03.06.2013 Views

wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba

wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba

wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

asa+<br />

axali samoqalaqo<br />

azrovneba +<br />

fridrix ebertis<br />

fondi<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong><br />

<strong>imereTSi</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong><br />

quTaisi. 2010 weli


avtor-Semdgeneli zaza xelaZe<br />

broSura gamoica fridrix ebertis fondTan im koaliciis<br />

partnioruli urTierTobiT, romlis SemadgenlobaSi Sedian<br />

“axali samoqalaqo azrovneba +”, imereTis regionis<br />

axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia “asa” <strong>da</strong><br />

gazeTi-gamomcemeli “sarkmeli saqarTvelosi”<br />

re<strong>da</strong>qtori aleqsandre Sengelia<br />

re<strong>da</strong>qtor-konsultanti laSa WeliZe<br />

warmodgenil sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT SegiZliaT <strong>da</strong>gvikavSirdeT:<br />

a.a.i.p “axali samoqalaqo azrovneba +”<br />

misamarTi: quTaisi, varlamiSvilis 4/22<br />

telefoni: 4-53-22; 855 27-19-29<br />

el-fosta: lasha@asa.org.ge<br />

2


sarCevi<br />

1. winaTqma ...<br />

2. proeqtis Sesaxeb ...<br />

3. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistema ...<br />

4. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis <strong>da</strong>Tvalierebis angariSi ...<br />

5. WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong> kvlevis angariSi ...<br />

6. baR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba <strong>da</strong>Tvalierebis angariSi ...<br />

7. zogadi Sexeduleba wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb ...<br />

8. 2010 wlis seqtembris anketuri gamokiTxvis Sedegebi ...<br />

9. ozurgeTSi Catarebuli Sexvedrebis angariSi ...<br />

3


wyalmomarageba <strong>da</strong> misi programebi<br />

iwyeba saqarTvelos wyalmomaragebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli didi erovnuli<br />

programis ori axali etapi<br />

w i n a T q m a<br />

es broSura Seiqmna <strong>da</strong> gamoica proeqtis “sazogadoebrivi monitoringi<br />

imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze” farglebSi, romelic sruldeba<br />

fridrix ebertis fondTan partniorobiT. proeqtis Semsrulebelia<br />

koalicia Semdegi SemadgenlobiT:<br />

axali samoqalaqo azrovneba + – lideri organizacia;<br />

imereTis regionis axalgazrduli samecniero-sainformacio<br />

asociacia – “asa”;<br />

gazeTi-gamomcemloba “sarkmeli saqarTvelosi”.<br />

proeqtis efeqturobis gazrdisa <strong>da</strong> samarTlebrivi TvalsazrisiT<br />

problemis sworad warmarTvisaTvis aqtiurad monawileobdnen:<br />

saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciis quTaisis filiali;<br />

saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa asociaciis imereTis<br />

warmomadgenloba;<br />

samarTliani arCevnebisa <strong>da</strong> demokratiis saerTaSoriso<br />

sazogadoebis quTaisis ofisis warmomadgenlebi.<br />

maT Sesrulebul samuSaos saWirod <strong>da</strong> droulad miviCnevT, risTvisac<br />

koaliciis saxeliT did madlobas vuxdiT.<br />

proeqtis gegmiT sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva Catar<strong>da</strong>,<br />

rogorc quTaisSi, ise WiaTuraSi, baR<strong>da</strong>Tsa <strong>da</strong> wyaltuboSi, gamokiTxvis<br />

procesSi <strong>da</strong>xmareba gagviwia sazogadoebrivi organizaciis - “TaobaTa<br />

dialogi” warmomadgenlebma, axalgazrdebma Tamar kopalianma, eka<br />

bolokaZem, marine savCukma <strong>da</strong> zurab kvirikaSvilma. maT mier<br />

ganxorcielebuli samuSao warmoadgens saWiro <strong>da</strong> aucilebel komponents,<br />

risTvisac TiToeul maTgans did madlobas uxdiT. aseve aseve madlierebis<br />

grZnobas gamovxatavT gamokiTxvaSi monawile yvela respondentisadmi,<br />

romlebic gulisyuriT moekidnen azris gamoTqmas <strong>da</strong> CaTvales, rom swored<br />

4


ase SeiZleba saxelmwifoebrivi sakiTxebis ganxilvaSi monawileoba <strong>da</strong><br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobisaTvis sakuTari Sexedulebis miwodeba.<br />

samwuxaroa adgilobrivi TviTmmarTvelobis, maT Soris<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sferos xelmZRvanelTa <strong>da</strong>mokidebuleba sazogadoebis mier<br />

<strong>da</strong> Cveni samuSaoebis Sedegad SemCneuli naklovanebebis, monitoringis<br />

angariSebisa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebisadmi. ara<strong>da</strong>, isini rogorc wesi, ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

exeba samuSaoTa moculobis Semcirebis faqtebs, Sesrulebis <strong>da</strong>bal xarisxs<br />

<strong>da</strong> zogierTi arsebiTi komponentis (sakanalizacio qseli) saerTod<br />

ignorirebas, Secvlas an sxva komponentze ga<strong>da</strong>tanas.<br />

gaurkvevelia CvenTvis donorebis poziciac. isini ratomRac gaurbian<br />

<strong>sazogadoeba</strong>sTan urTierTobas. metic. zogierTi ar icavs urTierTobis<br />

minimalur normasac <strong>da</strong> Tavis garSemo qmnis <strong>da</strong>xurul, SeuRwevad sivrces.<br />

rac Seexeba erTobliv Sexvedrebs, gamWvirvalobasa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />

miRebis procesebSi sazogadoebrivi azris CarTulobas, es faqtobrivad<br />

gamoricxulia.<br />

Cven Zalian vwuxvarT ukanasknel or abzacSi gamoTqmuli mwvave<br />

kritikuli azris gamo, magram, realoba samwuxarod aseTia. Tumca<br />

vimedovnebT, rom saxelmwifoSi mimdinare reformebi maT aiZulebs,<br />

<strong>da</strong>emorCilon demokratiul principebs <strong>da</strong> Secvalon sazogadoebisadmi<br />

TavianTi <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />

broSura ZiriTa<strong>da</strong>d sainJinro ganaTlebis specialistebma moamzades,<br />

magram gamoricxuli ar aris zogierTi Secdomebi, ris gamoc winaswar<br />

bodiSs vixdiT. amasTan mogmarTvaT TxovniT, mogvawodoT Tqveni SeniSvnebi<br />

<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi. arcerTi maTgani ar <strong>da</strong>rCeba saTanado reagirebis gareSe<br />

<strong>da</strong> muSaobis Semdgom etapze aucileblad gaviTvaliswinebT.<br />

quTaisi, 2010 wlis 15 oqtomberi<br />

proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />

5


proeqtis Sesaxeb<br />

proeqti “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

samuSaoebze” sruldeba fridrix ebertis fondTan partniorobiT<br />

arasamTavrobo organizaciebis koaliciis mier arasamewarmeo<br />

arakomerciuli iuridiuli piri - “axali samoqalaqo azrovneba +”-is<br />

xelmZRvanelobiT.<br />

proeqtSi monawile organizaciebia:<br />

“axali samoqalaqo azrovneba +” – lideri;<br />

“axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia – asa” -<br />

ganmxorcielebi;<br />

gazeTi-gamomcemloba “sarkmeli saqarTvelosi” – sainformacio<br />

uzrunvelyofa.<br />

proeqti warmoadgens didi moculobis programis – “komunaluri<br />

meurneoba, Cven <strong>da</strong> xelisufleba” Semadgenel nawils. igi swavlobs<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sistemebis eqspluataciis problemebs <strong>da</strong> am procesSi<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis rols.<br />

programa moqmedebs xuT weliwadze metia <strong>da</strong> moicavs iseT<br />

saWirboroto sakiTxebs, rogoricaa:<br />

ekologia, bunebrivi katastrofebi;<br />

sacxovrebeli farTebi;<br />

energomomarageba;<br />

ezoebis mowyoba;<br />

Siga gzebi;<br />

ganaTeba;<br />

<strong>da</strong>sufTaveba <strong>da</strong> saojaxo narCenebi;<br />

wyalmomarageba <strong>da</strong> kanalizaciis qselebi;<br />

Rvarsadeni sistemebi.<br />

programa ganixilavs infrastruqturis im nawils, romelic Sedis<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis sakuTar (eqskluziur) uflebebSi.<br />

aRniSnuli programi<strong>da</strong>n Cven SevarCieT imereTisaTvis Se<strong>da</strong>rebiT mwvave<br />

probleba municipalitetebis centrebisa <strong>da</strong> qalaq quTaisSi<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoTa monitoringi. <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sakiTxi mTel saqarTveloSi (gar<strong>da</strong> de<strong>da</strong>qalaqisa) Zalze seriozuli,<br />

6


amasTan aqtualuri problema. igi ver akmayofilebs dRevandeli<br />

moTxovnilebebis minimumsac ki. es TvalnaTlivia mosaxleobisaTvis wylis<br />

miwodebis grafikebis zerele gacnobiTac ki <strong>da</strong> safuZvlianad<br />

<strong>da</strong>sabuTebulia koaliciis, saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciisa<br />

<strong>da</strong> samarTliani arCevnebis mier Catarebuli kvlevebiT. amis Sesaxeb saubari<br />

broSuraSi - “samoqalaqo iniciativa – aqtiuri <strong>sazogadoeba</strong>”, romelic 2009<br />

wels TbilisSia gamocemuli.<br />

zemoxsenebuli problema moiTxovs seriozul yuradRebas, miTumetes<br />

Tu Seqmnili situaciis gamo bevri ram aris Camafiqrebeli <strong>da</strong><br />

SemaSfoTebelic.<br />

proeqtis - “sazogadoebrivi monitoringi <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”<br />

mizania imereTis mxaris im raionebSi, sa<strong>da</strong>c <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemebis<br />

<strong>reabilitacia</strong> mimdinareobs, gansakuTrebiT ki quTaisSi, ganvaxorcieloT<br />

sazogadoebis informireba <strong>da</strong> xeli SevuwyoT proeqtebis ganxorcielebaSi<br />

mis CarTulobas. proeqtis farglebSi ZiriTad samuSaoebs vasrulebT<br />

imereTis Semdeg municipalitetebSi (raionebsa <strong>da</strong> qalaqebSi):<br />

baR<strong>da</strong>TSi;<br />

quTaisSi;<br />

wyaltuboSi;<br />

WiaTuraSi.<br />

proeqtis ganxorcieleba <strong>da</strong> misi ganviTareba mimdinareob<strong>da</strong> winaswar<br />

Camoyalibebuli gegmiT, romelic warmodgenilia Semdegnairad:<br />

7


proeqtis ganviTarebis gegma<br />

# etapebi <strong>da</strong> saqmianobis ganz. raod. saqmianoba Tveebis mixedviT<br />

<strong>da</strong>saxeleba I II III IV V VI VII<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

I etapi<br />

1 quTaissa <strong>da</strong> sam raionSi<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> informa-<br />

ciis mopoveba-<strong>da</strong>Tvalier. munic. 4<br />

2 beWdviTi masalis teqste-<br />

bis <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> dizaini dRe 5<br />

3 A4 formatis bukletis<br />

gamoSveba (feradi) egz. 800<br />

4 tabel-kalendris gamoSv.<br />

A2 formati (feradi) egz. 500<br />

5 quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

monitoringi dRe 5<br />

6 Sexvedra quTaisis univer-<br />

sitetSi <strong>da</strong> moxaliseebis<br />

SerCeva<br />

7 proeqtis prezentacia prez. 1<br />

8 sagazeTo statiebis momza<br />

deba <strong>da</strong> gamoqveyneba st. 4<br />

II etapi<br />

1 <strong>wyalmomaragebis</strong> reabili-<br />

8


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

taciis monitoringi baR-<br />

<strong>da</strong>TSi, wyaltubosa <strong>da</strong><br />

WiaTuraSi munic. 3<br />

2 satelevizio siuJetebis<br />

momzadeba a) wyaltubo siuJ. 1<br />

3 gamokiTxvebi quTaisSi<br />

b) baR<strong>da</strong>Ti siuJ. 1<br />

g) WiaTura siuJ. 1<br />

baR<strong>da</strong>TSi, WiaTurasa <strong>da</strong><br />

wyaltuboSi resp. 1000<br />

4 arasamTavrobo oganiza-<br />

ciebisaTvis Sedegebis<br />

gacnoba Sexv. 1<br />

5 preskonferencia presk. 1<br />

6 Sedegebis ga<strong>da</strong>cema adgi-<br />

lobriv TviTmmarTvel. munic. 4<br />

7 monitoringi quTaisSi Tve 0,5<br />

III etapi<br />

1 Sexvedrebi a) sajaro-<br />

<strong>sazogadoeba</strong>sTan pers. 120<br />

b) samTavrobo <strong>da</strong> biznesi pers. 20<br />

2 zemoqmedebis obieqtebis.<br />

werilobiTi informireba obieq. 8<br />

9


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

3 mrgvali magidis gamarTva<br />

(diskusia) NGO, masmedia, monaw. 48<br />

adgilobrivi TviTmmarTv. munic. 4<br />

4 monitoringi quTaisSi Tve 0,5<br />

5 monitoringi<br />

a) WiaTuraSi<br />

b) baR<strong>da</strong>TSi<br />

g) wyaltuboSi<br />

6 broSuris Seqmna <strong>da</strong><br />

gamocema egz. 300<br />

7 quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

monitoringi Tve 0,5<br />

8 oTxive municipalitetis<br />

fotostendis <strong>da</strong>mzadeba sten. 5<br />

9 Sesrulebuli samuSaoe-<br />

bis prezentacia quTaisSi monaw. 30<br />

10 angariSis wardgena<br />

fondSi ang. 1<br />

10


am gegmis Sesrulebas mohyva Semdegi Sedegebi:<br />

gamovuSviT <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>s mivawodeT 1000 bukleti <strong>da</strong> 500 tabel-<br />

kalen<strong>da</strong>ri, romlebic Seicaven informaciebs <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT;<br />

oTxive municipalitetSi, 1000 respondentis monawileobiT gaimarTa<br />

problemis Sesaxeb sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva;<br />

moewyo 7 jgufuri Sexvedra, maT Soris ori sainformacio, 5<br />

sadiskusio <strong>da</strong> ramdenime - individualuri;<br />

quTaisis <strong>da</strong> WiaTuris adgilobrivi televiziebis meSveobiT moewyo<br />

<strong>sazogadoeba</strong>sTan satelevizio Sexvedrebi;<br />

individualuri Sexvedrebisa <strong>da</strong> monitoringis Sedegebi<br />

oficialurad ecnoba adgilobriv TviTmmarTvelobasa <strong>da</strong> wyalkanalis<br />

xelmZRvanelebs;<br />

Cveni SeniSvnebis safuZvelze <strong>da</strong>Cqar<strong>da</strong> xarvezebis aRmofxvra<br />

quTaisis ramdenime quCaze (roZeviCis, gorkis, Cexovis...);<br />

CvenTan uSualo kontaqtiT <strong>da</strong>iwyo Jurnalisturi gamoZieba foTis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb (gazeTi “rezonansi”, #197, 27.07.10).<br />

amdenad proeqti gamodga sakmaod saintereso <strong>da</strong> sargebliani rogorc<br />

Tavad <strong>wyalmomaragebis</strong>, ise sazogadoebisaTvis, radgan momxmareblisaTvis<br />

sasikeTo Sedegi mohyva.<br />

proeqtis aseTi ganviTarebaSi, didi wvlili miuZRvis Cvens partniors -<br />

fridrix ebertis fonds, risTvisac did madlobas vuxdiT mis yvela wevrs.


quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistema<br />

qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis erTian sistemad Camoyalibeba<br />

<strong>da</strong>kavSirebulia rionhesis mSeneblobasTan <strong>da</strong> saTaves iRebs wina saukunis<br />

30—an wlebSi. wyarod gamoyenebuli iyo mdinare rionis wyali, romelsac<br />

iRebdnen rionhesis saTave nagebobis kaSxli<strong>da</strong>n, sa<strong>da</strong>c wylis sarkis<br />

simaRle zRvis doni<strong>da</strong>n Seadgen<strong>da</strong> + 154,7 metrs. aRsaniSnavia, rom<br />

dRevandeli wyaros niSnuli maRlaksa <strong>da</strong> farcxanayanebSi ar aRemateba + 40<br />

metrs, anu wylis mopovebis donem <strong>da</strong>iwia minimum 117 metriT. dRevandeli<br />

mdgomareobiT, qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis muSaobisaTvis,<br />

adrindelTan Se<strong>da</strong>rebiT, wyali un<strong>da</strong> avtumboT <strong>da</strong>matebiT 117 metrze <strong>da</strong><br />

amisaTvis ixarjeba <strong>da</strong>matebiTi resursebi, maT Soris yvelaze<br />

ZviradRirebuli - eleqtroenergia.<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis qselebis sareabilitacio<br />

samuSaoebi ukanasknelad wina saukunis oTxmocian wlebSi ganxorciel<strong>da</strong>,<br />

pirveli seriozuli yuradReba ki qalaqSi amxriv Seqmnil sagangaSo<br />

mdgomareobaze gamaxvil<strong>da</strong> 2005-2006 wlebSi 20-25 wlis Semdeg. aRniSnuli<br />

periodis ganmavlobaSi qalaqis teritoriaze mxolod saavario samuSaoebi<br />

sruldebo<strong>da</strong>, isic SezRuduli SesaZleblobebiTa <strong>da</strong> raodenobiT, ise<strong>da</strong>c<br />

arasrulyofili qseli ki rogorc teqnikurad, ise moralura<strong>da</strong>c kidev<br />

ufro Zveldebo<strong>da</strong>.<br />

sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb pirveli, <strong>da</strong>maimedebeli<br />

<strong>da</strong> saqmiani oficialuri wina<strong>da</strong>deba movismineT 2006 wels. es gaxl<strong>da</strong>T<br />

fondis “aTaswleuli gamowveva saqarTvelos” (em-si-ji), SvedeTis<br />

mTavrobisa <strong>da</strong> evropis ganviTarebisa <strong>da</strong> rekonstruqciis bankis konkretuli<br />

finansuri SemoTvazeba. igi moicav<strong>da</strong> Semdeg komponentebs:<br />

evro;<br />

ZiriTadi WaburRilebi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>mcemi satumbavi sadgurebi - 1814600<br />

II safexuris satumbavi sadgurebi – 1124000 evro;<br />

rezerevuarebi <strong>da</strong> maTTan <strong>da</strong>kavSirebul satumbavi sadgurebi –<br />

562600 evro;<br />

gumaTis WaburRili – 38000 evro;<br />

mcire rezervuari – 8000 evro;<br />

qselis <strong>reabilitacia</strong> – 1749000 evro;


individualuri mricxvelebi – 2317200 evro;<br />

sahaero maRali Zabvis eleqtromomarageba – 200000 evro;<br />

sadispetCero marTva, maRali wnevis tumboebi, laboratoriis<br />

aRWurviloba, Sromis iaraRebi – 224000 evro;<br />

kanalizaciis gamwmendi <strong>da</strong> sainspeqcio aRWurviloba – 500000 evro;<br />

kanalizaciis <strong>da</strong> Webis avariuli SekeTeba – 200000 evro;<br />

kanalizaciis qselis <strong>reabilitacia</strong> – 1310600 evro;<br />

sul kapitaluri <strong>da</strong>naxarjebi – 10048000 evro;<br />

dRg – 18% - 1808640 evro;<br />

teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 1 proeqtireba <strong>da</strong> satendero dokumentacia –<br />

