Pobierz Słownik w wersji pdf
01.06.2013 • Views
Share Embed Flag

Pobierz Słownik w wersji pdf

Pobierz Słownik w wersji pdf

Pobierz Słownik w wersji pdf

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
psychologia.net.pl

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Wojciech J. Imielski<br />

Bogumiła Z. Wesołowska<br />

Angielski<br />

słownik psychologii<br />

i innych nauk społecznych

Wojciech J. Imielski<br />

Bogumiła Z. Wesołowska<br />

Angielski<br />

słownik psychologii<br />

i innych nauk społecznych<br />

Pamięci mojej Babci,<br />

Marianny Imielskiej (1920 – 2012)<br />

Wojciech Imielski<br />

Rodzicom i Siostrze<br />

Bogumiła Wesołowska

4<br />

O Autorach<br />

Wojciech Jerzy Imielski (ur. 1979)<br />

- psycholog, trener umiejętności osobistych, pisarz i publicysta. Zainteresowania naukowe koncentruje wokół psychologii<br />

klinicznej człowieka dorosłego, psychologii zdrowia i psychologii społecznej.<br />

Pracował w lecznictwie psychiatrycznym, jako biegły sądowy z zakresu psychologii wykonał setki ekspertyz dla organów<br />

ścigania. Współprowadzi ośrodek psychologii przemysłowej.<br />

Obecnie zajmuje się głównie prowadzeniem szkoleń i warsztatów dla firm i instytucji.<br />

Kierownik i opiekun merytoryczny projektu <strong>Słownik</strong>a.<br />

Bogumiła Zofia Wesołowska (ur. 1979)<br />

- psycholog i socjolog. Od 2006 roku mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii, od 2009 roku w państwowej służbie zdrowia, w<br />

tzw. „służbie zdrowia psychicznego pierwszego kontaktu” (primary mental health care). Aktualnie szkoli się w zakresie terapii<br />

poznawczo-behawioralnej i stosuje to podejście w pracy psychoterapeutycznej z osobami cierpiącymi na depresję i zaburzenia<br />

lękowe. W latach 2006 - 2012 pracowała jako wolontariusz „Samarytan” („The Samaritans”): organizacji działającej na tej samej<br />

zasadzie, co polski „telefon zaufania”.<br />

Tłumacz i opiekun techniczny projektu <strong>Słownik</strong>a.<br />

Projekt i skład: Alek Zalewski - vilanim@wp.pl<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

WSTĘP<br />

Jesteśmy świadkami dynamicznego rozwoju wszelkich dyscyplin naukowych. Rosnące możliwości łatwego i szybkiego<br />

podróżowania do dowolnych części świata sprawiają, że w obecnych czasach nasza planeta w pewnym sensie staje się coraz<br />

mniejsza. Ma to niebagatelny wpływ również na globalną migrację przedstawicieli wszelkich grup zawodowych. Kilka ostatnich<br />

lat historii pokazuje, że profesjonaliści z naszego kraju mogą pracować i pracują za granicą również na wysokich, specjalistycznych<br />

stanowiskach.<br />

Język angielski jest od wielu lat międzynarodowym językiem nauki. Nowoczesna psychologia nie tylko w znaczącym rozmiarze<br />

czerpie z osiągnięć psychologii zachodniej, głównie, rzecz jasna, amerykańskiej - również wszelkie liczące się psychologiczne<br />

publikacje naukowe coraz częściej tłumaczone są na język angielski. W naszych rodzimych czasopismach psychologicznych<br />

bezwzględnym wymogiem skierowania do publikacji jakiegokolwiek artykułu naukowego jest przygotowanie angielskiego<br />

streszczenia, zamieszczanego przed właściwą, polską treścią opracowania. Abstrakt taki staje się więc swego rodzaju wizytówką<br />

ogłaszanej drukiem pracy. Wielu polskich naukowców publikuje również w specjalistycznej prasie anglojęzycznej. Nowoczesne<br />

technologie komunikacyjne umożliwiają sprawną i niemal niczym nie skrępowaną wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy<br />

środowiskami naukowymi wszelkich narodowości i kultur, czego wymownym przykładem jest chociażby fakt, że wraz z mieszkającą<br />

w Anglii Współautorką niniejszej publikacji przez cały okres pracy nad <strong>Słownik</strong>iem kontaktowaliśmy się wyłącznie przez Internet<br />

i bezpośrednio nie widzieliśmy się ani razu.<br />

Już podczas realizacji magisterskich studiów psychologicznych zauważyłem, że nie ma na polskim rynku wydawniczym<br />

specjalistycznego angielskiego słownika psychologii, który tłumacząc pojęcia z tej dziedziny na język obcy oraz z języka obcego na<br />

polski ułatwiałby pracę przede wszystkim polskim specjalistom piszącym, czytającym i wykładającym po angielsku lub pracującym<br />

w środowisku anglojęzycznym. Z drugiej strony, od wielu lat cennym i pożytecznym zjawiskiem jest zwyczaj zamieszczania<br />

angielskich tłumaczeń terminów specjalistycznych w akademickiej psychologicznej literaturze naukowej.<br />

Parę lat po studiach, już jako psychologowie z pewnym doświadczeniem zawodowym, postanowiliśmy stworzyć pierwszy<br />

w Polsce angielski <strong>Słownik</strong> Psychologii mając nadzieję, że okaże się on przydatny naukowcom w jakimkolwiek wymiarze i<br />

charakterze pracującym w kontakcie z tym językiem.<br />

Dobierając i opracowując poszczególne hasła słownikowe staraliśmy się kierować przede wszystkim względami praktycznymi,<br />

tak, aby <strong>Słownik</strong> był pozycją użyteczną dla osób zajmujących się na co dzień psychologią stosowaną oraz dla specjalistów z<br />

zakresu wszelkich innych nauk społecznych. Dlatego, obok haseł typowo psychologicznych, zawiera on liczne pojęcia pochodzące<br />

z obszaru medycyny, filozofii, pedagogiki, socjologii czy resocjalizacji. Tym bardziej, że teoretyczne i terminologiczne granice<br />

pomiędzy wymienionymi dyscyplinami naukowymi nader często bywają zupełnie nieostre.<br />

Przygotowując materiał, który złożył się na ostateczny kształt publikacji, kierowaliśmy się wiedzą zaczerpniętą z wielu źródeł,<br />

zaś przede wszystkim z własnej wiedzy teoretycznej i praktycznej oraz z literatury specjalistycznej. Ponieważ jest to pierwsze<br />

wydanie <strong>Słownik</strong>a, jako autorzy liczymy na propozycje i uwagi krytyczne ze strony Użytkowników. Szczególnie cenne będą dla nas<br />

refleksje osób reprezentujących psychologię i inne nauki społeczne, na co dzień w swej pracy używających języka angielskiego,<br />

to zaś głównie ze względu na fakt, że zastosowanie określonych pojęć w praktyce zawodowej niejednokrotnie znacząco różni się<br />

od tłumaczeń proponowanych w słownikach językowych. Może to oznaczać, że praktyka psychologiczna w ramach określonej<br />

specjalizacji zwyczajowo posługuje się innymi, niż zaproponowane przez nas, tłumaczeniami tych czy innych terminów.<br />

Wszelkie ewentualne sugestie i uwagi uprzejmie proszę kierować na adres wojciechimielski@wojciechimielski.pl lub<br />

wesolowskab@poczta.fm.<br />

Prace nad <strong>Słownik</strong>iem zostały zakończone w 2009 roku i <strong>Słownik</strong> ujrzałby światło dzienne dużo wcześniej, gdyby nie trudna<br />

do zrozumienia, ostentacyjna niechęć i niebywała nieprzychylność, jaka spotkała nas ze strony przedstawicieli polskiego<br />

psychologicznego środowiska naukowego na ostatecznym etapie realizacji projektu. Opisaną przeze mnie, kuriozalną historię<br />

starań o wydanie <strong>Słownik</strong>a zainteresowany Czytelnik znajdzie w Internecie.<br />

W związku z wielomiesięcznymi, bezskutecznymi problemami z wydaniem <strong>Słownik</strong>a w formie tradycyjnej, w 2012 roku<br />

podjęliśmy decyzję o udostępnianiu naszej publikacji nieodpłatnie, dla wszystkich chętnych, licząc, że opracowany przez nas<br />

materiał będzie skutecznie służył wielu dobrym ludziom. <strong>Słownik</strong>, w formie e-booka i aplikacji komputerowej oddajemy do rąk<br />

Użytkownika.<br />

Jako kierownik projektu, kończąc krótki wstęp do niniejszej publikacji, w imieniu Współautorki i swoim kieruję serdeczne<br />

podziękowania do wszystkich Osób, których entuzjazm i wsparcie było dla nas bardzo cenne na wielu etapach tworzenia<br />

