tempi. La guerra l'ha smisuratamente affrettata,<br />

e si può dire che essa sia ormai pressoché compiuta. Pur troppo ben<br />

ristretto è divenuto gradualmente, soprattutto nelle grandi città, il numero<br />

di coloro, i quali, sicuramente difesi e fermamente guidati dalla sana tradizione<br />

cattolica, che penetra e riempie tutta la loro vita, avanzano validamente,<br />

portati da questa vigorosa corrente. E' una crisi che abbraccia la<br />

donna non meno dell'uomo, la gioventù femminile non meno della maschile.<br />

La donna di oggi si trova anch'essa trascinata e travolta nella lotta per la vita,<br />

nelle professioni e nelle arti, e ora anche nella guerra; essa è anzi maggiormente<br />

toccata e colpita da questo rovesciamento delle condizioni sociali.<br />

Il tempo presente ha dunque bisogno di cattolici che siano fin dalla<br />

prima giovinezza saldamente radicati nella fede, perchè non vacillino anche<br />

se non sono più sostenuti e rafforzati dal fervore di coloro che li circondano.<br />

Cattolici che con lo sguardo fisso all'ideale delle virtù cristiane, della purezza,<br />

della santità, coscienti dei sacrifìci che esso richiede, tendano a quell'ideale<br />

con tutte le loro forze nella vita quotidiana, sempre diritti, sempre retti, senza<br />

che le tentazioni e le seduzioni valgano a piegarli. Ecco, diletti figli e<br />

figlie, un eroismo, spesso oscuro, ma non meno prezioso e ammirabile del<br />

martirio cruento.<br />

Il tempo presente esige cattolici senza paura, per i quali sia cosa del<br />

tutto naturale il confessar apertamente la loro fede, con le parole e con gli<br />

atti, ogniqualvolta la legge di Dio e il sentimento dell'onore cristiano lo domandino.<br />

Veri uomini, uomini integri, fermi ed intrepidi! Quelli i quali<br />

non sono tali che a metà, il mondo stesso oggi li scarta, li respinge e li<br />

calpesta.<br />

Formare tali uomini e tali cattolici è stato sempre lo scopo delle ben<br />

ordinate ed attive Congregazioni mariane. Ora voi sapete che i nemici di<br />

Cristo e della sua Chiesa mai non disarmano, anche quando simulano intenzioni<br />

pacifiche; oltre le persecuzioni sanguinose e gli assalti violenti, essi hanno<br />

altri metodi di guerra: il pervertimento, la intossicazione degli spiriti,<br />

cui si aggiunge il contributo inconsapevole di non pochi illusi, che si lasciano<br />

da loro traviare e sedurre.<br />

In queste lotte incessanti la generosità e il coraggio, la pietà e l'umiltà,<br />

la infaticabile costanza sono presupposti indispensabili in ogni Congregato.<br />

Ma essi soli non bastano. Con la protezione di Maria, voi dovete guadagnare<br />

a Cristo gli uomini di oggi; dovete combattere per la verità con le armi della


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTéRH <strong>ECCLESIASTICI</strong> 127<br />

verità; ma allora bisogna saper anche maneggiarle. Come riuscirete voi ad<br />

acquistarne la sicura padronanza?<br />

Innanzi tutto, con lo studio della religione, del suo domma, della sua<br />

morale, della sua liturgia, della sua vita interna e pubblica, della sua storia.<br />

Innanzi tutto, ma non unicamente; sarebbe un romperla col passato delle<br />

Congregazioni della SS.ma Vergine, nelle quali si è cercato sempre, con tutti<br />

i mezzi più adatti, di favorire la coltura così generale come professionale, ambedue,<br />

beninteso, in armonia con le qualità e lo stato personale di ciascuno.<br />

E' questa una delle loro caratteristiche, di cui rendono testimonianza le loro<br />

Accademie e, grazie al cielo, tale tradizione non è stata abbandonata.<br />

Senza dubbio, la coltura generale e professionale non può avere dappertutto<br />

l'ampiezza conseguita, per esempio, a Valenza nella Spagna, ove le<br />

diverse sezioni giuridica, scientifica, letteraria, tecnica, munite di tutti gli<br />

strumenti di studio e di lavoro pratico, specialmente la sezione medica con<br />

la sua clinica e il suo dispensario, assicurano ai Congregati, grazie alla cooperazione<br />

di illustri maestri appartenenti anch'essi alla Congregazione, un posto<br />

eminente nel campo delle loro rispettive professioni. Ma, sebbene in misura<br />

più modesta, dappertutto le Congregazioni, degne di tal nome, hanno<br />

questa cura e mostrano questo loro carattere proprio. In primo luogo, perchè<br />

l'efficacia del lavoro apostolico di ogni singolo Congregato dipende in gran<br />

parte dal suo valore intellettuale, sociale, professionale, e non soltanto dalle<br />

sue qualità morali e spirituali; inoltre, perchè fin dalla loro origine le Congregazioni,<br />

avendo in mira la restaurazione di una società cristiana, hanno<br />

esercitato il loro apostolato particolarmente nella professione e per mezzo della<br />

professione.<br />

Sotto l'impulso di questo ideale, sono state formate, distintamente, ma<br />

pure in stretta unione e collaborazione fra loro, Congregazioni per i diversi<br />

stati di vita e per tutti i gradi della scala sociale, dalle Congregazioni dei sacerdoti,<br />

degli « intellettuali », dei signori e delle dame dell'alta società, degli<br />

studenti e delle studentesse universitari, fino a quelle degli umili lustrascarpe<br />

di Beyrouth e dei piccoli strilloni di giornali a Buenos Aires. Dalla Congregazione<br />

degli studenti di medicina in Parigi uscì il primo nucleo della Unione<br />

di S. Luca dei medici cattolici. Gli Stati Uniti d'America hanno le loro Congregazioni<br />

d'infermiere. E per richiamare alla memoria anche un Nostro personale<br />

ricordo di Monaco, quanta ricchezza di vita familiare veramente cristiana,<br />

quanto virile coraggio nella pubblica professione della fede, l'azione<br />

benefica della Congregazione di uomini in S. Michele, allora così fiorente,<br />

produceva nella capitale della Baviera! Finalmente, vicino, vicinissimo a Noi,<br />

nella Congregazione mariana della Nostra Guardia Svizzera sotto il nome di<br />

Nostra Signora del Rosario, voi siete in qualche modo tutti rappresentati, di<br />

giorno e di notte, presso la Nostra persona.<br />

Quanto bene fanno queste Congregazioni nel loro ambito rispettivo!


128 <strong>DOCUMENTA</strong> MÀGISTÉRII ECCLÈSÌAéTICt<br />

Quanto con la loro cooperazione agli scopi comuni per i quali ciascuna apporta<br />

il contributo della sua competenza speciale! Quanto nelle opere più<br />

varie di zelo e di carità! Il Nostro glorioso Predecessore Pio XI in una solenne<br />

occasione ricordò ciò che le Congregazioni « in tutta la loro storia secolare,<br />

plurisecolare, hanno fatto in questo campo, in questi vasti orizzonti di bontà,<br />

cooperando al bene dovunque se ne presentasse la necessità e la possibilità,<br />

cooperandovi nei modi più umili e alti, i più squisiti e i più semplici, proprio<br />

come una Madre e Regina e Patrona come la loro poteva insegnare alle anime<br />

redente dal Sangue di Cristo » (5).<br />

Quasi a confermare la verità di queste parole, voi Ci avete annunziato<br />

doni preziosi : le vostre ricche offerte spirituali, che Ci sono di grande sostegno<br />

e conforto nell'adempimento del Nostro gravissimo ufficio; le vostre offerte<br />

materiali che Ci aiuteranno a difendere dal freddo i miseri profughi. Nostri<br />

figli carissimi e vostri fratelli in Cristo. Ma la Nostra gratitudine va anche<br />

al di là di questa intima, per quanto numerosa adunanza; essa si rivolge a<br />

tutte le Congregazioni del mondo, che hanno voluto unirsi a voi col cuore<br />

e con la preghiera.<br />

Conforme al precetto del divino Maestro, e secondo l'esempio incomparabile<br />

della loro celeste Patrona e Madre, le Congregazioni amano di fare<br />

il bene « in abscondito », e il più sovente il Padre celeste « che vede nel<br />

segreto » () ne è il solo testimonio. Spesso anche esse portano alle altre opere<br />

il contributo della loro attività, forniscono loro le migliori reclute. Non vi<br />

è quasi forma di apostolato o di carità, di cui esse non siano state in passato<br />

le iniziatrici, sempre spiando i nuovi bisogni per sodisfarli, le nuove aspirazioni<br />

per appagarle. Queste opere, cominciate da loro modestamente, hanno<br />

preso poi l'impulso per volare con le proprie ali, sempre sicure di trovare<br />

nelle Congregazioni un appoggio e una partecipazione egualmente premurosa<br />

e discreta. E come si potrebbe qui omettere di ricordare due ardenti Congregati<br />

e fedeli campioni dell'Azione Cattolica Italiana, Mario Fani e Giovanni<br />

Acquaderni?<br />

Ma di tutta questa fecondità quale è la intima sorgente se non la vita<br />

fervorosa che, alimentata dalla devozione più tenera e insieme più efficace a<br />

Maria, deve tendere, secondo la vostra stessa regola, sino alla santità? Essa<br />

dimora nascosta nel segreto dei cuori. Nondimeno la si vede trasparire nei<br />

frutti che produce, nelle numerose vocazioni che fa germogliare, nella mirabile<br />

schiera di santi, di beati, di martiri che la rappresentano in cielo.<br />

Diletti figli e figlie, voi ben potete far vostra la pia invocazione di<br />

S. Giovanni Eudes alla Vergine: « Combien vous suis-je redevable... de<br />

m'avoir admis en votre sainte congrégation, qui est une vraie école de vertu<br />

(5) Udienza del 30 marzo 1930.<br />

(6) Mt. 6, 4.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÉRII ECCLESIÀSTICI 12<br />

et de piété... Et c'est ici, ó Mère de gràces que j'ai rejues de mon Dieu par<br />

votre entremise » CO. Nella fiducia che voi saprete con una sempre crescente<br />

fedeltà corrispondere a un così gran beneficio e mpstrarvene di giorno in giorno<br />

più degni, Noi invochiamo su di voi e su tutti i Congregati sparsi nel<br />

mondo i favori di Gesù e della sua SS.ma Madre, mentre con tutta l'effusione<br />

del Nostro cuore impartiamo a voi e alle vostre care famiglie, in auspicio<br />

delle più elette grazie, la Nostra paterna Apostolica Benedizione.<br />

LITTERAE ENCYCLICAE « COMMUNIUM INTERPRETES DOLO-<br />

RUM ».<br />

SuMMARiuM: Impacitas hominum ad innumeras calamitates medendas et<br />

praesertim ad belli finem obtinendum suggerit necessitatemi recursus ad misericordiarum<br />

Patrem qui solus potest animos componere et iubere ut teterrima<br />

caedes quam primum remittat et desinat. Hac ratione, mense maio addentante,<br />

preces ad Deiparam eifundendas Rdeles enixe invitantur. At simul cum<br />

precibus renovatio vitae cum privatae cum publicae obtinenda est qua sola<br />

licet solida lacere fundamenta civilis consortionis, tantum enim ex iustitia<br />

pax oriri potest. Imprimis ergo mentes animique christianae doctrinae praeceptis<br />

collustrari et renovgri debent, deinde postulando est pax quae vera sit pax<br />

« quae aequa iustitiae lance temperetur, quae fraterna cantate populos omnesamplectatur,<br />

quaeque latentia non ferat discordiarum simultatumque germina ».<br />

Preces fidelium supernam lucem iis praesertim postulent, quorum sententiis<br />

causa universa diiudicabitur. Moderatores pacis admonentur ne iustitiae et<br />

aequitatis terminos praetergrediantur. Tandem precibus fidelium commendante<br />

profugi, captivi quique omnes in vatetudinariis innumeris sauciato Torpore<br />

iacent.<br />

Communium interpretes dolorum, quibus jam diu universae paene gentes<br />

tam acerrime anguntur, nihil reliqui facere cupimus, quod vel ad innumeras<br />

miserias prò viribus relevandas leniendasque conducat, vel ad tantae<br />

cladis finem maturandum pertineat. At probe novimus impares esse hominum<br />

opes ingentibus hisce medendis calamitatibus; novimus Consilia humanae mentis,<br />

cum eam praesertim odium fuscaverit atque simultas, non facile posse ad<br />

justam et aequam rerum compositionem ad fraternamque revocari concordiam.<br />

Opus est igitur Patrem luminum et misericordiarum (•*) etiam atque<br />

etiam implorare, qui unus in tam vehementi animorum conversione concitationeque<br />

suadere omnibus potest nimias jam ruinas vastationesque formidolosum<br />

in cumulum esse adjectas, nimium lacrimarum nimiumque cruoris effusum<br />

esse; atque adeo divina humanaque jura jubere omnino ut teterrima<br />

eiusmodi caedes quam primum remittat ac desinat.<br />

CO Le Coeur admirable de la très sacrée Mère de Dieu, Paris 1908,<br />

livre XII, pag. 355.<br />

CO Cf. Iac. 1, 17 - 2 Cor. 1, 3.


130 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRlI <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Quapropter mense appropinquante Majo, peculiari modo Deiparae Virgini<br />

sacro, quemadmodum jam superioribus annis, ita cupimus in praesens<br />

iterum adhortari omnes — tenellos praesertim innocentesque pueros — qui<br />

a Divino Redemptore, Sanctissimae ejus Matris deprecatione interposita, supplices<br />

contendant, ut populi, in discordiam, in colluctationem, in omne genus<br />

miseriarum transversum acti, a diutino tandem angore luctuque respirare<br />

queant. At quandoquidem peccata sunt, quae peccavimus ante Deum (#), quae<br />

nos ab eo avertunt et in ruinam miserrime detrudunt, idcirco haud satis est,<br />

ut probe nostis Venerabiles Fratres, impensas ad Caelum fundere preces; haud<br />

satis est Beatissimae Virginis frequentissimos adire aram, eique stipem, flores,<br />

supplicationesque deferre; sed oportet omnino christianis moribus publicam<br />

privatamque renovare vitam, atque ita solida illa fundamenta jacere, in quibus<br />

solummodo domesticae ac civilis consortionis aedificium non discors, non<br />

labans, sed firmum, sed concors inniti ac consistere possit. Illa igitur sacri<br />

vatis monita reminiscantur omnes et in suae inducant vitae rationem: «Convertimini<br />

ad me, ait Dominus exercituum: et convertar ad vos...» (3); itemque<br />

effata illa meditentur sapientissimi Hipponensis Episcopi : « Muta cor, et<br />

mutabitur opus : extirpa cupiditatem, pianta caritatem » (4). « Pacem desideras?<br />

Fac justitiam, et habebis pacem : justitia enim et pax osculatae sunt (5).<br />

Si non amaveris justitiam, pacem non habebis: amant enim se duo ista, justitia<br />

et pax, et osculantur se; ut si feceris justitiam, invenias pacem osculantem<br />

justitiam... Si vis ergo venire ad pacem, fac justitiam: declina a malo<br />

et fac bonum, hoc est amare justitiam; et cum jam declinaveris a malo et feceris<br />

bonum, quaere pacem et persequere eam » ().<br />

Ita autem animati ac conformati christifideles cum fuerint omnes, haud<br />

dubium est quin adhibitae preces ad Altissimi Numinis solium sint pergratae<br />

ascensurae, et a propitiato Deo ea impetrent solacia ad munera, quibus in<br />

praesens tantopere indigemus.<br />

Nostis vero quibus muneribus, quibus opibus atque solaciis gravissimo<br />

hoc in discrimine potissimum indigeamus. Id quidem imprimis suppliciter petendum<br />

est, ut nempe mentes animique christianae doctrinae praeceptis collustrentur<br />

ac renoventur, e quibus tantum privatim publice exspectanda est<br />

salus; ut interneciva haec populorum et gentium concertatio saevire desinat,<br />

ac civium ordines, amico foedere inter se pacati ac conjuncti, ex congesto ruinarum<br />

cumulo novum — justitia et caritate auspice — aedificium humanae<br />

communitati exstruere contendant. At aliud praeterea a Divino Redemptore<br />

et a Sanctìssima ejus Matre precando paenitendoque contendendum est; hoc<br />

(2) Cf. Bar. 6, 1.<br />

(3) Zach. 1, 3.<br />

(4) S. AUG., Serm. de Script. 72, 4; PL. 38 e. 468.<br />

(5) Ps. LXXXIV, 11.<br />

(6) Idem, In Ps. LXXXIV, 12; PL. 37, e. 1078.


frOCÙMEriTA MAGÌSTÈRÌt ECCLÈSIASTICÌ Ì3Ì<br />

est ut pax, quae vera ac sincera pax sit, hanc funestam, cruentamque conflictationem<br />

quam primum excipiat.<br />

Haud facile profecto est in tanta rerum dissolutione perturbationeque,<br />

dum adhuc multorum animi invicem infensi exacerbatique sunt, talem componete<br />

pacem, quae aequa justitiae lance temperetur, quae fraterna caritate populos<br />

omnes omnesque gentes amplectatur, quaeque latentia non ferat discordiarum<br />

simultatumque germina. Quapropter ii peculiari modo caelesti lumine<br />

indigent, quorum erit gravissimam hanc causam pertractare, decernere ac<br />

pangere, ex quorumque consiliis non modo eorum Nationis sors, sed totius<br />

etiam hominum consortionis status pendet futuraeque aetatis cursus. Capimus<br />

igitur ut hac etiam de re supplices ad Deum admoveantur preces, utque insontes<br />

praesertim pueri per mensem Majum a Divinae Sapientiae Matte supernam<br />

iis lucem nominatim impetrent, quorum sententiis causa universa dijudicabitur.<br />

Considerent iidem intenteque coram Deo reputent quidquid justitiae<br />

migraverit aequitatisque terminos, id fore profecto, serius ocius, et victis<br />

et victoribus detrimentosum quam maxime, cum occulta in eo lateant futurorum<br />

bellorum semina, in posterum eruptura.<br />

Optamus praeterea ut qui hortationi huic Nostrae volentes libentesque<br />

respondebunt, eorum etiam sortem precando reminiscantur, qui vel profugi<br />

ac patria extorres domesticos iterum cernere lares dolentes jam diu desiderant,<br />

vel in custodiam traditi debitam post bellum libertatem excupiunt ac<br />

praestolantur, vel denique in valetudinariis innumeris sauciato corpore jacént.<br />

Hisce miseris ceterisque omnibus, quibus haéc immanis conflictatio tot<br />

angores doloresque peperit, velit benignissima Dei Parens caelestia largiri solacia,<br />

atque illius impertire christianae patientiae virtutem, qua aegritudines<br />

vel acerrimae tolerabiliores fiunt, et ad aeternam conducunt promerendam<br />

beatitatem.<br />

Vestrum autem erit, Venerabiles Fratres, haec paterna vota hortamentaque<br />

Nostra cum creditis vobis gregibus communicare; quibus quidem —<br />

imprimisque vobis singulis universis •—• caelestium munerum auspicem, Nostraeque<br />

benevolentiae testem, Apostolicam Benedictionem amantissime in<br />

Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die dominica XV mensis Aprilis,<br />

J. Ch. Bono Pastori sacra, anno MDCCCCXXXXV, Pontificatus Nostri<br />

septimo.


Ì32 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRtl <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ALLOCUTIO AD MULIERES ADSCRIPTAS CHRISTIANIS<br />

OPÈRARIORUM ITALICORUM CO<br />

Die 15 Augusti 1945 ad opecarias allocutionem habuit. Notata digna verba<br />

illa: Hodie Ecclesia solerrmitec Virginis Deiparae Mariae Assumptionem corpore<br />

et anima in caelum colit.<br />

Assai numerose vi siete stamane qui adunate intorno a Noi, dilette figlie,<br />

bramose di attestarci la vostra incrollabile adesione alle verità della fede<br />

cattolica e il vostro filiale omaggio al Vicario di Cristo. Con intimo compiacimento<br />

Noi vi salutiamo nel nome di Colei, che è la gloria, l'allegrezza,<br />

l'onore di tutte le donne, la Santissima Vergine e Madre di Dio Maria, la<br />

cui Assunzione al Cielo la Chiesa oggi solennemente festeggia. Assunzione<br />

di Maria in corpo e in anima al Cielo! Ciò significa conseguimento del fine,<br />

termine, ultimo compimento, giubilo, beatitudine « che non le sarà tolta<br />

» CO. Noi tutti, dilette figlie, camminiamo verso il nostro fine supremo<br />

con salda fede e fervida speranza, ma non lo abbiamo ancora ìaggiunto; ancora<br />

andiamo raminghi nella realtà terrena, in questa realtà così dura e angosciosa.<br />

Perciò voi desiderate di udire dal Nostro labbro una parola che vi sia<br />

di guida e di conforto, affinchè non abbiate a venir meno lungo la via, ma<br />

possiate giungere sicure alla meta agognata.<br />

Summus Pontifex prosequitur loquendo de relationibus quae intercedere<br />

debent inter operarias et familiam, rem publicam et ecclesiam. Concludit vero<br />

: gratias Deo agendo prò belli cessatione :<br />

Dilette figlie! non possiamo chiudere questo Nostro discorso senza elevare<br />

a Dio Onnipotente le più fervide azioni di grazia per la cessazione del<br />

conflitto mondiale, al cui annunzio, in questo giorno sacro a Maria, i vostri cuori<br />

particolarmente sensibili e tanto a lungo martoriati di donne, di spose, di madri,<br />

di sorelle, di fidanzate, hanno dovuto, pur se colpite già da lutti e da<br />

angosce, consolati esultare. Sono cessati gli eccidi mostruosi, le stragi orrende,<br />

le distruzioni immani; cessi anche ogni senso di odio, ogni ambizione di dominio,<br />

ogni arroganza di forti, ogni oppressione di deboli, e risorga il mondo<br />

a novella vita in una pace di verità e di giustizia, che renda tranquilli e affratellati<br />

popoli e nazioni!<br />

CO Ac. Ap. Sed., 37, 1945 p. 212.<br />

(*) Le. 10, 42.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 133<br />

NONTIUS RADIOPHONICUS OB MARIALE CONVENTUM AD<br />

SANCTUARIUM B. M. V. GUADALUPEUSIS (12 Octobre 1945) CO<br />

SUMMARIUM: Summus Pontifex alloquitur Mexicanos 50 anniversario coronationis<br />

Virginis de Guadalupe. recutrente. Meminit originerà, historiam sanctuarii<br />

ac festivitatum coronationis. Approbat omnes Mas mirificas declarationes :<br />

poputus enim Mexici plura Mariae debet : donum Udei vocationisque ad veratri<br />

Ecclesiam; ab Ipsa conversio puritasque fidei Mexici dependet. Hortatur<br />

ad conservationem ,ad defensionem huius sacri depositi prò quo plures<br />

vitam donarunt. Invocatone Virgini, benedizione apostolica, radius nuntius<br />

concluditur.<br />

Venerables Hermanos y amados hijos que, reunidos en torno a la persona<br />

de Nuestro dignisimo Cardenal Legado, conmemoràis los cincuent anos<br />

de la coronación canònica de la Virgen de Guadalupe.<br />

Habian pasado ya mas de tres siglos desde el dia en que la dulce Madre<br />

del Tepeyac comenzó a recibir los homenajes de los católicos de Méjico y de<br />

toda la America, en el trono por ella misma elegido; la teniais en el centro<br />

de vuestros corazenes y por eso la habiais repetidamente proclamado Senora<br />

y Patrona vuestra; le habiais dedicado primero una eremita, luego, una capilla<br />

después un tempio y por ùultimo una magnifica Basilica; las voces mejicanas<br />

la aclamaban continuamente y nunca cesaba el grito : «Noble indita, Madre<br />

de Dios; Noble indita, Madre nuestra». Pero vuestra piedad aùn no estaba<br />

satisfecha; la queriais ver con la frente ceriida, corno correspondia a una<br />

soberana. iEra vuestra Reina y la Reina tenia que ser coronada!<br />

Y finalmente se realizó vuestro deseo. Hace hoy cincuenta anos — recuerdan<br />

las crónicas — la Basilica, recién restaurada, era un ascua de oro; decenas<br />

de millares de peregrinos abarrotaban sus espaciosas naves y se derramaban<br />

por los alrededores; casi cuarenta mitras se inclinaban reverentes en el<br />

presbiterio; los vivas, los himnos y las plegarias llegaban al cielo. Y cuando<br />

sobre aquella frente angelical resplandeció la aurea corona, en todos los corazones<br />

y en todas las bocas acabó de estallar el grito, hasta entonces mal contenido:<br />

« iVi'va la Virgen de Guadalupe, Emperatriz de America y Reina de<br />

Méjico!». El espectàculo era tan hermoso, que parecia un dulce sueno. En<br />

realidad no era mas que el triunfo, consciente y sereno, de vuestro amor y de<br />

vuestra fé.<br />

Justisimo homenaje. Porque, ^'quién era capaz de ignorar lo que aquel<br />

pueblo debia a aquella Senora?


134 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

La Virgen Santisima fué el providencial instrumento, elegido por los<br />

designios del Padre celestial, para dar y presentar a su precioso Hijo al mundo;<br />

para ser Madre y Reina de los Apóstoles, que por todas partes habian de<br />

propagar su doctrina; para conculcar siempre las herejias, y hasta para intervenir<br />

prodigiosamente en todoso los tiempos, dondequiera que fuera necesairo<br />

para la implantación, la consolidación y la defensa de la santa fé catòlica.<br />

«Por Ella — dice a este propòsito un gran devoto de Maria — la Santa<br />

Cruz es celebrada y adorada en todo el universo...; por Ella toda criatura,<br />

aprisionada en los errores de la idolatria, es llevada ad conocimento de la verdad;...<br />

por Ella los Apóstoles predicaron la salvación a las naciones » (1).<br />

Y asi sucedió, al sonar la hora de Dios para las dialatadas regiones del<br />

Anàhuac. Acaban apenas de abrirse al mundo, cuando a las orillas del lago<br />

de Texcoco floreció el milagro. En la tilma del pobrecito Juan Diego — corno<br />

refiere la tradición — pinceles que no eran de acà abajo dejaban pintada<br />

un imagen dulcisima, que la labor corrosiva de los siglos maravillosamente<br />

respetaria. La amable doncellita pedia una sede para desde ella «mostrar y<br />

dar, todo su amor y compasión, auxilio y defensa... a todas los moradores de<br />

aquella tierra y a los demàs que la invocasen y en Ella confiasen». Desde<br />

aquel momento histórico la total evangelización fué cosa hecha. Y, lo que es<br />

mas, quedaba izada una bandera, alzada una fortaleza, contra la que se romperiam<br />

las iras de todas las tempestades; estaba firmemente asentado uno de<br />

los pilares fundamentales de la fé en Méjico y en toda America. Como si la<br />

' Cruz, que, tal dia comò hoy, a través de las ondas procelosas, habian llevado<br />

al continente nuevo las fràgiles carabelas hispànicas, hubiera sido confiada a<br />

las manos débiles de aquella jovencita, a fin de que Ella la pasease triunfalmente<br />

por todas aquellas tierras, la plantase por doquier y se retirase luego<br />

a su castillo roquero, dominando la antigua Tenochitlàn, para desde alli reinar<br />

en todo el mundo nuevo y velar por su fé; «porque, usando las felices<br />

expresiones de uno de vuestros vates, sabe que tal hija — corno Reina la<br />

proclama — y fiel conserva el depòsito — de la fé, que al mundo salva».<br />

Hoy, amadisimos congresistas americanos, Nuestro pensamiento, con<br />

vuelo mas veloz y certero que el de las ondas que os llevan Nuestrà voz, Nos<br />

pone en medio de vosotros; y una vez mas Nuestro espiritu se siente confortado<br />

al admirar vuestro nùmero sin nùmero, vuestro entusiasmo sin limites;<br />

al ver que en este momento mas de medio centenar de Arzobispos y Obispos<br />

representan allì, en medio de vosotros, la fé de todos los pueblos de America;<br />

al recibir, en la persona de Nuestro Legado, los magnificos testimonios de<br />

vuestra filial devoción, que ya Nos son conocidos. Y al comprobar que el<br />

centro de todos esos fervores sigue siendo vuestra Excelsa Patrona, al ver, casi<br />

con Nuestros propios ojos, que continuàis aclamando a la Virgen de Guada­<br />

ci S. CYRYLLI ALEX. Hom. 4 ex diversis - PG 77, 991.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 135<br />

lupe corno vuestra Madre y vuestra Reina, elevamos al cielo la mirada y<br />

damos gracias al Autor de todo bien, porque en este amor y en està fidelidad<br />

queremos ver la garantia de la conservación de vuestra fé.<br />

Por ella, católicos mejicanos, vuestros hermanos y vuestros padres fueron<br />

victima de la persecución, y para defenderla se encararon sin vacilar basta<br />

con la misma muerte, al doble grito de « iViva Cristo Rey!, iViva la Virgen<br />

de Guadalupe!». Hoy, las condiciones de la Iglesia y de la Religión en<br />

vuestra Patria han mejorado notablemente, demostrando que no fueron inùtiles<br />

aquella inyocación y aquella firmeza. Pero a vosotros toca, a vosotros<br />

y a todos los católicos americanos, seguir firmes en vuestro puesto, conscientes<br />

de vuestros derechos, con la frente siempre alta ante los enemigos de hoy<br />

y de siempre : los que no quieren a Maria porque no quieren a Jesus, los que<br />

querrian arrinconar o ignorar a Jesus, arrebatando asi a Maria el mas preciado<br />

de sus titulos. Frente a su rebelión, vuestra fidelidad. Que la morenita del<br />

Tepeyac, que la Emperatriz de America y Reina de Mèjico no tenga que<br />

llorar deserciones. Que, corno lo estuvo ayer, pueda estar también mariana orgullosa<br />

de sus hijos.<br />

Vuestro Congreso, recogiendo millares de firmas, la ha aclamado corno<br />

«Sedes sapientiae», trono de la sabiduria. No lo olvidéis, católicos de Mèjico<br />

y de toda America: la verdadera sabiduria es la que Ella nos dio, la que<br />

en nombre de la Sabiduria encarnada Ella nos ensefia. «i Salve, fuente abundantisima<br />

de donde manan los arroyos de la divina sabiduria, rechazando con<br />

las aguas purisimas y limpidisimas de la ortodoxia las olas encrespadas del<br />

error! » (3). j Salve, oh Virgen de Guadalupe! Nós, a quien la admirable disposición<br />

de la Divina Providencia confió, sin tener en cuenta Nuestra indignidad,<br />

el sagrado tesoro de la divina sabiduria en la tierra, para salvación de<br />

todas las almas, Nós colocamos hoy de nuevo sobre tus sienes la corona, que<br />

pone para siempre bajo tu poderoso patrocinio la pureza y la integridad de la<br />

santa fé en Méjico y en todo el continente americano. Tu seas reconcida corno<br />

Reina y corno Madre, America y Méjico se han salvado.<br />

Prenda de estos Nuestros deseos sea, en el momento presente, la Bendición<br />

Apostòlica, que de todo corazón os damos.<br />

(3) S. GERMANUS Const. Sermo 1 in SS. Deiparae Praesent., n. 14,<br />

PG 98, 305-306.


136 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

NUNTIUS RADIOPHONICUS OB MARIANAS CELEBRATIONES FA-<br />

TIMAE(13 maii 19^).<br />

SUMMARIUM : Incipit Pius XII Deo Patris gratias agendo prò bene&cus a Lusitania<br />

acceptis beata Virgine intercedente. In hovum signum eius simulacrum a<br />

Legato Papali nunc incoronatur. Ptosequitur veto memorando innumerabilia<br />

beneficia a Deipara recepta decursu saeculorum. Hodierna incoronano Summo<br />

Pontifici meminit solemniotem festivitatem illam cum Beatissima Virgo<br />

in caetum recepta, elevata usque ad Ssmae Trinitatis solium, universi Regina<br />

conclamata fuit.<br />

Brevitet huius exaltationis rationes memorantur iuxta Leonis XIII<br />

« Adiutricem » Encyclicam. Diffunditur dein explanando Mariae regalitatem,<br />

eiu&que materna beneficia et officia; explicatur etiam extensio atque momentum<br />

actus consecrationis secumferentis professionem fidei, iusiurandum eiusdem<br />

defensionis. Cor Immaculatum Deiparae vitis obsecundet ut adveniat<br />

regnum Dei; quorum benedictio apostolica pignus sit.<br />

Venerabili Fratelli e diletti figli,<br />

« Sia benedetto il Signore Dio e Padre del Nostro Signor Gesù Cristo, Padre<br />

delle misericordie e Dio di ogni consolazione, che ci consola in tutte le<br />

tribolazioni » (2);ielcol Signore sia benedetta Colei che Egli costituì Madre di<br />

misericordia. Regina e Avvocata nostra amorosissima, Mediatrice delle sue grazie,<br />

Dispensatrice dei suoi tesòri!.'<br />

Quando, quattro anni or sono, nel pieno turbinio della più funesta guerra<br />

che la storia ricordi, per la prima volta salimmo con voi, in ispirito, questo<br />

monte santo, per ringraziare insieme la Madonna di Fatima dei benefici immensi<br />

che vi aveva, di recente, elargiti, al comune Magnificat univamo un<br />

grido di filiale fiducia, perchè l'Immacolata Regina e Patrona del Portogallo<br />

completasse ciò che aveva così mirabilmente incominciato.<br />

Il vostro accorrere, oggi in questo Santuario in così ingente moltitudine<br />

da non potersi neppure enumerare, testimonia che la Vergine Signora, la Regina<br />

Immacolata, il cui materno e compassionevole Cuore operò il prodigio di Fatima,<br />

ha sovrabbondantemente esaudito le nostre suppliche.<br />

Il vostro amore ardente e pieno di gratitudine vi ha qui condotti, e voi<br />

avete voluto dare una forma sensibile a questo amore, raffigurandolo simbolicamente<br />

in quella preziosa corona, frutto di tante generosità e di tanti sacrifici,<br />

con la quale, per mano del nostro Cardinale Legato, abbiamo incoronato or<br />

ora la taumaturga Immagine.<br />

Simbolo significativo, che se agli occhi della celeste Regina attesta il vostro<br />

amore filiale e la vostra gratitudine, ancor prima ricorda a voi l'amore<br />

singolarissimo manifestato con quei benefici innumerevoli, coi quali la Vergine<br />

(1) Oss. Rom., 19 maggio 1946.<br />

(?) 2 Cor. 1, 3-4


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 137<br />

Madre ha cosparso la sua « Terra di S. Maria ». Otto secoli di grazie! I primi<br />

cinque sotto il segno di S. Maria di Alcobaga, di S. Maria della Vittoria, di<br />

S. Maria di Bélem, sia nelle epiche lotte contro la mezzaluna per la costituzione<br />

del Paese, sia in tutti gli eroismi avventurosi delle scoperte di nuove isole<br />

e di nuovi continenti, ove i vostri padri andavano piantando col simbolo nazionale<br />

la Croce di Cristo.<br />

Questi tre ultimi secoli sotto la speciale protezione dell'Immacolata, che<br />

il Monarca restauratore, con la Nazione riunita nelle « Cortes » proclamò Patrona<br />

dei suoi Regni e Domini, consacrandoLe la sua corona con speciali<br />

tributo di sudditanza e col giuramento di difendere anche con la vita il privilegio<br />

della sua Immacolata Concezione e « sperando (per usare le sue proprie<br />

parole) con grande fiducia nell'infinita misericordia di Nostro Signore, che<br />

per mezzo della Madonna, Patrona e protettrice dei nostri Regni e Domini,<br />

della quale, a nostro onore, ci professiamo vassalli e tributari, ci protegga e<br />

difenda dai nemici, con la più ampia espansione di questi Regni per la Gloria<br />

di Cristo nostro Dio, per l'esaltazione della nostra Santa Fede Cattolica Romana,<br />

per la conversione dei Gentili e il ritorno degli Eretici » (#).<br />

E la Vergine fedelissima non deluse la speranza che in Lei veniva ri<br />

posta. Solo che si refletta a questi tre ultimi decenni, i quali equivalgono a<br />

secoli per le crisi attraversate e per i benefici ricevuti, solo che ci si fermi a<br />

rimirare questa Cova da Irla trasformata in sorgente di grazie celesti, di prodigi<br />

nell'ordine fisico e ancor più nell'ordine morale, prodigi che, simili a torrenti,<br />

si effondono su tutto il Portogallo e oltrepassando le frontiere si vanno<br />

estendendo a tutta la Chiesa e a tutto il mondo.<br />

Come non elevare un ringraziamento? o piuttosto come poter degnamente<br />

ringraziare? Trecento anni fa il Monarca della restaurazione, in segno<br />

dell'amore e della riconoscenza sua e del suo popolo, depose la corona reale<br />

ai piedi dell'Immacolata, proclamata Regina e Patrona. Oggi voi tutti —tutto<br />

il popolo della Terra di S. Maria, coi suoi Pastori, col suo Governo —alle<br />

preci ardenti, ai sacrifìci generosi, alle solennità eucaristiche, ai mille atti<br />

di omaggio dettati dall'amore filiale, memore dei benefici, avete aggiunto una<br />

preziosa corona per cingere la fronte di Nostra Signora di Fatima, in codesta<br />

oasi benedetta, impregnata di soprannaturale, dove in maniera più viva sì<br />

esperimenta il suo prodigioso patrocinio, dove tutti sentite più vicino il suo<br />

Cuore Immacolato che palpita di immensa tenerezza e di sollecitudine materna<br />

per voi e per l'umanità intera.<br />

Corona preziosa, simbolo espressivo di amore e di gratitudine!<br />

Se non che il vostro stesso immenso concorso, il fervore delle vostre<br />

preghiere, il fragore delle vostre acclamazioni, il vostro santo entusiasmo che<br />

(3) Atto di acclamazione di N. Signora detta Concezione a Patrona del<br />

Portogallo per le Cortes di Lisbona nel 1646).


138 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

vibra irrefrenabile ed il sacro rito testé compiuto in questo momento di<br />

trionfo incomparabile della Vergine Madre, richiamano al Nostro spirito altre<br />

moltitudini ben più innumerevoli, altre acclamazioni ben più ardenti,<br />

altri trionfi ben più divini, un'altra ora — eternamente solenne — nel giorno<br />

senza tramonto dell'eternità : quando la Vergine gloriosa entrando trionfante<br />

nei Cieli, fu dalle gerarchie beate e dai cori angelici elevate sino al<br />

Trono della SS.ma Trinità che, cingendola la fronte di un triplice diadema<br />

di gloria, La presentò alla corte celeste, alla destra del Re immortale<br />

dei secoli, coronata Regina dell'universo.<br />

f E l'empireo vide che Ella era veramente degna di riceverne l'onore, la<br />

gloria, l'impero — perchè più ricolma di grazie, più santa, più bella, più<br />

sublime, incomparabilmente più dei maggiori santi e degli angeli più eccelsi,<br />

soli o tutti insieme uniti, — perchè misteriosamente imparentata in<br />

virtù dell'Unione Ipostatica con la SS.ma Trinità, con Colui che solo è per<br />

essenza Maestà infinita, Re dei Re e Signore dei Signori, quale Figlia primogenita<br />

del Padre, Madre tenerissima del Verbo, Sposa prediletta dello<br />

Spirito Santo; — perchè Madre del Re divino, di Colui al quale il Signore<br />

Iddio, fin dal seno materno diede il trono di David e la regalità eterna<br />

nella casa di Giacobbe (4), di Colui che affermò di aver avuto ogni potere<br />

in Cielo e in terra ( 5 ): Egli, il Figlio di Dio riflette sulla Madre celeste<br />

la gloria, la maestà, l'impero della sua regalità; — perchè associata come<br />

Madre e Ministra al Re dei martiri nell'opera ineffabile dell'umana Redenzione,<br />

Gli è per sempre associata, con un potere quasi immenso nella distribuzione<br />

delle grazie che dalla Redenzione derivano (6).<br />

Gesù è Re dei secoli eterni per natura e per conquista, per Lui, con<br />

Lui, subordinatamente a Lui, Maria è Regina per grazia, per parentela divina,<br />

per conquista, per singolare elezione. E il suo Regno è vasto come,<br />

quello del suo Figlio divino, poiché nulla al suo dominio è sottratto..<br />

Per questo la Chiesa la saluta Signora e Regina degli Angeli e dei<br />

Santi, dei Patriarchi e dei. Profeti, degli Apostoli e dei Martiri, dei Confessori<br />

e delle Vergini; per questo La acclama Regina dei Cieli e della terra,<br />

gloriosa degnissima Regina dell'Universo: Regina caelorum, gloriosa Regina<br />

mundi (7). Regina mundi dignissima (8): e ci esorta a invocarla giorno<br />

e notte tra i gemiti e le lacrime di cui è fecondo questo nostro esilio:<br />

« Salve Regina, Madre di misericordia, vita, dolcezza, speranza nostra ».<br />

(4) Lue. 1, 32-33.<br />

(5) Matth. 28, 18.<br />

() cfr. Leon. XIII Enc. « Adiutricem », 5 settembre 1895 - Ada,<br />

voi. XV pag. 303.<br />

(7) Brev. Rom. 2.a Ant. final. B.M.V. gloriosa Regina mundi.<br />

(8) Off. paro. B.M.V. ant. ad Magn. per annum, Regina mundi dignissima<br />

(Missal. Rom. Commun. in Comm. B.M.V. de Monte Carmelo).


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 139<br />

E questa sua regalità è essenzialmente materna, esclusivamente benefica.<br />

Non è precisamente questa regalità che voi venite sperimentando? Non<br />

sono gli infiniti benefici, le grazie con cui vi ha favorito il Cuore materno<br />

dell'augusta Regina, che voi oggi qui proclamate con vivo senso di gratitudine?<br />

La più tragica guerra, che abbia mai devastato il mondo, ha sfiorato<br />

le vostre frontiere, ma non le ha oltrepassate per la protezione, soprattutto,<br />

della Madonna, che dal suo trono di misericordia, come da sublime<br />

vedetta, quivi collocata nel centro della Nazione, vigilava su di voi e sui vostri<br />

governanti: non permise che la guerra vi toccasse se non quel tanto<br />

che fosse necessario a poter valutare meglio le inaudite calamità, dalle quali<br />

la sua protezione vi preservava, Voi la coronate Regina della pace e del<br />

mondo, perchè aiuti il mondo a ritrovare la pace e a risorgere dalle rovine.<br />

Così quella corona, simbolo di amore ed emblema di gratitudine per'<br />

il passato, di fede e di sudditanza per il presente, diventa ancora, per il futuro,<br />

corona di fedeltà e di speranza.<br />

Neil'incoronare l'Immagine di Nostra Signora, avete firmato con l'attestato<br />

di fede nella sua regalità, quello di una leale sottomissione alla autorità<br />

sua, di una corrispondenza filiale e costante al suo amore. Avete fatto<br />

qualche cosa di più : vi siete arrolati come Crociati per la conquista o riconquista<br />

del suo Regno, che è il Regno di Dio, vi siete cioè obbligati a<br />

lavorare perchè Ella sia amata, venerata, servita intorno a voi nella famiglia,<br />

nella società, nel mondo.<br />

In questa ora decisiva della storia, come il regno del male, con infernale<br />

strategia, adopera ogni mezzo e impegna tutte le forze per distruggere<br />

la fede, la morale, il Regno di Dio, così i figli della luce e i figli di Dio<br />

debbono tutto impegnare e impegnarsi tutti per difenderlo, se vogliono essere<br />

evitate rovine immensamente più grandi e più disastrose di quelle materiali<br />

disseminate dalla guerra.<br />

In questa lotta non ci possono essere neutrali o indecisi : è necessario<br />

un Cattolicesimo illuminato, convinto, ardito, di fede e di precetti, di sentimenti<br />

e di opere, in pubblica e in privato : il motto proclamato quattro<br />

anni fa a Fatima dalla generosa gioventù cattolica: « Cattolici al cento<br />

per cento! ».<br />

Nella speranza che i Nostri voti siano favorevolmente accolti dal Cuore<br />

Immacolato di Maria e affrettino l'ora del suo trionfo e del trionfo del<br />

Regno di Dio, come pegno delle grazie celesti, diamo a voi, Venerabili Fratelli<br />

e a tutto il vostro Clero, all'Ecc.mo Presidente della Repubblica, all'illustre<br />

Capo e ai Membri del Governo, alle altre Autorità civili e militari,<br />

a tutti voi, diletti figli e figlie, devoti pellegrini di Nostra Signora di Fatima,<br />

e a quanti sono uniti a voi in spirito, per tutto il Portogallo, sul continente,<br />

nelle isole, al di là dei mari, diamo a tutti, con grande amore e affetto<br />

paterno la Benedizione Apostolica.


140 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ALLOCUTIO AD IUVENES URBIS (1)<br />

SUMMARIUM : Die 12 Mail 1946 Pius XII altocutionem habuit ad juvenes Urbis,<br />

in Vaticana Basilica conventas, die anniversaria cessationis belli in Italia, prò<br />

consecratione ad beatam Virginem peragenda una cum gratiarum actione. Sutnmus<br />

Pontifex ad triplex iusjurandum Deiparae exhibendum hortatus est.<br />

1° Jusjurandum vitae christianae fide plenae, etiam in operibus. 2" Jusjurandutn<br />

juventutis purae: magna enim et secreta vis italici populi matris integritas<br />

fuit; incipiatur sancta pugna ut thesaurus puritatis die nuptiarum mortisve<br />

in instante incontaminatus sit. 3° Jusjurandum juventutis christianae<br />

cathotice laboriosae a) aperta fidei professione; b) caritativa actione erga alios<br />

sive in materialibus sive in spiritualibus ac praesertim prò castitate; e) recfo<br />

exrcitio iurium civilium.<br />

Allocutio Pontificis in qua mire demonstratur character sociatis devotionis<br />

marianae proprius, invocatione Vergini concluditur : Ipsa benedicat promissiones<br />

iuvenum almae Urbis; una cum ipsis earum sorores Italiae totiusque<br />

orbis.<br />

Ringraziamento e Consacrazione a Maria<br />

Felici voi, dilette figlie, Giovani di Roma, che in frettolose schiere, simili<br />

alle vive onde del mare, siete qui affluite, nel primo anniversario della<br />

fine della guerra in Italia, per consacrarvi, come pegno della vostra filiale<br />

riconoscenza, alla Vergine immacolata. Madre di Dio, in questo centro visibile<br />

della Chiesa universale, in questo immenso tempio, il quale, elevato sulla<br />

tomba del Principe degli Apostoli, simboleggia l'edificio maestoso della fede<br />

cattolica e della civiltà cristiana, che da quasi due millenni hanno apportato<br />

a Roma e all'Italia incommensurabili benefici!<br />

Voi vi consacrate a Maria in un'ora di suprema gravità per le sorti del<br />

vostro Paese, in un'ora, cioè, in cui si presenta imperioso il quesito: dovrà<br />

quella fede cattolica, dovrà quella civiltà cristiana, dare anche in futuro a<br />

questo popolo la sua intima forza e la sua impronta? La risposta, o giovani<br />

generazioni, è, se non unicamente, certo assai largamente, nelle vostre mani;<br />

perchè dalla vostra fede e dalla vostra azione dipenderà, in tanta parte, se<br />

il vessillo di Cristo, il segno della salute, continuerà a risplendere dinanzi al<br />

popolo italiano anche nel suo cammino verso l'avvenire.<br />

Triplice giuramento<br />

E adesso, poiché voi desiderate da Noi una parola che dell'offerta di<br />

voi stesse a Maria vi additi e vi spieghi il significato concreto e il valore<br />

efficace, Noi vi diciamo : Elevate i vostri cuori e le vostre mani per un triplice<br />

giuramento: in attestato di gratitudine e di amore, e per impetrare la<br />

protezione della Vergine sulla vostra patria, promettete alla celeste Regina<br />

di voler essere, sempre e dappertutto, una gioventù credente, una gioventù<br />

(0 Oss. Rom. 13-14 maggio 1946.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 141<br />

pura, una gioventù cattolicamente operosa. Ecco ciò che Maria attende da<br />

voi; ecco ciò che da voi richiede l'ora presente.<br />

1) GIOVENTÙ CREDENTE<br />

I. - Promettete a Maria di essere una gioventù credente. Una gioventù<br />

credente è una gioventù che sa reagire contro la laicizzazione e la volgarità<br />

della vita, contro il suo abbassamento disordinato verso le cose materiali e<br />

terrene, contro la dimenticanza e la negazione di Dio. E' una gioventù, per<br />

la quale il centro della vita è Dio, Gesù Cristo, la eternità. Una gioventù,<br />

che prende come regola della sua condotta la esortazione -di Tobia a suo figlio:<br />

« In tutti i giorni della tua vita abbi Dio in mente; bada di non acconsentire<br />

mai al peccato e di non trasgredire i precetti del Signore Dio<br />

nostro » (1). Una gioventù, che cammina ed agisce sempre sotto lo sguardo<br />

di Dio, che prega, che santifica le feste, che si aduna la domenica intorno<br />

all'altare del Signore, per lodare Dio e attingere dalla santa Eucaristia la<br />

forza di adempire in tutto la sua volontà. Una gioventù che, aliena da un<br />

cristianesimo puramente esteriore, formale, di semplice abitudine, si studia di<br />

comprendere sempre più chiaramente e di assimilarsi sempre più intimamente<br />

e profondamente le inesauribili ricchezze della verità cattolica e dei principi<br />

cristiani, e avanza così con passo sicuro e fermo nel sentiero della fede.<br />

Una gioventù, che fin dai primi anni, si sforza di far passare questa fede<br />

nell'azione e nella vita e in tal guisa tende verso la maturità e la pienezza<br />

della persona cristiana. Tale è la vera gioventù credente; ecco ciò a cui vi<br />

obbligate dinanzi alla vostra Madre celeste e al suo Figlio divino.<br />

2) GIOVENTÙ PURA<br />

II. - Promettete a Maria di essere una gioventù pura. Il segreto della<br />

indistruttibile forza del vostro popolo fu già la madre, la madre cristiana!<br />

Per lungo tempo ella è stata l'orgoglio e la felicità della vostra gente; in lei<br />

si schiudeva e trovava la sua naturale perfezione il fiore di una gioventù<br />

incorrotta. Questa- incontaminata purezza era, fino a un recente passato, la regola<br />

dominante nella gioventù femminile italiana.<br />

Si dovranno ora invece dolorosamente contemplare le aiuole di questo<br />

giardino di Dio calcate dai passi del nemico? Ovunque esso avanza con la<br />

potenza del male, Calpestando il fiore della giovinezza, subito la maestà della<br />

sposa perde il suo splendore, la tenerezza della madre il suo profumo; sul<br />

fango cosparso di petali avvizziti, voci sinistre esaltano il trionfo del divorzio<br />

sul matrimonio indissolubili e della sterilità volontaria sull'amore fecondo.<br />

Soltanto la fronte casta è degna e capace di cingere il diadema, ove risplendono<br />

le gemme della fedeltà coniugale e dell'eroismo materno.<br />

Tocca a voi, dilette figlie, di far sorgere al vostro seguito una nuova<br />

(?) Tob. 4, 6.


142 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÉRII <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

generazione di gioventù femminile, che presenti al Creatore intatto, inviolato,<br />

sull'altare delle nozze o sul letto di morte, il tesoro della sua purezza. Ciò<br />

significa per ognuna di voi arrolarsi nel fronte contro i pubblici corruttori<br />

della innocenza e della purità giovanile. Senza dubbio, tutti i buoni si rallegreranno,<br />

se lo Stato con leggi sapienti combatterà le figure e le rappresentazioni<br />

immorali nella stampa, negli spettacoli cinematografici, sulle scene, alla<br />

radio. Ma spetta a voi di dar anima e vita a quelle leggi; a voi di ravvivare<br />

la santa crociata per la moralità cristiana con la dignità e la purezza del vostro<br />

spirito e del vostro cuore, col dominio sui vostri sensi, con la cristiana modestia<br />

nelle movenze e nel vestito, nella parola e nella condotta, col rispetto<br />

verso i genitori, con la vostra industre delicatezza, intenta a rendere la vita<br />

nel focolare domestico non solo per tutti sopportabile, ma irradiante serenità<br />

e letizia.<br />

Offrite dunque oggi alla sempre Vergine e Madre Maria la vostra incrollabile<br />

promessa di santa purezza! Ed Ella si degni di aiutarvi col suo<br />

potente presidio a fedelmente osservarla sino alla fine!<br />

3) GIOVENTÙ CATTOLICAMENTE OPEROSA<br />

III. - Promettete a Maria di essere una gioventù cattolicamente operosa.<br />

Nel corso degli ultimi tempi la posizione sociale della donna ha subito una<br />

evoluzione non meno rapida che profonda. Ella si è veduta trasportata dal<br />

santuario raccolto della famiglia alla vastità e all'agitazione della vita pubblica.<br />

Ella esercita oggi le stesse professioni, porta le stesse responsabilità, è<br />

investita, anche nel campo della politica, degli stessi diritti dell'uomo. Con<br />

la subitaneità e la precipitazione di un torrente impetuoso, quel rivolgimento<br />

ha rotto gli argini, che la natura e le consuetudini avevano costruiti; ha travolto<br />

la donna, minacciando di scoronarla della sua più nobile dignità e di<br />

strapparla dalla sua missione, la missione materna. Sarebbe vano di reagire<br />

o di recriminare contro una tale trasformazione; ma bisogna scongiurare il<br />

pericolo, che essa importa. E' ciò a cui deve tendere anche la vostra azione.<br />

a) con la professione aperta della fede<br />

Abbiate innanzi tutto il coraggio delle vostre convinzioni, il coraggio<br />

di professare apertamente la vostra fede, qualunque sia il posto in cui la<br />

Provvidenza vi ha collocate. Sia esso in un pubblico ufficio o in una casa di<br />

commercio, in un servizio domestico o in una fabbrica, in una scuola o in<br />

un laboratorio o in una clinica; ovunque voi siate, offrite l'esempio di una<br />

giovane cattolica, cosciente della sua fede, che ne conosce la dottrina, che ne<br />

osserva la legge, che sa sostenerla e, quando occorra, difenderla. Senza dubbio,<br />

ciò richiede sicurezza e padronanza di sé, fortezza per respingere ogni<br />

allettamento nocivo, per sopportare ogni necessaria rinunzia e ogni fecondo<br />

sacrificio. Ma è il minimo che possa attendersi da una giovane cattolica.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 143<br />

b) con l'azione verso gli altri<br />

In secondo luogo, voi dovete avere a cuore di attirare gli altri a voi:<br />

tante giovani, sopratutto, che sentono il bisogno di qualche grande amica,<br />

presso cui incontrare affetto, consiglio, conforto; tante che si trovano sole,<br />

timide, smarrite; tante pericolanti e bramose di essere soccorse nella loro<br />

fralezza. Voi avrete per ciascuna di loro la parola suadente, amorevole, opportuna,<br />

adattata ad ogni singolo caso. Esercitate presso di loro le opere di<br />

misericordia, così corporali — campo ora vastissimo —, come spirituali.<br />

Parlate loro di Cristo, conducetele a Cristo; svelate al loro spirito, alla loro<br />

anima, la verità cattolica nella sua bellezza, gli orizzonti radiosi della morale<br />

cattolica, l'ideale seducente della donna e dela madre cattolica, ma anche<br />

l'ideale della purezza, nella sua più squisita perfezione, della purezza che<br />

rinunzia alle nozze terrene per darsi tutta all'amore di Cristo, al servizio di<br />

Cristo, per amare e servire il prossimo in Cristo con l'apostolato nelle varie<br />

sue forme, fra la gioventù, nelle scuole, fra gli infermi e i sofferenti. Fate<br />

loro conoscere il messaggio sociale della Chiesa cattolica : esso realmente assicura<br />

e garantisce la dignità e il vero bene dei singoli, delle famiglie e di tutto<br />

il popolo.<br />

e) col retto esercizio dei diritti politici<br />

Un buon numero di voi gode già i diritti politici, il diritto di voto.<br />

A questi diritti corrispongono altrettanti doveri; al diritto di voto il dovere<br />

di votare, il dovere di non dare il vostro suffragio che a quei candidati o a<br />

quelle liste di candidati i quali offrano non promesse vaghe ed ambigue, ma<br />

sicure garanzie che rispetteranno i diritti di Dio e della Religione. Pensate<br />

bene: questo dovere è per voi sacro; vi obbliga in coscienza; vi obbliga dinanzi<br />

a Dio, poiché con la vostra scheda elettorale voi avete in mano i superiori<br />

interessi della vostra patria; si tratta di tutelare e conservare al vostro<br />

popolo la sua civiltà cristiana, alle sue fanciulle e alle sue donne la loro<br />

dignità, alle sue famiglie le loro madri cristiane. L'ora è grave. Siate consapevoli<br />

della vostra responsabilità. Andate; andate tutte, giovani e adolescenti.<br />

Andate innanzi col vostro esempio. Andate e illuminate le coscienze ignoranti,<br />

incerte, esitanti. Andate e istruite di casa in casa, di famiglia in famiglia,<br />

di strada in strada, di contrada in contrada. Non vi lasciate vincere da<br />

alcuno in attività, in fervore, in zelo, in spirito di verità, di giustizia, di<br />

amore.<br />

Questo sia dunque il vostro giuramente a Maria: servire con forte fede<br />

ed esemplare condotta la causa del suo Figlio divino mediante la parola,<br />

l'opera, il sacrificio.<br />

Ed ora, o Maria, Vergine potente. Madre di misericordia, benedite queste<br />

dilette vostre figlie, benedite le promesse che vi porgono con tutta la sincerità<br />

della loro anima, con tutta la generosità del loro volere, con tutto l'impeto<br />

del loro amore. Voi le avete loro ispirate, e da voi esse attendono il co-


144 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRII <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

raggio di mantenerle con indefettibile costanza. Esse obbediscono all'impulso<br />

del loro cuore ardente e pronto; esse conoscono la loro debolezza, ma contano<br />

su di voi. Voi darete loro la forza; concederete loro la vittoria. E insieme<br />

con loro benedite tutte le loro sorelle, benedite tutto il popolo dell'Urbe,<br />

tutto il popolo d'Italia e del mondo, affinchè, mediante la vostra<br />

materna intercessione, le grandi risoluzioni dell'oggi siano, per il domani,<br />

generatrici e apportatrici di riconciliazione, di pace, di rinnovamento « in<br />

santità e in giustizia », di bene e di salvezza temporale ed eterna.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

LITTERAE PII PP. XII<br />

EPISCOPIS ORBIS CATHOLICI DE ASSUMPTIONIS B.M.V.<br />

DOGMATICA DEFINITIONE<br />

SUMMARIUM: Pontifex Romanus affirmat se plures petitiones recipisse a<br />

toto orbe catholico, prò deftnitione dogmatica corpoteae assumptionis b. M.<br />

v. His litteris petit Ordinariis locorum et iudicia et desiderata fidelium.<br />

Deiparae Virginis Mariae cum christifideles adsiduum invocent atque<br />

experiantur auxilium, eam magis magisque colere student; ac quandoquidem<br />

amor, si verus altusque pectoribus insideat, ad nova sui ipsius testimonia proferenda<br />

proclivis est, impensioris in eam religionis observantia saeculorum<br />

decursum decorare atque augere contendunt. Qua de causa — idque Nobis<br />

persuasum est — contingit, ut crebro iam dudum Apostolicae Sedi supplices<br />

afferantur litterae — quae quidem ab anno MDCCCIL ad annum MDCCCCXL<br />

receptae, in duo volumina compactae ibidemque, opportunis commentationibus<br />

illustratae, recens typis excusae sunt — a Patribus Cardinalibus, a Patriarchis,<br />

ab Archiepiscopis et Episcopis, a Sacerdotibus a religiosis viris et<br />

feminis, a Sodaliciis et a studiorum Universitatibus, ab innumeris denique<br />

privatis christifidelibus eo Consilio datae, ut sollemni oraculo renuntietur et<br />

definiatur tamquam dogma fidei Beatam Virginem Mariam cum corpore ad<br />

Caelum assumptam esse. Ac nemo profecto ignorai id etiam a duecentis ferme<br />

Vaticani Concilii Patribus, flagrantibus votis, fuisse petitum.<br />

Nobis autem Christi regno tuendo iuvandoque praepositis, tum quae<br />

ei obsunt arcendi, tum ea provehendi quae ei prosunt, iugis cura et pervigil<br />

debet esse officium. Perpendenda igitur investigandaque inde a Summi Pontificatus<br />

exordio Nobis occurrit quaestio, an memoratis postulationibus, potestate<br />

Nostra interposita, obsecundare liceat, deceat, expediat. Huius rei causa<br />

non omisimus neque omittimus Deo enixas adhibere preces, ut semper adorandae<br />

suae benignitatis consilium Nobis adspiret atque aperiat.<br />

Ad hoc caelestis lucis propitiandum auxilium Nostris precibus pia contentione<br />

vestras, Venerabiles Fratres, adiungite. Ad hoc quidem faciendum,<br />

dura paterno vos adhortamur animo, Decessorum Nostrorum, ac praesertim<br />

Pii IX, Deiparam sine originali labe conceptam definituri, rationem et viam<br />

secuti, enixe vos rogamus, ut Nobis significare velitis qua devotione, prò sua<br />

quisque fide ac pietate, clerus popolusque moderamini vestro commissus Beatissimae<br />

Virginis Mariae Assumptionem prosequatur. Praesertim autem nosse


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 285<br />

quam maxime cupimus an vos, Venerabiles Fratres, prò eximia vestra sapientia<br />

et prudentia censeatis Assumptionem corpoream Beatissimae Virginis tamquam<br />

dogma fidei proponi ac definiri posse, et an id cum clero et populo vestro<br />

exoptetis.<br />

Responsa autem expectantes vestra, quae quanto citiora tanto gratiora<br />

Nobis erunt. Dei munerum largitatem atque opiferae praecelsae Virginis favorem<br />

vobis, Venerabiles Fratres vestratibusque adprecamur, dum paternae Nostrae<br />

benevolentiae testem et vobis et gregibus curae vestrae commissis Apostolicam<br />

Benedictionem amantissime in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die 1 mensis Maii anno MCMXLVI<br />

Pontificatus Nostri octavo.<br />

PIUS PP. XII<br />

RADIUS NUNCIUS PII XII MARIANO CONVENTUI<br />

COLUMBIANO CO<br />

SUMMARIUM: Occasione Conventus mariani in cioitate Bogotensi celebrati,<br />

Pius XII alloquitur columbianos: meminit devotionem nationis erga b. v.<br />

cuius patcocinium invocat, auditores hortatuv ut fidem patrum inviolatam servent.<br />

Venerables Hetmanos y amados hijos, congtesistas de Bogotà:<br />

Entre los primeros albores de una -paz, todavia incierta, y animados por<br />

la mas fervorosa y filial devoción a la Madre de Dios, habéis conseguido finalmente<br />

reunir, tras cuatro afios de espera, vuestro Congreso Mariano nacional.<br />

No os sufrìa el corazón mas aplazamiento, porque Colombia, entre sus<br />

muchos titulos de gloria y de nobleza, — que no en balde fué un dia puerta<br />

para la fé y la civilización — cuenta comò uno de los primeros el ser un<br />

pueblo ardientemente mariano. Su suelo rico y hermoso, lo mismo en las<br />

«mas imponentes de sus cordilleras que en las risueiias y fecundas tierras bajas,<br />

se nos presenta corno un manto precioso, donde fingen perlas y rubies los incontables<br />

Santuarios de la Madre de Dios; desde Nuestra Sefiora de la Pena<br />

en Bogotà hasta la Virgen de la Popa en Carla gena; desde la del Rosario en<br />

Tunja, o la de Mongui, o la de la Candelaria de Medellin, hasta la devotisima<br />

Nuestra Sefiora de Chiquinquirà, solemnemente coronada en vuestro primer<br />

Congreso Mariano de 1919.<br />

Colombia, tierra de la Virgen; Colombia, jardin mariano! No sera<br />

està una de las causas que hacen de vuestra patria corno un firme baluarte de<br />

nuestra santa fé en el continente americano, hasta el punto de que, especial-<br />

(-0 Oss. Rom., 1 luglio, 1946.


286 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

mente en alguna de vuestras regiones, se respira todavia aquel aura cristiana,<br />

sana, ingenua y profunda, que por desgrarcia va siendo ya tan rara en el ambiente<br />

viciado de nuestro siglo?<br />

« Grande fué su cuidado nunca interrumpido — ha dicho Nuestro inmortai<br />

Predecesor Leon XIII, insigne devoto de Maria — porque la fé católica<br />

se conservara firme en los pueblos y floreciera integra y fecunda » (#). Y<br />

los que quieran profundizar un dia en el hecho indudable y admirable de la<br />

difusión y conservación de nuestra santa fé en las regiones colonizadas por la<br />

Madre Espana, tendràn que confesar que para obtener tan grande fruto, el<br />

Espiritu Santo inspirò a aquellos heroicos misioneros que con una mano enarbolasen<br />

la Santa Cruz y con otra mostrasen a aquellos pueblos la imagen de<br />

Nuestra Sefiora, piantando alli profundamente aquel triple amor, que ha resistido<br />

a todos los huracanes: amor a la Eucaristia, amor a la Madre de Dio y<br />

amor al Sumo Pontifice. « Bajo los auspicios de Nuestra Sefiora la Virgen Maria<br />

en el misterio de su Immaculada Concepción » decretò la independencia absoluta<br />

el colegio electoral de Cundinamarca; e igualmehte «bajo la especial protección<br />

de la Santisima Virgen Nuestra Sefiora » quedó costituido el Congreso<br />

Federativo de las provincias unidas de la Nueva Granada; en su nombre<br />

ponian el pie en el estribo vuestros abuelos mirando a la cima que habian<br />

de pasar; invocandola se saludaban los caminantes al cruzarse en el sendero,<br />

perdidos acaso en el bosque; con la salutación angelica ungian tres veces su<br />

jornada aquellos hombres fuertes que os precedieron; en el clàsico hogar colombiano,<br />

lo mismo en la ciudad que en la aidea o en la hacienda, se ha<br />

santifkado siempre el final de la jornada con el santo rosario, entonado reciamente<br />

por el jefe de familia y respondido por todos los de casa, familiares y<br />

criados. Y ahora vosotros, reunidos en Congreso Mariano nacional para honrar<br />

y coronar a la Virgen del Carmen, estàis proclamando que Colombia es<br />

siempre Colombia, es decir, mariana, y por consiguiente, inquebrantablemente<br />

católica.<br />

i La Virgen del Carmen, patrona de la gente de mar, que confia su vida<br />

todos los dias a la inestabilidad de las olas y del viento! Desde Nuestro puesto<br />

de timonel de la barca de Pedro, cuando sentimos rugir la tormenta y vemos<br />

saltar ante Nuestros ojos el furor de la marejada, que querria dar al traste con<br />

Nuestro batel, alzamos la mirada, serenos y confiados, a la Virgen del Carmen<br />

— « Respice stellam, voca Mariam » — y la pedimos que nos Nos abandone.<br />

Y aunque el infierno no cese en sus asaltos y la violencia, la audacia<br />

y el furor de las fuerzas del mal aumenten siempre, mnientras contemos con su<br />

poderoso patrocinio jamàs dudaremos de la Victoria.<br />

i La Virgen del Carmen, reina de Colombia! Prometedle solemnemente<br />

(2) Enc. « Adiutricem papali christiani » - Leonis XIII Acta, voi. XV,<br />

pag. 304.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 287<br />

absoluta fidelidad a la fé de vuestros padres, a la dottrina que ellos declararon<br />

fundamiento de vuestra patria, a la Religióni Catóìica, Apostòlica y Romana,<br />

« fuente profusa de las bendiciones del cielo », comò la llamó vuestro Libertador,<br />

el gran Simon Bolivar, en un momento solemne de vuestra vida nacional;<br />

suplicad a la Reina celestial que os conserve lo que siempre ha sido<br />

la base de la felkidad, del bienestar y de la sana alegria de vuestro pueblo:<br />

viva fé, pureza de costumbres, santidad de vida; pedidle que siga mostràndose<br />

Madre de la humanidad —• « Monstra te esse Matcem » porque nuestro<br />

pobre siglo tiene necesidad, hoy mas que nunca, de su humildad, de su sencillez<br />

y de su pureza si no quiere acabar de despenarse en los abismos de la<br />

soberbia, de la doblez y de la corrupción, hacia donde a pasos agigantados se<br />

precipita; rogadle que consuele a los muchos que hoy sufren, pues, coma dijo<br />

uno de vuestros poetas, hablando de la Virgen de las Rocas, « Ella a todos escucha,<br />

a nadie deja, - a todos mira, a todos alboroza, tiene amor para el alma<br />

que se queja - y ritmos para el alma que solloza ».<br />

Nós os deseamos, y pedimos para vosotros, la plenitud de la protección<br />

y del amor maternal de Maria y sobre todo su poderosa intercesión ante su<br />

Divino Hijo, Nós la invocamos fervorosamente en favor de Nuestro digno<br />

Legado, de todos Nuestros amadisimos Hermanos en el Episcopado con su<br />

celoso clero; de las autoridades presentes, de los congresistas y del entero<br />

pueblo colombiano, a quienes de todo corazón bendecimos.<br />

EPISTULA SUMMI PONTIFICIS EPISCOPO GRATIANOPOLITANO<br />

DE MARIANO CONVENTU APUD « LA SALETTE ». (3)<br />

Son Excellence Monseigneur Caittot Evèque de Grenoble.<br />

Au moment où va s'ouvrir le Cinquième Congrès Marial national, il<br />

Nous plait de renouveler au vènere Pasteur du Diocèse de Grenoble, gardien<br />

du sanctuaire de La Salette, le témoignage d'une paternelle confiance, que vient<br />

' d'illustrer l'exceptionnel honneur du Sacre Pallium. En vous exprimant Nos<br />

voeux et Nos compliments les plus fervents, Nous Nous rendons en esprit au<br />

milieu de vos assises dauphinoises, gràce auxquelles votre noble pays rendra<br />

un solennel hommage au Coeur Immaculé de Marie et lui promettra cette filiale<br />

fidélité, spécialement par la sanctification des dimanches et fètes consacrés au<br />

Seigneur, qui l'affermira dans sa vocation chrétienne. Que la celeste Réconciliatrice<br />

des pécheurs obtienne du Sacre Coeur cette effusion de gràces, par où<br />

puisse étre instaurée une digne et véritable paix! Nous vous envoyons à cette<br />

intention, pour le zélé Président, les Prélats et tous les membres du Congrès<br />

Marial, ainsi qu'à votre cher troupeau, comme gage des meilleures faveurs divines,<br />

la Bénédiction Apostolique.<br />

(3) Oss. Rom., 4 sett. 1946.


288 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

EPISTULA SUMMI PONTIFICIS REDEUNTIBUS EX CAPTIVITATE<br />

LOURDII ADUNATIS. (4)<br />

C'est avec une vive émotion que Nous Nous rendons en esprit parmi Nos<br />

chers fils, anciens prisonniers et déportés, revenus, cornine parie l'Apocalypse.<br />

d'une grande tribulation, au fort de laquelle vous avez fait le voeu à Notre<br />

Reine et Mère du Ciel d'un pèlerinage d'action de gràces, que vous accomplissez<br />

en cette douce féte de sa Nativité. Comment n'en serions-Nous pas profondément<br />

touché Nous-mème, qui, lors du Jubilé de la Rédemption, il y<br />

a onze ans déjà, rendions, au nom de Notre vènere Prédécesseur Pie XI, un<br />

semblable hommage à la Vierge de Lourdes, consacrant par avance à son Coeur<br />

Immaculé vos personnes, vos familles, votre pays et la paix du monde. Après<br />

la terrible tempète, vous voici donc réunis dans ce hàvre de salut. Vous y représentez<br />

vos compagnons d'exil et de captivité, vos frères malades et blessés,<br />

cete douloureuse phalange de veuves et d'orphelins, toutes ces familles que le<br />

deuil a cruellement visitées. Et de tant d'épreuves chrétiennement supportées<br />

vous faites un riolocauste de louange et de supplication, que Dieu agréera plus<br />

sùrement des mains de la Très Sainte Vierge Marie, sa Mère et la notre, pour<br />

la resurrection, dans l'ordre chrétien, de vos maisons et de votre bien-aimée<br />

patrie, pour l'établissement et l'accroissement d'une vraie paix parmi tous<br />

les hommes.<br />

C'est dans cette confiance, que Nous unissant de tout coeur à vos prières<br />

et à vos hymnes de reconnaissanse à la Madone, Nous envoyons paternellement<br />

au grand rassemblement marial des prisonniers et déportés, à tous ceux qui<br />

partagèrent leurs larmes, à l'excellent Administrateur de la Cité de la Vierge et<br />

par lui à tous les pèlerins de Lourdes et à la France catholique tout entière,<br />

comme gage des meilleures consolations célestes et de surnaturelle prospérité,<br />

la Bénédiction Apostolique.<br />

(4) Oss. Rom., 7 sett. 1946.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ALLOCUTIO PII XII ALIQUIBUS PARTECIPANTIBUS PIAE<br />

PEREGRINATIONI VULGO « GRAND-RETOUR » (l)<br />

SUMMARIUM : S. Pontifex aliquos excipiendo partecipante* petegrinationi vulgo<br />

« Grand-Retouc », eorum deditionem laudai, sed magis ad inceptum opus<br />

perficiendum hortatuc, ut pietas in Virginem maximum habeat complementum<br />

iti dignis vitae operibus.<br />

Votre petit groupe, très chers fils, Nous rend présentes, en ce moment,<br />

les foules innombrables qui, depuis plus de trois ans et demi, ont pris part<br />

au « Grand Retour » : retour de Notre Dame après son voyage triomplial à<br />

travers son royaume, mais surtout retour des Smes, par Marie, à Jesus. Pour<br />

vous, qui comptez panni les plus zélés conducteurs de ce « Grand Retour »,<br />

vous avez voulu, au nom de tous, venir vers Nous; de tout coeur paternel,<br />

Nous vous accueillons et Nous vous remercions, vous et, en vos personnes,<br />

tous ceux que vous représentez ici. Vous avez fait de votre long pèlerinage un<br />

acte permànent de prière et de pénitence; soyez-en loués. Vous Nous en<br />

montrez les fruits abondants et magnifiques, la récolte visible qui laisse deviner<br />

la ricbesse incomparable de la récolte invisible connue seulement du<br />

Seigneur maitre de la vigne, du divin vendangeur; il est juste de vous en<br />

féliciter.<br />

Et pourtant, plus que des remerciements, plus que des louanges et des<br />

félicitations, vous attendez de Nous une consigne. Bien volontiers Nous<br />

vous la donnons. Elle tient tput entière en ce seul mot: Persévérez! Persévérez,<br />

e* est-à-dire ne vous arrétez pas en chemin avant d'avoir atteint le but;<br />

persévérez, c'est-à-dire suivez toujours la voie étroite où vous vous étes engagés;<br />

persévérez, c'est-a-dire restez fidèles à Celle qui vous a guidés jusqu'ici<br />

et par qui vous conduirez les àmes à votre suite vers l'éternel salut.<br />

Quel que soit le bien que vous avez fait au cours de votre grande mission,<br />

et si bonnes, si sincères, si énergiques que soient vos résolutions, vous<br />

aurez besoin de vous animer sans cesse vous-mème et d'encourager votre<br />

prochain à la persévérance surtout sur ces points, si vous ne voulez vous<br />

résigner à n'avoir allume, durant ces trois ans et demi d'efforts et de fatigues,<br />

qu'un beau feu de paille, si vous voulez faire vótre la parole du Maitre:<br />

« Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur? » (2).<br />

(-0 Oss. Rom., 23 Nov. 1946.<br />

(2) Le. 12, 49.


224 UOCUMEOTA MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

C'est qu'il faut du courage pour persévérer jusqu'au but. Il vous en<br />

faudra pour surmonter au jour le jour votre propre lassitude; il vous en<br />

faudra bien plus encore, las vous-mémes, pour entraìner les autres. Assez<br />

facilement, les foules répondent au premier signal, enthousiastes et généreuses<br />

puis elles se relàchent: au dedans des coeurs, le ressort se détend, un léger<br />

soufflé qui passe éteint la fiamme. A vous de retendre indéfiniment le ressort,<br />

à vous d'entretenir le feu, de ranimer l'étincelle, qui dort quand mème<br />

sous la cendre. Saint Paul ne se lamentait-il pas de l'inconstance des Galates?<br />

(3). Ils étaient si bien partisi et voilà qu'ils se sont arrètés; tout semble à<br />

recommencer. Vous aussi, vous la sentirez plus d'une fois cette épreuve et<br />

vous aurez à faire appel à toute votre energie, au secours puissant de la gràce<br />

pour persévérer, pour recommencer toujours, pour assurer aux àmes et<br />

vous assurer à vous mèmes l'accomplissement de la promesse: « Qui autem<br />

perseveraverit usque ad finem, hic salvus erit » : — c'est celui qui aura persévéré<br />

jusqu'à la fin qui sera sauvé (4) Que rien donc ne vous arréte, très<br />

chers fils : ni la difficulté, ni les déceptions, ni parfois l'apparente sterilite de<br />

votre apostolat. Marchez toujours en avanti<br />

Marchez toujours, mais par la voie où vous ètes engagés, disions-Nous :<br />

cette voie est la bonne. C'est la voie de la prière et de la pénitence, la voit<br />

royale de la Croix. Il n'en est point d'autre pour forcer à battre en retraite<br />

le démon de l'orgueil, de la sensualité, de l'egoisme, qui s'est emparé du<br />

monde et qui le tient captif; Jesus l'a dit: «Hoc genus in nullo potest<br />

exire, nisi in oratione et ieiunio » (5). Il n'en est point d'autre non plus<br />

par où aller et conduire les àmes au terme de la vie éternelle. Jesus l'a enseigné<br />

par son exemple ( 6 ). On a, de nos jours, trop negligé la lecon du<br />

Maitre, trop redouté de n'ètre pas suivi dans la route austère, trop éscomptc<br />

le succès en choisissant d'autres routes plus commodes, plus agréables à la<br />

nature. L'expérience heureuse que vous venez de faire a suffisamment dissipé<br />

l'illusion vaine de la pusillanimité.<br />

Ce n'est pas que Nous dédaignions les ressources humaines, ni que Nous<br />

blamions l'usage qu'on en fait en les adaptant aux oeuvres du zèle, en<br />

les mettant au service de l'apostolat. Tant s'en faut! Dieu a mis à la disposition<br />

des bommes les moyens naturels, afin qu'ils s'en servent aussi pour<br />

poursuivre les fins surnaturelles. Mais l'erreur serait erfeur pernicieuse —<br />

de faire fond d'abord sur ces industries et ces méthodes prétendues modernes<br />

et de ne recourir aux forces surnaturelles de la gràce, par la prière<br />

et par la pénitence, que comme à un renfort subsidiaire: et plùt à Dieu<br />

qu'on recourùt encore toujours! Or, le plus difficile n'est pas l'élan de<br />

(3) Gal. 3, 1.<br />

(4) Mt. 10, 22.<br />

(5) Me. 9, 28.<br />

(6) Le. 9, 23.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 225<br />

ferveur des veillées nocturnes, des processions pieds-nus sur le sol brùlant<br />

ou glacé, s'il ne constitue qu'un épisode passager. Le plus difficile est la<br />

fidélité constante aux devoirs, méme génants, du chrétien, aux pratiques<br />

pieuses, aux menus sacrifices de la vie quotidienne en esprit de réparation,<br />

d'humilité, d'amour.<br />

Il se trompent, au grand datti des àmés, ceux qui pensent les ramener<br />

plus facilement au devoir, à la pratique de la religion en desserant le joug<br />

du Maitre, en s'aventurant par d'autres sentiers que celui par où lui-méme<br />

veut nous conduire. Mais ils ne se trompent pas moins ceux qui ne montrent<br />

de la route que les ronces et les épines, qui ne songent pas à la faire<br />

aimer. Vous avez mieux compris cela, Dieu merci! vous qui marchez et<br />

faites marcher par la voie courageuse, mais qui portez avec vous la Croix<br />

de Jesus pour l'illuminer, l'image de Marie pour la fleurir et l'embaumer.<br />

Voilà pourquoi Nous vous recommandions en commencant: Soyez fidèles<br />

à Celle qui vous a guidés jusqu'ici. Faisant écho à Notre appel au<br />

monde vous l'avez fait entendre autour de vous; vous avez parcouru la<br />

France entière pour le faire retentir et vous avez invite tous les chrétiens<br />

à renouveler personellement, chacun en son propre nom, la consécration au<br />

Coeur Immaculé de Marie, prononcée au nom de tous par leurs Pasteurs. Vous<br />

avez recueilli déjà dix millions d'adhésions individuelles; ce résultat Nous cause<br />

une grande joie et éveille en Nous une grande espérance. Mais la condition<br />

indispensable pour la persévérance dans cette consécration c'est d'en entendre<br />

le vrai sens, d'en saisir toute la portée, d'en assumer loyalement toutes<br />

les obligations.<br />

Nous ne pouvons ici que rappeler ce que Nous disions sur ce sujet en<br />

un anniversaire bien cher à Notre coeur : « La consécration à la Mère de<br />

Dieu... est un don total de soi, pour toute la vie et pour l'éternité; non<br />

pas un don de pure forme ou pur sentiment, mais un don effectif, réalisé<br />

dans l'intensité de la vie chrétienne et mariale » (Discours du 21 janvier 1945<br />

aux congréganistes de la sainte Vierge).<br />

Le grand voyage de Marie, Reine et Patronne de la France, à travers<br />

son beau domarne, est donc achevé; Elle continue, de sa falaise de Boulogne,<br />

de son tróne du ciel surtout, à veiller sur sa famille et à la protéger. Votre<br />

voyage à vous aussi s'achève; continuez en union avec Elle votre oeuvre de<br />

salut. Vous attirerez sur votre peuple et sur vous mémes ses maternelles faveurs,<br />

en gage desquelles, Nous vous donnons, à vous, à tous les participants<br />

du « Grand Retour », à tous ceux qui sont l'objet de votre zèle, à toute<br />

la France bien-aimée, du fond de Notre coeur de Pére, Notre Bénédiction Apostolique.


226 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

EPISTOLA SUMMI PONTIFICIS AD CARD. JACOBUM MC GUIGAN,<br />

QUEM LEGATUM MITTIT AD CONVENTUM MARIALEM E TOTA<br />

CANADIA IN URBE OCTAVIA CELEBRANDUM (25 Martii 1947) (•*)<br />

SUMMARIUM: Asseoerat Pitts XII nostra tempora maxime libertate indigere,<br />

oeram autem illam esse quam Christus in mundum detulit, ideoque a Maria<br />

proficiscitur. Omnes christifìdetes obstent cunctis Ubertatis impedimentis ac<br />

simul mores suos ad Mariae mores componant.<br />

Ab Octaviensi Archidioecesi condita cum mox centum revolvendi sint<br />

anni, illius sollers sacrorum Antistes prò conlatis beneficiis solèmnes vult<br />

Uni Trinoque Deo gratiarum reddere actiones, atque ut hoc debitum religionis<br />

et pietatis officium acceptius sempiterno Numini exsolvatur, id materno<br />

B. Mariae Virginis patrocinio committere studet. Quam ob rem in<br />

urbe Octavia e tota Canadia Marialem Cónventum indixit, qui sacrarum<br />

caerimoniarum nitore, cleri populique frequentia, doctrinae evolvendis argumentis,<br />

morum inculcandis praeceptis, spiritalis demum messis exspectata opulentia<br />

insignis futurus esse prospicitur. Quoniam autem quidquid ad pia fidelium<br />

studia excitanda pertinet, et debemus et ayemus provehere, non solum<br />

stata celebritate palam gaudemus, verum etiam, prò Nostra in Canadensem<br />

Nationem benevolentia, ei laetitiae sanctae accessionem praebere percupimus.<br />

Te igitur, dilecte Fili Noster, Legatum diligimus, renuntiamus, fàV<br />

cimus, qui Nostro nomine et auctoritate Marialis Conventus solemnibus<br />

praesideas; neque dubitamus, quin honorifico tibi demandato munere, ita<br />

perfuncturus sis, ut Ecclesiae profectum, Nobis gaudium, tibi ubertim promerita<br />

compares. Tuum igitur erit ad Marialia festa illa conventuris et imprimis<br />

Octaviensis ecclesiae fidelibus, Nostra omina et hortamenta proferre.<br />

Cogitantibus vero diu Nobis, quid buie tempori magis accommodatum et<br />

salutare, interpres Noster ac veluti os Nostrum effectus, illue conventuros<br />

perdoceas, hoc menti Nostrae effulsit consilium. Quid aevo nostro magis necessarium<br />

et optabile quam libertas et rectus Ubertatis usus in Dei glorialo<br />

et ad Veram fidem profitendam tuendamque? Libertas, caeleste donum praecipuum,<br />

quo homo sponte Dei maiestati legique paret itaque suae nobilitatis<br />

et felicitatis fit faber et universalis ordinis servator et cultor, qua via<br />

acquiratur, quo tendat, quo limite coerceatur, divina óracula apertissime edicunt<br />

: « Si vos manseritis in sermone meo, Vere discipuli mei eritis, et cognoscetis<br />

veritatem, et veritas liberabit vos » (#). Non est libertas, si recte<br />

ea aestimetur, quidquid audendi effrenata potestas, non est in errando et in<br />

delinquendo impunita nequitia. Veritas parens libertatis est; veritas ipsius<br />

est lux, vehiculum, gloria. Atquf Christusi Veritas est, qua cognoscimus<br />

(1) Act. Ap. Sed. 39 (1947) p. 254.<br />

(?) Jo. 8, 32.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 227<br />

abscondita et iusta perficimus, et Christus per Mariam invectus est mundo:<br />

« Veritas quae est in sinu Patris, de terra orta est, ut est etiam in sinu matris.<br />

Veritas, qua mundus continetur, de terra orta est, ut fòemineis manibus portaretur<br />

» (3). Qua ràtione et vera libertas a Maria proficiscitur, quae fuit<br />

omnium Uberrima, quia omnium sanctissima, eademque, cunctarum magistra<br />

virtutum, filios clientesque suos erudit, quomodo se liberare possint a falso<br />

et a malo et ita exigere mortalis tempora vitae, ut bono suo consulentes, aliis<br />

bene facientes, Deo auctiorem laudem comparantes, continenter ad meliora<br />

conscedant. Nomine igitur et auxilio freti Deiparae contendant et pugnent<br />

universi, qui re christiani vocantur et sunt, ut contra eos, qui libertatem<br />

conterunt aut adulterant, huius dignitatem, spem salutemque generis humani,<br />

servent atque apprime suos mores ad Mariae mores componant: hi<br />

enim imitabili gratia renident et alliciente luce fulgescunt : « Quid nobilius<br />

Dei matre? Quid splendidius ea, quam Splendor elegit? » (4). Haec, dilette<br />

Fili Noster, in Octaviensi coetu Nostris verbis alloquere et hortare<br />

adstantes, eos id etiam monens Nos in actuosa et florentissima Canadia spem<br />

ponere in gravissimo, quod urget, incepto restaurandi videlicet omnia in<br />

Christo et Evangelii norma et afflatu saeculum, heu nimium in transversum<br />

actum, emendandi et in auspicatum ordinem et statum restituendo Ut autem<br />

Marialis supra memoratusl Conventus maiores spiritales fructus progignat,<br />

id tibi facultatis facimus, ut, quo volueris die, post Sacrum pontificali<br />

ritu peractum Nostra auctoritate adstantibus christifidelibus Apostoli-,<br />

cam Benedictione impertias, plenaria indulgentia iisdem proposita, consueto<br />

Ecclesiae praescripto lucranda. Nihil demum aliud Nobis restat, nisi ut tibi,<br />

dilecte Fili Noster, et Venerabili Fratri Octaviensi Archiepiscopo necnon Episcopis,<br />

sacerdotibus et fidelibus, qui Octavknsibus sacris Marialibus solemnibus<br />

intererunt vel eis utcumque favebunt, effusa caritate benedicamus, multum<br />

optantes, ut omnes cum Maria et per Mariam, Dei hominumque matrem,<br />

veritatis et libertatis, quae ex Deo sunt et ad Deum ducunt, eximii sitis<br />

amatores et diserti praecones.<br />

Datum Romae apud S. Petrum, die XXV mensis "Martii, in festo Annuntiationis<br />

B. Mariae Virginis, anno MDOCCCXLVH, Pontificatus Nostri<br />

nono.<br />

(3) S. Augustinus, Sermo CLXXXV, 1; Migne P. L. t. 38, e. 997.<br />

(-Ó S. Ambrosius, De Vicginibus lib. II, e. II, 7; Migne P. L. t. 16,<br />

e. 220.


228 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

NUNTIUS RADIOPHONICUS DATUS E TOTA CANADIA CONVEN-<br />

TUM MARIALEM IN URBE OCTAVIA COADUNATIS<br />

(19 Junii 1947) (*)<br />

SUMMARIUM: Historia naticnis canadiensis pecutiarem pietatem ac protectionem<br />

Deipacae ostendtt. Tribus ahhinc saeculis Canadia Matrem Dei honorat<br />

at nunquam ut in praesenti.<br />

C'est avec une douce et paternelle émotion que Nous Nous rendons en<br />

esprit au Congrès Marial d'Ottawa et que, par la voie des ondes, Nous adressons<br />

à Nos chers fils.qui s'y trouvent réunis dans un unanime élan de piété<br />

envers la Mère de Dieu, notre Mère, l'expression de Nos encouragements,<br />

de Nos félicitations, de Nos voeux.<br />

S'il est vrai, comme l'a dit Bossuet, que « quand Jesus entre quelque<br />

part, il y entre avec sa Croix » (2), il est également vrai qu'il n'y entre jamais<br />

sans Marie.<br />

Le Canada, lorsqu'il accueillit la Bonne Nouvelle que, au prix de<br />

leurs sueurs et de leur sang, lui apportaient d'intrépides Missionnaires, ne<br />

pouvait faire exception à cette règie d'or, à cette economie divine. Le jour<br />

où Jacques Carrier plantait la Croix sur les rives du Saint-Laurent et sur<br />

chaque point où il abordait, — la montrant du doigt aux sauvages et levant<br />

les yeux vers le ciel, — le jour où, appliquant còntre un arbre une<br />

image de Marie, il lui confiait le salut de son expédition atteinte par la maladie;<br />

Jesus prenait possession de votre terre, avec sa Croix, avec sa Mère.<br />

Bien humble entrée.<br />

Voyez donc! N'est-ce pas plutòt le prelude d'une marche triomphale<br />

qui ne cesserà de progresser? et dont les solennités d'aujourd'hui, avec tout<br />

leur édat, ne marquènt qu'un stade préparatoire, une étape en avant vers<br />

de nouveaùx triomphes de Jesus, de sa Croix, de sa Mère? A mesure qu'elle<br />

se déroule depuis plus de quatre siècles, la voix des foules, loin de se taire,<br />

s'est faite plus sonore, plus vibrante, plus enthousiaste, dans l'hosanna au<br />

beni qui vient au nom du Seigneur, dans la lovange à Celle par qui il est<br />

venu. Et sans qu'elle se tùt, est venue se joindre, puissante, la voix du bronze<br />

qui, sur l'initiative de Champlain s'est mise, en 1634, à sonner, comme<br />

dans la mère-patrie, l'Angelus du matin, du midi et du soir, la voix des<br />

pierres aussi qui, à leur tour, se sont mises à chanter, dans des centaines et<br />

des centaines de chapelles et d'églises, le noni de la Reine du ciel et de la<br />

terre, proclamée souveraine du Canada. Consacrant à Marie, le 8 décembre<br />

1635, toutes les missions présentes et futures du Canada, saint Jean de Brébeuf<br />

et ses compagnons dédiaient à l'Immaculée Conception un humble sanctuaire<br />

(1) Act. Ap. Sed., 39 (1947) p. 268.<br />

(#) Panégyrique de S. Jean, l.er point.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 229<br />

sur un petit fortin : tei fut le berceau de la vaste et opulente cité de Quebec,<br />

où se dresse aujourd'hui le tempie de Notre-Dame des Victoires. Depuis, quelle<br />

floraison!<br />

Témoignage plus éloquent encore celui du sang des martyrs, du zèle<br />

desi apótres, évèques, prètres, religieux et religieuses, depuis les Ordres plus ànciens<br />

jusqu'aux plus récentes familles religieuses et aux nombreuses phalanges<br />

de l'apostolat la'ique; tous, voués au ^ulte et au service de la Mère de<br />

Dieu, se sont appliqués à la faire connaitre, à la faire aimer; tous ont<br />

place SOU.S son patronage leur oeuvre d'évangélisation et de sanctification. D'un<br />

océan à J'autre, des grands centres industriels aux steppes glacés des Esquimaux,<br />

sur toute l'étendue de votre immense patrie, rayonne, avec la splendeur<br />

de Jesus, le maternel sourire de Marie, Et comment ne pas donner en<br />

cette mémorable circonstance une mention speciale aux dignes fils du grand<br />

évéque Mazenod, dont le nom mème d'Oblats de Marie Immaculée est à lui<br />

seul tout un programme, dont l'activité, déployée à Ottawa mème, dans cette<br />

magnifique Université déjà célèbre, regoit en ce jour la plus encourageante<br />

ricompense?<br />

Quel chemin parcouru sous le regard de la Vierge Immaculée et quelles<br />

perspectives s'ouvrent sur un avenir plus glorieux et plus fécond encore!<br />

Visiblement, la douce étoile a, depuis l'origine, brille sur l'Eglise Catholique<br />

du Canada; elle continue de briller sur elle et de la pròtéger. Que toujours, de<br />

plus en plus, votre espérance se repose en elle, qui vous conduira par les<br />

voies saintes et sures. A elle Nous vous confions au début de ces radieuses<br />

journées mariales.<br />

A son amour et à son intercession, Nous confions votre bien-aimée patrie:<br />

que par Marie, celle-ci jouisse dans le calme et dans la paix des trésors<br />

de la nature dont Dieu l'a favorisée; que, dans la reconnaissance envers le<br />

Créateur de tous ces biens, fidèle à la servir, elle poursuive sa mission de<br />

charité, venant fraternellement en aide aux poignantes necessjtés d'autres peuples.<br />

A l'amour et à l'intercession de Marie, Nous vous recommandons vousméme,<br />

chers fils et chères filles, afin que vous gardiez et que vous mettiez<br />

en valeur, comme votre bien le plus précieux, l'héritage de foi et de vie<br />

chrétienne que vous ont légué vos péres et auquel il Nous est bien doux<br />

de rertdre en ce moment hommage. Oui, gardez jalousement vos magnifiques<br />

traditions; défendez-les vaillamment contre tout ce qui pourrait les ruiner<br />

ou les affaiblir. Loin de là, soyez bien persuadés que, en elles, votre peuple<br />

possedè ses meilleures garànties d'avenir.<br />

Ouvrez les yeux et, d'un regard large et profond, scrutezThorizon pour<br />

prendre conscience des devoirs que comportent les problèmes sociaux d'aujourd'hui<br />

et que la justice sociale vous impose.<br />

Et puis, soyez unis entre vous. Votre commune participation à un


230 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

méme pain eucharistique, votre commuti attachement à la Mère celeste, la<br />

conscience de la commune responsabilité que portent ensemble tous lès fidèles<br />

d'une mème terre, voilà bien de quoi vous maintenir dans la solidarité d'un<br />

grand amour, devant lequel tombent misérablement les préoccupations trop<br />

personnelles et mesquines qui pourraient tendre à diviser et à séparer. « Vivez<br />

unis et dans la paix; et le Dieu d'amour et de paix sera avec vous » (#).<br />

Daigne Marie se montrer à vous médiatrice de cette paix et de cet amour.<br />

Avec une confiance sans borne et sans réserve dans sa maternelle sollicitude<br />

pour vous, chers fils et chères filles, Nous vous donnons à vous tous,<br />

assemblés en ce moment dans un commun hommage à la Mère de Dieu, à<br />

vous tous, evéques, prétres et fidèles, au bien aimé archidiocèse d'Ottawa, en<br />

cette année centenaire de sa fondation, et à son dévoué Pasteur, ainsi qu'à tout<br />

le pays et à tout le peuple du Canada, comme gage des meilleures faveurs célestes,<br />

la Bénédiction Apostolique.<br />

Beloved Children in Christ Jesus: You have opened a congress which<br />

will be memorable in the proud annals or" your country. This is not the<br />

first time that Canadian skies have been pierced by paeans of praise to honour<br />

her whom the King, the King of Kings has wished to honour. More than three<br />

centuries ago Mary's sweet name was given to river and lake, to mountainpeak<br />

and bay in your land, and devotion to her Most Pure Heart was<br />

sanctifying family hearths. A first settlement might be little more than<br />

a few rough cabins along the lower banks of the river, but a chapel was<br />

there, dedicated to God to honour the Immaculate Conception of Mary.<br />

Other brave spirits carne to penetrate farther up the river and their city<br />

was to be Mary's own; their battlecry against the savages of the forest was:<br />

Ave Purissima.<br />

But those early champions of Mary's honour to the glory of her Son,<br />

for ali their adventuresome fervour, could never have imagined the scene<br />

that Canada presents today. In the national capital, before most eminent representatives<br />

of Church and State, thousands have gatbered to make public<br />

professioni of their faith, Canada's rich heritage from Old France and to rededicate<br />

to Mary Immaculate the country that they love, with whose future<br />

are bound up the happiness and welfare of their children and children's children.<br />

With keen Joy We feel conscious of Our own presence in your midst<br />

in the person of Our Cardinal Legate. Surely Our venerable Brother, the<br />

devoted Shepherd of your soùls, responded to a holy inspiration, when he<br />

planned to commemorate the centenary of the diocese of Ottawa by a Marian<br />

Congress, whose sessions and liturgical functions would help you to know<br />

better and love more ardently creation's incomparable glory, and whose<br />

(3) 2 Cor. 13, 11.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 231<br />

crowning ad would be the consecration of ali — town, city and province<br />

—• to Mary, the Mother of God.<br />

Mother of God! What an ineffable title! The grace of the divine maternity<br />

i$ the Key which opens up to weak, human scrutiny the untold riches<br />

of Mary's soul; as it is likewise a challenge commanding for her the utmost<br />

reverence of every creature. « She alone by her dignity transcends heaven<br />

and earth. None among created beings visible or invisibile can compare with<br />

her in excellence. She is at once the handmaid and the Mother of God, a<br />

Virgin and yet a Mother » (4).<br />

But when the little maid of Nazareth uttered her fiat to the message<br />

of the Angel and the Word was made flesh in her womb, she became not<br />

only the Mother of God in the physical order of nature, but also in the<br />

supernatural order of grace she became the Mother of ali, who through the<br />

Holy Spirit would be made one under the Headship of her divine Son.<br />

The Mother of the Head would be the Mother of the members (5). The<br />

Mother of the Vine would be the Mother of the branches.<br />

Our filial love of Mary prompts Us to dwell for a space in prayerful<br />

meditation with you, beloved children, on these beautiful truths. But time<br />

will not permit Us. You will ponder them in your hearts during these<br />

days of extraordinary grace, which are beginning for you. Let the sin-laden<br />

soul take courage and know that a Mother's heàrt filled with mercy is pleading<br />

with her divine Son for the needed grace of repentance and forgiveness. Let<br />

growing youth of both sexes know that a loving Mother's eyes are always<br />

on them. No path or circumstance is hidden from her anxious care. Go<br />

forward then with determination, my dear young men and young women;<br />

vindicate the glory of your Immaculate Mother. In the face of a vicious world<br />

prove that young hearts can stili be chaste. And oh how much depends<br />

in the genuine, active Catholicity of the home!<br />

Rejoice, O most pure One, Mother of God, in the holy desires and resolutions<br />

of tfay dear children of Canada. They are thine; they wish to cling<br />

ever to thy guiding hand. Protect them under the wings of thy affection<br />

and mercy. Defend them against the perii that threatens the human family<br />

and menaces especially those who wish to be faithful to thy Son and His<br />

Church.<br />

As a pledge of this precious blessing, beloved children, and as a token<br />

of Our paternal affection, to you, to ali who take part in this Congress and<br />

who have assisted in its preparation, We impari the Apostolic Benediction.<br />

(4) Brev. Rom. Off. B. M. V. lect. V.<br />

(5) S. Aug. De Sancta Virgin, cap. VI - PL, t. 40, e. 399.


232 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

EX ALLOCUTIONE PII XII ADSTANTIBUS CHRISTIFIDELIBUS<br />

QUI ROMAM CONVENERANT AD CANONIZATIONEM LUDOVICI<br />

MARIAE GRIGNION DE MONTFORT CELEBRANDAM<br />

(Die 21 Julii 1947) (1)<br />

SUMMARIUM: S. Pontifex affirmat nullum peccatorem, iuxta Montfort, Marine<br />

restitisse, pietatemque sinceritate praestare debere. Traditionalem cultum in<br />

Christi unione, duce Maria, consistere. Huius devotionis consuetudines mutare<br />

secundum varias temporum, locorum personarum conditiones. Ecctesiam filiis<br />

iustam libertatem vindicare, ita ut nulla devotionis forma sit ceterarum exclusiva.<br />

Adstantes monentur ut in s. Aloisio Udem in Virginis intercessionem,<br />

tnrtutes ac erga Jesum amorem imitentur.<br />

...Le grand ressort de tout son ministère apostolique, son grand secret<br />

pour attirer les àmes et les donner à Jesus, e'est la dévotion à Marie. Sur<br />

elle, il fonde toute son action: en elle est toute son assurance, et il ne pouvait<br />

trouver arme plus efficace à son epoque. A l'austérité sans joie, à la<br />

sombre terreur, à l'orgueilleuse dépression du jansénisme, il oppose l'amour<br />

filial, confiant, ardent, expansif et effectif du dévot serviteur de Marie, envers<br />

celle qui est le refuge de* pecheurs, la Mère de la divine Gràce, notre<br />

vie, notre douceur, notre espérance. Notre avocate aussi; avocate qui placée<br />

entre Dieu et le pécheur est toute occupée à invoquer la clémence du juge<br />

pour fléchir sa justice, à toucher le coeur du coupable pour vaincre son<br />

obstination. Dans sa conviction et son expérience de ce róle de Marie, le<br />

missionnaire dédarait avec sa pittoresque simplicité que « jamais pécheur ne<br />

lui a resistè, une fois qu'il lui a mis la main au collet avec son rosaire ».<br />

Encore faut-il qu'il s'agisse d'une dévotion sincère et loyale. Et l'auteur<br />

du « Traité de la vraie dévotion à la Sainte Vierge » distingue en traits<br />

précis celle-ci d'une fausse dévotion plus ou moins superstitieuse, qui s'autoriserait<br />

de quelques pratiques extérieures ou de quelques sentiments superficiels<br />

pour vivre à sa guise et demeurer dans le péché comptant sur une<br />

gràce miraculeuse de la dernière heure.<br />

La vraie dévotion, celle de la tradition, celle de l'Eglise, celle, dirions-<br />

Nous, du bon sens chrétien et catholique, tend essentiellement vers l'union<br />

à Jesus, sous la conduite de Marie. Forme et pratique de cette dévotion<br />

peuvent varier suivant les temps, les lieux, les inclinations personnelles. Dans<br />

les limites de la doctrine saìne et sùre, de l'orthodoxie et de la dignité<br />

(lÉlu eulte, l'Eglise laisse à ses enfants une juste marge de liberté. Elle a<br />

d'ailleurs conscience que la vraie et parfaite dévotion envers la Sainte Vierge<br />

n'est point tellement liée à ces modalités qu'aucune d'elles puisse en revens<br />

diquer le monopole.<br />

Et voilà pourquoi, chers fils et chères filles. Nous souhaitons ardem-<br />

(-*) Act. Ap. Sed., 39 (1947) p. 412.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 233<br />

ment que, par dessus les manifestations variées de la piété envers la Mère<br />

de Dieu, Mère des hommes, vous puisiez tous, dans le trésor des écrits et<br />

des exemples de notre saint, ce qui a fait le fond de sa dévotion mariale:<br />

sa ferme conviction de la très puissante intercession de Marie, sa volonté<br />

résolue d'imiter autant que possible les vertus de la Vierge des vierges, l'ardeur<br />

véhémente de son amour pour elle et pour Jesus...<br />

NUNTIUS RADIOPHONICUS MESSANENSIBUS<br />

DATUS DIE 13 AUGUSTI 1947 (1)<br />

SUMMARIUM: 5. Pontifex, radiophonicis undis iterum Messanae forum, Virgini<br />

dicatum, illuminat; renovationem consectationis Deiparae hortatut quae<br />

monet veratri pacem in evangelica iustitia f andari.<br />

Gaudeamus omnes in Domino — Assumpta est Maria in Coelum; gaudent<br />

Angeli.<br />

Rallegriamoci tutti nel Signore! — Il canto della nostra allegrezza —<br />

allegrezza di tutta la Chiesa — salga a Maria nella imminente solennità<br />

della sua Assunzione al Cielo tra gl'inni angelici.<br />

E voi, Messinesi, figli Nostri diletti, figli di Maria privilegiati, esultate<br />

di santa gioia, mentre vedete riaperta al culto la vetusta vostra Cattedrale,<br />

per la seconda volta risorta dalle rovine, e restituito ancor più fulgido<br />

il suo splendore alla monumentale colonna votiva che la vostra pietà<br />

eresse alla celeste fede, e il Nostro Predecessore illuminò la prima volta a<br />

suggellare la testimonianza stessa e quasi ad additarne la smagliante vivezza<br />

nel trascendente simbolo della luce.<br />

A Noi avete ora chiesto di riaccendere cotesta colonna dopo là funesta<br />

vicenda di una atrocissima guerra che, travolgendo uomini e cose, addentò<br />

furiosa anche il vostro pacifico monumento mariano e lo fasciò per<br />

più anni di notturna tenebra, come ad annnullarne il glorioso significato.<br />

E Noi, non senza un commosso palpito del Nostro cuore, educato fin<br />

dalle ginocchia materne a battere forte per la dolcissima Madre di Dio,<br />

ripeteremo fra alcuni istanti il simbolico gesto. In questa mistica sera, al<br />

cospetto del vostro azzurro mare e della vostra terra incantata, nella trepida<br />

esultanza di tutto un popolo, che in questo momento appunta alla<br />

colonna votiva i suoi sguardi, a Noi il-suo pensiero, a Maria tutta l'anima,<br />

«eco ridoneremo al monumento della vostra fede la sua fulgida veste, onde,<br />

nuovo faro ai viventi, essa additerà ancora ai naviganti il porto e ai cuori<br />

affaticati il Cielo.<br />

Ma compiendo per voi il gesto devoto e auspicante, Noi riaffermiamo<br />

della simbolica accensione l'alto significato.<br />

(1) Oss. Rom., 15 agosto 1947.


