wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba
wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba
wyalmomaragebis reabilitacia imereTSi da sazogadoeba
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
asa+<br />
axali samoqalaqo<br />
azrovneba +<br />
fridrix ebertis<br />
fondi<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong><br />
<strong>imereTSi</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong><br />
quTaisi. 2010 weli
avtor-Semdgeneli zaza xelaZe<br />
broSura gamoica fridrix ebertis fondTan im koaliciis<br />
partnioruli urTierTobiT, romlis SemadgenlobaSi Sedian<br />
“axali samoqalaqo azrovneba +”, imereTis regionis<br />
axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia “asa” <strong>da</strong><br />
gazeTi-gamomcemeli “sarkmeli saqarTvelosi”<br />
re<strong>da</strong>qtori aleqsandre Sengelia<br />
re<strong>da</strong>qtor-konsultanti laSa WeliZe<br />
warmodgenil sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT SegiZliaT <strong>da</strong>gvikavSirdeT:<br />
a.a.i.p “axali samoqalaqo azrovneba +”<br />
misamarTi: quTaisi, varlamiSvilis 4/22<br />
telefoni: 4-53-22; 855 27-19-29<br />
el-fosta: lasha@asa.org.ge<br />
2
sarCevi<br />
1. winaTqma ...<br />
2. proeqtis Sesaxeb ...<br />
3. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistema ...<br />
4. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis <strong>da</strong>Tvalierebis angariSi ...<br />
5. WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong> kvlevis angariSi ...<br />
6. baR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba <strong>da</strong>Tvalierebis angariSi ...<br />
7. zogadi Sexeduleba wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb ...<br />
8. 2010 wlis seqtembris anketuri gamokiTxvis Sedegebi ...<br />
9. ozurgeTSi Catarebuli Sexvedrebis angariSi ...<br />
3
wyalmomarageba <strong>da</strong> misi programebi<br />
iwyeba saqarTvelos wyalmomaragebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli didi erovnuli<br />
programis ori axali etapi<br />
w i n a T q m a<br />
es broSura Seiqmna <strong>da</strong> gamoica proeqtis “sazogadoebrivi monitoringi<br />
imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze” farglebSi, romelic sruldeba<br />
fridrix ebertis fondTan partniorobiT. proeqtis Semsrulebelia<br />
koalicia Semdegi SemadgenlobiT:<br />
axali samoqalaqo azrovneba + – lideri organizacia;<br />
imereTis regionis axalgazrduli samecniero-sainformacio<br />
asociacia – “asa”;<br />
gazeTi-gamomcemloba “sarkmeli saqarTvelosi”.<br />
proeqtis efeqturobis gazrdisa <strong>da</strong> samarTlebrivi TvalsazrisiT<br />
problemis sworad warmarTvisaTvis aqtiurad monawileobdnen:<br />
saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciis quTaisis filiali;<br />
saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa asociaciis imereTis<br />
warmomadgenloba;<br />
samarTliani arCevnebisa <strong>da</strong> demokratiis saerTaSoriso<br />
sazogadoebis quTaisis ofisis warmomadgenlebi.<br />
maT Sesrulebul samuSaos saWirod <strong>da</strong> droulad miviCnevT, risTvisac<br />
koaliciis saxeliT did madlobas vuxdiT.<br />
proeqtis gegmiT sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva Catar<strong>da</strong>,<br />
rogorc quTaisSi, ise WiaTuraSi, baR<strong>da</strong>Tsa <strong>da</strong> wyaltuboSi, gamokiTxvis<br />
procesSi <strong>da</strong>xmareba gagviwia sazogadoebrivi organizaciis - “TaobaTa<br />
dialogi” warmomadgenlebma, axalgazrdebma Tamar kopalianma, eka<br />
bolokaZem, marine savCukma <strong>da</strong> zurab kvirikaSvilma. maT mier<br />
ganxorcielebuli samuSao warmoadgens saWiro <strong>da</strong> aucilebel komponents,<br />
risTvisac TiToeul maTgans did madlobas uxdiT. aseve aseve madlierebis<br />
grZnobas gamovxatavT gamokiTxvaSi monawile yvela respondentisadmi,<br />
romlebic gulisyuriT moekidnen azris gamoTqmas <strong>da</strong> CaTvales, rom swored<br />
4
ase SeiZleba saxelmwifoebrivi sakiTxebis ganxilvaSi monawileoba <strong>da</strong><br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobisaTvis sakuTari Sexedulebis miwodeba.<br />
samwuxaroa adgilobrivi TviTmmarTvelobis, maT Soris<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sferos xelmZRvanelTa <strong>da</strong>mokidebuleba sazogadoebis mier<br />
<strong>da</strong> Cveni samuSaoebis Sedegad SemCneuli naklovanebebis, monitoringis<br />
angariSebisa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebisadmi. ara<strong>da</strong>, isini rogorc wesi, ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
exeba samuSaoTa moculobis Semcirebis faqtebs, Sesrulebis <strong>da</strong>bal xarisxs<br />
<strong>da</strong> zogierTi arsebiTi komponentis (sakanalizacio qseli) saerTod<br />
ignorirebas, Secvlas an sxva komponentze ga<strong>da</strong>tanas.<br />
gaurkvevelia CvenTvis donorebis poziciac. isini ratomRac gaurbian<br />
<strong>sazogadoeba</strong>sTan urTierTobas. metic. zogierTi ar icavs urTierTobis<br />
minimalur normasac <strong>da</strong> Tavis garSemo qmnis <strong>da</strong>xurul, SeuRwevad sivrces.<br />
rac Seexeba erTobliv Sexvedrebs, gamWvirvalobasa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
miRebis procesebSi sazogadoebrivi azris CarTulobas, es faqtobrivad<br />
gamoricxulia.<br />
Cven Zalian vwuxvarT ukanasknel or abzacSi gamoTqmuli mwvave<br />
kritikuli azris gamo, magram, realoba samwuxarod aseTia. Tumca<br />
vimedovnebT, rom saxelmwifoSi mimdinare reformebi maT aiZulebs,<br />
<strong>da</strong>emorCilon demokratiul principebs <strong>da</strong> Secvalon sazogadoebisadmi<br />
TavianTi <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />
broSura ZiriTa<strong>da</strong>d sainJinro ganaTlebis specialistebma moamzades,<br />
magram gamoricxuli ar aris zogierTi Secdomebi, ris gamoc winaswar<br />
bodiSs vixdiT. amasTan mogmarTvaT TxovniT, mogvawodoT Tqveni SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi. arcerTi maTgani ar <strong>da</strong>rCeba saTanado reagirebis gareSe<br />
<strong>da</strong> muSaobis Semdgom etapze aucileblad gaviTvaliswinebT.<br />
quTaisi, 2010 wlis 15 oqtomberi<br />
proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />
5
proeqtis Sesaxeb<br />
proeqti “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
samuSaoebze” sruldeba fridrix ebertis fondTan partniorobiT<br />
arasamTavrobo organizaciebis koaliciis mier arasamewarmeo<br />
arakomerciuli iuridiuli piri - “axali samoqalaqo azrovneba +”-is<br />
xelmZRvanelobiT.<br />
proeqtSi monawile organizaciebia:<br />
“axali samoqalaqo azrovneba +” – lideri;<br />
“axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia – asa” -<br />
ganmxorcielebi;<br />
gazeTi-gamomcemloba “sarkmeli saqarTvelosi” – sainformacio<br />
uzrunvelyofa.<br />
proeqti warmoadgens didi moculobis programis – “komunaluri<br />
meurneoba, Cven <strong>da</strong> xelisufleba” Semadgenel nawils. igi swavlobs<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sistemebis eqspluataciis problemebs <strong>da</strong> am procesSi<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis rols.<br />
programa moqmedebs xuT weliwadze metia <strong>da</strong> moicavs iseT<br />
saWirboroto sakiTxebs, rogoricaa:<br />
ekologia, bunebrivi katastrofebi;<br />
sacxovrebeli farTebi;<br />
energomomarageba;<br />
ezoebis mowyoba;<br />
Siga gzebi;<br />
ganaTeba;<br />
<strong>da</strong>sufTaveba <strong>da</strong> saojaxo narCenebi;<br />
wyalmomarageba <strong>da</strong> kanalizaciis qselebi;<br />
Rvarsadeni sistemebi.<br />
programa ganixilavs infrastruqturis im nawils, romelic Sedis<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis sakuTar (eqskluziur) uflebebSi.<br />
aRniSnuli programi<strong>da</strong>n Cven SevarCieT imereTisaTvis Se<strong>da</strong>rebiT mwvave<br />
probleba municipalitetebis centrebisa <strong>da</strong> qalaq quTaisSi<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoTa monitoringi. <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sakiTxi mTel saqarTveloSi (gar<strong>da</strong> de<strong>da</strong>qalaqisa) Zalze seriozuli,<br />
6
amasTan aqtualuri problema. igi ver akmayofilebs dRevandeli<br />
moTxovnilebebis minimumsac ki. es TvalnaTlivia mosaxleobisaTvis wylis<br />
miwodebis grafikebis zerele gacnobiTac ki <strong>da</strong> safuZvlianad<br />
<strong>da</strong>sabuTebulia koaliciis, saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciisa<br />
<strong>da</strong> samarTliani arCevnebis mier Catarebuli kvlevebiT. amis Sesaxeb saubari<br />
broSuraSi - “samoqalaqo iniciativa – aqtiuri <strong>sazogadoeba</strong>”, romelic 2009<br />
wels TbilisSia gamocemuli.<br />
zemoxsenebuli problema moiTxovs seriozul yuradRebas, miTumetes<br />
Tu Seqmnili situaciis gamo bevri ram aris Camafiqrebeli <strong>da</strong><br />
SemaSfoTebelic.<br />
proeqtis - “sazogadoebrivi monitoringi <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”<br />
mizania imereTis mxaris im raionebSi, sa<strong>da</strong>c <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemebis<br />
<strong>reabilitacia</strong> mimdinareobs, gansakuTrebiT ki quTaisSi, ganvaxorcieloT<br />
sazogadoebis informireba <strong>da</strong> xeli SevuwyoT proeqtebis ganxorcielebaSi<br />
mis CarTulobas. proeqtis farglebSi ZiriTad samuSaoebs vasrulebT<br />
imereTis Semdeg municipalitetebSi (raionebsa <strong>da</strong> qalaqebSi):<br />
baR<strong>da</strong>TSi;<br />
quTaisSi;<br />
wyaltuboSi;<br />
WiaTuraSi.<br />
proeqtis ganxorcieleba <strong>da</strong> misi ganviTareba mimdinareob<strong>da</strong> winaswar<br />
Camoyalibebuli gegmiT, romelic warmodgenilia Semdegnairad:<br />
7
proeqtis ganviTarebis gegma<br />
# etapebi <strong>da</strong> saqmianobis ganz. raod. saqmianoba Tveebis mixedviT<br />
<strong>da</strong>saxeleba I II III IV V VI VII<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />
I etapi<br />
1 quTaissa <strong>da</strong> sam raionSi<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> informa-<br />
ciis mopoveba-<strong>da</strong>Tvalier. munic. 4<br />
2 beWdviTi masalis teqste-<br />
bis <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> dizaini dRe 5<br />
3 A4 formatis bukletis<br />
gamoSveba (feradi) egz. 800<br />
4 tabel-kalendris gamoSv.<br />
A2 formati (feradi) egz. 500<br />
5 quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
monitoringi dRe 5<br />
6 Sexvedra quTaisis univer-<br />
sitetSi <strong>da</strong> moxaliseebis<br />
SerCeva<br />
7 proeqtis prezentacia prez. 1<br />
8 sagazeTo statiebis momza<br />
deba <strong>da</strong> gamoqveyneba st. 4<br />
II etapi<br />
1 <strong>wyalmomaragebis</strong> reabili-<br />
8
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />
taciis monitoringi baR-<br />
<strong>da</strong>TSi, wyaltubosa <strong>da</strong><br />
WiaTuraSi munic. 3<br />
2 satelevizio siuJetebis<br />
momzadeba a) wyaltubo siuJ. 1<br />
3 gamokiTxvebi quTaisSi<br />
b) baR<strong>da</strong>Ti siuJ. 1<br />
g) WiaTura siuJ. 1<br />
baR<strong>da</strong>TSi, WiaTurasa <strong>da</strong><br />
wyaltuboSi resp. 1000<br />
4 arasamTavrobo oganiza-<br />
ciebisaTvis Sedegebis<br />
gacnoba Sexv. 1<br />
5 preskonferencia presk. 1<br />
6 Sedegebis ga<strong>da</strong>cema adgi-<br />
lobriv TviTmmarTvel. munic. 4<br />
7 monitoringi quTaisSi Tve 0,5<br />
III etapi<br />
1 Sexvedrebi a) sajaro-<br />
<strong>sazogadoeba</strong>sTan pers. 120<br />
b) samTavrobo <strong>da</strong> biznesi pers. 20<br />
2 zemoqmedebis obieqtebis.<br />
werilobiTi informireba obieq. 8<br />
9
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />
3 mrgvali magidis gamarTva<br />
(diskusia) NGO, masmedia, monaw. 48<br />
adgilobrivi TviTmmarTv. munic. 4<br />
4 monitoringi quTaisSi Tve 0,5<br />
5 monitoringi<br />
a) WiaTuraSi<br />
b) baR<strong>da</strong>TSi<br />
g) wyaltuboSi<br />
6 broSuris Seqmna <strong>da</strong><br />
gamocema egz. 300<br />
7 quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
monitoringi Tve 0,5<br />
8 oTxive municipalitetis<br />
fotostendis <strong>da</strong>mzadeba sten. 5<br />
9 Sesrulebuli samuSaoe-<br />
bis prezentacia quTaisSi monaw. 30<br />
10 angariSis wardgena<br />
fondSi ang. 1<br />
10
am gegmis Sesrulebas mohyva Semdegi Sedegebi:<br />
gamovuSviT <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>s mivawodeT 1000 bukleti <strong>da</strong> 500 tabel-<br />
kalen<strong>da</strong>ri, romlebic Seicaven informaciebs <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
oTxive municipalitetSi, 1000 respondentis monawileobiT gaimarTa<br />
problemis Sesaxeb sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva;<br />
moewyo 7 jgufuri Sexvedra, maT Soris ori sainformacio, 5<br />
sadiskusio <strong>da</strong> ramdenime - individualuri;<br />
quTaisis <strong>da</strong> WiaTuris adgilobrivi televiziebis meSveobiT moewyo<br />
<strong>sazogadoeba</strong>sTan satelevizio Sexvedrebi;<br />
individualuri Sexvedrebisa <strong>da</strong> monitoringis Sedegebi<br />
oficialurad ecnoba adgilobriv TviTmmarTvelobasa <strong>da</strong> wyalkanalis<br />
xelmZRvanelebs;<br />
Cveni SeniSvnebis safuZvelze <strong>da</strong>Cqar<strong>da</strong> xarvezebis aRmofxvra<br />
quTaisis ramdenime quCaze (roZeviCis, gorkis, Cexovis...);<br />
CvenTan uSualo kontaqtiT <strong>da</strong>iwyo Jurnalisturi gamoZieba foTis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb (gazeTi “rezonansi”, #197, 27.07.10).<br />
amdenad proeqti gamodga sakmaod saintereso <strong>da</strong> sargebliani rogorc<br />
Tavad <strong>wyalmomaragebis</strong>, ise sazogadoebisaTvis, radgan momxmareblisaTvis<br />
sasikeTo Sedegi mohyva.<br />
proeqtis aseTi ganviTarebaSi, didi wvlili miuZRvis Cvens partniors -<br />
fridrix ebertis fonds, risTvisac did madlobas vuxdiT mis yvela wevrs.