<strong>Słownik</strong>a.<br />

Wojciech Imielski, Bukowno, 2012 r.<br />

5

6<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

część<br />

ANGIELSKO-<br />

POLSKA<br />

7

8<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

A<br />

9

abasia abazja<br />

abderite abderyta<br />

aberration aberracja, odchylenie<br />

ability zdolność, umiejętność<br />

ability test test zdolności<br />

ableism dyskryminacja osób nie w pełni<br />

sprawnych<br />

ablution ablucja<br />

abnegation<br />

(inaczej: self-denial)<br />

10<br />

abnegacja<br />

abnegator abnegat<br />

abnormal zaburzony<br />

abnormal affect afekt patologiczny<br />

abnormal psychology psychologia zaburzeń,<br />

psychopatologia<br />

abnormality zaburzenie<br />

abomination abominacja<br />

abortion aborcja<br />

abreact odreagować<br />

absence absencja, nieobecność<br />

absent-mindedness rozkojarzenie, roztargnienie<br />

absolute thinking myślenie absolutystyczne<br />

absolute threshold próg absolutny<br />

absorb absorbować<br />

absorption absorpcja<br />

abstinence abstynencja,<br />

także: powstrzymywanie się<br />

abstinence syndrome<br />

(inaczej: withdrawal syndrome)<br />

zespół abstynencyjny, syndrom<br />

odstawienia<br />

abstract abstrakcyjny, abstrakt<br />

abstraction abstrakcja, abstrakt<br />

abstrainer abstynent<br />

abulia abulia<br />

abuse (1) nadużycie, nadużywanie;<br />

nadużywać<br />

abuse<br />

(2; inaczej: ill-treatment;<br />

ill-treat)<br />

acalculia akalkulia<br />

acceleration akceleracja<br />

maltretowanie,<br />

wykorzystywanie,<br />

molestowanie; maltretować,<br />

wykorzystywać, molestować<br />

acceleration of development akceleracja rozwoju<br />

accent akcent<br />

acceptance akceptacja<br />

accessibility dostępność<br />

accident wypadek<br />

accidental sample próba przypadkowa<br />

accommodation akomodacja<br />

acculturation akulturacja<br />

accumulation akumulacja<br />

accuracy dokładność<br />

acephalous acefaliczny<br />

acetylcholine acetylocholina<br />

ache ból; boleć<br />

achievement motivation<br />

(inaczej: need for achievement)<br />

achievement test test osiągnięć<br />

motywacja osiągnięć, potrzeba<br />

osiągnięć<br />

achromatic achromatyczny<br />

achromatism achromatyzm<br />

achromatopsia achromatopsja<br />

acid kwas<br />

acoustic akustyczny, dźwiękowy<br />

acoustic coding kodowanie akustyczne,<br />

słuchowe<br />

acoustic nerve<br />

(inaczej: auditory nerve)<br />

nerw słuchowy<br />

acoustic similarity effect efekt podobieństwa<br />

akustycznego<br />

acoustic store magazyn akustyczny<br />

acquired nabyty<br />

acromegaly akromegalia<br />

act (1) akt<br />

act (2) działać<br />

act psychology psychologia aktów<br />

acting out zachowanie typu “acting out”<br />

action akcja, działanie<br />

activate aktywować<br />

activating event zdarzenie aktywujące<br />

(wywołujące, uruchamiające)<br />

activation aktywacja, pobudzenie<br />

active aktywny<br />

activisation aktywizacja<br />

activity aktywność, czynność,<br />

działalność<br />

actor - observer difference różnica między aktorem a<br />

obserwatorem<br />

actual neurosis nerwica aktualna<br />

(w koncepcji Freuda)<br />

actualization aktualizacja<br />

acuity ostrość<br />

acupuncture akupunktura<br />

acute ostry (jako przeciwieństwo<br />

chronicznego)<br />

acute stress disorder zespół ostrego stresu<br />

acute stress reaction ostra reakcja na stres<br />

adapt adaptować (się)<br />

Angielski słownik psychologii

adaptation adaptacja, przystosowanie<br />

adaptation level poziom przystosowania,<br />

adaptacji<br />

adaptation syndrome<br />

(inaczej: general<br />

adaptation syndrome)<br />

adaptor adaptor<br />

addicted uzależniony<br />

i innych nauk społecznych<br />

ogólny zespół adaptacyjny<br />

addiction nałóg, uzależnienie<br />

addiction therapy terapia odwykowa<br />

addictive uzależniający<br />

additive addytywny<br />

additive model model addytywny<br />

additivity addytywność<br />

adenine adenina<br />

adequate stimulus bodziec adekwatny<br />

adjective check list lista przymiotników<br />

adjustment dostosowanie, dopasowanie,<br />

przystosowanie<br />

adjustment disorder zaburzenie adaptacyjne<br />

admiration admiracja<br />

admire podziwiać<br />

adolescence adolescencja, okres dojrzewania<br />

adolescent adolescent<br />

adolescent depression depresja młodzieńcza<br />

Adonis complex kompleks Adonisa<br />

adopt adoptować<br />

adopted child dziecko adoptowane<br />

adoption adopcja, przysposobienie<br />

adoption study badania adopcyjne<br />

adoptive family rodzina adopcyjna<br />

adoration adoracja<br />

adore adorować, wielbić<br />

adrenaline adrenalina<br />

adrenaline rush przypływ adrenaliny<br />

(potoczne)<br />

adrenergic adrenergiczny<br />

adrenergic receptor receptor adrenergiczny<br />

adrenocorticotrophic<br />

hormone (ACTH)<br />

adulthood dorosłość<br />

adverse drug reaction<br />

(inaczej: side-effect)<br />

hormon<br />

adrenokortykotropowy<br />

efekt uboczny<br />

advertisement reklama<br />

advertising reklama<br />

aerophagia aerofagia<br />

aesthete esteta<br />

aesthetic estetyczny<br />

aesthetics estetyka<br />

aetiological etiologiczny<br />

aetiology etiologia<br />

affect afekt, emocja<br />

affect display okazywanie emocji<br />

affectional bond więź emocjonalna<br />

affective afektywny, emocjonalny<br />

affective disorder<br />

(inaczej: mood disorder)<br />

choroba afektywna,<br />

zaburzenie afektywne,<br />

zaburzenie nastroju<br />

affective flattening bladość afektywna [inaczej:<br />

spłaszczenie emocjonalne,<br />

spłaszczenie (stępienie,<br />

spłycenie) afektu]<br />

affiliation afiliacja<br />

affiliation need<br />

(inaczej: need for affiliation)<br />

potrzeba afiliacji<br />

affiliative afiliacyjny<br />

affirm afirmować<br />

affirmation afirmacja<br />

afterimage powidok<br />

agapic love miłość agapiczna<br />

age wiek<br />

age regression regresja wieku<br />

ageism dyskryminacja<br />

ze względu na wiek<br />

ageusia ageuzja<br />

aggravation agrawacja<br />

aggression agresja<br />

aggressiveness agresywność<br />

agitation pobudzenie<br />

agnosia agnozja<br />

agonist agonista<br />

agony agonia<br />

agoraphobia agorafobia<br />

agrammatism agramatyzm<br />

agraphia agrafia<br />

agrypnia agrypnia<br />

AIDS (acquired<br />

immunodeficiency syndrome)<br />

AIDS (zespół nabytego<br />

upośledzenia odporności)<br />

aim cel; dążyć do czegoś<br />

aim-inhibition zablokowanie celu<br />

akathisia akatyzja<br />

akinesia akinezja<br />

alalia alalia<br />

alarm alarm<br />

alarm reaction reakcja alarmowa<br />

alarm singal sygnał alarmowy<br />

alcohol alkohol<br />

11

alcohol amnesic syndrome<br />

(inaczej: alcohol amnestic disorder)<br />

12<br />

syndrom amnezji<br />

poalkoholowej<br />

alcohol bender ciąg opilczy (pijaczy)<br />

alcohol dependence<br />

(inaczej: alcoholism)<br />

zależność alkoholowa,<br />

uzależnienie od alkoholu,<br />

alkoholizm<br />

alcohol hallucinosis halucynoza alkoholowa<br />

alcohol intoxication upojenie alkoholowe<br />

alcohol misuse<br />

(inaczej: alcohol abuse)<br />

nadużywanie alkoholu<br />

alcoholic alkoholik, alkoholowy<br />

Alcoholics Anonymous anonimowi alkoholicy<br />

alexithymia aleksytymia<br />

algorithm algorytm<br />

alibi alibi<br />

alienation alienacja, wyobcowanie<br />

alimentary canal<br />

(inaczej: digestive tract,<br />

gastrointestinal tract)<br />

alkaloid alkaloid<br />

allergy alergia<br />

układ trawienny<br />

(pokarmowy)<br />

allopsychic orientation orientacja allopsychiczna<br />

all-or-none law<br />

(inaczej: all-or-none principle)<br />

allusion aluzja<br />

allusive aluzyjny<br />

alogia alogia<br />

alogical alogiczny<br />

alpha male samiec Alfa<br />

alpha reliability coefficient<br />

(inaczej: Cronbach’s alpha)<br />

altered state<br />

of consciousness<br />

zasada „wszystko albo nic”<br />

współczynnik rzetelności alfa,<br />

alfa Cronbacha<br />

odmienny stan świadomości<br />

alternating attention przerzutność uwagi<br />

alternating personality<br />

(inaczej: dissociative identity<br />

disorder, multiple personality<br />

disorder, split personality)<br />

osobowość wieloraka<br />

(naprzemienna, mnoga),<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

tożsamości<br />

alternative alternatywny<br />

altruism altruizm<br />

altruistic altruistyczny<br />

Alzheimer’s disease choroba Alzheimera<br />

ambiguity avoidance unikanie niejednoznaczności<br />

(wieloznaczności)<br />

ambiguous figure<br />

(inaczej: reversible figure)<br />

figura niejednoznaczna<br />

(wieloznaczna, odwracalna)<br />

ambitendence ambitendencja<br />

ambitendent ambitendentny<br />

ambivalence ambiwalencja<br />

ambivalent ambiwalentny<br />

amenorrhoea amenorrhea, zatrzymanie<br />

miesiączkowania, brak<br />

miesiączki<br />

amimia amimia<br />

amnesia amnezja, niepamięć<br />

amnestic disorder<br />

(inaczej: amnesic syndrome)<br />

zespół amnestyczny<br />

amphetamine amfetamina<br />

amphetamine psychosis psychoza amfetaminowa<br />

amplification amplifikacja, wzmocnienie<br />

amplitude amplituda<br />

amusia amuzja<br />

amygdala ciało migdałowate<br />

anabolic steroid steryd anaboliczny<br />

anachronism anachronizm<br />

anaclitic anaklityczny<br />

anaclitic depression depresja anaklityczna<br />

anaesthesia anestezja, narkoza, znieczulenie<br />

anaesthetic anestetyk<br />

anal analny<br />

anal character charakter analny,<br />

analne cechy osobowości<br />

anal stage faza analna, stadium analne<br />

anal triad triada analna<br />

analeptic analeptyk<br />

analgesia analgezja<br />

analitic analityczny<br />

analogies test test analogii<br />

analogy analogia<br />

analysis analiza<br />

analysis of covariance<br />

(ANCOVA)<br />

analysis of variance<br />

(ANOVA)<br />

analysis of witness<br />

statement/testimony<br />

analyst analityk<br />

analiza kowariancji<br />

analiza wariancji<br />

analiza zeznań świadków<br />

analytical psychology psychologia analityczna<br />

anamnesis anamneza<br />

anankastic anankastyczny<br />

anankastic neurosis<br />

(inaczej: obsessivecompulsive<br />

disorder)<br />

anarchic anarchiczny<br />

anarchist anarchista<br />

anarchy anarchia<br />

androgen<br />

(przymiotnik: androgenic)<br />

nerwica natręctw<br />

(anankastyczna), zaburzenie<br />

obsesyjno-kompulsywne<br />

androgen<br />

androgenization androgenizacja<br />

androgenous androgeniczny<br />

androgynous androgyniczny<br />

Angielski słownik psychologii

andropause<br />

(inaczej: male menopause)<br />

i innych nauk społecznych<br />

andropauza<br />

anex aneks<br />

anger gniew<br />

angiography angiografia mózgowa<br />

anhedonia anhedonia<br />

anima anima<br />

animal magnetism magnetyzm zwierzęcy<br />

animal psychology zoopsychologia,<br />

psychologia zwierząt<br />

animism animizm<br />

animistic animistyczny<br />

animosity animozja<br />

animus animus<br />

anion anion<br />

anomia anomia<br />

anomie anomia<br />

(w teorii E. Durkheima)<br />

anorexia nervosa anoreksja,<br />

jadłowstręt psychiczny<br />

anorgasmia anorgazmia<br />

anosognosia anozognozja<br />

Antabuse esperal<br />

antagonist antagonista<br />

anterograde amnesia amnezja następcza,<br />

amnezja postępowa,<br />

anterograda<br />

anthropocentrism antropocentryzm<br />

anthropology antropologia<br />

anthropomorphism antropomorfizm<br />

anti-anxiety drug<br />

(inaczej: anxiolytic drug)<br />

lek przeciwlękowy<br />

(anksjolityczny),<br />

anksjolityk<br />

antibody przeciwciało<br />

anticholinergic antycholinergiczny<br />

anticipate przewidywać, antycypować<br />

anticipation antycypacja<br />

anticipation method<br />

(inaczej: serial anticipation<br />

method)<br />

metoda antycypacji<br />

anticipatory socialization socjalizacja antycypacyjna<br />

anticonformity<br />

(inaczej: anticonformism,<br />

nonconformity)<br />

nonkonformizm<br />

anticonvulsant lek przeciwdrgawkowy<br />

antidepressant lek przeciwdepresyjny,<br />

antydepresant<br />

antidiuretic hormone<br />

(inaczej: vasopressin)<br />

antigen antygen<br />

hormon antydiuretyczny,<br />

wazopresyna<br />

antihistamine antyhistamina<br />

antihistaminic antyhistaminowy<br />

antinomy antynomia<br />

antipathy antypatia<br />

antipsychiatry antypsychiatria<br />

antipsychotic drug (inaczej:<br />

neuroleptic drug)<br />

lek przeciwpsychotyczny,<br />

neuroleptyczny,<br />

neuroleptyk<br />

antisocial antysocjalny, antyspołeczny<br />

antisocial personality<br />

disorder (inaczej: dissocial<br />

personality disorder)<br />

anxiety lęk<br />

antyspołeczne (dyssocjalne)<br />

zaburzenie osobowości;<br />

osobowość antyspołeczna,<br />

dyssocjalna<br />

anxiety disorder zaburzenie lękowe<br />

anxiety hysteria histeria lękowa<br />

anxiety neurosis nerwica lękowa<br />

anxiolytic (inaczej: antianxiety<br />

drug)<br />

lek przeciwlękowy<br />

(anksjolityczny),<br />

anksjolityk<br />

anxious (1) zaniepokojony, niespokojny<br />

anxious (2) oczekujący z niecierpliwością/w<br />

napięciu<br />

anxious depression depresja lękowa<br />

anxious personality<br />

disorder (inaczej: avoidant<br />

personality disorder)<br />

apathy apatia<br />

Apgar score skala Agar<br />

aphagia afagia<br />

aphasia afazja<br />

aphonia afonia<br />

aphorism aforyzm<br />

aphoristic aforystyczny<br />

aphrodisiac afrodyzjak<br />

osobowość lękliwa, unikająca<br />

a posteriori test test a posteriori<br />

appearance prezencja, wygląd<br />

apperception apercepcja<br />

appetite apetyt<br />

application (1) aplikacja<br />

application (2) zastosowanie<br />

applied psychology psychologia stosowana<br />

applied research badania stosowane<br />

apply aplikować, stosować<br />

appraisal ocena; ocena pracownika<br />

apprehension span (inaczej:<br />

attention span)<br />

zakres uwagi<br />

approach dążenie; podejście<br />

approach - approach conflict konflikt “dążenie - dążenie”<br />

(“zbliżanie - zbliżanie”)<br />

approach - avoidance<br />

conflict<br />

approval aprobata<br />

konflikt “dążenie - unikanie”<br />

(“zbliżanie - oddalanie”)<br />

13

approve aprobować<br />

apraxia apraksja<br />

a priori test test a priori<br />

aprosexia aproseksja<br />

aptitude zdolność, potencjał<br />

archetype archetyp<br />

argue (1) argumentować<br />

argue (2) kłócić się<br />

argument argument<br />

arithmetic mean średnia arytmetyczna<br />

arousal wzbudzenie, pobudzenie,<br />

podniecenie<br />

arousal phase faza pobudzenia<br />

arrogance arogancja<br />

arrogant arogancki<br />

art sztuka<br />

art therapy arteterapia<br />

artefact artefakt<br />

arteriosclerosis arterioskleroza<br />

articulation artykulacja<br />

articulatory coding kodowanie artykulacyjne<br />

articulatory loop (inaczej:<br />

articulatory store, subvocal<br />

rehearsal loop)<br />

14<br />

pętla artykulacyjna,<br />

magazyn artykulacyjny<br />

artificial insemination sztuczne zapłodnienie<br />

artificial intelligence sztuczna inteligencja<br />

asexual reproduction rozmnażanie bezpłciowe<br />

asomatognosia asomatognozja<br />

Asperger’s syndrome zespół Aspergera<br />

aspiration aspiracja, dążenie<br />

aspire aspirować<br />

aspirin aspiryna<br />

assertive asertywny<br />

assertiveness asertywność<br />

assertiveness training trening asertywności<br />

assimilation asymilacja<br />

assimilation - contrast<br />

theory<br />

teoria asymilacji - kontrastu<br />

association asocjacja, kojarzenie,<br />

skojarzenie<br />

association test (inaczej:<br />

word-association test)<br />

associationism asocjacjonizm<br />

test skojarzeń słownych, metoda<br />

skojarzeń (asocjacji)<br />

associative illusion iluzja skojarzeniowa<br />

associative interference<br />

(inaczej: associative<br />

inhibition)<br />

interferencja skojarzeniowa<br />

associative learning uczenie kojarzeniowe<br />

associative memory pamięć kojarzeniowa<br />

astereognosis astereognozja<br />

asthenia astenia<br />

asthenic asteniczny<br />

asthenic body type typ asteniczny, astenik<br />

astigmatism astygmatyzm<br />

asymmetry asymetria<br />

ataraxia ataraksja<br />

atavism atawizm<br />

ataxia ataksja<br />

athletic body type typ atletyczny<br />

atonia atonia<br />

atrophy atrofia<br />

atropine atropina<br />

attachment przywiązanie<br />

attachment disorder<br />

(inaczej: reactive<br />

attachment disorder)<br />

reaktywne zaburzenie<br />

przywiązania,<br />

zaburzenie więzi<br />

attachment theory teoria przywiązania<br />

attention uwaga<br />

attention capacity pojemność uwagi<br />

attention deficit deficyt uwagi<br />

attention deficit<br />

hyperactivity disorder<br />

(ADHD)<br />

zespół nadpobudliwości<br />

psychoruchowej, ADHD<br />

attention disorder zaburzenie uwagi<br />

attention span (inaczej:<br />

apprehension span)<br />

zakres uwagi<br />

attitude postawa, nastawienie<br />

attitude change zmiana postaw<br />

attitude scale skala postaw<br />

attractive atrakcyjny<br />

attractiveness atrakcyjność<br />

attribute atrybut<br />

attribution atrybucja, przypisywanie<br />

attribution error (inaczej:<br />

fundamental attribution error)<br />

attribution theory teoria atrybucji<br />

błąd atrybucji, podstawowy błąd<br />

atrybucji<br />

attributional bias skrzywienie atrybucyjne<br />

atypical antipsychotic lek przeciwpsychotyczny<br />

(neuroleptyk) II generacji<br />

(atypowy)<br />

atypical depression depresja atypowa<br />

audience audytorium<br />

audience effect efekt audytorium<br />

audile słuchowiec<br />

audiokinetic response reakcja audiokinetyczna<br />

auditory słuchowy<br />

auditory adaptation adaptacja słuchowa<br />

auditory canal kanał słuchowy<br />

Angielski słownik psychologii

auditory cortex kora słuchowa<br />

auditory hallucination halucynacja słuchowa<br />

auditory illusion złudzenie słuchowe<br />

auditory masking maskowanie słuchowe<br />

auditory nerve (inaczej:<br />

acoustic nerve)<br />

i innych nauk społecznych<br />

nerw słuchowy<br />

auditory receptive field słuchowe pole odbiorcze<br />

auditory receptor receptor słuchowy<br />

auditory system układ słuchowy<br />

aura aura<br />

authentic autentyczny<br />

authenticity autentyczność<br />

authoritarian autorytarny<br />

authoritarianism autorytaryzm<br />

authority (1) autorytet<br />

authority (2) władza, organ władzy<br />

autism autyzm<br />

autism spectrum disorder zaburzenie ze spektrum<br />

autystycznego<br />

autistic autystyczny<br />

autistic child dziecko autystyczne<br />

autistic disorder zaburzenie autystyczne<br />

autobiographical memory pamięć autobiograficzna<br />

autochthonous autochtoniczny<br />

auto-education autoedukacja<br />

auto-erotic autoerotyczny<br />

auto-erotism autoerotyzm<br />

autogenic training trening autogeniczny, autogenny<br />

autohypnosis (inaczej: selfhypnosis)<br />

autohipnoza<br />

autokinetic effect efekt autokinetyczny<br />

automatic automatyczny<br />

automatic processing przetwarzanie automatyczne<br />

automatism automatyzm<br />

auto-narration autonarracja<br />

autonoetic autonoetyczny<br />

autonomic autonomiczny<br />

autonomic nervous system autonomiczny układ<br />

nerwowy<br />

autonomy autonomia<br />

autonomy versus shame and<br />

doubt<br />

autopsy autopsja<br />

autonomia versus wstyd i<br />

niepewność (w koncepcji E.<br />

Eriksona)<br />

autopsychic orientation orientacja autopsychiczna<br />

autoreceptor autoreceptor<br />

autoscopy autoskopia<br />

auto-suggestion autosugestia<br />

autotopagnosia autopagnozja<br />

availability dostępność<br />

availability heuristic heurystyka dostępności<br />

average (1) średnia (potoczne określenie<br />

średniej arytmetycznej)<br />

average (2) średni, przeciętny<br />

average error method<br />

(inaczej: method of average<br />

error)<br />

average linkage between<br />

groups method<br />

average linkage within<br />

groups method<br />

aversion awersja<br />

metoda średniego błędu<br />

metoda średniego związku<br />

międzygrupowego<br />

metoda średniego związku<br />

wewnątrzgrupowego<br />

aversion therapy terapia awersyjna<br />

aversive awersyjny, nieprzyjemny<br />

aversive stimulus bodziec awersyjny<br />

avoidance unikanie<br />

avoidance - avoidance<br />

conflict<br />

avoidant personality<br />

disorder (inaczej: anxious<br />

personality disorder)<br />

konflikt “unikanie-unikanie”<br />

(“oddalanie-oddalanie”)<br />

osobowość lękliwa,<br />

unikająca<br />

aware świadomy<br />

axiology aksjologia<br />

axiom aksjomat<br />

axon (inaczej: nerve fibre) akson, neuryt<br />

axonal transport przewodzenie aksonalne<br />

15

16<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

B<br />

17

abbling gaworzenie<br />

Babinski reflex odruch Babińskiego<br />

backward association<br />

(inaczej: retroactive<br />

association)<br />

18<br />

kojarzenie retroaktywne<br />

bacteriophobia bakteriofobia<br />

bacterium (liczba mnoga:<br />

bacteria; przymiotnik:<br />

bacterial)<br />

bakteria<br />

bandwagon effect owczy pęd, tendencja do<br />

naśladowania opinii<br />

i zachowań większości<br />

banishment banicja<br />

barbarian (barbarous,<br />

barbaric)<br />

barbarzyński<br />

barbiturates barbiturany<br />

barrier bariera<br />

basement effect (inaczej:<br />

floor effect)<br />

basic mistrust (inaczej:<br />

basic distrust)<br />

basic research (inaczej:<br />

theoretical research)<br />

basic rule of psychoanalysis<br />

(inaczej: fundamental rule<br />

of psychoanalysis)<br />

basic trust versus basic<br />

mistrust<br />

battered baby (battered<br />

child) syndrome<br />

efekt podłogowy<br />

podstawowa nieufność<br />

badania teoretyczne<br />

podstawowe prawo<br />

psychoanalizy<br />

podstawowe zaufanie versus<br />

podstawowa nieufność (w<br />

koncepcji E. Eriksona)<br />

syndrom bitego dziecka<br />

battered wife syndrome syndrom bitej żony<br />

Beck Depression Inventory Skala Depresji Becka<br />

bed-wetting (inaczej:<br />

nocturia)<br />

moczenie nocne<br />

behaviour zachowanie<br />

behaviour control kontrola behawioralna<br />

behaviour therapy (inaczej:<br />

behaviour modification)<br />

terapia behawioralna<br />

behavioural behawioralny<br />

behavioural decision theory behawioralna teoria decyzji<br />

behaviourism behawioryzm<br />

behaviourist behawiorysta<br />

belief przekonanie, wiara, pewność<br />

bell-shaped curve (inaczej:<br />

normal curve, Gaussian<br />

curve)<br />

krzywa dzwonowa/normalna,<br />

krzywa Gaussa<br />

Bem Sex Role Inventory Skala Ról Płciowych Bema<br />

benefit - cost analysis<br />

(inaczej: cost - benefit<br />

analysis)<br />

analiza korzyści i kosztów<br />

(zysków i strat)<br />

benzodiazepines benzodiazepiny<br />

bereavement żałoba po śmierci bliskiej osoby<br />

bestiality (1) bestialstwo<br />

bestiality (2) zoofilia (przestarzałe)<br />

beta coefficient współczynnik beta<br />

beta-blockers beta-blokery<br />

beta-endorphins beta-endorfiny<br />

betel betel<br />

between-groups variance wariancja międzygrupowa<br />

bias stronniczość<br />

bibliography bibliografia<br />

Big Five Wielka Piątka<br />

bigamy bigamia<br />

bigotry nietolerancja, bigoteria<br />

bilateral transfer transfer bilateralny<br />

bilingual dwujęzyczny<br />

binaural dwuuszny<br />

binding wiązanie<br />

binge-eating disorder napady obżarstwa<br />

binocular dwuoczny<br />

bioactive bioaktywny<br />

biochemical biochemiczny<br />

biochemistry biochemia<br />

biodata dane biograficzne/personalne<br />

bioelectrical current bioprąd<br />

bioenergetics bioenergetyka<br />

bioenergotherapy bioenergoterapia<br />

biofeedback biologiczne sprzężenie zwrotne<br />

biogenetics biogenetyka<br />

biogenic biogeniczny<br />

biogenic amine amina biogeniczna<br />

biographical biograficzny<br />

biography biografia<br />

biological clock zegar biologiczny<br />

biological rhythm rytm biologiczny<br />

biologism biologizm<br />

biology biologia<br />

biomedical biomedyczny<br />

biometrics biometryka<br />

biometry biometria<br />

biopsychology biopsychologia<br />

biorgam biogram<br />

biorhythm biorytm<br />

biostimulation biostymulacja<br />

biotechnology biotechnologia<br />

bipolar dwubiegunowy;<br />

dwubiegunówka (potocznie<br />

o chorobie afektywnej<br />

dwubiegunowej)<br />

bipolar cell komórka dwubiegunowa<br />

Angielski słownik psychologii

ipolar disorder (inaczej:<br />

bipolar affective disorder,<br />

dawniej: manic-depressive<br />

psychosis)<br />

birth defect (inaczej:<br />

congenital disorder)<br />

i innych nauk społecznych<br />

zaburzenie dwubiegunowe,<br />

choroba afektywna<br />

dwubiegunowa, dawniej:<br />

psychoza maniakalno-depresyjna<br />

wada rozwojowa,<br />

wada wrodzona<br />

birth injury uraz porodowy<br />

birth trauma (1) uraz porodowy<br />

birth trauma (2) trauma narodzin<br />

bisexual biseksualny,<br />

osoba biseksualna<br />

bisexualism (bisexuality) biseksualizm<br />

bizarre dziwaczny<br />

Black person osoba czarnoskóra, Murzyn<br />

blaming the victim obwinianie ofiary<br />

blastocyst blastocysta<br />

blind ślepy; niewidomy,<br />

osoba niewidoma<br />

blind spot ślepy punkt, plamka ślepa<br />

blind study ślepa próba<br />

blindness ślepota, utrata wzroku<br />

blink reflex odruch mrugania<br />

bliss błogostan<br />

block blokada<br />

block diagram (inaczej: flow<br />

chart)<br />

blood krew<br />

blood alcohol level (inaczej:<br />

blood alcohol concentration)<br />

diagram blokowy,<br />

schemat blokowy<br />

blood group grupa krwi<br />

poziom alkoholu we krwi<br />

blood-brain barrier bariera “krew-mózg”<br />

bluff blef; blefować<br />

body ciało<br />

body dysmorphic disorder<br />

(inaczej: dysmorphophobia)<br />

body image obraz ciała<br />

zaburzenie dysmorficzne<br />

(dysmorfofobia)<br />

body language język (mowa) ciała<br />

Bogardus social distance<br />

scale<br />

boheme (bohemia) bohema<br />

skala dystansu społecznego<br />

Bogardusa<br />

bonding formowanie więzi<br />

boomerang effect efekt bumerangowy<br />

borderline intellectual<br />

functioning (inaczej:<br />

borderline intelligence)<br />

borderline personality<br />

disorder<br />

boredom nuda<br />

boring nudny<br />

pogranicze funkcjonowania<br />

intelektualnego,<br />

ociężałość umysłowa<br />

zaburzenie osobowości typu<br />

borderline,<br />

osobowość z pogranicza<br />

bottleneck theory teoria szyjki od butelki<br />

bottom-up attention uwaga mimowolna<br />

bottom-up processing przetwarzanie oddolne<br />

boycott bojkot<br />

bradycardia bradykardia<br />

bradykinesia bradykinezja<br />

bradyphrenia bradyfrenia<br />

brain mózg<br />

brain imaging (inaczej:<br />

neuroimaging)<br />

obrazowanie mózgu<br />

brainstem (brain stem) pień mózgu<br />

brainstorming metoda burzy mózgów<br />

brainwashing pranie mózgu<br />

bravado brawura<br />

brief psychotherapy psychoterapia krótkoterminowa<br />

brief psychotic disorder epizod psychotyczny; nagłe,<br />

ostre i przemijające zaburzenie<br />

psychotyczne<br />

brightness jaskrawość<br />

Broca’s area (inaczej:<br />

Broca’s centre, Broca’s<br />

speech centre)<br />

brotherhood braterstwo<br />

brutal brutalny<br />

brutality brutalność<br />

bulimia nervosa bulimia<br />

obszar Broca, ośrodek Broca,<br />

ośrodek mowy Broca<br />

burnout wypalenie zawodowe<br />

bystander effect efekt widza/przechodnia<br />

19

20<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

C<br />

21

cachexia kacheksja<br />

caffeine kofeina<br />

calcium wapń<br />

calque kalka słowna<br />

cancer rak, nowotwór<br />

cancerophobia kancerofobia<br />

cannabis konopie<br />

cannibal kanibal<br />

cannibalism kanibalizm<br />

cannibalistic kanibalistyczny<br />

canon kanon<br />

canonical correlation korelacja kanoniczna<br />

capacity zdolność, pojemność<br />

carcinogenic rakotwórczy<br />

cardiovascular kardiowaskularny<br />

career kariera<br />

career advice (inaczej:<br />

career coaching, career<br />

counselling)<br />

carotene karoten<br />

carrier nosiciel<br />

22<br />

doradztwo zawodowe<br />

Cartesian dualism dualizm kartezjański<br />

cascade processing przetwarzanie kaskadowe<br />

case study studium przypadku,<br />

kazuistyka<br />

caste kasta<br />

castrate kastrować<br />

castration kastracja<br />

castration complex kompleks kastracyjny<br />

castrato kastrat<br />

casualty ofiara (osoba ranna lub zabita w<br />

wypadku, katastrofie itp.)<br />

casuistic kazuistyczny<br />

casuistry kazuistyka<br />

catabolism katabolizm<br />

catalepsy katalepsja<br />

catamnesis katamneza<br />

cataplexy katapleksja<br />

cataract katarakta<br />

catastrophe katastrofa<br />

catastrophic katastroficzny<br />

catastrophism katastrofizm<br />

catathymia katatymia<br />

catathymic amnesia<br />

(inaczej: episodic amnesia,<br />

lacunar amnesia)<br />

catatonia katatonia<br />

amnezja wybiórcza/epizodyczna<br />

catatonic shizophrenia schizofrenia katatoniczna<br />

catecholamine katecholamina<br />

categorical kategoryczny<br />

categorical imperative imperatyw kategoryczny<br />

categorical variable zmienna kategoryczna<br />

categorization kategoryzacja<br />

catharsis katarsis<br />

cathexis kateksja (w psychoanalizie)<br />

causal przyczynowy<br />

causal effect związek przyczynowy<br />

ceiling effect efekt sufitowy<br />

cell komórka<br />

cell division podział komórek<br />

cenestopathy cenestopatia<br />

censor cenzor, cenzurować<br />

censorship cenzura<br />

central centralny, ośrodkowy<br />

central auditory processing<br />

disorder<br />

centralne zaburzenie<br />

przetwarzania słuchowego<br />

central nervous system centralny (ośrodkowy) układ<br />

nerwowy<br />

central tendency tendencja centralna<br />

central vision widzenie centralne, dokładne<br />

centration centracja<br />

centre of the brain ośrodek mózgowy<br />

cephalocaudal cefalokaudalny<br />

cephalopod głowonóg<br />

cerebellum móżdżek<br />

cerebral mózgowy<br />

cerebral cortex kora mózgowa<br />

cerebral hemisphere półkula mózgu<br />

cerebral palsy porażenie mózgowe<br />

cerebrospinal mógowo-rdzeniowy<br />

cerebrospinal fluid płyn mózgowo-rdzeniowy<br />

cerebrotonic cerebrotonik<br />

cerebrovascular accident<br />

(inaczej: stroke)<br />

udar mózgu<br />

cerebrum kresomózgowie, mózg<br />

challenge wyzwanie<br />

challenging behaviour zachowanie sprawiające<br />

trudności<br />

change zmiana<br />

chaos chaos<br />

chaotic chaotyczny<br />

character charakter<br />

character disorder zaburzenie charakteru,<br />

zaburzenie osobowości<br />

character neurosis nerwica charakteru<br />

Angielski słownik psychologii

characteristic charakterystyczny,<br />

charakterystyka<br />

characteristic feature cecha charakterystyczna<br />

characterology charakterologia<br />

characteropathy charakteropatia<br />

charisma charyzma<br />

charismatic charyzmatyczny,<br />

charyzmatyk<br />

charitable charytatywny<br />

chemistry chemia<br />

chemotaxis chemotaksja<br />

child abuse maltretowanie dziecka, znęcanie<br />

się nad dzieckiem<br />

child sexual abuse molestowanie seksualne dziecka<br />

child’s best interest dobro dziecka<br />

childhood dzieciństwo<br />

childhood amnesia (inaczej:<br />

infantile amnesia)<br />

childhood autism (inaczej:<br />

infantile autism)<br />

childhood disintergative<br />

disorder<br />

i innych nauk społecznych<br />

amnezja dziecięca<br />

autyzm wczesnodziecięcy<br />

dziecięce zaburzenie<br />

dezintegracyjne<br />

childhood schizophrenia schizofrenia dziecięca<br />

childish dziecinny<br />

child’s drawing rysunek dziecka<br />

chimera chimera<br />

chimeric chimeryczny<br />

chi-square distribution rozkład chi kwadrat<br />

chi-square test test chi kwadrat<br />

choleric choleryczny<br />

cholesterol cholesterol<br />

choline cholina<br />

cholinergic cholinergiczny<br />

chromatic chromatyczny<br />

chromosomal aberration aberracja chromosomalna<br />

chromosome chromosom<br />

chronic chroniczny, przewlekły<br />

chronic depression depresja utrwalona<br />

chronic fatigue syndrome<br />

(inaczej: myalgic<br />

encephalomyelitis)<br />

zespół chronicznego<br />

(przewlekłego) zmęczenia<br />

chronic hallucinosis halucynoza przewlekła<br />

chronological age wiek chronologiczny<br />

chunking grupowanie;<br />

technika pamięciowa zwana też<br />

zbrylaniem<br />

circadian rhythm rytm okołodobowy<br />

circumcision obrzezanie<br />

civil trial proces cywilny<br />

civilization cywilizacja<br />

civilized cywilizowany<br />

clan klan<br />

classical conditioning warunkowanie klasyczne<br />

(reaktywne)<br />

classification klasyfikacja<br />

classification of mental<br />

disorders<br />

klasyfikacja zaburzeń<br />

psychicznych<br />

classification variable zmienna klasyfikacyjna<br />

classify klasyfikować<br />

claustrophobia klaustrofobia<br />

client-centred therapy terapia skoncentrowana<br />

na kliencie<br />

climacteric (inaczej:<br />

menopause, change of life)<br />

klimakterium, menopauza,<br />

przekwitanie<br />

clinic poradnia, klinika<br />

clinical kliniczny<br />

clinical diagnosis diagnoza kliniczna<br />

clinical experiment eksperyment kliniczny<br />

clinical interview wywiad kliniczny<br />

clinical psychology psychologia kliniczna<br />

clinical trial testowanie nowego leku<br />

lub terapii<br />

clique klika<br />

clitoridectomy (inaczej:<br />

female genital mutilation)<br />

klitoridektomia,<br />

obrzezanie kobiet<br />

clitoris łechtaczka<br />

clone klon<br />

cloning klonowanie<br />

closed head injury zamknięty uraz głowy<br />

closed question pytanie zamknięte<br />

closure grouping law prawo zamykania, domykania (w<br />

psychologii Gestalt)<br />

clouding of consciousness przymglenie świadomości<br />

cluster analysis analiza wiązkowa<br />

cocaine kokaina<br />

cochlea zwój ślimakowy,<br />

zwój spiralny ślimaka<br />

cochlear nerve nerw ślimakowy<br />

cocktail party phenomenon zjawisko „cocktail party”<br />

code kod<br />

codeine kodeina<br />

co-dependency<br />

(co-dependence)<br />

współuzależnienie<br />

coefficient współczynnik<br />

coenaesthesis<br />

(coenaesthesia)<br />

cenestezja<br />

coenaesthetic cenestetyczny<br />

cognition poznanie<br />

cognitive poznawczy<br />

23

cognitive analytic therapy terapia poznawczo-analityczna<br />

cognitive appraisal<br />

theory (inaczej: cognitive<br />

evaluation theory)<br />

cognitive behaviour<br />

(behavioural) therapy (CBT)<br />

24<br />

teoria oceny poznawczej<br />

terapia poznawczo-behawioralna<br />

cognitive consistency theory teoria zgodności poznawczej<br />

cognitive deficit deficyt poznawczy<br />

cognitive development rozwój poznawczy<br />

cognitive disorder zaburzenie poznawcze<br />

cognitive dissonance dysonans poznawczy<br />

cognitive economy ekonomia poznawcza<br />

cognitive illusion złudzenie poznawcze<br />

cognitive interview wywiad poznawczy<br />

cognitive map mapa poznawcza<br />

cognitive psychology psychologia poznawcza<br />

cognitive schema schemat poznawczy<br />

cognitive style styl poznawczy<br />

cognitive therapy terapia poznawcza<br />

cognitivism kognitywizm<br />

cohabitation (inaczej:<br />

common-law marriage)<br />

coherence koherencja<br />

coherent koherentny<br />

cohort kohorta<br />

kohabitacja, konkubinat<br />

coitus stosunek płciowy<br />

coitus interruptus stosunek przerywany<br />

collective unconscious nieświadomość zbiorowa<br />

colloquial kolokwialny<br />

colour kolor, barwa<br />

colour-blindness ślepota barw, nierozróżnianie<br />

kolorów<br />

coma śpiączka<br />

commissurotomy<br />

(inaczej: commissurectomy,<br />

split-brain)<br />

common-law marriage<br />

(inaczej: cohabitation)<br />

rozszczepienie mózgu,<br />

komisurotomia<br />

kohabitacja, konkubinat<br />

commons dilemma dylemat wspólnego pastwiska<br />

commune komuna<br />

communication komunikacja<br />

communication channel kanał komunikacji<br />

communication disorder zaburzenie komunikacji<br />

communication skills<br />

training<br />

trening umiejętności<br />

komunikacyjnych<br />

community społeczność<br />

companionate love miłość braterska<br />

comparative psychology psychologia porównawcza<br />

compensation kompensacja<br />

compensation neurosis nerwica kompensacyjna<br />

(roszczeniowa)<br />

compete współzawodniczyć, konkurować<br />

competence (competency) kompetencja, zdolność,<br />

umiejętność<br />

competency test test kompetencji<br />

competent kompetentny<br />

competent judge kompetentny sędzia<br />

competition konkurencja, współzawodnictwo<br />

complementary uzupełniający<br />

completion test test uzupełniania<br />

complex kompleks<br />

complex indicator wskaźnik kompleksu<br />

(w psychoanalizie)<br />

compliance dostosowywanie się,<br />

podporządkowywanie się<br />

complication powikłanie<br />

compulsion kompulsja, natręctwo,<br />

przymus<br />

compulsions czynności przymusowe<br />

compulsive kompulsywny, natrętny,<br />

przymusowy<br />

compulsive behaviour zachowanie kompulsywne<br />

compulsive sexual<br />

behaviour<br />

comunism komunizm<br />

kompulsywne zachowania<br />

seksualne<br />

comunist komunistyczny<br />

concentration of attention koncentracja uwagi<br />

concept koncepcja, koncept, pojęcie<br />

conception poczęcie<br />

conceptual konceptualny, pojęciowy<br />

conceptualism konceptualizm<br />

concordance zgodność<br />

concrete konkretny<br />

concrete operations operacje konkretne<br />

concrete operations stage stadium operacji konkretnych<br />

concussion wstrząs mózgu<br />

condensation kondensacja<br />

condition (1) kondycja, stan<br />

condition (2) warunek<br />

conditional warunkowy<br />

conditional (conditioned)<br />

reflex<br />

conditional (conditioned)<br />

response<br />

odruch warunkowy<br />

reakcja warunkowa<br />

Angielski słownik psychologii

conditional (conditioned)<br />

stimulus<br />

i innych nauk społecznych<br />

bodziec warunkowy<br />

conditioning warunkowanie<br />

condom prezerwatywa<br />

conduct disorder zaburzenie zachowania<br />

confabulate konfabulować<br />

confabulation konfabulacja<br />

confidence (1) zaufanie, pewność<br />

confidence (2) poufność<br />

confidence interval przedział ufności<br />

confidential konfidencjonalny, poufny<br />

confidentiality konfidencjonalność, poufność<br />

configuration konfiguracja<br />

confirmation potwierdzenie, konfirmacja<br />

confirmation bias błąd konfirmacji,<br />

heurystyka konfirmacji<br />

confirmatory factor analysis konfirmacyjna analiza<br />

czynnikowa<br />

conflict konflikt<br />

conformity konformizm<br />

confounding variable zmienna zakłócająca<br />

confront konfrontować<br />

confrontation konfrontacja<br />

congenital disorder<br />

(inaczej: birth defect)<br />

wada rozwojowa,<br />

wada wrodzona<br />

conjoint therapy jednoczesna terapia dwóch lub<br />

więcej osób<br />

conjunction koniunkcja, łączenie, połączenie<br />

connection związek, połączenie<br />

connotation konotacja<br />

conscience sumienie<br />

conscientious sumienny<br />

conscientiousness sumienność<br />

conscious świadomy<br />

consciousness świadomość<br />

consensual validity trafność konsensualna<br />

(uzgodniona) testu<br />

consequence konsekwencja, następstwo<br />

conservation stałość (w teorii J. Piageta)<br />

conservatism konserwatyzm<br />

conservative konserwatywny<br />

consistency konsekwencja w działaniu<br />

consistent (1) konsekwentny<br />

consistent (2) spójny, zgodny<br />

consolidation konsolidacja<br />

consonant konsonant<br />

constant error błąd stały<br />

constitutional psychology psychologia konstytucjonalna<br />

construct konstrukt<br />

construct validity trafność teoretyczna<br />

constructive memory pamięć konstruktywna<br />

constructivism konstruktywizm<br />

consummate love miłość doskonała, idealna<br />

contact kontakt<br />

contact receptor receptor kontaktowy<br />

contamination kontaminacja, skażenie<br />

content (1) treść, zawartość<br />

content (2) zadowolony<br />

content analysis analiza treści (zawartości)<br />

content validity trafność treściowa<br />

contest kontestować<br />

contestation kontestacja<br />

context kontekst<br />

context effect efekt kontekstu (otoczenia)<br />

context-dependent memory pamięć zależna od kontekstu<br />

contextualism kontekstualizm<br />

contiguity law prawo sąsiedztwa,<br />

współwystępowania (w teorii<br />

asocjacjonistycznej)<br />

contingency coefficient współczynnik kontyngencji,<br />

współczynnik C Pearsona<br />

continuation kontynuacja<br />

continue kontynuować<br />

continuity theory teoria ciągłości<br />

continuous ciągły, stały<br />

continuous reinforcement wzmacnianie ciągłe<br />

continuous variable zmienna ciągła<br />

continuum kontinuum<br />

contour kontur<br />

contraception antykoncepcja<br />

contrast kontrast<br />

control kontrola, kontrolować<br />

control group grupa kontrolna<br />

control variable zmienna kontrolna<br />

controlled processing przetwarzanie kontrolowane<br />

controversial kontrowersyjny<br />

controversy kontrowersja<br />

contusion kontuzja<br />

convalescence<br />

(inaczej: recovery)<br />

rekonwalescencja<br />

convenience sample próba wygodna (rodzaj próby<br />

nielosowej)<br />

convention konwenans<br />

conventional konwencjonalny<br />

25

conventional morality moralność konwencjonalna<br />

conventionalism konwencjonalizm<br />

conventionality konwencjonalność<br />

convergence zbieżność, konwergencja<br />

convergent thinking myślenie konwergencyjne<br />

(zbieżne)<br />

convergent validity trafność zbieżna<br />

conversation konwersacja, rozmowa<br />

conversation analysis analiza konwersacji<br />

conversion konwersja<br />

conversion disorder zaburzenie konwersyjne<br />

conversion hysteria histeria konwersyjna<br />

conversion symptom objaw konwersyjny<br />

convulsant konwulsant,<br />

środek drgawkotwórczy<br />

convulsions drgawki, konwulsje<br />

convulsive therapy<br />

(inaczej: electroconvulsive<br />

therapy, electric shock<br />

therapy, shock therapy)<br />

26<br />

terapia wstrząsowa<br />

(elektrowstrząsowa)<br />

cooing głużenie, gruchanie<br />

cooperate współpracować<br />

cooperation kooperacja, współpraca<br />

cooperative kooperatywny<br />

coordinate koordynować<br />

coordination koordynacja<br />

cope radzić sobie<br />

coping radzenie sobie<br />

coping strategy strategia radzenia sobie<br />

coprolalia koprolalia<br />

coprophagia koprofagia<br />

coprophilia koprofilia<br />

copropraxia kopropraksja<br />

copulate kopulować<br />

copulation kopulacja<br />

core belief przekonanie kluczowe<br />

core symptoms objawy osiowe<br />

cornea rogówka<br />

corpus callosum ciało modzelowate,<br />

spoidło wielkie mózgu<br />

correct poprawiać, korygować<br />

correction korekta<br />

correlate korelować<br />

correlation korelacja<br />

correlation coefficient współczynnik korelacji<br />

correlation ratio wskaźnik korelacji<br />

correlational korelacyjny<br />

correlational study badanie korelacyjne<br />

cortex kora<br />

corticospinal tract<br />

(inaczej: pyramidal tract)<br />

układ piramidowy<br />

corticosteroid kortykosteryd<br />

cortisol<br />

(inaczej: hydrocortisone)<br />

cortisone kortyzon<br />

kortyzol, hydrokortyzon<br />

cost - benefit analysis analiza kosztów i korzyści (strat<br />

i zysków)<br />

co-therapist koterapeuta<br />

counselling poradnictwo, poradnictwo<br />

psychologiczne<br />

counterconditioning przeciwwarunkowanie<br />

counterculture kontrkultura<br />

counter-transference przeciwprzeniesienie<br />

couples therapy terapia par<br />

courtship zaloty<br />

covariance kowariancja<br />

covariate (inaczej:<br />

concomitant variable)<br />

zmienna towarzysząca,<br />

współzmienna<br />

cranial nerve nerw czaszkowy<br />

cranium (inaczej: skull) czaszka<br />

crawling pełzanie, raczkowanie<br />

creationism kreacjonizm<br />

creative kreatywny, twórczy<br />

creative activity aktywność twórcza<br />

creative expression ekspresja twórcza<br />

creativity kreatywność, twórczość<br />

creativity training trening twórczości<br />

credibility wiarygodność<br />

credibility of testimony wiarygodność zeznań<br />

creolization kreolizacja<br />

cretin kretyn (termin przestarzały;<br />

aktualnie używany jako<br />

określenie obraźliwe)<br />

cretinism kretynizm (przestarzałe)<br />

cri du chat koci krzyk<br />

crime przestępstwo, przestępczość<br />

criminal profiling profilowanie kryminalne,<br />

tworzenie profilu<br />

psychologicznego przestępcy<br />

criminal trial proces karny<br />

criminalistics kryminalistyka<br />

criminogenesis kryminogeneza<br />

criminological psychology psychologia kryminalna<br />

criminology kryminologia<br />

crisis kryzys<br />

crisis intervention interwencja kryzysowa<br />

criterion kryterium<br />

Angielski słownik psychologii

criterion validity trafność kryterialna<br />

critical period okres krytyczny<br />

critical theory teoria krytyczna<br />

cross-cultural test<br />

adaptation<br />

i innych nauk społecznych<br />

kulturowa adaptacja testu<br />

cross-dependence uzależnienie krzyżowe<br />

cross-dresser<br />

(inaczej: transvestite)<br />

cross-dressing<br />

(inaczej: transvestism)<br />

transwestyta<br />

transwestytyzm<br />

crossing over krzyżowanie chromosomalne<br />

cross-sectional study badania poprzeczne<br />

cross-validation ustalanie trafności krzyżowej<br />

crowd tłum<br />

crowd psychology psychologia tłumu<br />

crowding of thought mantyzm, natłok/napór myśli<br />

cryptomnesia kryptomnezja<br />

crystallized intelligence inteligencja skrystalizowana<br />

CT scan (computerized<br />

tomography scan)<br />

cue wskazówka<br />

tomografia komputerowa<br />

cued recall odpamiętywanie przy użyciu<br />

wskazówek<br />

cult kult<br />

cultic kultowy<br />

cultural kulturalny, kulturowy<br />

cultural anthropology antropologia kulturowa<br />

cultural differences różnice kulturowe<br />

culture kultura<br />

culture shock szok kulturowy<br />

culture-fair neutralny kulturowo<br />

(w odniesieniu do testu)<br />

cummulation kumulacja<br />

cunnilingus cunnilingus, mineta, miłość<br />

francuska<br />

curve krzywa<br />

cybernetics cybernetyka<br />

cybersex cyberseks<br />

cycle cykl<br />

cyclic cykliczny<br />

cyclophrenia cyklofrenia (przestarzałe)<br />

cyclothymia cyklotymia<br />

cyclothymic disorder zaburzenie cyklotymiczne<br />

cynical cyniczny<br />

cynicism cynizm<br />

cytology cytologia<br />

cytomegalovirus cytomegalowirus<br />

cytoplasm cytoplazma<br />

27

28<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

D<br />

29

daltonism daltonizm<br />

Darwinism darwinizm<br />

data (liczba pojedyncza:<br />

datum)<br />

data-driven processing<br />

(inaczej: bottom-up<br />

processing)<br />

30<br />

dane<br />

date data<br />

przetwarzanie oddolne<br />

date rape gwałt na randce<br />

date rape drug tabletka gwałtu<br />

daydream marzenie dzienne<br />

deaf osoba niesłysząca<br />

deafness<br />

(inaczej: hearing loss)<br />

death śmierć<br />

głuchota, utrata słuchu<br />

debate debata, debatować<br />

debriefing debriefing<br />

decadence dekadencja<br />

decadent dekadencki<br />

decay theory teoria degeneracji (zanikania)<br />

śladu pamięciowego<br />

decentration decentracja<br />

decision decyzja<br />

decision making podejmowanie decyzji,<br />

procesy decyzyjne<br />

decision theory teoria decyzji<br />

declamation deklamacja<br />

declaration deklaracja<br />

declarative deklaratywny<br />

declarative knowledge wiedza deklaratywna<br />

declarative memory pamięć deklaratywna<br />

declare deklarować<br />

decode dekodować<br />

deconstruction dekonstrukcja<br />

deduce dedukować<br />

deduction dedukcja<br />

deductive dedukcyjny<br />

deep structure struktura głęboka (w teorii<br />

języka)<br />

defeatism defetyzm<br />

defeatist defetystyczny<br />

defecation defekacja<br />

defect defekt<br />

defectology defektologia<br />

defence obrona, defensywa<br />

defence mechanism mechanizm obronny<br />

defence reaction reakcja obronna<br />

defensive obronny, defensywny<br />

defensive identification<br />

(inaczej: identification with<br />

the aggressor)<br />

deficit deficyt<br />

definition definicja<br />

defloration defloracja<br />

identyfikacja obronna,<br />

identyfikacja z agresorem/<br />

oprawcą<br />

degenerate degenerat; degenerować<br />

degeneration degeneracja<br />

degradation degradacja<br />

degrade degradować<br />

degrees of freedom stopnie swobody<br />

deification deifikacja<br />

deify deifikować<br />

deindividuation deindywiduacja<br />

deism deizm<br />

deja vu deja vu<br />

delayed conditioning warunkowanie opóźnione<br />

delayed development rozwój opóźniony<br />

delayed ejaculation (inaczej:<br />

retarded ejaculation)<br />

opóźniony wytrysk<br />

delayed gratification gratyfikacja odroczona<br />

delayed response reakcja odroczona<br />

delegate delegat; delegować<br />

delegation delegacja<br />

deliberation deliberacja<br />

delirium delirium, majaczenie<br />

delusion urojenie<br />

delusion of control (inaczej:<br />

delusion of influence)<br />

delusion of grandeur<br />

(inaczej: grandiose delusion)<br />

delusion of persecution<br />

(inaczej: persecutory<br />

delusion)<br />

urojenie oddziaływania (wpływu)<br />

urojenie wielkościowe<br />

urojenie prześladowcze<br />

delusion of reference urojenie ksobne (odnoszenia)<br />

delusional urojeniowy<br />

delusional disorder zaburzenie urojeniowe<br />

delusional jealousy (inaczej:<br />

morbid jealousy, jealous<br />

delusional disorder)<br />

urojenia zdrady (niewierności)<br />

delusional misidentification urojeniowy syndrom błędnej<br />

identyfikacji<br />

demagogue demagog<br />

demagogy demagogia<br />

dementia demencja, otepienie<br />

demographic demograficzny<br />

demography demografia<br />

demonstrate demonstrować<br />

demonstration demonstracja<br />

demoralization demoralizacja<br />

Angielski słownik psychologii

demoralize demoralizować<br />

denaturation denaturacja<br />

dendrite dendryt<br />

dendritic dendrytyczny<br />

denial zaprzeczenie<br />

deontology deontologia<br />

dependence zależność, uzależnienie<br />

dependent zależny, uzależniony<br />

dependent personality<br />

dosorder<br />

i innych nauk społecznych<br />

osobowość zależna<br />

dependent variable zmienna zależna<br />

depersonalization depersonalizacja<br />

depersonalization disorder zaburzenie depersonalizacyjne<br />

depersonalization of the<br />

victim<br />

depravation deprawacja<br />

depersonalizacja ofiary<br />

deprave deprawować<br />

depressant drug (inaczej:<br />

psychomotor depressant)<br />

depresant<br />

depressed mood nastrój depresyjny<br />

depression depresja<br />

depressive delusion urojenie depresyjne<br />

depressive episode epizod depresyjny<br />

depressive neurosis<br />

(inaczej: dysthymic disorder,<br />

dysthymia, neurotic<br />

depression)<br />

depresja nerwicowa, zaburzenie<br />

dystymiczne, dystymia<br />

depressive realism realizm depresyjny<br />

deprivation deprywacja<br />

deprivation of needs deprywacja potrzeb<br />

depth of processing głębokość przetwarzania<br />

depth psychology psychologia głębi<br />

derealization derealizacja<br />

dereism dereizm<br />

derived score wynik przeliczony<br />

description deskrypcja, opis<br />

descriptive deskryptywny, opisowy<br />

descriptive research badania opisowe<br />

descriptive statystics statystyka opisowa<br />

desensitization desensytyzacja<br />

designatum desygnat<br />

desire pożądanie<br />

despair rozpacz, desperacja<br />

desperation desperacja<br />

despotic despotyczny<br />

despotism despotyzm<br />

destruction destrukcja<br />

destructive destruktywny<br />

destructive instinct instynkt destrukcyjny, instynkt<br />

śmierci<br />

(w psychoanalizie)<br />

detail detal<br />

detection detekcja<br />

detection task zadanie wykrywania<br />

detector detektor<br />

detention detencja<br />

deterioration deterioracja<br />

determination determinacja<br />

determine determinować<br />

determinism determinizm<br />

detoxification (inaczej:<br />

detox)<br />

detoksykacja, odtrucie<br />

detoxify detoksykować, odtruwać<br />

devastate niszczyć, dewastować<br />

devastation dewastacja<br />

development rozwój<br />

developmental age wiek rozwojowy<br />

developmental change zmiana rozwojowa<br />

developmental coordination<br />

disorder<br />

rozwojowe zaburzenie<br />

koordynacji<br />

developmental crisis kryzys rozwojowy<br />

developmental disorder zaburzenie rozwoju<br />

developmental psychology psychologia rozwojowa<br />

developmental rhythm rytm rozwoju<br />

developmental tasks zadania rozwojowe<br />

(w teorii R. Havighursta)<br />

deviance dewiacja<br />

deviant dewiacyjny, dewiant<br />

deviation odchylenie (w statystyce)<br />

diagnose diagnozować<br />

diagnosis diagnoza<br />

diagnostic diagnostyczny<br />

Diagnostic and Statistical<br />

Manual of Mental Disorders<br />

(DSM)<br />

dialect dialekt<br />

dialectical dialektyczny<br />

dialectical behaviour<br />

therapy<br />

diary dziennik<br />

Diagnostyczno - Statystyczny<br />

Podręcznik Zaburzeń<br />

Psychicznych, DSM<br />

terapia dialektyczno -<br />

behawioralna<br />

diary study badania dziennikowe/<br />

pamiętnikowe<br />

diazepam diazepam<br />

dichotic dychotyczny<br />

dichotomous dychotomiczny<br />

dichotomous (binary)<br />

variable<br />

zmienna dychotomiczna<br />

31

dichotomous thinking myślenie dychotomiczne<br />

dichotomy dychotomia<br />

dictator dyktator<br />

dictatorship dyktatura<br />

diction dykcja<br />

dictionary słownik<br />

diencephalon międzymózgowie<br />

diet dieta<br />

dietary (dietetic) dietetyczny<br />

difference różnica<br />

difference threshold<br />

(inaczej: difference limen,<br />

discrimination threshold)<br />

32<br />

próg różnicy, próg różnicowy<br />

differential diagnosis diagnoza różnicowa<br />

differential reinforcement wzmocnienie różnicujące<br />

differentiation dyferencjacja, różnicowanie (się)<br />

diffusion dyfuzja, rozproszenie<br />

diffusion of responsibility dyfuzja/rozproszenie<br />

odpowiedzialności<br />

digestive tract (inaczej:<br />

alimentary canal,<br />

gastrointestinal tract)<br />

układ trawienny<br />

(pokarmowy)<br />

digression dygresja<br />

diktat dyktat<br />

dilemma dylemat<br />

dilettante dyletant<br />

dimension wymiar<br />

diminished responsibility<br />

(inaczej: diminished<br />

capacity)<br />

dioptre dioptria<br />

dipsomania dipsomania<br />

ograniczona poczytalność<br />

directional test test kierunkowy<br />

disability niepełnosprawność<br />

disabled niepełnosprawny, osoba<br />

niepełnosprawna<br />

disabled child dziecko niepełnosprawne<br />

disaster counselling pomoc psychologiczna w sytuacji<br />

katastrofy<br />

disavowal zaprzeczenie<br />

(termin używany tylko w<br />

psychoanalizie)<br />

discipline dyscyplina<br />

discourse dyskurs<br />

discredit dyskredytować<br />

discreet dyskretny (jako cecha<br />

osobowości, sytuacji itd)<br />

discrepancy effect efekt rozbieżności<br />

discrete dyskretny, nieciągły<br />

discrete processing przetwarzanie dyskretne,<br />

nieciągłe<br />

discrete variable zmienna dyskretna, nieciągła<br />

discretion dyskrecja<br />

discriminability rozróżnialność<br />

discriminable rozróżnialny<br />

discriminant validity trafność dyskryminacyjna<br />

discriminate dyskryminować, rozróżniać<br />

discriminating power moc dyskryminacyjna<br />

discrimination dyskryminacja, rozróżnianie<br />

discrimination learning uczenie się różnicujące<br />

discrimination threshold<br />

(inaczej: difference limen,<br />

difference threshold)<br />

discussion dyskusja<br />

disgust wstręt<br />

próg różnicy, próg różnicowy<br />

disharmonious development rozwój nieharmonijny<br />

disintegration dezintegracja<br />

disintegration of personality rozpad osobowości<br />

disjunction dysjunkcja<br />

disorder zaburzenie<br />

disorder of consciousness zaburzenie świadomości<br />

disorganized schizophrenia<br />

(inaczej: hebephrenic<br />

schizophrenia)<br />

schizofrenia zdezorganizowana,<br />

schizofrenia hebefreniczna<br />

disorganized speech mowa zdezorganizowana<br />

disorientation dezorientacja<br />

dispersion dyspersja, rozrzut<br />

displaced aggression agresja przemieszczona<br />

displacement przemieszczenie<br />

display okazywanie<br />

display rule reguła okazywania<br />

disposition dyspozycja<br />

disproportion dysproporcja<br />

dispute dysputa<br />

dissertation dysertacja<br />

dissimulation dysymulacja<br />

dissocial dyssocjalny<br />

dissocial personality<br />

disorder (inaczej: antisocial<br />

personality disorder)<br />

dissociation dysocjacja<br />

dyssocjalne (antyspołeczne)<br />

zaburzenie osobowości;<br />

osobowość dyssocjalna,<br />

antyspołeczna<br />

dissociation theory teoria dysocjacji<br />

dissociative dysocjacyjny<br />

dissociative amnesia amnezja dysocjacyjna<br />

dissociative convulsions drgawki dysocjacyjne<br />

dissociative disorder zaburzenie dysocjacyjne<br />

dissociative fugue fuga dysocjacyjna<br />

Angielski słownik psychologii

dissociative identity<br />

disorder (inaczej: multiple<br />

personality disorder, split<br />

personality)<br />

dissociative movement<br />

disorder (inaczej:<br />

dissociative motor disorder)<br />

i innych nauk społecznych<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

tożsamości, osobowość<br />

wieloraka (naprzemienna,<br />

mnoga)<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

ruchowe<br />

dissociative reaction reakcja dysocjacyjna<br />

dissociative stupor stupor dysocjacyjny<br />

dissonance dysonans<br />

dissonance theory (inaczej:<br />

cognitive dissonance theory)<br />

teoria dysonansu<br />

(poznawczego)<br />

distal dystalny<br />

distance dystans<br />

distinction dystynkcja, wyróżnienie<br />

distinguished dystyngowany<br />

distraction dystrakcja<br />

distraction of attention rozproszenie uwagi<br />

distractor dystraktor<br />

distress cierpienie, rozpacz; nieszczęście<br />

distribution dystrybucja, rozkład<br />

distributor dystrybutor<br />

disulfiram disulfiram<br />

divergence dywergencja, rozbieżność<br />

divergent thinking myślenie dywergencyjne<br />

(rozbieżne)<br />

divisibility of attention<br />

(inaczej: divided attention)<br />

divorce rozwód<br />

dizygotic twins (potocznie:<br />

non-identical twins)<br />

podzielność uwagi<br />

bliźnięta dwujajowe<br />

DNA (deoxyribonucleic acid) DNA (kwas<br />

deoksyrybonukleinowy)<br />

DNA polymerase polimeraza DNA<br />

DNA profiling (inaczej:<br />

DNA fingerprinting, genetic<br />

fingerprinting)<br />

DNA replication replikacja DNA<br />

profilowanie DNA, profilowanie<br />

genetyczne, identyfikowanie<br />

sprawcy przestępstwa na<br />

podstawie DNA<br />

DNA sequencing sekwencjonowanie DNA<br />

doctorate doktorat<br />

doctrinal doktrynalny<br />

doctrine doktryna<br />

document dokument<br />

documentation dokumentacja<br />

dogma dogmat<br />

dogmatic dogmatyczny<br />

dogmatism dogmatyzm<br />

domain domena<br />

domestic violence przemoc domowa<br />

dominance dominacja<br />

dominance hierarchy hierarchia dominacji<br />

(u zwierząt)<br />

dominant dominujący<br />

dominant gene gen dominujący<br />

dominative dominatywny<br />

door-in-the-face technique technika „drzwiami w twarz”<br />

dopamine dopamina<br />

dopaminergic dopaminergiczny<br />

double bind podwójne wiązanie<br />

double helix podwójna helisa<br />

double-blind study badanie z podwójnie ślepą próbą<br />

Down’s syndrome zespół Downa<br />

drama dramat<br />

dramatic dramatyczny<br />

dramatism dramatyzm<br />

dramatize dramatyzować<br />

drastic drastyczny<br />

Draw-a-Man test (inaczej:<br />

Goodenough Draw-a-Man<br />

test, Goodenough test)<br />

Draw-a-Person test (inaczej:<br />

Machover Draw-a-Person<br />

test)<br />

drawing rysunek<br />

test rysunku człowieka<br />

test rysunku postaci ludzkiej<br />

dream (1) sen, marzenie senne; śnić<br />

dream (2) marzenie, marzyć<br />

dream analysis (inaczej:<br />

dream interpretation)<br />

analiza marzeń sennych<br />

drink-driving prowadzenie pojazdu pod<br />

wpływem alkoholu<br />

drive popęd, napęd, wewnętrzne<br />

źródło motywacji<br />

drug (1) lek<br />

drug (2) narkotyk; substancja<br />

psychoaktywna<br />

drug abuse (inaczej: drug<br />

misuse)<br />

drug addiction (inaczej: drug<br />

dependence)<br />

nadużywanie narkotyku<br />

narkomania, uzależnienie od<br />

narkotyku<br />

drug poisoning zatrucie lekami/narkotykami<br />

dual personality osobowość podwójna (dwojaka)<br />

dual-code theory teoria podwójnego<br />

kodowania<br />

dualism dualizm<br />

dualistic dualistyczny<br />

dual-process model model podwójnego<br />

przetwarzania<br />

dura mater opona twarda (rdzenia<br />

i mózgowia)<br />

33

dyad diada<br />

dynamic dynamiczny<br />

dynamic psychology psychologia dynamiczna<br />

dynamics dynamika<br />

dynamics of nervous<br />

processes<br />

34<br />

dynamika procesów<br />

nerwowych<br />

dynamism dynamizm<br />

dysarthria dyzartria<br />

dyscalculia dyskalkulia<br />

dysfunction dysfunkcja<br />

dysfunctional dysfunkcjonalny,<br />

dysfunkcyjny<br />

dysgraphia dysgrafia<br />

dyskinesia dyskineza<br />

dyslalia dyslalia<br />

dyslexia dysleksja<br />

dyslexic dyslektyczny<br />

dysmorphophobia (inaczej:<br />

body dysmorphic disorder)<br />

zaburzenie dysmorficzne,<br />

dysmorfofobia<br />

dysorthography dysortografia<br />

dyspareunia dyspareunia<br />

dyspepsia dyspepsja<br />

dysphasia dysfazja<br />

dysphonia dysfonia<br />

dysphoria dysforia<br />

dysplastic body type typ dysplastyczny<br />

dyspraxia dyspraksja<br />

dysthymic disorder (inaczej:<br />

dysthymia, depressive<br />

neurosis, neurotic<br />

depression)<br />

dystonia dystonia<br />

dysuria dysuria<br />

zaburzenie dystymiczne,<br />

dystymia, depresja nerwicowa<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