234 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGlSTERtl <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Questa accensione infatti non indica tanto un monumento che risorge<br />

quanto una promessa che si rinnova.<br />

E' la promessa di una città che, devota a Maria nei secoli e gelosa<br />

custode di tradizioni che della sua pietà mariana furono costante ornamento<br />

e quasi gentile palladio, ritorna oggi esultando a così gloriosa orma della<br />

sua storia; e noverando fasti e ravvivando memorie, cancella l'offesa recata<br />

alla sua pietà dal cieco turbine della guerra devastatrice. Ai piedi di<br />

questa colonna votiva essa ripete a Maria la sua gratitudine e la sua ferma<br />

volontà di non smentire nel privato e nel pubblico costume quella fede che<br />

così apertamente e solennemente vuole affermar al cospetto del mondo, nelle<br />

tenebre della notte come nella piena luce del giorno.<br />

Così accolga la Vergine benedetta il rinnovato omaggio della Sua Messina,<br />

in giorni tutti pieni ancora del martirio d'una guerra, che ha aperto<br />

così profondi solchi di lutto e di dolore. Ai cuori, da per tutto trepidanti<br />

per la minaccia di nuovi mali e incerti di un domani denso d'incognite, ottenga<br />

la benigna Madre di ritrovare sotto i segni di Dio alla luce del Suo<br />

divin Figlio, le smarrite vie della pace.<br />

A voi, che ascoltate riverenti da secoli i Suoi materni ammonimenti»<br />

ricordi la Regina del Cielo, come alla pace vera, profonda, durevole non<br />

viene l'uomo, non vengono i popoli se non per gli ardui, ma sicuri sentieri<br />

della giustizia evangelica e di quell'amore forte e generoso che di questa<br />

giustizia è il più alto coronamento.<br />

Ricordi essa a Voi e a tutti come, non per fraterne contese e per vittorie<br />

di egoismi, non per violenze e cupidigia di potere, non per ostinate<br />

rivalità si conquista da noi e dalla famiglia umana il supremo bene di quella<br />

pace, a cui pur siamo tutti chiamati, ma attuando la dottrina di Colui, il<br />

quale solo ha potuto nominarsi Principe della Pace e altra guerra non ha<br />

proclamato che il combattimento dell'uomo contro le proprie passioni.<br />

Con questi sensi e con questi voti, prostrati anche Noi in spirito ai<br />

piedi di Maria troneggiante sulla luminosa colonna del vostro lido, la invochiamo<br />

perpetuamente presente in mezzo a voi coi suoi materni favori,<br />

mentre a voi tutti, alle vostre famiglie, alla vostra Città e alla vostra isola<br />

impartiamo di gran cuore l'Apostolica Benedizione.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 235<br />

NUNTIUS RADIOPHONICUS DATUS CHRISTIFIDELIBUS IN MAA-<br />

STRICHT COADUNATIS OB CONVENTUM MARIALEM HOLLAN-<br />

DIAE (5 Sept. 1947) (J)<br />

SUMMARIUM : Laudatur activitas, fides Èataoorum CathoUcorum; memoratur<br />

onus serxxmdi augendique vitae feligiosae. B. Maria Vigo ad hoc auxilium<br />

opportunum praestabìt.<br />

C'est avec joie que Nous Nous rendons, chers Fils et chères Filles des<br />

Pays-Bas, à votre désir de recevoir, par la voie des ondes, Notre Bénédiction,<br />

au conrs deTimposante manifestation, qui vous a réunis dans cette ville de<br />

Maastricht, si fervente de vie catholique, si riche d'antiques monuments et<br />

de trésors d'art chrétien, et par une grlce singulière, préservée des destructions<br />

de la guerre - afin d'honorer la très pure Vierge et Mère de Dieu, Marie.<br />

Elle Nous procure aussi l'occasion de vous adresser, à vous, dont la foi<br />

est admirée dans le monde entier (#), une paternelle parole de salutation,<br />

de louange et d'encouragement.<br />

Votre Congrès vient marquer à peu près le terme d'un siècle, qui mérite<br />

certainement d'étre retenu comme l'un des plus remarquables pour l'Eglise<br />

Catholique aux Pays-Bas; cent ans de progrès, d'accroissement, de vigueur,,<br />

dans l'organisation et dans les manifestations visibles de la vie ecclésiastique<br />

sans doute, mais non moins dans le perfectionnement de la vie intérieure<br />

des fidèles. fadmirable mouvement eucharistique, qui s'ést dévéìoppé panni<br />

vous, en est une preuve magnifique. C'est avec joie aussi que Nous Nous<br />

plaisons à commémorer particulièrement l'organisation de l'école pour la<br />

jeunesse catholique, que vous avez obtenue au prix d'un long et persévérant<br />

effort; votre activité charitable et sociale, exercée selon les normes des<br />

Autorités ecclésiastiques, est couronnée des meilleurs succès; votre incompara -<br />

ble zèle et votre contribution en faveur des Missions catholiques. Et ce<br />

Nous est un vrai réconfort de penser combien l'affermissement de la vie catholique<br />

aux Pays-Bas s'est avere bienfaisant pour votre Pays, et avec quelle<br />

ardeur aussi, dans les moments les plus durs et les plus difficiles, vous étes restés<br />

exemplairement fidèles à votre Patrie, Dans ce noble devoir; comme aussi<br />

dans le sentiment de la charité et du pardon, il est juste de reconnaìtre que<br />

vous a précédés.vous frayant courageusement la voie, votre venere Episcopat,<br />

avec à sa téte le très digne Cardinal Archevèque d'Utrecht, Notre Légat<br />

à votre Congrès, intrepide héraut et défenseur de la doctrine et de la morale<br />

catholique contre les erreurs du néopaganisme et du racisme, contre<br />

les excès de la vengeance et de ces solennelles assises, ne monterait pas de<br />

vos coeurs et de vos lèvres, en une puissante harmonie, un chant d'action<br />

(1) Oss. Rom., 7 sett. 1947.<br />

(2) Cfr. Rom. 1, 8.


236 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

de gràce à Dieu, Pére des miséricordes, dont les ixiscrutables conseils et les<br />

voies mystérieuses ont regi et conduit l'histoire de l'Eglise catholique aux<br />

Pays-Bas (3); à l'Homme-Dieu, notre Sauveur Jésus-Christ, « Dieu bèni<br />

dans les siècles » (4); à la très Sainte Vierge Marie, qui vous protège et<br />

intercéde pour vous, et dont la maternelle sollicitude s'est manifestée de manière<br />

si tangibile tout au long de ce dernier siècle?<br />

L'avenir, chers Fils et chères Filles, est impénétrable à vos jeux. Seul*<br />

l'omniscierice divine sait ce qu'il nous apporterà. De toute facon, à vous<br />

s'impose le devoir de maintenir, et mime d'élever toujours plus haut le niveau<br />

de votre vie religieuse, de votre ptomptitude au sacrifce, de votre esprit<br />

communautaire; toujours plus haut aussi la discipline et la morale chrétienne<br />

du mariage et de la famille, le sens de la justice sociale, le feu de la cbarité.<br />

L'histoire de l'Eglise montrè combien il est difficile de remplir un tei devoir,<br />

et quelle profonde humilité il faut pour cela, quelle vigilante sagacité, quelle<br />

étroite union avec le Christ, source de toute notre energie surnaturelle.<br />

Afin que vous soyez dignes et capables d'une pareille tàche, Marie<br />

vous viendra en aide, Elle, la Mère de la divine gràce, le Secours des chrétiens.<br />

Au peuple dévot et craignant Dieu, qu'Elle obtienne le don de perseverante<br />

et de fermeté dans la vraie foi et dans l'observance des commandements.<br />

Qu'Elle aide ceux qui se sont éloignés de Dieu à se soumettre de bonne gràce<br />

aux divins préceptes. Qu'Elle obtienne à vos prétres, la gràce d'une vie<br />

sainte, et qu'Elle les enflamme de zèle pour le salut des àmes. Qu'Elle se<br />

montre envers vos enfants et vos jeunes gens une Mère empressée, afin que,<br />

purs d'esprit et de corps, ils puissent, durant les années de la croissance, s'élever<br />

à la perfection de l'homme chrétien. A ceux enfin, sur qui pése la<br />

responsabilité de la direction des affaires publiques, qu'Elle accorde des temps<br />

plus tranquilles, une vision claire et la force dans l'action.<br />

O Marie, Stella Maris, préservez vos fidèles du péché et des afflictions<br />

spirituelles; donnez aux prisonniers la libération, réconfortez les sans-patrie<br />

et les sans-toit, comme aussi tous les pauvres et les nécessiteux. Ne refusez<br />

pas votre main secourable à tous ceux qui participent à cette grandiose assemblée<br />

en votre honneur et à tous ceux qui kur sont unis de coeur et<br />

d'esprit, afin qu'une si splendide solennité se voit couronnée d'abondantes<br />

graces en Jésus-Christ votre Fils, Roi de l'univers, à qui soient gioire et<br />

honneur avec le Pére et le Saint-Esprit dans tous les siècles des siècles.<br />

(3) Cf. 2 Cor., 1, 3; Rom. 11, 33.<br />

(4) Rom. 9, 5.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

RADIUS NUNTIUS CONGREGATA MARIANIS BARCINONAE<br />

E TOTO ORBE COADUNATIS (7 DEC. 1947) (*)<br />

SUMMARIUM: Magnum Pontificis gaudium prò conventi! e toto orbe colletto.<br />

Congregationes Marianae ubicumque terrarum ftorent ac imitate multiplicitateque<br />

laborum commendantur. Duo peticula Manda: « haeresis actionis<br />

» et impietas Ma aliarum pietatis formarum intolerans. Optat illis Pontifex<br />

novos in operibus fructus maioresque profectus. Peitio coetestium benedictionum<br />

ab Immaculata Deipara.<br />

Nos sentimos animados de un sincero gozo siempre que podemos dirigirNos<br />

a un Congreso, donde se hallan reunidos tantos amados hijos Nuestros<br />

venidos de todos los confines del mundo, y que Nos profesan filial afecto y<br />

adhesión incondicional. Por elio es hoy grande Nuestra alegria, al hablar<br />

a representantes de las Congregaciones Marianas, a las cuales profesamos entrafiable<br />

amor, no solamente con el paterno afecto del Pastor Supremo de<br />

la Iglesia hacia una de sus mas escogidas milicias, sino también porque renovàis<br />

en Nos dulcisimos recuerdos personales de Nuestra juventud, cuando<br />

Nos fué concedida la gracia de consagrarNos a la Madre de Dios, en la Gongregación<br />

Mariana.<br />

Nos satisface ademàs saber que os habéis juntado en torno a la ejemplar<br />

Congregación de Barcelona, que, no sólo es modelo de viva espiritualidad y<br />

de eficaz actividad, mas también ejemplo perspicuo de lo que pudo y puede,<br />

con la gracia de EHos y la ayuda de la Madre Inmaculada, el esfuerzo confiado<br />

y constante de sus celosos Directores en procurar el florecimiento de<br />

una Congregación Mariana.<br />

Mas no se trata tan sólo de la benemèrita Congregación de Barcelona,<br />

sino de todas las del mundo, especialmente las de Espana. En las Congregaciones<br />

de esa católica Nación, que os ha acogido con tanto amor, tenéis el<br />

ejemplo de la gran variedad, dentro de la unidad esencial, que éstas pueden<br />

revestir adaptàndose de dia en dia con notable flexibilidad a las mas diversas<br />

necesidades de la Iglesia, y a las circunstancias mas diferentes del momento<br />

actual, aunque permaneciendo siempre fieles a sus formas esenciales de espiritualidad<br />

y apostolado.<br />

Cuantas veces, tanto Nuestro Predecesor, de gloriosa memoria, cuanto<br />

Nos mismo, hemos recordado la rica tradición y la actual eficacia de las<br />

Congregaciones Marianas, asi corno los imperiosos deberes, que en la hora<br />

(*) In Ada Ap. Sed., 39 (1947) p. 632-634.


260 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

presente pesan sobre ellas y sobre las demàs organizaciones semejantes para<br />

la formación espiritual de sus miembros, y para el intenso ejercicio del apostolado,<br />

tantas otras veces hemos también declarado que la Congregación<br />

Mariana, al colaborar fraternalmente con todos por la causa de Dios y el<br />

bien de las almas, puede conservarse siempre fiel a sus formas y caracteristicas<br />

proprias.<br />

Pues en este magnifico movimiento mundial de seglar apostolado, tan<br />

caro a Nuestro corazón, precisa evitar dos enganos, que pueden insinuarse<br />

aun en almas de buena voluntad. Uno es el peligro de exclusivismo, ya del<br />

elemento externo, de un trabajo superficial y naturalista, que Nos hemos llamado<br />

en otro lugar « la herejia de la acción » (-*), ya del elemento interior,<br />

con una excesiva y timida limitación a la piedad, que se compagina poco<br />

con aquellas palabras del Senor : « Fuego he venido a traer a la tierra, 2 y<br />

qué quiero sino que prenda? » (#). En segundo lugar, es necesario prevenir<br />

el error, que algunos, impulsados de buen celo, pueden tener, de querer uniformar<br />

las actividades en prò de las almas y someterlas todas a una forma<br />

comùn, con miopia de concepción del todo ajena a las tradiciones y al suave<br />

espiritu de la Iglesia, heredera de la doctrina de San Pablo: « Unos tienen<br />

un don, y otros, otro; pero todos el mismo Espiritu •» (3). Y, corno en los<br />

ejércitos de la tierra, diversas armas y cuerpos aseguran con su diferencia la<br />

armònica cooperación comùn que lleva a la Victoria, del mismo modo, junto<br />

a otras formas de celo, por importantes y aun principales que sean, la Iglesia<br />

desea y alienta la existencia de organizaciones de apostolado seglar, corno<br />

las Congregaciones Marianas, y que prosperen y se desarrollen en sus formas<br />

y métodos, siendo dentro del ejército de Cristo una bella muestra de la fecunda<br />

multiplicidad del apostolato católico, manifestado en diversas obras<br />

y organizaciones, que trabajan todas intensamente bajo la guia y protección<br />

de la Cabeza Suprema de la Iglesia.<br />

Nos conmueve ademàs el saber còrno en estos momentos, en esa hermosa<br />

ciudad espanda, se han reunido Congregantes de todo el mundo, que,<br />

llevados de su fervoroso sentimiento filial para con su Madre y Reina, se<br />

unen en un haz apretadb de amor y confianza, y estàn rogando a Dios, Supremo<br />

Glorificador, se digne afiadir un nuevo florón a los privilegios de<br />

Nuestra Sefiora. Elio Nos recuerda el espectàculo impresionante de hace casi<br />

un siglo, cuando también las Congregaciones Marianas, uniéndose a las sùplicas<br />

de toda la Cristiandad, se volvian a Nuestro Predecesor, de santa memoria,<br />

y asimismo Congregante Mariano, en humilde demanda de la proclamación<br />

del Dogma de la Inmaculada ;y, después de tan instantes ruegos,<br />

(1) Epist. Apost. saeculo exeunte a Precatione Apostolatus constitutione,<br />

16 Junii 1944. In Acta Apost. Sedis, 36 (1944) p. 239.<br />

(*) Le. 12, 49.<br />

(S) 1 Cor. 12, 4.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 261<br />

parecian callar en actitud expectante, corno diciendo en sus corazones : « Et<br />

nane, Petre, doce nos ».<br />

Con paternal benevolencia os auguramos nuevos progresos en la vida<br />

cspiritual y en las obras de celo, elementos esenciales de vuestras Congregaciones,<br />

para que ese pacifico ejército de Maria esté dispuesto a la defensa<br />

abnegada y heroica de la Iglesia de Jesucristo. Nos pedimos a vuestra Madre<br />

Inmaculada, que teina gloriosa en cuerpo y alma desde el cielo, que, por su<br />

intercesión, la gracia sobreabundante de lo alto descienda sobre las dignas<br />

Autoridades Eclesiàsticas y Civiles, que aun desde los mas eminentes cargos<br />

han querido realzar este Congreso con su presene ia o adhesión, sobre vosotros,<br />

amados Congregantes, que unis en el suave lazo del amor a Maria todas las<br />

condiciones humanas, las mas diversas clases sociales y las mas apartadas naciones,<br />

sobre aquéllos que amàis y sobre las almas que se benefician de vuestro<br />

celo, mientras que, en prenda de Nuestro particular amor, os impartimos de<br />

todo corazón Nuestra Bendición Apostòlica.<br />

EPISTULA ENCYCLICA « AUSPICIA QUAEDAM » (i)<br />

SUMMARIUM: Affutgent quaedam auspicio pacis; tamen adhuc oidere est coelam<br />

gravibus infuscari nubibus. Ad Deum confugendum. Indicuntur preces<br />

a pueris Virgini per mensem majum persolvendae, praesertim ad obtinendam<br />

plenam gentibus concordiam, nominatim in Palaestina. Supplicationibus respondeat<br />

redintegrata vita. Sum. Pont, optat ut omnes, sicut publice per os<br />

suum, ita private se Immaculato Cordi Mariae consecrent.<br />

Auspicia quaedam in praesens affulgere videntur, e quibus dare portenditur<br />

universam hominum communitatem post tot excidia vastationesque, quae<br />

immane diuturnumque peperit bellum, vehementer velie salutiferae ingredi<br />

itinera pacis; atque iis, qui perditas fortunas reficere, qui discordias componere,<br />

quique ex ingentibus, quas lamentamur, ruinis ad novum procedere prosperitatis<br />

ordinem enitantur, secundas dare aures exoptare, potius quam iis,<br />

qui ad mutuas acerbasque contentiones, qui ad odia simultatesque compellant,<br />

ex quibus procul dubio nihil aliud oriri possit, nisi nova ac graviora populis<br />

detrimenta.<br />

Nihilo secius, etsi non leves habentur causae, e quibus Nos ac Christiana<br />

plebs solàcia hauriamus, atque in spem erigamur meliorum temporum, non<br />

desunt tamen res atque eventus, quae paternum sollicitent et angant animum<br />

Nostrum. Quamvis enim fere ubique debellatum sit, nihilominus alma pax<br />

non omnium mentes serenavit hominum; atque adhuc videre est caelum gravibus<br />

infuscari nubibus.<br />

Nos autem, non modo quidquid possumus efficere contendimus, ut ingruentia<br />

calamitatum discrimina ab humana familia prohiberi queant, sed cum<br />

(-0 In Ada Apost. Sedis, 40 (1948), p. 169-172.


262 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

terrenae opes impares esse videntur, tum ad Deum potissimum supplicando<br />

confugimus; eosque etiam, quos ubique gentium habemus in Christo filios,<br />

adhortamur, ut caelestia auxilia instantibus precibus una Nobiscum velint.<br />

Quamobrem, ut superioribus annis suave Nobis fuit enixe omnes commonere,<br />

puerulos praesertim Nobis sane carissimos, ut frequentes per mensem<br />

Majum ad Magnae Dei Parentis aram accederent, finem saevientis belli comprecaturi,<br />

ita nunc quoque iterum eos iterumque per has litteras excitamus, ut<br />

pium ejusmodi morem ne intermittant; utque suis supplicationibus christianae<br />

integritatem vitae ac sanctae paenitentiae opera adjungant.<br />

Gratias agant in primis Virgini Deiparae ac benignissimae Matri nostrae,<br />

quod, potenti apud Deum deprecatione sua, bellica conflagratio restingui potuit,<br />

itemque ob alia divinitus impertita beneficia gratum quisque suum profiteantur<br />

animum: sed una simul ab eadem iteratis precibus contendane ut<br />

quae nondum affulsit mutua, fraterna ac piena gentibus ac civium ordinibus<br />

concordia, ea tandem aliquando, quasi e caelo data, illucescat.<br />

Cessent discidia, quae nemini prosunt; componantur justis rationibus<br />

discordiae, quae novarum sunt miseriarum semina; publicae ac privatae inter<br />

Nationes necessitudines opportune confirmentur; fruatur Religio, virtutum<br />

omnium altrix, debita sibi libertate; ac pacificus hominum labor, justitia<br />

auspice atque afflante caritate, uberrimos in communem utilitatem fructus edat.<br />

Nostis autem, Venerabiles Fratres, tum praesertim Sanctissimae Virgini<br />

nostras esse preces acceptas, cum non caducae atque inanes voces sint, sed<br />

animos referant necessariis virtutibus ornatos. Agite igitur, prò apostolico studio<br />

vestro, ut communibus bisce supplicationibus, quae per mensem Majum<br />

habentur, redintegrata respondeat ac reflorescens christianis moribus vita. Ex<br />

iisdem enim solummodo sperare licet fore ut privatus ac publicus rerum eventuumque<br />

cursus recto ordine dirigatur, ac non tantum terrenam homines<br />

prosperitatem assequi, Deo donante, valeant, sed caelestis etiam felicitatis perpetuoque<br />

mansuràe, superna aspirante gratia, potiri queant.<br />

Aliquid praeterea est, quod peculiari modo sollicitum et anxium in<br />

praesens tenet animum Nostrum. Compertum siquidem omnibus est jam diu<br />

sacra Palaestinae loca luctuosis turbari eventibus, ac fere cotidianis caedibus<br />

ruinisque vastari. Jamvero, si aliqua regio habetur, quae cuilibet exculto animo<br />

carissima esse debeat, Illa profecto est, ex qua tanta gentibus omnibus veritatis<br />

lux inde ab obscura antiquitate est orta; in qua Dei Verbum, caro<br />

factum, per angelicos concentus pacem universis annuntiavit hominibus; et<br />

in qua denique Christus ex cruce pendens salutem humano generi peperit,<br />

atque apertis brachiis quasi omnes populos ad fraternum amplexum invitans,<br />

suum caritatis mandatum effuso cruore consecravit.<br />

Cupimus igitur, Venerabiles Fratres, ut eiusmodi supplicationibus id<br />

nominatim a sanctissima Virgine imploretur, ut, rebus tandem in Palaestina<br />

aequitate compositis, inibì etiam concordia et pax feliciter redintegretur.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 263<br />

Multum Nos potentissimo Caelestis Matris nostrae patrocinio confidimus,<br />

quod per mensem eidem dicatum innocentes praesertim parvuli, sacra<br />

facta quasi precum contentione, conciliare enitentur. Vestrum autem erit studiose<br />

eos adhortari ac quasi compellere; unaque cum eis patres matresque familias,<br />

qui hac etiam in re iisdem in exemplum turmatim praeeant.<br />

Ac piane noscentes numquam Nos apostolicum, quo flagratis, studium<br />

inaniter excitavisse, jam quasi oculis cernimus immensas puerorum, hominum<br />

ac mulierum turmas sacras Deiparae Virginis stipare aedes, atque uberrimam<br />

ab ea supernorum munerum copiam impetrare.<br />

Faxit utinam Beatissima Virgo, ex qua nobis Jesus est ortus, ut ad eum<br />

quotquot ex recto aberra verint itinere, paenitentes regrediantur; faxit benignissima<br />

Mater nostra, quae in periculosis quibusvis rerum adjunctis validum<br />

auxilium ac divinorum munerum conciliatrix semper exstitit, ut necessario<br />

etiam hoc tempore gravia, quae omnes angunt, componantur discrimina, ac<br />

secura et libera tranquillitas Ecclesiae cunctisque Nationibus arrideat.<br />

Paucis abhinc annis, ut omnes norunt, recenti adhuc saeviente bello,<br />

Nos —- cum ingenti ejusmodi restinguendae conflagrationi humanae opes non<br />

pares neque idoneae viderentur — ad miserentissimum Redemptorem nostrum<br />

supplices confugimus, potenti interposito patrocinio intaminati Cordis Mariae<br />

Virginis. Et quemadmodum Decessor Noster imm. ree. Leo XIII, sub vicesimi<br />

saeculi exordium, universam hominum communitatem Sacratissimo Cordi<br />

Jesu consecratum voluit, ita Nos pariter, quasi humanae familiae divinitus<br />

redemptae personam gerentes, eam voluimus Immaculato etiam Sanctissimae<br />

Virginis Cordi solkmniter dedicare.<br />

Id agant optamus omnes, quotiescumque opportunitas suadeat, non modo<br />

in singulis Dioecesibus atque paroeciis, sed in domestico etiam uniuscujusque<br />

convictu; ita enim futurum speramus, ut ex hac privata ac publica consecratione<br />

uberiora oriantur beneficia ac caelestia munera.<br />

Quorum quidem caelestium munerum sit auspex paternaeque benevolentiae<br />

Nostrae testis Apostolica Benedictio, quam vobis singulis univtrsis,<br />

Venerabiles Fratres, iisque omnibus qui hortativis hisce litteris volenti libentique<br />

respondebunt animo, ac praesertim carissimorum Nobis puerorum cohortibus,<br />

peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die I mensis Maji, anno MDCCCCXXXXVIII,<br />

Pontificatus Nostri decimo.<br />

PIUS PP. XII


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

CONSTITUTIO APOSTOLICA PII PP. XII<br />

. DE CONGREGATIONIBUS MARIANIS (*)<br />

SUMMARIUM: Summus Pontifex, occasione secundi centenarii ftxndationis<br />

Congregationum Marianarum, et gtatulatur et privilegia concessa solemniter<br />

conHrmat. Laudat vero illius tempus transactum ac de operositate novissimi<br />

temporis prò Christi regno toquitur.<br />

Sermonem dein habet de structura ordinationeque CC. MM. quae saepe a finis<br />

s. Ignatii dependent. Ipsae, uti ex eorum natura, historia, operibusque<br />

demonstratur, omnes characteres Actionis Catholicae, sub inspiratione Deiparae<br />

inceptae, habent.<br />

Pius XII determinat deinde essentialia et communio omnium CC. MM.; loquitta-<br />

de erecttone, aggregatone Primae Primariae, de dependentia ab ecclesiastica<br />

Hyerarchia, de competentia Ordinarii loci, Parochi necnon Directonis.<br />

Denique de charactere mariano proprio, de normis prò admissione, de formatione<br />

necnon de finibus ipsarum MM. CC.<br />

Bis saeculari die auspicato vertente, ex quo Marianas Congregationes<br />

a Gregorio XIII perpetuo erectas atque institutas (!) Benedictus XIV Aurea<br />

Bulla « Gioriosae Dominae » novist bensficiis solidavit, apostolici Nostri<br />

muneris ducimus non modo earumdem Sòdalitatum moderatoribus sociisque<br />

paterne gratulare verum etiam privilegia gratiasque amplissimas, quibus,<br />

quattuor ferme saeculorum decursu, plures Decessores Nostri (#) Nosque ipsi,<br />

ob tot tantaque in Ecclesiam promerita, huiusmodi Sodalitia ditavimus, rata<br />

ac sollemniter confirmata declarare.<br />

(*) In Ac. Ap. Sed., 40 (1948) p. 393-402.<br />

(1) Bulla Omnipotentis Dei, 5 Dee. 1584.<br />

(2) XYSTUS V, Bulla Superna disposinone, 5 Ian. 1587; Bulla Romanum<br />

decet, 29 Septembris 1587. — CLEMENS VIII, Breve Cum sicut Nobis,<br />

30 Aug. 1602. — GREGORIUS XV, Bulla Alias prò parte, 15 Aprii. 1621.<br />

— BENENDICTUS XIV, Breve Praeclaris Romanorum PontiRcum, 24 Aprii.<br />

1748;; Bulla Aurea Gioriosae Dominae, 17 Sept. 1748; Breve Quemadmodum<br />

Presbyteri, 15 lui. 1749; Breve Quo Tibi, 8 Sept. 1751; Breve Laudabile<br />

Romanorum, 15 Febr. 1758. — CLEMENS XIII, Bulla Aposfo/icum,<br />

7 Ian. 1765. — PlUS VI, Decreta 2 Maii 1775, 9 Dee. 1775, 20 Mart.<br />

1776. — LEO XII, Breve Cum multa, 17 Maii 1824. — PlUS IX, Decretum<br />

8 lui. 1848; Breve Exponendum, 10 Febr. 1863. — LEO XIII, Breve<br />

Frugiferas, 27 Maii 1884; Breve Nihil adeo, 8 Ian. 1886. — PlUS X,<br />

Decréta 10 Maii 1910 ac 21 lui. 1910. — BENEDICTUS XV, Alloc. 19<br />

Dee. 1915, in quadragesimo anniversario Suae .in Sodalitatcm cooptationis.<br />

— PlUS XI, Praesertim, Alloc. 30 Mart. 1930; Alloc. 29 Aug. 1935.


354 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Probe enim novimus, non solum quanta anteactis temporibus, ut Benedirti<br />

XIV verbis in memorata Bulla Aurea utamur, « ex hoc laudabili<br />

et pio instituto in omnium ordinum homines utilitas derivata fuerit », (*)<br />

sed quanto studio animique contentione hodie phalanges hae mariales, gloriosis<br />

maiorum vestigiis insistentes suisque legibus religiose obsequentes, primas<br />

sibi appetant, ecclesiastica Hierarchia auspice et duce, in laboribus ad<br />

maiorem Dei gloriam animarumque bonum suscipiendis constanterque perferendis,<br />

adeo ut in re catholica propugnarla, provehenda, vindicanda, tamquam<br />

validissimae copiae viresque spiritales sint habendae (4). Idque pluribus<br />

de causis.<br />

Etenim Marialium Sodalitatum historiam memoria repetenti, etsi eas<br />

semper instructissimis agminibus floruisse apparet, non tamen easdem, sociorum<br />

numero cum, recentioribus comparar! posse fatendum est> quamvis<br />

utique fervore operum; nam cum saeculis anteactis novorum quotannis coetuum<br />

ad Primam Primariam accessiones denarium numerum numquam excederent,<br />

ab inito saeculo XX annuae id geiius aggregationes facile ad decies<br />

centenas computantur.<br />

Verum, quod caput est, multo pluris quam sodalitiorum numerus normae<br />

sunt habendae legesque, quibus sodales manu veluti ducuntur ad eam<br />

spiritualis vitae excellentiam (5), qua ipsa sanctimoniae culmina valeant conscendere<br />

(


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 355<br />

Sodalitatum Marialium vitam felicker deduci exinde luculenter conficitur,<br />

quod ubicumque eae coaluerint, si modo instituta sua legesque sancte servaverint,<br />

ibidem morum passim innocentia et religionis observanti'a firmissima<br />

vigeat floreatque; quin etiam, divino afflante Numine, sodalium manipuli<br />

prodeant frequentes christianae perfectioni inhiantium, sive in ecclesiastico<br />

ordine, sive in sacris septis sibi conquirendae cum aliis communicandae;<br />

neque adeo rari sint qui ipsa sanctitatis ardua fastigia securo volatu<br />

contingant (14). Ex quo ferventi vitae interioris studio sua quasi sponte illa<br />

piena sodalium apostolica institutio efflorescit novis semper variisque humanae<br />

consortionis necessitatibus adiunctisque accommodata, ut asserere minime<br />

ambigamus perfectum virum catholicum, qualem Sodalitas Mariana<br />

iam inde ab exordiis effingere consuevit, non minus congrue praeteritorum<br />

temporum necessitatibus convenire quam nostrorum, cum videlicet viris vita<br />

Christiana solide instructis magis fortasse, quam olim, opus sit (15).<br />

Quapropter ex hac Petri sede, veluti ex eminentissima universi orbis<br />

specula, tot christifidelium mirum ubique gentium studium religionis tuendae,<br />

vindicandae, provehendae conspicientes, peculiari laude dignas Marialium<br />

Sodalitatum copias existimamus, quae inde ab origine tamquam sibi proprium<br />

legibusque suis apprime consonum (-**>) opera apostolica quaecumque<br />

ab Ecclesia Matre commendata (-77) sacrisque Pastoribus ducibus (18), cum<br />

viritim tum coniunctim suscipienda proposuere. Cui quidem muneri officioque<br />

quam bene satisfecerint quibusque religionis laetissimis incrementis, Romanorum<br />

Pontificum iterata praeconia disertissime declarant (19). Atque hac<br />

praesenti aetate tot calamitatibus exagitata, iucundissimo Nobis solacio est<br />

marianos sodales in quavis mundi plaga animo contemplar! in omne genus<br />

apostolatus vires strenue efficaciterque intendere, sive in hominibus cuiuslibet<br />

ordinis, adulescentibus praesertim atque artificibus, per Spiritualia Exercitia<br />

ad virtutem erigendis potiorisque christianae- vkae desiderio incedendis, sive<br />

indigentium animi corporisque angustiis sublevandis, idque non solum privata<br />

quadam industria ac benevolae mentis propensione, sed etiam legibus<br />

in publicis Reipublicae consiliis atque ex ipso supremae potestatis vertice<br />

(U) Pll XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945.<br />

(15) Pll XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945.<br />

(16) Pll XII. Alloc. ad Sod. Mar., 30 Mart. 1930.<br />

(17) Cfr. Pll XII, £p/sr. ad P. D. Lord, 24 Ian. 1948.<br />

(18) Cfr. Pll XII, Epist. ad Card. Urne, 21 Ian. 1942.<br />

(19) Cfr. Reg. Comm., 1, 12, 43. — BENEDICO XIV, Bullam Auream<br />

Gtoriosae Dominae, 27 Sept. 1748. — BENEDICTI XV, Alloc. ad Sod.<br />

Mar., 19 Dee. 1915. — Pll XI, Epist. ad Adm. Apost. Oenip., 2 Aug.<br />

1927; Epist. ad Congr. Mar. Germaniae, 8 Sept. 1928. — Pll XII, Epist.<br />

Apost. Nosti profecto, 6 lui. 1940; Alloc. ad A. C. /fa/., 4 Sept. 1940;<br />

£pwf. ad Card. Leme, 21 Ian. 1942; Epi'sf. ad P. S. Ilundain, 26 Aug.<br />

1946; Alloc. radioph. ad Congressum Barcin., 7 Dee. 147.


356 <strong>DOCUMENTA</strong> MÀGISTERII <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

promovendis, evangelicis principiis ac sociali iustitiae congruentibus (20).<br />

Neque silentio praetereundae sunt illae a <strong>Mariani</strong>s Sodalitatibus excitatae<br />

vel sua opera corroboratae consociationes turpibus ludis scenicis ac cinematographicis<br />

spectaculis coercendis bonisque moribus a prava librorum atque<br />

ephemeridum colluvie tutandis, scholae frequentissimae pueris adultisque<br />

tenuioris fortunae gratuito apertae, technica instituta opificibus in propria<br />

cuiusque arte uberius instruendis (2i), ea praesertim variarum professionum<br />

ac disciplinarum partibus seu generibus potiore peritia perdiscendis (£2); quae<br />

apostolatus forma, hodiernis temporum condicionibus tam necessaria, a plurimis<br />

<strong>Mariani</strong>s Sodalitatibus, iis potissimum quas « interparoeciales » vocant,<br />

excolitur in coetuum commodum artibus vel disciplinis magis inter se congruentibus<br />

cohaerentium (23).<br />

Multa haec quidem reique catholicae apprime utilia. Qua in re, <strong>Mariani</strong>s<br />

Sodalitatibus illa etiam laus est tribuenda, quod semper, proximis<br />

praesertim temporibus, ex animo optaverint cum ceteris catholicis consociationibus<br />

fraterne conspirare, quo uberiores fructus, viribus unitis atque Episcopi?<br />

auctoribus et ducibus, ex laboribus coniunctim exanlatis prò Christi<br />

regno perciperentur; quin etiam, ut alias de Catholica Italonim Actione notavimus<br />

(2-J), primi huius generis coetus nonnullis in nationibus constkuti sunt<br />

a sodalibus marianis, quibus deinde alii et alii succedentes suamque operam<br />

fervide conferentes, marianos sodales merito in praecipuis Actionis Catholicae<br />

fautoribus esse habendos re ipsa demonstrarunt.<br />

Praeterea, cum vis tota catholicorum m unam veluti aciem ordinatam<br />

coalescentium in sacrorum Pastorum potestati obtemperatione reponenda sit,<br />

quis non videat quam opportuna apostolatus instrumenta Sodalitates Marianae<br />

censeantur, ob earumdem absolutum fervidumque, non solum erga<br />

hanc Apostolicam Sedem obsequium quae totius est ecclesiastici ordinis caput<br />

et fundamentum (25), sed etiam, prò sua quaeque indole ac facuitale, erga<br />

Ordinariorum mandata) et Consilia humili submissione docilique oboedientia?<br />

(26).<br />

Qui enim huiusmodi Sodalitatum intimum perspexerit regimen, facile<br />

idem cernerit, alias ab Episcopis et Parochis, alias, ex privilegio, a Nobismetipsis<br />

ac, delegatione a Nobis accepta, a Praeposito Generali Societatis lesu<br />

regi; universas tamen in apostolicis laboribus assumendis et prosequendis sui<br />

proprii Episcopi vel etiam interdum Parochi potestati subijci. Quapropter,<br />

(20) Cfr. PII XII, Epist: ad P. D. Lord, 24 Ian. 1948; Alloc. ad Sod.<br />

Mar. ex « Conférence Olivaint-», 27 Mart. 1948.<br />

(ZI) Cfr. PII XII, Epist. ad P. D. Lord, 24 Ian. 1948.<br />

(22) Cfr. PlI XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945,<br />

(23) Cfr. PlI XII, ^l//oc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945.<br />

(24) Cfr. PlI XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945.<br />

(25) Cfr. Conc. Vat., Sess. IV, Const. I « De Ecclesia Christi».<br />

(26) Cfr. PlI XII, Epist. ad Card. Leme, 21 Ian. 1942.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 357<br />

cum et ab Ecclesiastica Hierarchia inter- apostolicae militiae copias excipiantur<br />

ab eaque in operibus adoriendis et perficiendis piane pendeant, iure meritoque,<br />

ut quòndam notavimus (#?), hierarchici apostolatus cooperatrices sunt<br />

dicendae. Quae quidem veluti congenita in marianis sodalibus « reverentia<br />

modestaque in sacros Pastores observantia » ex ipsis eorum legibus hauriatur<br />

necesse est, quibus sollemne sit quaecumque Catholica Ecclesia doceat vita<br />

moribusque absolute profiteri, « laudando quod illa laudat, reprobando quod<br />

illa reprobat, eique in omni re consentendo, neque umquam erubescendo<br />

publice privatim se gerere, quemadmodum tantae Matris filium decet fidelem<br />

atque observantissimum » (£8).<br />

Cui arctae catholicorum hominum veluti militari unitati minime illud<br />

officit, quod id genus sodalitates, ab ignatiana familia primitus excitatae,<br />

eiusdem quasi surculi adiectionesve videantur, praesertim cum earum pars,<br />

exigua illa tamen, a Societatis Iesu sacerdotibus ex Nostra, ut diximus, delegatione<br />

dirigatur. Quin potius cum ex ea prima institutione Marianae Sodalitates<br />

sibi leges « ad sentiendum cum Ecclesia » tamquam tesseram próposuerint,<br />

eorum nempe dictis parendi, quos « Spiritus Sanctus posuit episcopos<br />

regere Ecclesiam Dei » (Act. 20, 28), nativam quamdam proclivitatem videntur<br />

exhausisse; qua fit ut iisdem validissimo subsidio in Christi regno<br />

dilatando et fuerint et sint futurae. Quod autemnon privatae cuilibet causae,<br />

at communi Ecdesiae utilitati semper studuerint, testis omni exceptione maior<br />

adstat agmen illud fulgidissimum sodalium marianorum, quibus Ecclesia Mater<br />

supremos Coelitum honores tribuendos decrevit, quorum gloria non una<br />

Societas Iesu illustratur, at clerus ipse saecularis religiosaeque familiae non<br />

paucae, cum ex <strong>Mariani</strong>s Congregationibus decem alumni prodierint novorum<br />

vel Ordipum vel Congregationum Conditores parentesque.<br />

Ex his nitide igitur evincitur Marianas Sodalitates, ut earumdem leges<br />

ab Ecclesia approbatae alte edicunt, consociationes esse apostolico spiritu imbutas<br />

(#9), quae cum assedas suos ad ipsos sanctitatis vertices interdum<br />

evectos (SO) incitent ad perfectam ceterorum etiam christianae vitae formam<br />

salutemque sempiternam, sacris Pastoribus praesidibus (W), procurandam,<br />

atque ad Ecdesiae iura tutanda ( 3 %), illud etiam assequuntur ut Virginis Deiparae<br />

impigri praecones regnique Christi propagatores instructissimi comparentur<br />

(88).<br />

Quae cum ita sint, <strong>Mariani</strong>s Congregationibus, sive earum leges consi-<br />

(«7) PlI XII, Alloc. ad A. C. hai., 4 Sept. 1940: -A. A. S., 32,<br />

369.<br />

(J88) Cfr. Reg. Comm., 33.<br />

(*») Cfr. Reg. Comm., 1, 43.<br />

(SO) Reg. Comm., 12.<br />

(81) Reg. Comm., 33.<br />

(SS) Reg. Comm., 1.<br />

(SS) Reg. Comm., 43.


358 <strong>DOCUMENTA</strong> HAGISTERII <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

derentur, sive natura, propositum, molimina atque acta, notarum nulla, quibus<br />

Actio Catholica insignitur, est deneganda, quandoquidem haec, ut totiens<br />

Decessor Noster f. r. Pius XI professus est, rite definiatur : « christifidelium<br />

apostolatus, qui suam Ecclesiae operam conferunt eiusque pastorali muneri<br />

compiendo quodammodo auxiliantur » (34).<br />

Quominus autem Congregationes Marianae pieno iure dici possint « Actio<br />

Catholica B. M. Virgine auspice et afflante suscepta » (SS), nullo impedimento<br />

sunt earum conformatio notaeque peculiares; quae potius, ut fuerunt,<br />

ita « sunt eruntque illustrioris catholicae animorum institutionis tutela ac<br />

praesidia » (36). Etenim, ut saepius ab hac Apostolica Sede edictum est, « Actio<br />

Catholica non in orbe clauso versatur » (S7) tamquam quibusdam rigide<br />

definitis circumscripta limitibus non violandis, neque ita, « quod habet sibi<br />

propositum, peculiari via ac ratione assequi contenda » (38), ut ceteras actuosas<br />

catholicorum consociationes vel de medio tollat vel absorbeat, quas<br />

potius sui muneris ducat oportet « coagmentare, amice componere, uniusque<br />

incrementa in aliarum commodum derivare, piena cum animorum concordia,<br />

unione, caritate » (39). Nam, ut nuperrime monuimus, « in hoc eximio apostolatus<br />

fervore, Nòbis probatissimo, nonnullorum error est praecavendus,<br />

qui quaecumque in animorum bonum suscipiuntur, ad unam veluti formam<br />

redigere cupiunt » (40); cum haec agendi ratio penitus ab Ecclesiae mente<br />

discrepare dicenda sk (41), quae quidem nedum id genus « ultro egerminantis<br />

florentisque vitae coarctationem » probet (k%), qua quaevis apostolica opera<br />

uni cuidam consociationi unive paroeciae concredantur; quin potius multiformi<br />

unitati (43) favet in eiusmodi operibus gerendis, per fraternam utique<br />

conspirationem, Episcopis moderatoribus, in unam metam viribus unitis dirigendis<br />

(44). Atque hanc « concordem consensionem, ordinatam colligatio-<br />

(34) Pll XI, Epist. ad Card, van Roey, 15 Aug. 1928: A. A. S., 20,<br />

p. 296; Epi'sf. ad Card. Segura, 6 Nov. 1929: A. A. S., 21, p. 665.<br />

(35) Cardinalis PACELLI, Alloc. ad Sod. Mar. in Menzingen (Helvetia),<br />

22 Oct. 1938.<br />

(86) Pn XI, Alloc. ad Sod. Mar., 30 Mart. 1930.<br />

(37) Pn XI, Epist. Encyd. Firmissimam constantiam, ad Episcopos<br />

Mexicanos, 28 Martii 1937: A. A. S., 29, p. 210.<br />

(38) Pn XI, Epist. Quae Nobis ad Card. Bertram, 13 Nov. 1928: A.<br />

A. S., p. 386.<br />

(39) Pn XI, Alloc. ad Act. Cath. Galliae, 20 Maii 1931.<br />

(40) Pn XII, Alloc. radioph. ad Congressum Barcin., 7 Dee. 1947:<br />

A. A. S., 39, p. 364.<br />

(4i) Pn XI, Alloc. ad Act. Cath. hai, 28 Iun. 1930.<br />

(4%) Pll XI, Epist. Quamuis Nostra ad Episc. Brasiliae, 27 Oct. 1935:<br />

A. A. S., p. 160.<br />

(43) Pn XI, Alloc. ad Sod. Mar., 30 Mart. 1930.<br />

(44) Cfr. Pll XII, Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Aug. 1946.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 359<br />

nem mutuamque intellegentiam, quam saepe saepius commendavimus » (45),<br />

id genus consociationes eo facilius nanciscentur, quo altius, de primis par*<br />

tibus controversia qualibet amandata (46), « cantate fraternitatis invicem<br />

diligentes, honore invicem praevenientes » (•47) unamque Dei gloriarti spirantes,<br />

tum sibi persuadeant se ceteris potiores futuras, cum primas eisdem<br />

didicerint deferre (48).<br />

His itaque omnibus attente perpensis, vehementissime optantes ut hae<br />

pietatis actuosaeque christianae vitae palaestrae magis magisque in dies vigeant<br />

ac roborentur (49), apostolica Nostra auctoritate nonnulla capita enucleate<br />

indicamus sodalibus marianis ubique terrarum communia atque ab omnibus,<br />

quorum interest, religiose servanda.<br />

I. Congregationes Marianae, Sodalitati Primae Primariae Collegii Romani<br />

rite aggregatae, sunt consociationes religiosae ab ipsa Ecclesia erectae<br />

ac constitutae (50) atque ab ea, ad mandata sibi concredita aptius conficienda,<br />

amplissimis privilegiis cumulatae (5-?).<br />

II. Legitima Congregatio Mariana ea tantum est habenda quae ab<br />

Ordinario competente sit erecta, videlicet, in locis propriis Societatis lesu aut<br />

eius curae commissis, a Praeposito Generali (5%); in ceteris vero quibuslibet<br />

ab Episcopo loci, vel, de eius consensu formali, a praedicto Praeposito Generali<br />

(53). Ut autem Congregatio sic erecta privilegiis et indulgentiis, Primae<br />

Primariae Sodalitati concessis, fruì valeat, necesse est ut huic rite sit aggregata<br />

(45). Haec tamen aggregatio, quae de consensu Ordinarli loci est impetranda,<br />

quaeque uni Praeposito Generali Societatis lesu competit (55)t nullum<br />

ius huic Primae Primariae vel Societatis lesu in eam Sodalitatem confert (65).<br />

III. Congregationes Marianae, quippe quae hodiernis Ecclesiae necessitatibus<br />

piene congruere sint dicendae (57), debent ex Summorum Pontificum<br />

(45) PlI XI, Epist. Quamois Nostra ad Episc. Brasiliae 27 Oct. 1935:<br />

A. A. S., 28, p. 163.<br />

(46) Cfr. Me, 9, 33.<br />

(47) Rom., 12, 10.<br />

(4«) Cfr. MT., 20, 26-27.<br />

(49) Pii XII, Epist. ad Card. Urne, 21 Ian. 1942.<br />

(50) Cfr. Bullam GREGORI XIII, Omnipotentis Dei, 5 Dee. 1584.<br />

(51) Cfr. Pontifìcia documenta supra recensita, notis (1) et (2).<br />

(52) SlXTl V, Bull. Romanum decet, 20 Sept. 1587.<br />

(53) S. Congr. Indulg., decr. 23 Iun. 1885.<br />

(54) Cfr. C. /. C, 686; Bullam Auream Gloriarne Dominae, 27 Sept.<br />

1748; Decretum L.EONIS XII, 17 Maii 1824; Decretum S. Congr. Indulg.,<br />

23 Iun. 1885.<br />

(55) Cfr. Rescript. S. Congr. Indulg., 17 Sept. 1887; C. /. C, 723;<br />

Reg. Comm., 2.<br />

(56) Cfr. C. /. C, 722 § 2; Declarat. A. R. P. Ludovici Martin,<br />

Praep. Generalis S. I., 13 Aprii. 1904.<br />

(57) Cfr. praesertim: PlI XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945;<br />

Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Aug. 1946; Epist. ad P. D. Lord, 24 Ian. 1948.


360 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERO <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

voluntate suas leges, indolem, institutionem intactas servare (58).<br />

IV. Regulae Communes, quarum observantia, in substantialibus saltem,<br />

ad aggregationem impetrandam necessaria est (59), omnibus Congregationibus<br />

enixe commendantur, tamquam disciplinae antiquitus sodalibus usi'<br />

tatae constantique usu receptae summarium ac documentum (60).<br />

V. Omnes Congregationes Marianae, modis accidentaliter diversis at substantialiter<br />

iisdem, non secus atque alii coetus apostolicis operibus dediti ab<br />

Ecclesiastica Hierarchia dependent (61).<br />

VI. Ne in Dei regno propagando religionisque iuribus tutandis christianae<br />

militiae ordines dissipentur viresque enerventur, mariani sodales, maiorum<br />

vestigiis ipsique hodiernae agendi rationi fideliter insistentes, in apostolicis<br />

operibus suscipiendis et prosequendis, meminerint: ,<br />

a) loci Ordinarium<br />

1° potestatem, ad normam sacrorum canonum, firmisque semper Sedis<br />

Apostolicae praescriptis et documentis, habere in omnes prorsus suae ditionis<br />

Sodalitates circa externi apostolatus exercitium;<br />

2° potestatem habere in Sodalitates extra Societatis Iesu septa constitutas,<br />

eisque proinde normas proprias dare posse, firma tamen Regularum<br />

Communium substantia (62).<br />

b) Parochum<br />

1° Praesidem natum Congregationum paroecialium esse, quas igitur ut<br />

ceteras sui territorii consociationes moderatur;<br />

2° in omnes autem Sodalitates opera apostolica in suo territorio exercentes<br />

illa potestate frui a sacris canonibus legitimisque statutis dioecesanis<br />

eidem concessa ad rectam externi apostolatus ordinationem (SS).<br />

VII. Cuiuslibet Sodalitatis Marianae moderator legitime renuncjatus,<br />

qui quidem semper sacerdotali dignitate insignitus sit oportet, quamquam<br />

legitimis Superioribus ecclesiasticis omnino subickur, tamen, ad normam<br />

Regularum Communium, in ipsa Congregationis vita interna piena fruitur<br />

(58) Cfr. praesertim: PlI XI, Altoc. ad Sod. Mar., 30 Mart. 1930;<br />

Altoc. ad Sod. Primae Primariae, 24 Mart. 1935. — PlI XII, Telegt. ad<br />

Cono. CC. MM. Italiae, 12 Sept. 1947; Alloc. tadioph. ad Congr. Barcin.,<br />

7 Dee. 1947; Episf. ad P. D. Lord, 24 Ian. 1948.<br />

(5fl) Cfr. Decretum S. Congr. Indulg., 7 Mart. 1825; Decretum S.<br />

Congr. Indulg., 23 Iunii 1885; Rescript. S. Congr. Indulg., 17 Sept. 1887.<br />

(60) Cfr. PlI XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945'; £pi"sf. ad P.<br />

D. Lord, 24 Ian. 1948.<br />

(61) Cfr. Conc. Vat., Sess. IV, Const. «de Ecclesia Christi », cap. 3;<br />

CI. C, 218 § 2; PlI XII, Alloc. ad Act. Cath. /fa/., 4 Sept. 1940: A.<br />

A. S., 32, p. 369; Epist. ad Card. Urne, 21 Ian. 1942; Alloc. ad Congressum<br />

Barcin., 7 Dee. 1947: A. A. S., 39, p. 634.<br />

(62) Cfr. C. /. C, 334 § 1, 335 § 1; Statuto Generalitia CC. MM.,<br />

31 Aug. 1885, II, 5.<br />

(69) Cfr. C. /. C, 464 § 1 ; Declarat. A. R. P. Ludovici Martin,<br />

13 Aprii. 1904.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 361<br />

potestate, quam plerumque per sodales sibi muneris adiutores adscitos exercere<br />

convenit (6-f),<br />

Vili. Huiusmodi Sodalitates dicendae sunt Marianae, non tantum quod<br />

a B. V. Maria titulum assumant (65), sed quod potissimum sodales singuli<br />

erga Deiparam pietatem singularem profiteantur (66) eique piena consecratione<br />

devinciantur (67), qua- spondeant, licet non sub peccato (88), se omni<br />

ope prò sua aliorumque Christiana perfectione ac salute sempiterna sub B.<br />

M. Virginis vexillo pugnaturos (69); qua quidem consecratione perpetuo sodalis<br />

B. M. Virgini obligatur, nisi indignus dimittatur aut animi levitate"<br />

ipsemet Sodalitatem deserai (70).<br />

IX. In socjalibus cpnscribendis ii sedulo deligantur (7i) qui vulgari ac<br />

trito vitae genere minime contenti (72) studeant vel arduas « ascensiones in ,<br />

corde suo disponere » (cfr. Ps. 83, 6) (73) secundum asceticas normas ac<br />

pietatis exercitia in Regulis proposita (74).<br />

X. Congregationum Marialium proinde est sodales, prò cuiusque condicione,<br />

ita instituere, ut possint aequalibus in exemplum christianae vitae<br />

atque apostolicae navitatis proponi (75).<br />

XI. Inter primarios Congregationum fines (76) habendus est apostolatus<br />

(64) Cfr. BENEDICTI XIV, Bullam Auream Gloriosae Dominae, 27<br />

Sept. 1748; Breve Laudabile Romanorum, 15 Febr. 1758; Statuto Genetalia,<br />

31 Aug. \%&5;Reg. Comm., 16, 18, 50.<br />

(65) Cfr. Reg. Comm:, 3; Bull. Aur. Gloriosae Dominae.<br />

(66) Cfr. Reg. Comm., 1, 40.<br />

(67) Cfr. Reg. Comm., 27.<br />

(68) Cfr. PlI XII, AUoc. ad Sod. Mar., 21 Ian- 1945; Reg. Comm , 32.<br />

(69) Cfr. PlI XII, AUoc. ad Sod. Mac, 21 Ian. 1945; Epist. ad P. D.<br />

Lord, 24 Ian. 1948.<br />

(70) Cfr. Reg. Comm., 1, 27, 30.<br />

(ti) Cfr. Reg. Comm., 23, 24, 26; BENEDICITI XV, AUoc. ad Sod.<br />

Mar., 19 Dee. 1915. — PlI XI, Encycl. Ubi arcano, 23 Dee. 1922: A.<br />

A. S., 14, p. 693. — Pli XII, Epist. ad Card. Leme, 21 Ian. 1942; AUoc.<br />

ad Sod. Mar., 21 Ian. 1945; Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Augusti 1946;<br />

Telegr. ad Conv. CC. MM. Ital, 12 Sept. 1947; AUoc. radioph. ad Congress.<br />

Barcin., 7 Dee. 1947: A. A. S., 39, p. 634.<br />

(72) Cfr. Reg. Comm., 1, 35.<br />

(73) Reg. Comm., 12.<br />

(74) Cfr. Reg. Comm., 9, 33 ad 45.<br />

(75) Cfr. Reg. Comm., 14, 1, 33, 43; Pli XII, AUoc. ad Sod. Mar.,<br />

21 Ian. 1945; Telegr. ad Conv. CC. MM. Ital., 12 Sept. 1947; £pi'st. ad<br />

P. D. Lord, 24 Ian. 1948; AUoc. ad Sod. Mar., ex « Conférence Otioaint »,<br />

27 Mart. 1948.<br />

(76) BENEDICTI XIV, Bull. Aur. Gloriosae Dominae, 27 Sept. 1748.<br />

— BENEDICTI XV, AUoc. ad Sod. Mar., 19 Dee. 1915. — PlI XI, Epist.<br />

ad Adm. Apost. Oenip., 2 Aug. 1927. — PlI XII, Epist. ad Card. Leme,<br />

21 Ian. 1942; Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Aug. 1946; AUoc. radioph. ad<br />

Congress. Barcin., 7 Dee. 1947: A. A. S., 39, p. 633.


362 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

omnimodus, socialis praesertim, prò Christi regno propagando Ecclesiaeque<br />

iuribus defendendis (77), ab ipsa ecclesiastica Hierarchia eisdem demandatili<br />

(75); ad quam veram plenamque cum apostolatu hierarchico cooperationem<br />

praestandam (79) propriae Sodalitatum normae ad huiusmodi cooperationis<br />

modos pertinentes nullatenus sunt variandae aut innovandae (SO).<br />

XII. Denique, Congregationes Marianae eodem ordine, atque ceterae consociationes<br />

apostolicum finem prosequentes, sunt censendae (SI), sive cum bisce<br />

sint foederataè sive cum ipso Actionis Catholicae coetu primario una<br />

'simul cohaereant. Porro cum Sodalitates cuilibet alii consociationi debeant,<br />

sub sacrorum Pastorum ductu et potestate (82) operam suani conferre atque<br />

industriam (83), necesse non est singulos sodales alii coetui etiam nomen<br />

dare (84).<br />

Haec mandamus, edicimus, decernentes praesentes litteras firmas, validas<br />

atque efficaces iugiter exstare ac permanere suosque plenos et integros' effectus<br />

sortiri et obtinere, illisque, ad quos res pertinet, pienissime suffragari, sicque<br />

rite iudicandum ac definiendum esse, irritumque ex nunc et inane fieri, si<br />

quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter<br />

contigerit attentare Contrariis non obstantibus quibuslibet.<br />

Datum ex Arce Gandulphi, prope Romam, die XXVII mensis septembris<br />

anno MCMXLVIII, bis centesimo a Bulla Aurea « Gloriosae Dominae »,<br />

Pontificatus Nostri decimo.<br />

(77) Reg. Comm., 1; PlI XII, Alloc. ad Sod. Mar., 21 lan. 1945.<br />

(78) Cfr. Epist. Card. Pacelli ad Card. Faulhaber, 3 Sept. 1934; PlI<br />

XII, Epist. Apost. Nosti profecto, 5 lui. 1940; Alloc. ad Sod. Mar., 21<br />

lan. 1945; Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Aug. 1946; Epist. ad P. D. Lord,<br />

24 lan. 1948.<br />

(79) Pn XII, Alloc. ad Act. Cath. hai., 4 Sept. 1940: A. A. S., 32,<br />

p. 369; Epist. ad Card. Leme, 21 lan. 1942; Card. PACELLI, Alloc. ad<br />

Soc. Mar. in Menzingen (Helvetia), 22 Qctobris 1938.<br />

(SO) Cfr. PlI XII, Alloc. radioph. ad Congr. Barcin., 7 Dee. 1947:<br />

A. A, S., 39, p. 634.<br />

(81) Cfr. PlI XII, AUoc. ad Act. Ca,th. hai, 4 Sept. 1940: A. A. S.,<br />

32, p. 368; Tetegr. ad Cono. CC. MM. hai., 12 Sept. 1947; Alloc. radioph.<br />

ad Congr. Barcin., 7 Dee. 1947: A. A. S., 39, p. 634.<br />

(82) Cfr. inter alia: PlI XII, Telegr. ad Conv. CC. MM. hai, 12<br />

Sept. 1947; Epist. ad P. D. Lord, 24 lan. 1948; Epist. During recent years<br />

ad Episc. Indiae, 30 lan. 1948.<br />

(83) Cfr. praesertim: PlI XI, Epist. ad Episc. Brasiliae, 27 Oct. 1935:<br />

A. A. S., 28, p. 161; AUoc. ad Sod. Mar., 30 Mart. 1930. — PlI XII,<br />

Alloc. ad Act. Cath. hai, 4 Sept. 1940:A. A. S„ 32, p. 369.<br />

(84) Cfr. PH XII, Epist. ad P. S. Ilundain, 26 Aug. 1946.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 363<br />

VERBA A SUMMO PONTIFICE PIO PP. XII<br />

OCCASIONE ACCENSIONIS VOTIVAE LAMPADIS PROLATA (1)<br />

Non senza una ben viva e dolce commozione Noi Ci apprestiamo *u<br />

accendere la fiamma che, simbolo di fede e di preghiera, arderà dinanzi alla<br />

immagine della Vergine del Ghisallo, come un perenne omaggio di devozione<br />

e di fiducia nel suo materno patrocinio.<br />

Questa fiamma, ricevuta dalle Nostre mani e affidata alle vostre cure,<br />

rimarrà altresì come una non peritura testimonianza della Nostra affettuosa<br />

sollecitudine per voi. Noi abbiamo già altra volta avuto occasione di manifestarvi<br />

questo Nostro sentimento e di additarvi il vero significato spirituale<br />

e morale del vostro « sport » ; oggi col vostro atto voi venite ad aggiungervi<br />

un nuovo e prezioso elemento. L'esempio* dei vostri campioni nell'esercizio<br />

dello « sport » secondo la illuminatrice e salvatrice idea cattolica è già di<br />

per sé stesso un fruttuoso apostolato; ma voi questo apostplato volete certamente<br />

renderlo ancor più fecondo e diretto. Come gli antichi corridori, voi<br />

vi passerete di mano in mano la lampada ardente e per tutta la lunghezza<br />

del vostro itinerario accenderete alla sua mistica fiamma altre fiamme di fede<br />

e di amore, che porteranno in tanti diversi luoghi la stessa luce e lo stesso<br />

calore, mentre voi, proseguendo la vostra corsa, non vi arresterete che ai<br />

piedi della Madre di Dio e Madre vostra, la quale vi condurrà fino al Cuore<br />

di Gesù : Per Matiam ad Jesum!<br />

Andate dunque, diletti Agli; il Nostro pensiero vi accompagna e la Benedizione<br />

Apostolica, che paternamente v'impartiamo, sia a voi pegno dei<br />

più abbondanti favori della vostra Madre celeste, Maria.<br />

(1) Oss. Rom., 15 Ottobre 1948. Cfr. nostrani Ephem. pag. 388.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ORATIO AD B. VIRGINEM « DEL DIVINO AMORE »<br />

A PIO PP. XII PROLATA, OCCASIONE PEREGRINATIONIS<br />

MARIALIS IN ARCE GANDULPHI (1)<br />

Non tanto ad acclamare, diletti figli e figlie, quanto a pregare, sì, a<br />

pregare, vi trovate qui raccolti in un così intenso fervore di fede, che è già da<br />

se solo insigne grazia impetratavi in quest'ora da Colei che è dispensiera<br />

di grazie.<br />

A pregare ci troviamo qui uniti. E la nostra comune preghiera giunga<br />

al cuore della cara Madonna del Divino Amore, così ardente da commuoverla<br />

sui nostri mali e da ottenerci con la sua potentissima intercessione grazie di<br />

salvezza e di pace.<br />

Tu sai, o Maria, i bisogni di questo popolo e di tutta la Chiesa. Gli<br />

errori delle menti : Tu li dissipa, maestra di verità, Sede della Sapienza. Gli<br />

errori del cuore: Tu li placa, correggendo i costumi, ispirando l'aborrimento<br />

del vizio e della colpa, l'amore della virtù, la passione del bene.<br />

Perchè la comunità sia felice, ottieni ad ognuno il santo timor di Dio,<br />

la fede; viva nelle opere, la speranza dei beni che non passano, la carità, che<br />

si eterna con Dio.<br />

Ottieni alle famiglie la fedeltà, la concordia, la jpace; infondi o conferma<br />

nei reggitori della cosa pubblica la piena consapevolezza della loro<br />

responsabilità, dei loro stretti obblighi nei riguardi della religione, della morale,<br />

del bene temporale di tutti.<br />

E come sulle anime, così, o Maria, si spanda la tua misericordia su<br />

tutti i mali che affliggono questo popolo e la intera famiglia cristiana. Pietà<br />

ti prenda dei poveri, dei carcerati, dei perseguitati per la giustizia, degli sventurati<br />

di ogni nome.<br />

Salve o Maria! Madre degli esuli erranti quaggiù; loro vita, loro dolcezza,<br />

loro speranza. Madre del Divino Amore, conserva nei tuoi figli il fuoco<br />

di questo amore divino; ravvivalo nei cuori fervorosi, rianimalo nei cuori<br />

tiepidi, riaccendilo nei cuori degli indifferenti che lo hanno lasciato spegnere;<br />

rigenera alla vita di questo amore le povere anime che l'hanno perduta per<br />

il peccato.<br />

E su tutti quanti qui ti supplicano, scenda, Madonna del Divino Amore,<br />

larga, consolatrice, la tua materna benedizione.<br />

(-0 Oss. Rom., 14-15 nov. 1949.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

SUMMUS PONTIFEX<br />

EPISTULA PII PP. XII AD REV.MOS. P. KILIANUM LYNCH, PRIO-<br />

REM GENERALEM ORDINIS FRATRUM BEATAE MARIAE VIR­<br />

GINIS DE MONTE CARMELO ET P. SILVERIUM A SANCTA<br />

THERESIA, PRAEPOSITUM GENERALEM FRATRUM DISCALCEA-<br />

TORUM BEATAE MARIAE VIRGINIS DE MONTE CARMELO:<br />

SEPTIMO EXEUNTE SAECULO AB INSTITUTIONE SACRI SCA­<br />

PULARIS CARMELITARUM (-*).<br />

Dilecti filii, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Neminem profecto<br />

latet, quantum ad excitandam catholicam fidem moresquc emendandos<br />

conferat amor erga Beatissimam Virginem Dei Matrem, iis praesertim devotionis<br />

significationibus, quibus prae ceteris et mentes caelesti doctrina illustrari<br />

et animi in Christiana vita excolenda exacui videntur. Hisce est in primis accensenda<br />

Sacri Scapularis Carmelitarum devotio, quae, sua ipsius simplicitate<br />

omnium ingenio accommodata, inter Christi fideles cum salutarium fructuum<br />

incremento quam latissime pervulgata est. Quapropter laeto admodum animo<br />

intelleximus, septimo vergente saeculo ab institutione istius Scapularis Deiparae<br />

de Monte Carmelo, fratres Carmelitas, quum Calceatos tum Excalceatos,<br />

cpnsilium iniisse, ut sacra sollemnia in honorem ipsius Beatae Mariae<br />

Virginis summo studio concelebrentur. Quae quidem pia incepta, piro constanti<br />

Nostro erga almam Dei Matrem amore proque etiam Nostra in Confraternitatem<br />

ipsius Scapularis a puero cooptatione, perlibenter commendamus, iisque<br />

uberem honorum copiam a Deo ominamur. Neque enim agitur de re<br />

parvi momenti, sed de vita aeterna capessenda ex ea, quae traditur, promissione<br />

Beatissimae Virginis: agitur videlicet de summo omnium negotio deque<br />

modo ipsum tute peragendi. Est quidem Sacrum Scapulare, veluti habitus<br />

Marianus, protectione Deiparae signum et pignus; sed ne putaverint hac veste<br />

induti pigritia vel socordia spirituali se esse salutem aeternam adepturos, monete<br />

Apostolo: « cum metu et tremore vestram salutem operamini » {Phil.,<br />

II, 12). Omnes igitur Carmelitae, qui, sive in claustris primi et secundi Ordinis,<br />

sive in tertio Ordine regulari vel saeculari, sive in confraternitatibus,<br />

ad unam Beatissimae Matris familiam peculiari amoris vinculo pertinent, sibi<br />

habeant in memoriali ipsius Virginis speculum humilitatis et castitatis; ha-<br />

(1) Ada ap, sed., 42 (1950) p. 390-91.


300 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

beant modestiae et simplicitatis breviarium in ipsa vestis ingenua structura;<br />

habeant potissimum in eadem veste, quam die noctuque induunt, eloquenti<br />

symbolo significatas preces, quibus divinum implorant auxilium; habeant denique<br />

illam consecrationem sacratissimo Cordi Virginis Immaculatae, quam<br />

nuper quoque impense commendavimus. Nec desinet profecto piissima Mater,<br />

ut filii sui, in Purgatorio admissa expiantes, quam primum, ipsa quidem<br />

apud Deum intercedente, iuxta traditum illud, quod vocant, Privilegium<br />

Sabbatinum, aeternam patriam consequantur. Superni interea praesidii auxiliique<br />

in auspicium, inque peculiaris Nostrae caritatis pignus, Apostolicam Benedictionem<br />

vobis, dilecti filii, universoque Carmelitarum Ordini amantissime<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XI mensis Februarii, in Apparitione<br />

Beatae Mariae Virginis Immaculatae, anno MDCCCCL, Pontificatus<br />

Nostri undecime<br />

EPISTULA PII PP. XII AD REV.MUM P. IOANNEM BAPTISTAM<br />

JANSSENS, SOCIETATIS IESU PRAEPOSITUM GENERALEM: DE<br />

CONGREGATIONIBUS MARIANIS PROVEHENDIS (2).<br />

Dilecte fili, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Cum audiverimus<br />

Romam undique convenisse « Promotores », qui dicuntur, Marianarum Congregationum,<br />

quae a Societate lesu pendent, ut Consilia inter se conferrent<br />

de fovendis provehendisque iisdem Congregationibus ad optata Nostra saepius<br />

antehac, praesertim vero in Constitutione Apostolica « Bis saeculari » declarata<br />

(•*), noluimus opportunam hanc praetermittere occasionem, quin cum<br />

carissimis Nostris bisce filiis paternam assensionem probationemque Nostram<br />

per has litteras communicaremus.<br />

Probe novimus id genus Consociationes, quae a vobis reguntur .exiguo<br />

quidem esse numero, si cum omnibus comparentur Sodalkatibus hodie in<br />

toto mundo exsistentibus; at novimus quoque non raro apud vos Congregationes<br />

haberi, a quibus aliae exemplum sumant. Quod profecto incitamento<br />

vobis esse debet, ita quidem ut omnes vestrae Sodalitates dignae revera<br />

sint et digniorès in dies fìant, quae tamquam exemplar adspiciantur. Etsi<br />

enim Sodalitates, ad « Primam Primariam » Collegii Romani aggregatae,<br />

quiddam sunt non unius Societatis lesu proprium, sed Ecclesiae universae<br />

commune, negari tamen haud potest, ut alias animadvertimus (4), eas, iam<br />

inde ab origine ac deinceps aetatum decursu, e Societate lesu suum excellen-<br />

(2) Ada ap. sed., 42 (1950) p. 437-40.<br />

(3) Ibid., 40 (1948) p. 399-402.<br />

(4) Ibid., 40 (1948) p. 397.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 301<br />

tioris sanctimoniae et ardentioris apostolatus spiritum hausisse: atque etiam<br />

nunc eas iure exspectare posse ex sacra Ignatiana militia perfectissimum exemplum<br />

et efficacissimam impulsionem.<br />

Hac de causa ad vos quoque, filli Societatis Iesu, tum ferebatur cogitatio<br />

Nostra, cum vehemens Nostrum desiderium manifestabamus ut hae spiritales<br />

copiae quam latissime per orbem propagarentur ac feliciter florerent<br />

( 5 ) et cum praeterea declaravimus hoc praesertim tempore, si umquam<br />

alias, eas necessarias esse (), cumque ediximus eis « notarum nullam, quibus<br />

Actio Catholica insignitur, esse denegandam » (7), cum Ecclesia « potius<br />

multiformi unitati faveat in apostolicis operibus gerendis, per fraternam utique<br />

conspirationem, Episcopis moderatoribus, in unam metam viribus unitis<br />

dirigendis » (S)s Id enim prae oculis habebamus, cum Sodalitates Marianas<br />

incitavimus ut hoc sibi proprium tribuerent munus, efformandi nempe et ad<br />

actionem ducendi electissimos manipulos apostolorum, qui sese tamquam salem<br />

terrae et caeleste inter homines virtutis veluti fermentum praeberent (9).<br />

Nec dubitamus haec vota Nostra vobis piane perspecta esse, et, prò vestra<br />

sueta obediendi voluntate, vos ardenter velie ea prò viribus ad effectum deducere.<br />

Placet autem heic iterum declarare Christi Vicarium in hac tam magnifica<br />

progressione et dilatatione apostolatus lakorum, nostris temporibus peculiari,<br />

Sodalitates Marianas non sine summo animi gaudio ac solacio intueri<br />

quasi conspicuo in loco collocatasi et Eundem a vestrae Societatis filiis exspectare,<br />

ut prò sui Instituti indole impigre in easdem Sodalitates excolendas<br />

et provehendas operam suam impendant. Ecclesia multum a vobis expectat,<br />

atque optat ut ubique Congregationes Mariales suum teneant locum; ut<br />

Actio nempe Catholica pieno iure nominari possint sub Beatissimae Virginis<br />

tutela, atque eodem ordine polleant, ac ceterae Consociationes, quae apostolatus<br />

opera provehunt sub una Ecclesiasticae Hierarchiae auctoritate (10).<br />

Placet vero ea vobis inculcare, quae iam diximus de Sodalitatibus « Prìmae<br />

Primariae » aggregatis, quaeque propterea iis peculiaribus notis praeditae<br />

esse debent, quas descripsimus in Constitutione Apostolica « Bis Saeculari > :<br />

ediximus nempe has peculiares notas « nullo esse impedimento quominus<br />

Congregationes Marianae pieno iure dici possint Actio Catholica B. M. Virgine<br />

auspice et afflante suscepta » (U); atque iisdem tribuere, in Actionis<br />

Catholicae agminibus, partes certo notabiles; immo etiam utilissimas et fere<br />

omnino necessarias. Congregationes enim Mariales, qua sunt historia et in-<br />

(5) Ibid., 40 (1948) p. 399.<br />

(6) Ibid., 40 (1948) p. 395.<br />

(7) Ibid., 40 (1948) p. 398.<br />

(8) Ibid., 40 (1948) p. 398-99.<br />

(9) Ibid., 40 (1948) p. 395, 401; 39 (1947) p. 632.<br />

(10) Ibid., 40 (1948) p. 402.<br />

(11) Ibid., 40 (1948) p. 398.


302 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

dole, peculiariter designantur ad fovendas pulcherrimas has notas : notam imprimis<br />

sanctimoniae, quae vera ac solida sanctimonia sit, et quae optima<br />

dici possit prò cuiusque Sodalis condicione vitae (12); notam praeterea christianae<br />

Sodalium conformationis qua eorum revera unusquisque fiat exemplum<br />

suorum aequalium in vita tum familiari tum sociali (13); notam postremo<br />

plenae et perpetuae obedientiae observantiaeque Christo Domino et<br />

Eius Ecclesiae, Beatissima Virgine Maria quasi praelucente ac duce; quod<br />

quidem auspicium felicissimum dici debet hoc nostro saeculo, mariali nomine<br />

insigniendo, cui contigit experiri praesentiorem tutelam Matris Dei eiusque<br />

validissimum patrocinium.<br />

Quae cum ita sint, vos cohortamur ut hac vestra via haud trepidi pergatis,<br />

etsi interdum per eam impedimenta varia non deerunt. Dei Eiusque<br />

Matris auxilio freti, conscii desideriorum et iussorum Vicarii Iesu Christi,<br />

depositaque quavis dubitatione cunctationeque, urgete animose opus Congregationum<br />

Marialium, prouti earum indoles et leges requirunt: imprimisque<br />

severam cooptandorum selectionem curate, eos tantum adlegendo, qui ad altiora<br />

revera adspirent ac studium apostolicum combibere cupiant; ac praeterea<br />

praecipuat apud vos partes habeat interior animorum formatio, sine qua<br />

inanis, vel suspecta vobis esse debet quaelibet exterior tantum operositas. Haec<br />

autem solida animorum conformatio, et apostolica operositas inde permanans,<br />

indolem omnino marialem prae se ferre debent; siquidem pia illa animi propensio<br />

in Beatissimam Virginem colendam et amandam, qualem Sodalitates<br />

vestrae semper professae sunt, ubique et perpetuo veluti tessera ac peculiaris<br />

nota habeatur verae fidei veraeque doctrinae. Nec nimium vobis cordi sit assensum<br />

multitudinis haurire: etenim vos, ad exemplum Christi Domini, non<br />

venistis ad blandiendum mundanis auribus sed ad testimonium reddendum<br />

veritati. Ne timeatis denique hoc efficacissimum sanctimoniae et apostolatus<br />

instrumentum adhibere praesertim apud illos coetus, qui quidem hoc christiano<br />

imbuì spiritu magis indigent, vel eum magis possunt per venas humanae<br />

societatis infundere; atque in primis apud opifices, itemqué apud eos, qui altiorum<br />

disciplinarum studiis vacant. Haud ignoramus labores huiusmodi non<br />

leves esse, nec paucas praebere difficultates; at novimus etiam vos consuevisse<br />

non facilioribus laboribus vos addicere, sed fructuosioribus ad maiorem Dei<br />

gloriam; ac praeterea cum magnum vobis a Deo donum concreditum sit,<br />

quales sunt Congregationes Marianae, monitionem illam tamquam vobis a<br />

Iesu Christo impertitam habeatis: Cui multum datum est multum requiretur<br />

ab eo (Lue, 12, 48).<br />

At necessarium non videtur Nobis adhortationi huic Nostrae diu multumque<br />

immorari, cum Nobis apprime nota sit vestra erga Episcopos loco-<br />

(1£) Ibid., 40 (1948) p. 394-95.<br />

(13) Ibid., 40 (1948) p. 407.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTÈRI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 303<br />

rumque Ordinarios observantia, atque iisdem habenda obtemperatio; neque<br />

minus exploratum Nobis sit sincera vos percupere voluntate ceteris apostolatus<br />

coetibus adiutricem fraterna consensione praestare operam secundum<br />

normas per Apostolicam Constitutionem « Bis saecularì » a Nobis datas.<br />

Caelestium interea munerum auspicem paternaeque benevolentiae Nostrae<br />

testem, tibi, dilecte fili, universisque Societatis Iesu religiosis viris, peculiarique<br />

modo iis, qui Congregationibus Marialibus provehendis moderandisque<br />

navant operam eorumdemque alumnis Apostolicam Benedictionè effuso<br />

animo impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decima quinta mensis Aprilis,<br />

anno MDCCCCL, Pontificatus Nostri duodecimo.<br />

EX ALLOCUTIONE PII PP. XII POST SOLEMNEM CANONIZA-<br />

TIONEM S. JOANNAE GALLIAE REGINAE (•*•*).<br />

La profonde pénétration de Jeanne de France dans la vie de la bienheureuse<br />

Mère de Dieu, la totalité absolue de sa consécration à Marie, le<br />

reflet resplendissant des sentiments et des vertus mariales dans sa proprie vie<br />

et dans son Ordre de « l'Annonciade », donnent de nos jours à ses exempttes<br />

et à ses règles l'aspect d'un nouveau Message à la France. Dans les grandes<br />

luttes spirituelles de ces temps, où les tenants du Christ et ses négateurs se<br />

trouvent confondus dans la foule, le dévotion à la Mère de Jesus est une<br />

pierre de touche infaillible pour discerner les uns des autres. Catholiques de<br />

France, vostre histoire, dont toute la trame est tissue des graces et des faveurs<br />

de Marie, vous fait un devoir tout special de veiller sur l'intégrité et sur la<br />

pureté de votre héritage marial. Défendez-le contre ceux, qui ont rompu<br />

leurs liens avec vos antiques et glorieuses traditions, par votre courageuse<br />

persévérance dans la poursuite de vos intérèts les plus sacrés, unie à l'exemple<br />

du respect des justes lois et de l'ordre légitime de l'Etat. Vous allez quitter<br />

ces lieux, où vous venez d'assister au triomphe de votre sainte; vous allez<br />

de nouveau fouler la terre, qui tant de foi a éprouvé les effets de la protection<br />

et de l'intercession puissante de Marie: faites alors monter vers le<br />

ciel d'azur et de lumière le grand désir de votre coeur, l'ardente prière de<br />

votre àme : Vierge sainte, rendez-nous forts dans le combat contre vos ennemis<br />

: Vir^o sacrata, da mihi virtutem contea hostes tuos!<br />

La glorification, aujourd'hui, de Jeanne de France n'est-elle pas un<br />

présage que son message de paix, reste si longtemps, comme le grain, enfoui<br />

dans la terre et sterile en apparence, va germer enfin et monter en épìs dorés.<br />

dont porteront jouyeusement les gerbes, pour la France et pour le monde,<br />

ceux qui l'avaient seme dans les larmes et dans leur sang?<br />

(U) Oss. Rom., 31 maggio 1950.


304 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERO <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

A une condition! que la femme frangaise continue de répondre à sa vocation,<br />

de remplir sa mission. Ces héroines providentielles ont rempli la leur<br />

par la sagesse de leur esprit, la force de leur volonté, la sainteté de leur vie,<br />

la générosité dans le sacrifice total d'elles-mèmes, en somme par l'imitation<br />

des vertus de Marie, tròne de la Sagesse, femme forte, servante du Seigneur,<br />

Vierge compatissante au coeur percé du glaive, Mère de l'Auteur de la Paix<br />

et Reine de la Paix. Soyez telles, femmes de France. Par votre jeunesse virginale,<br />

par votre dévouement filial et conjugal, par votre sollicitude maternelle,<br />

per la dignité de votre vie chrétienne, privée et sociale, vous ferez plus<br />

encore pour la vraie, la grande paix que ne pourraient faire, sans vous, les<br />

conquérants, les législateurs, les génies...<br />

LITTERAE PII PP. XII, OCCASIONE V CONGRESSUS MARIALES<br />

GALLICI, IN REDHONENSI CIVITATE<br />

4-9 IULII HABITI (J)<br />

Multiples et fécondes sont les assemblées qui, chaque année, groupent<br />

en grand nombre les catholique francais autour de leurs pasteurs pour rechercher<br />

et promouvoir les conditions les plus propres au uyonnement de la<br />

pensée et de la vie chrétienne. Le Congrès marial, selon une heureuse tradition,<br />

est devenu l'une des plus suivies de ces manifestations, et Nous Nous<br />

réjouissons d'apprendre qu'à votre appel des foules imposantes affluent vers<br />

la capitale bretonne pour approfondir dans la prière et l'étude leur dévotion<br />

à la Vierge Marie.<br />

A tous, Nous adressons de grand coeur Nos voeux paternels pour le<br />

succès spirituel de ces assises, et Nous prions Dieu qu'il bénisse vos travaux<br />

dont le thème unique, l'Assomption de la Très Sainte Vierge, est cher<br />

à tant de titres au coeur de tous Nos fils. N'est-ce pas, d'ailleurs, dans<br />

l'aurèole de cette glorieuse Assomption qu'une consécration mémorable a<br />

proclamé la Mère de Dieu Reine et Patronne de la France?<br />

Cette piété mariale, au surplus, vous la voulez d'abord assurée sur les<br />

bases les plus fermes, et, certes, Nous ne saurions que vous encourager<br />

à cet effort de réflexion théologique. Depuis quelques années, les manifestations<br />

de la dévotion envers Marie ont connu parmi les fidèles un renouveau<br />

de faveur et Nous en avons su les précieux fruits de gràces tant en<br />

France qu'en d'autres contrées. Mais quand le peuple chrétien se laisse ainsi<br />

porter aux élans de la confìance filiale, il importe dans le méme temps<br />

de nourrir cette piété des solides aliments de la vérité. C'est en particulier<br />

l'oeuvre de Congrès, tels que le votre, et des nombreuses conférences qui<br />

(•*) LaCroix, 11 Jullet 1950.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 305<br />

y sont données. La compétence des maitres découvrant à tous les richesses<br />

doctrinales de cette foi ancestrale, la docilité des fidèles aux enseignements<br />

traditionnels de l'Eglise, voilà les plus sùrs garants de la qualité religieuse<br />

et de la fécondité surnaturelle de ces magnifiques cérémonies. De Maria<br />

nunquam satis!... répétait saint Bernard. Qui, on ne scruterà jamais assez<br />

le providentiel dessein de Dieu à l'égard de Marie, on ne s'appliquera jamais<br />

trop à éclairer sa proprie marche de l'exemple lumineux de la Vierge de<br />

l'Annonciation ou du Calvaire!<br />

En notre temps surtout, face à l'orgueilleuses et paiennes doctrines qui<br />

exaltent la grandeur de l'homme à l'encontre des droits souverains de Dieu<br />

et des desseins de sa miséricorde, la dévotion mariale doit ètre pour la<br />

conscience chrétienne le rappel efficace de cette absolue primauté divine<br />

dans nDtre vie et de la disponibilité entière qu'elle requiert de nous. La<br />

Mère du Verbe incarné ne chante-t-elle pas en tous ses mystères le plus<br />

éclatant triomphe de l'amour du Sauveur en une simple créature? A ceux<br />

qui, dans le désarroi des pensées ou le désordre des passions, cherchent,<br />

doutent, se revoltent ou se lassent, présentons Marie, « bénie entre les femmes<br />

•», toute resplendissante d'humilité, de pureté et de charité dans léclat<br />

de la gràce dont elle fut prévenue par les mérites de son Fils; rappelons<br />

le secret de cette Vierge en qui Dieu accomplit de grandes choses, car sa<br />

vie ne fut qu'un perpétuel acquiescement aux mystères de salut qui s'opéraient<br />

en elle. Et quand une tradition séculaire et vénérable invite les croyants<br />

à célébrer la glorieuse Assomption de la Mère de Dieu, que le Magnificat<br />

de leur gratitude se joigne alors à celui de cette Vierge sainte, leur Mère,<br />

comblée la première en plénitude des fruits de rédemption et de résurrection<br />

que Jésus-Christ nous a acquis par son sang, à la gioire de Dieu le Pere.<br />

Ainsi affermie dans la foi, la dévotion mariale fleurira librement en<br />

espérance et en filiale confiance. Et c'est ici que Nous renouvelons à tous,<br />

en cette Année Sainte, l'appel que Nous adressions déjà lors de le solennelle<br />

consécration du monde au Coeur de Marie. Puisqu'il a più à Dieu, dans sa<br />

miséricorde, de remettre entre ses mains maternelles une puissance d'intercession,<br />

dont Nos fils de France ont maintes fois éprouvé l'ampleur et la délicatesse,<br />

que chacun ne cesse d'implorer son secours en faveur du monde déchiré<br />

et pécheur. La Vierge Marie ne saurait rester sourde au cri de ses enfants<br />

si celui-ci est non seulement le cri des lèvres ou celui d'une résolution hàtive<br />

et transitorie, mais le cri des réformes efficaces et des renouveaux nécessaires,<br />

sur le plans personnel et familial, civique et social, national et international.<br />

A l'heure où déjà s'opère en tant d'àmes la rénovation intérieure que<br />

Nous espérons comme l'un des premiers fruits du Jubilé, mais à l'heure aussi<br />

où l'inquiétude serre le coeur de tant d'hommes, Nous aimons à penser que<br />

le Congrès de Rennes susciterà un nouvel essor de la piété mariale en France<br />

et, du fait mème, un enrichissement de la vitalité chrétienne de votre chère


306 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

patrie. Nous en formons le voeu, en vous accordant d'un coeur paternel, à<br />

vous-méme, Notre cher Fils, aux organisateurs et à tous les participants de<br />

ces assises, una large Bénédiction apostolique.<br />

Du Vatican, le 30 juin 1950.


Constitutio Apostolica<br />

Fide! dogma definitur Deiparam Virginem Mariam corpore<br />

et anima fnisse ad caslestem gloriam assnmptam (*)<br />

PIUS EPISCOPUS<br />

SERVUS SERVORUM DEI<br />

AD PERPETUAM REI MEMORIAM<br />

Munificentissimus Deus, qui omnia potest, cuiusque providentiae<br />

consilium sapientia et amore constat, arcano suae mentis<br />

proposito populorum singulorumque hominum dolores intersertis<br />

temperat gaudiis, ut, diversis rationibus diversisque modis, ipsum<br />

diligentibus omnia, cooperentur in bonum (-*).<br />

Iamvero Pontificatus Noster, quemadmodum praesens aètas,<br />

tot curis, sollicitudinibus angoribusque premitur ob gravissimas<br />

calamitates ac multorum a ventate virtuteque aberrationes; cernere<br />

tamen magno Nobis solacio est, dum catholica fides publice actuoseque<br />

manifestatur, pietatem erga Deiparam Virginem vigere<br />

ac fervescere cotidie magis, ac fere ubique terrarum melioris sanctiorisque<br />

vitae praebere auspicia. Quo fit ut, dum Beatissima Virgo<br />

sua materna munia prò Christi sanguine redemptis amantissime<br />

explet, filiorum mentes animique [p. 754] ad studiosiorem<br />

eius privilegiorum contemplationem impensius excitentur.<br />

Deus reapse, qui ex omni aeternitate Mariam Virginem propensissima<br />

singularique intuetur volunt'ate, « ubi venit plenitudo<br />

temporis » ( 2 ), providentiae suae consilium ita ad effectum deduxit,<br />

ut quae privilegia, quas praerogativas liberalitate summa<br />

eidem concesserat, eadem perfecto quodam concentu refulgerent.<br />

Quodsi summam eiusmodi liberalitatem perfectumque gratiarum<br />

concentum Ecclesia semper agnovit ac per saeculorum decursum<br />

cotidie magis pervestigavit, nostra tamen aetate privilegium illud<br />

(*) Ada ap. sed., 42 (1950) p. 753-773. Numerus paginarum infra parentheses<br />

[ ] positus ad Acta ap. sedis refertur.<br />

(i) Cfr. Rom. 8, 28..<br />

(») Galat. -4, 4.


4 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

corporeae in Caelum Assumptionis Deiparae Virginis Mariae clariore<br />

luce profecto enituit.<br />

Quod quidem privilegium, cum Decessor Noster imm. mem.<br />

Pius IX almae Dei Parentis immaculatae conceptionis dogma sollemniter<br />

sanxit, tum novo quodam fulgore illuxit. Arctissime<br />

enim haec duo privilegia inter se conectuntur. Christus quidem<br />

peccatum et mortem propria sua morte superavit; et qui per baptismum<br />

superno modo iterum generatus est, per eumdem Christum<br />

peccatum et mortem vicit. Attamen plenum de morte victoriae<br />

effectum Deus generali lege iustis conferre non vult, nisi cum<br />

finis temporum advenerit. Itaque iustorum edam corpora post<br />

mortem resolvuntur, ac novissimo tandem die cum sua cuiusque<br />

gloriosa anima coniungentur.<br />

Verumtamen ex generali eiusmodi lege Beatam Virginem<br />

Mariam Deus exemptam voluit. Quae quidem, singulari prorsus<br />

privilegio, immaculata conceptione sua peccatum devicit, atque<br />

adeo lege illi permanendi in sepùlcri corruptione obnoxia non<br />

fuit, neque corporis sui redemptionem usque in finem temporum<br />

expectare debuit.<br />

Ideo cum sollemniter sancitum fuit Deiparam Virginem Mariam<br />

hereditaria labe immunem inde ab origine fuisse, tum christifidelium<br />

animi incensiore quadam spe permoti fuere, futurum<br />

ut a supremo Ecclesiae Magisterio dogma quoque cor[p. 755]<br />

poreae Assumptionis Mariae Virginis in Caelum quamprimum<br />

definiretur.<br />

Siquidem cernere fuit non modo singulos christifìdeles, sed<br />

eos quoque, qui Nationum vel ecclesiasticarum provinciarum<br />

quasi personam gererent, ac vel etiam non paucos Concilii Vaticani<br />

Patres hoc instanter ab Apostolica Sede postulare.<br />

Decursu autem temporum huiusmodi postulationes ac vota,<br />

nedum remitterent, cotidie magis et numero et instantia succrevere.<br />

Etenim piae habitae sunt, hac de causa, precum contentiones;<br />

studia hac super re a pluribus eximiisque theologis vel privatim,<br />

vel in publicis ecclesiasticis Athenaeis et in ceteris scholis<br />

sacris disciplinis tradendis alacriter impenseque provecta; Conventus<br />

Mariales multis in catholici orbis partibus vel ex una<br />

tantum, vel ex pluribus Nationibus celebrati. Quae quidem studia<br />

pervestigationesque maiore in luce posuere in christianae fidei<br />

deposito, Ecclesiae concredito, dogma quoque contineri Assump-


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS » 5<br />

tionis Mariae Virginis in Caelum; ac plcrumque inde consecutae<br />

sunt postulationes, quibus ab Apostolica Sede suppliciter efflagitabatur,<br />

ut haec veritas sollemniter definiretur.<br />

Hoc pio certamine christifideles miro quodam modo coniuncti<br />

fuere cum suis sacris Antistitibus; qui quidem eiusdem<br />

generis petitiones, numero profecto spectabiles, ad hanc divi Petti<br />

Cathedram miserunt. Propterea, cum ad Summi Pontificatus<br />

solium evecti fuimus, supplicationes eiusmodi ad milia bene multa<br />

ex quavis terrarum orbis parte et ex quovis civium ordine, ex<br />

Dilectis nempe Filiis Nostris Sacri Collegii Cardinalibus, ex Venerabilibus<br />

Fratribus Archiepiscopis et Episcopis, ex Dioecesibus,<br />

atque ex paroeciis ad hanc Apostolicam Sedem iam delatae erant.<br />

Quamobrem, dum impensas ad Deum admovimus preces,<br />

ut ad gravissimam hanc causam decernendam lumen Sancti Spiritus<br />

menti Nostrae impertiretur, peculiares edidimus normas,<br />

quibus iussimus ut collatis viribus severiora hac de re inirentur<br />

studia; atque interea petitiones omnes colligerentur accurateque<br />

[p. 756] perpenderentur, quae inde a Decessore Nostro fel. ree.<br />

Pio IX ad nostra usque tempora de Assumptione Beatae Mariae<br />

Virginis in Caelum ad Apostolicam hanc Sedem missae fuissent<br />

( 3 ).<br />

Cum vero tanti momenti tantaeque gravitatis causa ageretur,<br />

opportunum duximus Venerabiles omnes in Episcopatu Fratres<br />

directo atque ex auctoritate rogare ut mentem cuiusque suam<br />

conceptis verbis Nobis aperire vellént. Quapropter die I mensis<br />

Mai, anno MDCCCCXXXXVI, Nostras ad eos dedimus Litteras<br />

« Deiparae Virginis Mariae», in quibus haec habebantur: « An<br />

vos, Venerabiles Fratres, prò eximia vestra sapientia et prudentia<br />

censeatis : Assumptionem corpoream Beatissimae Virginis<br />

tamquam dogma fidei proponi et definiri posse, et an id cum<br />

clero et populo vestro exoptetis ».<br />

li autem quos « Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere<br />

Ecclesiam Dei » (•*), ad utramque quaestionem quod attinet,<br />

unanima fere voce assentientes responderunt. Haec « singularis<br />

catholicorum Antistitum et fidelium conspiratio » ( 5 ), qui Dei<br />

(3) Petitiones de Assumptione corporea B. Virginis Mariae in caelum<br />

definienda ad S. Sedem delatae; 2 voi., Typis Polyglottis Vaticanis, 1942.<br />

(4) Act. 20, 28.<br />

(5) Bulla Ineffabilis Deus, Acta Pii IX, p. I, voi. I, p. 615.


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

Matris autumant corpoream in Caelum Assumptionem ut fidei<br />

dogma definiri posse, cum concordem Nobis praebeat ordinarli<br />

Ecclesiae Magisterii doctrinam concordemque christiani populi<br />

fidem — quam idem Magistérium sustinet ac dirigit — idcirco<br />

per semet ipsam ac ratione omnino certa ab omnibusque erroribus<br />

immuni manifestat eiusmodi privilegium veritatem esse a<br />

Deo revelatam in eoque contentam divino deposito, quod Chri-<br />

/Stus tradidit Sponsae suae fideliter custodiendum et infallibiliter<br />

declarandum ( 6 ). Quod profecto Ecclesiae Magistérium non quidem<br />

industria mere humana, sed praesidio Spiritus veritatis ( 7 ),<br />

atque adeo sine ullo prorsus errore, demandato sibi munere fungitur<br />

revelatas adservandi veritates omne per aevum puras et<br />

integras; quamobrem eas intaminatas tradit, eisdem [p. 757]<br />

adiciens nihil, nihil ab iisdem detrahens. « Neque enim — ut<br />

Concilium Vaticanum docet — Petri successoribus Spiritus Sanctus<br />

promissus est ut, eo revelante, novam doctrinam patefacerent,<br />

sed ut, eo assistente, traditam per Apostolos revelationem<br />

seu fidei depositum sancte custodirent et fideliter exponerent » ( 8 ).<br />

Itaque ex ordinarli Ecclesiae Magisterii universali consensu certuni<br />

ac firmum sumitur argumentum, quo comprobatur corpoream<br />

Beatae Mariae Virginis in Caelum Assumptionem — quam<br />

quidem, quoad caelestem ipsam « glorificationem » virginalis<br />

corporis almae Dei Matris, nulla humanae mentis facultas naturalibus<br />

suis viribus cognoscere poterat — veritatem esse a Deo<br />

revelatam, ideoque ab omnibus Ecclesiae filiis firmiter fideliterque<br />

credendam. Nam, ut idem Concilium Vaticanum asseverat :*<br />

« Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae in verbo<br />

Dei scripto vel tradito continentur, et ab Ecclesia sive sollemni<br />

iudicio, sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus<br />

revelata credenda proponuntur » ( 9 ).<br />

Communis huius fidei Ecclesiae varia inde a remotis temporibus<br />

per saeculorum decursum manifestantur testimonia, indicia<br />

atque vestigia; eademque fides luculentiore in dies lumine<br />

panditur.<br />

Siquidem christifideles, suorum Pastorum institutione ac<br />

(6) Cfr. Conc. Vat. De fide catholica, cap. 4.<br />

(7) Cfr. Io. 14, 26.<br />

(#) Conc. Vat. Const. De Ecclesia Christi, cap. 4.<br />

(?) De fide catholica, cap. 3.


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS > ' • 7<br />

ductu, a Sacris Litteris didicere Virginem Mariana, per terrestrem<br />

suam peregrinationem, vitam egisse sollicitudinibus, angustiis,<br />

doloribus affectam; ac praeterea id evenisse, quod sanctissimus<br />

senex Simeon cecinerat, acutissimum nempe gladium cor eius<br />

transverberasse ad Divini sui Nati crucem nostrique Redemptoris.<br />

Parique modo haud difficile iisdem fuit assentiri magnam etiam<br />

Dei Matrem, quemadmodum iam Unigenam suum, ex hac vita<br />

decessisse. Hoc tamen minime prohibuit quominus palam crederent<br />

ac profiterentur sacrum eius corpus sepulcri corruptioni obnoxium<br />

fuisse numquam, numquam augustum illum Divini<br />

Verbi tabernaculum in tabem, in cinerem re[p. 758]solutum<br />

fuisse. Quin immo, divina collustrati gratia pietateque erga eam<br />

permoti, quae Dei Parens est suavissimaque Mater nostra, clariore<br />

cotidie luce mirabilem illam privilegiorum concordiam ac cohaerentiam<br />

contemplati sunt, quae Providentissimus Deus almae huic<br />

Redemptoris nostri sociae impertiit, et quae talem attigere celsissimùm<br />

verticem, qualem praeter ipsam nemo a Deo creatus, excepta<br />

humana Iesu Christi natura, assecutus est umquam.<br />

Hanc eamdem fidem innumera illa tempia manifesto testantur,<br />

quae in honorem Mariae Virginis Caelo receptae Deo dicata<br />

fuere; itemque sacrae illae imagines inibi christifidelium venerationi<br />

propositae, quae singularem eiusmodi Beatae Virginis<br />

triumphum ante omnium oculos efferunt. Urbes praeterea, dioeceses<br />

ac regiones peculiari tutelae ac patrocinio Deiparae Virginis<br />

ad Caelum evectae fuere concreditae; parique modo religiosa Instituta,<br />

probante Ecclesia, excitata sunt, quae quidem ex eiusmodi<br />

privilegio nomen accipiunt. Neque silentio praetereundum<br />

est in mariali rosario, cuius recitationem Apostolica haec Sedes<br />

tantopere commendat, unum haberi mysterium, piae meditationi<br />

propositum, quod, ut omnes norunt, de Assumptione agit Beatae<br />

Virginis in Caelum.<br />

Universali autem ac splendidiore modo haec sacrorum Pastorum<br />

ac christifidelium fides tum manifestatur, cum inde ab<br />

antiquis temporibus in Orientis et in Occidentis regionibus liturgica<br />

sollemnia hac de causa celebrantur; hinc enim Sancti Ecclesiae<br />

Patres atque Doctores lucem haurire numquam praetermisere,<br />

quandoquidem, ut omnibus in comperto est, sacra Liturgia,<br />

« cum sit etiam veritatum caelestium professio, quae supremo<br />

Ecclesiae Magisterio subicitur, argumenta ac testimonia suppedi-


8 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS»<br />

tare pò test, non parvi quidem momenti, ad peculiare decernendum<br />

christianae doctrinae caput » ( 10 ).<br />

In liturgicis libris, qui festum referunt vel Dormitionis, vel<br />

Assumptionis Sanctae Mariae, dictiones habentur, quae concordi<br />

quodam modo testantur, cum Deipara Virgo ex hoc ter[p. 759]<br />

restri exsilio ad superna pertransiit, sacro eius corpori ex Providentis<br />

Dei Consilio ea contigisse, quae cum Incarnati Verbi Matris dignitate<br />

consentanea essent cum ceterisque privilegiis eidem impertitis.<br />

Haec, ut praedaro utamur exemplo, in Sacramentario<br />

asseverantur, quod Decessor Nostèr imm. mem. Hadrianus I ad<br />

Imperatorem misit Carolum Magnum. In eo enim haec habenr<br />

tur : « Veneranda nobis; Domine, huius est diei festivitas, in<br />

qua sancta Dei Genitrix mortem subiit temporalem, nec tamen<br />

mortis nexibus deprimi potuit, quae Filium tuum Dominum<br />

nostrum de se genuit incarnatum » ( n ).<br />

Quod vero heic verborum illa temperantia indicatur, qua<br />

Romana Liturgia uti solet, in ceteris vel orientalis, vel occidentalis<br />

antiquae Liturgiae voluminibus luculentius ac fusius declaratur.<br />

Sacramentarium Gallicanum, ut unum in exemplum afferamus,<br />

hoc Mariae privilegium dicit « inexplicabile sacramentum,<br />

tanto magis praeconabile, quanto est inter homines assumptione<br />

Virginis singulare ». Atque in Byzantina Liturgia<br />

corporea Mariae Virginis Assumptio non modo cum Dei Matris<br />

dignitate etiam atque etiam conectitur, sed cum aliis quoque privilegiis,<br />

peculiarique ratione cum virginea eius maternitate, singulari<br />

Providentis Dei Consilio praestituta : « Tibi rex rerum<br />

omnium Deus ea, quae supra naturam sunt, tribuit; sicut enim<br />

in partu te virginem custodivit, sic et in sepulcro corpus tuum<br />

incorruptum servavit, et per divinam translationem conglorificavit<br />

» i 12 ).<br />

Quod autem Apostolica Sedes, quae muneris est heres, Apostolorum<br />

Principi concrediti, in fide confirmandi fratres ( 1S ),<br />

sollemniorem in dies auctoritate sua eiusmodi celebrationem reddidit,<br />

id profecto studiosam christifidelium mentem efiìcaciter<br />

permovit ad magis cotidie magisque huius commemorati myste-<br />

(10) Litt. Enc. Mediator Dei, A.A.S. voi. XXXIX, p. 541.<br />

(11) Sacramentarium Gregorianum.<br />

(18) Menaei totius anni.<br />

(13) Cfr. Lue. 22, 32. .


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS » 9<br />

rii gravitatem considerandam. Itaque Assumptionis festum ex<br />

ilio honoris gradu, quem in ceteris Marialibus celebrationifp.<br />

760] bus inde ad initio obtinuerat ad sollemniorum celebrationum<br />

ordinem totius liturgici cycli evectum fuit. Ac Decessor Noster S.<br />

Sergius I, cum Litaniam seu Processionem Stationalem, quae dicitur,<br />

in quattuor Marialibus celebrationibus habendas praescriberet,<br />

una simul festum Nativitatis, Annuntiationis, Purificationis<br />

ac Dormitionis Mariae Virginis enumerat ( J 4). Deinceps vero<br />

S. Leo IV festum, quod iam titulo Assumptionis Beatae Genetricis<br />

Dei celebrabatur, sollemniore etiam modo récolendum curavit,<br />

cum pervigilium ante habendum iuberet, postea vero supplicationes<br />

in octavum diem; atque ipsemet, hanc opportunità -<br />

tem libenter nactus, ingenti stipatus multitudine sollemnes eiusmodi<br />

celebrationes participare voluit ( J * 5 ). Ac praeterea pridie<br />

huius diei sacrum habendum ieiunium iam antiquitus fuisse praeceptum,<br />

ex iis omnino patet, quae Decessor Noster S. Nicolaus I<br />

testatur, cum de praecipuis ieiuniis agit, « quae... sancta Romana<br />

suscepit antiquitus et tenet Ecclesia » ( 16 ).<br />

Quandoquidem vero Ecclesiae Liturgia catholicam non gignit<br />

fidem, sed eam potius consequitur, ex eaque, ut ex arbore<br />

fructus, sacri cultus ritus proferuntur, idcirco Sancti Patres magnique<br />

Doctores in homiliis orationibusque, quas hoc festo die<br />

ad populum habuere, non hinc veluti ex primo fonte, eiusmodi<br />

doctrinam hauserunt, sed de ea potius, utpote christifidelibus iam<br />

nota atque accepta, locuti sunt; eamdem luculentius declararunt;<br />

eius sensum atque rem altioribus rationibus proposuere, id praesertim<br />

in clariore collocantes luce, quod liturgici libri saepenumero<br />

presse breviterque attigerant : hoc nempe festo non solummodo<br />

Beatae Virginis Mariae nullam habitam esse exanimis<br />

corporis corruptionem commemorari, sed eius etiam ex morte<br />

deportatum triumphum, eiusque caelestem « glorificationem », ad<br />

Unigenae sui exemplum Iesu Christi.<br />

[p. 761 ] Itaque S. Ioannes Damascenus, qui prae ceteris eximius<br />

traditae huius veritatis praeco exstat, corpoream almae Dei<br />

Matris Assumptionem cum aliis eius dotibus ac privilegiis comparans,<br />

haec vehementi eloquentia edicit : « Oportebat eam, quae in<br />

(l-V) Liber Pontificalis.<br />

{15) Ibid. .<br />

C 6 ') Responso Nicolai Papae I ad consulta Bulgarorum.


10 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

partu illaesam servaverat virginitatem, suum corpus sine ulla<br />

corruptione etiam post mortem conservare. Oportebat eam, quae<br />

Creatorem ut puerum in sinu gestaverat, in divinis tabernaculis<br />

commorari. Oportebat sponsam, quam Pater desponsaverat, in<br />

thalamis caelestibus habitat^. Oportebat eam, quae Filium suum<br />

in cruce conspexerat, et, quem pariendo effugerat doloris gladium,<br />

pectore exceperat, ipsum Patri considentem con templari.<br />

Oportebat Dei Matrem ea, quae Filii sunt, possidere et ab omni<br />

creatura tamquam Dei Matrem et ancillam excoli » ( J7 ).<br />

Haec quidem S. Ioannis Damasceni vox aliorum vocibus,<br />

eamdem asseverantium doctrinam, fideliter respondet. Etenim<br />

haud minus clarae accurataeque dictiones in orationibus illis inveniuntur,<br />

quas vel superioris vel eiusdem aevi Patres, per occasionem<br />

plerumque huius festi, habuere. Itaque, ut aliis utamur<br />

exemplis, S. Germanus Constantinopolitanus corpus Deiparae<br />

Virginis Mariae incorruptum fuisse et ad Caelum evectum non<br />

modo cum divina eius maternitate consentaneam putabat, sed<br />

etiam cum peculiari sanctitate eiusdem virginalis corporis : « Tu,<br />

secundum quod scriptum est, "in pulchritudine " appares; et<br />

corpus tuum virginale totum sanctum est, totum castum, totum<br />

Dei domicilium; ita ut ex hoc etiam a resolutione in pulverem<br />

deinceps sit alienum; immutatum quidem, quatenus humanum,<br />

ad excelsam incorruptibilitatis vitam ; idem vero vivum atque<br />

praegloriosum, incolume atque perfectae Vitae particeps » ( 18 ).<br />

Alius vero antiquissimus scriptor asseverat : « Igitur ut gloriosissima<br />

Mater Christi Salvatoris nostri Dei, vitae et immortalitatis<br />

largitoris, ab ipso vivificatur, in [p. 762] aeternum concorporea<br />

in incorruptibilitate, qui illam a sepulcro suscitavit et ad<br />

seipsum assumpsit, ut ipse solus novit » ( 19 ).<br />

Cum autem hoc liturgicum festum latius in dies impensioreque<br />

pietate celebraretur, Ecclesiae Antistites ac sacri oratores,<br />

crebriore usque numero, officii sui esse duxerunt aperte ac nitide<br />

explanare mysterium, quod eodem hoc festo recolitur, atque edi-<br />

(17) S. IOAN. DAMASC, Encomium in Dormitionem Dei Genitricis<br />

semperque Virginis Mariae, hom. II, 14; Cfr. etiam ibid. n. 3.<br />

(18) S. GERM. CONST., In Sanctae Dei Genitricis Dormitionem, sermo<br />

I.<br />

(19) Encomium in Dormitionem Sanctissimae Dominae nostrae Deiparae<br />

semperque Virginis Mariae, S. Modesto Hierosol. attributum, n. 14.


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS » 11<br />

cere illud esse cum ceteris revelatis veritatibus coniunctissimum.<br />

In scholasticis theologis non defuere qui, cum in veritates divinitus<br />

revelatas altius introspicere vellent, atque illum praebere<br />

cuperent concentum, qui inter rationem theologicam, quae dicitur,<br />

ac catholicam intercedit fidem, animadvertendum putarent<br />

hoc Mariae Virginis Assumptionis privilegium cum divinis veritatibus<br />

miro quodam modo concordare, per Sacras Litteras nobis<br />

traditis.<br />

Cum hinc ratiocinando proficiscerentur, varia protulere argumenta,<br />

quibus mariale eiusmodi privilegium illustrarent, quorum<br />

quidem argumentorum quasi primum elementum hoc esse asseverabant,<br />

Iesum Christum nempe, prò sua erga Matrem pietate,<br />

eam voluisse ad Caelum assumptam; eorumdem vero argumentorum<br />

vim incomparabili inniti dignitate eius divinae maternitatis<br />

atque etiam eorum omnium numerum, quae eam consequuntur ;<br />

quae quidem sunt insignis eius sanctitas, omnium hominum angelorumque<br />

sanctitudinem exsuperans; intima Mariae cum Filio<br />

suo coniunctio; ac praecipuae illius dilectionis affectus, qua Filius<br />

dignissimam Matrem suam prosequebatur.<br />

Ac saepenumero theologi occurrunt oratoresque sacri, qui<br />

Sanctorum Patrum vestigiis insistentes ( B0 ), ut suam illustrent<br />

Assumptionis fidem, quadam usi libertate, eventus ac verba referunt,<br />

quae a Sacris Litteris mutuantur. Itaque, ut non[p. 763]<br />

nulla tantum memoremus, quae hac de re saepius usurpantur, sunt<br />

qui Psaltae sententiam inducant : « Surge, Domine, in requiem<br />

tuam, tu et Arca sanctificationis tuae » ( 3J ) ; atque Arcarti foederis,<br />

incorruptibili Ugno instructam atque in Dei tempio positam, quasi<br />

imaginem cernant purissimi Mariae Virginis corporis, ab omni<br />

sepulcri corruptione servati immunis, atque ad tantam in Caelo<br />

gloriam evecti. Parique modo, hac de re. agentes, Reginam describunt<br />

in regiam Caelorum aulam per triumphum ingredientem<br />

ac dextero Divini Redemptoris assidentem lateri ( 22 ) ; itemque<br />

Canticorum Sponsam inducunt, « quae ascendit per desertum,<br />

sicut virgula fumi ex aromatibus myrrae et thuris », ut<br />

(20) Cfr. S. IOAN. DAMASC, Encomium in Dormitionem Dei Genitricis<br />

semperque Virginis Mariae, hom. II, 2, 11 ; Encomium in Dormitionem, S.<br />

Modesto Hierosol. attributum.<br />

(Si) Ps. 131, 8.<br />

(22) Ps. 44, 10, 14-16. ?