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistema<br />
qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis erTian sistemad Camoyalibeba<br />
<strong>da</strong>kavSirebulia rionhesis mSeneblobasTan <strong>da</strong> saTaves iRebs wina saukunis<br />
30—an wlebSi. wyarod gamoyenebuli iyo mdinare rionis wyali, romelsac<br />
iRebdnen rionhesis saTave nagebobis kaSxli<strong>da</strong>n, sa<strong>da</strong>c wylis sarkis<br />
simaRle zRvis doni<strong>da</strong>n Seadgen<strong>da</strong> + 154,7 metrs. aRsaniSnavia, rom<br />
dRevandeli wyaros niSnuli maRlaksa <strong>da</strong> farcxanayanebSi ar aRemateba + 40<br />
metrs, anu wylis mopovebis donem <strong>da</strong>iwia minimum 117 metriT. dRevandeli<br />
mdgomareobiT, qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis muSaobisaTvis,<br />
adrindelTan Se<strong>da</strong>rebiT, wyali un<strong>da</strong> avtumboT <strong>da</strong>matebiT 117 metrze <strong>da</strong><br />
amisaTvis ixarjeba <strong>da</strong>matebiTi resursebi, maT Soris yvelaze<br />
ZviradRirebuli - eleqtroenergia.<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis qselebis sareabilitacio<br />
samuSaoebi ukanasknelad wina saukunis oTxmocian wlebSi ganxorciel<strong>da</strong>,<br />
pirveli seriozuli yuradReba ki qalaqSi amxriv Seqmnil sagangaSo<br />
mdgomareobaze gamaxvil<strong>da</strong> 2005-2006 wlebSi 20-25 wlis Semdeg. aRniSnuli<br />
periodis ganmavlobaSi qalaqis teritoriaze mxolod saavario samuSaoebi<br />
sruldebo<strong>da</strong>, isic SezRuduli SesaZleblobebiTa <strong>da</strong> raodenobiT, ise<strong>da</strong>c<br />
arasrulyofili qseli ki rogorc teqnikurad, ise moralura<strong>da</strong>c kidev<br />
ufro Zveldebo<strong>da</strong>.<br />
sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb pirveli, <strong>da</strong>maimedebeli<br />
<strong>da</strong> saqmiani oficialuri wina<strong>da</strong>deba movismineT 2006 wels. es gaxl<strong>da</strong>T<br />
fondis “aTaswleuli gamowveva saqarTvelos” (em-si-ji), SvedeTis<br />
mTavrobisa <strong>da</strong> evropis ganviTarebisa <strong>da</strong> rekonstruqciis bankis konkretuli<br />
finansuri SemoTvazeba. igi moicav<strong>da</strong> Semdeg komponentebs:<br />
evro;<br />
ZiriTadi WaburRilebi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>mcemi satumbavi sadgurebi - 1814600<br />
II safexuris satumbavi sadgurebi – 1124000 evro;<br />
rezerevuarebi <strong>da</strong> maTTan <strong>da</strong>kavSirebul satumbavi sadgurebi –<br />
562600 evro;<br />
gumaTis WaburRili – 38000 evro;<br />
mcire rezervuari – 8000 evro;<br />
qselis <strong>reabilitacia</strong> – 1749000 evro;
individualuri mricxvelebi – 2317200 evro;<br />
sahaero maRali Zabvis eleqtromomarageba – 200000 evro;<br />
sadispetCero marTva, maRali wnevis tumboebi, laboratoriis<br />
aRWurviloba, Sromis iaraRebi – 224000 evro;<br />
kanalizaciis gamwmendi <strong>da</strong> sainspeqcio aRWurviloba – 500000 evro;<br />
kanalizaciis <strong>da</strong> Webis avariuli SekeTeba – 200000 evro;<br />
kanalizaciis qselis <strong>reabilitacia</strong> – 1310600 evro;<br />
sul kapitaluri <strong>da</strong>naxarjebi – 10048000 evro;<br />
dRg – 18% - 1808640 evro;<br />
teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 1 proeqtireba <strong>da</strong> satendero dokumentacia –<br />
150000 evro;<br />
teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 2 <strong>da</strong>moukidebeli saproeqto ze<strong>da</strong>mxedveli –<br />
100000 evro;<br />
teqnikuri <strong>da</strong>xmareba – 3 qalaqis (kompaniis) instituciuri ganviTarebis<br />
proeqtis ganxorcielebis xelSewyoba – 478500 evro;<br />
evro/22%;<br />
sul sainvesticio finansireba – 12858140 evro<br />
programebisaTvis finansirebis jamuri Tanxis wyaroebia:<br />
evropis ganviTarebisa <strong>da</strong> rekonstruqciis banki - 2934600 evro/23%;<br />
aTaswleulis (mileniumis) fondi – 4266200 evro/34%;<br />
SvedeTis saerTaSoriso <strong>da</strong>xmarebis departamenti – 2801200<br />
saqarTvelos mxare – 1854640 evro/15%;<br />
<strong>da</strong>finansebis sxva wyaroebi – 728500 evro/6%.<br />
amdenad quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> reabilitaciisaTvis gamoyofili<br />
finansebi<strong>da</strong>n sesxs iZleva evropis rekonstruqciisa <strong>da</strong> ganviTarebis banki<br />
(saerTo Tanxis 23%), granta<strong>da</strong>a gamoyofili aTaswleulisa <strong>da</strong> SvedeTis<br />
mier 56%, saqarTvelos mier uzrunvelyofa Seadgens 15%-s <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis<br />
sxva wyaroebi - 6%. Semadgenlobisa <strong>da</strong> Tanxebis raodenobas Tu ga<strong>da</strong>vxe<strong>da</strong>vT<br />
namdvilad gul<strong>da</strong>sawyvetia, rom zemoaRniSnul TanxebSi ar figurirebs is<br />
biznes-struqtura (quTwyalkanali), visTvisac keTdeba es yvelaferi <strong>da</strong>
omelic aris mTavari moqmedi piri. rac Seexeba adgilobriv finansebs, igi<br />
ar Seadgens mxolod 15%-s. Tu masTan erTad <strong>da</strong>narCen 6%-ian <strong>da</strong>finansebasac<br />
miTumetes maSin qarTuli mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finanseba 21 procents Seadgens.<br />
zemoxsenebuli finansuri gegma <strong>da</strong>narTis saxiT Sedgenilia 06.06.06<br />
wels <strong>da</strong> Camoyalibebulia evrobankis (EBRD) <strong>da</strong>kveTiT helsinkis<br />
sakonsultacio jgufis - JACOBS GIBB mier.<br />
am dokumentaciisa <strong>da</strong> ganviTarebuli procesis gaanalizeba gvaZlevs<br />
saSualebas, <strong>da</strong>vaskvnaT, rom finansistebis zemoxsenebuli gaTvlebiT<br />
Sesrul<strong>da</strong> saproeqto samuSaoebi SesaZleblobaTa gauTvaliswineblad. ase<br />
magaliTad, 2008 wlis 16 dekembers TbilisSi gamarTuli Sexvedris dros,<br />
Cveni kategoriuli moTxovnis miuxe<strong>da</strong>vad, municipaluri ganviTarebis<br />
fondis warmomadgenlebma ver warmogvidginen saproeqto masalebi <strong>da</strong> arc<br />
maT administraciul SenobaSi wagviyvanes, raTa proeqti iq mainc gvenaxa.<br />
metic. dRemde ver vnaxeT 12,6 milioni evros Rirebulebis verc<br />
sainvesticio programis teqnikuri <strong>da</strong> teqnologiuri proeqti, verc gengegma,<br />
verc ganviTarebis programa <strong>da</strong> Sefasebis indikatorebi. ara<strong>da</strong>, am 12,6<br />
milion evros Tav<strong>da</strong>pirveli varaudiT jer kidev 2 wlis winaT mTlianad<br />
un<strong>da</strong> uzrunveleyo quTaisis 24 saaTiani wyalmomarageba. zemoxsenebuli<br />
<strong>da</strong>usabuTebeli monacemebiT municipaluri ganviTarebis fondma <strong>da</strong><br />
realurad ararsebuli proeqtis Semsruleblebma SecdomaSi Seiyvanes<br />
saqarTvelos umaRlesi xelisufali, romlis araerTgzisi <strong>da</strong>pireba dRemde<br />
Seusrulebeli rCeba <strong>da</strong> quTaisis mosaxleoba wyals kvlavac or dReSi<br />
erTxel <strong>da</strong> friad SezRuduli grafikiT iRebs. es muSaobis im mankieri<br />
stilis Sedegia, romelic mohyva programis aragegmazomier ganviTarebasa<br />
<strong>da</strong> teqnikur-teqnologiuri sakiTxebis finansebze morgebis mavne praqtikas,<br />
rac raTqmaun<strong>da</strong>, sakmaod cu<strong>da</strong>T moqmedebs programis efeqturobaze.<br />
Cvens mier wina wlebSi Catarebuli sazogadoebrivi azris ankeuturma<br />
gamokiTxvam gvaCvena, rom informacias proeqtis mimdinareobis Sesaxeb<br />
iRebs mxolod 4%, periodulad <strong>da</strong> iSviaTad 9%; mis Sesaxeb raime gaugonia<br />
43%, ar Rebulobs araviTar informacias <strong>da</strong> gauWir<strong>da</strong> pasuxi 44%.<br />
winaswari informirebulobis SemTxvevaSi <strong>sazogadoeba</strong> xels Seuwyobs<br />
proeqtis efeqturad ganviTarebas, gamomdinare:<br />
piraduli<strong>da</strong>n – 20%;<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> interesebi<strong>da</strong>n – 18%;
quCis interesebi<strong>da</strong>n – 54%;<br />
uWirs pasuxi – 8%.<br />
proeqtis Sedegebis miuRwevlobis SemTxvevaSi:<br />
<strong>da</strong>zaraldeba – wyalkanali 8%;<br />
TviTmmarTveloba – 7%;<br />
<strong>sazogadoeba</strong> – 80%;<br />
gauWir<strong>da</strong> pasuxi – 5%.<br />
sazogadoebrivi azris gamokiTxvam gviCvena aqtivobis amaRlebisadmi<br />
didi miswrafeba, CarTulobisadmi swrafva <strong>da</strong> informirebulobis Zalze<br />
<strong>da</strong>bali done.<br />
ara<strong>da</strong>, qalaqSi mdgomareoba mZimea: quTaisis mosaxleobis 30% ar arian<br />
uzrunvelyofili sakanalizacio qseliT. qalaqSi arsebuli 12 marTvis<br />
teritoriuli erTeuli<strong>da</strong>n erTs (gumaTis marTvis teritoriuli erTeuli)<br />
Ria arxis sakanalizacio qseli aqvs, rac gaumarTlebelia sanitariuli<br />
TvalsazrisiT <strong>da</strong> hqmnis umZimesi ekologiuri katastrofis saSiSroebas.<br />
kidev ufro mZime mdgomareobaSia mosaxleoba satelevizio anZis mimdebare<br />
teritoriaze. maT ara aqvT arc sakanalizacio <strong>da</strong> arc centraluri <strong>da</strong><br />
adgilobrivi <strong>wyalmomaragebis</strong> qselebi.<br />
Tu ar CavTvliT gamonakliss, ufro zustad elitarul ubnebsa Tu<br />
konkretul quCebs, romlebic <strong>da</strong>erTebulni arian <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
centralur mimwodebel qselze <strong>da</strong> wyali aqvT 24 saaTis ganmavlobaSi,<br />
qalaqs wyali miewodeba dRegamoSvebiT, zog quCaSi ki - sam dReSi erTxel<br />
<strong>da</strong> Tanac mxolod ramdenime saaTiT, amasTan imis SiSiT cxovroben rom<br />
vaiTu mdgomareoba kidev ufro gauaresdeso.<br />
Cveni organizacia anxorcieleb<strong>da</strong> mxolod qselis sareabilitacio<br />
samuSaoebis monitorings, radgan satumbavi sadgurebisa <strong>da</strong> teqnikuri<br />
ga<strong>da</strong>iaraRebis samuSaoebi <strong>da</strong>cul teritoriebze mimdinareobs <strong>da</strong><br />
quTwyalkanali ar iZleva iq Sesvlis nebarTvas.<br />
* * *<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> reabilitaciis programiT gaTvaliswinebuli<br />
samuSaoebi 2008 wlis seqtemberSi <strong>da</strong>iwyo. igi win uswreb<strong>da</strong> oficialuri<br />
xelSekrulebis gaformebas.
xelSekrulebebis Tanaxmad grantisa <strong>da</strong> sesxis mimRebi aris<br />
saqarTvelos mTavrobis finansTa saministro. am ukanasknelma qvesasesxo <strong>da</strong><br />
sagranto xelSekruleba gaaforma:<br />
S.p.s. “quTwyalkanalTan”, rogorc sesxis mimRebTan;<br />
q. quTaisis meriasTan, rogorc garantoriTan;<br />
xelSekrulebis Tanaxmad S.p.s. “quTwyalkanalsa” (“proeqtis<br />
ganmxorcielebeli oarganizacia” <strong>da</strong> evropis ganviTarebisa <strong>da</strong><br />
rekonstruqciis banks (“banki”)) Soris quTwyalkanali gvevlineba sesxis<br />
amReb proeqtis ganmxorcielebel organizaciad.<br />
Tanxis gamoyofisaTvis gaformebuli xelSekrulebis Semdeg S.p.s.<br />
“quTwyalkanalma” <strong>da</strong> qalaqis meriam proeqtis administrirebis Sesaxeb<br />
xelSekruleba gaaformes saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondTan.<br />
amdenad xelSekrulebebis Tanaxmad funqciebi ganawil<strong>da</strong> Semdegnairad:<br />
saqarTvelos mTavroba – grantisa <strong>da</strong> sesxis amRebi;<br />
S.p.s. “quTwyalkanali” – saqarTvelos mTavrobisagan miznobrivi<br />
grantisa <strong>da</strong> sesxis mimRebi <strong>da</strong> proeqtis ganmxorcielebeli;<br />
quTaisis meria – qalaqis biujetis meSveobiT sesxis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>ze<br />
garantori;<br />
saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondi quTaisis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> proeqtis ganxorcielebaze administrireba.<br />
TiTqmis analogiuri proceduriTa <strong>da</strong> mimdevrobiT <strong>da</strong>iwyo <strong>da</strong>savleT<br />
saqarTveloSi qalaqebis (qobuleTi, rusTavi, foTi) <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
qselebis <strong>reabilitacia</strong>.<br />
2008 wlis seqtembri<strong>da</strong>n Cveni organizacia mudmivad axorcielebs<br />
calxmrivad (quTwyalkanalTan sityvieri SeTanxmebiT), mimdinare<br />
samuSaoebis monitorings, rac gamoixateba Semdegi komponentebiT:<br />
wliuri <strong>da</strong> kvartaluri angariSebis mosmena <strong>da</strong> ganxilva;<br />
qselis sareabilitacio samuSaoebis (31 quCa) monitoringi;<br />
tenderebis gamocxadeba <strong>da</strong> mimdinareoba;<br />
adgilobriv TviTmmarTvelobasTan erTad (infrastruqturis<br />
komisia) programis ganxorcielebaze angariSis mosmena;<br />
monitoringi individualuri mricxvelebis <strong>da</strong>yenebaze.<br />
profesionali hidrologebis mier periodulad xdebo<strong>da</strong> mimdinare<br />
samuSaoebis erTdRiani, SemovliTi <strong>da</strong>Tvaliereba, monitoringis Sesaxeb
angariSebis Sedgena, romelic egzavnebo<strong>da</strong> zemoqmedebis obieqtebs.<br />
sabolood 2009 wels informacia Segrov<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoqveyn<strong>da</strong> Cevns mier<br />
gamocemul broSuraSi - “quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> problemebi”.<br />
es samuSaoebi ganxorciel<strong>da</strong> fridrix ebertis fondTan partniorobiT,<br />
risTvisac did madlobas vuxdiT.<br />
* * *<br />
qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> gaumjobesebis mizniT donorebis mcdelobasa<br />
<strong>da</strong> maTi mxri<strong>da</strong>n quTaiselTa keTildReobaze zrunvas saTanadod afaseben<br />
rogorc mosaxleoba, ise eleqtronuli <strong>da</strong> beWdviTi media. gansakuTrebuli<br />
aRniSvnis Rirsia fondi “aTaswleulis gamowveva saqarTvelos”, regionuli<br />
infrastruqturis ganviTarebis proeqtis koordinatoris xaTuna kunWulias<br />
yuradRebiani <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />
mTlianobaSi programis maRalefeqturad ganxorcielebis mcdeloba<br />
saTanado <strong>da</strong>debiT Sedegs bevrjer ver aRwevs. amis Tqmis uflebas gvaZlevs<br />
foTSi ganxorcielebuli programis Sedegebi - gaumjobesebis nacvlad<br />
qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> gauareseba. efeqturobis miRweva naTqvam-<br />
navaraudebTan Se<strong>da</strong>rebiT Sorsaa quTaisSic <strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
parametrebis gaumjobeseba jer-jerobiT ar SeimCneva. Tumca proeqts rom<br />
<strong>da</strong>debiTi mxareebic aqvs, es u<strong>da</strong>voa - milgayvaniloba icvleba, iqmneba<br />
aRricxvianobis sistema, ramdena<strong>da</strong>c wyalkanalis xelmZRvanelebi<br />
gvisabuTeben, inergeba marTvis Tanamedrove sistemebi (Tumca mis<br />
efeqturobaSi ver <strong>da</strong>gvarwmunes).<br />
<strong>da</strong>debiTTan erTad proeqtis ganviTarebis periodSi gamoikveTa<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis uaryofiTi movlenebi. sazogadoebisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis warmomadgenlebTan diskusiebma, profesionalebTan<br />
(hidrologebi, inJinrebi, ekonomistebi, iuristebi) konsultaciebma<br />
migviyvana im <strong>da</strong>skvnamde, rom saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis<br />
restruqturizaciis procesSi gamoikveTa Semdegi uaryofiTi Sedegebi:<br />
programiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis mkveTri <strong>da</strong> mudmivi<br />
cvlilebebi, ramac efeqturobis <strong>da</strong>cema gamoiwvia;<br />
wylis rogorc bunebrivi resursis ignorireba;<br />
informaciaTa miwodebis, gacvlisa <strong>da</strong> miRebis araTanmimdevroba <strong>da</strong><br />
calxmrivoba;
sazogadoebis monawileobasa <strong>da</strong> CarTulobis procesiadmi<br />
gulgrili <strong>da</strong>mokidebuleba.<br />
<strong>da</strong>skvnas.<br />
ganmartebis mizniT xuTive Sedegis mixedviT <strong>da</strong>vasabuTebT Cvens<br />
a) restruqturizaciis uaryofiTi Sedegi<br />
vidre struqturuli mowyobisa <strong>da</strong> mimdinare restruqturizaciis<br />
process ganvixilavdeT, iZulebulni varT, mcireodeni ga<strong>da</strong>xveviT<br />
ganvixiloT organizaciuli ganviTarebis zogadi principebi, rac nebismieri<br />
<strong>da</strong>rgisa Tu uwyebis <strong>da</strong>maxasiaTebeli, Tanmdevi procesia.<br />
organizaciuli ganviTareba ZiriTadi principebi emyareba 5 ZiriTad<br />
komponents, esenia:<br />
sistema;<br />
strategia;<br />
struqtura;<br />
stili;<br />
sakadro personali.<br />
am xuTi<strong>da</strong>n yvela <strong>da</strong>narCeni komponentis ganmsazRvrelia pirveli<br />
sistema. igi moqmedebs yvela <strong>da</strong>narCenze <strong>da</strong> amasTan arcerTi <strong>da</strong>narCenis<br />
cvileba masze ver moqmedebs. es niSnavs, rom sistemis Secvla yvela<br />
<strong>da</strong>narCen komponentebSi cvlilebebis Setanis aucileblobas iwvevs.<br />
rac Seexeba <strong>da</strong>narCen oTx komponents isini metnaklebad moqmedeben<br />
erTmaneTze. es Teoria <strong>da</strong> misi xuTive komponenti moexseneba yvelas, vinc<br />
organizaciuli ganviTarebis Sesaxeb raime icis.<br />
mcire istoria <strong>wyalmomaragebis</strong> organizebaze<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> organizebis mizniT, jer kidev<br />
totalitaluri reJimis dros Camoyalib<strong>da</strong> adgilobrivi organizacia,<br />
romelmac gaiara ganviTarebis garkveuli etapebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvidr<strong>da</strong> rogorc<br />
qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> moxmarebuli wylis sakanalizacio<br />
qselis momsaxure specializebuli organizacia “quTwyalkanali”.<br />
analogiuri procesebi gaiares saqarTvelos yvela qalaqSi warmodgenilma<br />
amave profilis organizaciebmac. saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis<br />
gamocxadebis Semdeg sxva<strong>da</strong>sxva mimarTuleba miiRes centralizebuli
<strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> sakanalizacio qselis momsaxurebis organizaciebma <strong>da</strong><br />
sabolood mainc adgilobrivi mTavrobis mier <strong>da</strong>fuZnebul organizaciebad<br />
Camoyalibdnen.<br />
anu am periodSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis organizaciebi<br />
adgilobrivi mosaxleobas adgilobrivi resursebiT emsaxurebodnen. es<br />
niSnavs, rom <strong>da</strong>rgi muSaob<strong>da</strong> decentralizebuli sistemiT, rac Tanamedrove<br />
sabazro ekonomikis principebTan srul SesabamisobaSia.<br />
2009 wlis 12 ivniss quTaisis saga<strong>da</strong>saxado inspeqciam registraciaSi<br />
gaatara SezRuduli pasuxismgeblobis <strong>sazogadoeba</strong> “<strong>da</strong>savleTis wyali”,<br />
romelic Seiqmna <strong>da</strong>savleT saqarTveloSi momuSave analogiuri<br />
organizaciebis SerwymiT. organizaciuli ganviTarebis TeoriiT es niSnavs<br />
biznes-struqturebis gamsxvilebis mizniT maT nawilobriv centralizacias.<br />
amiT Seiqmna adgilobriv problemaze momuSave organizaciebis regionuli,<br />
magram masStaburi, centralizebuli sistema.<br />
amis Semdeg (14.01.2001 wels), sajaro reestrma <strong>da</strong>aregistrira<br />
“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompania”, romelmac<br />
gaaerTiana <strong>da</strong>savleTisa <strong>da</strong> aRmosavleTis <strong>wyalmomaragebis</strong> organizaciebi,<br />
riTac kvlav Seicvala sistema <strong>da</strong> regionuli<strong>da</strong>n centralizebulze<br />
ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong>.<br />
warmodgenilma cvlilebebma gamoiwvia organizaciuli ganviTarebis<br />
yvela komponentis cvlileba, gaurkvevloba qonebriv sakiTxebSi, sakadro<br />
Sem<strong>da</strong>genlobis ga<strong>da</strong>wyoba, finansuri sirTuleebi <strong>da</strong>, rac mTavaria,<br />
centralizaciis gamo adgilobrivi problemebis mogvarebis garTuleba. es<br />
ukanaskneli ki namdvilad ar uwyobs xels Tanamedrove demokratiuli<br />
ganviTarebis procesebs (decentralizacias) <strong>da</strong> adgilobrivi TvalsazrisiT<br />
<strong>da</strong>rgis optimaluri muSaobisaTvis aucilebel <strong>da</strong>moukideblobis xarisxs.<br />
<strong>da</strong>rgis sistemurma gar<strong>da</strong>qmnam, strategiisa <strong>da</strong> sakadro Semadgenlobis<br />
cvlilebebma gamoiwvia garkveuli stilis Camoyalibebis aucilebloba, misi<br />
<strong>da</strong>xvewa ki xangrZlivadiani procesia <strong>da</strong> Zalze cu<strong>da</strong>d imoqmedebs arsebul<br />
mdgomareobaze, gansakuTrebiT adgilobrivi mniSvnelobis problemebze.<br />
b) samuSaoebis mkveTri <strong>da</strong> mudmivi cvlilebebi<br />
warmodgenili procesebis fonze <strong>da</strong>ubrundeT im brwyinvale ideiis<br />
gaxorcielebas, rasac quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> hqvia.