E<br />

35

eardrum (inaczej: tympanic<br />

membrane)<br />

36<br />

błona bębenkowa<br />

early adulthood wczesna dorosłość<br />

early childhood wczesne dzieciństwo<br />

eating disorder zaburzenie odżywiania<br />

Ebbinghaus curve krzywa Ebbinghausa<br />

eccentric ekscentryczny, ekscentryk<br />

echoic store (inaczej: echoic<br />

memory)<br />

echolalia echolalia<br />

magazyn echoiczny,<br />

pamięć echoiczna<br />

echomimia echomimia<br />

echopraxia echopraksja<br />

eclectic eklektyczny<br />

eclecticism eklektyzm<br />

ecmnesia ekmnezja<br />

ecological ekologiczny<br />

ecological criterion kryterium ekologiczne<br />

ecological niche nisza ekologiczna<br />

ecological validity trafność ekologiczna<br />

ecology ekologia<br />

écouteur podsłuchiwacz<br />

ecstasy ekstaza<br />

ecstasy (1) ekstaza, uniesienie<br />

ecstasy (2) ecstasy (narkotyk)<br />

ectoderm ektoderma<br />

ectopic pregnancy ciąża pozamaciczna<br />

ectoplasm ektoplazma<br />

ecumenical ekumeniczny<br />

ecumenism ekumenizm<br />

edit edytować<br />

edition edycja<br />

education edukacja, wychowanie,<br />

kształcenie, nauczanie<br />

educational play zabawa dydaktyczna<br />

educational psychology psychologia edukacyjna<br />

Edwards Personal<br />

Preference Schedule<br />

effect efekt<br />

effective efektywny<br />

skala preferencji osobistych<br />

Edwardsa<br />

effective dosage dawka efektywna,<br />

dawka terapeutyczna<br />

effector efektor<br />

egalitarian egalitarny<br />

egalitarianism egalitaryzm<br />

ego ego<br />

ego ideal ideał ego<br />

ego identity tożsamość ego (w koncepcji E.<br />

Eriksona)<br />

ego instinct instynkt ego<br />

ego integrity versus despair integralność ego versus rozpacz<br />

(w koncepcji<br />

E. Eriksona)<br />

ego psychology psychologia ego<br />

ego strength siła ego<br />

egocentric egocentryczny<br />

egocentrism egocentryzm<br />

ego-dystonic egodystoniczny<br />

egoism egoizm<br />

ego-syntonic egosyntoniczny<br />

egotism egotyzm<br />

eidetic ejdetyczny<br />

eideticism ejdetyzm<br />

ejaculation ejakulacja, wytrysk<br />

ejaculatory incompetence<br />

(inaczej: ejaculatory<br />

impotence)<br />

elaboration elaboracja<br />

zaburzenie wytrysku, zaburzenie<br />

ejakulacji<br />

elaborative rehearsal przetwarzanie elaboratywne<br />

elder abuse znęcanie się nad osobą starszą<br />

Electra complex kompleks Elektry<br />

electric shock (inaczej:<br />

electroconvulsive shock)<br />

elektrowstrząs<br />

electrical brain stimulation elektryczna stymulacja mózgu<br />

electroconvulsive therapy<br />

(ECT; inaczej: electric shock<br />

therapy, electroconvulsive<br />

shock, shock therapy)<br />

electrodermal response<br />

(inaczej: galvanic skin<br />

response)<br />

electroencephalogram<br />

(EEG)<br />

terapia elektrowstrząsowa<br />

reakcja elektrodermalna, reakcja<br />

skórno-galwaniczna<br />

elektroencefalogram, EEG<br />

electroencephalography elektroencefalografia<br />

electrolyte elektrolit<br />

elegance elegancja<br />

elegant elegancki<br />

elevated mood podwyższony nastrój<br />

elimination eliminacja<br />

elite elita, elitarny<br />

eloquence elokwencja<br />

eloquent elokwentny<br />

emanate emanować<br />

emanation emanacja<br />

emancipation emancypacja<br />

emancipationist emancypantka<br />

emblem emblemat<br />

Angielski słownik psychologii

embrace reflex (inaczej:<br />

Moro reflex)<br />

embryo embrion<br />

i innych nauk społecznych<br />

odruch obejmowania,<br />

odruch Moro<br />

embryology embriologia<br />

emigrant emigrant<br />

emigration emigracja<br />

emitted behaviour zachowanie emitowane<br />

emotion emocja<br />

emotional emocjonalny<br />

emotional abuse (inaczej:<br />

psychological abuse)<br />

przemoc emocjonalna, przemoc<br />

psychiczna<br />

emotional immaturity niedojrzałość emocjonalna<br />

emotional dysregulation chwiejność (labilność)<br />

emocjonalna<br />

emotional intelligence inteligencja emocjonalna<br />

emotional lability (inaczej:<br />

labile affect, emotional<br />

incontinence, pathological<br />

laughter and crying)<br />

patologiczny śmiech i płacz,<br />

nietrzymanie emocjonalne<br />

emotional maturity dojrzałość emocjonalna<br />

emotional quotient iloraz inteligencji emocjonalnej<br />

emotionality emocjonalność, uczuciowość<br />

empathic empatyczny<br />

empathy empatia<br />

emphasis emfaza<br />

emphatic emfatyczny<br />

empirical empiryczny<br />

empiricism empiryzm<br />

empowerment empowerment,<br />

upełnomocnienie,<br />

upodmiotowienie,<br />

wzmocnienie pozycji<br />

encephalic encefaliczny<br />

encephalization encefalizacja<br />

encephalography encefalografia<br />

encephalon mózg<br />

encephalopathy encefalopatia<br />

encode kodować<br />

encoding kodowanie<br />

encourage zachęcać, dopingować<br />

endemic endemiczny<br />

endocrinological endokrynologiczny<br />

endocrinology endokrynologia<br />

endoderm endoderma<br />

endogamy endogamia<br />

endogenous endogenny<br />

endogenous depression depresja endogenna<br />

endorphins endorfiny<br />

energetic energetyczny<br />

energy energia<br />

enforce egzekwować<br />

engram (inaczej: memory<br />

trace)<br />

engram, ślad pamięciowy<br />

enigmatic enigmatyczny<br />

enthusiasm entuzjazm<br />

enthusiastic entuzjastyczny<br />

environment środowisko, otoczenie<br />

environmental psychology psychologia środowiskowa<br />

environmentalism enwironmentalizm<br />

envy zawiść<br />

enzymatic enzymatyczny<br />

enzyme enzym<br />

ephedrine efedryna<br />

ephemeral efemeryczny<br />

epicureism epikureizm<br />

epidemic epidemia, epidemiczny<br />

epidemiology epidemiologia<br />

epidermis epiderma<br />

epigenesis epigeneza<br />

epilepsy epilepsja, padaczka<br />

epileptic seizure napad padaczkowy<br />

epileptic state stan padaczkowy<br />

epiphenomenalism epifenomenalizm<br />

epiphenomenon epifenomen<br />

episode epizod<br />

episodic amnesia (inaczej:<br />

catathymic amnesia, lacunar<br />

amnesia)<br />

amnezja epizodyczna/wybiórcza<br />

episodic buffer magazyn epizodyczny (w teorii<br />

pamięci A. Baddeley’a)<br />

episodic memory pamięć epizodyczna<br />

epistemology epistemologia<br />

epithet epitet<br />

equilibration ekwilibracja (w teorii<br />

J. Piageta)<br />

equivalence ekwiwalencja<br />

equivalent ekwiwalent<br />

erectile dysfunction/disorder<br />

(inaczej: male erectile<br />

disorder, impotence)<br />

zaburzenie erekcji (wzwodu),<br />

impotencja<br />

erection erekcja, wzwód<br />

ergonomics ergonomia<br />

eristic erystyczny<br />

erogenous zone strefa erogenna<br />

erotic erotyczny<br />

erotic love miłość erotyczna<br />

37

eroticism erotyka<br />

erotism erotyzm<br />

erotogenic zone strefa erogenna<br />

(w psychoanalizie)<br />

erotomania erotomania<br />

erotomaniac erotoman<br />

error variance wariancja błędu<br />

erudite erudycyjny, erudyta<br />

erudition erudycja<br />

erythrocyte (inaczej: red<br />

blood cell)<br />

erythrophobia erytrofobia<br />

escalation eskalacja<br />

38<br />

erytrocyt, krwinka czerwona<br />

escape ucieczka, uciekać<br />

escape behaviour zachowanie ucieczkowe<br />

eschatology eschatologia<br />

esoteric ezoteryczny<br />

esoterics ezoteryka<br />

estimate estymować, szacować<br />

estimation estymacja, szacowanie,<br />

oszacowanie<br />

ethanol (inaczej: ethyl<br />

alcohol)<br />

ethical etyczny<br />

ethics etyka<br />

ethnic etniczny<br />

ethnicity etniczność<br />

etanol, alkohol etylowy<br />

ethnocentrism etnocentryzm<br />

ethnography etnografia<br />

ethnology etnologia<br />

ethnomethodology etnometodologia<br />

ethnopsychology etnopsychologia<br />

ethology etologia<br />

etymology etymologia<br />

eudaimonism eudajmonizm<br />

eugenics eugenika<br />

eunuch eunuch<br />

euphemism eufemizm<br />

euphemistic eufemistyczny<br />

euphoria euforia<br />

euphoric euforyczny<br />

Eustachian tube trąbka Eustachiusza<br />

euthanasia eutanazja<br />

evaluation ewaluacja, ocena<br />

evaluation research badania ewaluacyjne<br />

eventuality ewentualność<br />

evoked potential (inaczej:<br />

evoked response,<br />

event-related potential,<br />

endogenous potential)<br />

evolution ewolucja<br />

potencjał wywołany<br />

evolutionary ewolucyjny<br />

evolutionary psychology psychologia ewolucyjna<br />

evolutionism ewolucjonizm<br />

evolve ewoluować<br />

exaggeration wyolbrzymianie<br />

exaltation egzaltacja<br />

examination badanie<br />

examination anxiety<br />

(inaczej: test anxiety)<br />

lęk przed egzaminem<br />

excite ekscytyować, podniecać<br />

excited podekscytowany, podniecony<br />

excitement ekscytacja, podniecenie<br />

exclusive ekskluzywny<br />

excretion wydalanie<br />

execution egzekucja<br />

executor egzekutor<br />

exegesis egzegeza<br />

exemplification egzemplifikacja<br />

exemplify egzemplifikować<br />

exercise ćwiczenie, ćwiczyć<br />

exhaustion wyczerpanie<br />

exhaustion stage faza wyczerpania<br />

exhibitionism ekshibicjonizm<br />

exhumation ekshumacja<br />

exile (inaczej: outlaw) banita<br />

existence egzystencja<br />

existential egzystencjalny<br />

existential psychology psychologia egzystencjalna<br />

existential therapy terapia egzystencjalna<br />

existentialism egzystencjalizm<br />

exogamy egzogamia<br />

exogenous egzogenny<br />

exogenous depression depresja egzogenna<br />

exorcism egzorcyzm<br />

exorcist egzorcysta<br />

exotic egzotyczny<br />

exoticism (exotism) egzotyka<br />

expansion ekspansja<br />

expansion ekspansja, ekspansywność<br />

expansive ekspansywny<br />

expansiveness ekspansywność<br />

Angielski słownik psychologii

expect oczekiwać, spodziewać się;<br />

spodziewać się dziecka<br />

expected value oczekiwana wartość<br />

experience doświadczenie (także w<br />

znaczeniu doświadczenia<br />

zawodowego), doznanie,<br />

przeżycie<br />

experiment eksperyment<br />

experimental design plan eksperymentalny<br />

experimental group grupa eksperymentalna<br />

experimental neurosis nerwica eksperymentalna<br />

experimental plan plan eksperymentalny<br />

experimental psychology psychologia eksperymentalna<br />

experimenter effect<br />

(inaczej: experimenter bias,<br />

experimenter expectancy<br />

effect)<br />

i innych nauk społecznych<br />

efekt eksperymentatora, efekt<br />

oczekiwań eksperymentatora<br />

expert biegły, ekspert, ekspercki<br />

expert knowledge wiedza ekspercka<br />

expert opinion (inaczej:<br />

expert evaluation)<br />

ekspertyza<br />

expertise ekspertywność, biegłość<br />

expiation ekspiacja<br />

explanation wyjaśnienie, eksplanacja<br />

explication eksplikacja<br />

explicit eksplicytny<br />

explicit memory pamięć eksplicytna<br />

exploit eksploatować, wykorzystywać<br />

exploitation eksploatacja,<br />

wykorzystywanie<br />

exploration eksploracja<br />

exploratory eksploracyjny<br />

exploratory factor analysis analiza czynnikowa<br />

eksploracyjna<br />

exploratory research badania eksploracyjne<br />

explore eksplorować<br />

exposure therapy (inaczej:<br />

implosion therapy, flooding)<br />

terapia implozywna, zanurzanie,<br />

wystawianie na działanie bodźca<br />

(stresora)<br />

expression ekspresja, wyrażanie<br />

extended family rodzina poszerzona<br />

extermination eksterminacja<br />

external zewnętrzny<br />

external validity trafność zewnętrzna<br />

externalization eksternalizacja<br />

extinct wymarły<br />

extinction (1) wyginięcie, wygaśnięcie,<br />

wymarcie<br />

extinction (2) wygaszanie<br />

extract ekstrakt, ekstrahować<br />

extraction ekstrakcja<br />

extradition ekstradycja<br />

extrapyramidal system układ pozapiramidowy<br />

extravagance ekstrawagancja<br />

extravagant ekstrawagancki<br />

extraversion ekstrawersja, ekstrawertywność,<br />

ekstrawertyczność<br />

extravert ekstrawertyk<br />

extraverted ekstrawertywny,<br />

ekstrawertyczny<br />

extreme ekstremalny, ekstremum<br />

extremism ekstremizm<br />

extremist ekstremista<br />

extrospection ekstrospekcja<br />

eye contact kontakt wzrokowy<br />

eye-movement<br />

desensitization and<br />

reprocessing (EMDR)<br />

desensytyzacja za pomocą ruchu<br />

gałek ocznych<br />

eyewitness świadek naoczny<br />

eyewitness testimony zeznania świadka naocznego<br />

Eysenck Personality<br />

Inventory (Questionnaire)<br />

skala osobowości Eysencka<br />

39

40<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

F<br />

41

face recognition rozpoznawanie twarzy<br />

face validity trafność fasadowa<br />

facial mimiczny<br />

facial expression mimika<br />

facial nerve nerw twarzowy<br />

facilitated communication komunikacja wspomagana<br />

facilitation facylitacja, wspomaganie<br />

factitious disorder zaburzenie pozorowane<br />

factor czynnik<br />

factor analysis analiza czynnikowa<br />

factorial validity trafność czynnikowa<br />

faculty fakultet<br />

faith wiara<br />

false fałszywy<br />

false alarm fałszywy alarm<br />

false memory fałszywe wspomnienie<br />

false pregnancy (inaczej:<br />

pseudopregnancy,<br />

pseudocyesis, phantom<br />

pregnancy)<br />

42<br />

ciąża rzekoma, ciąża urojona<br />

falsifiability falsyfikowalność<br />

family rodzina, rodzinny<br />

family therapy terapia rodzin<br />

fanaticism fanatym<br />

fantasize fantazjować<br />

fantasy fantazja<br />

fascination fascynacja<br />

fashion moda<br />

fatal śmiertelny<br />

fatalism fatalizm<br />

fate fatum, los, przeznaczenie<br />

father complex kompleks ojca<br />

fatigue zmęczenie, fatyga<br />

fattism dyskryminacja osób otyłych<br />

fear strach, lęk, bojaźń<br />

fear of castration lęk kastracyjny<br />

fear of success lęk przed sukcesem<br />

feature cecha, rys, atrybut<br />

feature detection theory<br />

(inaczej: feature abstraction<br />

theory)<br />

teoria detekcji cech<br />

feature integration theory teoria integracji cech<br />

feedback informacja zwrotna, sprzężenie<br />

zwrotne<br />

feel czuć<br />

feeling (1) uczucie<br />

feeling (2) wrażenie, czucie<br />

feeling (3) poczucie<br />

feigning symulowanie, udawanie<br />

fellatio fellatio, seks oralny<br />

female żeński, płci żeńskiej; samica<br />

female genital mutilation<br />

(inaczej: clitoridectomy)<br />

obrzezanie kobiet,<br />

klitoridektomia<br />

female orgasmic disorder zaburzenie orgazmu u kobiet<br />

female sexual arousal<br />

disorder<br />

feminine kobiecy<br />

femininity kobiecość<br />

feminism feminizm<br />

zaburzenie podniecenia u kobiet<br />

feminist feministka, feminista,<br />

feministyczny<br />

feral child dzikie dziecko,<br />

wilcze dziecko<br />

fertility płodność<br />

fertilization zapłodnienie<br />

fetish fetysz<br />

fetishism fetyszyzm<br />

fetishist fetyszysta<br />

fetishistic fetyszystyczny<br />

fibre (1) włókno<br />

fibre (2) błonnik<br />

fibrillation fibrylacja<br />

fiction fikcja<br />

fictional fikcyjny<br />

field pole<br />

field dependence -<br />

independence<br />

zależność - niezależność od pola/<br />

tła<br />

field experiment eksperyment naturalny,<br />

terenowy<br />

field of vision (inaczej:<br />

visual field)<br />

pole wzrokowe<br />

field study badania terenowe<br />

field theory teoria pola<br />

fight bójka<br />

fight-or-flight response reakcja “walcz lub uciekaj”<br />

figure and ground figura i tło<br />

figure of speech figura retoryczna<br />

figure-ground reversal odwrócenie figury i tła<br />

filter filtr<br />

fine motor skills motoryka mała<br />

fingerprint odcisk palca<br />

five-factor model (inaczej:<br />

Big Five)<br />

fixate fiksować<br />

fixation fiksacja<br />

fixed ustalony<br />

flashback flashback<br />

model pięcioczynnikowy, Wielka<br />

Piątka<br />

Angielski słownik psychologii

flashbulb memory pamięć fleszowa,<br />

wspomnienie fleszowe<br />

flat affect blady afekt<br />

flavour smak<br />

flexibility of thinking giętkość myślenia<br />

flexion reflex odruch fleksji<br />

flight into health ucieczka w zdrowie<br />

flight into history ucieczka w historię<br />

flight into illness ucieczka w chorobę<br />

flight of ideas gonitwa myśli<br />

flooding (inaczej: exposure<br />

therapy, implosion therapy)<br />

floor effect (inaczej:<br />

basement effect)<br />

flow chart (inaczej: block<br />

diagram)<br />

i innych nauk społecznych<br />

terapia implozywna, zanurzanie,<br />

wystawianie na działanie bodźca<br />

(stresora)<br />

efekt podłogowy<br />

diagram blokowy,<br />

schemat blokowy<br />

fluctuation fluktuacja<br />

fluid intelligence inteligencja płynna<br />

fluidity of thinking płynność myślenia<br />

focal point (inaczej: focus) punkt ogniskowy<br />

focus punkt ogniskowy, główny punkt<br />

zainteresowania; koncentrować<br />

się, skupiać się<br />

focus group grupa fokusowa<br />

foetal alcohol syndrome płodowy zespół alkoholowy,<br />

zespół poalkoholowego<br />

uszkodzenia płodu<br />

foetus płód<br />

folk psychology psychologia potoczna,<br />

potoczne przekonania<br />

psychologiczne<br />

food chain łańcuch pokarmowy<br />

foot-in-the-door technique technika „stopy w drzwi”<br />

force przymus, nacisk<br />

forced-choice wybór wymuszony<br />

forebrain przodomózgowie<br />

forensic sądowy (w odniesieniu do nauk<br />

sądowych)<br />

forensic examination obdukcja<br />

forensic psychological<br />

evaluation<br />

sądowa ekspertyza<br />

psychologiczna<br />

forensic psychology psychologia sądowa<br />

foreplay gra wstępna<br />

forgetting zapominanie<br />

formal operations operacje formalne<br />

formal operations stage stadium operacji formalnych<br />

formication mrowienie<br />

foster family rodzina zastępcza<br />

frame rama<br />

framing effect efekt obramowania<br />

fraternity bractwo<br />

free associations swobodne skojarzenia<br />

free radicals wolne rodniki<br />

free recall swobodne odpamiętywanie<br />

free will wolna wola<br />

freedom wolność<br />

frenzy (termin potoczny) amok<br />

frequency częstotliwość<br />

frequency distribution rozkład liczebności<br />

Freudian slip (inaczej:<br />

parapraxis, motivated error)<br />

friendship przyjaźń<br />

czynność pomyłkowa,<br />

freudowska pomyłka<br />

frigidity oziębłość płciowa (u kobiet)<br />

frontal lobe płat czołowy<br />

frotteurism froteryzm<br />

frustration frustracja<br />

fugue fuga<br />

function funkcja, czynność; funkcjonować,<br />

działać<br />

functional funkcjonalny<br />

functional analysis analiza funkcjonalna<br />

functional fixedness fiksacja/sztywność funkcjonalna<br />

functional play zabawa funkcjonalna<br />

functionalism funkcjonalizm<br />

fundamental attribution<br />

error<br />

fundamental rule of<br />

psychoanalysis (inaczej:<br />

basic rule of psychoanalysis)<br />

podstawowy błąd atrybucji<br />

podstawowe prawo<br />

psychoanalizy<br />

fury furia, wściekłość<br />

fusion fuzja<br />

futurology futurologia<br />

43

44<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

G<br />

45

gain zysk<br />

gain - loss effect efekt zysku i straty<br />

Galatea effect efekt Galatei<br />

galvanic skin response<br />

(inaczej: electrodermal<br />

response)<br />

gambler hazardzista<br />

gambling hazard<br />

game gra<br />

game theory teoria gier<br />

gamete gameta<br />

gamma wave fala gamma<br />

gang gang<br />

46<br />

reakcja skórno-galwaniczna,<br />

reakcja elektrodermalna<br />

ganglion zwój (w znaczeniu<br />

anatomicznym)<br />

gangrene gangrena<br />

gangster gangster<br />

gargoylism gargolizm<br />

gastric gastryczny<br />

gastric disorder zaburzenie gastryczne<br />

gastrointestinal tract<br />

(inaczej:alimentary canal,<br />

digestive tract)<br />

Gaussian curve (inaczej:<br />

normal/bell-shaped curve)<br />

Gaussian distribution<br />

(inaczej: normal<br />

distribution)<br />

układ trawienny (pokarmowy)<br />

krzywa Gaussa, krzywa<br />

normalna/dzwonowa<br />

rozkład Gaussa, rozkład<br />

normalny<br />

gay gej, gejowski<br />

gaze patrzeć w oczy;<br />

także: gapić się<br />

gaze aversion (inaczej: gaze<br />

avoidance)<br />

unikanie kontaktu<br />

wzrokowego<br />

gender płeć psychologiczna, płeć<br />

społeczna<br />

gender identity tożsamość płciowa,<br />

identyfikacja płciowa<br />

gender identity disorder zaburzenie identyfikacji płciowej<br />

gender role rola płciowa<br />

gene gen<br />

gene pool pula genowa<br />

general adaptation<br />

syndrome<br />

ogólny zespół adaptacyjny<br />

general intelligence inteligencja ogólna<br />

general systems theory ogólna teoria systemów<br />

generalization uogólnienie, generalizacja<br />

generalized anxiety lęk uogólniony<br />

generalized anxiety<br />

disorder (GAD)<br />

generation generacja<br />

generativity versus<br />

stagnation<br />

zespół uogólnionego lęku<br />

twórczość versus stagnacja (w<br />

koncepcji E.Eriksona)<br />

generic ogólny<br />

generic knowledge wiedza ogólna<br />

genesis geneza<br />

genetic genetyczny<br />

genetic code kod genetyczny<br />

genetic disorder choroba genetyczna<br />

genetic engineering inżynieria genetyczna<br />

genetically modified zmodyfikowany genetycznie<br />

genetics genetyka<br />

genital genitalny<br />

genital stage faza genitalna<br />

genitals genitalia<br />

genius geniusz, genialny<br />

genome genom<br />

genotype genotyp<br />

geometric illusion złudzenie geometryczne<br />

geriatric geriatryczny<br />

geriatrics geriatria<br />

gerontology gerontologia<br />

gerontophilia gerontofilia<br />

Gestalt Gestalt<br />

Gestalt psychology psychologia postaci<br />

gesture gest<br />

giving-up reaction reakcja rezygnacyjna<br />

gland gruczoł<br />

glaucoma jaskra, glaukoma<br />

globus hystericus kula histeryczna<br />

glucose glukoza<br />

glue-sniffing wąchanie kleju<br />

glutamic acid kwas glutaminowy<br />

glycogen glikogen<br />

Golem effect efekt Golema<br />

gonad gonada<br />

gonadotrophin gonadotropina<br />

good continuation dobra kontynuacja<br />

goodness of fit dobroć dopasowania<br />

gossip plotka, plotkować<br />

grammar gramatyka<br />

grandiose delusion (inaczej:<br />

delusion of grandeur)<br />

urojenie wielkościowe<br />

graphic rating scale graficzna skala szacunkowa<br />

graphology grafologia<br />

graphomania grafomania<br />

grasp reflex odruch chwytania<br />

gratification gratyfikacja<br />

Angielski słownik psychologii

gratify nagradzać, gratyfikować<br />

grey matter istota szara<br />

grief żal<br />

grievous bodily harm poważne uszkodzenie ciała<br />

grooming zachowanie komfortowe (w<br />

etologii), zachowanie związane<br />

z utrzymaniem higieny (u ludzi i<br />

zwierząt)<br />

gross motor skills motoryka duża<br />

grounded ugruntowany<br />

group dynamics dynamika grupy<br />

i innych nauk społecznych<br />

group polarization polaryzacja grupowa<br />

group therapy terapia grupowa<br />

grouping law prawo grupowania<br />

groupthink myślenie grupowe<br />

growth wzrost, wzrastanie<br />

growth hormone hormon wzrostu<br />

guanine guanina<br />

guilt wina, poczucie winy<br />

guru guru<br />

gustatory receptor receptor smakowy<br />

47

48<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

H<br />

49

habit nawyk<br />

habitat habitat<br />

habitual nawykowy<br />

habituation habituacja<br />

haemoglobin hemoglobina<br />

hallucination halucynacja, omam<br />

hallucinogen halucynogen<br />

hallucinosis halucynoza<br />

halo effect efekt aureoli, efekt halo<br />

haloperidol haloperidol<br />

Hamilton Depression<br />

Rating Scale<br />

50<br />

Skala Depresji Hamiltona<br />

hammer młoteczek (kostka słuchowa)<br />

handedness ręczność, dominacja prawej lub<br />

lewej ręki<br />

handicapped (termin<br />

przestarzały i o<br />

pejoratywnym wydźwięku)<br />

handwriting analysis pisma analiza<br />

niepełnosprawny, upośledzony<br />

harassment dręczenie, nękanie,<br />

szykanowanie<br />

hard drug twardy narkotyk<br />

hard of hearing niedosłyszący, osoba<br />

niedosłysząca<br />

harm krzywda, krzywdzić<br />

harmonic harmoniczny<br />

harmonious development rozwój harmonijny<br />

hashish haszysz<br />

hatred nienawiść<br />

head głowa<br />

head injury uraz głowy<br />

health psychology psychologia zdrowia<br />

hearing słuch, zmysł słuchu<br />

hearing impairment wada słuchu<br />

hearing loss (inaczej:<br />

deafness)<br />

głuchota, utrata słuchu<br />

hebephrenia hebefrenia (przestarzałe)<br />

hebephrenic schizophrenia<br />

(inaczej: disorganized<br />

schizophrenia)<br />

hedonism hedonizm<br />

hedonist hedonista<br />

hedonistic hedonistyczny<br />

schizofrenia hebefreniczna,<br />

schizofrenia zdezorganizowana<br />

height wzrost, wysokość<br />

helplessness bezradność<br />

hereditary dziedziczny<br />

heredity dziedziczność<br />

heresy herezja<br />

heretic heretyk<br />

hermaphrodite hermafrodyta, obojnak<br />

hermaphroditism harmafrodytyzm, obojnactwo<br />

hermeneutics hermeneutyka<br />

hermetic hermetyczny<br />

heroic heroiczny<br />

heroin heroina<br />

heroin addiction (inaczej:<br />

heroinism)<br />

heroism heroizm<br />

herpes opryszczka<br />

uzależnienie od heroiny,<br />

heroinizm<br />

heterosexual heteroseksualny<br />

heterosexuality heteroseksualizm<br />

heterozygote heterozygota<br />

heterozygous heterozygotyczny<br />

heuristic heurystyka, heurystyczny<br />

hibernation hibernacja<br />

hierarchic hierarchiczny<br />

hierarchy hierarchia<br />

higher-order conditioning warunkowanie wyższego rzędu<br />

hippocampus hipokamp<br />

histamine histamina<br />

histogram histogram<br />

histrionic personality<br />

disorder<br />

HIV (human<br />

immunodeficiency virus)<br />

osobowość histrioniczna,<br />

histrioniczne zaburzenie<br />

osobowości<br />

HIV (ludzki wirus niedoboru<br />

odporności)<br />

homeopathic homeopatyczny<br />

homeopathy homeopatia<br />

homeostasis homeostaza<br />

homeostatic homeostatyczny<br />

homologous homologiczny<br />

homonym homonim<br />

homophobia homofobia<br />

homosexual homoseksualny,<br />

osoba homoseksualna<br />

homosexuality homoseksualizm<br />

homozygote homozygota<br />

homozygous homozygotyczny<br />

homunculus homunkulus<br />

hopeless beznadziejny<br />

hopelessness beznadzieja<br />

horizon horyzont<br />

horizontal horyzontalny<br />

hormonal hormonalny<br />

hormone hormon<br />

hospice hospicjum<br />

Angielski słownik psychologii

hospitalism choroba sieroca,<br />

choroba szpitalna<br />

hospitalization hospitalizacja<br />

hostility wrogość<br />

human ludzki<br />

human resources zasoby ludzkie<br />

(w zarządzaniu)<br />

human resources<br />

consultancy (inaczej:<br />

personnel consultancy)<br />

human resources<br />

management<br />

humanism humanizm<br />

i innych nauk społecznych<br />

doradztwo personalne<br />

zarządzanie zasobami<br />

ludzkimi<br />

humanistic humanistyczny<br />

humanistic psychology psychologia humanistyczna<br />

humanitarian humanitarny<br />

humanitarianism humanitaryzm<br />

humorous humorystyczny<br />

humour humor<br />

hunger głód<br />

Huntington’s disease<br />

(inaczej: Huntington’s<br />

chorea)<br />

pląsawica Huntingtona<br />

hurt krzywdzić, ranić;<br />

skrzywdzony, zraniony<br />

hybrid hybryda<br />

hybridization hybrydyzacja<br />

hydrocortisone (inaczej:<br />

cortisol)<br />

hygiene higiena<br />

hygienic higieniczny<br />

hymen hymen<br />

hydrokortyzon, kortyzol<br />

hyperactivity nadpobudliwość<br />

hyperaesthesia przeczulica<br />

hyperglycaemia hiperglikemia<br />

hypermnesia hipermnezja<br />

hyperopia (inaczej:<br />

long-sightedness, farsightedness)<br />

nadwzroczność,<br />

dalekowzroczność<br />

hypersexuality hiperseksualność<br />

hypersomnia nadmierna senność,<br />

hipersomnia<br />

hypersthenia hiperstenia<br />

hypertension nadciśnienie tętnicze<br />

hyperthymia hipertymia<br />

hyperventilation hiperwentylacja<br />

hypnagogic images omamy hipnagogiczne<br />

hypnosis hipnoza<br />

hypnotherapy hipnoterapia<br />

hypnotic hipnotyczny<br />

hypnotic amnesia (inaczej:<br />

posthypnotic amnesia)<br />

amnezja hipnotyczna/<br />

posthipnotyczna<br />

hypnotic induction indukcja hipnotyczna<br />

hypnotic susceptibility<br />

(inaczej: hypnotizability)<br />

hypnotist hipnotyzer<br />

hypnotize hipnotyzować<br />

hypoactive sexual desire<br />

disorder<br />

hypochondriac hipochondryk<br />

podatność na hipnozę, podatność<br />

hipnotyczna<br />

obniżenie popędu seksualnego,<br />

zespół obniżenia popędu<br />

seksualnego, oziębłość płciowa<br />

hypochondriac delusion urojenie hipochondryczne<br />

hypochondriacal hipochondryczny<br />

hypochondriasis (inaczej:<br />

health anxiety, illness<br />

phobia, illness anxiety)<br />

hypocrisy hipokryzja<br />

hypocrite hipokryta<br />

zaburzenie hipochondryczne,<br />

hipochondria<br />

hypoglycaemia hipoglikemia, niedocukrzenie<br />

hypomania hipomania<br />

hypomanic hipomaniakalny<br />

hypomnesia hipomnezja<br />

hypothalamus podwzgórze<br />

hypothesis hipoteza<br />

hypothetical hipotetyczny<br />

hypothetical construct konstrukt hipotetyczny<br />

hypothetico-deductive<br />

method<br />

hypoxia hipoksja<br />

hysteria histeria<br />

hysterical histeryczny<br />

metoda hipotetyczno-dedukcyjna<br />

hysterical aphonia bezgłos histeryczny<br />

hysterical conversion konwersja histeryczna<br />

hysterical fugue fuga histeryczna<br />

hysterical neurosis nerwica histeryczna<br />

hysterical reaction reakcja histeryczna<br />

51

52<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

I<br />

53

iatrogenic jatrogenny<br />

ICD-10 (International<br />

Classification of Diseases<br />

and Related Health<br />

Problems)<br />

iconic store (inaczej: iconic<br />

memory)<br />

id id<br />

54<br />

ICD-10, Międzynarodowa<br />

Statystyczna Klasyfikacja<br />

Chorób i Problemów<br />

Zdrowotnych<br />

magazyn ikoniczny,<br />

pamięć ikoniczna<br />

ID dowód tożsamości<br />

idea idea<br />

ideal self ja idealne<br />

idealism idealizm<br />

idealization idealizacja<br />

identical twins (potoczne) bliźnięta jednojajowe<br />

identification identyfikacja<br />

identification (1) identyfikacja, rozpoznanie<br />

identification (2) identyfikacja,<br />

utożsamienie się<br />

identification with the<br />

aggressor (inaczej:<br />

defensive identification)<br />

identyfikacja z agresorem,<br />

oprawcą;<br />

identyfikacja obronna<br />

identify (1) identyfikować, rozpoznać<br />

identify (2) identyfikowac się,<br />

utożsamić się<br />

identity tożsamość<br />

identity crisis kryzys tożsamości<br />

identity disorder zaburzenie tożsamości<br />

identity versus role<br />

confusion<br />

ideograph ideograf<br />

ideographic ideograficzny<br />

ideological ideologiczny<br />

ideologist ideolog<br />

ideology ideologia<br />

idiographic idiograficzny<br />

tożsamość versus pomieszanie<br />

tożsamości<br />

(w koncepcji E. Eriksona)<br />

idiot idiota (termin przestarzały;<br />

aktualnie używany jako<br />

określenie obraźliwe)<br />

idiot savant sawant<br />

idol idol<br />

ignorance ignorancja<br />

ignorant ignorant, ignorancki<br />

ignore lekceważyć, ignorować<br />

ill chory<br />

ill-defined problem (inaczej:<br />

ill-structured problem)<br />

illness choroba<br />

illuminance (także:<br />

illumination)<br />

żle zdefiniowany problem<br />

natężenie oświetlenia<br />

illumination (1) iluminacja, oświetlenie<br />

illumination (2) iluminacja, oświecenie, wgląd<br />

illusion iluzja, złudzenie<br />

illusion of control złudzenie kontroli<br />

illusory iluzoryczny<br />

illustrator ilustrator<br />

image obraz, wizerunek, wyobrażenie<br />

imagery wyobrażanie<br />

imaginary wyobrażony<br />

imaginary companion wyobrażony przyjaciel<br />

(w wyobraźni dziecka)<br />

imagination wyobraźnia<br />

imagine wyobrażać (sobie)<br />

imago imago<br />

imbecile imbecyl (termin przestarzały;<br />

aktualnie używany jako<br />

określenie obraźliwe)<br />

imitate naśladować, imitować<br />

imitation naśladownictwo<br />

immaturity niedojrzałość<br />

immediate memory (inaczej:<br />

short-term memory)<br />

immigrant imigrant<br />

immigration imigracja<br />

immoral amoralny<br />

pamięć krótkotrwała<br />

immune response reakcja odpornościowa/<br />

immunologiczna<br />

immune system system immunologiczny<br />

immunization immunizacja<br />

immunize immunizować<br />

immunologic immunologiczny<br />

immunology immunologia<br />

immunosuppression immunosupresja<br />

immunotherapy immunoterapia<br />

impairment pogorszenie, osłabienie,<br />

uszkodzenie<br />

imperative hallucinations omamy imperatywne<br />

implant implant, implantować<br />

implantation implantacja<br />

implicit implicytny<br />

implicit memory pamięć implicytna<br />

implosion implozja<br />

implosion therapy (inaczej:<br />

flooding, exposure therapy)<br />

terapia implozywna, zanurzanie,<br />

wystawianie na działanie bodźca<br />

(stresora)<br />

impossible figure figura niemożliwa<br />

impotence (inaczej: erectile<br />

dysfunction, male erectile<br />

disorder)<br />

impotencja,<br />

zaburzenie erekcji (wzwodu)<br />

Angielski słownik psychologii

impotent impotent<br />

impress imponować,<br />

wywierać wrażenie<br />

impression impresja, wrażenie<br />

impressive efektowny,<br />

wywierający wrażenie (w sensie<br />

potocznym)<br />

imprinting wdrukowanie<br />

impulse control disorder zaburzenie kontroli implusów<br />

impulsive impulsywny<br />

impulsiveness impulsywność<br />

in vitro fertlization zapłodnienie in vitro,<br />

zapłodnienie pozaustrojowe<br />

inadequate personality osobowość nieadekwanta<br />

(w Polsce należy do zakresu<br />

kategorii diagnostycznej<br />

określanej mianem “osobowość<br />

zależna”)<br />

inadequate stimulus bodziec niewystarczający<br />

incapacitation ubezwłasnowolnienie<br />

incarnation inkarnacja<br />

incentive zachęta<br />

incest kazirodztwo<br />

incidental learning uczenie się mimowolne<br />

incoherence inkoherencja, niespójność<br />

incorporation inkorporacja<br />

incremental validity trafność przyrostowa<br />

independent niezależny<br />

independent variable zmienna niezależna<br />

in-depth interview wywiad pogłębiony<br />

indicator wskaźnik<br />

individual indywidualny<br />

individual differences różnice indywidualne<br />

individual psychology psychologia indywidualna<br />

individualism indywidualizm<br />

individualist indywidualista<br />

individuation indywiduacja (w teorii<br />

C.G. Junga)<br />

indoctrinate indoktrynować<br />

indoctrination indoktrynacja<br />

induced memory wspomnienie wywołane<br />

induced psychosis psychoza indukowana<br />

induction (1) indukcja<br />

induction (2) wywołanie, spowodowanie<br />

induction (3) wprowadzenie do grupy lub<br />

organizacji;<br />

okres szkolenia po objęciu<br />

nowego stanowiska<br />

industrial/organizational<br />

psychology<br />

i innych nauk społecznych<br />

psychologia pracy,<br />

psychologia przemysłowa<br />

industry versus inferiority kompetencja versus poczucie<br />

niższości (w koncepcji<br />

E. Eriksona)<br />

inert bezwładny<br />

inertia bezwład, bezwładność, inercja<br />

infant niemowlę<br />

infantile (1) dziecięcy, niemowlęcy<br />

infantile (2) infantylny, dziecinny<br />

infantile amnesia amnezja dziecięca<br />

infantile sexuality seksualność dziecięca<br />

infantilism infantylizm<br />

infatuation zakochanie<br />

inference inferencja, wnioskowanie<br />

inferential statistics<br />

(inaczej: statistical<br />

inference)<br />

wnioskowanie statystyczne<br />

inferior niższy, gorszy, będący poniżej;<br />

niższy rangą/stanowiskiem,<br />

podwładny<br />

inferiority poczucie niższości<br />

inferiority complex kompleks niższości<br />

information processing przetwarzanie informacji<br />

ingratiation ingracjacja<br />

inhibition hamowanie, zahamowanie,<br />

inhibicja<br />

inhibitor inhibitor<br />

initial wstępny<br />

initiate rozpoczynać, inicjować<br />

initiation inicjacja<br />

initiative inicjatywa<br />

initiative versus guilt inicjatywa versus poczucie winy<br />

(w koncepcji<br />

E. Eriksona)<br />

injury uraz<br />

inkblot test test plam atramentowych<br />

innate wrodzony<br />

inner ear (inaczej: internal<br />

ear, labyrinth)<br />

ucho wewnętrzne<br />

innervate unerwiać<br />

innervation unerwienie<br />

innovation innowacja<br />

inoculation theory teoria uodpornienia<br />

insane chory umysłowo, obłąkany,<br />

szalony, niepoczytalny<br />

insanity choroba umysłowa, obłęd,<br />

szaleństwo, niepoczytalność<br />

insight wgląd<br />

insinuate insynuować<br />

insinuation insynuacja<br />

insomnia bezsenność, insomnia<br />

55

instinct instynkt<br />

instinctive instynktowny<br />

instinctive behaviour zachowanie instynktowne<br />

instrumental instrumentalny<br />

instrumental conditioning<br />

(inaczej: operant<br />

conditioning, respondent<br />

conditioning)<br />

56<br />

warunkowanie instrumentalne<br />

(sprawcze)<br />

instrumentalism instrumentalizm<br />

insulin insulina<br />

integral integralny<br />

integrate integrować<br />

integration integracja<br />

intellect intelekt<br />

intellectual intelektualny<br />

intellectualization intelektualizacja<br />

intelligence inteligencja<br />

intelligence quotient (IQ) iloraz inteligencji<br />

intelligence test test inteligencji<br />

intelligent inteligentny<br />

intention intencja, zamierzenie<br />

intentional intencjonalny<br />

intentional forgetting intencjonalne zapominanie<br />

intentionality intencjonalność<br />

interaction interakcja<br />

interaction effect efekt interakcji<br />

interactionism interakcjonizm<br />

interactive interaktywny<br />

intercorrelation interkorelacja<br />

interest zainteresowanie<br />

interference interferencja, zakłócanie,<br />

hamowanie<br />

interiorization interioryzacja<br />

internal auditory canal<br />

(inaczej: internal meatus)<br />

wewnętrzny przewód słuchowy<br />

internal consistency zgodność, spójność wewnętrzna<br />

internal validity trafność wewnętrzna<br />

internalization internalizacja<br />

Internet addiction syndrome zespół uzależnienia od Internetu<br />

interpersonal interpersonalny<br />

interpersonal relations relacje interpersonalne<br />

interpersonal training trening interpersonalny<br />

interpersonal trust scale skala zaufania interpersonalnego<br />

interpret interpretować<br />

interpretation interpretacja<br />

interrogate przesłuchiwać<br />

interrogation przesłuchanie<br />

intersexuality interseksualizm<br />

interval interwał, przedział<br />

interval scale skala interwałowa/przedziałowa<br />

interval variable zmienna interwałowa/<br />

przedziałowa<br />

intervening variable zmienna interweniująca<br />

interview wywiad;<br />

rozmowa kwalifikacyjna<br />

intestine jelito<br />

intimacy intymność<br />

intimacy versus isolation bliskość versus izolacja<br />

(w koncepcji E. Eriksona)<br />

intimate intymny<br />

intolerance nietolerancja<br />

intonation intonacja<br />

intoxicant środek odurzający<br />

intoxication intoksykacja, odurzenie<br />

intracellular fluid płyn wewnątrzkomórkowy<br />

intracortical wewnątrzkorowy<br />

intracranial wewnątrzczaszkowy<br />

introjection introjekcja<br />

introspection introspekcja<br />

introspectionism introspekcjonizm<br />

introversion introwersja<br />

introvert introwertyk<br />

introverted introwertywny<br />

intruder intruz<br />

intrusive intruzywny<br />

intrusiveness intruzywność<br />

intuition intuicja<br />

intuitive intuicyjny<br />

invasion inwazja<br />

invasive inwazyjny<br />

invasiveness inwazyjność<br />

invention inwencja<br />

inventory inwentarz<br />

investigative psychology psychologia śledcza<br />

involution inwolucja<br />

involutional depression depresja inwolucyjna<br />

involutional psychosis psychoza inwolucyjna<br />

IQ (intelligence quotient) IQ, iloraz inteligencji<br />

iris tęczówka<br />

ironic ironiczny<br />

irony ironia<br />

irrational irracjonalny<br />

Angielski słownik psychologii

irrationality irracjonalność<br />

irritability drażliwość<br />

irritable drażliwy<br />

irritable bowel syndrome<br />

(IBS)<br />

i innych nauk społecznych<br />

zespół jelita drażliwego/<br />

nadwrażliwego<br />

irritate drażnić, irytować<br />

isolate izolować<br />

isolated wyizolowany, odosobniony<br />

isolation izolacja, osdosobnienie<br />

isolation of affect izolacja afektu<br />

isomorphism izomorfizm<br />

isotonia izotonia<br />

isotonic izotoniczny<br />

I-thou relation relacja “ja-Ty” (u M. Bubera)<br />

57

58<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

J<br />

59

jamais vu jamais vu<br />

jargon żargon<br />

jealous delusional disorder<br />

(inaczej: morbid jealousy,<br />

delusional jealousy)<br />

jealousy zazdrość<br />

60<br />

urojenia niewierności/zdrady<br />

jet lag zespół nagłej zmiany strefy<br />

czasowej<br />

job analysis analiza stanowiska pracy<br />

job satisfaction zadowolenie z pracy<br />

Jocasta complex kompleks Jokasty<br />

joint (1) staw (część ciała)<br />

joint (2) skręt (w odniesieniu do palenia<br />

np. marihuany)<br />

jovial jowialny<br />

Jungian jungowski<br />

Jungian archetypes maniczne osobowości (w teorii<br />

C.G. Junga)<br />

junkie narkoman (potocznie)<br />

just world hypothesis hipoteza sprawiedliwego świata<br />

juvenile (inaczej: minor,<br />

under-age)<br />

juvenile crime (inaczej:<br />

juvenile delinquency)<br />

juvenile delinquent (inaczej:<br />

young offender)<br />

nieletni, małoletni, młodociany<br />

przestępczość nieletnich<br />

nieletni/małoletni/młodociany<br />

przestępca<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

K<br />

61

Kendall coefficient of<br />

concordance<br />

Kendall correlation<br />

coefficient (inaczej:<br />

Kendall’s tau)<br />

62<br />

współczynnik zgodności<br />

Kendalla, W Kendalla<br />

keraunophobia keraunofobia<br />

ketamine ketamina<br />

współczynnik korelacji rang t<br />

Kendalla, tau Kendalla<br />

kin selection dobór krewniaczy<br />

kinaesthesis, kinaesthesia kinestezja<br />

kinaesthetic kinestetyczny<br />

kinaesthetic sense zmysł kinestezji<br />

kinship study badania relacji rodzinnych<br />

(w genetyce)<br />

kleptomania (inaczej:<br />

pathological stealing)<br />

kleptomania<br />

knowing how “wiedzieć jak”;<br />

wiedza proceduralna<br />

knowing what “wiedzieć że”;<br />

wiedza deklaratywna<br />

knowledge wiedza<br />

Korsakoff’s syndrome<br />

(inaczej: Korsakoff’s<br />

psychosis, alcohol amnestic<br />

disorder)<br />

Kretschmer constitutional<br />

type<br />

zespół Korsakowa,<br />

psychoza Korsakowa<br />

typ konstytucjonalny<br />

Kretschmera<br />

kula ring krąg kula (w antropologii)<br />

kurtosis kurtoza<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

L<br />

63

label etykieta<br />

labelling etykietowanie, naznaczanie<br />

laboratory laboratorium<br />

laboratory experiment eksperyment laboratoryjny<br />

labyrinth labirynt<br />

lacrimator (inaczej: tear<br />

gas)<br />

lactation laktacja<br />

lacunar amnesia (inaczej:<br />

episodic amnesia)<br />

language język<br />

64<br />

gaz powodujący łzawienie<br />

amnezja epizodyczna/wybiórcza<br />

language acquisition device mechanizm nabywania języka<br />

language determinism determinizm językowy<br />

large intestine jelito grube<br />

larynx (inaczej: voice box) krtań<br />

late luteal phase dysphoric<br />

disorder (inaczej:<br />

premenstrual syndrome)<br />

latency latencja<br />

zespół napięcia<br />

przedmiesiączkowego<br />

latency period faza utajenia/latencji<br />

latent content ukryte znaczenie<br />

(w psychoanalizie)<br />

latent homosexuality homoseksualizm ukryty<br />

latent learning uczenie się utajone<br />

(u zwierząt)<br />

latent time czas reakcji (termin używany<br />

głównie do opisu zachowań<br />

zwierząt)<br />

lateral boczny<br />

lateral inhibition hamowanie oboczne<br />

lateral thinking myślenie lateralne<br />

lateralization, laterality lateralizacja<br />

laudanum laudanum<br />

law prawo<br />

leader przywódca, lider<br />

leadership qualities cechy przywódcze<br />

leadership skills umiejętności przywódcze<br />

learn uczyć się<br />

learned helplessness wyuczona bezradność<br />

learning uczenie się<br />

learning curve krzywa uczenia się<br />

learning difficulties trudności w uczeniu się;<br />

używane także jako określenie<br />

niepełnosprawności<br />

intelektualnej (upośledzenia<br />

umysłowego)<br />

learning disability niepełnosprawność intelektualna<br />

(upośledzenie umysłowe);<br />

używane także jako określenie<br />

trudności w uczeniu się<br />

least-significant difference<br />

test<br />

test najmniejszej istotnej różnicy<br />

least-squares method metoda najmniejszych<br />

kwadratów<br />

lecithin lecytyna<br />

left-handedness leworęczność<br />

legal legalny<br />

lens soczewka<br />

lenticular nucleus jądro soczewkowate<br />

lesbian lesbijka, lesbijski<br />

lesion lezja<br />

lethal śmiertelny<br />

lethal dosage dawka śmiertelna<br />

lethargy letarg<br />

leucocyte (inaczej: white<br />

blood cell)<br />

leucotomy leukotomia<br />

level poziom<br />

level of intellectual<br />

development<br />

leukocyt, krwinka biała<br />

poziom rozwoju umysłowego<br />

level of processing poziom przetwarzania<br />

lexical leksykalny<br />

lexicology leksykologia<br />

lexicon leksykon<br />

liar paradox paradoks kłamcy<br />

liberal liberalny<br />

liberation wyzwolenie<br />

liberty wolność<br />

libido libido, popęd seksualny<br />

lie detector wykrywacz kłamstw<br />

lie scale skala kłamstwa<br />

life space przestrzeń życiowa (w teorii K.<br />

Lewina)<br />

lifespan psychology psychologia biegu życia<br />

light (1) światło, jasny<br />

light (2) lekki<br />

lightness jasność, lekkość<br />

likable sympatyczny, dający się lubić<br />

likelihood prawdopodobieństwo<br />

likelihood function funkcja prawdopodobieństwa<br />

likelihood ratio stosunek prawdopodobieństwa<br />

Likert scale skala Likerta<br />

limbic system układ limbiczny<br />

limen (inaczej: threshold) próg<br />

linear perspective perspektywa linearna<br />

linear regression regresja linearna<br />

linguistic lingwistyczny<br />

Angielski słownik psychologii

linguistics lingwistyka<br />

lithium lit<br />

lithium carbonate węglan litu<br />

lobe płat<br />

lobotomy lobotomia<br />

localization lokalizacja<br />

localization of function lokalizacja funkcji<br />

locomotor organ narząd lokomocji<br />

locus (liczba mnoga: loci) locus, miejsce,<br />

umiejscowienie<br />

locus of control umiejscowienie kontroli<br />

logic logika<br />

logical logiczny<br />

logical error błąd logiczny<br />

logopedics logopedia<br />

logorrhea słowotok<br />

logotherapy logoterapia<br />

loneliness samotność<br />

lonely samotny<br />

longitudinal study badania podłużne<br />

i innych nauk społecznych<br />

long-term memory (inaczej:<br />

secondary memory)<br />

pamięć długotrwała<br />

long-term store magazyn długotrwały, magazyn<br />

pamięci długotrwałej<br />

long-term therapy terapia długoterminowa<br />

lordosis lordoza<br />

loudness głośność<br />

love miłość<br />

low mood obniżony nastrój<br />

lowball technique technika niskiej piłki<br />

loyal lojalny<br />

LSD (lysergic acid<br />

diethylamide)<br />

ludic ludyczny<br />

LSD (dietyloamid kwasu<br />

lizergowego)<br />

ludic activity aktywność ludyczna<br />

lumbar puncture punkcja lędźwiowa<br />

luminance luminancja, jaskrawość,<br />

natężenie oświetlenia<br />

luteinizing hormone<br />

(inaczej: interstitial-cellstimulating<br />

hormone)<br />

hormon luteinizujący<br />

lymph limfa, chłonka<br />

lymphocyte limfocyt<br />

65

66<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

M<br />

67

Machiavellianism machiawellizm<br />

Machover Draw-a-Person<br />

Test (inaczej: Draw-a-<br />

Person Test)<br />

macrocephaly makrocefalia<br />

macromania (inaczej:<br />

megalomania)<br />

68<br />

test rysunku postaci ludzkiej<br />

megalomania<br />

mad cow disease choroba szalonych krów<br />

magical thinking myślenie magiczne<br />

magnetic resonance imaging<br />

(MRI)<br />

rezonans magnetyczny<br />

main effect efekt główny<br />

maintenance rehearsal powtarzanie zachowujące<br />

(w pamięci krótkotrwałej)<br />

major depressive disorder<br />

(inaczej: major depression)<br />

depresja duża<br />

major depressive episode epizod depresji dużej<br />

maladaptation (inaczej:<br />

maladjustment)<br />

nieprzystosowanie<br />

male męski, płci męskiej; samiec<br />

male erectile disorder<br />

(inaczej: erectile<br />

dysfunction, impotence)<br />

male menopause (inaczej:<br />

andropause)<br />

male orgasmic disorder<br />

(inaczej: orgasmic<br />

impotence)<br />

zaburzenie erekcji (wzwodu),<br />

impotencja<br />

andropauza<br />

zaburzenie orgazmu<br />

u mężczyzn<br />

malingering symulowanie, symulanctwo<br />

mammary gland gruczoł mlekowy<br />

management zarządzanie<br />

mandala mandala<br />

mania mania<br />

manic maniakalny<br />

manic episode epizod manii<br />

manic-depressive psychosis<br />

(inaczej: bipolar disorder,<br />

manic-depressive disorder)<br />

psychoza maniakalnodepresyjna,<br />

zaburzenie<br />

dwubiegunowe, choroba<br />

afektywna dwubiegunowa<br />

Manifest Anxiety Scale Skala Jawnego Niepokoju<br />

manipulate manipulować<br />

manipulation manipulacja<br />

manipulative variable zmienna manipulacyjna<br />

manner maniera<br />

mannerism manieryzm, maniera<br />

mantra mantra<br />

manual manualny<br />

margin of attention (inaczej:<br />

marginal consciousness)<br />

margines uwagi<br />

marginalization marginalizacja<br />

marijuana marihuana<br />

marital therapy terapia małżeńska<br />

market research badania rynku<br />

marketing marketing<br />

marketing research badania marketingowe<br />

marriage małżeństwo<br />

masculine męski<br />

masculinity męskość<br />

masked depression depresja maskowana<br />

masking maskowanie<br />

masochism masochizm<br />

masochistic masochistyczny<br />

masturbate masturbować się<br />

masturbation masturbacja<br />

material materialny<br />

materialism materializm<br />

matriarchal matriarchalny<br />

matriarchy matriarchat<br />

matrix macierz<br />

maturation dojrzewanie<br />

maturity dojrzałość<br />

maximum likelihood maksymalne<br />

prawdopodobieństwo<br />

maze labirynt<br />

mean średnia<br />

mean square średni kwadrat<br />

meaning znaczenie<br />

measurement pomiar<br />

measurement error błąd pomiaru<br />

mechanoreceptor mechanoreceptor<br />

medial środkowy, przyśrodkowy<br />

median mediana<br />

median test test mediany<br />

mediate mediować<br />

mediating variable zmienna pośrednicząca<br />

mediation mediacja<br />

mediator mediator<br />

medical psychology psychologia medyczna,<br />

psychologia medycyny<br />

medication lek, lekarstwo<br />

medicine (1) medycyna<br />

medicine (2) lek, lekarstwo<br />

medicine abuse (inaczej:<br />

medicine misuse)<br />

lekomania<br />

medicine dependence lekozależność<br />

meditate medytować<br />

meditation medytacja<br />

medulla oblongata rdzeń przedłużony<br />

megalomania (inaczej:<br />

macromania)<br />

megalomania<br />

Angielski słownik psychologii

meiosis mejoza<br />

meiotic mejotyczny<br />

melancholia, melancholy melancholia<br />

melancholic melancholik, melancholijny<br />

melatonin melatonina<br />

member członek<br />

membership członkostwo<br />

membrane membrana<br />

memorizing zapamiętywanie<br />

memory (1) pamięć<br />

memory (2) wspomnienie<br />

memory capacity pojemność pamięci<br />

memory disorder zaburzenie pamięci<br />

memory loss related to<br />

alcohol abuse<br />

i innych nauk społecznych<br />

palimpsest alkoholowy<br />

memory store magazyn pamięci<br />

memory trace (inaczej:<br />

engram)<br />

memory trace degeneration<br />

(deterioration)<br />

menarche menarche<br />

ślad pamięciowy, engram<br />

atrofia śladu pamięciowego<br />

meninges opony mózgowo-rdzeniowe<br />

meningitis zapalenie opon mózgowordzeniowych<br />

menopause (inaczej: change<br />

of life, climacteric)<br />

menopauza, przekwitanie,<br />

klimakterium<br />

mens rea zamiar (dotyczy zamiaru<br />

popełnienia przestępstwa w<br />

terminologii sądowej)<br />

menstrual cycle cykl menstruacyjny/<br />

miesiączkowy<br />

menstruation menstruacja<br />

mental (1) psychiczny<br />

mental (2) mentalny, umysłowy<br />

mental age wiek umysłowy<br />

mental block blokada poznawcza<br />

mental condition kondycja psychiczna<br />

mental confusion splątanie, amencja<br />

mental disorder zaburzenie psychiczne, choroba<br />

psychiczna<br />

mental health zdrowie psychiczne<br />

mental illness choroba psychiczna<br />

mental map (inaczej:<br />

cognitive map)<br />

mapa poznawcza<br />

mental operation operacja umysłowa (w teorii J.<br />

Piageta)<br />

mental process proces psychiczny<br />

mental retardation<br />

(inaczej: learning disability,<br />

intellectual disability,<br />

developmental disability)<br />

niepełnosprawność<br />

intelektualna,<br />

upośledzenie umysłowe<br />

mental trait cecha psychiczna<br />

mentality mentalność<br />

mere exposure effect efekt czystej ekspozycji<br />

mescaline meskalina<br />

mesencephalon (inaczej:<br />

midbrain)<br />

śródmózgowie<br />

mesmerism mesmeryzm<br />

mesoderm mezoderma<br />

mestizo Metys<br />

meta-analysis metaanaliza<br />

metabolism metabolizm<br />

metacognition metapoznanie<br />

metalanguage metajęzyk<br />

metamemory metapamięć<br />

metamorphosis metamorfoza<br />

metaphor metafora<br />

metaphysical metafizyczny<br />

metaphysics metafizyka<br />

metapsychology metapsychologia<br />

metempsychosis metempsychoza<br />

methadone metadon<br />

methanol metanol<br />

method metoda<br />

method of average error<br />

(inaczej: method of<br />

adjustment, method of<br />

mean error, method of<br />

reproduction)<br />

method of comparative<br />

judgment<br />

metoda średniego błędu<br />

metoda ocen porównawczych<br />

method of constant stimuli metoda stałego bodźca<br />

method of limits metoda limitów<br />

method of paired<br />

comparisons (inaczej: paired<br />

comparisons)<br />

methodical metodyczny<br />

methodics metodyka<br />

metoda porównań parami<br />

methodological metodologiczny<br />

methodology metodologia<br />

methyl alcohol alkohol metylowy<br />

methylated spirit denaturat<br />

microcephaly mikrocefalia<br />

midbrain (inaczej:<br />

mesencephalon)<br />

śródmózgowie<br />

middle ear ucho środkowe<br />

mid-life crisis (inaczej:<br />

middle age crisis)<br />

migraine migrena<br />

migrant migrant<br />

migrate migrować<br />

migration migracja<br />

kryzys wieku średniego<br />

69

mild cognitive impairment łagodne zaburzenie poznawcze<br />

mild depression depresja łagodna<br />

mild mental retardation/<br />

learning disability<br />

mimesis mimesis<br />

mimicry mimikra<br />

mind umysł<br />

70<br />

upośledzenie umysłowe lekkie<br />

mind-body problem problem psychofizyczny<br />

mindfulness uważność<br />

minimal group paradigm<br />

(inaczej: minimal group<br />

situation)<br />

paradygmat grupy minimalnej<br />

minimum effective dosage minimalna dawka efektywna<br />

minimum lethal dosage minimalna dawka śmiertelna<br />

minimum toxic dosage minimalna dawka toksyczna<br />

minority mniejszość<br />

mirror phase faza lustra<br />

misinformation dezinformacja<br />

misogyny mizoginia<br />

mitochondrial DNA DNA mitochondrialne<br />

mitochondrion mitochondrium<br />

mixed strategy strategia mieszana<br />

mixed-race person Mulat<br />

MMPI (The Minnesota<br />

Multiphasic Personality<br />

Inventory)<br />

MMPI, Wielowymiarowy<br />

Minnesocki Inwentarz<br />

Osobowości<br />

mnemonic mnemiczny, mnemoniczny<br />

mnemonics mnemotechnika<br />

mobbing mobbing<br />

mobilization mobilizacja<br />

modality effect efekt modalności<br />

mode wartość modalna<br />

model model<br />

modelling modelowanie<br />

moderate mental<br />

retardation/learning<br />

disability<br />

moderating (moderator)<br />

variable<br />

moderation (1) moderacja<br />

upośledzenie umysłowe<br />

umiarkowane<br />

zmienna moderująca<br />

moderation (2) umiarkowanie, umiar<br />

moderator moderator<br />

modulator modulator<br />

molecular biology biologia molekularna<br />

monad monada<br />

monism monizm<br />

monoamine monoamina<br />

monoamine oxidase (MAO) monoaminooksydaza (MAO)<br />

monoamine oxidase<br />

inhibitor<br />

inhibitor monoaminooksydazy<br />

monochromatic monochromatyczny<br />

monocular (inaczej:<br />

uniocular)<br />

jednooczny<br />

monogamy monogamia<br />

monoideism monoideizm<br />

monologue monolog<br />

monotonic monotoniczny<br />

monozygotic monozygotyczny<br />

monozygotic twins bliźnięta jednojajowe<br />

mood nastrój<br />

mood disorder (inaczej:<br />

affective disorder)<br />

zaburzenie nastroju, zaburzenie<br />

afektywne<br />

mood-congruent zgodny z nastrojem (w<br />

odniesieniu do treści<br />

psychicznych, treści urojeń itd.)<br />

mood-incongruent niezgodny z nastrojem<br />

(w odniesieniu do treści<br />

psychicznych, treści urojeń itd.)<br />

moral moralny<br />

moral decay degrengolada<br />

moral development rozwój moralny<br />

moral realism realizm moralny<br />

morale morale<br />

morality moralność<br />

moralize moralizować<br />

moratorium moratorium<br />

morbid jealousy (inaczej:<br />

jealous delusional disorder,<br />

delusional jealousy)<br />

moria moria<br />

morphine morfina<br />

morphology morfologia<br />

urojenia niewierności/zdrady<br />

mother complex kompleks matki<br />

motion ruch<br />

motion sickness choroba lokomocyjna<br />

motivate motywować<br />

motivation motywacja<br />

motivational motywacyjny<br />

motive motyw<br />

motor motoryczny, ruchowy<br />

motor activity aktywność motoryczna<br />

motor cortex kora ruchowa<br />

motor defect defekt motoryczny<br />

motor dissociative disorder<br />

(inaczej: dissociative<br />

movement disorder)<br />

motor skills motoryka<br />

mourning żałoba<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

ruchowe<br />

Angielski słownik psychologii

movement illusion złudzenie ruchu<br />

MRI (magnetic resonance<br />

imaging)<br />

i innych nauk społecznych<br />

rezonans magnetyczny<br />

mucous membrane błona śluzowa<br />

multidimensional scaling skalowanie wielowymiarowe<br />

multifactorial analysis analiza wieloczynnikowa<br />

multiple comparisons porównania wielokrotne<br />

multiple correlation<br />

coefficient R<br />

multiple linear regression<br />

analysis<br />

multiple personality<br />

disorder (inaczej:<br />

dissociative identity<br />

disorder)<br />

multiple regression (inaczej:<br />

multiple linear regression<br />

analysis)<br />

współczynnik korelacji<br />

wielokrotnej R<br />

analiza wielokrotnej regresji<br />

liniowej<br />

osobowość wieloraka<br />

(naprzemienna, mnoga),<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

tożsamości<br />

regresja liniowa<br />

multiple sclerosis (MS) stwardnienie rozsiane<br />

multiple-choice wielokrotny wybór<br />

multistage sampling dobór wielostopniowy,<br />

losowanie wielostopniowe<br />

multivariate analysis of<br />

variance (MANOVA)<br />

wielozmiennowa analiza<br />

wariancji<br />

Munchausen by proxy<br />

syndrome<br />

zastępczy (przeniesiony) zespół<br />

Munchausena<br />

Munchausen syndrome zespół Munchausena<br />

muscarine muskaryna<br />

muscle mięsień<br />

muscle dysmorphia (inaczej:<br />

bigorexia)<br />

bigoreksja<br />

muscle tone (inaczej: tonus) napięcie mięśniowe, tonus<br />

muscular mięśniowy, umięśniony,<br />

muskularny<br />

music therapy muzykoterapia<br />

mutant mutant, zmutowany<br />

mutation mutacja<br />

mutism mutyzm<br />

myalgic encephalomyelitis<br />

(inaczej: chronic fatigue<br />

syndrome)<br />

myelin mielina<br />

myopia (inaczej: nearsightedness,shortsightedness)<br />

mythomania (inaczej:<br />

pseudologia fantastica,<br />

pathological lying)<br />

zespół chronicznego<br />

(przewlekłego) zmęczenia<br />

krótkowzroczność<br />

mitomania<br />

71

72<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

N<br />

73

narcissism narcyzm<br />

narcissistic narcystyczny<br />

narcissistic neurosis nerwica narcystyczna<br />

narcissistic personality<br />

disorder<br />

74<br />

osobowość narcystyczna<br />

narcoanalysis narkoanaliza<br />

narcolepsy narkolepsja<br />

narcotherapy narkoterapia<br />

narcotic narkotyk<br />

narration narracja<br />

nasal nosowy<br />

nationalism nacjonalizm<br />

nationalist nacjonalista<br />

nativism natywizm<br />

natural experiment eksperyment ekologiczny<br />

natural selection selekcja naturalna, dobór<br />

naturalny<br />

naturalistic naturalistyczny<br />

near-sightedness (inaczej:<br />

myopia, short-sightedness)<br />

necrophilia (inaczej:<br />

necromania)<br />

krótkowzroczność<br />

nekrofilia<br />

need potrzeba, potrzebować<br />

need for achievement<br />

(inaczej: achievement<br />

motivation)<br />

need for affiliation (inaczej:<br />

affiliation need)<br />

potrzeba osiągnięć, motywacja<br />

osiągnięć<br />

potrzeba afiliacji<br />

need-hierarchy theory teoria hierarchii potrzeb<br />

negation negacja, zaprzeczenie<br />

negative negatywny<br />

negative correlation korelacja ujemna<br />

negative reinforcement wzmocnienie negatywne<br />

negative symptoms objawy negatywne<br />

negativism negatywizm<br />

negativistic personality<br />

disorder (inaczej: passiveaggressive<br />

personality<br />

disorder)<br />

negligence zaniedbanie<br />

negotiate negocjować<br />

negotiations negocjacje<br />

negotiator negocjator<br />

osobowość negatywistyczna<br />

(bierno-agresywna)<br />

neobehaviourism neobehawioryzm<br />

neocortex kora nowa<br />

neologism neologizm<br />

neonate noworodek<br />

nerve nerw<br />

nerve cell (inaczej: neuron) komórka nerwowa, neuron<br />

nerve fibre (1; inaczej: axon) neuryt, akson<br />

nerve fibre (2) włókno nerwowe<br />

nervous nerwowy<br />

nervous breakdown załamanie nerwowe<br />

nervous system układ nerwowy<br />

network model model sieciowy<br />

neural neuronalny<br />

neural network sieć neuronalna<br />

neurasthenia neurastenia, nerwica<br />

neurasteniczna<br />

neurite neuryt (termin ten obejmuje<br />

zarówno aksony jak i dendryty)<br />

neurobiology neurobiologia<br />

neuroimaging (inaczej: brain<br />

imaging)<br />