150000 evro;<br />

teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 2 <strong>da</strong>moukidebeli saproeqto ze<strong>da</strong>mxedveli –<br />

100000 evro;<br />

teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 3 qalaqis (kompaniis) instituciuri ganviTarebis<br />

proeqtis ganxorcielebis xelSewyoba – 478500 evro;<br />

evro/22%;<br />

sul sainvesticio finansireba – 12858140 evro<br />

programebisaTvis finansirebis jamuri Tanxis wyaroebia:<br />

evropis ganviTarebisa <strong>da</strong> rekonstruqciis banki - 2934600 evro/23%;<br />

aTaswleulis (mileniumis) fondi – 4266200 evro/34%;<br />

SvedeTis saerTaSoriso <strong>da</strong>xmarebis departamenti – 2801200<br />

saqarTvelos mxare – 1854640 evro/15%;<br />

<strong>da</strong>finansebis sxva wyaroebi – 728500 evro/6%.<br />

amdenad quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> reabilitaciisaTvis gamoyofili<br />

finansebi<strong>da</strong>n sesxs iZleva evropis rekonstruqciisa <strong>da</strong> ganviTarebis banki<br />

(saerTo Tanxis 23%), granta<strong>da</strong>a gamoyofili aTaswleulisa <strong>da</strong> SvedeTis<br />

mier 56%, saqarTvelos mier uzrunvelyofa Seadgens 15%-s <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis<br />

sxva wyaroebi - 6%. Semadgenlobisa <strong>da</strong> Tanxebis raodenobas Tu ga<strong>da</strong>vxe<strong>da</strong>vT<br />

namdvilad gul<strong>da</strong>sawyvetia, rom zemoaRniSnul TanxebSi ar figurirebs is<br />

biznes-struqtura (quTwyalkanali), visTvisac keTdeba es yvelaferi <strong>da</strong>


omelic aris mTavari moqmedi piri. rac Seexeba adgilobriv finansebs, igi<br />

ar Seadgens mxolod 15%-s. Tu masTan erTad <strong>da</strong>narCen 6%-ian <strong>da</strong>finansebasac<br />

miTumetes maSin qarTuli mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finanseba 21 procents Seadgens.<br />

zemoxsenebuli finansuri gegma <strong>da</strong>narTis saxiT Sedgenilia 06.06.06<br />

wels <strong>da</strong> Camoyalibebulia evrobankis (EBRD) <strong>da</strong>kveTiT helsinkis<br />

sakonsultacio jgufis - JACOBS GIBB mier.<br />

am dokumentaciisa <strong>da</strong> ganviTarebuli procesis gaanalizeba gvaZlevs<br />

saSualebas, <strong>da</strong>vaskvnaT, rom finansistebis zemoxsenebuli gaTvlebiT<br />

Sesrul<strong>da</strong> saproeqto samuSaoebi SesaZleblobaTa gauTvaliswineblad. ase<br />

magaliTad, 2008 wlis 16 dekembers TbilisSi gamarTuli Sexvedris dros,<br />

Cveni kategoriuli moTxovnis miuxe<strong>da</strong>vad, municipaluri ganviTarebis<br />

fondis warmomadgenlebma ver warmogvidginen saproeqto masalebi <strong>da</strong> arc<br />

maT administraciul SenobaSi wagviyvanes, raTa proeqti iq mainc gvenaxa.<br />

metic. dRemde ver vnaxeT 12,6 milioni evros Rirebulebis verc<br />

sainvesticio programis teqnikuri <strong>da</strong> teqnologiuri proeqti, verc gengegma,<br />

verc ganviTarebis programa <strong>da</strong> Sefasebis indikatorebi. ara<strong>da</strong>, am 12,6<br />

milion evros Tav<strong>da</strong>pirveli varaudiT jer kidev 2 wlis winaT mTlianad<br />

un<strong>da</strong> uzrunveleyo quTaisis 24 saaTiani wyalmomarageba. zemoxsenebuli<br />

<strong>da</strong>usabuTebeli monacemebiT municipaluri ganviTarebis fondma <strong>da</strong><br />

realurad ararsebuli proeqtis Semsruleblebma SecdomaSi Seiyvanes<br />

saqarTvelos umaRlesi xelisufali, romlis araerTgzisi <strong>da</strong>pireba dRemde<br />

Seusrulebeli rCeba <strong>da</strong> quTaisis mosaxleoba wyals kvlavac or dReSi<br />

erTxel <strong>da</strong> friad SezRuduli grafikiT iRebs. es muSaobis im mankieri<br />

stilis Sedegia, romelic mohyva programis aragegmazomier ganviTarebasa<br />

<strong>da</strong> teqnikur-teqnologiuri sakiTxebis finansebze morgebis mavne praqtikas,<br />

rac raTqmaun<strong>da</strong>, sakmaod cu<strong>da</strong>T moqmedebs programis efeqturobaze.<br />

Cvens mier wina wlebSi Catarebuli sazogadoebrivi azris ankeuturma<br />

gamokiTxvam gvaCvena, rom informacias proeqtis mimdinareobis Sesaxeb<br />

iRebs mxolod 4%, periodulad <strong>da</strong> iSviaTad 9%; mis Sesaxeb raime gaugonia<br />

43%, ar Rebulobs araviTar informacias <strong>da</strong> gauWir<strong>da</strong> pasuxi 44%.<br />

winaswari informirebulobis SemTxvevaSi <strong>sazogadoeba</strong> xels Seuwyobs<br />

proeqtis efeqturad ganviTarebas, gamomdinare:<br />

piraduli<strong>da</strong>n – 20%;<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> interesebi<strong>da</strong>n – 18%;


quCis interesebi<strong>da</strong>n – 54%;<br />

uWirs pasuxi – 8%.<br />

proeqtis Sedegebis miuRwevlobis SemTxvevaSi:<br />

<strong>da</strong>zaraldeba – wyalkanali 8%;<br />

TviTmmarTveloba – 7%;<br />

<strong>sazogadoeba</strong> – 80%;<br />

gauWir<strong>da</strong> pasuxi – 5%.<br />

sazogadoebrivi azris gamokiTxvam gviCvena aqtivobis amaRlebisadmi<br />

didi miswrafeba, CarTulobisadmi swrafva <strong>da</strong> informirebulobis Zalze<br />

<strong>da</strong>bali done.<br />

ara<strong>da</strong>, qalaqSi mdgomareoba mZimea: quTaisis mosaxleobis 30% ar arian<br />

uzrunvelyofili sakanalizacio qseliT. qalaqSi arsebuli 12 marTvis<br />

teritoriuli erTeuli<strong>da</strong>n erTs (gumaTis marTvis teritoriuli erTeuli)<br />

Ria arxis sakanalizacio qseli aqvs, rac gaumarTlebelia sanitariuli<br />

TvalsazrisiT <strong>da</strong> hqmnis umZimesi ekologiuri katastrofis saSiSroebas.<br />

kidev ufro mZime mdgomareobaSia mosaxleoba satelevizio anZis mimdebare<br />

teritoriaze. maT ara aqvT arc sakanalizacio <strong>da</strong> arc centraluri <strong>da</strong><br />

adgilobrivi <strong>wyalmomaragebis</strong> qselebi.<br />

Tu ar CavTvliT gamonakliss, ufro zustad elitarul ubnebsa Tu<br />

konkretul quCebs, romlebic <strong>da</strong>erTebulni arian <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

centralur mimwodebel qselze <strong>da</strong> wyali aqvT 24 saaTis ganmavlobaSi,<br />

qalaqs wyali miewodeba dRegamoSvebiT, zog quCaSi ki - sam dReSi erTxel<br />

<strong>da</strong> Tanac mxolod ramdenime saaTiT, amasTan imis SiSiT cxovroben rom<br />

vaiTu mdgomareoba kidev ufro gauaresdeso.<br />

Cveni organizacia anxorcieleb<strong>da</strong> mxolod qselis sareabilitacio<br />

samuSaoebis monitorings, radgan satumbavi sadgurebisa <strong>da</strong> teqnikuri<br />

ga<strong>da</strong>iaraRebis samuSaoebi <strong>da</strong>cul teritoriebze mimdinareobs <strong>da</strong><br />

quTwyalkanali ar iZleva iq Sesvlis nebarTvas.<br />

* * *<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> reabilitaciis programiT gaTvaliswinebuli<br />

samuSaoebi 2008 wlis seqtemberSi <strong>da</strong>iwyo. igi win uswreb<strong>da</strong> oficialuri<br />

xelSekrulebis gaformebas.


xelSekrulebebis Tanaxmad grantisa <strong>da</strong> sesxis mimRebi aris<br />

saqarTvelos mTavrobis finansTa saministro. am ukanasknelma qvesasesxo <strong>da</strong><br />

sagranto xelSekruleba gaaforma:<br />

S.p.s. “quTwyalkanalTan”, rogorc sesxis mimRebTan;<br />

q. quTaisis meriasTan, rogorc garantoriTan;<br />

xelSekrulebis Tanaxmad S.p.s. “quTwyalkanalsa” (“proeqtis<br />

ganmxorcielebeli oarganizacia” <strong>da</strong> evropis ganviTarebisa <strong>da</strong><br />

rekonstruqciis banks (“banki”)) Soris quTwyalkanali gvevlineba sesxis<br />

amReb proeqtis ganmxorcielebel organizaciad.<br />

Tanxis gamoyofisaTvis gaformebuli xelSekrulebis Semdeg S.p.s.<br />

“quTwyalkanalma” <strong>da</strong> qalaqis meriam proeqtis administrirebis Sesaxeb<br />

xelSekruleba gaaformes saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondTan.<br />

amdenad xelSekrulebebis Tanaxmad funqciebi ganawil<strong>da</strong> Semdegnairad:<br />

saqarTvelos mTavroba – grantisa <strong>da</strong> sesxis amRebi;<br />

S.p.s. “quTwyalkanali” – saqarTvelos mTavrobisagan miznobrivi<br />

grantisa <strong>da</strong> sesxis mimRebi <strong>da</strong> proeqtis ganmxorcielebeli;<br />

quTaisis meria – qalaqis biujetis meSveobiT sesxis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>ze<br />

garantori;<br />

saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondi quTaisis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> proeqtis ganxorcielebaze administrireba.<br />

TiTqmis analogiuri proceduriTa <strong>da</strong> mimdevrobiT <strong>da</strong>iwyo <strong>da</strong>savleT<br />

saqarTveloSi qalaqebis (qobuleTi, rusTavi, foTi) <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

qselebis <strong>reabilitacia</strong>.<br />

2008 wlis seqtembri<strong>da</strong>n Cveni organizacia mudmivad axorcielebs<br />

calxmrivad (quTwyalkanalTan sityvieri SeTanxmebiT), mimdinare<br />

samuSaoebis monitorings, rac gamoixateba Semdegi komponentebiT:<br />

wliuri <strong>da</strong> kvartaluri angariSebis mosmena <strong>da</strong> ganxilva;<br />

qselis sareabilitacio samuSaoebis (31 quCa) monitoringi;<br />

tenderebis gamocxadeba <strong>da</strong> mimdinareoba;<br />

adgilobriv TviTmmarTvelobasTan erTad (infrastruqturis<br />

komisia) programis ganxorcielebaze angariSis mosmena;<br />

monitoringi individualuri mricxvelebis <strong>da</strong>yenebaze.<br />

profesionali hidrologebis mier periodulad xdebo<strong>da</strong> mimdinare<br />

samuSaoebis erTdRiani, SemovliTi <strong>da</strong>Tvaliereba, monitoringis Sesaxeb


angariSebis Sedgena, romelic egzavnebo<strong>da</strong> zemoqmedebis obieqtebs.<br />

sabolood 2009 wels informacia Segrov<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoqveyn<strong>da</strong> Cevns mier<br />

gamocemul broSuraSi - “quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> problemebi”.<br />

es samuSaoebi ganxorciel<strong>da</strong> fridrix ebertis fondTan partniorobiT,<br />

risTvisac did madlobas vuxdiT.<br />

* * *<br />

qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> gaumjobesebis mizniT donorebis mcdelobasa<br />

<strong>da</strong> maTi mxri<strong>da</strong>n quTaiselTa keTildReobaze zrunvas saTanadod afaseben<br />

rogorc mosaxleoba, ise eleqtronuli <strong>da</strong> beWdviTi media. gansakuTrebuli<br />

aRniSvnis Rirsia fondi “aTaswleulis gamowveva saqarTvelos”, regionuli<br />

infrastruqturis ganviTarebis proeqtis koordinatoris xaTuna kunWulias<br />

yuradRebiani <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />

mTlianobaSi programis maRalefeqturad ganxorcielebis mcdeloba<br />

saTanado <strong>da</strong>debiT Sedegs bevrjer ver aRwevs. amis Tqmis uflebas gvaZlevs<br />

foTSi ganxorcielebuli programis Sedegebi - gaumjobesebis nacvlad<br />

qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> gauareseba. efeqturobis miRweva naTqvam-<br />

navaraudebTan Se<strong>da</strong>rebiT Sorsaa quTaisSic <strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

parametrebis gaumjobeseba jer-jerobiT ar SeimCneva. Tumca proeqts rom<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebic aqvs, es u<strong>da</strong>voa - milgayvaniloba icvleba, iqmneba<br />

aRricxvianobis sistema, ramdena<strong>da</strong>c wyalkanalis xelmZRvanelebi<br />

gvisabuTeben, inergeba marTvis Tanamedrove sistemebi (Tumca mis<br />

efeqturobaSi ver <strong>da</strong>gvarwmunes).<br />

<strong>da</strong>debiTTan erTad proeqtis ganviTarebis periodSi gamoikveTa<br />

sxva<strong>da</strong>sxva saxis uaryofiTi movlenebi. sazogadoebisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis warmomadgenlebTan diskusiebma, profesionalebTan<br />

(hidrologebi, inJinrebi, ekonomistebi, iuristebi) konsultaciebma<br />

migviyvana im <strong>da</strong>skvnamde, rom saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis<br />

restruqturizaciis procesSi gamoikveTa Semdegi uaryofiTi Sedegebi:<br />

programiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis mkveTri <strong>da</strong> mudmivi<br />

cvlilebebi, ramac efeqturobis <strong>da</strong>cema gamoiwvia;<br />

wylis rogorc bunebrivi resursis ignorireba;<br />

informaciaTa miwodebis, gacvlisa <strong>da</strong> miRebis araTanmimdevroba <strong>da</strong><br />

calxmrivoba;


sazogadoebis monawileobasa <strong>da</strong> CarTulobis procesiadmi<br />

gulgrili <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />

<strong>da</strong>skvnas.<br />

ganmartebis mizniT xuTive Sedegis mixedviT <strong>da</strong>vasabuTebT Cvens<br />

a) restruqturizaciis uaryofiTi Sedegi<br />

vidre struqturuli mowyobisa <strong>da</strong> mimdinare restruqturizaciis<br />

process ganvixilavdeT, iZulebulni varT, mcireodeni ga<strong>da</strong>xveviT<br />

ganvixiloT organizaciuli ganviTarebis zogadi principebi, rac nebismieri<br />

<strong>da</strong>rgisa Tu uwyebis <strong>da</strong>maxasiaTebeli, Tanmdevi procesia.<br />

organizaciuli ganviTareba ZiriTadi principebi emyareba 5 ZiriTad<br />

komponents, esenia:<br />

sistema;<br />

strategia;<br />

struqtura;<br />

stili;<br />

sakadro personali.<br />

am xuTi<strong>da</strong>n yvela <strong>da</strong>narCeni komponentis ganmsazRvrelia pirveli<br />

sistema. igi moqmedebs yvela <strong>da</strong>narCenze <strong>da</strong> amasTan arcerTi <strong>da</strong>narCenis<br />

cvileba masze ver moqmedebs. es niSnavs, rom sistemis Secvla yvela<br />

<strong>da</strong>narCen komponentebSi cvlilebebis Setanis aucileblobas iwvevs.<br />

rac Seexeba <strong>da</strong>narCen oTx komponents isini metnaklebad moqmedeben<br />

erTmaneTze. es Teoria <strong>da</strong> misi xuTive komponenti moexseneba yvelas, vinc<br />

organizaciuli ganviTarebis Sesaxeb raime icis.<br />

mcire istoria <strong>wyalmomaragebis</strong> organizebaze<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> organizebis mizniT, jer kidev<br />

totalitaluri reJimis dros Camoyalib<strong>da</strong> adgilobrivi organizacia,<br />

romelmac gaiara ganviTarebis garkveuli etapebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvidr<strong>da</strong> rogorc<br />

qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> moxmarebuli wylis sakanalizacio<br />

qselis momsaxure specializebuli organizacia “quTwyalkanali”.<br />

analogiuri procesebi gaiares saqarTvelos yvela qalaqSi warmodgenilma<br />

amave profilis organizaciebmac. saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis<br />

gamocxadebis Semdeg sxva<strong>da</strong>sxva mimarTuleba miiRes centralizebuli


<strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> sakanalizacio qselis momsaxurebis organizaciebma <strong>da</strong><br />

sabolood mainc adgilobrivi mTavrobis mier <strong>da</strong>fuZnebul organizaciebad<br />

Camoyalibdnen.<br />

anu am periodSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis organizaciebi<br />

adgilobrivi mosaxleobas adgilobrivi resursebiT emsaxurebodnen. es<br />

niSnavs, rom <strong>da</strong>rgi muSaob<strong>da</strong> decentralizebuli sistemiT, rac Tanamedrove<br />

sabazro ekonomikis principebTan srul SesabamisobaSia.<br />

2009 wlis 12 ivniss quTaisis saga<strong>da</strong>saxado inspeqciam registraciaSi<br />

gaatara SezRuduli pasuxismgeblobis <strong>sazogadoeba</strong> “<strong>da</strong>savleTis wyali”,<br />

romelic Seiqmna <strong>da</strong>savleT saqarTveloSi momuSave analogiuri<br />

organizaciebis SerwymiT. organizaciuli ganviTarebis TeoriiT es niSnavs<br />

biznes-struqturebis gamsxvilebis mizniT maT nawilobriv centralizacias.<br />

amiT Seiqmna adgilobriv problemaze momuSave organizaciebis regionuli,<br />

magram masStaburi, centralizebuli sistema.<br />

amis Semdeg (14.01.2001 wels), sajaro reestrma <strong>da</strong>aregistrira<br />

“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompania”, romelmac<br />

gaaerTiana <strong>da</strong>savleTisa <strong>da</strong> aRmosavleTis <strong>wyalmomaragebis</strong> organizaciebi,<br />

riTac kvlav Seicvala sistema <strong>da</strong> regionuli<strong>da</strong>n centralizebulze<br />

ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong>.<br />

warmodgenilma cvlilebebma gamoiwvia organizaciuli ganviTarebis<br />

yvela komponentis cvlileba, gaurkvevloba qonebriv sakiTxebSi, sakadro<br />

Sem<strong>da</strong>genlobis ga<strong>da</strong>wyoba, finansuri sirTuleebi <strong>da</strong>, rac mTavaria,<br />

centralizaciis gamo adgilobrivi problemebis mogvarebis garTuleba. es<br />

ukanaskneli ki namdvilad ar uwyobs xels Tanamedrove demokratiuli<br />

ganviTarebis procesebs (decentralizacias) <strong>da</strong> adgilobrivi TvalsazrisiT<br />

<strong>da</strong>rgis optimaluri muSaobisaTvis aucilebel <strong>da</strong>moukideblobis xarisxs.<br />

<strong>da</strong>rgis sistemurma gar<strong>da</strong>qmnam, strategiisa <strong>da</strong> sakadro Semadgenlobis<br />

cvlilebebma gamoiwvia garkveuli stilis Camoyalibebis aucilebloba, misi<br />

<strong>da</strong>xvewa ki xangrZlivadiani procesia <strong>da</strong> Zalze cu<strong>da</strong>d imoqmedebs arsebul<br />

mdgomareobaze, gansakuTrebiT adgilobrivi mniSvnelobis problemebze.<br />

b) samuSaoebis mkveTri <strong>da</strong> mudmivi cvlilebebi<br />

warmodgenili procesebis fonze <strong>da</strong>ubrundeT im brwyinvale ideiis<br />

gaxorcielebas, rasac quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> hqvia.