Cveni monitoringisa <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier CvenTvis<br />
mowodebuli reabilitaciis programiT quTaisSi 28 quCaze <strong>da</strong>zianebuli<br />
milebis Secvla 2010 wlis pirveli aprilisaTvis un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebuliyo,<br />
rac dRemde Seusrulebelia, <strong>da</strong>rCenilia 2 quCa.<br />
sakrebulos saqalaqo meurneobis komisiis sxdomaze “quTwyalkanalis”<br />
xelmZRvanelebma ganacxades, rom proeqtSi arsebuli samuSaoebis nawili<br />
amoRebuli iqna Sesasrulebeli samuSaoTa nusxi<strong>da</strong>n sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis<br />
gamo. aseTad <strong>da</strong>gvisaxeles:<br />
kanalizaciis gawmen<strong>da</strong> <strong>da</strong> sainspeqcio aRWurviloba 500000 evro;<br />
kanalizaciisa <strong>da</strong> Webis avariuli SekeTeba 200000<br />
sakanalizacio qselis <strong>reabilitacia</strong> 1310600 evro<br />
jamSi 2010600 evro<br />
saeWvo gaxades rezervuarebis SekeTeba.<br />
aqve geologiuri kvlevebis gangrZobis sabamiT uaryves teleanZis<br />
teritoriaze aSenebuli rezervuaris eqspluataciaSi gaSvebis<br />
SesaZlebloba <strong>da</strong> amis Sesabamisad teleanZis mimdebare teritoriaze<br />
mcxovrebi mosaxleobis qselSi CarTva. ara<strong>da</strong>, mosaxleobas am teritoriaze<br />
arc wyalmomarageba aqvs <strong>da</strong> arc kanalizacia.<br />
saqmisadmi upasuxismgeblo <strong>da</strong>mokidebulebisa <strong>da</strong> cudi<br />
informirebulobis magaliTia <strong>wyalmomaragebis</strong> gareSe <strong>da</strong>rCenili<br />
mosaxleobis gancxadebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT miRebuli ori pasuxi – erTi<br />
merii<strong>da</strong>n, meore – “quTwyalkanali<strong>da</strong>n”.<br />
2009 wlis maisiT <strong>da</strong>TariRebuli am dokumentebi<strong>da</strong>n meria mosaxleobas<br />
samuSaos <strong>da</strong>mTavrebas pirdeba 2010 wels, xolo meore, anu “quTwyalkanali”<br />
acxadebs, rom am droisaTvis <strong>da</strong>iwyeba <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis <strong>da</strong>proeqteba.<br />
rac Seexeba kanalizaciis sistemas, mas ar gaviyvanT reliefuri sirTulis<br />
gamoo.<br />
xelSekrulebis or xelmomwer subieqts Soris azrTa diametralurad<br />
gansxvavebuli amgvari pasuxebi araseriozulobisa <strong>da</strong> arakompetenturobis<br />
friad samwuxaro magaliTia.<br />
es gansakuTrebiT xazgasasmelia dRes, rodesac proeqtis sesxis<br />
mimRebi “quTwyalkanali” <strong>da</strong> garantori – quTaisis meria, romlebic<br />
valdebulebis amRebi, amasTan sazogadoebisaTvis Se<strong>da</strong>rebiT<br />
xelmisawvdomebi subieqtebi iyvnen, Secvala “saqarTvelos wyalma`@<strong>da</strong>
masTan urTierToba adgilobrivi mosaxleobisaTvis gacilebiT<br />
gaZnelebulia.amasTan urTierTangariSgebis valdebuleba faqtobrivad aRar<br />
arsebobs, rac sxva<strong>da</strong>sxva xarvezis, naklovanebisa, negatiuri movlenis<br />
xelSewyobisaTvis poxier nia<strong>da</strong>gs hqmnis.<br />
g) wylis, rogorc bunebrivi resursis ignorireba<br />
gasul saukuneSi quTaiss hqon<strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> ori sistema –<br />
sasmeli wylisa <strong>da</strong> teqnikuri wylis. dRes es ori sistema gaerTianebulia.<br />
aRniSnuli qselebis gaerTianebam <strong>da</strong> Sesabamisad moxmarebam<br />
gaumarTleblad gazar<strong>da</strong> maRalxarisxovani wylis xarjva, amasTan mkveTrad<br />
moimata avariulma procesebma <strong>da</strong> Sesabamisad wylis <strong>da</strong>RvriT gamowveulma<br />
<strong>da</strong>nakargebma.<br />
sareabilitacio samuSaoebis mimdinareobisas 31 quCis milsadenebis<br />
gamocvla <strong>da</strong>debiTi procesia <strong>da</strong> mivesalmebiT, magram igi Zalze mcirea,<br />
radgan qalaqis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis 7-8%-s Seadgens <strong>da</strong> aseTi tempiT<br />
mdgomareoba arsebiTad ar gamoswordeba, miT ufro, rom mimwodebel<br />
magistralebSi <strong>da</strong>Rvris Semcireba TiTqmis ar SeiniSneba.<br />
savalalo mdgomareobaa mravalsarTulian saxlebSi, sa<strong>da</strong>c wyali<br />
maqsimum meoTxe sarTulamde aRwevs, xolo sar<strong>da</strong>febSi mudmivad iRvreba.<br />
amiT aris gamowveuli, rom maRal sarTulebSi mcxovreblebi iZulebulni<br />
arian, <strong>da</strong>dgan specialuri tumboebi, xolo qve<strong>da</strong> sarTulebSi mcxovreblebi<br />
<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTveloba did Tanxebs xarjaven, raTa<br />
sar<strong>da</strong>febi<strong>da</strong>n wyali amotumbon <strong>da</strong> rogorme Tavi<strong>da</strong>n aicilon saxlis<br />
<strong>da</strong>ngrevis safrTxe.<br />
gansakuTrebiT xazgasasmelia erTi garemoeba: bevrgan moviZieT, magram<br />
er aRmovaCineT sabado<strong>da</strong>n wylis mopovebis nebarTva, verc is stan<strong>da</strong>rtebi,<br />
romlebic safuZvlad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>edos sasmeli wyliT momaragebas.<br />
d) informaciaTa miwodeba-gamWvirvaloba<br />
saqarTveloSi ukanaskneli 4-5 weliwadia gansakuTrebuli yuradReba<br />
eqceva informaciis mopovebasa <strong>da</strong> procesebis gamWvirvalobas. quTaisis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong>sTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>debul<br />
xelSekrulebebSic sakmaod mkafio<strong>da</strong>a xazgasmuli, vis ra evaleba am mxriv<br />
<strong>da</strong> raRac doziT Tavi<strong>da</strong>n igi marTlac imedismomcemi samuSaoebiT <strong>da</strong>iwyo.<br />
gamoica wliuri <strong>da</strong> naxevarwliuri angariSebi, moewyo sainformacio
Sexvedrebi arasamTavrobo organizaciebTan <strong>da</strong> satelevizio sainformacio<br />
gamosvlebi, gamoqveyn<strong>da</strong> sagazeTo statiebi. SesamCnevi iyo sainformacio-<br />
sadiskusio Sexvedrebis intensiobac <strong>da</strong> moculobebic. 2009 wlis<br />
Semodgomi<strong>da</strong>n ki saerTod Sewy<strong>da</strong> informirebis yvela saxe <strong>da</strong> SeizRu<strong>da</strong><br />
informaciaTa miRebis saSualebebi. amis miuxe<strong>da</strong>vad, SevecadeT aqcenti<br />
ga<strong>da</strong>gvetana adgilobriv TviTmmarTvelobaze <strong>da</strong> vTxoveT, rom ganexila<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebze mimdinare<br />
procesebi, amasTan moesmina Cveni kvlevis Sedegebi. aseTi Sexvedrebi<br />
gaimarTa 2009 wlis 12 oqtombers <strong>da</strong> 2010 wlis 9 Tebervals. gagvakvirves<br />
“wyalkanalis” xelmZRvanelebma. maT warmoadgines mxolod sityvieri<br />
informacia, romelic gamyarebuli ar iyo raime dokumenturi <strong>da</strong><br />
cifrobrivi monacemiT. ara<strong>da</strong>, aucileblad aRsaniSnavia EBRD-Tan <strong>da</strong>debuli<br />
xelSekruleba, romelic maT avaldebulebs angariSgebas (ix.<br />
xelSekrulebis muxli II, ganyofileba 2.05; muxli III, ganyofileba 3.01).<br />
igive iTqmis garemos<strong>da</strong>cviT <strong>da</strong> sareabilitacio samuSaoebTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
sazogadoebrivi informaciebis gegmebis wardgenaze, Sesrulebasa <strong>da</strong><br />
angariSgebaze. xelSekrulebis <strong>da</strong>debis dros quTaisis arasamTavrobo<br />
organizaciebi aRfrTovanebulni viyaviT aRniSnuli moTxovnebiT, magram,<br />
samwuxarod, saqme amis iqiT ar wasula. Cveni xangrZlivi <strong>da</strong> <strong>da</strong>Jinebuli<br />
moTxovnis miuxe<strong>da</strong>vad ver mivaRwieT informaciebis gacvlis ormxriv<br />
process TviT EBRD-sTan. iqamde, rom isic ki ar viciT, Cveni sxva<strong>da</strong>sxva<br />
saxis gzavnilebi miiRes Tu ara.<br />
aqve aRsaniSnavia, rom analogiuri mdgomareobaa maT mier<br />
<strong>da</strong>finsansebul sxva qalaqebSic (foTi, qobuleTi, rusTavi <strong>da</strong> sxva). amiTac<br />
aixsneba, rom marTalia, foTSi <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> programa, romelic TanxiT igive<br />
iyo, rogorc quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis reabilitaciis <strong>da</strong>finanseba,<br />
magram wylis miwodebis mdgomareoba gaumjobesebis magivrad sagrZnoblad<br />
gauares<strong>da</strong>. amis Tavi<strong>da</strong>n acileba SeiZlebo<strong>da</strong>, rom yofiliyo saTanado<br />
gamWvirvaloba <strong>da</strong> sazogadoebis CarTuloba.<br />
foTis proeqtis ganxorcielebisas mox<strong>da</strong> kuriozuli SemTxveva.<br />
saTave nagebobas xangrZlivi periodis ganmavlobaSi aSenebdnen, amas<br />
mihyva magistralis mSenebloba <strong>da</strong> qalaqis qselis <strong>reabilitacia</strong><br />
(<strong>da</strong>axloebiT 3 weliwadi) <strong>da</strong> am periodSi wylis wyaro (Rrouli) ar
amRvreula, magram rogorc ki saeqspluataciod ga<strong>da</strong>ica, pirvelsave wvimaze<br />
wyali uvargisi gax<strong>da</strong>.<br />
nuTu mSeneblobis periodSi, saTaveSi, sa<strong>da</strong>c yoveldRe imyofebodnen,<br />
veravin SeamCnia wylis amRvreva <strong>da</strong> arc wvima mosula?<br />
e) sazogadoebis monawileoba<br />
programebis, proeqtebis Tu raime siaxlis wamowyebis ganviTareba <strong>da</strong><br />
Sesruleba un<strong>da</strong> moxdes sazogadoebis monawileobiT, es ara marto<br />
demokratiis upirvelesi moTxovnaa, aramed nebismieri wyobis, ekonomikuri<br />
sistemis Tu formaciis SemTxvevaSi saqmis keTilad <strong>da</strong>mTavrebis sawin<strong>da</strong>ric.<br />
sazogadoebis monawileoba xels uwyobs adgilobiv pirobebTan <strong>da</strong>axloebas<br />
<strong>da</strong> sazogadoebis ara marto kritikul poziciaze dgomas, Tu monitoringis<br />
Semsruleblad aRiarebas, aramed partniorad mis gaxdomas.<br />
sazogadoebis sabednierod Cveni sakanonmdeblo baza, kerZod<br />
saerTaSoriso konvenciebi, romlebzec mierTebulni varT; konstitucia,<br />
kanonebi, normatuli aqtebi <strong>da</strong> maT Soris zemoT moyvanili xelSekrulebac<br />
iZleva safuZvels <strong>sazogadoeba</strong> uSualod CaerTos mimdinare programebsa <strong>da</strong><br />
proeqtebSi. samwuxarod am SesaniSnav pirobas ver/ar iyenebs <strong>sazogadoeba</strong>,<br />
efeqturad ver vsargeblobT arasamTavrobo organizaciebi <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mizezis gamo SesaZleblobeba <strong>da</strong> realoba sxva<strong>da</strong>sxvaa. am mxriv<br />
gansakuTrebiT sagangaSoa aRniSnul samarTlebriv bazasTan adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis <strong>da</strong>mokidebuleba. maTi mxri<strong>da</strong>n gamWvirvalobisa <strong>da</strong><br />
sazogadoebis CarTvis procesebi xSirad mTavrdeba zogadi saxis mimoweriT,<br />
gaumarTlebeli dumiliTa <strong>da</strong> sazogadoebis CarTulobisadmi gverdis<br />
avliT.<br />
aRniSnul problemebze sakmaod aqtiurad muSaobs adgilobrivi <strong>da</strong><br />
regionuli masmedia, Se<strong>da</strong>rebiT iSviaTad - centraluri. erTaderTi<br />
bednieri gamonaklisia gazeTi “saqarTvelos respublika”, romelic am<br />
problemebze xSirad esaubreba Tavis mkiTxvels. mediaSi qveyndeba<br />
specialistebis azri, Jurnalisturi gamoZiebis Sedegebi, interviuebi.<br />
eleqtronuli <strong>da</strong> beWdvuri mediis Jurnalistebi metwilad seriozulad<br />
swavloben <strong>da</strong> aanalizeben faqtebs. amis Sedegia sazogadoebisaTvis<br />
argumentirebuli publikaciebis miwodeba.
samwuxarod, rogorc wesi, es yvelaferi xSirad rCeba xmad<br />
mRaRadeblisa u<strong>da</strong>bnosa Sina. Cven vwerT <strong>da</strong> gavyviriT: wyali ara gvaqvs-Tqo,<br />
samTavrobo <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis tribunebi<strong>da</strong>n ki sruliad<br />
sawinaaRmdego gaismis.<br />
namdvilad visurvebdiT, rom es yvelaferi erTxel <strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod ise<br />
Sevcvalos, rom wertili <strong>da</strong>esvas Tvalis axvevis yovelgvar mcdelobas,<br />
Tun<strong>da</strong>c amisaTvis sasamarTlo procesis gamarTvac gaxdes saWiro. uamisod<br />
SeuZlebelia Seiqmnas realurad ganviTarebadi procesebi rigiTi a<strong>da</strong>mianis<br />
cxovrebis pirobebisa <strong>da</strong> socialuri statusis gasaumjobeseblad.<br />
momavlis samuSaoebi<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> ganxilva, ukve <strong>da</strong>mTavrebulisaTvis Tvalis<br />
ga<strong>da</strong>vleba <strong>da</strong> sareabilitacio samuSaoebis gaanalizeba saerTo saqalaqo<br />
wyalmomaragebaze ver axdens iseT efeqts, rasac Tavi<strong>da</strong>n gvpirdebodnen.<br />
saproeqto gaTvlebi quTaisSi, <strong>da</strong>savleT saqarTvelos TiTqmis yvela sxva<br />
sareabilitacio qselTan <strong>da</strong>kavSirebiT aRmoCn<strong>da</strong> ara marto arazusti,<br />
aramed zogierT SemTxvevaSi aSkarad yalbi, amasTan araprofesiuli donisa<br />
(ozurgeTi, Caqvi, foTi, WiaTura). es siyalbe, naCqarevoba <strong>da</strong><br />
araprofesionalizmi aufasiurebs wyalkanalis saqalaqo qselebis<br />
mowesrigebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT centraluri xelisuflebis did Zalisxmevas.<br />
mdgomareobis gamosworebis mizniT Seiqmna <strong>da</strong> ukve moqmedebs qveynis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> erovnuli programa. igi Seicavs sam etaps, maTgan pirveli<br />
etapi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrdes 2010 wels. meore <strong>da</strong> mesame etapi ki moicavs 2011-2013<br />
wlebs. Tumca aqve un<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom II-III etapze garkveuli Tanxa (Tan<br />
arc Tu ise cota) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ixarjos <strong>da</strong>Svebuli Secdomebis<br />
gamosasworeblad, an mTlianad axliT Sesacvlelad.<br />
farTo sazogadoebisaTvis gasacnobad vaqveynebT saqarTvelos<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionalur programas, romelic<br />
warmoadgina “saqarTvelos gaerTianebulma <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniam”.
saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis<br />
monacemebi 2010 wlis <strong>da</strong>sawyisisTvis<br />
(gadmobeWdilia maTive sareklamo firniSi<strong>da</strong>n)<br />
saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis<br />
nacionaluri programa I etapi<br />
1. quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />
statusi – mimdinare<br />
<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010-2011 wlis ivnisi<br />
mTliani Rirebuleba – 33 mln. lari<br />
arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 5 sT dReRameSi<br />
Sedegi – mosaxleobis wyalmomarageba iqneba 12 sT dReRameSi<br />
2. baTumis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />
statusi – mimdinare<br />
<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2012 wlis Tebervali<br />
proeqtis Rirebuleba – 171 mln. lari<br />
arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 10 sT<br />
dReRameSi<br />
Sedegi – reabilitaciis Semdeg uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
3. mestiis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemis <strong>reabilitacia</strong><br />
statusi – mimdinare<br />
<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis maisi<br />
Rirebuleba – 4 mln lari<br />
arsebuli mdgomareoba – mosaxleobis 40% wyali miewodeba SeferxebiT<br />
Sedegi – <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis mierTeba <strong>da</strong>matebiT 500 ojaxisaTvis;<br />
mosaxleobis 70% uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani wyalmomaragebiT<br />
4. qobuleTis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalarinebis sistemebis<br />
<strong>reabilitacia</strong><br />
statusi – mimdinare<br />
Rirebuleba – 24 ln lari
<strong>da</strong>srulebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis dekemberi<br />
arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 8 saaTi<br />
dReRameSi<br />
Sedegi – reabilitaciis Semdeg uzrunvelyofili iqneba 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
RameSi<br />
5. bakurianis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> wyalsarini sistemebis <strong>reabilitacia</strong><br />
statusi – mimdinare<br />
Rirebuleba – 18 mln lari<br />
<strong>da</strong>mTavrebis va<strong>da</strong> – 2010 wlis 30 dekemberi<br />
arsebuli mdgomareoba – mosaxleobas wyali miewodeba 12 sT dRe-<br />
Sedegi – bakurianis mosaxleobis 24-saaTiani wyalmomaragebiTa <strong>da</strong><br />
Tanamedrove sawyalarino sistemebiT uzrunvelyofa, turizmis ganviTareba<br />
<strong>da</strong> regionis ekonomikuri ganviTarebis xeSewyoba.<br />
saqarTvelos sxva qalaqebSi mimdinare <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>da</strong><br />
kanalizaciis sareabilitacio samuSaoebi:<br />
# municipaliteti saSualo<br />
wyalmomara<br />
geba dRe-<br />
RameSi sT<br />
Rirebuleba<br />
<strong>da</strong>sruleba<br />
Sedegi<br />
1. lagodexi 24 sT 190,510 23.06.10 wyalsadenis <strong>da</strong> kanali-<br />
zaciis qselis reabili-<br />
tacia <strong>da</strong> wnevis mateba<br />
qselSi<br />
2. gurjaani 4 sT 2,193,616 21.12.10 wyalmomarageba gaizrde<br />
ba 6 sT-mde dRe-RameSi<br />
3. Telavi 5 sT 1,189,798 25.04.10 200 ojaxi <strong>da</strong>erTeba<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> qselze<br />
4. yvareli 5 sT 1,854,788 20.12.09 wyalmomarageba<br />
gaizrdeba 24 sT-mde<br />
gaumjobesdeba wylis<br />
xarisxi<br />
5 axmeta 10 sT 371,266 12.02.09 wyalmomarageba gaizrde
a 24 sT-mde<br />
gaumjobesdeba wylis<br />
xarisxi<br />
6 foTi 3 sT 626,694 30.04.10 wyalmomarageba gaizrde<br />
7 zugdidi mimdinareobs<br />
sakanalizacio<br />
samuSaoebi<br />
ba 10 sT-mde<br />
1,854,757 04.05.10 sakanalizacio sistemis<br />
<strong>reabilitacia</strong><br />
8 martvili 40% - 24 sT 1,748,114 10.01.10 mosaxleobis 70%<br />
uzrunvelyofili iqneba<br />
24 sT wyalmomaragebiT<br />
9 walenjixa 16 sT 671,044 10.02.10 <strong>da</strong>ba jvarSi moewyoba<br />
kanalizaciis qseli<br />
romliTac uzrunvel-<br />
yofili iqneba mosaxle-<br />
obis 40%<br />
10 senaki 2 sT 492,201 03.02.10 wylis miwodeba<br />
gaizrdeba 4 sT-mde<br />
11 TeTri wyaro 4 sT 1,461,662 31.05.10 13 sofeli wyliT<br />
uzrunvelyofili iqneba<br />
12 sT dRe-RameSi<br />
12 bolnisi 6 sT 3,167,917 30.03.10 wyalmomarageba<br />
gaizrdeba 18 sT-mde<br />
13 gar<strong>da</strong>bani 6 sT 531,315 28.09.09 kanalizaciis sistemis<br />
mSenebloba <strong>da</strong><br />
<strong>reabilitacia</strong><br />
14 walka 4 sT 772,010 01.05.10 wyalmomarageba<br />
gaizrdeba 24 sT-mde<br />
15 axalcixe 4 sT 1,576,987 30.05.10 rabaTis ubnis <strong>da</strong><br />
satvirTo sadguris<br />
<strong>da</strong>saxlebis<br />
wyalmomarageba<br />
gaizrdeba 10 sT-mde dRe-<br />
RameSi, xolo <strong>da</strong>ba vales<br />
12 sT-mde dRe-<br />
RameSi<br />
16 adigeni 5 sT 1,397,838 04.06.10 <strong>da</strong>ba abasTumanSi<br />
gaumjobesdeba wylis<br />
xarixi<br />
17 ninowmin<strong>da</strong> 22 sT 670,684 16.06.10 q. ninowmin<strong>da</strong>Si
mimdinareobs<br />
kanalizaciis gamwmendi<br />
nageboebis mSenebloba<br />
18 axalqalaqi 14 sT 996,186 21.02.11 wyalmomarageba<br />
19 vani ar arsebobs<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sistema<br />
gazirdeba 24 sT-mde<br />
1,046,654 11.10.09 moewyoba saTave nageboba,<br />
<strong>da</strong>iqsela qalaqis<br />
ubnebis 70%<br />
20 samtredia 24 sT 819,221 05.01.10 mosaxleobis 50%-s<br />
21 mcxeTa mimdinareobs<br />
sakanalizacio<br />
samuSaoebi<br />
gauumjobesdeba wylis<br />
miwodeba, qselSi<br />
moimatebs wneva<br />
1,598,741 18.10.10 kanalizaciis sistemis<br />
gamwmendi nagebobis<br />
mowyoba<br />
22 duSeTi 1 sT 4,037,681 01.05.10 aRmoifxvreba qselSi<br />
23 yazbegi mimdinareobs<br />
sakanalizacio<br />
samuSaoebi<br />
arsebuli 50% wylis<br />
<strong>da</strong>nakargi<br />
1,284,801 06.09.10 ewyoba axali saniaRvre<br />
<strong>da</strong> sakanalizacio<br />
sistemebi (sofel<br />
gergeTSi saerTod ar<br />
arsebobs), riTac<br />
mosaxleobis<br />
sayofacxovrebo pirobebi<br />
gaumjobesdeba<br />
24 oni 24 sT 1,101,712 08.04.10 aRmoifxvreba <strong>da</strong>nakarge-<br />
bi <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sistemi<strong>da</strong>n<br />
25 cageri 4 sT 484,796 15.04.10 mosaxleobas wyali<br />
miewodeba 12 sT dRe-<br />
RameSi<br />
26 xaSuri 2 sT 1,775,801 12.06.10 mosaxleobis 60%<br />
uzrunvelyofili iqneba<br />
24 sT wyalmomaragebiT<br />
27 Coxatauri 10sT 1,063,552 06.04.10 wyalmomarageba<br />
gaizrdeba 18 sT-mde dRe-<br />
RameSi<br />
sul jamSi pirvel etapze ganxorcielebuli investicia: 320,000,000 lari
saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis<br />
nacionaluri programa - II-III etapi<br />
saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionaluri programis<br />
I etapis samuSaoebis Rirebuleba Seadgens 320 mln. lars <strong>da</strong> rogorc<br />
warmodgenili cxrili<strong>da</strong>n irkveva, igi <strong>da</strong>wyebulia 2006 wli<strong>da</strong>n<br />
aTaswleulis fondis mier yuradRebis gamaxvilebis Semdeg.<br />
saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis masali<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />
ukve Sesrulebuli samuSaoebis Sedegad miRebuli Sedegebi<strong>da</strong>n gairkva, rom<br />
I etapis samuSaoebi mcire moculobisa iyo <strong>da</strong> maTi efeqturobis gazrdis<br />
mizniT xelisufleba iZulebuli gax<strong>da</strong> moeZia <strong>da</strong>matebiTi saxsrebi.<br />
warmodgenili sainformacio firniSebis safuZvelze aRniSnuli sakiTxis<br />
ga<strong>da</strong>WrisaTvis <strong>da</strong>gegmilia kidev ori etapi, romlis drosac Sesruldeba:<br />
II etapze – 91 mln laris samuSaoebi<br />
III etapze – 923 mln. laris samuSaoebi<br />
sareabilitacio samuSaoebis ganviTarebis periodebia:<br />
I periodi 2006-2010 wlebi<br />
II periodi 2010-2011 wlebi.<br />
III periodi 2011-2013 wlebi anu II-III etapi<br />
Tanaxmad gadmocemuli informaciebisa qalaqebSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong><br />
wyalarinebis samuSaoTa Sesaxeb mocemuli informaciebi Semdegia:<br />
a) qalaq foTis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebiT sruli<br />
uzrunvelyofis RonisZiebebi:<br />
periodi: 2010-2011 wlebi (II periodi), Rirebuleba 28 mln. lari<br />
Sedegi: 12-saaTiani <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofa<br />
periodi: 2011-2013 wlebi. mTliani Rirebuleba 80 mln. lari<br />
Sedegi: mosaxleobis 24 saaTiani wyalmomarageba, wyalarinebis sruli<br />
<strong>reabilitacia</strong>.<br />
b) zugdidi-anakliis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sruli<br />
uzrunvelyofis RonisZiebebi<br />
periodi: 2010-2011 wlebi (I etapi). Rirebuleba 5,7 mln. lari<br />
Sedegi: zugdidis 2000 ojaxisaTvis sawyalarino sistemis mierTeba<br />
periodi: 2011-2013 wlebi (II-III etapi). Rirebuleba 80 mln. lari
Sedegi: zugdidi-anakliis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTiani<br />
wyalmomaragebiT <strong>da</strong> wyalariniT sistemis sruli <strong>reabilitacia</strong>.<br />
g) quTaisis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sruli uzrunvelyofis<br />
RonisZiebebi:<br />
RameSi.<br />
periodi: 2010-2011 wlebi (II etapi). Rirebuleba – 6,5 mln. lari<br />
Sedegi: mosaxleobis wyalmomaragebiT uzrunvelyofa 16 saaTi dRe-<br />
periodi 2011-2013 wlebi (III etapi). Rirebuleba - 155 mln. lari<br />
Sedegi: q. quTaisis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTaini<br />
wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis sruli <strong>reabilitacia</strong>.<br />
mestiis wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarebiTi sruli uzrunvelyofis<br />
RonisZiebebi.<br />
periodi: 2010-2013 wlebi. Rirebuleba – 28 mln. lari.<br />
Sedegi: mestiis mosaxleobis uzrunvelyofa 24 saaTaini<br />
wyalmomaragebiTa <strong>da</strong> wyalarinebis sistemis sruli reabilitaciiT.<br />
mTlianobaSi II-III periodisaTvis Sesasrulebeli samuSaoebi kompanias<br />
warmodgenili aqvs regionebis mixedviT cal-calke II <strong>da</strong> III periodisaTvis<br />
<strong>da</strong> igi Semdegia:<br />
saqarTvelos regionebSi 2010-2011 wlebSi <strong>da</strong>gegmili <strong>wyalmomaragebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> wyalarinebis sareabilitacio proeqtebi<br />
regionis <strong>da</strong>saxeleba investicia<br />
samegrelos regioni (foTi,<br />
zugdidi, martvili, walenjixa,<br />
xobi, senaki)<br />
imereTis reg. (quTaisi, baR<strong>da</strong>Ti,<br />
samtredia, WiaTura, wyaltubo,<br />
zestafoni, tyibuli, vani)<br />
raWa-leCxum-qvemo svaneTis regioni<br />
(lentexi, cageri)<br />
aTas larebSi<br />
arsebuli<br />
mdgomareoba<br />
miwodeba sT<br />
17265,7 9 sT dRe-<br />
RameSi<br />
22677,4 8 sT dRe-<br />
RameSi<br />
2562,6 7 sT dRe-<br />
RameSi<br />
guriis mxare (lanCxuTi, ozurgeTi) 3624,1 13 sT dRe-<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regioni (surami,<br />
gori, qareli, agara, kaspi)<br />
RameSi<br />
16461,9 12 sT dRe-<br />
RameSi<br />
Sedegebi<br />
miwodeba<br />
dRe-RameSi<br />
20 sT dRe-<br />
RameSi<br />
17 sT dRe-<br />
RameSi<br />
18 sT dRe-<br />
RameSi<br />
24 sT dRe-<br />
RameSi<br />
19 sT dRe-<br />
RameSi
kaxeTis regioni (gurjaani, Telavi,<br />
yvareli, lagodexi, siRnaRi)<br />
qvemo qarTlis regioni<br />
(sarTiWala, marneuli, bolnisi,<br />
TeTriwyaro)<br />
sul jamSi II etapi 91,000,000<br />
11783,0 9 sT dRe-<br />
RameSi<br />
15177,3 8 sT dRe-<br />
RameSi<br />
17 sT dRe-<br />
RameSi<br />
17 sT dRe-<br />
RameSi<br />
analogiuri programis ganviTareba regionebis mixedviT 2011-2013<br />
wlebSi Semdegnaira<strong>da</strong>a ganawilebuli<br />
regionis <strong>da</strong>saxeleba investireba<br />
samegrelos regioni (foTi,<br />
zugdidi, senaki)<br />
imereTis regioni (quTaisi,<br />
samtredia, WiaTura, zestafoni)<br />
raWa-leCxum qvemo svaneTis<br />
regioni (ambrolauri, oni)<br />
mln.larebSi<br />
Sedegi<br />
296928,1 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
408129,8 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
36787,5 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
guriis mxare (ozurgeTi) 36373,0 24 saaTiani<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regioni (xaSuri,<br />
surami)<br />
kaxeTis regioni (Telavi,<br />
siRnaRi)<br />
qvemo qarTlis regioni<br />
(marneuli)<br />
samcxe-javaxeTis regioni<br />
(axalcixe)<br />
sul jamSi III etapi 923500,0<br />
wyalmomarageba<br />
23796,9 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
56617,7 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
34061,2 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
35831,9 24 saaTiani<br />
wyalmomarageba<br />
SeniSvna: II <strong>da</strong> III etapis samuSaoebis Sesaxeb informacia gadmotanilia<br />
fotosuraTi<strong>da</strong>n, ris gamoc gamoricxuli ar aris Tvalismieri mcire<br />
Secdoma <strong>da</strong> amisaTvis mkiTxvels winaswar bodiSs vuxdiT.
II <strong>da</strong> III etapis investicia 1,0 miliardi laria, xolo mTlianad<br />
saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> uzrunvelyofis nacionaluri programis<br />
Rirebuleba samive etapze - 1,32 miliardi lari.<br />
nacionaluri programis warmodgenisas Cven sagangebod Tavi avarideT<br />
analizsa <strong>da</strong> programis <strong>da</strong>debiTi Tu uaryofiTi mxareebis ganxilvas,<br />
Se<strong>da</strong>rebebsa <strong>da</strong> Sefasebebs, raTa raime saxis gavlena (ra Tqma un<strong>da</strong>,<br />
uaryofiTi) ar movaxdinoT im pirebze an <strong>sazogadoeba</strong>ze, romlebsac<br />
ainteresebT <strong>da</strong> <strong>da</strong>ainteresebT aRniSnuli sakiTxis ganxilva. Cvenis mxriv<br />
gamovxatavT mzadyofnas, viTanamSromloT nebismier warmomadgenlobasTan<br />
saeqsperto-sakonsultacio saqmianobis gasafarTioeblad.<br />
msurvels rom hqondes <strong>da</strong>matebiTi informacia zemoaRniSnuli<br />
dokumentis mimarT garkveuli mosazrebis CamoyalibebisaTvis, vaqveynebT<br />
mxareebis (regionebis) zogierT monacems. <strong>da</strong> kidev erTic, aucilebeli<br />
rekomen<strong>da</strong>cia, romelic logikurad gamomdinareobs dRevandeli<br />
sakanonmdeblo sivrcis moTxovnebi<strong>da</strong>n: sainvesticio TanxaSi aucileblad<br />
gasaTvaliswinebelia momxmareblis mier monitoringis gansaxorcieleblad<br />
adgilobrivi sazogadoebis CarTulobis meqanizmebi, SesaZleblobebi <strong>da</strong><br />
finansebi. es didi moculobis erovnuli programa xorcieldeba<br />
adgilobrivi mosaxleobisaTvis <strong>da</strong> isini ara marto saqmis kursSi un<strong>da</strong><br />
iyvnen, aramed saWiroa aqtiurad CaerTon <strong>da</strong> amowmebdnen samuSaoTa<br />
mimdinareobas. uamisod warmoudgenelia, rom Tavi<strong>da</strong>n aviciloT uxeSi<br />
Secdomebi <strong>da</strong> mivaRwioT WeSmarit warmatebas.<br />
saqarTvelos politikur-<br />
administraciuli <strong>da</strong>yofa<br />
<strong>da</strong>savleT saqarTvelo<br />
municipalitetebis<br />
raodenoba<br />
m.S. gansazRvrulia<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong><br />
<strong>reabilitacia</strong><br />
1. afxazeTis avtonomiuri respublika - -<br />
2. aWaris avtonomiuri respublika 6 2<br />
3. samegrelo-zemo svaneTis mxare<br />
(regioni)<br />
4. raWa-leCxum-qvemo svaneTis mxare<br />
(regioni)<br />
9 7<br />
4 4<br />
5. guriis mxare (regioni) 3 3<br />
6. imereTis mxare (regioni) 12 8
jami 33 24<br />
samxreT saqarTvelo<br />
7. samcxeT-javaxeTis mxare (regioni) 6 4 + 1*<br />
8. qvemo qarTli 7 5 + 1*<br />
jami 13 9 + 2<br />
aRmosavleT saqarTvelo<br />
9. Si<strong>da</strong> qarTlis mxare (regioni) 6 4 + 2*<br />
10. mcxeTa-mTianeTis mxare (regioni) 5 3<br />
11. kaxeTi 8 6<br />
jami 19 13 + 2<br />
mTliani jami 65 46 + 4<br />
* aRniSnavs sareabilitacio samuSaoebis Catarebis raodenobas<br />
municipalitetSi ganTavsebuli sxva <strong>da</strong>saxlebul punqtSi, magaliTad<br />
samcxe-javaxeTis mxareSi 1 sareabilitacio samuSaoebi mimdinareobs <strong>da</strong>ba<br />
bakurianSi <strong>da</strong> ara municipalitetis centr borjomSi.