12 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

corona redimiatur ( 33 ). Quae quidem ab iisdem veluti imagines<br />

proponuntur caelestis illius Reginae, caelestisque Sponsae, quae<br />

una curri Divino Sponso ad Caelorum aulam evehitur.<br />

Ac praeterea scholastici doctores non modo in variis Veteri<br />

Testamenti figuris, sed in illa edam Muliere amicta sole, quam<br />

Ioannes Apostolus in insula Patmo ( 2 4) contemplatus est, Assumptionem<br />

Deiparae Virginis significatami viderunt. Item ex<br />

Novi Testamenti locis haec verba peculiari cura considerationi<br />

proposuere suae : « Ave, gratia piena, Dominus tecum, benedicta<br />

tu in mulieribus » (p 5 ), cum in Assumptionis mysterio complementum<br />

cernerent plenissimae illius gratiae, Beatae Virgini impertitae,<br />

singularemque benedictionem maledictioni Hevae adversantem.<br />

Eam ob rem, sub Scholasticae Theologiae initio vir piissimus<br />

Amedeus Lausannensis Episcopus affirmat Mariae Virginis<br />

carnem incorruptam permansisse; — neque enim credi fas est<br />

corpus eius vidisse corruptionem — cum revera animae suae iterum<br />

coniunctum fuerit, atque una cum ea in caelesti aula excelsa<br />

redimitum gloria. « Erat namque piena gratia et [p. 764] in mulieribus<br />

benedicta (Lue. I, 28). Deum verum de Deo vero sola<br />

meruit concipere, quem virgo peperit, virgo lactavit, fovens in<br />

gremio, eique in omnibus almo ministravit obsequio » ( 26 ).<br />

In sacris vero scriptoribus, qui eo tempore Divinarum Litterarum<br />

sententiis variisque similitudinibus seu analogiis usi, Assumptionis<br />

doctrinam, quae pie credebatur, illustrarunt ac confirmarunt,<br />

peculiarem locum obtinet Doctor Evangelicus S. Antonius<br />

Patavinus. Is enim, festo Assumptionis die, haec Isaiae<br />

prophetae verba interpretatus : « locum pedum meorum glorificabo<br />

» ( CT ), modo certo asseverava a Divino Redemptore Matrem<br />

suam dilectissimam, ex qua humanam sumpserat carnem,<br />

summa ornatam fuisse gloria. « Per hoc aperte habes — ita ait<br />

— quod Beata Virgo in corpore, quo fuit locus pedum Domini,<br />

est assumpta ». Quamobrem sacer Psaltes scribit : « Exurge, Do-<br />

(23) Cant. 3, 6; cfr. 4, 8; 6, 9.<br />

(«*) Apoc. 12, 1 sq.<br />

(35) Lue. 1, 28.<br />

(26) AMEDEUS LAUSANNENSIS, De Beatae Virginis obitu, Assumptione<br />

in Caelum, exaltatione ad Filii dexteram,<br />

F) Is. 60, 13.


CONST, APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS» 13<br />

mine, in requiem tuam, tu et Arca sanctificationis tuae ». Quemadmodum,<br />

ita ipse asserii, Iesus Christus ex triumphata morte<br />

resurrexit atque ad dexteram sui Patris ascendit, ita pariter « surrexit<br />

et Arca sanctificationis suae, cum in hac die Virgo Mater<br />

ad aethereum thalamum est assumpta » ( 2S ).<br />

Cum autem, media aetate, Theologia Scholastica maxime<br />

floreret, S. Albertus Magnus, variis ad rem probandam collatis<br />

argumentis, quae vel Sacris Litteris, vel sententiis a maioribus<br />

traditìs, vel denique Liturgia rationeque theologica, quae dicitur,<br />

innituritur, ita concludit : « His rationibus et auctoritatibus et<br />

multis aliis manifestum est, quod Beatissima Dei Mater in corpore<br />

et anima super choros Angelorum est assumpta. Et hoc<br />

modis omnibus credimus esse verum » ( 29 ). In oratione vero,<br />

quam die Annunciationi sacro Beatae Mariae Virginis habuit,<br />

haec Angeli salutantis verba explanans: «Ave, gratia piena... »,<br />

[p. 765] Doctor Universalis, dum Hevae Sanctissimam Virginem<br />

comparar, hanc dare significanterque asseverat quadruplici illa<br />

maledizione fuisse immunem, cui Heva obnoxia fuit ( 30 ).<br />

Doctor Angelicus, insignis magistri sui vestigia premens,<br />

quamvis dedita opera eiusmodi quaestionem numquam agitaverit,<br />

quotiescumque tamen per occasionem eam attingit, una cum<br />

Catholica Ecclesia constanter retinet cum Mariae anima eius corpus<br />

in Caelum fuisse assumptum ( 31 ).<br />

Eamdem sententiam amplectitur, in multis aliis, Doctor Seraphicus,<br />

qui quidem prò certo omnino habet, quemadmodum<br />

Deus Mariam Sanctissimam, sive concipientem, sive parientem,<br />

virginalis pudoris virginalisque integritatis violatione immunem<br />

servavit, sic minime permisisse ut eius corpus in tabem, in cinerem<br />

resolveretur ( 3a ). Haec Sacrae Scripturae verba interpretans,<br />

eademque sensu quodam accommodato Beatae Vigini tribuens:<br />

(2S) S. ANTONIUS PATAV., Sermones dominicales et in sotemnitatibus.<br />

In Assumptione S. Mariae Virginis sermo.<br />

(£9) S. ALBERTUS MAGNUS, Manale sive quaestiones super Evang.<br />

" Missus est " q. 132.<br />

(30) IDEM, Sermones.de sanctis, senno 15 : In Annunciamone B. Mariae;<br />

cfr. etiam Mariale, q. 132.<br />

(3i) Cfr. Stimma Theol. 3, q. 27, a. 1 e; ibid. q. 83, a. 5 ad 8;<br />

Exposhio salutationis angelicae; In symb. Apostotorum expositio, art. 5; In<br />

IV Sem. D. 12, q. 1, art. 3, sol. 3; D. 43, q. 1, art. 3, sol. 1 et 2.<br />

(32) Cfr. S. BONAVENTURA, De Nativitate B. Mariae Virginis, sermo 5.


14 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

« Quae est ista, quae ascendit de deserto, deliciis affluens, innixa<br />

super dilectum suum » ( 33 ) ita arguit : « Et hinc constare potest<br />

quod corporaliter ibi est... Cum enim... beatitudo non esset consummata<br />

nisi personaliter ibi esset, et persona non sit anima, sed<br />

coniunctum, patet quod secundum coniunctum, id est corpus et<br />

animam, ibi est : alioquin consummatam non haberet fruitionem<br />

» ( 3 4).<br />

Sera autem Scholasticae Theologiae aetate, hoc est saeculo<br />

XV, S. Bernardinus Senensis ea omnia, quae medii aevi theologi<br />

hac super causa edixerant ac disceptaverant, summatim colligens<br />

ac diligenter retractans, non satis habuit praecipuas eorum referre<br />

considerationes, quas superioris temporis doctores iam proposuerant,<br />

sed alias etiarri adiecit. Similitudo nempe divinae Matris<br />

divinique Filii, ad animi corporisque no[p. 766]bilitatem dignitatemque<br />

quod attinet — ob quam quidem similitudinem ne cogitare<br />

quidem possumus caelestem Reginam a cadesti Regi separari<br />

— omnino postulat ut Maria « esse non debeat, nisi ubi est<br />

Christus » ( S5 ) ; ac praeterea rationi congruens et consentaneum<br />

est, quemadmodum hominis, ita etiam mulieris animam ac corpus<br />

sempiternam iam gloriam in Caelo assecuta esse; ac denique idcirco<br />

quod numquam Ecclesia Beatae Virginis exuvias requisivit<br />

ac populi cultui proposuit, argumentum pfaebetur, quod « quasi<br />

sensibile experimentum » ( 36 ) referri potest.<br />

Recentioribus vero temporibus, quas supra rettulimus, Sanctorum<br />

Patrum Doctorumque sententiae communi in uso fuere.<br />

Consensum christianorum amplectens, a superioribus aetatibus<br />

traditum, S. Robertus Bellarminus exclamavit : « Et quis, obseero,<br />

credere posset, arcam sanctitatis, domicilium Verbi, templum<br />

Spiritus Sancii corruisse? Exhorret piane animus meus vel cogitare<br />

carnem illam virgineam, quae Deum genuit, peperit, aluit, gèstavit,<br />

vel in cinerem esse conversam, vel in escam vermibus traditam<br />

» i 37 ).<br />

Parique modo S. Franciscus Salesius, postquam asseveravit<br />

(99) Cant. 8, 5.<br />

(34) S. BONAVENTURA, De Assumptione B. Mariae Virginis, sermo 1.<br />

(&5) S. BERNARDINUS SBN., In Assumptione B. M. Virginis, sermo 2.<br />

(36) Idem, 1. e.<br />

(97) S. ROBERTUS BEIXARMINUS, Conciones kabitae Lovanii, concio<br />

40 : De Assumptione B. Mariae Virginis.


CONST. APOST. « MUNIFICENT1SSIMUS DEUS» 15<br />

dubitare fas non esse Iesum Christum perfectissimo modo divinum<br />

mandatum, quo filii iubentur proprios honorare parentes,<br />

ad rem deduxisse, hanc sibi quaestionem proponit : « Quinam filius,<br />

si posset, matrem suam ad vitam non revocaret, atque eam<br />

post mortem in Paradisum non adduceret? » ( 38 ). Ac S. Alfonsus<br />

scribit : « Iesus Mariae corpus post mortem corrumpi noluit,<br />

cum in suum dedecus redundaret virginalem eius carnem in tabem<br />

redigi, ex qua suam ipsemet carnem assumpserat » ( 39 ).<br />

Cum vero mysterium, quod hoc festo celebratur, iam in sua<br />

[p. 767] luce positum esset, haud defuere doctores, qui, potius<br />

quam de theologicis argumentis agerent, quibus demonstraretur<br />

conveniens omnino ac consentaneum esse corpoream credere Beatae<br />

Mariae Virginis in Caelum Assumptionem, mentem animumque<br />

suum ad ipsam converterent Ecclesiae fidem, mysticae Christi<br />

Sponsae non habentis maculam aut rugam (4°) quae quidem ab<br />

Apostolo nuncupatur « columna et firmamentum veritatis » (4 1 ) ;<br />

atque communi hac fide innixi, contrariam sententiam temerariam<br />

putarent, ne dicamus haereticam. Siquidem, ut alii non pauci, S.<br />

Petrus Canisius, postquam declaravit ipsum Assumptionis vocabulum<br />

non modo animae, sed corporis etiam « glorificationem »<br />

significare, atque Ecclesiam multis iam saeculis hoc mariale Assumptionis<br />

mysterium venerari ac celebrare sollemntter, haec<br />

animadvertit : « Quae sententia iam saeculis aliquot obtinet, ac<br />

piorum animis infixa totique Ecclesiae sic commendata est, ut<br />

qui Mariae corpus in Caelum negant assumptum, ne patienter<br />

quidem audiantur, sed velut nimium contentiosi, aut prorsus temerarii,<br />

et haeretico magis quam catholico spiritu imbuti homines<br />

passim exsibilentur » (/* 2 ).<br />

Eodem tempore Doctor Eximius, cum hanc de mariologia<br />

profiteretur normam, nempe « mysteria gratiae, quae Deus in<br />

Virgine operatus est, non esse ordinariis legibus metienda, sed<br />

divina omnipotentia, supposita rei decentia, absque ulla Scriptu-<br />

(3S) Oeuvres de St. Frangois de Sales, Sermon autographe pour la flte de<br />

l'Assomption.<br />

(39) S. ALFONSO M. DE' LlGUORI, Le glorie di Maria, parte 2, disc. 1.<br />

(¥>) Cfr. Eph. 5, 27.<br />

(U) I Tim. 3, 15.<br />

(42) S. PETRUS CANISIUS, De Maria Virgine.


16 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

ranim contradictione aut repugnantia » (W), universae Ecclesiae<br />

communi fretus fide, ad Assumptionis mysterium quod attinet,<br />

concludere poterat hoc idem mysterium eadem animi firmitate<br />

credendum esse, ac Immaculatam Conceptionem B. Virginis;<br />

iamque tum autumabat veritates eiusmodi definiri posse.<br />

Haec omnia Sanctorum Patrum ac theologorum argumenta<br />

considerationesque Sacris Litteris, tamquam ultimo fundamento,<br />

nituntur; quae quidem almam Dei Matrem nobis veluti [p. 768]<br />

ante oculos proponunt divino Filio suo coniunctissimam, eiusque<br />

semper participantem sortem. Quamobrem quasi impossibile videtur<br />

eam cernere, quae Christum concepit, peperit, suo lacte<br />

aluit, eumque inter ulnas habuit pectorique obstrinxit suo, ab<br />

eodem post terrestrem hanc vitam, etsi non anima, corpore tamen<br />

separatam. Cum Redemptor noster Mariae Filius sit, haud<br />

poterat profecto, utpote divinae legis observator perfectissimus,<br />

praeter Aeternum Patrem, Matrem quoque suam dilectissimam<br />

non honorare. Atqui, cum eam posset tam magno honore exornare,<br />

ut eam a sepulcri corruptione servaret incolumem, id reapse<br />

fecisse credendum est.<br />

Maxime autem illud memorandum est inde a saeculo II, <strong>Mariani</strong><br />

Virginem a Sanctis Patribus veluti novam Hevam proponi<br />

novo Adae, etsi subiectam, arctissime coniunctam in certamine<br />

ilio adversus inferorum hostem, quod, quemadmodum in protoevangelio<br />

(**) praesignificatur, ad plenissimam deventurum<br />

erat victoriam de peccato ac de morte, quae semper in gentium<br />

Apostoli scriptis inter se copulantur (&). Quamobrem, sicut gloriosa<br />

Christi anastasis essentialis pars fuit ac postremum huius<br />

victoriae tropaeum, ita Beatae Virginis commune cum Filio suo<br />

certamen virginei corporis « glorificatione » concludendum erat;<br />

ut enim idem Apostolus ait, «cum... mortale hoc induerit immortalitatem,<br />

tunc net sermo, qui scriptus est : absorpta est mors<br />

in Victoria » (4 e ).<br />

Idcirco augusta Dei Mater, Iesu Christo, inde ab omni<br />

(#0 SUAREZ F., In tectiam pattern D. Thomae, quaest. 27, art. 2,<br />

disp. 3 sec. 5, n. 31.<br />

(U) Gen. 3, 15.<br />

(45) Cfr. Rom. cap. 5 et 6; / Cor. 15, 21-26; 54-57.<br />

(46) / Cor. 15, 54.


C0NST. APOST. « MUNlFlCENTlSSlMUS DEUS » 1 7<br />

aeternitate, « uno eodemque decreto » (4 7 ) praedestinationis, arcano<br />

modo coniuncta, immaculata in suo conceptu, in divina<br />

maternitate sua integerrima virgo, generosa Divini Redemptoris<br />

socia, qui plenum de peccato eiusque consectariis deportavit<br />

triumphum, id tandem assecuta est, quasi supremam suorum privilegiorum<br />

coronam, ut a sepulcri corruptione servaretur immunis,<br />

utque, quemadmodum iam Filius suus, devicta morte, corpore<br />

[p. 769] et anima ad supernam Caeli gloriam eveheretur,<br />

ubi Regina refulgeret ad eiusdem sui Filii dexteram, immortalis<br />

saeculorum Regis (^ 8 ).<br />

Quoniam igitur universa Ecclesia, in qua viget Veritatis<br />

Spiritus, qui quidem eam ad revelatarum perficiendam veritatum<br />

cognitionem infallibiliter dirigit, multipliciter per saeculorum<br />

decursum suam fidem manifestavit, et quoniam universi terrarum<br />

orbis Episcopi prope unanima consensione petunt, ut tamquam<br />

divinae et catholicae fidei dogma definiatur veritas corporeae<br />

Assumptionis Beatissimae Virginis Mariae in Caelum —<br />

quae veritas Sacris Litteris innititur, christifidelium animis penitus<br />

est insita, ecclesiastico cultu inde ab antiquissimis temporibus<br />

comprobata, ceteris revelatis veritatibus summe consona,<br />

theologorum studio, scientia ac sapientia splendide explicata et<br />

declarata — momentum Providentis Dei Consilio praestitutum<br />

iam advenisse putamus, quo insigne eiusmodi Mariae Virginis<br />

privilegium sollemniter renuntiemus.<br />

Nos, qui Pontificatum Nostrum peculiari Sanctissimae Virginis<br />

patrocinio concredidimus, ad quam quidem in tot tristissimarum<br />

rerum vicibus confugimus, Nos, qui Immaculato eius<br />

Cordi universum hominum genus publico ritu sacravimus, eiusque<br />

praesidium validissimum iterum atque iterum experti sumus,<br />

fore omnino confidimus ut sollemnis haec Assumptionis pronuntiatio<br />

àc definitio haud parum ad humanae consortionis profectum<br />

conferai, cum in Sanctissimae Trinitatis gloriam vertat,<br />

cui Deipara Virgo singularibus devincitur vinculis. Futurum enim<br />

sperandum est ut christifideles omnes ad impensiorem erga caelestem<br />

Matrem pietatem excitentur; utque eorum omnium animi,<br />

qui christiano gloriantur nomine, ad desiderium moveantur My-<br />

(47) Bulla Ineffabilis Deus, 1. e. p. 599.<br />

(48) Cfr. / Tim. 1, 17.


18 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS»<br />

stici Iesu Christi Corporis participandae unitatis, suique erga illam<br />

augendi amoris, quae in omnia eiusdem augusti Corporis<br />

membra maternum gerit animum. Itemque sperandum est ut gloriosa<br />

meditantibus Mariae exempla magis magisque persuasum<br />

sit quantum valeat hominum vita, [p. 770] si Caelestis Patris voluntati<br />

exsequendae omnino sit dedita ac ceterorum omnium procurando<br />

bono; ut, dum « materialismi » commenta et quae inde<br />

oritur morum corruptio, virtutis lumina submergere minantur,<br />

hominumque, excitatis dimicationibus, perdere vitas, praeclarissimo<br />

hoc modo ante omnium oculos piena in luce ponatur ad quam<br />

excelsam metani animus corpusque nostrum destinentur; ut denique<br />

fides corporeae Assumptionis Mariae in Caelum nostrae<br />

etiam resurrectionis fidem firmiorem efficiat, actuosiorem reddat.<br />

Quod autem hoc sollemne eventum in Sacrum, qui vertitur,<br />

Annum Providentis Dei Consilio incidit, Nobis laetissimum est;<br />

ita enim Nobis licet, dum Iubilaeum Maximum celebratur, fulgenti<br />

hac gemma Deiparae Virginis frontem exornare, ac monumentum<br />

relinquere aere perennius incensissimae Nostrae in Dei<br />

Matrem pietatis.<br />

Quapropter, postquam supplices etiam atque<br />

etiam ad Deum admovimus preces, ac Ventatis Spititus<br />

lumen invocavimus, ad Omnipotentis Dei glotiam,<br />

qui peculiarem benevolentiam suam Mariae<br />

Virgini dilargitus est, ad sui Filii honorem, immortalis<br />

saeculorum Regis ac peccati mortisque victoris,<br />

ad eiusdem augustae Matris augendam gloriam et ad<br />

totius Ecclesiae gaudium exsultationemque, auctoritate<br />

Domini Nostri Iesu Christi, Beatorum Apostolorum<br />

Petri et Pauli ac Nostra pronuntiamus, declaramus<br />

et definimus divinitus revelatum dogma esse :<br />

lmmaculatam Deiparam semper Virginem Mariam,<br />

expleto terrestris vitae cursu, fuisse corpore et anima<br />

ad caelestem gloriam assumptam.<br />

Quamobrem, si quis, quod Deus avertat, id vel negare, vel<br />

in dubium vocare voluntarie ausus fuerit, quod a Nobis defini-


CONST, APOSf. « MÙNIFICÉNTISSIMUS DEUS » 19<br />

tum est, noverit se a divina ac catholicz fide prorsus defecisse.<br />

Ut autem ad universalis Ecclesiae notitiam haec Nostra corporeae<br />

Mariae Virginis in Caelum Assumptionis definitio deducatur,<br />

has Apostolicas Nostras Litteras ad perpetuam rei memoriam<br />

exstare voluimus; mandantes ut harum transum [p. 771]<br />

ptis, seu exemplis etiam impressis, manu alicuius notarii publici<br />

subscriptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae<br />

munitis, eadem prorsus fides ab omnibus habeatur, quae ipsis praesentibus<br />

adhiberetur, si forent exhibitae vel ostensae.<br />

Nulli ergo hominum liceat paginam hanc Nostrae declarationis,<br />

pronuntiationis ac definitionis infringere, vel ei ausu temerario<br />

adversari et contraire. Si quis autem hoc attentate praesumpserit,<br />

indignationem Omnipotentis Dei ac Beatorum Petri<br />

et Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum anno Iubilaei Maximi millesimo<br />

nongentesimo quinquagesimo, die prima mensis Novembris,<br />

in festo omnium Sanctorum, Pontificatus Nostri anno duodecimo.<br />

Ego PIUS, Catholicae Ecclesiae Episcopus<br />

ita definiendo subscripsi<br />

L.^S.<br />

•j- Ego FRANCISCUS Episcopus Ostiensis et Tusculanus Cardinalis<br />

MARCHETTI SELVAGGIANI, S. Collegii Decanus.<br />

•j- Ego EUGENIUS Episcopus Portuensis et S. Rufinae Cardinalis<br />

TlSSERANT.<br />

f Ego CLEMENS Episcopus Veliternus Cardinalis MlCARA.<br />

f Ego IosEPH Episcopus Albanensis Cardinalis PlZZARDO.<br />

f Ego BENEDICTUS Episcopus Praenestinus Cardinalis ALOISI<br />

MASELLA. [p. 772]<br />

f Ego ADEODATUS IOANNES Episcopus Sabinensis et Mandelensis<br />

Cardinalis PIAZZA.<br />

Ego ALEXIUS tituli S. Calisti Presbyter Cardinalis ASCALESI.<br />

Ego MICHAEL tituli S. Anastasiae Presbyter Cardinalis de FAU-<br />

LHABER.


20 CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS »<br />

Ego IOANNES BAPTISTA tituli S. Mariae in Transpontina Presbyter<br />

Cardinalis NASALLI ROCCA.<br />

Ego ALEXANDER tituli S. Mariae in Cosmedin Presbyter Cardinalis<br />

VERDE.<br />

Ego IOSEPH ERNESTUS tituli S. Mariae de Ara Caeli Presbyter<br />

Cardinalis VAN RÓEY.<br />

Ego PETRUS tituli S. Mariae trans Tiberini Presbyter Cardinalis<br />

SEGURA Y SAèNS.<br />

Ego ALFRIDUS ILDEFONSUS tituli S. Martini in Montibus<br />

Presbyter Cardinalis SCHUSTER.<br />

EGO EMMANUEL tituli Ss. Marcellini et Petri Presbyter Cardinalis<br />

GONQALVES CEREJEIRA.<br />

Ego ACHILLES tituli S. Xisti Presbyter Cardinalis LlÉNART.<br />

Ego PETRUS tituli S. Crucis in Hierusalem Presbyter Cardinalis<br />

FUMASONI BIONDI.<br />

Ego FRIDERICUS tituli S. Mariae de Victoria Presbyter Cardinalis<br />

TEDESCHINI.<br />

Ego ELIAS tituli S. Marci Presbyter Cardinalis DALLA COSTA.<br />

Ego THEODORUS tituli S. Chrysogoni Presbyter Cardinalis IN-<br />

NITZER.<br />

Ego 1GNATIUS GABRIEL tituli Basilicae XII Apostolorum Presbyter<br />

Cardinalis TAPPOUNI.<br />

Ego DOMINICUS tituli S. Apollinaris Presbyter Cardinalis JORIO.<br />

Ego MAXIMUS tituli S. Mariae in Porticu Presbyter Cardinalis<br />

MASSIMI.<br />

Ego PETRUS tituli SS. Trinitatis in Monte Pincio Presbyter<br />

Cardinalis GERLIER.<br />

Ego GREGORIUS PETRUS XV tituli S. Bartholomaei in Insula<br />

Presbyter Cardinalis AGAGIANIAN.<br />

Ego lULIUS tituli S. Pudentianae Presbyter Cardinalis SALIÈGE.<br />

Ego lACOBUS CAROLUS tituli S. Mariae de Populo Presbyter<br />

Cardinalis Me GUIGAN. [p. 773]<br />

Ego CLEMENS AEMILIUS tituli S. Balbinae Presbyter Cardinalis<br />

ROQUES.


CONST. APOST. « MUNIFICENTISSIMUS DEUS » 21<br />

Ego NORMANUUS THOMAS tituli Ss. Quatuor Coronatorum<br />

Presbyter Cardinalis GlLROY.<br />

Ego FRANCISCUS tituli Ss. Ioannis et Pauli Presbyter Cardinalis<br />

SPELLMAN.<br />

Ego THEODOSIUS CLEMENS tituli S. Petri ad Vincula Presbyter<br />

Cardinalis DE GOUVEIA.<br />

Ego EMMANUEL tituli S. Laurentii in Lucina Presbyter Cardinalis<br />

ARTEAGA Y BETANCOURT.<br />

Ego IOSEPH tituli S. Ioannis ante Portam Latinam Presbyter<br />

Cardinalis FRINGS.<br />

Ego BERNARDUS tituli Ss. Andreae et Gregorii Presbyter Cardinalis<br />

GRIFFIN.<br />

Ego CONRADUS tituli S. Agathae Presbyter Cardinalis VON<br />

PREYSING.<br />

Ego THOMAS tituli S. Mariae in Via Presbyter Cardinalis TiEN<br />

CHEN SIN..<br />

Ego NICOLAUS S. Nicolai in Carcere Tulliano Protodiaconus<br />

Cardinalis CANALI.<br />

Ego IOANNES S. Georgii in Velo Aureo Diaconus Cardinalis<br />

MERCATI.<br />

Ego IoSEPH S. Eustachii Diaconus Cardinalis BRUNO.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Mocutio Pii PP. XII Sodalibus ex Tertio Ordine Carmelitarnm<br />

in Vaticana Basilica occasione Congressns Internata conventis (')<br />

Notre premier souhait de bienvenue s'adresse ce soir aux participants<br />

du grand Congrès international carmélitain. Il y a juste trois semaines, se<br />

levait l'aurore du septième centenaire écoulé depuis le 16 juillet 1251, date<br />

memoratile, non seulement pour l'Ordre du Mont Carmel et pour tous ses affìliés,<br />

mais pour le monde entier. Depuis ce jour, en effet, combien d'àmes ont<br />

du, méme en des cireonstances humainement désespérées, leur suprème conversion<br />

et leur salut éternel au scapulaire, dont ils étaient revètus! Combien<br />

aussi, dans les dangers du corps et de l'ime, ont senti, gràce à lui, la protection<br />

maternelle de diarie! La dévotion au scapulaire a fait couler sur le monde<br />

un fleuve immense de gràces spirituelles et temporelles. Vous en commémorez<br />

l'institution avec joie et piété, avec reconnaissance et confiance. C'est très bien,<br />

et Nous Nous en réjouissons. ,<br />

Le scapulaire est essentiellement un « habit ». Qui le recoit est, par sa<br />

vetùre, associé à un degré plus ou moins intime à l'Ordre du Carmel. Qui le<br />

porte fait profession d'appartenir à Notre Dame, tout comme le chevalier de ce<br />

treizième siècle — où remonte l'origine du scapulaire — qui se sentait, sous<br />

le regard de sa «Dame», vaillant et sur dans le combat et qui, portant ses<br />

« couleurs », eùt préféré mille fois mourir que de les laisser ternir.<br />

Aussi, chers fils et chères fiìles, vous exhortons-Nous à marcher toujours<br />

de l'avant d'une manière digne de votre vocation sur les pas des grands<br />

Saints que le Carmel a donnés à l'Eglise. Cultivez la vie intérieure et, selon<br />

l'esprit de votre Règie, pratiquez avec zèle les ceuvres de mortification et de<br />

pénitence : priez pour la propagation de la foi, pour le progrès de l'Eglise,<br />

pour les Chefs d'Etat, pour les prisonniers, pour les défunts, pour la conversion<br />

des pécheurs, pour la paix du monde. Soyez, pour tous les fidèles, un exemple<br />

et un stimulant.<br />

Ex Mlocutione Pii PP. XII ad Excrnum Virum dloisinm I. Andrade,<br />

Oratorem extra ordinem liberis cnm mandatis Colombiana;<br />

Reipnblicae, Summo Pontifici Litteras publicas porrigentem<br />

(14 Nov. 1950J H<br />

... Senor Embajador: ha querido la Providencia que el principio de su<br />

misión venga a coincidir con un momento en que una gran parte de la humanidad,<br />

que no obstante sus anhelos de paz se halla todavfa bien lejos de una<br />

verdadera y sana ordenación pacifica, vuelve sus ojos angustiada a la roca de<br />

Pedro y a las ensenanzas que de ella brotan, para poder alcanzar tan deseado<br />

puerto.<br />

(1) Oss. Rom., 13 ott. 1950.<br />

(2) Ada ap. sed., 42 (1950) p. 821-822.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 165<br />

Vibran todavia en todoe los corazones, y de modo muy singular en el<br />

Nuestro, las impresiones imborrables de aquella hoar magnifica en que las<br />

representaciones y los peregrinos de todo el mundo han rendido, con fervor<br />

extraordinario, su homenaje filial a la Reina de la Paz, a la Virgen Madre del<br />

Rey de la paz, hecho hombre.<br />

Entre los afortunados, que en aquellas jornadas memorables dieron con<br />

los catninos que traian a la Ciudad Eterna, estaban tambien los representantes<br />

de Colombia hijos de una America eminentemente mariana, que sólamente<br />

entre sus mas antiquas catedrales tiene por lo menos catorce dedicadas a la<br />

Asunción, y entre ellas algunas tan famosas corno las de Méjico, Santiago de<br />

Chile, Areqnipa y El Cuzco; herederos de la fé de un Santo Toribio de<br />

Mogrovejo, a quien se atribuyen las famosas letanias donde ya en pieno siglo<br />

XVI se pedia a la Virgen Santisima « per gloriosam Assumptionem tuam »,<br />

« por tu gloriosa Asunción » ; ciudadanos de una nación, que, corno Nós mismo<br />

pudimos notar en un reciente radiomensaje (3), « entre sus muchos titulos de<br />

gloria y de nobleza,... cuenta corno uno de los primeros el ser un pueblo ardientementemente<br />

mariano ».<br />

Asi, pues, qué cosa mejor podriamos hacer en està solemne ocasión que<br />

invocar la maternal protección de la bendita Madre del cielo sobre un pueblo<br />

que tanto la ama y la venera?<br />

Nuntins radiophenicus Pii PP. SII Christifidelibus ab primum<br />

Cenventum Marialem in urbe SS.mze Canceptianis quarta abbine<br />

saec. candita, e tata Cilena Repablica ceadnnatis (31 Dee. 1950) ( 4 )<br />

Venerables Hermanos y amados hijos :<br />

Por un designio singular de la Divina Providencia os hallàis reunidos<br />

en esa ciudad de Concepción, clausurando el primer Congreso mariano nacional<br />

de la Repùblica de Chile, precisamente ahora cuando casi resuenan todavia en<br />

el aire los ecos jubilosos de las campanas del mundo entero, que saludaban a<br />

la Virgen Maria en el misterio de su Asunción, y cuando acabainos de cerrar<br />

este memorable Ano Santo que, aunque no fuera mas que por el acontecimiento<br />

aludido, podria considerarse también comò un grande Ano mariano.<br />

Para algùn espiritu superficial podria parecer una mera y fortuita coincidencia<br />

; pero vosotros pensàis que no es asi. Antes bien, en vuestro legftimo<br />

entusiasmo de estos momentos, consideràis que todo elio no es mas que un<br />

premio a la piedad y a la sincera devoción de una estirpe, cuyas memorias no<br />

se podrian repasar sin ballar estampado, a la cabeza de todas sus pàginas, el<br />

nombre dulcisimo de Maria; la corona naturai en la historia de una nación que,<br />

para celebrar el cuarto centenario de una de sus ciudades mas linajudas y<br />

representativas, no encuentra cosa mejor que convocar en torno a si a todos<br />

sus hijos para entonar con ellos las alabanzas de la Madre del Cielo; y la<br />

oportuna consecuencia lògica de una devoción tan antigua comò tierna.<br />

Porque Chile — gracias a la profunda piedad mariana de la vieja y fecunda<br />

madre de pueblos, de la católica Espana —, Chile puede decirse que<br />

nació a la luz de la fé con el amable nombre de Maria en los balbucientes labios.<br />

Qué ciudad o qué aidea, qué remota montana o qué valle escondido existirà<br />

(3) Al Cong. Mariano nac. de Col. 16-VII-1946.<br />

(4) Acta ap. sed., 43 (1951) p. 122-124.


166 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

en su dilatado territorio que no esté santificado con la magnifica catedral, el<br />

severo tempio o la humilde ermita, dedicada a una advocación cualquiera de<br />

la Madre de Dios ? Qué corazón, autènticamente chileno, no siente acelerar<br />

su latidos cuando oye nombrar, por ejemplo, a Nuestra Senora de Andacollo<br />

y, muy especialmente, a la Madre Santisima del Carmelo, cuyo escapulario<br />

fué un dia gloria sobre los pechos robustos de vuestros próceres y sigue siendo<br />

todavìa hoy casi una patente de reconocimiento nacional ?<br />

Mas he ahi, casi en el mismo centro del pais, a la « Metròpoli del Sur»,<br />

la «Perla del Bio Bio », la «Pura y Limpia Concepción de Nuevo Extremo»;<br />

la que en su nombre, en su escudo y en su historia es toda ella una evocación<br />

mariana; la que sube al Cerro para arrodillarse ante su Immaculada o<br />

baja a su Catedral para postrarse ante su Virgen titular o se reposa entro las<br />

penumbras misticas de San Augustin haciendo comparila a su Virgen del Carmen,<br />

o va a dar las gracias a Nuestra Senora de las Nieves recordando la<br />

salvación de Imperia, o vuelve y vuelve sin cansarse a su queridfsima Virgen<br />

del Boldo, a Nuestra Senora del Milagro, para renovarle su voto con el corazón<br />

siempre henchido de gratitud. Porque ha sido Ella la que tantas veces en<br />

tantos siglos la ha protegido, cuando se desencadenaban los temblores de la<br />

tierra, los furores del mar o la rabia iracunda de sus potentes y aguerridos<br />

enemigos.<br />

Era, pues, justo que este Congreso se celebrara y que se celebrara en<br />

Concepción. Y Nós sabemos con cuénta diligencia vuestros pastores lo han<br />

preparado y cuànto en este tiempo se ha orado — segùn el espiritu del Ano<br />

Santo que acabamos de clausurar — por la santificación de las almas, por<br />

la paz, por la Iglesia y por la justicia social.<br />

Nestro espiritu os ha seguido en la preparación y en todas las grandiosa<br />

solemnidades de estos dias, no menos que en vuestras sesiones de estudio,<br />

donde habéis estudiado principalmente tres temas. El primero, la divina maternidad,<br />

principio, clave y centro de todos los privilegios de Maria, pues,<br />

corno bien notaba Nuestro gran Predecesor « del dogma de la divina maternidad,<br />

corno de fuente de oculto manantial, brotó la singular gracia de Maria y su<br />

dignidad, la mayor después de Dios» (5). El segundo, aquella cooperación de<br />

la Madre de Dios en la dispensación de las gracias que hacfa cantar al ingènuo<br />

bardo castellano : « Si gozamos, prosperamos ; si de virtudes usamos — si salud<br />

gracia e virtud e vejez e juventud — gran honor, fama e valor; riqueza, que<br />

es bien menor — si tenemos, no dudemos que de esa Virgen lo avemos » (6).<br />

Y por fin, el tercero, corona, cima y remate de todas esas gratidezas, que es<br />

su gloriosisima Asunción, puesto que — repitiendo Nuestras mismas palabras<br />

— « la augusta Madre de Dios, unida arcanamente a Jesucristo desde toda la<br />

eternidad con un mismo decreto de predestinación, Inmaculada en su concepción,<br />

Virgen sin mancilla en su divina maternidad, comparerà generosa del<br />

Divino Redentor... al final, corno corona suprema de sus privilegios, fué preservada<br />

de la corrupción del sepulcro y... elevada en alma y cuerpo a la gloria<br />

celestial » (7).<br />

Acudamos todos una vez mas, Venérables Hermanos e hijos amadisimos,<br />

llenos de confianza a este trono de gracia, seguros de encontrar siempre y en seguida<br />

el auxilio que necesitamos.<br />

No se trata ahora de aquellos enemigos fuertes y audaces, pero nobles<br />

(5) Pn XI, Encycl. « Lux veritaUs ». In Ada ap. sed., 23 (1931) p. 513.<br />

(6) Las Cien Triadas, Cancienero castellano de siglo XV. t. I., n. 303.<br />

(7) Constit Apost. « Munificentissimus Deus ». In Ada ap. sedis, 23 (1950)<br />

p.. 768-769.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI ECCLESIÀSTICI 16?<br />

y caballerosos, que cantan las férreas estrofas de Alonso de Ercilla en su<br />

« Araucana » ; hoy son otros adversarios, o si queréis otras ideologfas las que<br />

se introducen en el campo del padre de familia, sobre todo para sembrar la<br />

cizana y hacer que el pensamiento católico no pueda tener en la vida social<br />

todo el peso que le corresponde, porque quienes debian defenderlo se presentan<br />

divididos, porque sus propugnadores se olvidan que para salvar los valores<br />

mas altos — hoy tan en peligro — hay que sacrificar muchas veces las opiniones<br />

partidistas y hasta los intereses particulares. Ante el aitar de la Madre de<br />

Dios, católicos chilenos, sentios siempre hermanos, prometiéndolè trabajar<br />

unidos por los intereses de su Divino Hijo, de la Iglesia por El fundada y de<br />

la santa religión.<br />

Con este deseo en los labios, y mucho mas en el corazón, os bendecimos<br />

a todos : a Nuestro eminente Legado, que tan dignamente Nos ha representado<br />

en tan feliz ocasión; al Episcopado chileno en pieno, a quien corresponde el<br />

mèrito de està idea tan oportuna corno fecunda ; a la repiesentación oficial del<br />

Gobierno, cuya contribución al mayor esplendor del Congreso, tan grande ha<br />

sido; a la ciudad de Concepción, que una vez mas ponemos bajo el manto protector<br />

de Maria, que ha sido siempre su refugio seguro ; a todo el amadisimo<br />

pueblo chileno y a todos los fieles presentes o que de cualquier manera oigan<br />

Nuestras palabras, que quieren ser palabras de amor, de Consuelo y de<br />

benedición.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ex Allocutione Pii Pp. XII ad Exc.mam Iosephnm Nosolìnl, Lusi<br />

taniae Oratorem extra ordinem liberis cum mandati», Sommo<br />

Pontifici Litteras publicas porrigentem (23 Novembris 19501 IV<br />

... Vossa Excelència inicia a sua alta missào em pieno Ano Santo, numa<br />

hora extraordinariamente rica de esperancas, porque iluminada cotti os bené^<br />

tìcos esplendores da ùltima, fulgidissima gema engastada na celestial coroa da<br />

excelsa Màe de Deus.<br />

Confiamos que ambas as circunstàncias hajam de contribuir eficazmente<br />

para facilitar e tornar eminentemente proficua a sua elevada accào.<br />

O Ano Santo, que Portugal tem vivido com tao intensa participacào, assim<br />

pelas numerosas peregrinacóes vindas a Roma e representando todas as classes<br />

da sociedade e todas as provincias do impèrio, come também pelas férvidas manifestacóes<br />

de fé e piedade a que tem dado lugar em todas as dioceses do pais,<br />

contribuirà certamente para avivar em todos a conciéncia cristà dos próprios<br />

deveres, assegurando-lhes assim, com a béncào de Deus, os frutos da ordem,<br />

da tranquila actividade e da paz.<br />

E està Nossa confianca cresce com a certeza da materna protecào da<br />

augusta « Regina Mundi », cuja gloriosa Assuncào foi dos privilégios da Màe<br />

de Deus talvez o mais venerado pela Terra de Santa Maria, desde o bèrco,<br />

comò atestam os mais antigos documentos históricos e litùrgicos com todas as<br />

vetustas catedrais consagradas a sua honra, desde a vetustissima Sé de Braga,<br />

protòtipo de antiguidade, até à de Faro e até à do Funchal encastoada na<br />

« pérola do Atlàntico » ; e come demonstram os numerosissimos santuàrios<br />

disseminados em todo Portugal e os qne Portugal disseminou nas quatro partes<br />

do mtmdo, com o titulo de Assuncào ou com os de Nossa Senhora da Guia,<br />

Nossa Nenhora da Glòria. E nào seria indicio de que à Rainha dos ceus era<br />

grato éste culto, o facto de que muitos feitos decisivos na história de Portugal<br />

coincidiram com as festas da Assuncào, come, por exemplo, Aljubarrota, que<br />

assegurava a independència, e Ceuta que dava principio à cruzada de aléemmar<br />

e onde Nossa Senhora de Africa ricava para lhe abencoar a vocacào missionària<br />

?<br />

Considerada internacionalmente a hora presente é cheia de trepidacóes<br />

e perigos, e o futuro de obscuras incertezas. O anseio mais sentido e mais<br />

aniversal dos povos é a paz. Pela paz e concordia entre as Nacòes continuare<br />

a Santa Sé a trabalhar indefèssamente, sem desconfiar da prudència e da boa<br />

vontade dos Governantes, sòbre quem pesa a tremenda responsabilidade do<br />

bem estar da humanidade, mas confiando sobretudo no auxilio do alto, na assisténcia<br />

do eterno Principe da paz e na intercessào da Virgem potentissima.<br />

(i) Ada ap. sed., 42 (1951) p. 823-835.


472 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Praza ao Ceu que a Nacào fidelissima, por especial proteccào da Màe de<br />

Deus e pela clarividente prudència dos seus Governantes preservada do passado,<br />

imane conflito, possa continuar tranquilamente na sua carreira de pacifico<br />

progresso e na sua missào pacificadora e missionària, dilatando ao longe a fé<br />

e contribuindo para o ressurgimento do espirito de fraternidade entre as Nacòes<br />

e para apressar o ad vento da verdadeira paz...<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Rev.mom P» Kiliannm Lynch, Priorem<br />

fien. Ordinis Fratrum B. Mariae M. de Monte Carmelo : septimo<br />

impleto SSGCUIO afa institutione Sacri Scapolarla Carmelitarum (2)<br />

The manifold manifestations of sincere Catholic piety which ha ve characterized<br />

the celebration- throughout the world of the seventh centenary of the<br />

institutionof the Scapular of Our Lady of Mount Carmel have afforded Us much<br />

joy and consolation of spirit. It is with especial affection, therefore, that We<br />

extend to you, beloved son, and to ali Our dearly-beloved children of the Carmelite<br />

Family Our paternal felicitations, as the hymn of prayerful praise and joyful<br />

thanks evoked by the centenary celebrations is swelling to its grand finale.<br />

Wafted out over the waves which lap the shores of Kent, this hymn will<br />

be taken up in divers tongues by the faithful of the various nations of the earth<br />

who have donned the Scapular that, under the inspiration of the Mother of<br />

God, they may grow in the likeness of her divine Son, Jesus Christ. But, in<br />

the storied halls and hallowed grounds of the hermitage of Aylesford, this paean<br />

of praise of the Blessed Virgin will resound with a distinctive quality as, sweetened<br />

by haunting harmo'nies of former generations and enriched by dulcet overtones<br />

from a historic past, it recaptures a melody suspended for nigh four<br />

centuries.<br />

By a benign dispensation of Divine Providence which reaches from end<br />

to end mightily and orders ali things sweetly (Wisd. Vili, i), it is your happy<br />

privilege, beloved son, to dose the cycle of these centenary celebrations with a<br />

fnnction of historic import, namely, the transfer of the mortai remains of Saint<br />

Simon Stock from their sheltered exile on the hospitable shores of France to<br />

their rightful place in the Dowry of Mary, to the home of his earthly sojourn<br />

at Aylesford. For you as for ali Our dearly-loved children of Efrgland this<br />

event must be a source of nntold joy in this year of national festival.<br />

Seven hundred years have passed since, according to the sacred traditions<br />

of the Carmelite family, Simon Stock was vouchsafed the vision of Our I/ady<br />

of Mount Carmel, yet, in the light of that vision, countless thousands throughout<br />

the world sustain the warfare of life and walk through the darkness and shadow<br />

of death to the mount of God. What more fitting dose, therefore, could there<br />

be to the Sept-centenary cdebrations of the Scapular than that the hallowed<br />

remains of him who sang the praises of the Flower of Carmel should have<br />

come to rest again in Aylesford for he festival of promise which he opened to the<br />

(2) Ada ap. sed., 43 (1951) p. 598-90


<strong>DOCUMENTA</strong> MAQISTERII <strong>ECCLESIASTICI</strong> 473<br />

world-the feast of Our Lady of Mount Carmel. May she who is the Mother of<br />

Fair Love, and of knowledge, and of holy hope strengthen the bonds of faith,<br />

hope and charity which link those who participate in these festive celebratkms.<br />

With this prayer in Our heart, We cordially impari; to you, beloved son,<br />

and to ali those associated with you in these ceremonies of prayerful thanksgiving<br />

Our paternal Apostolic Blessing.<br />

From the Vatican, June 3oth 1951.<br />

PIUS PP. XII<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.um P. D. Caralum Carmelum tit. Sancti<br />

Pancratii S. R. E. Presb. Cardinalem de Vasconcellos Mota, Ar<br />

cbiepiscopum Sancti Pauli in Brasilia, Pratsidem Conventus<br />

Nationalis in Recifensi urbe habendi ab VII impletum sfficutum<br />

ab institutione Sacri Scapularis Carmelitarum (3)<br />

Dilecte Fili Noster, saluterà et Apostolicam Benedictionem.<br />

Septimo expleto saeculo ad instituto sacro Scapulari Deiparae de Monte<br />

Carmelo, consilium istic initum est, ut libenter didicimus, celebrandi, medio hoc<br />

mense, Marialem ex tota natione Congressum, cui quidem tu, Dilecte Fili Noster,<br />

clarissimae sedis istius moderator, sollemniter praesidebis. Scimus praeterea<br />

bonos Brasilienses fideles in ea, quae « Peregrinatio Mariae » appellato, splendìdas<br />

jam dedisse erga caelestem Reginam pietatis amorisque significationes.<br />

Certa autem tenet spes, proxima saecularia sollemnia, prò tua aliorumque sacrorum<br />

Antistitum praesentia, prò populi ipsius frequentia ac fervido studio,<br />

praeeuntibus quidem publicis magistratibus, in magnificum triumphum Virginis<br />

de Monte Carmelo, smrulque per sacri Scapularis devotionem in animarum profectum<br />

feliciter esse evasura. Quapropter Nosmet Ipsi non modo pia ac salutarla<br />

incepta merita laude exornamus secundisque votis prosequimur, sed tibi ultro<br />

potestatem largimur, ut, constituta die, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus<br />

ndelibus nomine Nostra Nostraque auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam<br />

iisdem proponens, ad Ecclesiae praescripta lucrandam. Superni interea<br />

auxilii in auspicium, inque praecipuae caritatis Nostrae pignus, Apostolicam<br />

Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, iisque universis, qui Marialibus sollemnibus<br />

intererunt, peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Rotnae apud Sanctum Petrum, die VI mensis Julii, anno MDCCCCLI,<br />

Pontificatus Nostri tertio decimo.<br />

i ili<br />

PIUS PP. XII<br />

(3) Acta ap. sed., 43 (1951) p. 592.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

SDMMUS POWTIFEX<br />

JUbai» Piì Pj. XII latioaali Lnsiiaaae Peregrinatimi Roman parieripaalibiu<br />

(4 Jnuii 1951) (1)<br />

Amados Filhos!<br />

Bem vindos ! muito bem vindos là da extrema cabeca da Europa, « onde<br />

a,terra se acaba e o mar comeca, e onde Febo repoisa no Oceano», à cidade<br />

Vaticana, ao coracào do mundo, onde Pedro vive sempre, solfcito em acolher,<br />

desvelado em apascentar a grei de Cristo.<br />

Muitas vezes, desde os inicios do Ano Santo, tivemos ocasiào de acolher<br />

as embaixadas que a Nós vinham da Terra de Santa Maria e Nos recordavam<br />

a celeste Mensagem de Nossa Senhora de Fatima, là anunciada, mas para ser<br />

transmitida ao mundo, e que era quase a mensagem anticipada de um perene<br />

Ano Santo.<br />

Mas cremos que nenhuma se Nos apresentou tao singularmente representativa<br />

comò està vossa, assim pelas pessoas que a compóem, — onde distinguimos<br />

a ilustrissima Comissào Nacional que colaborou na ereccào da igreja<br />

jubilar de Santo Eugenio, e o numeroso grnpo das beneméritas Servitas de<br />

Nossa Senhora de Fatima — comò também pelo honroso munus de que vèm<br />

mcumbidos e agora na Nosa presenca oficialmente realizam.<br />

Na ilustre Comissào vemos Portugal inteiro, todos os Nossos dilectos filhos<br />

de Portugal Continental, insular e nltramarino, que quase por mào pròpria Nos<br />

veni entregar a monumentai lembranca, com que se quiseram associar ao Nosso<br />

jubileu episcopal. Preciosa lembranca em si mesme, preciosa pelo amor e devocào<br />

ao Padre Santo, de que é eloquente e sensivel testemunho, preciosa ainda<br />

pelo seu altissimo significado.<br />

E o magnifico aitar de Nossa Senhora de Fatima na Nossa igreja jubilar.<br />

Na sua tradicional devocào ao Vigàrio de Cristo, Portugal nào sofreu permanecer<br />

estranho àquele grandioso concerto de flliais homenagens e logo entre<br />

os primeiros se ofereceu a concorrer com a sua parte; mas quisestes dar ao<br />

vosso concurso un significado especial. E assim pensastes — e que bem vos<br />

tnspirou a vossa filial devocào! — pensastes em fazer com que o monumento<br />

que rocordava a Nossa sagracào episcopal, recordasse também a providencial<br />

coincidéncia que o assinalou.<br />

Aquela data grande, formidàvel na Nossa vida, talvez nos secretos designios<br />

da Providóncia, sem que Nós o pudéssemos presentir, preparava a outra<br />

data mais formidàvel em que o Senhor faria pesar sobre nossos hombros a solicitude<br />

da Igreja universal. Entretanto à mesme hora na montanha da Fatima<br />

(i) Cfr. L'Osservatore Romano, 6 giugno 1951.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERIl <strong>ECCLESIASTICI</strong> 111<br />

anunciava-se a primeira aparicào da branca Rainha do santissimo Rosàrio, corno<br />

se a Màe piedosissima Nos quisesse significar qne nos bnrrascosos tempos era<br />

que decorreria o Nosso Pontificado, em meio de nma das maiores crises da<br />

história mnndial, teriamos sempre a envolver-Nos, proteger-Nos, guiar-Nos a<br />

assisténcia materna e desvelada da grande Vencedora' de todas as batalhas de<br />

Deus. Sabemos que està è a vossa intima conviccào e a de qnantos vós aqtti<br />

representais, e por isso a quisestes traduzir e eternar nos màrmores do aitar<br />

consagrado à Virgem de Fatima. E nào é verdade que Nós temos mais que<br />

experimentado, apalpado sensivelmente a manifesta proteccào da Virgem, nào<br />

so nas maravilhas que a Senhora Peregrina vai a màos cheias espalhando por<br />

todo o mundo, mas em Nos ter dado consagrà-lo ao seu Coracào Imaculado, e<br />

definir a sua gloriosa Assun$ào ?<br />

E o aitar de Nossa Senhora de Fatima ai fica na Citade Eterna a lembrar<br />

a todos na sua linguagem elegante de obra de arte, a presenca da Virgem,<br />

que desce a acolher de perto as sùplicas de sens filhos e a trazer-lhes, envoltas<br />

nos sorrisos e béncàos de seu Coracào Imaculado as divinas misericordias.<br />

Este dom enriquecei-lo hoje com novos dons complementares nào menos<br />

expressivos : fi urna pedra d'aia; simples pedra d'ara, mas do berco de Portugal!<br />

Pois que berco segrado da vossa pàtria foi a igreja onde renasceu filho<br />

de Deus o seu heróico fundador; o qual apenas constituido o primeiro nùcleo<br />

de Portugal o colocaria sob a proteccào de S. Pedro, para que a sua béncào o<br />

armasse cavaleiro de Cristo e da Santa Igreja atravez dos séculos.<br />

fi o oiro que jà nas divinas Escrituras é simbolo de caridade e a Nós<br />

Nos permitirà exercé-la em mais larga escala em prol de tantos necessitados ;<br />

é a toalha e a alva, trabalhq finissimo em que delicadas màos de artistas bordaram,<br />

là nas pérolas do Atlàntico, a sua filial devocào à Virgem, Senhora e<br />

ao Vigàrio de Cristo; é emfim a matèria do divino sacrificio que Nos parece<br />

representar, unidos num so, os coracóes de todos os Nossos filhos de Portugal<br />

d'àquém e d'àlém mar, para no càlis os ofertarmos à Trindade Beatissima sob<br />

o olhar e pelas màos imaculadas da Virgem Màe.<br />

Amados filhos, enquanto mais urna vez vos exprimimos o vivissimo reconhecimento<br />

do Nosso coracào paterno, elevamp-lo a Deus com os votos mais<br />

ardentes para que o Senhor pela intercessào da Virgem Senhora de Fatima vos<br />

continue a maravilhosa assisténcia e os extraordinàrios beneffcios com que vos<br />

tem mimoseado, coma jà ha quasi vinte anos reconhecia o Nosso grande Predecessor<br />

de imortal memòria, e Nós mesmo por vezes temos devido constatar. Mas<br />

vós nào esquecais a celeste mensagem, que primeiros tivestes a ventura de<br />

ouvir. Conservai-a no coracào e traduzi-a nas obras que é o mais seguro penhor<br />

das maiores béncàos.<br />

Actuacào viva e eloquente da celeste mensagem se Nos afiguram as beneméritas<br />

Servitas de Nossa Senhora de Fatima, aqni tao bem representadas.<br />

Nào sabemos se entre vós ha algumas miraculadas. Sabemos que o vosso<br />

exemplo, todo feito de coracào, sacrificio e caridade, é um dos milagres da<br />

Fatima e nào dos menores. O coracào, em que temos tanta parte e vos<br />

agradecemos comò um dos mais belos dons hoje recebidos, contribue a obter<br />

as gracas do ceu ; o vosso espirito de sacrificio e caridade alivia e conforta os<br />

enfermos, concorrendo para a melhoria fisica e moral de muitos ; e a quantos


112 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

o sabem contemplar é um vivo ensinameoto que os edifica e a vós assegura o<br />

titulo de « Benditas de meu Pai » quo o eterno Rei conferirà a quantos sabendo-o<br />

enfermo nos desertos da vida, caridosamente o assistiram e confortaram.<br />

Cintinuai incansàveis na vossa grande obra de finissima caridade cristi;<br />

mas nào esquecais que hoje o grande enfermo é o Mundo. Implorai incessantemente<br />

sobre eie a intervengo, taumaturga da excelsa Regina Mundi; para<br />

que as esperancas de urna era de paz verdadeira se realizem quanto antes, e o<br />

triunfo do Coracào Imaculado de Maria apresse o triunfo do Coracào de Jesus<br />

no Reino de Deus.<br />

Com estes votos, a vós, a quantos aqui representais, a vossas familias, a<br />

todos os Nossos dilectos filhos de Portugal fidelissimo — continental, insular<br />

e ultramarino •— damos efusivamente a Béncào Apostòlica.<br />

Epistola Fii Pp. XII ad Excmes PP. DD. Archiepiscopo*, Episcopos lecaranurae Ordinarie*<br />

Pokmiaa pacem al conumuiioneni caia Aposlelica Seda Basante*. (1 Sepiembris 1951). (2)<br />

Venerabiles Fratres,<br />

salutem et Apostolicam Benedictionem.<br />

Cum iam lustri abeat intervallum, ex quo vos, Venerabiles Fratres, greges<br />

vestros totamque gentem vestram Immaculato Cordi Beatissìmae Virginis Mariae<br />

sollemni ritu dicastis, prò incenso studio, quo Poloniam fortissimam semperqne<br />

fidelem diligimus, ut expergefaciamus et acuamus fiduciam, quam tunc<br />

in Dei hominumque Matre collocastis, ntque tot inter discrimina rerum intrepidi<br />

sitis, avemus vobis ea, quae cum animo Nostro haud diu volvimus, significare.<br />

Ante omnia, aeqne ac vos ipsi, desiderio quodam Nos commoveri sentimus.<br />

Non omnes Antistites, qui memoratis ac memorandis sacris illis caerimoniis<br />

interfuerunt, adhuc in terris vivant. Abripuit mors Cardinalem Augustum Hlond,<br />

qui sapientia et operum praestantia conspicuus, gregem sibi creditum per asperum<br />

moderatus est callem, iterum suscitatae Poloniae mores naviter finxit, prò<br />

patria, prò Ecclesia, prò Christi Vicario, prò Deo, vitam profudit. Modo autem<br />

luximus obìtum Cardinalis Stephani Sapieha, qui firmus, strenuus, umquam<br />

nullius insectationis impetu territus est, qui « in vita sua suffulsit domum et in<br />

diebus suis càrroboravit templum... qui curavit gentem suam, et liberava eam<br />

a perdutone » (3). Fuit is vir « tamquam arbor piantata iuxta rivos aquarum<br />

» (4) : arbor frugifera et inconcussa, cuins aspectus non tantum Polonis,<br />

sed etiam universae christianae suboli causa erat fidentis laetitiae.<br />

Diem quoque supremum obiernnt Luceoriae Episcopus, bis exul; Czestochoviensium<br />

Antistes, mirificae imaginis Beatae Mariae Virginis Claromontanae<br />

« Custos et legatus » ; Wladislaviae denique Episcopus, qui tot tantasque<br />

recentis belli tempore pertulit aerumnas. His omnibus sacris pastoribus, egregie<br />

de catholico nomine mentis, lucem sine occasu, pacem sine termino effusa prece<br />

deposcimus et adprecamur ; vobis autem adauctum exoptamus virtutis robur,<br />

(2) In Ada ap. sed., 43 (1951) p. 775-778-<br />

(3) Eccl. 50, r. 4.<br />

(4) Ps. 1, 3.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 113<br />

quo illi in exemplum enitaerunt. Ut boni milites Christi asperitatibus exerciti,<br />

non pressi lumina vestra in montem attolite, und veniet vobis auxilium opportunUm,<br />

ad montem scilicet, quem patres vestri « Clarum » appellarunt, in montem,<br />

ubi Deipara Regina vestra suum fixit tentorium, nbi supplicibus turbis<br />

materno vultu eius arridet imago.<br />

Vestram dignoscentes in Virginem Dei Matrem flagrantissimam religionem,<br />

facile opinamur magnam vobis fuisse animi aegritudinem, cum vobis copia<br />

parata non esset Romae adstandi, cum ad Omnipotentis Dei gloriam, ad Christi<br />

honorem, ad eius Matris decus augendum, ad Ecclesiae universae cumnlandam<br />

laetitiam dogma Mariae in caelum assumptae sancivimus. Tunc desiderio adspiciendi<br />

vos, merito exsultantes de hniusmodi eventu, haud paulum tangebamur,<br />

cum minime ignoraremus pernobilem nationem vestram iam mille abhinc annis<br />

cum Dei Matre caelo recepta arctìssimis vinculis iunctam esse inque eam tali<br />

inardescere pietate, in qua colenda et fovenda nemini umquam ceditis. Vixdum<br />

enim Crucis mysterium in regiones vestras invectum fuerat, Poloni praecelsam<br />

Deiparam, suavissimo observantiae affectu, matrem suam et patriae patronam<br />

deamaverunt et venerati sunt. Prima aedes sacra Gnesnae erecta, a Mieszko,<br />

illustri viro principe, adseutiente Decessore Nostro Joanne XIII, in honorem<br />

Assumptae Virginis Mariae consecrata est, quae quidem deinceps innumerorum<br />

templorum, eadem appellatione fulgentium, veluti caput et mater fuit.<br />

Gavisi antem valde sumus, cum venerabilem Fratrem Stephanum Wyszynski,<br />

Gnesnensem et Varsaviensem Archiepiscopum, qui Apostolorum limina veneraturus<br />

huc venerat, vidimus et allocuti sumus : in eo autem omnes vos complexi<br />

sumus et salutavimus. Protulit is Nobis Polonae gentis amoris piena obsequia<br />

ac certiores Nos reddidit istic minime arefactam vel relaxatam esse reverentiam<br />

et lidem, qua vestrates, maiorum suorum exetnpla secuti, cum hac<br />

Petri Sede cohaerent. Edocuit item Nos de labore, ingenti quidem neque omne<br />

genus difricultatibus retento, quo vos adiutricem operam sacerdotibus et christihdelibus<br />

navantibus, bello partas reparastis ruinas et catholicae religionis prcfectui<br />

et decori istic consulitis. Christiana adolescentis aetatis institutio et ea<br />

quae rem socialem rite componendam spectant, ubi maiores apponuntur difficnltates<br />

et perniciosiora imminent pericula, anxias ad se certe vestras curas<br />

convertunt. Vos macte virtute estote! Deus fortibus propitius aderit et Deipara,<br />

Regina vestra, auxilio suo non destituet gentem, quam sua communit tutela.<br />

Caelestis Parens et Patrona, quam suavissimo hymmo « Bogurodzica-Dziewica »<br />

(Deipara-Virgo) diuturnam per saeculorum seriem, aestnante amantium filiorum<br />

dulcedine, comprecamini, post nubila et procellas ad serenum portum profecto<br />

Polonos adducet. Rememoramini, quoties per decursum aetatum, manifesta ope<br />

Beatissimae Virginis, Redemptoris Matris, gens vestra claros retulerit triumphos.<br />

Nondum ferme sopita est echo illius Claromontani proelii, in quo exiguus monachorum<br />

numerus et strenuorum Mariae equitum ab obsidione Montis Sacri et<br />

a Poloniae finibus hostium copias recedere coégit. Ipsi supernae Reginae in<br />

Claro Monte se credidit praeclarissimus ille Joannes Sobieski, qui eximia sua<br />

virtùte christianam rempublicam a vetustis hostium insidiis liberavit. Postea<br />

quasi prospicerent imminentia Poloniae damna, Polonorum Antistites prodigiosae<br />

Claromontanae Imagini, a Decessore Nostro Clemente XI acceptum,<br />

aureum imposuerunt sertum labansque Regnum, aerumnoso vertente aevo, Deiparae<br />

moderandum commendarunt.


114 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Inclyta Virgo caelo recepta resuscitatam patriam vestram, in angustiis et<br />

pernicie versantem, suppliciter invocata, contra impios ausus miro iuvit auxilio,<br />

cuius fel. ree. Decessor Noster Pius XI testis ipse extitit. Nosmet, recenti furente<br />

bello, perspicuis indiciis pernovimus, quanta Poloni erga Dei Genetricem<br />

pietate fideque flagrarent. Ipsi inter fumantes caenobii Montis Casini ruinas,<br />

parta Victoria, altare imagine Deiparae exornatum statuerunt; sacram Lauretanam<br />

Domiun, ignivomis globis percussam, spreto vitae periculo, indemnem<br />

ab igne et a strage servarunt : quos quidem fortissimos milites, Marialis templi<br />

delensores, Pontificiorum Ordinum insignibus decorari tunc iussimus.<br />

Adhunc fervet pugna : non est vobis « colluctatio adversus cameni- et sanguinem,<br />

sed adversus principes et potestates, adversus mundi rectores tenebrarum<br />

harum, contra spiritualia nequitiae in caelestibus » (5). Magno namque sustinetis<br />

hostiies incursus. At advigilat vobis Mater misericordiae, certae causa<br />

salutis; neque vestram exspectationem ulla ex parte fallet. Ipsa, Virgo potens<br />

et infernae potestatis debellatrix, vobis claras advehet victorias et acceptum a<br />

maioribus vestris fidei thesaurum, qui incomparabilis est pretii, indemnem<br />

tutabitur, perquam digna laudibus, quibus hymno quodam vestro canitur :<br />

«Terribilis es inimico sicut castrorum acies bene ordinata. Sis Christianorum<br />

refugium portusque securus ». Valet igitnr et debet Polonia nobilis tuto eius<br />

se patrocinio committere ìnque ea suam boni adventuri aevi spem omni cum<br />

fiducia ponere : qua muniti et roborati « viventes laudetis nomen Domini et ne<br />

claudantur ora Eum canentium » (6). Haec vobis, Venerabiles Fratres, ex animo<br />

ominati, quaecumque sunt salutaria et optabilia ab omnipotenti Deo propositis<br />

et inceptis vestris adprecamur atque, superni auxilii pignus, vobis, necnon<br />

universo clero, vobiscum in animarum bonum adlaboranti, religiosis viris ac<br />

teminis orationi et operi instantibus, fidelibusque omnibus vestris curis concreditis,<br />

Apostolicam Benedictionem amantissima voluntate impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die I mensis Septembris anno<br />

MCMI/I, Pontificatus Nostris tertio decimo.<br />

Spiatala Encydica Pii PP. XI! ad Venerabile* Fratres Palriarctas, Primate*. Archiepiscopo*.<br />

Episcopo* aliosipe Iocoram Ordinario* pacem et cemmnnionem cnm Apostolica Sede habeatex:<br />

do Narìall Rosario ectohri praemtim mense pio recitando (15 Seplembris 1951). (7)<br />

Ingruentium malorum oblato conspectu, numquam destitimus, ex quo Divinae<br />

Providentiae Consilio ad supremam Petri Cathedram evecti fuimus, humanae<br />

familiae sortès tutissimo Deiparae patrocinio concredere, datis in nane rem hortativis<br />

Htteris, ut probe nostis, haud semel. Quibus adhortamentis Nostris quanto<br />

studio quantaque ahimorum alacritate atque concordia christianaé gentes<br />

ubique responderint, vobis, Venerabiles Fratres, in oomperto est; id sane<br />

puicherrime signincartmt praeclara religionis in augustam Caeli Reginam ite-<br />

(5) Eph. 6, 19.<br />

(6) Est. 13, 17.<br />

(7) In Acia Ap. sed., 43 (1951) p. 577-582.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 115<br />

rata spectacnla ; alque illius praesertim totius orbis declaratio laetitiae, qnam<br />

Nostris oculis qnodammodo contemplari contigit, cnm superiore anno, innumerae<br />

multitudinis circumsepti corona, e Petriano Foro Virginem Mariam corpore<br />

et animo fuisse in Caelum evectam sollemniter pronuntiavimus.<br />

Vernmtamen si incunda ad cogitandnm ista sunt, atque firma divinae ìnisericordiae<br />

spe Nos consolantur, non desunt profecto in praesens gravis mestitiae<br />

causae, quae paternum sollicitent et angant animnm Nostrum.<br />

JMostis siquidem tempora, Venerabiles Fratres, ' quae sane calamitosa sunt :<br />

traternam Civitatum concordiam, iam diu diffractam, nondum conspicimus ubique<br />

redintegratam, sed odiis simultatibusque passim perturbati animos videmus,<br />

atque adhuc cruentarum dimicationum pericula impendere popnlis; accedit saevissima<br />

illa insectationum procella, quae Ecclesiam, in non paucis terrarum<br />

orbis partibus, libertate sua destitutam, calumniis atque angustiis omne genus,<br />

ac martyrum interdum etiam effuso cruore, acerrime iamdiu divexat. Quot quantisque<br />

insidiis in iis regionibus multorum filiorum animos obnoxios conspicimus,<br />

ut avitam fidem abiciant, atque ab unitate cum hac Apostolica Sede miserrime<br />

recedant! Nec deniqne tacite omnino praeterire possumus novum patratum facinns,<br />

de quo non Vos tantum, sed cunctum quoque clerum, parentes singulos,<br />

ipsosque rei publicae moderatores summo animi moerore commonere percupimus<br />

: nequissima dicimus illa impietatis molimina contra candidam puerorum<br />

innocentiam. Ne insonti quidem aetati temperatura est, cum non desint, proh<br />

dolor, qui flores ipsos decerpere temere audeant, mystico in Ecclesiae viridario<br />

religionis et civitatis spes pulcherrima succrescentes. Quae qui cogitaverit, non<br />

nimium mirabitur, s^ late populi divinarum animadversionum pondere ingemiscant<br />

afflicti, metuque graviorum calamitatum adeo detineantur.<br />

Attamen tot discriminum gravitatem cogitatione complectentes, ne despondeatis<br />

animum, Venerabiles Fratres, sed illius memores divini oraculi : « Petite<br />

et dabitnr vobis, quaerite et invenietis, pulsate et aperietur vobis » (8) contentiore<br />

fiducia ultro ad Deiparam Virginem animo convolate, ad quam trepidis<br />

in rebus confugere christianae genti praecipuum semper ac sollemne fuit, quandoqnidem<br />

ipsa « universo generi humano causa facta est salutis » (9).<br />

Non sine ergo laeta exspectatione erectaque spe Octobrem mensem conspicimus<br />

redeuntem quo christifideles, frequentiore ad sacras aedes accursu,<br />

Mariam per sanctissimi Rosarii preces exorare assolent. Preces hasce ipsas,<br />

Venerabiles Fratres, impensiore animi sollertia quam necessitates ingravescentes<br />

exposcunt, hoc anno adhiberi cupimus. Nobis enim probe perspecta est huiusmodi<br />

ritus eflicacitas atque vis ad maternam Virginis opem impetrandam.<br />

Quam quidem, etsi non uno orandi modo demereri licet, attamen Marialis deprecatione<br />

Rosarii, prout eius origo caelestis potius quam humana eiusdemque ratio<br />

vehementer commendat, optime id fieri uberrimeque arbitramur.<br />

Quid enim aptius, quid pulchrius floribus quibus haec mystica corona nectitur,<br />

oratione scilicet dominica angelicoque praeconio ? Cum autem praecibus<br />

voce iteratis sacrornm etiam accedat mysteriorum contemplatio, saluberrime<br />

inde iit, ut omnibus, vel rudibus vel indoctis, prompta ac facilis ratio pateat<br />

(8) Ivuc, II, 9.<br />

(9) IREN., Adv. haer., Ili, 22; MG, 959.


116 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERO <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ad fidem fovendam tuendamque. Ac revera, crebra eorum cogitatione animus<br />

sensim sine sensu vim insitam haurit ac combibit, ad immortalium bonornm<br />

spem mire inflammatnr, atque ad ipsius Christi eiusque Matris vestigia sectanda<br />

fortiter suaviterque adducitur. Ipsa denique tot vicibns iisdem formulis iterata<br />

precatio, nedum quid sterile molestique habeat, qua mirabili contra pollet virtnte<br />

ut experiundo est, ad suadendam orantibus impetrationis fiduciam, et ad<br />

materno Mariae Cordi quasi suavem vim inferendami<br />

Vobis igitur, Venerabiles Fratres, impensae curae sit, ut christifideles,<br />

mensis proximi opportunitate capta, tam frugiferum orandi officium quam diligentissime<br />

persolvant, ac eorum in opinione et consuetudine latius in dies<br />

pateat. Per vos eius dignitas, vis atque praestantia christiano popolo apprime<br />

innotéscant.<br />

At peculiari modo Nostris in optatis est, ut intra domestica septa eius<br />

usus passim ubique refloreat, religiose custodiatur, novisque vigeat incrementis.<br />

Frustra enim civilis consociationis sortibus collabentibus mederi contenditur,<br />

nisi domestica societas, totins humanae convictionis principium atque firmamentum,<br />

ad Evangelii normam diligenter componatur. Huic arduo persolvendo<br />

muneri, domesticam Rosarii consuetudiném peraptam asseveramus. Quam suave,<br />

acceptissimumque Deo spectaculum, cum decedente die, iteratis in augustam<br />

Caeli Reginam laudibus, Christiana personat domus! Tunc comtnunis huinsmodi<br />

precatio parentes ac liberos, a diurnis operibus recedentes, ante Virginis effigiem<br />

mira animorum concordia inter se congregat; eos deinde pie coniungit cum<br />

absentibus, cum vita functis ; omnes tandem suavissimo amoris vinculo arctius<br />

Beatissimae Mariae devincit, quae, ut amantissima mater in corona filiorum,<br />

praesens aderit, unitatis et pacis domesticae munera afflnenter impertiens. Tunc<br />

christianae familiae domus, ad exemplar Nazarethanae Familiae conformatae,<br />

terrestre sanctìmoniae domicilium ac veluti aedes sacra fiet, in qua Mariale<br />

Rosarium non tantum erit peculiaris orandi foima et ritus, cotidie ad Caelum<br />

in odore suavitatis ascendens, sed efficientissima quoque christianae disciplinae<br />

christianaeqne virtutis extabit schola. Enimvero mira Redemptionis mysteria ad<br />

contemplandum proposita causa erunt cur ae.tate provecti, ob oculos praeclara<br />

exempla Iesu et Mariae habentes, ea cotidie in vitae usura deducere assuescant,<br />

ex iisdem hauriant in arctis et asperis rebus solatia, iisdemqué permoti, ad caelestium<br />

honorum thesauros utiliter revocentur « quo fur non appropriat, nec<br />

tinea corrumpit » (io) ; puerorum vero mentibus ita inserent praecipua christianae<br />

fidei capita, ut eorum in insonti animo erga benignissimum Redemptorem<br />

quasi sponte efflorescat caritas, dum ii, suorum praelucente parentum exemplo,<br />

Dei maiestatem flexis genibus verentium, iam a teneris addiscent annis, quantopere<br />

preces valeant ad Dei solium communiter admotae.<br />

Rursus igitur affirmateque profiteri non dubitamus magnam Nos in .Manali<br />

Rosario spem reponere ad nostrorum sananda temporutn mala ; Ecclesia<br />

enim non vi, non armis, non humanis opibus innixa, sed superno auxilio huiusmodi<br />

precibus impetrato, tamquam davidica funda instructa, id habet ut impavida<br />

infernum adoriatur hostem, cui quidem potest adulescentis pastoris proferre<br />

voces : « Tu venis ad me cum gladio et hasta et clipeo, ego autem venio ad te<br />

(io) Lue, 12, 33


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 117<br />

in nomine Domini exercituum... ; et noverit universa ecclesia haec, quia non<br />

in gladio nec in hasta salvat Dominus » (n).<br />

Quamobrem vehementer cupiraus, ut omnes, Venerabiles Fratres, vobis<br />

quidem praeeuntibus atque adhortantibus, paternis hisce monitis Nostris, coniunctis<br />

animis ac vocibus eodemque caritatis ardore, religiose respondeant. Si mala<br />

malorumque molimina increscunt, increscat pariter ac vigescat cotidie magis<br />

honorum omnium pietas; qui quidem ab amantissima Marre nostra hoc praesertim<br />

snpplicandi modo, eidem sane carissimo, nt Ecclesiae humanaeque consortioni<br />

meliora quam primnm illucescant tempora, contendere enitantur.<br />

Impetret, precemur omnes, ab Unigena suo Dei Genitrix potentissima,<br />

tot filiorum exorata vocibus, ut qui a veritate virtuteque misere aberraverint,<br />

ad eas renovato animo se recipiant, ut odia simultatesque, quae discordiarum<br />

omneque genus miseriarum sunt fontes, feliciter componantur; ut pax, quae<br />

vera, aequa sinceraque sit, tum singulis, tum domesticis convictibus, tnm populis,<br />

ac gentibus auspicato affulgeat; ut denique Ecclesiae iuribus, quemadmodum fas<br />

est, in tuto positis, benefica illa vis, quae ex ea oritnr, in hominum animos, in<br />

civium ordines, in ipsiusque rei publicae venas libere permanans, populorum<br />

familiam fraterno foedere coniungat; eamque ad prosperitatem illam adducat,<br />

quae omnium officia et iura temperet, tueatur, componat, quae neminem laedat,<br />

sitque mutua necessitudine mutuaque conspiratione et opera cotidie maior.<br />

Neque ii absint e mentibus vestris, Venerabiles Fratres ac dilecti filii, dum<br />

Mariali Rosario novos supplicando nectitis flores, neqne ii absint dicimus, qui<br />

in captivitate, in carceribus, in publicae custodiae campis misere detinentur.<br />

Sunt, ut nostis, inter eos sacrorum etiam Antistites, idcirco e sua sede deturbati,<br />

quod sacrosancta Dei Ecclesiaeque iura strenuo pectore vindicarunt; filii<br />

snnt ac patres matresque familias longe a domesticis laribus abstracti ac per<br />

ignotas terras subque ignotos caelos infelicem traducentes vitam. Quemadmodum<br />

hos omnes peculiari Nos caritate adamamus, paternoque complectimur animo,<br />

ita vos, fraterno ilio amore permoti, quem Christiana religio alit ac refovet,<br />

una Nobiscum ad Deiparae Virginis aram comprecantes, materno eius Cordi<br />

commendate supplices. Eorum procul dubio ipsa suavissime leniet mulcebitque<br />

dolores, spe proposita aeterni praemii; atque etiam, ut vehementer confidimus,<br />

tot miseriarum quam primum maturabit finem.<br />

Haud dubitantes, Venerabiles Fratres, vos studiosa ea, qua soletis, diligentia<br />

haec paterna hortamenta Nostra, aptiore quo duxeritis modo, cum clero<br />

populoque vestro esse communicaturos ; itemque prò certo habentes quotquot<br />

ubique gentium habemus in Christo filios invitationi huic Nostrae fore ultro<br />

libenterque responsuros, gratae voluntatis Nostrae testem ac caelestium gratiarum<br />

auspicem, cum vobis singulis universis, tum gregi unicuique vestrum concredito<br />

— iis nominatim, qui ad mentem hanc Nostrani per Octobrem praesertim<br />

mensetn Mariale Rosarium pie recitaverint — Apostolicam Benedictionem<br />

effusa caritate impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die XV mensis Septembris, in festo<br />

Septem Dolorum B. Mariae Virginis, anno MDCCCCU, Pontificatus Nostri tertio<br />

decimo.<br />

(II) i. Re., 17, 44, 49.


118 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Epif*- 1 » Pii Pp. XII ad Emjnnm P. D. Fridaricum, Episcopam Tnicnlannm, S.B.E. Cardimalsm<br />

Tedeschi, Palriarchalis Barìlicae Vaticanae Archipreskylernm, Sacri Conàlii Pebtia-<br />

•ae Fabricae Praetectam enademipe Snmrai PontiBris Dalarinm, Legatala datatala ai<br />

»aa selemaia in Uiitaaia ad Simnlacram B. Virginis Mariae de Fatima celebraada.<br />

(24 Seplemkris 1951). (12)<br />

Proximo Octobri mense, postqnam Congressus Marialis ex omnibus nationibus<br />

Ulyssipone in Lnsitania habitus fuerit, Anno Sacro, quem ad universum<br />

catholicum orbem extendimus, ad exitum feliciter vergente, festa admodum<br />

sollemnia in honorem ipsins Deiparae in sanctuario Fatimano magnifica pompa<br />

celebrabuntur. Quum enimvero elucescet anniversaria dies decima tertia mensis<br />

Octobris, qua, uti fertur, Beata Virgo Maria ibidem postremo conspiciendam<br />

se dedit, magna quidem fìdelium multitudo ad venerandam imaginem Nostrae<br />

Dominae de Fatima ex omnibus regionibus, sicut adsolet, affluebit. Nos autem,<br />

qui a primis Nostri Pontificatus annis iterutn iterumque bonos Lusitanos ceterosque<br />

orbis terrarum, fideles exhortati sumus, ut majore in dies cum fiducia<br />

atque ardentiore supplicatione ad praeclaram imaginem accedant, quique eandem<br />

sollemni ritu quinque abhinc annos coronandam quoque decrevimus, nihil gratius<br />

acceptiusque habemus, quam proximam celebrationem auctoritate et praesentia<br />

quadam Nostra adaugeamus. Te igitur, Venerabilis Frater Noster, Romanae<br />

purpurae splendore exornatum, Legatum Nostrum eligimus ac renuntiamus,<br />

ut Nostram gerens personam sacris sollemnibus ad simulacrum Virginis<br />

de Fatima agendis Nostro nomine Nostraque auctoritate praesideas. Nihil profecto<br />

dubitamus, quin tu, prò studiosa erga Caelestem Reginam observantia ac<br />

veneratione, prò singulari, qua es affectus, erga nationem Lusitanicam caritate,<br />

perhonorificum munus tibi demandatum sis libenter feliciterque exsecuturus.<br />

l^uo autem eandem sollemnio uberiorem fructuum copiam christiano populo<br />

afferre queant, tibi ultio potestatem damus, ut constituta die, Sacro pontificali<br />

ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicas,<br />

plenariam indulgentiam iisdern proponens, usitatis Ecclesiae condicionibus<br />

lucrandam. Denique sìnceram stabilemque animorum populorumque concordiam<br />

per Caelestem Matrem a Deo suppliciter precati, secundi exitus conciliatricem,<br />

paternaeque voluntatis Nostrae testem, Apostolicam Benedictionem tibi, Venerabilis<br />

Frater Noster, iisque omnibus, qui memoratis sollemnibus intererunt,<br />

peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XXIV mensis Septembris', in<br />

festo Beatae Mariae Virginis de Mercede, anno MCMIvI, Pontificatus Nostri<br />

tertio decimo.<br />

(12) In Acta ap. sed., 43 (1951) p. 780-781.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 119<br />

Inoliai radiepsonicns Pii Pp. Zìi Cluisiiiidelilms, posi Congressnm Marialem sx «maina*<br />

•atioaibas Slyssipone in Lnsiiania habiinm ob Sacra Selamaia in honorem Ipsias B. Nariae T.<br />

in Sancivano Faiimano coadnnaii». (13 Ociobrìs 1951). (13)<br />

Veneràveis Irmàos e amados Filhos, Magnificat anima mea Dominum!<br />

é a palavra que espontànea acode aos Nossos làbios para traduzir os<br />

sentimentos que Nos inundam a alma, neste momento histórico das actnais<br />

solenidades, a que presidimos na pessoa do Nosso dignissimo Cardial Legado;<br />

solenidades, ou hino grandioso de accào de gracas ; que pelo inestimàvel beneficio<br />

do Ano Santo mundial a vossa illuminada piedade quis elevar ao Senhor,<br />

ai nessa montanha privilegiada da Fatima, da Virgem Màe escolhida para<br />

trono das suas misericórdias e manancial inexaurivel de gracs e maravilhas.<br />

Ha um ano, na hora saudosamente selene, em que na Basilica do Principe<br />

dos Apóstolos encerràvamos a Porta Santa, parecia-Nos ver o Anjo do<br />

Senhor, que, saindo por eia doze nièses antes, se fora por todo o mundo a<br />

convidar as almas de boa vontade, para que viessem a procurar a paz e renovar<br />

a vida sobrenatural na salutar piscina do Jubileu, preparada no coracào da<br />

Cidade Eterna.<br />

Aquele convite, em que adejava o Espirito do Senhor. Nós vimos, méses<br />

a seguir, as ruas e templos desta alma Cidade inundados de multidòes incontàveis,<br />

quais nunca se viram em precedentes jubileus, provenientes de todas as<br />

nacionalidades e estirpes, formadas de todas as classes e categorias sociais, mas<br />

nnidas na mesma fé, palpitantes do mesmo amor, animadas da mesma piedade,<br />

come irmàos em Jesus Cristo e filhos do mesmo Pai que està nos ceus, a invocar<br />

e a cantar em todas as linguas do globo as divinas misericórdias.<br />

Magnifico e deslumbrante espectàculo da unidade e catolicidade da Igreja,<br />

que tao profundo sulco imprimiu na sua vida!<br />

Hoje, que està prestes a concluir-se o Jubileu estendido a todo o orbe,<br />

volvendo sobre eie um olhar retrospectivo, outra visào nào menos consoladora<br />

prende o Nosso espirito. Nào é jà, ou nào é so o Anjo do Senhor, é a Rainha<br />

dos Anjos, que saindo nas suas imagens taumaturgas dos mais célebres santuàrios<br />

da cristandade, e nomeadamente desse Santuàrio de Fatima, — onde o<br />

céu Nos concedeu coroà-la « Regina Mundi » —, percorre em visita jubilar<br />

todos os seus dominios. E à sua passagem na America come na Europa, na<br />

Africa e na India, na Indonèsia e na Australia, chovem as bèncàos do céu,<br />

multiplicam-se as maravilhas da graca por tal forma, que apenas podemos crer<br />

ao que vèem os olhos. Nào sào so os filhos da Igreja obedientes e bons que<br />

redobram de fervor; sào pródigos, que, vencidos da saudade dos carinhos maternos,<br />

voltam à casa paterna; e sào ainda (quem podera imaginà-lo?!) em<br />

paises onde apenas comecou a raiar a luz do Evangelho, tantos envoltos nas<br />

trevas do erro, que, quase à porrla com os fieis de Cristo, aguardam a sua visita,<br />

e a acolhem e a aclamam delirantemente ; e a veneram e a invocam, e dela<br />

obteem gracas assinaladas. Sob o materno olhar da celeste Peregrina nào ha<br />

(13) In Acta ap. sed., 43 (1951) p. 800-802.


120 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

antagonismos de nacionalidades ou estirpes que dividam, nào ha diversidade<br />

de fronteiras que separem, nào ha contraste de interesses que desavenhani ;<br />

todos por momentos se sentem felizes de se verem irmàos.<br />

Espectàculo singular e singularmente impressionante, que faz conceber<br />

as mais risonhas esperancas.<br />

E nào quererà com eie a benignissima Regina Mundi indicar-nos que<br />

toma este Ano Santo sob a sua especial proteccào ?<br />

É por isso que Nós, aceitando gostosamente presidir em espirito a estas<br />

solenidades, ìntendemos confiar-lho quase sensivelmente, certos de que as nossas<br />

accòes de gracas, passando pelo seu Coracao Imaculado, serào mais aceites ao<br />

Sehnor, e os frutos salutares do Jubileu nas suas màos benditas, longe de se<br />

desvanecerem ràpidamente, serào por elas conservados, abencoados, multiplicados.<br />

Na solene indiccào do Jubileu indicàvamos comò um dos seus fms principais<br />

a paz, tanto interna corno externa, nas familias, na sociedade, entre as<br />

nacóes. O mundo suspira pela paz, e apesar do muito que se tem feito, continua<br />

ainda a suspirar trepidante na ànsia de a ver desaparecer de novo.<br />

A Virgem Nossa Senhora na sua mensagem, que Peregrina anda a repetir<br />

ao mundo, indica-nos o seguro caminho da paz e os meios para a obter do<br />

céu visto que tao pouco se pode confiar nos meios humanos.<br />

Quando com particular insistència inculca o Rosàrio em familia, parece<br />

dizer-nos que é na imitacào da Sagrada Familia que està o segredo da paz<br />

no lar domèstico. Quando exorta a preocupar-se do próximo comò dos próprios<br />

interesses, a ponto de orar e nos sacrificarmos pelo seu bem espiritual e temporal,<br />

indica o meio verdadeiramente eficaz de restabelecer a concordia entre<br />

as classes sociais. E quando com voz maternamente maguada e insinuante pede<br />

um retorno geral e sincero a urna vida mais cristà, nào estarà repetindo que<br />

so na paz com Deus e no respeito da justica e da Lei eterna se pode sòlidamente<br />

alicercar o edificio da paz mundial? Porque enfim, se Deus nào edifica, de balde<br />

trabalham os edificadores.<br />

Amados Filhos, que em tao grande nùmero acorrestes hoje ao oàsis bendito<br />

deste Santuàrio Mariano, qual grandiosa representacào de quantos por<br />

toda a vastidào do orbe se esmeram em aproveitar os inestimàveis tesoiros do<br />

Ano Santo, aqui aos pés da Rainha do Mundo e da Paz, com as mais férvidas<br />

accoes de gracas, renovai e confiai-lhe os propósitos salutares concebidos no<br />

santo Jubileu ; repeti-lhe e confiai-lhe as esperancas, as suplicas e as ànsias do<br />

mundo interro; e formai a resolucào de descer daqui apóstolos do Deus da paz,<br />

para trabalhar por eia com o exemplo de urna vida cristà renovada, com a<br />

oracào incessante e confiada ao céu, e com toda a possivel actividade que a<br />

Providència vos proporcionar.<br />

Nós, continuando a trabalhar indefessamente e por todos os meios ao<br />

Nosso alcance pelo verdadeiro bem da grande familia humana, é sobretudo na<br />

poderosissima intercessao da Virgem Senhora que colocamos as Nossas esperancas,<br />

invocando-a incessantemente para que se digne apressar a hora em<br />

-que de um extremo ao outro do mundo se realize o hino angelico : Glòria a<br />

Deus e paz aos homens de boa vontade.


<strong>DOCUMENTA</strong> MARI STERI I <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Epistola Pii Pp. XII ad Exc.mnm P. D. Mariinnm Lncas Arcbiepiscopnm Hi. Adnliiaiuun,<br />

Delegatala Apostolicnm in Africa Meridiana, qna Snmnms Poaiiiex prodamans B. Virginem<br />

<strong>Mariani</strong> ad caelos Assnmpiam cnnciae Africae Heiidionalis Dnionis snperaani esse Paironam<br />

enndem Legalam delegit ad Harialem Congressionem e loia Ansbalis Airicae nniene<br />

in orbe Dubaniana babendam. (15 Mariti 1952) (1).<br />

Snavi quidem animi delectatione intelleximus, Aprili mense proximo exeunte,<br />

in praeclara Durbaniana nrbe, quae, et civinm frequentia et copia negotiorum<br />

perspicua, praeterito ipso anno ob auctum fidelium catholicorum nunierum<br />

metropolitana sedes a Nobis est constituta, Marialem Congressionem ex<br />

tota Africae Australis Unione sollemniter celebratum iri. Postquam enim, haud<br />

ita pridem, quod era in votis Ecclesiae universae, Spiritu Sancto afflante, renuntiavimus<br />

et definivimus tamquam dogma fidei, augustam Deiparam Virginem<br />

in supernas sedes anima et corpore assumptam fuisse, Meridianae Africae Praesules,<br />

prò sua quisque suique gregis fide ac pietate, ad exacuendam magis magisque<br />

communem erga caelestem Matrem devotionem, proxima sollemnia in<br />

ejusdem honorem peragenda censuere. Quin immo instantibus precibus a Nobis<br />

iidem postulavere, ut Beatissimam ipsam Virginem ad caelos assumptam prò<br />

universo civili eorum territorio caelestem Patronam constitneremus. Quod quidem<br />

per hasce Litteras libentissime facimus, Nostra auctoritate decernentes, praecipientes<br />

ac declarantes, benignissimam Virginem <strong>Mariani</strong>, singulari privilegio<br />

cum corpore ad caelum assumptam, cunctae Africae Meridionalis Unionis supernam<br />

esse Patronam. Quo autem indictae celebrationis splendor ac magnifieentia<br />

per quandam Nostram praesentiam adaugeatur, te, Venerabilis Frater,<br />

qui archiepiscopali auctus dignitate, in remota ista ac dilectissima Nobis Afrorum<br />

terrae plaga Nostram jam geris personam, Legatum Nostrum deligimus ac<br />

renuntiamus, ut Mariali Congressui in civitate Durbaniana propediem habendo<br />

nomine et auctoritate Nostra praesideas. Certam igitur spem fovemus, prò tua<br />

aliorumque sacrorum Antistitum praesentia, prò fidelis populi concursu et veneratione,<br />

prò pio augustoque coetuum rituumque decore, ejusmodi sollemnia quum<br />

in caelestis Reginae triumphum, tum in animarum utilitatem profectumque piane<br />

esse evasura. Nihil denique Nobis restat, Venerabilis Frater, nisi ut tibi potestatem<br />

quoque demus, praefinita die post Sacrum pontificali ritu peractum, adstantibus<br />

fidelibus nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicendo plenaria<br />

indulgentia iisdem proposita, consuetis Ecclesiae condicionibus lucranda. Quorum<br />

interea divinorum donorum in auspicium inque peculiaris Nostrae caritatis<br />

pignus, Apostolicam Benedictionem tibi, Venerabilis Frater, universis Africae<br />

Meridianae Praesulibus eorumque cleris et fidelibus peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XV mensis Martii, anno<br />

MDCCCCIvII, Pontificatus Nostri quarto decimo.<br />

(i) In Acta ap. sed., 44 (1952) p. 410-11.


268 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Bnniins Radiophoaicns Pii Pp. XII Chrisiindelibns ob Conventum primam Narialem, e<br />

cnnciis regioaibns JUricae meridionali*, in urbe « Darban » coaduaaiis. (4 Maii 1S52) (2).<br />

Hardly a year has passed since We spoke to you, Venerable Brothers,<br />

and to Our dear children who are entrusted to your pastoral care. Our voice<br />

then carried a message of jòy and felicitation for the establishment of a<br />

Catholic hierarchy in the Union of South Africa almost one hundred and<br />

fifty years after the first Mass was offered in Cape Town. Today, though<br />

the occasion is different, Our greetings go out to you from a heart no less<br />

fìlled with joy and consolation ; because during these early days of May<br />

you have been gathering together, with a deep sense of gratitude and reverence,<br />

to do honour to the ever-blessed Mary, Mother of God.<br />

There is something very fitting, is there not, in that her month follows<br />

so closely on the grand solemnity of Easter. The whole Christian world thrills<br />

to the AUeluias sung to the risen Saviour. The heart of every Christian, high<br />

or low, king or subject, man of State or filler of the soil or worker in the<br />

mines, expands with confident hope : a hope that sweetens the bitter portion<br />

of earthly living, a hope that defies the powers of evil in their struggle for<br />

human souls and challenges death itself, whose terrors fade away in the light<br />

of the glorious resurrection of Christ. For He has but gone before, opening the<br />

way for those who belong to (3) Him and will follow after Him, members of the<br />

Body of which He is the Head.<br />

But mark the words of the illustrious African doctor of the Church, St.<br />

Augustine. «The Lord has risen», he says, « in:that nature He took from you.<br />

He could not rise, had He not been dead ; nor could He have died but for his<br />

having a body of flesh » (4). Now from whom did He receive that body of fiesh?<br />

«Oh, Queen of heaven, rejoice», the Church answers that question in her thricedaily<br />

chant, « Oh, Queen of heaven, rejoice, because He, whom thou didst carry<br />

in thy womb, He has risen as He said ». Yes, dearly beloved, in the loving<br />

providence of God, it was Mary's « be it done unto me according to thy word »,<br />

that made possible the passion and death and resurrection of the divine Redeemer<br />

of the world. That is why one dare not separate the Mother from the<br />

Son. His death on Golgotha was her martyrdom; His triumph is her exaltation.<br />

The witness of three centuries confirms the fact, as the learned Cardinal Newman<br />

pointedly observes, that « Catholics » who have honoured the Mother stili<br />

worship the Son; while those who now have ceased to confess the Son, began<br />

by scoffing at the Mother » (5). With ali the ardour of your faith, then, be quick<br />

at ali times to offer to the Virgin Mother the homage of your gratitude, your<br />

love and loyalty.<br />

The Virgin Mother! What a blessed vision of virginal purity and gentle<br />

(2) In Ada ap. sed., 44 (1952) p. 429-431.<br />

(3) Cfr. 1 Cor. 15, 23.<br />

(4) S. ATJG., Enarr. in Ps. CXXIX n. 7 - MIGNB, PL, t. 37 col. 1700-1701.<br />

(5) Discourses to Mixed Congregations, Discourse XVII, The Glories of<br />

Mary.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 269<br />

motherhood these words unveil, Is there any wonder, that the beauty, the<br />

charm, the holiness of the peerless Virgin Mother has left behind her in the<br />

Church militant the sweetest memories « like to choice myrrh » (6), and a mighty<br />

influence, that not only lifted woman from her especial degradation, but gave<br />

her the challenge to become the latent force that would give renewed and refiued<br />

vitality to civilization. Woman accepted the challenge. The home and<br />

civil society have felt the quickening pulse of a life purified by woman's love<br />

and holiness. Holiness and ali that it implies of courage, self-restraint, patient<br />

endurance, kindliness, modesty and unworldliness, how gracefully it becomes<br />

a woman. It is the source of her greatest power for good ; and thrice-blessed<br />

is the family circle, where a womans's gentle rule and high ideals point the<br />

way of sanctity to those who reverence her beyond ali else on earth. One result<br />

of this first Marian Congress in your cherished land will be, We trust, that<br />

the women of the Union of South Africa will form the high resolve to be worthy<br />

clients of the Virgin Mother of God.<br />

We cannot conclude without a word of particnlar greetìng to the zealous<br />

sons of the revered Bishop of Marseille, Charles-Bugène de Mazenod. South<br />

Africa carries a heavy debt to the Oblates of Mary Immaculate, as does also<br />

the Church of God, in whose service they have rounded out a century of toil<br />

and self-sacrifice. We are happy to acclaim their merits, and We pray that the<br />

Immaculate Mother may continue to procure for them from her divine Son<br />

ali the graces in abnndance, which will enable them to carry on their magnificent<br />

apostolate among your people.<br />

To you, Venerable Brothers, to ali the clergy and faithful participating<br />

in the Marian Congress, from a heart filled with paternal affecion, We impart<br />

the Apostolic Benediction.<br />

(6) E)ccl. 84, 20


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.nm. P. Emmannekm iil. Sancii Lanreniii in Lucina SMS.<br />

Ptesb. Cardinalem Arteaga y Belanconri, Archiepiscopnm Sancii Ckrislophori de Habana,<br />

qnem Legahim rennniiai ad imaginem Nostrae Dominae de Coromoio exoraaadam. (39 falli<br />

1952). (1).<br />

Intra fines dioecesis Barquisimetensis, in Venezuelana Republica sitae, celebre<br />

admodum exstat Sanctnarium Beatae Mariae Virginis sub populari titulo<br />

« de Coromoto » in loco « Guanare de los Cospes » vulgo nuncupato. Jamvero<br />

.decem abhinc annos, universi Venezuelae sacrorum Antistes, ad augendam populli<br />

erga Deiparam pietatem religionemque, in quinquennali coetu congregati,<br />

eandem Mariam Virginem « de Coromoto » praecipuam totius nationis Patronam<br />

pio salutarique Consilio elegere atque declaravere. Quam quidem electionem Nos,<br />

Apostolicis Litteris, die VII Octobris mensis anno MCMXLIV datis, libenti sane<br />

.animo probavimus et confirmavimus. Praeterea tres abhinc annos, flagrantissima<br />

Venezuelae Pastorum eorumque gregum vota adimplentes, Sanctuarium de Guanare,<br />

in quo prodigialis imago Nostrae Dominae « de Coromoto » religiosissime<br />

colitur, in quodqne ex omni Reipublicae parte tot christifideles pie peregrinantes<br />

confluunt, titulo et dignitate Basilicae Minoris condecorare voluimus. Nunc<br />

autem, tertio obeunte saeculo, postquam Virgo Maria, uti traditum est, se conspiciendam<br />

dedit eodem loco, ubi temptum ipsum de Guanare est deinceps aedificatum,<br />

precibus ejusdem Episcopatus benigne adnuentes, perinsignem illam<br />

imaginem sollemni ritu proximo Septembri mense coronandam per Legatum Nostrum<br />

censuimus. Te igitur, Dilecte Fili Noster, qui, dignitate archiepiscopali<br />

praeditus, Romanae purpurae splendore refulges, Iyegatum Nostrum a I/atere<br />

deligimus ac renuntiamus, ut in Sanctuario de Guanare venerandam imaginem<br />

Nostrae Dominae de Coromoto veluti manibus Nostris sacra exornes corona. Tibi<br />

pariter facultatem tribuimus, ut, die constituta Sacro pontificali ritu peracto,<br />

.adstantibus fidelibus nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicas, plenariam<br />

indulgentiam iisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicionibns lucrandam.<br />

Tuum profecto erit, eos omnes, qui agendis sollemnibus in unum convenerint,<br />

Nostris verbis alloqui, iisdemque stimulos admovere, ut, incensa in Virginem de<br />

Guanare pietate christianarumque virtutum studio, sese ejus patrocinio quotidie<br />

digniores exhibeant ac praestent. Caelestium interea donorum in auspicium, inque<br />

peculiaris Nostrae caritatis pignus, Apostolicam Benedictionem tibi, Dilecte<br />

Fili Noster, et Antistiti, clero, populoque dioecesis Barquisimetensis amantissime<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XXX mensis Julii, anno MDCCCCLII,<br />

Pontificatus Nostri quarto decimo.<br />

PIUS PP. XII<br />

(i) In Ada ap. sed-, 44 (1952) p. 722-723.


444 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ex Epistola Apostolica «Carissimi* Bnssiae popnlis» Pii Pp. XII ad nniversos Bnssiae<br />

popnlos (7 Inlii 1952) (2).<br />

... Novimus inter vos plurimos esse, qui in intimo animi sui sacrario christianam<br />

fidem retineant, qui religionis hostibus minime obsecundent, quin immo<br />

vehementer cupiant Christiana praecepta, quae una sunt tutioraque publicae rei<br />

fundamenta, non solnm privatim secretoque profiteri, sed palam etiam, si, ut<br />

liberos hornines decet, fieri possit, testari. Ac novimus quoque, somma cum<br />

animi spe summoque solacio, vos Deiparam Virginem Mariam incensissima pietate<br />

colere ac diligere ; eiusque sacras imagines venerari. Novimus in ipsa urbis<br />

Mosquae arce templum excitatum fuisse — in quo hodie, proh dolor, divinuscultus<br />

silet — Beatissimae Virgini Mariae Caelo receptae dicatum; quod quidem<br />

maiorum vestrorum ac vestrum etiam erga almam Dei Matrem amorem luculentissimo<br />

testatur documento.<br />

At Nobis compertum est, ubicumque Sanctissima Dei Genetrix sincera<br />

actuosaque pietate colitur, numquam ibi spes salutis deesse posse. Quamvis enim<br />

contendant hornines, vel potentes et impii, e civium animis sanctam religionem<br />

christianamque virtutem evellere, quamvis Satanas ipse hoc impietatis certamen<br />

incendat atque acerrime exacuat secundum Apostoli gentium sententiam «... non<br />

est nobis colluctatio adversus cameni et sanguinem, sed adversns principes et<br />

potestates, adversus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritualia nequitiae<br />

in caelestibus » (3) ; nihilo secius, quando Mariae patrocinium interponituf,<br />

portae inferi praevalere non possunt. Ipsa enim est benignissima ac potentissima<br />

Dei nostrorumque omnium Mater; ac numquam auditum est ad eam<br />

hornines pie supplicando confugisse, qui validissimam eius tntelam non experirentur.<br />

Pergite igitur, ut facitis, eam impensa pietate colere, eam ardenter<br />

adamare, eam hisce verbis, quibus soletis, invocare: «Tibi unice datum est,<br />

sanctissima et purissima Mater Dei, videre te ipsam semper exauditam » (4).<br />

... Ac velit benignissima Mater eos etiam suavibus suis oculis clementer<br />

respicere, qui infitiatorum osprumque Dei agmina instruunt eoruinque inceptum<br />

urgent; velit eorum mentes superna collustrare luce, eorumque animos divina<br />

ad salutem permovere gratia.<br />

Nos interea, ut Nostrae vestraeque preces supplicationesque facilius exaudiantur,<br />

utque singulare erga vos benevolentiae Nostrae praebeamus documentum,<br />

quemadmodum paucis ante annis universum hominum genus Immaculato<br />

Deiparae Virginis Cordi consecravimus, ita in praesens cunctos Russiarum pòpulos<br />

eidem Immaculato Cordi peculiarissimo modo dedicamus ac consecramus,<br />

fore omnino sperantes ut quae Nos, quae vos, quae boni omnes verae pacis,<br />

fraternae concordiae debitaeque omnibus, imprimisque Bcclesiae libertatis vota<br />

facimus, ea, potentissimo suffragante Mariae Virginis patrocinio, quam primum<br />

feliciter effecta dentur; ita quidem ut — vobis una Nobiscum cunctisque christianis<br />

gentibus comprecantibus — salutiferum Iesu Christi Regnum quod est<br />

(2) In Ada ap. sed., 44 (1952) p. 510-511.<br />

(3) Eph. 6, 12.<br />

(4) Acathistus Festi Patrocini! SS. Dei Genitricis : Kondak 3.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 445<br />

« Regnum veritatis et vitae, Regnum sanctitatis et gratiae, Regnum iustitiae,<br />

amoris et pacis » (5) ubique terrarum firmiter constabiliatur.<br />

Atqne eamdem clementissimam Matrem supplici rogamus prece ut vos<br />

cunctos universos in praesentibus rerum angustiis tueatur; atque a Divino Filio<br />

suo illam mentibus vestris obtineat lucem, quae e Caelo oritur, illam animis<br />

vestris impetret virtutem fortitudinemque, qua quidem, caelesti suffulti gratia,<br />

errores impietatesque omnes evincere ac superare possitis.<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.nm P. D. Bernardina lit. Ss. Andreas ai begorii ad Clivam<br />

Scaui SJI.E. Presbylernm Cardinalem GriUin, Archiepiscopam Wesimonasieriensem: ob<br />

«Crnciaiam Bosarii» a cnrisiiiidalibu Angliae celebrandam. (14 Inlii 1952). (6).<br />

We nave learned with paternal interest, Beloved Son, of the Family<br />

Rosary Crusade which is being conducted in the Archdiocese of Westminster<br />

and in the Dioceses of Southwark and Brentwood, under the directorship of Our<br />

beloved son, Patrick Peyton.<br />

Never before has the world been so direly in need of prayer as at the<br />

present time, when a dangerons form of materialism tends to undermine man's<br />

relations with his Creator and with his fellowmen and to destroy the sanctity<br />

of family life.<br />

The most powerful antidote against the evils that threaten human society<br />

is prayer, especially collective prayer, for Our Divine Lord has said : « If two<br />

of you shall consent upon earth concerning any thing whatsoever they shall<br />

ask, it shall be done unto them by my Father who is in heaven. For where there<br />

are two or three gathered together in my name, there am I in the midst of them »<br />

(Matt. XVIII, 19-20).<br />

And what form of collective prayer could be more simple and yet more<br />

efficacious than the Family Rosary, in which parents and children join together<br />

in supplicating the Eternai Father, through the intercession of their most loving<br />

Mother, meditating meanwhile on the sacred mysteries of our faith ? There is<br />

no surer means of calling down God's blessings upon the family and especially<br />

of preserving peace and happiness in the home than the daily recitation of the<br />

Rosary. And apart from its supplicatory power, the Family Rosary can have<br />

very far-reaching effects, for if the habit of this pious practice is inculcated into<br />

children at a young and impressionable age, they too will be faithful to the<br />

Rosary in after life and their faith will thereby be nourished and strengthened.<br />

From Our heart, theretore, do We express the prayerful hope that the<br />

Family Rosary Crusade, which has been organized under your zealous guidance,<br />

Beloved Son, and under that of Our Venerable Brothers, the Bishops of Southwark<br />

and Brentwood, may be productive of much spiritual fruit. We earnestly<br />

exhort those of Our beloved children towards whom the Crusade has been<br />

directed to regard the joint recitation of the Rosary in the family circle as a<br />

{5) Praef, in festo I. Ch, Regis.<br />

(6) In Ada ap. sed., 44 (1952) p. 624-625.