Cveni monitoringisa <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier CvenTvis<br />

mowodebuli reabilitaciis programiT quTaisSi 28 quCaze <strong>da</strong>zianebuli<br />

milebis Secvla 2010 wlis pirveli aprilisaTvis un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebuliyo,<br />

rac dRemde Seusrulebelia, <strong>da</strong>rCenilia 2 quCa.<br />

sakrebulos saqalaqo meurneobis komisiis sxdomaze “quTwyalkanalis”<br />

xelmZRvanelebma ganacxades, rom proeqtSi arsebuli samuSaoebis nawili<br />

amoRebuli iqna Sesasrulebeli samuSaoTa nusxi<strong>da</strong>n sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis<br />

gamo. aseTad <strong>da</strong>gvisaxeles:<br />

kanalizaciis gawmen<strong>da</strong> <strong>da</strong> sainspeqcio aRWurviloba 500000 evro;<br />

kanalizaciisa <strong>da</strong> Webis avariuli SekeTeba 200000<br />

sakanalizacio qselis <strong>reabilitacia</strong> 1310600 evro<br />

jamSi 2010600 evro<br />

saeWvo gaxades rezervuarebis SekeTeba.<br />

aqve geologiuri kvlevebis gangrZobis sabamiT uaryves teleanZis<br />

teritoriaze aSenebuli rezervuaris eqspluataciaSi gaSvebis<br />

SesaZlebloba <strong>da</strong> amis Sesabamisad teleanZis mimdebare teritoriaze<br />

mcxovrebi mosaxleobis qselSi CarTva. ara<strong>da</strong>, mosaxleobas am teritoriaze<br />

arc wyalmomarageba aqvs <strong>da</strong> arc kanalizacia.<br />

saqmisadmi upasuxismgeblo <strong>da</strong>mokidebulebisa <strong>da</strong> cudi<br />

informirebulobis magaliTia <strong>wyalmomaragebis</strong> gareSe <strong>da</strong>rCenili<br />

mosaxleobis gancxadebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT miRebuli ori pasuxi – erTi<br />

merii<strong>da</strong>n, meore – “quTwyalkanali<strong>da</strong>n”.<br />

2009 wlis maisiT <strong>da</strong>TariRebuli am dokumentebi<strong>da</strong>n meria mosaxleobas<br />

samuSaos <strong>da</strong>mTavrebas pirdeba 2010 wels, xolo meore, anu “quTwyalkanali”<br />

acxadebs, rom am droisaTvis <strong>da</strong>iwyeba <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis <strong>da</strong>proeqteba.<br />

rac Seexeba kanalizaciis sistemas, mas ar gaviyvanT reliefuri sirTulis<br />

gamoo.<br />

xelSekrulebis or xelmomwer subieqts Soris azrTa diametralurad<br />

gansxvavebuli amgvari pasuxebi araseriozulobisa <strong>da</strong> arakompetenturobis<br />

friad samwuxaro magaliTia.<br />

es gansakuTrebiT xazgasasmelia dRes, rodesac proeqtis sesxis<br />

mimRebi “quTwyalkanali” <strong>da</strong> garantori – quTaisis meria, romlebic<br />

valdebulebis amRebi, amasTan sazogadoebisaTvis Se<strong>da</strong>rebiT<br />

xelmisawvdomebi subieqtebi iyvnen, Secvala “saqarTvelos wyalma`@<strong>da</strong>


masTan urTierToba adgilobrivi mosaxleobisaTvis gacilebiT<br />

gaZnelebulia.amasTan urTierTangariSgebis valdebuleba faqtobrivad aRar<br />

arsebobs, rac sxva<strong>da</strong>sxva xarvezis, naklovanebisa, negatiuri movlenis<br />

xelSewyobisaTvis poxier nia<strong>da</strong>gs hqmnis.<br />

g) wylis, rogorc bunebrivi resursis ignorireba<br />

gasul saukuneSi quTaiss hqon<strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> ori sistema –<br />

sasmeli wylisa <strong>da</strong> teqnikuri wylis. dRes es ori sistema gaerTianebulia.<br />

aRniSnuli qselebis gaerTianebam <strong>da</strong> Sesabamisad moxmarebam<br />

gaumarTleblad gazar<strong>da</strong> maRalxarisxovani wylis xarjva, amasTan mkveTrad<br />

moimata avariulma procesebma <strong>da</strong> Sesabamisad wylis <strong>da</strong>RvriT gamowveulma<br />

<strong>da</strong>nakargebma.<br />

sareabilitacio samuSaoebis mimdinareobisas 31 quCis milsadenebis<br />

gamocvla <strong>da</strong>debiTi procesia <strong>da</strong> mivesalmebiT, magram igi Zalze mcirea,<br />

radgan qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis 7-8%-s Seadgens <strong>da</strong> aseTi tempiT<br />

mdgomareoba arsebiTad ar gamoswordeba, miT ufro, rom mimwodebel<br />

magistralebSi <strong>da</strong>Rvris Semcireba TiTqmis ar SeiniSneba.<br />

savalalo mdgomareobaa mravalsarTulian saxlebSi, sa<strong>da</strong>c wyali<br />

maqsimum meoTxe sarTulamde aRwevs, xolo sar<strong>da</strong>febSi mudmivad iRvreba.<br />

amiT aris gamowveuli, rom maRal sarTulebSi mcxovreblebi iZulebulni<br />

arian, <strong>da</strong>dgan specialuri tumboebi, xolo qve<strong>da</strong> sarTulebSi mcxovreblebi<br />

<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTveloba did Tanxebs xarjaven, raTa<br />

sar<strong>da</strong>febi<strong>da</strong>n wyali amotumbon <strong>da</strong> rogorme Tavi<strong>da</strong>n aicilon saxlis<br />

<strong>da</strong>ngrevis safrTxe.<br />

gansakuTrebiT xazgasasmelia erTi garemoeba: bevrgan moviZieT, magram<br />

er aRmovaCineT sabado<strong>da</strong>n wylis mopovebis nebarTva, verc is stan<strong>da</strong>rtebi,<br />

romlebic safuZvlad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>edos sasmeli wyliT momaragebas.<br />

d) informaciaTa miwodeba-gamWvirvaloba<br />

saqarTveloSi ukanaskneli 4-5 weliwadia gansakuTrebuli yuradReba<br />

eqceva informaciis mopovebasa <strong>da</strong> procesebis gamWvirvalobas. quTaisis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong>sTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>debul<br />

xelSekrulebebSic sakmaod mkafio<strong>da</strong>a xazgasmuli, vis ra evaleba am mxriv<br />

<strong>da</strong> raRac doziT Tavi<strong>da</strong>n igi marTlac imedismomcemi samuSaoebiT <strong>da</strong>iwyo.<br />

gamoica wliuri <strong>da</strong> naxevarwliuri angariSebi, moewyo sainformacio


Sexvedrebi arasamTavrobo organizaciebTan <strong>da</strong> satelevizio sainformacio<br />

gamosvlebi, gamoqveyn<strong>da</strong> sagazeTo statiebi. SesamCnevi iyo sainformacio-<br />

sadiskusio Sexvedrebis intensiobac <strong>da</strong> moculobebic. 2009 wlis<br />

Semodgomi<strong>da</strong>n ki saerTod Sewy<strong>da</strong> informirebis yvela saxe <strong>da</strong> SeizRu<strong>da</strong><br />

informaciaTa miRebis saSualebebi. amis miuxe<strong>da</strong>vad, SevecadeT aqcenti<br />

ga<strong>da</strong>gvetana adgilobriv TviTmmarTvelobaze <strong>da</strong> vTxoveT, rom ganexila<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebze mimdinare<br />

procesebi, amasTan moesmina Cveni kvlevis Sedegebi. aseTi Sexvedrebi<br />

gaimarTa 2009 wlis 12 oqtombers <strong>da</strong> 2010 wlis 9 Tebervals. gagvakvirves<br />

“wyalkanalis” xelmZRvanelebma. maT warmoadgines mxolod sityvieri<br />

informacia, romelic gamyarebuli ar iyo raime dokumenturi <strong>da</strong><br />

cifrobrivi monacemiT. ara<strong>da</strong>, aucileblad aRsaniSnavia EBRD-Tan <strong>da</strong>debuli<br />

xelSekruleba, romelic maT avaldebulebs angariSgebas (ix.<br />

xelSekrulebis muxli II, ganyofileba 2.05; muxli III, ganyofileba 3.01).<br />

igive iTqmis garemos<strong>da</strong>cviT <strong>da</strong> sareabilitacio samuSaoebTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

sazogadoebrivi informaciebis gegmebis wardgenaze, Sesrulebasa <strong>da</strong><br />

angariSgebaze. xelSekrulebis <strong>da</strong>debis dros quTaisis arasamTavrobo<br />

organizaciebi aRfrTovanebulni viyaviT aRniSnuli moTxovnebiT, magram,<br />

samwuxarod, saqme amis iqiT ar wasula. Cveni xangrZlivi <strong>da</strong> <strong>da</strong>Jinebuli<br />

moTxovnis miuxe<strong>da</strong>vad ver mivaRwieT informaciebis gacvlis ormxriv<br />

process TviT EBRD-sTan. iqamde, rom isic ki ar viciT, Cveni sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saxis gzavnilebi miiRes Tu ara.<br />

aqve aRsaniSnavia, rom analogiuri mdgomareobaa maT mier<br />

<strong>da</strong>finsansebul sxva qalaqebSic (foTi, qobuleTi, rusTavi <strong>da</strong> sxva). amiTac<br />

aixsneba, rom marTalia, foTSi <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> programa, romelic TanxiT igive<br />

iyo, rogorc quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis reabilitaciis <strong>da</strong>finanseba,<br />

magram wylis miwodebis mdgomareoba gaumjobesebis magivrad sagrZnoblad<br />

gauares<strong>da</strong>. amis Tavi<strong>da</strong>n acileba SeiZlebo<strong>da</strong>, rom yofiliyo saTanado<br />

gamWvirvaloba <strong>da</strong> sazogadoebis CarTuloba.<br />

foTis proeqtis ganxorcielebisas mox<strong>da</strong> kuriozuli SemTxveva.<br />

saTave nagebobas xangrZlivi periodis ganmavlobaSi aSenebdnen, amas<br />

mihyva magistralis mSenebloba <strong>da</strong> qalaqis qselis <strong>reabilitacia</strong><br />

(<strong>da</strong>axloebiT 3 weliwadi) <strong>da</strong> am periodSi wylis wyaro (Rrouli) ar


amRvreula, magram rogorc ki saeqspluataciod ga<strong>da</strong>ica, pirvelsave wvimaze<br />

wyali uvargisi gax<strong>da</strong>.<br />

nuTu mSeneblobis periodSi, saTaveSi, sa<strong>da</strong>c yoveldRe imyofebodnen,<br />

veravin SeamCnia wylis amRvreva <strong>da</strong> arc wvima mosula?<br />

e) sazogadoebis monawileoba<br />

programebis, proeqtebis Tu raime siaxlis wamowyebis ganviTareba <strong>da</strong><br />

Sesruleba un<strong>da</strong> moxdes sazogadoebis monawileobiT, es ara marto<br />

demokratiis upirvelesi moTxovnaa, aramed nebismieri wyobis, ekonomikuri<br />

sistemis Tu formaciis SemTxvevaSi saqmis keTilad <strong>da</strong>mTavrebis sawin<strong>da</strong>ric.<br />

sazogadoebis monawileoba xels uwyobs adgilobiv pirobebTan <strong>da</strong>axloebas<br />

<strong>da</strong> sazogadoebis ara marto kritikul poziciaze dgomas, Tu monitoringis<br />

Semsruleblad aRiarebas, aramed partniorad mis gaxdomas.<br />

sazogadoebis sabednierod Cveni sakanonmdeblo baza, kerZod<br />

saerTaSoriso konvenciebi, romlebzec mierTebulni varT; konstitucia,<br />

kanonebi, normatuli aqtebi <strong>da</strong> maT Soris zemoT moyvanili xelSekrulebac<br />

iZleva safuZvels <strong>sazogadoeba</strong> uSualod CaerTos mimdinare programebsa <strong>da</strong><br />

proeqtebSi. samwuxarod am SesaniSnav pirobas ver/ar iyenebs <strong>sazogadoeba</strong>,<br />

efeqturad ver vsargeblobT arasamTavrobo organizaciebi <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva<br />

mizezis gamo SesaZleblobeba <strong>da</strong> realoba sxva<strong>da</strong>sxvaa. am mxriv<br />

gansakuTrebiT sagangaSoa aRniSnul samarTlebriv bazasTan adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis <strong>da</strong>mokidebuleba. maTi mxri<strong>da</strong>n gamWvirvalobisa <strong>da</strong><br />

sazogadoebis CarTvis procesebi xSirad mTavrdeba zogadi saxis mimoweriT,<br />

gaumarTlebeli dumiliTa <strong>da</strong> sazogadoebis CarTulobisadmi gverdis<br />

avliT.<br />

aRniSnul problemebze sakmaod aqtiurad muSaobs adgilobrivi <strong>da</strong><br />

regionuli masmedia, Se<strong>da</strong>rebiT iSviaTad - centraluri. erTaderTi<br />

bednieri gamonaklisia gazeTi “saqarTvelos respublika”, romelic am<br />

problemebze xSirad esaubreba Tavis mkiTxvels. mediaSi qveyndeba<br />

specialistebis azri, Jurnalisturi gamoZiebis Sedegebi, interviuebi.<br />

eleqtronuli <strong>da</strong> beWdvuri mediis Jurnalistebi metwilad seriozulad<br />

swavloben <strong>da</strong> aanalizeben faqtebs. amis Sedegia sazogadoebisaTvis<br />

argumentirebuli publikaciebis miwodeba.


samwuxarod, rogorc wesi, es yvelaferi xSirad rCeba xmad<br />

mRaRadeblisa u<strong>da</strong>bnosa Sina. Cven vwerT <strong>da</strong> gavyviriT: wyali ara gvaqvs-Tqo,<br />

samTavrobo <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis tribunebi<strong>da</strong>n ki sruliad<br />

sawinaaRmdego gaismis.<br />

namdvilad visurvebdiT, rom es yvelaferi erTxel <strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod ise<br />

Sevcvalos, rom wertili <strong>da</strong>esvas Tvalis axvevis yovelgvar mcdelobas,<br />

Tun<strong>da</strong>c amisaTvis sasamarTlo procesis gamarTvac gaxdes saWiro. uamisod<br />

SeuZlebelia Seiqmnas realurad ganviTarebadi procesebi rigiTi a<strong>da</strong>mianis<br />

cxovrebis pirobebisa <strong>da</strong> socialuri statusis gasaumjobeseblad.<br />

momavlis samuSaoebi<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> ganxilva, ukve <strong>da</strong>mTavrebulisaTvis Tvalis<br />

ga<strong>da</strong>vleba <strong>da</strong> sareabilitacio samuSaoebis gaanalizeba saerTo saqalaqo<br />

wyalmomaragebaze ver axdens iseT efeqts, rasac Tavi<strong>da</strong>n gvpirdebodnen.<br />

saproeqto gaTvlebi quTaisSi, <strong>da</strong>savleT saqarTvelos TiTqmis yvela sxva<br />

sareabilitacio qselTan <strong>da</strong>kavSirebiT aRmoCn<strong>da</strong> ara marto arazusti,<br />

aramed zogierT SemTxvevaSi aSkarad yalbi, amasTan araprofesiuli donisa<br />

(ozurgeTi, Caqvi, foTi, WiaTura). es siyalbe, naCqarevoba <strong>da</strong><br />

araprofesionalizmi aufasiurebs wyalkanalis saqalaqo qselebis<br />

mowesrigebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT centraluri xelisuflebis did Zalisxmevas.<br />

mdgomareobis gamosworebis mizniT Seiqmna <strong>da</strong> ukve moqmedebs qveynis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> erovnuli programa. igi Seicavs sam etaps, maTgan pirveli<br />

etapi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrdes 2010 wels. meore <strong>da</strong> mesame etapi ki moicavs 2011-2013<br />

wlebs. Tumca aqve un<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom II-III etapze garkveuli Tanxa (Tan<br />

arc Tu ise cota) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ixarjos <strong>da</strong>Svebuli Secdomebis<br />

gamosasworeblad, an mTlianad axliT Sesacvlelad.<br />

farTo sazogadoebisaTvis gasacnobad vaqveynebT saqarTvelos<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionalur programas, romelic<br />

warmoadgina “saqarTvelos gaerTianebulma <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniam”.


saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis<br />

monacemebi 2010 wlis <strong>da</strong>sawyisisTvis<br />

(gadmobeWdilia maTive sareklamo firniSi<strong>da</strong>n)<br />

saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis<br />

nacionaluri programa I etapi<br />

1. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />

statusi – mimdinare<br />

<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010-2011 wlis ivnisi<br />

mTliani Rirebuleba – 33 mln. lari<br />

arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 5 sT dReRameSi<br />

Sedegi – mosaxleobis wyalmomarageba iqneba 12 sT dReRameSi<br />

2. baTumis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />

statusi – mimdinare<br />

<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2012 wlis Tebervali<br />

proeqtis Rirebuleba – 171 mln. lari<br />

arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 10 sT<br />

dReRameSi<br />

Sedegi – reabilitaciis Semdeg uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

3. mestiis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />

statusi – mimdinare<br />

<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis maisi<br />

Rirebuleba – 4 mln lari<br />

arsebuli mdgomareoba – mosaxleobis 40% wyali miewodeba SeferxebiT<br />

Sedegi – <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis mierTeba <strong>da</strong>matebiT 500 ojaxisaTvis;<br />

mosaxleobis 70% uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani wyalmomaragebiT<br />