qalaq quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis sareabilitacio<br />
samuSaoebTan <strong>da</strong>kavSirebuli monitoringis<br />
a n g a r i S i<br />
quTaisi 13.08.10 w.<br />
2010 wlis 13 agvistos, monitoringis jgufis xelmZRvanelma, batonma<br />
oTar SauTiZem, proeqtis “samoqalaqo monitoringi imereTis<br />
wyalmomaragebaze” direqtorma, batonma laSa WeliZem <strong>da</strong> koordinatorma,<br />
batonma zaza xelaZem, monitoringis gansaxorcieleblad winaswar<br />
SemuSavebuli gegmiT moviareT quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> qselis<br />
sareabilitacio samuSaoebis winaswar SerCeuli obieqtebi. ver gavecaniT im<br />
samuSaoebs, romlebic <strong>da</strong>cul zonaSi xorcieldeba. eseni is obieqtebia,<br />
romlebic aRniSnulia 15 maisis angariSSi:<br />
WaburRilebis <strong>reabilitacia</strong>;<br />
satumbavi sadgurebi;<br />
elmomaragebis qseli <strong>da</strong> <strong>da</strong>nadgarebi.<br />
winaswar SerCeuli gegma moicav<strong>da</strong> im quCebis sareabilitacio<br />
samuSaoebis <strong>da</strong>Tvalierebas, romlebic wina <strong>da</strong>Tvalierebisas sagrZnoblad<br />
CamorCebodnen programiT gaTvaliswinebuls.<br />
rac Seexeba iseT obieqtebs, rogoricaa rezervuarebis SekeTeba, iq<br />
saremonto samuSaoebi jer-jerobiT ar mimdinareobs. aris kidev erTi<br />
sakmaod saWiro <strong>da</strong> ZviradRirebuli komponenti – quTaisis sakanalizacio<br />
qseli, romlis Sesaxebac adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlebma<br />
(m. meSveliani, k. <strong>da</strong>laqiSvili) 12.10.09 wlis Sekrebaze oficialurad<br />
gvacnobes, rom es komponenti proeqti<strong>da</strong>n amoRebulia <strong>da</strong> misTvis<br />
gaTvaliswinebuli Tanxa - 2,1 milioni evro ga<strong>da</strong>srolilia sxva saxis<br />
samuSaoebze. Tumca oficialuri raime dokumenti ar warmoudgeniaT <strong>da</strong><br />
Cvenc ver vflobT informacias, ra samuSaoebia gaTvaliwinebuli.<br />
jgufma SearCia Semdegi quCebi:<br />
1. yazbegis quCa;<br />
2. bagratis quCa;<br />
3. Cexovis quCa;<br />
4. ioselianis quCa;<br />
5. <strong>da</strong>viTaSvilis quCa;
6. ruas quCa;<br />
7. aslanikaSvilis quCa;<br />
8. zugdidis quCa;<br />
9. barnovis quCa;<br />
10. ganaTlebis quCa;<br />
11. qeTevan wamebulis quCa;<br />
12. gelaTis quCa;<br />
13. petre iberis quCa;<br />
14. CanCibaZis quCa.<br />
qvemoT ganvixilavT erTnairi mdgomareobiT <strong>da</strong>jgufebul quCebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT Cvens mier Camoyalibebul Sexedulebebs:<br />
qeTevan wamebulis quCa<br />
wyali saerTod ar miewodeba ramdenime weliwadia, am quCis mosaxleoba<br />
iZulebulia isargeblon uaxloesi quCis <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli<strong>da</strong>n an<br />
wyaro<strong>da</strong>n, rac axlac ki iwvevs ukmayofilebas mezoblebs Soris, xolo<br />
mricxvelebiT Rirebulebis ga<strong>da</strong>xdis SemTxvevaSi, urTierTobebs mkveTrad<br />
gaauaresebs d mezoblebs Soris bevr gaugebrobas gamoiwvevs.<br />
am quCis gar<strong>da</strong> yvela mezobeli quCa, Tumca grafikiT, magram wyals<br />
mainc iRebs. qeTevan wamebuli quCis mdgomareoba ki imdenad sagangaSoa, rom<br />
sruliad logikuria maTi guliswyroma rogorc “wyalkanalis”, aseve<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis mimarT.<br />
aslanikaSvilis, ruas, petre iberis, bagratis quCebi<br />
aRniSnul quCebs rTuli reliefuri pirobebi aqvT, ris gamoc<br />
aucilebeli iyo maTi <strong>wyalmomaragebis</strong> sqemis awyoba Sesabamisi reliefuri<br />
monacemebisa <strong>da</strong> qselisaTvis SerCeuli milebis diametris gaTvaliswinebiT.<br />
samwuxarod es monacemebi ugulebelyofilia. amitom rodesac am quCebis<br />
wyalmomarageba or dReSi ramdenime saaTiT xdeba, maRal niSnulze<br />
mcxovrebi abonentebi ver iReben wyals manamde, vidre qve<strong>da</strong> niSnulebze<br />
mcxovrebi abonentebi ar moileven wylis moxmarebas. radganac wyali or<br />
dReSi erTxel, isic oTxi saaTiT modis, amasTan zafxuli sakmaod cxeli<br />
ga<strong>da</strong>vitaneT, zemo niSnulze mcxovrebi abonentebi xSirad saerTod ver<br />
iRebdnen wyals. ase rom maTTvis ara Tu grafikiT, aramed, saerTod
<strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxi isev mosagvarebelia, radgan qseli uxeirod<br />
reabilitirebulia <strong>da</strong> mdgomareoba ar gamosworebula.<br />
am konteqstSi aRsaniSnavia petre iberis quCaze mricxvelebis uxeiro<br />
<strong>da</strong>yeneba.<br />
isini Ria cis qveSaa, ar aris Casmuli yuTebSi, <strong>da</strong>ucvelia<br />
horizontaloba, areulia qseli, <strong>da</strong>magreba ar aris myarad. maTi<br />
mdgomareoba <strong>da</strong> samuSaoTa uxarisxoba TvalnaTliv a<strong>da</strong>sturebs, rom maTze<br />
ar uzrunviaT arc <strong>da</strong>mkveTs, arc administrirebis gamwevs, arc adgilobriv<br />
TviTmmarTvelobas <strong>da</strong>, rac mTavaria, arc TviT qselis momxmarebels.<br />
eWvgareSea, rom aseTi mdgomareoba savalalod imoeqmedebs zamTarSi,<br />
yinvebi qselSi wyals gayinavs <strong>da</strong> aparaturas mwyobri<strong>da</strong>n gamoiyvans.<br />
zemoCamoTvlil quCebSi xSiria wylis <strong>da</strong>bali wneva <strong>da</strong> abonentebi<br />
iZulebulni arian gamoiyenon individualuri tumboebi.<br />
ga<strong>da</strong>saxadis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> xdeba Zveli wesiT.<br />
<strong>da</strong>viTaSvilis, Cexovis, ioselianis, zugdidis quCebi.<br />
am quCebze samuSaoebi <strong>da</strong>mTavrebulia, wyali miewodebaT or dReSi<br />
erTxel ramdenime saaTiT, ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> jer-jerobiT Zveli sistemiTaa, Cvens<br />
mier wina Sexvedraze gamoTqmuli SeniSvna, rom quCaSi wyali iRvreba,<br />
nawilobriv aRmofxvrilia. .<br />
abonentebi aRniSnaven, rom axali qselis saeqspluataciod ga<strong>da</strong>cemis<br />
Semdeg <strong>wyalmomaragebis</strong> xarisxi gauares<strong>da</strong> – <strong>da</strong>balia wneva, wylis<br />
raodenoba Semcir<strong>da</strong>, wyals mu<strong>da</strong>m mohyveba haeris buStulebi.<br />
yazbegis quCa<br />
am quCaze samuSaoebis ZiriTadi nawili <strong>da</strong>mTavrebulia, magram<br />
<strong>da</strong>uyenebeli <strong>da</strong>rCa zogierTi wylis mricxveli. rTuli reliefis gamo<br />
abonentebisaken mimavali milgayvaniloba Riaa, amasTan specialuri<br />
<strong>da</strong>magrebebis gareSe. wylis xarjvis aRricxva xdeba Zveli sistemiT. wyali<br />
kvlav grafikiT - or dReSi erTxel miewodebaT.<br />
barnovis quCa<br />
es aris erTaderTi Cvens mier <strong>da</strong>Tvalierebul quCebs Soris, sa<strong>da</strong>c<br />
samuSaoebi mTlianad <strong>da</strong>mTavrebulia. amis miuxe<strong>da</strong>vad, wyali mainc or
dReSi erTxel, 4 saaTamde xangrZliobiT miewodeba. angariSsworeba<br />
mimwodebelsa <strong>da</strong> momxmarebels Soris pirveli Tvea warmoebs wylis<br />
mricxvelebis saSualebiT. maTi moxmarebis Sesaxeb gavesaubreT am quCis<br />
#44, 46, 48-Si mcxovreblebs. maT bevri pasuxgaucemeli kiTxva awuxebT, maT<br />
Soris:<br />
ratom brunavs ufro swrafad mricxvelis borbali haeris<br />
gamosvlis dros <strong>da</strong> ratom un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vixadoT wylis nacvlad haeris<br />
Rirebuleba?<br />
wyals garkveuli periodi moyveba haeris buStulebi – ra aris es,<br />
ase un<strong>da</strong> iyos?<br />
vin gagvacnobs wylis mricxvelebis teqnikur saeqsluatacio<br />
instruqciebs?<br />
wylis miwodebis romeli reJimis dros un<strong>da</strong> moxdes ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong><br />
mricxvelebis saSualebiT, roca mimwodebels un<strong>da</strong>, Tu roca 24-saaTiani<br />
wyamomarageba eqneba momxmarebels?<br />
es kiTxvebi momxmarebels imis gamo <strong>da</strong>eba<strong>da</strong>, rom mricxvelis CvenebiT<br />
erT TveSi mouwiaT gacilebiT metis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>, vidre ixdidnen suladobis<br />
mixedviT.<br />
Cvenis mxriv <strong>da</strong>vaTvaliereT ori abonentis qseli <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT, rom<br />
moxmarebis wesebis <strong>da</strong>cvis metnaklebad SesaniSnavi pirobebi aqvT<br />
(gansakuTrebiT erT-erTs, romelsac yvela onkani <strong>da</strong> mowyobiloba srul<br />
wesrigSi hqon<strong>da</strong>, wyali arc erTi mowyobilobi<strong>da</strong>n ar Jonav<strong>da</strong>, <strong>da</strong>nakargebi<br />
ar hqon<strong>da</strong>, magram mas suladobiT ga<strong>da</strong>saxadTan Se<strong>da</strong>rebiT gacilebiT meti<br />
mouvi<strong>da</strong>).<br />
es sakiTxi gansakuTrebiT sagangaSoa <strong>da</strong> samarTlian ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />
moiTxovs.<br />
ganaTlebis quCa<br />
am quCaze sareabilitacio samuSaoebi <strong>da</strong>wyebulia. mimdinareobs<br />
magistralis Cadeba <strong>da</strong> milebis ezoebSi Seyvana. aq mimdinare samuSaoebi<br />
gonivrulad sruldeba – axali milebi ideba Zvel ukve gamoyenebul<br />
liTonis milebSi, riTac iqmneba SesaZlebloba, gaxangrZlivdes<br />
magistralis saeqspluatacio va<strong>da</strong> <strong>da</strong> Semcirdes <strong>da</strong>zianebis warmoqmnis<br />
SesaZlebloba.
ac Seexeba abonentebamde wylis miyvanis process, igi axal<strong>da</strong>wyebulia,<br />
mimdinareobs mricxvelebis yuTebis Cadgma, rac Seexeba maT <strong>da</strong>yenebas, es<br />
samuSao jer-jerobiT ar <strong>da</strong>wyebula.<br />
CanCibaZis quCa<br />
aRniSnul quCaze Cadebulia magistrali <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n skolamde,<br />
<strong>da</strong>wyebulia mkvebavi xazis Cadeba TeTramiwis auzi<strong>da</strong>n. am ukanasknelisaTvis<br />
gaTxrilia arxis nawili, magram samuSaoebi SeCerebulia imis gamo, rom,<br />
rogorc gangvimartes, xels uSliT kirqvis masivi. <strong>da</strong>axloebiT erTi Tvis<br />
ganmavlobaSi samuSaoebi mitoebulia <strong>da</strong> mosaxleoba iZulebuli gax<strong>da</strong><br />
milgayvanilobisaTvis gaTxrili arxi kvlav amoevso, raTa CanCibaZis<br />
quCaze satransporto mimosvla aRmdgariyo.<br />
am quCis <strong>da</strong>Tvalierebisas avediT <strong>da</strong> <strong>da</strong>vaTvaliereT TeTramiwis wylis<br />
auzic, gavesaubreT adilobriv mosaxleobas <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT, rom<br />
araviTari sareabilitacio samuSaoebi ar Catarebula. ara<strong>da</strong>, rogorc<br />
vizualuri SefasebiT <strong>da</strong>vrwmundiT, auzis uvargisobis gamo aqe<strong>da</strong>n<br />
miwodebuli wylis meoTxedze meti ikargeba.<br />
gelaTis quCa<br />
am quCaze jer-jerobiT araviTari sareabilitacio samuSaoebi ar<br />
ganxorcielebula <strong>da</strong> arc imis niSani Cans, rom <strong>da</strong>wyebas apireben.<br />
<strong>da</strong>narCen quCebze mdgomareoba gadmocemulia wina angariSSi. Cveni<br />
zogadi informaciiT iqac analogiuri mgdomareobaa, iseve, rogorc Cvens<br />
mier amjerad gamokvleul quCebze.<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemaSi arsebuli <strong>da</strong>nakargebis (<strong>da</strong>nakargi<br />
mopovebuli wylis 47%-ia) udidesi nawili modis magistralur milebze <strong>da</strong><br />
wyalmimReb auzebze.<br />
rogorc ukve aRvniSneT, monitoringis dros <strong>da</strong>vaTvaliereT TeTramiwis<br />
raionSi ganTavsebuli wyalmimRebi auzic <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundiT rom iq araviTari<br />
samuSao ar mimdinareobs. ara<strong>da</strong>, mis SemogarenSi mimdinareob<strong>da</strong> CanCibaZis<br />
quCaze gamavali magistraluri milis Secvla, magram samuSaoebi SeCer<strong>da</strong>.<br />
radgan kirqvian nia<strong>da</strong>gSi ver gaTxares 80 sm—is siRrmis tranSea.
TviT auzis mimdebare teritoria gajerebulia wyliT, amasTan samxreT<br />
ferdobze miedineba didi raodenobis wyali. Seqmnili mdgomareoba<br />
sagangaSoa ara marto ukve mopovebuli wylis didi <strong>da</strong>nakargebis, aramed<br />
garemos ekologiuri katastrofis TvalsazrisiTac <strong>da</strong> moiTxovs<br />
gansakuTrebul yuradRebas adgilobrivi TviTmmarTvelobis mxri<strong>da</strong>n. rac<br />
Seexeba proeqtis ganxmorcieleblebs, maTi <strong>da</strong>mokidebuleba<br />
SemaSfoTebelia, miT ufro rom proeqti am sakiTxis mosagvareblad<br />
solidur Tanxas – 562600 evros iTvaliswinebs.<br />
Cveni informaciiT analogiuri mdgomareobaa betonis konstruqcian<br />
<strong>da</strong>narCen wyalmomReb auzebTan <strong>da</strong>kavSirebiTac.<br />
CvenTvis Zneli asaxsnelia is <strong>da</strong>mokidebuleba, rasac gelaTis quCis<br />
mosaxleobis mimarTvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT quTaisis meria <strong>da</strong> “quTwyalkanali”<br />
iCendnen. oficialuri <strong>da</strong>pirebebis miuxedevad dRemde absoluturi<br />
umoqmedoba <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. meriis 2009 wlis 19<br />
maisis <strong>da</strong> “quTwyalkanali”-s 2009 wylis 11 maisis werilebis Tanaxmad am<br />
quCaze, teleanZis mimdebare teritoriaze, ukve un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebuliyo 1000 m 3<br />
auzis mSenebloba, gaeyvanaT magistrali <strong>da</strong> mosaxleobisaTvis miewodebinaT<br />
wyali saqalaqo qseliT.<br />
* * *<br />
rogorc zemoT ukve aRvniSneT, zogierTi sakiTxis monitoringi Cveni<br />
jgufisaTvis miuwvdomelia, radgan <strong>da</strong>cul teritoriebzea <strong>da</strong> iq Sesvlis<br />
ufleba ara gvaqvs.<br />
imis muxe<strong>da</strong>vad, rom monitoringis jgufis mier gamovlenil <strong>da</strong>rRvevebs,<br />
xarvezebsa <strong>da</strong> SemCnevebs saTanado yuradReba adgilobrivi<br />
Semsruleblebisagan TiTqmis ar eqceva, Cven mainc vafiqsirebT, vimeorebT<br />
<strong>da</strong> axalsac vumatebT. im fonze, romlis mixedviTac xelisuflebis mier<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong>admi gamaxvilebulma yuradRebam <strong>da</strong> zemoT xsenebulma<br />
sametapianma programam <strong>sazogadoeba</strong>Si didi imedi Casaxa <strong>da</strong> simpaTia<br />
moipova, Cveni SemCnevebi Semdegia:<br />
miuxe<strong>da</strong>vad saxelisuflebo yuradRebisa sagrZnoblad <strong>da</strong>balia<br />
ganmxorcielebelTa mier Tanxebis gamoyenebis gamWvrivaloba,<br />
indikatorebisadmi yuradReba, rac iwvevs efeqturobis Semcirebasa <strong>da</strong> arc<br />
Tu iSviaTad – ukureaqcias.
<strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebma (<strong>da</strong>savleT saqarTvelos magaliTze)<br />
zogierT qalaqSi (ozurgeTi, foTi) mogvca uaryofiTi Sedegi, rac<br />
sakiTxisadmi araseriozuli saSemsruleblo <strong>da</strong>mokidebulebis, problemaSi<br />
sazogadoebrivi CarTulobis ugulebelyofis, gamWvirvalobisa <strong>da</strong><br />
informirebulobis Zalian <strong>da</strong>bali xarisxis <strong>da</strong> gulgrilobis Sedegia.<br />
quTaisis <strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis montoringis<br />
Sedegad Cven am etapze aucileblad migvaCnia:<br />
gamoqveyndes adgilobrivi presis meSveobiT quTaisis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis saproeqto <strong>da</strong>valeba, vin<br />
gasca igi <strong>da</strong> ra mizani <strong>da</strong>saxa;<br />
gamoices sajaro informacia sareabilitacio samuSaoebis<br />
mimdinareobis Sesaxeb, iseve rogorc es gamoqveyn<strong>da</strong> 21.06.09 wels (EBRD-is<br />
moTxovnis safuZvelze) <strong>da</strong> igi xelmisawvdomi gaxdes nebismieri<br />
msurvelisaTvis;<br />
gamoices 2009 wlis wliuri angariSi iseve rogorc gamoica 2008<br />
wlis <strong>da</strong> 2007 wlis angariSebi (EBRD-is moTxovniT);<br />
mogveces saSualeba <strong>da</strong>vaTvalieroT <strong>da</strong>cul teritoriebze<br />
mimdinare samuSaoebi;<br />
gamoqveyndes <strong>da</strong>rCenili samuSaoebis ganviTarebis gegma (survili<br />
Tu xedva);<br />
adgilobrivma TviTmmarTvelobam, sazogadoebis CarTulobis<br />
gaTvaliswinebiT (Tanxmad 2009 wlis 28 dekembris Sesworebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>matebebisa kanonSi “adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb”)<br />
Camoayalibos <strong>da</strong> gamoaqveynos samuSaoTa mimdinareobis ganxilvis,<br />
informirebisa <strong>da</strong> Sefasebis samoqmedo gegma,;<br />
gamoqveyndes, ra dokumentaciis safuZvelze xdeba is cvlilebebi,<br />
romlis safuZvelzec <strong>da</strong>finans<strong>da</strong> aRniSnuli proeqti <strong>da</strong> rogor moqmedebs<br />
igi ekonomikur efeqtze;<br />
xelmisawvdomi <strong>da</strong> sistematuri gaxdes informacia, vin rogor<br />
asrulebs xelSekrulebebiT aRebul valdebulebebs <strong>da</strong> ra xdeba maTi<br />
<strong>da</strong>rRvevisas.<br />
monitoringis jgufi kvlav gaagrZelebs aRniSnul proeqtze muSaobas,<br />
amsTanave sTxovs yvela pasuxismgebel pirs yurad iRon Cvens mier
Camoyalibebuli SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi. Cveni Rrma rwmeniT es xels<br />
Seuwyobs didi erovnuli saqmis warmatebiT <strong>da</strong>gvirgvinebas, momxmarebelTa<br />
socialuri statusis awevas <strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> efeqturobis gazr<strong>da</strong>s.<br />
monitoringis jgufis<br />
xelmZRvaneli oTar SauTiZe<br />
proeqtis koordinatori zaza xelaZe<br />
proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />
WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis sakiTxebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli kvlevis<br />
a n g a r i S i<br />
2010 wlis ivlisSi <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis sakiTxebis<br />
monitoringis mizniT vimyofebodiT qalaq WiaTuraSi Tanaxmad fridrix<br />
ebertis fondTan erToblivi partnioruli proeqtisa, romlis<br />
saxelwodebaa “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
samuSaoebze”. Sexvedrebi CavatareT TviT WiaTuris wyalkanalis<br />
serviscentris xelmZRvanelobasTan, adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
warmomadgenlebTan, adgilobriv masmediasTan (gazeTi, televizia, rigiT<br />
moqalaqeebi).<br />
wyalkanalis serviscentris xelmZRvanelobasTan SexvedraSi<br />
monawileobdnen centris menejeri <strong>da</strong> misi ori warmomadgeneli. ganvixileT<br />
wylis TviddinebiT miwodebis Taobaze 2009 wels Catarebuli samuSaoebis<br />
Sedegebi. serviscentris warmomadgenelTa ganmartebiT, axali, 1200 mm<br />
diametris miliT saTave nagebobi<strong>da</strong>n miewodeba wyali WiaTuris centrs. igi<br />
oTxi <strong>da</strong>moukidebeli wyaro<strong>da</strong>n miRebul sistemebs Soris yvelaze saimedo<br />
<strong>da</strong> efeqturi qselia qalaqSi.