446 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

most important collective act in their daily lives and a most certain way of<br />

obtaining the spiritual and temporal favours of which they stand in need.<br />

We invoke God's special blessing on ali those who have collaborated with<br />

the Family Rosary Crusade, and in pledge thereof We cordially impart to you,<br />

Beloved Son, to Our Venerable Brothers Cyril Cowderoy and George Beck and<br />

to the cdergy and faithful gathered at Wembley Stadium for the final assembly,<br />

Our special Apostòlic Benediction.<br />

From the Vatican, July i4th, 1952.<br />

Pius PP. XII<br />

Nnniins radiophonicns Pii Pp. XII Chrisliiidelibns Venezuela* daini, sollemnia in honorem<br />

B. Mariae Virginis de Coromolo celebraniibns. (12 Seplembris 1952). (7).<br />

Venerables Hermanos y amados hijos, católicos venezolanos, que en la<br />

linda Guanare asistls conmovidos a la solemne coronación de vuestra Excelsa<br />

Patrona, Nuestra Seiiora de Coromoto :<br />

Si siempre fué un espectaculo altamente atrayente y conmovedor el ver<br />

a una madre circundada por el amor y la devoción de sus hijos; cnénto mas<br />

lo sera cuando, comò en las circunstancias presentes, se trata de todo un gran<br />

pueblo que, no contento con haberse colocado hace diez afios bajo el poderoso<br />

patrocinio de su Madre del cielo, anhela ahora exteriorizarle su acendrada piedad<br />

y su autèntica sumisión, colocàndole en las sienes una preciosa corona y<br />

aclamàndola comò a su Reina y naturai Senora?<br />

Y es que este pueblo ha comprendido lo que significa la Virgen Santisima<br />

en la historia de las nacionesl<br />

Imposible seria ni pergenar siquiera, prescindiendo de su dulcisimo Nombre,<br />

la de vuestro inmenso continente cuya ruta encontró con gesto audaz la<br />

ruda proa de una nao que se llmaba precisamente « Santa Maria » y en un dia<br />

consagrado a la Virgen del Pilar ; cuyo primer nombre, en la piadosa e ingènua<br />

lengua de sus descubridores, fué « Archipiélago del mar de Nuestra Senora » ;<br />

y cuyas playas hollaron por primera vez aquellos esforzados campeones que, bajo<br />

el hierro de las armas, escondian un corazón tiernisimo, amante de su Madre<br />

celestial, corno lo fué vuestro Alonso de Hojeda, el hombre que llevaba siempre<br />

consigo una imagen de la Reina de los Angeles y que iba dejando su recuerdo<br />

— al incorporarlos al mundo — en las denominaciones de los pueblos y ciudades,<br />

de las cimas de las montanas y de los puertos de vuestra nación, una<br />

nación eminentemente mariana.<br />

Porque està es efectivamente, venezolanos queridisimos, una de vuestras<br />

mas fulgidas glorias. Canten unos la belleza de vuestras gigantes cimas, de<br />

donde se despenan abundantes y caudalosos rios que, atravesando ora las interminables<br />

llanuras de suaves y sabrosos pastos, ora las tupidas forestas ricas<br />

en toda clase de maderas preciosas, van a desembocar en las feraces tierras del<br />

pròspero litoral o a mezclar sus aguas con las del imponente Orinoco; celebren<br />

(7) In Ada ap. sed., 44 (1952) p. 739-742-


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 447<br />

otros la suavidad perenne de vuestro cielo, lo templado de su clima o la buena<br />

y amable condición de vuestra gente ; pondérese justamente fa riqueza que el<br />

Seiior ha escondido en vuestro suelo o el alto ingenio de vuestros hrjos, que<br />

tan ilustres nombres — un Mariano de Talavera, un Andrés Bello — han dado<br />

a la Iglesia y a la cultura de toda la America hispànica; para Nos, especialmente<br />

en estos momentos, Venezuela sera siempre la tierra de la Virgen y, al<br />

recorrerla con la imaginación, lo que nos vendrà al recuerdo sera la Maracaibo<br />

de Nuestra Senora de Chiquinquirà, mas al sur la Tariba de Nuestra Senora<br />

de la Consolación, hacia el centro la Valencia de la Virgen del Socorro, todavia<br />

mas alla Nueva Barcelona con su Virgen del Tucumo, y comò capital, Caracas<br />

con sus santuarios de la Merced, de Altagracia y de la Soledad, para citar solamente<br />

los primeros que se nos vienen a las mientes. Y todavia, si del continente<br />

quisiéramos saltar a las islas nos saldrian a esperar, en la isla Margarita,<br />

las torres del tempio de Nuestra Senora del Valle.<br />

Pero hay un rincón escogido, al borde de los I/lanos y a la sombra de<br />

la imponente Sierra de Mérida, que la Madre de Dios prefirió entrè todos.<br />

Estamos en los primeros capitulos de la colonización, segunda mitad del siglo<br />

dieciséis. Juan Fernàndez de Leon — una recia personalidad donde una vez<br />

mas se hermanan las ansias expansivas y apostólicas de Espana y Portugal —<br />

funda la « Ciudad del Espiritu Santo del valle de S. Juan de Guaguanare». El<br />

Evangelio parece que penetra con buenos auspicios en nuevos e inmensos territorios<br />

; pero hay un alma rebelde y es precisamente la que mas interesa conquistar.<br />

Es ahora la mitad del siglo diecisiete cuando, para acabar de vencer<br />

todos los obstàculos, florece el prodigio. Sobre las aguas tranquilas que corren<br />

hacia el fondo de la quebrada — segùn narra la tradición — una hermosa<br />

Senora invita repetidamente a la sutnisión y al bautismo. Y cuando tras la<br />

rebeldia estalla la vioiencia, entre las manos airadas del que no queria rendirse<br />

a la gracia queda esa imagen — vencedora al fin — de Aquella que sabe<br />

siempre ganar para gloria suya y provecho nuestro.<br />

El resto de la historia, hasta llegar al gran Santuario Nacional de principios<br />

del siglo pasado y hasta ese precioso relicario de hoy, lo sabéis perfectamente,<br />

aprendido acaso en el regazo de quien os dio la vida, y conservado entre<br />

los mas amables recuerdos de una infancia lejana, cuando apenas érais capaces<br />

de retener mas que la idea centrai, la misma que esa preciosa joya simboliza :<br />

una Venezuela idolatra transformada en un pais cristiano por la intervención<br />

maternal de Maria Santisima ; cosa que, comò muy bien ha dicho vuestro Episcopado<br />

es « gloria que enaltece y anima vuestra piedad y prenda de maternal<br />

amor que empena la gratitud nacional».<br />

Aclamadla, s£, aclamadla, amadisimos venezolanos comò medio principal<br />

de que la divina providencia se valió para llevaros el beneficio inestimable de<br />

la fé! Pero quienes ya la poseéis, los que os decis hijos de una nación católica,<br />

corred ante su trono de amor y de gracia pidiéndole que os la conserve y os<br />

la consolide, libre de las influencias malsanas que buscan ponerla en peligro.<br />

Pedidle que la Iglesia, fundada por su Divino Hijo para salvación de vuestras<br />

almas, pueda hacer llegar a todas partes el beneficio inestimable de la educación<br />

cristiana sin trabas de ninguna clase; que la familia, célula fundamental de toda<br />

sociedad, se salve de la carcoma que la corroe, manteniendo intactas su santidad


448 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

y unidad : que la caridad de Cristo triunfe en las relaciones sociales baciendo<br />

llgar a todos los beneficios del justo progreso y del razonable bienestar ; que<br />

no arraiguen jamàs en el pròdigo terruno venezolano doctrinas extrafias, especialmente<br />

aquellas que ofenden a Ella y a su precioso Hijo negàndoles las mas<br />

excelsas de sus prerrogativas ; y que, reconociendo todos su verdadera maternidad,<br />

todos se sientan hermanos en Jesucristo, hijos de un mismo Padre que<br />

està en los cielos, que pueden y quieren vivir en paz, para dar al mundo,<br />

agitado por el odio y por la violencia, el ejemplo de una nación que sabe gozar<br />

de los beneficios de la fraternidad cristiana.<br />

Hazlo asi Tu, Madre amarosisima de Coromoto, Reina del pueblo venezolano,<br />

que te dignaste honrar con tu presencia, salvaguardia invencible de<br />

su fé I Y escùchalos cuando te cantan : « No permitas que sucumba — nuestra<br />

patria en la tormenta; — la fé de nuestros rnayores — en sus àmbitos renueva».<br />

Con estos sentimientos y estos deseos, encomendàndoos a vuestra Madre<br />

y Reina, os bendecimos, amados hijos : a Nuestro dignisimo Legado, a Nuestros<br />

hermanos en el Episcopado, a todo el pueblo venezolano y a cuantos, de una<br />

manera o de otra, oyen Nuestra voz, que quiere ser siempre pregonera de Nuestro<br />

amor de Padre y testimonio de Nuestra devoción filial a la augusta Reina<br />

de los cielos.


LUTERI ENCYCLICLE PII PP. XII<br />

AD VENERABILES FRATRES PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHI-<br />

EPISCOPOS, EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM ORDINARIOS,<br />

PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES :<br />

ANNUS MARIANUS UBIQUE GENTIUM CELEBRANDUS<br />

INDICITUR, PRIMO EXEUNTE SICULO A DEFINITO<br />

DOGMATE IMMACULATJE CONCEPTIONIS B.M.V.*<br />

PIUS PP. XII<br />

VENERABILES FRATRES<br />

SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM<br />

FULGENS CORONA gloriae, qua Deiparae Virginis purissima frons a Deo<br />

redimita fuit, magis videtur Nobis splendescere, dum diem mente repetimus,<br />

quo centum ante annos Decessor Noster fel. ree. Pius IX, amplissimis Purpuratorum<br />

Patrum Sacrorumque Antistitum ordinibus stipatus, apostolica auctoritate<br />

falli nescia declaravit, pronuntiavit, sóllemniterque sanxit « doctrinam,<br />

quae tenet Beatissimam Virginem Mariam in primo instanti suae conceptionis<br />

fuisse singulari omnipotentis Dei gratia et privilegio, intuitu meritorum Christi<br />

lesu Salvatoris humani generis, ab omni originalis culpae labe praeservatam<br />

immunem, esse a Deo revelatam, atque ideirco ab omnibus fidelibus firmiter<br />

constanterque credendam > (•*).<br />

Oraculum Pontificis universa catholicorum communitas [p. 577], quae<br />

illud iam diu vehementerque praestolabatur, laetabunda excepit; atque excitata<br />

efferbuit erga Deiparam Virginem christifidelium pietas, ex qua quidem, ut<br />

oportet, christianorum mores refiorescunt quam maxime; itemque novo quodam<br />

ardore viguere studia, quibus fuere almae Dei Genetricis dignitas et sanctitudo<br />

in splendidiore sua luce positae.<br />

Ac videtur ipsa Beatissima Virgo Maria eam voluisse prodigiali modo<br />

quasi confirmare sententiam, quam Divini Filii sui Vicarius in terris, universa<br />

plaudente Ecclesia, iam ediderat. Siquidem quattuor nondum erant elapsi anni,<br />

cum innocenti ac simplici puellae apud Galliae oppidum, ad Pyrenaeorum<br />

montium radices. Deipara Virgo, iuvenili et benigno adspectu, candida veste<br />

candidoque pallio contecta, ac caeruleo defluente cingulo succincta, in Massa-<br />

(*) Acta ap. sed., 45 (1953) p. 577-592. Numerus paginarum infra parenheses<br />

[ ]positus ad Acta Apostolicae Sedis refertur.<br />

(1) Bulla Dogm. Ineffabilis Deus, d. VI idus Decemb. a. MDCCCUV.


426 Plus PP. XII<br />

biellensi specu se conspiciendam dedit; atque eidem, illius nomen enixe percolanti,<br />

cuius adspectu dignata fuerat, elatis in caelum oculis suaviterque<br />

arridens respondit : « Immaculata Conceptio ego sum ».<br />

Id, ut aequum erat, christifideles recte intellexere, qui paene innumeri<br />

undique gentium pio peregrinantium more ad Lapurdense specus confluentes,<br />

suam excitarunt fidem, incenderunt pietatem, ac christianis praeceptis suam<br />

conformare vitam enisi sunt; itemque inibi non raro eiusmodi impetrarunt<br />

rerum miracula, quae admirationem omnibus commoverent, ac catholicam<br />

religionem unam esse a Deo datam probatamque confirmarent.<br />

Id peculiari modo, ut rei consentaneum erat. Romani intellexerunt Pontifices,<br />

qui quidem mirabile templum illud, quod post breve annorum spatium,<br />

cleri populique pietas erexerat, caelestibus ditarunt muneribus suaeque benevolente<br />

beneficiis.<br />

In ipsis vero Apostolicis Litteris, quibus idem Decessor Noster hoc christianae<br />

doctrinae caput christifidelibus omnibus firmiter fideliterque retinendum<br />

derevit, nihil aliud fecit, nisi [p. 578] Sanctorum Patrum totiusque Ecclesiae<br />

vocem, inde a prisca aetate subsequentium saeculorum cursum quasi<br />

supervolantem, diligenter excepit suaeque auctoritate consecravit.<br />

Primo autem huius doctrinae fundamentum in ipsis Sacris Litteris cernitur,<br />

in quibus rerum omnium Creator Deus, post miserum Adae casum,<br />

tentatorem corruptoremque serpentem hisce verbis alloquitur, quae non pauci<br />

ex Sanctis Patribus Ecdesiaeque Doctoribus atque plurimi probati interpretes<br />

ad Deiparam Virginem referunt : « Inimicitias ponam inter te et mulierem,<br />

et semen tuum et semen illius... » (#). Atqui, si aliquando Beata Virgo Maria,<br />

utpote hereditaria peccati labe in suo conceptu inquinata, divinae gratiae<br />

evasisset expers, eo saltem, etsi brevissimo, temporis vestigio, inter ipsam et<br />

serpentem non ea sempiterna, de qua inde a primaeva « traditione » usque ad<br />

definitionem sollemnem Conceptionis Immaculatae Virginis fit mentio, inimicitia<br />

intercessisset, sed potius quaedam subiectio.<br />

Ac praeterea cum eadem Sanctissima Virgo « gratia piena » (3) seu<br />

xeXaQiTeofiévr] et « benedicta inter mulieres » (4) salutetur, ex istis verbis,<br />

prout « traditio » catholica semper intellexit, manifesto innuitur « hac singulari<br />

sollemnique salutatione, numquam alias audita, ostendi Deiparam fuisse<br />

omnium divinarum gratiarum sedem, omnibusque Divini Spiritus charismatibus<br />

exornatam, immo eorundem charismatum infìnitum prope thesaurum<br />

abyssumque inexhaustam, adeo ut numquam maledicto obnoxia » (5) fuerit.<br />

(2) Gen. 3, 15.<br />

(3) Lue. 1, 28.<br />

(4) Ibid. 42.<br />

(5) Bulla Ineffabilis Deus.


LITTERAE ENCYCLICAE « FULGENS CORONA » 427<br />

Hanc doctrinam, primaevae Ecclesiae aetate, nemine repugnante, Sancti<br />

Patres dare satis tradiderunt, qui quidem Beatam Virginem fuisse asseverarunt<br />

lilium inter spinas, terram omnino intactam, immaculatam, semper benedictam,<br />

ab omni peccati contagicene liberam, lignum immarcescibile, fontem<br />

semper illimem, unam et solam non mortis sed vitae Miam, [p. 580] non<br />

irae sed gratiae germen, illibatam et undequaque illibatam, sanctam et ab omni<br />

peccati sorde alienissimam, venustate venustiorem, sanctiorem sanctitate, solam<br />

sanctam, quae, solo Deo excepto, exstitit cunctis superior, et ipsis Cherubini et<br />

Seraphim, et omni exercitu Angelorum natura putcrior, formosior et sanctior<br />

(6).<br />

Quibus diligenter, ut oportet, perpensis Beatae Virginis Mariae praeconiis,<br />

quisnam dubitare audeat eam, quae purior Angelis et quae omni tempore pura<br />

(?) exstitit, quovis, etsi minimo horae momento, fuisse omne genus peccati<br />

labis expertem? Iure igitur meritoque S. Ephraemus Divinum eius Filium<br />

hisce verbis alloquitur : « Revera quidem tu et mater tua soli estis qui ex<br />

omni parte omnino pulchri estis. Non enim in te, Domine, nec ulla in Matre<br />

tua macula » (8). Quibus ex verbis luculenter patet de una tantummodo inter<br />

omnes Sanctos viros Sanctasque mulieres praedicari posse, cum de cuiusvis peccati<br />

labe agatur, nullam prorsus haberi posse quaestionem; itemque hoc singularissimum<br />

privilegium, nulli umquam concessum, idcirco eam obtinuisse a<br />

Deo, quod ad Dei Matris dignitatem fuisset everta. Hoc enim excelsum munus,<br />

quod in Ephesina Synodo adversus Nestorii haeresim sollemniter dedaratum<br />

ac sancitum fuit (?), et quo nullum aliud posse videtur esse maius,<br />

plenissimam postulat divinam gratiam animumque a quavis labe immunem,<br />

quandoquidem summam requirit post Christum dignitatem sanctitatemque.<br />

Quin immo ex hoc ipso sublimi Deiparae munere, veluti ex arcano fonte limpidissimo,<br />

omnia profluere videntur privilegia et gratiae, quae eius animum eiusque<br />

vitam praecellenti modo praecellentique ratione exornarunt. Ut recte enim<br />

declarat Aquinas : « Beata Virgo ex hoc quod est Mater Dei, habet quandam'<br />

dignitatem infinitam ex bono infinito, quod est Deus » (10), Ac clarus scriptor<br />

id hisce verbis enucleat at[p. 581]que explicat: «Beata Virgo... Mater Dei<br />

est; ergo purissima est et sanctissima, adeo ut sub Deo maior puritas intellegi<br />

nequeat » (-*•*).<br />

. Ac ceteroquin, si rem intento reputamus animo, ac praesertim si incensissimum<br />

suavissimumque consideramus amorem, quo Deus Matrem Filii sui<br />

Unigeniti procul dubio prosecutus est ac prosequitur, qua ratione vel solum-<br />

(6) Bulla Ineffabilis Deus, passim.<br />

(7) Cfr. ibidem.<br />

(8) Carmina Nisibena, ed. Bickell, 123.<br />

(9) Cfr. Pius XI, Enc. Lux veritatts, A. A. S. voi. XXIII, p. 493 sq.<br />

(io) Cfr. Summa Th., I, q. 25,a. 6, ad 4um.<br />

(11) Corn. a Rapide, in Matth. 1, 16.


428 Plus PP. XII<br />

modo arbitrari possumus* cam fuisse, etsi brevissimo temporis spatio, peccato<br />

obnoxiam divinaque gratia privatam? Potcrat certe Deus, Redemptoris meritorum<br />

intuitu, hoc praeclarissimo privilegio eam donare; id igitur factum<br />

non esse ne opinari quidem possumus. Decebat siquidem Redemptoris Matrem<br />

talem esse, ut exstaret, quantum fieri posset, ipso digna; atqui digna non fuisset,<br />

si hereditaria labe infecta, etsi primo tantum conceptionis suae momento,<br />

teterrimae fuisset Satanae dominationi subiecta.<br />

Neque asseverari potest hac de causa minui Redemptionem Christi, quasi<br />

iam non ad universam pertineat Adami subolem; atque adeo aliquid de<br />

ipsius Divini Redemptoris munere ac dignitate detrabi. Etenim si rem funditus<br />

diligenterque perspicimus, facile cernimus Christum Dominum perfectissimo<br />

quodam modo divinam Matrem suam revera redemisse, cum, ipsius<br />

meritorum intuitu, eadem a Deo praeservata esset a quavis hereditaria peccati<br />

labe immunis. Quamobrem infinita Iesu Christi dignitas eiusque universalis<br />

Redemptionis munus hoc doctrinae capite non extenuatur vel remittitur, sed<br />

augetur quam maxime.<br />

Immerito igitur acatholici et novatores non pauci hac etiam de causa<br />

nostram reprehendunt atque improbant erga Deiparam Virginem pietatem,<br />

quasi nos aliquid ex cultu uni Deo ac Iesu Christo debito subducamus; cum<br />

contra, quidquid honoris venerationisque caelesti Matri nostrae tribuimus, id<br />

procul dubio in Divini eius Filii decus redundet, non modo quod ex ipso<br />

[p. 582] omnes gratiae omniaque dona, vel excelsa, ut e primo fonte oriuntur,<br />

sed etiam quod « gloria filiorum patres eorum » (1%).<br />

Quapropter, inde ab antiquissima Ecclesiae aetate, hoc doctrinae caput<br />

cotidie magis inclaruit, ac cotidie latius viguit cum apud sacros Pastores, tum<br />

in mente animoque christianae plebis. Id testantur, ut diximus, Sanctorum<br />

Patrum scripta; id testantur celebrata Concilia, ac Romanorum Pontificum<br />

acta; id testantur denique antiquissimae liturgiae, quarum in sacris libris, vel<br />

antiquissimis, hoc festum recensetur utpote ex maiorum more traditum.<br />

Ac praeterea etiam inter omnes Orientalium christianorum communitates,<br />

quae iamdiu a Catholica Ecclesiae unitate recessere, non defuere nec desunt<br />

qui, etsi praeiudicatis adversisque opinionibus animati, hanc doctrinam amplexi<br />

sunt, haec Immaculatae Virginis sollemnia quotannis celebranti atqui<br />

hoc procul dubio non eveniret, si id iam antiquitus, antequam videlicet eaedem<br />

ab uno ovili abstraherentur, non recepissent.<br />

Libet igitur Nobis, dum plenum volvitur saeculum, ex quo Pontifex<br />

Maximus imm. mem. Pius IX hoc singulare Deiparae Virginis privilegium<br />

sollemniter sanxit, hisce eiusdem Pontificis sententiis causam universam quasi<br />

in unum referre ac concludere, hanc videlicet doctrinam asseverando « iudicio<br />

Patrum Divinis Litteris consignatam, tot gravissimis eorundem testimoniis<br />

traditam, tot illustribus venerandae antiquitatis monumentis expressam ac<br />

celebratam, ac maximo gravissimoque Ecclesiae iudicio propositam et con­<br />

ila) Prov. XVII, 6.


LITTERAE ENCYCLICAE « FULGENS CORONA » 429<br />

firmatasi > (-*#) esse, ita quidem ut Sacris Pastoribus ac christifidelibus omnibus<br />

nihil sit « dulcius, nihil carius, quam ferventissimo affectu Deiparam<br />

Virginem absque labe originali conceptam ubique colere, venerari, invocare et<br />

praedicare » (M).<br />

Ac videtur nobis pretiosissima huiusmodi gemma, qua centum abhinc annos<br />

sacrum Beatae Marie Virginis diadema [p. 583] distinctum fuit, splendidiore<br />

hodie luce refulgere, cum divino Providentiae Dei Consilio auspicato Nobis<br />

contigerit ut, ad exitum vergente Iubilaeo Maximo, anno MDCCCCL •—<br />

gratissima Nostrum subit memoria animum — almam Dei Genetricem definiremus<br />

animo fuisse et corpore in Caelum assumptam; atque ita christiani<br />

populi votis satisfaceremus, quae quidem iam tum peculiari modo nuncupata<br />

fuere, cum intaminatus Virginis conceptus sollemniter sancitus fuit. Tunc<br />

enim, ut Nosmetipsi in Apostolicis datis Litteris Munifìcentissimus Deus scripsimus,<br />

« christifidelium animi incensiore quadam spe permoti fuere, futurum<br />

ut a Supremo Ecclesiae Magisterio dogma quoque corporeae Assumptjonis<br />

Mariae Virginis in Caelum quamprimum definiretur » (-Z5).<br />

Altiore igitur efficacioreque ratione exinde christifideles omnes ad ipsum<br />

Immaculatae Virginis Conceptionis mysterium mentem animumque suum convertere<br />

posse videntur. Ob arctissimam enim necessitudinem, qua inter se<br />

haec duo dogmata conectuntur, sollemniter promulgata in suaque luce posita<br />

Mariae Virginis in Caelum Assumptione — quae quidem est pri'oris marialis<br />

privilegii veluti corona ac complementum — eo ipso effectum est, ut plenius<br />

luculentiusque emerserit mirabilis illius divini consilii sapientissimus concentus,<br />

quo Deus Beatissimam Virginem Mariam cuiusvis originalis labis esse voluit<br />

expertem.<br />

Quamobrem ob duo huiusmodi praeclarissima, quibus Deipara Virgo<br />

donata fuit, privilegia, ut terrestris eius peregrinationis ortus ita et occasus<br />

fulgentissima emicuere luce; omnimodae eius animi innocentiae ab omni labe<br />

immuni, mirabili quadam congruentique ratione respondit amplissima virginei<br />

corporis « glorificatio » ; atque eadem, quemadmodum fuit cum Unigenito<br />

Filio suo adversus nequissimum inferorum anguem in certamlne coniuncta,<br />

cum Ipso pariter gloriosissimum de peccato eiusque tristissimis consectariis<br />

participavit triumphum [p. 584].<br />

II<br />

Verumtamen haec saecularis celebratio non modo catholicam fidem impensamque<br />

erga Deiparam Virginem pietatem omnium in animis refoveat<br />

oportet, sed christianorum etiam mores ad eiusdem Virginis imaginem debet<br />

(13) Bulla Ineffabilis Deus.<br />

(14) Ibidem.<br />

(15) A. A. S. voi. XXXV, p. 744.


430 Plus PP. xii<br />

conformare quam maxime. Quemadmodum matres omnes suavissime afficiun-<br />

, tur, cum suorum filiorum vultum cernunt propriam ipsarum faciem peculiari<br />

quadam similitudine in se referre, ita dulcissima Mater nostra Maria nihil optatius<br />

habet, nihil iucundius, quam cum eos videt, quos sub Cruce Nati in eius<br />

vicem suscepit filios, sui animi lineamenta ornamentaque cogitando, loquendo,<br />

agendoque exprimere.<br />

Verum enim vero quae pietas non inane sit verbum, non fucata religionis<br />

species, non infirmus ac caducus unius momenti affectus, sed sincera, sed<br />

vera, sed efficax sit, ea procul dubio nos omnes debet, prò nostra cuiusque<br />

rerum condicione, ad virtutem assequendam advocare. Imprimisque necesse est<br />

ut nos omnes excitet ad innocentiam integritatemque morum, quae a quavis<br />

refugiat atque abhorreat vel levissima peccati macula, cum mysterium illius<br />

Sanctissimae Virginis commemoremus, cuius ipse conceptus intaminatus fuit<br />

et quavis originali labe immunis.<br />

Ac videtur Nobis Beatissima Virgo Maria, quae per totius suae vitae<br />

cursum — cum in gaudiis, quibus suavissime affecta fuit, tum in rerum angustiis<br />

atrocibusque doloribus, quibus martyrum Regina exstitit — numquam<br />

a Divini Filii sui praeceptis exemplisque vel minimum discessit, videtur Nobis,<br />

inquimus, ea verba nobis singulis universis repetere, quibus Canae nuptias<br />

celebrans, convivii administris Iesum Christum quasi digito indicans, eos allocuta<br />

est : « Quodcumque dixerit vobis, f acite » (#>). Hanc eandem adhortationem,<br />

ampliore utique intellectu adhibendam, nobis omnibus hodie iterare<br />

videtur, cum [p. 585] omnino pateat malorum omnium radicem, quibus tam<br />

aspere vehementerque afflictantur homines, anguntur populi ac gentes, ex eo<br />

praesertim oriri, quod non pauci eum « dereliquerunt fontem aquae vivae, et<br />

foderunt sibi cisternas, cisternas dissipatas, quae continere non valent aquas<br />

» (IT); eum dereliquerunt, qui unus est « via et veritas et vita » (JS).<br />

Si igitur erratum est, in rectam redeundum est viam; si obductae fuere<br />

mèhtibus errorum tenebrae, quam primum discutiendae sunt luce veritatis; si<br />

mors, quae vera mors est, occupavit animos, sitienter actuoseque apprehendenda<br />

est vita; eam dicimus caelestem vitam, quae nescit occasum, cum a<br />

Iesu Christo proficiscatur, quem quidem si fidenter fideliterque hoc in mortali<br />

exsilio sequemur, sempiterna procul dubio fruemur una cum eo in aeternis<br />

sedibus beatitate. Haec nos docet, ad haec nos adhortatur Beata Virgo Maria,<br />

dulcissima Mater nostra, quae nos profecto plus quam terrenae omnes genetrices<br />

veraci caritate diligit.<br />

Adhortationibus autem hisce atque invitamentis, quibus monentur omnes<br />

ut redeant ad Christum, eiusque praeceptis se diligenter efficienterque<br />

(16) Io, II, 5.<br />

(17) Ier. II, 13.<br />

(18) Io. XIV, 6.


LITTERAE ENCYCLICAE « FULGENS CORONA » 431<br />

conforment, valde indigent hodie homines, ut probe nostis, Venerabiles Fratres,<br />

cum christianam fidem ipsorum ex animis non pauci radicitus evellere<br />

conentur vel callidis tectisque insidiis, vel etiam tam aperta ac pervicaci iliorum<br />

errorum elatione praedicationeque, quos iidem petulanter iactant, quasi<br />

habendi sint progredientis fulgentisque huius saeculi gloria. At reiecta religione<br />

sanctissima, submotoque numine recta et prava sancientis Dei, iam fere<br />

nihil valere leges, fere nihil publicam valere auctoritatem nemo est qui non<br />

yideat; ac praeterea fallacibus hisce doctrinis sublata spe exspectationeque<br />

honorum immortalium, consentaneum est homines suapte natura immodice<br />

avideque terrena appetere, aliena vehementer percupere, atque interdum etiam<br />

per vim ad se rapere, quotiens occasio vel aliqua facultas detur. Hinc inter<br />

cives oriri odia, invidias, discordias simultatesque; hinc [p. 586] privatim<br />

ac publice perturbari vitam; hinc ipsa Civitatum fundamenta pedetemptim<br />

subrui, quae haud facile queant legum publicorumque moderatorum adhibita<br />

auctoritate contineri ac roborari; hinc denique deformati passim pravis spectaculis,<br />

libris, diariis atque adeo sceleribus mores!<br />

Haud infitiamur quidem multum eos hac in causa posse, qui publicae rei<br />

gubernacula tractant; verumtamen tantorum malorum altiore ex fonte procul<br />

dubio petenda sanatio est; vis nimirum humanà maior in auxilium est<br />

advocanda, quae mentes ipsas caelesti luce collustret, et quae ipsos attingat<br />

animos, eosque renovet divina gratia, atque efficiat ea aspirante meliores.<br />

Tum solummodo fore sperare licet ut christiani ubique reflorescant mores;<br />

ut quae vera principia sunt, quibus Civitates innitantur, quam maxime<br />

solidentur; ut civium inter classes mutua, aequa, sinceraque rerum aestimatio,<br />

una cum iustitia et caritate coniuncta, intercedat; ut odia tandem contiscescant,<br />

quorum semina novas miserias pariunt, ac non raro ad humani etiam<br />

sanguinis effusionem exacerbatos compellunt animos; ut denique, mitigatis<br />

sedatisque inferiorum superiorumque ordinum, quae agitantur, contentionibus,<br />

sancta utriusque partis iura aequa lance componantur, ac mutua consensione<br />

debitaque verecundia, communi cum utilitate consistere ac conformari queant.<br />

, Haec omnia procul dubio Christiana tantum praecepta, ad quae alacriter<br />

actuoseque sequenda Deipara Virgo Maria nos omnes excitat, penitus firmiterque<br />

efficere possunt, si modo ad effectum reapse deducantur. Quod quidem,<br />

ut oportet, considerantes, vos singulòs universos, Venerabiles Fratres, per Encyclicas<br />

has Litteras invitamus ut, prò vestro, quo fungimini, munere, clerum<br />

populumque vobis creditum adhortemini ad Marianum Annum celebrandum,<br />

quem a proximo Decembri mense ad eundem adventuri anni mensem ubique<br />

terrarum agendum indicimus, saeculo nempe exeunte primo, ex quo Deipara<br />

Virgo Maria plaudenti christiano populo nova gemma refulsit, cum, ut diximus,<br />

Decessor Noster imm. ree. Piux IX eam fuisse sol[p. 587]lemniter<br />

decrevit ac sanxit omnis prorsus labis originalis expertem. Ac futurum omnino<br />

confidimus ut Marialis haec celebratio eos edere queat optatissimos salutaresque<br />

fructus, quos vehementer praestolamur omnes.


432 PIUS PP. XII<br />

Ad rem autem facilius ac felicius efficiendam, cupimus ut in singulis<br />

Dioecesibus hac de causa habeantur opportunae conciones opportunaeque acroases,<br />

quibus hoc christianae doctrinae caput luculentius mentibus patefiat; ita<br />

quidem ut populi fides augeatur, eius erga Deiparam Virginem pietas exardescat<br />

cotidie magis; atque inde sumant omnes, ut caelestis Matris nostrae vestigiis<br />

alacres volentesque insistant.<br />

Ac quandoquidem omnibus in urbibus, in oppidis, in viculis, ubicumque<br />

Christiana religio viget, vel sacellum aliquod, vel saltem ara habetur, in quibus<br />

sacra Beatae Virginis Mariae imago christiano populo veneranda renidet, Nos<br />

optamus, Venerabiles Fratres, ut eo contendant quam frequentissimi christifideles;<br />

ac non tantum privatas, sed publicas etiam una voce unaque mente<br />

ad suavissimam Matrem nostram admoveant supplicationes.<br />

Ubi vero — quod in omnibus fere Dioecesibus contingit — sacrum<br />

exstat templum, in quo Deipara Virgo impensiore pietate colitur, illuc statis<br />

per annum diebus, concurrant piae peregrinantium multitudines, ac propalam<br />

in solis luce edant pulcherrimas communis fidei communisque erga Virginem<br />

Sanctissimam amoris significationes. Id quidem peculiari modo eventurum<br />

esse non dubitamus ad Lapurdense specus, ubi Beata Virgo Maria,<br />

sine ulla peccati labe concepta, tam incensa pietate colitur.<br />

Omnium autem in exemplum praecedat haec alma Urbs, quae inde ab<br />

antiquissima christiani nominis aetate caelestem Matrem ac Patronam suam<br />

peculiari religione coluit. Non paucae — ut omnes norunt — heic habentur<br />

sacrae aedes, in quibus eadem Romanorum pietati proponitur; at maxima<br />

procul dubio est Liberiana Basilica, in qua Decessoris Nostri piae ree. Sixti<br />

III musivum opus adhuc refulget, divinae maternitatis [p. 588] Mariae Virginis<br />

insigne monumentum; et in qua « Salus populi Romani » benigne arridet.<br />

Illuc igitur praesertim concurrant cives supplicaturi; atque ante sacratissimam<br />

illam imaginem cuncti pia vota fundant, id potissimum implorantes, ut quae<br />

Urbs catholici orbis caput est, eadem sit quoque omnibus fidei, pietatis, sanctitatisque<br />

magistra. « Nam — vos Romae filios, Decessoris Nostri s. m. Leonis<br />

Magni verbis alloquimur — licet omnem Ecclesiam, quae- in toto est orbe<br />

terrarum, cunctis oporteat florere virtutibus, vos tamen praecipue inter ceteros<br />

populos decet meritis pietatis excellere, quos in ipsa apostolicae petrae arce<br />

furidatos, et Dominus Noster lesus Christus cum omnibus rgdemit, et Beatus<br />

Apostolus Petrus prae omnibus erudivit > (19).<br />

Multa quidem sunt, quae a Beatae Virginis- tutela, ab eiusque patrocinio<br />

ac deprecatrice potentia petant oportet omnes in praesentibus rerum<br />

adiunctis. Petant imprimis ut sui cuiusque mores, ut diximus, christianis praeceptis,<br />

divina opitulante gratia, cotidie magis conformentur cum fides sine<br />

operibus mortua sit (^0), et cum nemo quidquam possit — ut oportet —<br />

(19) Serm. Ili, 14; Migne P. L. HIV, 147-148.<br />

(20) Cfr. Iac. II, 20 et 26.


LITTERAE ENCYCLICAE « FULGENS CORONA » 433<br />

in commune bonum efficere, nisi prius ipsemet ceterorum in exemplunt virtutibus<br />

refulgeat.<br />

Petant etiam atque etiam supplicantes, ut generosa ac praefidens iuventus<br />

pura integraque succrescat, neu aetatis suae nitentem florem patiatur corrupti<br />

buius saeculi afflatu infici vitiisque consenescere; ut effrena sua studia irrumpentesque<br />

ardores aequo regantur moderamine, et a quibusvis insidiis abhorrendo,<br />

non ad detrimentosa et prava convertantur, sed ad quaecumque sunt<br />

pulchra, quaecumque sunt sancta, amabilia, excelsa se erigant.<br />

Petant unanimi comprecantes, ut virilis ac provecta aetas Christiana probitate<br />

fortitudineque omnibus praestet; ut domesticus convictus inviolata fide<br />

eniteat, recte sancteque educata prole florescat, ac concordia mutuoque auxilio<br />

vigeat [p. 589].<br />

Petant denique ut senes bene actae vitae fructibus ita laetentur, ut, adventante<br />

aliquando mortalis cursus exitu, nihil habeant quod timeant, nullis<br />

conscientiae stimulis angoribusque pungantur, nulla verecundentur causa, sed<br />

potius diuturni sui laboris praemium se proxime accepturos esse firmiter<br />

confidant.<br />

Petant praeterea, Divinae Matri supplicantes, famelicis panem; oppressis<br />

iustitiam; extorribus atque exsulibus patriam; domo carentibus hospitale<br />

tectum; iis, qui iniuste vel in carcerem, vel in publicae custodiae loca coniecti<br />

fuere, debitam libertatem; iis, qui adhuc captivi post tot revolutos<br />

annos a postremo peracto bello, occulte suspirant gemitusque edunt, optatissimum<br />

reditum ad patrias sedes; iis, qui caeci vel corpore, vel animo sunt,<br />

fulgentis lucis laetitiam; atque iis omnibus, qui odio, invidia, discordia invicem<br />

dissociantur, fraternam comprecando caritatem concilient et eam animorum<br />

concordiam operosamque serenitatem, quae ventate, iustitia, mutuaque<br />

necessitudine innitatur.<br />

Peculiarique modo exoptamus, Venerabiles Fratres, ut precibus, quae<br />

per proximam Marialis Anni celebrationem ad Deum incensae adhibebuntur,<br />

suppliciter contendatur, ut — auspice Divini Redemptoris Genetrice ac dulcissima<br />

Matre nostra — tandem aliquando Catholica Ecclesia ubique gentium<br />

sibi debita libertate frui queat, quam eadem, ut luculentissime historia docet,<br />

semper in populorum bonum, numquam in eorum detrimentum; semper ad<br />

civium, nationum, gentium conciliandam concordiam, numquam vero ad<br />

disiungendos animos contulit.<br />

Norunt omnes quibus in rerum angustiis Ecclesia Dei alicubi versetur;<br />

quibus mendaciis, obtrectationibus ac direptionibus Vexetur; norunt omnes<br />

in nonnullis regionibus sacros esse Pastores vel misere dispersos, vel in vincula<br />

nulla iusta causa coniectos, vel ita praepeditos, ut libere — quod<br />

oportet — suo ipsorum munere fungi nequeant; norunt denique omnes non<br />

propriis inibi litterarum ludis ac scholis uti posse, non publice [p. 590] editis<br />

ephemeridibus ac commentariis christianam posse doctrinam docere, defendere.


434 Plus PP, XII<br />

propagare, ad eandemque recte educatam conformare iuventutem. Quas igitur<br />

adhortationes hac de re non semel, occasione data, habuimus, eas etiam atque<br />

etiam per Encyclicas has Litteras ex animo iteramus; fore omnino confisi ut<br />

per indictum Marialem Annum undique terrarum ad Deiparam Virginem<br />

potentissimam suavemque Matrem nostram supplices admoveantur preces,<br />

quibus a praesenti ac valido eius patrocinio id potissimum impetretur, ut<br />

sacra ea iura, quae ad Ecclesiam spectant, et quae civilis ipse humanitatis<br />

libertatisque cultus postulat, ab omnibus palam ac revera agnoscantur, summa<br />

procul dubio cum omnium utilitate communisque concordiae incremento.<br />

Haec vox Nostra, flagranti permota caritate, ad eos imprimis cupimus<br />

advolet, qui ad silentium coacti, atque omne genus insidiis laqueisque impliciti,<br />

suam maerenti animo cernunt christianorum communitatem afflictam, perturbatam,<br />

omnisque expertem humani auxilii. Hi quoque dilectissimi Fratres ac<br />

filii Nostri, una Nobiscum et cum ceteris christifidelibus coniunctissimi, apud<br />

misericordiarum Patrem et Deum totius consolationis (&0 potentissimam interponant<br />

patrocinium Deiparae Virginis Matris nostrae, atque ab ea caeleste<br />

petant adiumentum, superna implorent solacia. Ac strenuo invictoque animo<br />

in avita fide perseverantes, hanc Melliflui Doctoris sententiam, hoc in gravi<br />

discrimine, quasi christianae fortitudinis insigne sibi sumant : « Stabimus et<br />

pugnabimus usque ad mortem, si ita oportuerit, prò [Ecclesia] matre nostra,<br />

armis quibus licet; non scutis et gladiis, sed precibus et fletibus ad Deum » (22).<br />

Ac praeterea eos etiam, qui ob vetus schisma a Nobis seiuncti sunt, et<br />

quos ceteroquin paterno adamamus animo, ad has effundendas concordes preces<br />

supplicationesque advocamus, quandoquidem probe novimus eosdem almam<br />

Iesu Christi Genetricem venerari quam maxime, eiusque intaminatum cele<br />

[p. 591]brare conceptum. Cérnat eadem Beata Virgo Maria eos universos,<br />

qui se christianos esse gloriantur, caritatis saltem vinculis coniunctos, suppliciter<br />

oculos, animos, precesque ad ipsam convertere, lucem illam impetrantes,<br />

quae mentes superno lumine collustret, atque illam efHagitantes unitatem, qua<br />

tandem aliquando fiat unum ovile et unus Pastor (23).<br />

Concordibus autem hisce supplicationibus pia paenitentiae opera coniungantur;<br />

facit enim precationis studium « ut animus sustentetur, instruatur ad<br />

fortia, ad divina conscendat; facit paenitentia ut nobismetipsis imperemus,<br />

corpori maxime, gravissimo, ex veteri noxa, rationis legisque evangelicae inimico.<br />

Quae virtutes, perspicuum est, aptissime inter se cohaerent, inter se<br />

adiuvant, eodemque una conspirant, ut hominem caelo natum, a rebus caducis<br />

abstrahant, evehantque propemodum ad caelestem cum Deo consuetudinem<br />

» (#4).<br />

(ai) Cfr. II Cor., i, 3-<br />

(22) S. BERN., Epist. 22i, 3 ; Migne P. L. CLXXXII, 36, 387.<br />

(23) Cfr. Io X, 16.<br />

(24) LEO XIII, Enc. Octobrì mense, à. 22. Sept. a. 1891 ; Ada Leonis XIII,<br />

XI, p. 313.


LITTERAE ENCYCLICÀE «FULGENS CORONA» 435<br />

Quoniam vero solida, sincera ac tranquilla pax nondum animis, nondum<br />

populis affulsit, ad eam piene feliciterque adipiscendam ac stabiliendam contendant<br />

omnes pie supplicantes, ita quidem ut, quemadmodum Beatissima Virgo<br />

Principem pacis (£5) edidit, eadem suo patrocinio suaque tutela amico<br />

foedere coniungat homines; qui quidem tum solummodo possunt serena ea<br />

prosperitate perfrui, quam per mortalis huius vitae cursum nobis assequi<br />

datur, cum nempe non mutuis simultatibus disiungantur, non discordiis<br />

misere dilacerentur, non minacibus ac formidolosis consiliis in adversas compellantur<br />

partes, sed, coniunctis fraterno animo dextris, sibi invicem illius<br />

pacis dent osculum, « quae sit tranquilla libertas » (&D, et quae, iustitia<br />

duce, caritate altrice, ex diversis civium ordinibus, nationibus ac gentibus<br />

unam efficiat, ut oportet, concordemque familiam.<br />

Haec flagrantissima vota Nostra, quibus, ut fore omnino con[p. 592]fidimus<br />

non modo Nostrorum filiorum vota respondebunt libenter, sed eorum<br />

etiam omnium, quibus christianae humanitatis studium civilisque cultus incrementum<br />

cordi sint, velit Divinus Redemptor, auspice ac deprecatrice benignissima<br />

Matre sua, quam latissime felicissimeque ad effectum deducere.<br />

Caelestium interea munerum conciliatrix esto, ac paternae voluntatis Nostrae<br />

testis Apostolica Benedictio, quam vobis singulis universis, Venerabiles<br />

Fratres, itemque clero populoque vestro peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die Vili mensis Septembris, in Festo<br />

Nativitatis Beatae Virginis Mariae, anno MDCCCCLIII, Pontificatus Nostri<br />

quinto decimo.<br />

(25) Cfr. Isai., IX, 6.<br />

(36) ClC, Philip. II, 44.<br />

PIUS PP. XII


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong><br />

<strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

SUMMUS PONTIFEX<br />

Ex Litteris Encydiris «Doder Melliflua*» Pii Pp. XII, oclavo «cenale saecnlo a piissime<br />

S. Bernardi abita. 24 Mail 1953 (*)<br />

... Cui quidem in Iesum Christum incensae cantati tenerrima ac suavissima<br />

iungebatur pietas erga excelsam eius Genitricem, quam utpote amantissimam<br />

matrem redamabat et colebat impense. Potentissimo eius patrocinio ita confidebat,<br />

ut haec scribere non dubitaret : « Nihil nos Deus habere voluit, quod per<br />

Mariae manus non transiret » (i). Itemque : «Sic est voluntas eius, qui totum<br />

nos habere voiuit per <strong>Mariani</strong> » (2).<br />

Ac placet heic, Venerabiles Fratres, illam meditationi omnium proponere<br />

paginam, qua fortasse de Deiparae Virginis laudibus nulla pulchrior habetur,<br />

nulla vehementior, nulda ad excitandum in eam amorem nostrum aptior, neque<br />

utilior ad refovendarn pietatem et ad eius persequenda virtutum exempla :<br />

« ...Maris stella dicitur, et Matri Virgini valde convenienter aptatur. Ipsa namque<br />

aptissime sideri comparatur; quia sicut sine sui corruptione sidus suum<br />

emittit radium, sic absque sui laesione Virgo parturit Filium. Nec sideri radius<br />

suam minuit claritatem, nec Virgini Filius suam integritatem. Ipsa est igitur<br />

nobilis illa stella ex Iacob orta, cuius radius universum orbem illuminat, cuius<br />

splendor et praefulget in supernis, et inferos penetrat... Ipsa, inquam, est<br />

praeclara et eximia stella, super hoc mare tnagnum et spatiosum necessario<br />

sublevata, micans meritis, illustrans exemplis. O quisquis te intelligis in huius<br />

saeculi profluvio magis inter procellas et tempestates fluctuare, quam per terram<br />

ambulare ; ne avertas oculos a fulgore huius sideris, si non vis obrui procellis.<br />

Si insurgunt venti tentationum, si incurras scopulos tribulationum ; respice<br />

steJlam, voca Mariam. Si iactaris superbiae undis, si ambitionis, si detractionis,<br />

si aemulationis : respice stellam, voca Mariam. Si iracundia, aut avaritia, aut<br />

carnis illecebra naviculam concusserit mentis : respice ad Mariam. Si criminis<br />

immanitate turbatus, conscientiae foeditate confusus, iudicii horrore perterritus,<br />

baratro incipias absorberi tristitiae, desperationis abysso : cogita Mariam. In<br />

periculis, in angustiis, in rebus dubiis, Mariam cogita, Mariam invoca. Non recedat<br />

ab ore, non'recedat a corde; et ut impetres eius orationis suffragium, non<br />

deseras conversationis exemplum. Ipsam sequens, non devias ; ipsam rogans,<br />

(*) Acta ap. sei., 45 (1953) p. 382-384.<br />

fi) In vigil. Nat. Domini, serm. Ili, io; MIGNE, PL, CLXXXII, IOO-A.<br />

(2) Serm. in Nat. Mariae, 7; MIGNE, PL, CI/XXXIIi, 441-B.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 61<br />

non desperas; ipsam cogitans, non erras. Ipsa tenente non corruis; ipsa protegente<br />

non metuis; ipsa duce non fatigaris; ipsa propitia pervenis... » (3).<br />

Pntamus antem nullo meliore modo Nos posse Encyclicis hisce Litteris<br />

lineai facere, quam si Melliflui Doctoris verbis invitemus omnes ad pietatem<br />

impensiore cotidie studio excitandam erga almam Dei Genitricem, itemque ad<br />

excelsas eius virtutes prò peculiari cuiusque suae vitae condicione actuosissime<br />

imitanda. Si saeculo vertente duodecimo gravit incumbebant pericula in Ecdesiam<br />

in humanamque societatem, haud minore certo discrimina impendent in<br />

aetatem hanc nostrani. Catholica fides, ex qua suprema oriuntur hominibus<br />

solacia, haud raro languescit in animis, ac vel etiam in nonnullis regionibus<br />

nationibusque publice impugnatur acerrime. Christiana autem religione vel neglecta,<br />

vel hostiliter eversa, cernere proh dolor est privatos publicosque mores<br />

a recta deerrare via, atque interdum etiam per errorum anfractus ad vitia misere<br />

prolabi.<br />

In caritatis locum, quae perfectionis, concordiae ac pacis vinculum est,<br />

odia, simultates, discordiae sufficiuntur.<br />

Inquietum aliquid, anxium, ac trepidum incedit animos hominum; pertimescitur<br />

nempe ne, si lux IJvangelii multorum in mentibus pedetemptim remittat<br />

atque elanguescat, vel — quod deleterius est — si ab iisdem respuatur<br />

prorsus, ipsa civilis ac domesticae consortionis fundamenta labent ; atque adeo<br />

peiora usque et infeliciora tempora emergant.<br />

Quemadmodum igitur Claravallensis Doctor a Deipara Virgine Maria opem<br />

petiit et obtinuit turbolentae aetati suae, ita nos omnes eadem impensissima<br />

pietate supplicationeque a Divina Matre nostra contendamus ut gravibus hisce<br />

malis, quae iam ingruunt, vel timentur, opportuna impetret a Deo remedia;<br />

detque, divino auxilio, benigna ac potentissima ut sincera, solida, ac frugifera<br />

pax Bcclesiae, populis, gentibus tandem aliquando affulgeat ...<br />

AUscnHo Pii Pp. XII Congregali* Narianis Redaonensis ririlatis. 20 Jalii 1953 (*)<br />

Chers Congréganistes de Saint-Vincent de Rennes,<br />

Soyez les bienvenùs dans la maison du Pére! Vous savez déjà combien<br />

Nous aimons les Congrégations Mariales, combien Nous estimons la sérieuse<br />

formation spirituelle qu'elles donnent à leurs membres, et une telle certitude<br />

vous a donne le désir d'entendre personnellement, à Rome mème, et de Nos<br />

lèvres, l'approbation de vos efforts vers la perfection de la vie chrétienne, dans<br />

la Congrégation Mariale qui vous est si chère à juste titre.<br />

Vous avez lu, Nos en sommes sùrs, et vous avez entendu commenter la<br />

Constitution « Bis saeculari » du 27 septembre 1948, dans laquelle Nous confirmons<br />

les éloges et les privilèges accordés si souvent par Nos prédécesseurs<br />

aux Congrégations Mariales. Nous savons que cette Constitution a redonné à<br />

plus d'un groupe une vie nouvelle, et Nous aimons à constater une fois de plus,<br />

(3) Hom. II super «Missus est», 17; MIGNE, PL, CL-XXXIII, 70-B, C,<br />

D, 71-A.<br />

(*) L'Osservatore Romano, 29 agosto 1953.


62 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

en vous voyant devant Nous si désireux d'enconragement et de conseils, que<br />

les Congrégations Mariales sont toujours jeunes et tonjours actuelles. Oui, elles<br />

sont bien faites pour attirer les coeurs généreux, parce qu'elles demandent beaucoup,<br />

parce qu'elles sont inspirées du plus pur et du plus profond esprit évangélique,<br />

parce qu'elles ont une organisation et des règles excellentes, à la fois<br />

précises et souples, basées sur une connaissance exacte de la nature humaine<br />

et de la vie spirituelle. En vous montrant fidèles à leurs traditions et à leurs<br />

méthodes, vous étes sùrs de répondre au désir de l'Eglise et d'y puiser un<br />

esprit véritablement catholique. Dans la Congrégation Mariale, en effet, l'ordre<br />

des valeurs chrétiennes est parfaitement respecté. Ce qui compte te plus, ce<br />

qui est méthodiquement cultivé, sauvergardé, développé, c'est avant tout la vie<br />

intérieure, vie de prière et de combat spirituel sous le regard de l'Immaculée,<br />

vie d'obéissance et d'humilité à l'exemple de la Servante du Seigneur, vie d'allégresse<br />

et de charité, dans l'esprit du Magnificat et de la Visitation.<br />

L'action, sans laquelle il n'y a pas de véritable Congrégation Mariale, doit<br />

ètre le débordement d'une vie intérieure intense, elle doit traduire de manière<br />

concréte une charité d'origine surnaturelle, dévouée, patiente, allant jusqu'à<br />

l'àme du prochain. S'il en est ainsi panni vous, Dieu soit loué, car vous ètes<br />

d'authentiques Congréganistes de la Très Sainte Vierge.<br />

Soyez heureux d'appartenir à une famille spirituelle qui compte dans ses<br />

rangs tant de héros et de saints. Considérez comme une gràce de choix d'y<br />

trouver, au moment où votre personnalité se forme et s'affirme, un idéal élevé,<br />

chevaleresque, et en méme temps un cadre solide et sur pour y accèder. Quand<br />

le départ est bon, toute la course en pronte, et l'ascension se poursuit à travers<br />

les difficultés; rien ne l'arrète.<br />

Vous venez d'une ville et d'un diocèse où la Très Sainte Vierge a compte<br />

et compte encore de fervents serviteurs. Que saint Louis Grignon de Montfort<br />

et le Bienheureux Julien Maunoir demeurent vos modèles et vos protecteurs.<br />

Quels que soient la place et le ròle que Dieu vous réserve dans la société et<br />

dans l'Eglise, ayez toujours à coeur d'y employer généreusement les talents qu'il<br />

vous a donnés, selon l'esprit et les méthodes de la Congrégation Mariale. C'est<br />

le souhait que Nous formons pour vous et que Nous confions à la Très Sainte<br />

Vierge au moment de vous accorder, à vous-mèmes et à ceux qui dirigent votre<br />

Congrégation, à vos parents et à vos maitres, à tous ceux enfin qui vous sont<br />

chers, Notre paternelle Bénédiction Apostolique.<br />

Nuniiss radiopkoaicas Pii Pp. XII Carislifidelilrai Canlabrìeae regioni! datai, oh qninqnageàmum<br />

elapsum annuii a quo B. Virgo Maria V. «Maestra Sonora de Befana» nancapaia,<br />

eiaidem regionii Patron caelesib proclamata hit, solemnia celebraalibns.<br />

15 lovembrU 1953 (*)<br />

Venerables Hermanos y amados hijos que, reunidos en la Villa de Bilbao,<br />

clausurais en estos momentos la gran misión, organizada para conmemorar los<br />

cincuenta afios de la proclamación de Nuestra Sefiora de Begona comò Patrona<br />

del «muy Noble y muy Leal Senorio de Vizcaya».<br />

Si quién honra a su madre ha sido comparado con el que acumula un gran<br />

(*) Ada ap. sed., 45 (i953) p. 803-805.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 63<br />

tesoro (i), a quién os dirìamos semejantes en estos mornentos, al contemplaros<br />

con los ojos del espiritu en nùmero tan imponente, enronqueciendo de entusiasmo,<br />

al aclamar con desbordante fervor a vuestra Madre del cielo, a esa Madre<br />

a cuyos pies y bajo «uyos auspicios puede decirse que se ha desarrollado<br />

toda vuestra vida?<br />

No pretendemos remontarnos allora hasta los siglos, envueltos no poco<br />

en la niebla de los tiempos, cuando vuestra fuerte estirpe — sencilla siempre,<br />

pero siempre indòmita —, sin haber jamàs doblegado la altiva cerviz a ningùn<br />

yugo, inclinaba sin embargo inmediatamente la frente para recibir en ella las<br />

linfas purificadoras del bautismo; desde entonces aquel pueblo, comò muy bien<br />

se ha dicho, de santos, de sabios y de guerreros, seria siempre una gente sobre<br />

todo cristiana, que ha sabido conservar casi integras hasta nuestros dias las<br />

mas puras esencias de su recia y sana espiritualidad.<br />

Era, pues, naturai que, al nacer a la historia vuestra Villa, en los albores<br />

mismos de siglo XIV, lo hiciera casi a la sombra de aquella Iglesia o Monasterio<br />

de Santa Maria de Begona (2), que ya existia probablemente desde no mucho<br />

después del siglo IX y que, asentada en aquella ùltima estribación de la colina<br />

de Artagan, habria de presidir estos seis siglos de vuestra vida, ofreciéndoos<br />

calor y devoción en todos los mornentos, refugio en vuestras calamidades, luz<br />

y aliente en las horas obscuras, protección y escudo en todos los peligros y<br />

ante los golpes de todos vuestros enemigos. Buen testimonio queda de tan manifiesta<br />

protección en los no pocos hechos extraordinarios que los historiadores<br />

resenan de los que son mudos, pero elocuentes testigos, no sólo las veintiocho<br />

làmparas de piata que arden continuamente ante el aitar de la moderna Basilica,<br />

sino también los incontables ex votos que cuelgan de sus paredes, ofrecidos<br />

acaso con mano trèmula por algùn viejo lobo de mar, que en un momento<br />

pensò no volver a pisar tierra; y asi, hasta llegar a los grandes homenajes de<br />

los tiempos modernos : la inolvidable peregrinación de 1880, la solemnisima coronación<br />

de 1900 y aquella proclamación del 1903 que, para que no le faltase<br />

nada, quedó incluso rubricada con sangre de martirio.<br />

Està es precisamente la fecha que vuestro amor filial no ha querido dejar<br />

pasar sin una digna conmemoración ; pero una conmemoración tan singular que<br />

tampoco Nós querriamos que le faltase Nuestro elogio.<br />

Efectivamente, durante tres semanas enteras, primero dentro del mismo<br />

Bilbao y luego desde Usànsolo y Galdàcano hasta Guecho y Santurce, todo a<br />

lo largo de esa ria del Nervión — que viene a ser comò la espina dorsal de toda<br />

vuestra admirable actividad y prosperidad moderna —, trescientos fervorosos<br />

misioneros, en mas de cien centros de misión, han recordado a casi medio<br />

millón de almas las verdades fundamentales de nuestra santa fé, exhortàndolas<br />

a la renovación de la vida cristiana y offeciéndoles generosamente reconciliación<br />

y perdón. De entre éstas queremos recordar en especial a Nuestros amadisimos<br />

hijos los trabajadores, objeto siempre de singular amor para el Padre comùn,<br />

(1) Cfr. Eccli, 3, 5.<br />

(2) Silverio F. de Echevarria, Historia del Santuario e imagen de N. S. de<br />

Begona. Tolosa, 1892, pags. 4 siguientes.


64 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

acumulados en esos potentes centros febriles donde la vida es mas dura y los .<br />

peligros para el alma son mucho mayores. ! Ojalà se hayan conseguido abundantemente<br />

los frutos anhelados por vuestro celoso Pastor, de tal manera que<br />

en adelante todos resplandezcàis por una mayor interioridad religiosa, un mayor<br />

sentido de comunidad espiritual, una tradición mas vivificada, menos inmoralidad,<br />

mas desinterés y pureza de costumbres, menos ansia de piacer y comodidad<br />

y sobre todo, mas vivo anhelo por el triunfo de la justicia social ! Y asi<br />

corno hubo un tiempo en que lo mismo el valeroso guerrero vizcaino que penetraba<br />

audaz en las selvas americanas portador de la civilización y de la fé ; que<br />

el navegante osado que salia de vuestros puertos para proteger vuestro litoral,<br />

lanzarse a lo desconocido o tornar parte en las grandes empresas hispàhicas,<br />

todos llevaban escrito en sus pendones o en sus proas el nombre de Begofìa e<br />

impreso en sus corazones el amor a su Madrecita querida; asi ahora todo hijo<br />

de esa hidalga tierra, de esa nobilisima Villa, sea siempre un cristiano fervoroso<br />

que sepa incluso llevar al campo apostòlico el empuje, la constancia, la amplitud<br />

de miras, que en las empresas humanas os han dado tantos y tan justos<br />

triunfos, hasta llevaros a la envidiable situación en que hoy os hallàis gracias<br />

al ausilio divino y a vuestro propio esfuerzo. « Hàzte un tesoro segùn los preceptos<br />

del Altisimo y te aprovecharà mas que el oro» (3), dice la divina Sabiduria,<br />

porque » El que en sus riquezas «rafia, caerà : los justos reverdeceràn<br />

comò follaje » (4).<br />

1Y Tu, oh Madre Santisima de Begofia, que desde ese « Sagrario del<br />

Sefiorio de Vizcaya » parece corno que te complaces contemplando la fìdelidad<br />

y la devoción de esos tus buenos hijos ; Tu, a quien ellos rinden culto bajo la<br />

advocación dulcisima — para Nós especialmente amable — de Nuestra Sefiora<br />

de la Asunción : no dejes de interceder por éllos ante el Corazón de tu amantisimo<br />

Hijo, a fin de que sigan siendo siempre dignos de su nombre y de su<br />

historia y, sin dejarse arrastrar los unos por las fatigas y trabajos de està vida<br />

y los otros por la excesiva prosperidad de un momento, nunca aparten los ojos<br />

de ese cielo, donde Tu les esperas, a donde deben tender con todas sus ansias<br />

y donde deben poner su ùnica y verdadera patria !<br />

Estos son Nuestros sentimientos y estos Nuestros deseos, mientras que,<br />

para consolidar mas los frutos de vuestra misión y para impetrar de lo alto<br />

mas abundante gracia, a ti, Venerable Heri^iano, prelado de la diócesis y a<br />

quien, antes que a nadie, hay que atribuir el mèrito de tan feliz iniciativa; a<br />

todos Nuestros Hermanos en el Episcopado que en estos momentos te acompanan<br />

; a las dignisimas autoridades, que tanto han cdlaborado en està empresa<br />

de caràcter esclusivamente espiritual; a los sacerdotes, religiosos y religiosas,<br />

lo mismo que a todo los fieles que de cualquier manera oyen Nuestra voz; a<br />

la amadisima Bilbao, a toda Vizcaya y a Espana entera, damos de todo corazón,<br />

con afecto paternal, Nuestra Bendición Apostòlica.<br />

(3) Eccli, 29, 14.<br />

(4) Prov. 11, a8.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 65<br />

Oratio Pii Pp. XII ad B. Virginem Hariam sine labe originali Coaceptam per Aanam<br />

Nariannm recilanda. 21 November 19S3 (*)<br />

Rapiti dal fulgore della vostra celeste bellezza e sospinti dalle angosce del<br />

secolo, ci gettiamo tra le vostre braccia, o Immacolata Madre di Gesù e Madre<br />

nostra, Maria, fiduciosi di trovare nel vostro Cuore amantissimo l'appagamento<br />

delle nostre fervide aspirazioni e il porto sicuro fra le tempeste che da ogni<br />

parte ci stringono.<br />

Benché avviliti dalle colpe e sopraffatti da infinite miserie, ammiriamo e<br />

contempliamo l'impareggiabile ricchezza di eccelsi doni, di cui Iddio vi ha ricolmata<br />

al di sopra di ogni altra pura creatura, dal primo istante del vostro<br />

concepimento fino al giorno, in cui, Assunta in cielo, vi ha incoronata Regina<br />

dell'universo.<br />

O Fonte limpida di fede, irrorate con le eterne verità le nostre menti!<br />

O Giglio fragrante di ogni santità, avvincete i nostri cuori col vostro celestiale<br />

profumo! O Trionfatrice del male e della morte, ispirateci profondo orrore al<br />

peccato, che rende l'anima detestabile a Dio e schiava dell'inferno!<br />

Ascoltate, o prediletta di Dio, l'ardente grido che da ogni cuore fedele<br />

s'innalza in quest'Anno a voi dedicato. Cninatevi sulle doloranti nostre piaghe.<br />

Mutate le menti ai^nalvagi, asciugate ie lagnine degli afllitti e degli oppressi,<br />

confortate i poveri e gli umili, spegnete gii odi, addolcite gli aspri costumi,<br />

custodite il fiore della purezza nei giovani, proteggete la Cniesa sama, fate che<br />

gli uomini tutti sentano il fascino delia cristiana bontà. Isiel vostro nonre, che<br />

risuona nei cieli armonia, essi si ravvisino fratelli, e le nazioni membri di una<br />

soia famiglia, su cui risplenda il sole di una universale e sincera pace.<br />

Accogliete, o Madre dolcissima, le umili nostre suppliche e otteneteci soprattutto<br />

che possiamo un giorno ripetere dinanzi al vostro trono, beati con<br />

voi, linno che si leva oggi sulla terra intorno ai vostri aitari : Tutta bella sei,<br />

o Maria! Tu gloria, Tu letizia, Tu onore del nostro popolo! Così sia.<br />

Festa della Presentazione di Maria Santissima : 21 Novembre 1953.<br />

Plus PP. XII<br />

Il Santo Padre Pio XII si è degnato concedere ai fedeli che reciteranno la<br />

Preghiera dell'Anno Mariano le seguenti Indulgenze : 1. Indulgenza parziale di<br />

cinque anni, da lucrarsi almeno con il cuore contrito ogni volta che sarà devotamente<br />

recitata; II. Indulgenza plenaria, alle solite condizioni, da lucrarsi nelle<br />

due feste dell'Immacolata Concezione ed in tutti i Sabati dell'Anno Mariano.<br />

Oraiie Pii Pp. XII ad B. Virginem <strong>Mariani</strong>, volge « Madonna degli emigrali » nnncapatam (*)<br />

Santissima Vergine, che gli esuli dalla patria accompagni per le vie deimondo<br />

in cerca di lavoro e di pane, esperta anche Tu dell'esilio, guarda pietosa<br />

(*) Ada ap. sed., 45 (1953) p. 757.<br />

(**) L'Osservatore Romano 27 novembre 1953.


66 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

al nostro stato, e, benedicendo chi ci ospita, veglia, ti preghiamo, su quanti il<br />

bisogno disperde e l'altrui fratellanza accoglie associandoli ai propri sudori nelle<br />

più dure fatiche.<br />

Tu, aiuto dei cristiani, consolatrice degli afflitti, sii madre amorosa a chi,<br />

costretto dalla sorte, lontano dalla sua terra, vive in ansioso travaglio per sé,<br />

per i suoi e sovente non ha vicino chi ne comprenda a pieno le pene, ne ristori<br />

le forze, ne sollevi con la voce del sangue lo spirito abbattuto.<br />

Dalla tua misericordia confortati, dalla tua materna provvidenza soccorsi,<br />

dalla tua preghiera difesi, fa, o Maria, che gli uni e gli altri, noi, i dispersi, le<br />

nostre famiglie trepidanti, per noi, tutti ugualmente sorretti dalla Fede, dalla<br />

Speranza, dall'Amore, camminiamo nel timor santo di Dio e, rassegnati ai divini<br />

voleri, fedeli a Gesù Cristo e alla sua Chiesa, godiamo i frutti della Giustizia<br />

cristiana e meritiamo per essi la pace nel tempo, la perfetta felicità nei<br />

secoli eterni. Così sia.<br />

PlUS PP. XU<br />

Epistola « Le donlourenx spectacle » Fu Pp. XII ad Em.ant PJD., Maorilinm Card. Felini,<br />

Archiepiscopimi Pariaensem, ob «Diem Supplicaiioiiis » prò pace inler paeros uiversos<br />

proximo maio mense promovenda]*. 30 Novembri* 1953 (*)<br />

Ive douloureux spectacle d'un monde meurtri et divise, sur lequel ne<br />

cessent de planer de sombres nuées, Nous a déjà fourni maintes occasions<br />

d'exhorter tous Nos fils à la prière et à la pénitence, afin d'obtenir du « Pére<br />

des Miséricordes » (i) l'inestimable bienfait d'une paix juste et stable entre les<br />

nations. H vous souvient, en particulier, que durant la dernière guerre Nous<br />

invitions spécialement les enfants chaque année, à l'approche du mois de mai,<br />

à implorer ce don de la paix par la très puissante intercession de la Vierge<br />

Marie, Mère de Dieu et notre Mère. « Qu'ils nous obtiennent, disions-Nous, que<br />

partout où s'insinue l'avide convoitise se répande désormais l'amour; que là où<br />

sévit Pinjustice s'introduise le pardon ; qu'à la discorde qui divise les esprits<br />

succède la concorde qui les rapproche et cimente leur union ; que là enfin où<br />

l'horreur des inimitiés provoque déchirements et bouleversements, les pactes<br />

d'une amitié renouvelée apaisent les esprits et rétablissent toutes choses dans<br />

la tranquillité et l'harmonie de l'ordre» (2).<br />

Un semblable appel garde encore de nos jours, hélas ! toute SOM actualité :<br />

le fracas des armes n'a pas fini de retenir en certaines régions et les esprits<br />

surtout, sur le pian social cornine dans l'ordre international, sont loin de s'étre<br />

engagés partout sur la voie d'un loyal effort de mutuelle et juste compréhension.<br />

Aussi considérons-Nous avec faveur le prò jet, dont vous Nous entretenez, d'une<br />

journée mondiale de prière des enfants pour la paix, au mois de mai 1954. Cette<br />

initiative au surplus, qui voudrait, en chaque paroisse, chaque institution scolaire,<br />

susciter la prière unanime des enfants pour la paix du monde et l'offrande,<br />

à cette intention, de leurs généreux sacrifices, répond sans nul doute<br />

(*) Ada ap. sed., 45 (1953) p. 847-848.<br />

(1) // Cor., 1, 3.<br />

(2) Lettre au Card. Maglione, du 20 Avril 1941, A.A.S. t. XXXIII, p. 111.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 67<br />

aux grandes intentions de l'Année Mariale, telle que Nous les proclamions dans<br />

Notre recente L/ettre Encyclique «Fulgens Corona».<br />

Nous Nous proposons, s'il plait à Dieu, d'adresser Nous-mème en cette<br />

circonstance une parole de paternelle exhortation à tous Nos fils, mais déjà<br />

Nous somme reconnaissant de ce qui pourra ètre fait pour assurer l'heureuse<br />

réalisation de cette journée. Bien préparée, celle-ci doit ètre, en effet, bien plus<br />

qu'une manifestation d'éphémère ferveur : elle éveillera chez ces chers enfants<br />

le sens de leur fraternité chrétienne à travers le monde; elle leur fera aimer<br />

l'idéal et connaitre les conditions d'une vraie paix des coeurs, des familles, des<br />

sociétés; elle stimulera enfin panni cette jeunesse le zèle de la vertu, le goùt<br />

de la prière, le courage du sacrifice, en dehors desquels il n'y a ni sérieuse<br />

réforme de la conscience ni oeuvre de paix profonde et durable.<br />

Au maternel patronage de la Vierge Immaculée Nous recommandons volontiers<br />

le succès spirituel de cette Journée et, en gage de Nos voeux paternels,<br />

Nous accordons à vous-mème et à tous ceux qui auront contribué à sa réussite,<br />

Notre Bénédiction Apostolique.<br />

Du Vatican, le 30 Novembre 1953.<br />

Plus PP. XII<br />

Montisi Badiopaonicns Fii Pp. XII Soeiis Sadaliiatam IiaHcarna ab Adira* Cattolica»<br />

8 Decembiu 1953 (')<br />

Quando, lasciate in disparte le turbe, Gesù raccoglieva intorno a Sé gli<br />

Apostoli e i discepoli, parlava ad essi non in parabole (1), ma con aperta chiarezza,<br />

e il tono della sua voce doveva essere particolarmente accorato e affettuoso.<br />

Vorremmo che accadesse qualche cosa di simile, diletti figli e figlie dell'Azione<br />

Cattolica Italiana, oggi che il progresso della tecnica moderna vi congiunge<br />

in qualche modo più intimamente con Noi, permettendoci di parlare<br />

cuore a cuore con ciascuno di voi : sacerdoti assistenti, uomini, donne, giovani,<br />

fucini, laureati, maestri.<br />

Oggi siete tutti insieme, benché non appaia nella sua magnificenza il quadro<br />

delle vostre memorabili adunanze, né si odano risonare in questo momento<br />

le grida festose di sterminate schiere acclamanti. Oggi nessun frastuono, nessun<br />

clamore. Ma siete tutti riuniti, e a tutti possiamo parlare; e mentre gli occhi<br />

materiali rimangono come socchiusi, si presenta davanti al Nostro spirito uno<br />

spettacolo stupendo : innumerevoli anime sparse in tutta Italia e ora concentrate<br />

intorno al Padre Comune per ascoltare la Sua parola e ricevere la Sua<br />

Benedizione.<br />

Noi vi immaginiamo adunati nelle chiese, grandi chiese di città, e piccole,<br />

ma linde cappelle di paesetti quasi sperduti nelle montagne; altrove nelle<br />

sale parrocchiali, oppure nella modesta casa del vostro buon parroco; e forse è<br />

(*) Ada ap. sed., 45 (1953) p. 848-855.<br />

(1) MAIIH. 13.


.68 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

là in ascolto — vi pensiamo con tristezza e insieme con particolarissimo affetto<br />

— una piccola nidiata di soci accanto al loro padre e pastore in lagrime,<br />

perchè la furia del demonio ha diretto sulla parrocchia tutti i suoi colpi, riuscendo<br />

a portarvi spiritualmente la desolazione e la morte, e a lasciarvi, praticamente,<br />

il deserto.<br />

Ecco, diletti figli e figlie; Noi entriamo — come fa la Nostra voce — nelle<br />

vostre case, per metterci accanto a voi : babbi e mamme, cari vecchietti silenziosi,<br />

giovani pieni di vigore, e giovinette con la primavera sul volto. Con particolare<br />

tenerezza Ci avviciniamo ai cari e forse irrequieti fanculli, cui — al<br />

termine di questo messaggio -— vorremmo esprimere un Nostro particolare desiderio.<br />

Trovandovi tutti uniti, Ci sorge spontanea nella mente l'immagine di una<br />

grande famiglia, cui la varietà dei suoi membri non toglie il profumo dell'amore,<br />

che genera la concordia e conserva la pace. E in questa famiglia oggi è gran<br />

festa; festa per tutti, perchè tutti si accostano all'altare e ripetono l'offerta di<br />

sé stessi a Dio, giurando nuovamente fedeltà assoluta alla Chiesa, Festa, in<br />

particolar modo, per i carissimi giovani, ai quali va, com'è giusto il Nostro<br />

paterno compiacimento e un Nostro affettuoso augurio. Essi commemorano oggi<br />

i'85 0 anniversario della loro fondazione, perchè nel lontano 1868, in' una notte<br />

di preghiera nella chiesa di Santa Rosa a Viterbo, spuntò dal cuore di Mario<br />

Fani il primo fra i rami, che oggi potrebbe meglio chiamarsi la prima radice<br />

del robusto tronco dell'Azione Cattolica unitaria, istituita nel 1922 e munita della<br />

regolazione presente con lo Statuto del 1946.<br />

Bramiamo d'intrattenerci familiarmente con voi, come un padre fa coi<br />

propri tìgli, partecipando alle loro gioie, confidando ad essi le sue ansie, esprimendo<br />

loro 1 suoi desideri. E poiché oggi è anche la festa della Madre comune<br />

al compiersi di cento anni da quando il Nostro glorioso Predecessore Pio IX<br />

con la forza del suo magistero infallibile, incastonò un'altra gemma nella corona<br />

di Lei, proclamandola ImmaeoUata, avremo dinanzi agli occhi l'immagine<br />

della Vergine santissima, mentre parleremo a voi e vi inviteremo a guardarla<br />

per rimanerne incantati, per imitarla e per sentirvi da Lei sostenuti e protetti.<br />

Ci farà da guida la sacra liturgia (2), che non si stanca di chiamarla, puledra<br />

ut luna, bella come la luna ; electa ut sol, fulgida come M sole ; terribile come<br />

un esercito schierato, terribil^s ut castrorum acies ordinata.<br />

1° - Anzitutto, diletti figli e figlie, guardate Maria, « bella come la luna,<br />

pulchra ut luna*. E' un modo questo per esprimere la eccelsa bellezza di Lei.<br />

Come deve essere bella la Vergine! Quante volte siamo stati colpiti dalla bellezza<br />

di un volto angelico, dall'incanto di un sorriso di bambino, dal fascino<br />

di uno sguardo puro! E certamente nel volto della propria Madre Iddio ha raccolto<br />

tutti gli splendori della sua arte divina. Lo sguardo di Maria! il sorriso<br />

di Maria ! la dolcezza di Maria ! la maestà di Maria, Regina del cielo e della<br />

terra! Come splende la luna nel cielo oscuro, così la bellezza di Maria si distingue<br />

da tutte le bellezze, che paiono ombre accanto a Lei. Maria è la più<br />

bella di tutte le creature. Voi sapete, diletti figli e figlie, quanto facilmente una<br />

(2) Off. in Assumptione B. M. V. passim.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 69<br />

bellezza umana, che è come l'ombra d'un fiore, rapisce ed esalta un cuore gentile<br />

; che cosa dunque esso non farebbe dinanzi alla bellezza di Maria, se potesse<br />

contemplarla svelata, faccia a faccia? Così l'Alighieri vide nel Paradiso (3),<br />

in mezzo a «più di mille Angeli festanti», «ridere una bellezza, che letizia -<br />

era negli occhi a tutti gli altri santi » : Maria !<br />

Intanto su quel volto non si rivela soltanto la bellezza naturale. Nell'anima<br />

di Lei Iddio ha riversato la pienezza delle sue ricchezze con un miracolo della<br />

sua onnipotenza, e allora Egli ha fatto passare nello sguardo di Maria qualche<br />

cosa della sua dignità sovrumana e divina. Un raggio della bellezza di Dio<br />

splende negli occhi della sua Madre. Non pensate voi che il volto di Gesù, quel<br />

volto che gli angeli adorano, dovesse riprodurre in qualche modo i lineamenti<br />

del volto di Maria ? Così il volto di ogni figlio rispecchia gli occhi delta madre.<br />

Pulchra ut luna. Felice chi potesse vederti, Madre del Signore, chi potesse<br />

bearsi dinanzi a te; potessimo, o Maria, rimanere con te, nella tua casa, per<br />

servirti sempre!<br />

2° - Ma la Chiesa non paragona Maria soltanto alla luna ; servendosi ancora<br />

della Sacra Scrittura (4), passa ad un'immagine più forte ed esclama : Tu<br />

sei, o Maria, « electa ut sol», eletta come il sole.<br />

La luce del sole ha una differenza grande da quella della luna : è luce che<br />

scalda e vivifica. Splende la luna sui grandi ghiacciai del polo, ma il ghiaccio<br />

rimane compatto e infecondo, così come rimangono le tenebre e perdura il gelo<br />

nelle notti lunari dell'inverno. La luce della luna non porta il calore, non porta<br />

la vita. Fonte di luce, di calore e di vita è il sole. Ora Maria, che ha la bellezza<br />

della luna, splende anche come un sole e irraggia un calore vivificante.<br />

Parlando di Lei, parlando a Lei, non dimentichiamo che è vera Madre nostra,<br />

perchè attraverso di Lei abbiamo ricevuto la vita divina. Ella ci ha dato Gesù<br />

e con Gesù la sorgente stessa della grazia. Maria è mediatrice e distributrice<br />

di grazie.<br />

Electa ut sol. Sotto la luce e il calore del sole fioriscono sulla terra e<br />

danno frutto le piante ; sotto l'influsso dell'aiuto di questo sole che è Maria<br />

fruttificano i buoni pensieri nelle anime. Forse, già in questo momento voi<br />

siete ripieni dell'incanto che promana dalla Vergine Immacolata, Madre della<br />

divina grazia, Mediatrice di grazie, perchè Regina del mondo. Oh! potessimo<br />

avere la voce di S. Bernardo, che non si stancava di lodare, di cantare, di ammirare,<br />

di esultare dinanzi al trono della Vergine! Oh! potessimo avere la lingua<br />

degli angeli per poter dire la bellezza, la grandezza della loro Regina!<br />

Riandate, diletti figli e figlie, la storia della vostra vita : non vedete un<br />

tessuto di grazie di Dio ? Voi potete pensare allora : in quelle grazie è entrata<br />

Maria. I fiori sono spuntati, i frutti sono maturati nella mia vita, grazie al<br />

calore di questa Donna eletta come il sole.<br />

Avete voi pregato questa mattina ? La grazia che vi ha invitato a un atto<br />

di così squisita pietà è stata forse una grazia speciale di Maria, è venuta attraverso<br />

Maria.<br />

State ora ascoltando questo Nostro Messaggio di onore alla Vergine : qual-<br />

(3) Cant. 31, v. 130-135.<br />

(4) Cant. 6, io.


70 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

che parola di esso vi penetra forse più profondamente nel cuore, destando sentimenti<br />

buoni e aneliti di fervore ? E' una grazia che giunge alle vostre anime<br />

attraverso la intercessione di Maria, con la luce di quel sole del cielo che<br />

è Maria.<br />

Sperate voi un giorno di giungere in Paradiso mediante la grazia della<br />

perseveranza fino all'ultimo istante della vita ? Avete fiducia di morire in grazia<br />

di Dio ? Anche questa grazia verrà a voi devoti di Maria attraverso un sorriso<br />

di Lei, con un raggio di quel sole.<br />

3° - Ma un'altra immagine prende la Chiesa dalla S. Scrittura e l'applica<br />

alla Vergine. Maria è bella in sé stessa come la luna, è fulgida intorno a sé<br />

come il sole ; ma contro il a nemico » è forte, è terribile, come un esercito schierato<br />

in battaglia. lAcies ordinata ».<br />

In questo giorno di gioia e di esultanza, Dio sa come vorremmo poter<br />

dimenticare l'asprezza dei tempi che attraversiamo! Ma i pericoli, che gravano<br />

sul genere umano, sono tali che Noi non dobbiamo cessare mai — si può dire —<br />

di gettare il nostro grido di risveglio. Vi è il «nemico», che preme alle porte<br />

della Chiesa, che minaccia le anime. Ed ecco un altro aspetto — presentissimo<br />

— di Maria : la sua forza nel combattimento.<br />

Già, dopo il misero caso di Adamo, il primo annunzio su Maria, secondo la<br />

interpretazione di non pochi Santi Padri e Dottori, ci parla di inimicizie fra<br />

Lei e il serpente nemico di Dio e dell'uomo. Come è per Lei essenziale di esser<br />

fedele a Dio, così di esser vincitrice del demonio. Senza nessuna macchia Maria<br />

ha calpestato la testa del serpente tentatore e corruttore. Quando si avvicina<br />

Maria, il demonio fugge ; cosi come scompaiono le tenebre, quando spunta il<br />

sole. Dove è Maria, non è Satana; dove è il sole, non è il potere delle tenebre.<br />

Diletti figli e figlie dell'Azione Cattolica Italiana! Oh se questi tre fulgori<br />

di Maria diventassero vostre luci ! Se le tre immagini della S. Scrittura si<br />

applicassero, in realtà, a ciascuno di voi e a tutta l'Associazione !<br />

Vorremmo anzitutto che voi, come figli e figlie di Maria, cercaste di riprodurre<br />

nell'anima vostra la sua bellezza sovrumana. Abbiate dunque, a immagine<br />

di Lei, l'unione perfetta con Gesù. Sia Gesù in voi, siate voi in Lui,<br />

fino alla fusione della vostra vita con la vita di Lui. Siano nella vostra mente<br />

gli splendori della fede e, come Lei, vedete, giudicate, ragionate secondo Dio.<br />

Il vostro cuore, quanto è possibile, aspiri all'integrità. del cuore di Lei, che nulla<br />

ha diviso con altri ed ha conservato per Iddio tutto il suo calore, i suoi palpiti,<br />

la sua vita. Con le visuali dello spirito, con gli ardori del cuore, coltivate la<br />

dedizione assoluta a Dio. Figli e figlie di Maria, portate nei lineamenti dell'anima<br />

vostra le sembianze della Madre del cielo. Fate passare attraverso nn<br />

mondo avvolto nelle tenebre e coperto di fango fasci di luce e il profumo di<br />

una purezza incontaminata.<br />

In secondo luogo vorremmo che foste come il sole, il quale riscalda e<br />

vivifica. Il calore del vostro amore riscaldi le persone e le cose che vi circondano.<br />

Fate distinguere in ogni luogo la vostra presenza col fervore della vostra<br />

carità. Il demonio ha invaso la terra con l'odio : fate rivivere, prepotente,<br />

l'amore. Tanti sono ancora cattivi, perchè non sono stati finora abbastanza<br />

amati. Vivificate tutto quanto cadrà sotto l'influsso dei vostri raggi. Siate, cioè,


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 71<br />

come Maria e con Maria, strumenti di vita nelle anime, che oggi muoiono di<br />

freddo e di fame, ma potrebbero tornare alla casa del Padre, se fossero mosse<br />

dalle vostre parole, trascinate dal vostro esempio.<br />

Finalmente applicate anche a voi la terza immagine di Maria : siate forti<br />

contro il «nemico». Qui non si tratta più soltanto del vantaggio spirituale di<br />

ciascuno di voi, ma della vostra collaborazione per il bene delle anime. Tutta<br />

l'Azione Cattolica, che nei singoli membri deve essere bella come la luna e<br />

vivificante come il sole, sappia essere, di fronte al «nemico», forte come un<br />

esercito schierato in battaglia. Ed ecco che la nostra familiare riunione prende<br />

quasi l'aspetto di una « chiamata a rapporto » del principale fra i reparti laici<br />

del grande esercito cattolico d'Italia.<br />

Nella Nostra recente Enciclica « Fulgens corona » abbiamo ancora una volta<br />

denunciato l'attuarsi di un piano spaventoso per « svellere radicalmente dagli<br />

animi la fede di Cristo», per l'invasione del mondo da parte del nemico degli<br />

uomini e di Dio. E sono uomini — miseri uomini — coloro che servono da<br />

strumenti per quest'opera distruggitrice. Vi è in atto una lotta che ingrandisce<br />

quasi ogni giorno di proporzione e di violenza, ed è quindi necessario che tutti<br />

i cristiani, ma specialmente tutti i militanti cattolici, « stiano in piedi e combattano<br />

sino alla morte, se è necessario » per la Chiesa madre loro, con le armi<br />

che sono consentite (5). Non si tratta qui evidentemente di scontro fra i popoli<br />

con distruzione di case e strage di uomini. Noi abbiamo più e più volte<br />

esecrato la guerra, e siccome riappaiono qua e là tristi segni di pericolo per la<br />

pace, torniamo a scongiurare Iddio, affinchè impedisca, con la Sua onnipotenza,<br />

che nuovi lutti e nuove lagrime vengano provocati sulla terra dall'incoscienza<br />

e dalla malvagità di alcuni. Noi parliamo invece della lotta che il male, nelle<br />

sue mille forme, combatte contro il bene, lotta dell'odio contro l'amore, del<br />

malcostume contro la purezza, .dell'egoismo contro la giustizia sociale, della violenza<br />

contro il pacifico vivere, della tirannia contro la libertà.<br />

Di questa lotta è già assicurato l'esito finale, essendone garante l'infallibile<br />

parole di Dio. Verrà il giorno del trionfo del bene sul male, perchè verrà<br />

il dì, in cui — lo diciamo con immensa tristezza — andranno « maledetti al<br />

fuoco eterno» (6), quanti hanno voluto fare a meno di Dio e sono rimasti sino<br />

alla fine ostinati nella impenitenza. Ma vi sono battaglie, il cui esito non è<br />

certo, perchè è affidato anche alla buona volontà degli uomini. In alcuni settori<br />

il « nemico » ha prevalso : occorre riconquistare il terreno perduto — cioè le<br />

anime traviate —, perchè Gesù regni nuovamente nei cuori e nel mondo.<br />

Diletti figli e figlie! Noi vi chiamiamo nuovamente a raccolta, certi che<br />

tutti — senza evasioni di sorta — risponderete alla Nostra voce. Sotto lo sguardo<br />

di Maria, Regina delle Vittorie, disponetevi a vivere, per cosi dire, in un clima<br />

di generale mobilitazione, pronti a qualsiasi sacrificio, presti a qualunque eroismo.<br />

Noi abbiamo invitato i fedeli di tutto il mondo ad approfittare dell'Anno<br />

mariano, che oggi comincia, per promuovere manifestazioni di omaggio a Maria<br />

nei suoi santuari. Ma quel che preme specialmente, è che si compia uno sforzo<br />

comune per avviare l'Italia verso una rinascita religiosa integrale. Perchè ciò<br />

(5) Cfr. S. BERN., Ep. 221, n. 3 ; MIGNE, PL, V. 182, col. 387.<br />

(6) MATTH. 25, 41.


72 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

avvenga, dovrà essere naturalmente preparato un piano razionale che vi impegni<br />

tutti in modo organico, e voi provvederete a muovervi secondo una esatta<br />

e ben studiata strategia, schierandovi ordinatamente e fissando bene gli scopi<br />

da conseguire. E' necessario, per questo, rafforzare la vostra unione interna,<br />

accentuando sempre più il carattere unitario delia vostra organizzazione, e poi<br />

accogliendo tutti fraternamente, come compagni d'arme, a combattere fianco<br />

a fianco la stessa battaglia. L'esercito cattolico è composto anche di altre forze<br />

che sarebbe insano ignorare o contrariare. Vi è posto per tutti, e di tutti vi è<br />

bisogno in questo immenso fronte da coprire per respingere gli assalti del<br />

«nemico».<br />

Ricordate però tutti che non vi è ordinato schieramento se, nel rispetto<br />

della varietà e delle capacità, non viene assicurata l'unità di comando ; per<br />

questo vivamente esortiamo voi e tutte le forze cattoliche a farvi guidare nel<br />

lavoro apostolico da chi lo Spirito Santo ha posto a reggere la Chiesa di Dio.<br />

Nello scegliere gli « obiettivi » va inoltre osservato l'ordine dei valori :<br />

dovete quindi preferire lo spirituale al materiale, il definitivo al provvisorio,<br />

l'universale al particolare, ciò che urge a quel che può essere rimandato ad altro<br />

tempo.<br />

Quanto alla tattica da eguire, ricordate che l'accostamento individuale è<br />

quello che dà i migliori risultati. Mediante la e Base Missionaria » l'Azione Cattolica<br />

ha già iniziato un lavoro unitario, col quale esce dalle sue sedi per andare<br />

a portare la verità ai lontani. Ma questo metodo produrrà buoni effetti,<br />

soltanto se tutta l'Azione Cattolica cercherà di attuarlo e se opererà in collaborazione<br />

con le altre forze cattoliche. Ciò raccomandammo lo scorso anno agli Uomini<br />

di Azione Cattolica; oggi lo diciamo specialmente a voi, carissimi Giovani,<br />

che foste i primi a nascere e siete ancora così pieni di vigore e di freschezza.<br />

Siate, oggi e sempre, le avanguardie ardimentose di questo pacifico esercito, in<br />

spirito di perfetta unione con tutti e di completa dedizione ai Pastori che guidano<br />

la Chiesa.<br />

Ed ecco l'ultima Nostra parola, che vogliamo rivolgere ai fanciulli e alle<br />

fanciulle in ascolto, per esprimere loro un Nostro desiderio. Ricordate quanto<br />

vi amava Gesù e con quanta tenerezza vi accoglieva ? Parlando alle turbe, Egli<br />

vi proponeva come modelli per entrare nel regno dei cieli. Anche il Papa vi<br />

ama, come vi amava Gesù. Voi siete i prediletti del Papa, come eravate la pupilla<br />

degli occhi di Gesù.<br />

Ebbene, cari fanciulli, il Papa ha bisogno del vostro aiuto. Il Papa ha<br />

tante ansie, tanti timori per le sorti di questo mondo minacciato di rovina. Volete<br />

voi aiutare il Papa ? Volete aiutare la Chiesa a salvare il mondo, a salvare<br />

l'umanità in pericolo? Allora alzate al cielo i vostri occhi limpidi e puri; giungete<br />

le vostre piccole mani e offrite a Gesù la vostra innocenza. Dite a Gesù<br />

che salvi la Chiesa, che salvi le anime. Siate con la vostra preghiera, coi vostri<br />

piccoli sacrifici, gli angeli protettori di tutta l'Azione Cattolica, che ripone in<br />

voi tutte le sue speranze.<br />

Ecco : Noi ci inginocchiamo e recitiamo con voi una preghiera. Unitevi a<br />

Noi per fare dolce violenza alla Madre vostra celeste:<br />

0 Vergine bella come la luna, delizia del cielo, nel cui volto guardano i


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 73<br />

beati e si specchiano gli angeli, fa che noi tuoi figliuoli ti assomigliamo e che<br />

le nostre anime ricevano un raggio della tua bellezza, che non tramonta con<br />

gli anni, ma rifulge nella eternità.<br />

O Maria, sole del cielo, risveglia la vita dovunque è la morte e rischiara<br />

gli spiriti dove sono le tenebre. Rispecchiandoti nel volto dei tuoi figli, concedi<br />

a noi un riflesso del tuo lume e del tuo fervore.<br />

O Maria, forte come un esercito, dona alle nostre schiere la vittoria.<br />

Siamo tanto deboli, e il nostro nemico infierisce con tanta superbia. Ma con la<br />

tua bandiera ci sentiamo sicuri di vincerlo; egli conosce il vigore del tuo piede,<br />

egli teme la maestà del tuo sguardo. Salvaci, o Maria, bella come la luna,<br />

eletta come il sole, forte come un esercito schierato, sorretto non dall'odio, ma<br />

dalla fiamma dell'amore. Così sia.<br />

Allocai» Pii Pp. XII Chrislifidelibns e Paroecia S. Feliris a Canlalice loci «Cenlocelle»<br />

prope Urbem. 13 Decembris 1953 (*)<br />

Rivolgiamo anzitutto a voi il Nostro paterno benvenuto, diletti figli e figlie<br />

della Parrocchia di S. Felice da Cantalice in Centocelle. La vostra partecipazione<br />

assidua e fervorosa alla « Settimana Mariana » e soprattutto i vostri<br />

impegni per l'anno Mariano or ora incominciato, hanno riempito di consolazione<br />

l'animo Nostro ; ma Noi vogliamo esprimervi la Nostra paterna gratitudine per<br />

una notizia comunicataci dal vostro zelante Parroco e che, da sola, basterebbe<br />

a riempirci di 'gioia : 1500 famiglie della vostra parrocchia hanno cominciato a<br />

onorare Maria col Rosario quotidiano. Ogni sera, quindi, da 1500 case si leverà<br />

al cielo l'incenso della preghiera con le invocazioni del Padre Nostro ; con le<br />

lodi, gli annunzi e le implorazioni dell'Ave Maria ; con l'inno di gloria alla<br />

Santissima Trinità. Ogni sera — mentre s* prega — verranno meditati i misteri<br />

della vita di Gesù e di Maria, e non è difficile d'immaginare che Maria<br />

sorriderà di un sorriso celeste ai suoi figli, come quando, a Lourdes, vedeva Bernadette<br />

e il popolo alzare verso di Lei la corona del Rosario.<br />

Ma soprattutto avverrà ogni sera un fatto, semplice in apparenza, ma tale<br />

da rapire gli angeli, che dal cielo vedono e ascoltano : in tante case, dinanzi<br />

all'immagine della Vergine SS.ma, recitando il Santo Rosario, la famiglia sta<br />

pregando unita. Forse non immaginate, diletti figli, quanto ciò sia sufficiente a<br />

darCi fiducia che nella vostra Parrocchia sia bene avviata ormai quella rinascita<br />

religiosa integrale, che Noi abbiamo auspicato nell'Enciclica « Fulgens corona »<br />

e sulla quale abbiamo nuovamente insistito nel Nostro recente Radiomessaggio<br />

all'Azione Cattolica Italiana.<br />

Dobbiamo contentarci, diletti figli, di dirvi soltanto un pensiero, anche se<br />

l'affetto particolarissimo, che Ci lega ai Nostri fedeli romani, Ci spingerebbe a<br />

prolungare il più possibile il vostro presene incontro col Padre comune ; ma<br />

forse questo semplice accenno potrà contribuire a dare fermezza e costanza al<br />

vostro proposito.<br />

(*) L'Osservatore Romano, 17 dicembre 1953.


74 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ecco, diletti figli : se dovessimo compendiare ciò che per voi imploriamo<br />

dal Signore e anche ciò che ognuno desidera per sé, forse non troveremmo una<br />

formula più comprensiva di questa : in ogni famiglia possa regnare il Signore<br />

con la sua grazia e con un conveniente benessere materiale nella concordia e<br />

nella pace.<br />

Ma proprio per ottenere ciò, gioverà moltissimo il Rosario in famiglia, la<br />

quale se prega, vive, e se prega unita, vive unita. Noi vi esortiamo, diletti<br />

figli, a pregare per vivere : per la vita dell'anima e per la vita del corpo ; Noi<br />

vi esortiamo a pregare uniti per vivere nella concordia degli animi.<br />

i. - Iva vita propria dell'anima cristiana, come della famiglia cristiana, è<br />

la vita divina. Per aver questa vita in voi, per conservarla, per farla crescere,<br />

voi vi impegnate ad elevare la vostra mente e il vostro cuore a Dio con una<br />

delle preghiere più semplici e più complete : il S. Rosario è infatti uno dei<br />

modi più belli per mettersi a colloquio col cielo.<br />

2. - Famiglia che prega, famiglia che vive. E viene alla Nostra mente<br />

anche il problema della vostra vita umana, della vostra vita materiale, il problema<br />

del pane quotidiano per voi e per i vostri figli. « L'uomo — ha detto<br />

Gesù — non vive di solo pane» (i), ma è chiaro che vive anche di pane, anzi<br />

che non può vivere senza il pane. Se dunqne è anticristiano e antiumano ridurre<br />

la vita dell'uomo al solo problema del pane, non è cristiano né umano<br />

rimanere indifferenti e inattivi di fronte alla fame e alla miseria dei propri<br />

fratelli. Occorrerà dunque che tutti operino indefessamente per creare agli uomini<br />

onesti e laboriosi condizioni umane di vita.<br />

Ma intanto occorrerà ricordare una parola del divino Maestro che conserva<br />

anche oggi il suo valore, e suona anzi di particolare monito al mondo<br />

moderno. Disse infatti Gesù : « Cercate innanzi tutto il regno di Dio e la sua<br />

giustizia ; il resto vi sarà dato in soprappiù » (2).<br />

Diletti figli! Noi ripensiamo sovente a una scena che voi certamente conoscete<br />

e ricordate. Correvano le turbe dietro a Gesù e ascoltavano, insaziate<br />

e insaziabili, la parola di Lui, dimentiche dei loro bisogni materiati Oggi, invece,<br />

tante anime dimenticano Gesù, si allontanano da Lui in cerca di benessere<br />

terreno, e così esse muoiono d'inedia, mentre i problemi materiali si presentano<br />

sempre più insolubili.<br />

Famiglia che prega, famiglia che vive. Vive l'anima della vita divina,<br />

vive il corpo della vita materiale. Dio provvede ai gigli del campo e agli uccelli<br />

dell'aria : come non provvedere a persone e a famiglie, che si sforzano di<br />

stare unite a Lui e gli chiedono tutte insieme, ogni sera, con tanta insistenza :<br />

«Dacci oggi il nostro pane quotidiano?».<br />

Pregate, diletti figli : pregate il vostro Padre buono e onnipotente, pregateLo<br />

bene, pregateLo senza stanchezze. Chiedete che sia santificato il suo<br />

Nome, che venga il suo regno; che sia fatta la sua volontà. E chiedetegli il<br />

pane quotidiano per voi e per i vostri figli.<br />

3. - Se, come avete promesso, reciterete il S. Rosario in famiglia, tutti<br />

(1) Matth. 4, 4.<br />

(2) Matth. 6, 33.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 75<br />

uniti, voi gusterete la pace, voi avrete nelle vostre dimore la concordia degli<br />

animi.<br />

In un mondo diviso da tanti odi, beati coloro che trovano nella propria<br />

casa come un'oasi di pace.<br />

Pochi mezzi Ci sembrano tanto efficaci a promuovere e conservare la unione<br />

degli animi, quanto la preghiera in comune detta in famiglia, sotto lo sguardo<br />

affettuoso e sorridente di Maria. Rinnovate, quindi, il vostro impegno, diletti<br />

figli e figlie. E possano altre parrocchie di Roma farci dono anch'esse di una<br />

così letificante notizia!


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong><br />

ECCIESIASTICI<br />

Summus Pontifex<br />

Ex Litteris Encyclicis Fu Pp. XII: «De Sacra VitginiJaie ». - 25 Hariii 1954 (*).<br />

... Insignis sane et per saecuBorum decursum iterum iterumque experimento<br />

probata ratio, qua intemerata perfectaque castitas custodiatur ac foveatur,<br />

solida est atque incensissima erga Deiparam Virginem pietas. Hac enim pietate<br />

quodam modo cetera omnia adiumenta continente; quandoquidem qui ea sincere<br />

impenseque animatur, is procul dubio ad sedulam vigilantiam, ad effundendas<br />

preces, atque ad accedendum ad paenitentiae tribunal et ad sacram mensam<br />

salutariter excitatur. Quamobrem sacerdotes omnes ac religiosos sodales<br />

sacrasque virgines paterno adhortamur animo, ut in peculiarem tutelam se<br />

recipiant almae Dei Matris, quae virginum Virgo est atque « virginitatis magistra<br />

», ut asseverat Ambrosius (113), et quae potentissima Mater est praesertim<br />

eorum omnium, qui se divino servitio manciparunt ac consecrarunt.<br />

Per eam autem esse virginitatem ortarn iam animadvertit Athanasius atque<br />

hisce verbis dare docet Augustinus : « Coepit dignitas virginalis a Matre Domini.<br />

Atque eiusdem Athanasii vestigia premens Ambrosius Mariae Virginis vitam<br />

virginibus tamquam exemplar proponit : 1 Hanc imitamini, filiae... Sit igitur<br />

vobis tamquam in imagine descripta virginitas vita Mariae, de qua, velut speculo,<br />

refutgeat species castitatis et forma virtutis. Hinc sumatis licèt exempla<br />

vivendi, ubi tamquam in exemplari magisteria expressa probitatis, quid corrigere,<br />

quid effingere, quid tenere debeatis, ostendunt... Haec est imago virginitatis.<br />

Talis enim fuit Maria, ut eius unius vita omnium sit disciplina... Ergo<br />

sancta Maria disciplinam vitae informet ». te Cuius tanta gratia ut, non solum<br />

in se virginitatis gratiam reservaret, sed etiam his, quos viseret, integritatis<br />

insigne conferret ». Quam verum igitur est illud eiusdem Ambrosii effatum :<br />

(*) Acta ap. sed., 46 (1954) p. 187-189.<br />

(113) S. AMBROSIUS. De institutione virginis, e. 6, n. 46; P. h. xvi, 330.<br />

(114) Cfr. S. ATHANASIUS, De virginitate, ed. Th Lefort, Muséon, xui,<br />

1929, p. 247.<br />

(115) S. AUGUSTIN. Serm. 51, e. 16, n. 26; P. L. xxxvni, 348.<br />

(116) Cfr. S. ATHANASIUS, Ibid. p. 244.<br />

(117) Cfr. S. AMBROS. De institutione virginis, e. 14, n. 87; P. L. xvi, 328.<br />

(118) S. AMBROS. De virginibus, lib. 11, e. 2, n. 6, 15; P. L. xvn, 208, 210.<br />

(119) lbid., e. 3, n. 19; P. L. xvi, n. 221.<br />

(120) S. AMBROS. De institut. virginis, e. 7, n. 50; P. L. xvi, 319.<br />

(121) Ibid., e. 13, n. 81 ; P. L. xvi, 339.<br />

(122) S. BERNARD. In nativìtate B. Mariae Virginis, Sermo de aquaeductu,<br />

n. 8; P.L., 183, 44*-442-<br />

(123) S HIERONSM. Epist. 22, n. 18; P. L. xxn, 405.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 351<br />

« O divitias Marianae Virginitatis ! » Ob quas quidem divitias hodiernis etiam<br />

sacris virginibus religiosisque viris et sacerdotibns summopere prodest virginitatem<br />

Mariae contemplari, ut fidelius ac perfectius castitatem proprii status<br />

exerceant.<br />

Sed non satis vobis sit, dilectissimi filii et filiae, de Beatae Mariae Virginis<br />

virtutibus meditari : ad ipsam impensissima etiam cum fiducia confugite,<br />

Consilio obsequentes S. Bernardi hortantis : t Quaeramus gratiam, et per Mariam<br />

quaeramus». Ac peculiari modo per Marianum qui volvitur annum in ipsa vestrae<br />

spiritualis vitae ac perfectionis curam reponite, exemplum imitantes Hieronymi,<br />

qui asseverabat : «Mihi virginitas in Maria dedicatur et Christo»...<br />

Epistola Pii Fp. XII ad Em.nnt P. D. Antoninm TU. Sancii Laareniii in Panisperaa S. R. E.<br />

Prejh. Caidiaalem Caggiano, Episcapnm Eosarieniem, gvem Legatalo daligii ad Maiialem<br />

Conrentnm e loia Argentina Bepahlica Caiamarcae habendom. - 24 Aprili* 1954 (*).<br />

Proximo Majo mense ineunte, Deiparae cultui peculiariter dicato, ut didicimus<br />

perlibenter, juxta consilium ab Episcopatu Argentino praeterito anno susceptum,<br />

Marialis Congressio e tota ista Republica sollemniter Catamarcae peragetur.<br />

Hanc enim in urbe exstat simulacrum Beatae Virginis a Valle nuncupatum,<br />

quod ab initiis fere saeculi decimi septimi ab incolis peregrinisque religiosissime<br />

colitur. Immo christifideles Catamarcenses ac Tucumanenses eandem augustam<br />

Dominam titulo a Valle, uti caelestem suarum dioecesium Patronam, venerantur.<br />

Nos autem, tertio Nostri Pontificatus anno, Cathedrale templum, ubi insigne<br />

simulacrum asservatur, quo honoribus juribasque et privilegiis ditaretur, titulo<br />

ac dignitate Basilìcae Minoris condecoravimus, ita ut cultus Deiparae quodammodo<br />

auctus tota ista regione in exemplum evaderet. In proximo itaque Conventu,<br />

qui Mariali hoc vertente anno peropportune habebitur, de nobilissimis agetur<br />

privilegiis Dei Genitricis, sine originali labe conceptae, de praeclaris ejus virtutibus<br />

ad imitandum proponendis, deque genuina erga Matrem nostrani pietate<br />

fovenda in populo christiano atque exacuenda. Quapropter nihil gratius acceptiusque<br />

ducimus, quam ut indictae celebrationi auctoritate et praesentia quadam<br />

Nostra cumulum addamus. Te igitnr, Dilecte Pili Noster, qui Romanae<br />

purpurae splendore praefulgens, Legatnm Nostrum per hasce Litteras deligimus<br />

ac renuntiamus, ut, Nostrani gerens personam, Congressui Mariali, Catamarcae<br />

ad simulacrum Virginis Mariae a Valle propediem ineundo, sollemniter praesideas.<br />

Jucundam autem spem fovemus, ejusmodi sollemnia, prò tua aliorumque<br />

sacrorum Antistitum praesentia, prò frequentis populi concursu et veneratione,<br />

prò augusta coetuum rituumque manificentia, quuin in Virginis ab origine imrnaculatae<br />

triumphum, tum in animarum fervorem ac profectum auspicato cedant.<br />

Nihil denique Nobis restat, Dilecte Fili Noster, nisi ut ubi facultatem quoque<br />

demus, praefinita die, post Sacrum pontificali rita peractum, adstantibus fidelibus<br />

nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicendi, plenaria indulgentia iisdem<br />

proposita, suetis Ecclesiae condicionibus lucranda. Interea supernprum munerum<br />

(*) Ada ap. sed., 46 (1954) p. 322-323.