4. qobuleTis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalarinebis sistemebis<br />

<strong>reabilitacia</strong><br />

statusi – mimdinare<br />

Rirebuleba – 24 ln lari


<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis dekemberi<br />

arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 8 saaTi<br />

dReRameSi<br />

Sedegi – reabilitaciis Semdeg uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

RameSi<br />

5. bakurianis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalsarini sistemebis <strong>reabilitacia</strong><br />

statusi – mimdinare<br />

Rirebuleba – 18 mln lari<br />

<strong>da</strong>mTavrebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis 30 dekemberi<br />

arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 12 sT dRe-<br />

Sedegi – bakurianis mosaxleobis 24-saaTiani wyalmomaragebiTa <strong>da</strong><br />

Tanamedrove sawyalarino sistemebiT uzrunvelyofa, turizmis ganviTareba<br />

<strong>da</strong> regionis ekonomikuri ganviTarebis xeSewyoba.<br />

saqarTvelos sxva qalaqebSi mimdinare <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>da</strong><br />

kanalizaciis sareabilitacio samuSaoebi:<br />

# municipaliteti saSualo<br />

wyalmomara<br />

geba dRe-<br />

RameSi sT<br />

Rirebuleba<br />

<strong>da</strong>sruleba<br />

Sedegi<br />

1. lagodexi 24 sT 190,510 23.06.10 wyalsadenis <strong>da</strong> kanali-<br />

zaciis qselis reabili-<br />

tacia <strong>da</strong> wnevis mateba<br />

qselSi<br />

2. gurjaani 4 sT 2,193,616 21.12.10 wyalmomarageba gaizrde<br />

ba 6 sT-mde dRe-RameSi<br />

3. Telavi 5 sT 1,189,798 25.04.10 200 ojaxi <strong>da</strong>erTeba<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> qselze<br />

4. yvareli 5 sT 1,854,788 20.12.09 wyalmomarageba<br />

gaizrdeba 24 sT-mde<br />

gaumjobesdeba wylis<br />

xarisxi<br />

5 axmeta 10 sT 371,266 12.02.09 wyalmomarageba gaizrde


a 24 sT-mde<br />

gaumjobesdeba wylis<br />

xarisxi<br />

6 foTi 3 sT 626,694 30.04.10 wyalmomarageba gaizrde<br />

7 zugdidi mimdinareobs<br />

sakanalizacio<br />

samuSaoebi<br />

ba 10 sT-mde<br />

1,854,757 04.05.10 sakanalizacio sistemis<br />

<strong>reabilitacia</strong><br />

8 martvili 40% - 24 sT 1,748,114 10.01.10 mosaxleobis 70%<br />

uzrunvelyofili iqneba<br />

24 sT wyalmomaragebiT<br />

9 walenjixa 16 sT 671,044 10.02.10 <strong>da</strong>ba jvarSi moewyoba<br />

kanalizaciis qseli<br />

romliTac uzrunvel-<br />

yofili iqneba mosaxle-<br />

obis 40%<br />

10 senaki 2 sT 492,201 03.02.10 wylis miwodeba<br />

gaizrdeba 4 sT-mde<br />

11 TeTri wyaro 4 sT 1,461,662 31.05.10 13 sofeli wyliT<br />

uzrunvelyofili iqneba<br />

12 sT dRe-RameSi<br />

12 bolnisi 6 sT 3,167,917 30.03.10 wyalmomarageba<br />

gaizrdeba 18 sT-mde<br />

13 gar<strong>da</strong>bani 6 sT 531,315 28.09.09 kanalizaciis sistemis<br />

mSenebloba <strong>da</strong><br />

<strong>reabilitacia</strong><br />

14 walka 4 sT 772,010 01.05.10 wyalmomarageba<br />

gaizrdeba 24 sT-mde<br />

15 axalcixe 4 sT 1,576,987 30.05.10 rabaTis ubnis <strong>da</strong><br />

satvirTo sadguris<br />

<strong>da</strong>saxlebis<br />

wyalmomarageba<br />

gaizrdeba 10 sT-mde dRe-<br />

RameSi, xolo <strong>da</strong>ba vales<br />

12 sT-mde dRe-<br />

RameSi<br />

16 adigeni 5 sT 1,397,838 04.06.10 <strong>da</strong>ba abasTumanSi<br />

gaumjobesdeba wylis<br />

xarixi<br />

17 ninowmin<strong>da</strong> 22 sT 670,684 16.06.10 q. ninowmin<strong>da</strong>Si


mimdinareobs<br />

kanalizaciis gamwmendi<br />

nageboebis mSenebloba<br />

18 axalqalaqi 14 sT 996,186 21.02.11 wyalmomarageba<br />

19 vani ar arsebobs<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sistema<br />

gazirdeba 24 sT-mde<br />

1,046,654 11.10.09 moewyoba saTave nageboba,<br />

<strong>da</strong>iqsela qalaqis<br />

ubnebis 70%<br />

20 samtredia 24 sT 819,221 05.01.10 mosaxleobis 50%-s<br />

21 mcxeTa mimdinareobs<br />

sakanalizacio<br />

samuSaoebi<br />

gauumjobesdeba wylis<br />

miwodeba, qselSi<br />

moimatebs wneva<br />

1,598,741 18.10.10 kanalizaciis sistemis<br />

gamwmendi nagebobis<br />

mowyoba<br />

22 duSeTi 1 sT 4,037,681 01.05.10 aRmoifxvreba qselSi<br />

23 yazbegi mimdinareobs<br />

sakanalizacio<br />

samuSaoebi<br />

arsebuli 50% wylis<br />

<strong>da</strong>nakargi<br />

1,284,801 06.09.10 ewyoba axali saniaRvre<br />

<strong>da</strong> sakanalizacio<br />

sistemebi (sofel<br />

gergeTSi saerTod ar<br />

arsebobs), riTac<br />

mosaxleobis<br />

sayofacxovrebo pirobebi<br />

gaumjobesdeba<br />

24 oni 24 sT 1,101,712 08.04.10 aRmoifxvreba <strong>da</strong>nakarge-<br />

bi <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sistemi<strong>da</strong>n<br />

25 cageri 4 sT 484,796 15.04.10 mosaxleobas wyali<br />

miewodeba 12 sT dRe-<br />

RameSi<br />

26 xaSuri 2 sT 1,775,801 12.06.10 mosaxleobis 60%<br />

uzrunvelyofili iqneba<br />

24 sT wyalmomaragebiT<br />

27 Coxatauri 10sT 1,063,552 06.04.10 wyalmomarageba<br />

gaizrdeba 18 sT-mde dRe-<br />

RameSi<br />

sul jamSi pirvel etapze ganxorcielebuli investicia: 320,000,000 lari


saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis<br />

nacionaluri programa - II-III etapi<br />

saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionaluri programis<br />

I etapis samuSaoebis Rirebuleba Seadgens 320 mln. lars <strong>da</strong> rogorc<br />

warmodgenili cxrili<strong>da</strong>n irkveva, igi <strong>da</strong>wyebulia 2006 wli<strong>da</strong>n<br />

aTaswleulis fondis mier yuradRebis gamaxvilebis Semdeg.<br />

saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis masali<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />

ukve Sesrulebuli samuSaoebis Sedegad miRebuli Sedegebi<strong>da</strong>n gairkva, rom<br />

I etapis samuSaoebi mcire moculobisa iyo <strong>da</strong> maTi efeqturobis gazrdis<br />

mizniT xelisufleba iZulebuli gax<strong>da</strong> moeZia <strong>da</strong>matebiTi saxsrebi.<br />

warmodgenili sainformacio firniSebis safuZvelze aRniSnuli sakiTxis<br />

ga<strong>da</strong>WrisaTvis <strong>da</strong>gegmilia kidev ori etapi, romlis drosac Sesruldeba:<br />

II etapze – 91 mln laris samuSaoebi<br />

III etapze – 923 mln. laris samuSaoebi<br />

sareabilitacio samuSaoebis ganviTarebis periodebia:<br />

I periodi 2006-2010 wlebi<br />

II periodi 2010-2011 wlebi.<br />

III periodi 2011-2013 wlebi anu II-III etapi<br />

Tanaxmad gadmocemuli informaciebisa qalaqebSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong><br />

wyalarinebis samuSaoTa Sesaxeb mocemuli informaciebi Semdegia:<br />

a) qalaq foTis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebiT sruli<br />

uzrunvelyofis RonisZiebebi:<br />

periodi: 2010-2011 wlebi (II periodi), Rirebuleba 28 mln. lari<br />

Sedegi: 12-saaTiani <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofa<br />

periodi: 2011-2013 wlebi. mTliani Rirebuleba 80 mln. lari<br />

Sedegi: mosaxleobis 24 saaTiani wyalmomarageba, wyalarinebis sruli<br />

<strong>reabilitacia</strong>.<br />

b) zugdidi-anakliis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sruli<br />

uzrunvelyofis RonisZiebebi<br />

periodi: 2010-2011 wlebi (I etapi). Rirebuleba 5,7 mln. lari<br />

Sedegi: zugdidis 2000 ojaxisaTvis sawyalarino sistemis mierTeba<br />

periodi: 2011-2013 wlebi (II-III etapi). Rirebuleba 80 mln. lari


Sedegi: zugdidi-anakliis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTiani<br />

wyalmomaragebiT <strong>da</strong> wyalariniT sistemis sruli <strong>reabilitacia</strong>.<br />

g) quTaisis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sruli uzrunvelyofis<br />

RonisZiebebi:<br />

RameSi.<br />

periodi: 2010-2011 wlebi (II etapi). Rirebuleba – 6,5 mln. lari<br />

Sedegi: mosaxleobis wyalmomaragebiT uzrunvelyofa 16 saaTi dRe-<br />

periodi 2011-2013 wlebi (III etapi). Rirebuleba - 155 mln. lari<br />

Sedegi: q. quTaisis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTaini<br />

wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis sruli <strong>reabilitacia</strong>.<br />

mestiis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarebiTi sruli uzrunvelyofis<br />

RonisZiebebi.<br />

periodi: 2010-2013 wlebi. Rirebuleba – 28 mln. lari.<br />

Sedegi: mestiis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTaini<br />

wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis sruli reabilitaciiT.<br />

mTlianobaSi II-III periodisaTvis Sesasrulebeli samuSaoebi kompanias<br />

warmodgenili aqvs regionebis mixedviT cal-calke II <strong>da</strong> III periodisaTvis<br />

<strong>da</strong> igi Semdegia:<br />

saqarTvelos regionebSi 2010-2011 wlebSi <strong>da</strong>gegmili <strong>wyalmomaragebis</strong>a<br />

<strong>da</strong> wyalarinebis sareabilitacio proeqtebi<br />

regionis <strong>da</strong>saxeleba investicia<br />

samegrelos regioni (foTi,<br />

zugdidi, martvili, walenjixa,<br />

xobi, senaki)<br />

imereTis reg. (quTaisi, baR<strong>da</strong>Ti,<br />

samtredia, WiaTura, wyaltubo,<br />

zestafoni, tyibuli, vani)<br />

raWa-leCxum-qvemo svaneTis regioni<br />

(lentexi, cageri)<br />

aTas larebSi<br />

arsebuli<br />

mdgomareoba<br />

miwodeba sT<br />

17265,7 9 sT dRe-<br />

RameSi<br />

22677,4 8 sT dRe-<br />

RameSi<br />

2562,6 7 sT dRe-<br />

RameSi<br />

guriis mxare (lanCxuTi, ozurgeTi) 3624,1 13 sT dRe-<br />

Si<strong>da</strong> qarTlis regioni (surami,<br />

gori, qareli, agara, kaspi)<br />

RameSi<br />

16461,9 12 sT dRe-<br />

RameSi<br />

Sedegebi<br />

miwodeba<br />

dRe-RameSi<br />

20 sT dRe-<br />

RameSi<br />

17 sT dRe-<br />

RameSi<br />

18 sT dRe-<br />

RameSi<br />

24 sT dRe-<br />

RameSi<br />

19 sT dRe-<br />

RameSi


kaxeTis regioni (gurjaani, Telavi,<br />

yvareli, lagodexi, siRnaRi)<br />

qvemo qarTlis regioni<br />

(sarTiWala, marneuli, bolnisi,<br />

TeTriwyaro)<br />

sul jamSi II etapi 91,000,000<br />

11783,0 9 sT dRe-<br />

RameSi<br />

15177,3 8 sT dRe-<br />

RameSi<br />

17 sT dRe-<br />

RameSi<br />

17 sT dRe-<br />

RameSi<br />

analogiuri programis ganviTareba regionebis mixedviT 2011-2013<br />

wlebSi Semdegnaira<strong>da</strong>a ganawilebuli<br />

regionis <strong>da</strong>saxeleba investireba<br />

samegrelos regioni (foTi,<br />

zugdidi, senaki)<br />

imereTis regioni (quTaisi,<br />

samtredia, WiaTura, zestafoni)<br />

raWa-leCxum qvemo svaneTis<br />

regioni (ambrolauri, oni)<br />

mln.larebSi<br />

Sedegi<br />

296928,1 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

408129,8 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

36787,5 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

guriis mxare (ozurgeTi) 36373,0 24 saaTiani<br />

Si<strong>da</strong> qarTlis regioni (xaSuri,<br />

surami)<br />

kaxeTis regioni (Telavi,<br />

siRnaRi)<br />

qvemo qarTlis regioni<br />

(marneuli)<br />

samcxe-javaxeTis regioni<br />

(axalcixe)<br />

sul jamSi III etapi 923500,0<br />

wyalmomarageba<br />

23796,9 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

56617,7 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

34061,2 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

35831,9 24 saaTiani<br />

wyalmomarageba<br />

SeniSvna: II <strong>da</strong> III etapis samuSaoebis Sesaxeb informacia gadmotanilia<br />

fotosuraTi<strong>da</strong>n, ris gamoc gamoricxuli ar aris Tvalismieri mcire<br />

Secdoma <strong>da</strong> amisaTvis mkiTxvels winaswar bodiSs vuxdiT.


II <strong>da</strong> III etapis investicia 1,0 miliardi laria, xolo mTlianad<br />

saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionaluri programis<br />

Rirebuleba samive etapze - 1,32 miliardi lari.<br />

nacionaluri programis warmodgenisas Cven sagangebod Tavi avarideT<br />

analizsa <strong>da</strong> programis <strong>da</strong>debiTi Tu uaryofiTi mxareebis ganxilvas,<br />

Se<strong>da</strong>rebebsa <strong>da</strong> Sefasebebs, raTa raime saxis gavlena (ra Tqma un<strong>da</strong>,<br />

uaryofiTi) ar movaxdinoT im pirebze an <strong>sazogadoeba</strong>ze, romlebsac<br />

ainteresebT <strong>da</strong> <strong>da</strong>ainteresebT aRniSnuli sakiTxis ganxilva. Cvenis mxriv<br />

gamovxatavT mzadyofnas, viTanamSromloT nebismier warmomadgenlobasTan<br />

saeqsperto-sakonsultacio saqmianobis gasafarTioeblad.<br />

msurvels rom hqondes <strong>da</strong>matebiTi informacia zemoaRniSnuli<br />

dokumentis mimarT garkveuli mosazrebis CamoyalibebisaTvis, vaqveynebT<br />

mxareebis (regionebis) zogierT monacems. <strong>da</strong> kidev erTic, aucilebeli<br />

rekomen<strong>da</strong>cia, romelic logikurad gamomdinareobs dRevandeli<br />

sakanonmdeblo sivrcis moTxovnebi<strong>da</strong>n: sainvesticio TanxaSi aucileblad<br />

gasaTvaliswinebelia momxmareblis mier monitoringis gansaxorcieleblad<br />

adgilobrivi sazogadoebis CarTulobis meqanizmebi, SesaZleblobebi <strong>da</strong><br />

finansebi. es didi moculobis erovnuli programa xorcieldeba<br />

adgilobrivi mosaxleobisaTvis <strong>da</strong> isini ara marto saqmis kursSi un<strong>da</strong><br />

iyvnen, aramed saWiroa aqtiurad CaerTon <strong>da</strong> amowmebdnen samuSaoTa<br />

mimdinareobas. uamisod warmoudgenelia, rom Tavi<strong>da</strong>n aviciloT uxeSi<br />

Secdomebi <strong>da</strong> mivaRwioT WeSmarit warmatebas.<br />

saqarTvelos politikur-<br />

administraciuli <strong>da</strong>yofa<br />

<strong>da</strong>savleT saqarTvelo<br />

municipalitetebis<br />

raodenoba<br />

m.S. gansazRvrulia<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong><br />

<strong>reabilitacia</strong><br />

1. afxazeTis avtonomiuri respublika - -<br />

2. aWaris avtonomiuri respublika 6 2<br />

3. samegrelo-zemo svaneTis mxare<br />

(regioni)<br />

4. raWa-leCxum-qvemo svaneTis mxare<br />

(regioni)<br />

9 7<br />

4 4<br />

5. guriis mxare (regioni) 3 3<br />

6. imereTis mxare (regioni) 12 8


jami 33 24<br />

samxreT saqarTvelo<br />

7. samcxeT-javaxeTis mxare (regioni) 6 4 + 1*<br />

8. qvemo qarTli 7 5 + 1*<br />

jami 13 9 + 2<br />

aRmosavleT saqarTvelo<br />

9. Si<strong>da</strong> qarTlis mxare (regioni) 6 4 + 2*<br />

10. mcxeTa-mTianeTis mxare (regioni) 5 3<br />

11. kaxeTi 8 6<br />

jami 19 13 + 2<br />

mTliani jami 65 46 + 4<br />

* aRniSnavs sareabilitacio samuSaoebis Catarebis raodenobas<br />

municipalitetSi ganTavsebuli sxva <strong>da</strong>saxlebul punqtSi, magaliTad<br />

samcxe-javaxeTis mxareSi 1 sareabilitacio samuSaoebi mimdinareobs <strong>da</strong>ba<br />

bakurianSi <strong>da</strong> ara municipalitetis centr borjomSi.


qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis sareabilitacio<br />

samuSaoebTan <strong>da</strong>kavSirebuli monitoringis<br />

a n g a r i S i<br />

quTaisi 13.08.10 w.<br />

2010 wlis 13 agvistos, monitoringis jgufis xelmZRvanelma, batonma<br />

oTar SauTiZem, proeqtis “samoqalaqo monitoringi imereTis<br />

wyalmomaragebaze” direqtorma, batonma laSa WeliZem <strong>da</strong> koordinatorma,<br />

batonma zaza xelaZem, monitoringis gansaxorcieleblad winaswar<br />

SemuSavebuli gegmiT moviareT quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis<br />

sareabilitacio samuSaoebis winaswar SerCeuli obieqtebi. ver gavecaniT im<br />

samuSaoebs, romlebic <strong>da</strong>cul zonaSi xorcieldeba. eseni is obieqtebia,<br />

romlebic aRniSnulia 15 maisis angariSSi:<br />

WaburRilebis <strong>reabilitacia</strong>;<br />

satumbavi sadgurebi;<br />

elmomaragebis qseli <strong>da</strong> <strong>da</strong>nadgarebi.<br />

winaswar SerCeuli gegma moicav<strong>da</strong> im quCebis sareabilitacio<br />

samuSaoebis <strong>da</strong>Tvalierebas, romlebic wina <strong>da</strong>Tvalierebisas sagrZnoblad<br />