2009 wlis ivnisSi, Cven gavecaniT <strong>da</strong> SeviswavleT WiaTuris<br />
wyalsadenis sareabilitacio samuSaoTa proeqti. (mTavari inJineri iyo<br />
guram soselia). ramdena<strong>da</strong>c Cven mogvawodes informacia, 2009 wels<br />
msoflio bankis finansuri uzrunvelyofiT un<strong>da</strong> Sesrulebuliyo 1 mln<br />
dolaris samuSaoebi, rac fizikurad warmoudgeneli iyoo, radgan un<strong>da</strong><br />
Secvliliyo 3 km sigrZis mili, Sigasaqalaqo qselis yvelaze <strong>da</strong>zianebul<br />
monakveTebSi. am periodisaTvis qalaq WiaTuris wyalkanalis eqsplutacias<br />
uwev<strong>da</strong> S.p.s. “WiaTurwyalkanali” oTx saTave nagebobis <strong>da</strong> 51 km qselis<br />
meSveobiT. wylis <strong>da</strong>nakargi Seadgen<strong>da</strong> 50%-ze mets, Tumca, aqve un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom es cifric ki gaumjobesebulia, radgan wlebis win<br />
<strong>da</strong>nakargi 70%-s Seadgen<strong>da</strong>. 2009 wels “wyalkanali” emsaxurebo<strong>da</strong> mTlianad<br />
11850 abonents, maT Soris kerZo mosaxle iyo 11704 abonenti.<br />
amJamindeli monacemebi sagrZnoblad bundovani <strong>da</strong> mkveTrad<br />
gansxvavebulia wina wlis monacemebTan SeadrebiT. ase magaliTad abonentTa<br />
raodenobis Sesaxeb axalma xelmZRvanelobam gansxvavebuli informacia<br />
mogvawo<strong>da</strong> – 6000 abonenti <strong>da</strong> Tan <strong>da</strong>sZina, “Cven vemsaxurebiT ramdenime<br />
aTeul sofels”.<br />
gamoyofili 1 mln dolari<strong>da</strong>n 2009 wels, Sesrul<strong>da</strong> 700 aTasi laris<br />
samuSao. 3 km Sigaqselis gamocvlis nacvlad gakeT<strong>da</strong> TviTdinebiTi qseli.<br />
erTaderTi cifri, romelmac imedi <strong>da</strong>gvisaxa, aris wylis <strong>da</strong>nakargebis<br />
Semcireba 50%-<strong>da</strong>n <strong>da</strong>axloebiT 40%-is farglebSi.<br />
serviscentris xelmZRvanelobis gancxadebiT, wyalkanalis<br />
restruqturizacia <strong>da</strong> efeqturobis amaRleba sazogadoebis mowonebas<br />
imsaxurebs, magram konkretul problemebTan <strong>da</strong>kavSirebiT Cveni zogierTi<br />
kiTxva pasuxgaucemeli <strong>da</strong>rCa. maT Soris individualuri wylis<br />
mricxvelebis <strong>da</strong>yenebasTan <strong>da</strong> angariSsworebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT (aRricxva,<br />
ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>). “wyalkanalis” xelmZRvanelebs miaCniaT, rom am sakiTxis<br />
ga<strong>da</strong>wyveta mTlianad “semek”-is kompetenciaSi Sedis.<br />
WiaTuris serviscentris xelmZvanelobis azriT sareabilitacio<br />
samuSaoebi kargad mimdinareobs. igi igegmeba TbilisSi kvalificiuri<br />
profesionalebis mier <strong>da</strong> restruqturizacii<strong>da</strong>n mosalodnelia efeqturi<br />
Sedegebi, amitom mis<strong>da</strong>mi mosaxleobis <strong>da</strong>mokidebuleba <strong>da</strong>debiTia.<br />
serviscentri ver grZnobs iuridiul, finansur, ekonomikur Tu sxva
<strong>da</strong>moukideblobis <strong>da</strong>kargvas, Sesabamisad momsaxureobac gaumjobes<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
abonentebis pretenziebmac iklo.<br />
Semdegi Sexvedra gvqon<strong>da</strong> WiaTuraSi moqmedi telekompaniis -<br />
“imervizia” generalur direqtorTan baton ramaz gamezar<strong>da</strong>SvilTan.<br />
Sexvedris mizani iyo gagveziarebia misTvisa Cveni azri, migvewodebina<br />
mopovebuli informacia <strong>da</strong> gavcnobodiT am sakiTxisadmi masmediis<br />
pozicias. mcire gasaubrebis Semdeg batonma ramazma <strong>da</strong>reka WiaTuris<br />
sakrebuloSi infrastruqutris komisiaSi <strong>da</strong> SesTavaza CvenTan gasaubreba<br />
baton Temur gafrin<strong>da</strong>Svils, Sexvedra Sedga <strong>da</strong> mas eswrebo<strong>da</strong> sakrebulos<br />
ramdenime wevri. Cven<strong>da</strong> sasiamovnod aRmoCn<strong>da</strong>, rom axlad Sekrebilma<br />
sakrebulos saqalaqo meurneobisa <strong>da</strong> infrastruqturis komisiam 13 ivlisis<br />
sxdomaze <strong>da</strong>gegma WiaTuraSi wyalkanalis mdgomareobis ganxilva <strong>da</strong><br />
momavlis xedvis gansazRvra. amdenad Cveni Sexvedra sakmaod drouli,<br />
saWiro <strong>da</strong> saqmiani gamodga. sakrebulos wvrebma, romlebic monawileobdnen<br />
diskusiaSi, mkafiod Camoayalibes WiaTuris <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong><br />
kanalizaciis savalalo mdgomareoba, rac gamowveulia xangrZlivvadiani<br />
uyuradRebobiT. maT uaryofiTi <strong>da</strong>mokidebuleba gamoamJRavnes imasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, rom S.p.s. “WiaTurwyalkanali” jer “<strong>da</strong>savleTis wyals”,<br />
Semdgom ki saqarTvelos wyals Seerwya. <strong>da</strong>asaxeles centralizebuli<br />
sistemis mouqnelobis konkretuli magaliTic:<br />
serviscentrs WiaTuraSi kanalizaciis milebis gasawmen<strong>da</strong>d saswrafod<br />
<strong>da</strong>sWir<strong>da</strong> 6-milimetriani mrgvali rkinis mavTuli(katanka) <strong>da</strong> erTi kvira<br />
elodnen centri<strong>da</strong>n mis miRebas.<br />
adgilobriv TviTmmarTvelobas kargad aqvs gaTviTcnobierebuli, rom<br />
adgilobrivi problemebisa <strong>da</strong> momsaxurebis Seferxeba demokratiuli<br />
wyobis pirobebSi warmoudgenelia, decentralizacia ki is<br />
aucileblobaa,uromliso<strong>da</strong>c warmoudgenelia adgilobrivi sakiTxebis<br />
ga<strong>da</strong>wyveta. sakrebulos wevrebi gakvirvebas gamoTqvamen imis gamo,rom<br />
rodesac saqarTvelos kanonSi “adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb”<br />
2009 wlis <strong>da</strong>matebebisa <strong>da</strong> Sesworebebis Setanis ZiriTadi idea iyo<br />
sazogadoebis rolis gaZliereba <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
rolis amaRleba, ratom mox<strong>da</strong> wyalkanalebis sistemebis mkacrad<br />
centralizeba.
aRmoCn<strong>da</strong>, rom adgilobrivi TviTmmarTveloba realurad ganicdis<br />
mdgomareobis biurokratizmiT <strong>da</strong>mZimebas, rac iwvevs uaryofiT efeqts<br />
<strong>sazogadoeba</strong>Si.maS, riT SeiZleba aixsnas wyalkanalis WiaTuris<br />
serviscentris warmomadgenlTa pozicia? pasuxi erTia: koniuqturuli<br />
mosazrebebiT rac ewinaaRmdegeba rogorc sazogadoebriv azrs, ise kanons<br />
“adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb” <strong>da</strong> xels uSlis <strong>da</strong>rgis<br />
efeqturad ganviTarebas.<br />
am Sexvedris Semdeg sakmaod sasiamovno sityvieri SeTanxmeba<br />
Camoyalib<strong>da</strong> proeqtis ganmxorcielebel arasamTavrobo organizaciebs,<br />
adgilobriv TviTmmarTvelobasa <strong>da</strong> samauwyeblo kompaniis “imervizia”-s<br />
generalur direqtors Soris:<br />
aRniSnul sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT informaciaTa gacvla<br />
WiaTurisa <strong>da</strong> saerTod, imereTis wyalmomaragebaze;<br />
aRniSnuli proeqti<strong>da</strong>n gamomdinare, WiaTuris wyalkanalis<br />
sistemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, <strong>da</strong>interesebis zrdis gamo mravalmxrivi <strong>da</strong><br />
srulyofili informaciis miwodeba sazogadoebisaTvis.<br />
Cvenis mxriv gamovTqviT gaZlierebuli yuradRebisaTvis mzadyofna im<br />
sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT, rac WiaTuris wyalkanalis problemebs exeba.<br />
<strong>da</strong>vpirdiT agreTve <strong>da</strong>xmarebas samarTlebrivi bazis gamoyenebiT <strong>da</strong><br />
aqtualur sakiTxebze drouli informaciiT.<br />
gvqon<strong>da</strong> Sexvedra WiaTuraSi gamomaval gazeT “WiaTura”-s re<strong>da</strong>qciaSi<br />
<strong>da</strong> Jurnalistebs mivawodeT informacia Cveni stumrobis Sedegebze, amasTan<br />
<strong>da</strong>vpirdiT statias maT gazeTSi gamosaqveyneblad.<br />
preoqtis direqtori laSa WeliZe<br />
proeqtis koordinatori zaza xelaZe<br />
quTaisi, 08.07.10 w.
aR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba<br />
(angariSi)<br />
baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli <strong>da</strong>vaTvaliereT 2010 wlis 15 aprils,<br />
xuTSabaTs. gamokvleva pira<strong>da</strong>d me, zaza xelaZem <strong>da</strong>viwye TviT baR<strong>da</strong>TSi,<br />
servis-centrSi SexvedriTa <strong>da</strong> monacemebis aRebiT.<br />
baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebs emsaxureba saagentos –<br />
“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” baR<strong>da</strong>Tis servis-<br />
centri. igi <strong>da</strong>kompleqtebulia adgilobrivi kadriT – sul 17 a<strong>da</strong>mianiT,<br />
xelmZRvanelia nika Jvania. servis-centris sakontaqto monacemebia:<br />
sakrebulos Senobis I sarTuli;<br />
telefoni (8-90) 58-36-58;<br />
xelmZRvaneli (menejeri) nika Jvania;<br />
telefoni (8-55) 90-07-70.<br />
servis-centri warmoadgens iuridiuli piris - “saqarTvelos<br />
gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” sawarmo erTeuls, riTac<br />
warTmeuli aqvs rogorc finansur – sakredito, aseve teqnikuri,<br />
teqnologiuri, sakadro politikis yvela komponentebi, igi awarmoebs<br />
<strong>da</strong>xarjuli Tanxis amoRebis proceduras, avariuli mdgomareobis<br />
gamosworebas <strong>da</strong> asrulebs yoveldRiur teqnologiur procedurebs<br />
(<strong>da</strong>qlorva, sinjebis aReba <strong>da</strong> laboratoriuli Semowmeba). iuridiulad igi<br />
momxmareblis winaSe araa araviTari pasuxismgeblobis matarebeli.<br />
warmodgenili sistema sagrZnoblad mouqnelia, aralogikuria <strong>da</strong><br />
TiTqmis miuRebelia rogorc adgilobrivi TviTmmarTvelobisaTvis, aseve<br />
amomrCevlebisa <strong>da</strong> biznes-seqtorisaTvis. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />
arsebuli mdgomareoba ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis pirveli<br />
Tavis – “zogadi debuleba” - meore muxlis meoTxe punqts:<br />
saqarTvelos moqalaqeebi adgilobrivi mniSvnelobis saqmeebs<br />
awesrigeben TviTmmarTvelobis meSveobiT saxelmwifo suverenitetis<br />
Seulaxavad”.<br />
baR<strong>da</strong>Tis SemTxvevaSi (<strong>da</strong> ara marto baR<strong>da</strong>Tis) wylis resursi, misi<br />
momxmarebeli <strong>da</strong> moxmarebuli wylis gamtaric ganTavsebulia adgilze <strong>da</strong><br />
ar iTxovs araviTar saerTo saxelmwifoebriv <strong>da</strong>xmarebas sagareo <strong>da</strong><br />
saSiano sakiTxebis mogvarebis mizniT.
aR<strong>da</strong>Tis serviscentrSi Sexvedra Catar<strong>da</strong> sam pirovnebasTan.<br />
Sexvedris mizani iyo baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb 2009 wlis<br />
statistikuri monacemebi<strong>da</strong>n gamomdinare teqnikuri, teqnologiuri <strong>da</strong><br />
zogadi ekonomikuri sakiTxebis Sesaxeb informaciis miReba.<br />
qvemoT momyavs mokvleuli masala<br />
baR<strong>da</strong>Tis wyalmomarageba<br />
teqnikur-ekonomikuri monacemebi<br />
informacia 2009 wlis mixedviT (31 dekemberi)<br />
<strong>da</strong>qvemdebareba wlis I naxevarSi – adgilobrivi S.p.s. “baR<strong>da</strong>Twyali”<br />
1) abonentTa raodenoba: saerTo - 1551<br />
II naxevarSi S.p.s. “<strong>da</strong>savleTis wyali”<br />
m.S. kerZo – 1346 (suladoba - 2674)<br />
sajaro <strong>da</strong> biznesi – 93<br />
devnilebi – 112<br />
2) wylis tarifi: kerZo seqtorze - 0,5 lari sulze TveSi (fiqsirebuli)<br />
biznes seqtorze - 75 TeTri m 3<br />
sajaro - 60 TeTri m 3<br />
devnilebze – 25 TeTri m 3<br />
3) wylis wliuri maCvenebeli: mopoveba – 120000 m 3<br />
4) <strong>da</strong>nakargi – 19,2%<br />
miwodeba – 101000 m 3<br />
realizacia – 97000 m 3<br />
dRiuri moxmareba – 123 litri/sulze (mopovebiT)<br />
103 litri sulze (miwodebiT)<br />
100 litri/sulze (realizaciiT)<br />
5) elenergias ar xmarobs, wyali sabado<strong>da</strong>n momxmareblamde midis<br />
TviTdinebiT<br />
6) wylis mopoveba xdeba – rudunas wylis (Rele ruduna) sabado<strong>da</strong>n<br />
7) wylis magistralebis sigrZe: mimwodeblis - 14 km<br />
Sigasaqalaqo – 20 km<br />
8) gamoicvala Sigasaqalaqo centraluri magistralebis 2,8 km<br />
(Sigasaqalaqo qseli)
9) auzebis raodenoba <strong>da</strong> moculobebi:<br />
saTave nagebobaze <strong>da</strong>mleqi 1000 m 3 – 1 auzi<br />
gamwmendi 800 m 3 – 1 auzi<br />
qalaqis mimRebi auzi – 2000 m 3 – 1 auzi<br />
10) Tanxis amoRebis maCvenebli: biznesi + sajaro – 105%<br />
kerZo seqtori – 80%<br />
11) wyali miewodeba grafikiT – 4 saaTi diliT<br />
4 saaTi saRamos<br />
12) axali milebis CadebisaTvis 2800 metrze <strong>da</strong>ixarja 600000lari anu 1<br />
metris gamocvla <strong>da</strong>axloebiT 215 lari<br />
13) wylis gafiltvra xdeba mravalfraqciiani filtrebiT, sa<strong>da</strong>c saboloo<br />
fraqciad warmodgenilia ceolitebi.<br />
14) laboratoria wyals amowmebs qalaqis auzSi sinjebis aRebiT dReSi 3-<br />
jer. wyals ukeTdeba mxolod qimiuri analizi.<br />
15) wylis <strong>da</strong>muSaveba xdeba qloriani kiris xsnariT primitiulad xeliT.<br />
16) baqteorologiur analizs akeTeben sursaTis uvneblobis<br />
laboratoriaSi weliwadSi orjer. 2009 wels 10 sinji<strong>da</strong>n normas ar<br />
akmayofileb<strong>da</strong> ori sinji.<br />
17) 2010 wels igegmeba saTave nagebobebis <strong>reabilitacia</strong> (adre, rom<br />
kapitalur SekeTebas uwodebdiT), risTvisac gaTvaliswinebulia 800 aTasi<br />
lari.<br />
18) <strong>wyalmomaragebis</strong> qseli aSenebulia 1968 wels.<br />
19) dReisaTvis baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebas emsaxureba “saqarTvelos<br />
gaerTainebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” baR<strong>da</strong>Tis servis-centri.<br />
teqnikur muSakTan saubris Semdeg SevTavaze maT saTave<br />
nagebobis <strong>da</strong>Tvaliereba, razec uari miviRe, radgan misi ganmartebiT es gza<br />
rTulia, saTave nageboba ganTavsebulia baR<strong>da</strong>Ti-sairmis magistrali<strong>da</strong>n 2-<br />
kilometriani ga<strong>da</strong>saxvevi Cixuri tipis saWapano gzaze, romelic ramdenime<br />
adgilze Caqceulia <strong>da</strong> <strong>da</strong>mewyrilia, rac sakmaod gaaZnelebs <strong>da</strong> SeiZleba<br />
saeWvoc gaxados misvlao. rogorc etyoba, saTave nagebobaze misvla <strong>da</strong> iq<br />
ganTavsebuli auzebis <strong>da</strong>Tvaliereba iSviaTad xdeba.