neuroleptic drug (inaczej:<br />

antipsychotic drug, major<br />

tranquillizer)<br />

neurolinguistic<br />

programming<br />

obrazowanie mózgu<br />

lek neuroleptyczny/<br />

przeciwpsychotyczny,<br />

neuroleptyk<br />

programowanie<br />

neurolingwistyczne<br />

neurolinguistics neurolingwistyka<br />

neurological neurologiczny<br />

neurology neurologia<br />

neuron (inaczej: nerve cell) neuron, komórka nerwowa<br />

neuropsychology neuropsychologia<br />

neurosis nerwica, neuroza<br />

neurotic neurotyczny<br />

neurotic depression (inaczej:<br />

dysthymia, dysthymic<br />

disorder, depressive<br />

neurosis)<br />

neuroticism neurotyzm<br />

depresja nerwicowa, zaburzenie<br />

dystymiczne, dystymia<br />

neurotransmitter neuroprzekaźnik,<br />

neurostransmiter,<br />

neuromediator<br />

neutral neutralny<br />

nicotine nikotyna<br />

nicotinic receptor receptor nikotynowy<br />

night terrors (inaczej:<br />

sleep terror disorder, pavor<br />

nocturnus)<br />

lęki nocne<br />

nightmare koszmar senny<br />

nihilism nihilizm<br />

nihilistic delusion urojenie nihilistyczne<br />

nociceptor (inaczej: pain<br />

receptor)<br />

nocturia (inaczej: bedwetting)<br />

nocturnal nocny<br />

nocturnal emission polucja<br />

receptor bólowy<br />

moczenie nocne<br />

noise hałas, szum akustyczny<br />

nominal scale skala nominalna<br />

nominal variable zmienna nominalna<br />

Angielski słownik psychologii

nominalism nominalizm<br />

nomothetic nomotetyczny<br />

nonconformity nonkonformizm<br />

non-consumable alcohol alkohol niekonsumpcyjny<br />

non-parametric statistics statystyka nieparametryczna<br />

non-probability sample próba nieprobabilistyczna/<br />

nielosowa<br />

nonsense syllable sylaba bezsensowna<br />

non-significant variable zmienna nieistotna<br />

non-verbal communication komunikacja niewerbalna<br />

non-verbal intelligence inteligencja niewerbalna<br />

nootropic drug lek nootropowy<br />

noradrenaline (inaczej:<br />

norepinephrine)<br />

i innych nauk społecznych<br />

noradrenalina<br />

noradrenergic noradrenergiczny<br />

norm norma<br />

normal curve (inaczej:<br />

bell-shaped curve, Gaussian<br />

curve)<br />

normal distribution (inaczej:<br />

Gaussian distribution)<br />

krzywa normalna/dzwonowa,<br />

krzywa Gaussa<br />

rozkład normalny, rozkład<br />

Gaussa<br />

normative normatywny<br />

normothymic drug lek normotymiczny<br />

nose nos<br />

NREM sleep (non-rapid-eyemovement<br />

sleep; inaczej:<br />

synchronized sleep)<br />

sen głęboki<br />

nuclear family rodzina nuklearna<br />

nucleic acid kwas nukleinowy<br />

nucleotide nukleotyd<br />

nucleus jądro komórkowe<br />

null hypothesis hipoteza zerowa<br />

numerical rating scale skala numeryczna<br />

nymphomania nimfomania<br />

nymphomaniac nimfomanka<br />

75

76<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

O<br />

77

obedience posłuszeństwo<br />

obesity otyłość<br />

object constancy stałość przedmiotu<br />

object permanence stałość przedmiotu (w teorii J.<br />

Piageta)<br />

object relation relacja z obiektem<br />

object-choice wybór obiektu (w<br />

psychoanalizie)<br />

object-relations theory teoria relacji z obiektem<br />

observation obserwacja<br />

observational study obserwacja (jako technika<br />

badawcza)<br />

obsession obsesja<br />

obsessive obsesyjny<br />

obsessive-compulsive<br />

disorder (OCD; obsessivecompulsive<br />

neurosis,<br />

dawniej: anankastic<br />

neurosis)<br />

obsessive-compulsive<br />

personality disorder<br />

(dawniej: anankastic<br />

personality disorder)<br />

occupational interest<br />

inventory<br />

Occupational Personality<br />

Questionnaire (OPQ)<br />

78<br />

zaburzenie obsesyjnokompulsywne,<br />

nerwica natręctw,<br />

nerwica anankastyczna<br />

osobowość obsesyjnokompulsywna,<br />

osobowość<br />

anankastyczna<br />

kwestionariusz zainteresowań<br />

zawodowych<br />

Kwestionariusz Osobowości<br />

Zawodowej<br />

occupational psychology psychologia zarządzania<br />

occupational therapy terapia zajęciowa<br />

ocular oczny<br />

oculomotor nerve nerw okoruchowy<br />

odd dziwny<br />

odour woń (termin odnosi się do<br />

wszystkich woni, przyjemnych<br />

badź nieprzyjemnych)<br />

Oedipus complex kompleks Edypa<br />

oesophagus przełyk<br />

oestradiol estradiol<br />

oestrogen estrogen<br />

offence wykroczenie<br />

offender przestępca, sprawca, osoba<br />

popełniająca wykroczenie<br />

old age starość<br />

olfaction węch<br />

olfactory węchowy, olfaktoryczny<br />

olfactory cortex kora węchowa<br />

olfactory receptor receptor węchowy<br />

(olfaktoryczny)<br />

oligophrenia oligofrenia (termin przestarzały)<br />

onanism onanizm<br />

oncology onkologia<br />

oneiric oniryczny<br />

ontogeny (inaczej:<br />

ontogenesis)<br />

ontogeneza<br />

ontology ontologia<br />

open-ended question<br />

(inaczej: open question)<br />

pytanie otwarte<br />

openness to experience otwartość na doświadczenia (w<br />

Wielkiej Piątce)<br />

operant conditioning<br />

(inaczej: instrumental<br />

conditioning, respondent<br />

conditioning)<br />

warunkowanie instrumentalne<br />

(sprawcze)<br />

operational definition definicja operacyjna<br />

operationalism operacjonalizm<br />

ophthalmic okulistyczny<br />

ophthalmology okulistyka<br />

opiates opiaty<br />

opinion opinia<br />

opisthotonus łuk histeryczny, opistotonus<br />

opium opium<br />

opportunism oportunizm<br />

opportunity sample próba okolicznościowa<br />

optic optyczny<br />

optic nerve nerw wzrokowy<br />

optimism optymizm<br />

optimist optymista<br />

optimistic optymistyczny<br />

oral oralny, ustny<br />

oral character (inaczej: oral<br />

personality, oral-passive<br />

character)<br />

osobowość oralna<br />

oral stage faza oralna<br />

oral-aggressive character<br />

(inaczej: oral-aggressive<br />

personality)<br />

oral-sadistic phase (inaczej:<br />

oral-sadistic stage,<br />

cannibalistic stage)<br />

order (1) porządek<br />

order (2) kolejność<br />

order (3) rozkaz<br />

osobowość oralno-agresywna<br />

faza oralno-sadystyczna<br />

order (4) rząd (w biologii)<br />

ordinal scale skala porządkowa<br />

ordinal variable zmienna porządkowa<br />

organ narząd, organ<br />

organic organiczny<br />

organic affective disorder<br />

(inaczej: organic mood<br />

disorder)<br />

organiczne zaburzenie nastroju<br />

organic delusional disorder organiczne zaburzenie<br />

urojeniowe<br />

organic diseases of the<br />

central nervous system<br />

organiczne zmiany w OUN<br />

organic disorder zaburzenie organiczne<br />

Angielski słownik psychologii

organic psychosis psychoza organiczna<br />

organism organizm<br />

organizational psychology psychologia organizacji<br />

organized crime przestępczość zorganizowana<br />

orgasm orgazm<br />

orgasmic dysfunction<br />

(inaczej: orgasm disorder,<br />

orgasmic disorder)<br />

orientation orientacja<br />

orienting response (inaczej:<br />

orienting reaction, orienting<br />

reflex)<br />

orthography ortografia<br />

osmosis osmoza<br />

i innych nauk społecznych<br />

zaburzenie orgazmu<br />

odruch orientacyjny<br />

osmotic pressure ciśnienie osmotyczne<br />

ostracism ostracyzm<br />

Othello syndrome zespół Otella<br />

out-of-body experience doświadczenie poza ciałem,<br />

eksterioryzacja<br />

ovary jajnik<br />

overdose przedawkowanie<br />

overinterpretation nadinterpretacja<br />

overlearning przeuczenie<br />

overprotective nadopiekuńczy<br />

overprotectiveness nadopiekuńczość<br />

oversensitivity nadwrażliwość<br />

overvalued idea idea nadwartościowa<br />

ovulation owulacja<br />

oxytocin oksytocyna<br />

79

80<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

P<br />

81

pacifism pacyfizm<br />

paedophile (pedophile) pedofil<br />

paedophilia (pedophilia) pedofilia<br />

pain ból, cierpienie; bólowy<br />

pain receptor (inaczej:<br />

nociceptor)<br />

painful bolesny<br />

paired comparisons<br />

(inaczej: method of paired<br />

comparisons)<br />

82<br />

receptor bólowy<br />

metoda porównań parami<br />

paired-associate learning uczenie się par skojarzonych<br />

palpitation palpitacja<br />

palsy porażenie<br />

pancreas trzustka<br />

pandemic pandemia<br />

panel study badanie panelowe<br />

panic panika<br />

panic attack atak paniki<br />

panic disorder lęk napadowy, zespół lęku<br />

napadowego, zespół paniki,<br />

zespół lęku panicznego<br />

panpsychism panpsychizm<br />

pansexualism panseksualizm<br />

paradigm paradygmat<br />

paradox paradoks<br />

paradoxical paradoksalny<br />

paradoxical intention intencja paradoksalna<br />

paradoxical sleep (inaczej:<br />

rapid-eye-movement sleep,<br />

REM)<br />

parahallucination halucynoid<br />

paralexia paraleksja<br />

parallel równoległy<br />

sen paradoksalny, REM<br />

parallel processing przetwarzanie równoległe<br />

parallelism (inaczej:<br />

psychophysical parallelism)<br />

paralelizm<br />

paralogical thinking myślenie paralogiczne<br />

paralysis paraliż<br />

parameter parametr<br />

parametric statistics statystyka parametryczna<br />

paramimia paramimia<br />

paranoia paranoja<br />

paranoid paranoiczny, paranoidalny<br />

paranoid personality<br />

disorder<br />

osobowość paranoiczna<br />

paranoid reaction reakcja paranoiczna<br />

paranoid schizophrenia schizofrenia paranoidalna<br />

paraphilia (inaczej: sexual<br />

deviation, sexual preference<br />

disorder)<br />

parafilia, dewiacja seksualna,<br />

zaburzenie preferencji płciowych<br />

paraphonia parafonia<br />

paraphrenia parafrenia<br />

parapraxis (inaczej:<br />

motivated error, Freudian<br />

slip)<br />

czynność pomyłkowa,<br />

freudowska pomyłka<br />

parapsychology parapsychologia<br />

parasomnia parasomnia<br />

parasympathetic nervous<br />

system<br />

parent rodzic<br />

parental rodzicielski<br />

parental alienation<br />

syndrome<br />

przywspółczulny<br />

(parasympatyczny,<br />

cholinergiczny) układ nerwowy<br />

syndrom oddzielenia od jednego<br />

z rodziców, syndrom alienacji<br />

rodzicielskiej<br />

parental responsibility władza rodzicielska<br />

parental role rola rodzicielskia<br />

parenting mistakes błędy wychowawcze<br />

(w odniesieniu do błędów<br />

popełnianych przez rodziców)<br />

Parkinson’s disease choroba Parkinsona<br />

parkinsonism parkinsonizm<br />

partial correlation korelacja częściowa<br />

participant observation obserwacja uczestnicząca<br />

Pascal’s wager zakład Pascala<br />

passion pasja<br />

passive bierny<br />

passive aggression bierna agresja<br />

passive-aggressive bierno-agresywny<br />

passive-aggressive<br />

personality disorder<br />

(inaczej: negativistic<br />

personality disorder)<br />

osobowość bierno-agresywna<br />

(negatywistyczna)<br />

path analysis analiza ścieżek<br />

path diagram diagram ścieżkowy<br />

pathogenesis patogeneza<br />

pathogenic patogeniczny<br />

pathological fire-setting<br />

(inaczej: pyromania)<br />

piromania<br />

pathological gambling patologiczny hazard,<br />

uzależnienie od hazardu<br />

pathological lying (inaczej:<br />

pseudologia fantastica,<br />

mythomania)<br />

pathological stealing<br />

(inaczej: kleptomania)<br />

mitomania<br />

kleptomania<br />

pathology patologia<br />

patience cierpliwość<br />

patient (1) cierpliwy<br />

patient (2) pacjent<br />

patriarchal patriarchalny<br />

patriarchy patriarchat<br />

Angielski słownik psychologii

pattern wzór<br />

peak experience doświadczenie (doznanie)<br />

szczytowe<br />

Pearson chi-square test test chi kwadrat Pearsona<br />

pecking order porządek dziobania<br />

peculiarity dziwactwo<br />

pederast pederasta<br />

pederasty pederastia<br />

penetrate penetrować<br />

penetration penetracja<br />

penis penis<br />

penis envy zazdrość o penisa<br />

penitentiary psychology psychologia penitencjarna<br />

pepper spray gaz pieprzowy<br />

perceive spostrzegać<br />

perception percepcja, spostrzeganie<br />

perception disorder zaburzenie percepcji<br />

perceptual percepcyjny<br />

perceptual constancy stałość percepcyjna<br />

perceptual schema schemat percepcyjy<br />

performance (1) wykonanie<br />

performance (2) przedstawienie<br />

performance anxiety<br />

(inaczej: stage fright)<br />

periodization of<br />

development<br />

i innych nauk społecznych<br />

trema<br />

periodyzacja rozwoju<br />

peripheral nervous system obwodowy układ nerwowy<br />

peripheral vision widzenie peryferyjne<br />

peristalsis perystaltyka<br />

permissiveness permisywność<br />

persecutory delusion<br />

(inaczej: delusion of<br />

persecution)<br />

urojenie prześladowcze<br />

perseveration perseweracja<br />

persistent vegetative state stan wegetatywny<br />

person osoba<br />

persona persona<br />

personal osobowy, osobisty<br />

personal space przestrzeń osobista<br />

personal unconscious nieświadomość indywidualna (w<br />

teorii C.G.Junga)<br />

personality osobowość, osobowościowy<br />

personality disorder zaburzenie osobowości<br />

personality inventory kwestionariusz osobowości<br />

personality theory teoria osobowości<br />

personality trait cecha osobowości<br />

personification personifikacja<br />

personnel personel, kadra; personalny (w<br />

odniesieniu do personelu)<br />

personnel consultancy<br />

(inaczej: human resources<br />

consultancy)<br />

doradztwo personalne<br />

perspective perspektywa<br />

persuade przekonywać, perswadować<br />

persuasion przekonywanie, perswazja<br />

pervasive developmental<br />

disorder<br />

PET scan (positron emission<br />

tomography scan)<br />

peyote pejotl<br />

phallic falliczny<br />

globalne zaburzenie rozwoju<br />

pozytonowa emisyjna tomografia<br />

komputerowa<br />

phallic stage stadium falliczne<br />

phallus fallus<br />

phantom ache ból fantomowy<br />

phantom libm kończyna fantomowa<br />

phantom sensation czucie fantomowe<br />

pharmaceutical farmaceutyczny<br />

pharmaceutics farmaceutyka<br />

pharmacological castration kastracja farmakologiczna<br />

pharmacologist farmakolog<br />

pharmacology farmakologia<br />

pharmacomania farmakomania<br />

pharmacy (1) farmacja<br />

pharmacy (2) apteka<br />

phase faza<br />

phenomenology fenomenologia<br />

phenomenon (liczba mnoga:<br />

phenomena)<br />

zjawisko, fenomen<br />

phenothiazines fenotiaziny<br />

phenotype fenotyp<br />

phenylketonuria fenyloketonuria<br />

pheromone feromon<br />

philanthropist filantrop<br />

philanthropy filantropia<br />

philogenesis filogeneza<br />

philosophical filozoficzny<br />

philosophy filozofia<br />

phlegm flegma<br />

phlegmatic flegmatyk, flegmatyczny<br />

phlegmatism flegmatyzm<br />

phobia fobia<br />

phoneme fonem<br />

phonemics fonemika<br />

phonetic fonetyczny<br />

phonetics fonetyka<br />

83

phonological buffer store<br />

(inaczej: rehearsal buffer)<br />

84<br />

magazyn fonologiczny<br />

phonological loop pętla fonologiczna<br />

phonology fonologia<br />

photographic memory pamięć fotograficzna<br />

photoreceptor fotoreceptor<br />

phototherapy fototerapia<br />

phrase fraza<br />

phrenetic frenetyczny<br />

phrenology frenologia<br />

physical abuse (inaczej:<br />

physical violence)<br />

przemoc fizyczna<br />

physiognomy fizjonomia; fizjonomika<br />

physiological fizjologiczny<br />

physiology fizjologia<br />

pia mater opona miękka<br />

pie chart wykres kołowy<br />

pilot study badanie pilotażowe<br />

pious bogobojny<br />

pituitary gland przysadka mózgowa<br />

place of articulation miejsce artykulacji<br />

placebo placebo<br />

placenta łożysko<br />

planned comparison porównanie zaplanowane<br />

platitude frazes<br />

platonic love miłość platoniczna<br />

play zabawa<br />

player gracz<br />

pleasure centre ośrodek przyjemności<br />

pleasure principle zasada przyjemności<br />

poisoning zatrucie<br />

polemicize polemizować<br />

polemics polemika<br />

political correctness poprawność polityczna<br />

politics polityka<br />

pollster ankieter<br />

polyandry poliandria<br />

polygamy poligamia<br />

polygraph poligraf<br />

polygyny poliginia<br />

polysomnographic study badania polisomnograficzne<br />

polytomous variable zmienna politomiczna<br />

(wielowartościowa)<br />

pons most (część mózgu)<br />

population populacja<br />

pornography pornografia<br />

porphyria porfiria<br />

positive correlation korelacja dodatnia<br />

positive psychology psychologia pozytywna<br />

positivism pozytywizm<br />

postconventional morality moralność postkonwencjonalna<br />

posthypnotic suggestion sugestia pohipnotyczna<br />

postpartum blues (inaczej:<br />

postnatal blues)<br />

postpartum depression<br />

(inaczej: postnatal<br />

depression)<br />

post-schizophrenic<br />

depression<br />

post-traumatic stress<br />

disorder (PTSD)<br />

smutek poporodowy<br />

depresja poporodowa<br />

depresja poschizofreniczna<br />

zespół stresu pourazowego<br />

potty training trening czystości<br />

power moc, władza<br />

practical intelligence inteligencja praktyczna<br />

pragmatic pragmatyczny<br />

pragmatic love miłość pragmatyczna<br />

pragmatics pragmatyka<br />

pragmatism pragmatyzm<br />

preconscious przedświadomość,<br />

przedświadomy<br />

preconsciousness przedświadomość<br />

preconventional morality moralność przedkonwencjonalna<br />

predictive validity trafność predykcyjna<br />

predisposition predyspozycja<br />

prefrontal cortex kora przedczołowa<br />

pregnancy ciąża<br />

pregnant w ciąży<br />

prejudice uprzedzenie<br />

premature baby wcześniak<br />

premature ejaculation przedwczesny wytrysk<br />

prematurity wcześniactwo<br />

premeditation premedytacja<br />

premenstrual syndrome<br />

(PMS)<br />

zespół napięcia<br />

przedmiesiączkowego<br />

prenatal development rozwój/okres prenatalny<br />

prenatal environment środowisko prenatalne<br />

prenatal psychology psychologia prenatalna<br />

pre-operational stage stadium przedoperacyjne<br />

(w teorii J.Piageta)<br />

presentation prezentacja<br />

pressure presja<br />

pressure group grupa nacisku<br />

prestige prestiż<br />

prevention prewencja, profilaktyka<br />

Angielski słownik psychologii

preventive prewencyjny<br />

primacy effect efekt pierwszeństwa<br />

primal anxiety lęk pierwotny<br />

primary emotion emocja podstawowa<br />

primary identification identyfikacja pierwotna/<br />

podstawowa<br />

primary sexual<br />

characteristic<br />

i innych nauk społecznych<br />

pierwszorzędna cecha płciowa<br />

primates naczelne (rząd ssaków)<br />

priming torowanie<br />

primitive prymitywny<br />

prisoner’s dilemma dylemat więźnia<br />

prize nagroda<br />

proactive interference<br />

(inaczej: proactive<br />

inhibition)<br />

hamowanie proaktywne,<br />

interferencja proaktywna<br />

probability prawdopodobieństwo<br />

probability distribution rozkład prawdopodobieństwa<br />

problem problem<br />

problem solving rozwiązywanie problemów<br />

procedural knowledge wiedza proceduralna<br />

procedural memory pamięć proceduralna<br />

process proces<br />

processing speed prędkość przetwarzania<br />

procreation prokreacja<br />

profanation profanacja<br />

profane profan, profanować<br />

professional profesjonalny<br />

professionalism profesjonalizm<br />

proficiency biegłość<br />

proficient biegły (w czymś)<br />

profile profil<br />

profiling profilowanie<br />

profound mental<br />

retardation/learning<br />

disability<br />

upośledzenie umysłowe<br />

głębokie<br />

progesterone progesteron<br />

prognosis prognoza<br />

prognostic test test prognostyczny<br />

progressive relaxation relaksacja progresywna<br />

project projekt<br />

projection projekcja<br />

projective test test projekcyjny<br />

promiscuity promiskuizm<br />

propaganda propaganda<br />

propagation propagacja<br />

proprioception propriocepcja<br />

prosocial behaviour zachowanie prospołeczne<br />

prosopagnosia prosopagnozja<br />

prostate prostata<br />

protein białko<br />

prototype prototyp<br />

provocateur prowokator<br />

provocation prowokacja<br />

provoke prowokować<br />

proxemics proksemika<br />

proximal proksymalny<br />

proximodistal proksymodystalny<br />

pseudoconditioning pseudowarunkowanie<br />

pseudocyesis (inaczej:<br />

false pregnancy,<br />

pseudopregnancy, phantom<br />

pregnancy)<br />

pseudologia fantastica<br />

(inaczej: mythomania,<br />

pathological lying)<br />

ciąża rzekoma, ciąża urojona<br />

mitomania<br />

pseudologue mitoman<br />

psilocybin psylocybina<br />

psychasthenia psychastenia<br />

psyche (1) psyche<br />

psyche (2) psychika<br />

psychedelic psychodeliczny<br />

psychiatric psychiatryczny<br />

psychiatry psychiatria<br />

psychic (1; inaczej:<br />

psychical)<br />

psychiczny<br />

(w przeciwieństwie do<br />

fizycznego)<br />

psychic (2) nadnaturalny, nadprzyrodzony;<br />

medium (osoba mająca<br />

nadprzyrodzone zdolności)<br />

psychoactive (inaczej:<br />

psychotropic)<br />

psychoanaleptic drug<br />

(inaczej: stimulant drug,<br />

psychomotor stimulant,<br />

psychostimulant)<br />

psychoaktywny,<br />

psychotropowy<br />

stymulant,<br />

środek pobudzający,<br />

lek pobudzający<br />

psychoanalysis psychoanaliza<br />

psychoanalyst psychoanalityk<br />

psychoanalytic psychoanalityczny<br />

psychobiology psychobiologia<br />

psychodrama psychodrama<br />

psycholinguistics psycholingwistyka<br />

psychological psychologiczny<br />

psychological autopsy autopsja psychologiczna<br />

psychological dependence zależność psychiczna<br />

psychological diagnosis diagnoza psychologiczna<br />

psychological diagnostics diagnostyka psychologiczna<br />

psychological observation obserwacja psychologiczna<br />

psychological pillow poduszka katatoniczna<br />

85

psychological research<br />

techniques<br />

psychology psychologia<br />

86<br />

techniki badań psychologicznych<br />

psychology of creativity psychologia twórczości<br />

psychology of individual<br />

differences<br />

psychologia różnic<br />

indywidualnych<br />

psychology of music psychologia muzyki<br />

psychology of religion psychologia religii<br />

psychometrics psychometria<br />

psychomotor psychomotoryczny<br />

psychopath psychopata<br />

psychopathic psychopatyczny<br />

psychopathology psychopatologia<br />

psychopathy psychopatia<br />

psychophysiology psychofizjologia<br />

psychosexual development rozwój psychoseksualny<br />

psychosis psychoza<br />

psychosocial moratorium moratorium psychospołeczne<br />

psychosomatic psychosomatyczny<br />

psychosomatic disorder zaburzenie psychosomatyczne<br />

psychosurgery psychochirurgia<br />

psychoterapeutic psychoterapeutyczny<br />

psychoterapist psychoterapeuta<br />

psychotherapy psychoterapia<br />

psychotic psychotyczny<br />

psychotic decompensation dekompensacja psychotyczna<br />

psychotic depression depresja psychotyczna<br />

psychotic episode epizod psychotyczny<br />

psychotic reaction reakcja psychotyczna<br />

psychoticism psychotyczność (w teorii<br />

H. Eysencka)<br />

psychotropic (inaczej:<br />

psychoactive)<br />

psychotropic drug (inaczej:<br />

psychoactive drug)<br />

psychotropowy,<br />

psychoaktywny<br />

lek psychotropowy<br />

pubertal growth spurt skok pokwitaniowy<br />

puberty pokwitanie,<br />

dojrzewanie płciowe<br />

punishment kara<br />

pupil źrenica<br />

Pygmalion effect efekt Pigmaliona<br />

pyknic body type typ pykniczny, pyknik<br />

pyramidal cell komórka piramidowa<br />

pyramidal tract (inaczej:<br />

corticospinal tract)<br />

pyromania (inaczej:<br />

pathological fire-setting)<br />

układ piramidowy<br />

piromania<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

Q<br />

87

qualifications kwalifikacje<br />

qualify kwalifikować (się)<br />

qualitative research badania jakościowe<br />

qualitative variable zmienna jakościowa<br />

quantifier kwantyfikator<br />

88<br />

quantitative research badania ilościowe<br />

quantitative variable zmienna ilościowa<br />

questionnaire kwestionariusz, ankieta<br />

quota sample próba kwotowa<br />

quotient iloraz, stosunek, współczynnik<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

R<br />

89

acial discrimination dyskryminacja rasowa<br />

racial segregation segregacja rasowa<br />

racism rasizm<br />

racist rasista, rasistowski<br />

radical (1) radykalny<br />

radical (2) rodnik<br />

radicalism radykalizm<br />

random losowy, przypadkowy<br />

random sample próba losowa<br />

random sampling dobór losowy<br />

randomization randomizacja<br />

range zakres<br />

rank pozycja, stopień, ranga<br />

rape gwałt<br />

rapid eye movement (REM) szybkie ruchy gałek ocznych<br />

rapport porozumienie, więź, relacja<br />

(w odniesieniu do procesu<br />

budowania relacji, np. relacji<br />

terapeutycznej)<br />

rating scale skala szacunkowa<br />

ratio stosunek, proporcja<br />

ratio scale skala stosunkowa<br />

ratio variable zmienna ilorazowa,<br />

zmienna stosunkowa<br />

rational racjonalny<br />

rational choice theory teoria racjonalnego wyboru<br />

rational emotive behaviour<br />

therapy (REBT)<br />

rationalism racjonalizm<br />

rationality racjonalność<br />

rationalization racjonalizacja<br />

90<br />

terapia racjonalno-emotywna<br />

rationalize racjonalizować<br />

Raven’s Progressive<br />

Matrices<br />

raw score wynik surowy<br />

reactance reaktancja<br />

Matryce Progresywne Ravena<br />

reaction formation reakcja upozorowana, formacja<br />

reaktywna, formowanie reakcji,<br />

pozorowanie reakcji<br />

reaction time czas reakcji<br />

reactive attachment<br />

disorder<br />

reaktywne zaburzenie<br />

przywiązania, zaburzenie więzi<br />

reactive depression depresja reaktywna<br />

reactivity reaktywność<br />

readiness potential potencjał gotowości<br />

reading czytanie<br />

reading disorder zaburzenie czytania<br />

real rzeczywisty<br />

realism realizm<br />

reality rzeczywistość<br />

reality principle zasada rzeczywistości<br />

reason (1) powód, przyczyna<br />

reason (2) rozsądek<br />

reason (3) przekonywać, rozumować<br />

reasoning rozumowanie<br />

rebellion bunt<br />

rebirthing rodzaj terapii polegający<br />

na “powtórnym przeżyciu”<br />

własnych narodzin<br />

recall odpamiętywanie, odpamiętywać<br />

recency effect efekt świeżości<br />

receptor receptor<br />

recessive gene gen recesywny<br />

reciprocal altruism altruizm odwzajemniony<br />

recognition rozpoznanie, rozpoznawanie<br />

recognize rozpoznać, rozpoznawać<br />

reconstructive memory pamięć rekonstruktywna<br />

recovered memory wspomnienie odzyskane<br />

recruitment rekrutacja<br />

recurrent depression depresja nawracająca<br />

red blood cell (inaczej:<br />

erythrocyte)<br />

reductionism redukcjonizm<br />

krwinka czerwona, erytrocyt<br />

reductionist, reductionistic redukcjonistyczny<br />

reductive interpretation interpretacja redukcyjna<br />

(w teorii C. G. Junga)<br />

reference group grupa odniesienia<br />

reflection refleksja<br />

reflective refleksyjny<br />

reflectiveness refleksyjność<br />

reflex odruch, refleks<br />

refractory period faza refrakcji<br />

regeneration regeneracja<br />

register zapis, rejestr; rejestrować<br />

regression regresja<br />

regression analysis analiza regresji<br />

regression towards the<br />

mean<br />

regret żal, żałować<br />

regulator regulator<br />

regresja w kierunku wartości<br />

średniej<br />

rehab odwyk, odtrucie<br />

rehabilitate rehabilitować<br />

rehabilitation rehabilitacja, resocjalizacja,<br />

rewalidacja<br />

rehearsal buffer (inaczej:<br />

phonological buffer store)<br />

magazyn fonologiczny<br />

Angielski słownik psychologii

ehearse powtarzać w celu zapamiętania;<br />

ćwiczyć swoją rolę w<br />

przygotowaniu do występu<br />

reification reifikacja<br />

reify reifikować<br />

reincarnation reinkarnacja<br />

reinforce wzmacniać<br />

reinforcement wzmocnienie<br />

reinforcement schedule rozkład wzmocnień<br />

relapse nawrót choroby<br />

relationship relacja, związek<br />

relative (1) relatywny<br />

relative (2) krewny, członek rodziny<br />

relative deprivation relatywna deprywacja<br />

relativism relatywizm<br />

relaxation relaks, relaksacja<br />

releasing hormone hormon uwalniający<br />

reliability rzetelność<br />

reliability coefficient współczynnik rzetelności<br />

religion religia<br />

REM sleep (rapid-eyemovement<br />

sleep; inaczej:<br />

paradoxical sleep)<br />

remember (1) pamiętać<br />

i innych nauk społecznych<br />

REM, sen paradoksalny<br />

remember (2) przypominać sobie<br />

remembering (inaczej:<br />

recall)<br />

przypominanie<br />

remind przypominać<br />

reminiscence reminiscencja<br />

remorse poczucie winy<br />

re-offending recydywa<br />

repeated-measures analysis<br />

of variance<br />

analiza wariancji dla<br />

powtarzanych pomiarów<br />

repetition compulsion przymus powtarzania<br />

replication replikacja<br />

replication research badania replikacyjne<br />

represent reprezentować<br />

representation reprezentacja<br />

representative reprezentant,<br />

reprezentatywny<br />

representative sample próba reprezentatywna<br />

representativeness reprezentatywność<br />

repress wypierać, represjonować<br />

repression wyparcie, represja<br />

repressive represyjny<br />

reproduction reprodukcja; rozmnażanie<br />

reproductive memory pamięć reprodukcyjna<br />

research badania, badanie (w znaczeniu<br />

badań naukowych)<br />

research report raport z badań<br />

research technique technika badawcza<br />

resection resekcja<br />

resentment poczucie krzywdy<br />

residual schizophrenia schizofrenia rezydualna<br />

resistance opór<br />

resources zasoby, środki<br />

respiration respiracja, oddychanie<br />

respondent conditioning<br />

(inaczej: operant<br />

conditioning, instrumental<br />

conditioning)<br />

warunkowanie instrumentalne<br />

(sprawcze)<br />

response odpowiedź, reakcja<br />

result wynik, rezultat<br />

resuscitation reanimacja<br />

retarded (1) niedorozwinięty umysłowo,<br />

opóźniony w rozwoju<br />

(termin przestarzały, obecnie<br />

uznawany za bardzo obraźliwy)<br />

retarded (2) opóźniony<br />

reticular formation układ siatkowaty<br />

retina siatkówka<br />

retinol retinol<br />

retrieval wydobywanie/wydobycie,<br />

odzyskiwanie/odzyskanie<br />

retroactive association<br />

(inaczej: backward<br />

association)<br />

retroactive interference<br />

(inaczej: retroactive<br />

inhibition)<br />

kojarzenie retroaktywne<br />

hamowanie retroaktywne,<br />

interferencja retroaktywna<br />

retrograde amnesia amnezja wsteczna,<br />

retrograda<br />

retrospection retrospekcja<br />

retrospective retrospektywny<br />

retrovirus retrowirus<br />

revelation rewelacja, objawienie<br />

reversal odwrócenie, inwersja (także jako<br />

mechanizm obronny)<br />

reversible figure (inaczej:<br />

ambiguous figure)<br />

revision rewizja<br />

rhetoric retoryka<br />

rhetorical retoryczny<br />

rhythm rytm<br />

rhythmic, rhythmical rytmiczny<br />

ribosome rybosom<br />

riposte riposta<br />

risk ryzyko<br />

risky ryzykowny<br />

figura odwracalna<br />

(niejednoznaczna, wieloznaczna)<br />

rival rywal, rywalizować<br />

91

ivalry rywalizacja, współzawodnictwo<br />

RNA (ribonucleic acid) kwas rybonukleinowy<br />

Rogerian rogeriański (od nazwiska Carla<br />

Rogersa)<br />

92<br />

romantic love miłość romantyczna<br />

rule reguła, zasada; rządzić<br />

ruminating ruminowanie,<br />

myśli intruzywne<br />

rumour plotka, pogłoska<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

S<br />

93

sad smutny<br />

sadism sadyzm<br />

sadistic sadystyczny<br />

sadness smutek<br />

sadomasochism sadomasochizm<br />

sadomasochistic sadomasochistyczny<br />

safety behaviour zachowanie zabezpieczające<br />

sample próba<br />

sampling dobór próby<br />

sanguine sangwinik<br />

sanity poczytalność<br />

sapphism safizm, miłość lesbijska<br />

satyriasis satyriasis<br />

scale skala<br />

sceptic sceptyk<br />

sceptical sceptyczny<br />

scepticism sceptycyzm<br />

schema schemat<br />

scheme schemat (w teorii J. Piageta)<br />

schizoaffective disorder zaburzenie schizoafektywne<br />

schizoid personality disorder osobowość schizoidalna<br />

schizophasia (inaczej: word<br />

salad)<br />

schizophrenia schizofrenia<br />

94<br />

schizofazja, sałata słowna<br />

schizophrenogenic schizofrenogenny<br />

schizothymia schizotymia<br />

schizothymic schizotymik<br />

schizotypal personality<br />

disorder<br />

schizotypy schizotypia<br />

osobowość schizotypowa<br />

school difficulties trudności w nauce<br />

school maturity dojrzałość szkolna<br />

school phobia fobia szkolna<br />

science nauka<br />

scientific naukowy<br />

scopolamine skopolamina<br />

scopophilia, scoptophilia skopofilia<br />

screening test test weryfikacyjny<br />

scribble bazgrota<br />

script skrypt, skrypt poznawczy<br />

seasonal affective disorder<br />

(inaczej: seasonal mood<br />

disorder; SAD)<br />

depresja sezonowa (sezonowe<br />

zaburzenie afektywne, sezonowe<br />

zaburzenie nastroju)<br />

secondary reinforcement wzmocnienie wtórne<br />

secondary sexual<br />

characteristic<br />

drugorzędna cecha płciowa<br />

secretion sekrecja, wydzielanie<br />

sect sekta<br />

sedation sedacja, uspokojenie<br />

sedative środek uspokajający,<br />

sedatywny<br />

seduction theory teoria uwiedzenia<br />

seizure atak, napad (w przypadku<br />

konwulsji, epilepsji itp.)<br />

selection selekcja<br />

selective selektywny, wybiórczy<br />

selective (inaczej: specific)<br />

serotonin reuptake inhibitor<br />

(SSRI)<br />

selektywny inhibitor zwrotnego<br />

wychwytu serotoniny (SSRI)<br />

selective attention uwaga wybiórcza,<br />

selektywna<br />

self jaźń<br />

self-acceptance samoakceptacja<br />

self-actualization samorealizacja,<br />

samourzeczywistnianie,<br />

samoaktualizacja<br />

self-analysis samoanaliza<br />

self-consciousness samoświadomość<br />

self-control samokontrola<br />

self-defeating prophecy samozaprzeczające się<br />

proroctwo<br />

self-description samoopis<br />

self-destructive personality osobowość autodestrukcyjna<br />

self-efficacy samoskuteczność,<br />

własna skuteczność<br />

self-esteem (inaczej: selfevaluation)<br />

samoocena<br />

self-fulfilling prophecy samospełniające się proroctwo<br />

self-handicapping samoutrudnianie<br />

self-hypnosis (inaczej:<br />

autohypnosis)<br />

autohipnoza<br />

self-image obraz samego siebie<br />

selfish samolubny, egoistyczny<br />

self-knowledge samowiedza<br />

self-perception autopercepcja<br />

self-presentation autoprezentacja<br />

self-preservation instinct instynkt samozachowawczy<br />

self-schema schemat dotyczący własnej<br />

osoby<br />

self-selected sample próba złożona z ochotników<br />

semantic semantyczny<br />

semantic coding kodowanie semantyczne<br />

semantic differential dyferencjał semantyczny<br />

semantic memory pamięć semantyczna<br />

semantics semantyka<br />

semiology semiologia<br />

Angielski słownik psychologii

semiotics semiotyka<br />

senile dementia otępienie starcze, demencja<br />

starcza<br />

sensation wrażenie, doznanie, odczucie<br />

sense sens<br />

sense (1) zmysł<br />

sense (2) sens, znaczenie<br />

sense (3) poczucie<br />

sense (4) rozsądek<br />

sense (5) czuć, wyczuwać, przeczuwać<br />

(coś)<br />

sense organ narząd zmysłu<br />

sensibility wrażliwość<br />

sensible rozsądny, rozważny<br />

sensitive wrażliwy, wyczulony; poufny<br />

sensitivity wrażliwość<br />

sensitization sensytyzacja<br />

sensorimotor (sensorymotor)<br />

i innych nauk społecznych<br />

czuciowo-ruchowy<br />

(sensoryczno-motoryczny)<br />

sensorimotor stage stadium inteligencji sensoryczno<br />

- motorycznej<br />

sensory sensoryczny, zmysłowy<br />

(odnoszący się do zmysłów),<br />

czuciowy<br />

sensory cortex kora czuciowa (sensoryczna)<br />

sensory defect defekt sensoryczny<br />

sensory deprivation deprywacja sensoryczna<br />

sensory memory pamięć sensoryczna (pamięć<br />

ultrakrótkotrwała)<br />

sensory nerve nerw czuciowy<br />

sensory receptor receptor czuciowy<br />

sensory register (inaczej:<br />

sensory store)<br />

rejestr sensoryczny<br />

(magazyn sensoryczny)<br />

sensual zmysłowy (w odniesieniu do<br />

doznań zmysłowych)<br />

sensualism sensualizm<br />

sensuality zmysłowość (w odniesieniu do<br />

doznań zmysłowych)<br />

sentence sentencja<br />

sentence completion test test zdań niedokończonych<br />

separation separacja<br />

separation anxiety lęk separacyjny<br />

separation anxiety disorder separacyjne zaburzenie lękowe<br />

sequential study badania sekwencyjne<br />

serial seryjny, szeregowy<br />

serial processing przetwarzanie szeregowe<br />

serotonergic serotonergiczny<br />

serotonin serotonina<br />

severe mental retardation/<br />

learning disability<br />

upośledzenie umysłowe znaczne<br />

sex (1) seks<br />

sex (2) płeć biologiczna<br />

sex differences różnice płciowe, różnice między<br />

płciami<br />

sex hormone hormon plciowy<br />

sex therapy (sexual therapy) terapia seksualna<br />

sexism seksizm<br />

sexist seksistowski<br />

sexology seksuologia<br />

sexual seksualny, płciowy<br />

sexual abuse molestowanie/wykorzystywanie<br />

seksualne, przemoc seksualna<br />

sexual activity aktywność płciowa/seksualna<br />

sexual desire disorder zaburzenie popędu płciowego<br />

sexual discrimination dyskryminacja płciowa<br />

sexual dysfunction<br />

(disorder)<br />

sexual instinct (inaczej:<br />

sexual drive, sexual desire,<br />

sex instinct, sex drive)<br />

zaburzenie seksualne<br />

popęd płciowy/seksualny<br />

sexual maturity dojrzałość płciowa<br />

sexual orientation (inaczej:<br />

sexual preference)<br />

sexual preference disorder<br />

(inaczej: paraphilia, sexual<br />

deviation)<br />

orientacja seksualna<br />

zaburzenie preferencji<br />

płciowych, dewiacja seksualna,<br />

parafilia<br />

sexual response cycle cykl reakcji seksualnej<br />

sexual selection dobór płciowy<br />

sexuality seksualność<br />

sexually abuse/assault/<br />

harass/molest<br />

shadow cień<br />

molestować seksualnie<br />

shadowing cieniowanie<br />

shaman szaman<br />

shamanism szamanizm<br />

shame wstyd<br />

shape constancy stałość kształtu<br />

shaping kształtowanie; kształtowanie<br />

zachowania jako technika w<br />

warunkowaniu sprawczym<br />

shell shock (termin<br />

przestarzały)<br />

shock szok<br />

shock therapy (inaczej:<br />

electroconvulsive therapy)<br />

short temper (inaczej: quick<br />

temper)<br />

short-sightedness (inaczej:<br />

near-sightedness, myopia)<br />

short-term memory (inaczej:<br />

immediate memory)<br />

zespół stresu pourazowego<br />

terapia elektrowstrząsowa<br />

wybuchowość<br />

krótkowzroczność<br />

pamięć krótkotrwała<br />

95

short-term therapy terapia krótkoterminowa<br />

shy nieśmiały<br />

shyness nieśmiałość<br />

sibling rivalry współzawodnictwo między<br />

rodzeństwem<br />

siblings rodzeństwo<br />

side-effect efekt uboczny<br />

sign znak<br />

sign language język migowy<br />

signal sygnał<br />

signal detection theory teoria detekcji sygnałów<br />

significance istotność<br />

significance test test istotności<br />

significant znaczący<br />

significant other osoba znacząca, znaczący inny<br />

significant variable zmienna istotna<br />

similarity podobieństwo<br />

simulation symulacja<br />

simultaneous symultaniczny, jednoczesny,<br />

równoczesny<br />

sinectics synektyka<br />

single-blind study badanie z pojedynczą ślepą próbą<br />

sinusoidal sinusoidalny<br />

size constancy stałość rozmiaru<br />

skewness skośność/współczynnik<br />

skośności<br />

skill umiejętność<br />

skin skóra<br />

Skinner box skrzynka Skinnera<br />

slang slang<br />

sleep sen, spać<br />

sleep apnoea bezdech śródsenny<br />

sleep disorder zaburzenie snu<br />

sleep terror disorder<br />

(inaczej: night terrors, pavor<br />

nocturnus)<br />

96<br />

lęki nocne<br />

sleepless bezsenny<br />

sleepwalking (inaczej:<br />

noctambulation,<br />

somnambulism)<br />

slip of the tongue (inaczej:<br />

lapsus linguae)<br />

somnambulizm<br />

przejęzyczenie, lapsus<br />

slowness of thought spowolnienie myślenia<br />

small intestine jelito cienkie<br />

smell (1) woń, zapach; wydzielać woń,<br />

zapach<br />

smell (2) zmysł węchu; czuć węchem;<br />

węchowy<br />

smooth muscle mięsień gładki<br />

snob snob<br />

snobbery snobizm<br />

snownball sample próba dobrana metodą kuli<br />

śniegowej<br />

social age wiek społeczny<br />

social anthropology antropologia społeczna<br />

social anxiety disorder<br />

(inaczej: social phobia)<br />

fobia społeczna<br />

social approval aprobata społeczna<br />

social bond więź społeczna<br />

social class klasa społeczna<br />

social cognitive theory teoria poznania społecznego<br />

social comparisons porównania społeczne<br />

social dilemma dylemat społeczny<br />

social distance dystans społeczny<br />

social environment środowisko społeczne<br />

social exchange theory teoria wymiany społecznej<br />

social exclusion wykluczenie społeczne<br />

social facilitation facylitacja społeczna<br />

social group grupa społeczna<br />

social identity theory teoria tożsamości społecznej<br />

social immaturity niedojrzałość społeczna<br />

social indifference znieczulica społeczna<br />

social influence wpływ społeczny<br />

social intelligence inteligencja społeczna<br />

social learning społeczne uczenie się<br />

social loafing próżniactwo społeczne<br />

social maladjustment<br />

(inaczej: social<br />

maladaptation)<br />

nieprzystosowanie społeczne<br />

social maturity dojrzałość społeczna<br />

social perception percepcja społeczna,<br />

spostrzeganie społeczne<br />

social phobia (inaczej: social<br />

anxiety disorder)<br />

fobia społeczna<br />

social position pozycja społeczna<br />

social psychology psychologia społeczna<br />

social role rola społeczna<br />

social sanction sankcja społeczna<br />

social situation sytuacja społeczna<br />

social skills training trening umiejętności<br />

społecznych<br />

social status status społeczny<br />

social stratification stratyfikacja społeczna,<br />

uwarstwienie społeczne<br />

social transmission przekaz społeczny<br />

socialization socjalizacja, uspołecznienie<br />

socialize (1) socjalizować, uspołecznić (także<br />

w znaczeniu związanym z<br />

ideologią socjalizmu)<br />

Angielski słownik psychologii

socialize (2) spotykać się ze znajomymi, brać<br />

udział w imprezach, spotkaniach<br />

itp. (użycie potoczne)<br />

sociobiology socjobiologia<br />

sociogram socjogram<br />

sociolinguistics socjolingwistyka<br />

sociology socjologia<br />

sociometry socjometria<br />

sociopath socjopata<br />

sociopathic socjopatyczny<br />

sociopathy socjopatia<br />

sociotherapy socjoterapia<br />

sodomy sodomia<br />

soft drug miękki narkotyk<br />

soma soma<br />

somaesthesis somestezja<br />

somatic somatyczny<br />

somatic delusion urojenie somatyczne<br />

somatic nervous system somatyczny układ nerwowy<br />

somatization somatyzacja<br />

somatization disorder zaburzenie somatyzacyjne<br />

somatize somatyzować<br />

somatoform disorder zaburzenie somatoformiczne<br />

somatosensory cortex kora somatosensoryczna<br />

somatotonic somatotonik<br />

somatotype somatotyp<br />

somnambulism<br />

(inaczej: sleepwalking,<br />

noctambulation)<br />

i innych nauk społecznych<br />

somnambulizm<br />

sophisticated wyrafinowany<br />

soul dusza<br />

sound dźwięk<br />

spasm spazm<br />

spasmodic spazmatyczny<br />

spastic spastyczny<br />

spatial przestrzenny<br />

Spearman rank correlation<br />

coefficient<br />

współczynnik korelacji rang<br />

Spearmana<br />

special school szkoła specjalna<br />

species (liczba mnoga:<br />

species)<br />

gatunek<br />

speciesism szowinizm gatunkowy<br />

specific specyficzny<br />

specific developmental<br />

disorder<br />

specific phobia (inaczej:<br />

simple phobia)<br />

fragmentaryczne zaburzenie<br />

rozwoju<br />

fobia specyficzna<br />

spectrum spektrum; widmo (w fizyce)<br />

speech mowa<br />

speech function funkcja mowy<br />

spinal canal kanał kręgowy<br />

spinal cord rdzeń kręgowy<br />

spiritualism spirytualizm<br />

spite złośliwość<br />

spiteful złośliwy<br />

split personality (inaczej:<br />

dissociative identity<br />

disorder, multiple<br />

personality disorder)<br />

split-brain (inaczej:<br />

commissurotomy,<br />

commissurectomy)<br />

osobowość wieloraka<br />

(naprzemienna, mnoga),<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

tożsamości<br />

rozszczepienie mózgu,<br />

komisurotomia<br />

split-half reliability rzetelność połówkowa<br />

spontaneous remission spontaniczna remisja<br />

(wyzdrowienie)<br />

sport psychology psychologia sportu<br />

spouse abuse znęcanie się nad małżonkiem,<br />

przemoc domowa<br />

stability stabilność<br />

stage fright (inaczej:<br />

performance anxiety)<br />

trema<br />

stages of moral development stadia rozwoju moralnego<br />

stalker osoba dopuszczająca się<br />

stalkingu<br />

stalking stalking, nękanie<br />

standard deviation odchylenie standardowe<br />

standard error błąd standardowy<br />

standard score wynik standardowy<br />

standardize standaryzować<br />

standardized wystandaryzoway<br />

Stanford-Binet intelligence<br />

scale<br />

state stan<br />

skala inteligencji Stanforda-<br />

Bineta<br />

state-dependent learning uczenie się zależne od stanu<br />

state-dependent memory pamięć zależna od stanu<br />

statistic statystyka (w znaczeniu<br />

pojedynczej statystyki)<br />

statistical inference<br />

(inaczej: inferential<br />

statistics)<br />

wnioskowanie statystyczne<br />

statistical power moc statystyczna<br />

statistical significance istotność statystyczna różnic,<br />

istotność statystyczna, poziom<br />

istotności<br />

statistically significant istotny statystycznie<br />

statistics statystyka (jako nauka)<br />

status epilepticus stan padaczkowy<br />

stem cell komórka macierzysta<br />

sten score wynik stenowy<br />

stereotype stereotyp<br />

97

stereotyped movements ruchy stereotypowe<br />

stereotypical stereotypowy<br />

stereotyping stereotypizowanie<br />

steroid hormone hormon sterydowy<br />

(steroidowy)<br />

stigma stygmat, piętno<br />

stigmatization stygmatyzacja, piętnowanie<br />

stigmatize stygmatyzować, piętnować<br />

stimulant drug (inaczej:<br />

psychoanaleptic drug,<br />

psychomotor stimulant,<br />

psychostimulant)<br />

98<br />

stymulant,<br />

środek pobudzający,<br />

lek pobudzający<br />

stimulation stymulacja<br />

stimulus (liczba mnoga:<br />

stimuli)<br />

bodziec<br />

stimulus generalization generalizacja bodźca<br />

stochastic stochastyczny<br />

Stockholm syndrome syndrom sztokholmski<br />

stomach żołądek<br />

stoned naćpany, upalony (termin<br />

potoczny na określenie<br />

osoby będącej pod wpływem<br />

narkotyku)<br />

storgic love miłość storgiczna<br />

strabismus zez<br />

straitjacket kaftan bezpieczeństwa<br />

strategic strategiczny<br />

strategist strateg<br />

strategy strategia<br />

stream of consciousness strumień świadomości<br />

stress (1) stres<br />

stress (2) akcent<br />

stressor stresor<br />

striped muscle (inaczej:<br />

striated muscle, voluntary<br />

muscle)<br />

stroboscope stroboskop<br />

stroboscopic stroboskopowy<br />

stroke (inaczej:<br />

cerebrovascular accident)<br />

mięsień poprzecznie prążkowany<br />

udar mózgu<br />

Stroop effect efekt Stroopa<br />

structuralism strukturalizm<br />

structuralist strukturalistyczny<br />

structure struktura<br />

structured interview wywiad ustrukturalizowany<br />

Student’s t test test t Studenta<br />

study badanie (w znaczeniu badań<br />

naukowych); studiować<br />

stupor stupor, osłupienie<br />

stutter jąkać się, jąkanie<br />

stuttering (inaczej:<br />

stammering)<br />

jąkanie<br />

subconscious podświadomość, podświadomy<br />

subconsciousness podświadomość<br />

subcortical podkorowy<br />

subculture subkultura<br />

subject (1) przedmiot badania, uczestnik<br />

badania/eksperymentu<br />

subject (2) podmiot<br />

subjective subiektywny<br />

subjective self ja subiektywne<br />

subjectivism subiektywizm<br />

sublimation sublimacja<br />

subliminal (inaczej:<br />

subthreshold)<br />

podprogowy<br />

subliminal perception spostrzeganie podprogowe<br />

subliminally podprogowo<br />

submission submisja<br />

submissive submisywny, uległy<br />

submissiveness uległość<br />

substance abuse (inaczej:<br />

substance misuse)<br />

nadużywanie substancji<br />

psychoaktywnych, toksykomania<br />

substance dependence uzależnienie od substancji<br />

psychoaktywnych<br />

substance withdrawal<br />

delirium<br />

majaczenie będące skutkiem<br />

odstawienia substancji<br />

psychoaktywnej (delirium)<br />

substance-induced disorder zaburzenie spowodowane<br />

używaniem substancji<br />

psychoaktywnych<br />

substance-related disorder zaburzenie związane z<br />

używaniem substancji<br />

psychoaktywnych<br />

substitution substytucja<br />

subvocal rehearsal loop<br />

(inaczej: articulatory loop,<br />

articulatory store)<br />

pętla artykulacyjna, magazyn<br />

artykulacyjny<br />

successive reproduction sukcesywne powtarzanie<br />

suffer cierpieć<br />

suggestibility sugestybilność, podatność na<br />

sugestię<br />

suggestible sugestybilny, podatny na<br />

sugestię<br />

suggestion sugestia<br />

suggestiveness sugestywność<br />

suicidal samobójczy<br />

suicide samobójstwo<br />

sum suma<br />

sum of squares suma kwadratów<br />

superego superego<br />

Angielski słownik psychologii

superior wyższy, lepszy, będący ponad;<br />

wyższy rangą/stanowiskiem,<br />

przełożony<br />

superiority complex kompleks wyższości<br />

superstition przesąd<br />

supervision superwizja<br />

suppress tłumić<br />

suppression tłumienie<br />

suppressor variable zmienna tłumiąca<br />

surface structure struktura powierzchniowa (w<br />

teorii języka)<br />

survey ankieta, badanie ankietowe<br />

survey research badania sondażowe<br />

/surveyowe<br />

survival of the fittest przetrwanie najlepiej<br />

przystosowanego<br />

survivor syndrome syndrom osoby ocalałej<br />

suspect podejrzany<br />

SWOT analysis analiza SWOT: analiza mocnych<br />

i słabych stron, możliwości oraz<br />

zagrożeń<br />

symbiosis symbioza<br />

symbiotic symbiotyczny<br />

symbol symbol<br />

symbolic interactionism symboliczny interakcjonizm<br />

symbolization symbolizacja<br />

i innych nauk społecznych<br />

symmetry law prawo symetrii<br />

sympathetic nervous system współczulny (sympatyczny,<br />

adrenergiczny) układ nerwowy<br />

sympathy współczucie<br />

symptom objaw, symptom<br />

symptomatic symptomatyczny<br />

symptomatology symptomatologia<br />

synaesthesia synestezja<br />

synapse synapsa<br />

synaptic synaptyczny<br />

synaptic potential potencjał synaptyczny<br />

synaptic transmission przekaźnictwo synaptyczne<br />

syncretism synkretyzm<br />

syndrome syndrom, zespół<br />

syndromology syndromologia<br />

synkinesis współruch, przyruch,<br />

synkinezja<br />

synonym synonim<br />

synthesis synteza<br />

synthetic syntetyczny<br />

syntony syntonia<br />

systematic desensitization systematyczna desensytyzacja<br />

systems theory teoria systemów<br />

99

100<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

T<br />

101

t test test t<br />

taboo tabu<br />

tactics taktyka<br />

tactile (inaczej: tactual) dotykowy<br />

tactor (inaczej: touch<br />

receptor)<br />

102<br />

receptor dotykowy<br />

talent talent, uzdolnienie<br />

tantrum (inaczej: temper<br />

tantrum)<br />

target cel<br />

wybuch złości<br />

taste (1) smak; próbować, smakować<br />

taste (2; inaczej: gustation) zmysł smaku<br />

taste bud kubek smakowy<br />

tasting degustacja<br />

TAT (Thematic<br />

Apperception Test)<br />

taxonomy taksonomia<br />

tear gas (inaczej:<br />

lacrimator)<br />

Test Apercepcji Tematycznej<br />

gaz powodujący łzawienie,<br />

lakrymator<br />

teenage rebellion bunt młodzieńczy<br />

telegraphic speech mowa telegraficzna<br />

telencephalon kresomózgowie<br />

telepathy telepatia<br />

telereceptor telereceptor<br />

temperament temperament<br />

temple (1) skroń<br />

temple (2) świątynia<br />

temporal bone kość skroniowa<br />

temporal lobe płat skroniowy<br />

tendency tendencja<br />

tense spięty, napięty<br />

tension napięcie<br />

tension headache napięciowy ból głowy<br />

teratogen teratogen<br />

territorial terytorialny<br />

territoriality terytorialność<br />

terror terror<br />

terrorism terroryzm<br />

terrorist terrorysta, terrorystyczny<br />

test test<br />

test battery bateria testów<br />

test bias stronniczość testu<br />

test item pozycja testowa<br />

test reliability rzetelność testu<br />

test standardization standardyzacja (normalizacja)<br />

testu<br />

test validity trafność testu<br />

testosterone testosteron<br />

test-retest reliability rzetelność test-retest<br />

thalamus wzgórze (część mózgu)<br />

thanatophobia tanatofobia,<br />

lęk przed śmiercią<br />

The Sixteen Personality<br />

Factor Questionnaire (16PF)<br />

kwestionariusz osobowości<br />

Cattella<br />

thematic play zabawa tematyczna<br />

theology teologia<br />

theoretical teoretyczny<br />

theoretical research<br />

(inaczej: basic research)<br />

badania teoretyczne<br />

theoretical variable zmienna teoretyczna<br />

theoretician, theorist teoretyk<br />

theory teoria<br />

therapeutic terapeutyczny<br />

therapeutic alliance<br />

(inaczej: therapeutic<br />

relationship)<br />

therapist terapeuta<br />

therapy terapia<br />

przymierze terapeutyczne,<br />

sojusz terapeutyczny<br />

thermoregulation termoregulacja<br />

think myśleć<br />

thinking myślenie<br />

thirst pragnienie (w znaczeniu bycia<br />

spragnionym)<br />

thought myśl, myślowy<br />

thought blocking otamowanie myślenia<br />

thought disorder zaburzenie myślenia<br />

thought echo echo myśli<br />

threshold próg<br />

360-degree feedback ocena 360 stopni<br />

thymine tymina<br />

thyroid gland tarczyca<br />

thyroxine tyroksyna<br />

tic tik<br />

timbre tembr, barwa dźwięku<br />

tip-of-the-tongue<br />

phenomenon<br />

tiredness zmęczenie<br />

zjawisko “na końcu języka”<br />

token economy ekonomia żetonowa<br />

tolerance tolerancja<br />

tolerant tolerancyjny<br />

tolerate tolerować<br />

tone ton<br />

tongue język<br />

tonus (inaczej: muscle tone) tonus, napięcie mięśniowe<br />

top-down attention uwaga dowolna<br />

Angielski słownik psychologii

top-down processing przetwarzanie odgórne<br />

topography topografia<br />

totalitarian totalitarny<br />

totalitarianism totalitaryzm<br />

totem totem<br />

touch dotyk, zmysł dotyku<br />

Tourette’s disorder (inaczej:<br />

Tourette’s syndrome)<br />

i innych nauk społecznych<br />

zespół Tourette’a<br />

Tower of Hanoi wieża z Hanoi<br />

toxic toksyczny<br />

toxicity toksyczność<br />

toxin toksyna<br />

tradition tradycja<br />

tragic tragiczny<br />

tragism tragizm<br />

trait cecha<br />

trance trans<br />

tranquillizer trankwilizator,<br />

lek uspokajający<br />

transactional analysis analiza transakcyjna<br />

transcendental transcendentalny<br />

transcendental meditation medytacja transcendentalna<br />

transcription transkrypcja<br />

transference przeniesienie<br />

transference neurosis nerwica przeniesieniowa<br />

transformation transformacja, przekształcenie<br />

transfusion transfuzja<br />

transgenderism transgenderyzm<br />

transgenic transgeniczny<br />

transient krótkotrwały<br />

transmission przekaz<br />

transmitter przekaźnik<br />

transplantation transplantacja<br />

transsexual transseksualny,<br />

osoba transseksualna<br />

transsexualism transseksualizm<br />

transvestite (inaczej: crossdresser)<br />

transvestitism (inaczej:<br />

cross-dressing)<br />

transwestyta<br />

trauma trauma<br />

transwestytyzm<br />

traumatic traumatyczny<br />

traumatize traumatyzować<br />

treatment leczenie<br />

tremor drgawki<br />

trial (1) próba (w znaczeniu badania,<br />

sprawdzianu)<br />

trial (2) proces sądowy<br />

triarchic theory of<br />

intelligence<br />

triarchiczna teoria inteligencji<br />

Sternberga<br />

trichotillomania trichotillomania<br />

tricyclic antidepressant trójpierścieniowy lek<br />

przeciwdepresyjny<br />

trisomy trisomia<br />

Turner’s syndrome zespół Turnera<br />

twin study badania z udziałem bliźniąt<br />

twins bliźnięta<br />

two-parent family rodzina pełna<br />

tympanic membrane<br />

(inaczej: eardrum)<br />

błona bębenkowa<br />

type typ, rodzaj<br />

typology typologia<br />

tyrosine tyrozyna<br />

103

104<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

U<br />

105

ultra-short term memory<br />

(inaczej: sensory memory)<br />

uncertain niepewny<br />

uncertainty niepewność<br />

unconditional (inaczej:<br />

unconditioned)<br />

unconditional<br />

(unconditioned) reflex<br />

unconditional<br />

(unconditioned) response<br />

unconditional<br />

(unconditioned) stimulus<br />

106<br />

pamięć ultrakrótkotrwała/<br />

sensoryczna<br />

bezwarunkowy<br />

odruch bezwarunkowy<br />

reakcja bezwarunkowa<br />

bodziec bezwarunkowy<br />

unconscious nieświadomość, nieświadomy<br />

unconsciousness nieświadomość<br />

understand rozumieć<br />

understanding rozumienie<br />

undifferentiated<br />

schizophrenia<br />

schizofrenia niezróżnicowana<br />

undoing anulowanie (mechanizm obrony)<br />

unemployed bezrobotny<br />

unemployment bezrobocie<br />

unilateral jednostronny<br />

unipolar depression depresja jednobiegunowa,<br />

choroba afektywna<br />

jednobiegunowa<br />

unobtrusive measure techniki nieinwazyjne (rodzaj<br />

technik badawczych w naukach<br />

społecznych)<br />

unrealistic optimism nierealistyczny optymizm<br />

upbringing wychowanie<br />

urban legend miejska legenda<br />

urophilia<br />

(inaczej: urolagnia)<br />

urofilia<br />

uterus macica<br />

utility użyteczność<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

V<br />

107

vagina pochwa<br />

vaginal pochwowy<br />

vaginismus pochwica<br />

valid (1) ważny (w odniesieniu do okresu<br />

ważności)<br />

valid (2) istotny, uzasadniony<br />

validation walidacja<br />

validity trafność (w psychometrii)<br />

validity coefficient współczynnik trafności<br />

value wartość<br />

variability zmienność (w psychometrii)<br />

variable zmienna<br />

variance wariancja<br />

variety (1) rożnorodność<br />

variety (2) odmiana (kategoria<br />

systematyczna w biologii)<br />

vascular naczyniowy<br />

vasopressin (inaczej:<br />

antidiuretic hormone, ADH)<br />

veganism weganizm<br />

108<br />

wazopresyna, hormon<br />

antydiuretyczny<br />

vegetarianism wegetarianizm<br />

velocity prędkość<br />

verbal słowny, werbalny<br />

verbal analogies analogie słowne<br />

verbal expression ekspresja słowna/werbalna<br />

verbal intelligence inteligencja werbalna<br />

verbalization werbalizacja<br />

vertebrate kręgowiec<br />

vertigo zawroty głowy<br />

vestibular system układ przedsionkowy<br />

vestibule przedsionek<br />

vestibulocochlear nerve nerw przedsionkowo-ślimakowy<br />

vestibulo-ocular reflex odruch przedsionkowo-oczny<br />

vibration wibracja<br />

victim ofiara<br />

victimization wiktymizacja<br />

victimology wiktymologia<br />

vigilance czujność<br />

violence przemoc<br />

virtual reality wirtualna rzeczywistość<br />

virus wirus<br />

viscera (liczba pojedyncza:<br />

viscus)<br />

trzewia, wnętrzności<br />

vision (1) wzrok, widzenie, zmysł wzroku<br />

vision (2) wizja<br />

visual wzrokowy<br />

visual acuity ostrość wzroku<br />

visual cliff urwisko wzrokowe<br />

visual cortex kora wzrokowa<br />

visual field (inaczej: field of<br />

vision)<br />

pole wzrokowe<br />

visual hallucinosis halucynoza wzrokowa<br />

visual illusion (inaczej:<br />

optical illusion)<br />

złudzenie wzrokowe<br />

visual impairment wada wzroku<br />

visual receptor receptor wzrokowy<br />

visualizer wzrokowiec<br />

vitamin witamina<br />

vocal głosowy, wokalny<br />

vocalization wokalizacja<br />

vocational zawodowy<br />

vocational aptitude test test predyspozycji zawodowych<br />

voice box (inaczej: larynx) krtań<br />

volume (1) głośność<br />

volume (2) objętość<br />

volunteer ochotnik, wolontariusz<br />

voodoo voodoo<br />

voyeurism podglądactwo, voyeuryzm<br />

vulgar wulgarny<br />

vulgarism, vulgarity wulgaryzm<br />

vulnerable narażony na skrzywdzenie,<br />

bezbronny<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

W<br />

109

wakefulness czuwanie<br />

weapon focus koncentracja na broni (w<br />

psychologii zeznań świadków)<br />

weariness znużenie<br />

Wechsler Adult Intelligence<br />

Scale (WAIS)<br />

Wechsler Intelligence Scale<br />

for Childern (WISC)<br />

110<br />

Skala Inteligencji Wechslera dla<br />

Dorosłych<br />

Skala Inteligencji Wechslera dla<br />

Dzieci<br />

weight loss spadek/utrata wagi<br />

well-defined problem<br />

(inaczej: well-structured<br />

problem)<br />

Wernicke-Korsakoff<br />

syndrome<br />

white blood cell (inaczej:<br />

leucocyte)<br />

white matter istota biała<br />

white noise biały szum<br />

will wola<br />

problem dobrze zdefiniowany<br />

zespół Wernickego-Korsakowa<br />

leukocyt, krwinka biała<br />

will to power wola mocy (w teorii A. Adlera)<br />

wisdom mądrość<br />

wise mądry<br />

wish fulfilment zaspokojenie pragnienia<br />

wishful thinking myślenie życzeniowe<br />

withdrawal syndrome<br />

(inaczej: abstinence<br />

syndrome)<br />

witness świadek<br />

word salad (inaczej:<br />

schizophasia)<br />

zespół abstynencyjny, syndrom<br />

odstawienia<br />

sałata słowna, schizofazja<br />

word-association test test skojarzeń słownych<br />

work psychology psychologia pracy<br />

working memory pamięć robocza<br />

working through przepracowywanie problemu<br />

world view światopogląd<br />

writing pismo, pisanie<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

X<br />

111

xenophobia ksenofobia xenophobic ksenofobiczny<br />

112<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

Y<br />

113

yield ulegać<br />

yielding uleganie<br />

yoga joga<br />

114<br />

youth młodzież<br />

youthful idealism idealizm młodzieńczy<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