CamorCebodnen programiT gaTvaliswinebuls.<br />

rac Seexeba iseT obieqtebs, rogoricaa rezervuarebis SekeTeba, iq<br />

saremonto samuSaoebi jer-jerobiT ar mimdinareobs. aris kidev erTi<br />

sakmaod saWiro <strong>da</strong> ZviradRirebuli komponenti – quTaisis sakanalizacio<br />

qseli, romlis Sesaxebac adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlebma<br />

(m. meSveliani, k. <strong>da</strong>laqiSvili) 12.10.09 wlis Sekrebaze oficialurad<br />

gvacnobes, rom es komponenti proeqti<strong>da</strong>n amoRebulia <strong>da</strong> misTvis<br />

gaTvaliswinebuli Tanxa - 2,1 milioni evro ga<strong>da</strong>srolilia sxva saxis<br />

samuSaoebze. Tumca oficialuri raime dokumenti ar warmoudgeniaT <strong>da</strong><br />

Cvenc ver vflobT informacias, ra samuSaoebia gaTvaliwinebuli.<br />

jgufma SearCia Semdegi quCebi:<br />

1. yazbegis quCa;<br />

2. bagratis quCa;<br />

3. Cexovis quCa;<br />

4. ioselianis quCa;<br />

5. <strong>da</strong>viTaSvilis quCa;


6. ruas quCa;<br />

7. aslanikaSvilis quCa;<br />

8. zugdidis quCa;<br />

9. barnovis quCa;<br />

10. ganaTlebis quCa;<br />

11. qeTevan wamebulis quCa;<br />

12. gelaTis quCa;<br />

13. petre iberis quCa;<br />

14. CanCibaZis quCa.<br />

qvemoT ganvixilavT erTnairi mdgomareobiT <strong>da</strong>jgufebul quCebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT Cvens mier Camoyalibebul Sexedulebebs:<br />

qeTevan wamebulis quCa<br />

wyali saerTod ar miewodeba ramdenime weliwadia, am quCis mosaxleoba<br />

iZulebulia isargeblon uaxloesi quCis <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli<strong>da</strong>n an<br />

wyaro<strong>da</strong>n, rac axlac ki iwvevs ukmayofilebas mezoblebs Soris, xolo<br />

mricxvelebiT Rirebulebis ga<strong>da</strong>xdis SemTxvevaSi, urTierTobebs mkveTrad<br />

gaauaresebs d mezoblebs Soris bevr gaugebrobas gamoiwvevs.<br />

am quCis gar<strong>da</strong> yvela mezobeli quCa, Tumca grafikiT, magram wyals<br />

mainc iRebs. qeTevan wamebuli quCis mdgomareoba ki imdenad sagangaSoa, rom<br />

sruliad logikuria maTi guliswyroma rogorc “wyalkanalis”, aseve<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis mimarT.<br />

aslanikaSvilis, ruas, petre iberis, bagratis quCebi<br />

aRniSnul quCebs rTuli reliefuri pirobebi aqvT, ris gamoc<br />

aucilebeli iyo maTi <strong>wyalmomaragebis</strong> sqemis awyoba Sesabamisi reliefuri<br />

monacemebisa <strong>da</strong> qselisaTvis SerCeuli milebis diametris gaTvaliswinebiT.<br />

samwuxarod es monacemebi ugulebelyofilia. amitom rodesac am quCebis<br />

wyalmomarageba or dReSi ramdenime saaTiT xdeba, maRal niSnulze<br />

mcxovrebi abonentebi ver iReben wyals manamde, vidre qve<strong>da</strong> niSnulebze<br />

mcxovrebi abonentebi ar moileven wylis moxmarebas. radganac wyali or<br />

dReSi erTxel, isic oTxi saaTiT modis, amasTan zafxuli sakmaod cxeli<br />

ga<strong>da</strong>vitaneT, zemo niSnulze mcxovrebi abonentebi xSirad saerTod ver<br />

iRebdnen wyals. ase rom maTTvis ara Tu grafikiT, aramed, saerTod


<strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxi isev mosagvarebelia, radgan qseli uxeirod<br />

reabilitirebulia <strong>da</strong> mdgomareoba ar gamosworebula.<br />

am konteqstSi aRsaniSnavia petre iberis quCaze mricxvelebis uxeiro<br />

<strong>da</strong>yeneba.<br />

isini Ria cis qveSaa, ar aris Casmuli yuTebSi, <strong>da</strong>ucvelia<br />

horizontaloba, areulia qseli, <strong>da</strong>magreba ar aris myarad. maTi<br />

mdgomareoba <strong>da</strong> samuSaoTa uxarisxoba TvalnaTliv a<strong>da</strong>sturebs, rom maTze<br />

ar uzrunviaT arc <strong>da</strong>mkveTs, arc administrirebis gamwevs, arc adgilobriv<br />

TviTmmarTvelobas <strong>da</strong>, rac mTavaria, arc TviT qselis momxmarebels.<br />

eWvgareSea, rom aseTi mdgomareoba savalalod imoeqmedebs zamTarSi,<br />

yinvebi qselSi wyals gayinavs <strong>da</strong> aparaturas mwyobri<strong>da</strong>n gamoiyvans.<br />

zemoCamoTvlil quCebSi xSiria wylis <strong>da</strong>bali wneva <strong>da</strong> abonentebi<br />

iZulebulni arian gamoiyenon individualuri tumboebi.<br />

ga<strong>da</strong>saxadis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> xdeba Zveli wesiT.<br />

<strong>da</strong>viTaSvilis, Cexovis, ioselianis, zugdidis quCebi.<br />

am quCebze samuSaoebi <strong>da</strong>mTavrebulia, wyali miewodebaT or dReSi<br />

erTxel ramdenime saaTiT, ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> jer-jerobiT Zveli sistemiTaa, Cvens<br />

mier wina Sexvedraze gamoTqmuli SeniSvna, rom quCaSi wyali iRvreba,<br />

nawilobriv aRmofxvrilia. .<br />

abonentebi aRniSnaven, rom axali qselis saeqspluataciod ga<strong>da</strong>cemis<br />

Semdeg <strong>wyalmomaragebis</strong> xarisxi gauares<strong>da</strong> – <strong>da</strong>balia wneva, wylis<br />

raodenoba Semcir<strong>da</strong>, wyals mu<strong>da</strong>m mohyveba haeris buStulebi.<br />

yazbegis quCa<br />

am quCaze samuSaoebis ZiriTadi nawili <strong>da</strong>mTavrebulia, magram<br />

<strong>da</strong>uyenebeli <strong>da</strong>rCa zogierTi wylis mricxveli. rTuli reliefis gamo<br />

abonentebisaken mimavali milgayvaniloba Riaa, amasTan specialuri<br />

<strong>da</strong>magrebebis gareSe. wylis xarjvis aRricxva xdeba Zveli sistemiT. wyali<br />

kvlav grafikiT - or dReSi erTxel miewodebaT.<br />

barnovis quCa<br />

es aris erTaderTi Cvens mier <strong>da</strong>Tvalierebul quCebs Soris, sa<strong>da</strong>c<br />

samuSaoebi mTlianad <strong>da</strong>mTavrebulia. amis miuxe<strong>da</strong>vad, wyali mainc or


dReSi erTxel, 4 saaTamde xangrZliobiT miewodeba. angariSsworeba<br />

mimwodebelsa <strong>da</strong> momxmarebels Soris pirveli Tvea warmoebs wylis<br />

mricxvelebis saSualebiT. maTi moxmarebis Sesaxeb gavesaubreT am quCis<br />

#44, 46, 48-Si mcxovreblebs. maT bevri pasuxgaucemeli kiTxva awuxebT, maT<br />

Soris:<br />

ratom brunavs ufro swrafad mricxvelis borbali haeris<br />

gamosvlis dros <strong>da</strong> ratom un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vixadoT wylis nacvlad haeris<br />

Rirebuleba?<br />

wyals garkveuli periodi moyveba haeris buStulebi – ra aris es,<br />

ase un<strong>da</strong> iyos?<br />

vin gagvacnobs wylis mricxvelebis teqnikur saeqsluatacio<br />

instruqciebs?<br />

wylis miwodebis romeli reJimis dros un<strong>da</strong> moxdes ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong><br />

mricxvelebis saSualebiT, roca mimwodebels un<strong>da</strong>, Tu roca 24-saaTiani<br />

wyamomarageba eqneba momxmarebels?<br />

es kiTxvebi momxmarebels imis gamo <strong>da</strong>eba<strong>da</strong>, rom mricxvelis CvenebiT<br />

erT TveSi mouwiaT gacilebiT metis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>, vidre ixdidnen suladobis<br />

mixedviT.<br />

Cvenis mxriv <strong>da</strong>vaTvaliereT ori abonentis qseli <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT, rom<br />

moxmarebis wesebis <strong>da</strong>cvis metnaklebad SesaniSnavi pirobebi aqvT<br />

(gansakuTrebiT erT-erTs, romelsac yvela onkani <strong>da</strong> mowyobiloba srul<br />

wesrigSi hqon<strong>da</strong>, wyali arc erTi mowyobilobi<strong>da</strong>n ar Jonav<strong>da</strong>, <strong>da</strong>nakargebi<br />

ar hqon<strong>da</strong>, magram mas suladobiT ga<strong>da</strong>saxadTan Se<strong>da</strong>rebiT gacilebiT meti<br />

mouvi<strong>da</strong>).<br />

es sakiTxi gansakuTrebiT sagangaSoa <strong>da</strong> samarTlian ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />

moiTxovs.<br />

ganaTlebis quCa<br />

am quCaze sareabilitacio samuSaoebi <strong>da</strong>wyebulia. mimdinareobs<br />

magistralis Cadeba <strong>da</strong> milebis ezoebSi Seyvana. aq mimdinare samuSaoebi<br />

gonivrulad sruldeba – axali milebi ideba Zvel ukve gamoyenebul<br />

liTonis milebSi, riTac iqmneba SesaZlebloba, gaxangrZlivdes<br />

magistralis saeqspluatacio va<strong>da</strong> <strong>da</strong> Semcirdes <strong>da</strong>zianebis warmoqmnis<br />

SesaZlebloba.


ac Seexeba abonentebamde wylis miyvanis process, igi axal<strong>da</strong>wyebulia,<br />

mimdinareobs mricxvelebis yuTebis Cadgma, rac Seexeba maT <strong>da</strong>yenebas, es<br />

samuSao jer-jerobiT ar <strong>da</strong>wyebula.<br />

CanCibaZis quCa<br />

aRniSnul quCaze Cadebulia magistrali <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n skolamde,<br />

<strong>da</strong>wyebulia mkvebavi xazis Cadeba TeTramiwis auzi<strong>da</strong>n. am ukanasknelisaTvis<br />

gaTxrilia arxis nawili, magram samuSaoebi SeCerebulia imis gamo, rom,<br />

rogorc gangvimartes, xels uSliT kirqvis masivi. <strong>da</strong>axloebiT erTi Tvis<br />

ganmavlobaSi samuSaoebi mitoebulia <strong>da</strong> mosaxleoba iZulebuli gax<strong>da</strong><br />

milgayvanilobisaTvis gaTxrili arxi kvlav amoevso, raTa CanCibaZis<br />

quCaze satransporto mimosvla aRmdgariyo.<br />

am quCis <strong>da</strong>Tvalierebisas avediT <strong>da</strong> <strong>da</strong>vaTvaliereT TeTramiwis wylis<br />

auzic, gavesaubreT adilobriv mosaxleobas <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT, rom<br />

araviTari sareabilitacio samuSaoebi ar Catarebula. ara<strong>da</strong>, rogorc<br />

vizualuri SefasebiT <strong>da</strong>vrwmundiT, auzis uvargisobis gamo aqe<strong>da</strong>n<br />

miwodebuli wylis meoTxedze meti ikargeba.<br />

gelaTis quCa<br />

am quCaze jer-jerobiT araviTari sareabilitacio samuSaoebi ar<br />

ganxorcielebula <strong>da</strong> arc imis niSani Cans, rom <strong>da</strong>wyebas apireben.<br />

<strong>da</strong>narCen quCebze mdgomareoba gadmocemulia wina angariSSi. Cveni<br />

zogadi informaciiT iqac analogiuri mgdomareobaa, iseve, rogorc Cvens<br />

mier amjerad gamokvleul quCebze.<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemaSi arsebuli <strong>da</strong>nakargebis (<strong>da</strong>nakargi<br />

mopovebuli wylis 47%-ia) udidesi nawili modis magistralur milebze <strong>da</strong><br />

wyalmimReb auzebze.<br />

rogorc ukve aRvniSneT, monitoringis dros <strong>da</strong>vaTvaliereT TeTramiwis<br />

raionSi ganTavsebuli wyalmimRebi auzic <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT rom iq araviTari<br />

samuSao ar mimdinareobs. ara<strong>da</strong>, mis SemogarenSi mimdinareob<strong>da</strong> CanCibaZis<br />

quCaze gamavali magistraluri milis Secvla, magram samuSaoebi SeCer<strong>da</strong>.<br />

radgan kirqvian nia<strong>da</strong>gSi ver gaTxares 80 sm—is siRrmis tranSea.


TviT auzis mimdebare teritoria gajerebulia wyliT, amasTan samxreT<br />

ferdobze miedineba didi raodenobis wyali. Seqmnili mdgomareoba<br />

sagangaSoa ara marto ukve mopovebuli wylis didi <strong>da</strong>nakargebis, aramed<br />

garemos ekologiuri katastrofis TvalsazrisiTac <strong>da</strong> moiTxovs<br />

gansakuTrebul yuradRebas adgilobrivi TviTmmarTvelobis mxri<strong>da</strong>n. rac<br />

Seexeba proeqtis ganxmorcieleblebs, maTi <strong>da</strong>mokidebuleba<br />

SemaSfoTebelia, miT ufro rom proeqti am sakiTxis mosagvareblad<br />

solidur Tanxas – 562600 evros iTvaliswinebs.<br />

Cveni informaciiT analogiuri mdgomareobaa betonis konstruqcian<br />

<strong>da</strong>narCen wyalmomReb auzebTan <strong>da</strong>kavSirebiTac.<br />

CvenTvis Zneli asaxsnelia is <strong>da</strong>mokidebuleba, rasac gelaTis quCis<br />

mosaxleobis mimarTvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT quTaisis meria <strong>da</strong> “quTwyalkanali”<br />

iCendnen. oficialuri <strong>da</strong>pirebebis miuxedevad dRemde absoluturi<br />

umoqmedoba <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. meriis 2009 wlis 19<br />

maisis <strong>da</strong> “quTwyalkanali”-s 2009 wylis 11 maisis werilebis Tanaxmad am<br />

quCaze, teleanZis mimdebare teritoriaze, ukve un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebuliyo 1000 m 3<br />

auzis mSenebloba, gaeyvanaT magistrali <strong>da</strong> mosaxleobisaTvis miewodebinaT<br />

wyali saqalaqo qseliT.<br />

* * *<br />

rogorc zemoT ukve aRvniSneT, zogierTi sakiTxis monitoringi Cveni<br />

jgufisaTvis miuwvdomelia, radgan <strong>da</strong>cul teritoriebzea <strong>da</strong> iq Sesvlis<br />

ufleba ara gvaqvs.<br />

imis muxe<strong>da</strong>vad, rom monitoringis jgufis mier gamovlenil <strong>da</strong>rRvevebs,<br />

xarvezebsa <strong>da</strong> SemCnevebs saTanado yuradReba adgilobrivi<br />

Semsruleblebisagan TiTqmis ar eqceva, Cven mainc vafiqsirebT, vimeorebT<br />

<strong>da</strong> axalsac vumatebT. im fonze, romlis mixedviTac xelisuflebis mier<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong>admi gamaxvilebulma yuradRebam <strong>da</strong> zemoT xsenebulma<br />

sametapianma programam <strong>sazogadoeba</strong>Si didi imedi Casaxa <strong>da</strong> simpaTia<br />

moipova, Cveni SemCnevebi Semdegia:<br />

miuxe<strong>da</strong>vad saxelisuflebo yuradRebisa sagrZnoblad <strong>da</strong>balia<br />

ganmxorcielebelTa mier Tanxebis gamoyenebis gamWvrivaloba,<br />

indikatorebisadmi yuradReba, rac iwvevs efeqturobis Semcirebasa <strong>da</strong> arc<br />

Tu iSviaTad – ukureaqcias.


<strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebma (<strong>da</strong>savleT saqarTvelos magaliTze)<br />

zogierT qalaqSi (ozurgeTi, foTi) mogvca uaryofiTi Sedegi, rac<br />

sakiTxisadmi araseriozuli saSemsruleblo <strong>da</strong>mokidebulebis, problemaSi<br />

sazogadoebrivi CarTulobis ugulebelyofis, gamWvirvalobisa <strong>da</strong><br />

informirebulobis Zalian <strong>da</strong>bali xarisxis <strong>da</strong> gulgrilobis Sedegia.<br />

quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis montoringis<br />

Sedegad Cven am etapze aucileblad migvaCnia:<br />

gamoqveyndes adgilobrivi presis meSveobiT quTaisis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis saproeqto <strong>da</strong>valeba, vin<br />

gasca igi <strong>da</strong> ra mizani <strong>da</strong>saxa;<br />

gamoices sajaro informacia sareabilitacio samuSaoebis<br />

mimdinareobis Sesaxeb, iseve rogorc es gamoqveyn<strong>da</strong> 21.06.09 wels (EBRD-is<br />

moTxovnis safuZvelze) <strong>da</strong> igi xelmisawvdomi gaxdes nebismieri<br />

msurvelisaTvis;<br />

gamoices 2009 wlis wliuri angariSi iseve rogorc gamoica 2008<br />

wlis <strong>da</strong> 2007 wlis angariSebi (EBRD-is moTxovniT);<br />

mogveces saSualeba <strong>da</strong>vaTvalieroT <strong>da</strong>cul teritoriebze<br />

mimdinare samuSaoebi;<br />

gamoqveyndes <strong>da</strong>rCenili samuSaoebis ganviTarebis gegma (survili<br />

Tu xedva);<br />

adgilobrivma TviTmmarTvelobam, sazogadoebis CarTulobis<br />

gaTvaliswinebiT (Tanxmad 2009 wlis 28 dekembris Sesworebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>matebebisa kanonSi “adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb”)<br />

Camoayalibos <strong>da</strong> gamoaqveynos samuSaoTa mimdinareobis ganxilvis,<br />

informirebisa <strong>da</strong> Sefasebis samoqmedo gegma,;<br />

gamoqveyndes, ra dokumentaciis safuZvelze xdeba is cvlilebebi,<br />

romlis safuZvelzec <strong>da</strong>finans<strong>da</strong> aRniSnuli proeqti <strong>da</strong> rogor moqmedebs<br />

igi ekonomikur efeqtze;<br />

xelmisawvdomi <strong>da</strong> sistematuri gaxdes informacia, vin rogor<br />

asrulebs xelSekrulebebiT aRebul valdebulebebs <strong>da</strong> ra xdeba maTi<br />

<strong>da</strong>rRvevisas.<br />

monitoringis jgufi kvlav gaagrZelebs aRniSnul proeqtze muSaobas,<br />

amsTanave sTxovs yvela pasuxismgebel pirs yurad iRon Cvens mier


Camoyalibebuli SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi. Cveni Rrma rwmeniT es xels<br />

Seuwyobs didi erovnuli saqmis warmatebiT <strong>da</strong>gvirgvinebas, momxmarebelTa<br />

socialuri statusis awevas <strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> efeqturobis gazr<strong>da</strong>s.<br />

monitoringis jgufis<br />

xelmZRvaneli oTar SauTiZe<br />

proeqtis koordinatori zaza xelaZe<br />

proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />

WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis sakiTxebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli kvlevis<br />

a n g a r i S i<br />

2010 wlis ivlisSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis sakiTxebis<br />

monitoringis mizniT vimyofebodiT qalaq WiaTuraSi Tanaxmad fridrix<br />

ebertis fondTan erToblivi partnioruli proeqtisa, romlis<br />

saxelwodebaa “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

samuSaoebze”. Sexvedrebi CavatareT TviT WiaTuris wyalkanalis<br />

serviscentris xelmZRvanelobasTan, adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

warmomadgenlebTan, adgilobriv masmediasTan (gazeTi, televizia, rigiT<br />

moqalaqeebi).<br />

wyalkanalis serviscentris xelmZRvanelobasTan SexvedraSi<br />

monawileobdnen centris menejeri <strong>da</strong> misi ori warmomadgeneli. ganvixileT<br />

wylis TviddinebiT miwodebis Taobaze 2009 wels Catarebuli samuSaoebis<br />

Sedegebi. serviscentris warmomadgenelTa ganmartebiT, axali, 1200 mm<br />

diametris miliT saTave nagebobi<strong>da</strong>n miewodeba wyali WiaTuris centrs. igi<br />

oTxi <strong>da</strong>moukidebeli wyaro<strong>da</strong>n miRebul sistemebs Soris yvelaze saimedo<br />

<strong>da</strong> efeqturi qselia qalaqSi.