Sexvedris monawileebma ganmartes, rom baR<strong>da</strong>TSi sakanalizacio qseli<br />
ar arsebobs, aris ormoze ganTavsebuli tualetebi, romlebsac emsaxureba<br />
saasenizacio manqana.<br />
momsaxurebis centrSi miRebuli informaciebis Semdeg Sevxvdi qalaqis<br />
mosaxleobas. Semovla <strong>da</strong>viwye saxanZro razmis mimdebare teritoriaze<br />
ganTavsebuli mravalsarTuliani saxlebis raionSi <strong>da</strong> gavesaubre<br />
furcelaZeebis raionSi mcxovreb moqalaqeebs. maTi saubriT gairkva, rom::<br />
1. wylis mowodebis mdgomareoba ukeTesia, vidre adre. xalxi<br />
kmayofilia qalaqSi Catarebuli sareabilitacio samuSaoebis Sedegad<br />
miRebuli efeqtiT. Tumca zogierTi mainc gamoTqvams arsebiT SeniSvnebs,<br />
kerZod:<br />
centraluri magistralis SekeTebis gar<strong>da</strong>, saWiroeba moiTxovs<br />
ganStoebis SekeTebasac;<br />
qalaqis Sigaqseli moicavs rogorc centralur magistrals, aseve<br />
ganStoebebsac <strong>da</strong> yvela es SesakeTebelia abonentTa ezomde miiyvanis<br />
principiT;<br />
kanalizaciis saqme upatrono<strong>da</strong>a mitovebuli <strong>da</strong> igi warmogvidgeba<br />
mxolod saxanZro razmis <strong>da</strong>intersebis sferod. es ukanaskneli exmareba<br />
adgilobriv mosaxleobas sapirfareSoebi<strong>da</strong>n gamomavali milebis<br />
<strong>da</strong>zianebisas mis gawmen<strong>da</strong>Si.<br />
2. calke ganxilvis sakiTxia wylis xarisxi <strong>da</strong> misi yoveldRiuri<br />
Semowmebis aucilebloba. mravalsarTuliani saxlis mosaxleobam,<br />
rusTavelis quCaze gviCvena wina dRes aRebuli wyali. igi esxa 10-litrian<br />
bocaSi <strong>da</strong> WurWlis fskeri <strong>da</strong>faruli iyo yavisferi leqiT. mosaxlis<br />
ganmartebiT wyali mu<strong>da</strong>m aseTi Semadgenlobisaa <strong>da</strong> igi sasmelad ar varga,<br />
ris gamoc iZulebulni arian sasmeli wyali moixmaron Wi<strong>da</strong>n an moitanon<br />
wyaro<strong>da</strong>n. iq sa<strong>da</strong>c Wa <strong>da</strong> wyaro ar aris, yiduloben sasmel wyals. rac<br />
Seexeba nawlavur <strong>da</strong>avadebebs, mosaxleoba acxadebs, rom iSviaTad magram<br />
mainc SeimCneva zafxulsa <strong>da</strong> Semodgomaze.<br />
3. sameurneo-fekaluri kanalizaciis Sesaxeb mosaxleoba bundovan,<br />
arasrulyofil <strong>da</strong> xSirad <strong>da</strong>ujerebel epizodebs yveba. Segveqmna azri, rom<br />
kanalizaciasTan <strong>da</strong>kavSirebiT raionSi (Tu municipalitetSi – rogorc<br />
axla vuwodebT) ar arsebobs Camoyalibebuli azri, rom araferi vTqvaT
sistemaze, struqturaze, midgomasa Tu, saerTod, saxelisuflebo<br />
<strong>da</strong>mokidebulebaze. am azris Camoyalibebis safuZveli gax<strong>da</strong>:<br />
baR<strong>da</strong>Tis komunaluri meurneobis warmomadgenlebTan Sexvedra;<br />
baR<strong>da</strong>Tis sakrebulos warmomadgenlebTan saubari;<br />
baR<strong>da</strong>Tis mosaxleobasTan Sexvedra.<br />
amao gamodga Cveni mcdeloba, gvepova organizacia an pirovneba,<br />
romelmac baR<strong>da</strong>TSi arsebul sakanalizacio qsels un<strong>da</strong> upatronos, amitom<br />
mosaxleobas <strong>da</strong>usviT SekiTxva: “sakanalizacio qselis gaWedvis SemTxvevaSi<br />
vis mimarTavT?” miviReT sakmaod araordinaluri pasuxi:<br />
sivrces.<br />
- saxanZro razms.<br />
aRmoCn<strong>da</strong>, rom saxanZro razmi maRali wnevis SeqmniT wmends <strong>da</strong>xSul<br />
rac Seexeba TviT sakanalizacio qsels igi lokaluria erTi patara<br />
ubnisaTvis, ar vrceldeba mTlianad. baR<strong>da</strong>Tis teritoriaze. ar gaaCnia<br />
meqanikuri, qimiuri Tu biologiuri wmendis SesaZlebloba <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pir<br />
Caedineba mdinare xanis wyalSi.<br />
aqve un<strong>da</strong> iTqvas, rom Cven ar Segvimowmebia sawarmoTa mier<br />
moxmarebuli wylebis Cadineba xaniswyalsa <strong>da</strong> arsebul koleqtorSi.<br />
4. baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT mosaxleobasTan <strong>da</strong><br />
specialistebTan Sexvedris Semdeg Camogviyalib<strong>da</strong> Semdegi azri:<br />
zafxulsa <strong>da</strong> Semodgomaze debeti mcirdeba, ris gamoc irRveva<br />
grafiki <strong>da</strong> mowodebac Zalze mcirdeba;<br />
qalaqSi momwodebel auzs ar gaaCnia gamrecxi sistema, igi sakmao<br />
xania, ar garecxila.<br />
baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis mdgomareobis gacnoba<br />
mox<strong>da</strong> proeqtis “sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
samuSaoebze” farglebSi, romelsac asrulebs koalicia “axali samoqalaqo<br />
azrovneba +” fridrix ebertis fondTan partniorobiT. pirveli<br />
sainformacio kvleva Caatara koaliciaSi Semavalma arasamTavrobo<br />
organizaciam imereTis regionis axalgazrduli samecniero-sainformacio<br />
asociacia – asa.<br />
Tavmjdomare zaza xelaZe<br />
quTaisi, 19.04.10 w.
zogadi Sexeduleba<br />
wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong> Sesaxeb<br />
wyaltubos <strong>wyalmomaragebis</strong>a <strong>da</strong> kanalizaciis qselebis mdgomareobis,<br />
maTi sareabilitacio samuSaoebis mimdinareobisa <strong>da</strong> momavali programebis<br />
gacnobis mizniT winaswar <strong>da</strong>gegmili programiT vestumreT wyaltubos<br />
wyalkanalis xelmZRvanelobas.<br />
Sexvedra mox<strong>da</strong> ara wyaltubos wyalkanalis xelmZRvanelobasTan,<br />
aramed S.p.s. “saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis”<br />
wyaltubos serviscentris xelmZRvanelobasTan. gansxvaveba am or<br />
<strong>da</strong>saxlebaSi isaa, rom adre wyaltubos wyalkanali iyo <strong>da</strong>moukidebeli<br />
iuridiuli piri, axla ki centralizirebuli sistemis warmomadgenlis S.p.s.<br />
“saqarTvelos gaerTianebuli <strong>wyalmomaragebis</strong> kompania”-s struqturuli<br />
erTeulia. mas ara aqvs araviTari iurudiuli, ekonomikuri, saorganizacio,<br />
sakadro <strong>da</strong> sxva uflebebi. evaleba mxolod fulis akrefa <strong>da</strong> zemo<strong>da</strong>n<br />
mosuli brZanebebis, gankargulebebisa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebis Sesruleba. imis<br />
gauTvaliswineblad, Tu rogor imoqmedebs es direqtivebi adgilobriv<br />
mdgomareobaze, waadgeba sistemas, xalxs, municipalitetis muSaobas Tu<br />
piriqiT.<br />
Sexvedris <strong>da</strong>sawyisSi xelmZRvanelobas vTxoveT, moewodebina zogierTi<br />
informacia. amis pasuxad migviTiTes TbilisSi ganTavsebuli saTavo ofisi<br />
misamarTi <strong>da</strong> kategoriulad gangvicxades: “yvela informaciisaTvis<br />
mimarTeT TbilisSi Cvens saTavo organizacias, Cven araviTari informaciis<br />
gacemis ufleba ara gvaqvs”.<br />
am uaris miuxe<strong>da</strong>vad, mainc movaxerxeT imis gageba, Tu dRevandeli<br />
mdgomareobiT ra sareabilitacio samuSaoebi mimdinareobs, xolo vin<br />
asrulebs, rogor, ramdens <strong>da</strong> ra efeqti eqneba Sesrulebul samuSaoebs, am<br />
informacias isini ver an ar floben. rac Seexeba wyaltubos<br />
municipalitets, rodesac iq vikiTxeT, Tu vin adevnebs Tvalyurs aRniSnul<br />
samuSaoebs, gaikvirves <strong>da</strong> gvipasuxes:<br />
- “am samuSaoebs hyavs Tavisi Semmowmeblebi <strong>da</strong> sxvisi CarTva saWirod<br />
ar migvaCniao”.<br />
maT mier mowodebuli informaciis mixedviT viyaviT ColoyaSvilis<br />
quCaze mimdinare sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>saTvaliereblad, sa<strong>da</strong>c
fizikurad vnaxeT wyalsadenis saqalaqo qselis milgayvanilobis<br />
SecvlisaTvis mimdinare procesi, romlis monacemebicaa:<br />
- Secvlili milis diametri d=100 mm;<br />
- mimdinareob<strong>da</strong> muSaoba urdulisaTvis Wis gasakeTeblad;<br />
- gamocvlilia <strong>da</strong>axloeiT 350 metri;<br />
- amis gar<strong>da</strong> Wabukianis quCaze gamocvlili hqon<strong>da</strong>T 300 metri<br />
milgayvaniloba;<br />
- samuSaoebs awarmoebs Tbilisis kompania “servisi”.<br />
sul wleuls <strong>da</strong>gegmili aqvT <strong>da</strong>axloebiT 4000 metramde<br />
milgayvanilobis gamocvla, anu dReisaTvis gamocvlili milsadeni<br />
Seadgens Casatarebeli samuSaoTa 17%.<br />
CvenTan isaubra xanSi Sesulma saqmeTa mwarmoebelma.<br />
TviT wyaltubos serviscentrSi gviTxres, rom sareabilitaciod<br />
keTdeba proeqtebi, magram ver <strong>da</strong>gvikonkretes, vin aZlevs saproeqto<br />
<strong>da</strong>valebas, vinaa <strong>da</strong>mproeqtebeli <strong>da</strong> ra Tanxis samuSaoebzea gaTvlili<br />
proeqti..<br />
Cveni azriT aseTi midgoma namdvilad ar waadgeba sasikeTod<br />
wyaltubos wyalmomaragebas <strong>da</strong> ver gamoiRebs im efeqts, rasac<br />
Tav<strong>da</strong>pirvelad gvpirdebodnen, diax, Tav<strong>da</strong>pirvelad, radgan dRes ukve<br />
konkretulad aravin arafers gvpirdeba, Tan ukve <strong>da</strong>pirebuls axali<br />
<strong>da</strong>pirebebiT ise cvlian, rom arc ki wiTldebian.<br />
ra mogvewona?<br />
wyaltubos serviscentris adginistraciuli Senobis kibis ujredSi<br />
gamokrulia Zvelis-Zveli rusulenovani firniSi:<br />
“<strong>da</strong>zogeT wyali, misi maragi usasrulo araa!”
2010 wlis seqtembris anketuri gamokiTxvis -<br />
“<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>”<br />
S e d e g e b i<br />
sazogadoebrivi azris anketuri gamokiTxva gaimarTa 2010 wlis<br />
seqtemberSi. masSi monawileob<strong>da</strong> 1000 respondenti quTaisis 10<br />
municipaliteti<strong>da</strong>n, agreTve WiaTuris, baR<strong>da</strong>Tisa <strong>da</strong> wyaltubos<br />
adgilobrivi marTvis teritoriuli organo<strong>da</strong>n. gamokiTxva ganaxorciela<br />
“axali samoqalaqo azrovneba +”-ma proeqtiT “sazogadoebrivi monitoringi<br />
imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”, romelic xorcieldeba fridrix<br />
ebertis fondTan partniorobiT. gamokiTxvis saxelwodebaa<br />
“<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>” <strong>da</strong> iTvaliswineb<strong>da</strong><br />
informaciis miRebas imaze, Tu ras fiqrobs <strong>sazogadoeba</strong> mimdinare<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sareabilitacio samuSaoebis Sesaxeb.<br />
yvelaze meti respondenti gamoikiTxa quTaisSi – 448, wyaltuboSi –<br />
200, WiaTuraSi – 188, baR<strong>da</strong>TSi – 100. <strong>da</strong>narCeni 64 anketa respondentebma<br />
Seavses organizaciis wevrebis mier mowyobili Sexvedrebisas <strong>da</strong> isini Cven<br />
gamovitaneT calke grafaSi – “Tavisufali gamokiTxva”.<br />
gamokiTxvis pirveli ori SekiTxva moicav<strong>da</strong> statistikuri informaciis<br />
miRebas. mTlianad monawileTagan 49,4% iyo qali <strong>da</strong> Sesabamisad 50,6% kaci<br />
anu faqtobrivad genderuli balansi srulad iyo <strong>da</strong>culi. asakobrivad<br />
respondentebi ganawildnen Semdegnairad: 18-25 wlamde – 22,3%, 25-60 wlamde<br />
– 54,2% <strong>da</strong> 60 welze zeviT – 23,5%.<br />
gamokiTxvis ZiriTadi blokis pirveli SekiTxvis mizani iyo gagvego,<br />
ras fiqrobs <strong>sazogadoeba</strong> - sai<strong>da</strong>n imarTeba sareabilitacio samuSaoebi. aq<br />
yvelaze didi procenti <strong>da</strong>imsaxura quTaisma – 33,5%, wyaltubom – 20,8%,<br />
Tbilisma – 11,8%, WiaTuram – 2,2%. <strong>da</strong>rnarCenma respondentma gasces pasuxi,<br />
rom ar ician, sai<strong>da</strong>n (17,9%) an uWirT pasuxi (5,3%). quTaisisa <strong>da</strong> wyaltubos<br />
mier miRebulma maRalma maCveneblebma gvaCvena, <strong>sazogadoeba</strong> sworad askvnis,<br />
rom msgavsi samuSaoebi un<strong>da</strong> imarTebodes swored adgilobrivi<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> struqturebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> ara zemo<strong>da</strong>n Tumca survili <strong>da</strong> saqmis<br />
realuri suraTi, samwuxarod diametrulad gansxvavdeba erTmaneTisagan. es<br />
migvaniSnebs, rom mosaxleobas mimdinare sareabilitacio samuSaoebze<br />
Zalze mwiri informacia aqvs.
SekiTxvaze, monawileobdiT Tu ara sareabilitacio samuSaoebis<br />
programis SedganaSi, respondentebis 77,6% gasca pasuxi, rom monawileoba<br />
ar miuRia. maT ricxvs Tamamad SegviZlia <strong>da</strong>vumatoT is 12,7%, romlebsac<br />
pasuxi uWirT. anu ar ician miiRes monawileoba Tu ara (???). mxolod 9,7 %<br />
Tvlis, rom monawileob<strong>da</strong> programis SedgenaSi.<br />
rac Seexeba samuSaoebSi monawileobis miRebas, am kiTxvaze 80,9%<br />
gvipasuxa – monawileoba ar migviRia. 6,6% monawilob<strong>da</strong> ganxilvaSi, 6,9%<br />
monawileob<strong>da</strong> monitoringSi <strong>da</strong> 5,6% monawileob<strong>da</strong> fizikurad.<br />
me-6 SekiTxva iyo, ras fiqrobs mosaxleoba - ra Sedegs miiReben isini<br />
mimdinare sareabilitacio samuSaoebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg. gamokiTxulTa<br />
32,7% imedovnebs, rom gaizrdeba wylis miwodebis xangrZlioba, 19,1%<br />
fiqrobs rom wylis xarisxi gaumjobesdeba, 15,1% varaudobs - wylis<br />
ga<strong>da</strong>saxadis gaiafebas, respondnentTa 11,8% fiqrobs, rom mieCvevian<br />
momWirneobas, 5,3% - rom wyalmomarageba gauaresdeba <strong>da</strong> 16%-s gauWir<strong>da</strong><br />
pasuxis gacema.<br />
meSvide SekiTxva SegviZlia pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>vukavSiroT mesame SekiTxvas,<br />
ra azris aris mosaxleoba – sai<strong>da</strong>n ukeTesad ganxorcieldeba <strong>da</strong><br />
gaumjobeseba <strong>wyalmomaragebis</strong> marTva. 50,6% fiqrobs rom maTi qalaqi<strong>da</strong>n,<br />
20% - samxareo centri<strong>da</strong>n, <strong>da</strong> mxolod 8,8% - de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n, 17,6%-s ki<br />
gauWir<strong>da</strong> pasuxi. es niSnavs, rom mosaxleobis umetesoba fiqrobs, rom<br />
adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebi ukeTesad SeiZleba mogvardes<br />
adgilze <strong>da</strong> ara de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n.<br />
mosaxleobaze informaciis miwodebis mdgomareobaze SekiTxvebisas<br />
miviReT Semdegi pasuxebi: mosaxleobis 39,2% saerTod ver iRebs veraviTar<br />
informacias, 32% pasuxobs rom informacias maT awvdis adgilobrivi<br />
TviTmmarTveloba, 12,6% - <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniebi, 6,8% - samxareo<br />
administracia <strong>da</strong> 9,4%-s uWirs pasuxis gacema.<br />
mosaxleobis 49% Tvlis, rom informaciis miReba midminare<br />
sareabilitacio samuSaoebze maTTvis aucilebelia, 37,4% - sasurvelia, 7,6%<br />
- uWirs pasuxi <strong>da</strong> mxolod mosaxleobis 6% Tvlis, rom maTTvis es<br />
yvelaferi sul erTia. anu pirveli <strong>da</strong> meore Sedegebis <strong>da</strong>jamebiT miviRebT<br />
Semdegs - mosaxleobis 86,4% surs miiRos informacia Tumca maT am<br />
informacias ver/ar awvdian an awvdian arasrulyofilad.