Z<br />

115

zone of proximal<br />

development<br />

zoophilia zoofilia<br />

116<br />

strefa najbliższego rozwoju<br />

zygote zygota<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

część<br />

POLSKO-<br />

ANGIELSKA<br />

117

118<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

A<br />

119

abazja abasia<br />

abderyta abderite<br />

aberracja aberration<br />

aberracja chromosomalna chromosomal aberration<br />

ablucja ablution<br />

abnegacja abnegation, self-denial<br />

abnegat abnegator<br />

abominacja abomination<br />

aborcja abortion<br />

absencja absence<br />

absorbować to absorb<br />

absorpcja absorption<br />

abstrakcja abstraction<br />

abstrakcyjny abstract<br />

abstrakt abstraction, abstract<br />

abstynencja abstinence<br />

abstynent abstrainer<br />

abulia abulia<br />

acefaliczny acephalous<br />

acetylocholina acetylcholine<br />

achromatopsja achromatopsia<br />

achromatyczny achromatic<br />

achromatyzm achromatism<br />

adaptacja adaptation<br />

adaptacja słuchowa auditory adaptation<br />

adaptor adaptor<br />

adaptować (się) to adapt<br />

addytywność additivity<br />

addytywny additive<br />

adenina adenine<br />

admiracja admiration<br />

admirować to admire<br />

adolescencja (inaczej: okres<br />

dojrzewania)<br />

120<br />

adolescence<br />

adolescent adolescent<br />

adopcja adoption<br />

adoptować to adopt<br />

adoracja adoration<br />

adorować to adore<br />

adrenalina adrenaline<br />

adrenergiczny adrenergic<br />

aerofagia aerophagia<br />

afagia aphagia<br />

afazja aphasia<br />

afekt affect<br />

afekt patologiczny abnormal affect<br />

afektywny affective<br />

afiliacja affiliation<br />

afiliacyjny affiliative<br />

afirmacja affirmation<br />

afirmować to affirm<br />

afonia aphonia<br />

aforystyczny aphoristic<br />

aforyzm aphorism<br />

afrodyzjak aphrodisiac<br />

ageuzja ageusia<br />

agnozja agnosia<br />

agonia agony<br />

agonista agonist<br />

agorafobia agoraphobia<br />

agrafia agraphia<br />

agramatyzm agrammatism<br />

agrawacja aggravation<br />

agresja aggression<br />

agresja przemieszczona displaced aggression<br />

agresywność aggressiveness<br />

agrypnia agrypnia<br />

AIDS (zespół nabytego<br />

upośledzenia odporności)<br />

akalkulia acalculia<br />

akatyzja akathisia<br />

AIDS (acquired immune<br />

deficiency syndrome)<br />

akceleracja acceleration<br />

akceleracja rozwoju acceleration of development<br />

akcent accent<br />

akceptacja acceptance<br />

akinezja akinesia<br />

akomodacja accommodation<br />

akromegalia acromegaly<br />

aksjologia axiology<br />

aksjomat axiom<br />

akson (inaczej: neuryt) axon, nerve fibre<br />

akt act<br />

aktualizacja actualization<br />

aktywacja activation<br />

aktywizacja activisation<br />

aktywność activity<br />

aktywność ludyczna ludic activity<br />

aktywność motoryczna motor activity<br />

aktywność płciowa<br />

(seksualna)<br />

sexual activity<br />

aktywność twórcza creative activity<br />

Angielski słownik psychologii

aktywny active<br />

aktywować to activate<br />

akumulacja accumulation<br />

akupunktura acupuncture<br />

akustyczny acoustic<br />

alalia alalia<br />

alarm alarm<br />

aleksytymia alexithymia<br />

alergia allergy<br />

algorytm algorithm<br />

alibi alibi<br />

alienacja alienation<br />

alkaloid alkaloid<br />

alkohol alcohol<br />

alkohol metylowy methyl alcohol<br />

alkohol niekonsumpcyjny non-consumable alcohol<br />

alkoholik alcoholic<br />

alkoholizm alcoholism, alcohol dependence<br />

alogia alogia<br />

alogiczny alogical<br />

alternatywny alternative<br />

altruistyczny altruistic<br />

altruizm altruism<br />

altruizm odwzajemniony reciprocal altruism<br />

aluzja allusion<br />

aluzyjny allusive<br />

ambitendencja ambitendence<br />

ambitendentny ambitendent<br />

ambiwalencja ambivalence<br />

ambiwalentny ambivalent<br />

amencja (inaczej:splątanie) mental confusion<br />

amenorrhea (inaczej:<br />

zatrzymanie<br />

miesiączkowania, brak<br />

miesiączki)<br />

i innych nauk społecznych<br />

amenorrhoea<br />

amfetamina amphetamine<br />

amimia amimia<br />

amina biogeniczna biogenic amine<br />

amnezja amnesia<br />

amnezja dysocjacyjna dissociative amnesia<br />

amnezja dziecięca childhood amnesia,<br />

infantile amnesia<br />

amnezja hipnotyczna<br />

(posthipnotyczna)<br />

amnezja następcza (inaczej:<br />

amnezja postępowa,<br />

anterograda)<br />

amnezja wsteczna (inaczej:<br />

retrograda)<br />

hypnotic amnesia,<br />

posthypnotic amnesia<br />

anterograde amnesia<br />

retrograde amnesia<br />

amnezja wybiórcza (inaczej:<br />

amnezja epizodyczna)<br />

catathymic amnesia, episodic<br />

amnesia, lacunar amnesia<br />

amok frenzy (termin potoczny)<br />

amoralny immoral<br />

amplifikacja amplification<br />

amplituda amplitude<br />

amuzja amusia<br />

anachronizm anachronism<br />

anaklityczny anaclitic<br />

analeptyk analeptic<br />

analgezja analgesia<br />

analityczny analitic<br />

analityk analyst<br />

analiza analysis<br />

analiza czynnikowa factor analysis<br />

analiza czynnikowa<br />

eksploracyjna<br />

exploratory factor analysis<br />

analiza funkcjonalna functional analysis<br />

analiza konwersacji conversation analysis<br />

analiza korzyści i kosztów<br />

(zysków i strat)<br />

benefit - cost analysis,<br />

cost - benefit analysis<br />

analiza kowariancji analysis of covariance,<br />

ANCOVA<br />

analiza marzeń sennych dream analysis,<br />

dream interpretation<br />

analiza regresji regression analysis<br />

analiza ścieżek path analysis<br />

analiza stanowiska pracy job analysis<br />

analiza transakcyjna transactional analysis<br />

analiza treści (zawartości) content analysis<br />

analiza wariancji analysis of variance, ANOVA<br />

analiza wariancji dla<br />

powtarzanych pomiarów<br />

repeated-measures analysis of<br />

variance<br />

analiza wiązkowa cluster analysis<br />

analiza wieloczynnikowa multifactorial analysis<br />

analiza wielokrotnej regresji<br />

liniowej<br />

multiple linear regression<br />

analysis<br />

analiza zeznań świadków analysis of witness statement/<br />

testimony<br />

analny anal<br />

analogia analogy<br />

analogie słowne verbal analogies<br />

anamneza anamnesis<br />

anankastyczny anankastic<br />

anarchia anarchy<br />

anarchiczny anarchic<br />

anarchista anarchist<br />

androgen androgen<br />

(przymiotnik: androgenic)<br />

121

androgeniczny androgenous<br />

androgenizacja androgenization<br />

androgyniczny androgynous<br />

andropauza andropause, male menopause<br />

aneks anex<br />

anestetyk anaesthetic<br />

anestezja anaesthesia<br />

angiografia mózgowa angiography<br />

anhedonia anhedonia<br />

anima anima<br />

animistyczny animistic<br />

animizm animism<br />

animozja animosity<br />

animus animus<br />

anion anion<br />

ankieta (1) - w znaczeniu:<br />

kwestionariusz<br />

ankieta (2) - w znaczeniu:<br />

badanie ankietowe<br />

122<br />

questionnaire<br />

survey<br />

ankieter pollster<br />

anomia anomia<br />

anomia (w teorii E.<br />

Durkheima)<br />

anomie<br />

anonimowi alkoholicy Alcoholics Anonymous<br />

anoreksja (inaczej:<br />

jadłowstręt psychiczny)<br />

anorexia nervosa<br />

anorgazmia anorgasmia<br />

anozognozja anosognosia<br />

antagonista antagonist<br />

antropocentryzm anthropocentrism<br />

antropologia anthropology<br />

antropologia kulturowa cultural anthropology<br />

antropologia społeczna social anthropology<br />

antropomorfizm anthropomorphism<br />

antycholinergiczny anticholinergic<br />

antycypacja anticipation<br />

antycypować to anticipate<br />

antygen antigen<br />

antyhistamina antihistamine<br />

antyhistaminowy antihistaminic<br />

antykoncepcja contraception<br />

antynomia antinomy<br />

antypatia antipathy<br />

antypsychiatria antipsychiatry<br />

antysocjalny<br />

(antyspołeczny)<br />

antisocial<br />

antyspołeczne (dyssocjalne)<br />

zaburzenie osobowości<br />

(inaczej: osobowość<br />

antyspołeczna, dyssocjalna)<br />

anulowanie (mechanizm<br />

obrony)<br />

antisocial personality disorder,<br />

dissocial personality disorder<br />

undoing<br />

apatia apathy<br />

apercepcja apperception<br />

apetyt appetite<br />

aplikacja application<br />

aplikować to apply<br />

apraksja apraxia<br />

aprobata approval<br />

aprobata społeczna social approval<br />

aprobować to approve<br />

aproseksja aprosexia<br />

archetyp archetype<br />

argument argument<br />

argumentować (1) - w<br />

znaczeniu: uzasadniać<br />

argumentować (2) - w<br />

znaczeniu: przedstawiać<br />

argumenty<br />

to justify, to defend<br />

to argue<br />

arogancja arrogance<br />

arogancki arrogant<br />

artefakt artefact<br />

arterioskleroza arteriosclerosis<br />

arteterapia art therapy<br />

artykulacja articulation<br />

asertywność assertiveness<br />

asertywny assertive<br />

asocjacja association<br />

asocjacjonizm associationism<br />

asomatognozja asomatognosia<br />

aspiracja aspiration<br />

aspirować to aspire<br />

aspiryna aspirin<br />

astenia asthenia<br />

asteniczny asthenic<br />

astereognozja astereognosis<br />

astygmatyzm astigmatism<br />

asymetria asymmetry<br />

asymilacja assimilation<br />

atak paniki panic attack<br />

ataksja ataxia<br />

ataraksja ataraxia<br />

atawizm atavism<br />

atonia atonia<br />

Angielski słownik psychologii

atrakcyjność attractiveness<br />

atrakcyjny attractive<br />

atrofia atrophy<br />

atrofia śladu pamięciowego memory trace degeneration<br />

(deterioration)<br />

atropina atropine<br />

atrybucja attribution<br />

atrybut attribute<br />

audytorium audience<br />

aura aura<br />

autentyczność authenticity<br />

autentyczny authentic<br />

autochtoniczny autochthonous<br />

autoedukacja auto-education<br />

autoerotyczny auto-erotic<br />

autoerotyzm auto-erotism<br />

autohipnoza autohypnosis, self-hypnosis<br />

automatyczny automatic<br />

automatyzm automatism<br />

autonarracja auto-narration<br />

autonoetyczny autonoetic<br />

autonomia autonomy<br />

i innych nauk społecznych<br />

autonomia versus wstyd i<br />

niepewność<br />

(w koncepcji E. Eriksona)<br />

autonomiczny autonomic<br />

autonomy versus shame and<br />

doubt<br />

autonomiczny autonomic, autonomous<br />

autonomiczny układ<br />

nerwowy<br />

autonomic nervous system<br />

autopagnozja autotopagnosia<br />

autopercepcja self-perception<br />

autoprezentacja self-presentation<br />

autopsja autopsy<br />

autopsja psychologiczna psychological autopsy<br />

autoreceptor autoreceptor<br />

autorytarny authoritarian<br />

autorytaryzm authoritarianism<br />

autorytet authority<br />

autoskopia autoscopy<br />

autosugestia auto-suggestion<br />

autystyczny autistic<br />

autyzm autism<br />

autyzm wczesnodziecięcy childhood autism,<br />

infantile autism<br />

awersja aversion<br />

awersyjny aversive<br />

123

124<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

B<br />

125

ać się to be afraid, to be scared<br />

badania (1) - w znaczeniu<br />

badań naukowych<br />

badanie (2) - w znaczeniu<br />

badania lekarskiego<br />

126<br />

study, research<br />

examination<br />

badania adopcyjne adoption study<br />

badania dziennikowe/<br />

pamiętnikowe<br />

diary study<br />

badania eksploracyjne exploratory research<br />

badania ewaluacyjne evaluation research<br />

badania ilościowe quantitative research<br />

badania jakościowe qualitative research<br />

badania korelacyjne correlational study<br />

badania marketingowe marketing research<br />

badania opisowe descriptive research<br />

badanie panelowe panel study<br />

badanie pilotażowe pilot study<br />

badania podłużne longitudinal study<br />

badanie polisomnograficzne polysomnographic study<br />

badania poprzeczne cross-sectional study<br />

badania relacji rodzinnych<br />

(w genetyce)<br />

kinship study<br />

badania replikacyjne replication research<br />

badania rynku market research<br />

badania sekwencyjne sequential study<br />

badania sondażowe<br />

(surveyowe)<br />

survey research<br />

badania stosowane applied research<br />

badania teoretyczne basic research,<br />

theoretical research<br />

badania terenowe field study<br />

badanie z podwójnie ślepą<br />

próbą<br />

badanie z pojedynczą ślepą<br />

próbą<br />

double-blind study<br />

single-blind study<br />

badania z udziałem bliźniąt twin study<br />

bakteria bacterium<br />

bakteriofobia bacteriophobia<br />

banicja banishment, exile<br />

banita exile, outlaw<br />

barbarzyńca barbarian<br />

barbarzyński barbarian, barbarous, barbaric<br />

barbiturany barbiturates<br />

bariera barrier<br />

bariera „krew - mózg” blood-brain barrier<br />

barwa colour<br />

bateria testów test battery<br />

bazgrota scribble<br />

behawioralna teoria decyzji behavioural decision theory<br />

behawioralny behavioural<br />

behawiorysta behaviourist<br />

behawioryzm behaviourism<br />

bełkot (bełkotanie) gibbering, mumbling<br />

benzodiazepiny benzodiazepines<br />

beta-blokery beta-blockers<br />

beta-endorfiny beta-endorphins<br />

betel betel<br />

bezdech śródsenny sleep apnoea<br />

bezgłos histeryczny hysterical aphonia<br />

beznadzieja hopelessness<br />

beznadziejny hopeless<br />

bezradność helplessness<br />

bezrobocie unemployment<br />

bezrobotny unemployed<br />

bezsenność (inaczej:<br />

insomnia)<br />

insomnia<br />

bezsenny sleepless<br />

bezwarunkowy unconditional, unconditioned<br />

bezwład inertia<br />

bezwładność inertia<br />

bezwładny inert<br />

białko protein<br />

biały szum white noise<br />

bibliografia bibliography<br />

bić to hit, to beat<br />

biegłość proficiency, fluency, expertise<br />

biegły (1) - jako przymiotnik proficient, fluent, expert<br />

biegły (2) - jako rzeczownik,<br />

w znaczeniu: ekspert<br />

expert<br />

bierna agresja passive aggression<br />

bierno-agresywny passive-aggressive<br />

bierny passive<br />

bigamia bigamy<br />

bigoreksja muscle dysmorphia, bigorexia<br />

bigoteria religious hypocrisy, religious<br />

bigotry<br />

bilans balance, summary<br />

bioaktywny bioactive<br />

biochemia biochemistry<br />

biochemiczny biochemical<br />

bioenergetyka bioenergetics<br />

bioenergoterapia bioenergotherapy<br />

biogenetyka biogenetics<br />

biogeniczny biogenic<br />

biografia biography<br />

Angielski słownik psychologii

iograficzny biographical<br />

biogram biorgam<br />

biologia biology<br />

biologia molekularna molecular biology<br />

biologiczne sprzężenie<br />

zwrotne<br />

i innych nauk społecznych<br />

biofeedback<br />

biologizm biologism<br />

biomedyczny biomedical<br />

biometria biometry<br />

biometryka biometrics<br />

bioprąd bioelectrical current<br />

biopsychologia biopsychology<br />

biorytm biorhythm<br />

biostymulacja biostimulation<br />

biotechnologia biotechnology<br />

biseksualista bisexual person<br />

biseksualizm bisexualism/ bisexuality<br />

biseksualny bisexual<br />

błąd atrybucji (inaczej:<br />

podstawowy błąd atrybucji)<br />

błąd konfirmacji (inaczej:<br />

heurystyka konfirmacji)<br />

attribution error,<br />

fundamental attribution error<br />

confirmation bias<br />

błąd logiczny logical error<br />

błąd pomiaru measurement error<br />

błąd stały constant error<br />

błąd standardowy standard error<br />

bladość afektywna [inaczej:<br />

spłaszczenie emocjonalne,<br />

spłaszczenie (stępienie,<br />

spłycenie) afektu]<br />

blady afekt flat affect<br />

affective flattening<br />

blastocysta blastocyst<br />

błędy wychowawcze (w<br />

odniesieniu do błędów<br />

popełnianych przez<br />

rodziców)<br />

blef bluff<br />

blefować to bluff<br />

bliskość versus izolacja<br />

(w koncepcji E. Eriksona)<br />

bliźnięta twins<br />

parenting mistakes<br />

intimacy versus isolation<br />

bliźnięta dwujajowe dizygotic twins,<br />

non-identical twins<br />

bliźnięta jednojajowe monozygotic twins,<br />

identical twins<br />

błogostan bliss<br />

blokada block<br />

blokada poznawcza mental block<br />

błona bębenkowa eardrum, tympanic membrane<br />

błona śluzowa mucous membrane<br />

boczny lateral<br />

bodziec stimulus (liczba mnoga: stimuli)<br />

bodziec adekwatny adequate stimulus<br />

bodziec awersyjny aversive stimulus<br />

bodziec bezwarunkowy unconditional (unconditioned)<br />

stimulus<br />

bodziec niewystarczający inadequate stimulus<br />

bodziec warunkowy conditional (conditioned)<br />

stimulus<br />

bogobojny pious<br />

bohema boheme, bohemia<br />

bójka fight<br />

bojkot boycott<br />

ból pain, ache<br />

ból fantomowy phantom ache<br />

boleć to ache, to hurt<br />

bolesny painful<br />

bólowy pain<br />

borderline borderline<br />

bractwo fraternity<br />

bradyfrenia bradyphrenia<br />

bradykardia bradycardia<br />

bradykinezja bradykinesia<br />

brak miesiączki<br />

(inaczej: amenorrhea)<br />

amenorrhoea<br />

brak potrzeb seksualnych lack of sex drive<br />

braterstwo brotherhood<br />

brawura bravado<br />

brawurowy with bravado<br />

brutalność brutality<br />

brutalny brutal<br />

bulimia bulimia nervosa<br />

bunt rebellion<br />

bunt młodzieńczy teenage rebellion<br />

127

128<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

C<br />

129

cecha trait, feature, characteristic<br />

cecha charakterystyczna characteristic feature<br />

cecha osobowości personality trait<br />

cecha psychiczna mental trait<br />

cechy przywódcze leadership qualities<br />

cefalokaudalny cephalocaudal<br />

cel aim, goal, target<br />

cenestetyczny coenaesthetic<br />

cenestezja coenaesthesis, coenaesthesia<br />

cenestopatia cenestopathy<br />

centracja centration<br />

centralne zaburzenie<br />

przetwarzania słuchowego<br />

centralny (ośrodkowy)<br />

układ nerwowy<br />

cenzura censorship<br />

cenzurować to censor<br />

130<br />

central auditory processing<br />

disorder<br />

central nervous system<br />

cerebrotonik cerebrotonic<br />

chaos chaos<br />

chaotyczny chaotic<br />

charakter character<br />

charakter analny (inaczej:<br />

analne cechy osobowości)<br />

anal character<br />

charakterologia characterology<br />

charakteropatia characteropathy<br />

charakterystyczny characteristic<br />

charytatywny charitable<br />

charyzma charisma<br />

charyzmatyczny charismatic<br />

charyzmatyk charismatic<br />

chemia chemistry<br />

chemotaksja chemotaxis<br />

chimera chimera<br />

chimeryczny chimeric<br />

choleryczny choleric<br />

cholesterol cholesterol<br />

cholina choline<br />

cholinergiczny cholinergic<br />

choroba illness, sickness, disease,<br />

disorder<br />

choroba afektywna (inaczej:<br />

zaburzenie afektywne,<br />

zaburzenie nastroju)<br />

choroba afektywna<br />

dwubiegunowa (inaczej:<br />

zaburzenie dwubiegunowe;<br />

dawniej: psychoza<br />

maniakalno-depresyjna)<br />

choroba afektywna<br />

jednobiegunowa (inaczej:<br />

depresja jednobiegunowa)<br />

affective disorder,<br />

mood disorder<br />

bipolar disorder, bipolar affective<br />

disorder, manic-depressive<br />

psychosis<br />

unipolar depression<br />

choroba Alzheimera Alzheimer’s disease<br />

choroba genetyczna genetic disorder<br />

choroba lokomocyjna motion sickness<br />

choroba Parkinsona Parkinson’s disease<br />

choroba psychiczna mental disorder, mental illness<br />

choroba sieroca hospitalism<br />

choroba szalonych krów mad cow disease<br />

choroba szpitalna hospitalism<br />

chory (1) ill, sick<br />

chory (2) - w znaczeniu:<br />

pacjent<br />

patient<br />

chromatyczny chromatic<br />

chromosom chromosome<br />

chroniczny chronic<br />

chwiejność (labilność)<br />

emocjonalna<br />

emotional dysregulation<br />

ciąg opilczy (pijaczy) alcohol bender<br />

ciągły continuous<br />

ciało body<br />

ciało migdałowate amygdala<br />

ciało modzelowate (inaczej:<br />

spoidło wielkie mózgu)<br />

corpus callosum<br />

ciąża pregnancy<br />

ciąża pozamaciczna ectopic pregnancy<br />

ciąża rzekoma (inaczej:<br />

ciąża urojona)<br />

cień shadow<br />

cieniowanie shadowing<br />

cierpieć to suffer<br />

cierpienie pain, suffering<br />

cierpliwość patience<br />

cierpliwy patient<br />

false pregnancy,<br />

pseudopregnancy, pseudocyesis,<br />

phantom pregnancy<br />

ciśnienie osmotyczne osmotic pressure<br />

ćwiczenie exercise<br />

ćwiczyć to exercise, to train, to practise<br />

cybernetyka cybernetics<br />

cyberseks cybersex<br />

cykl cycle<br />

cykl menstruacyjny<br />

(miesiączkowy)<br />

menstrual cycle<br />

cykl reakcji seksualnej sexual response cycle<br />

cykliczny cyclic<br />

cyklofrenia (przestarzałe) cyclophrenia<br />

cyklotymia cyclothymia<br />

cyniczny cynical<br />

cynizm cynicism<br />

cytologia cytology<br />

Angielski słownik psychologii

cytomegalowirus cytomegalovirus<br />

cytoplazma cytoplasm<br />

cywilizacja civilization<br />

cywilizowany civilized<br />

czary witchcraft, magic, sorcery<br />

czas reakcji (1; w<br />

odniesieniu do zachowań<br />

zwierząt)<br />

i innych nauk społecznych<br />

latent time<br />

czas reakcji (2) reaction time<br />

czaszka cranium, skull<br />

czerpać inspirację to get inspiration (from),<br />

to be inspired (by)<br />

częstotliwość frequency<br />

członek (1) - w znaczeniu<br />

członkostwa<br />

member<br />

członek (2; inaczej: penis) penis<br />

członkostwo membership<br />

czuć to feel, to sense;<br />

to smell (czuć węchem)<br />

czucie feeling, sensation<br />

czucie fantomowe phantom sensation<br />

czuciowo-ruchowy<br />

(sensoryczno-motoryczny)<br />

czuciowy sensory<br />

czujność vigilance<br />

czuwanie wakefulness<br />

czynnik factor<br />

czynność (1) - w znaczeniu<br />

wykonywania jakiejś<br />

czynności<br />

czynność (2) - w znaczeniu<br />

funkcjonowania<br />

czynność pomyłkowa<br />

(inaczej: freudowska<br />

pomyłka)<br />

sensorimotor (sensory-motor)<br />

activity<br />

function<br />

czynności przymusowe compulsions<br />

czytanie reading<br />

parapraxis, motivated error,<br />

Freudian slip<br />

131

132<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

D<br />

133

dalekowzroczność<br />

(inaczej: nadwzroczność)<br />

daltonizm daltonism<br />

134<br />

hyperopia, long-sightedness,<br />

far-sightedness<br />

dane data (liczba pojedyncza: datum)<br />

dane biograficzne biodata<br />

dane personalne biodata<br />

darwinizm Darwinism<br />

dawka efektywna (inaczej:<br />

dawka terapeutyczna)<br />

effective dosage<br />

dawka śmiertelna lethal dosage<br />

debata debate<br />

debatować to debate<br />

debriefing debriefing<br />

decentracja decentration<br />

decyzja decision<br />

dedukcja deduction<br />

dedukcyjny deductive<br />

dedukować to deduce<br />

defekacja defecation<br />

defekt defect<br />

defekt motoryczny motor defect<br />

defekt sensoryczny sensory defect<br />

defektologia defectology<br />

defensywa defence<br />

defensywny defensive<br />

defetystyczny defeatist<br />

defetyzm defeatism<br />

deficyt deficit<br />

deficyt poznawczy cognitive deficit<br />

deficyt uwagi attention deficit<br />

definicja definition<br />

definicja operacyjna operational definition<br />

defloracja defloration<br />

degeneracja degeneration<br />

degenerat degenerate<br />

degenerować to degenerate<br />

degradacja degradation<br />

degradować to degrade<br />

degrengolada moral decay<br />

degustacja tasting<br />

degustować to taste, to sample<br />

deifikacja deification<br />

deifikować to deify<br />

deindywiduacja deindividuation<br />

deizm deism<br />

deja vu deja vu<br />

dekadencja decadence<br />

dekadencki decadent<br />

deklamacja declamation<br />

deklamować to declaim<br />

deklaracja declaration<br />

deklaratywny declarative<br />

deklarować to declare<br />

dekodować to decode<br />

dekompensacja<br />

psychotyczna<br />

psychotic decompensation<br />

dekonstrukcja deconstruction<br />

delegacja delegation<br />

delegować to delegate<br />

delektować się to savour, to relish<br />

deliberacja deliberation<br />

deliberować to deliberate<br />

delirium delirium<br />

demagog demagogue<br />

demagogia demagogy<br />

demaskować to unmask, to expose<br />

demencja (inaczej:<br />

otępienie)<br />

demencja starcza (inaczej:<br />

otępienie starcze)<br />

dementia<br />

senile dementia<br />

demografia demography<br />

demograficzny demographic<br />

demonstracja demonstration<br />

demonstrować to demonstrate; to display (w<br />

znaczeniu: okazywać)<br />

demoralizacja demoralization<br />

demoralizować to demoralize<br />

denaturacja denaturation<br />

denaturat methylated spirit<br />

dendryt dendrite<br />

dendrytyczny dendritic<br />

deontologia deontology<br />

depersonalizacja depersonalization<br />

depersonalizacja ofiary depersonalization of the victim<br />

deprawacja depravation<br />

deprawować to deprave<br />

deprecjonować to deprecate<br />

depresant depressant drug, psychomotor<br />

depressant<br />

depresja depression<br />

depresja anaklityczna anaclitic depression<br />

depresja atypowa atypical depression<br />

depresja duża major depressive disorder,<br />

major depression<br />

Angielski słownik psychologii

depresja egzogenna exogenous depression<br />

depresja endogenna endogenous depression<br />

depresja inwolucyjna involutional depression<br />

depresja jednobiegunowa<br />

(inaczej: choroba afektywna<br />

jednobiegunowa)<br />

i innych nauk społecznych<br />

unipolar depression<br />

depresja łagodna mild depression<br />

depresja lękowa anxious depression<br />

depresja maskowana masked depression<br />

depresja młodzieńcza adolescent depression<br />

depresja nawracająca recurrent depression<br />

depresja nerwicowa<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

dystymiczne, dystymia)<br />

depressive neurosis, dysthymia,<br />

dysthymic disorder, neurotic<br />

depression<br />

depresja poporodowa postpartum depression,<br />

postnatal depression<br />

depresja poschizofreniczna post-schizophrenic depression<br />

depresja psychotyczna psychotic depression<br />

depresja reaktywna reactive depression<br />

depresja sezonowa (inaczej:<br />

sezonowe zaburzenie<br />

afektywne, sezonowe<br />

zaburzenie nastroju)<br />

seasonal affective disorder,<br />

seasonal mood disorder (SAD)<br />

depresja utrwalona chronic depression<br />

deprywacja deprivation<br />

deprywacja potrzeb deprivation of needs<br />

deprywacja sensoryczna sensory deprivation<br />

derealizacja derealization<br />

dereizm dereism<br />

desensytyzacja desensitization<br />

desensytyzacja za pomocą<br />

ruchu gałek ocznych<br />

deskrypcja description<br />

deskryptywny descriptive<br />

eye-movement desensitization<br />

and reprocessing (EMDR)<br />

desperacja desperation, despair<br />

despotyczny despotic<br />

despotyzm despotism<br />

destrukcja destruction<br />

destrukcyjny destructive<br />

desygnat designatum<br />

detal detail<br />

detekcja detection<br />

detektor detector<br />

detencja detention<br />

deterioracja deterioration<br />

determinacja determination<br />

determinizm determinism<br />

determinizm językowy language determinism<br />

determinować to determine<br />

detoksykacja detoxification, detox<br />

detoksykować to detoxify<br />

dewastacja devastation<br />

dewastować to devastate<br />

dewiacja deviance<br />

dewiacyjny deviant<br />

dewiant deviant<br />

dezinformacja misinformation<br />

dezintegracja disintegration<br />

dezorientacja disorientation<br />

diada dyad<br />

Diagnostyczno -<br />

Statystyczny Podręcznik<br />

Zaburzeń Psychicznych,<br />

DSM<br />

diagnostyczny diagnostic<br />

Diagnostic and Statistical<br />

Manual of Mental Disorders,<br />

DSM<br />

diagnostyka psychologiczna psychological diagnostics<br />

diagnoza diagnosis<br />

diagnoza kliniczna clinical diagnosis<br />

diagnoza psychologiczna psychological diagnosis<br />

diagnoza różnicowa differential diagnosis<br />

diagnozować to diagnose<br />

diagram blokowy (inaczej:<br />

schemat blokowy)<br />

block diagram, flow chart<br />

diagram ścieżkowy path diagram<br />

dialekt dialect<br />

diazepam diazepam<br />

dielektyczny dialectical<br />

dieta diet<br />

dietetyczny dietary, dietetic<br />

dioptria dioptre<br />

dipsomania dipsomania<br />

disulfiram disulfiram<br />

DNA (kwas<br />

deoksyrybonukleinowy)<br />

DNA (deoxyribonucleic acid)<br />

DNA mitochondrialne mitochondrial DNA<br />

dobór krewniaczy kin selection<br />

dobór losowy random sampling<br />

dobór naturalny (inaczej:<br />

selekcja naturalna)<br />

natural selection<br />

dobór płciowy sexual selection<br />

dobór próby sampling<br />

dobór wielostopniowy<br />

(inaczej: losowanie<br />

wielostopniowe)<br />

multistage sampling<br />

dobra kontynuacja good continuation<br />

dobro dziecka child’s best interest<br />

dobroć dopasowania goodness of fit<br />

dogmat dogma<br />

135

dogmatyczny dogmatic<br />

dogmatyzm dogmatism<br />

dojrzałość maturity<br />

dojrzałość emocjonalna emotional maturity<br />

dojrzałość płciowa sexual maturity<br />

dojrzałość społeczna social maturity<br />

dojrzałość szkolna school maturity<br />

dojrzewanie płciowe<br />

(inaczej: pokwitanie)<br />

136<br />

puberty<br />

dokładność accuracy<br />

doktorat doctorate<br />

doktryna doctrine<br />

doktrynalny doctrinal<br />

dokument document<br />

dokumentacja documentation<br />

domena domain<br />

dominacja dominance<br />

dominatywny dominative<br />

dominujący dominant<br />

dopamina dopamine<br />

dopaminergiczny dopaminergic<br />

doping doping; encouragement<br />

(w znaczeniu: zachęta)<br />

dopingować to encourage<br />

doradztwo personalne human resources consultancy,<br />

personnel consultancy<br />

doradztwo zawodowe career advice, career coaching,<br />

career counselling<br />

dorosłość adulthood<br />

dostępność accessibility, availability<br />

dostosowanie adjustment<br />

doświadczenie experience<br />

doświadczenie (doznanie)<br />

szczytowe<br />

peak experience<br />

doświadczenie poza ciałem out-of-body experience<br />

dotyk touch<br />

dotykowy tactile, tactual<br />

dowód tożsamości ID<br />

doznanie (1) - w znaczeniu:<br />

przeżycie<br />

doznanie (2) - w znaczeniu:<br />

odczucie<br />

experience<br />

sensation<br />

dramat drama<br />

dramatyczny dramatic<br />

dramatyzm dramatism<br />

dramatyzować to dramatize<br />

drastyczny drastic<br />

drażliwość irritability<br />

drażliwy irritable<br />

drażnić to irritate, to annoy<br />

drgawki convulsions, tremor<br />

drgawki dysocjacyjne dissociative convulsions<br />

drugorzędna cecha płciowa secondary sexual characteristic<br />

DSM DSM (Diagnostic and Statistical<br />

Manual of Mental Disorders)<br />

dualistyczny dualistic<br />

dualizm dualism<br />

dualizm kartezjański Cartesian dualism<br />

dusza soul<br />

dwubiegunowy bipolar<br />

dwujęzyczny bilingual<br />

dwuoczny binocular<br />

dwuuszny binaural<br />

dychotomia dichotomy<br />

dychotomiczny dichotomous<br />

dychotyczny dichotic<br />

dydaktyczny teaching, educational<br />

dydaktyka teaching<br />

dyferencjacja differentiation<br />

dyferencjał semantyczny semantic differential<br />

dyfuzja diffusion<br />

dyfuzja (rozproszenie)<br />

odpowiedzialności<br />

dygresja digression<br />

dykcja diction<br />

dyktat diktat<br />

dyktator dictator<br />

dyktatura dictatorship<br />

dyktować to dictate<br />

dylemat dilemma<br />

diffusion of responsibility<br />

dylemat społeczny social dilemma<br />

dylemat więźnia prisoner’s dilemma<br />

dylemat wspólnego<br />

pastwiska<br />

commons dilemma<br />

dyletant dilettante<br />

dynamiczny dynamic<br />

dynamika dynamics<br />

dynamika grupy group dynamics<br />

dynamika procesów<br />

nerwowych<br />

dynamizm dynamism<br />

dyscyplina discipline<br />

dysertacja dissertation<br />

dysfazja dysphasia<br />

dysfonia dysphonia<br />

dynamics of nervous processes<br />

Angielski słownik psychologii

dysforia dysphoria<br />

dysfunkcja dysfunction<br />

dysfunkcjonalny dysfunctional<br />

dysfunkcyjny dysfunctional<br />

dysgrafia dysgraphia<br />

dysjunkcja disjunction<br />

dyskalkulia dyscalculia<br />

dyskineza dyskinesia<br />

dyskrecja discretion<br />

dyskredytować to discredit<br />

dyskretny (1) - jako cecha<br />

osobowości, sytuacji<br />

dyskretny (2) - w znaczeniu:<br />

nieciągły<br />

i innych nauk społecznych<br />

discreet<br />

discrete<br />

dyskryminacja discrimination<br />

dyskryminacja osób nie w<br />

pełni sprawnych<br />

ableism<br />

dyskryminacja osób otyłych fattism<br />

dyskryminacja płciowa sexual discrimination<br />

dyskryminacja rasowa racial discrimination<br />

dyskryminacja ze względu<br />

na wiek<br />

ageism<br />

dyskryminować (kogoś) to discriminate<br />

(against somebody)<br />

dyskurs discourse<br />

dyskusja discussion<br />

dyslalia dyslalia<br />

dysleksja dyslexia<br />

dyslektyczny dyslexic<br />

dysmorfofobia (inaczej:<br />

zaburzenie dysmorficzne)<br />

dysmorphophobia, body<br />

dysmorphic disorder<br />

dysocjacja dissociation<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

ruchowe<br />

dysocjacyjne zaburzenie<br />

tożsamości (inaczej:<br />

osobowość wieloraka,<br />

naprzemienna, mnoga)<br />

dysocjacyjny dissociative<br />

dysonans dissonance<br />

dissociative movement disorder,<br />

dissociative motor disorder<br />

dissociative identity disorder,<br />

multiple personality disorder,<br />

split personality<br />

dysonans poznawczy cognitive dissonance<br />

dysortografia dysorthography<br />

dyspareunia dyspareunia<br />

dyspepsja dyspepsia<br />

dyspersja dispersion<br />

dyspozycja disposition (w znaczeniu<br />

dyspozycji osobowościowej)<br />

dyspraksja dyspraxia<br />

dysproporcja disproportion<br />

dysputa dispute<br />

dyssocjalne (antyspołeczne)<br />

zaburzenie osobowości<br />

(inaczej: osobowość<br />

dyssocjalna, antyspołeczna)<br />

dyssocjalny dissocial<br />

dystalny distal<br />

dystans distance<br />

dystans społeczny social distance<br />

dystonia dystonia<br />

dystrakcja distraction<br />

dystraktor distractor<br />

dystrybucja distribution<br />

dystrybutor distributor<br />

dystymia<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

dystymiczne, depresja<br />

nerwicowa)<br />

dissocial personality disorder,<br />

antisocial personality disorder<br />

dysthymia, dysthymic disorder,<br />

depressive neurosis, neurotic<br />

depression<br />

dystyngowany distinguished, dignified<br />

dystynkcja distinction<br />

dysuria dysuria<br />

dysymulacja dissimulation<br />

dywergencja divergence<br />

dyzartria dysarthria<br />

działać (1) - w znaczeniu:<br />

wykonywać czynność lub<br />

funkcję<br />

działać (2) - w znaczeniu:<br />

funkcjonować<br />

to act<br />

działalność activity<br />

działanie action<br />

dziecięce zaburzenie<br />

dezintegracyjne<br />

dziecinny childish<br />

dzieciństwo childhood<br />

to function, to work<br />

childhood disintergative<br />

disorder<br />

dziecko adoptowane adopted child<br />

dziecko autystyczne autistic child<br />

dziecko niepełnosprawne disabled child<br />

dziedziczność heredity<br />

dziedziczny hereditary<br />

dziennik diary<br />

dziwactwo peculiarity, oddity<br />

dziwaczny bizarre, weird<br />

dziwny odd, strange<br />

dźwięk sound<br />

137

138<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

E<br />

139

echo myśli thought echo<br />

echolalia echolalia<br />

echomimia echomimia<br />

echopraksja echopraxia<br />

ecstasy (narkotyk) ecstasy<br />

edukacja education<br />

edycja edition<br />

edytować to edit<br />

efedryna ephedrine<br />

efekt effect<br />

efekt audytorium audience effect<br />

efekt aureoli (inaczej: efekt<br />

halo)<br />

140<br />

halo effect<br />

efekt autokinetyczny autokinetic effect<br />

efekt bumerangowy boomerang effect<br />

efekt czystej ekspozycji mere exposure effect<br />

efekt eksperymentatora<br />

(inaczej: efekt oczekiwań<br />

eksperymentatora)<br />

efekt Galatei Galatea effect<br />

efekt główny main effect<br />

efekt Golema Golem effect<br />

experimenter effect,<br />

experimenter bias,<br />

experimenter expectancy effect<br />

efekt interakcji interaction effect<br />

efekt kontekstu (otoczenia) context effect<br />

efekt modalności modality effect<br />

efekt obramowania framing effect<br />

efekt pierwszeństwa primacy effect<br />

efekt Pigmaliona Pygmalion effect<br />

efekt podłogowy floor effect, basement effect<br />

efekt podobieństwa<br />

akustycznego<br />

acoustic similarity effect<br />

efekt rozbieżności discrepancy effect<br />

efekt Stroopa Stroop effect<br />

efekt sufitowy ceiling effect<br />

efekt świeżości recency effect<br />

efekt uboczny side effect,<br />

adverse drug reaction<br />

efekt widza<br />

(inaczej: efekt przechodnia)<br />

bystander effect<br />

efekt zysku i straty gain - loss effect<br />

efektor effector<br />

efektowny impressive, spectacular<br />

efektywny effective, efficient<br />

efemeryczny ephemeral<br />

egalitarny egalitarian<br />

egalitaryzm egalitarianism<br />

ego ego<br />

egocentryczny egocentric<br />

egocentryzm egocentrism<br />

egodystoniczny ego-dystonic<br />

egoistyczny egoistic, selfish<br />

egoizm egoism, selfishness<br />

egosyntoniczny ego-syntonic<br />

egotyzm egotism<br />

egzaltacja exaltation<br />

egzegeza exegesis<br />

egzekucja execution<br />

egzekutor executor<br />

egzekutywa executive, enforcement<br />

egzekwować to enforce<br />

egzemplifikacja exemplification<br />

egzemplifikować to exemplify<br />

egzogamia exogamy<br />

egzogenny exogenous<br />

egzorcysta exorcist<br />

egzorcyzm exorcism<br />

egzotyczny exotic<br />

egzotyka exoticism, exotism<br />

egzystencja existence<br />

egzystencjalizm existentialism<br />

egzystencjalny existential<br />

ejakulacja ejaculation<br />

ejdetyczny eidetic<br />

ejdetyzm eideticism<br />

eklektyczny eclectic<br />

eklektyzm eclecticism<br />

ekmnezja ecmnesia<br />

ekologia ecology<br />

ekologiczny ecological<br />

ekonomia poznawcza cognitive economy<br />

ekonomia żetonowa token economy<br />

ekscentryczny eccentric<br />

ekscentryk eccentric<br />

ekscytacja excitement<br />

ekscytować to excite<br />

ekshibicjonizm exhibitionism<br />

ekshumacja exhumation<br />

ekskluzywny exclusive<br />

ekspansja expansion<br />

ekspansywność expansiveness<br />

ekspansywny expansive<br />

ekspercki expert<br />

ekspert expert<br />

Angielski słownik psychologii

ekspertywność expertise<br />

ekspertyza expert opinion,<br />

expert evaluation<br />

eksperyment experiment<br />

eksperyment ekologiczny natural experiment<br />

eksperyment kliniczny clinical experiment<br />

eksperyment laboratoryjny laboratory experiment<br />

eksperyment naturalny<br />

(inaczej: terenowy)<br />

i innych nauk społecznych<br />

field experiment<br />

ekspiacja expiation, atonement<br />

eksplantacja explantation<br />

eksplicytny explicit<br />

eksplikacja explication<br />

eksplikować to explicate, explain<br />

eksploatacja exploitation<br />

eksploatować to exploit<br />

eksploracja exploration<br />

eksploracyjny exploratory<br />

eksplorować to explore<br />

ekspresja expression<br />

ekspresja słowna (werbalna) verbal expression<br />

ekspresja twórcza creative expression<br />

ekstaza ecstasy<br />

eksterminacja extermination<br />

eksternalizacja externalization<br />

ekstradycja extradition<br />

ekstrahować to extract<br />

ekstrakcja extraction<br />

ekstrakt extract<br />

ekstrawagancja extravagance<br />

ekstrawagancki extravagant<br />

ekstrawersja extraversion<br />

ekstrawertyk extravert<br />

ekstrawertywność<br />

(ekstrawertyczność)<br />

ekstrawertywny<br />

(ekstrawertyczny)<br />

extraversion<br />

extraverted<br />

ekstremalny extreme<br />

ekstremista extremist<br />

ekstremizm extremism<br />

ekstremum extreme<br />

ekstrospekcja extrospection<br />

ektoderma ectoderm<br />

ektoplazma ectoplasm<br />

ekumeniczny ecumenical<br />

ekumenizm ecumenism<br />

ekwilibracja (w teorii J.<br />

Piageta)<br />

equilibration<br />

ekwiwalencja equivalence<br />

ekwiwalent equivalent<br />

elaboracja elaboration<br />

elegancja elegance<br />

elegancki elegant<br />

elektroencefalografia electroencephalography<br />

elektroencefalogram (EEG) electroencephalogram (EEG)<br />

elektrolit electrolyte<br />

elektrowstrząs electric shock,<br />

electroconvulsive shock<br />

elektryczna stymulacja<br />

mózgu<br />

eliminacja elimination<br />

elita elite<br />

elitarny elite<br />

elokwencja eloquence<br />

elokwentny eloquent<br />

emanacja emanation<br />

emancypacja emancipation<br />

electrical brain stimulation<br />

emancypantka emancipationist<br />

emancypować się to become emancipated,<br />

to emancipate oneself<br />

emanować to emanate<br />

emblemat emblem<br />

embriologia embryology<br />

embrion embryo<br />

emfatyczny emphatic<br />

emfaza emphasis<br />

emigracja emigration<br />

emigrant emigrant<br />

emocja emotion, affect<br />

emocja podstawowa primary emotion<br />

emocjonalność emotionality<br />

emocjonalny emotional, affective<br />

empatia empathy<br />

empatyczny empathic<br />

empiryczny empirical<br />

empiryzm empiricism<br />

encefaliczny encephalic<br />

encefalizacja encephalization<br />

encefalografia encephalography<br />

encefalogram encephalogram<br />

encefalopatia encephalopathy<br />

endemiczny endemic<br />

endoderma endoderm<br />

141

endogamia endogamy<br />

endogenny endogenous<br />

endokrynologia endocrinology<br />

endokrynologiczny endocrinological<br />

endorfiny endorphins<br />

energetyczny energetic<br />

energia energy<br />

engram (inaczej: ślad<br />

pamięciowy)<br />

enigmatyczny enigmatic<br />

142<br />

engram, memory trace<br />

entuzjastyczny enthusiastic<br />

entuzjazm enthusiasm<br />

enwironmentalizm environmentalism<br />

enzym enzyme<br />

enzymatyczny enzymatic<br />

epidemia epidemic<br />

epidemiczny epidemic<br />

epidemiologia epidemiology<br />

epiderma epidermis<br />

epifenomen epiphenomenon<br />

epifenomenalizm epiphenomenalism<br />

epigeneza epigenesis<br />

epikureizm epicureism<br />

epilepsja epilepsy<br />

epistemologia epistemology<br />

epitet epithet<br />

epizod episode<br />

epizod depresji dużej major depressive episode<br />

epizod depresyjny depressive episode<br />

epizod manii manic episode<br />

epizod psychotyczny brief psychotic disorder,<br />

psychotic episode<br />

erekcja erection<br />

ergonomia ergonomics<br />

erogenny erogenous<br />

erotoman erotomaniac<br />

erotomania erotomania<br />

erotyczny erotic<br />

erotyka eroticism<br />

erotyzm erotism<br />

erudycja erudition<br />

erudycyjny erudite<br />

erudyta erudite<br />

erystyczny eristic<br />

erytrocyt (inaczej: krwinka<br />

czerwona)<br />

erythrocyte,<br />

red blood cell<br />

erytrofobia erythrophobia<br />

eschatologia eschatology<br />

eskalacja escalation<br />

esperal Antabuse<br />

esteta aesthete<br />

estetyczny aesthetic<br />

estetyka aesthetics<br />

estradiol oestradiol<br />

estrogen oestrogen<br />

estymacja estimation<br />

estymować to estimate<br />

etanol ethanol<br />

etanol<br />

(inaczej: alkohol etylowy)<br />

ethanol,<br />

ethyl alcohol<br />

etiologia aetiology<br />

etiologiczny aetiological<br />

etniczność ethnicity<br />

etniczny ethnic<br />

etnocentryzm ethnocentrism<br />

etnografia ethnography<br />

etnologia ethnology<br />

etnometodologia ethnomethodology<br />

etnopsychologia ethnopsychology<br />

etologia ethology<br />

etyczny ethical<br />

etyka ethics<br />

etykieta label<br />

etykietowanie<br />

(inaczej: naznaczanie)<br />

labelling<br />

etymologia etymology<br />

eudajmonizm eudaimonism<br />

eufemistyczny euphemistic<br />

eufemizm euphemism<br />

euforia euphoria<br />

euforyczny euphoric<br />

eugenika eugenics<br />

eunuch eunuch<br />

eutanazja euthanasia<br />

ewaluacja evaluation<br />

ewentualność eventuality, possibility<br />