2009 wlis ivnisSi, Cven gavecaniT <strong>da</strong> SeviswavleT WiaTuris<br />

wyalsadenis sareabilitacio samuSaoTa proeqti. (mTavari inJineri iyo<br />

guram soselia). ramdena<strong>da</strong>c Cven mogvawodes informacia, 2009 wels<br />

msoflio bankis finansuri uzrunvelyofiT un<strong>da</strong> Sesrulebuliyo 1 mln<br />

dolaris samuSaoebi, rac fizikurad warmoudgeneli iyoo, radgan un<strong>da</strong><br />

Secvliliyo 3 km sigrZis mili, Sigasaqalaqo qselis yvelaze <strong>da</strong>zianebul<br />

monakveTebSi. am periodisaTvis qalaq WiaTuris wyalkanalis eqsplutacias<br />

uwev<strong>da</strong> S.p.s. “WiaTurwyalkanali” oTx saTave nagebobis <strong>da</strong> 51 km qselis<br />

meSveobiT. wylis <strong>da</strong>nakargi Seadgen<strong>da</strong> 50%-ze mets, Tumca, aqve un<strong>da</strong><br />

aRiniSnos, rom es cifric ki gaumjobesebulia, radgan wlebis win<br />

<strong>da</strong>nakargi 70%-s Seadgen<strong>da</strong>. 2009 wels “wyalkanali” emsaxurebo<strong>da</strong> mTlianad<br />

11850 abonents, maT Soris kerZo mosaxle iyo 11704 abonenti.<br />

amJamindeli monacemebi sagrZnoblad bundovani <strong>da</strong> mkveTrad<br />

gansxvavebulia wina wlis monacemebTan SeadrebiT. ase magaliTad abonentTa<br />

raodenobis Sesaxeb axalma xelmZRvanelobam gansxvavebuli informacia<br />

mogvawo<strong>da</strong> – 6000 abonenti <strong>da</strong> Tan <strong>da</strong>sZina, “Cven vemsaxurebiT ramdenime<br />

aTeul sofels”.<br />

gamoyofili 1 mln dolari<strong>da</strong>n 2009 wels, Sesrul<strong>da</strong> 700 aTasi laris<br />

samuSao. 3 km Sigaqselis gamocvlis nacvlad gakeT<strong>da</strong> TviTdinebiTi qseli.<br />

erTaderTi cifri, romelmac imedi <strong>da</strong>gvisaxa, aris wylis <strong>da</strong>nakargebis<br />

Semcireba 50%-<strong>da</strong>n <strong>da</strong>axloebiT 40%-is farglebSi.<br />

serviscentris xelmZRvanelobis gancxadebiT, wyalkanalis<br />

restruqturizacia <strong>da</strong> efeqturobis amaRleba sazogadoebis mowonebas<br />

imsaxurebs, magram konkretul problemebTan <strong>da</strong>kavSirebiT Cveni zogierTi<br />

kiTxva pasuxgaucemeli <strong>da</strong>rCa. maT Soris individualuri wylis<br />

mricxvelebis <strong>da</strong>yenebasTan <strong>da</strong> angariSsworebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT (aRricxva,<br />

ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>). “wyalkanalis” xelmZRvanelebs miaCniaT, rom am sakiTxis<br />

ga<strong>da</strong>wyveta mTlianad “semek”-is kompetenciaSi Sedis.<br />

WiaTuris serviscentris xelmZvanelobis azriT sareabilitacio<br />

samuSaoebi kargad mimdinareobs. igi igegmeba TbilisSi kvalificiuri<br />

profesionalebis mier <strong>da</strong> restruqturizacii<strong>da</strong>n mosalodnelia efeqturi<br />

Sedegebi, amitom mis<strong>da</strong>mi mosaxleobis <strong>da</strong>mokidebuleba <strong>da</strong>debiTia.<br />

serviscentri ver grZnobs iuridiul, finansur, ekonomikur Tu sxva


<strong>da</strong>moukideblobis <strong>da</strong>kargvas, Sesabamisad momsaxureobac gaumjobes<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

abonentebis pretenziebmac iklo.<br />

Semdegi Sexvedra gvqon<strong>da</strong> WiaTuraSi moqmedi telekompaniis -<br />

“imervizia” generalur direqtorTan baton ramaz gamezar<strong>da</strong>SvilTan.<br />

Sexvedris mizani iyo gagveziarebia misTvisa Cveni azri, migvewodebina<br />

mopovebuli informacia <strong>da</strong> gavcnobodiT am sakiTxisadmi masmediis<br />

pozicias. mcire gasaubrebis Semdeg batonma ramazma <strong>da</strong>reka WiaTuris<br />

sakrebuloSi infrastruqutris komisiaSi <strong>da</strong> SesTavaza CvenTan gasaubreba<br />

baton Temur gafrin<strong>da</strong>Svils, Sexvedra Sedga <strong>da</strong> mas eswrebo<strong>da</strong> sakrebulos<br />

ramdenime wevri. Cven<strong>da</strong> sasiamovnod aRmoCn<strong>da</strong>, rom axlad Sekrebilma<br />

sakrebulos saqalaqo meurneobisa <strong>da</strong> infrastruqturis komisiam 13 ivlisis<br />

sxdomaze <strong>da</strong>gegma WiaTuraSi wyalkanalis mdgomareobis ganxilva <strong>da</strong><br />

momavlis xedvis gansazRvra. amdenad Cveni Sexvedra sakmaod drouli,<br />

saWiro <strong>da</strong> saqmiani gamodga. sakrebulos wvrebma, romlebic monawileobdnen<br />

diskusiaSi, mkafiod Camoayalibes WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong><br />

kanalizaciis savalalo mdgomareoba, rac gamowveulia xangrZlivvadiani<br />

uyuradRebobiT. maT uaryofiTi <strong>da</strong>mokidebuleba gamoamJRavnes imasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT, rom S.p.s. “WiaTurwyalkanali” jer “<strong>da</strong>savleTis wyals”,<br />

Semdgom ki saqarTvelos wyals Seerwya. <strong>da</strong>asaxeles centralizebuli<br />

sistemis mouqnelobis konkretuli magaliTic:<br />

serviscentrs WiaTuraSi kanalizaciis milebis gasawmen<strong>da</strong>d saswrafod<br />

<strong>da</strong>sWir<strong>da</strong> 6-milimetriani mrgvali rkinis mavTuli(katanka) <strong>da</strong> erTi kvira<br />

elodnen centri<strong>da</strong>n mis miRebas.<br />

adgilobriv TviTmmarTvelobas kargad aqvs gaTviTcnobierebuli, rom<br />

adgilobrivi problemebisa <strong>da</strong> momsaxurebis Seferxeba demokratiuli<br />

wyobis pirobebSi warmoudgenelia, decentralizacia ki is<br />

aucileblobaa,uromliso<strong>da</strong>c warmoudgenelia adgilobrivi sakiTxebis<br />

ga<strong>da</strong>wyveta. sakrebulos wevrebi gakvirvebas gamoTqvamen imis gamo,rom<br />

rodesac saqarTvelos kanonSi “adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb”<br />

2009 wlis <strong>da</strong>matebebisa <strong>da</strong> Sesworebebis Setanis ZiriTadi idea iyo<br />

sazogadoebis rolis gaZliereba <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

rolis amaRleba, ratom mox<strong>da</strong> wyalkanalebis sistemebis mkacrad<br />

centralizeba.


aRmoCn<strong>da</strong>, rom adgilobrivi TviTmmarTveloba realurad ganicdis<br />

mdgomareobis biurokratizmiT <strong>da</strong>mZimebas, rac iwvevs uaryofiT efeqts<br />

<strong>sazogadoeba</strong>Si.maS, riT SeiZleba aixsnas wyalkanalis WiaTuris<br />

serviscentris warmomadgenlTa pozicia? pasuxi erTia: koniuqturuli<br />

mosazrebebiT rac ewinaaRmdegeba rogorc sazogadoebriv azrs, ise kanons<br />

“adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb” <strong>da</strong> xels uSlis <strong>da</strong>rgis<br />

efeqturad ganviTarebas.<br />

am Sexvedris Semdeg sakmaod sasiamovno sityvieri SeTanxmeba<br />

Camoyalib<strong>da</strong> proeqtis ganmxorcielebel arasamTavrobo organizaciebs,<br />

adgilobriv TviTmmarTvelobasa <strong>da</strong> samauwyeblo kompaniis “imervizia”-s<br />

generalur direqtors Soris:<br />

aRniSnul sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT informaciaTa gacvla<br />

WiaTurisa <strong>da</strong> saerTod, imereTis wyalmomaragebaze;<br />

aRniSnuli proeqti<strong>da</strong>n gamomdinare, WiaTuris wyalkanalis<br />

sistemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, <strong>da</strong>interesebis zrdis gamo mravalmxrivi <strong>da</strong><br />

srulyofili informaciis miwodeba sazogadoebisaTvis.<br />

Cvenis mxriv gamovTqviT gaZlierebuli yuradRebisaTvis mzadyofna im<br />

sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT, rac WiaTuris wyalkanalis problemebs exeba.<br />

<strong>da</strong>vpirdiT agreTve <strong>da</strong>xmarebas samarTlebrivi bazis gamoyenebiT <strong>da</strong><br />

aqtualur sakiTxebze drouli informaciiT.<br />

gvqon<strong>da</strong> Sexvedra WiaTuraSi gamomaval gazeT “WiaTura”-s re<strong>da</strong>qciaSi<br />

<strong>da</strong> Jurnalistebs mivawodeT informacia Cveni stumrobis Sedegebze, amasTan<br />

<strong>da</strong>vpirdiT statias maT gazeTSi gamosaqveyneblad.<br />

preoqtis direqtori laSa WeliZe<br />

proeqtis koordinatori zaza xelaZe<br />

quTaisi, 08.07.10 w.


aR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba<br />

(angariSi)<br />

baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli <strong>da</strong>vaTvaliereT 2010 wlis 15 aprils,<br />

xuTSabaTs. gamokvleva pira<strong>da</strong>d me, zaza xelaZem <strong>da</strong>viwye TviT baR<strong>da</strong>TSi,<br />

servis-centrSi SexvedriTa <strong>da</strong> monacemebis aRebiT.<br />

baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebs emsaxureba saagentos –<br />

“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” baR<strong>da</strong>Tis servis-<br />

centri. igi <strong>da</strong>kompleqtebulia adgilobrivi kadriT – sul 17 a<strong>da</strong>mianiT,<br />

xelmZRvanelia nika Jvania. servis-centris sakontaqto monacemebia:<br />

sakrebulos Senobis I sarTuli;<br />

telefoni (8-90) 58-36-58;<br />

xelmZRvaneli (menejeri) nika Jvania;<br />

telefoni (8-55) 90-07-70.<br />

servis-centri warmoadgens iuridiuli piris - “saqarTvelos<br />

gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” sawarmo erTeuls, riTac<br />

warTmeuli aqvs rogorc finansur – sakredito, aseve teqnikuri,<br />

teqnologiuri, sakadro politikis yvela komponentebi, igi awarmoebs<br />

<strong>da</strong>xarjuli Tanxis amoRebis proceduras, avariuli mdgomareobis<br />

gamosworebas <strong>da</strong> asrulebs yoveldRiur teqnologiur procedurebs<br />

(<strong>da</strong>qlorva, sinjebis aReba <strong>da</strong> laboratoriuli Semowmeba). iuridiulad igi<br />

momxmareblis winaSe araa araviTari pasuxismgeblobis matarebeli.<br />

warmodgenili sistema sagrZnoblad mouqnelia, aralogikuria <strong>da</strong><br />

TiTqmis miuRebelia rogorc adgilobrivi TviTmmarTvelobisaTvis, aseve<br />

amomrCevlebisa <strong>da</strong> biznes-seqtorisaTvis. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />

arsebuli mdgomareoba ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis pirveli<br />

Tavis – “zogadi debuleba” - meore muxlis meoTxe punqts:<br />

saqarTvelos moqalaqeebi adgilobrivi mniSvnelobis saqmeebs<br />

awesrigeben TviTmmarTvelobis meSveobiT saxelmwifo suverenitetis<br />

Seulaxavad”.<br />

baR<strong>da</strong>Tis SemTxvevaSi (<strong>da</strong> ara marto baR<strong>da</strong>Tis) wylis resursi, misi<br />

momxmarebeli <strong>da</strong> moxmarebuli wylis gamtaric ganTavsebulia adgilze <strong>da</strong><br />

ar iTxovs araviTar saerTo saxelmwifoebriv <strong>da</strong>xmarebas sagareo <strong>da</strong><br />

saSiano sakiTxebis mogvarebis mizniT.


aR<strong>da</strong>Tis serviscentrSi Sexvedra Catar<strong>da</strong> sam pirovnebasTan.<br />

Sexvedris mizani iyo baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb 2009 wlis<br />

statistikuri monacemebi<strong>da</strong>n gamomdinare teqnikuri, teqnologiuri <strong>da</strong><br />

zogadi ekonomikuri sakiTxebis Sesaxeb informaciis miReba.<br />

qvemoT momyavs mokvleuli masala<br />

baR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba<br />

teqnikur-ekonomikuri monacemebi<br />

informacia 2009 wlis mixedviT (31 dekemberi)<br />

<strong>da</strong>qvemdebareba wlis I naxevarSi – adgilobrivi S.p.s. “baR<strong>da</strong>Twyali”<br />

1) abonentTa raodenoba: saerTo - 1551<br />

II naxevarSi S.p.s. “<strong>da</strong>savleTis wyali”<br />

m.S. kerZo – 1346 (suladoba - 2674)<br />

sajaro <strong>da</strong> biznesi – 93<br />

devnilebi – 112<br />

2) wylis tarifi: kerZo seqtorze - 0,5 lari sulze TveSi (fiqsirebuli)<br />

biznes seqtorze - 75 TeTri m 3<br />

sajaro - 60 TeTri m 3<br />

devnilebze – 25 TeTri m 3<br />

3) wylis wliuri maCvenebeli: mopoveba – 120000 m 3<br />

4) <strong>da</strong>nakargi – 19,2%<br />

miwodeba – 101000 m 3<br />

realizacia – 97000 m 3<br />

dRiuri moxmareba – 123 litri/sulze (mopovebiT)<br />

103 litri sulze (miwodebiT)<br />

100 litri/sulze (realizaciiT)<br />

5) elenergias ar xmarobs, wyali sabado<strong>da</strong>n momxmareblamde midis<br />

TviTdinebiT<br />

6) wylis mopoveba xdeba – rudunas wylis (Rele ruduna) sabado<strong>da</strong>n<br />

7) wylis magistralebis sigrZe: mimwodeblis - 14 km<br />

Sigasaqalaqo – 20 km<br />

8) gamoicvala Sigasaqalaqo centraluri magistralebis 2,8 km<br />

(Sigasaqalaqo qseli)


9) auzebis raodenoba <strong>da</strong> moculobebi:<br />

saTave nagebobaze <strong>da</strong>mleqi 1000 m 3 – 1 auzi<br />

gamwmendi 800 m 3 – 1 auzi<br />

qalaqis mimRebi auzi – 2000 m 3 – 1 auzi<br />

10) Tanxis amoRebis maCvenebli: biznesi + sajaro – 105%<br />

kerZo seqtori – 80%<br />

11) wyali miewodeba grafikiT – 4 saaTi diliT<br />

4 saaTi saRamos<br />

12) axali milebis CadebisaTvis 2800 metrze <strong>da</strong>ixarja 600000lari anu 1<br />

metris gamocvla <strong>da</strong>axloebiT 215 lari<br />

13) wylis gafiltvra xdeba mravalfraqciiani filtrebiT, sa<strong>da</strong>c saboloo<br />

fraqciad warmodgenilia ceolitebi.<br />

14) laboratoria wyals amowmebs qalaqis auzSi sinjebis aRebiT dReSi 3-<br />

jer. wyals ukeTdeba mxolod qimiuri analizi.<br />

15) wylis <strong>da</strong>muSaveba xdeba qloriani kiris xsnariT primitiulad xeliT.<br />

16) baqteorologiur analizs akeTeben sursaTis uvneblobis<br />

laboratoriaSi weliwadSi orjer. 2009 wels 10 sinji<strong>da</strong>n normas ar<br />

akmayofileb<strong>da</strong> ori sinji.<br />

17) 2010 wels igegmeba saTave nagebobebis <strong>reabilitacia</strong> (adre, rom<br />

kapitalur SekeTebas uwodebdiT), risTvisac gaTvaliswinebulia 800 aTasi<br />

lari.<br />

18) <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli aSenebulia 1968 wels.<br />

19) dReisaTvis baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebas emsaxureba “saqarTvelos<br />

gaerTainebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” baR<strong>da</strong>Tis servis-centri.<br />

teqnikur muSakTan saubris Semdeg SevTavaze maT saTave<br />

nagebobis <strong>da</strong>Tvaliereba, razec uari miviRe, radgan misi ganmartebiT es gza<br />

rTulia, saTave nageboba ganTavsebulia baR<strong>da</strong>Ti-sairmis magistrali<strong>da</strong>n 2-<br />

kilometriani ga<strong>da</strong>saxvevi Cixuri tipis saWapano gzaze, romelic ramdenime<br />

adgilze Caqceulia <strong>da</strong> <strong>da</strong>mewyrilia, rac sakmaod gaaZnelebs <strong>da</strong> SeiZleba<br />

saeWvoc gaxados misvlao. rogorc etyoba, saTave nagebobaze misvla <strong>da</strong> iq<br />

ganTavsebuli auzebis <strong>da</strong>Tvaliereba iSviaTad xdeba.