352 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

conciliatrix et praenuntia, peculiarisque Nostrae benevolentiae testis sit Apostolica<br />

Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Noster, egregio Episcopo Catamarcensi,<br />

tuisque honorificae legationis sociis peramanter in Domino impertimus.<br />

Dactum Romae apud Sanctum Petrum, die XXIV mensis Aprilis, anno<br />

MDCCCCI/IV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

AUocnlie Pii Pp. XII pneris et puellis, scaolarnm inferiotii gradai alnmnix, ex balia<br />

ob Convenlam Marialem Romae ceadnnatis. Beatissimo Patri in Basilica Sancii Peiri accla-<br />

maniibus. - 2 Maii 1954 (*).<br />

Quando — pochi momenti fa — siamo passati in mezzo a voi, ascoltando<br />

le vostre grida entusiastiche, il vostro cinquettìo come di uccellini irrequieti e<br />

canori, osservando il vostro festoso agitar di mani e il luccicare dei vostri occhi<br />

limpidi e luminosi, l'animo Nostro è stato inondato di commossa letizia. Eravate<br />

così felici, così sorridenti! Avevamo quasi l'impressione di esser capitati in un<br />

giardino stupendo, ricco di fiori, di profumo, di armonia, di luce.<br />

Grazie, cari fanciulli, per la gioia che Ci avete procurata con la vostra<br />

partecipazione, qui in Roma, alle celebrazioni dell'Anno Mariano. Siate — insieme<br />

coi vostri benemeriti e amati Maestri — i benvenuti in questo luogo, che<br />

poche volte può così dolcemente chiamarsi «Casa del Padre», come quando viene<br />

invasa dai più piccoli dei Nostri figli.<br />

Né dovete temere che il Papa s'infastidisca per questa vostra visita, o che<br />

altri abbia pensato a frapporre ostacoli di qualsiasi sorta. Tutti sanno che il<br />

Vicario di Gesù ama i fanciulli e li vuole accanto a Sé ; e se fosse stato possibile,<br />

il Papa volentieri scenderebbe in mezzo a voi, per parlare con ciascuno, per<br />

porre la Sua mano benedicente sulla vostra fronte, con immensa affettuosa<br />

tenerezza.<br />

Ma almeno vogliamo dirvi qualche semplice parola, che voi — ne siamo<br />

certi — ascolterete come se in qualche modo uscisse dalle labbra di Gesù. Egli<br />

infatti, vi parla per mezzo Nostro.<br />

i. — Desideriamo anzitutto di manifestarvi l'ansia paterna che nasce nel<br />

Nostro cuore, quando vediamo riflessa nei nostri occhi l'innocenza, che incanta<br />

gli uomini, rapisce gli angeli e commuove il Cuore stesso di Dio. Chi sa, infatti,<br />

che cosa forse diverrà un giorno questa vostra facile e gioconda letizia ? Potrebbe<br />

anche darsi — e l'anima Nostra si fa triste soltanto a pensarci — che il sole<br />

di questa vostra fanciullezza venga in avvenire offuscato da minacciose nubi.<br />

Ricordate ? Quando Gesù camminava per le vie della Giudea, i bambini<br />

correvano a fargli festa e le madri li presentavano a I


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 353<br />

cola commissione fuori del paese, ed egli se ne andava camminando tranquillo<br />

verso la mèta per una strada di campagna. Guardava gli alberi in fiore, ascoltava<br />

il canto degli uccelli ; tutto lo invitava alla pace, all'allegria. Di tanto in<br />

tanto si chinava a raccogliere fiorellini di campo, perchè voleva portarli in<br />

dono alla mamma, quando all'improvviso vide uscire dall'erba un serpente nascosto,<br />

e prima che potesse difendersi, si sentì morso, rimanendo ferito con tutti<br />

i sintomi dell'avvelenamento. Poche ore dopo, il bambino moriva tra le braccia<br />

della madre, che continuava a chiamarlo invano tra le lagrime.<br />

2. — Quanti poveri piccoli corrono oggi pericolo di essere intossicati da<br />

un serpente anche più insidioso, il serpente infernale! Chi potrebbe, allora,<br />

riconoscerli ? Per essi piangerebbe la Santa Chiesa, né sarebbe facile, in tal<br />

caso, confortarla e asciugarle le lagrime di madre dolorante e mesta. Questo<br />

velenoso serpente circola per il mondo, travestito in tante maniere, e adesso<br />

par che voglia aggredire specialmente i bambini, per strapparli a Gesù, per<br />

allontanarli dal sacerdote e dalla chiesa. Oggi vi è assai da temere che i fanciulli<br />

vengano assaliti, feriti e uccisi nell'anima.<br />

Attenti, cari fanciulli. Mentre camminate per le vie o partecipate ai giuochi<br />

infantili; quando avete in mano certi giornali e anche certi libri; quando vi<br />

capita di assistere a spettacoli, che il progresso vi ha portati fin dentro le mura<br />

delle vostre case; fate attenzione! Spesso vi è il serpente nascosto, che vuol<br />

mordervi, che vuole strapparvi a Gesù. Non vi fermate a guardarlo : potrebbe<br />

ammaliarvi e allora sareste perduti. Appena vi accorgerete di essere minacciati,<br />

gridate subito, correte dalla vostra mamma, e sopratutto rivolgetevi alla Madre<br />

celeste, a Maria, che possiede la forza di Dio ed è sempre vicina a voi. Invocate<br />

il vostro angelo custode, affinchè vi illumini e vi sorregga.<br />

Per non cadere vittime del serpente, per conservarvi buoni, dovete fare<br />

tutto quello che Gesù vi verrà insegnando per mezzo dei genitori, dei maestri,<br />

dei sacerdoti. Imparate a conoscere il piccolo Gesù, amateLo e seguiteLo nel<br />

sentiero che Egli percorre e che vi viene mostrando. Egli cammina avanti a<br />

voi e vi ammonisce: «Questo non devi farlo, perchè è male!». Altre volte:<br />

« Questo puoi farlo, anzi devi farlo, per assomigliarmi e per provarmi che mi<br />

ami». Che gioia per il Papa sapere che vi sono molti fanciulli risoluti ad imitare<br />

il divino Gesù ! Volete anche voi, cari figliuoli, essere buoni come Gesù ?<br />

— bravi come Gesù ?<br />

— obbedienti come Gesù ?<br />

Oh, non importa che siate piccoli o deboli ; non importa che il male vi attiri<br />

o il demonio vi tenti : Gesù non vi lascerà mai soli, rimarrà al vostro fianco, vi<br />

sorreggerà, quando foste per cadfe. E quando sarete stanchi, la Madonna sarà<br />

con voi e vi prenderà in braccio con tenerezza materna.<br />

Dite : voi volete veramente bene alla Madonna ? E allora dovete imparare<br />

a dirle un bel «sì», ogniqualvolta vi chiederà qualcosa. Vi esorterà a pregare,<br />

vi suggerirà di essere studiosi; e voi le risponderete sempre con un bel «si».<br />

L'accontenterete in tutto, ed ella vi farà essere sulla terra come piccoli angeli,<br />

prediletti di Gesù. Ditele che spesso, anzi ogni giorno, se sarà possibile, vorrete<br />

nutrirvi di Lui. Ed ella vi aprirà i tabernacoli e quasi deporrà con le sue mani<br />

l'Ostia Santa nei vostri cuori. Sarete cosi tanti piccoli santi, che renderanno<br />

sempre più bella e splendente la corona che adorna la Chiesa.


354 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

3. — Ed ora, diletti figli, vogliamo benedirvi con tutto il Nostro cuore. Ma<br />

prima torniamo a raccornandarCi a voi. Voi siete gli amici di Gesù e Noi abbiamo<br />

fiducia che Egli non negherà nulla alla vostra preghiera innocente. Oh<br />

quanto si commuove il Nostro cuore, ogniqualvolta meditiamo sul Vangelo gli<br />

incontri dei fanciulli con Lui ! Quando Erode lo cercava per ucciderlo, i bambini<br />

di Betlemme gli salvarono la vita con la propria morte ; quando bisognò sfamare<br />

le turbe con un miracolo, Gesù accettò da un fanciullo i pani d'orzo e i pesci<br />

per moltiplicarli e distribuirli a tutti (1) ; e quando Gesù entrò trionfalmente<br />

in Gerusalemme e tutta la città si commosse, si può ben pensare che i fanciulli<br />

furono tra i primi ad andarli incontro, festosamente coi rami di palme (2) e lo<br />

acclamarono nel tempio al grido « Osanna al Figlio di David » (3). Intanto i<br />

nemici del Redentore stavano fremendo di sdegno e tentavano di far tacere i<br />

discepoli e la folla (4).<br />

Anche oggi, cari fanciulli, si vuol combattere Gesù, perchè si vorrebbe distruggere<br />

la sua Chiesa. Certo — e voi ben lo sapete — le porte dell'inferno<br />

non potranno prevalere contro di essa, e i nemici di Dio saranno anche questa<br />

volta sconfitti. Ma la Chiesa ha bisogno di tanta forza per sostenere le lotte che<br />

da varie parti le si muovono contro. Per queste lotte, per trasformarle in altrettante<br />

vittorie, il Papa conta anche su di voi e su tutti i fanciulli d'Italia; conta<br />

specialmente sulla vostra preghiera e sui vostri piccoli sacrifici.<br />

Chiedete dunque a Gesù che protegga la Chiesa, che spezzi l'impeto del<br />

suoi nemici, che salvi tutti gli uomini, specialmente i più bisognosi della sua<br />

misericordia. Fate dolce violenza al suo Cuore divino e affrettate l'avvento di<br />

giorni migliori con più serene aurore e più fulgidi tramonti.<br />

E possiate esser voi — come all'ingresso in Gerusalemme — tra i promotori<br />

di un nuovo trionfo per il grande Amico dei fanciulli : per Cristo Gesù,<br />

Salvatore del mondo.<br />

Hnaliu Radiophoaicns FU Pp. XII Chiuiiiidelitas Fribuigi ob annona Contatimi Cattalicetnm<br />

toiins Helvaiiae. - 16 Maii 1954 (*).<br />

Chers fils et chères filles, guidés par vos Pasteurs, Nos Vénérables et très<br />

dignes Frères, vous vous étes réunis cette année à Fribourg pour tenir les<br />

assises solennelles de la Suisse catholique. Parmi les villes qui s'enchàssent<br />

comme des pierres précieuses dans les merveilles naturelles de votre pays,<br />

Fribourg est l'une des plus belles, riche aussi en trésors de culture et, depuis<br />

toujours, citadelle de la foi et de la vie catholique dans votre patrie.<br />

Mais la beante de la ville que baigne la Sarine est aujourd'hui largement<br />

dépassée par la magnificence de Celle à qui votre Congrès est consacré, Marie,<br />

la Vierge concue sans tache et la Mère de Dieu. Sa splendeur eclatante est tu­<br />

fi) Cfr. Io. 6, 911.<br />

(2) lo. 12, 21.<br />

(3) Cfr. Matth. 21, 15.<br />

(4) Ibid., 16.<br />

(*) Ada ap. sed., 46 (1954) p. 324-329.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 355<br />

mière et force; lumière qui éclaire la richesse et la profondeur des vérités de<br />

la foi chrétienne, force qui déborde dans la volonté et le cceur et rend capable<br />

de tradurre cette foi en actes jusque dans le rnoindre détail.<br />

Quand Nous avons prodamé l'année mariale, pour le centenaire de la<br />

défìnition de l'Immaculée Conception, Nous l'avons fait précisément dans l'intention<br />

et l'espoir de voir, par la puissante intercession de Marie, la voi vivante<br />

croitre et se fortifìer dans l'Eglise catholique elle-mème, dans ses fils et ses filles,<br />

pour endiguer le matérialisme qui monte comme une marèe.<br />

Le progrès matériel par la recherche et l'exploitation des forces naturelles<br />

poursuit sans arrèt son cbemin et l'EgHse approuve cette évolution, méme<br />

dans ses principes, mais elle y joint un avertissement pressant : quand le progrès<br />

matériel n'est pas contre-balancé par des forces religieuses et morales puissantes,<br />

il risque de devenir le chancre de la société humaine. Où devrait-on trouver<br />

ces forces sinon dans l'Eglise catholique et chez ses croyants?<br />

Le matérialisme, le processus de laìcisation de toute l'existence se déploie<br />

dans le domaine spirituel et religieux : la pensée de Dieu, le respect et<br />

la crainte de Dieu sont bannis de plus en plus de la vie publique, de la famille<br />

et par là aussi, presque fatalement, de la vie de l'individu. Ce processus est<br />

déjà fort avance. A qui incombe-t-il de faire front sinon à vous, enfants de<br />

l'Eglise catholique ? Par vos prières, votre amour du Christ, votre lutte contre<br />

le péché et pour la pureté de l'àme dans tous les sens, par toutes ces valeurs<br />

suprèmes de la vie religieuse et ce qui en est le fruit : votre engagement public<br />

pour la cause de Dieu/du Christ et de son Eglise.<br />

Les diffìcultés du mariage et de la famille s'accroissent, de méme que<br />

s'accentue leur éloignement des préceptes essentiels et des commandements de<br />

Dieu. Vous en avez d'autant plus, chers fils et chères filles, le devoir d'observer<br />

parfaitement la loi de la nature et celle du Christ, avec l'aide de la gràce qui est<br />

offerte à tous. Ce n'est pas l'heure de la pusillanimité ni des concessions qui<br />

répugnent à la conscience, mais de la ténacité courageuse et de la persévérance.<br />

La soif de jouissances grandit de facon inquiétante. Ce fait ne doit-il pas<br />

vous inciter à la simplicité dans le train de vie, à la pénitence volontaire et<br />

au renoncement? Aux époques dangereuses, aux époques décisives pour la religion,<br />

l'Eglise a toujours compté sur le sacrifice personnel de ses croyants. C'est<br />

vrai aujourd'hui encore. Agissez donc en conséquence!<br />

!Les différents peuples et l'humanité dans son ensemble se trouvent devant<br />

des questions de droit, d'economie et d'ordre social difficiles à résoudre.<br />

l'Eglise et les catholiques des divers pays sont conscients du devoir qu'ils ont<br />

de contribuer de leur mieux à. la solution de ces questions. Leurs convictions<br />

religieuses en doivent ètre d'autant plus assurées. Car indépendamment du fait<br />

que toutes les obligations morales sont aussi des devoirs religieux, ils n'accompliront<br />

rien de grand et de décisif, mème pour le bien temporel, que soutenus<br />

par une foi inébranlable dans les vérités éeternelles oui, cette foi est en ellemème<br />

la contribution la plus précieuse qu'ils peuvent apporter au bien general<br />

de ce monde.<br />

Dans le combat contre le matérialisme, il faut lancer le mot d'ordre :<br />

«Revenons au christianisme des origines^. Il s'applique bien ici. L/es chré-


356 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI!- <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

tiens de ces premiere temps faisaient face à une culture paienne et matérialiste,<br />

qui régnait en maitresse. Ils ont osé l'attaquer et, finalement, ils se sont<br />

imposés — gràce d'ailleurs à leur ténacité opiniàtre et moyennant de lourds<br />

sacrifices. Imitez-les! Daigne Marie, la Vierge puissante, la Mère de la divine<br />

gràce, vous guider et vous bénir!<br />

Freiburg, wo ihr, geliebte Sorme und Tòchter, in diesen Tagen unter dem<br />

Schutzmantel Unserer L,ieben Frau ùber Fragen des katholischen Lebens beraten<br />

habt, ist seit den Jahren, da der hi. Petrus Canisius dort wirkte, als Heimstàtte<br />

der Schulen bekannt. Ihr selbst habt in den letzten Generationen dem<br />

Schulwesen der Stadt und des Kantons den krònenden Abschluss gegeben durch<br />

die Griindung und den Ausbau der katholischen Universitat, und Freiburg beherbergt<br />

in seinen Mauern auch das Herz der Pax Romana, des grossen internationalen<br />

Werks der katholischen Jungakademiker.<br />

Wir freuen Uns der Gelegenheit, euren Schòpfungen Unser vàterliches<br />

Ivob auszusprechen. Wir begleiten ihre Entfaltung mit innigen Segenswùnschen..<br />

Wo Wir sie erwàhnen, konnen Wir nicht umhin, des edlen Mannes zu gedenken,<br />

der hohe Verdienste um eure Universitat hat, Georges Python; ihn hat<br />

einer eurer besten Staatsmànner, Giuseppe Motta, den t nomine providentiel »<br />

genannt, « qui réunissait en lui la foi du charbonnier, le coup d'oeil du genie<br />

et l'ardeur de l'apòtre tout entier tourné vers l'action».<br />

Wo Wir das Andenken -dieser und aller ihnen geistesverwandten katholischen<br />

Manner und Frauen ehren, lasst Uns ein Wort an die Katholiken der<br />

akademischen und fùhrenden Berufe richten :<br />

In eurer wissenschaftlichen Tatigkeit bleibt euch bewusst, dass alles<br />

Denken letztlich in absolute, unbedingt gùltige Wahrheit mùndet. Die Relativierung<br />

alles Frkennens, auch der obersten Denk-und Seinsgesetze, ist ebenso<br />

naturwidrig wie uuchristlich. Jene obersten Gesetze fuhren zwingend zu Gott,<br />

und umgekehrt schliesst das Bekenntnis des persònlkhen Gottes das Bekenntnis<br />

der absoluten Wahrheit mit ein. Weit entfernt, fùr die Forschung ein Hemmnis<br />

zu sein, ist die absolute Wahrheit vielmehr deren notwendige Grundlage und<br />

ihre stàrkste Sicherung gegen den Irrtum.<br />

Wir erinnern euch sodann an eine verantwortungsvolle Sendung, die euch<br />

obliegt : Lebt dem Volk eiuen einfachen, demùtigen Glauben vor I Ihr habt<br />

euch Nikolaus von Flùe zum Patron erkoren. Sein Glaube war ebenso selbstverstàndlich<br />

wie tief. Aber auch wenn ihr Geistesriesen wie den hi. Augustinus<br />

nehmt — er ist wohl der bisher gròsste unter ihnen und war gleichzeitig von<br />

ganz echter Demut und demutigem Glauben. Er bleibt das grosse Vorbild der<br />

geistig tatigen und fiihrenden Schicht, iiberzeitlich, durch*alle Jahrhunderte.<br />

Gebt euren Brùdern und Schwestern auch das Beispiel einer unverfàlschten<br />

L,iebe zur Kirche. Wo Iviebe zu Maria, da ist Liebe zur ICirche; wo<br />

Hingabe an die Kirche, da ist Hingabe an Maria. Das eine bedingt und fòrdert<br />

das andere.<br />

Unsere vàterliche Teilnahme gilt besonders denen aus eurer Mitte, die ini<br />

òffentlichen Leben stehen. Ihr diirft euch der Votkskràfte wie der Einzelpersònlichkeiten<br />

ruhmen, die ihr in den Dienst des Vaterlands gestellt habt. Um


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 357<br />

so mehr wagen Wir der Hoffnung Ausdruck zu geben, dass schliesslich doch<br />

auch die letzten Spuren eines ungliickseligen Kulturkampfs ùberlebter Zeit dem<br />

gerechten Empfinden der besten Schichten eures Volkes weichen werde.<br />

Mòge die Fiirbitte und starke Hilfe des hi. Petrus Canisius, dieses Meisters<br />

der Erziehung und Schule, dieses Ratgebers der Grossen seiner Zeit, den<br />

Freiburg mit Stolz zu den Seinen zàhlt und dessen verehrungswtirdige TJeberreste<br />

es an heiliger Statte birgt, auf euch und eurer Mitarbeit im soziallen und<br />

staatlichen Bereich ruhen und sie befruchten.<br />

Diletti figli e figlie!<br />

Mentre l'alba radiosa di sempre nuovi e maggiori progressi materiali parrebbe<br />

promettere al mondo un secolo di tranquillità e di benessere, sul vasto<br />

orizzonte una nera nube fa si che la umanità viva invece sommersa nelle tenebre<br />

dell'angustia e del timore, perchè le stesse conquiste luminose della scienza e<br />

della tecnica, per natura loro così utili all'avanzamento delle opere di pace, si<br />

presentano come apportatrice di desolazione e di rovina.<br />

Il Nostro ultimo Messaggio pasquale, effusione di un cuore di Padre, ha<br />

voluto essere l'eco del Nostro dolore, dinanzi a cosi lamentevole spettacolo, e<br />

una voce ammonitrice, nella tremenda pagina della storia presente, sulla gravità<br />

di sovrastanti pericoli.<br />

Pericoli reali, che però non turbano il vero cristiano, come commoverebbero<br />

invece il viandante ignaro della meta, che improvvisamente venisse assalito<br />

dalla tormenta. Egli, il vero cristiano, crede nella Provvidenza divina, che<br />

dirige i suoi passi, lo sostiene e lo conforta, nei momenti facili, come nelle<br />

difficili congiunture.<br />

Mossi da questo ottimismo cristiano, che mai non può venir meno, perchè<br />

è fondato non sull'arena mobile dei calcoli terreni, ma sulla ferma rocca della<br />

fede, noi tutti, diletti figli e figlie, volgiamo con fiducia filiale lo sguardo a<br />

Maria, Madre di misericordia, sotto la cui potente e universale protezione riponiamo<br />

tutto il nostro avvenire. E perciò<br />

a Lei raccomandiamo primieramente i sacerdoti, i ministri del suo divin<br />

Figlio, affinchè con la santità della vita, la purezza dei costumi, la integrità<br />

della dottrina, il dono totale di sé stessi alla loro altissima vocazione e la loro<br />

instancabile attività al servizio della Chiesa, siano le guide sicure, di cui il<br />

popolo di Dio ha oggi, forse più che mai, bisogno ;<br />

a Lei i legislatori e i reggitori della vostra nazione, perchè consapevoli<br />

della loro responsabilità, promuovano sempre il suo vero bene, specialmente<br />

conformando le sue leggi ai precetti divini ;<br />

a Lei il suo popolo tutto, acciocché, come ha dato al mondo mirabili<br />

esempi di laboriosità, di ordine e di armonia, possa praticare coscienziosamente<br />

anche tutte quelle altre virtù cristiane, che — nella solida pace, nella giusta<br />

libertà e nella conveniente prosperità — rendono felici le nazioni;<br />

a Lei anche tutti coloro che hanno abbandonato la Casa del Padre, onde<br />

ritrovino la fede in Dio e riconquistino il suo paterno amore;<br />

a Lei finalmente affidiamo il mondo intiero, affinchè Maria tenda ad esso<br />

la sua mano soccorrevole e lo conduca al suo Figlio Gesù Cristo, Re e Signore


358 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

dell'universo, vero Dio, luce della umanità, Padre e Redentore delle anime, a<br />

cui sia gloria nei secoli.<br />

Sopra i vostri degnissimi Pastori, sopra i vostri zelanti sacerdoti, sopra<br />

quelli tra voi che con tanto onore rappresentano le autorità dello Stato, sopra<br />

voi tutti, diletti figli e figlie, costì presenti, non meno che su tutti coloro i<br />

quali ascoltano la Nostra voce, sopra Ja vostra amatissima patria, discenda ora,<br />

pegno delle più abbondanti grazie celesti, la Nostra paterna Apostolica Benedizione.<br />

Epistola Pii Pp. XII: Ad Em.um. P. D. Emmannelem HI. Sanctomm MareelUa! et Patri S.<br />

B. E. Presb. Cardinalem Conc.alres Cerejeha, Patriarcham Lisbonensem, qnem Legatnm deligif<br />

ad Congressum Narìalem e fatta Losìianìa, Augustae Bracanim ad Sancraarinm «Moale<br />

da Sameiro » celebrandola. • 25 Mail 1954 (*).<br />

Jucundo admodum animo accepimus, proximo Junio mense, Augustae Bracarum,<br />

in perillustri et prisca Lusitaniae septemtrionails civitate, ad Sanctuarium<br />

celeberrimum « Monte do Sameiro », quod ipsi urbi desuper imminet, Congressum<br />

Marialem ex universa Lusitanorum natione concelebratum iri. Post<br />

enim definitionem dogmatis de Immaculato Virginis Conceptu, cujus memoria<br />

saecularis hoc anno sollemniter celebratur, magnificum Bracarense templum e<br />

solo excitatum est ad felicissimum eventnm commemorandum, praeclarumque<br />

Deiparae Immaculatae simulacrum, quod in eodem tempio insigni pietate colitur,<br />

Romae egregia arte confectum et a Pio PP. IX, Nostro fel. ree. Decessore,<br />

sacro ritu lustratum, quinquaginta abhinc annos aurea corona, ingenti populi<br />

Lusitani frequentia ac laetitia, est feliciter redimitum. Pii autem fideles, haud<br />

parvo numero quotidie, identidem vero magnis crebrisque agminibus ad illud<br />

simulacrum religiose accedunt, ut favorem gratiamque caelestis Matris sibi concilient,<br />

ad angoribus miseriisque mortalis vitae releventur atque ad spem immortalis<br />

aevi erigantur. Conventus igitur Marianus e tota natione, proxitno<br />

mense agendus, minime dubitamus quia eas civibus Lusitanis uberes afferat<br />

utilitates, quas ex aliis in urbe ipsa Bracarensi antehac habitis percipi, Deo<br />

favente, licuit. Quapropter omnia studia atque incepta ad Congressionem Marialem<br />

apparandam non modo probamus ac dilandamus, verum eidem quoque<br />

praeesse exoptamus. Te igitur, DiSecte Fili Noster, qui Patriarchalem sedem<br />

in urbe Lusitaniae capite tenes, quique Romanae purpurae splendore nites,<br />

Legatum Nostrum hisce litteris renuntiamus, ut Nostrani gerens personam,<br />

Congressui Mariali Augustae Bracariae ad Sanctuarium « Monte do Sameiro »<br />

propediem ineundo sollemniter praesideas. Praeterea tibi libenter facultatem<br />

tribuimus, ut, die constituta, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus fidelibus<br />

nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam eisdem<br />

proponens, usitatis Ecclesiae condicionibus lucrandam. Caelestium interea luminum<br />

donorumqne in auspiciutn inque pecnliaris Nostrae caritatis pignus, Apostolicam<br />

Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, egregio Archiepiscopo Braca­<br />

ta Acta ap. sed., 46 (1954) p. 365-366


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 359<br />

rensi, iisque tmiversis, qui in unum conventuri sunt, Apostolicam Benedictionem<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XXV mensis Maji, anno<br />

MDCCCCLTV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Litterae Pii Pp. XII al Em.nm P. D. Petrus lii. SS. Ttinilalis in Monte Pincio S. B. E.<br />

Presb. Cardinalem Gerlier, Arcbiepiscopnm Lagdwtensem ai VUnnensem Allogrogvm, qaam<br />

Legatura rennniiat ad Marialem Cenveatnm e tela Gallia Lngdnni celebrandnm. -<br />

13 Innii 1954 (*).<br />

Auspicato sane contiget, ut, medio vertente anno Deiparae Immaculatae<br />

dicato, Congressus e tota Gallia Marianus concelebretnr in perillustri sede ista<br />

Lugdunensi, sancti Irenaei sanguine irrorata, ad augustum sanctuarium Nostrae<br />

Dominae de Fourvière, quod imminet amplae et praeclarae urbi, quondam celeberrimae<br />

coloniae Romanae, ad locnm sitae, ubi Rhodanus et Sequana placidissime<br />

confluunt. Civitas enim Lugdunensis fuit in Gallia ex antiquioribus,<br />

quae catholicam fidem est amplexa et semper, tot saeculorum decursu, cum<br />

Romana beati Petri Cathedra conjunctissima exstitit; immo prò sua erga Deum<br />

pietate et proximorum cantate inter ceteras laudes gloriari potest, se tam<br />

salutari Operi a Propagatione Fidei nuncupato. incunabula dedisse. Qua autem<br />

veneratione, quam flagranti amore Caelestem Reginam ista civitas prosequatur,<br />

insigne praebuit docnmentum, quum in colle Fourvière e solo excitavit templnm<br />

Nostrae Dominae, quum et lineamentis et artificiis praestabile, tum omne genus<br />

ornatibus abundans, tum potissimum peregrinorum eo pie confluentium numero<br />

celebratum. Argumenta ipsa, quae in proximi Coetibus agenda proponuntnr,<br />

opportuna sane videntur, non modo ad cognitionis Dei Genitricis altiorem in<br />

populo christiano reddendam, verum etiam ad excitandos filiorum animos, ut<br />

Matris vestigia fidelius alacriusque persequantur. Nobis itaque placet indictae<br />

celebrationi auctoritatem et splendorem, per praesentiam quandam Nostram,<br />

adjicere. Quapropter te, Dilecte Fili Noster, qui, jam pridem sumpto ac sublato<br />

signo ilio «Ad Jesum per <strong>Mariani</strong>», incenso studio Deiparae cultus promovendi<br />

totam vitam tuam sacrumque apostolatum nobilitasti, Legatum Nostrum deligimus<br />

ac renuntiamus, ut Nostram gerens personam Romanaque nitens purpura,<br />

Congressui Mariano in metropolitana sede, quam tenes, die nominali tuo<br />

ineundo, sellemniter praesideas. Tibi praeterea facultatem ultro largimur, ut,<br />

die constituta, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine Nostro<br />

Nostraque auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam iisdem proponens, ad<br />

Ecclesiae praescripta lucrandam. Superni interea praesidii conciliatrix et nuntia,<br />

peculiarisque Nostri amoris testis esto Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte<br />

Fili Noster, clero ac populo tuae vigilantiae concredito, peramanter in Domino<br />

impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XIII mensis Junii, in festo SS.<br />

Trinitatis, anno MDCCCCLTV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

(*) A età ap. sed., 46 (1954) p. 366-67.


SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI<br />

PII<br />

DIVINA PROVIDENTIA<br />

PAPAE XII<br />

LITTERAE ENCYCLICAE<br />

AD VENERABILES FRATRES<br />

PATRIARCHAS PRIMATES<br />

ARCHIEPISCOPOS EPISCOPOS<br />

ALIOSQUE LOCORUM ORDINARIOS<br />

PACEM ET COMMUNIONEM<br />

CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES<br />

DE REGALI<br />

BEATAE MARIAE VIRGINIS DIGNITATE<br />

EIUSQUE TESTO INSTITUENDO<br />

VENERABILIBUS FRATRIBUS<br />

PATRIARCHI PRIMATIBUS<br />

ARCHIEPISCOPI EPISCOPIS<br />

ALIISQUE LOCORUM ORDINARIIS<br />

PACEM ET COMMUNIONEM<br />

CUM APOSTOLICA SEDE HABENTIBUS<br />

PIUS PP. XII<br />

VENERABILES FRATRES<br />

SALUTEM<br />

ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM


AD CAELI REGINAM, inde a primis Catholicae Ecclesiae saeculis,<br />

supplices preces ac laudis pietatisque cantus christianus populus<br />

adhibuit, sive cum laetitiae suavitatibus afficeretur, sive<br />

praesertim cum in gravibus periclitaretur rerum augustiis; ac<br />

numquam spes decidit in Divini Regis Iesu Christi Matre reposita,<br />

numquam fides illa elanguit, qua docemur Deiparam Virginem<br />

Mariam in universo terrarum orbe materno animo regnare,<br />

quemadmodum regalis gloriae corona in cadesti redimitur beatitate.<br />

Nos autem post calamitates immanes, quae ob oculos etiam<br />

Nostros, florentes urbes, oppida, pagos innumeris obruerunt ruinis,<br />

cum dolentes videamus tot tantaque animorum mala turbida<br />

quadam eluvione formidolose exundare, cumque cernamus interdum<br />

labare iustitiam, atque passim corruptelarum triumphare<br />

illecebras, in hoc minaci ac trepido rerum discrimine, summa<br />

aegritudine angimur; atque adeo fidentes ad Mariam Reginam<br />

Nostram confugimus, non modo Nostros pietatis sensus eidem<br />

patefacientes, sed eorum etiam omnium, qui christiano gloriantur<br />

nomine.<br />

Meminisse autem placet ac iuvat, Nosmet ipsos, calendis<br />

Novembribus Anni Sacri MDCCCCL, coram ingenti multitudine<br />

cum Patrum Cardinalium, tum sacrorum Antistitum, sacerdotum<br />

et christifidelium, qui undique gentium advenerant, dogma<br />

decrevisse Assumptionis Beatissimae Mariae Virginis in Caelum<br />

(•*), ubi animo corporeque praesens, inter Angelorum Sanctorumque<br />

Caelitum choros regnat una cum Unigena Filio suo. Ac<br />

praeterea, cum saeculum expleretur ex quo imm. mem. Decessor<br />

Noster Pius IX summam Dei Genitricem sanxit ac definivit sine<br />

ulla originalis peccati labe fuisse conceptam, Marialem qui volvitur,<br />

Annum indiximus ( 2 ) ; ac nunc magno cum paterni animi<br />

Nostri solacio cernimus, non modo hac in alma Urbe — praeser-<br />

(-0 Cfr. Constitutio Apostolica Munificentissimus Deus: A. A. S.<br />

XXXXII, 1950, p. 753 sq.<br />

(2) Cfr. Litt. Enc. Fulgens corona: A. A. S. XXXXV, 1953, p. 577 sq.


LITT. ENC. «AD CAELl REGINAM » 395<br />

tim vero in Liberiana Basilica, ubi multitudines innumerae suam<br />

fidem suamque erga caelestem Matrem incensissimam caritatem<br />

significanter testantur — sed in omnibus edam terrarum orbis<br />

partibus, pietatem in Deiparam Virginem etiam atque etiam revirescere,<br />

praecipuaque Mariae tempia frequentissima excepisse<br />

atque adhuc excipere peregrinantium christifidelium agmina supplicantium.<br />

Omnesque norunt Nos, quotiescumque opportunitas data<br />

est, cum nempe Nostros in Christo filios coram admissos allocuti<br />

sumus, vel cum, radiophonicae artis ope, ad longinquos etiam<br />

populos verba fecimus, eos omnes, quos potuimus, adhortatos<br />

esse ad benignissimam ac potentissimam Matrem nostram impensa<br />

ac tenera — ut filios addecet — caritate adamandam. Quam<br />

ad rem peculiari modo in memoriam revocare libet radiophonicum<br />

nuntium, quem ad Lusitanorum populum transmisimus,<br />

cum prodigialis Mariae Virginis imago, quae Fatimae colitur,<br />

aureo diademate redimita fuit ( s ), et quem Nosmet ipsi « Regalitatis<br />

» Mariae nuntium vocavimus (•*).<br />

Iamvero, ut multiplicibus hisce erga magnam Dei Matrem<br />

pietatis Nostraé significationibus, quas christianus populus tam<br />

studiose prosecutus est, quasi cumulum afferamus, itemque ut<br />

Marialem Annum, qui iam ad exitum vergit, feliciter utiliterque<br />

concludamus, utque instantibus petitionibus, quae hac de causa<br />

undique gentium ad Nos pervenerunt, libenter concedamus, festum<br />

liturgicum Beatae Mariae Virginis Reginae instituere decrevimus.<br />

Qua de re non novam veritatem credendam christiano populo<br />

proponere volumus, cum reapse titulus atque argumenta,<br />

quibus regalis Mariae dignitas innititur, iam sint quovis tempore<br />

luculenter expressa, iamque in Ecclesiae documentis habeantur<br />

antiquitus tradita, et in sacrae liturgiae libris.<br />

Quae quidem placet per Encyclicas has Litteras recolere, ut<br />

caelestis Matris nostrae renovemus laudes, utque studiosiorem erga<br />

eam pietatem, non sine spirituali emolumento, in omnium<br />

animis refoveamus.<br />

(3) Cfr. A. A. S. XXXVIII, 1946, p. 264 sq.<br />

(4) Cfr. L'Osservatore Romano, d. 19 Maii, a. 1946.


396 PIUS PP. XII<br />

Christianorum populus, cum, elapsis etiam temporibus non<br />

sine ratione crederet illam, de qua Filius Altissimi natus est, qui<br />

« regnabit in domo Iacob in aeternum » ( 5 ), « Princeps pacis » ( 6 ),<br />

« Rex regum et Dominus dominantium » ( 7 ), prae aliis omnibus,<br />

a Deo creatis, singularia accepisse gratiae privilegia, cumque considerare!<br />

arctam necessitudinem interesse inter matrem et prolem,<br />

regiam excellentiam Dei Genitricis super omnia facile agnovit.<br />

Quamobrem mirum non est iam antiquos Ecclesiae scriptores,<br />

verbis innixos S. Gabrielis Archangeli, qui Mariae Filium<br />

praedixit regnaturum esse in aeternum ( 8 ), verbisque Elisabeth,<br />

quae eam reverenter salutando celebravit « Matrem Domini mei »<br />

( 5 ), Mariam appellasse «Matrem Regis », «Matrem Domini»,<br />

haud obscure significantes eam ex regia Filii sui dignitate praecipuam<br />

quandam habuisse celsitudinem atque praestantiam.<br />

Itaque S. Ephraem, poètico fervens afflatu, sic eam loquentem<br />

inducit : « Caelum sustineat me suis amplexibus, quia prae<br />

ilio honorata sum. Etenim caelum non fuit tibi mater; sed illud<br />

effecisti thronum tuum. Quam honorabilior et venerabilior Mater<br />

Regis throno eius! » ( 10 ). Et alibi sic eam adprecatur : «...<br />

puella Augusta et hera, Regina, Domina sub alis tuis protege,<br />

custodi me, ut ne contra me Satan exultet, qui perniciem creat,<br />

neque adversus me scelestus inimicus extollatur » (•*-').<br />

A S. Gregorio Nazianzeno Maria appellatur : « Mater Regis<br />

totius universi », « Mater Virgo, [quae] totius mundi peperit<br />

Regem » ( 1Z ). Prudentius vero asseverat mirari genetricem<br />

« se Deum genuisse hominem, Regem quoque summum » ( 1S ).<br />

(5) Lue. 1, 32.<br />

(6) h. 9, 6.<br />

(7) Apoc. 19, 16.<br />

(8) Cfr. Lue. 1, 32, 33.<br />

(9) Lue. 1, 43.<br />

(10) S. EPHRAEM, Hymni de B. Maria, ed. Th. J. Lamy, t. II, Mechliniae,<br />

1886, hymn. XIX, p. 624.<br />

(11) Idem, Ocatio ad Ss.mam Dei Matrem; Opera omnia, Ed. Assemani,<br />

t. Ili (graece), Romae, 1747, pag. 546.<br />

(12) S. GREGORIUS NAZ., Poèmata dogmatica, XVIII, v. 58: P. G.<br />

XXXVII 485<br />

(13) PRUDENTIUS, Dittochaeum, XXVII: P. L. LX, 102 A.


LITT. ENC. «AD CAELI REGINAM » 397<br />

Regia autem haec Beatae Virginis Mariae dignitas dare aperteque<br />

ab iis significatur et asseritur, qui eam « Dominam », « Dominatricem<br />

», « Reginam » appellane<br />

Iam in quadam homilia, Origeni attributa, Maria ab Elisabeth<br />

non solum vocatur « Mater Domini mei », sed etiam « Tu<br />

Domina mea » ( J -*).<br />

Quod item ex hoc S. Hieronymi loco eruitur, cum ipse inter<br />

varias Mariae nominis interpretationes hanc postremam afferat<br />

sententiam : « Sciendum quod Maria sermone syro Domina nuncupatur<br />

» ( 15 ). Id pariter certiore modo, post ipsum, S. Chrysologus<br />

hisce verbis enuntiat : « Maria hebraeo sermone, latine Domina<br />

nuncupatur: vocat ergo Angelus Dominam, ut Dominatoris<br />

Genetricem trepidatio deserat servitutis, quam nasci et vocari<br />

Dominam ipsa sui germinis fecit et impetravit auctoritas » ( J(J ).<br />

Praeterea Epiphanius, Episcopus Constantinopolitanus,<br />

Summo Pontifici Hormisdae scribens, supplicandum esse dicit, ut<br />

Ecclesiae unitas servetur « grada sanctae et unius essentiae Trinitatis<br />

et intercessionibus Dominae nostrae Sanctae et gloriosae<br />

Virginis et Dei Genetricis Mariae » ( 17 ).<br />

Quidam vero eiusdem aetatis auctor Beatam Virginem, sedentem<br />

ad dexteram Dei, ut prò nobis deprecetur, sollemniter hisce<br />

verbis salutat : « mortalium Dominam, sanctissimam Deiparam<br />

» ( 18 ).<br />

Reginae autem dignitatem pluries Mariae Virgini attribuit<br />

S. Andreas Cretensis; haec enim, exempli gratia, scribit : « Matrem<br />

suam semper Virginem, e cuius utero, ipse Deus exsistens,<br />

humanam induit formam, hodierna die ceu Reginam humani<br />

generis, a terrenis sedibus transfert » ( 19 ). Et alio loco : « Regina<br />

(li) Hom. in S. Lucam, hom. VII; ed. Rauer, Origenes' Werke, T. IX,<br />

p. 48 (ex catena Macarii Chrysocephali). Cfr. P. G. XIII, 1902 D.<br />

(15) S. HIERONYMUS, Liber de nominibus hebraeis: P. L. XXIII, 886.<br />

(J6) S. PETRUS CHRYSOLOGUS, Sermo 142, De Annuntiatione B. M.<br />

V.: P. L. LII, 579 C; cfr. etiam 582 B; 584 A: «Regina totius exstitit<br />

castitàtis >.<br />

(17) Retatio Epiphanii Ep. Constantin.: P. L. LXIII, 498 D.<br />

(18) Encomium in Dormitionem Ss.mae Deiparae (inter opera S. Modesti):<br />

P. G. LXXXVI, 3.306 B.<br />

(19) S. ANDREAS CRETENSIS, Homilia II in Dormitionem Ss.mae Deiparae:<br />

P. G. XCVII, 1079 B.


398 PIUS PP. XII<br />

totius humani generis, nuncupationem cum usu sinceram retinens,<br />

quae, uno excepto Deo, rebus omnibus excelsior ( zo ).<br />

Itemque S. Germanus humilem Virginem hisce verbis alloquitur<br />

: « Sede, Domina, decet enim, Regina cum sis et prae omnibus<br />

regibus gloriosa, sublimi loco sedere » ( Z1 ) ; eamque vocat :<br />

« terrigenarum omnium Dominam » ( 22 ).<br />

A Sancto autem Ioanne Damasceno nuncupatur: «Regina,<br />

hera, Domina » ( 23 ), atque etiam : « omnis creaturae Domina »<br />

(^) ; et ab antiquo quodam Ecclesiae Occidentalis scriptore vocatur:<br />

« felix Regina », « iuxta Genitum Regem Regina perennis »,<br />

cuius « caput niveum ornatur diademate fulvo » C® 5 ).<br />

Ac denique S. Ildefonsus Toletanus omnes fere honoris titulos<br />

hac salutatione complectitur : « O Domina mea, dominatrix<br />

mea; dominans mihi, Mater Domini mei. ... Domina inter<br />

ancillas, Regina inter sorores » ( se ).<br />

Ex his aliisque paene innumeris testimoniis, antiquitus traditis,<br />

Ecclesiae theologi eiusmodi dòctrinam haurientes, Beatissimam<br />

Virginem appellarunt rerum omnium creatarum Reginam,<br />

mundi Reginam, universorumque Dominam.<br />

Summi autem Ecclesiae Pastores officii sui esse duxerunt<br />

christiani populi pietatem erga caelestem Matrem ac Reginam<br />

suis laudibus hortationibusque probare ac provehere. Itaque, ut<br />

recentiorum Pontificum documenta silentio praetereamus, haec in<br />

memoriam revocare iuvat : septimo nempe iam saeculo Decessorem<br />

Nostrum S. Martinum I Mariam appellavisse « Dominam<br />

nostram gloriosam, semper Virginem » C 27 ) ; S. Agathonem vero<br />

in epistula synodali, ad Patres Concilii Oecumenici sexti missa,<br />

(30) Id., Homilia III in Dormitionem Ss.mae Deiparae: P. G. XCVII,<br />

1099 A.<br />

(2J) S. GERMANUS, In Praesentationem Sanctissimae Deiparae, I : P. G.<br />

XCVIII, 303 A.<br />

(22) Id., In Praesentationem Ss.mae Deiparae, II: P. G. XCVIII, 315 C.<br />

(23) S. IOANNES DAMASCENUS, Homilia I in Dormitone B. M. V. :<br />

P. G. XCVI, 719 A.<br />

(H) là., De Me ortkodoxa, I, IV, e. 14: P. G. XLIV, 1158 B.<br />

(25) De laudibus Mariae (inter opera Venantii Fortunati): P. L.<br />

LXXXVIII, 282 B et 283 A.<br />

(36) ILDEFONSUS TOLETANUS, De virginitate perpetua B. M. V.:<br />

P. L. XCVI, 58 A D.<br />

(27) S. MARTINUS I, Epist. XIV: P. L. LXXXVII, 199-200 A.


LITT. ENC. «AD CAELI REGINAM » 399<br />

eam dixisse « Dominam nostrana, vere et proprie Dei Genetricem<br />

» ( 2S ) ; ac saeculo octavo Gregorium II, in epistula ad S. Germanum<br />

Patriarcham data, et in septimo Concilio Oecumenico,<br />

Patribus omnibus conclamantibus lecta, Deiparam vocasse :<br />

« omnium Dominam ac veram Dei matrem », itemque « omnium<br />

Christianorum Dominam » ( 29 ).<br />

Haec praeterea memorare libet : cum Decessor Noster imm.<br />

ree. Xystus IV favorabili animo doctrinam illam attigit de immaculato<br />

Beatae Virginis conceptu, Apostolicas Litteras « Cum<br />

praeexcelsa » ( 3, °) ab hisce verbis exorsum esse, quibus Maria<br />

« Regina » nuncupatur, « quae pervigil ad Regem, quem genuit,<br />

intercedit ». Quod pari modo Benedictus XIV asseveravit in Apostolicis<br />

suis Litteris « Gloriosae Dominae » in quibus Maria « Regina<br />

caeli et terrae » vocatur, eique Supremum Regem quodammodo<br />

suum tradidisse asseritur imperium » ( sl ).<br />

Quapropter S. Alfonsus De Ligorio omnia superiorum saeculorum<br />

testimonia amplexus, haec piissime scribit : « Quoniam<br />

Maria Virgo ad tam excelsam dignitatem evecta fuit, ut regum<br />

Regis Mater esset, ideirco iure meritoque Ecclesia eam Reginae<br />

titulo decoravit ( 3Z ).<br />

II<br />

Sacra vero liturgia, quae doctrinae a maioribus traditae et<br />

a christiano populo creditae est veluti fidele speculum, per omnis<br />

aetatis decursum, sive in Oriente, sive in Occidente, caelestis Reginae<br />

laudes cecinit perenniterque canit.<br />

Insonant quidem ex Oriente fervidae voces : « O Dei Genitrix,<br />

hodie in caelum translata es Cherubini curribus, Tibique<br />

Seraphim ministrant, atque caelestis militiae agmina coram Te<br />

procumbunt » ( ss ).<br />

Atque etiam : « O iuste, beatissime (Ioseph), cum ex regali<br />

(*8) S. AGATHO: P. L. LXXXVII, 1221 A.<br />

(«9) HARDOUIN, Ada Conciliotum, IV, 234; 238: P. L. LXXXIX,<br />

508 B.<br />

(SO) XYSTUS IV, Bulla Cum praeexcelsa, d. d. 28 Febr. a. 1476.<br />

(31) BENEDICTUS XIV, Bulla Gloriosae Dominae, à. d. 27 Sept. a. 1748.<br />

(Sé) S. ALFONSO, Le glorie di Maria, p. I, e. I, § 1.<br />

(33) Ex liturgia Armenorum: in festo Assumptionis, hymnus ad Matutinum.


400 Plus PP. xii<br />

progenie ortus sis, ex omnibus delectus es sponsus Reginae purae,<br />

quae Iesum Regem ineffabiliter pariet » (**). Itemque : « Hymnum<br />

fundam Matri Reginae, ad quam cum gaudio celebraturus<br />

accedam, ut eius mirabilia laetus canam... O Domina, lingua nostra<br />

te digne laudare nequit; quia Tu, quae Christum Regem genuisti,<br />

supra Seraphim exaitata es... Salve, o Regina mundi, salve<br />

o Maria, omnium nostrum Domina » ss ).<br />

In « Missali » autem Aethiopico legimus : « O Maria, centrum<br />

totius mundi, ...Tu maior es quam Cherubim multis oculis<br />

praediti, et Seraphim sex alis ornati... Caelum et terra omnino<br />

piena est sanctitatis gloriae tuae » ( se ).<br />

Concinit autem Ecclesia latina vetustam illam ac dulcissimam<br />

precationem, quae « Salve Regina » nuncupatur, et iucundas<br />

antiphonas « Ave, Regina coelorum », « Regina coeli laetare<br />

», et eas pariter, quae in Beatae Mariae Virginis festis recitari<br />

solent : « Astitit Regina a dextris tuis in vestitu deaurato, circumdata<br />

varietate » ( 37 ) ; « Teque Reginam celebrat potentem terra<br />

polusque » ( 38 ) ; « Hodie Maria Virgo caelos ascendit : gaudete<br />

quia cum Christo regnat in aeternum » ( 39 ).<br />

Quibus quidem praeter alia addendae sunt Litaniae Lauretanae,<br />

quae populo christiano Mariam Reginam identidem invocandam<br />

cotidie suadent. Atque etiam Mariae imperium, quod<br />

caelum terramque complectitur, iam a multis elapsis saeculis christiani<br />

meditali solent, quintum memoria recolentes' gloriosum<br />

mysterium Marialis Rosarii, quod potest caelestis Reginae mystica<br />

appellar! corona.<br />

Ars denique, quae christianis principiis innititur eorumque<br />

permovetur afflatu, utpote quae ingenuam sponteque editam christifidelium<br />

pietatem fideliter interpretetur, inde ab Ephesino Concilio,<br />

ut Reginam et Imperatricem Mariam effingit, regio in solio<br />

sedentem, regalibus ornatam insignibus, diademate redimitam,<br />

(Si) Ex Menaeo (byzantino) : Dominica post Natalem, in Canone, ad<br />

Matutinum.<br />

(35) Officium hymni 'Axdtioto? (in ritu byzantino).<br />

(36) Missah Aethiopicum, Anaphora Dominae nostrae Mariae, Matris<br />

Dei.<br />

(37) Brev. Rom., Versiculus sexti Respons.<br />

(38) Festum Assumptionis; hymnus Laudum.<br />

(39) Ibidem, ad Magnificat II Vesp.


LITT. ENC. «AD CAELI REGINAM » 401<br />

atque Angelorum Sanctorumque Caelitum circumfusam cohorte,<br />

quippe quae non modo in naturae res ac vires dominetur, sed in<br />

pravos quoque Satanae impulsus. Iconographia, ad regiam etiam<br />

Beatae Virginis Mariae dignitatem quod attinet, operibus, summo<br />

pulcherrimoque artificio factis, quovis tempore ditata est; atque<br />

eo usque processit ut divinum Redemptorem nostrum, fulgenti<br />

corona Matrem suam redimientem, coloribus redderet.<br />

Eiusmodi populari pietati obsecundantes, Romani Pontifices<br />

saepenumero Deiparae Virginis imagines, publica iam veneratione<br />

insignes, vel propriis ipsi manibus, vel per sacros ab se<br />

delegatos Antistites, diademate decorarunt.<br />

Ili<br />

Ut iam supra attigimus, Venerabiles Fratres, cum ex documentis<br />

antiquitus a maioribus traditis, tum ex sacra Liturgia,<br />

praecipuum, quo regalis Mariae dignitas innititur, principium<br />

procul dubio est divina eius maternitas. Quandoquidem enim in<br />

Sacris Litteris de Filio, quem Virgo concipiet, haec sententia legitur<br />

: « Filius Altissimi vocabitur, et dabit UH Dominus Deus sederci<br />

David patris eius et regnabit in domo lacob in aeternum et<br />

regni eius non erit finis » (W), ac praeterea Maria « Mater Domini<br />

» (4 1 ), nuncupatur, inde facile eruitur ipsam quoque esse<br />

Reginam, quippe quae Filium genuerit, qui eodem momento quo<br />

conceptus est, propter hypostaticam humanae naturae cum Verbo<br />

unionem, Rex, etiam ut homo, erat et rerum omnium Dominus.<br />

Itaque iure meritoque S. Ioannes Damascenus haec scribere<br />

potuit : « Vere omnis creaturae Domina facta est cum Creatoris<br />

Mater exstitit » (b 2 ) ; parique modo affirmari potest primum, qui<br />

regium Mariae munus cadesti ore nuntiavit, ipsum fuisse Gabrielem<br />

Archangelum.<br />

Attamen Beatissima Virgo Maria non tantum ob divinam<br />

suam maternitatem Regina est dicenda, sed etiam quia ex Dei voluntate<br />

in aeternae salutis nostrae opere eximias habuit partes.<br />

« Quid possit iucundius nobis suaviusque ad cogitandum accidere<br />

(¥>) Lue 1, 32. 33.<br />

(41) Ibid. 1, 43.<br />

(4%) S. IOANNES DAMASCENUS, De fide orthodoxa, 1. IV, e. 14, P.<br />

G. XCIV, 1158 s. B.


402 Plus PP. XII<br />

— ut Decessor Noster fel. ree. Pius XI scribebat — quam Christum<br />

nobis iure non tantum nativo, sed etiam acquisito, scilicet<br />

Redemptionis imperare? Servatori enim nostro quanti steterimus<br />

obliviosi utinam homines recolant omnes: "non corruptibilibus<br />

auro vel argento redempti estis,... sed pretioso sanguine quasi<br />

Agni immaculati Christi et incontaminati" (•#). Iam nostri non<br />

sumus, cum Christus " pretio magno " (44) nos emerit » (4 5 ).<br />

Iamvero in hoc perficiendo redemptionis opere Beatissima<br />

Virgo Maria prof ecto f uit cum Christo intime consociata ; merito<br />

igitur in Sacra Liturgia canitur : « Stabat Sancta Maria Caeli<br />

Regina et mundi Domina iuxta crucem Domini Nostri lesu Christi<br />

dolorosa » (4 6 ). Quapropter, ut iam media aetate piissimus S.<br />

Anselmi discipulus scribebat, « sicut... Deus sua potentia parando<br />

cuncta, pater est et Dominus omnium, ita Beata Maria suis<br />

meritis cuncta reparando, Mater est et Domina rerum ; Deus enim<br />

est Dominus omnium, singula in sua natura propria iussione<br />

constituendo, et Maria est Domina rerum, singula congenitae dignitari<br />

per illam, quam meruit gratiam, restituendo » (47). Etenim,<br />

« sicut Christus, eo quod nos redemit, speciali titulo Dominus<br />

est ac Rex noster, ita et Beata Virgo, propter singularem<br />

modum, quo ad nostram redemptionem concurrit, et substantiam<br />

suam ministrando, et illum prò nobis voluntarie offerendo, nostramque<br />

salutem singulariter desiderando, petendo, procurando<br />

» (#).<br />

Quibus ex rationibus huiusmodi argumentum eruitur : si<br />

Maria, in spirituali procuranda salute, cum lesu Christo, ipsius<br />

salutis principio, ex Dei placito sociata fuit, et quidem simili quodam<br />

modo, quo Heva fuit cum Adam, mortis principio, consociata,<br />

ita ut asseverari possit nostrae salutis opus, secundum quandam<br />

« recapitulationem » (4$) peractum fuisse, in qua genus hu-<br />

(43) I Petr. 1, 18, 19.<br />

(+*) / Cor. 6, 20.<br />

(45) Plus XI, Litt. Enc. Quas pcimas: A. A. S. XVII, 1925, p. 599.<br />

(Jfi) Festum septem dolorum B. Mariae Virg., Tractus.<br />

(47) EADMERUS, De excellentia Virginis Mariae, e. 11: P. L. CLIX,<br />

508 A B.<br />

(48) F. SUAREZ, De mysteriis vitae Christi, disp. XXII, sect. II ed.<br />

Vivès, XIX, 327.<br />

(49) S. IRENAEUS, Adv. haer., V, 19, 1: P. G. VII. 1175 B.


LITT. ENC. « AD CAELI REGINAM » 403<br />

manum, sicut per virginem morti adstrictum fuit, ita per virginem<br />

salva tur; si praeterea asseverari itidem potest hanc gloriosissimam<br />

Dominam ideo fuisse Christi matrem delectam « ut redimendi generis<br />

humani consors efficeretur » ( 50 ), et si reapse « ipsa fuit quae<br />

vel propriae vel hereditariae labis expers, arctissime semper cum<br />

Filio suo coniuncta, eundem in Golgotha, una cum maternorum<br />

iurium maternique amoris sui holocausto, nova veluti Heva, prò<br />

omnibus Adae filiis, miserando eius lapsu foedatis, aeterno Patri<br />

obtulit » ( 51 ) ; inde procul dubio concludere licet, quemadmodum<br />

Christus, novus Adam, non tantum quia Dei Filius est, Rex dici<br />

debet, sed etiam quia Redemptor est noster, ita quodam analogiae<br />

modo, Beatissimam Virginem esse Reginam non tantummodo<br />

quia mater Dei est, verum etiam quod nova veluti Heva<br />

cum novo Adam consociata fuit.<br />

Iamvero piena, propria et absoluta significatione, unus Iesus<br />

Christus, Deus et homo, Rex est; attamen Maria quoque, quamvis<br />

temperato modo et analogiae ratione utpote Christi Dei mater,<br />

socia in divini Redemptoris opera, et in eius cum hostibus<br />

pugna in eiusque super omnes adepta Victoria, regalem participat<br />

dignitatem. Ex hac enim cum Christo Rege coniunctione<br />

splendorem celsitudinemque attingit, qua creatarum rerum omnium<br />

excellentiam exsuperat; ex hac cum Christo coniunctione<br />

regalis facultas oritur, qua ipsa potest Divini Redemptoris Regni<br />

dispensare thesauros; ex hac denique cum Christo coniunctione<br />

materni eius patrocinii apud Filium et Patrem elicitur exhausta<br />

numquam efficacia.<br />

Nullum igitur dubium est Mariam Sanctissimam dignitate<br />

sua super omnes res creatas excellere itemque super omnes post<br />

Filium suum obtinere primatum. « Tu denique — ita S. Sophronius<br />

— omnem creaturam longe transgressa es... quid sublimius<br />

esse queat hoc gaudio, o Virgo Mater? Seu quid excellentius esse<br />

possit hac gratia, quam tu sola divinitus sortita es? » ( 52 ). Cui<br />

praeconio hanc laudem S. Germanus adiungit : « Superat creata<br />

(50) pius XI, Epist. Auspicatiti profecto: A. A. S. XXV, 1933, p. 80.<br />

(51) Plus XII, Litt. Enc. Mystici Corpon's: A. A. S. XXXV, 1943,<br />

p. 247. i<br />

(52) S. SOPHRONIUS, In Annunciationem Beatae Mariae Virginis: P.<br />

G. XCVIII, 354 B.


404 Plus PP. XII<br />

omnia tuus honor et dignitas; prae angelis maior excellentia tua »<br />

( ss ). Ac S. Ioannes Damascenus eo usque procedit, ut in hanc<br />

exeat sententiam : « Infinitum Dei servorum ac Matris discrimen<br />

est » (54).<br />

Ad hunc excellentissimum intellegendum dignitatis gradum,<br />

quem Deiparens super creata omnia adepta est, considerare iuvat<br />

Sanctam Dei Genetricem iam in primo temporis momento, quo<br />

concepta fuit, tali gratiarum abundantia repletam fuisse, ut Sanctorum<br />

omnium gratiam superaret. Quapropter — ut Decessor<br />

Noster fel. ree. Pius IX in Litteris Apostolicis scripsit — ineffabilis<br />

Deus « illam longe ante omnes angelicos spiritus cunctosque<br />

Sanctos, caelestium omnium charismatum copia de Thesauro<br />

divinitatis deprompta ita mirifice cumulavit, ut ipsa ab omni<br />

prorsus peccati labe semper libera, ac tota pulchra et perfecta,<br />

eam innocentiae et sanctitatis plenitudinem prae se ferret, qua<br />

maior sub Deo nullatenus intelligitur et quam praeter Deum nemo<br />

assequi cogitando potest » i 55 ).<br />

Praeterea Beata Virgo non solummodo supremum, post<br />

Christum, excellentiae ac perfectionis gradum obtinuit, verum<br />

etiam aliquam illius efficacitatis participationem, qua eius Filius<br />

ac Redemptor noster in mentes et in voluntates hominum regnare<br />

iure meritoque dicitur. Si enim Verbum per Humanitatem<br />

assumptam miracula patrat et gratiam infundit, si Sacramentis,<br />

si Sanctis suis tamquam instrumentis utitur ad animorum salutem,<br />

cur Matris suae Sanctissimae munere et opere non utatur ad<br />

Redemptionis fructus nobis impertiendos? « Maternum sane —<br />

ita idem Decessor Noster imm. mem. Pius IX — in nos gerens<br />

animum nostraeque salutis negotia tractans, de universo humano<br />

genere est sollicita, caeli terraeque Regina a Domino constituta,<br />

ac super omnes Angelorum choros Sanctorumque Caelitum ordines<br />

exaitata, adstans a dexteris unigeniti Filii sui Domini Nostri<br />

Iesu Christi, maternis suis precibus validissime impetrat, et quod<br />

quaerit invenit, ac frustrari non potest » ( 5€ ). Quam ad rem alius<br />

(53) s. GERMANUS, Hom. II in Dormitionem Beatae Maciae Virginia:<br />

P. G. XCVIII, 354 B.<br />

(H) S. IOANNES DAMASCENUS, Hom. I in Dormitone Beatae Marine<br />

Virginia : P. G. XCVI, 715 A.<br />

(55) Pius IX, Bulla Ineffabilis Deus: Acta Pii IX, I, p. 597-598.<br />

(50) Ibid. p. 618.


LITT. ENC. «AD CAELI REGINAM » 405<br />

Decessor Noster fel. ree. Leo XIII edixit Beatissimae Virgini Mariae<br />

in gratiarum largitione concessam esse « paene immensam »<br />

potestatem ( 57 ) ; ac S. Pius X adiungit Mariam hoc munus obire<br />

« veluti materno iure » ( 55 ).<br />

Glorientur itaque omnes christifideles se Deiparae Virginis<br />

imperio subici, quae et regali gaudet potestate et materno flagrat<br />

amore.<br />

In his tamen aliisve quaestionibus ad Beatam Virginem<br />

spectantibus, curent theologi ac divini verbi praecones ut quasdam<br />

e recto itinere aberrationes devitent, ne in duplicis generis<br />

errores inducantur; caveant nempe et sententias fundamento carentes<br />

ac verità tem quadam verborum superlatione excedentes; et<br />

nimiam mentis angustiam in singulari illa, omnino excelsa, immo<br />

fere divina Deiparae dignitate consideranda, quam quidem Doctor<br />

Angelicus eidem agnoscendam esse docet « ex bono infinito quod<br />

est Deus » ( ó9 ).<br />

Ceteroquin hoc etiam in christianae doctrinae capite, sicut in<br />

aliis, « proxima et universalis veritatis norma » vivum Ecclesiae<br />

Magisterium omnibus prostat, quod Christus constituit « ad ea<br />

quoque illustranda et enudeanda quae in fidei deposito nonnisi<br />

obscure ac veluti implicite continentur ( 60 ).<br />

IV<br />

E christianae igitur vetustatis monumentis, e liturgicis precibus,<br />

ex indito christiano populo religionis sensu, ex operibùs<br />

arte confectis, undique collegimus voces quae asserunt Deiparam<br />

Virginem regali dignitate praestare; rationes etiam quas S. Theologia<br />

ex divinae fidei thesauro deducendo astruit eandem veritatem<br />

prorsus confirmare arguimus. Tot ex allatis testimoniis quasi<br />

latissime resonans concentus efficitur qui extollit regii honoris<br />

praecelsum fastigium Dei hominumque Matris, cui cuncta creata<br />

(57) LEO XIII, Litt. Enc. Adiutricem populi: A. S. S. XXVIII, 1895-<br />

1896, p. 130.<br />

(58) pius X, Litt. Enc. Ad diem illum: A. S. S. XXXVI, 1903-1904,<br />

p. 455.<br />

(59) S. THOMAS, Stimma Theol., I, q. 25, a. 6, ad 4.<br />

(60) Plus XII, Litt. Enc. Humani generis: A.A.S., XLII, 1950, p. 569.


406 PIUS PP. XII<br />

subsunt, quae est « exaitata super choros angelorum ad caelestia<br />

regna » ( S1 ).<br />

Cum vero, maturo ponderatoque Consilio, persuasum Nobis<br />

habeamus magna oritura esse Ecclesiae emolumenta, si quasi in<br />

suo candelabro rutilantior lucerna posita, illa solide probata veritas<br />

manifestior omnibus refulgeat, Apostolica Nostra Potestate<br />

decernimus et instituimus festum Mariae Reginae, quod toto terrarum<br />

orbe quotannis die XXXI mensis Maii est celebrandum.<br />

Itemque id iubemus ut eodem die humani generis consecratio Immaculato<br />

Cordi Beatae Virginis iteretur. In hoc enim magna<br />

spes nititur, fore ut felix oriatur aevum, religionis triumpho et<br />

Christiana pace serenum.<br />

Quapropter videant omnes ut, ad solium miserationis et<br />

gratiae Reginae et Matris nostrae perituri opem in adversis rebus,<br />

lucem in tenebris, solarium in moerore ac fletu, accedant maiore<br />

quam antea nunc fiducia freti; et quod praecipuum est, contendant<br />

ut ex peccati servitute sese eripiant, atque tantae Matris regali<br />

sceptro, fragranti filiorum immixtum pietati, indeclinabile<br />

exhibeant obsequium. Populorum multitudine eius frequententur<br />

tempia celebrentur festa ; precatoria eius corona omnium in<br />

manibus versetur; atque in sacris aedibus, in domibus, in valetudinariis,<br />

in vinculis publicis, ad eius concinendas laudes vel paucorum<br />

christifidelium coetus, vel conferta agmina consociet. Summo<br />

in honore sit Mariae nomen, quod nectare dulcius et gemma<br />

quavis pretiosius est; ne quispiam in ipsum, tanta maiestate decorum<br />

et materna gratia venerabile, exsecranda verba coniciat, quod<br />

quidem foedi animi indicium est; neve aliquid debita reverentia<br />

carens proferre audeat.<br />

Caelestis Reginae nostraeque Matris amantissimae excelsas<br />

virtutes contendant omnes, prò sua cuiusque condicione, suos in<br />

animos suosque in mores vigili actuosoque studio referre. Inde<br />

enim consequetur ut qui christiano nomine censentur, tantam<br />

colentes imitantesque Reginam ac Parentem, tandem haud fallacis<br />

nominis fratres se sentiant, ac pertaesi invidias et nimium habendi<br />

cupiditates, socialem amorem provehant, tenuium iura vereantur,<br />

pacem diligant. Neve igitur quisquam se putet Mariae<br />

(&0 Ex Breo. Rom. : Festum Assumptionis Beatae Mariae Virginis.


LITT. ENC. «AD CAELI REGINAM » 407<br />

filium, facile in eius praesentissimam tutelam accipiendum, nisi<br />

ad eius exemplar iustum, mitem et castum se praestiterit, et verae<br />

notae fraternitatis studium non laedendo et nocendo, immo iuvando<br />

et solando, contulerit.<br />

Sunt in nonnullis orbis terrarum regionibus qui ob christianum<br />

nomen per iniuriam vexantur atque divinis humanisque<br />

libertatis iuribus destituuntur; quae ad arcenda mala nihil adhuc<br />

valent iustissimae expostulationes, atque iteratae querelae. Ad insontes<br />

afflictosque filios convertat misericordes oculos suos, quorum<br />

lumen tempestates nimbosque serenando depellit, potens rerum<br />

aevorumque Domina, quae novit virginei pondere pedis pacare<br />

proterva; atque illis haud sero concedat ut libertate tandem<br />

debita fruentes, publica religionis officia obire queant; atque dum<br />

Evangelii causae inserviunt, concordi opera et egregiis virtutibus,<br />

quae inter dura in exemplum fulgent, terrestrium quoque civitatum<br />

robori et incrementis prosint.<br />

Opinamur etiam id, quod per Encyclicas has Litteras instituimus<br />

festum, quo luculentius omnes agnoscant ac studiosius<br />

venerentur Deiparae clemens maternumque imperium, multum<br />

ad id conferre posse ut gentium pax, quam res anxietatis plenae<br />

cotidie fere conturbant, servetur, solidetur, perennet. Nonne ea<br />

arcus est ad Deum positus in nubibus, paciferi foederis signum?<br />

( 62 ). « Vide arcum, et benedic eum qui fecit illum, valde speciosus<br />

est in splendore suo : gyravit caelum in circuitu gloriae suae,<br />

manus Excelsi aperuerunt illum » ( 6S ). Quisquis igitur est qui<br />

caelestium hominumque Dominam colit, — nemo autem se solutum<br />

arbitretur ab hoc impendendo grati amantisque animi tributo<br />

— praesentissimam invocet Reginam, sequestram pacis; in<br />

honore habeat, ac tueatur pacem, quae minime est impunita nequitia,<br />

minime infrenata libertas, sed sub divinae voluntatis nutu<br />

et imperio bene ordinata concordia ; ad quam tegendam et augendam<br />

materna Mariae Virginis hortamina et iussa impellunt.<br />

Plurimum cum optemus, ut Regina Materque Christiani<br />

populi haec vota nostra suscipiat et sua hilaret pace concussas<br />

odiis terras, et nobis omnibus Iesum post hoc exsilium ostendat,<br />

qui erit pax et gaudium nostrum perpetuum; vobis, Venerabiles<br />

(62) Cfr. Gen. 9, 13.<br />

(63) Eccli. 43, 12-13.


408 PIUS PP. XII<br />

Fratres, et gregibus vestris, omnipotentis Dei auxilii auspicem,<br />

nostraeque caritatis testem, apostolicam Benedictionem peramanter<br />

impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, in Festo Maternitatis Beatae<br />

Mariae Virginis, die XI mensis Octobris anno MDCCCCLIV,<br />

Pontificatus Nostris sexto decimo.<br />

PIUS PP. XII


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong><br />

<strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Summus Pontifex<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.ura P. D. Valerinm lii. S. Silvestri in Capite S.B.E. Presa. Cardinalem<br />

Valeri, Praeiecrum S. Congregationis de Beligiosis, qnem Legatimi miitii ad Conveninra<br />

Marialem e tela Canadensi regione ad Sandnarinm B. Hariae V. indictnm, « Capde-la-Nadeleine<br />

» nuncnpainm, in Trilluvianensi dioecesi. - 2 Inlii 1954. (*)<br />

Permagnus profecto exstat amor in catholica Canadensium natione studiumque<br />

vehemens divinae religionis, quam majores eorum primum et maxime<br />

ex Gallia, tum ex Hibernia, mox deniqne aliunde auspicato advecti sunt, quamque<br />

et ipsi sancte fideliterque coluerunt et posteris inviolate servandam tradiderunt.<br />

Ab ejusdem nationis primordiis constans quoque semper fuit Apostolicae<br />

hujus Sedis cum Canadensibus vicissitudo benevolentiae consuetudoque<br />

officiorum. Quanta vero sit populi illius pietas erga Beatam Mariam Virginem,<br />

magnificum dedit testimonium Congressus Marialis, qui, septem abhinc annos,<br />

exeunte saeculo ab Octaviensi archidioecesi condita, in ipsa urbe Octavia ex<br />

tota regione Canadensi habitus est, quique Nostra per Legatum praesentia splendidior<br />

effectus, secundum piane felicemque exitum sortitus est. Nunc autem,<br />

hoc vertente anno Deiparae Immaculatae dicato, novus Conventus Marialis e<br />

tota Canadia proximo mense Augusto celebrabitur, ad sanctuarium Nostrae Dominae<br />

de Cap, et simulacrum Mariae Virginis, quod in eo religiosissime colitur,<br />

sollemni ritu coronabitur. Quapropter Nos indictam Congressionem, ad religionem<br />

Deiparae in populo exacuendam, non modo probamus ac dilaudamus, verum<br />

etiam, prò Nostra in Canadensem Nationem benevolentia, eidem praesentes<br />

esse ac praeesse exoptamus. Te itaque, Dilecte Fili Noster, qui Romanae purpurae<br />

splendore praefulges, prò egregia tua erga Caelestem Matrem pietate,<br />

Legatum Nostrum hisce litteris elgimus ac renuntiamus, ut in sanctuario Nostrae<br />

Dominae de Cap, in Trifluvianensi dioecesi de Canada sito, perinsigne<br />

Virginis simulacrum nomine Nostro Nostraque auctoritate aurea corona exornes<br />

et Congressui Mariali e tota Canadia ibidem ineundo, Nostram gerens personam,<br />

sollemniter praesideas. Quo autem ipsius Conventus celebratio majores pariat<br />

spirituales fructus, tibi ultro potestatem damus, ut, die constituta, Sacro pontificali<br />

ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine Nostro benedicas, plenariam<br />

indulgentiam iisdem proponens, assuetis Ecclesiae condicionibus lucrandam.<br />

Divinorum interea donorum conciliatrix et nuntia, peculiarisque Nostrae dilectionis<br />

testis esto Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Noster, Venerabili<br />

Fratri Episcopo Trifluvianensi, iisque omnibus, qui sacris sollemnibus<br />

intererunt, amantissime in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die II mensis Julii, in Visitatione<br />

Beatae Mariae Virginis, anno MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

(*) In Ada ap. sed., 46 (1954) p. 481-482.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 509<br />

Allocali» Pii Pp. XII iis qaae inierfnemni Convenlni Solaliiaiis inlernalionalis «Filiarnm<br />

Hariae Inunacnlaiae », Bomae habiio. - 17 Innii 1954. (*)<br />

Chères Enfants de Marie Immaculée,<br />

Dans l'Encyclique « Fulgens Corona», par laquelle Nous avons proclamé<br />

l'Année mariale actuellement en cours, Nous demandions à tous les fidèdes que<br />

cette année fùt marquée par une étude plus attentive des prérogatives de Marie<br />

en vue de mieux l'imiter et de la prier davantage. Nous les invitkms aussi à<br />

prendre part aux fètes, congrès ou pèlegrinages, organisés en l'honneur de la<br />

Mère de Dieu. Or vous avez, chères Enfants, réalisé à la lettre Nos désirs,<br />

avec une docilité et un empressement qui réjouissent Notre coeur et Nous font<br />

augurer les meilleurs fruits pour votre Association internationaJe, pour vos<br />

différents groupes et pour chacune d'entre vous.<br />

Qui d'ailleurs était mieux préparé à comprendre pleinement le sens profond<br />

de ces manifestations ? N'étes-vous pas à titre special les enfants de<br />

l'Immaculée, par votre consécration individuelle mùrement réfléchie, souvent<br />

renouvelée et loyalement pratiquée? Cette année doit donc marquer une grande<br />

date dans votre histoire. Il y a sept ans, la canonisation de Sainte Catherine<br />

Labouré coìncidait providentie&lement avec le centenaire de votre Association,<br />

et de méme que la naissance de celle-ci a prelude à la définition du dogme de<br />

l'Immaculée Conception, en enflammant d'une intense dévotion les àmes ravies<br />

de ce grand privilège marial, ainsi le pèlerinage qui s'achève aujord'hui à Rome<br />

doit, Nous le souhaitons vivement, stimuler l'ardeur de votre piété et l'élan<br />

généreux de vos activités apostoliques. Nous savons que c'est la préoccupation<br />

de vos directeurs et des animatrices de vos groupes, et Nous pensons que par<br />

leur intermédiaire, comme jadis par la voix de sa fidèle servante, Catherine<br />

Labouré, Marie veut auiourd'hui renouveler son invitation aux àmes ferventes et<br />

faire converger leurs regards et leurs coeurs vers ses mains de gràce, dont ne<br />

cessent de jaillir des rayons de lumière : « O Marie concue sans péché, priez<br />

pour nous qui avons recouis à vous n.<br />

Puissiez-vous, chères enfants de Maria Immaculée, mettre dans cette invocation,<br />

diffusée à travers l'univers chrétien par la médaille miraculeuse, toute<br />

l'admiration et toute la confiance que mérite votre celeste patronne. Marie, à<br />

vrai dire, est la mère de tous les chrétiens ; mais l'origine surnaturelte de votre<br />

Association, l'application qua vous avez mise à pénétrer la grandeur de ses<br />

privilèges, l'amour avec lequel vous vous ètes consacrées à Elle, sont autant<br />

de liens qui vous unissent à l'Immaculée d'une facon particulière. Entretenez<br />

donc à son égard la plus vive admiration! Ne craigntz jamais d'exalter trop celle<br />

qui resplendira dans l'éternité comme le chef-d'oeuvre de Dieu, la plus merveilleuse<br />

des créatures, le miroir le plus éclatant des perfections divines. C'est<br />

pour devenir la Mère de Dieu qu'elle a recu de son divin Fils tous les dons<br />

de la nature et de la gràce. Voilà pourquoi le eulte de la Vierge, si du moins<br />

on le comprend bien, loin de rien òter à la gioire de Dieu, remonte immédiatement<br />

à Lui, l'Auteur de tout bien, qui Fa voulue si grande et si pure.<br />

(*) In Acta ap. sed., 46 (1954) p. 491-494.


510 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ayez grande confiance dans l'intercession de la Très Sainte Vierge et<br />

demandez-lui instamment de vous aider à tenir vos promesses. Vous ne pourriez<br />

en effet y rester fidèles sans un secours special, car, de toutes parts, le monde<br />

invite au laisser-aller, à la facilité et souvent mème au péché ; tandis que vous<br />

cherchez ìoyalement à faire le bien, il pénètre en vous par ses images, sa<br />

publicité, ses spectacles, il impose à votre esprit ses maximes, à votre goùt sa<br />

mode, et vous n'échapperiez pas seules à ses embùches et ses diformations.<br />

Voilà pourquoi votre Assoeiation constitue une aide providentielle, en vous<br />

éclajrant et en vous soutenant dans le combat spirituel, qui se livre nécessairement<br />

entre le monde et vous.<br />

Vous avez d'abord besoin d'une formation chrétienne sérieuse. Vexplication<br />

du catechismo recue à l'àge de dix ou douze ans, si soignée qu'on l'imagine,<br />

ne saurait suffire pour toute la vie. A mesure que vous grandissez, vous<br />

rencontrez de noiivelles difficultés et de nouveaux problemes, qui appellent des<br />

éclaircissements et les conseils de ceux qui vous parlent au nom de l'Eglise.<br />

Vous aurez aussi à coeur de lire la revue de votre Assoeiation, qui s'adressant<br />

à un nombre important d'adhérentes, et basée sur une large information, répond<br />

aux questions que se pose toute Enfant de Marie.<br />

Etudiez personnellement la doctrine chrétienne dans les óuvrages que l'on<br />

vous indiquera ; méditez les grands mystères qui nourrissent la piété ; lisez les<br />

Evangiles, où vit à jamais le Divin Maitre dans ses paroles de vérité, dans ses<br />

gestes de miséricorde, dans la sublime simplicité de son Coeur doux et humble.<br />

Aitnez à prendre contact avec la vie des saints, ces héros du christianisme,<br />

si humains et si courageux, et recherchez-y tout ce qui peut alimenter, approfondir<br />

et fortifier votre foi.<br />

Vous vivez en effet dans un monde constamment oublieux de Dieu et<br />

de Fau-delà, où la seule préccapation de la foule semble ètre la satisfaction<br />

des besoins temporels, le bien-ètre, He plaisir, la vanite. Pour garder votre liberté<br />

en face d'appels, souvent intéressés, qui s'adressent de toutes parts à vos sens,<br />

à votre curiosité, qui sollicitent votre attention, votre temps, votre argent, parfois<br />

mème votre coeur, il faut édifier au dedans de vous une forteresse spirituelle,<br />

où, dans le recueillement et le silence, vous continuiez à écouter respectueusement<br />

la voix de Dieu ; en un mot, ayez une vie intérieure nourrie d'une<br />

foi solide et éclairée.<br />

Cette raison suffirait déjà pour vous inciter à vous unir et à étudier ensemble<br />

l'enseignement de l'Eglise ; mais il en est d'autres, non moins importantes.<br />

Dans votre Assoeiation vous trouverez non seulement la lumière, mais aussi la<br />

force. De vous sentir nombreuses et pleinement d'accord sur l'idéal de votre<br />

vie chrétienne, n'est-ce pas un puissant soutien dans l'action quotidienne ? Car<br />

il ne suffit pas de savoir; il faut agir en conséquence, il faut se compromettre<br />

et vaincre le respect humain. L'attitude nette qu'une jeune falle isolée n'oserà<br />

guère adopter, plusieurs, qui auront réfléchi et prie ensemble, la prendront sans<br />

crainte. Il est inutile de donner ici beaucoup de précisions ; les points sur<br />

lesquets la morale chrétienne deniande l'effort généreux et la réaction décidée<br />

de la jeunesse, vous les connaissez bien : ce sont la tenue d'abord, puis les<br />

conversations, les lectures, les spectacles, les relations. Oh! combien de jeunes


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 511<br />

filles ne croient pas commettre de faute, en suivant docilement certaines modes<br />

éhontées. Elles rougiraient certes, si elles devinaient l'impression et Jes sentiments<br />

de ceux qui les regardent. Que ne voient-elles le tort cause par les excès<br />

de certains exercices de gymnastique et de sport, qui ne conviennent pas à des<br />

jeunes filles vertueuses ? Que de péchés commis ou provoqués par des conversations<br />

trop libres, par des spectacles immodestes, par des lectures dangereuses.<br />

Oh ! que les consciences soni devenues làches et les moeurs paìennes !<br />

La plupart d'entre vous, chères enfants de Marie Immacuflée, se destinent<br />

au mariage. Puissiez-vous dans vos réunions, sous la conduite prudente de guides<br />

expérimentés, comprendre à la lumière de vos responsabilités prochaines<br />

quelle doit ètre votre ccnduite aujourd'hui et comment on se prépare dignement<br />

à la haute mission de mère de famille. Comment répondrez-vous devant<br />

Dieu de l'àme de vos enfants, si vous ne savez pas vous imposer à vous-mémes<br />

dès maintenant la retenue, la mattrise de soi, sans lesquelles il devient impossible<br />

d'observer les commandeinents de Dieu et de rempHir les devoirs de<br />

l'éducateur ?<br />

Et si la gràce divine vous invitait à la vie parfaite, craignez de rester<br />

sourdes à son appel et de vous rendre indigues d'un si grand don par des<br />

négligences et des complaisances coupables.<br />

Quel que soit d'ailleurs le genre de vie que Dieu vous réserve, comportezvous<br />

dès maintenant avec l'aide de la Très Sainte Vierge selon la noblesse<br />

contractée au baptème. Car la filliatioii divine, qui donne à l'homme non seulement<br />

le nom, mais aussi notre Mère, nous en fera comprendre et aimer les<br />

obligations. Jesus lui-méme du haut de sa croix voulut ratifier par un don<br />

symbolique et efficace la maternité spirituelle de Marie à Pégard des hommes,<br />

quand il prononea les paroles mémorables : « Femme, voici ton fils ». En la<br />

personne du disciple bien-aimé, il confiait ainsi oute la chrétienté à la Très<br />

Sainte Vierge. Le « Fiat » de PIncarnation, sa collabóration à l'oeuvre de son<br />

Fils, Pintensité des souffrancss endurées pendant la Passion, et cette mort de<br />

l'àme qu'elle éprouva au Calvaire, avaient ouvert le coeur de Marie à l'amour<br />

universel de Phumanité, et la décision de son divin Fils imprima He sceau de<br />

Ha toute puissance à sa maternité de gràce. Désormais l'immense pouvoir d'intercession,<br />

que lui confère auprès de Jesus son titre de Mère, elle le consacre<br />

tout entier à sauver ceux que Jesus lui désigne du haut du ciel, en lui disant<br />

encore : « Femme, voici tes enfants ».<br />

Demandez, chères Enfants, à la Vierge Immaculée, de vous obtenir un<br />

esprit filial vis-à-vis de Dieu. Qu'eile vous enseigne à prier, cornine elle le fit<br />

dans son Magnificat, le regard tourné vers le Tout-Puissant avec joie et reconnaissance;<br />

qu'elle vous enseigne la docilité, comme elle le fit à Cana, quand<br />

elle suggéra aux serviteurs de faire tout ce que leur dirait son divin Fils ;<br />

qu'elle vous obtienne enfin une immense charité fraternellle et apostolique,<br />

comme elle le fit par sa prière au milieu des premiers chrétiens réunis au Cénacle.<br />

Tandis que Nous formulons ces souhaits, Nous vous assurons encore de<br />

toute l'affection de Notre coeur paternel, et Nous vous donnons, en gage des<br />

abondantes faveurs du ciel, pour vous-mèmes, vos familles, tous ceux qui vous<br />

sont chers, Notre Bénédiction Apostolique.


512 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Nnniiai radiophonicM Pii Pp. XII CkrìsHfidelilms Btilanniae Minori*, peregrini! ad Sancisirium<br />

«Sauté Anne d'Anray» nnncnpalnm. - 26 Inlii 1954. (*)<br />

Chers fils et filles de Bretagne, pèlerins de Sainte Anne d'Auray,<br />

Au moment où le très vènere et très digne Cardinal Archevéque de<br />

Rennes se dispose à lire la consécraton qui renouvellera le don de vous-mèmes,<br />

de vos familles, de vos malades, de vos écoles, de vos paroisses, au Coeur<br />

Immaculé de Marie, le Pére de tous les fidèles se rend attentif à cette grande<br />

action, il vient vous encourager et vous bénir. S'il Nous est permis de reprendre<br />

à Notre Saint Prédécesseur Pie X les paroles qu'il adressait en 1906<br />

au Cardinal Labouré, Nous voudrions vous dire, en cette circonstance solennelle,<br />

qu'«au milieu des haines dont la foi catholique est l'objet», c'est particulièrement<br />

de vous que a Nous attendons... la meilleur part de Notre joie».<br />

La Bretagne, Nous le savons, a toujours été une Terre de Marie, et<br />

elle veut le demeurer. Les signes de votre dévotion à la Très Sainte Vierge<br />

sont innombrables : dans vos diocèses, combien de Vierges couronnées recoivent<br />

chaque jour Thommage de vos prières; dans vos familles, combien ont<br />

recu au saint baptème le nom de Marie ! Oh ! portez-le tous dans le coenr<br />

ce nom bèni de la Mère de Dien! Honorez-le par votre piété, honorez-le plus<br />

encore par votre vie!<br />

Que la consécration solennelle d'aujourd'hui soit pour vous un rempart<br />

contre les tentations, un motif de confiance dans la prière, un stimulant dans<br />

la lutte de tous les jours au service de Dieu. Quiconque s'est consacré à Marie<br />

lui appartient de facon speciale. Il est devenu comme un sanctuaire de la<br />

Très Sainte Vierge ; l'image de Marie l'aide à écarter avec energie toute pensée<br />

rnauvaise ; l'amour de Marie lui donne le courage d'entreprendre de grandes<br />

choses, de vaincre le respect humain, de secouer l'égoisme, de servir et d'obéir<br />

patiemment. Le regard fixé intérieurement sur elle, il s'affectionne à la<br />

pureté, à l'humilité, à la charité, dont l'àme de la Vierge était rayonnante,<br />

il prend en haine le péché, il le combat en lui-mème et lui fait la guerre<br />

de toutes ses forces. Quand il voit l'Immaculée fouler aux pieds le serpent<br />

infernal, quand il contemple la Mère de Dieu qui élève entre ses bras son<br />

divin Fils, sa volonté ne peut plus avoir aucune complaisance pour le mal ;<br />

au contraire, il est fier d'appartenir à Jesus et à Marie, il sait aussi que<br />

Marie le presse de faire tout ce que Jesus commande ou désire.<br />

Mettez-vous donc avec confiance sous le manteau qu'elle ouvre de ses<br />

deux bras maternels pour accueillir tous ses enfants ; que tous les fils de<br />

Bretagne se retrouvent nnis sous son patronage ; qu'ils lui fassent une cour<br />

et une garde d'honneur et se montrent partout et toujours de dignes fils<br />

d'une telle Mère.<br />

Les exemples ne manquent pas, dans votre histoire, d'extraordinaire et<br />

très feconde dévotion à Marie. Nous n'en citerons qu'un seul, le plus remarquable<br />

sans doute, celui de saint Louis-Marie Grignion de Montfort, que Nous<br />

(*) In Ada ap. sed., 46 (1954) p. 495-498.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 513<br />

avons eu le bonheur d'élever aux honneurs suprèmes de l'Eglise le 20 juillet<br />

1947. Recevant le lendemain les nombreanx pèlerins bretons, vendéens et poitevins<br />

venus à Rome en cette occasion, Nons déclarions : « Tons les saints,<br />

assuréinent, ont été grands serviteurs de Marie, et tous lui ont conduit les<br />

Imes ; il (Saint Louis-Marie) est incontestabJeinent un de ceux qui ont travaillé<br />

le plus ardemment et le plus efficacement à la faire aimer et servir».<br />

Aujourd'hui, Nous adressant à tous ceux qui entendent faire de leur consécration<br />

au Coeur Immaculé de Marie un acte important et définitif, Nous<br />

leur disons : à l'imitation de saint Louis-Marie Grignion de Montfort et de<br />

tous les saints bretons, faites aimer et servir Marie.<br />

Cela suppose avant tout que vous pratiquerez vous-mèmes les vertus de<br />

Marie: la délicatesse de son Coeur Immaculé; le recueillement et l'esprit de<br />

prière, dont parie l'Evangile, quand il rappelle par deux fois (1) qu'elle conservait<br />

dans son coeur le souvenir des gràces de Dieu et des actions de l'Enfant<br />

Jesus; l'amour de Dieu, humble, ardent et joyeux, qui édate dans le Magnificat;<br />

l'amour des autres égaletnent, de tous les autres, de ses amis, de<br />

Jtous les hommes, cette charité incotnparable qui la fait voler au service<br />

de sa «rasine Elisabeth, dès qu'elle apprend sa prochaine maternité, qui la<br />

rend attentive à la gène des époux, quand le vin vient à manquer aux noces<br />

de Cana, qui l'unit enfin de facon si douloureuse et si profonde aux souffrano.es<br />

de son divin Fils pour le salut du genre humain. Oui, la Très Sainte Vierge,<br />

dont la condition fut si humble, dont l'Evangile ne rapporte que si peu de<br />

choses, dont le silence remplit presque toute la vie, la Sainte Vierge a vu<br />

Dieu accomplir en elle les plus gràndes choses sans perdre cette étonnante<br />

modestie qui remplit d'admiration. Et c'est pourquoi elle reste le modèle<br />

de tous les chrétiens. Avec le Sauveur lui-méme elle est demeurée cachée à<br />

Nazareth, unie à Lui dans la douceur et l'humilité, dans l'accomplissement<br />

du devoir quotidien et des travaux domestiques, dans la patience et la prière.<br />

On ne connaìt d'elle aucun miracle, aucune action extraordinaire, mais elle a<br />

aimé Dieu de tout son esprit, et de toute son àme, de tout son esprit, et<br />

de toute sa force. C'est là le premier commandement. Et elle a aimé le prochain<br />

comme soi-mème. e De plus grand que ceux-là il n'est aucum autre commandement<br />

» (2).<br />

Toutefois, les fidèles qui ressentent pour la Très Sainte Vierge une dévotion<br />

speciale, veulent souvent mettre toute leur vie à son service et s'unir à<br />

d'autres pour propager son eulte. Il existe depuis des siècles dans l'Eglise<br />

des Associations placées sous le patronage de Marie, qui ont joué dans la<br />

sanctification personnelle de nombreux chrétiens et dans l'exercice du zèle<br />

apostolique un ròle providentiel maintes fois loué par Nos Prédécesseurs et<br />

par Nous-mème. Nous voulons parler, entre autres, de ces Congrégations Mariales,<br />

que Nous avons appelées l'Action catholique dans l'esprit de la Très<br />

Sainte Vierge, et dont la Constitution Apostolique « Bis saeculari » du 27 septembre<br />

1948 a definì la nature et l'esprit. Nous avons appris avec joie qu'elles<br />

(1) Lue. 2, 19; 2, 51.<br />

(2) Marc. 12, 30-31.


514 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ont de fervents promoteurs en Bretagne, et Nous souhaitons qu'elles trouvent<br />

dans ce pays de la Vierge un terrain fécond, d'où sortiront des légions d'àmes<br />

ierventes et apostoliques. Ce qvt'elles accomplissent dans les nations les plus<br />

diverses et les plus éloignées de la chrétienté, pourquoi ne le feraient-elles<br />

pas dans cette chère Bretagne, dont la foi ancestrale connut de si brillantes<br />

époques, de si ardents renouveaux?<br />

Vous seriez étonnés, chers fils et filles de Bretagne, si aujourd'hui, eu<br />

cette fète de sainte Anne, et ici, à Auray, où elle est venèree d'une manière<br />

si émouvante, Nous n'avions uri souvenir pour celle que vous appelez à si juste<br />

titre la Bonne Mère. Aimez-la bien, cette bonne Sainte Anne. Continnez à<br />

piacer vos foyers sous sa protection. En mettant Marie au monde, elle a<br />

donne à l'humanité la plus merveilleuse des créatures, la plus sainte des femmes,<br />

le chef d'oeuvre de Dieu. N'est-ce pas assez pour que vous l'aimiez et<br />

l'honoriez d'une manière unique ?<br />

Implorant donc l'intercession de Sainte Anne et de la Très Sainte Vierge,<br />

Nous appelons sur vous tous, sur vos foyers, vos écoles, vos paroisses, vos<br />

diocèses, sur toute la Bretagne, l'effusion la plus abondante des gràces de<br />

Dieu, et du fond du coeur Nous vous en accordons pour gage Notre paternelle<br />

Bénédiction Apostolique.<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.nm P. D. Adeodatam loannem Epìscepum Sabìnen. et Mandelen.<br />

S.R.E. Cardinalem Piazza, Sanae Congregalionis Consistorialis a secreti:, qnem Legatimi miltit<br />

ad Conveninm Harialem e tota Brasilia in nrbe Sancto Paulo indiclnm. - 30 Inlii 1954. (*)<br />

Quarto volvente saeculo a nobilissima Sancii Pauli in Brasilia civitate<br />

condita, consilium initum est prò collatis beneficiis sottlemnes Deo reddendi<br />

gratiarum actiones. Quo autem praeclarum religionis pietatisque officium acceptius<br />

aeterno Numini peragatur, valde opportunum visum est illud maternae B.<br />

Mariae Virginis intercessioni concredere ; eo vel magis, quod hoc anno saecularis<br />

memoria celebratur post definitionem dogmatis de Immaculato Deiparae<br />

Conceptu, simulque quinquaginta implentur anni, ex quo augustum simulacrum<br />

aurea corona redimitum est Nostrae Dominae «da Conceicào Aparecida», Brasiliae<br />

Patronae, cujus sane cultus in ipsa Sancti Pauli archidioecesi incunabula<br />

habuit ibique in praesens maxime floret. Quapropter in eadem urbe e tota Brasilia<br />

Marialis Congressus indictus est, qui sacrarum caeremoniarum splendore,<br />

cleri fideliumque frequentia, salutaribus evolvendis argumentis magnificus futurus<br />

esse portenditur. Ipsum quoque cathedrale templum consecrabitur, ad<br />

cujus perficiendam structuram curandumque ornatum Antistites ecclesiastici et<br />

civiles populusque christianus jam diu studioseque contendunt. Nos autem, qui<br />

probe novimus Brasilianorum pietatem cumque Romana Cathedra conjunctionem<br />

et quantum Sancti Pauli dicio atque ecclesiastica provincia, suo exemplo ac virtute,<br />

contulerit ad incrementum civilium morum et catholici nominis in ceteris<br />

Brasiliae regionibus, non modo indictas celebrationes merita laude probamus et<br />

commendamus, sed laetitiae sanctae accessionem, per quandam Nostrani prae-<br />

(*) In Acta ap. sed., 46 (1954) p. 524-525.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 515<br />

sentiam, praebere exoptamus. Te igitur, Dilette Fili Noster, qui, Ecclesiae Senatus<br />

particeps, Nobis in ipsa Ecclesia moderanda tanti momenti operam curamque<br />

impendis, Legatum Nostrum a Latere deligimus ac renuntiamus, ut, Nostram<br />

gerens Personam, Marialis Congressus sollemnibus. Paulopoli in Brasilia Septembri<br />

mense habendis, Nostra auctoritate praesideas. Tibi praeterea facultatem<br />

largimur, ut, statuta die, post Sacrum pontificali ritu peractum, adstantibus<br />

fidelibus nomine Nostro benedicas, plenariam idulgentiam iisdem proponens,<br />

ad praescripta Ecclesiae lucrandam. Minime autem dubitamus, quin honorifico<br />

tibi tradito munere sis fauste feliciterque perfuncturus. Superni interea favoris<br />

ac praesidii conciliatrix atque nuntia, peculiarisque Nostrae caritatis testis esto<br />

Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Noster, iisque universis, qui celebrationibus<br />

supra memoratis utcumque favebunt, amantissime in Domine impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXX mensis iulii, anno<br />

MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Epìstola Pii Po. XII ad Excnm P. D. losephnm Glemenien Marnar, Archiepiscopi»! Sncrensem,<br />

ob Conventnm Maiialem e loia Bolivia in Sfamasi Urbe indictam. - 13 Angusti 1354. (*)<br />

La piedad del pueblo boliviano hacia la Santìsima Virgen ha reunido en<br />

esa ciudad, la histórica Sucre, .a los fieles de la Nación, presididos por sus<br />

Prelados, para celebar, en este ano consagiado a EMa, el II Congreso Mariano<br />

Nacional y tributar asi un solemne homenaje a la Reina del Cielo.<br />

Desde que anunciamos el deseo de conmemorar la definición dogmàtica<br />

del misterio de la Inmaculada Concepción de Maria, hemos exhortado a Nuestros<br />

hijos a considerar la grandeza de este privilegio, que presenta a la Madre<br />

de Jesus siempre llena de gracia y modelo de las mas excelsas virtudes, para<br />

que ellos, atraldos por el resplandor de tanta hermosura, procuraran imitarla<br />

fielmente Por eso este Congreso, convocado para fomentar la devoción mariana<br />

en ese amado Pais, es la respuesta a Nuestro paternal llamamiento y motivo<br />

de ìntima satisfacción, pties vemos en elio un presagio de los frutos que han<br />

de sacar de este Ano Mariano.<br />

El dogma de la InmacuSada Concepción, al mostrar a Maria exenta de<br />

culpa originai, jamàs vfctima del pecado es una amorosa invitación a seguir,<br />

en la manera posible, el elevado ejemplo de conservar siempre pura el alma.<br />

Una vez regenerada por las aguas del bautismo, està queda revestida de càndida<br />

blancura, pero con las malas acciones se separa del camino recto y se mancha<br />

de nuevo. Si la falta es grave, pierde la gracia de Dios y se hace acreedora del<br />

castigo eterno. Y hay mayor desgracia que està ? Lo capital para el cristiano es<br />

no ofender a Dios, no pecar, hacer que el alma viva siempre en gracia. Los<br />

verdaderos hijos de Maria quieren ser semejantes a tan santa Madre y por esto<br />

deben combatir contra las pasiones, contra los atractivos del mundo, contra todo<br />

(*) In Ada ap. sed., 46 (1954) p.525-527.


516 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

lo que puede inducir a la culpa. De està forma estimaràn el gran don de la<br />

fiìiación divina y viviràn en todo momento una ferviente vida cristiana.<br />

Pero si el pecado acarrea tales males a los individuos cuando se comete<br />

en el seno de Ha familia es aun' de peores consecuencias. Una de las mayores<br />

necesidades del mundo actual es restituir al hogar el caràcter sagrado y cristiano<br />

que en nuestros pueblos ha tenido en otros tiempos. La fidelidad conyugal,<br />

le concordia y mutua ayuda de los esposos, la educación religiosa de los hijos<br />

son la base de la felicidad de la sociedad domèstica y las faltas contra estas<br />

tres cosas producen enormes males. Maria, en la vida de Nazaret, es dechado<br />

de las virtudes familiares y todos deben aprender de Ella las normas de vida<br />

a que estàn obligados. En otro tiempo, reunida la familia al caer del dia, se<br />

honraba a la Reina del Cielo con el rezo del Santo Rosario ; la vida devota del<br />

hogar y la piedad que se inculcaba a los hijos hacian que alH germinaran las vocaciones<br />

sacerdotales y religiosas ; la manera de llevar las contrariedades y<br />

dolores ensefiaban el espiritu cristiano de sacrificio. Si se imita a Maria, la<br />

familia sera semillero de virtudes y la paz reinarà siempre en élla.<br />

En el mundo de hoy, Meno de insidias y peligros, son muchos los que<br />

luchan con denuedo por esparcir el error entre los fieles. Una audaz propaganda,<br />

abierta o solapadamente, se infiltra entre los católscos con el fin de<br />

apartarlos de la fidelidad debida a Cristo y a la verdadera Iglesia e, incluso, de<br />

arrancar de sus almas la fé. Y por desgracia, entre los que valerosamente defienden<br />

sus creencias, no faltan quienes las abandonan. Como han de disgustar al<br />

Corazón de Maria estas defecciones ! Ella, que nos dio la causa de nuestra redención,<br />

Jesucristo, velara por la firmeza de la fé de los fieles y los iluminarà<br />

para que conozcan los ardides del enemigo.<br />

Congregados en esa ciudad, formando un solo corazón y una sola alma,<br />

elevad, queridos hijos, vuestras plegarias al Altisimo, por intercesión de la<br />

Reina del Cielo, para que de este Congreso nazcan copiosos y ricos beneficios.<br />

Pedid que éste sea un ano de renovación y penitencia, de pureza y santidad;<br />

que la familia brille por sus sanas y piadosas costumbres ; que se conserve<br />

siempre incòlume el patrimonio espiritual de vuestro pueblo enraizado en las<br />

gloriosas tradiciones cristianas de vuestros mayores ; que la Iglesia disponga de<br />

los medios necesarios — en especial de abundantes y celosos sacerdotes — para<br />

que pueda llevar hasta el ùltimo rincón de la patria su acción apostòlica y<br />

bienhechora.<br />

Que la Santisima Virgen extienda sobre ese amado Pais su maternal<br />

protección. Ella que tanto en Sucre come en La Paz, en Santa Cruz comò<br />

en Potosi, en Tarija corno en Oruro recibe la sentida veneración de sus hijos,<br />

a cuyo Inmaculado Corazón fueron consagrados en el pasado Congreso Mariano<br />

Nacional, haga que desciendan sobre el Venerabile Episeopado y el Clero,<br />

sobre las Autoridades, sobre todos los fieles las divinas misericordias, de las que<br />

quiere ser prenda la Bendición Apostòlica que de todo corazón os enviamos.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 517<br />

tinnita* radiophonicns Pii Pp. XII Christifidelibns e iota Canadensi regione ob Convenlnm<br />

Harialem ad Sancinarium « Cap-de-la-Madeleine » in dioecesi Triflnvianensi coadnnaiis. •<br />

15 Angusti 1954. (*)<br />

«Le Seigneur a rendu votre noni si glorieux que la bouche des hommes ne<br />

cesserà de vous louer» (i). Ces mots par lesqnels l'Bglise dans sa liturgie salue<br />

la Vierge Mère de Dieu, Nous viennent spontanément à l'esprit, à l'instant où<br />

Nous vous rejoignons par la pensée, chers fils du Canada, à la fin de votre<br />

mémorable Congrès Marial. Mieux encore que par la pensée, Nous sommes<br />

réellement présent parmi vous en la personne de Notre très digne Légat, qui<br />

apporte à votre Evèque bien-aimé, à toute la hiérarchie et à son troupeau, Notre<br />

salut paternel et affectueux. Mais vous avez demandé quelque chòse de plus;<br />

vous avez désiré recevoir un message de Nos propres lèvres, entendre Notre<br />

voix par delà les mers, et Nous sommes heureux de pouvoir vous satisfaire<br />

par ce bref discours.<br />

La bouche des hommes ne cesserà de vous louer, 6 Vierge Marie! Certes<br />

ces paroles ont trouvé leur accomplissement d'année en aunée chez les enfants<br />

loyaux et dévoués de l'Bglise au Canada. Vous ètes précisément en ce. moment<br />

rassemblés dans un des lieux les plus sacrés de la tradition mariale, au confluent<br />

de Trois-Rivières, où les héroìques missionnaires venus de la France catholique<br />

dédièrent leur première chapelle permanente à l'Immaculée Conception de Marie.<br />

C'est en 1634 que Jerome Lalemant écrivait : « A la fète de la Conception<br />

de la sainte Vierge, se firent les seconds baptémes de seize personnes... Il semble<br />

que nous avons tout su jet de reconnaitre et de remarquer ce saint jour,<br />

destine à la mémoire et à l'hormeur de la première grandeur de cette sainte<br />

Vierge, pour celui de la Naissance de cette nouvelle Eglise et du commencement<br />

du bonheur et de la bénédiction du pays. Nous avons bien raison de croire<br />

que celle, en honneur de laquelle est consacrée cette Fète, a mis la main à cet<br />

ouvrage, et l'a conduit depuis, au point... que nous voyons de nos yeux, avec<br />

une consolation qui ne se peut expliquer » (2).<br />

C'est votre partage, chers fils, de mesurer pleinement i'abondance de<br />

ces bénédictions qui dépasse tout ce qu'avaient jamais révé les glorieux fondateurs.<br />

de votre Bglise. Bénédictions d'une foi qui n'a jamais défailli au cours<br />

des siècles ; d'une vie de famille, où les voeux de nombreux enfants remplissent<br />

de joie la maison ; bénédictions d'un labeur probe, soutenu par la fidélité à la<br />

Messe et aux sacrements ; des vocations sacerdotales et religieuses, qui sont le<br />

témoignage tangible d'un nobie esprit de sacrifke et la garantie que 1'ceuvre<br />

divine de la rédemption commencée par le Christ continuerà, avec la secours<br />

de sa gràce, dans votre patrie et en terre de missions.<br />

Votre beau pays, dote par le Créateur de ressources inestimables, terrain<br />

de rencontre où deux grandes cultures harmonisent leurs caractères propres,<br />

(*) In Ada ap. sed., 46 (1954) p. 498-500.<br />

(1) Epist. in festo Septem Dolor. B.M.V. - Ex libr. Judith. 13, 25.<br />

(2) Relations, Ed. Thwaites, voi. XVII, p. 33-34.