ewentualny possible, potential<br />

ewolucja evolution<br />

ewolucjonizm evolutionism<br />

ewolucyjny evolutionary<br />

ewoluować to evolve<br />

ezoteryczny esoteric<br />

ezoteryka esoterics<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

F<br />

143

facylitacja facilitation<br />

facylitacja społeczna social facilitation<br />

fakultet faculty<br />

fala gamma gamma wave<br />

falliczny phallic<br />

fallus phallus<br />

falsyfikowalność falsifiability<br />

fałszywe wspomnienie false memory<br />

fałszywy false<br />

fałszywy alarm false alarm<br />

fanatym fanaticism<br />

fantazja fantasy<br />

fantazjować to fantasize<br />

farmaceutyczny pharmaceutical<br />

farmaceutyka pharmaceutics<br />

farmacja pharmacy<br />

farmakolog pharmacologist<br />

farmakologia pharmacology<br />

farmakomania pharmacomania<br />

fascynacja fascination<br />

fascynować to fascinate<br />

fatalizm fatalism<br />

fatum fate<br />

fatygować to bother, to trouble<br />

faza phase, stage, period<br />

faza analna anal stage<br />

faza falliczna phallic stage<br />

faza genitalna genital stage<br />

faza lustra mirror phase<br />

faza oralna oral stage<br />

faza oralno-sadystyczna oral-sadistic phase, oral-sadistic<br />

stage, cannibalistic stage<br />

faza pobudzenia arousal phase<br />

faza refrakcji refractory period<br />

faza utajenia (latencji) latency period<br />

faza wyczerpania exhaustion stage<br />

fellatio fellatio<br />

feministka feminist<br />

feministyczny feminist<br />

feminizm feminism<br />

fenomen phenomenon (liczba mnoga:<br />

phenomena)<br />

fenomenologia phenomenology<br />

fenotiaziny phenothiazines<br />

fenotyp phenotype<br />

fenyloketonuria phenylketonuria<br />

144<br />

feromon pheromone<br />

fetysz fetish<br />

fetyszysta fetishist<br />

fetyszystyczny fetishistic<br />

fetyszyzm fetishism<br />

fibrylacja fibrillation<br />

figura i tło figure and ground<br />

figura niejednoznaczna<br />

(inaczej: figura<br />

wieloznaczna, odwracalna)<br />

ambiguous figure,<br />

reversible figure<br />

figura niemożliwa impossible figure<br />

figura retoryczna figure of speech<br />

fikcja fiction<br />

fikcyjny fictional<br />

fiksacja fixation<br />

fiksacja funkcjonalna<br />

(inaczej: sztywność<br />

funkcjonalna)<br />

fiksować to fixate<br />

functional fixedness<br />

filantrop philanthropist<br />

filantropia philanthropy<br />

filogeneza philogenesis<br />

filozofia philosophy<br />

filozoficzny philosophical<br />

filtr filter<br />

fizjologia physiology<br />

fizjologiczny physiological<br />

fizjonomia physiognomy<br />

flashback flashback<br />

flegma phlegm<br />

flegmatyczny phlegmatic<br />

flegmatyk phlegmatic<br />

flegmatyzm phlegmatism<br />

fluktuacja fluctuation<br />

fobia phobia<br />

fobia specyficzna specific phobia, simple phobia<br />

fobia społeczna social phobia,<br />

social anxiety disorder<br />

fobia szkolna school phobia<br />

fonem phoneme<br />

fonemika phonemics<br />

fonetyczny phonetic<br />

fonetyka phonetics<br />

fonologia phonology<br />

formacja reaktywna<br />

(inaczej: reakcja<br />

upozorowana, formowanie<br />

reakcji przeciwnej,<br />

pozorowanie reakcji)<br />

reaction formation<br />

Angielski słownik psychologii

formowanie więzi bonding<br />

fotoreceptor photoreceptor<br />

fototerapia phototherapy<br />

fragmentaryczne zaburzenie<br />

rozwoju<br />

fraza phrase<br />

frazes platitude, cliché<br />

frenetyczny phrenetic<br />

frenologia phrenology<br />

freudowska pomyłka<br />

(inaczej: czynność<br />

pomyłkowa)<br />

froteryzm frotteurism<br />

frustracja frustration<br />

i innych nauk społecznych<br />

specific developmental disorder<br />

Freudian slip, parapraxis,<br />

motivated error<br />

fuga fugue<br />

fuga dysocjacyjna dissociative fugue<br />

fuga histeryczna hysterical fugue<br />

funkcja function<br />

funkcja<br />

prawdopodobieństwa<br />

likelihood function<br />

funkcje mowy speech functions<br />

funkcjonalizm functionalism<br />

funkcjonalny functional<br />

furia fury<br />

futurologia futurology<br />

fuzja fusion<br />

145

146<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

G<br />

147

gameta gamete<br />

gang gang<br />

gangrena gangrene<br />

gangster gangster<br />

gargolizm gargoylism<br />

gastryczny gastric<br />

gatunek species (liczba mnoga: species)<br />

gaworzenie babbling<br />

gaz pieprzowy pepper spray<br />

gaz powodujący łzawienie<br />

(lakrymator)<br />

gej gay<br />

gejowski gay<br />

gen gene<br />

148<br />

tear gas, lacrimator<br />

gen dominujący dominant gene<br />

gen recesywny recessive gene<br />

generacja generation<br />

generalizacja generalization<br />

generalizacja bodźca stimulus generalization<br />

genetyczny genetic<br />

genetyka genetics<br />

geneza genesis<br />

genialny genius<br />

genitalia genitals<br />

genitalny genital<br />

geniusz genius<br />

genom genome<br />

genotyp genotype<br />

geriatria geriatrics<br />

geriatryczny geriatric<br />

gerontofilia gerontophilia<br />

gerontologia gerontology<br />

gest gesture<br />

Gestalt Gestalt<br />

giętkość myślenia flexibility of thinking<br />

glaukoma (inaczej: jaskra) glaucoma<br />

głębokość przetwarzania depth of processing<br />

glikogen glycogen<br />

globalne zaburzenie rozwoju pervasive developmental<br />

disorder<br />

głód hunger<br />

głośność loudness<br />

głosowy vocal<br />

głowa head<br />

głowonóg cephalopod<br />

głuchota (inaczej: utrata<br />

słuchu)<br />

glukoza glucose<br />

głużenie (inaczej:<br />

gruchanie)<br />

deafness, hearing loss<br />

cooing<br />

gniew anger<br />

gonada gonad<br />

gonadotropina gonadotrophin<br />

gonitwa myśli flight of ideas<br />

gra game<br />

gra wstępna foreplay<br />

gracz player<br />

graficzna skala szacunkowa graphic rating scale<br />

grafologia graphology<br />

grafomania graphomania<br />

gramatyka grammar<br />

gratyfikacja gratification<br />

gratyfikacja odroczona delayed gratification<br />

gratyfikować to gratify<br />

gruchanie (inaczej:<br />

głużenie)<br />

cooing<br />

gruczoł gland<br />

gruczoł mlekowy mammary gland<br />

grupa eksperymentalna experimental group<br />

grupa fokusowa focus group<br />

grupa kontrolna control group<br />

grupa krwi blood group<br />

grupa nacisku pressure group<br />

grupa odniesienia reference group<br />

grupa społeczna social group<br />

grupowanie (inaczej:<br />

zbrylanie)<br />

chunking<br />

guanina guanine<br />

guru guru<br />

gwałt rape<br />

gwałt na randce date rape<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

H<br />

149

habitat habitat<br />

habituacja habituation<br />

hałas noise<br />

haloperidol haloperidol<br />

halucynacja (inaczej: omam) hallucination<br />

halucynacja słuchowa auditory hallucination<br />

halucynogen hallucinogen<br />

halucynoid parahallucination<br />

halucynoza hallucinosis<br />

halucynoza alkoholowa alcohol hallucinosis<br />

halucynoza przewlekła chronic hallucinosis<br />

halucynoza wzrokowa visual hallucinosis<br />

hamowanie oboczne lateral inhibition<br />

hamowanie proaktywne<br />

(inaczej: interferencja<br />

proaktywna)<br />

hamowanie retroaktywne<br />

(inaczej: interferencja<br />

retroaktywna)<br />

harmoniczny harmonic<br />

haszysz hashish<br />

hazard gambling<br />

hazardzista gambler<br />

150<br />

proactive interference,<br />

proactive inhibition<br />

retroactive interference,<br />

retroactive inhibition<br />

hebefrenia hebephrenia<br />

hedonista hedonist<br />

hedonistyczny hedonistic<br />

hedonizm hedonism<br />

hemoglobina haemoglobin<br />

heretyk heretic<br />

hermafrodyta (inaczej:<br />

obojnak)<br />

hermafrodytyzm<br />

(inaczej: obojnactwo)<br />

hermaphrodite<br />

hermaphroditism<br />

hermeneutyka hermeneutics<br />

hermetyczny hermetic<br />

heroiczny heroic<br />

heroina heroin<br />

heroinizm (inaczej:<br />

uzależnienie od heroiny)<br />

heroizm heroism<br />

heroinism, heroin addiction<br />

heteroseksualizm heterosexuality<br />

heteroseksualny heterosexual<br />

heterozygota heterozygote<br />

heterozygotyczny heterozygous<br />

heurystyczny heuristic<br />

heurystyka heuristic<br />

heurystyka dostępności availability heuristic<br />

hibernacja hibernation<br />

hierarchia hierarchy<br />

hierarchia dominacji<br />

(u zwierząt)<br />

hierarchiczny hierarchic<br />

higiena hygiene<br />

higieniczny hygienic<br />

dominance hierarchy<br />

hiperglikemia hyperglycaemia<br />

hipermnezja hypermnesia<br />

hiperseksualność hypersexuality<br />

hipersomnia<br />

(inaczej: nadmierna<br />

senność)<br />

hypersomnia<br />

hiperstenia hypersthenia<br />

hipertymia hyperthymia<br />

hiperwentylacja hyperventilation<br />

hipnoterapia hypnotherapy<br />

hipnotyczny hypnotic<br />

hipnotyk hypnotic<br />

hipnotyzer hypnotist<br />

hipnotyzować to hypnotize<br />

hipnoza hypnosis<br />

hipochondria<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

hipochondryczne)<br />

hypochondriasis, health anxiety,<br />

illness phobia, illness anxiety<br />

hipochondryczny hypochondriacal<br />

hipochondryk hypochondriac<br />

hipoglikemia (inaczej:<br />

niedocukrzenie)<br />

hypoglycaemia<br />

hipokamp hippocampus<br />

hipokryta hypocrite<br />

hipokryzja hypocrisy<br />

hipoksja hypoxia<br />

hipomania hypomania<br />

hipomaniakalny hypomanic<br />

hipomnezja hypomnesia<br />

hipotetyczny hypothetical<br />

hipoteza hypothesis<br />

hipoteza sprawiedliwego<br />

świata<br />

just world hypothesis<br />

hipoteza zerowa null hypothesis<br />

histamina histamine<br />

histeria hysteria<br />

histeria konwersyjna conversion hysteria<br />

histeria lękowa anxiety hysteria<br />

histeryczny hysterical<br />

histogram histogram<br />

histrioniczne zaburzenie<br />

osobowości (inaczej:<br />

osobowość histrioniczna)<br />

histrionic personality disorder<br />

Angielski słownik psychologii

HIV (ludzki wirus niedoboru<br />

odporności)<br />

homeopatia homeopathy<br />

homeopatyczny homeopathic<br />

homeostatyczny homeostatic<br />

homeostaza homeostasis<br />

homofobia homophobia<br />

homologiczny homologous<br />

homonim homonym<br />

i innych nauk społecznych<br />

HIV (human immunodeficiency<br />

virus)<br />

homoseksualista homosexual person<br />

homoseksualizm homosexuality<br />

homoseksualizm ukryty latent homosexuality<br />

homoseksualny homosexual<br />

homozygota homozygote<br />

homozygotyczny homozygous<br />

homunkulus homunculus<br />

hormon hormone<br />

hormon<br />

adrenokortykotropowy<br />

hormon antydiuretyczny<br />

(inaczej: wazopresyna)<br />

adrenocorticotrophic hormone,<br />

ACTH<br />

antidiuretic hormone (ADH),<br />

vasopressin<br />

hormon luteinizujący luteinizing hormone, interstitialcell-stimulating<br />

hormone<br />

hormon plciowy sex hormone<br />

hormon sterydowy<br />

(steroidowy)<br />

steroid hormone<br />

hormon uwalniający releasing hormone<br />

hormon wzrostu growth hormone<br />

hormonalny hormonal<br />

horyzont horizon<br />

horyzontalny horizontal<br />

hospicjum hospice<br />

hospitalizacja hospitalization<br />

humanistyczny humanistic<br />

humanitarny humanitarian<br />

humanitaryzm humanitarianism<br />

humanizm humanism<br />

humor humour<br />

humorystyczny humorous<br />

hybryda hybrid<br />

hybrydyzacja hybridization<br />

hydrokortyzon<br />

(inaczej: kortyzol)<br />

hymen hymen<br />

hydrocortisone, cortisol<br />

151

152<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

I<br />

153

ICD-10, Międzynarodowa<br />

Statystyczna Klasyfikacja<br />

Chorób i Problemów<br />

Zdrowotnych<br />

id id<br />

idea idea<br />

154<br />

ICD-10 (International<br />

Classification of Diseases and<br />

Related Health Problems)<br />

idea nadwartościowa overvalued idea<br />

ideał ego ego ideal<br />

idealizacja idealization<br />

idealizm idealism<br />

idealizm młodzieńczy youthful idealism<br />

identyfikacja identification<br />

identyfikacja obronna<br />

(inaczej: identyfikacja z<br />

agresorem, oprawcą)<br />

identyfikacja pierwotna<br />

(podstawowa)<br />

identyfikacja płciowa<br />

(inaczej: tożsamość płciowa)<br />

defensive identification,<br />

identification with the aggressor<br />

primary identification<br />

gender identity<br />

identyfikować (się) to identify<br />

ideograf ideograph<br />

ideograficzny ideographic<br />

ideolog ideologist<br />

ideologia ideology<br />

ideologiczny ideological<br />

idiograficzny idiographic<br />

idiota (termin przestarzały;<br />

aktualnie używany jako<br />

określenie obraźliwe)<br />

idiot<br />

idol idol<br />

ignorancja ignorance<br />

ignorant ignorant<br />

ignorować to ignore<br />

iloraz quotient<br />

iloraz inteligencji intelligence quotient (IQ)<br />

iloraz inteligencji<br />

emocjonalnej<br />

emotional quotient<br />

iluminacja illumination<br />

ilustrator illustrator<br />

iluzja illusion<br />

iluzja skojarzeniowa associative illusion<br />

iluzoryczny illusory<br />

imaginacja imagination<br />

imago imago<br />

imbecyl (termin<br />

przestarzały; aktualnie<br />

używany jako określenie<br />

obraźliwe)<br />

imbecile<br />

imigracja immigration<br />

imigrant immigrant<br />

immunizacja immunization<br />

immunizować to immunize<br />

immunologia immunology<br />

immunologiczny immunologic<br />

immunosupresja immunosuppression<br />

immunoterapia immunotherapy<br />

imperatyw kategoryczny categorical imperative<br />

imperatywne omamy imperative hallucinations<br />

implantacja implantation<br />

implantować to implant<br />

implicytny implicit<br />

implozja implosion<br />

imponować to impress<br />

impotencja (inaczej:<br />

zaburzenie wzwodu/erekcji)<br />

impotent impotent<br />

impresja impression<br />

impulsywność impulsiveness<br />

impulsywny impulsive<br />

indoktrynacja indoctrination<br />

indoktrynować to indoctrinate<br />

indukcja induction<br />

impotence, erectile dysfunction,<br />

male erectile disorder<br />

indukcja hipnotyczna hypnotic induction<br />

indywiduacja<br />

(w teorii C.G. Junga)<br />

individuation<br />

indywidualista individualist<br />

indywidualizm individualism<br />

indywidualny individual<br />

inercja inertia<br />

infantylizm infantilism<br />

infantylny infantile<br />

inferencja inference<br />

informacja zwrotna (inaczej:<br />

sprzężenie zwrotne)<br />

feedback<br />

ingracjacja ingratiation<br />

inhibicja inhibition<br />

inhibitor inhibitor<br />

inhibitor<br />

monoaminooksydazy<br />

inicjacja initiation<br />

inicjatywa initiative<br />

inicjatywa versus poczucie<br />

winy (w koncepcji E.<br />

Eriksona)<br />

inicjować to initiate<br />

monoamine oxidase inhibitor<br />

initiative versus guilt<br />

inkarnacja incarnation<br />

inkoherencja incoherence<br />

inkorporacja incorporation<br />

innowacja innovation<br />

Angielski słownik psychologii

insomnia (inaczej:<br />

bezsenność)<br />

i innych nauk społecznych<br />

insomnia<br />

instrumentalizm instrumentalism<br />

instrumentalny instrumental<br />

instynkt instinct<br />

instynkt destrukcyjny<br />

[inaczej: instynkt śmierci (w<br />

psychoanalizie)]<br />

destructive instinct<br />

instynkt ego ego instinct<br />

instynkt samozachowawczy self-preservation instinct<br />

instynktowny instinctive<br />

insulina insulin<br />

insynuacja insinuation<br />

insynuować to insinuate<br />

integracja integration<br />

integralność ego versus<br />

rozpacz (w koncepcji E.<br />

Eriksona)<br />

integralny integral<br />

integrować to integrate<br />

intelekt intellect<br />

ego integrity versus despair<br />

intelektualizacja intellectualization<br />

intelektualny intellectual<br />

inteligencja intelligence<br />

inteligencja emocjonalna emotional intelligence<br />

inteligencja niewerbalna non-verbal intelligence<br />

inteligencja ogólna general intelligence<br />

inteligencja płynna fluid intelligence<br />

inteligencja praktyczna practical intelligence<br />

inteligencja skrystalizowana crystallized intelligence<br />

inteligencja społeczna social intelligence<br />

inteligencja werbalna verbal intelligence<br />

inteligentny intelligent<br />

intencja intention<br />

intencja paradoksalna paradoxical intention<br />

intencjonalne zapominanie intentional forgetting<br />

intencjonalność intentionality<br />

intencjonalny intentional<br />

interakcja interaction<br />

interakcjonizm interactionism<br />

interaktywny interactive<br />

interferencja interference<br />

interferencja proaktywna<br />

(inaczej: hamowanie<br />

proaktywne)<br />

interferencja retroaktywna<br />

(inaczej: hamowanie<br />

retroaktywne)<br />

proactive interference,<br />

proactive inhibition<br />

retroactive interference,<br />

retroactive inhibition<br />

interferencja skojarzeniowa associative interference,<br />

associative inhibition<br />

interioryzacja interiorization<br />

interkorelacja intercorrelation<br />

internalizacja internalization<br />

interpersonalny interpersonal<br />

interpretacja interpretation<br />

interpretacja redukcyjna (w<br />

teorii C. G. Junga)<br />

interpretować to interpret<br />

reductive interpretation<br />

interseksualizm intersexuality<br />

interwał interval<br />

interwencja kryzysowa crisis intervention<br />

intoksykacja intoxication<br />

intonacja intonation<br />

introjekcja introjection<br />

introspekcja introspection<br />

introspekcjonizm introspectionism<br />

introwersja introversion<br />

introwertyk introvert<br />

introwertywny introverted<br />

intruz intruder<br />

intruzywność intrusiveness<br />

intruzywny intrusive<br />

intuicja intuition<br />

intuicyjny intuitive<br />

intymność intimacy<br />

intymny intimate<br />

inwazja invasion<br />

inwazyjność invasiveness<br />

inwazyjny invasive<br />

inwencja invention<br />

inwentarz inventory<br />

inwersja (także jako<br />

mechanizm obronny)<br />

reversal<br />

inwolucja involution<br />

inżynieria genetyczna genetic engineering<br />

IQ (iloraz inteligencji) IQ (intelligence quotient)<br />

ironia irony<br />

ironiczny ironic<br />

irracjonalność irrationality<br />

irracjonalny irrational<br />

istota biała white matter<br />

istota szara grey matter<br />

istotność significance<br />

istotność statystyczna<br />

różnic (inaczej: istotność<br />

statystyczna, poziom<br />

istotności)<br />

statistical significance<br />

155

istotny statystycznie statistically significant<br />

izolacja isolation<br />

izolacja afektu isolation of affect<br />

izolować to isolate<br />

156<br />

izomorfizm isomorphism<br />

izotonia isotonia<br />

izotoniczny isotonic<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

J<br />

157

ja idealne ideal self<br />

ja subiektywne subjective self<br />

jadłowstręt psychiczny<br />

(inaczej: anoreksja)<br />

jądro komórkowe nucleus<br />

158<br />

anorexia nervosa<br />

jądro soczewkowate lenticular nucleus<br />

jajnik ovary<br />

jąkać się to stutter<br />

jąkanie stutter, stuttering, stammering<br />

jamais vu jamais vu<br />

jaskra (inaczej: glaukoma) glaucoma<br />

jaskrawość brightness<br />

jatrogenny iatrogenic<br />

jaźń self<br />

jednooczny monocular, uniocular<br />

jelito intestine<br />

jelito cienkie small intestine<br />

jelito grube large intestine<br />

język (1) - w odniesieniu do<br />

mowy<br />

język (2) - w znaczeniu<br />

anatomicznym<br />

language<br />

tongue<br />

język (mowa) ciała body language<br />

język migowy sign language<br />

joga yoga<br />

jowialny jovial<br />

jungowski Jungian<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

K<br />

159

kacheksja cachexia<br />

kaftan bezpieczeństwa straitjacket<br />

kalka słowna calque<br />

kanał komunikacji communication channel<br />

kanał kręgowy spinal canal<br />

kanał słuchowy auditory canal<br />

kancerofobia cancerophobia<br />

kanibal cannibal<br />

kanibalistyczny cannibalistic<br />

kanibalizm cannibalism<br />

kanon canon<br />

kara punishment, penalty<br />

kardiowaskularny cardiovascular<br />

kariera career<br />

karoten carotene<br />

kasta caste<br />

kastracja castration<br />

kastracja farmakologiczna pharmacological castration<br />

kastrat castrato<br />

kastrować to castrate<br />

katabolizm catabolism<br />

katalepsja catalepsy<br />

katamneza catamnesis<br />

katapleksja cataplexy<br />

katarakta cataract<br />

katastrofa catastrophe<br />

katastroficzny catastrophic<br />

katastrofizm catastrophism<br />

katatonia catatonia<br />

katatymia catathymia<br />

katecholamina catecholamine<br />

kategoryczny categorical<br />

kategoryzacja categorization<br />

kateksja (w psychoanalizie) cathexis<br />

katharsis catharsis<br />

kazirodztwo incest<br />

kazuistyczny casuistic; case study (w<br />

znaczeniu studium przypadku)<br />

kazuistyka casuistry; case studies (w<br />

znaczeniu studiów przypadków)<br />

keraunofobia keraunophobia<br />

ketamina ketamine<br />

kinestetyczny kinaesthetic<br />

kinestezja kinaesthesis, kinaesthesia<br />

klan clan<br />

klasa społeczna social class<br />

160<br />

klasyfikacja classification<br />

klasyfikacja zaburzeń<br />

psychicznych<br />

klasyfikować to classify<br />

klaustrofobia claustrophobia<br />

classification of mental disorders<br />

kleptomania kleptomania, pathological<br />

stealing<br />

klika clique<br />

klimakterium (inaczej:<br />

menopauza, przekwitanie)<br />

kliniczny clinical<br />

klitoridektomia<br />

(inaczej: obrzezanie kobiet)<br />

klon clone<br />

klonowanie cloning<br />

kobiecość femininity<br />

kobiecy feminine<br />

koci krzyk cri du chat<br />

kod code<br />

climacteric, menopause,<br />

change of life<br />

clitoridectomy,<br />

female genital mutilation<br />

kod genetyczny genetic code<br />

kodeina codeine<br />

kodować to encode<br />

kodowanie encoding<br />

kodowanie akustyczne acoustic coding<br />

kodowanie artykulacyjne articulatory coding<br />

kodowanie semantyczne semantic coding<br />

kofeina caffeine<br />

kognitywizm cognitivism<br />

kohabitacja (inaczej:<br />

konkubinat)<br />

koherencja coherence<br />

koherentny coherent<br />

kohorta cohort<br />

kojarzenie association<br />

cohabitation,<br />

common-law marriage<br />

kojarzenie retroaktywne backward association,<br />

retroactive association<br />

kokaina cocaine<br />

kolokwialny colloquial<br />

komórka cell<br />

komórka dwubiegunowa bipolar cell<br />

komórka macierzysta stem cell<br />

komórka nerwowa (inaczej:<br />

neuron)<br />

nerve cell, neuron<br />

komórka piramidowa pyramidal cell<br />

kompensacja compensation<br />

kompetencja competence<br />

kompetencja versus<br />

poczucie niższości (w<br />

koncepcji E. Eriksona)<br />

industry versus inferiority<br />

Angielski słownik psychologii

kompetentny competent<br />

kompetentny sędzia competent judge<br />

kompleks complex<br />

kompleks Adonisa Adonis complex<br />

kompleks Edypa Oedipus complex<br />

kompleks Elektry Electra complex<br />

kompleks Jokasty Jocasta complex<br />

kompleks kastracyjny castration complex<br />

kompleks matki mother complex<br />

kompleks niższości inferiority complex<br />

kompleks ojca father complex<br />

kompleks wyższości superiority complex<br />

kompulsja compulsion<br />

kompulsywne zachowania<br />

seksualne<br />

kompulsywny compulsive<br />

komuna commune<br />

i innych nauk społecznych<br />

compulsive sexual behaviour<br />

komunikacja communication<br />

komunikacja niewerbalna non-verbal communication<br />

komunikacja wspomagana facilitated communication<br />

komunistyczny comunist<br />

komunizm comunism<br />

koncentracja na broni<br />

(w psychologii zeznań<br />

świadków)<br />

weapon focus<br />

koncentracja uwagi concentration of attention<br />

koncepcja, koncept concept<br />

konceptualizm conceptualism<br />

konceptualny conceptual<br />

kończyna fantomowa phantom libm<br />

kondensacja condensation<br />

kondycja condition<br />

kondycja psychiczna mental condition<br />

konfabulacja confabulation<br />

konfabulować to confabulate<br />

konfidencjonalność confidentiality<br />

konfidencjonalny confidential<br />

konfiguracja configuration<br />

konfirmacja confirmation<br />

konfirmacyjna analiza<br />

czynnikowa<br />

konflikt conflict<br />

konflikt “dążenie - dążenie”<br />

(inaczej: konflikt “zbliżanie<br />

- zbliżanie”)<br />

konflikt “dążenie -<br />

unikanie” (inaczej: konflikt<br />

“zbliżanie - oddalanie”)<br />

confirmatory factor analysis<br />

approach - approach conflict<br />

approach - avoidance conflict<br />

konflikt “unikanieunikanie”<br />

(inaczej: konflikt<br />

“oddalanie-oddalanie”)<br />

konformizm conformity<br />

konfrontacja confrontation<br />

konfrontować to confront<br />

koniunkcja conjunction<br />

konkretny concrete<br />

konkubinat (inaczej:<br />

kohabitacja)<br />

avoidance - avoidance conflict<br />

common-law marriage,<br />

cohabitation<br />

konkurencja competition<br />

konkurować to compete<br />

konopie cannabis<br />

konotacja connotation<br />

konsekwencja (1) - w<br />

znaczeniu: następstwo<br />

konsekwencja (2) - w<br />

znaczeniu: konsekwencja w<br />

działaniu<br />

consequence<br />

consistency<br />

konsekwentny consistent<br />

konserwatywny conservative<br />

konserwatyzm conservatism<br />

konsolidacja consolidation<br />

konsonant consonant<br />

konstrukt construct<br />

konstrukt hipotetyczny hypothetical construct<br />

konstruktywizm constructivism<br />

kontakt contact<br />

kontakt wzrokowy eye contact<br />

kontaminacja contamination<br />

kontekst context<br />

kontekstualizm contextualism<br />

kontestacja contestation<br />

kontestować to contest<br />

kontinuum continuum<br />

kontrast contrast<br />

kontrkultura counterculture<br />

kontrola control<br />

kontrola behawioralna behaviour control<br />

kontrolować to control<br />

kontrowersja controversy<br />

kontrowersyjny controversial<br />

kontur contour<br />

kontuzja contusion, injury<br />

kontynuacja continuation<br />

kontynuować to continue<br />

konwenans convention<br />

konwencjonalizm conventionalism<br />

161

konwencjonalność conventionality<br />

konwencjonalny conventional<br />

konwergencja convergence<br />

konwersacja conversation<br />

konwersja conversion<br />

konwersja histeryczna hysterical conversion<br />

konwulsant (inaczej: środek<br />

drgawkotwórczy)<br />

162<br />

convulsant<br />

konwulsje convulsions<br />

kooperacja cooperation<br />

kooperatywny cooperative<br />

koordynacja coordination<br />

koordynować to coordinate<br />

koprofagia coprophagia<br />

koprofilia coprophilia<br />

koprolalia coprolalia<br />

kopropraksja copropraxia<br />

kopulacja copulation<br />

kopulować to copulate<br />

kora cortex<br />

kora czuciowa<br />

(sensoryczna)<br />

sensory cortex<br />

kora mózgowa cerebral cortex<br />

kora nowa neocortex<br />

kora przedczołowa prefrontal cortex<br />

kora ruchowa motor cortex<br />

kora słuchowa auditory cortex<br />

kora somatosensoryczna somatosensory cortex<br />

kora węchowa olfactory cortex<br />

kora wzrokowa visual cortex<br />

korekta correction<br />

korelacja correlation<br />

korelacja częściowa partial correlation<br />

korelacja dodatnia positive correlation<br />

korelacja kanoniczna canonical correlation<br />

korelacja ujemna negative correlation<br />

korelacyjny correlational<br />

korelować to correlate<br />

kortykosteryd corticosteroid<br />

kortyzol (inaczej:<br />

hydrokortyzon)<br />

cortisol,<br />

hydrocortisone<br />

kortyzon cortisone<br />

korygować to correct<br />

kość skroniowa temporal bone<br />

koszmar senny nightmare<br />

koterapeuta co-therapist<br />

kowariancja covariance<br />

krąg kula (w antropologii) kula ring<br />

kreacjonizm creationism<br />

kreatywność creativity<br />

kreatywny creative<br />

kręgowiec vertebrate<br />

kreolizacja creolization<br />

kresomózgowie cerebrum, telencephalon<br />

kretyn (termin przestarzały;<br />

aktualnie używany jako<br />

określenie obraźliwe)<br />

cretin<br />

kretynizm (przestarzałe) cretinism<br />

krew blood<br />

krótkowzroczność myopia, near-sightedness,<br />

short-sightedness<br />

krtań larynx, voice box<br />

krwinka biała<br />

(inaczej: leukocyt)<br />

krwinka czerwona<br />

(inaczej: erytrocyt)<br />

white blood cell,<br />

leucocyte<br />

red blood cell,<br />

erythrocyte<br />

kryminalistyka criminalistics<br />

kryminogeneza criminogenesis<br />

kryminologia criminology<br />

kryptomnezja cryptomnesia<br />

kryterium criterion<br />

kryterium ekologiczne ecological criterion<br />

kryzys crisis<br />

kryzys rozwojowy developmental crisis<br />

kryzys tożsamości identity crisis<br />

kryzys wieku średniego mid-life crisis, middle age crisis<br />

krzywa curve<br />

krzywa Ebbinghausa Ebbinghaus curve<br />

krzywa normalna (inaczej:<br />

krzywa dzwonowa, krzywa<br />

Gaussa)<br />

krzywa uczenia się learning curve<br />

krzywda harm, damage<br />

normal (bell-shaped, Gaussian)<br />

curve<br />

krzywdzić to hurt, to harm<br />

krzyżowanie<br />

chromosomalne<br />

crossing over<br />

ksenofobia xenophobia<br />

ksenofobiczny xenophobic<br />

kształcenie education, training<br />

kształcić to educate, to train<br />

kształtowanie (także:<br />

kształtowanie zachowania<br />

jako technika w<br />

warunkowaniu sprawczym)<br />

shaping<br />

kubek smakowy taste bud<br />

kula histeryczna globus hystericus<br />

Angielski słownik psychologii

kult cult<br />

kultowy (w odniesieniu do<br />

kultu)<br />

i innych nauk społecznych<br />

cultic<br />

kultura culture<br />

kulturalny cultural<br />

kulturowa adaptacja testu cross-cultural test adaptation<br />

kulturowy cultural<br />

kumulacja cummulation<br />

kurtoza kurtosis<br />

kwalifikacje qualifications<br />

kwalifikować to qualify<br />

kwantyfikator quantifier<br />

kwas acid<br />

kwas glutaminowy glutamic acid<br />

kwas nukleinowy nucleic acid<br />

kwas rybonukleinowy ribonucleic acid, RNA<br />

kwestionariusz questionnaire<br />

kwestionariusz osobowości personality inventory/<br />

questionnaire<br />

kwestionariusz osobowości<br />

Cattella<br />

Kwestionariusz Osobowości<br />

Zawodowej<br />

kwestionariusz<br />

zainteresowań zawodowych<br />

The Sixteen Personality Factor<br />

Questionnaire (16PF)<br />

Occupational Personality<br />

Questionnaire (OPQ)<br />

occupational interest inventory<br />

163

164<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

L<br />

165

labirynt labyrinth, maze<br />

laboratorium laboratory<br />

łagodne zaburzenie<br />

poznawcze<br />

laktacja lactation<br />

łańcuch pokarmowy food chain<br />

latencja latency<br />

166<br />

mild cognitive impairment<br />

lateralizacja lateralization, laterality<br />

laudanum laudanum<br />

łechtaczka clitoris<br />

lecytyna lecithin<br />

leczenie treatment<br />

legalny legal<br />

lęk anxiety<br />

lek (lekarstwo) medicine, medication, drug<br />

lęk kastracyjny fear of castration<br />

lęk napadowy (inaczej:<br />

zespół lęku napadowego,<br />

zespół paniki, zespół lęku<br />

panicznego)<br />

panic disorder<br />

lek nootropowy nootropic drug<br />

lek normotymiczny normothymic drug<br />

lęk pierwotny primal anxiety<br />

lek pobudzający stimulant/psychoanaleptic drug<br />

lek przeciwdepresyjny<br />

(inaczej: antydepresant)<br />

antidepressant<br />

lek przeciwdrgawkowy anticonvulsant<br />

lek przeciwlękowy<br />

(inaczej: lek anksjolityczny,<br />

anksjolityk)<br />

lek przeciwpsychotyczny<br />

(inaczej: lek neuroleptyczny,<br />

neuroleptyk)<br />

lek przeciwpsychotyczny<br />

(neuroleptyk) II generacji<br />

(atypowy)<br />

anti-anxiety drug,<br />

anxiolytic drug<br />

antipsychotic drug, neuroleptic<br />

drug, major tranquiliser<br />

atypical antipsychotic<br />

lęk przed egzaminem examination anxiety,<br />

test anxiety<br />

lęk przed sukcesem fear of success<br />

lek psychotropowy psychotropic drug, psychoactive<br />

drug<br />

lęk separacyjny separation anxiety<br />

lęk uogólniony generalized anxiety<br />

lekceważyć to ignore<br />

lęki nocne sleep terror disorder, night<br />

terrors, pavor nocturnus<br />

lekomania medicine abuse,<br />

medicine misuse<br />

lekozależność medicine dependence<br />

leksykalny lexical<br />

leksykologia lexicology<br />

leksykon lexicon<br />

lesbijka lesbian<br />

lesbijski lesbian<br />

letarg lethargy<br />

leukocyt<br />

(inaczej: krwinka biała)<br />

leucocyte,<br />

white blood cell<br />

leukotomia leucotomy<br />

leworęczność left-handedness<br />

lezja lesion<br />

liberalny liberal<br />

libido libido<br />

limfa lymph<br />

limfocyt lymphocyte<br />

lingwistyczny linguistic<br />

lingwistyka linguistics<br />

lista przymiotników adjective check list<br />

lit lithium<br />

lobotomia lobotomy<br />

logiczny logical<br />

logika logic<br />

logopedia logopedics<br />

logoterapia logotherapy<br />

lojalny loyal<br />

lokalizacja localization<br />

lokalizacja funkcji localization of function<br />

lordoza lordosis<br />

losowanie wielostopniowe<br />

(inaczej: dobór<br />

wielostopniowy)<br />

losowy random<br />

łożysko placenta<br />

LSD (dietyloamid kwasu<br />

lizergowego)<br />

ludyczny ludic<br />

ludzki human<br />

łuk histeryczny<br />

(inaczej: opistotonus)<br />

multistage sampling<br />

LSD (lysergic acid diethylamide)<br />

opisthotonus<br />

lunatyk sleepwalker<br />

lunatyzm<br />

(inaczej: somnambulizm)<br />

sleepwalking, noctambulation,<br />

somnambulism<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

M<br />

167

machiawellizm Machiavellianism<br />

macica uterus<br />

macierz matrix<br />

mądrość wisdom<br />

mądry wise<br />

magazyn akustyczny acoustic store<br />

magazyn artykulacyjny<br />

(inaczej: pętla<br />

artykulacyjna)<br />

magazyn długotrwały<br />

(inaczej: magazyn pamięci<br />

długotrwałej)<br />

magazyn echoiczny<br />

(inaczej: pamięć echoiczna)<br />

magazyn epizodyczny<br />

(w teorii pamięci A.<br />

Baddeley’a)<br />

168<br />

articulatory store, articulatory<br />

loop, subvocal rehearsal loop<br />

long-term store<br />

echoic store, echoic memory<br />

episodic buffer<br />

magazyn fonologiczny phonological buffer store,<br />

rehearsal buffer<br />

magazyn ikoniczny<br />

(inaczej: pamięć ikoniczna)<br />

iconic store,<br />

iconic memory<br />

magazyn pamięci memory store<br />

magazyn sensoryczny<br />

(inaczej: rejestr<br />

sensoryczny)<br />

sensory register,<br />

sensory store<br />

magnetyzm zwierzęcy animal magnetism<br />

majaczenie delirium<br />

majaczenie będące skutkiem<br />

odstawienia substancji<br />

psychoaktywnej (delirium)<br />

makrocefalia macrocephaly<br />

maksymalne<br />

prawdopodobieństwo<br />

substance withdrawal delirium<br />

maximum likelihood<br />

maltretować to abuse, to batter, to ill-treat<br />

maltretowanie abuse, ill-treatment<br />

maltretowanie dziecka child abuse<br />

małżeństwo marriage<br />

mandala mandala<br />

mania mania<br />

maniakalny manic<br />

maniczne osobowości<br />

(w teorii C.G. Junga)<br />

Jungian archetypes<br />

maniera manner, mannerism<br />

manieryzm mannerism<br />

manipulacja manipulation<br />

manipulować to manipulate<br />

mantra mantra<br />

mantyzm (inaczej: natłok,<br />

napór myśli)<br />

manualny manual<br />

crowding of thought<br />

mapa poznawcza cognitive map, mental map<br />

marginalizacja marginalization<br />

margines uwagi margin of attention,<br />

marginal consciousness<br />

marihuana marijuana<br />

marketing marketing<br />

marzenie dream<br />

marzenie dzienne daydream<br />

marzenie senne dream<br />

marzyć to dream<br />

maskowanie masking<br />

maskowanie słuchowe auditory masking<br />

masochistyczny masochistic<br />

masochizm masochism<br />

masturbacja masturbation<br />

masturbować się to masturbate<br />

materializm materialism<br />

materialny material<br />

matriarchalny matriarchal<br />

matriarchat matriarchy<br />

Matryce Progresywne<br />

Ravena<br />

mechanizm nabywania<br />

języka<br />

Raven’s Progressive Matrices<br />

language acquisition device<br />

mechanizm obronny defence mechanism<br />

mechanoreceptor mechanoreceptor<br />

mediacja mediation<br />

mediana median<br />

mediator mediator<br />

mediować to mediate<br />

medycyna medicine<br />

medytacja meditation<br />

medytacja transcendentalna transcendental meditation<br />

medytować to meditate<br />

megalomania macromania, megalomania<br />

mejotyczny meiotic<br />

mejoza meiosis<br />

melancholia melancholia, melancholy<br />

melancholijny melancholic<br />

melancholik melancholic<br />

melatonina melatonin<br />

membrana membrane<br />

menarche menarche<br />

menopauza (inaczej:<br />

klimakterium,<br />

przekwitanie)<br />

menopause, change of life,<br />

climacteric<br />

menstruacja menstruation<br />

mentalność mentality<br />

mentalny mental<br />

Angielski słownik psychologii

meskalina mescaline<br />

męski (1) - w odniesieniu do<br />

męskości<br />

męski (2) - w znaczeniu płci<br />

męskiej<br />

i innych nauk społecznych<br />

masculine<br />

male<br />

męskość masculinity<br />

mesmeryzm mesmerism<br />

metaanaliza meta-analysis<br />

metabolizm metabolism<br />

metadon methadone<br />

metafizyczny metaphysical<br />

metafizyka metaphysics<br />

metafora metaphor<br />

metaforyczny metaphoric<br />

metajęzyk metalanguage<br />

metamorfoza metamorphosis<br />

metanol methanol<br />

metapamięć metamemory<br />

metapoznanie metacognition<br />

metapsychologia metapsychology<br />

metempsychoza metempsychosis<br />

metoda method<br />

metoda antycypacji anticipation method, serial<br />

anticipation method<br />

metoda burzy mózgów brainstorming<br />

metoda hipotetycznodedukcyjna<br />

hypothetico-deductive method<br />

metoda limitów method of limits<br />

metoda najmniejszych<br />

kwadratów<br />

metoda ocen<br />

porównawczych<br />

least-squares method<br />

method of comparative<br />

judgment<br />

metoda porównań parami method of paired comparisons<br />

metoda skojarzeń (inaczej:<br />

metoda asocjacji, test<br />

skojarzeń słownych)<br />

association test,<br />

word-association test<br />

metoda średniego błędu method of average error,<br />

method of adjustment,<br />

method of mean error,<br />

method of reproduction<br />

metoda średniego związku<br />

międzygrupowego<br />

metoda średniego związku<br />

wewnątrzgrupowego<br />

average linkage between groups<br />

method<br />

average linkage within groups<br />

method<br />

metoda stałego bodźca method of constant stimuli<br />

metodologia methodology<br />

metodologiczny methodological<br />

metodyczny methodical<br />

metodyka methodics<br />

Metys mestizo<br />

mezoderma mesoderm<br />

międzymózgowie diencephalon<br />

miejsce artykulacji place of articulation<br />

miejska legenda urban legend<br />

miękki narkotyk soft drug<br />

mielina myelin<br />

mięsień muscle<br />

mięsień gładki smooth muscle<br />

mięsień poprzecznie<br />

prążkowany<br />

mięśniowy muscular<br />

migracja migration<br />

migrant migrant<br />

migrena migraine<br />

migrować to migrate<br />

mikrocefalia microcephaly<br />

miłość love<br />

miłość agapiczna agapic love<br />

striped muscle, striated muscle,<br />

voluntary muscle<br />

miłość braterska companionate love<br />

miłość doskonała (idealna) consummate love<br />

miłość erotyczna erotic love<br />

miłość platoniczna platonic love<br />

miłość pragmatyczna pragmatic love<br />

miłość romantyczna romantic love<br />

miłość storgiczna storgic love<br />

mimesis mimesis<br />

mimiczny facial<br />

mimika facial expression<br />

mimikra mimicry<br />

mineta (inaczej: cunnilingus,<br />

miłość francuska)<br />

minimalna dawka<br />

efektywna<br />

minimalna dawka<br />

śmiertelna<br />

cunnilingus<br />

minimum effective dosage<br />

minimum lethal dosage<br />

minimalna dawka toksyczna minimum toxic dosage<br />

mitochondrium mitochondrion<br />

mitoman pseudologue<br />

mitomania pseudologia fantastica,<br />

mythomania, pathological lying<br />

mizoginia misogyny<br />

młodociany (małoletni,<br />

nieletni)<br />

młodociany (nieletni,<br />

małoletni) przestępca<br />

młodzież youth<br />

młoteczek (kostka<br />

słuchowa)<br />

MMPI (Wielowymiarowy<br />

Minnesocki Inwentarz<br />

Osobowości)<br />

juvenile, minor, under-age<br />

juvenile delinquent,<br />

young offender<br />

hammer<br />

MMPI, The Minnesota<br />

Multiphasic Personality<br />

Inventory<br />

169

mnemoniczny mnemonic<br />

mnemotechnika mnemonics<br />

mniejszość minority<br />

mobbing mobbing<br />

mobilizacja mobilization<br />

moc dyskryminacyjna discriminating power<br />

moc statystyczna statistical power<br />

moczenie nocne bed-wetting, nocturia<br />

moda fashion, trend<br />

model model<br />

model addytywny additive model<br />

model pięcioczynnikowy<br />

(inaczej: Wielka Piątka)<br />

model podwójnego<br />

przetwarzania<br />

170<br />

five-factor model,<br />

Big Five<br />

dual-process model<br />

model sieciowy network model<br />

modelowanie modelling<br />

moderacja moderation<br />

moderator moderator<br />

modulator modulator<br />

mógowo-rdzeniowy cerebrospinal<br />

molestować to abuse, to molest<br />

molestować seksualnie to sexually abuse/assault/harass/<br />

molest<br />

molestowanie seksualne sexual abuse<br />

molestowanie seksualne<br />

dziecka<br />

monada monad<br />

monizm monism<br />

child sexual abuse<br />

monoamina monoamine<br />

monoaminooksydaza (MAO) monoamine oxidase (MAO)<br />

monochromatyczny monochromatic<br />

monogamia monogamy<br />

monoideizm monoideism<br />

monolog monologue<br />

monotoniczny monotonic<br />

monozygotyczny monozygotic<br />

morał moral<br />

morale morale<br />

moralizować to moralize<br />

moralność morality<br />

moralność konwencjonalna conventional morality<br />

moralność<br />

postkonwencjonalna<br />

moralność<br />

przedkonwencjonalna<br />

moralny moral<br />

postconventional morality<br />

preconventional morality<br />

moratorium moratorium<br />

moratorium<br />

psychospołeczne<br />

morfina morphine<br />

morfologia morphology<br />

moria moria<br />

most (mózgu) pons<br />

motoryczny motor<br />

motoryka motor skills<br />

psychosocial moratorium<br />

motoryka duża gross motor skills<br />

motoryka mała fine motor skills<br />

motyw motive<br />

motywacja motivation<br />

motywacja osiągnięć<br />

(inaczej: potrzeba osiągnięć)<br />

achievement motivation,<br />

need for achievement<br />

motywacyjny motivational<br />

motywować to motivate<br />

mowa speech<br />

mowa telegraficzna telegraphic speech<br />

mowa zdezorganizowana disorganized speech<br />

móżdżek cerebellum<br />

mózg brain, cerebrum, encephalon<br />

mózgowy cerebral<br />

mrowienie formication<br />

Mulat mixed-race person<br />

Murzyn Black person<br />

muskaryna muscarine<br />

muskularny muscular<br />

mutacja mutation<br />

mutyzm mutism<br />

muzykoterapia music therapy<br />

myśl thought<br />

myśleć to think<br />

myślenie thinking<br />

myślenie absolutystyczne absolute thinking<br />

myślenie dychotomiczne dichotomous thinking<br />

myślenie dywergencyjne<br />

(rozbieżne)<br />

divergent thinking<br />

myślenie grupowe groupthink<br />

myślenie konwergencyjne<br />

(zbieżne)<br />

convergent thinking<br />

myślenie lateralne lateral thinking<br />

myślenie magiczne magical thinking<br />

myślenie paralogiczne paralogical thinking<br />

myślenie życzeniowe wishful thinking<br />

myślowy thought<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

N<br />

171

nabyty acquired<br />

nacjonalista nationalist<br />

nacjonalizm nationalism<br />

naczelne (rząd ssaków) primates<br />

naczyniowy vascular<br />

nadciśnienie tętnicze hypertension<br />

nadinterpretacja overinterpretation<br />

nadopiekuńczość overprotectiveness<br />

nadopiekuńczy overprotective<br />

nadpobudliwość hyperactivity<br />