qvemoT mogvyavs gamokiTxvis Sedegebis sruli cxrili<br />
kiTxevebi <strong>da</strong><br />
1. sqesi<br />
pasuxebi<br />
gamokiTxva “<strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong> <strong>da</strong> <strong>sazogadoeba</strong>”<br />
WiaTura<br />
pasuxi<br />
188 c.<br />
%<br />
(2010 wlis seqtemberi)<br />
pasuxi<br />
wyal-<br />
tubo<br />
200 c<br />
%<br />
gamokiTxvis areali<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
pasuxi<br />
100 c.<br />
%<br />
pasuxi<br />
quTaisi<br />
m.t.o.<br />
448 c.<br />
%<br />
pasuxi<br />
Tavisu-<br />
fali<br />
64 c.<br />
%<br />
pasuxi<br />
sul<br />
1000 c.<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />
- mdedrobiTi 112 60 91 46 40 40 223 50 28 44 494 49,4<br />
- mamrobiTi 76 40 109 54 60 60 225 50 36 56 506 50,6<br />
2. wlovaneba<br />
- 18-25 weli 55 29 12 6 16 16 119 34 21 33 223 22,3<br />
- 25-60 weli 95 50 125 62 72 72 223 50 27 42 542 54,2<br />
- 60 welze zeviT 38 21 63 32 12 12 106 16 16 25 235 23,5<br />
3. TqvenTan sareabilitacio samuSaoebi imarTeba<br />
- quTaisi<strong>da</strong>n 22 11 0 0 37 37 248 55 28 44 335 33,5<br />
- Tbilisi<strong>da</strong>n 8 5 0 0 0 0 90 20 20 31 118 11,8<br />
- WiaTuri<strong>da</strong>n 85 45 0 0 0 0 0 0 0 0 85 8,5<br />
- baR<strong>da</strong>Ti<strong>da</strong>n 4 2 0 0 15 15 3 1 0 0 22 2,2<br />
- wyaltubo<strong>da</strong>n 2 1 198 99 0 0 8 2 0 0 208 20,8<br />
- ar vici 61 32 0 0 31 31 75 17 12 19 179 17,9<br />
- miWirs pasuxi 6 4 2 1 17 17 24 5 4 6 53 5,3<br />
4. sareabilitacio samuSaoebis programis SedgenaSi<br />
- monawileoba<br />
miiReT<br />
- monawileoba ar<br />
migiRiaT<br />
27 14 50 25 0 0 20 4 0 0 97 9,7<br />
144 76 113 56 96 96 373 84 50 78 776 77,6<br />
%
- miWirs pasuxi 17 10 37 19 4 4 55 12 14 22 127 12,7<br />
5. samuSaoebis mimdinareobaSi<br />
- monawileobdiT<br />
fizikurad<br />
- monawileobdiT<br />
ganxilvaSi<br />
- monawileobdiT<br />
monitoringSi<br />
- ar<br />
monawileobdiT<br />
18 9 18 9 0 0 15 2 5 8 56 5,6<br />
17 9 29 15 1 1 18 4 1 1 66 6,6<br />
7 5 47 24 3 3 9 3 3 4 69 6,9<br />
146 77 106 52 96 96 406 91 55 87 809 80,9<br />
6. Tqveni azriT, wylis sistemebis reabilitaciis Semdeg<br />
- wylis<br />
ga<strong>da</strong>saxadi<br />
gaiafdeba<br />
- miwodebis<br />
xangrZ.<br />
gaizrdeba<br />
- miviRebT<br />
gauaresebas<br />
- wylis xarisxi<br />
gaumjobesdeba<br />
- momWirneobas<br />
miveCveviT<br />
23 12 41 20 17 17 49 11 21 33 151 15,1<br />
43 23 43 21 41 41 183 41 17 26 327 32,7<br />
5 3 31 15 1 1 12 3 4 6 53 5,3<br />
45 24 49 24 14 14 75 17 8 12 191 19,1<br />
18 9 25 12 7 7 64 14 4 6 118 11,8<br />
- miWirs pasuxi 54 29 11 8 20 20 65 14 10 17 160 16,0<br />
7. <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebis gaumjobeseba <strong>da</strong> marTva ukeTesad ganxorcild<br />
- Tqveni<br />
qalaqi<strong>da</strong>n<br />
- samxareo<br />
centri<strong>da</strong>n<br />
85 45 51 25 51 51 307 68 42 66 536 53,6<br />
32 17 103 51 10 10 49 11 6 9 200 20,0<br />
- de<strong>da</strong>qalaqi<strong>da</strong>n 17 9 11 5 0 0 50 11 10 16 88 8,8<br />
- miWirs pasuxi 54 29 35 19 39 39 42 10 6 9 176 17,6<br />
8. <strong>wyalmomaragebis</strong> <strong>reabilitacia</strong>ze informacias gawvdiT
- adgilobrivi<br />
TviTmmarTvel.<br />
- samxareo<br />
administracia<br />
-<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong><br />
kompaniebi<br />
- aravin ar<br />
mawvdis<br />
57 30 43 21 5 5 202 46 13 20 320 32,0<br />
11 6 .32 16 0 0 20 4 5 8 68 6,8<br />
20 10 45 22 2 2 53 12 6 9 126 12,6<br />
92 49 74 37 69 69 118 26 39 62 392 39,2<br />
- miWirs pasuxi 8 5 6 4 24 24 55 12 1 1 94 9,4<br />
9. informaciis miRebas TvliT<br />
- aucileblad 91 48 121 60 32 32 227 51 19 29 490 49,0<br />
- sasurvelad 80 42 64 32 45 45 158 35 27 42 374 37,4<br />
- sul erTia 8 5 4 2 7 7 34 7 7 11 60 6,0<br />
- miWirs pasuxi 9 5 11 6 16 16 29 7 11 18 76 7,6<br />
gamokiTxva Caatara “axali samoqalaqo azrovneba +”-ma proeqtis<br />
“sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”<br />
farglebSi, romelic fridrix ebertis fondTan partniorobiT<br />
xorcieldeba.<br />
proeqtis direqtori<br />
laSa WeliZe<br />
quTaisi, 24.09.10 w.
ozurgeTSi Catarebuli Sexvedrebis<br />
a n g a r i S i<br />
ozurgeTSi vimyofebodiT SexvedraTa ciklis CatarebisaTvis proeqtis<br />
“sazogadoebrivi monitoringi imereTis <strong>wyalmomaragebis</strong> samuSaoebze”,<br />
romelic xorcieldeba “axali samoqalaqo azrovneba +”-is mier koaliciuri<br />
meTodiT, fridrix ebertis fondTan partniorobiT.<br />
Sexvedrebis mizani iyo ozurgeTis arasamTavrobo organizaciaTa<br />
informireba imereTis wyalmomaragebaSi arsebuli mdgomareobis Sesaxeb;<br />
ozurgeTis <strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebisadmi <strong>da</strong>mokidebuleba; mdgomareobisa<br />
<strong>da</strong> momavlis xedvis gacnoba. Sexvedrebi gavmarTeT ozurgeTis<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> serviscentris warmomadgenlebTan arsebuli sistemisadmi<br />
<strong>da</strong>mokidebulebis gasacnobad, ozurgeTis sakrebulos infrastruqturis<br />
komisiis TavmjdomaresTan informaciaTa gacvlis mizniT <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis poziciis gasacnobad. SexvedebSi vmonawileobdiT<br />
quTaisSi moqmedi 4 arasamTavrobo organizaciis warmomadgenelebi:<br />
“axali samoqalaqo azrovneba +”-is direqtori - laSa WeliZe<br />
(proeqtis direqtori)<br />
“axalgazrduli samecniero-sainformacio asociacia - asa”-s<br />
Tavmjdomare – zaza xelaZe (proeqtis koordinatori)<br />
“saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciis quTaisis<br />
filiali”-s programebis direqtori no<strong>da</strong>r jiqia<br />
“saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa asociaciis imereTis<br />
warmomadgenlobis” Tavmjdomare – paata kldiaSvili<br />
Sexvedrebis cikli <strong>da</strong>viwyeT ozurgeTSi momuSave aqtiuri<br />
arasamTavrobo organizaciebTan SexvedriT. Sexvedris pirveli nawili<br />
warmoadgen<strong>da</strong> informaciis miwodebis process, romelis drosac SevexeT<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> sakiTxebs <strong>imereTSi</strong>, <strong>da</strong>savleTsa <strong>da</strong> saerTod mTels<br />
saqarTveloSi. Sexvedris meore naxevari <strong>da</strong>eTmo diskusias, sa<strong>da</strong>c ZiriTadi<br />
sadiskusio Tema gamomdinareob<strong>da</strong> ozurgeTis pirobebi<strong>da</strong>n.<br />
Sexvedris Sedegebi<strong>da</strong>n gamomdinare SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom<br />
ozurgeTis wyalmoamaragebis sakiTxi ga<strong>da</strong>wyveti<strong>da</strong>n Sesrulebamde<br />
mimdinareob<strong>da</strong> spontanurad, ramac gamoiwvia kargi ideiis <strong>da</strong>maxinjeba, misi<br />
diskreditacia <strong>da</strong> Sedegad uaryofiTi Sedegis miReba. monawileTa
gadmocemiT, ozurgeTis wyalmomaragebi<strong>da</strong>n mowodebuli wyali <strong>da</strong>salevad<br />
uvargisia, SeiZleba gamoyenebuli iqnas rogorc teqnikuri, Tumca zogierT<br />
SemTxvevaSi am mxrivac saxifaToa, rasac gansakuTrebuli mgrZnobiarobiT<br />
gamoxatavs sarecxi manqanebi: isini xSirad gamodian mwyobri<strong>da</strong>n. wylis<br />
momxmareblebi iZulebulni xdebian <strong>da</strong>matebiTi individualuri RonisZiebebi<br />
ganaxorcielon,rom wyali gawmindon. am mizniT iyeneben rogorc<br />
qsovilga<strong>da</strong>krul elementalur filtrebs, ise onkanze <strong>da</strong>sayenebel<br />
individualur gamwmend mowyobilobas. rogorc Cven gviTxres, es<br />
mowyobiloba 30 lari Rirs. vikiTxeT, ra mdgomareobaa laboratoriul <strong>da</strong><br />
sadezinfeqcio sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebma am SekiTxvaze pasuxi ver gagvces.<br />
aRmoCn<strong>da</strong>, rom ozurgeTSi saqme ufro rTula<strong>da</strong>a, vidre Cven<br />
warmogvedgina. es ki gvaZlevs imis Tqmis uflebas, rom yvelgan, sa<strong>da</strong>c<br />
sareabilitacio samuSaoebia gaTvaliswinebuli,sawyis etapzeve saWiroa<br />
meti yuradReba. swored am moTxovnis ugulebelyofis Sedegia, rom<br />
ozurgeTis sasmeli wyliT momaragebis samuSaoTa <strong>da</strong>mTavrebam<br />
momxmareblebis mdgomareoba ki ar gaaumjobesa, aramed gaauaresa <strong>da</strong> es<br />
mdgomareoba rom gamoswordes, saWiroa saswrafo Careva.<br />
saqarTveloSi <strong>da</strong>saxlebuli punqtebis <strong>wyalmomaragebis</strong> momsaxurebis<br />
mimdinare sistemuri reforma iseT process ganicdis, romelic gaugebaria<br />
mosaxleobis umravlesobis, maT Soris ozurgeTSi momuSave arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenlebisaTvisac. am reformis zogierTi momenti<br />
efeqturobis mxriv imdenad arasaxarbieloa, rom rCeba STabeWdileba,<br />
TiTqos viRac process sagangebod flavs WaobSi, rom Semdeg iqi<strong>da</strong>n viRacam<br />
gmiruli <strong>da</strong> Tav<strong>da</strong>debuli naxtomiT amoiyvanos.<br />
ozurgeTisa <strong>da</strong> quTaisis arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi SevTanxmdiT, rom gavcvliT informaciebs <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. aucileblobis SemTxvevaSi ozurgeTSi raionis<br />
sasmeli wyliT momaragebis Sesaxeb Cvenis mxriv uzrunvelvyofT<br />
sakonsultacio Tu saeqsperto saqmianobis mizniT specialistebis<br />
mivlinebas.<br />
Semdegi Sexvedra gavmarTeT S.p.s. “saqarTvelos gaerTianebuli<br />
<strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniis” senakis regionuli serviscentris, ozurgeTis<br />
serviscentris xelmZRvanelobasTan (menejeri, teqnikuri menejeri, wamyvani
specialisti). maT gagvacnes mTliani qselis (Zveli, axali, saTave<br />
nagebobebi, momwodebeli, gamanawilebeli <strong>da</strong> Siga qseli) zogierTi<br />
teqnikuri <strong>da</strong> ekonomikuri monacemi.<br />
warmodgenili informacii<strong>da</strong>n yvelaze savalalo gamodga regionul<br />
centr ozurgeTSi abonentTa mkveTri kleba, rac warmogvidga Semdegnairad:<br />
qalaqis mosaxleoba Seadgens <strong>da</strong>axloebiT 24 aTass, rac sul cota<br />
7 aTass abonents un<strong>da</strong> warmoadgendes;<br />
ramdenime wlis winaT (10-12 weli) ozurgeTis wyalkanals hyav<strong>da</strong><br />
8113 abonenti;<br />
dRevandeli monacemebiT hyavs mxolod 3512 abonenti, aqe<strong>da</strong>n 100<br />
abonenti sajaro <strong>da</strong>wesebulebebi <strong>da</strong> biznes-seqtoria.<br />
abonentTa aseTi kleba araa marto migraciis brali, aramed<br />
miwodebuli produqciis uvargisobisac. namdvilad gagvakvira wylis<br />
analizebisaTvis <strong>da</strong> <strong>da</strong>qlorvis procesebisadmi <strong>da</strong>mokidebulebam. igi<br />
upasuxismgeblobisa <strong>da</strong> sakiTxisadmi gulgrilobis samwuxaro magaliTia.<br />
saubaria regionul qalaqze, romelic guriis centria. Se<strong>da</strong>rebisTvis<br />
<strong>da</strong>vasaxelebT erT magaliTs baR<strong>da</strong>Tis <strong>wyalmomaragebis</strong> sistemi<strong>da</strong>n,<br />
baR<strong>da</strong>Tis wyalmomaragebas hyavs 1450 abonenti, xolo TviT baR<strong>da</strong>TSi<br />
cxovrebTa raodenoba 3000-mdea.<br />
<strong>da</strong>vinteresdiT axali sistemiT: rogor mox<strong>da</strong> <strong>wyalmomaragebis</strong> S.p.s-<br />
ebis Serwyma, dRes rogor imarTeba ozurgeTis wyalkanali <strong>da</strong> romeli<br />
jobia Zveli Tu axali midgoma. ozurgeTis <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
warmomadgenlebi<strong>da</strong>n miviReT pasuxi:<br />
“<strong>da</strong>savleTis wyalTan” Serwymis Sesaxeb CvenTvis aravis araferi<br />
ukiTxavs <strong>da</strong> es procesi mxolod zemo<strong>da</strong>n brZanebis mosvliT SevityveT;<br />
saqarTvelos <strong>wyalmomaragebis</strong> kompaniasTan Cveni CarTva<br />
ganxorciel<strong>da</strong> uSualod “<strong>da</strong>savleTis wylis” meSveobiT <strong>da</strong> am procesTan<br />
Cvens organizacias araviTari Sexeba ar hqonia;<br />
dRes Cven samarTalmemkvidre ara gvyavs <strong>da</strong> es yvelaferi ise<br />
Camoyalib<strong>da</strong>, rom uceb, 14 ianvars saqarTvelos wylis xelSi aRmovCndiT;<br />
dRevandeli struqturiT marTva gvirCevnia, radganac Cveni<br />
nebismieri SekveTa sruldeba centis mier, xalfasebi gagvezar<strong>da</strong>, Tanac<br />
droulad vRebulobT, resursebi iseTi gvaqvs, rogorsac SevukveTavT;
TveSi 200 aTas m 3 wyals vawvdiT 3452 abonents, aqe<strong>da</strong>n gamomdinare<br />
TiTo abonenti yoveldRiurad moixmars 1,9 m 3 wyals, rac namdvilad maRali<br />
cifria (es sulze albaT mova maqsimum 500 litri wyali dReSi);<br />
qselis <strong>da</strong>nakargi Seadgens mopovebuli wylis 30-35%-s;<br />
tarifi <strong>da</strong>mtkicebulia adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier<br />
fiqsirebuli suladobaze, rac Zalze <strong>da</strong>balia <strong>da</strong> Seadgens wylis<br />
miwodebaze 40 TeTrs, CaSvebaze 30 TeTrs anu sul 70 TeTrs TveSi.<br />
organizaciebisaTvis 1 m 3 wylis miwodeba Rirs 1 lari, xolo CaSveba 26<br />
TeTri;<br />
amoReba mosaxleobi<strong>da</strong>n Seadgens 85%, biznesi<strong>da</strong>n 100%-s.<br />
aseTi maxasiaTeblebis gacnobis Semdeg SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom<br />
ozurgeTSi ekonomikuri maCveneblebi Zalze win uswreben teqnikur <strong>da</strong><br />
teqnologiur maCveneblebs, rac imas niSnavs, rom aseTi saxis produqciis<br />
fasi Zalze <strong>da</strong>bali un<strong>da</strong> iyos, abonentebi ki gacilebiT Zvirs ixdian.<br />
Semdegi Sexvedra movawyveT ozurgeTis sakrebulos infrastruqturis<br />
komisiis TavmjdomaresTan baton arCil kverReliZesTan.<br />
imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom sakrebulo axali arCeulia <strong>da</strong> jerjerobiT<br />
mxolod Camoyalibebis procesSia, batoni arCili SesaniSnavad gaxl<strong>da</strong>T<br />
informirebuli wyalkanalis wina periodisa <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d wylmomaragebis<br />
sirTuleebze, xolo rac man ar ico<strong>da</strong> (<strong>wyalmomaragebis</strong> sistemur-<br />
struqturuli mowyoba) gulwrfelad aRiara <strong>da</strong> aRgviTqva, rom ecdebo<strong>da</strong><br />
sakiTxSi Zireul Cawvdomas. masTan saubrisas gamoikvaTa saqmiT<br />
<strong>da</strong>interesebuli xelmZRvanelis saxe, romelsac surs amomrCevlebis<br />
sasikeTod gaakeTos yvelaferi, razec xeli miuwvdeba.<br />
batonma arCilma SemogvTavaza komunaluri meurneobis komponentebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT adgilobriv TviTmmarTvelobasTan aqtiuri muSaoba. gvTxova<br />
<strong>da</strong>vxmarebodiT, raTa Catarebuliyo:<br />
treningebi;<br />
seminarebi;<br />
gamocdilebis gaziareba;<br />
diskusiebi.<br />
am saqmiani SemoTavazebis pasuxad ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>, rom erTmaneTs<br />
SevexmianebodiT Semdgomi procesebis, maT Soris <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT konferenciis Catarebis <strong>da</strong>gegmvis mizniT.
oTxive organizaciis warmomadgenelma avRniSneT baton arCilisadmi<br />
simpatiebi, misi ideebis ganxilvis mizniT quTaisSi diskusiis gamarTva <strong>da</strong><br />
ganxilvis Sedegebis ozurgeTSi gagzavna.<br />
<strong>da</strong>sasrul xazgasmiT aRvniSneT, rom guriaSi <strong>wyalmomaragebis</strong><br />
sakiTxebi gacilebiT cu<strong>da</strong><strong>da</strong>a, vidre <strong>imereTSi</strong> <strong>da</strong> igi moiTxovs yvelas<br />
mxri<strong>da</strong>n, gansakuTrebiT samoqalaqo sazogadoebi<strong>da</strong>n gaZlierebul<br />
yuradRebas, aqtiur CarTulobas <strong>da</strong> adgilobrvi TviTmmarTvelobasTan<br />
erTad efeqturi qmedebebis ganxorcielebas.<br />
proeqtis direqtori laSa WeliZe<br />
koordinatori zaza xelaZe<br />
quTaisi, 22.07.2010 w.