Sexvedris monawileebma ganmartes, rom baR<strong>da</strong>TSi sakanalizacio qseli<br />

ar arsebobs, aris ormoze ganTavsebuli tualetebi, romlebsac emsaxureba<br />

saasenizacio manqana.<br />

momsaxurebis centrSi miRebuli informaciebis Semdeg Sevxvdi qalaqis<br />

mosaxleobas. Semovla <strong>da</strong>viwye saxanZro razmis mimdebare teritoriaze<br />

ganTavsebuli mravalsarTuliani saxlebis raionSi <strong>da</strong> gavesaubre<br />

furcelaZeebis raionSi mcxovreb moqalaqeebs. maTi saubriT gairkva, rom::<br />

1. wylis mowodebis mdgomareoba ukeTesia, vidre adre. xalxi<br />

kmayofilia qalaqSi Catarebuli sareabilitacio samuSaoebis Sedegad<br />

miRebuli efeqtiT. Tumca zogierTi mainc gamoTqvams arsebiT SeniSvnebs,<br />

kerZod:<br />

centraluri magistralis SekeTebis gar<strong>da</strong>, saWiroeba moiTxovs<br />

ganStoebis SekeTebasac;<br />

qalaqis Sigaqseli moicavs rogorc centralur magistrals, aseve<br />

ganStoebebsac <strong>da</strong> yvela es SesakeTebelia abonentTa ezomde miiyvanis<br />

principiT;<br />

kanalizaciis saqme upatrono<strong>da</strong>a mitovebuli <strong>da</strong> igi warmogvidgeba<br />

mxolod saxanZro razmis <strong>da</strong>intersebis sferod. es ukanaskneli exmareba<br />

adgilobriv mosaxleobas sapirfareSoebi<strong>da</strong>n gamomavali milebis<br />

<strong>da</strong>zianebisas mis gawmen<strong>da</strong>Si.<br />

2. calke ganxilvis sakiTxia wylis xarisxi <strong>da</strong> misi yoveldRiuri<br />

Semowmebis aucilebloba. mravalsarTuliani saxlis mosaxleobam,<br />

rusTavelis quCaze gviCvena wina dRes aRebuli wyali. igi esxa 10-litrian<br />

bocaSi <strong>da</strong> WurWlis fskeri <strong>da</strong>faruli iyo yavisferi leqiT. mosaxlis<br />

ganmartebiT wyali mu<strong>da</strong>m aseTi Semadgenlobisaa <strong>da</strong> igi sasmelad ar varga,<br />

ris gamoc iZulebulni arian sasmeli wyali moixmaron Wi<strong>da</strong>n an moitanon<br />

wyaro<strong>da</strong>n. iq sa<strong>da</strong>c Wa <strong>da</strong> wyaro ar aris, yiduloben sasmel wyals. rac<br />

Seexeba nawlavur <strong>da</strong>avadebebs, mosaxleoba acxadebs, rom iSviaTad magram<br />

mainc SeimCneva zafxulsa <strong>da</strong> Semodgomaze.<br />

3. sameurneo-fekaluri kanalizaciis Sesaxeb mosaxleoba bundovan,<br />

arasrulyofil <strong>da</strong> xSirad <strong>da</strong>ujerebel epizodebs yveba. Segveqmna azri, rom<br />

kanalizaciasTan <strong>da</strong>kavSirebiT raionSi (Tu municipalitetSi – rogorc<br />

axla vuwodebT) ar arsebobs Camoyalibebuli azri, rom araferi vTqvaT


sistemaze, struqturaze, midgomasa Tu, saerTod, saxelisuflebo<br />

<strong>da</strong>mokidebulebaze. am azris Camoyalibebis safuZveli gax<strong>da</strong>:<br />

baR<strong>da</strong>Tis komunaluri meurneobis warmomadgenlebTan Sexvedra;<br />

baR<strong>da</strong>Tis sakrebulos warmomadgenlebTan saubari;<br />

baR<strong>da</strong>Tis mosaxleobasTan Sexvedra.<br />

amao gamodga Cveni mcdeloba, gvepova organizacia an pirovneba,<br />

romelmac baR<strong>da</strong>TSi arsebul sakanalizacio qsels un<strong>da</strong> upatronos, amitom<br />

mosaxleobas <strong>da</strong>usviT SekiTxva: “sakanalizacio qselis gaWedvis SemTxvevaSi<br />

vis mimarTavT?” miviReT sakmaod araordinaluri pasuxi:<br />

sivrces.<br />

- saxanZro razms.<br />

aRmoCn<strong>da</strong>, rom saxanZro razmi maRali wnevis SeqmniT wmends <strong>da</strong>xSul<br />

rac Seexeba TviT sakanalizacio qsels igi lokaluria erTi patara<br />

ubnisaTvis, ar vrceldeba mTlianad. baR<strong>da</strong>Tis teritoriaze. ar gaaCnia<br />

meqanikuri, qimiuri Tu biologiuri wmendis SesaZlebloba <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pir<br />

Caedineba mdinare xanis wyalSi.<br />

aqve un<strong>da</strong> iTqvas, rom Cven ar Segvimowmebia sawarmoTa mier<br />

moxmarebuli wylebis Cadineba xaniswyalsa <strong>da</strong> arsebul koleqtorSi.<br />

4. baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT mosaxleobasTan <strong>da</strong><br />

specialistebTan Sexvedris Semdeg Camogviyalib<strong>da</strong> Semdegi azri:<br />

zafxulsa <strong>da</strong> Semodgomaze debeti mcirdeba, ris gamoc irRveva<br />

grafiki <strong>da</strong> mowodebac Zalze mcirdeba;<br />

qalaqSi momwodebel auzs ar gaaCnia gamrecxi sistema, igi sakmao<br />

xania, ar garecxila.<br />

baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis mdgomareobis gacnoba<br />

mox<strong>da</strong> proeqtis “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

samuSaoebze” farglebSi, romelsac asrulebs koalicia “axali samoqalaqo<br />

azrovneba +” fridrix ebertis fondTan partniorobiT. pirveli<br />

sainformacio kvleva Caatara koaliciaSi Semavalma arasamTavrobo<br />

organizaciam imereTis regionis axalgazrduli samecniero-sainformacio<br />

asociacia – asa.<br />

Tavmjdomare zaza xelaZe<br />

quTaisi, 19.04.10 w.


zogadi Sexeduleba<br />

wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb<br />

wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis qselebis mdgomareobis,<br />

maTi sareabilitacio samuSaoebis mimdinareobisa <strong>da</strong> momavali programebis<br />

gacnobis mizniT winaswar <strong>da</strong>gegmili programiT vestumreT wyaltubos<br />

wyalkanalis xelmZRvanelobas.<br />

Sexvedra mox<strong>da</strong> ara wyaltubos wyalkanalis xelmZRvanelobasTan,<br />

aramed S.p.s. “saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis”<br />

wyaltubos serviscentris xelmZRvanelobasTan. gansxvaveba am or<br />

<strong>da</strong>saxlebaSi isaa, rom adre wyaltubos wyalkanali iyo <strong>da</strong>moukidebeli<br />

iuridiuli piri, axla ki centralizirebuli sistemis warmomadgenlis S.p.s.<br />

“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompania”-s struqturuli<br />

erTeulia. mas ara aqvs araviTari iurudiuli, ekonomikuri, saorganizacio,<br />

sakadro <strong>da</strong> sxva uflebebi. evaleba mxolod fulis akrefa <strong>da</strong> zemo<strong>da</strong>n<br />

mosuli brZanebebis, gankargulebebisa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebis Sesruleba. imis<br />

gauTvaliswineblad, Tu rogor imoqmedebs es direqtivebi adgilobriv<br />

mdgomareobaze, waadgeba sistemas, xalxs, municipalitetis muSaobas Tu<br />

piriqiT.<br />

Sexvedris <strong>da</strong>sawyisSi xelmZRvanelobas vTxoveT, moewodebina zogierTi<br />

informacia. amis pasuxad migviTiTes TbilisSi ganTavsebuli saTavo ofisi<br />

misamarTi <strong>da</strong> kategoriulad gangvicxades: “yvela informaciisaTvis<br />

mimarTeT TbilisSi Cvens saTavo organizacias, Cven araviTari informaciis<br />

gacemis ufleba ara gvaqvs”.<br />

am uaris miuxe<strong>da</strong>vad, mainc movaxerxeT imis gageba, Tu dRevandeli<br />

mdgomareobiT ra sareabilitacio samuSaoebi mimdinareobs, xolo vin<br />

asrulebs, rogor, ramdens <strong>da</strong> ra efeqti eqneba Sesrulebul samuSaoebs, am<br />

informacias isini ver an ar floben. rac Seexeba wyaltubos<br />

municipalitets, rodesac iq vikiTxeT, Tu vin adevnebs Tvalyurs aRniSnul<br />

samuSaoebs, gaikvirves <strong>da</strong> gvipasuxes:<br />

- “am samuSaoebs hyavs Tavisi Semmowmeblebi <strong>da</strong> sxvisi CarTva saWirod<br />

ar migvaCniao”.<br />

maT mier mowodebuli informaciis mixedviT viyaviT ColoyaSvilis<br />

quCaze mimdinare sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>saTvaliereblad, sa<strong>da</strong>c


fizikurad vnaxeT wyalsadenis saqalaqo qselis milgayvanilobis<br />

SecvlisaTvis mimdinare procesi, romlis monacemebicaa:<br />

- Secvlili milis diametri d=100 mm;<br />

- mimdinareob<strong>da</strong> muSaoba urdulisaTvis Wis gasakeTeblad;<br />

- gamocvlilia <strong>da</strong>axloeiT 350 metri;<br />

- amis gar<strong>da</strong> Wabukianis quCaze gamocvlili hqon<strong>da</strong>T 300 metri<br />

milgayvaniloba;<br />

- samuSaoebs awarmoebs Tbilisis kompania “servisi”.<br />

sul wleuls <strong>da</strong>gegmili aqvT <strong>da</strong>axloebiT 4000 metramde<br />

milgayvanilobis gamocvla, anu dReisaTvis gamocvlili milsadeni<br />

Seadgens Casatarebeli samuSaoTa 17%.<br />

CvenTan isaubra xanSi Sesulma saqmeTa mwarmoebelma.<br />

TviT wyaltubos serviscentrSi gviTxres, rom sareabilitaciod<br />

keTdeba proeqtebi, magram ver <strong>da</strong>gvikonkretes, vin aZlevs saproeqto<br />

<strong>da</strong>valebas, vinaa <strong>da</strong>mproeqtebeli <strong>da</strong> ra Tanxis samuSaoebzea gaTvlili<br />

proeqti..<br />

Cveni azriT aseTi midgoma namdvilad ar waadgeba sasikeTod<br />

wyaltubos wyalmomaragebas <strong>da</strong> ver gamoiRebs im efeqts, rasac<br />

Tav<strong>da</strong>pirvelad gvpirdebodnen, diax, Tav<strong>da</strong>pirvelad, radgan dRes ukve<br />

konkretulad aravin arafers gvpirdeba, Tan ukve <strong>da</strong>pirebuls axali<br />

<strong>da</strong>pirebebiT ise cvlian, rom arc ki wiTldebian.<br />

ra mogvewona?<br />

wyaltubos serviscentris adginistraciuli Senobis kibis ujredSi<br />

gamokrulia Zvelis-Zveli rusulenovani firniSi:<br />

“<strong>da</strong>zogeT wyali, misi maragi usasrulo araa!”


2010 wlis seqtembris anketuri gamokiTxvis -<br />

“<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>”<br />

S e d e g e b i<br />

sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva gaimarTa 2010 wlis<br />

seqtemberSi. masSi monawileob<strong>da</strong> 1000 respondenti quTaisis 10<br />

municipaliteti<strong>da</strong>n, agreTve WiaTuris, baR<strong>da</strong>Tisa <strong>da</strong> wyaltubos<br />

adgilobrivi marTvis teritoriuli organo<strong>da</strong>n. gamokiTxva ganaxorciela<br />

“axali samoqalaqo azrovneba +”-ma proeqtiT “sazogadoebrivi monitoringi<br />

imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”, romelic xorcieldeba fridrix<br />

ebertis fondTan partniorobiT. gamokiTxvis saxelwodebaa<br />

“<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>” <strong>da</strong> iTvaliswineb<strong>da</strong><br />

informaciis miRebas imaze, Tu ras fiqrobs <strong>sazogadoeba</strong> mimdinare<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis Sesaxeb.<br />

yvelaze meti respondenti gamoikiTxa quTaisSi – 448, wyaltuboSi –<br />

200, WiaTuraSi – 188, baR<strong>da</strong>TSi – 100. <strong>da</strong>narCeni 64 anketa respondentebma<br />

Seavses organizaciis wevrebis mier mowyobili Sexvedrebisas <strong>da</strong> isini Cven<br />

gamovitaneT calke grafaSi – “Tavisufali gamokiTxva”.<br />

gamokiTxvis pirveli ori SekiTxva moicav<strong>da</strong> statistikuri informaciis<br />

miRebas. mTlianad monawileTagan 49,4% iyo qali <strong>da</strong> Sesabamisad 50,6% kaci<br />

anu faqtobrivad genderuli balansi srulad iyo <strong>da</strong>culi. asakobrivad<br />

respondentebi ganawildnen Semdegnairad: 18-25 wlamde – 22,3%, 25-60 wlamde<br />

– 54,2% <strong>da</strong> 60 welze zeviT – 23,5%.<br />

gamokiTxvis ZiriTadi blokis pirveli SekiTxvis mizani iyo gagvego,<br />

ras fiqrobs <strong>sazogadoeba</strong> - sai<strong>da</strong>n imarTeba sareabilitacio samuSaoebi. aq<br />

yvelaze didi procenti <strong>da</strong>imsaxura quTaisma – 33,5%, wyaltubom – 20,8%,<br />

Tbilisma – 11,8%, WiaTuram – 2,2%. <strong>da</strong>rnarCenma respondentma gasces pasuxi,<br />

rom ar ician, sai<strong>da</strong>n (17,9%) an uWirT pasuxi (5,3%). quTaisisa <strong>da</strong> wyaltubos<br />

mier miRebulma maRalma maCveneblebma gvaCvena, <strong>sazogadoeba</strong> sworad askvnis,<br />

rom msgavsi samuSaoebi un<strong>da</strong> imarTebodes swored adgilobrivi<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> struqturebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> ara zemo<strong>da</strong>n Tumca survili <strong>da</strong> saqmis<br />

realuri suraTi, samwuxarod diametrulad gansxvavdeba erTmaneTisagan. es<br />

migvaniSnebs, rom mosaxleobas mimdinare sareabilitacio samuSaoebze<br />

Zalze mwiri informacia aqvs.


SekiTxvaze, monawileobdiT Tu ara sareabilitacio samuSaoebis<br />

programis SedganaSi, respondentebis 77,6% gasca pasuxi, rom monawileoba<br />

ar miuRia. maT ricxvs Tamamad SegviZlia <strong>da</strong>vumatoT is 12,7%, romlebsac<br />

pasuxi uWirT. anu ar ician miiRes monawileoba Tu ara (???). mxolod 9,7 %<br />

Tvlis, rom monawileob<strong>da</strong> programis SedgenaSi.<br />

rac Seexeba samuSaoebSi monawileobis miRebas, am kiTxvaze 80,9%<br />

gvipasuxa – monawileoba ar migviRia. 6,6% monawilob<strong>da</strong> ganxilvaSi, 6,9%<br />

monawileob<strong>da</strong> monitoringSi <strong>da</strong> 5,6% monawileob<strong>da</strong> fizikurad.<br />

me-6 SekiTxva iyo, ras fiqrobs mosaxleoba - ra Sedegs miiReben isini<br />

mimdinare sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg. gamokiTxulTa<br />

32,7% imedovnebs, rom gaizrdeba wylis miwodebis xangrZlioba, 19,1%<br />

fiqrobs rom wylis xarisxi gaumjobesdeba, 15,1% varaudobs - wylis<br />

ga<strong>da</strong>saxadis gaiafebas, respondnentTa 11,8% fiqrobs, rom mieCvevian<br />

momWirneobas, 5,3% - rom wyalmomarageba gauaresdeba <strong>da</strong> 16%-s gauWir<strong>da</strong><br />

pasuxis gacema.<br />

meSvide SekiTxva SegviZlia pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>vukavSiroT mesame SekiTxvas,<br />

ra azris aris mosaxleoba – sai<strong>da</strong>n ukeTesad ganxorcieldeba <strong>da</strong><br />

gaumjobeseba <strong>wyalmomaragebis</strong> marTva. 50,6% fiqrobs rom maTi qalaqi<strong>da</strong>n,<br />

20% - samxareo centri<strong>da</strong>n, <strong>da</strong> mxolod 8,8% - de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n, 17,6%-s ki<br />

gauWir<strong>da</strong> pasuxi. es niSnavs, rom mosaxleobis umetesoba fiqrobs, rom<br />

adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebi ukeTesad SeiZleba mogvardes<br />

adgilze <strong>da</strong> ara de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n.<br />

mosaxleobaze informaciis miwodebis mdgomareobaze SekiTxvebisas<br />

miviReT Semdegi pasuxebi: mosaxleobis 39,2% saerTod ver iRebs veraviTar<br />

informacias, 32% pasuxobs rom informacias maT awvdis adgilobrivi<br />

TviTmmarTveloba, 12,6% - <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniebi, 6,8% - samxareo<br />

administracia <strong>da</strong> 9,4%-s uWirs pasuxis gacema.<br />

mosaxleobis 49% Tvlis, rom informaciis miReba midminare<br />

sareabilitacio samuSaoebze maTTvis aucilebelia, 37,4% - sasurvelia, 7,6%<br />

- uWirs pasuxi <strong>da</strong> mxolod mosaxleobis 6% Tvlis, rom maTTvis es<br />

yvelaferi sul erTia. anu pirveli <strong>da</strong> meore Sedegebis <strong>da</strong>jamebiT miviRebT<br />

Semdegs - mosaxleobis 86,4% surs miiRos informacia Tumca maT am<br />

informacias ver/ar awvdian an awvdian arasrulyofilad.