nadużywanie abuse, misuse<br />

nadużywanie alkoholu alcohol misuse, alcohol abuse<br />

nadużywanie narkotyku drug abuse, drug misuse<br />

nadużywanie substancji<br />

psychoaktywnych<br />

(inaczej: toksykomania)<br />

172<br />

substance abuse,<br />

substance misuse<br />

nadwrażliwość oversensitivity<br />

nadwzroczność (inaczej:<br />

dalekowzroczność)<br />

nagroda prize<br />

nałóg addiction<br />

hyperopia, long-sightedness,<br />

far-sightedness<br />

napad padaczkowy epileptic seizure<br />

napady obżarstwa binge-eating disorder<br />

napęd drive<br />

napięcie tension<br />

napięciowy ból głowy tension headache<br />

narcystyczny narcissistic<br />

narcyzm narcissism<br />

narkoanaliza narcoanalysis<br />

narkolepsja narcolepsy<br />

narkoman drug addict, junkie (potocznie)<br />

narkomania (inaczej:<br />

uzależnienie od narkotyku)<br />

drug addiction,<br />

drug dependence<br />

narkoterapia narcotherapy<br />

narkotyk drug, narcotic<br />

narkotyzować się to take drugs<br />

narkoza anaesthesia<br />

narracja narration<br />

narząd organ<br />

narząd lokomocji locomotor organ<br />

narząd zmysłu sense organ<br />

naśladować to imitate, to copy<br />

naśladownictwo imitation<br />

nastawienie attitude, mindset<br />

nastrój mood<br />

nastrój depresyjny depressed mood<br />

natręctwo compulsion<br />

naturalistyczny naturalistic<br />

natywizm nativism<br />

nauczać to educate, to teach<br />

nauczanie education, teaching<br />

nauka (1) science<br />

nauka (2) - w znaczeniu:<br />

uczenie się<br />

learning<br />

naukowy scientific<br />

nawrót choroby relapse<br />

nawyk habit<br />

nawykowy habitual<br />

naznaczanie (inaczej:<br />

etykietowanie)<br />

labelling<br />

negacja negation<br />

negatywizm negativism<br />

negatywny negative<br />

negocjacje negotiations<br />

negocjator negotiator<br />

negocjować to negotiate<br />

nekrofilia necrophilia, necromania<br />

neobehawioryzm neobehaviourism<br />

neologizm neologism<br />

nerw nerve<br />

nerw czaszkowy cranial nerve<br />

nerw czuciowy sensory nerve<br />

nerw okoruchowy oculomotor nerve<br />

nerw przedsionkowoślimakowy<br />

vestibulocochlear nerve<br />

nerw ślimakowy cochlear nerve<br />

nerw słuchowy acoustic nerve, auditory nerve<br />

nerw twarzowy facial nerve<br />

nerw wzrokowy optic nerve<br />

nerwica (inaczej: neuroza) neurosis<br />

nerwica aktualna<br />

(w koncepcji Freuda)<br />

actual neurosis<br />

nerwica charakteru character neurosis<br />

nerwica eksperymentalna experimental neurosis<br />

nerwica histeryczna hysterical neurosis<br />

nerwica kompensacyjna<br />

(roszczeniowa)<br />

compensation neurosis<br />

nerwica lękowa anxiety neurosis<br />

nerwica narcystyczna narcissistic neurosis<br />

nerwica natręctw (inaczej:<br />

nerwica anankastyczna,<br />

zaburzenie obsesyjnokompulsywne)<br />

nerwica neurasteniczna<br />

(inaczej: neurastenia)<br />

anankastic neurosis,<br />

obsessive - compulsive disorder<br />

neurasthenia<br />

nerwica przeniesieniowa transference neurosis<br />

Angielski słownik psychologii

nerwowy nervous<br />

neurastenia (inaczej:<br />

nerwica neurasteniczna)<br />

i innych nauk społecznych<br />

neurasthenia<br />

neurobiologia neurobiology<br />

neuroleptyczny neuroleptic<br />

neuroleptyk (inaczej:<br />

lek neuroleptyczny/<br />

przeciwpsychotyczny)<br />

neuroleptic drug,<br />

antipsychotic drug,<br />

major tranquillizer<br />

neurolingwistyka neurolinguistics<br />

neurologia neurology<br />

neurologiczny neurological<br />

neuron (inaczej: komórka<br />

nerwowa)<br />

neuronalny neural<br />

neuroprzekaźnik<br />

(inaczej: neuromediator,<br />

neurostransmiter)<br />

neuron, nerve cell<br />

neurostransmitter<br />

neuropsychologia neuropsychology<br />

neurotyczny neurotic<br />

neurotyzm neuroticism<br />

neuroza (inaczej: nerwica) neurosis<br />

neuryt (inaczej: akson) nerve fibre, axon<br />

neutralny neutral<br />

neutralny kulturowo<br />

(w odniesieniu do testu)<br />

niedocukrzenie (inaczej:<br />

hipoglikemia)<br />

culture-fair<br />

hypoglycaemia<br />

niedojrzałość immaturity<br />

niedojrzałość emocjonalna emotional immaturity<br />

niedojrzałość społeczna social immaturity<br />

niedorozwinięty (1) - w<br />

znaczeniu: niedorozwinięty<br />

umysłowo (termin<br />

przestarzały)<br />

niedorozwinięty (2) -<br />

w znaczeniu słabego,<br />

niepełnego rozwoju (w<br />

odniesieniu do np. rozwoju<br />

organów)<br />

niedorozwój umysłowy<br />

(termin przestarzały)<br />

retarded (termin przestarzały,<br />

obecnie uznawany za bardzo<br />

obraźliwy)<br />

underdeveloped<br />

niedosłyszący hard of hearing<br />

nieletni (młodociany,<br />

małoletni)<br />

nieletni (młodociany,<br />

małoletni) przestępca<br />

niemowlę infant<br />

nienawiść hatred<br />

nieobecność absence<br />

niepamięć amnesia<br />

niepełnosprawność disability<br />

niepełnosprawność<br />

intelektualna (inaczej:<br />

upośledzenie umysłowe)<br />

mental retardation (termin<br />

uznawany za stygmatyzujący i<br />

zanikający w użyciu potocznym,<br />

pozostaje w użyciu w diagnostyce)<br />

juvenile, minor, under-age<br />

juvenile delinquent,<br />

young offender<br />

mental retardation, learning<br />

disability, intellectual disability,<br />

developmental disability<br />

niepełnosprawny disabled<br />

niepewność uncertainty<br />

niepewny uncertain<br />

niepoczytalność insanity<br />

niepoczytalny insane<br />

nieprzystosowanie maladaptation, maladjustment<br />

nieprzystosowanie<br />

społeczne<br />

social maladjustment,<br />

social maladaptation<br />

nierealistyczny optymizm unrealistic optimism<br />

nierozróżnianie kolorów<br />

(inaczej: ślepota barw)<br />

nieśmiałość shyness<br />

nieśmiały shy<br />

colour-blindness<br />

niespójność incoherence<br />

nieświadomość unconscious, unconsciousness<br />

nieświadomość<br />

indywidualna (w teorii<br />

C.G.Junga)<br />

personal unconscious<br />

nieświadomość zbiorowa collective unconscious<br />

nieświadomy unconscious<br />

nietolerancja intolerance<br />

niezależny independent<br />

niezgodny z nastrojem<br />

(w odniesieniu do treści<br />

psychicznych, treści urojeń itd.)<br />

nihilizm nihilism<br />

nikotyna nicotine<br />

mood-incongruent<br />

nimfomania nymphomania<br />

nimfomanka nymphomaniac<br />

nisza ekologiczna ecological niche<br />

nocny nocturnal<br />

nominalizm nominalism<br />

nomotetyczny nomothetic<br />

nonkonformizm anticonformity, anticonformism,<br />

nonconformism<br />

noradrenalina noradrenaline, norepinephrine<br />

noradrenergiczny noradrenergic<br />

norma norm<br />

normatywny normative<br />

nos nose<br />

nosiciel carrier<br />

nosowy nasal<br />

noworodek neonate, newborn baby<br />

nowotwór cancer<br />

nuda boredom<br />

nudny boring<br />

nukleotyd nucleotide<br />

173

174<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

O<br />

175

obdukcja forensic examination<br />

objaw symptom<br />

objaw konwersyjny conversion symptom<br />

objawy negatywne negative symptoms<br />

objawy osiowe core symptoms<br />

obłąkany insane<br />

obłęd insanity<br />

obniżenie popędu<br />

seksualnego (inaczej:<br />

zespół obniżenia popędu<br />

seksualnego, oziębłość<br />

płciowa)<br />

obniżony nastrój low mood<br />

obojnactwo<br />

(inaczej: hermafrodytyzm)<br />

obojnak (inaczej:<br />

hermafrodyta)<br />

176<br />

hypoactive sexual desire<br />

disorder<br />

hermaphroditism<br />

hermaphrodite<br />

obraz ciała body image<br />

obraz samego siebie self-image<br />

obrazowanie mózgu brain imaging, neuroimaging<br />

obrona defence<br />

obronny defensive<br />

obrzezanie circumcision<br />

obrzezanie kobiet<br />

(inaczej: klitoridektomia)<br />

obserwacja observation<br />

obserwacja (jako technika<br />

badawcza)<br />

female genital mutilation,<br />

clitoridectomy<br />

observational study<br />

obserwacja psychologiczna psychological observation<br />

obserwacja uczestnicząca participant observation<br />

obsesja obsession<br />

obsesyjny obsessive<br />

obszar Broca (inaczej:<br />

ośrodek Broca, ośrodek<br />

mowy Broca)<br />

Broca’s area, Broca’s centre,<br />

Broca’s speech centre<br />

obwinianie ofiary blaming the victim<br />

obwodowy układ nerwowy peripheral nervous system<br />

ocena 360 stopni 360-degree feedback<br />

ochotnik volunteer<br />

ociężałość umysłowa<br />

(inaczej: pogranicze<br />

funkcjonowania<br />

intelektualnego)<br />

borderline intellectual<br />

functioning<br />

oczekiwana wartość expected value<br />

oczny ocular<br />

odchylenie (w statystyce) deviation<br />

odchylenie standardowe standard deviation<br />

odcisk palca fingerprint<br />

odmienny stan świadomości altered state of consciousness<br />

odosobnienie isolation<br />

odpamiętywać to recall<br />

odpamiętywanie recall<br />

odpamiętywanie przy użyciu<br />

wskazówek<br />

cued recall<br />

odreagować to abreact<br />

odruch reflex<br />

odruch Babińskiego Babinski reflex<br />

odruch bezwarunkowy unconditional (unconditioned)<br />

reflex<br />

odruch chwytania grasp reflex<br />

odruch fleksji flexion reflex<br />

odruch mrugania blink reflex<br />

odruch obejmowania<br />

(inaczej: odruch Moro)<br />

embrace reflex,<br />

Moro reflex<br />

odruch orientacyjny orienting response, orienting<br />

reaction, orienting reflex<br />

odruch przedsionkowooczny<br />

vestibulo-ocular reflex<br />

odruch warunkowy conditional (conditioned) reflex<br />

odtrucie detox, rehab<br />

odtruwać to detoxify<br />

odurzenie intoxication<br />

odwrócenie reversal<br />

odwrócenie figury i tła figure - ground reversal<br />

odwyk rehab<br />

ofiara victim<br />

ogólna teoria systemów general systems theory<br />

ogólny zespół adaptacyjny general adaptation syndrome,<br />

adaptation syndrome<br />

ograniczona poczytalność diminished responsibility,<br />

diminished capacity<br />

okazywanie display<br />

okazywanie emocji affect display<br />

okres (rozwój) prenatalny prenatal development<br />

okres krytyczny critical period<br />

oksytocyna oxytocin<br />

okulistyczny ophthalmic<br />

okulistyka ophthalmology<br />

olfaktoryczny olfactory<br />

oligofrenia<br />

(termin przestarzały)<br />

oligophrenia<br />

omam (inaczej: halucynacja) hallucination<br />

omamy hipnagogiczne hypnagogic images<br />

onanizm onanism<br />

oniryczny oneiric<br />

onkologia oncology<br />

ontogeneza ontogeny, ontogenesis<br />

ontologia ontology<br />

operacja umysłowa<br />

(w teorii J. Piageta)<br />

mental operation<br />

Angielski słownik psychologii

operacje formalne formal operations<br />

operacje konkretne concrete operations<br />

operacjonalizm operationalism<br />

opiaty opiates<br />

opinia opinion<br />

opium opium<br />

opona miękka pia mater<br />

opona twarda (rdzenia i<br />

mózgowia)<br />

i innych nauk społecznych<br />

dura mater<br />

opony mózgowo-rdzeniowe meninges<br />

opór resistance<br />

oportunizm opportunism<br />

opóźniony wytrysk delayed ejaculation,<br />

retarded ejaculation<br />

opryszczka herpes<br />

optyczny optic<br />

optymista optimist<br />

optymistyczny optimistic<br />

optymizm optimism<br />

oralny oral<br />

organ organ<br />

organiczne zaburzenie<br />

nastroju<br />

organiczne zaburzenie<br />

urojeniowe<br />

organic affective disorder,<br />

organic mood disorder<br />

organic delusional disorder<br />

organiczne zmiany w OUN organic diseases of the central<br />

nervous system<br />

organiczny organic<br />

organizm organism<br />

orgazm orgasm<br />

orientacja orientation<br />

orientacja allopsychiczna allopsychic orientation<br />

orientacja autopsychiczna autopsychic orientation<br />

orientacja seksualna sexual orientation,<br />

sexual preference<br />

ortografia orthography<br />

osłupienie stupor<br />

osmoza osmosis<br />

osoba person<br />

osoba niepełnosprawna disabled person<br />

osoba niesłysząca deaf person<br />

osoba niewidoma blind person<br />

osoba znacząca significant other<br />

osobisty personal<br />

osobowość personality<br />

osobowość antyspołeczna<br />

[dyssocjalna; inaczej:<br />

antyspołeczne (dyssocjalne)<br />

zaburzenie osobowości]<br />

antisocial personality disorder,<br />

dissocial personality disorder<br />

osobowość autodestrukcyjna self-destructive personality<br />

osobowość biernoagresywna<br />

(inaczej:<br />

osobowość negatywistyczna)<br />

osobowość histrioniczna<br />

(inaczej: histrioniczne<br />

zaburzenie osobowości)<br />

osobowość lękliwa (inaczej:<br />

osobowość unikająca)<br />

passive-aggressive personality<br />

disorder, negativistic personality<br />

disorder<br />

histrionic personality disorder<br />

anxious personality disorder,<br />

avoidant personality disorder<br />

osobowość narcystyczna narcissistic personality disorder<br />

osobowość negatywistyczna<br />

(inaczej: osobowość biernoagresywna)<br />

osobowość obsesyjnokompulsywna<br />

(dawniej:<br />

osobowość anankastyczna)<br />

negativistic personality disorder,<br />

passive-aggressive personality<br />

disorder<br />

obsessive-compulsive<br />

personality disorder, anankastic<br />

personality disorder<br />

osobowość oralna oral character, oral personality,<br />

oral-passive character<br />

osobowość oralnoagresywna<br />

oral-aggressive character,<br />

oral-aggressive personality<br />

osobowość paranoiczna paranoid personality disorder<br />

osobowość podwójna<br />

(dwojaka)<br />

dual personality<br />

osobowość schizoidalna schizoid personality disorder<br />

osobowość schizotypowa schizotypal personality disorder<br />

osobowość wieloraka<br />

(naprzemienna, mnoga;<br />

inaczej: dysocjacyjne<br />

zaburzenie tożsamości)<br />

multiple personality disorder,<br />

dissociative identity disorder,<br />

split personality<br />

osobowość zależna dependent personality dosorder<br />

osobowościowy personality<br />

osobowy personal<br />

ośrodek mózgowy centre of the brain<br />

ośrodek przyjemności pleasure centre<br />

ośrodkowy central<br />

ostra reakcja na stres acute stress reaction<br />

ostracyzm ostracism<br />

ostrość acuity<br />

ostrość wzroku visual acuity<br />

ostry (jako przeciwieństwo<br />

chronicznego)<br />

acute<br />

otamowanie myślenia thought blocking<br />

otępienie (inaczej:<br />

demencja)<br />

otępienie starcze (inaczej:<br />

demencja starcza)<br />

otwartość na doświadczenia<br />

(w Wielkiej Piątce)<br />

dementia<br />

otyłość obesity<br />

senile dementia<br />

openness to experience<br />

owczy pęd bandwagon effect<br />

owulacja ovulation<br />

oziębłość płciowa<br />

(inaczej: obniżenie<br />

popędu seksualnego,<br />

zespół obniżenia popędu<br />

seksualnego)<br />

oziębłość płciowa (u kobiet) frigidity<br />

hypoactive sexual desire<br />

disorder<br />

177

178<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

P<br />

179

pacjent patient<br />

pacyfizm pacifism<br />

padaczka epilepsy<br />

palimpsest alkoholowy memory loss related to alcohol<br />

abuse<br />

palpitacja palpitation<br />

pamięć memory<br />

pamięć autobiograficzna autobiographical memory<br />

pamięć deklaratywna declarative memory<br />

pamięć długotrwała long-term memory,<br />

secondary memory<br />

pamięć echoiczna<br />

(inaczej: magazyn<br />

echoiczny)<br />

180<br />

echoic memory,<br />

echoic store<br />

pamięć eksplicytna explicit memory<br />

pamięć epizodyczna episodic memory<br />

pamięć fleszowa (inaczej:<br />

wspomnienie fleszowe)<br />

flashbulb memory<br />

pamięć fotograficzna photographic memory<br />

pamięć ikoniczna<br />

(inaczej: magazyn<br />

ikoniczny)<br />

iconic memory,<br />

iconic store<br />

pamięć implicytna implicit memory<br />

pamięć kojarzeniowa associative memory<br />

pamięć konstruktywna constructive memory<br />

pamięć krótkotrwała short-term memory,<br />

immediate memory<br />

pamięć proceduralna procedural memory<br />

pamięć rekonstruktywna reconstructive memory<br />

pamięć reprodukcyjna reproductive memory<br />

pamięć robocza working memory<br />

pamięć semantyczna semantic memory<br />

pamięć sensoryczna<br />

(pamięć ultrakrótkotrwała)<br />

pamięć zależna od<br />

kontekstu<br />

sensory memory,<br />

ultra-short term memory<br />

context-dependent memory<br />

pamięć zależna od stanu state-dependent memory<br />

pamiętać to remember, to recall<br />

pandemia pandemic<br />

panika panic<br />

panpsychizm panpsychism<br />

panseksualizm pansexualism<br />

paradoks paradox<br />

paradoks kłamcy liar paradox<br />

paradoksalny paradoxical<br />

paradygmat paradigm<br />

paradygmat grupy<br />

minimalnej<br />

parafilia (inaczej: dewiacja<br />

seksualna, zaburzenie<br />

preferencji płciowych)<br />

parafonia paraphonia<br />

minimal group paradigm,<br />

minimal group situation<br />

paraphilia,<br />

sexual deviation,<br />

sexual preference disorder<br />

parafrenia paraphrenia<br />

paraleksja paralexia<br />

paralelizm parallelism,<br />

psychophysical parallelism<br />

paraliż paralysis<br />

parametr parameter<br />

paramimia paramimia<br />

paranoiczny paranoid<br />

paranoidalny paranoid<br />

paranoja paranoia<br />

parapsychologia parapsychology<br />

parasomnia parasomnia<br />

parkinsonizm parkinsonism<br />

pasja passion<br />

patogeneza pathogenesis<br />

patogeniczny pathogenic<br />

patologia pathology<br />

patologiczny hazard<br />

(inaczej: uzależnienie od<br />

hazardu)<br />

patriarchalny patriarchal<br />

patriarchat patriarchy<br />

pathological gambling<br />

pedagogiczny teaching, educational<br />

pedagogika teaching, education<br />

pederasta pederast<br />

pederastia pederasty<br />

pedofil paedophile (pedophile)<br />

pedofilia paedophilia (pedophilia)<br />

pejotl peyote<br />

pełzanie crawling<br />

penetracja penetration<br />

penetrować to penetrate<br />

penis penis<br />

percepcja perception<br />

percepcyjny perceptual<br />

periodyzacja rozwoju periodization of development<br />

permisywność permissiveness<br />

perseweracja perseveration<br />

persona persona<br />

personalny (1) - w<br />

znaczeniu: osobisty<br />

personalny (2) - w<br />

odniesieniu do personelu<br />

personal<br />

personnel<br />

personel (kadra) personnel<br />

personifikacja personification<br />

perspektywa perspective<br />

perspektywa linearna linear perspective<br />

Angielski słownik psychologii

perswadować to persuade<br />

perswazja persuasion<br />

perystaltyka peristalsis<br />

pętla artykulacyjna (inaczej:<br />

magazyn artykulacyjny)<br />

i innych nauk społecznych<br />

articulatory loop, articulatory<br />

store, subvocal rehearsal loop<br />

pętla fonologiczna phonological loop<br />

pień mózgu brainstem (lub brain stem)<br />

pierwszorzędna cecha<br />

płciowa<br />

piętno stigma<br />

primary sexual characteristic<br />

piromania pyromania, pathological firesetting<br />

pisma analiza handwriting analysis<br />

pismo writing, writing system<br />

placebo placebo<br />

plamka ślepa (inaczej: ślepy<br />

punkt)<br />

blind spot<br />

plan eksperymentalny experimental design<br />

plan eksperymentalny experimental plan<br />

pląsawica Huntingtona Huntington’s disease,<br />

Huntington’s chorea<br />

płat lobe<br />

płat czołowy frontal lobe<br />

płat skroniowy temporal lobe<br />

płciowy sexual<br />

płeć biologiczna sex<br />

płeć psychologiczna<br />

(społeczna)<br />

gender<br />

płód foetus<br />

płodność fertility<br />

płodowy zespół<br />

alkoholowy (inaczej:<br />

zespół poalkoholowego<br />

uszkodzenia płodu)<br />

foetal alcohol syndrome<br />

plotka gossip, romour<br />

plotkować to gossip<br />

płyn mózgowo-rdzeniowy cerebrospinal fluid<br />

płyn wewnątrzkomórkowy intracellular fluid<br />

płynność myślenia fluidity of thinking<br />

pobudzenie (1) - w<br />

znaczeniu: aktywacja<br />

pobudzenie (2) - w<br />

znaczeniu pobudzenia<br />

psychoruchowego<br />

pobudzenie (3) - w<br />

znaczeniu: podniecenie<br />

activation<br />

agitation<br />

arousal<br />

pochwa vagina<br />

pochwica vaginismus<br />

pochwowy vaginal<br />

poczęcie conception<br />

poczucie feeling<br />

poczucie krzywdy resentment<br />

poczucie niższości inferiority<br />

poczucie winy remorse, feeling of guilt<br />

poczytalność sanity<br />

podatność na hipnozę<br />

(inaczej: podatność<br />

hipnotyczna)<br />

hypnotic susceptibility,<br />

hypnotizability<br />

podejmowanie decyzji decision making<br />

podejrzany suspect<br />

podekscytowany excited<br />

podglądactwo (voyeuryzm) voyeurism<br />

podkorowy subcortical<br />

podmiot subject, entity<br />

podniecać to excite, to arouse<br />

podniecenie excitement, arousal<br />

podniecony excited, aroused<br />

podobieństwo similarity<br />

podprogowo subliminally<br />

podprogowy subliminal, subthreshold<br />

podsłuchiwacz écouteur<br />

podstawowa nieufność basic mistrust, basic distrust<br />

podstawowe prawo<br />

psychoanalizy<br />

podstawowe zaufanie versus<br />

podstawowa nieufność<br />

(w koncepcji E. Eriksona)<br />

podstawowy błąd atrybucji<br />

(inaczej: błąd atrybucji)<br />

basic rule of psychoanalysis,<br />

fundamental rule of<br />

psychoanalysis<br />

basic trust versus basic mistrust<br />

fundamental attribution error,<br />

attribution error<br />

podświadomość subconscious, subconsciousness<br />

podświadomy subconscious<br />

poduszka katatoniczna psychological pillow<br />

podwójna helisa double helix<br />

podwójne wiązanie double bind<br />

podwyższony nastrój elevated mood<br />

podwzgórze hypothalamus<br />

podział komórek cell division<br />

podzielność uwagi divisibility of attention,<br />

divided attention<br />

pogranicze funkcjonowania<br />

intelektualnego<br />

pojemność capacity<br />

borderline intellectual<br />

functioning<br />

pojemność pamięci memory capacity<br />

pojemność uwagi attention capacity<br />

pokwitanie (inaczej:<br />

dojrzewanie płciowe)<br />

puberty<br />

polaryzacja grupowa group polarization<br />

pole field<br />

pole wzrokowe field of vision, visual field<br />

polemika polemics<br />

polemizować to polemicize<br />

181

poliandria polyandry<br />

poligamia polygamy<br />

poliginia polygyny<br />

poligraf polygraph<br />

polimeraza DNA DNA polymerase<br />

polityka politics<br />

półkula mózgu cerebral hemisphere<br />

polucja nocturnal emission<br />

pomiar measurement<br />

popęd drive<br />

popęd płciowy (seksualny) sexual instinct, sexual drive,<br />

sexual desire, sex instinct, sex<br />

drive<br />

poprawność polityczna political correctness<br />

populacja population<br />

poradnia clinic<br />

poradnictwo (poradnictwo<br />

psychologiczne)<br />

porażenie palsy<br />

182<br />

counselling<br />

porażenie mózgowe cerebral palsy<br />

porfiria porphyria<br />

pornografia pornography<br />

porównania społeczne social comparisons<br />

porównania wielokrotne multiple comparisons<br />

porównanie zaplanowane planned comparison<br />

porządek dziobania pecking order<br />

posłuszeństwo obedience<br />

postawa attitude<br />

potencjał gotowości readiness potential<br />

potencjał synaptyczny synaptic potential<br />

potencjał wywołany evoked potential, evoked<br />

response, event-related<br />

potential, endogenous potential<br />

potrzeba need<br />

potrzeba afiliacji affiliation need,<br />

need for affiliation<br />

potrzeba osiągnięć (inaczej:<br />

motywacja osiągnięć)<br />

potrzebować to need<br />

need for achievement,<br />

achievement motivation<br />

potwierdzenie confirmation<br />

poufność confidentiality<br />

poufny confidential<br />

poważne uszkodzenie ciała grievous bodily harm<br />

powidok afterimage<br />

powikłanie complication<br />

powtarzanie zachowujące<br />

(w pamięci krótkotrwałej)<br />

pożądanie desire<br />

poziom level<br />

maintenance rehearsal<br />

poziom alkoholu we krwi blood alcohol level,<br />

blood alcohol concentration<br />

poziom przetwarzania level of processing<br />

poziom przystosowania adaptation level<br />

poziom rozwoju<br />

umysłowego<br />

poznanie cognition<br />

poznawczy cognitive<br />

pozorowanie reakcji<br />

(inaczej: formacja<br />

reaktywna, formowanie<br />

reakcji przeciwnej, reakcja<br />

upozorowana)<br />

level of intellectual development<br />

reaction formation<br />

pozycja społeczna social position<br />

pozycja testowa test item<br />

pozytonowa emisyjna<br />

tomografia komputerowa<br />

pozytywizm positivism<br />

pragmatyczny pragmatic<br />

pragmatyka pragmatics<br />

pragmatyzm pragmatism<br />

pragnienie (w znaczeniu<br />

bycia spragnionym)<br />

PET scan (positron emission<br />

tomography scan)<br />

thirst<br />

pranie mózgu brainwashing<br />

prawdopodobieństwo probability, likelihood<br />

prawo (1) - w znaczeniu<br />

ogółu przepisów<br />

prawo (2) - w znaczeniu:<br />

reguła, zasada<br />

law<br />

rule, principle<br />

prawo grupowania grouping law<br />

prawo sąsiedztwa,<br />

współwystępowania (w<br />

teorii asocjacjonistycznej)<br />

contiguity law<br />

prawo symetrii symmetry law<br />

prawo zamykania,<br />

domykania (w psychologii<br />

Gestalt)<br />

closure grouping law<br />

prędkość przetwarzania processing speed<br />

predyspozycja predisposition<br />

premedytacja premeditation<br />

presja pressure<br />

prestiż prestige<br />

prewencja prevention<br />

prewencyjny preventive<br />

prezencja appearance<br />

prezentacja presentation<br />

prezerwatywa condom<br />

próba (1) - w znaczeniu<br />

badania, sprawdzianu<br />

próba (2) - w znaczeniu<br />

próby badawczej<br />

próba dobrana metodą kuli<br />

śniegowej<br />

trial<br />

sample<br />

snownball sample<br />

Angielski słownik psychologii

próba kwotowa quota sample<br />

próba losowa random sample<br />

próba nieprobabilistyczna<br />

(nielosowa)<br />

i innych nauk społecznych<br />

non-probability sample<br />

próba okolicznościowa opportunity sample<br />

próba przypadkowa accidental sample<br />

próba reprezentatywna representative sample<br />

próba wygodna (rodzaj<br />

próby nielosowej)<br />

convenience sample<br />

próba złożona z ochotników self-selected sample<br />

problem problem<br />

problem dobrze<br />

zdefiniowany<br />

well-defined problem,<br />

well-structured problem<br />

problem psychofizyczny mind-body problem<br />

proces (1) process<br />

proces (2; w znaczeniu<br />

procesu sądowego)<br />

trial<br />

proces cywilny civil trial<br />

proces karny criminal trial<br />

proces psychiczny mental process<br />

procesy decyzyjne decision making<br />

profanacja profanation, desecration<br />

profanować to profane, to desecrate<br />

profesjonalizm professionalism<br />

profesjonalny professional<br />

profil profile<br />

profilaktyka prevention<br />

profilowanie profiling<br />

profilowanie DNA (inaczej:<br />

profilowanie genetyczne,<br />

identyfikowanie sprawcy<br />

przestępstwa na podstawie<br />

DNA)<br />

profilowanie kryminalne<br />

(inaczej: tworzenie<br />

profilu psychologicznego<br />

przestępcy)<br />

DNA profiling, DNA<br />

fingerprinting, genetic<br />

fingerprinting<br />

criminal profiling<br />

próg threshold, limen<br />

próg absolutny absolute threshold<br />

próg różnicy (różnicowy) difference threshold, difference<br />

limen, discrimination threshold<br />

progesteron progesterone<br />

prognoza prognosis<br />

programowanie<br />

neurolingwistyczne<br />

projekcja projection<br />

projekt project<br />

neurolinguistic programming<br />

prokreacja procreation, reproduction<br />

proksemika proxemics<br />

proksymalny proximal<br />

proksymodystalny proximodistal<br />

promiskuizm promiscuity<br />

propagacja propagation<br />

propaganda propaganda<br />

propriocepcja proprioception<br />

prosopagnozja prosopagnosia<br />

prostata prostate<br />

prototyp prototype<br />

prowokacja provocation<br />

prowokator provocateur<br />

prowokować to provoke<br />

próżniactwo społeczne social loafing<br />

prymitywny primitive<br />

przeciętny average<br />

przeciwciało antibody<br />

przeciwprzeniesienie counter-transference<br />

przeciwwarunkowanie counterconditioning<br />

przeczulica hyperaesthesia<br />

przedawkowanie overdose<br />

przedsionek vestibule<br />

przedświadomość preconscious, preconsciousness<br />

przedświadomy preconscious<br />

przedwczesny wytrysk premature ejaculation<br />

przedział ufności confidence interval<br />

przejęzyczenie (lapsus) slip of the tongue, lapsus linguae<br />

przekaz transmission<br />

przekaz społeczny social transmission<br />

przekaźnictwo synaptyczne synaptic transmission<br />

przekaźnik transmitter<br />

przekonanie belief<br />

przekonanie kluczowe core belief<br />

przekonywanie persuasion<br />

przekwitanie (inaczej:<br />

menopauza, klimakterium)<br />

przełyk oesophagus<br />

menopause, change of life,<br />

climacteric<br />

przemieszczenie displacement<br />

przemoc violence<br />

przemoc domowa domestic violence<br />

przemoc emocjonalna<br />

(inaczej: przemoc<br />

psychiczna)<br />

emotional abuse,<br />

psychological abuse<br />

przemoc fizyczna physical abuse,<br />

physical violence<br />

przemoc seksualna sexual abuse, sexual violence<br />

przeniesienie transference<br />

przepracowywanie<br />

problemu<br />

working through<br />

przerzutność uwagi alternating attention<br />

183

przesąd superstition<br />

przesłuchanie interrogation<br />

przesłuchiwać to interrogate<br />

przestępca offender, criminal<br />

przestępczość crime<br />

przestępczość nieletnich juvenile crime,<br />

juvenile delinquency<br />

przestępczość<br />

zorganizowana<br />

przestępstwo crime<br />

184<br />

organized crime<br />

przestrzeń osobista personal space<br />

przestrzeń życiowa (w teorii<br />

K. Lewina)<br />

life space<br />

przestrzenny spatial<br />

przetwarzanie<br />

automatyczne<br />

przetwarzanie dyskretne<br />

(nieciągłe)<br />

automatic processing<br />

discrete processing<br />

przetwarzanie elaboratywne elaborative rehearsal<br />

przetwarzanie informacji information processing<br />

przetwarzanie kaskadowe cascade processing<br />

przetwarzanie kontrolowane controlled processing<br />

przetwarzanie oddolne data-driven processing, bottomup<br />

processing<br />

przetwarzanie odgórne top-down processing<br />

przetwarzanie równoległe parallel processing<br />

przetwarzanie szeregowe serial processing<br />

przeuczenie overlearning<br />

przewlekły chronic<br />

przewodzenie aksonalne axonal transport<br />

przeżycie experience<br />

przodomózgowie forebrain<br />

przyczynowy causal<br />

przyjaźń friendship<br />

przymglenie świadomości clouding of consciousness<br />

przymierze terapeutyczne<br />

(sojusz terapeutyczny)<br />

przymus (1) - w znaczeniu:<br />

przymus robienia czegoś<br />

przymus (2) - w znaczeniu:<br />

nacisk<br />

therapeutic alliance,<br />

therapeutic relationship<br />

compulsion<br />

force<br />

przymus powtarzania repetition compulsion<br />

przypisywanie attribution<br />

przypływ adrenaliny<br />

(potoczne)<br />

przypominać (1) - w<br />

znaczeniu: przypominać<br />

sobie<br />

przypominać (2) - w<br />

znaczeniu: przypominać<br />

komuś, o czymś;<br />

przypominać kogoś, coś<br />

adrenaline rush<br />

to remember,<br />

to recall<br />

to remind<br />

przypominanie remembering, recall<br />

przysadka mózgowa pituitary gland<br />

przysposobienie (1) - w<br />

znaczeniu: przygotowanie<br />

przysposobienie (2) - w<br />

znaczeniu: adopcja<br />

preparation<br />

adoption<br />

przystosowanie adaptation, adjustment<br />

przywiązanie attachment<br />

przywódca leader<br />

przywspółczulny<br />

(parasympatyczny,<br />

cholinergiczny) układ<br />

nerwowy<br />

parasympathetic nervous<br />

system<br />

pseudowarunkowanie pseudoconditioning<br />

psychastenia psychasthenia<br />

psyche psyche<br />

psychiatria psychiatry<br />

psychiczny mental<br />

psychika psyche<br />

psychoaktywny (inaczej:<br />

psychotropowy)<br />

psychoactive, psychotropic<br />

psychoanalityczny psychoanalytic<br />

psychoanalityk psychoanalyst<br />

psychoanaliza psychoanalysis<br />

psychobiologia psychobiology<br />

psychochirurgia psychosurgery<br />

psychodeliczny psychedelic<br />

psychodrama psychodrama<br />

psychofizjologia psychophysiology<br />

psycholingwistyka psycholinguistics<br />

psychologia psychology<br />

psychologia aktów act psychology<br />

psychologia analityczna analytical psychology<br />

psychologia biegu życia lifespan psychology<br />

psychologia dynamiczna dynamic psychology<br />

psychologia edukacyjna educational psychology<br />

psychologia ego ego psychology<br />

psychologia egzystencjalna existential psychology<br />

psychologia<br />

eksperymentalna<br />

experimental psychology<br />

psychologia ewolucyjna evolutionary psychology<br />

psychologia głębi depth psychology<br />

psychologia humanistyczna humanistic psychology<br />

psychologia indywidualna individual psychology<br />

psychologia kliniczna clinical psychology<br />

psychologia<br />

konstytucjonalna<br />

constitutional psychology<br />

psychologia kryminalna criminological psychology<br />

psychologia medyczna<br />

(psychologia medycyny)<br />

medical psychology<br />

Angielski słownik psychologii

psychologia organizacji organizational psychology<br />

psychologia penitencjarna penitentiary psychology<br />

psychologia porównawcza comparative psychology<br />

psychologia postaci Gestalt psychology<br />

psychologia potoczna folk psychology<br />

psychologia poznawcza cognitive psychology<br />

psychologia pozytywna positive psychology<br />

psychologia pracy work psychology<br />

psychologia prenatalna prenatal psychology<br />

psychologia przemysłowa industrial/organizational<br />

psychology<br />

psychologia religii psychology of religion<br />

psychologia różnic<br />

indywidualnych<br />

i innych nauk społecznych<br />

psychology of individual<br />

differences<br />

psychologia rozwojowa developmental psychology<br />

psychologia sądowa forensic psychology<br />

psychologia śledcza investigative psychology<br />

psychologia społeczna social psychology<br />

psychologia sportu sport psychology<br />

psychologia środowiskowa environmental psychology<br />

psychologia stosowana applied psychology<br />

psychologia tłumu crowd psychology<br />

psychologia twórczości psychology of creativity<br />

psychologia zaburzeń abnormal psychology<br />

psychologia zarządzania occupational psychology<br />

psychologia zdrowia health psychology<br />

psychologia zwierząt<br />

(inaczej: zoopsychologia)<br />

animal psychology<br />

psychologiczny psychological<br />

psychometria psychometrics<br />

psychomotoryczny psychomotor<br />

psychopata psychopath<br />

psychopatia psychopathy<br />

psychopatologia psychopathology<br />

psychopatyczny psychopathic<br />

psychosomatyczny psychosomatic<br />

psychoterapeuta psychoterapist<br />

psychoterapeutyczny psychoterapeutic<br />

psychoterapia psychotherapy<br />

psychoterapia<br />

krótkoterminowa<br />

psychotropowy (inaczej:<br />

psychoaktywny)<br />

psychotyczność (w teorii H.<br />

Eysencka)<br />

brief psychotherapy<br />

psychotropic, psychoactive<br />

psychoticism<br />

psychotyczny psychotic<br />

psychoza psychosis<br />

psychoza amfetaminowa amphetamine psychosis<br />

psychoza indukowana induced psychosis<br />

psychoza inwolucyjna involutional psychosis<br />

psychoza maniakalnodepresyjna<br />

(inaczej: choroba<br />

afektywna dwubiegunowa,<br />

zaburzenie dwubiegunowe)<br />

bipolar disorder, bipolar affective<br />

disorder, manic-depressive<br />

psychosis<br />

psychoza organiczna organic psychosis<br />

psylocybina psilocybin<br />

pula genowa gene pool<br />

punkcja lędźwiowa lumbar puncture<br />

pytanie otwarte open-ended question,<br />

open question<br />

pytanie zamknięte closed question<br />

185

186<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

R<br />

187

acjonalizacja rationalization<br />

racjonalizm rationalism<br />

racjonalizować to rationalize<br />

racjonalność rationality<br />

racjonalny rational<br />

raczkowanie crawling<br />

radykalizm radicalism<br />

radykalny radical<br />

radzenie sobie coping<br />

radzić sobie to cope<br />

rak (nowotwór) cancer<br />

rakotwórczy carcinogenic<br />

rama frame<br />

randomizacja randomization<br />

raport z badań research report<br />

rasista racist<br />

rasistowski racist<br />

rasizm racism<br />

rdzeń kręgowy spinal cord<br />

rdzeń przedłużony medulla oblongata<br />

reakcja reaction, response<br />

reakcja “walcz lub uciekaj” fight-or-flight response<br />

reakcja alarmowa alarm reaction<br />

reakcja audiokinetyczna audiokinetic response<br />

reakcja bezwarunkowa unconditional (unconditioned)<br />

response<br />

reakcja dysocjacyjna dissociative reaction<br />

reakcja elektrodermalna<br />

(inaczej: reakcja skórno -<br />

galwaniczna)<br />

188<br />

electrodermal response,<br />

galvanic skin response<br />

reakcja histeryczna hysterical reaction<br />

reakcja obronna defence reaction<br />

reakcja odpornościowa<br />

(immunologiczna)<br />

immune response<br />

reakcja odroczona delayed response<br />

reakcja paranoiczna paranoid reaction<br />

reakcja psychotyczna psychotic reaction<br />

reakcja rezygnacyjna giving-up reaction<br />

reakcja upozorowana<br />

(inaczej: formacja<br />

reaktywna, formowanie<br />

reakcji przeciwnej,<br />

pozorowanie reakcji)<br />

reaction formation<br />

reakcja warunkowa conditional (conditioned)<br />

response<br />

reaktancja reactance<br />

reaktywne zaburzenie<br />

przywiązania (inaczej:<br />

zaburzenie więzi)<br />

reaktywność reactivity<br />

reactive attachment disorder,<br />

attachment disorder<br />

realizm realism<br />

realizm depresyjny depressive realism<br />

realizm moralny moral realism<br />

reanimacja resuscitation<br />

receptor receptor<br />

receptor adrenergiczny adrenergic receptor<br />

receptor bólowy pain receptor, nociceptor<br />

receptor czuciowy sensory receptor<br />

receptor dotykowy tactor, touch receptor<br />

receptor kontaktowy contact receptor<br />

receptor nikotynowy nicotinic receptor<br />

receptor słuchowy auditory receptor<br />

receptor smakowy gustatory receptor<br />

receptor węchowy<br />

(olfaktoryczny)<br />

olfactory receptor<br />

receptor wzrokowy visual receptor<br />

recydywa re-offending<br />

ręczność (dominacja prawej<br />

lub lewej ręki)<br />

handedness<br />

redukcjonistyczny reductionist, reductionistic<br />

redukcjonizm reductionism<br />

refleks reflex<br />

refleksyjność reflectiveness<br />

refleksyjny reflective<br />

regeneracja regeneration<br />

regresja regression<br />

regresja linearna linear regression<br />

regresja liniowa multiple regression, multiple<br />

linear regression analysis<br />

regresja w kierunku<br />

wartości średniej<br />

regression towards the mean<br />

regresja wieku age regression<br />

reguła okazywania display rule<br />

regulator regulator<br />

rehabilitacja rehabilitation<br />

rehabilitować to rehabilitate<br />

reifikacja reification<br />

reifikować to reify<br />

reinkarnacja reincarnation<br />

rejestr register<br />

rejestr sensoryczny (inaczej:<br />

magazyn sensoryczny)<br />

rejestrować to register<br />

sensory register, sensory store<br />

reklama advertisement (pojedyncza<br />

reklama); advertising (jako<br />

dziedzina marketingu)<br />

rekonwalescencja convalescence, recovery<br />

rekrutacja recruitment<br />

Angielski słownik psychologii

elacja “ja-Ty” (u M. Bubera) I-thou relation<br />

relacja z obiektem object relation<br />

relacje interpersonalne interpersonal relations<br />

relaks relaxation<br />

relaksacja relaxation<br />

relaksacja progresywna progressive relaxation<br />

relatywizm relativism<br />

relatywna deprywacja relative deprivation<br />

relatywny relative<br />

religia religion<br />

reminiscencja reminiscence<br />

replikacja replication<br />

replikacja DNA DNA replication<br />

represja repression<br />

represyjny repressive<br />

reprezentacja representation<br />

reprezentant representative<br />

reprezentatywność representativeness<br />

reprezentatywny representative<br />

reprezentować to represent<br />

reprodukcja reproduction<br />

resekcja resection<br />

resocjalizacja rehabilitation<br />

respiracja respiration<br />

retinol retinol<br />

retoryczny rhetorical<br />

retoryka rhetoric<br />

retrospekcja retrospection<br />

retrospektywny retrospective<br />

retrowirus retrovirus<br />

rewalidacja rehabilitation<br />

rewelacja revelation<br />

rewizja revision<br />

rezonans magnetyczny magnetic resonance imaging<br />

(MRI)<br />

riposta riposte<br />

rodzeństwo siblings<br />

rodzic parent<br />

rodzicielski parental<br />

rodzina family<br />

rodzina adopcyjna adoptive family<br />

rodzina nuklearna nuclear family<br />

rodzina pełna two-parent family<br />

rodzina poszerzona extended family<br />

rodzina zastępcza foster family<br />

i innych nauk społecznych<br />

rodzinny family<br />

rogeriański (od nazwiska<br />

Carla Rogersa)<br />

Rogerian<br />

rogówka cornea<br />

rola płciowa gender role<br />

rola rodzicielskia parental role<br />

rola społeczna social role<br />

równoległy parallel<br />

rozkład distribution, schedule<br />

rozkład chi kwadrat chi-square distribution<br />

rozkład Gaussa (inaczej:<br />

rozkład normalny)<br />

Gaussian distribution,<br />

normal distribution<br />

rozkład liczebności frequency distribution<br />

rozkład<br />

prawdopodobieństwa<br />

probability distribution<br />

rozkład wzmocnień reinforcement schedule<br />

rozkojarzenie absent-mindedness<br />

rozmnażanie bezpłciowe asexual reproduction<br />

rozmowa kwalifikacyjna interview<br />

różnica difference<br />

różnica między aktorem a<br />

obserwatorem<br />

actor - observer difference<br />

różnice indywidualne individual differences<br />

różnice kulturowe cultural differences<br />

różnice płciowe (różnice<br />

między płciami)<br />

sex differences<br />

różnicowanie (się) differentiation<br />

rozpacz despair<br />

rozpad osobowości disintegration of personality<br />

rozpoznać (rozpoznawać) to recognize<br />

rozpoznawanie recognition<br />

rozpoznawanie twarzy face recognition<br />

rozproszenie diffusion<br />

rozproszenie uwagi distraction of attention<br />

rozróżnialność discriminability<br />

rozróżnialny discriminable<br />

rozszczepienie mózgu<br />

(inaczej: komisurotomia)<br />

commissurotomy,<br />

commissurectomy, split-brain<br />

roztargnienie absent-mindedness<br />

rozumieć to understand<br />

rozumienie understanding<br />

rozumować to reason<br />

rozumowanie reasoning<br />

rozwiązywanie problemów problem solving<br />

rozwód divorce<br />

rozwój development<br />

rozwój harmonijny harmonious development<br />

rozwój moralny moral development<br />

189

ozwój nieharmonijny disharmonious development<br />

rozwój opóźniony delayed development,<br />

developmental delay<br />

rozwój poznawczy cognitive development<br />

rozwój przyspieszony accelerated development<br />

rozwój psychoseksualny psychosexual development<br />

rozwojowe zaburzenie<br />

koordynacji<br />

ruch motion<br />

190<br />

developmental coordination<br />

disorder<br />

ruch pozorny apparent movement<br />

ruchy stereotypowe stereotyped movements<br />

ruminowanie (myśli<br />

intruzywne)<br />

ruminating<br />

rybosom ribosome<br />

rysunek drawing<br />

rysunek dziecka child’s drawing<br />

rytm rhythm<br />

rytm biologiczny biological rhythm<br />

rytm okołodobowy circadian rhythm<br />

rytm rozwoju developmental rhythm<br />

rytmiczny rhythmic, rhythmical<br />

rywalizacja rivalry<br />

rywalizować to rival, to compete<br />

ryzyko risk<br />

ryzykowny risky<br />

rzeczywistość reality<br />

rzeczywisty real<br />

rzetelność reliability<br />

rzetelność połówkowa split-half reliability<br />

rzetelność test-retest test-retest reliability<br />

rzetelność testu test reliability<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