518 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

petit regarder avec confiance l'avenir. De mème que chacun de vous a coftscience<br />

de contribuer par son travail à la prospérité de sa patrie, quelles responsabilités<br />

ne portez-vous pas devant Dieu et l'Eglise! A revolution rapide de la société<br />

et de ses institutions, doit correspondre sur le pian religieux un effort parallèle.<br />

Il importe que le chrétien soit présent là où s'exerce pour le bien une<br />

influence decisive. Attentif à suivre le mouvement des idées, il intervient à<br />

temps pour défendre et promouvoir les principes de la saine morale, appuyée<br />

et prolongée par les lumières de la Révélation ; dans la legislation, les associations<br />

et mouveinents professionnels et culturels, les moyens d'information, il<br />

veille à sauvegarder pleinement les droits et les prérogatives de la personne<br />

humaine vis-à-vis de sa destinée temporelle et éternelle.<br />

La Vierge Marie vous aidera dans certe tàche importante. Il vous suffixa<br />

de la regarder, de la contempler longuement et de laisser jaililir de votre cceur<br />

les sentiments de louange et d'admiration que tout naturellement Elle inspire.<br />

Lift up your souls, thcn beloved children, and let Canada from coast to<br />

coast and up to the frozen fields of the North echo the praise and prayer that<br />

rise from grateful, loving hearts to swell the chorus of three centuries in veneration<br />

of her, whom the dying Christ gave to be your mother. Raise your eyes<br />

for a moment from this sin-sodden earth to contemplate sheer white purity of<br />

life; distract yourselves for a brief space from the weaknesses of human nature<br />

and recali that in one that nature has never wavered in its burning love of<br />

God, has never weakened its complete union with Christ Jesus. The holiness<br />

of her Son was unthinkably beyond and above the holiness of His mother; but<br />

the growth of her holiness so far surpasses ali other created holiness, as to<br />

recede into unapproached heights of splendour before the dazzled gaze of saints<br />

and angels.<br />

Oh, sinless, pure, grace-fiiled soul ! When will men learn to value the<br />

gifts of this passing world at their true worth; to understand that Truth is a<br />

more precious possesion than wealth ; that a soul sanctified by God's love is<br />

a greater treasure than empires, that a world at enmity with God has lost its<br />

right to hope for lasting peace, because justice without God has a hollow ring?<br />

Oh, Mary, Virgin Mother of God and our Mother, accept the homage<br />

of affection and veneration which the Congress of Trois-Rivières brings to your<br />

throne in the name of ali the faithful of Canada. Show them a'ways the path<br />

that leads to union with your divine Son; protect them against the evil spirits<br />

that lurk along the way, so that one day they may join their mother and the<br />

whole court of heaven in adoration of the one true God forever.<br />

Que cette prière porte à la Vierge les souhaits que Nous formulons au<br />

terme de votre Congrès. Tandis que Nous invoquons les bénédictions du Ciel<br />

sur vous, Vénérables Frères, sur tous les prétres, les religieux et les religieuses<br />

et sur tous les fidèles du Canada, Nous vous en donnons pour gage, dans toute<br />

l'effusion de Notre cceur paternel, Notre Bénédiction Apostolique.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 519<br />

Munirai radiopbonicus Pii P«. XII Cbrislifidelibas e iota Belgica in urbe «Bruxelles»<br />

ob Convenlum Marialem coadnnaiis. - 5 Septembris 1954. (*)<br />

Vénérables Frères, chers fils et chères filles de Belgique,<br />

Depuis le 8 décembre dernier, où Nous avons solennellement proclamé<br />

l'ouverture de l'année manale, vous avez répondu avec enthousiasme à Notre<br />

invitation et multiplié les preuves de votre amour filial envers Marie. Aussi<br />

sommes-Nous profondément heureux de Nous rendre présents parmi vous<br />

aujourd'hui, en cette grandiose manifestation d'attachement à la Mère de Dieu.<br />

Que la Belgique soit une terre mariale, les statues miraculeuses qui, en<br />

cette journée, ont passe sur le plateau de KLoekelberg en un défilé triomphal<br />

en témoignent éloquemment. La plupart d'entre elles recoivent vos hommages<br />

depuis plusieurs siècles. D'autres, au contraire, sont apparues récemment cornine<br />

un signe renouvelé de la présence vivante de Marie parmi vous. Mais,<br />

anciennes ou récentes, vous leur portez sans hésiter toutes vos confidences,<br />

vous leur exposez vos difficultés, vos souffrances, vos espoirs. Unies intimement<br />

à la vie de votre peuple, elles ont traverse avec lui tant de vicissitudes<br />

et vécu tant d'angoisses ; elles oiit assistè aussi à l'expansion magnifique et<br />

aux réalisations étonnantes du catholicisme dans votre pays. Chaque jour, elles<br />

écoutent vos prièrés, vous donnent le courage de mener une lutte patiente<br />

contre toutes les formes du mal, vous dispensent les biens du corps et de<br />

l'àme et ces milles prévenances dont une Mère ne cesse de combler ses fils.<br />

Aussi avez-vous bien raison de venir en pèlerinage, de tous les coins de<br />

la Belgique, vers un site que vous considérez comme un haut lieu de votre foi<br />

et d'y réunir, pour un hommage national, les plus célèbres de vos Vierges miraculeuses,<br />

ambassadrices d'autres images innombrables disséminées partout dans<br />

vos égiises, vos chapelles, le long des routes, au cceur des foyers. Les différents<br />

vocables par lesquels vous invoquez Marie détaillent l'infinie richesse et<br />

la bonté sans limites de la Créature sans tache, l'Itnmacnlée Mère de Dieu et<br />

Vierge, dont jamais le monde n'épuisera les louanges, dont jamais il ne lasserà<br />

la bonté.<br />

Comme preuve de votre reconnaissance, vous voulez à cette glorieuse Souveraine<br />

adresser un acte de consécration. Pesez bien, chers fiUs et chères filles,<br />

toute l'importance de cet acte et des engagements qu'il comporte. En mettant<br />

sous l'ègide de Marie vos activités personnelles, familiales, nationales, vous<br />

invoquez sa protection et son aide sur toutes vos démarches, mais vous lui<br />

promettez aussi de ne rien entreprendre qui puisse lui deplaire et de conformer<br />

toute votre vie à sa direction et à ses désirs. L'amour d'une Mère sait poser<br />

à ses fils les plus sévères exigences, quand leur bien est en jeu. Non seulement<br />

elle ne tolère pas qu'ils blessent par leur conduite l'honneur de la famille, mais<br />

elle ambitionne de leur voir accomplir des actions d'éclat pour se réjouir avec<br />

eux de leurs succès et de leurs mérites. Marie attend de vous, héritiers d'une<br />

longue tradition de fidélité au service du Christ, que vous poursuiviez dans le<br />

temps présent la lutte séculaire qui divise le bien et le mal.<br />

(*) In Ada ap. sed., 46 (1954) p. S4°-543-


520 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Elle vous demande d'abord de rester ferraes dans la foi. Meme si vous<br />

n'avez pas à souffrir de persécution ouverte comme c'est le sort, hélas, de tant<br />

d'autres pays, vous devez vous défendre contre un matérialisme, qui envahit<br />

peu à peu la societé, ses institutions et ses activités. Chez beaucoup, il se trahira<br />

par la recherche d'une existence confortable, pleinement assurée du lendemain,<br />

mais fermée aux réalités surnaturelles, à tout appel au dévoùment, et incapable<br />

de comprendre les besoms parfois criants d'autres classes sociales ou d'autres<br />

peuples. Il est si facile d'oublier que le bien-ètre temporel n'est pas le but<br />

principal de la vie humaine et qu'il existe d'autres richesses, infiniment plus<br />

précieuses et plus durables, celles de la charité divine, qui rend l'homine<br />

oublieux de lui-méme pour l'attacher à Dieu et à son ceuvre. C'est le ròle de<br />

la Vierge de laisser entrevoir aux hommes un rayon du ciel parmi tous les<br />

soucis qui les enchalnent à cetie terre et de leur rappeler inlassablement que<br />

les peines de ce monde ne comptent pas au regard de la gioire que Dieu prépare<br />

à ses enfants (i).<br />

La consécration à Marie sanctifiera vos foyers. Qui réussit mieux que la<br />

Vierge à conserver l'intimité et la ferveur des affections familiales, à les élever<br />

en ieur communiquant la pureté de cet amour intégralement fidèle dont Dieu<br />

l'a faite dépositaire ? Qui inspire aux mères le courage et la patience nécessaires<br />

pour veiller aux multiples besoins de leur famille, pour éduquer leurs<br />

enfants à la piété, pour les défendre des embùches qu'un monde paganisé dresse<br />

sans cesse sous leurs pas? C'est au sein du foyer, par les échanges quotidiens<br />

et incessants qui impriment dans l'àme des fils l'image des parents, que se<br />

transmet l'expérience de ila vie chrétienne. C'est là qu'il faut une présence<br />

tendre et vigilante; c'est là, peut-on dire, le lieu d'élection où la Mère de Jesus<br />

continue l'oeuvre qui fut la sienne par excellence, le soin maternel du Fils de<br />

Dieu, qui se prolonge maintenant dans les membres de son Eglise. Que Marie<br />

règne dans vos demeures, non seulement parce que vous y aurez place son<br />

image ou sa statue, mais parce que souvent vous Ha priez ensemble, vous recourez<br />

à ses conseils et vous pratiquez ses vertus.<br />

Il ne faut pas s'étoaner si, dans les cceurs qui lui sont spécialement<br />

dévoués, la Reine des Vierges éveille le désir d'imiter la perfection de son<br />

amour pour le Christ et les hommes. Suivant les conseils du Maitre divin, des<br />

jeunes gens et des jeunes filles quittent leur famille et s'efforcent, par une<br />

vie de prière, de renoncemént, de charité, d'appeler sur les àmes les gràces du<br />

salut et de leur en montrer le chemin par la parole et par l'exemple. Ncus<br />

songeons surtout, non sans émotion, au magnifique effort missionnaire de la<br />

Belgique, à toutes les Congré^ations religieuses qui, au prix de lourds sacrifices,<br />

annoncent le message du Christ en Afrique et sur bien d'autres points<br />

du globe. Maintenez cette glorieuse tradition qui témoigne de la vitalité de<br />

votre catholicisme et fait honneur à l'Eglise et à son divin Chef.<br />

La Vierge inspire aussi les formes si diverses de l'apostolat laic, en particulier<br />

celles des associations mariales et des groupes d'Action Catholique. A<br />

Jesus, à celles qui brùlent de la faire connaìtre à d'autres, en particulier à<br />

(i) Cfr. Rom. 8, 18.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 521<br />

leurs compagnons de travail, à qui veut restaurer l'ordre de la justice et de la<br />

charité dans les institutions sociales et faire deviner dans l'ordre temporel de<br />

la société un rayon de l'harmonie parfaite qui unit les enfants de Dieu, la<br />

Vierge Marie obtient la gràce de l'apostotat, elle niet sur leurs lèvres les paroles<br />

qui convainquent sans heurter, elle les anime d'un zèle ingénieux et d'une<br />

affection humble, patiente et dévouée, sans laquelle l'apótre risque bien vite<br />

de se lasser. Nourries d'une connaissance plus profonde et d'une affection plus<br />

vive pour leur Souveraine et leur Patronne, les associations mariales, redoubleront<br />

d'ardeur surnaturelle dans la prière, la mortification et l'audace conquélante,<br />

comme il convient à ceux qui, pen soucieux de leurs avantages personnels,<br />

n'ont en vue qu'une fidélité toujours plus haute à s'acquitter de leurs<br />

obligations envers Marie.<br />

Cette journée màriale, vous avez voulu la condure en assistant à la Sainte<br />

Messe, en recevant la Sainte Communion. Vous ne pouviez confirmer plus efficacement<br />

les promesses faites à la Vierge. Marie n'a d'autre désir que de conduire<br />

les hommes au Christ, de les introduire au cceur du mystère centrai du<br />

christianisme, celui de la Rédemption. Ce Fils qu'elle a jadis mis au monde<br />

dans la terre de Palestine, elle continue maintenant à le donner à l'Eglise. Si<br />

elle aime à voir ses enfants rassemblés pour une vibrante manifestation de<br />

foi et d'amour, c'est pour les conduire ensemble vers le Pain mystique, symbole<br />

de l'unite, de la paix et de la joie éternelle du ciel.<br />

Que Jesus, par Marie, continue à régner sur votre nation, vos foyers, au<br />

plus profond de vos àmes. Qu'Il suscite parmi vous, une fonie toujours plus<br />

nombreuse et ardente d'apótres, prètres, religieux et laics. Qu'Il entretienne<br />

en votre pays l'esprit chrétien dans toute sa generosità et une dévotion toujours<br />

plus empressée envers la Sainte Vierge. Qu'à Celle-ci vous puissiez, en toute<br />

vérité, répéter dans l'enthousiasme les paroles du beau cantique : « Chez Nous,<br />

soyez Reinel ».<br />

En gage de la protection maternelle de la Vierge dont Nous implorons sur<br />

vous les faveurs les plus abondantes, Nous vous accordons, avec toute l'effusion<br />

de Notre cceur, Notre Bénédiction Apostolique.<br />

lonliu radiophonicns Pii Pp. HI Chrisiifidelibns, ob Convontam Marialem e tota Brasilia<br />

indietro in ubo S. Paulo in Brasilia, quarto vertente saecnlo ab eadem orbe condita,<br />

eoadnnatis. - 7 Septombrb 1954. (*)<br />

Veneràveis Irmaos e amandos Filhos<br />

Embora jà ai presente ha pessoa de Nosso dignissimo Cardeal Legado,<br />

anuimos gostosamente ao desejo por vós expresso, e com todo o afecto do<br />

Pai que fala a filhos tanto mais presente sao seu espririto e coracao, quanto mais<br />

distantes no espaco, vos dirigimos a palavra, para assim convosco e nesse grandioso<br />

teatro das Festas Centenàrias de Sao Pauio, engrandecer e agradecer,<br />

homenagear e invocar Nossa Senhora da Conceicao Aparecida, excelsa Padroeira<br />

de todo o Brasil e particular glòria desse industrioso Estado.<br />

(*) In Acta ap. sed., 46 (1954) p. 543-547.


522 <strong>DOCUMENTA</strong>. <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Neste Ano Mariano, em que todo o Mundo Católico com admiràvel fervor<br />

e intenso jùbilo celebra as inefàveis Prerogativas da Imaculada Virgem Mae<br />

de Deus, e sob o Seu Materno Patrocinio se alista na Cruzada para a restauralo<br />

de um Mundo melhor, o Erasil católico e mais a nobre Cidade e Estado<br />

de Sao Paulo tém duplicado e triplicado dever de se assinalar.<br />

Se o Brasil nasceu à sombra da Cruz, organizou-se, cresceu, prosperou amparado<br />

sempre pela Mae SSma., venerada ternamente e invocada sob numerosos<br />

titulos, cada qual mais belo e expressivo.<br />

Ja das tres caravelas da armada que levava às Terras de Santa Cruz o<br />

primeiro esboco da sua organizacao politica, duas ai ficaram come cristalizadas<br />

nas duas grandes igrejas da primeira Capital, Nossa Senhora da Ajuda e Nossa<br />

Senhora da Conceicao da Praia, à sombra das quais se haviam de combater e<br />

vencer as grandes batalhas, que salvaram a integridade da Pàtria e a unidade<br />

da Fé.<br />

E essas duas igrejas, nestes quatro séculos de história, haviam de multiplicar-se<br />

em cem Catedrais e mais de mil Matrizes, para nao falar de um sem<br />

nùmero de modestas igreja e singelas capelinhas, que tèm corno Orago a Mae<br />

de Deus nalgum de seus mistérios, e constelam o tirritório brasileiro do Amazonas<br />

ao Prata, do Atlàntico aos -Andes.<br />

Todas elas, mais que venerandos monumentos, sao pregoes vivos e eloquentes<br />

do amor e devocao do católico Povo Brasileiro à sua Augusta Soberana<br />

e da carinhosa proteccao com que Maria o tem assistido em todos os lances,<br />

prósperos ou adversos, da sua existéncia.<br />

Entre os titulos Marianos prevalece o da Imaculada que exorna, cum muitos<br />

secundàrios, mais de trezentos e cinquenta dos exemplos principais.<br />

E era naturai.<br />

Desde os primórdios floreceu em Terras de Santa Cruz a devocao à Imaculada<br />

Conceicao de Maria, implantada peflos descobridores.<br />

Mas o seu culto intensificou-se depois que em 1646, por proposta do<br />

Monarca Restaurador, que teve piena confirmacao apostòlica do Nosso antecessor<br />

Clemente X, Nossa Senhora da Conceicao foi aclamada em Cortes «particular,<br />

unica e singular Padroeira e Protectora » da Metrópole e de todos os<br />

seus Dominios, com juramento de defeuder, ainda a preco do sangue e da vida,<br />

o Seu Singularissimo Privilègio, — ina certeza de que os ampare e defenda<br />

de nossos inimigos com grandes acrescentamentos..., para glòria de Cristo<br />

nosso Deus, exaltacao da nossa Santa Fé Católica Romana, conversao das Gentes<br />

e reducao dos hereges ». E para que a memoria da solene Consagracao e Juramento<br />

se nao obliterasse com o tempo, ai ficavam a recorda-los as Ldpides,<br />

que em 1654, exactamente ha 300 anos, um novo decreto soberano mandava<br />

collocar nas entradas e portas de todas as vilas e cidades ou nos Pacos do<br />

Conselho, das quais ainda hoje o Brasil conserva preciosas reliquias (1).<br />

Neste continuo florecer de devocao Mariana nao podia deixar de assina-<br />

(1) Vejam-se os Documentos reunidos em D. Mauricio, Iniciativa da Consagracao<br />

de Portugal a N.* Senhora de Conceicao - Brotéria, voi. XL-III, 1946,<br />

pag. 625 ss.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 523<br />

lar-se a cidade de Sao Paulo, que tem por fundador o apostòlico Manuel da<br />

Nóbrega, primeiro panegirista da Virgem Medianeira, de que conserva explicita<br />

lembranca a história (2), e entre os imediatos colaboradores na fundacao venera<br />

a Anchieta, o inspirado cantar De Beata Virgine Dei Maire Maria.<br />

De facto, entre os mais eficazes e expressivos factores da devocao à Mae<br />

de Deus sobressaem as Congregacoes Marianas, verdadeiros vergeis de piedade<br />

santificante e apostòlica, que nos volvidos séculos, tanto corno hoje, se nao<br />

mais ainda, floreceram em todo o Brasil. Ora, em principios do século XVIII,<br />

a Congregacao da Imaculada do Colégio de Sao Paulo, come consta de docunientos<br />

históricos, era celebrada por modelar e a mtlhor, nao so do Estado, mas<br />

do Brasil inteiro (3).<br />

Precisamente, por esse tempo, aparecia a Imagem de Nossa Senhora da<br />

Conceicao nas aguas do Rio Paraiba. E quem podia entao prever as torrentes<br />

de piedade para com a Virgem Imaculada e as correspondentes catadupas de<br />

gracas celestes, que o vetusto Simulacro faria brotar?<br />

Simboliza bem e atesta o progressivo aumento de umas e outras a primitiva<br />

ermida, em poucos anos substituida por espacosa igreja e successivamente<br />

ampliada em grandiosa basilica; a qual todavia, com o seu riquissimo tesoiro<br />

de inùmeros exvotos, jà se afigura pequena à crescente piedade dos filhos e<br />

devotos da Aparecida ; que por isso anseiam e trabalham por construir outra mais<br />

ampia e magnificente, que seja Residència digna da Rainha e Padroeira do<br />

• Brasil.<br />

Atesta-o a preciosa coroa de oiro, com que ,hà exactamente 50 anos, por<br />

decreto do Cabido da Santa Patriarcal Basilica Vaticana, foi coroada a taumaturga<br />

Imagem, tuona solenidade sem precedentes na vida católica do Brasil».<br />

Atesta-o, sobretudo, e com a maior eloquéncia de factos e palavras, Nosso<br />

imediato Predecessor de imortal memòria, quando, ha 25 anos, ao constituir<br />

Padroeira Principal do Brasil Nossa Senhora Aparecida, venerada na « sua<br />

vetusta e prodigiosa Imagem », declarava que o fazia, acedendo ao pedido plebiscitàrio<br />

do Episcopado e do Povo Brasileiro, « o qual com fervor e piedade<br />

constantes, desde os anos do Descobrimento das regioes brasilicas até nossos<br />

tempos, tem venerado e venera a Imaculada Virgem Mae de Deus (4).<br />

Veneràveis Irmaos e amados Filhos! A simples evocacao destes factos,<br />

entre tantos que, comò filigrana de oiro, recamam os fastos religiosos do Brasil,<br />

se confortarti e enchem desuavelalegria a alma, fcrcam-na a louvar e engrandecer<br />

ao Senhor, Fonte manancial de todo o bem, e à Virgem Imaculada, Medianeira<br />

e Dispenseira carinhosissima das suas gracas. Pois que « festejar as<br />

mercès do Céu, reconhecé-las come recebidas da mao de Deus e dar-Lhe infinitas<br />

gracas por elas, é a primeira obrigacao da fé e a primeira confissao do<br />

agradecimento, e sao os primeiros impulsos da alegria crista e bem ordenada».<br />

E vós assim o tendes feito, durante todo este Ano Centenario da Imacu-<br />

(2) Cfr. Serafini Leite, S. J., na Revista da Univeristade Catól. do Rio<br />

« Verbum », t. Vili, 1951, pag. 258.<br />

(3) Serafini Leite, S. J., História da Companhia de Jesus no Brasil, tom.<br />

VI pag. 352-354-<br />

(4) Pii XI 1/itt. Apost. 16 Julii 1930 - Ada Ap. Sedis, voi. 23, pag. 7.


524 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

lada, e o fazeis agora mais solene e exemplarmente nesse primeiro Congresso<br />

Nacional da ExceJsa Padroeira e nas triunfais demonstracoes de piedade Mariana<br />

que o acompanham.<br />

Estudastes, com bem acertada escolha, as incomparaveis grandezas de<br />

Maria, condensadas nos dogmas da Conceicao Imaculada, da Divina Maternidade<br />

e da gloriosa Assuncao do Céu.<br />

Assim, o Congresso contribuirà para tornar cada vez mais iluminada<br />

e conciente a vossa piedade, e por conseguinte mais acrisolado o vosso amor,<br />

mais profunda a vossa gratidao, mais firme a confianca na vossa Augusta Rainha<br />

e Padroeira e Mae, que sempre e com tantas provas do seu carinho vos tem<br />

privilegiado. Mas servirà também para melhor vos capacitardes dos deveres<br />

que impoe a nobreza da vossa filial vassalagem, nao seja que com os ùltimos<br />

ecos das solenidades esmoreea o entusiasmo e se desvanecam os frutos.<br />

Quantos af de joelhos, aos pés da Imaculada Rainha e Padroeira do Brasil,<br />

Lhe jurastes redobrada fidelidade e amor, é mister que vos levanteis campeoes<br />

decididos da sua maternal Soberania, apostados a nao descansar, enquanto<br />

nao A virdes reinar soberana etn tudo e em todos : primeiro em vós mesmo, na<br />

pròpria vida e actividades, corno filhos amantes que se gloriam de imitar as<br />

virtudes maternas ; depois, em torno de vós, nas familias, nas classes e agremiacoes<br />

sociais, e em todas as actividades particulares e pùblicas; de modo<br />

que a vossa grande Pàtria se mostre digna da sua celeste Rainha e Padroeira,<br />

assinalando-se nesta grande Cruzada para um Mundo melhor, que deve ser fruto<br />

do Ano Mariano; e com tanto maior valor e zelo, quanto maior é a influxo que<br />

pode exercer em todo o Continente e no Consórcio das Nacóes.<br />

Com estes votos e implorando do Céu sobre vós, sobre a nobre Cidade e<br />

Estado de Sao Paulo, e sobre todo o Brasil católico, por intercessao de Nossa<br />

Senhora da Conceicao Aparecida, todas as prosperidades espirituais e temporais,<br />

Nós vos damos, amados Filhos, come penhor do Nosso afecto e benevolènza<br />

paterna, a Bèncao Apostòlica.<br />

Allocai» Pii Pp. XII Caristifidelibas Delegai» e Congregalionibns <strong>Mariani</strong>*, Romae coadnnatis<br />

ob Conventnm ex Olivera earnndem Foederalione wdichun. - 8 Sepiembrii 1954. (*)<br />

C'est une grande joie pour Nous d'accueillir ce soir, dès leur arrivée, les<br />

milliers de Congréganistes de la Très Sainte Vierge réunis à Rome pour la<br />

première session de leur Fédération Mondiale. Que Marie Immacnlée, dont<br />

l'Eglise fète aujourd'hui la Nativité bienheureuse, vous soit propice, chers fils<br />

et filles du monde entier venus à ce Congrès ; qu'elle bénisse votre union et<br />

augmente votre ferveur!<br />

Nous voulons tout d'abord vous dire combien Notre cceur est sensible<br />

à l'hommage de vos prières et des dons qu'elles accompagnent, car Nous savons<br />

la foi et l'affection profonde qu'elles signifient. Vous avez voulu également,<br />

par une delicate attention, faire mémoire du 6o° anniversaire de Notre propre<br />

consécration de Congréganiste, et de cela aussi Nous vous remercions.<br />

(*) In Acta ap. sed., 46 (1954) p. 529-532-


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 525<br />

En cette Année Mariale, vous voici au lieu mème où le 8 décembre 1854,<br />

Notre prédécesseur de sainte mémoire, Pie IX proclamait, au milieu de la<br />

joie universelle des chrétiens, la foi infaillible de l'Eglise catholique en Ha<br />

Conception Immaculée de la Vierge Marie, Mère de Dieu. Comment n'auriezvous<br />

pas célèbre de facon speciale cet heureux centenaire, chers Congréganistes,<br />

qui vous ètes consacrés à la Très Sainte Vierge? Votre pélerinage n'est<br />

pas simplement un acte de piété filiale, il manifeste encore votre volonté de<br />

progresser toujours davantage dans la ligne de la perfection chrétienne à laquelle<br />

vous aspirez ; aussi attendez-vous de Notre part encouragements et directives<br />

pour mieux réaliser votre idéal de piété et d'apostolat.<br />

Le Congrès qui s'ouvre aujourd'hui doit ètre en effet le point de départ<br />

d'une rénovation spirituelle de toutes les Congrégations du monde. Il a pour<br />

thème : « La plus grande gioire de Dieu par une plus grande sélection, une plus<br />

grande union avec la Hiérarchie, une plus grande collaboration avec les autres<br />

associations apostoliqnes ». Nous avons eu déjà l'occasion d'écrire au Directeur<br />

de votre Secrétariat centrai que ce programme Nons paralt excellent, car il<br />

renferme en peu de mots les principales indications que Nous avons formulées<br />

dans Notre Constitution Apostolique a Bis saecularìn. Ce document, auquel Nous<br />

avons donne una forme solennelle pour en souligner l'importance, expose les<br />

obligations et les prérogatives des Congrégations Mariales affiliées à la Prima<br />

Primaria du Collège Romain. Nous voulons qu'il demeure la charte des Congrégations,<br />

qu'il fixe à la fois leur regime intérieur et leur situation dans l'Eglise.<br />

Aujourd'hui, Nous insisterons seulement sur les trois points du programme<br />

que Nous rappelions à l'instant : sélection, union à la Hiérarchie, coopération<br />

apostolique. Le premier d'entre eux est essentiel pour assurer la rénovation<br />

désirée. Les Congrégations ne sont pas de simples associations de piété,<br />

mais des écoles de perfection et d'apostolat. Elles s'adressent aux chrétiens<br />

qui, non contents de faire un peu plus que le nécessaire, sont décidés à répondre<br />

généreusement aux attraits de la gràce, à chercher et pratiquer selon leur état<br />

de vie tonte la volonté divine. C'est pourquoi nul ne pourrait y étre admis<br />

en vertu de quelque tiadition, pour honorer la Congrégation ou recevoir d'elle<br />

estime et dignité. Seul entre en ligne de compte le désir d'une plus grande<br />

perfection, d'une vie chrétienne rayonnante de ferveur personnelle et apostolique.<br />

Que les conseillers appelés à donner leur a vis et surtout le directeur, qui<br />

seul prend la responsabilité de l'admission, considèrent sérieusement ces points<br />

essentiels. L'aptitude du candidat se manifesterà par sa fidélité aux réunions,<br />

par le goùt de la prière, la pratique des sacrements de Pénitence et d'Eucharistie,<br />

en un mot par l'application à croitre sans cesse dans l'amour de Dieu,<br />

fondement du zéle des ames. Celui-ci en effet pour se maintenir et porter des<br />

fruits requiert une vertu surnaturelle. Or ni la foi, ni l'espérance, ni la charité<br />

ne procèdent d'un heureux caractère ou d'une activité spontanee : elles constituent<br />

des dons divins, qu'il faut demander humblement, constamment, et cultiver<br />

avec soin. Celui qui aspire à ètre un Congréganiste digne de ce nom<br />

engagé nettement la lutte contre les tendances moins bonnes ; résolu à se<br />

dégager entièrement de l'emprise du péché, il vise à l'imitation toujours plus<br />

fidèle de Jesus, le Fils de t'Homme doux et humble de cceur; il brulé cornine


526 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

lui d'accomplir les moindres désirs de son Pére, de lui plaire en tout et malgré<br />

tout. Que cet idéal séduisant et austère soit en chacun de vous, chers fils et<br />

filles, le principe des plus éclatantes rénovations spirituelles, le soutien d'un<br />

effort silencieux et lent comme la vie, mais incoercible comme l'action de Dieu.<br />

L'union à la Hiérarchie, signe visible de l'attachement sincère au Christ,<br />

sera aussi la pierre de touche de la pureté du zèle. Si Nous avons tenu à ranger<br />

les Cor.grégations Mariales, telles que les définit la Constitution «Bis saecularii,<br />

parmi les formes les plus authentiques de l'Action catholique, c'est qu'elles travaillent<br />

expressément à faire entrer leurs membres dans l'esprit de l'Eglise,<br />

« Sentire cum Ecclesia-». Or, cette disposition est la seule qui convienne,<br />

lorsqu'on prétend collaborer à l'apostolat de la Hiérarchie. Responsable de la<br />

gioire de Dieu sur la terre, deposi taire des pouvoirs divins, la Hiérarchie assigne<br />

leur tàche à chacun des volontaires qui s'offrent pour continuer l'oeuvre<br />

du Christ. Ann de lui préter une aide efficace, il ne suffit pas de soumettre à<br />

son approbation toute institution existante ou • toute initiative nouvelle ; mais<br />

il importe d'entrer dans son esprit, de comprendre ses intentions, de prevenir<br />

ses désirs ; cela suppose humilité et obéissance, dévouement et abnégation, solides<br />

vertus que ne manque pas de développer la formation sérieuse des Congrégations.<br />

Animés d'une volortté de servir à tout prix, les Congréganistes ne<br />

cherchent jamais à faire bande à part ou à revendiquer pour eux seuls certains<br />

secteurs, mais ils sont prèts au contraire à travailler là où la Hiérarchie les<br />

envoie. Ils servent l'Eglise non comme une puissance étfangère ni mème comme<br />

une famille humaine, mais comme l'Epouse du Christ inspirée et guidée<br />

par l'Esprit Saint lui-mème. et dont les intéréts sont ceux de Jesus. L'Apótre<br />

Saint Paul souffrait déja de constater que certains — tous, disait-il dans son<br />

amertume — « tous recherchent leurs propres intéréts, non ceux de Jésus-<br />

Christ » (i). Qu'un tei avertissement vous tienne en éveil ! Oublieux de vousmémes,<br />

prompts à répudier toute étroitesse de vue, acceptez les consignes de<br />

l'Eglise, comme venant de votre divin Chef. Ainsi pourrez-vous dire avec l'Apótre<br />

: «au jour du Christ... ma course et ma peine n'auront pas été vaines» (2).<br />

Le thème de votre Congrès envisage aussi une plus grande coopération<br />

avec les autres associations apostoliques. Ontre son aspect pratique, cette union<br />

des efforts fournit un signe non équivoque de la présence du Christ parmi ceux<br />

qui, dans l'action comme dans la prière, obéissent à une mème inspiration.<br />

« Qu'ils soient un, demandait avec instance Jesus à son Pére dans sa prière<br />

sacerdotale, comme toi, Pére, tu es en moi et moi en toi, qu'eux aussi soient<br />

un en nous, afin que le monde croit que tu m'as envoyé » (3). L'apostolat participe<br />

en quelque sorte à la mission divine de Jesus ; il manifeste aux hommes<br />

l'amour du Pére et du Fils dans le don de lenr unique Esprit. Vous vous rappelez<br />

sans aucun doute comment les Actes des Apótres soulignent ce fruit<br />

merveilleux de l'Esprit Saint au lendemain de la Pentcóte : « La multitude des<br />

croyants n'avait qu'un coeur et qu'une àme. Nul ne disait sien ce qui lui<br />

appartenait, mais entre eux tout était commun. Avec beaucoup de puissance,<br />

(1) Phtt., 2, 21.<br />

(2) Ibìd. 2, 16<br />

(3) Io, 17, 21.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 527<br />

les apótres rendaient témoignage à la résurrection du Seigneur Jesus, et ils<br />

jouissaient tous d'une grande faveur » (4). Ce rayonnement apostolique si extraordinaire<br />

dans la première communauté chrétienne s'est renouvelé de diverses<br />

manières dans l'histoire de l'Eglise, en particulier aux heures critiques où<br />

seule la poussée vigoureuse de forces jeunes, aux convictions intactes, fondues<br />

dans- un seul et méme élan, pouvait renverser des obstacles apparemment insurmontables.<br />

N'est-ce pas un témoignage de ce genre que l'epoque actuelle attend<br />

tout particullièrement de vous ? Tant d'initiatives générenses s'éparpillent sur<br />

des voies divergentes, s'ignorent et parfois hélas, en viennent à s'opposer. Et<br />

pendant ce temps, le mal poursuit sans tréve sa conquéte et pénètre partout,<br />

faute de bonne entente et de coordination parmi les bons.<br />

Tout comme aux débuts de l'Eglise, où la puissante intercession de Marie<br />

méritait à la communauté de Jérusalem la concorde parfaite dans la charité,<br />

Nous souhaitons vivement que la Reine des Apótres vous anime tous, chers<br />

fils et filles ici réunis, et tous vos cqmpagnons des Congrégations du monde<br />

entier que vous représentez auprès de Nous, d'un esprit de sincère collaboration.<br />

Que l'on puisse dire de vous, en retournant le mot de Saint Paul cité<br />

tantót : « aucun ne recherchait ses propres intéréts, mais uniquement ceux de<br />

Jésus-Christ ».<br />

Tel est le vceu que Nons formulons pour finir. Daigne Marie le garder<br />

et le faire fructifier dans tous les lieux où vous allez retourner, emportant de<br />

Rome et de ce Congrès le souvenir d'un soufflé de Pentecòte et la volonté de<br />

répondre avec libéralité à tant de gràces obtenues sous le patronage de Marie<br />

Immaculée. En gage de Ha bienveillance divine qu'appellent Nos prières les<br />

plus ferventes, Nous vous accordons à vous-èmes, chers fils et filles, à chacune<br />

de vos Congrégations, à chacune de vos Fédérations nationales et à votre Fédération<br />

mondiale, la plus paternelle et la plus cordiale Bénédiction Apostolique.<br />

Nnnlins Badìophonicns Christifidelibns e tata Hispania ob Ctnventnm Hatìonalem Mariahm<br />

Caesarangnsiae coadnnatis. - 12 Ociobris 1954 (*)<br />

Venerables Hermanos y arnados hijos que, clausurando vuestro Congreso<br />

Mariano Nacional, consagràis vosotros mismos y vuestra patria toda al Inmaculado<br />

Corazón de Maria :<br />

Quién Nos pudiera dar en estos momentos que, asi corno con Nuestra<br />

voz conseguimos hacerhos presentes en medio de vosotros, lo pudiéramos hacer<br />

igualmente con Nuestros ojos, y Nuestros oidos, para escuchar el voltear de<br />

las campanas de toda Espana, las salvas de honor, los vitores y las aclamaciones,<br />

los suspiros y las plegarias que suben a lo alto ; para ver a todo un<br />

pueblo agolpàndose ante los altares de su Madre y Senora y ofreciéndole su<br />

corazón y su vida ? « Bienaventurados los ojos que ven lo que vosotros véis y<br />

los oidos que oyen lo que vosotros ois » (i)„<br />

(4) Act. 4, 32-34.<br />

(*) Ada ap. sed., 46 (1954) p. 680-683.<br />

(1) Cfr. Matth. 13, 16


528 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Porque Espana ha sido siempre, por antonomasia, la « tierra de Maria<br />

Santfsima » y no hay un momento de su historia, ni un palmo de su sueto, que<br />

no estén sefialados con su nombre dulcfsirno. La histórica catedral, el sencillo<br />

tempio o la humilde ermita a Ella estàn dedicadas ; y si quisiéramos sólamente<br />

evocar, segun se Nos vienen a las mientes, algunas de las advocaciones principales,<br />

que corno piedras preciosas en manto riquisimo son ornamento del territorio<br />

espafiol : Covadonga, Begofia y Montserrat ; la Pena de Francia, la Fuencisla<br />

y Monsaludjla Almudena, el Sagrario y los Desamparados ; Guadalupe,<br />

los Reyes y las Angustias, Nos pareceria o yue estabamos recorriendo la topografia<br />

nacional o que ìbamos fijando los hitos principales de la historia de<br />

Espana. Eran pinceles espanoles los de Juan de Juanes, Zurbaran, el Greco y<br />

Murillo; y por eso rivalizaron en representarla a cual mas hermosa. Gubias y<br />

cinceles espanoles fueron los de Gregorio Hernàndez, Alonso Cano, Martìnez<br />

Montanés y Saldilo y por serio no pudieron menos de estar dedicados de modo<br />

especial al servicio de su Madre amantisima. Y si es un Rey Santo el que<br />

cabalga para conquistar Sevilla, irà con Nuestra Senora en el arzón ; y si son<br />

proas castellanas las que, precisamente tal dia corno hoy, violan el secreto de<br />

las tierras americanas, sobre una de ellas irà escrito necesariamente el nombre<br />

de «Santa Maria», ese nombre que luego el misionero y el conquistador iràn<br />

dejando en la cima inaccesible, en el centro de la llanura sin fin o en el corazón<br />

de la selva impenetrabe, para que sea también alli fuente de gracia y de<br />

bendición.<br />

Pero entre tantas advocaciones, Venerables Hermanos y amados hijos, acaso<br />

ninguna para vosotros tan entrafiable, ni tan enraizada en vuestra carne misma,<br />

corno esa Virgen Santisima del Pilar, que en estos instantes tenéis ante los ojos.<br />

Y tu — oh Zaragoza — no seràs ya insigne por tu privilegiada posición,<br />

por tu cielo purfsimo o por tu rica vega, « loci amoenitate, deliciis praestantior<br />

civitatibus Hìspaniae cunctis », come la llama el gran Isidoro de Sevilla ; no lo<br />

seràs por tus magmficos edificios, donde galanamente se salta sin desentonar<br />

de los primores mozàrabes a las elegancias platerescas ; no lo seràs por haber<br />

oido el paso cadencioso de las legiones romanas o por el aliento indomable que<br />

te sostuvo e siempre heroica » en los heroicos sitios ; lo seràs por tu tradición<br />

cristiana, por tus Obispos, Felix, en piuma de S. Cipriano zfidei cultor ac defensor<br />

civitatis» (2), S. Valero y S. Braulio; por Sta. Engracia y los Màrtires<br />

innumerables, a los cuales podemos anadir el santo nino, embellecido también<br />

con la pùrpura de su sangre, Dominguito del Val; lo seràs, sobre todo, por esa<br />

columna contra la cual, rodando los siglos, comò contra la roca inconmovible<br />

que, en el acantilado, desafìa y doma las iras del mar, se romperàn las oleadas<br />

de las herejias en el periodo gòtico, las nuevas persecuciones de la dominación<br />

aràbiga y la impiedad de los tiempos nuevos, resultando asi cimiento inquebrantable,<br />

inexpugnable valladar e insuperable ornamento, no sólo de una<br />

nación grande, sino también de toda una dilatada y gloriosa estirpe! «Yo he<br />

elegido y santificado està casa — parece decir Ella desde su pilar — para que<br />

(2) Ep. 67, n. 6 - ed. Guil. Hartel, in Corp. Script. Eccles. Latin., voi. Ili,<br />

p. 2., Vindob. 1871, p. 740, 10-11.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 529<br />

en ella sea invocado mi nombre y para morar en ella por siempre » (3) ; y toda<br />

la Hispanidad representada ante la Capilla angelica por sus airosas banderas,<br />

parece que le responde : « Y nosotros te prometemos quedar de guardia aqui,<br />

para velar por tu honra, para serte siempre fieles y para incondicionalmente<br />

servirte».<br />

Pero hoy vosotros, Venerables Hermanos y ainados hijos, si habéis venido<br />

aquf, si os habéis reunido en todos los centros marianos de la nación, ha sido<br />

con una intención precisa : evocando aquella jornada inolvidabde en el Cerro<br />

de los Angeles, de 1919, donde Espana se consagró al Corazón Sacratfsimo de<br />

Jesus, os habéis hoy querido consagrar al de Maria, en la confianza de que, en<br />

està hora ardua de la humanidad, Dios querrà salvar al mundo por medio de<br />

aquel Corazón Inmaculado.<br />

Bien merece sin duda mnguna, hijos amadisimos, està manifestación de<br />

vuestra piedad el Corazón Purisimo de la Virgen, sede de aquel amor, de<br />

aquel dolor, de aquella compasión y de todos aquellos altisimos afectos, que<br />

tanta parte fueron en la redención nuestra, principalmente cuando Ella ce stabat<br />

iuxta Crucem», velaba en pie junto a la Cruz (4) ; bien lo merece aquel Corazón,<br />

simbolo de toda una vida interior, cuya perfección moral, cuyos méritos y virtudes<br />

escaparian a toda humana ponderación! Y bien justo es también que lo<br />

hagàis vosotros, si no fuera por otra razón, por ser la patria de San Antonio<br />

Maria Claret, apóstol infaticable de està devoción, que Nós mismo hemos elevado<br />

al honor màximo de los altares.<br />

Pero Nos creemos que hoy mas que nunca, precisamente porque las nubes<br />

cargan sobre el horizonte, precisamente porque en algunos momentos se<br />

dirla que las tinieblas van borrando aùn mas los caminos, precisamente porque<br />

la audacia de los ministros del averno parece que aumenta mas y mas ; precisamente<br />

por eso, creemos que la humanidad entera debe correr a este puerto de<br />

salvación, que Nos le hemos indicado comò finalidad principal de este Ano<br />

Mariano, debe refugiarse en està fortaleza, debe confiar en este Corazón dulcisimo<br />

que, para salvarnos, pide solamente oración y penitencia, pide sólamente<br />

correspondencia.<br />

Prometédsela vosotros, hijos amadisimos de toda Espana ; prometedle vivir<br />

una vida de piedad cada dia mas intensa, mas profunda y mas sincera ;<br />

prometedle velar por la pureza de las costumbres, que fueron siempre honor de<br />

vuestra gente ; prometedle no abrir jamàs vnestras puertas a ideas y a principios,<br />

que por triste experiencia bien sabéis dónde conducen ; prometedle no permitir<br />

que se resquebraje la solidez de vuestro alcàzar familiar, puntual fundamental<br />

de toda sociedad ; prometedle reprimir el deseo de gozos inmoderados,<br />

la codicia de los bienes de este mundo, ponzofia capaz de destrnir el organismo<br />

mas robusto y mejor constituido ; prometedle amar a vuestros hermanos a todos<br />

vnestros hermanos, pero principalmente al humilde y al menesteroso, tantas<br />

veces ofendido por la ostentación del lujo y del piacer! Y Ella entonces seguirà<br />

siempre siendo vuestra especial protectora.<br />

(3) Cfr. 2 Parai. 7, 16.<br />

(4) Cfr. Io, 19, 25.


530 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ante vuestro trono, pues, oh Madre Santisima del Pilar, — diremos parafraseando<br />

las palabras por Nos mismo pronunciadas en ocasión solemnisima<br />

(5) — Nos, comò Padre comùn de la familia cristiana, comò Vicario<br />

de Aquel, a quien fué dado todo poder en el cielo y en la tierra, a Vos,<br />

a Vuestro Corazón Inmaculado confiamos, entregamos y consagramos no sólo<br />

toda esa inmensa muttitud ahi presente, sino también toda la nación espanda,<br />

para que vuestro amor y patrocinio acelere la hora del triunfo en todo el mundo<br />

del Reino de Dios y todas las generaciones humanas, pacificadas entre si y<br />

con Dios, Os prodamen bienaventurada, entonando con Vos, de un polo al otro<br />

de la tierra, el eterno « Magnificat » de gloria, amor y gratitud al Corazón de<br />

Jesus, ùnico refugio donde pueden hallarse la Verdad, la Vida y la Paz.<br />

Que la bendición del cielo, de la que quier ser prenda la Bendición Nuestra,<br />

descienda sobre todos vosotros : sobre Nuestro dignismo Cardenal Legado ; sobre<br />

el Jefe del Estado; sobre todos Nuestros Hermanos en el Episcopado ahi presentes<br />

; sobres todas las Antoridades ; sobre el clero, religiosas y fieles que<br />

estan en estos momentos oyéndonos y sobre toda la nación espanda, a la que<br />

continuamente deseamos toda c'ase de bienes y de prosperidades.<br />

Kaniini Radiophonicns Pii Pp. XII Ornqvariae ab CoDvenhnn Aichidioacesannm Harìalem<br />

in urbe Montisriieo coadanaiis. - 12 Octobris 1954. (*)<br />

Venerables Hermanos y amados hijos que, reunidos en la bella y bien<br />

emptazada Montevideo, clausuràis vuestro primer Congreso Mariano archidiocesano,<br />

organizado para celebrar mas dignamente y con mayor fruto este Ano<br />

Mariano universal, que ya va acercàndose a su termino, entre imponentes manifestaciones<br />

de piedad y de amor a la Madre de Dios.<br />

Es està la primera vez que, a través de las ondas etéreas, Nos hacemos<br />

presentes de nuevo con Nuestra yoz, en medio de vosotros, después de aquella<br />

inolvidaMe mafiana otonal — de la que pronto van a cumplirse los cuatro lustros<br />

— cuando, a la vuelta de las grandiosas jornadas eucaristicas de Buenos<br />

Aires, tuvimos el inmenso piacer de vivir nnas horas con vosotros, tan breves<br />

comò preciosas. Entornamos los ojos y aùn Nos parece admirar vuestra magnifica<br />

ciudad, suavemente recostada en la peninsula graciosa, que parece servirle<br />

de escalinata hacia aquel imponente estuario que alli mismo se abre al mar,<br />

bajo su intenso cielo azul, con sus espaciosas y elegantes avenidas rebosantes<br />

de un gentio entusiasta que aplaude y actama ; la «t Muy fiel y reconquistadora<br />

Ciudad de Montevideo » que dificilmente podriamos apartar de Nuestra memoria<br />

!<br />

Pero, a quién aplaude, a quién aclama, a quién dirige ella sus himmos y sus<br />

làgrimas en estos momentos ? Y vemos avanzar sobre todas las cabezas, amable<br />

.y sonriente, distribuyendo consuelos y gracias, la « Virgen de la Fundación >,<br />

la que probàblemente ha presidido el nacimiento, las horas primeras y los<br />

(5) Cfr. Disc, y radiom., t. TV, pag. 260.<br />

(•) Ada ap. sed., 46 (1954) p. 683-684.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 531<br />

momentos mas transcendentales de su azarosa y aocidentada vida, la que ahora<br />

acaba de recorrer tpdas vuestras Parroquias, todas vuestras Igtesias, todos vuestros<br />

hogares ; la que ha oido vuestras promesas de honrarla siempre con el<br />

Rosario en familia; y con cuànto Consuelo hemos venido a saber, que no se<br />

daba abasto a proveer de imàgenes suyas para las fachadas de vuestras casas,<br />

porque iban mucho mas alla vuestros piadosos deseos! Obrando asi, os proclamàis<br />

hijos legitimos de aquel grande Artigas, tan devoto siempre de la Virgen<br />

del Carmen y que tanto se consolaba rezando el Santo Rosario en sus ufltimos<br />

anos de vejez y de forzoso retiro; hermanos auténticos de aquellos próceres,<br />

que el 14 de Junio de 1825 incJinaban sus banderas ante la Virgen del Pintado,<br />

o Virgen de los Treinta y Tres, comò si quisieran reconocerla capitana de sus<br />

futuras empresas. Obrando asi, os parecerà que cumplis su glorioso testamento<br />

: «t Honorem habebìs matri tuae omnibus diebus » honra siempre a tu<br />

madre todos los dias de tu vida (1).<br />

Volved, si, volved, hijos amadisimos, los ojos y los corazones a està Madre<br />

de misericordia, vida, dulzura y esperanza nuestra ; volvedlos principalmente<br />

en este misterio de su Inmaculada Concepción, de cuya proclamación dogmàtica<br />

estamos conmemorando el centenario, y sentiréis que en vuestro pecho se<br />

reafirman las verdades fundamentales de nuestra santa fé ; de una fé que Huego<br />

redundarà en la intensificación de vuestra vida cristiana, desde lo mas recòndito<br />

de vuestra actividad familiar hasta las mas pùblicas manifestaciones de<br />

vuestro ser en las esferas profesional y social ; de una fé, cuyos deseadisimos<br />

frutos han de ser la santidad de la vida matrimoniai, el aumento de las vocaciones<br />

sacerdotales, la pureza de las costumbres y la impHantación de una<br />

autèntica justicia cristiana y social, a cuya sombra acogedora todos os sintàis<br />

realmente hermanos.<br />

Se precia vuestra nación de sus instituciones politicas ; pues bien, en toda<br />

sabia organización póblica, ha de haber siempre un puesto preferente para el<br />

sincero espfritu religioso, porque él, comò ninguno, es el que ha le ensefiar<br />

al ciudadano cuàles son sus deberes fundamentales ; el que ha de inspirarle<br />

aqueUa unica y sincera fraternidad, que snrge tan sólo de la comùn filiación<br />

divina.<br />

Es vuestro pais una tierra lica y pròspera, de campos ondulados y ubérrimos,<br />

regados por incontables venas liquidas que llevan por doquier no sólo la<br />

fertilidad, sino también el encanto y là poesia; todo ese progreso material quedaria<br />

incluso minado por su misma base y representarfa basta un peligro, si<br />

no fuese acompanado de un paratelo y armònico progreso espiritual, que aleje<br />

los peligros de la codicia, de la molicie y de toda la destrucción, que suele traer<br />

consigo el remo absoluto del materialismo.<br />

Sois, finalmente, un pueblo orgulloso de su historia; pues bien en esa<br />

historia, donde las letras han florecido a la sombra de las armas, no se pueden<br />

olvidar los nombres del pàrroco Silverio Antonio Martinez, que lanzó el primer<br />

grito de independencia ; de Dàmaso Antonio Larraiiaga, de personallidad enciclopèdica;<br />

y, ya en nuestros dias, del gran católico Juan Zorilla San Martin,<br />

(1) Toh. 4, 3.


532 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

cnyos cantos han conseguido la mas dulce expresión de vuestra alma nacional.<br />

Y Nos es grato recordar qne las primeras raices de vuestra literatura hay acaso<br />

que ir a encontrarlas en los restos perdidos que, procedentes de las lejanas<br />

reducciones jesuiticas del interior, bajaban también en las balsas y en los lanchones<br />

a lo largo del Uruguay<br />

La Virgen Santisima ama especialmente a vuestra patria, hijos queridisimos,<br />

comò también singularmente la amò aquel insigne Predecesor Nuestro,<br />

que tuvo la gloria de proclamar su Concepción Inmaculada ; y si habéis comenzado<br />

la gran Misión preparatoria del Congreso en la Parroquia de la Medalla<br />

Milagrosa. ha sido para recordar quel el mismo dia 18 de Julio de 1830, en que<br />

se juraba vuestra Constitución, se aparecia Ella benignamente a su predilecta<br />

hija, Santa Catalina Labouré.<br />

Y hoy vosotros, comò corona de tantas solemnidades, os qneréis consagrar<br />

para siempre a su Corazón Inmacnlado — canal dulcisimo de todos los bienes<br />

— para corresponder a tanto maternal amor y para proclamar en voz alta<br />

vuestra fé. Pasa por el mundo una hora obscura y las nieblas no acaban nunca<br />

de aclararse; por el contrario, acà y alla, resuenan de cuando en cuando los<br />

clarinazos con que los enemigos de Dios celebran una Victoria nueva, mientras<br />

que los buenos parecen no poco desorientados, faltos acaso de la necesaria<br />

union. Precisamente por eso Nuestra esperanza es cada vez mas firme y cada<br />

vez mas fervorosa Nuestra oración a la Reina de los cielos, corno si sólamente<br />

de su mano esperàsemos toda la salvación, Ella que nunca ha dejado de ser<br />

la tAuxìlium Christianorum ». Precisamente por eso Nuestro corazón de padre<br />

se alegra y se regocija al contemplar espectàculos comò el que vosotros en<br />

estos momentos ofrecéis.<br />

Que la bendición de lo alto, de la que quiere ser prenda està Bendición<br />

Nuestra, descienda sobre vosotros : sobre el dignisimo Hermano Nuestro, celosisimo<br />

Pastor de vuestras almas, con todos Nuestros demàs Hermanos en el<br />

Episcopado que le acompafian; sobre los sacerdotes, religiosos y religiosas lo<br />

mismo que sobre las Autoridades presentes ; sobre los aquf reunidos y sobre<br />

todo el amado pueblo uruguayo, especialmente sobre està archidiócesis de<br />

Montevideo; sobre cuantos por medio de la radio oigan Nuestra voz, que quiere<br />

ser, come siempre, mensajera de gracia, de amor y de paz.<br />

JJIocniio Pii Pp. XII CbrUtiBdelibns e iela Sicilia ob Convenram Harialem regioaalem<br />

Panormi coadiuiaHs. - 17 Ociobris 1954. (*)<br />

Tra i memorandi fasti dell'Anno Mariano, assorto per divina bontà a<br />

plebiscito universale di • fede cristiana, si distingue per unanimità di popolo,<br />

per solennità di riti, per fervore di pietà, il vostro Congresso, diletti figli e<br />

figlie della religiosa Sicilia, cosi cara al Nostro cuore e cosi degna delle Nostre<br />

paterne sollecitudini.<br />

La visione, che in questo momento si offre al Nostro spirito, è quella di<br />

(*) Aca ap. sed., 46 (1954) p. 658-661.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 533<br />

un grande popolo, ricco di storia ed esuberante di vita, cui l'ardente sete di<br />

beni e di bellezze celesti ha strappato ancora una volta agli ordinari assilli<br />

terreni e condotto ad inebriarsi alla fonte limpida di ogni santità : Maria. E'<br />

bello vedervi come una sola famiglia coi vostri Pastori e le Autorità civili, tutti<br />

stretti intorno ai sacri altari per osannare alle glorie della eccelsa Madre di<br />

Dio, e per professare sotto i cieli azzurri della incantevole vostra Isola la medesima<br />

fede, abbracciata dai vostri padri fin dai primi giorni della predicazione<br />

evangelica, e giammai tradita per volgere di eventi ed infuriare di tempeste.<br />

Ci pare che l'Apostolo delle Genti, S. Paolo, rievocando il lontano giorno<br />

in cui approdò alle rive della vostra terra, debba esultare nel porre a confronto<br />

lo sparuto gruppo di amici, che l'ospitarono allora per tre giorni (i),<br />

con te innumerevoli anime — al presente milioni di fedeli —. generate a Cristo<br />

dalla predicazione e dall'apostolato cattolico. Egli potrebbe rivolgere a voi l'encomio<br />

indirizzato alla diletta chiesa di Efeso : « Anche io, udendo la vostra<br />

fede nel Signore Gesù e l'amore che portate a tutti i santi, non cesso di rendere<br />

grazie per voi, facendo di voi menzione nelle mie preghiere » (2).<br />

In ricambio, voi con legittimo e santo orgoglio potreste enumerare all'Apostolo<br />

le singolari glorie cristiane, che da quel tempo non hanno mai mancato<br />

di arricchire la vostra Isola. <strong>Testi</strong>moni eloquenti della pronta rispondenza alla<br />

grazia e della profondità della fede nei vostri avi sono, tra tanti altri, le antiche<br />

cattedrali, in talune delle quali l'arte tocca il fastigio della pura armonia, la<br />

fulgida schiera di Santi e di Sante, quali Agata e Lucia, spiranti liliale fragranza,<br />

le fiorenti ed antiche diocesi, i Concili ivi celebrati, i Sommi Pontefici<br />

nati o educati nell'Isola e tutta una coorte di uomini insigni, consacratisi<br />

al servizio di Dio e alle opere di civiltà. Potreste altresì rammentare come il<br />

grande S. Atanasio più volte annoverò la Sicilia tra le regioni più fedeli alla<br />

verità cattolica e romana nei tempi procellosi della eresia ariana (3), e come<br />

in appresso, sotto l'imperversare della bufera iconoclasta sulle sponde del vicino<br />

Oriente, la vostra Isola divenne l'accogliente rifugio dei perseguitati, ed insieme,<br />

lo scampo per tante sacre effigie, specialmente mariane, oggi venerate<br />

in Occidente.<br />

Ma —7 quel che più importa — voi dimostrate al presente, in occasione<br />

di questo Congresso, che salda ed intatta è la vostra fedeltà a Cristo e alla<br />

Chiesa, poiché sentita, fervida e popolate è la vostra devozione a Maria.<br />

A chi ne dubitasse voi potreste mostrare il disegno topografico dell'Isola,<br />

ed ivi indicare la splendida collana di Santuari mariani che si stende, attraverso<br />

ciascuna delle sue provincie, sui monti, sulle marine, sui fertili piani,<br />

rendendo così la Sicilia un feudo di Maria. I loro nomi e titoli, ingenui ed<br />

esprissivi, se venissero invocati uno dopo l'altro, formerebbero come una preghiera<br />

di litania tutta vostra : Madonna della Catena, della Lettera, della<br />

Scala, della Grotta, dell'Alto, del Bosco, delle Milizie, del Romitello, ed altri<br />

(1) Cfr. Act. 28, 12.<br />

(2) Eph. 1, 15-16.<br />

(3) S. ATHAN., Hist. Arian. n. 28 - Migne, P. G., t. 25 col. 726; Epist.<br />

Epp. Aegyptì et Libiae contro, Arìanos, cap. 1, t. 26, col. 1030.


534 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ancora, seguiti da quelli che ricordano i suoi misteri — dell'Annunziata, dell'Assunta,<br />

della Misericordia, della Provvidenza — oppure indicati semplicemente<br />

dai nomi di città e borghi — Costumaci, Furi, Tìndari, Valverde, Mìlici,<br />

— coi quali pare che la Madonna stessa si compiaccia di designare le sue<br />

venerate Immagini.<br />

Questi Santuari, più o meno insigni e famosi, spesso umili e disadorni,<br />

come era la casetta della Vergine di Nazaret, sono stati le rocche forti della<br />

fede dei vostri padri. Infatti il pronto ed intenso risorgere del cristianesimo<br />

nell'Isola dopo la invasione dei Saraceni, che ne aveva cancellato quasi ogni<br />

traccia, mosse dai due Santuari intitolati a Santa Maria, l'uno in Palermo,<br />

l'altro in Vicari, forse gli unici ancora in piedi tra tante rovine, dove il sacro<br />

fuoco della fede si conservò per lunghi anni, e donde poi divampò più splendente<br />

in ogni lembo della Sicilia. Anche al presente i Santuari di Maria sono<br />

le fresche sorgenti a cui, più volte nell'anno, il buon popolo, accorre per ritemprare<br />

la pietà religiosa in devoti pellegrinaggi che conservano i caratteri della<br />

più schietta tradizione. Oh, con quanto materno compiacimento la « bella<br />

Madre» — la «Bedda Matri», come voi dite — attende ed accoglie ogni volta<br />

gli umili suoi figli che a Lei vengono, alcuni dopo giorni e giorni di cammino<br />

a piedi nudi per sentieri assolati, altri sui fantasiosi carretti istoriati con sacre<br />

scene, nei costumi dai vividi colori, al canto delle ingenue « canzuni » e degli<br />

antichi « raziuneddi », ma recanti, nel segreto dei cuori, voti e speranze che<br />

non saprebbero confidare ad altri se non a Lei. Sì, solo a Lei, Madre buona e<br />

bella, che imparaste ad amare nelle mirabili immagini che di Lei dipinse Antonello<br />

da Messina, ove la nobiltà della celeste creatura si fonde in armonia<br />

con la dolcezza naturale della vostra indole.<br />

Ora, se tanto ardente e radicata è la devozione a Maria nel popolo di<br />

Sicilia, chi potrebbe meravigliarsi che Ella — secondo quanto Ci è stato riferito<br />

dai vostri degnissimi Presuli — abbia scelto una vostra illustre città per<br />

dispensare in questi ultimi tempi segnalatissime grazie?<br />

Certamente queste Sede Apostolica non ha finora in alcun modo manifestato<br />

il suo giudizio intorno alle lacrime che si dissero sgorgate da una sua<br />

effige in un'umile casa di lavoratori; tuttavia non senza viva commozione prendemmo<br />

conoscenza della unanime dichiarazione dell'Episcopato della Sicilia sulla<br />

realtà di quell'evento. Senza dubbio Maria è in cielo eternamente felice e non<br />

soffre né dolore né mestizia; ma Ella non vi rimane insensibile, che anzi nutre<br />

sempre amore e pietà per il misero genere umano, cui fu data per Madre, allorché<br />

dolorosa e lacrimante sostava ai piedi della Croce, ove era affisso il Figliuolo.<br />

Comprenderanno gli uomini l'arcano linguaggio di quelle lacrime ? Oh le lacrime<br />

di Maria! Erano sul Golgota lacrime di compatimento per il suo Gesù e<br />

di tristezza per i peccati del mondo. Piange Ella ancora per le rinnovate piaghe<br />

prodotte nel Corpo mistico di Gesù ? 0 piange per tanti figli, nei quali l'errore<br />

e la colpa hanno spento la vita della grazia, e che gravemente offendono la<br />

maestà divina? O sono lacrime'di attesa per il ritardato ritorno di altri suoi<br />

figli, un di fedeli, ed ora trascinati da falsi miraggi fra le schiere dei nemici<br />

di Dio ? A voi spetta di cooperare con l'esempio e con l'azione al ritorno dei<br />

profughi alla casa del Padre e di adoperarvi affinchè si chiudano al più presto


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 535<br />

le brecce aperte dai nemici della religione nella vostra Isola, fatta oggetto di<br />

cupido assedio.<br />

Perciò non lasciate trascorrere questo giorno senza proclamare unanimamente,<br />

pubblicamente e solennemente che il popolo della Sicilia intende rimanere<br />

fedele a Cristo e alla Chiesa, senza discussioni né riserve, dal primo all'ultimo<br />

dei suoi figli, nella più genuina tradizione dei padri.<br />

Da parte Nostra, non vorremmo terminare questa Nostra Esortazione,<br />

senza avervi indicato brevemente in che modo il popolo della Sicilia rinsalderà<br />

la sua fedeltà a Cristo. Curate primieramente l'istruzione religiosa in tutte<br />

le età e in tutti i ceti sociali, in particolare tra la gioventù. Agli ammalianti<br />

sofismi degli avversari della Chiesa non vi è che da opporre la chiarezza della<br />

sua verità. Un popolo che non conosca quali siano i veri tesori, non saprà né<br />

conservarli né difenderli : si accorgerà dei perduti beni, quando ne sarà stato<br />

già depredato. Apprendete e approfondite la dottrina cristiana, voi, cui Iddio<br />

ha dato tanti egregi talenti d'ingegno, cosicché, per comune riconoscimento, la<br />

Sicilia fu sempre vivaio di uomini illustri per scienze ed arti. La fedeltà a<br />

Cristo si traduca inoltre nella frequenza assidua dei Sacramenti, che sono il<br />

sostegno della vita cristiana e delle virtù familiari e civiche. I vostri bei templi,<br />

monumenti del fervore degli avi, e taluni anche della indomita resistenza<br />

alla persecuzione, vibrino ancora del vivo palpito della fede operosa. Infine vi<br />

chiediamo di continuare ad esseie gelosi custodi dei filiali vincoli, che sempre<br />

vi legarono a questa Sede Apostolica. Coma un giorno di buon anima la Sicilia<br />

annuì ai desideri del Nostro Predecessore S. Gregorio Magno, particolarmente<br />

ad essa affezionato, così la Nostra voce trovi sempre negli animi vostri pronto<br />

e incondizionato consenso (4).<br />

Ricevete questa Nostra Esortazione quasi messaggio della Madre di Gesù<br />

a voi, che a Lei intendete di consacrarvi come a vostra Signora e Prottetrice.<br />

Affinchè i desideri di Lei e i Nostri voti si compiano, invochiamo l'abbondanza<br />

delle divine grazie per ciascuno di voi e per l'intiera Sicilia, in particolare per<br />

i poveri, i malati, i piccoli, i lavoratori del mare e delle campagne, le Autorità<br />

civili, i vostri Presuli e i vostri Sacerdoti. A tutti impartiamo con effusione<br />

di cuore la Nostra Apostolica Benedizione.<br />

(4) Greg. I Epist. Iohanni Episc. Syracusano, Oct. 598 - Reg. IX, 26 -<br />

Mon. Germ. Hist., Epp. t. a, pag. 59-60.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERIl<br />

<strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Esistala Pii P». XII ad EXCJMS PP. DB. JUlixtilex Saeros ci ckrìstifidclilms Libaaaasb<br />

•aliMis, •• Canvenhiai Marialem ia Berytenxi orbe indici». - 18 Ottobri* 1954. (*)<br />

« Je me suis élevée comme le Cèdre du Liban et comme le cyprès sur la montagne<br />

de Sion... Venez à moi vous tous qui me désirez et rassasiez-vous de mes fruits ». 1<br />

Ces paroles de l'Ecriture, que la liturgie applique à ia Bienheureuse Vierge Marie,<br />

Nous reviennent à la mémoire, au moment où Nous avons la joie de Nous adresser à<br />

vous, chers fils et chères filles de la noble nation libanaise, qui ètes assemblés, dans<br />

les fastes et la ferveur d'une grandiose cérémonie, pour célébrer avec l'Eglise universelle<br />

le centenaire de la définition du Dogme de l'Immaculée Conception. (Dui,<br />

allez à Marie, élevez vos coeurs vers elle, implorez l'abondance de ses gràces, dans<br />

la confiance filiale que la Mère de Sauveur, qui vécut ici-bas sous le mème ciel<br />

pur et profond de l'Orient, jette encore sur votre terre un regard de particulière<br />

complaisance. L'Eglise elle-mème n'évoque-t-elle pas vos sommets du Liban comme<br />

una terre d'élection pour la louange de la Vierge? C'est là que l'Esprit-Saint<br />

la contemple et, ravi par la splendeur de sa pureté immaculée, c'est de là quii<br />

l'appelle à sa celeste gioire: « Viens du Liban, ò ma bien-aimée, et tu seras couronnée<br />

». 2<br />

Le rare privilège qui unit ainsi le nom de votre patrie au eulte de la Vierge<br />

Marie vous crée à tous un devoir pressant de répondre, avec plus de fidélité encore,<br />

à ses appels maternels. Et Nous aimons à penser que les solennites de votre Congrès<br />

Marial National, que Nous avons tenu à présider en la personne de Notre Légat,<br />

Notre cher Fils le Cardinal Patriarche de Venise, ne seront pas sans raviver et accroitre<br />

en vos àmes une dévotion éclairée, forte et durable à la Vierge Immaculée.<br />

Depuis le 30 Mai dernier, d'ailleurs, chants et prière n'ont cesse de monter en son<br />

honneur sur les chemins et dans les églises du Liban, au cours du glorieux cheminement<br />

de la statue du Sanctuaire de Harissa à travers monts et vallées, villes et<br />

villages. Et le coeur maternel de la Vierge aura tressailli de joie au spectacle de tant<br />

d'àmes purifiées par les sacrements, de tant de vies à nouveau consacrées au service<br />

de son divin Fils; il se sera ému de la ferveur des foules chrétiennes et mème<br />

de l'empressement de toute la population à participer à sa louange.<br />

Une telle piété mariale est un gage d'espérance pour votre cher pays. Les jeunes<br />

y puiseront un indéfectible attachement à l'idéal de pureté que Marie propose à l'hu-<br />

* Acta ap, sed., 46 (1954) p. 654-656.<br />

1 Eccli. 24, 17-26.<br />

1 Cani. 4, 8.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 77<br />

manité blessée par le péché, eì, en invoquant le secours de Celle qui écrasa la<br />

tère du serpent, ils sauront vaincre les assauts répérés de la tentation. Les pères<br />

et mères de famille voudront piacer leur foyer sous sa garde er médirer les exemples<br />

de la Sainte Famille de Nazareth. Les militants de l'Acrion Catholique rourneronr<br />

leurs regards vers Marie, qui est la voie la plus sùre pour porter les àmes à<br />

Jesus, et ils imploreronr, par son inrercession, les gràces divines sans lesquelles leur<br />

action demeurerair srérile. Que les prèrres surrour, er roures les àmes consacrées,<br />

se souviennent qu'en la personne de Saint Jean, Jesus mourant leur a confiés sa<br />

Mère: qu'ils l'entourent d'une vénération croissante, unis plus que jamais, à travers<br />

la feconde diversité de leurs rites, par un commun amour pour la Vierge Sainre et<br />

un méme désir de propager son culre. Er sur la vie sociale de vorre parrie la Mère<br />

de Dieu Sauveur fera rayonner l'idéal de son Fils, son message de chariré er de fraterniré,<br />

de vériré et de justice. Celle que d'àge en àge les générarions proclamenr<br />

Bienheureuse, demeure l'honneur de la femme, l'espérance du pauvre, la consolation<br />

des affligés er des opprimés; elle demeure, comme au temps du Roi Achaz,<br />

le signe de la miséricorde divine : « Voici qu'une Vierge concevra et elle enfantera<br />

un fils... ». 3 Aujourd'hui encore, si vous éres atrentifs et fidèles à ses enseignements,<br />

elle sera un signe de salut pour vos vénérables chrétientés d'Orient.<br />

Tour le passe de vos anriques communaurés chrériennes arresre d'ailleurs les<br />

longues rradirions de vorre piéré filiale envers la Très Sainre Vierge Marie. N'esr-ce<br />

pas à Ephèse, sur la rerre d'Orienr, que Marie recur l'officielle reconnaissance par<br />

l'Eglise de sa maternité divine, cette prerogative suprème qui implique en son inépuisable<br />

richesse le privilège de l'Immaculée Conception, célèbre en cette Année<br />

Manale. A l'illustration de ce doublé et glorieux mystère, les Pères de l'Eglise<br />

Orientale ont grandement contribué et c'est votre honneur de n'avoir jamais cesse<br />

de proclamer que la Mère de Dieu fut, dès le premier insranr, préservée de la<br />

faure originelle.<br />

Certe mème foi, toujours vivanre, mainrenue dans sa pureré er son intégrité au<br />

cours des siècles malgré ranr d'épreuves, inspira, il y a cinquanre ans, à l'un de<br />

vos grands parriarches l'heureuse idée de mertre comme un sceau à ce culre marial<br />

séculaire en élevant sur la colline de Harissa, au coeur mème de votre beau pays,<br />

un monumenr vorif à la gioire de l'Immaculée. Non moins suggestif esr le titre de<br />

« Notre-Dame du Liban » que vous avez voulu donner à ce sanctuaire narional;<br />

aux générarions furures il rappellera la place souveraine de Marie dans les desrinées<br />

de vorre parrie, er il sera aux heures sombres le célesre paratonnerre qui dérournera<br />

de vorre cièl les nuages de discorde ou de division qui tenteraient de<br />

l'obscurcir.<br />

Unanimes dans votre foi en Marie, fraternellement unis sous son manteau marernel,<br />

perséverez fermement dans la voie où vous vous engagez aujord'hui. Cette<br />

Année Mariale a vu surgir un peu parrout dans le monde, — er ce Nous esr une joie<br />

profonde, — des légions d'àmes mariales, prères à tous les combars pour la gioire<br />

de Dieu er l'extension de son règne. Que de telles légions se multiplienr sur cette<br />

terre d'Orienr chère à tous les fils de l'Eglise; qu'elles y soienr le sei qui ne s'affadir<br />

point, la lumière placée sur le chandelier et dont la fiamme éclaire tous ceux<br />

h. 7, 14.


78 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

qui sonr dans la maison; que la chaleur de votre charité y soit accueillanre, eri<br />

particulier, à tous vos frères séparés, dont Nous connaissons la profonde piété manale<br />

et que Nous invitions paternellemenr, dans Notre Encyclique « Fulgens Corona<br />

», à tourner avec nous leurs regards vers Marie, « demandant instamment cetre<br />

unite, gràce à laquelle il n'y aura plus enfin qu'un seul bercail sous un Seul Pasteur<br />

». 4<br />

Ces voeux et ces prières, Nous les confions à la puissante intercession de Notre-<br />

Dame du Liban et, en gage de Notre constante sollicitude de Pére et de Pasteur de<br />

vos àmes. Nous accordons de grand coeur aux hautes Autorités ecclésiastiques et<br />

civiles présentes au Congrès, au clergé des différents rites et a vous tous, chers fils<br />

et chères filles, Notre Bénédiction Apostolique.<br />

Du Vatican, le 18 Ottobre 1954.<br />

lastra Baditpbonicas Pii Pp. Zìi Ut qui iaierfacraal CMveniai Iniernalionali MwMogico-<br />

NariaM, Bomae babito. - 24 Odobris 1954. (*)<br />

Inter complures salutaresque religionis fructus, quos, cum Marialem Annum ubique<br />

gentium celebrandum indiximus, animus praestolabatur Noster, id praecipue in<br />

votis erat, ut singularis Dei Genetricis dignitas, eiusque praeclara munera ac privilegia<br />

altiore investigarentur ratione, clarioreque luce christiano populo proponerentur. Quamobrem<br />

haud sine magna animi delectalione initum consilium percepimus Mariologici<br />

Conventus sub exitum Marialis Anni in hanc Almam Urbem cogendi; quod quidem<br />

.inceptum non tantum adprobavimus, sed peculiari etiam favore prosecuti sumus-<br />

Nostraque Benedictione mumvimus. Nunc autem, cum sollemnis huiusmodi consessus<br />

celebretur initium, haud mediocri Nobis solatio est-lectissimum tot doctorum virorum<br />

salutare coetum, paterneque vos alloqui, dilettissimi Filii, qui ex omnibus orbis catholici<br />

partibus Romam convenistis, ut prope Apostolorum Principis sepulcrum, eiusque<br />

auspiciis cui dictum est «Confirma fratres tuos », 1 de tantae Virginis et Matris honore,<br />

gratia, potentia, ad sacrae doctrinae normas, scite eruditeque disseratis.<br />

Mariologia, utpote quae inter theologicas disciplinas adnumeretur, id imprimis postular,<br />

ut solidis theologicae doctrinae fundamentis innitatur, idque eo magis requiritur,<br />

quo profundior fit investigatio et quo accuratius veritates ad Mariologiam spectantes<br />

inter se et cum ceteris sacrae theologiae veritatibus comparantur et conectuntur, quemadmodum<br />

laudabili studio fieri coeptum est post Immaculatae Conceptionis B. M. V.<br />

dogma a Decessore Nostro Pio IX sollemniter definitum, atque nostris temporibus non<br />

sine uberiore in dies fructuum copia contingit. Huiusmodi autem investigationes non<br />

semper faciles ac perviae sunt, cum ad eas peragendas periiciendasque conspirent cum<br />

« positivae » quas vocant, tum « speculativae » disciplinae, quae suis quaeque rationibus<br />

ac legibus reguntur. Investigandi vero labor, ad Mariologiam etiam quod attinet,.<br />

eo tutior eoque fecundior procedet, quo magis omnium ante oculos yersabitur illa<br />

quae « in rebus fidei et morum cuilibet theologo proxima et universalis veritatis nor-<br />

4 A. A. S. t. 45, p. 591.<br />

* Acta ap. sed., 46 (1954) p. 677-680.<br />

1 Lue. 22, 32.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 79<br />

ma » 2 statuitur, sacrum nempe Ecclesiae Magisterium. Hoc enim — ut in Encyclicis<br />

Litteris « Humani generis » exposuimus — Deus Ecclesiae suae « dedit ad ea quoque<br />

illustranda et enucleanda, quae in fidei deposito nonnisi obscure ac veluti implicite continentur<br />

». 3 Quod quidem depositimi authentice illustrandum atque interpretandum<br />

Divinus Redemptor uni concredidit Magisteiio Ecclesiae; theologis autem grande incumbit<br />

munus, idem depositum, ex Ecclesiae mandato eiusque ductu, penitius investigandi,<br />

singularumque veritatum naturam, nexum, ad sacrae doctrinae normas, perscrutando<br />

atque explicandi. 4<br />

Quo in munere exsequendo, diligenter ratio habenda est utriusque doctrinae cathoiicae<br />

fontis, Sacrarum nempe Scripturarum et « Traditionis ». Plura sane eademque<br />

praeclara Sacrae Litterae de Beatissima Virgine enarrant, in libris cum Veteris rum<br />

Novi Foederis; quin immo excellentissima eius munera ac dona, hoc est virginalis Maternitas,<br />

intaminata Sanctitas, illic expressis verbis asseverantur, ipsiusque Virginis imago<br />

fere ac lineamenta vivis coloribus describuntur. At vehementet a veritate deerrat,.<br />

qui se ex Sàcris Scriptum tantummodo Beatissimae Virginis dignitatem ac sublimitatem<br />

piene definire recteque explkare posse censet, vel qui easdem Sacras Littera*<br />

apte explanari posse arbitratur, « Traditionis » cathoiicae et Magisterii sacri non satis<br />

habita ratione. Quodsi uspiam, heic praesertim ea obtinent, quae alias diximus, hoc<br />

est « theologiam positivam quae dicitur, scientiae dumtaxat historicae aequari non<br />

posse ». 5<br />

Neque itidem « Traditionis » documenta investigare atque explicare licet, sacra<br />

Magisterio et Ecclesiae vita et cultu, prouti per saeculorum decursum manifestantur,<br />

neglectis vel parvihabitis. Interdum enim singula antiquitatis documenta, cum in se<br />

ipsa tantum perspiciuntur, parum lucis afferunt; quodsi cum vita Ecclesiae liturgica,<br />

atque cum populi christiani fide, devotione ac pietate — quas idem Magisterium sustinet<br />

ac dirigit — coniugantur et comparantur, splendida cathoiicae veritatis evadunt<br />

testimonia. Revera Ecclesia, omnibus vitae suae saeculis, non solum in fide docenda<br />

et definienda, sed etiam in suo cultu atque in chistifidelium pietatis ac devotionis exercitiis<br />

a Spiritu Sancto regitur et custoditur, et ab eodem Spiritu « ad revelatarum veritatum<br />

cognitionem infallibiliter dirigitur ». 6 Quapropter etiam mariologicae disciplinae<br />

cultores, cum sive superioris sive praesentis aetatis testimonia et documenta pervestigant<br />

atque perpendunt, perpetuum illum semperque efficacem Spiritus Sancti ductum<br />

ante oculos omnino habeant oportet, ut dictorum factorumque vim et momentum<br />

rene expendant atque proponant.<br />

Hisce normis sancte observatis, Mariologia veros atque permansuros faciet progressus,<br />

in Beatissimae Virginis muneribus ac dignitate penitius in dies perscrutandis.<br />

Ita etiam haec disciplina recta illa media via procedere poterit, qua et ab omni falsa<br />

et immodica veritatis superlatione caveat et ab illis se segreget, qui vano quodam agitantur<br />

timore, ne Beatissimae Virgini plus aequo concedant aut, ut non raro dictitant,<br />

Matre honorata et pie invocata, ipsi Divino Redemptori aliquid honoris et fiduciae de-<br />

2<br />

Litt. Enc. « Humani generis » : A. A. S. XLII (1950) p. 567.<br />

3<br />

ibid., 569.<br />

4<br />

Cfr. Alloc. ad Em.mos Card, et Exc.mos Episcopos d. d. 31 Maii 1954: A. /i,<br />

S. XLVI (1954) p. 314 s.<br />

5<br />

Litt. Enc. « Humani generis » : 1. e. p. 569.<br />

5<br />

Constitutio Apost. Munificentissimus: A. A. S. XLII (1950) p. 769.


80 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTBRII <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

trahant Etenim Beata Dei Genetrix, quippe quae ipsa quoque ab Adamo descendat,<br />

nullum habet privilegium nullamque gratiam quam non debeat Filio suo, generis<br />

humani Redemptori; atque adeo, Matris excelsa dona mirantes ac rite celebrantes,<br />

ipsius Filii divinitatem, bonitatem, amorem, potentiam miramur et celebramus, neque<br />

umquam Filio displicebit, quidquid in laudem Matris, ab ipso tot gratiis cumulatae,<br />

fecerimus. Ea vero, quae Filius Matri suae largitus est, tanta sunt, ut omnium nominimi<br />

et angelorum dona et gratias immense superent, cum nulla umquam dignitas<br />

dati possit quae divinam Maternitatem excedat aut aequet; Maria enim, ut Angelicus<br />

Doctor ait, ex hoc quod est Mater Dei, habet quandam dignitatem infinitam ex bono<br />

infinito quod est Deus. 7 Etsi verum est Beatissimam Virginem quoque, uti nos, Ecclesiae<br />

esse membrum, tamen non minus verum est eam esse Corporis Christi Mystici<br />

membrum piane singulare.<br />

Vehementer igitur cupimus, dilettissimi Filii, ut has normas ob ocuios habentes,<br />

quae pertrattanda in coetibus vestris suscepistis, eadem erudite, dotte, scite pieque disseratis<br />

et disputetis; idque tandem vires vestrae in unum coalescentes efficiant, ut,<br />

quod omnium in votis, 96t, Beatissimae Mariae Dei nostraeque Matris laudes Divinique<br />

Redemptoris honor, qui tantis gratiis muneribusque eam ornavit et auxit, incrementa<br />

exinde capiant amplissima.<br />

Quoniam vero nihil perfici potest humano labore et industria, nisi faveat et adspiret<br />

operi Deus, ultro preces Nostras adiungimus, ut ipse vobis propitius adsit sapientiae<br />

suae luminibus et gratiae praesidiis, quorum in auspicium Nostraeque benevolentiae<br />

testimonium Apostolicam Benedictionerfl vobis singulis universis peramanter in<br />

Domino impertimus.<br />

Samurai Poniifex Piai PP. XII, die prima Movemkris mentis a. KCNLIV in Basilica Talicama,<br />

adiiaalibm Ejais Paini»* Cardiaalibas aiqne plorimi* Excmii PP. Sacrornm Aeri iti rihai,<br />

ceram ckristiiideiiiim mnliiraauie, aaieqnam imafinem BJLV., aaae «Salai Popoli Re-<br />

auni» appellatnr, aerea cerona redimirei, sellemailer proclamasi oovom iestom Iiiaroicam<br />

Baatae Tirami* Caelì terraeqne Reoinae, fcaec Torba iecit '*)<br />

Le testimonianze di omaggio e di devozione verso la Madre di Dio, che l'Universo<br />

cattolico ha moltiplicate nei mesi trascorsi, hanno provato splendidamente, così nelle<br />

più modeste intraprese della pietà privata, il suo amore verso la Vergine Maria e<br />

la fede nei suoi incomparabili privilegi. Ma affine di coronare tutte queste manifesta<br />

zioni con una solennità particolarmente significativa dell'Anno Mariano, abbiamo<br />

voluto istituire e celebrare la Festa della Regalità di Maria.<br />

Nessuno di voi, diletti figli e figlie, vorrà meravigliarsene, né pensare che si<br />

sia trattato di decretare alla Vergine un titolo nuovo. I fedeli cristiani non ripetono<br />

forse già da secoli nelle Litanie Lauretane le invocazioni, che salutano Maria col nome<br />

di Regina? E la recita del santo Rosario, proponendo in pia meditazione la memoria<br />

dei gaudi, dei dolori e delle glorie della Madre di Dio, non termina forse col<br />

• Acta ap. sed., 46 (1954) p. 662-666.<br />

7 Cfr. Summa Tbeol. p. I, q. 25 a. 6, ad 4.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 81<br />

ricordo radioso di Maria accolta in cielo dal suo Figliuolo e da Lui ornata col dia-<br />

•dema reale?<br />

Non è stata dunque Nostra intenzione d'introdurre qualche novità, ma piuttosto<br />

di far brillare agli occhi del mondo, nelle presenti circostanze, una verità atta ad<br />

apportare rimedio ai suoi mali, a liberarlo dalle sue angosce e ad indirizzarlo verso<br />

il cammino di salute, che esso ansiosamente ricerca.<br />

Meno ancora che quella del suo Figlio, la regalità di Maria non deve essere<br />

concepita in analogia con lei realtà della vita politica moderna. Senza dubbio non si<br />

possono rappresentare le meraviglie del cielo che mediante le parole e le espressioni<br />

ben imperfette, del linguaggio umano; ma ciò non significa punto che per onorare<br />

Maria, si debba aderire ad una determinata forma di governo o ad una particolare<br />

struttura politica. La regalità di Maria è una realtà ultraterrena, che però, al tempo<br />

stesso, penetra sin nel più intimo dei cuori e li tocca nella loro essenza profonda,<br />

in ciò che essi hanno di spirituale e d'immortale.<br />

L'origine delle glorie di Maria, il momento solenne che illumina tutta la sua<br />

persona e la sua missione, è quello in cui, piena di grazia, rivolse all'Arcangelo Gabriele<br />

il « Fiat », che esprimeva il suo assenso alla disposizione divina; in tal guisa<br />

Ella diveniva Madre di Dio e Regina, e riceveva l'ufficio regale di vegliare sulla<br />

unità e la pace del genere umano. Per Lei noi abbiamo la ferma fiducia che l'umanità<br />

s'incamminerà a poco a poco in questa via di salvezza; Ella guiderà i capi delle<br />

nazioni e i cuori dei popoli verso la concordia e la carità.<br />

Che cosa dunque potrebbero fare i cristiani nell'ora presente, in cui l'unità<br />

e -la pace del mondo, ed anzi le sorgenti stesse della vita, sono in pericolo, se, non<br />

volgere lo sguardo verso Colei, che apparisce loro rivestita della potenza regale?<br />

Come Ella avviluppò già nel suo manto il Fanciullo divino, primogenito di tutte le<br />

creature e di tutta la creazione, l così degnisi ora di avvolgere tutti gli uomini e tutti<br />

i popoli con la sua vigilante tenerezza; degnisi, come Sede della Sapienza, di far<br />

rifulgere la verità delle parole ispirate, che la Chiesa applica a Lei : « Per me reges<br />

regnant, et legum conditore! iuita decernunt; per me principe! imperant, et potente!<br />

decernunt iuititiam ». 2 - Per mezzo mio regnano i re, e i magistrati amministrano<br />

la giustizia; per mezzo mio comandano i principi e i sovrani governano con rettitudine.<br />

- Se il mondo lotta al presente senza tregua per conquistare la sua unità,<br />

per assicurare la pace, l'invocazione del regno di Maria è, al di sopra di tutti i mezzi<br />

terreni e di tutti i disegni umani sempre in qualche modo difettosi, la voce della<br />

fede e della speranza cristiana, salde e forti delle promesse divine e degli aiuti inesauribili,<br />

che questo impero di Maria ha diffusi per la salvezza della umanità.<br />

Tuttavia dalla inesausta bontà della Vergine beatissima, che invochiamo oggi come<br />

la regale Madre del Signore, Noi attendiamo anche altri benefici non meno preziosi.<br />

Non soltanto Ella deve annientare i foschi piani e le opere inique dei nemici di una<br />

umanità unita e cristiana, ma ha da comunicare altresì agli uomini di oggi qualche<br />

cosa del suo spirito. Intendiamo con ciò la volontà coraggiosa ed anche audace, che,<br />

nelle circostanze difficili, di fronte ai pericoli e agli ostacoli, sa prendere senza esitare<br />

le risoluzioni che s'impongono, e perseguirne la esecuzione con una energia indefet-<br />

1 Cfr. Col. 1, 15.<br />

2 Prov. 8, 15-16; Brev. Rom. in Comm. Feit. B. Maria» Virg., I Noct. Lect. 1.


82 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

tibile, in guisa da trascinare dietro le sue orme i deboli, gli stanchi, i dubbiosi, coloro,<br />

che non credono più alla giustizia e alla nobiltà della causa che debbono difendere-<br />

Chi non vede in qual grado Maria ha attuato in se stessa questo spirito e ha meritato<br />

le lodi dovute alla « donna forte »? Il suo « Magnificat », questo cantico di<br />

gioia e di fiducia invincibile nella potenza divina, di cui Ella imprende ad effettuare<br />

le opere, la riempie di santa audacia, di una forza ignota alla natura.<br />

Come Noi vorremmo che tutti coloro, i quali hanno oggi la responsabilità del<br />

buono e retto andamento degli affari pubblici, imitassero questo luminoso esempiodi<br />

sentimento regale! Invece, non si nota forse talvolta anche nelle loro file una<br />

sorta di stanchezza, di rassegnazione, di passività, che impedisce loro di affrontarecon<br />

fermezza e perseveranza gli ardui problemi del momento presente? Alcuni non<br />

lasciano forse talora gli avvenimenti andare alla deriva, invece di dominarli coni<br />

una azione sana e costruttiva?<br />

Non è dunque urgente di mobilitare fune le forze vive ora in riserva, dil<br />

stimolare coloro, che non hanno ancora piena consapevolezza della pericolosa depressione<br />

psicologica in cui sono caduti? Se la regalità di Maria trova un simbolo del.<br />

tutto appropriato nella « acies ordinata », nell'esercito schierato in battaglia, 3 certamente<br />

nessuno vorrà pensare a qualsiasi intenzione bellicosa, ma unicamente alla forza<br />

d'animo, che ammiriamo in grado eroico nella Vergine, e che procede dalla coscienza<br />

di operare validamente per l'ordine di Dio nel mondo.<br />

Possa la Nostra invocazione alla regalità della Madre di Dio ottenere agli uomini<br />

solleciti delle loro responsabilità la grazia di vincere l'abbattimento e l'indolenza, in<br />

un'ora, in cui nessuno può permettersi un istante di riposo, quando in tante regioni<br />

la giusta liberà è oppressa, la verità offuscata dal lavorio di una propaganda mendace,<br />

e le forze del male sembrano quasi scatenate sulla terra!<br />

Se la regalità di Maria può suggerire ai reggitori delle nazioni atteggiamenti e<br />

consigli che rispondono alle esigenze dell'ora, Ella non cessa di riversare su tutti i<br />

popoli della terra e su tutte le classi sociali l'abbondanza delle sue grazie. Dopo lo<br />

spettacolo atroce della Passione ai piedi della Croce, in cui aveva offerto il più duro<br />

dei sacrifici che possano essere domandati a una Madre, Ella continuò ad effondere<br />

sui primi cristiani, suoi figli di adozione, le sue materne sollecitudini. Regina più che<br />

alcun'altra per la elevazione della sua anima e per la eccellenza dei doni divini, Ella<br />

non desiste dall'elargire tutti i tesori della sua affezione e delle sue dolci premure<br />

alla misera umanità. Lungi dall'essere fondato sulle esigenze dei suoi diritti e la<br />

volontà di un altero dominio, il regno di Maria non conosce che un'aspirazione: il<br />

pieno dono di sé nella sua più alta e totale generosità. 4<br />

Così dunque Maria esercita la sua regalità: accettando i nostri omaggi e non.<br />

disdegnando di ascoltare anche le più umili e imperfette preghiere. Perciò desiderosi<br />

come siamo d'interpretare i sentimenti di tutto il popolo cristiano, Noi rivolgiamo alla.<br />

Vergine beatissima questa fervida implorazione:<br />

3 Off. in Assumptione B. M. V. passim.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 85<br />

Dal profondo di questa terra di lacrime, ove la umanità dolorante penosamente<br />

si trascina; tra i flutti di questo nostro mare perennemente agitato dai venti delle<br />

passioni; eleviamo gli occhi a voi, o Maria, Madre amatissima, per riconfortarci con­<br />

templando la vostra gloria, e per salutarvi Regina e Signora dei cieli e della terra,<br />

Regina e Signora nostra.<br />

Questa vostra regalità vogliamo esaltare con legittimo orgoglio di figli e ricono­<br />

scerla come dovuta alla somma eccellenza di tutto il vostro essere, o dolcissima e vera<br />

Madre di Colui, che è Re per diritto proprio, per eredità, per conquista.<br />

Regnate, o Madre e Signora, mostrandoci il cammino della santità, dirigendoci e<br />

assistendoci, affinchè non ce ne allontaniamo giammai.<br />

Come nell'alto del cielo Voi esercitate il vostro primato sopra le schiere degli An­<br />

geli, che vi acclamano loro Sovrana; sopra le legioni dei Santi, che si dilettano nella<br />

contemplazione della vostra fulgida bellezza; cosi regnate sopra l'intero genere umano,<br />

soprattutto aprendo i sentieri della fede a quanti ancora non conoscono il vostro Figlio.<br />

Regnate sulla Chiesa, che professa e festeggia il vostro soave dominio e a voi<br />

ricorre come a sicuro rifugio in mezzo alle calamità dei nostri tempi. Ma special­<br />

mente regnate su quella porzione della Chiesa, che è perseguitata ed oppressa, dandole<br />

la fortezza per sopportare le avversità, la costanza per non piegarsi sotto le ingiuste<br />

pressioni, la luce per non cadere nelle insidie nemiche, la fermezza per resistere agli<br />

attacchi palesi, e in ogni momento la incrollabile fedeltà al vostro Regno.<br />

Regnate sulle intelligenze, affinchè cerchino soltanto il vero; sulle volontà, affinchè<br />

seguano solamente il bene; sui cuori, affinchè amino unicamente ciò che voi stessa<br />

amate.<br />

Regnate sugl'individui e sulle famiglie, come sulle società e le nazioni; sulle<br />

assemblee dei potenti, sui consigli dei savi, come sulle semplici aspirazioni degli umili.<br />

Regnate nelle vie e nelle piazze, nelle città e nei villaggi, nelle valli e nei<br />

monti, nell'aria, nella terra e r.el mare;<br />

e accogliete la pia preghiera di quanti sanno che il vostro è regno di misericor­<br />

dia, ove ogni supplica trova ascolto, ogni dolore conforto, ogni sventura sollievo, ogni<br />

infermità salute, e dove, quasi al cenno delle vostre soavissime mani, dalla stessa morte<br />

risorge sorridente la vita.<br />

Otteneteci che coloro, i quali ora in tutte le parti del mondo vi acclamano e vi<br />

riconoscono Regina e Signora, possano un giorno nel cielo fruire della pienezza del<br />

vostro Regno, nella visione del vostro Figlio, il quale col Padre e con lo Spirito<br />

Santo vive e regna nei secoli dei secoli. Così sia!


84 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Esistala Pii Pp. XII ad En.nm P. D. Feraandam li». S. Angnxlini, S.H.E. Presa. Cardiaalaat<br />

Qaitoga y PalaeiM, Archiepiscopam Compoxlellaanm, avi Legatas auliitar ad Hariaisai<br />

Ceaveatam ex Iasalis PbitippiaU in urbe Maaileasi cogeadam. - 4 Novembri; 1954. (*)<br />

Philippinae insulae, quamvis longinquo Oceani spatio a Romana Petri Cathedra<br />

sejunctae, tamen arctis obsequii caritatisque vinculis cum ea conjunctae. Nostrana<br />

vocem, qua adhortati sumus catholicum orbem ad Marianum annum celebrandum,<br />

sollicito filiorum studio exaudientes, plura pietatis exercitia per ipsum annum obierunt,<br />

ut dogma de immaculata Virginis Mariae Conceptione luculenttus menti bus<br />

patefieret, ut populi erga Deiparam pietas exardesceret cotidie magis, ut caelestis<br />

Matris nostrae vestigiis alacres volentesque fideles omnes insisterent. (Cfr. Litt. Enc.<br />

« Fulgens corona »).<br />

Nunc autem, Mariano ad finem vergente anno, dieque Immaculatae Conceptioni<br />

dicato appropinquante, peropportune statuerunt, ut per Marialem Congressum, ex<br />

tota natione in civitate Insularum capite ineundum, venerationis erga Caelestem<br />

Reginam studia ac testimonia insolita sollemnitate et magnificentia explicentur. Nos<br />

itaque, sollicitos Congressionis apparatus libenter dilaudantes probantesque, eidem<br />

celebrationi adesse quodammodo ac praeesse decrevimus.<br />

Te igitur, Dilecte Fili Noster, quem praeterito anno ad Ecclesiae Senatum<br />

cooptavimus, Romana purpura exornantes, Legatum Nostrum eligimus ac renuntiamus,<br />

ut Mariali Congressui in urbe Manilensi proxime cogendo potestate Nostra<br />

ac nomine Nostro praesideas. Minime autem dubitamus, quin, prò eximia in Virginem<br />

Matrem pietate, sacra ejusmodi sollemnia ad secundos exitus sis fauste feliciterque<br />

perducturus. Tibi praeterea facultatem largimur, ut, die constituta, Sacro pontificali<br />

ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicas,<br />

plenariam indulgentiam iisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicionibus<br />

lucrandam.<br />

Superni interea auxilii in auspicium inque praecipui amoris Nostri pignus,<br />

Apostolicam Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, egregio Archiepiscopo Manilensi,<br />

cunctisque iis, qui eidem Conventui opera vel studio favebunt, peramanter<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die IV mensis Novembris, anno<br />

MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Epistola Pii Pp. Zìi ad Em.nm P. D. Fridericam, SJtX. Caraiaalem Tedeschiai, Epircepaai<br />

Tascalaanm, Pairiarchalis Basilicae Vaticanae Arekipresbyieiam, Sacri Ceasilii Petriaaaa<br />

Fabricae Praeiedam eaademqns SBBUBì Pentitici! Dataria», gai ad Ceavenlaai EackaristicBai<br />

et Hariaaaai e tata Perariana aatioae Limae habeadam, Legatas minitnr. - t Hev. 1954. (**)<br />

Peruvianae nationi, tot laudibus decorae, singulari tribuitur honori erga catholicam<br />

fidem incensum studium. Quod quidem in praesenti confirmatum videmus, quum<br />

consilium susceptum sit celebrandi, exeunte anno Deiparae Immaculatae dicato, Congressum<br />

e tota natione Eucharisticum atque Marianum.<br />

' Acta ap. sed., 46 (1954) p. 700-701.<br />

» * Acta ap, sed., 46 (1754) p. 701-702.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 85<br />

Profecto perquam apta et convenientia videntur ad religionem erga Augustum<br />

Sacramentum fovendam atque ad cultum erga caelestem Reginam exacuendum, sollemnia,<br />

quibus excellentia et fructus Sanctissimae Eucharistiae laudesque Beatissimae<br />

Virginis Mariae maxima in luce collocantur. Quoniam igitur ipsa Congressio sacrorum<br />

rituum splendore, Peruviae episcopatus civiliumque moderatorum praesentia, cleri<br />

populique frequentia, utilibusque argumentis in coetibus agitandis magnificenter peragetur,<br />

Nostra auctoritate eandem adaugere decrevimus.<br />

Te itaque, Dilette Fili Noster, qui, Romana purpura exornatus, tanta dignitate<br />

in Urbe atque» in Civitate ipsa Vaticana nites, Legatura Nostrum per nasce Litteras<br />

deligimus ac renuntiamus, ut, Nostrani gerens personam, Congressui Eucharistico et<br />

Mariano ex tota Peruviana natione Limae, in urbe reipublicae capite, proxime habendo,<br />

sollemniter praesideas. Ulud autem fore confidimus, ut, eiusmodi Conventus, prò<br />

tua pietate ac sollertia in animarum bonum atque incrementum feliciter vertat.<br />

Superni interea auxilii in auspicium, inque praecipui Nostri amoris pignus, Apostolicam<br />

Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, cunctisque iis, qui celebrationi favebunt,<br />

peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die Vili mensis Novembris, anno<br />

MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Esistala Vii Pa. XII ai Excjnes Sacreram Aaiislites «I ad Misxiwulet Uiias ligeriaa ah<br />

Harialeai Csnveahun ab ipsii celebraadnm, cai Legata* aùiiiiar EB.BS P. D. lacrimi<br />

Fraaciscns lii. S. Anasiasiae Presb. Cardinalem Me laiyre, Archiepiscepam Angeloram ia<br />

California. • II HeTembris 1954. (*)<br />

It is with a full heart, Venerable Brothers, that We send Our affezionate<br />

paternal greetings to you, the Hierarchy and Missionaries of Nigeria, and to ali<br />

Our beloved so nsand daughters under your care, as you gather together at Lagos<br />

to celebrate your Marian Congress on this the great Feast-day of Mary the Immaculate<br />

Mother of God Fittingly, indeed, does Nigeria kneel today to do honour<br />

to its Queen and Mother, for the first benign rays of the Gospel of love penetrated<br />

the harsh darkness of paganism under the special auspices of Mary Conceived without<br />

Sin; and it has been Our wish to add solemnity to the occasion by appointing Our<br />

Beloved Son, the Cardinal Archbishop of Los Angeles, as Our worthy Legate to<br />

preside over the Congress in Our Name.<br />

The Fathers who were to plant the seed of the word of God so firmly at<br />

Lagos itself and in Western Nigeria were consecrated in a special way to the Immaculate<br />

Virgin. Indeed, on this very ' Feast-day, well nigh a hundred years ago,<br />

the Society to which they belonged was founded and dedicated to Mary Immaculate<br />

at the Shrine of Our Lady of Gouvrière in Lyons - the Society of the African Missions,<br />

destined in 1860 to embrace in its spiritual care the vast territory between<br />

the Volga and the Niger.<br />

Dedicated, too, in a special way, to the Immaculate Mother of God were the<br />

Holy Ghost Fathers who courageously ventured up the Niger in 1865 to plant the<br />

Acta ap. sed., 46 (1954) p. 702-705.


86 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Church of God at Onitsha, for their Congregation was named after the Heavenly<br />

Spouse of Our Lady and after Her Immaculate Heart. It was, in fact, on the ève<br />

of the Feast of the Immaculate Conception that they were welcomed by the locai<br />

King and enabled to establish their first mission, which was to become in time the<br />

Metropolitan See of Onitsha, and from which the frontiers of the Church were to<br />

be pushed eastwards towards the Cross River, beyond Ogoja towards the North<br />

and Calabar in the South.<br />

And so, Venerable Brothers and beloved sons and daughters, the evangelization<br />

of Nigeria has from its very beginning been under the special patronage of the<br />

Immaculate Mother of God.<br />

One cannot but be deeply moved on recalling the zeal, the sufferings and the<br />

sacrifices of those early missionaries. Many of them sealed their heroic apostolate<br />

with the supreme sacrifice of their young lives within months, nay even weeks, of<br />

their arrivai, but the standard of Christ was stili carried aloft to new and unchartered<br />

areas.<br />

The intrepid faith and undaunted courage of those pioneers are worthy of<br />

admiration and emulation. Faced with difficulties that seemed unsurmountable, they<br />

were often denied the consolation of hopeful results. The conversions they made,<br />

being mostly confined to the dying and the outcasts, offered little hope for the<br />

achievement of the primary object of missionary endeavour, namely, the foundation<br />

of the Church of God among native peoples. They died, those brave missionaries,<br />

failures in the eyes of the world; but their failure was merely that of the seed<br />

falling on the ground and dying to bring forth fruit. 1<br />

They sowed in tears, and the fruit of their sowing we see today in consoling<br />

abundance. The work heroically begun by the early Fathers was no less heroically<br />

continued by steadily increasing numbers of their confreres. In time, other Religious<br />

Orders and Missionary Societies of men and women carne to labour in that portion<br />

of the Lord's vineyard, and so great was the progress achieved that We wete<br />

able, in 1950, to establish the Hierarchy of Nigeria. Today, in the fifteen ecclesiastical<br />

territories of the country, there are over five hundred missionary priests<br />

and over two hundred and fifty missionary sisters ministering to almost a million<br />

of the Church's fold and to over three hundred thousand Catechumens.<br />

The cherished hope of the Church in mission lands —- the native priesthood —<br />

is, thanks be to God, being firmly established. Already there are many Nigerian<br />

priests ministering to their own people in the various territories, while in the<br />

Major Seminary at Enugu and in the Minor Seminaries numerous other aspirants<br />

are being prepared to shaie in the priesthood of Christ. And it is not without<br />

significance that this Year dedicated to Our Lady, saw the consecration of the first<br />

Nigerian Bishop.<br />

The fabric of Christian society is being Consolidated and expanded, and as<br />

the nucleus of that Society, the Christian family, increases and multiplies throughout<br />

the country, We see an encouraging growth in the numbers of Nigeria's young<br />

men and women who choose to dedicate themselves to the undivided love of God<br />

in the Religious life. Nor must We omit to mention that yaliant army of native<br />

1 Cfr. Io. 12, 24.


POCUMBNTA MAGISTBRII <strong>ECCLESIASTICI</strong> 87<br />

lay teachers and catechists who co-operate so closely in the apostolate of the clergy<br />

and on whose valuable collaboration the success of the missionary effort so vitally<br />

-depends. Catholic education, too, has kept pace with the development of the Church,<br />

and We have noted with pleasure that Our Venerable Brothers the Archbishops and<br />

Bishops of Nigeria, vigilantly alert to the supreme importance of this matter, have<br />

given opportune instruction to their flocks regarding the rights and duties of pareri ts<br />

in the education of their children.<br />

Verily, Our Lady's all-powerful protection has enabled the Church in Nigeria<br />

to make admirable progress, ano in this Marian Year you have testified your filial<br />

devotion to Her in a series of ceremonies, culminating in the present Congress. We<br />

have learned with satisfaaion, Venerable Brothers and beloved sons and daughters,<br />

•of the special retreats, novenas, Eucharistic vigils and processions which attracted<br />

unprecedented crowds of devout worshippers, not only in the bigger centres but<br />

even in outlying mission stations.<br />

As you assemble for this Marian Congress, you will pour forth your souls in<br />

prayers of dutiful thanksgiving to Mary and to Her Divine Son. We cherish the<br />

ardent hope that your gratitude for the special favour of Providence will continue<br />

to find expression in your daily lives, in an ever more intense practice of Christian<br />

virtue.<br />

We exhort you, Venerable Brothers, and ali of you, beloved missionaries of<br />

Nigeria, to carry on your praiseworthy apostolate with renewed vigour and zeal,<br />

under Mary's patronage. For even though you labout amongst a people that are<br />

lovable, courteous, hospitable, kind and grateful, We are well aware that you have<br />

to put up with many difficulties and inconveniences. But always keep before your<br />

eyes the nobility of the Cause which you serve, and go forward in the confidence<br />

that you « can do ali things in Him Who strengthens » you. 2<br />

To You, Our beloved sons and daughters of Nigeria, We earnestly recommend<br />

that you always cherish a deep devotion to Mary the Immaculate Mother of<br />

God and Our Mother. Consecrate yourselves, your labours, your homes, your families<br />

and your country to Her Immaculate Heart. Let Her be the Queen of your<br />

hearts, Queen of Nigeria. By thus confiding yourselves to Her care, you will be<br />

securing Her all-efficacious advocacy in heaven and rendering to Her that tribute<br />

of gratitude which you owe. Above ali, do not fail to invoke Her intercession on<br />

behalf of those of your brethren who stili « sit in .darkness and in the shadow of<br />

•death». 3<br />

We earnestly beseecb. Our Immaculate Mother Mary, Who so lovingly, watched<br />

over the first beginnings of the evangelization of Nigeria, to continue to foster that<br />

land of promise with especial care and to protect it from the pernicious influences<br />

so widespread in the world of today That is Our fervent prayer to Our Lady as<br />

you honour Her in this Marian Congress; and, from a heart overflowing with fatherly<br />

affection and benevolence, We impart Our particular Apostolic Benediction to<br />

Our Beloved Son Our Cardinal Legate, to Our Venerable Brothers the Archbishops<br />

and Bishops, to the Prefects Apostolic and to ali the heroic missionaries, and to<br />

;all Our dearly beloved faithful of Nigeria.<br />

From the Vatican, November 11, 1954.<br />

2 PbU. 4, 13.<br />

3 Lue. 1, 79.


88 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Epistola Pii Ff. XII ad En.am P. 9. Chrynainm lil. Saadarnm Cesane et Damiani &MX.<br />

Pnsb. Cardiaalem Laaae, AicbiepUcepam Bogeteasem, qaem Legatasi deligil ad lliriiw»<br />

Ceavealaai • tota Celanbia in Begeleasi arbe indicroou - 16 Hevembris 1954. (*)<br />

Columbiani Christi fideles, Mariano hoc vertente anno, Nostris hortamentis fideliter<br />

obsecuti, pietatem erga Beatam Virginem Mariam, quanti maiores eis diligenter<br />

tradiderunt, per varia religionis exercitia peculiari studio atque alacritate excoluerunt.<br />

Nunc autem, anno Deiparae Immaculatae dicato ad nnem vergente, praeeuntibus<br />

Episcopis sacrisque administris, concordi voluntate statuerunt, ut per Congressum<br />

quemdam Marianum, in Urbe Reipublicae Capite e tota natione habendum,<br />

caelestis Reginae privilegia atque laudes piena in luce collocentur et sollemnes.<br />

venerationis significationes publice palamque exhibeantur.<br />

Quae quidem proposita atque incepta paterno animo dilaudantes, non modo<br />

probamus commendamusque, sed volumus et per Nostram auctoritatem ac praesentiam<br />

ad splendidiorem exitum feliciter perveniat. Te itaque, Dilette Fili Noster,<br />

qui metropolitanam sedem tanti momenti moderaris, quemque Romanae purpurae<br />

fulgore superiore anno decoravimus, Legatura Nostrum hisce Litteris deligimus ac<br />

renuntiamus, ut, Nostram gciens personam, Mariali Conventui ex universa Columbia<br />

in clarissima ista urbe Bogotensi proxime ineundo sollemniter praesideas-<br />

Quo autem celebrano ipsa maiorem fructuum copiam christiano populo afferre queat„<br />

tibi ultro facilitatesi damus, ut, statata die, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus<br />

fidelibus nomine Nostro Nostraque auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam<br />

iisdem proponens, assuetis Ecclesiae condicionibus lucrandain.<br />

Supernorum interea donorum cpnciliatrix et nuntia, praecipuaeque Nostrae caritatis<br />

testis esto Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilette Fili Noster, clero ac fidelibus<br />

tuae curae commissis, cunctisque iis, qui Congressioni Marianae quoquo modo<br />

favebunt, peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XVI mensis Novembris, anno><br />

MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Esistala Pii Pp. XII ad Esuiat P. D. Valeriana! Ut. S. Marìae in Via Lata, SJIX. Presa,<br />

Cardiaalem Grada*, Arckiepiscepam Bembayeniem. Legatasi delechua ad Narialeai Cea-<br />

veataai e ngteaibas Indiae Orieatalis ia arbe Bombayensi celebrandnm. 18 ROT. 1954. (**)<br />

In latissimis Indiae Orientalis regionibus una cum catholicae fidei professione<br />

fervens erga Caelestem Reginam pietas, tot saeculorum decursu, a Christi fidelibus<br />

religiose exculta est. Exeunte autem centesimo hoc anno post definitionem dogmatis<br />

de Immaculata Virginis Conceptione, ut copiosiores exinde salutis fructus in<br />

populo christiano percipiantur, concors Indiae episcopatus decrevit, ut Congressio»<br />

quaedam Mariana ex universa Indomiti Repubiica in praedara urbe BombayensL<br />

summa animorum alacritate concelebretur.<br />

* Acta ap. sed., 46 (1954) p. 705-706.<br />

* * Acta ap. sed., 46 (1954) p. 706-707.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTEKII <strong>ECCLESIASTICI</strong> 89<br />

Quae quidem Congressio apparatus nitore, sacrorum Antistitum praesentia, civium<br />

frequentia et peregrinorum, qui ex dissitis quoque regionibus sunt profecturi,<br />

ex gravitate argumentorum, quae in singulis coetibus agitabuntur catholicae (idei<br />

professionis et venerationis Marianae, ut prospicitur, magnificum exstabit documentum.<br />

Quapropter nihil gratius iucundiusque habemus, quam ut indictae celebrationi per<br />

Nostrani auctoritatem et praesentiam splendorem addamus.<br />

Te itaque, Dilecte Fili Noster, qui, Romanae purpurae magnificentia recens a<br />

Nobis exornatus, nobilem istam Sedem metropolitanam tenes, Legatum Nostrum eligifflus<br />

et renuntiamus, ut Nostram gerens personam, Congressui Mariali, ex tota India<br />

istic propediem ineundo, sollemniter praesideas. Tibi praeterea libenter potestatem<br />

damus, ut, die constituta, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine<br />

Nostro Nostraque auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam iisdem proponens,<br />

ad Ecclesiae praescripta lucrandam.<br />

Supernorum interea luminum munerumque in auspicium inque peculiaris Nostri<br />

amoris pignus, Apostolicam Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, cunctisque iis,<br />

qui ipsi celebrationi favebunt,» amantissime in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XVIII mensis Novembris, anno<br />

MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Epurala Pii Po. XII ad EBMUB P. D. Iacobam Franciicum tìi. S. AmasJariae SJBX. Pntb.<br />

Cardiaatan Me Iniyie. Archiepireopam Aageloram in Caliiorsia, gai ad Harialem Cou-<br />

Taatam in arie Lagosensi e loia Rigida celebrandam. Legata* miiiirar. - 20 Re». 1954. (*)<br />

De amplissimae Africanae regionis bono Romani Pontifices, Decessores Nostri,<br />

valde solliciti semper fuerunt, perque ea loca Evangelii lumen et instituta Christiana<br />

propagare tuerique nullo non tempore acriter contenderunt. Quare Nos libentissimo<br />

animo accepimus, centesimo hoc anno post definitionem dogmatis de Immaculato<br />

Deiparae Conceptu ad finem vergente, Nigeriae in Africa Occidentali sacrorum Antistites<br />

Cpngressum Marianum e tota natione indixisse, in Lagosensi urbe ineundum,<br />

ubi quattuor abhinc annos Metropolitanam sedem Nos Ipsi constituimus.<br />

Pro explorato enim piane habemus, per sollemnes eiusmodi coetus flagrantius<br />

Christifidelium excitari cultum erga Divinam Matrem, cuius laudes ac virtutes piena<br />

in luce collocantur, cuique publicae supplicationes peculiari studio ac fervore exhibentur.<br />

Huius igitur laudes ac virtutes piena in luce collocantur, cuique publicae<br />

supplicationes peculiari studio ac fervore exhibentur. Huius igitur Congressionis<br />

apparatus merita laude honestamus eiusdemque celebrationi Nostra quadam praesentia<br />

splendorem addere exoptamus.<br />

Te itaque, Dilecte Fili Noster, qui sedi Metropolitanae tanti ponderis ac momenti<br />

praeses, quemque superiore anno in amplissimum Ecclesiae Senatum rettulimus,<br />

Legatum Nostrum eligimus ac renuntiamus, ut Nostram gerens personam,<br />

Conventui Mariano, in Lagosensi urbe Nigeriae Capite e tota Natione proxime habendo,<br />

sollemniter praesideas. Tibi praeterea facultatem quoque largimur, ut praefinita<br />

die, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine Nostro No-<br />

* Cfr. Ois. Rom., 12 die. 1954.