qvemoT mogvyavs gamokiTxvis Sedegebis sruli cxrili<br />

kiTxevebi <strong>da</strong><br />

1. sqesi<br />

pasuxebi<br />

gamokiTxva “<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>”<br />

WiaTura<br />

pasuxi<br />

188 c.<br />

%<br />

(2010 wlis seqtemberi)<br />

pasuxi<br />

wyal-<br />

tubo<br />

200 c<br />

%<br />

gamokiTxvis areali<br />

baR<strong>da</strong>Ti<br />

pasuxi<br />

100 c.<br />

%<br />

pasuxi<br />

quTaisi<br />

m.t.o.<br />

448 c.<br />

%<br />

pasuxi<br />

Tavisu-<br />

fali<br />

64 c.<br />

%<br />

pasuxi<br />

sul<br />

1000 c.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

- mdedrobiTi 112 60 91 46 40 40 223 50 28 44 494 49,4<br />

- mamrobiTi 76 40 109 54 60 60 225 50 36 56 506 50,6<br />

2. wlovaneba<br />

- 18-25 weli 55 29 12 6 16 16 119 34 21 33 223 22,3<br />

- 25-60 weli 95 50 125 62 72 72 223 50 27 42 542 54,2<br />

- 60 welze zeviT 38 21 63 32 12 12 106 16 16 25 235 23,5<br />

3. TqvenTan sareabilitacio samuSaoebi imarTeba<br />

- quTaisi<strong>da</strong>n 22 11 0 0 37 37 248 55 28 44 335 33,5<br />

- Tbilisi<strong>da</strong>n 8 5 0 0 0 0 90 20 20 31 118 11,8<br />

- WiaTuri<strong>da</strong>n 85 45 0 0 0 0 0 0 0 0 85 8,5<br />

- baR<strong>da</strong>Ti<strong>da</strong>n 4 2 0 0 15 15 3 1 0 0 22 2,2<br />

- wyaltubo<strong>da</strong>n 2 1 198 99 0 0 8 2 0 0 208 20,8<br />

- ar vici 61 32 0 0 31 31 75 17 12 19 179 17,9<br />

- miWirs pasuxi 6 4 2 1 17 17 24 5 4 6 53 5,3<br />

4. sareabilitacio samuSaoebis programis SedgenaSi<br />

- monawileoba<br />

miiReT<br />

- monawileoba ar<br />

migiRiaT<br />

27 14 50 25 0 0 20 4 0 0 97 9,7<br />

144 76 113 56 96 96 373 84 50 78 776 77,6<br />

%


- miWirs pasuxi 17 10 37 19 4 4 55 12 14 22 127 12,7<br />

5. samuSaoebis mimdinareobaSi<br />

- monawileobdiT<br />

fizikurad<br />

- monawileobdiT<br />

ganxilvaSi<br />

- monawileobdiT<br />

monitoringSi<br />

- ar<br />

monawileobdiT<br />

18 9 18 9 0 0 15 2 5 8 56 5,6<br />

17 9 29 15 1 1 18 4 1 1 66 6,6<br />

7 5 47 24 3 3 9 3 3 4 69 6,9<br />

146 77 106 52 96 96 406 91 55 87 809 80,9<br />

6. Tqveni azriT, wylis sistemebis reabilitaciis Semdeg<br />

- wylis<br />

ga<strong>da</strong>saxadi<br />

gaiafdeba<br />

- miwodebis<br />

xangrZ.<br />

gaizrdeba<br />

- miviRebT<br />

gauaresebas<br />

- wylis xarisxi<br />

gaumjobesdeba<br />

- momWirneobas<br />

miveCveviT<br />

23 12 41 20 17 17 49 11 21 33 151 15,1<br />

43 23 43 21 41 41 183 41 17 26 327 32,7<br />

5 3 31 15 1 1 12 3 4 6 53 5,3<br />

45 24 49 24 14 14 75 17 8 12 191 19,1<br />

18 9 25 12 7 7 64 14 4 6 118 11,8<br />

- miWirs pasuxi 54 29 11 8 20 20 65 14 10 17 160 16,0<br />

7. <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebis gaumjobeseba <strong>da</strong> marTva ukeTesad ganxorcild<br />

- Tqveni<br />

qalaqi<strong>da</strong>n<br />

- samxareo<br />

centri<strong>da</strong>n<br />

85 45 51 25 51 51 307 68 42 66 536 53,6<br />

32 17 103 51 10 10 49 11 6 9 200 20,0<br />

- de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n 17 9 11 5 0 0 50 11 10 16 88 8,8<br />

- miWirs pasuxi 54 29 35 19 39 39 42 10 6 9 176 17,6<br />

8. <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong>ze informacias gawvdiT


- adgilobrivi<br />

TviTmmarTvel.<br />

- samxareo<br />

administracia<br />

-<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong><br />

kompaniebi<br />

- aravin ar<br />

mawvdis<br />

57 30 43 21 5 5 202 46 13 20 320 32,0<br />

11 6 .32 16 0 0 20 4 5 8 68 6,8<br />

20 10 45 22 2 2 53 12 6 9 126 12,6<br />

92 49 74 37 69 69 118 26 39 62 392 39,2<br />

- miWirs pasuxi 8 5 6 4 24 24 55 12 1 1 94 9,4<br />

9. informaciis miRebas TvliT<br />

- aucileblad 91 48 121 60 32 32 227 51 19 29 490 49,0<br />

- sasurvelad 80 42 64 32 45 45 158 35 27 42 374 37,4<br />

- sul erTia 8 5 4 2 7 7 34 7 7 11 60 6,0<br />

- miWirs pasuxi 9 5 11 6 16 16 29 7 11 18 76 7,6<br />

gamokiTxva Caatara “axali samoqalaqo azrovneba +”-ma proeqtis<br />

“sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”<br />

farglebSi, romelic fridrix ebertis fondTan partniorobiT<br />

xorcieldeba.<br />

proeqtis direqtori<br />

laSa WeliZe<br />

quTaisi, 24.09.10 w.


ozurgeTSi Catarebuli Sexvedrebis<br />

a n g a r i S i<br />

ozurgeTSi vimyofebodiT SexvedraTa ciklis CatarebisaTvis proeqtis<br />

“sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”,<br />

romelic xorcieldeba “axali samoqalaqo azrovneba +”-is mier koaliciuri<br />

meTodiT, fridrix ebertis fondTan partniorobiT.<br />

Sexvedrebis mizani iyo ozurgeTis arasamTavrobo organizaciaTa<br />

informireba imereTis wyalmomaragebaSi arsebuli mdgomareobis Sesaxeb;<br />

ozurgeTis <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebisadmi <strong>da</strong>mokidebuleba; mdgomareobisa<br />

<strong>da</strong> momavlis xedvis gacnoba. Sexvedrebi gavmarTeT ozurgeTis<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> serviscentris warmomadgenlebTan arsebuli sistemisadmi<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis gasacnobad, ozurgeTis sakrebulos infrastruqturis<br />

komisiis TavmjdomaresTan informaciaTa gacvlis mizniT <strong>da</strong> adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis poziciis gasacnobad. SexvedebSi vmonawileobdiT<br />

quTaisSi moqmedi 4 arasamTavrobo organizaciis warmomadgenelebi:<br />

“axali samoqalaqo azrovneba +”-is direqtori - laSa WeliZe<br />

(proeqtis direqtori)<br />

“axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia - asa”-s<br />

Tavmjdomare – zaza xelaZe (proeqtis koordinatori)<br />

“saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciis quTaisis<br />

filiali”-s programebis direqtori no<strong>da</strong>r jiqia<br />

“saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa asociaciis imereTis<br />

warmomadgenlobis” Tavmjdomare – paata kldiaSvili<br />

Sexvedrebis cikli <strong>da</strong>viwyeT ozurgeTSi momuSave aqtiuri<br />

arasamTavrobo organizaciebTan SexvedriT. Sexvedris pirveli nawili<br />

warmoadgen<strong>da</strong> informaciis miwodebis process, romelis drosac SevexeT<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebs <strong>imereTSi</strong>, <strong>da</strong>savleTsa <strong>da</strong> saerTod mTels<br />

saqarTveloSi. Sexvedris meore naxevari <strong>da</strong>eTmo diskusias, sa<strong>da</strong>c ZiriTadi<br />

sadiskusio Tema gamomdinareob<strong>da</strong> ozurgeTis pirobebi<strong>da</strong>n.<br />

Sexvedris Sedegebi<strong>da</strong>n gamomdinare SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom<br />

ozurgeTis wyalmoamaragebis sakiTxi ga<strong>da</strong>wyveti<strong>da</strong>n Sesrulebamde<br />

mimdinareob<strong>da</strong> spontanurad, ramac gamoiwvia kargi ideiis <strong>da</strong>maxinjeba, misi<br />

diskreditacia <strong>da</strong> Sedegad uaryofiTi Sedegis miReba. monawileTa


gadmocemiT, ozurgeTis wyalmomaragebi<strong>da</strong>n mowodebuli wyali <strong>da</strong>salevad<br />

uvargisia, SeiZleba gamoyenebuli iqnas rogorc teqnikuri, Tumca zogierT<br />

SemTxvevaSi am mxrivac saxifaToa, rasac gansakuTrebuli mgrZnobiarobiT<br />

gamoxatavs sarecxi manqanebi: isini xSirad gamodian mwyobri<strong>da</strong>n. wylis<br />

momxmareblebi iZulebulni xdebian <strong>da</strong>matebiTi individualuri RonisZiebebi<br />

ganaxorcielon,rom wyali gawmindon. am mizniT iyeneben rogorc<br />

qsovilga<strong>da</strong>krul elementalur filtrebs, ise onkanze <strong>da</strong>sayenebel<br />

individualur gamwmend mowyobilobas. rogorc Cven gviTxres, es<br />

mowyobiloba 30 lari Rirs. vikiTxeT, ra mdgomareobaa laboratoriul <strong>da</strong><br />

sadezinfeqcio sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. arasamTavrobo organizaciebis<br />

warmomadgenlebma am SekiTxvaze pasuxi ver gagvces.<br />

aRmoCn<strong>da</strong>, rom ozurgeTSi saqme ufro rTula<strong>da</strong>a, vidre Cven<br />

warmogvedgina. es ki gvaZlevs imis Tqmis uflebas, rom yvelgan, sa<strong>da</strong>c<br />

sareabilitacio samuSaoebia gaTvaliswinebuli,sawyis etapzeve saWiroa<br />

meti yuradReba. swored am moTxovnis ugulebelyofis Sedegia, rom<br />

ozurgeTis sasmeli wyliT momaragebis samuSaoTa <strong>da</strong>mTavrebam<br />

momxmareblebis mdgomareoba ki ar gaaumjobesa, aramed gaauaresa <strong>da</strong> es<br />

mdgomareoba rom gamoswordes, saWiroa saswrafo Careva.<br />

saqarTveloSi <strong>da</strong>saxlebuli punqtebis <strong>wyalmomaragebis</strong> momsaxurebis<br />

mimdinare sistemuri reforma iseT process ganicdis, romelic gaugebaria<br />

mosaxleobis umravlesobis, maT Soris ozurgeTSi momuSave arasamTavrobo<br />

organizaciebis warmomadgenlebisaTvisac. am reformis zogierTi momenti<br />

efeqturobis mxriv imdenad arasaxarbieloa, rom rCeba STabeWdileba,<br />

TiTqos viRac process sagangebod flavs WaobSi, rom Semdeg iqi<strong>da</strong>n viRacam<br />

gmiruli <strong>da</strong> Tav<strong>da</strong>debuli naxtomiT amoiyvanos.<br />

ozurgeTisa <strong>da</strong> quTaisis arasamTavrobo organizaciebis<br />

warmomadgenlebi SevTanxmdiT, rom gavcvliT informaciebs <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. aucileblobis SemTxvevaSi ozurgeTSi raionis<br />

sasmeli wyliT momaragebis Sesaxeb Cvenis mxriv uzrunvelvyofT<br />

sakonsultacio Tu saeqsperto saqmianobis mizniT specialistebis<br />

mivlinebas.<br />

Semdegi Sexvedra gavmarTeT S.p.s. “saqarTvelos gaerTianebuli<br />

<strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” senakis regionuli serviscentris, ozurgeTis<br />

serviscentris xelmZRvanelobasTan (menejeri, teqnikuri menejeri, wamyvani


specialisti). maT gagvacnes mTliani qselis (Zveli, axali, saTave<br />

nagebobebi, momwodebeli, gamanawilebeli <strong>da</strong> Siga qseli) zogierTi<br />

teqnikuri <strong>da</strong> ekonomikuri monacemi.<br />

warmodgenili informacii<strong>da</strong>n yvelaze savalalo gamodga regionul<br />

centr ozurgeTSi abonentTa mkveTri kleba, rac warmogvidga Semdegnairad:<br />

qalaqis mosaxleoba Seadgens <strong>da</strong>axloebiT 24 aTass, rac sul cota<br />

7 aTass abonents un<strong>da</strong> warmoadgendes;<br />

ramdenime wlis winaT (10-12 weli) ozurgeTis wyalkanals hyav<strong>da</strong><br />

8113 abonenti;<br />

dRevandeli monacemebiT hyavs mxolod 3512 abonenti, aqe<strong>da</strong>n 100<br />

abonenti sajaro <strong>da</strong>wesebulebebi <strong>da</strong> biznes-seqtoria.<br />

abonentTa aseTi kleba araa marto migraciis brali, aramed<br />

miwodebuli produqciis uvargisobisac. namdvilad gagvakvira wylis<br />

analizebisaTvis <strong>da</strong> <strong>da</strong>qlorvis procesebisadmi <strong>da</strong>mokidebulebam. igi<br />

upasuxismgeblobisa <strong>da</strong> sakiTxisadmi gulgrilobis samwuxaro magaliTia.<br />

saubaria regionul qalaqze, romelic guriis centria. Se<strong>da</strong>rebisTvis<br />

<strong>da</strong>vasaxelebT erT magaliTs baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemi<strong>da</strong>n,<br />

baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebas hyavs 1450 abonenti, xolo TviT baR<strong>da</strong>TSi<br />

cxovrebTa raodenoba 3000-mdea.<br />

<strong>da</strong>vinteresdiT axali sistemiT: rogor mox<strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> S.p.s-<br />

ebis Serwyma, dRes rogor imarTeba ozurgeTis wyalkanali <strong>da</strong> romeli<br />

jobia Zveli Tu axali midgoma. ozurgeTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

warmomadgenlebi<strong>da</strong>n miviReT pasuxi:<br />

“<strong>da</strong>savleTis wyalTan” Serwymis Sesaxeb CvenTvis aravis araferi<br />

ukiTxavs <strong>da</strong> es procesi mxolod zemo<strong>da</strong>n brZanebis mosvliT SevityveT;<br />

saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniasTan Cveni CarTva<br />

ganxorciel<strong>da</strong> uSualod “<strong>da</strong>savleTis wylis” meSveobiT <strong>da</strong> am procesTan<br />

Cvens organizacias araviTari Sexeba ar hqonia;<br />

dRes Cven samarTalmemkvidre ara gvyavs <strong>da</strong> es yvelaferi ise<br />

Camoyalib<strong>da</strong>, rom uceb, 14 ianvars saqarTvelos wylis xelSi aRmovCndiT;<br />

dRevandeli struqturiT marTva gvirCevnia, radganac Cveni<br />

nebismieri SekveTa sruldeba centis mier, xalfasebi gagvezar<strong>da</strong>, Tanac<br />

droulad vRebulobT, resursebi iseTi gvaqvs, rogorsac SevukveTavT;


TveSi 200 aTas m 3 wyals vawvdiT 3452 abonents, aqe<strong>da</strong>n gamomdinare<br />

TiTo abonenti yoveldRiurad moixmars 1,9 m 3 wyals, rac namdvilad maRali<br />

cifria (es sulze albaT mova maqsimum 500 litri wyali dReSi);<br />

qselis <strong>da</strong>nakargi Seadgens mopovebuli wylis 30-35%-s;<br />

tarifi <strong>da</strong>mtkicebulia adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier<br />

fiqsirebuli suladobaze, rac Zalze <strong>da</strong>balia <strong>da</strong> Seadgens wylis<br />

miwodebaze 40 TeTrs, CaSvebaze 30 TeTrs anu sul 70 TeTrs TveSi.<br />

organizaciebisaTvis 1 m 3 wylis miwodeba Rirs 1 lari, xolo CaSveba 26<br />

TeTri;<br />

amoReba mosaxleobi<strong>da</strong>n Seadgens 85%, biznesi<strong>da</strong>n 100%-s.<br />

aseTi maxasiaTeblebis gacnobis Semdeg SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom<br />

ozurgeTSi ekonomikuri maCveneblebi Zalze win uswreben teqnikur <strong>da</strong><br />

teqnologiur maCveneblebs, rac imas niSnavs, rom aseTi saxis produqciis<br />

fasi Zalze <strong>da</strong>bali un<strong>da</strong> iyos, abonentebi ki gacilebiT Zvirs ixdian.<br />

Semdegi Sexvedra movawyveT ozurgeTis sakrebulos infrastruqturis<br />

komisiis TavmjdomaresTan baton arCil kverReliZesTan.<br />

imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom sakrebulo axali arCeulia <strong>da</strong> jerjerobiT<br />

mxolod Camoyalibebis procesSia, batoni arCili SesaniSnavad gaxl<strong>da</strong>T<br />

informirebuli wyalkanalis wina periodisa <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d wylmomaragebis<br />

sirTuleebze, xolo rac man ar ico<strong>da</strong> (<strong>wyalmomaragebis</strong> sistemur-<br />

struqturuli mowyoba) gulwrfelad aRiara <strong>da</strong> aRgviTqva, rom ecdebo<strong>da</strong><br />

sakiTxSi Zireul Cawvdomas. masTan saubrisas gamoikvaTa saqmiT<br />

<strong>da</strong>interesebuli xelmZRvanelis saxe, romelsac surs amomrCevlebis<br />

sasikeTod gaakeTos yvelaferi, razec xeli miuwvdeba.<br />

batonma arCilma SemogvTavaza komunaluri meurneobis komponentebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT adgilobriv TviTmmarTvelobasTan aqtiuri muSaoba. gvTxova<br />

<strong>da</strong>vxmarebodiT, raTa Catarebuliyo:<br />

treningebi;<br />

seminarebi;<br />

gamocdilebis gaziareba;<br />

diskusiebi.<br />

am saqmiani SemoTavazebis pasuxad ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>, rom erTmaneTs<br />

SevexmianebodiT Semdgomi procesebis, maT Soris <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT konferenciis Catarebis <strong>da</strong>gegmvis mizniT.


oTxive organizaciis warmomadgenelma avRniSneT baton arCilisadmi<br />

simpatiebi, misi ideebis ganxilvis mizniT quTaisSi diskusiis gamarTva <strong>da</strong><br />

ganxilvis Sedegebis ozurgeTSi gagzavna.<br />

<strong>da</strong>sasrul xazgasmiT aRvniSneT, rom guriaSi <strong>wyalmomaragebis</strong><br />

sakiTxebi gacilebiT cu<strong>da</strong><strong>da</strong>a, vidre <strong>imereTSi</strong> <strong>da</strong> igi moiTxovs yvelas<br />

mxri<strong>da</strong>n, gansakuTrebiT samoqalaqo sazogadoebi<strong>da</strong>n gaZlierebul<br />

yuradRebas, aqtiur CarTulobas <strong>da</strong> adgilobrvi TviTmmarTvelobasTan<br />

erTad efeqturi qmedebebis ganxorcielebas.<br />

proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />

koordinatori zaza xelaZe<br />

quTaisi, 22.07.2010 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!