S<br />

191

sadomasochistyczny sadomasochistic<br />

sadomasochizm sadomasochism<br />

sądowa ekspertyza<br />

psychologiczna<br />

192<br />

forensic psychological<br />

evaluation<br />

sądowy forensic (w odniesieniu do nauk<br />

sądowych)<br />

sadystyczny sadistic<br />

sadyzm sadism<br />

safizm (miłość lesbijska) sapphism<br />

sałata słowna<br />

(inaczej: schizofazja)<br />

samiec Alfa alpha male<br />

word salad, schizophasia<br />

samoakceptacja self-acceptance<br />

samoanaliza self-analysis<br />

samobójczy suicidal<br />

samobójstwo suicide<br />

samokontrola self-control<br />

samolubny selfish<br />

samoocena self-esteem, self-evaluation<br />

samoopis self-description<br />

samorealizacja<br />

(samourzeczywistnianie,<br />

samoaktualizacja)<br />

samoskuteczność (własna<br />

skuteczność)<br />

samospełniające się<br />

proroctwo<br />

self-actualization<br />

self-efficacy<br />

self-fulfilling prophecy<br />

samoświadomość self-consciousness,<br />

self-awareness<br />

samotność loneliness, solitude<br />

samotny lonely<br />

samoutrudnianie self-handicapping<br />

samowiedza self-knowledge<br />

samozaprzeczające się<br />

proroctwo<br />

sangwinik sanguine<br />

self-defeating prophecy<br />

sankcja społeczna social sanction<br />

satyriasis (satyryzm) satyriasis<br />

sawant idiot savant<br />

sceptycyzm scepticism<br />

sceptyczny sceptical<br />

sceptyk sceptic<br />

schemat schema<br />

schemat (w teorii J. Piageta) scheme<br />

schemat blokowy (inaczej:<br />

diagram blokowy)<br />

schemat dotyczący własnej<br />

osoby<br />

flow chart, block diagram<br />

self-schema<br />

schemat percepcyjy perceptual schema<br />

schemat poznawczy cognitive schema<br />

schizofazja (inaczej: sałata<br />

słowna)<br />

schizophasia, word salad<br />

schizofrenia schizophrenia<br />

schizofrenia dziecięca childhood schizophrenia<br />

schizofrenia katatoniczna catatonic shizophrenia<br />

schizofrenia<br />

niezróżnicowana<br />

undifferentiated schizophrenia<br />

schizofrenia paranoidalna paranoid schizophrenia<br />

schizofrenia rezydualna residual schizophrenia<br />

schizofrenia<br />

zdezorganizowana (inaczej:<br />

schizofrenia heberfeniczna)<br />

disorganized schizophrenia,<br />

hebephrenic schizophrenia<br />

schizofrenogenny schizophrenogenic<br />

schizotymia schizothymia<br />

schizotypia schizotypy<br />

sedacja sedation<br />

segregacja rasowa racial segregation<br />

sekrecja secretion<br />

seks sex<br />

seksistowski sexist<br />

seksizm sexism<br />

seksualność sexuality<br />

seksualność dziecięca infantile sexuality<br />

seksualny sexual<br />

seksuologia sexology<br />

sekta sect<br />

sekwencjonowanie DNA DNA sequencing<br />

selekcja selection<br />

selekcja naturalna (inaczej:<br />

dobór naturalny)<br />

natural selection<br />

selektywny selective<br />

selektywny inhibitor<br />

zwrotnego wychwytu<br />

serotoniny (SSRI)<br />

semantyczny semantic<br />

semantyka semantics<br />

semiologia semiology<br />

semiotyka semiotics<br />

sen (1) - w znaczeniu:<br />

marzenie senne<br />

sen (2) - w znaczeniu:<br />

spanie<br />

selective (specific) serotonin<br />

reuptake inhibitor (SSRI)<br />

dream<br />

sleep<br />

sen głęboki NREM sleep (non-rapid-eyemovement<br />

sleep), synchronized<br />

sleep<br />

sen paradoksalny (inaczej:<br />

REM)<br />

sens sense<br />

sensoryczny sensory<br />

sensualizm sensualism<br />

sensytyzacja sensitization<br />

REM sleep (rapid-eyemovement<br />

sleep), paradoxical<br />

sleep<br />

Angielski słownik psychologii

sentencja sentence<br />

separacja separation<br />

separacyjne zaburzenie<br />

lękowe<br />

serotonergiczny serotonergic<br />

serotonina serotonin<br />

seryjny serial<br />

sezonowe zaburzenie<br />

afektywne<br />

(inaczej: sezonowe<br />

zaburzenie nastroju,<br />

depresja sezonowa)<br />

siatkówka retina<br />

i innych nauk społecznych<br />

separation anxiety disorder<br />

seasonal affective disorder,<br />

seasonal mood disorder (SAD)<br />

sieć neuronalna neural network<br />

siła ego ego strength<br />

sinusoidalny sinusoidal<br />

skala scale<br />

skala Apgar Apgar score<br />

Skala Depresji Becka Beck Depression Inventory<br />

Skala Depresji Hamiltona Hamilton Depression Rating<br />

Scale<br />

skala dystansu społecznego<br />

Bogardusa<br />

skala inteligencji Stanforda-<br />

Bineta<br />

Skala Inteligencji Wechslera<br />

dla Dorosłych<br />

Skala Inteligencji Wechslera<br />

dla Dzieci<br />

skala interwałowa<br />

(przedziałowa)<br />

Bogardus social distance scale<br />

Stanford-Binet intelligence scale<br />

Wechsler Adult Intelligence<br />

Scale (WAIS)<br />

Wechsler Intelligence Scale for<br />

Childern (WISC)<br />

interval scale<br />

Skala Jawnego Niepokoju Manifest Anxiety Scale<br />

skala kłamstwa lie scale<br />

skala Likerta Likert scale<br />

skala nominalna nominal scale<br />

skala numeryczna numerical rating scale<br />

skala osobowości Eysencka Eysenck Personality Inventory<br />

(Questionnaire)<br />

skala porządkowa ordinal scale<br />

skala postaw attitude scale<br />

skala preferencji osobistych<br />

Edwardsa<br />

Edwards Personal Preference<br />

Schedule<br />

Skala Ról Płciowych Bema Bem Sex Role Inventory<br />

skala stosunkowa ratio scale<br />

skala szacunkowa rating scale<br />

skala zaufania<br />

interpersonalnego<br />

skalowanie<br />

wielowymiarowe<br />

skojarzenie association<br />

interpersonal trust scale<br />

multidimensional scaling<br />

skok pokwitaniowy pubertal growth spurt<br />

skopofilia scopophilia, scoptophilia<br />

skopolamina scopolamine<br />

skóra skin<br />

skośność<br />

(współczynnik skośności)<br />

skręt (w odniesieniu do<br />

palenia np. marihuany)<br />

skewness<br />

joint<br />

skroń temple<br />

skrypt (skrypt poznawczy) script<br />

skrzynka Skinnera Skinner box<br />

skrzywienie atrybucyjne attributional bias<br />

ślad pamięciowy<br />

(inaczej: engram)<br />

slang slang<br />

memory trace,<br />

engram<br />

ślepa próba blind study<br />

ślepota blindness<br />

ślepota barw (inaczej:<br />

nierozróżnianie kolorów)<br />

ślepy blind<br />

ślepy punkt (inaczej:<br />

plamka ślepa)<br />

colour-blindness<br />

blind spot<br />

słownik dictionary<br />

słowny verbal<br />

słowotok logorrhea<br />

słuch hearing<br />

słuchowe pole odbiorcze auditory receptive field<br />

słuchowiec audile<br />

słuchowy auditory<br />

smak taste, flavour<br />

smakować to taste<br />

śmierć death<br />

śmiertelny fatal, lethal, mortal<br />

smutek sadness<br />

smutek poporodowy postpartum blues,<br />

postnatal blues<br />

smutny sad<br />

snob snob<br />

snobizm snobbery<br />

socjalizacja socialization<br />

socjalizacja antycypacyjna anticipatory socialization<br />

socjobiologia sociobiology<br />

socjogram sociogram<br />

socjolingwistyka sociolinguistics<br />

socjologia sociology<br />

socjometria sociometry<br />

socjopata sociopath<br />

socjopatia sociopathy<br />

socjopatyczny sociopathic<br />

socjoterapia sociotherapy<br />

193

soczewka lens<br />

sodomia sodomy<br />

soma soma<br />

somatotonik somatotonic<br />

somatotyp somatotype<br />

somatyczny somatic<br />

somatyczny układ nerwowy somatic nervous system<br />

somatyzacja somatization<br />

somatyzować to somatize<br />

somestezja somaesthesis<br />

somnambulizm (inaczej:<br />

lunatyzm)<br />

194<br />

sleepwalking, noctambulation,<br />

somnambulism<br />

spać to sleep, to be asleep<br />

spadek (utrata) wagi weight loss<br />

spastyczny spastic<br />

spazm spasm<br />

spazmatyczny spasmodic<br />

specyficzny specific<br />

spektrum spectrum<br />

śpiączka coma<br />

spięty tense<br />

spirytualizm spiritualism<br />

spłaszczenie emocjonalne<br />

[inaczej: spłaszczenie<br />

(stępienie, spłycenie)<br />

afektu, bladość afektywna]<br />

affective flattening<br />

splątanie (inaczej: amencja) mental confusion<br />

spoidło wielkie mózgu<br />

(inaczej: ciało modzelowate)<br />

corpus callosum<br />

społeczne uczenie się social learning<br />

społeczność community<br />

spontaniczna remisja<br />

(wyzdrowienie)<br />

spostrzegać to perceive<br />

spostrzeganie perception<br />

spontaneous remission<br />

spostrzeganie podprogowe subliminal perception<br />

spostrzeganie społeczne<br />

(percepcja społeczna)<br />

social perception<br />

spowolnienie myślenia slowness of thought<br />

sprawca offender, perpetrator<br />

sprzężenie zwrotne (inaczej:<br />

informacja zwrotna)<br />

feedback<br />

średni kwadrat mean square<br />

średnia mean, average<br />

średnia arytmetyczna arithmetic mean<br />

środek odurzający intoxicant<br />

środek pobudzający (inaczej:<br />

stymulant)<br />

stimulant drug, psychoanaleptic<br />

drug, psychomotor stimulant,<br />

psychostimulant<br />

środek uspokajający<br />

(sedatywny)<br />

sedative<br />

śródmózgowie midbrain, mesencephalon<br />

środowisko environment<br />

środowisko prenatalne prenatal environment<br />

środowisko społeczne social environment<br />

stabilność stability<br />

stadia rozwoju moralnego stages of moral development<br />

stadium inteligencji<br />

sensoryczno - motorycznej<br />

sensorimotor stage<br />

stadium operacji formalnych formal operations stage<br />

stadium operacji<br />

konkretnych<br />

concrete operations stage<br />

stadium przedoperacyjne pre-operational stage<br />

stalking (nękanie) stalking<br />

stałość (w teorii J. Piageta) conservation<br />

stałość kształtu shape constancy<br />

stałość percepcyjna perceptual constancy<br />

stałość przedmiotu object constancy<br />

stałość przedmiotu (w teorii<br />

J. Piageta)<br />

object permanence<br />

stałość rozmiaru size constancy<br />

stan state<br />

stan padaczkowy epileptic state,<br />

status epilepticus<br />

stan wegetatywny persistent vegetative state<br />

standaryzacja<br />

(normalizacja) testu<br />

test standardization<br />

standaryzować to standardize<br />

starość old age<br />

status społeczny social status<br />

statystyka (1) - jako nauka statistics<br />

statystyka (2) - w znaczeniu<br />

pojedynczej statystyki<br />

statystyka<br />

nieparametryczna<br />

statistic<br />

non-parametric statistics<br />

statystyka opisowa descriptive statystics<br />

statystyka parametryczna parametric statistics<br />

staw (część ciała) joint<br />

stereotyp stereotype<br />

stereotypizowanie stereotyping<br />

stereotypowy stereotypical<br />

steryd anaboliczny anabolic steroid<br />

stochastyczny stochastic<br />

stopnie swobody degrees of freedom<br />

stosunek (1) - w znaczeniu:<br />

proporcja<br />

stosunek (1) - w znaczeniu:<br />

współczynnik<br />

ratio<br />

quotient<br />

Angielski słownik psychologii

stosunek (2) - w znaczeniu:<br />

stosunek płciowy<br />

stosunek<br />

prawdopodobieństwa<br />

i innych nauk społecznych<br />

coitus,<br />

sexual intercourse<br />

likelihood ratio<br />

stosunek przerywany coitus interruptus<br />

strach fear<br />

strateg strategist<br />

strategia strategy<br />

strategia mieszana mixed strategy<br />

strategia radzenia sobie coping strategy<br />

strategiczny strategic, strategical<br />

stratyfikacja społeczna<br />

(inaczej: uwarstwienie<br />

społeczne)<br />

social stratification<br />

strefa erogenna erogenous zone<br />

strefa erogenna<br />

(w psychoanalizie)<br />

erotogenic zone<br />

strefa najbliższego rozwoju zone of proximal development<br />

stres stress<br />

stresor stressor<br />

stroboskop stroboscope<br />

stroboskopowy stroboscopic<br />

stronniczość bias<br />

stronniczość testu test bias<br />

struktura structure<br />

struktura głęboka<br />

(w teorii języka)<br />

struktura powierzchniowa<br />

(w teorii języka)<br />

deep structure<br />

surface structure<br />

strukturalistyczny structuralist<br />

strukturalizm structuralism<br />

strumień świadomości stream of consciousness<br />

studium przypadku case study<br />

stupor stupor<br />

stupor dysocjacyjny dissociative stupor<br />

stwardnienie rozsiane multiple sclerosis (MS)<br />

stygmat stigma<br />

stygmatyzacja stigmatization<br />

stygmatyzować to stigmatize<br />

styl poznawczy cognitive style<br />

stymulacja stimulation<br />

stymulant (inaczej: środek<br />

pobudzający)<br />

subiektywizm subjectivism<br />

subiektywny subjective<br />

subkultura subculture<br />

sublimacja sublimation<br />

submisja submission<br />

stimulant drug, psychoanaleptic<br />

drug, psychomotor stimulant,<br />

psychostimulant<br />

submisywny submissive<br />

substytucja substitution<br />

sugestia suggestion<br />

sugestia pohipnotyczna posthypnotic suggestion<br />

sugestybilność (podatność<br />

na sugestię)<br />

sugestybilny (podatny na<br />

sugestię)<br />

suggestibility<br />

suggestible<br />

sugestywność suggestiveness<br />

sukcesywne powtarzanie successive reproduction<br />

suma sum<br />

suma kwadratów sum of squares<br />

sumienie conscience<br />

sumienność conscientiousness<br />

sumienny conscientious<br />

superego superego<br />

superwizja supervision<br />

świadek witness<br />

świadek naoczny eyewitness<br />

świadomość awareness, consciousness<br />

świadomy aware, conscious<br />

światło light<br />

światopogląd world view<br />

świątynia temple<br />

swobodne odpamiętywanie free recall<br />

swobodne skojarzenia free associations<br />

sygnał signal<br />

sygnał alarmowy alarm singal<br />

sylaba bezsensowna nonsense syllable<br />

symbiotyczny symbiotic<br />

symbioza symbiosis<br />

symbol symbol<br />

symboliczny interakcjonizm symbolic interactionism<br />

symbolizacja symbolization<br />

sympatia (jako uczucie) liking<br />

sympatyczny (1) - w<br />

znaczeniu: dający się lubić<br />

sympatyczny (2) - w<br />

znaczeniu: współczulny<br />

likable,<br />

friendly<br />

sympathetic<br />

symptom symptom<br />

symptomatologia symptomatology<br />

symptomatyczny symptomatic<br />

symulacja simulation<br />

symulanctwo malingering<br />

symulowanie malingering, feigning<br />

symultaniczny simultaneous<br />

synapsa synapse<br />

195

synaptyczny synaptic<br />

syndrom syndrome<br />

syndrom amnezji<br />

poalkoholowej<br />

196<br />

alcohol amnesic syndrome,<br />

alcohol amnestic disorder<br />

syndrom bitej żony battered wife syndrome<br />

syndrom bitego dziecka battered baby/battered child<br />

syndrome<br />

syndrom oddzielenia<br />

od jednego z rodziców<br />

(inaczej: syndrom alienacji<br />

rodzicielskiej)<br />

syndrom odstawienia<br />

(inaczej: zespół<br />

abstynencyjny)<br />

parental alienation syndrome<br />

withdrawal syndrome,<br />

abstinence syndrome<br />

syndrom osoby ocalałej survivor syndrome<br />

syndrom sztokholmski Stockholm syndrome<br />

syndromologia syndromology<br />

synektyka sinectics<br />

synestezja synaesthesia<br />

synkinezja (inaczej:<br />

współruch, przyruch)<br />

synkinesis<br />

synkretyzm syncretism<br />

synonim synonym<br />

syntetyczny synthetic<br />

synteza synthesis<br />

syntonia syntony<br />

system immunologiczny immune system<br />

systematyczna<br />

desensytyzacja<br />

systematic desensitization<br />

sytuacja społeczna social situation<br />

szaman shaman<br />

szamanizm shamanism<br />

szkoła specjalna special school<br />

szok shock<br />

szok kulturowy culture shock<br />

szowinizm gatunkowy speciesism<br />

sztuczna inteligencja artificial intelligence<br />

sztuczne zapłodnienie artificial insemination<br />

sztuka art<br />

sztywność funkcjonalna<br />

(inaczej: fiksacja<br />

funkcjonalna)<br />

szum akustyczny noise<br />

functional fixedness<br />

szybkie ruchy gałek ocznych rapid eye movement (REM)<br />

szykanowanie harassment<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

T<br />

197

tabletka gwałtu date rape drug<br />

tabu taboo<br />

taksonomia taxonomy<br />

taktyka tactics<br />

talent talent<br />

tanatofobia thanatophobia<br />

tarczyca thyroid gland<br />

technika „stopy w drzwi” foot-in-the-door technique<br />

technika „drzwiami w<br />

twarz”<br />

198<br />

door-in-the-face technique<br />

technika badawcza research technique<br />

technika niskiej piłki lowball technique<br />

techniki nieinwazyjne<br />

(rodzaj technik badawczych<br />

w naukach społecznych)<br />

tęczówka iris<br />

telepatia telepathy<br />

unobtrusive measure<br />

telereceptor telereceptor<br />

tembr timbre<br />

temperament temperament<br />

tendecyjność tendentiousness, bias<br />

tendencja tendency<br />

tendencja centralna central tendency<br />

tendencyjny tendentious, biased<br />

teologia theology<br />

teoretyczny theoretical<br />

teoretyk theoretician, theorist<br />

teoria theory<br />

teoria asymilacji - kontrastu assimilation - contrast theory<br />

teoria atrybucji attribution theory<br />

teoria ciągłości continuity theory<br />

teoria degeneracji<br />

(zanikania) śladu<br />

pamięciowego<br />

decay theory<br />

teoria detekcji cech feature detection theory, feature<br />

abstraction theory<br />

teoria detekcji sygnałów signal detection theory<br />

teoria decyzji decision theory<br />

teoria dysocjacji dissociation theory<br />

teoria dysonansu<br />

(poznawczego)<br />

teoria gier game theory<br />

dissonance theory, cognitive<br />

dissonance theory<br />

teoria hierarchii potrzeb need-hierarchy theory<br />

teoria integracji cech feature integration theory<br />

teoria krytyczna critical theory<br />

teoria oceny poznawczej cognitive appraisal theory,<br />

cognitive evaluation theory<br />

teoria osobowości personality theory<br />

teoria podwójnego<br />

kodowania<br />

dual-code theory<br />

teoria pola field theory<br />

teoria poznania społecznego social cognitive theory<br />

teoria przywiązania attachment theory<br />

teoria racjonalnego wyboru rational choice theory<br />

teoria relacji z obiektem object-relations theory<br />

teoria systemów systems theory<br />

teoria szyjki od butelki bottleneck theory<br />

teoria tożsamości społecznej social identity theory<br />

teoria uodpornienia inoculation theory<br />

teoria uwiedzenia seduction theory<br />

teoria wymiany społecznej social exchange theory<br />

teoria zgodności poznawczej cognitive consistency theory<br />

terapeuta therapist<br />

terapeutyczny therapeutic<br />

terapia therapy<br />

terapia awersyjna aversion therapy<br />

terapia behawioralna behaviour therapy, behaviour<br />

modification<br />

terapia dialektycznobehawioralna<br />

dialectical behaviour therapy<br />

terapia długoterminowa long-term therapy<br />

terapia egzystencjalna existential therapy<br />

terapia elektrowstrząsowa convulsive therapy,<br />

electroconvulsive therapy<br />

(ECT), electric shock therapy,<br />

shock therapy<br />

terapia grupowa group therapy<br />

terapia implozywna<br />

[inaczej: zanurzanie,<br />

wystawianie na działanie<br />

bodźca (stresora)]<br />

exposure therapy, implosion<br />

therapy, flooding<br />

terapia krótkoterminowa short-term therapy<br />

terapia małżeńska marital therapy<br />

terapia odwykowa addiction therapy<br />

terapia par couples therapy<br />

terapia poznawcza cognitive therapy<br />

terapia poznawczoanalityczna<br />

terapia poznawczobehawioralna<br />

terapia racjonalnoemotywna<br />

cognitive analytic therapy<br />

cognitive behaviour<br />

(behavioural) therapy (CBT)<br />

rational emotive behaviour<br />

therapy (REBT)<br />

terapia rodzin family therapy<br />

terapia seksualna sex therapy, sexual therapy<br />

terapia skoncentrowana na<br />

kliencie<br />

client-centred therapy<br />

terapia zajęciowa occupational therapy<br />

teratogen teratogen<br />

termin (1) - w znaczeniu:<br />

pojęcie<br />

termin (2) - w znaczeniu:<br />

data<br />

term<br />

date<br />

Angielski słownik psychologii

termin (3) - w znaczeniu:<br />

limit czasu<br />

i innych nauk społecznych<br />

time limit, deadline<br />

termoregulacja thermoregulation<br />

terror terror<br />

terrorystyczny terrorist<br />

terroryzm terrorism<br />

terytorialność territoriality<br />

terytorialny territorial<br />

test test<br />

test a posteriori a posteriori test<br />

test a priori a priori test<br />

test analogii analogies test<br />

Test Apercepcji Tematycznej Thematic Apperception Test,<br />

TAT<br />

test chi kwadrat chi-square test<br />

test inteligencji intelligence test<br />

test istotności significance test<br />

test kierunkowy directional test<br />

test kompetencji competency test<br />

test mediany median test<br />

test najmniejszej istotnej<br />

różnicy<br />

least-significant difference test<br />

test osiągnięć achievement test<br />

test plam atramentowych inkblot test<br />

test predyspozycji<br />

zawodowych<br />

vocational aptitude test<br />

test prognostyczny prognostic test<br />

test projekcyjny projective test<br />

test rysunku człowieka Draw-a-Man test, Goodenough<br />

Draw-a-Man test, Goodenough<br />

test<br />

test rysunku postaci<br />

ludzkiej<br />

test skojarzeń (inaczej:<br />

metoda skojarzeń/asocjacji,<br />

test skojarzeń słownych)<br />

test t t test<br />

Draw-a-Person test, Machover<br />

Draw-a-Person test<br />

association test,<br />

word-association test<br />

test t Studenta Student’s t test<br />

test uzupełniania completion test<br />

test weryfikacyjny screening test<br />

test zdań niedokończonych sentence completion test<br />

test zdolności ability test<br />

testosteron testosterone<br />

tik tic<br />

tłum crowd<br />

tłumić to suppress<br />

tłumienie suppression<br />

toksyczność toxicity<br />

toksyczny toxic<br />

toksykomania (inaczej:<br />

nadużywanie substancji<br />

psychoaktywnych)<br />

toksyna toxin<br />

substance abuse,<br />

substance misuse<br />

tolerancja tolerance<br />

tolerancyjny tolerant<br />

tomografia komputerowa computerized tomography scan,<br />

CT scan<br />

ton tone<br />

tonus tonus, muscle tone<br />

topografia topography<br />

torowanie priming<br />

totalitarny totalitarian<br />

totalitaryzm totalitarianism<br />

totem totem<br />

tożsamość identity<br />

tożsamość ego (w koncepcji<br />

E. Eriksona)<br />

tożsamość płciowa (inaczej:<br />

identyfikacja płciowa)<br />

tożsamość versus<br />

pomieszanie tożsamości (w<br />

koncepcji E. Eriksona)<br />

ego identity<br />

gender identity<br />

identity versus role confusion<br />

trąbka Eustachiusza Eustachian tube<br />

tradycja tradition<br />

trafność (w psychometrii) validity<br />

trafność czynnikowa factorial validity<br />

trafność dyskryminacyjna discriminant validity<br />

trafność ekologiczna ecological validity<br />

trafność fasadowa face validity<br />

trafność konsensualna<br />

(uzgodniona) testu<br />

consensual validity<br />

trafność kryterialna criterion validity<br />

trafność predykcyjna predictive validity<br />

trafność przyrostowa incremental validity<br />

trafność teoretyczna construct validity<br />

trafność testu test validity<br />

trafność treściowa content validity<br />

trafność wewnętrzna internal validity<br />

trafność zbieżna convergent validity<br />

trafność zewnętrzna external validity<br />

tragiczny tragic<br />

tragizm tragism<br />

trankwilizator (lek<br />

uspokajający)<br />

tranquillizer<br />

trans trance<br />

transcendentalny transcendental<br />

transfer bilateralny bilateral transfer<br />

transformacja transformation<br />

199

transfuzja transfusion<br />

transgenderyzm transgenderism<br />

transgeniczny transgenic<br />

transkrypcja transcription<br />

transplantacja transplantation<br />

transseksualista transsexual person<br />

transseksualizm transsexualism<br />

transseksualny transsexual<br />

transwestyta transvestite, cross-dresser<br />

transwestytyzm transvestism, cross-dressing<br />

trauma trauma<br />

trauma narodzin birth trauma<br />

traumatyczny traumatic<br />

traumatyzować to traumatize<br />

trema performance anxiety, stage<br />

fright<br />

trening asertywności assertiveness training<br />

trening autogeniczny<br />

(inaczej: autogenny)<br />

200<br />

autogenic training<br />

trening czystości potty training<br />

trening interpersonalny interpersonal training<br />

trening twórczości creativity training<br />

trening umiejętności<br />

komunikacyjnych<br />

trening umiejętności<br />

społecznych<br />

communication skills training<br />

social skills training<br />

triada analna anal triad<br />

triarchiczna teoria<br />

inteligencji Sternberga<br />

triarchic theory of intelligence<br />

trichotillomania trichotillomania<br />

trisomia trisomy<br />

trójpierścieniowy lek<br />

przeciwdepresyjny<br />

tricyclic antidepressant<br />

trudności w nauce school difficulties<br />

trudności w uczeniu się learning difficulties<br />

trzewia (wnętrzności) viscera (liczba pojedyncza:<br />

viscus)<br />

trzustka pancreas<br />

twardy narkotyk hard drug<br />

twórczość creativity<br />

twórczość versus stagnacja<br />

(w koncepcji E.Eriksona)<br />

twórczy creative<br />

tymina thymine<br />

generativity versus stagnation<br />

typ asteniczny (astenik) asthenic body type<br />

typ atletyczny athletic body type<br />

typ dysplastyczny dysplastic body type<br />

typ konstytucjonalny<br />

Kretschmera<br />

Kretschmer constitutional type<br />

typ pykniczny (pyknik) pyknic body type<br />

typologia typology<br />

tyroksyna thyroxine<br />

tyrozyna tyrosine<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

U<br />

201

ubezwłasnowolnienie incapacitation<br />

ucho środkowe middle ear<br />

ucho wewnętrzne inner ear, internal ear, labyrinth<br />

ucieczka escape<br />

ucieczka w chorobę flight into illness<br />

ucieczka w historię flight into history<br />

ucieczka w zdrowie flight into health<br />

uciekać to escape<br />

uczenie kojarzeniowe associative learning<br />

uczenie się learning<br />

uczenie się mimowolne incidental learning<br />

uczenie się par skojarzonych paired-associate learning<br />

uczenie się różnicujące discrimination learning<br />

uczenie się utajone<br />

(u zwierząt)<br />

202<br />

latent learning<br />

uczenie się zależne od stanu state-dependent learning<br />

uczucie feeling, emotion<br />

uczuciowość emotionality<br />

uczuciowy emotional<br />

uczyć się to learn<br />

udar mózgu stroke, cerebrovascular accident<br />

ugruntowany grounded<br />

układ limbiczny limbic system<br />

układ nerwowy nervous system<br />

układ piramidowy pyramidal tract, corticospinal<br />

tract<br />

układ pozapiramidowy extrapyramidal system<br />

układ przedsionkowy vestibular system<br />

układ siatkowaty reticular formation<br />

układ słuchowy auditory system<br />

układ trawienny<br />

(pokarmowy)<br />

ukryte znaczenie<br />

(w psychoanalizie)<br />

digestive tract, alimentary canal,<br />

gastrointestinal tract<br />

latent content<br />

ulegać to yield<br />

uleganie yielding<br />

uległość submissiveness<br />

uległy submissive<br />

umiejętność ability, skill<br />

umiejętności przywódcze leadership skills<br />

umiejscowienie kontroli locus of control<br />

umysł mind<br />

umysłowy mental<br />

unerwiać to innervate<br />

unerwienie innervation<br />

unikanie avoidance<br />

unikanie kontaktu<br />

wzrokowego<br />

gaze aversion, gaze avoidance<br />

unikanie niejednoznaczności<br />

(wieloznaczności)<br />

ambiguity avoidance<br />

uogólnianie generalization<br />

upojenie alkoholowe alcohol intoxication<br />

upośledzenie umysłowe<br />

(inaczej: niepełnosprawność<br />

intelektualna)<br />

upośledzenie umysłowe<br />

głębokie<br />

upośledzenie umysłowe<br />

lekkie<br />

upośledzenie umysłowe<br />

umiarkowane<br />

upośledzenie umysłowe<br />

znaczne<br />

uprzedzenie prejudice<br />

mental retardation, learning<br />

disability, intellectual disability,<br />

developmental disability<br />

profound mental retardation/<br />

learning disability<br />

mild mental retardation/learning<br />

disability<br />

moderate mental retardation/<br />

learning disability<br />

severe mental retardation/<br />

learning disability<br />

uraz injury, trauma<br />

uraz głowy head injury<br />

uraz porodowy birth injury, birth trauma<br />

urofilia urophilia, urolagnia<br />

urojenia niewierności<br />

(zdrady)<br />

urojenie delusion<br />

jealous delusional disorder,<br />

morbid jealousy,<br />

delusional jealousy<br />

urojenie depresyjne depressive delusion<br />

urojenie hipochondryczne hypochondriac delusion<br />

urojenie ksobne<br />

(odnoszenia)<br />

delusion of reference<br />

urojenie nihilistyczne nihilistic delusion<br />

urojenie oddziaływania<br />

(wpływu)<br />

delusion of control, delusion of<br />

influence<br />

urojenie prześladowcze delusion of persecution,<br />

persecutory delusion<br />

urojenie somatyczne somatic delusion<br />

urojenie wielkościowe delusion of grandeur, grandiose<br />

delusion<br />

urojeniowy delusional<br />

urojeniowy syndrom błędnej<br />

identyfikacji<br />

urwisko wzrokowe visual cliff<br />

uspołecznienie socialization<br />

ustalanie trafności<br />

krzyżowej<br />

ustalony fixed<br />

utrata słuchu (inaczej:<br />

głuchota)<br />

delusional misidentification<br />

cross-validation<br />

uwaga attention<br />

hearing loss, deafness<br />

uwaga dowolna top-down attention<br />

uwaga mimowolna bottom-up attention<br />

uwaga wybiórcza<br />

(selektywna)<br />

uwarstwienie społeczne<br />

(inaczej: stratyfikacja<br />

społeczna)<br />

selective attention<br />

social stratification<br />

uważność mindfulness<br />

Angielski słownik psychologii

uzależniający addictive<br />

uzależnienie addiction, dependence<br />

uzależnienie krzyżowe cross-dependence<br />

uzależnienie od hazardu<br />

(inaczej: patologiczny<br />

hazard)<br />

uzależnienie od narkotyku<br />

(inaczej: narkomania)<br />

i innych nauk społecznych<br />

pathological gambling<br />

drug addiction, drug dependence<br />

uzależnienie od substancji<br />

psychoaktywnych<br />

substance dependence<br />

uzależniony addicted, dependent<br />

uzdolnienie talent<br />

uzupełniający complementary<br />

użyteczność utility<br />

203

204<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

V-W<br />

205

voodoo voodoo<br />

w ciąży pregnant<br />

wąchanie kleju glue-sniffing<br />

wada rozwojowa (inaczej:<br />

wada wrodzona)<br />

206<br />

congenital disorder, birth defect<br />

wada słuchu hearing impairment<br />

wada wzroku visual impairment<br />

walidacja validation<br />

wapń calcium<br />

wariancja variance<br />

wariancja błędu error variance<br />

wariancja międzygrupowa between-groups variance<br />

wartość value<br />

wartość modalna mode<br />

warunek condition<br />

warunkowanie conditioning<br />

warunkowanie<br />

instrumentalne (sprawcze)<br />

warunkowanie klasyczne<br />

(reaktywne)<br />

instrumental (operant,<br />

respondent) conditioning<br />

classical conditioning<br />

warunkowanie opóźnione delayed conditioning<br />

warunkowanie wyższego<br />

rzędu<br />

warunkowy conditional<br />

wazopresyna (inaczej:<br />

hormon antydiuretyczny)<br />

higher-order conditioning<br />

vasopressin, antidiuretic<br />

hormone (ADH)<br />

wczesna dorosłość early adulthood<br />

wczesne dzieciństwo early childhood<br />

wcześniactwo prematurity<br />

wcześniak premature baby<br />

wdrukowanie imprinting<br />

węch smell, olfaction<br />

węchowy smell, olfactory<br />

weganizm veganism<br />

wegetarianizm vegetarianism<br />

węglan litu lithium carbonate<br />

werbalizacja verbalization<br />

werbalny verbal<br />

wewnątrzczaszkowy intracranial<br />

wewnątrzkorowy intracortical<br />

wewnętrzny przewód<br />

słuchowy<br />

wgląd insight<br />

wiara faith, belief<br />

wiarygodność credibility<br />

internal auditory canal, internal<br />

meatus<br />

wiarygodność zeznań credibility of testimony<br />

wiązanie binding<br />

wibracja vibration<br />

widzenie centralne<br />

(dokładne)<br />

central vision<br />

widzenie peryferyjne peripheral vision<br />

wiedza knowledge<br />

wiedza deklaratywna declarative knowledge<br />

wiedza ekspercka expert knowledge<br />

wiedza ogólna generic knowledge<br />

wiedza proceduralna procedural knowledge<br />

wiedzieć jak (inaczej:<br />

wiedza proceduralna)<br />

wiedzieć że (inaczej: wiedza<br />

deklaratywna)<br />

wiek age<br />

knowing how<br />

knowing what<br />

wiek chronologiczny chronological age<br />

wiek rozwojowy developmental age<br />

wiek społeczny social age<br />

wiek umysłowy mental age<br />

Wielka Piątka Big Five<br />

wielokrotny wybór multiple-choice<br />

wielozmiennowa analiza<br />

wariancji<br />

więź emocjonalna affectional bond<br />

więź społeczna social bond<br />

wieża z Hanoi Tower of Hanoi<br />

wiktymizacja victimization<br />

wiktymologia victimology<br />

wina guilt, fault<br />

wirtualna rzeczywistość virtual reality<br />

wirus virus<br />

witamina vitamin<br />

wizerunek image<br />

wizja vision<br />

władza (1) - w znaczeniu<br />

posiadania władzy<br />

władza (2) - w znaczeniu:<br />

organ władzy<br />

multivariate analysis of variance<br />

(MANOVA)<br />

power<br />

authority<br />

władza rodzicielska parental responsibility<br />

włókno fibre<br />

włókno nerwowe nerve fibre<br />

wnioskowanie statystyczne inferential statistics, statistical<br />

inference<br />

wokalizacja vocalization<br />

wokalny vocal<br />

wola will<br />

wola mocy (w teorii A.<br />

Adlera)<br />

will to power<br />

wolna wola free will<br />

wolne rodniki free radicals<br />

Angielski słownik psychologii

wolność freedom, liberty<br />

wolontariusz volunteer<br />

woń odour, smell<br />

wpływ społeczny social influence<br />

wrażenie (1) - w znaczeniu:<br />

impresja lub wywieranie<br />

wrażenia<br />

wrażenie (2) - w znaczeniu:<br />

doznanie zmysłowe<br />

i innych nauk społecznych<br />

impression<br />

sensation<br />

wrażliwość sensitivity, sensibility<br />

wrażliwy sensitive<br />

wrodzony innate<br />

wrogość hostility<br />

wściekłość fury, rage<br />

wskaźnik indicator<br />

wskaźnik kompleksu (w<br />

psychoanalizie)<br />

complex indicator<br />

wskaźnik korelacji correlation ratio<br />

wskazówka cue<br />

współczucie sympathy<br />

współczulny (sympatyczny,<br />

adrenergiczny) układ<br />

nerwowy<br />

sympathetic nervous system<br />

współczynnik coefficient, quotient, rate<br />

współczynnik beta beta coefficient<br />

współczynnik kontyngencji<br />

(inaczej: współczynnik C<br />

Pearsona)<br />

contingency coefficient<br />

współczynnik korelacji correlation coefficient<br />

współczynnik korelacji rang<br />

Spearmana<br />

współczynnik korelacji rang<br />

t Kendalla (tau Kendalla)<br />

współczynnik korelacji<br />

wielokrotnej R<br />

Spearman rank correlation<br />

coefficient<br />

Kendall correlation coefficient,<br />

Kendall’s tau<br />

multiple correlation coefficient<br />

R<br />

współczynnik rzetelności reliability coefficient<br />

współczynnik rzetelności<br />

alfa (inaczej: alfa<br />

Cronbacha)<br />

alpha reliability coefficient,<br />

Cronbach’s alpha<br />

współczynnik trafności validity coefficient<br />

współczynnik zgodności<br />

Kendalla (W Kendalla)<br />

Kendall coefficient of<br />

concordance<br />

współpraca cooperation<br />

współpracować to cooperate<br />

współuzależnienie co-dependency, co-dependence<br />

współzawodnictwo competition, rivalry<br />

współzawodnictwo między<br />

rodzeństwem<br />

współzmienna (inaczej:<br />

zmienna towarzysząca)<br />

sibling rivalry<br />

wspomnienie memory<br />

wspomnienie fleszowe<br />

(inaczej: pamięć fleszowa)<br />

covariate, concomitant variable<br />

flashbulb memory<br />

wspomnienie odzyskane recovered memory<br />

wspomnienie wywołane induced memory<br />

wstępny initial<br />

wstręt disgust<br />

wstrząs mózgu concussion<br />

wstyd shame<br />

wulgarny vulgar<br />

wulgaryzm vulgarism, vulgarity<br />

wybiórczy selective<br />

wybór obiektu (w<br />

psychoanalizie)<br />

object-choice<br />

wybór wymuszony forced-choice<br />

wybuch złości tantrum, temper tantrum<br />

wybuchowość short temper, quick temper<br />

wychowanie (1) - w<br />

znaczeniu: wychowywanie<br />

dziecka<br />

wychowanie (2) - w<br />

znaczeniu: edukacja<br />

upbringing<br />

education<br />

wyczerpanie exhaustion<br />

wydalanie excretion<br />

wydobywanie (wydobycie) retrieval<br />

wydzielanie secretion<br />

wygaszanie extinction<br />

wygaszanie lęku extinction of anxiety<br />

wyjaśnienie explanation<br />

wykluczenie społeczne social exclusion<br />

wykonanie performance<br />

wykres kołowy pie chart<br />

wykroczenie offence, violation<br />

wykrywacz kłamstw lie detector<br />

wymarły extinct<br />

wymiar dimension<br />

wynik przeliczony derived score<br />

wynik standardowy standard score<br />

wynik stenowy sten score<br />

wynik surowy raw score<br />

wyobcowanie alienation<br />

wyobrażać (sobie) to imagine<br />

wyobrażanie imagery<br />

wyobrażenie image<br />

wyobraźnia imagination<br />

wyobrażony imaginary<br />

wyolbrzymianie exaggeration<br />

wypadek accident<br />

wypalenie zawodowe burnout<br />

wyparcie repression<br />

207

wypierać to repress<br />

wystandaryzoway standardized<br />

wytrysk ejaculation<br />

wyuczona bezradność learned helplessness<br />

wywiad interview<br />

wywiad kliniczny clinical interview<br />

wywiad pogłębiony in-depth interview<br />

wywiad poznawczy cognitive interview<br />

wywiad ustrukturalizowany structured interview<br />

wyzwanie challenge<br />

wyzwolenie liberation<br />

wzbudzenie arousal<br />

wzgórze (część mózgu) thalamus<br />

wzmacniać to reinforce<br />

208<br />

wzmacnianie ciągłe continuous reinforcement<br />

wzmocnienie reinforcement<br />

wzmocnienie negatywne negative reinforcement<br />

wzmocnienie różnicujące differential reinforcement<br />

wzmocnienie wtórne secondary reinforcement<br />

wzór pattern<br />

wzrok vision<br />

wzrokowiec visualizer<br />

wzrokowy visual<br />

wzrost (1) - w znaczeniu:<br />

wzrastanie<br />

wzrost (2) - w znaczeniu:<br />

wysokość<br />

growth<br />

height<br />

wzwód erection<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

Z<br />

209

zabawa play<br />

zabawa dydaktyczna educational play<br />

zabawa funkcjonalna functional play<br />

zabawa tematyczna thematic play<br />

zablokowanie celu aim-inhibition<br />

zaburzenie disorder, abnormality<br />

zaburzenie adaptacyjne adjustment disorder<br />

zaburzenie afektywne<br />

(inaczej: choroba afektywna,<br />

zaburzenie nastroju)<br />

210<br />

affective disorder, mood<br />

disorder<br />

zaburzenie autystyczne autistic disorder<br />

zaburzenie charakteru<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

osobowości)<br />

character disorder, personality<br />

disorder<br />

zaburzenie cyklotymiczne cyclothymic disorder<br />

zaburzenie czytania reading disorder<br />

zaburzenie<br />

depersonalizacyjne<br />

zaburzenie dwubiegunowe<br />

(inaczej: choroba afektywna<br />

dwubiegunowa; dawniej:<br />

psychoza maniakalnodepresyjna)<br />

zaburzenie dysmorficzne<br />

(inaczej: dysmorfofobia)<br />

depersonalization disorder<br />

bipolar disorder, bipolar affective<br />

disorder, manic-depressive<br />

psychosis<br />

body dysmorphic disorder,<br />

dysmorphophobia<br />

zaburzenie dysocjacyjne dissociative disorder<br />

zaburzenie dystymiczne<br />

(inaczej: dystymia, depresja<br />

nerwicowa)<br />

zaburzenie erekcji/wzwodu<br />

(inaczej: impotencja)<br />

dysthymic disorder, dysthymia,<br />

depressive neurosis, neurotic<br />

depression<br />

erectile dysfunction, male<br />

erectile disorder, impotence<br />

zaburzenie gastryczne gastric disorder<br />

zaburzenie hipochondryczne<br />

(inaczej: hipochondria)<br />

zaburzenie identyfikacji<br />

płciowej<br />

hypochondriasis, health anxiety,<br />

illness phobia, illness anxiety<br />

gender identity disorder<br />

zaburzenie komunikacji communication disorder<br />

zaburzenie kontroli<br />

implusów<br />

impulse control disorder<br />

zaburzenie konwersyjne conversion disorder<br />

zaburzenie lękowe anxiety disorder<br />

zaburzenie myślenia thought disorder<br />

zaburzenie nastroju<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

afektywne, choroba<br />

afektywna)<br />

zaburzenie obsesyjnokompulsywne<br />

(inaczej:<br />

nerwica natręctw; dawniej:<br />

nerwica anankastyczna)<br />

affective disorder, mood<br />

disorder<br />

zaburzenie odżywiania eating disorder<br />

obsessive-compulsive disorder<br />

(OCD), anankastic neurosis<br />

zaburzenie organiczne organic disorder<br />

zaburzenie orgazmu orgasmic dysfunction, orgasm<br />

disorder, orgasmic disorder<br />

zaburzenie orgazmu<br />

u kobiet<br />

zaburzenie orgazmu<br />

u mężczyzn<br />

female orgasmic disorder<br />

male orgasmic disorder,<br />

orgasmic impotence<br />

zaburzenie osobowości personality disorder<br />

zaburzenie osobowości<br />

typu borderline (inaczej:<br />

osobowość z pogranicza)<br />

borderline personality disorder<br />

zaburzenie pamięci memory disorder<br />

zaburzenie percepcji perception disorder<br />

zaburzenie podniecenia u<br />

kobiet<br />

zaburzenie popędu<br />

płciowego<br />

female sexual arousal disorder<br />

sexual desire disorder<br />

zaburzenie poznawcze cognitive disorder<br />

zaburzenie pozorowane factitious disorder<br />

zaburzenie preferencji<br />

płciowych (inaczej: parafilia,<br />

dewiacja seksualna)<br />

sexual preference disorder,<br />

paraphilia, sexual deviation<br />

zaburzenie psychiczne mental disorder<br />

zaburzenie<br />

psychosomatyczne<br />

psychosomatic disorder<br />

zaburzenie rozwoju developmental disorder<br />

zaburzenie schizoafektywne schizoaffective disorder<br />

zaburzenie seksualne sexual dysfunction (disorder)<br />

zaburzenie snu sleep disorder<br />

zaburzenie somatoformiczne somatoform disorder<br />

zaburzenie somatyzacyjne somatization disorder<br />

zaburzenie spowodowane<br />

używaniem substancji<br />

psychoaktywnych<br />

substance-induced disorder<br />

zaburzenie świadomości disorder of consciousness<br />

zaburzenie tożsamości identity disorder<br />

zaburzenie urojeniowe delusional disorder<br />

zaburzenie uwagi attention disorder<br />

zaburzenie wytrysku<br />

(inaczej: zaburzenie<br />

ejakulacji)<br />

ejaculatory incompetence,<br />

ejaculatory impotence<br />

zaburzenie zachowania conduct disorder<br />

zaburzenie ze spektrum<br />

autystycznego<br />

zaburzenie związane z<br />

używaniem substancji<br />

psychoaktywnych<br />

zaburzony abnormal<br />

zachęta incentive<br />

zachowanie behaviour<br />

autism spectrum disorder<br />

substance-related disorder<br />

zachowanie emitowane emitted behaviour<br />

zachowanie instynktowne instinctive behaviour<br />

zachowanie komfortowe (w<br />

etologii)<br />

grooming<br />

zachowanie kompulsywne compulsive behaviour<br />

zachowanie prospołeczne prosocial behaviour<br />

zachowanie sprawiające<br />

trudności<br />

zachowanie typu acting out acting out<br />

challenging behaviour<br />

zachowanie ucieczkowe escape behaviour<br />

Angielski słownik psychologii

zachowanie zabezpieczające safety behaviour<br />

zadania rozwojowe (w teorii<br />

R. Havighursta)<br />

i innych nauk społecznych<br />

developmental tasks<br />

zadanie wykrywania detection task<br />

zadowolenie z pracy job satisfaction<br />

zahamowanie inhibition<br />

zainteresowanie interest<br />

zakład Pascala Pascal’s wager<br />

zakłócanie interference<br />

zakochanie infatuation<br />

zakres range<br />

zakres uwagi attention span, apprehension<br />

span<br />

żal (1) - w znaczeniu:<br />

uczucie smutku<br />

żal (2) - w znaczeniu:<br />

uczucie zawodu<br />

grief<br />

regret<br />

załamanie nerwowe nervous breakdown<br />

zależność dependence<br />

zależność - niezależność od<br />

pola (tła)<br />

field dependence - independence<br />

zależność psychiczna psychological dependence<br />

zależny dependent<br />

żałoba mourning<br />

zaloty courtship<br />

zamiar (dotyczy zamiaru<br />

popełnienia przestępstwa w<br />

terminologii sądowej)<br />

mens rea<br />

zamierzenie intention<br />

zamknięty uraz głowy closed head injury<br />

zaniedbanie negligence<br />

zanurzanie [inaczej: terapia<br />

implozywna, wystawianie<br />

na działanie bodźca<br />

(stresora)]<br />

zapach smell, odour<br />

zapalenie opon mózgowordzeniowych<br />

flooding, exposure therapy,<br />

implosion therapy<br />

meningitis<br />

zapamiętywanie memorizing<br />

zapłodnienie fertilization<br />

zapłodnienie in<br />

vitro(inaczej: zapłodnienie<br />

pozaustrojowe)<br />

in vitro fertlization<br />

zapominanie forgetting<br />

zaprzeczenie negation<br />

zaprzeczenie (1) denial<br />

zaprzeczenie (2) disavowal (termin używany<br />

tylko w psychoanalizie)<br />

żargon jargon<br />

zarządzanie managing, management<br />

zarządzanie zasobami<br />

ludzkimi<br />

human resources management<br />

zasada „wszystko albo nic” all-or-none law, all-or-none<br />

principle<br />

zasada przyjemności pleasure principle<br />

zasada rzeczywistości reality principle<br />

zasoby ludzkie<br />

(w zarządzaniu)<br />

human resources<br />

zaspokojenie pragnienia wish fulfilment<br />

zastępczy (przeniesiony)<br />

zespół Munchausena<br />

zatrucie poisoning<br />

zatrzymanie<br />

miesiączkowania<br />

(inaczej: amenorrhea)<br />

zawiść envy<br />

Munchausen by proxy syndrome<br />

amenorrhoea<br />

zawodowy vocational<br />

zazdrość jealousy, envy<br />

zazdrość o penisa penis envy<br />

zdarzenie aktywujące activating event<br />

zdolność ability, aptitude<br />

zdrowie psychiczne mental health<br />

zegar biologiczny biological clock<br />

żeński (płci żeńskiej) female<br />

zespół<br />

(w znaczeniu: syndrom)<br />

zespół abstynencyjny<br />

(inaczej: syndrom<br />

odstawienia)<br />

syndrome<br />

abstinence syndrome,<br />

withdrawal syndrome<br />

zespół amnestyczny amnestic disorder,<br />

amnesic syndrome<br />

zespół Aspergera Asperger’s syndrome<br />

zespół chronicznego<br />

(przewlekłego) zmęczenia<br />

chronic fatigue syndrome,<br />

myalgic encephalomyelitis<br />

zespół Downa Down’s syndorme<br />

zespół jelita drażliwego<br />

(nadwrażliwego)<br />

zespół Korsakowa (inaczej:<br />

psychoza Korsakowa)<br />

zespół lęku napadowego<br />

(inaczej: zespół paniki,<br />

zespół lęku panicznego)<br />

irritable bowel syndrome (IBS)<br />

Korsakoff’s syndrome,<br />

Korsakoff’s psychosis, alcohol<br />

amnestic disorder<br />

panic disorder<br />

zespół Munchausena Munchausen syndrome<br />

zespół nadpobudliwości<br />

psychoruchowej, ADHD<br />

zespół nagłej zmiany strefy<br />

czasowej<br />

zespół napięcia<br />

przedmiesiączkowego<br />

attention deficit hyperactivity<br />

disorder (ADHD)<br />

jet lag<br />

premenstrual syndrome (PMS),<br />

late luteal phase dysphoric<br />

disorder<br />

zespół ostrego stresu acute stress disorder<br />

zespół Otella Othello syndrome<br />

zespół stresu pourazowego post-traumatic stress disorder<br />

(PTSD)<br />

zespół Tourette’a Tourette’s disorder, Tourette’s<br />

syndrome<br />

211

zespół Turnera Turner’s syndrome<br />

zespół uogólnionego lęku generalized anxiety disorder<br />

GAD)<br />

zespół uzależnienia od<br />

Internetu<br />

zespół Wernickego-<br />

Korsakowa<br />

zewnętrzny external<br />

zez strabismus<br />

212<br />

Internet addiction syndrome<br />

Wernicke-Korsakoff syndrome<br />

zeznania świadka naocznego eyewitness testimony<br />

zgodność (spójność)<br />

wewnętrzna<br />

internal consistency<br />

zgodność concordance<br />

zgodny z nastrojem<br />

(w odniesieniu do treści<br />

psychicznych, treści urojeń<br />

itd.)<br />

mood-congruent<br />

zjawisko phenomenon (liczba mnoga:<br />

phenomena)<br />

zjawisko „na końcu języka” tip-of-the-tongue phenomenon<br />

zjawisko „cocktail party” cocktail party phenomenon<br />

żle zdefiniowany problem ill-defined problem,<br />

ill-structured problem<br />

złośliwość spite<br />

złośliwy spiteful<br />

złudzenie illusion<br />

złudzenie geometryczne geometric illusion<br />

złudzenie kontroli illusion of control<br />

złudzenie poznawcze cognitive illusion<br />

złudzenie ruchu movement illusion<br />

złudzenie słuchowe auditory illusion<br />

złudzenie wzrokowe visual illusion, optical illusion<br />

zmęczenie tiredness, fatigue<br />

zmiana change<br />

zmiana postaw attitude change<br />

zmiana rozwojowa developmental change<br />

zmienna variable<br />

zmienna ciągła continuous variable<br />

zmienna dychotomiczna dichotomous (binary) variable<br />

zmienna dyskretna<br />

(nieciągła)<br />

zmienna ilorazowa (inaczej:<br />

zmienna stosunkowa)<br />

discrete variable<br />

ratio variable<br />

zmienna ilościowa quantitative variable<br />

zmienna interwałowa<br />

(przedziałowa)<br />

interval variable<br />

zmienna interweniująca intervening variable<br />

zmienna istotna significant variable<br />

zmienna jakościowa qualitative variable<br />

zmienna kategoryczna categorical variable<br />

zmienna klasyfikacyjna classification variable<br />

zmienna kontrolna control variable<br />

zmienna manipulacyjna manipulative variable<br />

zmienna moderująca moderating (moderator) variable<br />

zmienna nieistotna non-significant variable<br />

zmienna niezależna independent variable<br />

zmienna nominalna nominal variable<br />

zmienna politomiczna<br />

(wielowartościowa)<br />

polytomous variable<br />

zmienna porządkowa ordinal variable<br />

zmienna pośrednicząca mediating variable<br />

zmienna teoretyczna theoretical variable<br />

zmienna tłumiąca suppressor variable<br />

zmienna towarzysząca<br />

(inaczej: współzmienna)<br />

covariate,<br />

concomitant variable<br />

zmienna zakłócająca confounding variable<br />

zmienna zależna dependent variable<br />

zmienność (w psychometrii) variability<br />

zmodyfikowany genetycznie genetically modified<br />

zmysł sense<br />

zmysł dotyku touch<br />

zmysł kinestezji kinaesthetic sense<br />

zmysł słuchu hearing<br />

zmysł smaku taste, gustation<br />

zmysł węchu smell, olfaction<br />

zmysł wzroku vision<br />

zmysłowość sensuality<br />

zmysłowy (1) - odnoszący<br />

się do zmysłów<br />

zmysłowy (2) - odnoszący<br />

się do doznań zmysłowych<br />

sensory<br />

sensual<br />

znaczący significant<br />

znaczący inny significant other<br />

znaczenie meaning, sense<br />

znak sign<br />

znęcanie się nad dzieckiem child abuse<br />

znęcanie się nad<br />

małżonkiem<br />

znęcanie się nad osobą<br />

starszą<br />

spouse abuse<br />

elder abuse<br />

znieczulica społeczna social indifference<br />

znużenie weariness<br />

żołądek stomach<br />

zoofilia zoophilia<br />

zoopsychologia (inaczej:<br />

psychologia zwierząt)<br />

źrenica pupil<br />

animal psychology<br />

związek relationship<br />

związek przyczynowy causal effect<br />

Angielski słownik psychologii

i innych nauk społecznych<br />

213

zwój (w znaczeniu<br />

anatomicznym)<br />

zwój ślimakowy (inaczej:<br />

zwój spiralny ślimaka)<br />

ganglion<br />

cochlea<br />

zygota zygote<br />

zysk gain, profit<br />

Patronat medialny<br />

Bukowno 2012

logo

Prodotti

Risorse

Aziende

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!