90 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

straque auctoritate benedicas, plenariam mdulgentiam iisdem proponens, ad Ecclesiae<br />

praescripta lucrandam.<br />

Supernorum interea conciliatrix donorum, peculiarisque Nostrae caritatis testis<br />

sit Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Nostet, egregio Archiepiscopo<br />

Lagosensi, cunctisque iis, qui celebrationi ipsi quoque modo favebunt, peramanter<br />

in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XX mensis Novembris, anno<br />

-MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.nm P. D. Pantani Asmiliam fi», s. Nariae Aagderaai ia Tkaraji*<br />

-Presa. Caidiaalem Legar, Archiepiscopam NaiiaaaaoliiajMM, qaem tagarua autlii ad sotaaaia<br />

ia wita Anni Nariaai Lapardi ad NassabUllMse specas B. V. Nariaa Immacalalat eeUbramda.<br />

21 RavMBkrii 1954. (*)<br />

Peropportunum videtur centesimum hoc annum post definitionem dogmatis de<br />

Immaculato Virginis Conceptu per sollemnia sacra claudere in Lapurdensi urbe ad<br />

prodigiale Massabiellense specus, ubi ipsa Deipara se dedit conspiciendam dicens:<br />

« Ego sum Immaculata Conceptio ». Est enim in primi; pietatis Christifidelium gtatique<br />

animi omcium periucundum peculiares publicasque gratias agere et habere providentissimo<br />

Deo, qui, centum annorum decursu, cadesti Matre intercedente, complures infirmos<br />

debilesque et languidos redintegrata valetudine recreavit aut allevava erexitque ad<br />

praemia sempiterna; quique gratiarum suarum thesauros profundit innumeris ex orbe<br />

catholico fidelibus, vel singillatim vel turmatim ad Massabiellense specus peregrinantibus,<br />

divinarci opem imploraturis. Quo itaque eiusmodi officium ab Ecclesiae filiis<br />

Nostra auctoritate praesentiaque quadam Nostra luculentius splendidiusque adimpleatur,<br />

te, Dilecte Fili Noster, qui, Romanae purpurae magnificentia praefulgens,<br />

praeclaram istam Marianopolitanam sedem in Canada moderaris, Legatura Nostrum<br />

deligimus ac renuntiamus, ut, Nostram gerens personam, sacris caerimoniis publicisque<br />

supplicationibus praesideas, quae Lapurdi ad Massabiellense specus in exitu<br />

Anni <strong>Mariani</strong> propediem celebrabuntur. Tibi quoque potestatem libenter largimur,<br />

ut, statuta die, Sacro pontificali ritu peractò, adstantibus fidelibus nomine Nostro<br />

Nostraqué auctoritate benedicas, plenariam mdulgentiam iisdem proponens, usitatis<br />

Ecclesiae condicionibus lucrandam. Interea, ut omnia prospere feliciterque eveniant<br />

a Deo ominati, secundi piane exitus conciliatrix et nuntia, praecipuaeque Nostrae<br />

caritatis testis esto Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Noster, egregio<br />

Episcopo Tarbiensi et Lapurdensi, iisque omnibus, qui celebrationi favebunt,<br />

peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die XXI mensis Novembris, in festo<br />

Praesentationis Beatae Mariae Virginis, anno MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri<br />

•sexto decimo. '<br />

* Ada ap. sed., 46 (1954) p. 707-708.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 91<br />

Epistola Pii Pp. XII ad EBMUB P. D. CleaMatem SJLE. Carataalaa Hiora, Eaùcaaasai<br />

vvlilemam enienupw Sonati Peaiifiris i> Urbe Vicari»»: »b Micam ae saialaiMi wàraai<br />

Aaai Manali*. • » Noraobru 1954. (*)<br />

Cum Marialis Annus proxime exeat, quem Encyclicis datis Litteris indiximus, x ut<br />

ubique terrarum plenum celebraretur saeculum, ex quo Decessor Noster fel. ree.<br />

Pius IX definiva ac sanxit « Beatissimam Virginem Mariam in primo instanti suae<br />

conceptionis fuisse singuiari Omnipotentis Dei gratia et privilegio, intuitu meritorum<br />

Christi Iesu Salvatoris human i generis, ab omni originalis culpae labe praeservatam<br />

immunem », 2 facere non possumus quin immortales grates agamus Deo, quo<br />

donante cernere licuit non modo Romae, in Urbe christiani ' nominis capite, non<br />

modo in catholicarum Nationum urbibus, castellis, pagis, ubicumque viget Christiana<br />

fides, sed in remotis etiam terris, ubi evangelicae veritatis praecones suo sudore<br />

atque interdum suo etiam ipsorum profuso sanguine novos pariunt Iesu Christo<br />

filios, impensiorem prorupisse ex animis erga Deiparam Virginem pietatem, incensioresque<br />

ad eam elatas fuisse preces.<br />

Ac post Deum," gratam voluntatem Nostram iis omnibus testar» libet, qui vel<br />

saaorum Antistites, vel sacerdotes, vel e laicorum ordine viri ac mulieres, auctoritate<br />

etiam praestantes, auctores fuerunt praecipui ut publicum hoc fidei pietatisque<br />

spectaculum mirandum in modum ederetur.<br />

Roma, prò certo, ceteris urbibus exemplo fuit; Liberiana praesertim Basilica innumeras<br />

vidit multitudines, e longinquis etiam regionibus pio peregrinantium more<br />

confluentes ac supplicibus orantes vocibus; atque adhuc Nostrum grata subit recordatio<br />

animum illorum dierum, cum Petrianam Basilicam Petrianumque forum<br />

prospeximus populi frequentia stipatum, qui una Nobiscum optabat incensas ad<br />

Caelum admovere preces. Peculiarique modo in Ecclesiae fastis hora illa memoranda<br />

erit, cum priscam Deiparae Virginis imaginem, quae « salus populi Romani »<br />

dicitur, ac totius christianae gentis praesidium et salus appellati potest, coram ingenti<br />

ovantium concursu, Nobis licuit aurea redimire corona, postquam regalis eius<br />

dignitatis festum ubique terrarum celebrandum apostolica auctoritate edixeramus. 3<br />

Neque silentio praeterire volumus amplissimum illum ex omnibus Nationibus<br />

congressum, quem Nosmet ipsi radiophonico nuntio auspicati sumus, et in quo tot<br />

dottissimi viri, acroasibus habitis pereruditis, mariologicam doctrinam novis argumentis<br />

novisque rationibus illustrarunt, ac Beatissimae Virginis Mariae virtutes, laudes<br />

ac privilegia praeclaris sententiarum luminibus celebrarunt.<br />

Quod autem Romae feliciter evenir, id, prò variis rerum locorumque condicionibus,<br />

ubique terrarum contigisse novimus; siquidem in singulis sacris aedibus, atque<br />

in iis praesertim templis, in quibus Deipara Virgo Maria peculiari titulo impensioreque<br />

pietate colitur, christianorum multitudines pie religioseque concurrerunt.<br />

* Acta ap. sed., 46 (1954) p. 708-711.<br />

1 « Fulgens Corona »; A. A. S. 1953, pag. 577 sq.<br />

2 Bulla Dogm. « Ineffabilis Deus », d. VI idus Decemb. a. MDCCCLIV.<br />

3 Cfr. Lite Enc. « Ad Caeli Reginam », d. d. XV mensis Octob., anno<br />

MDCCCCLIV.


92 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

ac propalam pulcherrimas ediderunt communis fidei communisque erga cadeste:»<br />

Matrem amoris significationes.<br />

Haec omnia summo Nobis solacio fuere, eo vel magis quod futurum omnino<br />

confidimus ut hi pietatis flores, qui honorum omnium commoverunt animos, ac suavissimum<br />

effuderunt circumquaque odorem, ne in posterum remittant, flaccescant ac<br />

decidant, sed virescant adhuc uberesque edant salutis fructus. Cernat, precamur, Beatissima<br />

Virgo Maria frequentiorem in dies suas ad aras confluentem populum supplicantem;<br />

cernat eum excelsas virtutes suas imitari cotidie libentius efficaciusque;<br />

videat eum quam creberrime ad sacramenta rite accedere, quae divinae gratiae sunt<br />

fontes, ac praesertim ad Eucharisticam mensam, in qua ipse caelestis vitae auctor<br />

eum hominibus communicatur; videat denique probandissimum illum maiorum nostrorum<br />

morem renovari vel magis vigescere, quo fiat ut, vesperascente caelo, cura<br />

occidui diei desierint labores, patres matresque familias, una eum subole cuiusque<br />

sua, in convictum domesticum conveniant, atque ante Beatissimae Virginis imaginem<br />

positis genibus Marialem coronam alternis vocibus pioque animo recitent. O<br />

procul dubio amantissima Mater nostra has orantes una simul familias propitia respiciet;<br />

atque eis profecto mala omnia, quae vera mala sint, ea potissimum quae domesticae<br />

paci avitaequ; fidei ac virtuti insidientur, -"alidissimo prohibebit patrocinio<br />

suo.<br />

Quae quidem avita fides avitaque virtus tempora, quibus vivimus, ut reviviscant<br />

cotidie magis omnino postulant. Potestas tenebrarum 4 quae nascentem a Divino<br />

Redemptore conditam societatem obscurare, profligare ac restinguere enisa est,.<br />

hac etiam aetate nostra novis adhibitis opibus potentissimis Dei Ecclesiam insidiose<br />

aggreditur. Christiana religio vel palarti alicubi impugnatur acerrime, divinis suis<br />

proculcatis iuribus suisque sacris Pastoribus in suo obeundo munere praepeditis, in<br />

vinculave coniectis, vel per calumnias falsique nominis doctrinas multorum eradicatur<br />

ex animis. Fere ubique autem qui ab Ecclesia abalienato sunt animo, innumeris<br />

scriptis editis decertare, iisque tamquam aptissimis ad nocendum armis uti consuevere.<br />

Hinc volumina laboriosa vel futtiles ephemerides virtuti ludifìcandae honestandaeque<br />

turpitudini composita ac latissime prolata; illinc diariorum volitantes paginae<br />

exitiale virus ita diffundunt, ut popoli simplicitatem animi et incautam praesertim<br />

iuventutem ad malum alliciant, ac nobilissimum scriptorum munus in flagitiosum<br />

lucrum convertere videantur; quibus aliisque de causis vix dici potest quanta<br />

labes honestati morum, quantum religionis incolumitati periculum impendeat.<br />

Forti igitur animo, vigili mente, omnique ope, ut christianos addecet, hisce mali:<br />

obsistendum est; nihil profecto, quod ad tantam propulsandam perniciem valeat,<br />

neglegendum vel praetereundum est. Ac quandoquidem humanae vires huic efficiendae<br />

rei impares sunt, ad illam iterum atque iterum supplicibus precibus est confugiendum,<br />

ad quam patres nostri in cuiusvis periculi discrimine auxilium implorantes<br />

recurrerunt, ad illam dicimus, quae angelorum hominumque Regina tanta deprecatrice<br />

apud Deum potentia pollet, Divinique Filii sui Ecclesiam materno patrocinio<br />

nullo non tempore ruita est. Quod per Marialem Annum comprecando operandoque<br />

tam feliciter factum est, nedum intermittatur, cotidie impensius fiat; idque<br />

consociatis precibus contendatur, ut caelestis Mater nostra benignìssima pacatiorem<br />

* Cfr. Lue. 22, 53.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong> 93<br />

melioiemque aetatem, ventate, iustitia caritateque auspice, Ecclesiae sanctae, singulis<br />

hominibus cunctisque Nationibus amico sinceroque foedere coniunctis, tandem<br />

aliquando a Deo impetret.<br />

Nos autem cupimus, quemadmodum hunc annum, peculiari modo Beatissimae<br />

Vixgini dicatum, in Liberiana Basilica incohavimus, ita pariter, favente Deo, ante<br />

sacram Deiparae Virginis imaginem, quae « salus populi Romani » iure meritoque<br />

invocatur, supplicantes concludere Ac coram ingenti multitudine, quae procul dubio<br />

illuc confluet, cupimus etiam universum hominum genus, peccati vulnere saucium,<br />

nimia terrenarum rerum cupiditate disiunctum, ac praesentibus futurisque eventibus<br />

perturbatum et anxium, amantissimae Matti nostrae caelestique Reginae iterum consecrare.<br />

Nec, dubitamus id ipsum, quod Nos, Deo donante, acturi sumus, ubique<br />

terrarum quotquot habemus in Christo Fratres et filios libenter una Nobiscum<br />

coniunctos, prò sua cuiusque parte, in propriis templis esse facturos. Benigna respiciat<br />

singulos universos sollemni ea hora de Caelo Deipara Virgo Maria; idque<br />

omnibus concedat, quod tam pulchre, tam elate Claravallensis Doctor S. Bernardus<br />

asseverat: « Ipsam sequens non devias; ipsam rogans non desperas; ipsam cogitans<br />

non erras. Ipsa tenente non corruis; ipsa protegente non metuis; ipsa duce non fatigaris;<br />

ipsa propitia pervenis... ». 5 Qua suavissime spe freti, caelestium munerum<br />

auspicem paternaeque benevolentiae pignus cum tibi, Venerabilis Frater Noster, rum<br />

sacrorum Antistitibus universis, cetèro clero et christiano populo, iis nominatim, qui<br />

sedula diligentique data opera, ad felicem ac salutarem Marialis Anni exitum contulerunt,<br />

Apostolicam Benedictionem peramanter in Domino impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXVIII mensis Novembris, Dominica<br />

prima Adventus, anno MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sextó decimo.<br />

Maalins Rad»ph*aicas Pii Pf. XII ckridifiddilns Insalarnm Pbilippinaram ob Conraataa<br />

Marialea in Manileasi «be ceadnaatis. - 5 Decembris 1954. (*)<br />

Venerables Hermanos y amados hijos que, en la ciudad de Manila, dausuràis<br />

«1 II Congreso Mariano Nacional de las Islas Filipinas:<br />

Como el agii viandante que, al remate de una feliz jornada, vuelve a sus espaldas<br />

los ojos y se deleita con la contemplación 'de la magnifica ruta recorrida, mientras<br />

que, con el corazón rebosando de gozo, se apresta para el ùltimo paso que ha de<br />

ponerle en la cercana meta; asi Nós, en la inminencia de la clausura del Ano Mariano,<br />

no podemos menos de manifestar una vez mas Nuestro contento por las<br />

muchas gracias que él ha procurado a la humanidad, por el honor que de él ha<br />

redundado en favor de la Reina de cielos y tierra y, sobre todò, por la gloria que<br />

de elio se le ha seguido a su Dulcisimo Hijo, Jesucristo Nuestro Sefior; « soli Deo<br />

honor et gloria ». x<br />

Y de la misma manera que las ondas — del éter, del aire o del agua — transmiten<br />

la vibración recibida y la llevan en sus alas impalpables hasta los ultimos<br />

«xtremos; asi también, al anuncio del Ano Mariano desde està Eterna Ciudad, hemos<br />

5 Homil. super « Missus est» II, n. 17; Migne P. L. CLXXXIII, 71-A.<br />

* Ada ap. sei., 46 (1954) p. 718-721.<br />

1 I Tim. 1, 17.


94 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

podido ser testigos de una conmoción que, esparciéndose en oleadas de fervor y de<br />

entusiasmo, ahora — comò eco ùltimo proveniente casi de nuestros mismos antipodas<br />

— Nos parece que nos retorna de nuevo en ese magnifico Congreso Mariano<br />

vuestro, que deseamos hacer notar: primero, por la sentida espiritualidad de que<br />

habéis sabido penetrarlo, — esos triduo* de preparación interior, ese rezo continuo<br />

del Rosario, dia y noche, durante las 120 horas del Congreso —; luego, por la fecundidad<br />

de los temas estudiados, — Maternidad de la Virgen, Inmaculada Concepción,<br />

Asunción de Maria —; y, finalmente, por su profunda significación.<br />

Elettivamente, no son tan sólo las Islas Filipinas un pais maravilloso, repartido<br />

en millares de islas de frondosa vegetación, de volcanes ardientes, de estirpes las mas<br />

diversas, corno si el mar hubiese florecido y se hubiera transformado en encantador<br />

vergei; sino que vuestro pueblo, siruado — corno Nós a su tiempo pusimos de relieve<br />

2 — en un « punto vital del globo terràqueo », representa en el sudeste asiatico<br />

la ùnica gran nación católica que, por su posiciòn corno barrerà naturai entre dos<br />

inmensos mares, zona de fricción de civilizaciones y de gentes, nudo vital de rutas<br />

y de corrientes, no puede menos de estar llamado a desempenar un papel providencial<br />

en el teatro de la historia.<br />

• Por eso el impetu evangelizador y colonizador de la Espana misionera, uno de<br />

cuyos méritos fué el saber fundir en una ambas finalidades, no pudiéndose contener<br />

ni siquiera en las inmensidades del Mundo Nuevo, saltò aquellas cordilleras inaccesibles,<br />

se lanzó a las soledades del Pacifico y llegó de arribada a vuestras playas, enarbolando<br />

una Cruz sobre el pendón morado de Castilla; la pfimera Misa en Butrian<br />

el 30 de Marzo de 1521; los primeros religiosos de la familia agustiniana el 13 de<br />

Febrero de 1565; y, en està ùltima expedición, aquel gran Legazpi, « el gobernador<br />

mas celoso de la honra de Dios », y aquel genial Urdaneta, primera pianta de<br />

una generacion apostòlica, a cuya sombra se plasmò el alma nacional de vuestro<br />

.pueblo.<br />

Conquista principalmente pacifica, fusión de estirpes, que sólo la fuerza aglutinante<br />

de la religión pudo realizar con misión rnaternal, sólo el aliento unànime de<br />

una fé, profundamente arraigada, pudo mantener entre tantas vicisitudes; y muy en<br />

el centro de todo, una devoción, un carino a una Madre amadìsima, sin el cual<br />

quedaria corno vacia esa alma nacional filipina, que no ha sabido nunca separar a<br />

la Madre del Hijo.<br />

,; No llevan acaso el nombre de la Virgen muchas de vuestras ciudades : Santa<br />

Maria, la Concepción, Nuestra Sefiora de los Angeles?


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 95<br />

del Santisimo Rosario, la devoción nacional filipina, la que a veces ha llegado a<br />

ser el ultimo vinculo que ha mantenido la union, la fé de los cristianos en cualquiei<br />

islote septentrional, tan lejano que quebada casi perdido en la bruma, tan remoto<br />

que no habia visto al misionero hacia anos y anos !<br />

jFilipinas, reino de Maria! iFilipinas, reino del Santisimo Rosario! Acudid,<br />

acudid, a este trono de gracia, a està devoción salvadora, porque la tempestad ruge<br />

no lejos de vosotros; tenéos firmes en la santa fé de vuestros padres, la que habéis<br />

recibida con la primera leche, corno firmes se tienen vuestras islas, aunque las<br />

sacudan los terremotos y las azoten las olas embravecidas; y no dejéis que se apaguejamàs<br />

en vuestras almas ese santo fuego de amor a vuestra Madre celestial, corno<br />

no se apagan esos volcanes que de cuando en cuando manifiestan el ardor que vive<br />

bajo vuestro suelo.<br />

Por misión providencial contàis, corno base de vuestra estructura nacional, con<br />

una variedad de gentes, que parecen tener en comùn la viveza del ingenio, la bondad<br />

del caràcter y una indinación naturai a lo honesto y a lo retto; sobre elio quiso<br />

el Senor sembrar una ezcelente semilla, que de alguna manera os entronca con ei<br />

robusto àrbol de las naciones hispànicas; hoy .finalmente, crecéis y prosperais al<br />

calor de corrientes nuevas, de cualidades riquisimas, llamadas a desempenar una<br />

parte importante en la historia contemporànea. Abrid vuestras almas a lo nuevo,<br />

pero conservando la vieja fé; organizad vuestra naciente nacionalidad, pero dando<br />

el debido puesto a los valores cristianos; reafirmàos en lo vuestro, pero sin desgajaros<br />

del tronco que os dio la vida del espiritu. Haciendo asi, os apropiaréis, en cada<br />

cosa, de lo mejor y estaréis dispuestos a ser, en el Extremo Oriente, faro de vida<br />

cristiana, columna y fundamento de un edificio, cuya grandiosidad no es posible<br />

prever.<br />

Para sede de vuestra Asamblea os ha abierio los brazos generosos, apenas<br />

cicatrizadas sus recientes heridas, la hermosa Manila, recogida en el centro de su<br />

grandiosa bahia, comò perla en su concha, coronada de montanas y regada por el<br />

caudoloso Pasig y sus muchos afluentes, que dan a la campina circunstante admirable<br />

riqueza y fertilidad; también Manila tiene su gloria en su Virgen de la Guia,<br />

providencialmente encontrada - narran las crónicas - aquel 15 de Mayo de 1571,<br />

en que escribió la primera pàgina de su historia. Que Ella escuche vuestras ardientes<br />

plegarias; que las oiga igualmente Nuestra Senora de Caysasay, la prodigiosa<br />

imagen, para la que vuestra generosidad filial ha preparado esa preciosa corona,<br />

que cefiiréis a sus sienes en el mismo dia centenario de la Definición dogmàtica;<br />

pero que acoja benigna vuestras làgrimas sobre todo esa « Reina de la Paz », que<br />

habéis invocado en vuestra Asamblea general, esa « Reina de la Paz » a la que Nós<br />

también de continuo dirigimos Nuestras sùplicas, para que aleje del mundo el<br />

espantoso azote, que vosotros no hace mucho habéis, tan dolorosamente, experimentado.<br />

Y aunque hayamos de reconocer coda la buena voluntad que sea necesario en<br />

los regidores de los pueblos, estamos sin embargo pienamente convencidos de que<br />

sólo en la vuelta a Jesucristo, a su Reino y a su dottrina, - sólo en esa vuelta -<br />

està la via segura para conseguir la deseada paz.<br />

Que las mejores Bendiciones del cielo, de las que quiere ser prenda y anticipo<br />

la Bendición Nuestra, pongan el sello a vuestro Congreso: Bendición par*<br />

Nuestro dignisimo Cardenal Legado, que os ha traido el aroma del incienso de fé,<br />

que arde en el « botafumeiro » santiagués. aroma de familia, bien conocido por


96 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

vuestras almas; para Nuestro Venerable Hermano el Sefior Atzobispo de Manila;<br />

para todos los Prelados, sacerdotes y religiosos presentes; para todas las Autoridades<br />

pueblo, aqui reunidos; y para todas esas amadisimas Islas Filipinas, avanzada de<br />

la Iglesia en dos océanos. Sean las ondas del éter portadoras de està Bendición, que<br />

quiere Uegar hasta el ùltimo arrecife donde alguien escuche Nuestra voz, donde un<br />

hijo conmovido oiga acaso el acento de su conmovido Padre.<br />

luti» Badiephoaicas christifidelilms ex India «li Coaveat*nt Marialem in aito Bwabafemji<br />

coadnnalis. - 8 Decentbru 1954. (*)<br />

Venerable Breth'en and dearly beloveò children of Mother India and Mother<br />

Church!<br />

It would indeed be an insensitive soul that could fail to be moved to the depths<br />

of its being by this national act of Marian homage you are bringing to its fervent<br />

dose to-dap at Bombay, the lovely Gateway to your lovely land.<br />

Only those who ignore or misread the colourful story of your steadfastness in<br />

the Faith — brought to you first in Apostolic times, when the mustard seed had<br />

scarce been planted by Our Blessed Lord, then quickened to new vigour and fruitfulness<br />

by the ministry of a Xavier, a de Nobili and many another missionary hearing<br />

His divine message of fraternity and pardon from Eternai Rome — only the unheeding<br />

will have been in the least surprised at the eagerness of Catholic India to add its<br />

fond and potent collettive note, with those of your brethren in Christ from Pakistan,<br />

Ceylon and Burma, to the grand chorus of praise and petition welling up from the<br />

heart of the Church Universal, through this memorable Marian Year, to the heart<br />

of Our Lady, Mary Immaculate. For Us it is a deeply felt Joy to be present with<br />

you in the person of Our Legate, India's revered Cardinal.<br />

These days of community prayer, discussioni and planning in her concern and<br />

honour, made possible by the nation-wide offerings of the faithful and heartened by<br />

the officiai reception tendered to Our Legate from your civil authorities, have been<br />

no novel feature of your spiritual life. Cali them rather the solemn sealing of Mary's<br />

name and mission on the heart of a nation that has never ceased to love her tenderly,<br />

and to imitate her virtues in proof if its love. 1 The thousands of pilgrims<br />

young and old who cluster devoutly, year after year, about her sanctuaries of Bandel,<br />

Kottar, Velangany and here at charming Bandra, among so many others; the family<br />

Rosary, linking the evening prayer of your busy towns and little villages, day after day,<br />

to that of the suppliant Church in every continent; your flourishing sodalities, your<br />

seminaries, schools and social institutes invoking Mary's patronage and aid; ali these<br />

are an abiding attestation to a world in turmoil and tribulation, of your confidence<br />

in the Queen and Mother whom the happy coincidence of your Independence Day<br />

with the Feast of her glorious Assumption has impelled you to proclaim « Our Lady<br />

of India ».<br />

But let not those without the Household of the Faith mistake for a moment<br />

* Acta ap. sei., 46 (1954) p. 725-728.<br />

1 Cfr. Cani. 8, 6.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 97<br />

the meaning, the source and the scope of your age-old devotion to Mary. Every fiower<br />

your children lay at her feet, every song you sing to her matchless beauty, every<br />

appeal to her power and compassimi must be known for what it is, first and finally:<br />

the expression and reflexion of your personal dedication, after her example, to the<br />

living Christ; to the Divine Child Whom she deserved, albeit through no merit of<br />

her own, to bear at Bethlehem; 2 to the Divine Teacher, Who deigned to be taught<br />

human wisdom at her holy home in Nazareth; 3 to the Divine Victim and Victor<br />

over sin and death, Whose redemptive Sacrifice she saw completed on Calvary. 4<br />

To Jesus, then, through Mary, leads the spiritual path of that authentic Marian<br />

devotion you proudly and publicly profess once more to-day, at the dose of her<br />

historic Centenary. If you have entrusted to her maternal care and vigilance the most<br />

delicate and urgent of your family and social problems — witness the ardent resolution<br />

of your successive Marian Congresses — the light and strength you seek is not hers<br />

to give, but only to procure from the Sacred Heart of her Son and Saviour. She is<br />

the chrystal-pure Channel, not the Fountain, of that superabundant divine grace you<br />

beg through her Immaculate Heart for home and Church and country.<br />

Continue above ali, dearly beloved, to make it clear from your deeds, especially<br />

from your corporate programme for moral reform and social just ice, that the devotion<br />

of_men and nations to Our Lady must never be restricted to pious sentiment, however<br />

noble its motivation, however exalted its object. She is the first to insist on action<br />

to confirm your protestations of love, to complement your Christian prayer for help.<br />

Her perennial answer to every supplication rings sweetly yet sharply down the ages<br />

and across the seven seas from Cana's marriage feast : « Whatsoever He shall say<br />

to you, do ye ». s<br />

Where better, moreover, than in her wholly dedicated life, are your peaceful<br />

legions of Catholic Action to find the model and pattern of their spiritual strategy<br />

and tactics? In their total forgetfulness of self, in their common sharing of the prayer,<br />

labour, joys and sufferings of Christ in His members at home and afar, in their loyal<br />

and effettive collaboration with the apostolic Hierarchy which speaks to them and<br />

plans for them in His blessed Name, let this generation, too, recognize the Marian<br />

stamp on their apostolate.<br />

At this hour of special travail and splendid opportunity for men and peoples of<br />

good will, it comforts and reassures Us to know that the hearts of the faithful in<br />

Our devoted India and her neighbouring realms are at one, and second to none, in<br />

their resolute fealty to Christ. Invoking the intercession of His Blessed Mother and<br />

heaven's gracious Qeen, as We plead for a rich harvest of heavenly favour from your<br />

Congressi labour of lowe for Him and for the Church, His Spouse, to our beloved<br />

Legate, to you, Venerable Brethren, and to ali here present in person or by delegation<br />

and intention We impart, with deep paternal affection, Our Apostolic Blessing.<br />

2 Lue. 2, 7.<br />

3 Lue. 2, 51-52.<br />

4 Io. 19, 25.<br />

5 lo. 2, 5.


98 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

MMHIIX Badiophoaicns chrìstiUdclibns e tota Cslnmbia ob Conveohun Mutatali in ubo<br />

Bogolenri coadnnatis. - 8 Decembrii 1954. (*)<br />

Venerables Hermanos y amados hijos de la católica Colombia, que en la capital<br />

de la nación, clausuràis vuestro Tercer Congreso Mariano Nacional.<br />

Cuando el ocho de Septiembre, del pasado ano de mil novecientos cincuenta<br />

y tres, Nos dirigiamos a todo el orbe católico, en forma solemne, invitandolo « ad<br />

Marianum Annum celebrandum » a celebrar el Ano Mariano, x para dignamente<br />

conmemorar el centenario de la definición dogmatica de la Inmaculada Concepción<br />

de Nuestra Senora, la siempre Virgen Maria, en Nuestro corazón paternal, henchido<br />

en aquel momento especialmente de Miai devoción, eran tantas las esperanzas que<br />

se amontonaban, que deficilmente hubiéramos podido pensar verlas superadas, y<br />

con creces.<br />

Hoy, en la fecha misma con que el Ano se cierra, dando gracias humildemente al<br />

Dador de todo bien por beneficio tan grande, hemos de confesar que ha sido asi:<br />

islas y continentes, pueblos y naciones, regiones y ciudades, sociedades y particulares,<br />

autoridades y fieles de toda edad, clase y condicion - y a la cabeza, corno<br />

no podia menos de ser, està Alma Ciudad - dirfase que han querido rivalizar en.<br />

honrar, aclamar, cantar y manifestar de mil maneras su devoción a su Madre del<br />

cielo; corno si aquel purisimo rayo de sol, que sobre el rostro de Nuestro angelico<br />

Predecesor Pio IX se posò en tan inolvidable momento, se hubiera luego roto en<br />

mil y mil renejos, iluminando la Iglesia toda, todo el mundo, y prometiéndonos que<br />

los frutos por Nós propuestos al convocar este Ano Mariano — vuelta a Jesus por la<br />

imitación de las virtudes de Maria; renovación de costumbres; paz y justicia para<br />

el mundo; luz para los descarrkdos; libertad para la Iglesia - casi se adivinasen ya,<br />

en la espléndida floración de està risuena primavera de las almas. i Gracias sean<br />

dadas por todo a Aquel que Nos consuela en Nuestras tribulaciones, 2 mirando mas<br />

a su bondad, que a la debilidad e indignidad Nuestra!<br />

En tan armonioso y universal coro, es darò que la voz de la amadisima<br />

Colombia no podia faltar; y con piacer aprovechamos la ocasión para manifestaros<br />

el intimo Consuelo que Nos ha procurado el saber que en todas las circunscripciones<br />

eclesiàsticas colombianas han tenido lugar adecuadas manifestaciones marianas, preparadas<br />

mediante tuia serie de fructuosisimas Misiones Populares, con visible renovación<br />

de la vida cristiana.<br />

Pero, para satisfacer vuestra piedad, todo esto no bastaba. La Colombia de los<br />

incpntables Santuarios Marianos - la Virgen de la Pena, la de la Popa, la Candelaria;<br />

Nuestra Senora de la Estrella, de las Lajas, para no citar sino los primeros<br />

que recordamos -; la Colombia nacida a vida propia « bajo los auspicios de Nestra<br />

Senora en el misterio de su Inmaculada Concepción » queria algo mas. Y he aqui<br />

que surge la idea de este Tercer Congreso Mariano Nacional, mariano por la inauguración<br />

del monumento nacional a Nuestra Senora de Fatima, mariano por la<br />

• Acta ap. sei., 46 (1954) p. 722-725.<br />

1<br />

Litt. Encyd. Vulgens Corona - Acta Ap. Sedis, a. 1953, p. 586.<br />

2<br />

Cfr. 2 Cor. 1, 4.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 99<br />

condecoración impuesta a vuestra graciosa « Bordadita », pero mariano, sobre todo,<br />

por haber sido centrado en vuestra amadisima Patrona, en el objeto prediletto de<br />

todo corazón colombiano, en Nuestra Sefiora de Chiquinquirà.<br />

i Ahi la tenéis, hijos amadisimos, en ese precioso templete, donde lleva cuatro<br />

dias polarizando todos los amores! j Ahj la tenéis, en la cabecera de ese grandioso<br />

Estadio, en el centro de toda la nación! i Ahi la tenéis y, si las làgrimas no empa-<br />

San vuestros ojos, miradla una vez mas, corno Nós en espiriti! la contemplamos!<br />

No fué la piedad sencilla de Antonio de Santana, ni los pinceles rudimentarios<br />

e ingénuos de Alonso de Narvàez, los que a mediados del siglo dieciséis os la<br />

donaron; ni fueron siquiera las piadosas ansias de aquella Maria Ramos las que seis<br />

lustros después maravillosamente la renovaron; fué un don de lo alto a una progenie<br />

de predilección, para que no le faltara una de las cosas mas suaves de este<br />

mundo: el amor de una Madre. ; Miradia, repetimos!; esa tunica rosada es el ardor<br />

de su caridad; ese manto azul es su inmaculada pureza; ese cetro que lleva en la<br />

mano es el simbolo de su maternal Realeza; ese Nino Divino, que Ella armila, es<br />

nuestro Jesus amadisimo, en cuyas manecitas ese pajarito bien pudiera ser un simbolo<br />

de vuestras almas. Lleva en las sienes la corona que le donaron vuestros<br />

mayores; y en su sonrisa dulcisima hay una evocación de todos los dones, de todas<br />

las gracias que ha otorgado a vuestro pueblo en los momentos dificiles, en las calamidades<br />

colectivas, hasta llegar a despojarse de sus preseas, cuando la patria las necesitaba.<br />

Aquella Colombia que, corno alguien tan acertadamente ha escrito, reconoce<br />

en la Iglesia a una Madre, que le dio los hijos que salieron de la selva, que creò<br />

sus centros de cultura, que le dio ciudades, que formò su civilización, que la alimentò<br />

a sus pechos y que, en su regazo fecundo, ha hecho germinar cuanto constituye<br />

todo lo noble y digno de su propio ser; la Colombia de las sierras altas, de<br />

las sabanas inmensas, de los valies risuenos y de las bien oreadas playas; la Colombia<br />

de las soberbias cordilleras de cimas humeantes y rios caudalosos corno mares; la<br />

del legendario « Eldorado », la de la vieja cultura, la de los humanistas y poetas<br />

insignes, està ahora de rodillas ante el trono de su Madre y Senora para prometer<br />

y para implorar.<br />

Y c'qué es lo que habéis de prometer?:<br />

que asi corno, en estos momentos, en ese hermoso Estadio de « El Campin » os<br />

véis todos unidos y os sentis todos hermanos, asi lo seàis siempre de verdad, viviendo<br />

los beneficios de aquella paz que Nós mismo, no hace mucho, s os proponiamos<br />

corno condición indispensable para poder gozar de los beneficios mas elementales<br />

de la conviviencia social;<br />

que asi corno ahora estais manifestando tan devotamente vuestra piedad cristiana,<br />

asi la sepàis vivir luego en todas las ocasiones de vuestra vida, desde lo mas<br />

intimo del santuario familiar hasta las mas publicas expresiones de vuestra aaividad<br />

ciudadana;<br />

y que asi corno, en estos instantes, tenéis los ojos fijos en la Reina de cielos<br />

y tierra, que en sus brazos os presenta a su amanti simo Jesus, asi nunca los apartéìs<br />

3 Cfr. Discorsi e Radiomessaggi, 20 de Iunio de 1952.


100 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

de Ella, seguros siempre de hallar, por tan amable camino, a Aquel que es la<br />

verdad y es la vida.<br />

Y para conseguirlo, pedid sin temor y sin rebozo, que ante una Madre estàis,<br />

a quien nada se le niega. Pedid inocencia para la juventud, firmeza para la edad<br />

provecta; pedid luz para no errar entre las tinieblas del momento presente, fuerza<br />

para que vuestra fé no vacile ante los repetidos asaltos del enemigo malo; pedid,<br />

en una palabra, la pronta venida de aquel Reino, que es Reino de verdad y de<br />

vida, de santidad y de gracia, de justicia, de amor y de paz. 4<br />

Por tercera vez ha correspondido el honor de albergar tan imponente Asamblea<br />

a la muy noble Bogotà que, asentada en el extremo orientai de esa vasta meseta,<br />

coronada de montafias, basta, para decir que es mariana, ver comò se cobija a la<br />

sombra de esos dos cerros, el de Guadalupe y el de Monserrate; la Bogotà de<br />

la Virgen del Rosario, de Nuestra Senoia del Topo y de las Aguas; la Bogotà de<br />

esa Virgen de la Pena, « la Madre mejor - que han tenido los mortales ».<br />

Oh, si, Madre amantisima, Tu eres la mejor de todas las madres y por eso<br />

nosotros te amamos con un amor con el que jamas hemos amado, ni amaremos,<br />

a ninguna pura criatura. Acepta te pedimos el homenaje que toda la Iglesia te<br />

ha presentado con devoción filial durante todo este Ano Mariano; acepta la nueva<br />

corona que Nós mismo hemos colocado sobre tu frente; y acoge, en estos momentos<br />

solemnisimos, a todo ese pueblo que hoy, en el mismo dia aniversario de la proclamación<br />

de tu Concepción Inmaculada, ha querido repetirte que es todo tuyo.<br />

Y haz — oh Reina de cielos y tierra — que, por medio de la Bendición Nuestra,<br />

desciendan sobre ellos las mejores gracias, las que mas necesitan, las que Tu les<br />

tienes especialmente preparadas.<br />

Bendición que Nós deseamos primero para el dignisimo Cardenal Legado, con<br />

todo el Episcopado de la nación y todo el clero, religiosos y religiosas que estàn<br />

presentes; Bendición que ha de alcanzar también a las Autoridades, cuya presencia<br />

y actuación tanto ha contribuido al esplendor del Congreso, lo mismo que a todo<br />

el pueblo fiel, a toda la amadisima nación colombiana, y a todos los que oyen Nuestra<br />

voz, inspirada por el mas sincero paternal amor.<br />

4 Praef. in fest. Cifristi Reg.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 101<br />

laniins Badiophonicns Pii Pp. XII ckrlsiifidelibas e iota Paravia oh convearam Enchariiticant-<br />

Narialem in Umana orbe coadnnaiis. .- 12 Decembris 19M. (*)<br />

Entre los muchos e inmerecidos beneficios a Nós generosamente otorgados por<br />

la divina largueza, no contamos comò el menor el haber podido ofrecer al orbe católico<br />

este A5o Mariano Universal, que acaba de terminar y que tanta ocasión ha<br />

hado a Nós, y al mando entero, para poder manifestar a la Reina de cielos y tierra<br />

Nuestra piedad filial y la profunda devoción que por Ella sentimos. Diriase que la<br />

Iglesia, arrebatada en un fmpetu incontenible de amor, ha vivido un ano entero de<br />

espiritual alegria y de fervor celestial, que queda ya comò una de las fechas mas<br />

dignas de recordarse en los fastos marianos.<br />

Y he aquf que precisamente al apagarse los ùltimos acordes de un concierto<br />

tan amplio y tan grandioso, desde el remoto y queridisimo Perù Nos Uegan los ecos<br />

de vuestra voz, venerables Hermanos e hijos amadisimos, que celebrais vuestro quinto<br />

Congreso Eucaristico Nacional, un Congreso que habéis querido que sea, con decisión<br />

tan feliz comò oportuna, Eucaristico y Mariano.<br />

Es sabida la parte principalisima que, en la evangelización del Continente nuevo<br />

y en la conservación de su fé, ha tenido y tiene la devoción a Nuestra Senora la<br />

Virgen Maria. La America de los conquistadores — Jerónimo de Aguilar, Hernàn<br />

Cortes, Pedro de Alvarado, Alonso de Hojeda — que bajo un pecho de acero sabian<br />

conservar un corazón tiernisimo para su Madre; la America de las cien ciudades<br />

con su nombre dulcisimo; la de las decenas de catedrales puestas bajo su patrocinio;<br />

la de la Virgen del Tepeyac, cuya fìesta precisamente hoy celebrais; la de los próceres,<br />

padres de la patria, que acudian igualmente ante ella — un Belgrano, un San<br />

Martin, un Hidalgo o un Artigas — antes de acometer sus generosas empresas.<br />

Pero en una buena parte del continente americano fué siempre singular la<br />

misión de vuestra patria, hijos amadisimos, la misión del Peni, foco de civilización<br />

y de fé, autèntico centro de gravitación espiritual, con sus famosos Concilios limenses,<br />

carta fundamental de las Iglesias de America, con su brillante constelación de Santos.<br />

Siendo esto asi, fàcilmente se alcanza que para ser fiel a tan honrosa misión, el<br />

Perii tenia que ser una nación eucaristica: y de que lo es, nos dan testimonio sus<br />

antiquisimas confradias del Santfsimo Sacramento, alguna de las cuales va unida al<br />

nombre del mismo Pizarro; sus suntuosas ptocesiones del Corpus Christi, que llegaron<br />

a emular a las de la misma Toledo; la jaculatoria « Alabado sea el Santisimo Sacramento<br />

», que se ve grabada en las fachadas de sus casas; la devoción de las Cuarenta<br />

Horas, implantada ya ahi desde 1816; y la piedad con que los buenos peruanos<br />

se descubrian por las calles y rezaban el Credo, al oir la campana de la Iglesia matriz,<br />

que anunciaba la elevación del Senor.<br />

Pero de la misma manera el Perii tenia que ser una nación mariana; y que lo<br />

es, nos lo dice la intervención de la celestial Senora en su historia, corno os recuerda<br />

la Virgen de la Puerta y mucho mas Nuestra Senora de Suntur Huasi; la parte que<br />

Ella tomo en su cristianización, comò en el caso del famoso Santuario de las orillas<br />

* Acta ap. sed., 46 (1954) p. 729-731.


102 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

del Titicaca; la devoción que a su Madre dulcisima profesaron vuestros Santos: Santo<br />

Toribio de Mogrovejo, el gran devoto de Nuestra Senora de Copacabana, San Francisco<br />

Solano, el apasionado de Nuestra Senora de los Angeles, Santa Rosa de Lima<br />

y el Beato Martin de Porres, formados en el amor a Nuestra Senora del Rosario,<br />

el Beato Juan Masias, el enamorado de Nuestra Senora de Belén; la serie interminable<br />

y brillantisima de Santuarios Marianos que, desea las tierras bajas de Arequipa,<br />

con su Candelaria de Caima, - del Callao, con su Virgen del Carmen - y de<br />

la misma Lima, con sus famosos templos del Rosario y de la Merced -, va subiendo<br />

basta las tierras altas del Cuzco, con su Virgen de la Soledad - o de Copacabana,<br />

que mereció ser cantada por la lira insigne de Calderón de la Barca.<br />

Con razón, pues, vosotros, congresistas de Lima, en està solemnisima Asambleà,<br />

que con Nuestras palabras estamos clausurando, habéis querido unir las dos cosas :<br />

devoción eucaristica y devoción mariana y hay en elio un acierto tan lleno de sincera<br />

piedad y de buen sentido cristiano, que no podemps menos de recoger y alabar.<br />

Por eso hoy vosotros, después de los triunfos eucaristicos de que fueron teatro<br />

la bianca Arequipa, la hidalga Trujillo y el Cuzco imperiai, habéis vuelto hoy a la<br />

« muy noble, insigne y muy leal » ciudad de Lima, que sua veniente recostada en esa<br />

inclinada planicie que mira al Pacifico, extendiéndose con magnificencia y esplendor<br />

a ambas orillas del caudaloso Rimac y reposando sus suenos de gloria bajo el<br />

majestuoso anfiteatro andino que le sirve de marco, os ha abierto sus calles y sus<br />

plazas para que aclaméis al Soberano SeSor Sacramentado y a su Madre purisima,<br />

pidiéndole que os mande muchos y buenos sacerdotes; prometiéndole intensificar la<br />

vida cristiana de vuestras familias; aseguràndole que haréis todo lo posible para que<br />

reine entre vosotros el verdadero espiritu de caridad cristiana y de justicia social.<br />

Acoge Tu, Reina de cielos y tierra, acoge las plegarias y las promesas de estos<br />

tus hijos, que de tu mano maternal quieren llgarse hasta ese trono de gloria, donde<br />

tu Jesus les espera para escuchar las unas y compiacene con las otras. Ellos imploran<br />

vuestro auxilio en està hora obscura, que el mundo vive, porque quieren permanecer<br />

fieles a la santa fé, que sus padres profesaron y desean contentare a Ti, oh buena<br />

Madre, y ser inquebrantables y amantes servidores de tu duldsimo Mijo. Diriase<br />

que, entre las agitaciones de una època critica, se sienten crujir la tierra bajo los<br />

pies y experimentan mas que nunca la necesidad de una protección potente, para<br />

que la tormenta no les arrastre; tómales Tu bajo tu amparo; y su confianza no<br />

sera jamàs desmentida.<br />

Prenda de tales gracias y testimonio de Nuestra peculiar benevolencia sea la<br />

Bendición Apostòlica que, de todo corazón, en estos momentos os damos! a Nuestro<br />

amadisimo y dignisimo Cardenal Legado; a todos los prelados y autoridades presentes;<br />

a los sacerdotes, religiosos y religiosas; a cuantos han prestado su cooperación<br />

para el mayor éxito de estos momentos reunidos para clausurar tan solemne Asambleà;<br />

a toda la nación peruana, para Nós tan querida, y a cuantos pueden escuchar<br />

Nuestra voz, que quiere ser la voz de un Padre, ansioso siempre de la mayor felicidad<br />

de sus hijos.


Documenta Magisterii Ecclesiastici<br />

Litterae Pii Pp. XII ad Moderatricem Generalem Sororum Magistrarum<br />

Sanctae Crucis Tertii Ordinis Sancti Francisci de Menzingen: de nova<br />

editione Officii Parvi B. M. Virginis legitime utenda. - 12 Marti! 1953.<br />

Christifidelium erga Beatissimam Dei Genetricem <strong>Mariani</strong> impensa devotio, praeter<br />

multa alia pietatis exercitia, illud quoque a multis saeculis recenset, quo eadem Deipara<br />

Virgo Parvo Mariali Officio quod dicitur, peculiariter colitur. Qui sacer usus<br />

recentioribus temporibus etiam auctus est, cum in multis religiosis tam Fratrum laicorum<br />

quam Sororum Congregationibus cotidiana eiusdem Offici recitatio ab ipsis<br />

earum Constiutionibus praescribatur, id quod sane summa dignum est laude. Sic enim<br />

fit, ut animae Deo dicatae cotidie sibi imitandas proponant eiusdem Beatissimae Virginis<br />

praeclaras virtutes, ac praecipue summam eius puritatem et integerrimam virginitatem,<br />

ac pio hoc cotidiano obsequio Deiparae maternam curam et potentissimam<br />

tutelam sibi efficacius concilient. Haec eadem Marialis officii recitatio easdem insuper<br />

cum liturgica Ecclesiae vita cumque sacerdotum horariis precibus arcte consociat.<br />

Eiusdem autem huius sacrae Liturgiae studium, nostris diebus Sancti Spiritus<br />

afflatu mire auctum, in non paucis qui has Mariales preces cotidie persolvunt, etiam<br />

maius excitavit desiderium, ut cum Ecclesiae solemnitatibus et, festis magis coniungerentur<br />

quam illius Officii Marialis forma secum fert, quae inde a Decessoris Nostri<br />

S. Pii V temporibus in Breviario Romano exhibetur. Peculiari igitur animi Nostri<br />

gaudio cognovimus te sodalesque mas piis motas votis ut, antiqua illa atque summa<br />

laude digna consuetudine recitandi Marialis Officii fideliter servata, simul vitae quoque<br />

Ecclesiae liturgicae plenius partecipes fieri possitis, id sollerter curasse, ut paululum<br />

amplior eiusdem Marialis Officii pararetur editio, quae ad anni liturgici tempora<br />

et festa pressius esset accommodata.<br />

Cum certa Nobis sit spes fore, ut et haec vestra erga saecularem Sodalitatum<br />

religiosarum traditionem sancta fidelitas vobis in dies maiorem piissime Matris Dei<br />

favorem et gratiam conciliet et vester sacrae Liturgiae amor novos atque pretiosos<br />

vitae spiritualis fructus vobis comparet, libenti animo permittimus, ut eadem nova<br />

Officii Parvi Marialis editione in his precibus cotidie recitandis vos et aliae quoque,<br />

si quae voiuerint, religiosae Sodalitates utamini.<br />

Paternae Nostrae benevolentiae pignus vobis esto Apostolica Benedictio, quam<br />

tibi, diletta filia, universisque vestrae Congregationis sodalibus perlibenter in Domino<br />

impertimus.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XII mens. Maxtii, anno MDCCCCLIII,<br />

Pontificatus Nostri quinto decimo.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 197<br />

Allocutio Pii Pp. XII rosa rum Cultoribus ob Certamen Internationale<br />

Romae coadunatis. - 10 Mail 1955. (*)<br />

Le Concours International pour l'attribution du Prix de Rome à la meilleure<br />

variété de roses a été pour vous, Messieurs, l'occasion de solliciter une audience et<br />

quelques paroles du Vicaire de Jésus-Christ. Vous n'avez pas voulu quitter la Ville<br />

Eternelle sans saluer le Pére commun, et Nous sommes heuréux d'accueillir votre<br />

hommage et de contenter votre filial désir.<br />

Nous voudrions avoir l'àme et le genie de Francois d'Assise pour parler comme<br />

il convient de votre beau métier, pour vous faire passer à son exemple de la terre<br />

au ciel, de la créature au Créateur. L'auteur sacre de la Génèse, empruntant aux merveilleux<br />

jardins d'Orient sa description du Paradis terrestre, précise en ces termes<br />

l'intention divine : « Yahweh Dieu prit l'homme et le placa dans le jardin d'Eden<br />

pour le cultiver et le garder ». 1 Depuis lors en effet, à travers les millénaires de son<br />

bistoire, l'homme a cultivé le vaste jardin de Dieu, non seulement pour l'entretenir,<br />

mais encore pour l'améliorer. Oui vraiment, Dieu a permis à l'homme d'améliorer son<br />

oeuvre, telle est l'admirable délicatesse de notre Pére des cieux, qui appelle ses enfants<br />

à entrer avec Lui en collaboration si intime. N'est-ce pas aussi votre privilège,<br />

Messieurs, vous qui cherchez à créer sans cesse de nouvelles variétés de roses, de nouvelles<br />

formes, de nouveaux coloris?<br />

De tout temps, les roses les plus simples de ces pays, celles dont la teinte<br />

s'harmonise de facon si heureuse avec le feuillage, dont le parfum se répand délicat et<br />

pénétrant, figurent comme l'ornement naturel des fètes et le symbole du plaisir. Aussi<br />

les premiers chrétiens les répudièrent-ils, parce qu'elles signifiaient à leurs yeux un<br />

genre de vie qu'ils abhorraient. Mais peu à peu, quand les souvenirs paiens s'effacèrent,<br />

le charme de la rose fit retour au vrai Dieu: les paradis des mosaistes, que l'on<br />

admire encore aujourd'hui aux absides des basiliques les plus vénérables de Rome,<br />

sont émaillés de fleurs, parmi lesquelles la rose a repris son empire. La rose rouge<br />

devint aux premiers siècles de la littérature chrétienne le symbole du martyre sanglant,<br />

comme la blancheur du lis celui de la virginité. L'Eglise n'a-t-elle pas conserve pour<br />

la fète des Saints Innocents l'hymne ravissant du poète Prudence : « Salut, fleurs des<br />

martyrs, ... roses naissantes arrachées par la fureur de l'ouragan »? La rose figure encore<br />

sur les plus anciennes tapisseries et sur les ornements sacerdotaux; elle rutile aux feux<br />

du soleil, dans les verrières des cathédrales; elle signifie partout la joie chrétienne et<br />

devint à ce titre l'emblème de Marie, la grande « cause de notre joie ». Le rosaire<br />

représente d'abord un jardin de roses offert à Marie, un ornement de son image, un<br />

symbole de ses gràces. La Vierge elle-mème fut ensuite comparée à la rose, et maintenant<br />

les chrétiens l'invoquent par deux fois, dans les Litanies de Lorette, sous le signe<br />

de la reine des fleurs : « Rose mystique » et « Reme du très sant Rosaire ». Cette<br />

dernière appellation évoque sans doute une grande victoire de la chrétienté sur les<br />

infidèles, mais bien plus encore les conquétes lumineuses de la foi sur le mal et<br />

l'ignorance religieuse. Lorsque Marie apparut à Sainte Bernadette sur le rocher de<br />

(*) Acta ap. sei., Al (1955) p 495-496.<br />

1 Gen. 2, 15.


198 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> .<br />

Massabielle, où croissait l'églantier, chacun de ses pieds s'ornait d'une rose épanouie.<br />

Celle que l'Eglise venait de proclamer l'Immaculée manifestait ainsi, à une enfant<br />

simple et candide, la plénitude de ses perfections et la délicatesse de sa bonté.<br />

Le développement liturgique du symbole de la rose dans le eulte marial n'a rien<br />

qui doive étonner, car l'homme a choisi instinctivement la plus belle des fleurs pour<br />

l'offrir à la plus belle des créatures. Ce geste spontané se répète en de nombreuses<br />

pratiques de la piété des humbles comme des savants, et les auteurs spirituels ont<br />

maintes fois repris le thème et développé à l'envi ses significations mystiques.<br />

Pour vous, Messieurs, Nous voulons croire que vous trouvez un encouragement<br />

dans votre travail à la seule pensée que le mois des roses est et sera toujours le mois<br />

de Marie. Ainsi, en cultivant les fleurs qui forment comme la parure d'un sol souvent<br />

ingrat et dur pour l'homme, étes-vous portés naturellement à honorer le Créateur, à<br />

élever votre àme vers celle qui porte le beau titre de Rose mystique, l'honneur et la<br />

joie de la famille humaine. A qui mieux qua Elle pourrions-Nous confier les voeux,<br />

que Nous formons aujourd'hui pour vous tous ici présents, pour vos familles et vos<br />

amis, pour tous ceux enfin qui vous sont chers et que vous Nous recommandez dans<br />

votre coeur? Par la puissante intercession de Marie, que descende et demeure sur vous<br />

Notre paternelle Bénédiction Apostolique.<br />

Epistola Pii Pp. Xil ad Em.um P. D. Stephanum S.R.E. Cardinalem<br />

Wyszynski, Archiepiscopum Gnesnensem et Varsaviensem, atque<br />

Exc.mos PP. DD. Archiepiscopos, Episcopos loeorumque Ordinarios Poloniae<br />

: tertio vertente saeculo a libertatae Poloniae restituta per defensionem<br />

Sanctuarii Jana Gora. - 8 Decembris 1955. ( * )<br />

Gloriosam Reginam ob innumeros partos triumphos, Mulierem inclitam siderutn,<br />

redimitam serto, amictam sole, ex qua Sol iustitiae ortus est nobis, iam ab antiquissima<br />

aetate Polonorum gens ita coluit et venerata est, ut huiusmodi religionis<br />

obsequio nulli videretur esse secunda. Cui amantium filiorum impensae pietati Dei<br />

hominumque Mater, cuius par est potestas liberalissimae benignitati, saepe opiferam<br />

gratiam eo spectabiliorem retulit, quo immaniora erant illa, in quibus versabantur,<br />

pericula. Quodsi hoc luculenter probant omnes Polonorum annales, quam maxime<br />

illud demonstrat, quod tria abhinc saecula obtigit, cum Dominici Natalis sacra celebrabantur<br />

sollemnia, sive religiosae sivè civilis rei amplissimis monumentis immortalitati<br />

consecratum. Fas esse, hasce per Litteras Nostras, vobis, Dilette Fili Noster<br />

et venerabiles Fratres, et cunctae Polonorum genti praeclari illius eventus recordationem<br />

repetere arbitrati sumus, ut singularis caelestis beneficii memoria in angustiis,<br />

quibus insons patria vestra premitur, solatium vobis afferat, spem faciat non defuturae<br />

salutis, si dignitatem et cònstantiam vestram communiat fides inter aspera stabilis,<br />

nullis adversis rebus adflicta.<br />

Vladislai regnum, quod diuturna prosperitate felicitateque floruerat, formidolosa<br />

et periclitationis cladisque piena tempora subsecuta sunt. Invaserunt enim in Polo-<br />

(*) Acta ap. sed., 48 (1956; p. 73-77.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 199<br />

norum terras exterae gentes, ex quibus maiore exercitu et impetu Novatores, ac, postquam<br />

Varsavia et Cracovia facile sunt captae, Clarus Mons Czestochoviensis Hbertatis<br />

vestrae postremum fuit propugnaculum. Attamen Augustinus Kordecki, coenobii illius<br />

moderator, animo minime defecit, sed Deo et Deiparae Virginis patrocinio fretus,<br />

defensores ad strenue obsistendum confirmavit. Quapropter, rerum condicione improviso<br />

in melius mutata, felicibus eventibus patria vestra in libertatem vindicata est.<br />

Tunc Ioannes Casimirus rex Virginem Mariam ditionis suae terrarum Dominam edixit<br />

ac Poloniae conclamavit Reginam; deinceps fel. ree. Decessor Noster Pius XI, qui<br />

sollertissimi apud vos Nuntii Apostolici munus obierat, prò suo in patriam vestra'm<br />

impenso studio, votis a pluribus istinc prolatis concedens, perlibenter festum in honorem<br />

B. Virginis Mariae, Poloniae Reginae, instituit, quotannis die tenia mensis<br />

Maii perpetuo celebrandum.<br />

Qui immortali memoria digni eventus mire sane demonstrant Dei Genetricem<br />

Mariam Polonis semper salutatem adesse omnibus in eorum disctiminibus, tum<br />

maxime cum istic catholica fides, thesaurus longe pretiosissimus a maioribus vobis<br />

traditus, itemque cum hac Apostolica Sede solida arctaque coniunctio, gentis vestrae<br />

robur et decus in periculis versantur. Quae cum Romana veritatis Cathedra necessitudinis<br />

vincula per diuturnam saeculorum seriem, quamvis insidiarum molimina non<br />

afuissent, evigilante cadesti Praestite et Patrona vestra, numquam relaxata vel frana<br />

sunt: quod quidem Polonis summo honori eisdemque valido incitamento est, ut perversitati<br />

atheismi strenuissime obsistant, qui, proh dolor, ipsorum nationem, catholicae<br />

religionis cultricem eximiam, enervare et inficere temptat. Exortae igitur procellae<br />

fluctibus agitati, Poloni, avitae virtutis heredes, non angusto et parvo sint animo, sed<br />

securitatem, constantiam, dignitatem servent, confisi summo sempiternoque Deo, cui<br />

nihil est difficile factu, quique solet fortia et superba tenui subsidio et impulsu proterere:<br />

« Credite in Domino Deo vestro, et securi eritis ».* Non solum in laetis, sed<br />

in acerbis quoque eventibus, quidquid nobis contingit, semper et ubique sapientiae<br />

et providentiae supernae» licet abdito, subest Consilio: quin etiam eo actuosior Dei<br />

est manus, quo secretior demersa in profundo latescit. Id vero maxime oportet, in<br />

tolerandis asperitatibus et malis solidae stent spes fidesque atque Evangelii doctrinae,<br />

sive publici sive privati consonent mores; siquidem tum virtus Dei fit in salutem 2<br />

ubi, ablata terrestrium honorum cupiditate, Consilia mentis et actio vitae cum fide<br />

non pugnent, sed adsidua consensione concentuque conveniant.<br />

Quaerenda autem pax summopere, cum Deo est, in cuius potestate quaevis sunt<br />

tempora, ubi adversae res et hominum nequitia hostiliter animos et corpora premant,<br />

quemadmodum S. Gregorius Magnus suae aetatis christifideles, calamitatum turbine<br />

vexatos, praeclare hortabatur : « Quid ergo agendum est, fratres, nisi ut... legationis<br />

pacem mittamus et rogemus ea quae pacis sunt... Mittamus ad hanc legationem lacrimas<br />

nostras, mittamus misericordiae opera, mactemus in ara eius hostias placationis,<br />

recognoscamus nos cum eo in iudicio non posse contendere; pensemus virtutem<br />

eius fortitudinis, rogemus ea quae pacis sunt... Mittamus ad hunc, ut diximus, legationem<br />

nostrani flendo, tribuendo, sacras hostias offerendo ». 3 Praeterea ut omni<br />

1 II Par. 20, 20.<br />

2 Rom. 1, 16.<br />

3 Homil. XXXVII, 7; MIGNE, P.L. 76, e. 1278-1279.


200 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

perturbatione vacetis, vestri convertendi sunt oculi novo pietatis studio ad Dei Genetricem<br />

Reginam vestram quae, cum virgineo pede infernum inimicum calcaverit,<br />

cuiuslibet intemeratae victoriae est ministra et auctrix. Dilectos Sibi Polonos, qui, ut<br />

Adamus Mickiewicz perinsignis poèta vester cecinit, Mariae defensores sunt eiusque<br />

nomine vivunt,, benignissima Mater non derelinquet, si ipsi, in catholica fide profitenda<br />

fortissimi, constantiae imitationem et hereditatem gloriae maiorum ad se pertinere<br />

censuerint; superno illius auspice patrocinio, post nubila demum patriae vestrae<br />

felicis aetatis aurea lux ac diu permansurum decus splendebit.<br />

Iam superioribus Litteris Nostris religiosam insectationem, quam Poloni perpetiuntur,<br />

memorantes, huius rei indignitatem palaia denuntiavimus. Attamen tristia<br />

istiusmodi adiuncta rerum, quamvis pateat illata iniuria, immutata adhuc non sunt,<br />

quin etiam peiora fieri videntur. In qua lacrimabili vitae condicione, proh dolor,<br />

aliae quoque Nationes versantur, ubi purpurati Patres, Episcopi, sacerdotes in vincola<br />

coniecti aut sacrum munus obire prohibiti, religiosi sodales suis e domibus eiecti,<br />

catholicae consociationes diremptae, catholica scripta prelo edenda praepedita, catholicae<br />

scholae suis iuribus destitutae, Ecclesiae denique libertas multigeno catenarum<br />

pondere oppressa. Hos omnes, carissimos sane Nobis, fratres et filios, qui prò veritate<br />

et iustitia insontes vexantur, paterno animo amplectimur atque ipsos eorumque<br />

causam supplici iterata prece Deo committimus, qui solacia et praemia libéralissime<br />

tribuit.<br />

Ad Nationem autem vestram quod attinet, accedit praeter alia augescens industria<br />

novarum rerum propugnatomi», qui fucati nominis progressum cum Christiana<br />

religione, propriis extenuata veritatibus et principiis, coniungere contendunt. Quapropter<br />

dolemus et vehementer querimur, quod istic nonnulli rebus ad se non pertinentibus<br />

iniuste se immiscent, et officiorum suorum negletta conscientia, non per<br />

ostium in ovile ovium, sed aliunde ascendunt; 4 quos quidem paterna voce hortamur,<br />

ut, legitimae potestatis obsequendo praeceptis, sibi bene consulant neve religionis<br />

disciplinae et utilitatibus noceant. Profecto Nobis acerbi moeroris est causa, quod hi<br />

ore et scriptis typis mandatis christianae doctrinae instituta cum errorum opinionibus,<br />

quae passim divulgantur et quodam modo imperantur, contaminant. Plus operae et<br />

studii ponendum est omnibus, ne lux tenebris cedat, sed purior licet in tenebris<br />

victrix aliquando coruscet.<br />

Cum per iniuriam plus quam duos abhinc annos a tui honoris sede, Dilecte Fili<br />

Noster, amotus es, graviter aperteque Nos hoc improbavimus, et imptobamus, facinus,<br />

idque pluribus in oris terrae, ubi libertas haud vacuo nomine sonat, una voce<br />

patratae violentiae reclamatum est. Interea, cum Dominici Natalis festum accedit, tibi,<br />

Dilecte Fili Noster, et ceteris sacris pastoribus, qui abesse cogimini ab ecclesiis vobis<br />

concreditis et a cathedralibus templis, ubi sacra peragere redivivo usque cum gaudio<br />

sancto solebatis, Divini benignissimi Redemptoribus effusa solacia adprecamur, multum<br />

optantes, ut, quemadmodum ius et fas est, legitimo pristino vestro muneri restituamini;<br />

fausta et pientissima quaeque vobis quoque, venerabiles Fratres, et clero et<br />

christifidelibus, curae vestrae commissis, et vestratibus in diversis terrarum orbis regionibus<br />

vitam degentibus, percupimus, deprecante Deipara Virgine, Poloniae Patrona<br />

* Cfr. Ioan. 10, 1.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 201<br />

invittissima, christianae libertatis tutrice vigilantissima, cuius coniatura olim pattiae<br />

vestrae auxilium congruentibus tei celebritatibus merito recolendum est. Quae vobis<br />

cuncta ut abunde et feliciter ad aeternaro consequendam salutem cedant, superni auxilii<br />

pignus, Apostolicam Benedittionem vobis omnibus, dilectissimi Nobis, effuso paternae<br />

caritatis studio, impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die Vili mensis Decembris anno MCMLV, Pontificatus<br />

Nostri septimo decimo.<br />

Nuntius Radiophonicus Pii Pp. XII Christifidelibus Aequataris nationis,<br />

ob solemnem coronae inductionem simulacro B. Mariae Virginis Perdolentis,<br />

in urbe Quitensi coadunatis. - 22 Aprilis 1956. "(*)<br />

Amadisimos hijos, — católicos ecuatorianos y, mas en especial, católicos quitenos<br />

— que con suma devoción y entusiasmo colocàis hoy una corona sobre las<br />

sienes de vuestra « Dolorosa del Colegio », al cumplirse los cincuenta anos de las<br />

manifestaciones con que Ella os mostro su predilección :<br />

cQaé idea ha sido està, hijos amadfsimos, de celebrar con fiestas y con jùbilo<br />

a Quien ante vosotros se muestra con los ojos llenos de làgrimas? d'Quién os ha<br />

ensenado a coronar con una corona de oro a la que tiene en las manos una corona<br />

de espinas?<br />

Lloró la Virgen y sus llantos y dolores fueron primero profetizados en las<br />

palabras del Santo anciano,* y luego vigorosamente descritos con sublime concisión<br />

en aquella Senora, que estaba de pie junto al patibulo de su Divino Hijo; 2 y estas<br />

làgrimas nos obtuvieron salvación y gracia.<br />

Segùn referencias de los testigos, mostrò la Virgen — aun en medio de su<br />

eterna felicidad y comò senal de su materna solicitud por la salvación de sus hijos, —<br />

angustia y tristeza, hasta el punto de parecer que estaba para romper a llorar, al ver<br />

vuestra catolicisima nación asolada por la persecución, manchada de sangre, arrastrada<br />

a tales extremos por el odio sectario que podria decirse en peligro aquella vieja y<br />

santa herencia de fé, especialmente si se conseguia llevar a cabo el propòsito de<br />

descristianizar la educación de vuestros hijos. Y ,-quién podrà dudar de que fueron<br />

aquellas angustias y aquellas tristezas las que impetraron del cielo las fuerzas necesarias<br />

para poner un dique a las potencias del mal y preparar està primavera de<br />

las almas, cuyos frutos ahora vosotros tenéis el gozo de contemplar?<br />

Son làgrimas, pero làgrimas preciosas, que bien merecen, hijos amadisimos,<br />

vuestra gratitud mas sincera; son dolores, pero dolores cuyos frutos vosotros estàis<br />

gozando y en los que justamente habéis de ver una singular manifestación de amor<br />

maternal. Bien estàn, pues, las fiestas y el jùbilo, bien la corona de oro, aunque todo<br />

os recuerde una vez mas aquel contraste sublime, que hace de las alegrias de la<br />

maternidad una fuente de làgrimas, y que conviene a toda madre, consciente de su<br />

misión, en una heroina del deber.<br />

(*) Acta ap. sei., 48 (1956) p. 292-294.<br />

1 Lue. 2, 35.<br />

2 Io. 19, 25.


202 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Pero todos vuestros agasajos y solemnidades podrian quedar en simple ruido,<br />

que el viento se lleva, si vuestra piadosa consideración no se detuviese un momento<br />

a pensar: lloró la Virgen, pero ino llorarà acaso también hoy, y quién sabe si<br />

por culpa nuestra?<br />

Porque, efectivamente, amadisimos hijos, ,-con qué ojos podria Ella ver, por<br />

ejemplo, una vida de fé reducida acaso a una serie de" manifestaciones exteriores y<br />

privada de aquel espiritu interior, que todo lo valoriza y sin el cual lo exterior<br />

no significa ni vale nada? iQué efecto le habrà de producir un corazón orgulloso<br />

y altanero, que al pobre y al humilde les mira de arriba abajo y parece que no<br />

sabe sino ser superior a quienquiera que se atreva a comparecer en su presencia?<br />

^Encontrarà Ella el amor que se debe a su Divino Hijo, la obediencia a la Iglesia,<br />

la observancia de los mandamientos y de los preceptos? Lloró la Virgen, hijos amadisimos,<br />

y no obrariamos con la sinceridad con que queremos obrar, si no os dijésemos<br />

que mucho tememos que llore todavia; sin poder dudar, claro està, del Consuelo y<br />

de la alegria que le procuràis con vuestra piedad filial, especialmente en estos<br />

momentos.<br />

Y ha sido Quito, la legendaria e histórica Quito, que recostada en la ladera<br />

del orgulloso Pichincha y coronada de cumbres yolcànicas, se dirla que duerme un<br />

sueno de gloria en la paz templada de su alta meseta; ha sido Quito, la de la encantadora<br />

« Azucena », que Nós mismo tuvimos la singular satisfacción de elevar<br />

al màximo honor de los altares, la que hoy ha preparado a su Madre Dolorosa este<br />

triunfo, pagando una vieja deuda de gratitud en la que mas que el oro y que las<br />

piedras preciosas lo que cuenta, corno en todo don filial, es el corazón con que se<br />

ofrece. Ciudad feliz, porque, comò dice el Espiritu Santo, honrar a la propia Madre<br />

es lo mismo que juntar un gran tesoro; 3 dichosa ciudad y dichoso pais, si sabéis<br />

ser fieles a lo que en tan solemne ocasión habéis prometido, porque, comò podriamos<br />

decir parafraseando las expresiones de un gran Dottor de la Iglesia, 4 bien està que<br />

el primer pensamiento haya sido honrar a vuestra Madre, y luegp haya venido el<br />

propòsito de huir del pecado y vivir una vida mejor; pero si un dia tales propósitos<br />

se olvidaranj ni se da gracias comò se debe, ni valen nada las honras y alabanzas.<br />

Recibelas Tu benignamente, oh Dolorosa del Colegio, o, comò mas universalmente<br />

eres conocida, Dolorosa de Quito; recibelas Tu, y que sean precisamente Tus<br />

dolores, que sean Tus làgrimas las que descendiendo sobre esa tierra fértil, hagan<br />

prosperar y madurar frutos de perfección cristiana y de santidad. Es un pueblo que<br />

te ama y que no quiere verte llorar mas; es un pueblo dispuesto a llorar él sus<br />

pecados con tal de que Tu sonrias; es un pueblo de hijos tuyos, de devotisimos hijos<br />

tuyos que hoy te ofrece esa corona, comò prenda tangible de reconciliación, corno<br />

memoria perenne del amor que Te profesa, corno serial de reconocimiento de Tu<br />

soberania maternal. Es un pueblo prediletto que, aunque te haya costado làgrimas,<br />

puede asegurarte que no son làgrimas perdidas sino que precisamente por ella sconfia<br />

pienamente en Tu bondad y en Tu 'intercesión ante Tu preciosisimo Hijo, que con<br />

el Padre y el Espiritu Santo vive y teina por los siglos. Amen.<br />

3 Cfr. Eccli. 3, 5.<br />

4 S. AUGUST. Enarr. in Psalm. 75, n. 14; MlGNE, PL. t. 36, col. 965.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 203<br />

Para terminar, una Bendición especial a Nuestro amadisimo Hijo y Prelado<br />

vuestro, a cuyas manos hemos confiado la imposición de la corona, que bien hubiéramos<br />

querido imoner Nós mismo con las Nuestras; una Bendición a esa ciduad y<br />

a toda la nación equatoriana; una Bendición a toda la America de lengua espanda<br />

y, mas en particular, a todos aquellos que en estos momentos, de un modo o de<br />

otro, oigan Nuestra voz.<br />

Ex Litteris Encyclicis Pii Pp. XII « Haurietis aquas » ad Venerabiles Fratres<br />

Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum<br />

Ordinarios, pacem et eommunionem cum Apostolica Sede habentes: de<br />

Cultu Sacratissimi Cordis Jesu. - 15 Mail 1956. (*)<br />

... Quamobrem iure meritoque Incarnati Verbi Cor praecipuus considerano- index<br />

et symbolus triplicis illius amotis, quo Divino Redemptor Aeternum Pattern hominesque<br />

universos continenter adamat. Symbolus nempe est divini illius arrioris, quem cum<br />

Patre et Spiritu Sancto communicat, sed qui tamen in ipso tantum, utpote in Verbo,<br />

quod caro factum est, per caducum et fragile humanum corpus nobis manifestatur,<br />

quandoquidem « in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter ». 1 Symbolus<br />

praeterea est incensissimae illius caritatis, quae, eius in animum infusa, humanam<br />

ditat Christi voluntatem, et cuius actus duplici scientia perfectissima collustratur<br />

et dirigitur, hoc est beata et indita vel infusa. 2 Ac denique — idque modo<br />

magis naturali ac directo — sensibilis quoque affectus symbolus est, cum Iesu Christi<br />

corpus, in sinu Virginis Mariae Spiritus Sancti opera formatum, sentiendi percipiendique<br />

vi polleat perfectissima, magis utique quam cetera omnia hominum corpora ». 3<br />

Cum nos igitur Sacra Eloquia et legitima catholicae fidei documenta edoceant<br />

in sanctissimo Iesu Christi animo summam omnium vigere convenientiam et concordiam,<br />

eumque ad Redemptionis nostrae finem assequendum triplicem amotem<br />

suum manifesto direxisse, idcirco patet meritissimo nos posse Divini Redemptoris<br />

Cor utpote signi&cantem caritatis eius imaginem, Redemptionisque nostrae testem<br />

contemplari ac venerari, itemque mysticam veluti scalam, qua ad amplexum ascendami<br />

« Salvatoris nostri Dei». 4 Quamobrem eius verba, actus, praecepta, rerum<br />

miracula, peculiarique modo opera illa, quae luculentius caritatem eius erga nos<br />

testantur — ut divinam institutam Eucharistiam, ut acerrimos eius cruciatus eiusque<br />

mortem, ut nobis benigne concessam Sanctissimam eius Matrem, ut Ecclesiam prò<br />

nobis conditam, ac denique Spiritum Sanctum in Apostolos et in nos missum —<br />

haec, dicimus, omnia admiremur oportet veluti triplicis eius amoris documenta; itemque<br />

oportet eius Sacratissimi Cordis pulsus amantissimo meditemur animo, quibus<br />

terrenae peregrinationis tempus ipse quasi metiri visus est, usque ad supremum mo-<br />

(•) Ada ap. sed., 48 (1956) p. 309-353 passim.<br />

1 Col. 2, 9.<br />

2 Cfr. Sum. Theol. Ili, q. 9, aa. 1-3; ed Leon, tom, XI, 1903, p. 142.<br />

3 Cfr. Ibid., Ili, q. 33, a. 2, ad 3m; q. 46, a. 6; ed. Leon. tom. XI, 1903,<br />

pp. 342, 433.<br />

4 Tit. 3, 4.


204 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

mentum illud, quo, ut Evangelistae testantur, « clamans voce magna dixit : Consummatum<br />

est. Et inclinato capite, tradidit spiritum ». 5 Tum eius Cordis palpitatio constitit<br />

ac desiit, eiusque sensibilis amor intermissus est usque dum ipse, triumphata<br />

morte, e sepulcro resurrexit. Postquam autem eius corpus, sempiternae gloriae statum<br />

adeptum, Divini Redemptoris animo, mortis victoris, iterum coniunctum est, Cor<br />

eius Sacratissimum imperturbabili ac placido pulsu moveri numquam destitit nec<br />

desistet, eiusque triplicem amorem significare numquam pariter desinet, quo Dei Filius<br />

cum suo cadesti Patre devincitur et cum hominum communitate universa, cuius ipse<br />

pieno iure mysticum est caput.<br />

Nunc vero, Venerabiles Fratres, ut ex piis bisce considerationibus uberes possimus<br />

salutaresque colligere fructus 'aliquantisper meditati ac contemplari libet multiplices<br />

Servatoris nostri Iesu Christi humanos divinosque affectus, quos quidem eius<br />

Cor per mortalis vitae cursum participando retulit, ac nunc refert, aeternumque per<br />

aevum referet. Ex Evangelii praesertim paginis lux nobis affulget, qua collustrati ac<br />

roborati divini huius Cordis sacrarium ingredi possumus, unaque cum Apostolo gentium<br />

admirari « abundantes divitias gratiae [Dei] in bonitate super nos in Christo<br />

Iesu ». s<br />

Una cum mimano ac divino pulsatur amore adorandum Iesu Christi Cor, postquam<br />

Maria Virgo magnanimum illud verbum « Fiat » pronuntiavit, ac Dei Verbum, ut<br />

animadvertit Apostolus: « ingrediens mundum dicit: Hostiam et oblationem noluisti,<br />

corpus autem aptasti mihi; holocautomata prò peccato non tibi placuerunt. Tunc<br />

dixi: Ecce venio; in capite libri scriptum est de me ut faciam, Deus, voluntatem tuam.<br />

... In qua voluntate sanctificati sumus per oblationem corporis Christi semel ». 7 Amore<br />

itidem commovebatur, humanae suae voluntatis affectibus divinoque amori concordissimo,<br />

cum in Nazarethana domo caelestia conserebat colloquia cum dulcissima Matte<br />

sua, et cum losepho putativo patre, cui oboediens laboriosam praestabat operam in<br />

tignariorum fabrorum arte. Ac triplici ilio, de quo diximus, amore exercebatur in<br />

diuturnis suis apostolicis peregrinationibus habendis; in innumeris patrandis miraculis,<br />

quibus vel mortuos ab inferis evocabat, vel omne genus aegrotis sanitatem impertiebat;<br />

in exantlandis laboribus; in sudore, fame, siti toleranda; in nocturnis vigiliis,<br />

quibus caelestem Pattern amantissime precabatur; in orationibus denique habendis et<br />

in parabolis proponendis explicandisque; illis nominatim, quae de misericordia agunt,<br />

ut de drachmate deperdito, de amissa ove, et de prodigo filio; quibus quidem in rebus<br />

et verbis, ut Gregorius Magnus animadvertit, ipsum Dei Cor manifestatur, Disce<br />

cor Dei in verbis Dei ut ardentius ad aeterna suspires ». s ...<br />

Quisnam vero queat illos Divini Cordis pulsus, infiniti eius amoris indices, digne<br />

describere, quos iis temporis momentis edidit, cum maxima dona hominibus impertiit:<br />

hoc est semet ipsum in Euchatistiae Sacramento, Sanctissimam Matrem suam, ac sacerdotale<br />

nobiscum communicatum munus?<br />

5 Matti. 27, 50; Io. 19, 30.<br />

• Efib. 2, 7.<br />

7 Hebr. 10, 5-7, 10.<br />

8 Registr. epist. lib. IV, ep. 31 ad Theodorum medicum: P. L. LXXVII, 706.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 205<br />

Etiam antequam Ultimata Cenam cum discipulis suis manducaret, Christus Dominus,<br />

cum nosceret se instituturum esse Sacramentum Corporis et Sanguinis sui, cuius<br />

effusione Novum Foedus consecrandum erat, Cor suum senserat vehementibus excitari<br />

motibus, quos Apostolis hisce verbis significavit : « Desiderio desideravi hoc pascila<br />

manducare vobiscum, antequam patiar »; 9 qui quidem motus vehementiores etiam<br />

procul dubio fuere, cum « accepto pane, gratias egit, et fregit, et dedit eis dicens :<br />

Hoc est Corpus meum, quod prò vobis datur, hoc facite in meam commemorationem.<br />

Similiter et calicem, postquam cenavit, dicens: Hic est calix novum testamentum in<br />

Sanguine meo, qui prò vobis fundetur ». 10<br />

Merito igitur asseverar! potest divinam Eucharistiam, utpote Sacramentum et Sacrificami,<br />

quorum alterum hominibus impertit, alterum vero ipsemet perpetuo immolat<br />

« ab ortu solis usque ad occasum », l 1 itemque sacerdotium dona profecto esse Sacratissimi<br />

Cordis Iesu.<br />

Cuius quidem Sacratissimi Cordis pretiosissimum quoque donum est, ut diximus,<br />

Maria Dei Matet alma, nostrumque omnium amantissima Mater. Quae enim Redemptoris<br />

nostri Genetrix fuit secundum carnem, eiusque socia in Hevae filiis revocandis<br />

ad divinae gratiae vitam, ea merito fuit totius humani generis spiritualis salutata<br />

Mater. Quam ad rem S. Augustinus de ea scribit : « Piane mater membrorum Salvatoris,<br />

quod nos sumus quia cooperata est cantate, ut fideles in Ecclesia nascerentur qui illius<br />

capitis membra sunt ». 12 ...<br />

... Quo vero ex cultu erga augustissimum Cor Iesu in christianam familiam, imo<br />

et in omne genus hominum copiosiora emolumenta fluant, curent christifideles, ut<br />

eidem cultus etiam erga Immaculatum Dei Genetricis Cor arcte copuletur. Cum enim<br />

ex Dei voluntate in humanae Redemptionis peragendo opere Beatissima Virgo Maria<br />

cum Christo fuerit indivulse coniuncta, adeo ut ex Iesu Christi caritate eiusque cruciatibus<br />

cum amore doloribusque ipsius Matris intime consociatis sit nostra salus profecta,<br />

congruit omnino ut a christiano populo, quippe qui a Christo per Mariam<br />

divinam vitam sit adeptus, post debita erga Sacratissimum Cor Iesu exhibita obsequia,<br />

etiam Cordi amantissimo caelestis Matris adiuncta pietatis, amoris, grati expiantisque<br />

animi studia praestentur. Cui quidem sapientissimo suavissimoque Dei Providentis<br />

Consilio omnino concinit memorandus iUe consecrationi ritus, quo Ipsimet Ecclesiam<br />

sanctam itemque universum terrarum orbem Intaminato Cordi Beatae Mariae Virginis<br />

sollemniter dicavimus ac devovimus ». l3 ...<br />

9 Lue. 22, 15.<br />

10 Lue. 22, 19-20.<br />

11 Mal. 1, 11.<br />

12 De sancta virginitate, VI: P. L. XL, 399.<br />

13 Cfr. A. A. S. XXXIV, 1942, p. 345 sq.


Documenta Magisterii Ecclesiastici<br />

Oratio a Summo Pontifice Pio XII exarata atque indulgentiis ditata :<br />

A Maria Ss.ma Madre degli Orfani ( * )<br />

Salve, o Vergine purissima, Regina potentissima, che la famiglia umana chiama<br />

•col nome soavissimo di Madre, noi che non possiamo invocare una madre terrena,<br />

perchè o non l'abbiamo mai conosciuta o siamo rimasti ben presto privi di un così<br />

necessario e dolce appoggio, a Te ci rivolgiamo, sicuri che vorrai essere madre specialmente<br />

per noi. Se infatti per la nostra condizione destiamo in tutti sentimenti di<br />

pietà, di compassione e di amore, molto più li susciteremo in Te, la più amorosa,<br />

la più tenera, la più pietosa di tutte le pure creature.<br />

O Madre vera di tutti gli orfani, noi ci rifugiamo nel tuo Cuore immacolato,<br />

•certi di trovare in esso tutti i conforti, cui anela il nostro desolato cuore; noi riponiamo<br />

ogni fiducia in Te, affinchè la tua mano materna ci guidi e ci sostenga nell'aspro<br />

sentiero della vita.<br />

Benedici tutti coloro che ci aiutano e ci proteggono in nome tuo; premia i<br />

nostri benefattori e gli spiriti eletti che dedicano a noi la loro vita. Però soprattutto<br />

sii Tu per noi sempre madre, modellando i nostri cuori, illuminando le nostre menti,<br />

temperando le nostre volontà, adornando le nostre anime con tutte le virtù e allontanando<br />

da noi i nemici del nostro bene, che vorrebbero perderci per sempre.<br />

E infine, Madre nostra amantissima, delizia e speranza nostra, portaci a Gesù,<br />

frutto benedeto del tuo seno, affinchè, se non abbiamo la dolcezza di una madre<br />

quaggiù, ci rendiamo tanto più degni di Te in questa vita e possiamo poi godere<br />

nella eternità del tuo affetto materno e della tua presenza, unitamente a quella del<br />

tuo Figlio divino, che col Padre e lo Spirito Santo vive e regna nei secoli dei secoli.<br />

•Così sia !<br />

Nuntius Radiophonicus Pii PP. XII ob Sollemnia in honorem Dominae<br />

Nostrae a migrantibus in Republica Argentina - 2 decembris 1956 (*)<br />

Con aquel esplendor y grandeza de que sois capaces, amadisimos hijos, católicos<br />

argentinos, pero también con aquella devoción y fervor que Nós bien conocemos, os<br />

disponéis a recibir a vuestra Madre amantisima, la Virgen Maria, cuyo solo nombre<br />

ha bastado siempre para movilizar vuestros mejores entusiasmos y energias; os preparàis<br />

a acogerla bajo su nueva advocación de « Nuestra Senora de la emigración »,<br />

comò un don mas del cielo a vuestras almas sedientas de paz, de piedad y de<br />

afecto materno, corno una nueva ocasión de demostrar vuestra religiosidad y vuestra<br />

caridad, con todas las demàs virtudes que os sirven de adorno.<br />

(•) In Acta ap. sed., 48 (1956) p. 641.<br />

(*) In L'Osservatore Romano, 5 dicembre 1956.


338 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Pero ies que la nación Argentina no habia honrado ya con titulos suficientes<br />

a lo largo y a lo ancho de toda su historia, desde el Santuario de Lujàn, a las<br />

puertas^casi de Buenos Aires, hasta la Virgen del Milagro de Salta o Nuestra<br />

Seriora de la Consolación de Santiago del Estero? iQuién podrà contar los templos,<br />

las capillas o las ermitas, que habéis dedicado sobre vuestro suelo a la Virgen<br />

del Rosario — sin contar el famoso de Cordoba —, o a Nuestra Seriora del dulce<br />

Carmelo — sin hablar del Santuario de Cuyo — o a la Virgen de la Merced,<br />

tan querida en esa misma capital? iQuién no conoce, por ejemplo, vuestra ferviente<br />

devoción a Nuestra Sefiora del Valle de Catamarca y a otras advocaciones mil, en<br />

las que es mas el trabajo de escoger que no la dificultad de encontrar?<br />

Es que vuestro pais, la amplia y generosa Repùblica Argentina, por un designio<br />

particular de la Providencia, simbolizado acaso en esa puerta grande, que es el<br />

Rio de la Piata — entrada, que ningùn otro palacio podria desear mayor y<br />

mejor —, se diria que es la tierra ideal para acoger a cuantos desde todos los<br />

rincones mas remotos del mundo corren a ella, deseosos de formar un nuevo hogar,<br />

que les procure aquellos medios de vida que otros cielos mas ingratos le han negado.<br />

Pareceria que lo estan proclamando esas mismas inmensas extensiones que, desde<br />

Salta y Tucumàn, se dilatan con horizontes sin fin hasta las frias Tierras del Fuego;<br />

pareceria que lo dicen las ricas tierras, que se van sucediendo escalonadas desde<br />

les risuerias playas atlànticas hasta las rudas cimas andinas, cuyas cabezas se esconden<br />

en las nubes; pareceria que lo exigen esas feracisimas vegas, que sin fatiga y sin<br />

limites, van fecundando las aguas del Paranà, del Paraguay, del Rio Negro, del<br />

Chubut y del Deseado. Se diria, sobre todo, que lo repiten, con ecos solemnes y<br />

remotos, las insondables profundidades de la Pampa o los bosques y praderas llenos<br />

de lozanfa del intrincado Chaco, sin hablar de los secretos que acaso escondan<br />

todavia las heladas mesetas de la Patagonia. Costas, lagos y rios, corno mares de<br />

pesca abundantisima, lejanias inconmensurables de mieses amarillas que ondulan<br />

con sordos rumores acompasados, extensiones donde los espacios no quieren poner<br />

limite a la miradas; corno si todo hablase de abundancia providencial, de prodigalidad<br />

naturai, de incalculables posibilidades directamente concedidas por el Creador; comò<br />

si todo quisiera expresar una vocacion casi maternal, que dilatase el corazón haciendo<br />

sitio para todos.<br />

Mas es menester anotar enseguida que la nación Argentina, comò una manifestación<br />

mas de ese espfritu profundamente católico, que conoce el valor fundamental<br />

de aquella reina de todas las virtudes que se llama la caridad, ha correspondido<br />

siempre a està llamada divina, que al mismo tiempo, comò premio anticipado,<br />

le servia para enriquecer progresivamente su misma substancia en todos<br />

los campos y en todos los aspectos de su vida nacional.<br />

Y hoy, al aumentar y crecer este movimiento, por mil razones que no Nos<br />

toca en estos momentos examinar, — aunque ciertamente no queremos olvidar los<br />

dolores de aquellos hijos Nuestros, que se ven obligados a abandonar su patria,<br />

para poder seguir siendo fieles a su fé —; hoy, al hacerse todavia mas intensa està<br />

corriente emigratoria, por feliz iniciativa de la « Comisión Católica Argentina de<br />

inmigración », que acaba de celebrar brillantmente su segundo Congreso Nacional;<br />

hoy queda depositado todo en las suavisimas manos de la mas amorosa de las<br />

madres, para que Ella, comò « Nuestra Seriora de la emigración », vele por estos


<strong>DOCUMENTA</strong> MAQISTERII <strong>ECCLESIASTICI</strong> 339<br />

hijos y a todos, con su potente intercesión, alcance aquellas gracias de que tienen<br />

tanta necesidad en labor tan àrdua.<br />

jTù, oh Nuestra Sefiora de la emigración, Reina y Madre del pueblo argentino,<br />

bendeciràs ese suelo, que te es tan querido; lo haràs especialmente fecundo; dilataràs,<br />

si es menester, sus ya inmensas posibilidades, a fin de que haya paia todos; le<br />

daràs la paz necesaria, que ellos vienen buscando desde tan remotos confines; acogeràs<br />

a todos, los viejos y los nuevos hijos, bajo tu protección maternal; y velaràs siempre<br />

sobre està tierra, para librarla de las infiltraciones y de las insidias del enemigo<br />

malo, celoso de la pureza y de la integridad de aquella fé que, entre tanta variedad<br />

de ongenes y de estirpes, debe resultar uno de los elementos fundamentales de la<br />

imprescindible unidad de su espirimi<br />

jTii, oh Nuestra Senora de la emigración, protectora y madre especialisima de<br />

los emigrantes, protegeràs a estos hijos tuyos; les procuraràs los medios necesarios<br />

para organizar su vida, a lo menos en aquel tinto que puede bastar; alejaràs de sus<br />

corazones las nieblas grises de la tristeza, consecuencia de aquel dolor, acaso todavia<br />

no cicatrizado, procurado por la violència de la separación, les comunicaràs todas<br />

las virtudes necesarias para adaptarse al nuevo ambiente, a veces ni tan fàciles<br />

ni tan innocuas, comò podrian desde lejos parecer; haràs de ellos unos buenos y<br />

fieles hijos de està patria de adopción, comò es su ferviente deseo; y, sobre todo,<br />

no dejàndoles nunca de tus brazos maternales, impediràs que padezcan los deplorables<br />

efectos, que muchas veces han de lamentarse entre quienes, lejos de una familia,<br />

de un ambiente conocido, de una parroquia propia, oprimidos por las necesidades<br />

con que les acosa la lucha por la vida y puede ser que hasta faltos de una<br />

adecuada asistencia espiritual, abandonan también las pràcticas religiosas aprendidas<br />

en el hogar materno y en los aùos de la infancia y se alejan de una fé que, precisamente<br />

en estos momentos dificiles, pudiera ser mas necesaria que nunca, comò sostén<br />

principal de sus espiritus!<br />

jTù, por fin, oh Nuestra Senora de la emigración, bendice especialmente a<br />

estos amantes hijos, a està « Comisión Católica » y a cuantos con ella cooperan;<br />

bendice todos sus trabajos e iniciativas y haz, si asi en elio has de complacerte, que<br />

a no tardar todos estos hijos tuyos, los argentinos de ayer y los de hoy o mariana,<br />

iguales ante tu corazón Inmaculado, puedan cantar tus glorias en el « Santuario<br />

Nacional del Emigrante », juntamente con las de tu Hijo dulcisimo, que con el<br />

Padre y el Espiritu Santo vive y reina por los siglos de los siglos! Amen.<br />

Prenda de todas estas gracias y nueva manifestación de Nuestra peculiar y<br />

paterna benevolencia quiere ser està Bendición; que de todo corazón os otorgamos<br />

a vosotros y a cuantos después, escuchen filialmente atentos Nuestra voz,


Documenta Magistero Ecclesiastici<br />

Oratio ad B. Mariam Virginem Reginam a Summo Pontifìee Pio XII<br />

exarata. ( * )<br />

« O piena di grazia e benedetta fra le donne », 1 Maria, distendi, te ne preghiamo,<br />

la mano della tua materna protezione sopra di noi, tue figlie, che ci stringiamo<br />

intorno al tuo trono di Regina, come falangi docili ai tuoi cenni e risolute<br />

ad attuare col tuo ausilio in noi stesse e nelle nostre sorelle l'ideale della verità e<br />

della perfezione cristiana.<br />

In te si fissa ammirato il nostro sguardo, o immacolato Fanciulla, prediletta dal<br />

Padre! O Vergine Sposa dello Spirito Santo! O Madre tenerissima di Gesù! Ottienici<br />

dal tuo Figlio di poter rispecchiare in noi le tue eccelse virtù in ogni età e condizione.<br />

Fa


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 223<br />

l'Eminentissime Cardinal Eugène Tisseranr, Doyen du Sacre Collège. Avec vous, Chers<br />

Fils et Vénérables Frères, Nous tenons à remercier Dieu pour l'insigne faveur faite<br />

à votre Patrie et pour rant de gràces répandues depuis un siècle sur la multitude des<br />

pèlerins. Nous voulons également convier tous Nos fils à renouveler, en cette année<br />

jubilaire, leur piété confiante et généreuse envers Celle qui, selon le mot de S. Pie X,<br />

daigna établir à Lourdes « le siège de son immense bonté ». 1<br />

Toute terre chrétienne est une terre manale, et il n'est pas de peuple racheté dans<br />

le sang du Christ qui n'aime à proclamer Marie sa Mère et sa Patronne. Cette vérité<br />

prend toutefois un relief saisissant quand on évoque l'histoire de la France. Le eulte<br />

de la Mère de Dieu remonte aux origines de son évangélisation- et, parmi les plus<br />

anciens sanctuaires marials, Chartres attire encore les pèlerins en grand nombre et<br />

des milliers de jeunes. Le Moyen Age qui, avec Saint Bernard notamment, chanta<br />

la gioire de Marie et celebra ses mystères, vit l'admirable efflorescence de vos cathédrales<br />

dédiées à Notre-Dame:- Le Puy, Reims, Amiens, Paris et tant d'autres... Cette<br />

gioire de l'Immaculée, elles l'annoncent de loin par leurs flèches élancées, elles<br />

la font resplendir dans la pure lumière de leurs vitraux et l'harmonieuse beauté de<br />

leurs statues; elles attestent surtout la foi d'un peuple se haussant au-dessus de<br />

lui-mème dans un élan magnifique pour dresser dans le ciel de France l'hommage<br />

permanent de sa piété manale.<br />

Dans les villes et les campagnes, au sommet des collines ou dominant la mer,<br />

les sanctuaires consacrés à Marie, — humbles chapelles ou splendides basiliques, —<br />

couvrirent peu à peu le pays de leur ombre tutélaire. Princes et pasteurs, fidèles<br />

innombrables y sont accourus au long des siècles vers la Vierge Sainte, qu'ils saluèrent<br />

des titres les plus expressifs de leur confiance ou de leur gratitude. lei l'on<br />

invoque Notre-Dame de Miséricorde, de Toute Aide ou de Bon Secours; là le<br />

pèlerin se réfugie auprès de Notre-Dame de la Garde, de Pitie ou de Consolation;<br />

ailleurs sa prière monte vers Notre-Dame de Lumière, de Paix, de Joie ou d'Espérance;<br />

ou encore il implore Notre-Dame des Vertus, des Miracles ou des Victoires.<br />

Admirable litanie de vocables, dont l'énumération jamais achevée raconte, de province<br />

en province, les bienfaits que la Mère de Dieu répandit au cours des àges<br />

sur la terre de France.<br />

Le XlXe siècle devait pourtant, après la tourmente révolutionnaire, étre à bien<br />

des titres de siècle des prédilections mariales. Pour ne citer qu'un fait, qui ne connait<br />

aujourd'hui la « médaille miraculeuse »? Révélée, au coeur méme de la capitale francasse,<br />

à une humble fille de S. Vincent de Paul que Nous eùmes la joie d'inserire<br />

au catalogue des Saints, cette médaille frappée à l'effigie de « Marie concue sans péché<br />

» a répandu en tous lieux ses prodiges spirituels et matériels. Et quelques années<br />

plus tard, du 11 février au 16 juillet 1858, il plaisait à la Bienheureuse Vierge Marie,<br />

par une faveur nouvelle, de se manifester sur la terre pyrénéenne à une enfant pieuse<br />

et pure, issue d'une famille chrétienne, laborieuse dans sa pauvreté. « Elle vient à<br />

Bernadette, disions-Nous jadis, elle en fait sa confidente, sa collaboratrice, l'instrument<br />

de sa maternelle tendresse et de la miséricordieuse toute-puissance de son Fils, pour<br />

1 Lettre du 12 juillet 1914: A. A. S. VI, 1914, p. 376.


224 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

restaurer le monde dans le Christ par une nouvelle et incomparable effusion de la<br />

Rédemption ». 2<br />

Les événéments qui se déroulèrent alors à Lourdes, et dont on mesure mieux<br />

aujourd'hui les proportions spirituelles, vous sont bien connus. Vous savez, Chers<br />

Fils et Vénérables Frères, dans quelles conditions étonnantes, malgré railleries,<br />

doutes et oppositions, la voix de cette enfant, messagère de l'Immaculée, s'est imposée<br />

au monde. Vous savez la fermeté et la pureté du témoignage, éprouvé avec<br />

sagesse par l'autorité episcopale et sanctionné par elle dès 1862. Déjà les foules<br />

étaient accourues, et elles n'ont pas cesse de déferler vers la grotte des apparitions,<br />

à la source miraculeuse, dans le sanctuaire élevé à la demande de Marie. C'est l'émouvant<br />

cortège des humbles, des malades et des affligés; c'est l'imposant pèlerinage de<br />

milliers de fidèles d'un diocèse ou d'une nation; c'est la discrète démarche d'une<br />

àme inquiète qui cherche la vérité.... « Jamais, disions-Nous, en un lieu de la terre,<br />

on n'a vu pareil cortège de souffrance, jamais pareil rayonnement de paix, de sérénité<br />

et de joie! ». 3<br />

Jamais, pourrions-Nous ajouter, on ne saura la somme de bienfaits dont le<br />

monde est redevable à la Vierge secourable! « O specus felix, decorate divae Matris<br />

aspectu! Veneranda rupes, unde vitales scatuere pieno gurgite lymphae! ». 4<br />

Ces cent années de eulte marial, au surplus, ont en quelque sorte tissé entre<br />

le Siège de Pierre et le sanctuaire pyrénéen des liens étroits, qu'il Nous plaìt de<br />

reconnaitre. La Vierge Marie elle-mème n'a-t-elle pas désiré ces rapprochements?<br />

« Ce qu'à Rome par son Magistère infaillible le Souverain Pontife définissait, la Vierge<br />

Immaculée Mère de Dieu, bénie entre toutes les femmes, voulut, semble-t-il, le confirmer<br />

de sa bouche, quand peu après elle se manifesta par une célèbre apparition<br />

à la grotte de Massabielle... ». 5 Certes la parole infaillible du Pontife romain, interprete<br />

authentique de la vérité révélée, n'avait besoin d'aucune confirmation celeste<br />

pour s'imposer à la foi des fidèles. Mais avec quelle émotion et quelle gratitude le<br />

peuple chrétien et ses pasteurs ne recueillirent-ils pas des lèvres de Bernadette cette<br />

réponse venue du ciel: « Je suis l'Immaculée Conception »!<br />

Aussi n'est-il pas étonnant que Nos Prédécesseurs se soient plus à multiplier leur<br />

faveurs envers ce sanctuaire. Dès 1869, Pie IX, de sainte mémoire, se réjouissait de<br />

ce que les obstacles suscites contre Lourdes par la malice des hommes eussent permis<br />

de « manifester avec plus de force et d'évidence la clarté du fait ». 6 Et, fort de cette<br />

assurance, il comble de bienfaits spirituels l'église nouvellement édifiée et fait couronner<br />

la statue de Notre-Dame de Lourdes. Leon XIII, en 1892, accorde l'Office<br />

propre et la Messe de la féte « in apparitione Beatae Marine Virginis Immaculatae »,<br />

que son successeur étendra bientót à l'Eglise universelle; l'antique appel de l'Ecriture<br />

y trouvera désormais une application nouvelle : « Surge, amica mea, speciosa mea,<br />

et veni: columba mea in foraminibus petrae, in caverna maceriae »/ 7 Vers la fin<br />

2 Discours du 28 avril 1935 à Lourdes: EUGENIO Card. PACELLI, Discorsi e Panegirici,<br />

2 ed., Vaticano, 1956, p. 435.<br />

3 Ibid., p. 437.<br />

* Office de la fète des Apparitions, Hymme des II Vèpres.<br />

5 Décret de Tuto pour la Canonisation de Ste Bernadette, 2 juillet 1933: A. A. S.<br />

XXV, 1933, p. 377.<br />

6 Lettre du 4 septembre 1869 à Henri Lasserre: Archivio Segreto Vaticano,<br />

Ep. lat. an. 1869, n. CCCLXXXVIII, f. 695.<br />

7 Cant. 2, 13-14. Graduel de la Messe de la féte des Apparitions.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 225<br />

de sa vie, le grand Pontife tint à inaugurer et à bénir lui-méme la reproduction<br />

de la grotte de Massabielle édifiée dans les jardins du Vatican et, à la mème epoque,<br />

sa voix s'élevait vers la Vierge de Lourdes pour une prière ardente et confiante:<br />

« Que dans sa puissance la Vierge Mère, qui coopéra autrefois par son amour à<br />

la naissance des fidèles dans l'Eglise, soit encore maintenant l'instrument et la gardienne<br />

de notre salut; ... qu'elle rende la tranquillité de la paix aux esprits angoissés;<br />

quelle hàte enfin, dans la vie privée comme dans la vie publique, le retour à Jésus-<br />

Christ ». 8<br />

Le Cinquantenaire de la Définition dogmatique de l'Immaculée Conception de<br />

la Très Sainte Vierge offrit à S. Pie X l'occasion d'attester dans un document solennel<br />

le lien historique entre cet acte du Magistère et l'apparition de Lourdes : « A peine<br />

Pie IX avait-il défini de foi catholique que Marie fut dès l'origine exempte de péché,<br />

que la Vierge elle-mème commencait à opérer à Lourdes des merveilles ». * Peu<br />

après, il crée le titre épiscopal de Lourdes, rattaché à celui de Tarbes, et signe l'introduction<br />

de la cause de béatification de Bernadette. Il était surtbut réservé à ce<br />

grand Pape de l'Eucharistie de souligner et de favoriser l'admirable conjonction qui<br />

existe à Lourdes entre le eulte eucharistique et la prière mariale : « La piété envers<br />

la Mère de Dieu, note-t-il, y fit fleurir une remarquable et ardente piété envers<br />

le Christ Notre Seigneur ». 10 Pouvait-il d'ailleurs en étre autrement? Tout en<br />

Marie nous porte vers son Fils, unique Sauveur, en prévision des mérites duquel<br />

elle fut immaculée et pleine de gràces; tout en Marie nous élève à la louange de<br />

l'adorable Trinité, et bienheureuse fut Bernadette égrénant son chapelet devant la<br />

grotte, qui apprit des lèvres et du regard de la Vierge Sainte à rendre gioire au<br />

Pére, au Fils et à l'Esprit Saint! Aussi sommes-Nous heureux, en ce Centenaire, de<br />

Nous associer à cet hommage rendu par S. Pie X : « La gioire unique du sanctuaire<br />

de Lourdes réside en ce fait que les peuples y sont de partout attirés par Marie à<br />

l'adoration du Christ Jesus dans l'Auguste Sacrement, en sorte que ce sanctuaire, à<br />

la fois centre de eulte marial et tróne du mystère eucharistique, surpasse, semble-t-il,<br />

en gioire tous les autres dans le monde catholique n. 11<br />

Ce sanctuaire déjà comblé de faveurs, Benoìt XV tint à l'enrichir de nouvelles<br />

et précieuses indulgences et, si les tragiques circonstances de son Pontificat ne lui<br />

permirent pas de multiplier les actes publics de sa dévotion, il voulut néanmoins<br />

honorer la cité mariale en accordant à son évèque le privilège du pallium au lieu<br />

des apparitions. Pie XI, qui avait lui-méme été pèlerin de Lourdes, pousuivit son<br />

oeuvre et eut la joie d'élever sur les autels la privilégiée de la Vierge, devenue sous<br />

le voile Sceur Marie Bernard, de la Congrégation de la Charité et de l'Instruction<br />

chrétienne. N'authentifiait-il pas pour ainsi dire à son tour la promesse de l'Immaculée<br />

à la jeune Bernadette « d'ètre heureuse non pas en ce monde mais dans l'autre »?<br />

Et désormais Nevers, qui s'honore de garder la chàsse précieuse, attire en grand nombre<br />

les pèlerins de Lourdes, désireux d'apprendre auprès de la Sainte à accueillir comme<br />

il convient le message de Notre-Dame. Bientòt l'illustre Pontife, qui venait à l'exem-<br />

8 Bref du 8 septembre 1901 : Ada Leonis XIII, voi. XXI, p. 159-160.<br />

9 Lettre Encyclique Ad diem illum du 2 février 1904: Acta Pii X, voi. I, p. 149.<br />

10 Lettre du 12 juillet 1914: A. S. S. VI, 1914, p. 377.<br />

11 Bref du 25 avril 1911: Arch. Brev. Ap., Plus X, an. 1911, Div. Lib. IX,<br />

pars I, f. 337.


226 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

pie de ses Prédécesseurs d'honorer d'une Légation les fètes anniversaires des apparitions,<br />

décidait de clóturer le Jubilé de la Réemption à la grotte de Massabielle, là où, selon<br />

ses propres termes, « la Vierge Marie Immaculée se montra plusieurs fois à la Bienheureuse<br />

Bernadette Soubirous, où avec bonté elle exhorta tous les hommes à la pénitence,<br />

en ce lieu méme de l'étonnante apparition quelle combla de gràces et de prodiges ». 12<br />

En vérité, concluait Pie XI, ce sanctuaire « passe maintenant à juste titre pour l'un<br />

des principaux sanctuaires marials du monde » 13<br />

A ce concert unanime de louanges, comment n'aurions-Nous pas uni Notre voix?<br />

Nous le fimes notamment dans Notre Encyclique Fulgens corona, en rappelant à la<br />

suite de Nos Prédécesseurs que « la Bienheureuse Vierge Marie elle-mème voulut confirmer,<br />

semble-t-il, par un prodige la sentence que le Vicaire de son divin Fils sur<br />

la terre venait de prodamer aux applaudissements de l'Eglise entière ». 14 Et Nous<br />

rappelions, à cette occasion, comment les Pontifes Romains, conscients de l'importance<br />

de ce pèlerinage, n'avaient cesse de « l'enrichir de faveurs spirituelles et des bienfaits<br />

de leur bienveillance ». 15 L'histoire de ces cent années, que Nous venons d'évoquer à<br />

grands traits, n'est-elle pas en effet une constante illustration de cette bienveillance<br />

pontificale, dont le dernier acte fut la clóture à Lourdes de l'année Centenaire du<br />

Dogme de l'Immaculée Conception? Mais à vous, Chers Fils et Vénérables Frères,<br />

Nous aimons rappeler spécialement un Document récent, par lequel Nous favorisions<br />

l'essor d'un apostolat missionnaire dans votre chère Patrie. Nous eùmes à cceur d'y<br />

évoquer « les mérites singuliers que la France s'est acquis au cours des siècles dans<br />

le progrès de la foi catholique » et, à ce titre, « Nous tournions Notre esprit et Notre<br />

cceur vers Lourdes où, quatre ans après la définition du dogme, la Vierge Immaculée<br />

elle-mème confirma surnaturellement par des apparitions, des entretiens et des mkacles<br />

la déclaration du Docteur Suprème ». 16<br />

Aujourd'hui encore, Nous Nous tournons vers le célèbre sanctuaire qui s'appréte<br />

à accueillir sur les rives du Gave la foule des pèlerins du Centenaire. Si, depuis<br />

un siècle, d'ardentes supplications, publiques et privées, y ont obtenu de Dieu, par<br />

l'intercession de Marie, tant de gràces, de guérisons et de conversions, Nous avons la<br />

ferme confiance qu'en cette année jubilaire Notre-Dame voudra répondre encore avec<br />

largesse à l'attente de ses enfants; mais Nous avons surtout la conviction qu'elle nous<br />

presse de recueillir les lecons spirituelles des apparitions et de nous engager sur la<br />

voie qu'elle nous a si clairement tracée.<br />

II<br />

Ces lecons, écho fidèle du message évangélique, font ressortir de facon saisissante<br />

le contraste qui oppose les jugements de Dieu à la vaine sagesse de ce monde. Dans<br />

une société qui n'a guère conscience des maux qui la rongent, qui voile ses misères<br />

et ses injustices sous des dehors prospères, brillants et insouciants, la Vierge Immaculée,<br />

que jamais le péché n'effleura, se manifeste à une enfant innocente. Avec<br />

12<br />

Bref du 11 janvier 1933: Arch. Brev. Ap. Pius XI, Ind. Perpet, f. 128.<br />

13<br />

Ibid.<br />

14<br />

Lettre Encyclique Pulgem<br />

1953, p. 578.<br />

i" Ibid.<br />

corona du 8 septembre 1953: A. A. S., XLV,<br />

16<br />

Constitution Apost. Omnium Ecclesiarum du 15 aoùt 1954: A. A. S. XLVI,<br />

1954, p. 567.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 227<br />

une compassion maternelle, elle parcourt du regard ce monde racheté par le sang<br />

de son Fils, où hélas le péché fait chaque jour tant de ravages, et, par trois fois,<br />

elle lance son pressant appel: « Pénitence, pénitence, pénitence »! Des gestes expressifs<br />

sont mème demandés: « Allez baiser la terre en pénitence pour les pécheurs ». Et<br />

au geste il faut joindre la supplication : « Vous prierez Dieu pour les pécheurs ». Ainsi,<br />

comme au temps de Jean-Baptiste, comme au début du ministère de Jesus, la mème<br />

injonction, forte et rigoureuse, diete aux hommes la voie du retour à Dieu : « Repentez-vous<br />

»! 1T Et qui oserait dire que cet appel à la conversion du coeur a, de nos<br />

jours, perdu de son actualité?<br />

Mais la Mère de Dieu pourrait-elle venir vers ses enfants, si ce n'est en messagère<br />

de pardon et d'espérance? Déjà l'eau ruisselle à ses pieds: « Omnes sitientes, venite<br />

ad aquas, et haurietis salutem a Domino ». 18 A cette source, où Bernadette docile<br />

est allée la première boire et se laver, afflueront toutes les misères de Fame et du<br />

corps. « J'y suis alle, je me suis lave et j'ai vu », 19 pourra répondre, avec l'aveugle<br />

de l'Evangile, le pèlerin reconnaissant. Mais, comme pour les foules qui se pressaient<br />

autour de Jesus, la guérison des plaies physiques y demeure, en mème temps qu'un<br />

geste de miséricorde, le signe du pouvoir que le Fils de l'Homme a de remettre les<br />

péchés. 20 Auprès de la grotte bénie, la Vierge nous invite, au nom de son divin<br />

Fils, à la conversion dù coeur et à l'espérance du pardon. L'écouterons-nous?<br />

Dans cette humble réponse de l'homme qui se reconnait pécheur réside la vraie<br />

grandeur de cette année jubilaire. Quels bienfaits ne serait-on pas en droit d'en<br />

attendre pour l'Eglise si chaque pèlerin de Lourdes — et mème tout chrétien uni<br />

de coeur aux célébrations du Centenaire — réalisait d'abord en lui-mème cette oeuvre<br />

de sanctification, « non pas en paroles et de langue, mais en actes et en vérite »! 21<br />

Tòut l'y invite d'ailleurs, car nulle part peut-ètre aùtant qu'à Lourdes on ne se sent<br />

à la fois porte à la prière, à l'oubli de soi et à la charité. A voir le dévouement<br />

des brancardiers et la paix sereine des malades, à constater la fraternité qui rassemble<br />

dans une mème irivocation des fidèles de tome origine à observer la spontanéité<br />

de l'entraide et la ferveur sans affectation des pèlerins agenouillés devant la grotte,<br />

les meilleurs sont saisis par l'attrait d'une vie plus totalement donnée au service de<br />

Dieu et de leurs frères, les moins fervents prennent conscience de leur tiédeur et<br />

retrouvent le chemin de la prière, les pécheurs plus endurcis et les incrédules euxmèmes<br />

sont souvent touchés par la grlce ou du moins, s'ils sont loyaux, ils ne<br />

restent pas insensibles au témoignage de cette « multitude de croyants n'ayant qu'un<br />

cceur et qu'une àme ». 22<br />

A elle seule pourtant, cette experience de quelques brèves journées de pèlerinages<br />

ne suffit généralement pas à graver en caractères indélébiles l'appel de Marie à une<br />

authentique conversion spirituelle. Aussi exhortons-Nous les pasteurs des diocèses<br />

et tous les prètres à rivaliser de zèle pour que les pèlerinages du Centenaire bénéficient<br />

d'une préparation, d'une réalisation et surtout de lendemains aussi propices que possible<br />

à une action profonde et durable de la gràce. Le retour à une pratique assidue<br />

17 Matth. 3, 2; 4, 17.<br />

18 Office de la fète des Apparitions, ler Répons du III Noct.<br />

18 Io. 9, 11.<br />

20 Cf. Marc. 2, 10.<br />

21 1 Io. 3, 18.<br />

22 Act. 4, 32.


228 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

des sacrements, le respect de la morale chrétienne dans toute la vie, l'engagement enfin<br />

dans les rangs de l'Action Catholique et des diverses oeuvres recommandées par l'Eglise:<br />

à ces conditions seulement, n'est-il pas vrai, l'important mouvement de foules<br />

prévu à Lourdes pour l'année 1958 porterà, selon l'attente mème de la Vierge Immaculée,<br />

les fruits de salut si nécessaires à l'humanité présente.<br />

Mais, pour primordiale qu'elle soit, la conversion individuelle du pèlerin ne<br />

saurait ici suffire. En certe année jubilaire, Nous vous exhortons, Chers Fils et Vénérables<br />

Frères, à susciter panni les fidèles commis à vos soins un effort collectif de<br />

renouveau chrétien de la société, en réponse à l'appel de Marie : « Que les esprits<br />

aveuglés... soient illuminés par la lumière de la vérité et de la justice, demandait<br />

déjà Pie XI lors des Fètes mariales du Jubilé de la Rédemption, que ceux qui s'égarent<br />

dans l'erreur soient ramenés dans le droit chemin, qu'une juste liberté soit partout<br />

accordée à l'Eglise, et qu'une ère de concorde et de vraie prospérité se lève sur tous<br />

les peuples ». 23<br />

Or le monde, qui offre de nos jours tant de justes motifs de fierté et d'espoir,<br />

connaìt aussi une redoutable tentation de matérialisme, souvent dénoncée par Nos Prédécesseurs<br />

et par Nous-mème. Ce matérialisme, il n'est pas seulement dans là philosophie<br />

condamnée qui prèside à la politique et à l'economie d'une portion de l'humanité,<br />

il sévit aussi dans l'amour de l'argent, dont les ravages s'amplifient à la mesure<br />

des entreprises modernes et qui commande hélas tant de déterminations pesant sur<br />

la vie des peuples; il se traduit par le eulte du corps, la recherche excessive du confort<br />

et la fuite de toute austérité de vie; il pousse au mépris de la vie humaine, de celle<br />

mème que l'on détruit avant qu'elle ait vu le jour; il est dans la poursuite effrénée<br />

du plaisir, qui s'étale sans pudeur et tente mème de séduire, par les lectures et les<br />

spectacles, des àmes encore pures; il est dans l'insouciance de son frère, dans l'égoi'sme<br />

qui l'écrase, dans l'injustice qui le prive de ses droits, en un mot dans cette conception<br />

de la vie qui règie tout en vue de la seule prospérité tnatérielle et des satisfactions<br />

terrestres. « Mon àme, disait un riche, tu as quantité de biens en réserve pour longtemps;<br />

repose-toi, mange, bois, fais la fète. Mais Dieu lui dit: Insensé, cette nuit<br />

mème, on va te redemander ton àme ». 24<br />

A une société qui, dans sa vie publique, conteste souvent les droits suprèmes de<br />

Dieu, qui voudrait gagner l'univers au prix de son àme 25 et courrait ainsi à sa<br />

perte, la Vierge maternelle a lance comme un cri d'alarme. Attentifs à son appel,<br />

que les prètres osent prècher à tous sans crainte les grandes vérités du salut. Il n'est<br />

de renouveau durable, en effet, que fonde sur les principes infrangibles de la foi<br />

et il appartient aux prètres de former la conscience du peuple chrétien. De mème que<br />

l'Immaculée, compatissante à nos misères mais clairvoyante sur nos vrais besoins, vient<br />

aux hommes pour leur rappeler les démarches essentielles et austères de la conversion<br />

religieuse, les ministres de la Parole de Dieu doivent, avec une surnaturelle assurance,<br />

tracer aux àmes la route étroite qui méne à la vie. 26 Ils le feront sans oublier de<br />

quel esprit de douceur et de patience ils se réclament, 27 mais sans rien voiler des<br />

exigences évangéliques. A Fècole de Marie, ils apprendront à ne vivre que pour donner<br />

23 Lettre du 10 janvier 1935: A. A. S. XXVII, p. 7.<br />

24 Lue. 12, 19-20.<br />

25 Cf. Marc. 8, 36.<br />

26 Cf. Matth. 7, 14.<br />

27 Cf. Lue. 9, 55.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 229<br />

le Christ au monde, mais, s'il le faut aussi, à attendre avec foi l'heure de Jesus et à<br />

demeurer au pied de la croix.<br />

Autour de leurs prètres, les fidèles se doivent de collaborer à cet effort de renouveau.<br />

Là où la Providence l'a place, qui donc ne peut faire davantage encore pour<br />

la cause de Dieu? Notre pensée se tourne d'abord vers la multitude des àmes consacrées,<br />

qui se dévouent dans l'Eglise à d'innombrables oevres de bien. Leurs voeux<br />

de religion les appliquent plus que d'autres à lutter victorieusement, sous l'ègide de<br />

Marie, contre le déferlement sur le monde des appétits immodérés d'indépendance, de<br />

richesse et de jouissance; aussi, à l'appel de l'Immaculée, voudront-elles s'opposer<br />

à l'assaut du mal par les armes de la prière et de la pénitence et par les victoires<br />

de la charité. Notre pensée se tourne également vers les familles chrétiennes, pour<br />

les conjurer de demeurer fidèles à leur irremplacable mission dans la société. Qu'elles<br />

se consacrent, en cette année jubilaire, au Cceur Immaculé de Marie! Cet acte de<br />

piété sera pour les époux une aide spirituelle précieuse dans la pratique des devoirs<br />

de la chasteté et de la fidélité conjugales; il gardera dans sa pureté l'atmosphère du<br />

foyer où grandissent les enfants; bien plus, il fera de la famille, vivifiée par sa<br />

dévotion mariale, une cellule vivante de la régénération sociale et de la pénétration<br />

apostolique. Et certes, au delà du cercle familial, les relations professionnelles et civiques<br />

offrent aux chrétiens soucieux de travailler au renouveau de la société un<br />

champ d'action considérable. Rassemblés aux pieds de la Vierge, dociles à ses exhortations,<br />

ils porteront d'abord sur eux-mèmes un regard exigeant et ils voudront extirper<br />

de leur conscience les jugements faux et les réactions égoistes, craignant le mensonge<br />

d'un amour de Dieu qui ne se traduirait pas en amour effectif de leurs frères. 28 ' Ils<br />

chercheront, chrétiens de toutes classes et de toutes nations, à se rencontrer dans la vérité<br />

et la charité, à bannir les incompréhensions et les suspicions. Sans doute, enorme<br />

est le poids des structures sociales et des pressions économiques qui pése sur la bonne<br />

volonté des hommes et souvent la paralyse. Mais, s'il est vrai, comme Nos Prédécesseurs<br />

et Nous-méme l'avons souligné avec insistance, que la question de la paix<br />

sociale et politique est d'abord, en l'homme, une question morale, aucune réforme<br />

n'est fructueuse, aucun accord n'est stable sans un changement et une purification des<br />

cceurs. La Vierge de Lourdes le rappelle à tous en cette année jubilaire!<br />

Et si, dans sa sollicitude, Marie se penche avec quelque prédilection vers certains<br />

kde ses enfants, n'est-ce pas, Chers Fils et Vénérables Frèères, vers les petits, les pauvres<br />

et les malades, que Jesus a tant aimés? « Venez à moi, vous tous qui ètes las et<br />

accablés, et je vous soulagerai », semble-t-elle dire avec son divin Fils. 29 Allez à<br />

elle, vous qu'écrase la misere matérielle, sans défense devant les rigueurs de la vie et<br />

l'indifférence des hommes; alléz à elle, vous que frappent les deuils et les épreuves<br />

morales; allez à elle, chers malades et infirmes qui étes vraiment regus et honorés à<br />

Lourdes comme les membres souffrants de Notre Seigneur; allez à elle et recevez la<br />

paix du coeur, la force du devoir quotidien, la joie du sacrifice offert. La Vierge<br />

Immaculée, qui connait les cheminements secrets de la gràce dans les àmes et le<br />

travafl silencieux de ce levain surnaturel du monde, sait de quel prix sont, aux yeux<br />

de Dieu, vos souffrances unies à celles du Sauveur. Elles peuvent grandement concourir,<br />

Nous n'en doutons pas, à ce renouveau chrétien de la société que Nous im-<br />

28 Cf. 1 Io. 4, 20.<br />

29 Matth. 11, 28.


230 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

plorons de Dieu par la puissante intercession de sa Mère. Qu a la prière des malades,<br />

des humbles, de tous les pèlerins de Lourdes, Marie tourne également son regard maternel<br />

vers ceux qui demeurent encore hors de l'unique bercail de l'Eglise, pour les<br />

rassembler dans l'unite! Qu'elle porte son regard sur ceux qui cherchent et qui ont<br />

soif de vérité, pour les conduire à la source des eaux vives! Qu'elle parcoure enfin<br />

du regard ces continents immenses et ces vastes zones humaines où le Christ est hélas!<br />

si peu connu, si peu aimé, et qu'elle obtienne à l'Eglise la liberté et la joie de répondre<br />

en tous lieux, toujours jeune, sainte et apostolique, à l'attente des hommes!<br />

« Voulez-vous avoir la bonté de venir... », disait la Sainte Vierge à Bernadette.<br />

Cette invitation discrète, qui ne contraint pas, qui s'adresse au cceur et sollicite avec<br />

délicatesse une réponse libre et généreuse, la Mère de Dieu la propose de nouveau<br />

à ses fils de France et du monde. Sans s'imposer, elle les presse de se réformer euxmèmes<br />

et de travailler de toutes leurs forces au salut du monde. Les chrétiens ne resteront<br />

pas sourds à cet appel; ils iront à Marie. Et c'est à chacun d'eux qu'au terme<br />

de cette Lettre Nous voudrions dire avec S. Bernard : « In periculis, in angustiis, in<br />

rebus dubiis, <strong>Mariani</strong> cogita, Mariam invoca... Ipsam sequens, non devias; ipsam rogans,<br />

non desperas; ipsam- cogitans, non erras; ipsa tenente, non corruis; ipsa protegente, non<br />

metuis; ipsa duce, non jatigaris; ipsa propitia, pervenis... ». 30<br />

Nous avons confiance, Chers Fils et Vénérables Frères, que Marie exaucera votre<br />

prière et la Nòtte. Nous le lui demandons en cette fète de la Visitation, bien propre<br />

à célébrer celle qui daigna, il y un siècle, visiter la terre de France. Et en vous invitant<br />

à chanter à Dieu, avec la Vierge Immaculée, le Magnificat de votre gratitude, Nous<br />

appelons sur vous-mèmes et vos fidèles, sur le sanctuaire de Lourdes et ses pèlerins,<br />

sur tous ceux qui portent la responsabilité des fètes du Centenaire, la plus large<br />

effusion de gràces, en gage desquelles Nous vous accordons de grand cceur, dans Notre<br />

constante et paternelle bienveillance, la Bénédiction Apostolique.<br />

Donne à Rome, près Saint-Pierre, en la Féte de la Visitation de la Très Sainte<br />

Vierge, 2 juillet de l'année 1957, de Notre Pontificat la dix-neuvième.<br />

PIUS PP. XII<br />

30 Hom. II super Missus est: P. L. CLXXXIII, 70-71.


Documenta Magisteri! Ecclesiastici<br />

Oratio ad Beatam <strong>Mariani</strong> Virginem Immaculatam Lapurdensem a Sommo<br />

Pontifìce Pio Xli exarata et Indulgentiis ditata. - 10 Maji 1957. (*)<br />

Dociles à l'invitation de votre voix maternelle, ó Vierge Immaculée de Lourdes,<br />

nous accourons à vos pieds près de l'humble grotte, où vous avez daigné apparaìtre<br />

pour indiquer aux égarés le chemin de la prière et de la pénitence, et dispenser aux<br />

éprouvés les gràces et les prodiges de votre souveraine bonté.<br />

Recevez, ó Reine compatissante, les louanges et les supplications que les peuples<br />

et les nations, oppressés par les amertumes et l'angoisse, élèvent avec confiance<br />

vers vous.<br />

O bianche Vision du Paradis, chassez des esprits les ténèbres de l'erreur par<br />

la lumière de la Foi! O mystique Roseraie, soulagez les àmes abattues par le celeste<br />

parfum de l'Espérance! O source inépuisable d'eau salutaire, ranimez les coeurs arides<br />

par les flots de la Divine Charité!<br />

Faites que nous tous, qui sommes vos nls, réconfortés par vous dans nos peines,<br />

protégés dans les dangers, soutenus dans les luttes, nous aimions et servions si bien<br />

votre doux Jesus, que nous méritions les joies éternelles près de votre tròne dans le<br />

Ciel. Ainsi soit-il!<br />

* * *<br />

^<br />

Docili all'invito della Tua materna Voce, o Vergine Immacolata di Lourdes, accorriamo<br />

ai tuoi piedi presso l'umile grotta, ove Ti degnasti di apparire, per indicare ai<br />

traviati il cammino della preghiera e della penitenza, e dispensare ai languenti le<br />

grazie e i prodigi della Tua sovrana bontà.<br />

Accogli, o pietosa Regina, le lodi e le preci, che popoli e nazioni, stretti da amare<br />

angustie, fidenti levano a te.<br />

O candida visione di Paradiso, fuga dalle menti le tenebre dell'errore con la<br />

luce della Fede! O mistico Roseto, solleva le anime affrante col celeste profumo della<br />

Speranza! O sorgente inesausta di acqua salutare, ravviva gli aridi cuori con l'onda<br />

divina della Carità!<br />

Fa che noi tuoi Figli, da te confortati nelle pene, protetti nei pericoli, sostenuti<br />

nelle lotte, animiamo e serviamo il tuo dolce Gesù, in guisa da meritare i gaudii<br />

eterni presso il Tuo trono nei Cieli. Così sia!<br />

(*) Acta ap. sei., 49 (1957) p. 427.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 491<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Rev.mum P. Michaélem Browne, Ordinis Fratrum<br />

Praedicatorum Magistrum Generalem, de incremento christianae pietatis<br />

in Deiparam Virginem per Mariale Rosarium provecto. (*)<br />

Dilette filii, saluterà et Apostolicam Benedictionem. — Novimus libenter ex<br />

commentariis, abs te obsequentissimo animo ad Nos missis, Dominicianum Otdinem,<br />

cui tu digne praees, per postremum decennium naviter diligenterque allaborasse, ut<br />

Mariale Rosarium flagrantiore cotidie in Deiparam Virginem pietate a christifidelibus<br />

rec^taretur, utque piae Sodalitates, quae ab eo nomen accipiunt, sedula instantique<br />

a vobis data opera, etiam atque etiam florescerent. Id gratissimum Nobis obvenit;<br />

quandoquidem ex hoc precandi genere christianis omnibus, rudibus etiam et indoctis,<br />

prompta et facilis ratio patet, qua suam pietatem suumque religionis studium alant,<br />

foyeant atque excitent quam maxime.<br />

Est enim Mariale Rosarium « admirabile sertum ex angelico praeconio consertum,<br />

interiecta oratione dominica, cum meditationis officio coniunctum, supplicandi<br />

genus praestantissimum... et ad immottalis praesertim vitae adeptionem maxime<br />

frugiferum ». 1 Quamobrem, praeter excellentissimas, quibus constat, preces, quae veluti<br />

caelestes rosae nectuntur in coronam, exhibet etiam excitandae fidei invitamentum,<br />

religionis praesidium, et insignia virtutis exempla per mysteria ad contemplandum<br />

proposita. Fieri igitur non potest quin acceptissimum sit Deiparae Virgini eiusque<br />

Unigenae Filio, qui quidquid laudis, honoris et gloriae Genitrici suae tribuitur, ut<br />

sibimet ipsi quoque tributum procul dubio habet. Itemque prò certo retinendum est<br />

has precandi formulas, sive in sacris aedibus, sive in domestico convieni, sive denique<br />

privatim omnino recitantur, multum multumque valere ad divinam conciliandam<br />

gratiam et ad christianorum reformandos mores. Hac praesertim de causa<br />

Romani Pontifices, ut nosti, peculiarique modo Decessor Noster imm. nem. Leo XIII,<br />

hunc precandi modum summis extulerunt laudibus salutaribusque ditarunt muneribus;<br />

ac Nosmet ipsi per Epistulam Encyclkam, cui initium est a verbis « Ingnientium<br />

malorum », 2 Mariale Rosarium omnium christianorum ordinibus valde commendavimus,<br />

cum fore confideremus et confidamus ut alma Dei Genitrix potentissima,<br />

tot nliorum exorata vocibus, benigna a Deo impetret ut privati publicique mores<br />

cotidie magis reflorescant, utque catholica religio libera ubique ab iniustis quibusvis<br />

impedimentis possit divinitus acceptum obire munus, atque adeo suam ipsius salutiferam<br />

vim non modo in singulorum civium animos, sed in ipsius quoque reipublicae<br />

venas exserere; ita ut mutua omnium officia et iura aequo ordine temperentur et<br />

componantur, ex quibus non simultas, sed concordia, non odium, sed caritas, non<br />

novae dimicationis ruinae, sed veri nominis prosperitatis incrementa oriri queant.<br />

Pergite igitur, ut facitis, Mariale Rosarium ac varias Sodalitates, quae ab eo<br />

accipiunt titulum, sedulo, diligenter, studioseque provehere: id peculiare est incliti<br />

Ordinis vestri insigne, ac non postremum eiusdem Ordinis exstat erga Summam<br />

Dei Parentem, erga Ecclesiam religionemque catholicam pietatis officium.<br />

(*) In Acta Ap. Sed., 49 (1957) p. 726-727.<br />

1<br />

LEONIS XIII, Epist. « Diuturni temporis », d. 5 Septemb., a. 1898; A. L.,<br />

voi. XVIII, pag. 154-155.<br />

2<br />

A. A. S., voi. XLIII, 1951, pag. 577 sq.


492 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Nos interea, de rebus vere actis paterna vobis gratulati voluntate, et ad causam<br />

eiusmodi non minore alacritate in posterum persequendam vobis addentes animum,<br />

caelestium gratiarum auspicem Nostraeque benevolentiae pignus, cum tibi, dilette<br />

fili, tum singulis sodalibus auctoritati tuae tuaeque curae concreditis, iis praesertim,<br />

qui huic provehendae rei tibi navant operam, Apostolicam Benedictionem libentissime<br />

impertimus.<br />

Datum Romae, apud S. Petrum, die 11 mensis Iulii, anno MDCCCCLVII, Pontificatus<br />

Nostri undevicesimo.<br />

Nuntius Radiophonicus Pii Pp. XII Christifidelibus datus ad Sanetuariom<br />

Marianum in « Mariazell » coadunatis, octavum revolutum saeculum<br />

ab eodem condito sacris solemnibus celebrantibus. - 15 Sept. 1957. (*)<br />

Mit vaterlicher Freude und in tiefer Érgriffenheit richten Wir Unser Wort<br />

an euch, geliebte Sòhne und Tòchter der òsterreichischen Lande, die ihr, geschart um<br />

eure Oberhirten, Unsere Ehrwiirdigen Briider, heute dem Acht - Jahrhundert - Jubilàum<br />

eures Nationalheiligtums Mariazell und aller der Verehrung und Liebe, die don in<br />

diesen Monaten Maria, der « Magna Mater Austriae » erwiesen wurde, den Hòhepunkt<br />

setzen und die Krònung verleihen wollt.<br />

Mariazell, die àlteste und gròsste Gnadenstàtte der Gottesmutter in Oesterreich, die<br />

beherrschende des Donauraumes, - wie viel ist an ihr im Laufe der Jahrhunderte<br />

zur Gottesmutter gebetet und gefleht worden! Schon um das Jahr 1400 wird uns<br />

berichtet, wie die Pilgerscharen von der Ostsee bis Italien und von Frankreich bis<br />

Rumànien don zusammenstròmten. Wie viel Jugend und wie viele Brautpaare haben<br />

in eurena Heiligtum ihr Lebensgliick der Liebe Marias anvertraut, in wie viel Not<br />

und Gefahr, Unglùck und Drangsal sind don ihr mùtterlicher Schutz und ihre machtige<br />

Hilfe angerufen worden; Wie oft haben seit den Tagen Ludwigs des Grossen von<br />

Ungarn eure Landesherren die Rettung und das Wohl Oesterreichs der Gnadenmutter<br />

von Mariazell empfohlen! Wir denken an die katholische Erneuerung nach den<br />

Sturmen der Glaubensspaltung im 16. Jahrhundert, an den frommen Kaiser Ferdinand<br />

den II. im Dreissigjahrigen Krieg, an die furchtbare Tùrkennot des Jahres 1683:<br />

damals haben eure Vorfahren in Mariazell und Unser Vorgànger, der von • Uns seliggesprochene<br />

Papst Innozenz der XI. in Rom zur heiligen Jungfrau um Hilfe gerufen.<br />

Innozenz der XI. war ein Mann des Gebetes, aber ebenso der Tat. Vorausschauend<br />

hat èr in langjàhrigen, zàhen Verhandlugen der Vorbedingung fùr die Rettung der<br />

Kaiserstadt Wien und des christlichen Abendlands, der Liga Kaiser Leopolds mit<br />

dem Polenkònig Johann dem III. Sobieski, die Wege geebnet. Das Fest Maria Namen,<br />

das er selber zur Erinnerung an den Sieg unter den Mauern Wiens einsetzte, und<br />

der Name « Patrona Viennensis », den das gerettete Wien dankerfullt der Gottesmutter<br />

gab, beides mòge euch immer an die wunderbare Hilfe erinnern, die eurem Land damals<br />

in tòdlicher Gefahr durch Maria zuteil wurde.<br />

Wir denken schliesslich an die harten Stòsse, die eine kirchen- wie volksfremde<br />

(*) Acta ap. ied., 49 (1957) p. 854-857.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERH <strong>ECCLESIASTICI</strong> 493<br />

Aufklàrung und liberale Flut in den letzten 200 Jahren auch in euren Landen gegen<br />

den katholischen Glauben gefuhrt haben. Vielleicht ist in Mariazell ob keiner Not<br />

•and Gefahr so viel gebetet worden wie ob dieser.<br />

Was jedoch die Zahl der Pilger angeht, bleiben die vergangenen Zeiten weit<br />

zuriick hinter der Gegenwart, wo Jahr fiir Jahr Hunderrtausende von Glàubigen zur<br />

Gnadenmutter von Mariazell wallfahren. An dieser Tatsache haben ganz gewiss die<br />

modernen Verkehrsmòglichkeiten ihren Anteil. Sie bleibt aber immer ein eindrucksvoller<br />

Beweiss dafiir, dass die letzten 50 Jahre, die euer Volk in zwei Weltkriege<br />

und in schwerste politisene und wirtschaftliche Erschiitterungen hineinzerrten, seinen<br />

katholischen Glauben nicht gebrochen, seine Hingabe an Maria aber nur verstàrkt<br />

haben. Wir erblicken • in dem Glanz, in dem die Basilika von Mariazell nach ihrer<br />

baulichen Erneurung erstrahlt, ein Sinnbild eurer unvermidnerten Treue und Liebe<br />

zur Himmelskònigin.<br />

Wie diirften Wir daran zweifeln, wenn Wir die zu Unserer Kenntnis gelangten<br />

Mariazeller Jubilàumsfeiern an Unserem geistigen Auge vorbeiziehen lassen sowie<br />

die Pilgerfahrten, die in diesenMonaten ihren Weg dorthin nahmen und noch nehmen<br />

werden? Wir kònnen Uns die Freude nicht versagen, sie einzeln oder in Gruppen<br />

namentlich aufzufùhren:<br />

Tag der Steirischen Landesmutter. Wallfahrten des Burgenlandes und Oberósterreichs.<br />

Tag der Oesterreichischen Frauen. Wallfahrt der gewerblichen Wirtschaft Oesterfeichs,<br />

der katholischen Landesjugend der Steiermark, der St. Pòltener Landesjugend,<br />

der Burgenlàndischen Jugend, der Oesterreichischen Pfadfinder und der Kolpingssòhne,<br />

Grosse Wiener Stadtwallfahrt. Wiener Mannerwallfahrt wie zu den Zeiten eures<br />

Mànnerapostels Heinrich Abel. Bayernwallfahrt und Tag der « Patrona Bavariae ».<br />

Stuttgarter Wallfahrten mit den Ungarn-und Sudetendeutschen. Tag der « Magna Hungarorum<br />

Domina », Tag der « Mater Gentium Slavorum ». Tag des III. Weltkongresses<br />

der Weltunion Katholischer Lehrer. Tag des hi. Benedictus. Internationaler Pax Christi-<br />

Kongress. Tag der Catholica Unio Tag der Vòlkerverstàndigung. Tag der Vòlkermutter.<br />

Tag der Siihne.<br />

Wie viel guten Willen, wie viel heiligen Eifer, wie viel Sorge und Not, Hoffen<br />

und Vertrauen, und wie viel Hingabe an Maria umfassen diese Aufschriften!<br />

Im Jahre 1952, anlàsslich eures grossen Katholikentags, mahnten Wir euch: « Vertraut<br />

ihr (Maria) euer Geschick, an erster Stelle aber euren Willen zu neuem heiligen<br />

Leben an. Dann braucht ihr nicht zu fiirchten; dann diirft ihr zuversichtlich hoffen ». l<br />

Gewiss kann euch die Kirche im Bereich des Diesseitigen, und wenn es um noch<br />

so hohe Werte geht, keine bindenden Zusicherungen machen. Aber « Wille zu heiligem<br />

Leben » - dem gilt immer vorbehaltlose Verheissung, da verpfàndet Gott sein Wort,<br />

dass nàmlich denen, die Ihn lieben, alles zum Besten gereicht. 2 Wir kònnen deshalb<br />

nur wiederholen, was Wir euch damals, vor fùnf Jahren, ans Herz legten, wollen aber<br />

ergànzend drei Hinweise beifùgen :<br />

Erstens: Ihr hòrt immer und immer wieder: die Stunde des Laienapostolats hat<br />

geschlagen, und jeder ist zu ihm berufen. - Ja, wenigstens zum Apostolat des Gebets<br />

und des guten Beispiels. Und dieses Apostolat ist heute das vordringlichste, weil die<br />

Welt, von so vielen Botschaften, die sich als triigerisch erwiesen, ernùchtert und<br />

enttàuscht, euerem Wort nur noch glaubt, wenn sie an euerem Tun sieht, dass ihr mit<br />

1<br />

Acta Ap. Sedis, a. 44, 1952, pag. 793.<br />

2 Cfr. r(r Rom. vnm 8 a 28.<br />

?fi


494 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERO <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

dem « Gott dienen und seine Gebote in die Tat umsetzen » bei euch selbst vollen<br />

Ernst macht. Dabei geht dieses « Gott dienen » nicht nur auf euer Eigenleben, sondetn<br />

ebenso auf euer Leben in der Geineinschaft, auf den Beruf, auf euere Pflichten in»<br />

òffentlichen Leben, auf euer ganzes Dasein bis in seine letzten Veràstelungen. Manner<br />

und Frauen, die in den fùhrenden Berufen stehen und in allem als vollgiiltige Christen<br />

und Katholiken handeln, kònnen heute Wunder wirken fiir die Sache Christi und<br />

seiner Kirche. Solches « Gott dienen » ist echteste « Marienminne ».<br />

Zweitens: Seid eùch eurer Verantwortung bewusst fiir die umliegenden Lander<br />

und Vòlker! Nicht als ob Oesterreich nicht grosse Opfer gebracht hatte, als im vergangenen<br />

Herbst und Winter ungarische Fliichtlinge Rettung suchend auf sein Gebiet<br />

flohen. Wir denken jetzt an das Gesamtschicksal jener Lander und Vòlker, und Wir<br />

denken an sie gerade, wàhrend ihr zur Verherrlichung der Gottesmutter im Heilig'<br />

tum Mariazell vereint seid : Mariazell war auch ihre Gnadenstàtte; auch sie sind dorthin<br />

gewallfahrtet, und zàhlt die Tausende, die den Tag herbeisehnen, da sie wieder frei<br />

der Himmelskònigin ihren Dank und ihre Hingabe bezeugen kònnen. Jetzt ist e*<br />

an euch, fùr sie einzustehen vor Maria und ihrem gòttlichen Sohn. Bittet fiir sie um<br />

das hohe Gut der Freiheit, der Freiheit zu allem, was menschenwiirdig und gottgefallig<br />

ist, und fleht mit der Kirche : « Gott, unser Schirmherr, schau auf uns und verteidige<br />

uns gegen die Gefahren, die von seiten der Feinde uns drohen, dass wir, nach Behebung<br />

aller Unruhen, freien Sinnes Dir dienen mògen ». 3<br />

Drittens: Betet an der Statte der Gnadenmutter fùr die grossen Anliegen der<br />

Weltkirche! Das ist das Eigenartige der gegenwartigen Stunde, dass schwer zu entscheiden<br />

bleibt, was gròsser sei: die Beklemmung wegen der ganze Erdteile umfassenden<br />

Nòte und Gefahren, in denen die Kirche steht, oder die Hoffnung ob der.<br />

gewaltigen, auch weltweiten Mòglichkeiten, die sich erfiillen kònnen. Hier gilt fiir alle<br />

Kinder der Kirche jedenfalls das eine: beten und opfern!<br />

Wir empfehlen die zur Festfeier erschienen Oberhirten und Priester, die Vertreter<br />

der staatlichen Behòrden, euch alle, geliebte Sòhn und Tòchter, ganz Oesterreich und<br />

sein Volk Unbefleckt-Empfangenen, dass ihre machtige Furbitte die erbarmende<br />

Vorsehung Gottes sowie die Gnade und Liebe Jesu Christi, ihres gòttlichen Sohnes, in<br />

reichster Fùlle auf euch herabziehe. Als Unterpfand dessen erteilen Wir euch ausder<br />

Fùlle des Herzens den Apostolischen Segen.<br />

3 Miss ale, Orationes diversae nr. 11 - Postcomm.


Documenta Magisterii Ecclesiastici<br />

Oratio ad B. <strong>Mariani</strong> Perdolentem a Pio Pp. XII exarata ab infìrmis<br />

recitanda ( * )<br />

O Madre clemente e pia, la cui anima fu trapassata dalla spada del dolore<br />

(cfr. Lue. 2, 35), eccoci, noi poveri malati, accanto a te sul Calvario del tuo Gesù.<br />

Eletti alla sublime grazia della sofferenza e desiderosi di compiere anche noi<br />

quel che manca alla passione di Cristo, a prò del corpo di lui che è la Chiesa<br />

(cfr. Col,, 1, 24), noi consacriamo a te le nostre persone e le nostre pene, affinchè<br />

tu ponga le une e le altre sull'altare della Croce del tuo divin Figlio, umili ostie<br />

di propiziazione per la salute spirituale nostra e dei fratelli.<br />

Accogli, o Madre addolorata, questa nostra consacrazione e convalida nei nostri<br />

cuori la grande speranza che, come siamo partecipi dei patimenti di Cristo, cosi<br />

possiamo aver parte al suo conforto nella presente e nella eterna vita. Così sia!<br />

Constitutio Apostolica « Primo exacto saeculo » Pii Pp. XII. lubilaris<br />

indulgenza iis conceditor qui Massabiellensem specum prope Lapurdum,<br />

a die XI mensis Februarii anni MCMLVIII ad diem integrum XI eiusdem<br />

mensis insequentis anni MCMLIX pie statisque condicionibus inviserint.<br />

1 Novembris 1957 (**)<br />

Primo exacto saeculo, ex quo Deipara Virgo Maria, omnis labis ab origine<br />

expers, in Lapurdensi specu se conspiciendam dedit, prò Nostra erga eam studiosissima<br />

pietate cupimus, ut quotquot ubique gentium catholico censentur nomine<br />

hunc eventum digne concelebrent. Nulla autem magis frugifera ratione id fieri posse<br />

ducimus, quam si excelsas Summae Dei Parentis virtutes in exemplum intueri ac<br />

prò viribus imitari omnes enitantur. Ad hoc conferent piae peregrinationes, quibus<br />

procul dubio undique terrarum christifideles, vel singuli, vel turmatim, per proximum<br />

iubilarem annum Lapurdum petent; ibique, nullo habito stirpis Nationisve<br />

discrimine, sed ilio christiano foedere coniuncti, quod eadem impensa fide eademque<br />

actuosa caritate foveatur, incensas supplicationes ad Deum fundent, validissimo interposi»<br />

Immaculatae Virginis patrocinio; ad hoc itidem conferet — quod prò certo<br />

habemus — peculiare Consilium iam constitutum, cui praeest Venerabilis Frater<br />

Noster Eugenius Tisserant, Episcopus Ostiensis, Portuensis et Sanctae Rufinae, Sacrique<br />

Collegii Decanus; conferent Conventus duo, Mariologicus alter, alter vero<br />

Marianus, qui proximo Septembri mense, ut Nobis perlatum est, celebrabuntur; et<br />

conferent denique quae in singulis etiam catholici orbis partibus hac de causa habebuntur<br />

celebrationes et ad Deum Divinique Redemptoris Genetricem piae admove-<br />

(*) Oss. Rom., 11 - X - 1957.<br />

(**) In Acta ap. sed., 49 (1957) p. 1051-1056.


210 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

buntur proces. Cupimus enim vehementer — quod ceteroquin in Encyclica Epistula,<br />

die II superioris mensis Iulii data attigimus, cui a verbis initium est « Le pèlerinage<br />

de Lourdes » 1 — ut non solum Lapurdi, ad venerandae imaginis Immaculatae<br />

Virginis pedes, saeculares commemorationes celebrentur, sed ubicumque etiam caelestis<br />

Mater nostra amantissima colitur, ac praesertim ubicumque, vel in urbibus,<br />

vel in oppidis, vel in remotissimis pagis et viculis, tempia ad eius honorem Deo<br />

Optimo Maximo dicata sunt. Ita siquidem evenient — quod sperandum implorandumque<br />

est — ut excelsa Beatae Virginis Mariae dignitas ob oculos omnium in sua<br />

luce ponatur, ut pietas erga eam foveatur cotidie magis, et ut christianorum mores,<br />

quibus tam acriter hodie insidiantur malorum discrimina, privatim et publice reflorescant,<br />

sintque ceteris, qui a veritate et a virtute aberraverint, exemplo et incitamento.<br />

Quemadmodum autem quinque et vigiati ante annos, cum eiusdem generis celebrationes<br />

haberentur, Decessor Noster fel. ree. Pius XI ad Tarbiensem et Lapurdensem<br />

Episcopum scribens asseveravit, 2 nullo aptiore modo nullo digniore posse<br />

christifideles sollemnia eiusmodi agere, quam si, Paenitentiae Sacramento rite expiati,<br />

ad Divinam Eucharistiam incensa pietate accederent, et Calvariae Sacrificium, incruento<br />

modo cotidie perennatum, salutariter participarent, ita Nos quoque eadem<br />

horramenta paterna voluntate impertimus. Eucharistia enim est christianae vitae<br />

quasi centrum et ratio maxima, quippe cum ex ea uberius supernae vires divinaeque<br />

gratiae in animos profluant nostros, quibus adiuti possimus et praesentis saeculi<br />

perioda evincere, et futuri aevi gaudiis aliquando potiri. Eucharistiae Sacramentum<br />

et Augustum Altaris Sacrificium, cùm eiusmodi sint munera, quibus non solum<br />

maius quidquam humana cogitatione effingi non possit, sed quae etiam infinitam<br />

ipsius Christi videantur explevisse caritatem, exhausisse misericordiam, 3 actuosum<br />

efficientemque amorem nostrum postulant; talem dicimus amorem, qui voluntatem,<br />

qui agendi rationem, qui totum vitae nostrae cursum sustineat atque conformet. Ac<br />

praeterea nihil acceptius dulcissimae Matti nostrae Mariae per saecularem horum<br />

sollemnium annum agere possumus, quam si hos Divinae Redemptionis thesauros<br />

participantes, cotidie artius cum Unigena Filio suo coniungamur, qui unus mortalibus<br />

omnibus « via, veritas et vita » est. 4<br />

Quandoquidem autem Beata Virgo Maria, cum in Lapurdensi specu innocentissimae<br />

candidaeque puellae se conspiciendam dedit, non modo ad pias fundendas<br />

preces eam et per eam omnes adhortata est, sed ad christianae etiam paenitentiae<br />

incommoda ultro libenterque ferenda, ideirco cupimus, ut ad propria ceterorumque<br />

peccata expianda, per saecularis huius anni decursum, christiani omnes non solum<br />

animos intendant suos ad debitam suarum cupiditatum refrenationem dominationemque,<br />

sed ad aliquas etiam — quatum fieri possit — vitae austeritates asperitatesque<br />

voluntarie suscipiendas. Ceterum meminerint omnes haec prima et necessaria<br />

paenitentiae opera omnibus toleranda esse: labores videlicet, dolores, atque molestias,<br />

quae mortalium omnium vitam comitantur. Sed hos labores, has rerum angustia<br />

aegritudinesque ita christiani patiantur, ut ea omnia, quae operosa, quae<br />

1 A. A. S., voi. XXXIX, 1957, pp. 606, 614, 617.<br />

2 Cfr. Epist. Quod tam alacri, A. A. S., voi. XXVII, 1935, pag. 5.<br />

3 Cfr. ibidem.<br />

4 Io. XIV, 6.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 211<br />

incommoda ac vel tristissima sint, quasi mystici sacrificii hostias Deo offerant. Hac<br />

agendi ratione non modo Eum, ob sua ceterorumque admissa offensum, recte propitiabunt,<br />

non modo caelestia ab Eo impetrabunt munera ac solacia, sed ea etiam,<br />

quae animum angunt, leviora fient secundum suavissimam illam Divini Redemptoris<br />

sententiam : « Venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam<br />

vos... et invenietis requiem animabus vestris. 5<br />

Placet autem peculiaria munera ac privilegia iis imperare, qui per proximum<br />

iubilarem annum ad Lapurdensem specum pie se conferent, ibique normis, quae<br />

infra daturi sumus, volentes obtemperabunt. Hoc est, Apostolica auctoritate Nostra<br />

indulgemus ed concedimus, ut omnes et singuli utriusque sexus christifideles, qui<br />

rite per Paenitentiae Sacramentum expiati et sacra Synaxi refecti Massabielensem<br />

specum prope Lapurdum, anno qui decurret a die anniversaria manifestationis Deiparae<br />

Virginis Mariae, id est undecima mensis Februarii proximi anni MDCCCC1.VIII<br />

usque ad integram diem undecimam eiusdem mensis insequentis anni MDCCCCLIX,<br />

pie visitaverint ibique preces ad mentem Nostrani effuderint, Plenariam Indulgentiam<br />

Iubilarem semel tantum lucrari valeant, die ab iisdem christifidelibus ad libitum<br />

eligendo. Mens autem Nostra haec est: a Deo nempe misericordissimo imploretur<br />

ut qui a Christiana veritate aberraverint, quae una potest lucem mentibus,<br />

pacem animis impertire, quam primum ad eam redeant eamque volentes amplectantur;<br />

ut qui peccatis onerati sub daemonis servitute miserrime iaceant, suas labes<br />

abluant et ad frugem rectam restituantur; ut boni omnes ad perfectiorem usque<br />

sanctitatem perveniant; ut concordia et pax inter cives, inter populos piena redintegretur<br />

ac vigeat quam maxime; ut denique Catholica Ecclesia ubique gentium debita<br />

suo muneri obeundo libertate fruatur, quo aptius et expeditius possit et sempiternae<br />

hominum saluti prospicere, et operam suam ad communem verique nominis prosperitatem<br />

conciliandam provehendamque conferre.<br />

Quo autem facilius christifideles caelestium horum munerum participes fieri<br />

queant, Episcopo Tarbiensi et Lapurdensi facultatem facimus aliquos in propria<br />

dioecesi presbyteros saeculares vel cuiusvis Ordinis, Congregationis, Instituti Religiosi,<br />

ad Sacramentales Confessiones christifidelium excipiendas deputandi, qui eosdem<br />

christifideles, rite dispositos, a censuris et casibus Sedi Apostolicae reservatis absolvere<br />

valeant, in foro tamen conscientiae et in Sacramentali Confessione tantum;<br />

imposita praeterea cuilibet, prò prudenti Consilio, congrua et salutari paenitentia.<br />

Huiusmodi vero censurarum absolutio in foro externo iisdem christifidelibus non<br />

suffragabitur. Excipiuntur tamen ex his amplissimis facultatibus censurae sive Romani<br />

Pontifici personaliter, sive specialissimo modo Sedi Apostolicae reservatae,<br />

quae solum ad praescriptum can. 2254 Codicis Iuris Canonici absolvi possunt; sive<br />

etiam censura, de qua in can. 2388, § 1, Sanctae Sedi reservata ad normam Decreti<br />

Lex sacri coelibatus per Sacra Paenitentiariam editi die XVIII mensis Aprilis anni<br />

MDCCCCXXXVI; 6 itemque ad normam Declarationis ab eadem Sacra Paenitentiaria<br />

datae die IV mensis Maii anni MDCCCCXXXVII; 7 vi cuius Decreti et Declarationis<br />

haec censura in casu speciali, de quo agitur ita Sacrae Paenitentiariae reservatur ut<br />

5 Mattb. XI, 28-29.<br />

6 A. A. S., voi. 28, 1936, pp. 242-243.<br />

7 A. A. S., voi. 29, 1937, pp. 283-284.


212 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

nemo umquam, excepto mortis periculo, ab ea absolvere possit ne vi quidem<br />

can. 2254.<br />

Praeterea christifideles, qui aliqua censura nominatim fuerint, affecti, vel ut<br />

tales publice renuntiati, tamdiu nequeunt hoc beneficio frui, quamdiu in foro externo<br />

non satisfecerint, prout ex iure requiritur. Si tamen contumaciam in foro interno<br />

sincere deposuerint, et rite dispositos sese ostenderint, poterunt, remoto scandalo,<br />

in foro Sacramentali interim absolvi ad finem dumtaxat lucrandi Iubilarem Indulgentiam,<br />

de qua supra, cum onere se subicendi quamprimum etiam in foro externo<br />

ad tramitem iuris.<br />

Quae autem hisce Litteris Apostolica auctoritate a Nobis decreta sunt, ea omnia<br />

rata et valida esse volumus et iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus, etiam<br />

peculiari mentione dignis.<br />

Earum vero exemplis aut excerptis, etiamsi prelo impressis, manu tamen alicuius<br />

tabellionis publici subscriptis ac sigillo alicuius in ecclesiastica auctoritate<br />

constituti munitis, eandem volumus haberi fidem, quae haberetur prasentibus, si<br />

essent exhibitae vel ostensae.<br />

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die prima mensis Novembris, in Festo<br />

omnium Sanctorum, anno Domini millesimo nongentesimo quinquagesimo septimo,<br />

Pontifkatus Nostri undevicesimo.<br />

PIUS PP. XII<br />

Nuntius Radiophonicus Pii Pp. XII Christifìdelibus Sardiniae dena lustra<br />

celebrantibus, ex quo Sanctus Pius Pp. X Beatam <strong>Mariani</strong> Virginem<br />

« de Bonaria » totius Insulae Patronam Caelestem constituit. 24 Aprilis<br />

1958. (*)<br />

Da lungo tempo nutrivamo il desiderio di rivolgervi una Nostra parola, diletti<br />

figli e figlie della Nobile Sardegna, tradizionalmente fedele a questa Sede Apostolica,<br />

per manifestarvi il Nostro paterno affetto e la stima e la fiducia che riponiamo in<br />

voi, quasi ridesti, in questi ultimi anni, a novello fervore di vita e di opere. Siamo<br />

pertanto grati alla divina Provvidenza per averne disposta l'occasione in questa solenne<br />

giornata, in cui il buon popolo sardo, guidato dai suoi zelanti Pastori, insieme<br />

con le Autorità civili, è accorso al sacro colle di Bonaria, per stringersi in un solo<br />

palpito di fede, presso il trono della Vergine, come per riconfermarLe, con pio<br />

plebiscito, il titolo di Patrona Massima dell'Isola, già sancito, or sono 50 anni, dal<br />

Santo Pontefice Pio X. Ammirando con lo spirito, nell'incantevole cornice del vostro<br />

bel cielo e delle splendenti marine, lo spettacolo di esultanza religiosa, da voi offerto<br />

in quest'ora agli sguardi della Patria celeste e della terrena, il Nostro cuore si allieta,<br />

bramoso di precedervi, com'è vostro desiderio, nell'omaggio alla comune Madre e<br />

Regina, che maternamente vi abbraccia nella totalità delle famiglie, dei ceti, delle<br />

istituzioni regionali, come sua particolare eredità. Siamo certi che voi, nutriti di<br />

pensieri e di sentimenti cristiani, consentirete con Noi, se affermiamo che la Sar-<br />

(*) In Acta ap. sei., 50 (1958) p. 326-330.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 213<br />

degna, a giusto titolo, si può considerare eredità e dominio di Maria, e che tale<br />

vuol restare nel futuro. L'atto solenne del soprannaturale possesso dell'Isola da<br />

parte di Maria fu segnato, per dir così, sul colle di Bonaria, allorché, secondo una<br />

pia tradizione, proveniente da ignoti lidi, vi approdò il suo prodigioso Simulacro,<br />

da circa sei secoli venerato e custodito gelosamente, come celeste palladio della<br />

città di Cagliari e della intiera Sardegna. Quell'evento, circonfuso da delicata aura<br />

di tenera pietà mariana, sembrò coronare la precedente storia religiosa dell'Isola,<br />

le cui luminose pagine si distinguono per essere improntate dalla fedeltà alla Sede<br />

di Pietro, fin dai secoli remoti. La Sardegna, infatti, quasi nodo delle vie marittime<br />

percorse dalle multiformi civiltà mediterranee, oggetto di dispute e di brame tra<br />

regni ed imperi per la prosperità del suo ruolo e la sua vantaggiosa posizione, così<br />

prossima a Roma ed al suo influsso, conobbe ed accolse per tempo il cristianesimo.<br />

Resta suo vanto l'aver dato ospitalità a non pochi ed insigni cristiani della chiesa<br />

Romana, colà esiliati dal furore delle persecuzioni, tra i quali il futuro Papa Callisto<br />

ed il suo successore Ponziano, che intrise la terra sarda col suo sangue versato per<br />

Cristo. Dal canto loro, i Romani Pontefici, con ininterrotta sollecitudine, quando<br />

non ne furono impediti, si adoperarono per l'incremento della prosperità, sia spirituale<br />

dell'Isola, — che fin dal secolo VI ebbe con S. Gregorio Magno il primo<br />

riordinamento ecclesiastico, e dal secolo XII designò gli Arcivescovi di Pisa come<br />

legati pontifici per la Sardegna, — sia anche temporale, organizzando le istituzioni<br />

civili ed accorrendo a sanare le sue ferite, troppe volte cagionatele dalla negligenza<br />

o dalle scorrerie dei potentati mediterranei. Accenniamo così alla travagliata storia<br />

civile della vostra terra, non tanto per indicare i motivi esterni di un tal quale<br />

abbandono in cui venne a trovarsi talora nel passato, quanto per porre in debito risalto<br />

uno dei tratti più esimi della gente sarda, vale a dire, l'attaccamento quasi devoto<br />

all'Isola, manifestato nella stabilità di dimora in essa, nonostante i disagi del passato,<br />

e nella conservazione inalterata del suo carattere etnico. Elemento preponderante<br />

di tale prerogativa è stata in ogni tempo la fede cristiana, mantenuta immune<br />

di errori, avuta in alta stima dai vostri avi, e della cui saldezza nei cuori è segno<br />

e prova una fervida devozione alla Vergine. Si comprende, pertanto, la salutare importanza<br />

nel corso della vostra storia religiosa e civile del Santuario di Bonaria,<br />

come centro di vita cristiana e di devozione mariana. Del fervido affetto dei Sardi<br />

verso la Madre di Dio desideriamo di ricordare talune manifestazioni e fasti nella<br />

storia del Santuario, quali l'erezione a Basilica minore dello stesso Santuario, gl'innumerevoli<br />

altari e cappelle dedicati nell'Isola a Nostra Signora di Bonaria, i frequenti<br />

pellegrinaggi da ogni borgo e città, il nome di Bona o dei misteri di Maria<br />

imposto alle vostre figlie, le Confraternite e le pie Unioni erette in suo onore, le<br />

visite rese nel passato da Vescovi e Viceré prima di prendere possesso delle loro<br />

cariche, i recenti Congressi <strong>Mariani</strong> diocesani e regionali svoltisi presso il Santuario,<br />

ma, soprattutto, il frequente e non vano ricorso che il buon popolo fa al suo trono<br />

di grazia, in modo particolare il ceto dei marinai e dei pescatori, i cui numerosi<br />

ex-voto intorno al prodigioso Simulacro predicano la materna misericordia di Maria.<br />

Ma, quale segno eloquente di così fervida devozione popolare, vorremmo anche<br />

menzionare l'antica formula di saluto, che ancora oggidì usa scambiarsi il popolo<br />

sardo nel linguaggio regionale, in cui riecheggia nobilmente il latino dei vostri<br />

Padri: band.it cum Deus, parti con Dio; abarrit cum sa Mamma, resta con la sua<br />

Madre,


214 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Se non che, al di là e al di sopra di queste esterne manifestazioni di fede,, vi<br />

è altresì nel popolo sardo una sostanza di vita cristiana, che, mentre torna a suo<br />

onore, attende tuttavia di essere più intensamente alimentata e sviluppata, a misura<br />

che si moltiplicano, anche per voi, i pericoli e le minacce, inavvertite o palesi, di<br />

chi non tollera il trionfo di Dio sulla terra, e si sforza di combattere la Chiesa<br />

di Cristo. Conservare alla Sardegna di oggi e di domani l'avito tesoro della fede<br />

e della vita cristiana, sotto la materna egida di Maria : ecco il significato che la<br />

Vergine di Bonaria intende di dare alla odierna celebrazione. Ella vuole stringere<br />

come un patto di onore e di sicurezza con voi, incamminati felicemente verso il<br />

rinnovamento delle vostre istituzioni, di guisa che, mentre Ella s'impegna a rimanere<br />

la Protettrice benigna del vostro popolo, voi restiate, come nel passato, fedeli<br />

a tutta prova nella obbedienza al suo divin Figlio Gesù Cristo.<br />

E' un impegno il vostro quanto mai urgente ed opportuno in un momento,<br />

come il presente, importante e delicato della storia dell'Isola, animata da vivo<br />

impulso di riguadagnare il tempo perduto sulla via del progresso. E' necessario che<br />

uno stimolo altrettanto vivo e fattivo nel campo spirituale e morale sia in pari<br />

tempo sentito e coltivato da tutti, popolo ed Autorità, per impedire che il progresso<br />

materiale divenga un lustro esteriore e nocivo ai valori essenziali e più alti. Senza<br />

dubbio siete degni di ammirazione per quel che avete compiuto fino al presente e<br />

vi proponete di attuare in futuro, per innalzare l'Isola al grado delle altre regioni<br />

prospere dell'Italia. Con ragione si dice che la Sardegna ha rinnovato in pochi anni<br />

il suo volto, e molti suoi annosi problemi sono stati o saranno risolti, grazie alla<br />

intelligente operosità degli abitanti e mediante il valido contributo della Patria<br />

comune. Come Ci è stato riferito con Nostro compiacimento, nello spazio di un<br />

decennio all'incirca, molta superficie di suolo abbandonato è stata testituita alla coltura,<br />

incrementata la produzione agricola e l'allevamento zootecnico, fondate nuove<br />

industrie, migliorate quelle già asistenti, provveduti di energia elettrica i centri abitati<br />

anche più remoti, costruite imponenti dighe e nuovi acquedotti, migliorata<br />

notevolmente la viabilità, riattati i porti, debellata la malaria, eretti nuovi e moderni<br />

ospedali, sistemati i centri urbani e moltiplicate le case per il popolo. Il<br />

soffio rinnovatore è stato esteso felicemente anche alle istituzioni, ai rapporti sociali,<br />

alla organizzazione del lavoro, alla pubblica assistenza, in particolare alla<br />

istruzione e alla cultura. Molto rimane ancora da attuare, altri problemi attendono<br />

la soluzione, ma vi è fondato motivo di bene sperare, finché il popolo sardo ed i<br />

suoi dirigenti manterranno vivo lo spirito restauratore nelle norme di saggezza fin<br />

qui dimostrata, resistendo all'adescamento di vani miraggi e di malintesi progressi.<br />

Vano e pernicioso miraggio sarebbe, infatti, per esempio, il concetto di « ramaiodernare<br />

» anche quei valori spirituali familiari, e sociali, finora immuni dalle contaminazioni<br />

materialistiche ed edonistiche. Non mancano, infatti, neppure presso di<br />

voi, coloro che ardiscono stimare i valori tradizionali cristiani come ormai sorpassati<br />

e pertanto inconciliabili col progresso moderno. Se tale suggestione avesse, Dio<br />

non voglia, il sopravvento, la vostra Sardegna soffrirebbe danno maggiore, che non<br />

la sterilità e l'abbandono arrecatole dalle depredazioni delle antiche scorrerie. Occorre<br />

quindi promuovere ciò che è sano, per rinvigorire, estendere e radicare più<br />

profondamente le buone tradizioni. Tali sono, per esempio, la santità del matrimonio<br />

e la compattezza della famiglia, la educazione morale della gioventù ispirata<br />

dalle norme cristiane della purezza, della pudicizia, della obbedienza ai genitori,


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 215<br />

la semplicità e quasi austerità dei costumi, l'armonia tra il laicato ed il clero, la<br />

dedizione al lavoro, la devozione alla regione come porzione viva ed attiva della<br />

comune Patria. Voler distruggere queste doti del popolo sardo significherebbe voler<br />

cancellare la sua fisonomia, offuscare lo splendore della sua nobiltà, depredarlo dei<br />

suoi più preziosi tesori.<br />

Un avvenire degno del vostro migliore passato vi sia dunque dinanzi allo<br />

sguardo come meta e programma. Ad esso mirino coloro che voi scegliete come<br />

guide della vita civica, uomini onesti a tutta prova e dediti alle cure della cosa<br />

pubblica senza parzialità, se non per i più umili; ad esso miri la valida classe dei<br />

professionisti con lo studio assiduo e l'accurato esercizio dei loro doveri; mirino<br />

i giovani, siano essi studenti o artigiani o lavoratori nei campi, sul mare o nelle<br />

miniere, persuasi di cooperare in unità di risultato alla comune prosperità; ma mirino<br />

soprattutto coloro che Dio ha eletto ministri in mezzo al suo popolo, i<br />

Sacerdoti, affinchè con la dottrina, l'esempio, lo zelo siano tra voi sale della terra<br />

e luce del mondo. 1 In una comunità, relativamente ristretta come la vostra, ove si<br />

respira quasi sensibilmente l'aura di famiglia, se ciascuno dona il meglio di sé<br />

stesso, non sottraendosi alle proprie responsabilità, l'avvenire non avrà incertezze,<br />

ma sarà improntato ad armonia d'intenti, attuazione di opere, in una parola, a<br />

compiutezza di vita sociale. Compiutezza di vita : è questo l'ideale al quale la Chiesa<br />

ha sempre ispirato la sua azione nel mondo. Ella vuole che la vita dei popoli, non<br />

meno che dei singoli, si sviluppi nell'ordine dei suoi molteplici elementi, senza esclusione<br />

di nessun genuino valore e senza preferenze unilaterali a scapito degli altri.<br />

Ella non teme il progresso e la modernità. Tutto può e deve concorrere a edificare<br />

la città cristiana: religione e scienza, tecnica ed economia, lavoro, cultura ed arte.<br />

Non si danno limiti alla umana attività, se non quelli imposti dalla sua sana valutazione<br />

morale, secondo l'insegnamento dell'Apostolo, che così scriveva ai Filippesi:<br />

« Del resto, o fratelli, tutte le cose che sono vere, tutte le cose degne, tutte le cose<br />

pure, tutte le cose' amabili, tutto quel che è di buona fama, se vi è qualche virtù e<br />

qualche lode, a questo pensate. 2<br />

Diietti figli e figlie della Sardegna, ecco quel che Ci sembra voglia dirvi la<br />

vostra Madre e Regina, la Vergine Santissima di Bonaria, unitamente alla promessa<br />

di perenne assistenza, tutela e sostegno. Non dubitiamo che tutti voi consentirete<br />

ai suoi materni avvertimenti, stimandovi in tal modo legati a Lei da un patto di<br />

onore e di sicurtà. La fedeltà, che abbiamo già encomiato come tratto genuino della<br />

vostra indole, o sarà intiera e perenne, o non sarà tale. La vera fedeltà non tollera<br />

dubbi, perplessità, evasioni anche temporanee; ma è dedizione incondizionata, disposizione<br />

a servire, prontezza a sacrificare. Mai come al presente la fedeltà a Cristo<br />

ed alla Chiesa è divenuta la virtù capitale del cristiano; mai come ora fu maggiormente<br />

messa alla prova. Ci sembra che Cristo ripeta a ciascuno di voi una domanda<br />

simile a quella che rivolse a Pietro sulle rive del mare di Tiberiade : « Mi ami<br />

tu? Mi ami tu? », e guardi profondamente negli occhi, ansioso di leggervi la sincerità<br />

della risposta : « Sì, o Signore, tu sai che io ti amo ». 3 Con la medesima ansia<br />

1 Cfr. Matth. 5, 13-14.<br />

2 Phil. 4, 8.<br />

3 Cfr. lo, 21, 16.


216 <strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Noi, Vicario di Cristo, vi chiediamo oggi : sarete fedeli a Cristo e alla Chiesa?<br />

Non dubitiamo che voi, che la Sardegna, isola della fedeltà, risponderà con un sì<br />

di persuasione e di sincerità, pari a quello pronunziato dai vostri padri, il giorno<br />

in cui la Vergine di Bonaria, approdando sui vostri lidi, sembrava chiedere ospitalità<br />

ed affetto.<br />

Affinchè questa nostra fiducia in voi non venga mai meno, e implorando che<br />

Iddio Onnipotente e la Vergine Santissima vi sorreggano nelle vostre opere, e tutti<br />

voi siate ricolmati dall'abbondanza dei celesti favori, v'impartiamo di gran cuore<br />

la Nostra paterna Apostolica Benedizione.<br />

Allocutio Pi! Pp. XII iis quae interfuerunt Conventui IV nationali ex Foederatione<br />

Italica « Congregationum Marialium » puellarum, Romae habito.<br />

26 Aprilis 1958. (*)<br />

Il vostro IV Convegno federativo nazionale vi trova riunite a Roma, dilette figlie,<br />

Delegate delle Congregazioni Mariane d'Italia, per studiare e meditare su quello<br />

che deve essere il vostro sentire e il vostro operare nel quadro della missione della<br />

Chiesa. Voi siete una delle Associazioni, alle quali parrebbe che non vi fosse quasi<br />

più nulla da dire: tante sono le volte che abbiamo parlato di voi, scritto di voi,<br />

tante sono altresì le lodi e gli ammonimenti, che vi abbiamo rivolti in varie occasioni.<br />

Non può negarsi che la Chiesa si è impegnata per voi e con voi fino a lasciar<br />

sorpresi alcuni, che non conoscono la vostra storia gloriosa, e soprattutto ignorano la<br />

volontà risoluta della esemplare Congregata Mariana di tutto osare, affinchè nulla<br />

venga omesso di ciò che appare utile alla maggiore gloria di Dio, alla propria santificazione<br />

e alla salvezza delle anime. Il Nostro parlare sarà dunque breve, dilette<br />

figlie : anche perchè non si tratta di cercare nuovi principi, di indicarvi nuove mète,<br />

di dettare nuove norme; ed è superfluo il ripetervi con quanta speranza e con quanta<br />

fiducia Noi guardiamo alle Congregazioni Mariane, come ad una delle forze vive che<br />

silenziosamente, per lo più, ma efficacemente operano nella vigna del Signore.<br />

Quando dicemmo che voi siete « Azione Cattolica » pieno iure, volemmo, sì, dare<br />

alle vostre regole e alle vostre opere il riconoscimento che esse meritano; ma soprattutto<br />

intendemmo di impegnarvi ad una azione generosa ed organica in stretta unione<br />

con la sacra Gerarchia.<br />

Se dicessimo che avete scarsamente corrisposto a questo Nostro volere, non saremmo<br />

giusti; però non Ci stimiamo pertanto dispensati dall'esortarvi a continuare nel<br />

cammino intrapreso, a fare, cioè, ogni sforzo per essere Congregate di Maria perfette,<br />

come le vostre regole vi vogliono : anime che guardano a Maria come a modello<br />

di vita e a modello di azione: di vita nella Chiesa, di azione per la Chiesa.<br />

1'» - Anzitutto guardate a Maria come a modello di vita nella Chiesa.<br />

Si suol dire che l'essenza della devozione a Maria consiste, in primo luogo, nel<br />

sentimento di rispetto e di venerazione corrispondente alla sua dignità di Madre di<br />

Dio; quindi, in un sentimento di confidenza nel suo potere e nella sua buontà, e fi-<br />

(*) In Acta ap. sed., 50 (1958) p. 318-322.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 217<br />

nalmente in un sentimento di amore filiale, che cerca di contraccambiare in qualche<br />

modo il suo amore di Madre. Ma la venerazione non sarebbe sincera, la confidenza<br />

non sarebbe veramente profonda e l'amore non andrebbe oltre il sentimento e le<br />

parole, se l'anima che si dice devota di Maria non si studiasse di imitarne le virtù,<br />

di ritrarne in sé la vita.<br />

Sappiamo bene che alcune qualità di lei possono essere oggetto soltanto della<br />

nostra meraviglia e della nostra estatica ammirazione: così la sua concezione immacolata,<br />

la pienezza della grazia, la sua verginale divina maternità. Figlia sovranamente<br />

privilegiata del Padre, Ella è infatti, dopo Gesù, il raggio più luminoso della sua<br />

gloria, il riflesso più stupendo della sua immagine, l'opera più bella delle sue mani.<br />

Per questo sarebbe vano ogni sforzo per riprodurla in noi, come Essa è: capolavoro<br />

di Dio, anche se, come luna, è bella di bellezza riflessa: « pulchra ut lunati.^<br />

Ma questo non deve certo impedirvi di guardare a Maria, e meno ancora esservi<br />

di ostacolo a chiederle di aiutarvi nello sforzo continuo che voi certamente farete<br />

allo scopo di essere investite, almeno da qualche raggio della sua sovrumana<br />

bellezza.<br />

Imparate dunque da lei a vedere rettamente e completamente; imparate a vivere<br />

di fede. Proclamate, ad imitazione di lei, che nulla vi è in cielo per voi, fuori di Dio;<br />

nulla volete sulla terra, fuori di lui. Protestate che il vostro unico bene è per voi<br />

stare unite a Dio, porre in Dio la vostra speranza. 2<br />

A questo vostro sentire, a questo vostro volere seguirà il vostro operare : anch'esso<br />

dedicato interamente a Dio, come interamente a Dio fu dedicato l'operare di<br />

Maria. Fu una prerogativa di lei una tale gioiosa conformità al volere di Dio. Vorremmo<br />

quindi, dilette figlie, che tale atteggiamento, tale prerogativa divenissero atteggiamento<br />

e prerogativa vostra. Siate pronte, non solo a qualsiasi ordine, a qualsiasi<br />

espressa chiamata di Dio; ma ad ogni suo cenno, anche appena sussurrato nell'intimo<br />

delle vostre anime. Né deve importarvi che Dio vi offra il gaudio e invece vi chiami<br />

al dolore; preparatevi a conservare sempre l'atteggiamento servizievole di Maria; preparatevi<br />

a dire il suo « Fiat ». E voi beate se, scelte dal Signore per soffrire con lui,<br />

per essere crocifisse con lui, vi riuscirà nondimeno a pronunziare il « Magnificat ».<br />

Saranno fatte anche a voi cose grandi da Colui che è potente : « qui potens est ». 3<br />

2» - E in secondo luogo guardare a Maria come a modello di azione per la<br />

Chiesa.<br />

Deve essere ben noto a voi quanto e come Maria abbia partecipato intimamente,<br />

e fin dall'inizio, alla vita della Chiesa. Con Maria madre di Gesù : « cura Maria matte<br />

lesu » 4 erano riuniti gli Apostoli, perseverando concordemente in orazione « perseverante!<br />

unanimiter in oratione », 5 quando il Cenacolo fu scosso da un vento impetuoso<br />

e la minuscola comunità dei fedeli fu investita dallo Spirito Santo, il quale<br />

riempì tutti dei suoi doni. 6 Poco dopo, Maria potè assistere alla prima semina e alla<br />

1 Cfr.<br />

2 Cfr.<br />

3 Cfr.<br />

4 Act.<br />

5 Cfr.<br />

6 Cfr.<br />

Cant. 6<br />

Ps. 72,<br />

Lue. 1,<br />

1, 14.<br />

ibid.<br />

Act. 2,<br />

, 9.<br />

28.<br />

49.<br />

1-4


218 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

prima miracolosa raccolta di messi cristiane. Pietro parlò alla folla e, col suo discorso<br />

ascoltato da tutti nella propria lingua, provocò il primo incremento della Chiesa.<br />

Da quel giorno di benedizione per la giovane comunità di Gerusalemme Maria<br />

non cessò mai di vegliare, come Madre dolcissima, sulla Chiesa di Cristo. Nessuna<br />

circostanza, specialmente nessuna ora di trepidazione e di pianto, passò per la Chiesa,<br />

— possiamo ben pensare — senza che si sentisse l'assistenza materna di Maria. Ogniqualvolta<br />

che parve quasi stesse per scendere la notte sul mondo, si vide spuntare nel<br />

cielo Maria, stella del mattino. Quando il sudore di fatiche immani imperlò la fronte<br />

della Chiesa, quando gli occhi di essa furono bagnati di lacrime, quando le sue carni,<br />

come le carni di Gesù, furono tormentate e perfino confitte in croce, la Chiesa ebbe<br />

sempre vicina Maria, Madre addolorata. E come si deve a lei la perseveranza dei figli<br />

devoti, così fu ella sempre a incoraggiare il ritorno dei figli traviati e ad accoglierli<br />

con infinita tenerezza. Per intervento di lei non mancò mai la protezione alla Chiesa,<br />

quando fu oggetto di assalti violenti o di subdole insidie. Così la storia dei trionfi<br />

della Chiesa è la storia dei trionfi di Maria.<br />

Guardate dunque a Maria, dilette figlie. Sentendo con la Chiesa, come prescrive<br />

la vostra regola, 7 fate vostre le sue ansie, i suoi dolori, le sue speranze, le sue gioie.<br />

Nessuna di voi penserà che si possa essere perfetta Congregata, restringendosi ad<br />

assistere alla S. Messa in una raccolta cappella, tra canti e preghiere; forse anche con<br />

apposita esortazione spirituale. Ma nemmeno è lecito pensare che si possa essere vere<br />

Congregate, impegnandosi soltanto nel procurare a voi stesse il maggior grado possibile<br />

di perfezione cristiana, senza preoccuparvi degli altri.<br />

Voi non siate così, dilette figlie. Nel campo di Dio, che è il mondo, vi è tanta<br />

terra da arare, tanti solchi da seminare, tante piante da coltivare, tanta messe da<br />

raccogliere. E' dunque necessaria l'opera di tutti, e voi, Congregate di Maria, sarete<br />

attive dovunque la Chiesa nasce, dove cresce e si dilata,, soffrendo e gemendo; dove<br />

lotta intrepida, dove vince e trionfa.<br />

A questa azione individuale, azione di tutte, fatta sempre e dappertutto, con<br />

l'esempio, la parola e l'opera, deve aggiungersi l'azione collettiva delle Congregazioni,<br />

della Federazione nazionale, di tutta la Congregazione mondiale. Un'azione<br />

coordinata ed organica di tutte è insostituibile di fronte al numero, alla vastità e<br />

complessità dei problemi, che tengono in ansia gli uomini e agitano il mondo. Cade<br />

qui a proposito un ammonimento paterno circa la necessità di farvi incontro, con<br />

fraterno amore e assoluta comprensione, alle altre Associazioni, che con voi devono<br />

essere pronte a formare come una « acies ordinata ».<br />

3» - Ma vi è qualche cosa, oggi, che per la sua importanza dovrebbe impegnarvi<br />

senza risparmio di energie e di tempo. La Chiesa ha infatti una sua particolare<br />

missione in questa tormentata epoca della storia umana. Se è vero infatti che ogni<br />

verità ha il suo momento, questa può dirsi che sia l'ora della Chiesa considerata come<br />

Corpo mistico di Cristo. Se dunque dovete studiare le Congregazioni Mariane nel quadro<br />

della missione della Chiesa, sforzatevi di approfondire, qaunto è possibile, questa<br />

stupenda verità enunciata e trattata con luminosa chiarezza dall'Apostolo S. Paolo.<br />

D'altra parte, il nostro secolo sta assistendo a un sempre maggiore sviluppo or-<br />

Cfr. Reg. 33.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 219<br />

ganico dell'idea di una umanità, le cui singole parti dovranno, per quanto è possibile<br />

prevedere, passare dal concetto di alleanza a quello di comunità — nel suo genuino<br />

senso — viva ed operante. Non vi è movimento politico o sociale che non metta in<br />

qualche modo alla base di ogni sua struttura questa concezione, per cosi dire, « comunitaria<br />

» dello Stato e del mondo. L'individuo, dal canto suo, si sente, ogni giorno<br />

più, parte vitale di una realtà unica e prende coscienza dei suoi doveri verso tutto<br />

l'organismo sociale. E siccome questa nozione sta diffondendosi nel mondo, Noi abbiamo<br />

più volte mostrato e vogliamo ripeterlo anche a voi, dilette figlie, come gli<br />

uomini al presente tendono ad ascoltare, con rinnovato interesse, la dottrina che<br />

considera l'umanità quasi come un corpo solo e invita gli uomini ad essere un cuore<br />

solo e un'anima sola.<br />

Missione della Chiesa è oggi di provare che solo la dottrina di Cristo si presenta<br />

agli uomini come atta a salvare e rianimare un mondo, che si trova sotto l'incubo<br />

della perpetua irrequietezza e dell'artificioso frastuono. Fatene dunque la vostra missione,<br />

perchè anche voi siete della Chiesa e in essa dovete vivere, per essa dovete<br />

operare, senza soste né ritardo alcuno.<br />

Per questa vostra vita nella Chiesa, per questa vostra azione per la Chiesa vi sia<br />

di modello Maria, Madre vostra e Regina amorosissima. Cosi sia!


Documenta Magisteri! Ecclesiastici<br />

Nuntius a Pio Pp. XII Militibus ex variis Nationibus Lapurdi peregrinantibus<br />

datus. - 10 Junii 1958 (*).<br />

Chers fils, militaires des différentes armes pèlerins de Notre Dame, Nous sommes<br />

heureux de reconnaitre dans vos rangs, fraternellement unis par une foi commune,<br />

d'importants contingents de nombreux pays. Une mème prière vous assemble<br />

pour confier à Dieu, par l'intercession de la Vierge Immaculée de Lourdes, les intentions<br />

de vos patries, les intentions de la paix. Vos malades sont là qui joignent à<br />

vos supplications l'offrande de leurs souffrances. Vos aumóniers vous accompagnent<br />

et vous assistent de leur ministère. De grand coeur, en cette année jubilaire. Nous<br />

saluons votre pèlerinage militaire international.<br />

Quel contraste apparent offre aux premiers regards votre foule d'hommes jeunes,<br />

adonnés pour un temps ou par carrière au métier des armes, venant à cent années<br />

de distance retrouver sur les bords du Gave les traces d'une pauvre enfant, recueillir<br />

sur ses lèvres les exhortations de la Vierge Sainte qui l'a choisie pour confidente,<br />

méditer son message et ses exemples! Ne renouvelez-vous pas, en quelque manière,<br />

l'admirable aventure de ces guerriers du Moyen Age dociles eux aussi aux appels d'une<br />

humble fille de Lorraine? Comme Jeanne autrefois, Bernadette vous convie au service<br />

de Dieu, qui est le premier des services et comporte de votre part une perpétuelle<br />

conversion du coeur.<br />

Quelle espérance aussi fait naìtre en Notre àme ce magnifique spectacle de<br />

fraternité chrétienne entre militaires de diverses nations! N'est-il pas le signe que,<br />

malgré tant d'obstacles accumulés, la cause de la paix progresse dans le coeur des<br />

hommes? Chers fils, aimez vos patries respectives, et servez-les, comme c'est votre<br />

devoir et le mouvement spontané de vos coeurs. Mais, si vos coeurs sont pacifiques,<br />

cet attachement légitime deviendra source de richesses pour le monde et non motif<br />

de rivalités ou le divisions. Or, disions-Nous récemment, il n'y a qu'un moyen de<br />

regarder au delà de ses frontières tout en continuant d'aimer sa patrie: il faut prendre<br />

conscience d'une réalité suprème, l'Eglise. Il faut en étre une partie vivante (cfr.<br />

Disc, du 233.58). Par votre fidélité au Christ et à son Eglise, vous ajouterez aux<br />

traditions d'honneur et de grandeur, dont vos propres armées se font gioire, un fleu j<br />

ron précieux: celui de l'amour et du service de la paix, d'une vraie paix fondée<br />

sur l'ordre et la justice et ennoblie par la charité chrétienne.<br />

Que l'Esprit de Dieu comble vos àmes, qu'il vous rende plus forts dans la<br />

pratique du devoir, plus fraternels entre vous! Nous appelons l'effusioo de ses gràces<br />

sur vous tous, chers fils, sur les personnalités qui président votre pèlerinage, et<br />

Nous vous en accordons pour gage Notre très paternelle Bénédiction Apostolique.<br />

(*) Oss. Rom., 18 giugno 1958.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 337<br />

Ex Litteris Encyelicis « Meminisse iuvat » Pii Pp. XII ad Venerabiles<br />

Fratres Patriarchas, Primates, Archiepiscopo*, Episcopos, aliosque locorum<br />

Ordinarios pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes:<br />

Publicae indicuntur supplicationes per novendialia sacra ante festum<br />

B. Mariae Virginis Caelo receptae. - 14 Julii 1958 (*).<br />

Meminisse iuvat, cum nova periculorum discrimina in christianum populum et<br />

in Divini Redemptoris Sponsam Ecclesiam incumberent, Nos, ut elapsis saeculis<br />

Decessores Nostri, ad Deiparam Virginem, amantissimam Matrem nostram, confugisse<br />

supplicantes, universumque gregem Nobis creditum adhortatos esse ut in<br />

eius tutelam se fidenter reciperet. Itaque cum immani bello quateretur orbis, non<br />

modo pacem civibus, populis, gentibus suadere contendimus, non modo diffractos<br />

discordia animos ad concordiam sub veritatis, iustitiae caritatisque insignia revocare<br />

enisi sumus, sed etiam — quamdoqu idem humanae opes humanaque Consilia Nobis<br />

deesse videbantur — exhortativis litteris pluries datis et quasi sacra indicta precum<br />

contentione, caelestia invocavimus auxilia, valido interposito Magnae Dei Parentis<br />

patrocinio, cuius Immaculato Cordi Nosmet ipsos et universam hominum familiam<br />

consecravimus 1 .<br />

Iamvero, si bellica populorum conflagratio tandem restincta est, iusta tamen<br />

pax nondum viget, neque eam cives fraterna consensione confirmatam sentiunt, cum<br />

discordiarum semina vel tecta lateant, vel interdum erumpant minacia, ac suspensos<br />

et trepidos teneant animos, eo vel magis quod quae immania armorum monstra<br />

humano ingenio inventa sunt, eiusmodi videntur ut non solum victos, sed victores<br />

etiam possint universumque hominum genus in communem rapere ac submergere<br />

ruinam...<br />

II<br />

Quemadmodum autem inde ab apostolica aetate, cum christiani alicubi peculiari<br />

modo vexarentur, ceteri omnes, caritatis vinculis coniuncti, preces supplicationesque<br />

ad Deum misericordiarum Patrem fraterna admovebant unanimitate ut benignus<br />

vellet eorum roborare animos, atque Ecclesiae universae meliora iuberet quam<br />

primum affulgere tempora; ita in praesens, Venerabiles Fratres, cupimus ut iis<br />

omnibus, qui in orientalis Europae Asiaeque partibus tam diu afflictis adversisque<br />

anguntur rerum condicionibus, divina auxilia divinaque solacia, a fratribus implorata,<br />

ne desint.<br />

Et quandoquidem multum Deiparae Virginis Mariae interposito patrocinio confidimus,<br />

valde exoptamus ut ubique gentium, quotquot catholico censentur nomine,<br />

per sacra novendialia, quae ante festum Magnae Dei Matris caelo receptae ex more<br />

habebuntur, peculiari modo prò Ecclesia quibusdam, ut diximus, in regionibus allietata<br />

vexataque publicas supplicationes ad caelum admoveant.<br />

{*) Cfr. Ada ap. sed., 50 (1958) p. 449-459.<br />

1 Cfr. A.A.S. 1942, pp. 345-346


338 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Ac futurum speramus ut ea, quam Nos sacro vertente anno MDCCCCL corpore<br />

animoque ad aetheream beatitatis sedem elatam non sine divino nutu decrevimus<br />

ac sanximus, 2 quam Nos Caelestem Reginam omnibus venerandam sollemniter declaravimus<br />

ac statuimus 3 et ad quam denique, primo exeunte saeculo ex quo in Lapurdensi<br />

specu benignissimam largitricem donorum insonti puellae se conspiciendam<br />

dedit, peregrinantes mutltudines invitavimus maternis fruituras beneficiis, 4 fore<br />

confidimus, dicimus, ut vota haec Nostra communesque catholicorum omnium preces<br />

renuere vel propulsare vacuas ea nullo modo veli*.<br />

Efficite igitur, Venerabiles Fratres, ut hortationibus exemploque vestro crediti<br />

vobis greges per statutos hos dies Dei Genetricis aras frequentissimi adeant supplicanres,<br />

ab eaque, quae « universo generi humano causa facta est salutis », 5 una<br />

voce unoque animo implorent ut tandem aliquando debita illa libertas ubique Ecclesiae<br />

tribuarur, qua ipsa utitur non modo ad aeternam hominum adipiscendam salutem,<br />

sed etiam ad iustas leges officio conscientiae confirmandas, atque adeo ad<br />

ipsius civilis societatis solidanda fundamenta. Peculiari modo impetrent a materno<br />

eius patrocinio ut qui sacri Pastores longe a proprio detinentur grege, vel a munere<br />

prohibentur libere obeundo, quam primum possint in pristinum debitumque restimi<br />

statum; ut qui christifideles insidiis, erroribus, discidiisque turbantur, piena verkatis<br />

luce, plenaque concordia caritateque conformentur; ut qui dubio aestuantes vel debiles<br />

sunt, divina grafia ita firmentur, ut quidquid tolerare prompti paratique sint, potius<br />

quam a Christiana de?ciscere fide et a catholica unitate. Possint quam primum —<br />

quod vehementer optamus — singulae dioeceses proprium legitimumque habere<br />

Pastorem: possint Christiana praecepta in omnes regiones civiumque ordines libere<br />

propagari; queant iuvenes in litterarum ludis et in scholis, in officinis et in excolendis<br />

agris non « materialismi », non « atheismi », non « hedonismi » commentis<br />

illaqueari, quae mentis pinnas debilitant, virtutisque nervos incidunt, sed divinae<br />

Evangelii sapientiae lumine collustrari, quod eos ad optima quaeque excitet, erigat<br />

ac dirigat. Pateat ubique ventati aditus; nemo ei iniusta repagula opponat; omnesque<br />

animadvertant nihil dius posse resistere veritati, nihil diu caritati obsistere.<br />

Ac possint denique quam primum Evangelii praecones eas gentes iterum repetere,<br />

quas apostolico studio exsudatoque labore Christo lucrati sunt, et quos tam vehementer<br />

cupiunt, quibusvis toleratis incommodis, laboribus, aerumnis, ad auctiorem<br />

christiani civilisque nominis cultum provehere.<br />

Haec potissimum ab alma Dei Genetrice implorent christifideles omnes; neque<br />

omittant prò ipsis Christianae religionis insectatoribus suppliciter deprecari veniam<br />

ea cantate permoti, qua Apostolus gentium asseverare non dubitavit : « Benedicite<br />

persequentibus vos »; 6 prò iisdemque ne desistant divinam eam impetrare gratiam<br />

eaque caelestia lumina, quae una queunt errorum profligare tenebras rectamque componere<br />

ac regere conscientiam.<br />

2 Cfr. Bulla dogmatica « Munificenti:simus Deus »; A.A.S. 1950, pp. 753 sq.<br />

3 Cfr. Litterae Enciclkae « Ad Caeh Reginam »/ A.A.S., 1954, pp. 625 sq.<br />

4 Cfr. Const. Apost. «Primo exacto saeculo»: A.A.S. 1957, pp. 1051 sq.;<br />

et Epist. Enc. « Le pèlerinage de Lourdes »; A.A.S. 1957, pp. 605 sq.<br />

5 S. IKEN. Cantra haber. Ili, 226 P. G. VII, 959.<br />

6 Rom. 12, 14.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 339<br />

• IH<br />

Sed publicis hisce supplicationibus, ut probe nostis, Venerabiles Fratres, Christiana<br />

morum renovatio coniungatur oportet, sine qua preces voces inanes sunt,<br />

quae gratae omnino Deo esse non possunt. Quamobrem prò impensa illa studiosaque<br />

caritate, qua christiani omnes tenentur Catholicam adamare Ecclesiam, non tantum<br />

pias supplicationes ad caelum admoveant, sed offerant etiam paenitentiae sensus, virtutis<br />

opera, angores, incommoda, easque omnes aerumnas asperitatesque, quibus non<br />

modo necessitate quadam hac in mortali vita laboramus omnes, sed quas etiam<br />

ex voluntate generosoque animo interdum suscipiamus oportet.<br />

Hac retta morum renovatione supplicibus coniuncta precibus, non solum propitium<br />

Deum sibimet ipsis reddant, sed etiam Ecclesiae Sanctae, quam veluti matrem<br />

amantissimam amplecti debent. Spettaculum illud in se referant, quotiescumque<br />

id rerum condiciones postulant, quod tam mire, tam pulchre, tam significanter in<br />

Epistula ad Diognetum describitur : « Christiani... in carne sunt, sed non secundum<br />

carnem vivunt. In terra degunt, sed in caelo politiam suam habent. Obsequuntur<br />

legibus quae sancitae sunt, et suo vitae genere leges superant. Amant omnes, et omnes<br />

illos persequuntur. Ignorantur, et condemnantur; morte afficiuntur, et vivificantur...<br />

Dedecorantur, et inter dedecora gloria afficiuntur. Eorum fama laceratur, et iustitiae<br />

eorum testimonium perhibenir... Cum se gerant ut probos decet, tamquam improbi<br />

puniuntur: dum puniuntur, gaudent tamquam vivificentur... 7 Atque ut simul omnia<br />

complectar, quod est in corpore anima, hoc sunt in mundo christiani ». 8<br />

Si hac agendi ratione christiani mores, ut Apostolorum martyrumque aetate,<br />

revirescent, tum revera fore speramus ut Beata Virgo Maria, quae materno animo<br />

cupit ut quotquot habet filios suam in se referant virtutem, eos benignissima exaudiat,<br />

et quam primum impetret, tot exorata vocibus supplicantibus, Ecclesiae Unigenae<br />

Filli sui universaeque hominum consortioni pacatiora felicioraque tempora.<br />

Haec vota, haec hortamenta Nostra, Venerabiles Fratres, optamus ut christifidelibus,<br />

vestrae demandatis curae, aptiore quo duxeritis modo, nomine Nostro proponatis;<br />

atque interea caelestium munerum auspicem paternaeque benevolentiae Nostrae<br />

testem, cum vobis singulis, tum gregibus vobis creditis, iis nominatim, qui ob<br />

Ecclesiae vindicanda iura impensumque erga eam amorem testandum insectationes<br />

vexationesque patiuntur, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimus.<br />

Datum Roma, apud S. Petrum, die XIV mensis Iulii, anno MDCCCCLVIII, Pontificatus<br />

Nostri vicesimo.<br />

7 Ep. ad Diogn. V; P. G, II, 1174-1175.<br />

8 Ibid, VI, P. G. II, 1175.


340 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Nuntius a Pio Pp. XII datus Peregrinis ex Carmelitico Ordine Lapurdi<br />

conventis. 16 Julii 1958 (*).<br />

En la fète de Notre-Dame du Mont Carmel, les pèlerins de Lourdes, au premier<br />

rang desquels Nous aimons saluer les représentants de l'Ordre des Carmes, s'apprètent<br />

à commémorer le centenaire de la dix-huitième et dernière apparition de la<br />

Vierge Immaculée à Bernadette. Sur les lieux mémes, ils évoqueront avec émotion<br />

la scène toute simple, qui se déroula sur les bords du Gave. Silencieuse et discrète<br />

comme celle du 11 février, cette ultime vision a ravi l'àme de l'enfant par son<br />

immatérielle beauté: Jamais, dira-t-elle, je ne l'ai vue si belle!... Depuis cinq mois<br />

déjà, les manifestations de piété de la foule et aussi, hélas, les contestations des<br />

hommes avaient rendu célèbre la grotte pyrénéenne. Et pourtant, au soir du 16 juillet<br />

1858, les apparitions de Lourdes s'achèvent, presque sans témoins, dans le recueillement<br />

et dans l'admiration de la beauté virginale de la Mère de Dieu. « Tota pulchra<br />

es, ó Maria ! ».<br />

Sachez vous aussi faire silence en vos àmes, chers fils, et vous ouvrir à la<br />

contemplation des splendeurs divines realisées en Marie. Cette exhortation paternelle,<br />

que Nous vous adressons en ce jour anniversaire, ne rejoint-elle pas d'ailleurs la<br />

lecon spirituelle de l'antique et vénérable tradition du Carmel, qui vit fleurir au<br />

long des àges d'admirables vocations contemplati ves? En ce siècle agite de tant<br />

de passions et fascine par tant de vains mirages, élevez vers Dieu vos regards : ils<br />

n'en seront que plus clairvoyants et sereins pour juger des choses de la terre. Et<br />

fandis qu'une dure servitude opprime l'esprit de millions d'hommes, arrache de leur<br />

coeur connaissance et amour de Dieu et les courbe au service des seules ambitions<br />

terrestres, recueillez avec foi l'ultime enseignement de ces apparitions mariales,<br />

celui de la prière silencieuse d'une àme docile à la gràce et illuminée par les clartés<br />

de l'Au-delà.<br />

Priez davantage, chers fils, car les besoins spirituels du monde sont grands; et<br />

combattez, en vous comme autour de vous, les entreprises de l'ennemi du bien.<br />

Priez davantage, car les labeurs apostoliques de l'Eglise sont immenses; et consentez<br />

pour elle les sacrifices proportionnés à l'ampleur des tàches. Qu'en cet effort de<br />

prière et d'action, auquel Nous vous convions, Notre Dame de Lourdes vous soit<br />

propice !<br />

Sans doute, au rocher de Massabielle, l'Immaculée ne se montre-t-elle plus<br />

depuis son dernier adieu à Bernadette. Mais l'eau de la fontaine continue de couler,<br />

symbole des gràces innombrables répandues sur cette terre privilégiée. Vers la Mère<br />

de Dieu monte l'espérance des foules accourues à la grotte et qui empruntent,<br />

pour ainsi dire, aux in vocations liturgiques de ce 16 juillet leur prière filiale et<br />

confidante: « O Vierge Mère, souvenez-vous de nous auprès de Dieu; parlez-lui pour<br />

notre bien, et détournez de nous sa colere... Très noble Reine du Monde, ò Marie<br />

toujours Vierge, obtenez-nous la paix et le salut... ». 1<br />

(*) Oss. Rom., 17 luglio 1958.<br />

1 Ant. de l'Offert. et de la Comm., Messe de N. D. du Mont Carmel.


<strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong> 341<br />

Mèlez vos voix chers fils, pèlerins de l'année jubilaire, à cette supplication collettive,<br />

qui ne cesse depuis un siècle. Méditez à nouveau la grande lecon des appatitions<br />

de Lourdes, au moment où vous achevez d'en parcourir le cycle; écoutez l'appel<br />

de votre Mère; suivez ses conseils; proclamez ses bienfaits. Nous invoquons sur vous<br />

tous la gràce d'une piété mariale toujours plus éclairée et plus généreuse, et vous<br />

en accordons pour gage Notre paternelle Bénédiction Apostolique.<br />

Epistola Pii Pp. XII ad Em.um P. D. Eugenium S.R-E. Cardinalem Tisserant,<br />

Episeopum Ostiensem, Portoensem et S. Rufìnae, Sacrique Collegi!<br />

Decanum eundemque a secretis S. Congregationis prò Ecclesia Orientali<br />

ac Praefectum S. Congregationis Caerimonialis nec non S.R.E. Bibliothecarium<br />

et Arehivarium, quem Legatum mittit Lapurdum ad binos<br />

conventus Mariologicum atque Marianum celebrandos. - 2 Augusti<br />

1958 (*).<br />

Venerabili? Frater Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Praeterito<br />

anno te praefecimus peculiari Consilio constituto ad apparandas celebrationes Lapurdenses<br />

in vertentem annum iubilarem, videlicet centesimum, postquam Immaculata<br />

Dei Mater ad Massabielensem specum se mire conspiciendam dedit.<br />

Praeterea in Constitutione Apostolica, Kalendis Novembris data, cuius initium<br />

« Primo exacto saeculo », inter cetera enuntiavimus binos Congressus ad oppidum<br />

Lapurdum, proximo Septembri mense, celebratum iri, alterum nempe Mariologicum,<br />

compluribus praeclari nominis theologis agendum ex omnibus nationibus illue conventuris,<br />

alterum vero Marianum; qui quidem veluti maxima sollemnia huius anni<br />

iubilaris exstant.<br />

Summi autem momenti argumenta in utraque congressione erunt pertractanda.<br />

Namque congressui Mariologico propositum thema est « Maria et Ecclesia » sub<br />

quovis adspectu exagitandum, praesertim altius investigando, quasnam partes habuerit<br />

Christi Mater Redemptoris tum in gratiarum acquisitione, tum in earumdem distributione.<br />

In Congressu vero Mariano hoc thema opportune evolventum erit • « Ut<br />

adveniat Regnum Christi, adveniat regnum Mariae ». Sollemnibus bisce coetibus aderunt,<br />

ut iam nuntiatum est, plures purpurati Patres, plus quam centum Patriarchae,<br />

Archiepiscopi et Episcopi, aliique sacrorum Antistites, qui haud parvum splendorem<br />

celebrationibus adiicent.<br />

Cui profecto splendori Nos Ipsi cumulum addere cupientes, te, Venerabilis Frater<br />

Noster, qui Romana purpura exornatus tanta dignitate atque auctoritate in Curia<br />

Romana praefulges, Legatum Nostrum a Latere deligimus ac renuntiamus, ut, Nostrani<br />

gerens personam, sacris coetibus et ritibus praesideas, qui apud Lapurdum proximo<br />

mense sollemniter peragentur. Tibi praeterea facultatem largimur, ut, die constituca,<br />

post Sacrum pontificali ritu peractum, adstantibus fidelibus nomine Nostro Nosttaque<br />

auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam iisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicionibus<br />

lucrandam.<br />

(*) Acta ap. sed., 50 (1958) pp. 722-723.


342 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Pro certo autem ducimus, te, qua flagranti es erga Deiparam Immaculatam pietate,<br />

prò tuis ingenii animique ornamentis et peritia fandi, perhonorificum munus<br />

tibi creditum magnificenter ac salutariter esse impleturum.<br />

Caelestium denique gratiarum in auspicium atque peculiaris Nostrae caritatis<br />

pignus, Apostolicam Benedictionem tibi, Venerabilis Frater Noster, Episcopo Tarbiensi<br />

et Lapurdensi, eiusque Antistiti Coadiutori, tuisque legationis sociis, peramanter in<br />

Domino impertimus.<br />

Datum Romae apud Sanctum Petrum, die 11 mensis Augusti, anno MDCCCCLVIII,<br />

Pontificatus Nostri vicesimo.<br />

Nuntius Radiophonicus Pii Pp. XI! iis qui interfuerunt Congressui Mariali<br />

Internationali, Lapurdi habito, ob iubilaeum annuiti Centenarium ab<br />

Apparitione B. Mariae V. Immaculatae. - 17 Septembris 1958 (*).<br />

Vénérables Frères et bien-aimées fils, pèlerins de Lourdes, qui avez pris part<br />

en la Cité de Marie au grand Congrès Marial International, puissent ces ondes mystérieuses<br />

et invisibles qui vous portent avec Notte voix le témoignage de Notre affection<br />

et de Notre intérèt, rebondir sur le massif rocheux de Massabielle et revenir à<br />

Nous, messagères de l'enthousiasme et de la dévotion, qui vibrent dans vos prières<br />

et vos chants en l'honneur de la Reine du ciel et de la terre, qu'en ce moment vous<br />

acclamez, lui redisant une fois de plus « Ave Maria »!<br />

C'est le salut de l'ange, qu'à travers les siècles l'humanité entière offre sans cesse,<br />

comme une fleur, à l'autel de sa Souveraine; c'est l'nvocation, aussi simple que profonde,<br />

qui depuis cent ans résonne sans interruption sur ces rives bénies du Gave,<br />

invocation sereine et légère dans le murmure de l'ime fervente, douloureuse et suppliante<br />

sur les lèvres brùlantes du malade et de l'infirme, résolue comme une profession<br />

de foi dans les accents virils de l'homme, solennelle et grandiose dans la<br />

clameur de la multitude, mais toujours pénétrée d'amour pour l'Immaculée et d'une<br />

profonde affection filiale qui frouverait difficilement une expression plus parfaite. Et<br />

où il Nous fut donne, à Nous aussi, Nous-mème évoquons d'ici, non sans émotion,<br />

cette heure bienheureuse, où il Nous aussi, d'élever les yeux vers la Dame bianche<br />

des Pyrénées et de lui murmurer « Ave Maria »!<br />

Pendant toute l'année, Nous avons suivi de Rome, que tant de liens unirent à<br />

Lourdes dès que ce nom commenta à résonner dans le monde, l'actuel Centenaire:<br />

par Notre parole quand il était opportun, par la pensée à tout moment, et par la<br />

concession de gràces très spéciales, en manifestant de toutes les manières possibles<br />

Notre paternelle affection. Nous avons été le témoin, en la Ville Eternelle, de la<br />

joie et de la consolation spirituelle de tant de Nos fils, dont les yeux rayonnants semblaient<br />

garder encore le reflet celeste de la Grotte miraculeuse qu'ils venaient de<br />

visiter.<br />

Mais, de toutes les mantfestations du Centenaire, le Congrés Marial Interna-<br />

(*) Ada ap. sed., 50 (1958) pp. 741-745.


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 343<br />

tional, préparé de longue date par des théologiens réputés, est sans conteste la plus<br />

solennelle. Un nombre imposant de Princes de l'Eglise, d'Archevèques entourent Notre<br />

Légat, et c'est à dessein que Nous avons choisi pour Nous représenter Notre Vénérable<br />

Frère le Cardinal Doyen du Sacre Collège, pour lequel Nous nourrissons une<br />

si profonde estime et une vive affection; Nous sommes heureux qu'il preside en Notre<br />

nom ces grandioses cérémonies. De grand coeur aussi, Nous saluons, avec l'Evèque<br />

de Tarbes et Lourdes et son Coadjuteur, toutes les hautes personnalités religieuses<br />

et civiies présentes au Congrés. Nous tenons également à exprimer Notre gratitude<br />

aux Autorités francaises pour l'accueil plein d'honneur et de courtoisie réservé à Notre<br />

éminent Légat, non moins que pour toutes les facilités accordées cette année aux milliers<br />

de pèierins venus des régions les plus lointaines. N'est-ce pas d'ailleurs une<br />

des gloires de la France, terre privilégiée de Marie, de posseder sur son sol un tei<br />

sanctuaire de renommée mondiale?<br />

N'en doutez pas, bien-aimés congressistes! C'est Marie qui, en une heure critique<br />

de l'humanité, voulut rappeler à ses rils égarés le vrai sens de la vie, en montrant sa<br />

transcendance fondamentale et son union à l'autre vie, qui seule nous donnera le<br />

veritable et parfait bonheur. Cest Elle qui daigna leur enseigner, avec la tendresse<br />

et la pédagogie d'une mère, les deux grands moyens essentiels de parvenir à un but<br />

si élevé: la prière assidue et confìante, et l'indispensable mortification chrétienne qui<br />

la soutient. Sa prudence surnaturelie leur indiqua la route sùre: celle qui passe par<br />

les représentants de son Fils sur la terre, celle qui passe par l'Eglise. C'est Elle qui,<br />

anxieuse du bien de tous, lanca le grand appei aux multitudes, pour qu'elles accourent<br />

boire à ces eaux miraculeuses, qui guérissent les àmes aussi bien que les corps. C'est<br />

Elle qui, avec une indicible douceur, voulut en quelque sorte demeurer parmi nous<br />

pour y ètre notre secours perpétuel et notre sur refuge, fortifiant notre foi par de<br />

nouvelles et innombrables merveilles, soutenant notre espérance par sa miséricorde<br />

inépuisable et magnanime, et attisant la fiamme de notre charité par sa beauté celeste,<br />

sa bonté sans limites et ses faveurs sans nombre.<br />

Et parce quii en est aujord'hui comme au siècle passe; parce que nous sommes<br />

sùrs que jamais ne nous feront défaut sa sollicitude et son assistance; parce que de<br />

cette Grotte bénie — ó Mère généreuse — ne peuvent cesser de descendre sur la<br />

terre les torrents de vos gràces maternelles, pas plus que 1 eau ne peut cesser de courir<br />

par ces vallées et le soleil de répandre chaleur et lumière, Nous voulons proclamer<br />

bien haut, à la fin du Congrès qui couronne en quelque sorte cert incomparable Centenaire,<br />

Notre certitude que la restauration du Règne du Christ par Marie ne pourra<br />

manquer de se réaliser, car il est impossible qu'une telle semence, jetée avec tant<br />

d'abondance, ne produise pas les fruits les plus vigoureux.<br />

Nous savons très bien comment les puissances de l'enfer s'efforcent de toutes<br />

manières de ravager l'héritage de Marie, dépouillant la jeunesse de son innocence et<br />

de sa pudeur, attendant à la sainteté et à l'unite du mariage, excitant Fune contre<br />

l'autre les classes sociales, comme si tous les hommes n'etaient pas frères, opprimant<br />

l'Eglise partout où elles réussissent à s'introduire et propageant le plus radicai des<br />

des matérialismes. Mais Nous savons aussi quelle soif de lumière et de vérité palpite<br />

au fond des coeurs, quel sincère désir de trouver Dieu anime les àmes, de ceux<br />

mèmes qui ne peuvent rien en manifester sans risquer leurs biens et leurs personnes;


344 <strong>DOCUMENTA</strong> <strong>MAGISTERII</strong> <strong>ECCLESIASTICI</strong><br />

Nous savons la puissance des forces spirituelles qui pointent de toutes parts, comme<br />

l'annonce d'un splendide printemps.<br />

Vous-mémes, n'avez-vous pas vu les hommes arcourir cette année aux pieds de<br />

la Vierge avec la paix et la sérénité de qui vivrait dans un monde sans problèmes,<br />

et non sous la menace d'une catastrophe sans précédent? Ne les avez-vous pas vus se<br />

tendre la main, souriants et fraternels, comme s'ils n'appartenaient pas à des peuples<br />

qui se regardaient hier, pleins de haine, de tranchée à tranchée? Ne les avez-vous<br />

pas contemplés assiégeant les confessionnaux, s'agenouillant en files interminables pour<br />

recevoir la Manne descendue du ciel, priant sans fatigue les bras en croix devant la<br />

Grotte, ou chantant, quand vient la nuit, les louanges de Marie en lumineux cortège?<br />

Ne les avez-vous pas vus partir tous, croyants pleins de ferveur ou pécheurs régénérés,<br />

privilégiés de la gràce de Marie ou malades s'en retournant avec leur mal, né<br />

les avez-vous pas rentrer tous à leurs foyers le front rayonnant de la lumière de Dieu,<br />

animés du plus fervent désir de vivre une vie meilleure, une vie nouvelle sous le<br />

manteau d'azur de Celle, dont ils n'oublieront jamais le sourire?<br />

A Lourdes, a-t-on dit, s'est ouverte une fenètre qui regarde le ciel. Ajoutons<br />

que si par cette fenétre il nous est donne de jouir d'avance de la gioire celeste,<br />

par elle aussi descend continuellement un torrent de lumière et de gràces ravivant<br />

la connance dans les destinees d'une humanite, anxieuse de développement et de<br />

progrès sans doute, mais bien plus encore de sérénité et de paix.<br />

Frères et fils bien-aimés! Implorez pour le monde, en cette heure solennelle,<br />

tous les dons qui vous paraissent nécessaires et opportuns, chacun selon les besoins<br />

qu'il connait; mais demandez sourtout que cessent haines et discordes, que les voix<br />

insolentes de la convoitise et de l'orgueil soient réduites au silence et que brille<br />

enfin sur la terre le soleil joyeux et bienfaisant de la paix tant désirée: la paix du<br />

Christ, qui surpasse tout sentiment, dans le coeur des hommes, dans leurs relations<br />

sociales et internationales, conséquence naturelle de l'application intégrale de l'Evangile!<br />

Appelez de vos prières le Règne du Christ, auquel votre Mère très aimante vous<br />

invite par son exemple et pour iequel son intercession maternelle vous procure sans<br />

cesse tous les moyens nécessaires : n'y possède-t-Elle pas, en affet, une place privilégiée<br />

à cause de la fonction que la Providence a voulu lui assigner dans la vie<br />

de l'Eglise et de chacun de ses membres?<br />

Voilà pourquoi, ò très douce Mère et très avocate, vous avez voulu poser votre<br />

pied délicat sur ce roc pyrénéen, et faire de cette vallee ignorée un immense sanctuaire<br />

dont les nuées du ciel forment la voùte; un sanctuaire où votre Fils très<br />

aimant soit continuellement honoré dans le Sacrement de son amour, recu avec<br />

ferveur en des milliers de poitrines, qui peut-étre savourent encore les douceurs de<br />

la réconciliation, et constamment invoqué par les lèvres tremblantes de qui vient<br />

lui confier une douleur, à laquelle rien au monde ne peut plus porter remède!<br />

Que ce soit votre oeuvre, ò Souveraine des anges et Reine de la paix! Ne laissez<br />

pas de tels triomphes confinés dans les étroites limites de votre sanctuaire, mais<br />

comme un torrent irresistibile se déverse par les vallées ouvertes, atteint les cìmes<br />

et les dépasse pour finalement tout remplir et tout inonder de l'allégresse et de la<br />

fécondité de ses eaux vives, qu'ils se répandent à travers toute la terre, purifant les<br />

àmes, guérissant les blessures, aplanissant les difficultés, vivifiant toutes choses, de


<strong>DOCUMENTA</strong> MAGISTERI! <strong>ECCLESIASTICI</strong> 345<br />

sorte que, par votre puissante intercession et votre Constant secours, se séalise enfin<br />

le Règne du Christ: « Regnum veritatis et vitae, regnum iustitiae, amoris et pacis »!<br />

Et qua Notre fervente prière s'unisse celle de la petite fleur que vous-mèmes<br />

avez daigné cueillir dans la plus humble prairie pour la faire épanouir au jardin du<br />

ciel, sainte Marie Bernarde Soubirous, dont les vertus, si aimables et silencieuses,<br />

si profondes et peu apparentes, pourraient tant apprendre à notre siècle confus et<br />

agite.<br />

Que sur cette Cité de Marie, où un jour Nous eùmes le bonheur ineffable d'ètre<br />

présent, Nous aussi; sur les pèlerins innombrables de ce moment et de toute l'année;<br />

sur les Autorités de tous ordres qui ont contribué si efficacement à la splendeur<br />

du Congrés; sur les congressistes en general, et plus spécialement sur ceux qui ont<br />

prète à la grande assemblée leur collaboration directe; sur Nos Frères dans l'Fpiscopat<br />

et très particulièrement sur Notre bien-aimé Cardinal Légat, descende la Bénédiction<br />

du Vicaire de Jésus-Christ, qui veut ètre le gage des meilleures gràces du ciel!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!